ï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¡in principio creavit Deus caelum et terram terra autem erat inanis et vacua €et tenebrae super faciem abyssi €et spiritus Dei ferebatur super aquas dixitque Deus fiat lux et facta est lux et vidit Deus lucem quod esset bona €et divisit lucem ac tenebras appellavitque lucem diem et tenebras noctem €factumque est vespere et mane dies unus dixit quoque Deus €fiat firmamentum in medio aquarum et dividat aquas ab aquis et fecit Deus firmamentum €divisitque aquas quae erant sub firmamento €ab his quae erant super firmamentum €et factum est ita vocavitque Deus firmamentum caelum €et factum est vespere et mane dies secundus dixit vero Deus €congregentur aquae quae sub caelo sunt in locum unum €et appareat arida €factumque est ita et vocavit Deus aridam terram €congregationesque aquarum appellavit maria €et vidit Deus quod esset bonum et ait €germinet terra herbam virentem et facientem semen €et lignum pomiferum faciens fructum iuxta genus suum €cuius semen in semet ipso sit super terram €et factum est ita et protulit terra herbam virentem et adferentem semen iuxta genus suum €lignumque faciens fructum €et habens unumquodque sementem secundum speciem suam €et vidit Deus quod esset bonum factumque est vespere et mane dies tertius dixit autem Deus fiant luminaria in firmamento caeli €ut dividant diem ac noctem €et sint in signa et tempora et dies et annos ut luceant in firmamento caeli et inluminent terram €et factum est ita fecitque Deus duo magna luminaria €luminare maius ut praeesset diei €et luminare minus ut praeesset nocti et stellas et posuit eas in firmamento caeli €ut lucerent super terram et praeessent diei ac nocti €et dividerent lucem ac tenebras €et vidit Deus quod esset bonum et factum est vespere et mane dies quartus dixit etiam Deus €producant aquae reptile animae viventis €et volatile super terram sub firmamento caeli creavitque Deus cete grandia €et omnem animam viventem atque motabilem €quam produxerant aquae in species suas €et omne volatile secundum genus suum €et vidit Deus quod esset bonum benedixitque eis dicens €crescite et multiplicamini et replete aquas maris €avesque multiplicentur super terram et factum est vespere et mane dies quintus dixit quoque Deus €producat terra animam viventem in genere suo €iumenta et reptilia et bestias terrae secundum species suas €factumque est ita et fecit Deus bestias terrae iuxta species suas €et iumenta et omne reptile terrae in genere suo €et vidit Deus quod esset bonum et ait €faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram €et praesit piscibus maris et volatilibus caeli €et bestiis universaeque terrae €omnique reptili quod movetur in terra et creavit Deus hominem ad imaginem suam €ad imaginem Dei creavit illum €masculum et feminam creavit eos benedixitque illis Deus et ait €crescite et multiplicamini et replete terram et subicite eam €et dominamini piscibus maris et volatilibus caeli €et universis animantibus quae moventur super terram dixitque Deus €ecce dedi vobis omnem herbam adferentem semen super terram €et universa ligna quae habent in semet ipsis sementem generis €sui €ut sint vobis in escam et cunctis animantibus terrae €omnique volucri caeli et universis quae moventur in terra €et in quibus est anima vivens ut habeant ad vescendum €et factum est ita viditque Deus cuncta quae fecit et erant valde bona €et factum est vespere et mane dies sextus  igitur perfecti sunt caeli et terra et omnis ornatus eorum conplevitque Deus die septimo opus suum quod fecerat €et requievit die septimo ab universo opere quod patrarat et benedixit diei septimo et sanctificavit illum €quia in ipso cessaverat ab omni opere suo quod creavit Deus ut faceret istae generationes caeli et terrae quando creatae sunt €in die quo fecit Dominus Deus caelum et terram et omne virgultum agri antequam oreretur in terra €omnemque herbam regionis priusquam germinaret €non enim pluerat Dominus Deus super terram €et homo non erat qui operaretur terram sed fons ascendebat e terra inrigans universam superficiem terrae formavit igitur Dominus Deus hominem de limo terrae €et inspiravit in faciem eius spiraculum vitae €et factus est homo in animam viventem plantaverat autem Dominus Deus paradisum voluptatis a principio €in quo posuit hominem quem formaverat produxitque Dominus Deus de humo €omne lignum pulchrum visu et ad vescendum suave €lignum etiam vitae in medio paradisi €lignumque scientiae boni et mali et fluvius egrediebatur de loco voluptatis ad inrigandum paradisum €qui inde dividitur in quattuor capita nomen uni Phison €ipse est qui circuit omnem terram Evilat ubi nascitur aurum et aurum terrae illius optimum est €ibique invenitur bdellium et lapis onychinus et nomen fluvio secundo Geon €ipse est qui circuit omnem terram Aethiopiae nomen vero fluminis tertii Tigris €ipse vadit contra Assyrios €fluvius autem quartus ipse est Eufrates tulit ergo Dominus Deus hominem €et posuit eum in paradiso voluptatis €ut operaretur et custodiret illum praecepitque ei dicens ex omni ligno paradisi comede de ligno autem scientiae boni et mali ne comedas €in quocumque enim die comederis ex eo morte morieris dixit quoque Dominus Deus €non est bonum esse hominem solum €faciamus ei adiutorium similem sui formatis igitur Dominus Deus de humo €cunctis animantibus terrae et universis volatilibus caeli €adduxit ea ad Adam ut videret quid vocaret ea €omne enim quod vocavit Adam animae viventis €ipsum est nomen eius appellavitque Adam nominibus suis cuncta animantia €et universa volatilia caeli et omnes bestias terrae €Adam vero non inveniebatur adiutor similis eius inmisit ergo Dominus Deus soporem in Adam €cumque obdormisset tulit unam de costis eius €et replevit carnem pro ea et aedificavit Dominus Deus costam quam tulerat de Adam in mulierem €et adduxit eam ad Adam dixitque Adam hoc nunc os ex ossibus meis et caro de carne mea €haec vocabitur virago quoniam de viro sumpta est quam ob rem relinquet homo patrem suum et matrem €et adherebit uxori suae et erunt duo in carne una erant autem uterque nudi €Adam scilicet et uxor eius et non erubescebant  sed et serpens erat callidior cunctis animantibus terrae quae fecerat €Dominus Deus €qui dixit ad mulierem €cur praecepit vobis Deus ut non comederetis de omni ligno paradisi cui respondit mulier €de fructu lignorum quae sunt in paradiso vescemur de fructu vero ligni quod est in medio paradisi €praecepit nobis Deus ne comederemus €et ne tangeremus illud ne forte moriamur dixit autem serpens ad mulierem nequaquam morte moriemini scit enim Deus quod in quocumque die comederitis ex eo €aperientur oculi vestri €et eritis sicut dii scientes bonum et malum vidit igitur mulier quod bonum esset lignum ad vescendum €et pulchrum oculis aspectuque delectabile €et tulit de fructu illius et comedit deditque viro suo €qui comedit et aperti sunt oculi amborum €cumque cognovissent esse se nudos €consuerunt folia ficus et fecerunt sibi perizomata et cum audissent vocem Domini Dei deambulantis in paradiso ad auram €post meridiem €abscondit se Adam et uxor eius a facie Domini Dei in medio ligni €paradisi vocavitque Dominus Deus Adam et dixit ei ubi es qui ait vocem tuam audivi in paradiso €et timui eo quod nudus essem et abscondi me cui dixit quis enim indicavit tibi quod nudus esses €nisi quod ex ligno de quo tibi praeceperam ne €comederes comedisti dixitque Adam mulier quam dedisti sociam mihi dedit €mihi de ligno et comedi et dixit Dominus Deus ad mulierem quare hoc fecisti €quae respondit serpens decepit me et comedi et ait Dominus Deus ad serpentem €quia fecisti hoc maledictus es €inter omnia animantia et bestias terrae €super pectus tuum gradieris €et terram comedes cunctis diebus vitae tuae inimicitias ponam inter te et mulierem €et semen tuum et semen illius €ipsa conteret caput tuum €et tu insidiaberis calcaneo eius mulieri quoque dixit €multiplicabo aerumnas tuas et conceptus tuos €in dolore paries filios €et sub viri potestate eris et ipse dominabitur tui ad Adam vero dixit €quia audisti vocem uxoris tuae €et comedisti de ligno ex quo praeceperam tibi ne comederes €maledicta terra in opere tuo þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ£˜‘…in laboribus comedes eam cunctis diebus vitae tuae spinas et tribulos germinabit tibi et comedes herbas terrae in sudore vultus tui vesceris pane €donec revertaris in terram de qua sumptus es €quia pulvis es et in pulverem reverteris et vocavit Adam nomen uxoris suae Hava €eo quod mater esset cunctorum viventium fecit quoque Dominus Deus Adam et uxori eius €tunicas pellicias €et induit eos et ait €ecce Adam factus est quasi unus ex nobis €sciens bonum et malum €nunc ergo ne forte mittat manum suam €et sumat etiam de ligno vitae et comedat et vivat in aeternum emisit eum Dominus Deus de paradiso voluptatis €ut operaretur terram de qua sumptus est eiecitque Adam et conlocavit ante paradisum voluptatis €cherubin et flammeum gladium atque versatilem €ad custodiendam viam ligni vitae  Adam vero cognovit Havam uxorem suam €quae concepit et peperit Cain dicens €possedi hominem per Dominum rursusque peperit fratrem eius Abel €fuit autem Abel pastor ovium et Cain agricola factum est autem post multos dies €ut offerret Cain de fructibus terrae munera Domino Abel quoque obtulit de primogenitis gregis sui et de adipibus eorum €et respexit Dominus ad Abel et ad munera eius ad Cain vero et ad munera illius non respexit €iratusque est Cain vehementer et concidit vultus eius dixitque Dominus ad eum €quare maestus es et cur concidit facies tua nonne si bene egeris recipies €sin autem male statim in foribus peccatum aderit €sed sub te erit appetitus eius et tu dominaberis illius dixitque Cain ad Abel fratrem suum egrediamur foras €cumque essent in agro €consurrexit Cain adversus Abel fratrem suum et interfecit eum et ait Dominus ad Cain ubi est Abel frater tuus €qui respondit nescio num custos fratris mei €sum dixitque ad eum quid fecisti €vox sanguinis fratris tui clamat ad me de terra nunc igitur maledictus eris super terram €quae aperuit os suum et suscepit sanguinem fratris tui de manu tua cum operatus fueris eam non dabit tibi fructus suos €vagus et profugus eris super terram dixitque Cain ad Dominum €maior est iniquitas mea quam ut veniam merear ecce eicis me hodie a facie terrae et a facie tua abscondar €et ero vagus et profugus in terra €omnis igitur qui invenerit me occidet me dixitque ei Dominus nequaquam ita fiet €sed omnis qui occiderit Cain septuplum punietur €posuitque Dominus Cain signum €ut non eum interficeret omnis qui invenisset eum egressusque Cain a facie Domini €habitavit in terra profugus ad orientalem plagam Eden cognovit autem Cain uxorem suam quae concepit et peperit Enoch €et aedificavit civitatem €vocavitque nomen eius ex nomine filii sui Enoch porro Enoch genuit Irad et Irad genuit Maviahel €et Maviahel genuit Matusahel et Matusahel genuit Lamech qui accepit uxores duas €nomen uni Ada et nomen alteri Sella genuitque Ada Iabel €qui fuit pater habitantium in tentoriis atque pastorum et nomen fratris eius Iubal ipse fuit pater canentium cithara et organo Sella quoque genuit Thubalcain €qui fuit malleator et faber in cuncta opera aeris et ferri €soror vero Thubalcain Noemma dixitque Lamech uxoribus suis Adae et Sellae €audite vocem meam uxores Lamech auscultate sermonem meum €quoniam occidi virum in vulnus meum €et adulescentulum in livorem meum septuplum ultio dabitur de Cain de Lamech vero septuagies septies cognovit quoque adhuc Adam uxorem suam et peperit filium €vocavitque nomen eius Seth dicens €posuit mihi Deus semen aliud pro Abel quem occidit Cain sed et Seth natus est filius quem vocavit Enos €iste coepit invocare nomen Domini  hic est liber generationis Adam €in die qua creavit Deus hominem ad similitudinem Dei fecit illum masculum et feminam creavit eos et benedixit illis €et vocavit nomen eorum Adam in die qua creati sunt vixit autem Adam centum triginta annis €et genuit ad similitudinem et imaginem suam €vocavitque nomen eius Seth et facti sunt dies Adam postquam genuit Seth octingenti anni €genuitque filios et filias et factum est omne tempus quod vixit Adam anni nongenti triginta €et mortuus est vixit quoque Seth centum quinque annos et genuit Enos vixitque Seth postquam genuit Enos octingentis septem annis €genuitque filios et filias et facti sunt omnes dies Seth nongentorum duodecim annorum €et mortuus est vixit vero Enos nonaginta annis et genuit Cainan post cuius ortum vixit octingentis quindecim annis €et genuit filios et filias factique sunt omnes dies Enos nongentorum quinque annorum €et mortuus est vixit quoque Cainan septuaginta annis et genuit Malalehel et vixit Cainan postquam genuit Malalehel octingentos €quadraginta annos €genuitque filios et filias et facti sunt omnes dies Cainan nongenti decem anni et mortuus est vixit autem Malalehel sexaginta quinque annos et €genuit Iared et vixit Malalehel postquam genuit Iared octingentis triginta annis €et genuit filios et filias et facti sunt omnes dies Malalehel octingenti nonaginta quinque anni €et mortuus est vixitque Iared centum sexaginta duobus annis et genuit €Enoch et vixit Iared postquam genuit Enoch octingentos annos €et genuit filios et filias et facti sunt omnes dies Iared nongenti sexaginta duo anni €et mortuus est porro Enoch vixit sexaginta quinque annis et genuit Mathusalam et ambulavit Enoch cum Deo €postquam genuit Mathusalam €trecentis annis €et genuit filios et filias et facti sunt omnes dies Enoch trecenti sexaginta quinque anni ambulavitque cum Deo et non apparuit quia tulit eum Deus vixit quoque Mathusalam centum octoginta septem annos €et genuit Lamech et vixit Mathusalam postquam genuit Lamech septingentos €octoginta duos annos €et genuit filios et filias et facti sunt omnes dies Mathusalae nongenti €sexaginta novem anni €et mortuus est vixit autem Lamech centum octoginta duobus annis €et genuit filium vocavitque nomen eius Noe dicens €iste consolabitur nos ab operibus et laboribus manuum nostrarum €in terra cui maledixit Dominus vixitque Lamech postquam genuit Noe quingentos nonaginta €quinque annos €et genuit filios et filias et facti sunt omnes dies Lamech septingenti septuaginta septem €anni et mortuus est €Noe vero cum quingentorum esset annorum genuit €Sem et Ham et Iafeth  cumque coepissent homines multiplicari super terram et filias €procreassent videntes filii Dei filias eorum quod essent pulchrae €acceperunt uxores sibi ex omnibus quas elegerant dixitque Deus €non permanebit spiritus meus in homine in aeternum quia caro est €eruntque dies illius centum viginti annorum gigantes autem erant super terram in diebus illis €postquam enim ingressi sunt filii Dei ad filias hominum illaeque €genuerunt €isti sunt potentes a saeculo viri famosi videns autem Deus quod multa malitia hominum esset in terra €et cuncta cogitatio cordis intenta esset ad malum omni tempore paenituit eum quod hominem fecisset in terra €et tactus dolore cordis intrinsecus delebo inquit hominem quem creavi a facie terrae €ab homine usque ad animantia a reptili usque ad volucres caeli €paenitet enim me fecisse eos Noe vero invenit gratiam coram Domino hae generationes Noe €Noe vir iustus atque perfectus fuit in generationibus suis €cum Deo ambulavit et genuit tres filios Sem Ham et Iafeth corrupta est autem terra coram Deo et repleta est €iniquitate cumque vidisset Deus terram esse corruptam €omnis quippe caro corruperat viam suam super terram dixit ad Noe finis universae carnis venit coram me €repleta est terra iniquitate a facie eorum €et ego disperdam eos cum terra fac tibi arcam de lignis levigatis mansiunculas in arca facies €et bitumine linies intrinsecus et extrinsecus et sic facies eam €trecentorum cubitorum erit longitudo arcae €quinquaginta cubitorum latitudo et triginta cubitorum altitudo illius fenestram in arca facies €et in cubito consummabis summitatem €ostium autem arcae pones ex latere deorsum €cenacula et tristega facies in ea ecce ego adducam diluvii aquas super terram €ut interficiam omnem carnem €in qua spiritus vitae est subter caelum €universa quae in terra sunt consumentur ponamque foedus meum tecum €et ingredieris arcam tu et filii tui €uxor tua et uxores filiorum tuorum tecum et ex cunctis animantibus universae carnis þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¦˜“‚bina induces in arcam ut vivant tecum masculini sexus et feminini de volucribus iuxta genus suum et de iumentis in genere suo €et ex omni reptili terrae secundum genus suum €bina de omnibus ingredientur tecum ut possint vivere tolles igitur tecum ex omnibus escis quae mandi possunt €et conportabis apud te €et erunt tam tibi quam illis in cibum fecit ergo Noe omnia quae praeceperat illi Deus  dixitque Dominus ad eum €ingredere tu et omnis domus tua arcam €te enim vidi iustum coram me in generatione hac ex omnibus animantibus mundis tolle septena €septena masculum et feminam €de animantibus vero non mundis duo duo €masculum et feminam sed et de volatilibus caeli septena septena masculum et €feminam €ut salvetur semen super faciem universae terrae adhuc enim et post dies septem ego pluam super terram €quadraginta diebus et quadraginta noctibus €et delebo omnem substantiam quam feci de superficie terrae fecit ergo Noe omnia quae mandaverat ei Dominus eratque sescentorum annorum quando diluvii aquae inundaverunt super €terram et ingressus est Noe et filii eius €uxor eius et uxores filiorum eius cum eo in arcam propter €aquas diluvii de animantibus quoque mundis et inmundis €et de volucribus et ex omni quod movetur super terram duo et duo ingressa sunt ad Noe in arcam masculus et femina €sicut praeceperat Deus Noe cumque transissent septem dies €aquae diluvii inundaverunt super terram anno sescentesimo vitae Noe €mense secundo septimodecimo die mensis €rupti sunt omnes fontes abyssi magnae €et cataractae caeli apertae sunt et facta est pluvia super terram quadraginta diebus et quadraginta €noctibus in articulo diei illius ingressus est Noe et Sem et Ham et €Iafeth filii eius €uxor illius et tres uxores filiorum eius cum eis in arcam ipsi et omne animal secundum genus suum €universaque iumenta in genus suum €et omne quod movetur super terram in genere suo €cunctumque volatile secundum genus suum €universae aves omnesque volucres ingressae sunt ad Noe in arcam bina €et bina €ex omni carne in qua erat spiritus vitae et quae ingressa sunt masculus et femina ex omni carne introierunt €sicut praeceperat ei Deus €et inclusit eum Dominus de foris factumque est diluvium quadraginta diebus super terram €et multiplicatae sunt aquae €et elevaverunt arcam in sublime a terra vehementer inundaverunt €et omnia repleverunt in superficie terrae €porro arca ferebatur super aquas et aquae praevaluerunt nimis super terram €opertique sunt omnes montes excelsi sub universo caelo quindecim cubitis altior fuit aqua super montes quos operuerat consumptaque est omnis caro quae movebatur super €terram €volucrum animantium bestiarum omniumque reptilium quae reptant super €terram €universi homines et cuncta in quibus spiraculum vitae est in terra €mortua sunt et delevit omnem substantiam quae erat super terram €ab homine usque ad pecus tam reptile quam volucres caeli €et deleta sunt de terra €remansit autem solus Noe et qui cum eo erant in arca obtinueruntque aquae terras centum quinquaginta diebus  recordatus autem Deus Noe cunctarumque animantium €et omnium iumentorum quae erant cum eo in arca €adduxit spiritum super terram et inminutae sunt aquae et clausi sunt fontes abyssi et cataractae caeli €et prohibitae sunt pluviae de caelo reversaeque aquae de terra euntes et redeuntes €et coeperunt minui post centum quinquaginta dies requievitque arca mense septimo vicesima septima €die mensis super montes Armeniae at vero aquae ibant et decrescebant usque ad decimum mensem €decimo enim mense prima die mensis apparuerunt cacumina €montium cumque transissent quadraginta dies €aperiens Noe fenestram arcae quam fecerat dimisit corvum qui egrediebatur et revertebatur donec siccarentur aquae €super terram emisit quoque columbam post eum €ut videret si iam cessassent aquae super faciem terrae quae cum non invenisset ubi requiesceret pes eius €reversa est ad eum in arcam €aquae enim erant super universam terram €extenditque manum et adprehensam intulit in arcam expectatis autem ultra septem diebus aliis €rursum dimisit columbam ex arca at illa venit ad eum ad vesperam €portans ramum olivae virentibus foliis in ore suo €intellexit ergo Noe quod cessassent aquae super terram expectavitque nihilominus septem alios dies et emisit columbam €quae non est reversa ultra ad eum igitur sescentesimo primo anno primo mense prima die mensis €inminutae sunt aquae super terram €et aperiens Noe tectum arcae aspexit €viditque quod exsiccata esset superficies terrae mense secundo septima et vicesima die mensis arefacta €est terra locutus est autem Deus ad Noe dicens egredere de arca tu et uxor tua €filii tui et uxores filiorum tuorum tecum cuncta animantia quae sunt apud te ex omni carne €tam in volatilibus quam in bestiis €et in universis reptilibus quae reptant super terram €educ tecum et ingredimini super terram €crescite et multiplicamini super eam egressus est ergo Noe et filii eius €uxor illius et uxores filiorum eius cum eo sed et omnia animantia iumenta et reptilia quae repunt €super terram €secundum genus suum arcam egressa €sunt aedificavit autem Noe altare Domino €et tollens de cunctis pecoribus et volucribus mundis obtulit holocausta €super altare odoratusque est Dominus odorem suavitatis et ait ad eum €nequaquam ultra maledicam terrae propter homines €sensus enim et cogitatio humani cordis in malum prona sunt ab €adulescentia sua €non igitur ultra percutiam omnem animantem sicut €feci cunctis diebus terrae sementis et messis frigus et aestus €aestas et hiemps nox et dies non requiescent  benedixitque Deus Noe et filiis eius et dixit ad eos €crescite et multiplicamini et implete terram et terror vester ac tremor sit super cuncta animalia €terrae €et super omnes volucres caeli €cum universis quae moventur in terra €omnes pisces maris manui vestrae traditi sunt et omne quod movetur et vivit erit vobis in cibum €quasi holera virentia tradidi vobis omnia excepto quod carnem cum sanguine non comedetis sanguinem enim animarum vestrarum requiram de manu cunctarum bestiarum €et de manu hominis €de manu viri et fratris eius requiram animam hominis quicumque effuderit humanum sanguinem fundetur sanguis illius €ad imaginem quippe Dei factus est homo vos autem crescite et multiplicamini €et ingredimini super terram et implete eam haec quoque dixit Deus ad Noe et ad filios eius cum eo ecce ego statuam pactum meum vobiscum €et cum semine vestro post vos et ad omnem animam viventem quae est vobiscum €tam in volucribus quam in iumentis et pecudibus terrae €cunctis quae egressa sunt de arca et universis bestiis terrae statuam pactum meum vobiscum €et nequaquam ultra interficietur omnis caro aquis diluvii €neque erit deinceps diluvium dissipans terram dixitque Deus hoc signum foederis quod do inter me et vos €et ad omnem animam viventem quae est vobiscum in generationes €sempiternas arcum meum ponam in nubibus €et erit signum foederis inter me et inter terram cumque obduxero nubibus caelum apparebit arcus meus in nubibus et recordabor foederis mei vobiscum €et cum omni anima vivente quae carnem vegetat €et non erunt ultra aquae diluvii ad delendam universam carnem eritque arcus in nubibus €et videbo illum et recordabor foederis sempiterni €quod pactum est inter Deum et inter omnem animam viventem €universae carnis quae est super terram dixitque Deus Noe €hoc erit signum foederis quod constitui inter me et inter omnem carnem super terram erant igitur filii Noe qui egressi sunt de arca Sem Ham et €Iafeth €porro Ham ipse est pater Chanaan tres isti sunt filii Noe €et ab his disseminatum est omne hominum genus super universam terram coepitque Noe vir agricola exercere terram €et plantavit vineam bibensque vinum inebriatus est €et nudatus in tabernaculo suo quod cum vidisset Ham pater Chanaan €verenda scilicet patris sui esse nuda €nuntiavit duobus fratribus suis foras at vero Sem et Iafeth pallium inposuerunt umeris suis €et incedentes retrorsum operuerunt verecunda €patris sui €faciesque eorum aversae erant €et patris virilia non viderunt evigilans autem Noe ex vino þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨‰˜˜‚cum didicisset quae fecerat ei filius suus minor ait €maledictus Chanaan servus servorum erit fratribus suis dixitque benedictus Dominus Deus Sem €sit Chanaan servus eius dilatet Deus Iafeth et habitet in tabernaculis Sem €sitque Chanaan servus eius vixit autem Noe post diluvium trecentis quinquaginta annis et impleti sunt omnes dies eius nongentorum quinquaginta €annorum €et mortuus est  hae generationes filiorum Noe Sem Ham Iafeth €natique sunt eis filii post diluvium filii Iafeth Gomer Magog et Madai €Iavan et Thubal et Mosoch et Thiras porro filii Gomer Aschenez et Rifath et Thogorma filii autem Iavan Elisa et Tharsis Cetthim et Dodanim ab his divisae sunt insulae gentium in regionibus suis €unusquisque secundum linguam et familias in €nationibus suis filii autem Ham Chus et Mesraim et Fut et Chanaan filii Chus Saba et Hevila et Sabatha et Regma et €Sabathaca €filii Regma Saba et Dadan porro Chus genuit Nemrod ipse coepit esse potens in terra et erat robustus venator coram Domino €ab hoc exivit proverbium quasi Nemrod robustus venator €coram Domino fuit autem principium regni eius Babylon et Arach et Archad et Chalanne €in terra Sennaar de terra illa egressus est Assur €et aedificavit Nineven et plateas civitatis et Chale Resen quoque inter Nineven et Chale haec est civitas magna at vero Mesraim genuit Ludim et Anamim et Laabim €Nepthuim et Phetrusim et Cesluim €de quibus egressi sunt Philisthim et Capthurim Chanaan autem genuit Sidonem primogenitum suum €Ettheum et Iebuseum et Amorreum €Gergeseum Eveum et Araceum €Sineum et Aradium Samariten et Amatheum €et post haec disseminati sunt populi Chananeorum factique sunt termini Chanaan €venientibus a Sidone Geraram usque Gazam €donec ingrediaris Sodomam et Gomorram et Adama et Seboim usque Lesa hii filii Ham in cognationibus et linguis et €generationibus terrisque et gentibus suis de Sem quoque nati sunt €patre omnium filiorum Eber fratre €Iafeth maiore filii Sem Aelam et Assur et Arfaxad et Lud et Aram filii Aram Us et Hul et Gether et Mes at vero Arfaxad genuit Sala de quo ortus est Eber natique sunt Eber filii duo €nomen uni Faleg eo quod in diebus eius divisa sit terra €et nomen fratris eius Iectan qui Iectan genuit Helmodad et Saleph et Asarmoth €Iare et Aduram et Uzal €Decla et Ebal et Abimahel €Saba et Ophir et Evila et Iobab omnes isti filii Iectan €et facta est habitatio eorum €de Messa pergentibus usque Sephar montem orientalem isti filii Sem secundum cognationes et linguas et regiones in gentibus €suis hae familiae Noe iuxta populos et nationes suas €ab his divisae sunt gentes in terra post diluvium  erat autem terra labii unius et sermonum eorundem cumque proficiscerentur de oriente €invenerunt campum in terra Sennaar et habitaverunt in eo dixitque alter ad proximum suum €venite faciamus lateres et coquamus eos igni €habueruntque lateres pro saxis et bitumen pro cemento et dixerunt venite faciamus nobis civitatem €et turrem cuius culmen pertingat ad caelum €et celebremus nomen nostrum €antequam dividamur in universas terras descendit autem Dominus ut videret civitatem €et turrem quam aedificabant filii Adam et dixit €ecce unus est populus et unum labium omnibus €coeperuntque hoc facere €nec desistent a cogitationibus suis donec eas opere conpleant venite igitur descendamus et confundamus ibi linguam €eorum €ut non audiat unusquisque vocem proximi sui atque ita divisit eos Dominus ex illo loco in universas terras €et cessaverunt aedificare civitatem et idcirco vocatum est nomen eius Babel €quia ibi confusum est labium universae terrae €et inde dispersit eos Dominus super faciem cunctarum regionum hae generationes Sem €Sem centum erat annorum quando genuit Arfaxad €biennio post diluvium vixitque Sem postquam genuit Arfaxad quingentos annos €et genuit filios et filias porro Arfaxad vixit triginta quinque annos et genuit Sale vixitque Arfaxad postquam genuit Sale trecentis tribus annis €et genuit filios et filias Sale quoque vixit triginta annis et genuit Eber vixitque Sale postquam genuit Eber quadringentis tribus annis €et genuit filios et filias vixit autem Eber triginta quattuor annis et genuit Faleg et vixit Eber postquam genuit Faleg quadringentis triginta annis €et genuit filios et filias vixit quoque Faleg triginta annis et genuit Reu vixitque Faleg postquam genuit Reu ducentis novem annis €et genuit filios et filias vixit autem Reu triginta duobus annis et genuit Sarug vixitque Reu postquam genuit Sarug ducentis septem annis €et genuit filios et filias vixit vero Sarug triginta annis et genuit Nahor vixitque Sarug postquam genuit Nahor ducentos annos €et genuit filios et filias vixit autem Nahor viginti novem annis et genuit Thare vixitque Nahor postquam genuit Thare centum decem et novem annos €et genuit filios et filias vixitque Thare septuaginta annis et genuit Abram et Nahor et Aran hae sunt autem generationes Thare €Thare genuit Abram et Nahor et Aran €porro Aran genuit Loth mortuusque est Aran ante Thare patrem suum €in terra nativitatis suae in Ur Chaldeorum duxerunt autem Abram et Nahor uxores €nomen autem uxoris Abram Sarai €et nomen uxoris Nahor Melcha €filia Aran patris Melchae et patris Ieschae erat autem Sarai sterilis nec habebat liberos tulit itaque Thare Abram filium suum €et Loth filium Aran filium filii sui €et Sarai nurum suam uxorem Abram filii sui €et eduxit eos de Ur Chaldeorum €ut irent in terram Chanaan €veneruntque usque Haran et habitaverunt ibi et facti sunt dies Thare ducentorum quinque annorum €et mortuus est in Haran  dixit autem Dominus ad Abram €egredere de terra tua et de cognatione tua et de domo patris tui €in terram quam monstrabo tibi faciamque te in gentem magnam €et benedicam tibi et magnificabo nomen tuum erisque benedictus benedicam benedicentibus tibi et maledicam maledicentibus tibi €atque in te benedicentur universae cognationes terrae egressus est itaque Abram sicut praeceperat ei Dominus €et ivit cum eo Loth €septuaginta quinque annorum erat Abram cum egrederetur de Haran tulitque Sarai uxorem suam et Loth filium fratris sui €universamque substantiam quam possederant €et animas quas fecerant in Haran €et egressi sunt ut irent in terram Chanaan €cumque venissent in eam pertransivit Abram terram usque ad locum Sychem €usque ad convallem Inlustrem €Chananeus autem tunc erat in terra apparuitque Dominus Abram et dixit ei €semini tuo dabo terram hanc €qui aedificavit ibi altare Domino qui apparuerat ei et inde transgrediens ad montem qui erat contra orientem €Bethel tetendit ibi tabernaculum suum €ab occidente habens Bethel et ab oriente Ai €aedificavit quoque ibi altare Domino et invocavit nomen eius perrexitque Abram vadens et ultra progrediens ad meridiem facta est autem fames in terra €descenditque Abram in Aegyptum ut peregrinaretur ibi €praevaluerat enim fames in terra cumque prope esset ut ingrederetur Aegyptum €dixit Sarai uxori suae novi quod pulchra sis mulier et quod cum viderint te Aegyptii dicturi sunt uxor ipsius est €et interficient me et te reservabunt dic ergo obsecro te quod soror mea sis €ut bene sit mihi propter te et vivat anima mea ob gratiam tui cum itaque ingressus esset Abram Aegyptum €viderunt Aegyptii mulierem quod esset pulchra nimis et nuntiaverunt principes Pharaoni et laudaverunt eam apud illum €et sublata est mulier in domum Pharaonis Abram vero bene usi sunt propter illam €fueruntque ei oves et boves et asini €et servi et famulae et asinae et €cameli flagellavit autem Dominus Pharaonem plagis maximis et domum eius €propter Sarai uxorem Abram vocavitque Pharao Abram et dixit ei €quidnam est quod fecisti mihi €quare non indicasti quod uxor tua esset quam ob causam dixisti esse sororem tuam €ut tollerem eam mihi in uxorem €nunc igitur ecce coniux tua accipe eam et vade praecepitque Pharao super Abram viris €et deduxerunt eum et uxorem illius et omnia quae habebat  ascendit ergo Abram de Aegypto €ipse et uxor eius et omnia quae habebat €et Loth cum eo ad australem plagam erat autem dives valde in possessione argenti et auri reversusque est per iter quo venerat a meridie in Bethel þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨“‚usque ad locum ubi prius fixerat tabernaculum inter Bethel et Ai in loco altaris quod fecerat prius et invocavit ibi nomen Domini sed et Loth qui erat cum Abram €fuerunt greges ovium et armenta et tabernacula nec poterat eos capere terra ut habitarent simul €erat quippe substantia eorum multa €et non quibant habitare communiter unde et facta est rixa inter pastores gregum Abram et Loth €eo autem tempore Chananeus et Ferezeus habitabant in illa terra dixit ergo Abram ad Loth ne quaeso sit iurgium inter me et te €et inter pastores meos et pastores tuos €fratres enim sumus ecce universa terra coram te est recede a me obsecro €si ad sinistram ieris ego ad dexteram tenebo €si tu dexteram elegeris ego ad sinistram pergam elevatis itaque Loth oculis vidit omnem circa regionem Iordanis €quae universa inrigabatur €antequam subverteret Dominus Sodomam et Gomorram €sicut paradisus Domini et sicut Aegyptus venientibus in Segor elegitque sibi Loth regionem circa Iordanem et recessit ab oriente €divisique sunt alterutrum a fratre suo Abram habitavit in terra Chanaan €Loth moratus est in oppidis quae erant circa Iordanem €et habitavit in Sodomis homines autem Sodomitae pessimi erant et peccatores coram Domino nimis dixitque Dominus ad Abram €postquam divisus est Loth ab eo €leva oculos tuos et vide a loco in quo nunc es €ad aquilonem et ad meridiem ad orientem et ad occidentem omnem terram quam conspicis €tibi dabo et semini tuo usque in sempiternum faciamque semen tuum sicut pulverem terrae €si quis potest hominum numerare pulverem €semen quoque tuum numerare poterit surge et perambula terram in longitudine et in €latitudine sua €quia tibi daturus sum eam movens igitur Abram tabernaculum suum €venit et habitavit iuxta convallem Mambre quod est in Hebron €aedificavitque ibi altare Domino  factum est autem in illo tempore ut Amrafel rex Sennaar €et Arioch rex Ponti et Chodorlahomor rex Aelamitarum €et Thadal rex Gentium inirent bellum contra Bara regem Sodomorum €et contra Bersa regem Gomorrae et contra Sennaab regem Adamae €et contra Semeber regem Seboim contraque regem Balae ipsa est Segor omnes hii convenerunt in vallem Silvestrem quae nunc est mare Salis duodecim enim annis servierant Chodorlahomor €et tertiodecimo anno recesserunt ab eo igitur anno quartodecimo venit Chodorlahomor et reges qui €erant cum eo €percusseruntque Rafaim in Astharothcarnaim et Zuzim cum eis €et Emim in Savecariathaim et Chorreos in montibus Seir €usque ad campestria Pharan quae est in solitudine reversique sunt et venerunt ad fontem Mesfat ipsa est Cades €et percusserunt omnem regionem Amalechitarum €et Amorreum qui habitabat in Asasonthamar et egressi sunt rex Sodomorum et rex Gomorrae €rexque Adamae et rex Seboim necnon et rex Balae quae est Segor €et direxerunt contra eos aciem in valle Silvestri scilicet adversum Chodorlahomor regem Aelamitarum €et Thadal regem Gentium et Amrafel regem Sennaar €et Arioch regem Ponti quattuor reges adversus quinque vallis autem Silvestris habebat puteos multos bituminis €itaque rex Sodomorum et Gomorrae terga verterunt cecideruntque ibi €et qui remanserant fugerunt ad montem tulerunt autem omnem substantiam Sodomorum et Gomorrae €et universa quae ad cibum pertinent et abierunt necnon et Loth et substantiam eius €filium fratris Abram qui habitabat in Sodomis et ecce unus qui evaserat nuntiavit Abram Hebraeo €qui habitabat in convalle Mambre Amorrei €fratris Eschol et fratris Aner €hii enim pepigerant foedus cum Abram quod cum audisset Abram captum videlicet Loth fratrem suum €numeravit expeditos vernaculos suos trecentos decem et octo €et persecutus est eos usque Dan et divisis sociis inruit super eos nocte €percussitque eos et persecutus est €usque Hoba quae est ad levam Damasci reduxitque omnem substantiam €et Loth fratrem suum cum substantia illius €mulieres quoque et populum egressus est autem rex Sodomorum in occursum eius €postquam reversus est a caede Chodorlahomor et regum qui cum eo erant €in valle Save quae est vallis Regis at vero Melchisedech rex Salem proferens panem et vinum €erat enim sacerdos Dei altissimi benedixit ei et ait €benedictus Abram Deo excelso qui creavit caelum et terram et benedictus Deus excelsus €quo protegente hostes in manibus tuis sunt €et dedit ei decimas ex omnibus dixit autem rex Sodomorum ad Abram €da mihi animas cetera tolle tibi qui respondit ei €levo manum meam ad Dominum Deum excelsum possessorem caeli et €terrae quod a filo subteminis usque ad corrigiam caligae €non accipiam ex omnibus quae tua sunt €ne dicas ego ditavi Abram exceptis his quae comederunt iuvenes €et partibus virorum qui venerunt mecum Aner Eschol et Mambre €isti accipient partes suas  his itaque transactis €factus est sermo Domini ad Abram per visionem dicens €noli timere Abram €ego protector tuus sum et merces tua magna nimis dixitque Abram Domine Deus quid dabis mihi €ego vadam absque liberis €et filius procuratoris domus meae iste Damascus Eliezer addiditque Abram mihi autem non dedisti semen €et ecce vernaculus meus heres meus erit statimque sermo Domini factus est ad eum dicens €non erit hic heres tuus €sed qui egredietur de utero tuo ipsum habebis heredem eduxitque eum foras et ait illi €suspice caelum et numera stellas si potes €et dixit ei sic erit semen tuum credidit Domino €et reputatum est ei ad iustitiam dixitque ad eum ego Dominus qui eduxi te de Ur Chaldeorum €ut darem tibi terram istam et possideres eam at ille ait Domine Deus €unde scire possum quod possessurus sim eam respondens Dominus €sume inquit mihi vaccam triennem €et capram trimam et arietem annorum trium €turturem quoque et columbam qui tollens universa haec divisit per medium €et utrasque partes contra se altrinsecus posuit €aves autem non divisit descenderuntque volucres super cadavera et abigebat eas Abram cumque sol occumberet sopor inruit super Abram €et horror magnus et tenebrosus invasit eum dictumque est ad eum €scito praenoscens quod peregrinum futurum sit semen tuum in terra non €sua €et subicient eos servituti et adfligent quadringentis annis verumtamen gentem cui servituri sunt ego iudicabo €et post haec egredientur cum magna substantia tu autem ibis ad patres tuos in pace sepultus in senectute bona generatione autem quarta revertentur huc €necdum enim conpletae sunt iniquitates Amorreorum usque ad praesens €tempus cum ergo occubuisset sol facta est caligo tenebrosa €et apparuit clibanus fumans €et lampas ignis transiens inter divisiones illas in die illo pepigit Dominus cum Abram foedus dicens €semini tuo dabo terram hanc €a fluvio Aegypti usque ad fluvium magnum flumen Eufraten Cineos et Cenezeos et Cedmoneos et Hettheos et €Ferezeos Rafaim quoque et Amorreos et Chananeos et Gergeseos et Iebuseos €igitur Sarai uxor Abram non genuerat liberos €sed habens ancillam aegyptiam nomine Agar dixit marito suo €ecce conclusit me Dominus ne parerem €ingredere ad ancillam meam si forte saltem ex illa suscipiam filios €cumque ille adquiesceret deprecanti tulit Agar Aegyptiam ancillam suam €post annos decem quam habitare coeperant in terra Chanaan €et dedit eam viro suo uxorem qui ingressus est ad eam €at illa concepisse se videns despexit dominam suam dixitque Sarai ad Abram inique agis contra me €ego dedi ancillam meam in sinum tuum €quae videns quod conceperit despectui me habet €iudicet Dominus inter me et te cui respondens Abram ecce ait ancilla tua in manu tua est €utere ea ut libet €adfligente igitur eam Sarai fugam iniit cumque invenisset illam angelus Domini €iuxta fontem aquae in solitudine qui est in via €Sur dixit ad eam €Agar ancilla Sarai unde venis et quo vadis €quae respondit a facie Sarai dominae meae ego fugio dixitque ei angelus Domini €revertere ad dominam tuam €et humiliare sub manibus ipsius et rursum multiplicans inquit multiplicabo semen tuum €et non numerabitur prae multitudine ac deinceps ecce ait concepisti et paries filium €vocabisque nomen eius Ismahel €eo quod audierit Dominus adflictionem tuam hic erit ferus homo €manus eius contra omnes et manus omnium contra eum €et e regione universorum fratrum suorum figet tabernacula þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨˜¢vocavit autem nomen Domini qui loquebatur ad eam Tu Deus qui vidisti me €dixit enim profecto hic vidi posteriora videntis me propterea appellavit puteum illum puteum Viventis et videntis me €ipse est inter Cades et Barad peperitque Abrae filium €qui vocavit nomen eius Ismahel octoginta et sex annorum erat quando peperit ei €Agar Ismahelem  postquam vero nonaginta et novem annorum esse coeperat €apparuit ei Dominus dixitque ad eum €ego Deus omnipotens ambula coram me et esto perfectus ponamque foedus meum inter me et te €et multiplicabo te vehementer nimis cecidit Abram pronus in faciem dixitque ei Deus €ego sum et pactum meum tecum erisque pater multarum gentium nec ultra vocabitur nomen tuum Abram sed appellaberis Abraham €quia patrem multarum gentium constitui te faciamque te crescere vehementissime €et ponam in gentibus regesque ex te egredientur et statuam pactum meum inter me et te et inter semen tuum post te €in generationibus suis foedere sempiterno €ut sim Deus tuus et seminis tui post te daboque tibi et semini tuo terram peregrinationis tuae €omnem terram Chanaan in possessionem aeternam €eroque Deus eorum dixit iterum Deus ad Abraham et tu ergo custodies pactum meum €et semen tuum post te in generationibus suis hoc est pactum quod observabitis €inter me et vos et semen tuum post te €circumcidetur ex vobis omne masculinum et circumcidetis carnem praeputii vestri €ut sit in signum foederis inter me et vos infans octo dierum circumcidetur in vobis €omne masculinum in generationibus vestris €tam vernaculus quam empticius circumcidetur €et quicumque non fuerit de stirpe vestra eritque pactum meum in carne vestra in foedus aeternum masculus cuius praeputii caro circumcisa non fuerit €delebitur anima illa de populo suo quia pactum meum irritum fecit dixit quoque Deus ad Abraham €Sarai uxorem tuam non vocabis Sarai sed Sarram et benedicam ei et ex illa dabo tibi filium cui benedicturus sum €eritque in nationes et reges populorum orientur ex eo cecidit Abraham in faciem et risit dicens in corde suo €putasne centenario nascetur filius et Sarra nonagenaria pariet dixitque ad Deum utinam Ismahel vivat coram te et ait Deus ad Abraham €Sarra uxor tua pariet tibi filium vocabisque nomen eius Isaac €et constituam pactum meum illi in foedus sempiternum €et semini eius post eum super Ismahel quoque exaudivi te €ecce benedicam ei et augebo et multiplicabo eum valde €duodecim duces generabit et faciam illum in gentem magnam pactum vero meum statuam ad Isaac €quem pariet tibi Sarra tempore isto in anno altero cumque finitus esset sermo loquentis cum eo €ascendit Deus ab Abraham tulit autem Abraham Ismahelem filium suum €et omnes vernaculos domus suae universosque quos emerat €cunctos mares ex omnibus viris domus suae €et circumcidit carnem praeputii eorum €statim in ipsa die sicut praeceperat ei Deus nonaginta novem erat annorum €quando circumcidit carnem praeputii sui et Ismahel filius eius tredecim annos impleverat tempore €circumcisionis suae eadem die circumcisus est Abraham et Ismahel filius eius et omnes viri domus illius €tam vernaculi quam empticii et alienigenae pariter circumcisi sunt  apparuit autem ei Dominus in convalle Mambre €sedenti in ostio tabernaculi sui in ipso fervore diei cumque elevasset oculos €apparuerunt ei tres viri stantes propter eum €quos cum vidisset €cucurrit in occursum eorum de ostio tabernaculi €et adoravit in terra et dixit €Domine si inveni gratiam in oculis tuis ne transeas servum tuum sed adferam pauxillum aquae et lavate pedes vestros €et requiescite sub arbore ponam buccellam panis et confortate cor vestrum €postea transibitis €idcirco enim declinastis ad servum vestrum €qui dixerunt fac ut locutus es festinavit Abraham in tabernaculum ad Sarram dixitque ei €adcelera tria sata similae commisce et fac subcinericios panes ipse vero ad armentum cucurrit €et tulit inde vitulum tenerrimum et optimum €deditque puero qui festinavit et coxit illum tulit quoque butyrum et lac et vitulum quem coxerat €et posuit coram eis €ipse vero stabat iuxta eos sub arbore cumque comedissent dixerunt ad eum ubi est Sarra uxor tua €ille respondit ecce in tabernaculo est cui dixit revertens veniam ad te tempore isto vita comite €et habebit filium Sarra uxor tua €quo audito Sarra risit post ostium tabernaculi erant autem ambo senes provectaeque aetatis €et desierant Sarrae fieri muliebria quae risit occulte dicens €postquam consenui et dominus meus vetulus est €voluptati operam dabo dixit autem Dominus ad Abraham €quare risit Sarra dicens num vere paritura sum anus numquid Deo est quicquam difficile €iuxta condictum revertar ad te hoc eodem tempore vita comite €et habebit Sarra filium negavit Sarra dicens non risi timore perterrita €Dominus autem non est inquit ita sed risisti cum ergo surrexissent inde viri €direxerunt oculos suos contra Sodomam €et Abraham simul gradiebatur deducens eos dixitque Dominus num celare potero Abraham quae gesturus sum cum futurus sit in gentem magnam ac robustissimam €et benedicendae sint in illo omnes nationes terrae scio enim quod praecepturus sit filiis suis et domui suae post se €ut custodiant viam Domini et faciant iustitiam et iudicium €ut adducat Dominus propter Abraham omnia quae locutus est ad eum dixit itaque Dominus €clamor Sodomorum et Gomorrae multiplicatus est €et peccatum earum adgravatum est nimis descendam et videbo €utrum clamorem qui venit ad me opere conpleverint €an non est ita ut sciam converteruntque se inde et abierunt Sodomam €Abraham vero adhuc stabat coram Domino et adpropinquans ait numquid perdes iustum cum impio si fuerint quinquaginta iusti in civitate peribunt simul €et non parces loco illi propter quinquaginta iustos si fuerint in eo absit a te ut rem hanc facias et occidas iustum cum impio €fiatque iustus sicut impius €non est hoc tuum €qui iudicas omnem terram nequaquam facies iudicium dixitque Dominus ad eum €si invenero Sodomis quinquaginta iustos in medio civitatis €dimittam omni loco propter eos respondens Abraham ait €quia semel coepi loquar ad Dominum meum €cum sim pulvis et cinis quid si minus quinquaginta iustis quinque fuerint €delebis propter quinque universam urbem €et ait non delebo si invenero ibi quadraginta quinque rursumque locutus est ad eum €sin autem quadraginta inventi fuerint quid facies €ait non percutiam propter quadraginta ne quaeso inquit indigneris Domine si loquar €quid si inventi fuerint ibi triginta €respondit non faciam si invenero ibi triginta quia semel ait coepi loquar ad Dominum meum €quid si inventi fuerint ibi viginti €dixit non interficiam propter viginti obsecro inquit ne irascaris Domine si loquar adhuc semel €quid si inventi fuerint ibi decem €dixit non delebo propter decem abiit Dominus postquam cessavit loqui ad Abraham €et ille reversus est in locum suum  veneruntque duo angeli Sodomam vespere €sedente Loth in foribus civitatis €qui cum vidisset surrexit et ivit obviam eis €adoravitque pronus in terra et dixit €obsecro domini declinate in domum pueri vestri €et manete ibi €lavate pedes vestros €et mane proficiscimini in viam vestram €qui dixerunt minime sed in platea manebimus conpulit illos oppido ut deverterent ad eum €ingressisque domum illius fecit convivium €coxit azyma et comederunt prius autem quam irent cubitum viri civitatis vallaverunt domum €a puero usque ad senem omnis populus simul vocaveruntque Loth et dixerunt ei €ubi sunt viri qui introierunt ad te nocte €educ illos huc ut cognoscamus eos egressus ad eos Loth post tergum adcludens €ostium ait nolite quaeso fratres mei nolite malum hoc facere habeo duas filias quae necdum cognoverunt virum €educam eas ad vos €et abutimini eis sicut placuerit vobis €dummodo viris istis nihil faciatis mali €quia ingressi sunt sub umbraculum tegminis mei at illi dixerunt recede illuc €et rursus ingressus es inquiunt ut advena numquid ut iudices €te ergo ipsum magis quam hos adfligemus €vimque faciebant Loth vehementissime €iam prope erat ut refringerent fores et ecce miserunt manum viri €et introduxerunt ad se Loth cluseruntque ostium et eos qui erant foris percusserunt caecitate þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨’˜‹‚a minimo usque ad maximum €ita ut ostium invenire non possent dixerunt autem ad Loth €habes hic tuorum quempiam generum aut filios aut filias €omnes qui tui sunt educ de urbe hac delebimus enim locum istum €eo quod increverit clamor eorum coram Domino €qui misit nos ut perdamus illos egressus itaque Loth locutus est ad generos suos €qui accepturi erant filias eius et dixit surgite egredimini de loco isto €quia delebit Dominus civitatem hanc €et visus est eis quasi ludens loqui cumque esset mane cogebant eum angeli dicentes €surge et tolle uxorem tuam et duas filias quas habes €ne et tu pariter pereas in scelere civitatis dissimulante illo adprehenderunt manum eius €et manum uxoris ac duarum filiarum eius €eo quod parceret Dominus illi et eduxerunt eum €posueruntque extra civitatem €ibi locutus est €ad eum €salva animam tuam noli respicere post tergum €nec stes in omni circa regione €sed in monte salvum te fac ne et tu simul pereas dixitque Loth ad eos €quaeso Domine mi quia invenit servus tuus gratiam coram te €et magnificasti misericordiam tuam quam fecisti mecum €ut salvares animam meam €nec possum in monte salvari €ne forte adprehendat me malum et moriar est civitas haec iuxta ad quam possum fugere parva €et salvabor in ea €numquid non modica est €et vivet anima mea dixitque ad eum ecce etiam in hoc suscepi preces tuas €ut non subvertam urbem pro qua locutus es festina et salvare ibi €quia non potero facere quicquam donec ingrediaris illuc €idcirco vocatum est nomen urbis illius Segor sol egressus est super terram et Loth ingressus est in €Segor igitur Dominus pluit super Sodomam et Gomorram sulphur et ignem a €Domino de caelo et subvertit civitates has et omnem circa regionem €universos habitatores urbium et cuncta terrae virentia respiciensque uxor eius post se versa est in statuam salis Abraham autem consurgens mane ubi steterat prius cum Domino intuitus est Sodomam et Gomorram €et universam terram regionis illius €viditque ascendentem favillam de terra quasi fornacis fumum cum enim subverteret Deus civitates regionis illius €recordatus est Abrahae €et liberavit Loth de subversione urbium in quibus €habitaverat ascenditque Loth de Segor et mansit in monte €duae quoque filiae eius cum eo €timuerat enim manere in Segor €et mansit in spelunca ipse et duae filiae eius dixitque maior ad minorem pater noster senex est €et nullus virorum remansit in terra €qui possit ingredi ad nos iuxta morem universae terrae veni inebriemus eum vino dormiamusque cum eo €ut servare possimus ex patre nostro semen dederunt itaque patri suo bibere vinum nocte illa €et ingressa est maior dormivitque cum patre €at ille non sensit nec quando accubuit filia nec quando surrexit altera quoque die dixit maior ad minorem €ecce dormivi heri cum patre meo €demus ei bibere vinum etiam hac nocte €et dormies cum eo ut salvemus semen de patre nostro dederunt et illa nocte patri vinum €ingressaque minor filia dormivit cum eo €et nec tunc quidem sensit €quando concubuerit vel quando illa surrexerit conceperunt ergo duae filiae Loth de patre suo peperitque maior filium et vocavit nomen eius Moab €ipse est pater Moabitarum usque in praesentem diem minor quoque peperit filium €et vocavit nomen eius Ammon id est filius populi mei €ipse est pater Ammanitarum usque hodie  profectus inde Abraham in terram australem €habitavit inter Cades et Sur et peregrinatus est in Geraris dixitque de Sarra uxore sua soror mea est €misit ergo Abimelech rex Gerarae et tulit eam venit autem Deus ad Abimelech per somnium noctis €et ait ei en morieris propter mulierem quam €tulisti €habet enim virum Abimelech vero non tetigerat eam €et ait Domine num gentem ignorantem et iustam interficies nonne ipse dixit mihi soror mea est et ipsa ait frater meus est €in simplicitate cordis mei et munditia manuum mearum €feci hoc dixitque ad eum Deus €et ego scio quod simplici corde feceris €et ideo custodivi te ne peccares in me et non dimisi ut tangeres €eam nunc igitur redde uxorem viro suo €quia propheta est et orabit pro te et vives €si autem nolueris reddere €scito quod morte morieris tu et omnia quae tua sunt statimque de nocte consurgens Abimelech vocavit omnes servos suos €et locutus est universa verba haec in auribus eorum €timueruntque omnes viri valde vocavit autem Abimelech etiam Abraham et dixit ei €quid fecisti nobis quid peccavimus in te €quia induxisti super me et super regnum meum peccatum grande €quae non debuisti facere fecisti nobis rursusque expostulans ait quid vidisti ut hoc faceres respondit Abraham cogitavi mecum dicens €forsitan non est timor Dei in loco isto €et interficient me propter uxorem meam alias autem et vere soror mea est €filia patris mei et non filia matris meae €et duxi eam uxorem postquam autem eduxit me Deus de domo patris mei €dixi ad eam hanc misericordiam facies mecum €in omni loco ad quem ingrediemur dices quod frater tuus sim tulit igitur Abimelech oves et boves et servos et ancillas €et dedit Abraham €reddiditque illi Sarram uxorem suam et ait terra coram vobis est ubicumque tibi placuerit habita Sarrae autem dixit ecce mille argenteos dedi fratri tuo €hoc erit tibi in velamen oculorum €ad omnes qui tecum sunt et quocumque perrexeris €mementoque te deprehensam orante autem Abraham €sanavit Deus Abimelech et uxorem ancillasque eius et pepererunt concluserat enim Deus omnem vulvam domus Abimelech €propter Sarram uxorem Abraham  visitavit autem Dominus Sarram sicut promiserat €et implevit quae locutus est concepitque et peperit filium in senectute sua €tempore quo praedixerat ei Deus vocavitque Abraham nomen filii sui quem genuit ei Sarra Isaac et circumcidit eum octavo die sicut praeceperat ei Deus cum centum esset annorum hac quippe aetate patris natus est Isaac dixitque Sarra risum fecit mihi Deus €quicumque audierit conridebit mihi rursumque ait €quis auditurum crederet Abraham quod Sarra €lactaret filium €quem peperit ei iam seni crevit igitur puer et ablactatus est €fecitque Abraham grande convivium in die ablactationis eius cumque vidisset Sarra filium Agar Aegyptiae ludentem €dixit ad Abraham eice ancillam hanc et filium eius €non enim erit heres filius ancillae cum filio meo Isaac dure accepit hoc Abraham pro filio suo cui dixit Deus €non tibi videatur asperum super puero et super ancilla tua €omnia quae dixerit tibi Sarra audi vocem eius €quia in Isaac vocabitur tibi semen sed et filium ancillae faciam in gentem magnam €quia semen tuum est surrexit itaque Abraham mane €et tollens panem et utrem aquae inposuit scapulae eius €tradiditque puerum et dimisit eam €quae cum abisset errabat in solitudine Bersabee cumque consumpta esset aqua in utre €abiecit puerum subter unam arborum quae ibi erant et abiit seditque e regione procul quantum potest arcus iacere €dixit enim non videbo morientem puerum €et sedens contra levavit vocem suam et flevit exaudivit autem Deus vocem pueri €vocavitque angelus Domini Agar de caelo dicens €quid agis Agar noli timere €exaudivit enim Deus vocem pueri de loco in quo est surge tolle puerum et tene manum illius €quia in gentem magnam faciam eum aperuitque oculos eius Deus €quae videns puteum aquae abiit €et implevit utrem deditque puero bibere et fuit cum eo €qui crevit et moratus est in solitudine €et factus est iuvenis sagittarius habitavitque in deserto Pharan €et accepit illi mater sua uxorem de terra Aegypti eodem tempore dixit Abimelech et Fichol princeps exercitus eius ad €Abraham €Deus tecum est in universis quae agis iura ergo per Dominum €ne noceas mihi et posteris meis stirpique meae €sed iuxta misericordiam quam feci tibi €facies mihi et terrae in qua versatus es advena dixitque Abraham ego iurabo et increpavit Abimelech €propter puteum aquae quem vi abstulerant servi illius respondit Abimelech nescivi quis fecerit hanc rem €sed et tu non indicasti mihi et ego non audivi praeter hodie tulit itaque Abraham oves et boves et dedit Abimelech €percusseruntque ambo foedus et statuit Abraham septem agnas gregis seorsum cui dixit Abimelech €quid sibi volunt septem agnae istae quas stare fecisti seorsum þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨”˜žat ille septem inquit agnas accipies de manu mea €ut sint in testimonium mihi quoniam ego fodi puteum €istum idcirco vocatus est locus ille Bersabee €quia ibi uterque iuraverunt et inierunt foedus pro puteo Iuramenti surrexit autem Abimelech et Fichol princeps militiae €eius €reversique sunt in terram Palestinorum €Abraham vero plantavit nemus in Bersabee €et invocavit ibi nomen Domini Dei aeterni et fuit colonus terrae Philisthinorum diebus multis  quae postquam gesta sunt €temptavit Deus Abraham et dixit ad eum Abraham €ille respondit adsum ait ei tolle filium tuum unigenitum quem diligis Isaac €et vade in terram Visionis €atque offer eum ibi holocaustum €super unum montium quem monstravero tibi igitur Abraham de nocte consurgens stravit asinum suum €ducens secum duos iuvenes et Isaac filium suum €cumque concidisset ligna in holocaustum €abiit ad locum quem praeceperat ei Deus die autem tertio elevatis oculis vidit locum procul dixitque ad pueros suos expectate hic cum asino €ego et puer illuc usque properantes €postquam adoraverimus revertemur ad vos tulit quoque ligna holocausti et inposuit super Isaac filium suum €ipse vero portabat in manibus ignem et gladium €cumque duo pergerent simul dixit Isaac patri suo pater mi €at ille respondit quid vis fili €ecce inquit ignis et ligna ubi est victima holocausti dixit Abraham Deus providebit sibi victimam holocausti €fili mi €pergebant ergo pariter veneruntque ad locum quem ostenderat ei Deus €in quo aedificavit altare et desuper ligna conposuit €cumque conligasset Isaac filium suum €posuit eum in altari super struem lignorum extenditque manum et arripuit gladium ut immolaret filium et ecce angelus Domini de caelo clamavit dicens Abraham Abraham €qui respondit adsum dixitque ei non extendas manum tuam super puerum €neque facias illi quicquam €nunc cognovi quod timeas Dominum €et non peperceris filio tuo unigenito €propter me levavit Abraham oculos €viditque post tergum arietem inter vepres herentem cornibus €quem adsumens obtulit holocaustum pro filio appellavitque nomen loci illius Dominus videt €unde usque hodie dicitur in monte Dominus videbit vocavit autem angelus Domini Abraham secundo de caelo dicens per memet ipsum iuravi dicit Dominus €quia fecisti rem hanc €et non pepercisti filio tuo unigenito benedicam tibi et multiplicabo semen tuum €sicut stellas caeli et velut harenam quae est in litore maris €possidebit semen tuum portas inimicorum suorum et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae €quia oboedisti voci meae reversus est Abraham ad pueros suos €abieruntque Bersabee simul et habitavit ibi his itaque gestis nuntiatum est Abraham €quod Melcha quoque genuisset filios Nahor fratri suo Hus primogenitum et Buz fratrem eius €Camuhel patrem Syrorum et Chased et Azau €Pheldas quoque et Iedlaph ac Bathuel de quo nata est Rebecca €octo istos genuit Melcha Nahor fratri Abraham concubina vero illius nomine Roma peperit Tabee et Gaom et Thaas et €Maacha  vixit autem Sarra centum viginti septem annis et mortua est in civitate Arbee quae est Hebron in terra Chanaan €venitque Abraham ut plangeret et fleret eam cumque surrexisset ab officio funeris locutus est ad filios Heth dicens advena sum et peregrinus apud vos €date mihi ius sepulchri vobiscum ut sepeliam mortuum meum responderuntque filii Heth audi nos domine princeps Dei es apud nos €in electis sepulchris nostris sepeli mortuum tuum €nullusque prohibere te poterit €quin in monumento eius sepelias mortuum tuum surrexit Abraham et adoravit populum terrae filios videlicet Heth dixitque ad eos si placet animae vestrae ut sepeliam mortuum meum €audite me et intercedite apud Ephron filium Soor ut det mihi speluncam duplicem quam habet in extrema parte agri sui €pecunia digna tradat mihi eam coram vobis in possessionem €sepulchri habitabat autem Ephron in medio filiorum Heth €responditque ad Abraham €cunctis audientibus qui ingrediebantur portam civitatis illius €dicens nequaquam ita fiat domine mi €sed magis ausculta quod loquor €agrum trado tibi et speluncam quae in eo est €praesentibus filiis populi mei €sepeli mortuum tuum adoravit Abraham coram populo terrae et locutus est ad Ephron circumstante plebe €quaeso ut audias me dabo pecuniam pro agro €suscipe eam et sic sepeliam mortuum meum in eo respondit Ephron domine mi audi €terram quam postulas quadringentis argenti €siclis valet €istud est pretium inter me et te €sed quantum est hoc sepeli mortuum tuum quod cum audisset Abraham €adpendit pecuniam quam Ephron postulaverat €audientibus filiis Heth €quadringentos siclos argenti et probati monetae €publicae confirmatusque est ager quondam Ephronis €in quo erat spelunca duplex respiciens Mambre €tam ipse quam spelunca €et omnes arbores eius in cunctis terminis per circuitum Abrahae in possessionem €videntibus filiis Heth et cunctis qui intrabant portam civitatis illius atque ita sepelivit Abraham Sarram uxorem suam in spelunca €agri duplici €qui respiciebat Mambre haec est Hebron in terra Chanaan et confirmatus est ager et antrum quod erat in eo €Abrahae in possessionem monumenti a filiis Heth  erat autem Abraham senex dierumque multorum €et Dominus in cunctis benedixerat ei dixitque ad servum seniorem domus suae €qui praeerat omnibus quae habebat €pone manum tuam subter femur meum ut adiurem te per Dominum Deum caeli et terrae €ut non accipias uxorem filio meo de filiabus Chananeorum €inter quos habito sed ad terram et ad cognationem meam proficiscaris €et inde accipias uxorem filio meo Isaac respondit servus €si noluerit mulier venire mecum in terram hanc €num reducere debeo filium tuum ad locum de quo egressus es dixit Abraham cave nequando reducas illuc filium meum Dominus Deus caeli qui tulit me de domo patris mei €et de terra nativitatis meae €qui locutus est mihi et iuravit dicens €semini tuo dabo terram hanc €ipse mittet angelum suum coram te et accipies inde uxorem filio meo sin autem noluerit mulier sequi te €non teneberis iuramento €filium tantum meum ne reducas illuc posuit ergo servus manum sub femore Abraham domini sui €et iuravit illi super sermone hoc tulitque decem camelos de grege domini sui et abiit €ex omnibus bonis eius portans secum €profectusque perrexit Mesopotamiam ad urbem Nahor cumque camelos fecisset accumbere €extra oppidum iuxta puteum aquae vespere €eo tempore quo solent mulieres egredi ad hauriendam aquam dixit Domine Deus domini mei Abraham €occurre obsecro hodie mihi €et fac misericordiam cum domino meo Abraham ecce ego sto propter fontem aquae €et filiae habitatorum huius civitatis egredientur ad hauriendam aquam igitur puella cui ego dixero inclina hydriam tuam ut bibam €et illa responderit bibe quin et camelis tuis dabo potum €ipsa est quam praeparasti servo tuo Isaac €et per hoc intellegam quod feceris misericordiam cum domino meo necdum intra se verba conpleverat et ecce Rebecca egrediebatur €filia Bathuel filii Melchae uxoris Nahor fratris Abraham €habens hydriam in scapula puella decora nimis virgoque pulcherrima et incognita viro €descenderat autem ad fontem et impleverat hydriam ac revertebatur occurritque ei servus et ait €pauxillum mihi ad sorbendum praebe aquae €de hydria tua quae respondit bibe domine mi €celeriterque deposuit hydriam super ulnam suam et dedit ei potum cumque ille bibisset adiecit €quin et camelis tuis hauriam aquam donec cuncti bibant effundensque hydriam in canalibus €recurrit ad puteum ut hauriret aquam €et haustam omnibus camelis dedit ille autem contemplabatur eam tacitus €scire volens utrum prosperum fecisset iter suum €Dominus an non postquam ergo biberunt cameli €protulit vir inaures aureas adpendentes siclos duos €et armillas totidem pondo siclorum decem dixitque ad eam cuius es filia indica mihi €est in domo patris tui locus ad manendum quae respondit filia Bathuelis sum filii Melchae €quem peperit Nahor et addidit dicens €palearum quoque et faeni plurimum est apud nos €et locus spatiosus ad manendum inclinavit se homo et adoravit Dominum dicens €benedictus Dominus Deus domini mei Abraham €qui non abstulit misericordiam et veritatem suam a domino meo þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨—˜›„et recto me itinere perduxit in domum fratris €domini mei cucurrit itaque puella €et nuntiavit in domum matris suae omnia quae audierat habebat autem Rebecca fratrem nomine Laban €qui festinus egressus est ad hominem ubi erat fons cumque vidisset inaures et armillas in manibus sororis suae €et audisset cuncta verba referentis €haec locutus est mihi homo €venit ad virum qui stabat iuxta camelos et propter €fontem aquae dixitque ad eum ingredere benedicte Domini cur foris stas €praeparavi domum et locum camelis et introduxit eum hospitium ac destravit camelos €deditque paleas et faenum et aquam ad lavandos pedes camelorum et virorum qui venerant cum eo et adpositus est in conspectu eius panis €qui ait non comedam donec loquar sermones meos €respondit ei loquere at ille servus inquit Abraham sum et Dominus benedixit domino meo valde magnificatusque est €et dedit ei oves et boves argentum et aurum servos et ancillas camelos €et asinos et peperit Sarra uxor domini mei filium domino meo in senectute sua €deditque illi omnia quae habuerat et adiuravit me dominus meus dicens €non accipies uxorem filio meo de filiabus Chananeorum €in quorum terra habito sed ad domum patris mei perges €et de cognatione mea accipies uxorem filio meo ego vero respondi domino meo €quid si noluerit venire mecum mulier Dominus ait in cuius conspectu ambulo €mittet angelum suum tecum et diriget viam tuam €accipiesque uxorem filio meo de cognatione mea et de domo patris mei innocens eris a maledictione mea €cum veneris ad propinquos meos et non dederint tibi veni ergo hodie ad fontem et dixi €Domine Deus domini mei Abraham €si direxisti viam meam in qua nunc ambulo ecce sto iuxta fontem aquae €et virgo quae egredietur ad hauriendam aquam audierit a me €da mihi pauxillum aquae ad bibendum ex €hydria tua et dixerit mihi et tu bibe et camelis tuis hauriam €ipsa est mulier quam praeparavit Dominus filio domini mei dum haec mecum tacitus volverem €apparuit Rebecca veniens cum hydria quam portabat in scapula €descenditque ad fontem et hausit aquam €et aio ad eam da mihi paululum bibere quae festina deposuit hydriam de €umero et dixit mihi €et tu bibe et camelis tuis potum tribuam €bibi et adaquavit camelos interrogavique eam et dixi cuius es filia €quae respondit filia Bathuelis sum filii Nahor €quem peperit illi Melcha €suspendi itaque inaures ad ornandam faciem eius €et armillas posui in manibus pronusque adoravi Dominum €benedicens Domino Deo domini mei Abraham €qui perduxisset me recto itinere €ut sumerem filiam fratris domini mei filio eius quam ob rem si facitis misericordiam et veritatem cum domino meo €indicate mihi €sin autem aliud placet et hoc dicite €ut vadam ad dextram sive ad sinistram responderunt Laban et Bathuel €a Domino egressus est sermo €non possumus extra placitum eius quicquam aliud tecum loqui en Rebecca coram te est tolle eam et proficiscere €et sit uxor filii domini tui sicut locutus est Dominus quod cum audisset puer Abraham €adoravit in terra Dominum prolatisque vasis argenteis et aureis ac vestibus €dedit ea Rebeccae pro munere €fratribus quoque eius et matri dona obtulit initoque convivio vescentes pariter et bibentes manserunt ibi €surgens autem mane locutus est puer €dimittite me ut vadam ad dominum meum responderunt fratres eius et mater €maneat puella saltem decem dies apud nos €et postea proficiscetur nolite ait me retinere quia Dominus direxit viam meam €dimittite me ut pergam ad dominum meum dixerunt vocemus puellam et quaeramus ipsius voluntatem cumque vocata venisset sciscitati sunt €vis ire cum homine isto €quae ait vadam dimiserunt ergo eam et nutricem illius servumque Abraham et comites eius inprecantes prospera sorori suae atque dicentes €soror nostra es crescas in mille milia €et possideat semen tuum portas inimicorum suorum igitur Rebecca et puellae illius €ascensis camelis secutae sunt virum €qui festinus revertebatur ad dominum suum eo tempore Isaac deambulabat €per viam quae ducit ad puteum cuius nomen est Viventis et videntis €habitabat enim in terra australi et egressus fuerat ad meditandum in agro inclinata iam die €cumque levasset oculos vidit camelos €venientes procul Rebecca quoque conspecto Isaac descendit de camelo et ait ad puerum €quis est ille homo qui venit per agrum in occursum nobis €dixit ei ipse est dominus meus €at illa tollens cito pallium operuit se servus autem cuncta quae gesserat narravit Isaac qui introduxit eam in tabernaculum Sarrae matris suae €et accepit uxorem €et in tantum dilexit ut dolorem qui ex morte matris acciderat temperaret  Abraham vero aliam duxit uxorem nomine Cetthuram quae peperit ei Zamram et Iexan et Madan et Madian et Iesboch et Sue Iexan quoque genuit Saba et Dadan €filii Dadan fuerunt Assurim et Lathusim et Loommim at vero ex Madian ortus est Epha et Opher et Enoch et Abida et Eldaa €omnes hii filii Cetthurae deditque Abraham cuncta quae possederat Isaac filiis autem concubinarum largitus est munera €et separavit eos ab Isaac filio suo €dum adhuc ipse viveret ad plagam orientalem fuerunt autem dies vitae eius centum €septuaginta quinque anni et deficiens mortuus est in senectute bona €provectaeque aetatis et plenus dierum €congregatusque est ad populum suum et sepelierunt eum Isaac et Ismahel filii sui in spelunca duplici €quae sita est in agro Ephron filii Soor Hetthei e regione €Mambre quem emerat a filiis Heth €ibi sepultus est ipse et Sarra uxor eius et post obitum illius benedixit Deus Isaac filio eius €qui habitabat iuxta puteum nomine Viventis et videntis hae sunt generationes Ismahel filii Abraham €quem peperit ei Agar Aegyptia famula Sarrae et haec nomina filiorum eius in vocabulis et generationibus suis €primogenitus Ismahelis Nabaioth €dein Cedar et Abdeel et Mabsam Masma quoque et Duma et Massa Adad et Thema Itur et Naphis et Cedma isti sunt filii Ismahel €et haec nomina per castella et oppida eorum €duodecim principes tribuum suarum anni vitae Ismahel centum €triginta septem €deficiens mortuus est et adpositus ad €populum suum habitavit autem ab Evila usque Sur quae respicit Aegyptum introeuntibus €Assyrios €coram cunctis fratribus suis obiit hae quoque sunt generationes Isaac filii Abraham €Abraham genuit Isaac qui cum quadraginta esset annorum €duxit uxorem Rebeccam filiam Bathuel Syri de €Mesopotamiam sororem Laban deprecatusque est Dominum pro uxore €sua eo quod esset sterilis €qui exaudivit eum et dedit conceptum Rebeccae sed conlidebantur in utero eius parvuli €quae ait si sic mihi futurum erat quid necesse fuit concipere €perrexitque ut consuleret Dominum qui respondens ait duae gentes in utero tuo sunt €et duo populi ex ventre tuo dividentur €populusque populum superabit et maior minori serviet iam tempus pariendi venerat €et ecce gemini in utero repperti sunt qui primus egressus est rufus erat €et totus in morem pellis hispidus €vocatumque est nomen eius Esau €protinus alter egrediens plantam fratris tenebat manu €et idcirco appellavit eum Iacob sexagenarius erat Isaac quando nati sunt parvuli quibus adultis factus est Esau vir gnarus venandi et homo agricola €Iacob autem vir simplex habitabat in tabernaculis Isaac amabat Esau eo quod de venationibus illius vesceretur €et Rebecca diligebat Iacob coxit autem Iacob pulmentum €ad quem cum venisset Esau de agro lassus ait €da mihi de coctione hac rufa quia oppido lassus sum €quam ob causam vocatum est nomen eius Edom cui dixit Iacob vende mihi primogenita tua ille respondit en morior quid mihi proderunt primogenita ait Iacob iura ergo mihi €iuravit Esau et vendidit primogenita et sic accepto pane et lentis edulio comedit et bibit €et abiit parvipendens quod primogenita vendidisset  orta autem fame super terram €post eam sterilitatem quae acciderat in diebus Abraham €abiit Isaac ad Abimelech regem Palestinorum in Gerara apparuitque ei Dominus et ait €ne descendas in Aegyptum €sed quiesce in terra quam dixero tibi et peregrinare in ea €eroque tecum et benedicam tibi €tibi enim et semini tuo dabo universas regiones has €conplens iuramentum quod spopondi Abraham patri tuo þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨™”et multiplicabo semen tuum sicut stellas caeli €daboque posteris tuis universas regiones has €et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae eo quod oboedierit Abraham voci meae €et custodierit praecepta et mandata mea €et caerimonias legesque servaverit mansit itaque Isaac in Geraris qui cum interrogaretur a viris loci illius super uxore sua €respondit soror mea est €timuerat enim confiteri quod sibi esset sociata coniugio €reputans ne forte interficerent eum propter illius pulchritudinem cumque pertransissent dies plurimi et ibi demoraretur €prospiciens Abimelech Palestinorum rex per fenestram €vidit eum iocantem cum Rebecca uxore sua et accersito ait €perspicuum est quod uxor tua sit €cur mentitus es sororem tuam esse €respondit timui ne morerer propter eam dixitque Abimelech quare inposuisti nobis €potuit coire quispiam de populo cum uxore tua €et induxeras super nos grande peccatum €praecepitque omni populo dicens qui tetigerit hominis huius uxorem morte morietur seruit autem Isaac in terra €illa €et invenit in ipso anno centuplum €benedixitque ei Dominus et locupletatus est homo €et ibat proficiens atque succrescens €donec magnus vehementer effectus est habuit quoque possessionem ovium et armentorum €et familiae plurimum €ob haec invidentes ei Palestini omnes puteos quos foderant servi patris illius Abraham illo €tempore €obstruxerunt implentes humo in tantum ut ipse Abimelech diceret ad Isaac €recede a nobis quoniam potentior nostri factus es valde et ille discedens €veniret ad torrentem Gerarae habitaretque ibi rursum fodit alios puteos quos foderant servi patris sui Abraham €et quos illo mortuo olim obstruxerant Philisthim €appellavitque eos hisdem nominibus quibus ante pater €vocaverat foderunt in torrente et reppererunt aquam €vivam sed et ibi iurgium fuit pastorum Gerarae adversum pastores Isaac €dicentium nostra est aqua €quam ob rem nomen putei ex eo quod acciderat vocavit Calumniam foderunt et alium et pro illo quoque rixati €sunt €appellavitque eum Inimicitias profectus inde fodit alium puteum pro quo non contenderunt €itaque vocavit nomen illius Latitudo dicens €nunc dilatavit nos Dominus et fecit crescere super terram ascendit autem ex illo loco in Bersabee ubi apparuit ei Dominus in ipsa nocte dicens €ego sum Deus Abraham patris tui €noli metuere quia tecum sum €benedicam tibi €et multiplicabo semen tuum propter servum meum Abraham itaque aedificavit ibi altare €et invocato nomine Domini extendit tabernaculum €praecepitque servis suis ut foderent puteum ad quem locum cum venissent de Geraris €Abimelech et Ochozath amicus illius et Fichol dux militum locutus est eis Isaac €quid venistis ad me hominem quem odistis et expulistis a vobis qui responderunt vidimus tecum esse Dominum €et idcirco nunc diximus €sit iuramentum inter nos et ineamus foedus ut non facias nobis quicquam mali €sicut et nos nihil tuorum adtigimus €nec fecimus quod te laederet sed cum pace dimisimus €auctum benedictione Domini fecit ergo eis convivium et post cibum et potum surgentes mane iuraverunt sibi mutuo €dimisitque eos Isaac pacifice in locum suum ecce autem venerunt in ipso die servi Isaac €adnuntiantes ei de puteo quem foderant €atque dicentes invenimus aquam unde appellavit eum Abundantiam €et nomen urbi inpositum est Bersabee usque in praesentem diem Esau vero quadragenarius duxit uxores Iudith filiam Beeri Hetthei €et Basemath filiam Helon eiusdem loci quae ambae offenderant animum Isaac et Rebeccae  senuit autem Isaac et caligaverunt oculi eius et videre non poterat €vocavitque Esau filium suum maiorem et dixit ei fili mi €qui respondit adsum cui pater vides inquit quod senuerim et ignorem diem mortis meae sume arma tua faretram et arcum et egredere foras €cumque venatu aliquid adprehenderis fac mihi inde pulmentum sicut velle me nosti €et adfer ut comedam et benedicat tibi anima mea antequam moriar quod cum audisset Rebecca €et ille abisset in agrum ut iussionem patris expleret dixit filio suo Iacob €audivi patrem tuum loquentem cum Esau fratre tuo et dicentem ei adfer mihi venationem tuam €et fac cibos ut comedam €et benedicam tibi coram Domino antequam moriar nunc ergo fili mi adquiesce consiliis meis et pergens ad gregem adfer mihi duos hedos optimos €ut faciam ex eis escas patri tuo quibus libenter vescitur quas cum intuleris et comederit benedicat tibi priusquam moriatur cui ille respondit €nosti quod Esau frater meus homo pilosus sit et ego lenis si adtractaverit me pater meus et senserit €timeo ne putet sibi voluisse inludere €et inducat super me maledictionem pro benedictione ad quem mater in me sit ait ista maledictio fili mi €tantum audi vocem meam €et perge adferque quae dixi abiit et adtulit deditque matri €paravit illa cibos sicut noverat velle patrem illius et vestibus Esau valde bonis quas apud se habebat domi induit eum pelliculasque hedorum circumdedit manibus et colli nuda protexit dedit pulmentum et panes quos coxerat tradidit quibus inlatis dixit pater mi €et ille respondit audio quis tu es fili mi dixitque Iacob ego sum Esau primogenitus tuus €feci sicut praecepisti mihi €surge sede et comede de venatione mea €ut benedicat mihi anima tua rursum Isaac ad filium suum €quomodo inquit tam cito invenire potuisti fili mi €qui respondit voluntatis Dei fuit €ut cito mihi occurreret quod volebam dixitque Isaac accede huc ut tangam te fili mi €et probem utrum tu sis filius meus Esau an non accessit ille ad patrem et palpato eo dixit Isaac €vox quidem vox Iacob est sed manus manus sunt Esau et non cognovit eum €quia pilosae manus similitudinem maioris expresserant €benedicens ergo illi ait tu es filius meus Esau €respondit ego sum at ille offer inquit mihi cibos de venatione €tua fili mi €ut benedicat tibi anima mea €quos cum oblatos comedisset obtulit ei etiam vinum €quo hausto dixit ad eum €accede ad me et da mihi osculum fili mi accessit et osculatus est eum €statimque ut sensit vestimentorum illius flagrantiam benedicens ait €ecce odor filii mei sicut odor agri cui benedixit €Dominus det tibi Deus de rore caeli et de pinguedine terrae €abundantiam frumenti et vini et serviant tibi populi et adorent te tribus €esto dominus fratrum tuorum €et incurventur ante te filii matris tuae €qui maledixerit tibi sit maledictus €et qui benedixerit benedictionibus repleatur vix Isaac sermonem impleverat €et egresso Iacob foras venit Esau coctosque de venatione cibos intulit patri dicens €surge pater mi et comede de venatione filii tui €ut benedicat mihi anima tua dixitque illi Isaac quis enim es tu €qui respondit ego sum primogenitus filius tuus €Esau expavit Isaac stupore vehementi €et ultra quam credi potest admirans ait €quis igitur ille est qui dudum captam venationem adtulit mihi €et comedi ex omnibus priusquam tu venires €benedixique ei et erit benedictus auditis Esau sermonibus patris €inrugiit clamore magno et consternatus ait €benedic etiam mihi pater mi qui ait venit germanus tuus fraudulenter €et accepit benedictionem tuam at ille subiunxit iuste vocatum est nomen eius Iacob €subplantavit enim me en altera vice €primogenita mea ante tulit €et nunc secundo subripuit benedictionem meam €rursumque ad patrem €numquid non reservasti ait et mihi benedictionem respondit Isaac dominum tuum illum constitui €et omnes fratres eius servituti illius subiugavi €frumento et vino stabilivi eum €tibi post haec fili mi ultra quid faciam cui Esau num unam inquit tantum benedictionem €habes pater €mihi quoque obsecro ut benedicas €cumque heiulatu magno fleret motus Isaac dixit ad eum €in pinguedine terrae et in rore caeli desuper erit benedictio tua €vives gladio et fratri tuo servies €tempusque veniet cum excutias et solvas iugum eius de cervicibus tuis oderat ergo semper Esau Iacob €pro benedictione qua benedixerat ei pater €dixitque in corde suo veniant dies luctus patris mei €ut occidam Iacob fratrem meum nuntiata sunt haec Rebeccae €quae mittens et vocans Iacob filium suum dixit ad eum €ecce Esau frater tuus minatur ut occidat te nunc ergo fili audi vocem meam €et consurgens fuge ad Laban fratrem meum in Haran þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨š˜¬habitabisque cum eo dies paucos donec requiescat furor fratris tui et cesset indignatio eius €obliviscaturque eorum quae fecisti in eum €postea mittam et adducam te inde huc €cur utroque orbabor filio in una die dixit quoque Rebecca ad Isaac €taedet me vitae meae propter filias Heth €si acceperit Iacob uxorem de stirpe huius terrae nolo vivere  vocavit itaque Isaac Iacob €et benedixit praecepitque ei dicens €noli accipere coniugem de genere Chanaan sed vade et proficiscere in Mesopotamiam Syriae €ad domum Bathuel patrem matris tuae €et accipe tibi inde uxorem de filiabus Laban avunculi tui Deus autem omnipotens benedicat tibi €et crescere te faciat atque multiplicet ut sis in turbas populorum et det tibi benedictiones Abraham et semini tuo post te €ut possideas terram peregrinationis tuae quam pollicitus est avo tuo cumque dimisisset eum Isaac €profectus venit in Mesopotamiam Syriae €ad Laban filium Bathuel Syri fratrem Rebeccae matris suae videns autem Esau quod benedixisset pater suus Iacob €et misisset eum in Mesopotamiam Syriae ut inde uxorem duceret €et quod post benedictionem praecepisset ei dicens €non accipies coniugem de filiabus Chanaan quodque oboediens Iacob parentibus isset in Syriam probans quoque quod non libenter aspiceret filias Chanaan pater suus ivit ad Ismahelem €et duxit uxorem absque his quas €prius habebat €Maeleth filiam Ismahel filii Abraham sororem Nabaioth igitur egressus Iacob de Bersabee pergebat Haran cumque venisset ad quendam locum €et vellet in eo requiescere post solis occubitum €tulit de lapidibus qui iacebant €et subponens capiti suo dormivit in eodem loco viditque in somnis scalam stantem super terram €et cacumen illius tangens caelum €angelos quoque Dei ascendentes et descendentes per eam et Dominum innixum scalae dicentem sibi €ego sum Dominus Deus Abraham patris tui et Deus Isaac €terram in qua dormis tibi dabo et semini tuo eritque germen tuum quasi pulvis terrae €dilataberis ad occidentem et orientem €septentrionem et meridiem €et benedicentur in te et in semine tuo cunctae tribus terrae et ero custos tuus quocumque perrexeris €et reducam te in terram hanc €nec dimittam nisi conplevero universa quae dixi cumque evigilasset Iacob de somno ait €vere Dominus est in loco isto et ego nesciebam pavensque quam terribilis inquit est locus iste €non est hic aliud nisi domus Dei et porta caeli surgens ergo mane tulit lapidem quem subposuerat capiti suo €et erexit in titulum fundens oleum desuper appellavitque nomen urbis Bethel quae prius Luza vocabatur vovit etiam votum dicens €si fuerit Deus mecum et custodierit me in via per quam ambulo €et dederit mihi panem ad vescendum €et vestem ad induendum reversusque fuero prospere ad domum patris mei €erit mihi Dominus in Deum et lapis iste quem erexi in titulum vocabitur Domus Dei €cunctorumque quae dederis mihi decimas offeram tibi  profectus ergo Iacob venit ad terram orientalem et vidit puteum in agro €tresque greges ovium accubantes iuxta eum €nam ex illo adaquabantur pecora €et os eius grandi lapide claudebatur morisque erat ut cunctis ovibus congregatis devolverent lapidem €et refectis gregibus rursum super os putei ponerent dixitque ad pastores fratres unde estis €qui responderunt de Haran quos interrogans numquid ait nostis Laban filium Nahor €dixerunt novimus sanusne est inquit €valet inquiunt et ecce Rahel filia eius venit cum grege suo dixitque Iacob adhuc multum diei superest €nec est tempus ut reducantur ad caulas greges €date ante potum ovibus et sic ad pastum eas reducite qui responderunt non possumus donec omnia pecora congregentur €et amoveamus lapidem de ore putei ut adaquemus greges adhuc loquebantur €et ecce Rahel veniebat cum ovibus patris sui €nam gregem ipsa pascebat quam cum vidisset Iacob €et sciret consobrinam suam ovesque Laban avunculi sui €amovit lapidem quo puteus claudebatur et adaquato grege osculatus est eam €elevataque voce flevit et indicavit ei quod frater esset patris eius et filius €Rebeccae €at illa festinans nuntiavit patri suo qui cum audisset venisse Iacob filium sororis suae cucurrit obviam €conplexusque eum et in oscula ruens duxit in domum suam €auditis autem causis itineris respondit €os meum es et caro mea €et postquam expleti sunt dies mensis unius dixit ei €num quia frater meus es gratis servies mihi €dic quid mercedis accipias habebat vero filias duas €nomen maioris Lia €minor appellabatur Rahel sed Lia lippis erat oculis €Rahel decora facie et venusto aspectu quam diligens Iacob ait €serviam tibi pro Rahel filia tua minore septem annis respondit Laban melius est ut tibi eam dem quam viro alteri €mane apud me servivit igitur Iacob pro Rahel septem annis €et videbantur illi pauci dies prae amoris magnitudine dixitque ad Laban da mihi uxorem meam €quia iam tempus expletum est ut ingrediar ad eam qui vocatis multis amicorum turbis ad convivium fecit nuptias et vespere filiam suam Liam introduxit ad eum dans ancillam filiae Zelpham nomine €ad quam cum ex more Iacob fuisset ingressus €facto mane vidit Liam et dixit ad socerum €quid est quod facere voluisti €nonne pro Rahel servivi tibi quare inposuisti mihi respondit Laban non est in loco nostro consuetudinis €ut minores ante tradamus ad nuptias imple ebdomadem dierum huius copulae €et hanc quoque dabo tibi €pro opere quo serviturus es mihi septem annis aliis adquievit placito et ebdomade transacta Rahel duxit uxorem cui pater servam Balam dederat tandemque potitus optatis nuptiis €amorem sequentis priori praetulit €serviens apud eum septem annis aliis videns autem Dominus quod despiceret Liam aperuit vulvam eius €sorore sterili permanente quae conceptum genuit filium vocavitque nomen eius Ruben dicens €vidit Dominus humilitatem meam €nunc amabit me vir meus rursumque concepit et peperit filium et ait €quoniam audivit Dominus haberi me contemptui €dedit etiam istum mihi €vocavitque nomen illius Symeon concepit tertio et genuit alium dixitque €nunc quoque copulabitur mihi maritus meus €eo quod pepererim illi tres filios €et idcirco appellavit nomen eius Levi quarto concepit et peperit filium et ait modo confitebor Domino €et ob hoc vocavit eum Iudam cessavitque parere  cernens autem Rahel quod infecunda esset €invidit sorori et ait marito suo €da mihi liberos alioquin moriar cui iratus respondit Iacob €num pro Deo ego sum qui privavit te fructu ventris tui at illa habeo inquit famulam Balam ingredere ad eam €ut pariat super genua mea et habeam ex ea filios deditque illi Balam in coniugium €quae ingresso ad se viro concepit et peperit filium €dixitque Rahel iudicavit mihi Dominus €et exaudivit vocem meam dans mihi filium €et idcirco appellavit nomen illius Dan rursumque Bala concipiens peperit alterum pro quo ait Rahel conparavit me Deus cum sorore mea et invalui €vocavitque eum Nepthalim sentiens Lia quod parere desisset €Zelpham ancillam suam marito tradidit qua post conceptum edente filium dixit feliciter €et idcirco vocavit nomen eius Gad peperit quoque Zelpha alterum dixitque Lia hoc pro beatitudine mea €beatam quippe me dicent mulieres €propterea appellavit eum Aser egressus autem Ruben tempore messis triticeae €in agro repperit mandragoras €quos matri Liae detulit €dixitque Rahel da mihi partem de mandragoris filii tui illa respondit parumne tibi videtur quod praeripueris maritum mihi €nisi etiam mandragoras filii mei tuleris €ait Rahel dormiat tecum hac nocte pro mandragoris filii tui redeuntique ad vesperam de agro Iacob €egressa est in occursum Lia €et ad me inquit intrabis €quia mercede conduxi te pro mandragoris filii mei €dormivit cum ea nocte illa et exaudivit Deus preces eius €concepitque et peperit filium quintum et ait €dedit Deus mercedem mihi quia dedi ancillam meam viro meo €appellavitque nomen illius Isachar rursum Lia concipiens peperit sextum filium et ait €ditavit me Deus dote bona etiam hac vice €mecum erit maritus meus eo quod genuerim ei sex filios €et idcirco appellavit nomen eius Zabulon post quem peperit filiam nomine Dinam recordatus quoque Dominus Rahelis €exaudivit eam et aperuit vulvam illius quae concepit et peperit filium dicens þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨˜–‚abstulit Deus obprobrium meum et vocavit nomen illius Ioseph dicens €addat mihi Dominus filium alterum nato autem Ioseph dixit Iacob socero suo €dimitte me ut revertar in patriam et €ad terram meam da mihi uxores et liberos meos pro quibus servivi tibi ut abeam €tu nosti servitutem qua servivi tibi ait ei Laban inveniam gratiam in conspectu tuo €experimento didici quod benedixerit mihi Deus propter te constitue mercedem tuam quam dem tibi at ille respondit tu nosti quomodo servierim tibi €et quanta in manibus meis fuerit possessio tua modicum habuisti antequam venirem €et nunc dives effectus es €benedixitque tibi Dominus ad introitum meum €iustum est igitur ut aliquando provideam etiam domui meae dixitque Laban quid dabo tibi €at ille ait nihil volo €sed si feceris quod postulo iterum pascam et custodiam pecora tua gyra omnes greges tuos €et separa cunctas oves varias et sparso vellere €et quodcumque furvum et maculosum variumque €fuerit €tam in ovibus quam in capris €erit merces mea respondebitque mihi cras iustitia mea €quando placiti tempus advenerit coram te €et omnia quae non fuerint varia et maculosa et furva €tam in ovibus quam in capris furti me arguent dixit Laban gratum habeo quod petis et separavit in die illo capras et oves €hircos et arietes varios atque maculosos €cunctum autem gregem unicolorem id est albi et nigri velleris €tradidit in manu filiorum suorum et posuit spatium itineris inter se et generum dierum trium €qui pascebat reliquos greges eius tollens ergo Iacob virgas populeas virides et amigdalinas et ex platanis €ex parte decorticavit eas €detractisque corticibus in his quae spoliata fuerant candor apparuit €illa vero quae integra erant viridia permanserunt €atque in hunc modum color effectus est varius posuitque eas in canalibus ubi effundebatur aqua €ut cum venissent greges ad bibendum ante oculos haberent virgas €et in aspectu earum conciperent factumque est ut in ipso calore coitus oves intuerentur €virgas €et parerent maculosa et varia et diverso colore respersa divisitque gregem Iacob €et posuit virgas ante oculos arietum €erant autem alba quaeque et nigra Laban €cetera vero Iacob separatis inter se gregibus igitur quando primo tempore ascendebantur oves €ponebat Iacob virgas in canalibus aquarum €ante oculos arietum et ovium €ut in earum contemplatione conciperent quando vero serotina admissura erat et conceptus €extremus non ponebat eas €factaque sunt ea quae erant serotina Laban €et quae primi temporis Iacob ditatusque est homo ultra modum €et habuit greges multos ancillas et servos camelos et asinos  postquam autem audivit verba filiorum Laban dicentium €tulit Iacob omnia quae fuerunt patris nostri €et de illius facultate ditatus factus est inclitus animadvertit quoque faciem Laban €quod non esset erga se sicut heri et nudius tertius maxime dicente sibi Domino €revertere in terram patrum tuorum et ad generationem tuam €eroque tecum misit et vocavit Rahel et Liam in agrum ubi pascebat greges dixitque eis video faciem patris vestri €quod non sit erga me sicut heri et nudius tertius €Deus autem patris mei fuit mecum et ipsae nostis quod totis viribus meis servierim patri vestro sed pater vester circumvenit me €et mutavit mercedem meam decem vicibus €et tamen non dimisit eum Deus ut noceret mihi si quando dixit variae erunt mercedes tuae €pariebant omnes oves varios fetus €quando vero e contrario ait alba quaeque accipies pro mercede €omnes greges alba pepererunt tulitque Deus substantiam patris vestri et dedit mihi postquam enim conceptus ovium tempus advenerat €levavi oculos meos et vidi in somnis €ascendentes mares super feminas €varios et maculosos et diversorum colorum dixitque angelus Dei ad me in somnis Iacob €et ego respondi adsum qui ait leva oculos tuos €et vide universos masculos ascendentes super feminas €varios respersos atque maculosos €vidi enim omnia quae fecit tibi Laban ego sum Deus Bethel ubi unxisti lapidem et votum vovisti mihi €nunc ergo surge et egredere de terra hac €revertens in terram nativitatis tuae responderunt Rahel et Lia €numquid habemus residui quicquam €in facultatibus et hereditate domus patris nostri nonne quasi alienas reputavit nos €et vendidit comeditque pretium nostrum sed Deus tulit opes patris nostri €et nobis eas tradidit ac filiis nostris €unde omnia quae praecepit fac surrexit itaque Iacob €et inpositis liberis et coniugibus suis super camelos abiit tulitque omnem substantiam et greges €et quicquid in Mesopotamiam quaesierat €pergens ad Isaac patrem suum in terram Chanaan eo tempore Laban ierat ad tondendas oves €et Rahel furata est idola patris sui noluitque Iacob confiteri socero quod fugeret cumque abisset tam ipse quam omnia quae iuris eius erant €et amne transmisso pergeret contra montem Galaad nuntiatum est Laban die tertio quod fugeret Iacob qui adsumptis fratribus suis €persecutus est eum diebus septem €et conprehendit in monte Galaad viditque in somnis dicentem sibi Dominum €cave ne quicquam aspere loquaris contra Iacob iamque Iacob extenderat in monte tabernaculum €cum ille consecutus €eum cum fratribus suis €in eodem monte Galaad fixit tentorium et dixit ad Iacob quare ita egisti €ut clam me abigeres filias meas quasi captivas gladio cur ignorante me fugere voluisti nec indicare mihi €ut prosequerer te cum gaudio et canticis et tympanis et cithara non es passus ut oscularer filios meos ac filias €stulte operatus es €et nunc valet quidem manus mea reddere tibi €malum sed Deus patris vestri heri dixit mihi €cave ne loquaris cum Iacob quicquam durius esto ad tuos ire cupiebas €et desiderio tibi erat domus patris tui €cur furatus es deos meos respondit Iacob quod inscio te profectus sum €timui ne violenter auferres filias tuas quod autem furti arguis €apud quemcumque inveneris deos tuos €necetur coram fratribus nostris €scrutare quicquid tuorum apud me inveneris et aufer €haec dicens ignorabat quod Rahel furata esset idola ingressus itaque Laban tabernaculum Iacob et €Liae et utriusque famulae non invenit €cumque intrasset tentorium Rahelis illa festinans abscondit idola subter stramen €cameli et sedit desuper €scrutantique omne tentorium et nihil invenienti ait €ne irascatur dominus meus quod coram te adsurgere nequeo €quia iuxta consuetudinem feminarum nunc accidit mihi €sic delusa sollicitudo quaerentis est tumensque Iacob cum iurgio ait €quam ob culpam meam et ob quod peccatum sic exarsisti post €me et scrutatus es omnem supellectilem meam €quid invenisti de cuncta substantia domus tuae €pone hic coram fratribus meis et fratribus tuis €et iudicent inter me et te idcirco viginti annis fui tecum €oves tuae et caprae steriles non fuerunt €arietes gregis tui non comedi nec captum a bestia ostendi tibi €ego damnum omne reddebam €quicquid furto perierat a me exigebas die noctuque aestu urebar et gelu €fugiebat somnus ab oculis meis sic per viginti annos in domo tua servivi tibi €quattuordecim pro filiabus et sex pro gregibus tuis €inmutasti quoque mercedem meam decem vicibus nisi Deus patris mei Abraham et Timor Isaac adfuisset mihi €forsitan modo nudum me dimisisses €adflictionem meam et laborem manuum mearum respexit Deus €et arguit te heri respondit ei Laban €filiae et filii et greges tui et omnia quae cernis mea €sunt €quid possum facere filiis et nepotibus meis veni ergo et ineamus foedus ut sit testimonium inter me et te tulit itaque Iacob lapidem et erexit illum in titulum dixitque fratribus suis adferte lapides €qui congregantes fecerunt tumulum comederuntque super eum quem vocavit Laban tumulus Testis €et Iacob acervum Testimonii €uterque iuxta proprietatem linguae suae dixitque Laban tumulus iste testis erit inter me et te €hodie €et idcirco appellatum est nomen eius Galaad id est tumulus Testis intueatur Dominus et iudicet inter nos €quando recesserimus a nobis si adflixeris filias meas €et si introduxeris uxores alias super eas €nullus sermonis nostri testis est absque Deo qui praesens respicit dixitque rursus ad Iacob €en tumulus hic et lapis quem erexi inter me et te testis erit €tumulus inquam iste et lapis sint in testimonio þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨ž˜µƒsi aut ego transiero illum pergens ad te €aut tu praeterieris malum mihi cogitans Deus Abraham et Deus Nahor iudicet inter nos Deus patris eorum €iuravit Iacob per Timorem patris sui Isaac immolatisque victimis in monte €vocavit fratres suos ut ederent panem €qui cum comedissent manserunt ibi Laban vero de nocte consurgens osculatus est filios et filias €suas €et benedixit illis reversus in locum suum  Iacob quoque abiit itinere quo coeperat €fueruntque ei obviam angeli Dei quos cum vidisset ait castra Dei sunt haec €et appellavit nomen loci illius Manaim id est Castra misit autem et nuntios ante se ad Esau fratrem suum €in terram Seir regionis Edom praecepitque eis dicens sic loquimini domino meo Esau €haec dicit frater tuus Iacob €apud Laban peregrinatus sum et fui usque in praesentem diem habeo boves et asinos oves et servos atque ancillas €mittoque nunc legationem ad dominum meum €ut inveniam gratiam in conspectu tuo reversi sunt nuntii ad Iacob dicentes €venimus ad Esau fratrem tuum €et ecce properat in occursum tibi cum quadringentis €viris timuit Iacob valde et perterritus divisit populum qui secum erat €greges quoque et oves et boves et camelos in duas €turmas dicens €si venerit Esau ad unam turmam et percusserit eam €alia turma quae reliqua est salvabitur dixitque Iacob Deus patris mei Abraham et Deus patris mei Isaac €Domine qui dixisti mihi €revertere in terram tuam et in locum nativitatis tuae et benefaciam tibi minor sum cunctis miserationibus et veritate €quam explesti servo tuo €in baculo meo transivi Iordanem istum €et nunc cum duabus turmis regredior erue me de manu fratris mei de manu Esau €quia valde eum timeo ne forte veniens percutiat matrem cum filiis tu locutus es quod bene mihi faceres €et dilatares semen meum sicut harenam maris €quae prae multitudine numerari non potest cumque dormisset ibi nocte illa €separavit de his quae habebat munera Esau fratri suo capras ducentas hircos viginti oves ducentas arietes viginti camelos fetas cum pullis suis triginta €vaccas quadraginta et tauros viginti €asinas viginti et pullos earum decem et misit per manus servorum suorum singulos seorsum greges €dixitque pueris suis €antecedite me et sit spatium inter gregem et gregem et praecepit priori dicens €si obvium habueris Esau fratrem meum €et interrogaverit te cuius es et quo vadis €et cuius sunt ista quae sequeris respondebis servi tui Iacob munera misit domino meo Esau €ipse quoque post nos venit similiter mandata dedit secundo ac €tertio €et cunctis qui sequebantur greges dicens €hisdem verbis loquimini ad Esau cum inveneritis eum et addetis ipse quoque servus tuus Iacob iter nostrum insequitur €dixit enim placabo illum muneribus quae praecedunt €et postea videbo €forsitan propitiabitur mihi praecesserunt itaque munera ante eum €ipse vero mansit nocte illa in Castris cumque mature surrexisset €tulit duas uxores suas et totidem famulas cum undecim filiis €et transivit vadum Iaboc transductisque omnibus quae ad se pertinebant remansit solus et ecce vir luctabatur cum eo usque mane qui cum videret quod eum superare non posset €tetigit nervum femoris eius et statim emarcuit dixitque ad eum dimitte me iam enim ascendit aurora €respondit non dimittam te nisi benedixeris mihi ait ergo quod nomen est tibi €respondit Iacob at ille nequaquam inquit Iacob appellabitur nomen tuum sed Israhel €quoniam si contra Deum fortis fuisti €quanto magis contra homines praevalebis interrogavit eum Iacob dic mihi quo appellaris nomine €respondit cur quaeris nomen meum €et benedixit ei in eodem loco vocavitque Iacob nomen loci illius Phanuhel dicens €vidi Deum facie ad faciem et salva facta est anima mea ortusque est ei statim sol postquam transgressus est Phanuhel €ipse vero claudicabat pede quam ob causam non comedunt filii Israhel nervum €qui emarcuit in femore Iacob usque in praesentem diem €eo quod tetigerit nervum femoris eius et obstipuerit  levans autem Iacob oculos suos vidit venientem Esau €et cum eo quadringentos viros €divisitque filios Liae et Rahel ambarumque famularum et posuit utramque ancillam et liberos earum in principio €Liam vero et filios eius in secundo loco €Rahel autem et Ioseph novissimos et ipse praegrediens adoravit pronus in terram €septies €donec adpropinquaret frater eius currens itaque Esau obviam fratri suo amplexatus est eum €stringensque collum et osculans flevit levatisque oculis vidit mulieres et parvulos earum et ait €quid sibi volunt isti et si ad te pertinent €respondit parvuli sunt quos donavit mihi Deus servo tuo et adpropinquantes ancillae et filii earum incurvati sunt accessitque Lia cum liberis suis €et cum similiter adorassent extremi Ioseph et Rahel adoraverunt quaenam sunt inquit istae turmae quas obvias €habui €respondit ut invenirem gratiam coram domino meo et ille habeo ait plurima €frater mi sint tua tibi dixit Iacob noli ita obsecro €sed si inveni gratiam in oculis tuis €accipe munusculum de manibus meis €sic enim vidi faciem tuam quasi viderim vultum Dei €esto mihi propitius et suscipe benedictionem quam adtuli tibi €et quam donavit mihi Deus tribuens omnia €vix fratre conpellente suscipiens ait €gradiamur simul eroque socius itineris tui dixit Iacob nosti domine mi quod parvulos habeam teneros €et oves ac boves fetas mecum €quas si plus in ambulando fecero laborare €morientur una die cuncti greges praecedat dominus meus ante servum suum €et ego sequar paulatim vestigia eius €sicut videro posse parvulos meos €donec veniam ad dominum meum in Seir respondit Esau oro te €ut de populo qui mecum est saltem socii remaneant viae tuae €non est inquit necesse €hoc uno indigeo ut inveniam gratiam in €conspectu domini mei reversus est itaque illo die Esau itinere quo venerat in Seir et Iacob venit in Soccoth €ubi aedificata domo et fixis tentoriis €appellavit nomen loci illius Soccoth id est Tabernacula transivitque in Salem urbem Sycimorum quae est in terra Chanaan €postquam regressus est de Mesopotamiam €Syriae €et habitavit iuxta oppidum emitque partem agri in qua fixerat tabernaculum €a filiis Emor patris Sychem centum agnis et erecto ibi altari invocavit super illud Fortissimum Deum Israhel  egressa est autem Dina filia Liae ut videret mulieres regionis illius quam cum vidisset Sychem filius Emor Evei princeps terrae illius €adamavit et rapuit et dormivit cum illa €vi opprimens virginem et conglutinata est anima eius cum ea €tristemque blanditiis delinivit et pergens ad Emor patrem suum €accipe mihi inquit puellam hanc coniugem quod cum audisset Iacob €absentibus filiis et in pastu occupatis pecorum €siluit donec redirent egresso autem Emor patre Sychem ut loqueretur ad Iacob ecce filii eius veniebant de agro €auditoque quod acciderat irati sunt valde €eo quod foedam rem esset operatus in Israhel €et violata filia Iacob rem inlicitam perpetrasset locutus est itaque Emor ad eos €Sychem filii mei adhesit anima filiae vestrae €date eam illi uxorem et iungamus vicissim conubia €filias vestras tradite nobis et filias nostras accipite et habitate nobiscum €terra in potestate vestra est exercete negotiamini et possidete eam sed et Sychem ad patrem et ad fratres eius ait €inveniam gratiam coram vobis et quaecumque statueritis dabo augete dotem munera postulate €libens tribuam quod petieritis €tantum date mihi puellam hanc uxorem responderunt filii Iacob Sychem et patri eius in dolo €saevientes ob stuprum sororis non possumus facere quod petitis €nec dare sororem nostram homini incircumciso €quod inlicitum et nefarium est apud nos sed in hoc valebimus foederari €si esse volueritis nostri similes €et circumcidatur in vobis omne masculini sexus tunc dabimus et accipiemus mutuo filias nostras ac vestras €et habitabimus vobiscum erimusque unus populus sin autem circumcidi nolueritis €tollemus filiam nostram et recedemus placuit oblatio eorum Emor et Sychem filio eius nec distulit adulescens quin statim quod petebatur expleret €amabat enim puellam valde €et ipse erat inclitus in omni domo patris sui ingressique portam urbis locuti sunt populo viri isti pacifici sunt et volunt habitare nobiscum þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨¡˜•‚negotientur in terra et exerceant eam €quae spatiosa et lata cultoribus indiget €filias eorum accipiemus uxores et nostras illis dabimus unum est quod differtur tantum bonum €si circumcidamus masculos nostros ritum gentis imitantes et substantia eorum et pecora et cuncta quae possident nostra erunt €tantum in hoc adquiescamus €et habitantes simul unum efficiemus populum adsensi sunt omnes circumcisis cunctis maribus et ecce die tertio quando gravissimus vulnerum dolor est €arreptis duo Iacob filii Symeon et Levi fratres Dinae €gladiis €ingressi sunt urbem confidenter €interfectisque omnibus masculis Emor et Sychem pariter necaverunt €tollentes Dinam de domo Sychem sororem suam quibus egressis inruerunt super occisos ceteri filii Iacob €et depopulati sunt urbem in ultionem stupri oves eorum et armenta et asinos cunctaque vastantes €quae in domibus et in agris erant parvulos quoque et uxores eorum duxere captivas quibus patratis audacter Iacob dixit ad Symeon et Levi €turbastis me €et odiosum fecistis Chananeis et Ferezeis €habitatoribus terrae huius €nos pauci sumus illi congregati percutient me €et delebor ego et domus mea responderunt numquid ut scorto abuti debuere sorore €nostra  interea locutus est Deus ad Iacob €surge et ascende Bethel et habita ibi €facque altare Deo qui apparuit tibi €quando fugiebas Esau fratrem tuum Iacob vero convocata omni domo sua ait €abicite deos alienos qui in medio vestri sunt €et mundamini ac mutate vestimenta vestra surgite et ascendamus in Bethel ut faciamus ibi altare Deo €qui exaudivit me in die tribulationis meae €et fuit socius itineris mei dederunt ergo ei omnes deos alienos quos habebant €et inaures quae erant in auribus eorum €at ille infodit ea subter terebinthum quae est €post urbem Sychem cumque profecti essent €terror Dei invasit omnes per circuitum civitates €et non sunt ausi persequi recedentes venit igitur Iacob Luzam quae est in terra Chanaan cognomento Bethel €ipse et omnis populus cum eo aedificavitque ibi altare €et appellavit nomen loci Domus Dei €ibi enim apparuit ei Deus cum fugeret fratrem suum eodem tempore mortua est Debbora nutrix Rebeccae €et sepulta ad radices Bethel subter quercum €vocatumque est nomen loci quercus Fletus apparuit autem iterum Deus Iacob €postquam reversus est de Mesopotamiam Syriae €benedixitque ei dicens €non vocaberis ultra Iacob sed Israhel erit nomen tuum €et appellavit eum Israhel dixitque ei ego Deus omnipotens €cresce et multiplicare €gentes et populi nationum erunt ex te €reges de lumbis tuis egredientur terramque quam dedi Abraham et Isaac €dabo tibi et semini tuo post te et recessit ab eo ille vero erexit titulum lapideum €in loco quo locutus ei fuerat Deus €libans super eum libamina et effundens oleum vocansque nomen loci Bethel egressus inde venit verno tempore ad €terram quae ducit Efratham €in qua cum parturiret Rahel ob difficultatem partus periclitari coepit €dixitque ei obsetrix noli timere quia et hunc habebis filium egrediente autem anima prae dolore et inminente iam morte €vocavit nomen filii sui Benoni id est filius doloris mei €pater vero appellavit eum Beniamin id est filius dexterae mortua est ergo Rahel €et sepulta in via quae ducit Efratham haec est Bethleem erexitque Iacob titulum super sepulchrum eius €hic est titulus monumenti Rahel usque in praesentem diem egressus inde fixit tabernaculum trans turrem Gregis cumque habitaret in illa regione €abiit Ruben et dormivit cum Bala concubina patris sui €quod illum minime latuit €erant autem filii Iacob duodecim filii Liae primogenitus Ruben et Symeon et Levi et Iudas et Isachar et €Zabulon filii Rahel Ioseph et Beniamin filii Balae ancillae Rahelis Dan et Nepthalim filii Zelphae ancillae Liae Gad et Aser €hii filii Iacob qui nati sunt ei in Mesopotamiam Syriae venit etiam ad Isaac patrem suum in Mambre civitatem Arbee €haec est Hebron €in qua peregrinatus est Abraham et Isaac et conpleti sunt dies Isaac centum octoginta annorum consumptusque aetate mortuus est €et adpositus populo suo senex et plenus dierum €et sepelierunt eum Esau et Iacob filii sui  hae sunt autem generationes Esau ipse est Edom Esau accepit uxores de filiabus Chanaan €Ada filiam Elom Hetthei €et Oolibama filiam Anae filiae Sebeon Evei Basemath quoque filiam Ismahel sororem Nabaioth peperit autem Ada Eliphaz €Basemath genuit Rauhel Oolibama edidit Hieus et Hielom et Core €hii filii Esau qui nati sunt ei in terra Chanaan tulit autem Esau uxores suas €et filios et filias et omnem animam domus suae €et substantiam et pecora €et cuncta quae habere poterat in terra Chanaan €et abiit in alteram regionem recessitque a fratre suo Iacob divites enim erant valde et simul habitare non poterant €nec sustinebat eos terra peregrinationis eorum prae multitudine gregum habitavitque Esau in monte Seir ipse est Edom hae sunt generationes Esau patris Edom in monte €Seir et haec nomina filiorum eius €Eliphaz filius Ada uxoris Esau €Rauhel quoque filius Basemath uxoris eius fueruntque filii Eliphaz Theman Omar €Sephu et Gatham et Cenez erat autem Thamna concubina Eliphaz filii Esau €quae peperit ei Amalech €hii sunt filii Adae uxoris Esau filii autem Rauhel Naath et Zara Semma et Meza €hii filii Basemath uxoris Esau isti quoque erant filii Oolibama filiae Ana filiae Sebeon uxoris Esau quos genuit ei €Hieus et Hielom et Core hii duces filiorum Esau €filii Eliphaz primogeniti Esau dux Theman dux Omar dux Sephu €dux Cenez dux Core dux Gatham dux Amalech €hii filii Eliphaz in terra Edom et hii filii Adae hii quoque filii Rauhel filii Esau €dux Naath dux Zara dux Semma dux Meza €hii duces Rauhel in terra Edom €isti filii Basemath uxoris Esau hii autem filii Oolibama uxoris Esau €dux Hieus dux Hielom dux Core €hii duces Oolibama filiae Ana uxoris Esau isti filii Esau et hii duces eorum ipse est Edom isti filii Seir Horrei habitatores terrae €Lotham et Sobal et Sebeon et Anan Dison et Eser et Disan €hii duces Horrei filii Seir in terra Edom facti sunt autem filii Lotham Horrei et Heman €erat autem soror Lotham Thamna et isti filii Sobal Alvam et Maneeth et Hebal Sephi et Onam et hii filii Sebeon Ahaia et Anam €iste est Ana qui invenit aquas calidas in solitudine €cum pasceret asinos Sebeon patris sui habuitque filium Disan et filiam Oolibama et isti filii Disan Amdan et Esban et Iethran et Charan hii quoque filii Eser Balaan et Zevan et Acham habuit autem filios Disan Hus et Aran isti duces Horreorum dux Lothan dux Sobal dux Sebeon €dux Ana dux Dison dux Eser dux Disan €isti duces Horreorum qui imperaverunt in terra Seir reges autem qui regnaverunt in terra Edom €antequam haberent regem filii Israhel fuerunt hii Bale filius Beor nomenque urbis eius Denaba mortuus est autem Bale €et regnavit pro eo Iobab filius Zare de Bosra cumque mortuus esset Iobab €regnavit pro eo Husan de terra Themanorum hoc quoque mortuo regnavit pro eo Adad filius Badadi €qui percussit Madian in regione Moab et nomen urbis eius Ahuith cumque mortuus esset Adad regnavit pro eo Semla de Maserecha hoc quoque mortuo regnavit pro eo Saul de fluvio Rooboth cumque et hic obisset successit in regnum Baalanam filius Achobor isto quoque mortuo regnavit pro eo Adad €nomenque urbis eius Phau €et appellabatur uxor illius Meezabel filia Matred filiae €Mizaab haec ergo nomina Esau in cognationibus et locis et €vocabulis suis €dux Thamna dux Alva dux Ietheth dux Oolibama dux Ela dux Phinon dux Cenez dux Theman dux Mabsar dux Mabdiel dux Iram €hii duces Edom habitantes in terra imperii sui €ipse est Esau pater Idumeorum  habitavit autem Iacob in terra Chanaan €in qua peregrinatus est pater suus et hae sunt generationes eius €Ioseph cum sedecim esset annorum €pascebat gregem cum fratribus suis adhuc puer €et erat cum filiis Balae et Zelphae uxorum patris sui €accusavitque fratres suos apud patrem crimine pessimo Israhel autem diligebat Ioseph super omnes filios suos €eo quod in senectute genuisset eum €fecitque ei tunicam polymitam videntes autem fratres eius €quod a patre plus cunctis filiis amaretur €oderant eum nec poterant ei quicquam pacificum loqui þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨¤•accidit quoque ut visum somnium referret fratribus €quae causa maioris odii seminarium fuit dixitque ad eos audite somnium meum quod vidi putabam ligare nos manipulos in agro €et quasi consurgere manipulum meum et stare €vestrosque manipulos circumstantes adorare manipulum meum responderunt fratres eius €numquid rex noster eris aut subiciemur dicioni tuae €haec ergo causa somniorum atque sermonum €invidiae et odii fomitem ministravit aliud quoque vidit somnium quod narrans fratribus ait €vidi per somnium quasi solem et lunam et stellas undecim adorare me quod cum patri suo et fratribus rettulisset €increpavit eum pater et dixit €quid sibi vult hoc somnium quod vidisti €num ego et mater tua et fratres €adorabimus te super terram invidebant igitur ei fratres sui €pater vero rem tacitus considerabat cumque fratres illius in pascendis gregibus patris morarentur in Sychem dixit ad eum Israhel €fratres tui pascunt oves in Sycimis veni mittam te ad eos €quo respondente praesto sum ait €vade et vide si cuncta prospera sint erga fratres tuos et €pecora €et renuntia mihi quid agatur €missus de valle Hebron venit in Sychem invenitque eum vir errantem in agro €et interrogavit quid quaereret at ille respondit fratres meos quaero €indica mihi ubi pascant greges dixitque ei vir recesserunt de loco isto €audivi autem eos dicentes eamus in Dothain €perrexit ergo Ioseph post fratres suos et invenit eos in Dothain qui cum vidissent eum procul €antequam accederet ad eos cogitaverunt illum occidere et mutuo loquebantur ecce somniator venit venite occidamus eum et mittamus in cisternam veterem €dicemusque fera pessima devoravit eum €et tunc apparebit quid illi prosint somnia sua audiens hoc Ruben €nitebatur liberare eum de manibus eorum et dicebat non interficiamus animam eius €nec effundatis sanguinem €sed proicite eum in cisternam hanc quae est in solitudine €manusque vestras servate innoxias €hoc autem dicebat €volens eripere eum de manibus eorum et reddere patri suo confestim igitur ut pervenit ad fratres €nudaverunt eum tunica talari et polymita miseruntque in cisternam quae non habebat €aquam et sedentes ut comederent panem €viderunt viatores Ismahelitas venire de €Galaad €et camelos eorum portare aromata et resinam et €stacten in Aegyptum dixit ergo Iudas fratribus suis €quid nobis prodest si occiderimus fratrem nostrum €et celaverimus sanguinem ipsius melius est ut vendatur Ismahelitis €et manus nostrae non polluantur €frater enim et caro nostra est €adquieverunt fratres sermonibus eius et praetereuntibus Madianitis negotiatoribus €extrahentes eum de cisterna €vendiderunt Ismahelitis viginti argenteis €qui duxerunt eum in Aegyptum reversusque Ruben ad cisternam non invenit puerum et scissis vestibus pergens ad fratres ait €puer non conparet et ego quo ibo tulerunt autem tunicam eius €et in sanguinem hedi quem occiderant tinxerunt mittentes qui ferrent ad patrem et dicerent €hanc invenimus vide utrum tunica filii tui sit an non quam cum agnovisset pater ait €tunica filii mei est fera pessima comedit eum bestia devoravit Ioseph scissisque vestibus indutus est cilicio €lugens filium multo tempore congregatis autem cunctis liberis eius ut lenirent dolorem patris €noluit consolationem recipere et ait €descendam ad filium meum lugens in infernum €et illo perseverante in fletu Madianei vendiderunt Ioseph in Aegypto €Putiphar eunucho Pharaonis magistro militiae  eo tempore descendens Iudas a fratribus suis €divertit ad virum odollamitem nomine Hiram viditque ibi filiam hominis chananei vocabulo Suae €et uxore accepta ingressus est ad eam quae concepit et peperit filium €vocavitque nomen eius Her rursum concepto fetu natum filium nominavit €Onam tertium quoque peperit quem appellavit Sela €quo nato parere ultra cessavit dedit autem Iudas uxorem primogenito suo Her nomine Thamar fuitque Her primogenitus Iudae nequam €in conspectu Domini et ab eo occisus est dixit ergo Iudas ad Onam filium suum €ingredere ad uxorem fratris tui et sociare illi €ut suscites semen fratri tuo ille sciens non sibi nasci filios €introiens ad uxorem fratris sui semen fundebat in terram €ne liberi fratris nomine nascerentur et idcirco percussit eum Dominus quod rem detestabilem faceret quam ob rem dixit Iudas Thamar nurui suae €esto vidua in domo patris tui donec crescat Sela filius meus €timebat enim ne et ipse moreretur sicut fratres eius €quae abiit et habitavit in domo patris sui evolutis autem multis diebus mortua est filia Suae uxor Iudae €qui post luctum consolatione suscepta €ascendebat ad tonsores ovium suarum €ipse et Hiras opilio gregis Odollamita in Thamnas nuntiatumque est Thamar €quod socer illius ascenderet in Thamnas ad tondendas oves quae depositis viduitatis vestibus adsumpsit theristrum €et mutato habitu sedit in bivio itineris quod ducit Thamnam €eo quod crevisset Sela et non eum accepisset maritum quam cum vidisset Iudas suspicatus est esse meretricem €operuerat enim vultum suum ne cognosceretur ingrediensque ad eam ait dimitte me ut coeam tecum €nesciebat enim quod nurus sua esset €qua respondente quid mihi dabis ut fruaris concubitu meo dixit mittam tibi hedum de gregibus €rursum illa dicente patiar quod vis €si dederis mihi arrabonem donec mittas quod polliceris ait Iudas quid vis tibi pro arrabone dari €respondit anulum tuum et armillam et baculum quem manu tenes €ad unum igitur coitum concepit mulier et surgens abiit €depositoque habitu quem adsumpserat €induta est viduitatis vestibus misit autem Iudas hedum per pastorem suum Odollamitem €ut reciperet pignus quod dederat mulieri €qui cum non invenisset eam interrogavit homines loci illius €ubi est mulier quae sedebat in bivio €respondentibus cunctis non fuit in loco isto meretrix reversus est ad Iudam et dixit ei non inveni eam €sed et homines loci illius dixerunt mihi €numquam ibi sedisse scortum ait Iudas habeat sibi €certe mendacii nos arguere non poterit €ego misi hedum quem promiseram et tu non invenisti eam ecce autem post tres menses nuntiaverunt Iudae dicentes €fornicata est Thamar nurus tua €et videtur uterus illius intumescere €dixit Iudas producite eam ut conburatur quae cum educeretur ad poenam €misit ad socerum suum dicens €de viro cuius haec sunt concepi €cognosce cuius sit anulus et armilla et baculus qui agnitis muneribus ait €iustior me est quia non tradidi eam Sela filio meo €attamen ultra non cognovit illam instante autem partu apparuerunt gemini in utero €atque in ipsa effusione infantum unus protulit manum €in qua obsetrix ligavit coccinum dicens iste egreditur prior illo vero retrahente manum egressus est alter €dixitque mulier quare divisa est propter te maceria €et ob hanc causam vocavit nomen eius Phares postea egressus est frater in cuius manu erat coccinum €quem appellavit Zara  igitur Ioseph ductus est in Aegyptum €emitque eum Putiphar eunuchus Pharaonis princeps exercitus €vir aegyptius €de manu Ismahelitarum a quibus perductus erat fuitque Dominus cum eo et erat vir in cunctis prospere agens €habitabatque in domo domini sui qui optime noverat esse Dominum cum eo €et omnia quae gereret ab eo dirigi in manu illius invenitque Ioseph gratiam coram domino suo et ministrabat ei €a quo praepositus omnibus gubernabat creditam sibi domum €et universa quae tradita €fuerant benedixitque Dominus domui Aegyptii propter Ioseph €et multiplicavit tam in aedibus quam in agris cunctam eius substantiam nec quicquam aliud noverat nisi panem quo vescebatur €erat autem Ioseph pulchra facie et decorus aspectu post multos itaque dies iecit domina €oculos suos in Ioseph €et ait dormi mecum qui nequaquam adquiescens operi nefario dixit ad eam €ecce dominus meus omnibus mihi traditis €ignorat quid habeat in domo sua nec quicquam est quod non in mea sit potestate €vel non tradiderit mihi €praeter te quae uxor eius es €quomodo ergo possum malum hoc facere €et peccare in Deum meum huiuscemodi verbis per singulos dies €et mulier molesta erat adulescenti €et ille recusabat stuprum accidit autem ut quadam die intraret Ioseph domum €et operis quippiam absque arbitris faceret þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨¦˜Œet illa adprehensa lacinia vestimenti eius diceret dormi mecum €qui relicto in manu illius pallio fugit et egressus est €foras cumque vidisset mulier vestem in manibus suis €et se esse contemptam vocavit homines domus suae et ait ad eos €en introduxit virum hebraeum ut inluderet nobis €ingressus est ad me ut coiret mecum €cumque ego succlamassem et audisset vocem meam €reliquit pallium quod tenebam et fugit foras in argumentum ergo fidei retentum pallium €ostendit marito revertenti domum et ait €ingressus est ad me servus hebraeus quem adduxisti ut inluderet mihi cumque vidisset me clamare €reliquit pallium et fugit foras his auditis dominus et nimium credulus verbis coniugis €iratus est valde tradiditque Ioseph in carcerem ubi vincti regis custodiebantur €et erat ibi clausus fuit autem Dominus cum Ioseph €et misertus illius dedit ei gratiam in conspectu principis €carceris qui tradidit in manu ipsius universos vinctos €qui in custodia tenebantur €et quicquid fiebat sub ipso erat nec noverat aliquid cunctis ei creditis €Dominus enim erat cum illo €et omnia eius opera dirigebat  his ita gestis accidit ut peccarent duo eunuchi €pincerna regis Aegypti et pistor domino suo iratusque Pharao contra eos €nam alter pincernis praeerat alter pistoribus misit eos in carcerem principis militum €in quo erat vinctus et Ioseph at custos carceris tradidit eos Ioseph qui et ministrabat eis €aliquantum temporis fluxerat €et illi in custodia tenebantur videruntque ambo somnium nocte una €iuxta interpretationem congruam sibi ad quos cum introisset Ioseph mane et vidisset eos tristes sciscitatus est dicens €cur tristior est hodie solito facies vestra qui responderunt €somnium vidimus et non est qui interpretetur nobis €dixitque ad eos Ioseph numquid non Dei est interpretatio €referte mihi quid videritis narravit prior praepositus pincernarum somnium €videbam coram me vitem in qua erant tres propagines €crescere paulatim gemmas et post flores uvas maturescere calicemque Pharaonis in manu mea €tuli ergo uvas et expressi in calicem quem tenebam €et tradidi poculum Pharaoni respondit Ioseph haec est interpretatio somnii €tres propagines tres adhuc dies sunt post quos recordabitur Pharao magisterii tui €et restituet te in gradum pristinum €dabisque ei calicem iuxta officium tuum €sicut facere ante consueveras tantum memento mei cum tibi bene fuerit €et facies mecum misericordiam €ut suggeras Pharaoni et educat me de isto carcere quia furto sublatus sum de terra Hebraeorum €et hic innocens in lacum missus sum videns pistorum magister quod prudenter somnium dissolvisset ait €et ego vidi somnium €quod haberem tria canistra farinae super caput meum et in uno canistro quod erat excelsius €portare me omnes cibos qui fiunt arte pistoria €avesque comedere ex eo respondit Ioseph haec est interpretatio somnii €tria canistra tres adhuc dies sunt post quos auferet Pharao caput tuum €ac suspendet te in cruce €et lacerabunt volucres carnes tuas exin dies tertius natalicius Pharaonis €erat €qui faciens grande convivium pueris suis €recordatus est inter epulas magistri pincernarum et pistorum principis restituitque alterum in locum suum €ut porrigeret regi poculum alterum suspendit in patibulo ut coniectoris veritas probaretur et tamen succedentibus prosperis €praepositus pincernarum oblitus est interpretis sui  post duos annos vidit Pharao somnium €putabat se stare super fluvium de quo ascendebant septem boves pulchrae et crassae nimis €et pascebantur in locis palustribus aliae quoque septem emergebant de flumine foedae confectaeque macie €et pascebantur in ipsa amnis ripa in locis virentibus devoraveruntque eas quarum mira species et habitudo corporum erat €expergefactus Pharao rursum €dormivit et vidit alterum somnium €septem spicae pullulabant in culmo uno plenae atque formonsae aliae quoque totidem spicae tenues et percussae uredine oriebantur devorantes omnem priorum pulchritudinem €evigilans post quietem et facto mane pavore perterritus €misit ad coniectores Aegypti cunctosque sapientes €et accersitis narravit somnium nec erat qui interpretaretur tunc demum reminiscens pincernarum magister ait €confiteor peccatum meum iratus rex servis suis €me et magistrum pistorum retrudi iussit in carcerem €principis militum ubi una nocte uterque vidimus somnium praesagum futurorum erat ibi puer hebraeus eiusdem ducis militum famulus €cui narrantes somnia audivimus quicquid postea rei probavit eventus €ego enim redditus sum officio meo et ille suspensus est in cruce protinus ad regis imperium eductum de carcere Ioseph totonderunt €ac veste mutata obtulerunt ei cui ille ait vidi somnia nec est qui edisserat €quae audivi te prudentissime conicere respondit Ioseph absque me Deus respondebit prospera Pharaoni narravit ergo ille quod viderat €putabam me stare super ripam fluminis et septem boves de amne conscendere pulchras nimis et obesis carnibus €quae in pastu paludis virecta carpebant et ecce has sequebantur aliae septem boves €in tantum deformes et macilentae €ut numquam tales in terra Aegypti viderim quae devoratis et consumptis prioribus nullum saturitatis dedere vestigium €sed simili macie et squalore torpebant €evigilans rursum sopore depressus vidi somnium €septem spicae pullulabant in culmo uno plenae atque pulcherrimae aliae quoque septem tenues et percussae uredine oriebantur stipula quae priorum pulchritudinem devorarunt €narravi coniectoribus somnium €et nemo est qui edisserat respondit Ioseph somnium regis unum est €quae facturus est Deus ostendit Pharaoni septem boves pulchrae et septem spicae plenae €septem ubertatis anni sunt €eandemque vim somnii conprehendunt septem quoque boves tenues atque macilentae €quae ascenderunt post eas €et septem spicae tenues et vento urente percussae €septem anni sunt venturae famis qui hoc ordine conplebuntur ecce septem anni venient fertilitatis magnae in universa terra Aegypti quos sequentur septem anni alii tantae sterilitatis €ut oblivioni tradatur cuncta retro abundantia €consumptura est enim fames omnem terram et ubertatis magnitudinem perditura inopiae €magnitudo quod autem vidisti secundo ad eandem rem pertinens somnium €firmitatis indicium est €eo quod fiat sermo Dei et velocius impleatur nunc ergo provideat rex virum sapientem et industrium €et praeficiat eum terrae Aegypti qui constituat praepositos per singulas regiones €et quintam partem fructuum €per septem annos fertilitatis qui iam nunc futuri sunt €congreget in horrea €et omne frumentum sub Pharaonis potestate condatur €serveturque in urbibus et paretur futurae septem annorum fami €quae pressura est Aegyptum €et non consumetur terra inopia placuit Pharaoni consilium et cunctis ministris eius locutusque est ad eos €num invenire poterimus talem virum qui spiritu Dei plenus sit dixit ergo ad Ioseph €quia ostendit Deus tibi omnia quae locutus es €numquid sapientiorem et similem tui invenire potero tu eris super domum meam €et ad tui oris imperium cunctus populus oboediet €uno tantum regni solio te praecedam dicens quoque rursum Pharao ad Ioseph €ecce constitui te super universam terram Aegypti tulit anulum de manu sua et dedit in manu eius €vestivitque eum stola byssina €et collo torquem auream circumposuit fecitque ascendere super currum suum secundum €clamante praecone ut omnes coram eo genuflecterent €et praepositum esse scirent universae terrae Aegypti dixit quoque rex ad Ioseph ego sum Pharao €absque tuo imperio non movebit quisquam manum aut pedem €in omni terra Aegypti vertitque nomen illius €et vocavit eum lingua aegyptiaca Salvatorem mundi €dedit quoque illi uxorem €Aseneth filiam Putiphare sacerdotis Heliopoleos €egressus itaque Ioseph ad terram Aegypti triginta autem erat annorum €quando stetit in conspectu regis Pharaonis €circuivit omnes regiones Aegypti venitque fertilitas septem annorum €et in manipulos redactae segetes congregatae sunt in horrea Aegypti omnis etiam frugum abundantia in singulis urbibus condita est tantaque fuit multitudo tritici €ut harenae maris coaequaretur €et copia mensuram excederet þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨¨˜³nati sunt autem Ioseph filii duo antequam veniret fames €quos ei peperit Aseneth filia Putiphare €sacerdotis Heliopoleos vocavitque nomen primogeniti Manasse dicens €oblivisci me fecit Deus omnium laborum meorum et domum patris mei nomen quoque secundi appellavit Ephraim dicens €crescere me fecit Deus in terra paupertatis meae igitur transactis septem annis ubertatis €qui fuerant in Aegypto coeperunt venire septem anni inopiae quos praedixerat Ioseph €et in universo orbe fames praevaluit €in cuncta autem terra Aegypti erat panis qua esuriente clamavit populus ad Pharaonem alimenta petens €quibus ille respondit ite ad Ioseph €et quicquid vobis dixerit facite crescebat autem cotidie fames in omni terra €aperuitque Ioseph universa horrea et vendebat Aegyptiis €nam et illos oppresserat fames omnesque provinciae veniebant in Aegyptum ut emerent escas €et malum inopiae temperarent  audiens autem Iacob quod alimenta venderentur in Aegypto €dixit filiis suis quare neglegitis audivi quod triticum venundetur in Aegypto €descendite et emite nobis necessaria €ut possimus vivere et non consumamur inopia descendentes igitur fratres Ioseph decem €ut emerent frumenta in Aegypto Beniamin domi retento ab Iacob qui dixerat fratribus eius €ne forte in itinere quicquam patiatur mali ingressi sunt terram Aegypti €cum aliis qui pergebant ad emendum €erat autem fames in terra Chanaan et Ioseph princeps Aegypti €atque ad illius nutum frumenta populis vendebantur €cumque adorassent eum fratres sui et agnovisset eos €quasi ad alienos durius loquebatur interrogans eos unde venistis €qui responderunt de terra Chanaan ut emamus victui necessaria et tamen fratres ipse cognoscens non est agnitus ab eis recordatusque somniorum quae aliquando viderat ait €exploratores estis ut videatis infirmiora terrae venistis qui dixerunt non est ita domine €sed servi tui venerunt ut emerent cibos omnes filii unius viri sumus €pacifici venimus nec quicquam famuli tui machinantur mali quibus ille respondit aliter est €inmunita terrae huius considerare venistis et illi duodecim inquiunt servi tui fratres sumus €filii viri unius in terra Chanaan €minimus cum patre nostro est alius non est super hoc est ait quod locutus sum exploratores estis iam nunc experimentum vestri capiam €per salutem Pharaonis non egrediemini hinc €donec veniat frater vester minimus mittite e vobis unum et adducat eum €vos autem eritis in vinculis €donec probentur quae dixistis utrum falsa an vera sint €alioquin per salutem Pharaonis exploratores estis tradidit ergo eos custodiae tribus €diebus die autem tertio eductis de carcere ait €facite quod dixi et vivetis Deum enim timeo si pacifici estis frater vester unus ligetur in carcere €vos autem abite et ferte frumenta quae emistis in domos vestras et fratrem vestrum minimum ad me adducite €ut possim vestros probare sermones €et non moriamini €fecerunt ut dixerat et locuti sunt invicem €merito haec patimur quia peccavimus in fratrem nostrum €videntes angustiam animae illius cum deprecaretur nos €et non audivimus €idcirco venit super nos ista tribulatio e quibus unus Ruben ait €numquid non dixi vobis nolite peccare in puerum €et non audistis me en sanguis eius exquiritur nesciebant autem quod intellegeret Ioseph €eo quod per interpretem loquebatur ad eos avertitque se parumper et flevit €et reversus locutus est ad eos tollens Symeon et ligans illis €praesentibus €iussitque ministris ut implerent saccos eorum €tritico €et reponerent pecunias singulorum in sacculis suis €datis supra cibariis in via €qui fecerunt ita at illi portantes frumenta in asinis profecti sunt apertoque unus sacco €ut daret iumento pabulum in diversorio €contemplatus pecuniam in ore sacculi dixit fratribus suis €reddita est mihi pecunia en habetur in sacco €et obstupefacti turbatique dixerunt mutuo €quidnam est hoc quod fecit nobis Deus veneruntque ad Iacob patrem suum in terra €Chanaan €et narraverunt ei omnia quae accidissent sibi dicentes locutus est nobis dominus terrae dure €et putavit nos exploratores provinciae cui respondimus pacifici sumus nec ullas molimur insidias duodecim fratres uno patre geniti sumus €unus non est super €minimus cum patre versatur in terra Chanaan qui ait nobis sic probabo quod pacifici sitis €fratrem vestrum unum dimittite apud me €et cibaria domibus vestris necessaria sumite et abite fratremque vestrum minimum adducite ad me €ut sciam quod non sitis exploratores €et istum qui tenetur in vinculis recipere possitis €ac deinceps emendi quae vultis habeatis licentiam his dictis cum frumenta effunderent singuli €reppererunt in ore saccorum ligatas pecunias €exterritisque simul omnibus dixit pater Iacob €absque liberis me esse fecistis Ioseph non est super €Symeon tenetur in vinculis Beniamin auferetis €in me haec mala omnia reciderunt cui respondit Ruben €duos filios meos interfice si non reduxero illum tibi €trade in manu mea €et ego eum restituam at ille non descendet inquit filius meus vobiscum €frater eius mortuus est ipse solus remansit €si quid ei adversi acciderit in terra ad quam pergitis €deducetis canos meos cum dolore ad inferos  interim fames omnem terram vehementer premebat consumptisque cibis quos ex Aegypto detulerant €dixit Iacob ad filios suos €revertimini et emite pauxillum escarum respondit Iudas €denuntiavit nobis vir ille sub testificatione iurandi dicens €non videbitis faciem meam €nisi fratrem vestrum minimum adduxeritis vobiscum si ergo vis mittere eum nobiscum pergemus pariter €et ememus tibi necessaria si autem non vis non ibimus €vir enim ut saepe diximus denuntiavit nobis dicens €non videbitis faciem meam absque fratre vestro minimo dixit eis Israhel in meam hoc fecistis miseriam €ut indicaretis ei et alium habere vos fratrem at illi responderunt €interrogavit nos homo per ordinem nostram progeniem €si pater viveret si haberemus fratrem €et nos respondimus ei consequenter iuxta id quod fuerat sciscitatus €numquid scire poteramus quod dicturus esset €adducite vobiscum fratrem vestrum Iudas quoque dixit patri suo €mitte puerum mecum ut proficiscamur et possimus vivere €ne moriamur nos et parvuli nostri ego suscipio puerum de manu mea require illum €nisi reduxero et tradidero eum tibi €ero peccati in te reus omni tempore si non intercessisset dilatio iam vice altera venissemus igitur Israhel pater eorum dixit ad eos €si sic necesse est facite quod vultis €sumite de optimis terrae fructibus in vasis vestris €et deferte viro munera €modicum resinae et mellis et styracis et €stactes et terebinthi et amigdalarum pecuniamque duplicem ferte vobiscum €et illam quam invenistis in sacculis reportate €ne forte errore factum sit sed et fratrem vestrum tollite et ite ad virum Deus autem meus omnipotens faciat vobis eum placabilem €et remittat vobiscum fratrem vestrum quem tenet et hunc Beniamin €ego autem quasi orbatus absque liberis ero tulerunt ergo viri munera et pecuniam duplicem et Beniamin €descenderuntque in Aegyptum et steterunt coram Ioseph quos cum ille vidisset et Beniamin simul €praecepit dispensatori domus suae dicens €introduc viros domum €et occide victimas et instrue convivium €quoniam mecum sunt comesuri meridie fecit ille sicut fuerat imperatum €et introduxit viros domum ibique exterriti dixerunt mutuo €propter pecuniam quam rettulimus prius in saccis €nostris introducti sumus €ut devolvat in nos calumniam €et violenter subiciat servituti et nos et asinos nostros quam ob rem in ipsis foribus accedentes ad dispensatorem locuti sunt €oramus domine ut audias €iam ante descendimus ut emeremus escas quibus emptis cum venissemus ad diversorium €aperuimus sacculos nostros €et invenimus pecuniam in ore saccorum €quam nunc eodem pondere reportamus sed et aliud adtulimus argentum €ut emamus quae necessaria sunt €non est in nostra conscientia €quis eam posuerit in marsuppiis nostris at ille respondit pax vobiscum nolite timere €Deus vester et Deus patris vestri dedit vobis thesauros in sacculis €vestris €nam pecuniam quam dedistis mihi probatam ego habeo €eduxitque ad eos Symeon et introductis domum adtulit aquam et laverunt pedes suos þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨ª˜˜‚deditque pabula asinis eorum illi vero parabant munera donec ingrederetur Ioseph meridie €audierant enim quod ibi comesuri essent panem igitur ingressus est Ioseph domum suam €obtuleruntque ei munera tenentes in manibus €et adoraverunt proni in terram at ille clementer resalutatis eis interrogavit dicens €salvusne est pater vester senex de quo dixeratis mihi adhuc vivit qui responderunt sospes est servus tuus pater noster adhuc vivit €et incurvati adoraverunt eum adtollens autem oculos Ioseph €vidit Beniamin fratrem suum uterinum et ait €iste est frater vester parvulus de quo dixeratis mihi €et rursum Deus inquit misereatur tui fili mi festinavitque quia commota fuerant viscera eius super fratre €suo €et erumpebant lacrimae €et introiens cubiculum flevit rursusque lota facie egressus continuit se et ait ponite panes quibus adpositis seorsum Ioseph et seorsum fratribus €Aegyptiis quoque qui vescebantur simul seorsum €inlicitum est enim Aegyptiis comedere cum Hebraeis €et profanum putant huiuscemodi convivium sederunt coram eo primogenitus iuxta primogenita sua €et minimus iuxta aetatem suam €et mirabantur nimis sumptis partibus quas ab eo acceperant €maiorque pars venit Beniamin ita ut quinque partibus excederet €biberuntque et inebriati sunt cum eo  praecepit autem Ioseph dispensatori domus suae dicens €imple saccos eorum frumento quantum possunt capere €et pone pecuniam singulorum in summitate sacci scyphum autem meum argenteum et pretium quod dedit tritici €pone in ore sacci iunioris €factumque est ita et orto mane dimissi sunt cum asinis suis iamque urbem exierant €et processerant paululum €tum Ioseph arcessito dispensatore domus €surge inquit persequere viros et adprehensis dicito €quare reddidistis malum pro bono scyphum quem furati estis ipse est in quo bibit dominus €meus €et in quo augurari solet €pessimam rem fecistis fecit ille ut iusserat et adprehensis per ordinem locutus est qui responderunt quare sic loquitur dominus noster €ut servi tui tantum flagitii commiserint pecuniam quam invenimus in summitate saccorum €reportavimus ad te de terra Chanaan €et quomodo consequens est €ut furati simus de domo domini tui aurum vel €argentum apud quemcumque fuerit inventum servorum tuorum quod quaeris moriatur €et nos servi erimus domini nostri qui dixit fiat iuxta vestram sententiam €apud quem fuerit inventum ipse sit servus meus €vos autem eritis innoxii itaque festinato deponentes in terram saccos aperuerunt singuli quos scrutatus incipiens a maiore usque ad minimum €invenit scyphum in sacco Beniamin at illi scissis vestibus oneratisque rursum asinis €reversi sunt in oppidum primusque Iudas cum fratribus ingressus est ad Ioseph €necdum enim de loco abierat €omnesque ante eum in terra pariter €corruerunt quibus ille ait cur sic agere voluistis €an ignoratis quod non sit similis mei in augurandi scientia cui Iudas quid respondebimus inquit domino meo €vel quid loquemur €aut iusti poterimus obtendere €Deus invenit iniquitatem servorum tuorum €en omnes servi sumus domini mei €et nos et apud quem inventus est scyphus respondit Ioseph absit a me ut sic agam €qui furatus est scyphum ipse sit servus meus €vos autem abite liberi ad patrem vestrum accedens propius Iudas confidenter ait €oro domine mi loquatur servus tuus verbum in auribus tuis €et ne irascaris famulo tuo €tu es enim post Pharaonem dominus meus €interrogasti prius servos tuos habetis patrem aut fratrem et nos respondimus tibi domino meo €est nobis pater senex €et puer parvulus qui in senecta illius natus est €cuius uterinus frater est mortuus €et ipsum solum habet mater sua pater vero tenere diligit eum dixistique servis tuis adducite eum ad me €et ponam oculos meos super illum suggessimus domino meo non potest puer relinquere patrem suum €si enim illum dimiserit morietur et dixisti servis tuis nisi venerit frater vester minimus vobiscum €non videbitis amplius faciem meam cum ergo ascendissemus ad famulum tuum patrem nostrum €narravimus ei omnia quae locutus est dominus meus et dixit pater noster revertimini et emite nobis parum tritici cui diximus ire non possumus €si frater noster minimus descendet €nobiscum proficiscemur simul €alioquin illo absente non audemus videre faciem viri atque ille respondit €vos scitis quod duos genuerit mihi uxor mea egressus est unus et dixistis bestia devoravit eum €et hucusque non conparet si tuleritis et istum et aliquid ei in via contigerit €deducetis canos meos cum maerore ad inferos igitur si intravero ad servum tuum patrem nostrum et puer defuerit €cum anima illius ex huius anima pendeat videritque eum non esse nobiscum morietur €et deducent famuli tui canos eius cum dolore ad inferos ego proprie servus tuus €qui in meam hunc recepi fidem et spopondi dicens €nisi reduxero eum peccati reus ero in patrem meum omni tempore manebo itaque servus tuus pro puero in ministerium domini mei €et puer ascendat cum fratribus suis non enim possum redire ad patrem €absente puero €ne calamitatis quae oppressura est patrem meum testis adsistam  non se poterat ultra cohibere Ioseph multis coram adstantibus €unde praecepit ut egrederentur cuncti foras €et nullus interesset alienus agnitioni mutuae elevavitque vocem cum fletu €quam audierunt Aegyptii omnisque domus Pharaonis et dixit fratribus suis ego sum Ioseph €adhuc pater meus vivit €nec poterant respondere fratres nimio timore €perterriti ad quos ille clementer accedite inquit ad me €et cum accessissent prope €ego sum ait Ioseph frater vester €quem vendidistis in Aegypto nolite pavere nec vobis durum esse videatur €quod vendidistis me in his regionibus €pro salute enim vestra misit me Deus ante vos in Aegyptum biennium est quod fames esse coepit in terra €et adhuc quinque anni restant quibus nec arari poterit nec meti praemisitque me Deus ut reservemini super terram €et escas ad vivendum habere possitis non vestro consilio sed Dei huc voluntate missus sum €qui fecit me quasi patrem Pharaonis €et dominum universae domus eius €ac principem in omni terra Aegypti festinate et ascendite ad patrem meum et dicetis ei €haec mandat filius tuus Ioseph €Deus me fecit dominum universae terrae Aegypti €descende ad me ne moreris et habita in terra Gessen €erisque iuxta me tu et filii tui et filii filiorum tuorum €oves tuae et armenta tua et universa quae possides ibique te pascam €adhuc enim quinque anni residui sunt famis €ne et tu pereas et domus tua et omnia quae possides en oculi vestri et oculi fratris mei Beniamin vident €quod os meum loquatur ad vos nuntiate patri meo universam gloriam meam €et cuncta quae vidistis in Aegypto €festinate et adducite eum ad me cumque amplexatus recidisset in collum Beniamin fratris sui flevit €illo quoque flente similiter super collum eius osculatusque est Ioseph omnes fratres suos €et ploravit super singulos €post quae ausi sunt €loqui ad eum auditumque est et celebri sermone vulgatum in aula regis €venerunt fratres Ioseph €et gavisus est Pharao atque omnis familia eius dixitque ad Ioseph ut imperaret fratribus suis dicens €onerantes iumenta ite in terram Chanaan et tollite inde patrem vestrum et cognationem et venite ad me €et ego dabo vobis omnia bona Aegypti €ut comedatis medullam terrae praecipe etiam ut tollant plaustra de terra Aegypti €ad subvectionem parvulorum suorum et coniugum ac €dicito €tollite patrem vestrum et properate quantocius €venientes ne dimittatis quicquam de supellectili vestra €quia omnes opes Aegypti vestrae erunt fecerunt filii Israhel ut eis mandatum fuerat €quibus dedit Ioseph plaustra secundum Pharaonis imperium €et cibaria in itinere singulisque proferri iussit binas stolas €Beniamin vero dedit trecentos argenteos cum quinque stolis €optimis tantundem pecuniae et vestium mittens €patri suo €addens eis asinos decem €qui subveherent ex omnibus divitiis Aegypti €et totidem asinas triticum in itinere €panesque portantes dimisit ergo fratres suos et proficiscentibus ait €ne irascamini in via qui ascendentes ex Aegypto €venerunt in terram Chanaan ad patrem suum Iacob et nuntiaverunt ei dicentes €Ioseph vivit et ipse dominatur in omni terra Aegypti þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨¬˜šƒquo audito quasi de gravi somno evigilans €tamen non credebat eis illi contra referebant omnem ordinem rei €cumque vidisset plaustra et universa quae miserat €revixit spiritus eius et ait €sufficit mihi si adhuc Ioseph filius meus vivit €vadam et videbo illum antequam moriar  profectusque Israhel cum omnibus quae habebat €venit ad puteum Iuramenti €et mactatis ibi victimis Deo patris sui Isaac audivit eum per visionem nocte €vocantem se et dicentem sibi Iacob Iacob €cui respondit ecce adsum ait illi Deus ego sum Fortissimus Deus patris tui €noli timere et descende in Aegyptum €quia in gentem magnam faciam te ibi ego descendam tecum illuc €et ego inde adducam te revertentem €Ioseph quoque ponet manum suam super oculos tuos surrexit Iacob a puteo Iuramenti €tuleruntque eum filii cum parvulis et uxoribus suis €in plaustris quae miserat Pharao ad portandum senem et omnia quae possederat in terra Chanaan €venitque in Aegyptum cum omni semine suo filii eius et nepotes filiae et cuncta simul progenies haec sunt autem nomina filiorum Israhel €qui ingressi sunt in Aegyptum ipse cum liberis suis €primogenitus Ruben filii Ruben Enoch et Phallu et Esrom et Charmi filii Symeon Iemuhel et Iamin et Ahod et Iachin et Saher et Saul filius €Chananitidis filii Levi Gerson Caath et Merari filii Iuda Her et Onan et Sela et Phares et Zara €mortui sunt autem Her et Onan in terra Chanaan €natique sunt filii Phares Esrom et Amul filii Isachar Thola et Phua et Iob et Semron filii Zabulon Sared et Helon et Iahelel hii filii Liae quos genuit in Mesopotamiam Syriae €cum Dina filia sua €omnes animae filiorum eius et filiarum triginta tres filii Gad Sephion et Haggi €Suni et Esebon Heri et Arodi et Areli filii Aser Iamne et Iesua et Iesui et Beria €Sara quoque soror eorum €filii Beria Heber et Melchihel hii filii Zelphae quam dedit Laban Liae filiae suae €et hos genuit Iacob sedecim animas filii Rahel uxoris Iacob Ioseph et Beniamin natique sunt Ioseph filii in terra Aegypti €quos genuit ei Aseneth filia Putiphare sacerdotis €Heliopoleos €Manasses et Ephraim filii Beniamin Bela et Bechor et Asbel €Gera et Naaman et Ehi et Ros €Mophim et Opphim et Ared hii filii Rahel quos genuit Iacob omnes animae quattuordecim filii Dan Usim filii Nepthalim Iasihel et Guni et Hieser et Sallem hii filii Balae quam dedit Laban Raheli filiae suae €et hos genuit Iacob omnes animae septem cunctae animae quae ingressae sunt cum Iacob in Aegyptum €et egressae de femore illius €absque uxoribus filiorum sexaginta sex filii autem Ioseph qui nati sunt ei in terra Aegypti animae duae €omnis anima domus Iacob quae ingressa est Aegyptum fuere septuaginta misit autem Iudam ante se ad Ioseph €ut nuntiaret ei et ille occurreret in Gessen quo cum pervenisset €iuncto Ioseph curru suo €ascendit obviam patri ad eundem locum €vidensque eum inruit super collum eius et inter amplexus flevit dixitque pater ad Ioseph €iam laetus moriar quia vidi faciem tuam et superstitem te relinquo et ille locutus est ad fratres €et ad omnem domum patris sui €ascendam et nuntiabo Pharaoni dicamque ei €fratres mei et domus patris mei qui erant in terra Chanaan €venerunt ad me et sunt viri pastores ovium curamque habent alendorum gregum €pecora sua et armenta et omnia quae habere potuerunt €adduxerunt secum cumque vocaverit vos et dixerit quod est opus vestrum respondebitis viri pastores sumus servi tui €ab infantia nostra usque in praesens €et nos et patres nostri €haec autem dicetis ut habitare possitis in terra Gessen €quia detestantur Aegyptii omnes pastores ovium  ingressus ergo Ioseph nuntiavit Pharaoni dicens €pater meus et fratres oves eorum et armenta €et cuncta quae possident venerunt de terra Chanaan €et ecce consistunt in terra Gessen extremos quoque fratrum suorum quinque viros statuit €coram rege quos ille interrogavit quid habetis operis €responderunt pastores ovium sumus servi tui et nos et patres nostri ad peregrinandum in terra tua venimus €quoniam non est herba gregibus servorum tuorum €ingravescente fame in regione Chanaan €petimusque ut esse nos iubeas servos tuos in terra Gessen dixit itaque rex ad Ioseph €pater tuus et fratres tui venerunt ad te terra Aegypti in conspectu tuo est €in optimo loco fac habitare eos et trade eis terram €Gessen €quod si nosti esse in eis viros industrios €constitue illos magistros pecorum meorum post haec introduxit Ioseph patrem suum ad regem €et statuit eum coram eo €qui benedicens illi et interrogatus ab eo €quot sunt dies annorum vitae tuae respondit dies peregrinationis vitae meae centum triginta annorum sunt parvi et mali €et non pervenerunt usque ad dies patrum meorum €quibus peregrinati sunt et benedicto rege egressus est foras Ioseph vero patri et fratribus suis dedit possessionem in Aegypto €in optimo loco terrae solo Ramesses €ut praeceperat Pharao et alebat eos omnemque domum patris sui praebens cibaria singulis in toto enim orbe panis deerat €et oppresserat fames terram maxime Aegypti et Chanaan e quibus omnem pecuniam congregavit pro venditione frumenti €et intulit eam in aerarium regis cumque defecisset emptoris pretium €venit cuncta Aegyptus ad Ioseph dicens da nobis panes €quare morimur coram te deficiente pecunia quibus ille respondit adducite pecora vestra €et dabo vobis pro eis cibos si pretium non habetis quae cum adduxissent €dedit eis alimenta pro equis et ovibus et bubus et asinis €sustentavitque eos illo anno pro commutatione pecorum veneruntque anno secundo et dixerunt ei €non celamus dominum nostrum €quod deficiente pecunia pecora simul defecerint €nec clam te est €quod absque corporibus et terra nihil habeamus cur ergo morimur te vidente €et nos et terra nostra tui erimus eme nos in servitutem regiam €et praebe semina €ne pereunte cultore redigatur terra in solitudinem emit igitur Ioseph omnem terram Aegypti €vendentibus singulis possessiones suas prae magnitudine famis €subiecitque eam Pharaoni et cunctos populos eius €a novissimis terminis Aegypti usque ad extremos fines eius praeter terram sacerdotum quae a rege tradita fuerat eis €quibus et statuta cibaria ex horreis publicis praebebantur €et idcirco non sunt conpulsi vendere possessiones suas dixit ergo Ioseph ad populos €en ut cernitis et vos et terram vestram Pharao possidet €accipite semina et serite agros ut fruges habere possitis €quintam partem regi dabitis quattuor reliquas permitto vobis €in sementem et in cibos famulis et liberis vestris qui responderunt salus nostra in manu tua est €respiciat nos tantum dominus noster et laeti serviemus regi ex eo tempore usque in praesentem diem €in universa terra Aegypti regibus quinta pars solvitur €et factum est quasi in legem €absque terra sacerdotali quae libera ab hac condicione fuit habitavit ergo Israhel in Aegypto id est in terra Gessen et possedit eam €auctusque est et multiplicatus nimis et vixit in ea decem et septem annis €factique sunt omnes dies vitae illius centum quadraginta €septem annorum cumque adpropinquare cerneret mortis diem €vocavit filium suum Ioseph et dixit ad eum €si inveni gratiam in conspectu tuo €pone manum sub femore meo €et facies mihi misericordiam et veritatem €ut non sepelias me in Aegypto sed dormiam cum patribus meis €et auferas me de hac terra €condasque in sepulchro maiorum €cui respondit Ioseph ego faciam quod iussisti et ille iura ergo inquit mihi €quo iurante adoravit Israhel Deum €conversus ad lectuli caput  his ita transactis €nuntiatum est Ioseph quod aegrotaret pater eius €qui adsumptis duobus filiis Manasse et Ephraim ire €perrexit dictumque est seni ecce filius tuus Ioseph venit ad te €qui confortatus sedit in lectulo et ingresso ad se ait €Deus omnipotens apparuit mihi in Luza quae est in terra Chanaan €benedixitque mihi et ait €ego te augebo et multiplicabo €et faciam in turbas populorum €daboque tibi terram hanc €et semini tuo post te in possessionem sempiternam duo igitur filii tui qui nati sunt tibi in terra Aegypti €antequam huc venirem ad te €mei erunt €Ephraim et Manasses sicut Ruben et Symeon reputabuntur mihi reliquos autem quos genueris post eos tui erunt þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨¯–‚et nomine fratrum suorum vocabuntur in possessionibus suis mihi enim quando veniebam de Mesopotamiam €mortua est Rahel in terra Chanaan in ipso itinere €eratque vernum tempus €et ingrediebar Ephratam €et sepelivi eam iuxta viam Ephratae €quae alio nomine appellatur Bethleem videns autem filios eius dixit ad eum qui sunt isti respondit filii mei sunt €quos dedit mihi Deus in hoc loco €adduc inquit eos ad me ut benedicam illis oculi enim Israhel caligabant prae nimia senectute €et clare videre non poterat €adplicitosque ad se deosculatus et circumplexus dixit ad filium €non sum fraudatus aspectu tuo €insuper ostendit mihi Deus semen tuum cumque tulisset eos Ioseph de gremio patris €adoravit pronus in terram et posuit Ephraim ad dexteram suam id est ad sinistram Israhel €Manassen vero in sinistra sua ad dexteram scilicet patris €adplicuitque ambos ad eum qui extendens manum dextram posuit super caput Ephraim iunioris €fratris €sinistram autem super caput Manasse qui maior natu erat €commutans manus benedixitque Ioseph filio suo €et ait €Deus in cuius conspectu ambulaverunt patres mei Abraham et Isaac €Deus qui pascit me ab adulescentia mea usque in praesentem diem angelus qui eruit me de cunctis malis €benedicat pueris et invocetur super eos €nomen meum €nomina quoque patrum meorum Abraham et Isaac €et crescant in multitudinem super terram videns autem Ioseph €quod posuisset pater suus dexteram manum super caput Ephraim €graviter accepit €et adprehensam patris manum levare conatus est de capite €Ephraim €et transferre super caput Manasse dixitque ad patrem €non ita convenit pater quia hic est primogenitus €pone dexteram tuam super caput eius qui rennuens ait scio fili mi scio €et iste quidem erit in populos et multiplicabitur €sed frater eius iunior maior illo erit €et semen illius crescet in gentes benedixitque eis in ipso tempore dicens €in te benedicetur Israhel atque dicetur €faciat tibi Deus sicut Ephraim et sicut Manasse €constituitque Ephraim ante Manassen et ait ad Ioseph filium suum en ego morior et erit Deus vobiscum €reducetque vos ad terram patrum vestrorum do tibi partem unam extra fratres tuos €quam tuli de manu Amorrei in gladio et arcu meo  vocavit autem Iacob filios suos et ait eis €congregamini ut adnuntiem quae ventura sunt vobis diebus €novissimis congregamini et audite filii Iacob audite Israhel patrem vestrum Ruben primogenitus meus €tu fortitudo mea et principium doloris mei €prior in donis maior imperio effusus es sicut aqua non crescas €quia ascendisti cubile patris tui et maculasti stratum eius Symeon et Levi fratres vasa iniquitatis bellantia in consilio eorum ne veniat €anima mea €et in coetu illorum non sit gloria mea €quia in furore suo occiderunt virum €et in voluntate sua suffoderunt murum maledictus furor eorum quia pertinax €et indignatio illorum quia dura €dividam eos in Iacob et dispergam illos in Israhel Iuda te laudabunt fratres tui €manus tua in cervicibus inimicorum tuorum €adorabunt te filii patris tui catulus leonis Iuda a praeda fili mi ascendisti €requiescens accubuisti ut leo et quasi leaena €quis suscitabit eum non auferetur sceptrum de Iuda et dux de femoribus eius €donec veniat qui mittendus est et ipse erit expectatio gentium ligans ad vineam pullum suum et ad vitem o fili mi asinam suam €lavabit vino stolam suam €et sanguine uvae pallium suum pulchriores oculi eius vino €et dentes lacte candidiores Zabulon in litore maris habitabit et in statione navium €pertingens usque ad Sidonem Isachar asinus fortis accubans inter terminos vidit requiem quod esset bona et terram quod optima €et subposuit umerum suum ad portandum €factusque est tributis serviens Dan iudicabit populum suum €sicut et alia tribus Israhel fiat Dan coluber in via cerastes in semita €mordens ungulas equi ut cadat ascensor eius retro salutare tuum expectabo Domine Gad accinctus proeliabitur ante eum et ipse accingetur retrorsum Aser pinguis panis eius et praebebit delicias regibus Nepthalim cervus emissus et dans eloquia pulchritudinis filius adcrescens Ioseph filius adcrescens et decorus aspectu €filiae discurrerunt super murum sed exasperaverunt eum €et iurgati sunt invideruntque illi habentes iacula sedit in forti arcus eius €et dissoluta sunt vincula brachiorum et manuum illius €per manus potentis Iacob €inde pastor egressus est lapis Israhel Deus patris tui erit adiutor tuus et Omnipotens benedicet tibi €benedictionibus caeli desuper €benedictionibus abyssi iacentis deorsum €benedictionibus uberum et vulvae benedictiones patris tui confortatae sunt benedictionibus patrum eius €donec veniret desiderium collium aeternorum €fiant in capite Ioseph et in vertice nazarei inter fratres suos Beniamin lupus rapax €mane comedet praedam et vespere dividet spolia omnes hii in tribubus Israhel duodecim €haec locutus est eis pater suus €benedixitque singulis benedictionibus propriis et praecepit eis dicens ego congregor ad populum meum €sepelite me cum patribus meis in spelunca duplici €quae est in agro Ephron Hetthei contra Mambre in terra Chanaan €quam emit Abraham cum agro ab Ephron Hettheo in possessionem sepulchri ibi sepelierunt eum et Sarram uxorem eius €ibi sepultus est Isaac cum Rebecca coniuge €ibi et Lia condita iacet finitisque mandatis quibus filios instruebat €collegit pedes suos super lectulum et obiit €adpositusque est ad populum suum  quod cernens Ioseph ruit super faciem patris €flens et deosculans eum praecepitque servis suis medicis ut aromatibus condirent patrem quibus iussa explentibus transierunt quadraginta dies €iste quippe mos erat cadaverum conditorum €flevitque eum Aegyptus septuaginta diebus et expleto planctus tempore €locutus est Ioseph ad familiam Pharaonis €si inveni gratiam in conspectu vestro loquimini in auribus Pharaonis eo quod pater meus adiuraverit me dicens en morior €in sepulchro meo quod fodi mihi in terra Chanaan sepelies me €ascendam igitur et sepeliam patrem meum ac revertar dixitque ei Pharao €ascende et sepeli patrem tuum sicut adiuratus es quo ascendente ierunt cum eo omnes senes domus Pharaonis €cunctique maiores natu terrae Aegypti domus Ioseph cum fratribus suis €absque parvulis et gregibus atque armentis €quae dereliquerant in terra Gessen habuit quoque in comitatu currus et equites €et facta est turba non modica veneruntque ad aream Atad quae sita est €trans Iordanem €ubi celebrantes exequias planctu magno atque vehementi €impleverunt septem dies quod cum vidissent habitatores terrae Chanaan dixerunt €planctus magnus est iste Aegyptiis €et idcirco appellaverunt nomen loci illius Planctus €Aegypti fecerunt ergo filii Iacob sicut praeceperat eis et portantes eum in terram Chanaan €sepelierunt in spelunca duplici €quam emerat Abraham cum agro in possessionem sepulchri €ab Ephron Hettheo contra faciem Mambre reversusque est Ioseph in Aegyptum €cum fratribus suis et omni comitatu €sepulto patre quo mortuo timentes fratres eius et mutuo conloquentes €ne forte memor sit iniuriae quam passus est €et reddat nobis malum omne quod fecimus mandaverunt ei €pater tuus praecepit nobis antequam moreretur ut haec tibi verbis illius diceremus €obsecro ut obliviscaris sceleris fratrum tuorum €et peccati atque malitiae quam exercuerunt in te €nos quoque oramus €ut servis Dei patris tui dimittas iniquitatem hanc €quibus auditis flevit Ioseph veneruntque ad eum fratres sui €et proni in terram €dixerunt €servi tui sumus quibus ille respondit nolite timere €num Dei possumus rennuere voluntatem vos cogitastis de me malum et Deus vertit illud in bonum €ut exaltaret me sicut inpraesentiarum cernitis €et salvos faceret multos populos nolite metuere ego pascam vos et parvulos vestros €consolatusque est eos et blande ac leniter est locutus et habitavit in Aegypto cum omni domo patris sui €vixitque centum decem annis €et vidit Ephraim filios usque ad tertiam generationem €filii quoque Machir filii Manasse nati sunt in genibus €Ioseph quibus transactis locutus est fratribus suis €post mortem meam Deus visitabit vos €et ascendere faciet de terra ista €ad terram quam iuravit Abraham Isaac et Iacob þï€Öõìçáôåÿï°°±ÿï‚Çåîÿ¨±˜˜cumque adiurasset eos atque dixisset Deus visitabit vos €asportate vobiscum ossa mea de loco isto mortuus est expletis centum decem vitae suae annis €et conditus aromatibus repositus est in loculo in Aegypto àï‚Åøïäÿ¡haec sunt nomina filiorum Israhel €qui ingressi sunt Aegyptum cum Iacob €singuli cum domibus suis introierunt Ruben Symeon Levi Iuda Isachar Zabulon et Beniamin Dan et Nepthalim Gad et Aser erant igitur omnes animae eorum qui egressi sunt de €femore Iacob septuaginta €Ioseph autem in Aegypto erat quo mortuo et universis fratribus eius omnique cognatione illa filii Israhel creverunt et quasi germinantes multiplicati sunt €ac roborati nimis impleverunt terram surrexit interea rex novus super Aegyptum €qui ignorabat Ioseph et ait ad populum suum €ecce populus filiorum Israhel multus et fortior nobis venite sapienter opprimamus eum ne forte multiplicetur €et si ingruerit contra nos bellum €addatur inimicis nostris €expugnatisque nobis egrediatur e terra praeposuit itaque eis magistros operum ut adfligerent eos oneribus €aedificaveruntque urbes tabernaculorum Pharaoni Phiton et Ramesses quantoque opprimebant eos €tanto magis multiplicabantur et crescebant oderantque filios Israhel Aegyptii et adfligebant inludentes eis atque ad amaritudinem perducebant vitam eorum €operibus duris luti et lateris €omnique famulatu quo in terrae operibus premebantur dixit autem rex Aegypti obsetricibus Hebraeorum €quarum una vocabatur Sephra altera Phua praecipiens eis €quando obsetricabitis Hebraeas et partus tempus advenerit €si masculus fuerit interficite illum si femina reservate timuerunt autem obsetrices Deum €et non fecerunt iuxta praeceptum regis Aegypti €sed conservabant mares quibus ad se accersitis rex ait €quidnam est hoc quod facere voluistis €ut pueros servaretis quae responderunt non sunt hebraeae sicut aegyptiae mulieres €ipsae enim obsetricandi habent scientiam €et priusquam veniamus ad eas pariunt bene ergo fecit Deus obsetricibus €et crevit populus confortatusque est nimis et quia timuerant obsetrices Deum €aedificavit illis domos praecepit autem Pharao omni populo suo dicens €quicquid masculini sexus natum fuerit in flumen proicite €quicquid feminei reservate  egressus est post haec vir de domo Levi €accepta uxore stirpis suae quae concepit et peperit filium €et videns eum elegantem abscondit tribus mensibus cumque iam celare non posset €sumpsit fiscellam scirpeam €et linivit eam bitumine ac pice €posuitque intus infantulum €et exposuit eum in carecto ripae fluminis stante procul sorore eius et considerante eventum rei ecce autem descendebat filia Pharaonis €ut lavaretur in flumine €et puellae eius gradiebantur per crepidinem alvei €quae cum vidisset fiscellam in papyrione €misit unam e famulis suis €et adlatam aperiens cernensque in ea parvulum vagientem €miserta eius ait de infantibus Hebraeorum est cui soror pueri vis inquit ut vadam €et vocem tibi hebraeam mulierem €quae nutrire possit infantulum respondit vade €perrexit puella et vocavit matrem eius ad quam locuta filia Pharaonis €accipe ait puerum istum et nutri mihi €ego tibi dabo mercedem tuam €suscepit mulier et nutrivit puerum €adultumque tradidit filiae Pharaonis quem illa adoptavit in locum filii €vocavitque nomen eius Mosi €dicens quia de aqua tuli eum in diebus illis postquam creverat Moses €egressus ad fratres suos €vidit adflictionem eorum €et virum aegyptium percutientem quendam de Hebraeis fratribus suis cumque circumspexisset huc atque illuc €et nullum adesse vidisset €percussum Aegyptium abscondit sabulo et egressus die altero conspexit duos Hebraeos rixantes €dixitque ei qui faciebat iniuriam €quare percutis proximum tuum qui respondit quis constituit te principem et iudicem €super nos €num occidere me tu dicis €sicut occidisti Aegyptium €timuit Moses et ait quomodo palam factum est verbum istud audivitque Pharao sermonem hunc et quaerebat occidere Mosen €qui fugiens de conspectu eius moratus est in terra Madian €et sedit iuxta puteum erant sacerdoti Madian septem filiae €quae venerunt ad hauriendas aquas €et impletis canalibus adaquare cupiebant greges patris sui supervenere pastores et eiecerunt eas €surrexitque Moses et defensis puellis adaquavit oves earum quae cum revertissent ad Raguhel patrem suum dixit ad eas €cur velocius venistis solito responderunt vir aegyptius liberavit nos de manu pastorum €insuper et hausit aquam nobiscum potumque dedit ovibus at ille ubi est inquit quare dimisistis hominem €vocate eum ut comedat panem iuravit ergo Moses quod habitaret cum eo €accepitque Sefforam filiam eius quae peperit filium quem vocavit Gersam €dicens advena fui in terra aliena post multum temporis mortuus est rex Aegypti €et ingemescentes filii Israhel propter opera vociferati sunt €ascenditque clamor eorum ad Deum ab operibus et audivit gemitum eorum €ac recordatus foederis quod pepigerat cum €Abraham et Isaac et Iacob respexit filios Israhel et €cognovit eos  Moses autem pascebat oves Iethro cognati sui sacerdotis €Madian €cumque minasset gregem ad interiora deserti €venit ad montem Dei Horeb apparuitque ei Dominus in flamma ignis de medio rubi €et videbat quod rubus arderet et non conbureretur dixit ergo Moses vadam et videbo visionem hanc magnam €quare non conburatur rubus cernens autem Dominus quod pergeret ad videndum €vocavit eum de medio rubi et ait Moses Moses €qui respondit adsum at ille ne adpropies inquit huc €solve calciamentum de pedibus tuis €locus enim in quo stas terra sancta est et ait ego sum Deus patris tui €Deus Abraham Deus Isaac Deus Iacob €abscondit Moses faciem suam €non enim audebat aspicere contra Deum cui ait Dominus vidi adflictionem populi mei in Aegypto €et clamorem eius audivi €propter duritiam eorum qui praesunt operibus et sciens dolorem eius descendi €ut liberarem eum de manibus Aegyptiorum €et educerem de terra illa in terram bonam et spatiosam €in terram quae fluit lacte et melle €ad loca Chananei et Hetthei et Amorrei €Ferezei et Evei et Iebusei clamor ergo filiorum Israhel venit ad me €vidique adflictionem eorum qua ab Aegyptiis opprimuntur sed veni mittam te ad Pharaonem €ut educas populum meum filios Israhel de Aegypto dixit Moses ad Deum €quis ego sum ut vadam ad Pharaonem €et educam filios Israhel de Aegypto qui dixit ei ero tecum €et hoc habebis signum quod miserim te €cum eduxeris populum de Aegypto €immolabis Deo super montem istum ait Moses ad Deum ecce ego vadam ad filios Israhel et dicam eis €Deus patrum vestrorum misit me ad vos €si dixerint mihi quod est nomen eius quid dicam eis dixit Deus ad Mosen ego sum qui sum €ait sic dices filiis Israhel qui est misit me ad vos dixitque iterum Deus ad Mosen haec dices filiis Israhel €Dominus Deus patrum vestrorum €Deus Abraham Deus Isaac et Deus Iacob misit me €ad vos €hoc nomen mihi est in aeternum €et hoc memoriale meum in generationem et generatione vade congrega seniores Israhel et dices ad eos €Dominus Deus patrum vestrorum apparuit mihi €Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob dicens €visitans visitavi vos €et omnia quae acciderunt vobis in Aegypto et dixi ut educam vos de adflictione Aegypti €in terram Chananei et Hetthei et Amorrei €Ferezei et Evei et Iebusei €ad terram fluentem lacte et melle et audient vocem tuam €ingredierisque tu et seniores Israhel ad regem Aegypti €et dices ad eum Dominus Deus Hebraeorum vocavit nos €ibimus viam trium dierum per solitudinem €ut immolemus Domino Deo nostro sed ego scio quod non dimittet vos rex Aegypti ut eatis €nisi per manum validam extendam enim manum meam et percutiam Aegyptum €in cunctis mirabilibus meis quae facturus sum in medio eorum €post haec dimittet vos daboque gratiam populo huic coram Aegyptiis €et cum egrediemini non exibitis vacui sed postulabit mulier a vicina sua et ab hospita €vasa argentea et aurea ac vestes €ponetisque eas super filios et filias vestras et spoliabitis Aegyptum  respondens Moses ait €non credent mihi neque audient vocem meam €sed dicent non apparuit tibi Dominus dixit ergo ad eum quid est hoc quod tenes in manu tua €respondit virga ait proice eam in terram þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¤“‚proiecit et versa est in colubrum ita ut fugeret Moses dixitque Dominus extende manum tuam et adprehende caudam eius €extendit et tenuit versaque est in virgam ut credant inquit quod apparuerit tibi Dominus Deus patrum tuorum €Deus Abraham Deus Isaac Deus Iacob dixitque Dominus rursum mitte manum in sinum tuum €quam cum misisset in sinum protulit leprosam instar nivis retrahe ait manum in sinum tuum €retraxit et protulit iterum et erat similis carni reliquae si non crediderint inquit tibi neque audierint sermonem signi prioris €credent verbo signi sequentis quod si nec duobus quidem his signis crediderint €neque audierint vocem tuam €sume aquam fluminis et effunde eam super aridam €et quicquid hauseris de fluvio vertetur in sanguinem ait Moses obsecro Domine non sum eloquens €ab heri et nudius tertius et ex quo locutus es ad servum tuum €inpeditioris et tardioris linguae sum dixit Dominus ad eum €quis fecit os hominis €aut quis fabricatus est mutum et surdum videntem et caecum €nonne ego perge igitur et ego ero in ore tuo doceboque te quid loquaris at ille obsecro inquit Domine mitte quem missurus es iratus Dominus in Mosen ait €Aaron frater tuus Levites scio quod eloquens sit €ecce ipse egreditur in occursum tuum €vidensque te laetabitur corde loquere ad eum et pone verba mea in ore eius €ego ero in ore tuo et in ore illius €et ostendam vobis quid agere debeatis ipse loquetur pro te ad populum et erit os tuum €tu autem eris ei in his quae ad Deum pertinent virgam quoque hanc sume in manu tua €in qua facturus es signa abiit Moses et reversus est ad Iethro cognatum suum €dixitque ei vadam et revertar ad fratres meos in Aegyptum €ut videam si adhuc vivunt €cui ait Iethro vade in pace dixit ergo Dominus ad Mosen in Madian €vade revertere in Aegyptum €mortui sunt omnes qui quaerebant animam €tuam tulit Moses uxorem et filios suos €et inposuit eos super asinum €reversusque est in Aegyptum portans virgam Dei in manu sua dixitque ei Dominus revertenti in Aegyptum €vide ut omnia ostenta quae posui in manu tua facias coram Pharaone €ego indurabo cor eius et non dimittet populum dicesque ad eum haec dicit Dominus €filius meus primogenitus meus Israhel dixi tibi dimitte filium meum ut serviat mihi €et noluisti dimittere eum €ecce ego interficiam filium tuum primogenitum cumque esset in itinere in diversorio €occurrit ei Dominus et volebat occidere eum tulit ilico Seffora acutissimam petram €et circumcidit praeputium filii sui €tetigitque pedes eius et ait sponsus sanguinum tu mihi es et dimisit eum postquam dixerat sponsus sanguinum ob circumcisionem dixit autem Dominus ad Aaron €vade in occursum Mosi in deserto €qui perrexit ei obviam in montem Dei €et osculatus est eum narravitque Moses Aaron omnia verba Domini €quibus miserat eum €et signa quae mandaverat veneruntque simul €et congregaverunt cunctos seniores filiorum Israhel locutusque est Aaron omnia verba quae dixerat Dominus ad Mosen €et fecit signa coram populo et credidit populus €audieruntque quod visitasset Dominus filios Israhel €et quod respexisset adflictionem eorum €et proni adoraverunt  post haec ingressi sunt Moses et Aaron et dixerunt Pharaoni €haec dicit Dominus Deus Israhel €dimitte populum meum ut sacrificet mihi in deserto at ille respondit €quis est Dominus ut audiam vocem eius et dimittam Israhel €nescio Dominum et Israhel non dimittam dixerunt Deus Hebraeorum vocavit nos €ut eamus viam trium dierum in solitudinem €et sacrificemus Domino Deo nostro €ne forte accidat nobis pestis aut gladius ait ad eos rex Aegypti €quare Moses et Aaron sollicitatis populum ab operibus suis €ite ad onera vestra dixitque Pharao multus est populus terrae €videtis quod turba succreverit €quanto magis si dederitis eis requiem ab operibus praecepit ergo in die illo praefectis operum et exactoribus populi €dicens nequaquam ultra dabitis paleas populo €ad conficiendos lateres sicut prius €sed ipsi vadant et colligant stipulam et mensuram laterum quos prius faciebant €inponetis super eos €nec minuetis quicquam €vacant enim et idcirco vociferantur dicentes €eamus et sacrificemus Deo nostro opprimantur operibus et expleant ea €ut non adquiescant verbis mendacibus igitur egressi praefecti operum et exactores ad populum dixerunt €sic dicit Pharao non do vobis paleas ite et colligite sicubi invenire potueritis €nec minuetur quicquam de opere vestro dispersusque est populus per omnem terram Aegypti €ad colligendas paleas praefecti quoque operum instabant dicentes €conplete opus vestrum cotidie €ut prius facere solebatis quando dabantur vobis paleae flagellatique sunt qui praeerant operibus filiorum Israhel €ab exactoribus Pharaonis dicentibus €quare non impletis mensuram laterum sicut prius €nec heri nec hodie veneruntque praepositi filiorum Israhel €et vociferati sunt ad Pharaonem dicentes €cur ita agis contra servos tuos paleae non dantur nobis et lateres similiter imperantur €en famuli tui flagellis caedimur €et iniuste agitur contra populum tuum qui ait vacatis otio et idcirco dicitis eamus et sacrificemus Domino ite ergo et operamini €paleae non dabuntur vobis €et reddetis consuetum numerum laterum videbantque se praepositi filiorum Israhel in malo €eo quod diceretur eis €non minuetur quicquam de lateribus per singulos dies occurreruntque Mosi et Aaron qui stabant ex adverso €egredientes a Pharaone et dixerunt ad eos videat Dominus et iudicet €quoniam fetere fecistis odorem nostrum coram Pharao et servis eius €et praebuistis ei gladium ut occideret nos reversusque Moses ad Dominum ait €Domine cur adflixisti populum istum quare misisti me ex eo enim quo ingressus sum ad Pharaonem €ut loquerer nomine tuo €adflixit populum tuum et non liberasti eos  dixit Dominus ad Mosen €nunc videbis quae facturus sum Pharaoni €per manum enim fortem dimittet eos €et in manu robusta eiciet illos de terra sua locutusque est Dominus ad Mosen dicens ego Dominus qui apparui Abraham Isaac et Iacob in Deo omnipotente €et nomen meum Adonai non indicavi eis pepigique cum eis foedus €ut darem illis terram Chanaan €terram peregrinationis eorum in qua fuerunt advenae ego audivi gemitum filiorum Israhel quo Aegyptii oppresserunt eos €et recordatus sum pacti mei ideo dic filiis Israhel ego Dominus €qui educam vos de ergastulo Aegyptiorum et eruam de servitute €ac redimam in brachio excelso et iudiciis magnis et adsumam vos mihi in populum et ero vester Deus €scietisque quod ego sim Dominus Deus €vester €qui eduxerim vos de ergastulo Aegyptiorum et induxerim in terram super quam levavi manum meam €ut darem eam Abraham Isaac et Iacob €daboque illam vobis possidendam ego Dominus narravit ergo Moses omnia filiis Israhel €qui non adquieverunt ei €propter angustiam spiritus et opus durissimum locutusque est Dominus ad Mosen dicens ingredere et loquere ad Pharao regem Aegypti €ut dimittat filios Israhel de terra sua respondit Moses coram Domino €ecce filii Israhel non me audiunt €et quomodo audiet me Pharao €praesertim cum sim incircumcisus labiis locutus est Dominus ad Mosen et Aaron €et dedit mandatum ad filios Israhel €et ad Pharao regem Aegypti €ut educerent filios Israhel de terra Aegypti isti sunt principes domorum per familias suas €filii Ruben primogeniti Israhelis €Enoch et Phallu Aesrom et €Charmi hae cognationes Ruben €filii Symeon Iamuhel et Iamin et Aod €Iachin et Soer et Saul filius Chananitidis €hae progenies Symeon et haec nomina filiorum Levi per cognationes suas €Gerson et Caath et Merari €anni autem vitae Levi fuerunt centum triginta septem filii Gerson Lobeni et Semei per cognationes suas filii Caath Amram et Isuar et Hebron et Ozihel €annique vitae Caath centum triginta tres filii Merari Mooli et Musi €hae cognationes Levi per familias suas accepit autem Amram uxorem Iocabed patruelem suam €quae peperit ei Aaron et Mosen €fueruntque anni vitae Amram centum triginta septem filii quoque Isuar Core et Napheg et Zechri filii quoque Ozihel Misahel et Elsaphan et Sethri accepit autem Aaron uxorem Elisabe filiam Aminadab €sororem Naasson €quae peperit ei Nadab et Abiu et Eleazar et Ithamar þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¦˜˜filii quoque Core Asir et Helcana et Abiasab €hae sunt cognationes Coritarum at vero Eleazar filius Aaron accepit uxorem de filiabus Phutihel €quae peperit ei Finees €hii sunt principes familiarum leviticarum per cognationes suas iste est Aaron et Moses quibus praecepit Dominus €ut educerent filios Israhel de terra Aegypti per turmas suas hii sunt qui loquuntur ad Pharao regem Aegypti €ut educant filios Israhel de Aegypto €iste Moses et Aaron in die qua locutus est Dominus ad Mosen in terra Aegypti et locutus est Dominus ad Mosen dicens ego Dominus €loquere ad Pharao regem Aegypti omnia quae ego loquor tibi et ait Moses coram Domino €en incircumcisus labiis sum quomodo audiet me Pharao  dixitque Dominus ad Mosen €ecce constitui te Deum Pharaonis €Aaron frater tuus erit propheta tuus tu loqueris omnia quae mando tibi €ille loquetur ad Pharaonem €ut dimittat filios Israhel de terra sua sed ego indurabo cor eius €et multiplicabo signa et ostenta mea in terra Aegypti et non audiet vos €inmittamque manum meam super Aegyptum €et educam exercitum et populum meum filios Israhel de terra Aegypti €per iudicia maxima et scient Aegyptii quod ego sim Dominus €qui extenderim manum meam super Aegyptum €et eduxerim filios Israhel de medio eorum fecit itaque Moses et Aaron €sicut praeceperat Dominus ita egerunt erat autem Moses octoginta annorum €et Aaron octoginta trium €quando locuti sunt ad Pharaonem dixitque Dominus ad Mosen et Aaron cum dixerit vobis Pharao ostendite signa €dices ad Aaron tolle virgam tuam €et proice eam coram Pharao €ac vertatur in colubrum ingressi itaque Moses et Aaron ad Pharaonem €fecerunt sicut praeceperat Dominus €tulitque Aaron virgam coram Pharao €et servis eius €quae versa est in colubrum vocavit autem Pharao sapientes et maleficos €et fecerunt etiam ipsi per incantationes aegyptias et €arcana quaedam similiter proieceruntque singuli virgas suas quae versae sunt in dracones €sed devoravit virga Aaron virgas eorum induratumque est cor Pharaonis €et non audivit eos sicut praeceperat Dominus dixit autem Dominus ad Mosen €ingravatum est cor Pharaonis non vult dimittere populum vade ad eum mane ecce egredietur ad aquas €et stabis in occursum eius super ripam fluminis €et virgam quae conversa est in draconem tolles in manu tua dicesque ad eum Dominus Deus Hebraeorum misit me ad te dicens €dimitte populum meum ut mihi sacrificet in deserto €et usque ad praesens audire noluisti haec igitur dicit Dominus in hoc scies quod Dominus sim €ecce percutiam virga quae in manu mea est aquam fluminis €et vertetur in sanguinem pisces quoque qui sunt in fluvio morientur €et conputrescent aquae €et adfligentur Aegyptii bibentes aquam fluminis dixit quoque Dominus ad Mosen dic ad Aaron €tolle virgam tuam €et extende manum tuam super aquas Aegypti €et super fluvios eorum et rivos ac paludes et omnes lacus aquarum €ut vertantur in sanguinem €et sit cruor in omni terra Aegypti €tam in ligneis vasis quam in saxeis feceruntque ita Moses et Aaron sicut praeceperat Dominus €et elevans virgam €percussit aquam fluminis coram Pharao et €servis eius €quae versa est in sanguinem et pisces qui erant in flumine mortui sunt conputruitque fluvius €et non poterant Aegyptii bibere aquam fluminis €et fuit sanguis in tota terra Aegypti feceruntque similiter malefici Aegyptiorum incantationibus suis €et induratum est cor Pharaonis €nec audivit eos sicut praeceperat Dominus avertitque se et ingressus est domum suam €nec adposuit cor etiam hac vice foderunt autem omnes Aegyptii per circuitum fluminis aquam ut biberent €non enim poterant bibere de aqua fluminis impletique sunt septem dies postquam percussit Dominus fluvium  dixitque Dominus ad Mosen €ingredere ad Pharao et dices ad eum €haec dicit Dominus dimitte populum meum ut sacrificet mihi sin autem nolueris dimittere €ecce ego percutiam omnes terminos tuos ranis et ebulliet fluvius ranas €quae ascendent et ingredientur domum tuam €et cubiculum lectuli tui et super stratum tuum €et in domos servorum tuorum €et in populum tuum et in furnos tuos €et in reliquias ciborum tuorum et ad te et ad populum tuum €et ad omnes servos tuos intrabunt ranae dixitque Dominus ad Mosen dic Aaron €extende manum tuam super fluvios €et super rivos ac paludes €et educ ranas super terram Aegypti extendit Aaron manum super aquas Aegypti €et ascenderunt ranae operueruntque terram Aegypti fecerunt autem et malefici per €incantationes suas similiter €eduxeruntque ranas super terram Aegypti vocavit autem Pharao Mosen et Aaron et dixit €orate Dominum ut auferat ranas a me et a populo meo €et dimittam populum ut sacrificet Domino dixitque Moses Pharaoni €constitue mihi quando deprecer pro te €et pro servis tuis et pro populo tuo €ut abigantur ranae a te et a domo tua €et tantum in flumine remaneant qui respondit cras €at ille iuxta verbum inquit tuum €ut scias quoniam non est sicut Dominus Deus noster et recedent ranae a te et a domo tua et a servis tuis et a populo tuo €tantum in flumine remanebunt egressique sunt Moses et Aaron a Pharaone €et clamavit Moses ad Dominum €pro sponsione ranarum quam condixerat Pharaoni fecitque Dominus iuxta verbum Mosi €et mortuae sunt ranae de domibus et de villis et de agris congregaveruntque eas in inmensos aggeres et conputruit terra videns autem Pharao quod data esset requies €ingravavit cor suum et non audivit eos sicut praeceperat Dominus dixitque Dominus ad Mosen loquere ad Aaron €extende virgam tuam et percute pulverem terrae €et sint scinifes in universa terra Aegypti feceruntque ita €et extendit Aaron manu virgam tenens €percussitque pulverem terrae €et facti sunt scinifes in hominibus et in iumentis €omnis pulvis terrae versus est in scinifes per totam terram €Aegypti feceruntque similiter malefici incantationibus suis €ut educerent scinifes €et non potuerunt €erantque scinifes tam in hominibus quam in iumentis et dixerunt malefici ad Pharao €digitus Dei est €induratumque est cor Pharaonis et non audivit eos €sicut praeceperat Dominus dixit quoque Dominus ad Mosen €consurge diluculo et sta coram Pharaone €egreditur enim ad aquas €et dices ad eum haec dicit Dominus €dimitte populum meum ut sacrificet mihi quod si non dimiseris eum €ecce ego inmittam in te et in servos tuos €et in populum tuum et in domos tuas omne genus muscarum €et implebuntur domus Aegyptiorum muscis diversi generis €et in universa terra in qua fuerint faciamque mirabilem in die illa terram €Gessen €in qua populus meus est €ut non sint ibi muscae €et scias quoniam ego Dominus in medio terrae ponamque divisionem inter populum meum et populum tuum €cras erit signum istud fecitque Dominus ita €et venit musca gravissima in domos Pharaonis et servorum eius €et in omnem terram Aegypti €corruptaque est terra ab huiuscemodi muscis vocavit Pharao Mosen et Aaron et ait eis €ite sacrificate Deo vestro in terra et ait Moses non potest ita fieri €abominationes enim Aegyptiorum immolabimus Domino Deo €nostro €quod si mactaverimus ea quae colunt Aegyptii coram eis €lapidibus nos obruent via trium dierum pergemus in solitudine €et sacrificabimus Domino Deo nostro €sicut praeceperit nobis dixitque Pharao ego dimittam vos €ut sacrificetis Domino Deo vestro in deserto €verumtamen longius ne abeatis rogate pro me et ait Moses egressus a te orabo Dominum €et recedet musca a Pharaone €et a servis et a populo eius cras €verumtamen noli ultra fallere €ut non dimittas populum sacrificare Domino egressusque Moses a Pharao oravit Dominum qui fecit iuxta verbum illius €et abstulit muscas a Pharao €et a servis et a populo eius €non superfuit ne una quidem et ingravatum est cor Pharaonis €ita ut ne hac quidem vice dimitteret populum  dixit autem Dominus ad Mosen €ingredere ad Pharaonem et loquere ad eum €haec dicit Dominus Deus Hebraeorum €dimitte populum meum ut sacrificet mihi quod si adhuc rennuis et retines eos ecce manus mea erit super agros tuos €et super equos et asinos et camelos et boves et oves €pestis valde gravis et faciet Dominus mirabile €inter possessiones Israhel et possessiones Aegyptiorum €ut nihil omnino intereat ex his quae pertinent þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨‰”„ad filios Israhel constituitque Dominus tempus dicens €cras faciet Dominus verbum istud in terra fecit ergo Dominus verbum hoc altero die €mortuaque sunt omnia animantia Aegyptiorum €de animalibus vero filiorum Israhel nihil omnino periit et misit Pharao ad videndum €nec erat quicquam mortuum de his quae possidebat Israhel €ingravatumque est cor Pharaonis et non dimisit populum et dixit Dominus ad Mosen et Aaron €tollite plenas manus cineris de camino €et spargat illud Moses in caelum coram Pharao sitque pulvis super omnem terram Aegypti €erunt enim in hominibus et in iumentis €vulnera et vesicae turgentes €in universa terra Aegypti tuleruntque cinerem de camino €et steterunt contra Pharao €et sparsit illud Moses in caelum €factaque sunt vulnera vesicarum turgentium €in hominibus et in iumentis nec poterant malefici stare coram Mosen €propter vulnera quae in illis erant et in omni terra Aegypti induravitque Dominus cor Pharaonis €et non audivit eos sicut locutus est Dominus ad Mosen dixit quoque Dominus ad Mosen €mane consurge et sta coram Pharao €et dices ad eum haec dicit Dominus Deus Hebraeorum €dimitte populum meum ut sacrificet mihi quia in hac vice mittam omnes plagas meas super cor tuum €super servos tuos et super populum tuum €ut scias quod non sit similis mei in omni terra nunc enim extendens manum €percutiam te et populum tuum peste €peribisque de terra idcirco autem posui te ut ostendam in te fortitudinem meam €et narretur nomen meum in omni terra adhuc retines populum meum et non vis eum dimittere en pluam hac ipsa hora cras grandinem multam nimis €qualis non fuit in Aegypto €a die qua fundata est usque in praesens tempus mitte ergo iam nunc €et congrega iumenta tua et omnia quae habes in agro €homines enim et iumenta et universa quae inventa fuerint foris €nec congregata de agris €cecideritque super ea grando morientur qui timuit verbum Domini de servis Pharao €fecit confugere servos suos et iumenta in domos qui autem neglexit sermonem Domini €dimisit servos suos et iumenta in agris et dixit Dominus ad Mosen extende manum tuam in caelum €ut fiat grando in universa terra Aegypti €super homines et super iumenta €et super omnem herbam agri in terra Aegypti extenditque Moses virgam in caelum €et Dominus dedit tonitrua et grandinem €ac discurrentia fulgura super terram €pluitque Dominus grandinem super terram Aegypti et grando et ignis inmixta pariter €ferebantur €tantaeque fuit magnitudinis €quanta ante numquam apparuit in universa terra Aegypti €ex quo gens illa condita est et percussit grando in omni terra Aegypti €cuncta quae fuerunt in agris ab homine usque ad iumentum €cunctam herbam agri percussit grando €et omne lignum regionis confregit tantum in terra Gessen ubi erant filii Israhel grando non cecidit misitque Pharao et vocavit Mosen et Aaron dicens ad eos €peccavi etiam nunc €Dominus iustus ego et populus meus impii orate Dominum et desinant tonitrua Dei et grando €ut dimittam vos et nequaquam hic ultra maneatis ait Moses cum egressus fuero de urbe €extendam palmas meas ad Dominum €et cessabunt tonitrua et grando non erit €ut scias quia Domini est terra novi autem quod et tu et servi tui necdum timeatis Dominum Deum linum ergo et hordeum laesum est €eo quod hordeum esset virens et linum iam folliculos germinaret triticum autem et far non sunt laesa quia serotina erant egressusque Moses a Pharaone et ex urbe €tetendit manus ad Dominum €et cessaverunt tonitrua et grando €nec ultra stillavit pluvia super terram videns autem Pharao quod cessasset pluvia et grando et tonitrua €auxit peccatum et ingravatum est cor eius et servorum illius €et induratum nimis €nec dimisit filios Israhel €sicut praeceperat Dominus per manum Mosi  et dixit Dominus ad Mosen ingredere ad Pharao €ego enim induravi cor eius et servorum illius €ut faciam signa mea haec in eo et narres in auribus filii tui et nepotum tuorum €quotiens contriverim Aegyptios et signa mea fecerim in eis €et sciatis quia ego Dominus introierunt ergo Moses et Aaron ad Pharaonem €et dixerunt ad eum €haec dicit Dominus Deus Hebraeorum €usquequo non vis subici mihi €dimitte populum meum ut sacrificet mihi sin autem resistis et non vis dimittere eum €ecce ego inducam cras lucustam in fines tuos quae operiat superficiem terrae €nec quicquam eius appareat €sed comedatur quod residuum fuit grandini €conrodet enim omnia ligna quae germinant in agris et implebunt domos tuas et servorum tuorum et omnium Aegyptiorum €quantam non viderunt patres tui et avi €ex quo orti sunt super terram usque in praesentem diem €avertitque se et egressus est a Pharaone dixerunt autem servi Pharaonis ad eum €usquequo patiemur hoc scandalum €dimitte homines ut sacrificent Domino Deo suo €nonne vides quod perierit Aegyptus revocaveruntque Mosen et Aaron ad Pharaonem €qui dixit eis ite sacrificate Domino Deo vestro €quinam sunt qui ituri sunt ait Moses cum parvulis nostris et senibus pergemus €cum filiis et filiabus cum ovibus et armentis €est enim sollemnitas Domini nostri et respondit sic Dominus sit vobiscum €quomodo ego dimittam vos et parvulos vestros €cui dubium est quod pessime cogitetis non fiet ita €sed ite tantum viri et sacrificate Domino €hoc enim et ipsi petistis €statimque eiecti sunt de conspectu Pharaonis dixit autem Dominus ad Mosen €extende manum tuam super terram Aegypti €ad lucustam ut ascendat super eam €et devoret omnem herbam quae residua fuit grandini extendit Moses virgam super terram Aegypti €et Dominus induxit ventum urentem tota illa die ac €nocte €et mane facto ventus urens levavit lucustas quae ascenderunt super universam terram Aegypti €et sederunt in cunctis finibus Aegyptiorum innumerabiles €quales ante illud tempus non fuerant nec postea futurae sunt operueruntque universam superficiem terrae vastantes omnia €devorata est igitur herba terrae €et quicquid pomorum in arboribus fuit quae grando dimiserat €nihilque omnino virens relictum est €in lignis et in herbis terrae in cuncta Aegypto quam ob rem festinus Pharao vocavit Mosen et Aaron et dixit eis €peccavi in Dominum Deum vestrum et in vos sed nunc dimittite peccatum mihi etiam hac vice €et rogate Dominum Deum vestrum ut auferat a me mortem istam egressusque est de conspectu Pharaonis €et oravit Dominum qui flare fecit ventum ab occidente vehementissimum €et arreptam lucustam proiecit in mare Rubrum €non remansit ne una quidem in cunctis finibus Aegypti et induravit Dominus cor Pharaonis nec dimisit filios Israhel dixit autem Dominus ad Mosen extende manum tuam in caelum €et sint tenebrae super terram Aegypti €tam densae ut palpari queant extendit Moses manum in caelum €et factae sunt tenebrae horribiles in universa terra Aegypti €tribus diebus nemo vidit fratrem suum €nec movit se de loco in quo erat €ubicumque autem habitabant filii Israhel lux erat vocavitque Pharao Mosen et Aaron et dixit eis €ite sacrificate Domino €oves tantum vestrae et armenta remaneant €parvuli vestri eant vobiscum ait Moses hostias quoque et holocausta dabis nobis €quae offeramus Domino Deo nostro cuncti greges pergent nobiscum non remanebit ex eis ungula €quae necessaria sunt in cultum Domini Dei nostri €praesertim cum ignoremus quid debeat immolari €donec ad ipsum locum perveniamus induravit autem Dominus cor Pharaonis et noluit dimittere eos dixitque Pharao ad eum €recede a me cave ne ultra videas faciem meam €quocumque die apparueris mihi morieris respondit Moses ita fiat ut locutus es €non videbo ultra faciem tuam  et dixit Dominus ad Mosen €adhuc una plaga tangam Pharaonem et Aegyptum €et post haec dimittet vos et exire conpellet dices ergo omni plebi ut postulet vir ab amico suo €et mulier a vicina sua vasa argentea et aurea dabit autem Dominus gratiam populo coram Aegyptiis €fuitque Moses vir magnus valde in terra Aegypti €coram servis Pharao et omni populo et ait haec dicit Dominus €media nocte egrediar in Aegyptum et morietur omne primogenitum in terra Aegyptiorum €a primogenito Pharaonis qui sedet in solio eius €usque ad primogenitum ancillae quae est ad molam €et omnia primogenita iumentorum eritque clamor magnus in universa terra Aegypti þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨‹–‚qualis nec ante fuit nec postea futurus est apud omnes autem filios Israhel non muttiet canis €ab homine usque ad pecus €ut sciatis quanto miraculo dividat Dominus Aegyptios et Israhel descendentque omnes servi tui isti ad me et adorabunt me dicentes €egredere tu et omnis populus qui subiectus est tibi €post haec egrediemur et exivit a Pharaone iratus nimis €dixit autem Dominus ad Mosen €non audiet vos Pharao ut multa signa fiant in terra Aegypti Moses autem et Aaron fecerunt omnia ostenta quae scripta sunt coram €Pharaone €et induravit Dominus cor Pharaonis €nec dimisit filios Israhel de terra sua  dixit quoque Dominus ad Mosen et Aaron in terra Aegypti mensis iste vobis principium mensuum €primus erit in mensibus anni loquimini ad universum coetum filiorum Israhel €et dicite eis €decima die mensis huius €tollat unusquisque agnum per familias et domos suas sin autem minor est numerus €ut sufficere possit ad vescendum agnum €adsumet vicinum suum qui iunctus est domui eius €iuxta numerum animarum quae sufficere possunt ad esum agni erit autem agnus absque macula masculus anniculus €iuxta quem ritum tolletis et hedum et servabitis eum usque ad quartamdecimam diem mensis huius €immolabitque eum universa multitudo filiorum Israhel ad vesperam et sument de sanguine €ac ponent super utrumque postem €et in superliminaribus domorum in quibus comedent illum et edent carnes nocte illa assas igni €et azymos panes cum lactucis agrestibus non comedetis ex eo crudum quid nec coctum aqua €sed assum tantum igni €caput cum pedibus eius et intestinis vorabitis nec remanebit ex eo quicquam usque mane €si quid residui fuerit igne conburetis sic autem comedetis illum €renes vestros accingetis calciamenta habebitis in pedibus €tenentes baculos in manibus €et comedetis festinantes €est enim phase id est transitus Domini et transibo per terram Aegypti nocte illa €percutiamque omne primogenitum in terra Aegypti €ab homine usque ad pecus €et in cunctis diis Aegypti faciam iudicia ego Dominus erit autem sanguis vobis in signum in aedibus in quibus eritis €et videbo sanguinem ac transibo vos €nec erit in vobis plaga disperdens €quando percussero terram Aegypti habebitis autem hanc diem in monumentum €et celebrabitis eam sollemnem Domino €in generationibus vestris cultu sempiterno septem diebus azyma comedetis €in die primo non erit fermentum in domibus vestris €quicumque comederit fermentatum €peribit anima illa de Israhel €a primo die usque ad diem septimum dies prima erit sancta atque sollemnis €et dies septima eadem festivitate venerabilis €nihil operis facietis in eis exceptis his quae ad vescendum pertinent et observabitis azyma €in eadem enim ipsa die educam exercitum vestrum de terra Aegypti €et custodietis diem istum in generationes vestras €ritu perpetuo primo mense quartadecima die mensis ad vesperam comedetis azyma €usque ad diem vicesimam primam eiusdem mensis ad vesperam septem diebus fermentum non invenietur in €domibus vestris €qui comederit fermentatum peribit anima eius de coetu Israhel €tam de advenis quam de indigenis terrae omne fermentatum non comedetis €in cunctis habitaculis vestris edetis azyma vocavit autem Moses omnes seniores filiorum Israhel €et dixit ad eos €ite tollentes animal per familias vestras immolate phase fasciculumque hysopi tinguite sanguine qui est €in limine €et aspergite ex eo superliminare et utrumque postem €nullus vestrum egrediatur ostium domus suae usque mane transibit enim Dominus percutiens Aegyptios €cumque viderit sanguinem in superliminari et in utroque poste €transcendet ostium €et non sinet percussorem ingredi domos vestras et laedere custodi verbum istud legitimum tibi et filiis tuis usque in €aeternum cumque introieritis terram quam Dominus daturus est vobis €ut pollicitus est €observabitis caerimonias istas et cum dixerint vobis filii vestri quae est ista religio dicetis eis victima transitus Domini est €quando transivit super domos filiorum Israhel in Aegypto €percutiens Aegyptios et domos nostras liberans €incurvatusque populus adoravit et egressi filii Israhel fecerunt €sicut praeceperat Dominus Mosi et Aaron factum est autem in noctis medio €percussit Dominus omne primogenitum in terra Aegypti €a primogenito Pharaonis qui sedebat in solio eius €usque ad primogenitum captivae quae erat in carcere €et omne primogenitum iumentorum surrexitque Pharao nocte et omnes servi eius cunctaque Aegyptus €et ortus est clamor magnus in Aegypto €neque enim erat domus in qua non iaceret mortuus vocatisque Mosen et Aaron €nocte ait €surgite egredimini a populo meo et vos et filii €Israhel €ite immolate Domino sicut dicitis oves vestras et armenta adsumite ut petieratis €et abeuntes benedicite mihi urguebantque Aegyptii populum de terra exire velociter €dicentes omnes moriemur tulit igitur populus conspersam farinam antequam fermentaretur €et ligans in palliis posuit super umeros suos feceruntque filii Israhel €sicut praeceperat Moses €et petierunt ab Aegyptiis vasa argentea et aurea vestemque plurimam dedit autem Dominus gratiam populo coram Aegyptiis €ut commodarent eis €et spoliaverunt Aegyptios profectique sunt filii Israhel de Ramesse in Soccoth €sescenta ferme milia peditum virorum absque parvulis sed et vulgus promiscuum innumerabile ascendit cum eis €oves et armenta et animantia diversi generis multa nimis coxeruntque farinam €quam dudum conspersam de Aegypto tulerant €et fecerunt subcinericios panes azymos €neque enim poterant fermentari €cogentibus exire Aegyptiis et nullam facere sinentibus moram €nec pulmenti quicquam occurrerant praeparare habitatio autem filiorum Israhel qua manserant in €Aegypto fuit quadringentorum triginta annorum quibus expletis eadem die egressus est omnis exercitus Domini de terra €Aegypti nox est ista observabilis Domini €quando eduxit eos de terra Aegypti €hanc observare debent omnes filii Israhel in generationibus suis dixitque Dominus ad Mosen et Aaron €haec est religio phase omnis alienigena non comedet ex eo omnis autem servus empticius circumcidetur et sic comedet advena et mercennarius non edent ex eo in una domo comedetur €nec efferetis de carnibus eius foras €nec os illius confringetis omnis coetus filiorum Israhel faciet illud quod si quis peregrinorum in vestram voluerit transire coloniam €et facere phase Domini €circumcidetur prius omne masculinum eius et tunc rite celebrabit €eritque sicut indigena terrae €si quis autem circumcisus non fuerit non vescetur ex eo eadem lex erit indigenae et colono qui peregrinatur apud vos fecerunt omnes filii Israhel €sicut praeceperat Dominus Mosi et Aaron et in eadem die eduxit Dominus filios Israhel de terra Aegypti €per turmas suas  locutusque est Dominus ad Mosen dicens sanctifica mihi omne primogenitum €quod aperit vulvam in filiis Israhel €tam de hominibus quam de iumentis €mea sunt enim omnia et ait Moses ad populum mementote diei huius €in qua egressi estis de Aegypto et de domo servitutis €quoniam in manu forti eduxit vos Dominus de loco isto €ut non comedatis fermentatum panem hodie egredimini mense novarum frugum cumque te introduxerit Dominus €in terram Chananei et Hetthei et Amorrei et Evei et Iebusei €quam iuravit patribus tuis ut daret tibi €terram fluentem lacte et melle €celebrabis hunc morem sacrorum mense isto septem diebus vesceris azymis €et in die septimo erit sollemnitas Domini azyma comedetis septem diebus €non apparebit apud te aliquid fermentatum €nec in cunctis finibus tuis narrabisque filio tuo in die illo dicens €hoc est quod fecit Dominus mihi €quando egressus sum de Aegypto et erit quasi signum in manu tua €et quasi monumentum ante oculos tuos €et ut lex Domini semper in ore tuo €in manu enim forti eduxit te Dominus de Aegypto custodies huiuscemodi cultum statuto tempore a diebus in dies cumque introduxerit te in terram Chananei €sicut iuravit tibi et patribus tuis €et dederit eam tibi separabis omne quod aperit vulvam Domino €et quod primitivum est in pecoribus tuis €quicquid habueris masculini sexus consecrabis Domino primogenitum asini mutabis ove €quod si non redemeris interficies þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨˜ƒomne autem primogenitum hominis de filiis tuis pretio redimes cumque interrogaverit te filius tuus cras dicens quid est hoc €respondebis ei €in manu forti eduxit nos Dominus de Aegypto de €domo servitutis nam cum induratus esset Pharao et nollet nos dimittere €occidit Dominus omne primogenitum in terra Aegypti €a primogenito hominis usque ad primogenitum iumentorum €idcirco immolo Domino omne quod aperit vulvam masculini sexus €et omnia primogenita filiorum meorum redimo erit igitur quasi signum in manu tua €et quasi adpensum quid ob recordationem inter oculos tuos €eo quod in manu forti eduxerit nos Dominus de Aegypto igitur cum emisisset Pharao populum €non eos duxit Dominus per viam terrae Philisthim quae €vicina est €reputans ne forte paeniteret eum €si vidisset adversum se bella consurgere €et reverteretur in Aegyptum sed circumduxit per viam deserti quae est iuxta mare Rubrum €et armati ascenderunt filii Israhel de terra Aegypti tulit quoque Moses ossa Ioseph secum €eo quod adiurasset filios Israhel dicens €visitabit vos Deus €efferte ossa mea hinc vobiscum profectique de Soccoth €castrametati sunt in Etham in extremis finibus solitudinis Dominus autem praecedebat eos ad ostendendam viam €per diem in columna nubis et per noctem in columna ignis €ut dux esset itineris utroque tempore numquam defuit columna nubis per diem €nec columna ignis per noctem coram populo  locutus est autem Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel €reversi castrametentur e regione Phiahiroth €quae est inter Magdolum et mare contra Beelsephon €in conspectu eius castra ponetis super mare dicturusque est Pharao super filiis Israhel €coartati sunt in terra conclusit eos desertum et indurabo cor eius ac persequetur vos €et glorificabor in Pharao et in omni exercitu eius €scientque Aegyptii quia ego sum Dominus €feceruntque ita et nuntiatum est regi Aegyptiorum quod fugisset populus €inmutatumque est cor Pharaonis et servorum eius super populo €et dixerunt quid voluimus facere €ut dimitteremus Israhel ne serviret nobis iunxit ergo currum et omnem populum suum adsumpsit secum tulitque sescentos currus electos €quicquid in Aegypto curruum fuit €et duces totius exercitus induravitque Dominus cor Pharaonis regis Aegypti €et persecutus est filios Israhel €at illi egressi erant in manu excelsa cumque persequerentur Aegyptii vestigia praecedentium €reppererunt eos in castris super mare €omnis equitatus et currus Pharaonis et universus exercitus €erant in Ahiroth contra Beelsephon cumque adpropinquasset Pharao €levantes filii Israhel oculos viderunt Aegyptios post se €et timuerunt valde €clamaveruntque ad Dominum et dixerunt ad Mosen €forsitan non erant sepulchra in Aegypto €ideo tulisti nos ut moreremur in solitudine €quid hoc facere voluisti ut educeres nos ex Aegypto nonne iste est sermo quem loquebamur ad te in Aegypto dicentes €recede a nobis ut serviamus Aegyptiis €multo enim melius est servire eis quam mori in solitudine et ait Moses ad populum nolite timere €state et videte magnalia Domini quae facturus est hodie €Aegyptios enim quos nunc videtis €nequaquam ultra videbitis usque in sempiternum Dominus pugnabit pro vobis €et vos tacebitis dixitque Dominus ad Mosen quid clamas ad me €loquere filiis Israhel ut proficiscantur tu autem eleva virgam tuam €et extende manum super mare et divide illud €ut gradiantur filii Israhel in medio mari per siccum ego autem indurabo cor Aegyptiorum ut persequantur vos €et glorificabor in Pharaone et in omni exercitu eius €in curribus et in equitibus illius et scient Aegyptii quia ego sum Dominus €cum glorificatus fuero in Pharaone et in curribus atque in equitibus €eius tollensque se angelus Dei qui praecedebat castra Israhel €abiit post eos €et cum eo pariter columna nubis priora dimittens post tergum stetit inter castra Aegyptiorum et castra Israhel €et erat nubes tenebrosa et inluminans noctem €ut ad se invicem toto noctis tempore accedere non valerent cumque extendisset Moses manum super mare €abstulit illud Dominus flante vento vehementi et urente tota nocte €et vertit in siccum divisaque est aqua et ingressi sunt filii Israhel per medium maris sicci €erat enim aqua quasi murus a dextra €eorum et leva persequentesque Aegyptii ingressi sunt post eos €omnis equitatus Pharaonis currus eius et equites per medium €maris iamque advenerat vigilia matutina €et ecce respiciens Dominus super castra Aegyptiorum per columnam ignis €et nubis €interfecit exercitum eorum et subvertit rotas curruum ferebanturque in profundum €dixerunt ergo Aegyptii fugiamus Israhelem €Dominus enim pugnat pro eis contra nos et ait Dominus ad Mosen €extende manum tuam super mare €ut revertantur aquae ad Aegyptios super currus et equites eorum cumque extendisset Moses manum contra mare €reversum est primo diluculo ad priorem locum €fugientibusque Aegyptiis occurrerunt aquae €et involvit eos Dominus in mediis fluctibus reversaeque sunt aquae €et operuerunt currus et equites cuncti exercitus Pharaonis €qui sequentes ingressi fuerant mare €ne unus quidem superfuit ex eis filii autem Israhel perrexerunt per medium sicci maris €et aquae eis erant quasi pro muro a dextris et a sinistris liberavitque Dominus in die illo Israhel de manu €Aegyptiorum et viderunt Aegyptios mortuos super litus maris €et manum magnam quam exercuerat Dominus contra eos €timuitque populus Dominum €et crediderunt Domino et Mosi servo eius  tunc cecinit Moses et filii Israhel carmen hoc Domino et dixerunt €cantemus Domino gloriose enim magnificatus est €equum et ascensorem deiecit in mare fortitudo mea et laus mea Dominus €et factus est mihi in salutem €iste Deus meus et glorificabo eum Deus patris mei et exaltabo eum Dominus quasi vir pugnator Omnipotens nomen eius currus Pharaonis et exercitum eius proiecit in mare €electi principes eius submersi sunt in mari Rubro abyssi operuerunt eos descenderunt in profundum quasi lapis dextera tua Domine magnifice in fortitudine €dextera tua Domine percussit inimicum et in multitudine gloriae tuae deposuisti adversarios meos €misisti iram tuam quae devoravit eos ut stipulam et in spiritu furoris tui congregatae sunt aquae €stetit unda fluens congregatae sunt abyssi in medio mari dixit inimicus persequar et conprehendam €dividam spolia implebitur anima mea €evaginabo gladium meum interficiet eos manus mea flavit spiritus tuus et operuit eos mare €submersi sunt quasi plumbum in aquis vehementibus quis similis tui in fortibus Domine €quis similis tui magnificus in sanctitate €terribilis atque laudabilis et faciens mirabilia extendisti manum tuam et devoravit eos terra dux fuisti in misericordia tua populo quem redemisti €et portasti eum in fortitudine tua ad habitaculum sanctum tuum adtenderunt populi et irati sunt €dolores obtinuerunt habitatores Philisthim tunc conturbati sunt principes Edom €robustos Moab obtinuit tremor €obriguerunt omnes habitatores Chanaan inruat super eos formido et pavor in magnitudine brachii €tui €fiant inmobiles quasi lapis €donec pertranseat populus tuus Domine €donec pertranseat populus tuus iste quem possedisti introduces eos et plantabis in monte hereditatis tuae €firmissimo habitaculo tuo quod operatus es Domine €sanctuarium Domine quod firmaverunt manus tuae Dominus regnabit in aeternum et ultra ingressus est enim equus Pharao cum curribus €et equitibus eius in mare €et reduxit super eos Dominus aquas maris €filii autem Israhel ambulaverunt per siccum in medio eius sumpsit ergo Maria prophetis €soror Aaron tympanum in manu €egressaeque sunt omnes mulieres post eam cum tympanis et choris quibus praecinebat dicens €cantemus Domino gloriose enim magnificatus est €equum et ascensorem eius deiecit in mare tulit autem Moses Israhel de mari Rubro €et egressi sunt in desertum Sur €ambulaveruntque tribus diebus per solitudinem €et non inveniebant aquam et venerunt in Marath €nec poterant bibere aquas de Mara €eo quod essent amarae €unde et congruum loco nomen inposuit €vocans illud Mara id est amaritudinem et murmuravit populus contra Mosen dicens quid bibemus at ille clamavit ad Dominum qui ostendit ei lignum þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨˜™‚quod cum misisset in aquas in dulcedinem versae sunt €ibi constituit ei praecepta atque iudicia €et ibi temptavit eum dicens €si audieris vocem Domini Dei tui €et quod rectum est coram eo feceris €et oboedieris mandatis eius €custodierisque omnia praecepta illius €cunctum languorem quem posui in Aegypto non inducam super te €ego enim Dominus sanator tuus venerunt autem in Helim €ubi erant duodecim fontes aquarum et septuaginta palmae €et castrametati sunt iuxta aquas  profectique sunt de Helim €et venit omnis multitudo filiorum Israhel in desertum Sin €quod est inter Helim et Sinai €quintodecimo die mensis secundi €postquam egressi sunt de terra Aegypti et murmuravit omnis congregatio filiorum Israhel €contra Mosen et contra Aaron in solitudine dixeruntque ad eos filii Israhel €utinam mortui essemus per manum Domini in terra Aegypti €quando sedebamus super ollas carnium €et comedebamus panes in saturitate €cur eduxistis nos in €desertum istud €ut occideretis omnem multitudinem fame dixit autem Dominus ad Mosen €ecce ego pluam vobis panes de caelo €egrediatur populus et colligat quae sufficiunt per €singulos dies €ut temptem eum utrum ambulet in lege mea an non die autem sexta parent quod inferant €et sit duplum quam colligere solebant per singulos dies dixeruntque Moses et Aaron ad omnes filios Israhel €vespere scietis quod Dominus eduxerit vos de terra Aegypti et mane videbitis gloriam Domini €audivit enim murmur vestrum contra Dominum €nos vero quid sumus quia mussitatis contra nos et ait Moses dabit Dominus vobis vespere carnes edere €et mane panes in saturitate €eo quod audierit murmurationes vestras €quibus murmurati estis contra eum €nos enim quid sumus €nec contra nos est murmur vestrum sed contra Dominum dixitque Moses ad Aaron €dic universae congregationi filiorum Israhel €accedite coram Domino audivit enim murmur vestrum cumque loqueretur Aaron ad omnem coetum filiorum Israhel €respexerunt ad solitudinem €et ecce gloria Domini apparuit in nube locutus est autem Dominus ad Mosen dicens audivi murmurationes filiorum Israhel €loquere ad eos €vespere comedetis carnes et mane saturabimini panibus €scietisque quod sim Dominus Deus vester factum est ergo vespere €et ascendens coturnix operuit castra €mane quoque ros iacuit per circuitum castrorum cumque operuisset superficiem terrae €apparuit in solitudine minutum et quasi pilo tunsum €in similitudinem pruinae super terram quod cum vidissent filii Israhel €dixerunt ad invicem man hu quod significat quid est hoc €ignorabant enim quid esset €quibus ait Moses €iste est panis quem dedit Dominus vobis €ad vescendum hic est sermo quem praecepit Dominus €colligat ex eo unusquisque €quantum sufficiat ad vescendum €gomor per singula capita €iuxta numerum animarum vestrarum quae habitant in tabernaculo sic €tolletis feceruntque ita filii Israhel et collegerunt alius plus alius minus et mensi sunt ad mensuram gomor €nec qui plus collegerat habuit amplius €nec qui minus paraverat repperit minus €sed singuli iuxta id quod edere poterant congregarunt dixitque Moses ad eos nullus relinquat ex eo in mane qui non audierunt eum €sed dimiserunt quidam ex eis usque mane €et scatere coepit vermibus atque conputruit €et iratus est contra eos Moses colligebant autem mane singuli €quantum sufficere poterat ad vescendum €cumque incaluisset sol liquefiebat in die vero sexta collegerunt cibos duplices €id est duo gomor per singulos homines €venerunt autem omnes principes multitudinis €et narraverunt Mosi qui ait eis hoc est quod locutus est Dominus €requies sabbati sanctificata erit Domino €cras quodcumque operandum est facite €et quae coquenda sunt coquite €quicquid autem reliquum fuerit reponite usque in mane feceruntque ita ut praeceperat Moses €et non conputruit neque vermis inventus est in eo dixitque Moses comedite illud hodie quia sabbatum est Domino €non invenietur hodie in agro sex diebus colligite €in die autem septimo sabbatum est Domino €idcirco non invenietur venit septima dies €et egressi de populo ut colligerent non invenerunt dixit autem Dominus ad Mosen €usquequo non vultis custodire mandata mea et legem meam videte quod Dominus dederit vobis sabbatum €et propter hoc tribuerit vobis die sexto cibos €duplices €maneat unusquisque apud semet ipsum €nullus egrediatur de loco suo die septimo et sabbatizavit populus die septimo appellavitque domus Israhel nomen eius man €quod erat quasi semen coriandri album €gustusque eius quasi similae cum melle dixit autem Moses iste est sermo quem praecepit Dominus €imple gomor ex eo €et custodiatur in futuras retro generationes €ut noverint panem quo alui vos in solitudine €quando educti estis de terra Aegypti dixitque Moses ad Aaron €sume vas unum et mitte ibi man quantum potest capere gomor €et repone coram Domino ad servandum in generationes vestras sicut praecepit Dominus Mosi €posuitque illud Aaron in tabernaculo reservandum filii autem Israhel comederunt man quadraginta annis €donec venirent in terram habitabilem €hoc cibo aliti sunt usquequo tangerent fines terrae Chanaan gomor autem decima pars est oephi  igitur profecta omnis multitudo filiorum Israhel de deserto Sin €per mansiones suas iuxta sermonem Domini €castrametata est in Raphidim €ubi non erat aqua ad bibendum populo qui iurgatus contra Mosen ait da nobis aquam ut bibamus €quibus respondit Moses €quid iurgamini contra me cur temptatis Dominum sitivit ergo populus ibi pro aquae penuria €et murmuravit contra Mosen dicens €cur nos exire fecisti de Aegypto €ut occideres et nos et liberos nostros ac iumenta siti clamavit autem Moses ad Dominum dicens quid faciam populo huic €adhuc pauxillum et lapidabunt me ait Dominus ad Mosen antecede populum €et sume tecum de senibus Israhel €et virgam qua percussisti fluvium tolle in manu tua et vade en ego stabo coram te ibi super petram €Horeb €percutiesque petram et exibit ex ea aqua ut bibat populus €fecit Moses ita coram senibus Israhel et vocavit nomen loci illius Temptatio €propter iurgium filiorum Israhel €et quia temptaverunt Dominum dicentes €estne Dominus in nobis an non venit autem Amalech et pugnabat contra Israhel in Raphidim dixitque Moses ad Iosue elige viros et egressus pugna contra Amalech €cras ego stabo in vertice collis €habens virgam Dei in manu mea fecit Iosue ut locutus ei erat Moses €et pugnavit contra Amalech €Moses autem et Aaron et Hur ascenderunt super verticem collis cumque levaret Moses manus vincebat Israhel €sin autem paululum remisisset superabat Amalech manus autem Mosi erant graves €sumentes igitur lapidem posuerunt subter eum in quo sedit €Aaron autem et Hur sustentabant manus eius ex utraque €parte €et factum est ut manus ipsius non lassarentur usque ad €occasum solis fugavitque Iosue Amalech et populum eius in ore gladii dixit autem Dominus ad Mosen €scribe hoc ob monumentum in libro et trade auribus Iosue €delebo enim memoriam Amalech sub caelo aedificavitque Moses altare €et vocavit nomen eius Dominus exaltatio mea dicens quia manus solii Domini et bellum Dei erit contra Amalech €a generatione in generationem  cumque audisset Iethro sacerdos Madian cognatus Mosi €omnia quae fecerat Deus Mosi et Israhel €populo suo €eo quod eduxisset Dominus Israhel de Aegypto tulit Sefforam uxorem Mosi quam remiserat et duos filios eius €quorum unus vocabatur Gersan €dicente patre advena fui in terra aliena alter vero Eliezer Deus enim ait patris mei adiutor meus €et eruit me de gladio Pharaonis venit ergo Iethro cognatus Mosi €et filii eius et uxor ad Mosen in desertum €ubi erat castrametatus iuxta montem Dei et mandavit Mosi dicens €ego cognatus tuus Iethro venio ad te €et uxor tua et duo filii tui cum ea qui egressus in occursum cognati sui adoravit et osculatus est eum €salutaveruntque se mutuo verbis pacificis €cumque intrasset tabernaculum narravit Moses cognato suo €cuncta quae fecerat Deus Pharaoni et Aegyptiis propter €Israhel €universum laborem qui accidisset eis in itinere €quo liberarat eos Dominus laetatusque est Iethro super omnibus bonis €quae fecerat Dominus Israheli €eo quod eruisset eum de manu Aegyptiorum et ait benedictus Dominus þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨’˜Š‚qui liberavit vos de manu Aegyptiorum et de manu Pharaonis €qui eruit populum suum de manu Aegypti nunc cognovi quia magnus Dominus super omnes deos €eo quod superbe egerint contra illos obtulit ergo Iethro cognatus Mosi holocausta et hostias Deo €veneruntque Aaron et omnes senes Israhel €ut comederent panem cum eo coram Domino altero autem die sedit Moses ut iudicaret populum €qui adsistebat Mosi de mane usque ad vesperam quod cum vidisset cognatus eius €omnia scilicet quae agebat in populo ait €quid est hoc quod facis in plebe €cur solus sedes €et omnis populus praestolatur de mane usque ad vesperam cui respondit Moses €venit ad me populus quaerens sententiam Dei cumque acciderit eis aliqua disceptatio €veniunt ad me ut iudicem inter eos €et ostendam praecepta Dei et leges eius at ille non bonam inquit rem facis stulto labore consumeris et tu et populus iste qui tecum est €ultra vires tuas est negotium solus illud non poteris sustinere sed audi verba mea atque consilia €et erit Deus tecum €esto tu populo in his quae ad Deum pertinent €ut referas quae dicuntur ad eum ostendasque populo caerimonias et ritum colendi €viamque per quam ingredi debeant €et opus quod facere provide autem de omni plebe viros potentes et timentes €Deum €in quibus sit veritas et qui oderint avaritiam €et constitue ex eis tribunos et centuriones et quinquagenarios et €decanos qui iudicent populum omni tempore €quicquid autem maius fuerit referant ad te €et ipsi minora tantummodo iudicent €leviusque tibi sit partito in alios onere si hoc feceris implebis imperium Dei €et praecepta eius poteris sustentare €et omnis hic populus revertetur cum pace ad loca sua quibus auditis Moses fecit omnia quae ille suggesserat et electis viris strenuis de cuncto Israhel €constituit eos principes populi €tribunos et centuriones et quinquagenarios et decanos qui iudicabant plebem omni tempore €quicquid autem gravius erat referebant ad eum €faciliora tantummodo iudicantes dimisitque cognatum qui reversus abiit in terram suam  mense tertio egressionis Israhel de terra Aegypti in die hac €venerunt in solitudinem Sinai nam profecti de Raphidim et pervenientes usque in desertum Sinai €castrametati sunt in eodem loco €ibique Israhel fixit tentoria e regione montis Moses autem ascendit ad Deum €vocavitque eum Dominus de monte et ait €haec dices domui Iacob et adnuntiabis filiis Israhel vos ipsi vidistis quae fecerim Aegyptiis €quomodo portaverim vos super alas aquilarum et adsumpserim mihi si ergo audieritis vocem meam et custodieritis pactum meum €eritis mihi in peculium de cunctis populis mea est enim omnis terra et vos eritis mihi regnum sacerdotale et gens sancta €haec sunt verba quae loqueris ad filios Israhel venit Moses et convocatis maioribus natu populi €exposuit omnes sermones quos mandaverat Dominus responditque universus populus simul €cuncta quae locutus est Dominus faciemus €cumque rettulisset Moses verba populi ad Dominum ait ei Dominus iam nunc veniam ad te in caligine nubis €ut audiat me populus loquentem ad te et credat tibi in perpetuum €nuntiavit ergo Moses verba populi ad Dominum qui dixit ei vade ad populum et sanctifica illos hodie et cras €laventque vestimenta sua et sint parati in diem tertium €die enim tertio descendet Dominus coram omni €plebe super montem Sinai constituesque terminos populo per circuitum et dices €cavete ne ascendatis in montem €nec tangatis fines illius €omnis qui tetigerit montem morte morietur manus non tanget eum €sed lapidibus opprimetur aut confodietur iaculis €sive iumentum fuerit sive homo non vivet €cum coeperit clangere bucina tunc ascendant in montem descenditque Moses de monte ad populum et sanctificavit eum €cumque lavissent vestimenta sua ait ad eos €estote parati in diem tertium ne adpropinquetis uxoribus €vestris iam advenerat tertius dies €et mane inclaruerat €et ecce coeperunt audiri tonitrua ac micare fulgura €et nubes densissima operire montem €clangorque bucinae vehementius perstrepebat €timuit populus qui erat in castris cumque eduxisset eos Moses in occursum Dei de loco castrorum €steterunt ad radices montis totus autem mons Sinai fumabat €eo quod descendisset Dominus super eum in igne €et ascenderet fumus ex eo quasi de fornace €eratque mons omnis terribilis et sonitus bucinae paulatim crescebat in maius €et prolixius tendebatur €Moses loquebatur et Dominus respondebat ei descenditque Dominus super montem Sinai in ipso montis vertice €et vocavit Mosen in cacumen eius €quo cum ascendisset dixit ad eum €descende et contestare populum €ne forte velint transcendere terminos ad videndum Dominum €et pereat ex eis plurima multitudo sacerdotes quoque qui accedunt ad Dominum €sanctificentur ne percutiat eos dixitque Moses ad Dominum €non poterit vulgus ascendere in montem Sinai €tu enim testificatus es et iussisti dicens €pone terminos circa montem et sanctifica illum cui ait Dominus vade descende €ascendesque tu et Aaron tecum €sacerdotes autem et populus ne transeant €terminos €nec ascendant ad Dominum ne forte interficiat illos descendit Moses ad populum et omnia narravit eis  locutus quoque est Dominus cunctos €sermones hos ego sum Dominus Deus tuus €qui eduxi te de terra Aegypti de domo servitutis non habebis deos alienos coram me non facies tibi sculptile €neque omnem similitudinem quae est in caelo desuper €et quae in terra deorsum €nec eorum quae sunt in aquis sub terra non adorabis ea neque coles €ego sum Dominus Deus tuus fortis zelotes €visitans iniquitatem patrum in filiis €in tertiam et quartam generationem eorum qui oderunt me et faciens misericordiam in milia €his qui diligunt me et custodiunt praecepta mea non adsumes nomen Domini Dei tui in vanum €nec enim habebit insontem Dominus eum €qui adsumpserit nomen Domini Dei sui frustra memento ut diem sabbati sanctifices sex diebus operaberis et facies omnia opera tua septimo autem die sabbati Domini Dei tui €non facies omne opus €tu et filius tuus et filia tua servus tuus et ancilla tua €iumentum tuum et advena qui est intra portas tuas sex enim diebus fecit Dominus caelum et terram €et mare et omnia quae in eis sunt €et requievit in die septimo €idcirco benedixit Dominus diei sabbati €et sanctificavit eum honora patrem tuum et matrem tuam €ut sis longevus super terram quam Dominus Deus tuus dabit tibi non occides non moechaberis non furtum facies non loqueris contra proximum tuum falsum testimonium non concupisces domum proximi tui €nec desiderabis uxorem eius €non servum non ancillam non bovem non asinum €nec omnia quae illius sunt cunctus autem populus videbat voces et lampadas €et sonitum bucinae montemque fumantem €et perterriti ac pavore concussi steterunt procul dicentes Mosi €loquere tu nobis et audiemus €non loquatur nobis Dominus ne forte moriamur et ait Moses ad populum nolite timere €ut enim probaret vos venit Deus €et ut terror illius esset in vobis et non peccaretis stetitque populus de longe €Moses autem accessit ad caliginem in qua erat Deus dixit praeterea Dominus ad Mosen haec dices filiis Israhel €vos vidistis quod de caelo locutus sum vobis non facietis mecum deos argenteos €nec deos aureos facietis vobis altare de terra facietis mihi €et offeretis super eo holocausta et pacifica vestra €oves vestras et boves in omni loco in quo memoria fuerit nominis mei €veniam ad te et benedicam tibi quod si altare lapideum feceris mihi €non aedificabis illud de sectis lapidibus €si enim levaveris cultrum tuum super eo polluetur non ascendes per gradus ad altare meum ne reveletur turpitudo tua  haec sunt iudicia quae propones eis si emeris servum hebraeum sex annis serviet tibi €in septimo egredietur liber gratis cum quali veste intraverit cum tali exeat €si habens uxorem et uxor egredietur simul sin autem dominus dederit illi uxorem €et peperit filios et filias €mulier et liberi eius erunt domini sui €ipse vero exibit cum vestitu suo quod si dixerit servus diligo dominum meum et uxorem ac liberos €non egrediar liber offeret eum dominus diis et adplicabitur ad ostium et postes €perforabitque aurem eius subula €et erit ei servus in saeculum þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨•—si quis vendiderit filiam suam in famulam €non egredietur sicut ancillae exire consuerunt si displicuerit oculis domini sui cui tradita fuerit dimittet eam €populo autem alieno vendendi non habet €potestatem €si spreverit eam sin autem filio suo desponderit eam €iuxta morem filiarum faciet illi quod si alteram ei acceperit providebit puellae nuptias €et vestimenta et pretium pudicitiae non negabit si tria ista non fecerit egredietur gratis absque pecunia qui percusserit hominem volens occidere morte moriatur qui autem non est insidiatus €sed Deus illum tradidit in manu eius €constituam tibi locum quo fugere debeat si quis de industria occiderit proximum suum et per €insidias €ab altari meo evelles eum ut moriatur qui percusserit patrem suum et matrem morte moriatur qui furatus fuerit hominem et vendiderit eum €convictus noxae morte moriatur qui maledixerit patri suo et matri morte moriatur si rixati fuerint viri €et percusserit alter proximum suum lapide vel pugno €et ille mortuus non fuerit sed iacuerit in lectulo si surrexerit et ambulaverit foris super baculum suum €innocens erit qui percussit €ita tamen ut operas eius et inpensas in medicos restituat qui percusserit servum suum vel ancillam virga €et mortui fuerint in manibus eius criminis reus erit sin autem uno die supervixerit vel duobus €non subiacebit poenae quia pecunia illius est si rixati fuerint viri et percusserit quis mulierem praegnantem €et abortivum quidem fecerit sed ipsa vixerit €subiacebit damno quantum expetierit maritus mulieris €et arbitri iudicarint sin autem mors eius fuerit subsecuta €reddet animam pro anima oculum pro oculo dentem pro dente €manum pro manu pedem pro pede adustionem pro adustione vulnus pro vulnere €livorem pro livore si percusserit quispiam oculum servi sui aut ancillae €et luscos eos fecerit €dimittet liberos pro oculo quem eruit dentem quoque si excusserit servo vel ancillae suae €similiter dimittet eos liberos si bos cornu petierit virum aut mulierem et mortui €fuerint €lapidibus obruetur et non comedentur carnes eius €dominusque bovis innocens erit quod si bos cornipeta fuerit ab heri et nudius tertius €et contestati sunt dominum eius nec reclusit eum €occideritque virum aut mulierem €et bos lapidibus obruetur et dominum illius occident quod si pretium ei fuerit inpositum €dabit pro anima sua quicquid fuerit postulatus filium quoque et filiam si cornu percusserit €simili sententiae subiacebit si servum ancillamque invaserit €triginta siclos argenti dabit domino €bos vero lapidibus opprimetur si quis aperuerit cisternam et foderit et non operuerit eam €cecideritque bos vel asinus in eam dominus cisternae reddet pretium iumentorum €quod autem mortuum est ipsius erit si bos alienus bovem alterius vulnerarit €et ille mortuus fuerit €vendent bovem vivum et divident pretium €cadaver autem mortui inter se dispertient sin autem sciebat quod bos cornipeta esset ab heri et nudius tertius €et non custodivit eum dominus suus €reddet bovem pro bove et cadaver integrum accipiet  si quis furatus fuerit bovem aut ovem €et occiderit vel vendiderit €quinque boves pro uno bove restituet €et quattuor oves pro una ove si effringens fur domum sive suffodiens fuerit inventus €et accepto vulnere mortuus fuerit €percussor non erit reus sanguinis quod si orto sole hoc fecerit €homicidium perpetravit et ipse morietur €si non habuerit quod pro furto reddat venundabitur si inventum fuerit apud eum quod furatus est vivens €sive bos sive asinus sive ovis €duplum restituet si laeserit quispiam agrum vel vineam €et dimiserit iumentum suum ut depascatur aliena €quicquid optimum habuerit in agro suo vel in vinea €pro damni aestimatione restituet si egressus ignis invenerit spinas €et conprehenderit acervos frugum sive stantes segetes in agris €reddet damnum qui ignem succenderit si quis commendaverit amico pecuniam aut vas in custodiam €et ab eo qui susceperat furto ablata fuerint €si invenitur fur duplum reddet si latet dominus domus adplicabitur ad deos €et iurabit quod non extenderit manum in rem proximi €sui ad perpetrandam fraudem €tam in bove quam in asino et ove ac vestimento €et quicquid damnum inferre potest €ad deos utriusque causa perveniet €et si illi iudicaverint duplum restituet proximo suo si quis commendaverit proximo suo asinum bovem ovem et omne iumentum ad €custodiam €et mortuum fuerit aut debilitatum vel captum ab hostibus €nullusque hoc viderit iusiurandum erit in medio €quod non extenderit manum ad rem proximi sui €suscipietque dominus iuramentum €et ille reddere non cogetur quod si furto ablatum fuerit restituet damnum domino si comestum a bestia €deferet ad eum quod occisum est €et non restituet qui a proximo suo quicquam horum mutuo postularit €et debilitatum aut mortuum fuerit domino non praesente €reddere conpelletur quod si inpraesentiarum fuit dominus non €restituet €maxime si conductum venerat pro mercede operis sui si seduxerit quis virginem necdum desponsatam €et dormierit cum ea €dotabit eam et habebit uxorem si pater virginis dare noluerit reddet pecuniam iuxta modum dotis €quam virgines accipere consuerunt maleficos non patieris vivere qui coierit cum iumento morte moriatur qui immolat diis occidetur praeter Domino €soli advenam non contristabis neque adfliges eum €advenae enim et ipsi fuistis in terra Aegypti viduae et pupillo non nocebitis si laeseritis eos vociferabuntur ad me €et ego audiam clamorem eorum et indignabitur furor meus percutiamque vos gladio €et erunt uxores vestrae viduae et filii vestri pupilli si pecuniam mutuam dederis populo meo pauperi qui habitat tecum €non urgues eum quasi exactor nec usuris opprimes si pignus a proximo tuo acceperis vestimentum €ante solis occasum redde ei ipsum enim est solum quo operitur indumentum €carnis eius €nec habet aliud in quo dormiat €si clamaverit ad me exaudiam eum quia misericors sum diis non detrahes et principi populi tui non maledices decimas tuas et primitias non tardabis offerre €primogenitum filiorum tuorum dabis mihi de bubus quoque et ovibus similiter facies €septem diebus sit cum matre sua €die octavo reddes illum mihi viri sancti eritis mihi €carnem quae a bestiis fuerit praegustata non comedetis €sed proicietis canibus  non suscipies vocem mendacii €nec iunges manum tuam ut pro impio dicas falsum testimonium non sequeris turbam ad faciendum malum €nec in iudicio plurimorum adquiesces sententiae ut a vero devies pauperis quoque non misereberis in negotio si occurreris bovi inimici tui aut asino erranti reduc ad eum si videris asinum odientis te iacere sub onere €non pertransibis sed sublevabis cum eo non declinabis in iudicio pauperis mendacium fugies €insontem et iustum non occides quia aversor impium nec accipias munera quae excaecant etiam €prudentes €et subvertunt verba iustorum peregrino molestus non eris €scitis enim advenarum animas €quia et ipsi peregrini fuistis in terra Aegypti sex annis seminabis terram tuam et congregabis fruges eius anno autem septimo dimittes eam et requiescere facies €ut comedant pauperes populi tui €et quicquid reliqui fuerit edant bestiae agri €ita facies in vinea et in oliveto tuo sex diebus operaberis septima die cessabis €ut requiescat bos et asinus tuus €et refrigeretur filius ancillae tuae et advena omnia quae dixi vobis custodite €et per nomen externorum deorum non iurabitis €neque audietur ex ore vestro tribus vicibus per singulos annos mihi festa celebrabitis sollemnitatem azymorum custodies €septem diebus comedes azyma sicut praecepi tibi €tempore mensis novorum quando egressus es de Aegypto €non apparebis in conspectu meo vacuus et sollemnitatem messis primitivorum operis tui €quaecumque serueris in agro €sollemnitatem quoque in exitu anni €quando congregaveris omnes fruges tuas de agro ter in anno apparebit omne masculinum tuum coram Domino Deo non immolabis super fermento sanguinem victimae meae €nec remanebit adeps sollemnitatis meae usque mane primitias frugum terrae tuae deferes in domum Domini Dei tui €nec coques hedum in lacte matris suae ecce ego mittam angelum meum €qui praecedat te et custodiat in via þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨—˜”ƒet introducat ad locum quem paravi observa eum et audi vocem eius nec contemnendum putes €quia non dimittet cum peccaveritis €et est nomen meum in illo quod si audieris vocem eius et feceris omnia quae loquor €inimicus ero inimicis tuis et adfligam adfligentes te praecedetque te angelus meus €et introducet te ad Amorreum et Hettheum et Ferezeum €Chananeumque et Eveum et Iebuseum €quos ego contribo non adorabis deos eorum nec coles eos non facies opera eorum €sed destrues eos et confringes statuas eorum servietisque Domino Deo vestro €ut benedicam panibus tuis et aquis €et auferam infirmitatem de medio tui non erit infecunda nec sterilis in terra tua €numerum dierum tuorum implebo terrorem meum mittam in praecursum tuum €et occidam omnem populum ad quem ingredieris €cunctorumque inimicorum tuorum coram te terga vertam emittens crabrones prius €qui fugabunt Eveum et Chananeum et Hettheum antequam introeas non eiciam eos a facie tua anno uno €ne terra in solitudinem redigatur €et crescant contra te bestiae paulatim expellam eos de conspectu tuo €donec augearis et possideas terram ponam autem terminos tuos €a mari Rubro usque ad mare Palestinorum €et a deserto usque ad Fluvium €tradam manibus vestris habitatores terrae €et eiciam eos de conspectu vestro non inibis cum eis foedus nec cum diis eorum non habitent in terra tua ne forte peccare te faciant in me €si servieris diis eorum quod tibi certo erit in scandalum  Mosi quoque dixit €ascende ad Dominum tu et Aaron Nadab et Abiu €et septuaginta senes ex Israhel €et adorabitis procul solusque Moses ascendet ad Dominum €et illi non adpropinquabunt nec populus ascendet cum eo venit ergo Moses et narravit plebi omnia verba Domini atque iudicia €responditque cunctus populus una voce €omnia verba Domini quae locutus est faciemus scripsit autem Moses universos sermones Domini €et mane consurgens aedificavit altare ad radices montis €et duodecim titulos per duodecim tribus Israhel misitque iuvenes de filiis Israhel et obtulerunt holocausta €immolaveruntque victimas pacificas Domino vitulos tulit itaque Moses dimidiam partem sanguinis et misit in crateras €partem autem residuam fudit super altare adsumensque volumen foederis legit audiente populo €qui dixerunt omnia quae locutus est Dominus faciemus €et erimus oboedientes ille vero sumptum sanguinem respersit in populum et ait €hic est sanguis foederis quod pepigit Dominus vobiscum €super cunctis sermonibus his ascenderuntque Moses et Aaron Nadab et Abiu €et septuaginta de senioribus Israhel et viderunt Deum Israhel €sub pedibus eius quasi opus lapidis sapphirini €et quasi caelum cum serenum est nec super eos qui procul recesserant de filiis Israhel misit manum suam €videruntque Deum et comederunt ac biberunt dixit autem Dominus ad Mosen €ascende ad me in montem et esto ibi €daboque tibi tabulas lapideas €et legem ac mandata quae scripsi ut doceas eos surrexerunt Moses et Iosue minister eius €ascendensque Moses in montem Dei senioribus ait €expectate hic donec revertamur ad vos €habetis Aaron et Hur vobiscum €si quid natum fuerit quaestionis referetis ad eos cumque ascendisset Moses operuit nubes montem et habitavit gloria Domini super Sinai tegens illum nube sex diebus €septimo autem die vocavit eum de medio caliginis erat autem species gloriae Domini quasi ignis ardens €super verticem montis in conspectu filiorum Israhel ingressusque Moses medium nebulae ascendit in montem €et fuit ibi quadraginta diebus et quadraginta noctibus  locutusque est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel ut tollant mihi primitias €ab omni homine qui offert ultroneus accipietis eas haec sunt autem quae accipere debetis €aurum et argentum et aes hyacinthum et purpuram coccumque bis tinctum et byssum €pilos caprarum et pelles arietum rubricatas €pelles ianthinas et ligna setthim oleum ad luminaria concinnanda €aromata in unguentum et thymiama boni odoris lapides onychinos et gemmas ad ornandum ephod ac rationale facientque mihi sanctuarium et habitabo in medio eorum iuxta omnem similitudinem tabernaculi quod ostendam tibi €et omnium vasorum in cultum eius €sicque facietis illud arcam de lignis setthim conpingite €cuius longitudo habeat duos semis cubitos €latitudo cubitum et dimidium €altitudo cubitum similiter ac semissem et deaurabis eam auro mundissimo intus et foris €faciesque supra coronam auream per circuitum et quattuor circulos aureos quos pones per quattuor arcae angulos €duo circuli sint in latere uno et duo in altero facies quoque vectes de lignis setthim et operies eos auro inducesque per circulos qui sunt in arcae lateribus ut portetur in eis qui semper erunt in circulis nec umquam extrahentur ab eis ponesque in arcam testificationem quam dabo tibi facies et propitiatorium de auro mundissimo €duos cubitos et dimidium tenebit longitudo eius €cubitum ac semissem latitudo duos quoque cherubin aureos et productiles facies €ex utraque parte oraculi cherub unus sit in latere uno et alter in altero utrumque latus propitiatorii tegant €expandentes alas et operientes oraculum €respiciantque se mutuo versis vultibus in propitiatorium €quo operienda est arca in qua pones testimonium quod dabo tibi inde praecipiam et loquar ad te €supra propitiatorio scilicet ac medio €duorum cherubin €qui erunt super arcam testimonii €cuncta quae mandabo per te filiis Israhel facies et mensam de lignis setthim €habentem duos cubitos longitudinis et in latitudine cubitum €et in altitudine cubitum ac semissem et inaurabis eam auro purissimo €faciesque illi labium aureum per circuitum et ipsi labio coronam interrasilem altam quattuor digitis €et super illam alteram coronam aureolam quattuor quoque circulos aureos praeparabis €et pones eos in quattuor angulis eiusdem mensae per singulos pedes subter coronam erunt circuli aurei €ut mittantur vectes per eos et possit mensa portari ipsosque vectes facies de lignis setthim €et circumdabis auro ad subvehendam mensam parabis et acetabula ac fialas turibula et cyatos €in quibus offerenda sunt libamina €ex auro purissimo et pones super mensam panes propositionis in conspectu meo semper facies et candelabrum ductile de auro mundissimo €hastile eius et calamos €scyphos et spherulas ac lilia ex ipso procedentia sex calami egredientur de lateribus €tres ex uno latere et tres ex altero tres scyphi quasi in nucis modum per calamos singulos €spherulaque simul et lilium €et tres similiter scyphi instar nucis in calamo altero €spherulaque et lilium €hoc erit opus sex calamorum qui producendi sunt de hastili in ipso autem candelabro erunt quattuor scyphi in nucis modum €spherulaeque per singulos et lilia spherula sub duobus calamis per tria €loca €qui simul sex fiunt procedentes de hastili uno et spherae igitur et calami ex ipso erunt €universa ductilia de auro purissimo facies et lucernas septem €et pones eas super candelabrum ut luceant ex adverso emunctoria quoque et ubi quae emuncta sunt extinguantur €fient de auro purissimo omne pondus candelabri cum universis vasis suis €habebit talentum auri mundissimi inspice et fac secundum exemplar quod tibi in monte monstratum est  tabernaculum vero ita fiet €decem cortinas de bysso retorta et hyacintho ac purpura coccoque €bis tincto €variatas opere plumario facies longitudo cortinae unius habebit viginti octo cubitos €latitudo quattuor cubitorum erit €unius mensurae fient universa tentoria quinque cortinae sibi iungentur mutuo €et aliae quinque nexu simili coherebunt ansulas hyacinthinas in lateribus ac summitatibus facies cortinarum €ut possint invicem copulari quinquagenas ansulas cortina habebit in utraque parte €ita insertas ut ansa contra ansam veniat et altera alteri possit aptari facies et quinquaginta circulos aureos €quibus cortinarum vela iungenda sunt ut unum tabernaculum fiat facies et saga cilicina undecim ad operiendum tectum tabernaculi longitudo sagi unius habebit triginta cubitos et latitudo quattuor €aequa erit mensura sagorum omnium e quibus quinque iunges seorsum et sex sibi mutuo copulabis €ita ut sextum sagum in fronte tecti duplices þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨š˜Šfacies et quinquaginta ansas in ora sagi unius €ut coniungi cum altero queat €et quinquaginta ansas in ora sagi alterius €ut cum altero copuletur quinquaginta fibulas aeneas quibus iungantur ansae €et unum ex omnibus operimentum fiat quod autem superfuerit in sagis quae parantur tecto €id est unum sagum quod amplius est €ex medietate eius operies posteriora tabernaculi et cubitus ex una parte pendebit et alter ex altera €qui plus est in sagorum longitudine €utrumque latus tabernaculi protegens facies et operimentum aliud tecto de pellibus arietum rubricatis €et super hoc rursum aliud operimentum de ianthinis pellibus facies et tabulas stantes tabernaculi de lignis setthim quae singulae denos cubitos in longitudine habeant €et in latitudine singulos ac semissem in lateribus tabulae duae incastraturae fient €quibus tabula alteri tabulae conectatur €atque in hunc modum cunctae tabulae parabuntur quarum viginti erunt in latere meridiano €quod vergit ad austrum quibus quadraginta bases argenteas fundes €ut binae bases singulis tabulis per duos angulos subiciantur in latere quoque secundo tabernaculi quod vergit ad aquilonem €viginti tabulae erunt quadraginta habentes bases argenteas €binae bases singulis tabulis subponentur ad occidentalem vero plagam tabernaculi facies sex tabulas et rursum alias duas €quae in angulis erigantur post tergum tabernaculi eruntque coniunctae a deorsum usque sursum €et una omnes conpago retinebit €duabus quoque tabulis quae in angulis ponendae sunt €similis iunctura servabitur et erunt simul tabulae octo bases earum argenteae sedecim €duabus basibus per unam tabulam supputatis facies et vectes de lignis setthim quinque €ad continendas tabulas in uno latere tabernaculi et quinque alios in altero €et eiusdem numeri ad occidentalem plagam qui mittentur per medias tabulas a summo usque ad summum ipsasque tabulas deaurabis €et fundes eis anulos aureos €per quos vectes tabulata contineant €quos operies lamminis aureis et eriges tabernaculum iuxta exemplum €quod tibi in monte monstratum est facies et velum de hyacintho et purpura €coccoque bis tincto et bysso retorta €opere plumario et pulchra varietate contextum quod adpendes ante quattuor columnas de lignis setthim €quae ipsae quidem deauratae erunt €et habebunt capita aurea sed bases argenteas inseretur autem velum per circulos €intra quod pones arcam testimonii €et quo sanctuarium et sanctuarii sanctuaria €dividentur pones et propitiatorium super arcam testimonii in sancta €sanctorum mensamque extra velum €et contra mensam candelabrum in latere tabernaculi meridiano €mensa enim stabit in parte aquilonis facies et tentorium in introitu tabernaculi €de hyacintho et purpura €coccoque bis tincto et bysso retorta opere plumarii et quinque columnas deaurabis lignorum setthim €ante quas ducetur tentorium €quarum erunt capita aurea et bases aeneae  facies et altare de lignis setthim €quod habebit quinque cubitos in longitudine €et totidem in latitudine id est quadrum €et tres cubitos in altitudine cornua autem per quattuor angulos ex ipso erunt et operies illud aere faciesque in usus eius lebetas ad suscipiendos cineres €et forcipes atque fuscinulas et ignium receptacula €omnia vasa ex aere fabricabis craticulamque in modum retis aeneam €per cuius quattuor angulos erunt quattuor anuli aenei quos pones subter arulam altaris €eritque craticula usque ad altaris medium facies et vectes altaris de lignis setthim duos €quos operies lamminis aeneis et induces per circulos €eruntque ex utroque latere altaris ad portandum non solidum sed inane et cavum intrinsecus facies illud €sicut tibi in monte monstratum est facies et atrium tabernaculi €in cuius plaga australi contra meridiem €erunt tentoria de bysso retorta €centum cubitos unum latus tenebit in longitudine et columnas viginti cum basibus totidem aeneis €quae capita cum celaturis suis habebunt argentea similiter in latere aquilonis €per longum erunt tentoria centum cubitorum €columnae viginti et bases aeneae eiusdem numeri €et capita earum cum celaturis suis argentea in latitudine vero atrii quod respicit ad occidentem €erunt tentoria per quinquaginta cubitos €et columnae decem basesque totidem in ea quoque atrii latitudine quae respicit ad orientem €quinquaginta cubiti erunt in quibus quindecim cubitorum tentoria lateri uno deputabuntur €columnaeque tres et bases totidem et in latere altero erunt tentoria cubitos obtinentia quindecim €columnas tres et bases totidem in introitu vero atrii fiet tentorium cubitorum €viginti €ex hyacintho et purpura €coccoque bis tincto et bysso retorta opere plumarii €columnas habebit quattuor cum basibus totidem omnes columnae atrii per circuitum vestitae erunt argenti lamminis €capitibus argenteis et basibus aeneis in longitudine occupabit atrium cubitos centum €in latitudine quinquaginta €altitudo quinque cubitorum erit €fietque de bysso retorta et habebit bases aeneas cuncta vasa tabernaculi in omnes usus et caerimonias €tam paxillos eius quam atrii ex aere facies praecipe filiis Israhel €ut adferant tibi oleum de arboribus olivarum €purissimum piloque contusum €ut ardeat lucerna semper in tabernaculo testimonii €extra velum quod oppansum est testimonio €et conlocabunt eam Aaron et filii eius €ut usque mane luceat coram Domino €perpetuus erit cultus per successiones eorum a filiis Israhel  adplica quoque ad te Aaron fratrem tuum €cum filiis suis de medio filiorum Israhel €ut sacerdotio fungantur mihi €Aaron Nadab et Abiu Eleazar et Ithamar faciesque vestem sanctam fratri tuo in gloriam et decorem et loqueris cunctis sapientibus corde €quos replevi spiritu prudentiae €ut faciant vestes Aaron in quibus sanctificatus ministret mihi haec autem erunt vestimenta quae facient €rationale et superumerale tunicam et lineam strictam €cidarim et balteum €facient vestimenta sancta Aaron fratri tuo et filiis €eius €ut sacerdotio fungantur mihi accipientque aurum et hyacinthum et purpuram €coccumque bis tinctum et byssum facient autem superumerale de auro et hyacintho ac purpura €coccoque bis tincto et bysso retorta opere polymito duas oras iunctas habebit in utroque latere summitatum €ut in unum redeant ipsaque textura et cuncta operis varietas €erit ex auro et hyacintho et purpura €coccoque bis tincto et bysso retorta sumesque duos lapides onychinos €et sculpes in eis nomina filiorum Israhel sex nomina in lapide uno et sex reliqua in altero €iuxta ordinem nativitatis eorum opere sculptoris et celatura gemmarii €sculpes eos nominibus filiorum Israhel €inclusos auro atque circumdatos et pones in utroque latere superumeralis memoriale filiis Israhel €portabitque Aaron nomina eorum coram Domino €super utrumque umerum ob recordationem facies et uncinos ex auro et duas catenulas auri purissimi sibi invicem €coherentes €quas inseres uncinis rationale quoque iudicii facies opere polymito €iuxta texturam superumeralis €ex auro hyacintho et purpura coccoque bis tincto et bysso retorta quadrangulum erit et duplex €mensuram palmi habebit tam in longitudine quam in latitudine ponesque in eo quattuor ordines lapidum €in primo versu erit lapis sardius et topazius et zmaragdus in secundo carbunculus sapphyrus et iaspis in tertio ligyrius achates et amethistus in quarto chrysolitus onychinus et berillus €inclusi auro erunt per ordines suos habebuntque nomina filiorum Israhel €duodecim nominibus celabuntur €singuli lapides nominibus singulorum per duodecim tribus facies in rationali catenas sibi invicem coherentes ex auro purissimo et duos anulos aureos quos pones in utraque rationalis summitate catenasque aureas iunges anulis qui sunt in marginibus eius et ipsarum catenarum extrema duobus copulabis uncinis €in utroque latere superumeralis quod rationale respicit facies et duos anulos aureos quos pones in summitatibus rationalis €et in oris quae e regione sunt superumeralis €et posteriora eius aspiciunt nec non et alios duos anulos aureos €qui ponendi sunt in utroque latere superumeralis deorsum €quod respicit contra faciem iuncturae inferioris €ut aptari possit cum superumerali þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨œ˜œet stringatur rationale anulis suis cum anulis superumeralis vitta €hyacinthina €ut maneat iunctura fabrefacta €et a se invicem rationale et superumerale nequeant separari portabitque Aaron nomina filiorum Israhel €in rationali iudicii super pectus suum €quando ingreditur sanctuarium €memoriale coram Domino in aeternum pones autem in rationali iudicii doctrinam et veritatem €quae erunt in pectore Aaron €quando ingreditur coram Domino €et gestabit iudicium filiorum Israhel in pectore suo in €conspectu Domini semper facies et tunicam superumeralis totam hyacinthinam in cuius medio supra erit capitium €et ora per gyrum eius textilis €sicut fieri solet in extremis vestium partibus €ne facile rumpatur deorsum vero ad pedes eiusdem tunicae per circuitum €quasi mala punica facies €ex hyacintho et purpura et cocco bis tincto €mixtis in medio tintinabulis ita ut tintinabulum sit aureum et malum €rursumque tintinabulum aliud aureum et malum €punicum et vestietur ea Aaron in officio ministerii ut audiatur sonitus €quando ingreditur et egreditur sanctuarium in conspectu Domini €et non moriatur facies et lamminam de auro purissimo €in qua sculpes opere celatoris Sanctum Domino ligabisque eam vitta hyacinthina €et erit super tiaram inminens fronti pontificis €portabitque Aaron iniquitates eorum €quae obtulerint et sanctificaverint filii Israhel €in cunctis muneribus et donariis suis €erit autem lammina semper in fronte eius €ut placatus eis sit Dominus stringesque tunicam bysso €et tiaram byssinam facies et balteum opere plumarii porro filiis Aaron tunicas lineas parabis €et balteos ac tiaras in gloriam et decorem vestiesque his omnibus Aaron fratrem tuum et filios eius cum eo €et cunctorum consecrabis manus €sanctificabisque illos ut sacerdotio fungantur mihi facies et feminalia linea ut operiant carnem turpitudinis suae €a renibus usque ad femina et utentur eis Aaron et filii eius €quando ingredientur tabernaculum testimonii €vel quando adpropinquant ad altare €ut ministrent in sanctuario €ne iniquitatis rei moriantur €legitimum sempiternum erit Aaron et semini eius post eum  sed et hoc facies ut mihi in sacerdotio consecrentur €tolle vitulum de armento et arietes duos inmaculatos panesque azymos et crustula absque fermento €quae conspersa sint oleo €lagana quoque azyma oleo lita €de simila triticea cuncta facies et posita in canistro offeres €vitulum autem et duos arietes et Aaron ac filios eius adplicabis ad ostium tabernaculi testimonii €cumque laveris patrem cum filiis aqua indues Aaron vestimentis suis €id est linea et tunica et superumerali et rationali quod constringes €balteo et pones tiaram in capite eius et lamminam sanctam super tiaram et oleum unctionis fundes super caput eius €atque hoc ritu consecrabitur filios quoque illius adplicabis €et indues tunicis lineis cingesque balteo Aaron scilicet et liberos eius €et inpones eis mitras €eruntque sacerdotes mei in religione perpetua €postquam initiaveris manus eorum adplicabis et vitulum coram tabernaculo testimonii €inponentque Aaron et filii eius manus super caput illius et mactabis eum in conspectu Domini €iuxta ostium tabernaculi testimonii sumptumque de sanguine vituli €pones super cornua altaris digito tuo €reliquum autem sanguinem fundes iuxta basim eius sumes et adipem totum qui operit intestina €et reticulum iecoris ac duos renes et adipem qui super eos est €et offeres incensum super altare carnes vero vituli et corium et fimum conbures foris extra castra €eo quod pro peccato sit unum quoque arietum sumes €super cuius caput ponent Aaron et filii eius manus quem cum mactaveris tolles de sanguine eius et fundes circa altare ipsum autem arietem secabis in frusta €lotaque intestina eius ac pedes €pones super concisas carnes et super caput illius et offeres totum arietem in incensum super altare €oblatio est Domini odor suavissimus victimae €Dei tolles quoque arietem alterum €super cuius caput Aaron et filii eius ponent manus quem cum immolaveris sumes de sanguine ipsius €et pones super extremum dextrae auriculae Aaron et €filiorum eius €et super pollices manus eorum et pedis dextri €fundesque sanguinem super altare per circuitum cumque tuleris de sanguine qui est super altare et de oleo unctionis €asperges Aaron et vestes eius filios et vestimenta eorum €consecratisque et ipsis et vestibus tolles adipem de ariete et caudam €et arvinam quae operit vitalia ac reticulum iecoris €et duos renes atque adipem qui super eos est armumque dextrum €eo quod sit aries consecrationum tortam panis unius €crustulum conspersum oleo €laganum de canistro azymorum quod positum est in conspectu €Domini ponesque omnia super manus Aaron et filiorum eius €et sanctificabis eos elevans coram Domino suscipiesque universa de manibus eorum €et incendes super altare in holocaustum €odorem suavissimum in conspectu Domini quia oblatio eius est sumes quoque pectusculum de ariete quo initiatus est Aaron €sanctificabisque illud elatum coram €Domino €et cedet in partem tuam sanctificabis et pectusculum consecratum €et armum quem de ariete separasti quo initiatus est Aaron et filii eius €cedentque in partem Aaron et filiorum eius €iure perpetuo a filiis Israhel quia primitiva sunt et initia €de victimis eorum pacificis quae offerunt Domino vestem autem sanctam qua utitur Aaron habebunt filii €eius post eum €ut unguantur in ea et consecrentur manus eorum septem diebus utetur illa €qui pontifex pro eo fuerit constitutus de filiis eius €et qui ingredietur tabernaculum testimonii ut ministret in sanctuario arietem autem consecrationum tolles €et coques carnes eius in loco sancto quibus vescetur Aaron et filii eius €panes quoque qui sunt in canistro €in vestibulo tabernaculi testimonii comedent ut sit placabile sacrificium et sanctificentur offerentium manus €alienigena non vescetur ex eis quia sancti sunt quod si remanserit de carnibus consecratis €sive de panibus usque mane €conbures reliquias igni non comedentur quia sanctificata sunt omnia quae praecepi tibi facies super Aaron et filiis eius €septem diebus consecrabis manus eorum et vitulum pro peccato offeres per singulos dies ad expiandum €mundabisque altare cum immolaris expiationis hostiam €et ungues illud in sanctificationem septem diebus expiabis altare et sanctificabis €et erit sanctum sanctorum omnis qui tetigerit illud sanctificabitur hoc est quod facies in altari €agnos anniculos duos per singulos dies iugiter unum agnum mane et alterum vespere decimam partem similae conspersae oleo tunso €quod habeat mensuram quartam partem hin €et vinum ad libandum eiusdem mensurae in agno uno alterum vero agnum offeres ad vesperam €iuxta ritum matutinae oblationis et iuxta ea quae diximus €in odorem suavitatis sacrificium Domino €oblatione perpetua in generationes vestras €ad ostium tabernaculi testimonii coram Domino €ubi constituam ut loquar ad te ibique praecipiam filiis Israhel €et sanctificabitur altare in gloria mea sanctificabo et tabernaculum testimonii cum altari €et Aaron cum filiis eius ut sacerdotio fungantur mihi et habitabo in medio filiorum Israhel €eroque eis Deus et scient quia ego Dominus Deus eorum €qui eduxi eos de terra Aegypti €ut manerem inter illos ego Dominus Deus ipsorum  facies quoque altare in adolendum thymiama de lignis setthim habens cubitum longitudinis et alterum latitudinis €id est quadrangulum €et duos cubitos in altitudine €cornua ex ipso procedent vestiesque illud auro purissimo €tam craticulam eius quam parietes per circuitum et cornua €faciesque ei coronam aureolam per gyrum et duos anulos aureos sub corona per singula latera €ut mittantur in eos vectes et altare portetur ipsos quoque vectes facies de lignis setthim et inaurabis ponesque altare contra velum quod ante arcam pendet testimonii €coram propitiatorio quo tegitur testimonium ubi loquar tibi et adolebit incensum super eo Aaron suave fraglans mane €quando conponet lucernas incendet illud et quando conlocat eas ad vesperum €uret thymiama sempiternum coram Domino in generationes vestras non offeretis super eo thymiama conpositionis alterius €nec oblationem et victimam nec liba libabitis þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨ž˜Šet deprecabitur Aaron super cornua eius semel per annum €in sanguine quod oblatum est pro peccato €et placabit super eo in generationibus vestris €sanctum sanctorum erit Domino locutusque est Dominus ad Mosen dicens quando tuleris summam filiorum Israhel €iuxta numerum dabunt singuli pretium pro animabus suis Domino €et non erit plaga in eis cum fuerint recensiti hoc autem dabit omnis qui transit ad nomen €dimidium sicli iuxta mensuram templi €siclus viginti obolos habet €media pars sicli offeretur Domino qui habetur in numero a viginti annis et supra dabit pretium dives non addet ad medium sicli et pauper nihil minuet susceptamque pecuniam quae conlata est a filiis Israhel €trades in usus tabernaculi testimonii €ut sit monumentum eorum coram Domino €et propitietur animabus illorum locutusque est Dominus ad Mosen dicens facies et labium aeneum cum basi sua ad lavandum €ponesque illud inter tabernaculum testimonii et altare €et missa aqua lavabunt in eo Aaron et filii eius manus suas ac pedes quando ingressuri sunt tabernaculum testimonii €et quando accessuri ad altare €ut offerant in eo thymiama Domino ne forte moriantur €legitimum sempiternum erit ipsi et semini eius per successiones locutusque est Dominus ad Mosen dicens €sume tibi aromata prima €et zmyrnae electae €quingentos siclos €et cinnamomi medium id est ducentos quinquaginta €calami similiter ducentos quinquaginta cassiae autem quingentos siclos in pondere sanctuarii €olei de olivetis mensuram hin faciesque unctionis oleum sanctum €unguentum conpositum opere unguentarii et ungues ex eo tabernaculum testimonii et arcam testamenti mensamque cum vasis suis €candelabrum et utensilia eius €altaria thymiamatis et holocausti €et universam supellectilem quae ad cultum eorum pertinent sanctificabisque omnia et erunt sancta sanctorum €qui tetigerit ea sanctificabitur Aaron et filios eius ungues €sanctificabisque eos ut sacerdotio fungantur mihi filiis quoque Israhel dices €hoc oleum unctionis sanctum erit mihi in generationes vestras caro hominis non unguetur ex eo €et iuxta conpositionem eius non facietis aliud €quia sanctificatum est et sanctum erit vobis homo quicumque tale conposuerit et dederit ex eo alieno €exterminabitur de populo suo dixitque Dominus ad Mosen €sume tibi aromata stacten et onycha €galbanen boni odoris et tus lucidissimum €aequalis ponderis erunt omnia faciesque thymiama conpositum opere unguentarii €mixtum diligenter et purum et sanctificatione dignissimum cumque in tenuissimum pulverem universa contuderis €pones ex eo coram testimonio tabernaculi €in quo loco apparebo tibi €sanctum sanctorum erit vobis thymiama talem conpositionem non facietis in usus vestros €quia sanctum est Domino homo quicumque fecerit simile ut odore illius perfruatur €peribit de populis suis  locutusque est Dominus ad Mosen dicens ecce vocavi ex nomine Beselehel filium Uri filii Hur de tribu Iuda et implevi eum spiritu Dei €sapientia intellegentia et scientia in omni opere ad excogitandum fabre quicquid fieri potest €ex auro et argento et aere marmore et gemmis et diversitate lignorum dedique ei socium Hooliab filium Achisamech de tribu Dan €et in corde omnis eruditi posui sapientiam €ut faciant cuncta quae praecepi tibi tabernaculum foederis et arcam testimonii €et propitiatorium quod super eam est €et cuncta vasa tabernaculi mensamque et vasa eius €candelabrum purissimum cum vasis suis €et altaria thymiamatis et holocausti €et omnia vasa eorum €labium cum basi sua vestes sanctas in ministerio Aaron sacerdoti et filiis eius €ut fungantur officio suo in sacris oleum unctionis et thymiama aromatum in sanctuario €omnia quae praecepi tibi facient et locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel et dices ad eos €videte ut sabbatum meum custodiatis €quia signum est inter me et vos in generationibus vestris €ut sciatis quia ego Dominus qui sanctifico vos custodite sabbatum sanctum est enim vobis €qui polluerit illud morte morietur €qui fecerit in eo opus peribit anima illius de medio populi sui sex diebus facietis opus €in die septimo sabbatum est requies sancta Domino €omnis qui fecerit opus in hac die morietur custodiant filii Israhel sabbatum €et celebrent illud in generationibus suis €pactum est sempiternum inter me et filios Israhel €signumque perpetuum €sex enim diebus fecit Dominus caelum et terram €et in septimo ab opere cessavit dedit quoque Mosi conpletis huiuscemodi €sermonibus in monte Sinai €duas tabulas testimonii lapideas scriptas digito Dei  videns autem populus €quod moram faceret descendendi de monte Moses €congregatus adversus Aaron ait €surge fac nobis deos qui nos praecedant €Mosi enim huic viro qui nos eduxit de terra Aegypti €ignoramus quid acciderit dixitque ad eos Aaron €tollite inaures aureas €de uxorum filiorumque et filiarum vestrarum auribus €et adferte ad me fecit populus quae iusserat deferens inaures ad Aaron quas cum ille accepisset formavit opere fusorio €et fecit ex eis vitulum conflatilem €dixeruntque hii sunt dii tui Israhel qui te eduxerunt de terra Aegypti quod cum vidisset Aaron aedificavit altare coram eo €et praeconis voce clamavit dicens cras sollemnitas Domini est surgentesque mane obtulerunt holocausta et hostias pacificas €et sedit populus comedere ac bibere €et surrexerunt ludere locutus est autem Dominus ad Mosen €vade descende peccavit populus tuus quem eduxisti de terra Aegypti recesserunt cito de via quam ostendisti eis €feceruntque sibi vitulum conflatilem et adoraverunt €atque immolantes ei hostias dixerunt €isti sunt dii tui Israhel qui te eduxerunt de terra Aegypti rursumque ait Dominus ad Mosen €cerno quod populus iste durae cervicis sit dimitte me ut irascatur furor meus contra eos et deleam eos €faciamque te in gentem magnam Moses autem orabat Dominum Deum suum dicens €cur Domine irascitur furor tuus contra populum tuum €quem eduxisti de terra Aegypti €in fortitudine magna et in manu robusta ne quaeso dicant Aegyptii €callide eduxit eos ut interficeret in montibus et deleret e terra €quiescat ira tua et esto placabilis super nequitia populi tui recordare Abraham Isaac et Israhel servorum tuorum €quibus iurasti per temet ipsum dicens €multiplicabo semen vestrum sicut stellas caeli €et universam terram hanc de qua locutus sum dabo semini vestro €et possidebitis eam semper placatusque est Dominus ne faceret malum €quod locutus fuerat adversus populum suum et reversus est Moses de monte €portans duas tabulas testimonii manu €scriptas ex utraque parte et factas opere Dei €scriptura quoque Dei erat sculpta in tabulis audiens autem Iosue tumultum populi vociferantis dixit ad Mosen €ululatus pugnae auditur in castris qui respondit non est clamor adhortantium ad pugnam €neque vociferatio conpellentium ad fugam €sed vocem cantantium ego audio cumque adpropinquasset ad castra vidit vitulum et choros €iratusque valde proiecit de manu tabulas €et confregit eas ad radices montis arripiensque vitulum quem fecerant €conbusit et contrivit usque ad pulverem €quem sparsit in aqua et dedit ex eo potum filiis €Israhel dixitque ad Aaron quid tibi fecit hic populus €ut induceres super eum peccatum maximum cui ille respondit ne indignetur dominus meus €tu enim nosti populum istum quod pronus sit ad malum dixerunt mihi fac nobis deos qui praecedant nos €huic enim Mosi qui nos eduxit de terra Aegypti €nescimus quid acciderit quibus ego dixi quis vestrum habet aurum €tulerunt et dederunt mihi et proieci illud in ignem €egressusque est hic vitulus videns ergo Moses populum quod esset nudatus €spoliaverat enim eum Aaron propter ignominiam sordis €et inter hostes nudum constituerat et stans in porta castrorum ait si quis est Domini iungatur mihi €congregatique sunt ad eum omnes filii Levi quibus ait haec dicit Dominus Deus Israhel €ponat vir gladium super femur suum €ite et redite de porta usque ad portam per medium castrorum €et occidat unusquisque fratrem et amicum et proximum suum fecerunt filii Levi iuxta sermonem Mosi €cecideruntque in die illo quasi tria milia €hominum et ait Moses consecrastis manus vestras hodie Domino þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨ ˜‚unusquisque in filio et fratre suo ut detur vobis benedictio facto autem die altero €locutus est Moses ad populum peccastis peccatum maximum €ascendam ad Dominum €si quo modo eum quivero deprecari pro scelere vestro reversusque ad Dominum ait €obsecro peccavit populus iste peccatum magnum €feceruntque sibi deos aureos €aut dimitte eis hanc noxam aut si non facis dele me de libro tuo quem scripsisti cui respondit Dominus €qui peccaverit mihi delebo eum de libro meo tu autem vade et duc populum istum quo locutus sum tibi €angelus meus praecedet te €ego autem in die ultionis visitabo et hoc peccatum eorum percussit ergo Dominus populum €pro reatu vituli quem fecit Aaron  locutusque est Dominus ad Mosen €vade ascende de loco isto €tu et populus tuus quem eduxisti de terra Aegypti €in terram quam iuravi Abraham Isaac et Iacob dicens €semini tuo dabo eam et mittam praecursorem tui angelum €ut eiciam Chananeum et Amorreum et Hettheum et Ferezeum et Eveum et €Iebuseum et intres in terram fluentem lacte et melle €non enim ascendam tecum quia populus durae cervicis est €ne forte disperdam te in via audiens populus sermonem hunc pessimum luxit €et nullus ex more indutus est cultu suo dixitque Dominus ad Mosen €loquere filiis Israhel populus durae cervicis es €semel ascendam in medio tui et delebo te €iam nunc depone ornatum tuum €ut sciam quid faciam tibi deposuerunt ergo filii Israhel ornatum suum a monte Horeb Moses quoque tollens tabernaculum tetendit extra castra procul €vocavitque nomen eius tabernaculum foederis €et omnis populus qui habebat aliquam quaestionem €egrediebatur ad tabernaculum foederis extra castra cumque egrederetur Moses ad tabernaculum surgebat universa plebs €et stabat unusquisque in ostio papilionis sui €aspiciebantque tergum Mosi donec ingrederetur tentorium ingresso autem illo tabernaculum foederis €descendebat columna nubis et stabat ad ostium €loquebaturque cum Mosi cernentibus universis quod columna nubis staret ad ostium tabernaculi €stabantque ipsi et adorabant per fores tabernaculorum suorum loquebatur autem Dominus ad Mosen facie ad faciem €sicut loqui solet homo ad amicum suum €cumque ille reverteretur in castra €minister eius Iosue filius Nun puer non recedebat de tabernaculo dixit autem Moses ad Dominum €praecipis ut educam populum istum €et non indicas mihi quem missurus es mecum €praesertim cum dixeris novi te ex nomine €et invenisti gratiam coram me si ergo inveni gratiam in conspectu tuo €ostende mihi viam tuam €ut sciam te et inveniam gratiam ante oculos tuos €respice populum tuum gentem hanc dixitque Dominus facies mea praecedet te et requiem dabo tibi et ait Moses si non tu ipse praecedes €ne educas nos de loco isto in quo enim scire poterimus ego et populus tuus €invenisse nos gratiam in conspectu tuo €nisi ambulaveris nobiscum €ut glorificemur ab omnibus populis qui habitant super terram dixit autem Dominus ad Mosen €et verbum istud quod locutus es faciam €invenisti enim gratiam coram me et te ipsum novi ex nomine qui ait ostende mihi gloriam tuam respondit ego ostendam omne bonum tibi €et vocabo in nomine Domini coram te €et miserebor cui voluero €et clemens ero in quem mihi placuerit rursumque ait non poteris videre faciem meam €non enim videbit me homo et vivet et iterum ecce inquit est locus apud me €stabis super petram cumque transibit gloria mea ponam te in foramine petrae €et protegam dextera mea donec transeam tollamque manum meam et videbis posteriora mea €faciem autem meam videre non poteris  ac deinceps praecide ait tibi duas tabulas lapideas instar priorum €et scribam super eas verba quae habuerunt tabulae quas fregisti esto paratus mane ut ascendas statim in montem Sinai €stabisque mecum super verticem montis nullus ascendat tecum €nec videatur quispiam per totum montem €boves quoque et oves non pascantur e contra excidit ergo duas tabulas lapideas quales ante fuerant €et de nocte consurgens ascendit in montem Sinai €sicut ei praeceperat Dominus €portans secum tabulas cumque descendisset Dominus per nubem €stetit Moses cum eo invocans nomen Domini quo transeunte coram eo ait €Dominator Domine Deus misericors et clemens €patiens et multae miserationis ac verus qui custodis misericordiam in milia €qui aufers iniquitatem et scelera atque peccata €nullusque apud te per se innocens est €qui reddis iniquitatem patrum in €filiis ac nepotibus €in tertiam et quartam progeniem festinusque Moses curvatus est pronus in terram €et adorans ait €si inveni gratiam in conspectu tuo Domine €obsecro ut gradiaris nobiscum €populus enim durae cervicis est €et auferas iniquitates nostras atque peccata nosque possideas respondit Dominus ego inibo pactum €videntibus cunctis signa faciam €quae numquam sunt visa super terram nec in ullis €gentibus €ut cernat populus in cuius es medio €opus Domini terribile quod facturus sum observa cuncta quae hodie mando tibi €ego ipse eiciam ante faciem tuam €Amorreum et Chananeum et Hettheum €Ferezeum quoque et Eveum et Iebuseum cave ne umquam cum habitatoribus terrae illius iungas amicitias €quae tibi sint in ruinam sed aras eorum destrue confringe statuas lucosque succide noli adorare deum alienum €Dominus Zelotes nomen eius Deus est aemulator ne ineas pactum cum hominibus illarum regionum €ne cum fornicati fuerint cum diis suis €et adoraverint simulacra eorum €vocet te quispiam ut comedas de immolatis nec uxorem de filiabus eorum accipies filiis tuis €ne postquam ipsae fuerint fornicatae €fornicari faciant et filios tuos in deos suos deos conflatiles non facies tibi sollemnitatem azymorum custodies €septem diebus vesceris azymis €sicut praecepi tibi in tempore mensis novorum €mense enim verni temporis egressus es de Aegypto omne quod aperit vulvam generis masculini meum erit €de cunctis animantibus tam de bubus quam de ovibus meum erit primogenitum asini redimes ove €sin autem nec pretium pro eo dederis occidetur €primogenitum filiorum tuorum redimes €nec apparebis in conspectu meo vacuus sex diebus operaberis €die septimo cessabis arare et metere sollemnitatem ebdomadarum facies tibi €in primitiis frugum messis tuae triticeae €et sollemnitatem quando redeunte anni tempore cuncta conduntur tribus temporibus anni apparebit omne masculinum tuum €in conspectu omnipotentis Domini Dei Israhel cum enim tulero gentes a facie tua et dilatavero terminos tuos €nullus insidiabitur terrae tuae €ascendente te et apparente in conspectu Domini €Dei tui ter in anno non immolabis super fermento sanguinem hostiae meae €neque residebit mane de victima sollemnitatis phase primitias frugum terrae tuae offeres in domum Domini Dei tui €non coques hedum in lacte matris suae dixitque Dominus ad Mosen €scribe tibi verba haec quibus et tecum et cum Israhel pepigi foedus fecit ergo ibi cum Domino quadraginta dies et quadraginta €noctes €panem non comedit et aquam non bibit €et scripsit in tabulis verba foederis decem cumque descenderet Moses de monte Sinai €tenebat duas tabulas testimonii €et ignorabat quod cornuta esset facies sua ex consortio sermonis Dei videntes autem Aaron et filii Israhel cornutam Mosi faciem €timuerunt prope accedere vocatique ab eo reversi sunt €tam Aaron quam principes synagogae €et postquam locutus est venerunt ad eum etiam omnes filii Israhel €quibus praecepit cuncta quae audierat a Domino in monte Sinai impletisque sermonibus posuit velamen super faciem suam quod ingressus ad Dominum et loquens cum eo auferebat donec exiret €et tunc loquebatur ad filios Israhel omnia quae sibi fuerant imperata qui videbant faciem egredientis Mosi esse cornutam €sed operiebat rursus ille faciem suam €si quando loquebatur ad eos  igitur congregata omni turba filiorum Israhel dixit ad eos €haec sunt quae iussit Dominus fieri sex diebus facietis opus €septimus dies erit vobis sanctus sabbatum et requies Domini €qui fecerit opus in eo occidetur non succendetis ignem in omnibus habitaculis vestris per diem sabbati et ait Moses ad omnem catervam filiorum Israhel €iste est sermo quem praecepit Dominus dicens separate apud vos primitias Domino €omnis voluntarius et proni animi offerat €eas Domino þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨£•„aurum et argentum et aes hyacinthum purpuram coccumque bis tinctum et byssum €pilos caprarum et pelles arietum rubricatas et ianthinas ligna setthim et oleum ad luminaria concinnanda €et ut conficiatur unguentum et thymiama suavissimum lapides onychinos et gemmas ad ornatum superumeralis et €rationalis quisquis vestrum est sapiens €veniat et faciat quod Dominus imperavit tabernaculum scilicet et tectum eius atque operimentum €anulos et tabulata cum vectibus €paxillos et bases arcam et vectes €propitiatorium et velum quod ante illud oppanditur mensam cum vectibus et vasis et propositionis panibus candelabrum ad luminaria sustentanda €vasa illius et lucernas et oleum ad nutrimenta ignium altare thymiamatis et vectes €oleum unctionis et thymiama ex aromatibus €tentorium ad ostium tabernaculi altare holocausti et craticulam eius aeneam €cum vectibus et vasis suis €labrum et basim eius cortinas atrii cum columnis et basibus €tentorium in foribus vestibuli paxillos tabernaculi et atrii cum funiculis suis vestimenta quorum usus est in ministerio sanctuarii €vestes Aaron pontificis ac filiorum eius ut sacerdotio fungantur mihi egressaque omnis multitudo filiorum Israhel de conspectu Mosi obtulit mente promptissima atque devota primitias Domino €ad faciendum opus tabernaculi testimonii €quicquid in cultum et ad vestes sanctas necessarium erat viri cum mulieribus praebuerunt €armillas et inaures anulos et dextralia €omne vas aureum in donaria Domini separatum est si quis habuit hyacinthum purpuram coccumque €bis tinctum €byssum et pilos caprarum €pelles arietum rubricatas et ianthinas argenti et aeris metalla €obtulerunt Domino €lignaque setthim in varios usus sed et mulieres doctae dederunt quae neverant €hyacinthum purpuram et vermiculum ac byssum et pilos caprarum sponte propria cuncta tribuentes principes vero obtulerunt lapides onychinos et gemmas €ad superumerale et rationale aromataque et oleum ad luminaria concinnanda €et ad praeparandum unguentum €ac thymiama odoris suavissimi conponendum omnes viri et mulieres mente devota obtulerunt donaria €ut fierent opera quae iusserat Dominus per manum Mosi €cuncti filii Israhel voluntaria Domino dedicaverunt dixitque Moses ad filios Israhel €ecce vocavit Dominus ex nomine Beselehel filium Uri filii Hur de tribu €Iuda implevitque eum spiritu Dei sapientiae et €intellegentiae et scientiae €omni doctrina ad excogitandum et faciendum opus in auro et €argento et aere sculpendisque lapidibus et opere carpentario €quicquid fabre adinveniri potest dedit in corde eius €Hooliab quoque filium Achisamech de tribu Dan ambos erudivit sapientia €ut faciant opera abietarii polymitarii ac plumarii €de hyacintho et purpura coccoque bis tincto et bysso €et texant omnia ac nova quaeque repperiant  fecit ergo Beselehel et Hooliab et omnis vir sapiens €quibus dedit Dominus sapientiam et intellectum €ut scirent fabre operari quae in usus sanctuarii necessaria sunt €et quae praecepit Dominus cumque vocasset eos Moses €et omnem eruditum virum cui dederat Deus sapientiam €et qui sponte sua obtulerant se ad faciendum €opus tradidit eis universa donaria filiorum Israhel €qui cum instarent operi €cotidie mane vota populus offerebat unde artifices venire conpulsi dixerunt Mosi €plus offert populus quam necessarium est iussit ergo Moses praeconis voce cantari €nec vir nec mulier quicquam ultra offerat in opere sanctuarii €sicque cessatum est a muneribus offerendis eo quod oblata sufficerent et superabundarent feceruntque omnes corde sapientes €ad explendum opus tabernaculi cortinas decem €de bysso retorta et hyacintho et purpura coccoque bis tincto €opere vario et arte polymita quarum una habebat in longitudine viginti octo cubitos €et in latitudine quattuor €una mensura erat omnium cortinarum coniunxitque cortinas quinque alteram alteri €et alias quinque sibi invicem copulavit fecit et ansas hyacinthinas in ora cortinae unius ex utroque latere €et in ora cortinae alterius similiter ut contra se invicem venirent ansae et mutuo iungerentur unde et quinquaginta fudit circulos aureos €qui morderent cortinarum ansas et fieret unum tabernaculum fecit et saga undecim de pilis caprarum €ad operiendum tectum tabernaculi unum sagum habebat in longitudine cubitos triginta €et in latitudine cubitos quattuor €unius mensurae erant omnia saga quorum quinque iunxit seorsum €et sex alia separatim fecitque ansas quinquaginta in ora sagi unius €et quinquaginta in ora sagi alterius €ut sibi invicem iungerentur et fibulas aeneas quinquaginta quibus necteretur tectum €et unum pallium ex omnibus sagis fieret fecit et opertorium tabernaculi de pellibus arietum rubricatis €aliudque desuper velamentum de pellibus ianthinis fecit et tabulas tabernaculi de lignis setthim stantes decem cubitorum erat longitudo tabulae unius €et unum ac semis cubitum latitudo retinebat binae incastraturae erant per singulas tabulas €ut altera alteri iungeretur €sic fecit in omnibus tabulis tabernaculi e quibus viginti ad plagam meridianam erant contra austrum cum quadraginta basibus argenteis €duae bases sub una tabula ponebantur €ex utraque angulorum parte €ubi incastraturae laterum in angulis terminantur ad plagam quoque tabernaculi quae respicit ad aquilonem €fecit viginti tabulas cum quadraginta argenteis basibus €duas bases per singulas tabulas contra occidentem vero €id est ad eam partem tabernaculi quae mare respicit €fecit sex tabulas et duas alias per singulos angulos tabernaculi retro quae iunctae erant deorsum usque sursum €et in unam conpagem pariter ferebantur €ita fecit ex utraque parte per angulos ut octo essent simul tabulae et haberent bases argenteas sedecim €binas scilicet bases sub singulis tabulis fecit et vectes de lignis setthim quinque €ad continendas tabulas unius lateris tabernaculi et quinque alios ad alterius lateris tabulas coaptandas €et extra hos quinque alios vectes €ad occidentalem plagam tabernaculi contra mare fecit quoque vectem alium €qui per medias tabulas ab angulo usque ad angulum perveniret ipsa autem tabulata deauravit €et circulos eorum fecit aureos €per quos vectes induci possint €quos et ipsos aureis lamminis operuit fecit et velum de hyacintho purpura vermiculo ac €bysso retorta €opere polymitario varium atque distinctum et quattuor columnas de lignis setthim €quas cum capitibus deauravit fusis basibus earum argenteis fecit et tentorium in introitu tabernaculi €ex hyacintho purpura vermiculo byssoque retorta opere €plumarii et columnas quinque cum capitibus suis quas operuit auro €basesque earum fudit aeneas  fecit autem Beselehel et arcam de lignis setthim €habentem duos semis cubitos in longitudinem €et cubitum ac semissem in latitudinem €altitudo quoque uno cubito fuit et dimidio €vestivitque eam auro purissimo intus ac foris et fecit illi coronam auream per gyrum conflans quattuor anulos aureos per quattuor angulos eius €duos anulos in latere uno et duos in altero vectes quoque fecit de lignis setthim quos vestivit auro et quos misit in anulos €qui erant in lateribus arcae ad portandum eam fecit et propitiatorium €id est oraculum de auro mundissimo €duorum cubitorum et dimidio €in longitudine €et cubito ac semisse in latitudine duos etiam cherubin ex auro ductili €quos posuit ex utraque parte propitiatorii cherub unum in summitate huius €partis €et cherub alterum in summitate partis alterius €duos cherubin in singulis summitatibus propitiatorii extendentes alas et tegentes propitiatorium €seque mutuo et illud respectantes fecit et mensam de lignis setthim €in longitudine duorum cubitorum et in latitudine unius cubiti €quae habebat in altitudine cubitum ac semissem circumdeditque eam auro mundissimo €et fecit illi labium aureum per gyrum ipsique labio coronam interrasilem €quattuor digitorum €et super eandem alteram coronam auream fudit et quattuor circulos aureos €quos posuit in quattuor angulis €per singulos pedes mensae contra coronam €misitque in eos vectes ut possit mensa portari ipsos quoque vectes fecit de lignis setthim et circumdedit eos auro et vasa ad diversos usus mensae þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨¥˜‚acetabula fialas cyatos et turibula ex auro puro €in quibus offerenda sunt liba fecit et candelabrum ductile de auro mundissimo €de cuius vecte calami scyphi spherulae ac lilia procedebant sex in utroque latere €tres calami ex parte una et tres ex altera tres scyphi in nucis modum per calamos singulos €spherulaeque simul et lilia €et tres scyphi instar nucis in calamo altero spherulaeque simul et lilia €aequum erat opus sex calamorum €qui procedebant de stipite candelabri in ipso autem vecte erant quattuor scyphi in nucis modum €spherulaeque per singulos et lilia et spherae sub duobus calamis per loca tria €qui simul sex fiunt calami procedentes de vecte uno et spherae igitur et calami ex ipso erant €universa ductilia de auro purissimo fecit et lucernas septem cum emunctoriis suis €et vasa ubi quae emuncta sunt extinguuntur de auro mundissimo talentum auri adpendebat candelabrum cum omnibus vasis suis fecit et altare thymiamatis de lignis setthim €habens per quadrum singulos cubitos €et in altitudine duos €e cuius angulis procedebant cornua vestivitque illud auro purissimo €cum craticula ac parietibus et cornibus fecitque ei coronam aureolam per gyrum €et duos anulos aureos sub corona per singula latera €ut mittantur in eos vectes et possit altare portari ipsos autem vectes fecit de lignis setthim et operuit lamminis aureis conposuit et oleum ad sanctificationis unguentum €et thymiama de aromatibus mundissimis opere pigmentarii  fecit et altare holocausti de lignis setthim €quinque cubitorum per quadrum et trium in altitudine cuius cornua de angulis procedebant €operuitque illud aeneis lamminis et in usus eius paravit ex aere vasa diversa €lebetas forcipes fuscinulas uncinos et ignium receptacula craticulamque eius in modum retis fecit aeneam €et subter eam in altaris medio arulam fusis quattuor anulis €per totidem retiaculi summitates €ad inmittendos vectes ad portandum quos et ipsos fecit de lignis setthim et operuit lamminis aeneis induxitque in circulos qui in altaris lateribus eminebant €ipsum autem altare non erat solidum €sed cavum ex tabulis et intus vacuum fecit et labrum aeneum cum base sua €de speculis mulierum quae excubabant in ostio €tabernaculi et atrium in cuius australi plaga erant tentoria de bysso €retorta cubitorum centum columnae aeneae viginti cum basibus suis €capita columnarum et tota operis celatura argentea aeque ad septentrionalis €plagam €tentoria columnae basesque et capita columnarum €eiusdem et mensurae et operis ac metalli erant in ea vero plaga quae occidentem respicit €fuere tentoria cubitorum quinquaginta €columnae decem cum basibus suis aeneae €et capita columnarum celata argentea porro contra orientem quinquaginta cubitorum paravit tentoria e quibus quindecim cubitos columnarum trium cum basibus suis €unum tenebat latus et in parte altera €quia utraque introitum tabernaculi facit €quindecim aeque cubitorum erant tentoria €columnae tres et bases totidem cuncta atrii tentoria byssus torta texuerat bases columnarum fuere aeneae €capita autem earum cum celaturis suis argentea €sed et ipsas columnas atrii vestivit argento et in introitu eius opere plumario fecit tentorium €ex hyacintho purpura vermiculo ac bysso retorta €quod habebat viginti cubitos in longitudine €altitudo vero quinque cubitorum erat €iuxta mensuram quam cuncta atrii habebant tentoria columnae autem ingressus fuere €quattuor €cum basibus aeneis €capitaque earum et celaturae argenteae paxillos quoque tabernaculi et atrii per gyrum fecit aeneos haec sunt instrumenta tabernaculi testimonii €quae numerata sunt iuxta praeceptum Mosi €in caerimonias Levitarum €per manum Ithamar filii Aaron sacerdotis quas Beselehel filius Uri filii Hur de tribu Iuda €Domino per Mosen iubente conpleverat iuncto sibi socio Hooliab filio Achisamech de tribu Dan €qui et ipse artifex lignorum egregius fuit €et polymitarius atque plumarius €ex hyacintho purpura vermiculo et bysso omne aurum quod expensum est in opere sanctuarii €et quod oblatum in donariis €viginti novem talentorum fuit €et septingentorum triginta siclorum ad mensuram sanctuarii oblatum est autem ab his qui transierant ad numerum €a viginti annis et supra €de sescentis tribus milibus et quingentis quinquaginta armatorum fuerunt praeterea centum talenta argenti €e quibus conflatae sunt bases sanctuarii €et introitus ubi velum pendet centum bases factae sunt de talentis centum €singulis talentis per bases singulas supputatis de mille autem septingentis et septuaginta quinque fecit capita €columnarum €quas et ipsas vestivit argento aeris quoque oblata sunt talenta septuaginta duo milia €et quadringenti supra sicli ex quibus fusae sunt bases in introitu tabernaculi testimonii €et altare aeneum cum craticula sua €omniaque vasa quae ad usum eius pertinent et bases atrii tam in circuitu quam in ingressu eius €et paxilli tabernaculi atque atrii per gyrum  de hyacintho vero et purpura vermiculo ac bysso €fecit vestes quibus indueretur Aaron quando ministrabat in sanctis €sicut praecepit Dominus Mosi fecit igitur superumerale €de auro hyacintho et purpura coccoque bis tincto et bysso retorta opere polymitario €inciditque bratteas aureas et extenuavit in fila €ut possint torqueri cum priorum colorum €subtemine duasque oras sibi invicem copulatas €in utroque latere summitatum et balteum ex hisdem coloribus €sicut praeceperat Dominus Mosi paravit et duos lapides onychinos adstrictos et inclusos auro €et sculptos arte gemmaria nominibus filiorum Israhel posuitque eos in lateribus superumeralis €in monumentum filiorum Israhel €sicut praeceperat Dominus Mosi fecit et rationale opere polymito iuxta opus superumeralis €ex auro hyacintho purpura coccoque bis tincto et bysso retorta quadrangulum duplex mensurae palmi et posuit in eo gemmarum ordines quattuor €in primo versu erat sardius topazius zmaragdus in secundo carbunculus sapphyrus iaspis in tertio ligyrius achates amethistus in quarto chrysolitus onychinus berillus €circumdati et inclusi auro per ordines suos ipsique lapides duodecim sculpti erant nominibus duodecim €tribuum Israhel €singuli per nomina singulorum fecerunt in rationali et catenulas sibi invicem coherentes de auro €purissimo et duos uncinos totidemque anulos aureos €porro anulos posuerunt in utroque latere rationalis e quibus penderent duae catenae aureae quas inseruerunt uncinis €qui in superumeralis angulis eminebant haec et ante et retro ita conveniebant sibi €ut superumerale et rationale mutuo necterentur stricta ad balteum et anulis fortius copulata €quos iungebat vitta hyacinthina €ne laxe fluerent et a se invicem moverentur €sicut praecepit Dominus Mosi fecerunt quoque tunicam superumeralis totam hyacinthinam et capitium in superiori parte contra medium €oramque per gyrum capitii textilem deorsum autem ad pedes mala punica €ex hyacintho purpura vermiculo ac bysso retorta et tintinabula de auro mundissimo €quae posuerunt inter mala granata €in extrema parte tunicae per gyrum tintinabulum aureum et malum punicum €quibus ornatus incedebat pontifex quando ministerio fungebatur €sicut praecepit Dominus Mosi fecerunt et tunicas byssinas opere textili Aaron et filiis eius et mitras cum coronulis suis ex bysso feminalia quoque linea byssina cingulum vero de bysso retorta hyacintho purpura ac vermiculo €distinctum arte plumaria €sicut praecepit Dominus Mosi fecerunt et lamminam sacrae venerationis de auro purissimo €scripseruntque in ea opere gemmario Sanctum Domini et strinxerunt eam cum mitra vitta hyacinthina €sicut praecepit Dominus Mosi perfectum est igitur omne opus tabernaculi et tecti testimonii €feceruntque filii Israhel cuncta quae praeceperat Dominus €Mosi et obtulerunt tabernaculum et tectum et universam supellectilem €anulos tabulas vectes columnas ac bases opertorium de pellibus arietum rubricatis €et aliud operimentum de ianthinis pellibus velum arcam vectes propitiatorium mensam cum vasis et propositionis panibus candelabrum lucernas et utensilia eorum cum oleo altare aureum et unguentum thymiama ex aromatibus et tentorium in introitu tabernaculi þï€Öõìçáôåÿï°°²ÿï‚Åøïäÿ¨§˜§altare aeneum retiaculum vectes et vasa eius omnia €labrum cum basi sua €tentoria atrii et columnas cum basibus suis tentorium in introitu atrii funiculosque illius et paxillos €nihil ex vasis defuit €quae in ministerium tabernaculi et in tectum foederis iussa sunt fieri vestes quoque quibus sacerdotes utuntur in sanctuario €Aaron scilicet et filii eius obtulerunt filii Israhel sicut praeceperat Dominus quae postquam Moses cuncta vidit expleta €benedixit eis  locutusque est Dominus ad Mosen dicens mense primo die prima mensis €eriges tabernaculum testimonii et pones in eo arcam €dimittesque ante illam velum et inlata mensa pones super eam quae rite praecepta €sunt €candelabrum stabit cum lucernis suis et altare aureum in quo adoletur incensum coram arca €testimonii €tentorium in introitu tabernaculi pones et ante illud altare holocausti labrum inter altare et tabernaculum quod implebis aqua circumdabisque atrium tentoriis et ingressum eius et adsumpto unctionis oleo €ungues tabernaculum cum vasis suis ut sanctificentur altare holocausti et omnia vasa eius labrum cum basi sua €omnia unctionis oleo consecrabis ut sint sancta sanctorum adplicabisque Aaron et filios eius ad fores tabernaculi testimonii €et lotos aqua indues sanctis vestibus ut ministrent mihi €et unctio eorum in sacerdotium proficiat sempiternum fecitque Moses omnia quae praeceperat Dominus igitur mense primo anni secundi in prima die mensis conlocatum €est tabernaculum erexitque illud Moses €et posuit tabulas ac bases et vectes statuitque columnas et expandit tectum super tabernaculum €inposito desuper operimento €sicut Dominus imperarat posuit et testimonium in arca €subditis infra vectibus et oraculum desuper cumque intulisset arcam in tabernaculum €adpendit ante eam velum ut expleret Domini iussionem posuit et mensam in tabernaculo testimonii €ad plagam septentrionalem extra velum ordinatis coram propositionis panibus €sicut praeceperat Dominus Mosi posuit et candelabrum in tabernaculum testimonii €e regione mensae in parte australi locatis per ordinem lucernis iuxta praeceptum Domini posuit et altare aureum sub tecto testimonii contra velum et adolevit super eo incensum aromatum €sicut iusserat Dominus posuit et tentorium in introitu tabernaculi et altare holocausti in vestibulo testimonii €offerens in eo holocaustum et sacrificia €ut Dominus imperarat labrum quoque statuit inter tabernaculum testimonii et altare €implens illud aqua laveruntque Moses et Aaron ac filii eius manus suas et pedes cum ingrederentur tectum foederis et accederent ad altare €sicut praeceperat Dominus erexit et atrium per gyrum tabernaculi et altaris €ducto in introitu eius tentorio €postquam cuncta perfecta sunt operuit nubes tabernaculum testimonii €et gloria Domini implevit illud nec poterat Moses ingredi tectum foederis €nube operiente omnia et maiestate Domini coruscante €quia cuncta nubes operuerat si quando nubes tabernaculum deserebat €proficiscebantur filii Israhel per turmas suas si pendebat desuper manebant in eodem loco nubes quippe Domini incubabat per diem tabernaculo €et ignis in nocte €videntibus populis Israhel per cunctas mansiones €suas àï‚Ìåöÿ¡vocavit autem Mosen €et locutus est ei Dominus de tabernaculo testimonii dicens loquere filiis Israhel et dices ad eos €homo qui obtulerit ex vobis hostiam Domino de pecoribus €id est de bubus et ovibus offerens victimas si holocaustum fuerit eius oblatio ac de armento €masculum inmaculatum offeret ad ostium tabernaculi testimonii €ad placandum sibi Dominum ponetque manus super caput hostiae €et acceptabilis erit atque in expiationem eius proficiens immolabitque vitulum coram Domino €et offerent filii Aaron sacerdotes sanguinem eius €fundentes super altaris circuitum €quod est ante ostium tabernaculi detractaque pelle hostiae artus in frusta concident et subicient in altari ignem strue lignorum ante conposita et membra quae caesa sunt desuper ordinantes €caput videlicet et cuncta quae adherent iecori intestinis et pedibus lotis aqua €adolebitque ea sacerdos super altare €in holocaustum et suavem odorem Domino quod si de pecoribus oblatio est €de ovibus sive de capris holocaustum €anniculum et absque macula offeret immolabitque ad latus altaris €quod respicit ad aquilonem coram Domino €sanguinem vero illius fundent super altare filii Aaron per circuitum dividentque membra caput et omnia quae adherent iecori €et inponent super ligna quibus subiciendus est ignis intestina vero et pedes lavabunt aqua €et oblata omnia adolebit sacerdos super altare €in holocaustum et odorem suavissimum Domino sin autem de avibus holocausti oblatio fuerit Domino €de turturibus et pullis columbae offeret eam sacerdos ad altare €et retorto ad collum capite ac rupto vulneris loco €decurrere faciet sanguinem super crepidinem altaris vesiculam vero gutturis et plumas proiciet propter €altare €ad orientalem plagam in loco in quo cineres effundi solent confringetque ascellas eius €et non secabit nec ferro dividet eam €et adolebit super altare lignis igne subposito €holocaustum est et oblatio suavissimi odoris Domino  anima cum obtulerit oblationem sacrificii Domino €simila erit eius oblatio fundetque super eam oleum et ponet tus ac deferet ad filios Aaron sacerdotes €quorum unus tollet pugillum plenum similae et olei ac totum tus €et ponet memoriale super altare in odorem suavissimum Domino quod autem reliquum fuerit de sacrificio erit Aaron et filiorum eius €sanctum sanctorum de oblationibus Domini cum autem obtuleris sacrificium coctum in clibano de simila €panes scilicet absque fermento conspersos oleo €et lagana azyma oleo lita si oblatio tua fuerit de sartagine €similae conspersae oleo et absque fermento divides eam minutatim et fundes supra oleum sin autem de craticula sacrificium €aeque simila oleo conspergetur quam offeres Domino tradens manibus €sacerdotis qui cum obtulerit eam tollet memoriale de sacrificio €et adolebit super altare in odorem suavitatis Domino quicquid autem reliquum est erit Aaron et filiorum eius €sanctum sanctorum de oblationibus Domini omnis oblatio quae offertur Domino absque fermento fiet €nec quicquam fermenti ac mellis adolebitur in sacrificio €Domini primitias tantum eorum offeretis et munera €super altare vero non ponentur in €odorem suavitatis quicquid obtuleris sacrificii sale condies €nec auferes sal foederis Dei tui de sacrificio tuo €in omni oblatione offeres sal sin autem obtuleris munus primarum frugum €tuarum Domino €de spicis adhuc virentibus €torres eas igni €et confringes in morem farris €et sic offeres primitias tuas Domino fundens supra oleum et tus inponens €quia oblatio Domini est de qua adolebit sacerdos in memoriam muneris €partem farris fracti et olei ac totum tus  quod si hostia pacificorum fuerit eius oblatio €et de bubus voluerit offerre marem sive feminam €inmaculata offeret coram Domino ponetque manum super caput victimae suae €quae immolabitur in introitu tabernaculi €fundentque filii Aaron sacerdotes sanguinem per circuitum €altaris et offerent de hostia pacificorum in oblationem Domini €adipem qui operit vitalia et quicquid pinguedinis intrinsecus est duos renes cum adipe quo teguntur ilia €et reticulum iecoris cum renunculis adolebuntque ea super altare in holocaustum lignis igne subposito €in oblationem suavissimi odoris Domino si vero de ovibus fuerit eius oblatio et pacificorum hostia €sive masculum sive feminam obtulerit inmaculata erunt si agnum obtulerit coram Domino ponet manum super caput victimae suae €quae immolabitur in vestibulo tabernaculi testimonii €fundentque filii Aaron sanguinem eius per altaris circuitum et offerent de pacificorum hostia sacrificium Domino €adipem et caudam totam cum renibus €et pinguedinem quae operit ventrem atque universa vitalia €et utrumque renunculum cum adipe qui est iuxta ilia €reticulumque iecoris cum renunculis et adolebit ea sacerdos super altare €in pabulum ignis et oblationis Domini si capra fuerit eius oblatio et obtulerit eam Domino ponet manum suam super caput eius €immolabitque eam in introitu tabernaculi testimonii þï€Öõìçáôåÿï°°³ÿï‚Ìåöÿ£˜ƒet fundent filii Aaron sanguinem eius per altaris €circuitum tollentque ex ea in pastum ignis dominici €adipem qui operit ventrem et qui tegit universa vitalia duos renunculos cum reticulo qui est super eos iuxta ilia €et arvinam iecoris cum renunculis adolebitque ea sacerdos super altare €in alimoniam ignis et suavissimi odoris €omnis adeps Domini erit iure perpetuo €in generationibus et cunctis habitaculis vestris €nec adipes nec sanguinem omnino €comedetis  locutusque est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel €anima cum peccaverit per ignorantiam €et de universis mandatis Domini quae praecepit ut non fierent quippiam €fecerit si sacerdos qui est unctus peccaverit €delinquere faciens populum €offeret pro peccato suo vitulum inmaculatum Domino et adducet illum ad ostium tabernaculi testimonii coram Domino €ponetque manum super caput eius et immolabit eum Domino hauriet quoque de sanguine vituli €inferens illud in tabernaculum testimonii cumque intinxerit digitum in sanguinem €asperget eo septies coram Domino contra velum €sanctuarii ponetque de eodem sanguine €super cornua altaris thymiamatis gratissimi Domino €quod est in tabernaculo testimonii €omnem autem reliquum sanguinem fundet in basim altaris €holocausti in introitu tabernaculi et adipem vituli auferet pro peccato €tam eum qui operit vitalia quam omnia quae intrinsecus sunt duos renunculos et reticulum quod est super eos iuxta ilia €et adipem iecoris cum renunculis sicut aufertur de vitulo hostiae pacificorum €et adolebit ea super altare holocausti pellem vero et omnes carnes cum capite et pedibus €et intestinis et fimo et reliquo corpore €efferet extra castra in locum mundum ubi cineres effundi solent €incendetque ea super lignorum struem €quae in loco effusorum cinerum cremabuntur quod si omnis turba Israhel ignoraverit €et per inperitiam fecerit quod contra mandatum Domini est et postea intellexerit peccatum suum €offeret vitulum pro peccato €adducetque eum ad ostium tabernaculi et ponent seniores populi manus super caput eius coram €Domino €immolatoque vitulo in conspectu Domini inferet sacerdos qui unctus est de sanguine eius in €tabernaculum testimonii tincto digito aspergens septies contra velum ponetque de eodem sanguine in cornibus altaris €quod est coram Domino in tabernaculo testimonii €reliquum autem sanguinem fundet iuxta basim altaris holocaustorum €quod est in ostio tabernaculi testimonii omnemque eius adipem tollet et adolebit super altare sic faciens et de hoc vitulo quomodo fecit et prius €et rogante pro eis sacerdote propitius erit Dominus ipsum autem vitulum efferet extra castra atque conburet €sicut et priorem vitulum €quia pro peccato est multitudinis si peccaverit princeps et fecerit unum e pluribus per ignorantiam €quod Domini lege prohibetur et postea intellexerit peccatum suum €offeret hostiam Domino hircum de capris inmaculatum ponetque manum suam super caput eius €cumque immolaverit eum in loco €ubi solet mactari holocaustum coram Domino €quia pro peccato est tinguet sacerdos digitum in sanguine hostiae pro €peccato €tangens cornua altaris holocausti €et reliquum fundens ad basim eius adipem vero adolebit supra sicut in victimis pacificorum fieri solet €rogabitque pro eo et pro peccato eius €ac dimittetur ei quod si peccaverit anima per ignorantiam de populo terrae €ut faciat quicquam ex his €quae Domini lege prohibentur atque delinquat et cognoverit peccatum suum €offeret capram inmaculatam ponetque manum super caput hostiae quae pro peccato est €et immolabit eam in loco holocausti tolletque sacerdos de sanguine in digito suo €et tangens cornua altaris holocausti €reliquum fundet ad basim eius omnem autem auferens adipem €sicut auferri solet de victimis pacificorum €adolebit super altare in odorem suavitatis Domino €rogabitque pro eo et dimittetur ei sin autem de pecoribus obtulerit victimam pro peccato €ovem scilicet inmaculatam ponet manum super caput eius €et immolabit eam in loco €ubi solent holocaustorum caedi hostiae sumetque sacerdos de sanguine eius digito suo €et tangens cornua altaris holocausti €reliquum fundet ad basim eius omnem quoque auferens adipem €sicut auferri solet adeps arietis qui immolatur pro pacificis €et cremabit super altare in incensum Domini €rogabitque pro eo et pro peccato eius et dimittetur illi  si peccaverit anima et audierit vocem iurantis testisque fuerit €quod aut ipse vidit aut conscius est €nisi indicaverit portabit iniquitatem suam anima quae tetigerit aliquid inmundum €sive quod occisum a bestia est aut per se mortuum €vel quodlibet aliud reptile €et oblita fuerit inmunditiae suae rea est et deliquit et si tetigerit quicquam de inmunditia hominis €iuxta omnem inpuritatem qua pollui solet €oblitaque cognoverit postea subiacebit delicto anima quae iuraverit et protulerit labiis suis €ut vel male quid faceret vel bene €et id ipsum iuramento et sermone firmaverit €oblitaque postea intellexerit delictum suum agat paenitentiam pro peccato et offerat agnam de gregibus sive capram €orabitque pro eo sacerdos et pro peccato eius sin autem non potuerit offerre pecus €offerat duos turtures vel duos pullos columbarum €Domino €unum pro peccato et alterum in holocaustum dabitque eos sacerdoti €qui primum offerens pro peccato €retorquebit caput eius ad pinnulas €ita ut collo hereat et non penitus abrumpatur et asperget de sanguine eius parietem altaris €quicquid autem reliquum fuerit €faciet destillare ad fundamentum eius quia pro peccato est alterum vero adolebit holocaustum ut fieri solet €rogabitque pro eo sacerdos et pro peccato eius et dimittetur ei quod si non quiverit manus eius offerre duos turtures vel €duos pullos columbae €offeret pro peccato similam partem €oephi decimam €non mittet in eam oleum nec turis aliquid inponet €quia pro peccato est tradetque eam sacerdoti qui plenum ex toto pugillum €hauriens €cremabit super altare in monumentum eius qui obtulit rogans pro illo et expians €reliquam vero partem ipse habebit in munere locutus est Dominus ad Mosen dicens anima si praevaricans caerimonias per errorem €in his quae Domino sunt sanctificata peccaverit €offeret pro delicto suo arietem inmaculatum de gregibus €qui emi potest duobus siclis iuxta pondus sanctuarii ipsumque quod intulit damni restituet €et quintam partem ponet supra tradens sacerdoti €qui rogabit pro eo offerens arietem et dimittetur ei anima si peccaverit per ignorantiam €feceritque unum ex his quae Domini lege prohibentur €et peccati rea intellexerit iniquitatem suam offeret arietem inmaculatum de gregibus sacerdoti €iuxta mensuram aestimationemque peccati €qui orabit pro eo quod nesciens fecerit et dimittetur €ei quia per errorem deliquit in Dominum  locutus est Dominus ad Mosen dicens anima quae peccaverit €et contempto Domino negaverit depositum proximo suo €quod fidei eius creditum fuerat €vel vi aliquid extorserit aut calumniam fecerit sive rem perditam invenerit €et infitians insuper peierarit €et quodlibet aliud ex pluribus fecerit €in quibus peccare solent homines convicta delicti reddet omnia €quae per fraudem voluit obtinere integra €et quintam insuper partem domino cui damnum intulerat pro peccato autem suo offeret arietem inmaculatum de grege €et dabit eum sacerdoti iuxta aestimationem mensuramque delicti qui rogabit pro eo coram Domino et dimittetur illi €pro singulis quae faciendo peccaverit locutus est Dominus ad Mosen dicens praecipe Aaron et filiis eius haec est lex holocausti €cremabitur in altari tota nocte usque mane ignis ex eodem altari erit vestietur sacerdos tunica et feminalibus lineis €tolletque cineres quos vorans ignis exusit €et ponens iuxta altare spoliabitur prioribus vestimentis €indutusque aliis efferet eos extra castra €et in loco mundissimo usque ad favillam consumi faciet ignis autem in altari semper ardebit €quem nutriet sacerdos subiciens ligna mane per singulos dies €et inposito holocausto desuper adolebit adipes pacificorum ignis est iste perpetuus qui numquam deficiet in altari haec est lex sacrificii et libamentorum quae offerent filii Aaron €coram Domino et coram altari þï€Öõìçáôåÿï°°³ÿï‚Ìåöÿ¦˜tollet sacerdos pugillum similae quae conspersa est oleo €et totum tus quod super similam positum est €adolebitque illud in altari €in monumentum odoris suavissimi Domino reliquam autem partem similae comedet Aaron cum filiis suis absque €fermento €et comedet in loco sancto atrii tabernaculi ideo autem non fermentabitur €quia pars eius in Domini offertur incensum €sanctum sanctorum erit sicut pro peccato atque delicto mares tantum stirpis Aaron comedent illud €legitimum ac sempiternum est in generationibus vestris de €sacrificiis Domini €omnis qui tetigerit illa sanctificabitur et locutus est Dominus ad Mosen dicens haec est oblatio Aaron et filiorum eius €quam offerre debent Domino in die unctionis suae €decimam partem oephi offerent similae in sacrificio €sempiterno €medium eius mane et medium vespere quae in sartagine oleo conspersa frigetur €offeret autem eam calidam in odorem suavissimum Domino sacerdos qui patri iure successerit €et tota cremabitur in altari omne enim sacrificium sacerdotum igne consumetur €nec quisquam comedet ex eo locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere Aaron et filiis eius ista est lex hostiae pro peccato €in loco ubi offertur holocaustum immolabitur coram Domino €sanctum sanctorum est sacerdos qui offert comedet eam in loco sancto in atrio tabernaculi quicquid tetigerit carnes eius sanctificabitur €si de sanguine illius vestis fuerit aspersa €lavabitur in loco sancto vas autem fictile in quo cocta est confringetur €quod si vas aeneum fuerit defricabitur et lavabitur aqua omnis masculus de genere sacerdotali vescetur carnibus eius €quia sanctum sanctorum est hostia enim quae caeditur pro peccato €cuius sanguis infertur in tabernaculum testimonii €ad expiandum in sanctuario €non comedetur sed conburetur igni  haec quoque est lex hostiae pro delicto €sancta sanctorum est idcirco ubi immolatur holocaustum €mactabitur et victima pro delicto €sanguis eius per gyrum fundetur altaris offerent ex ea caudam et adipem qui operit vitalia duos renunculos et pinguedinem quae iuxta ilia est €reticulumque iecoris cum renunculis et adolebit ea sacerdos super altare €incensum est Domini pro delicto omnis masculus de sacerdotali genere €in loco sancto vescetur his carnibus quia sanctum sanctorum est sicut pro peccato offertur hostia ita et pro delicto €utriusque hostiae lex una erit €ad sacerdotem qui eam obtulerit pertinebit sacerdos qui offert holocausti victimam habebit pellem eius et omne sacrificium similae quod coquitur in clibano €et quicquid in craticula vel in sartagine praeparatur €eius erit sacerdotis a quo offertur sive oleo conspersa sive arida fuerit €cunctis filiis Aaron aequa mensura per singulos dividetur haec est lex hostiae pacificorum quae offertur Domino si pro gratiarum actione fuerit oblatio €offerent panes absque fermento conspersos oleo €et lagana azyma uncta oleo €coctamque similam et collyridas olei admixtione conspersas panes quoque fermentatos cum hostia gratiarum €quae immolatur pro pacificis ex quibus unus pro primitiis offeretur Domino €et erit sacerdotis qui fundet hostiae sanguinem cuius carnes eadem comedentur die €nec remanebit ex eis quicquam usque mane si voto vel sponte quisquam obtulerit hostiam €eadem similiter edetur die €sed et si quid in crastinum remanserit vesci licitum est quicquid autem tertius invenerit dies ignis absumet si quis de carnibus victimae pacificorum die tertio comederit €irrita fiet oblatio nec proderit offerenti €quin potius quaecumque anima tali se edulio contaminarit €praevaricationis rea erit caro quae aliquid tetigerit inmundum €non comedetur sed conburetur igni €qui fuerit mundus vescetur ea anima polluta quae ederit de carnibus hostiae pacificorum €quae oblata est Domino €peribit de populis suis et quae tetigerit inmunditiam hominis vel iumenti €sive omnis rei quae polluere potest €et comederit de huiuscemodi carnibus €interibit de populis suis locutusque est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel €adipem bovis et ovis et caprae non comedetis adipem cadaveris morticini et eius animalis quod a bestia captum est €habebitis in usus varios si quis adipem qui offerri debet in incensum Domini comederit €peribit de populo suo sanguinem quoque omnis animalis non sumetis in cibo €tam de avibus quam de pecoribus omnis anima quae ederit sanguinem €peribit de populis suis locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel €qui offert victimam pacificorum Domino €offerat simul et sacrificium id est libamenta eius tenebit manibus adipem hostiae et pectusculum €cumque ambo oblata Domino consecrarit tradet €sacerdoti qui adolebit adipem super altare €pectusculum autem erit Aaron et filiorum eius armus quoque dexter de pacificorum hostiis cedet in primitias sacerdotis qui obtulerit sanguinem et adipem filiorum Aaron €ipse habebit et armum dextrum in portione sua pectusculum enim elationis et armum separationis €tuli a filiis Israhel de hostiis eorum pacificis €et dedi Aaron sacerdoti ac filiis eius €lege perpetua ab omni populo Israhel haec est unctio Aaron et filiorum eius in caerimoniis Domini €die qua obtulit eos Moses ut sacerdotio fungerentur et quae praecepit dari eis Dominus a €filiis Israhel €religione perpetua in generationibus suis ista est lex holocausti et sacrificii pro peccato atque delicto €et pro consecratione et pacificorum victimis quas constituit Dominus Mosi in monte €Sinai €quando mandavit filiis Israhel €ut offerrent oblationes suas Domino in deserto Sinai  locutusque est Dominus ad Mosen dicens tolle Aaron cum filiis suis €vestes eorum et unctionis oleum €vitulum pro peccato duos arietes canistrum cum azymis et congregabis omnem coetum ad ostium tabernaculi fecit Moses ut Dominus imperarat €congregataque omni turba ante fores ait €iste est sermo quem iussit Dominus fieri statimque obtulit Aaron et filios eius €cumque lavisset eos vestivit pontificem subucula linea €accingens eum balteo €et induens tunica hyacinthina €et desuper umerale inposuit quod adstringens cingulo aptavit rationali €in quo erat doctrina et veritas cidarim quoque texit caput €et super eam contra frontem posuit lamminam auream €consecratam in sanctificationem €sicut praeceperat ei Dominus tulit et unctionis oleum €quo levit tabernaculum cum €omni supellectili sua cumque sanctificans aspersisset altare septem vicibus €unxit illud et omnia vasa eius €labrumque cum basi sua sanctificavit oleo quod fundens super caput Aaron unxit eum et consecravit filios quoque eius oblatos vestivit tunicis lineis et cinxit balteo €inposuitque mitras ut iusserat Dominus obtulit et vitulum pro peccato €cumque super caput eius posuissent Aaron et filii eius manus €suas immolavit eum hauriens sanguinem €et tincto digito tetigit cornua altaris per gyrum €quo expiato et sanctificato €fudit reliquum sanguinem ad fundamenta eius adipem autem qui erat super vitalia et reticulum €iecoris €duosque renunculos cum arvinulis suis adolevit super altare vitulum cum pelle carnibus et fimo cremans extra castra €sicut praeceperat Dominus obtulit et arietem in holocaustum €super cuius caput cum inposuissent Aaron et filii eius manus suas immolavit eum et fudit sanguinem eius per altaris circuitum ipsumque arietem in frusta concidens €caput eius et artus et adipem adolevit igni lotis prius intestinis et pedibus €totumque simul arietem incendit super altare €eo quod esset holocaustum suavissimi odoris Domino €sicut praeceperat ei obtulit et arietem secundum in consecrationem €sacerdotum €posueruntque super caput illius Aaron et filii eius manus suas quem cum immolasset Moses €sumens de sanguine tetigit extremum auriculae €dextrae Aaron €et pollicem manus eius dextrae similiter et pedis obtulit et filios Aaron €cumque de sanguine arietis immolati tetigisset extremum auriculae €singulorum dextrae €et pollices manus ac pedis dextri €reliquum fudit super altare per circuitum adipem vero et caudam omnemque pinguedinem quae operit intestina €reticulumque iecoris et duos renes cum adipibus suis et armo dextro €separavit tollens autem de canistro azymorum quod erat coram Domino panem €absque fermento þï€Öõìçáôåÿï°°³ÿï‚Ìåöÿ¨ˆ˜šƒet collyridam conspersam oleo laganumque €posuit super adipes et armum dextrum tradens simul omnia Aaron et filiis eius €qui postquam levaverunt ea coram €Domino rursum suscepta de manibus eorum adolevit super altare holocausti €eo quod consecrationis esset oblatio €in odorem suavitatis sacrificii Domini tulit et pectusculum elevans illud coram Domino €de ariete consecrationis in partem suam €sicut praeceperat ei Dominus adsumensque unguentum et sanguinem qui erat in altari €aspersit super Aaron et vestimenta eius €et super filios illius ac vestes eorum cumque sanctificasset eos in vestitu suo praecepit eis dicens €coquite carnes ante fores tabernaculi et ibi comedite eas €panes quoque consecrationis edite qui positi sunt in canistro €sicut praecepit mihi €dicens €Aaron et filii eius comedent eos quicquid autem reliquum fuerit de carne et panibus €ignis absumet de ostio quoque tabernaculi non exibitis septem diebus €usque ad diem quo conplebitur tempus consecrationis vestrae €septem enim diebus finitur consecratio sicut et inpraesentiarum factum est €ut ritus sacrificii conpleretur die ac nocte manebitis in tabernaculo €observantes custodias Domini ne moriamini €sic enim mihi praeceptum est feceruntque Aaron et filii eius cuncta €quae locutus est Dominus per manum Mosi  facto autem octavo die €vocavit Moses Aaron et filios eius ac maiores natu Israhel €dixitque ad Aaron tolle de armento vitulum pro peccato €et arietem in holocaustum utrumque inmaculatos €et offer illos coram Domino et ad filios Israhel loqueris tollite hircum pro peccato €et vitulum atque agnum anniculos et sine macula in holocaustum bovem et arietem pro pacificis €et immolate eos coram Domino €in sacrificio singulorum similam oleo conspersam €offerentes €hodie enim Dominus apparebit vobis tulerunt ergo cuncta quae iusserat Moses ad ostium tabernaculi €ubi cum omnis staret multitudo ait Moses €iste est sermo quem praecepit Dominus €facite et apparebit vobis gloria eius dixit et ad Aaron €accede ad altare et immola pro peccato tuo €offer holocaustum et deprecare pro te et pro populo €cumque mactaveris hostiam populi ora pro eo €sicut praecepit Dominus statimque Aaron accedens ad altare €immolavit vitulum pro peccato suo cuius sanguinem obtulerunt ei filii sui €in quo tinguens digitum tetigit cornua altaris €et fudit residuum ad basim eius adipemque et renunculos ac reticulum iecoris quae sunt pro peccato €adolevit super altare sicut praeceperat Dominus Mosi carnes vero et pellem eius extra castra conbusit igni immolavit et holocausti victimam €obtuleruntque ei filii sui sanguinem eius €quem fudit per altaris circuitum ipsam etiam hostiam in frusta concisam €cum capite et membris singulis obtulerunt €quae omnia super altare cremavit igni lotis prius aqua intestinis et pedibus et pro peccato populi offerens mactavit hircum €expiatoque altari fecit holocaustum €addens in sacrificio libamenta quae pariter €offeruntur €et adolens ea super altare €absque caerimoniis holocausti matutini immolavit et bovem atque arietem hostias pacificas populi €obtuleruntque ei filii sui sanguinem €quem fudit super altare in circuitu adipes autem bovis et caudam arietis €renunculosque cum adipibus suis €et reticulum iecoris posuerunt super pectora €cumque cremati essent adipes in altari pectora eorum et armos dextros separavit Aaron €elevans coram Domino sicut praeceperat Moses et tendens manum contra €populum benedixit eis €sicque conpletis hostiis pro peccato et holocaustis et pacificis €descendit ingressi autem Moses et Aaron tabernaculum testimonii €et deinceps egressi benedixerunt populo €apparuitque gloria Domini omni multitudini et ecce egressus ignis a Domino €devoravit holocaustum et adipes qui erant super altare €quod cum vidissent turbae €laudaverunt Dominum ruentes in facies suas  arreptisque Nadab et Abiu filii Aaron turibulis €posuerunt ignem et incensum desuper €offerentes coram Domino ignem alienum €quod eis praeceptum non erat egressusque ignis a Domino devoravit eos €et mortui sunt coram Domino dixitque Moses ad Aaron hoc est quod locutus est Dominus €sanctificabor in his qui adpropinquant mihi €et in conspectu omnis populi glorificabor €quod audiens tacuit Aaron vocatis autem Moses Misahel et Elsaphan filios Ozihel patrui Aaron €ait ad eos €ite et colligite fratres vestros de conspectu €sanctuarii €et asportate extra castra confestimque pergentes tulerunt eos €sicut iacebant vestitos lineis tunicis €et eiecerunt foras ut sibi fuerat imperatum locutus est Moses ad Aaron et ad Eleazar atque €Ithamar filios eius €capita vestra nolite nudare et vestimenta nolite scindere €ne forte moriamini et super omnem coetum oriatur indignatio €fratres vestri et omnis domus Israhel plangant incendium quod €Dominus suscitavit vos autem non egredimini fores tabernaculi €alioquin peribitis oleum quippe sanctae unctionis est super vos €qui fecerunt omnia iuxta praeceptum Mosi dixit quoque Dominus ad Aaron vinum et omne quod inebriare potest non bibetis tu et €filii tui €quando intratis tabernaculum testimonii ne €moriamini €quia praeceptum est sempiternum in generationes vestras et ut habeatis scientiam discernendi inter sanctum et profanum €inter pollutum et mundum doceatisque filios Israhel omnia legitima mea €quae locutus est Dominus ad eos per manum Mosi locutusque est Moses ad Aaron et ad Eleazar atque Ithamar €filios eius qui residui erant €tollite sacrificium quod remansit de oblatione Domini €et comedite illud absque fermento iuxta altare €quia sanctum sanctorum est comedetis autem in loco sancto €quod datum est tibi et filiis tuis de oblationibus Domini €sicut praeceptum est mihi pectusculum quoque quod oblatum est €et armum qui separatus est €edetis in loco mundissimo €tu et filii tui ac filiae tuae tecum €tibi enim ac liberis tuis reposita sunt €de hostiis salutaribus filiorum Israhel eo quod armum et pectus et adipes qui cremantur in altari €elevaverint coram €Domino €et pertineant ad te et ad filios tuos lege perpetua €sicut praecepit Dominus inter haec hircum qui oblatus fuerat pro peccato €cum quaereret Moses exustum repperit €iratusque contra Eleazar et Ithamar filios Aaron qui remanserant ait cur non comedistis hostiam pro peccato in loco sancto €quae sancta sanctorum est €et data vobis ut portetis iniquitatem multitudinis €et rogetis pro ea in conspectu Domini praesertim cum de sanguine illius non sit inlatum intra sancta €et comedere eam debueritis in sanctuario €sicut praeceptum est mihi respondit Aaron €oblata est hodie victima pro peccato et holocaustum coram Domino €mihi autem accidit quod vides €quomodo potui comedere eam €aut placere Domino in caerimoniis mente lugubri quod cum audisset Moses recepit satisfactionem  locutus est Dominus ad Mosen et Aaron dicens dicite filiis Israhel haec sunt animalia quae comedere debetis €de cunctis animantibus terrae omne quod habet divisam ungulam et ruminat in pecoribus comedetis quicquid autem ruminat quidem et habet ungulam €sed non dividit eam sicut camelus et cetera €non comedetis illud et inter inmunda reputabitis chyrogryllius qui ruminat ungulamque non dividit €inmundus est lepus quoque nam et ipse ruminat sed ungulam non dividit et sus qui cum ungulam dividat non ruminat horum carnibus non vescemini nec cadavera contingetis €quia inmunda sunt vobis haec sunt quae gignuntur in aquis et vesci licitum est €omne quod habet pinnulas et squamas €tam in mari quam in fluminibus et stagnis comedetis quicquid autem pinnulas et squamas non habet €eorum quae in aquis moventur et vivunt €abominabile vobis et execrandum erit €carnes eorum non comedetis et morticina vitabitis cuncta quae non habent pinnulas et squamas in aquis polluta erunt haec sunt quae de avibus comedere non debetis €et vitanda sunt vobis €aquilam et grypem et alietum milvum ac vulturem iuxta genus suum et omne corvini generis in similitudinem suam strutionem et noctuam et larum et accipitrem iuxta genus suum bubonem et mergulum et ibin cycnum et onocrotalum et porphirionem erodionem et charadrion iuxta genus suum €opupam quoque et vespertilionem þï€Öõìçáôåÿï°°³ÿï‚Ìåöÿ¨‹˜”omne de volucribus quod graditur super quattuor pedes €abominabile erit vobis quicquid autem ambulat quidem super quattuor pedes €sed habet longiora retro crura per quae salit super terram comedere debetis €ut est brucus in genere suo €et attacus atque ophiomachus ac lucusta €singula iuxta genus suum quicquid autem ex volucribus quattuor tantum habet pedes €execrabile erit vobis et quicumque morticina eorum tetigerit polluetur €et erit inmundus usque ad vesperum et si necesse fuerit ut portet quippiam horum mortuum €lavabit vestimenta sua €et inmundus erit usque ad solis occasum omne animal quod habet quidem ungulam €sed non dividit eam nec ruminat inmundum erit €et quicquid tetigerit illud contaminabitur quod ambulat super manus ex cunctis animantibus quae incedunt €quadrupedia inmundum erit €qui tetigerit morticina eorum polluetur usque ad vesperum et qui portaverit huiuscemodi cadavera lavabit vestimenta sua €et inmundus erit usque ad vesperum €quia omnia haec inmunda sunt vobis hoc quoque inter polluta reputabitur €de his quae moventur in terra €mustela et mus et corcodillus singula iuxta genus suum migale et cameleon et stelio ac lacerta et talpa omnia haec inmunda sunt €qui tetigerit morticina eorum inmundus erit usque ad vesperum et super quod ceciderit quicquam de morticinis eorum polluetur €tam vas ligneum et vestimentum quam pelles et cilicia €et in quocumque fit opus €tinguentur aqua et polluta erunt usque ad vesperum €et sic postea mundabuntur vas autem fictile in quo horum quicquam intro ceciderit €polluetur €et idcirco frangendum est omnis cibus quem comeditis €si fusa fuerit super eum aqua inmundus erit €et omne liquens quod bibitur de universo vase inmundum erit et quicquid de morticinis istiusmodi €ceciderit super illud inmundum erit €sive clibani sive cytropodes destruentur et inmundi erunt fontes vero et cisternae et omnis aquarum congregatio munda erit €qui morticinum eorum tetigerit polluetur si ceciderint super sementem non polluent eam sin autem quispiam aqua sementem perfuderit €et postea morticinis tacta fuerit ilico polluetur si mortuum fuerit animal quod licet vobis comedere €qui cadaver eius tetigerit inmundus erit usque ad vesperum et qui comederit ex eo quippiam sive portaverit €lavabit vestimenta sua et inmundus erit usque ad vesperum omne quod reptat super terram abominabile erit €nec adsumetur in cibum quicquid super pectus quadrupes graditur €et multos habet pedes sive per humum trahitur €non comedetis quia abominabile est nolite contaminare animas vestras €nec tangatis quicquam eorum ne inmundi sitis ego enim sum Dominus Deus vester €sancti estote quoniam et ego sanctus sum €ne polluatis animas vestras in omni reptili quod movetur super terram ego sum Dominus qui eduxi vos de terra Aegypti €ut essem vobis in Deum €sancti eritis quia et ego sanctus sum ista est lex animantium et volucrum et omnis animae €viventis €quae movetur in aqua et reptat in terra ut differentias noveritis mundi et inmundi €et sciatis quid comedere et quid respuere debeatis  locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel et dices ad eos €mulier si suscepto semine pepererit masculum €inmunda erit septem diebus iuxta dies separationis menstruae et die octavo circumcidetur infantulus ipsa vero triginta tribus diebus manebit in sanguine purificationis suae €omne sanctum non tanget €nec ingredietur sanctuarium €donec impleantur dies purificationis eius sin autem feminam pepererit €inmunda erit duabus ebdomadibus iuxta ritum fluxus menstrui €et sexaginta ac sex diebus manebit in sanguine €purificationis suae cumque expleti fuerint dies purificationis eius pro filio sive pro filia €deferet agnum anniculum in holocaustum €et pullum columbae sive turturem pro peccato €ad ostium tabernaculi testimonii et tradet sacerdoti qui offeret illa coram Domino et rogabit pro ea €et sic mundabitur a profluvio sanguinis sui €ista est lex parientis masculum ac feminam quod si non invenerit manus eius nec potuerit offerre agnum €sumet duos turtures vel duos pullos columbae €unum in holocaustum et alterum pro peccato €orabitque pro ea sacerdos et sic mundabitur  locutus est Dominus ad Mosen et Aaron dicens homo in cuius carne et cute ortus fuerit diversus €color €sive pustula aut quasi lucens quippiam id est plaga leprae €adducetur ad Aaron sacerdotem vel ad unum quemlibet filiorum eius qui cum viderit lepram in cute et pilos in album mutatos colorem €ipsamque speciem leprae humiliorem cute et carne reliqua €plaga leprae est et ad arbitrium eius separabitur sin autem lucens candor fuerit in cute nec humilior carne reliqua €et pili coloris pristini €recludet eum sacerdos septem diebus et considerabit die septimo €et siquidem lepra ultra non creverit €nec transierit in cute priores terminos €rursum includet eum septem diebus aliis et die septimo contemplabitur €si obscurior fuerit lepra et non creverit in cute €mundabit eum quia scabies est €lavabitque homo vestimenta sua et mundus erit quod si postquam a sacerdote visus est et redditus munditiae €iterum lepra creverit €adducetur ad eum et inmunditiae condemnabitur €plaga leprae si fuerit in homine €adducetur ad sacerdotem et videbit eum €cumque color albus in cute fuerit €et capillorum mutarit aspectum €ipsa quoque caro viva apparuerit lepra vetustissima iudicabitur atque inolita cuti €contaminabit itaque eum sacerdos et non recludet €quia perspicue inmunditia est sin autem effloruerit discurrens lepra €in cute €et operuerit omnem carnem a capite usque ad pedes €quicquid sub aspectu oculorum cadit considerabit eum sacerdos et teneri lepra mundissima iudicabit €eo quod omnis in candorem versa sit €et idcirco homo mundus erit quando vero caro vivens in eo apparuerit tunc sacerdotis iudicio polluetur et inter inmundos reputabitur €caro enim viva si lepra aspergatur inmunda est quod si rursum versa fuerit in alborem €et totum hominem operuerit considerabit eum sacerdos et mundum esse decernet caro et cutis in qua ulcus natum est et sanatum et in loco ulceris cicatrix apparuerit alba sive €subrufa €adducetur homo ad sacerdotem qui cum viderit locum leprae humiliorem carne reliqua €et pilos versos in candorem contaminabit eum €plaga enim leprae orta est in ulcere quod si pilus coloris est pristini €et cicatrix subobscura et vicina carne non est humilior €recludet eum septem diebus et siquidem creverit adiudicabit eum leprae sin autem steterit in loco suo ulceris est cicatrix et homo mundus erit caro et cutis quam ignis exuserit €et sanata albam sive rufam habuerit cicatricem considerabit eam sacerdos €et ecce versa est in alborem et locus eius reliqua cute €humilior €contaminabit eum quia plaga leprae in cicatrice orta est quod si pilorum color non fuerit inmutatus €nec humilior plaga carne reliqua €et ipsa leprae species fuerit subobscura €recludet eum septem diebus et die septimo contemplabitur €si creverit in cute lepra contaminabit eum sin autem in loco suo candor steterit non satis clarus €plaga conbustionis est €et idcirco mundabitur quia cicatrix est conbusturae vir sive mulier in cuius capite vel barba germinarit lepra €videbit eos sacerdos et siquidem humilior fuerit locus carne reliqua €et capillus flavus solitoque subtilior €contaminabit eos quia lepra capitis ac barbae est sin autem viderit et locum maculae aequalem vicinae carni €et capillum nigrum €recludet eos septem diebus et die septimo intuebitur €si non creverit macula et capillus sui coloris est €et locus plagae carni reliquae aequalis radetur homo absque loco maculae et includetur septem diebus aliis si die septimo visa fuerit stetisse plaga in loco suo €nec humilior carne reliqua mundabit eum €lotisque vestibus mundus erit sin autem post emundationem rursus creverit macula in cute non quaeret amplius utrum capillus in flavum colorem sit commutatus €quia aperte inmundus est porro si steterit macula et capilli nigri fuerint €noverit hominem esse sanatum €et confidenter eum pronuntiet mundum vir et mulier in cuius cute candor apparuerit intuebitur eos sacerdos €si deprehenderit subobscurum alborem lucere in cute þï€Öõìçáôåÿï°°³ÿï‚Ìåöÿ¨˜¦ƒsciat non esse lepram sed maculam coloris candidi et hominem mundum vir de cuius capite capilli fluunt calvus ac €mundus est et si a fronte ceciderint pili recalvaster et mundus est sin autem in calvitio sive in recalvatione €albus vel rufus color fuerit exortus et hoc sacerdos viderit condemnabit eum €haut dubiae leprae quae orta est in calvitio quicumque ergo maculatus fuerit lepra €et separatus ad arbitrium sacerdotis habebit vestimenta dissuta caput nudum os veste contectum €contaminatum ac sordidum se clamabit omni tempore quo leprosus est et inmundus €solus habitabit extra castra vestis lanea sive linea €quae lepram habuerit in stamine atque subtemine €aut certe pellis vel quicquid ex pelle confectum est si alba aut rufa macula fuerit infecta €lepra reputabitur ostendeturque sacerdoti qui consideratam recludet septem diebus et die septimo rursus aspiciens €si crevisse deprehenderit lepra perseverans est €pollutum iudicabit vestimentum et omne in quo fuerit inventa et idcirco conburetur flammis quod si eam viderit non crevisse praecipiet et lavabunt id in quo lepra est €recludetque illud septem diebus aliis et cum viderit faciem quidem pristinam non reversam €nec tamen crevisse lepram €inmundum iudicabit et igne conburet €eo quod infusa sit in superficie vestimenti vel per totum lepra sin autem obscurior fuerit locus leprae postquam vestis est lota €abrumpet eum et a solido dividet quod si ultra apparuerit in his locis quae prius inmaculata erant €lepra volatilis et vaga debet igne conburi si cessaverit lavabit ea quae pura sunt secundo et munda €erunt ista est lex leprae €vestimenti lanei et linei staminis atque subteminis omnisque €supellectilis pelliciae €quomodo mundari debeat vel contaminari  locutusque est Dominus ad Mosen dicens hic est ritus leprosi quando mundandus est €adducetur ad sacerdotem qui egressus e castris cum invenerit lepram esse mundatam praecipiet ei qui purificatur €ut offerat pro se duos passeres vivos €quos vesci licitum est €et lignum cedrinum vermiculumque et hysopum et unum e passeribus immolari iubebit in vase fictili super aquas €viventes alium autem vivum cum ligno cedrino et cocco et hysopo tinguet in €sanguine passeris immolati quo asperget illum qui mundandus est septies ut iure purgetur €et dimittet passerem vivum ut in agrum avolet cumque laverit homo vestimenta sua €radet omnes pilos corporis et lavabitur aqua €purificatusque ingredietur castra €ita dumtaxat ut maneat extra tabernaculum suum septem diebus et die septimo radat capillos capitis €barbamque et supercilia ac totius corporis pilos €et lotis rursum vestibus et corpore die octavo adsumet duos agnos inmaculatos €et ovem anniculam absque macula €et tres decimas similae in sacrificium quae conspersa sit oleo €et seorsum olei sextarium cumque sacerdos purificans hominem €statuerit eum et haec omnia coram Domino €in ostio tabernaculi testimonii tollet agnum et offeret eum pro delicto oleique sextarium €et oblatis ante Dominum omnibus immolabit agnum €ubi immolari solet hostia pro peccato et holocaustum €id est in loco sancto €sicut enim pro peccato ita et pro delicto €ad sacerdotem pertinet hostia sancta sanctorum est adsumensque sacerdos de sanguine hostiae €quae immolata est pro delicto €ponet super extremum auriculae dextrae eius qui mundatur €et super pollices manus dextrae et pedis et de olei sextario mittet in manum suam sinistram tinguetque digitum dextrum in eo €et asperget septies contra Dominum quod autem reliquum est olei in leva manu €fundet super extremum auriculae dextrae eius qui mundatur €et super pollices manus ac pedis dextri €et super sanguinem qui fusus est pro delicto et super caput eius rogabitque pro eo coram Domino €et faciet sacrificium pro peccato €tunc immolabit holocaustum et ponet illud in altari cum libamentis suis €et homo rite mundabitur quod si pauper est et non potest manus eius invenire quae dicta sunt €adsumet agnum pro delicto ad oblationem €ut roget pro eo sacerdos €decimamque partem similae conspersae oleo in sacrificium €et olei sextarium duosque turtures sive duos pullos columbae €quorum sit unus pro peccato et alter in holocaustum offeretque ea die octavo purificationis suae sacerdoti €ad ostium tabernaculi testimonii coram Domino qui suscipiens agnum pro delicto et sextarium olei levabit simul immolatoque agno €de sanguine eius ponet super extremum auriculae dextrae illius qui €mundatur €et super pollices manus eius ac pedis dextri olei vero partem mittet in manum suam sinistram in quo tinguens digitum dextrae manus €asperget septies contra Dominum tangetque extremum dextrae auriculae illius qui mundatur €et pollices manus ac pedis dextri €in loco sanguinis qui effusus est pro delicto reliquam autem partem olei quae est in sinistra manu €mittet super caput purificati €ut placet pro eo Dominum et turturem sive pullum columbae offeret unum pro delicto et alterum in holocaustum cum libamentis suis hoc est sacrificium leprosi €qui habere non potest omnia in emundationem sui locutus est Dominus ad Mosen et Aaron dicens cum ingressi fueritis terram Chanaan €quam ego dabo vobis in possessionem €si fuerit plaga leprae in aedibus ibit cuius est domus nuntians sacerdoti et dicet €quasi plaga leprae videtur mihi esse in domo mea at ille praecipiet ut efferant universa de domo €priusquam ingrediatur eam €et videat utrum lepra sit €ne inmunda fiant omnia quae in domo sunt €intrabitque postea ut consideret domus lepram et cum viderit in parietibus illius quasi valliculas pallore sive €rubore deformes €et humiliores superficie reliqua egredietur ostium domus €et statim claudet eam septem diebus reversusque die septimo considerabit eam €si invenerit crevisse lepram iubebit erui lapides in quibus lepra est €et proici eos extra civitatem in loco inmundo domum autem ipsam radi intrinsecus per circuitum €et spargi pulverem rasurae extra urbem in loco inmundo lapidesque alios reponi pro his qui ablati fuerint €et luto alio liniri domum sin autem postquam eruti sunt lapides €et pulvis elatus et alia terra lita ingressus sacerdos viderit reversam lepram €et parietes aspersos maculis €lepra est perseverans et inmunda domus quam statim destruent €et lapides eius ac ligna atque universum pulverem €proicient extra oppidum in loco inmundo qui intraverit domum quando clausa est €inmundus erit usque ad vesperum et qui dormierit in ea et comederit quippiam €lavabit vestimenta sua quod si introiens sacerdos €viderit lepram non crevisse in domo €postquam denuo lita est €purificabit eam reddita sanitate et in purificationem eius sumet duos passeres €lignumque cedrinum et vermiculum atque hysopum et immolato uno passere in vase fictili super aquas vivas tollet lignum cedrinum et hysopum et coccum et passerem vivum €et intinguet omnia in sanguine passeris immolati €atque in aquis viventibus €et asperget domum septies purificabitque eam €tam in sanguine passeris quam in aquis viventibus €et in passere vivo lignoque cedrino et hysopo atque vermiculo cumque dimiserit passerem avolare in agrum libere €orabit pro domo et iure mundabitur ista est lex omnis leprae et percussurae leprae vestium et domorum cicatricis et erumpentium papularum €lucentis maculae et in varias species coloribus inmutatis ut possit sciri quo tempore mundum quid vel €inmundum sit  locutusque est Dominus ad Mosen et Aaron dicens loquimini filiis Israhel et dicite eis €vir qui patitur fluxum seminis inmundus erit et tunc iudicabitur huic vitio subiacere €cum per momenta singula adheserit carni illius atque concreverit foedus humor omne stratum in quo dormierit inmundum erit €et ubicumque sederit si quis hominum tetigerit lectum eius €lavabit vestimenta sua €et ipse lotus aqua inmundus erit usque ad vesperum si sederit ubi ille sederat et ipse lavabit vestimenta sua €et lotus aqua inmundus erit usque ad vesperum qui tetigerit carnem eius lavabit vestimenta sua €et ipse lotus aqua inmundus erit usque ad vesperum si salivam huiuscemodi homo iecerit super eum qui mundus est €lavabit vestem suam €et lotus aqua inmundus erit usque ad vesperum þï€Öõìçáôåÿï°°³ÿï‚Ìåöÿ¨˜‰sagma super quo sederit inmundum erit et quicquid sub eo fuerit qui fluxum seminis patitur €pollutum erit usque ad vesperum €qui portaverit horum aliquid €lavabit vestem suam €et ipse lotus aqua inmundus erit usque ad vesperum omnis quem tetigerit qui talis est €non lotis ante manibus €lavabit vestimenta sua €et lotus aqua inmundus erit usque ad vesperum vas fictile quod tetigerit confringetur €vas autem ligneum lavabitur aqua si sanatus fuerit qui huiuscemodi sustinet passionem €numerabit septem dies post emundationem sui €et lotis vestibus ac toto corpore in aquis viventibus erit €mundus die autem octavo sumet duos turtures aut duos pullos columbae €et veniet in conspectu Domini €ad ostium tabernaculi testimonii €dabitque eos sacerdoti qui faciet unum pro peccato et alterum in holocaustum €rogabitque pro eo coram Domino ut emundetur a fluxu seminis sui vir de quo egreditur semen coitus lavabit aqua omne corpus suum €et inmundus erit usque ad vesperum vestem et pellem quam habuerit lavabit aqua €et inmunda erit usque ad vesperum mulier cum qua coierit lavabitur aqua €et inmunda erit usque ad vesperum mulier quae redeunte mense patitur fluxum sanguinis €septem diebus separabitur omnis qui tetigerit eam inmundus erit usque ad vesperum et in quo dormierit vel sederit diebus separationis suae polluetur qui tetigerit lectum eius lavabit vestimenta sua €et ipse lotus aqua inmundus erit usque ad vesperum omne vas super quo illa sederit €quisquis adtigerit €lavabit vestimenta sua €et lotus aqua pollutus erit usque ad vesperum si coierit cum ea vir tempore sanguinis menstrualis €inmundus erit septem diebus €et omne stratum in quo dormierit polluetur mulier quae patitur multis diebus fluxum sanguinis €non in tempore menstruali €vel quae post menstruum sanguinem fluere non cessat €quamdiu huic subiacet passioni €inmunda erit quasi sit in tempore menstruo omne stratum in quo dormierit et vas in quo sederit pollutum erit quicumque tetigerit eam lavabit vestimenta sua €et ipse lotus aqua inmundus erit usque ad vesperum si steterit sanguis et fluere cessarit €numerabit septem dies purificationis suae et octavo die offeret pro se sacerdoti €duos turtures vel duos pullos columbae €ad ostium tabernaculi testimonii qui unum faciet pro peccato et alterum in holocaustum €rogabitque pro ea coram Domino €et pro fluxu inmunditiae eius docebitis ergo filios Israhel ut caveant inmunditiam €et non moriantur in sordibus suis €cum polluerint tabernaculum meum quod est inter eos ista est lex eius qui patitur fluxum seminis et qui polluitur coitu et quae menstruis temporibus separatur €vel quae iugi fluit sanguine €et hominis qui dormierit cum ea  locutusque est Dominus ad Mosen €post mortem duum filiorum Aaron €quando offerentes ignem alienum interfecti sunt et praecepit ei dicens loquere ad Aaron fratrem tuum €ne omni tempore ingrediatur sanctuarium €quod est intra velum coram propitiatorio quo tegitur arca €ut non moriatur €quia in nube apparebo super oraculum nisi haec ante fecerit €vitulum offeret pro peccato et arietem in holocaustum tunica linea vestietur €feminalibus lineis verecunda celabit €accingetur zona linea cidarim lineam inponet capiti €haec enim vestimenta sunt sancta €quibus cunctis cum lotus fuerit induetur suscipietque ab universa multitudine filiorum Israhel €duos hircos pro peccato et unum arietem in holocaustum cumque obtulerit vitulum et oraverit pro se et pro domo sua duos hircos stare faciet coram Domino €in ostio tabernaculi testimonii mittens super utrumque sortem €unam Domino et alteram capro emissario cuius sors exierit Domino offeret illum pro peccato cuius autem in caprum emissarium €statuet eum vivum coram Domino ut fundat preces super eo €et emittat illum in solitudinem his rite celebratis offeret vitulum €et rogans pro se et pro domo sua immolabit eum adsumptoque turibulo quod de prunis altaris impleverit €et hauriens manu conpositum thymiama in incensum €ultra velum intrabit in sancta ut positis super ignem aromatibus €nebula eorum et vapor operiat oraculum quod est super €testimonium €et non moriatur tollet quoque de sanguine vituli €et asperget digito septies contra propitiatorium ad orientem cumque mactaverit hircum pro peccato populi €inferet sanguinem eius intra velum €sicut praeceptum est de sanguine vituli €ut aspergat e regione oraculi et expiet sanctuarium ab inmunditiis filiorum Israhel €et a praevaricationibus eorum cunctisque peccatis €iuxta hunc ritum faciet tabernaculo €testimonii €quod fixum est inter eos €in medio sordium habitationis eorum nullus hominum sit in tabernaculo €quando pontifex ingreditur sanctuarium €ut roget pro se et pro domo sua et pro universo coetu Israhel €donec egrediatur cum autem exierit ad altare quod coram Domino est oret pro se €et sumptum sanguinem vituli atque hirci fundat super cornua €eius per gyrum aspergensque digito septies expiet €et sanctificet illud ab inmunditiis filiorum Israhel postquam emundarit sanctuarium et tabernaculum et €altare €tunc offerat hircum viventem et posita utraque manu super caput eius €confiteatur omnes iniquitates filiorum Israhel €et universa delicta atque peccata eorum €quae inprecans capiti eius €emittet illum per hominem paratum in desertum cumque portaverit hircus omnes iniquitates eorum in terram solitariam €et dimissus fuerit in deserto revertetur Aaron in tabernaculum testimonii €et depositis vestibus quibus prius indutus erat cum intraret sanctuarium €relictisque ibi lavabit carnem suam in loco sancto €indueturque vestimentis suis €et postquam egressus obtulerit holocaustum suum ac plebis €rogabit tam pro se quam pro populo et adipem qui oblatus est pro peccatis adolebit super altare ille vero qui dimiserit caprum emissarium €lavabit vestimenta sua et corpus aqua €et sic ingredietur in castra vitulum autem et hircum qui pro peccato fuerant immolati €et quorum sanguis inlatus est €ut in sanctuario expiatio €conpleretur €asportabunt foras castra et conburent igni €tam pelles quam carnes eorum et fimum et quicumque conbuserit ea €lavabit vestimenta sua et carnem aqua €et sic ingredietur in castra eritque hoc vobis legitimum sempiternum €mense septimo decima die mensis adfligetis animas vestras €nullumque facietis opus €sive indigena sive advena qui peregrinatur inter vos in hac die expiatio erit vestri atque mundatio €ab omnibus peccatis vestris coram Domino mundabimini sabbatum enim requietionis est €et adfligetis animas vestras religione perpetua expiabit autem sacerdos €qui unctus fuerit et cuius initiatae €manus €ut sacerdotio fungatur pro patre suo €indueturque stola linea et vestibus sanctis et expiabit sanctuarium et tabernaculum testimonii atque altare €sacerdotes quoque et universum populum eritque hoc vobis legitimum sempiternum €ut oretis pro filiis Israhel €et pro cunctis peccatis eorum semel in anno €fecit igitur sicut praeceperat Dominus Mosi  et locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere Aaron et filiis eius €et cunctis filiis Israhel et dices ad eos €iste est sermo quem mandavit Dominus dicens homo quilibet de domo Israhel €si occiderit bovem aut ovem sive capram in castris vel extra castra et non obtulerit ad ostium tabernaculi oblationem Domino €sanguinis reus erit €quasi sanguinem fuderit €sic peribit de medio populi sui ideo offerre debent sacerdoti filii Israhel hostias suas €quas occidunt in agro €ut sanctificentur Domino ante ostium tabernaculi testimonii €et immolent eas hostias pacificas Domino fundetque sacerdos sanguinem super altare Domini €ad ostium tabernaculi testimonii €et adolebit adipem in odorem suavitatis Domino et nequaquam ultra immolabunt hostias suas daemonibus €cum quibus fornicati sunt €legitimum sempiternum erit illis et posteris eorum et ad ipsos dices €homo de domo Israhel et de advenis qui peregrinantur apud vos €qui obtulerit holocaustum sive victimam et ad ostium tabernaculi testimonii non adduxerit eam €ut offeratur Domino €interibit de populo suo homo quilibet de domo Israhel €et de advenis qui peregrinantur inter eos €si comederit sanguinem obfirmabo faciem meam contra animam illius þï€Öõìçáôåÿï°°³ÿï‚Ìåöÿ¨‘˜Š„et disperdam eam de populo suo quia anima carnis in sanguine est €et ego dedi illum vobis €ut super altare in eo expietis pro animabus vestris €et sanguis pro animae piaculo sit idcirco dixi filiis Israhel €omnis anima ex vobis non comedet sanguinem €nec ex advenis qui peregrinantur inter vos homo quicumque de filiis Israhel €et de advenis qui peregrinantur apud vos €si venatione atque aucupio ceperit feram vel avem €quibus vesci licitum est €fundat sanguinem eius et operiat illum terra anima enim omnis carnis in sanguine est €unde dixi filiis Israhel €sanguinem universae carnis non comedetis €quia anima carnis in sanguine est €et quicumque comederit illum interibit anima quae comederit morticinum vel captum a bestia €tam de indigenis quam de advenis €lavabit vestes suas et semet ipsum €aqua €et contaminatus erit usque ad vesperum €et hoc ordine mundus fiet quod si non laverit vestimenta sua nec corpus €portabit iniquitatem suam  locutusque est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel et dices ad eos ego Dominus Deus vester iuxta consuetudinem terrae Aegypti in qua habitastis non facietis €et iuxta morem regionis Chanaan ad quam ego introducturus sum vos non agetis €nec in legitimis eorum ambulabitis facietis iudicia mea et praecepta servabitis et ambulabitis €in eis €ego Dominus Deus vester custodite leges meas atque iudicia €quae faciens homo vivet in eis ego Dominus omnis homo ad proximam sanguinis sui non accedet €ut revelet turpitudinem eius ego Dominus turpitudinem patris et turpitudinem matris tuae non discoperies €mater tua est non revelabis turpitudinem eius turpitudinem uxoris patris tui non discoperies €turpitudo enim patris tui est turpitudinem sororis tuae ex patre sive ex matre quae domi vel foris €genita est non revelabis turpitudinem filiae filii tui vel neptis ex filia non revelabis €quia turpitudo tua est turpitudinem filiae uxoris patris tui quam peperit patri tuo et est €soror tua non revelabis turpitudinem sororis patris tui non discoperies €quia caro est patris tui turpitudinem sororis matris tuae non revelabis €eo quod caro sit matris tuae turpitudinem patrui tui non revelabis €nec accedes ad uxorem eius quae tibi adfinitate coniungitur turpitudinem nurus tuae non revelabis quia uxor filii tui est €nec discoperies ignominiam eius turpitudinem uxoris fratris tui non revelabis €quia turpitudo fratris tui est turpitudinem uxoris tuae et filiae eius non revelabis €filiam filii eius et filiam filiae illius non sumes €ut reveles ignominiam eius €quia caro illius sunt et talis coitus incestus est sororem uxoris tuae in pelicatum illius non accipies €nec revelabis turpitudinem eius adhuc illa vivente ad mulierem quae patitur menstrua non accedes €nec revelabis foeditatem eius cum uxore proximi tui non coibis €nec seminis commixtione maculaberis de semine tuo non dabis ut consecretur idolo Moloch €nec pollues nomen Dei tui ego Dominus cum masculo non commisceberis coitu femineo €quia abominatio est cum omni pecore non coibis nec maculaberis cum eo €mulier non subcumbet iumento nec miscebitur ei quia scelus est ne polluamini in omnibus his €quibus contaminatae sunt universae gentes €quas ego eiciam ante conspectum vestrum et quibus polluta est terra €cuius ego scelera visitabo ut evomat habitatores suos custodite legitima mea atque iudicia €et non faciat ex omnibus €abominationibus istis €tam indigena quam colonus qui peregrinatur apud vos omnes enim execrationes istas €fecerunt accolae terrae qui fuerunt ante vos et polluerunt eam cavete ergo ne et vos similiter evomat cum paria feceritis €sicut evomuit gentem quae fuit ante vos omnis anima quae fecerit de abominationibus his quippiam €peribit de medio populi sui custodite mandata mea €nolite facere quae fecerunt hii qui fuerunt ante vos €et ne polluamini in eis €ego Dominus Deus vester  locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere ad omnem coetum filiorum Israhel et dices ad eos €sancti estote quia ego sanctus sum Dominus Deus vester unusquisque matrem et patrem suum timeat €sabbata mea custodite ego Dominus Deus vester nolite converti ad idola nec deos conflatiles faciatis vobis €ego Dominus Deus vester si immolaveritis hostiam pacificorum Domino ut sit placabilis eo die quo fuerit immolata comedetis eam et die altero €quicquid autem residuum fuerit in diem tertium igne conburetis si quis post biduum comederit ex ea profanus erit et impietatis reus portabit iniquitatem suam quia sanctum Domini polluit €et peribit anima illa de populo suo cum messueris segetes terrae tuae €non tondebis usque ad solum superficiem terrae €nec remanentes spicas colliges neque in vinea tua racemos et grana decidentia congregabis €sed pauperibus et peregrinis carpenda dimittes €ego Dominus Deus vester non facietis furtum €non mentiemini €nec decipiet unusquisque proximum suum non peierabis in nomine meo €nec pollues nomen Dei tui ego Dominus non facies calumniam proximo tuo nec vi opprimes eum €non morabitur opus mercennarii apud te usque mane non maledices surdo nec coram caeco pones offendiculum €sed timebis Deum tuum €quia ego sum Dominus non facies quod iniquum est nec iniuste iudicabis €nec consideres personam pauperis €nec honores vultum potentis €iuste iudica proximo tuo non eris criminator et susurro in populis €non stabis contra sanguinem proximi tui ego Dominus ne oderis fratrem tuum in corde tuo €sed publice argue eum ne habeas super illo peccatum non quaeres ultionem nec memor eris iniuriae civium tuorum €diliges amicum tuum sicut temet ipsum ego Dominus leges meas custodite €iumenta tua non facies coire cum alterius €generis animantibus €agrum non seres diverso semine €veste quae ex duobus texta est non indueris homo si dormierit cum muliere coitu seminis €quae sit ancilla etiam nubilis €et tamen pretio non redempta nec libertate donata €vapulabunt ambo et non morientur quia non fuit libera pro delicto autem suo offeret Domino ad ostium tabernaculi testimonii €arietem orabitque pro eo sacerdos et pro delicto eius coram Domino €et repropitiabitur ei dimitteturque peccatum quando ingressi fueritis terram et plantaveritis in ea ligna pomifera €auferetis praeputia eorum €poma quae germinant inmunda erunt vobis nec edetis ex eis quarto anno omnis fructus eorum sanctificabitur laudabilis €Domino quinto autem anno comedetis fructus €congregantes poma quae proferunt €ego Dominus Deus vester non comedetis cum sanguine €non augurabimini nec observabitis somnia neque in rotundum adtondebitis comam €nec radatis barbam et super mortuo non incidetis carnem vestram €neque figuras aliquas et stigmata facietis vobis ego Dominus ne prostituas filiam tuam €et contaminetur terra et impleatur piaculo sabbata mea custodite et sanctuarium meum metuite ego Dominus ne declinetis ad magos €nec ab ariolis aliquid sciscitemini ut polluamini per eos €ego Dominus Deus vester coram cano capite consurge et honora personam senis €et time Deum tuum €ego sum Dominus si habitaverit advena in terra vestra et moratus fuerit inter vos €ne exprobretis ei sed sit inter vos quasi indigena €et diligetis eum quasi vosmet ipsos €fuistis enim et vos advenae in terra Aegypti €ego Dominus Deus vester nolite facere iniquum aliquid in iudicio €in regula in pondere in mensura statera iusta et aequa sint pondera iustus modius aequusque sextarius €ego Dominus Deus vester qui eduxi vos de terra Aegypti custodite omnia praecepta mea et universa iudicia €et facite ea ego Dominus  locutusque est Dominus ad Mosen dicens haec loqueris filiis Israhel €homo de filiis Israhel et de advenis qui habitant in Israhel €si quis dederit de semine suo idolo Moloch morte moriatur €populus terrae lapidabit eum et ego ponam faciem meam contra illum €succidamque eum de medio populi sui €eo quod dederit de semine suo Moloch €et contaminaverit sanctuarium meum €ac polluerit nomen sanctum meum quod si neglegens populus terrae €et quasi parvipendens imperium meum €dimiserit hominem qui dederit de semine suo Moloch €nec voluerit eum occidere ponam faciem meam super hominem illum et €cognationem eius €succidamque et ipsum et omnes qui consenserunt ei þï€Öõìçáôåÿï°°³ÿï‚Ìåöÿ¨”•„ut fornicarentur cum Moloch €de medio populi sui anima quae declinaverit ad magos et ariolos €et fornicata fuerit cum eis €ponam faciem meam contra eam €et interficiam illam de medio populi sui sanctificamini et estote sancti quia ego Dominus Deus vester custodite praecepta mea et facite ea ego Dominus qui sanctifico vos qui maledixerit patri suo et matri morte moriatur €patri matrique maledixit sanguis eius sit super eum si moechatus quis fuerit cum uxore alterius €et adulterium perpetrarit cum coniuge €proximi sui €morte moriantur et moechus et adultera qui dormierit cum noverca sua et revelaverit ignominiam patris sui €morte moriantur ambo sanguis eorum sit super eos si quis dormierit cum nuru sua €uterque moriantur quia scelus operati sunt €sanguis eorum sit super eos qui dormierit cum masculo coitu femineo €uterque operati sunt nefas morte moriantur €sit sanguis eorum super eos qui supra uxorem filiam duxerit matrem eius €scelus operatus est vivus ardebit cum eis €nec permanebit tantum nefas in medio vestri qui cum iumento et pecore coierit morte moriatur €pecus quoque occidite mulier quae subcubuerit cuilibet iumento simul interficietur cum eo €sanguis eorum sit super eos qui acceperit sororem suam filiam patris sui vel filiam matris suae €et viderit turpitudinem eius €illaque conspexerit fratris ignominiam €nefariam rem operati sunt occidentur in conspectu populi sui €eo quod turpitudinem suam mutuo revelarint €et portabunt iniquitatem suam qui coierit cum muliere in fluxu menstruo €et revelaverit turpitudinem eius €ipsaque aperuerit fontem sanguinis sui €interficientur ambo de medio populi sui turpitudinem materterae tuae et amitae tuae non €discoperies €qui hoc fecerit ignominiam carnis suae nudavit €portabunt ambo iniquitatem suam qui coierit cum uxore patrui vel avunculi sui €et revelaverit ignominiam cognationis suae €portabunt ambo peccatum suum absque liberis morientur qui duxerit uxorem fratris sui rem facit inlicitam €turpitudinem fratris sui revelavit €absque filiis erunt custodite leges meas atque iudicia et facite ea €ne et vos evomat terra quam intraturi estis et habitaturi nolite ambulare in legitimis nationum €quas ego expulsurus sum ante vos €omnia enim haec fecerunt et abominatus sum eos vobis autem loquor €possidete terram eorum quam dabo vobis in hereditatem €terram fluentem lacte et melle €ego Dominus Deus vester qui separavi vos a ceteris populis separate ergo et vos iumentum mundum ab inmundo €et avem mundam ab inmunda €ne polluatis animas vestras in pecore et in avibus et cunctis quae moventur in terra €et quae vobis ostendi esse polluta eritis sancti mihi €quia sanctus ego sum Dominus €et separavi vos a ceteris populis ut essetis mei vir sive mulier in quibus pythonicus vel divinationis fuerit spiritus €morte moriantur €lapidibus obruent eos sanguis eorum sit super illos  dixit quoque Dominus ad Mosen €loquere ad sacerdotes filios Aaron et dices eis €ne contaminetur sacerdos in mortibus civium suorum nisi tantum in consanguineis ac propinquis €id est super matre et patre et filio ac €filia €fratre quoque et sorore virgine quae non est nupta viro €sed nec in principe populi sui contaminabitur non radent caput nec barbam €neque in carnibus suis facient incisuras sancti erunt Deo suo et non polluent nomen eius €incensum enim Domini et panes Dei sui offerunt et ideo sancti erunt scortum et vile prostibulum non ducet uxorem €nec eam quae repudiata est a marito €quia consecratus est Deo suo et panes propositionis offert €sit ergo sanctus €quia et ego sanctus sum Dominus qui sanctifico vos sacerdotis filia si deprehensa fuerit in stupro €et violaverit nomen patris sui €flammis exuretur pontifex id est sacerdos maximus inter fratres suos €super cuius caput fusum est unctionis oleum €et cuius manus in sacerdotio consecratae sunt €vestitusque est sanctis vestibus €caput suum non discoperiet vestimenta non scindet et ad omnem mortuum non ingredietur omnino €super patre quoque suo et matre non contaminabitur nec egredietur de sanctis ne polluat sanctuarium Domini €quia oleum sanctae unctionis Dei sui super eum est ego Dominus virginem ducet uxorem viduam et repudiatam et sordidam atque meretricem €non accipiet €sed puellam de populo suo ne commisceat stirpem generis sui vulgo gentis suae €quia ego Dominus qui sanctifico eum locutusque est Dominus ad Mosen dicens loquere ad Aaron €homo de semine tuo per familias qui habuerit maculam €non offeret panes Deo suo nec accedet ad ministerium eius €si caecus fuerit si claudus €si vel parvo vel grandi et torto naso si fracto pede si manu si gibbus si lippus si albuginem habens in oculo €si iugem scabiem si inpetiginem in corpore vel hirniosus omnis qui habuerit maculam de semine Aaron sacerdotis €non accedet offerre hostias Domino nec panes Deo suo vescetur tamen panibus qui offeruntur in sanctuario ita dumtaxat ut intra velum non ingrediatur €nec accedat ad altare €quia maculam habet et contaminare non debet sanctuarium meum €ego Dominus qui sanctifico eos locutus est ergo Moses ad Aaron et filios eius et ad €omnem Israhel €cuncta quae sibi fuerant imperata  locutus quoque est Dominus ad Mosen dicens loquere ad Aaron et ad filios eius €ut caveant ab his quae consecrata sunt filiorum Israhel €et non contaminent nomen sanctificatorum mihi quae ipsi offerunt €ego Dominus dic ad eos et ad posteros eorum €omnis homo qui accesserit de stirpe vestra €ad ea quae consecrata sunt et quae obtulerunt filii Israhel Domino €in quo est inmunditia peribit coram Domino €ego sum Dominus homo de semine Aaron qui fuerit leprosus aut patiens fluxum seminis €non vescetur de his quae sanctificata sunt mihi donec sanetur €qui tetigerit inmundum super mortuo €et ex quo egreditur semen quasi coitus et qui tangit reptile et quodlibet inmundum cuius tactus est sordidus inmundus erit usque ad vesperum €et non vescetur his quae sanctificata sunt €sed cum laverit carnem suam aqua et occubuerit sol €tunc mundatus vescetur de sanctificatis quia cibus illius est morticinum et captum a bestia non comedent €nec polluentur in eis ego sum Dominus custodient praecepta mea ut non subiaceant €peccato €et moriantur in sanctuario cum polluerint illud €ego Dominus qui sanctifico eos omnis alienigena non comedet de sanctificatis €inquilinus sacerdotis et mercennarius non vescentur ex eis quem autem sacerdos emerit et qui vernaculus domus eius fuerit €hii comedent ex eis si filia sacerdotis cuilibet ex populo nupta fuerit €de his quae sanctificata sunt et de primitiis non vescetur sin autem vidua vel repudiata et absque liberis €reversa fuerit ad domum patris sui €sicut puella consuerat aletur cibis patris sui €omnis alienigena comedendi ex eis non habet €potestatem qui comederit de sanctificatis per ignorantiam €addet quintam partem cum eo quod comedit €et dabit sacerdoti in sanctuarium nec contaminabunt sanctificata filiorum Israhel quae offerunt Domino ne forte sustineant iniquitatem delicti sui cum sanctificata comederint €ego Dominus qui sanctifico eos locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere ad Aaron et filios eius €et ad omnes filios Israhel dicesque ad eos €homo de domo Israhel et de advenis qui habitant apud vos €qui obtulerit oblationem suam vel vota solvens vel sponte offerens €quicquid illud obtulerit in holocaustum Domini ut offeratur per vos €masculus inmaculatus erit ex bubus et ex ovibus et ex €capris si maculam habuerit non offeretis neque erit acceptabile homo qui obtulerit victimam pacificorum Domino €vel vota solvens vel sponte offerens tam de bubus quam de ovibus €inmaculatum offeret ut €acceptabile sit €omnis macula non erit in eo si caecum fuerit si fractum €si cicatricem habens si papulas aut scabiem vel inpetiginem €non offeretis ea Domino €neque adolebitis ex eis super altare Domini bovem et ovem aure et cauda amputatis voluntarie €offerre potes €votum autem ex his solvi non potest omne animal quod vel contritis vel tunsis vel sectis ablatisque €testiculis est €non offeretis Domino €et in terra vestra hoc omnino ne faciatis de manu alienigenae non offeretis panes Deo vestro þï€Öõìçáôåÿï°°³ÿï‚Ìåöÿ¨–˜™‚et quicquid aliud dare voluerint €quia corrupta et maculata sunt omnia non suscipietis ea locutusque est Dominus ad Mosen dicens bos ovis et capra cum genita fuerint €septem diebus erunt sub ubere matris suae €die autem octavo et deinceps offerri poterunt Domino sive illa bos sive ovis €non immolabuntur una die cum fetibus suis si immolaveritis hostiam pro gratiarum actione Domino €ut possit esse placabilis eodem die comedetis eam €non remanebit quicquam in mane alterius diei ego Dominus custodite mandata mea et facite ea ego Dominus ne polluatis nomen meum sanctum €ut sanctificer in medio filiorum Israhel ego Dominus qui sanctifico vos et eduxi de terra Aegypti ut essem vobis in Deum ego Dominus  locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel et dices ad eos €hae sunt feriae Domini quas vocabitis sanctas sex diebus facietis opus €dies septimus quia sabbati requies est vocabitur sanctus €omne opus non facietis in eo €sabbatum Domini est in cunctis habitationibus vestris hae sunt ergo feriae Domini sanctae €quas celebrare debetis temporibus suis mense primo quartadecima die mensis ad vesperum phase €Domini est et quintadecima die mensis huius sollemnitas azymorum Domini est €septem diebus azyma comedetis dies primus erit vobis celeberrimus sanctusque €omne opus servile non facietis in eo sed offeretis sacrificium in igne Domino septem diebus €dies autem septimus erit celebrior et sanctior €nullumque servile opus fiet in eo locutusque est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel et dices ad eos €cum ingressi fueritis terram quam ego dabo vobis €et messueritis segetem €feretis manipulos spicarum €primitias messis vestrae ad sacerdotem qui elevabit fasciculum coram Domino €ut acceptabile sit pro vobis €altero die sabbati et sanctificabit illum atque in eodem die quo manipulus consecratur €caedetur agnus inmaculatus anniculus in holocaustum Domini et libamenta offerentur cum eo €duae decimae similae conspersae oleo €in incensum Domini odoremque suavissimum €liba quoque vini quarta pars hin panem et pulentam et pultes non comedetis ex segete €usque ad diem qua offeratis ex ea Deo €vestro €praeceptum est sempiternum in generationibus cunctisque habitaculis €vestris numerabitis ergo ab altero die sabbati €in quo obtulistis manipulum primitiarum €septem ebdomadas plenas usque ad alteram diem expletionis ebdomadae septimae €id est quinquaginta dies €et sic offeretis sacrificium novum Domino ex omnibus habitaculis vestris €panes primitiarum duos de duabus decimis similae fermentatae €quos coquetis in primitias Domini offeretisque cum panibus septem agnos inmaculatos anniculos €et vitulum de armento unum et arietes duos €et erunt in holocausto cum libamentis suis €in odorem suavissimum Domino facietis et hircum pro peccato €duosque agnos anniculos hostias pacificorum cumque elevaverit eos sacerdos €cum panibus primitiarum coram Domino €cedent in usum eius et vocabitis hunc diem celeberrimum atque sanctissimum €omne opus servile non facietis in eo €legitimum sempiternum erit in cunctis habitaculis et generationibus €vestris postquam autem messueritis segetem terrae vestrae €non secabitis eam usque ad solum €nec remanentes spicas colligetis €sed pauperibus et peregrinis dimittetis eas €ego Dominus Deus vester locutusque est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel €mense septimo prima die mensis €erit vobis sabbatum memorabile €clangentibus tubis €et vocabitur sanctum omne opus servile non facietis in eo et offeretis holocaustum Domino locutusque est Dominus ad Mosen dicens decimo die mensis huius septimi €dies expiationum erit celeberrimus et vocabitur sanctus €adfligetisque animas vestras in eo et offeretis holocaustum Domino omne opus non facietis in tempore diei huius €quia dies propitiationis est ut propitietur vobis Dominus Deus vester omnis anima quae adflicta non fuerit die hoc €peribit de populis suis et quae operis quippiam fecerit delebo eam de populo suo nihil ergo operis facietis in eo legitimum sempiternum erit vobis €in cunctis generationibus et habitationibus vestris sabbatum requietionis est adfligetis animas vestras die €nono mensis €a vespero usque ad vesperum celebrabitis €sabbata vestra et locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel €a quintodecimo die mensis huius septimi €erunt feriae tabernaculorum septem diebus Domino dies primus vocabitur celeberrimus atque sanctissimus €omne opus servile non facietis et septem diebus offeretis holocausta Domino €dies quoque octavus erit celeberrimus atque sanctissimus €et offeretis holocaustum Domino €est enim coetus atque collectae €omne opus servile non facietis in eo hae sunt feriae Domini quas vocabitis celeberrimas et sanctissimas €offeretisque in eis oblationes Domino €holocausta et libamenta iuxta ritum uniuscuiusque diei exceptis sabbatis Domini donisque vestris €et quae offertis ex voto €vel quae sponte tribuitis Domino a quintodecimo ergo die mensis septimi €quando congregaveritis omnes fructus terrae vestrae €celebrabitis ferias Domini septem diebus €die primo et die octavo erit sabbatum id est requies sumetisque vobis die primo fructus arboris pulcherrimae €spatulasque palmarum et ramos ligni densarum frondium €et salices de torrente €et laetabimini coram Domino Deo vestro celebrabitisque sollemnitatem eius septem diebus per annum €legitimum sempiternum erit in generationibus vestris €mense septimo festa celebrabitis et habitabitis in umbraculis septem diebus €omnis qui de genere est Israhel manebit in tabernaculis ut discant posteri vestri €quod in tabernaculis habitare fecerim filios Israhel €cum educerem eos de terra Aegypti ego Dominus Deus vester locutusque est Moses super sollemnitatibus Domini ad filios Israhel  et locutus est Dominus ad Mosen dicens praecipe filiis Israhel €ut adferant tibi oleum de olivis purissimum ac lucidum €ad concinnandas lucernas iugiter extra velum testimonii in tabernaculo foederis €ponetque eas Aaron a vespere usque in mane coram Domino €cultu rituque perpetuo in generationibus vestris super candelabro mundissimo ponentur semper in €conspectu Domini accipies quoque similam et coques ex ea duodecim panes €qui singuli habebunt duas decimas quorum senos altrinsecus super mensam purissimam coram Domino statues et pones super eos tus lucidissimum €ut sit panis in monumentum oblationis Domini per singula sabbata mutabuntur coram Domino €suscepti a filiis Israhel foedere sempiterno eruntque Aaron et filiorum eius ut comedant eos in loco sancto €quia sanctum sanctorum est de sacrificiis Domini iure perpetuo ecce autem egressus filius mulieris israhelitis €quem pepererat de viro aegyptio inter filios Israhel €iurgatus est in castris cum viro israhelite cumque blasphemasset nomen et €maledixisset ei €adductus est ad Mosen €vocabatur autem mater eius Salumith filia Dabri de tribu Dan miseruntque eum in carcerem donec nossent quid iuberet Dominus qui locutus est ad Mosen dicens €educ blasphemum extra castra €et ponant omnes qui audierunt manus suas super caput eius €et lapidet eum populus universus et ad filios Israhel loqueris €homo qui maledixerit Deo suo portabit peccatum suum et qui blasphemaverit nomen Domini morte moriatur €lapidibus opprimet eum omnis multitudo €sive ille civis seu peregrinus fuerit €qui blasphemaverit nomen Domini morte moriatur qui percusserit et occiderit hominem morte moriatur qui percusserit animal reddat vicarium €id est animam pro anima qui inrogaverit maculam cuilibet civium suorum €sicut fecit fiet ei fracturam pro fractura oculum pro oculo dentem pro dente restituet €qualem inflixerit maculam talem sustinere €cogetur qui percusserit iumentum reddet aliud €qui percusserit hominem punietur aequum iudicium sit inter vos €sive peregrinus sive civis peccaverit €quia ego sum Dominus Deus vester locutusque est Moses ad filios Israhel €et eduxerunt eum qui blasphemaverat extra castra €ac lapidibus oppresserunt €feceruntque filii Israhel sicut praeceperat Dominus Mosi  locutusque est Dominus ad Mosen in monte Sinai dicens loquere filiis Israhel et dices ad eos þï€Öõìçáôåÿï°°³ÿï‚Ìåöÿ¨™’‚quando ingressi fueritis terram quam ego dabo vobis €sabbatizet sabbatum Domini sex annis seres agrum tuum €et sex annis putabis vineam tuam colligesque fructus eius septimo autem anno sabbatum erit terrae requietionis Domini €agrum non seres et vineam non putabis quae sponte gignit humus non metes €et uvas primitiarum tuarum non colliges quasi vindemiam €annus enim requietionis terrae est sed erunt vobis in cibum €tibi et servo tuo ancillae et mercennario tuo €et advenae qui peregrinantur apud te iumentis tuis et pecoribus €omnia quae nascuntur praebebunt cibum numerabis quoque tibi septem ebdomades annorum €id est septem septies €quae simul faciunt annos quadraginta novem et clanges bucina mense septimo decima €die mensis €propitiationis tempore in universa terra vestra sanctificabisque annum quinquagesimum €et vocabis remissionem cunctis habitatoribus terrae tuae €ipse est enim iobeleus €revertetur homo ad possessionem suam €et unusquisque rediet ad familiam €pristinam quia iobeleus est et quinquagesimus annus €non seretis neque metetis €sponte in agro nascentia et primitias vindemiae non colligetis ob sanctificationem iobelei €sed statim ablata comedetis anno iobelei redient omnes ad possessiones suas quando vendes quippiam civi tuo vel emes ab eo €ne contristes fratrem tuum €sed iuxta numerum annorum iobelei emes ab eo et iuxta supputationem frugum vendet tibi quanto plus anni remanserint post iobeleum €tanto crescet et pretium €et quanto minus temporis numeraveris €tanto minoris et emptio constabit €tempus enim frugum vendet tibi nolite adfligere contribules vestros €sed timeat unusquisque Deum suum quia ego Dominus Deus vester facite praecepta mea et iudicia custodite et implete ea €ut habitare possitis in terra absque ullo pavore et gignat vobis humus fructus suos €quibus vescamini usque ad saturitatem nullius impetum formidantes quod si dixeritis quid comedemus anno septimo €si non seruerimus neque collegerimus fruges €nostras dabo benedictionem meam vobis anno sexto €et faciet fructus trium annorum seretisque anno octavo €et comedetis veteres fruges usque ad nonum annum €donec nova nascantur edetis vetera terra quoque non veniet in €perpetuum €quia mea est et vos advenae et coloni mei estis unde cuncta regio possessionis vestrae €sub redemptionis condicione vendetur si adtenuatus frater tuus vendiderit possessiunculam suam €et voluerit propinquus eius potest redimere quod €ille vendiderat sin autem non habuerit proximum €et ipse pretium ad redimendum potuerit invenire conputabuntur fructus ex eo tempore quo vendidit €et quod reliquum est reddet emptori €sicque recipiet possessionem suam quod si non invenerit manus eius ut reddat pretium €habebit emptor quod emerat usque ad annum iobeleum €in ipso enim omnis venditio redit ad €dominum et ad possessorem pristinum qui vendiderit domum intra urbis muros €habebit licentiam redimendi donec unus impleatur annus si non redemerit et anni circulus fuerit evolutus €emptor possidebit eam et posteri eius in perpetuum €et redimi non poterit etiam in iobeleo sin autem in villa fuerit domus quae muros non habet €agrorum iure vendetur €si ante redempta non fuerit in iobeleo revertetur ad dominum aedes Levitarum quae in urbibus sunt semper possunt redimi si redemptae non fuerint in iobeleo revertentur ad dominos €quia domus urbium leviticarum pro possessionibus €sunt inter filios Israhel suburbana autem eorum non venient €quia possessio sempiterna est si adtenuatus fuerit frater tuus et infirmus manu €et susceperis eum quasi advenam et peregrinum et vixerit tecum ne accipias usuras ab eo nec amplius quam €dedisti €time Deum tuum ut vivere possit frater tuus apud te pecuniam tuam non dabis ei ad usuram €et frugum superabundantiam non exiges ego Dominus Deus vester qui eduxi vos de terra Aegypti €ut darem vobis terram Chanaan et essem vester Deus si paupertate conpulsus vendiderit se tibi frater tuus €non eum opprimes servitute famulorum sed quasi mercennarius et colonus erit €usque ad annum iobeleum operabitur apud te et postea egredietur cum liberis suis €et revertetur ad cognationem et ad possessionem patrum suorum mei enim servi sunt et ego eduxi eos de terra Aegypti €non venient condicione servorum ne adfligas eum per potentiam sed metuito Deum tuum servus et ancilla sint vobis de nationibus quae in circuitu vestro sunt et de advenis qui peregrinantur apud vos €vel qui ex his nati fuerint in terra vestra €hos habebitis famulos et hereditario iure transmittetis ad posteros ac possidebitis in €aeternum €fratres autem vestros filios Israhel ne opprimatis per potentiam si invaluerit apud vos manus advenae atque peregrini €et adtenuatus frater tuus vendiderit se ei aut cuiquam de stirpe eius post venditionem potest redimi €qui voluerit ex fratribus suis redimet eum et patruus et patruelis et consanguineus et adfinis €sin autem et ipse potuerit redimet se supputatis dumtaxat annis €a tempore venditionis suae usque ad annum iobeleum €et pecunia qua venditus fuerat €iuxta annorum numerum et rationem mercennarii supputata si plures fuerint anni qui remanent usque ad iobeleum €secundum hos reddet et pretium si pauci ponet rationem cum eo iuxta annorum numerum €et reddet emptori quod reliquum est annorum quibus ante servivit mercedibus inputatis €non adfliget eum violenter in conspectu tuo quod si per haec redimi non potuerit €anno iobeleo egredietur cum liberis suis mei sunt enim servi filii Israhel quos eduxi de €terra Aegypti  ego Dominus Deus vester non facietis vobis idolum et sculptile €nec titulos erigetis €nec insignem lapidem ponetis in terra vestra ut adoretis eum €ego enim sum Dominus Deus vester custodite sabbata mea €et pavete ad sanctuarium meum ego Dominus si in praeceptis meis ambulaveritis €et mandata mea custodieritis et feceritis ea €dabo vobis pluvias temporibus suis et terra gignet germen suum et pomis arbores replebuntur adprehendet messium tritura vindemiam €et vindemia occupabit sementem €et comedetis panem vestrum in saturitatem €et absque pavore habitabitis in terra vestra dabo pacem in finibus vestris dormietis et non erit qui exterreat €auferam malas bestias et gladius non transibit terminos vestros persequemini inimicos vestros et corruent coram €vobis persequentur quinque de vestris centum alienos €et centum ex vobis decem milia €cadent inimici vestri in conspectu vestro gladio respiciam vos et crescere faciam €multiplicabimini et firmabo pactum meum vobiscum comedetis vetustissima veterum €et vetera novis supervenientibus proicietis ponam tabernaculum meum in medio vestri €et non abiciet vos anima mea ambulabo inter vos et ero vester Deus €vosque eritis populus meus ego Dominus Deus vester €qui eduxi vos de terra Aegyptiorum ne serviretis eis €et qui confregi catenas cervicum vestrarum ut incederetis erecti quod si non audieritis me nec feceritis omnia mandata mea si spreveritis leges meas et iudicia mea contempseritis €ut non faciatis ea quae a me constituta sunt €et ad irritum perducatis pactum meum ego quoque haec faciam vobis €visitabo vos velociter in egestate et ardore €qui conficiat oculos vestros et consumat animas €frustra seretis sementem quae ab hostibus devorabitur ponam faciem meam contra vos €et corruetis coram hostibus vestris €et subiciemini his qui oderunt vos €fugietis nemine persequente sin autem nec sic oboedieritis mihi €addam correptiones vestras septuplum propter peccata vestra et conteram superbiam duritiae vestrae €daboque caelum vobis desuper sicut ferrum et terram aeneam consumetur in cassum labor vester €non proferet terra germen nec arbores poma praebebunt si ambulaveritis ex adverso mihi nec volueritis audire me €addam plagas vestras usque in septuplum propter €peccata vestra emittamque in vos bestias agri €quae consumant et vos et pecora vestra €et ad paucitatem cuncta redigant desertaeque fiant viae vestrae quod si nec sic volueritis recipere disciplinam €sed ambulaveritis ex adverso mihi ego quoque contra vos adversus incedam €et percutiam vos septies propter peccata vestra inducamque super vos gladium ultorem foederis mei þï€Öõìçáôåÿï°°³ÿï‚Ìåöÿ¨š˜™‚cumque confugeritis in urbes €mittam pestilentiam in medio vestri €et trademini hostium manibus postquam confregero baculum panis vestri €ita ut decem mulieres in uno clibano coquant panes €et reddant eos ad pondus €et comedetis et non saturabimini sin autem nec per haec audieritis me sed ambulaveritis contra me et ego incedam adversum vos in furore contrario €et corripiam vos septem plagis propter peccata vestra ita ut comedatis carnes filiorum et filiarum €vestrarum destruam excelsa vestra et simulacra confringam €cadetis inter ruinas idolorum vestrorum €et abominabitur vos anima mea in tantum ut urbes vestras redigam in solitudinem €et deserta faciam sanctuaria vestra €nec recipiam ultra odorem suavissimum disperdamque terram vestram €et stupebunt super ea inimici vestri €cum habitatores illius fuerint vos autem dispergam in gentes et evaginabo post vos gladium €eritque terra vestra deserta et civitates dirutae tunc placebunt terrae sabbata sua cunctis diebus €solitudinis suae €quando fueritis in terra hostili €sabbatizabit et requiescet in sabbatis solitudinis suae €eo quod non requieverit in sabbatis vestris €quando habitabatis in ea et qui de vobis remanserint €dabo pavorem in cordibus eorum in regionibus hostium €terrebit eos sonitus folii volantis et ita fugient quasi gladium €cadent nullo sequente et corruent singuli super fratres suos quasi bella fugientes €nemo vestrum inimicis audebit resistere peribitis inter gentes et hostilis vos terra consumet quod si et de his aliqui remanserint €tabescent in iniquitatibus suis in terra inimicorum suorum €et propter peccata patrum suorum et sua adfligentur donec confiteantur iniquitates suas et maiorum suorum €quibus praevaricati sunt in me €et ambulaverunt ex adverso mihi ambulabo igitur et ego contra eos €et inducam illos in terram hostilem €donec erubescat incircumcisa mens eorum €tunc orabunt pro impietatibus suis et recordabor foederis mei €quod pepigi cum Iacob et Isaac et Abraham €terrae quoque memor ero quae cum relicta fuerit ab eis €conplacebit sibi in sabbatis suis patiens solitudinem propter illos €ipsi vero rogabunt pro peccatis suis €eo quod abiecerint iudicia mea et leges meas despexerint et tamen etiam cum essent in terra €hostili €non penitus abieci eos €neque sic despexi ut consumerentur €et irritum facerem pactum meum cum eis €ego enim sum Dominus Deus eorum et recordabor foederis mei pristini €quando eduxi eos de terra Aegypti in conspectu gentium €ut essem Deus eorum ego Dominus Deus €haec sunt praecepta atque iudicia et leges €quas dedit Dominus inter se et inter €filios Israhel in monte Sinai per manum €Mosi  locutusque est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel et dices ad eos €homo qui votum fecerit et spoponderit Deo animam suam €sub aestimatione dabit pretium si fuerit masculus €a vicesimo usque ad sexagesimum annum €dabit quinquaginta siclos argenti ad mensuram sanctuarii si mulier triginta a quinto autem anno usque ad vicesimum €masculus dabit viginti siclos femina decem ab uno mense usque ad annum quintum €pro masculo dabuntur quinque sicli pro femina tres sexagenarius et ultra masculus dabit quindecim siclos femina decem si pauper fuerit et aestimationem reddere non valebit €stabit coram sacerdote €et quantum ille aestimaverit et viderit eum posse reddere tantum dabit animal autem quod immolari potest Domino €si quis voverit sanctum erit et mutari non poterit id est nec melius malo nec peius bono €quod si mutaverit €et ipsum quod mutatum est et illud pro quo mutatum est €consecratum erit Domino animal inmundum quod immolari Domino non potest €si quis voverit adducetur ante sacerdotem qui diiudicans utrum bonum an malum sit statuet pretium quod si dare voluerit is qui offert €addet supra aestimationis quintam €partem homo si voverit domum suam et sanctificaverit Domino €considerabit eam sacerdos utrum bona an mala sit €et iuxta pretium quod ab eo fuerit constitutum venundabitur sin autem ille qui voverat voluerit redimere eam €dabit quintam partem aestimationis supra et habebit domum quod si agrum possessionis suae voverit et consecraverit Domino €iuxta mensuram sementis aestimabitur pretium €si triginta modiis hordei seritur terra €quinquaginta siclis veniet €argenti si statim ab anno incipientis iobelei voverit agrum €quanto valere potest tanto aestimabitur sin autem post aliquantum temporis €supputabit sacerdos pecuniam €iuxta annorum qui reliqui sunt numerum usque ad iobeleum €et detrahetur ex pretio quod si voluerit redimere agrum ille qui voverat €addet quintam partem aestimatae pecuniae et possidebit eum sin autem noluerit redimere sed alteri cuilibet fuerit venundatus €ultra eum qui voverat redimere non poterit quia cum iobelei venerit dies sanctificatus erit Domino €et possessio consecrata ad ius pertinet sacerdotum si ager emptus et non de possessione maiorum sanctificatus fuerit Domino supputabit sacerdos iuxta annorum numerum usque ad iobeleum pretium €et dabit ille qui voverat eum Domino in iobeleo autem revertetur ad priorem dominum qui vendiderat eum €et habuerat in sortem possessionis suae omnis aestimatio siclo sanctuarii ponderabitur €siclus viginti obolos habet primogenita quae ad Dominum pertinent €nemo sanctificare poterit et vovere €sive bos sive ovis fuerit Domini sunt quod si inmundum est animal €redimet qui obtulit iuxta aestimationem tuam €et addet quintam partem pretii €si redimere noluerit vendetur alteri €quantocumque a te fuerit aestimatum omne quod Domino consecratur €sive homo fuerit sive animal sive ager €non veniet nec redimi €poterit €quicquid semel fuerit consecratum sanctum sanctorum erit Domino et omnis consecratio quae offertur ab homine €non redimetur sed morte morietur omnes decimae terrae sive de frugibus sive de pomis arborum €Domini sunt et illi sanctificantur si quis autem voluerit redimere decimas suas €addet quintam partem earum omnium decimarum boves et oves et caprae €quae sub pastoris virga transeunt €quicquid decimum venerit sanctificabitur Domino non eligetur nec bonum nec malum nec altero commutabitur €si quis mutaverit €et quod mutatum est et pro quo mutatum est €sanctificabitur Domino et non redimetur haec sunt praecepta quae mandavit Dominus Mosi €ad filios Israhel in monte Sinai àï‚Îõíÿ¡locutusque est Dominus ad Mosen in deserto Sinai €in tabernaculo foederis €prima die mensis secundi €anno altero egressionis eorum ex Aegypto dicens tollite summam universae congregationis filiorum Israhel €per cognationes et domos suas et nomina singulorum €quicquid sexus est masculini a vicesimo anno et supra omnium virorum fortium ex Israhel €et numerabitis eos per turmas suas tu et Aaron eruntque vobiscum principes tribuum ac domorum in cognationibus suis quorum ista sunt nomina €de Ruben Elisur filius Sedeur de Symeon Salamihel filius Surisaddai de Iuda Naasson filius Aminadab de Isachar Nathanahel filius Suar de Zabulon Heliab filius Helon filiorum autem Ioseph €de Ephraim Helisama filius Ammiud €de Manasse Gamalihel filius Phadassur de Beniamin Abidan filius Gedeonis de Dan Ahiezer filius Amisaddai de Aser Phegihel filius Ochran de Gad Heliasaph filius Duhel de Nepthali Ahira filius Henan hii nobilissimi principes multitudinis €per tribus et cognationes suas et capita exercitus Israhel quos tulerunt Moses et Aaron cum omni vulgi multitudine et congregaverunt primo die mensis secundi €recensentes eos per cognationes et domos ac familias et capita et €nomina singulorum €a vicesimo anno et supra sicut praeceperat Dominus Mosi €numeratique sunt in deserto Sinai de Ruben primogenito Israhelis €per generationes et familias ac domos suas et nomina capitum singulorum €omne quod sexus est masculini a vicesimo anno et supra €procedentium ad bellum quadraginta sex milia quingenti €de filiis Symeon per generationes et familias ac domos cognationum €suarum €recensiti sunt per nomina et capita singulorum €omne quod sexus est masculini a vicesimo anno et supra €procedentium ad bellum quinquaginta novem milia trecenti €de filiis Gad per generationes et familias ac domos cognationum suarum þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¡˜–ƒrecensiti sunt per nomina singulorum a viginti annis et supra €omnes qui ad bella procederent quadraginta quinque milia sescenti quinquaginta de filiis Iuda per generationes et familias ac domos cognationum suarum €per nomina singulorum a vicesimo anno et supra €omnes qui poterant ad bella procedere recensiti sunt septuaginta quattuor milia sescenti de filiis Isachar per generationes et familias ac domos cognationum €suarum €per nomina singulorum a vicesimo anno et supra €omnes qui ad bella procederent recensiti sunt quinquaginta quattuor milia quadringenti de filiis Zabulon per generationes et familias ac domos cognationum €suarum €recensiti sunt per nomina singulorum a vicesimo anno et supra €omnes qui poterant ad bella procedere quinquaginta septem milia quadringenti de filiis Ioseph filiorum Ephraim €per generationes et familias ac domos cognationum €suarum €recensiti sunt per nomina singulorum a vicesimo anno et supra €omnes qui poterant ad bella procedere quadraginta milia quingenti porro filiorum Manasse €per generationes et familias ac domos cognationum suarum €recensiti sunt per nomina singulorum €a viginti annis et supra €omnes qui poterant ad bella procedere triginta duo milia ducenti de filiis Beniamin per generationes et familias ac domos cognationum €suarum €recensiti sunt nominibus singulorum a vicesimo anno et supra €omnes qui poterant ad bella procedere triginta quinque milia quadringenti de filiis Dan per generationes et familias ac domos cognationum suarum €recensiti sunt nominibus singulorum a vicesimo anno et supra €omnes qui poterant ad bella procedere sexaginta duo milia septingenti de filiis Aser per generationes et familias ac domos cognationum suarum €recensiti sunt per nomina singulorum a vicesimo anno et supra €omnes qui poterant ad bella procedere quadraginta milia et mille quingenti de filiis Nepthali per generationes et familias ac domos cognationum €suarum €recensiti sunt nominibus singulorum a vicesimo anno et supra €omnes qui poterant ad bella procedere quinquaginta tria milia quadringenti hii sunt quos numeraverunt Moses et Aaron et duodecim €principes Israhel €singulos per domos cognationum suarum fueruntque omnes filiorum Israhel €per domos et familias suas a vicesimo anno et supra €qui poterant ad bella procedere sescenta tria milia virorum quingenti quinquaginta Levitae autem in tribu familiarum suarum non sunt numerati €cum eis locutusque est Dominus ad Mosen dicens tribum Levi noli numerare €neque ponas summam eorum cum filiis Israhel sed constitue eos super tabernaculum testimonii €cuncta vasa eius et quicquid ad caerimonias pertinet €ipsi portabunt tabernaculum et omnia utensilia eius €et erunt in ministerio €ac per gyrum tabernaculi metabuntur cum proficiscendum fuerit deponent Levitae tabernaculum €cum castra metanda erigent €quisquis externorum accesserit occidetur metabuntur autem castra filii Israhel €unusquisque per turmas et cuneos atque exercitum suum porro Levitae per gyrum tabernaculi figent tentoria €ne fiat indignatio super multitudinem filiorum Israhel €et excubabunt in custodiis tabernaculi testimonii fecerunt ergo filii Israhel iuxta omnia quae praeceperat Dominus Mosi  locutusque est Dominus ad Mosen et Aaron dicens singuli per turmas signa atque vexilla et domos cognationum suarum €castrametabuntur filiorum Israhel €per gyrum tabernaculi foederis ad orientem Iudas figet tentoria per turmas exercitus sui €eritque princeps filiorum eius Naasson filius Aminadab et omnis de stirpe eius summa pugnantium €septuaginta quattuor milia sescentorum iuxta eum castrametati sunt de tribu Isachar €quorum princeps fuit Nathanahel filius Suar et omnis numerus pugnatorum eius €quinquaginta quattuor milia quadringenti in tribu Zabulon princeps fuit Heliab filius Helon omnis de stirpe eius exercitus pugnatorum €quinquaginta septem milia quadringenti universi qui in castris Iudae adnumerati sunt €fuerunt centum octoginta sex milia quadringenti €et per turmas suas primi egredientur in castris filiorum Ruben ad meridianam plagam €erit princeps Elisur filius Sedeur et cunctus exercitus pugnatorum eius qui numerati sunt €quadraginta sex milia quingenti iuxta eum castrametati sunt de tribu Symeon €quorum princeps fuit Salamihel filius Surisaddai et cunctus exercitus pugnatorum eius qui numerati sunt €quinquaginta novem milia trecenti in tribu Gad princeps fuit Heliasaph filius Duhel et cunctus exercitus pugnatorum eius qui numerati sunt €quadraginta quinque milia sescenti quinquaginta omnes qui recensiti sunt in castris Ruben €centum quinquaginta milia et mille quadringenti quinquaginta €per turmas suas in secundo loco proficiscentur levabitur autem tabernaculum testimonii €per officia Levitarum et turmas eorum €quomodo erigetur ita et deponetur €singuli per loca et ordines suos proficiscentur ad occidentalem plagam erunt castra filiorum Ephraim €quorum princeps fuit Helisama filius Ammiud cunctus exercitus pugnatorum eius qui numerati sunt €quadraginta milia quingenti et cum eis tribus filiorum Manasse €quorum princeps fuit Gamalihel filius Phadassur cunctus exercitus pugnatorum eius qui numerati sunt €triginta duo milia ducenti in tribu filiorum Beniamin princeps fuit Abidan filius Gedeonis et cunctus exercitus pugnatorum eius qui recensiti sunt €triginta quinque milia quadringenti omnes qui numerati sunt in castris Ephraim €centum octo milia centum €per turmas suas tertii proficiscentur ad aquilonis partem castrametati sunt filii Dan €quorum princeps fuit Ahiezer filius Amisaddai cunctus exercitus pugnatorum eius qui numerati sunt €sexaginta duo milia septingenti iuxta eum fixere tentoria de tribu Aser €quorum princeps fuit Phegihel filius Ochran cunctus exercitus pugnatorum eius qui numerati sunt €quadraginta milia et mille quingenti de tribu filiorum Nepthalim princeps fuit Ahira filius Henan cunctus exercitus pugnatorum eius €quinquaginta tria milia quadringenti omnes qui numerati sunt in castris Dan €fuerunt centum quinquaginta septem milia sescenti €et novissimi proficiscentur hic numerus filiorum Israhel €per domos cognationum suarum et turmas divisi exercitus €sescenta tria milia quingenti quinquaginta Levitae autem non sunt numerati inter filios Israhel €sic enim praecepit Dominus Mosi feceruntque filii Israhel iuxta omnia quae mandaverat Dominus €castrametati sunt per turmas suas €et profecti per familias ac domos patrum suorum  haec sunt generationes Aaron et Mosi €in die qua locutus est Dominus ad Mosen in monte Sinai et haec nomina filiorum Aaron primogenitus eius Nadab €dein Abiu et Eleazar et Ithamar haec nomina filiorum Aaron sacerdotum €qui uncti sunt et quorum repletae et consecratae manus €ut sacerdotio fungerentur mortui sunt Nadab et Abiu €cum offerrent ignem alienum in conspectu Domini in deserto Sinai absque €liberis €functique sunt sacerdotio Eleazar et Ithamar coram Aaron patre suo locutus est Dominus ad Mosen dicens adplica tribum Levi et fac stare in conspectu Aaron sacerdotis €ut ministrent ei et excubent et observent €quicquid ad cultum pertinet multitudinis €coram tabernaculo testimonii et custodiant vasa tabernaculi servientes in ministerio eius dabisque dono Levitas Aaron et filiis eius €quibus traditi sunt a filiis Israhel €Aaron autem et filios eius constitues super cultum sacerdotii €externus qui ad ministrandum accesserit €morietur locutusque est Dominus ad Mosen dicens ego tuli Levitas a filiis Israhel €pro omni primogenito qui aperit vulvam in filiis Israhel €eruntque Levitae mei meum est enim omne primogenitum €ex quo percussi primogenitos in terra Aegypti €sanctificavi mihi quicquid primum nascitur in Israhel €ab homine usque ad pecus mei sunt ego Dominus locutus est Dominus ad Mosen in deserto Sinai dicens numera filios Levi per domos patrum suorum et familias €omnem masculum ab uno mense et supra numeravit Moses ut praeceperat Dominus et inventi sunt filii Levi per nomina sua Gerson et Caath et Merari filii Gerson Lebni et Semei filii Caath Amram et Iessaar Hebron et Ozihel filii Merari Mooli et Musi þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ£˜•de Gerson fuere familiae duae lebnitica et semeitica quarum numeratus est populus sexus masculini ab uno mense et supra €septem milia quingentorum hii post tabernaculum metabuntur ad occidentem sub principe Eliasaph filio Lahel et habebunt excubias in tabernaculo foederis ipsum tabernaculum et operimentum eius €tentorium quod trahitur ante fores tecti foederis et €cortinas atrii €tentorium quoque quod adpenditur in introitu atrii tabernaculi €et quicquid ad ritum altaris pertinet €funes tabernaculi et omnia utensilia eius cognatio Caath habebit populos €Amramitas et Iessaaritas et Hebronitas et Ozihelitas €hae sunt familiae Caathitarum recensitae per nomina sua omnes generis masculini ab uno mense et supra €octo milia sescenti €habebunt excubias sanctuarii et castrametabuntur ad meridianam plagam princepsque eorum erit Elisaphan filius Ozihel et custodient arcam mensamque et candelabrum €altaria et vasa sanctuarii in quibus ministratur €et velum cunctamque huiuscemodi supellectilem princeps autem principum Levitarum Eleazar filius Aaron sacerdotis €erit super excubitores custodiae sanctuarii at vero de Merari erunt populi Moolitae et Musitae €recensiti per nomina sua omnes generis masculini ab uno mense et supra €sex milia ducenti princeps eorum Surihel filius Abiahihel €in plaga septentrionali castrametabuntur erunt sub custodia eorum €tabulae tabernaculi et vectes et columnae ac bases earum €et omnia quae ad cultum huiuscemodi pertinent columnaeque atrii per circuitum cum basibus suis €et paxilli cum funibus castrametabuntur ante tabernaculum foederis €id est ad orientalem plagam €Moses et Aaron cum filiis suis €habentes custodiam sanctuarii in medio filiorum Israhel €quisquis alienus accesserit morietur omnes Levitae quos numeraverunt Moses et Aaron iuxta praeceptum Domini €per familias suas in genere masculino a mense uno et supra €fuerunt viginti duo milia et ait Dominus ad Mosen €numera primogenitos sexus masculini de filiis Israhel €a mense uno et supra €et habebis summam eorum tollesque Levitas mihi pro omni primogenito filiorum Israhel €ego sum Dominus €et pecora eorum pro universis primogenitis pecoris filiorum €Israhel recensuit Moses sicut praeceperat Dominus primogenitos filiorum Israhel et fuerunt masculi per nomina sua a mense uno et supra €viginti duo milia ducenti septuaginta tres locutusque est Dominus ad Mosen tolle Levitas pro primogenitis filiorum Israhel €et pecora Levitarum pro pecoribus eorum €eruntque Levitae mei ego sum Dominus in pretio autem ducentorum septuaginta trium €qui excedunt numerum Levitarum de primogenitis filiorum Israhel accipies quinque siclos per singula capita ad mensuram sanctuarii €siclus habet obolos viginti dabisque pecuniam Aaron et filiis eius pretium eorum qui supra sunt tulit igitur Moses pecuniam eorum qui fuerant amplius €et quos redemerant a Levitis pro primogenitis filiorum Israhel €mille trecentorum sexaginta quinque siclorum iuxta pondus sanctuarii et dedit eam Aaroni et filiis eius €iuxta verbum quod praeceperat sibi Dominus  locutusque est Dominus ad Mosen et Aaron dicens tolle summam filiorum Caath de medio Levitarum €per domos et familias suas a tricesimo anno et supra usque ad quinquagesimum annum €omnium qui ingrediuntur ut stent et ministrent in tabernaculo foederis hic est cultus filiorum Caath €tabernaculum foederis et sanctum sanctorum ingredientur Aaron et filii eius quando movenda sunt castra €et deponent velum quod pendet ante fores €involventque eo arcam testimonii et operient rursum velamine ianthinarum €pellium €extendentque desuper pallium totum hyacinthinum €et inducent vectes mensam quoque propositionis involvent hyacinthino pallio €et ponent cum ea turibula et mortariola €cyatos et crateras ad liba fundenda €panes semper in ea erunt extendentque desuper pallium coccineum €quod rursum operient velamento ianthinarum pellium €et inducent vectes sument et pallium hyacinthinum €quo operient candelabrum cum lucernis et €forcipibus suis €et emunctoriis et cunctis vasis olei €quae ad concinnandas lucernas necessaria sunt et super omnia ponent operimentum ianthinarum pellium €et inducent vectes nec non et altare aureum involvent hyacinthino vestimento €et extendent desuper operimentum ianthinarum pellium €inducentque vectes omnia vasa quibus ministratur in sanctuario €involvent hyacinthino pallio €et extendent desuper operimentum ianthinarum pellium €inducentque vectes sed et altare mundabunt cinere €et involvent illud purpureo vestimento ponentque cum eo omnia vasa quibus in ministerio eius utuntur €id est ignium receptacula €fuscinulas ac tridentes uncinos et vatilla €cuncta vasa altaris operient simul velamine ianthinarum pellium €et inducent vectes cumque involverint Aaron et filii eius sanctuarium et omnia vasa eius €in commotione castrorum €tunc intrabunt filii Caath ut portent involuta €et non tangant vasa sanctuarii ne moriantur €ista sunt onera filiorum Caath in tabernaculo foederis super quos erit Eleazar filius Aaron sacerdotis €ad cuius pertinet curam oleum ad concinnandas lucernas €et conpositionis incensum €et sacrificium quod semper offertur €et oleum unctionis €et quicquid ad cultum tabernaculi pertinet €omniumque vasorum quae in sanctuario sunt locutusque est Dominus ad Mosen et Aaron dicens nolite perdere populum Caath de medio Levitarum sed hoc facite eis ut vivant et non moriantur €si tetigerint sancta sanctorum €Aaron et filii eius intrabunt ipsique disponent opera singulorum €et divident quid portare quis debeat alii nulla curiositate videant quae sunt in sanctuario €priusquam involvantur €alioquin morientur locutus est Dominus ad Mosen dicens tolle summam etiam filiorum Gerson €per domos ac familias et cognationes suas a triginta annis et supra usque ad annos quinquaginta numera €omnes qui ingrediuntur et ministrant in tabernaculo foederis hoc est officium familiae Gersonitarum ut portent cortinas tabernaculi et tectum foederis €operimentum aliud et super omnia velamen ianthinum €tentoriumque quod pendet in introitu foederis tabernaculi cortinas atrii et velum in introitu quod est ante tabernaculum €omnia quae ad altare pertinent funiculos et vasa ministerii iubente Aaron et filiis eius portabunt filii Gerson €et scient singuli cui debeant oneri €mancipari hic est cultus familiae Gersonitarum in tabernaculo foederis €eruntque sub manu Ithamar filii Aaron sacerdotis filios quoque Merari per familias et domos patrum suorum recensebis a triginta annis et supra usque ad annos quinquaginta €omnes qui ingrediuntur ad officium ministerii sui et cultum foederis €testimonii haec sunt onera eorum €portabunt tabulas tabernaculi et vectes eius €columnas et bases earum columnas quoque atrii per circuitum €cum basibus et paxillis et funibus suis €omnia vasa et supellectilem ad numerum accipient sicque portabunt hoc est officium familiae Meraritarum €et ministerium in tabernaculo foederis €eruntque sub manu Ithamar filii Aaron sacerdotis recensuerunt igitur Moses et Aaron et principes synagogae €filios Caath per cognationes et domos patrum suorum a triginta annis et supra €usque ad annum quinquagesimum €omnes qui ingrediuntur ad ministerium tabernaculi foederis et inventi sunt duo milia septingenti quinquaginta hic est numerus populi Caath qui intrat tabernaculum foederis €hos numeravit Moses et Aaron €iuxta sermonem Domini per manum Mosi numerati sunt et filii Gerson €per cognationes et domos patrum suorum a triginta annis et supra usque ad annum quinquagesimum €omnes qui ingrediuntur ut ministrent in tabernaculo foederis et inventi sunt duo milia sescenti triginta hic est populus Gersonitarum €quos numeraverunt Moses et Aaron iuxta verbum Domini numerati sunt et filii Merari €per cognationes et domos patrum suorum a triginta annis et supra usque ad annum quinquagesimum €omnes qui ingrediuntur ad explendos ritus tabernaculi foederis et inventi sunt tria milia ducenti hic est numerus filiorum Merari quos recensuerunt Moses et Aaron €iuxta imperium Domini per manum Mosi omnes qui recensiti sunt de Levitis €et quos fecit ad nomen Moses et Aaron et þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¤˜¯ƒprincipes Israhel €per cognationes et domos patrum suorum a triginta annis et supra usque ad annum quinquagesimum €ingredientes ad ministerium tabernaculi et onera portanda fuerunt simul octo milia quingenti octoginta iuxta verbum Domini recensuit eos Moses €unumquemque iuxta officium et onera sua €sicut praeceperat ei Dominus  locutusque est Dominus ad Mosen dicens praecipe filiis Israhel ut eiciant de castris €omnem leprosum et qui semine fluit pollutusque est super mortuo tam masculum quam feminam eicite de castris €ne contaminent ea cum habitaverim €vobiscum feceruntque ita filii Israhel et eiecerunt eos extra castra €sicut locutus erat Dominus Mosi locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere ad filios Israhel €vir sive mulier cum fecerint ex omnibus peccatis €quae solent hominibus accidere €et per neglegentiam transgressi fuerint mandatum Domini atque €deliquerint confitebuntur peccatum suum €et reddent ipsum caput quintamque partem desuper €ei in quem peccaverint sin autem non fuerit qui recipiat dabunt Domino et erit sacerdotis €excepto ariete qui offertur pro expiatione €ut sit placabilis hostia omnes quoque primitiae quas offerunt filii Israhel €ad sacerdotem pertinent et quicquid in sanctuarium offertur a singulis €et traditur manibus sacerdotis ipsius erit locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere ad filios Israhel et dices ad eos €vir cuius uxor erraverit €maritumque contemnens dormierit cum altero viro €et hoc maritus deprehendere non quiverit sed latet adulterium €et testibus argui non potest quia non est inventa in stupro si spiritus zelotypiae concitaverit virum contra uxorem suam €quae vel polluta est vel falsa suspicione appetitur adducet eam ad sacerdotem €et offeret oblationem pro illa €decimam partem sati farinae hordiaciae €non fundet super eam oleum nec inponet tus €quia sacrificium zelotypiae est et oblatio investigans adulterium offeret igitur eam sacerdos et statuet coram Domino adsumetque aquam sanctam in vase fictili €et pauxillum terrae de pavimento tabernaculi mittet in eam cumque steterit mulier in conspectu Domini discoperiet caput eius €et ponet super manus illius sacrificium recordationis et oblationem €zelotypiae €ipse autem tenebit aquas amarissimas €in quibus cum execratione maledicta congessit adiurabitque eam et dicet si non dormivit vir alienus tecum €et si non polluta es deserto mariti toro €non te nocebunt aquae istae amarissimae in quas maledicta congessi sin autem declinasti a viro tuo atque polluta es €et concubuisti cum altero his maledictionibus subiacebis €det te Dominus in maledictionem exemplumque cunctorum in populo €suo €putrescere faciat femur tuum et tumens uterus €disrumpatur ingrediantur aquae maledictae in ventrem tuum €et utero tumescente putrescat femur €et respondebit mulier amen amen scribetque sacerdos in libello ista maledicta €et delebit ea aquis amarissimis in quas maledicta congessit et dabit ei bibere €quas cum exhauserit tollet sacerdos de manu eius sacrificium zelotypiae €et elevabit illud coram Domino inponetque super altare €ita dumtaxat ut prius pugillum sacrificii tollat de eo quod €offertur et incendat super altare €et sic potum det mulieri aquas amarissimas quas cum biberit €si polluta est et contempto viro adulterii rea €pertransibunt eam aquae maledictionis €et inflato ventre conputrescet femur €eritque mulier in maledictionem et in exemplum omni populo quod si polluta non fuerit erit innoxia et faciet liberos ista est lex zelotypiae si declinaverit mulier a viro suo et si polluta €fuerit maritusque zelotypiae spiritu concitatus €adduxerit eam in conspectu Domini €et fecerit ei sacerdos iuxta omnia quae scripta sunt maritus absque culpa erit et illa recipiet iniquitatem suam  locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere ad filios Israhel et dices ad eos €vir sive mulier cum fecerit votum ut sanctificentur €et se voluerint Domino consecrare vino et omni quod inebriare potest €abstinebunt €acetum ex vino et ex qualibet alia potione €et quicquid de uva exprimitur non bibent €uvas recentes siccasque non comedent cunctis diebus quibus ex voto Domino consecrantur €quicquid ex vinea esse potest €ab uva passa usque ad acinum non comedent omni tempore separationis suae novacula non transibit super caput eius €usque ad conpletum diem quo Domino consecratur €sanctus erit crescente caesarie capitis eius omni tempore consecrationis suae super mortuum non ingredietur nec super patris quidem et matris et fratris sororisque €funere contaminabitur €quia consecratio Dei sui super caput eius est omnes dies separationis suae sanctus erit Domino sin autem mortuus fuerit subito quispiam coram eo €polluetur caput consecrationis eius €quod radet ilico et in eadem die purgationis suae et rursum €septima in octavo autem die offeret duos turtures vel duos pullos €columbae sacerdoti €in introitu foederis testimonii facietque sacerdos unum pro peccato et alterum in holocaustum €et deprecabitur pro eo quia peccavit super mortuo €sanctificabitque caput eius in die illo et consecrabit Domino dies separationis illius €offerens agnum anniculum pro peccato €ita tamen ut dies priores irriti fiant €quoniam polluta est sanctificatio eius ista est lex consecrationis €cum dies quos ex voto decreverat conplebuntur €adducet eum ad ostium tabernaculi foederis et offeret oblationem eius Domino €agnum anniculum inmaculatum in holocaustum €et ovem anniculam inmaculatam pro peccato €et arietem inmaculatum hostiam pacificam canistrum quoque panum azymorum qui conspersi sunt oleo €et lagana absque fermento uncta oleo ac libamina singulorum quae offeret sacerdos coram Domino €et faciet tam pro peccato quam in holocaustum arietem vero immolabit hostiam pacificam Domino €offerens simul canistrum azymorum €et libamenta quae ex more debentur tunc radetur nazareus ante ostium tabernaculi foederis caesarie consecrationis suae €tolletque capillos eius €et ponet super ignem qui est subpositus sacrificio pacificorum et armum coctum arietis €tortamque absque fermento unam de canistro €et laganum azymum unum €et tradet in manibus nazarei €postquam rasum fuerit caput eius susceptaque rursum ab eo elevabit in conspectu Domini €et sanctificata sacerdotis erunt €sicut pectusculum quod separari iussum est et femur €post haec potest bibere nazareus vinum ista est lex nazarei €cum voverit oblationem suam Domino tempore consecrationis suae €exceptis his quae invenerit manus eius €iuxta quod mente devoverat €ita faciet ad perfectionem sanctificationis suae locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere Aaron et filiis eius €sic benedicetis filiis Israhel et dicetis eis benedicat tibi Dominus et custodiat te ostendat Dominus faciem suam tibi et misereatur tui convertat Dominus vultum suum ad te et det tibi pacem invocabunt nomen meum super filios Israhel et ego €benedicam eis  factum est autem in die qua conplevit Moses tabernaculum et erexit illud €unxitque et sanctificavit cum omnibus vasis suis €altare similiter et vasa eius obtulerunt principes Israhel €et capita familiarum qui erant per singulas tribus €praefecti eorum qui numerati fuerant munera coram Domino sex plaustra tecta cum duodecim bubus €unum plaustrum obtulere duo duces et unum bovem singuli €obtuleruntque ea in conspectu tabernaculi ait autem Dominus ad Mosen suscipe ab eis ut serviant in ministerio tabernaculi €et tradas ea Levitis iuxta ordinem ministerii sui itaque cum suscepisset Moses plaustra et boves tradidit eos Levitis duo plaustra et quattuor boves dedit filiis Gerson €iuxta id quod habebant necessarium quattuor alia plaustra et octo boves dedit filiis Merari €secundum officia et cultum suum €sub manu Ithamar filii Aaron sacerdotis filiis autem Caath non dedit plaustra et boves €quia in sanctuario serviunt et onera propriis portant umeris igitur obtulerunt duces in dedicationem altaris die qua unctum est €oblationem suam ante altare dixitque Dominus ad Mosen €singuli duces per singulos dies offerant munera in dedicationem altaris primo die obtulit oblationem suam €Naasson filius Aminadab de tribu Iuda þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ§˜fueruntque in ea acetabulum argenteum pondo centum triginta siclorum €fiala argentea habens septuaginta siclos iuxta pondus sanctuarii €utrumque plenum simila conspersa oleo in sacrificium mortariolum ex decem siclis aureis plenum incenso bovem et arietem et agnum anniculum in holocaustum hircumque pro peccato et in sacrificio pacificorum €boves duos arietes quinque hircos quinque agnos anniculos quinque €haec est oblatio Naasson filii Aminadab secundo die obtulit Nathanahel filius Suar dux de tribu Isachar acetabulum argenteum adpendens centum triginta siclos €fialam argenteam habentem septuaginta siclos iuxta pondus sanctuarii €utrumque plenum simila conspersa oleo in sacrificium mortariolum aureum habens decem siclos plenum incenso bovem de armento et arietem et agnum anniculum in holocaustum hircumque pro peccato et in sacrificio pacificorum €boves duos arietes quinque hircos quinque agnos anniculos quinque €haec fuit oblatio Nathanahel filii Suar tertio die princeps filiorum Zabulon Heliab filius Helon obtulit acetabulum argenteum adpendens centum triginta siclos €fialam argenteam habentem septuaginta siclos ad pondus sanctuarii €utrumque plenum simila conspersa oleo in sacrificium mortariolum aureum adpendens decem siclos plenum incenso bovem de armento et arietem et agnum anniculum in holocaustum hircumque pro peccato et in sacrificio pacificorum €boves duos arietes quinque hircos quinque agnos anniculos quinque €haec est oblatio Heliab filii Helon die quarto princeps filiorum Ruben Helisur filius Sedeur obtulit acetabulum argenteum adpendens centum triginta siclos €fialam argenteam habentem septuaginta siclos ad pondus sanctuarii €utrumque plenum simila conspersa oleo in sacrificium mortariolum aureum adpendens decem siclos plenum incenso bovem de armento et arietem et agnum anniculum in holocaustum hircumque pro peccato et in hostias pacificorum €boves duos arietes quinque hircos quinque agnos anniculos quinque €haec fuit oblatio Helisur filii Sedeur die quinto princeps filiorum Symeon Salamihel filius Surisaddai obtulit acetabulum argenteum adpendens centum triginta siclos €fialam argenteam habentem septuaginta siclos ad pondus sanctuarii €utrumque plenum simila conspersa oleo in sacrificium mortariolum aureum adpendens decem siclos plenum incenso bovem de armento et arietem et agnum anniculum in holocaustum hircumque pro peccato et in hostias pacificorum €boves duos arietes quinque hircos quinque agnos anniculos quinque €haec fuit oblatio Salamihel filii Surisaddai die sexto princeps filiorum Gad Heliasaph filius Duhel obtulit acetabulum argenteum adpendens centum triginta siclos €fialam argenteam habentem septuaginta siclos ad pondus sanctuarii €utrumque plenum simila conspersa oleo in sacrificium mortariolum aureum adpendens siclos decem plenum €incenso bovem de armento et arietem et agnum anniculum in holocaustum hircumque pro peccato et in hostias pacificorum €boves duos arietes quinque hircos quinque agnos anniculos quinque €haec fuit oblatio Heliasaph filii Duhel die septimo princeps filiorum Ephraim Helisama filius Ammiud obtulit acetabulum argenteum adpendens centum triginta siclos €fialam argenteam habentem septuaginta siclos ad pondus sanctuarii €utrumque plenum simila conspersa oleo in sacrificium mortariolum aureum adpendens decem siclos plenum incenso bovem de armento et arietem et agnum anniculum in holocaustum hircumque pro peccato et in hostias pacificas €boves duos arietes quinque hircos quinque agnos anniculos quinque €haec fuit oblatio Helisama filii Ammiud die octavo princeps filiorum Manasse Gamalihel filius Phadassur obtulit acetabulum argenteum adpendens centum triginta siclos €fialam argenteam habentem septuaginta siclos ad pondus sanctuarii €utrumque plenum simila conspersa oleo in sacrificium mortariolum aureum adpendens decem siclos plenum incenso bovem de armento et arietem et agnum anniculum in holocaustum hircumque pro peccato et in hostias pacificorum €boves duos arietes quinque hircos quinque agnos anniculos quinque €haec fuit oblatio Gamalihel filii Phadassur die nono princeps filiorum Beniamin Abidan filius Gedeonis obtulit acetabulum argenteum adpendens centum triginta siclos €fialam argenteam habentem septuaginta siclos ad pondus sanctuarii €utrumque plenum simila conspersa oleo in sacrificium mortariolum aureum adpendens decem siclos plenum incenso bovem de armento et arietem et agnum anniculum in holocaustum hircumque pro peccato et in hostias pacificorum €boves duos arietes quinque hircos quinque agnos anniculos quinque €haec fuit oblatio Abidan filii Gedeonis die decimo princeps filiorum Dan Ahiezer filius Amisaddai obtulit acetabulum argenteum adpendens centum triginta siclos €fialam argenteam habentem septuaginta siclos ad pondus sanctuarii €utrumque plenum simila conspersa oleo in sacrificium mortariolum aureum adpendens decem siclos plenum incenso bovem de armento et arietem et agnum anniculum in holocaustum hircumque pro peccato et in hostias pacificorum €boves duos arietes quinque hircos quinque agnos anniculos quinque €haec fuit oblatio Ahiezer filii Amisaddai die undecimo princeps filiorum Aser Phagaihel filius Ochran obtulit acetabulum argenteum adpendens centum triginta siclos €fialam argenteam habentem septuaginta siclos ad pondus sanctuarii €utrumque plenum simila conspersa oleo in sacrificium mortariolum aureum adpendens decem siclos plenum incenso bovem de armento et arietem et agnum anniculum in holocaustum hircumque pro peccato et in hostias pacificorum €boves duos arietes quinque hircos quinque agnos anniculos quinque €haec fuit oblatio Phagaihel filii Ochran die duodecimo princeps filiorum Nepthalim Achira filius Henan obtulit acetabulum argenteum adpendens centum triginta siclos €fialam argenteam habentem septuaginta siclos ad pondus sanctuarii €utrumque plenum simila conspersa oleo in sacrificium mortariolum aureum adpendens decem siclos plenum incenso bovem de armento et arietem et agnum anniculum in holocaustum hircumque pro peccato et in hostias pacificorum €boves duos arietes quinque hircos quinque agnos anniculos quinque €haec fuit oblatio Achira filii Henan haec in dedicatione altaris oblata sunt a principibus €Israhel €in die qua consecratum est €acetabula argentea duodecim €fialae argenteae duodecim €mortariola aurea duodecim ita ut centum triginta argenti siclos haberet unum €acetabulum €et septuaginta siclos una fiala €id est in commune vasorum omnium ex argento €sicli duo milia quadringenti pondere sanctuarii mortariola aurea duodecim plena incenso €denos siclos adpendentia pondere sanctuarii €id est simul auri sicli centum viginti boves de armento in holocaustum duodecim €arietes duodecim agni anniculi duodecim et libamenta eorum €hirci duodecim pro peccato hostiae pacificorum boves viginti quattuor €arietes sexaginta hirci sexaginta agni anniculi sexaginta €haec oblata sunt in dedicatione altaris quando unctum est cumque ingrederetur Moses tabernaculum foederis €ut consuleret oraculum €audiebat vocem loquentis ad se de propitiatorio €quod erat super arcam testimonii inter duos cherubin €unde et loquebatur ei  locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere Aaroni et dices ad eum €cum posueris septem lucernas €contra eam partem quam candelabrum respicit lucere debebunt fecitque Aaron et inposuit lucernas super candelabrum €ut praeceperat Dominus Mosi haec autem erat factura candelabri €ex auro ductili tam medius stipes quam cuncta ex utroque €calamorum latera nascebantur €iuxta exemplum quod ostendit Dominus Mosi €ita operatus est candelabrum et locutus est Dominus ad Mosen dicens tolle Levitas de medio filiorum Israhel €et purificabis eos iuxta hunc ritum €aspergantur aqua lustrationis €et radant omnes pilos carnis suae €cumque laverint vestimenta sua et mundati fuerint tollant bovem de armentis €et libamentum eius similam oleo conspersam €bovem autem alterum de armento tu accipies pro peccato et adplicabis Levitas coram tabernaculo foederis €convocata omni multitudine filiorum Israhel cumque Levitae fuerint coram Domino þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¨ˆ˜Š‚ponent filii Israhel manus suas super eos et offeret Aaron Levitas munus in conspectu Domini a filiis Israhel €ut serviant in ministerio eius Levitae quoque ponent manus suas super capita boum €e quibus unum facies pro peccato €et alterum in holocaustum Domini ut depreceris pro eis statuesque Levitas in conspectu Aaron et filiorum eius €et consecrabis oblatos Domino ac separabis de medio filiorum Israhel ut sint mei et postea ingrediantur tabernaculum foederis ut serviant €mihi €sicque purificabis et consecrabis eos in oblationem Domini €quoniam dono donati sunt mihi a filiis Israhel pro primogenitis quae aperiunt omnem vulvam in Israhel accepi eos mea sunt omnia primogenita filiorum Israhel €tam ex hominibus quam ex iumentis €ex die quo percussi omnem primogenitum in terra Aegypti €sanctificavi eos mihi et tuli Levitas pro cunctis primogenitis filiorum Israhel tradidique eos dono Aaroni et filiis eius €de medio populi €ut serviant mihi pro Israhel in tabernaculo foederis et orent pro eis €ne sit in populo plaga si ausi fuerint accedere ad sanctuarium feceruntque Moses et Aaron et omnis multitudo filiorum Israhel super €Levitas €quae praeceperat Dominus Mosi purificatique sunt et laverunt vestimenta sua €elevavitque eos Aaron in conspectu Domini €et oravit pro eis ut purificati ingrederentur ad officia sua in tabernaculum foederis €coram Aaron et filiis eius €sicut praeceperat Dominus Mosi de Levitis ita factum est locutus est Dominus ad Mosen dicens haec est lex Levitarum €a viginti quinque annis et supra ingredientur €ut ministrent in tabernaculo foederis cumque quinquagesimum annum aetatis impleverint servire cessabunt eruntque ministri fratrum suorum in tabernaculo foederis €ut custodiant quae sibi fuerint commendata €opera autem ipsa non faciant €sic dispones Levitas in custodiis suis  locutus est Dominus ad Mosen in deserto Sinai anno secundo €postquam egressi sunt de terra Aegypti mense primo dicens faciant filii Israhel phase in tempore suo quartadecima die mensis huius ad vesperam €iuxta omnes caerimonias et iustificationes eius praecepitque Moses filiis Israhel ut facerent phase qui fecerunt tempore suo €quartadecima die mensis ad vesperam in monte Sinai €iuxta omnia quae mandaverat Dominus Mosi fecerunt filii Israhel ecce autem quidam inmundi super animam hominis €qui non poterant facere pascha in die illo €accedentes ad Mosen et Aaron dixerunt eis €inmundi sumus super animam hominis €quare fraudamur ut non valeamus offerre oblationem €Domino €in tempore suo inter filios Israhel quibus respondit Moses €state ut consulam quid praecipiat Dominus de vobis locutusque est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel €homo qui fuerit inmundus super anima €sive in via procul in gente vestra €faciat phase Domino mense secundo €quartadecima die mensis ad vesperam €cum azymis et lactucis agrestibus comedent illud non relinquent ex eo quippiam usque mane €et os eius non confringent €omnem ritum phase observabunt si quis autem et mundus est et in itinere non fuit €et tamen non fecit phase €exterminabitur anima illa de populis suis €quia sacrificium Domino non obtulit tempore suo €peccatum suum ipse portabit peregrinus quoque et advena si fuerit apud vos €faciet phase Domini iuxta caerimonias et €iustificationes eius €praeceptum idem erit apud vos tam advenae quam indigenae igitur die qua erectum est tabernaculum operuit illud nubes €a vespere autem super tentorium erat quasi species ignis usque mane sic fiebat iugiter €per diem operiebat illud nubes et per noctem quasi species ignis cumque ablata fuisset nubes quae tabernaculum protegebat €tunc proficiscebantur filii Israhel €et in loco ubi stetisset nubes ibi castrametabantur ad imperium Domini proficiscebantur €et ad imperium illius figebant tabernaculum €cunctis diebus quibus stabat nubes super tabernaculum €manebant in eodem loco et si evenisset ut multo tempore maneret super illud €erant filii Israhel in excubiis Domini et non proficiscebantur quotquot diebus fuisset nubes super tabernaculum €ad imperium Domini erigebant tentoria €et ad imperium illius deponebant si fuisset nubes a vespere usque mane €et statim diluculo tabernaculum reliquisset €proficiscebantur €et si post diem et noctem recessisset dissipabant tentoria si biduo aut uno mense €vel longiori tempore fuisset super tabernaculum €manebant filii Israhel in eodem loco et non proficiscebantur €statim autem ut recessisset movebant castra per verbum Domini figebant tentoria €et per verbum illius proficiscebantur €erantque in excubiis Domini iuxta imperium eius per manum Mosi  locutus est Dominus ad Mosen dicens fac tibi duas tubas argenteas ductiles €quibus convocare possis multitudinem quando movenda sunt castra cumque increpueris tubis €congregabitur ad te omnis turba ad ostium foederis tabernaculi si semel clangueris venient ad te principes et capita multitudinis €Israhel sin autem prolixior atque concisus clangor increpuerit €movebunt castra primi qui sunt ad orientalem plagam in secundo autem sonitu et pari ululatu tubae €levabunt tentoria qui habitant ad meridiem €et iuxta hunc modum reliqui facient €ululantibus tubis in profectione quando autem congregandus est populus €simplex tubarum clangor erit et non concise ululabunt filii Aaron sacerdotes clangent tubis €eritque hoc legitimum sempiternum in generationibus vestris si exieritis ad bellum de terra vestra €contra hostes qui dimicant adversum vos €clangetis ululantibus tubis €et erit recordatio vestri coram Domino Deo vestro €ut eruamini de manibus inimicorum vestrorum si quando habebitis epulum et dies festos et kalendas €canetis tubis super holocaustis et pacificis victimis €ut sint vobis in recordationem Dei vestri ego Dominus Deus vester anno secundo mense secundo vicesima die mensis €elevata est nubes de tabernaculo foederis profectique sunt filii Israhel per turmas suas de deserto Sinai €et recubuit nubes in solitudine Pharan moveruntque castra primi iuxta imperium Domini in manu Mosi filii Iuda per turmas suas €quorum princeps erat Naasson filius Aminadab in tribu filiorum Isachar fuit princeps Nathanahel filius Suar in tribu Zabulon erat princeps Heliab filius Helon depositumque est tabernaculum €quod portantes egressi sunt filii Gerson et Merari profectique sunt et filii Ruben per turmas et ordinem suum €quorum princeps erat Helisur filius Sedeur in tribu autem filiorum Symeon princeps fuit Salamihel filius Surisaddai porro in tribu Gad erat princeps Heliasaph filius Duhel profectique sunt et Caathitae portantes sanctuarium €tamdiu tabernaculum portabatur donec venirent ad erectionis locum moverunt castra et filii Ephraim per turmas suas €in quorum exercitu princeps erat Helisama filius Ammiud in tribu autem filiorum Manasse princeps fuit Gamalihel filius Phadassur et in tribu Beniamin dux Abidan €filius Gedeonis novissimi castrorum omnium profecti sunt filii Dan per turmas €suas €in quorum exercitu princeps fuit Ahiezer filius Amisaddai in tribu autem filiorum Aser erat princeps Phagaihel filius Ochran et in tribu filiorum Nepthalim princeps Achira €filius Henan haec sunt castra et profectiones filiorum Israhel €per turmas suas quando egrediebantur dixitque Moses Hobab filio Rahuhel Madianiti cognato suo €proficiscimur ad locum quem Dominus daturus est nobis €veni nobiscum ut benefaciamus tibi €quia Dominus bona promisit Israheli cui ille respondit €non vadam tecum sed revertar in terram meam in qua natus sum et ille noli inquit nos relinquere €tu enim nosti in quibus locis per desertum castra ponere debeamus €et eris ductor noster cumque nobiscum veneris €quicquid optimum fuerit ex opibus quas nobis traditurus est Dominus €dabimus tibi profecti sunt ergo de monte Domini via trium dierum €arcaque foederis Domini praecedebat eos per dies tres €providens castrorum locum nubes quoque Domini super eos erat per diem cum incederent cumque elevaretur arca dicebat Moses €surge Domine et dissipentur inimici tui €et fugiant qui oderunt te a facie tua cum autem deponeretur aiebat €revertere Domine ad multitudinem exercitus Israhel  interea ortum est murmur populi þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¨‹‚quasi dolentium pro labore contra Dominum €quod cum audisset iratus est €et accensus in eos ignis Domini €devoravit extremam castrorum partem cumque clamasset populus ad Mosen €oravit Moses Dominum et absortus est ignis vocavitque nomen loci illius Incensio €eo quod succensus fuisset contra eos ignis Domini vulgus quippe promiscuum quod ascenderat cum eis €flagravit desiderio sedens et flens €iunctis sibi pariter filiis Israhel €et ait quis dabit nobis ad vescendum carnes recordamur piscium quos comedebamus in Aegypto gratis €in mentem nobis veniunt cucumeres et pepones porrique et cepae et alia anima nostra arida est €nihil aliud respiciunt oculi nostri nisi man erat autem man quasi semen coriandri coloris bdellii circuibatque populus €et colligens illud frangebat mola sive terebat in mortario €coquens in olla et faciens ex eo tortulas saporis quasi panis oleati cumque descenderet nocte super castra ros descendebat pariter et man audivit ergo Moses flentem populum per familias €singulos per ostia tentorii sui €iratusque est furor Domini valde €sed et Mosi intoleranda res visa est et ait ad Dominum cur adflixisti servum tuum €quare non invenio gratiam coram te €et cur inposuisti pondus universi populi huius super me numquid ego concepi omnem hanc multitudinem vel genui eam €ut dicas mihi porta eos in sinu tuo sicut portare solet nutrix €infantulum €et defer in terram pro qua iurasti patribus eorum unde mihi carnes ut dem tantae multitudini €flent contra me dicentes da nobis carnes ut comedamus non possum solus sustinere omnem hunc populum €quia gravis mihi est sin aliter tibi videtur obsecro ut interficias me €et inveniam gratiam in oculis tuis ne tantis adficiar malis et dixit Dominus ad Mosen €congrega mihi septuaginta viros de senibus Israhel €quos tu nosti quod senes populi sint ac magistri €et duces eos ad ostium tabernaculi foederis faciesque ibi stare tecum ut descendam et loquar tibi €et auferam de spiritu tuo tradamque eis €ut sustentent tecum onus populi et non tu solus graveris populo quoque dices €sanctificamini cras comedetis carnes €ego enim audivi vos dicere quis dabit nobis escas carnium €bene nobis erat in Aegypto €ut det vobis Dominus carnes et comedatis non uno die nec duobus vel quinque aut decem nec viginti €quidem sed usque ad mensem dierum €donec exeat per nares vestras et vertatur in nausiam €eo quod reppuleritis Dominum qui in medio vestri est €et fleveritis coram eo dicentes quare egressi sumus ex Aegypto et ait Moses €sescenta milia peditum huius populi sunt €et tu dicis dabo eis esum carnium mense integro numquid ovium et boum multitudo caedetur €ut possit sufficere ad cibum €vel omnes pisces maris in unum congregabuntur ut eos satient cui respondit Dominus numquid manus Domini invalida est €iam nunc videbis utrum meus sermo opere conpleatur venit igitur Moses et narravit populo verba Domini €congregans septuaginta viros de senibus Israhel €quos stare fecit circa tabernaculum descenditque Dominus per nubem et locutus est ad eum €auferens de spiritu qui erat in Mosen et dans €septuaginta viris €cumque requievisset in eis spiritus €prophetaverunt nec ultra cessarunt remanserant autem in castris duo viri €quorum unus vocabatur Heldad et alter Medad €super quos requievit spiritus €nam et ipsi descripti fuerant et non exierant ad €tabernaculum cumque prophetarent in castris €cucurrit puer et nuntiavit Mosi dicens €Heldad et Medad prophetant in castris statim Iosue filius Nun minister Mosi et electus e pluribus ait €domine mi Moses prohibe eos at ille quid inquit aemularis pro me €quis tribuat ut omnis populus prophetet €et det eis Dominus spiritum suum reversusque est Moses et maiores natu Israhel in castra ventus autem egrediens a Domino €arreptas trans mare coturnices detulit et dimisit in €castra €itinere quantum uno die confici potest €ex omni parte castrorum per circuitum €volabantque in aere duobus cubitis altitudine super terram surgens ergo populus toto die illo et nocte ac die €altero €congregavit coturnicum qui parum decem choros €et siccaverunt eas per gyrum castrorum adhuc carnes erant in dentibus eorum €nec defecerat huiuscemodi cibus €et ecce furor Domini concitatus in populum €percussit eum plaga magna nimis vocatusque est ille locus sepulchra Concupiscentiae €ibi enim sepelierunt populum qui desideraverat €egressi autem de sepulchris Concupiscentiae €venerunt in Aseroth et manserunt ibi  locutaque est Maria et Aaron contra Mosen €propter uxorem eius aethiopissam et dixerunt €num per solum Mosen locutus est Dominus €nonne et nobis similiter est locutus €quod cum audisset Dominus erat enim Moses vir mitissimus €super omnes homines qui morabantur in terra statim locutus est ad eum et ad Aaron et Mariam €egredimini vos tantum tres ad tabernaculum foederis €cumque fuissent egressi descendit Dominus in columna nubis €et stetit in introitu tabernaculi vocans Aaron et Mariam €qui cum issent dixit ad eos €audite sermones meos €si quis fuerit inter vos propheta Domini €in visione apparebo ei vel per somnium loquar ad illum at non talis servus meus Moses €qui in omni domo mea fidelissimus est ore enim ad os loquor ei €et palam non per enigmata et figuras Dominum videt €quare igitur non timuistis detrahere servo meo Mosi iratusque contra eos abiit nubes quoque recessit quae erat super tabernaculum €et ecce Maria apparuit candens lepra quasi nix €cumque respexisset eam Aaron et vidisset perfusam lepra ait ad Mosen obsecro domine mi €ne inponas nobis hoc peccatum quod stulte commisimus ne fiat haec quasi mortua €et ut abortivum quod proicitur de vulva matris suae €ecce iam medium carnis eius devoratum est lepra clamavitque Moses ad Dominum dicens Deus obsecro sana eam cui respondit Dominus €si pater eius spuisset in faciem illius €nonne debuerat saltem septem dierum rubore suffundi €separetur septem diebus extra castra et postea revocabitur exclusa est itaque Maria extra castra septem diebus €et populus non est motus de loco illo €donec revocata est Maria  profectus est de Aseroth €fixis tentoriis in deserto Pharan ibi locutus est Dominus ad Mosen dicens mitte viros qui considerent terram Chanaan €quam daturus sum filiis Israhel €singulos de singulis tribubus ex principibus fecit Moses quod Dominus imperarat €de deserto Pharan mittens principes viros quorum ista sunt nomina de tribu Ruben Semmua filium Zecchur de tribu Symeon Saphat filium Huri de tribu Iuda Chaleb filium Iepphonne de tribu Isachar Igal filium Ioseph de tribu Ephraim Osee filium Nun de tribu Beniamin Phalti filium Raphu de tribu Zabulon Geddihel filium Sodi de tribu Ioseph sceptri Manasse Gaddi filium Susi de tribu Dan Ammihel filium Gemalli de tribu Aser Sthur filium Michahel de tribu Nepthali Naabbi filium Vaphsi de tribu Gad Guhel filium Machi haec sunt nomina virorum quos misit Moses ad considerandam terram €vocavitque Osee filium Nun Iosue misit ergo eos Moses ad considerandam terram Chanaan €et dixit ad eos ascendite per meridianam plagam €cumque veneritis ad montes considerate terram qualis sit €et populum qui habitator est eius utrum fortis sit an infirmus €pauci numero an plures ipsa terra bona an mala €urbes quales muratae an absque muris humus pinguis an sterilis nemorosa an absque arboribus €confortamini et adferte nobis de fructibus terrae €erat autem tempus quando iam praecoquae uvae vesci possunt cumque ascendissent exploraverunt terram €a deserto Sin usque Roob intrantibus Emath ascenderuntque ad meridiem et venerunt in Hebron €ubi erant Ahiman et Sisai et Tholmai filii Enach €nam Hebron septem annis ante Tanim urbem Aegypti condita est pergentesque usque ad torrentem Botri €absciderunt palmitem cum uva sua €quem portaverunt in vecte duo viri €de malis quoque granatis et de ficis loci illius tulerunt qui appellatus est Neelescol id est torrens Botri €eo quod botrum inde portassent filii Israhel reversique exploratores terrae post quadraginta dies €omni regione circuita venerunt ad Mosen et Aaron et ad omnem coetum filiorum Israhel €in desertum Pharan quod est in Cades €locutique eis et omni multitudini ostenderunt fructus terrae þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¨˜œet narraverunt dicentes €venimus in terram ad quam misisti nos €quae re vera fluit lacte et melle ut ex his fructibus cognosci €potest sed cultores fortissimos habet et urbes grandes atque muratas €stirpem Enach vidimus ibi Amalech habitat in meridie €Hettheus et Iebuseus et Amorreus in montanis €Chananeus vero moratur iuxta mare et circa fluenta Iordanis inter haec Chaleb conpescens murmur populi qui oriebatur contra Mosen €ait €ascendamus et possideamus terram quoniam poterimus obtinere eam alii vero qui fuerant cum eo dicebant €nequaquam ad hunc populum valemus ascendere €quia fortior nobis est detraxeruntque terrae quam inspexerant apud filios Israhel dicentes €terram quam lustravimus devorat habitatores suos €populum quem aspeximus procerae staturae est ibi vidimus monstra quaedam filiorum Enach de genere giganteo €quibus conparati quasi lucustae videbamur  igitur vociferans omnis turba flevit nocte illa et murmurati sunt contra Mosen et Aaron cuncti filii €Israhel dicentes utinam mortui essemus in Aegypto et non in hac vasta €solitudine €utinam pereamus et non inducat nos Dominus in terram istam €ne cadamus gladio et uxores ac liberi nostri ducantur captivi €nonne melius est reverti in Aegyptum dixeruntque alter ad alterum €constituamus nobis ducem et revertamur in Aegyptum quo audito Moses et Aaron ceciderunt proni in terram €coram omni multitudine filiorum Israhel at vero Iosue filius Nun et Chaleb filius Iepphonne €qui et ipsi lustraverant terram €sciderunt vestimenta sua et ad omnem multitudinem filiorum Israhel locuti sunt €terram quam circuivimus valde bona est si propitius fuerit Dominus inducet nos in eam €et tradet humum lacte et melle manantem nolite rebelles esse contra Dominum €neque timeatis populum terrae huius €quia sicut panem ita eos possumus devorare €recessit ab illis omne praesidium €Dominus nobiscum est nolite metuere cumque clamaret omnis multitudo €et lapidibus eos vellet opprimere €apparuit gloria Domini super tectum foederis cunctis filiis Israhel et dixit Dominus ad Mosen usquequo detrahet mihi populus iste €quousque non credent mihi in omnibus signis quae feci coram eis feriam igitur eos pestilentia atque consumam €te autem faciam principem super gentem magnam et fortiorem quam haec est et ait Moses ad Dominum €ut audiant Aegyptii de quorum medio eduxisti populum istum et habitatores terrae huius €qui audierunt quod tu Domine in populo isto sis €et facie videaris ad faciem et nubes tua protegat illos €et in columna nubis praecedas eos per diem €et in columna ignis per noctem quod occideris tantam multitudinem quasi unum hominem €et dicant non poterat introducere populum in terram pro qua €iuraverat €idcirco occidit eos in solitudine magnificetur ergo fortitudo Domini sicut iurasti dicens Dominus patiens et multae misericordiae €auferens iniquitatem et scelera nullumque innoxium derelinquens €qui visitas peccata patrum in filios €in tertiam et quartam generationem dimitte obsecro peccatum populi tui huius €secundum magnitudinem misericordiae tuae €sicut propitius fuisti egredientibus de Aegypto usque ad locum istum dixitque Dominus dimisi iuxta verbum tuum vivo ego et implebitur gloria Domini universa terra attamen omnes homines qui viderunt maiestatem meam €et signa quae feci in Aegypto et in solitudine €et temptaverunt me iam per decem vices nec oboedierunt voci meae non videbunt terram pro qua iuravi patribus eorum €nec quisquam ex illis qui detraxit mihi intuebitur eam servum meum Chaleb qui plenus alio spiritu secutus est me €inducam in terram hanc quam circuivit €et semen eius possidebit eam quoniam Amalechites et Chananeus habitant in vallibus €cras movete castra €et revertimini in solitudinem per viam maris Rubri locutusque est Dominus ad Mosen et Aaron dicens usquequo multitudo haec pessima murmurat contra me €querellas filiorum Israhel audivi dic ergo eis vivo ego ait Dominus €sicut locuti estis audiente me sic faciam vobis in solitudine hac iacebunt cadavera vestra €omnes qui numerati estis a viginti annis et supra €et murmurastis contra me non intrabitis terram super quam levavi manum meam €ut habitare vos facerem €praeter Chaleb filium Iepphonne et Iosue filium Nun parvulos autem vestros €de quibus dixistis quod praedae hostibus forent €introducam ut videant terram quae vobis displicuit vestra cadavera iacebunt in solitudine filii vestri erunt vagi in deserto annis quadraginta €et portabunt fornicationem vestram €donec consumantur cadavera patrum in deserto iuxta numerum quadraginta dierum quibus considerastis terram €annus pro die inputabitur €et quadraginta annis recipietis iniquitates vestras €et scietis ultionem meam quoniam sicut locutus sum €ita faciam omni multitudini huic pessimae €quae consurrexit adversum me €in solitudine hac deficiet et morietur igitur omnes viri quos miserat Moses ad contemplandam terram €et qui reversi murmurare fecerant contra eum omnem multitudinem €detrahentes terrae quod esset mala mortui sunt atque percussi in conspectu Domini Iosue autem filius Nun et Chaleb filius Iepphonne €vixerunt ex omnibus qui perrexerant ad considerandam terram locutusque est Moses universa verba haec ad omnes filios Israhel €et luxit populus nimis et ecce mane primo surgentes €ascenderunt verticem montis atque dixerunt €parati sumus ascendere ad locum de quo Dominus locutus est quia €peccavimus quibus Moses cur inquit transgredimini verbum Domini €quod vobis non cedet in prosperum nolite ascendere non enim est Dominus vobiscum €ne corruatis coram inimicis vestris Amalechites et Chananeus ante vos sunt quorum gladio corruetis €eo quod nolueritis adquiescere Domino €nec erit Dominus vobiscum at illi contenebrati ascenderunt in verticem montis €arca autem testamenti Domini et Moses non recesserunt de castris descenditque Amalechites et Chananeus qui habitabant €in monte €et percutiens eos atque concidens €persecutus est usque Horma  locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere ad filios Israhel et dices ad eos €cum ingressi fueritis terram habitationis vestrae €quam ego dabo vobis et feceritis oblationem Domino in holocaustum aut victimam €vota solventes vel sponte offerentes munera €aut in sollemnitatibus vestris adolentes odorem suavitatis Domino €de bubus sive de ovibus offeret quicumque immolaverit victimam €sacrificium similae decimam partem oephi conspersae oleo €quod mensuram habebit quartam partem hin et vinum ad liba fundenda eiusdem mensurae €dabit in holocausto sive in victima per agnos €singulos et arietis erit sacrificium similae duarum decimarum €quae conspersa sit oleo tertiae partis hin et vinum ad libamentum tertiae partis eiusdem mensurae €offeret in odorem suavitatis Domino quando vero de bubus feceris holocaustum aut hostiam €ut impleas votum vel pacificas victimas dabis per singulos boves similae tres decimas €conspersae oleo quod habeat medium mensurae hin et vinum ad liba fundenda eiusdem mensurae €in oblationem suavissimi odoris Domino sic facietis per singulos boves et arietes et agnos et €hedos tam indigenae quam peregrini eodem ritu offerent sacrificia €unum praeceptum erit atque iudicium €tam vobis quam advenis terrae locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere filiis Israhel et dices ad eos cum veneritis in terram quam dabo vobis et comederitis de panibus regionis illius €separabitis primitias Domino de cibis vestris €sicut de areis primitias separatis ita et de pulmentis dabitis primitiva Domino quod si per ignorantiam praeterieritis quicquam horum €quae locutus est Dominus ad Mosen et mandavit per eum ad vos a die qua coepit iubere et ultra oblitaque fuerit facere multitudo €offeret vitulum de armento holocaustum €in odorem suavissimum Domino €et sacrificium eius ac liba ut caerimoniae postulant €hircumque pro peccato et rogabit sacerdos pro omni multitudine filiorum Israhel €et dimittetur eis quoniam non sponte peccaverunt €nihilominus offerentes incensum Domino €pro se et pro peccato atque errore suo et dimittetur universae plebi filiorum Israhel €et advenis qui peregrinantur inter vos €quoniam culpa est omnis populi per ignorantiam þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¨˜šquod si anima una nesciens peccaverit €offeret capram anniculam pro peccato suo et deprecabitur pro ea sacerdos €quod inscia peccaverit coram Domino €inpetrabitque ei veniam et dimittetur illi tam indigenis quam advenis €una lex erit omnium qui peccaverint ignorantes anima vero quae per superbiam aliquid commiserit €sive civis sit ille sive peregrinus €quoniam adversum Dominum rebellis fuit peribit de populo suo verbum enim Domini contempsit €et praeceptum illius fecit irritum €idcirco delebitur et portabit iniquitatem suam factum est autem cum essent filii Israhel in solitudine €et invenissent hominem colligentem ligna in die sabbati obtulerunt eum Mosi et Aaron et universae multitudini qui recluserunt eum in carcerem €nescientes quid super eo facere deberent dixitque Dominus ad Mosen morte moriatur homo iste €obruat eum lapidibus omnis turba extra castra cumque eduxissent eum foras obruerunt lapidibus €et mortuus est sicut praeceperat Dominus dixit quoque Dominus ad Mosen loquere filiis Israhel et dices ad eos €ut faciant sibi fimbrias per angulos palliorum €ponentes in eis vittas hyacinthinas quas cum viderint recordentur omnium mandatorum Domini €nec sequantur cogitationes suas et oculos per res varias fornicantes sed magis memores praeceptorum Domini faciant ea €sintque sancti Deo suo ego Dominus Deus vester qui eduxi vos de terra Aegypti €ut essem vester Deus  ecce autem Core filius Isaar filii Caath filii Levi €et Dathan atque Abiram filii Heliab €Hon quoque filius Pheleth de filiis Ruben surrexerunt contra Mosen €aliique filiorum Israhel ducenti €quinquaginta viri €proceres synagogae et qui tempore concilii per nomina vocabantur cumque stetissent adversum Mosen et Aaron dixerunt €sufficiat vobis quia omnis multitudo sanctorum est €et in ipsis est Dominus €cur elevamini super populum Domini quod cum audisset Moses cecidit pronus in faciem locutusque ad Core et ad omnem multitudinem €mane inquit notum faciet Dominus qui ad se pertineant €et sanctos adplicabit sibi et quos elegerit adpropinquabunt ei hoc igitur facite tollat unusquisque turibula sua €tu Core et omne concilium tuum et hausto cras igne ponite desuper thymiama coram Domino €et quemcumque elegerit ipse erit sanctus €multum erigimini filii Levi dixitque rursum ad Core audite filii Levi num parum vobis est €quod separavit vos Deus Israhel ab omni populo et iunxit sibi €ut serviretis ei in cultu tabernaculi €et staretis coram frequentia populi et ministraretis ei idcirco ad se fecit accedere te et omnes fratres tuos filios Levi €ut vobis etiam sacerdotium vindicetis et omnis globus tuus stet contra Dominum €quid est enim Aaron ut murmuretis contra eum misit ergo Moses ut vocaret Dathan et Abiram filios Heliab €qui responderunt non venimus numquid parum est tibi €quod eduxisti nos de terra quae lacte et melle manabat €ut occideres in deserto €nisi et dominatus fueris nostri re vera induxisti nos in terram quae fluit rivis lactis et mellis €et dedisti nobis possessiones agrorum et vinearum €an et oculos nostros vis eruere €non venimus iratusque Moses valde ait ad Dominum €ne respicias sacrificia eorum €tu scis quod ne asellum quidem umquam acceperim ab eis €nec adflixerim quempiam eorum dixitque ad Core €tu et omnis congregatio tua state seorsum coram Domino €et Aaron die crastino separatim tollite singuli turibula vestra et ponite super ea incensum €offerentes Domino ducenta quinquaginta turibula €Aaron quoque teneat turibulum suum quod cum fecissent stantibus Mosen et Aaron et coacervassent adversum eos omnem multitudinem ad ostium tabernaculi €apparuit cunctis gloria Domini locutusque Dominus ad Mosen et Aaron ait separamini de medio congregationis huius ut eos repente disperdam qui ceciderunt proni in faciem atque dixerunt €fortissime Deus spirituum universae carnis €num uno peccante contra omnes tua ira desaeviet et ait Dominus ad Mosen praecipe universo populo €ut separetur a tabernaculis Core et Dathan et Abiram surrexitque Moses et abiit ad Dathan et Abiram €et sequentibus eum senioribus Israhel dixit ad turbam €recedite a tabernaculis hominum impiorum €et nolite tangere quae ad eos pertinent €ne involvamini in peccatis eorum cumque recessissent a tentoriis eorum per circuitum €Dathan et Abiram egressi stabant in introitu papilionum suorum €cum uxoribus et liberis omnique frequentia et ait Moses in hoc scietis quod Dominus miserit me €ut facerem universa quae cernitis €et non ex proprio ea corde protulerim si consueta hominum morte interierint €et visitaverit eos plaga qua et ceteri visitari solent €non misit me Dominus sin autem novam rem fecerit Dominus €ut aperiens terra os suum degluttiat eos €et omnia quae ad illos pertinent €descenderintque viventes in infernum €scietis quod blasphemaverint Dominum confestim igitur ut cessavit loqui €disrupta est terra sub pedibus eorum et aperiens os suum devoravit illos €cum tabernaculis suis et universa substantia descenderuntque vivi in infernum operti humo €et perierunt de medio multitudinis at vero omnis Israhel qui stabat per gyrum €fugit ad clamorem pereuntium dicens €ne forte et nos terra degluttiat sed et ignis egressus a Domino €interfecit ducentos quinquaginta viros qui offerebant incensum locutusque est Dominus ad Mosen dicens praecipe Eleazaro filio Aaron sacerdotis €ut tollat turibula quae iacent in incendio €et ignem huc illucque dispergat €quoniam sanctificata sunt in mortibus peccatorum €producatque ea in lamminas et adfigat altari €eo quod oblatum sit in eis incensum Domino et sanctificata sint €ut cernant ea pro signo et monumento filii Israhel tulit ergo Eleazar sacerdos turibula aenea €in quibus obtulerant hii quos incendium devoravit €et produxit ea in lamminas adfigens altari ut haberent postea filii Israhel quibus commonerentur €ne quis accedat alienigena et qui non est de semine Aaron €ad offerendum incensum Domino €ne patiatur sicut passus est Core et omnis congregatio eius €loquente Domino ad Mosen murmuravit autem omnis multitudo filiorum Israhel sequenti die €contra Mosen et Aaron dicens vos interfecistis populum Domini cumque oreretur seditio et tumultus incresceret Moses et Aaron fugerunt ad tabernaculum foederis €quod postquam ingressi sunt operuit nubes €et apparuit gloria Domini dixitque Dominus ad Mosen recedite de medio huius multitudinis etiam nunc delebo eos €cumque iacerent in terra dixit Moses ad Aaron €tolle turibulum et hausto igne de altari mitte incensum desuper €pergens cito ad populum ut roges pro eis €iam enim egressa est ira a Domino et plaga desaevit quod cum fecisset Aaron et cucurrisset ad mediam multitudinem €quam iam vastabat incendium €obtulit thymiama et stans inter mortuos ac viventes €pro populo deprecatus est et plaga cessavit fuerunt autem qui percussi sunt quattuordecim milia hominum et €septingenti €absque his qui perierant in seditione Core reversusque est Aaron ad Mosen ad ostium tabernaculi €foederis €postquam quievit interitus  et locutus est Dominus ad Mosen dicens loquere ad filios Israhel €et accipe ab eis virgas singulas per cognationes suas €a cunctis principibus tribuum virgas duodecim €et uniuscuiusque nomen superscribes virgae suae nomen autem Aaron erit in tribu Levi €et una virga cunctas eorum familias continebit ponesque eas in tabernaculo foederis €coram testimonio ubi loquar ad te quem ex his elegero germinabit virga eius €et cohibebo a me querimonias filiorum Israhel €quibus contra vos murmurant locutusque est Moses ad filios Israhel €et dederunt ei omnes principes virgas per singulas tribus €fueruntque virgae duodecim absque virga Aaron quas cum posuisset Moses coram Domino in tabernaculo testimonii sequenti die regressus €invenit germinasse virgam Aaron in domo Levi €et turgentibus gemmis eruperant flores €qui foliis dilatatis in amigdalas deformati sunt protulit ergo Moses omnes virgas de conspectu Domini ad cunctos filios €Israhel €videruntque et receperunt singuli virgas suas dixitque Dominus ad Mosen €refer virgam Aaron in tabernaculum testimonii ut servetur ibi €in signum rebellium filiorum €et quiescant querellae eorum a me ne moriantur þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¨‘˜‹fecitque Moses sicut praeceperat Dominus dixerunt autem filii Israhel ad Mosen €ecce consumpti sumus omnes perivimus quicumque accedit ad tabernaculum Domini moritur €num usque ad internicionem cuncti delendi sumus  dixitque Dominus ad Aaron €tu et filii tui et domus patris tui tecum €portabitis iniquitatem sanctuarii €et tu et filii tui simul sustinebitis peccata sacerdotii vestri sed et fratres tuos de tribu Levi et sceptro patris tui €sume tecum €praestoque sint et ministrent tibi €tu autem et filii tui ministrabitis in tabernaculo testimonii excubabuntque Levitae ad praecepta tua et ad cuncta opera tabernaculi €ita dumtaxat ut ad vasa sanctuarii et altare non accedant €ne et illi moriantur et vos pereatis simul sint autem tecum et excubent in custodiis tabernaculi €et in omnibus caerimoniis eius €alienigena non miscebitur vobis excubate in custodia sanctuarii et in ministerio altaris €ne oriatur indignatio super filios Israhel ego dedi vobis fratres vestros Levitas de medio filiorum Israhel €et tradidi donum Domino ut serviant in ministeriis tabernaculi eius tu autem et filii tui custodite sacerdotium vestrum €et omnia quae ad cultum altaris pertinent et intra velum sunt €per sacerdotes administrabuntur €si quis externus accesserit occidetur locutus est Dominus ad Aaron €ecce dedi tibi custodiam primitiarum mearum €omnia quae sanctificantur a filiis Israhel tibi tradidi €et filiis tuis €pro officio sacerdotali legitima sempiterna haec ergo accipies de his quae sanctificantur et oblata sunt Domino €omnis oblatio et sacrificium €et quicquid pro peccato atque delicto redditur mihi €et cedet in sancta sanctorum €tuum erit et filiorum tuorum in sanctuario comedes illud €mares tantum edent ex eo quia consecratum est tibi primitias autem quas voverint et obtulerint filii Israhel €tibi dedi et filiis ac filiabus tuis iure perpetuo €qui mundus est in domo tua vescetur eis omnem medullam olei et vini ac frumenti €quicquid offerunt primitiarum Domino tibi dedi universa frugum initia quas gignit humus €et Domino deportantur €cedent in usus tuos €qui mundus est in domo tua vescetur eis omne quod ex voto reddiderint filii Israhel tuum erit quicquid primum erumpet e vulva cunctae carnis quam €offerunt Domino €sive ex hominibus sive de pecoribus fuerit tui iuris erit €ita dumtaxat ut pro hominis primogenito pretium accipias €et omne animal quod inmundum est redimi facias cuius redemptio erit post unum mensem €siclis argenti quinque pondere sanctuarii €siclus viginti obolos habet primogenitum autem bovis et ovis et caprae non facies redimi €quia sanctificata sunt Domino €sanguinem tantum eorum fundes super altare €et adipes adolebis in suavissimum odorem Domino carnes vero in usum tuum cedent €sicut pectusculum consecratum et armus dexter tua erunt omnes primitias sanctuarii quas offerunt filii Israhel Domino €tibi dedi et filiis ac filiabus tuis iure perpetuo €pactum salis est sempiternum coram Domino tibi €ac filiis tuis dixitque Dominus ad Aaron €in terra eorum nihil possidebitis €nec habebitis partem inter eos €ego pars et hereditas tua in medio filiorum Israhel filiis autem Levi dedi omnes decimas Israhelis in possessionem €pro ministerio quo serviunt mihi in tabernaculo foederis ut non accedant ultra filii Israhel ad tabernaculum €nec committant peccatum mortiferum solis filiis Levi mihi in tabernaculo servientibus €et portantibus peccata populi €legitimum sempiternum erit in generationibus vestris €nihil aliud possidebunt decimarum oblatione contenti €quas in usus eorum et necessaria separavi locutusque est Dominus ad Mosen dicens praecipe Levitis atque denuntia €cum acceperitis a filiis Israhel decimas quas dedi vobis €primitias earum offerte Domino €id est decimam partem decimae ut reputetur vobis in oblationem primitivorum €tam de areis quam de torcularibus et universis quorum accipitis primitias €offerte Domino et date Aaron sacerdoti omnia quae offertis ex decimis €et in donaria Domini separatis €optima et electa erunt dicesque ad eos €si praeclara et meliora quaeque obtuleritis ex decimis €reputabitur vobis quasi de area et torculari dederitis €primitias et comedetis eas in omnibus locis vestris €tam vos quam familiae vestrae €quia pretium est pro ministerio quo servitis in tabernaculo testimonii et non peccabitis super hoc egregia vobis et pinguia reservantes €ne polluatis oblationes filiorum Israhel et moriamini  locutusque est Dominus ad Mosen et Aaron dicens ista est religio victimae quam constituit Dominus €praecipe filiis Israhel ut adducant ad te vaccam rufam aetatis integrae €in qua nulla sit macula nec portaverit iugum tradetisque eam Eleazaro sacerdoti €qui eductam extra castra immolabit in conspectu omnium et tinguens digitum in sanguine eius €asperget contra fores tabernaculi septem vicibus conburetque eam cunctis videntibus €tam pelle et carnibus eius quam sanguine et fimo flammae traditis lignum quoque cedrinum et hysopum coccumque bis tinctum €sacerdos mittet in flammam quae vaccam vorat et tunc demum lotis vestibus et corpore suo ingredietur in castra €commaculatusque erit usque ad vesperam sed et ille qui conbuserit eam lavabit vestimenta sua et corpus €et inmundus erit usque ad vesperam colliget autem vir mundus cineres vaccae €et effundet eos extra castra in loco purissimo €ut sint multitudini filiorum Israhel in custodiam et in aquam €aspersionis €quia pro peccato vacca conbusta est cumque laverit qui vaccae portaverat cineres vestimenta €sua €inmundus erit usque ad vesperum €habebunt hoc filii Israhel et advenae qui habitant inter eos €sanctum iure perpetuo qui tetigerit cadaver hominis €et propter hoc septem diebus fuerit inmundus aspergetur ex hac aqua die tertio et septimo et sic mundabitur €si die tertio aspersus non fuerit septimo non poterit emundari omnis qui tetigerit humanae animae morticinum €et aspersus hac commixtione non fuerit €polluet tabernaculum Domini et peribit ex Israhel €quia aqua expiationis non est aspersus €inmundus erit et manebit spurcitia eius super eum ista est lex hominis qui moritur in tabernaculo €omnes qui ingrediuntur tentorium illius €et universa vasa quae ibi sunt polluta erunt septem diebus vas quod non habuerit operculum nec ligaturam desuper inmundum erit si quis in agro tetigerit cadaver occisi hominis aut per se mortui €sive os illius vel sepulchrum inmundus erit septem diebus tollent de cineribus conbustionis atque peccati €et mittent aquas vivas super eos in vas in quibus cum homo mundus tinxerit hysopum €asperget eo omne tentorium et cunctam supellectilem €et homines huiuscemodi contagione pollutos atque hoc modo mundus lustrabit inmundum tertio et septimo die €expiatusque die septimo lavabit et se et vestimenta sua €et mundus erit ad vesperam si quis hoc ritu non fuerit expiatus €peribit anima illius de medio ecclesiae €quia sanctuarium Domini polluit €et non est aqua lustrationis aspersus erit hoc praeceptum legitimum sempiternum €ipse quoque qui aspergit aquas lavabit vestimenta sua €omnis qui tetigerit aquas expiationis €inmundus erit usque ad vesperam quicquid tetigerit inmundus inmundum faciet €et anima quae horum quippiam tetigerit €inmunda erit usque ad vesperum  veneruntque filii Israhel et omnis multitudo in desertum Sin mense primo €et mansit populus in Cades €mortuaque est ibi Maria et sepulta in eodem loco cumque indigeret aqua populus €coierunt adversum Mosen et Aaron et versi in seditionem dixerunt €utinam perissemus inter fratres nostros coram Domino cur eduxistis ecclesiam Domini in solitudinem €ut et nos et nostra iumenta moriantur quare nos fecistis ascendere de Aegypto €et adduxistis in locum istum pessimum qui seri non potest €qui nec ficum gignit nec vineas nec mala granata €insuper et aquam non habet ad bibendum ingressusque Moses et Aaron dimissa multitudine tabernaculum foederis €corruerunt proni in terram €et apparuit gloria Domini super eos locutusque est Dominus ad Mosen dicens tolle virgam et congrega populum tu et Aaron frater tuus €et loquimini ad petram coram eis et illa dabit aquas €cumque eduxeris aquam de petra €bibet omnis multitudo et iumenta eius þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¨”˜‰tulit igitur Moses virgam quae erat in conspectu Domini €sicut praeceperat ei congregata multitudine ante petram dixitque eis €audite rebelles et increduli €num de petra hac vobis aquam poterimus eicere cumque elevasset Moses manum percutiens virga bis silicem €egressae sunt aquae largissimae €ita ut et populus biberet et iumenta dixitque Dominus ad Mosen et Aaron €quia non credidistis mihi ut sanctificaretis me coram filiis Israhel €non introducetis hos populos in terram quam dabo eis haec est aqua Contradictionis €ubi iurgati sunt filii Israhel contra Dominum €et sanctificatus est in eis misit interea nuntios Moses de Cades ad regem Edom qui dicerent €haec mandat frater tuus Israhel €nosti omnem laborem qui adprehendit nos quomodo descenderint patres nostri in Aegyptum €et habitaverimus ibi multo tempore €adflixerintque nos Aegyptii et patres nostros et quomodo clamaverimus ad Dominum et exaudierit nos €miseritque angelum qui eduxerit nos de Aegypto €ecce in urbe Cades quae est in extremis finibus tuis positi obsecramus ut nobis transire liceat per terram tuam €non ibimus per agros nec per vineas €non bibemus aquas de puteis tuis €sed gradiemur via publica nec ad dextram nec ad sinistram declinantes €donec transeamus terminos tuos cui respondit Edom €non transibis per me alioquin armatus occurram tibi dixeruntque filii Israhel per tritam gradiemur viam €et si biberimus aquas tuas nos et pecora nostra €dabimus quod iustum est nulla erit in pretio difficultas €tantum velociter transeamus at ille respondit non transibis €statimque egressus est obvius cum infinita multitudine et manu forti nec voluit adquiescere deprecanti €ut concederet transitum per fines suos €quam ob rem devertit ab eo Israhel cumque castra movissent de Cades €venerunt in montem Or qui est in finibus terrae Edom ubi locutus est Dominus ad Mosen pergat inquit Aaron ad populos suos €non enim intrabit terram quam dedi filiis Israhel €eo quod incredulus fuerit ori meo ad aquas Contradictionis tolle Aaron et filium eius cum eo et duces eos in montem Or cumque nudaveris patrem veste sua €indues ea Eleazarum filium eius €et Aaron colligetur et morietur ibi fecit Moses ut praeceperat Dominus €et ascenderunt in montem Or coram omni multitudine cumque Aaron spoliasset vestibus suis €induit eis Eleazarum filium eius illo mortuo in montis supercilio descendit cum Eleazaro omnis autem multitudo videns occubuisse €Aaron €flevit super eo triginta diebus per cunctas familias suas  quod cum audisset Chananeus rex Arad €qui habitabat ad meridiem €venisse scilicet Israhel per exploratorum viam €pugnavit contra illum et victor existens duxit ex eo praedam at Israhel voto se Domino obligans €ait €si tradideris populum istum in manu mea delebo urbes eius exaudivitque Dominus preces Israhel et tradidit Chananeum €quem ille interfecit subversis urbibus eius €et vocavit nomen loci illius Horma id est anathema profecti sunt autem et de monte Or €per viam quae ducit ad mare Rubrum €ut circumirent terram Edom €et taedere coepit populum itineris ac laboris locutusque contra Deum et Mosen ait €cur eduxisti nos de Aegypto ut moreremur in solitudine €deest panis non sunt aquae €anima nostra iam nausiat super cibo isto levissimo quam ob rem misit Dominus in populum ignitos serpentes €ad quorum plagas et mortes plurimorum venerunt ad Mosen atque dixerunt €peccavimus quia locuti sumus contra Dominum et te €ora ut tollat a nobis serpentes €oravit Moses pro populo et locutus est Dominus ad eum €fac serpentem et pone eum pro signo €qui percussus aspexerit eum vivet fecit ergo Moses serpentem aeneum et posuit pro signo €quem cum percussi aspicerent sanabantur profectique filii Israhel castrametati sunt in Oboth unde egressi fixere tentoria in Hieabarim €in solitudine quae respicit Moab contra orientalem plagam et inde moventes venerunt ad torrentem Zared quem relinquentes castrametati sunt contra Arnon €quae est in deserto et prominet in finibus Amorrei €siquidem Arnon terminus est Moab dividens Moabitas et Amorreos unde dicitur in libro bellorum Domini €sicut fecit in mari Rubro sic faciet in torrentibus Arnon scopuli torrentium inclinati sunt €ut requiescerent in Ar et recumberent in finibus Moabitarum ex eo loco apparuit puteus €super quo locutus est Dominus ad Mosen €congrega populum et dabo ei aquam tunc cecinit Israhel carmen istud ascendat puteus concinebant puteus quem foderunt principes et paraverunt duces multitudinis €in datore legis et in baculis suis €de solitudine Matthana de Matthana Nahalihel €de Nahalihel in Bamoth de Bamoth vallis est in regione Moab in vertice Phasga €et quod respicit contra desertum misit autem Israhel nuntios ad Seon regem Amorreorum dicens obsecro ut transire mihi liceat per terram tuam €non declinabimus in agros et vineas €non bibemus aquas ex puteis €via regia gradiemur donec transeamus terminos tuos qui concedere noluit ut transiret Israhel per fines suos €quin potius exercitu congregato egressus est obviam in desertum €et venit in Iasa pugnavitque contra eum a quo percussus est in ore gladii et possessa est terra eius €ab Arnon usque Iebboc et filios Ammon €quia forti praesidio tenebantur termini Ammanitarum tulit ergo Israhel omnes civitates eius et habitavit in urbibus Amorrei €in Esebon scilicet et viculis eius urbs Esebon fuit regis Seon Amorrei €qui pugnavit contra regem Moab €et tulit omnem terram quae dicionis illius fuerat usque Arnon idcirco dicitur in proverbio €venite in Esebon aedificetur et construatur civitas Seon ignis egressus est de Esebon flamma de oppido Seon €et devoravit Ar Moabitarum et habitatores excelsorum Arnon vae tibi Moab peristi popule Chamos dedit filios eius in fugam €et filias in captivitatem regi Amorreorum Seon iugum ipsorum disperiit ab Esebon usque Dibon €lassi pervenerunt in Nophe et usque Medaba habitavit itaque Israhel in terra Amorrei misitque Moses qui explorarent Iazer €cuius ceperunt viculos et possederunt habitatores verteruntque se et ascenderunt per viam Basan €et occurrit eis Og rex Basan cum omni populo suo €pugnaturus in Edrai dixitque Dominus ad Mosen ne timeas eum €quia in manu tua tradidi illum et omnem populum ac terram eius €faciesque illi sicut fecisti Seon regi Amorreorum habitatori Esebon percusserunt igitur et hunc cum filiis suis €universumque populum eius usque ad internicionem €et possederunt terram illius  profectique castrametati sunt in campestribus Moab €ubi trans Iordanem Hierichus sita est videns autem Balac filius Sepphor €omnia quae fecerat Israhel Amorreo et quod pertimuissent eum Moabitae €et impetum eius ferre non possent dixit ad maiores natu Madian €ita delebit hic populus omnes qui in nostris finibus commorantur €quomodo solet bos herbas usque ad radices carpere €ipse erat eo tempore rex in Moab misit ergo nuntios ad Balaam filium Beor ariolum €qui habitabat super flumen terrae filiorum Ammon €ut vocarent eum et dicerent ecce egressus est populus ex Aegypto €qui operuit superficiem terrae sedens contra me veni igitur et maledic populo huic €quia fortior me est €si quo modo possim percutere et eicere eum de terra mea €novi enim quod benedictus sit cui benedixeris €et maledictus in quem maledicta congesseris perrexerunt seniores Moab et maiores natu Madian €habentes divinationis pretium in manibus €cumque venissent ad Balaam et narrassent ei omnia verba Balac ille respondit manete hic nocte €et respondebo quicquid mihi dixerit Dominus €manentibus illis apud Balaam venit Deus et ait ad eum quid sibi volunt homines isti apud te respondit Balac filius Sepphor rex Moabitarum misit ad me dicens €ecce populus qui egressus est de Aegypto operuit superficiem terrae €veni et maledic ei €si quo modo possim pugnans abicere eum dixitque Deus ad Balaam €noli ire cum eis neque maledicas populo quia benedictus est qui mane consurgens dixit ad principes ite in terram vestram €quia prohibuit me Deus venire vobiscum reversi principes dixerunt ad Balac noluit Balaam venire nobiscum rursum ille multo plures et nobiliores quam ante miserat misit qui cum venissent ad Balaam dixerunt þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¨–˜‚sic dicit Balac filius Sepphor ne cuncteris venire ad me paratum honorare te €et quicquid volueris dare €veni et maledic populo isti respondit Balaam €si dederit mihi Balac plenam domum suam argenti et auri €non potero inmutare verbum Domini Dei mei €ut vel plus vel minus loquar obsecro ut hic maneatis etiam hac nocte €et scire queam quid mihi rursum respondeat Dominus venit ergo Deus ad Balaam nocte et ait ei €si vocare te venerunt homines isti surge et vade cum eis €ita dumtaxat ut quod tibi praecepero facias surrexit Balaam mane et strata asina profectus est cum €eis et iratus est Deus stetitque angelus Domini in via contra Balaam €qui sedebat asinae €et duos pueros habebat secum cernens asina angelum stantem in via evaginato gladio €avertit se de itinere et ibat per agrum €quam cum verberaret Balaam et vellet ad semitam reducere stetit angelus in angustiis duarum maceriarum €quibus vineae cingebantur quem videns asina iunxit se parieti et adtrivit sedentis pedem €at ille iterum verberabat et nihilominus angelus ad locum angustum transiens €ubi nec ad dextram nec ad sinistram poterat deviari €obvius stetit cumque vidisset asina stantem angelum €concidit sub pedibus sedentis €qui iratus vehementius caedebat fuste latera aperuitque Dominus os asinae et locuta est €quid feci tibi cur percutis me ecce iam tertio respondit Balaam €quia commeruisti et €inlusisti mihi €utinam haberem gladium ut te percuterem dixit asina nonne animal tuum sum €cui semper sedere consuesti usque in praesentem diem €dic quid simile umquam fecerim tibi €at ille ait numquam protinus aperuit Dominus oculos Balaam €et vidit angelum stantem in via evaginato gladio €adoravitque eum pronus in terram cui angelus cur inquit tertio verberas asinam tuam €ego veni ut adversarer tibi €quia perversa est via tua mihique contraria et nisi asina declinasset de via dans locum resistenti €te occidissem et illa viveret dixit Balaam peccavi nesciens quod tu stares contra me €et nunc si displicet tibi ut vadam revertar ait angelus vade cum istis €et cave ne aliud quam praecepero tibi loquaris €ivit igitur cum principibus quod cum audisset Balac egressus est in occursum eius €in oppido Moabitarum quod situm est in extremis finibus Arnon dixitque ad Balaam misi nuntios ut vocarent te €cur non statim venisti ad me €an quia mercedem adventui tuo reddere nequeo cui ille respondit ecce adsum €numquid loqui potero aliud nisi quod Deus posuerit in ore meo perrexerunt ergo simul €et venerunt in urbem quae in extremis regni eius finibus erat cumque occidisset Balac boves et oves €misit ad Balaam et principes qui cum eo erant munera mane autem facto duxit eum ad excelsa Baal €et intuitus est extremam partem populi  dixitque Balaam ad Balac aedifica mihi hic septem aras €et para totidem vitulos eiusdemque numeri arietes cumque fecisset iuxta sermonem Balaam €inposuerunt simul vitulum et arietem super aram dixitque Balaam ad Balac €sta paulisper iuxta holocaustum tuum donec vadam €si forte occurrat mihi Dominus €et quodcumque imperaverit loquar tibi cumque abisset velociter occurrit ei Deus €locutusque ad eum Balaam €septem inquit aras erexi et inposui vitulum et arietem desuper Dominus autem posuit verbum in ore eius et ait €revertere ad Balac et haec loqueris reversus invenit stantem Balac iuxta holocaustum suum €et omnes principes Moabitarum adsumptaque parabola sua dixit €de Aram adduxit me Balac rex Moabitarum de montibus orientis €veni inquit et maledic Iacob propera et detestare Israhel quomodo maledicam cui non maledixit Deus €qua ratione detester quem Dominus non detestatur de summis silicibus videbo eum et de collibus considerabo illum €populus solus habitabit et inter gentes non reputabitur quis dinumerare possit pulverem Iacob €et nosse numerum stirpis Israhel €moriatur anima mea morte iustorum €et fiant novissima mea horum similia dixitque Balac ad Balaam quid est hoc quod agis €ut malediceres inimicis vocavi te €et tu e contrario benedicis eis cui ille respondit num aliud possum loqui nisi quod iusserit Dominus dixit ergo Balac veni mecum in alterum locum €unde partem Israhelis videas et totum videre non possis €inde maledicito ei cumque duxisset eum in locum sublimem super verticem montis Phasga €aedificavit Balaam septem aras €et inpositis supra vitulo atque ariete dixit €ad Balac sta hic iuxta holocaustum tuum donec ego pergam obvius cui cum Dominus occurrisset €posuissetque verbum in ore eius ait €revertere ad Balac et haec loqueris ei reversus invenit eum stantem iuxta holocaustum suum €et principes Moabitarum cum eo €ad quem Balac quid inquit locutus est Dominus at ille adsumpta parabola sua ait €sta Balac et ausculta audi fili Sepphor non est Deus quasi homo ut mentiatur €nec ut filius hominis ut mutetur €dixit ergo et non faciet locutus est et non implebit ad benedicendum adductus sum benedictionem prohibere non valeo non est idolum in Iacob nec videtur simulacrum in Israhel €Dominus Deus eius cum eo est et clangor victoriae regis in illo Deus eduxit eum de Aegypto €cuius fortitudo similis est rinocerotis non est augurium in Iacob nec divinatio in Israhel €temporibus suis dicetur Iacob et Israheli €quid operatus sit Deus ecce populus ut leaena consurget et quasi leo erigetur €non accubabit donec devoret praedam et occisorum sanguinem bibat dixitque Balac ad Balaam nec maledicas ei nec benedicas et ille nonne ait dixi tibi €quod quicquid mihi Deus imperaret hoc facerem et ait Balac ad eum veni et ducam te ad alium locum €si forte placeat Deo ut inde maledicas eis cumque duxisset eum super verticem montis Phogor qui respicit €solitudinem dixit ei Balaam aedifica mihi hic septem aras €et para totidem vitulos eiusdemque numeri arietes fecit Balac ut Balaam dixerat €inposuitque vitulos et arietes per singulas aras  cumque vidisset Balaam €quod placeret Domino ut benediceret Israheli €nequaquam abiit ut ante perrexerat ut augurium quaereret €sed dirigens contra desertum vultum suum et elevans €oculos vidit Israhel in tentoriis commorantem per tribus suas €et inruente in se spiritu Dei adsumpta parabola ait €dixit Balaam filius Beor dixit homo cuius obturatus est oculus dixit auditor sermonum Dei €qui visionem Omnipotentis intuitus est €qui cadit et sic aperiuntur oculi eius quam pulchra tabernacula tua Iacob et tentoria tua Israhel ut valles nemorosae ut horti iuxta fluvios inrigui €ut tabernacula quae fixit Dominus €quasi cedri propter aquas fluet aqua de situla eius €et semen illius erit in aquas multas €tolletur propter Agag rex eius et auferetur regnum illius Deus eduxit illum de Aegypto €cuius fortitudo similis est rinocerotis €devorabunt gentes hostes illius €ossaque eorum confringent et perforabunt sagittis accubans dormivit ut leo €et quasi leaena quam suscitare nullus audebit €qui benedixerit tibi erit ipse benedictus €qui maledixerit in maledictione reputabitur iratusque Balac contra Balaam conplosis manibus ait €ad maledicendum inimicis meis vocavi te €quibus e contrario tertio benedixisti revertere ad locum tuum €decreveram quidem magnifice honorare te €sed Dominus privavit te honore disposito respondit Balaam ad Balac €nonne nuntiis tuis quos misisti ad me dixi si dederit mihi Balac plenam domum suam argenti et auri €non potero praeterire sermonem Domini Dei mei €ut vel boni quid vel mali proferam ex corde meo €sed quicquid Dominus dixerit hoc loquar verumtamen pergens ad populum meum dabo consilium €quid populus tuus huic populo faciat extremo tempore sumpta igitur parabola rursum ait €dixit Balaam filius Beor dixit homo cuius obturatus est oculus dixit auditor sermonum Dei €qui novit doctrinam Altissimi et visiones Omnipotentis videt €qui cadens apertos habet oculos videbo eum sed non modo intuebor illum sed non prope €orietur stella ex Iacob et consurget virga de Israhel €et percutiet duces Moab vastabitque omnes filios Seth et erit Idumea possessio eius hereditas Seir cedet inimicis suis €Israhel vero fortiter aget de Iacob erit qui dominetur et perdat reliquias civitatis cumque vidisset Amalech adsumens parabolam ait þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¨˜˜•‚principium gentium Amalech cuius extrema perdentur vidit quoque Cineum et adsumpta parabola ait €robustum est quidem habitaculum tuum €sed si in petra posueris nidum tuum et fueris electus de stirpe Cain €quamdiu poteris permanere €Assur enim capiet te adsumptaque parabola iterum locutus est €heu quis victurus est quando ista faciet Deus venient in trieribus de Italia superabunt Assyrios €vastabuntque Hebraeos et ad extremum etiam ipsi peribunt surrexitque Balaam et reversus est in locum suum €Balac quoque via qua venerat rediit  morabatur autem eo tempore Israhel in Setthim €et fornicatus est populus cum filiabus Moab quae vocaverunt eos ad sacrificia sua €at illi comederunt et adoraverunt deos earum initiatusque est Israhel Beelphegor €et iratus Dominus ait ad Mosen €tolle cunctos principes populi €et suspende eos contra solem in patibulis €ut avertatur furor meus ab Israhel dixitque Moses ad iudices Israhel €occidat unusquisque proximos suos qui initiati sunt Beelphegor et ecce unus de filiis Israhel €intravit coram fratribus suis ad scortum madianitin €vidente Mose et omni turba filiorum Israhel €qui flebant ante fores tabernaculi quod cum vidisset Finees filius Eleazari filii Aaron sacerdotis €surrexit de medio multitudinis €et arrepto pugione ingressus est post virum israhelitem in lupanar €et perfodit ambos simul €virum scilicet et mulierem in locis genitalibus €cessavitque plaga a filiis Israhel et occisi sunt viginti quattuor milia homines dixitque Dominus ad Mosen Finees filius Eleazari filii Aaron sacerdotis €avertit iram meam a filiis Israhel €quia zelo meo commotus est contra eos €ut non ipse delerem filios Israhel in zelo meo idcirco loquere ad eos ecce do ei pacem foederis €mei et erit tam ipsi quam semini illius €pactum sacerdotii sempiternum €quia zelatus est pro Deo suo et expiavit scelus filiorum Israhel erat autem nomen viri israhelitae qui occisus est cum Madianitide €Zambri filius Salu dux de cognatione et tribu Symeonis porro mulier madianitis quae pariter interfecta est vocabatur Chozbi €filia Sur principis nobilissimi Madianitarum locutusque est Dominus ad Mosen dicens hostes vos sentiant Madianitae et percutite eos quia et ipsi hostiliter egerunt contra vos €et decepere insidiis €per idolum Phogor et Chozbi filiam ducis Madian sororem suam €quae percussa est in die plagae pro sacrilegio Phogor  postquam noxiorum sanguis effusus est €dixit Dominus ad Mosen et Eleazarum filium Aaron sacerdotem numerate omnem summam filiorum Israhel a viginti annis et supra €per domos et cognationes suas €cunctos qui possunt ad bella procedere locuti sunt itaque Moses et Eleazar sacerdos €in campestribus Moab super Iordanem contra Hierichum €ad eos qui erant a viginti annis et supra €sicut Dominus imperarat €quorum iste est numerus Ruben primogenitus Israhel €huius filius Enoch a quo familia Enochitarum €et Phallu a quo familia Phalluitarum et Esrom a quo familia Esromitarum €et Charmi a quo familia Charmitarum hae sunt familiae de stirpe Ruben €quarum numerus inventus est quadraginta tria milia et €septingenti triginta filius Phallu Heliab huius filii Namuhel et Dathan et Abiram €isti sunt Dathan et Abiram principes populi €qui surrexerunt contra Mosen et Aaron in seditione Core €quando adversum Dominum rebellaverunt et aperiens terra os suum devoravit Core €morientibus plurimis €quando conbusit ignis ducentos quinquaginta viros €et factum est grande miraculum ut Core pereunte filii illius non perirent filii Symeon per cognationes suas €Namuhel ab hoc familia Namuhelitarum €Iamin ab hoc familia Iaminitarum €Iachin ab hoc familia Iachinitarum Zare ab hoc familia Zareitarum €Saul ab hoc familia Saulitarum hae sunt familiae de stirpe Symeon €quarum omnis numerus fuit viginti duo milia ducentorum filii Gad per cognationes suas €Sephon ab hoc familia Sephonitarum €Aggi ab hoc familia Aggitarum €Suni ab hoc familia Sunitarum Ozni ab hoc familia Oznitarum €Heri ab hoc familia Heritarum Arod ab hoc familia Aroditarum €Arihel ab hoc familia Arihelitarum istae sunt familiae Gad €quarum omnis numerus fuit quadraginta milia quingentorum filii Iuda Her et Onan qui ambo mortui sunt in terra Chanaan fueruntque filii Iuda per cognationes suas €Sela a quo familia Selanitarum €Phares a quo familia Pharesitarum €Zare a quo familia Zareitarum porro filii Phares €Esrom a quo familia Esromitarum €et Amul a quo familia Amulitarum istae sunt familiae Iuda €quarum omnis numerus fuit septuaginta milia quingentorum filii Isachar per cognationes suas €Thola a quo familia Tholaitarum €Phua a quo familia Phuaitarum Iasub a quo familia Iasubitarum €Semran a quo familia Semranitarum hae sunt cognationes Isachar €quarum numerus fuit sexaginta quattuor milia trecentorum filii Zabulon per cognationes suas €Sared a quo familia Sareditarum €Helon a quo familia Helonitarum €Ialel a quo familia Ialelitarum hae sunt cognationes Zabulon €quarum numerus fuit sexaginta milia quingentorum filii Ioseph per cognationes suas Manasse et Ephraim de Manasse ortus est Machir a quo familia Machiritarum €Machir genuit Galaad a quo familia Galaaditarum Galaad habuit filios Hiezer a quo familia Hiezeritarum €et Elec a quo familia Elecarum et Asrihel a quo familia Asrihelitarum €et Sechem a quo familia Sechemitarum et Semida a quo familia Semidatarum €et Epher a quo familia Epheritarum fuit autem Epher pater Salphaad €qui filios non habebat sed tantum filias €quarum ista sunt nomina Maala et Noa et Egla et Melcha et Thersa hae sunt familiae Manasse €et numerus earum quinquaginta duo milia septingentorum filii autem Ephraim per cognationes suas fuerunt hii €Suthala a quo familia Suthalitarum €Becher a quo familia Becheritarum €Tehen a quo familia Tehenitarum porro filius Suthala fuit Heran a quo familia Heranitarum hae sunt cognationes filiorum Ephraim €quarum numerus triginta duo milia quingentorum isti sunt filii Ioseph per familias suas €filii Beniamin in cognationibus suis €Bale a quo familia Baleitarum €Azbel a quo familia Azbelitarum €Ahiram a quo familia Ahiramitarum Supham a quo familia Suphamitarum €Hupham a quo familia Huphamitarum filii Bale Hered et Noeman €de Hered familia Hereditarum €de Noeman familia Noemitarum hii sunt filii Beniamin per cognationes suas €quorum numerus quadraginta quinque milia sescentorum filii Dan per cognationes suas €Suham a quo familia Suhamitarum €hae cognationes Dan per familias suas omnes fuere Suhamitae €quorum numerus erat sexaginta quattuor milia quadringentorum filii Aser per cognationes suas €Iemna a quo familia Iemnaitarum €Iessui a quo familia Iessuitarum €Brie a quo familia Brieitarum filii Brie Haber a quo familia Haberitarum €et Melchihel a quo familia Melchihelitarum nomen autem filiae Aser fuit Sara hae cognationes filiorum Aser €et numerus eorum quinquaginta tria milia quadringentorum filii Nepthalim per cognationes suas €Iessihel a quo familia Iessihelitarum €Guni a quo familia Gunitarum Iesser a quo familia Iesseritarum €Sellem a quo familia Sellemitarum hae sunt cognationes filiorum Nepthalim per familias suas €quorum numerus quadraginta quinque milia quadringentorum ista est summa filiorum Israhel qui recensiti sunt €sescenta milia et mille septingenti triginta locutusque est Dominus ad Mosen dicens istis dividetur terra iuxta numerum vocabulorum in possessiones suas pluribus maiorem partem dabis et paucioribus minorem €singulis sicut nunc recensiti sunt tradetur possessio ita dumtaxat ut sors terram tribubus dividat et familiis quicquid sorte contigerit €hoc vel plures accipient vel pauciores hic quoque est numerus filiorum Levi per familias suas €Gerson a quo familia Gersonitarum €Caath a quo familia Caathitarum €Merari a quo familia Meraritarum hae sunt familiae Levi €familia Lobni familia Hebroni €familia Mooli familia Musi familia Cori €at vero Caath genuit Amram qui habuit uxorem Iochabed filiam Levi €quae nata est ei in Aegypto €haec genuit viro suo Amram filios €Aaron et Mosen et Mariam sororem eorum de Aaron orti sunt Nadab et Abiu et Eleazar et Ithamar quorum Nadab et Abiu mortui sunt þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¨š˜½‚cum obtulissent ignem alienum coram Domino fueruntque omnes qui numerati sunt viginti tria milia generis masculini €ab uno mense et supra €quia non sunt recensiti inter filios Israhel €nec eis cum ceteris data possessio hic est numerus filiorum Israhel €qui descripti sunt a Mosen et Eleazaro sacerdote €in campestribus Moab supra Iordanem contra Hiericho inter quos nullus fuit eorum €qui ante numerati sunt a Mose et Aaron in deserto Sinai praedixerat enim Dominus quod omnes morerentur in solitudine €nullusque remansit ex eis nisi Chaleb filius Iepphonne et Iosue filius €Nun  accesserunt autem filiae Salphaad filii Epher filii Galaad filii Machir €filii Manasse €qui fuit filius Ioseph €quarum sunt nomina Maala et Noa et Egla et Melcha et Thersa steteruntque coram Mosen et Eleazaro sacerdote €et cunctis principibus populi €ad ostium tabernaculi foederis atque dixerunt pater noster mortuus est in deserto €nec fuit in seditione quae concitata est contra Dominum sub Core €sed in peccato suo mortuus est €hic non habuit mares filios €cur tollitur nomen illius de familia sua €quia non habet filium €date nobis possessionem inter cognatos patris nostri rettulitque Moses causam earum ad iudicium Domini qui dixit ad eum iustam rem postulant filiae Salphaad €da eis possessionem inter cognatos patris sui €et ei in hereditate succedant ad filios autem Israhel loqueris haec homo cum mortuus fuerit absque filio €ad filiam eius transibit hereditas si filiam non habuerit habebit successores fratres suos quod si et fratres non fuerint €dabitis hereditatem fratribus patris eius sin autem nec patruos habuerit €dabitur hereditas his qui ei proximi sunt €eritque hoc filiis Israhel sanctum lege perpetua €sicut praecepit Dominus Mosi dixit quoque Dominus ad Mosen €ascende in montem istum Abarim €et contemplare inde terram quam daturus sum filiis Israhel cumque videris eam ibis et tu ad populum tuum €sicut ivit frater tuus Aaron quia offendistis me in deserto Sin in contradictione €multitudinis €nec sanctificare me voluistis coram ea super €aquas €hae sunt aquae Contradictionis in Cades deserti Sin cui respondit Moses provideat Dominus Deus spirituum omnis carnis €hominem qui sit super multitudinem hanc et possit exire et intrare ante eos et educere illos vel €introducere €ne sit populus Domini sicut oves absque pastore dixitque Dominus ad eum €tolle Iosue filium Nun virum in quo est spiritus €et pone manum tuam super eum qui stabit coram Eleazaro sacerdote et omni multitudine et dabis ei praecepta cunctis videntibus et partem gloriae tuae €ut audiat eum omnis synagoga filiorum Israhel pro hoc si quid agendum erit Eleazar sacerdos consulet Dominum €ad verbum eius egredietur et ingredietur €ipse et omnes filii Israhel cum eo et cetera multitudo fecit Moses ut praeceperat Dominus €cumque tulisset Iosue €statuit eum coram Eleazaro sacerdote et omni frequentia populi et inpositis capiti eius manibus €cuncta replicavit quae mandaverat Dominus  dixit quoque Dominus ad Mosen praecipe filiis Israhel et dices ad eos €oblationem meam et panes et incensum odoris suavissimi €offerte per tempora sua haec sunt sacrificia quae offerre debetis €agnos anniculos inmaculatos duos cotidie in holocaustum sempiternum unum offeretis mane et alterum ad vesperam decimam partem oephi similae quae conspersa sit oleo purissimo €et habeat quartam partem hin holocaustum iuge est quod obtulistis in monte Sinai €in odorem suavissimum incensi Domini et libabitis vini quartam partem hin €per agnos singulos in sanctuario Domini alterumque agnum similiter offeretis ad vesperam €iuxta omnem ritum sacrificii matutini et libamentorum eius €oblationem suavissimi odoris Domino die autem sabbati offeretis duos agnos anniculos inmaculatos €et duas decimas similae oleo conspersae in sacrificio €et liba quae rite funduntur €per singula sabbata in holocausto sempiterno in kalendis autem id est in mensuum exordiis €offeretis holocaustum Domino €vitulos de armento duos arietem unum €agnos anniculos septem inmaculatos et tres decimas similae oleo conspersae €in sacrificio per singulos vitulos €et duas decimas similae oleo conspersae per singulos arietes et decimam decimae similae ex oleo €in sacrificio per agnos singulos €holocaustum suavissimi odoris atque incensi est Domino libamenta autem vini quae per singulas fundenda sunt victimas ista erunt €media pars hin per vitulos singulos €tertia per arietem quarta per agnum €hoc erit holocaustum €per omnes menses qui sibi anno vertente succedunt hircus quoque offeretur Domino pro peccatis €in holocaustum sempiternum cum libamentis suis mense autem primo quartadecima die mensis phase Domini erit et quintadecima die sollemnitas €septem diebus vescentur azymis quarum dies prima venerabilis et sancta erit €omne opus servile non facietis in ea offeretisque incensum holocaustum €Domino €vitulos de armento duos arietem unum €agnos anniculos inmaculatos septem et sacrificia singulorum ex simila quae conspersa sit oleo €tres decimas per singulos vitulos et duas decimas per arietem et decimam decimae per agnos singulos id est per septem agnos et hircum pro peccato unum ut expietur pro vobis praeter holocaustum matutinum quod semper offertis ita facietis per singulos dies septem dierum €in fomitem ignis et in odorem suavissimum Domino €qui surget de holocausto et de libationibus singulorum dies quoque septimus celeberrimus et sanctus erit vobis €omne opus servile non facietis in eo dies etiam primitivorum €quando offertis novas fruges Domino €expletis ebdomadibus €venerabilis et sancta erit omne opus servile non facietis in ea offeretisque holocaustum in odorem suavissimum Domino €vitulos de armento duos arietem unum €et agnos anniculos inmaculatos septem atque in sacrificiis eorum €similae oleo conspersae tres decimas per singulos vitulos €per arietes duas per agnos decimam decimae qui simul sunt agni septem €hircum quoque qui mactatur pro expiatione €praeter holocaustum sempiternum et liba eius inmaculata offeretis omnia cum libationibus suis  mensis etiam septimi prima dies venerabilis et sancta erit vobis €omne opus servile non facietis in ea €quia dies clangoris est et tubarum offeretisque holocaustum in odorem suavissimum Domino €vitulum de armento unum arietem unum €agnos anniculos inmaculatos septem et in sacrificiis eorum €similae oleo conspersae tres decimas per singulos vitulos €duas decimas per arietem unam decimam per agnum qui simul sunt agni septem et hircum pro peccato qui offertur in expiationem populi praeter holocaustum kalendarum cum sacrificiis suis €et holocaustum sempiternum cum libationibus solitis €hisdem caerimoniis offeretis in odorem €suavissimum incensum Domino decima quoque dies mensis huius septimi €erit vobis sancta atque venerabilis €et adfligetis animas vestras omne opus servile non facietis in ea offeretisque holocaustum Domino in odorem suavissimum €vitulum de armento unum arietem unum €agnos anniculos inmaculatos septem et in sacrificiis eorum €similae oleo conspersae tres decimas per vitulos singulos €duas decimas per arietem decimam decimae per agnos singulos €qui sunt simul septem agni et hircum pro peccato €absque his quae offerri pro delicto solent €in expiationem et holocaustum sempiternum €in sacrificio et libaminibus eorum quintadecima vero die mensis septimi €quae vobis erit sancta atque €venerabilis €omne opus servile non facietis in ea €sed celebrabitis sollemnitatem Domino septem diebus offeretisque holocaustum in odorem suavissimum Domino €vitulos de armento tredecim arietes duos €agnos anniculos quattuordecim inmaculatos et in libamentis eorum similae oleo conspersae tres decimas €per vitulos singulos qui sunt simul vituli tredecim €et duas decimas arieti uno id est simul arietibus duobus et decimam decimae agnis singulis qui sunt simul agni quattuordecim et hircum pro peccato €absque holocausto sempiterno et sacrificio et libamine eius in die altero offeres vitulos de armento duodecim €arietes duos agnos anniculos inmaculatos quattuordecim sacrificiaque et libamina singulorum €per vitulos et arietes et agnos rite celebrabis þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¨˜“et hircum pro peccato €absque holocausto sempiterno sacrificioque eius et libamine die tertio offeres vitulos undecim €arietes duos agnos anniculos inmaculatos quattuordecim sacrificiaque et libamina singulorum €per vitulos et arietes et agnos rite celebrabis et hircum pro peccato €absque holocausto sempiterno et sacrificio €et libamine eius die quarto offeres vitulos decem arietes duos €agnos anniculos inmaculatos quattuordecim sacrificiaque eorum et libamina singulorum €per vitulos et arietes et agnos rite celebrabis et hircum pro peccato €absque holocausto sempiterno sacrificioque eius et libamine die quinto offeres vitulos novem arietes duos €agnos anniculos inmaculatos quattuordecim sacrificiaque et libamina singulorum €per vitulos et arietes et agnos rite celebrabis et hircum pro peccato €absque holocausto sempiterno sacrificioque eius et libamine die sexto offeres vitulos octo arietes duos €agnos anniculos inmaculatos quattuordecim sacrificiaque et libamina singulorum €per vitulos et arietes et agnos rite celebrabis et hircum pro peccato €absque holocausto sempiterno sacrificioque eius et libamine die septimo offeres vitulos septem arietes duos €agnos anniculos inmaculatos quattuordecim sacrificiaque et libamina singulorum €per vitulos et arietes et agnos rite celebrabis et hircum pro peccato €absque holocausto sempiterno sacrificioque eius et libamine die octavo qui est celeberrimus omne opus servile non facietis offerentes holocaustum in odorem suavissimum Domino €vitulum unum arietem unum agnos anniculos inmaculatos septem sacrificiaque et libamina singulorum €per vitulos et arietes et agnos rite celebrabis et hircum pro peccato €absque holocausto sempiterno sacrificioque eius et libamine haec offeretis Domino in sollemnitatibus vestris €praeter vota et oblationes spontaneas €in holocausto in sacrificio in libamine et in hostiis pacificis  narravitque Moses filiis Israhel omnia quae ei Dominus imperarat et locutus est ad principes tribuum filiorum Israhel €iste est sermo quem praecepit Dominus si quis virorum votum Domino voverit €aut se constrinxerit iuramento €non faciet irritum verbum suum €sed omne quod promisit implebit mulier si quippiam voverit et se constrinxerit iuramento €quae est in domo patris sui et in aetate adhuc puellari €si cognoverit pater votum quod pollicita est €et iuramentum quo obligavit animam suam €et tacuerit voti rea erit quicquid pollicita est et iuravit opere conplebit sin autem statim ut audierit contradixerit pater €et vota et iuramenta eius irrita erunt €nec obnoxia tenebitur sponsioni €eo quod contradixerit pater si maritum habuerit et voverit aliquid €et semel verbum de ore eius egrediens €animam illius obligaverit iuramento quo die audierit vir et non contradixerit voti rea erit €reddet quodcumque promiserat sin autem audiens statim contradixerit €et irritas fecerit pollicitationes eius €verbaque quibus obstrinxerat animam suam €propitius ei erit Dominus vidua et repudiata quicquid voverint reddent uxor in domo viri cum se voto constrinxerit et iuramento si audierit vir et tacuerit nec contradixerit sponsioni €reddet quodcumque promiserat sin autem extemplo contradixerit €non tenebitur promissionis rea quia maritus contradixit €et Dominus ei propitius erit si voverit et iuramento se constrinxerit €ut per ieiunium vel ceterarum rerum abstinentiam adfligat animam suam €in arbitrio viri erit ut faciat sive non faciat quod si audiens vir tacuerit et in alteram diem distulerit sententiam €quicquid voverat atque promiserat reddet €quia statim ut audivit tacuit sin autem contradixerit postquam rescivit €portabit ipse iniquitatem eius istae sunt leges quas constituit Dominus Mosi €inter virum et uxorem €inter patrem et filiam quae in puellari adhuc aetate est €vel quae manet in parentis domo  locutusque est Dominus ad Mosen dicens ulciscere prius filios Israhel de Madianitis €et sic colligeris ad populum tuum statimque Moses armate inquit ex vobis viros ad pugnam €qui possint ultionem Domini expetere de Madianitis mille viri de singulis tribubus eligantur Israhel €qui mittantur ad bellum dederuntque millenos de cunctis tribubus €id est duodecim milia expeditorum ad pugnam quos misit Moses cum Finees filio Eleazari sacerdotis €vasa quoque sancta et tubas ad clangendum tradidit ei cumque pugnassent contra Madianitas atque vicissent €omnes mares occiderunt et reges eorum Evi et Recem et Sur et Ur et Rebe €quinque principes gentis €Balaam quoque filium Beor interfecerunt gladio ceperuntque mulieres eorum et parvulos €omniaque pecora et cunctam supellectilem €quicquid habere potuerant depopulati sunt tam urbes quam viculos et castella flamma consumpsit et tulerunt praedam et universa quae ceperant €tam ex hominibus quam ex iumentis et adduxerunt ad Mosen et Eleazarum sacerdotem €et ad omnem multitudinem filiorum Israhel €reliqua etiam utensilia portaverunt ad castra €in campestribus Moab iuxta Iordanem contra Hiericho egressi sunt autem Moses et Eleazar sacerdos et omnes principes €synagogae €in occursum eorum extra castra iratusque Moses principibus exercitus €tribunis et centurionibus qui venerant de bello ait €cur feminas reservastis nonne istae sunt €quae deceperunt filios Israhel ad suggestionem Balaam €et praevaricari vos fecerunt in Domino super peccato €Phogor €unde et percussus est populus ergo cunctos interficite €quicquid est generis masculini etiam in parvulis €et mulieres quae noverunt viros in coitu iugulate puellas autem et omnes feminas virgines reservate vobis et manete extra castra septem diebus €qui occiderit hominem vel occisum tetigerit €lustrabitur die tertio et septimo et de omni praeda sive vestimentum fuerit sive vas €et aliquid in utensilia praeparatum €de caprarum pellibus et pilis et ligno expiabitur Eleazar quoque sacerdos ad viros exercitus qui pugnaverant sic locutus €est €hoc est praeceptum legis quod mandavit Dominus Mosi aurum et argentum et aes et ferrum et stagnum et plumbum et omne quod potest transire per flammas igne purgabitur €quicquid autem ignem non potest sustinere €aqua expiationis sanctificabitur et lavabitis vestimenta vestra die septimo €et purificati postea castra intrabitis dixitque Dominus ad Mosen tollite summam eorum quae capta sunt €ab homine usque ad pecus €tu et Eleazar sacerdos et principes vulgi dividesque ex aequo praedam €inter eos qui pugnaverunt et egressi sunt ad bellum €et inter omnem reliquam multitudinem et separabis partem Domino €ab his qui pugnaverunt et fuerunt in bello €unam animam de quingentis €tam ex hominibus quam ex bubus et asinis et ovibus et dabis eam Eleazaro sacerdoti quia primitiae Domini sunt ex media quoque parte filiorum Israhel €accipies quinquagesimum caput €hominum et boum et asinorum et ovium cunctarumque animantium €et dabis ea Levitis qui excubant in custodiis tabernaculi Domini feceruntque Moses et Eleazar sicut praeceperat Dominus fuit autem praeda quam exercitus ceperat €ovium sescenta septuaginta quinque milia boum septuaginta duo milia asinorum sexaginta milia et mille animae hominum sexus feminei quae non cognoverant viros triginta duo €milia dataque est media pars his qui in proelio fuerant €ovium trecenta triginta septem milia quingenta e quibus in partem Domini supputatae sunt €oves sescentae septuaginta quinque et de bubus triginta sex milibus boves septuaginta duo de asinis triginta milibus quingentis €asini sexaginta unus de animabus hominum sedecim milibus €cesserunt in partem Domini triginta duae animae tradiditque Moses numerum primitiarum Domini Eleazaro sacerdoti €sicut ei fuerat imperatum ex media parte filiorum Israhel €quam separaverat his qui in proelio fuerant de media vero parte quae contigerat reliquae multitudini €id est de ovium trecentis triginta septem milibus €quingentis et de bubus triginta sex milibus et de asinis triginta milibus quingentis et de hominibus sedecim milibus tulit Moses quinquagesimum caput €et dedit Levitis qui excubant in tabernaculo Domini €sicut praeceperat Dominus cumque accessissent principes exercitus ad Mosen €et tribuni centurionesque dixerunt þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¨Ÿ˜±nos servi tui recensuimus numerum pugnatorum €quos habuimus sub manu nostra €et ne unus quidem defuit ob hanc causam offerimus in donariis Domini €singuli quod in praeda auri potuimus invenire €periscelides et armillas anulos et dextralia ac murenulas €ut depreceris pro nobis Dominum susceperuntque Moses et Eleazar sacerdos €omne aurum in diversis speciebus pondo sedecim milia septingentos quinquaginta siclos €a tribunis et centurionibus unusquisque enim quod in praeda rapuerat suum erat et susceptum intulerunt in tabernaculum testimonii €in monumentum filiorum Israhel coram Domino  filii autem Ruben et Gad habebant pecora multa €et erat illis in iumentis infinita substantia €cumque vidissent Iazer et Galaad aptas alendis animalibus venerunt ad Mosen et ad Eleazarum sacerdotem et principes €multitudinis atque dixerunt Atharoth et Dibon et Iazer et Nemra €Esbon et Eleale et Sabam et Nebo et Beon terram quam percussit Dominus in conspectu filiorum Israhel €regionis uberrimae est ad €pastum animalium €et nos servi tui habemus iumenta plurima precamurque si invenimus gratiam coram te €ut des nobis famulis tuis eam in possessionem €ne facias nos transire Iordanem quibus respondit Moses €numquid fratres vestri ibunt ad pugnam et vos hic sedebitis cur subvertitis mentes filiorum Israhel €ne transire audeant in locum quem eis daturus est Dominus nonne ita egerunt patres vestri €quando misi de Cadesbarne ad explorandam terram cumque venissent usque ad vallem Botri €lustrata omni regione subverterunt cor filiorum Israhel €ut non intrarent fines quos eis Dominus dedit qui iratus iuravit dicens si videbunt homines isti qui ascenderunt ex Aegypto €a viginti annis et supra €terram quam sub iuramento pollicitus sum Abraham Isaac et €Iacob €et noluerunt sequi me praeter Chaleb filium Iepphonne Cenezeum et Iosue filium Nun €isti impleverunt voluntatem meam iratusque Dominus adversum Israhel €circumduxit eum per desertum quadraginta annis €donec consumeretur universa generatio €quae fecerat malum in conspectu eius et ecce inquit vos surrexistis pro patribus vestris €incrementa et alumni hominum peccatorum €ut augeretis furorem Domini contra Israhel qui si nolueritis sequi eum €in solitudine populum derelinquet €et vos causa eritis necis omnium at illi prope accedentes dixerunt €caulas ovium fabricabimus et stabula iumentorum €parvulis quoque nostris urbes munitas nos autem ipsi armati et accincti €pergemus ad proelium ante filios Israhel €donec introducamus eos ad loca sua €parvuli nostri et quicquid habere possumus €erunt in urbibus muratis propter habitatorum insidias non revertemur in domos nostras €usquequo possideant filii €Israhel hereditatem suam nec quicquam quaeremus trans Iordanem €quia iam habemus possessionem nostram in orientali eius €plaga quibus Moses ait €si facitis quod promittitis expediti pergite coram Domino ad pugnam et omnis vir bellator armatus Iordanem transeat €donec subvertat Dominus inimicos suos et subiciatur ei omnis terra €tunc eritis inculpabiles et apud Dominum et apud Israhel €et obtinebitis regiones quas vultis coram Domino sin autem quod dicitis non feceritis €nulli dubium quin peccetis in Dominum €et scitote quoniam peccatum vestrum adprehendet vos aedificate ergo urbes parvulis vestris €et caulas ac stabula ovibus ac iumentis €et quod polliciti estis implete dixeruntque filii Gad et Ruben ad Mosen €servi tui sumus faciemus quod iubet dominus noster parvulos nostros et mulieres et pecora ac iumenta relinquemus €in urbibus Galaad nos autem famuli tui omnes expediti pergemus ad bellum €sicut tu domine loqueris praecepit ergo Moses Eleazaro sacerdoti et Iosue filio Nun €et principibus familiarum per tribus Israhel €et dixit ad eos si transierint filii Gad et filii Ruben vobiscum Iordanem €omnes armati ad bellum coram Domino €et vobis fuerit terra subiecta €date eis Galaad in possessionem sin autem noluerint transire vobiscum in terram €Chanaan €inter vos habitandi accipiant loca responderuntque filii Gad et filii Ruben €sicut locutus est Dominus servis suis ita faciemus ipsi armati pergemus coram Domino in terram Chanaan €et possessionem iam suscepisse nos confitemur trans €Iordanem dedit itaque Moses filiis Gad et Ruben €et dimidiae tribui Manasse filii Ioseph €regnum Seon regis Amorrei et regnum Og regis Basan €et terram eorum cum urbibus suis per circuitum igitur extruxerunt filii Gad Dibon et Atharoth et Aroer Etrothsophan et Iazer €Iecbaa et Bethnemra et Betharan urbes €munitas et caulas pecoribus suis filii vero Ruben aedificaverunt €Esbon et Eleale et Cariathaim et Nabo et Baalmeon versis nominibus €Sabama quoque inponentes vocabula urbibus quas extruxerant porro filii Machir filii Manasse €perrexerunt in Galaad et vastaverunt eam €interfecto Amorreo habitatore eius dedit ergo Moses terram Galaad €Machir filio Manasse qui habitavit in ea Iair autem filius Manasse abiit et occupavit vicos eius €quos appellavit Avothiair id est villas Iair Nobe quoque perrexit et adprehendit Canath cum viculis suis €vocavitque eam ex nomine suo Nobe  hae sunt mansiones filiorum Israhel €qui egressi sunt de Aegypto per turmas suas in manu Mosi et Aaron quas descripsit Moses iuxta castrorum loca €quae Domini iussione mutabant profecti igitur de Ramesse €mense primo quintadecima die mensis primi altera die phase €filii Israhel in manu excelsa €videntibus cunctis Aegyptiis et sepelientibus primogenitos quos percusserat Dominus €nam et in diis eorum exercuerat ultionem castrametati sunt in Soccoth et de Soccoth venerunt in Aetham €quae est in extremis finibus solitudinis inde egressi venerunt contra Phiahiroth quae respicit Beelsephon €et castrametati sunt ante Magdolum profectique de Phiahiroth transierunt per medium mare in solitudinem €et ambulantes tribus diebus per desertum Aetham €castrametati sunt in Mara profectique de Mara venerunt in Helim €ubi erant duodecim fontes aquarum et palmae septuaginta €ibique castrametati sunt sed et inde egressi fixere tentoria super mare Rubrum €profectique de mari Rubro castrametati sunt in deserto Sin unde egressi venerunt in Dephca profectique de Dephca castrametati sunt in Alus egressi de Alus Raphidim fixere €tentoria €ubi aqua populo defuit ad bibendum profectique de Raphidim castrametati sunt in deserto Sinai sed et de solitudine Sinai egressi €venerunt ad sepulchra Concupiscentiae profectique de sepulchris Concupiscentiae €castrametati sunt in Aseroth et de Aseroth venerunt in Rethma profectique de Rethma castrametati sunt in Remmonphares unde egressi venerunt in Lebna et de Lebna castrametati sunt in Ressa egressi de Ressa venerunt in Ceelatha unde profecti castrametati sunt in monte Sepher egressi de monte Sepher venerunt in Arada inde proficiscentes castrametati sunt in Maceloth profectique de Maceloth venerunt in Thaath de Thaath castrametati sunt in Thare unde egressi fixerunt tentoria in Methca et de Methca castrametati sunt in Esmona profectique de Esmona venerunt in Moseroth et de Moseroth castrametati sunt in Baneiacan egressique de Baneiacan venerunt in montem €Gadgad unde profecti castrametati sunt in Hietebatha et de Hietebatha venerunt in Ebrona egressique de Ebrona castrametati sunt in Asiongaber inde profecti venerunt in desertum Sin haec est Cades egressique de Cades castrametati sunt in monte Hor €in extremis finibus terrae Edom ascenditque Aaron sacerdos montem Hor iubente €Domino €et ibi mortuus est €anno quadragesimo egressionis filiorum Israhel ex Aegypto €mense quinto prima die mensis cum esset annorum centum viginti trium audivitque Chananeus rex Arad €qui habitabat ad meridiem in terra Chanaan €venisse filios Israhel et profecti de monte Hor castrametati sunt in Salmona unde egressi venerunt in Phinon profectique de Phinon castrametati sunt in Oboth et de Oboth venerunt in Ieabarim quae est in finibus Moabitarum profectique de Ieabarim fixere tentoria in Dibongad unde egressi castrametati sunt in Elmondeblathaim egressi de Elmondeblathaim €venerunt ad montes Abarim contra Nabo profectique de montibus Abarim €transierunt ad campestria Moab super þï€Öõìçáôåÿï°°´ÿï‚Îõíÿ¨¡˜°ƒIordanem contra Hiericho ibique castrametati sunt €de Bethsimon usque ad Belsattim in €planioribus locis Moabitarum ubi locutus est Dominus ad Mosen praecipe filiis Israhel et dic ad eos €quando transieritis Iordanem intrantes terram Chanaan disperdite cunctos habitatores regionis illius €confringite titulos et statuas comminuite €atque omnia excelsa vastate mundantes terram et habitantes in ea €ego enim dedi vobis illam in possessionem quam dividetis vobis sorte €pluribus dabitis latiorem et paucis angustiorem €singulis ut sors ceciderit ita tribuetur hereditas €per tribus et familias possessio dividetur sin autem nolueritis interficere habitatores €terrae €qui remanserint erunt vobis quasi clavi in oculis €et lanceae in lateribus €et adversabuntur vobis in terra habitationis vestrae et quicquid illis facere cogitaram vobis faciam  locutus est Dominus ad Mosen praecipe filiis Israhel et dices ad eos €cum ingressi fueritis terram Chanaan €et in possessionem vobis sorte ceciderit €his finibus terminabitur pars meridiana incipiet a solitudine Sin quae est iuxta Edom €et habebit terminos contra orientem mare Salsissimum qui circumibunt australem plagam per ascensum Scorpionis €ita ut transeant Senna €et perveniant in meridiem usque ad Cadesbarne €unde egredientur confinia ad villam nomine Addar €et tendent usque Asemona ibitque per gyrum terminus ab Asemona usque ad torrentem €Aegypti €et maris Magni litore finietur plaga autem occidentalis a mari Magno incipiet €et ipso fine cludetur porro ad septentrionalem plagam €a mari Magno termini incipient €pervenientes usque ad montem Altissimum a quo venies in Emath usque ad €terminos Sedada ibuntque confinia usque Zephrona et villam Henan €hii erunt termini in parte aquilonis inde metabuntur fines contra orientalem plagam €de villa Henan usque Sephama et de Sephama descendent termini in Rebla contra fontem €inde pervenient contra orientem ad mare Chenereth et tendent usque Iordanem €et ad ultimum Salsissimo cludentur mari €hanc habebitis terram per fines suos in circuitu praecepitque Moses filiis Israhel dicens €haec erit terra quam possidebitis sorte €et quam iussit dari Dominus novem tribubus et dimidiae €tribui tribus enim filiorum Ruben per familias suas €et tribus filiorum Gad iuxta cognationum numerum €media quoque tribus Manasse id est duae semis tribus €acceperunt partem suam trans Iordanem contra Hiericho ad orientalem €plagam et ait Dominus ad Mosen haec sunt nomina virorum qui terram vobis divident €Eleazar sacerdos et Iosue filius Nun et singuli principes de tribubus singulis quorum ista sunt vocabula €de tribu Iuda Chaleb filius Iepphonne de tribu Symeon Samuhel filius Ammiud de tribu Beniamin Helidad filius Chaselon de tribu filiorum Dan Bocci filius Iogli filiorum Ioseph de tribu Manasse Hannihel filius Ephod de tribu Ephraim Camuhel filius Sephtan de tribu Zabulon Elisaphan filius Pharnach de tribu Isachar dux Faltihel filius Ozan de tribu Aser Ahiud filius Salomi de tribu Nepthali Phedahel filius Ameiud hii sunt quibus praecepit Dominus €ut dividerent filiis Israhel terram Chanaan  haec quoque locutus est Dominus ad Mosen €in campestribus Moab super Iordanem contra Hiericho praecipe filiis Israhel ut dent Levitis de possessionibus suis urbes ad habitandum et suburbana earum per circuitum €ut ipsi in oppidis maneant €et suburbana sint pecoribus ac iumentis quae a muris civitatum forinsecus per circuitum €mille passuum spatio tendentur contra orientem duo milia erunt cubiti €et contra meridiem similiter duo milia €ad mare quoque quod respicit occidentem eadem €mensura erit €et septentrionalis plaga aequali termino finietur €eruntque urbes in medio et foris suburbana de ipsis autem oppidis quae Levitis dabitis €sex erunt in fugitivorum auxilia separata €ut fugiat ad ea qui fuderit sanguinem €exceptis his alia quadraginta duo oppida id est simul quadraginta octo cum suburbanis suis ipsaeque urbes quae dabuntur de possessionibus filiorum €Israhel €ab his qui plus habent plures auferentur et qui minus pauciores €singuli iuxta mensuram hereditatis suae dabunt oppida Levitis ait Dominus ad Mosen loquere filiis Israhel et dices ad eos €quando transgressi fueritis Iordanem in terram Chanaan decernite quae urbes esse debeant in praesidia fugitivorum €qui nolentes sanguinem fuderint in quibus cum fuerit profugus €cognatus occisi eum non poterit occidere €donec stet in conspectu multitudinis et causa illius iudicetur de ipsis autem urbibus quae ad fugitivorum subsidia separantur tres erunt trans Iordanem et tres in terra Chanaan tam filiis Israhel quam advenis atque peregrinis €ut confugiat ad eas qui nolens sanguinem fuderit si quis ferro percusserit €et mortuus fuerit qui percussus est €reus erit homicidii et ipse morietur si lapidem iecerit et ictus occubuerit similiter punietur si ligno percussus interierit percussoris sanguine vindicabitur propinquus occisi homicidam interficiet €statim ut adprehenderit eum percutiet si per odium quis hominem inpulerit €vel iecerit quippiam in eum per insidias aut cum esset inimicus manu percusserit et ille mortuus fuerit €percussor homicidii reus erit €cognatus occisi statim ut invenerit eum iugulabit quod si fortuito et absque odio et inimicitiis €quicquam horum fecerit et hoc audiente populo fuerit conprobatum €atque inter percussorem et propinquum sanguinis quaestio ventilata liberabitur innocens de ultoris manu €et reducetur per sententiam in urbem ad quam confugerat €manebitque ibi donec sacerdos magnus qui oleo sancto unctus est moriatur si interfector extra fines urbium quae exulibus deputatae sunt fuerit inventus et percussus ab eo qui ultor est sanguinis €absque noxa erit qui eum occiderit debuerat enim profugus usque ad mortem pontificis in urbe residere €postquam autem ille obierit homicida revertetur in terram suam haec sempiterna erunt et legitima in cunctis habitationibus vestris homicida sub testibus punietur €ad unius testimonium nullus condemnabitur non accipietis pretium ab eo qui reus est sanguinis €statim et ipse morietur exules et profugi ante mortem pontificis nullo modo in urbes suas €reverti poterunt ne polluatis terram habitationis vestrae €quae insontium cruore maculatur €nec aliter expiari potest €nisi per eius sanguinem qui alterius sanguinem fuderit atque ita emundabitur vestra possessio €me commorante vobiscum €ego enim sum Dominus qui habito inter filios Israhel  accesserunt autem et principes familiarum Galaad €filii Machir filii Manasse de stirpe filiorum Ioseph €locutique sunt Mosi coram principibus Israhel atque dixerunt tibi domino nostro praecepit Dominus €ut terram sorte divideres filiis Israhel €et ut filiabus Salphaad fratris nostri dares possessionem debitam patri quas si alterius tribus homines uxores acceperint €sequetur possessio sua €et translata ad aliam tribum de nostra hereditate minuetur atque ita fiet ut cum iobeleus id est quinquagesimus annus remissionis €advenerit €confundatur sortium distributio €et aliorum possessio ad alios transeat respondit Moses filiis Israhel et Domino praecipiente ait €recte tribus filiorum Ioseph locuta est et haec lex super filiabus Salphaad a Domino promulgata est €nubant quibus volunt tantum ut suae tribus hominibus ne commisceatur possessio filiorum Israhel de tribu in tribum €omnes enim viri ducent uxores de tribu et cognatione sua et cunctae feminae maritos de eadem tribu accipient €ut hereditas permaneat in familiis nec sibi misceantur tribus €sed ita maneant ut a Domino separatae sunt €feceruntque filiae Salphaad ut fuerat imperatum et nupserunt Maala et Thersa et Egla et Melcha et Noa €filiis patrui sui de familia Manasse qui fuit filius Ioseph €et possessio quae illis fuerat adtributa €mansit in tribu et familia patris earum haec sunt mandata atque iudicia €quae praecepit Dominus per manum Mosi ad filios Israhel €in campestribus Moab super Iordanem contra Hiericho àï‚Äåõôÿ¡haec sunt verba quae locutus est Moses ad omnem Israhel €trans Iordanem in solitudine campestri contra mare Rubrum €inter Pharan et Thophel et Laban et Aseroth €ubi auri est plurimum þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¡’undecim diebus de Horeb per viam montis Seir usque €Cadesbarne quadragesimo anno undecimo mense prima die mensis €locutus est Moses ad filios Israhel €omnia quae praeceperat illi Dominus ut diceret eis postquam percussit Seon regem Amorreorum qui habitavit in €Esebon €et Og regem Basan qui mansit in Aseroth €et in Edrai trans Iordanem in terra Moab €coepitque Moses explanare legem et dicere Dominus Deus noster locutus est ad nos in Horeb dicens €sufficit vobis quod in hoc monte mansistis revertimini et venite ad montem Amorreorum €et ad cetera quae ei proxima sunt €campestria atque montana et humiliora loca €contra meridiem et iuxta litus maris €terram Chananeorum et Libani usque ad flumen magnum Eufraten en inquit tradidi vobis ingredimini et possidete eam €super qua iuravit Dominus patribus vestris €Abraham et Isaac et Iacob €ut daret illam eis et semini eorum post eos dixique vobis illo in €tempore non possum solus sustinere vos €quia Dominus Deus vester multiplicavit vos €et estis hodie sicut stellae caeli plurimae Dominus Deus patrum vestrorum addat ad hunc numerum multa €milia €et benedicat vobis sicut locutus est non valeo solus vestra negotia sustinere et pondus ac €iurgia date e vobis viros sapientes et gnaros €et quorum conversatio sit probata in tribubus vestris €ut ponam eos vobis principes tunc respondistis mihi bona res est quam vis facere tulique de tribubus vestris viros sapientes et nobiles €et constitui eos principes €tribunos et centuriones et quinquagenarios ac decanos €qui docerent vos singula praecepique eis dicens €audite illos et quod iustum est iudicate €sive civis sit ille sive peregrinus nulla erit distantia personarum €ita parvum audietis ut magnum €nec accipietis cuiusquam personam quia Dei iudicium est €quod si difficile vobis aliquid visum fuerit €referte ad me et ego audiam praecepique omnia quae facere deberetis profecti autem de Horeb €transivimus per heremum terribilem et maximam quam vidistis €per viam montis Amorrei €sicut praeceperat Dominus Deus noster nobis €cumque venissemus in Cadesbarne dixi €vobis venistis ad montem Amorrei €quem Dominus Deus noster daturus est nobis vide terram quam Dominus Deus tuus dat tibi €ascende et posside eam €sicut locutus est Dominus Deus patribus tuis €noli metuere nec quicquam paveas et accessistis ad me omnes atque dixistis €mittamus viros qui considerent terram €et renuntient per quod iter debeamus ascendere €et ad quas pergere civitates cumque mihi sermo placuisset €misi e vobis duodecim viros singulos de tribubus suis qui cum perrexissent et ascendissent in montana €venerunt usque ad vallem Botri €et considerata terra sumentes de fructibus eius ut ostenderent €ubertatem adtulerunt ad nos atque dixerunt €bona est terra quam Dominus Deus noster daturus est nobis et noluistis ascendere €sed increduli ad sermonem Domini Dei nostri murmurati estis in tabernaculis vestris atque €dixistis €odit nos Dominus et idcirco eduxit nos de terra Aegypti €ut traderet in manu Amorrei atque deleret quo ascendemus nuntii terruerunt cor nostrum dicentes €maxima multitudo est et nobis in statura procerior €urbes magnae et ad caelum usque munitae €filios Enacim vidimus ibi et dixi vobis nolite metuere nec timeatis eos Dominus Deus qui ductor est vester pro vobis ipse pugnabit €sicut fecit in Aegypto videntibus cunctis et in solitudine ipse vidisti €portavit te Dominus Deus tuus €ut solet homo gestare parvulum filium suum €in omni via per quam ambulasti €donec veniretis ad locum istum et nec sic quidem credidistis Domino Deo vestro qui praecessit vos in via €et metatus est locum in quo tentoria figere deberetis €nocte ostendens vobis iter per ignem et die per columnam nubis cumque audisset Dominus vocem sermonum vestrorum €iratus iuravit et ait non videbit quispiam de hominibus generationis huius pessimae €terram bonam quam sub iuramento pollicitus sum patribus vestris praeter Chaleb filium Iepphonne €ipse enim videbit eam €et ipsi dabo terram quam calcavit et filiis eius €quia secutus est Dominum nec miranda indignatio in populum €cum mihi quoque iratus Dominus propter vos dixerit €nec tu ingredieris illuc sed Iosue filius Nun minister tuus ipse intrabit pro te €hunc exhortare et robora €et ipse terram sorte dividat Israheli parvuli vestri de quibus dixistis quod captivi ducerentur €et filii qui hodie boni ac mali ignorant distantiam €ipsi ingredientur et ipsis dabo terram et possidebunt eam vos autem revertimini et abite in solitudinem per viam maris Rubri et respondistis mihi peccavimus Domino €ascendemus atque pugnabimus €sicut praecepit Dominus Deus noster €cumque instructi armis pergeretis in montem ait mihi Dominus dic ad eos €nolite ascendere neque pugnetis €non enim sum vobiscum ne cadatis coram inimicis vestris locutus sum et non audistis €sed adversantes imperio Domini et tumentes superbia ascendistis in €montem itaque egressus Amorreus qui habitabat in montibus €et obviam veniens persecutus est vos sicut solent apes persequi €et cecidit de Seir usque Horma cumque reversi ploraretis coram Domino €non audivit vos nec voci vestrae voluit adquiescere sedistis ergo in Cadesbarne multo tempore  profectique inde venimus in solitudinem quae ducit ad mare Rubrum €sicut mihi dixerat Dominus €et circumivimus montem Seir longo tempore dixitque Dominus ad me sufficit vobis circumire montem istum €ite contra aquilonem et populo praecipe dicens €transibitis per terminos fratrum vestrorum filiorum Esau €qui habitant in Seir et timebunt vos videte ergo diligenter ne moveamini contra eos €neque enim dabo vobis de terra eorum €quantum potest unius pedis calcare vestigium €quia in possessionem Esau dedi montem Seir cibos emetis ab eis pecunia et comedetis €aquam emptam haurietis et bibetis Dominus Deus tuus benedixit tibi in omni opere manuum tuarum €novit iter tuum quomodo transieris solitudinem hanc magnam per €quadraginta annos €habitans tecum Dominus Deus tuus et nihil tibi defuit cumque transissemus fratres nostros filios Esau €qui habitabant in Seir €per viam campestrem de Helath et de Asiongaber €venimus ad iter quod ducit in desertum Moab dixitque Dominus ad me €non pugnes contra Moabitas nec ineas adversum eos proelium €non enim dabo tibi quicquam de terra eorum €quia filiis Loth tradidi Ar in possessionem Emim primi fuerunt habitatores eius €populus magnus et validus €et tam excelsus ut de Enacim stirpe quasi gigantes crederentur €et essent similes filiorum Enacim €denique Moabitae appellant eos Emim in Seir autem prius habitaverunt Horim €quibus expulsis atque deletis habitaverunt filii Esau €sicut fecit Israhel in terra possessionis suae €quam dedit ei Dominus surgentes ergo ut transiremus torrentem Zared venimus ad eum tempus autem quo ambulavimus de Cadesbarne usque ad transitum torrentis €Zared €triginta octo annorum fuit €donec consumeretur omnis generatio hominum bellatorum de castris €sicut iuraverat Dominus cuius manus fuit adversum eos €ut interirent de castrorum medio postquam autem universi ceciderunt pugnatores locutus est Dominus ad me dicens tu transibis hodie terminos Moab urbem nomine Ar et accedens in vicina filiorum Ammon €cave ne pugnes contra eos nec movearis ad proelium €non enim dabo tibi de terra filiorum Ammon €quia filiis Loth dedi eam in possessionem terra gigantum reputata est €et in ipsa olim habitaverunt gigantes €quos Ammanitae vocant Zomzommim populus magnus et multus et procerae longitudinis €sicut Enacim quos delevit Dominus a facie eorum €et fecit illos habitare pro eis sicut fecerat filiis Esau qui habitant in Seir €delens Horreos et terram eorum illis tradens €quam possident usque in praesens Eveos quoque qui habitabant in Aserim usque Gazam €Cappadoces expulerunt €qui egressi de Cappadocia deleverunt eos €et habitaverunt pro illis surgite et transite torrentem Arnon €ecce tradidi in manu tua Seon regem Esebon Amorreum €et terram eius €incipe possidere et committe adversum eum proelium hodie incipiam mittere terrorem atque formidinem tuam €in populos qui habitant sub omni caelo €ut audito nomine tuo paveant þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¢˜™„et in morem parturientium contremescant et dolore teneantur misi ergo nuntios de solitudine Cademoth €ad Seon regem Esebon €verbis pacificis dicens transibimus per terram tuam publica gradiemur via €non declinabimus neque ad dextram neque ad sinistram alimenta pretio vende nobis ut vescamur €aquam pecunia tribue et sic bibemus €tantum est ut nobis concedas transitum sicut fecerunt filii Esau qui habitant in Seir €et Moabitae qui morantur in Ar €donec veniamus ad Iordanem et transeamus in terram €quam Dominus Deus noster daturus est nobis noluitque Seon rex Esebon dare nobis transitum €quia induraverat Dominus Deus tuus spiritum eius €et obfirmaverat cor illius €ut traderetur in manus tuas sicut nunc vides dixitque Dominus ad me €ecce coepi tradere tibi Seon et terram eius €incipe possidere eam egressusque est Seon obviam nobis €cum omni populo suo ad proelium in Iesa et tradidit eum Dominus Deus noster nobis €percussimusque eum cum filiis et omni populo suo cunctasque urbes in tempore illo cepimus €interfectis habitatoribus earum viris ac mulieribus et parvulis €non reliquimus in eis quicquam absque iumentis quae in partem venere praedantium €et spoliis urbium quas cepimus ab Aroer quae est super ripam torrentis Arnon €oppido quod in valle situm est usque Galaad €non fuit vicus et civitas quae nostras effugeret manus €omnes tradidit Dominus Deus noster nobis absque terra filiorum Ammon ad quam non accessimus €et cunctis quae adiacent torrenti Ieboc €et urbibus montanis universisque locis €a quibus nos prohibuit Dominus Deus noster  itaque conversi ascendimus per iter Basan €egressusque est Og rex Basan in occursum nobis €cum populo suo ad bellandum in Edrai dixitque Dominus ad me €ne timeas eum quia in manu tua traditus est €cum omni populo ac terra sua €faciesque ei sicut fecisti Seon regi Amorreorum qui habitavit in Esebon tradidit ergo Dominus Deus noster in manibus nostris €etiam Og regem Basan et universum populum eius €percussimusque eos usque ad internicionem vastantes cunctas civitates illius uno tempore €non fuit oppidum quod nos effugeret €sexaginta urbes omnem regionem Argob regni Og in Basan cunctae urbes erant munitae muris altissimis portisque et vectibus €absque oppidis innumeris quae non habebant muros et delevimus eos sicut feceramus Seon regi Esebon €disperdentes omnem civitatem virosque ac mulieres et parvulos iumenta autem et spolia urbium diripuimus tulimusque illo in tempore terram €de manu duorum regum Amorreorum qui erant trans Iordanem €a torrente Arnon usque ad montem Hermon quem Sidonii Sarion vocant et Amorrei Sanir omnes civitates quae sitae sunt in planitie €et universam terram Galaad et Basan €usque Selcha et Edrai €civitates regni Og in Basan solus quippe Og rex Basan restiterat de stirpe gigantum €monstratur lectus eius ferreus qui est in Rabbath filiorum Ammon €novem cubitos habens longitudinis et quattuor latitudinis €ad mensuram cubiti virilis manus terramque possedimus in tempore illo €ab Aroer quae est super ripam torrentis Arnon €usque ad mediam partem montis Galaad €et civitates illius dedi Ruben et Gad reliquam autem partem Galaad et omnem Basan regni Og €tradidi mediae tribui Manasse €omnem regionem Argob €cuncta Basan vocatur terra gigantum Iair filius Manasse possedit omnem regionem Argob €usque ad terminos Gesuri et Machathi €vocavitque ex nomine suo Basan €Avothiair id est villas Iair usque in praesentem diem Machir quoque dedi Galaad et tribubus Ruben et Gad dedi terram Galaad €usque ad torrentem Arnon €medium torrentis et finium €usque ad torrentem Ieboc qui est terminus filiorum Ammon et planitiem solitudinis atque Iordanem €et terminos Chenereth usque ad mare Deserti quod est Salsissimum €ad radices montis Phasga contra orientem praecepique vobis in tempore illo dicens €Dominus Deus vester dat vobis terram hanc in hereditatem €expediti praecedite fratres vestros filios Israhel omnes viri €robusti absque uxoribus et parvulis ac iumentis €novi enim quod plura habeatis pecora €et in urbibus remanere debebunt quas tradidi vobis donec requiem tribuat Dominus fratribus vestris sicut vobis tribuit €et possideant etiam ipsi terram €quam daturus est eis trans Iordanem €tunc revertetur unusquisque in possessionem suam quam dedi vobis Iosue quoque in tempore illo praecepi dicens €oculi tui viderunt quae fecit Dominus Deus vester duobus his regibus €sic faciet omnibus regnis ad quae transiturus es ne timeas eos Dominus enim Deus vester pugnabit pro vobis precatusque sum Dominum in tempore illo dicens Domine Deus tu coepisti ostendere servo tuo magnitudinem tuam manumque €fortissimam €neque enim est alius Deus vel in caelo vel in terra €qui possit facere opera tua et conparari fortitudini tuae transibo igitur et videbo terram hanc optimam trans Iordanem €et montem istum egregium et Libanum iratusque est Dominus mihi propter vos €nec exaudivit me sed dixit mihi €sufficit tibi nequaquam ultra loquaris de hac re ad me ascende cacumen Phasgae €et oculos tuos circumfer ad occidentem et €aquilonem austrumque et orientem et aspice €nec enim transibis Iordanem istum praecipe Iosue et corrobora eum atque conforta €quia ipse praecedet populum istum €et dividet eis terram quam visurus es mansimusque in valle contra fanum Phogor  et nunc Israhel audi praecepta et iudicia quae ego doceo te €ut faciens ea vivas €et ingrediens possideas terram €quam Dominus Deus patrum vestrorum daturus est vobis non addetis ad verbum quod vobis loquor neque auferetis ex eo €custodite mandata Domini Dei vestri quae ego praecipio vobis oculi vestri viderunt omnia quae fecit Dominus contra Beelphegor €quomodo contriverit omnes cultores eius de medio vestri vos autem qui adheretis Domino Deo vestro €vivitis universi usque in praesentem diem scitis quod docuerim vos praecepta atque iustitias €sicut mandavit mihi Dominus Deus meus €sic facietis ea in terra quam possessuri estis et observabitis et implebitis opere €haec est enim vestra sapientia et intellectus coram populis €ut audientes universa praecepta haec dicant €en populus sapiens et intellegens gens magna nec est alia natio tam grandis €quae habeat deos adpropinquantes sibi €sicut Dominus Deus noster adest cunctis €obsecrationibus nostris quae est enim alia gens sic inclita €ut habeat caerimonias iustaque iudicia €et universam legem quam ego proponam hodie ante oculos vestros custodi igitur temet ipsum et animam tuam sollicite €ne obliviscaris verborum quae viderunt oculi tui €et ne excedant de corde tuo cunctis diebus vitae tuae €docebis ea filios ac nepotes tuos diem in quo stetisti coram Domino Deo tuo in Horeb €quando Dominus locutus est mihi dicens €congrega ad me populum €ut audiat sermones meos €et discat timere me omni tempore quo vivit in €terra €doceantque filios suos et accessistis ad radices montis qui ardebat usque ad caelum €erantque in eo tenebrae nubes et caligo locutusque est Dominus ad vos de medio ignis €vocem verborum eius audistis et formam penitus non vidistis et ostendit vobis pactum suum quod praecepit ut faceretis €et decem verba quae scripsit in duabus tabulis lapideis mihique mandavit in illo tempore €ut docerem vos caerimonias et iudicia €quae facere deberetis in terra quam possessuri estis custodite igitur sollicite animas vestras €non vidistis aliquam similitudinem €in die qua locutus est Dominus vobis in Horeb de medio €ignis ne forte decepti faciatis vobis sculptam similitudinem €aut imaginem masculi vel feminae similitudinem omnium iumentorum quae sunt super terram €vel avium sub caelo volantium atque reptilium quae moventur in terra €sive piscium qui sub terra morantur in aquis ne forte oculis elevatis ad caelum videas solem et lunam €et omnia astra caeli €et errore deceptus adores ea et colas €quae creavit Dominus Deus tuus in ministerium cunctis gentibus €quae sub caelo sunt vos autem tulit Dominus et eduxit de fornace ferrea Aegypti €ut haberet populum hereditarium sicut est in praesenti die iratusque est Dominus contra me propter sermones vestros €et iuravit ut non transirem Iordanem €nec ingrederer terram optimam quam daturus est vobis þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¤˜–ecce morior in hac humo non transibo Iordanem €vos transibitis et possidebitis terram egregiam cave nequando obliviscaris pacti Domini Dei tui quod pepigit tecum €et facias tibi sculptam similitudinem €eorum quae fieri Dominus prohibuit quia Dominus Deus tuus ignis consumens est Deus aemulator si genueritis filios ac nepotes et morati fueritis in terra €deceptique feceritis vobis aliquam similitudinem €patrantes malum coram Domino Deo vestro €ut eum ad iracundiam provocetis testes invoco hodie caelum et terram €cito perituros vos esse de terra €quam transito Iordane possessuri estis €non habitabitis in ea longo tempore €sed delebit vos Dominus atque disperget in omnes gentes €et remanebitis pauci in nationibus ad quas vos ducturus est Dominus ibique servietis diis qui hominum manu fabricati sunt €ligno et lapidi qui non vident non audiunt €non comedunt non odorantur cumque quaesieris ibi Dominum Deum tuum invenies eum €si tamen toto corde quaesieris et tota tribulatione animae tuae postquam te invenerint omnia quae praedicta sunt €novissimo tempore reverteris ad Dominum Deum tuum €et audies vocem eius quia Deus misericors Dominus Deus tuus est €non dimittet te nec omnino delebit €neque obliviscetur pacti in quo iuravit patribus tuis interroga de diebus antiquis qui fuerunt ante te €ex die quo creavit Deus hominem super terram €a summo caeli usque ad summum eius €si facta est aliquando huiuscemodi res aut umquam cognitum est ut audiret populus vocem Dei loquentis de medio ignis €sicut tu audisti et vixisti si fecit Deus ut ingrederetur et tolleret sibi gentem de medio nationum €per temptationes signa atque portenta €per pugnam et robustam manum €extentumque brachium et horribiles visiones €iuxta omnia quae fecit pro vobis Dominus Deus vester in Aegypto €videntibus oculis tuis ut scires quoniam Dominus ipse est Deus €et non est alius praeter unum de caelo te fecit audire vocem suam ut doceret te €et in terra ostendit tibi ignem suum maximum €et audisti verba illius de medio ignis quia dilexit patres tuos et elegit semen eorum post eos €eduxitque te praecedens in virtute sua magna ex Aegypto ut deleret nationes maximas et fortiores te in introitu tuo €et introduceret te daretque tibi terram earum in possessionem €sicut cernis in praesenti die scito ergo hodie et cogitato in corde tuo €quod Dominus ipse sit Deus in caelo sursum et in terra €deorsum et non sit alius custodi praecepta eius atque mandata quae ego praecipio tibi €ut bene sit tibi et filiis tuis post te €et permaneas multo tempore super terram €quam Dominus Deus tuus daturus est tibi tunc separavit Moses tres civitates trans Iordanem ad orientalem plagam ut confugiat ad eas qui occiderit nolens proximum suum €nec fuerit inimicus ante unum et alterum diem €et ad harum aliquam urbium possit evadere Bosor in solitudine quae sita est in terra campestri de tribu Ruben €et Ramoth in Galaad quae est in tribu Gad €et Golam in Basan quae est in tribu Manasse ista est lex quam proposuit Moses coram filiis Israhel et haec testimonia et caerimoniae atque iudicia €quae locutus est ad filios Israhel quando egressi sunt de Aegypto trans Iordanem in valle contra fanum Phogor €in terra Seon regis Amorrei qui habitavit in Esebon €quem percussit Moses €filii quoque Israhel egressi ex Aegypto possederunt terram eius et terram Og regis Basan €duorum regum Amorreorum qui erant trans Iordanem ad solis ortum ab Aroer quae sita est super ripam torrentis Arnon €usque ad montem Sion qui est et Hermon omnem planitiem trans Iordanem ad orientalem plagam €usque ad mare Solitudinis et usque ad radices montis Phasga  vocavitque Moses omnem Israhelem et dixit ad eum €audi Israhel caerimonias atque iudicia €quae ego loquor in auribus vestris hodie €discite ea et opere conplete Dominus Deus noster pepigit nobiscum foedus in Horeb non cum patribus nostris iniit pactum €sed nobiscum qui inpraesentiarum sumus et vivimus facie ad faciem locutus est nobis in monte de medio €ignis ego sequester et medius fui inter Dominum et vos in tempore €illo €ut adnuntiarem vobis verba eius €timuistis enim ignem et non ascendistis in montem €et ait ego Dominus Deus tuus €qui eduxi te de terra Aegypti de domo servitutis non habebis deos alienos in conspectu meo non facies tibi sculptile nec similitudinem omnium €quae in caelo sunt desuper et quae in terra deorsum €et quae versantur in aquis sub terra non adorabis ea et non coles €ego enim sum Dominus Deus tuus Deus aemulator €reddens iniquitatem patrum super filios €in tertiam et quartam generationem his qui oderunt me et faciens misericordiam in multa milia €diligentibus me et custodientibus praecepta mea non usurpabis nomen Domini Dei tui frustra €quia non erit inpunitus qui super re vana nomen eius €adsumpserit observa diem sabbati ut sanctifices eum €sicut praecepit tibi Dominus Deus tuus sex diebus operaberis et facies omnia opera tua septimus dies sabbati est id est requies Domini Dei tui €non facies in eo quicquam operis tu et filius tuus et filia €servus et ancilla et bos et asinus et omne iumentum tuum €et peregrinus qui est intra portas tuas €ut requiescat servus et ancilla tua sicut et tu memento quod et ipse servieris in Aegypto €et eduxerit te inde Dominus Deus tuus €in manu forti et brachio extento €idcirco praecepit tibi ut observares diem sabbati honora patrem tuum et matrem €sicut praecepit tibi Dominus Deus tuus €ut longo vivas tempore €et bene sit tibi in terra quam Dominus Deus tuus daturus est tibi non occides neque moechaberis furtumque non facies nec loqueris contra proximum tuum falsum testimonium non concupisces uxorem proximi tui €non domum non agrum non servum non ancillam €non bovem non asinum et universa quae illius sunt haec verba locutus est Dominus ad omnem multitudinem vestram in monte €de medio ignis et nubis et caliginis voce magna €nihil addens amplius €et scripsit ea in duabus tabulis lapideis quas tradidit mihi vos autem postquam audistis vocem de medio tenebrarum €et montem ardere vidistis €accessistis ad me omnes principes tribuum et maiores natu atque dixistis ecce ostendit nobis Dominus Deus noster maiestatem et magnitudinem suam €vocem eius audivimus de medio ignis €et probavimus hodie quod loquente Deo cum homine vixerit homo cur ergo morimur et devorabit nos ignis hic maximus €si enim audierimus ultra vocem Domini Dei nostri moriemur quid est omnis caro €ut audiat vocem Dei viventis qui de medio €ignis loquitur sicut nos audivimus et possit vivere tu magis accede et audi cuncta quae dixerit Dominus Deus noster tibi €loquerisque ad nos et nos audientes faciemus ea quod cum audisset Dominus ait ad me €audivi vocem verborum populi huius €quae locuti sunt tibi bene omnia sunt locuti quis det talem eos habere mentem ut timeant me €et custodiant universa mandata mea in omni tempore €ut bene sit eis et filiis eorum in sempiternum vade et dic eis revertimini in tentoria vestra tu vero hic sta mecum €et loquar tibi omnia mandata et caerimonias atque iudicia €quae docebis eos €ut faciant ea in terra quam dabo illis in possessionem custodite igitur et facite quae praecepit Dominus Deus vobis €non declinabitis neque ad dextram neque ad sinistram sed per viam quam praecepit Dominus Deus vester ambulabitis €ut vivatis et bene sit vobis €et protelentur dies in terra possessionis vestrae  haec sunt praecepta et caerimoniae atque iudicia €quae mandavit Dominus Deus vester €ut docerem vos et faciatis ea €in terra ad quam transgredimini possidendam ut timeas Dominum Deum tuum €et custodias omnia mandata et praecepta eius €quae ego praecipio tibi et filiis ac nepotibus tuis €cunctis diebus vitae tuae €ut prolongentur dies tui audi Israhel et observa ut facias €et bene sit tibi et multipliceris amplius €sicut pollicitus est Dominus Deus patrum tuorum tibi €terram lacte et melle manantem audi Israhel Dominus Deus noster Dominus unus est diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo et ex tota anima tua et ex €tota fortitudine tua eruntque verba haec quae ego praecipio tibi hodie in corde tuo et narrabis ea filiis tuis €et meditaberis sedens in domo tua þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¦—ƒet ambulans in itinere dormiens atque consurgens et ligabis ea quasi signum in manu tua €eruntque et movebuntur inter oculos tuos scribesque ea in limine et ostiis domus tuae cumque introduxerit te Dominus Deus tuus in terram €pro qua iuravit patribus tuis Abraham Isaac et Iacob €et dederit tibi civitates magnas et optimas quas non aedificasti domos plenas cunctarum opum quas non extruxisti €cisternas quas non fodisti €vineta et oliveta quae non plantasti et comederis et saturatus fueris cave diligenter ne obliviscaris Domini €qui eduxit te de terra Aegypti de domo servitutis €Dominum Deum tuum timebis et ipsi servies €ac per nomen illius iurabis non ibitis post deos alienos cunctarum gentium €quae in circuitu vestro sunt quoniam Deus aemulator Dominus Deus tuus in medio tui €nequando irascatur furor Domini Dei tui contra te €et auferat te de superficie terrae non temptabis Dominum Deum tuum €sicut temptasti in loco temptationis custodi praecepta Domini Dei tui €ac testimonia et caerimonias quas praecepit tibi et fac quod placitum est et bonum in conspectu Domini €ut bene sit tibi et ingressus possideas terram optimam €de qua iuravit Dominus patribus tuis ut deleret omnes inimicos tuos coram te sicut locutus est cum interrogaverit te filius tuus cras dicens €quid sibi volunt testimonia haec et caerimoniae atque iudicia €quae praecepit Dominus Deus noster nobis dices ei €servi eramus Pharaonis in Aegypto €et eduxit nos Dominus de Aegypto in manu forti fecitque signa atque prodigia magna et pessima in Aegypto €contra Pharaonem et omnem domum illius in conspectu nostro et eduxit nos inde €ut introductis daret terram super qua iuravit €patribus nostris praecepitque nobis Dominus ut faciamus omnia legitima haec €et timeamus Dominum Deum nostrum €et bene sit nobis cunctis diebus vitae nostrae sicut est €hodie eritque nostri misericors €si custodierimus et fecerimus omnia praecepta eius coram Domino Deo €nostro €sicut mandavit nobis  cum introduxerit te Dominus Deus tuus in terram €quam possessurus ingredieris €et deleverit gentes multas coram te €Hettheum et Gergeseum et Amorreum €Chananeum et Ferezeum et Eveum et Iebuseum €septem gentes multo maioris numeri quam tu es €et robustiores te tradideritque eas Dominus Deus tuus tibi €percuties eas usque ad internicionem €non inibis cum eis foedus nec misereberis earum neque sociabis cum eis coniugia €filiam tuam non dabis filio eius nec filiam illius accipies filio tuo quia seducet filium tuum ne sequatur me €et ut magis serviat diis alienis €irasceturque furor Domini et delebit te cito quin potius haec facietis eis aras eorum subvertite €confringite statuas lucosque succidite €et sculptilia conburite quia populus sanctus es Domino Deo tuo €te elegit Dominus Deus tuus €ut sis ei populus peculiaris de cunctis populis qui sunt super terram non quia cunctas gentes numero vincebatis €vobis iunctus est Dominus et elegit vos €cum omnibus sitis populis pauciores sed quia dilexit vos Dominus €et custodivit iuramentum quod iuravit patribus vestris €eduxitque vos in manu forti et redemit de domo servitutis €de manu Pharaonis regis Aegypti et scies quia Dominus Deus tuus ipse est Deus fortis et fidelis €custodiens pactum et misericordiam diligentibus se €et his qui custodiunt praecepta eius in mille generationes et reddens odientibus se statim ita ut disperdat eos et ultra non €differat €protinus eis restituens quod merentur custodi ergo praecepta et caerimonias atque iudicia €quae ego mando tibi hodie ut facias si postquam audieris haec iudicia custodieris ea et feceris €custodiet et Dominus Deus tuus tibi pactum €et misericordiam quam iuravit patribus tuis et diliget te ac multiplicabit €benedicetque fructui ventris tui et fructui terrae €tuae €frumento tuo atque vindemiae €oleo et armentis gregibus ovium tuarum super terram €pro qua iuravit patribus tuis ut daret eam tibi benedictus eris inter omnes populos €non erit apud te sterilis utriusque sexus €tam in hominibus quam in gregibus tuis auferet Dominus a te omnem languorem €et infirmitates Aegypti pessimas quas novisti €non inferet tibi sed cunctis hostibus tuis devorabis omnes populos quos Dominus Deus tuus daturus est tibi €non parcet eis oculus tuus €nec servies diis eorum ne sint in ruinam tui si dixeris in corde tuo plures sunt gentes istae quam ego €quomodo potero delere eas noli metuere sed recordare quae fecerit Dominus Deus tuus Pharaoni et €cunctis Aegyptiis plagas maximas quas viderunt oculi tui €et signa atque portenta manumque robustam et extentum brachium €ut educeret te Dominus Deus tuus €sic faciet cunctis populis quos metuis insuper et crabrones mittet Dominus Deus tuus in eos €donec deleat omnes atque disperdat €qui te fugerint et latere potuerint non timebis eos quia Dominus Deus tuus in medio tui est €Deus magnus et terribilis ipse consumet nationes has in conspectu tuo €paulatim atque per partes €non poteris delere eas pariter €ne forte multiplicentur contra te bestiae terrae dabitque eos Dominus Deus tuus in conspectu tuo €et interficiet illos donec penitus deleantur tradet reges eorum in manus tuas €et disperdes nomina eorum sub caelo €nullus poterit resistere tibi donec conteras eos sculptilia eorum igne conbures €non concupisces argentum et aurum de quibus facta sunt €neque adsumes ex eis tibi quicquam ne offendas propter ea €quia abominatio est Domini Dei tui nec inferes quippiam ex idolo in domum tuam €ne fias anathema sicut et illud est €quasi spurcitiam detestaberis €et velut inquinamentum ac sordes abominationi habebis €quia anathema est  omne mandatum quod ego praecipio tibi hodie €cave diligenter ut facias €ut possitis vivere et multiplicemini €ingressique possideatis terram €pro qua iuravit Dominus patribus vestris et recordaberis cuncti itineris €per quod adduxit te Dominus Deus tuus quadraginta annis per €desertum €ut adfligeret te atque temptaret €et nota fierent quae in tuo animo versabantur €utrum custodires mandata illius an non adflixit te penuria et dedit tibi cibum manna €quem ignorabas tu et patres tui €ut ostenderet tibi quod non in solo pane vivat homo €sed in omni verbo quod egreditur ex €ore Domini vestimentum tuum quo operiebaris nequaquam vetustate defecit €et pes tuus non est subtritus €en quadragesimus annus est ut recogites in corde tuo €quia sicut erudit homo filium suum €sic Dominus Deus tuus erudivit te ut custodias mandata Domini Dei tui €et ambules in viis eius et timeas eum Dominus enim Deus tuus introducet te in terram bonam €terram rivorum aquarumque et fontium €in cuius campis et montibus erumpunt fluviorum abyssi terram frumenti hordei vinearum €in qua ficus et mala granata et oliveta nascuntur €terram olei ac mellis ubi absque ulla penuria comedes panem tuum €et rerum omnium abundantia perfrueris €cuius lapides ferrum sunt €et de montibus eius aeris metalla fodiuntur ut cum comederis et satiatus fueris €benedicas Domino Deo tuo pro terra optima quam dedit tibi observa et cave nequando obliviscaris Domini Dei tui €et neglegas mandata eius atque iudicia et caerimonias €quas ego praecipio tibi hodie ne postquam comederis et satiatus €domos pulchras aedificaveris et habitaveris in eis habuerisque armenta et ovium greges €argenti et auri cunctarumque rerum copiam elevetur cor tuum et non reminiscaris Domini Dei tui €qui eduxit te de terra Aegypti de domo servitutis et ductor tuus fuit in solitudine magna atque terribili €in qua erat serpens flatu adurens €et scorpio ac dipsas et nullae omnino aquae €qui eduxit rivos de petra durissima et cibavit te manna in solitudine quod nescierunt patres tui €et postquam adflixit ac probavit ad extremum misertus est tui ne diceres in corde tuo €fortitudo mea et robur manus meae haec mihi omnia praestiterunt sed recorderis Domini Dei tui €quod ipse tibi vires praebuerit €ut impleret pactum suum super quo iuravit patribus tuis €sicut praesens indicat dies sin autem oblitus Domini Dei tui €secutus fueris alienos deos €coluerisque illos et adoraveris €ecce nunc praedico tibi quod omnino dispereas sicut gentes quas delevit Dominus in introitu tuo €ita et vos peribitis þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¨ˆ˜”ƒsi inoboedientes fueritis voci Domini Dei vestri  audi Israhel tu transgredieris hodie Iordanem €ut possideas nationes maximas et fortiores te €civitates ingentes et ad caelum usque muratas populum magnum atque sublimem €filios Enacim quos ipse vidisti et audisti €quibus nullus potest ex adverso resistere scies ergo hodie quod Dominus Deus tuus ipse transibit ante te €ignis devorans atque consumens €qui conterat eos et deleat atque disperdat ante faciem tuam velociter €sicut locutus est tibi ne dicas in corde tuo €cum deleverit eos Dominus Deus tuus in conspectu tuo €propter iustitiam meam introduxit me Dominus €ut terram hanc possiderem €cum propter impietates suas istae deletae sint nationes neque enim propter iustitias tuas et aequitatem cordis tui ingredieris €ut possideas terras eorum €sed quia illae egerunt impie te introeunte deletae sunt €et ut conpleret verbum suum Dominus €quod sub iuramento pollicitus est patribus tuis Abraham Isaac et Iacob scito igitur quod non propter iustitias tuas €Dominus Deus tuus dederit tibi terram hanc optimam in possessionem €cum durissimae cervicis sis populus memento et ne obliviscaris €quomodo ad iracundiam provocaveris Dominum Deum tuum in solitudine €ex eo die quo es egressus ex Aegypto €usque ad locum istum semper adversum Dominum contendisti nam et in Horeb provocasti eum et iratus delere te voluit quando ascendi in montem ut acciperem tabulas lapideas €tabulas pacti quod pepigit vobiscum Dominus €et perseveravi in monte quadraginta diebus ac noctibus €panem non comedens et aquam non bibens deditque mihi Dominus duas tabulas lapideas scriptas digito Dei €et continentes omnia verba quae vobis in monte locutus est de medio ignis €quando contio populi congregata est cumque transissent quadraginta dies et totidem noctes €dedit mihi Dominus duas tabulas lapideas tabulas foederis dixitque mihi surge et descende hinc cito €quia populus tuus quos eduxisti de Aegypto €deseruerunt velociter viam quam demonstrasti eis €feceruntque sibi conflatile rursumque ait Dominus ad me €cerno quod populus iste durae cervicis sit dimitte me ut conteram eum et deleam nomen eius sub caelo €et constituam te super gentem quae hac maior et fortior sit cumque de monte ardente descenderem €et duas tabulas foederis utraque tenerem manu vidissemque vos peccasse Domino Deo vestro €et fecisse vobis vitulum conflatilem €ac deseruisse velociter viam eius quam vobis ostenderat proieci tabulas de manibus meis €confregique eas in conspectu vestro et procidi ante Dominum sicut prius quadraginta diebus et €noctibus €panem non comedens et aquam non bibens €propter omnia peccata vestra quae gessistis contra Dominum €et eum ad iracundiam provocastis timui enim indignationem et iram illius €qua adversum vos concitatus delere vos voluit €et exaudivit me Dominus etiam hac vice adversum Aaron quoque vehementer iratus €voluit eum conterere €et pro illo similiter deprecatus sum peccatum autem vestrum quod feceratis id est vitulum arripiens igne €conbusi €et in frusta comminuens omninoque in pulverem redigens €proieci in torrentem qui de monte descendit in Incendio quoque et in Temptatione €et in sepulchris Concupiscentiae provocastis Dominum et quando misit vos de Cadesbarne dicens €ascendite et possidete terram quam dedi vobis €et contempsistis imperium Domini Dei vestri €et non credidistis ei neque vocem eius audire €voluistis sed semper fuistis rebelles a die qua nosse vos coepi et iacui coram Domino quadraginta diebus ac noctibus €quibus eum suppliciter deprecabar €ne deleret vos ut fuerat comminatus et orans dixi Domine Deus ne disperdas populum tuum €et hereditatem tuam quam redemisti in magnitudine tua €quos eduxisti de Aegypto in manu forti recordare servorum tuorum Abraham Isaac et Iacob €ne aspicias duritiam populi huius et impietatem atque peccatum ne forte dicant habitatores terrae de qua eduxisti nos €non poterat Dominus introducere eos in terram quam pollicitus est eis €et oderat illos idcirco eduxit ut interficeret eos in solitudine qui sunt populus tuus et hereditas tua €quos eduxisti in fortitudine tua magna et in brachio tuo extento  in tempore illo dixit Dominus ad me €dola tibi duas tabulas lapideas sicut priores fuerunt €et ascende ad me in montem €faciesque arcam ligneam et scribam in tabulis verba €quae fuerunt in his quas ante confregisti €ponesque eas in arca feci igitur arcam de lignis setthim €cumque dolassem duas tabulas lapideas €instar priorum €ascendi in montem habens eas in manibus scripsitque in tabulis iuxta id quod prius scripserat €verba decem quae locutus est Dominus ad vos €in monte de medio ignis €quando populus congregatus est et dedit eas mihi reversusque de monte descendi €et posui tabulas in arcam quam feceram €quae hucusque ibi sunt sicut mihi praecepit Dominus filii autem Israhel castra moverunt ex Beroth filiorum €Iacan €in Musera ubi Aaron mortuus ac sepultus est €pro quo sacerdotio functus est filius eius Eleazar inde venerunt in Gadgad €de quo loco profecti castrametati sunt in Ietabatha €in terra aquarum atque torrentium eo tempore separavit tribum Levi €ut portaret arcam foederis Domini €et staret coram eo in ministerio €ac benediceret in nomine illius usque in praesentem diem quam ob rem non habuit Levi partem €neque possessionem cum fratribus suis €quia ipse Dominus possessio eius est €sicut promisit ei Dominus Deus tuus ego autem steti in monte sicut prius €quadraginta diebus ac noctibus €exaudivitque me Dominus etiam hac vice et te perdere noluit dixitque mihi vade et praecede populum €ut ingrediatur et possideat terram €quam iuravi patribus eorum ut traderem eis et nunc Israhel quid Dominus Deus tuus petit a te €nisi ut timeas Dominum Deum tuum et ambules in viis eius €et diligas eum ac servias Domino Deo tuo €in toto corde tuo et in tota anima tua custodiasque mandata Domini et caerimonias eius €quas ego hodie praecipio €ut bene sit tibi en Domini Dei tui caelum est et caelum caeli €terra et omnia quae in ea sunt et tamen patribus tuis conglutinatus est Dominus et amavit eos €elegitque semen eorum post eos id est vos de cunctis gentibus €sicut hodie conprobatur circumcidite igitur praeputium cordis vestri €et cervicem vestram ne induretis amplius quia Dominus Deus vester ipse est Deus deorum et Dominus dominantium €Deus magnus et potens et terribilis €qui personam non accipit nec munera facit iudicium pupillo et viduae €amat peregrinum et dat ei victum atque vestitum et vos ergo amate peregrinos €quia et ipsi fuistis advenae in terra Aegypti Dominum Deum tuum timebis et ei servies €ipsi adherebis iurabisque in nomine illius ipse est laus tua et Deus tuus €qui fecit tibi haec magnalia et terribilia quae viderunt oculi tui in septuaginta animabus descenderunt patres tui in Aegyptum €et ecce nunc multiplicavit te Dominus Deus tuus sicut astra caeli  ama itaque Dominum Deum tuum €et observa praecepta eius et caerimonias €iudicia atque mandata omni tempore cognoscite hodie quae ignorant filii vestri €qui non viderunt disciplinam Domini Dei vestri €magnalia eius et robustam manum extentumque brachium signa et opera quae fecit in medio Aegypti €Pharaoni regi et universae terrae eius omnique exercitui Aegyptiorum et equis ac curribus €quomodo operuerint eos aquae Rubri maris €cum vos persequerentur €et deleverit eos Dominus usque in praesentem diem vobisque quae fecerit in solitudine €donec veniretis ad hunc locum et Dathan atque Abiram filiis Heliab qui fuit filius Ruben €quos aperto ore suo terra absorbuit €cum domibus et tabernaculis et universa substantia eorum quam habebant €in medio Israhelis oculi vestri viderunt omnia opera Domini magna quae fecit ut custodiatis universa mandata illius €quae ego hodie praecipio vobis €et possitis introire et possidere terram ad quam ingredimini multoque in ea vivatis tempore €quam sub iuramento pollicitus est Dominus patribus vestris et semini €eorum €lacte et melle manantem terra enim ad quam ingredieris possidendam €non est sicut terra Aegypti de qua existi €ubi iacto semine in hortorum morem aquae ducuntur inriguae þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¨‹˜‹sed montuosa est et campestris de caelo expectans pluvias quam Dominus Deus tuus semper invisit €et oculi illius in ea sunt a principio anni usque ad finem eius si ergo oboedieritis mandatis meis €quae hodie praecipio vobis €ut diligatis Dominum Deum vestrum et serviatis ei €in toto corde vestro et in tota anima vestra dabo pluviam terrae vestrae temporivam et serotinam €ut colligatis frumentum et vinum et oleum faenum ex agris ad pascenda iumenta €et ut ipsi comedatis ac saturemini cavete ne forte decipiatur cor vestrum et recedatis a Domino €serviatisque diis alienis et adoretis eos iratusque Dominus claudat caelum €et pluviae non descendant nec terra det germen suum €pereatisque velociter de terra optima quam Dominus daturus est vobis ponite haec verba mea in cordibus et in animis vestris €et suspendite ea pro signo in manibus €et inter vestros oculos conlocate docete filios vestros ut illa meditentur €quando sederis in domo tua et ambulaveris in via €et accubueris atque surrexeris scribes ea super postes et ianuas domus tuae ut multiplicentur dies tui et filiorum tuorum €in terra quam iuravit Dominus patribus tuis ut daret eis €quamdiu caelum inminet terrae si enim custodieritis mandata quae ego praecipio vobis et feceritis ea €ut diligatis Dominum Deum vestrum €et ambuletis in omnibus viis eius adherentes ei disperdet Dominus omnes gentes istas ante faciem vestram €et possidebitis eas quae maiores et fortiores vobis sunt omnis locus quem calcaverit pes vester vester erit €a deserto et Libano a flumine magno Eufraten €usque ad mare occidentale erunt termini vestri nullus stabit contra vos €terrorem vestrum et formidinem dabit Dominus Deus vester €super omnem terram quam calcaturi estis €sicut locutus est vobis en propono in conspectu vestro hodie €benedictionem et maledictionem benedictionem si oboedieritis mandatis Domini Dei vestri €quae ego praecipio vobis maledictionem si non audieritis mandata Domini €Dei vestri €sed recesseritis de via quam ego nunc ostendo vobis €et ambulaveritis post deos alienos quos ignoratis cum introduxerit te Dominus Deus tuus €in terram ad quam pergis habitandam €pones benedictionem super montem Garizim €maledictionem super montem Hebal qui sunt trans Iordanem post viam quae vergit ad solis occubitum €in terra Chananei qui habitat in campestribus €contra Galgalam quae est iuxta vallem tendentem et intrantem procul vos enim transibitis Iordanem €ut possideatis terram quam Dominus Deus vester daturus est vobis €et habeatis ac possideatis illam videte ergo ut impleatis caerimonias atque iudicia €quae ego hodie ponam in conspectu vestro  haec sunt praecepta atque iudicia quae facere debetis €in terra quam Dominus Deus patrum tuorum daturus est tibi €ut possideas eam cunctis diebus quibus super humum gradieris subvertite omnia loca €in quibus coluerunt gentes quas possessuri estis deos suos €super montes excelsos et colles et subter omne lignum frondosum dissipate aras earum et confringite statuas €lucos igne conburite et idola comminuite €disperdite nomina eorum de locis illis non facietis ita Domino Deo vestro sed ad locum quem elegerit Dominus Deus vester de cunctis tribubus €vestris €ut ponat nomen suum ibi et habitet in eo €venietis et offeretis in illo loco holocausta et €victimas vestras decimas et primitias manuum vestrarum et vota atque donaria €primogenita boum et ovium et comedetis ibi in conspectu Domini Dei vestri €ac laetabimini in cunctis ad quae miseritis manum €vos et domus vestrae in quibus benedixerit vobis Dominus €Deus vester non facietis ibi quae nos hic facimus hodie €singuli quod sibi rectum videtur neque enim usque in praesens tempus venistis ad requiem et possessionem €quam Dominus Deus daturus est vobis transibitis Iordanem et habitabitis in terram €quam Dominus Deus vester daturus est vobis €ut requiescatis a cunctis hostibus per circuitum €et absque ullo timore habitetis in loco quem elegerit Dominus Deus vester ut sit nomen eius in eo €illuc omnia quae praecipio conferetis €holocausta et hostias ac decimas et primitias manuum vestrarum €et quicquid praecipuum est in muneribus quae vovistis Domino ibi epulabimini coram Domino Deo vestro €vos filii ac filiae vestrae famuli et famulae €atque Levites qui in vestris urbibus €commorantur €neque enim habet aliam partem et possessionem inter vos cave ne offeras holocausta tua in omni loco quem videris sed in eo quem elegerit Dominus in una tribuum tuarum €offeres hostias et facies quaecumque praecipio tibi sin autem comedere volueris €et te esus carnium delectarit €occide et comede iuxta benedictionem Domini Dei tui €quam dedit tibi in urbibus tuis €sive inmundum fuerit hoc est maculatum et debile €sive mundum hoc est integrum et sine macula quod offerri licet €sicut capream et cervum comedes absque esu dumtaxat sanguinis €quod super terram quasi aquam effundes non poteris comedere in oppidis tuis €decimam frumenti et vini et olei tui €primogenita armentorum et pecorum €et omnia quae voveris et sponte offerre volueris €et primitias manuum tuarum sed coram Domino Deo tuo comedes ea €in loco quem elegerit Dominus Deus tuus €tu et filius tuus ac filia €servus et famula atque Levites qui manet in urbibus tuis €et laetaberis et reficieris coram Domino Deo tuo €in cunctis ad quae extenderis manum tuam cave ne derelinquas Leviten omni tempore €quo versaris in terra quando dilataverit Dominus Deus tuus terminos tuos €sicut locutus est tibi €et volueris vesci carnibus quas desiderat anima tua locus autem quem elegerit Dominus Deus tuus ut sit nomen eius ibi €si procul fuerit €occides de armentis et pecoribus quae habueris €sicut praecepi tibi €et comedes in oppidis tuis ut tibi placet sicut comeditur caprea et cervus ita vesceris eis €et mundus et inmundus in commune vescentur hoc solum cave ne sanguinem comedas €sanguis enim eorum pro anima est €et idcirco non debes animam comedere cum carnibus sed super terram fundes quasi aquam ut sit tibi bene et filiis tuis post te €cum feceris quod placet in conspectu Domini quae autem sanctificaveris et voveris Domino €tolles et venies ad locum quem elegerit Dominus et offeres oblationes tuas €carnem et sanguinem super altare Domini Dei tui €sanguinem hostiarum fundes in altari carnibus autem ipse €vesceris observa et audi omnia quae ego praecipio tibi €ut bene sit tibi et filiis tuis post te in sempiternum €cum feceris quod bonum est et placitum in conspectu Domini Dei tui quando disperderit Dominus Deus €tuus €ante faciem tuam gentes ad quas ingredieris possidendas €et possederis eas atque habitaveris in terra earum cave ne imiteris eas postquam te fuerint introeunte €subversae €et requiras caerimonias earum dicens €sicut coluerunt gentes istae deos suos ita et ego colam non facies similiter Domino Deo tuo €omnes enim abominationes quas aversatur Dominus fecerunt diis suis €offerentes filios et filias et conburentes igne quod praecipio tibi hoc tantum facito Domino €nec addas quicquam nec minuas  si surrexerit in medio tui prophetes aut qui somnium vidisse se dicat €et praedixerit signum atque portentum et evenerit quod locutus est €et dixerit tibi eamus et sequamur deos alienos quos ignoras €et serviamus eis non audies verba prophetae illius aut somniatoris €quia temptat vos Dominus Deus vester €ut palam fiat utrum diligatis eum an non €in toto corde et in tota anima vestra Dominum Deum vestrum sequimini et ipsum timete €mandata illius custodite et audite vocem eius €ipsi servietis et ipsi adherebitis propheta autem ille aut fictor somniorum interficietur €quia locutus est ut vos averteret a Domino Deo vestro €qui eduxit vos de terra Aegypti et redemit de domo servitutis €ut errare te faceret de via quam tibi praecepit Dominus Deus tuus €et auferes malum de medio tui si tibi voluerit persuadere frater tuus filius matris tuae €aut filius tuus vel filia sive uxor quae est in sinu tuo €aut amicus quem diligis ut animam tuam clam dicens €eamus et serviamus diis alienis quos ignoras tu et patres tui cunctarum in circuitu gentium €quae iuxta vel procul sunt ab initio usque ad finem terrae non adquiescas ei nec audias þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¨˜ˆ‚neque parcat ei oculus tuus ut miserearis et occultes eum sed statim interficies €sit primum manus tua super eum €et post te omnis populus mittat manum lapidibus obrutus necabitur €quia voluit te abstrahere a Domino Deo tuo €qui eduxit te de terra Aegypti de domo servitutis ut omnis Israhel audiens timeat €et nequaquam ultra faciat quippiam huius rei simile si audieris in una urbium tuarum €quas Dominus Deus tuus dabit tibi ad habitandum dicentes aliquos egressi sunt filii Belial de medio tui €et averterunt habitatores urbis tuae atque dixerunt €eamus et serviamus diis alienis quos ignoratis quaere sollicite et diligenter rei veritate perspecta €si inveneris certum esse quod dicitur €et abominationem hanc opere perpetratam statim percuties habitatores urbis illius in ore gladii et delebis eam €omniaque quae in illa sunt usque ad pecora quicquid etiam supellectilis fuerit €congregabis in medium platearum eius €et cum ipsa civitate succendes €ita ut universa consumas Domino Deo tuo €et sit tumulus sempiternus non aedificabitur amplius et non adherebit de illo anathemate quicquam in manu tua €ut avertatur Dominus ab ira furoris sui €et misereatur tui multiplicetque te sicut iuravit patribus tuis quando audieris vocem Domini Dei tui €custodiens omnia praecepta eius quae ego praecipio tibi €hodie €ut facias quod placitum est in conspectu Domini Dei tui  filii estote Domini Dei vestri €non vos incidetis nec facietis calvitium super mortuo quoniam populus sanctus es Domino Deo tuo €et te elegit ut sis ei in populum peculiarem €de cunctis gentibus quae sunt super terram ne comedatis quae inmunda sunt hoc est animal quod comedere debetis bovem et ovem et capram cervum capream bubalum €tragelaphum pygargon orygem camelopardalum omne animal quod in duas partes ungulam findit et ruminat €comedetis de his autem quae ruminant et ungulam non findunt €haec comedere non debetis €camelum leporem choerogyllium €quia ruminant et non dividunt ungulam €inmunda erunt vobis sus quoque quoniam dividit ungulam et non ruminat inmunda erit €carnibus eorum non vescemini €et cadavera non tangetis haec comedetis ex omnibus quae morantur in aquis €quae habent pinnulas et squamas comedite quae absque pinnulis et squamis sunt €ne comedatis quia inmunda sunt omnes aves mundas comedite inmundas ne comedatis aquilam scilicet et grypem et alietum ixon et vulturem ac milvum iuxta genus suum et omne corvini generis strutionem ac noctuam et larum €atque accipitrem iuxta genus suum herodium et cycnum et ibin ac mergulum €porphirionem et nycticoracem onocrotalum et charadrium €singula in genere suo €upupam quoque et vespertilionem et omne quod reptat et pinnulas habet €inmundum erit nec comedetur omne quod mundum est comedite quicquid morticinum est ne vescamini ex eo €peregrino qui intra portas tuas est da ut comedat aut vende ei €quia tu populus sanctus Domini Dei tui es €non coques hedum in lacte matris suae decimam partem separabis de cunctis frugibus tuis €quae nascuntur in terra per annos singulos et comedes in conspectu Domini Dei tui €in loco quem elegerit ut in eo nomen illius invocetur €decimam frumenti tui et vini et olei €et primogenita de armentis et ovibus tuis €ut discas timere Dominum Deum tuum omni tempore cum autem longior fuerit via et locus quem elegerit Dominus Deus tuus €tibique benedixerit nec potueris ad eum haec cuncta portare vendes omnia et in pretium rediges portabisque manu tua €et proficisceris ad locum quem elegerit Dominus Deus tuus et emes ex eadem pecunia quicquid tibi placuerit €sive ex armentis sive ex ovibus €vinum quoque et siceram et omne quod desiderat anima tua €et comedes coram Domino Deo tuo €et epulaberis tu et domus tua et Levita qui intra portas tuas est €cave ne derelinquas eum €quia non habet aliam partem in possessione tua anno tertio separabis aliam decimam €ex omnibus quae nascuntur tibi eo tempore €et repones intra ianuas tuas venietque Levites qui aliam non habet partem nec possessionem tecum €et peregrinus et pupillus ac vidua €qui intra portas tuas sunt €et comedent et saturabuntur ut benedicat tibi Dominus Deus tuus €in cunctis operibus manuum tuarum quae feceris  septimo anno facies remissionem quae hoc ordine celebrabitur €cui debetur aliquid ab amico vel proximo ac fratre suo €repetere non poterit quia annus remissionis est Domini a peregrino et advena exiges €civem et propinquum repetendi non habes potestatem et omnino indigens et mendicus non erit inter vos €ut benedicat tibi Dominus in terra €quam traditurus est tibi in possessionem si tamen audieris vocem Domini Dei tui €et custodieris universa quae iussit et quae ego hodie praecipio tibi €benedicet tibi ut pollicitus est fenerabis gentibus multis et ipse a nullo accipies mutuum €dominaberis nationibus plurimis et tui nemo dominabitur si unus de fratribus tuis qui morantur intra portas €civitatis tuae €in terra quam Dominus Deus tuus daturus est tibi €ad paupertatem venerit €non obdurabis cor tuum nec contrahes manum sed aperies eam pauperi €et dabis mutuum quod eum indigere perspexeris cave ne forte subripiat tibi impia cogitatio €et dicas in corde tuo €adpropinquat septimus annus remissionis €et avertas oculos a paupere fratre tuo €nolens ei quod postulat mutuum commodare €ne clamet contra te ad Dominum et fiat tibi in peccatum sed dabis ei €nec ages quippiam callide in eius necessitatibus sublevandis €ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in omni tempore €et in cunctis ad quae manum miseris non deerunt pauperes in terra habitationis tuae €idcirco ego praecipio tibi ut aperias manum fratri tuo €egeno et pauperi qui tecum versatur in €terra cum tibi venditus fuerit frater tuus hebraeus aut hebraea €et sex annis servierit tibi €in septimo anno dimittes eum liberum et quem libertate donaveris €nequaquam vacuum abire patieris sed dabis viaticum de gregibus et de area et €torculari tuo €quibus Dominus Deus tuus benedixerit tibi memento quod et ipse servieris in terra Aegypti €et liberaverit te Dominus Deus tuus €et idcirco ego nunc praecipiam tibi sin autem dixerit nolo egredi €eo quod diligat te et domum tuam €et bene sibi apud te esse sentiat adsumes subulam et perforabis aurem eius in ianua domus tuae €et serviet tibi usque in aeternum €ancillae quoque similiter facies non avertes ab eis oculos tuos quando dimiseris eos €liberos €quoniam iuxta mercedem mercennarii per sex annos servivit tibi €ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in cunctis operibus quae agis de primogenitis quae nascuntur in armentis et €ovibus tuis €quicquid sexus est masculini sanctificabis €Domino Deo tuo €non operaberis in primogenito bovis €et non tondebis primogenita ovium in conspectu Domini Dei tui comedes ea per annos singulos €in loco quem elegerit Dominus tu et domus tua sin autem habuerit maculam et vel claudum fuerit vel caecum €aut in aliqua parte deforme vel debile €non immolabitur Domino Deo tuo sed intra portas urbis tuae comedes illud €tam mundus quam inmundus similiter vescentur eis quasi caprea et cervo hoc solum observabis ut sanguinem eorum non comedas €sed effundas in terram quasi aquam  observa mensem novarum frugum et verni primum temporis €ut facias phase Domino Deo tuo €quoniam in isto mense eduxit te Dominus Deus tuus de Aegypto nocte immolabisque phase Domino Deo tuo de ovibus et de bubus €in loco quem elegerit Dominus Deus tuus ut habitet nomen eius ibi non comedes in eo panem fermentatum €septem diebus comedes absque fermento adflictionis panem €quoniam in pavore egressus es de Aegypto €ut memineris diei egressionis tuae de Aegypto €omnibus diebus vitae tuae non apparebit fermentum in omnibus terminis tuis septem diebus €et non manebit de carnibus eius €quod immolatum est vesperi in die primo mane non poteris immolare phase in qualibet urbium tuarum €quas Dominus Deus tuus daturus est tibi sed in loco quem elegerit Dominus Deus tuus ut habitet nomen eius ibi €immolabis phase vesperi ad solis occasum €quando egressus es de Aegypto et coques et comedes in loco quem elegerit Dominus Deus tuus €maneque consurgens vades in tabernacula tua sex diebus comedes azyma þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¨˜ˆ‚et in die septimo quia collecta est Domini Dei tui non facies €opus septem ebdomadas numerabis tibi €ab ea die qua falcem in segetem miseris et celebrabis diem festum ebdomadarum Domino Deo tuo €oblationem spontaneam manus tuae €quam offeres iuxta benedictionem Domini Dei tui et epulaberis coram Domino Deo tuo €tu et filius tuus et filia tua et servus tuus et €ancilla €et Levites qui est intra portas tuas €et advena ac pupillus et vidua qui morantur vobiscum €in loco quem elegerit Dominus Deus tuus ut habitet nomen eius ibi et recordaberis quoniam servus fueris in Aegypto €custodiesque ac facies quae praecepta sunt sollemnitatem quoque tabernaculorum celebrabis per septem dies €quando collegeris de area et torculari fruges tuas et epulaberis in festivitate tua €tu et filius tuus et filia et servus tuus et ancilla €Levites quoque et advena et pupillus ac vidua €qui intra portas tuas sunt septem diebus Domino Deo tuo festa celebrabis €in loco quem elegerit Dominus €benedicetque tibi Dominus Deus tuus €in cunctis frugibus tuis et in omni opere manuum tuarum €erisque in laetitia tribus vicibus per annum €apparebit omne masculinum tuum in conspectu Domini Dei tui €in loco quem elegerit €in sollemnitate azymorum €et in sollemnitate ebdomadarum €et in sollemnitate tabernaculorum €non apparebit ante Dominum vacuus sed offeret unusquisque secundum quod habuerit €iuxta benedictionem Domini Dei sui quam dederit ei iudices et magistros constitues €in omnibus portis tuis €quas Dominus Deus tuus dederit tibi per singulas tribus tuas €ut iudicent populum iusto iudicio nec in alteram partem declinent €non accipies personam nec munera €quia munera excaecant oculos sapientium et mutant verba iustorum iuste quod iustum est persequeris €ut vivas et possideas terram quam Dominus Deus tuus dederit tibi non plantabis lucum et omnem arborem iuxta altare Domini Dei tui nec facies tibi atque constitues statuam €quae odit Dominus Deus tuus  non immolabis Domino Deo tuo bovem et ovem €in quo est macula aut quippiam vitii €quia abominatio est Domini Dei tui cum repperti fuerint apud te intra unam €portarum tuarum €quas Dominus Deus tuus dabit tibi €vir aut mulier qui faciant malum in conspectu Domini Dei €tui €et transgrediantur pactum illius ut vadant et serviant diis alienis et adorent eos €solem et lunam et omnem militiam caeli quae non praecepi et hoc tibi fuerit nuntiatum €audiensque inquisieris diligenter €et verum esse reppereris €et abominatio facta est in Israhel educes virum ac mulierem qui rem sceleratissimam €perpetrarunt ad portas civitatis tuae €et lapidibus obruentur in ore duorum aut trium testium peribit qui interficietur €nemo occidatur uno contra se dicente testimonium manus testium prima interficiet eum €et manus reliqui populi extrema mittetur €ut auferas malum de medio tui si difficile et ambiguum apud te iudicium esse perspexeris €inter sanguinem et sanguinem causam et causam €lepram et non lepram €et iudicum intra portas tuas videris verba variari €surge et ascende ad locum quem elegerit Dominus Deus tuus veniesque ad sacerdotes levitici generis €et ad iudicem qui fuerit illo tempore €quaeresque ab eis qui indicabunt tibi iudicii veritatem et facies quodcumque dixerint €qui praesunt loco quem elegerit Dominus €et docuerint te iuxta legem eius €sequeris sententiam eorum €nec declinabis ad dextram vel ad sinistram qui autem superbierit nolens oboedire sacerdotis imperio €qui eo tempore ministrat Domino Deo tuo €et decreto iudicis €morietur homo ille et auferes malum de Israhel cunctusque populus audiens timebit €ut nullus deinceps intumescat superbia cum ingressus fueris terram €quam Dominus Deus tuus dabit tibi €et possederis eam habitaverisque in illa €et dixeris constituam super me regem €sicut habent omnes per circuitum nationes eum constitues quem Dominus Deus tuus elegerit €de numero fratrum tuorum €non poteris alterius gentis hominem regem facere €qui non sit frater tuus cumque fuerit constitutus non multiplicabit sibi equos €nec reducet populum in Aegyptum equitatus numero sublevatus €praesertim cum Dominus praeceperit vobis €ut nequaquam amplius per eandem viam revertamini non habebit uxores plurimas €quae inliciant animum €eius €neque argenti et auri inmensa pondera postquam autem sederit in solio regni sui €describet sibi deuteronomium legis huius in volumine €accipiens exemplar a sacerdotibus leviticae tribus et habebit secum legetque illud omnibus diebus vitae suae €ut discat timere Dominum Deum suum €et custodire verba et caerimonias eius €quae lege praecepta sunt nec elevetur cor eius in superbiam super fratres suos €neque declinet in partem dextram vel sinistram €ut longo tempore regnet ipse et filii eius super Israhel  non habebunt sacerdotes et Levitae €et omnes qui de eadem tribu sunt €partem et hereditatem cum reliquo Israhel €quia sacrificia Domini et oblationes eius comedent et nihil aliud accipient de possessione fratrum suorum €Dominus enim ipse est hereditas eorum sicut locutus est illis hoc erit iudicium sacerdotum a populo €et ab his qui offerunt victimas €sive bovem sive ovem immolaverint €dabunt sacerdoti armum ac ventriculum primitias frumenti vini et olei €et lanarum partem ex ovium tonsione ipsum enim elegit Dominus Deus tuus de cunctis tribubus tuis €ut stet et ministret nomini Domini €ipse et filii eius in sempiternum si exierit Levites de una urbium tuarum ex omni Israhel in €qua habitat €et voluerit venire desiderans locum quem elegerit Dominus ministrabit in nomine Dei sui €sicut omnes fratres eius Levitae €qui stabunt eo tempore coram Domino partem ciborum eandem accipiet quam et ceteri €excepto eo quod in urbe sua ex paterna ei successione €debetur quando ingressus fueris terram quam Dominus Deus tuus dabit tibi €cave ne imitari velis abominationes illarum gentium nec inveniatur in te €qui lustret filium suum aut filiam ducens per ignem €aut qui ariolos sciscitetur et observet somnia atque auguria €ne sit maleficus ne incantator €ne pythones consulat ne €divinos €et quaerat a mortuis veritatem omnia enim haec abominatur Dominus €et propter istiusmodi scelera delebit eos in introitu tuo perfectus eris et absque macula cum Domino Deo tuo gentes istae quarum possidebis terram augures et divinos audiunt €tu autem a Domino Deo tuo aliter institutus es prophetam de gente tua et de fratribus tuis sicut me €suscitabit tibi Dominus Deus tuus €ipsum audies ut petisti a Domino Deo tuo in Horeb €quando contio congregata est atque dixisti €ultra non audiam vocem Domini Dei mei €et ignem hunc maximum amplius non videbo ne moriar et ait Dominus mihi bene omnia sunt locuti prophetam suscitabo eis de medio fratrum suorum similem tui €et ponam verba mea in ore eius €loqueturque ad eos omnia quae praecepero illi qui autem verba eius quae loquetur in nomine meo audire noluerit €ego ultor existam propheta autem qui arrogantia depravatus €voluerit loqui in nomine meo quae ego non praecepi illi ut diceret €aut ex nomine alienorum deorum interficietur quod si tacita cogitatione responderis €quomodo possum intellegere verbum €quod non est locutus Dominus hoc habebis signum €quod in nomine Domini propheta ille praedixerit et non evenerit €hoc Dominus non locutus est €sed per tumorem animi sui propheta confinxit €et idcirco non timebis eum  cum disperderit Dominus Deus tuus gentes €quarum tibi traditurus est terram €et possederis eam habitaverisque in urbibus eius et in aedibus tres civitates separabis tibi in medio terrae €quam Dominus Deus tuus dabit tibi in possessionem sternens diligenter viam €et in tres aequaliter partes totam terrae tuae provinciam divides €ut habeat e vicino qui propter homicidium profugus est €quo possit evadere haec erit lex homicidae fugientis cuius vita servanda est €qui percusserit proximum suum nesciens €et qui heri et nudius tertius nullum contra eum habuisse odium conprobatur sed abisse simpliciter cum eo €in silvam ad ligna caedenda €et in succisione lignorum securis fugerit manu €ferrumque lapsum de manubrio amicum eius percusserit et occiderit €hic ad unam supradictarum urbium confugiet et vivet þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¨“–ne forsitan proximus eius cuius effusus est sanguis €dolore stimulatus persequatur €et adprehendat eum si longior via fuerit €et percutiat animam eius qui non est reus mortis €quia nullum contra eum qui occisus est odium prius habuisse monstratur idcirco praecipio tibi ut tres civitates aequalis inter se €spatii dividas cum autem dilataverit Dominus Deus tuus terminos tuos €sicut iuravit patribus tuis €et dederit tibi cunctam terram quam eis pollicitus est si tamen custodieris mandata eius €et feceris quae hodie praecipio tibi €ut diligas Dominum Deum tuum €et ambules in viis eius omni tempore €addes tibi tres alias civitates €et supradictarum trium urbium numerum duplicabis ut non effundatur sanguis innoxius €in medio terrae quam Dominus Deus tuus dabit tibi possidendam €nec sis sanguinis reus si quis autem odio habens proximum suum €insidiatus fuerit vitae eius €surgensque percusserit illum et mortuus fuerit €fugeritque ad unam de supradictis urbibus mittent seniores civitatis illius €et arripient eum de loco effugii €tradentque in manu proximi cuius sanguis effusus est €et morietur nec misereberis eius €et auferes innoxium sanguinem de Israhel ut bene sit tibi non adsumes et transferes terminos proximi tui €quos fixerunt priores in possessione tua €quam Dominus Deus tuus dabit tibi in terra €quam acceperis possidendam non stabit testis unus contra aliquem €quicquid illud peccati et facinoris fuerit €sed in ore duorum aut trium testium stabit omne verbum si steterit testis mendax contra hominem €accusans eum praevaricationis stabunt ambo quorum causa est ante Dominum €in conspectu sacerdotum et iudicum qui fuerint in diebus €illis cumque diligentissime perscrutantes €invenerint falsum testem dixisse contra fratrem suum mendacium reddent ei sicut fratri suo facere cogitavit €et auferes malum de medio tui ut audientes ceteri timorem habeant €et nequaquam talia audeant facere non misereberis eius sed animam pro anima €oculum pro oculo dentem pro dente €manum pro manu pedem pro pede exiges  si exieris ad bellum contra hostes tuos €et videris equitatum et currus €et maiorem quam tu habes adversarii exercitus €multitudinem €non timebis eos quia Dominus Deus tuus tecum est €qui eduxit te de terra Aegypti adpropinquante autem iam proelio €stabit sacerdos ante aciem et sic loquetur ad populum audi Israhel vos hodie contra inimicos vestros pugnam committitis €non pertimescat cor vestrum €nolite metuere nolite cedere nec formidetis eos quia Dominus Deus vester in medio vestri est €et pro vobis contra adversarios dimicabit ut eruat vos de periculo duces quoque per singulas turmas audiente exercitu proclamabunt €quis est homo qui aedificavit domum novam et non dedicavit eam €vadat et revertatur in domum suam €ne forte moriatur in bello et alius dedicet illam quis est homo qui plantavit vineam €et necdum eam fecit esse communem €et de qua vesci omnibus liceat €vadat et revertatur in domum suam €ne forte moriatur in bello et alius homo eius fungatur officio quis est homo qui despondit uxorem et non accepit eam €vadat et revertatur in domum suam €ne forte moriatur in bello et alius homo accipiat eam his dictis addent reliqua et loquentur ad populum €quis est homo formidolosus et corde pavido €vadat et revertatur in domum suam €ne pavere faciat corda fratrum suorum €sicut ipse timore perterritus est cumque siluerint exercitus duces et finem loquendi €fecerint €unusquisque suos ad bellandum cuneos praeparabit si quando accesseris ad expugnandam civitatem €offeres ei primum pacem si receperit et aperuerit tibi portas €cunctus populus qui in ea est salvabitur et serviet tibi sub tributo sin autem foedus inire noluerint €et receperint contra te bellum €obpugnabis eam cumque tradiderit Dominus Deus tuus illam in manu tua €percuties omne quod in ea generis masculini est in ore gladii absque mulieribus et infantibus €iumentis et ceteris quae in civitate sunt €omnem praedam exercitui divides €et comedes de spoliis hostium tuorum €quae Dominus Deus tuus dederit tibi sic facies cunctis civitatibus quae a te procul valde sunt €et non sunt de his urbibus quas in possessionem €accepturus es de his autem civitatibus quae dabuntur tibi €nullum omnino permittes vivere sed interficies in ore gladii €Hettheum videlicet et Amorreum et Chananeum €Ferezeum et Eveum et Iebuseum €sicut praecepit tibi Dominus Deus tuus ne forte doceant vos facere cunctas abominationes €quas ipsi operati sunt diis suis €et peccetis in Dominum Deum vestrum quando obsederis civitatem multo tempore €et munitionibus circumdederis ut expugnes eam €non succides arbores de quibus vesci potest €nec securibus per circuitum debes vastare regionem €quoniam lignum est et non homo €nec potest bellantium contra te augere numerum si qua autem ligna non sunt pomifera sed agrestia €et in ceteros apta usus €succide et extrue machinas €donec capias civitatem quae contra te dimicat  quando inventum fuerit in terra €quam Dominus Deus tuus daturus est tibi €hominis cadaver occisi et ignoratur caedis reus egredientur maiores natu et iudices tui €et metientur a loco cadaveris €singularum per circuitum spatia civitatum et quam viciniorem ceteris esse perspexerint €seniores civitatis eius tollent vitulam de armento €quae non traxit iugum nec terram scidit vomere et ducent eam ad vallem asperam atque saxosam €quae numquam arata est nec sementem recepit €et caedent in ea cervices vitulae accedentque sacerdotes filii Levi €quos elegerit Dominus Deus tuus ut ministrent ei €et benedicant in nomine eius €et ad verbum eorum omne negotium €et quicquid mundum vel inmundum est iudicetur et maiores natu civitatis illius ad €interfectum €lavabuntque manus suas super vitulam quae in valle percussa €est et dicent manus nostrae non effuderunt hunc sanguinem €nec oculi viderunt propitius esto populo tuo Israhel quem redemisti Domine €et non reputes sanguinem innocentem in medio populi tui Israhel €et auferetur ab eis reatus sanguinis tu autem alienus eris ab innocentis cruore qui fusus est €cum feceris quod praecepit Dominus si egressus fueris ad pugnam contra inimicos tuos €et tradiderit eos Dominus Deus tuus in manu tua captivosque duxeris et videris in numero captivorum mulierem pulchram €et adamaveris eam voluerisque habere uxorem introduces in domum tuam €quae radet caesariem et circumcidet ungues et deponet vestem in qua capta est €sedensque in domo tua flebit patrem et matrem suam uno mense €et postea intrabis ad eam dormiesque cum illa et erit uxor tua sin autem postea non sederit animo tuo dimittes eam liberam €nec vendere poteris pecunia €nec opprimere per potentiam quia humiliasti eam si habuerit homo uxores duas unam dilectam et alteram odiosam €genuerintque ex eo liberos et fuerit filius odiosae primogenitus volueritque substantiam inter filios suos dividere €non poterit filium dilectae facere primogenitum €et praeferre filio odiosae sed filium odiosae agnoscet primogenitum €dabitque ei de his quae habuerit cuncta duplicia €iste est enim principium liberorum eius €et huic debentur primogenita si genuerit homo filium contumacem et protervum €qui non audiat patris aut matris imperium €et coercitus oboedire contempserit adprehendent eum et ducent ad seniores €civitatis illius et ad portam iudicii dicentque ad eos filius noster iste protervus et contumax est €monita nostra audire contemnit €comesationibus vacat et luxuriae atque conviviis lapidibus eum obruet populus civitatis et morietur €ut auferatis malum de medio vestri €et universus Israhel audiens pertimescat quando peccaverit homo quod morte plectendum est €et adiudicatus morti adpensus fuerit in patibulo non permanebit cadaver eius in ligno sed in eadem die sepelietur €quia maledictus a Deo est qui pendet in ligno €et nequaquam contaminabis terram tuam €quam Dominus Deus tuus dederit tibi in possessionem  non videbis bovem fratris tui aut ovem errantem et praeteribis €sed reduces fratri tuo etiam si non est propinquus tuus frater nec nosti eum €duces in domum tuam et erunt apud te €quamdiu quaerat ea frater tuus et recipiat similiter facies de asino et de vestimento þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¨–“‚et de omni re fratris tui quae perierit si inveneris eam €ne neglegas quasi alienam si videris asinum fratris tui aut bovem cecidisse in via €non despicies sed sublevabis cum eo non induetur mulier veste virili nec vir utetur veste feminea €abominabilis enim apud Deum est qui facit haec si ambulans per viam €in arbore vel in terra nidum avis inveneris €et matrem pullis vel ovis desuper incubantem €non tenebis eam cum filiis sed abire patieris captos tenens filios €ut bene sit tibi et longo vivas tempore cum aedificaveris domum novam €facies murum tecti per circuitum €ne effundatur sanguis in domo tua €et sis reus labente alio et in praeceps ruente non seres vineam tuam altero semine €ne et sementis quam sevisti et quae nascuntur ex vinea €pariter sanctificentur non arabis in bove simul et asino non indueris vestimento quod ex lana linoque contextum est funiculos in fimbriis facies €per quattuor angulos pallii tui quo operieris si duxerit vir uxorem et postea eam odio habuerit quaesieritque occasiones quibus dimittat eam €obiciens ei nomen pessimum et dixerit €uxorem hanc accepi et ingressus ad eam non inveni virginem tollent eam pater et mater eius €et ferent secum signa virginitatis eius €ad seniores urbis qui in porta sunt et dicet pater filiam meam dedi huic uxorem €quam quia odit inponet ei nomen pessimum €ut dicat non inveni filiam tuam virginem €et ecce haec sunt signa virginitatis filiae meae €expandent vestimentum coram senibus civitatis adprehendentque senes urbis illius virum et verberabunt illum condemnantes insuper centum siclis argenti €quos dabit patri puellae €quoniam diffamavit nomen pessimum super virginem Israhel €habebitque eam uxorem €et non poterit dimittere omni tempore €vitae suae quod si verum est quod obicit €et non est in puella inventa virginitas eicient eam extra fores domus patris sui €et lapidibus obruent viri civitatis eius et morietur €quoniam fecit nefas in Israhel €ut fornicaretur in domo patris sui €et auferes malum de medio tui si dormierit vir cum uxore alterius €uterque morientur id est adulter et adultera €et auferes malum de Israhel si puellam virginem desponderit vir €et invenerit eam aliquis in civitate et concubuerit cum illa educes utrumque ad portam civitatis illius et lapidibus obruentur €puella quia non clamavit cum esset in civitate €vir quia humiliavit uxorem proximi sui €et auferes malum de medio tui sin autem in agro reppererit vir puellam quae desponsata €est €et adprehendens concubuerit cum illa ipse morietur solus puella nihil patietur nec est rea mortis €quoniam sicut latro consurgit contra fratrem suum €et occidit animam eius €ita et puella perpessa est sola erat in agro clamavit et nullus adfuit qui liberaret eam si invenerit vir puellam virginem quae non habet sponsum €et adprehendens concubuerit cum ea €et res ad iudicium venerit dabit qui dormivit cum ea patri puellae quinquaginta €siclos argenti €et habebit eam uxorem €quia humiliavit illam €non poterit dimittere cunctis diebus vitae suae non accipiet homo uxorem patris sui nec revelabit operimentum eius  non intrabit eunuchus adtritis vel amputatis testiculis et absciso €veretro ecclesiam Domini non ingredietur mamzer hoc est de scorto natus €in ecclesiam Domini usque ad decimam generationem Ammanites et Moabites etiam post decimam generationem €non intrabunt ecclesiam Domini in aeternum quia noluerunt vobis occurrere cum pane et aqua in via €quando egressi estis de Aegypto €et quia conduxerunt contra te Balaam filium Beor de Mesopotamiam €Syriae ut malediceret tibi et noluit Dominus Deus tuus audire Balaam €vertitque maledictionem eius in benedictionem tuam €eo quod diligeret te non facies cum eis pacem €nec quaeres eis bona cunctis diebus vitae tuae in sempiternum non abominaberis Idumeum quia frater tuus est €nec Aegyptium quia advena fuisti in terra eius qui nati fuerint ex eis €tertia generatione intrabunt ecclesiam Domini quando egressus fueris adversus hostes tuos in pugnam €custodies te ab omni re mala si fuerit inter vos homo qui nocturno pollutus sit somnio €egredietur extra castra et non revertetur €priusquam ad vesperam lavetur aqua €et post solis occasum regredietur in castra habebis locum extra castra ad quem egrediaris ad requisita naturae gerens paxillum in balteo €cumque sederis fodies per circuitum €et egesta humo operies quo relevatus es €Dominus enim Deus tuus ambulat in medio castrorum €ut eruat te et tradat tibi inimicos tuos €ut sint castra tua sancta €et nihil in eis appareat foeditatis nec derelinquat te non trades servum domino suo qui ad te confugerit habitabit tecum in loco qui ei placuerit €et in una urbium tuarum requiescet nec contristes eum non erit meretrix de filiabus Israhel €neque scortator de filiis Israhel non offeres mercedem prostibuli nec pretium canis in domum €Domini Dei tui €quicquid illud est quod voverint €quia abominatio est utrumque apud Dominum Deum tuum non fenerabis fratri tuo ad usuram pecuniam €nec fruges nec quamlibet aliam rem sed alieno €fratri autem tuo absque usura id quod indiget €commodabis €ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in omni opere tuo €in terra ad quam ingredieris possidendam cum voveris votum Domino Deo tuo €non tardabis reddere €quia requiret illud Dominus Deus tuus €et si moratus fueris reputabit tibi in €peccatum si nolueris polliceri absque peccato eris quod autem semel egressum est de labiis tuis €observabis et facies sicut promisisti Domino Deo tuo €et propria voluntate et ore tuo locutus es ingressus vineam proximi tui €comede uvas quantum tibi placuerit €foras autem ne efferas tecum si intraveris in segetem amici tui €franges spicas et manu conteres €falce autem non metes  si acceperit homo uxorem et habuerit eam €et non invenerit gratiam ante oculos eius propter aliquam foeditatem €scribet libellum repudii et dabit in manu illius €et dimittet eam de domo sua cumque egressa alterum maritum duxerit et ille quoque oderit eam dederitque ei libellum repudii €et dimiserit de domo sua vel certe mortuus fuerit non poterit prior maritus recipere eam in uxorem €quia polluta est et abominabilis facta est coram Domino €ne peccare facias terram tuam €quam Dominus Deus tuus tibi tradiderit €possidendam cum acceperit homo nuper uxorem €non procedet ad bellum €nec ei quippiam necessitatis iniungetur publicae €sed vacabit absque culpa domui suae €ut uno anno laetetur cum uxore sua non accipies loco pignoris inferiorem et superiorem molam €quia animam suam adposuit tibi si deprehensus fuerit homo sollicitans fratrem suum de filiis Israhel €et vendito eo accipiens pretium €interficietur et auferes malum de medio tui observa diligenter ne incurras in plagam leprae €sed facies quaecumque docuerint te sacerdotes levitici €generis €iuxta id quod praecepi eis et imple sollicite mementote quae fecerit Dominus Deus vester Mariae in via €cum egrederemini de Aegypto cum repetes a proximo tuo rem aliquam quam debet tibi €non ingredieris domum eius ut pignus auferas sed stabis foris et ille tibi proferet quod €habuerit sin autem pauper est non pernoctabit apud te pignus sed statim reddes ei ante solis occasum €ut dormiens in vestimento suo benedicat tibi €et habeas iustitiam coram Domino Deo tuo non negabis mercedem indigentis et pauperis fratris tui €sive advenae qui tecum moratur in terra et intra portas tuas est sed eadem die reddes ei pretium laboris sui ante solis occasum €quia pauper est et ex eo sustentat animam suam €ne clamet contra te ad Dominum et reputetur tibi in peccatum non occidentur patres pro filiis nec filii pro patribus €sed unusquisque pro suo peccato morietur non pervertes iudicium advenae et pupilli €nec auferes pignoris loco viduae vestimentum memento quod servieris in Aegypto €et eruerit te Dominus Deus tuus inde €idcirco praecipio tibi ut facias hanc rem quando messueris segetem in agro tuo €et oblitus manipulum reliqueris €non reverteris ut tollas eum €sed advenam et pupillum et viduam auferre patieris €ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in omni opere manuum €tuarum si fruges colliges olivarum þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¨˜˜”‚quicquid remanserit in arboribus non reverteris ut colligas €sed relinques advenae pupillo ac viduae si vindemiaveris vineam tuam non colliges remanentes racemos €sed cedent in usus advenae pupilli ac viduae memento quod et tu servieris in Aegypto €et idcirco praecipiam tibi ut facias hanc rem  si fuerit causa inter aliquos et interpellaverint iudices €quem iustum esse perspexerint illi iustitiae palmam €dabunt €quem impium condemnabunt impietatis sin autem eum qui peccavit dignum viderint plagis €prosternent et coram se facient verberari €pro mensura peccati erit et plagarum modus ita dumtaxat ut quadragenarium numerum non excedant €ne foede laceratus ante oculos tuos abeat frater tuus non ligabis os bovis terentis in area fruges tuas quando habitaverint fratres simul €et unus ex eis absque liberis mortuus fuerit €uxor defuncti non nubet alteri €sed accipiet eam frater eius et suscitabit semen fratris sui et primogenitum ex ea filium nomine illius appellabit €ut non deleatur nomen eius ex Israhel sin autem noluerit accipere uxorem fratris sui quae ei lege debetur €perget mulier ad portam civitatis €et interpellabit maiores natu dicetque €non vult frater viri mei suscitare nomen fratris sui in €Israhel €nec me in coniugium sumere statimque accersiri eum facient et interrogabunt €si responderit nolo eam uxorem accipere accedet mulier ad eum coram senioribus €et tollet calciamentum de pede eius €spuetque in faciem illius et dicet €sic fit homini qui non aedificat domum €fratris sui et vocabitur nomen illius in Israhel domus Disculciati si habuerint inter se iurgium viri €et unus contra alterum rixari coeperit €volensque uxor alterius eruere virum suum de manu fortioris €miserit manum et adprehenderit verenda eius abscides manum illius nec flecteris super eam ulla misericordia non habebis in sacculo diversa pondera maius et minus nec erit in domo tua modius maior et minor pondus habebis iustum et verum €et modius aequalis et verus erit tibi €ut multo vivas tempore super terram €quam Dominus Deus tuus dederit tibi abominatur enim Dominus eum qui facit haec €et aversatur omnem iniustitiam memento quae fecerit tibi Amalech in via €quando egrediebaris ex Aegypto quomodo occurrerit tibi €et extremos agminis tui qui lassi residebant ceciderit €quando tu eras fame et labore confectus €et non timuerit Deum cum ergo Dominus Deus tuus dederit tibi requiem €et subiecerit cunctas per circuitum nationes €in terra quam tibi pollicitus est €delebis nomen eius sub caelo cave ne obliviscaris  cumque intraveris terram €quam Dominus Deus tuus tibi daturus est possidendam €et obtinueris eam atque habitaveris in illa tolles de cunctis frugibus primitias et pones in €cartallo €pergesque ad locum quem Dominus Deus tuus elegerit €ut ibi invocetur nomen eius accedesque ad sacerdotem qui fuerit in diebus illis et dices ad eum €profiteor hodie coram Domino Deo tuo €quod ingressus sim terram €pro qua iuravit patribus nostris ut daret eam nobis suscipiensque sacerdos cartallum de manu eius €ponet ante altare Domini Dei tui et loqueris in conspectu Domini Dei tui €Syrus persequebatur patrem meum qui descendit in Aegyptum €et ibi peregrinatus est in paucissimo numero €crevitque in gentem magnam et robustam et infinitae €multitudinis adflixeruntque nos Aegyptii et persecuti sunt €inponentes onera gravissima et clamavimus ad Dominum Deum patrum nostrorum €qui exaudivit nos €et respexit humilitatem nostram et laborem atque angustias et eduxit nos de Aegypto in manu forti et brachio extento €in ingenti pavore in signis atque portentis et introduxit ad locum istum €et tradidit nobis terram lacte et melle manantem et idcirco nunc offero primitias frugum terrae €quam dedit Dominus mihi €et dimittes eas in conspectu Domini Dei tui €adorato Domino Deo tuo et epulaberis in omnibus bonis €quae Dominus Deus tuus dederit tibi et domui tuae €tu et Levites et advena qui tecum est quando conpleveris decimam cunctarum frugum tuarum €anno decimarum tertio €dabis Levitae et advenae et pupillo et viduae €ut comedant intra portas tuas et saturentur loquerisque in conspectu Domini Dei tui €abstuli quod sanctificatum est de domo mea €et dedi illud Levitae et advenae pupillo et viduae €sicut iussisti mihi €non praeterivi mandata tua nec sum oblitus imperii non comedi ex eis in luctu meo €nec separavi ea in qualibet inmunditia €nec expendi ex his quicquam in re funebri €oboedivi voci Domini Dei mei et feci omnia sicut praecepisti mihi respice de sanctuario tuo de excelso caelorum habitaculo €et benedic populo tuo Israhel et terrae quam dedisti nobis €sicut iurasti patribus nostris €terrae lacte et melle mananti hodie Dominus Deus tuus praecepit tibi €ut facias mandata haec atque iudicia €et custodias et impleas ex toto corde tuo et ex tota €anima tua Dominum elegisti hodie ut sit tibi Deus et ambules in viis eius €et custodias caerimonias illius et mandata atque iudicia €et oboedias eius imperio et Dominus elegit te hodie ut sis ei populus peculiaris €sicut locutus est tibi €et custodias omnia praecepta eius et faciat te excelsiorem cunctis gentibus €quas creavit in laudem et nomen et gloriam suam €ut sis populus sanctus Domini Dei tui sicut locutus est  praecepit autem Moses et seniores Israhel populo dicentes €custodite omne mandatum quod praecipio vobis hodie cumque transieritis Iordanem €in terram quam Dominus Deus tuus dabit tibi €eriges ingentes lapides et calce levigabis eos ut possis in eis scribere omnia verba legis huius Iordane transmisso €ut introeas terram quam Dominus Deus tuus dabit tibi €terram lacte et melle manantem €sicut iuravit patribus tuis quando ergo transieritis Iordanem €erige lapides quos ego hodie €praecipio vobis in monte Hebal €et levigabis calce et aedificabis ibi altare Domino Deo tuo €de lapidibus quos ferrum non tetigit et de saxis informibus et inpolitis €et offeres super eo holocausta Domino Deo tuo et immolabis hostias pacificas €comedesque ibi et epulaberis coram Domino Deo tuo et scribes super lapides omnia verba legis huius plane et lucide dixeruntque Moses et sacerdotes levitici generis ad omnem Israhelem €adtende et audi Israhel hodie factus es populus Domini Dei tui audies vocem eius €et facies mandata atque iustitias quas ego praecipio tibi praecepitque Moses populo in die illo dicens hii stabunt ad benedicendum Domino super montem €Garizim €Iordane transmisso €Symeon Levi Iudas Isachar Ioseph et Beniamin et e regione isti stabunt ad maledicendum in monte Hebal €Ruben Gad et Aser Zabulon Dan et Nepthalim et pronuntiabunt Levitae €dicentque ad omnes viros Israhel excelsa voce maledictus homo qui facit sculptile et conflatile €abominationem Domini €opus manuum artificum ponetque illud in abscondito €et respondebit omnis populus et dicet amen maledictus qui non honorat patrem suum et matrem €et dicet omnis populus amen maledictus qui transfert terminos proximi sui €et dicet omnis populus amen maledictus qui errare facit caecum in itinere €et dicet omnis populus amen maledictus qui pervertit iudicium advenae pupilli et viduae €et dicet omnis populus amen maledictus qui dormit cum uxore patris sui €et revelat operimentum lectuli eius €et dicet omnis populus amen maledictus qui dormit cum omni iumento €et dicet omnis populus amen maledictus qui dormit cum sorore sua €filia patris sui sive matris suae €et dicet omnis populus amen maledictus qui dormit cum socru sua €et dicet omnis populus amen maledictus qui clam percusserit proximum suum €et dicet omnis populus amen maledictus qui accipit munera €ut percutiat animam sanguinis innocentis €et dicet omnis populus amen maledictus qui non permanet in sermonibus legis huius €nec eos opere perficit €et dicet omnis populus amen  sin autem audieris vocem Domini Dei tui €ut facias atque custodias omnia mandata eius €quae ego praecipio tibi hodie €faciet te Dominus Deus tuus excelsiorem cunctis gentibus quae versantur €in terra venientque super te universae benedictiones istae et adprehendent te €si tamen praecepta eius audieris benedictus tu in civitate et benedictus in agro benedictus fructus ventris tui þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¨œ”‚et fructus terrae tuae fructusque iumentorum tuorum €greges armentorum et caulae ovium tuarum benedicta horrea tua et benedictae reliquiae tuae benedictus eris et ingrediens et egrediens dabit Dominus inimicos tuos qui consurgunt adversum te €corruentes in conspectu tuo €per unam viam venient contra te et per septem fugient a facie tua emittet Dominus benedictionem super cellaria tua €et super omnia opera manuum tuarum €benedicetque tibi in terra quam acceperis suscitabit te Dominus sibi in populum sanctum €sicut iuravit tibi €si custodieris mandata Domini Dei tui et ambulaveris in viis eius videbuntque omnes terrarum populi €quod nomen Domini invocatum sit super te €et timebunt te abundare te faciet Dominus omnibus bonis €fructu uteri tui et fructu iumentorum tuorum €fructu terrae tuae quam iuravit Dominus patribus tuis ut daret tibi aperiet Dominus thesaurum suum optimum caelum €ut tribuat pluviam terrae tuae in tempore €suo €benedicet cunctis operibus manuum tuarum €et fenerabis gentibus multis et ipse a nullo fenus accipies constituet te Dominus in caput et non in caudam €et eris semper supra et non subter €si audieris mandata Domini Dei tui €quae ego praecipio tibi hodie €et custodieris et feceris ac non declinaveris ab eis nec ad dextram nec ad sinistram €nec secutus fueris deos alienos neque colueris eos quod si audire nolueris vocem Domini Dei tui €ut custodias et facias omnia mandata eius €et caerimonias quas ego praecipio tibi hodie €venient super te omnes maledictiones istae et adprehendent te maledictus eris in civitate maledictus in agro maledictum horreum tuum et maledictae reliquiae tuae maledictus fructus ventris tui et fructus terrae tuae €armenta boum tuorum et greges ovium tuarum maledictus eris ingrediens et maledictus egrediens mittet Dominus super te famem et esuriem et increpationem €in omnia opera tua quae facies €donec conterat te et perdat velociter €propter adinventiones tuas pessimas in quibus reliquisti me adiungat Dominus tibi pestilentiam €donec consumat te de terra ad quam ingredieris possidendam percutiat te Dominus egestate febri et frigore €ardore et aestu et aere corrupto ac robigine €et persequatur donec pereas sit caelum quod supra te est aeneum €et terra quam calcas ferrea det Dominus imbrem terrae tuae pulverem €et de caelo descendat super te cinis donec conteraris tradat te Dominus corruentem ante hostes tuos €per unam viam egrediaris contra eos et per septem fugias €et dispergaris per omnia regna terrae sitque cadaver tuum in escam cunctis volatilibus caeli et bestiis €terrae €et non sit qui abigat percutiat te Dominus ulcere Aegypti €et parte corporis per quam stercora digeruntur €scabie quoque et prurigine ita ut curari nequeas percutiat te Dominus amentia et caecitate ac furore mentis et palpes in meridie sicut palpare solet caecus in tenebris €et non dirigas vias tuas €omnique tempore calumniam sustineas €et opprimaris violentia nec habeas qui liberet te uxorem accipias et alius dormiat cum ea €domum aedifices et non habites in ea €plantes vineam et non vindemies eam bos tuus immoletur coram te et non comedas ex eo €asinus tuus rapiatur in conspectu tuo et non reddatur tibi €oves tuae dentur inimicis tuis et non sit qui te adiuvet filii tui et filiae tuae tradantur alteri populo €videntibus oculis tuis et deficientibus ad conspectum eorum tota die €et non sit fortitudo in manu tua fructus terrae tuae et omnes labores tuos comedat populus quem ignoras €et sis semper calumniam sustinens et oppressus cunctis diebus et stupens ad terrorem eorum quae videbunt oculi tui percutiat te Dominus ulcere pessimo in genibus et in suris €sanarique non possis a planta pedis usque ad verticem tuum ducet Dominus te et regem tuum quem constitueris €super te €in gentem quam ignoras tu et patres tui €et servies ibi diis alienis ligno et lapidi et eris perditus in proverbium ac fabulam omnibus populis €ad quos te introduxerit Dominus sementem multam iacies in terram et modicum congregabis €quia lucustae omnia devorabunt vineam plantabis et fodies €et vinum non bibes nec colliges ex ea quippiam €quoniam vastabitur vermibus olivas habebis in omnibus terminis tuis €et non ungueris oleo quia defluent et peribunt filios generabis et filias et non frueris eis €quoniam ducentur in captivitatem omnes arbores tuas et fruges terrae tuae robigo consumet advena qui tecum versatur in terra €ascendet super te eritque sublimior €tu autem descendes et eris inferior ipse fenerabit tibi et tu non fenerabis ei €ipse erit in caput et tu eris in caudam et venient super te omnes maledictiones istae €et persequentes adprehendent te donec intereas €quia non audisti vocem Domini Dei tui €nec servasti mandata eius et caerimonias quas praecepit tibi et erunt in te signa atque prodigia €et in semine tuo usque in sempiternum eo quod non servieris Domino Deo tuo in gaudio cordisque laetitia €propter rerum omnium abundantiam servies inimico tuo quem inmittet Dominus tibi €in fame et siti et nuditate et omnium penuria €et ponet iugum ferreum super cervicem tuam donec te conterat adducet Dominus super te gentem de longinquo et de extremis finibus €terrae €in similitudinem aquilae volantis cum impetu €cuius linguam intellegere non possis gentem procacissimam €quae non deferat seni nec misereatur parvulo et devoret fructum iumentorum tuorum ac fruges terrae tuae donec €intereas €et non relinquat tibi triticum vinum et oleum €armenta boum et greges ovium €donec te disperdat et conterat in cunctis urbibus tuis €et destruantur muri tui firmi atque sublimes €in quibus habebas fiduciam in omni terra tua €obsideberis intra portas tuas €in omni terra quam dabit tibi Dominus Deus tuus et comedes fructum uteri tui €et carnes filiorum et filiarum tuarum €quas dedit tibi Dominus Deus tuus €in angustia et vastitate qua opprimet te hostis tuus homo delicatus in te et luxuriosus valde €invidebit fratri suo et uxori quae cubat in sinu suo ne det eis de carnibus filiorum suorum quas comedet €eo quod nihil habeat aliud in obsidione et penuria €qua vastaverint te inimici tui intra omnes portas tuas tenera mulier et delicata quae super terram ingredi non valebat €nec pedis vestigium figere propter mollitiem et teneritudinem nimiam €invidebit viro suo qui cubat in sinu eius super filii et filiae carnibus et inluvie secundarum quae egrediuntur de medio feminum eius €et super liberis qui eadem hora nati sunt €comedent enim eos clam propter rerum omnium penuriam €in obsidione et vastitate €qua opprimet te inimicus tuus intra portas tuas nisi custodieris et feceris omnia verba legis huius €quae scripta sunt in hoc volumine €et timueris nomen eius gloriosum et terribile hoc est Dominum Deum tuum augebit Dominus plagas tuas et plagas seminis tui €plagas magnas et perseverantes infirmitates pessimas et perpetuas et convertet in te omnes adflictiones Aegypti quas timuisti €et adherebunt tibi insuper et universos languores et plagas €quae non sunt scriptae in volumine legis huius €inducet Dominus super te donec te conterat et remanebitis pauci numero €qui prius eratis sicut astra caeli prae multitudine €quoniam non audisti vocem Domini Dei tui et sicut ante laetatus est Dominus super vos €bene vobis faciens vosque multiplicans €sic laetabitur disperdens vos atque subvertens €ut auferamini de terra ad quam ingredieris possidendam disperget te Dominus in omnes populos €a summitate terrae usque ad terminos eius €et servies ibi diis alienis €quos et tu ignoras et patres tui lignis et lapidibus in gentibus quoque illis non quiesces €neque erit requies vestigio pedis tui €dabit enim tibi Dominus ibi cor pavidum et deficientes oculos €et animam maerore consumptam et erit vita tua quasi pendens ante te €timebis nocte et die et non credes vitae tuae mane dices quis mihi det vesperum et vespere quis mihi det mane €propter cordis tui formidinem qua terreberis €et propter ea quae tuis videbis oculis reducet te Dominus classibus in Aegyptum €per viam de qua dixi tibi ut eam amplius non videres €ibi venderis inimicis tuis in servos et ancillas et non erit qui emat þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¨haec sunt verba foederis quod praecepit Dominus Mosi €ut feriret cum filiis Israhel in terra Moab €praeter illud foedus quod cum eis pepigit in Horeb vocavitque Moses omnem Israhelem et dixit ad eos €vos vidistis universa quae fecit Dominus coram vobis in terra Aegypti €Pharaoni et omnibus servis eius universaeque terrae illius temptationes magnas quas viderunt oculi tui €signa illa portentaque ingentia et non dedit Dominus vobis cor intellegens €et oculos videntes et aures quae possint audire €usque in praesentem diem adduxi vos quadraginta annis per desertum €non sunt adtrita vestimenta vestra €nec calciamenta pedum tuorum vetustate consumpta €sunt panem non comedistis vinum et siceram non bibistis €ut sciretis quia ego sum Dominus Deus vester et venistis ad locum hunc €egressusque est Seon rex Esebon et Og rex Basan €occurrens nobis ad pugnam €et percussimus eos et tulimus terram eorum €ac tradidimus possidendam Ruben et Gad et dimidiae tribui Manasse custodite ergo verba pacti huius et implete ea €ut intellegatis universa quae facitis vos statis hodie cuncti coram Domino Deo vestro €principes vestri ac tribus €et maiores natu atque doctores omnis €populus Israhel liberi et uxores vestrae et advena qui tecum moratur in castris €exceptis lignorum caesoribus et his qui conportant aquas ut transeas in foedere Domini Dei tui et in iureiurando €quod hodie Dominus Deus tuus percutit tecum ut suscitet te sibi in populum et ipse sit Deus tuus €sicut locutus est tibi €et sicut iuravit patribus tuis Abraham Isaac et Iacob nec vobis solis ego hoc foedus ferio et haec iuramenta confirmo sed cunctis praesentibus et absentibus vos enim nostis ut habitaverimus €in terra Aegypti €et quomodo transierimus per medium nationum €quas transeuntes vidistis abominationes et sordes id est idola eorum €lignum et lapidem argentum et aurum quae colebant ne forte sit inter vos vir aut mulier familia aut tribus €cuius cor aversum est hodie a Domino Deo vestro €ut vadat et serviat diis illarum gentium €et sit inter vos radix germinans fel et amaritudinem cumque audierit verba iuramenti huius €benedicat sibi in corde suo dicens €pax erit mihi et ambulabo in pravitate cordis mei €et adsumat ebria sitientem et Dominus non ignoscat ei €sed tunc quam maxime furor eius fumet €et zelus contra hominem illum €et sedeant super eo omnia maledicta €quae scripta sunt in hoc volumine €et deleat nomen eius sub caelo et consumat eum in perditionem ex omnibus tribubus Israhel €iuxta maledictiones quae in libro legis huius ac foederis €continentur dicetque sequens generatio et filii qui nascentur deinceps €et peregrini qui de longe venerint €videntes plagas terrae illius et infirmitates €quibus eam adflixerit Dominus sulphure et salis ardore conburens €ita ut ultra non seratur nec virens quippiam germinet €in exemplum subversionis Sodomae et Gomorrae Adamae et Seboim €quas subvertit Dominus in ira et furore suo et dicent omnes gentes quare sic fecit Dominus terrae huic €quae est haec ira furoris eius inmensa et respondebunt quia dereliquerunt pactum Domini €quod pepigit cum patribus eorum quando eduxit eos de terra Aegypti et servierunt diis alienis €et adoraverunt eos quos nesciebant et quibus non fuerant adtributi idcirco iratus est furor Domini contra terram istam €ut induceret super eam omnia maledicta €quae in hoc volumine scripta sunt et eiecit eos de terra sua €in ira et furore et indignatione maxima €proiecitque in terram alienam sicut hodie conprobatur abscondita Domino Deo nostro €quae manifesta sunt nobis et filiis nostris usque in aeternum €ut faciamus universa legis huius  cum ergo venerint super te omnes sermones isti €benedictio sive maledictio quam proposui in €conspectu tuo €et ductus paenitudine cordis tui €in universis gentibus in quas disperserit te Dominus Deus tuus reversus fueris ad eum et oboedieris eius imperiis €sicut ego hodie praecipio tibi cum filiis tuis €in toto corde tuo et in tota anima tua reducet Dominus Deus tuus captivitatem €tuam €ac miserebitur tui €et rursum congregabit te de cunctis populis €in quos te ante dispersit si ad cardines caeli fueris dissipatus €inde te retrahet Dominus Deus tuus et adsumet atque introducet in terram quam possederunt patres tui €et obtinebis eam €et benedicens tibi maioris numeri esse te faciet €quam fuerunt patres tui circumcidet Dominus Deus tuus cor tuum et cor seminis tui €ut diligas Dominum Deum tuum in toto corde tuo et in tota anima tua €et possis vivere omnes autem maledictiones has convertet super inimicos tuos €et eos qui oderunt te et persequuntur tu autem reverteris et audies vocem Domini Dei tui €faciesque universa mandata quae ego praecipio tibi hodie et abundare te faciet Dominus Deus tuus €in cunctis operibus manuum tuarum €in subole uteri tui et in fructu iumentorum tuorum €in ubertate terrae tuae et in rerum omnium largitate €revertetur enim Dominus ut gaudeat super te in omnibus bonis €sicut gavisus est in patribus tuis si tamen audieris vocem Domini Dei tui €et custodieris praecepta eius et caerimonias quae in hac lege €conscriptae sunt €et revertaris ad Dominum Deum tuum €in toto corde tuo et in tota anima tua mandatum hoc quod ego praecipio tibi hodie €non supra te est neque procul positum nec in caelo situm ut possis dicere €quis nostrum ad caelum valet €conscendere €ut deferat illud ad nos et audiamus atque opere conpleamus neque trans mare positum ut causeris et dicas €quis e nobis transfretare poterit mare €et illud ad nos usque deferre €ut possimus audire et facere quod praeceptum est sed iuxta te est sermo valde in ore tuo et in corde tuo ut facias illum considera quod hodie proposuerim in conspectu tuo €vitam et bonum et e contrario mortem et malum ut diligas Dominum Deum tuum et ambules in viis eius €et custodias mandata illius et caerimonias atque iudicia €et vivas ac multiplicet te €benedicatque tibi in terra ad quam ingredieris possidendam sin autem aversum fuerit cor tuum et audire €nolueris €atque errore deceptus adoraveris deos alienos et servieris eis praedico tibi hodie quod pereas €et parvo tempore moreris in terra €ad quam Iordane transmisso ingredieris possidendam testes invoco hodie caelum et terram €quod proposuerim vobis vitam et mortem bonum et malum €benedictionem et maledictionem €elige ergo vitam ut et tu vivas et semen tuum et diligas Dominum Deum tuum €atque oboedias voci eius et illi adhereas €ipse est enim vita tua et longitudo dierum tuorum €ut habites in terra €pro qua iuravit Dominus patribus tuis Abraham Isaac et Iacob ut daret €eam illis  abiit itaque Moses €et locutus est omnia verba haec ad universum Israhel et dixit ad eos centum viginti annorum sum hodie €non possum ultra egredi et ingredi €praesertim cum et Dominus dixerit mihi €non transibis Iordanem istum Dominus ergo Deus tuus transibit ante te €ipse delebit omnes gentes has in conspectu tuo et possidebis eas €et Iosue iste transibit ante te sicut locutus est Dominus facietque Dominus eis €sicut fecit Seon et Og regibus Amorreorum et terrae eorum €delebitque eos cum ergo et hos tradiderit vobis similiter €facietis eis sicut praecepi vobis viriliter agite et confortamini €nolite timere nec paveatis a conspectu eorum €quia Dominus Deus tuus ipse est ductor tuus €et non dimittet nec derelinquet te vocavitque Moses Iosue et dixit ei coram omni Israhel €confortare et esto robustus €tu enim introduces populum istum in terram €quam daturum se patribus eorum iuravit Dominus €et tu eam sorte divides et Dominus qui ductor vester est ipse erit tecum €non dimittet nec derelinquet te €noli timere nec paveas scripsit itaque Moses legem hanc €et tradidit eam sacerdotibus filiis Levi €qui portabant arcam foederis Domini €et cunctis senioribus Israhelis praecepitque eis dicens €post septem annos anno remissionis €in sollemnitate tabernaculorum convenientibus cunctis ex Israhel €ut appareant in conspectu Domini Dei tui in loco quem elegerit Dominus €leges verba legis huius coram omni Israhel audientibus eis et in unum omni populo congregato tam viris quam mulieribus €parvulis et advenis qui sunt intra portas tuas þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¨Ÿ˜Œƒut audientes discant et timeant Dominum Deum vestrum €et custodiant impleantque omnes sermones legis huius filii quoque eorum qui nunc ignorant €audire possint et timeant Dominum Deum suum €cunctis diebus quibus versantur in terra €ad quam vos Iordane transito pergitis obtinendam et ait Dominus ad Mosen ecce prope sunt dies mortis tuae €voca Iosue et state in tabernaculo testimonii ut praecipiam ei €abierunt ergo Moses et Iosue et steterunt in tabernaculo testimonii apparuitque Dominus ibi in columna nubis €quae stetit in introitu tabernaculi dixitque Dominus ad Mosen €ecce tu dormies cum patribus tuis €et populus iste consurgens fornicabitur post deos alienos €in terra ad quam ingredietur et habitabit in ea €ibi derelinquet me et irritum faciet foedus quod pepigi cum eo et irascetur furor meus contra eum in die illo €et derelinquam eum et abscondam faciem meam ab eo €et erit in devorationem €invenient eum omnia mala et adflictiones ita ut dicat in €illo die €vere quia non est Deus mecum €invenerunt me haec mala ego autem abscondam et celabo faciem meam in die illo €propter omnia mala quae fecit quia secutus est deos alienos nunc itaque scribite vobis canticum istud et docete filios Israhel €ut memoriter teneant et ore decantent €et sit mihi carmen istud pro testimonio inter filios Israhel introducam enim eum in terram pro qua iuravi patribus eius €lacte et melle manantem €cumque comederint et saturati crassique fuerint €avertentur ad deos alienos et servient eis €et detrahent mihi et irritum facient pactum meum postquam invenerint eum mala multa et adflictiones €respondebit ei canticum istud pro testimonio €quod nulla delebit oblivio ex ore seminis tui €scio enim cogitationes eius quae facturus sit hodie €antequam introducam eum in terram quam ei pollicitus sum scripsit ergo Moses canticum et docuit filios Israhel praecepitque Iosue filio Nun et ait €confortare et esto robustus €tu enim introduces filios Israhel in terram quam pollicitus sum €et ego ero tecum postquam ergo scripsit Moses verba legis huius in volumine atque €conplevit praecepit Levitis qui portabant arcam foederis Domini dicens tollite librum istum €et ponite eum in latere arcae foederis Domini Dei vestri €ut sit ibi contra te in testimonio ego enim scio contentionem tuam €et cervicem tuam durissimam €adhuc vivente me et ingrediente vobiscum €semper contentiose egistis contra Dominum €quanto magis cum mortuus fuero congregate ad me omnes maiores natu per tribus vestras atque doctores €et loquar audientibus eis sermones istos €et invocabo contra eos caelum et terram novi enim quod post mortem meam inique agetis €et declinabitis cito de via quam praecepi vobis €et occurrent vobis mala in extremo tempore €quando feceritis malum in conspectu Domini €ut inritetis eum per opera manuum vestrarum locutus est ergo Moses audiente universo coetu Israhel verba carminis €huius €et ad finem usque conplevit  audite caeli quae loquor audiat terra verba oris mei concrescat in pluvia doctrina mea €fluat ut ros eloquium meum €quasi imber super herbam et quasi stillae super gramina quia nomen Domini invocabo €date magnificentiam Deo nostro Dei perfecta sunt opera et omnes viae eius iudicia €Deus fidelis et absque ulla iniquitate iustus et rectus peccaverunt ei non filii eius in sordibus €generatio prava atque perversa haecine reddis Domino popule stulte et insipiens €numquid non ipse est pater tuus €qui possedit et fecit et creavit €te memento dierum antiquorum cogita generationes singulas €interroga patrem tuum et adnuntiabit tibi maiores tuos et dicent tibi quando dividebat Altissimus gentes quando separabat filios Adam €constituit terminos populorum iuxta numerum filiorum Israhel pars autem Domini populus eius Iacob funiculus hereditatis €eius invenit eum in terra deserta in loco horroris et vastae solitudinis €circumduxit eum et docuit et custodivit quasi pupillam oculi €sui sicut aquila provocans ad volandum pullos suos et super eos volitans €expandit alas suas et adsumpsit eum atque portavit in umeris suis Dominus solus dux eius fuit et non erat cum eo deus alienus constituit eum super excelsam terram €ut comederet fructus agrorum €ut sugeret mel de petra oleumque de saxo durissimo butyrum de armento et lac de ovibus €cum adipe agnorum et arietum filiorum Basan €et hircos cum medulla tritici €et sanguinem uvae biberet meracissimum incrassatus est dilectus et recalcitravit €incrassatus inpinguatus dilatatus €dereliquit Deum factorem suum €et recessit a Deo salutari suo provocaverunt eum in diis alienis €et in abominationibus ad iracundiam concitaverunt immolaverunt daemonibus et non Deo diis quos €ignorabant €novi recentesque venerunt quos non coluerunt patres eorum Deum qui te genuit dereliquisti €et oblitus es Domini creatoris tui vidit Dominus et ad iracundiam concitatus est €quia provocaverunt eum filii sui et filiae et ait abscondam faciem meam ab eis et considerabo novissima eorum €generatio enim perversa est et infideles filii ipsi me provocaverunt in eo qui non erat Deus €et inritaverunt in vanitatibus suis €et ego provocabo eos in eo qui non est populus €et in gente stulta inritabo illos ignis succensus est in furore meo €et ardebit usque ad inferni novissima €devorabitque terram cum germine suo €et montium fundamenta conburet congregabo super eos mala et sagittas meas conplebo in eis consumentur fame et devorabunt eos aves morsu amarissimo €dentes bestiarum inmittam in eos €cum furore trahentium super terram atque serpentium foris vastabit eos gladius et intus pavor €iuvenem simul ac virginem lactantem cum €homine sene dixi ubinam sunt cessare faciam ex hominibus memoriam eorum sed propter iram inimicorum distuli €ne forte superbirent hostes eorum et dicerent €manus nostra excelsa et non Dominus fecit haec omnia gens absque consilio est et sine prudentia utinam saperent et intellegerent €ac novissima providerent quomodo persequatur unus mille €et duo fugent decem milia €nonne ideo quia Deus suus vendidit eos et Dominus conclusit illos non enim est Deus noster ut deus eorum €et inimici nostri sunt iudices de vinea Sodomorum vinea eorum €et de suburbanis Gomorrae uva eorum €uva fellis et botri amarissimi fel draconum vinum eorum et venenum aspidum insanabile nonne haec condita sunt apud me et signata in thesauris meis mea est ultio et ego retribuam in tempore ut labatur pes eorum €iuxta est dies perditionis et adesse festinant tempora iudicabit Dominus populum suum et in servis suis miserebitur €videbit quod infirmata sit manus €et clausi quoque defecerint €residuique consumpti sint et dicet ubi sunt dii eorum in quibus habebant €fiduciam de quorum victimis comedebant adipes et bibebant vinum libaminum €surgant et opitulentur vobis et in necessitate vos protegant videte quod ego sim solus et non sit alius deus praeter me €ego occidam et ego vivere faciam percutiam et ego sanabo €et non est qui de manu mea possit eruere levabo ad caelum manum meam €et dicam vivo ego in aeternum si acuero ut fulgur gladium meum et arripuerit iudicium manus mea €reddam ultionem hostibus meis et his qui oderunt me retribuam inebriabo sagittas meas sanguine €et gladius meus devorabit carnes €de cruore occisorum et de captivitate nudati inimicorum capitis laudate gentes populum eius €quia sanguinem servorum suorum ulciscetur €et vindictam retribuet in hostes eorum €et propitius erit terrae populi sui venit ergo Moses et locutus est omnia verba cantici huius €in auribus populi €ipse et Iosue filius Nun conplevitque omnes sermones istos loquens ad universum Israhel et dixit ad eos €ponite corda vestra in omnia verba quae ego testificor vobis hodie €ut mandetis ea filiis vestris €custodire et facere et implere universa quae scripta sunt legis huius quia non in cassum praecepta sunt vobis €sed ut singuli in eis viverent €quae facientes longo perseveretis tempore €in terra ad quam Iordane transmisso ingredimini possidendam locutusque est Dominus ad Mosen in eadem die dicens ascende in montem istum Abarim id est transituum €in montem Nebo qui est in terra Moab contra Hiericho þï€Öõìçáôåÿï°°µÿï‚Äåõôÿ¨ ˜±ƒet vide terram Chanaan quam ego tradam filiis Israhel obtinendam €et morere in monte quem conscendens iungeris populis tuis €sicut mortuus est Aaron frater tuus in monte Hor €et adpositus populis suis quia praevaricati estis contra me in medio filiorum Israhel €ad aquas Contradictionis in Cades deserti Sin €et non sanctificastis me inter filios Israhel e contra videbis terram et non ingredieris in eam €quam ego dabo filiis Israhel  haec est benedictio qua benedixit Moses homo Dei filiis Israhel ante mortem suam et ait €Dominus de Sina venit et de Seir ortus est nobis €apparuit de monte Pharan et cum eo sanctorum milia €in dextera eius ignea lex dilexit populos €omnes sancti in manu illius sunt €et qui adpropinquant pedibus eius accipient de doctrina illius legem praecepit nobis Moses hereditatem multitudinis Iacob erit apud rectissimum rex €congregatis principibus populi cum tribubus Israhel vivat Ruben et non moriatur et sit parvus in numero haec est Iudae benedictio €audi Domine vocem Iudae et ad populum suum introduc eum €manus eius pugnabunt pro eo €et adiutor illius contra adversarios eius erit Levi quoque ait €perfectio tua et doctrina tua viro sancto tuo €quem probasti in Temptatione et iudicasti ad aquas Contradictionis qui dixit patri suo et matri suae nescio vos €et fratribus suis ignoro illos €et nescierunt filios suos €hii custodierunt eloquium tuum €et pactum tuum servaverunt iudicia tua o Iacob et legem tuam o Israhel €ponent thymiama in furore tuo et holocaustum super altare tuum benedic Domine fortitudini eius et opera manuum illius suscipe €percute dorsa inimicorum eius et qui oderunt eum non consurgant et Beniamin ait amantissimus Domini habitabit confidenter in eo €quasi in thalamo tota die morabitur et inter umeros illius requiescet Ioseph quoque ait de benedictione Domini terra eius €de pomis caeli et rore atque abysso subiacente de pomis fructuum solis ac lunae de vertice antiquorum montium de pomis collium aeternorum et de frugibus terrae et plenitudine eius €benedictio illius qui apparuit in rubo veniat super caput Ioseph €et super verticem nazarei inter fratres suos quasi primogeniti tauri pulchritudo eius €cornua rinocerotis cornua illius €in ipsis ventilabit gentes usque ad terminos terrae €hae sunt multitudines Ephraim et haec milia Manasse et Zabulon ait laetare Zabulon in exitu tuo €et Isachar in tabernaculis tuis populos ad montem vocabunt €ibi immolabunt victimas iustitiae €qui inundationem maris quasi lac sugent €et thesauros absconditos harenarum et Gad ait €benedictus in latitudine Gad quasi leo requievit €cepitque brachium et verticem et vidit principatum suum quod in parte sua doctor esset repositus €qui fuit cum principibus populi €et fecit iustitias Domini et iudicium suum cum Israhel Dan quoque ait Dan catulus leonis fluet largiter de Basan et Nepthalim dixit Nepthalim abundantia perfruetur €et plenus erit benedictione €Domini €mare et meridiem possidebit Aser quoque ait benedictus in filiis Aser €sit placens fratribus suis tinguat in oleo €pedem suum ferrum et aes calciamentum eius €sicut dies iuventutis tuae ita et senectus tua non est alius ut Deus rectissimi €ascensor caeli auxiliator tuus magnificentia eius discurrunt nubes habitaculum eius sursum et subter brachia sempiterna €eiciet a facie tua inimicum dicetque conterere habitabit Israhel confidenter et solus €oculus Iacob in terra frumenti et vini caelique caligabunt rore beatus tu Israhel quis similis tui popule qui salvaris €in Domino scutum auxilii tui et gladius gloriae tuae €negabunt te inimici tui et tu eorum colla calcabis  ascendit ergo Moses de campestribus Moab super montem Nebo €in verticem Phasga contra Hiericho €ostenditque ei Dominus omnem terram Galaad usque Dan et universum Nepthalim terramque Ephraim et Manasse €et omnem terram usque ad mare Novissimum et australem partem €et latitudinem campi Hiericho civitatis Palmarum usque Segor dixitque Dominus ad eum €haec est terra pro qua iuravi Abraham Isaac et Iacob dicens €semini tuo dabo eam €vidisti eam oculis tuis et non transibis ad illam mortuusque est ibi Moses servus Domini in terra Moab iubente Domino et sepelivit eum in valle terrae Moab contra Phogor €et non cognovit homo sepulchrum eius usque in praesentem diem Moses centum et viginti annorum erat quando mortuus est €non caligavit oculus eius nec dentes illius moti sunt fleveruntque eum filii Israhel in campestribus Moab triginta diebus €et conpleti sunt dies planctus lugentium Mosen Iosue vero filius Nun repletus est spiritu sapientiae €quia Moses posuit super eum manus suas €et oboedierunt ei filii Israhel €feceruntque sicut praecepit Dominus Mosi et non surrexit propheta ultra in Israhel sicut Moses €quem nosset Dominus facie ad faciem in omnibus signis atque portentis quae misit per eum €ut faceret in terra Aegypti €Pharaoni et omnibus servis eius universaeque terrae illius et cunctam manum robustam €magnaque mirabilia quae fecit Moses coram universo Israhel àï‚Êïóèÿ¡et factum est ut post mortem Mosi servi Domini loqueretur Dominus €ad Iosue filium Nun ministrum Mosi €et diceret ei Moses servus meus mortuus est €surge et transi Iordanem istum tu et omnis populus tecum €in terram quam ego dabo filiis Israhel omnem locum quem calcaverit vestigium pedis vestri vobis tradam €sicut locutus sum Mosi a deserto et Libano usque ad fluvium magnum Eufraten €omnis terra Hettheorum usque ad mare Magnum contra solis occasum erit €terminus vester nullus vobis poterit resistere cunctis diebus vitae tuae €sicut fui cum Mose ero et tecum €non dimittam nec derelinquam te confortare et esto robustus €tu enim sorte divides populo huic terram €pro qua iuravi patribus suis ut €traderem eam illis confortare igitur et esto robustus valde €ut custodias et facias omnem legem €quam praecepit tibi Moses servus meus €ne declines ab ea ad dextram vel ad sinistram €ut intellegas cuncta quae agis non recedat volumen legis huius de ore tuo €sed meditaberis in eo diebus ac noctibus €ut custodias et facias omnia quae scripta sunt in eo €tunc diriges viam tuam et intelleges eam ecce praecipio tibi confortare et esto robustus €noli metuere et noli timere €quoniam tecum est Dominus Deus tuus €in omnibus ad quaecumque perrexeris praecepitque Iosue principibus populi dicens €transite per medium castrorum et imperate populo ac dicite praeparate vobis cibaria €quoniam post diem tertium transibitis Iordanem €et intrabitis ad possidendam terram €quam Dominus Deus vester daturus est vobis Rubenitis quoque et Gadditis et dimidiae tribui Manasse €ait mementote sermonis quem praecepit vobis Moses famulus Domini dicens €Dominus Deus vester dedit vobis requiem et omnem terram uxores vestrae et filii ac iumenta manebunt in terra €quam tradidit vobis Moses trans Iordanem €vos autem transite armati ante fratres vestros omnes fortes manu €et pugnate pro eis donec det requiem Dominus fratribus vestris €sicut et vobis dedit €et possideant ipsi quoque terram €quam Dominus Deus vester daturus est eis €et sic revertemini in terram possessionis €vestrae €et habitabitis in ea €quam vobis dedit Moses famulus Domini €trans Iordanem contra solis ortum responderuntque ad Iosue atque dixerunt €omnia quae praecepisti nobis faciemus et quocumque miseris ibimus sicut oboedivimus in cunctis Mosi ita oboediemus et tibi €tantum sit Dominus Deus tecum sicut fuit cum Mose qui contradixerit ori tuo €et non oboedierit cunctis sermonibus quos praeceperis ei moriatur €tu tantum confortare et viriliter age  misit ergo Iosue filius Nun €de Setthim duos viros exploratores abscondito €et dixit eis ite et considerate terram urbemque Hiericho €qui pergentes ingressi sunt domum mulieris meretricis nomine Raab €et quieverunt apud eam nuntiatumque est regi Hiericho et dictum €ecce viri ingressi sunt huc per noctem de filiis Israhel €ut explorarent terram misitque rex Hiericho ad Raab dicens €educ viros qui venerunt ad te et ingressi sunt domum tuam €exploratores quippe sunt et omnem terram considerare venerunt tollensque mulier viros abscondit et ait €fateor venerunt ad me sed nesciebam unde essent þï€Öõìçáôåÿï°°¶ÿï‚Êïóèÿ¢•cumque porta clauderetur in tenebris et illi pariter exierunt €nescio quo abierunt €persequimini cito et conprehendetis eos ipsa autem fecit ascendere viros in solarium domus suae €operuitque eos lini stipula quae ibi erat hii autem qui missi fuerant secuti sunt eos €per viam quae ducit ad vadum Iordanis €illisque egressis statim porta clausa est necdum obdormierant qui latebant €et ecce mulier ascendit ad eos et ait novi quod tradiderit Dominus vobis terram €etenim inruit in nos terror vester €et elanguerunt omnes habitatores terrae audivimus quod siccaverit Dominus aquas maris Rubri ad vestrum introitum €quando egressi estis ex Aegypto €et quae feceritis duobus Amorreorum regibus €qui erant trans Iordanem €Seon et Og quos interfecistis et haec audientes pertimuimus et elanguit cor nostrum €nec remansit in nobis spiritus ad introitum vestrum €Dominus enim Deus vester ipse est Deus in caelo sursum et in terra €deorsum nunc ergo iurate mihi per Dominum €ut quomodo ego feci vobiscum misericordiam €ita et vos faciatis cum domo patris mei €detisque mihi signum verum et salvetis patrem meum et matrem €fratres ac sorores meas et omnia quae eorum sunt €et eruatis animas nostras de morte qui responderunt ei anima nostra sit pro vobis in mortem €si tamen non prodideris nos €cumque tradiderit nobis Dominus terram €faciemus in te misericordiam et veritatem dimisit ergo eos per funem de fenestra €domus enim eius herebat muro dixitque ad eos €ad montana conscendite ne forte occurrant vobis revertentes €ibique latete diebus tribus donec €redeant €et sic ibitis per viam vestram qui dixerunt ad eam €innoxii erimus a iuramento hoc quo adiurasti nos si ingredientibus nobis terram signum fuerit funiculus iste coccineus €et ligaveris eum in fenestra €per quam nos dimisisti €et patrem tuum ac matrem fratresque et omnem cognationem tuam €congregaveris in domum tuam qui ostium domus tuae egressus fuerit €sanguis ipsius erit in caput eius et nos erimus alieni €cunctorum autem sanguis qui tecum fuerint in domo €redundabit in caput nostrum si eos aliquis tetigerit quod si nos prodere volueris €et sermonem istum proferre in medium €erimus mundi ab hoc iuramento quo adiurasti nos et illa respondit sicut locuti estis ita fiat €dimittensque eos ut pergerent €adpendit funiculum coccineum in fenestra illi vero ambulantes pervenerunt ad montana €et manserunt ibi tres dies donec reverterentur qui fuerant persecuti €quaerentes enim per omnem viam non reppererunt eos quibus urbem ingressis €reversi sunt et descenderunt exploratores de monte €et Iordane transmisso venerunt ad Iosue filium Nun €narraveruntque ei omnia quae acciderant sibi atque dixerunt €tradidit Dominus in manus nostras omnem terram hanc €et timore prostrati sunt cuncti habitatores eius  igitur Iosue de nocte consurgens movit castra €egredientesque de Setthim venerunt ad Iordanem €ipse et omnes filii Israhel €et morati sunt ibi per tres dies quibus evolutis transierunt praecones per castrorum medium et clamare coeperunt €quando videritis arcam foederis Domini Dei vestri €et sacerdotes stirpis leviticae portantes eam €vos quoque consurgite et sequimini praecedentes sitque inter vos et arcam spatium cubitorum duum €milium €ut procul videre possitis et nosse per quam viam ingrediamini €quia prius non ambulastis per eam €et cavete ne adpropinquetis ad arcam dixitque Iosue ad populum €sanctificamini cras enim faciet Dominus inter vos mirabilia et ait ad sacerdotes tollite arcam foederis et praecedite populum €qui iussa conplentes tulerunt et ambulaverunt ante eos dixitque Dominus ad Iosue €hodie incipiam exaltare te coram omni Israhel €ut sciant quod sicut cum Mosi fui ita et tecum sim tu autem praecipe sacerdotibus qui portant arcam foederis et dic eis €cum ingressi fueritis partem aquae Iordanis state in ea dixitque Iosue ad filios Israhel €accedite huc et audite verba Domini Dei vestri et rursum in hoc inquit scietis €quod Dominus Deus vivens in medio vestri est €et disperdat in conspectu vestro €Chananeum Hettheum Eveum et Ferezeum €Gergeseum quoque et Amorreum et Iebuseum ecce arca foederis Domini omnis terrae antecedet vos per Iordanem parate duodecim viros de tribubus Israhel €singulos per singulas tribus et cum posuerint vestigia pedum suorum sacerdotes €qui portant arcam Domini Dei universae terrae €in aquis Iordanis €aquae quae inferiores sunt decurrent atque deficient €quae autem desuper veniunt in una mole consistent igitur egressus est populus de tabernaculis suis €ut transirent Iordanem €et sacerdotes qui portabant arcam foederis pergebant ante eum ingressisque eis Iordanem €et pedibus eorum tinctis in parte aquae €cum Iordanis autem ripas €alvei sui tempore messis impleret steterunt aquae descendentes in uno loco €et instar montis intumescentes apparebant procul €ab urbe quae vocatur Adom usque ad locum Sarthan €quae autem inferiores erant €in mare Solitudinis quod nunc vocatur Mortuum descenderunt €usquequo omnino deficerent populus autem incedebat contra Iordanem €et sacerdotes qui portabant arcam foederis Domini €stabant super siccam humum in medio Iordanis accincti €omnisque populus per arentem alveum transiebat  quibus transgressis dixit Dominus ad Iosue elige duodecim viros singulos per singulas tribus et praecipe eis ut tollant de medio Iordanis alveo €ubi steterunt sacerdotum pedes €duodecim durissimos lapides €quos ponetis in loco castrorum ubi fixeritis hac nocte tentoria vocavitque Iosue duodecim viros quos elegerat de filiis Israhel €singulos de tribubus singulis et ait ad eos €ite ante arcam Domini Dei vestri ad Iordanis medium €et portate singuli singulos lapides in umeris €vestris €iuxta numerum filiorum Israhel ut sit signum inter vos €et quando interrogaverint vos filii vestri cras dicentes €quid sibi volunt isti lapides respondebitis eis €defecerunt aquae Iordanis ante arcam foederis Domini €cum transiret eum €idcirco positi sunt lapides isti in monumentum filiorum Israhel €usque in aeternum fecerunt ergo filii Israhel sicut eis praecepit Iosue €portantes de medio Iordanis alveo duodecim lapides €ut ei Dominus imperarat €iuxta numerum filiorum Israhel €usque ad locum in quo castrametati sunt €ibique posuerunt eos alios quoque duodecim lapides posuit Iosue in medio Iordanis alveo €ubi steterunt sacerdotes qui portabant arcam foederis €et sunt ibi usque in praesentem diem sacerdotes autem qui portabant arcam stabant in Iordanis medio €donec omnia conplerentur €quae Iosue ut loqueretur ad populum €praeceperat Dominus €et dixerat ei Moses €festinavitque populus et transiit cumque transissent omnes transivit et arca Domini €sacerdotesque pergebant ante populum filii quoque Ruben et Gad et dimidiae tribus Manasse €armati praecedebant filios Israhel sicut eis praeceperat Moses et quadraginta pugnatorum milia per turmas et cuneos €incedebant per plana atque campestria urbis Hiericho in illo die magnificavit Dominus Iosue coram omni Israhel €ut timerent eum sicut timuerant Mosen dum adviveret dixitque ad eum praecipe sacerdotibus qui portant arcam foederis €ut ascendant de Iordane qui praecepit eis dicens ascendite de Iordane cumque ascendissent portantes arcam foederis Domini €et siccam humum calcare coepissent €reversae sunt aquae in alveum suum €et fluebant sicut ante consueverant populus autem ascendit de Iordane €decimo mensis primi die €et castrametati sunt in Galgalis €contra orientalem plagam urbis Hiericho duodecim quoque lapides quos de Iordanis alveo sumpserant €posuit Iosue in Galgalis et dixit ad filios Israhel €quando interrogaverint filii vestri cras patres suos et dixerint eis €quid sibi volunt isti lapides docebitis eos atque dicetis €per arentem alveum transivit Israhel Iordanem istum siccante Domino Deo vestro aquas eius in conspectu vestro €donec transiretis sicut fecerat prius in mari Rubro quod siccavit donec transiremus ut discant omnes terrarum populi fortissimam Domini manum €et ut vos timeatis Dominum Deum vestrum omni tempore  postquam ergo audierunt omnes reges Amorreorum €qui habitabant trans Iordanem ad occidentalem plagam €et cuncti reges Chanaan þï€Öõìçáôåÿï°°¶ÿï‚Êïóèÿ¥„qui propinqua possidebant Magno mari loca €quod siccasset Dominus fluenta Iordanis coram filiis Israhel €donec transirent €dissolutum est cor eorum et non remansit in eis spiritus €timentium introitum filiorum Israhel eo tempore ait Dominus ad Iosue €fac tibi cultros lapideos et circumcide secundo filios Israhel fecit quod iusserat Dominus €et circumcidit filios Israhel in colle Praeputiorum haec autem causa est secundae circumcisionis €omnis populus qui egressus est ex Aegypto generis masculini €universi bellatores viri mortui sunt in deserto €per longissimos viae circuitus qui omnes circumcisi erant €populus autem qui natus est in deserto per quadraginta annos itineris latissimae solitudinis €incircumcisus fuit €donec consumerentur qui non audierant vocem Domini €et quibus ante iuraverat €ut ostenderet eis terram lacte et melle manantem horum filii in locum successerunt patrum €et circumcisi sunt ab Iosue €quia sicut nati fuerant in praeputio erant €nec eos in via aliquis circumciderat postquam autem omnes circumcisi sunt €manserunt in eodem castrorum loco donec sanarentur dixitque Dominus ad Iosue €hodie abstuli obprobrium Aegypti a vobis €vocatumque est nomen loci illius Galgala usque in praesentem diem manseruntque filii Israhel in Galgalis €et fecerunt phase quartadecima die mensis ad vesperum €in campestribus Hiericho et comederunt de frugibus terrae die altero azymos €panes €et pulentam eiusdem anni defecitque manna postquam comederunt de frugibus €terrae €nec usi sunt ultra illo cibo filii Israhel €sed comederunt de frugibus praesentis anni terrae €Chanaan cum autem esset Iosue in agro urbis Hiericho €levavit oculos et vidit virum stantem contra se €et evaginatum tenentem gladium €perrexitque ad eum et ait noster es an adversariorum qui respondit nequaquam €sed sum princeps exercitus Domini et nunc venio cecidit Iosue pronus in terram et adorans ait €quid dominus meus loquitur ad servum suum solve inquit calciamentum de pedibus tuis €locus enim in quo stas sanctus est €fecitque Iosue ut sibi fuerat imperatum  Hiericho autem clausa erat atque munita timore filiorum Israhel €et nullus egredi audebat aut ingredi dixitque Dominus ad Iosue €ecce dedi in manus tuas Hiericho €et regem eius omnesque fortes viros circuite urbem cuncti bellatores semel per diem €sic facietis sex diebus septimo autem die sacerdotes tollant septem bucinas €quarum usus est in iobeleo €et praecedant arcam foederis €septiesque circuibitis civitatem et sacerdotes clangent bucinis cumque insonuerit vox tubae longior atque concisior €et in auribus vestris increpuerit €conclamabit omnis populus vociferatione maxima €et muri funditus corruent civitatis €ingredienturque singuli per locum contra quem steterint vocavit ergo Iosue filius Nun sacerdotes et dixit ad eos €tollite arcam foederis €et septem alii sacerdotes tollant septem iobeleorum bucinas €et incedant ante arcam Domini ad populum quoque ait €vadite et circuite civitatem €armati praecedentes arcam Domini cumque Iosue verba finisset €et septem sacerdotes septem bucinis clangerent ante arcam €foederis Domini omnisque praecederet armatus exercitus €reliquum vulgus arcam sequebatur €ac bucinis omnia concrepabant praeceperat autem Iosue populo dicens €non clamabitis nec audietur vox vestra €neque ullus sermo ex ore vestro egredietur €donec veniat dies in quo dicam vobis clamate et vociferamini circuivit ergo arca Domini civitatem semel per diem €et reversa in castra mansit ibi igitur Iosue de nocte consurgente tulerunt sacerdotes arcam Domini et septem ex eis septem bucinas €quarum in iobeleis usus est €praecedebantque arcam Domini ambulantes atque clangentes €et armatus populus ibat ante eos €vulgus autem reliquum sequebatur arcam €et bucinis personabat circumieruntque civitatem secundo die semel €et reversi sunt in castra €sic fecerunt sex diebus die autem septimo diluculo consurgentes €circumierunt urbem sicut dispositum erat septies cumque septimo circuitu clangerent bucinis sacerdotes €dixit Iosue ad omnem Israhel €vociferamini tradidit enim vobis Dominus civitatem sitque civitas haec anathema et omnia quae in ea sunt Domino €sola Raab meretrix vivat cum universis qui cum ea in domo sunt €abscondit enim nuntios quos direximus vos autem cavete €ne de his quae praecepta sunt quippiam contingatis €et sitis praevaricationis rei €et omnia castra Israhel sub peccato sint atque turbentur quicquid autem auri et argenti fuerit et vasorum aeneorum ac ferri €Domino consecretur repositum in thesauris eius igitur omni vociferante populo et €clangentibus tubis €postquam in aures multitudinis vox sonitusque increpuit €muri ilico corruerunt €et ascendit unusquisque per locum qui contra se erat €ceperuntque civitatem et interfecerunt omnia quae erant in ea €a viro usque ad mulierem ab infante usque ad senem €boves quoque et oves et asinos in ore gladii percusserunt duobus autem viris qui exploratores missi fuerant dixit Iosue €ingredimini domum mulieris meretricis €et producite eam omniaque quae illius €sunt €sicut illi iuramento firmastis ingressique iuvenes eduxerunt Raab et parentes eius €fratres quoque et cunctam supellectilem ac cognationem illius €et extra castra Israhel manere fecerunt urbem autem et omnia quae in ea sunt succenderunt €absque argento et auro et vasis aeneis ac ferro €quae in aerarium Domini consecrarunt Raab vero meretricem et domum patris eius atque omnia quae €habebat fecit Iosue vivere €et habitaverunt in medio Israhel usque in praesentem diem €eo quod absconderit nuntios quos miserat ut explorarent Hiericho €in tempore illo inprecatus est Iosue dicens maledictus vir coram Domino €qui suscitaverit et aedificaverit civitatem Hiericho €in primogenito suo fundamenta illius iaciat €et in novissimo liberorum ponat portas eius fuit ergo Dominus cum Iosue €et nomen eius in omni terra vulgatum est  filii autem Israhel praevaricati sunt mandatum €et usurpaverunt de anathemate €nam Achan filius Charmi filii Zabdi filii Zare de tribu Iuda €tulit aliquid de anathemate €iratusque est Dominus contra filios Israhel cumque mitteret Iosue de Hiericho viros contra Ahi €quae est iuxta Bethaven ad orientalem plagam oppidi Bethel €dixit eis ascendite et explorate terram €qui praecepta conplentes exploraverunt Ahi et reversi dixerunt ei non ascendat omnis populus €sed duo vel tria milia virorum pergant et deleant civitatem €quare omnis populus frustra vexatur €contra hostes paucissimos ascenderunt ergo tria milia pugnatores €qui statim terga vertentes percussi sunt a viris urbis Ahi €et corruerunt ex eis triginta et sex homines €persecutique sunt eos adversarii de porta usque Sabarim €et ceciderunt per prona fugientes €pertimuitque cor populi et instar aquae liquefactum est Iosue vero scidit vestimenta sua €et cecidit pronus in terram €coram arca Domini usque ad vesperum €tam ipse quam omnes senes Israhel €miseruntque pulverem super capita sua et dixit Iosue heu Domine Deus €quid voluisti transducere populum istum Iordanem fluvium €ut traderes nos in manus Amorrei et perderes €utinam ut coepimus mansissemus trans Iordanem mi Domine Deus quid dicam €videns Israhelem hostibus suis terga vertentem audient Chananei et omnes habitatores terrae €ac pariter conglobati circumdabunt nos €atque delebunt nomen nostrum de terra €et quid facies magno nomini tuo dixitque Dominus ad Iosue €surge cur iaces pronus in terra peccavit Israhel et praevaricatus est pactum meum €tuleruntque de anathemate et furati sunt atque mentiti €et absconderunt inter vasa sua nec poterit Israhel stare ante hostes suos eosque fugiet €quia pollutus est anathemate €non ero ultra vobiscum €donec conteratis eum qui huius sceleris reus est surge sanctifica populum et dic eis €sanctificamini in crastinum €haec enim dicit Dominus Deus Israhel €anathema in medio tui est Israhel €non poteris stare coram hostibus tuis €donec deleatur ex te qui hoc contaminatus est scelere accedetisque mane singuli per tribus vestras €et quamcumque tribum sors invenerit €accedet per cognationes suas €et cognatio per domos domusque per viros et quicumque ille in hoc facinore fuerit deprehensus þï€Öõìçáôåÿï°°¶ÿï‚Êïóèÿ§˜‚conburetur igni cum omni substantia sua €quoniam praevaricatus est pactum Domini et fecit nefas in Israhel surgens itaque Iosue mane adplicavit Israhel per tribus €suas €et inventa est tribus Iuda quae cum iuxta familias suas esset oblata €inventa est familia Zarai €illam quoque per viros offerens repperit Zabdi cuius domum in singulos dividens viros €invenit Achan filium Charmi filii Zabdi filii Zare de tribu Iuda et ait ad Achan €fili mi da gloriam Domino Deo Israhel €et confitere atque indica mihi quid feceris ne abscondas responditque Achan Iosue et dixit ei €vere ego peccavi Domino Deo Israhel et sic et sic feci vidi enim inter spolia pallium coccineum valde bonum €et ducentos siclos argenti €regulamque auream quinquaginta siclorum €et concupiscens abstuli €et abscondi in terra contra medium tabernaculi mei €argentumque fossa humo operui misit ergo Iosue ministros €qui currentes ad tabernaculum illius €reppererunt cuncta abscondita in eodem loco et argentum simul auferentesque de tentorio tulerunt ea ad Iosue et ad omnes filios €Israhel €proieceruntque ante Dominum tollens itaque Iosue Achan filium Zare €argentumque et pallium et auream regulam €filiosque eius et filias boves et €asinos et oves €ipsumque tabernaculum et cunctam supellectilem €et omnis Israhel cum eo duxerunt eos ad vallem Achor ubi dixit Iosue €quia turbasti nos exturbet te Dominus in die hac €lapidavitque eum omnis Israhel €et cuncta quae illius erant igne consumpta sunt congregaverunt quoque super eum acervum magnum lapidum €qui permanet usque in praesentem diem €et aversus est furor Domini ab eis €vocatumque est nomen loci illius vallis Achor usque hodie  dixit autem Dominus ad Iosue ne timeas neque formides €tolle tecum omnem multitudinem pugnatorum €et consurgens ascende in oppidum Ahi €ecce tradidi in manu tua regem eius et populum urbemque et terram faciesque urbi Ahi et regi eius sicut fecisti Hiericho et regi illius €praedam vero et omnia animantia diripietis vobis €pone insidias urbi post eam surrexitque Iosue et omnis exercitus bellatorum cum eo €ut ascenderent in Ahi €et electa triginta milia virorum fortium misit nocte praecepitque eis dicens €ponite insidias post civitatem nec longius recedatis €et eritis omnes parati ego autem et reliqua multitudo quae mecum est €accedemus ex adverso contra urbem €cumque exierint contra nos sicut ante fecimus €fugiemus et terga vertemus donec persequentes ab urbe longius protrahantur €putabunt enim fugere nos sicut prius nobis ergo fugientibus et illis sequentibus €consurgetis de insidiis et vastabitis civitatem €tradetque eam Dominus Deus vester in manus vestras cumque ceperitis succendite eam €sic omnia facietis ut iussi dimisitque eos et perrexerunt ad insidiarum locum €sederuntque inter Bethel et Ahi ad occidentalem plagam €urbis Ahi €Iosue autem nocte illa in medio mansit populi surgensque diluculo recensuit socios €et ascendit cum senioribus in fronte exercitus €vallatus auxilio pugnatorum cumque venissent et ascendissent ex adverso civitatis €steterunt ad septentrionalem urbis plagam €inter quam et eos vallis media erat quinque milia autem viros elegerat €et posuerat in insidiis inter Bethaven et Ahi €ex occidentali parte eiusdem civitatis omnis vero reliquus exercitus ad aquilonem aciem dirigebat €ita ut novissimi multitudinis occidentalem plagam urbis €adtingerent €abiit ergo Iosue nocte illa et stetit in vallis medio quod cum vidisset rex Ahi €festinavit mane et egressus est cum omni exercitu civitatis €direxitque aciem contra desertum €ignorans quod post tergum laterent insidiae Iosue vero et omnis Israhel cesserunt loco €simulantes metum et fugientes per viam solitudinis at illi vociferantes pariter et se mutuo cohortantes €persecuti sunt eos €cumque recessissent a civitate et ne unus quidem in urbe Ahi et Bethel remansisset €qui non persequeretur Israhel €sicut eruperant aperta oppida relinquentes dixit Dominus ad Iosue €leva clypeum qui in manu tua est contra urbem Ahi €quoniam tibi tradam eam cumque elevasset clypeum ex adverso civitatis €insidiae quae latebant surrexerunt confestim €et pergentes ad civitatem ceperunt et succenderunt eam viri autem civitatis qui persequebantur Iosue €respicientes et videntes fumum urbis ad caelum usque conscendere €non potuerunt ultra huc illucque diffugere €praesertim cum hii qui simulaverant fugam €et tendebant ad solitudinem €contra persequentes fortissime restitissent vidensque Iosue et omnis Israhel €quod capta esset civitas et fumus urbis ascenderet €reversus percussit viros Ahi siquidem et illi qui ceperant et succenderant civitatem €egressi ex urbe contra suos medios hostium ferire coeperunt €cum ergo ex utraque parte adversarii caederentur €ita ut nullus de tanta multitudine salvaretur regem quoque urbis Ahi adprehendere viventem €et obtulerunt Iosue igitur omnibus interfectis €qui Israhelem ad deserta tendentem fuerant persecuti €et in eodem loco gladio corruentibus €reversi filii Israhel percusserunt civitatem erant autem qui in eo die conciderant a viro usque ad €mulierem €duodecim milia hominum omnes urbis Ahi Iosue vero non contraxit manum €quam in sublime porrexerat tenens clypeum €donec interficerentur omnes habitatores Ahi iumenta autem et praedam civitatis diviserunt sibi filii Israhel €sicut praeceperat Dominus Iosue qui succendit urbem et fecit eam tumulum sempiternum regem quoque eius suspendit in patibulo €usque ad vesperum et solis occasum €praecepitque et deposuerunt cadaver eius de cruce €proieceruntque in ipso introitu civitatis €congesto super eum magno acervo lapidum €qui permanet usque in praesentem diem tunc aedificavit Iosue altare Domino Deo Israhel in monte Hebal sicut praeceperat Moses famulus Domini filiis Israhel €et scriptum est in volumine legis Mosi €altare de lapidibus inpolitis quos ferrum non tetigit €et obtulit super eo holocausta Domino €immolavitque pacificas victimas et scripsit super lapides deuteronomium legis Mosi €quod ille digesserat coram filiis Israhel omnis autem populus et maiores natu €ducesque ac iudices stabant ex utraque parte arcae €in conspectu sacerdotum qui portabant arcam foederis Domini €ut advena ita et indigena €media eorum pars iuxta montem Garizim €et media iuxta montem Hebal €sicut praeceperat Moses famulus Domini €et primum quidem benedixit populo Israhel post haec legit omnia verba benedictionis et maledictionis €et cuncta quae scripta erant in legis volumine nihil ex his quae Moses iusserat reliquit intactum €sed universa replicavit coram omni multitudine Israhel €mulieribus ac parvulis et advenis qui inter eos morabantur  quibus auditis cuncti reges trans Iordanem €qui versabantur in montanis et in campestribus €in maritimis ac litore maris Magni €hii quoque qui habitabant iuxta Libanum €Hettheus et Amorreus et Chananeus €Ferezeus et Eveus et Iebuseus congregati sunt pariter ut pugnarent contra Iosue et Israhel €uno animo eademque sententia at hii qui habitabant in Gabaon €audientes cuncta quae fecerat Iosue Hiericho et Ahi et callide cogitantes tulerunt sibi cibaria €saccos veteres asinis inponentes €et utres vinarios scissos atque consutos calciamentaque perantiqua quae ad indicium vetustatis pittaciis consuta €erant €induti veteribus vestimentis €panes quoque quos portabant ob viaticum duri erant et in frusta €comminuti perrexeruntque ad Iosue €qui tunc morabatur in castris Galgalae €et dixerunt ei atque omni simul Israheli €de terra longinqua venimus pacem vobiscum facere cupientes €responderuntque viri Israhel ad eos atque €dixerunt ne forsitan in terra quae nobis sorte debetur €habitetis €et non possimus foedus inire vobiscum at illi ad Iosue servi inquiunt tui sumus €quibus Iosue quinam ait estis et unde venistis responderunt de terra longinqua valde venerunt servi tui €in nomine Domini Dei tui €audivimus enim famam potentiae eius €cuncta quae fecit in Aegypto et duobus Amorreorum regibus trans Iordanem €Seon regi Esebon et Og regi Basan qui erat in Astharoth dixeruntque nobis seniores et omnes habitatores terrae nostrae €tollite in manibus cibaria ob longissimam viam €et occurrite eis ac dicite þï€Öõìçáôåÿï°°¶ÿï‚Êïóèÿ¨‰˜‹„servi vestri sumus foedus inite nobiscum en panes quando egressi sumus de domibus nostris ut veniremus ad vos €calidos sumpsimus €nunc sicci facti sunt et vetustate nimia comminuti utres vini novos implevimus nunc rupti sunt et soluti €vestes et calciamenta quibus induimur et quae habemus in pedibus €ob longitudinem largioris viae trita sunt et paene €consumpta susceperunt igitur de cibariis eorum €et os Domini non interrogaverunt fecitque Iosue cum eis pacem €et inito foedere pollicitus est quod non occiderentur €principes quoque multitudinis iuraverunt eis post dies autem tres initi foederis €audierunt quod in vicino habitarent et inter eos futuri essent moveruntque castra filii Israhel €et venerunt in civitates eorum die tertio €quarum haec vocabula sunt €Gabaon et Caphira et Beroth et Cariathiarim et non percusserunt eos €eo quod iurassent eis principes multitudinis €in nomine Domini Dei Israhel €murmuravit itaque omne vulgus contra principes qui responderunt eis iuravimus illis in nomine Domini Dei Israhel €et idcirco non possumus eos contingere sed hoc faciemus eis reserventur quidem ut vivant €ne contra nos ira Domini concitetur si peieraverimus sed sic vivant €ut in usus universae multitudinis ligna caedant aquasque conportent €quibus haec loquentibus vocavit Gabaonitas Iosue et dixit eis €cur nos decipere fraude voluistis €ut diceretis procul valde habitamus a vobis cum in medio nostri sitis itaque sub maledictione eritis €et non deficiet de stirpe vestra ligna caedens aquasque conportans in €domum Dei mei qui responderunt nuntiatum est nobis servis tuis €quae promisisset Dominus Deus tuus Mosi servo suo €ut traderet vobis omnem terram €et disperderet cunctos habitatores eius €timuimus igitur valde et providimus animabus nostris €vestro terrore conpulsi €et hoc consilium inivimus nunc autem in manu tua sumus €quod tibi bonum et rectum videtur fac nobis fecit ergo Iosue ut dixerat €et liberavit eos de manibus filiorum Israhel €ut non occiderentur decrevitque in illo die €esse eos in ministerium cuncti populi et €altaris Domini €caedentes ligna et aquas conportantes usque in praesens tempus €in loco quem Dominus elegisset  quae cum audisset Adonisedec rex Hierusalem €quod scilicet cepisset Iosue Ahi et subvertisset eam €sicut enim fecerat Hiericho et regi eius sic fecit Ahi et regi illius €et quod transfugissent Gabaonitae ad Israhel €et essent foederati eorum timuit valde urbs enim magna erat Gabaon €et una regalium civitatum et maior oppido Ahi €omnesque bellatores eius fortissimi misit ergo Adonisedec rex Hierusalem €ad Oham regem Hebron et ad Pharam regem Hieremoth €ad Iaphie quoque regem Lachis et ad Dabir regem Eglon dicens ascendite ad me et ferte praesidium ut expugnemus €Gabaon €quare transfugerit ad Iosue et filios Israhel congregati igitur ascenderunt quinque reges Amorreorum €rex Hierusalem rex Hebron rex Hieremoth rex Lachis rex Eglon €simul cum exercitibus suis €et castrametati sunt circa Gabaon obpugnantes eam habitatores autem Gabaon urbis obsessae €miserunt ad Iosue qui tunc morabatur in castris apud Galgalam €et dixerunt ei €ne retrahas manus tuas ab auxilio servorum tuorum €ascende cito et libera nos ferque praesidium €convenerunt enim adversum nos omnes reges Amorreorum €qui habitant in montanis ascenditque Iosue de Galgalis €et omnis exercitus bellatorum cum eo viri fortissimi dixitque Dominus ad Iosue €ne timeas eos in manus enim tuas tradidi illos €nullus tibi ex eis resistere poterit inruit itaque Iosue super eos repente €tota ascendens nocte de Galgalis et conturbavit eos Dominus a facie Israhel €contrivitque plaga magna in Gabaon €ac persecutus est per viam ascensus Bethoron €et percussit usque Azeca et Maceda cumque fugerent filios Israhel €et essent in descensu Bethoron €Dominus misit super eos lapides magnos de caelo usque Azeca €et mortui sunt multo plures lapidibus grandinis €quam quos gladio percusserant filii Israhel tunc locutus est Iosue Domino €in die qua tradidit Amorreum in conspectu €filiorum Israhel €dixitque coram eis €sol contra Gabaon ne movearis et luna contra vallem Ahialon steteruntque sol et luna donec ulcisceretur se gens de inimicis suis €nonne scriptum est hoc in libro Iustorum €stetit itaque sol in medio caeli €et non festinavit occumbere spatio unius diei non fuit ante et postea tam longa dies €oboediente Domino voci hominis et pugnante pro Israhel reversusque est Iosue cum omni Israhel in castra Galgalae fugerant enim quinque reges €et se absconderant in spelunca urbis Maceda nuntiatumque est Iosue quod inventi essent quinque reges €latentes in spelunca Maceda qui praecepit sociis et ait volvite saxa ingentia ad os speluncae €et ponite viros industrios qui clausos custodiant vos autem nolite stare €sed persequimini hostes et extremos quosque fugientium caedite €ne dimittatis eos urbium suarum intrare praesidia €quos tradidit Dominus Deus in manus vestras caesis igitur adversariis plaga magna €et usque ad internicionem paene consumptis €hii qui Israhel effugere potuerunt €ingressi sunt civitates munitas reversusque est omnis exercitus ad Iosue in Maceda €ubi tunc erant castra €sani et integro numero €nullusque contra filios Israhel muttire ausus est praecepitque Iosue dicens aperite os speluncae €et producite ad me quinque reges qui in ea latitant fecerunt ministri ut sibi fuerat imperatum €et eduxerunt ad eum quinque reges de spelunca €regem Hierusalem regem Hebron regem Hieremoth €regem Lachis regem Eglon cumque educti essent ad eum vocavit omnes viros Israhel €et ait ad principes exercitus qui secum erant €ite et ponite pedes super colla regum istorum €qui cum perrexissent et subiectorum pedibus colla €calcarent rursum ait ad eos €nolite timere nec paveatis €confortamini et estote robusti €sic enim faciet Dominus cunctis hostibus vestris €adversum quos dimicatis percussitque Iosue et interfecit eos €atque suspendit super quinque stipites €fueruntque suspensi usque ad vesperum cumque occumberet sol praecepit sociis €ut deponerent eos de patibulis €qui depositos proiecerunt in speluncam in qua latuerant €et posuerunt super os eius saxa ingentia €quae permanent usque in praesens eodem die Macedam quoque cepit Iosue €et percussit in ore gladii €regemque illius interfecit et omnes habitatores eius €non dimisit in ea saltim parvas reliquias €fecitque regi Maceda sicut fecerat regi Hiericho transivit cum omni Israhel de Maceda in Lebna €et pugnabat contra eam quam tradidit Dominus cum rege suo in manu Israhel €percusseruntque urbem in ore gladii et omnes habitatores eius €non dimiserunt in ea ullas reliquias €feceruntque regi Lebna sicut fecerant regi €Hiericho de Lebna transivit in Lachis €et exercitu per gyrum disposito obpugnabat eam tradiditque Dominus Lachis in manu Israhel €et cepit eam die altero atque percussit in ore gladii €omnemque animam quae fuerat in ea sicut fecerat Lebna eo tempore ascendit Hiram rex Gazer ut auxiliaretur Lachis €quem percussit Iosue cum omni populo eius usque ad internicionem transivitque de Lachis in Eglon €et circumdedit atque expugnavit eam eadem die €percussitque in ore gladii omnes animas quae erant in ea €iuxta omnia quae fecerat Lachis ascendit quoque cum omni Israhele de €Eglon in Hebron €et pugnavit contra eam cepitque et percussit in ore gladii €regem quoque eius et omnia oppida regionis illius €universasque animas quae in ea fuerant commoratae €non reliquit in ea ullas reliquias €sicut fecerat Eglon sic fecit et Hebron €cuncta quae in ea repperit consumens gladio inde reversus in Dabir cepit eam atque €vastavit regem quoque eius et omnia per circuitum oppida percussit in €ore gladii €non dimisit in ea ullas reliquias €sicut fecerat Hebron et Lebna et regibus earum €sic fecit Dabir et regi illius percussit itaque Iosue omnem terram montanam et meridianam atque €campestrem €et Asedoth cum regibus suis €non dimisit in ea ullas reliquias €sed omne quod spirare poterat interfecit €sicut praeceperat ei Dominus Deus Israhel a Cadesbarne usque Gazam omnem terram Gosen usque Gabaon universos reges et regiones eorum uno cepit impetu atque vastavit þï€Öõìçáôåÿï°°¶ÿï‚Êïóèÿ¨Š˜«‚Dominus enim Deus Israhel pugnabat pro eo reversusque est cum omni Israhele €ad locum castrorum in Galgala  quae cum audisset Iabin rex Asor misit ad Iobab regem Madon €et ad regem Someron atque ad regem Acsaph ad reges quoque aquilonis qui habitabant in montanis et in planitie €contra meridiem Cheneroth €in campestribus quoque et in regionibus Dor iuxta mare Chananeumque ab oriente et occidente €et Amorreum atque Hettheum ac Ferezeum et Iebuseum in montanis €Eveum quoque qui habitabat ad radices Hermon in terra Masphe egressique sunt omnes cum turmis suis €populus multus nimis sicut harena quae est in litore maris €equi quoque et currus inmensae multitudinis conveneruntque omnes reges isti in unum ad aquas Merom €ut pugnarent contra Israhel dixitque Dominus ad Iosue ne timeas eos €cras enim hac eadem hora €ego tradam omnes istos vulnerandos in €conspectu Israhel €equos eorum subnervabis et currus igne conbures venitque Iosue et omnis exercitus cum eo €adversum illos ad aquas Merom subito €et inruerunt super eos tradiditque illos Dominus in manu Israhel €qui percusserunt eos et persecuti sunt €usque ad Sidonem magnam et aquas Maserefoth €campumque Masphe qui est ad orientalem illius partem €ita percussit omnes ut nullas dimitteret ex eis reliquias fecit sicut praeceperat ei Dominus €equos eorum subnervavit currusque conbusit reversusque statim cepit Asor et regem eius percussit gladio €Asor enim antiquitus inter omnia regna haec principatum tenebat percussitque omnes animas quae ibidem morabantur €non dimisit in ea ullas reliquias €sed usque ad internicionem universa vastavit €ipsamque urbem permisit incendio et omnes per circuitum civitates regesque earum €cepit percussit atque delevit €sicut praeceperat ei Moses famulus Domini absque urbibus quae erant in collibus et in tumulis sitae €ceteras succendit Israhel €unam tantum Asor munitissimam flamma consumpsit omnemque praedam istarum urbium ac iumenta diviserunt sibi filii Israhel €cunctis hominibus interfectis sicut praeceperat Dominus Mosi servo suo €ita praecepit Moses Iosue et ille universa conplevit €non praeteriit de universis mandatis ne unum quidem verbum €quod iusserat Dominus Mosi cepit itaque Iosue omnem terram montanam et meridianam €terramque Gosen et planitiem et occidentalem plagam €montemque Israhel et campestria eius et partem montis quae ascendit Seir €usque Baalgad per planitiem Libani subter montem Hermon €omnes reges eorum cepit percussit occidit multo tempore pugnavit Iosue contra reges istos non fuit civitas quae se non traderet filiis Israhel €praeter Eveum qui habitabat in Gabaon omnes bellando cepit Domini enim sententiae fuerat ut indurarentur corda eorum €et pugnarent contra Israhel et caderent €et non mererentur ullam clementiam ac perirent €sicut praeceperat Dominus Mosi in tempore illo venit Iosue et interfecit Enacim €de montanis Hebron et Dabir et Anab €et de omni monte Iuda et Israhel €urbesque eorum delevit non reliquit ullum de stirpe Enacim in terra filiorum Israhel €absque civitatibus Gaza et Geth et Azoto in quibus solis relicti sunt cepit ergo Iosue omnem terram sicut locutus est Dominus ad Mosen €et tradidit eam in possessionem filiis Israhel €secundum partes et tribus suas €quievitque terra a proeliis  hii sunt reges quos percusserunt filii Israhel €et possederunt terram eorum trans Iordanem ad solis ortum €a torrente Arnon usque ad montem Hermon €et omnem orientalem plagam quae respicit solitudinem Seon rex Amorreorum qui habitavit in Esebon €dominatus est ab Aroer quae sita est super ripam torrentis Arnon €et mediae partis in valle dimidiique Galaad €usque ad torrentem Iaboc qui est terminus filiorum Ammon et a solitudine usque ad mare Cheneroth contra orientem €et usque ad mare Deserti quod est mare Salsissimum ad orientalem plagam €per viam quae ducit Bethesimoth €et ab australi parte quae subiacent Asedothphasga terminus Og regis Basan de reliquiis Rafaim €qui habitavit in Astharoth et in Edrain €et dominatus est in monte Hermon et in Salacha atque in universa Basan €usque ad terminos Gesuri et Machathi et dimidiae partis Galaad terminos Seon regis Esebon Moses famulus Domini et filii Israhel percusserunt eos €tradiditque terram eorum Moses in possessionem €Rubenitis et Gadditis et dimidiae tribui Manasse hii sunt reges terrae quos percussit Iosue et filii Israhel €trans Iordanem ad occidentalem plagam €a Baalgad in campo Libani usque ad montem cuius pars ascendit in Seir €tradiditque eam Iosue in possessionem tribubus Israhel €singulis partes suas tam in montanis quam in planis atque campestribus €in Aseroth et solitudine ac meridie €Hettheus fuit et Amorreus €Chananeus et Ferezeus Eveus et Iebuseus rex Hiericho unus rex Ahi quae est ex latere Bethel unus rex Hierusalem unus rex Hebron unus rex Hierimoth unus rex Lachis unus rex Eglon unus rex Gazer unus rex Dabir unus rex Gader unus rex Herma unus rex Hered unus rex Lebna unus rex Odollam unus rex Maceda unus rex Bethel unus rex Thaffua unus rex Afer unus rex Afec unus rex Saron unus rex Madon unus rex Asor unus rex Someron unus rex Acsaph unus rex Thenach unus rex Mageddo unus rex Cades unus €rex Iachanaem Chermeli unus rex Dor et provinciae Dor unus €rex gentium Galgal unus rex Thersa unus €omnes reges triginta et unus  Iosue senex provectaeque aetatis erat €et dixit Dominus ad eum senuisti et longevus es €terraque latissima derelicta est quae necdum est sorte divisa omnis videlicet Galilea Philisthim et universa Gesuri a fluvio turbido qui inrigat Aegyptum €usque ad terminos Accaron contra aquilonem €terra Chanaan quae in quinque regulos Philisthim dividitur €Gazeos Azotios Ascalonitas Gettheos et Accaronitas ad meridiem vero sunt Evei €omnis terra Chanaan et Maara Sidoniorum €usque Afeca et terminos Amorrei eiusque €confinia Libani quoque regio contra orientem €a Baalgad sub monte Hermon donec ingrediaris Emath omnium qui habitant in monte €a Libano usque ad aquas Masrefoth €universique Sidonii €ego sum qui delebo eos a facie filiorum Israhel €veniat ergo in parte hereditatis Israhel sicut €praecepi tibi et nunc divide terram in possessionem €novem tribubus et dimidiae tribui Manasse cum qua Ruben et Gad possederunt terram €quam tradidit eis Moses famulus Domini €trans fluenta Iordanis ad orientalem plagam ab Aroer quae sita est in ripa torrentis Arnon et in vallis medio €universaque campestria Medaba usque Dibon et cunctas civitates Seon regis Amorrei qui regnavit in Esebon €usque ad terminos filiorum Ammon et Galaad ac terminum Gesuri et Machathi €omnemque montem Hermon €et universam Basan usque Saleca omne regnum Og in Basan €qui regnavit in Astharoth et Edraim €ipse fuit de reliquiis Rafaim percussitque eos Moses atque delevit nolueruntque disperdere filii Israhel Gesuri et Machathi €et habitaverunt in medio Israhel usque in praesentem diem tribui autem Levi non dedit possessionem €sed sacrificia et victimae Domini Dei Israhel €ipsa est eius hereditas sicut locutus est illi dedit ergo Moses possessionem tribui filiorum Ruben iuxta cognationes €suas fuitque terminus eorum €ab Aroer quae sita est in ripa torrentis Arnon €et in valle eiusdem torrentis media €universam planitiem quae ducit Medaba et Esebon €cunctosque viculos earum qui sunt in campestribus €Dibon quoque et Bamothbaal et oppidum Baalmaon Iessa et Cedmoth et Mepheeth Cariathaim et Sebama et Sarathasar in monte convallis Bethpheor et Asedothphasga et Bethaisimoth omnes urbes campestres €universaque regna Seon regis Amorrei qui regnavit in Esebon €quem percussit Moses cum principibus Madian €Eveum et Recem et Sur et Ur et Rabee duces Seon habitatores €terrae et Balaam filium Beor ariolum occiderunt filii Israhel gladio cum €ceteris interfectis factusque est terminus filiorum Ruben Iordanis fluvius €haec est possessio Rubenitarum per cognationes suas urbium et viculorum deditque Moses tribui Gad et filiis eius €per cognationes suas possessionem €cuius haec divisio est terminus Iazer et omnes civitates Galaad dimidiamque €partem terrae filiorum Ammon €usque ad Aroer quae est contra Rabba þï€Öõìçáôåÿï°°¶ÿï‚Êïóèÿ¨˜›et ab Esebon usque Ramoth Masphe et Batanim €et a Manaim usque ad terminos Dabir in valle quoque Betharaam et Bethnemra et Soccoth et Saphon €reliquam partem regni Seon regis Esebon €huius quoque Iordanis finis est €usque ad extremam partem maris Chenereth €trans Iordanem ad orientalem plagam haec est possessio filiorum Gad per familias suas €civitates et villae earum dedit et dimidiae tribui Manasse filiisque eius €iuxta cognationes suas possessionem cuius hoc principium est €a Manaim universam Basan et cuncta regna Og regis Basan €omnesque vicos Air qui sunt in Basan €sexaginta oppida et dimidiam partem Galaad €Astharoth et Edrai urbes regni Og in Basan €filiis Machir filii Manasse €dimidiae parti filiorum Machir iuxta cognationes suas hanc possessionem divisit Moses in campestribus Moab €trans Iordanem contra Hiericho ad orientalem plagam tribui autem Levi non dedit possessionem €quoniam Dominus Deus Israhel ipse est possessio eius €ut locutus est illi  hoc est quod possederunt filii Israhel in terra Chanaan €quam dederunt eis Eleazar sacerdos et Iosue filius Nun €et principes familiarum per tribus Israhel sorte omnia dividentes sicut praeceperat Dominus in manu Mosi €novem tribubus et dimidiae tribui duabus enim tribubus et dimidiae dederat Moses trans Iordanem €possessionem €absque Levitis qui nihil terrae acceperunt inter fratres €suos sed in eorum successerant locum filii €Ioseph €in duas divisi tribus Manasse et Ephraim €nec acceperunt Levitae aliam in terra partem €nisi urbes ad habitandum et suburbana earum €ad alenda iumenta et pecora sua sicut praecepit Dominus Mosi ita fecerunt filii Israhel €et diviserunt terram accesserunt itaque filii Iuda ad Iosue in Galgala €locutusque est ad eum Chaleb filius Iepphonne Cenezeus €nosti quid locutus sit Dominus ad Mosen hominem Dei €de me et te in Cadesbarne quadraginta annorum eram €quando me misit Moses famulus Domini de Cadesbarne €ut considerarem terram €nuntiavique ei quod mihi verum videbatur fratres autem mei qui ascenderant mecum dissolverunt cor populi €et nihilominus ego secutus sum Dominum Deum meum iuravitque Moses in die illo dicens €terram quam calcavit pes tuus €erit possessio tua et filiorum tuorum in aeternum €quia secutus es Dominum Deum meum concessit ergo Dominus vitam mihi sicut pollicitus est €usque in praesentem diem €quadraginta et quinque anni sunt €ex quo locutus est Dominus verbum istud ad Mosen €quando ambulabat Israhel per solitudinem €hodie octoginta quinque annorum sum sic valens ut eo valebam tempore €quando ad explorandum missus sum €illius in me temporis fortitudo usque hodie perseverat €tam ad bellandum quam ad gradiendum da ergo mihi montem istum quem pollicitus est Dominus €te quoque audiente €in quo Enacim sunt et urbes magnae atque munitae €si forte sit Dominus mecum €et potuero delere eos sicut promisit mihi benedixitque ei Iosue et tradidit Hebron in €possessionem atque ex eo fuit Hebron Chaleb filio Iepphonne Cenezeo €usque in praesentem diem €quia secutus est Dominum Deum Israhel nomen Hebron antea vocabatur Cariatharbe €Adam maximus ibi inter Enacim situs est €et terra cessavit a proeliis  igitur sors filiorum Iudae per cognationes suas ista fuit €a termino Edom desertum Sin contra meridiem €et usque ad extremam partem australis plagae initium eius a summitate maris Salsissimi €et a lingua eius quae respicit meridiem egrediturque contra ascensum Scorpionis €et pertransit in Sina €ascenditque in Cadesbarne et pervenit in Esrom €ascendens Addara et circumiens Caricaa atque inde pertransiens in Asemona €et perveniens ad torrentem Aegypti €eruntque termini eius mare Magnum €hic erit finis meridianae plagae ab oriente vero erit initium mare Salsissimum €usque ad extrema Iordanis €et ea quae respiciunt aquilonem €a lingua maris usque ad eundem Iordanem fluvium ascenditque terminus in Bethagla et transit ab aquilone in Betharaba €ascendens ad lapidem Boem filii Ruben et tendens usque ad terminos Debera €de valle Achor contra aquilonem respiciens Galgala €quae est ex adverso ascensionis Adommim €ab australi parte torrentis €transitque aquas quae vocantur fons Solis €et erunt exitus eius ad fontem Rogel ascenditque per convallem filii Ennom €ex latere Iebusei ad meridiem haec est Hierusalem €et inde se erigens ad verticem montis qui est contra Gehennom €ad occidentem €in summitate vallis Rafaim contra aquilonem pertransitque a vertice montis usque ad fontem aquae Nepthoa €et pervenit usque ad vicos montis Ephron €inclinaturque in Bala quae est Cariathiarim id est urbs Silvarum et circuit de Bala contra occidentem usque ad montem Seir €transitque iuxta latus montis Iarim ad aquilonem in Cheslon €et descendit in Bethsames transitque in Thamna et pervenit contra aquilonem partis Accaron ex latere €inclinaturque Sechrona et transit montem Baala €pervenitque in Iebnehel €et maris Magni contra occidentem fine concluditur hii sunt termini filiorum Iuda per circuitum in cognationibus suis Chaleb vero filio Iepphonne dedit partem in medio filiorum €Iuda €sicut praeceperat ei Dominus €Cariatharbe patris Enach ipsa est Hebron delevitque ex ea Chaleb tres filios Enach €Sesai et Ahiman et Tholmai de stirpe Enach atque inde conscendens venit ad habitatores Dabir €quae prius vocabatur Cariathsepher id est civitas Litterarum dixitque Chaleb qui percusserit Cariathsepher et ceperit eam €dabo illi Axam filiam meam uxorem cepitque eam Othonihel filius Cenez frater Chaleb iunior €deditque ei Axam filiam suam uxorem quae cum pergerent simul €suasit viro €ut peteret a patre suo agrum €suspiravitque ut sedebat in asino €cui Chaleb quid habes inquit at illa respondit da mihi benedictionem €terram australem et arentem dedisti mihi iunge et inriguam €dedit itaque ei Chaleb inriguum superius et inferius haec est possessio tribus filiorum Iuda per cognationes suas erantque civitates ab extremis partibus filiorum Iuda €iuxta terminos Edom a meridie €Cabsehel et Eder et Iagur et Cina et Dimona €Adeda et Cedes et Asor Iethnan Zif et Thelem €Baloth et Asor nova et Cariothesrom haec est Asor Aman €Same et Molada et Asergadda et Asemon €Bethfeleth et Asersual et Bersabee et Baziothia Bala et Hiim €Esem et Heltholad Exiil et Harma Siceleg et Medemena et Sensenna Lebaoth et Selim et Aenremmon €omnes civitates viginti novem et villae earum in campestribus vero Esthaul et Saraa et Asena et Azanoe €et Aengannim Thaffua et Aenaim et Hierimoth €Adulam Soccho et Azeca et Saraim €Adithaim et Gedera et Giderothaim €urbes quattuordecim et villae earum Sanan et Adesa et Magdalgad Delean et Mesfa et Iecthel Lachis et Bascath et Aglon Thebbon et Lehemas et Chethlis et Gideroth €Bethdagon et Neema et Maceda €civitates sedecim et villae earum Labana et Aether et Asan Ieptha et Esna et Nesib Ceila et Achzib et Maresa €civitates novem et villae earum Accaron cum vicis et villulis suis ab Accaron usque ad mare omnia quae vergunt ad Azotum €et viculos eius Azotus cum vicis et villulis suis €Gaza cum viculis et villulis suis €usque ad torrentem Aegypti €mare Magnum terminus eius et in monte Samir et Iether et Soccho et Edenna Cariathsenna haec est Dabir Anab et Isthemo et Anim Gosen et Olon et Gilo €civitates undecim et villae earum Arab et Roma et Esaan Ianum et Bethafua et Afeca Ammatha et Cariatharbe haec est Hebron et Sior €civitates novem et villae earum Maon et Chermel et Zif et Iotae Iezrehel et Iucadam et Zanoe Accaim Gebaa et Thamna €civitates decem et villae earum Alul et Bethsur et Gedor Mareth et Bethanoth et Elthecen €civitates sex et villae earum Cariathbaal haec est Cariathiarim urbs Silvarum et Arebba €civitates duae et villae earum in deserto Betharaba Meddin et Schacha Anepsan et civitas Salis et Engaddi €civitates sex et villae earum Iebuseum autem habitatorem Hierusalem non potuerunt filii Iuda delere €habitavitque Iebuseus cum filiis Iuda in Hierusalem €usque in praesentem diem  cecidit quoque sors filiorum Ioseph €ab Iordane contra Hiericho et aquas eius ab oriente €solitudo quae ascendit de Hiericho ad montana €Bethel þï€Öõìçáôåÿï°°¶ÿï‚Êïóèÿ¨’et egreditur de Bethel Luzam transitque terminum Archiatharoth et descendit ad occidentem iuxta terminum Ieflethi €usque ad terminos Bethoron inferioris et Gazer €finiunturque regiones eius mari Magno possederuntque filii Ioseph Manasse et Ephraim et factus est terminus filiorum Ephraim per cognationes suas et €possessio eorum €contra orientem Atharothaddar usque Bethoron superiorem egrediunturque confinia in mare €Machmethath vero aquilonem respicit €et circuit terminus contra orientem in €Thanathselo €et pertransit ab oriente Ianoe descenditque de Ianoe in Atharoth et Noaratha €et pervenit in Hiericho €et egreditur ad Iordanem de Taffua €pertransitque contra mare in valle Harundineti €suntque egressus eius in mare Salsissimum €haec est possessio tribus filiorum Ephraim per familias suas urbesque quae separatae sunt €filiis Ephraim €in medio possessionis filiorum Manasse et villae earum et non interfecerunt filii Ephraim Chananeum qui habitabat in €Gazer €habitavitque Chananeus in medio Ephraim €usque in diem hanc tributarius  cecidit autem sors tribui Manasse €ipse est enim primogenitus Ioseph €Machir primogenito Manasse patri Galaad €qui fuit vir pugnator €habuitque possessionem Galaad et Basan et reliquis filiorum Manasse iuxta familias suas €filiis Abiezer et filiis Elech et filiis Esrihel €et filiis Sechem et filiis Epher et filiis Semida €isti sunt filii Manasse filii Ioseph mares per €cognationes suas Salphaad vero filio Epher filii Galaad filii Machir filii Manasse €non erant filii sed solae filiae €quarum ista sunt nomina €Maala et Noa Egla et Melcha et Thersa veneruntque in conspectu Eleazari sacerdotis €et Iosue filii Nun et principum dicentes €Dominus praecepit per manum Mosi €ut daretur nobis possessio in medio fratrum nostrorum €deditque eis iuxta imperium Domini possessionem in medio fratrum patris €earum et ceciderunt funiculi Manasse decem €absque terra Galaad et Basan trans Iordanem filiae enim Manasse possederunt hereditatem in medio filiorum eius €terra autem Galaad cecidit in sortem filiorum Manasse qui €reliqui erant fuitque terminus Manasse €ab Aser Machmathath quae respicit Sychem €et egreditur ad dextram iuxta habitatores fontis Taffuae etenim in sorte Manasse ceciderat terra Taffuae €quae est iuxta terminos Manasse filiorum Ephraim descenditque terminus vallis Harundineti €in meridiem torrentis civitatum Ephraim €quae in medio sunt urbium Manasse €terminus Manasse ab aquilone torrentis €et exitus eius pergit ad mare ita ut ab austro sit possessio Ephraim €et ab aquilone Manasse €et utramque claudat mare €et coniungantur sibi in tribu Aser ab aquilone €et in tribu Isachar ab oriente fuitque hereditas Manasse in Isachar et in Aser €Bethsan et viculi eius €et Ieblaam cum villulis suis €et habitatores Dor cum oppidis suis €habitatores quoque Hendor cum villulis €suis €similiterque habitatores Thanach cum villulis suis €et habitatores Mageddo cum viculis suis €et tertia pars urbis Nofeth nec potuerunt filii Manasse has subvertere civitates €sed coepit Chananeus habitare in terra ista postquam autem convaluerunt filii Israhel €subiecerunt Chananeos et fecerunt sibi tributarios €nec interfecerunt eos locutique sunt filii Ioseph ad Iosue atque dixerunt €quare dedisti mihi possessionem sortis et funiculi unius €cum sim tantae multitudinis et benedixerit mihi Dominus ad quos Iosue ait €si populus multus es ascende in silvam €et succide tibi spatia in terra Ferezei et Rafaim €quia angusta est tibi possessio montis Ephraim cui responderunt filii Ioseph €non poterimus ad montana conscendere €cum ferreis curribus utantur Chananei €qui habitant in terra campestri €in qua sitae sunt Bethsan cum viculis suis €et Iezrahel mediam possidens vallem dixitque Iosue ad domum Ioseph Ephraim et Manasse €populus multus es et magnae fortitudinis €non habebis sortem unam sed transibis ad montem €et succides tibi atque purgabis ad habitandum spatia €et poteris ultra procedere cum subverteris Chananeum €quem dicis ferreos habere currus et esse fortissimum  congregatique sunt omnes filii Israhel in Silo €ibique fixerunt tabernaculum testimonii €et fuit eis terra subiecta remanserant autem filiorum Israhel septem tribus €quae necdum acceperant possessiones suas ad quos Iosue ait usquequo marcetis ignavia €et non intratis ad possidendam terram €quam Dominus Deus patrum vestrorum dedit vobis eligite de singulis tribubus ternos viros €ut mittam eos et pergant atque circumeant terram €et describant eam iuxta numerum uniuscuiusque multitudinis €referantque ad me quod descripserint dividite vobis terram in septem partes €Iudas sit in terminis suis ab australi plaga €et domus Ioseph ab aquilone mediam inter hos terram in septem partes describite €et huc venietis ad me €ut coram Domino Deo vestro mittam vobis hic sortem quia non est inter vos pars Levitarum €sed sacerdotium Domini est eorum hereditas €Gad autem et Ruben et dimidia tribus Manasse €iam acceperant possessiones suas trans Iordanem ad orientalem plagam €quas dedit eis Moses famulus Domini cumque surrexissent viri ut pergerent ad describendam terram €praecepit eis Iosue dicens €circuite terram et describite eam ac revertimini ad me €ut hic coram Domino Deo in Silo mittam vobis sortem itaque perrexerunt €et lustrantes eam in septem partes diviserunt scribentes in volumine €reversique sunt ad Iosue in castra Silo qui misit sortes coram Domino in Silo €divisitque terram filiis Israhel in septem partes et ascendit sors prima filiorum Beniamin per familias suas €ut possiderent terram inter filios Iuda et filios Ioseph fuitque terminus eorum contra aquilonem ab Iordane €pergens iuxta latus Hiericho septentrionalis plagae €et inde contra occidentem ad montana conscendens €et perveniens in solitudinem Bethaven atque pertransiens iuxta Luzam ad meridiem ipsa est Bethel €descenditque in Atharothaddar €in montem qui est ad meridiem Bethoron inferioris et inclinatur circumiens contra mare €a meridie montis qui respicit Bethoron contra €africum €suntque exitus eius in Cariathbaal quae vocatur et €Cariathiarim €urbem filiorum Iuda €haec est plaga contra mare et occidentem a meridie autem ex parte Cariathiarim egreditur terminus contra mare €et pervenit usque ad fontem aquarum Nepthoa descenditque in partem montis qui respicit vallem filiorum Ennom €et est contra septentrionalem plagam €in extrema parte vallis Rafaim €descenditque Gehennom id est vallis Ennom €iuxta latus Iebusei ad austrum €et pervenit ad fontem Rogel transiens ad aquilonem et egrediens ad Aensemes id est fontem Solis et pertransit usque ad tumulos qui sunt e regione ascensus €Adommim €descenditque ad Abenboen id est lapidem Boen filii Ruben €et pertransit ex latere aquilonis ad campestria €descenditque in planitiem et praetergreditur contra aquilonem Bethagla €suntque exitus eius contra linguam maris Salsissimi ab aquilone €in fine Iordanis ad australem plagam qui est terminus illius ab oriente €haec est possessio filiorum Beniamin €per terminos suos in circuitu et familias singulas fueruntque civitates eius Hiericho et Bethagla et vallis Casis Betharaba et Semaraim et Bethel Avim et Affara et Ofra villa Emona et Ofni et Gabee €civitates duodecim et villae earum Gabaon et Rama et Beroth et Mesfe €Cafera et Ammosa et Recem €Iarafel et Tharala et Sela €Eleph et Iebus quae est Hierusalem Gabaath et €Cariath €civitates quattuordecim et villae earum €haec est possessio filiorum Beniamin iuxta familias suas  et egressa est sors secunda filiorum Symeon per cognationes €suas €fuitque hereditas eorum in medio possessionis filiorum Iuda €Bersabee et Sabee et Molada et Asersual Bala et Asem et Heltholath €Bethul Arma et Seceleg et Bethmarchaboth €Asersusa et Bethlebaoth et Saroen €civitates tredecim et villae earum Ahin et Remmon et Athar et Asan €civitates quattuor et villae earum omnes viculi per circuitum urbium istarum €usque ad Balaath Berrameth contra €australem plagam €haec est hereditas filiorum Symeon iuxta cognationes suas in funiculo et possessione filiorum Iuda quia maior erat €et idcirco possederunt filii Symeon in medio €hereditatis eorum þï€Öõìçáôåÿï°°¶ÿï‚Êïóèÿ¨“˜‹cecidit quoque sors tertia filiorum Zabulon per €cognationes suas €et factus est terminus possessionis eorum usque Sarith ascenditque de mari et Medala €ac pervenit in Debbaseth €usque ad torrentem qui est contra Iecennam et revertitur de Sarith contra orientem in fines Ceseleththabor €et egreditur ad Dabereth ascenditque contra Iafie et inde pertransit ad orientalem plagam Getthefer €Etthacasin €et egreditur in Remmon Ampthar et Noa et circuit ad aquilonem et Nathon €suntque egressus eius vallis Iepthahel et Catheth et Nehalal et Semron et Iedala et Bethleem €civitates duodecim et villae earum haec est hereditas tribus filiorum Zabulon per cognationes suas €urbes et viculi earum Isachar egressa est sors quarta per cognationes suas fuitque eius hereditas €Hiezrahel et Chasaloth et Sunem et €Afaraim Seon et Anaarath et Rabbith et Cesion €Abes et Rameth et Engannim et Enadda et €Bethfeses ˜–et pervenit terminus usque Thabor et Seesima et €Bethsemes €eruntque exitus eius Iordanes €civitates sedecim et villae earum haec est possessio filiorum Isachar per cognationes suas €urbes et viculi earum cecidit sors quinta tribui filiorum Aser per €cognationes suas fuitque terminus eorum €Alchath et Oali et Beten et Axab Elmelech et Amaad et €Messal €et pervenit usque ad Carmelum maris et Siorlabanath ac revertitur contra orientem Bethdagon €et pertransit usque Zabulon et vallem Iepthahel contra aquilonem €in Bethemech et Neihel €egrediturque ad levam Chabul et Achran et Roob et Amon et Canae €usque ad Sidonem magnam revertiturque in Orma usque ad civitatem munitissimam Tyrum €et usque Osa €eruntque exitus eius in mare €de funiculo Acziba et Amma et Afec et Roob €civitates viginti duae et villae earum haec est possessio filiorum Aser per cognationes suas €urbes et viculi earum filiorum Nepthalim sexta pars cecidit per familias suas et coepit terminus de Heleb et Helon €in Sananim et Adami quae est Neceb et Iebnahel usque Lecum €et egressus eorum usque ad Iordanem revertiturque terminus contra occidentem in Aznoththabor €atque inde egreditur in Ucoca €et pertransit in Zabulon contra meridiem €et in Aser contra occidentem €et in Iuda ad Iordanem contra ortum solis civitates munitissimae Aseddim Ser et Ammath et Recchath €Chenereth et Edema et Arama €Asor et Cedes et Edrai €Nasor et Ieron et Magdalel €Horem et Bethanath et Bethsemes €civitates decem et novem et villae earum haec est possessio tribus filiorum Nepthali per cognationes suas €urbes et viculi earum tribui filiorum Dan per familias suas egressa est sors septima et fuit terminus possessionis eius €Saraa et Esthaol et Ahirsemes id est civitas Solis Selebin et Ahialon et Iethela Helon et Themna et Acron Helthecen et Gebthon et Baalath Iud et Benebarach et Gethremmon aquae Hiercon et Areccon €cum termino qui respicit Ioppen et ipso fine concluditur €ascenderuntque filii Dan et pugnaverunt contra Lesem €ceperuntque eam et percusserunt in ore gladii €ac possederunt et habitaverunt in ea €vocantes nomen eius Lesemdan ex nomine Dan patris sui haec est possessio tribus filiorum Dan per cognationes suas €urbes et viculi earum cumque conplesset terram sorte dividere singulis per €tribus suas €dederunt filii Israhel possessionem Iosue filio Nun in medio sui iuxta praeceptum Domini urbem quam postulavit €Thamnathseraa in monte Ephraim €et aedificavit civitatem habitavitque in ea hae sunt possessiones quas sorte diviserunt €Eleazar sacerdos et Iosue filius Nun €et principes familiarum ac tribuum filiorum Israhel €in Silo coram Domino ad ostium tabernaculi testimonii €partitique sunt terram  et locutus est Dominus ad Iosue dicens €loquere filiis Israhel et dic eis separate urbes fugitivorum €de quibus locutus sum ad vos per manum Mosi ut confugiat ad eas quicumque animam percusserit nescius €et possit evadere iram proximi qui ultor est sanguinis cum ad unam harum confugerit civitatum €stabitque ante portam civitatis €et loquetur senioribus urbis illius ea quae se conprobent innocentem €sicque suscipient eum et dabunt ei locum ad habitandum cumque ultor sanguinis eum fuerit persecutus €non tradent in manus eius €quia ignorans percussit proximum eius €nec ante biduum triduumve eius probatur inimicus et habitabit in civitate illa €donec stet ante iudicium causam reddens facti sui €et moriatur sacerdos magnus qui fuerit in illo tempore €tunc revertetur homicida €et ingredietur civitatem et domum suam de qua fugerat decreveruntque Cedes in Galilea montis Nepthali €et Sychem in monte Ephraim €et Cariatharbe ipsa est Hebron in monte Iuda et trans Iordanem contra orientalem plagam Hiericho €statuerunt Bosor quae sita est in campestri solitudine de tribu Ruben €et Ramoth in Galaad de tribu Gad €et Gaulon in Basan de tribu Manasse hae civitates constitutae sunt cunctis filiis Israhel €et advenis qui habitant inter eos €ut fugeret ad eas qui animam nescius percussisset €et non moreretur in manu proximi €effusum sanguinem vindicare cupientis €donec staret ante populum expositurus causam suam  accesseruntque principes familiarum Levi €ad Eleazar sacerdotem et Iosue filium Nun €et ad duces cognationum per singulas tribus filiorum Israhel locutique sunt ad eos in Silo terrae Chanaan atque dixerunt €Dominus praecepit per manum Mosi €ut darentur nobis urbes ad habitandum €et suburbana earum ad alenda iumenta dederuntque filii Israhel de possessionibus suis €iuxta imperium Domini civitates et suburbana earum egressaque est sors in familiam Caath filiorum €Aaron sacerdotis €de tribubus Iuda et Symeon et Beniamin civitates tredecim et reliquis filiorum Caath id est Levitis qui superflui erant €de tribubus Ephraim et Dan €et dimidia tribu Manasse €civitates decem porro filiis Gerson egressa est sors €ut acciperent de tribubus Isachar et Aser et Nepthalim €dimidiaque tribu Manasse in Basan civitates numero tredecim et filiis Merari per cognationes suas €de tribubus Ruben et Gad et Zabulon urbes duodecim dederuntque filii Israhel Levitis civitates et suburbana €earum €sicut praecepit Dominus per manum Mosi €singulis sorte tribuentes de tribubus filiorum Iuda et Symeon dedit Iosue civitates €quarum ista sunt nomina filiis Aaron per familias Caath levitici generis €prima enim sors illis egressa est Cariatharbe patris Enach quae vocatur Hebron in monte Iuda €et suburbana eius per circuitum agros vero et villas eius dederat Chaleb filio Iepphonne ad possidendum dedit ergo filiis Aaron sacerdotis Hebron confugii civitatem €ac suburbana eius €et Lebnam cum suburbanis suis et Iether et Isthimon et Helon €Dabir et Ahin et Iethan et Bethsemes €cum suburbanis suis civitates novem €de tribubus ut dictum est duabus de tribu autem filiorum Beniamin €Gabaon et Gabee et Anathoth et Almon €cum suburbanis suis civitates quattuor omnes simul civitates filiorum Aaron sacerdotis tredecim €cum suburbanis suis reliquis vero per familias filiorum Caath levitici generis €haec est data possessio de tribu Ephraim urbs confugii Sychem €cum suburbanis suis in monte Ephraim €et Gazer et Cebsain et Bethoron €cum suburbanis suis civitates quattuor de tribu quoque Dan €Elthece et Gebbethon et Ahialon et Gethremmon €cum suburbanis suis civitates quattuor porro de dimidia tribu Manasse €Thanach et Gethremmon cum suburbanis suis civitates duae omnes civitates decem et suburbana earum €datae sunt filiis Caath inferioris gradus filiis quoque Gerson levitici generis €dedit de dimidia tribu Manasse €confugii civitatem Gaulon in Basan €et Bosram cum suburbanis suis civitates duas porro de tribu Isachar €Cesion et Dabereth et Iaramoth et Engannim €cum suburbanis suis civitates quattuor de tribu autem Aser €Masal et Abdon et Elacoth et Roob €cum suburbanis suis civitates quattuor de tribu quoque Nepthali civitatem confugii Cedes in Galilea €et Ammothdor et Charthan cum suburbanis suis civitates tres omnes urbes familiarum Gerson tredecim cum suburbanis suis filiis autem Merari Levitis inferioris gradus per familias suas €data est de tribu Zabulon €Iechenam et Chartha et Damna et Nalol €civitates quattuor cum suburbanis suis ˜¥et de tribu Gad civitates €confugii þï€Öõìçáôåÿï°°¶ÿï‚Êïóèÿ¨•˜¥ƒRamoth in Galaad et Manaim et Esebon et Iazer €civitates quattuor cum suburbanis suis omnes urbes filiorum Merari per familias et cognationes suas €duodecim itaque universae civitates Levitarum €in medio possessionis filiorum Israhel €fuerunt quadraginta octo cum suburbanis suis singulae per familias distributae deditque Dominus Israheli omnem terram €quam traditurum se patribus eorum iuraverat €et possederunt illam atque habitaverunt in ea dataque est ab eo pax in omnes per circuitum nationes €nullusque eis hostium resistere ausus est €sed cuncti in eorum dicionem redacti sunt ne unum quidem verbum quod illis praestaturum se esse promiserat €irritum fuit €sed rebus expleta sunt omnia  eodem tempore vocavit Iosue Rubenitas et Gadditas et dimidiam tribum €Manasse dixitque ad eos €fecistis omnia quae vobis praecepit Moses famulus Domini €mihi quoque in omnibus oboedistis nec reliquistis fratres vestros longo tempore €usque in praesentem diem €custodientes imperium Domini Dei vestri quia igitur dedit Dominus Deus vester fratribus vestris quietem ac pacem €sicut pollicitus est €revertimini et ite in tabernacula vestra et in terram possessionis €quam tradidit vobis Moses famulus Domini trans Iordanem ita dumtaxat ut custodiatis adtente et opere conpleatis €mandatum et legem quam praecepit vobis Moses servus €Domini €ut diligatis Dominum Deum vestrum €et ambuletis in omnibus viis eius €et observetis mandata illius €adhereatisque ei ac serviatis in omni corde et in omni anima vestra benedixitque eis Iosue et dimisit eos €qui reversi sunt in tabernacula sua tribui autem Manasse mediae €possessionem Moses dederat in Basan €et idcirco mediae quae superfuit dedit Iosue sortem €inter ceteros fratres suos €trans Iordanem ad occidentalem eius plagam €cumque dimitteret eos in tabernacula sua et benedixisset illis dixit ad eos €in multa substantia atque divitiis revertimini ad sedes vestras €cum argento et auro aere ac ferro et veste multiplici €dividite praedam hostium cum fratribus vestris reversique sunt et abierunt filii Ruben et filii Gad €et dimidia tribus Manasse €a filiis Israhel de Silo quae sita est in Chanaan €ut intrarent Galaad terram possessionis suae €quam obtinuerant iuxta imperium Domini in manu Mosi cumque venissent ad tumulos Iordanis in terra Chanaan €aedificaverunt iuxta Iordanem altare infinitae magnitudinis quod cum audissent filii Israhel et ad eos certi nuntii detulissent €aedificasse filios Ruben et Gad et dimidiae tribus €Manasse altare €in terra Chanaan super Iordanis tumulos contra filios Israhel convenerunt omnes in Silo ut ascenderent et dimicarent contra eos et interim miserunt ad illos in terram Galaad €Finees filium Eleazar sacerdotem et decem principes cum eo singulos de tribubus singulis qui venerunt ad filios Ruben et Gad et dimidiae tribus Manasse €in terram Galaad €dixeruntque ad eos haec mandat omnis populus Domini quae est ista transgressio €cur reliquistis Dominum Deum Israhel €aedificantes altare sacrilegum et a cultu illius recedentes an parum vobis est quod peccastis in Beelphegor €et usque in praesentem diem macula huius sceleris in nobis permanet €multique de populo corruerunt et vos hodie reliquistis Dominum €et cras in universum Israhel eius ira desaeviet quod si putatis inmundam esse terram possessionis vestrae €transite ad terram in qua tabernaculum Domini est €et habitate inter nos €tantum ut a Domino et a nostro consortio non recedatis €aedificato altari praeter altare Domini Dei vestri nonne Achan filius Zare praeteriit mandatum Domini €et super omnem populum Israhel ira eius incubuit €et ille erat unus homo atque utinam solus perisset in scelere suo responderuntque filii Ruben et Gad et dimidiae tribus Manasse €principibus legationis Israhel fortissimus Deus Dominus fortissimus Deus Dominus €ipse novit et Israhel simul intelleget €si praevaricationis animo hoc altare construximus €non custodiat nos sed puniat in praesenti et si ea mente fecimus €ut holocausta et sacrificium et pacificas victimas super eo €inponeremus €ipse quaerat et iudicet et non ea magis cogitatione atque tractatu ut diceremus €cras dicent filii vestri filiis nostris quid vobis et Domino Deo Israhel terminum posuit Dominus inter nos et vos o filii Ruben et filii Gad €Iordanem fluvium €et idcirco partem non habetis in Domino €et per hanc occasionem avertent filii vestri filios nostros a timore €Domini €putavimus itaque melius et diximus extruamus nobis altare €non in holocausta neque ad victimas offerendas sed in testimonium inter nos et vos €et subolem nostram vestramque progeniem €ut serviamus Domino €et iuris nostri sit offerre holocausta et victimas et €pacificas hostias €et nequaquam dicant cras filii vestri filiis nostris €non est vobis pars in Domino quod si voluerint dicere respondebunt eis €ecce altare Domini quod fecerunt patres nostri €non in holocausta neque in sacrificium €sed in testimonium vestrum ac nostrum absit a nobis hoc scelus €ut recedamus a Domino et eius vestigia relinquamus €extructo altari ad holocausta et sacrificia et victimas offerendas €praeter altare Domini Dei nostri €quod extructum est ante tabernaculum eius quibus auditis Finees sacerdos et principes legationis Israhel qui €erant cum eo placati sunt €et verba filiorum Ruben et Gad et dimidiae tribus Manasse libentissime €susceperunt dixitque Finees filius Eleazari sacerdos ad eos €nunc scimus quod nobiscum sit Dominus €quoniam alieni estis a praevaricatione hac €et liberastis filios Israhel de manu Domini reversusque est cum principibus a filiis Ruben et Gad €de terra Galaad finium Chanaan ad filios Israhel €et rettulit eis placuitque sermo cunctis audientibus €et laudaverunt Deum filii Israhel €et nequaquam ultra dixerunt €ut ascenderent contra eos atque pugnarent €et delerent terram possessionis eorum vocaveruntque filii Ruben et filii Gad altare quod €extruxerant €Testimonium nostrum quod Dominus ipse sit Deus  evoluto autem multo tempore €postquam pacem Dominus dederat Israheli €subiectis in gyro nationibus universis €et Iosue iam longevo et persenilis aetatis vocavit Iosue omnem Israhelem €maioresque natu et principes ac duces et magistros €dixitque ad eos ego senui et progressioris aetatis sum vosque cernitis omnia quae fecerit Dominus Deus vester €cunctis per circuitum nationibus €quomodo pro vobis ipse pugnaverit et nunc quia vobis sorte divisit omnem terram €ab orientali parte Iordanis usque ad mare Magnum €multaeque adhuc supersunt nationes Dominus Deus vester disperdet eas et auferet a facie vestra €et possidebitis terram sicut vobis pollicitus est tantum confortamini et estote solliciti €ut custodiatis cuncta quae scripta sunt in volumine legis Mosi €et non declinetis ab eis nec ad dextram nec ad €sinistram ne postquam intraveritis ad gentes quae inter vos futurae sunt €iuretis in nomine deorum earum €et serviatis eis et adoretis illos sed adhereatis Domino Deo vestro €quod fecistis usque in diem hanc et tunc auferet Dominus in conspectu vestro gentes €magnas et robustissimas €et nullus vobis resistere poterit unus e vobis persequetur hostium mille viros €quia Dominus Deus vester pro vobis ipse pugnabit sicut pollicitus est hoc tantum diligentissime praecavete €ut diligatis Dominum Deum vestrum quod si volueritis gentium harum quae inter vos habitant erroribus €adherere €et cum eis miscere conubia atque amicitias copulare iam nunc scitote quod Dominus Deus vester non eas deleat ante faciem €vestram €sed sint vobis in foveam ac laqueum €et offendiculum ex latere vestro et sudes in oculis vestris €donec vos auferat atque disperdat de terra hac optima €quam tradidit vobis en ego hodie ingrediar viam universae terrae €et toto animo cognoscetis quod de omnibus verbis €quae se Dominus praestaturum nobis esse pollicitus est €unum non praeterierit in cassum sicut ergo implevit opere quod promisit €et prospera cuncta venerunt €sic adducet super vos quicquid malorum comminatus est €donec vos auferat atque disperdat de terra hac optima €quam tradidit vobis eo quod praeterieritis pactum Domini Dei vestri €quod pepigit vobiscum þï€Öõìçáôåÿï°°¶ÿï‚Êïóèÿ¨—˜ƒet servieritis diis alienis et adoraveritis eos €cito atque velociter consurget in vos furor Domini €et auferemini de terra hac optima quam tradidit vobis  congregavitque Iosue omnes tribus Israhel in Sychem €et vocavit maiores natu ac principes et iudices et magistros €steteruntque in conspectu Domini et ad populum sic locutus est haec dicit Dominus Deus Israhel €trans fluvium habitaverunt patres vestri ab initio €Thare pater Abraham et Nahor €servieruntque diis alienis tuli ergo patrem vestrum Abraham de Mesopotamiae finibus €et adduxi eum in terram Chanaan €multiplicavique semen eius et dedi ei Isaac €illique rursum dedi Iacob et Esau €e quibus Esau dedi montem Seir ad possidendum €Iacob vero et filii eius descenderunt in Aegyptum misique Mosen et Aaron €et percussi Aegyptum multis signis atque portentis eduxique vos et patres vestros de Aegypto €et venistis ad mare €persecutique sunt Aegyptii patres vestros cum curribus et equitatu €usque ad mare Rubrum clamaverunt autem ad Dominum filii Israhel €qui posuit tenebras inter vos et Aegyptios €et adduxit super eos mare €et operuit illos €viderunt oculi vestri cuncta quae in Aegypto fecerim €et habitastis in solitudine multo tempore et introduxi vos ad terram Amorrei €qui habitabat trans Iordanem €cumque pugnarent contra vos tradidi eos in manus vestras €et possedistis terram eorum atque interfecistis illos surrexit autem Balac filius Sepphor rex Moab €et pugnavit contra Israhelem €misitque et vocavit Balaam filium Beor ut malediceret vobis et ego nolui audire eum sed e contrario per illum benedixi vobis €et liberavi vos de manu eius transistisque Iordanem et venistis ad Hiericho €pugnaveruntque contra vos viri civitatis eius €Amorreus et Ferezeus et Chananeus €et Hettheus et Gergeseus et Eveus et Iebuseus €et tradidi illos in manus vestras misique ante vos crabrones €et eieci eos de locis suis duos reges Amorreorum €non in gladio et arcu tuo dedique vobis terram in qua non laborastis €et urbes quas non aedificastis ut habitaretis in eis €vineas et oliveta quae non plantastis nunc ergo timete Dominum €et servite ei perfecto corde atque verissimo €et auferte deos quibus servierunt patres vestri in Mesopotamia et in €Aegypto €ac servite Domino sin autem malum vobis videtur ut Domino serviatis €optio vobis datur eligite hodie quod placet €cui potissimum servire debeatis €utrum diis quibus servierunt patres vestri in Mesopotamia €an diis Amorreorum in quorum terra habitatis €ego autem et domus mea serviemus Domino responditque populus et ait €absit a nobis ut relinquamus Dominum et serviamus diis alienis Dominus Deus noster ipse eduxit nos et patres nostros €de terra Aegypti de domo servitutis €fecitque videntibus nobis signa ingentia €et custodivit nos in omni via per quam ambulavimus €et in cunctis populis per quos transivimus et eiecit universas gentes €Amorreum habitatorem terrae quam nos intravimus €serviemus igitur Domino quia ipse est Deus noster dixitque Iosue ad populum non poteritis servire Domino €Deus enim sanctus et fortis aemulator est €nec ignoscet sceleribus vestris atque peccatis si dimiseritis Dominum et servieritis diis alienis €convertet se et adfliget vos atque subvertet €postquam vobis praestiterit bona dixitque populus ad Iosue €nequaquam ita ut loqueris erit sed Domino serviemus et Iosue ad populum testes inquit vos estis €quia ipsi elegeritis vobis Dominum ut serviatis ei €responderuntque testes nunc ergo ait auferte deos alienos de medio vestrum €et inclinate corda vestra ad Dominum Deum Israhel dixitque populus ad Iosue €Domino Deo nostro serviemus oboedientes praeceptis eius percussit igitur Iosue in die illo foedus €et proposuit populo praecepta atque iudicia in Sychem scripsitque omnia verba haec in €volumine legis Dei €et tulit lapidem pergrandem €posuitque eum subter quercum quae erat in sanctuario €Domini et dixit ad omnem populum en lapis iste erit vobis in testimonium €quod audierit omnia verba Domini quae locutus est €vobis €ne forte postea negare velitis et mentiri Domino Deo vestro dimisitque populum singulos in possessionem suam et post haec mortuus est Iosue filius Nun servus Domini centum decem annorum sepelieruntque eum in finibus possessionis suae in €Thamnathsare €quae sita est in monte Ephraim €a septentrionali parte montis Gaas servivitque Israhel Domino cunctis diebus Iosue €et seniorum qui longo vixerunt tempore post Iosue €et qui noverant omnia opera Domini quae fecerat in Israhel ossa quoque Ioseph quae tulerant filii Israhel de Aegypto €sepelierunt in Sychem in parte agri €quem emerat Iacob a filiis Emmor patris Sychem centum novellis ovibus €et fuit in possessione filiorum Ioseph Eleazar quoque filius Aaron mortuus est €et sepelierunt eum in Gaab €Finees filii eius €quae data est ei in monte Ephraim àï‚Êõäçÿ¡post mortem Iosue consuluerunt filii Israhel Dominum dicentes €quis ascendet ante nos contra Chananeum et erit dux belli dixitque Dominus Iudas ascendet €ecce tradidi terram in manus eius et ait Iudas Symeoni fratri suo €ascende mecum in sorte mea et pugna contra Chananeum €ut et ego pergam tecum in sorte tua €et abiit cum eo Symeon ascenditque Iudas €et tradidit Dominus Chananeum ac Ferezeum in manus eorum €et percusserunt in Bezec decem milia virorum inveneruntque Adonibezec in Bezec €et pugnaverunt contra eum €ac percusserunt Chananeum et Ferezeum fugit autem Adonibezec quem secuti conprehenderunt €caesis summitatibus manuum eius ac pedum dixitque Adonibezec €septuaginta reges amputatis manuum ac pedum summitatibus €colligebant sub mensa mea ciborum reliquias €sicut feci ita reddidit mihi Deus €adduxeruntque eum in Hierusalem et ibi mortuus est obpugnantes ergo filii Iuda Hierusalem ceperunt eam €et percusserunt in ore gladii tradentes cunctam incendio civitatem et postea descendentes pugnaverunt contra Chananeum €qui habitabat in montanis et ad meridiem et in campestribus pergensque Iudas contra Chananeum qui habitabat in Hebron €cui nomen fuit antiquitus Cariatharbe €percussit Sisai et Ahiman et Tholmai atque inde profectus abiit ad habitatores Dabir €cuius nomen vetus erat Cariathsepher id est civitas Litterarum dixitque Chaleb €qui percusserit Cariathsepher et vastaverit eam €dabo ei Axam filiam meam uxorem cumque cepisset eam Othonihel filius Cenez frater Chaleb minor €dedit ei filiam suam coniugem quam pergentem in itinere monuit vir suus €ut peteret a patre suo agrum €quae cum suspirasset sedens asino €dixit ei Chaleb quid habes at illa respondit da mihi benedictionem €quia terram arentem dedisti mihi da et inriguam aquis €dedit ergo ei Chaleb inriguum superius et inriguum inferius filii autem Cinei cognati Mosi €ascenderunt de civitate Palmarum cum filiis Iuda €in desertum sortis eius quod est ad meridiem Arad €et habitaverunt cum eo abiit autem Iudas cum Symeone fratre suo €et percusserunt simul Chananeum qui habitabat in Sephath €et interfecerunt eum €vocatumque est nomen urbis Horma id est anathema cepitque Iudas Gazam cum finibus suis €et Ascalonem atque Accaron cum terminis suis fuitque Dominus cum Iuda et montana possedit €nec potuit delere habitatores vallis quia falcatis curribus abundabant dederuntque Chaleb Hebron sicut dixerat Moses €qui delevit ex ea tres filios Enach Iebuseum autem habitatorem Hierusalem non deleverunt filii Beniamin €habitavitque Iebuseus cum filiis Beniamin in Hierusalem €usque in praesentem diem domus quoque Ioseph ascendit in Bethel fuitque Dominus cum eis nam cum obsiderent urbem quae prius Luza vocabatur viderunt hominem egredientem de civitate dixeruntque ad eum €ostende nobis introitum civitatis et faciemus tecum misericordiam qui cum ostendisset eis percusserunt urbem in ore gladii €hominem autem illum et omnem cognationem eius dimiserunt qui dimissus abiit in terram Etthim et aedificavit ibi civitatem €vocavitque eam Luzam €quae ita appellatur usque in praesentem diem Manasses quoque non delevit Bethsan et Thanach cum viculis suis €et habitatores Dor et Ieblaam €et Mageddo cum viculis suis €coepitque Chananeus habitare cum eis postquam autem confortatus est Israhel þï€Öõìçáôåÿï°°·ÿï‚Êõäçÿ¡˜œ‚fecit eos tributarios et delere noluit Ephraim etiam non interfecit Chananeum qui habitabat in Gazer €sed habitavit cum eo Zabulon non delevit habitatores Cetron et Naalon €sed habitavit Chananeus in medio eius factusque est ei tributarius Aser quoque non delevit habitatores Achcho et Sidonis €Alab et Achazib et Alba et Afec et Roob habitavitque in medio Chananei habitatoris illius terrae €nec interfecit eum Nepthali non delevit habitatores Bethsemes et Bethanath €et habitavit inter Chananeum habitatorem terrae €fueruntque ei Bethsemitae et Bethanitae tributarii artavitque Amorreus filios Dan in monte €nec dedit eis locum ut ad planiora descenderent habitavitque in monte Hares quod interpretatur testaceo €in Ahilon et Salabim €et adgravata est manus domus Ioseph factusque est ei tributarius fuit autem terminus Amorrei €ab ascensu Scorpionis Petra et superiora loca  ascenditque angelus Domini de Galgal ad locum €Flentium €et ait eduxi vos de Aegypto et introduxi in terram €pro qua iuravi patribus vestris et pollicitus sum €ut non facerem irritum pactum meum vobiscum in sempiternum ita dumtaxat ut non feriretis foedus cum habitatoribus terrae huius €et aras eorum subverteretis €et noluistis audire vocem meam €cur hoc fecistis quam ob rem nolui delere eos a facie vestra €ut habeatis hostes et dii eorum sint vobis in ruinam cumque loqueretur angelus Domini verba haec ad omnes €filios Israhel €elevaverunt vocem suam et fleverunt et vocatum est nomen loci illius Flentium €sive Lacrimarum €immolaveruntque ibi hostias Domino dimisit ergo Iosue populum et abierunt filii Israhel €unusquisque in possessionem suam ut obtinerent eam servieruntque Domino cunctis diebus eius €et seniorum qui longo post eum vixerunt tempore €et noverant omnia opera Domini quae fecerat cum Israhel mortuus est autem Iosue filius Nun €famulus Domini centum et decem annorum et sepelierunt eum in finibus possessionis suae €in Thamnathsare in monte Ephraim €a septentrionali plaga montis Gaas omnisque illa generatio congregata est ad patres suos €et surrexerunt alii qui non noverant Dominum €et opera quae fecerat cum Israhel feceruntque filii Israhel malum in conspectu Domini €et servierunt Baalim ac dimiserunt Dominum Deum patrum suorum €qui eduxerat eos de terra Aegypti €et secuti sunt deos alienos €deos quoque populorum qui habitabant in €circuitu eorum €et adoraverunt eos €et ad iracundiam concitaverunt Dominum dimittentes eum et servientes Baal et Astharoth iratusque Dominus contra Israhel €tradidit eos in manibus diripientium €qui ceperunt eos et vendiderunt hostibus qui habitabant per gyrum €nec potuerunt resistere adversariis suis sed quocumque pergere voluissent €manus Domini erat super eos €sicut locutus est et iuravit eis €et vehementer adflicti sunt suscitavitque Dominus iudices €qui liberarent eos de vastantium manibus €sed nec illos audire voluerunt fornicantes cum diis alienis et adorantes eos €cito deseruerunt viam per quam ingressi fuerant patres eorum €et audientes mandata Domini €omnia fecere contraria cumque Dominus iudices suscitaret €in diebus eorum flectebatur misericordia €et audiebat adflictorum gemitus €et liberabat eos de caede vastantium postquam autem mortuus esset iudex €revertebantur et multo maiora faciebant €quam fecerant patres sui €sequentes deos alienos et servientes eis et adorantes illos €non dimiserunt adinventiones suas et viam durissimam €per quam ambulare consueverant iratusque est furor Domini in Israhel et ait €quia irritum fecit gens ista pactum meum €quod pepigeram cum patribus eorum €et vocem meam audire contempsit et ego non delebo gentes quas dimisit Iosue et mortuus est ut in ipsis experiar Israhel €utrum custodiant viam Domini et ambulent in ea €sicut custodierunt patres eorum an non dimisit ergo Dominus omnes has nationes €et cito subvertere noluit nec tradidit in manibus €Iosue  hae sunt gentes quas Dominus dereliquit €ut erudiret in eis Israhelem €et omnes qui non noverant bella Chananeorum et postea discerent filii eorum certare cum hostibus €et habere consuetudinem proeliandi quinque satrapas Philisthinorum €omnemque Chananeum et Sidonium atque Eveum €qui habitabat in monte Libano €de monte Baalhermon usque ad introitum Emath dimisitque eos ut in ipsis experiretur Israhelem €utrum audiret mandata Domini €quae praeceperat patribus eorum per manum Mosi an non itaque filii Israhel habitaverunt in medio Chananei €et Hetthei et Amorrei et Ferezei et Evei et Iebusei et duxerunt uxores filias eorum €ipsique filias suas eorum filiis tradiderunt €et servierunt diis eorum feceruntque malum in conspectu Domini et obliti sunt Dei sui €servientes Baalim et Astharoth iratusque Dominus contra Israhel €tradidit eos in manus Chusanrasathaim regis Mesopotamiae €servieruntque ei octo annis et clamaverunt ad Dominum €qui suscitavit eis salvatorem et liberavit eos €Othonihel videlicet filium Cenez fratrem Chaleb minorem fuitque in eo spiritus Domini et iudicavit Israhel €egressusque est ad pugnam €et tradidit Dominus in manu eius Chusanrasathaim €regem Syriae €et oppressit eum quievitque terra quadraginta annis €et mortuus est Othonihel filius Cenez addiderunt autem filii Israhel facere malum in conspectu Domini €qui confortavit adversum eos Eglon regem Moab €quia fecerunt malum in conspectu eius et copulavit ei filios Ammon et Amalech €abiitque et percussit Israhel atque possedit urbem Palmarum servieruntque filii Israhel Eglon regi Moab decem et octo annis et postea clamaverunt ad Dominum €qui suscitavit eis salvatorem €vocabulo Ahoth filium Gera filii Iemini €qui utraque manu utebatur pro dextera €miseruntque filii Israhel per illum munera Eglon regi Moab qui fecit sibi gladium ancipitem €habentem in medio capulum longitudinis palmae manus €et accinctus est eo subter sagum in dextro femore obtulitque munera Eglon regi Moab €erat autem Eglon crassus nimis cumque obtulisset ei munera €prosecutus est socios qui cum eo venerant et reversus de Galgalis ubi erant idola dixit ad regem €verbum secretum habeo ad te o rex €et ille imperavit silentium €egressisque omnibus qui circa eum erant ingressus est Ahoth ad eum €sedebat autem in aestivo cenaculo solus €dixitque verbum Dei habeo ad te €qui statim surrexit de throno extenditque Ahoth manum sinistram €et tulit sicam de dextro femore suo infixitque eam in ventre eius tam valide ut capulus ferrum sequeretur in vulnere €ac pinguissimo adipe stringeretur €nec eduxit gladium sed ita ut percusserat reliquit in corpore €statimque per secreta naturae alvi stercora proruperunt Ahoth autem clausis diligentissime ostiis cenaculi et obfirmatis sera per posticam egressus est €servique regis ingressi viderunt clausas fores cenaculi atque dixerunt €forsitan purgat alvum in aestivo cubiculo expectantesque diu donec erubescerent €et videntes quod nullus aperiret tulerunt clavem €et aperientes invenerunt dominum suum iacentem in terra mortuum Ahoth autem dum illi turbarentur effugit €et pertransiit locum Idolorum unde reversus fuerat €venitque in Seirath et statim insonuit bucina in monte Ephraim €descenderuntque cum eo filii Israhel ipso in fronte gradiente qui dixit ad eos sequimini me €tradidit enim Dominus inimicos nostros Moabitas in manus nostras €descenderuntque post eum €et occupaverunt vada Iordanis quae transmittunt in Moab €et non dimiserunt transire quemquam sed percusserunt Moabitas in tempore illo circiter decem milia €omnes robustos et fortes viros €nullus eorum evadere potuit humiliatusque est Moab die illo sub manu Israhel €et quievit terra octoginta annis post hunc fuit Samgar filius Anath €qui percussit de Philisthim sescentos viros vomere €et ipse quoque defendit Israhel  addideruntque filii Israhel facere malum in conspectu Domini post €mortem Ahoth et tradidit illos Dominus in manu Iabin regis Chanaan €qui regnavit in Asor €habuitque ducem exercitus sui nomine Sisaram €ipse autem habitabat in Aroseth gentium clamaveruntque filii Israhel ad Dominum €nongentos enim habebat falcatos currus €et per viginti annos vehementer oppresserat eos erat autem Debbora prophetis uxor Lapidoth þï€Öõìçáôåÿï°°·ÿï‚Êõäçÿ¤”‚quae iudicabat populum in illo tempore et sedebat sub palma quae nomine illius vocabatur €inter Rama et Bethel in monte Ephraim €ascendebantque ad eam filii Israhel in omne iudicium quae misit et vocavit Barac filium Abinoem de Cedes Nepthalim €dixitque ad eum praecepit tibi Dominus Deus Israhel €vade et duc exercitum in montem Thabor €tollesque tecum decem milia pugnatorum €de filiis Nepthalim et de filiis Zabulon ego autem ducam ad te in loco torrentis Cison €Sisaram principem exercitus Iabin €et currus eius atque omnem multitudinem €et tradam eos in manu tua dixitque ad eam Barac si venis mecum vadam €si nolueris venire non pergam quae dixit ad eum ibo quidem tecum €sed in hac vice tibi victoria non reputabitur €quia in manu mulieris tradetur Sisara €surrexit itaque Debbora et perrexit cum Barac in Cedes qui accitis Zabulon et Nepthalim €ascendit cum decem milibus pugnatorum €habens Debboram in comitatu suo Aber autem Cineus recesserat quondam €a ceteris Cineis fratribus suis filiis Obab cognati €Mosi €et tetenderat tabernacula usque ad vallem €quae vocatur Sennim et erat iuxta Cedes nuntiatumque est Sisarae €quod ascendisset Barac filius Abinoem in montem Thabor et congregavit nongentos falcatos currus omnemque exercitum €de Aroseth gentium ad torrentem Cison dixitque Debbora ad Barac surge €haec est enim dies in qua tradidit Dominus Sisaram in manus tuas €en ipse ductor est tuus €descendit itaque Barac de monte Thabor €et decem milia pugnatorum cum eo perterruitque Dominus Sisaram et omnes currus eius €universamque multitudinem in ore gladii ad conspectum Barac €in tantum ut Sisara de curru desiliens €pedibus fugeret et Barac persequeretur fugientes currus et exercitum €usque ad Aroseth gentium €et omnis hostium multitudo usque ad internicionem caderet Sisara autem fugiens pervenit ad tentorium Iahel uxoris Aber Cinei €erat enim pax inter Iabin regem Asor et domum Aber Cinei egressa igitur Iahel in occursum Sisarae dixit ad eum €intra ad me domine mi intra ne timeas €qui ingressus tabernaculum eius et opertus ab ea pallio dixit ad eam da mihi obsecro paululum aquae quia valde sitio €quae aperuit utrem lactis et dedit ei bibere et operuit illum dixitque Sisara ad eam sta ante ostium tabernaculi €et cum venerit aliquis interrogans te et dicens numquid hic est aliquis €respondebis nullus est tulit itaque Iahel uxor Aber clavum tabernaculi €adsumens pariter malleum €et ingressa abscondite et cum €silentio €posuit supra tempus capitis eius clavum €percussumque malleo defixit in cerebrum usque ad terram €qui soporem morti socians €defecit et mortuus est et ecce Barac sequens Sisaram veniebat €egressaque Iahel in occursum eius dixit ei €veni et ostendam tibi virum quem quaeris €qui cum intrasset ad eam vidit Sisaram iacentem mortuum €et clavum infixum in tempore eius humiliavit ergo Deus in die illo Iabin regem Chanaan €coram filiis Israhel qui crescebant cotidie €et forti manu opprimebant Iabin regem Chanaan €donec delerent eum  cecineruntque Debbora et Barac filius Abinoem in die illo €dicentes qui sponte obtulistis de Israhel animas vestras ad periculum €benedicite Domino audite reges percipite auribus principes €ego sum ego sum quae Domino canam €psallam Domino Deo Israhel Domine cum exires de Seir et transires per regiones Edom €terra mota est €caelique ac nubes stillaverunt aquis montes fluxerunt a facie Domini et Sinai a facie Domini Dei Israhel in diebus Samgar filii Anath €in diebus Iahel quieverunt semitae €et qui ingrediebantur per eas ambulaverunt per calles devios cessaverunt fortes in Israhel et quieverunt €donec surgeret Debbora surgeret mater in Israhel nova bella elegit Dominus et portas hostium ipse subvertit €clypeus et hasta si apparuerint in quadraginta milibus Israhel cor meum diligit principes Israhel €qui propria voluntate obtulistis vos discrimini €benedicite Domino qui ascenditis super nitentes asinos €et sedetis in iudicio et ambulatis in via loquimini ubi conlisi sunt currus €et hostium est suffocatus exercitus €ibi narrentur iustitiae Domini et clementia in fortes Israhel €tunc descendit populus Domini ad portas et obtinuit principatum surge surge Debbora surge surge et loquere canticum €surge Barac et adprehende captivos tuos fili €Abinoem salvatae sunt reliquiae populi Dominus in fortibus dimicavit ex Ephraim delevit eos in Amalech et post eum ex €Beniamin €in populos tuos o Amalech de Machir principes descenderunt €et de Zabulon qui exercitum ducerent ad bellandum duces Isachar fuere cum Debbora et Barac vestigia sunt secuti €qui quasi in praeceps ac baratrum se discrimini dedit €diviso contra se Ruben €magnanimorum repperta contentio €est quare habitas inter duos terminos ut audias sibilos gregum €diviso contra se Ruben €magnanimorum repperta contentio est Galaad trans Iordanem quiescebat €et Dan vacabat navibus €Aser habitabat in litore maris et in portibus morabatur Zabulon vero et Nepthalim obtulerunt animas suas morti €in regione Merome venerunt reges et pugnaverunt €pugnaverunt reges Chanaan in Thanach iuxta aquas Mageddo €et tamen nihil tulere praedantes de caelo dimicatum est contra eos €stellae manentes in ordine et cursu suo €adversum Sisaram pugnaverunt torrens Cison traxit cadavera eorum torrens Cadumim torrens Cison €conculca anima mea robustos ungulae equorum ceciderunt fugientibus impetu €et per praeceps ruentibus fortissimis hostium maledicite terrae Meroz dixit angelus Domini €maledicite habitatoribus eius €quia non venerunt ad auxilium Domini €in adiutorium fortissimorum eius benedicta inter mulieres Iahel uxor Aber Cinei €benedicatur in tabernaculo suo aquam petenti lac dedit €et in fiala principum obtulit butyrum sinistram manum misit ad clavum et dexteram ad fabrorum malleos €percussitque Sisaram €quaerens in capite vulneri locum et tempus valide perforans inter pedes eius ruit defecit et mortuus est €ante pedes illius volvebatur €et iacebat exanimis et miserabilis per fenestram prospiciens ululabat mater eius €et de cenaculo loquebatur cur moratur regredi currus eius €quare tardaverunt pedes quadrigarum illius una sapientior ceteris uxoribus eius haec socrui verba respondit forsitan nunc dividit spolia €et pulcherrima feminarum eligitur ei €vestes diversorum colorum Sisarae traduntur in praedam €et supellex varia ad ornanda colla congeritur sic pereant omnes inimici tui Domine €qui autem diligunt te sicut sol in ortu suo splendet ita €rutilent quievitque terra per quadraginta annos  fecerunt autem filii Israhel malum in conspectu Domini €qui tradidit eos in manu Madian septem annis et oppressi sunt valde ab eis €feceruntque sibi antra et speluncas in montibus €et munitissima ad repugnandum loca cumque sevisset Israhel €ascendebat Madian et Amalech et ceteri orientalium €nationum et apud eos figentes tentoria €sicut erant in herbis cuncta vastabant usque ad introitum Gazae €nihilque omnino ad vitam pertinens relinquebant in Israhel €non oves non boves non asinos ipsi enim et universi greges eorum veniebant cum tabernaculis €et instar lucustarum universa conplebant €innumera multitudo hominum et camelorum €quicquid tetigerant devastantes humiliatusque est Israhel valde in conspectu Madian et clamavit ad Dominum postulans auxilium contra Madianitas qui misit ad eos virum prophetam et locutus est €haec dicit Dominus Deus Israhel €ego vos feci conscendere de Aegypto €et eduxi de domo servitutis et liberavi de manu Aegyptiorum €et omnium inimicorum qui adfligebant vos €eiecique eos ad introitum vestrum €et tradidi vobis terram eorum et dixi ego Dominus Deus vester €ne timeatis deos Amorreorum in quorum terra habitatis €et noluistis audire vocem meam venit autem angelus Domini €et sedit sub quercu quae erat in Ephra €et pertinebat ad Ioas patrem familiae Ezri €cumque Gedeon filius eius excuteret atque purgaret frumenta in torculari €ut fugeret Madian apparuit ei et ait €Dominus tecum virorum fortissime dixitque ei Gedeon obsecro Domine €si Dominus nobiscum est €cur adprehenderunt nos haec omnia €ubi sunt mirabilia eius quae narraverunt patres nostri atque dixerunt €de Aegypto eduxit nos Dominus þï€Öõìçáôåÿï°°·ÿï‚Êõäçÿ¦˜†nunc autem dereliquit nos €et tradidit in manibus Madian respexitque ad eum Dominus et ait €vade in hac fortitudine tua et liberabis Israhel de manu Madian €scito quod miserim te qui respondens ait €obsecro Domine mi in quo liberabo Israhel €ecce familia mea infima est in Manasse €et ego minimus in domo patris mei dixitque ei Dominus €ego ero tecum et percuties Madian quasi unum virum et ille si inveni inquit gratiam coram te €da mihi signum quod tu sis qui loquaris ad me ne recedas hinc donec revertar ad te €portans sacrificium et offerens tibi €qui respondit ego praestolabor adventum tuum ingressus est itaque Gedeon €et coxit hedum et de farinae modio azymos panes €carnesque ponens in canistro et ius carnium mittens in ollam €tulit omnia sub quercum et obtulit ei cui dixit angelus Domini €tolle carnes et panes azymos €et pone super petram illam et ius desuper funde €cumque fecisset ita extendit angelus Domini summitatem virgae quam tenebat in manu €et tetigit carnes et azymos panes €ascenditque ignis de petra €et carnes azymosque consumpsit €angelus autem Domini evanuit ex oculis eius vidensque Gedeon quod esset angelus Domini ait €heu mihi Domine Deus €quia vidi angelum Domini facie ad faciem dixitque ei Dominus pax tecum ne timeas non morieris aedificavit ergo ibi Gedeon altare Domino €vocavitque illud Domini pax usque in praesentem diem €cum adhuc esset in Ephra quae est familiae €Ezri nocte illa dixit Dominus ad eum €tolle taurum patris tui et alterum taurum annorum septem €destruesque aram Baal quae est patris tui €et nemus quod circa aram est succide et aedificabis altare Domino Deo tuo in summitate petrae huius €super quam sacrificium ante posuisti €tollesque taurum secundum €et offeres holocaustum super lignorum struem €quae de nemore succideris adsumptis igitur Gedeon decem viris de servis suis €fecit sicut praeceperat Dominus €timens autem domum patris sui et homines illius civitatis €per diem facere noluit sed omnia nocte €conplevit cumque surrexissent viri oppidi eius mane €viderunt destructam aram Baal lucumque succisum €et taurum alterum inpositum super altare quod tunc aedificatum erat dixeruntque ad invicem quis hoc fecit €cumque perquirerent auctorem facti dictum est €Gedeon filius Ioas fecit haec omnia et dixerunt ad Ioas produc filium tuum ut moriatur €quia destruxit aram Baal et succidit nemus quibus ille respondit €numquid ultores estis Baal et pugnatis pro eo €qui adversarius eius est moriatur antequam lux €crastina veniat €si deus est vindicet se de eo qui suffodit aram eius ex illo die vocatus est Gedeon Hierobbaal eo quod dixisset Ioas €ulciscatur se de eo Baal qui €suffodit altare eius igitur omnis Madian et Amalech et orientales populi congregati €sunt simul €et transeuntes Iordanem castrametati sunt in valle Iezrahel spiritus autem Domini induit Gedeon €qui clangens bucina convocavit domum Abiezer ut sequeretur misitque nuntios in universum Manassen €qui et ipse secutus est eum €et alios nuntios in Aser et Zabulon et Nepthalim €qui occurrerunt ei dixitque Gedeon ad Dominum €si salvum facis per manum meam Israhel sicut locutus es ponam vellus hoc lanae in area €si ros in solo vellere fuerit et in omni terra siccitas €sciam quod per manum meam sicut locutus es liberabis Israhel factumque est ita €et de nocte consurgens expresso vellere concam rore conplevit dixitque rursus ad Dominum €ne irascatur furor tuus contra me €si adhuc semel temptavero signum quaerens in vellere €oro ut solum vellus siccum sit et omnis terra rore madens fecitque Dominus nocte illa ut postulaverat €et fuit siccitas in solo vellere et ros in omni terra  igitur Hierobbaal qui est et Gedeon de nocte €consurgens €et omnis populus cum eo €venit ad fontem qui vocatur Arad €erant autem castra Madian in valle €ad septentrionalem plagam collis Excelsi dixitque Dominus ad Gedeon €multus tecum est populus nec tradetur Madian in manus eius €ne glorietur contra me Israhel et dicat meis viribus liberatus sum loquere ad populum et cunctis audientibus praedica €qui formidolosus et timidus est revertatur €recesseruntque de monte Galaad €et reversa sunt ex populo viginti duo milia virorum €et tantum decem milia remanserunt dixitque Dominus ad Gedeon adhuc populus multus est €duc eos ad aquas et ibi probabo illos €et de quo dixero tibi ut tecum vadat ipse pergat €quem ire prohibuero revertatur cumque descendisset populus ad aquas dixit Dominus ad Gedeon €qui lingua lambuerint aquas sicut solent canes lambere €separabis eos seorsum €qui autem curvatis genibus biberint in altera parte erunt fuit itaque numerus eorum qui manu ad os proiciente aquas €lambuerant trecenti viri €omnis autem reliqua multitudo flexo poplite biberat et ait Dominus ad Gedeon €in trecentis viris qui lambuerunt aquas liberabo vos €et tradam Madian in manu tua €omnis autem reliqua multitudo revertatur in locum suum sumptis itaque pro numero cibariis et tubis €omnem reliquam multitudinem abire praecepit ad tabernacula sua €et ipse cum trecentis viris se certamini dedit €castra autem Madian erant subter in valle eadem nocte dixit Dominus ad eum €surge et descende in castra quia tradidi eos in manu tua sin autem solus ire formidas descendat tecum Phara puer tuus et cum audieris quid loquantur tunc confortabuntur manus tuae €et securior ad hostium castra descendes €descendit ergo ipse et Phara puer eius in partem castrorum €ubi erant armatorum vigiliae Madian autem et Amalech et omnes orientales populi €fusi iacebant in valle ut lucustarum multitudo €cameli quoque innumerabiles erant €sicut harena quae iacet in litoribus maris cumque venisset Gedeon narrabat aliquis somnium proximo suo €et in hunc modum referebat quod viderat €vidi somnium et videbatur mihi quasi subcinericius panis ex hordeo €volvi et in Madian castra descendere €cumque pervenisset ad tabernaculum €percussit illud atque subvertit et terrae funditus coaequavit respondit is cui loquebatur €non est hoc aliud nisi gladius Gedeonis filii Ioas viri €Israhelitae €tradidit Deus in manu eius Madian et omnia castra eius cumque audisset Gedeon somnium et interpretationem eius adoravit €et reversus ad castra Israhel ait €surgite tradidit enim Dominus in manus nostras castra Madian divisitque trecentos viros in tres partes €et dedit tubas in manibus eorum €lagoenasque vacuas ac lampadas in medio lagoenarum et dixit ad eos quod me facere videritis hoc facite €ingrediar partem castrorum et quod fecero sectamini quando personaverit tuba in manu mea €vos quoque per castrorum circuitum clangite €et conclamate Domino et Gedeoni ingressusque est Gedeon et trecenti viri qui erant cum eo €in parte castrorum incipientibus vigiliis noctis mediae €et custodibus suscitatis coeperunt bucinis clangere €et conplodere inter se lagoenas cumque per gyrum castrorum in tribus personarent locis €et hydrias confregissent €tenuerunt sinistris manibus lampadas et dextris sonantes tubas €clamaveruntque gladius Domini et Gedeonis stantes singuli in loco suo per circuitum castrorum hostilium €omnia itaque castra turbata sunt €et vociferantes ululantesque fugerunt et nihilominus insistebant trecenti viri bucinis personantes €inmisitque Dominus gladium in omnibus castris €et mutua se caede truncabant fugientes usque Bethseta et crepidinem Abelmeula in Tebbath €conclamantes autem viri Israhel de Nepthali et Aser et omni Manasse €persequebantur Madian misitque Gedeon nuntios in omnem montem Ephraim dicens €descendite in occursum Madian €et occupate aquas usque Bethbera atque Iordanem €clamavitque omnis Ephraim €et praeoccupavit aquas atque Iordanem usque Bethbera adprehensosque duos viros Madian Oreb et Zeb interfecit €Oreb in petra Oreb Zeb vero in torculari Zeb €et persecuti sunt Madian €capita Oreb et Zeb portantes ad Gedeon trans fluenta Iordanis  dixeruntque ad eum viri Ephraim quid est hoc quod facere voluisti €ut non nos vocares cum ad pugnam pergeres contra Madian €iurgantes fortiter et prope vim inferentes quibus ille respondit €quid enim tale facere potui quale vos fecistis €nonne melior est racemus Ephraim vindemiis Abiezer in manus vestras tradidit Dominus principes þï€Öõìçáôåÿï°°·ÿï‚Êõäçÿ¨ˆ“‚Madian Oreb et Zeb €quid tale facere potui quale vos fecistis €quod cum locutus esset €requievit spiritus eorum quo tumebant contra eum cumque venisset Gedeon ad Iordanem €transivit eum cum trecentis viris qui secum erant €et prae lassitudine fugientes persequi non poterant dixitque ad viros Soccoth €date obsecro panes populo qui mecum est quia valde defecerunt €ut possimus persequi Zebee et Salmana reges Madian responderunt principes Soccoth €forsitan palmae manuum Zebee et Salmana in manu tua sunt €et idcirco postulas ut demus exercitui tuo panes quibus ille ait €cum ergo tradiderit Dominus Zebee et Salmana in manus meas €conteram carnes vestras cum spinis tribulisque deserti et inde conscendens venit in Phanuhel €locutusque est ad viros eius loci similia €cui et illi responderunt sicut responderant viri €Soccoth dixit itaque et eis €cum reversus fuero victor in pace destruam turrem hanc Zebee autem et Salmana requiescebant cum omni exercitu suo €quindecim milia enim viri remanserant €ex omnibus turmis orientalium populorum €caesis centum viginti milibus bellatorum et educentium gladium ascendensque Gedeon per viam eorum qui in tabernaculis morabantur €ad orientalem partem Nobee et Iecbaa €percussit castra hostium €qui securi erant et nihil adversi suspicabantur fugeruntque Zebee et Salmana €quos persequens Gedeon conprehendit turbato omni exercitu eorum revertensque de bello ante solis ortum adprehendit puerum de viris Soccoth €interrogavitque eum nomina principum et seniorum Soccoth €et descripsit septuaginta septem viros venitque ad Soccoth et dixit eis €en Zebee et Salmana super quibus exprobrastis mihi dicentes €forsitan manus Zebee et Salmana in manibus tuis sunt €et idcirco postulas ut demus viris qui lassi sunt et defecerunt panes tulit ergo seniores civitatis et spinas deserti ac tribulos €et contrivit cum eis atque comminuit viros Soccoth turrem quoque Phanuhel subvertit occisis habitatoribus civitatis dixitque ad Zebee et Salmana €quales fuerunt viri quos occidistis in Thabor €qui responderunt similes tui et unus ex eis quasi filius regis quibus ille ait fratres mei fuerunt filii matris meae €vivit Dominus si servassetis eos non vos occiderem dixitque Ietther primogenito suo €surge et interfice eos €qui non eduxit gladium timebat enim quia adhuc puer erat dixeruntque Zebee et Salmana tu surge et inrue in nos €quia iuxta aetatem robur est hominis €surrexit Gedeon et interfecit Zebee et Salmana €et tulit ornamenta ac bullas €quibus colla regalium camelorum decorari solent dixeruntque omnes viri Israhel ad Gedeon €dominare nostri tu et filius tuus et filius filii tui €quia liberasti nos de manu Madian quibus ille ait non dominabor vestri €nec dominabitur in vos filius meus €sed dominabitur Dominus dixitque ad eos unam petitionem postulo a vobis €date mihi inaures ex praeda vestra €inaures enim aureas Ismahelitae habere consuerant qui responderunt libentissime dabimus €expandentesque super terram pallium €proiecerunt in eo inaures de praeda et fuit pondus postulatarum inaurium mille septingenti auri sicli €absque ornamentis et monilibus et veste purpurea €quibus Madian reges uti soliti erant €et praeter torques aureos camelorum fecitque ex eo Gedeon ephod et posuit illud in civitate sua Ephra €fornicatusque est omnis Israhel in eo €et factum est Gedeoni et omni domui eius in ruinam humiliatus est autem Madian coram filiis Israhel €nec potuerunt ultra elevare cervices €sed quievit terra per quadraginta annos €quibus praefuit Gedeon abiit itaque Hierobbaal filius Ioas et habitavit in domo sua habuitque septuaginta filios qui egressi sunt de femore eius €eo quod plures haberet uxores concubina autem illius quam habebat in Sychem €genuit ei filium nomine Abimelech mortuusque est Gedeon filius Ioas in senectute bona €et sepultus in sepulchro Ioas patris sui in Ephra de €familia Ezri postquam autem mortuus est Gedeon €aversi sunt filii Israhel et fornicati cum Baalim €percusseruntque cum Baal foedus ut esset eis in deum nec recordati sunt Domini Dei sui €qui eruit eos de manu omnium inimicorum €suorum per circuitum nec fecerunt misericordiam cum domo Hierobbaal Gedeon €iuxta omnia bona quae fecerat Israheli  abiit autem Abimelech filius Hierobbaal in Sychem ad fratres matris suae €et locutus est ad eos €et ad omnem cognationem domus patris matris suae dicens loquimini ad omnes viros Sychem quid vobis est melius €ut dominentur vestri septuaginta viri omnes filii Hierobbaal €an ut dominetur vobis unus vir €simulque considerate quia os vestrum et caro vestra sum locutique sunt fratres matris eius de eo ad omnes viros Sychem €universos sermones istos €et inclinaverunt cor eorum post Abimelech dicentes frater noster est dederuntque illi septuaginta pondo argenti de fano Baalbrith €qui conduxit sibi ex eo viros inopes et vagos secutique sunt eum et venit in domum patris sui Ephra €et occidit fratres suos filios Hierobbaal €septuaginta viros super lapidem unum €remansitque Ioatham filius Hierobbaal minimus et absconditus est congregati sunt autem omnes viri Sychem €et universae familiae urbis Mello €abieruntque et constituerunt regem Abimelech €iuxta quercum quae stabat in Sychem quod cum nuntiatum esset Ioatham €ivit et stetit in vertice montis Garizim €elevataque voce clamavit et dixit €audite me viri Sychem ita audiat vos Deus ierunt ligna ut unguerent super se regem €dixeruntque olivae impera nobis quae respondit €numquid possum deserere pinguedinem meam €qua et dii utuntur et homines €et venire ut inter ligna promovear dixeruntque ligna ad arborem ficum veni et super nos regnum accipe quae respondit eis €numquid possum deserere dulcedinem meam fructusque suavissimos €et ire ut inter cetera ligna commovear locuta sunt quoque ligna €ad vitem €veni et impera nobis quae respondit €numquid possum deserere vinum meum €quod laetificat Deum et homines €et inter ligna cetera commoveri dixeruntque omnia ligna ad ramnum veni et impera super nos quae respondit eis €si vere me regem vobis constituitis €venite et sub mea umbra €requiescite €sin autem non vultis €egrediatur ignis de ramno et devoret cedros Libani nunc igitur si recte et absque peccato constituistis super vos regem €Abimelech €et bene egistis cum Hierobbaal et cum domo eius €et reddidistis vicem beneficiis eius €qui pugnavit pro vobis et animam suam dedit periculis €ut erueret vos de manu Madian qui nunc surrexistis contra domum patris mei €et interfecistis filios eius septuaginta viros super unum lapidem €et constituistis regem Abimelech filium ancillae eius super habitatores €Sychem €eo quod frater vester sit si ergo recte et absque vitio egistis cum Hierobbaal et domo eius €hodie laetamini in Abimelech et ille laetetur in vobis sin autem perverse egrediatur ignis ex eo €et consumat habitatores Sychem et oppidum Mello €egrediaturque ignis de viris Sychem et de oppido Mello €et devoret Abimelech quae cum dixisset fugit et abiit in Bera €habitavitque ibi metu Abimelech fratris sui regnavit itaque Abimelech super Israhel tribus annis misitque Deus spiritum pessimum €inter Abimelech et habitatores Sychem €qui coeperunt eum detestari et scelus interfectionis septuaginta filiorum Hierobbaal €et effusionem sanguinis eorum €conferre in Abimelech fratrem suum €et in ceteros Sycimarum principes €qui eum adiuverant posueruntque insidias adversum eum in montium summitate €et dum illius praestolantur adventum €exercebant latrocinia agentes praedas de praetereuntibus €nuntiatumque est Abimelech venit autem Gaal filius Obed cum fratribus suis €et transivit in Sycimam €ad cuius adventum erecti habitatores Sychem egressi sunt in agros €vastantes vineas uvasque calcantes €et factis cantantium choris ingressi sunt fanum dei sui €et inter epulas et pocula maledicebant Abimelech clamante Gaal filio Obed €quis est Abimelech et quae est Sychem ut serviamus ei €numquid non est filius Hierobbaal €et constituit principem Zebul servum suum super viros Emmor patris €Sychem €cur igitur servimus ei utinam daret aliquis populum istum sub manu mea €ut auferrem de medio Abimelech þï€Öõìçáôåÿï°°·ÿï‚Êõäçÿ¨‰˜ƒdictumque est Abimelech congrega exercitus multitudinem et veni Zebul enim princeps civitatis €auditis sermonibus Gaal filii Obed iratus €est valde et misit clam ad Abimelech nuntios dicens €ecce Gaal filius Obed venit in Sycimam cum fratribus suis €et obpugnat adversum te civitatem surge itaque nocte cum populo qui tecum est et latita in agro et primo mane oriente sole inrue super civitatem €illo autem egrediente adversum te cum populo suo €fac ei quod potueris surrexit itaque Abimelech cum omni exercitu suo nocte €et tetendit insidias iuxta Sycimam in quattuor locis egressusque est Gaal filius Obed €et stetit in introitu portae civitatis €surrexit autem Abimelech et omnis exercitus cum eo de insidiarum loco cumque vidisset populum Gaal dixit ad Zebul €ecce de montibus multitudo descendit €cui ille respondit €umbras montium vides quasi hominum capita €et hoc errore deciperis rursumque Gaal ait ecce populus de umbilico terrae descendit €et unus cuneus venit per viam quae respicit quercum cui dixit Zebul ubi est nunc os tuum quo €loquebaris €quis est Abimelech ut serviamus ei €nonne iste est populus quem despiciebas €egredere et pugna contra eum abiit ergo Gaal spectante Sycimarum populo €et pugnavit contra Abimelech qui persecutus est eum fugientem et in urbem conpulit €cecideruntque ex parte eius plurimi usque ad portam civitatis et Abimelech sedit in Ruma €Zebul autem Gaal et socios eius expulit de urbe €nec in ea passus est commorari sequenti ergo die egressus est populus in campum €quod cum nuntiatum esset Abimelech tulit exercitum suum et divisit in tres turmas tendens insidias in agris €vidensque quod egrederetur populus de civitate €surrexit et inruit in eos cum cuneo suo €obpugnans et obsidens civitatem €duae autem turmae palantes per campum adversarios sequebantur porro Abimelech omni illo die obpugnabat urbem €quam cepit interfectis habitatoribus eius €ipsaque destructa ita ut sal in ea dispergeret quod cum audissent qui habitabant in turre Sycimorum €ingressi sunt fanum dei sui Berith €ubi foedus cum eo pepigerant et ex eo locus nomen acceperat €qui erat valde munitus Abimelech quoque audiens viros turris Sycimorum pariter conglobatos ascendit in montem Selmon cum omni populo suo €et arrepta securi praecidit arboris ramum €inpositumque ferens umero dixit ad socios €quod me vidistis facere cito facite igitur certatim ramos de arboribus praecidentes sequebantur ducem €quos circumdantes praesidio succenderunt €atque ita factum est €ut fumo et igne mille hominum necarentur €viri pariter ac mulieres habitatorum turris Sychem Abimelech autem inde proficiscens venit ad oppidum Thebes €quod circumdans obsidebat exercitu erat autem turris excelsa in media civitate €ad quam confugerant viri simul ac mulieres €et omnes principes civitatis €clausa firmissime ianua et super turris tectum stantes per propugnacula accedensque Abimelech iuxta turrem pugnabat fortiter €et adpropinquans ostio ignem subponere nitebatur et ecce una mulier fragmen molae €desuper iaciens €inlisit capiti Abimelech et confregit cerebrum eius qui vocavit cito armigerum suum et ait ad eum €evagina gladium tuum et percute me €ne forte dicatur quod a femina interfectus sim €qui iussa perficiens interfecit eum illoque mortuo omnes qui cum eo erant de Israhel €reversi sunt in sedes suas et reddidit Deus malum quod fecerat Abimelech contra patrem €suum €interfectis septuaginta fratribus suis Sycimitis quoque quod operati erant €retributum est €et venit super eos maledictio Ioatham filii Hierobbaal  post Abimelech surrexit dux in Israhel €Thola filius Phoa patrui Abimelech vir de Isachar €qui habitavit in Sanir montis Ephraim et iudicavit Israhel viginti et tribus annis €mortuusque ac sepultus est in Sanir huic successit Iair Galaadites €qui iudicavit Israhel per viginti et duos annos habens triginta filios sedentes super triginta pullos asinarum €et principes triginta civitatum €quae ex nomine eius appellatae sunt Avothiair id est €oppida Iair €usque in praesentem diem in terra Galaad mortuusque est Iair ac sepultus €in loco cui est vocabulum Camon filii autem Israhel peccatis veteribus iungentes nova €fecerunt malum in conspectu Domini €et servierunt idolis Baalim et Astharoth €et diis Syriae ac Sidonis et Moab et filiorum Ammon et €Philisthim €dimiseruntque Dominum et non colebant eum contra quos iratus €tradidit eos in manu Philisthim et filiorum Ammon adflictique sunt et vehementer oppressi per annos decem et octo €omnes qui habitabant trans Iordanem in terra Amorrei €quae est in Galaad in tantum ut filii Ammon Iordane transmisso €vastarent Iudam et Beniamin et Ephraim €adflictusque est Israhel nimis et clamantes ad Dominum dixerunt €peccavimus tibi quia dereliquimus Deum €nostrum €et servivimus Baalim quibus locutus est Dominus €numquid non Aegyptii et Amorrei filiique Ammon et €Philisthim Sidonii quoque et Amalech et Chanaan oppresserunt vos €et clamastis ad me et erui vos de manu eorum et tamen reliquistis me et coluistis deos alienos €idcirco non addam ut ultra vos liberem ite et invocate deos quos elegistis €ipsi vos liberent in tempore angustiae dixeruntque filii Israhel ad Dominum €peccavimus redde tu nobis quicquid tibi placet €tantum nunc libera nos quae dicentes €omnia de finibus suis alienorum deorum idola proiecerunt €et servierunt Deo €qui doluit super miseriis eorum itaque filii Ammon conclamantes in Galaad fixere tentoria €contra quos congregati filii Israhel in Maspha €castrametati sunt dixeruntque principes Galaad singuli ad proximos suos €qui primus e nobis contra filios Ammon coeperit dimicare €erit dux populi Galaad  fuit illo tempore Iepthae Galaadites vir fortissimus atque pugnator €filius meretricis mulieris qui natus est de Galaad habuit autem Galaad uxorem de qua suscepit filios €qui postquam creverant eiecerunt Iepthae dicentes €heres in domo patris nostri esse non poteris €quia de altera matre generatus es quos ille fugiens atque devitans habitavit in terra Tob €congregatique sunt ad eum viri inopes et latrocinantes €et quasi principem sequebantur in illis diebus pugnabant filii Ammon contra Israhel quibus acriter instantibus perrexerunt maiores natu de Galaad €ut tollerent in auxilium sui Iepthae de terra Tob dixeruntque ad eum €veni et esto princeps noster et pugna contra filios Ammon quibus ille respondit €nonne vos estis qui odistis me et eiecistis de domo patris mei €et nunc venistis ad me necessitate conpulsi dixeruntque principes Galaad ad Iepthae €ob hanc igitur causam nunc ad te venimus €ut proficiscaris nobiscum et pugnes contra filios Ammon €sisque dux omnium qui habitant in Galaad Iepthae quoque dixit eis €si vere venistis ad me ut pugnem pro vobis contra filios Ammon €tradideritque eos Dominus in manus meas €ego ero princeps vester qui responderunt ei €Dominus qui haec audit ipse mediator ac testis est €quod nostra promissa faciamus abiit itaque Iepthae cum principibus Galaad €fecitque eum omnis populus principem sui €locutusque est Iepthae omnes sermones suos coram Domino in Maspha et misit nuntios ad regem filiorum Ammon €qui ex persona sua dicerent quid mihi et tibi est €quia venisti contra me ut vastares terram meam quibus ille respondit €quia tulit Israhel terram meam quando ascendit de Aegypto €a finibus Arnon usque Iaboc atque Iordanem €nunc igitur cum pace redde mihi eam per quos rursum mandavit Iepthae €et imperavit eis ut dicerent regi Ammon haec dicit Iepthae €non tulit Israhel terram Moab nec terram filiorum Ammon sed quando de Aegypto conscenderunt €ambulavit per solitudinem usque ad mare Rubrum et venit in Cades misitque nuntios ad regem Edom dicens €dimitte ut transeam per terram tuam €qui noluit adquiescere precibus eius €misit quoque et ad regem Moab €qui et ipse transitum praebere contempsit €mansit itaque in Cades et circuivit ex latere terram Edom et terram Moab €venitque contra orientalem plagam terrae Moab €et castrametatus est trans Arnon €nec voluit intrare terminos Moab €Arnon quippe confinium est terrae Moab misit itaque Israhel nuntios €ad Seon regem Amorreorum qui habitabat in Esebon €et dixerunt ei þï€Öõìçáôåÿï°°·ÿï‚Êõäçÿ¨‹˜“„dimitte ut transeam per terram tuam usque ad fluvium qui et ipse Israhel verba despiciens €non dimisit eum transire per terminos suos €sed infinita multitudine congregata egressus est contra eum in Iassa €et fortiter resistebat tradiditque eum Dominus in manu Israhel cum omni €exercitu suo €qui percussit eum €et possedit omnem terram Amorrei habitatoris regionis illius et universos fines eius de Arnon usque Iaboc €et de solitudine usque ad Iordanem Dominus ergo Deus Israhel subvertit Amorreum pugnante €contra illum populo suo Israhel €et tu nunc vis possidere terram eius nonne ea quae possedit Chamos deus tuus tibi iure €debentur €quae autem Dominus Deus noster victor obtinuit €in nostram cedent possessionem nisi forte melior es Balac filio Sepphor rege Moab €aut docere potes quod iurgatus sit contra Israhel €et pugnaverit contra eum quando habitavit in Esebon et viculis eius €et in Aroer et villis illius €vel in cunctis civitatibus iuxta Iordanem per trecentos annos €quare tanto tempore nihil super hac repetitione temptastis igitur non ego pecco in te sed tu contra me male agis €indicens mihi bella non iusta €iudicet Dominus arbiter huius diei inter Israhel et inter filios Ammon noluitque adquiescere rex filiorum Ammon verbis Iepthae €quae per nuntios mandaverat factus est ergo super Iepthae spiritus Domini €et circumiens Galaad et Manasse Maspha quoque Galaad €et inde transiens ad filios Ammon votum vovit Domino dicens €si tradideris filios Ammon in manus meas quicumque primus fuerit egressus de €foribus domus meae €mihique occurrerit revertenti cum pace a filiis Ammon €eum holocaustum offeram Domino transivitque Iepthae ad filios Ammon ut pugnaret contra eos €quos tradidit Dominus in manus eius percussitque ab Aroer usque dum venias in €Mennith viginti civitates €et usque ad Abel quae est vineis consita plaga magna nimis €humiliatique sunt filii Ammon a filiis Israhel revertenti autem Iepthae in Maspha domum suam €occurrit unigenita filia cum tympanis et €choris €non enim habebat alios liberos qua visa scidit vestimenta sua et ait €heu filia mi decepisti me et ipsa decepta es €aperui enim os meum ad Dominum et aliud facere non potero cui illa respondit pater mi si aperuisti os tuum ad Dominum €fac mihi quodcumque pollicitus es €concessa tibi ultione atque victoria de hostibus tuis dixitque ad patrem hoc solum mihi praesta quod deprecor €dimitte me ut duobus mensibus circumeam montes €et plangam virginitatem meam cum sodalibus meis cui ille respondit vade et dimisit eam duobus mensibus €cumque abisset cum sociis ac sodalibus suis €flebat virginitatem suam in montibus expletisque duobus mensibus reversa est ad patrem suum €et fecit ei sicut voverat quae ignorabat virum €exinde mos increbuit in Israhel €et consuetudo servata est ut post anni circulum conveniant in unum filiae Israhel €et plangant filiam Iepthae Galaaditae diebus quattuor  ecce autem in Ephraim orta seditio est €nam transeuntes contra aquilonem dixerunt ad Iepthae €quare vadens ad pugnam contra filios Ammon vocare nos noluisti €ut pergeremus tecum €igitur incendimus domum tuam quibus ille respondit €disceptatio erat mihi et populo meo contra filios Ammon vehemens €vocavique vos ut mihi praeberetis auxilium €et facere noluistis quod cernens posui in manibus meis animam meam €transivique ad filios Ammon €et tradidit eos Dominus in manus meas €quid commerui ut adversum me consurgatis in proelium vocatis itaque ad se cunctis viris Galaad pugnabat contra Ephraim €percusseruntque viri Galaad Ephraim €quia dixerat fugitivus est Galaad de Ephraim €et habitat in medio Ephraim et Manasse occupaveruntque Galaaditae vada Iordanis €per quae Ephraim reversurus erat €cumque venisset ad ea de Ephraim numero fugiens atque dixisset €obsecro ut me transire permittas €dicebant ei Galaaditae numquid Ephrateus es €quo dicente non sum interrogabant eum €dic ergo sebboleth quod interpretatur €spica €qui respondebat tebboleth €eadem littera spicam exprimere non valens €statimque adprehensum iugulabant in ipso Iordanis transitu €et ceciderunt in illo tempore de Ephraim quadraginta duo milia iudicavitque Iepthae Galaadites Israhel sex annis €et mortuus est ac sepultus in civitate sua Galaad post hunc iudicavit Israhel Abessan de Bethleem qui habuit triginta filios et totidem filias €quas emittens foras maritis dedit €et eiusdem numeri filiis suis accepit uxores €introducens in domum suam €qui septem annis iudicavit Israhel mortuusque est ac sepultus in Bethleem cui successit Ahialon Zabulonites €et iudicavit Israhelem decem annis mortuusque est ac sepultus in Zabulon post hunc iudicavit in Israhel Abdon filius Hellel €Farathonites qui habuit quadraginta filios et triginta ex eis nepotes €ascendentes super septuaginta pullos asinarum €et iudicavit in Israhel octo annis mortuusque est ac sepultus in Farathon terrae Ephraim in monte €Amalech  rursumque filii Israhel fecerunt malum in conspectu Domini €qui tradidit eos in manus Philisthinorum quadraginta annis erat autem vir quidam de Saraa et de stirpe Dan nomine €Manue €habens uxorem sterilem cui apparuit angelus Domini et dixit ad eam €sterilis es et absque liberis sed concipies et paries filium cave ergo ne vinum bibas ac siceram €ne inmundum quicquam comedas quia concipies et paries filium cuius non tanget caput novacula €erit enim nazareus Dei ab infantia sua et ex matris utero €et ipse incipiet liberare Israhel de manu Philisthinorum quae cum venisset ad maritum dixit ei €vir Dei venit ad me habens vultum angelicum terribilis nimis €quem cum interrogassem €quis esset et unde venisset et quo nomine vocaretur €noluit mihi dicere sed hoc respondit €ecce concipies et paries filium €cave ne vinum bibas et siceram €et ne aliquo vescaris inmundo €erit enim puer nazareus Dei ab infantia sua €et ex utero matris usque ad diem mortis suae oravit itaque Manue Deum et ait €obsecro Domine ut vir Dei quem misisti veniat iterum €et doceat nos quid debeamus facere de puero qui nasciturus est exaudivitque Dominus precantem Manue €et apparuit rursum angelus Domini uxori eius sedenti in €agro €Manue autem maritus eius non erat cum ea €quae cum vidisset angelum festinavit et cucurrit ad virum suum €nuntiavitque ei dicens €ecce apparuit mihi vir quem ante videram qui surrexit et secutus est uxorem suam €veniensque ad virum dixit ei tu es qui locutus es mulieri €et ille respondit ego sum cui Manue quando inquit sermo tuus fuerit expletus €quid vis ut faciat puer aut a quo se observare debebit dixitque angelus Domini ad Manue €ab omnibus quae locutus sum uxori tuae abstineat se et quicquid ex vinea nascitur non comedat €vinum et siceram non bibat nullo vescatur inmundo €et quod ei praecepi impleat atque custodiat dixitque Manue ad angelum Domini €obsecro te ut adquiescas precibus meis €et faciamus tibi hedum de capris cui respondit angelus si me cogis non comedam panes tuos €sin autem vis holocaustum facere offer illud Domino €et nesciebat Manue quod angelus Dei esset dixitque ad eum quod est tibi nomen €ut si sermo tuus fuerit expletus honoremus te cui ille respondit cur quaeris nomen meum quod est mirabile tulit itaque Manue hedum de capris et libamenta €et posuit super petram offerens Domino qui facit mirabilia €ipse autem et uxor eius intuebantur cumque ascenderet flamma altaris in caelum €angelus Domini in flamma pariter ascendit €quod cum vidisset Manue et uxor eius €proni ceciderunt in terram et ultra non eis apparuit angelus Domini €statimque intellexit Manue angelum esse Domini et dixit ad uxorem suam morte moriemur quia vidimus Deum cui respondit mulier €si Dominus nos vellet occidere €de manibus nostris holocaustum et libamenta non suscepisset €nec ostendisset nobis haec omnia €neque ea quae sunt ventura dixisset peperit itaque filium et vocavit nomen eius Samson €crevitque puer et benedixit ei Dominus coepitque spiritus Domini esse cum eo €in castris Dan inter Saraa et Esthaol  descendit igitur Samson in Thamnatha €vidensque ibi mulierem de filiabus Philisthim ascendit et nuntiavit patri suo et matri dicens €vidi mulierem in Thamnatha de filiabus Philisthinorum þï€Öõìçáôåÿï°°·ÿï‚Êõäçÿ¨Ž’ƒquam quaeso ut mihi accipiatis uxorem cui dixerunt pater et mater sua €numquid non est mulier in filiabus fratrum tuorum €et in omni populo meo €quia vis accipere uxorem de Philisthim qui incircumcisi sunt €dixitque Samson ad patrem suum €hanc mihi accipe quia placuit oculis meis parentes autem eius nesciebant quod res a Domino fieret €et quaereret occasionem contra Philisthim €eo enim tempore Philisthim dominabantur Israheli descendit itaque Samson cum patre suo et matre in Thamnatha €cumque venissent ad vineas oppidi €apparuit catulus leonis saevus rugiens €et occurrit ei inruit autem spiritus Domini in Samson et dilaceravit leonem €quasi hedum in frusta concerperet €nihil omnino habens in manu €et hoc patri et matri noluit indicare descenditque et locutus est mulieri quae placuerat oculis eius et post aliquot dies revertens ut acciperet eam €declinavit ut videret cadaver leonis €et ecce examen apium in ore leonis erat ac favus mellis quem cum sumpsisset in manibus comedebat in via €veniensque ad patrem suum et matrem dedit eis partem €qui et ipsi comederunt €nec tamen eis voluit indicare quod mel de corpore leonis adsumpserat descendit itaque pater eius ad mulierem €et fecit filio suo Samson convivium €sic enim iuvenes facere consuerant cum igitur cives loci vidissent eum €dederunt ei sodales triginta qui essent cum eo quibus locutus est Samson €proponam vobis problema €quod si solveritis mihi intra septem dies convivii €dabo vobis triginta sindones et totidem tunicas sin autem non potueritis solvere €vos dabitis mihi triginta sindones et eiusdem numeri tunicas €qui responderunt ei €propone problema ut audiamus dixitque eis €de comedente exivit cibus et de forte est egressa dulcedo €nec potuerunt per tres dies propositionem solvere cumque adesset dies septimus dixerunt ad uxorem Samson €blandire viro tuo et suade ei €ut indicet tibi quid significet problema €quod si facere nolueris incendimus et te et €domum patris tui €an idcirco nos vocastis ad nuptias ut spoliaretis quae fundebat apud Samson lacrimas et querebatur dicens €odisti me et non diligis €idcirco problema quod proposuisti filiis populi mei non vis mihi €exponere €at ille respondit €patri meo et matri nolui dicere et tibi indicare potero septem igitur diebus convivii flebat apud eum €tandemque die septimo cum ei molesta esset exposuit €quae statim indicavit civibus suis et illi dixerunt ei die septimo ante solis occubitum €quid dulcius melle et quid leone fortius €qui ait ad eos €si non arassetis in vitula mea €non invenissetis propositionem meam inruit itaque in eo spiritus Domini €descenditque Ascalonem et percussit ibi triginta viros €quorum ablatas vestes dedit his qui problema solverant €iratusque nimis ascendit in domum patris sui uxor autem eius accepit maritum unum de amicis eius et pronubis  post aliquantum autem temporis €cum dies triticeae messis instarent €venit Samson invisere volens uxorem suam €et adtulit ei hedum de capris €cumque cubiculum eius solito vellet intrare €prohibuit eum pater illius dicens putavi quod odisses eam et ideo tradidi illam amico tuo €sed habet sororem quae iunior et pulchrior illa est €sit tibi pro ea uxor cui respondit Samson €ab hac die non erit culpa in me contra Philistheos €faciam enim vobis mala perrexitque et cepit trecentas vulpes €caudasque earum iunxit ad caudas et faces ligavit in medio quas igne succendens dimisit ut huc illucque discurrerent €quae statim perrexerunt in segetes Philisthinorum €quibus succensis et conportatae iam €fruges €et adhuc stantes in stipula concrematae sunt €in tantum ut vineas quoque et oliveta flamma consumeret dixeruntque Philisthim quis fecit hanc rem €quibus dictum est Samson gener Thamnathei €quia tulit uxorem eius et alteri tradidit haec operatus est €ascenderuntque Philisthim €et conbuserunt tam mulierem quam patrem eius quibus ait Samson €licet haec feceritis tamen adhuc ex vobis expetam ultionem €et tunc quiescam percussitque eos ingenti plaga €ita ut stupentes suram femori inponerent €et descendens habitavit in spelunca petrae Aetham igitur ascendentes Philisthim in terra Iuda castrametati €sunt €et in loco qui postea vocatus est Lehi id est Maxilla €eorum est fusus exercitus dixeruntque ad eos de tribu Iuda €cur ascendistis adversum nos €qui responderunt €ut ligemus Samson venimus €et reddamus ei quae in nos operatus est descenderunt ergo tria milia virorum de Iuda ad specum silicis Aetham €dixeruntque ad Samson €nescis quod Philisthim imperent nobis €quare hoc facere voluisti €quibus ille ait sicut fecerunt mihi feci eis ligare inquiunt te venimus et tradere in manus Philisthinorum €iurate respondit mihi €quod non me occidatis dixerunt non te occidimus sed vinctum tradimus €ligaveruntque eum duobus novis funibus €et tulerunt de petra Aetham qui cum venisset ad locum Maxillae €et Philisthim vociferantes occurrissent ei €inruit spiritus Domini in eum €et sicut solent ad odorem ignis lina consumi €ita vincula quibus ligatus erat dissipata sunt et soluta inventamque maxillam id est mandibulam asini quae iacebat arripiens €interfecit in ea mille viros et ait €in maxilla asini in mandibula pulli asinarum delevi eos €et percussi mille viros cumque haec canens verba conplesset €proiecit mandibulam de manu €et vocavit nomen loci illius Ramathlehi €quod interpretatur elevatio Maxillae sitiensque valde clamavit ad Dominum et ait €tu dedisti in manu servi tui salutem hanc maximam atque victoriam €et en siti morior incidamque in manus incircumcisorum aperuit itaque Dominus molarem dentem in maxilla asini €et egressae sunt ex eo aquae €quibus haustis refocilavit spiritum et vires recepit €idcirco appellatum est nomen loci illius Fons invocantis de €maxilla €usque in praesentem diem iudicavitque Israhel in diebus Philisthim viginti annis  abiit quoque in Gazam €et vidit ibi meretricem mulierem ingressusque est ad €eam quod cum audissent Philisthim €et percrebruisset apud eos intrasse urbem Samson €circumdederunt eum positis in porta civitatis custodibus €et ibi tota nocte cum silentio praestolantes €ut facto mane exeuntem occiderent dormivit autem Samson usque ad noctis medium €et inde consurgens €adprehendit ambas portae fores cum postibus suis et sera €inpositasque umeris portavit ad verticem montis €qui respicit Hebron post haec amavit mulierem €quae habitabat in valle Sorech et vocabatur Dalila veneruntque ad eam principes Philisthinorum atque dixerunt €decipe eum et disce ab illo in quo tantam habeat €fortitudinem €et quomodo eum superare valeamus et vinctum adfligere €quod si feceris dabimus tibi singuli mille centum argenteos locuta est ergo Dalila ad Samson €dic mihi obsecro in quo sit tua maxima fortitudo €et quid sit quo ligatus erumpere nequeas cui respondit Samson €si septem nervicis funibus necdum siccis et adhuc humentibus ligatus €fuero €infirmus ero ut ceteri homines adtuleruntque ad eam satrapae Philisthinorum septem funes ut dixerat €quibus vinxit eum latentibus apud se insidiis et in cubiculo finem rei expectantibus €clamavitque ad eum Philisthim super te Samson €qui rupit vincula €quomodo si rumpat quis filum de stuppae tortum €putamine €cum odorem ignis acceperit €et non est cognitum in quo esset fortitudo eius dixitque ad eum Dalila €ecce inlusisti mihi et falsum locutus es €saltim nunc indica quo ligari debeas cui ille respondit €si ligatus fuero novis funibus qui numquam fuerunt in opere €infirmus ero et aliorum hominum similis quibus rursum Dalila vinxit eum et clamavit €Philisthim super te Samson €in cubiculo insidiis praeparatis €qui ita rupit vincula quasi fila telarum dixitque Dalila rursum ad eum €usquequo decipis me et falsum loqueris €ostende quo vinciri debeas €si inquit septem crines capitis mei cum licio plexueris €et clavum his circumligatum terrae fixeris infirmus ero quod cum fecisset Dalila dixit ad eum Philisthim super te Samson €qui consurgens de somno extraxit clavum cum crinibus et licio dixitque ad eum Dalila €quomodo dicis quod ames me €cum animus tuus non sit mecum €per tres vices mentitus es mihi €et noluisti dicere in quo sit tua maxima fortitudo þï€Öõìçáôåÿï°°·ÿï‚Êõäçÿ¨˜cumque molesta ei esset et per multos dies iugiter €adhereret €spatium ad quietem non tribuens €defecit anima eius et ad mortem usque lassata est tunc aperiens veritatem rei dixit ad eam €ferrum numquam ascendit super caput meum €quia nazareus id est consecratus Deo sum de utero matris €meae €si rasum fuerit caput meum recedet a me fortitudo mea et deficiam €eroque ut ceteri homines videns illa quod confessus ei esset omnem animum suum €misit ad principes Philisthinorum atque mandavit €ascendite adhuc semel quia nunc mihi aperuit cor suum €qui ascenderunt adsumpta pecunia quam promiserant at illa dormire eum fecit super genua sua €et in sinu suo reclinare caput €vocavitque tonsorem et rasit septem crines eius €et coepit abicere eum et a se repellere €statim enim ab eo fortitudo discessit dixitque Philisthim super te Samson €qui de somno consurgens dixit in animo suo €egrediar sicut ante feci et me excutiam €nesciens quod Dominus recessisset ab eo quem cum adprehendissent Philisthim statim eruerunt oculos eius €et duxerunt Gazam vinctum catenis €et clausum in carcere molere fecerunt iamque capilli eius renasci coeperant et principes Philisthinorum convenerunt in unum €ut immolarent hostias magnificas Dagon deo suo €et epularentur dicentes €tradidit deus noster inimicum nostrum Samson in manus nostras quod etiam populus videns laudabat deum suum eademque dicebat €tradidit deus noster in manus nostras adversarium €qui delevit terram nostram et occidit plurimos laetantesque per convivia sumptis iam epulis €praeceperunt ut vocaretur Samson et ante eos luderet €qui adductus de carcere ludebat ante eos €feceruntque eum stare inter duas columnas qui dixit puero regenti gressus suos €dimitte me ut tangam columnas quibus omnis inminet domus €ut recliner super eas et paululum requiescam domus autem plena erat virorum ac mulierum €et erant ibi omnes principes Philisthinorum €ac de tecto et solario circiter tria milia utriusque sexus €spectabant ludentem Samson at ille invocato Domino ait Domine Deus memento mei €et redde nunc mihi pristinam fortitudinem Deus meus €ut ulciscar me de hostibus meis €et pro amissione duorum luminum unam ultionem recipiam et adprehendens ambas columnas quibus innitebatur domus €alteramque earum dextera et alteram leva tenens ait €moriatur anima mea cum Philisthim €concussisque fortiter columnis cecidit domus €super omnes principes et ceteram multitudinem quae ibi erat €multoque plures interfecit moriens quam ante vivus occiderat descendentes autem fratres eius et universa cognatio €tulerunt corpus eius et sepelierunt €inter Saraa et Esthaol in sepulchro patris Manue €iudicavitque Israhel viginti annis  fuit eo tempore vir quidam de monte Ephraim nomine Michas qui dixit matri suae €mille centum argenteos quos separaveras tibi €et super quibus me audiente iuraveras €ecce ego habeo et apud me sunt €cui illa respondit benedictus filius meus Domino reddidit ergo eos matri suae quae dixerat ei €consecravi et vovi argentum hoc Domino €ut de manu mea suscipiat filius meus €et faciat sculptile atque conflatile €et nunc trado illud tibi reddidit igitur matri suae €quae tulit ducentos argenteos et dedit eos argentario €ut faceret ex eis sculptile atque conflatile €quod fuit in domo Micha qui aediculam quoque in ea Deo separavit €et fecit ephod ac therafin id est vestem sacerdotalem et idola €implevitque unius filiorum suorum manum et factus est ei sacerdos in diebus illis non erat rex in Israhel €sed unusquisque quod sibi rectum videbatur hoc faciebat fuit quoque alter adulescens de Bethleem Iuda et cognatione €eius €eratque ipse Levites et habitabat ibi egressusque de civitate Bethleem €peregrinari voluit ubicumque sibi commodum repperisset €cumque venisset in monte Ephraim iter faciens €et declinasset parumper in domum Micha interrogatus est ab eo unde venis €qui respondit Levita sum de Bethleem Iuda €et vado ut habitem ubi potuero €et utile mihi esse perspexero mane inquit apud me €et esto mihi parens ac sacerdos €daboque tibi per annos singulos decem argenteos ac vestem duplicem €et quae ad victum necessaria sunt adquievit et mansit apud hominem €fuitque illi quasi unus de filiis implevitque Micha manum eius €et habuit apud se puerum sacerdotem nunc scio dicens quod bene mihi faciat Deus €habenti levitici generis sacerdotem  in diebus illis non erat rex in Israhel €et tribus Dan quaerebat possessionem sibi ut habitaret in ea €usque ad illum enim diem inter ceteras tribus sortem non acceperat miserunt igitur filii Dan stirpis et familiae suae €quinque viros fortissimos de Saraa et Esthaol €ut explorarent terram et diligenter inspicerent €dixeruntque eis ite et considerate terram €qui cum pergentes venissent in montem Ephraim €et intrassent domum Micha requieverunt ibi et agnoscentes vocem adulescentis Levitae €utentesque illius diversorio dixerunt ad eum €quis te huc adduxit quid hic agis €quam ob causam huc venire voluisti qui respondit eis haec et haec praestitit mihi Michas €et me mercede conduxit ut sim ei sacerdos rogaveruntque eum ut consuleret Dominum €et scire possent an prospero itinere pergerent et res haberet €effectum qui respondit eis ite cum pace €Dominus respicit viam vestram et iter quo pergitis euntes itaque quinque viri venerunt Lais €videruntque populum habitantem in ea absque ullo timore €iuxta Sidoniorum consuetudinem securum et quietum €nullo eis penitus resistente €magnarumque opum €et procul a Sidone atque a cunctis hominibus separatum reversique ad fratres suos in Saraa et Esthaol €et quid egissent sciscitantibus responderunt surgite et ascendamus ad eos €vidimus enim terram valde opulentam et uberem €nolite neglegere nolite cessare eamus et possideamus eam €nullus erit labor intrabimus ad securos in regionem latissimam €tradetque nobis Dominus locum €in quo nullius rei est penuria eorum quae gignuntur in terra profecti igitur sunt de cognatione Dan id est de Saraa et Esthaol €sescenti viri accincti armis bellicis ascendentesque manserunt in Cariathiarim Iudae €qui locus ex eo tempore castrorum Dan nomen accepit €et est post tergum Cariathiarim inde transierunt in montem Ephraim €cumque venissent ad domum Micha dixerunt quinque viri qui prius missi fuerant ad considerandam terram €Lais ceteris fratribus suis €nostis quod in domibus istis sit ephod et therafin et sculptile atque €conflatile €videte quid vobis placeat et cum paululum declinassent €ingressi sunt domum adulescentis Levitae qui erat in domo €Micha €salutaveruntque eum verbis pacificis sescenti autem viri ita ut erant armati stabant ante ostium at illi qui ingressi fuerant domum iuvenis €sculptile et ephod et therafin atque conflatile tollere nitebantur €et sacerdos stabat ante ostium €sescentis viris fortissimis haut procul expectantibus tulerunt igitur qui intraverant sculptile ephod et idola atque €conflatile €quibus dixit sacerdos quid facitis cui responderunt tace et pone digitum super os tuum €venique nobiscum ut habeamus te patrem et sacerdotem €quid tibi melius est ut sis sacerdos in domo unius viri €an in una tribu et familia in Israhel quod cum audisset adquievit sermonibus eorum €et tulit ephod et idola ac sculptile €et cum eis profectus est qui cum pergerent €et ante se ire fecissent parvulos et iumenta et omne quod erat €pretiosum iamque a domo Michae essent procul €viri qui habitabant in aedibus Michae €conclamantes secuti sunt et post tergum clamare coeperunt €qui cum respexissent dixerunt ad Micham €quid tibi vis cur clamas qui respondit deos meos quos mihi feci tulistis €et sacerdotem et omnia quae habeo €et dicitis quid tibi est dixeruntque ei filii Dan €cave ne ultra loquaris ad nos et veniant ad te viri animo concitati €et ipse cum omni domo tua pereas et sic coepto itinere perrexerunt €videns autem Micha quod fortiores se essent €reversus est in domum suam sescenti autem viri tulerunt sacerdotem et quae supra diximus €veneruntque in Lais ad populum quiescentem atque securum €et percusserunt eos in ore gladii urbemque incendio tradiderunt nullo penitus ferente praesidium €eo quod procul habitarent a Sidone þï€Öõìçáôåÿï°°·ÿï‚Êõäçÿ¨’˜œƒet cum nullo hominum haberent quicquam societatis ac negotii €erat autem civitas sita in regione Roob €quam rursum extruentes habitaverunt in €ea vocato nomine civitatis Dan €iuxta vocabulum patris sui quem genuerat Israhel €quae prius Lais dicebatur posueruntque sibi sculptile €et Ionathan filium Gersan filii Mosi ac filios eius €sacerdotes in tribu Dan usque ad diem captivitatis suae mansitque apud eos idolum Michae €omni tempore quo fuit domus Dei in Silo €in diebus illis non erat rex in Israhel  fuit quidam vir Levites habitans in latere montis Ephraim €qui accepit uxorem de Bethleem Iuda quae reliquit eum et reversa est in domum patris sui €Bethleem €mansitque apud eum quattuor mensibus secutusque est eam vir suus €volens ei reconciliari atque blandiri et secum reducere €habens in comitatu puerum et duos asinos €quae suscepit eum et introduxit in domum patris sui €quod cum audisset socer eius eumque vidisset €occurrit ei laetus et amplexatus est hominem €mansitque gener in domo soceri tribus diebus €comedens cum eo et bibens familiariter die autem quarto de nocte consurgens proficisci voluit €quem tenuit socer et ait ad eum €gusta prius pauxillum panis €et conforta stomachum et sic proficisceris sederuntque simul et comederunt ac biberunt €dixitque pater puellae ad generum suum €quaeso te ut hodie hic maneas pariterque laetemur at ille consurgens coepit velle proficisci €et nihilominus obnixe eum socer tenuit et apud se fecit manere mane facto parabat Levites iter €cui rursum socer oro te inquit ut paululum cibi capias €et adsumptis viribus donec increscat dies postea proficiscaris €comederunt ergo simul surrexitque adulescens ut pergeret cum uxore sua et puero €cui rursum locutus est socer €considera quod dies ad occasum declivior sit €et propinquet ad vesperum €mane apud me etiam hodie et duc laetum diem €et cras proficisceris ut vadas in domum tuam noluit gener adquiescere sermonibus eius €sed statim perrexit et venit contra Iebus €quae altero nomine vocabatur Hierusalem €ducens secum duos asinos onustos et concubinam iamque aderant iuxta Iebus €et dies mutabatur in noctem €dixitque puer ad dominum suum €veni obsecro declinemus ad urbem Iebuseorum et maneamus in ea cui respondit dominus €non ingrediar oppidum gentis alienae quae non est de filiis Israhel €sed transibo usque Gabaa et cum illuc pervenero manebimus in ea €aut certe in urbe Rama transierunt igitur Iebus et coeptum carpebant iter €occubuitque eis sol iuxta Gabaa quae est in tribu Beniamin deverteruntque ad eam ut manerent ibi €quo cum intrassent sedebant in platea civitatis €et nullus eos recipere volebat hospitio et ecce apparuit homo senex revertens de agro et de opere suo vespere €qui et ipse erat de monte Ephraim €et peregrinus habitabat in Gabaa €homines autem regionis illius erant filii Iemini elevatisque oculis €vidit senex sedentem hominem cum sarcinulis suis in platea €civitatis €et dixit ad eum unde venis et quo vadis qui respondit ei profecti sumus de Bethleem Iuda €et pergimus ad locum nostrum qui est in latere montis Ephraim €unde ieramus Bethleem €et nunc vadimus ad domum Dei €nullusque nos sub tectum suum vult recipere habentes paleas et faenum in asinorum pabulum €et panem ac vinum €in meos et ancillae tuae usus et pueri qui mecum est €nulla re indigemus nisi hospitio cui respondit senex €pax tecum sit ego praebebo omnia quae necessaria sunt €tantum quaeso ne in platea maneas introduxitque eum in domum suam et pabulum asinis praebuit €ac postquam laverunt pedes suos recepit eos in convivium illis epulantibus €et post laborem itineris cibo ac potu reficientibus corpora €venerunt viri civitatis illius filii Belial id est absque iugo €et circumdantes domum senis fores pulsare coeperunt €clamantes ad dominum domus atque dicentes €educ virum qui ingressus est domum tuam ut abutamur eo egressusque est ad eos senex et ait €nolite fratres nolite facere malum hoc €quia ingressus est homo hospitium meum et cessate ab hac stultitia habeo filiam virginem et hic homo habet concubinam €educam eas ad vos ut humilietis eas et vestram libidinem conpleatis €tantum obsecro ne scelus hoc contra naturam operemini in virum nolebant adquiescere sermonibus eius €quod cernens homo eduxit ad eos concubinam suam €et eis tradidit inludendam €qua cum tota nocte abusi essent €dimiserunt eam mane at mulier recedentibus tenebris venit ad ostium domus €ubi manebat dominus suus et ibi corruit mane facto surrexit homo et aperuit ostium ut coeptam expleret viam €et ecce concubina eius iacebat ante ostium €sparsis in limine manibus cui ille putans eam quiescere loquebatur surge ut ambulemus €qua nihil respondente intellegens quod erat €tulit eam et inposuit asino €reversusque est in domum suam quam cum esset ingressus arripuit gladium €et cadaver uxoris cum ossibus suis in duodecim partes ac frusta €concidens €misit in omnes terminos Israhel quod cum vidissent singuli conclamabant €numquam res talis facta est in Israhel €ex eo die quo ascenderunt patres nostri de Aegypto €usque in praesens tempus €ferte sententiam et in commune decernite quid facto opus sit  egressi sunt itaque omnes filii Israhel €et pariter congregati quasi vir unus €de Dan usque Bersabee et terra Galaad ad Dominum in Maspha omnesque anguli populorum et cunctae tribus Israhel €in ecclesiam populi Dei convenerunt €quadringenta milia peditum pugnatorum nec latuit filios Beniamin quod ascendissent filii Israhel in Maspha €interrogatusque Levita maritus mulieris interfectae €quomodo tantum scelus perpetratum esset respondit €veni in Gabaa Beniamin cum uxore mea illucque deverti et ecce homines civitatis illius circumdederunt nocte domum in qua €manebam €volentes me occidere €et uxorem meam incredibili libidinis furore vexantes €denique mortua est quam arreptam in frusta concidi €misique partes in omnes terminos possessionis vestrae €quia numquam tantum nefas et tam grande piaculum factum est in Israhel adestis omnes filii Israhel decernite quid facere debeatis stansque omnis populus quasi unius hominis sermone respondit €non recedemus in tabernacula nostra €nec suam quisquam intrabit domum sed hoc contra Gabaa in commune faciemus decem viri eligantur e centum ex omnibus tribubus Israhel €et centum de mille et mille de decem milibus €ut conportent exercitui cibaria €et possimus pugnantes contra Gabaa Beniamin reddere ei €pro scelere quod meretur convenitque universus Israhel ad civitatem €quasi unus homo eadem mente unoque consilio et miserunt nuntios ad omnem tribum Beniamin qui dicerent €cur tantum nefas in vobis reppertum est tradite homines de Gabaa qui hoc flagitium perpetrarunt €ut moriantur et auferatur malum de Israhel €qui noluerunt fratrum suorum filiorum Israhel audire mandatum sed ex cunctis urbibus quae suae sortis erant €convenerunt in Gabaa ut illis ferrent auxilium €et contra universum Israhel populum dimicarent inventique sunt viginti quinque milia de Beniamin educentium gladium €praeter habitatores Gabaa qui septingenti erant viri fortissimi ita sinistra ut dextra proeliantes €et sic fundis ad certum iacientes lapides €ut capillum quoque possent percutere €et nequaquam in alteram partem ictus lapidis deferretur virorum quoque Israhel absque filiis Beniamin €inventa sunt quadringenta milia educentium gladios et €paratorum ad pugnam qui surgentes venerunt in domum Dei hoc est in Silo €consulueruntque eum atque dixerunt €quis erit in exercitu nostro princeps certaminis contra filios Beniamin €quibus respondit Dominus Iudas sit dux vester statimque filii Israhel surgentes mane castrametati sunt iuxta Gabaa et inde procedentes ad pugnam contra Beniamin €urbem obpugnare coeperunt egressique filii Beniamin de Gabaa €occiderunt de filiis Israhel die illo viginti duo milia viros rursum filii Israhel et fortitudine et numero confidentes €in eodem loco in quo prius certaverant aciem direxerunt ita tamen ut prius ascenderent €et flerent coram Domino usque ad noctem €consulerentque eum et dicerent €debeo ultra procedere ad dimicandum contra filios Beniamin €fratres meos an non €quibus ille respondit ascendite ad eum et inite certamen þï€Öõìçáôåÿï°°·ÿï‚Êõäçÿ¨”˜˜cumque filii Israhel altero die contra €Beniamin ad proelium processissent eruperunt filii Beniamin de portis Gabaa €et occurrentes eis tanta in illos caede baccati sunt €ut decem et octo milia virorum educentium gladium prosternerent quam ob rem omnes filii Israhel venerunt in domum Dei €et sedentes flebant coram Domino €ieiunaveruntque illo die usque ad vesperam €et obtulerunt ei holocausta et pacificas victimas et super statu suo interrogaverunt €eo tempore ibi erat arca foederis Dei et Finees filius Eleazari filii Aaron praepositus domus €consuluerunt igitur Dominum atque dixerunt €exire ultra debemus ad pugnam contra filios Beniamin fratres nostros an €quiescere €quibus ait Dominus ascendite €cras enim tradam eos in manus vestras posueruntque filii Israhel insidias per circuitum urbis Gabaa et tertia vice sicut semel et bis contra Beniamin exercitum produxerunt sed et filii Beniamin audacter eruperunt de civitate €et fugientes adversarios longius persecuti sunt €ita ut vulnerarent ex eis sicut primo et secundo die €et caederent per duas semitas terga €vertentes €quarum una ferebat in Bethel €altera in Gabaa €atque prosternerent triginta circiter viros putaverunt enim solito eos more cedere €qui fugam arte simulantes iniere consilium €ut abstraherent eos de civitate €et quasi fugientes ad supradictas semitas €perducerent omnes itaque filii Israhel surgentes de sedibus suis €tetenderunt aciem in loco qui vocatur Baalthamar €insidiae quoque quae circa urbem erant paulatim se aperire €coeperunt et ab occidentali urbis parte procedere €sed et alia decem milia virorum de universo Israhel €habitatores urbis ad certamina provocabant €ingravatumque est bellum contra filios Beniamin €et non intellexerunt quod ex omni parte illis instaret interitus percussitque eos Dominus in conspectu filiorum Israhel €et interfecerunt ex eis in illo die €viginti quinque milia et centum viros €omnes bellatores et educentes gladium filii autem Beniamin cum se inferiores esse vidissent coeperunt fugere €quod cernentes filii Israhel dederunt eis ad fugiendum locum €ut ad praeparatas insidias devenirent quas iuxta urbem posuerant qui cum repente de latibulis surrexissent €et Beniamin terga caedentibus daret €ingressi sunt civitatem et percusserunt eam in ore gladii signum autem dederant filii Israhel €his quos in insidiis conlocaverant €ut postquam urbem cepissent ignem accenderent €et ascendente in altum fumo captam urbem €demonstrarent quod cum cernerent filii Israhel in ipso certamine positi €putaverunt enim filii Beniamin eos fugere €et instantius sequebantur €caesis de exercitu eorum triginta viris et viderent quasi columnam fumi de civitate €conscendere €Beniamin quoque retro aspiciens €captam cerneret civitatem et flammas in sublime ferri qui prius simulaverant fugam versa facie fortius resistebant €quod cum vidissent filii Beniamin in fugam versi sunt et ad viam deserti ire coeperunt €illuc quoque eos adversariis persequentibus €sed et hii qui urbem succenderant occurrerunt eis atque ita factum est ut ex utraque parte ab hostibus caederentur €nec erat ulla morientium requies €ceciderunt atque prostrati sunt €ad orientalem plagam urbis Gabaa fuerunt autem qui in eodem loco interfecti sunt decem et octo €milia virorum €omnes robustissimi pugnatores quod cum vidissent qui remanserant de Beniamin €fugerunt in solitudinem €et pergebant ad petram cuius vocabulum est Remmon €in illa quoque fuga palantes et in diversa tendentes €occiderunt quinque milia viros €et cum ultra tenderent persecuti sunt eos €et interfecerunt etiam alios duo milia et sic factum est €ut omnes qui ceciderant de Beniamin in diversis locis €essent viginti quinque milia pugnatores ad bella promptissimi remanserunt itaque de omni numero Beniamin €qui evadere potuerant et fugere in €solitudinem €sescenti viri €sederuntque in petra Remmon mensibus quattuor regressi autem filii Israhel €omnes reliquias civitatis a viris usque ad iumenta gladio percusserunt €cunctasque urbes et viculos Beniamin vorax flamma consumpsit  iuraverunt quoque filii Israhel in Maspha et dixerunt €nullus nostrum dabit filiis Beniamin de filiabus suis uxorem veneruntque omnes ad domum Dei in Silo €et in conspectu eius sedentes usque ad vesperam €levaverunt vocem et magno ululatu coeperunt flere €dicentes quare Domine Deus Israhel factum est hoc malum in populo tuo €ut hodie una tribus auferretur ex nobis altera autem die diluculo consurgentes extruxerunt altare €obtuleruntque ibi holocausta et pacificas victimas et dixerunt quis non ascendit in exercitu Domini de universis tribubus €Israhel €grandi enim se iuramento constrinxerant €cum essent in Maspha €interfici eos qui defuissent ductique paenitentia filii Israhel €super fratre suo Beniamin coeperunt dicere €ablata est una tribus de Israhel unde uxores accipient €omnes enim in commune iuravimus €non daturos nos his filias nostras idcirco dixerunt quis est de universis tribubus Israhel €qui non ascendit ad Dominum in Maspha €et ecce inventi sunt habitatores Iabisgalaad in illo exercitu non fuisse eo quoque tempore cum essent in Silo nullus ex eis ibi reppertus est miserunt itaque decem milia viros robustissimos et praeceperunt eis €ite et percutite habitatores Iabisgalaad in ore gladii €tam uxores quam parvulos eorum et hoc erit quod observare debetis €omne generis masculini et mulieres quae cognoverunt €viros interficite inventaeque sunt de Iabisgalaad quadringentae virgines €quae nescierunt viri torum €et adduxerunt eas in castra in Silo in terra €Chanaan miseruntque nuntios ad filios Beniamin qui erant in petra Remmon €et praeceperunt eis ut eos in pace susciperent veneruntque filii Beniamin in illo tempore €et datae sunt eis uxores de filiabus Iabisgalaad €alias autem non reppererunt quas simili modo traderent universusque Israhel valde doluit et egit paenitudinem €super interfectione unius tribus ex Israhel dixeruntque maiores natu €quid faciemus reliquis qui non acceperunt uxores €omnes in Beniamin feminae conciderunt et magna nobis cura ingentique studio providendum est €ne una tribus deleatur ex Israhel filias nostras eis dare non possumus €constricti iuramento et maledictione qua diximus €maledictus qui dederit de filiabus suis uxorem Beniamin ceperuntque consilium atque dixerunt €ecce sollemnitas Domini est in Silo anniversaria €quae sita est ad septentrionem urbis Bethel €et ad orientalem plagam viae quae de Bethel tendit ad Sycimam €et ad meridiem oppidi Lebona praeceperuntque filiis Beniamin atque dixerunt €ite et latete in vineis cumque videritis filias Silo ad ducendos choros ex more procedere €exite repente de vineis et rapite eas €singuli uxores singulas €et pergite in terram Beniamin cumque venerint patres earum ac fratres €et adversum vos queri coeperint atque iurgari €dicemus eis miseremini eorum €non enim rapuerunt eas iure bellantium atque victorum €sed rogantibus ut acciperent non dedistis €et a vestra parte peccatum est feceruntque filii Beniamin ut sibi fuerat imperatum €et iuxta numerum suum rapuerunt sibi de his quae ducebant choros €uxores singulas €abieruntque in possessionem suam €aedificantes urbes et habitantes in eis filii quoque Israhel reversi sunt per tribus et familias in tabernacula €sua €in diebus illis non erat rex in Israhel €sed unusquisque quod sibi rectum videbatur hoc faciebat àï‚Òõôèÿ¡in diebus unius iudicis quando iudices praeerant €facta est fames in terra €abiitque homo de Bethleem Iuda €ut peregrinaretur in regione moabitide €cum uxore sua ac duobus liberis ipse vocabatur Helimelech uxor eius Noemi €e duobus filiis alter Maalon et alter Chellion €Ephrathei de Bethleem Iuda €ingressique regionem moabitidem morabantur ibi et mortuus est Helimelech maritus Noemi remansitque ipsa cum filiis qui acceperunt uxores moabitidas €quarum una vocabatur Orpha altera Ruth €manseruntque ibi decem annis et ambo mortui sunt Maalon videlicet et Chellion €remansitque mulier orbata duobus liberis ac marito et surrexit ut in patriam pergeret €cum utraque nuru sua de regione moabitide €audierat enim quod respexisset Dominus populum suum €et dedisset eis escas þï€Öõìçáôåÿï°°¸ÿï‚Òõôèÿ¡—egressa est itaque de loco peregrinationis suae cum utraque nuru €et iam in via posita revertendi in €terram Iuda dixit ad eas ite in domum matris vestrae €faciat Dominus vobiscum misericordiam €sicut fecistis cum mortuis et mecum det vobis invenire requiem in domibus virorum quos sortiturae estis €et osculata est eas €quae elevata voce flere coeperunt et dicere €tecum pergemus ad populum tuum quibus illa respondit revertimini filiae mi cur venitis mecum €num ultra habeo filios in utero meo €ut viros ex me sperare possitis revertimini filiae mi abite €iam enim senectute confecta sum nec apta vinculo coniugali €etiam si possem hac nocte concipere et parere filios si eos expectare velitis €donec crescant et annos impleant pubertatis €ante eritis vetulae quam nubatis €nolite quaeso filiae mi €quia vestra angustia me magis premit €et egressa est manus Domini contra me elevata igitur voce rursum flere coeperunt €Orpha osculata socrum est ac reversa €Ruth adhesit socrui suae cui dixit Noemi €en reversa est cognata tua ad populum suum et ad deos suos €vade cum ea quae respondit €ne adverseris mihi ut relinquam te et abeam €quocumque perrexeris pergam €ubi morata fueris et ego pariter morabor €populus tuus populus meus et Deus tuus Deus meus quae te morientem terra susceperit in ea moriar €ibique locum accipiam sepulturae €haec mihi faciat Deus et haec addat €si non sola mors me et te separaverit videns ergo Noemi quod obstinato Ruth animo decrevisset €secum pergere €adversari noluit nec ultra ad suos reditum €persuadere profectaeque sunt simul et venerunt in Bethleem €quibus urbem ingressis velox apud cunctos fama percrebuit €dicebantque mulieres haec est illa Noemi quibus ait ne vocetis me Noemi id est pulchram €sed vocate me Mara hoc est amaram €quia valde me amaritudine replevit Omnipotens egressa sum plena et vacuam reduxit me Dominus €cur igitur vocatis me Noemi €quam humiliavit Dominus et adflixit Omnipotens venit ergo Noemi cum Ruth Moabitide nuru sua €de terra peregrinationis suae €ac reversa est in Bethleem quando primum hordea metebantur  erat autem vir Helimelech consanguineus €homo potens et magnarum opum nomine Booz dixitque Ruth Moabitis ad socrum suam €si iubes vadam in agrum €et colligam spicas quae metentium fugerint manus €ubicumque clementis in me patris €familias repperero gratiam €cui illa respondit vade filia mi abiit itaque et colligebat spicas post terga metentium €accidit autem ut ager ille haberet dominum Booz €qui erat de cognatione Helimelech et ecce ipse veniebat de Bethleem €dixitque messoribus Dominus vobiscum €qui responderunt ei benedicat tibi Dominus dixitque Booz iuveni qui messoribus praeerat €cuius est haec puella qui respondit haec est Moabitis €quae venit cum Noemi de regione moabitide et rogavit ut spicas colligeret remanentes sequens messorum vestigia €et de mane usque nunc stat in agro €et ne ad momentum quidem domum reversa est et ait Booz ad Ruth €audi filia ne vadas ad colligendum in alterum agrum €nec recedas ab hoc loco €sed iungere puellis meis et ubi messuerint sequere €mandavi enim pueris meis ut nemo tibi molestus sit €sed etiam si sitieris vade ad sarcinulas €et bibe aquas de quibus et pueri bibunt quae cadens in faciem suam et adorans super terram dixit ad eum €unde mihi hoc ut invenirem gratiam ante oculos tuos €et nosse me dignareris peregrinam mulierem cui ille respondit nuntiata sunt mihi omnia €quae feceris socrui tuae post mortem viri tui €et quod dereliqueris parentes tuos et terram in qua €nata es €et veneris ad populum quem ante nesciebas reddat tibi Dominus pro opere tuo €et plenam mercedem recipias a Domino Deo Israhel €ad quem venisti et sub cuius confugisti alas quae ait inveni gratiam ante oculos tuos domine mi €qui consolatus es me et locutus es ad cor €ancillae tuae €quae non sum similis unius puellarum tuarum dixitque ad eam Booz €quando hora vescendi fuerit €veni huc et comede panem et intingue buccellam tuam in aceto €sedit itaque ad messorum latus et congessit pulentam sibi €comeditque et saturata est et tulit reliquias atque inde surrexit ut spicas ex more colligeret €praecepit autem Booz pueris suis dicens €etiam si vobiscum metere voluerit ne prohibeatis eam et de vestris quoque manipulis proicite de industria €et remanere permittite €ut absque rubore colligat et colligentem nemo corripiat collegit ergo in agro usque ad vesperam €et quae collegerat virga caedens et excutiens €invenit hordei quasi oephi mensuram id est tres modios quos portans reversa est in civitatem et ostendit socrui suae €insuper protulit et dedit ei de reliquiis cibi sui quo saturata fuerat dixitque ei socrus ubi hodie collegisti et ubi fecisti €opus €sit benedictus qui misertus est tui €indicavitque ei apud quem esset operata €et nomen dixit viri quod Booz vocaretur cui respondit Noemi benedictus sit a Domino €quoniam eandem gratiam quam praebuerat vivis servavit et mortuis €rursumque propinquus ait noster est homo et Ruth hoc quoque inquit praecepit mihi €ut tamdiu messoribus eius iungerer donec omnes segetes meterentur cui dixit socrus €melius est filia mi ut cum puellis eius exeas ad metendum €ne in alieno agro quispiam resistat tibi iuncta est itaque puellis Booz €et tamdiu cum eis messuit €donec hordea et triticum in horreis conderentur  postquam autem reversa est ad socrum suam audivit ab ea €filia mi quaeram tibi requiem et providebo ut bene sit tibi Booz iste cuius puellis in agro iuncta es propinquus est noster €et hac nocte aream hordei ventilat lava igitur et unguere et induere cultioribus €vestimentis €ac descende in aream €non te videat homo donec esum potumque finierit quando autem ierit ad dormiendum nota locum in quo dormiat €veniesque et discoperies pallium quo operitur a parte pedum €et proicies te et ibi iacebis €ipse autem dicet tibi quid agere debeas quae respondit quicquid praeceperis faciam descenditque in aream et fecit omnia quae sibi imperaverat socrus cumque comedisset Booz et bibisset et factus esset hilarior €issetque ad dormiendum iuxta acervum manipulorum €venit abscondite et discoperto a pedibus eius pallio se proiecit et ecce nocte iam media expavit homo et conturbatus est €viditque mulierem iacentem ad pedes suos et ait illi quae es €illaque respondit ego sum Ruth ancilla tua €expande pallium tuum super famulam tuam quia propinquus es et ille benedicta inquit es Domino filia €et priorem misericordiam posteriore superasti €quia non es secuta iuvenes pauperes sive divites noli ergo metuere sed quicquid dixeris mihi faciam tibi €scit enim omnis populus qui habitat intra portas urbis meae €mulierem te esse virtutis nec abnuo me propinquum sed est alius me propinquior quiesce hac nocte €et facto mane si te voluerit propinquitatis iure retinere €bene res acta est €sin autem ille noluerit €ego te absque ulla dubitatione suscipiam vivit Dominus €dormi usque mane dormivit itaque ad pedes eius usque ad noctis abscessum €surrexitque antequam homines se cognoscerent mutuo €et dixit Booz cave ne quis noverit quod huc veneris et rursum expande inquit palliolum tuum quo operiris €et tene utraque manu €qua extendente et tenente mensus est sex modios hordei €et posuit super eam €quae portans ingressa est civitatem et venit ad socrum suam €quae dixit ei quid egisti filia €narravitque ei omnia quae sibi fecisset homo et ait €ecce sex modios hordei dedit mihi et ait €nolo vacuam te reverti ad socrum tuam dixitque Noemi expecta filia donec videamus quem res exitum habeat €neque enim cessabit homo nisi conpleverit quod locutus est  ascendit ergo Booz ad portam et sedit ibi €cumque vidisset propinquum praeterire €de quo prius sermo habitus est €dixit ad eum declina paulisper et sede hic €vocans eum nomine suo €qui devertit et sedit tollens autem Booz decem viros de senioribus civitatis €dixit ad eos sedete hic quibus residentibus locutus est ad €propinquum €partem agri fratris nostri Helimelech vendit Noemi €quae reversa est de regione moabitide quod audire te volui et tibi dicere €coram cunctis sedentibus et maioribus natu de populo meo €si vis possidere iure propinquitatis eme et posside þï€Öõìçáôåÿï°°¸ÿï‚Òõôèÿ¤”„sin autem tibi displicet hoc ipsum indica mihi €ut sciam quid facere debeam €nullus est enim propinquus €excepto te qui prior es et me qui secundus sum €at ille respondit ego agrum emam cui dixit Booz €quando emeris agrum de manu mulieris €Ruth quoque Moabitidem quae uxor defuncti fuit debes accipere €ut suscites nomen propinqui tui in hereditate sua qui respondit cedo iure propinquitatis €neque enim posteritatem familiae meae delere debeo €tu meo utere privilegio quo me libenter carere profiteor hic autem erat mos antiquitus in Israhel inter propinquos €et si quando alter alteri suo iure €cedebat €ut esset firma concessio €solvebat homo calciamentum suum et dabat proximo suo €hoc erat testimonium cessionis in Israhel dixit ergo propinquus Booz €tolle calciamentum quod statim solvit de pede suo at ille maioribus natu et universo populo €testes inquit vos estis hodie €quod possederim omnia quae fuerunt Helimelech et Chellion et Maalon €tradente Noemi et Ruth Moabitidem uxorem Maalon in coniugium sumpserim €ut suscitem nomen defuncti in hereditate sua €ne vocabulum eius de familia sua ac fratribus et populo deleatur €vos inquam huius rei testes estis respondit omnis populus qui erat in porta et maiores natu €nos testes sumus €faciat Dominus hanc mulierem quae ingreditur domum tuam €sicut Rachel et Liam quae aedificaverunt domum Israhel €ut sit exemplum virtutis in Ephrata €et habeat celebre nomen in Bethleem fiatque domus tua sicut domus Phares quem Thamar peperit Iudae €de semine quod dederit Dominus tibi ex €hac puella tulit itaque Booz Ruth et accepit uxorem €ingressusque est ad eam €et dedit illi Dominus ut conciperet et pareret filium dixeruntque mulieres ad Noemi benedictus Dominus €qui non est passus ut deficeret successor familiae tuae €et vocaretur nomen eius in Israhel et habeas qui consoletur animam tuam et enutriat senectutem €de nuru enim tua natus est quae te diligit €et multo tibi est melior quam si septem €haberes filios susceptumque Noemi puerum posuit in sinu suo €et nutricis ac gerulae officio fungebatur vicinae autem mulieres congratulantes ei €et dicentes natus est filius Noemi €vocaverunt nomen eius Obed €hic est pater Isai patris David hae sunt generationes Phares €Phares genuit Esrom Esrom genuit Aram Aram genuit Aminadab Aminadab genuit Naasson €Naasson genuit Salma Salma genuit Booz €Booz genuit Obed Obed genuit Isai €Isai genuit David àÓáí¯Òÿ¡fuit vir unus de Ramathaimsophim de monte Ephraim €et nomen eius Helcana €filius Hieroam filii Heliu filii Thau filii Suph Ephratheus et habuit duas uxores €nomen uni Anna et nomen secundae Fenenna €fueruntque Fenennae filii Annae autem non erant liberi et ascendebat vir ille de civitate sua statutis diebus €ut adoraret et sacrificaret Domino exercituum in Silo €erant autem ibi duo filii Heli Ofni et Finees sacerdotes Domini venit ergo dies et immolavit Helcana €deditque Fenennae uxori suae et cunctis filiis eius et filiabus partes Annae autem dedit partem unam tristis €quia Annam diligebat Dominus autem concluserat vulvam eius adfligebat quoque eam aemula eius et vehementer angebat €in tantum ut exprobraret quod conclusisset Dominus vulvam €eius sicque faciebat per singulos annos €cum redeunte tempore ascenderent templum Domini €et sic provocabat eam €porro illa flebat et non capiebat cibum dixit ergo ei Helcana vir suus Anna cur fles et quare non comedis €et quam ob rem adfligitur cor tuum €numquid non ego melior sum tibi quam decem filii surrexit autem Anna postquam comederat in Silo et biberat €et Heli sacerdote sedente super sellam ante postes templi Domini cum esset amaro animo €oravit Dominum flens largiter et votum vovit €dicens Domine exercituum si respiciens videris adflictionem famulae tuae €et recordatus mei fueris nec oblitus ancillae tuae €dederisque servae tuae sexum virilem €dabo eum Domino omnes dies vitae eius €et novacula non ascendet super caput eius factum est ergo cum illa multiplicaret preces coram €Domino €ut Heli observaret os eius porro Anna loquebatur in corde suo €tantumque labia illius movebantur €et vox penitus non audiebatur €aestimavit igitur eam Heli temulentam dixitque ei usquequo ebria eris digere paulisper vinum quo mades respondens Anna nequaquam inquit domine mi €nam mulier infelix nimis ego sum €vinumque et omne quod inebriare potest non bibi €sed effudi animam meam in conspectu Domini ne reputes ancillam tuam quasi unam de filiabus Belial €quia ex multitudine doloris et maeroris mei locuta sum €usque in praesens tunc Heli ait ei vade in pace €et Deus Israhel det tibi petitionem quam rogasti eum et illa dixit utinam inveniat ancilla tua gratiam in oculis tuis €et abiit mulier in viam suam et comedit €vultusque eius non sunt amplius in diversa mutati et surrexerunt mane et adoraverunt coram Domino €reversique sunt et venerunt in domum suam Ramatha €cognovit autem Helcana Annam uxorem suam €et recordatus est eius Dominus et factum est post circulum dierum concepit Anna et peperit filium €vocavitque nomen eius Samuhel eo quod a Domino postulasset eum ascendit autem vir Helcana et omnis domus eius €ut immolaret Domino hostiam sollemnem et votum suum et Anna non ascendit €dixit enim viro suo non vadam donec ablactetur infans €et ducam eum et appareat ante conspectum Domini €et maneat ibi iugiter et ait ei Helcana vir suus fac quod bonum tibi videtur €et mane donec ablactes eum €precorque ut impleat Dominus verbum suum €mansit ergo mulier et lactavit filium suum donec amoveret eum a lacte et adduxit eum secum postquam ablactaverat €in vitulis tribus et tribus modiis farinae et amphora €vini €et adduxit eum ad domum Domini in Silo €puer autem erat adhuc infantulus et immolaverunt vitulum et obtulerunt puerum Heli et ait obsecro mi domine €vivit anima tua domine ego sum illa mulier €quae steti coram te hic orans Dominum pro puero isto €oravi et dedit Dominus mihi petitionem meam quam €postulavi eum idcirco et ego commodavi eum Domino €cunctis diebus quibus fuerit accommodatus Domino €et adoraverunt ibi Dominum €et oravit Anna et ait  exultavit cor meum in Domino €exaltatum est cornu meum in Domino €dilatatum est os meum super inimicos meos €quia laetata sum in salutari tuo non est sanctus ut est Dominus neque enim est alius extra te €et non est fortis sicut Deus noster nolite multiplicare loqui sublimia gloriantes €recedant vetera de ore vestro €quoniam Deus scientiarum Dominus est €et ipsi praeparantur cogitationes arcus fortium superatus est et infirmi accincti sunt robore saturati prius pro pane se locaverunt €et famelici saturati sunt €donec sterilis peperit plurimos €et quae multos habebat filios infirmata est Dominus mortificat et vivificat €deducit ad infernum et reducit Dominus pauperem facit et ditat humiliat et sublevat suscitat de pulvere egenum et de stercore elevat pauperem €ut sedeat cum principibus et solium gloriae teneat €Domini enim sunt cardines terrae et posuit super eos orbem pedes sanctorum suorum servabit et impii in tenebris conticescent €quia non in fortitudine roborabitur vir Dominum formidabunt adversarii eius €super ipsos in caelis tonabit €Dominus iudicabit fines terrae et dabit imperium regi suo €et sublimabit cornu christi sui et abiit Helcana Ramatha in domum suam €puer autem erat minister in conspectu Domini €ante faciem Heli sacerdotis porro filii Heli filii Belial €nescientes Dominum neque officium sacerdotum ad populum €sed quicumque immolasset victimam €veniebat puer sacerdotis dum coquerentur carnes €et habebat fuscinulam tridentem in manu sua et mittebat eam in lebetem vel in caldariam €aut in ollam sive in caccabum €et omne quod levabat fuscinula tollebat sacerdos sibi €sic faciebant universo Israheli venientium in Silo etiam antequam adolerent adipem €veniebat puer sacerdotis et dicebat immolanti €da mihi carnem ut coquam sacerdoti €non enim accipiam a te carnem coctam sed crudam dicebatque illi immolans €incendatur primum iuxta morem hodie adeps €et tolle tibi quantumcumque desiderat anima tua €qui respondens aiebat ei nequaquam €nunc enim dabis alioquin tollam vi þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ¢˜‘erat ergo peccatum puerorum grande nimis coram Domino €quia detrahebant homines sacrificio Domini Samuhel autem ministrabat ante faciem Domini puer €accinctus ephod lineo et tunicam parvam faciebat ei mater sua €quam adferebat statutis diebus ascendens cum viro suo €ut immolaret hostiam sollemnem et benedixit Heli Helcanae et uxori eius €dixitque reddat Dominus tibi semen de muliere hac €pro fenore quod commodasti Domino €et abierunt in locum suum visitavit ergo Dominus Annam €et concepit et peperit tres filios et duas filias €et magnificatus est puer Samuhel apud Dominum Heli autem erat senex valde €et audivit omnia quae faciebant filii sui universo Israheli €et quomodo dormiebant cum mulieribus €quae observabant ad ostium tabernaculi et dixit eis quare facitis res huiuscemodi €quas ego audio res pessimas ab omni populo nolite filii mi non enim est bona fama €quam ego audio €ut transgredi faciatis populum Domini si peccaverit vir in virum placari ei potest Deus €si autem in Domino peccaverit vir quis orabit pro eo €et non audierunt vocem patris sui €quia voluit Dominus occidere eos puer autem Samuhel proficiebat atque crescebat €et placebat tam Deo quam hominibus venit autem vir Dei ad Heli et ait ad eum haec dicit Dominus €numquid non aperte revelatus sum domui patris tui €cum essent in Aegypto in domo Pharaonis et elegi eum ex omnibus tribubus Israhel mihi in sacerdotem €ut ascenderet altare meum et adoleret mihi incensum €et portaret ephod coram me €et dedi domui patris tui omnia de sacrificiis filiorum Israhel quare calce abicitis victimam meam €et munera mea quae praecepi ut offerrentur in templo €et magis honorasti filios tuos quam me €ut comederetis primitias omnis sacrificii Israhel populi mei propterea ait Dominus Deus Israhel loquens locutus sum €ut domus tua et domus patris tui €ministraret in conspectu meo usque in sempiternum €nunc autem dicit Dominus absit hoc a me €sed quicumque glorificaverit me glorificabo eum €qui autem contemnunt me erunt ignobiles ecce dies veniunt €et praecidam brachium tuum et brachium domus patris tui €ut non sit senex in domo tua et videbis aemulum tuum in templo €in universis prosperis Israhel €et non erit senex in domo tua omnibus diebus verumtamen non auferam penitus virum ex te ab altari meo €sed ut deficiant oculi tui et tabescat anima tua €et pars magna domus tuae morietur cum ad virilem aetatem venerit hoc autem erit tibi signum €quod venturum est duobus filiis tuis Ofni et Finees €in die uno morientur ambo et suscitabo mihi sacerdotem fidelem €qui iuxta cor meum et animam meam faciat €et aedificabo ei domum fidelem €et ambulabit coram christo meo cunctis diebus futurum est autem ut quicumque remanserit in domo tua €veniat ut oretur pro eo €et offerat nummum argenteum et tortam panis €dicatque dimitte me obsecro ad unam partem sacerdotalem €ut comedam buccellam panis  puer autem Samuhel ministrabat Domino coram Heli €et sermo Domini erat pretiosus in diebus illis €non erat visio manifesta factum est ergo in die quadam €Heli iacebat in loco suo €et oculi eius caligaverant nec poterat videre lucerna Dei antequam extingueretur €Samuhel autem dormiebat in templo Domini ubi erat arca Dei et vocavit Dominus Samuhel €qui respondens ait ecce ego et cucurrit ad Heli et dixit ecce ego vocasti enim me €qui dixit non vocavi revertere dormi €et abiit et dormivit et adiecit Dominus vocare rursum Samuhel €consurgensque Samuhel abiit ad Heli et dixit €ecce ego quia vocasti me €qui respondit non vocavi te fili mi revertere et dormi porro Samuhel necdum sciebat Dominum €neque revelatus fuerat ei sermo Domini et adiecit Dominus et vocavit adhuc Samuhel tertio €qui consurgens abiit ad Heli et ait ecce ego quia vocasti me €intellexit igitur Heli quia Dominus vocaret puerum €et ait ad Samuhel vade et dormi €et si deinceps vocaverit te €dices loquere Domine quia audit servus tuus €abiit ergo Samuhel et dormivit in loco suo et venit Dominus et stetit €et vocavit sicut vocaverat secundo Samuhel Samuhel €et ait Samuhel loquere quia audit servus tuus et dixit Dominus ad Samuhel €ecce ego facio verbum in Israhel €quod quicumque audierit tinnient ambae aures eius in die illo suscitabo adversum Heli omnia €quae locutus sum super domum eius €incipiam et conplebo praedixi enim ei €quod iudicaturus essem domum eius in aeternum propter iniquitatem €eo quod noverat indigne agere filios suos et non corripuit €eos idcirco iuravi domui Heli €quod non expietur iniquitas domus eius victimis et muneribus €usque in aeternum dormivit autem Samuhel usque mane €aperuitque ostia domus Domini €et Samuhel timebat indicare visionem Heli vocavit ergo Heli Samuhelem et dixit Samuhel fili mi €qui respondens ait praesto sum et interrogavit eum €quis est sermo quem locutus est ad te €oro te ne celaveris me €haec faciat tibi Deus et haec addat €si absconderis a me sermonem ex omnibus verbis quae dicta sunt tibi indicavit itaque ei Samuhel universos sermones €et non abscondit ab eo €et ille respondit Dominus est quod bonum est in oculis suis faciat crevit autem Samuhel et Dominus erat cum eo €et non cecidit ex omnibus verbis eius in terram et cognovit universus Israhel a Dan usque Bersabee €quod fidelis Samuhel propheta esset Domini et addidit Dominus ut appareret in Silo €quoniam revelatus fuerat Dominus Samuheli in Silo iuxta verbum Domini €et evenit sermo Samuhelis universo Israheli  egressus est namque Israhel obviam Philisthim in €proelium €et castrametatus est iuxta lapidem Adiutorii €porro Philisthim venerunt in Afec et instruxerunt aciem contra Israhel €inito autem certamine terga vertit Israhel Philistheis €et caesa sunt in illo certamine passim per agros quasi quattuor milia €virorum et reversus est populus ad castra €dixeruntque maiores natu de Israhel €quare percussit nos Dominus hodie coram Philisthim €adferamus ad nos de Silo arcam foederis Domini €et veniat in medium nostri €ut salvet nos de manu inimicorum nostrorum misit ergo populus in Silo €et tulerunt inde arcam foederis Domini exercituum sedentis super €cherubin €erantque duo filii Heli cum arca foederis Domini Ofni et €Finees cumque venisset arca foederis Domini in castra €vociferatus est omnis Israhel clamore grandi et personuit terra et audierunt Philisthim vocem clamoris dixeruntque €quaenam haec est vox clamoris magni in castris €Hebraeorum €et cognoverunt quod arca Domini venisset in castra timueruntque Philisthim dicentes venit Deus in castra €et ingemuerunt vae nobis €non enim fuit tanta exultatio heri et nudius tertius €vae nobis quis nos servabit de manu deorum sublimium €istorum €hii sunt dii qui percusserunt Aegyptum omni plaga in deserto confortamini et estote viri Philisthim €ne serviatis Hebraeis sicut illi servierunt vobis €confortamini et bellate pugnaverunt ergo Philisthim et caesus est Israhel €et fugit unusquisque in tabernaculum suum €et facta est plaga magna nimis €et ceciderunt de Israhel triginta milia peditum et arca Dei capta est €duoque filii Heli mortui sunt Ofni et Finees currens autem vir de Beniamin ex acie €venit in Silo in die illo scissa veste €et conspersus pulvere caput cumque ille venisset Heli sedebat super sellam €contra viam aspectans €erat enim cor eius pavens pro arca Domini €vir autem ille postquam ingressus est nuntiavit urbi €et ululavit omnis civitas et audivit Heli sonitum clamoris €dixitque quis est hic sonitus tumultus huius €at ille festinavit et venit et adnuntiavit Heli Heli autem erat nonaginta et octo annorum €et oculi eius caligaverant et videre non poterat et dixit ad Heli €ego sum qui veni de proelio et ego qui de acie fugi hodie €cui ille ait quid actum est fili mi respondens autem qui nuntiabat €fugit inquit Israhel coram Philisthim €et ruina magna facta est in populo €insuper et duo filii tui mortui sunt Ofni et Finees €et arca Dei capta est cumque ille nominasset arcam Dei €cecidit de sella retrorsum iuxta ostium €et fractis cervicibus mortuus est €senex enim erat vir et grandevus €et ipse iudicavit Israhel quadraginta annis nurus autem eius uxor Finees praegnans erat vicinaque partui €et audito nuntio quod capta esset arca Dei þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ¤˜“ƒet mortuus socer suus et vir suus €incurvavit se et peperit inruerant enim in eam dolores subiti in ipso autem momento mortis eius €dixerunt ei quae stabant circa eam €ne timeas quia filium peperisti €quae non respondit eis neque animadvertit et vocavit puerum Hicabod dicens translata est gloria de Israhel €quia capta est arca Dei €et pro socero suo et pro viro suo et ait translata est gloria ab Israhel €eo quod capta esset arca Dei  Philisthim autem tulerunt arcam Dei €et asportaverunt eam a lapide Adiutorii in Azotum tulerunt Philisthim arcam Dei €et intulerunt eam in templum Dagon €et statuerunt eam iuxta Dagon cumque surrexissent diluculo Azotii altera die €ecce Dagon iacebat pronus in terram ante arcam Domini €et tulerunt Dagon et restituerunt eum in loco suo rursumque mane die alio consurgentes €invenerunt Dagon iacentem super faciem suam in terram €coram arca Domini €caput autem Dagon et duae palmae manuum eius abscisae €erant super limen porro Dagon truncus solus remanserat in loco suo €propter hanc causam non calcant sacerdotes Dagon €et omnes qui ingrediuntur templum eius €super limen Dagon in Azoto usque in hodiernum diem adgravata autem est manus Domini super Azotios €et demolitus est eos €et percussit in secretiori parte natium Azotum et fines eius videntes autem viri azotii huiuscemodi plagam dixerunt €non maneat arca Dei Israhel apud nos €quoniam dura est manus eius super nos et super Dagon deum nostrum et mittentes congregaverunt omnes satrapas Philisthinorum ad se €et dixerunt quid faciemus de arca Dei Israhel €responderuntque Getthei circumducatur arca Dei Israhel €et circumduxerunt arcam Dei Israhel illis autem circumducentibus eam €fiebat manus Dei per singulas civitates €interfectionis magnae nimis €et percutiebat viros uniuscuiusque urbis a parvo usque ad maiorem €et conputrescebant prominentes extales eorum miserunt ergo arcam Dei in Accaron €cumque venisset arca Dei in Accaron €exclamaverunt Accaronitae dicentes €adduxerunt ad nos arcam Dei Israhel €ut interficiat nos et populum nostrum miserunt itaque et congregaverunt omnes satrapas Philisthinorum €qui dixerunt dimittite arcam Dei Israhel et revertatur in locum suum €et non interficiat nos cum populo nostro fiebat enim pavor mortis in singulis urbibus €et gravissima valde manus Dei €viri quoque qui mortui non fuerant €percutiebantur in secretiori parte natium €et ascendebat ululatus uniuscuiusque civitatis in caelum  fuit ergo arca Domini in regione Philisthinorum septem mensibus et vocaverunt Philisthim sacerdotes et divinos dicentes €quid faciemus de arca Dei indicate nobis €quomodo remittemus eam in locum suum €qui dixerunt si remittitis arcam Dei Israhel €nolite dimittere eam vacuam €sed quod debetis reddite ei pro peccato et tunc curabimini €et scietis quare non recedat manus eius a vobis qui dixerunt quid est quod pro delicto reddere debeamus ei €responderuntque illi iuxta numerum provinciarum Philisthim €quinque anos aureos facietis et quinque mures aureos €quia plaga una fuit omnibus vobis et satrapis vestris €facietisque similitudines anorum vestrorum €et similitudines murium qui demoliti sunt terram €et dabitis Deo Israhel gloriam €si forte relevet manum suam a vobis €et a diis vestris et a terra vestra quare gravatis corda vestra €sicut adgravavit Aegyptus et Pharao cor suum €nonne postquam percussus est tunc dimisit eos et abierunt nunc ergo arripite et facite plaustrum novum unum €et duas vaccas fetas quibus non est inpositum iugum iungite in plaustro €et recludite vitulos earum domi tolletisque arcam Domini et ponetis in plaustro €et vasa aurea quae exsolvistis ei pro delicto €ponetis in capsella ad latus eius €et dimittite eam ut vadat et aspicietis €et si quidem per viam finium suorum ascenderit contra €Bethsames €ipse fecit nobis malum hoc grande €sin autem minime €sciemus quia nequaquam manus eius tetigit nos sed casu accidit fecerunt ergo illi hoc modo €et tollentes duas vaccas quae lactabant vitulos iunxerunt ad plaustrum €vitulosque earum concluserunt domi et posuerunt arcam Dei super plaustrum €et capsellam quae habebat mures aureos et similitudinem anorum ibant autem in directum vaccae per viam quae ducit Bethsames €et itinere uno gradiebantur pergentes et mugientes €et non declinabant neque ad dextram neque ad sinistram €sed et satrapae Philisthinorum sequebantur €usque ad terminos Bethsames porro Bethsamitae metebant triticum in valle €et elevantes oculos viderunt arcam €et gavisi sunt cum vidissent et plaustrum venit in agrum Iosue Bethsamitae €et stetit ibi €erat autem ibi lapis magnus €et conciderunt ligna plaustri €vaccasque inposuerunt super ea holocaustum Domino Levitae autem deposuerunt arcam Dei €et capsellam quae erat iuxta eam in qua erant vasa aurea €et posuerunt super lapidem grandem €viri autem bethsamitae obtulerunt holocausta €et immolaverunt victimas in die illa Domino et quinque satrapae Philisthinorum viderunt €et reversi sunt in Accaron in die illa hii sunt autem ani aurei €quos reddiderunt Philisthim pro delicto Domino €Azotus unum Gaza unum Ascalon unum Geth unum Accaron unum et mures aureos secundum numerum urbium Philisthim quinque provinciarum €ab urbe murata usque ad villam quae erat absque muro €et usque ad Abel magnum super quem posuerunt arcam Domini €quae erat usque in illa die in €agro Iosue Bethsamitis percussit autem de viris bethsamitibus €eo quod vidissent arcam Domini €et percussit de populo septuaginta viros et quinquaginta milia plebis €luxitque populus €quod percussisset Dominus plebem plaga magna et dixerunt viri bethsamitae €quis poterit stare in conspectu Domini Dei sancti huius €et ad quem ascendet a nobis miseruntque nuntios ad habitatores Cariathiarim dicentes €reduxerunt Philisthim arcam Domini €descendite et ducite eam ad vos  venerunt ergo viri Cariathiarim €et duxerunt arcam Domini €et intulerunt eam in domum Abinadab in Gabaa €Eleazarum autem filium eius sanctificaverunt €ut custodiret arcam Domini et factum est ex qua die mansit arca in Cariathiarim €multiplicati sunt dies erat quippe iam annus vicesimus €et requievit omnis domus Israhel post Dominum ait autem Samuhel ad universam domum Israhel dicens €si in toto corde vestro revertimini ad Dominum €auferte deos alienos de medio vestrum et Astharoth €et praeparate corda vestra Domino et servite ei soli €et eruet vos de manu Philisthim abstulerunt ergo filii Israhel Baalim et Astharoth €et servierunt Domino soli dixit autem Samuhel congregate universum Israhel in Masphat €ut orem pro vobis Dominum et convenerunt in Masphat €hauseruntque aquam et effuderunt in conspectu Domini €et ieiunaverunt in die illa €et dixerunt ibi peccavimus Domino €iudicavitque Samuhel filios Israhel in Masphat et audierunt Philisthim quod congregati essent filii Israhel in Masphat €et ascenderunt satrapae Philisthinorum ad Israhel €quod cum audissent filii Israhel timuerunt a facie Philisthinorum dixeruntque ad Samuhel €ne cesses pro nobis clamare ad Dominum Deum nostrum €ut salvet nos de manu Philisthinorum tulit autem Samuhel agnum lactantem unum €et obtulit illum holocaustum integrum Domino €et clamavit Samuhel ad Dominum pro Israhel €et exaudivit eum Dominus factum est ergo cum Samuhel offerret holocaustum €Philistheos inire proelium contra €Israhel €intonuit autem Dominus fragore magno in die illa super Philisthim €et exterruit eos et caesi sunt a filiis Israhel egressique viri Israhel de Masphat persecuti sunt €Philistheos €et percusserunt eos usque ad locum qui erat subter Bethchar tulit autem Samuhel lapidem unum €et posuit eum inter Masphat et inter Sen €et vocavit nomen eius lapis Adiutorii €dixitque hucusque auxiliatus est nobis Dominus et humiliati sunt Philisthim €nec adposuerunt ultra ut venirent in terminos Israhel €facta est itaque manus Domini super Philistheos €cunctis diebus Samuhel et redditae sunt urbes quas tulerant Philisthim ab Israhel €Israheli €ab Accaron usque Geth €et terminos suos liberavit Israhel de manu Philisthinorum €eratque pax inter Israhel et Amorreum iudicabat quoque Samuhel Israhel €cunctis diebus vitae suae et ibat per singulos annos þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ§˜‚circumiens Bethel et Galgal et Masphat €et iudicabat Israhelem in supradictis locis revertebaturque in Ramatha €ibi enim erat domus eius et ibi iudicabat Israhelem €aedificavit etiam ibi altare Domino  factum est autem cum senuisset Samuhel €posuit filios suos iudices Israhel fuitque nomen filii eius primogeniti Iohel €et nomen secundi Abia iudicum in Bersabee et non ambulaverunt filii illius in viis eius €sed declinaverunt post avaritiam €acceperuntque munera et perverterunt iudicium congregati ergo universi maiores natu Israhel €venerunt ad Samuhel in Ramatha dixeruntque ei €ecce tu senuisti et filii tui non ambulant in viis tuis €constitue nobis regem ut iudicet nos €sicut universae habent nationes displicuitque sermo in oculis Samuhelis €eo quod dixissent da nobis regem ut iudicet nos €et oravit Samuhel Dominum dixit autem Dominus ad Samuhel €audi vocem populi in omnibus quae loquuntur tibi €non enim te abiecerunt sed me ne regnem super eos iuxta omnia opera sua quae fecerunt €a die qua eduxi eos de Aegypto usque ad diem hanc €sicut dereliquerunt me et servierunt diis alienis sic faciunt etiam tibi nunc ergo audi vocem eorum €verumtamen contestare eos €et praedic eis ius regis qui regnaturus est super eos dixit itaque Samuhel omnia verba Domini €ad populum qui petierat a se regem et ait hoc erit ius regis qui imperaturus est vobis €filios vestros tollet et ponet in curribus suis €facietque sibi equites et praecursores quadrigarum suarum et constituet sibi tribunos et centuriones €et aratores agrorum suorum et messores segetum €et fabros armorum et curruum suorum filias quoque vestras faciet sibi unguentarias et focarias et panificas agros quoque vestros et vineas et oliveta optima tollet €et dabit servis suis sed et segetes vestras et vinearum reditus addecimabit €ut det eunuchis et famulis suis servos etiam vestros et ancillas et iuvenes optimos et asinos auferet €et ponet in opere suo greges vestros addecimabit vosque eritis ei servi et clamabitis in die illa a facie regis vestri quem elegistis vobis €et non exaudiet vos Dominus in die illa noluit autem populus audire vocem Samuhel €sed dixerunt nequaquam rex enim erit super nos et erimus nos quoque sicut omnes gentes €et iudicabit nos rex noster €et egredietur ante nos et pugnabit bella nostra pro nobis et audivit Samuhel omnia verba populi €et locutus est ea in auribus Domini dixit autem Dominus ad Samuhel €audi vocem eorum et constitue super eos regem €et ait Samuhel ad viros Israhel €vadat unusquisque in civitatem suam  et erat vir de Beniamin nomine Cis filius Abihel €filii Seror filii Bechoreth filii Afia €filii viri Iemini fortis robore et erat ei filius vocabulo Saul electus et bonus €et non erat vir de filiis Israhel melior illo €ab umero et sursum eminebat super omnem populum perierant autem asinae Cis patris Saul €et dixit Cis ad Saul filium suum €tolle tecum unum de pueris et consurgens vade et quaere asinas €qui cum transissent per montem Ephraim et per terram Salisa et non invenissent €transierunt etiam per terram Salim et non erant €sed et per terram Iemini et minime reppererunt cum autem venissent in terram Suph €dixit Saul ad puerum suum qui erat cum eo €veni et revertamur ne forte dimiserit pater meus asinas €et sollicitus sit pro nobis qui ait ei ecce est vir Dei in civitate hac vir €nobilis €omne quod loquitur absque ambiguitate venit €nunc ergo eamus illuc €si forte indicet nobis de via nostra propter quam venimus dixitque Saul ad puerum suum €ecce ibimus quid feremus ad virum €panis defecit in sitarciis nostris €et sportulam non habemus ut demus homini Dei nec quicquam aliud rursum puer respondit Sauli et ait €ecce inventa est in manu mea quarta pars stateris argenti €demus homini Dei ut indicet nobis viam nostram olim in Israhel sic loquebatur unusquisque vadens consulere Deum €venite et eamus ad videntem €qui enim propheta dicitur hodie vocabatur olim videns et dixit Saul ad puerum suum optimus sermo tuus veni eamus €et ierunt in civitatem in qua erat vir Dei cumque ascenderent clivum civitatis €invenerunt puellas egredientes ad hauriendam aquam €et dixerunt eis num hic est videns quae respondentes dixerunt illis hic est €ecce ante te festina nunc hodie enim venit in civitate €quia sacrificium est hodie populo in excelso ingredientes urbem statim invenietis eum €antequam ascendat excelsum ad vescendum €neque enim comesurus est populus donec ille veniat €quia ipse benedicit hostiae €et deinceps comedunt qui vocati sunt €nunc ergo conscendite quia hodie repperietis eum et ascenderunt in civitatem €cumque illi ambularent in medio urbis €apparuit Samuhel egrediens obviam eis ut ascenderet in excelsum Dominus autem revelaverat auriculam Samuhel €ante unam diem quam veniret Saul dicens hac ipsa quae nunc est hora cras €mittam ad te virum de terra Beniamin €et ungues eum ducem super populum meum Israhel €et salvabit populum meum de manu Philisthinorum €quia respexi populum meum venit enim clamor eorum ad me cumque aspexisset Samuhel Saulem €Dominus ait ei ecce vir quem dixeram tibi €iste dominabitur populo meo accessit autem Saul ad Samuhelem in medio portae et ait €indica oro mihi ubi est domus videntis et respondit Samuhel Sauli dicens €ego sum videns ascende ante me in excelsum €ut comedatis mecum hodie et dimittam te mane €et omnia quae sunt in corde tuo indicabo tibi et de asinis quas perdidisti nudius tertius €ne sollicitus sis quia inventae sunt €et cuius erunt optima quaeque Israhel €nonne tibi et omni domui patris tui respondens autem Saul ait €numquid non filius Iemini ego sum de minima tribu Israhel €et cognatio mea novissima inter omnes familias de tribu Beniamin €quare ergo locutus es mihi sermonem istum adsumens itaque Samuhel Saulem et puerum eius €introduxit eos in triclinium €et dedit eis locum in capite eorum qui fuerant invitati €erant enim quasi triginta viri dixitque Samuhel coco €da partem quam dedi tibi et praecepi ut reponeres seorsum apud te levavit autem cocus armum et posuit ante Saul €dixitque Samuhel ecce quod remansit pone ante te et comede €quia de industria servatum est tibi quando populum vocavi €et comedit Saul cum Samuhel in die illa et descenderunt de excelso in oppidum €et locutus est cum Saul in solario cumque mane surrexissent et iam dilucesceret €vocavit Samuhel Saul in solarium dicens €surge ut dimittam te €et surrexit Saul egressique sunt ambo ipse videlicet et Samuhel cumque descenderent in extrema parte civitatis €Samuhel dixit ad Saul dic puero ut antecedat nos et transeat €tu autem subsiste paulisper ut indicem tibi verbum Domini  tulit autem Samuhel lenticulam olei et effudit super caput eius €et deosculatus eum ait €ecce unxit te Dominus super hereditatem suam in principem cum abieris hodie a me €invenies duos viros iuxta sepulchrum Rachel €in finibus Beniamin in meridie €dicentque tibi inventae sunt asinae ad quas ieras perquirendas €et intermissis pater tuus asinis sollicitus est pro vobis €et dicit quid faciam de filio meo cumque abieris inde et ultra transieris €et veneris ad quercum Thabor €invenient te ibi tres viri ascendentes ad Deum in Bethel €unus portans tres hedos et alius tres tortas panis €et alius portans lagoenam vini cumque te salutaverint dabunt tibi duos panes €et accipies de manu eorum post haec venies in collem Domini €ubi est statio Philisthinorum €et cum ingressus fueris ibi urbem €obviam habebis gregem prophetarum descendentium de €excelso €et ante eos psalterium et tympanum €et tibiam et citharam ipsosque prophetantes et insiliet in te spiritus Domini et prophetabis cum eis €et mutaberis in virum alium quando ergo evenerint signa haec omnia tibi €fac quaecumque invenerit manus tua quia Dominus tecum est et descendes ante me in Galgala €ego quippe descendam ad te €ut offeras oblationem et immoles victimas pacificas €septem diebus expectabis donec veniam ad te €et ostendam tibi quae facias itaque cum avertisset umerum suum ut abiret a Samuhele €inmutavit ei Deus cor aliud €et venerunt omnia signa haec in die illa veneruntque ad praedictum collem €et ecce cuneus prophetarum obvius ei þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ¨Š˜Šƒet insilivit super eum spiritus Dei €et prophetavit in medio eorum videntes autem omnes qui noverant eum heri et nudius tertius €quod esset cum prophetis et prophetaret €dixerunt ad invicem quaenam res accidit filio Cis €num et Saul in prophetis responditque alius ad alterum dicens et quis pater eorum €propterea versum est in proverbium num et Saul inter prophetas cessavit autem prophetare et venit ad excelsum dixitque patruus Saul ad eum et ad puerum eius quo abistis €qui responderunt quaerere asinas €quas cum non repperissemus venimus ad Samuhelem et dixit ei patruus suus indica mihi quid dixerit tibi Samuhel et ait Saul ad patruum suum €indicavit nobis quia inventae essent asinae €de sermone autem regni non indicavit ei €quem locutus illi fuerat Samuhel et convocavit Samuhel populum ad Dominum in Maspha et ait ad filios Israhel haec dicit Dominus Deus Israhel €ego eduxi Israhel de Aegypto et erui vos de manu Aegyptiorum €et de manu omnium regum qui adfligebant vos vos autem hodie proiecistis Deum vestrum €qui solus salvavit vos de universis malis et tribulationibus vestris €et dixistis nequaquam sed regem constitue super nos €nunc ergo state coram Domino per tribus vestras et per familias et adplicuit Samuhel omnes tribus Israhel €et cecidit sors tribus Beniamin et adplicuit tribum Beniamin et €cognationes eius €et cecidit cognatio Metri et pervenit usque ad Saul filium Cis €quaesierunt ergo eum et non est inventus et consuluerunt post haec Dominum €utrumnam venturus esset illuc €responditque Dominus ecce absconditus est domi cucurrerunt itaque et tulerunt eum inde stetitque in medio populi €et altior fuit universo populo ab umero et sursum et ait Samuhel ad omnem populum €certe videtis quem elegit Dominus €quoniam non sit similis ei in omni €populo €et clamavit cunctus populus et ait vivat rex locutus est autem Samuhel ad populum legem regni €et scripsit in libro et reposuit coram Domino €et dimisit Samuhel omnem populum singulos in domum suam sed et Saul abiit in domum suam in Gabaath €et abiit cum eo pars exercitus quorum tetigerat Deus corda filii vero Belial dixerunt num salvare nos poterit iste €et despexerunt eum et non adtulerunt ei munera €ille vero dissimulabat se audire  ascendit autem Naas Ammonites €et pugnare coepit adversus Iabesgalaad €dixeruntque omnes viri Iabes ad Naas €habeto nos foederatos et serviemus tibi et respondit ad eos Naas Ammonites €in hoc feriam vobiscum foedus €ut eruam omnium vestrum oculos dextros €ponamque vos obprobrium in universo Israhel et dixerunt ad eum seniores Iabes €concede nobis septem dies €ut mittamus nuntios in universos terminos Israhel €et si non fuerit qui defendat nos egrediemur ad te venerunt ergo nuntii in Gabaath Saulis €et locuti sunt verba audiente populo €et levavit omnis populus vocem suam et flevit et ecce Saul veniebat sequens boves de agro €et ait quid habet populus quod plorat €et narraverunt ei verba virorum Iabes et insilivit spiritus Domini in Saul €cum audisset verba haec €et iratus est furor eius nimis et adsumens utrumque bovem concidit in frusta €misitque in omnes terminos Israhel per manum nuntiorum dicens €quicumque non exierit secutusque fuerit Saul et Samuhelem €sic fiet bubus eius €invasit ergo timor Domini populum et egressi sunt quasi vir unus et recensuit eos in Bezec €fueruntque filiorum Israhel trecenta milia €virorum autem Iuda triginta milia et dixerunt nuntiis qui venerant €sic dicetis viris qui sunt in Iabesgalaad €cras erit vobis salus cum incaluerit sol €venerunt ergo nuntii et adnuntiaverunt viris Iabes €qui laetati sunt et dixerunt mane exibimus ad vos €et facietis nobis omne quod placuerit vobis et factum est cum venisset dies crastinus €constituit Saul populum in tres partes €et ingressus est media castra in vigilia matutina €et percussit Ammon usque dum incalesceret dies €reliqui autem dispersi sunt €ita ut non relinquerentur in eis duo pariter et ait populus ad Samuhel €quis est iste qui dixit Saul non regnabit super nos €date viros et interficiemus eos et ait Saul non occidetur quisquam in die hac €quia hodie fecit Dominus salutem in Israhel dixit autem Samuhel ad populum €venite et eamus in Galgala et innovemus ibi regnum et perrexit omnis populus in Galgala €et fecerunt ibi regem Saul coram Domino in Galgala €et immolaverunt ibi victimas pacificas coram Domino €et laetatus est ibi Saul et cuncti viri Israhel nimis  dixit autem Samuhel ad universum Israhel €ecce audivi vocem vestram iuxta omnia quae locuti estis ad me €et constitui super vos regem et nunc rex graditur ante vos €ego autem senui et incanui porro filii mei vobiscum sunt €itaque conversatus coram vobis €ab adulescentia mea usque ad diem hanc €ecce praesto sum loquimini de me coram Domino et coram christo eius €utrum bovem cuiusquam tulerim an asinum €si quempiam calumniatus sum si oppressi aliquem €si de manu cuiusquam munus accepi €et contemnam illud hodie restituamque vobis et dixerunt non es calumniatus nos neque oppressisti €neque tulisti de manu alicuius quippiam dixitque ad eos testis Dominus adversus vos €et testis christus eius in die hac €quia non inveneritis in manu mea quippiam €et dixerunt testis et ait Samuhel ad populum €Dominus qui fecit Mosen et Aaron €et eduxit patres nostros de terra Aegypti nunc ergo state ut iudicio contendam adversum vos coram Domino €de omnibus misericordiis Domini €quas fecit vobiscum et cum patribus vestris quomodo ingressus est Iacob in Aegyptum €et clamaverunt patres vestri ad Dominum €et misit Dominus Mosen et Aaron €et eduxit patres vestros ex Aegypto €et conlocavit eos in loco hoc qui obliti sunt Domini Dei sui €et tradidit eos in manu Sisarae magistri militiae Asor €et in manu Philisthinorum et in manu regis Moab €et pugnaverunt adversum eos postea autem clamaverunt ad Dominum et dixerunt €peccavimus quia dereliquimus Dominum €et servivimus Baalim et Astharoth €nunc ergo erue nos de manu inimicorum nostrorum et serviemus tibi et misit Dominus Hierobaal et Bedan €et Ieptha et Samuhel €et eruit vos de manu inimicorum vestrorum per circuitum €et habitastis confidenter videntes autem quod Naas rex filiorum Ammon venisset adversum vos €dixistis mihi nequaquam sed rex imperabit nobis €cum Dominus Deus vester regnaret in vobis nunc ergo praesto est rex vester quem elegistis et petistis €ecce dedit vobis Dominus regem si timueritis Dominum et servieritis ei €et audieritis vocem eius et non exasperaveritis os Domini €eritis et vos et rex qui imperat vobis sequentes Dominum Deum vestrum si autem non audieritis vocem Domini €sed exasperaveritis sermonem Domini €erit manus Domini super vos et super patres vestros sed et nunc state et videte rem istam grandem €quam facturus est Dominus in conspectu vestro numquid non messis tritici est hodie €invocabo Dominum et dabit voces et pluvias €et scietis et videbitis €quia grande malum feceritis vobis in conspectu Domini €petentes super vos regem et clamavit Samuhel ad Dominum €et dedit Dominus voces et pluviam in die illa et timuit omnis populus nimis Dominum et Samuhelem €dixitque universus populus ad Samuhel €ora pro servis tuis ad Dominum Deum tuum ut non moriamur €addidimus enim universis peccatis nostris malum €ut peteremus nobis regem dixit autem Samuhel ad populum nolite timere €vos fecistis universum malum hoc €verumtamen nolite recedere a tergo Domini €et servite Domino in omni corde vestro et nolite declinare post vana quae non proderunt vobis €neque eruent vos quia vana sunt et non derelinquet Dominus populum suum €propter nomen suum magnum €quia iuravit Dominus facere vos sibi populum absit autem a me hoc peccatum in Domino €ut cessem orare pro vobis €et docebo vos viam bonam et rectam igitur timete Dominum €et servite ei in veritate et ex toto corde vestro €vidistis enim magnifica quae in vobis gesserit quod si perseveraveritis in malitia €et vos et rex vester pariter peribitis  filius unius anni Saul cum regnare coepisset €duobus autem annis regnavit super Israhel et elegit sibi Saul tria milia de Israhel €et erant cum Saul duo milia in Machmas et in monte Bethel þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ¨’ƒmille autem cum Ionathan in Gabaath Beniamin €porro ceterum populum remisit unumquemque in tabernacula sua et percussit Ionathan stationem Philisthim quae erat €in Gabaa €quod cum audissent Philisthim €Saul cecinit bucina in omni terra dicens audiant Hebraei et universus Israhel audivit huiuscemodi famam €percussit Saul stationem Philisthinorum €et erexit se Israhel adversum Philisthim €clamavit ergo populus post Saul in Galgala et Philisthim congregati sunt ad proeliandum contra Israhel €triginta milia curruum et sex milia equitum €et reliquum vulgus sicut harena quae est in litore maris plurima €et ascendentes castrametati sunt in Machmas ad orientem Bethaven quod cum vidissent viri Israhel se in arto sitos €adflictus est enim populus €absconderunt se in speluncis et in abditis €in petris quoque et in antris et in cisternis Hebraei autem transierunt Iordanem terram Gad et Galaad €cumque adhuc esset Saul in Galgal €universus populus perterritus est qui sequebatur eum et expectavit septem diebus iuxta placitum Samuhel €et non venit Samuhel in Galgala €dilapsusque est populus ab eo ait ergo Saul adferte mihi holocaustum et pacifica €et obtulit holocaustum cumque conplesset offerens holocaustum €ecce Samuhel veniebat €et egressus est Saul obviam ei ut salutaret eum locutusque est ad eum Samuhel quid fecisti €respondit Saul quia vidi quod dilaberetur populus a me €et tu non veneras iuxta placitos dies €porro Philisthim congregati fuerant in Machmas dixi nunc descendent Philisthim ad me in Galgala €et faciem Domini non placavi €necessitate conpulsus obtuli holocaustum dixitque Samuhel ad Saul stulte egisti €nec custodisti mandata Domini Dei tui quae praecepit tibi €quod si non fecisses €iam nunc praeparasset Dominus regnum tuum super Israhel in sempiternum sed nequaquam regnum tuum ultra consurget €quaesivit sibi Dominus virum iuxta cor suum €et praecepit ei Dominus ut esset dux super populum suum €eo quod non servaveris quae praecepit Dominus surrexit autem Samuhel et ascendit de Galgalis in Gabaa Beniamin €et recensuit Saul populum qui inventi fuerant cum eo €quasi sescentos viros et Saul et Ionathan filius eius €populusque qui inventus fuerat cum eis erat in Gabaa Beniamin €porro Philisthim consederant in Machmas et egressi sunt ad praedandum de castris Philisthim tres €cunei €unus cuneus pergebat contra viam Ephra ad terram Saul porro alius ingrediebatur per viam Bethoron €tertius autem verterat se ad iter termini inminentis valli Seboim contra desertum porro faber ferrarius non inveniebatur in omni terra Israhel €caverant enim Philisthim €ne forte facerent Hebraei gladium aut lanceam descendebat ergo omnis Israhel ad Philisthim €ut exacueret unusquisque vomerem suum et ligonem et securim et sarculum retunsae itaque erant acies vomerum et ligonum et tridentum et securium €usque ad stimulum corrigendum cumque venisset dies proelii €non est inventus ensis et lancea in manu totius populi €qui erat cum Saul et cum Ionathan €excepto Saul et Ionathan filio eius egressa est autem statio Philisthim €ut transcenderet in Machmas  et accidit quadam die €ut diceret Ionathan filius Saul ad adulescentem armigerum suum €veni et transeamus ad stationem Philisthim €quae est trans locum illum €patri autem suo hoc ipsum non indicavit porro Saul morabatur in extrema parte Gabaa €sub malogranato quae erat in Magron €et erat populus cum eo quasi sescentorum virorum et Ahias filius Achitob fratris Ichabod filii Finees €qui ortus fuerat ex Heli sacerdote Domini in Silo portabat ephod €sed et populus ignorabat quod isset Ionathan erant autem inter ascensus €per quos nitebatur Ionathan transire ad stationem Philisthinorum €eminentes petrae ex utraque parte €et quasi in modum dentium scopuli hinc inde praerupti €nomen uni Boses et nomen alteri Sene unus scopulus prominens ad aquilonem ex adverso Machmas €et alter a meridie contra Gabaa dixit autem Ionathan ad adulescentem armigerum suum €veni transeamus ad stationem incircumcisorum horum €si forte faciat Dominus pro nobis quia non est Domino difficile €salvare vel in multitudine vel in paucis dixitque ei armiger suus €fac omnia quae placent animo tuo €perge quo cupis ero tecum ubicumque volueris et ait Ionathan ecce nos transimus ad viros istos €cumque apparuerimus eis si taliter locuti fuerint ad nos manete donec veniamus ad vos €stemus in loco nostro nec ascendamus ad eos si autem dixerint ascendite ad nos €ascendamus quia tradidit eos Dominus in manibus nostris €hoc erit nobis signum apparuit igitur uterque stationi Philisthinorum €dixeruntque Philisthim €en Hebraei egrediuntur de cavernis in quibus absconditi fuerant et locuti sunt viri de statione ad Ionathan et ad armigerum eius €dixeruntque ascendite ad nos et ostendimus vobis rem €et ait Ionathan ad armigerum suum ascendamus sequere me €tradidit enim eos Dominus in manu Israhel ascendit autem Ionathan reptans manibus et pedibus €et armiger eius post eum €itaque alii cadebant ante Ionathan €alios armiger eius interficiebat sequens eum et facta est plaga prima €quam percussit Ionathan et armiger eius €quasi viginti virorum in media parte iugeri €quam par boum in die arare consuevit et factum est miraculum in castris per agros €sed et omnis populus stationis €eorum qui ierant ad praedandum €obstipuit et conturbata est terra €et accidit quasi miraculum a Deo et respexerunt speculatores Saul qui erant in Gabaa Beniamin €et ecce multitudo prostrata et huc illucque diffugiens et ait Saul populo qui erat cum eo €requirite et videte quis abierit ex nobis €cumque requisissent reppertum est non adesse Ionathan et armigerum eius et ait Saul ad Ahiam adplica arcam Dei €erat enim ibi arca Dei in die illa cum filiis Israhel cumque loqueretur Saul ad sacerdotem €tumultus magnus exortus est in castris Philisthinorum €crescebatque paulatim et clarius reboabat €et ait Saul ad sacerdotem contrahe manum tuam conclamavit ergo Saul et omnis populus qui erat cum eo €et venerunt usque ad locum certaminis €et ecce versus fuerat gladius uniuscuiusque ad proximum suum €et caedes magna nimis sed et Hebraei qui fuerant cum Philisthim heri et nudius tertius €ascenderantque cum eis in castris €reversi sunt ut essent cum Israhele €qui erant cum Saul et Ionathan omnes quoque Israhelitae qui se absconderant in monte Ephraim €audientes quod fugissent Philisthim €sociaverunt se cum suis in proelio et salvavit Dominus in die illa Israhel €pugna autem pervenit usque Bethaven et vir Israhel sociatus sibi est in die illa €adiuravit autem Saul populum dicens €maledictus vir qui comederit panem usque ad vesperam €donec ulciscar de inimicis meis €et non manducavit universus populus panem omneque terrae vulgus venit in saltum €in quo erat mel super faciem agri ingressus est itaque populus saltum et apparuit fluens mel €nullusque adplicuit manum ad os suum €timebat enim populus iuramentum porro Ionathan non audierat cum adiuraret pater eius populum €extenditque summitatem virgae quam habebat in manu €et intinxit in favo mellis €et convertit manum suam ad os suum et inluminati sunt oculi eius respondensque unus de populo ait €iureiurando constrinxit pater tuus populum dicens €maledictus qui comederit panem hodie €defecerat autem populus dixitque Ionathan turbavit pater meus terram €vidistis ipsi quia inluminati sunt oculi mei €eo quod gustaverim paululum de melle isto quanto magis si comedisset populus de praeda inimicorum suorum quam €repperit €nonne maior facta fuisset plaga in Philisthim percusserunt ergo in die illa Philistheos €a Machmis usque in Ahialon €defatigatus est autem populus nimis et versus ad praedam tulit oves et boves et vitulos €et mactaverunt in terra comeditque populus cum sanguine nuntiaverunt autem Saul dicentes €quod populus peccasset Domino comedens cum sanguine €qui ait praevaricati estis €volvite ad me iam nunc saxum grande et dixit Saul dispergimini in vulgus et dicite eis €ut adducat ad me unusquisque bovem suum et arietem €et occidite super istud et vescimini €et non peccabitis Domino comedentes cum sanguine €adduxit itaque omnis populus €unusquisque bovem in manu sua usque ad noctem þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ¨Ž˜¢‡et occiderunt ibi aedificavit autem Saul altare Domini €tuncque primum coepit aedificare altare Domini et dixit Saul inruamus super Philisthim nocte €et vastemus eos usque dum inlucescat mane €nec relinquamus de eis virum €dixitque populus omne quod bonum videtur in oculis tuis fac €et ait sacerdos accedamus huc ad Deum et consuluit Saul Deum num persequar Philisthim €si trades eos in manu Israhel €et non respondit ei in die illa dixitque Saul adplicate huc universos angulos populi €et scitote et videte per quem acciderit peccatum hoc hodie vivit Dominus salvator Israhel €quia si per Ionathan filium meum factum est €absque retractatione morietur €ad quod nullus contradixit ei de omni populo et ait ad universum Israhel €separamini vos in partem unam €et ego cum Ionathan filio meo ero in parte una €respondit populus ad Saul €quod bonum videtur in oculis tuis fac et dixit Saul ad Dominum Deum Israhel €da indicium €et deprehensus est Ionathan et Saul populus autem exivit et ait Saul mittite sortem inter me et inter Ionathan filium €meum €et captus est Ionathan dixit autem Saul ad Ionathan indica mihi quid feceris €et indicavit ei Ionathan et ait €gustans gustavi in summitate virgae €quae erat in manu mea paululum mellis €et ecce ego morior et ait Saul haec faciat mihi Deus et haec addat €quia morte morieris Ionathan dixitque populus ad Saul ergone Ionathan morietur €qui fecit salutem hanc magnam in Israhel €hoc nefas est €vivit Dominus si ceciderit capillus de capite eius in terram €quia cum Deo operatus est hodie €liberavit ergo populus Ionathan ut non moreretur recessitque Saul nec persecutus est Philisthim €porro Philisthim abierunt in loca sua at Saul confirmato regno super Israhel €pugnabat per circuitum adversum omnes inimicos eius €contra Moab et filios Ammon et Edom et reges Suba et Philistheos €et quocumque se verterat superabat congregatoque exercitu percussit Amalech €et eruit Israhel de manu vastatorum eius fuerunt autem filii Saul Ionathan et Iesui et Melchisua €nomina duarum filiarum eius €nomen primogenitae Merob et nomen minoris Michol et nomen uxoris Saul Ahinoem filia Ahimaas €et nomina principum militiae eius €Abner filius Ner patruelis Saul Cis fuerat pater Saul €et Ner pater Abner filius Abihel erat autem bellum potens adversum Philistheos omnibus diebus Saul €nam quemcumque viderat Saul virum fortem et aptum ad €proelium €sociabat eum sibi  et dixit Samuhel ad Saul €me misit Dominus ut unguerem te in regem super populum eius Israhel €nunc ergo audi vocem Domini haec dicit Dominus exercituum €recensui quaecumque fecit Amalech Israheli €quomodo restitit ei in via cum ascenderet de Aegypto nunc igitur vade et percute Amalech €et demolire universa eius €non parcas ei €sed interfice a viro usque ad mulierem €et parvulum atque lactantem €bovem et ovem camelum et asinum praecepit itaque Saul populo et recensuit eos quasi agnos €ducenta milia peditum et decem milia virorum Iuda cumque venisset Saul usque ad civitatem Amalech €tetendit insidias in torrente dixitque Saul Cineo €abite recedite atque descendite ab Amalech €ne forte involvam te cum eo €tu enim fecisti misericordiam cum omnibus filiis Israhel €cum ascenderent de Aegypto €et recessit Cineus de medio Amalech percussitque Saul Amalech €ab Evila donec venias Sur €quae est e regione Aegypti et adprehendit Agag regem Amalech vivum €omne autem vulgus interfecit in ore gladii et pepercit Saul et populus Agag €et optimis gregibus ovium et armentorum €et vestibus et arietibus et universis quae pulchra erant €nec voluerunt disperdere ea €quicquid vero vile fuit et reprobum hoc demoliti sunt factum est autem verbum Domini ad Samuhel dicens paenitet me quod constituerim Saul regem €quia dereliquit me et verba mea opere non implevit €contristatusque est Samuhel et clamavit ad Dominum tota nocte cumque de nocte surrexisset Samuhel ut iret ad Saul mane €nuntiatum est Samuheli eo quod venisset Saul in Carmelum €et erexisset sibi fornicem triumphalem €et reversus transisset descendissetque in Galgala €venit ergo Samuhel ad Saul €et dixit ei Saul €benedictus tu Domino implevi verbum Domini dixitque Samuhel €et quae est haec vox gregum quae resonat in auribus meis €et armentorum quam ego audio et ait Saul de Amalech adduxerunt ea €pepercit enim populus melioribus ovibus et armentis €ut immolarentur Domino Deo tuo €reliqua vero occidimus dixit autem Samuhel ad Saul €sine me et indicabo tibi quae locutus sit Dominus ad me nocte €dixitque ei loquere et ait Samuhel nonne cum parvulus esses in oculis tuis €caput in tribubus Israhel factus es €unxitque te Dominus regem super Israhel et misit te Dominus in via et ait €vade et interfice peccatores Amalech €et pugnabis contra eos usque ad internicionem eorum quare ergo non audisti vocem Domini sed versus ad praedam es €et fecisti malum in oculis Domini et ait Saul ad Samuhelem €immo audivi vocem Domini €et ambulavi in via per quam misit me Dominus €et adduxi Agag regem Amalech et Amalech interfeci tulit autem populus de praeda oves et boves €primitias eorum quae caesa sunt €ut immolet Domino Deo suo in Galgalis et ait Samuhel €numquid vult Dominus holocausta aut victimas €et non potius ut oboediatur voci Domini €melior est enim oboedientia quam victimae €et auscultare magis quam offerre adipem arietum quoniam quasi peccatum ariolandi est repugnare €et quasi scelus idolatriae nolle adquiescere €pro eo ergo quod abiecisti sermonem Domini €abiecit te ne sis rex dixitque Saul ad Samuhel €peccavi quia praevaricatus sum sermonem Domini et verba tua €timens populum et oboediens voci eorum sed nunc porta quaeso peccatum meum €et revertere mecum ut adorem Dominum et ait Samuhel ad Saul €non revertar tecum quia proiecisti sermonem Domini €et proiecit te Dominus ne sis rex super Israhel et conversus est Samuhel ut abiret €ille autem adprehendit summitatem pallii eius quae et scissa est et ait ad eum Samuhel €scidit Dominus regnum Israhel a te hodie €et tradidit illud proximo tuo meliori te porro Triumphator in Israhel non parcet €et paenitudine non flectetur €neque enim homo est ut agat paenitentiam at ille ait peccavi €sed nunc honora me coram senibus populi mei €et coram Israhel €et revertere mecum ut adorem Dominum Deum tuum reversus ergo Samuhel secutus est Saulem €et adoravit Saul Dominum dixitque Samuhel adducite ad me Agag regem Amalech €et oblatus est ei Agag pinguissimus €et dixit Agag sicine separat amara mors et ait Samuhel €sicut fecit absque liberis mulieres gladius tuus €sic absque liberis erit inter mulieres mater tua €et in frusta concidit Samuhel Agag coram €Domino in Galgalis abiit autem Samuhel in Ramatha €Saul vero ascendit in domum suam in Gabaath et non vidit Samuhel ultra Saul usque ad diem mortis suae €verumtamen lugebat Samuhel Saul €quoniam Dominum paenitebat €quod constituisset regem Saul super Israhel  dixitque Dominus ad Samuhel usquequo tu luges Saul €cum ego proiecerim eum ne regnet super Israhel €imple cornu tuum oleo €et veni ut mittam te ad Isai Bethleemitem €providi enim in filiis eius mihi regem et ait Samuhel quomodo vadam €audiet enim Saul et interficiet me €et ait Dominus vitulum de armento tolles in manu tua €et dices ad immolandum Domino veni et vocabis Isai ad victimam et ego ostendam tibi quid facias €et ungues quemcumque monstravero tibi fecit ergo Samuhel sicut locutus est ei Dominus €venitque in Bethleem €et admirati sunt seniores civitatis occurrentes ei €dixeruntque pacificus ingressus tuus et ait pacificus ad immolandum Domino veni €sanctificamini et venite mecum ut immolem €sanctificavit ergo Isai et filios eius et vocavit eos ad sacrificium cumque ingressi essent vidit Heliab et ait €num coram Domino est christus eius et dixit Dominus ad Samuhel €ne respicias vultum eius neque altitudinem staturae eius €quoniam abieci eum €nec iuxta intuitum hominis iudico €homo enim videt ea quae parent Dominus autem intuetur cor et vocavit Isai Abinadab et adduxit eum coram Samuhel €qui dixit nec hunc elegit Dominus adduxit autem Isai Samma de quo ait €etiam hunc non elegit Dominus þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ¨˜Šadduxit itaque Isai septem filios suos coram Samuhel €et ait Samuhel ad Isai non elegit Dominus ex istis dixitque Samuhel ad Isai numquid iam conpleti sunt filii €qui respondit adhuc reliquus est parvulus et pascit oves €et ait Samuhel ad Isai mitte et adduc eum €nec enim discumbemus priusquam ille huc venerit misit ergo et adduxit eum €erat autem rufus et pulcher aspectu decoraque facie €et ait Dominus surge ungue eum ipse est enim tulit igitur Samuhel cornu olei €et unxit eum in medio fratrum eius €et directus est spiritus Domini in David a die illa et in reliquum €surgensque Samuhel abiit in Ramatha spiritus autem Domini recessit a Saul €et exagitabat eum spiritus nequam a Domino dixeruntque servi Saul ad eum €ecce spiritus Dei malus exagitat te iubeat dominus noster €et servi tui qui coram te sunt €quaerant hominem scientem psallere cithara €ut quando arripuerit te spiritus Dei malus €psallat manu sua et levius feras et ait Saul ad servos suos €providete mihi aliquem bene psallentem €et adducite eum ad me et respondens unus de pueris ait €ecce vidi filium Isai Bethleemitem €scientem psallere et fortissimum robore €et virum bellicosum et prudentem in verbis €et virum pulchrum et Dominus est cum eo misit ergo Saul nuntios ad Isai dicens €mitte ad me David filium tuum qui est in pascuis tulitque Isai asinum plenum panibus €et lagoenam vini et hedum de capris unum €et misit per manum David filii sui Saul et venit David ad Saul et stetit coram eo €at ille dilexit eum nimis et factus est eius armiger misitque Saul ad Isai dicens stet David in conspectu meo €invenit enim gratiam in oculis meis igitur quandocumque spiritus Dei €arripiebat Saul €tollebat David citharam et percutiebat manu sua €et refocilabatur Saul et levius habebat €recedebat enim ab eo spiritus malus  congregantes vero Philisthim agmina sua in proelium €convenerunt in Soccho Iudae €et castrametati sunt inter Soccho et Azeca in finibus Dommim porro Saul et viri Israhel congregati €venerunt in valle Terebinthi €et direxerunt aciem ad pugnandum contra Philisthim et Philisthim stabant super montem ex hac parte €et Israhel stabat super montem ex altera parte €vallisque erat inter eos et egressus est vir spurius de castris Philisthinorum €nomine Goliath de Geth €altitudinis sex cubitorum et palmo et cassis aerea super caput eius €et lorica hamata induebatur €porro pondus loricae eius quinque milia siclorum aeris et ocreas aereas habebat in cruribus €et clypeus aereus tegebat umeros eius hastile autem hastae eius erat quasi liciatorium texentium €ipsum autem ferrum hastae eius sescentos siclos habebat €ferri €et armiger eius antecedebat eum stansque clamabat adversum falangas Israhel et dicebat eis €quare venitis parati ad proelium €numquid ego non sum Philistheus et vos servi Saul €eligite ex vobis virum et descendat ad singulare certamen si quiverit pugnare mecum et percusserit me erimus vobis servi €si autem ego praevaluero et percussero eum €vos servi eritis et servietis nobis et aiebat Philistheus €ego exprobravi agminibus Israhelis hodie €date mihi virum et ineat mecum singulare certamen audiens autem Saul et omnes viri israhelitae sermones €Philisthei huiuscemodi €stupebant et metuebant nimis David autem erat filius viri ephrathei de quo supra dictum est €de Bethleem Iuda €cui erat nomen Isai qui habebat octo filios €et erat vir in diebus Saul senex et grandevus inter viros abierunt autem tres filii eius maiores post Saul in proelium €et nomina trium filiorum eius qui perrexerant ad €bellum €Heliab primogenitus et secundus Abinadab tertiusque Samma David autem erat minimus €tribus ergo maioribus secutis Saulem abiit David et reversus est a Saul €ut pasceret gregem patris sui in Bethleem procedebat vero Philistheus mane et vespere €et stabat quadraginta diebus dixit autem Isai ad David filium suum €accipe fratribus tuis oephi pulentae et decem panes istos €et curre in castra ad fratres tuos et decem formellas casei has deferes ad tribunum €et fratres tuos visitabis si recte agant €et cum quibus ordinati sint disce Saul autem et illi et omnes filii Israhel €in valle Terebinthi pugnabant adversum Philisthim surrexit itaque David mane et commendavit gregem custodi €et onustus abiit sicut praeceperat ei Isai €et venit ad locum Magala €et ad exercitum qui egressus ad pugnam vociferatus erat in certamine direxerat enim aciem Israhel €sed et Philisthim ex adverso fuerant praeparati derelinquens ergo David vasa quae adtulerat €sub manu custodis ad sarcinas €cucurrit ad locum certaminis €et interrogabat si omnia recte agerentur erga fratres suos cumque adhuc ille loqueretur eis €apparuit vir ille spurius ascendens €Goliath nomine Philistheus de Geth ex castris Philisthinorum €et loquente eo haec eadem verba audivit David omnes autem Israhelitae cum vidissent virum €fugerunt a facie eius timentes eum valde et dixit unus quispiam de Israhel €num vidisti virum hunc qui ascendit €ad exprobrandum enim Israheli ascendit €virum ergo qui percusserit eum ditabit rex €divitiis magnis €et filiam suam dabit ei €et domum patris eius faciet absque tributo in Israhel et ait David ad viros qui stabant secum dicens €quid dabitur viro qui percusserit Philistheum hunc €et tulerit obprobrium de Israhel €quis est enim hic Philistheus incircumcisus €qui exprobravit acies Dei viventis referebat autem ei populus eundem sermonem dicens €haec dabuntur viro qui percusserit eum quod cum audisset Heliab frater eius maior €loquente eo cum aliis iratus est contra David et ait €quare venisti et quare dereliquisti pauculas oves illas in deserto €ego novi superbiam tuam et nequitiam cordis tui €quia ut videres proelium descendisti et dixit David quid feci numquid non verbum est et declinavit paululum ab eo ad alium €dixitque eundem sermonem €et respondit ei populus verbum sicut et prius audita sunt autem verba quae locutus est David €et adnuntiata in conspectu Saul ad quem cum fuisset adductus locutus est ei €non concidat cor cuiusquam in eo €ego servus tuus vadam et pugnabo adversus Philistheum et ait Saul ad David €non vales resistere Philistheo isti nec pugnare adversum eum €quia puer es hic autem vir bellator ab adulescentia sua dixitque David ad Saul pascebat servus tuus patris sui gregem €et veniebat leo vel ursus €tollebatque arietem de medio gregis et sequebar eos et percutiebam €eruebamque de ore eorum €et illi consurgebant adversum me €et adprehendebam mentum eorum €et suffocabam interficiebamque eos nam et leonem et ursum interfeci ego servus tuus €erit igitur et Philistheus hic incircumcisus quasi unus ex eis €quia ausus est maledicere exercitum Dei €viventis et ait David €Dominus qui eruit me de manu leonis et de manu ursi €ipse liberabit me de manu Philisthei huius €dixit autem Saul ad David vade et Dominus tecum sit et induit Saul David vestimentis suis €et inposuit galeam aeream super caput eius €et vestivit eum lorica accinctus ergo David gladio eius super veste sua €coepit temptare si armatus posset incedere €non enim habebat consuetudinem €dixitque David ad Saul €non possum sic incedere quia nec usum habeo €et deposuit ea et tulit baculum suum quem semper habebat in manibus €et elegit sibi quinque limpidissimos lapides de torrente €et misit eos in peram pastoralem quam habebat secum €et fundam manu tulit €et processit adversum Philistheum ibat autem Philistheus incedens et adpropinquans adversum David €et armiger eius ante eum cumque inspexisset Philistheus et vidisset David despexit eum €erat enim adulescens rufus et pulcher aspectu et dixit Philistheus ad David €numquid ego canis sum quod tu venis ad me cum baculo €et maledixit Philistheus David in diis suis dixitque ad David €veni ad me et dabo carnes tuas volatilibus caeli et bestiis terrae dixit autem David ad Philistheum €tu venis ad me cum gladio et hasta et clypeo €ego autem venio ad te in nomine Domini exercituum €Dei agminum Israhel quibus exprobrasti hodie €et dabit te Dominus in manu mea €et percutiam te et auferam caput tuum a te €et dabo cadaver castrorum Philisthim hodie €volatilibus caeli et bestiis terrae þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ¨‘˜®†ut sciat omnis terra quia est Deus in Israhel et noverit universa ecclesia haec €quia non in gladio nec in hasta salvat Dominus €ipsius est enim bellum et tradet vos in manus €nostras cum ergo surrexisset Philistheus €et veniret et adpropinquaret contra David €festinavit David et cucurrit ad pugnam ex adverso Philisthei et misit manum suam in peram €tulitque unum lapidem et funda iecit €et percussit Philistheum in fronte €et infixus est lapis in fronte eius €et cecidit in faciem suam super terram praevaluitque David adversus Philistheum in funda et in lapide €percussumque Philistheum interfecit €cumque gladium non haberet in manu David cucurrit et stetit super Philistheum €et tulit gladium eius et eduxit de vagina sua €et interfecit eum praeciditque caput eius €videntes autem Philisthim quod mortuus esset fortissimus eorum fugerunt et consurgentes viri Israhel et Iuda €vociferati sunt et persecuti Philistheos €usque dum venirent in vallem et usque ad portas Accaron €cecideruntque vulnerati de Philisthim €in via Sarim usque ad Geth et usque €Accaron et revertentes filii Israhel postquam persecuti fuerant Philistheos €invaserunt castra eorum adsumens autem David caput Philisthei €adtulit illud in Hierusalem €arma vero eius posuit in tabernaculo suo eo autem tempore quo viderat Saul David egredientem contra Philistheum €ait ad Abner principem militiae €de qua stirpe descendit hic adulescens Abner €dixitque Abner vivit anima tua rex si novi et ait rex interroga tu cuius filius sit iste puer cumque regressus esset David percusso Philistheo €tulit eum Abner et introduxit coram Saul €caput Philisthei habentem in manu et ait ad eum Saul de qua progenie es o adulescens €dixitque David filius servi tui Isai Bethleemitae ego sum  et factum est cum conplesset loqui ad Saul €anima Ionathan conligata est animae David €et dilexit eum Ionathan quasi animam suam tulitque eum Saul in die illa €et non concessit ei ut reverteretur in domum patris sui inierunt autem Ionathan et David foedus €diligebat enim eum quasi animam suam nam expoliavit se Ionathan tunicam qua €erat vestitus €et dedit eam David €et reliqua vestimenta sua usque ad gladium et arcum suum et usque ad €balteum egrediebatur quoque David ad omnia quaecumque misisset eum Saul €et prudenter se agebat €posuitque eum Saul super viros belli €et acceptus erat in oculis universi populi €maximeque in conspectu famulorum Saul porro cum reverteretur percusso Philistheo David €egressae sunt mulieres de universis urbibus Israhel €cantantes chorosque ducentes €in occursum Saul regis in tympanis laetitiae et in sistris et praecinebant mulieres ludentes atque dicentes €percussit Saul mille et David decem milia iratus est autem Saul nimis €et displicuit in oculis eius iste sermo €dixitque dederunt David decem milia €et mihi dederunt mille €quid ei superest nisi solum regnum non rectis ergo oculis Saul aspiciebat David €ex die illa et deinceps post diem autem alteram invasit spiritus Dei malus €Saul €et prophetabat in medio domus suae €David autem psallebat manu sua sicut per singulos dies €tenebatque Saul lanceam et misit eam €putans quod configere posset David cum pariete €et declinavit David a facie eius secundo et timuit Saul David eo quod esset Dominus cum eo €et a se recessisset amovit ergo eum Saul a se €et fecit eum tribunum super mille viros €et egrediebatur et intrabat in conspectu populi in omnibus quoque viis suis David prudenter agebat €et Dominus erat cum eo vidit itaque Saul quod prudens esset nimis et coepit cavere eum omnis autem Israhel et Iuda diligebat David €ipse enim egrediebatur et ingrediebatur ante eos dixit autem Saul ad David €ecce filia mea maior Merob ipsam dabo tibi uxorem €tantummodo esto vir fortis et proeliare bella Domini €Saul autem reputabat dicens non sit manus mea in eo €sed sit super illum manus Philisthinorum ait autem David ad Saul €quis ego sum aut quae est vita mea aut cognatio patris mei in Israhel €ut fiam gener regis factum est autem tempus €cum deberet dari Merob filia Saul David €data est Hadrihel Molathitae uxor dilexit autem Michol filia Saul altera David €et nuntiatum est Saul et placuit ei dixitque Saul dabo eam illi ut fiat ei in scandalum €et sit super eum manus Philisthinorum €dixit ergo Saul ad David €in duabus rebus gener meus eris hodie et mandavit Saul servis suis loquimini ad David clam me dicentes €ecce places regi et omnes servi eius diligunt te €nunc ergo esto gener regis et locuti sunt servi Saul in auribus David omnia verba haec €et ait David num parum vobis videtur generum esse regis €ego autem sum vir pauper et tenuis et renuntiaverunt servi Saul dicentes €huiuscemodi verba locutus est David dixit autem Saul sic loquimini ad David €non habet necesse rex sponsalia €nisi tantum centum praeputia Philisthinorum €ut fiat ultio de inimicis regis €porro Saul cogitabat tradere David in manibus €Philisthinorum cumque renuntiassent servi eius David verba quae diximus €placuit sermo in oculis David ut fieret gener regis et post dies paucos surgens David €abiit cum viris qui sub eo erant €et percussis Philisthim ducentis €viris €adtulit praeputia eorum €et adnumeravit ea regi ut esset gener eius €dedit itaque ei Saul Michol filiam suam uxorem et vidit Saul et intellexit quia Dominus esset cum David €Michol autem filia Saul diligebat eum et Saul magis coepit timere David €factusque est Saul inimicus David cunctis diebus et egressi sunt principes Philisthinorum €a principio autem egressionis eorum €prudentius se gerebat David quam omnes servi Saul €et celebre factum est nomen eius nimis  locutus est autem Saul ad Ionathan filium suum €et ad omnes servos suos ut occiderent David €porro Ionathan filius Saul diligebat David valde et indicavit Ionathan David dicens €quaerit Saul pater meus occidere te €quapropter observa te quaeso mane et manebis clam et absconderis ego autem egrediens stabo iuxta patrem meum in agro €ubicumque fueris €et ego loquar de te ad patrem meum €et quodcumque videro nuntiabo tibi locutus est ergo Ionathan de David bona ad Saul patrem suum €dixitque ad eum ne pecces rex in servum tuum David €quia non peccavit tibi et opera eius bona sunt tibi valde et posuit animam suam in manu sua €et percussit Philistheum €et fecit Dominus salutem magnam universo Israhel €vidisti et laetatus es €quare ergo peccas in sanguine innoxio €interficiens David qui est absque culpa quod cum audisset Saul placatus voce Ionathae iuravit €vivit Dominus quia non occidetur vocavit itaque Ionathan David et indicavit ei omnia verba haec €et introduxit Ionathan David ad Saul €et fuit ante eum sicut fuerat heri et nudius tertius motum est autem rursus bellum €et egressus David pugnavit adversus Philisthim €percussitque eos plaga magna et fugerunt a facie eius et factus est spiritus Domini malus in Saul €sedebat autem in domo sua et tenebat lanceam €porro David psallebat in manu sua nisusque est Saul configere lancea David in €pariete €et declinavit David a facie Saul €lancea autem casso vulnere perlata est in parietem €et David fugit et salvatus est nocte illa misit ergo Saul satellites suos in domum David €ut custodirent eum et interficeretur mane €quod cum adnuntiasset David Michol uxor sua dicens €nisi salvaveris te nocte hac cras morieris deposuit eum per fenestram €porro ille abiit et aufugit atque salvatus est tulit autem Michol statuam et posuit eam super lectum €et pellem pilosam caprarum posuit ad caput eius €et operuit eam vestimentis misit autem Saul apparitores qui raperent David €et responsum est quod aegrotaret rursumque misit Saul nuntios ut viderent David dicens €adferte eum ad me in lecto ut occidatur cumque venissent nuntii inventum est simulacrum super lectum €et pellis caprarum ad caput eius dixitque Saul ad Michol quare sic inlusisti mihi €et dimisisti inimicum meum ut fugeret €et respondit Michol ad Saul €quia ipse locutus est mihi dimitte me alioquin interficiam te David autem fugiens salvatus est et venit ad Samuhel in Ramatha €et nuntiavit ei omnia quae fecerat sibi Saul €et abierunt ipse et Samuhel et morati sunt in Nahioth þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ¨“˜“nuntiatum est autem Sauli a dicentibus €ecce David in Nahioth in Rama misit ergo Saul lictores ut raperent David €qui cum vidissent cuneum prophetarum vaticinantium €et Samuhel stantem super eos €factus est etiam in illis spiritus Domini €et prophetare coeperunt etiam ipsi quod cum nuntiatum esset Sauli misit alios nuntios €prophetaverunt autem et illi €et rursum Saul misit tertios nuntios €qui et ipsi prophetaverunt abiit autem etiam ipse in Ramatha €et venit usque ad cisternam magnam quae est in Soccho €et interrogavit et dixit in quo loco sunt Samuhel et David €dictumque est ei ecce in Nahioth sunt in Rama et abiit in Nahioth in Rama €et factus est etiam super eum spiritus Dei €et ambulabat ingrediens et prophetabat €usque dum veniret in Nahioth in Rama et expoliavit se etiam ipse vestimentis suis €et prophetavit cum ceteris coram Samuhel €et cecidit nudus tota die illa et nocte €unde et exivit proverbium num et Saul inter prophetas  fugit autem David de Nahioth quae erat in Rama €veniensque locutus est coram Ionathan €quid feci quae est iniquitas mea €et quod peccatum meum in patrem tuum €quia quaerit animam meam qui dixit ei absit non morieris €neque enim faciet pater meus quicquam grande vel parvum €nisi prius indicaverit mihi €hunc ergo celavit me pater meus sermonem tantummodo €nequaquam erit istud et iuravit rursum David €et ille ait scit profecto pater tuus quia inveni gratiam in oculis tuis €et dicet nesciat hoc Ionathan ne forte tristetur €quinimmo vivit Dominus et vivit anima tua €quia uno tantum ut ita dicam gradu ego morsque dividimur et ait Ionathan ad David €quodcumque dixerit mihi anima tua faciam tibi dixit autem David ad Ionathan €ecce kalendae sunt crastino €et ego ex more sedere soleo iuxta regem ad vescendum €dimitte ergo me ut abscondar in agro usque ad vesperam diei tertiae si requisierit me pater tuus respondebis ei €rogavit me David ut iret celeriter in Bethleem civitatem suam €quia victimae sollemnes ibi sunt universis contribulibus eius si dixerit bene pax erit servo tuo €si autem fuerit iratus scito quia conpleta est malitia eius fac ergo misericordiam in servum tuum €quia foedus Domini me famulum tuum tecum inire fecisti €si autem est in me aliqua iniquitas €tu me interfice et ad patrem tuum ne introducas me et ait Ionathan absit hoc a te €neque enim fieri potest €ut si certo cognovero €conpletam patris mei esse malitiam contra te €non adnuntiem tibi responditque David ad Ionathan €quis nuntiabit mihi €si quid forte responderit tibi pater tuus dure et ait Ionathan ad David €veni egrediamur in agrum €cumque exissent ambo in agrum ait Ionathan ad David Domine Deus Israhel €si investigavero sententiam patris mei crastino vel perendie €et aliquid boni fuerit super David €et non statim misero ad te et notum tibi fecero haec faciat Dominus Ionathan €et haec augeat €si autem perseveraverit patris mei malitia adversum te €revelabo aurem tuam et dimittam te ut vadas in pace €et sit Dominus tecum sicut fuit cum patre meo et si vixero facies mihi misericordiam Domini €si vero mortuus fuero non auferas misericordiam tuam a domo mea €usque in sempiternum €quando eradicaverit Dominus inimicos David €unumquemque de terra pepigit ergo foedus Ionathan cum domo David €et requisivit Dominus de manu inimicorum David et addidit Ionathan deierare David €eo quod diligeret illum €sicut animam enim suam ita diligebat eum dixitque ad eum Ionathan cras kalendae sunt et requireris requiretur enim sessio tua usque perendie €descendes ergo festinus et venies in locum €ubi celandus es in die qua operari licet €et sedebis iuxta lapidem cui est nomen Ezel et ego tres sagittas mittam iuxta eum €et iaciam quasi exercens me ad signum mittam quoque et puerum dicens ei vade et adfer mihi sagittas si dixero puero ecce sagittae intra te sunt tolle eas €tu veni ad me quia pax tibi est €et nihil est mali vivit Dominus €si autem sic locutus fuero puero ecce sagittae ultra te sunt €vade quia dimisit te Dominus de verbo autem quod locuti fuimus ego et tu €sit Dominus inter me et te usque in sempiternum absconditus est ergo David in agro €et venerunt kalendae et sedit rex ad comedendum panem cumque sedisset rex super cathedram suam €secundum consuetudinem quae erat iuxta parietem €surrexit Ionathan et sedit Abner ex latere Saul €vacuusque apparuit locus David et non est locutus Saul quicquam in die illa €cogitabat enim quod forte evenisset ei ut non esset mundus €nec purificatus cumque inluxisset dies secunda post kalendas €rursum vacuus apparuit locus David €dixitque Saul ad Ionathan filium suum €cur non venit filius Isai nec heri nec hodie ad vescendum et respondit Ionathan Sauli €rogavit me obnixe ut iret in Bethleem et ait dimitte me quoniam sacrificium sollemne est in civitate €unus de fratribus meis accersivit me €nunc ergo si inveni gratiam in oculis tuis €vadam cito et videbo fratres meos €ob hanc causam non venit ad mensam regis iratus autem Saul adversus Ionathan dixit ei €fili mulieris virum ultro rapientis €numquid ignoro quia diligis filium Isai €in confusionem tuam et in confusionem ignominiosae matris tuae omnibus enim diebus quibus filius Isai vixerit super terram €non stabilieris tu neque regnum tuum €itaque iam nunc mitte et adduc eum ad me quia filius mortis est respondens autem Ionathan Sauli patri suo ait €quare moritur quid fecit et arripuit Saul lanceam ut percuteret eum €et intellexit Ionathan quod definitum esset patri suo €ut interficeret David surrexit ergo Ionathan a mensa in ira furoris €et non comedit in die kalendarum secunda panem €contristatus est enim super David €eo quod confudisset eum pater suus cumque inluxisset mane €venit Ionathan in agrum iuxta placitum David €et puer parvulus cum eo et ait ad puerum suum vade et adfer mihi sagittas quas ego iacio €cumque puer cucurrisset iecit aliam sagittam trans puerum venit itaque puer ad locum iaculi quod miserat Ionathan €et clamavit Ionathan post tergum pueri et ait €ecce ibi est sagitta porro ultra te clamavitque Ionathan post tergum pueri €festina velociter ne steteris €collegit autem puer Ionathae sagittas et adtulit ad dominum suum et quid ageretur penitus ignorabat €tantummodo enim Ionathan et David rem noverant dedit igitur Ionathan arma sua puero €et dixit ei vade defer in civitatem cumque abisset puer €surrexit David de loco qui vergebat ad austrum €et cadens pronus in terram adoravit tertio €et osculantes alterutrum fleverunt pariter €David autem amplius dixit ergo Ionathan ad David vade in pace €quaecumque iuravimus ambo in nomine Domini dicentes €Dominus sit inter me et te et inter semen meum et semen tuum €usque in sempiternum et surrexit et abiit sed et Ionathan ingressus est €civitatem  venit autem David in Nobe ad Ahimelech sacerdotem €et obstipuit Ahimelech eo quod venisset David et dixit ei €quare tu solus et nullus est tecum et ait David ad Ahimelech sacerdotem €rex praecepit mihi sermonem et dixit €nemo sciat rem propter quam a me missus es €et cuiusmodi tibi praecepta dederim €nam et pueris condixi in illum et illum €locum nunc igitur si quid habes ad manum €vel quinque panes da mihi aut quicquid inveneris et respondens sacerdos David ait ei €non habeo panes laicos ad manum sed tantum panem sanctum €si mundi sunt pueri maxime a mulieribus et respondit David sacerdoti et dixit ei €equidem si de mulieribus agitur €continuimus nos ab heri et nudius tertius quando egrediebamur €et fuerunt vasa puerorum sancta €porro via haec polluta est €sed et ipsa hodie sanctificabitur in vasis dedit ergo ei sacerdos sanctificatum panem €neque enim erat ibi panis nisi tantum panes propositionis €qui sublati fuerant a facie Domini ut ponerentur panes calidi erat autem ibi vir de servis Saul in die illa €intus in tabernaculo Domini €et nomen eius Doec Idumeus potentissimus pastorum Saul dixit autem David ad Ahimelech €si habes hic ad manum hastam aut gladium €quia gladium meum et arma mea non tuli mecum €sermo enim regis urguebat et dixit sacerdos gladius Goliath Philisthei €quem percussisti in valle Terebinthi €est involutus pallio post ephod €si istum vis tollere tolle þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ¨•˜‰…neque enim est alius hic absque eo €et ait David non est huic alter similis da mihi eum surrexit itaque David et fugit in die illa a facie Saul €et venit ad Achis regem Geth dixeruntque ei servi Achis €numquid non iste est David rex terrae €nonne huic cantabant per choros dicentes €percussit Saul mille et David decem milia posuit autem David sermones istos in corde suo €et extimuit valde a facie Achis regis Geth et inmutavit os suum coram eis et conlabebatur inter manus eorum €et inpingebat in ostia portae defluebantque salivae eius in barbam et ait Achis ad servos suos €vidistis hominem insanum quare adduxistis eum ad me an desunt nobis furiosi €quod introduxistis istum ut fureret me praesente €hicine ingredietur domum €meam  abiit ergo inde David et fugit in speluncam €Odollam €quod cum audissent fratres eius et omnis domus patris eius €descenderunt ad eum illuc et convenerunt ad eum omnes qui erant in angustia constituti €et oppressi aere alieno et amaro animo €et factus est eorum princeps €fueruntque cum eo quasi quadringenti viri et profectus est David inde in Maspha quae est Moab €et dixit ad regem Moab €maneat oro pater meus et mater mea vobiscum €donec sciam quid faciat mihi Deus et reliquit eos ante faciem regis Moab €manseruntque apud eum cunctis diebus €quibus David fuit in praesidio dixitque Gad propheta ad David noli manere in praesidio €proficiscere et vade in terram Iuda €et profectus David venit in saltum Hareth et audivit Saul quod apparuisset David et viri qui erant cum eo €Saul autem cum maneret in Gabaa €et esset in nemore quod est in Rama hastam manu tenens €cunctique socii eius circumstarent eum ait ad servos suos qui adsistebant ei €audite filii Iemini €numquid omnibus vobis dabit filius Isai agros et vineas €et universos vos faciet tribunos et centuriones quoniam coniurastis omnes adversum me €et non est qui mihi renuntiet €maxime cum et filius meus foedus iunxerit cum filio €Isai €non est qui vicem meam doleat ex vobis nec qui adnuntiet mihi €eo quod suscitaverit filius meus servum meum adversum me €insidiantem mihi usque hodie respondens autem Doec Idumeus €qui adsistebat et erat primus inter servos Saul €vidi inquit filium Isai in Nobe €apud Ahimelech filium Achitob qui consuluit pro eo Dominum et cibaria dedit ei €sed et gladium Goliath Philisthei dedit illi misit ergo rex ad accersiendum Ahimelech filium Achitob sacerdotem €et omnem domum patris eius sacerdotum qui erant in Nobe €qui venerunt universi ad regem et ait Saul audi fili Achitob €qui respondit praesto sum domine dixitque ad eum Saul €quare coniurastis adversum me tu et filius Isai €et dedisti ei panes et gladium €et consuluisti pro eo Deum €ut consurgeret adversum me insidiator usque hodie permanens respondensque Ahimelech regi ait €et quis in omnibus servis tuis sicut David fidelis €et gener regis et pergens ad imperium tuum €et gloriosus in domo tua num hodie coepi consulere pro eo Deum €absit hoc a me €ne suspicetur rex adversus servum suum rem huiuscemodi €in universa domo patris mei €non enim scivit servus tuus quicquam super hoc negotio €vel modicum vel grande dixitque rex morte morieris Ahimelech tu et omnis domus patris tui et ait rex emissariis qui circumstabant eum €convertimini et interficite sacerdotes Domini €nam manus eorum cum David est €scientes quod fugisset non indicaverunt mihi €noluerunt autem servi regis extendere manum suam in €sacerdotes Domini et ait rex Doec €convertere tu et inrue in sacerdotes €conversusque Doec Idumeus inruit in sacerdotes €et trucidavit in die illa octoginta quinque viros vestitos €ephod lineo Nobe autem civitatem sacerdotum percussit in ore gladii €viros et mulieres parvulos et lactantes €bovem et asinum et ovem in ore gladii evadens autem unus filius Ahimelech filii Achitob €cuius nomen erat Abiathar fugit ad David et adnuntiavit ei quod occidisset Saul sacerdotes Domini et ait David ad Abiathar €sciebam in die illa €quod cum ibi esset Doec Idumeus procul dubio adnuntiaret Saul €ego sum reus omnium animarum patris tui mane mecum ne timeas €si quis quaesierit animam meam quaeret et animam tuam €mecumque servaberis  et nuntiaverunt David dicentes €ecce Philisthim obpugnant Ceila et diripiunt areas consuluit igitur David Dominum dicens €num vadam et percutiam Philistheos istos €et ait Dominus ad David €vade et percuties Philistheos et salvabis Ceila et dixerunt viri qui erant cum David ad eum €ecce nos hic in Iudaea consistentes timemus €quanto magis si ierimus in Ceila adversum agmina Philisthinorum rursum ergo David consuluit Dominum €qui respondens ei ait €surge et vade in Ceila €ego enim tradam Philistheos in manu tua abiit David et viri eius in Ceila €et pugnavit adversum Philistheos €et abegit iumenta eorum et percussit eos plaga magna €et salvavit David habitatores Ceilae porro eo tempore quo fugiebat Abiathar filius Ahimelech ad David in €Ceila €ephod secum habens descenderat nuntiatum est autem Saul quod venisset David in Ceila €et ait Saul tradidit eum Deus in manus meas €conclususque est introgressus urbem in qua portae et serae et praecepit Saul omni populo €ut ad pugnam descenderet in Ceila €et obsideret David et viros eius quod cum rescisset David €quia praepararet ei Saul clam malum €dixit ad Abiathar sacerdotem adplica ephod et ait David Domine Deus Israhel audivit famam servus tuus €quod disponat Saul venire ad Ceila €ut evertat urbem propter me si tradent me viri Ceila in manus eius €et si descendet Saul sicut audivit servus tuus €Domine Deus Israhel indica servo tuo €et ait Dominus descendet dixitque David €si tradent viri Ceilae me et viros qui sunt mecum in €manu Saul €et dixit Dominus tradent surrexit ergo David et viri eius quasi sescenti €et egressi de Ceila huc atque illuc vagabantur incerti €nuntiatumque est Saul quod fugisset David de Ceila €quam ob rem dissimulavit exire morabatur autem David in deserto in locis firmissimis €mansitque in monte solitudinis Ziph €quaerebat tamen eum Saul cunctis diebus €et non tradidit eum Deus in manus eius et vidit David quod egressus esset Saul ut quaereret animam eius €porro David erat in deserto Ziph in silva et surrexit Ionathan filius Saul et abiit ad David in silva €et confortavit manus eius in Deo dixitque ei ne timeas €neque enim inveniet te manus Saul patris mei €et tu regnabis super Israhel et ego ero tibi secundus €sed et Saul pater meus scit hoc percussit igitur uterque foedus coram Domino €mansitque David in silva €Ionathas autem reversus est in domum suam ascenderunt autem Ziphei ad Saul in Gabaa dicentes €nonne David latitat apud nos in locis tutissimis €silvae €in colle Achilae quae est ad dexteram deserti nunc ergo sicut desideravit anima tua ut descenderes descende €nostrum autem erit ut tradamus eum in manus regis dixitque Saul €benedicti vos a Domino quia doluistis vicem meam abite oro et diligentius praeparate et €curiosius agite €et considerate locum ubi sit pes eius vel quis viderit eum ibi €recogitat enim de me quod callide insidier ei considerate et videte omnia latibula eius in quibus absconditur €et revertimini ad me ad rem certam ut vadam vobiscum €quod si etiam in terra se abstruserit €perscrutabor eum in cunctis milibus Iuda at illi surgentes abierunt in Ziph ante Saul €David autem et viri eius erant in deserto Maon €in campestribus ad dextram Iesimuth ivit ergo Saul et socii eius ad quaerendum €et nuntiatum est David €statimque descendit ad petram et versabatur in deserto Maon €quod cum audisset Saul persecutus est David in deserto Maon et ibat Saul ad latus montis ex parte una €David autem et viri eius erant in latere montis ex parte altera €porro David desperabat se posse evadere a facie Saul €itaque Saul et viri eius €in modum coronae cingebant David et viros eius ut caperent eos et nuntius venit ad Saul dicens festina et veni €quoniam infuderunt se Philisthim super terram reversus est ergo Saul desistens persequi David €et perrexit in occursum Philisthinorum €propter hoc vocaverunt locum illum petram Dividentem  ascendit ergo David inde et habitavit in locis tutissimis Engaddi þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ¨˜’cumque reversus esset Saul postquam persecutus est Philistheos €nuntiaverunt ei dicentes ecce David in deserto est Engaddi adsumens ergo Saul tria milia electorum virorum ex omni Israhel €perrexit ad investigandum David et viros eius €etiam super abruptissimas petras quae solis hibicibus perviae sunt et venit ad caulas quoque ovium €quae se offerebant vianti €eratque ibi spelunca €quam ingressus est Saul ut purgaret ventrem €porro David et viri eius in interiori parte speluncae latebant et dixerunt servi David ad eum €ecce dies de qua locutus est Dominus ad te €ego tradam tibi inimicum tuum €ut facias ei sicut placuerit in oculis tuis €surrexit ergo David et praecidit oram clamydis Saul silenter post haec percussit cor suum David €eo quod abscidisset oram clamydis Saul dixitque ad viros suos propitius mihi sit Dominus €ne faciam hanc rem domino meo christo Domini €ut mittam manum meam in eum €quoniam christus Domini est et confregit David viros suos sermonibus €et non permisit eos ut consurgerent in Saul €porro Saul exsurgens de spelunca pergebat coepto itinere surrexit autem et David post eum €et egressus de spelunca clamavit post tergum Saul dicens €domine mi rex €et respexit Saul post se €et inclinans se David pronus in terram adoravit dixitque ad Saul €quare audis verba hominum loquentium €David quaerit malum adversum te ecce hodie viderunt oculi tui €quod tradiderit te Dominus in manu mea in spelunca €et cogitavi ut occiderem te sed pepercit tibi oculus meus €dixi enim non extendam manum meam in domino meo €quia christus Domini est quin potius pater mi €vide et cognosce oram clamydis tuae in manu mea €quoniam cum praeciderem summitatem clamydis tuae €nolui extendere manum meam in te €animadverte et vide €quoniam non est in manu mea malum neque iniquitas €neque peccavi in te €tu autem insidiaris animae meae ut auferas eam iudicet Dominus inter me et te et ulciscatur me Dominus ex te €manus autem mea non sit in te sicut et in proverbio antiquo dicitur ab impiis egredietur impietas €manus ergo mea non sit in te quem sequeris rex Israhel quem €persequeris €canem mortuum sequeris et pulicem unum sit Dominus iudex et iudicet inter me et te €et videat et diiudicet causam meam €et eruat me de manu tua cum autem conplesset David loquens sermones huiuscemodi ad Saul €dixit Saul numquid vox haec tua est fili mi David €et levavit Saul vocem suam et flevit dixitque ad David iustior tu es quam ego €tu enim tribuisti mihi bona ego autem reddidi tibi mala et tu indicasti hodie quae feceris mihi bona €quomodo tradiderit me Dominus in manu tua et non €occideris me quis enim cum invenerit inimicum suum dimittet eum in via bona €sed Dominus reddat tibi vicissitudinem hanc €pro eo quod hodie operatus es in me et nunc quia scio quod certissime regnaturus sis €et habiturus in manu tua regnum Israhel iura mihi in Domino ne deleas semen meum post me €neque auferas nomen meum de domo patris mei et iuravit David Sauli €abiit ergo Saul in domum suam €et David et viri eius ascenderunt ad tutiora loca  mortuus est autem Samuhel €et congregatus est universus Israhel et planxerunt eum €et sepelierunt in domo sua in Rama €consurgensque David descendit in desertum Pharan erat autem vir quispiam in solitudine Maon €et possessio eius in Carmelo €et homo ille magnus nimis €erantque ei oves tria milia et mille caprae €et accidit ut tonderetur grex eius in Carmelo nomen autem viri illius erat Nabal €et nomen uxoris eius Abigail €eratque mulier illa prudentissima et speciosa €porro vir eius durus et pessimus et malitiosus €erat autem de genere Chaleb cum ergo audisset David in deserto €quod tonderet Nabal gregem suum misit decem iuvenes et dixit eis €ascendite in Carmelum et venietis ad Nabal €et salutabitis eum ex nomine meo pacifice et dicetis sic fratribus meis et tibi pax €et domui tuae pax €et omnibus quaecumque habes sit pax audivi quod tonderent pastores tui qui erant nobiscum in deserto €numquam eis molesti fuimus €nec aliquando defuit eis quicquam de grege €omni tempore quo fuerunt nobiscum in Carmelo interroga pueros tuos et indicabunt tibi €nunc ergo inveniant pueri gratiam in oculis tuis €in die enim bona venimus €quodcumque invenerit manus tua da servis tuis et filio tuo €David cumque venissent pueri David €locuti sunt ad Nabal omnia verba haec ex nomine David et siluerunt respondens autem Nabal pueris David ait €quis est David et quis est filius Isai €hodie increverunt servi qui fugiunt dominos suos tollam ergo panes meos et aquas meas €et carnes pecorum quae occidi tonsoribus meis €et dabo viris quos nescio unde sint regressi sunt itaque pueri David per viam suam €et reversi venerunt et nuntiaverunt ei omnia verba quae dixerat tunc David ait viris suis €accingatur unusquisque gladio suo €et accincti sunt singuli gladio suo €accinctusque est et David ense suo €et secuti sunt David quasi quadringenti viri €porro ducenti remanserunt ad sarcinas Abigail autem uxori Nabal nuntiavit unus de pueris dicens €ecce misit David nuntios de deserto €ut benedicerent domino nostro €et aversus est eos homines isti boni satis fuerunt nobis et non molesti €nec quicquam aliquando periit €omni tempore quo sumus conversati cum eis in deserto pro muro erant nobis tam in nocte quam in die €omnibus diebus quibus pavimus apud eos greges quam ob rem considera et recogita quid facias €quoniam conpleta est malitia adversum virum tuum €et adversus domum tuam €et ipse filius est Belial ita ut nemo ei possit loqui festinavit igitur Abigail et tulit ducentos panes €et duos utres vini €et quinque arietes coctos et quinque sata pulentae €et centum ligaturas uvae passae et ducentas massas caricarum €et inposuit super asinos dixitque pueris suis €praecedite me ecce ego post tergum sequar vos €viro autem suo Nabal non indicavit cum ergo ascendisset asinum €et descenderet ad radices montis €David et viri eius descendebant in occursum eius €quibus et illa occurrit et ait David €vere frustra servavi omnia quae huius erant in deserto €et non periit quicquam de cunctis quae ad eum pertinebant €et reddidit mihi malum pro bono haec faciat Deus inimicis David et haec addat €si reliquero de omnibus quae ad eum pertinent usque mane €mingentem ad parietem cum autem vidisset Abigail David festinavit et descendit de asino €et procidit coram David super faciem suam €et adoravit super terram et cecidit ad pedes eius et dixit €in me sit domine mi haec iniquitas €loquatur obsecro ancilla tua in auribus tuis €et audi verba famulae tuae ne ponat oro dominus meus rex cor suum €super virum istum iniquum Nabal €quia secundum nomen suum stultus est €et est stultitia cum eo €ego autem ancilla tua non vidi pueros tuos domine mi quos misisti nunc ergo domine mi vivit Dominus et vivit anima tua €qui prohibuit te ne venires in sanguine €et salvavit manum tuam tibi €et nunc fiant sicut Nabal inimici tui €et qui quaerunt domino meo malum quapropter suscipe benedictionem hanc €quam adtulit ancilla tua tibi domino meo €et da pueris qui sequuntur te dominum meum aufer iniquitatem famulae tuae €faciens enim faciet tibi Dominus domino meo domum €fidelem €quia proelia Domini domine mi tu proeliaris €malitia ergo non inveniatur in te omnibus diebus vitae tuae si enim surrexerit aliquando homo persequens te €et quaerens animam tuam €erit anima domini mei custodita €quasi in fasciculo viventium apud Dominum Deum tuum €porro anima inimicorum tuorum rotabitur €quasi in impetu et circulo fundae cum ergo fecerit tibi Dominus domino meo omnia €quae locutus est bona de te €et constituerit te ducem super Israhel non erit tibi hoc in singultum et in scrupulum cordis domino meo €quod effuderis sanguinem innoxium aut ipse te ultus fueris €et cum benefecerit Dominus domino meo recordaberis ancillae tuae et ait David ad Abigail benedictus Dominus Deus Israhel €qui misit te hodie in occursum meum €et benedictum eloquium tuum et benedicta tu quae prohibuisti me hodie ne irem ad sanguinem €et ulciscerer me manu mea alioquin vivit Dominus Deus Israhel €qui prohibuit me malum facere tibi €nisi cito venisses in occursum mihi þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ¨™˜¢„non remansisset Nabal usque ad lucem matutinam mingens ad parietem suscepit ergo David de manu eius omnia quae adtulerat ei €dixitque ei vade pacifice in domum tuam €ecce audivi vocem tuam et honoravi faciem tuam venit autem Abigail ad Nabal €et ecce erat ei convivium in domo eius quasi convivium regis €et cor Nabal iucundum erat enim ebrius nimis €et non indicavit ei verbum pusillum aut grande usque in mane diluculo autem cum digessisset vinum Nabal €indicavit ei uxor sua verba haec €et emortuum est cor eius intrinsecus et factus est quasi €lapis cumque pertransissent decem dies €percussit Dominus Nabal et mortuus est quod cum audisset David mortuum Nabal ait benedictus Dominus €qui iudicavit causam obprobrii mei de manu Nabal €et servum suum custodivit a malo €et malitiam Nabal reddidit Dominus in caput eius €misit ergo David et locutus est ad Abigail €ut sumeret eam sibi in uxorem et venerunt pueri David ad Abigail in Carmelum €et locuti sunt ad eam dicentes €David misit nos ad te ut accipiat te sibi in uxorem quae consurgens adoravit prona in terram et ait €ecce famula tua sit in ancillam ut lavet pedes servorum domini mei et festinavit et surrexit Abigail et ascendit super asinum €et quinque puellae ierunt cum ea pedisequae eius €et secuta est nuntios David et facta est illi uxor sed et Ahinoem accepit David de Iezrahel €et fuit utraque uxor eius Saul autem dedit Michol filiam suam uxorem David €Falti filio Lais qui erat de Gallim  et venerunt Ziphei ad Saul in Gabaa dicentes €ecce David absconditus est in colle Achilae €quae est ex adverso solitudinis et surrexit Saul et descendit in desertum Ziph €et cum eo tria milia virorum de electis Israhel €ut quaereret David in deserto Ziph et castrametatus est Saul in Gabaa Achilae €quae erat ex adverso solitudinis in via €David autem habitabat in deserto €videns autem quod venisset Saul post se in desertum misit exploratores et didicit quod venisset €certissime et surrexit David et venit ad locum ubi erat Saul €cumque vidisset locum in quo dormiebat Saul €et Abner filius Ner princeps militiae eius €Saulem dormientem in tentorio €et reliquum vulgus per circuitum eius ait David ad Ahimelech Cettheum €et Abisai filium Sarviae fratrem Ioab dicens €quis descendet mecum ad Saul in castra €dixitque Abisai ego descendam tecum venerunt ergo David et Abisai ad populum nocte €et invenerunt Saul iacentem et dormientem in tentorio €et hastam fixam in terra ad caput eius €Abner autem et populum dormientes in circuitu eius dixitque Abisai ad David €conclusit Deus hodie inimicum tuum in manus €tuas €nunc ergo perfodiam eum lancea in terra semel €et secundo opus non erit et dixit David ad Abisai ne interficias eum €quis enim extendit manum suam in christum Domini €et innocens erit et dixit David €vivit Dominus quia nisi Dominus percusserit eum €aut dies eius venerit ut moriatur €aut in proelium descendens perierit propitius mihi sit Dominus €ne extendam manum meam in christum Domini €nunc igitur tolle hastam quae est ad caput eius €et scyphum aquae et abeamus tulit ergo David hastam et scyphum aquae qui erat €ad caput Saul €et abierunt et non erat quisquam €qui videret et intellegeret et vigilaret €sed omnes dormiebant quia sopor Domini inruerat super eos cumque transisset David ex adverso €et stetisset in vertice montis de longe €et esset grande intervallum inter eos clamavit David ad populum et ad Abner filium Ner dicens €nonne respondebis Abner €et respondens Abner ait €quis es tu qui clamas et inquietas regem et ait David ad Abner €numquid non vir tu es et quis alius similis tui in Israhel €quare ergo non custodisti dominum tuum regem €ingressus est enim unus de turba €ut interficeret regem dominum tuum non est bonum hoc quod fecisti €vivit Dominus quoniam filii mortis estis vos €qui non custodistis dominum vestrum christum Domini €nunc ergo vide ubi sit hasta regis €et ubi scyphus aquae qui erat ad caput eius cognovit autem Saul vocem David et dixit €num vox tua est haec fili €mi David €et David vox mea domine mi rex et ait quam ob causam dominus meus persequitur servum suum €quid feci aut quod est in manu mea malum nunc ergo audi oro domine mi rex verba servi tui €si Dominus incitat te adversum me odoretur sacrificium €si autem filii hominum maledicti sunt in conspectu Domini €qui eiecerunt me hodie ut non habitem in hereditate Domini €dicentes vade servi diis alienis et nunc non effundatur sanguis meus in terra coram Domino €quia egressus est rex Israhel ut quaerat pulicem unum €sicut persequitur perdix in montibus et ait Saul peccavi revertere fili mi David €nequaquam enim ultra male tibi faciam €eo quod pretiosa fuerit anima mea in oculis tuis hodie €apparet quod stulte egerim et ignoraverim multa nimis et respondens David ait €ecce hasta regis transeat unus de pueris et tollat eam Dominus autem retribuet unicuique secundum iustitiam suam et fidem €tradidit enim te Dominus hodie in manu mea €et nolui levare manum meam in christum Domini et sicuti magnificata est anima tua hodie in oculis meis €sic magnificetur anima mea in oculis Domini €et liberet me de omni angustia ait ergo Saul ad David benedictus tu fili mi David €et quidem faciens facies et potens poteris €abiit autem David in viam suam €et Saul reversus est in locum suum  et ait David in corde suo €aliquando incidam in uno die in manu Saul €nonne melius est ut fugiam et salver in terra Philisthinorum €ut desperet Saul cessetque me quaerere in cunctis finibus Israhel €fugiam ergo manus eius et surrexit David et abiit ipse et sescenti viri cum eo €ad Achis filium Mahoc regem Geth et habitavit David cum Achis in Geth €ipse et viri eius vir et domus eius €David et duae uxores eius €Ahinoem Iezrahelites et Abigail uxor Nabal Carmeli et nuntiatum est Saul quod fugisset David in Geth €et non addidit ultra ut quaereret eum dixit autem David ad Achis €si inveni gratiam in oculis tuis €detur mihi locus in una urbium regionis huius ut habitem ibi €cur enim manet servus tuus in civitate regis tecum dedit itaque ei Achis in die illa Siceleg €propter quam causam facta est Siceleg regum Iuda €usque in diem hanc fuit autem numerus dierum quibus habitavit David in regione €Philisthinorum quattuor mensuum et ascendit David et viri eius €et agebant praedas de Gesuri et de Gedri et de Amalechitis €hii enim pagi habitabantur in terra antiquitus €euntibus Sur usque ad terram Aegypti et percutiebat David omnem terram €nec relinquebat viventem virum et mulierem €tollensque oves et boves et asinos et camelos et vestes €revertebatur et veniebat ad Achis dicebat autem ei Achis in quem inruisti hodie €respondebatque David contra meridiem Iudae €et contra meridiem Hiramel et contra meridiem Ceni virum et mulierem non vivificabat David €nec adducebat in Geth dicens €ne forte loquantur adversum nos haec fecit David €et hoc erat decretum illi omnibus diebus €quibus habitavit in regione Philisthinorum credidit ergo Achis David dicens €multa mala operatus est contra populum suum Israhel €erit igitur mihi servus sempiternus  factum est autem in diebus illis €congregaverunt Philisthim agmina sua €ut praepararentur ad bellum contra Israhel €dixitque Achis ad David €sciens nunc scito quoniam mecum egredieris in castris tu et viri tui dixitque David ad Achis €nunc scies quae facturus est servus tuus €et ait Achis ad David €et ego custodem capitis mei ponam te cunctis diebus Samuhel autem mortuus est planxitque eum omnis Israhel €et sepelierunt eum in Rama urbe sua €et Saul abstulit magos et ariolos de terra congregatique sunt Philisthim €et venerunt et castrametati sunt in Sunam €congregavit autem et Saul universum Israhel et venit in Gelboe et vidit Saul castra Philisthim et timuit €et expavit cor eius nimis consuluitque Dominum et non respondit ei €neque per somnia neque per sacerdotes neque per prophetas dixitque Saul servis suis €quaerite mihi mulierem habentem pythonem €et vadam ad eam et sciscitabor per illam €et dixerunt servi eius ad eum €est mulier habens pythonem in Aendor mutavit ergo habitum suum vestitusque est aliis vestimentis €abiit ipse et duo viri cum eo þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ¨œ˜ˆƒveneruntque ad mulierem nocte €et ait divina mihi in pythone €et suscita mihi quem dixero tibi et ait mulier ad eum ecce tu nosti quanta fecerit Saul €et quomodo eraserit magos et ariolos de terra €quare ergo insidiaris animae meae ut occidar et iuravit ei Saul in Domino dicens vivit Dominus €quia non veniet tibi quicquam mali propter hanc rem dixitque ei mulier quem suscitabo tibi €qui ait Samuhelem suscita mihi cum autem vidisset mulier Samuhelem €exclamavit voce magna et dixit ad Saul €quare inposuisti mihi tu es enim Saul dixitque ei rex noli timere quid vidisti €et ait mulier ad Saul deos vidi ascendentes de terra dixitque ei qualis est forma eius €quae ait vir senex ascendit et ipse amictus est pallio €intellexit Saul quod Samuhel esset €et inclinavit se super faciem suam in terra et adoravit dixit autem Samuhel ad Saul quare inquietasti me ut suscitarer €et ait Saul coartor nimis €siquidem Philisthim pugnant adversum me €et Deus recessit a me et exaudire me noluit €neque in manu prophetarum neque per somnia €vocavi ergo te ut ostenderes mihi quid faciam et ait Samuhel quid interrogas me €cum Dominus recesserit a te et transierit ad aemulum tuum faciet enim Dominus tibi sicut locutus est in €manu mea €et scindet regnum de manu tua €et dabit illud proximo tuo David quia non oboedisti voci Domini €neque fecisti iram furoris eius in Amalech €idcirco quod pateris fecit tibi Dominus hodie et dabit Dominus etiam Israhel tecum in manu €Philisthim €cras autem tu et filii tui mecum eritis €sed et castra Israhel tradet Dominus in manu Philisthim statimque Saul cecidit porrectus in terram €extimuerat enim verba Samuhel €et robur non erat in eo quia non comederat panem tota die illa ingressa est itaque mulier ad Saul et ait €conturbatus enim erat valde €dixitque ad eum ecce oboedivit ancilla tua voci tuae €et posui animam meam in manu mea €et audivi sermones tuos quos locutus es ad me nunc igitur audi et tu vocem ancillae tuae €ut ponam coram te buccellam panis €et comedens convalescas €ut possis iter facere qui rennuit et ait non comedam €coegerunt autem eum servi sui et mulier €et tandem audita voce eorum €surrexit de terra et sedit super lectum mulier autem illa habebat vitulum pascualem in domo €et festinavit et occidit eum €tollensque farinam miscuit eam et coxit azyma et posuit ante Saul et ante servos eius €qui cum comedissent surrexerunt €et ambulaverunt per totam noctem illam  congregata sunt ergo Philisthim universa agmina in Afec €sed et Israhel castrametatus est super fontem qui erat in Iezrahel et satrapae quidem Philisthim incedebant in centuriis et milibus €David autem et viri eius erant in novissimo agmine cum Achis dixeruntque principes Philisthim €quid sibi volunt Hebraei isti €et ait Achis ad principes Philisthim €num ignoratis David qui fuit servus Saul regis Israhel €et est apud me multis diebus vel annis €et non inveni in eo quicquam €ex die qua transfugit ad me usque ad diem hanc irati sunt autem adversus eum principes Philisthim et dixerunt ei €revertatur vir et sedeat in loco suo in quo constituisti €eum €et non descendat nobiscum in proelium €ne fiat nobis adversarius cum proeliari coeperimus €quomodo enim aliter placare poterit dominum suum €nisi in capitibus nostris nonne iste est David cui cantabant in choro dicentes €percussit Saul in milibus suis et David in decem milibus suis vocavit ergo Achis David et ait ei €vivit Dominus quia rectus es tu et bonus in conspectu meo €et exitus tuus et introitus tuus mecum est in castris €et non inveni in te quicquam mali €ex die qua venisti ad me usque ad diem hanc €sed satrapis non places revertere ergo et vade in pace €et non offendes oculos satraparum Philisthim dixitque David ad Achis €quid enim feci et quid invenisti in me servo tuo €a die qua fui in conspectu tuo usque in diem hanc €ut non veniam et pugnem contra inimicos domini mei regis respondens autem Achis locutus est ad David €scio quia bonus es tu in oculis meis sicut angelus Dei €sed principes Philisthim dixerunt €non ascendet nobiscum in proelium igitur consurge mane tu et servi domini tui qui venerunt tecum €et cum de nocte surrexeritis et coeperit dilucescere pergite surrexit itaque de nocte David ipse et viri eius €ut proficiscerentur mane et reverterentur ad terram Philisthim €Philisthim autem ascenderunt in Iezrahel  cumque venissent David et viri eius in Siceleg die tertia €Amalechitae impetum fecerant ex parte australi in Siceleg €et percusserant Siceleg €et succenderant eam igni et captivas duxerant mulieres ex ea €et a minimo usque ad magnum €et non interfecerant quemquam €sed secum duxerant et pergebant in itinere suo cum ergo venisset David et viri eius ad civitatem €et invenissent eam succensam igni €et uxores suas et filios suos et filias ductas esse captivas levaverunt David et populus qui erat cum eo voces suas €et planxerunt donec deficerent in eis lacrimae siquidem et duae uxores David captivae ductae fuerant €Ahinoem Iezrahelites et Abigail uxor Nabal Carmeli et contristatus est David valde €volebat enim eum populus lapidare €quia amara erat anima uniuscuiusque viri super filiis suis et filiabus €confortatus est autem David in Domino Deo suo et ait ad Abiathar sacerdotem filium Ahimelech adplica ad me ephod €et adplicuit Abiathar ephod ad David et consuluit David Dominum dicens €persequar an non latrunculos hos et conprehendam eos €dixitque ei persequere €absque dubio enim conprehendes eos et excuties praedam abiit ergo David ipse et sescenti viri qui erant cum eo €et venerunt usque ad torrentem Besor €et lassi quidam substiterunt persecutus est autem David ipse et quadringenti viri €substiterant enim ducenti €qui lassi transire non poterant torrentem €Besor et invenerunt virum aegyptium in agro €et adduxerunt eum ad David €dederuntque ei panem ut comederet et ut biberet aquam sed et fragmen massae caricarum €et duas ligaturas uvae passae €quae cum comedisset reversus est spiritus eius et refocilatus est €non enim comederat panem neque biberat aquam €tribus diebus et tribus noctibus dixit itaque ei David cuius es tu vel unde quo pergis €qui ait ei puer aegyptius ego sum servus viri amalechitae €dereliquit autem me dominus meus €quia aegrotare coepi nudius tertius siquidem nos erupimus ad australem partem Cerethi €et contra Iudam et ad meridiem Chaleb €et Siceleg succendimus igni dixitque ei David potes me ducere ad istum cuneum €qui ait iura mihi per Deum quod non occidas me €et non tradas me in manu domini mei €et ducam te ad cuneum istum qui cum duxisset eum €ecce illi discumbebant super faciem universae terrae €comedentes et bibentes et quasi festum celebrantes diem €pro cuncta praeda et spoliis €quae ceperant de terra Philisthim et de terra Iuda et percussit eos David a vespere usque ad vesperam €alterius diei €et non evasit ex eis quisquam €nisi quadringenti viri adulescentes €qui ascenderant camelos et fugerant eruit ergo David omnia quae tulerant Amalechitae €et duas uxores suas eruit nec defuit quicquam a parvo usque ad magnum €tam de filiis quam de filiabus et de spoliis €et quaecumque rapuerant omnia reduxit David et tulit universos greges et armenta et minavit ante faciem suam €dixeruntque haec est praeda David venit autem David ad ducentos viros €qui lassi substiterant nec sequi potuerant David €et residere eos iusserat in torrente Besor €qui egressi sunt obviam David et populo qui erat cum eo €accedens autem David ad populum salutavit eos pacifice respondensque omnis vir pessimus et iniquus €de viris qui ierant cum David dixit €quia non venerunt nobiscum €non dabimus eis quicquam de praeda quam eruimus €sed sufficiat unicuique uxor sua et filii €quos cum acceperint recedant dixit autem David €non sic facietis fratres mei de his quae tradidit Dominus nobis €et custodivit nos €et dedit latrunculos qui eruperant adversum nos in manu nostra nec audiet vos quisquam super sermone hoc €aequa enim pars erit €descendentis ad proelium et remanentis ad sarcinas €et similiter divident et factum est hoc ex die illa et deinceps €constitutum et praefinitum et quasi lex in Israhel €usque ad diem hanc þï€Öõìçáôåÿï°°¹ÿÓáí¯Òÿ¨ž˜švenit ergo David in Siceleg €et misit dona de praeda senioribus Iuda proximis suis dicens €accipite benedictionem de praeda hostium Domini his qui erant in Bethel et qui in Ramoth ad meridiem €et qui in Iether et qui in Aroer €et qui in Sefamoth et qui in Esthama et qui in Rachal et qui in urbibus Ierameli €et qui in urbibus Ceni et qui in Arama et qui in lacu Asan €et qui in Athac et qui in Hebron €et reliquis qui erant in his locis €in quibus commoratus fuerat David ipse et viri eius  Philisthim autem pugnabant adversum Israhel €et fugerunt viri Israhel ante faciem Philisthim €et ceciderunt interfecti in monte Gelboe inrueruntque Philisthim in Saul et filios eius €et percusserunt Ionathan et Abinadab et Melchisue filios Saul totumque pondus proelii versum est in Saul €et consecuti sunt eum viri sagittarii €et vulneratus est vehementer a sagittariis dixitque Saul ad armigerum suum €evagina gladium tuum et percute me €ne forte veniant incircumcisi isti et interficiant me inludentes mihi €et noluit armiger eius €fuerat enim nimio timore perterritus €arripuit itaque Saul gladium et inruit super eum quod cum vidisset armiger eius videlicet quod mortuus esset Saul €inruit etiam ipse super gladium suum et mortuus est cum eo mortuus est ergo Saul et tres filii eius €et armiger illius et universi viri eius in die illa pariter videntes autem viri Israhel qui erant trans vallem et trans Iordanem €quod fugissent viri israhelitae €et quod mortuus esset Saul et filii eius €reliquerunt civitates suas et fugerunt €veneruntque Philisthim et habitaverunt ibi facta autem die altera venerunt Philisthim €ut spoliarent interfectos €et invenerunt Saul et tres filios eius iacentes in monte Gelboe et praeciderunt caput Saul et expoliaverunt eum armis €et miserunt in terram Philisthinorum per circuitum €ut adnuntiaretur in templo idolorum et in populis et posuerunt arma eius in templo Astharoth €corpus vero eius suspenderunt in muro Bethsan quod cum audissent habitatores Iabesgalaad €quaecumque fecerant Philisthim Saul surrexerunt omnes viri fortissimi et ambulaverunt tota nocte €et tulerunt cadaver Saul et cadavera filiorum eius de muro €Bethsan €veneruntque Iabes et conbuserunt ea ibi et tulerunt ossa eorum et sepelierunt in nemore Iabes €et ieiunaverunt septem diebus ï°±°ÿÓáí¯Òÿ¡factum est autem postquam mortuus est Saul €ut David reverteretur a caede Amalech €et maneret in Siceleg dies duos in die autem tertia apparuit homo veniens de castris Saul €veste conscissa et pulvere aspersus caput €et ut venit ad David cecidit super faciem suam et adoravit dixitque ad eum David unde venis €qui ait ad eum de castris Israhel fugi et dixit ad eum David €quod est verbum quod factum est indica mihi €qui ait fugit populus e proelio €et multi corruentes e populo mortui sunt €sed et Saul et Ionathan filius eius interierunt dixitque David ad adulescentem qui nuntiabat €unde scis quia mortuus est Saul et Ionathan filius eius ait adulescens qui narrabat ei €casu veni in montem Gelboe €et Saul incumbebat super hastam suam €porro currus et equites adpropinquabant ei et conversus post tergum suum vidensque me vocavit €cui cum respondissem adsum dixit mihi quisnam es tu €et aio ad eum Amalechites sum et locutus est mihi €sta super me et interfice me quoniam tenent me angustiae €et adhuc tota anima in me est stansque super eum occidi illum €sciebam enim quod vivere non poterat post ruinam €et tuli diadema quod erat in capite eius €et armillam de brachio illius €et adtuli ad te dominum meum huc adprehendens autem David vestimenta sua scidit €omnesque viri qui erant cum eo et planxerunt et fleverunt et ieiunaverunt usque ad vesperam €super Saul et super Ionathan filium eius €et super populum Domini et super domum Israhel €quod corruissent gladio dixitque David ad iuvenem qui nuntiaverat ei unde es €qui respondit filius hominis advenae amalechitae ego sum et ait ad eum David €quare non timuisti mittere manum tuam €ut occideres christum Domini vocansque David unum de pueris ait €accedens inrue in eum €qui percussit illum et mortuus est et ait ad eum David sanguis tuus super caput tuum €os enim tuum locutum est adversum te dicens €ego interfeci christum Domini planxit autem David planctum huiuscemodi €super Saul et super Ionathan filium eius et praecepit ut docerent filios Iuda arcum €sicut scriptum est in libro Iustorum incliti Israhel super montes tuos interfecti sunt €quomodo ceciderunt fortes nolite adnuntiare in Geth neque adnuntietis in conpetis Ascalonis €ne forte laetentur filiae Philisthim ne exultent filiae incircumcisorum montes Gelboe nec ros nec pluviae veniant super vos €neque sint agri primitiarum €quia ibi abiectus est clypeus fortium clypeus Saul €quasi non esset unctus oleo a sanguine interfectorum ab adipe fortium €sagitta Ionathan numquam rediit retrorsum €et gladius Saul non est reversus inanis Saul et Ionathan amabiles et decori in vita sua €in morte quoque non sunt divisi €aquilis velociores leonibus fortiores filiae Israhel super Saul flete qui vestiebat vos coccino in deliciis €qui praebebat ornamenta aurea cultui vestro quomodo ceciderunt fortes in proelio €Ionathan in excelsis tuis occisus est doleo super te frater mi Ionathan €decore nimis et amabilis super amorem mulierum quomodo ceciderunt robusti et perierunt arma bellica  igitur post haec consuluit David Dominum dicens €num ascendam in unam de civitatibus Iuda €et ait Dominus ad eum ascende €dixitque David quo ascendam €et respondit ei in Hebron ascendit ergo David et duae uxores eius €Ahinoem Iezrahelites et Abigail uxor Nabal Carmeli sed et viros qui erant cum eo duxit David singulos cum domo sua €et manserunt in oppidis Hebron veneruntque viri Iuda €et unxerunt ibi David ut regnaret super domum Iuda €et nuntiatum est David quod viri Iabesgalaad sepelissent Saul misit ergo David nuntios ad viros Iabesgalaad dixitque ad eos €benedicti vos Domino €qui fecistis misericordiam hanc cum domino vestro Saul et sepelistis eum et nunc retribuet quidem vobis Dominus €misericordiam et veritatem €sed et ego reddam gratiam eo quod feceritis verbum istud confortentur manus vestrae et estote filii fortitudinis €licet enim mortuus sit dominus vester Saul €tamen me unxit domus Iuda regem sibi Abner autem filius Ner princeps exercitus Saul €tulit Hisboseth filium Saul et circumduxit eum per Castra regemque constituit super Galaad et super Gesuri €et super Iezrahel et super Ephraim €et super Beniamin et super Israhel universum quadraginta annorum erat Hisboseth filius Saul €cum regnare coepisset super Israhel €et duobus annis regnavit €sola autem domus Iuda sequebatur David et fuit numerus dierum €quos commoratus est David imperans in Hebron super domum Iuda €septem annorum et sex mensuum egressusque Abner filius Ner €et pueri Hisboseth filii Saul de Castris in Gabaon porro Ioab filius Sarviae et pueri David egressi sunt €et occurrerunt eis iuxta piscinam Gabaon €et cum in unum convenissent e regione sederunt €hii ex una parte piscinae et illi ex altera dixitque Abner ad Ioab surgant pueri et ludant coram nobis €et respondit Ioab surgant surrexerunt ergo et transierunt numero duodecim de Beniamin €ex parte Hisboseth filii Saul €et duodecim de pueris David adprehensoque unusquisque capite conparis sui €defixit gladium in latus contrarii et ceciderunt simul €vocatumque est nomen loci illius ager Robustorum in Gabaon et ortum est bellum durum satis in die illa €fugatusque est Abner et viri Israhel a pueris David erant autem ibi tres filii Sarviae Ioab et Abisai et Asahel €porro Asahel cursor velocissimus fuit €quasi unus ex capreis quae morantur in silvis persequebatur autem Asahel Abner €et non declinavit ad dexteram sive ad sinistram €omittens persequi Abner respexit itaque Abner post tergum suum et ait tune es Asahel €qui respondit ego sum dixitque ei Abner vade ad dextram sive ad sinistram €et adprehende unum de adulescentibus et tolle tibi spolia eius €noluit autem Asahel omittere quin urgueret eum rursumque locutus est Abner ad Asahel €recede noli me sequi ne conpellar confodere te in terra þï€Öõìçáôåÿï°±°ÿÓáí¯Òÿ¢˜–ƒet levare non potero faciem meam ad Ioab fratrem tuum qui audire contempsit et noluit declinare €percussit ergo eum Abner aversa hasta in inguine et transfodit €et mortuus est in eodem loco €omnesque qui transiebant per locum in quo ceciderat €Asahel et mortuus erat subsistebant persequentibus autem Ioab et Abisai fugientem Abner sol occubuit €et venerunt usque ad collem Aquaeductus €qui est ex adverso vallis et itineris deserti in Gabaon congregatique sunt filii Beniamin ad Abner €et conglobati in unum cuneum steterunt in summitate tumuli unius et exclamavit Abner ad Ioab et ait €num usque ad internicionem tuus mucro desaeviet €an ignoras quod periculosa sit desperatio €usquequo non dicis populo ut omittat persequi fratres suos et ait Ioab vivit Dominus si locutus fuisses mane €recessisset populus persequens fratrem suum insonuit ergo Ioab bucina et stetit omnis exercitus €nec persecuti sunt ultra Israhel neque iniere certamen Abner autem et viri eius abierunt per campestria tota nocte illa €et transierunt Iordanem €et lustrata omni Bethoron venerunt ad Castra porro Ioab reversus omisso Abner congregavit omnem populum €et defuerunt de pueris David decem et novem viri €excepto Asahele servi autem David percusserunt de Beniamin €et de viris qui erant cum Abner €trecentos sexaginta qui et mortui sunt tuleruntque Asahel €et sepelierunt eum in sepulchro patris sui in Bethleem €et ambulaverunt tota nocte Ioab et viri qui erant cum eo €et in ipso crepusculo pervenerunt in Hebron  facta est ergo longa concertatio €inter domum Saul et inter domum David €David proficiens et semper se ipso robustior €domus autem Saul decrescens cotidie nati quoque sunt filii David in Hebron €fuitque primogenitus eius Amnon de Ahinoem Iezrahelitide et post eum Chelaab de Abigail uxore Nabal Carmeli €porro tertius Absalom filius Maacha filiae Tholomai regis Gessur quartus autem Adonias filius Aggith €et quintus Safathia filius Abital sextus quoque Iethraam de Agla uxore David €hii nati sunt David in Hebron cum ergo esset proelium inter domum Saul et domum David €Abner filius Ner regebat domum Saul fuerat autem Sauli concubina nomine Respha filia Ahia €dixitque Hisboseth ad Abner quare ingressus es ad concubinam patris mei €qui iratus nimis propter verba Hisboseth ait €numquid caput canis ego sum adversum Iuda hodie €qui fecerim misericordiam super domum Saul patris tui €et super fratres et proximos eius €et non tradidi te in manu David €et tu requisisti in me quod argueres pro muliere hodie haec faciat Deus Abner et haec addat ei €nisi quomodo iuravit Dominus David sic faciam cum eo ut transferatur regnum de domo Saul €et elevetur thronus David super Israhel et super Iudam €a Dan usque Bersabee et non potuit respondere ei quicquam quia metuebat illum misit ergo Abner nuntios ad David pro se dicentes cuius est terra €et loquerentur fac mecum amicitias et erit manus mea €tecum €et reducam ad te universum Israhel qui ait optime ego faciam tecum amicitias €sed unam rem peto a te dicens €non videbis faciem meam antequam adduxeris Michol filiam Saul €et sic venies et videbis me misit autem David nuntios ad Hisboseth filium Saul dicens €redde uxorem meam Michol €quam despondi mihi centum praeputiis Philisthim misit ergo Hisboseth et tulit eam a viro suo Faltihel filio Lais sequebaturque eam vir suus plorans usque Baurim €et dixit ad eum Abner vade revertere qui reversus est sermonem quoque intulit Abner ad seniores Israhel dicens €tam heri quam nudius tertius quaerebatis David €ut regnaret super vos nunc ergo facite quoniam Dominus locutus est ad David dicens €in manu servi mei David salvabo populum meum Israhel €de manu Philisthim et omnium inimicorum eius locutus est autem Abner etiam ad Beniamin €et abiit ut loqueretur ad David in Hebron omnia €quae placuerant Israhel et universo €Beniamin venitque ad David in Hebron cum viginti viris €et fecit David Abner et viris eius qui venerant cum eo convivium et dixit Abner ad David €surgam ut congregem ad te dominum meum regem omnem Israhel €et ineam tecum foedus et imperes omnibus sicut desiderat anima tua €cum ergo deduxisset David Abner et ille isset in pace statim pueri David et Ioab venerunt caesis latronibus €cum praeda magna nimis €Abner autem non erat cum David in Hebron €quia iam dimiserat eum et profectus fuerat in pace et Ioab et omnis exercitus qui erat cum eo postea venerant €nuntiatum est itaque Ioab a narrantibus €venit Abner filius Ner ad regem et dimisit eum et abiit in pace et ingressus est Ioab ad regem et ait €quid fecisti ecce venit Abner ad te €quare dimisisti eum et abiit et recessit ignoras Abner filium Ner quoniam ad hoc venit ut deciperet €te €et sciret exitum tuum et introitum tuum et nosset omnia quae agis egressus itaque Ioab a David €misit nuntios post Abner et reduxit eum a cisterna Sira €ignorante David cumque redisset Abner in Hebron €seorsum abduxit eum Ioab ad medium portae €ut loqueretur ei in dolo €et percussit illum ibi in inguine €et mortuus est in ultionem sanguinis Asahel fratris eius quod cum audisset David rem iam gestam ait €mundus ego sum et regnum meum apud Dominum €usque in sempiternum €a sanguine Abner filii Ner et veniat super caput Ioab et super omnem domum patris eius €nec deficiat de domo Ioab fluxum seminis sustinens et leprosus €tenens fusum et cadens gladio et indigens pane igitur Ioab et Abisai frater eius interfecerunt Abner €eo quod occidisset Asahel fratrem eorum in Gabaon in proelio dixit autem David ad Ioab et ad omnem populum qui erat cum eo €scindite vestimenta vestra et accingimini saccis €et plangite ante exequias Abner €porro rex David sequebatur feretrum cumque sepelissent Abner in Hebron €levavit rex vocem suam et flevit super tumulum Abner €flevit autem et omnis populus plangensque rex Abner ait €nequaquam ut mori solent ignavi mortuus est Abner manus tuae non sunt ligatae €et pedes tui non sunt conpedibus adgravati €sed sicut solent cadere coram filiis iniquitatis corruisti €congeminansque omnis populus flevit super eum cumque venisset universa multitudo €cibum capere cum David clara adhuc die €iuravit David dicens haec faciat mihi Deus et haec addat €si ante occasum solis gustavero panem vel aliud quicquam omnisque populus audivit €et placuerunt eis cuncta quae fecit rex in conspectu totius populi et cognovit omne vulgus et universus Israhel in die illa €quoniam non actum fuisset a rege ut occideretur Abner filius Ner dixit quoque rex ad servos suos €num ignoratis quoniam princeps et maximus cecidit hodie in Israhel ego autem adhuc delicatus et unctus rex €porro viri isti filii Sarviae duri mihi sunt €retribuat Dominus facienti malum iuxta malitiam suam  audivit autem filius Saul quod cecidisset Abner in €Hebron €et dissolutae sunt manus eius omnisque Israhel perturbatus est duo autem viri principes latronum erant filio Saul €nomen uni Baana et nomen alteri Rechab €filii Remmon Berothitae de filiis Beniamin €siquidem et Beroth reputata est in Beniamin et fugerunt Berothitae in Getthaim €fueruntque ibi advenae usque in tempus illud erat autem Ionathan filio Saul filius debilis pedibus €quinquennis enim fuit €quando venit nuntius de Saul et Ionathan ex Iezrahel €tollens itaque eum nutrix sua fugit €cumque festinaret ut fugeret cecidit et claudus effectus est €habuitque vocabulum Mifiboseth venientes igitur filii Remmon Berothitae Rechab et Baana €ingressi sunt fervente die domum Hisboseth €qui dormiebat super stratum suum meridie ingressi sunt autem domum adsumentes spicas tritici €et percusserunt eum in inguine €Rechab et Baana frater eius et fugerunt cum autem ingressi fuissent domum €ille dormiebat super lectulum suum in conclavi €et percutientes interfecerunt eum €sublatoque capite eius abierunt per viam deserti tota nocte et adtulerunt caput Hisboseth ad David in Hebron €dixeruntque ad regem €ecce caput Hisboseth filii Saul inimici tui €qui quaerebat animam tuam €et dedit Dominus domino meo regi ultiones hodie €de Saul et de semine eius respondens autem David Rechab et Baana fratri eius filiis Remmon €Berothei €dixit ad eos vivit Dominus þï€Öõìçáôåÿï°±°ÿÓáí¯Òÿ¤˜‰„qui eruit animam meam de omni angustia quoniam eum qui adnuntiaverat mihi et dixerat mortuus est Saul €qui putabat se prospera nuntiare tenui et occidi in €Siceleg €cui oportebat me dare mercedem pro nuntio quanto magis nunc €cum homines impii interfecerint virum €innoxium €in domo sua super lectulum suum €non quaeram sanguinem eius de manu vestra €et auferam vos de terra praecepit itaque David pueris et interfecerunt eos €praecidentesque manus et pedes eorum €suspenderunt eos super piscinam in Hebron €caput autem Hisboseth tulerunt €et sepelierunt in sepulchro Abner in Hebron  et venerunt universae tribus Israhel ad David in Hebron dicentes €ecce nos os tuum et caro tua sumus sed et heri et nudius tertius cum esset Saul rex super nos €tu eras educens et reducens Israhel €dixit autem Dominus ad te tu pasces populum meum Israhel €et tu eris dux super Israhel venerunt quoque et senes de Israhel ad regem in €Hebron €et percussit cum eis rex David foedus in Hebron coram Domino €unxeruntque David in regem super Israhel filius triginta annorum erat David cum regnare coepisset €et quadraginta annis regnavit in Hebron regnavit super Iudam septem annis et sex mensibus €in Hierusalem autem regnavit triginta tribus annis €super omnem Israhel et Iudam et abiit rex et omnes viri qui erant cum eo in Hierusalem €ad Iebuseum habitatorem terrae €dictumque est ad David ab eis €non ingredieris huc nisi abstuleris caecos et claudos dicentes €non ingredietur David huc cepit autem David arcem Sion haec est civitas David proposuerat enim in die illa praemium €qui percussisset Iebuseum et tetigisset domatum fistulas €et claudos et caecos €odientes animam David €idcirco dicitur in proverbio €caecus et claudus non intrabunt templum habitavit autem David in arce et vocavit eam civitatem David €et aedificavit per gyrum a Mello et intrinsecus et ingrediebatur proficiens atque succrescens €et Dominus Deus exercituum erat cum eo misit quoque Hiram rex Tyri nuntios ad David et ligna cedrina €et artifices lignorum artificesque lapidum ad parietes €et aedificaverunt domum David et cognovit David €quoniam confirmasset eum Dominus regem super Israhel €et quoniam exaltasset regnum eius super populum suum Israhel accepit ergo adhuc concubinas et uxores de Hierusalem €postquam venerat de Hebron €natique sunt David et alii filii et filiae et haec nomina eorum qui nati sunt ei in Hierusalem €Samua et Sobab et Nathan et Salomon et Ibaar et Helisua €et Nepheg et Iafia et Helisama et Helida et Helifeleth €audierunt vero Philisthim €quod unxissent David regem super Israhel €et ascenderunt universi ut quaererent David €quod cum audisset David descendit in praesidium Philisthim autem venientes diffusi sunt in valle Raphaim et consuluit David Dominum dicens €si ascendam ad Philisthim et si dabis eos in manu mea €et dixit Dominus ad David €ascende quia tradens dabo Philisthim in manu tua venit ergo David in Baalpharasim et percussit eos ibi €et dixit divisit Dominus inimicos meos coram me €sicut dividuntur aquae €propterea vocatum est nomen loci illius Baalpharasim et reliquerunt ibi sculptilia sua quae tulit David et viri eius et addiderunt adhuc Philisthim ut ascenderent €et diffusi sunt in valle Raphaim consuluit autem David Dominum €qui respondit non ascendas €sed gyra post tergum eorum et venies ad eos ex adverso pirorum et cum audieris sonitum gradientis in cacumine pirorum €tunc inibis proelium €quia tunc egredietur Dominus ante faciem tuam €ut percutiat castra Philisthim fecit itaque David sicut ei praeceperat €Dominus €et percussit Philisthim de Gabee usque dum venias Gezer  congregavit autem rursum David omnes electos ex Israhel triginta milia surrexitque et abiit €et universus populus qui erat cum eo de viris Iuda €ut adducerent arcam Dei €super quam invocatum est nomen Domini exercituum €sedentis in cherubin super eam et inposuerunt arcam Domini super plaustrum novum €tuleruntque eam de domo Abinadab qui erat in €Gabaa €Oza autem et Haio filii Abinadab minabant €plaustrum novum cumque tulissent eam de domo Abinadab €qui erat in Gabaa custodiens arcam Dei €Haio praecedebat arcam David autem et omnis Israhel ludebant coram Domino €in omnibus lignis fabrefactis €et citharis et lyris et tympanis et sistris et cymbalis postquam autem venerunt ad aream Nachon €extendit manum Oza ad arcam Dei et tenuit eam €quoniam calcitrabant boves iratusque est indignatione Dominus contra Ozam €et percussit eum super temeritate €qui mortuus est ibi iuxta arcam Dei contristatus autem est David €eo quod percussisset Dominus Ozam €et vocatum est nomen loci illius Percussio Oza €usque in diem hanc et extimuit David Dominum in die illa dicens €quomodo ingredietur ad me arca Domini et noluit devertere ad se arcam Domini in civitate David €sed devertit eam in domo Obededom Getthei et habitavit arca Domini in domo Obededom Getthei tribus mensibus €et benedixit Dominus Obededom et omnem domum eius nuntiatumque est regi David €benedixit Dominus Obededom €et omnia eius propter arcam Dei €abiit ergo David et adduxit arcam Dei €de domo Obededom in civitatem David cum gaudio cumque transcendissent qui portabant arcam Domini sex passus €immolabat bovem et arietem et David saltabat totis viribus ante Dominum €porro David erat accinctus ephod lineo et David et omnis domus Israhel ducebant arcam testamenti Domini €in iubilo et in clangore bucinae cumque intrasset arca Domini civitatem David €Michol filia Saul prospiciens per fenestram €vidit regem David subsilientem atque saltantem coram Domino €et despexit eum in corde suo et introduxerunt arcam Domini €et posuerunt eam in loco suo €in medio tabernaculi quod tetenderat ei David €et obtulit David holocausta coram Domino et pacifica cumque conplesset offerens holocaustum et pacifica €benedixit populo in nomine Domini exercituum et partitus est multitudini universae Israhel €tam viro quam mulieri singulis collyridam panis unam €et assaturam bubulae carnis unam et similam frixam oleo €et abiit omnis populus unusquisque in domum suam reversusque est et David ut benediceret domui suae €et egressa Michol filia Saul in occursum David ait €quam gloriosus fuit hodie rex Israhel €discoperiens se ante ancillas servorum suorum €et nudatus est quasi si nudetur unus de scurris dixitque David ad Michol €ante Dominum qui elegit me potius quam patrem tuum €et quam omnem domum eius €et praecepit mihi ut essem dux super populum Domini Israhel et ludam et vilior fiam plus quam factus sum €et ero humilis in oculis meis €et cum ancillis de quibus locuta es gloriosior apparebo igitur Michol filiae Saul non est natus filius €usque ad diem mortis suae  factum est autem cum sedisset rex in domo sua €et Dominus dedisset ei requiem undique ab universis inimicis suis dixit ad Nathan prophetam €videsne quod ego habitem in domo cedrina €et arca Dei posita sit in medio pellium dixitque Nathan ad regem €omne quod est in corde tuo vade fac €quia Dominus tecum est factum est autem in nocte illa €et ecce sermo Domini ad Nathan dicens vade et loquere ad servum meum David haec dicit Dominus €numquid tu aedificabis mihi domum ad habitandum neque enim habitavi in domo €ex die qua eduxi filios Israhel de terra Aegypti €usque in diem hanc €sed ambulans ambulabam in tabernaculo et in tentorio per cuncta loca quae transivi cum omnibus filiis Israhel €numquid loquens locutus sum ad unam de tribubus Israhel €cui praecepi ut pasceret populum meum Israhel dicens €quare non aedificastis mihi domum cedrinam et nunc haec dices servo meo David €haec dicit Dominus exercituum €ego tuli te de pascuis sequentem greges €ut esses dux super populum meum Israhel et fui tecum in omnibus ubicumque ambulasti €et interfeci universos inimicos tuos a facie tua €fecique tibi nomen grande iuxta nomen magnorum qui sunt in terra et ponam locum populo meo Israhel €et plantabo eum et habitabit sub eo et non turbabitur amplius €nec addent filii iniquitatis ut adfligant eum sicut prius ex die qua constitui iudices super populum meum Israhel €et requiem dabo tibi ab omnibus inimicis tuis €praedicitque tibi Dominus €quod domum faciat tibi Dominus þï€Öõìçáôåÿï°±°ÿÓáí¯Òÿ§˜Œcumque conpleti fuerint dies tui et dormieris cum patribus tuis €suscitabo semen tuum post te quod egredietur de utero tuo €et firmabo regnum eius ipse aedificabit domum nomini meo €et stabiliam thronum regni eius usque in sempiternum ego ero ei in patrem et ipse erit mihi in filium €qui si inique aliquid gesserit €arguam eum in virga virorum et in plagis filiorum hominum misericordiam autem meam non auferam ab eo €sicut abstuli a Saul quem amovi a facie tua et fidelis erit domus tua €et regnum tuum usque in aeternum ante faciem tuam €et thronus tuus erit firmus iugiter secundum omnia verba haec et iuxta universam visionem istam €sic locutus est Nathan ad David ingressus est autem rex David et sedit coram Domino et dixit €quis ego sum Domine Deus et quae domus mea €quia adduxisti me hucusque sed et hoc parum visum est in conspectu tuo Domine Deus €nisi loquereris etiam de domo servi tui in longinquum €ista est enim lex Adam Domine Deus quid ergo addere poterit adhuc David ut loquatur ad te €tu enim scis servum tuum Domine Deus propter verbum tuum €et secundum cor tuum fecisti omnia magnalia haec €ita ut notum faceres servo tuo idcirco magnificatus es Domine Deus quia non est similis tui €neque est deus extra te €in omnibus quae audivimus auribus nostris quae est autem ut populus tuus Israhel gens in terra €propter quam ivit Deus ut redimeret eam sibi in populum €et poneret sibi nomen €faceretque eis magnalia et horribilia super terram €a facie populi tui quem redemisti tibi ex Aegypto €gentem et deum eius et firmasti tibi populum tuum Israhel in populum €sempiternum €et tu Domine factus es eis in Deum nunc ergo Domine Deus €verbum quod locutus es super servum tuum et super domum eius €suscita in sempiternum et fac sicut locutus es et magnificetur nomen tuum usque in sempiternum €atque dicatur Dominus exercituum Deus super Israhel €et domus servi tui David erit stabilita coram Domino quia tu Domine exercituum Deus Israhel €revelasti aurem servi tui dicens domum aedificabo tibi €propterea invenit servus tuus cor suum ut oraret te oratione hac nunc ergo Domine Deus tu es Deus et verba tua erunt vera €locutus es enim ad servum tuum bona haec incipe igitur et benedic domui servi tui €ut sit in sempiternum coram te €quia tu Domine Deus locutus es €et benedictione tua benedicetur domus servi tui in sempiternum  factum est autem post haec €percussit David Philisthim et humiliavit eos €et tulit David frenum tributi de manu Philisthim et percussit Moab et mensus est eos funiculo coaequans terrae €mensus est autem duos funiculos €unum ad occidendum et unum ad vivificandum €factusque est Moab David serviens sub tributo et percussit David Adadezer filium Roob regem Soba €quando profectus est ut dominaretur super flumen Eufraten et captis David ex parte eius mille septingentis equitibus €et viginti milibus peditum €subnervavit omnes iugales curruum €dereliquit autem ex eis centum currus venit quoque Syria Damasci €ut praesidium ferret Adadezer regi Soba €et percussit David de Syria viginti duo milia virorum et posuit David praesidium in Syria Damasci €factaque est Syria David serviens sub tributo €servavit Dominus David in omnibus €ad quaecumque profectus est et tulit David arma aurea quae habebant servi Adadezer €et detulit ea in Hierusalem et de Bete et de Beroth civitatibus Adadezer €tulit rex David aes multum nimis audivit autem Thou rex Emath €quod percussisset David omne robur Adadezer et misit Thou Ioram filium suum ad regem David €ut salutaret eum congratulans et gratias ageret €eo quod expugnasset Adadezer et percussisset eum €hostis quippe erat Thou Adadezer €et in manu eius erant vasa argentea et vasa aurea et vasa aerea quae et ipsa sanctificavit rex David Domino €cum argento et auro quae sanctificaverat de universis gentibus quas €subegerat de Syria et Moab et filiis Ammon et Philisthim et Amalech €et de manubiis Adadezer filii Roob regis Soba fecit quoque sibi David nomen cum reverteretur capta Syria €in valle Salinarum caesis duodecim €milibus et posuit in Idumea custodes statuitque praesidium €et facta est universa Idumea serviens David €et servavit Dominus David in omnibus €ad quaecumque profectus est et regnavit David super omnem Israhel €faciebat quoque David iudicium et iustitiam omni populo suo Ioab autem filius Sarviae erat super exercitum €porro Iosaphat filius Ahilud erat a commentariis et Sadoc filius Achitob et Ahimelech filius Abiathar €sacerdotes €et Saraias scriba Banaias autem filius Ioiada super Cherethi et €Felethi €filii autem David sacerdotes erant  et dixit David putasne est aliquis qui remanserit de domo Saul €ut faciam cum eo misericordiam propter Ionathan erat autem de domo Saul servus nomine Siba €quem cum vocasset rex ad se dixit ei tune es Siba €et ille respondit ego sum servus tuus et ait rex num superest aliquis de domo Saul €ut faciam cum eo misericordiam Dei €dixitque Siba regi superest filius Ionathan debilis pedibus ubi inquit est €et Siba ad regem €ecce ait in domo est Machir filii Amihel in Lodabar misit ergo rex David €et tulit eum de domo Machir filii Amihel de Lodabar cum autem venisset Mifiboseth filius Ionathan filii Saul ad David €corruit in faciem suam et adoravit €dixitque David Mifiboseth €qui respondit adsum servus tuus et ait ei David ne timeas quia faciens faciam in te misericordiam €propter Ionathan patrem tuum €et restituam tibi omnes agros Saul patris tui €et tu comedes panem in mensa mea semper qui adorans eum dixit quis ego sum servus tuus €quoniam respexisti super canem mortuum similem mei vocavit itaque rex Sibam puerum Saul et dixit ei €omnia quaecumque fuerunt Saul €et universam domum eius dedi filio domini tui operare igitur ei terram tu et filii tui et servi tui €et inferes filio domini tui cibos ut alatur €Mifiboseth autem filius domini tui €comedet semper panem super mensam meam €erant autem Sibae quindecim filii et viginti servi dixitque Siba ad regem €sicut iussisti domine mi rex servo tuo sic faciet servus tuus €et Mifiboseth comedet super mensam tuam €quasi unus de filiis regis habebat autem Mifiboseth filium parvulum nomine Micha €omnis vero cognatio domus Siba serviebat Mifiboseth porro Mifiboseth habitabat in Hierusalem €quia de mensa regis iugiter vescebatur €et erat claudus utroque pede  factum est autem post haec ut moreretur rex filiorum Ammon €et regnaret Anon filius eius pro eo dixitque David faciam misericordiam cum Anon filio Naas €sicut fecit pater eius mecum misericordiam €misit ergo David consolans eum per servos suos €super patris interitu €cum autem venissent servi David in terram filiorum Ammon dixerunt principes filiorum Ammon ad Anon dominum suum €putas quod propter honorem patris tui David miserit ad te €consolatores €et non ideo ut investigaret et exploraret civitatem et everteret eam €misit David servos suos ad te tulit itaque Anon servos David €rasitque dimidiam partem barbae eorum €et praecidit vestes eorum medias usque ad nates €et dimisit eos quod cum nuntiatum esset David misit in occursum eorum €erant enim viri confusi turpiter valde €et mandavit eis David €manete Hiericho donec crescat barba vestra et tunc €revertimini videntes autem filii Ammon quod iniuriam fecissent David €miserunt et conduxerunt mercede Syrum Roob et Syrum Soba €viginti milia peditum €et a rege Maacha mille viros €et ab Histob duodecim milia virorum quod cum audisset David misit Ioab et omnem exercitum bellatorum egressi sunt ergo filii Ammon €et direxerunt aciem ante ipsum introitum portae €Syrus autem Soba et Roob et Histob et Maacha €seorsum erant in campo videns igitur Ioab quod praeparatum esset adversum se proelium €et ex adverso et post tergum €elegit ex omnibus electis Israhel €et instruxit aciem contra Syrum reliquam autem partem populi tradidit Abisai fratri suo €qui direxit aciem adversum filios Ammon et ait Ioab si praevaluerint adversum me Syri eris mihi in adiutorium €si autem filii Ammon praevaluerint adversum te auxiliabor tibi esto vir fortis €et pugnemus pro populo nostro et civitate Dei nostri €Dominus autem faciet quod bonum est in conspectu suo þï€Öõìçáôåÿï°±°ÿÓáí¯Òÿ¨Š˜iniit itaque Ioab et populus qui erat cum eo certamen contra Syros €qui statim fugerunt a facie eius filii autem Ammon videntes quod fugissent Syri €fugerunt et ipsi a facie Abisai et ingressi sunt civitatem €reversusque est Ioab a filiis Ammon et venit Hierusalem videntes igitur Syri quoniam corruissent coram Israhel €congregati sunt pariter misitque Adadezer et eduxit Syros qui erant trans Fluvium €et adduxit exercitum eorum €Sobach autem magister militiae Adadezer erat princeps eorum quod cum nuntiatum esset David €contraxit omnem Israhelem et transivit Iordanem €venitque in Helema €et direxerunt aciem Syri ex adverso David €et pugnaverunt contra eum fugeruntque Syri a facie Israhel €et occidit David de Syris septingentos currus €et quadraginta milia equitum €et Sobach principem militiae percussit qui statim mortuus est videntes autem universi reges qui erant in praesidio Adadezer €victos se ab Israhel €fecerunt pacem cum Israhel et servierunt eis €timueruntque Syri auxilium praebere filiis Ammon  factum est ergo vertente anno €eo tempore quo solent reges ad bella procedere €misit David Ioab et servos suos cum eo et universum Israhel €et vastaverunt filios Ammon et obsederunt Rabba €David autem remansit in Hierusalem dum haec agerentur €accidit ut surgeret David de stratu suo post meridiem €et deambularet in solario domus regiae €viditque mulierem se lavantem ex adverso super solarium suum €erat autem mulier pulchra valde misit ergo rex et requisivit quae esset mulier €nuntiatumque ei est €quod ipsa esset Bethsabee filia Heliam uxor Uriae Hetthei missis itaque David nuntiis tulit eam €quae cum ingressa esset ad illum dormivit cum ea €statimque sanctificata est ab inmunditia sua et reversa est domum suam concepto fetu €mittensque nuntiavit David et ait concepi misit autem David ad Ioab dicens mitte ad me Uriam Hettheum €misitque Ioab Uriam ad David et venit Urias ad David €quaesivitque David quam recte ageret Ioab et populus €et quomodo administraretur bellum et dixit David ad Uriam €vade in domum tuam et lava pedes tuos €egressus est Urias de domo regis €secutusque est eum cibus regius dormivit autem Urias ante portam domus regiae €cum aliis servis domini sui €et non descendit ad domum suam nuntiatumque est David a dicentibus €non ivit Urias ad domum suam €et ait David ad Uriam numquid non de via venisti €quare non descendisti ad domum tuam et ait Urias ad David €arca et Israhel et Iuda habitant in papilionibus €et dominus meus Ioab €et servi domini mei super faciem terrae manent €et ego ingrediar domum meam €ut comedam et bibam et dormiam cum uxore mea €per salutem tuam et per salutem animae tuae €quod non faciam rem hanc ait ergo David ad Uriam €mane hic etiam hodie et cras dimittam te €mansit Urias in Hierusalem die illa et altera et vocavit eum David ut comederet coram se et biberet €et inebriavit eum €qui egressus vespere dormivit in stratu suo cum servis domini sui €et in domum suam non descendit factum est ergo mane et scripsit David epistulam ad Ioab €misitque per manum Uriae scribens in epistula €ponite Uriam ex adverso belli ubi fortissimum proelium est €et derelinquite eum ut percussus intereat igitur cum Ioab obsideret urbem €posuit Uriam in loco quo sciebat viros esse €fortissimos egressique viri de civitate bellabant adversum Ioab €et ceciderunt de populo servorum David €et mortuus est etiam Urias Hettheus misit itaque Ioab et nuntiavit David omnia verba proelii praecepitque nuntio dicens €cum conpleveris universos sermones belli ad regem si eum videris indignari et dixerit €quare accessistis ad murum ut proeliaremini €an ignorabatis quod multa desuper ex muro tela mittantur quis percussit Abimelech filium Hieroboseth €nonne mulier misit super eum fragmen molae de muro €et interfecit eum in Thebes €quare iuxta murum accessistis €dices etiam servus tuus Urias Hettheus occubuit abiit ergo nuntius €et venit et narravit David omnia quae ei praeceperat Ioab et dixit nuntius ad David €praevaluerunt adversum nos viri €et egressi sunt ad nos in agrum €nos autem facto impetu persecuti eos sumus €usque ad portam civitatis et direxerunt iacula sagittarii ad servos tuos ex muro desuper €mortuique sunt de servis regis €quin etiam servus tuus Urias Hettheus mortuus est et dixit David ad nuntium haec dices Ioab €non te frangat ista res varius enim eventus est proelii €et nunc hunc nunc illum consumit gladius €conforta bellatores tuos adversum urbem €ut destruas eam et exhortare eos audivit autem uxor Uriae quod mortuus esset Urias vir suus €et planxit eum transactoque luctu misit David €et introduxit eam domum suam €et facta est ei uxor peperitque ei filium €et displicuit verbum hoc quod fecerat David coram Domino  misit ergo Dominus Nathan ad David €qui cum venisset ad eum dixit ei €duo viri erant in civitate una unus dives et alter pauper dives habebat oves et boves plurimos valde pauper autem nihil habebat omnino praeter ovem unam parvulam €quam emerat et nutrierat €et quae creverat apud eum cum filiis eius simul €de pane illius comedens et de calice eius bibens €et in sinu illius dormiens €eratque illi sicut filia cum autem peregrinus quidam venisset ad divitem €parcens ille sumere de ovibus et de bubus suis €ut exhiberet convivium peregrino illi qui venerat ad se €tulit ovem viri pauperis €et praeparavit cibos homini qui venerat ad se iratus autem indignatione David adversus hominem illum nimis €dixit ad Nathan €vivit Dominus quoniam filius mortis est vir qui fecit hoc ovem reddet in quadruplum €eo quod fecerit verbum istud et non pepercerit dixit autem Nathan ad David tu es ille vir €haec dicit Dominus Deus Israhel €ego unxi te in regem super Israhel €et ego erui te de manu Saul et dedi tibi domum domini tui et uxores domini tui in sinu tuo €dedique tibi domum Israhel et Iuda €et si parva sunt ista adiciam tibi multo maiora quare ergo contempsisti verbum Domini €ut faceres malum in conspectu meo €Uriam Hettheum percussisti gladio €et uxorem illius accepisti uxorem €et interfecisti eum gladio filiorum Ammon quam ob rem non recedet gladius de domo tua usque in sempiternum €eo quod despexeris me €et tuleris uxorem Uriae Hetthei ut esset uxor tua itaque haec dicit Dominus €ecce ego suscitabo super te malum de domo tua €et tollam uxores tuas in oculis tuis et dabo proximo tuo €et dormiet cum uxoribus tuis in oculis solis huius tu enim fecisti abscondite €ego vero faciam verbum istud in conspectu omnis Israhel €et in conspectu solis et dixit David ad Nathan peccavi Domino €dixitque Nathan ad David €Dominus quoque transtulit peccatum tuum non morieris verumtamen quoniam blasphemare fecisti inimicos Domini propter verbum €hoc €filius qui natus est tibi morte morietur et reversus est Nathan domum suam €percussitque Dominus parvulum quem pepererat uxor €Uriae David €et desperatus est deprecatusque est David Dominum pro parvulo €et ieiunavit David ieiunio et ingressus seorsum iacuit super terram venerunt autem seniores domus eius cogentes eum ut surgeret de terra €qui noluit neque comedit cum eis cibum accidit autem die septima ut moreretur infans €timueruntque servi David nuntiare ei quod mortuus esset parvulus €dixerunt enim ecce cum parvulus adhuc viveret €loquebamur ad eum et non audiebat vocem nostram €quanto magis si dixerimus mortuus est puer se adfliget cum ergo vidisset David servos suos €musitantes €intellexit quod mortuus esset infantulus €dixitque ad servos suos num mortuus est puer €qui responderunt ei mortuus est surrexit igitur David de terra et lotus unctusque est €cumque mutasset vestem ingressus est domum Domini et adoravit €et venit in domum suam €petivitque ut ponerent ei panem et comedit dixerunt autem ei servi sui €quis est sermo quem fecisti propter infantem €cum adhuc viveret ieiunasti et flebas €mortuo autem puero surrexisti et comedisti panem qui ait propter infantem dum adhuc viveret ieiunavi et flevi €dicebam enim quis scit si forte donet eum mihi Dominus €et vivet infans nunc autem quia mortuus est quare ieiuno €numquid potero revocare eum amplius €ego vadam magis ad eum ille vero non revertetur ad me þï€Öõìçáôåÿï°±°ÿÓáí¯Òÿ¨Œ˜˜et consolatus est David Bethsabee uxorem suam €ingressusque ad eam dormivit cum ea €quae genuit filium et vocavit nomen eius Salomon €et Dominus dilexit eum misitque in manu Nathan prophetae €et vocavit nomen eius Amabilis Domino €eo quod diligeret eum Dominus igitur pugnabat Ioab contra Rabbath filiorum Ammon €et expugnabat urbem regiam misitque Ioab nuntios ad David dicens €dimicavi adversum Rabbath et capienda est urbs Aquarum nunc igitur congrega reliquam partem populi €et obside civitatem et cape eam €ne cum a me vastata fuerit urbs nomini meo adscribatur victoria congregavit itaque David omnem populum €et profectus est adversum Rabbath cumque dimicasset cepit eam et tulit diadema regis eorum de capite eius €pondo auri talentum habens gemmas pretiosissimas €et inpositum est super caput David €sed et praedam civitatis asportavit multam valde populum quoque eius adducens serravit €et circumegit super eos ferrata carpenta €divisitque cultris et transduxit in typo laterum €sic fecit universis civitatibus filiorum Ammon €et reversus est David et omnis exercitus Hierusalem  factum est autem post haec €ut Absalom filii David sororem speciosissimam vocabulo Thamar €adamaret Amnon filius David et deperiret eam €valde ita ut aegrotaret propter amorem eius €quia cum esset virgo €difficile ei videbatur ut quippiam inhoneste ageret cum ea erat autem Amnonis amicus €nomine Ionadab filius Semaa fratris David €vir prudens valde qui dixit ad eum €quare sic adtenuaris macie fili regis per singulos dies €cur non indicas mihi €dixitque ei Amnon €Thamar sororem Absalom fratris mei amo cui respondit Ionadab €cuba super lectulum tuum et languorem simula €cumque venerit pater tuus ut visitet te dic ei €veniat oro Thamar soror mea ut det mihi cibum €et faciat pulmentum ut comedam de manu eius accubuit itaque Amnon et quasi aegrotare coepit €cumque venisset rex ad visitandum eum €ait Amnon ad regem veniat obsecro Thamar soror mea €ut faciat in oculis meis duas sorbitiunculas €et cibum capiam de manu eius misit ergo David ad Thamar domum dicens €veni in domum Amnon fratris tui et fac ei pulmentum venitque Thamar in domum Amnon fratris sui ille autem iacebat €quae tollens farinam commiscuit €et liquefaciens in oculis eius coxit sorbitiunculas tollensque quod coxerat effudit et posuit coram eo €et noluit comedere €dixitque Amnon eicite universos a me €cumque eiecissent omnes dixit Amnon ad Thamar €infer cibum in conclave ut vescar de manu tua €tulit ergo Thamar sorbitiunculas quas fecerat €et intulit ad Amnon fratrem suum in conclave cumque obtulisset ei cibum adprehendit eam et ait €veni cuba mecum soror mea quae respondit ei noli frater mi noli opprimere me €neque enim hoc fas est in Israhel noli facere stultitiam hanc et ego enim ferre non potero obprobrium meum €et tu eris quasi unus de insipientibus in Israhel €quin potius loquere ad regem et non negabit me tibi noluit autem adquiescere precibus eius €sed praevalens viribus oppressit eam et cubavit cum illa et exosam eam habuit Amnon magno odio nimis €ita ut maius esset odium quo oderat eam €amore quo ante dilexerat €dixitque ei Amnon surge vade quae respondit ei €maius est hoc malum quod nunc agis adversum me €quam quod ante fecisti expellens me €et noluit audire eam sed vocato puero qui ministrabat ei dixit €eice hanc a me foras et claude ostium post eam quae induta erat talari tunica €huiuscemodi enim filiae regis virgines vestibus utebantur €eiecit itaque eam minister illius foras clausitque fores post eam quae aspergens cinerem capiti suo €scissa talari tunica inpositisque manibus super caput suum €ibat ingrediens et clamans dixit autem ei Absalom frater suus €num Amnon frater tuus concubuit tecum €sed nunc soror tace frater tuus est €neque adfligas cor tuum pro re hac €mansit itaque Thamar contabescens in domo Absalom fratris sui cum autem audisset rex David verba haec contristatus est valde porro non est locutus Absalom ad Amnon €nec malum nec bonum €oderat enim Absalom Amnon €eo quod violasset Thamar sororem suam factum est autem post tempus biennii €ut tonderentur oves Absalom in Baalasor quae est iuxta Ephraim €et vocavit Absalom omnes filios regis venitque ad regem et ait ad eum €ecce tondentur oves servi tui €veniat oro rex cum servis suis ad servum suum dixitque rex ad Absalom €noli fili mi noli rogare ut veniamus omnes et gravemus te €cum autem cogeret eum et noluisset ire benedixit ei et ait Absalom si non vis venire €veniat obsecro nobiscum saltem Amnon frater meus €dixitque ad eum rex non est necesse ut vadat tecum coegit itaque eum Absalom €et dimisit cum eo Amnon et universos filios regis praeceperat autem Absalom pueris suis dicens €observate cum temulentus fuerit Amnon vino €et dixero vobis percutite eum et interficite nolite timere €ego enim sum qui praecepi vobis €roboramini et estote viri fortes fecerunt ergo pueri Absalom adversum Amnon €sicut praeceperat eis Absalom €surgentesque omnes filii regis ascenderunt singuli mulas suas et €fugerunt cumque adhuc pergerent in itinere €fama praevenit ad David dicens €percussit Absalom omnes filios regis €et non remansit ex eis saltem unus surrexit itaque rex et scidit vestimenta sua et cecidit super terram €et omnes servi ipsius qui adsistebant ei €sciderunt vestimenta sua respondens autem Ionadab filius Samaa fratris David dixit €ne aestimet dominus meus €quod omnes pueri filii regis occisi sint €Amnon solus mortuus est €quoniam in ore Absalom erat positus €ex die qua oppressit Thamar sororem eius nunc ergo ne ponat dominus meus rex super cor suum verbum istud dicens €omnes filii regis occisi sunt €quoniam Amnon solus mortuus est fugit autem Absalom €et levavit puer speculator oculos suos et aspexit €et ecce populus multus veniebat per iter devium ex €latere montis dixit autem Ionadab ad regem €ecce filii regis adsunt iuxta verbum servi tui sic factum est cumque cessasset loqui apparuerunt et filii regis €et intrantes levaverunt vocem suam et fleverunt €sed et rex et omnes servi eius fleverunt ploratu magno nimis porro Absalom fugiens abiit €ad Tholomai filium Amiur regem Gessur €luxit ergo David filium suum cunctis diebus Absalom autem cum fugisset et venisset in Gessur €fuit ibi tribus annis cessavitque David rex persequi Absalom €eo quod consolatus esset super Amnon interitu  intellegens autem Ioab filius Sarviae €quod cor regis versum esset ad Absalom misit Thecuam et tulit inde mulierem sapientem dixitque ad eam €lugere te simula et induere veste lugubri et ne unguaris oleo €ut sis quasi mulier plurimo iam tempore lugens mortuum et ingredieris ad regem €et loqueris ad eum sermones huiuscemodi €posuit autem Ioab verba in ore eius itaque cum ingressa fuisset mulier thecuites ad regem €cecidit coram eo super terram et adoravit et dixit serva me rex et ait ad eam rex quid causae habes €quae respondit heu mulier vidua ego sum €mortuus est enim vir meus et ancillae tuae erant duo filii qui rixati sunt adversum se in agro €nullusque erat qui eos prohibere posset €et percussit alter alterum et interfecit eum et ecce consurgens universa cognatio adversum ancillam tuam dicit €trade eum qui percussit fratrem suum €ut occidamus eum pro anima fratris sui quem interfecit €et deleamus heredem €et quaerunt extinguere scintillam meam quae relicta est €ut non supersit viro meo nomen et reliquiae super terram et ait rex ad mulierem vade in domum tuam et ego iubebo pro te dixitque mulier thecuites ad regem €in me domine mi rex iniquitas et in domum patris mei €rex autem et thronus eius sit innocens et ait rex qui contradixerit tibi adduc eum ad me €et ultra non addet ut tangat te quae ait recordetur rex Domini Dei sui €ut non multiplicentur proximi sanguinis ad ulciscendum €et nequaquam interficient filium meum €qui ait vivit Dominus €quia non cadet de capillis filii tui super terram dixit ergo mulier €loquatur ancilla tua ad dominum meum regem verbum €et ait loquere dixitque mulier €quare cogitasti istiusmodi rem contra populum Dei €et locutus est rex verbum istud €ut peccet et non reducat eiectum suum omnes morimur €et quasi aquae delabimur in terram quae non þï€Öõìçáôåÿï°±°ÿÓáí¯Òÿ¨Ž˜Žƒrevertuntur €nec vult perire Deus animam €sed retractat cogitans ne penitus pereat qui abiectus est nunc igitur veni €ut loquar ad regem dominum meum verbum hoc €praesente populo €et dixit ancilla tua loquar ad regem €si quo modo faciat rex verbum ancillae suae et audivit rex ut liberaret ancillam suam de manu omnium €qui volebant delere me et filium meum simul de hereditate Dei dicat ergo ancilla tua €ut fiat verbum domini mei regis quasi €sacrificium €sicut enim angelus Dei sic est dominus meus rex €ut nec benedictione nec maledictione moveatur €unde et Dominus Deus tuus est tecum et respondens rex dixit ad mulierem €ne abscondas a me verbum quod te interrogo €dixitque mulier loquere domine mi rex et ait rex numquid manus Ioab tecum est in omnibus istis €respondit mulier et ait per salutem animae tuae domine mi rex €nec ad dextram nec ad sinistram est €ex omnibus his quae locutus est dominus meus rex €servus enim tuus Ioab ipse praecepit mihi €et ipse posuit in os ancillae tuae omnia verba haec ut verterem figuram sermonis huius €servus tuus Ioab praecepit istud €tu autem domine mi sapiens es €sicut habet sapientiam angelus Dei €ut intellegas omnia super terram et ait rex ad Ioab ecce placatus feci verbum tuum €vade igitur et revoca puerum Absalom cadensque Ioab super faciem suam in terram €adoravit et benedixit regi et dixit Ioab €hodie intellexit servus tuus €quia inveni gratiam in oculis tuis domine mi rex €fecisti enim sermonem servi tui surrexit ergo Ioab et abiit in Gessur €et adduxit Absalom in Hierusalem dixit autem rex revertatur in domum suam €et faciem meam non videat €reversus est itaque Absalom in domum suam €et faciem regis non vidit porro sicut Absalom vir non erat pulcher in omni Israhel et decorus €nimis €a vestigio pedis usque ad verticem non erat in eo ulla macula et quando tondebatur capillum €semel autem in anno tondebatur quia gravabat eum caesaries €ponderabat capillos capitis sui ducentis siclis pondere publico nati sunt autem Absalom filii tres €et filia una nomine Thamar eleganti forma mansitque Absalom Hierusalem duobus annis €et faciem regis non vidit misit itaque ad Ioab ut mitteret eum ad regem €qui noluit venire ad eum €cumque secundo misisset et ille noluisset venire dixit servis suis €scitis agrum Ioab iuxta agrum meum habentem messem hordei €ite igitur et succendite eum igni €succenderunt ergo servi Absalom segetem igni surrexitque Ioab et venit ad Absalom in domum eius €et dixit quare succenderunt servi tui segetem meam igni et respondit Absalom ad Ioab €misi ad te obsecrans ut venires ad me €et mitterem te ad regem ut diceres ei quare veni de €Gessur €melius mihi erat ibi esse €obsecro ergo ut videam faciem regis €quod si memor est iniquitatis meae interficiat me ingressus Ioab ad regem nuntiavit ei €vocatusque Absalom intravit ad regem €et adoravit super faciem terrae coram eo €osculatusque est rex Absalom  igitur post haec fecit sibi Absalom currum et equites €et quinquaginta viros qui praecederent eum et mane consurgens Absalom stabat iuxta introitum portae €et omnem virum qui habebat negotium ut veniret ad regis iudicium €vocabat Absalom ad se et dicebat de qua civitate es tu €qui respondens aiebat ex una tribu Israhel ego sum €servus tuus respondebatque ei Absalom €videntur mihi sermones tui boni et iusti €sed non est qui te audiat constitutus a rege €dicebatque Absalom quis me constituat iudicem super terram €ut ad me veniant omnes qui habent negotium et iuste iudicem sed et cum accederet ad eum homo ut salutaret illum €extendebat manum suam et adprehendens osculabatur eum faciebatque hoc omni Israhel €qui veniebat ad iudicium ut audiretur a rege €et sollicitabat corda virorum Israhel post quattuor autem annos dixit Absalom ad regem €vadam et reddam vota mea quae vovi Domino in Hebron vovens enim vovit servus tuus cum esset in Gessur Syriae dicens €si reduxerit me Dominus in Hierusalem sacrificabo Domino dixitque ei rex vade in pace €et surrexit et abiit in Hebron misit autem Absalom exploratores in universas tribus Israhel dicens €statim ut audieritis clangorem bucinae €dicite regnavit Absalom in Hebron porro cum Absalom ierunt ducenti viri de Hierusalem vocati €euntes simplici corde et causam penitus ignorantes accersivit quoque Absalom Ahitofel Gilonitem consiliarium David €de civitate sua Gilo €cum immolaret victimas et facta est coniuratio €valida €populusque concurrens augebatur cum Absalom venit igitur nuntius ad David dicens €toto corde universus Israhel sequitur Absalom et ait David servis suis qui erant cum eo in Hierusalem €surgite fugiamus neque enim erit nobis effugium a facie Absalom €festinate egredi ne forte veniens occupet nos €et inpellat super nos ruinam et percutiat civitatem in ore gladii dixeruntque servi regis ad eum €omnia quaecumque praeceperit dominus noster rex €libenter exsequimur servi tui egressus est ergo rex et universa domus eius pedibus suis €et dereliquit rex decem mulieres concubinas ad custodiendam domum egressusque rex et omnis Israhel pedibus suis stetit procul a domo et universi servi eius ambulabant iuxta eum €et legiones Cherethi et Felethi €et omnes Getthei €sescenti viri qui secuti eum fuerant de Geth €praecedebant regem dixit autem rex ad Ethai Gettheum €cur venis nobiscum revertere et habita cum rege €quia peregrinus es et egressus de loco tuo heri venisti et hodie inpelleris nobiscum egredi €ego autem vadam quo iturus sum €revertere et reduc tecum fratres tuos €ostendisti gratiam et fidem et respondit Ethai regi dicens €vivit Dominus et vivit dominus meus rex €quoniam in quocumque loco fueris domine mi rex €sive in morte sive in vita €ibi erit servus tuus et ait David Ethai veni et transi €et transivit Ethai Gettheus €et omnes viri qui cum eo erant et reliqua multitudo omnesque flebant voce magna €et universus populus transiebat €rex quoque transgrediebatur torrentem Cedron €et cunctus populus incedebat contra viam quae respicit ad desertum venit autem et Sadoc et universi Levitae cum eo €portantes arcam foederis Dei €et deposuerunt arcam Dei €et ascendit Abiathar €donec expletus est omnis populus qui egressus fuerat de €civitate et dixit rex ad Sadoc reporta arcam Dei in urbem €si invenero gratiam in oculis Domini €reducet me et ostendet mihi eam et tabernaculum suum si autem dixerit non places €praesto sum faciat quod bonum est coram se et dixit rex ad Sadoc sacerdotem €o videns revertere in civitatem in pace €et Achimaas filius tuus et Ionathan filius Abiathar €duo filii vestri sint vobiscum ecce ego abscondar in campestribus deserti €donec veniat sermo a vobis indicans mihi reportaverunt igitur Sadoc et Abiathar arcam Dei €Hierusalem €et manserunt ibi porro David ascendebat clivum Olivarum scandens et flens €operto capite et nudis pedibus incedens €sed et omnis populus qui erat cum eo €operto capite ascendebat plorans nuntiatum est autem David €quod et Ahitofel esset in coniuratione cum Absalom €dixitque David infatua quaeso consilium Ahitofel Domine cumque ascenderet David summitatem montis €in quo adoraturus erat Dominum €ecce occurrit ei Husai Arachites scissa veste et terra pleno capite et dixit ei David si veneris mecum eris mihi oneri si autem in civitatem revertaris €et dixeris Absalom servus tuus sum rex €sicut fui servus patris tui sic ero servus tuus €dissipabis consilium Ahitofel habes autem tecum Sadoc et Abiathar sacerdotes €et omne verbum quodcumque audieris de domo regis €indicabis Sadoc et Abiathar sacerdotibus sunt autem cum eis duo filii eorum €Achimaas Sadoc et Ionathan Abiathar €et mittetis per eos ad me omne verbum quod audieritis veniente ergo Husai amico David in civitatem €Absalom quoque ingressus est Hierusalem  cumque David transisset paululum montis verticem €apparuit Siba puer Mifiboseth in occursum eius cum duobus asinis €qui onerati erant ducentis panibus €et centum alligaturis uvae passae €et centum massis palatarum et utribus vini et dixit rex Sibae quid sibi volunt haec €responditque Siba asini domestici regis ut sedeant €et panes et palatae ad vescendum pueris tuis €vinum autem ut bibat si quis defecerit in deserto þï€Öõìçáôåÿï°±°ÿÓáí¯Òÿ¨“et ait rex ubi est filius domini tui €responditque Siba regi remansit in Hierusalem dicens €hodie restituet mihi domus Israhel regnum patris mei et ait rex Sibae tua sint omnia quae fuerunt Mifiboseth €dixitque Siba adoro inveniam gratiam coram te €domine mi rex venit ergo rex David usque Baurim €et ecce egrediebatur inde vir de cognatione domus Saul €nomine Semei filius Gera €procedebat egrediens et maledicebat mittebatque lapides contra David €et contra universos servos regis David €omnis autem populus et universi bellatores €a dextro et sinistro latere regis incedebant ita autem loquebatur Semei cum malediceret regi €egredere egredere vir sanguinum et vir Belial reddidit tibi Dominus universum sanguinem domus Saul €quoniam invasisti regnum pro eo €et dedit Dominus regnum in manu Absalom filii tui €et ecce premunt te mala tua quoniam vir sanguinum es dixit autem Abisai filius Sarviae regi €quare maledicit canis hic moriturus domino meo regi €vadam et amputabo caput eius et ait rex quid mihi et vobis filii Sarviae €dimittite eum maledicat €Dominus enim praecepit ei ut malediceret David €et quis est qui audeat dicere quare sic fecerit et ait rex Abisai et universis servis suis €ecce filius meus qui egressus est de utero meo quaerit animam meam €quanto magis nunc filius Iemini €dimittite eum ut maledicat iuxta praeceptum Domini si forte respiciat Dominus adflictionem meam €et reddat mihi bonum pro maledictione hac hodierna ambulabat itaque David et socii eius per viam cum eo €Semei autem per iugum montis ex latere contra illum gradiebatur €maledicens et mittens lapides adversum eum terramque spargens venit itaque rex et universus populus cum eo lassus €et refocilati sunt ibi Absalom autem et omnis populus Israhel €ingressi sunt Hierusalem €sed et Ahitofel cum eo cum autem venisset Husai Arachites amicus David ad Absalom €locutus est ad eum salve rex salve rex ad quem Absalom haec est inquit gratia tua ad amicum tuum €quare non isti cum amico tuo responditque Husai ad Absalom €nequaquam quia illius ero quem elegit Dominus €et omnis hic populus et universus Israhel €et cum eo manebo sed ut et hoc inferam cui ego serviturus sum nonne filio regis €sicut parui patri tuo sic parebo et tibi dixit autem Absalom ad Ahitofel €inite consilium quid agere debeamus et ait Ahitofel ad Absalom €ingredere ad concubinas patris tui €quas dimisit ad custodiendam domum €ut cum audierit omnis Israhel quod foedaveris patrem tuum €roborentur manus eorum tecum tetenderunt igitur Absalom tabernaculum in solario €ingressusque est ad concubinas patris sui coram universo Israhel consilium autem Ahitofel quod dabat in diebus illis €quasi si quis consuleret Deum sic erat omne consilium Ahitofel €et cum esset cum David et cum esset cum Absalom  dixit igitur Ahitofel ad Absalom €eligam mihi duodecim milia virorum €et consurgens persequar David hac nocte et inruens super eum quippe qui lassus est et solutis manibus percutiam €eum €cumque fugerit omnis populus qui cum eo est €percutiam regem desolatum et reducam universum populum €quomodo omnis €reverti solet €unum enim virum tu quaeris €et omnis populus erit in pace placuitque sermo eius Absalom et cunctis maioribus natu Israhel ait autem Absalom €vocate et Husai Arachiten et audiamus quid etiam ipse dicat cumque venisset Husai ad Absalom ait Absalom ad eum €huiuscemodi sermonem locutus est Ahitofel €facere debemus an non €quod das consilium et dixit Husai ad Absalom €non bonum consilium quod dedit Ahitofel hac vice et rursum intulit Husai €tu nosti patrem tuum et viros qui cum eo sunt esse fortissimos €et amaro animo veluti si ursa raptis catulis in saltu saeviat €sed et pater tuus vir bellator est nec morabitur cum populo forsitan nunc latitat in foveis aut in uno quo voluerit €loco €et cum ceciderit unus quilibet in principio €audiet quicumque audierit et dicet €facta est plaga in populo qui sequebatur Absalom et fortissimus quoque cuius cor est quasi €leonis pavore solvetur €scit enim omnis populus Israhel €fortem esse patrem tuum et robustos omnes qui cum eo sunt sed hoc mihi videtur rectum esse consilium €congregetur ad te universus Israhel a Dan usque Bersabee €quasi harena maris innumerabilis €et tu eris in medio eorum et inruemus super eum in quocumque loco fuerit inventus €et operiemus eum sicut cadere solet ros super terram €et non relinquemus de viris qui cum eo sunt ne unum quidem quod si urbem aliquam fuerit ingressus €circumdabit omnis Israhel civitati illi funes €et trahemus eam in torrentem €ut non repperiatur nec calculus quidem ex ea dixitque Absalom et omnis vir Israhel €melius consilium Husai Arachitae consilio Ahitofel €Domini autem nutu dissipatum est consilium Ahitofel utile €ut induceret Dominus super Absalom malum et ait Husai Sadoc et Abiathar sacerdotibus €hoc et hoc modo consilium dedit Ahitofel Absalom et senibus Israhel €et ego tale et tale dedi consilium nunc ergo mittite cito et nuntiate David dicentes €ne moremini nocte hac in campestribus deserti €sed absque dilatione transgredere €ne forte absorbeatur rex et omnis populus qui cum eo est Ionathan autem et Achimaas stabant iuxta fontem Rogel €abiit ancilla et nuntiavit eis €et illi profecti sunt ut referrent ad regem David nuntium €non enim poterant videri aut introire civitatem vidit autem eos quidam puer et indicavit Absalom €illi vero concito gradu ingressi sunt domum cuiusdam viri in Baurim €qui habebat puteum in vestibulo suo €et descenderunt in eum tulit autem mulier et expandit velamen super os putei €quasi siccans ptisanas €et sic res latuit cumque venissent servi Absalom ad mulierem in domum €dixerunt ubi est Achimaas et Ionathan €et respondit eis mulier €transierunt €gustata paululum aqua €at hii qui quaerebant €cum non repperissent reversi sunt Hierusalem cumque abissent ascenderunt illi de puteo €et pergentes nuntiaverunt regi David atque dixerunt €surgite transite cito fluvium €quoniam huiuscemodi dedit consilium contra vos Ahitofel surrexit ergo David et omnis populus qui erat cum eo €et transierunt Iordanem donec dilucesceret €et ne unus quidem residuus fuit qui non transisset fluvium porro Ahitofel videns quod non fuisset factum consilium suum €stravit asinum suum €et surrexit et abiit in domum suam et in €civitatem suam €et disposita domo sua suspendio interiit €et sepultus est in sepulchro patris sui David autem venit in Castra €et Absalom transivit Iordanem €ipse et omnis vir Israhel cum eo Amasam vero constituit Absalom pro Ioab super exercitum €Amasa autem erat filius viri qui vocabatur Iethra de Hiesreli €qui ingressus est ad Abigail filiam Naas €sororem Sarviae quae fuit mater Ioab et castrametatus est Israhel cum Absalom in terra Galaad cumque venisset David in Castra €Sobi filius Naas de Rabbath filiorum Ammon €et Machir filius Ammihel de Lodabar €et Berzellai Galaadites de Rogelim obtulerunt ei stratoria et tappetia et vasa fictilia €frumentum et hordeum et farinam €pulentam et fabam et lentem €frixum cicer et mel et butyrum €oves et pingues vitulos €dederuntque David et populo qui cum eo erat ad vescendum €suspicati enim sunt populum fame et siti fatigari in deserto  igitur considerato David populo suo €constituit super eum tribunos et centuriones et dedit populi tertiam partem sub manu Ioab €et tertiam in manu Abisai filii Sarviae €fratris Ioab €et tertiam sub manu Ethai qui erat de Geth €dixitque rex ad populum egrediar et ego vobiscum et respondit populus non exibis €sive enim fugerimus €non magnopere ad eos de nobis pertinebit €sive media pars ceciderit e nobis non satis curabunt €quia tu unus pro decem milibus conputaris €melius est igitur ut sis nobis in urbe praesidio ad quos rex ait quod vobis rectum videtur hoc faciam €stetit ergo rex iuxta portam €egrediebaturque populus per turmas suas centeni et milleni et praecepit rex Ioab et Abisai et Ethai dicens €servate mihi puerum Absalom €et omnis populus audiebat praecipientem regem cunctis principibus pro €Absalom itaque egressus est populus in campum contra Israhel €et factum est proelium in saltu Ephraim et caesus est ibi populus Israhel ab exercitu David þï€Öõìçáôåÿï°±°ÿÓáí¯Òÿ¨’—‚factaque est ibi plaga magna in die illa viginti milium fuit autem ibi proelium dispersum super faciem omnis terrae €et multo plures erant quos saltus consumpserat de populo €quam hii quos voraverat gladius in die illa accidit autem ut occurreret Absalom servis David sedens mulo €cumque ingressus fuisset mulus €subter condensam quercum et magnam €adhesit caput eius quercui €et illo suspenso inter caelum et terram €mulus cui sederat pertransivit vidit autem hoc quispiam et nuntiavit Ioab dicens €vidi Absalom pendere de quercu et ait Ioab viro qui nuntiaverat ei €si vidisti quare non confodisti eum cum terra €et ego dedissem tibi decem argenti siclos et unum balteum qui dixit ad Ioab si adpenderes in manibus meis mille argenteos €nequaquam mitterem manum meam in filium regis €audientibus enim nobis praecepit rex tibi et Abisai et Ethai €dicens €custodite mihi puerum Absalom sed et si fecissem contra animam meam audacter €nequaquam hoc regem latere potuisset et tu stares ex adverso et ait Ioab non sicut tu vis €sed adgrediar eum coram te €tulit ergo tres lanceas in manu sua et infixit eas in corde Absalom €cumque adhuc palpitaret herens in quercu cucurrerunt decem iuvenes armigeri Ioab €et percutientes interfecerunt eum cecinit autem Ioab bucina €et retinuit populum ne persequeretur fugientem Israhel €volens parcere multitudini et tulerunt Absalom €et proiecerunt eum in saltu in foveam grandem €et conportaverunt super eum acervum lapidum magnum nimis €omnis autem Israhel fugit in tabernacula sua porro Absalom erexerat sibi cum adhuc viveret titulum €qui est in valle Regis €dixerat enim non habeo filium et hoc erit monumentum nominis mei €vocavitque titulum nomine suo €et appellatur manus Absalom usque ad hanc diem Achimaas autem filius Sadoc ait curram et nuntiabo regi €quia iudicium fecerit ei Dominus de manu inimicorum eius ad quem Ioab dixit €non eris nuntius in hac die sed nuntiabis in alia €hodie nolo te nuntiare filius enim regis est mortuus et ait Ioab Chusi vade et nuntia regi quae vidisti €adoravit Chusi Ioab et cucurrit rursum autem Achimaas filius Sadoc dixit ad Ioab €quid inpedit si etiam ego curram post Chusi €dixitque Ioab quid vis currere fili mi €non eris boni nuntii baiulus qui respondit quid enim si cucurrero €et ait ei curre €currens ergo Achimaas per viam conpendii transivit Chusi David autem sedebat inter duas portas €speculator vero qui erat in fastigio portae super murum €elevans oculos vidit hominem currentem solum et exclamans indicavit regi €dixitque rex si solus est bonus est nuntius in ore eius €properante autem illo et accedente propius vidit speculator hominem alterum currentem €et vociferans in culmine ait €apparet mihi homo currens solus €dixitque rex et iste bonus est nuntius speculator autem contemplor ait cursum prioris quasi cursum Achimaas €filii Sadoc €et ait rex vir bonus est et nuntium portans bonum venit clamans autem Achimaas dixit ad regem salve €et adorans regem coram eo pronus in terram ait €benedictus Dominus Deus tuus €qui conclusit homines qui levaverunt manus suas contra dominum meum €regem et ait rex estne pax puero Absalom €dixitque Achimaas vidi tumultum magnum €cum mitteret Ioab servus tuus o rex me servum tuum €nescio aliud ad quem rex transi ait et sta hic €cumque ille transisset et staret apparuit Chusi et veniens ait €bonum adporto nuntium domine mi rex €iudicavit enim pro te Dominus hodie €de manu omnium qui surrexerunt contra te dixit autem rex ad Chusi estne pax puero Absalom €cui respondens Chusi €fiant inquit sicut puer inimici domini mei regis €et universi qui consurgunt adversum eum in malum contristatus itaque rex ascendit cenaculum portae €et flevit et sic loquebatur vadens €fili mi Absalom fili mi Absalom €quis mihi tribuat ut ego moriar pro te €Absalom fili mi fili mi  nuntiatum est autem Ioab quod rex fleret et lugeret filium suum et versa est victoria in die illa in luctum omni populo €audivit enim populus in die illa dici dolet rex super filio suo et declinabat populus in die illa ingredi €civitatem €quomodo declinare solet populus versus et fugiens de proelio porro rex operuit caput suum et clamabat voce magna €fili mi Absalom Absalom fili mi fili mi ingressus ergo Ioab ad regem in domo dixit €confudisti hodie vultus omnium servorum tuorum €qui salvam fecerunt animam tuam €et animam filiorum tuorum et filiarum tuarum €et animam uxorum tuarum et animam concubinarum tuarum diligis odientes te et odio habes €diligentes te €et ostendisti hodie quia non curas de ducibus tuis et de servis tuis €et vere cognovi modo €quia si Absalom viveret et nos omnes occubuissemus €tunc placeret tibi nunc igitur surge et procede et adloquens satisfac servis tuis €iuro enim tibi per Dominum €quod si non exieris ne unus quidem remansurus sit tecum nocte hac €et peius erit hoc tibi €quam omnia mala quae venerunt super te €ab adulescentia tua usque in praesens surrexit ergo rex et sedit in porta €et omni populo nuntiatum est quod rex sederet in porta €venitque universa multitudo coram rege €Israhel autem fugit in tabernacula sua omnis quoque populus certabat in cunctis tribubus Israhel €dicens €rex liberavit nos de manu inimicorum nostrorum €ipse salvavit nos de manu Philisthinorum €et nunc fugit de terra propter Absalom Absalom autem quem unximus super nos mortuus est in bello €usquequo siletis et non reducitis regem rex vero David misit ad Sadoc et ad Abiathar sacerdotes dicens €loquimini ad maiores natu Iuda dicentes €cur venitis novissimi ad reducendum regem in domum suam €sermo autem omnis Israhel pervenerat ad regem in domo eius fratres mei vos os meum et caro mea vos €quare novissimi reducitis regem et Amasae dicite nonne os meum es et caro mea €haec faciat mihi Deus et haec addat €si non magister militiae fueris coram me omni tempore pro Ioab et inclinavit cor omnium virorum Iuda quasi viri unius €miseruntque ad regem dicentes revertere tu et omnes servi tui et reversus est rex et venit usque ad Iordanem €et Iuda venit in Galgala €ut occurreret regi et transduceret eum Iordanem festinavit autem Semei filius Gera filii Iemini de Baurim €et descendit cum viris Iuda in occursum regis David cum mille viris de Beniamin €et Siba puer de domo Saul €et quindecim filii eius ac viginti servi erant cum eo €et inrumpentes Iordanem ante regem transierunt vada €ut transducerent domum regis et facerent iuxta iussionem eius €Semei autem filius Gera prostratus coram rege €cum iam transisset Iordanem dixit ad eum ne reputes mihi domine mi iniquitatem €neque memineris iniuriam servi tui €in die qua egressus es domine mi rex de Hierusalem €neque ponas rex in corde tuo agnosco enim servus tuus peccatum meum €et idcirco hodie primus veni de omni domo Ioseph €descendique in occursum domini mei regis respondens vero Abisai filius Sarviae dixit €numquid pro his verbis non occidetur Semei €quia maledixit christo Domini et ait David quid mihi et vobis filii Sarviae €cur efficimini mihi hodie in Satan €ergone hodie interficietur vir in Israhel €an ignoro hodie me factum regem super Israhel et ait rex Semei non morieris iuravitque ei Mifiboseth quoque filius Saul descendit in occursum regis €inlotis pedibus et intonsa barba €vestesque suas non laverat a die qua egressus fuerat rex €usque ad diem reversionis eius in pace cumque Hierusalem occurrisset regi dixit ei rex €quare non venisti mecum Mifiboseth qui respondens ait €domine mi rex servus meus contempsit me €dixi ei ego famulus tuus ut sterneret mihi asinum €et ascendens abirem cum rege €claudus enim sum servus tuus insuper et accusavit me servum tuum ad te dominum meum regem €tu autem domine mi rex sicut angelus Dei €fac quod placitum est tibi neque enim fuit domus patris mei €nisi morti obnoxia domino meo regi €tu autem posuisti me servum tuum inter convivas mensae tuae €quid igitur habeo iustae querellae €aut quid possum ultra vociferari ad regem ait ergo ei rex quid ultra loqueris fixum est quod locutus sum €tu et Siba dividite possessiones responditque Mifiboseth regi etiam cuncta accipiat €postquam reversus est dominus meus rex pacifice in domum suam þï€Öõìçáôåÿï°±°ÿÓáí¯Òÿ¨“˜ŸBerzellai quoque Galaadites descendens de Rogelim €transduxit regem Iordanem €paratus etiam ultra fluvium prosequi eum erat autem Berzellai Galaadites senex valde id est octogenarius €et ipse praebuit alimenta regi cum moraretur in Castris €fuit quippe vir dives nimis dixit itaque rex ad Berzellai €veni mecum ut requiescas secure mecum in Hierusalem et ait Berzellai ad regem €quot sunt dies annorum vitae meae €ut ascendam cum rege Hierusalem octogenarius sum hodie €numquid vigent sensus mei ad discernendum suave aut amarum €aut delectare potest servum tuum cibus et potus €vel audire ultra possum vocem cantorum atque €cantricum €quare servus tuus fit oneri domino meo regi paululum procedam famulus tuus ab Iordane tecum €nec indigeo hac vicissitudine sed obsecro ut revertar servus tuus et moriar in civitate mea €iuxta sepulchrum patris mei et matris meae €est autem servus tuus Chamaam ipse vadat tecum domine mi rex €et fac ei quod tibi bonum videtur dixitque rex mecum transeat Chamaam €et ego faciam ei quicquid tibi placuerit €et omne quod petieris a me inpetrabis cumque transisset universus populus et rex Iordanem €osculatus est rex Berzellai et benedixit ei €et ille reversus est in locum suum transivit ergo rex in Galgalam et Chamaam cum eo €omnis autem populus Iuda transduxerat regem €et media tantum pars adfuerat de populo Israhel itaque omnes viri Israhel concurrentes ad regem dixerunt ei €quare te furati sunt fratres nostri viri Iuda €et transduxerunt regem et domum eius Iordanem €omnesque viros David cum eo et respondit omnis vir Iuda ad viros Israhel €quia propior mihi est rex €cur irasceris super hac re €numquid comedimus aliquid ex rege aut munera nobis data sunt et respondit vir Israhel ad viros Iuda et ait €decem partibus maior ego sum apud regem €magisque ad me pertinet David quam ad te €cur mihi fecisti iniuriam €et non mihi nuntiatum est priori ut reducerem regem meum €durius autem responderunt viri Iuda viris Israhel  accidit quoque ut ibi esset vir Belial €nomine Seba filius Bochri vir iemineus €et cecinit bucina et ait €non est nobis pars in David neque hereditas in filio Isai €vir in tabernacula tua Israhel et separatus est omnis Israhel a David €secutusque est Seba filium Bochri €viri autem Iuda adheserunt regi suo €a Iordane usque Hierusalem cumque venisset rex in domum suam Hierusalem €tulit decem mulieres concubinas €quas dereliquerat ad custodiendam domum €et tradidit eas in custodiam alimenta eis praebens €et non est ingressus ad eas €sed erant clausae usque ad diem mortis suae in viduitate €viventes dixit autem rex Amasae €convoca mihi omnes viros Iuda in diem tertium et tu adesto praesens abiit ergo Amasa ut convocaret Iudam €et moratus est extra placitum quod ei constituerat ait autem David ad Abisai €nunc magis adflicturus est nos Seba filius Bochri quam Absalom €tolle igitur servos domini tui et persequere eum €ne forte inveniat civitates munitas et effugiat nos egressi sunt ergo cum eo viri Ioab €Cherethi quoque et Felethi et omnes robusti exierunt de Hierusalem €ad persequendum Seba filium Bochri cumque illi essent iuxta lapidem grandem qui est in Gabaon €Amasa veniens occurrit eis €porro Ioab vestitus erat tunica stricta ad mensuram habitus sui €et desuper accinctus gladio dependente usque ad ilia in vagina €qui fabrefactus levi motu egredi poterat et percutere dixit itaque Ioab ad Amasa salve mi frater €et tenuit manu dextra mentum Amasae quasi osculans eum porro Amasa non observavit gladium quem habebat Ioab €qui percussit eum in latere et effudit intestina eius in terram €nec secundum vulnus adposuit €Ioab autem et Abisai frater eius persecuti sunt Seba filium Bochri interea quidam viri cum stetissent iuxta cadaver Amasae €de sociis Ioab dixerunt €ecce qui esse voluit pro Ioab comes David pro Ioab Amasa autem conspersus sanguine iacebat in media via €vidit hoc quidam vir €quod subsisteret omnis populus ad videndum eum €et amovit Amasam de via in agrum €operuitque eum vestimento ne subsisterent transeuntes propter eum amoto igitur illo de via transiebat omnis vir sequens Ioab €ad persequendum Seba filium Bochri porro ille transierat per omnes tribus Israhel €in Abelam et in Bethmacha €omnesque electi congregati fuerant ad eum venerunt itaque et obpugnabant eum in Abela et in Bethmacha €et circumdederunt munitionibus civitatem et obsessa est urbs €omnis autem turba quae erat cum Ioab moliebatur destruere muros et exclamavit mulier sapiens de civitate €audite audite dicite Ioab adpropinqua huc et loquar tecum qui cum accessisset ad eam ait illi tu es Ioab et ille respondit ego €ad quem sic locuta est audi sermones ancillae tuae €qui respondit audio rursumque illa sermo inquit dicebatur in veteri proverbio €qui interrogant interrogent in Abela et sic perficiebant nonne ego sum quae respondeo veritatem Israhel €et tu quaeris subruere civitatem €et evertere matrem in Israhel €quare praecipitas hereditatem Domini respondensque Ioab ait absit absit hoc a me €non praecipito neque demolior non se sic habet res €sed homo de monte Ephraim Seba filius Bochri cognomine €levavit manum contra regem David €tradite illum solum et recedemus a civitate €et ait mulier ad Ioab ecce caput eius mittetur ad te per murum ingressa est ergo ad omnem populum et locuta est eis sapienter €qui abscisum caput Seba filii Bochri proiecerunt ad Ioab €et ille cecinit tuba €et recesserunt ab urbe unusquisque in tabernacula sua €Ioab autem reversus est Hierusalem ad regem fuit ergo Ioab super omnem exercitum Israhel €Banaias autem filius Ioiadae super Cheretheos et Feletheos Aduram vero super tributa €porro Iosaphat filius Ahilud a commentariis Sia autem scriba €Sadoc vero et Abiathar sacerdotes Hira autem Hiaiarites erat sacerdos David  facta est quoque fames in diebus David tribus annis iugiter €et consuluit David oraculum Domini €dixitque Dominus propter Saul et domum eius et sanguinem €quia occidit Gabaonitas vocatis ergo Gabaonitis rex dixit ad eos €porro Gabaonitae non sunt de filiis Israhel €sed reliquiae Amorreorum €filii quippe Israhel iuraverant eis €et voluit Saul percutere eos zelo quasi pro filiis Israhel et Iuda dixit ergo David ad Gabaonitas €quid faciam vobis et quod erit vestri piaculum €ut benedicatis hereditati Domini dixeruntque ei Gabaonitae €non est nobis super argento et auro quaestio €contra Saul et contra domum eius €neque volumus ut interficiatur homo de Israhel €ad quos ait quid ergo vultis ut faciam vobis qui dixerunt regi €virum qui adtrivit nos et oppressit inique ita delere debemus €ut ne unus quidem residuus sit de stirpe eius in cunctis finibus Israhel dentur nobis septem viri de filiis eius €et crucifigamus eos Domino €in Gabaath Saul quondam electi Domini €et ait rex ego dabo pepercitque rex Mifiboseth filio Ionathan filii Saul €propter iusiurandum Domini €quod fuerat inter David et inter Ionathan filium Saul tulit itaque rex duos filios Respha filiae Ahia €quos peperit Saul Armoni et Mifiboseth €et quinque filios Michol filiae Saul €quos genuerat Hadriheli filio Berzellai qui fuit de Molathi et dedit eos in manu Gabaonitarum €qui crucifixerunt illos in monte coram Domino €et ceciderunt hii septem simul €occisi in diebus messis primis incipiente messione hordei tollens autem Respha filia Ahia cilicium €substravit sibi super petram €ab initio messis donec stillaret aqua super eos de caelo €et non dimisit aves lacerare eos per diem neque bestias per noctem et nuntiata sunt David quae fecerat Respha filia Ahia concubina Saul et abiit David et tulit ossa Saul et ossa Ionathan filii eius €a viris Iabesgalaad qui furati fuerant ea de platea Bethsan €in qua suspenderant eos Philisthim €cum interfecissent Saul in Gelboe et asportavit inde ossa Saul et ossa Ionathan filii eius €et colligentes ossa eorum qui adfixi fuerant sepelierunt ea cum ossibus Saul et Ionathan filii eius €in terra Beniamin in latere in sepulchro Cis patris eius €feceruntque omnia quae praeceperat rex €et repropitiatus est Deus terrae post €haec factum est autem rursum proelium Philisthinorum adversum Israhel €et descendit David et servi eius cum eo þï€Öõìçáôåÿï°±°ÿÓáí¯Òÿ¨•˜ƒet pugnabant contra Philisthim €deficiente autem David Iesbidenob qui fuit de genere Arafa €cuius ferrum hastae trecentas uncias adpendebat €et accinctus erat ense novo €nisus est percutere David praesidioque ei fuit Abisai filius Sarviae €et percussum Philistheum interfecit €tunc iuraverunt viri David dicentes €non egredieris nobiscum in bellum €ne extinguas lucernam Israhel secundum quoque fuit bellum in Gob contra Philistheos €tunc percussit Sobbochai de Usathi Seph de stirpe Arafa tertium quoque fuit bellum in Gob contra Philistheos €in quo percussit Adeodatus filius Saltus polymitarius bethleemites €Goliath Gettheum €cuius hastile hastae erat quasi liciatorium texentium quartum bellum fuit in Geth in quo vir excelsus €qui senos in manibus pedibusque habebat digitos €id est viginti et quattuor €et erat de origine Arafa blasphemavit Israhel €percussit autem eum Ionathan filius Sammaa fratris David hii quattuor nati sunt de Arafa in Geth €et ceciderunt in manu David et servorum eius  locutus est autem David Domino verba carminis huius €in die qua liberavit eum Dominus €de manu omnium inimicorum suorum et de manu Saul et ait Dominus petra mea et robur meum et salvator meus Deus meus fortis meus sperabo in eum €scutum meum et cornu salutis meae elevator meus et refugium meum €salvator meus de iniquitate liberabis me laudabilem invocabo Dominum et ab inimicis meis salvus ero quia circumdederunt me contritiones mortis €torrentes Belial terruerunt me funes inferi circumdederunt me €praevenerunt me laquei mortis in tribulatione mea invocabo Dominum et ad Deum meum clamabo €et exaudiet de templo suo vocem meam €et clamor meus veniet ad aures eius commota est et contremuit terra €fundamenta montium concussa sunt et conquassata €quoniam iratus est ascendit fumus de naribus eius €et ignis de ore eius voravit €carbones incensi sunt ab eo et inclinavit caelos et descendit et caligo sub pedibus eius et ascendit super cherubin et volavit et lapsus est super pinnas venti posuit tenebras in circuitu suo latibulum €cribrans aquas de nubibus caelorum prae fulgore in conspectu eius succensi sunt carbones ignis tonabit de caelis Dominus et Excelsus dabit vocem suam misit sagittas et dissipavit eos fulgur et consumpsit eos et apparuerunt effusiones maris et revelata sunt fundamenta orbis €ab increpatione Domini ab inspiratione spiritus furoris eius misit de excelso et adsumpsit me extraxit me de aquis €multis liberavit me ab inimico meo potentissimo €ab his qui oderant me €quoniam robustiores me erant praevenit me in die adflictionis meae €et factus est Dominus firmamentum meum et eduxit me in latitudinem €liberavit me quia placuit ei retribuet mihi Dominus secundum iustitiam meam €et secundum munditiam manuum mearum reddet mihi quia custodivi vias Domini et non egi impie a Deo meo omnia enim iudicia eius in conspectu meo €et praecepta eius non amovi a me et ero perfectus cum eo et custodiam me ab iniquitate mea et restituet Dominus mihi secundum iustitiam meam €et secundum munditiam manuum mearum in conspectu oculorum suorum cum sancto sanctus eris et cum robusto perfectus cum electo electus eris €et cum perverso perverteris et populum pauperem salvum facies €oculisque tuis excelsos humiliabis quia tu lucerna mea Domine €et Domine inluminabis tenebras meas in te enim curram accinctus in Deo meo transiliam murum Deus inmaculata via eius €eloquium Domini igne examinatum €scutum est omnium sperantium in se quis est deus praeter Dominum €et quis fortis praeter Deum nostrum Deus qui accingit me fortitudine €et conplanavit perfectam viam meam coaequans pedes meos cervis et super excelsa mea statuens me docens manus meas ad proelium €et conponens quasi arcum aereum brachia mea dedisti mihi clypeum salutis tuae €et mansuetudo mea multiplicavit me dilatabis gressus meos subtus me et non deficient tali mei persequar inimicos meos et conteram €et non revertar donec consumam eos consumam eos et confringam ut non consurgant €cadent sub pedibus meis accinxisti me fortitudine ad proelium €incurvabis resistentes mihi sub me inimicos meos dedisti mihi dorsum odientes me et disperdam eos clamabunt et non erit qui salvet ad Dominum et non exaudiet eos delebo eos ut pulverem terrae €quasi lutum platearum comminuam eos atque conpingam salvabis me a contradictionibus populi mei €custodies in caput gentium €populus quem ignoro serviet mihi filii alieni resistent mihi auditu auris oboedient mihi filii alieni defluxerunt et contrahentur in angustiis suis vivit Dominus et benedictus Deus meus €et exaltabitur Deus fortis salutis meae Deus qui das vindictas mihi et deicis populos sub me qui educis me ab inimicis meis et a resistentibus mihi elevas me €a viro iniquo liberabis me propterea confitebor tibi Domine in gentibus et nomini tuo cantabo magnificanti salutes regis sui €et facienti misericordiam christo suo €David et semini eius in sempiternum  haec autem sunt verba novissima €quae dixit David filius Isai €dixit vir cui constitutum est de christo Dei Iacob €egregius psalta Israhel spiritus Domini locutus est per me et sermo eius per linguam meam dixit Deus Israhel mihi locutus est Fortis Israhel €dominator hominum iustus dominator in timore Dei sicut lux aurorae oriente sole mane absque nubibus rutilat €et sicut pluviis germinat herba de terra nec tanta est domus mea apud Deum €ut pactum aeternum iniret mecum €firmum in omnibus atque munitum €cuncta enim salus mea et omnis voluntas €nec est quicquam ex ea quod non germinet praevaricatores autem quasi spinae evellentur universi €quae non tolluntur manibus et si quis tangere voluerit eas armabitur ferro et ligno lanceato €igneque succensae conburentur usque ad nihilum haec nomina fortium David €Sedens in cathedra sapientissimus princeps inter tres €ipse est quasi tenerrimus ligni vermiculus €qui octingentos interfecit impetu uno post hunc Eleazar filius patrui eius Ahoi €inter tres fortes qui erant cum David €quando exprobraverunt Philisthim €et congregati sunt illuc in proelium cumque ascendissent viri Israhel €ipse stetit et percussit Philistheos €donec deficeret manus eius et obrigesceret cum €gladio €fecitque Dominus salutem magnam in die illa €et populus qui fugerat reversus est ad caesorum spolia detrahenda et post hunc Semma filius Age de Arari €et congregati sunt Philisthim in statione €erat quippe ibi ager plenus lente €cumque fugisset populus a facie Philisthim stetit ille in medio agri et tuitus est eum €percussitque Philistheos et fecit Dominus salutem magnam necnon ante descenderant tres qui erant principes inter €triginta €et venerant tempore messis ad David in speluncam Odollam €castra autem Philisthim erant posita in valle Gigantum et David erat in praesidio €porro statio Philisthinorum tunc erat in Bethleem desideravit igitur David et ait €si quis mihi daret potum aquae €de cisterna quae est in Bethleem iuxta portam inruperunt ergo tres fortes castra Philisthinorum €et hauserunt aquam de cisterna Bethleem quae erat iuxta portam €et adtulerunt ad David €at ille noluit bibere sed libavit illam Domino dicens €propitius mihi sit Dominus ne faciam hoc €num sanguinem hominum istorum qui profecti sunt et animarum periculum €bibam €noluit ergo bibere €haec fecerunt tres robustissimi Abisai quoque frater Ioab filius Sarviae princeps erat de tribus €ipse est qui elevavit hastam suam €contra trecentos quos interfecit €nominatus in tribus et inter tres nobilior eratque eorum princeps €sed usque ad tres primos non pervenerat et Banaias filius Ioiada viri fortissimi magnorum operum €de Capsehel €ipse percussit duos leones Moab €et ipse descendit et percussit leonem in media cisterna €diebus nivis ipse quoque interfecit virum aegyptium €virum dignum spectaculo habentem in manu hastam €itaque cum descendisset ad eum in virga €vi extorsit hastam de manu Aegyptii et interfecit eum hasta sua haec fecit Banaias filius Ioiadae et ipse nominatus inter tres robustos qui erant inter triginta €nobiliores €verumtamen usque ad tres non pervenerat €fecitque eum David sibi auricularium a secreto Asahel frater Ioab inter triginta þï€Öõìçáôåÿï°±°ÿÓáí¯Òÿ¨—˜˜‚Eleanan filius patrui eius de Bethleem Semma de Arari Helica de Arodi Helas de Felthi Hira filius Aces de Thecua Abiezer de Anathoth Mobonnai de Usathi Selmon Aohites Maharai Netophathites Heled filius Banaa et ipse Netophathites €Hithai filius Ribai de Gebeeth filiorum Beniamin Banahi Aufrathonites Heddai de torrente Gaas Abialbon Arbathites Azmaveth de Beromi Eliaba de Salboni €filii Iasen Ionathan Semma de Horodi €Haiam filius Sarar Arorites Elifeleth filius Aasbai filii Maachathi €Heliam filius Ahitofel Gelonites Esrai de Carmelo Farai de Arbi Igaal filius Nathan de Soba Bonni de Gaddi Selech de Ammoni €Naharai Berothites armiger Ioab filii Sarviae Hira Hiethrites Gareb et ipse Hiethrites Urias Hettheus €omnes triginta septem  et addidit furor Domini irasci contra Israhel €commovitque David in eis dicentem vade numera Israhel et Iudam dixitque rex ad Ioab principem exercitus sui €perambula omnes tribus Israhel a Dan usque Bersabee €et numerate populum ut sciam numerum eius dixitque Ioab regi €adaugeat Dominus Deus tuus ad populum €quantus nunc est €iterumque centuplicet in conspectu domini mei regis €sed quid sibi dominus meus rex vult in re huiuscemodi obtinuit autem sermo regis verba Ioab et principum exercitus €egressusque est Ioab et principes militum a facie regis €ut numerarent populum Israhel cumque pertransissent Iordanem venerunt in Aroer €ad dextram urbis quae est in valle Gad et per Iazer transierunt in Galaad et in terram inferiorem Hodsi €et venerunt in Dan silvestria €circumeuntesque iuxta Sidonem transierunt propter moenia Tyri €et omnem terram Hevei et Chananei €veneruntque ad meridiem Iuda in Bersabee et lustrata universa terra €adfuerunt post novem menses et viginti dies in Hierusalem dedit ergo Ioab numerum descriptionis populi regi €et inventa sunt de Israhel €octingenta milia virorum fortium qui educerent gladium €et de Iuda quingenta milia pugnatorum percussit autem cor David eum €postquam numeratus est populus €et dixit David ad Dominum peccavi valde in hoc facto €sed precor Domine ut transferas iniquitatem servi tui €quia stulte egi nimis surrexit itaque David mane €et sermo Domini factus est ad Gad propheten et €videntem David dicens vade et loquere ad David haec dicit Dominus €trium tibi datur optio €elige unum quod volueris ex his ut faciam tibi cumque venisset Gad ad David nuntiavit ei dicens €aut septem annis veniet tibi fames in terra tua €aut tribus mensibus fugies adversarios tuos et illi €persequentur €aut certe tribus diebus erit pestilentia in terra tua €nunc ergo delibera et vide €quem respondeam ei qui me misit sermonem dixit autem David ad Gad artor nimis €sed melius est ut incidam in manu Domini €multae enim misericordiae eius sunt €quam in manu hominis inmisitque Dominus pestilentiam in Israhel €de mane usque ad tempus constitutum €et mortui sunt ex populo a Dan usque Bersabee septuaginta €milia virorum cumque extendisset manum angelus Dei €super Hierusalem ut disperderet eam €misertus est Dominus super adflictione €et ait angelo percutienti populum €sufficit nunc contine manum tuam €erat autem angelus Domini iuxta aream Areuna Iebusei dixitque David ad Dominum €cum vidisset angelum caedentem populum €ego sum qui peccavi ego inique egi €isti qui oves sunt quid fecerunt €vertatur obsecro manus tua contra me et contra domum patris mei venit autem Gad ad David in die illa et dixit ei €ascende constitue Domino altare in area Areuna €Iebusei et ascendit David iuxta sermonem Gad €quem praeceperat ei Dominus conspiciensque Areuna animadvertit regem et servos eius transire ad se et egressus adoravit regem prono vultu in terra et ait €quid causae est ut veniat dominus meus rex ad servum suum €cui David ait ut emam a te aream et aedificem altare Domino €et cesset interfectio quae grassatur in populo et ait Areuna ad David €accipiat et offerat dominus meus rex sicut ei placet €habes boves in holocaustum €et plaustrum et iuga boum in usum lignorum omnia dedit Areuna rex regi €dixitque Areuna ad regem €Dominus Deus tuus suscipiat votum tuum cui respondens rex ait €nequaquam ut vis sed emam pretio a te €et non offeram Domino Deo meo holocausta gratuita €emit ergo David aream et boves argenti siclis quinquaginta et aedificavit ibi David altare Domino €et obtulit holocausta et pacifica €et repropitiatus est Dominus terrae €et cohibita est plaga ab Israhel àËçó¯³Òÿ¡et rex David senuerat habebatque aetatis plurimos dies €cumque operiretur vestibus non calefiebat dixerunt ergo ei servi sui €quaeramus domino nostro regi adulescentulam virginem €et stet coram rege et foveat eum €dormiatque in sinu tuo €et calefaciat dominum nostrum regem quaesierunt igitur adulescentulam speciosam €in omnibus finibus Israhel €et invenerunt Abisag Sunamitin €et adduxerunt eam ad regem erat autem puella pulchra nimis €dormiebatque cum rege et ministrabat ei €rex vero non cognovit eam Adonias autem filius Aggith elevabatur dicens ego regnabo €fecitque sibi currum et equites €et quinquaginta viros qui ante eum currerent nec corripuit eum pater suus aliquando dicens quare hoc fecisti €erat autem et ipse pulcher valde secundus natu post Absalom et sermo ei cum Ioab filio Sarviae et cum Abiathar sacerdote €qui adiuvabant partes Adoniae Sadoc vero sacerdos et Banaias filius Ioiadae €et Nathan propheta et Semei et Rhei €et robur exercitus David non erat cum Adonia immolatis ergo Adonias arietibus et vitulis et universis pinguibus €iuxta lapidem Zoheleth qui erat vicinus fonti Rogel €vocavit universos fratres suos filios regis €et omnes viros Iuda servos regis Nathan autem prophetam et Banaiam et robustos quosque €et Salomonem fratrem suum non vocavit dixit itaque Nathan ad Bethsabee matrem Salomonis €num audisti quod regnaverit Adonias filius Aggith €et dominus noster David hoc ignorat nunc ergo veni accipe a me consilium €et salva animam tuam filiique tui Salomonis vade et ingredere ad regem David et dic ei €nonne tu domine mi rex iurasti mihi ancillae tuae dicens €quod Salomon filius tuus regnabit post me €et ipse sedebit in solio meo €quare ergo regnavit Adonias et adhuc ibi te loquente cum rege €ego veniam post te et conplebo sermones tuos ingressa est itaque Bethsabee ad regem in cubiculo €rex autem senuerat nimis et Abisag Sunamitis ministrabat ei inclinavit se Bethsabee et adoravit regem €ad quam rex quid tibi inquit vis quae respondens ait €domine mi tu iurasti per Dominum Deum tuum ancillae tuae €Salomon filius tuus regnabit post me €et ipse sedebit in solio meo et ecce nunc Adonias regnavit te domine mi rex €ignorante mactavit boves et pinguia quaeque et arietes plurimos €et vocavit omnes filios regis €Abiathar quoque sacerdotem et Ioab principem militiae €Salomonem autem servum tuum non vocavit verumtamen domine mi rex in te oculi respiciunt totius Israhel €ut indices eis qui sedere debeat in solio tuo domine mi rex €post te eritque cum dormierit dominus meus rex cum patribus suis €erimus ego et filius meus Salomon peccatores adhuc illa loquente cum rege €Nathan prophetes venit et nuntiaverunt regi dicentes adest Nathan propheta €cumque introisset ante conspectum regis €et adorasset eum pronus in terram dixit Nathan €domine mi rex tu dixisti €Adonias regnet post me et ipse sedeat super thronum meum quia descendit hodie €et immolavit boves et pinguia et arietes plurimos €et vocavit universos filios regis et principes exercitus €Abiathar quoque sacerdotem €illisque vescentibus et bibentibus coram eo €et dicentibus vivat rex Adonias me servum tuum et Sadoc sacerdotem et Banaiam filium Ioiadae €et Salomonem famulum tuum non vocavit numquid a domino meo rege exivit hoc verbum €et mihi non indicasti servo tuo €qui sessurus esset super thronum domini mei regis post eum et respondit rex David dicens vocate ad me Bethsabee €quae cum fuisset ingressa coram rege et stetisset ante eum iuravit rex et ait €vivit Dominus qui eruit animam meam de omni angustia quia sicut iuravi tibi per Dominum Deum Israhel dicens €Salomon filius tuus regnabit post me €et ipse sedebit super solium meum pro me €sic faciam hodie þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ¡˜Ÿsubmissoque Bethsabee in terram vultu adoravit regem dicens €vivat dominus meus rex David in aeternum dixit quoque rex David €vocate mihi Sadoc sacerdotem et Nathan propheten €et Banaiam filium Ioiadae €qui cum ingressi fuissent coram rege dixit ad eos €tollite vobiscum servos domini vestri €et inponite Salomonem filium meum super mulam meam €et ducite eum in Gion et unguat eum ibi Sadoc sacerdos et Nathan propheta in regem super €Israhel €et canetis bucina atque dicetis vivat rex Salomon et ascendetis post eum et veniet €et sedebit super solium meum et ipse regnabit pro me €illique praecipiam ut sit dux super Israhel et super Iudam et respondit Banaias filius Ioiadae regi dicens amen €sic loquatur Dominus Deus domini mei regis quomodo fuit Dominus cum domino meo rege €sic sit cum Salomone €et sublimius faciat solium eius a solio domini mei regis David descendit ergo Sadoc sacerdos et Nathan propheta €et Banaias filius Ioiadae €et Cherethi et Felethi €et inposuerunt Salomonem super mulam regis David €et adduxerunt eum in Gion sumpsitque Sadoc sacerdos cornu olei de tabernaculo €et unxit Salomonem et cecinerunt bucina €et dixit omnis populus vivat rex Salomon et ascendit universa multitudo post eum €et populus canentium tibiis et laetantium gaudio magno €et insonuit terra ad clamorem eorum audivit autem Adonias et omnes qui invitati fuerant ab eo €iamque convivium finitum erat €sed et Ioab audita voce tubae ait €quid sibi vult clamor civitatis tumultuantis adhuc illo loquente Ionathan filius Abiathar sacerdotis venit €cui dixit Adonias ingredere quia vir fortis es et bona nuntians responditque Ionathan Adoniae nequaquam €dominus enim noster rex David regem constituit Salomonem misitque cum eo Sadoc sacerdotem et Nathan prophetam €et Banaiam filium Ioiadae et Cherethi et Felethi €et inposuerunt eum super mulam regis unxeruntque eum Sadoc sacerdos et Nathan propheta regem in Gion €et ascenderunt inde laetantes et insonuit civitas €haec est vox quam audistis sed et Salomon sedit super solio €regni et ingressi servi regis benedixerunt domino nostro regi David dicentes €amplificet Deus nomen Salomonis super nomen tuum €et magnificet thronum eius super thronum tuum €et adoravit rex in lectulo suo insuper et haec locutus est €benedictus Dominus Deus Israhel €qui dedit hodie sedentem in solio meo videntibus oculis meis territi sunt ergo et surrexerunt omnes qui invitati fuerant ab Adonia €et ivit unusquisque in viam suam Adonias autem timens Salomonem €surrexit et abiit tenuitque cornu altaris et nuntiaverunt Salomoni dicentes €ecce Adonias timens regem Salomonem €tenuit cornu altaris dicens €iuret mihi hodie rex Salomon €quod non interficiat servum suum gladio dixitque Salomon €si fuerit vir bonus non cadet ne unus quidem capillus eius in terram €sin autem malum inventum fuerit in eo morietur misit ergo rex Salomon et eduxit eum ab altari €et ingressus adoravit regem Salomonem €dixitque ei Salomon vade in domum tuam  adpropinquaverant autem dies David ut moreretur €praecepitque Salomoni filio suo dicens ego ingredior viam universae terrae €confortare et esto vir et observa custodias Domini Dei tui ut ambules in viis eius €et custodias caerimonias eius et praecepta eius €et iudicia et testimonia €sicut scriptum est in lege Mosi €ut intellegas universa quae facis et quocumque te verteris ut confirmet Dominus sermones suos quos locutus est de me dicens €si custodierint filii tui viam suam €et ambulaverint coram me in veritate €in omni corde suo et in omni anima sua €non auferetur tibi vir de solio Israhel tu quoque nosti quae fecerit mihi Ioab filius Sarviae €quae fecerit duobus principibus exercitus Israhel €Abner filio Ner et Amasa filio Iether €quos occidit et effudit sanguinem belli in pace €et posuit cruorem proelii in balteo suo qui erat circa lumbos eius €et in calciamento suo quod erat in pedibus eius facies ergo iuxta sapientiam tuam €et non deduces canitiem eius pacifice ad inferos sed et filiis Berzellai Galaaditis reddes gratiam €eruntque comedentes in mensa tua €occurrerunt enim mihi quando fugiebam a facie Absalom fratris tui habes quoque apud te Semei filium Gera filii Iemini de Baurim €qui maledixit mihi maledictione pessima quando ibam ad Castra €sed quia descendit mihi in occursum cum transirem Iordanem €et iuravi ei per Dominum dicens non te interficiam gladio tu noli pati esse eum innoxium €vir autem sapiens es et scies quae facias €ei €deducesque canos eius cum sanguine ad infernum dormivit igitur David cum patribus suis €et sepultus est in civitate David dies autem quibus regnavit David super Israhel €quadraginta anni sunt €in Hebron regnavit septem annis in Hierusalem triginta tribus Salomon autem sedit super thronum David patris sui €et firmatum est regnum eius nimis et ingressus est Adonias filius Aggith ad Bethsabee matrem Salomonis €quae dixit ei pacificusne ingressus tuus €qui respondit pacificus addiditque sermo mihi est ad te €cui ait loquere €et ille tu inquit nosti quia meum erat regnum €et me proposuerat omnis Israhel sibi in regem €sed translatum est regnum et factum est fratris mei €a Domino enim constitutum est ei nunc ergo petitionem unam deprecor a te €ne confundas faciem meam €quae dixit ad eum loquere et ille ait precor ut dicas Salomoni regi €neque enim negare tibi quicquam potest €ut det mihi Abisag Sunamitin uxorem et ait Bethsabee bene ego loquar pro te regi venit ergo Bethsabee ad regem Salomonem €ut loqueretur ei pro Adonia €et surrexit rex in occursum eius €adoravitque eam et sedit super thronum suum €positus quoque est thronus matri regis €quae sedit ad dexteram eius dixitque ei €petitionem unam parvulam ego deprecor a te €ne confundas faciem meam €dixit ei rex pete mater mi €neque enim fas est ut avertam faciem tuam quae ait detur Abisag Sunamitis Adoniae fratri tuo uxor responditque rex Salomon et dixit matri suae €quare postulas Abisag Sunamitin Adoniae €postula ei et regnum ipse est enim frater meus maior me €et habet Abiathar sacerdotem et Ioab filium Sarviae iuravit itaque rex Salomon per Dominum dicens €haec faciat mihi Deus et haec addat €quia contra animam suam locutus est Adonias verbum hoc et nunc vivit Dominus qui firmavit me €et conlocavit super solium David patris mei €et qui fecit mihi domum sicut locutus est €quia hodie occidetur Adonias misitque rex Salomon per manum Banaiae filii Ioiadae €qui interfecit eum et mortuus est Abiathar quoque sacerdoti dixit rex €vade in Anathot ad agrum tuum €es quidem vir mortis sed hodie te non €interficiam €quia portasti arcam Domini Dei coram David patre meo €et sustinuisti laborem in omnibus in quibus laboravit pater meus eiecit ergo Salomon Abiathar ut non esset sacerdos Domini €ut impleretur sermo Domini €quem locutus est super domum Heli in Silo venit autem nuntius ad Ioab €quod Ioab declinasset post Adoniam €et post Absalom non declinasset €fugit ergo Ioab in tabernaculum Domini €et adprehendit cornu altaris nuntiatumque est regi Salomoni €quod fugisset Ioab in tabernaculum Domini et esset iuxta altare €misitque Salomon Banaiam filium Ioiadae dicens vade interfice eum venit Banaias ad tabernaculum Domini et dixit ei €haec dicit rex egredere €qui ait non egrediar sed hic moriar €renuntiavit Banaias regi sermonem dicens €haec locutus est Ioab et haec respondit mihi dixitque ei rex fac sicut locutus est et interfice eum et sepeli €et amovebis sanguinem innocentem qui effusus est a Ioab €a me et a domo patris mei et reddat Dominus sanguinem eius super caput eius €quia interfecit duos viros iustos melioresque se €et occidit eos gladio patre meo David ignorante €Abner filium Ner principem militiae Israhel €et Amasa filium Iether principem exercitus Iuda et revertetur sanguis illorum in caput Ioab €et in caput seminis eius in sempiternum €David autem et semini eius et domui et throno illius sit pax €usque in aeternum a Domino ascendit itaque Banaias filius Ioiadae et adgressus eum interfecit €sepultusque est in domo sua in deserto et constituit rex Banaiam filium Ioiadae pro eo super exercitum €et Sadoc sacerdotem posuit pro Abiathar þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ¢˜¤misit quoque rex et vocavit Semei dixitque ei €aedifica tibi domum in Hierusalem et habita ibi €et non egredieris inde huc atque illuc quacumque autem die egressus fueris et transieris torrentem Cedron €scito te interficiendum €sanguis tuus erit super caput tuum dixitque Semei regi bonus sermo €sicut locutus est dominus meus rex sic faciet servus tuus €habitavit itaque Semei in Hierusalem diebus multis factum est autem post annos tres €ut fugerent servi Semei ad Achis filium Maacha regem Geth €nuntiatumque est Semei quod servi eius essent in Geth et surrexit Semei et stravit asinum suum €ivitque in Geth ad Achis ad requirendos €servos suos €et adduxit eos de Geth nuntiatum est autem Salomoni €quod isset Semei in Geth de Hierusalem et redisset et mittens vocavit eum dixitque illi €nonne testificatus sum tibi per Dominum et praedixi tibi €quacumque die egressus ieris huc et illuc €scito te esse moriturum €et respondisti mihi bonus sermo audivi quare ergo non custodisti iusiurandum Domini €et praeceptum quod praeceperam tibi dixitque rex ad Semei €tu nosti omne malum cuius tibi conscium est cor tuum €quod fecisti David patri meo €reddidit Dominus malitiam tuam in caput tuum et rex Salomon benedictus €et thronus David erit stabilis coram Domino usque in sempiternum iussit itaque rex Banaiae filio Ioiadae €qui egressus percussit eum et mortuus est  confirmatum est igitur regnum in manu Salomonis €et adfinitate coniunctus est Pharaoni regi Aegypti €accepit namque filiam eius et adduxit in civitatem David €donec conpleret aedificans domum suam et domum Domini €et murum Hierusalem per circuitum et tamen populus immolabat in excelsis €non enim aedificatum erat templum nomini Domini €usque in die illo dilexit autem Salomon Dominum €ambulans in praeceptis David patris sui €excepto quod in excelsis immolabat et accendebat thymiama abiit itaque in Gabaon ut immolaret ibi €illud quippe erat excelsum maximum €mille hostias in holocaustum obtulit Salomon super altare illud €in Gabaon apparuit Dominus Salomoni per somnium €nocte dicens postula quod vis ut dem tibi et ait Salomon €tu fecisti cum servo tuo David patre meo misericordiam magnam €sicut ambulavit in conspectu tuo €in veritate et iustitia et recto corde tecum €custodisti ei misericordiam tuam grandem €et dedisti ei filium sedentem super thronum eius sicut et hodie et nunc Domine Deus €tu regnare fecisti servum tuum pro David patre meo €ego autem sum puer parvus €et ignorans egressum et introitum meum et servus tuus in medio est populi quem elegisti €populi infiniti qui numerari et supputari non potest prae multitudine dabis ergo servo tuo cor docile €ut iudicare possit populum tuum €et discernere inter malum et bonum €quis enim potest iudicare €populum istum populum tuum hunc multum placuit ergo sermo coram Domino €quod Salomon rem huiuscemodi postulasset et dixit Deus Salomoni €quia postulasti verbum hoc et non petisti tibi dies multos €nec divitias aut animam inimicorum tuorum €sed postulasti tibi sapientiam ad discernendum iudicium ecce feci tibi secundum sermones tuos €et dedi tibi cor sapiens et intellegens €in tantum ut nullus ante te similis tui fuerit €nec post te surrecturus sit sed et haec quae non postulasti dedi tibi €divitias scilicet et gloriam €ut nemo fuerit similis tui in regibus cunctis retro diebus si autem ambulaveris in viis meis €et custodieris praecepta mea et mandata mea €sicut ambulavit pater tuus €longos faciam dies tuos igitur evigilavit Salomon et intellexit quod esset somnium €cumque venisset Hierusalem stetit coram arca foederis Domini €et obtulit holocausta €et fecit victimas pacificas et grande convivium €universis famulis suis tunc venerunt duae mulieres meretrices ad regem €steteruntque coram eo quarum una ait obsecro mi domine €ego et mulier haec habitabamus in domo una €et peperi apud eam in cubiculo tertia vero die postquam ego peperi peperit et haec €et eramus simul nullusque alius in domo nobiscum €exceptis nobis duabus mortuus est autem filius mulieris huius nocte €dormiens quippe oppressit eum et consurgens intempesta nocte silentio €tulit filium meum de latere meo ancillae tuae dormientis €et conlocavit in sinu suo €suum autem filium qui erat mortuus posuit in sinu meo cumque surrexissem mane ut darem lac filio meo apparuit mortuus €quem diligentius intuens clara luce €deprehendi non esse meum quem genueram responditque altera mulier non est ita €sed filius tuus mortuus est meus autem vivit €e contrario illa dicebat mentiris €filius quippe meus vivit et filius tuus mortuus est €atque in hunc modum contendebant coram rege tunc rex ait haec dicit filius meus vivit et filius tuus mortuus est €et ista respondit non €sed filius tuus mortuus est et filius meus €vivit dixit ergo rex adferte mihi gladium €cumque adtulissent gladium coram rege dividite inquit infantem vivum in duas partes €et date dimidiam partem uni et dimidiam partem alteri dixit autem mulier cuius filius erat vivus ad regem €commota sunt quippe viscera eius super filio suo €obsecro domine date illi infantem vivum et nolite interficere eum €contra illa dicebat €nec mihi nec tibi sit dividatur respondens rex ait €date huic infantem vivum et non occidatur €haec est mater eius audivit itaque omnis Israhel iudicium quod iudicasset rex €et timuerunt regem €videntes sapientiam Dei esse in eo ad faciendum iudicium  erat autem rex Salomon regnans super omnem Israhel et hii principes quos habebat €Azarias filius Sadoc sacerdos Helioreph et Ahia filii Sesa scribae €Iosaphat filius Ahilud a commentariis Banaias filius Ioiadae super exercitum €Sadoc autem et Abiathar sacerdotes Azarias filius Nathan super eos qui adsistebant regi €Zabud filius Nathan sacerdos amicus regis et Ahisar praepositus domus €et Adoniram filius Abda super tributa habebat autem Salomon duodecim praefectos super omnem Israhel €qui praebebant annonam regi et domui eius €per singulos enim menses in anno singuli necessaria ministrabant et haec nomina eorum €Benhur in monte Ephraim Bendecar in Macces €et in Salebbim et in Bethsemes et Helon €Bethanan Benesed in Araboth ipsius erat Soccho et omnis terra Epher Benabinadab cuius omnis Nepthad Dor Tapheth €filiam Salomonis habebat uxorem Bana filius Ahilud regebat Thanac et Mageddo €et universam Bethsan quae est iuxta Sarthana €subter Hiezrahel a Bethsan usque Abelmeula e regione Iecmaan Bengaber in Ramoth Galaad €habebat Avothiair filii Manasse in Galaad €ipse praeerat in omni regione Argob quae est in Basan €sexaginta civitatibus magnis atque muratis €quae habebant seras aereas Ahinadab filius Addo praeerat in Manaim Ahimaas in Nepthali €sed et ipse habebat Basmath filiam Salomonis in coniugio Baana filius Usi in Aser et in Balod Iosaphat filius Pharue in Isachar Semei filius Hela in Beniamin Gaber filius Uri in terra Galaad €in terra Seon regis Amorrei et Og regis Basan €super omnia quae erant in illa terra Iuda et Israhel innumerabiles sicut harena maris in multitudine €comedentes et bibentes atque laetantes Salomon autem erat in dicione sua habens omnia regna €sicut a flumine terrae Philisthim usque ad terminum €Aegypti €offerentium sibi munera et servientium ei cunctis diebus vitae eius erat autem cibus Salomonis per dies singulos €triginta chori similae et sexaginta chori farinae decem boves pingues et viginti boves pascuales et centum arietes €excepta venatione cervorum caprearum atque bubalorum et avium altilium ipse enim obtinebat omnem regionem quae erat trans flumen €quasi a Thapsa usque Gazam €et cunctos reges illarum regionum €et habebat pacem ex omni parte in circuitu habitabatque Iudas et Israhel absque timore ullo €unusquisque sub vite sua et sub ficu sua €a Dan usque Bersabee cunctis diebus Salomonis et habebat Salomon quadraginta milia praesepia equorum currulium €et duodecim milia equestrium nutriebantque eos supradicti regis praefecti €sed et necessaria mensae regis Salomonis €cum ingenti cura praebebant in tempore suo hordeum quoque et paleas equorum et iumentorum €deferebant in locum ubi erat rex iuxta constitutum sibi dedit quoque Deus sapientiam Salomoni þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ¤˜‚et prudentiam multam nimis €et latitudinem cordis quasi harenam quae est in litore maris et praecedebat sapientia Salomonis sapientiam omnium €Orientalium et Aegyptiorum et erat sapientior cunctis hominibus €sapientior Aethan Ezraita et Heman et Chalcal et Dorda filiis Maol €et erat nominatus in universis gentibus per circuitum locutus est quoque Salomon tria milia parabolas €et fuerunt carmina eius quinque et mille et disputavit super lignis €a cedro quae est in Libano usque ad hysopum quae egreditur de pariete €et disseruit de iumentis et volucribus et reptilibus et piscibus et veniebant de cunctis populis ad audiendam sapientiam Salomonis €et ab universis regibus terrae qui audiebant sapientiam eius  misit quoque Hiram rex Tyri servos suos ad Salomonem €audivit enim quod ipsum unxissent regem pro patre eius €quia amicus fuerat Hiram David omni tempore misit autem et Salomon ad Hiram dicens tu scis voluntatem David patris mei €et quia non potuerit aedificare domum nomini Domini €Dei sui €propter bella inminentia per circuitum €donec daret Dominus eos sub vestigio pedum eius nunc autem requiem dedit Deus meus mihi per circuitum €non est Satan neque occursus malus quam ob rem cogito aedificare templum nomini Domini Dei mei €sicut locutus est Dominus David patri meo dicens €filius tuus quem dabo pro te super solium tuum €ipse aedificabit domum nomini meo praecipe igitur ut praecidant mihi cedros de Libano €et servi mei sint cum servis tuis €mercedem autem servorum tuorum dabo tibi €quamcumque praeceperis €scis enim quoniam non est in populo meo vir €qui noverit ligna caedere sicut Sidonii cum ergo audisset Hiram verba Salomonis €laetatus est valde et ait benedictus Dominus hodie €qui dedit David filium sapientissimum €super populum hunc plurimum et misit Hiram ad Salomonem dicens €audivi quaecumque mandasti mihi €ego faciam omnem voluntatem tuam in lignis cedrinis et abiegnis servi mei deponent ea de Libano ad mare €et ego conponam ea in ratibus in mari €usque ad locum quem significaveris mihi €et adplicabo ea ibi et tu tolles ea €praebebisque necessaria mihi ut detur cibus domui meae itaque Hiram dabat Salomoni ligna cedrina et ligna abiegna €iuxta omnem voluntatem eius Salomon autem praebebat Hiram viginti milia chororum €tritici €in cibum domui eius €et viginti choros purissimi olei €haec tribuebat Salomon Hiram per annos singulos dedit quoque Dominus sapientiam Salomoni €sicut locutus est ei €et erat pax inter Hiram et Salomonem €et percusserunt foedus ambo legitque rex Salomon operas de omni Israhel €et erat indictio triginta milia virorum mittebatque eos in Libanum €decem milia per menses singulos vicissim €ita ut duobus mensibus essent in domibus suis €et Adoniram erat super huiuscemodi indictione fuerunt itaque Salomoni septuaginta milia eorum qui onera portabant €et octoginta milia latomorum in monte absque praepositis qui praeerant singulis operibus €numero trium milium et trecentorum €praecipientium populo et his qui faciebant opus praecepitque rex ut tollerent lapides grandes €lapides pretiosos in fundamentum templi et quadrarent eos quos dolaverunt cementarii Salomonis et cementarii Hiram €porro Biblii praeparaverunt ligna et lapides €ad aedificandam domum  factum est igitur quadringentesimo et €octogesimo anno egressionis filiorum Israhel de terra Aegypti €in anno quarto mense zio €ipse est mensis secundus regis Salomonis €super Israhel €aedificare coepit domum Domino domus autem quam aedificabat rex Salomon Domino €habebat sexaginta cubitos in longitudine €et viginti cubitos in latitudine et triginta cubitos in altitudine et porticus erat ante templum viginti cubitorum longitudinis €iuxta mensuram latitudinis templi €et habebat decem cubitos latitudinis ante faciem templi fecitque in templo fenestras obliquas et aedificavit super parietem templi tabulata per gyrum €in parietibus domus per circuitum templi et oraculi €et fecit latera in circuitu tabulatum quod subter erat quinque cubitos habebat €latitudinis €et medium tabulatum sex cubitorum latitudinis €et tertium tabulatum septem habens cubitos latitudinis €trabes autem posuit in domo per circuitum forinsecus €ut non hererent muris templi domus autem cum aedificaretur €lapidibus dedolatis atque perfectis aedificata €est €et malleus et securis et omne ferramentum non sunt audita in domo €cum aedificaretur ostium lateris medii in parte erat domus dexterae €et per cocleam ascendebant in medium cenaculum €et a medio in tertium et aedificavit domum et consummavit eam €texit quoque domum laquearibus cedrinis et aedificavit tabulatum super omnem domum €quinque cubitis altitudinis €et operuit domum lignis cedrinis et factus est sermo Domini ad Salomonem dicens domus haec quam aedificas €si ambulaveris in praeceptis meis et iudicia mea feceris €et custodieris omnia mandata mea gradiens per ea €firmabo sermonem meum tibi €quem locutus sum ad David patrem tuum et habitabo in medio filiorum Israhel €et non derelinquam populum meum Israhel igitur aedificavit Salomon domum et consummavit eam et aedificavit parietes domus intrinsecus tabulatis cedrinis €a pavimento domus usque ad summitatem parietum €et usque ad laquearia operuit lignis intrinsecus €et texit pavimentum domus tabulis abiegnis aedificavitque viginti cubitorum ad posteriorem partem templi tabulata €cedrina €a pavimento usque ad superiora €et fecit interiorem domum oraculi in sanctum sanctorum porro quadraginta cubitorum erat ipsum templum pro foribus oraculi et cedro omnis domus intrinsecus vestiebatur €habens tornaturas suas et iuncturas fabrefactas €et celaturas eminentes €omnia cedrinis tabulis vestiebantur €nec omnino lapis apparere poterat in pariete oraculum autem in medio domus in interiori parte fecerat €ut poneret ibi arcam foederis Domini porro oraculum habebat viginti cubitos longitudinis €et viginti cubitos latitudinis et viginti cubitos altitudinis €et operuit illud atque vestivit auro purissimo €sed et altare vestivit cedro domum quoque ante oraculum operuit auro purissimo €et adfixit lamminas clavis aureis nihilque erat in templo quod non auro tegeretur €sed et totum altare oraculi texit auro et fecit in oraculo duo cherubin de lignis €olivarum €decem cubitorum altitudinis quinque cubitorum ala cherub una €et quinque cubitorum ala cherub altera €id est decem cubitos habentes €a summitate alae usque ad alae alterius summitatem decem quoque cubitorum erat cherub secundus mensura €pari €et opus unum erat in duobus cherubin id est altitudinem habebat unus cherub decem cubitorum €et similiter cherub secundus posuitque cherubin in medio templi interioris €extendebant autem alas suas cherubin €et tangebat ala una parietem €et ala cherub secundi tangebat parietem alterum €alae autem alterae in media parte templi se invicem contingebant texit quoque cherubin auro et omnes parietes templi per circuitum €scalpsit variis celaturis et torno €et fecit in eis cherubin et palmas et picturas varias €quasi prominentes de pariete et egredientes sed et pavimentum domus texit auro intrinsecus et extrinsecus et in ingressu oraculi fecit ostiola de lignis olivarum €postesque angulorum quinque et duo ostia de lignis olivarum €et scalpsit in eis picturam cherubin €et palmarum species et anaglyfa valde prominentia €et texit ea auro €et operuit tam cherubin quam palmas et cetera auro fecitque in introitum templi postes de lignis olivarum €quadrangulatos et duo ostia de lignis abiegnis altrinsecus €et utrumque ostium duplex erat €et se invicem tenens aperiebatur et scalpsit cherubin €et palmas et celaturas valde eminentes €operuitque omnia lamminis aureis opere quadro ad regulam et aedificavit atrium interius tribus ordinibus lapidum politorum €et uno ordine lignorum cedri anno quarto fundata est domus Domini in mense zio et in anno undecimo mense bul ipse est mensis octavus €perfecta est domus in omni opere suo et in universis utensilibus €aedificavitque eam annis septem  domum autem suam aedificavit Salomon tredecim annis €et ad perfectum usque perduxit aedificavit quoque domum saltus Libani €centum cubitorum longitudinis þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ§’ƒet quinquaginta cubitorum latitudinis €et triginta cubitorum altitudinis €et quattuor deambulacra inter columnas cedrinas €ligna quippe cedrina exciderat in columnas et tabulatis cedrinis vestivit totam cameram €quae quadraginta quinque columnis sustentabatur €unus autem ordo habebat columnas quindecim contra se invicem positas et e regione se respicientes €aequali spatio inter columnas €et super columnas quadrangulata ligna in cunctis aequalia et porticum columnarum fecit €quinquaginta cubitorum longitudinis €et triginta cubitorum latitudinis €et alteram porticum in facie maioris porticus €et columnas et epistylia super columnas porticum quoque solii in qua tribunal est fecit €et texit lignis cedrinis a pavimento usque ad summitatem et domuncula in qua sedetur ad €iudicandum €erat in media porticu simili opere €domum quoque fecit filiae Pharaonis €quam uxorem duxerat Salomon €tali opere quali et hanc porticum omnia lapidibus pretiosis €qui ad normam quandam atque mensuram €tam intrinsecus quam extrinsecus serrati erant €a fundamento usque ad summitatem parietum €et intrinsecus usque ad atrium maius fundamenta autem de lapidibus pretiosis lapidibus magnis €decem sive octo cubitorum et desuper lapides pretiosi aequalis mensurae secti erant €similiterque de cedro et atrium maius rotundum trium ordinum de lapidibus sectis €et unius ordinis dolata cedro €necnon et in atrio domus Domini interiori €et in porticu domus misit quoque rex Salomon et tulit Hiram de Tyro filium mulieris viduae de tribu Nepthali patre Tyrio €artificem aerarium et plenum sapientia et intellegentia et doctrina €ad faciendum omne opus ex aere €qui cum venisset ad regem Salomonem fecit omne opus eius et finxit duas columnas aereas €decem et octo cubitorum altitudinis columnam unam €et linea duodecim cubitorum ambiebat columnam utramque duo quoque capitella fecit €quae ponerentur super capita columnarum fusili aere €quinque cubitorum altitudinis capitellum unum €et quinque cubitorum altitudinis capitellum alterum et quasi in modum retis et catenarum sibi invicem miro opere contextarum €utrumque capitellum columnarum fusile erat €septena versuum retiacula in capitello uno €et septena retiacula in capitello altero et perfecit columnas €et duos ordines per circuitum retiaculorum singulorum €ut tegerent capitella quae erant super summitatem malogranatorum €eodem modo fecit et capitello secundo capitella autem quae erant super capita columnarum €quasi opere lilii fabricata erant in porticu quattuor cubitorum et rursum alia capitella in summitate columnarum desuper €iuxta mensuram columnae contra retiacula €malogranatorum autem ducenti ordines erant in circuitu capitelli secundi et statuit duas columnas in porticum templi €cumque statuisset columnam dexteram €vocavit eam nomine Iachin €similiter erexit columnam secundam €et vocavit nomen eius Booz et super capita columnarum opus in modum lilii posuit €perfectumque est opus columnarum fecit quoque mare fusile €decem cubitorum a labio usque ad labium €rotundum in circuitu €quinque cubitorum altitudo eius €et resticula triginta cubitorum cingebat illud per circuitum et scalptura subter labium circumibat illud €decem cubitis ambiens mare €duo ordines scalpturarum €histriatarum erant fusiles et stabat super duodecim boves €e quibus tres respiciebant ad aquilonem €et tres ad occidentem et tres ad meridiem et tres ad orientem €et mare super eos desuper erat €quorum posteriora universa intrinsecus latitabant grossitudo autem luteris trium unciarum erat €labiumque eius quasi labium calicis et folium repandi €lilii €duo milia batos capiebat et fecit bases decem aereas €quattuor cubitorum longitudinis bases singulas €et quattuor cubitorum latitudinis et trium cubitorum altitudinis et ipsum opus basium interrasile erat €et scalpturae inter iuncturas et inter coronulas et plectas leones et boves et cherubin €et in iuncturis similiter desuper €et subter leones et boves €quasi lora ex aere dependentia et quattuor rotae per bases singulas et axes aerei €et per quattuor partes quasi umeruli subter luterem €fusiles contra se invicem respectantes os quoque luteris intrinsecus erat in capitis summitate €et quod forinsecus apparebat unius cubiti erat totum rotundum €pariterque habebat unum cubitum et dimidium €in angulis autem columnarum variae celaturae erant €et media intercolumnia quadrata non rotunda quattuor quoque rotae quae per quattuor angulos basis erant €coherebant subter basi €una rota habebat altitudinis cubitum et semis tales autem rotae erant quales solent in curru fieri €et axes earum et radii et canti et modioli omnia fusilia nam et umeruli illi quattuor per singulos angulos basis unius €ex ipsa basi fusiles et coniuncti erant in summitate autem basis erat quaedam rotunditas dimidii cubiti €ita fabrefacta ut luter desuper possit inponi €habens celaturas suas et scalpturas €varias ex semet ipso scalpsit quoque in tabulatis illis quae €erant ex aere €et in angulis cherubin et leones et palmas €quasi in similitudinem stantis hominis €ut non celata sed adposita per circuitum viderentur in hunc modum fecit decem bases €fusura una et mensura scalpturaque €consimili fecit quoque decem luteres aereos €quadraginta batos capiebat luter unus eratque quattuor cubitorum €singulosque luteres per singulas id est decem bases €posuit et constituit decem bases €quinque ad dexteram partem templi et quinque ad sinistram €mare autem posuit ad dexteram partem templi €contra orientem ad meridiem fecit ergo Hiram lebetas et scutras et amulas €et perfecit omne opus regis Salomonis in templo Domini columnas duas et funiculos capitulorum €super capitella columnarum duos €et retiacula duo ut operirent duos funiculos €qui erant super capita columnarum et malogranata quadringenta in €duobus retiaculis €duos versus malogranatorum in retiaculis singulis €ad operiendos funiculos capitellorum €qui erant super capita columnarum et bases decem et luteres decem super bases et mare unum et boves duodecim subter mare et lebetas et scutras et amulas €omnia vasa quae fecit Hiram regi Salomoni in domo Domini €de aurichalco erant in campestri regione Iordanis fudit ea rex in argillosa terra €inter Socchoth et Sarthan et posuit Salomon omnia vasa €propter multitudinem autem nimiam non erat pondus aeris fecitque Salomon omnia vasa in domo Domini €altare aureum et mensam super quam ponerentur panes propositionis auream et candelabra aurea quinque ad dexteram et quinque ad sinistram €contra oraculum ex auro primo €et quasi lilii flores et lucernas desuper aureas et forcipes aureos et hydrias et fuscinulas et fialas et mortariola et turibula de auro €purissimo €et cardines ostiorum domus interioris sancti sanctorum et ostiorum €domus templi ex auro erant et perfecit omne opus quod faciebat Salomon in domo Domini €et intulit quae sanctificaverat David pater suus €argentum et aurum et vasa reposuitque in thesauris domus Domini  tunc congregavit omnes maiores natu Israhel €cum principibus tribuum €et duces familiarum filiorum Israhel €ad regem Salomonem in Hierusalem €ut deferrent arcam foederis Domini de civitate David id est de Sion convenitque ad regem Salomonem universus Israhel €in mense hethanim in sollemni die ipse est mensis septimus veneruntque cuncti senes ex Israhel €et tulerunt sacerdotes arcam et portaverunt arcam Domini et tabernaculum foederis €et omnia vasa sanctuarii quae erant in tabernaculo €et ferebant ea sacerdotes et Levitae rex autem Salomon €et omnis multitudo Israhel quae convenerat ad eum €gradiebatur cum illo ante arcam €et immolabant oves et boves absque aestimatione et numero et intulerunt sacerdotes arcam foederis Domini in locum suum €in oraculum templi in sanctum sanctorum subter alas cherubin siquidem cherubin expandebant alas super locum arcae €et protegebant arcam et vectes eius desuper cumque eminerent vectes €et apparerent summitates eorum foris sanctuarium ante oraculum €non apparebant ultra extrinsecus €qui et fuerunt ibi usque in praesentem diem in arca autem non est aliud nisi duae tabulae lapideae €quas posuerat in ea Moses in Horeb þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ¨ˆ˜‰ƒquando pepigit foedus Dominus cum filiis Israhel €cum egrederentur de terra Aegypti factum est autem cum exissent sacerdotes de sanctuario €nebula implevit domum Domini et non poterant sacerdotes stare et ministrare propter nebulam €impleverat enim gloria Domini domum Domini tunc ait Salomon Dominus dixit ut habitaret in nebula aedificans aedificavi domum in habitaculum tuum €firmissimum solium tuum in sempiternum convertitque rex faciem suam et benedixit omni ecclesiae Israhel €omnis enim ecclesia Israhel stabat et ait €benedictus Dominus Deus Israhel €qui locutus est ore suo ad David patrem meum €et in manibus eius perfecit dicens a die qua eduxi populum meum Israhel de Aegypto €non elegi civitatem de universis tribubus Israhel €ut aedificaretur domus et esset nomen meum ibi €sed elegi David ut esset super populum meum Israhel voluitque David pater meus aedificare domum nomini Domini €Dei Israhel et ait Dominus ad David patrem meum €quod cogitasti in corde tuo aedificare domum nomini meo €bene fecisti hoc ipsum mente tractans verumtamen tu non aedificabis domum €sed filius tuus qui egredietur de renibus tuis €ipse aedificabit domum nomini meo confirmavit Dominus sermonem suum quem locutus est €stetique pro David patre meo €et sedi super thronum Israhel sicut locutus est Dominus €et aedificavi domum nomini Domini Dei Israhel et constitui ibi locum arcae in qua foedus est Domini €quod percussit cum patribus nostris €quando egressi sunt de terra Aegypti stetit autem Salomon ante altare Domini in conspectu ecclesiae Israhel €et expandit manus suas in caelum et ait €Domine Deus Israhel non est similis tui Deus €in caelo desuper et super terra deorsum €qui custodis pactum et misericordiam servis tuis €qui ambulant coram te in toto corde suo qui custodisti servo tuo David patri meo quae locutus es ei €ore locutus es et manibus perfecisti ut et haec dies €probat nunc igitur Domine Deus Israhel €conserva famulo tuo David patri meo quae locutus es ei dicens €non auferetur de te vir coram me qui sedeat super thronum Israhel €ita tamen si custodierint filii tui viam suam €ut ambulent coram me sicut tu ambulasti in conspectu meo et nunc Deus Israhel firmentur verba tua €quae locutus es servo tuo David patri meo ergone putandum est quod vere Deus habitet super terram €si enim caelum et caeli caelorum te capere non possunt €quanto magis domus haec quam aedificavi sed respice ad orationem servi tui €et ad preces eius Domine Deus meus €audi hymnum et orationem €quam servus tuus orat coram te hodie ut sint oculi tui aperti super domum hanc nocte et die €super domum de qua dixisti erit nomen meum ibi €ut exaudias orationem €qua orat te servus tuus in loco isto ut exaudias deprecationem servi tui et populi tui Israhel €quodcumque oraverint in loco isto €et exaudies in loco habitaculi tui in caelo €et cum exaudieris propitius eris si peccaverit homo in proximum suum €et habuerit aliquod iuramentum quo teneatur adstrictus €et venerit propter iuramentum coram altari tuo in domum €tuam tu exaudies in caelo et facies et iudicabis servos tuos €condemnans impium et reddens viam suam super caput eius €iustificansque iustum et retribuens ei secundum iustitiam suam si fugerit populus tuus Israhel inimicos suos €quia peccaturus est tibi €et agentes paenitentiam et confitentes nomini tuo €venerint et oraverint et deprecati te fuerint in domo hac exaudi in caelo et dimitte peccatum populi tui Israhel €et reduces eos in terram quam dedisti patribus eorum si clausum fuerit caelum et non pluerit propter peccata eorum €et orantes in loco isto paenitentiam egerint nomini tuo €et a peccatis suis conversi fuerint propter adflictionem suam exaudi eos in caelo €et dimitte peccata servorum tuorum et populi tui Israhel €et ostende eis viam bonam per quam ambulent €et da pluviam super terram tuam €quam dedisti populo tuo in possessionem fames si oborta fuerit in terra aut pestilentia aut corruptus aer €aurugo lucusta €rubigo et adflixerit eum €et inimicus eius portas obsidens €omnis plaga universa infirmitas cuncta devotatio et inprecatio €quae acciderit omni homini de populo tuo Israhel €si quis cognoverit plagam cordis sui €et expanderit manus suas in domo hac tu audies in caelo in loco habitationis €tuae €et repropitiaberis et facies €ut des unicuique secundum omnes vias suas sicut videris cor eius €quia tu nosti solus cor omnium filiorum hominum ut timeant te cunctis diebus quibus vivunt super faciem terrae €quam dedisti patribus nostris insuper et alienigena qui non est de populo tuo Israhel €cum venerit de terra longinqua propter nomen tuum €audietur enim nomen tuum magnum €et manus tua fortis et brachium tuum extentum ubique €cum venerit ergo et oraverit in loco hoc tu exaudies in caelo in firmamento habitaculi tui €et facies omnia pro quibus invocaverit te alienigena €ut discant universi populi terrarum nomen tuum timere €sicut populus tuus Israhel €et probent quia nomen tuum invocatum est super domum hanc quam €aedificavi si egressus fuerit populus tuus ad bellum contra inimicos suos €per viam quocumque miseris eos €orabunt te contra viam civitatis quam elegisti €et contra domum quam aedificavi nomini tuo et exaudies in caelo orationem eorum et preces eorum €et facies iudicium eorum quod si peccaverint tibi €non est enim homo qui non peccet €et iratus tradideris eos inimicis suis €et capti ducti fuerint in terram inimicorum €longe vel prope et egerint paenitentiam in corde suo in loco captivitatis €et conversi deprecati te fuerint in captivitate sua dicentes €peccavimus inique egimus impie gessimus et reversi fuerint ad te in universo corde suo et tota anima €sua €in terra inimicorum suorum ad quam captivi ducti sunt €et oraverint te contra viam terrae suae quam dedisti patribus eorum €et civitatis quam elegisti et templi quod aedificavi nomini tuo exaudies in caelo in firmamento solii tui orationem eorum et €preces €et facies iudicium eorum et propitiaberis populo tuo qui peccavit tibi €et omnibus iniquitatibus eorum quibus praevaricati sunt in te €et dabis misericordiam coram eis qui eos captivos habuerint €ut misereantur eis populus enim tuus est et hereditas tua €quos eduxisti de terra Aegypti de medio fornacis ferreae ut sint oculi tui aperti ad deprecationem servi tui et populi tui €Israhel €et exaudias eos in universis pro quibus invocaverint te tu enim separasti eos tibi in hereditatem de universis populis terrae €sicut locutus es per Mosen servum tuum €quando eduxisti patres nostros de Aegypto Domine Deus factum est autem cum conplesset Salomon €orans Dominum omnem orationem et deprecationem hanc €surrexit de conspectu altaris Domini €utrumque enim genu in terram fixerat €et manus expanderat ad caelum stetit ergo et benedixit omni ecclesiae Israhel voce magna dicens benedictus Dominus qui dedit requiem populo suo Israhel €iuxta omnia quae locutus est €non cecidit ne unus quidem sermo ex omnibus bonis €quae locutus est per Mosen servum suum sit Dominus Deus noster nobiscum sicut fuit cum patribus nostris €non derelinquens nos neque proiciens sed inclinet corda nostra ad se ut ambulemus in universis viis eius €et custodiamus mandata eius et caerimonias et iudicia €quaecumque mandavit patribus nostris et sint sermones mei isti quibus deprecatus sum coram Domino €adpropinquantes Domino Deo nostro die et nocte €ut faciat iudicium servo suo et populo suo Israhel per singulos dies et sciant omnes populi terrae quia Dominus ipse est Deus €et non est ultra absque eo sit quoque cor nostrum perfectum cum Domino Deo nostro €ut ambulemus in decretis eius €et custodiamus mandata eius sicut et hodie igitur rex et omnis Israhel cum eo €immolabant victimas coram Domino mactavitque Salomon hostias pacificas quas immolavit Domino €boum viginti duo milia ovium centum viginti milia €et dedicaverunt templum Domini rex et filii Israhel in die illa sanctificavit rex medium atrii €quod erat ante domum Domini €fecit quippe ibi holocaustum €et sacrificium et adipem pacificorum €quia altare aereum quod erat coram Domino €minus erat €et capere non poterat holocausta €et sacrificium et adipem pacificorum þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ¨ˆ˜Áfecit ergo Salomon in tempore illo festivitatem celebrem €et omnis Israhel cum eo multitudo magna €ab introitu Emath usque ad rivum Aegypti coram Domino Deo nostro €septem diebus et septem diebus id est quattuordecim diebus et in die octava dimisit populos €qui benedicentes regi profecti sunt in tabernacula sua €laetantes et alacri corde super omnibus bonis €quae fecerat Dominus David servo suo et Israhel populo suo  factum est autem cum perfecisset Salomon €aedificium domus Domini et aedificium regis €et omne quod optaverat et voluerat facere apparuit Dominus ei secundo sicut apparuerat ei in €Gabaon dixitque Dominus ad eum €exaudivi orationem tuam et deprecationem tuam €qua deprecatus es coram me €sanctificavi domum hanc quam aedificasti €ut ponerem nomen meum ibi in sempiternum €et erunt oculi mei et cor meum ibi cunctis diebus tu quoque si ambulaveris coram me sicut ambulavit pater tuus €in simplicitate cordis et in aequitate €et feceris omnia quae praecepi tibi €et legitima mea et iudicia mea servaveris ponam thronum regni tui super Israhel in sempiternum €sicut locutus sum David patri tuo dicens €non auferetur de genere tuo vir de €solio Israhel si autem aversione aversi fueritis vos et filii vestri non sequentes me €nec custodientes mandata mea et caerimonias €quas proposui vobis €sed abieritis et colueritis deos alienos et adoraveritis eos auferam Israhel de superficie terrae quam dedi eis €et templum quod sanctificavi nomini meo proiciam a conspectu meo €eritque Israhel in proverbium et in fabulam cunctis populis et domus haec erit in exemplum €omnis qui transierit per eam stupebit et sibilabit et dicet €quare fecit Dominus sic terrae huic et domui huic et respondebunt quia dereliquerunt Dominum Deum suum €qui eduxit patres eorum de terra Aegypti €et secuti sunt deos alienos et adoraverunt eos et coluerunt €idcirco induxit Dominus super eos omne malum hoc expletis autem annis viginti €postquam aedificaverat Salomon duas domos €id est domum Domini et domum regis Hiram rege Tyri praebente Salomoni ligna cedrina et abiegna €et aurum €iuxta omne quod opus habuerat €tunc dedit Salomon Hiram viginti oppida in terra Galileae egressusque est Hiram de Tyro €ut videret oppida quae dederat ei Salomon €et non placuerunt ei et ait haecine sunt civitates quas dedisti mihi frater €et appellavit eas terram Chabul usque in diem hanc misit quoque Hiram ad regem centum viginti talenta auri haec est summa expensarum quam obtulit rex Salomon €ad aedificandam domum Domini et domum suam €et Mello et murum Hierusalem et Eser et Mageddo et Gazer Pharao rex Aegypti ascendit et cepit Gazer succenditque eam igni €et Chananeum qui habitabat in civitate interfecit €et dedit eam in dote filiae suae uxori Salomonis aedificavit ergo Salomon Gazer et Bethoron inferiorem et Baalath et Palmyram in terra solitudinis et omnes vicos qui ad se pertinebant et erant absque muro munivit €et civitates curruum et civitates equitum €et quodcumque ei placuit ut aedificaret in Hierusalem et in Libano €et in omni terra potestatis suae universum populum qui remanserat de Amorreis et Hettheis et Ferezeis et €Eveis et Iebuseis €qui non sunt de filiis Israhel horum filios qui remanserant in terra €quos scilicet non potuerant filii Israhel exterminare €fecit Salomon tributarios usque ad diem hanc de filiis autem Israhel non constituit Salomon servire quemquam €sed erant viri bellatores et ministri eius et principes et duces €et praefecti curruum et equorum erant autem principes super omnia opera Salomonis praepositi quingenti €quinquaginta €qui habebant subiectum populum et statutis operibus imperabant filia autem Pharaonis ascendit de civitate David in domum suam €quam aedificaverat ei €tunc aedificavit Mello offerebat quoque Salomon tribus vicibus per annos singulos €holocausta et pacificas victimas €super altare quod aedificaverat Domino €et adolebat thymiama coram Domino €perfectumque est templum classem quoque fecit rex Salomon in Asiongaber €quae est iuxta Ahilam in litore maris Rubri in terra €Idumea misitque Hiram in classe illa servos suos viros nauticos et gnaros €maris cum servis Salomonis qui cum venissent in Ophir €sumptum inde aurum quadringentorum viginti talentorum €detulerunt ad regem Salomonem  sed et regina Saba audita fama Salomonis in nomine Domini €venit temptare eum in enigmatibus et ingressa Hierusalem multo comitatu et divitiis €camelis portantibus aromata €et aurum infinitum nimis et gemmas pretiosas €venit ad Salomonem €et locuta est ei universa quae habebat in corde suo et docuit eam Salomon omnia verba quae proposuerat €non fuit sermo qui regem posset latere et non responderet €ei videns autem regina Saba omnem sapientiam Salomonis €et domum quam aedificaverat et cibos mensae eius €et habitacula servorum et ordinem ministrantium €vestesque eorum et pincernas €et holocausta quae offerebat in domo Domini €non habebat ultra spiritum dixitque ad regem verus est sermo quem audivi in terra mea super sermonibus tuis et super sapientia tua €et non credebam narrantibus mihi €donec ipsa veni et vidi oculis meis et probavi €quod media pars mihi nuntiata non fuerit €maior est sapientia et opera tua quam rumor quem audivi beati viri tui et beati servi tui hii €qui stant coram te semper et audiunt sapientiam tuam sit Dominus Deus tuus benedictus cui placuisti €et posuit te super thronum Israhel €eo quod dilexerit Dominus Israhel in sempiternum €et constituit te regem ut faceres iudicium et iustitiam dedit ergo regi centum viginti talenta auri €et aromata multa nimis et gemmas pretiosas €non sunt adlata ultra aromata tam multa €quam ea quae dedit regina Saba regi Salomoni sed et classis Hiram quae portabat aurum de Ophir €adtulit ex Ophir ligna thyina multa nimis et gemmas pretiosas fecitque rex de lignis thyinis fulchra domus Domini et domus regiae €et citharas lyrasque cantoribus €non sunt adlata huiuscemodi ligna thyina neque visa €usque in praesentem diem rex autem Salomon dedit reginae Saba omnia €quae voluit et petivit ab eo €exceptis his quae ultro obtulerat ei munere regio €quae reversa est et abiit in terram suam cum servis suis erat autem pondus auri €quod adferebatur Salomoni per annos singulos €sescentorum sexaginta sex talentorum auri excepto eo quod offerebant viri qui super vectigalia €erant €et negotiatores universique scruta vendentes €et omnes reges Arabiae ducesque terrae fecit quoque rex Salomon ducenta scuta de auro puro €sescentos auri siclos dedit in lamminas scuti unius et trecentas peltas ex auro probato €trecentae minae auri unam peltam vestiebant €posuitque ea rex in domo silvae Libani fecit etiam rex Salomon thronum de ebore grandem €et vestivit eum auro fulvo nimis qui habebat sex gradus €et summitas throni rotunda erat in parte posteriori €et duae manus hinc atque inde tenentes sedile €et duo leones stabant iuxta manus singulas et duodecim leunculi stantes super sex gradus hinc atque inde €non est factum tale opus in universis regnis sed et omnia vasa de quibus potabat rex Salomon €erant aurea €et universa supellex domus saltus Libani de auro purissimo €non erat argentum nec alicuius pretii putabatur in diebus Salomonis quia classis regis per mare cum classe Hiram semel per tres annos ibat €in Tharsis €deferens inde aurum et argentum €dentes elefantorum et simias et pavos magnificatus est ergo rex Salomon €super omnes reges terrae divitiis et sapientia et universa terra desiderabat vultum Salomonis €ut audiret sapientiam eius quam dederat Deus in corde eius et singuli deferebant ei munera €vasa argentea et aurea vestes et arma bellica €aromata quoque et equos et mulos per annos singulos congregavitque Salomon currus et equites €et facti sunt ei mille quadringenti currus et duodecim milia equitum €et disposuit eos per civitates munitas et cum rege in Hierusalem fecitque ut tanta esset abundantia argenti in Hierusalem €quanta lapidum €et cedrorum praebuit multitudinem €quasi sycomoros quae nascuntur in campestribus et educebantur equi Salomoni de Aegypto et de Coa €negotiatores enim regis emebant de Coa €et statuto pretio perducebant þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ¨Š˜egrediebatur autem quadriga ex Aegypto sescentis siclis argenti €et equus centum quinquaginta €atque in hunc modum cuncti reges Hettheorum et Syriae equos venundabant  rex autem Salomon amavit mulieres alienigenas €multas €filiam quoque Pharaonis et Moabitidas et Ammanitidas €Idumeas et Sidonias et Chettheas de gentibus super quibus dixit Dominus filiis Israhel €non ingrediemini ad eas neque de illis ingredientur ad vestras €certissimo enim avertent corda vestra €ut sequamini deos earum €his itaque copulatus est Salomon ardentissimo amore fueruntque ei uxores quasi reginae septingentae €et concubinae trecentae €et averterunt mulieres cor eius cumque iam esset senex €depravatum est per mulieres cor eius €ut sequeretur deos alienos €nec erat cor eius perfectum cum Domino Deo suo €sicut cor David patris eius sed colebat Salomon Astharthen deam Sidoniorum €et Moloch idolum Ammanitarum fecitque Salomon quod non placuerat coram Domino €et non adimplevit ut sequeretur Dominum sicut pater eius tunc aedificavit Salomon fanum Chamos idolo Moab €in monte qui est contra Hierusalem €et Moloch idolo filiorum Ammon atque in hunc modum fecit universis uxoribus suis alienigenis €quae adolebant tura et immolabant diis suis igitur iratus est Dominus Salomoni €quod aversa esset mens eius a Domino Deo Israhel €qui apparuerat ei secundo et praeceperat de verbo hoc ne sequeretur deos alienos €et non custodivit quae mandavit ei Dominus dixit itaque Dominus Salomoni €quia habuisti hoc apud te €et non custodisti pactum meum et praecepta mea quae mandavi tibi €disrumpens scindam regnum tuum et dabo illud servo tuo verumtamen in diebus tuis non faciam propter David patrem tuum €de manu filii tui scindam illud nec totum regnum auferam €sed tribum unam dabo filio tuo propter David servum meum €et Hierusalem quam elegi suscitavit autem Dominus adversarium Salomoni €Adad Idumeum de semine regio qui erat in Edom cum enim esset David in Idumea €et ascendisset Ioab princeps militiae €ad sepeliendos eos qui fuerant interfecti €et occidisset omne masculinum in Idumea sex enim mensibus ibi moratus est Ioab et omnis Israhel €donec interimerent omne €masculinum in Idumea fugit Adad ipse et viri idumei de servis patris eius cum eo €ut ingrederetur Aegyptum €erat autem Adad puer parvulus cumque surrexissent de Madian venerunt in Pharan €tuleruntque secum viros de Pharan €et introierunt Aegyptum ad Pharaonem regem Aegypti €qui dedit ei domum et cibos constituit et terram delegavit et invenit Adad gratiam coram Pharao valde €in tantum ut daret ei uxorem sororem uxoris suae germanam Tafnes reginae genuitque ei soror Tafnes Genebath filium €et nutrivit eum Tafnes in domo Pharaonis €eratque Genebath habitans apud Pharaonem cum filiis eius cumque audisset Adad in Aegypto €dormisse David cum patribus suis €et mortuum esse Ioab principem militiae €dixit Pharaoni dimitte me ut vadam in terram meam dixitque ei Pharao €qua enim re apud me indiges ut quaeras ire ad terram tuam €at ille respondit nulla sed obsecro ut dimittas me suscitavit quoque ei Deus adversarium Razon filium Heliada €qui fugerat Adadezer regem Soba dominum suum et congregavit contra eum viros €et factus est princeps latronum cum interficeret eos David €abieruntque Damascum et habitaverunt ibi €et constituerunt eum regem in Damasco eratque adversarius Israhel cunctis diebus Salomonis €et hoc est malum Adad et odium contra Israhel €regnavitque in Syria Hieroboam quoque filius Nabath Ephratheus de Sareda €cuius mater erat nomine Sarva mulier vidua €servus Salomonis €levavit manum contra regem et haec causa rebellionis adversus eum €quia Salomon aedificavit Mello €et coaequavit voraginem civitatis David patris sui erat autem Hieroboam vir fortis et potens €vidensque Salomon adulescentem bonae indolis et industrium €constituerat eum praefectum super tributa universae domus Ioseph factum est igitur in tempore illo €ut Hieroboam egrederetur de Hierusalem €et inveniret eum Ahias Silonites propheta in via opertus pallio novo €erant autem duo tantum in agro adprehendensque Ahia pallium suum novum quo €opertus erat €scidit in duodecim partes et ait ad Hieroboam tolle tibi decem scissuras €haec enim dicit Dominus Deus Israhel €ecce ego scindam regnum de manu Salomonis €et dabo tibi decem tribus porro una tribus remanebit ei €propter servum meum David et Hierusalem civitatem €quam elegi ex omnibus tribubus Israhel eo quod dereliquerint me €et adoraverint Astharoth deam Sidoniorum €et Chamos deum Moab €et Melchom deum filiorum Ammon €et non ambulaverint in viis meis €ut facerent iustitiam coram me et praecepta mea et €iudicia €sicut David pater eius nec auferam omne regnum de manu eius €sed ducem ponam eum cunctis diebus vitae suae €propter David servum meum quem elegi €qui custodivit mandata mea et praecepta mea auferam autem regnum de manu filii eius €et dabo tibi decem tribus filio autem eius dabo tribum unam €ut remaneat lucerna David servo meo cunctis diebus coram me €in Hierusalem civitatem quam elegi ut esset nomen meum ibi te autem adsumam et regnabis super omnia quae desiderat anima tua €erisque rex super Israhel si igitur audieris omnia quae praecepero tibi €et ambulaveris in viis meis €et feceris quod rectum est coram me €custodiens mandata mea et praecepta mea €sicut fecit David servus meus €ero tecum et aedificabo tibi domum fidelem €quomodo aedificavi David €et tradam tibi Israhel et adfligam semen David super hoc €verumtamen non cunctis diebus voluit ergo Salomon interficere Hieroboam €qui surrexit et aufugit in Aegyptum ad Susac regem Aegypti €et fuit in Aegypto usque ad mortem Salomonis reliquum autem verborum Salomonis €et omnia quae fecit et sapientia eius €ecce universa scripta sunt in libro verborum Salomonis dies autem quos regnavit Salomon in Hierusalem super omnem Israhel €quadraginta anni sunt dormivitque Salomon cum patribus suis €et sepultus est in civitate David patris sui €regnavitque Roboam filius eius pro eo  venit autem Roboam in Sychem €illuc enim congregatus erat omnis Israhel €ad constituendum eum regem at Hieroboam filius Nabath cum adhuc esset in Aegypto €profugus a facie regis Salomonis €audita morte eius reversus est de Aegypto miseruntque et vocaverunt eum €venit ergo Hieroboam et omnis multitudo Israhel €et locuti sunt ad Roboam dicentes pater tuus durissimum iugum inposuit nobis €tu itaque nunc inminue paululum de imperio patris tui durissimo €et de iugo gravissimo quod inposuit nobis et serviemus tibi qui ait eis ite usque ad tertium diem et revertimini ad me €cumque abisset populus iniit consilium rex Roboam cum senibus €qui adsistebant coram Salomone patre eius €dum adviveret €et ait quod mihi datis consilium €ut respondeam populo qui dixerunt ei si hodie oboedieris populo huic et servieris €et petitioni eorum cesseris locutusque fueris ad eos verba lenia €erunt tibi servi cunctis diebus qui dereliquit consilium senum quod dederant ei €et adhibuit adulescentes qui nutriti fuerant cum eo et adsistebant illi dixitque ad eos quod mihi datis consilium €ut respondeam populo huic €qui dixerunt mihi levius fac iugum €quod inposuit pater tuus super nos et dixerunt ei iuvenes qui nutriti fuerant cum eo €sic loquere populo huic qui locuti sunt ad te dicentes €pater tuus adgravavit iugum nostrum tu releva nos €sic loqueris ad eos €minimus digitus meus grossior est dorso patris mei et nunc pater meus posuit super vos iugum grave €ego autem addam super iugum vestrum €pater meus cecidit vos flagellis €ego autem caedam scorpionibus venit ergo Hieroboam et omnis populus ad Roboam die tertia €sicut locutus fuerat rex dicens revertimini ad me die tertia responditque rex populo dura €derelicto consilio seniorum quod ei dederant et locutus est eis secundum consilium iuvenum dicens €pater meus adgravavit iugum vestrum €ego autem addam iugo vestro €pater meus cecidit vos flagellis €et ego caedam scorpionibus et non adquievit rex populo €quoniam aversatus eum fuerat Dominus €ut suscitaret verbum suum €quod locutus fuerat in manu Ahiae Silonitae ad Hieroboam filium Nabath videns itaque populus quod noluisset eos audire rex þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ¨Œ˜‚respondit ei dicens €quae nobis pars in David vel quae hereditas in filio Isai €in tabernacula tua Israhel €nunc vide domum tuam David €et abiit Israhel in tabernacula sua super filios autem Israhel quicumque habitabant in civitatibus Iuda €regnavit Roboam misit igitur rex Roboam Aduram qui erat super tributum €et lapidavit eum omnis Israhel et mortuus est €porro rex Roboam festinus ascendit currum et fugit in Hierusalem recessitque Israhel a domo David usque in praesentem diem factum est autem cum audisset omnis Israhel €quod reversus esset Hieroboam €miserunt et vocaverunt eum congregato coetu €et constituerunt regem super omnem Israhel €nec secutus est quisquam domum David praeter tribum Iuda solam venit autem Roboam Hierusalem €et congregavit universam domum Iuda et tribum Beniamin €centum octoginta milia electorum virorum et bellatorum €ut pugnaret contra domum Israhel €et reduceret regnum Roboam filio Salomonis factus est vero sermo €Domini ad Semeiam virum Dei dicens loquere ad Roboam filium Salomonis regem Iuda €et ad omnem domum Iuda et Beniamin et reliquos de populo dicens haec dicit Dominus non ascendetis €nec bellabitis contra fratres vestros filios Israhel €revertatur vir in domum suam €a me enim factum est verbum hoc €audierunt sermonem Domini et reversi sunt de itinere €sicut eis praeceperat Dominus aedificavit autem Hieroboam Sychem in monte Ephraim €et habitavit ibi et egressus inde aedificavit Phanuhel dixitque Hieroboam in corde suo €nunc revertetur regnum ad domum David si ascenderit populus iste €ut faciat sacrificia in domo Domini in Hierusalem €et convertetur cor populi huius ad dominum suum Roboam regem Iuda €interficientque me et revertentur ad eum et excogitato consilio fecit duos vitulos aureos et dixit eis €nolite ultra ascendere Hierusalem €ecce dii tui Israhel qui eduxerunt te de terra Aegypti posuitque unum in Bethel et alterum in Dan et factum est verbum hoc in peccatum €ibat enim populus ad adorandum vitulum usque in Dan et fecit fana in excelsis €et sacerdotes de extremis populi qui non erant de filiis Levi constituitque diem sollemnem in mense octavo quintadecima die mensis €in similitudinem sollemnitatis quae celebratur in Iuda €et ascendens altare similiter fecit in Bethel €ut immolaret vitulis quos fabricatus erat €constituitque in Bethel sacerdotes excelsorum quae fecerat et ascendit super altare quod extruxerat in Bethel €quintadecima die mensis octavi quem finxerat de corde suo €et fecit sollemnitatem filiis Israhel €et ascendit super altare ut adoleret incensum  et ecce vir Dei venit de Iuda in sermone Domini in Bethel €Hieroboam stante super altare et tus iaciente et exclamavit contra altare in sermone Domini et ait €altare altare haec dicit Dominus €ecce filius nascetur domui David Iosias nomine €et immolabit super te sacerdotes excelsorum €qui nunc in te tura succendunt €et ossa hominum incendet super te deditque in die illa signum dicens €hoc erit signum quod locutus est Dominus €ecce altare scinditur et effunditur cinis qui in eo est cumque audisset rex sermonem hominis Dei €quem inclamaverat contra altare in Bethel €extendit manum suam de altari dicens adprehendite eum €et exaruit manus eius quam extenderat contra eum €nec valuit retrahere eam ad se altare quoque scissum est et effusus cinis de altari €iuxta signum quod praedixerat vir Dei in sermone Domini et ait rex ad virum Dei €deprecare faciem Domini Dei tui et ora pro me €ut restituatur manus mea mihi €oravit vir Dei faciem Domini €et reversa est manus regis ad eum et facta est sicut prius fuerat locutus est autem rex ad virum Dei €veni mecum domum ut prandeas et dabo tibi munera responditque vir Dei ad regem €si dederis mihi mediam partem domus tuae non veniam tecum €nec comedam panem neque bibam aquam in loco isto sic enim mandatum est mihi in sermone Domini praecipientis €non comedes panem neque bibes aquam €nec reverteris per viam qua venisti abiit ergo per aliam viam €et non est reversus per iter quo venerat in Bethel prophetes autem quidam senex habitabat in Bethel €ad quem venit filius suus €et narravit ei omnia opera €quae fecerat vir Dei illa die in Bethel €et verba quae locutus fuerat ad regem €et narraverunt patri suo et dixit eis pater eorum per quam viam abiit €ostenderunt ei filii sui viam per quam abierat vir Dei qui venerat de €Iuda et ait filiis suis sternite mihi asinum €qui cum stravissent ascendit et abiit post virum Dei €et invenit eum sedentem subtus terebinthum €et ait illi tune es vir Dei qui venisti de Iuda €respondit ille ego sum dixit ad eum veni mecum domum ut comedas panem qui ait non possum reverti neque venire tecum €nec comedam panem nec bibam aquam in loco isto quia locutus est Dominus ad me in sermone Domini dicens €non comedes panem et non bibes ibi aquam €nec reverteris per viam qua ieris qui ait illi et ego propheta sum similis tui €et angelus locutus est mihi in sermone Domini dicens €reduc eum tecum in domum tuam €et comedat panem et bibat aquam €fefellit eum et reduxit secum €comedit ergo panem in domo eius et bibit aquam cumque sederent ad mensam €factus est sermo Domini ad prophetam qui reduxerat eum et exclamavit ad virum Dei qui venerat de Iuda dicens €haec dicit Dominus €quia inoboediens fuisti ori Domini €et non custodisti mandatum €quod praecepit tibi Dominus Deus tuus et reversus es et comedisti panem et bibisti aquam €in loco in quo praecepit tibi €ne comederes panem neque biberes aquam €non inferetur cadaver tuum in sepulchrum patrum tuorum cumque comedisset et bibisset €stravit asinum prophetae €quem reduxerat qui cum abisset invenit eum leo in via et occidit €et erat cadaver eius proiectum in itinere €asinus autem stabat iuxta illum et leo stabat iuxta cadaver et ecce viri transeuntes viderunt cadaver proiectum in via €et leonem stantem iuxta cadaver €et venerunt et divulgaverunt in civitate €in qua prophetes senex ille habitabat quod cum audisset propheta ille qui reduxerat eum de via ait €vir Dei est qui inoboediens fuit ori Domini €et tradidit eum Dominus leoni et confregit eum et occidit €iuxta verbum Domini quod locutus est ei dixitque ad filios suos sternite mihi asinum €qui cum stravissent et ille abisset €invenit cadaver eius proiectum in via €et asinum et leonem stantes iuxta cadaver €non comedit leo de cadavere nec laesit asinum tulit ergo prophetes cadaver viri Dei €et posuit illud super asinum €et reversus intulit in civitatem prophetae senis €ut plangerent eum et posuit cadaver eius in sepulchro suo €et planxerunt eum heu frater cumque planxissent eum dixit ad filios suos €cum mortuus fuero sepelite me in sepulchro in quo vir Dei sepultus est €iuxta ossa eius ponite ossa mea profecto enim veniet sermo quem praedixit in sermone Domini €contra altare quod est in Bethel €et contra omnia fana excelsorum quae sunt in urbibus Samariae post verba haec non est reversus Hieroboam de via sua pessima €sed e contrario fecit de novissimis populi sacerdotes excelsorum €quicumque volebat implebat manum suam et fiebat sacerdos excelsorum et propter hanc causam peccavit domus Hieroboam €et eversa est et deleta de superficie terrae  in tempore illo aegrotavit Abia filius Hieroboam dixitque Hieroboam uxori suae €surge et commuta habitum ne cognoscaris quod sis uxor Hieroboam €et vade in Silo ubi est Ahia propheta qui locutus est mihi €quod regnaturus essem super populum hunc tolle quoque in manu tua decem panes et crustula et vas €mellis €et vade ad illum €ipse indicabit tibi €quid eventurum sit huic puero fecit ut dixerat uxor Hieroboam et consurgens abiit in Silo €et venit in domum Ahia €at ille non poterat videre €quia caligaverant oculi eius prae senectute dixit autem Dominus ad Ahiam €ecce uxor Hieroboam ingreditur €ut consulat te super filio suo qui aegrotat €haec et haec loqueris ei €cum ergo illa intraret et dissimularet se esse quae erat audivit Ahias sonitum pedum eius introeuntis per ostium et €ait €ingredere uxor Hieroboam quare aliam esse te €simulas €ego autem missus sum ad te durus nuntius vade et dic Hieroboam haec dicit Dominus Deus Israhel €quia exaltavi te de medio populi þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ¨Ž—ƒet dedi te ducem super populum meum Israhel et scidi regnum domus David et dedi illud tibi €et non fuisti sicut servus meus David qui custodivit mandata mea €et secutus est me in toto corde suo €faciens quod placitum esset in conspectu meo sed operatus es male super omnes qui fuerunt ante te €et fecisti tibi deos alienos et conflatiles €ut me ad iracundiam provocares €me autem proiecisti post corpus tuum idcirco ecce ego inducam mala super domum Hieroboam €et percutiam de Hieroboam mingentem ad parietem €et clausum et novissimum in Israhel €et mundabo reliquias domus Hieroboam €sicut mundari solet fimus usque ad purum qui mortui fuerint de Hieroboam in civitate comedent eos canes €qui autem mortui fuerint in agro vorabunt eos aves caeli €quia Dominus locutus est tu igitur surge et vade in domum tuam €et in ipso introitu pedum tuorum in urbem morietur puer et planget eum omnis Israhel et sepeliet €iste enim solus infertur de €Hieroboam in sepulchrum €quia inventus est super eo sermo bonus €ad Dominum Deum Israhel in domo Hieroboam constituet autem sibi Dominus regem super Israhel €qui percutiat domum Hieroboam in hac die et in hoc tempore et percutiet Dominus Israhel €sicut moveri solet harundo in aqua €et evellet Israhel de terra bona hac quam dedit patribus eorum €et ventilabit eos trans Flumen €quia fecerunt sibi lucos ut inritarent Dominum et tradet Dominus Israhel propter peccata Hieroboam €qui peccavit et peccare fecit Israhel surrexit itaque uxor Hieroboam et abiit et venit in Thersa €cumque illa ingrederetur limen domus puer mortuus est et sepelierunt eum €et planxit illum omnis Israhel iuxta sermonem Domini €quem locutus est in manu servi sui Ahiae prophetae reliqua autem verborum Hieroboam €quomodo pugnaverit et quomodo regnaverit €ecce scripta sunt in libro verborum dierum regum Israhel dies autem quibus regnavit Hieroboam viginti duo anni sunt €et dormivit cum patribus suis €regnavitque Nadab filius eius pro eo porro Roboam filius Salomonis regnavit in Iuda €quadraginta et unius anni erat Roboam cum regnare coepisset €et decem et septem annis regnavit in Hierusalem €civitatem quam elegit Dominus €ut poneret nomen suum ibi ex omnibus tribubus Israhel €nomen autem matris eius Naama Ammanites et fecit Iudas malum coram Domino €et inritaverunt eum super omnibus quae fecerant patres eorum €in peccatis suis quae peccaverant aedificaverunt enim et ipsi sibi aras et statuas et lucos €super omnem collem excelsum et subter omnem arborem frondosam sed et effeminati fuerunt in terra €feceruntque omnes abominationes gentium €quas adtrivit Dominus ante faciem filiorum Israhel in quinto autem anno regni Roboam €ascendit Sesac rex Aegypti in Hierusalem et tulit thesauros domus Domini €et thesauros regios et universa diripuit €scuta quoque aurea quae fecerat Salomon pro quibus fecit rex Roboam scuta aerea €et tradidit ea in manu ducum scutariorum €et eorum qui excubabant ante ostium domus regis cumque ingrederetur rex in domum Domini €portabant ea qui praeeundi habebant officium €et postea reportabant ad armamentarium scutariorum reliqua autem sermonum Roboam et omnium quae fecit €ecce scripta sunt in libro verborum dierum regum Iuda fuitque bellum inter Roboam et Hieroboam cunctis diebus dormivit itaque Roboam cum patribus suis €et sepultus est cum eis in civitate David €nomen autem matris eius Naama Ammanites €et regnavit Abiam filius eius pro eo  igitur in octavodecimo anno regni Hieroboam filii Nabath €regnavit Abiam super Iudam tribus annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Maacha filia Absalom ambulavitque in omnibus peccatis patris sui quae fecerat ante eum €nec erat cor eius perfectum cum Domino Deo suo €sicut cor David patris eius sed propter David dedit ei Dominus Deus suus lucernam in Hierusalem €ut suscitaret filium eius post eum et staret Hierusalem eo quod fecisset David rectum in oculis Domini €et non declinasset ab omnibus quae praeceperat ei €cunctis diebus vitae suae €excepto sermone Uriae Hetthei attamen bellum fuit inter Roboam et inter Hieroboam €omni tempore vitae eius reliqua autem sermonum Abiam et omnia quae fecit €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Iuda €fuitque proelium inter Abiam et inter Hieroboam et dormivit Abiam cum patribus suis €et sepelierunt eum in civitate David €regnavitque Asa filius eius pro eo in anno ergo vicesimo Hieroboam regis Israhel regnavit Asa rex Iuda et quadraginta uno anno regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Maacha filia Absalom et fecit Asa rectum ante conspectum Domini sicut David pater eius et abstulit effeminatos de terra €purgavitque universas sordes idolorum quae fecerant patres eius insuper et Maacham matrem suam amovit €ne esset princeps in sacris Priapi €et in luco eius quem consecraverat €subvertitque specum eius et confregit simulacrum turpissimum €et conbusit in torrente Cedron excelsa autem non abstulit €verumtamen cor Asa perfectum erat cum Deo €cunctis diebus suis et intulit ea quae sanctificaverat pater suus et voverat €in domum Domini argentum et aurum et vasa bellum autem erat inter Asa et Baasa regem Israhel €cunctis diebus eorum ascendit quoque Baasa rex Israhel in Iudam €et aedificavit Rama €ut non possit quispiam egredi vel ingredi de parte Asa €regis Iudae tollens itaque Asa omne argentum et aurum €quod remanserat in thesauris domus Domini €et in thesauris domus regiae €dedit illud in manu servorum suorum €et misit ad Benadad filium Tabremmon filii Ezion regem Syriae €qui habitabat in Damasco €dicens foedus est inter me et te €et inter patrem meum et patrem tuum €ideo misi tibi munera argentum et aurum et peto ut venias €et irritum facias foedus quod habes cum Baasa rege Israhel €et recedat a me adquiescens Benadad regi Asa €misit principes exercitus sui in civitates Israhel €et percusserunt Ahion et Dan et Abel domum Maacha €et universam Cenneroth omnem scilicet terram Nepthalim quod cum audisset Baasa intermisit aedificare Rama €et reversus est in Thersa rex autem Asa nuntium misit in omnem Iudam €nemo sit excusatus €et tulerunt lapides Rama et ligna eius €quibus aedificaverat Baasa €et extruxit de eis rex Asa Gaba Beniamin et Maspha reliqua autem omnium sermonum Asa €et universae fortitudines eius et cuncta quae fecit €et civitates quas extruxit €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Iuda €verumtamen in tempore senectutis suae doluit pedes et dormivit cum patribus suis €et sepultus est cum eis in civitate David patris sui €regnavitque Iosaphat filius eius pro eo Nadab vero filius Hieroboam regnavit super Israhel €anno secundo Asa regis Iuda €regnavitque super Israhel duobus annis et fecit quod malum est in conspectu Domini €et ambulavit in viis patris sui et in peccatis eius €quibus peccare fecit Israhel insidiatus est autem ei Baasa filius Ahia de domo Isachar €et percussit eum in Gebbethon quae est urbs Philisthinorum €siquidem Nadab et omnis Israhel obsidebant Gebbethon interfecit igitur illum Baasa €in anno tertio Asa regis Iuda et regnavit pro eo cumque regnasset percussit omnem domum Hieroboam €non dimisit ne unam quidem animam de semine eius €donec deleret eum iuxta verbum Domini €quod locutus fuerat in manu servi sui Ahiae Silonitis propter peccata Hieroboam quae peccaverat €et quibus peccare fecerat Israhel €et propter delictum quo inritaverat Dominum Deum Israhel reliqua autem sermonum Nadab et omnia quae operatus est €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Israhel fuitque bellum inter Asa et Baasa regem Israhel cunctis diebus eorum anno tertio Asa regis Iuda €regnavit Baasa filius Ahia super omnem Israhel in Thersa €viginti quattuor annis et fecit malum coram Domino €ambulavitque in via Hieroboam €et in peccatis eius quibus peccare fecit Israhel  factus est autem sermo Domini ad Hieu filium Anani contra Baasa dicens pro eo quod exaltavi te de pulvere €et posui ducem super populum meum Israhel €tu autem ambulasti in via Hieroboam €et peccare fecisti populum meum Israhel €ut me inritares in peccatis eorum ecce ego demetam posteriora Baasa et posteriora domus eius þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ¨“‚et faciam domum tuam sicut domum Hieroboam filii Nabath qui mortuus fuerit de Baasa in civitate comedent eum canes €et qui mortuus fuerit ex eo in regione comedent eum volucres caeli reliqua autem sermonum Baasa et quaecumque fecit et proelia eius €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Israhel dormivit ergo Baasa cum patribus suis sepultusque est in Thersa €et regnavit Hela filius eius pro eo cum autem in manu Hieu filii Anani prophetae €verbum Domini factum esset contra Baasa et contra domum eius €et contra omne malum quod fecerat coram Domino €ad inritandum eum in operibus manuum suarum €ut fieret sicut domus Hieroboam €ob hanc causam occidit eum anno vicesimo sexto Asa regis Iuda €regnavit Hela filius Baasa super Israhel in Thersa duobus annis et rebellavit contra eum servus suus Zamri €dux mediae partis equitum €erat autem Hela in Thersa bibens et temulentus €in domo Arsa praefecti Thersa inruens ergo Zamri percussit et occidit eum €anno vicesimo septimo Asa regis Iuda €et regnavit pro eo cumque regnasset et sedisset super solium eius €percussit omnem domum Baasa €et non dereliquit ex eo mingentem ad parietem €et propinquos et amicos eius delevitque Zamri omnem domum Baasa iuxta verbum Domini €quod locutus fuerat ad Baasa in manu Hieu prophetae propter universa peccata Baasa et peccata Hela filii eius €qui peccaverunt et peccare fecerunt Israhel €provocantes Dominum Deum Israhel in vanitatibus suis reliqua autem sermonum Hela et omnia quae fecit €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Israhel anno vicesimo et septimo Asa regis Iuda €regnavit Zamri septem diebus in Thersa €porro exercitus obsidebat Gebbethon urbem Philisthinorum cumque audisset rebellasse Zamri et occidisse regem €fecit sibi regem omnis Israhel Amri €qui erat princeps militiae super Israhel in die illa in castris ascendit ergo Amri et omnis Israhel cum eo de Gebbethon €et obsidebant Thersa videns autem Zamri quod expugnanda esset civitas €ingressus est palatium et succendit secum domum regiam €et mortuus est in peccatis suis quae peccaverat €faciens malum coram Domino et ambulans in via Hieroboam €et in peccato eius quo fecit peccare Israhel reliqua autem sermonum Zamri et insidiarum eius et tyrannidis €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Israhel tunc divisus est populus Israhel in duas partes €media pars populi sequebatur Thebni filium Gineth €ut constitueret eum regem €et media pars Amri praevaluit autem populus qui erat cum Amri €populo qui sequebatur Thebni filium Gineth €mortuusque est Thebni et regnavit Amri anno tricesimo primo Asa regis Iuda €regnavit Amri super Israhel duodecim annis €in Thersa regnavit sex annis emitque montem Samariae a Somer duobus talentis argenti €et aedificavit eam €et vocavit nomen civitatis quam extruxerat €nomine Somer domini montis Samariae fecit autem Amri malum in conspectu Domini €et operatus est nequiter super omnes qui fuerant €ante eum ambulavitque in omni via Hieroboam filii Nabath €et in peccatis eius quibus peccare fecerat Israhel €ut inritaret Dominum Deum Israhel in vanitatibus suis reliqua autem sermonum Amri et proelia eius quae gessit €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Israhel et dormivit Amri cum patribus suis €et sepultus est in Samaria €regnavitque Ahab filius eius pro eo Ahab vero filius Amri regnavit super Israhel €anno tricesimo octavo Asa regis Iuda €et regnavit Ahab filius Amri super Israhel in Samaria €viginti et duobus annis et fecit Ahab filius Amri malum in conspectu Domini €super omnes qui fuerunt ante eum nec suffecit ei €ut ambularet in peccatis Hieroboam filii Nabath €insuper duxit uxorem Hiezabel filiam Ethbaal regis Sidoniorum €et abiit et servivit Baal et adoravit eum et posuit aram Baal in templo Baal quod aedificaverat in Samaria et plantavit lucum €et addidit Ahab in opere suo inritans Dominum Deum Israhel €super omnes reges Israhel qui fuerant ante eum in diebus eius aedificavit Ahiel de Bethel Hiericho €in Abiram primitivo suo fundavit eam €et in Segub novissimo suo posuit portas eius €iuxta verbum Domini quod locutus fuerat in manu Iosue filii Nun  et dixit Helias Thesbites de habitatoribus Galaad ad Ahab €vivit Dominus Deus Israhel in cuius conspectu sto €si erit annis his ros et pluvia nisi iuxta oris mei verba et factum est verbum Domini ad eum dicens recede hinc et vade contra orientem €et abscondere in torrente Charith qui est contra Iordanem et ibi de torrente bibes corvisque praecepi ut pascant te ibi abiit ergo et fecit iuxta verbum Domini €cumque abisset sedit in torrente Charith qui est contra €Iordanem corvi quoque deferebant panem et carnes mane €similiter panem et carnes vesperi et bibebat de torrente post dies autem siccatus est torrens non enim pluerat super terram factus est igitur sermo Domini ad eum dicens surge et vade in Sareptha Sidoniorum et manebis ibi €praecepi enim ibi mulieri viduae ut pascat te surrexit et abiit Sareptham €cumque venisset ad portam civitatis €apparuit ei mulier vidua colligens ligna €et vocavit eam dixitque €da mihi paululum aquae in vase ut bibam cumque illa pergeret ut adferret clamavit post tergum eius dicens €adfer mihi obsecro et buccellam panis in manu tua quae respondit vivit Dominus Deus tuus quia non habeo panem €nisi quantum pugillus capere potest farinae in hydria €et paululum olei in lecytho €en colligo duo ligna €ut ingrediar et faciam illud mihi et filio meo €ut comedamus et moriamur ad quam Helias ait noli timere sed vade et fac sicut dixisti €verumtamen mihi primum fac de ipsa farinula subcinericium panem parvulum €et adfer ad me €tibi autem et filio tuo facies postea haec autem dicit Dominus Deus Israhel €hydria farinae non deficiet nec lecythus olei minuetur €usque ad diem in qua daturus est Dominus pluviam super €faciem terrae quae abiit et fecit iuxta verbum Heliae €et comedit ipse et illa et domus eius €et ex illa die hydria farinae non defecit €et lecythus olei non est inminutus €iuxta verbum Domini quod locutus fuerat in manu Heliae factum est autem post verba haec €aegrotavit filius mulieris matris familiae €et erat languor fortis nimis €ita ut non remaneret in eo halitus dixit ergo ad Heliam quid mihi et tibi vir Dei €ingressus es ad me ut rememorarentur iniquitates meae €et interficeres filium meum et ait ad eam da mihi filium tuum €tulitque eum de sinu illius €et portavit in cenaculum ubi ipse manebat €et posuit super lectulum suum et clamavit ad Dominum et dixit Domine Deus meus €etiamne viduam apud quam ego utcumque sustentor adflixisti €ut interficeres filium eius et expandit se atque mensus est super puerum tribus vicibus €clamavitque ad Dominum et ait Domine Deus meus €revertatur oro anima pueri huius in viscera eius exaudivit Dominus vocem Heliae €et reversa est anima pueri intra eum et revixit tulitque Helias puerum €et deposuit eum de cenaculo in inferiorem domum €et tradidit matri suae et ait illi en vivit filius tuus dixitque mulier ad Heliam €nunc in isto cognovi quoniam vir Dei es tu €et verbum Domini in ore tuo verum est  post dies multos verbum Domini factum est ad Heliam €in anno tertio dicens €vade et ostende te Ahab ut dem pluviam super faciem terrae ivit ergo Helias ut ostenderet se Ahab €erat autem fames vehemens in Samaria vocavitque Ahab Abdiam dispensatorem domus suae €Abdias autem timebat Dominum valde nam cum interficeret Hiezabel prophetas Domini €tulit ille centum prophetas €et abscondit eos quinquagenos in speluncis €et pavit eos pane et aqua dixit ergo Ahab ad Abdiam €vade in terram ad universos fontes aquarum et in cunctas valles €si forte invenire possimus herbam €et salvare equos et mulos €et non penitus iumenta intereant diviseruntque sibi regiones ut circuirent eas €Ahab ibat per viam unam et Abdias per viam alteram seorsum cumque esset Abdias in via Helias occurrit ei €qui cum cognovisset eum cecidit super faciem suam et ait €num tu es domine mi Helias cui ille respondit ego vade dic domino tuo adest Helias et ille quid peccavi inquit €quoniam trades me servum tuum in manu Ahab €ut interficiat me vivit Dominus Deus tuus þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ¨’˜Š‚non est gens aut regnum quo non miserit dominus €meus te requirens €et respondentibus cunctis non est hic €adiuravit regna singula et gentes eo quod minime repperireris et nunc dicis mihi vade et dic domino tuo adest Helias cumque recessero a te €spiritus Domini asportabit te in locum quem ego ignoro €ingressus nuntiabo Ahab €et non inveniet te et interficiet me €servus autem tuus timet Dominum ab infantia sua numquid non indicatum est tibi domino meo quid fecerim €cum interficeret Hiezabel prophetas Domini €quod absconderim de prophetis Domini centum viros €quinquagenos et quinquagenos in speluncis €et paverim eos pane et aqua et nunc tu dicis vade et dic domino tuo adest Helias ut interficiat me dixit Helias vivit Dominus exercituum ante cuius vultum sto €quia hodie apparebo ei abiit ergo Abdias in occursum Ahab et indicavit ei €venitque Ahab in occursum Heliae et cum vidisset eum ait €tune es ille qui conturbas Israhel et ille ait non turbavi Israhel sed tu et domus €patris tui €qui dereliquistis mandata Domini et secuti estis Baalim verumtamen nunc mitte €et congrega ad me universum Israhel in monte Carmeli €et prophetas Baal quadringentos quinquaginta €prophetasque lucorum quadringentos €qui comedunt de mensa Hiezabel misit Ahab ad omnes filios Israhel €et congregavit prophetas in monte Carmeli accedens autem Helias ad omnem populum ait €usquequo claudicatis in duas partes €si Dominus est Deus sequimini eum si autem Baal sequimini illum €et non respondit ei populus verbum et ait rursum Helias ad populum €ego remansi propheta Domini solus €prophetae autem Baal quadringenti et quinquaginta viri sunt dentur nobis duo boves et illi eligant bovem unum €et in frusta caedentes ponant super ligna €ignem autem non subponant €et ego faciam bovem alterum et inponam super ligna €ignemque non subponam invocate nomina deorum vestrorum €et ego invocabo nomen Domini €et deus qui exaudierit per ignem ipse sit Deus €respondens omnis populus ait optima propositio dixit ergo Helias prophetis Baal eligite vobis bovem unum €et facite primi quia vos plures estis €et invocate nomina deorum vestrorum €ignemque non subponatis qui cum tulissent bovem quem dederat eis €fecerunt et invocabant nomen Baal de mane usque ad meridiem €dicentes Baal exaudi nos €et non erat vox nec qui responderet €transiliebantque altare quod fecerant cumque esset iam meridies inludebat eis Helias dicens €clamate voce maiore deus enim est et forsitan loquitur €aut in diversorio est aut in itinere aut certe dormit ut excitetur clamabant ergo voce magna €et incidebant se iuxta ritum suum cultris et lanceolis €donec perfunderentur sanguine postquam autem transiit meridies €et illis prophetantibus venerat tempus quo sacrificium offerri solet €nec audiebatur vox neque aliquis respondebat €nec adtendebat orantes dixit Helias omni populo venite ad me €et accedente ad se populo €curavit altare Domini quod destructum fuerat et tulit duodecim lapides iuxta numerum tribuum filiorum Iacob €ad quem factus est sermo Domini dicens €Israhel erit nomen tuum et aedificavit lapidibus altare in nomine Domini €fecitque aquaeductum quasi per duas aratiunculas in circuitu altaris et conposuit ligna €divisitque per membra bovem et posuit super ligna et ait €implete quattuor hydrias aqua €et fundite super holocaustum et super ligna €rursumque dixit etiam secundo hoc facite €qui cum fecissent et secundo ait etiam tertio id ipsum facite €feceruntque et tertio et currebant aquae circa €altare et fossa aquaeductus repleta est cumque iam tempus esset ut offerretur holocaustum €accedens Helias propheta ait €Domine Deus Abraham Isaac et Israhel €hodie ostende quia tu es Deus Israhel et ego servus tuus €et iuxta praeceptum tuum feci omnia verba haec exaudi me Domine exaudi me €ut discat populus iste quia tu es Dominus Deus €et tu convertisti cor eorum iterum cecidit autem ignis Domini €et voravit holocaustum et ligna et lapides €pulverem quoque et aquam quae erat in aquaeductu lambens quod cum vidisset omnis populus cecidit in faciem suam et ait €Dominus ipse est Deus Dominus ipse est Deus dixitque Helias ad eos €adprehendite prophetas Baal et ne unus quidem fugiat ex €eis €quos cum conprehendissent €duxit eos Helias ad torrentem Cison et interfecit eos ibi et ait Helias ad Ahab €ascende comede et bibe €quia sonus multae pluviae est ascendit Ahab ut comederet et biberet €Helias autem ascendit in vertice Carmeli €et pronus in terram posuit faciem inter genua sua et dixit ad puerum suum ascende et prospice contra mare €qui cum ascendisset et contemplatus esset ait non est quicquam €et rursum ait illi revertere septem vicibus in septima autem vice €ecce nubicula parva quasi vestigium hominis ascendebat de mari €qui ait ascende et dic Ahab iunge et descende €ne occupet te pluvia cumque se verterent huc atque illuc €ecce caeli contenebrati sunt et nubes et ventus €et facta est pluvia grandis €ascendens itaque Ahab abiit in Hiezrahel et manus Domini facta est super Heliam €accinctisque lumbis currebat ante Ahab donec veniret in Hiezrahel  nuntiavit autem Ahab Hiezabel omnia quae fecerat Helias €et quomodo occidisset universos prophetas gladio misitque Hiezabel nuntium ad Heliam dicens €haec mihi faciant dii et haec addant €nisi hac hora cras posuero animam tuam sicut animam unius ex illis timuit ergo Helias et surgens abiit quocumque eum ferebat voluntas €venitque in Bersabee Iuda et dimisit ibi puerum suum et perrexit in desertum via unius diei €cumque venisset et sederet subter unam iuniperum €petivit animae suae ut moreretur et ait €sufficit mihi Domine tolle animam meam €neque enim melior sum quam patres mei proiecitque se et obdormivit in umbra iuniperi €et ecce angelus tetigit eum €et dixit illi surge comede respexit et ecce ad caput suum subcinericius panis et vas aquae €comedit ergo et bibit et rursum obdormivit reversusque est angelus Domini secundo et tetigit eum dixitque illi €surge comede grandis enim tibi restat via qui cum surrexisset comedit et bibit €et ambulavit in fortitudine cibi illius €quadraginta diebus et quadraginta noctibus €usque ad montem Dei Horeb cumque venisset illuc mansit in spelunca €et ecce sermo Domini ad eum dixitque illi quid hic agis Helia at ille respondit zelo zelatus sum pro Domino Deo exercituum €quia dereliquerunt pactum Domini filii Israhel €altaria tua destruxerunt et prophetas tuos occiderunt gladio €et derelictus sum ego solus €et quaerunt animam meam ut auferant eam et ait ei egredere et sta in monte coram Domino €et ecce Dominus transit €et spiritus grandis et fortis €subvertens montes et conterens petras ante Dominum €non in spiritu Dominus €et post spiritum commotio non in commotione Dominus et post commotionem ignis non in igne Dominus €et post ignem sibilus aurae tenuis quod cum audisset Helias operuit vultum suum pallio €et egressus stetit in ostio speluncae €et ecce vox ad eum dicens quid agis hic Helia et ille respondit zelo zelatus sum pro Domino Deo exercituum €quia dereliquerunt pactum tuum filii Israhel €altaria tua destruxerunt et prophetas tuos occiderunt gladio €et derelictus sum ego solus €et quaerunt animam meam ut auferant eam et ait Dominus ad eum €vade et revertere in viam tuam per desertum in €Damascum €cumque perveneris ungues Azahel regem super Syriam et Hieu filium Namsi ungues regem super Israhel €Heliseum autem filium Saphat qui est de Abelmaula €ungues prophetam pro te et erit quicumque fugerit gladium Azahel occidet eum Hieu €et qui fugerit gladium Hieu interficiet eum Heliseus et derelinquam mihi in Israhel septem milia €universorum genua quae non sunt incurvata €Baal €et omne os quod non adoravit eum osculans manum profectus ergo inde repperit Heliseum filium Saphat €arantem duodecim iugis boum €et ipse in duodecim arantibus unus erat €cumque venisset Helias ad eum €misit pallium suum super illum qui statim relictis bubus cucurrit post Heliam et ait €osculer oro te patrem meum et matrem meam et sic sequar te €dixitque ei vade et revertere quod enim meum erat feci tibi reversus autem ab eo tulit par boum et mactavit illud þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ¨“˜•‚et in aratro boum coxit carnes et dedit populo et comederunt €consurgensque abiit et secutus est Heliam et ministrabat ei  porro Benadad rex Syriae congregavit omnem exercitum suum €et triginta et duos reges secum et equos et currus €et ascendens pugnabat contra Samariam et obsidebat eam mittensque nuntios ad Ahab regem Israhel in civitatem ait €haec dicit Benadad €argentum tuum et aurum tuum meum est €et uxores tuae et filii tui optimi mei sunt responditque rex Israhel €iuxta verbum tuum domine mi rex tuus sum ego et omnia mea revertentesque nuntii dixerunt €haec dicit Benadad qui misit nos ad te €argentum tuum et aurum tuum et uxores tuas et filios tuos dabis mihi cras igitur hac eadem hora mittam servos meos ad te €et scrutabuntur domum tuam et domum servorum tuorum €et omne quod eis placuerit ponent in manibus suis et auferent vocavit autem rex Israhel omnes seniores terrae et ait €animadvertite et videte quoniam insidietur nobis €misit enim ad me pro uxoribus meis et filiis €et pro argento et auro et non abnui dixeruntque omnes maiores natu et universus populus ad eum €non audias neque adquiescas illi respondit itaque nuntiis Benadad dicite domino meo regi €omnia propter quae misisti ad me servum tuum initio faciam €hanc autem rem facere non possum reversique nuntii rettulerunt ei €qui remisit et ait haec faciant mihi dii et haec addant €si suffecerit pulvis Samariae pugillis omnis populi qui sequitur €me et respondens rex Israhel ait €dicite ei ne glorietur accinctus aeque ut discinctus factum est autem cum audisset verbum istud €bibebat ipse et reges in umbraculis €et ait servis suis circumdate civitatem €et circumdederunt eam et ecce propheta unus accedens ad Ahab regem Israhel ait €haec dicit Dominus €certe vidisti omnem multitudinem hanc nimiam €ecce ego tradam eam in manu tua hodie €ut scias quia ego sum Dominus et ait Ahab per quem €dixitque ei haec dicit Dominus €per pedisequos principum provinciarum €et ait quis incipiet proeliari €et ille dixit tu recensuit ergo pueros principum provinciarum €et repperit numerum ducentorum triginta duum €et post eos recensuit populum omnes filios Israhel €septem milia et egressi sunt meridie €Benadad autem bibebat temulentus in umbraculo suo €et reges triginta duo cum eo qui ad auxilium eius venerant egressi sunt autem pueri principum provinciarum in prima fronte €misit itaque Benadad qui nuntiaverunt ei dicentes €viri egressi sunt de Samaria at ille sive ait pro pace veniunt adprehendite €eos vivos €sive ut proelientur vivos eos capite egressi sunt ergo pueri principum provinciarum €ac reliquus exercitus sequebatur et percussit unusquisque virum qui contra se venerat €fugeruntque Syri et persecutus est eos Israhel €fugit quoque Benadad rex Syriae in equo cum equitibus necnon et egressus rex Israhel percussit equos et currus €et percussit Syriam plaga magna accedens autem propheta ad regem Israhel dixit ei €vade et confortare et scito et vide quid facias €sequenti enim anno rex Syriae ascendet contra te servi vero regis Syriae dixerunt ei €dii montium sunt dii eorum ideo superaverunt nos €sed melius est ut pugnemus contra eos in campestribus €et obtinebimus eos tu ergo verbum hoc fac €amove reges singulos ab exercitu suo €et pone principes pro eis et instaura numerum militum qui ceciderunt de tuis €et equos secundum equos pristinos €et currus secundum currus quos ante habuisti €et pugnabimus contra eos in campestribus €et videbis quod obtinebimus eos €credidit consilio eorum et fecit ita igitur postquam annus transierat €recensuit Benadad Syros et ascendit in Afec €ut pugnaret contra Israhel porro filii Israhel recensiti sunt €et acceptis cibariis profecti ex adverso €castraque metati contra eos €quasi duo parvi greges caprarum €Syri autem repleverunt terram et accedens unus vir Dei dixit ad regem Israhel €haec dicit Dominus €quia dixerunt Syri deus montium est Dominus et non est deus vallium €dabo omnem multitudinem grandem hanc in manu tua €et scietis quia ego Dominus dirigebant septem diebus ex adverso hii atque €illi acies €septima autem die commissum est bellum €percusseruntque filii Israhel de Syris centum milia peditum in die una fugerunt autem qui remanserant in Afec in civitatem €et cecidit murus super viginti septem milia hominum qui €remanserant €porro Benadad fugiens ingressus est civitatem €in cubiculum quod erat intra cubiculum dixeruntque ei servi sui €ecce audivimus quod reges domus Israhel clementes sint €ponamus itaque saccos in lumbis nostris €et funiculos in capitibus nostris €et egrediamur ad regem Israhel €forsitan salvabit animas nostras accinxerunt saccis lumbos suos €et posuerunt funes in capitibus €veneruntque ad regem Israhel et dixerunt €servus tuus Benadad dicit vivat oro te anima mea €et ille ait si adhuc vivit frater meus est quod acceperunt viri pro omine €et festinantes rapuerunt verbum ex ore eius atque dixerunt €frater tuus Benadad €et dixit eis ite et adducite eum €egressus est ergo ad eum Benadad €et levavit eum in currum suum qui dixit ei civitates quas tulit pater meus a patre tuo reddam €et plateas fac tibi in Damasco sicut fecit pater meus in Samaria €et ego foederatus recedam a te €pepigit ergo foedus et dimisit eum tunc vir quidam de filiis prophetarum €dixit ad socium suum in sermone Domini percute me €at ille noluit percutere cui ait quia noluisti audire vocem Domini €ecce recedes a me et percutiet te leo €cumque paululum recessisset ab eo invenit eum leo atque percussit sed et alterum conveniens virum €dixit ad eum percute me €qui percussit eum et vulneravit abiit ergo propheta et occurrit regi in via €et mutavit aspersione pulveris os et oculos suos cumque rex transiret clamavit ad regem et ait €servus tuus egressus est ad proeliandum comminus €cumque fugisset vir unus adduxit eum quidam ad me et ait €custodi virum istum €qui si lapsus fuerit erit anima tua pro anima eius €aut talentum argenti adpendes dum autem ego turbatus huc illucque me verterem €subito non conparuit €et ait rex Israhel ad eum €hoc est iudicium tuum quod ipse decrevisti at ille statim abstersit pulverem de facie sua €et cognovit eum rex Israhel quod esset de prophetis qui ait ad eum haec dicit Dominus €quia dimisisti virum dignum morte de manu tua €erit anima tua pro anima eius €et populus tuus pro populo eius reversus est igitur rex Israhel in domum suam €audire contemnens et furibundus venit Samariam  post verba autem haec €vinea erat Naboth Hiezrahelitae qui erat in Hiezrahel €iuxta palatium Ahab regis Samariae locutus est ergo Ahab ad Naboth dicens €da mihi vineam tuam ut faciam mihi hortum holerum €quia vicina est et prope domum meam €daboque tibi pro ea vineam meliorem €aut si tibi commodius putas argenti pretium quanto digna €est cui respondit Naboth propitius mihi sit Dominus €ne dem hereditatem patrum meorum tibi venit ergo Ahab in domum suam indignans et frendens €super verbo quod locutus fuerat ad eum Naboth Hiezrahelites dicens €non do tibi hereditatem patrum meorum €et proiciens se in lectulum suum €avertit faciem ad parietem et non comedit panem ingressa est autem ad eum Hiezabel uxor sua dixitque ei €quid est hoc unde anima tua contristata est €et quare non comedis panem qui respondit ei locutus sum Naboth Hiezrahelitae et dixi ei €da mihi vineam tuam accepta pecunia €aut si tibi placet dabo tibi vineam pro ea €et ille ait non do tibi vineam meam dixit ergo ad eum Hiezabel uxor eius €grandis auctoritatis es et bene regis regnum €Israhel €surge et comede panem et aequo esto animo €ego dabo tibi vineam Naboth Hiezrahelitae scripsit itaque litteras ex nomine Ahab et signavit eas anulo eius €et misit ad maiores natu et ad optimates €qui erant in civitate eius et habitabant cum Naboth litterarum autem erat ista sententia €praedicate ieiunium et sedere facite Naboth inter primos populi et submittite duos viros filios Belial contra eum €et falsum testimonium dicant benedixit Deum et regem €et educite eum et lapidate sicque moriatur fecerunt ergo cives eius maiores natu et optimates €qui habitabant cum eo in urbe €sicut praeceperat eis Hiezabel þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ¨•˜‹„et sicut scriptum erat in litteris quas miserat ad eos praedicaverunt ieiunium €et sedere fecerunt Naboth inter primos populi et adductis duobus viris filiis diaboli €fecerunt eos sedere contra eum €at illi scilicet ut viri diabolici dixerunt contra eum testimonium €coram multitudine €benedixit Naboth Deo et regi €quam ob rem eduxerunt eum extra civitatem €et lapidibus interfecerunt miseruntque ad Hiezabel dicentes €lapidatus est Naboth et mortuus est factum est autem cum audisset Hiezabel lapidatum Naboth et mortuum €locuta est ad Ahab surge posside vineam Naboth €Hiezrahelitae €qui noluit tibi adquiescere et dare eam accepta pecunia €non enim vivit Naboth sed mortuus est quod cum audisset Ahab mortuum videlicet Naboth €surrexit et descendebat in vineam Naboth Hiezrahelitae €ut possideret eam factus est igitur sermo Domini ad Heliam Thesbiten dicens surge et descende in occursum Ahab regis Israhel €qui est in Samaria €ecce ad vineam Naboth descendit ut possideat eam et loqueris ad eum dicens haec dicit Dominus €occidisti insuper et possedisti €et post haec addes haec dicit Dominus €in loco hoc in quo linxerunt canes sanguinem Naboth €lambent tuum quoque sanguinem et ait Ahab ad Heliam €num invenisti me inimice mee €qui dixit inveni €eo quod venundatus sis ut faceres malum in conspectu Domini ecce ego inducam super te malum et demetam posteriora tua €et interficiam de Ahab mingentem ad parietem €et clausum et ultimum in Israhel et dabo domum tuam sicut domum Hieroboam filii Nabath €et sicut domum Baasa filii Ahia €quia egisti ut me ad iracundiam provocares et peccare fecisti Israhel sed et de Hiezabel locutus est Dominus dicens €canes comedent Hiezabel in agro Hiezrahel si mortuus fuerit Ahab in civitate comedent eum canes €si autem mortuus fuerit in agro comedent eum volucres caeli igitur non fuit alter talis ut Ahab €qui venundatus est ut faceret malum in conspectu Domini €concitavit enim eum Hiezabel uxor sua et abominabilis effectus est €in tantum ut sequeretur idola quae fecerant Amorrei €quos consumpsit Dominus a facie filiorum Israhel itaque cum audisset Ahab sermones istos €scidit vestem suam €et operuit cilicio carnem suam ieiunavitque et dormivit in sacco €et ambulabat dimisso capite factus est autem sermo Domini ad Heliam Thesbiten dicens nonne vidisti humiliatum Ahab coram me €quia igitur humiliatus est mei causa €non inducam malum in diebus eius €sed in diebus filii sui inferam malum domui eius  transierunt igitur tres anni absque bello inter Syriam et Israhel in anno autem tertio descendit Iosaphat rex Iuda ad regem Israhel dixitque rex Israhel ad servos suos €ignoratis quod nostra sit Ramoth Galaad €et neglegimus tollere eam de manu regis Syriae et ait ad Iosaphat €veniesne mecum ad proeliandum in Ramoth Galaad dixitque Iosaphat ad regem Israhel sicut ego sum ita et tu €populus meus et populus tuus unum sunt €et equites mei et equites tui €dixitque Iosaphat ad regem Israhel €quaere oro te hodie sermonem Domini congregavit ergo rex Israhel prophetas quadringentos circiter viros €et ait ad eos ire debeo in Ramoth Galaad ad bellandum an quiescere €qui responderunt ascende et dabit Dominus in manu regis dixit autem Iosaphat €non est hic propheta Domini quispiam ut interrogemus per eum et ait rex Israhel ad Iosaphat €remansit vir unus per quem possimus interrogare Dominum €sed ego odi eum quia non prophetat mihi bonum sed malum €Micheas filius Hiemla €cui Iosaphat ait ne loquaris ita rex vocavit ergo rex Israhel eunuchum quendam et dixit ei €festina adducere Micheam filium Hiemla rex autem Israhel et Iosaphat rex Iuda sedebat €unusquisque in solio suo €vestiti cultu regio in area iuxta ostium portae Samariae €et universi prophetae prophetabant in conspectu eorum fecit quoque sibi Sedecias filius Chanaan €cornua ferrea et ait €haec dicit Dominus his ventilabis Syriam donec deleas eam omnesque prophetae similiter prophetabant dicentes €ascende in Ramoth Galaad et vade prospere €et tradet Dominus in manu regis nuntius vero qui ierat ut vocaret Micheam €locutus est ad eum dicens €ecce sermones prophetarum ore uno bona regi praedicant €sit ergo et sermo tuus similis eorum et loquere bona cui Micheas ait €vivit Dominus quia quodcumque dixerit mihi Dominus hoc loquar venit itaque ad regem et ait illi rex €Michea ire debemus in Ramoth Galaad ad proeliandum an cessare €cui ille respondit ascende et vade prospere €et tradet Dominus in manu regis dixit autem rex ad eum iterum atque iterum adiuro te €ut non loquaris mihi nisi quod verum est in nomine Domini et ille ait vidi cunctum Israhel dispersum in montibus €quasi oves non habentes pastorem €et ait Dominus non habent dominum isti €revertatur unusquisque in domum suam in pace dixit ergo rex Israhel ad Iosaphat €numquid non dixi tibi quia non prophetat mihi bonum €sed semper malum ille vero addens ait propterea audi sermonem Domini €vidi Dominum sedentem super solium suum €et omnem exercitum caeli adsistentem ei a dextris et a sinistris et ait Dominus quis decipiet Ahab regem Israhel €ut ascendat et cadat in Ramoth Galaad €et dixit unus verba huiuscemodi et alius aliter egressus est autem spiritus et stetit coram Domino et ait €ego decipiam illum €cui locutus est Dominus in quo et ille ait egrediar €et ero spiritus mendax in ore omnium prophetarum eius €et dixit Dominus decipies et praevalebis egredere et fac ita nunc igitur ecce dedit Dominus spiritum mendacii €in ore omnium prophetarum tuorum qui hic sunt €et Dominus locutus est contra te malum accessit autem Sedecias filius Chanaan €et percussit Micheam in maxillam et dixit €mene ergo dimisit spiritus Domini et locutus est tibi et ait Micheas visurus es in die illa €quando ingredieris cubiculum intra cubiculum ut abscondaris et ait rex Israhel tollite Micheam €et maneat apud Amon principem civitatis €et apud Ioas filium Ammelech et dicite eis haec dicit rex mittite virum istum in carcerem €et sustentate eum pane tribulationis et aqua €angustiae €donec revertar in pace dixitque Micheas €si reversus fueris in pace non est locutus Dominus in me €et ait audite populi omnes ascendit itaque rex Israhel et Iosaphat rex Iuda in Ramoth Galaad dixitque rex Israhel ad Iosaphat €sume arma et ingredere proelium et induere vestibus tuis €porro rex Israhel mutavit habitum et ingressus est bellum rex autem Syriae praeceperat principibus curruum triginta duobus dicens €non pugnabitis contra minorem et maiorem quempiam €nisi contra regem Israhel solum cum ergo vidissent principes curruum Iosaphat €suspicati sunt quod ipse esset rex Israhel €et impetu facto pugnabant contra eum et exclamavit Iosaphat intellexeruntque principes curruum quod non esset rex Israhel €et cessaverunt ab eo unus autem quidam tetendit arcum in incertum sagittam €dirigens €et casu percussit regem Israhel inter pulmonem et stomachum €at ille dixit aurigae suo €verte manum tuam et eice me de exercitu €quia graviter vulneratus sum commissum est ergo proelium in die illa €et rex Israhel stabat in curru suo contra Syros €et mortuus est vesperi €fluebat autem sanguis plagae in sinum currus et praeco personuit in universo exercitu antequam sol €occumberet €dicens unusquisque revertatur in civitatem et in terram suam mortuus est autem rex et perlatus est Samariam €sepelieruntque regem in Samaria et laverunt currum in piscina Samariae €et linxerunt canes sanguinem eius €et habenas laverunt iuxta verbum Domini quod locutus fuerat reliqua vero sermonum Ahab et universa quae fecit €et domus eburneae quam aedificavit €cunctarumque urbium quas extruxit €nonne scripta sunt haec €in libro verborum dierum regum Israhel dormivit ergo Ahab cum patribus suis €et regnavit Ohozias filius eius pro eo Iosaphat filius Asa regnare coeperat super Iudam €anno quarto Ahab regis Israhel triginta quinque annorum erat cum regnare coepisset €et viginti et quinque annos regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Azuba filia Salai et ambulavit in omni via Asa patris sui et non declinavit ex ea €fecitque quod rectum est in conspectu Domini verumtamen excelsa non abstulit þï€Öõìçáôåÿï°±±ÿËçó¯³Òÿ¨–˜¬‚adhuc enim populus sacrificabat et adolebat incensum in excelsis pacemque habuit Iosaphat cum rege Israhel reliqua autem verborum Iosaphat €et opera eius quae gessit et proelia €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Iuda sed et reliquias effeminatorum qui remanserant in diebus Asa patris eius €abstulit de terra nec erat tunc rex constitutus in Edom rex vero Iosaphat fecerat classes in mari €quae navigarent in Ophir propter aurum €et ire non potuerunt quia confractae sunt in Asiongaber tunc ait Ohozias filius Ahab ad Iosaphat €vadant servi mei cum servis tuis in navibus €et noluit Iosaphat dormivitque cum patribus suis €et sepultus est cum eis in civitate David patris sui €regnavitque Ioram filius eius pro eo Ohozias autem filius Ahab regnare coeperat super Israhel in Samaria €anno septimodecimo Iosaphat regis Iuda €regnavitque super Israhel duobus annis et fecit malum in conspectu Domini €et ambulavit in via patris sui et matris suae €et in via Hieroboam filii Nabath qui peccare fecit Israhel servivit quoque Baal et adoravit eum €et inritavit Dominum Deum Israhel €iuxta omnia quae fecerat pater eius àËçó¯´Òÿ¡praevaricatus est autem Moab in Israhel €postquam mortuus est Ahab ceciditque Ohozias per cancellos cenaculi sui €quod habebat in Samaria €et aegrotavit misitque nuntios dicens ad eos €ite consulite Beelzebub deum Accaron €utrum vivere queam de infirmitate mea hac angelus autem Domini locutus est ad Heliam Thesbiten €surge ascende in occursum nuntiorum regis Samariae €et dices ad eos €numquid non est Deus in Israhel €ut eatis ad consulendum Beelzebub deum Accaron quam ob rem haec dicit Dominus €de lectulo super quem ascendisti non descendes sed morte morieris €et abiit Helias reversique sunt nuntii ad Ohoziam €qui dixit eis quare reversi estis at illi responderunt ei vir occurrit nobis et dixit ad nos €ite revertimini ad regem qui misit vos €et dicetis ei haec dicit Dominus €numquid quia non erat Deus in Israhel €mittis ut consulatur Beelzebub deus Accaron €idcirco de lectulo super quem ascendisti non descendes €sed morte morieris qui dixit eis cuius figurae et habitu est vir €qui occurrit vobis €et locutus est verba haec at illi dixerunt vir pilosus et zona pellicia accinctis €renibus €qui ait Helias Thesbites est misitque ad eum quinquagenarium principem €et quinquaginta qui erant sub eo €qui ascendit ad eum sedentique in vertice montis ait €homo Dei rex praecepit ut descendas respondensque Helias dixit quinquagenario €si homo Dei sum descendat ignis e caelo €et devoret te et quinquaginta tuos €descendit itaque ignis e caelo €et devoravit eum et quinquaginta qui erant cum eo rursum misit ad eum principem quinquagenarium alterum €et quinquaginta cum eo €qui locutus est illi €homo Dei haec dicit rex festina descende respondens Helias ait €si homo Dei ego sum descendat ignis e caelo €et devoret te et quinquaginta tuos €descendit ergo ignis Dei e caelo €et devoravit illum et quinquaginta eius iterum misit principem quinquagenarium tertium €et quinquaginta qui erant cum eo €qui cum venisset curvavit genua contra Heliam €et precatus est eum et ait €homo Dei noli despicere animam meam €et animam servorum tuorum qui mecum sunt ecce descendit ignis de caelo €et devoravit duos principes quinquagenarios primos €et quinquagenos qui cum eis erant €sed nunc obsecro ut miserearis animae meae locutus est autem angelus Domini ad Heliam dicens €descende cum eo ne timeas €surrexit igitur et descendit cum eo ad regem et locutus est ei haec dicit Dominus €quia misisti nuntios ad consulendum Beelzebub deum Accaron €quasi non esset Deus in Israhel €a quo possis interrogare sermonem €ideo de lectulo super quem ascendisti non descendes €sed morte morieris mortuus est ergo iuxta sermonem Domini quem locutus est Helias €et regnavit Ioram frater eius pro eo €anno secundo Ioram filii Iosaphat regis Iudae €non enim habebat filium reliqua autem verborum Ohoziae quae operatus est €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Israhel  factum est autem €cum levare vellet Dominus Heliam per turbinem in caelum €ibant Helias et Heliseus de Galgalis dixitque Helias ad Heliseum €sede hic quia Dominus misit me usque Bethel €cui ait Heliseus vivit Dominus et vivit anima tua €quia non derelinquam te €cumque descendissent Bethel egressi sunt filii prophetarum qui erant Bethel ad €Heliseum €et dixerunt ei €numquid nosti quia hodie Dominus tollat dominum tuum a te €qui respondit et ego novi silete dixit autem Helias ad Heliseum €sede hic quia Dominus misit me in Hiericho €et ille ait vivit Dominus et vivit anima tua quia non derelinquam te €cumque venissent Hierichum accesserunt filii prophetarum qui erant in Hiericho ad Heliseum €et dixerunt ei €numquid nosti quia hodie Dominus tollet €dominum tuum a te €et ait et ego novi silete dixit autem ei Helias €sede hic quia Dominus misit me ad Iordanem €qui ait vivit Dominus et vivit anima tua quia non derelinquam te €ierunt igitur ambo pariter et quinquaginta viri de filiis prophetarum secuti sunt €qui et steterunt e contra longe €illi autem ambo stabant super Iordanem tulitque Helias pallium suum et involvit illud et percussit aquas €quae divisae sunt in utramque partem €et transierunt ambo per siccum cumque transissent Helias dixit ad Heliseum €postula quod vis ut faciam tibi antequam tollar a te €dixitque Heliseus obsecro ut fiat duplex spiritus tuus in me qui respondit rem difficilem postulasti €attamen si videris me quando tollor a te erit quod petisti €si autem non videris non erit cumque pergerent et incedentes sermocinarentur €ecce currus igneus et equi ignei diviserunt utrumque €et ascendit Helias per turbinem in caelum Heliseus autem videbat et clamabat €pater mi pater mi currus Israhel et auriga eius €et non vidit eum amplius €adprehenditque vestimenta sua et scidit illa in duas partes et levavit pallium Heliae quod ceciderat ei €reversusque stetit super ripam Iordanis et pallio Heliae quod ceciderat ei percussit aquas €et dixit ubi est Deus Heliae etiam nunc €percussitque aquas et divisae sunt huc atque illuc et transiit Heliseus videntes autem filii prophetarum qui erant in Hiericho de contra €dixerunt €requievit spiritus Heliae super Heliseum €et venientes in occursum eius adoraverunt eum proni in terram dixeruntque illi ecce cum servis tuis sunt quinquaginta viri fortes €qui possint ire et quaerere dominum tuum €ne forte tulerit eum spiritus Domini €et proiecerit in uno montium aut in una vallium €qui ait nolite mittere coegeruntque eum donec adquiesceret et diceret mittite €et miserunt quinquaginta viros €qui cum quaesissent tribus diebus non invenerunt et reversi sunt ad eum €at ille habitabat in Hiericho €dixitque eis numquid non dixi vobis nolite ire dixerunt quoque viri civitatis ad Heliseum €ecce habitatio civitatis huius optima est €sicut tu ipse domine perspicis €sed aquae pessimae sunt et terra sterilis at ille ait adferte mihi vas novum et mittite in illud sal €qui cum adtulissent egressus ad fontem aquarum misit in eum sal et ait €haec dicit Dominus sanavi aquas has €et non erit ultra in eis mors neque sterilitas sanatae sunt ergo aquae usque ad diem hanc €iuxta verbum Helisei quod locutus est ascendit autem inde Bethel €cumque ascenderet per viam €pueri parvi egressi sunt de civitate et inludebant ei dicentes €ascende calve ascende calve qui cum se respexisset vidit eos €et maledixit eis in nomine Domini €egressique sunt duo ursi de saltu €et laceraverunt ex eis quadraginta duos pueros abiit autem inde in montem Carmeli €et inde reversus est Samariam  Ioram vero filius Ahab regnavit super Israhel in Samaria €anno octavodecimo Iosaphat regis Iudae €regnavitque duodecim annis et fecit malum coram Domino sed non sicut pater suus et mater €tulit enim statuas Baal quas fecerat pater eius verumtamen in peccatis Hieroboam filii Nabath €qui peccare fecit Israhel adhesit nec recessit ab eis porro Mesa rex Moab nutriebat pecora multa €et solvebat regi Israhel centum milia agnorum €et centum milia arietum cum velleribus suis cumque mortuus fuisset Ahab þï€Öõìçáôåÿï°±²ÿËçó¯´Òÿ£•‚praevaricatus est foedus quod habebat cum rege Israhel egressus est igitur rex Ioram in die illa de Samaria €et recensuit universum Israhel misitque ad Iosaphat regem Iuda dicens €rex Moab recessit a me €veni mecum contra Moab ad proelium €qui respondit ascendam €qui meus est tuus est €populus meus populus tuus equi mei equi tui dixitque per quam viam ascendemus €at ille respondit per desertum Idumeae perrexerunt igitur rex Israhel et rex Iuda et rex Edom €et circumierunt per viam septem dierum €nec erat aqua exercitui et iumentis quae sequebantur eos dixitque rex Israhel eheu eheu eheu €congregavit nos Dominus tres reges ut traderet in manu Moab et ait Iosaphat estne hic propheta Domini €ut deprecemur Dominum per eum €et respondit unus de servis regis Israhel €est hic Heliseus filius Saphat qui fundebat aquam super manus Heliae et ait Iosaphat est apud eum sermo Domini €descenditque ad eum rex Israhel et Iosaphat et rex Edom dixit autem Heliseus ad regem Israhel €quid mihi et tibi est vade ad prophetas patris tui et matris tuae €et ait illi rex Israhel quare congregavit Dominus tres reges hos €ut traderet eos in manu Moab dixit autem Heliseus €vivit Dominus exercituum in cuius conspectu sto €quod si non vultum Iosaphat regis Iudae erubescerem €ne adtendissem quidem te nec respexissem nunc autem adducite mihi psalten €cumque caneret psaltes facta est super eum manus Domini et ait haec dicit Dominus €facite alveum torrentis huius fossas et fossas haec enim dicit Dominus €non videbitis ventum neque pluviam et alveus iste replebitur aquis €et bibetis vos et familiae vestrae et iumenta vestra parumque hoc est in conspectu Domini €insuper tradet etiam Moab in manu vestra et percutietis omnem civitatem munitam et omnem urbem electam €et universum lignum fructiferum succidetis €cunctosque fontes aquarum obturabitis €et omnem agrum egregium operietis lapidibus factum est igitur mane quando sacrificium offerri solet €et ecce aquae veniebant per viam Edom et repleta est terra aquis universi autem Moabitae audientes €quod ascendissent reges ut pugnarent adversum eos €convocaverunt omnes qui accincti erant balteo desuper €et steterunt in terminis primoque mane surgentes et orto iam sole ex adverso aquarum €viderunt Moabitae contra aquas rubras quasi sanguinem dixeruntque sanguis est gladii €pugnaverunt reges contra se et caesi sunt mutuo €nunc perge ad praedam Moab perrexeruntque in castra Israhel €porro consurgens Israhel percussit Moab €at illi fugerunt coram eis €venerunt igitur qui vicerant et percusserunt Moab et civitates destruxerunt €et omnem agrum optimum mittentes singuli lapides repleverunt €et universos fontes aquarum obturaverunt €et omnia ligna fructifera succiderunt €ita ut muri tantum fictiles remanerent €et circumdata est civitas a fundibalariis €et magna ex parte percussa quod cum vidisset rex Moab praevaluisse scilicet hostes €tulit secum septingentos viros educentes gladium €ut inrumperet ad regem Edom et non potuerunt arripiensque filium suum primogenitum €qui regnaturus erat pro eo €obtulit holocaustum super murum €et facta est indignatio magna in Israhel €statimque recesserunt ab eo et reversi sunt in terram suam  mulier autem quaedam de uxoribus prophetarum €clamabat ad Heliseum dicens servus tuus vir meus mortuus est €et tu nosti quia servus tuus fuit timens Dominum €et ecce creditor venit ut tollat duos filios meos ad serviendum sibi cui dixit Heliseus quid vis ut faciam tibi dic mihi €quid habes in domo tua €at illa respondit non habeo ancilla tua quicquam in domo mea €nisi parum olei quo unguear cui ait vade pete mutuo ab omnibus vicinis tuis vasa vacua non pauca et ingredere et claude ostium €cum intrinsecus fueris tu et filii tui €et mitte inde in omnia vasa haec €et cum plena fuerint tolles ivit itaque mulier et clusit ostium super se et super filios suos €illi offerebant vasa et illa infundebat cumque plena fuissent vasa dixit ad filium suum €adfer mihi adhuc vas €et ille respondit non habeo €stetitque oleum venit autem illa et indicavit homini Dei €et ille vade inquit vende oleum et redde creditori tuo €tu autem et filii tui vivite de reliquo facta est autem quaedam dies et transiebat Heliseus per Sunam €erat autem ibi mulier magna quae tenuit eum ut comederet panem €cumque frequenter inde transiret €devertebat ad eam ut comederet panem quae dixit ad virum suum €animadverto quod vir Dei sanctus est iste €qui transit per nos frequenter faciamus ergo cenaculum parvum €et ponamus ei in eo lectulum €et mensam et sellam et candelabrum €ut cum venerit ad nos maneat ibi facta est igitur dies quaedam €et veniens devertit in cenaculum et requievit ibi dixitque ad Giezi puerum suum voca Sunamitin istam €qui cum vocasset eam et illa stetisset coram eo dixit ad puerum €loquere ad eam ecce sedule in omnibus ministrasti nobis €quid vis ut faciam tibi €numquid habes negotium et vis ut loquar regi sive principi militiae €quae respondit in medio populi mei habito et ait quid ergo vult ut faciam ei €dixitque Giezi ne quaeras €filium enim non habet et vir eius senex est praecepit itaque ut vocaret eam €quae cum vocata fuisset et stetisset ad ostium dixit ad €eam in tempore isto et in hac eadem hora €si vita comes fuerit habebis in utero filium €at illa respondit noli quaeso domine mi vir Dei €noli mentiri ancillae tuae et concepit mulier et peperit filium €in tempore et in hora eadem quam dixerat Heliseus crevit autem puer et cum esset quaedam dies €et egressus isset ad patrem suum ad messores ait patri suo caput meum caput meum €at ille dixit puero tolle et duc eum ad matrem suam qui cum tulisset et adduxisset eum ad matrem suam €posuit eum illa super genua sua usque ad meridiem et mortuus est ascendit autem et conlocavit eum super lectulum €hominis Dei €et clusit ostium et egressa vocavit virum suum et ait €mitte mecum obsecro unum de pueris et asinam €ut excurram usque ad hominem Dei et revertar qui ait illi quam ob causam vadis ad eum hodie €non sunt kalendae neque sabbatum €quae respondit vale stravitque asinam et praecepit puero €mina et propera ne mihi moram facias in eundo €et hoc age quod praecipio tibi profecta est igitur et venit ad virum Dei in montem Carmeli €cumque vidisset eam vir Dei de contra €ait ad Giezi puerum suum €ecce Sunamitis illa vade ergo in occursum eius et dic ei €rectene agitur circa te et circa virum tuum et circa filium tuum €quae respondit recte cumque venisset ad virum Dei in monte €adprehendit pedes eius €et accessit Giezi ut amoveret eam €et ait homo Dei dimitte illam €anima enim eius in amaritudine est €et Dominus celavit me et non indicavit mihi quae dixit illi numquid petivi filium a domino meo €numquid non dixi tibi ne inludas me et ille ait ad Giezi accinge lumbos tuos €et tolle baculum meum in manu tua et vade €si occurrerit tibi homo non salutes eum €et si salutaverit te quispiam non respondeas illi €et pones baculum meum super faciem pueri porro mater pueri ait €vivit Dominus et vivit anima tua non dimittam te €surrexit ergo et secutus est eam Giezi autem praecesserat eos €et posuerat baculum super faciem pueri €et non erat vox neque sensus €reversusque est in occursum eius €et nuntiavit ei dicens non surrexit puer ingressus est ergo Heliseus domum €et ecce puer mortuus iacebat in lectulo eius ingressusque clusit ostium super se et puerum €et oravit ad Dominum et ascendit et incubuit super puerum €posuitque os suum super os eius €et oculos suos super oculos eius €et manus suas super manus eius €et incurvavit se super eum et calefacta est caro pueri at ille reversus deambulavit in domo semel huc et illuc €et ascendit et incubuit super eum €et oscitavit puer septies aperuitque oculos et ille vocavit Giezi et dixit ei €voca Sunamitin hanc €quae vocata ingressa est ad eum €qui ait tolle filium tuum venit illa et corruit ad pedes eius et adoravit super terram €tulitque filium suum et egressa est et Heliseus reversus est in Galgala €erat autem fames in terra €et filii prophetarum habitabant coram eo €dixitque uni de pueris suis €pone ollam grandem et coque pulmentum filiis prophetarum þï€Öõìçáôåÿï°±²ÿËçó¯´Òÿ¤˜¨et egressus est unus in agrum ut colligeret herbas agrestes €invenitque quasi vitem silvestrem et collegit ex ea colocyntidas agri €et implevit pallium suum et reversus concidit in ollam pulmenti €nesciebat enim quid esset infuderunt ergo sociis ut comederent €cumque gustassent de coctione €exclamaverunt dicentes mors in olla vir Dei €et non potuerunt comedere at ille adferte inquit farinam €et misit in ollam et ait €infunde turbae et comedat €et non fuit amplius quicquam amaritudinis in olla vir autem quidam venit de Balsalisa €deferens viro Dei panes primitiarum et viginti panes hordiacios €et frumentum novum in pera sua €at ille dixit da populo ut comedat responditque ei minister eius €quantum est hoc ut adponam coram centum viris €rursum ille da ait populo ut comedat €haec enim dicit Dominus comedent et supererit posuit itaque coram eis €qui comederunt et superfuit iuxta verbum Domini  Naaman princeps militiae regis Syriae €erat vir magnus apud dominum suum et honoratus €per illum enim dedit Dominus salutem Syriae €erat autem vir fortis et dives sed leprosus porro de Syria egressi fuerant latrunculi €et captivam duxerant de terra Israhel puellam parvulam €quae erat in obsequio uxoris Naaman quae ait ad dominam suam €utinam fuisset dominus meus ad prophetam qui est in Samaria €profecto curasset eum a lepra quam habet ingressus est itaque Naaman ad dominum suum €et nuntiavit ei dicens €sic et sic locuta est puella de terra Israhel dixitque ei rex Syriae €vade et mittam litteras ad regem Israhel €qui cum profectus esset et tulisset secum decem talenta argenti €et sex milia aureos et decem mutatoria vestimentorum detulit litteras ad regem Israhel in haec verba €cum acceperis epistulam hanc €scito quod miserim ad te Naaman servum meum €ut cures eum a lepra sua cumque legisset rex Israhel litteras scidit vestimenta sua et ait €numquid Deus sum ut occidere possim et vivificare €quia iste misit ad me ut curem hominem a lepra sua €animadvertite et videte quod occasiones quaerat adversum me quod cum audisset Heliseus vir Dei €scidisse videlicet regem Israhel vestimenta sua €misit ad eum dicens quare scidisti vestimenta tua €veniat ad me et sciat esse prophetam in Israhel venit ergo Naaman cum equis et curribus €et stetit ad ostium domus Helisei misitque ad eum Heliseus nuntium dicens €vade et lavare septies in Iordane €et recipiet sanitatem caro tua atque mundaberis iratus Naaman recedebat dicens €putabam quod egrederetur ad me €et stans invocaret nomen Domini Dei sui €et tangeret manu sua locum leprae et curaret me numquid non meliores sunt Abana et Pharphar fluvii Damasci €omnibus aquis Israhel ut laver in eis et munder €cum ergo vertisset se et abiret indignans accesserunt ad eum servi sui et locuti sunt ei €pater si rem grandem dixisset tibi propheta certe facere €debueras €quanto magis quia nunc dixit tibi lavare et mundaberis descendit et lavit in Iordane septies iuxta sermonem viri Dei €et restituta est caro eius sicut caro pueri parvuli et mundatus est reversusque ad virum Dei cum universo comitatu suo €venit et stetit coram eo et ait €vere scio quod non sit Deus in universa terra €nisi tantum in Israhel €obsecro itaque ut accipias benedictionem a servo tuo at ille respondit vivit Dominus ante quem sto quia non accipiam €cumque vim faceret penitus non adquievit dixitque Naaman ut vis sed obsecro concede mihi servo tuo €ut tollam onus duorum burdonum de terra €non enim faciet ultra servus tuus holocaustum aut victimam diis alienis €nisi Domino hoc autem solum est de quo depreceris Dominum pro servo tuo €quando ingreditur dominus meus templum Remmon ut adoret €et illo innitente super manum meam €si adoravero in templo Remmon adorante me in eodem loco €ut ignoscat mihi Dominus servo tuo pro hac re qui dixit ei vade in pace €abiit ergo ab eo electo terrae tempore dixitque Giezi puer viri Dei €pepercit dominus meus Naaman Syro isti €ut non acciperet ab eo quae adtulit €vivit Dominus quia curram post eum et accipiam ab eo aliquid et secutus est Giezi post tergum Naaman €quem cum vidisset ille currentem ad se €desilivit de curru in occursum eius et ait €rectene sunt omnia et ille ait recte €dominus meus misit me dicens €modo venerunt ad me duo adulescentes de monte Ephraim ex filiis €prophetarum €da eis talentum argenti et vestes mutatorias duplices dixitque Naaman melius est ut accipias duo talenta €et coegit eum ligavitque duo talenta argenti in duobus saccis €et duplicia vestimenta €et inposuit duobus pueris suis qui et portaverunt coram eo cumque venisset iam vesperi €tulit de manu eorum et reposuit in domo €dimisitque viros et abierunt ipse autem ingressus stetit coram domino suo €et dixit Heliseus unde venis Giezi €qui respondit non ivit servus tuus quoquam at ille nonne ait cor €meum in praesenti erat €quando reversus est homo de curru suo in occursum tui €nunc igitur accepisti argentum et accepisti vestes €ut emas oliveta et vineta et oves et boves et servos et €ancillas sed et lepra Naaman adherebit tibi et semini tuo in €sempiternum €et egressus est ab eo leprosus quasi nix  dixerunt autem filii prophetarum ad Heliseum €ecce locus in quo habitamus coram te angustus est nobis eamus usque ad Iordanem €et tollant singuli de silva materias singulas €ut aedificemus nobis ibi locum ad €habitandum €qui dixit ite et ait unus ex illis veni ergo et tu cum servis tuis €respondit ego veniam et abiit cum eis €cumque venissent ad Iordanem caedebant ligna accidit autem ut cum unus materiem €succidisset €caderet ferrum securis in aquam €exclamavitque ille et ait €eheu eheu eheu domine mi €et hoc ipsum mutuo acceperam dixit autem homo Dei ubi cecidit €at ille monstravit ei locum €praecidit ergo lignum et misit illuc €natavitque ferrum et ait tolle €qui extendit manum et tulit illud rex autem Syriae pugnabat contra Israhel €consiliumque iniit cum servis suis dicens €in loco illo et illo ponamus insidias misit itaque vir Dei ad regem Israhel dicens €cave ne transeas in loco illo quia ibi Syri in insidiis €sunt misit rex Israhel ad locum quem dixerat ei vir €Dei €et praeoccupavit eum €et observavit se ibi non semel neque bis conturbatumque est cor regis Syriae pro hac re €et convocatis servis suis ait quare non indicastis mihi €quis proditor mei sit apud regem Israhel dixitque unus servorum eius nequaquam domine mi rex €sed Heliseus propheta qui est in Israhel €indicat regi Israhel omnia verba €quaecumque locutus fueris in conclavi tuo dixit eis ite et videte ubi sit ut mittam et capiam eum €adnuntiaveruntque ei dicentes ecce in Dothan misit ergo illuc equos et currus et robur exercitus €qui cum venissent nocte circumdederunt civitatem consurgens autem diluculo minister viri Dei egressus est €viditque exercitum in circuitu civitatis et equos et currus €nuntiavitque ei dicens €eheu eheu domine mi quid €faciemus at ille respondit noli timere €plures enim nobiscum sunt quam cum illis cumque orasset Heliseus ait Domine aperi oculos huius ut videat €et aperuit Dominus oculos pueri et vidit €et ecce mons plenus equorum et curruum igneorum in circuitu Helisei hostes vero descenderunt ad eum €porro Heliseus oravit Dominum dicens €percute obsecro gentem hanc caecitate €percussitque eos Dominus ne viderent iuxta verbum Helisei dixit autem ad eos Heliseus €non est haec via nec ista est civitas €sequimini me et ostendam vobis virum quem quaeritis €duxit ergo eos in Samariam cumque ingressi fuissent in Samaria dixit €Heliseus €Domine aperi oculos istorum ut videant €aperuitque Dominus oculos eorum €et viderunt esse se in medio Samariae dixitque rex Israhel ad Heliseum cum vidisset eos €numquid percutiam eos pater mi at ille ait non percuties €neque enim cepisti eos gladio et arcu tuo ut percutias €pone panem et aquam coram eis €ut comedant et bibant et vadant ad dominum suum adpositaque est eis ciborum magna praeparatio €et comederunt et biberunt et dimisit eos €abieruntque ad dominum suum €et ultra non venerunt latrones Syriae in terram Israhel factum est autem post haec €congregavit Benadad rex Syriae universum exercitum suum €et ascendit et obsidebat Samariam þï€Öõìçáôåÿï°±²ÿËçó¯´Òÿ¦˜™factaque est fames magna in Samaria et tamdiu obsessa est €donec venundaretur caput asini octoginta argenteis €et quarta pars cabi stercoris columbarum quinque €argenteis cumque rex Israhel transiret per murum €mulier exclamavit ad eum dicens salva me domine mi €rex qui ait non te salvet Dominus €unde salvare te possum €de area an de torculari €dixitque ad eam rex quid tibi vis €quae respondit mulier ista dixit mihi da filium tuum ut comedamus eum hodie €et filium meum comedemus cras coximus ergo filium meum et comedimus €dixique ei die altera da filium tuum ut comedamus eum €quae abscondit filium suum quod cum audisset rex scidit vestimenta sua €et transiebat super murum €viditque omnis populus cilicium €quo vestitus erat ad carnem intrinsecus et ait haec mihi faciat Deus et haec addat €si steterit caput Helisei filii Saphat super eum hodie Heliseus autem sedebat in domo sua et senes sedebant cum eo €praemisit itaque virum €et antequam veniret nuntius ille dixit ad senes €numquid scitis quod miserit filius homicidae hic €ut praecidatur caput meum €videte ergo cum venerit nuntius cludite ostium €et non sinatis eum introire €ecce enim sonitus pedum domini eius post eum est et adhuc illo loquente eis apparuit nuntius qui veniebat €ad eum €et ait ecce tantum malum a Domino est €quid amplius expectabo a Domino  dixit autem Heliseus audite verbum Domini haec dicit Dominus €in tempore hoc cras modius similae uno statere erit €et duo modii hordei statere uno in porta Samariae respondens unus de ducibus super cuius manum rex incumbebat homini Dei €ait €si Dominus fecerit etiam cataractas in caelo €numquid poterit esse quod loqueris €qui ait videbis oculis tuis et inde non comedes quattuor ergo viri erant leprosi iuxta introitum portae €qui dixerunt ad invicem quid hic esse volumus donec moriamur sive ingredi voluerimus civitatem fame moriemur €sive manserimus hic moriendum nobis est €venite igitur et transfugiamus ad castra Syriae €si pepercerint nobis vivemus €si autem occidere voluerint nihilominus moriemur surrexerunt igitur vesperi ut venirent ad castra Syriae €cumque venissent ad principium castrorum Syriae €nullum ibidem reppererunt siquidem Dominus sonitum audiri fecerat in castris Syriae €curruum et equorum et exercitus plurimi €dixeruntque ad invicem €ecce mercede conduxit adversum nos rex Israhel reges Hettheorum et €Aegyptiorum €et venerunt super nos surrexerunt ergo et fugerunt in tenebris €et dereliquerunt tentoria sua et equos et asinos in castris €fugeruntque animas tantum suas salvare cupientes igitur cum venissent leprosi illi ad principium castrorum €ingressi sunt unum tabernaculum et comederunt et biberunt €tuleruntque inde argentum et aurum et vestes €et abierunt et absconderunt €et rursum reversi sunt ad aliud tabernaculum €et inde similiter auferentes absconderunt dixeruntque ad invicem non recte facimus €haec enim dies boni nuntii est €si tacuerimus et noluerimus nuntiare usque mane sceleris arguemur €venite eamus et nuntiemus in aula regis cumque venissent ad portam civitatis €narraverunt eis dicentes ivimus ad castra Syriae €et nullum ibidem repperimus hominum €nisi equos et asinos alligatos et fixa tentoria ierunt ergo portarii et nuntiaverunt in palatio regis intrinsecus qui surrexit nocte et ait ad servos suos €dico vobis quid fecerint nobis Syri €sciunt quia fame laboramus €et idcirco egressi sunt de castris et latitant in agris dicentes €cum egressi fuerint de civitate capiemus eos viventes €et tunc civitatem ingredi poterimus respondit autem unus servorum eius €tollamus quinque equos qui remanserunt in urbe €quia ipsi tantum sunt in universa multitudine Israhel €alii enim consumpti sunt €et mittentes explorare poterimus adduxerunt ergo duos equos €misitque rex ad castra Syrorum dicens ite videte qui abierunt post eos usque ad Iordanem €ecce autem omnis via plena erat vestibus et vasis €quae proiecerant Syri cum turbarentur €reversique nuntii indicaverunt regi et egressus populus diripuit castra Syriae €factusque est modius similae statere uno €et duo modii hordei statere uno iuxta verbum Domini porro rex ducem illum in cuius manu incubuerat €constituit ad portam €quem conculcavit turba in introitu et mortuus est €iuxta quod locutus fuerat vir Dei quando descenderat rex ad eum factumque est secundum sermonem viri Dei quem dixerat regi €quando ait duo modii hordei statere uno erunt €et modius similae statere uno €hoc eodem tempore cras in porta Samariae quando responderat dux ille viro Dei et dixerat €etiam si Dominus fecerit cataractas in caelo €numquid fieri poterit quod loqueris €et dixit ei videbis oculis tuis et inde non comedes evenit ergo ei sicut praedictum erat €et conculcavit eum populus in porta et mortuus est  Heliseus autem locutus est ad mulierem €cuius vivere fecerat filium dicens €surge vade tu et domus tua et peregrinare ubicumque reppereris €vocavit enim Dominus famem €et veniet super terram septem annis quae surrexit et fecit iuxta verbum hominis Dei €et vadens cum domo sua peregrinata est in terra Philisthim diebus multis cumque finiti essent anni septem €reversa est mulier de terra Philisthim €et egressa est ut interpellaret regem pro domo sua et agris €suis rex autem loquebatur cum Giezi puero viri Dei dicens €narra mihi omnia magnalia quae fecit Heliseus cumque ille narraret regi quomodo mortuum suscitasset €apparuit mulier cuius vivificaverat filium €clamans ad regem pro domo sua et pro agris suis €dixitque Giezi €domine mi rex haec est mulier €et hic filius eius quem suscitavit Heliseus et interrogavit rex mulierem quae narravit ei €deditque ei rex eunuchum unum dicens €restitue ei omnia quae sua sunt et universos reditus agrorum €a die qua reliquit terram usque ad praesens venit quoque Heliseus Damascum €et Benadad rex Syriae aegrotabat €nuntiaveruntque ei dicentes venit vir Dei huc et ait rex ad Azahel €tolle tecum munera et vade in occursum viri Dei €et consule Dominum per eum dicens €si evadere potero de infirmitate mea hac ivit igitur Azahel in occursum eius €habens secum munera et omnia bona Damasci €onera quadraginta camelorum €cumque stetisset coram eo ait €filius tuus Benadad rex Syriae misit me ad te dicens €si sanari potero de infirmitate mea hac dixitque ei Heliseus vade dic ei sanaberis €porro ostendit mihi Dominus quia morte morietur stetitque cum eo et conturbatus est usque ad suffusionem vultus €flevitque vir Dei cui Azahel ait quare dominus meus flet €at ille respondit quia scio quae facturus sis filiis €Israhel mala €civitates eorum munitas igne succendes €et iuvenes eorum interficies gladio €et parvulos eorum elides et praegnantes divides dixitque Azahel €quid enim sum servus tuus canis ut faciam rem istam magnam €et ait Heliseus €ostendit mihi Dominus te regem Syriae fore qui cum recessisset ab Heliseo venit ad dominum suum €qui ait ei quid tibi dixit Heliseus €at ille respondit dixit mihi recipiet sanitatem cumque venisset dies altera €tulit sagulum et infudit aqua €et expandit super faciem eius €quo mortuo regnavit Azahel pro eo anno quinto Ioram filii Ahab regis Israhel et Iosaphat regis Iuda €regnavit Ioram filius Iosaphat rex Iuda triginta duorum erat annorum cum regnare coepisset €et octo annis regnavit in Hierusalem ambulavitque in viis regum Israhel sicut ambulaverat domus Ahab €filia enim Ahab erat uxor eius €et fecit quod malum est coram Domino noluit autem Dominus disperdere Iudam propter David servum suum €sicut promiserat ei ut daret illi lucernam et filiis eius cunctis diebus in diebus eius recessit Edom ne esset sub Iuda €et constituit sibi regem venitque Ioram Seira et omnis currus cum eo €et surrexit nocte €percussitque Idumeos qui eum circumdederant et principes curruum €populus autem fugit in tabernacula sua recessit ergo Edom ne esset sub Iuda usque ad diem hanc €tunc recessit et Lobna in tempore illo reliqua autem sermonum Ioram et universa quae fecit €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Iuda et dormivit Ioram cum patribus suis €sepultusque est cum eis in civitate David €et regnavit Ahazias filius €eius pro eo þï€Öõìçáôåÿï°±²ÿËçó¯´Òÿ¨ˆ˜™anno duodecimo Ioram filii Ahab regis Israhel €regnavit Ahazias filius Ioram regis Iudae viginti duorum annorum erat Ahazias cum regnare €coepisset €et uno anno regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Athalia filia Amri regis Israhel et ambulavit in viis domus Ahab €et fecit quod malum est coram Domino sicut domus Ahab €gener enim domus Ahab fuit abiit quoque cum Ioram filio Ahab €ad proeliandum contra Azahel regem Syriae in Ramoth Galaad €et vulneraverunt Syri Ioram qui reversus est ut curaretur in Hiezrahel €quia vulneraverant eum Syri in Rama €proeliantem contra Azahel regem Syriae €porro Ahazias filius Ioram rex Iuda €descendit invisere Ioram filium Ahab in Hiezrahel €quia aegrotabat  Heliseus autem prophetes vocavit unum de filiis prophetarum et ait illi €accinge lumbos tuos et tolle lenticulam olei hanc in manu tua €et vade in Ramoth Galaad cumque veneris illuc videbis Hieu filium Iosaphat filii Namsi €et ingressus suscitabis eum de medio fratrum suorum €et introduces interius cubiculum tenensque lenticulam olei fundes super caput eius €et dices haec dicit Dominus unxi te regem super Israhel €aperiesque ostium et fugies et non ibi subsistes abiit ergo adulescens puer prophetae Ramoth Galaad et ingressus est €ecce autem principes exercitus sedebant €et ait verbum mihi ad te princeps €dixitque Hieu ad quem ex omnibus nobis €at ille dixit ad te o princeps et surrexit et ingressus est cubiculum €at ille fudit oleum super caput eius et ait €haec dicit Dominus Deus Israhel €unxi te regem super populum Domini Israhel et percuties domum Ahab domini tui €ut ulciscar sanguinem servorum meorum prophetarum €et sanguinem omnium servorum Domini de manu Hiezabel perdamque omnem domum Ahab €et interficiam de Ahab mingentem ad parietem €et clausum et novissimum in Israhel et dabo domum Ahab sicut domum Hieroboam filii Nabath €et sicut domum Baasa filii Ahia Hiezabel quoque comedent canes in agro Hiezrahel €nec erit qui sepeliat eam €aperuitque ostium et fugit Hieu autem egressus est ad servos domini sui €qui dixerunt ei rectene sunt omnia quid venit insanus iste ad te €qui ait eis nostis hominem et quid locutus sit at illi responderunt falsum est sed magis narra nobis €qui ait eis haec et haec locutus est mihi €et ait haec dicit Dominus unxi te regem super Israhel festinaverunt itaque et unusquisque tollens pallium suum €posuerunt sub pedibus eius in similitudinem tribunalis €et cecinerunt tuba atque dixerunt regnavit Hieu coniuravit ergo Hieu filius Iosaphat filii Namsi contra Ioram €porro Ioram obsederat Ramoth Galaad ipse et omnis Israhel €contra Azahel regem Syriae et reversus fuerat ut curaretur in Hiezrahel propter vulnera €quia percusserant eum Syri proeliantem contra Azahel regem Syriae €dixitque Hieu si placet vobis nemo egrediatur profugus de civitate €ne vadat et nuntiet in Hiezrahel et ascendit et profectus est in Hiezrahel €Ioram enim aegrotabat ibi €et Ahazia rex Iuda descenderat ad visitandum Ioram igitur speculator qui stabat super turrem Hiezrahel €vidit globum Hieu venientis et ait video ego globum €dixitque Ioram tolle currum et mitte in occursum eorum €et dicat vadens rectene sunt omnia abiit igitur qui ascenderat currum in occursum eius €et ait haec dicit rex pacata sunt omnia €dixitque ei Hieu quid tibi et paci transi et sequere me €nuntiavit quoque speculator dicens €venit nuntius ad eos et non revertitur misit etiam currum equorum secundum €venitque ad eos et ait haec dicit rex num pax est €et ait Hieu quid tibi et paci transi et sequere me nuntiavit autem speculator dicens €venit usque ad eos et non revertitur €est autem incessus quasi incessus Hieu filii Namsi €praeceps enim graditur et ait Ioram iunge currum €iunxeruntque currum eius €et egressus est Ioram rex Israhel €et Ahazias rex Iuda singuli in curribus suis €egressique sunt in occursum Hieu €et invenerunt eum in agro Naboth Hiezrahelitis cumque vidisset Ioram Hieu dixit pax est Hieu €at ille respondit quae pax €adhuc fornicationes Hiezabel matris tuae et veneficia €eius multa vigent convertit autem Ioram manum suam €et fugiens ait ad Ahaziam insidiae Ahazia porro Hieu tetendit arcum manu et percussit Ioram inter scapulas €et egressa est sagitta per cor eius statimque corruit in curru suo dixitque Hieu ad Baddacer ducem €tolle proice eum in agro Naboth Hiezrahelitae €memini enim quando ego et tu sedentes in curru sequebamur Ahab patrem €huius €quod Dominus onus hoc levaverit super eum dicens si non pro sanguine Naboth et pro sanguine filiorum eius €quem vidi heri ait Dominus €reddam tibi in agro isto dicit Dominus €nunc igitur tolle proice eum in agro €iuxta verbum Domini Ahazias autem rex Iuda videns hoc fugit per viam domus horti €persecutusque est eum Hieu et ait €etiam hunc percutite in curru suo €in ascensu Gaber qui est iuxta Ieblaam €qui fugit in Mageddo et mortuus est ibi et inposuerunt eum servi eius super currum suum €et tulerunt Hierusalem €sepelieruntque in sepulchro cum patribus suis in €civitate David anno undecimo Ioram filii Ahab €rege Ahazia super Iudam venit Hieu Hiezrahel €porro Hiezabel introitu eius audito €depinxit oculos suos stibio et ornavit caput suum €et respexit per fenestram ingredientem Hieu per portam €et ait numquid pax esse potest Zamri qui interfecit dominum €suum levavitque Hieu faciem suam ad fenestram et ait quae est ista €et inclinaverunt se ad eum duo vel tres eunuchi at ille dixit eis praecipitate eam deorsum €et praecipitaverunt eam aspersusque est sanguine paries €et equorum ungulae qui conculcaverunt eam cumque ingressus esset €et comederet bibissetque ait €ite videte maledictam illam et sepelite eam quia filia €regis est cumque issent ut sepelirent eam €non invenerunt nisi calvariam et pedes et summas manus reversique nuntiaverunt ei €et ait Hieu sermo Domini est €quem locutus est per servum suum Heliam Thesbiten dicens €in agro Hiezrahel comedent canes carnes Hiezabel et erunt carnes Hiezabel sicut stercus super faciem terrae in agro €Hiezrahel €ita ut praetereuntes dicant haecine est illa Hiezabel  erant autem Ahab septuaginta filii in Samaria €scripsit ergo Hieu litteras et misit in Samariam ad optimates civitatis €et ad maiores natu et ad nutricios Ahab dicens statim ut acceperitis litteras has €qui habetis filios domini vestri €et currus et equos et civitates firmas et arma eligite meliorem et eum qui vobis placuerit de filiis domini vestri €et ponite eum super solium patris sui €et pugnate pro domo domini vestri timuerunt illi vehementer et dixerunt €ecce duo reges non potuerunt stare coram eo €et quomodo nos valebimus resistere miserunt ergo praepositus domus €et praefectus civitatis et maiores natu et nutricii €ad Hieu dicentes €servi tui sumus quaecumque iusseris faciemus €nec constituemus regem €quodcumque tibi placet fac rescripsit autem eis litteras secundo dicens €si mei estis et oboeditis mihi tollite capita filiorum domini vestri €et venite ad me hac eadem hora cras in Hiezrahel €porro filii regis septuaginta viri apud optimates civitatis nutriebantur cumque venissent litterae ad eos €tulerunt filios regis et occiderunt septuaginta viros €et posuerunt capita eorum in cofinis €et miserunt ad eum in Hiezrahel venit autem nuntius et indicavit ei dicens €adtulerunt capita filiorum regis €qui respondit ponite ea duos acervos €iuxta introitum portae usque mane cumque diluxisset egressus est et stans dixit ad omnem populum €iusti estis si ego coniuravi contra dominum meum et interfeci eum €quis percussit omnes hos videte ergo nunc quoniam non cecidit de sermonibus Domini in terram €quos locutus est Dominus super domum Ahab €et Dominus fecit quod locutus est in manu servi sui Heliae percussit igitur Hieu omnes €qui reliqui erant de domo Ahab in Hiezrahel €et universos optimates eius et notos et sacerdotes €donec non remanerent ex eo reliquiae et surrexit et venit in Samariam €cumque venisset ad Camaram pastorum in via invenit fratres Ahaziae regis Iuda €dixitque ad eos quinam estis vos €at illi responderunt fratres Ahaziae sumus €et descendimus ad salutandos filios regis et filios reginae qui ait conprehendite eos vivos þï€Öõìçáôåÿï°±²ÿËçó¯´Òÿ¨Š˜Ž‚quos cum conprehendissent vivos €iugulaverunt eos in cisterna iuxta Camaram €quadraginta duos viros €et non reliquit ex eis quemquam cumque abisset inde €invenit Ionadab filium Rechab in occursum sibi et benedixit ei €et ait ad eum €numquid est cor tuum rectum sicut cor meum cum corde tuo €et ait Ionadab est €si est inquit da manum tuam €qui dedit manum suam €at ille levavit eum ad se in curru dixitque ad eum €veni mecum et vide zelum meum pro Domino €et inpositum currui suo duxit in Samariam €et percussit omnes qui reliqui fuerant de Ahab in €Samaria usque ad unum €iuxta verbum Domini quod locutus est per Heliam congregavit ergo Hieu omnem populum et dixit ad eos €Ahab coluit Baal parum ego autem colam eum amplius nunc igitur omnes prophetas Baal et universos servos eius €et cunctos sacerdotes ipsius vocate ad me €nullus sit qui non veniat €sacrificium enim grande est mihi Baal €quicumque defuerit non vivet €porro Hieu faciebat hoc insidiose ut disperderet cultores Baal dixit sanctificate diem sollemnem Baal €vocavitque et misit in universos terminos Israhel €et venerunt cuncti servi Baal €non fuit residuus ne unus quidem qui non veniret €et ingressi sunt templum Baal €et repleta est domus Baal a summo usque ad summum dixitque his qui erant super vestes €proferte vestimenta universis servis Baal €et protulerunt eis vestes ingressusque Hieu et Ionadab filius Rechab templum Baal €et ait cultoribus Baal €perquirite et videte ne quis forte vobiscum sit de servis Domini €sed ut sint soli servi Baal ingressi sunt igitur ut facerent victimas et holocausta €Hieu autem praeparaverat sibi foris octoginta viros et €dixerat eis €quicumque fugerit de hominibus his €quos ego adduxero in manus vestras €anima eius erit pro anima illius factum est ergo cum conpletum esset holocaustum €praecepit Hieu militibus et ducibus suis €ingredimini et percutite eos nullus evadat €percusseruntque eos ore gladii et proiecerunt €milites et duces €et ierunt in civitatem templi Baal et protulerunt statuam de fano Baal €et conbuserunt et comminuerunt eam €destruxerunt quoque aedem Baal €et fecerunt pro ea latrinas usque ad diem hanc delevit itaque Hieu Baal de Israhel verumtamen a peccatis Hieroboam filii Nabath qui peccare fecerat Israhel non recessit €nec dereliquit vitulos aureos qui erant in Bethel et in Dan dixit autem Dominus ad Hieu €quia studiose fecisti quod rectum erat et placebat in €oculis meis €et omnia quae erant in corde meo fecisti contra domum Ahab €filii tui usque ad quartam generationem sedebunt super thronum Israhel porro Hieu non custodivit €ut ambularet in lege Domini Dei Israhel in toto corde suo €non enim recessit a peccatis Hieroboam qui peccare fecerat Israhel in diebus illis coepit Dominus taedere super Israhel €percussitque eos Azahel in universis finibus Israhel a Iordane contra orientalem plagam €omnem terram Galaad et Gad et Ruben et Manasse €ab Aroer quae est super torrentem Arnon et Galaad et Basan reliqua autem verborum Hieu et universa quae fecit et fortitudo eius €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Israhel et dormivit Hieu cum patribus suis sepelieruntque eum in Samaria €et regnavit Ioachaz filius eius pro eo dies autem quos regnavit Hieu super Israhel €viginti et octo anni sunt in Samaria  Athalia vero mater Ahaziae videns mortuum filium suum €surrexit et interfecit omne semen regium tollens autem Iosaba filia regis Ioram soror Ahaziae €Ioas filium Ahaziae €furata est eum de medio filiorum regis qui interficiebantur €et nutricem eius de triclinio €et abscondit eum a facie Athaliae ut non interficeretur eratque cum ea in domo Domini clam sex annis €porro Athalia regnavit super terram anno autem septimo misit Ioiada €et adsumens centuriones et milites €introduxit ad se in templum Domini €pepigitque cum eis foedus €et adiurans eos in domo Domini ostendit eis filium regis et praecepit illis dicens iste sermo quem facere €debetis tertia pars vestrum introeat sabbato €et observet excubitum domus regis €tertia autem pars sit ad portam Sir €et tertia pars ad portam quae est post habitaculum €scutariorum €et custodietis excubitum domus Messa duae vero partes e vobis omnes egredientes sabbato €custodiant excubias domus Domini circum regem et vallabitis eum habentes arma in manibus vestris €si quis autem ingressus fuerit septum templi interficiatur €eritisque cum rege introeunte et egrediente et fecerunt centuriones iuxta omnia €quae praeceperat eis Ioiada sacerdos €et adsumentes singuli viros suos qui ingrediebantur sabbatum €cum his qui egrediebantur e sabbato €venerunt ad Ioiada sacerdotem qui dedit eis hastas et arma regis David quae erant in domo Domini et steterunt singuli habentes arma in manu sua €a parte templi dextra usque ad partem sinistram altaris et aedis circum €regem produxitque filium regis €et posuit super eum diadema et testimonium €feceruntque eum regem et unxerunt €et plaudentes manu dixerunt vivat rex audivit Athalia vocem currentis populi €et ingressa ad turbas in templum Domini vidit regem stantem super tribunal iuxta morem €et cantores et tubas propter eum €omnemque populum terrae laetantem et canentem tubis €et scidit vestimenta sua clamavitque coniuratio coniuratio praecepit autem Ioiada centurionibus qui erant super exercitum €et ait eis educite eam extra consepta templi €et quicumque secutus eam fuerit feriatur gladio €dixerat enim sacerdos non occidatur in templo Domini inposueruntque ei manus €et inpegerunt eam per viam introitus equorum iuxta palatium €et interfecta est ibi pepigit igitur Ioiada foedus €inter Dominum et inter regem et inter populum €ut esset populus Domini €et inter regem et populum ingressusque est omnis populus terrae templum Baal €et destruxerunt aras eius et imagines contriverunt valide €Matthan quoque sacerdotem Baal occiderunt coram altari €et posuit sacerdos custodias in domo Domini tulitque centuriones et Cherethi et Felethi legiones €et omnem populum terrae €deduxeruntque regem de domo Domini €et venerunt per viam portae scutariorum in palatium €et sedit super thronum regum laetatusque est omnis populus terrae et civitas conquievit €Athalia autem occisa est gladio in domo regis septemque annorum erat Ioas cum regnare coepisset  anno septimo Hieu regnavit Ioas €quadraginta annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Sebia de Bersabee fecitque Ioas rectum coram Domino €cunctis diebus quibus docuit eum Ioiada sacerdos verumtamen excelsa non abstulit €adhuc populus immolabat et adolebat in excelsis incensum dixitque Ioas ad sacerdotes €omnem pecuniam sanctorum €quae inlata fuerit in templum Domini a praetereuntibus €quae offertur pro pretio animae €et quam sponte et arbitrio cordis sui inferunt in templum Domini accipiant illam sacerdotes iuxta ordinem suum €et instaurent sarta tecta domus €si quid necessarium viderint instauratione igitur usque ad vicesimum tertium annum regis Ioas €non instauraverunt sacerdotes sarta tecta templi vocavitque rex Ioas Ioiada pontificem et sacerdotes dicens €eis €quare sarta tecta non instaurastis templi €nolite ergo amplius accipere pecuniam iuxta ordinem vestrum €sed ad instaurationem templi reddite eam prohibitique sunt sacerdotes ultra accipere pecuniam a populo €et instaurare sarta tecta domus et tulit Ioiada pontifex gazofilacium unum €aperuitque foramen desuper €et posuit illud iuxta altare €ad dexteram ingredientium domum Domini €mittebantque in eo sacerdotes qui custodiebant ostia €omnem pecuniam quae deferebatur ad templum Domini cumque viderent nimiam pecuniam esse in gazofilacio €ascendebat scriba regis et pontifex €effundebantque et numerabant pecuniam €quae inveniebatur in domo Domini et dabant eam iuxta numerum atque mensuram €in manu eorum qui praeerant cementariis domus Domini €qui inpendebant eam in fabris lignorum et in cementariis €his qui operabantur in domo Domini et sarta tecta faciebant €et in his qui caedebant saxa €et ut emerent ligna et lapides qui excidebantur €ita ut impleretur instauratio domus Domini €in universis quae indigebant expensa ad muniendam domum verumtamen non fiebant ex eadem pecunia hydriae templi Domini þï€Öõìçáôåÿï°±²ÿËçó¯´Òÿ¨Œ˜‚et fuscinulae et turibula et tubae €omne vas aureum et argenteum €de pecunia quae inferebatur in templum Domini his enim qui faciebant opus dabatur €ut instauraretur templum Domini et non fiebat ratio his hominibus qui accipiebant pecuniam €ut distribuerent eam artificibus €sed in fide tractabant eam pecuniam vero pro delicto et pecuniam pro peccatis €non inferebant in templum Domini quia sacerdotum erat tunc ascendit Azahel rex Syriae €et pugnabat contra Geth cepitque eam €et direxit faciem suam ut ascenderet in Hierusalem quam ob rem tulit Ioas rex Iuda omnia sanctificata €quae consecraverant Iosaphat et Ioram et Ahazia €patres eius reges Iuda €et quae ipse obtulerat €et universum argentum €quod inveniri potuit in thesauris templi Domini et in palatio regis €misitque Azaheli regi Syriae et recessit ab Hierusalem reliqua autem sermonum Ioas et universa quae fecit €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Iuda surrexerunt autem servi eius et coniuraverunt inter se €percusseruntque Ioas in domo Mello in descensu Sela Iozachar namque filius Semath et Iozabad filius Somer servi eius €percusserunt eum et mortuus est €et sepelierunt eum cum patribus suis in civitate David €regnavitque Amasias filius eius pro eo  anno vicesimo tertio Ioas filii Ahaziae regis Iudae €regnavit Ioachaz filius Hieu super Israhel in Samaria €decem et septem annis et fecit malum coram Domino €secutusque est peccata Hieroboam filii Nabath €qui peccare fecit Israhel €non declinavit ab eis iratusque est furor Domini contra Israhel €et tradidit eos in manu Azahelis regis Syriae €et in manu Benadad filii Azahel cunctis diebus deprecatus est autem Ioachaz faciem Domini et audivit eum Dominus €vidit enim angustiam Israhel qua adtriverat eos rex €Syriae et dedit Dominus Israheli salvatorem €et liberatus est de manu Syriae €habitaveruntque filii Israhel in tabernaculis suis €sicut heri et nudius tertius verumtamen non recesserunt a peccatis domus Hieroboam €qui peccare fecit Israhel €in ipsis ambulaverunt €siquidem et lucus permansit in Samaria et non sunt derelicti Ioachaz de populo €nisi quinquaginta equites et decem currus et decem milia peditum €interfecerat enim eos rex Syriae €et redegerat quasi pulverem in tritura areae reliqua autem sermonum Ioachaz €et universa quae fecit sed et fortitudo eius €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Israhel dormivitque Ioachaz cum patribus suis €et sepelierunt eum in Samaria €regnavitque Ioas filius eius pro eo anno tricesimo septimo Ioas regis Iuda €regnavit Ioas filius Ioachaz super Israhel in Samaria sedecim annis et fecit quod malum est in conspectu Domini €non declinavit ab omnibus peccatis Hieroboam filii Nabath €qui peccare fecit Israhel €in ipsis ambulavit reliqua autem sermonum Ioas et universa quae fecit €sed et fortitudo eius €quomodo pugnaverit contra Amasiam regem Iuda €nonne haec scripta sunt in libro sermonum regum €Israhel et dormivit Ioas cum patribus suis €Hieroboam autem sedit super solium eius €porro Ioas sepultus est in Samaria cum regibus Israhel Heliseus autem aegrotabat infirmitate qua et mortuus est €descenditque ad eum Ioas rex Israhel et flebat coram eo dicebatque €pater mi pater mi currus Israhel et auriga eius et ait illi Heliseus adfer arcum et sagittas €cumque adtulisset ad eum arcum et sagittas dixit ad regem Israhel pone manum tuam super arcum €et cum posuisset ille manum suam €superposuit Heliseus manus suas manibus regis et ait aperi fenestram orientalem €cumque aperuisset dixit Heliseus iace sagittam et iecit €et ait Heliseus sagitta salutis Domini et sagitta salutis contra Syriam €percutiesque Syriam in Afec donec consumas eam et ait tolle sagittas €qui cum tulisset rursum dixit ei percute iaculo terram €et cum percussisset tribus vicibus et stetisset iratus est contra eum vir Dei et ait €si percussisses quinquies aut sexies sive septies €percussisses Syriam usque ad consummationem €nunc autem tribus vicibus percuties eam mortuus est ergo Heliseus et sepelierunt eum €latrunculi quoque de Moab venerunt in terra €in ipso anno quidam autem sepelientes hominem viderunt latrunculos €et proiecerunt cadaver in sepulchro Helisei €quod ambulavit et tetigit ossa Helisei €et revixit homo et stetit super pedes suos igitur Azahel rex Syriae adflixit Israhel cunctis diebus Ioachaz et misertus est Dominus eorum et reversus est ad eos €propter pactum suum quod habebat cum Abraham Isaac et €Iacob €et noluit disperdere eos neque proicere penitus €usque in praesens tempus mortuus est autem Azahel rex Syriae €et regnavit Benadad filius eius pro eo porro Ioas filius Ioachaz tulit urbes de manu Benadad filii Azahel €quas tulerat de manu Ioachaz patris sui iure proelii €tribus vicibus percussit eum Ioas et reddidit civitates Israheli  anno secundo Ioas filii Ioachaz regis Israhel €regnavit Amasias filius Ioas regis Iuda viginti quinque annorum erat cum regnare coepisset €viginti autem et novem annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Ioaden de Hierusalem et fecit rectum coram Domino verumtamen non ut David pater eius €iuxta omnia quae fecit Ioas pater suus fecit nisi hoc tantum quod excelsa non abstulit €adhuc enim populus immolabat et adolebat in excelsis cumque obtinuisset regnum €percussit servos suos qui interfecerant regem patrem suum filios autem eorum qui occiderant non occidit €iuxta quod scriptum est in libro legis Mosi €sicut praecepit Dominus dicens €non morientur patres pro filiis neque filii morientur pro patribus €sed unusquisque in peccato suo morietur ipse percussit Edom in valle Salinarum decem milia €et adprehendit Petram in proelio €vocavitque nomen eius Iecethel usque in praesentem diem tunc misit Amasias nuntios ad Ioas filium Ioachaz filii Hieu regis €Israhel dicens €veni et videamus nos remisitque Ioas rex Israhel ad Amasiam regem Iuda dicens €carduus Libani misit ad cedrum quae est in Libano dicens €da filiam tuam filio meo uxorem €transieruntque bestiae saltus quae sunt in Libano €et conculcaverunt carduum percutiens invaluisti super Edom et sublevavit te cor tuum €contentus esto gloria et sede in domo tua €quare provocas malum ut cadas tu et Iuda tecum et non adquievit Amasias €ascenditque Ioas rex Israhel €et viderunt se ipse et Amasias rex Iuda in Bethsames oppido Iudae percussusque est Iuda coram Israhel €et fugerunt unusquisque in tabernacula sua Amasiam vero regem Iuda filium Ioas filii Ahaziae €cepit Ioas rex Israhel in Bethsames €et adduxit eum in Hierusalem €et interrupit murum Hierusalem €a porta Ephraim usque ad portam Anguli quadringentis cubitis tulitque omne aurum et argentum et universa vasa €quae inventa sunt in domo Domini et in thesauris regis et obsides €et reversus est Samariam reliqua autem verborum Ioas quae fecit €et fortitudo eius qua pugnavit contra Amasiam regem Iuda €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Israhel dormivitque Ioas cum patribus suis €et sepultus est in Samaria cum regibus Israhel €et regnavit Hieroboam filius eius pro eo vixit autem Amasias filius Ioas rex Iuda €postquam mortuus est Ioas filius Ioachaz regis Israhel €viginti quinque annis reliqua autem sermonum Amasiae €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Iuda factaque est contra eum coniuratio in Hierusalem €at ille fugit in Lachis €miseruntque post eum in Lachis et interfecerunt eum ibi et asportaverunt in equis €sepultusque est in Hierusalem cum patribus suis in civitate David tulit autem universus populus Iudae Azariam annos natum sedecim €et constituerunt eum regem pro patre eius Amasia ipse aedificavit Ahilam et restituit eam Iudae €postquam dormivit rex cum patribus suis anno quintodecimo Amasiae filii Ioas regis Iuda €regnavit Hieroboam filius Ioas regis Israhel in Samaria €quadraginta et uno anno et fecit quod malum est coram Domino €non recessit ab omnibus peccatis Hieroboam filii Nabath €qui peccare fecit Israhel ipse restituit terminos Israhel €ab introitu Emath usque ad mare Solitudinis €iuxta sermonem Domini Dei Israhel €quem locutus est per servum suum Ionam filium Amathi prophetam €qui erat de Geth quae est in Opher þï€Öõìçáôåÿï°±²ÿËçó¯´Òÿ¨Ž˜švidit enim Dominus adflictionem Israhel amaram nimis €et quod consumpti essent usque ad clausos carcere et extremos €et non esset qui auxiliaretur Israhel nec locutus est Dominus ut deleret nomen Israhel sub caelo €sed salvavit eos in manu Hieroboam filii Ioas reliqua autem sermonum Hieroboam et universa quae fecit €et fortitudo eius qua proeliatus est €et quomodo restituit Damascum et Emath Iudae in Israhel €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Israhel dormivitque Hieroboam cum patribus suis regibus Israhel €et regnavit Zaccharias filius eius pro eo  anno vicesimo septimo Hieroboam regis Israhel €regnavit Azarias filius Amasiae regis Iudae sedecim annorum erat cum regnare coepisset €et quinquaginta duobus annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Iecelia de Hierusalem fecitque quod erat placitum coram Domino €iuxta omnia quae fecit Amasias pater eius verumtamen excelsa non est demolitus €adhuc populus sacrificabat et adolebat incensum in excelsis percussit autem Dominus regem €et fuit leprosus usque in diem mortis suae €et habitabat in domo libera seorsum €Ioatham vero filius regis gubernabat palatium €et iudicabat populum terrae reliqua autem sermonum Azariae et universa quae fecit €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Iuda et dormivit Azarias cum patribus suis €sepelieruntque eum cum maioribus suis in civitate David €et regnavit Ioatham filius eius pro eo anno tricesimo octavo Azariae regis Iudae €regnavit Zaccharias filius Hieroboam super Israhel in Samaria sex €mensibus et fecit quod malum est coram Domino sicut fecerant patres €eius €non recessit a peccatis Hieroboam filii Nabath qui peccare fecit Israhel coniuravit autem contra eum Sellum filius Iabes €percussitque eum palam et interfecit regnavitque pro eo reliqua autem verborum Zacchariae €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Israhel ipse est sermo Domini quem locutus est ad Hieu dicens €filii usque ad quartam generationem €sedebunt de te super thronum Israhel €factumque est ita Sellum filius Iabes regnavit tricesimo nono anno Azariae regis Iudae €regnavit autem uno mense in Samaria et ascendit Manahem filius Gaddi de Thersa €venitque Samariam €et percussit Sellum filium Iabes in Samaria €et interfecit eum regnavitque pro eo reliqua autem verborum Sellum €et coniuratio eius per quam tetendit insidias €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Israhel tunc percussit Manahem Thapsam €et omnes qui erant in ea et terminos eius de Thersa €noluerant enim aperire ei €et interfecit omnes praegnantes eius et scidit eas anno tricesimo nono Azariae regis Iuda €regnavit Manahem filius Gaddi super Israhel decem annis in Samaria fecitque quod erat malum coram Domino €non recessit a peccatis Hieroboam filii Nabath qui peccare fecit Israhel €cunctis diebus eius veniebat Phul rex Assyriorum in terram et dabat Manahem Phul mille talenta argenti €ut esset ei in auxilio et firmaret regnum eius indixitque Manahem argentum super Israhel cunctis potentibus et €divitibus €ut daret regi Assyriorum €quinquaginta siclos argenti per singulos €reversusque est rex Assyriorum €et non est moratus in terra reliqua autem sermonum Manahem et universa quae fecit €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Israhel et dormivit Manahem cum patribus suis €regnavitque Phaceia filius eius pro eo anno quinquagesimo Azariae regis Iudae €regnavit Phaceia filius Manahem super Israhel in Samaria €biennio et fecit quod erat malum coram Domino €non recessit a peccatis Hieroboam filii Nabath qui peccare fecit Israhel coniuravit autem adversum eum Phacee filius Romeliae dux eius €et percussit eum in Samaria in turre domus regiae €iuxta Argob et iuxta Ari €et cum eo quinquaginta viros de filiis Galaaditarum €et interfecit eum regnavitque pro eo reliqua autem sermonum Phaceia et universa quae fecit €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Israhel anno quinquagesimo secundo Azariae regis Iudae €regnavit Phacee filius Romeliae super Israhel in Samaria viginti annis et fecit quod malum erat coram Domino €non recessit a peccatis Hieroboam filii Nabath qui peccare fecit Israhel in diebus Phacee regis Israhel venit Theglathfalassar rex Assur €et cepit Aiom et Abel domum Maacha €et Ianoe et Cedes et Asor €et Galaad et Galileam universam terram Nepthalim €et transtulit eos in Assyrios coniuravit autem et tetendit insidias Osee filius Hela contra Phacee €filium Romeliae €et percussit eum et interfecit €regnavitque pro eo vicesimo anno Ioatham filii Oziae reliqua autem sermonum Phacee et universa quae fecit €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Israhel anno secundo Phacee filii Romeliae regis Israhel €regnavit Ioatham filius Oziae regis Iuda viginti quinque annorum erat cum regnare coepisset €et sedecim annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Hierusa filia Sadoc fecitque quod erat placitum coram Domino €iuxta omnia quae fecerat Ozias pater suus operatus est verumtamen excelsa non abstulit €adhuc populus immolabat et adolebat incensum in excelsis €ipse aedificavit portam domus Domini sublimissimam reliqua autem sermonum Ioatham et universa quae fecit €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Iuda in diebus illis coepit Dominus mittere in Iudam €Rasin regem Syriae et Phacee filium Romeliae et dormivit Ioatham cum patribus suis €sepultusque est cum eis in civitate David patris sui €et regnavit Ahaz filius eius pro eo  anno septimodecimo Phacee filii Romeliae €regnavit Ahaz filius Ioatham regis Iuda viginti annorum erat Ahaz cum regnare coepisset €et sedecim annis regnavit in Hierusalem €non fecit quod erat placitum in conspectu Domini Dei sui €sicut David pater eius sed ambulavit in via regum Israhel €insuper et filium suum consecravit transferens per ignem €secundum idola gentium quae dissipavit Dominus coram filiis Israhel immolabat quoque victimas et adolebat incensum in excelsis €et in collibus et sub omni ligno frondoso tunc ascendit Rasin rex Syriae et Phacee filius Romeliae rex Israhel €in Hierusalem ad proeliandum €cumque obsiderent Ahaz non valuerunt superare eum in tempore illo restituit Rasin rex Syriae Ahilam Syriae €et eiecit Iudaeos de Ahilam €et Idumei venerunt in Ahilam €et habitaverunt ibi usque in diem hanc misit autem Ahaz nuntios ad Theglathfalassar regem Assyriorum €dicens servus tuus et filius tuus ego sum €ascende et salvum me fac de manu regis Syriae et de manu regis Israhel €qui consurrexerunt adversum me et cum collegisset argentum et aurum €quod invenire potuit in domo Domini €et in thesauris regis €misit regi Assyriorum munera qui et adquievit voluntati eius €ascendit enim rex Assyriorum in Damascum et vastavit eam €et transtulit habitatores eius Cyrenen Rasin autem interfecit perrexitque rex Ahaz in occursum Theglathfalassar regis €Assyriorum in Damascum €cumque vidisset altare Damasci €misit rex Ahaz ad Uriam sacerdotem exemplar eius et similitudinem €iuxta omne opus eius extruxitque Urias sacerdos altare €iuxta omnia quae praeceperat rex Ahaz de Damasco €ita fecit Urias sacerdos €donec veniret rex Ahaz de Damasco cumque venisset rex de Damasco €vidit altare et veneratus est illud €ascenditque et immolavit holocausta et sacrificium suum et libavit libamina et fudit sanguinem pacificorum €quae obtulerat super altare porro altare aeneum quod erat coram Domino €transtulit de facie templi et de loco altaris et de loco templi Domini €posuitque illud ex latere altaris ad aquilonem praecepit quoque rex Ahaz Uriae sacerdoti dicens €super altare maius offer holocaustum matutinum et sacrificium €vespertinum €et holocaustum regis et sacrificium eius €et holocaustum universi populi terrae €et sacrificia eorum et libamina eorum €et omnem sanguinem holocausti €et universum sanguinem victimae super illud effundes €altare vero aeneum erit paratum ad voluntatem meam fecit igitur Urias sacerdos iuxta omnia quae praeceperat rex Ahaz tulit autem rex Ahaz celatas bases et luterem qui erat desuper €et mare deposuit de bubus aeneis qui sustentabant illud €et posuit super pavimentum stratum lapide þï€Öõìçáôåÿï°±²ÿËçó¯´Òÿ¨˜’Musach quoque sabbati quod aedificaverat in templo €et ingressum regis exterius convertit in templo Domini €propter regem Assyriorum reliqua autem verborum Ahaz quae fecit €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Iuda dormivitque Ahaz cum patribus suis €et sepultus est cum eis in civitate David €et regnavit Ezechias filius eius pro eo  anno duodecimo Ahaz regis Iuda €regnavit Osee filius Hela in Samaria super Israhel novem annis fecitque malum coram Domino €sed non sicut reges Israhel qui ante eum fuerant contra hunc ascendit Salmanassar rex Assyriorum €et factus est ei Osee servus reddebatque illi tributa cumque deprehendisset rex Assyriorum Osee €quod rebellare nitens misisset nuntios ad Sua regem Aegypti €ne praestaret tributa regi Assyriorum €sicut singulis annis solitus erat €obsedit eum et vinctum misit in carcerem pervagatusque est omnem terram €et ascendens Samariam obsedit eam tribus annis anno autem nono Osee cepit rex Assyriorum Samariam €et transtulit Israhel in Assyrios €posuitque eos in Ala et in Habor iuxta fluvium Gozan €in civitatibus Medorum factum est enim cum peccassent filii Israhel Domino Deo suo €qui eduxerat eos de terra Aegypti de manu Pharaonis regis Aegypti €coluerunt deos alienos et ambulaverunt iuxta ritum gentium €quas consumpserat Dominus in conspectu filiorum Israhel €et regum Israhel quia similiter fecerant et operuerunt filii Israhel verbis €non rectis Dominum Deum suum €et aedificaverunt sibi excelsa in cunctis urbibus suis €a turre custodum usque ad civitatem munitam feceruntque sibi statuas et lucos €in omni colle sublimi et subter omne lignum nemorosum et adolebant ibi incensum super aras €in more gentium quas transtulerat Dominus a facie eorum €feceruntque verba pessima inritantes Dominum et coluerunt inmunditias €de quibus praecepit Dominus eis ne facerent verbum hoc et testificatus est Dominus in Israhel et in Iuda €per manum omnium prophetarum et videntum dicens €revertimini a viis vestris pessimis €et custodite praecepta mea et caerimonias €iuxta omnem legem quam praecepi patribus vestris €et sicut misi ad vos in manu servorum meorum prophetarum qui non audierunt sed induraverunt cervicem suam €iuxta cervicem patrum suorum €qui noluerunt oboedire Domino Deo suo et abiecerunt legitima eius €et pactum quod pepigit cum patribus eorum €et testificationes quibus contestatus est eos €secutique sunt vanitates et vane egerunt €et secuti sunt gentes quae erant per circuitum eorum €super quibus praeceperat Dominus eis €ut non facerent sicut et illae faciebant et dereliquerunt omnia praecepta Domini Dei sui €feceruntque sibi conflatiles duos vitulos et lucos €et adoraverunt universam militiam caeli servieruntque Baal et consecrabant ei filios suos et filias suas per ignem €et divinationibus inserviebant et auguriis €et tradiderunt se ut facerent malum coram Domino €et inritarent eum iratusque est Dominus vehementer Israhel €et abstulit eos de conspectu suo €et non remansit nisi tribus Iuda tantummodo sed nec ipse Iuda custodivit mandata Domini Dei sui €verum ambulavit in erroribus Israhel quos operatus fuerat proiecitque Dominus omne semen Israhel €et adflixit eos et tradidit in manu diripientium €donec proiceret eos a facie sua ex eo iam tempore quo scissus est Israhel a domo David €et constituerunt sibi regem Hieroboam filium Nabath €separavit enim Hieroboam Israhel a Domino €et peccare eos fecit peccatum magnum et ambulaverunt filii Israhel in universis peccatis Hieroboam quae €fecerat €non recesserunt ab eis usquequo auferret Dominus Israhel a facie sua €sicut locutus fuerat in manu omnium servorum suorum prophetarum €translatusque est Israhel de terra sua in Assyrios €usque in diem hanc adduxit autem rex Assyriorum €de Babylone et de Chutha et de Haiath €et de Emath et de Sepharvaim €et conlocavit eos in civitatibus Samariae pro filiis Israhel €qui possederunt Samariam et habitaverunt in urbibus eius cumque ibi habitare coepissent non timebant Dominum €et inmisit eis Dominus leones qui interficiebant eos nuntiatumque est regi Assyriorum et dictum €gentes quas transtulisti et habitare fecisti in civitatibus Samariae €ignorant legitima Dei terrae €et inmisit in eos Dominus leones et ecce interficiunt eos €eo quod ignorent ritum Dei terrae praecepit autem rex Assyriorum dicens €ducite illuc unum de sacerdotibus quos inde captivos adduxistis €et vadat et habitet cum eis et doceat eos legitima Dei terrae igitur cum venisset unus de sacerdotibus his €qui captivi ducti fuerant de Samaria €habitavit in Bethel et docebat eos quomodo colerent Dominum et unaquaeque gens fabricata est deum suum €posueruntque eos in fanis excelsis quae fecerant Samaritae €gens et gens in urbibus suis in quibus habitabant viri enim babylonii fecerunt Socchothbenoth €viri autem chutheni fecerunt Nergel €et viri de Emath fecerunt Asima porro Evei fecerunt Nebaaz et Tharthac €hii autem qui erant de Sepharvaim conburebant filios suos igni €Adramelech et Anamelech diis Sepharvaim et nihilominus colebant Dominum €fecerunt autem sibi de novissimis sacerdotes excelsorum €et ponebant eos in fanis sublimibus et cum Dominum colerent diis quoque suis serviebant €iuxta consuetudinem gentium de quibus translati fuerant Samariam usque in praesentem diem morem sequuntur antiquum €non timent Dominum neque custodiunt caerimonias eius €et iudicia et legem et mandatum €quod praeceperat Dominus filiis Iacob quem cognominavit Israhel et percusserat cum eis pactum et mandaverat eis dicens €nolite timere deos alienos €et non adoretis eos neque colatis et non immoletis eis sed Dominum Deum vestrum qui eduxit vos de terra Aegypti €in fortitudine magna et in brachio extento €ipsum timete illum adorate et ipsi immolate caerimonias quoque et iudicia et legem et mandatum quod scripsit vobis €custodite €ut faciatis cunctis diebus et non timeatis deos alienos et pactum quod percussi vobiscum nolite oblivisci €nec colatis deos alienos sed Dominum Deum vestrum timete €et ipse eruet vos de manu omnium inimicorum vestrorum illi vero non audierunt €sed iuxta consuetudinem suam pristinam perpetrabant fuerunt igitur gentes istae timentes quidem Dominum €sed nihilominus et idolis suis servientes €nam et filii eorum et nepotes €sicut fecerunt parentes sui €ita faciunt usque in praesentem diem  anno tertio Osee filii Hela regis Israhel €regnavit Ezechias filius Ahaz regis Iuda viginti quinque annorum erat cum regnare coepisset €et viginti et novem annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Abi filia Zacchariae fecitque quod erat bonum coram Domino €iuxta omnia quae fecerat David pater suus ipse dissipavit excelsa et contrivit statuas et succidit lucos €confregitque serpentem aeneum quem fecerat Moses €siquidem usque ad illud tempus filii Israhel adolebant ei incensum €vocavitque eum Naasthan in Domino Deo Israhel speravit €itaque post eum non fuit similis ei de cunctis regibus Iuda €sed neque in his qui ante eum fuerunt et adhesit Domino et non recessit a vestigiis eius €fecitque mandata eius quae praeceperat Dominus Mosi unde et erat Dominus cum eo €et in cunctis ad quae procedebat sapienter se agebat €rebellavit quoque contra regem Assyriorum et non servivit ei ipse percussit Philistheos usque Gazam €et omnes terminos eorum €a turre custodum usque ad civitatem muratam anno quarto regis Ezechiae €qui erat annus septimus Osee filii Hela regis Israhel €ascendit Salmanassar rex Assyriorum Samariam €et obpugnavit eam et cepit €nam post annos tres anno sexto Ezechiae €id est nono anno Osee regis Israhel capta est Samaria et transtulit rex Assyriorum Israhel in Assyrios €conlocavitque eos in Ala et in Habor fluviis Gozan €in civitatibus Medorum quia non audierunt vocem Domini Dei sui €sed praetergressi sunt pactum eius €omnia quae praeceperat Moses servus Domini €non audierunt neque fecerunt anno quartodecimo regis Ezechiae €ascendit Sennacherib rex Assyriorum ad universas civitates Iuda munitas €et cepit eas tunc misit Ezechias rex Iuda nuntios €ad regem Assyriorum Lachis dicens €peccavi recede a me et omne quod inposueris mihi feram þï€Öõìçáôåÿï°±²ÿËçó¯´Òÿ¨’˜Ž„indixit itaque rex Assyriorum Ezechiae regi Iudae €trecenta talenta argenti et triginta talenta auri deditque Ezechias omne argentum €quod reppertum fuerat in domo Domini et in thesauris regis in tempore illo confregit Ezechias valvas templi Domini €et lamminas auri quas ipse adfixerat €et dedit eas regi Assyriorum misit autem rex Assyriorum Tharthan et Rabsaris et Rabsacen €de Lachis ad regem Ezechiam cum manu valida Hierusalem €qui cum ascendissent venerunt in Hierusalem €et steterunt iuxta aquaeductum piscinae superioris €quae est in via agri Fullonis vocaveruntque regem €egressus est autem ad eos Eliachim filius Helciae praepositus domus €et Sobna scriba €et Ioahe filius Asaph a commentariis dixitque ad eos Rabsaces loquimini Ezechiae €haec dicit rex magnus rex Assyriorum €quae est ista fiducia qua niteris forsitan inisti consilium ut praepares te ad proelium €in quo confidis ut audeas rebellare an speras in baculo harundineo atque confracto Aegypto €super quem si incubuerit homo €comminutus ingreditur manum eius et perforabit eam €sic est Pharao rex Aegypti omnibus qui confidunt in se quod si dixeritis mihi in Domino Deo nostro habemus fiduciam €nonne iste est cuius abstulit Ezechias excelsa et altaria €et praecepit Iudae et Hierusalem €ante altare hoc adorabitis in Hierusalem nunc igitur transite ad dominum meum regem Assyriorum €et dabo vobis duo milia equorum €et videte an habere valeatis ascensores eorum et quomodo potestis resistere €ante unum satrapam de servis domini mei minimis €an fiduciam habes in Aegypto propter currus et equites numquid sine Domini voluntate ascendi ad locum istum €ut demolirer eum €Dominus dixit mihi ascende ad terram hanc et demolire eam dixerunt autem Eliachim filius Helciae et Sobna et Ioahe Rabsaci €precamur ut loquaris nobis servis tuis syriace €siquidem intellegimus hanc linguam €et non loquaris nobis iudaice €audiente populo qui est super murum responditque eis Rabsaces €numquid ad dominum tuum et ad te misit me dominus meus €ut loquerer sermones hos €et non ad viros qui sedent super murum €ut comedant stercora sua et bibant urinam suam vobiscum stetit itaque Rabsaces et clamavit voce magna iudaice €et ait audite verba regis magni regis Assyriorum haec dicit rex non vos seducat Ezechias €non enim poterit eruere vos de manu mea neque fiduciam vobis tribuat super Domino dicens €eruens liberabit nos Dominus €et non tradetur civitas haec in manu regis Assyriorum nolite audire Ezechiam haec enim dicit rex Assyriorum €facite mecum quod vobis est utile et egredimini ad me €et comedet unusquisque de vinea sua et de ficu sua €et bibetis aquas de cisternis vestris donec veniam et transferam vos in terram €quae similis terrae vestrae est €in terram fructiferam et fertilem vini €terram panis et vinearum terram olivarum et olei ac mellis €et vivetis et non moriemini €nolite audire Ezechiam qui vos decipit dicens €Dominus liberabit nos numquid liberaverunt dii gentium terram suam €de manu regis Assyriorum ubi est deus Emath et Arfad €ubi est deus Sepharvaim Ana et Ava €numquid liberaverunt Samariam de manu mea quinam illi sunt in universis diis terrarum €qui eruerunt regionem suam de manu mea €ut possit eruere Dominus Hierusalem de manu mea tacuit itaque populus et non respondit ei quicquam €siquidem praeceptum regis acceperant ut non responderent ei venitque Eliachim filius Helciae praepositus domus €et Sobna scriba €et Ioahe filius Asaph a commentariis €ad Ezechiam scissis vestibus et nuntiaverunt ei verba Rabsacis  quae cum audisset rex Ezechias €scidit vestimenta sua et opertus est sacco €ingressusque est domum Domini et misit Eliachim praepositum domus et Sobnam scribam €et senes de sacerdotibus €opertos saccis ad Esaiam prophetam filium Amos qui dixerunt haec dicit Ezechias €dies tribulationis et increpationis et blasphemiae dies iste €venerunt filii usque ad partum et vires non habet parturiens si forte audiat Dominus Deus tuus universa verba Rabsacis €quem misit rex Assyriorum dominus suus €ut exprobraret Deum viventem €et argueret verbis quae audivit Dominus Deus tuus €et fac orationem pro reliquiis quae reppertae sunt venerunt ergo servi regis Ezechiae ad Esaiam dixitque eis Esaias haec dicetis domino vestro €haec dicit Dominus noli timere a facie sermonum quos audisti €quibus blasphemaverunt pueri regis Assyriorum me ecce ego inmittam ei spiritum et audiet nuntium €et revertetur in terram suam €et deiciam eum gladio in terra sua reversus est igitur Rabsaces €et invenit regem Assyriorum expugnantem Lobnam €audierat enim quod recessisset de Lachis cumque audisset de Tharaca rege Aethiopiae dicentes €ecce egressus est ut pugnet adversum te €et iret contra eum €misit nuntios ad Ezechiam dicens haec dicite Ezechiae regi Iudae €non te seducat Deus tuus in quo habes fiduciam neque dicas €non tradetur Hierusalem in manu regis Assyriorum tu enim ipse audisti €quae fecerint reges Assyriorum universis terris €quomodo vastaverint eas €num ergo solus poteris liberari numquid liberaverunt dii gentium singulos €quos vastaverunt patres mei €Gozan videlicet et Aran et Reseph €et filios Eden qui erant in Thelassar ubi est rex Emath €et rex Arfad et rex civitatis Sepharvaim Ana et Ava itaque cum accepisset Ezechias litteras de manu nuntiorum €et legisset eas €ascendit in domum Domini et expandit eas coram Domino et oravit in conspectu eius dicens €Domine Deus Israhel qui sedes super cherubin €tu es Deus solus regum omnium terrae €tu fecisti caelum et terram inclina aurem tuam et audi €aperi Domine oculos tuos et vide €et audi omnia verba Sennacherib €qui misit ut exprobraret nobis Deum viventem vere Domine dissipaverunt reges Assyriorum gentes et terras omnium et miserunt deos eorum in ignem €non enim erant dii €sed opera manuum hominum e ligno et lapide €et perdiderunt eos nunc igitur Domine Deus noster €salvos nos fac de manu eius €ut sciant omnia regna terrae quia tu es Dominus Deus solus misit autem Esaias filius Amos ad Ezechiam dicens €haec dicit Dominus Deus Israhel €quae deprecatus es me super Sennacherib rege Assyriorum audivi iste est sermo quem locutus est Dominus de eo €sprevit te et subsannavit virgo filia Sion €post tergum tuum caput movit filia Hierusalem cui exprobrasti et quem blasphemasti €contra quem exaltasti vocem €et elevasti in excelsum oculos tuos €contra Sanctum Israhel per manum servorum tuorum exprobrasti Domino et dixisti €in multitudine curruum meorum ascendi excelsa montium €in summitate Libani €et succidi sublimes cedros eius electas abietes eius €et ingressus sum usque ad terminos eius €saltum Carmeli eius ego succidi €et bibi aquas alienas €et siccavi vestigiis pedum meorum omnes aquas clausas numquid non audisti quid ab initio fecerim €ex diebus antiquis plasmavi illud et nunc adduxi €eruntque in ruinam collium pugnantium civitates munitae et qui sedent in eis humiles manu contremuerunt et confusi sunt €facti sunt quasi faenum agri et virens herba tectorum €quae arefacta est antequam veniret ad maturitatem habitaculum tuum et egressum tuum et viam tuam ego praescivi €et furorem tuum contra me insanisti in me et superbia tua ascendit in aures meas €ponam itaque circulum in naribus tuis €et camum in labris tuis €et reducam te in viam per quam venisti tibi autem Ezechia hoc erit signum €comede hoc anno quod reppereris €in secundo autem anno quae sponte nascuntur €porro in anno tertio seminate et metite €plantate vineas et comedite fructum earum et quodcumque reliquum fuerit de domo Iuda €mittet radicem deorsum et faciet fructum sursum de Hierusalem quippe egredientur €reliquiae €et quod salvetur de monte Sion €zelus Domini exercituum faciet hoc quam ob rem haec dicit Dominus de rege Assyriorum €non ingredietur urbem hanc nec mittet in eam sagittam €nec occupabit eam clypeus nec circumdabit eam munitio per viam qua venit revertetur €et civitatem hanc non ingredietur dicit Dominus protegamque urbem hanc et salvabo eam €propter me et propter David servum meum factum est igitur in nocte illa venit angelus Domini €et percussit castra Assyriorum centum octoginta quinque €milia þï€Öõìçáôåÿï°±²ÿËçó¯´Òÿ¨“˜£„cumque diluculo surrexisset vidit omnia corpora mortuorum €et recedens abiit et reversus est Sennacherib rex Assyriorum €et mansit in Nineve cumque adoraret in templo Neserach deum suum €Adramelech et Sarasar filii eius percusserunt eum gladio €fugeruntque in terram Armeniorum €et regnavit Eseraddon filius eius pro eo  in diebus illis aegrotavit Ezechias usque ad mortem €et venit ad eum Esaias filius Amos prophetes €dixitque ei haec dicit Dominus Deus €praecipe domui tuae morieris enim et non vives qui convertit faciem suam ad parietem €et oravit Dominum dicens obsecro Domine €memento quomodo ambulaverim coram te €in veritate et in corde perfecto €et quod placitum est coram te fecerim €flevit itaque Ezechias fletu magno et antequam egrederetur Esaias mediam partem atrii €factus est sermo Domini ad eum dicens revertere et dic Ezechiae duci populi mei €haec dicit Dominus Deus David patris tui €audivi orationem tuam €vidi lacrimam tuam et ecce sanavi te €die tertio ascendes templum Domini et addam diebus tuis quindecim annos €sed et de manu regis Assyriorum liberabo te et civitatem hanc €et protegam urbem istam propter me et propter David servum meum dixitque Esaias adferte massam ficorum €quam cum adtulissent et posuissent super ulcus eius curatus €est dixerat autem Ezechias ad Esaiam €quod erit signum quia Dominus me sanabit €et quia ascensurus sum die tertio templum Domini cui ait Esaias hoc erit signum a Domino €quod facturus sit Dominus sermonem quem locutus est €vis ut accedat umbra decem lineis €an ut revertatur totidem gradibus et ait Ezechias facile est umbram crescere decem lineis €nec hoc volo ut fiat sed ut revertatur retrorsum decem gradibus invocavit itaque Esaias propheta Dominum €et reduxit umbram per lineas quibus iam descenderat in horologio Ahaz €retrorsum decem gradibus in tempore illo misit Berodach Baladan filius Baladan rex €Babyloniorum €litteras et munera ad Ezechiam €audierat enim quod aegrotasset Ezechias laetatus est autem in adventum eorum Ezechias €et ostendit eis domum aromatum €et aurum et argentum et pigmenta varia €unguenta quoque et domum vasorum suorum €et omnia quae habere potuerat in thesauris suis €non fuit quod non monstraret eis Ezechias €in domo sua et in omni potestate sua venit autem Esaias propheta ad regem Ezechiam dixitque ei €quid dixerunt viri isti aut unde venerunt ad te €cui ait Ezechias de terra longinqua venerunt de Babylone at ille respondit quid viderunt in domo tua €ait Ezechias omnia quae sunt in domo mea viderunt €nihil est quod non monstraverim eis in thesauris meis dixit itaque Esaias Ezechiae audi sermonem Domini ecce dies venient €et auferentur omnia quae sunt in domo tua €et quae condiderunt patres tui usque in diem hanc in Babylone €non remanebit quicquam ait Dominus sed et de filiis tuis qui egredientur ex te quos generabis tollentur €et erunt eunuchi in palatio regis Babylonis dixit Ezechias ad Esaiam €bonus sermo Domini quem locutus est €sit pax et veritas in diebus meis reliqua autem sermonum Ezechiae et omnis fortitudo eius €et quomodo fecerit piscinam et aquaeductum €et introduxerit aquas in civitatem €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Iuda dormivitque Ezechias cum patribus suis €et regnavit Manasses filius eius pro eo  duodecim annorum erat Manasses cum regnare coepisset €et quinquaginta quinque annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Aphsiba fecitque malum in conspectu Domini €iuxta idola gentium quas delevit Dominus a facie filiorum Israhel conversusque est et aedificavit excelsa €quae dissipaverat Ezechias pater eius €et erexit aras Baal et fecit lucos sicut fecerat Ahab rex Israhel €et adoravit omnem militiam caeli et coluit eam extruxitque aras in domo Domini €de qua dixit Dominus in Hierusalem ponam nomen meum et extruxit altaria universae militiae caeli €in duobus atriis templi Domini et transduxit filium suum per ignem €et ariolatus est et observavit auguria €et fecit pythones et aruspices multiplicavit €ut faceret malum coram Domino et inritaret eum posuit quoque idolum luci quem fecerat in templo Domini €super quo locutus est Dominus ad David €et ad Salomonem filium eius €in templo hoc et in Hierusalem quam elegi de cunctis tribubus Israhel €ponam nomen meum in sempiternum et ultra non faciam commoveri pedem Israhel €de terra quam dedi patribus eorum €sic tamen si custodierint opere omnia €quae praecepi eis €et universam legem quam mandavit eis servus meus Moses illi vero non audierunt sed seducti sunt a Manasse €ut facerent malum super gentes €quas contrivit Dominus a facie filiorum Israhel locutusque est Dominus in manu servorum suorum prophetarum dicens quia fecit Manasses rex Iuda abominationes istas pessimas €super omnia quae fecerunt Amorrei ante eum €et peccare fecit etiam Iudam in inmunditiis suis propterea haec dicit Dominus Deus Israhel €ecce ego inducam mala super Hierusalem et Iudam €ut quicumque audierit tinniant ambae aures eius et extendam super Hierusalem funiculum Samariae €et pondus domus Ahab €et delebo Hierusalem sicut deleri solent tabulae €delens vertam et ducam crebrius stilum super faciem eius dimittam vero reliquias hereditatis meae €et tradam eas in manu inimicorum eius €eruntque in vastitate et rapina €cunctis adversariis suis eo quod fecerint malum coram me €et perseveraverint inritantes me €ex die qua egressi sunt patres eorum ex Aegypto €usque ad diem hanc insuper et sanguinem innoxium fudit Manasses multum nimis €donec impleret Hierusalem usque ad os €absque peccatis suis quibus peccare fecit Iudam €ut faceret malum coram Domino reliqua autem sermonum Manasse €et universa quae fecit et peccatum eius quod peccavit €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Iuda dormivitque Manasses cum patribus suis €et sepultus est in horto domus suae in horto Aza €et regnavit Amon filius eius pro eo viginti et duo annorum erat Amon cum regnare €coepisset €duobusque annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Mesallemeth filia Arus de Iethba fecitque malum in conspectu Domini €sicut fecerat Manasses pater eius et ambulavit in omni via per quam ambulaverat pater eius €servivitque inmunditiis quibus servierat pater suus €et adoravit eas et dereliquit Dominum Deum patrum suorum €et non ambulavit in via Domini tetenderuntque ei insidias servi sui €et interfecerunt regem in domo sua percussit autem populus terrae omnes €qui coniuraverant contra regem Amon €et constituerunt sibi regem Iosiam filium eius pro eo reliqua autem sermonum Amon quae fecit €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Iuda sepelieruntque eum in sepulchro suo in horto Aza €et regnavit Iosias filius eius pro eo  octo annorum erat Iosias cum regnare coepisset €et triginta uno anno regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Idida filia Phadaia de Besecath fecitque quod placitum erat coram Domino €et ambulavit per omnes vias David patris sui €non declinavit ad dextram sive ad sinistram anno autem octavodecimo regis Iosiae €misit rex Saphan filium Aslia filii Mesullam scribam templi Domini €dicens ei vade ad Helciam sacerdotem magnum €ut confletur pecunia quae inlata est in templum Domini €quam collegerunt ianitores a populo deturque fabris per praepositos in domo Domini €qui et distribuent eam his qui operantur in templo €Domini €ad instauranda sarta tecta templi tignariis videlicet et cementariis €et his qui interrupta conponunt €et ut emantur ligna et lapides de lapidicinis €ad instaurandum templum verumtamen non supputetur eis argentum quod accipiunt €sed in potestate habeant et in fide dixit autem Helcias pontifex ad Saphan scribam €librum legis repperi in domo Domini €deditque Helcias volumen Saphan qui et legit illud venit quoque Saphan scriba ad regem €et renuntiavit ei quod praeceperat et ait €conflaverunt servi tui pecuniam quae repperta est in domo Domini €et dederunt ut distribueretur fabris a praefectis operum templi Domini narravitque Saphan scriba regi dicens €librum dedit mihi Helcias sacerdos €quem cum legisset Saphan coram rege et audisset rex verba libri legis Domini €scidit vestimenta sua et praecepit Helciae sacerdoti þï€Öõìçáôåÿï°±²ÿËçó¯´Òÿ¨–˜Œ‚et Ahicham filio Saphan et Achobor filio Micha €et Saphan scribae et Asaiae servo regis dicens ite et consulite Dominum €super me et super populo et super omni Iuda €de verbis voluminis istius quod inventum est €magna enim ira Domini succensa est contra nos €quia non audierunt patres nostri verba libri huius €ut facerent omne quod scriptum est nobis ierunt itaque Helcias sacerdos et Ahicham et Achobor et Saphan et Asaia €ad Oldam propheten uxorem €Sellum filii Thecue €filii Araas custodis vestium €quae habitabat in Hierusalem in secunda €locutique sunt ad eam et illa respondit eis haec dicit Dominus Deus Israhel €dicite viro qui misit vos ad me haec dicit Dominus €ecce ego adducam mala super locum hunc €et super habitatores eius omnia verba legis quae legit rex Iuda quia dereliquerunt me et sacrificaverunt diis alienis €inritantes me in cunctis operibus manuum suarum €et succendetur indignatio mea in loco hoc et non extinguetur regi autem Iuda qui misit vos ut consuleretis Dominum sic dicetis €haec dicit Dominus Deus Israhel €pro eo quod audisti verba voluminis et perterritum est cor tuum €et humiliatus es coram Domino €auditis sermonibus contra locum istum et habitatores eius €quo videlicet fierent in stuporem et in €maledictum €et scidisti vestimenta tua et flevisti coram me €et ego audivi ait Dominus idcirco colligam te ad patres tuos €et colligeris ad sepulchrum tuum in pace €ut non videant oculi tui omnia mala €quae inducturus sum super locum istum  et renuntiaverunt regi quod dixerat €qui misit et congregati sunt ad eum omnes senes Iuda et Hierusalem ascenditque rex templum Domini et omnes viri Iuda €universique qui habitant in Hierusalem cum eo €sacerdotes et prophetae et omnis populus a parvo usque ad magnum €legitque cunctis audientibus omnia verba libri foederis €qui inventus est in domo Domini stetitque rex super gradum et percussit foedus coram Domino €ut ambularent post Dominum €et custodirent praecepta eius et testimonia et caerimonias €in omni corde et in tota anima €et suscitarent verba foederis huius quae scripta erant in libro illo €adquievitque populus pacto et praecepit rex Helciae pontifici €et sacerdotibus secundi ordinis et ianitoribus €ut proicerent de templo Domini €omnia vasa quae facta fuerant Baal et in luco €et universae militiae caeli €et conbusit ea foris Hierusalem in convalle Cedron €et tulit pulverem eorum in Bethel et delevit aruspices quos posuerant reges Iuda €ad sacrificandum in excelsis €per civitates Iuda et in circuitu Hierusalem €et eos qui adolebant incensum Baal €et soli et lunae et duodecim signis et omni militiae caeli et efferri fecit lucum de domo Domini €foras Hierusalem in convalle Cedron €et conbusit eum ibi et redegit in pulverem €et proiecit super sepulchrum vulgi destruxit quoque aediculas effeminatorum quae erant in domo Domini €pro quibus mulieres texebant quasi domunculas luci congregavitque omnes sacerdotes de civitatibus Iuda €et contaminavit excelsa ubi sacrificabant sacerdotes €de Gabaa usque Bersabee €et destruxit aras portarum in introitu ostii Iosue principis civitatis €quod erat ad sinistram portae civitatis verumtamen non ascendebant sacerdotes excelsorum ad altare Domini in €Hierusalem €sed tantum comedebant azyma in medio fratrum suorum contaminavit quoque Thafeth quod est in convalle filii Ennom €ut nemo consecraret filium suum aut filiam per ignem Moloch abstulit quoque equos quos dederant reges Iudae soli €in introitu templi Domini €iuxta exedram Nathanmelech eunuchi qui erat in Farurim €currus autem solis conbusit igni altaria quoque quae erant super tecta cenaculi Ahaz €quae fecerant reges Iuda €et altaria quae fecerat Manasses in duobus atriis templi Domini €destruxit rex €et cucurrit inde et dispersit cinerem eorum in torrentem Cedron excelsa quoque quae erant in Hierusalem €ad dexteram partem montis Offensionis €quae aedificaverat Salomon rex Israhel Astharoth idolo Sidoniorum €et Chamos offensioni Moab €et Melchom abominationi filiorum Ammon €polluit rex et contrivit statuas et succidit lucos €replevitque loca eorum ossibus mortuorum insuper et altare quod erat in Bethel €excelsum quod fecerat Hieroboam filius Nabath €qui peccare fecit Israhel €et altare illud et excelsum destruxit atque conbusit €et comminuit in pulverem succenditque etiam lucum et conversus Iosias vidit ibi sepulchra quae erant in monte €misitque et tulit ossa de sepulchris €et conbusit ea super altare et polluit illud €iuxta verbum Domini quod locutus est vir Dei €qui praedixerat verba haec et ait quis est titulus ille quem video €responderuntque ei cives illius urbis €sepulchrum est hominis Dei qui venit de Iuda €et praedixit verba haec quae fecisti super altare Bethel et ait dimittite eum nemo commoveat ossa eius €et intacta manserunt ossa illius €cum ossibus prophetae qui venerat de Samaria insuper et omnia fana excelsorum quae erant in civitatibus Samariae €quae fecerant reges Israhel ad inritandum Dominum abstulit Iosias €et fecit eis secundum omnia opera quae fecerat in Bethel et occidit universos sacerdotes excelsorum qui erant ibi super altaria €et conbusit ossa humana super ea €reversusque est Hierusalem et praecepit omni populo dicens €facite phase Domino Deo vestro €secundum quod scriptum est in libro foederis huius nec enim factum est phase tale a diebus iudicum qui iudicaverunt Israhel €et omnium dierum regum Israhel et regum Iuda sicut in octavodecimo anno regis Iosiae factum est phase istud Domino €in Hierusalem sed et pythones et ariolos et figuras idolorum €et inmunditias abominationesque €quae fuerant in terra Iuda et in Hierusalem €abstulit Iosias €ut statueret verba legis quae scripta sunt in libro €quem invenit Helcias sacerdos in templo Domini similis illi non fuit ante eum rex qui reverteretur ad Dominum €in omni corde suo et in tota anima sua et in universa virtute sua €iuxta omnem legem Mosi €neque post eum surrexit similis illi verumtamen non est aversus Dominus ab ira furoris sui magni €quo iratus est furor eius contra Iudam €propter inritationes quibus provocaverat eum Manasses dixit itaque Dominus €etiam Iudam auferam a facie mea sicut abstuli Israhel €et proiciam civitatem hanc quam elegi Hierusalem €et domum de qua dixi erit nomen meum ibi reliqua autem verba Iosiae et universa quae €fecit €nonne haec scripta sunt in libro verborum dierum regum Iuda in diebus eius ascendit Pharao Necho rex €Aegypti €contra regem Assyriorum ad flumen Eufraten €et abiit Iosias rex in occursum eius €et occisus est in Mageddo cum vidisset eum et portaverunt eum servi sui mortuum de Mageddo €et pertulerunt in Hierusalem et sepelierunt eum in sepulchro suo €tulitque populus terrae Ioahaz filium Iosiae €et unxerunt eum et constituerunt eum regem pro patre suo viginti trium annorum erat Ioahaz cum regnare coepisset €et tribus mensibus regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Amithal filia Hieremiae de Lobna et fecit malum coram Domino iuxta omnia quae fecerant patres eius vinxitque eum Pharao Necho €in Rebla quae est in terra Emath €ne regnaret in Hierusalem €et inposuit multam terrae centum talentis argenti et talento auri regemque constituit Pharao Necho Eliachim €filium Iosiae pro Iosia patre eius €vertitque nomen eius Ioiachim €porro Ioahaz tulit et duxit in Aegyptum argentum autem et aurum dedit Ioiachim Pharaoni €cum indixisset terrae per singulos €ut conferretur iuxta praeceptum Pharaonis €et unumquemque secundum vires suas exegit €tam argentum quam aurum de populo terrae €ut daret Pharaoni Necho viginti quinque annorum erat Ioiachim cum regnare coepisset €et undecim annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Zebida filia Phadaia de Ruma et fecit malum coram Domino iuxta omnia quae fecerant patres eius  in diebus eius ascendit Nabuchodonosor rex Babylonis €et factus est ei Ioiachim servus tribus annis €et rursum rebellavit contra eum inmisitque ei Dominus latrunculos Chaldeorum et latrunculos Syriae €latrunculos Moab et latrunculos filiorum Ammon €et inmisit eos in Iudam ut disperderent eum €iuxta verbum Domini quod locutus erat per servos €suos prophetas þï€Öõìçáôåÿï°±²ÿËçó¯´Òÿ¨˜“factum est autem hoc per verbum Domini contra Iudam €ut auferret eum coram se €propter peccata Manasse universa quae fecit et propter sanguinem innoxium quem effudit €et implevit Hierusalem cruore innocentium €et ob hanc rem noluit Dominus propitiari reliqua autem sermonum Ioiachim et universa quae fecit €nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Iuda €et dormivit Ioiachim cum patribus suis regnavitque Ioiachin filius eius €pro eo et ultra non addidit rex Aegypti ut egrederetur de terra sua €tulerat enim rex Babylonis a rivo Aegypti usque ad fluvium Eufraten €omnia quae fuerant regis Aegypti decem et octo annorum erat Ioiachin €cum regnare coepisset €et tribus mensibus regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Naestha filia Helnathan de Hierusalem et fecit malum coram Domino €iuxta omnia quae fecerat pater eius in tempore illo ascenderunt servi Nabuchodonosor regis Babylonis in €Hierusalem €et circumdata est urbs munitionibus venitque Nabuchodonosor rex Babylonis ad civitatem €cum servi eius obpugnarent eam egressusque est Ioiachin rex Iuda ad regem €Babylonis €ipse et mater eius et servi eius et principes eius et eunuchi eius €et suscepit eum rex Babylonis anno octavo regni sui et protulit inde omnes thesauros domus Domini €et thesauros domus regiae €et concidit universa vasa aurea €quae fecerat Salomon rex Israhel in templo Domini iuxta verbum Domini et transtulit omnem Hierusalem €et universos principes et omnes fortes exercitus decem milia in €captivitatem €et omnem artificem et clusorem €nihilque relictum est exceptis pauperibus populi terrae transtulit quoque Ioiachin in Babylonem €et matrem regis et uxores regis €et eunuchos eius et iudices terrae €duxit in captivitatem de Hierusalem in Babylonem et omnes viros robustos septem milia et artifices et clusores mille €omnes viros fortes et bellatores €duxitque eos rex Babylonis captivos in Babylonem et constituit Matthaniam patruum eius pro eo €inposuitque nomen ei Sedeciam vicesimum et primum annum aetatis habebat Sedecias €cum regnare coepisset €et undecim annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius erat Amithal filia Hieremiae de Lobna et fecit malum coram Domino €iuxta omnia quae fecerat Ioiachim irascebatur enim Dominus contra Hierusalem et contra Iudam €donec proiceret eos a facie sua €recessitque Sedecias a rege Babylonis  factum est autem anno nono regni eius €mense decimo decima die mensis €venit Nabuchodonosor rex Babylonis €ipse et omnis exercitus eius in Hierusalem €et circumdederunt eam et extruxerunt in circuitu eius munitiones et clausa est civitas atque vallata €usque ad undecimum annum regis Sedeciae nona die mensis €praevaluitque fames in civitate nec erat panis populo terrae et interrupta est civitas et omnes viri bellatores nocte fugerunt €per viam portae quae est inter duplicem murum ad hortum regis €porro Chaldei obsidebant in circuitu civitatem €fugit itaque per viam quae ducit ad €campestria solitudinis et persecutus est exercitus Chaldeorum regem €conprehenditque eum in planitie Hiericho €et omnes bellatores qui erant cum eo dispersi sunt et reliquerunt eum adprehensum ergo regem duxerunt ad regem Babylonis in Reblatha €qui locutus est cum eo iudicium filios autem Sedeciae occidit coram eo et oculos eius effodit €vinxitque eum catenis et adduxit in Babylonem mense quinto septima die mensis €ipse est annus nonusdecimus regis Babylonis €venit Nabuzardan princeps exercitus €servus regis Babylonis Hierusalem et succendit domum Domini et domum regis et domos Hierusalem €omnemque domum conbusit igni et muros Hierusalem in circuitu destruxit omnis exercitus Chaldeorum €qui erat cum principe militum reliquam autem populi partem €qui remanserat in civitate €et perfugas qui transfugerant ad regem Babylonis €et reliquum vulgus transtulit Nabuzardan princeps militiae et de pauperibus terrae reliquit vinitores et agricolas columnas autem aereas quae erant in templo Domini et bases €et mare aereum quod erat in domo Domini €confregerunt Chaldei €et transtulerunt aes omnium in Babylonem ollas quoque aereas et trullas €et tridentes et scyphos €et omnia vasa aerea in quibus ministrabant tulerunt necnon turibula et fialas €quae aurea aurea et quae argentea argentea €tulit princeps militiae id est columnas duas mare unum €et bases quas fecerat Salomon in templo Domini €non erat pondus aeris omnium vasorum decem et octo cubitos altitudinis habebat columna una €et capitellum aereum super se altitudinis trium cubitorum €et reticulum et malogranata super capitellum €columnae omnia aerea €similem et columna secunda habebat ornatum tulit quoque princeps militiae Seraian sacerdotem primum €et Sophoniam sacerdotem secundum et tres ianitores et de civitate eunuchum unum €qui erat praefectus super viros bellatores €et quinque viros de his qui steterant coram rege €quos repperit in civitate €et Sopher principem exercitus qui probabat tirones de populo terrae €et sex viros e vulgo qui inventi fuerant in civitate quos tollens Nabuzardan princeps militum €duxit ad regem Babylonis in Reblatha percussitque eos rex Babylonis €et interfecit in Reblatha in terra Emath €et translatus est Iuda de terra sua populo autem qui relictus erat in terra Iuda €quem dimiserat Nabuchodonosor rex Babylonis €praefecit Godoliam filium Ahicham filii Saphan quod cum audissent omnes duces militum €ipsi et viri qui erant cum eis €videlicet quod constituisset rex Babylonis Godoliam €venerunt ad Godoliam in Maspha €Ismahel filius Nathaniae et Iohanan filius Caree €et Sareia filius Thenaameth Nethophathites €et Iezonias filius Maachathi €ipsi et socii eorum iuravitque eis Godolias et sociis eorum dicens €nolite timere servire Chaldeis €manete in terra et servite regi Babylonis et bene erit vobis factum est autem in mense septimo €venit Ismahel filius Nathaniae filii Elisama de semine regio €et decem viri cum eo €percusseruntque Godoliam qui mortuus est €sed et Iudaeos et Chaldeos qui erant cum eo in Maspha consurgens autem omnis populus a parvo usque ad magnum €et principes militum €venerunt in Aegyptum timentes Chaldeos factum est vero anno tricesimo septimo €transmigrationis Ioiachin regis Iudae €mense duodecimo vicesima septima die mensis €sublevavit Evilmerodach rex Babylonis anno quo regnare coeperat €caput Ioiachin regis Iuda de carcere et locutus est ei benigna €et posuit thronum eius super thronum regum €qui erant cum eo in Babylone et mutavit vestes eius quas habuerat in carcere €et comedebat panem semper in conspectu eius €cunctis diebus vitae suae annonam quoque constituit ei absque intermissione €quae et dabatur ei a rege per singulos dies €omnibus diebus vitae suae àÃèòÿ¡Adam Seth Enos Cainan Malelehel Iared €Enoch Matusale Lamech Noe Sem Ham et Iafeth €filii Iafeth Gomer Magog Madai et Iavan €Thubal Mosoch Thiras porro filii Gomer Aschenez et Rifath et Thogorma filii autem Iavan Elisa et Tharsis Cetthim et Dodanim filii Ham Chus et Mesraim Phut et Chanaan filii autem Chus Saba et Evila Sabatha et Rechma et Sabathaca €porro filii Rechma Saba et Dadan Chus autem genuit Nemrod iste coepit esse potens in terra Mesraim vero genuit Ludim et Anamim et Laabim et Nepthuim Phethrosim quoque et Chasluim €de quibus egressi sunt Philisthim et Capthurim Chanaan vero genuit Sidonem primogenitum €et Heth Iebuseum quoque et Amorreum et Gergeseum Evheumque et Aruceum et Asineum Aradium quoque et Samareum et Ematheum filii Sem Aelam et Assur et Arfaxad et Lud et Aram €et Us et Hul et Gothor et €Mosoch Arfaxad autem genuit Sala qui et ipse genuit Heber porro Heber nati sunt duo filii €nomen uni Phaleg quia in diebus eius divisa est terra €et nomen fratris eius Iectan Iectan autem genuit Helmodad et Saleph et Asermoth et Iare Aduram quoque et Uzal et Decla Ebal etiam et Abimahel et Saba €necnon et Ophir et Evila et Iobab €omnes isti filii Iectan Sem Arfaxad Sale Heber Phaleg Raau €Serug Nahor Thare Abram iste est Abraham €filii autem Abraham Isaac et Ismahel et hae generationes eorum €primogenitus Ismahelis Nabaioth et Cedar et Adbeel et Mabsam Masma et Duma Massa Adad et Thema Iathur Naphis Cedma þï€Öõìçáôåÿï°±³ÿÃèòÿ¡˜›‚hii sunt filii Ismahelis filii autem Cetthurae concubinae Abraham quos genuit €Zamram Iecsan Madan Madian Iesboc Sue €porro filii Iecsan Saba et Dadan filii autem Madian Epha et Apher et Enoch et Abida et Eldaa €omnes hii filii Cetthurae generavit autem Abraham Isaac €cuius fuerunt filii Esau et Israhel filii Esau Eliphaz Rauhel Iaus Ialam Core filii Eliphaz Theman Omer Sepphu Gethem Cenez €Thamna Amalech filii Rauhel Naath Zara Samma Maza filii Seir Lothan Sobal Sebeon Ana Dison Eser Disan filii Lothan Horri Humam €soror autem Lothan fuit Thamna filii Sobal Alian et Manaath et Ebal et Sepphi et Onam €filii Sebeon Aia et Ana €filii Ana Dison filii Dison Amaran et Eseban et Iethran et Charan filii Eser Balaan et Zaban et Iacan €filii Dison Us et Aran isti sunt reges qui imperaverunt in terra Edom €antequam esset rex super filios Israhel €Bale filius Beor et nomen civitatis eius Denaba mortuus est autem Bale €et regnavit pro eo Iobab filius Zare de Bosra cumque et Iobab fuisset mortuus €regnavit pro eo Husam de terra Themanorum obiit quoque et Husam €et regnavit pro eo Adad filius Badad €qui percussit Madian in terra Moab €et nomen civitatis eius Avith cumque et Adad fuisset mortuus €regnavit pro eo Semla de Masreca sed et Semla mortuus est €et regnavit pro eo Saul de Rooboth quae iuxta amnem sita est mortuo quoque Saul €regnavit pro eo Baalanan filius Achobor sed et hic mortuus est €et regnavit pro eo Adad cuius urbis fuit nomen Phou €et appellata est uxor eius Mehetabel filia Matred filiae Mezaab Adad autem mortuo €duces pro regibus in Edom esse coeperunt €dux Thamna dux Alva dux Ietheth dux Oolibama dux Hela dux Phinon dux Cenez dux Theman dux Mabsar dux Magdihel dux Iram €hii duces Edom  filii autem Israhel Ruben Symeon Levi Iuda Isachar et Zabulon Dan Ioseph Beniamin Nepthali Gad Aser filii Iuda Her Aunan Sela €tres nati sunt ei de filia Sue Chananitidis €fuit autem Her primogenitus Iuda malus coram Domino €et occidit eum Thamar autem nurus eius peperit ei Phares et Zara €omnes ergo filii Iuda quinque filii autem Phares Esrom et Hamul filii quoque Zarae Zamri et Ethan et Eman €Chalchal quoque et Darda simul quinque filii Carmi Achar €qui turbavit Israhel et peccavit in furto anathematis filii Ethan Azarias filii autem Esrom qui nati sunt ei Ieremahel et Ram et Chalubi porro Ram genuit Aminadab €Aminadab autem genuit Naasson principem filiorum Iuda Naasson quoque genuit Salma de quo ortus est Boez Boez vero genuit Obed qui et ipse genuit Isai Isai autem genuit primogenitum Heliab secundum Abinadab €tertium Samaa quartum Nathanahel quintum Raddai €sextum Asom septimum David quorum sorores fuerunt Sarvia et Abigail €filii Sarviae Abisai Ioab et Asahel tres Abigail autem genuit Amasa cuius pater fuit Iether Ismahelites Chaleb vero filius Esrom accepit uxorem nomine Azuba €de qua genuit Ierioth €fueruntque filii eius Iesar et Sobab et Ardon cumque mortua fuisset Azuba €accepit uxorem Chaleb Ephrath quae peperit ei Ur porro Ur genuit Uri et Uri genuit Beselehel post haec ingressus est Esrom ad filiam Machir patris Galaad €et accepit eam cum esset annorum sexaginta quae peperit ei Segub sed et Segub genuit Iair €et possedit viginti tres civitates in terra Galaad cepitque Gessur et Aram oppida Iair €et Canath et viculos eius sexaginta civitatum €omnes isti filii Machir patris Galaad cum autem mortuus esset Esrom ingressus est Chaleb ad Ephrata €habuit quoque Esrom uxorem Abia €quae peperit ei Assur patrem Thecue nati sunt autem filii Hieramehel primogeniti Esrom €Ram primogenitus eius et Buna et Aran et Asom et Ahia duxit quoque uxorem alteram Hieramehel nomine Atara €quae fuit mater Onam sed et filii Ram primogeniti Hieramehel fuerunt Moos et Iamin €et Achar Onam autem habuit filios Semmei et Iada €filii autem Semmei Nadab et Abisur nomen vero uxoris Abisur Abiail €quae peperit Ahobban et Molid filii autem Nadab fuerunt Saled et Apphaim €mortuus est autem Saled absque liberis filius vero Apphaim Iesi qui Iesi genuit Sesan €porro Sesan genuit Oholi filii autem Iada fratris Semmei Iether et Ionathan €sed et Iether mortuus est absque liberis porro Ionathan genuit Phaleth et Ziza €isti fuerunt filii Hieramehel Sesan autem non habuit filios sed filias €et servum aegyptium nomine Ieraa deditque ei filiam suam uxorem quae peperit ei Eththei Eththei autem genuit Nathan et Nathan genuit Zabad Zabad quoque genuit Ophlal et Ophlal genuit Obed Obed genuit Ieu Ieu genuit Azariam Azarias genuit Helles Helles genuit Elasa Elasa genuit Sisamoi Sisamoi genuit Sellum Sellum genuit Icamian Icamian genuit Elisama filii autem Chaleb fratris Hieramehel €Mosa primogenitus eius ipse est pater Ziph €et filii Maresa patris Hebron porro filii Hebron Core et Thapphu et Recem et Samma Samma autem genuit Raam patrem Iercaam €et Recem genuit Semmei filius Semmei Maon et Maon pater Bethsur Epha autem concubina Chaleb peperit Arran et Musa et Gezez €porro Arran genuit Gezez filii Iadai Regom et Iotham €et Gesum et Phaleth et Epha et Saaph concubina Chaleb Maacha peperit Saber et Tharana genuit autem Saaph pater Madmena Sue patrem Machbena et patrem Gabaa €filia vero Chaleb fuit Achsa hii erant filii Chaleb €filii Ur primogeniti Ephrata €Sobal pater Cariathiarim Salma pater Bethleem Ariph pater Bethgader €fuerunt autem filii Sobal patris Cariathiarim €qui videbat dimidium requietionum et de cognatione Cariathiarim Iethrei et Apphutei et Semathei et Maserei €ex his egressi sunt Saraitae et Esthaolitae filii Salma Bethleem et Netophathi €coronae domus Ioab et dimidium requietionis Sarai cognationes quoque scribarum habitantium in Iabis €canentes atque resonantes et in tabernaculis commorantes €hii sunt Cinei qui venerunt de calore patris domus Rechab  David vero hos habuit filios qui ei nati sunt in €Hebron €primogenitum Amnon ex Achinaam Iezrahelitide €secundum Danihel de Abigail Carmelitide tertium Absalom filium Maacha filiae Tholmei regis Gessur €quartum Adoniam filium Aggith quintum Saphatiam ex Abital €sextum Iethraam de Egla uxore sua sex ergo nati sunt ei in Hebron €ubi regnavit septem annis et sex mensibus €triginta autem et tribus annis regnavit in Hierusalem porro in Hierusalem nati sunt ei filii €Samaa et Sobab et Nathan et Salomon €quattuor de Bethsabee filia Amihel Iebaar quoque et Elisama et Eliphalet et Noge et Napheg et Iaphie necnon Elisama et Heliade et Eliphalet novem omnes hii filii David absque filiis concubinarum €habuerunt sororem Thamar filius autem Salomonis Roboam cuius Abia filius genuit Asa €de hoc quoque natus est Iosaphat pater Ioram €qui Ioram genuit Ohoziam €ex quo ortus est Ioas et huius Amasias filius genuit Azariam €porro Azariae filius Ioatham procreavit Achaz patrem Ezechiae €de quo natus est Manasses sed et Manasses genuit Amon patrem Iosiae filii autem Iosiae fuerunt primogenitus Iohanan secundus Ioacim €tertius Sedecias quartus Sellum de Ioacim natus est Iechonias et Sedecias filii Iechoniae fuerunt Asir Salathihel Melchiram Phadaia €Sennaser et Iecemia Sama et Nadabia de Phadaia orti sunt Zorobabel et Semei €Zorobabel genuit Mosollam Ananiam et Salomith sororem eorum Asabamque et Ohol et Barachiam €et Asadiam Iosabesed quinque filius autem Ananiae Phaltias pater Ieseiae cuius filius Raphaia €huius quoque filius Arnam €de quo natus est Obdia cuius filius fuit Sechenia filius Secheniae Semeia €cuius filii Attus et Iegal et Baria et Naaria et Saphat €sex numero filius Naariae Helioenai et Ezechias et Ezricam tres filii Helioenai Oduia et Heliasub et Pheleia et Accub €et Iohanan et Dalaia et Anani septem  filii Iuda Phares Esrom et Carmi et Ur et Subal Reaia vero filius Subal genuit Ieth €de quo nati sunt Ahimai et Laed €hae cognationes Sarathi ista quoque stirps Hetam Iezrahel et Iesema et €Iedebos €nomenque sororis eorum Asalelphuni Phunihel autem pater Gedor et Ezer pater Osa €isti sunt filii Ur primogeniti Ephrata patris Bethleem Asur vero patris Thecue erant duae uxores Halaa et Naara peperit autem ei Naara Oozam et Epher et Themani et Asthari €isti sunt filii Naara þï€Öõìçáôåÿï°±³ÿÃèòÿ¤—porro filii Halaa Sereth Isaar et Ethnan Cos autem genuit Anob et Sobaba €et cognationem Aral filii Arum fuit autem Iabes inclitus prae fratribus suis €et mater eius vocavit nomen illius Iabes dicens €quia peperi eum in dolore invocavit vero Iabes Deum Israhel dicens €si benedicens benedixeris mihi et dilataveris terminos meos €et fuerit manus tua mecum et feceris me a malitia non opprimi €et praestitit Deus quae precatus est Chaleb autem frater Suaa genuit Machir qui fuit pater Esthon porro Esthon genuit Bethrapha et Phesse €et Thena patrem urbis Naas €hii sunt viri Recha filii autem Cenez Othonihel et Saraia €porro filii Othonihel Athath et Maonathi genuit Ophra €Saraias autem genuit Ioab patrem vallis Artificum €ibi quippe artifices erant filii vero Chaleb filii Iephonne Hir et Hela et Nahem €filiique Hela et Cenez filii quoque Iallelel Ziph et Zipha Thiria et Asrahel et filii Ezra Iether et Mered et Epher et Ialon €genuitque Mariam et Sammai et Iesba patrem Esthamo uxor quoque eius Iudaia peperit Iared patrem Gedor €et Heber patrem Soccho et Hicuthihel patrem Zano €hii autem filii Beththiae filiae Pharaonis quam accepit Mered et filii uxoris Odaiae sororis Naham patris Ceila €Garmi et Esthamo qui fuit de Machathi filii quoque Simon Amnon et Rena filius Anan et Thilon €et filii Iesi Zoeth et Benzoeth filii Sela filii Iuda Her pater Lecha et Laada pater Maresa €et cognationes Domus operantium byssum in domo Iuramenti et Qui stare fecit solem virique Mendacii €et Securus et Incendens €qui principes fuerunt in Moab et qui reversi sunt in Leem €haec autem verba vetera hii sunt figuli habitantes in plantationibus €et in praesepibus apud regem in operibus eius €commoratique sunt ibi filii Symeon Namuhel et Iamin Iarib Zara Saul Sellum filius eius Mabsam filius eius Masma filius eius filii Masma Amuhel filius eius Zacchur filius eius Semei filius eius filii Semei sedecim et filiae sex €fratres autem eius non habuerunt filios multos €et universa cognatio non potuit adaequare summam filiorum Iuda habitaverunt autem in Bersabee et Molada et Asarsual et in Ballaa et in Asom et in Tholad et in Bathuhel et in Orma et in Siceleg et in Bethmarchaboth et in Asarsusim et in Bethberai et in Saarim €hae civitates eorum usque ad regem David villae quoque eorum Etham et Aen et Remmon et Thochen et Asan €civitates quinque et universi viculi eorum per circuitum civitatum istarum usque ad Baal €haec est habitatio eorum et sedum distributio Masobab quoque et Iemlech €et Iosa filius Amasiae et Iohel €et Ieu filius Iosabiae filii Saraiae filii Asihel et Helioenai et Iacoba et Isuaia et Asaia €et Adihel et Isimihel et Banaia Ziza quoque filius Sephei filii Allon filii Idaia filii Semri filii €Samaia isti sunt nominati principes in cognationibus suis €et in domo adfinitatum suarum multiplicati sunt vehementer et profecti sunt ut ingrederentur in Gador usque ad orientem vallis €et ut quaererent pascua gregibus suis inveneruntque pascuas uberes et valde bonas €et terram latissimam et quietam et fertilem €in qua ante habitaverunt de stirpe Ham hii ergo venerunt quos supra descripsimus nominatim €in diebus Ezechiae regis Iuda €et percusserunt tabernacula eorum €et habitatores qui inventi fuerant ibi €et deleverunt eos usque in praesentem diem €habitaveruntque pro eis €quoniam uberrimas ibidem pascuas reppererunt de filiis quoque Symeon abierunt in montem Seir viri quingenti €habentes principes Phaltiam et Nahariam €et Raphaiam et Ozihel filios Iesi et percusserunt reliquias €quae evadere potuerant Amalechitarum €et habitaverunt ibi pro eis usque ad diem hanc  filii quoque Ruben primogeniti Israhel €ipse quippe fuit primogenitus eius €sed cum violasset torum patris sui €data sunt primogenita eius filiis Ioseph filii Israhel €et non est ille reputatus in primogenitum porro Iudas qui erat fortissimus inter fratres suos €de stirpe eius principes germinati sunt €primogenita autem reputata sunt Ioseph filii ergo Ruben primogeniti Israhel Enoch et Phallu Esrom et Charmi filii Iohel Samaia filius eius Gog filius eius €Semei filius eius Micha filius eius Reeia filius eius €Baal filius eius Beera filius eius €quem captivum duxit Theglathphalnasar rex Assyriorum €et fuit princeps in tribu Ruben fratres autem eius et universa cognatio €quando numerabantur per familias suas €habuerunt principes Ieihel et Zacchariam porro Bala filius Azaz filii Samma filii Iohel €ipse habitavit in Aroer usque ad Nebo et Beelmeon contra orientalem quoque plagam €habitavit usque ad introitum heremi et flumen Eufraten €multum quippe iumentorum numerum possidebat in terra Galaad in diebus autem Saul €proeliati sunt contra Agareos et interfecerunt illos €habitaveruntque pro eis in tabernaculis eorum €in omni plaga quae respicit ad orientem Galaad filii vero Gad e regione eorum habitaverunt €in terra Basan usque Selcha Iohel in capite et Saphan secundus €Ianai autem et Saphat in Basan fratres vero eorum secundum domos cognationum suarum €Michahel et Mosollam et Sebe et Iori €et Iachan et Zie et Heber septem hii filii Abiahil filii Uri filii Iaro filii Galaad €filii Michahel filii Iesesi filii Ieddo filii Buz fratres quoque filii Abdihel filii Guni €princeps domus in familiis suis et habitaverunt in Galaad et in Basan et in viculis eius €et in cunctis suburbanis Saron usque ad terminos omnes hii numerati sunt in diebus Ioatham regis Iuda €et in diebus Hieroboam regis Israhel filii Ruben et Gad et dimidiae tribus Manasse €viri bellatores scuta portantes et gladios €et tendentes arcum eruditique ad proelia €quadraginta quattuor milia et septingenti sexaginta €procedentes ad pugnam dimicaverunt contra Agarenos €Iturei vero et Naphei et Nodab praebuerunt eis auxilium €traditique sunt in manus eorum Agareni €et universi qui fuerant cum eis €quia Deum invocaverunt cum proeliarentur €et exaudivit eos eo quod credidissent in eum ceperuntque omnia quae possederant €camelorum quinquaginta milia €et ovium ducenta quinquaginta milia asinos duo milia €et animas hominum centum milia vulnerati autem multi corruerunt fuit enim bellum Domini €habitaveruntque pro eis usque ad transmigrationem filii quoque dimidiae tribus Manasse possederunt terram €a finibus Basan usque Baalhermon et Sanir et montem Hermon €ingens quippe numerus erat et hii fuerunt principes domus cognationis eorum €Epher et Iesi et Helihel Ezrihel et Hieremia et Odoia €et Iedihel €viri fortissimi et potentes et nominati duces in familiis suis reliquerunt autem Deum patrum suorum €et fornicati sunt post deos populorum terrae €quos abstulit Dominus coram eis et suscitavit Deus Israhel spiritum Ful regis Assyriorum €et spiritum Theglathphalnasar regis Assur €et transtulit Ruben et Gad et dimidium tribus Manasse €et adduxit eos in Alae et Abor et €Ara et fluvium Gozan €usque ad diem hanc  filii Levi Gersom Caath Merari filii Caath Amram Isaar Hebron et Ozihel filii Amram Aaron Moses et Maria €filii Aaron Nadab et Abiu Eleazar et Ithamar Eleazar genuit Finees et Finees genuit Abisue Abisue vero genuit Bocci et Bocci genuit Ozi Ozi genuit Zaraiam et Zaraias genuit Meraioth porro Meraioth genuit Amariam et Amarias genuit Ahitob Ahitob genuit Sadoc Sadoc genuit Achimaas Achimaas genuit Azariam Azarias genuit Iohanan Iohanan genuit Azariam €ipse est qui sacerdotio functus est €in domo quam aedificavit Salomon in Hierusalem genuit autem Azarias Amariam et Amarias genuit Ahitob Ahitob genuit Sadoc et Sadoc genuit Sellum Sellum genuit Helciam et Helcias genuit Azariam Azarias genuit Saraiam et Saraias genuit Iosedec porro Iosedec egressus est €quando transtulit Dominus Iudam et Hierusalem per manus Nabuchodonosor filii ergo Levi Gersom Caath et Merari et haec nomina filiorum Gersom Lobeni et Semei filii Caath Amram et Isaar et Hebron et Ozihel filii Merari Mooli et Musi €hae autem cognationes Levi secundum familias eorum Gersom Lobeni filius eius Iaath filius eius Zamma filius eius Ioaa filius eius Addo filius eius Zara filius eius Iethrai filius eius filii Caath Aminadab filius eius Core filius eius Asir filius eius þï€Öõìçáôåÿï°±³ÿÃèòÿ¦˜—Helcana filius eius Abiasaph filius eius Asir filius eius Thaath filius eius Urihel filius eius Ozias filius eius Saul filius eius filii Helcana Amasai et Ahimoth Helcana €filii Helcana Sophai filius eius Naath filius eius Heliab filius eius €Hieroam filius eius Helcana filius eius filii Samuhel primogenitus Vasseni et Abia filii autem Merari Mooli Lobeni filius eius €Semei filius eius Oza filius eius Samaa filius eius Aggia filius eius Asaia filius eius isti sunt quos constituit David super cantores domus Domini €ex quo conlocata est arca et ministrabant coram tabernaculo testimonii canentes €donec aedificaret Salomon domum Domini in Hierusalem €stabant autem iuxta ordinem suum in ministerio hii vero sunt qui adsistebant cum filiis suis €de filiis Caath Heman cantor filius Iohel filii Samuhel filii Helcana filii Hieroam filii Helihel filii Thou filii Suph €filii Helcana filii Maath filii Amasai filii Helcana €filii Iohel filii Azariae filii Sophoniae filii Thaath filii Asir filii Abiasaph filii Core filii Isaar filii Caath filii Levi filii Israhel et fratres eius Asaph qui stabat a €dextris eius €Asaph filius Barachiae filii Samaa filii Michahel filii Basiae filii Melchiae filii Athnai filii Zara filii Adaia filii Ethan filii Zamma filii Semei filii Ieth filii Gersom filii Levi filii autem Merari fratres eorum ad sinistram €Ethan filius Cusi filii Abdi filii Maloch filii Asabiae filii Amasiae filii Helciae filii Amasai filii Bonni filii Somer filii Mooli filii Musi filii Merari filii Levi fratres quoque eorum Levitae €qui ordinati sunt in cunctum ministerium tabernaculi domus Domini Aaron vero et filii eius adolebant incensum €super altare holocausti et super altare thymiamatis €in omne opus sancti sanctorum et ut precarentur pro Israhel €iuxta omnia quae praecepit Moses servus Dei hii sunt autem filii Aaron €Eleazar filius eius Finees filius eius Abisue filius eius Bocci filius eius Ozi filius eius Zaraia filius eius Meraioth filius eius Amaria filius eius Ahitob filius eius Sadoc filius eius Achimaas filius eius et haec habitacula eorum per vicos atque confinia €filiorum scilicet Aaron iuxta cognationes Caathitarum €ipsis enim sorte contigerat dederunt igitur eis Hebron in terra Iuda €et suburbana eius per circuitum agros autem civitatis et villas Chaleb filio Iephonne porro filiis Aaron dederunt civitates ad confugiendum €Hebron et Lobna et suburbana eius Iether quoque et Esthmo cum suburbanis suis €sed et Helon et Dabir cum suburbanis suis Asan quoque et Bethsemes et suburbana eorum de tribu autem Beniamin Gabee et suburbana eius €et Almath cum suburbanis suis €Anathoth quoque cum suburbanis suis €omnes civitates tredecim per cognationes suas filiis autem Caath residuis de cognatione sua €dederunt ex dimidia tribu Manasse in possessionem urbes decem porro filiis Gersom per cognationes suas €de tribu Isachar et de tribu Aser et de tribu Nepthali €et de tribu Manasse in Basan urbes tredecim filiis autem Merari per cognationes suas €de tribu Ruben et de tribu Gad et de tribu Zabulon €dederunt sorte civitates duodecim dederunt quoque filii Israhel Levitis civitates et suburbana earum dederuntque per sortem ex tribu filiorum Iuda €et ex tribu filiorum Symeon et ex tribu filiorum Beniamin €urbes has quas vocaverunt nominibus suis et his qui erant ex cognatione filiorum Caath €fueruntque civitates in terminis eorum de tribu Ephraim dederunt ergo eis urbes ad confugiendum €Sychem cum suburbanis suis in monte Ephraim €et Gazer cum suburbanis suis Hicmaam quoque cum suburbanis suis et Bethoron similiter necnon et Helon cum suburbanis suis €et Gethremmon in eundem modum porro ex dimidia tribu Manasse Aner et suburbana eius €Balaam et suburbana eius €his videlicet qui de cognatione filiorum Caath reliqui erant filiis autem Gersom de cognatione dimidiae tribus Manasse €Gaulon in Basan et suburbana eius €et Astharoth cum suburbanis suis de tribu Isachar €Cedes et suburbana eius et Dabereth cum suburbanis suis Ramoth quoque et suburbana illius €et Anem cum suburbanis suis de tribu vero Aser €Masal cum suburbanis suis et Abdon similiter Acac quoque et suburbana eius €et Roob cum suburbanis suis porro de tribu Nepthali €Cedes in Galilea et suburbana eius €Amon cum suburbanis suis et Cariathaim et suburbana eius filiis autem Merari residuis de tribu Zabulon €Remmono et suburbana eius et Thabor cum suburbanis suis trans Iordanem quoque ex adverso Hiericho €contra orientem Iordanis de tribu Ruben €Bosor in solitudine cum suburbanis suis €et Iasa cum suburbanis suis Cademoth quoque et suburbana eius €et Miphaath cum suburbanis suis necnon de tribu Gad €Ramoth in Galaad et suburbana eius €et Manaim cum suburbanis suis sed et Esbon cum suburbanis eius et Iezer cum €suburbanis suis  porro filii Isachar Thola et Phua Iasub et Samaron quattuor filii Thola Ozi et Raphaia et Ierihel et Iemai et Iebsem et Samuhel €principes per domos cognationum suarum €de stirpe Thola viri fortissimi numerati sunt €in diebus David viginti duo milia sescenti filii Ozi Iezraia €de quo nati sunt Michahel et Obadia et Iohel et Iesia €quinque omnes principes cumque eis per familias et populos suos €accincti ad proelium viri fortissimi triginta sex milia €multas enim habuere uxores et filios fratresque eorum per omnem cognationem €Isachar €robustissimi ad pugnandum €octoginta septem milia numerati sunt Beniamin Bale et Bochor et Iadihel €tres filii Bale Esbon et Ozi et Ozihel et Ierimoth et Urai quinque €principes familiarum et ad pugnandum robustissimi €numerus autem eorum viginti duo milia et triginta quattuor porro filii Bochor Zamira et Ioas et Eliezer et Helioenai et Amri €et Ierimoth et Abia et Anathoth et Almathan €omnes hii filii Bochor numerati sunt autem per familias suas €principes cognationum ad bella fortissimi €viginti milia et ducenti porro filii Iadihel Balan €filii autem Balan Hieus et Beniamin et Ahoth et Chanana €et Iothan et Tharsis et Haisaar omnes hii filii Iadihel €principes cognationum suarum viri fortissimi €decem et septem milia et ducenti ad proelium procedentes Sephan quoque et Apham filii Hir et Asim filii Aer filii autem Nepthali Iasihel et Guni et Asar et Sellum €filii Balaa porro filius Manasse Esrihel €concubinaque eius syra peperit Machir patrem Galaad Machir autem accepit uxores filiis suis Happhim et Sepham €et habuit sororem nomine Maacha €nomen autem secundi Salphaad €nataeque sunt Salphaad filiae et peperit Maacha uxor Machir filium €vocavitque nomen eius Phares €porro nomen fratris eius Sares et filii eius Ulam et Recem filius autem Ulam Badan €hii sunt filii Galaad filii Machir filii Manasse soror autem eius Regina peperit virum Decorum et Abiezer et Moola erant autem filii Semida Ahin et Sechem et Leci et Aniam filii autem Ephraim Suthala Bareth filius eius €Thaath filius eius Elada filius eius Thaath filius eius €et huius filius Zabad et huius filius Suthala €et huius filius Ezer et Elad €occiderunt autem eos viri Geth indigenae €quia descenderant ut invaderent €possessiones eorum luxit igitur Ephraim pater eorum multis diebus €et venerunt fratres eius ut consolarentur eum ingressusque est ad uxorem suam quae concepit et peperit filium €et vocavit nomen eius Beria €eo quod in malis domus eius ortus esset filia autem eius fuit Sara €quae aedificavit Bethoron inferiorem et superiorem et Ozensara porro filius eius Rapha et Reseph et Thale €de quo natus est Thaan qui genuit Laadan €huius quoque filius Ammiud genuit Elisama de quo ortus est Nun qui habuit filium Iosue possessio autem eorum et habitatio Bethel cum filiabus suis €et contra orientem Noran €ad occidentalem plagam Gazer et filiae eius €Sychem quoque cum filiabus suis €usque Aza et filias €eius iuxta filios quoque Manasse Bethsan et filias eius €Thanach et filias eius €Mageddo et filias eius Dor et filias eius €in his habitaverunt filii Ioseph filii Israhel filii Aser Iomna et Iesua et Isui et Baria et Sara soror eorum filii autem Baria Heber et Melchihel ipse est pater Barzaith Heber autem genuit Iephlat et Somer et Otham €et Suaa sororem eorum þï€Öõìçáôåÿï°±³ÿÃèòÿ§˜¡filii Iephlat Phosech et Chamaal et Asoth hii filii Iephlat porro filii Somer Ahi et Roaga et Iaba et Aram filii autem Helem fratris eius Supha et Iemna et Selles et Amal filii Supha Sue Arnaphed et Sual et Beri et Iamra Bosor et Od et Samma et Salusa et Iethran et Bera filii Iether Iephonne et Phaspha et Ara filii autem Olla Aree et Anihel et Resia omnes hii filii Aser €principes cognationum electi atque fortissimi duces ducum €numerus autem eorum aetatis quae apta esset ad bellum €viginti sex milia  Beniamin autem genuit Bale primogenitum suum €Asbal secundum Ohora tertium Nuaha quartum et Rapha quintum fueruntque filii Bale Addaor et Gera et Abiud Abisue quoque et Neman et Ahoe sed et Gera et Sephuphan et Uram hii sunt filii Aod principes cognationum habitantium in Gabaa €qui translati sunt in Manath Nooman autem et Achia et Gera €ipse transtulit eos et genuit Oza et Ahiud porro Saarim genuit in regione Moab €postquam dimisit Usim et Bara uxores suas genuit autem de Edes uxore sua Iobab et Sebia et Mosa et Molchom Iehus quoque et Sechia et Marma €hii sunt filii eius principes in familiis suis Meusim vero genuit Abitob et Elphaal porro filii Elphaal Heber et Misaam et Samad €hic aedificavit Ono et Lod et filias eius Bara autem et Samma principes cognationum habitantium in Aialon €hii fugaverunt habitatores Geth et Haio et Sesac et Ierimoth et Zabadia et Arod et Eder €Michahel quoque et Iespha et Ioaa filii Baria et Zabadia et Mosollam et Ezeci et Heber et Iesamari et Iezlia et Iobab filii Elphaal et Iacim et Zechri et Zabdi et Helioenai et Selethai et Helihel et Adaia et Baraia et Samarath filii Semei et Iesphan et Heber et Helihel et Abdon et Zechri et Hanan et Anania et Ailam et Anathothia et Iephdaia et Phanuhel filii Sesac et Samsari et Sooria et Otholia et Iersia et Helia et Zechri filii Ieroam hii patriarchae et cognationum principes €qui habitaverunt in Hierusalem in Gabaon autem habitaverunt Abigabaon €et nomen uxoris eius Maacha filiusque eius primogenitus Abdon €et Sur et Cis et Baal et Nadab Gedor quoque et Ahio et Zacher et Macelloth genuit Samaa €habitaveruntque ex adverso fratrum suorum €in Hierusalem cum fratribus suis Ner autem genuit Cis et Cis genuit Saul €porro Saul genuit Ionathan et Melchisuae et Abinadab et Esbaal filius autem Ionathan Meribbaal et Meribbaal genuit Micha filii Micha Phithon et Melech et Thara et Ahaz et Ahaz genuit Ioada €et Ioada genuit Almoth et Azmoth et Zamari €porro Zamari genuit Mosa et Mosa genuit Baana cuius filius fuit Rapha €de quo ortus est Elasa qui genuit Asel porro Asel sex filii fuere his nominibus €Ezricam Bochru Ismahel Saria Abadia Anan €omnes hii filii Asel filii autem Esec fratris eius €Ulam primogenitus et Us secundus et Eliphalet €tertius fueruntque filii Ulam viri robustissimi €et magno robore tendentes arcum €et multos habentes filios ac nepotes €usque ad centum quinquaginta €omnes hii filii Beniamin  universus ergo Israhel dinumeratus est €et summa eorum scripta est in libro regum Israhel et Iuda €translatique sunt in Babylonem propter delictum suum qui autem habitaverunt primi in possessionibus et in urbibus suis €Israhel et sacerdotes Levitae et Nathinnei commorati sunt in Hierusalem de filiis Iuda et de filiis €Beniamin €de filiis quoque Ephraim et Manasse Othei filius Amiud filius Emri filii Omrai filii Bonni €de filiis Phares filii Iuda et de Siloni Asaia primogenitus et filii eius de filiis autem Zara Ieuhel et fratres eorum sescenti nonaginta porro de filiis Beniamin Salo filius Mosollam filii Oduia €filii Asana et Iobania filius Hieroam et Hela filius Ozi filii Mochori €et Mosollam filius Saphatiae filii Rahuhel filii Iebaniae et fratres eorum per familias suas nongenti quinquaginta sex €omnes hii principes cognationum per domos patrum suorum de sacerdotibus autem Iedaia Ioiarib et Iachin Azarias quoque filius Helciae filii Mosollam filii Sadoc filii Maraioth €filii Ahitob €pontifex domus Dei porro Adaias filius Hieroam filii Phasor filii Melchia €et Masaia filius Adihel filii Iezra filii Mosollam filii Mosollamoth €filii Emmer fratres quoque eorum principes per familias suas €mille septingenti sexaginta fortissimi robore €ad faciendum opus ministerii in domo Dei de Levitis autem Semeia filius Assub filii Ezricam €filii Asebiu €de filiis Merari Bacbacar quoque carpentarius et Galal €et Mathania filius Micha filii Zechri filii Asaph et Obdia filius Semeiae filii Galal filii Idithun €et Barachia filius Asa filii Helcana qui habitavit in atriis Netophathi ianitores autem Sellum et Acub et Telmon et Ahiman €et frater eorum Sellum princeps usque ad illud tempus in porta Regis ad orientem €observabant per vices suas de filiis Levi Sellum vero filius Core filii Abiasaph filii Core €cum fratribus suis et domo patris sui €hii sunt Coritae super opera ministerii €custodes vestibulorum tabernaculi €et familiae eorum per vices castrorum Domini custodientes introitum Finees autem filius Eleazar erat dux eorum coram Domino porro Zaccharias filius Mosollamia €ianitor portae tabernaculi testimonii omnes hii electi in ostiarios per portas ducenti duodecim €et descripti in villis propriis €quos constituerunt David et Samuhel videns in fide sua tam ipsos quam filios eorum €in ostiis domus Domini et in tabernaculo vicibus suis per quattuor ventos erant ostiarii €id est ad orientem et ad occidentem ad aquilonem et ad €austrum fratres autem eorum in viculis morabantur €et veniebant in sabbatis suis de tempore usque ad tempus his quattuor Levitis creditus erat omnis numerus ianitorum €et erant super exedras et thesauros domus Domini per gyrum quoque templi Domini morabantur in custodiis suis €ut cum tempus fuisset ipsi mane aperirent fores de horum grege erant et super vasa ministerii €ad numerum enim et inferebantur vasa et efferebantur de ipsis et qui credita habebant utensilia sanctuarii €praeerant similae et vino et oleo et turi et aromatibus filii autem sacerdotum unguenta ex aromatibus conficiebant et Matthathias Levites primogenitus Sellum Coritae €praefectus erat eorum quae in sartagine frigebantur porro de filiis Caath fratribus eorum super panes erant propositionis €ut semper novos per singula sabbata praepararent hii sunt principes cantorum per familias Levitarum €qui in exedris morabantur €ita ut die et nocte iugiter suo ministerio €deservirent capita Levitarum per familias suas principes manserunt in Hierusalem in Gabaon autem commorati sunt pater Gabaon Iaihel €et nomen uxoris eius Maacha filius primogenitus eius Abdon €et Sur et Cis et Baal et Ner et Nadab Gedor quoque et Ahio et Zaccharias et Macelloth porro Macelloth genuit Semmaam €isti habitaverunt e regione fratrum suorum €in Hierusalem cum fratribus suis Ner autem genuit Cis et Cis genuit Saul €et Saul genuit Ionathan et Melchisuae et Abinadab et Esbaal filius autem Ionathan Meribbaal et Meribbaal genuit Micha porro filii Micha Phiton et Malech et Thara Ahaz autem genuit Iara €et Iara genuit Alamath et Azmoth et Zamri €et Zamri genuit Mosa Mosa vero genuit Baana €cuius filius Raphaia genuit Elasa de quo ortus est Esel porro Esel sex filios habuit his nominibus €Ezricam Bochru Ismahel Saria Obdia Anan €hii filii Esel  Philisthim autem pugnabant contra Israhel €fugeruntque viri Israhel Palestinos €et ceciderunt vulnerati in monte Gelboe cumque adpropinquassent Philisthei persequentes Saul et filios eius €percusserunt Ionathan et Abinadab et Melchisuae filios Saul et adgravatum est proelium contra Saul €inveneruntque eum sagittarii et vulneraverunt iaculis et dixit Saul ad armigerum suum €evagina gladium tuum et interfice me €ne forte veniant incircumcisi isti et inludant mihi €noluit autem armiger eius hoc facere timore perterritus €arripuit igitur Saul ensem et inruit in eum quod cum vidisset armiger eius €videlicet mortuum esse Saul €inruit etiam ipse in gladium suum et mortuus est interiit ergo Saul et tres filii eius €et omnis domus illius pariter concidit quod cum vidissent viri Israhel qui habitabant in campestribus fugerunt €et Saul ac filiis eius mortuis dereliquerunt urbes suas þï€Öõìçáôåÿï°±³ÿÃèòÿ¨Š—ƒet huc illucque dispersi sunt €veneruntque Philisthim et habitaverunt in eis die igitur altero detrahentes Philisthim spolia caesorum €invenerunt Saul et filios eius iacentes in monte Gelboe cumque spoliassent eum et amputassent caput armisque nudassent €miserunt in terram suam €ut circumferretur et ostenderetur idolorum templis et €populis arma autem eius consecraverunt in fano dei sui €et caput adfixerunt in templo Dagon hoc cum audissent viri Iabesgalaad €omnia scilicet quae Philisthim fecerunt super Saul consurrexerunt singuli virorum fortium €et tulerunt cadavera Saul et filiorum eius €adtuleruntque ea in Iabes €et sepelierunt ossa eorum subter quercum quae erat in Iabes €et ieiunaverunt septem diebus mortuus est ergo Saul propter iniquitates suas €eo quod praevaricatus sit mandatum Domini quod praeceperat €et non custodierit illud €sed insuper etiam pythonissam consuluerit nec speraverit in Domino €propter quod et interfecit eum €et transtulit regnum eius ad David filium Isai  congregatus est igitur omnis Israhel ad David in Hebron dicens €os tuum sumus et caro tua heri quoque et nudius tertius cum adhuc regnaret Saul €tu eras qui educebas et introducebas Israhel €tibi enim dixit Dominus Deus tuus €tu pasces populum meum Israhel €et tu eris princeps super eum venerunt ergo omnes maiores natu Israhel ad regem in Hebron €et iniit David cum eis foedus coram Domino €unxeruntque eum regem super Israhel €iuxta sermonem Domini quem locutus est in manu Samuhel abiit quoque David et omnis Israhel in Hierusalem haec est Iebus €ubi erant Iebusei habitatores terrae dixeruntque qui habitabant in Iebus ad David non ingredieris huc €porro David cepit arcem Sion quae est civitas David dixitque €omnis qui percusserit Iebuseum in primis erit princeps et dux €ascendit igitur primus Ioab filius Sarviae et factus est princeps habitavit autem David in arce et idcirco appellata est civitas David aedificavitque urbem in circuitu a Mello usque ad gyrum €Ioab autem reliqua urbis extruxit proficiebatque David vadens et crescens €et Dominus exercituum erat cum eo hii principes virorum fortium David €qui adiuverunt eum ut rex fieret super omnem Israhel €iuxta verbum Domini quod locutus est ad Israhel et iste numerus robustorum David €Iesbaam filius Achamoni princeps inter triginta €iste levavit hastam suam super trecentos vulneratos una vice et post eum Eleazar filius patrui eius Ahoites €qui erat inter tres potentes iste fuit cum David in Aphesdommim €quando Philisthim congregati sunt ad locum illum in proelium €et erat ager regionis illius plenus hordeo €fugeratque populus a facie Philisthinorum hic stetit in medio agri et defendit eum €cumque percussisset Philistheos €dedit Dominus salutem magnam populo suo descenderunt autem tres de triginta principibus €ad petram in qua erat David ad speluncam Odollam €quando Philisthim fuerant castrametati in valle €Raphaim porro David erat in praesidio et statio Philisthinorum in Bethleem desideravit igitur David et dixit €o si quis daret mihi aquam de cisterna Bethleem quae est €in porta tres ergo isti per media castra Philisthinorum perrexerunt €et hauserunt aquam de cisterna Bethleem quae erat in porta €et adtulerunt ad David ut biberet €qui noluit sed magis libavit illam Domino dicens €absit ut in conspectu Dei mei hoc faciam €et sanguinem virorum istorum bibam €quia in periculo animarum suarum adtulerunt mihi aquam €et ob hanc causam noluit bibere €haec fecerunt tres robustissimi Abisai quoque frater Ioab ipse erat princeps trium €et ipse levavit hastam suam contra trecentos vulneratos €et ipse erat inter tres nominatissimus inter tres secundos inclitus et princeps €eorum €verumtamen usque ad tres primos non pervenerat Banaia filius Ioiadae viri robustissimi €qui multa opera perpetrarat de Capsehel €ipse percussit duos Arihel Moab €et ipse descendit et interfecit leonem in media cisterna tempore nivis et ipse percussit virum aegyptium €cuius statura erat quinque cubitorum €et habebat lanceam ut liciatorium texentium €descendit ergo ad eum cum virga €et rapuit hastam quam tenebat manu et interfecit eum hasta sua haec fecit Banaia filius Ioiada €qui erat inter tres robustos nominatissimus inter triginta primus €verumtamen ad tres usque non pervenerat €posuit autem eum David ad auriculam suam porro fortissimi in exercitu €Asahel frater Ioab €et Eleanan filius patrui eius de Bethleem Semmoth Arorites Helles Phallonites Iras filius Acces Thecuites Abiezer Anathothites Sobbochai Asothites Ilai Ahoites Marai Netophathites Heled filius Baana Netophathites Ethai filius Ribai de Gabaath filiorum Beniamin €Banaia Pharathonites Uri de torrente Gaas €Abial Arabathites Azmoth Bauramites Eliaba Salabonites filii Asom Gezonites Ionathan filius Sega Ararites Ahiam filius Sachar Ararites Eliphal filius Ur €Apher Mechurathites Ahia Phellonites Asrai Carmelites Noorai filius Azbi Iohel frater Nathan Mabar filius Agarai Sellec Ammonites €Noorai Berothites armiger Ioab filii Sarviae Iras Iethreus Gareb Iethreus Urias Ettheus Zabad filius Ooli Adina filius Seza Rubenites princeps Rubenitarum €et cum eo triginta Hanan filius Maacha et Iosaphat Mathanites Ozias Astharothites Semma et Iaihel filii Hotam Aroerites Iedihel filius Samri et Ioha frater eius Thosaites Elihel Maumites et Ieribai et Iosaia filii Elnaem €et Iethma Moabites Elihel et Obed et Iasihel de Masobia  hii quoque venerunt ad David in Siceleg €cum adhuc fugeret Saul filium Cis €qui erant fortissimi et egregii pugnatores tendentes arcum €et utraque manu fundis saxa iacientes et dirigentes sagittas €de fratribus Saul ex Beniamin princeps Ahiezer et Ioas filii Sammaa Gabathites €et Iazihel et Phallet filii Azmoth et Baracha et Ieu Anathothites Samaias quoque Gabaonites €fortissimus inter triginta et super triginta €Hieremias et Iezihel et Iohanan et Iezbad Gaderothites Eluzai et Ierimuth et Baalia et Samaria €et Saphatia Aruphites Helcana et Iesia et Azrahel et Ioezer et Iesbaam de Careim Ioeela quoque et Zabadia filii Ieroam de Gedor sed et de Gaddi transfugerunt ad David cum lateret in deserto €viri robustissimi et pugnatores optimi tenentes clypeum et hastam €facies eorum quasi facies leonis €et veloces quasi capreae in montibus Ezer princeps Obdias secundus €Eliab tertius Masmana quartus €Hieremias quintus Hetthi sextus €Helihel septimus Iohanan octavus €Helzebad nonus Hieremias decimus €Bachannai undecimus hii de filiis Gad principes exercitus €novissimus centum militibus praeerat et maximus mille isti sunt qui transierunt Iordanem mense primo €quando inundare consuevit super ripas suas €et omnes fugaverunt qui morabantur in vallibus €ad orientalem plagam et occidentalem venerunt autem et de Beniamin et de Iuda €ad praesidium in quo morabatur David egressusque est David obviam eis et ait €si pacifice venistis ad me ut auxiliemini mihi €cor meum iungatur vobis €si autem insidiamini mihi pro adversariis meis €cum ego iniquitatem in manibus non habeam €videat Deus patrum nostrorum et iudicet spiritus vero induit Amessai principem inter triginta et €ait €tui sumus o David et tecum fili Isai pax €pax tibi et pax adiutoribus tuis te enim adiuvat Deus tuus €suscepit ergo eos David et constituit principes turmae porro de Manasse transfugerunt ad David €quando veniebat cum Philisthim adversum Saul ut pugnaret €et non dimicavit cum eis €quia inito consilio remiserunt eum principes Philisthinorum dicentes €periculo capitis nostri revertetur ad dominum suum Saul quando igitur reversus est in Siceleg €transfugerunt ad eum de Manasse €Ednas et Iozabad et Iedihel €et Michahel et Iozabad et Heliu et €Salathi €principes milium in Manasse hii praebuerunt auxilium David adversum latrunculos €omnes enim erant viri fortissimi €et facti sunt principes in exercitu sed et per singulos dies veniebant ad David ad auxiliandum ei €usque dum fieret grandis numerus quasi exercitus Dei iste quoque est numerus principum exercitus €qui venerunt ad David cum esset in Hebron €ut transferrent regnum Saul ad eum iuxta verbum Domini filii Iuda portantes clypeum et hastam þï€Öõìçáôåÿï°±³ÿÃèòÿ¨Œ˜˜‚sex milia octingenti expediti ad proelium de filiis Symeon virorum fortissimorum ad pugnandum €septem milia centum de filiis Levi quattuor milia sescenti Ioiada quoque princeps de stirpe Aaron €et cum eo tria milia septingenti Sadoc etiam puer egregiae indolis €et domus patris eius principes viginti duo de filiis autem Beniamin fratribus Saul tria milia €magna enim pars eorum adhuc sequebatur domum Saul porro de filiis Ephraim viginti milia octingenti €fortissimi robore viri nominati in cognationibus suis et ex dimidia parte tribus Manasse decem et octo milia €singuli per nomina sua €venerunt ut constituerent regem David de filiis quoque Isachar viri eruditi €qui norant singula tempora €ad praecipiendum quid facere deberet Israhel principes ducenti €omnis autem reliqua tribus eorum consilium sequebatur porro de Zabulon qui egrediebantur ad proelium €et stabant in acie instructi armis bellicis quinquaginta milia €venerunt in auxilium non in corde duplici et de Nepthali principes mille €et cum eis instructa clypeo et hasta €triginta septem milia de Dan etiam praeparata ad proelium €viginti octo milia sescentorum et de Aser egredientes ad pugnam et in acie provocantes €quadraginta milia trans Iordanem autem €de filiis Ruben et Gad et dimidia parte tribus Manasse €instructa armis bellicis centum viginti milia omnes isti viri bellatores et expediti ad €pugnandum €corde perfecto venerunt in Hebron €ut constituerent regem David super universum Israhel €sed et omnes reliqui ex Israhel uno corde erant ut rex fieret David fueruntque ibi apud David tribus diebus comedentes et bibentes €praeparaverunt enim eis fratres sui sed et qui iuxta eos erant €usque ad Isachar et Zabulon et Nepthalim €adferebant panes in asinis et camelis et mulis et bubus ad vescendum €farinam palatas uvam passam vinum oleum €boves arietes ad omnem copiam €gaudium quippe erat in Israhel  iniit autem consilium David cum tribunis et centurionibus €et universis principibus et ait ad omnem coetum Israhel si placet vobis €et a Domino Deo nostro egreditur sermo quem loquor €mittamus ad fratres nostros reliquos in universas regiones Israhel €et ad sacerdotes et Levitas qui habitant in suburbanis urbium €ut congregentur ad nos et reducamus arcam Dei nostri ad nos €non enim requisivimus eam in diebus Saul et respondit universa multitudo ut ita fieret €placuerat enim sermo omni populo congregavit ergo David cunctum Israhel €a Sior Aegypti usque dum ingrediaris Emath €ut adduceret arcam Dei de Cariathiarim et ascendit David et omnis vir Israhel €ad collem Cariathiarim quae est in Iuda €ut adferrent inde arcam Dei Domini sedentis super cherubin €ubi invocatum est nomen eius inposueruntque arcam Dei super plaustrum novum de domo Aminadab €Oza autem et fratres eius minabant plaustrum porro David et universus Israhel ludebant coram Deo omni virtute €in canticis et in citharis et psalteriis et tympanis et €cymbalis et tubis cum autem pervenissent ad aream Chidon €tetendit Oza manum suam ut sustentaret arcam €bos quippe lasciviens paululum inclinaverat eam iratus est itaque Dominus contra Ozam €et percussit eum eo quod contigisset arcam €et mortuus est ibi coram Deo contristatusque David eo quod divisisset Dominus Ozam €vocavit locum illum Divisio Oza usque in €praesentem diem et timuit Deum tunc temporis dicens €quomodo possum ad me introducere arcam Dei et ob hanc causam non eam adduxit ad se €hoc est in civitatem David €sed avertit in domum Obededom Getthei mansit ergo arca Dei in domo Obededom tribus mensibus €et benedixit Dominus domui eius et omnibus quae habebat  misit quoque Hiram rex Tyri nuntios ad David €et ligna cedrina et artifices parietum lignorumque €ut aedificarent ei domum cognovitque David eo quod confirmasset eum Dominus in regem €super Israhel €et sublevatum esset regnum suum super populum eius Israhel accepit quoque David alias uxores in Hierusalem €genuitque filios et filias et haec nomina eorum qui nati sunt ei in Hierusalem €Sammu et Sobab Nathan et Salomon Iebar et Helisu et Eliphaleth Noga quoque et Napheg et Iaphiae Elisama et Baliada et Eliphaleth audientes autem Philisthim eo quod unctus esset David in regem €super universum Israhel €ascenderunt omnes ut quaererent eum €quod cum audisset David egressus est obviam eis porro Philisthim venientes diffusi sunt in valle Raphaim consuluitque David Deum dicens €si ascendam ad Philistheos si trades eos in manu mea €et dixit ei Dominus €ascende et tradam eos in manu tua cumque illi ascendissent in Baalpharasim €percussit eos ibi David et dixit €divisit Deus inimicos meos per manum meam €sicuti dividuntur aquae €et idcirco vocatum est nomen loci illius Baalpharasim dereliqueruntque ibi deos suos €quos David iussit exuri alia etiam vice Philisthim inruerunt et diffusi sunt in €valle consuluitque rursum David Deum €et dixit ei Deus non ascendas post eos recede ab eis €et venies contra illos ex adverso pirorum cumque audieris sonitum gradientis in cacumine pirorum €tunc egredieris ad bellum €egressus est enim Deus ante te ut percutiat castra Philisthim fecit ergo David sicut praeceperat ei Deus €et percussit castra Philisthinorum de Gabaon usque Gazera divulgatumque est nomen David in universis regionibus €et Dominus dedit pavorem eius super omnes gentes  fecit quoque sibi domos in civitate David €et aedificavit locum arcae Dei tetenditque ei tabernaculum tunc dixit David €inlicitum est ut a quocumque portetur arca Dei €nisi a Levitis quos elegit Dominus ad portandum eam €et ad ministrandum sibi usque in aeternum congregavitque universum Israhel in Hierusalem €ut adferretur arca Dei in locum suum quem praeparaverat ei necnon et filios Aaron et Levitas de filiis Caath Urihel princeps fuit €et fratres eius centum viginti de filiis Merari Asaia princeps et fratres eius ducenti viginti de filiis Gersom Iohel princeps et fratres eius centum triginta de filiis Elisaphan Semeias princeps et fratres eius ducenti de filiis Hebron Elihel princeps et fratres eius octoginta de filiis Ozihel Aminadab princeps €et fratres eius centum duodecim vocavitque David Sadoc et Abiathar sacerdotes €et Levitas Urihel Asaiam Iohel Semeiam Elihel et Aminadab et dixit ad eos €vos qui estis principes familiarum leviticarum €sanctificamini cum fratribus vestris €et adferte arcam Domini Dei Israhel €ad locum qui ei praeparatus est ne ut a principio quia non eratis praesentes percussit nos Dominus €sic et nunc fiat inlicitum quid nobis agentibus sanctificati sunt ergo sacerdotes et Levitae €ut portarent arcam Domini Dei Israhel et tulerunt filii Levi arcam Dei €sicut praeceperat Moses iuxta verbum Domini €umeris suis in vectibus dixit quoque David principibus Levitarum €ut constituerent de fratribus suis cantores in organis musicorum €nablis videlicet et lyris et cymbalis €ut resonaret in excelsum sonitus laetitiae constitueruntque Levitas Heman filium Iohel €et de fratribus eius Asaph filium Barachiae €de filiis vero Merari fratribus eorum Ethan filium Casaiae et cum eis fratres eorum in secundo ordine €Zacchariam et Ben et Iazihel et Semiramoth et Iahihel et Ani €Eliab et Banaiam et Maasiam et Matthathiam et Eliphalu €et Macheniam et Obededom et Ieihel ianitores porro cantores Heman Asaph et Ethan €in cymbalis aeneis concrepantes Zaccharias autem et Ozihel et Semiramoth et Iahihel €et Ani et Eliab et Maasias et Banaias €in nablis arcana cantabant porro Matthathias et Eliphalu et Machenias €et Obededom et Ieihel et Ozaziu €in citharis pro octava canebant epinikion Chonenias autem princeps Levitarum prophetiae praeerat €ad praecinendam melodiam €erat quippe valde sapiens et Barachias et Helcana ianitores arcae porro Sebenias et Iosaphat et Nathanahel et Amasai €et Zaccharias et Banaias et Eliezer sacerdotes €clangebant tubis coram arca Dei €et Obededom et Ahias erant ianitores arcae igitur David et maiores natu Israhel et tribuni €ierunt ad deportandam arcam foederis Domini €de domo Obededom cum laetitia cumque adiuvisset Deus Levitas €qui portabant arcam foederis Domini €immolabantur septem tauri et septem arietes porro David erat indutus stola byssina þï€Öõìçáôåÿï°±³ÿÃèòÿ¨˜›‚et universi Levitae qui portabant arcam €cantoresque et Chonenias princeps prophetiae inter cantores €David autem indutus erat etiam ephod lineo universusque Israhel deducebant arcam foederis Domini €in iubilo et sonitu bucinae €et tubis et cymbalis et nablis et citharis concrepantes cumque pervenisset arca foederis Domini usque ad civitatem David €Michol filia Saul prospiciens per fenestram €vidit regem David saltantem atque ludentem €et despexit eum in corde suo  adtulerunt igitur arcam Dei €et constituerunt eam in medio tabernaculi €quod tetenderat ei David €et obtulerunt holocausta et pacifica coram Deo cumque conplesset David offerens holocausta et pacifica €benedixit populo in nomine Domini et divisit universis per singulos a viro usque ad mulierem €tortam panis et partem assae carnis bubulae et frixam oleo similam constituitque coram arca Domini de Levitis €qui ministrarent et recordarentur operum eius €et glorificarent atque laudarent Dominum Deum Israhel Asaph principem et secundum eius Zacchariam €porro Iahihel et Semiramoth et Ieihel et Matthathiam €et Eliab et Banaiam et Obededom et Ieihel €super organa psalterii et lyras €Asaph autem ut cymbalis personaret Banaiam vero et Azihel sacerdotes €canere tuba iugiter coram arca foederis Domini in illo die fecit David principem ad confitendum Domino Asaph et €fratres eius confitemini Domino invocate nomen eius €notas facite in populis adinventiones illius canite ei et psallite €et narrate omnia mirabilia eius laudate nomen sanctum eius €laetetur cor quaerentium Dominum quaerite Dominum et virtutem eius quaerite faciem eius semper recordamini mirabilium eius quae fecit €signorum illius et iudiciorum oris eius semen Israhel servi eius filii Iacob electi illius ipse Dominus Deus noster in universa terra iudicia eius recordamini in sempiternum pacti eius €sermonis quem praecepit in mille generationes quem pepigit cum Abraham et iuramenti illius cum Isaac et constituit illud Iacob in praeceptum €et Israhel in pactum sempiternum dicens tibi dabo terram Chanaan funiculum hereditatis vestrae cum essent pauci numero parvi et coloni eius et transierunt de gente in gentem et de regno ad populum alterum non dimisit quemquam calumniari eos €sed increpuit pro eis reges nolite tangere christos meos et in prophetis meis nolite malignari canite Domino omnis terra €adnuntiate ex die in diem salutare eius narrate in gentibus gloriam eius €in cunctis populis mirabilia illius quia magnus Dominus et laudabilis nimis €et horribilis super omnes deos omnes enim dii populorum idola Dominus autem caelos fecit confessio et magnificentia coram eo €fortitudo et gaudium in loco eius adferte Domino familiae populorum €adferte Domino gloriam et imperium date Domino gloriam nomini eius levate sacrificium €et venite in conspectu eius et adorate Dominum in decore sancto commoveatur a facie illius omnis terra €ipse enim fundavit orbem inmobilem laetentur caeli et exultet terra €et dicant in nationibus Dominus regnavit tonet mare et plenitudo eius €exultent agri et omnia quae in eis sunt tunc laudabunt ligna saltus coram Domino €quia venit iudicare terram confitemini Domino quoniam bonus €quoniam in aeternum misericordia eius et dicite salva nos Deus salvator noster €et congrega nos et erue de gentibus €ut confiteamur nomini sancto tuo €et exultemus in carminibus tuis benedictus Dominus Deus Israhel ab aeterno usque in aeternum €et dicat omnis populus amen et hymnus Domino dereliquit itaque ibi coram arca foederis Domini €Asaph et fratres eius €ut ministrarent in conspectu arcae iugiter €per singulos dies et vices suas porro Obededom et fratres eius sexaginta octo €et Obededom filium Idithun et Osa constituit ianitores Sadoc autem sacerdotem et fratres illius sacerdotes €coram tabernaculo Domini in excelso quod erat in Gabaon ut offerrent holocausta Domino super altare holocaustomatis €iugiter mane et vespere €iuxta omnia quae scripta sunt in lege Domini quam praecepit Israheli et post eum Heman et Idithun et reliquos electos €unumquemque vocabulo suo €ad confitendum Domino quoniam in aeternum misericordia eius Heman quoque et Idithun canentes tuba €et quatientes cymbala et omnia musicorum organa ad canendum Deo €filios autem Idithun fecit esse portarios reversusque est omnis populus in domum suam €et David ut benediceret etiam domui suae  cum autem habitaret David in domo sua dixit ad Nathan prophetam €ecce ego habito in domo cedrina €arca autem foederis Domini sub pellibus est et ait Nathan ad David €omnia quae in corde tuo sunt fac Deus enim tecum est igitur nocte illa factus est sermo Dei ad Nathan dicens vade et loquere David servo meo €haec dicit Dominus non aedificabis tu mihi domum ad habitandum neque enim mansi in domo €ex eo tempore quo eduxi Israhel €usque ad hanc diem €sed fui semper mutans loca tabernaculi €et in tentorio manens cum omni Israhel €numquid locutus sum saltim uni iudicum Israhel €quibus praeceperam ut pascerent populum meum €et dixi quare non aedificastis mihi domum cedrinam nunc itaque sic loqueris ad servum meum David €haec dicit Dominus exercituum €ego tuli te cum in pascuis sequereris gregem €ut esses dux populi mei Israhel et fui tecum quocumque perrexisti €et interfeci omnes inimicos tuos coram te €fecique tibi nomen quasi unius magnorum qui celebrantur in terra et dedi locum populo meo Israhel €plantabitur et habitabit in eo et ultra non commovebitur €nec filii iniquitatis adterent eos sicut a principio ex diebus quibus dedi iudices populo meo Israhel €et humiliavi universos inimicos tuos €adnuntio ergo tibi €quod aedificaturus sit domum tibi Dominus cumque impleveris dies tuos ut vadas ad patres tuos €suscitabo semen tuum post te quod erit de filiis tuis €et stabiliam regnum eius ipse aedificabit mihi domum €et firmabo solium eius usque in aeternum ego ero ei in patrem et ipse erit mihi in filium €et misericordiam meam non auferam ab eo €sicut abstuli ab eo qui ante te fuit et statuam eum in domo mea et in regno meo usque in sempiternum €et thronus eius erit firmissimus in perpetuum iuxta omnia verba haec et iuxta universam visionem istam €sic locutus est Nathan ad David cumque venisset rex David et sedisset coram Domino dixit €quis ego sum Domine Deus et quae domus mea €ut praestares mihi talia sed et hoc parum visum est in conspectu tuo €ideoque locutus es super domum servi tui etiam in futurum €et fecisti me spectabilem super omnes homines €Domine Deus meus quid ultra addere potest David €cum ita glorificaveris servum tuum et cognoveris eum Domine propter famulum tuum €iuxta cor tuum fecisti omnem magnificentiam hanc €et nota esse voluisti universa magnalia Domine non est similis tui et non est alius deus absque te €ex omnibus quos audivimus auribus nostris quis autem est alius ut populus €tuus Israhel €gens una in terra ad quam perrexit Deus €ut liberaret et faceret populum sibi €et magnitudine sua atque terroribus eiceret nationes a €facie eius €quem de Aegypto liberarat et posuisti populum tuum Israhel tibi in populum usque in aeternum €et tu Domine factus es Deus eius nunc igitur Domine €sermo quem locutus es famulo tuo et super domum eius €confirmetur in perpetuum €et fac sicut locutus es permaneatque et magnificetur nomen tuum usque in sempiternum €et dicatur Dominus exercituum Deus Israhel €et domus David servi eius permanens coram eo tu enim Domine Deus meus revelasti auriculam servi tui €ut aedificares ei domum €et idcirco invenit servus tuus fiduciam ut oret coram te nunc ergo Domine tu es Deus €et locutus es ad servum tuum tanta beneficia et coepisti benedicere domui servi tui ut sit semper coram te €te enim Domine benedicente benedicta erit in perpetuum  factum est autem post haec €ut percuteret David Philisthim et humiliaret eos €et tolleret Geth et filias eius de manu Philisthim percuteretque €Moab et fierent Moabitae servi David offerentes ei munera eo tempore percussit David etiam Adadezer regem Suba regionis Emath €quando perrexit ut dilataret imperium suum usque ad flumen Eufraten cepit ergo David mille quadrigas eius €et septem milia equites þï€Öõìçáôåÿï°±³ÿÃèòÿ¨’•ƒac viginti milia virorum peditum €subnervavitque omnes equos curruum €exceptis centum quadrigis quas reservavit sibi supervenit autem et Syrus damascenus €ut auxilium praeberet Adadezer regi Suba €sed et huius percussit David viginti duo milia virorum et posuit milites in Damasco €ut Syria quoque serviret sibi et offerret munera €adiuvitque eum Dominus in cunctis ad quae perrexerat tulit quoque David faretras aureas quas habuerant servi Adadezer €et adtulit eas in Hierusalem necnon de Thebath et Chun urbibus Adadezer €aeris plurimum €de quo fecit Salomon mare aeneum et columnas et vasa aenea quod cum audisset Thou rex Emath €percussisse videlicet David omnem exercitum Adadezer regis €Suba misit Aduram filium suum ad regem David €ut postularet ab eo pacem et congratularetur ei €eo quod expugnasset et percussisset €Adadezer €adversarius quippe Thou erat Adadezer sed et omnia vasa aurea et argentea et aenea consecravit rex €David Domino €cum argento et auro quod tulerat ex universis gentibus €tam de Idumea et Moab et filiis Ammon €quam de Philisthim et Amalech Abisai vero filius Sarviae percussit Edom in valle Salinarum €decem et octo milia et constituit in Edom praesidium ut serviret Idumea David €salvavitque Dominus David in cunctis ad quae perrexerat regnavit ergo David super universum Israhel €et faciebat iudicium atque iustitiam cuncto populo suo porro Ioab filius Sarviae erat super exercitum €et Iosaphat filius Ahilud a commentariis Sadoc autem filius Ahitob et Ahimelech filius Abiathar sacerdotes €et Susa scriba Banaias vero filius Ioiada super €legiones Cherethi et Felethi €porro filii David primi ad manum regis  accidit autem ut moreretur Naas rex filiorum Ammon €et regnaret filius eius pro eo dixitque David faciam misericordiam cum Hanon filio Naas €praestitit enim pater eius mihi gratiam €misitque David nuntios €ad consolandum eum super morte patris sui €qui cum pervenissent in terram filiorum Ammon €ut consolarentur Hanon dixerunt principes filiorum Ammon ad Hanon tu forsitan putas €quod David honoris causa in patrem tuum miserit qui consolentur €te €nec animadvertis quod ut explorent et investigent €et scrutentur terram tuam venerint ad te servi eius igitur Hanon pueros David decalvavit et rasit €et praecidit tunicas eorum a natibus usque ad pedes et dimisit €eos qui cum abissent et hoc mandassent David €misit in occursum eorum €grandem enim contumeliam sustinuerant €et praecepit ut manerent in Hiericho donec cresceret barba eorum €et tunc reverterentur videntes autem filii Ammon quod iniuriam fecissent David €tam Hanon quam reliquus populus €miserunt mille talenta argenti €ut conducerent sibi de Mesopotamia et de Syria Macha et de Suba €currus et equites conduxeruntque triginta duo milia curruum €et regem Macha cum populo eius €qui cum venissent castrametati sunt e regione Medaba €filii quoque Ammon congregati de urbibus suis venerunt ad bellum quod cum audisset David €misit Ioab et omnem exercitum virorum fortium egressique filii Ammon direxerunt aciem iuxta portam civitatis €reges autem qui ad auxilium venerant €separatim in agro steterunt igitur Ioab intellegens €bellum et ex adverso et post tergum contra se fieri €elegit viros fortissimos de universo Israhel et perrexit contra Syrum reliquam autem partem populi dedit sub manu Abisai fratris sui €et perrexerunt contra filios Ammon dixitque si vicerit me Syrus auxilio eris mihi €sin autem superaverint te filii Ammon ero tibi in praesidium confortare et agamus viriliter €pro populo nostro et pro urbibus Dei nostri €Dominus autem quod in conspectu suo bonum est faciet perrexit ergo Ioab et populus qui cum eo erat €contra Syrum ad proelium et fugavit eos porro filii Ammon videntes quod fugisset Syrus €ipsi quoque fugerunt Abisai fratrem eius et ingressi sunt civitatem €reversusque est etiam Ioab in Hierusalem videns autem Syrus quod cecidisset coram Israhel €misit nuntios et adduxit Syrum qui erat trans Fluvium €Sophach autem princeps militiae Adadezer erat dux eorum quod cum nuntiatum esset David congregavit universum Israhel €et transivit Iordanem inruitque in eos €et direxit ex adverso aciem illis contra pugnantibus fugit autem Syrus Israhel €et interfecit David de Syris septem milia curruum €et quadraginta milia peditum et Sophach exercitus principem videntes autem servi Adadezer se ab Israhel esse superatos €transfugerunt ad David et servierunt ei €noluitque ultra Syria €auxilium praebere filiis Ammon  factum est autem post anni circulum €eo tempore quo solent reges ad bella procedere €congregavit Ioab exercitum et robur militiae €et vastavit terram filiorum Ammon €perrexitque et obsedit Rabba €porro David manebat in Hierusalem €quando Ioab percussit Rabba et destruxit eam tulit autem David coronam Melchom de capite eius €et invenit in ea auri pondo talentum et pretiosissimas gemmas €fecitque sibi inde diadema €manubias quoque urbis plurimas tulit populum autem qui erat in ea eduxit €et fecit super eos tribulas et trahas et ferrata carpenta transire €ita ut dissicarentur et contererentur €sic fecit David cunctis urbibus filiorum Ammon €et reversus est cum omni populo suo in Hierusalem post haec initum est bellum in Gazer adversus Philistheos €in quo percussit Sobbochai Usathites Saphai de genere Raphaim €et humiliavit eos aliud quoque bellum gestum est adversum Philistheos €in quo percussit Adeodatus filius Saltus Lehemites fratrem Goliath Getthei €cuius hastae lignum erat quasi liciatorium texentium sed et aliud bellum accidit in Geth €in quo fuit homo longissimus €habens digitos senos id est simul viginti quattuor €qui et ipse de Rapha fuerat stirpe generatus hic blasphemavit Israhel €et percussit eum Ionathan filius Sammaa fratris David €hii sunt filii Rapha in Geth €qui ceciderunt in manu David et servorum eius  consurrexit autem Satan contra Israhel €et incitavit David ut numeraret Israhel dixitque David ad Ioab et ad principes populi €ite et numerate Israhel a Bersabee usque Dan €et adferte mihi numerum ut sciam responditque Ioab €augeat Dominus populum suum centuplum quam sunt €nonne domine mi rex omnes servi tui sunt €quare hoc quaerit dominus meus €quod in peccatum reputetur Israheli sed sermo regis magis praevaluit €egressusque est Ioab et circuivit universum Israhel €et reversus est Hierusalem deditque David numerum eorum quos circumierat €et inventus est omnis Israhel numerus mille milia et centum milia virorum educentium gladium €de Iuda autem trecenta septuaginta milia bellatorum nam Levi et Beniamin non numeravit €eo quod invitus exsequeretur regis imperium displicuit autem Deo quod iussum erat et percussit €Israhel dixitque David ad Deum €peccavi nimis ut hoc facerem €obsecro aufer iniquitatem servi tui quia insipienter egi et locutus est Dominus ad Gad videntem David dicens vade et loquere ad David et dic €haec dicit Dominus trium tibi optionem do €unum quod volueris elige et faciam tibi cumque venisset Gad ad David dixit ei €haec dicit Dominus elige quod volueris aut tribus annis pestilentiam €aut tribus mensibus fugere te hostes tuos €et gladium eorum non posse evadere €aut tribus diebus gladium Domini et mortem €versari in terra €et angelum Domini interficere in universis finibus Israhel €nunc igitur vide quid respondeam ei qui misit me et dixit David ad Gad €ex omni parte me angustiae premunt €sed melius mihi est ut incidam in manus Domini €quia multae sunt miserationes eius €quam in manus hominum misit ergo Dominus pestilentiam in Israhel €et ceciderunt de Israhel septuaginta milia virorum misit quoque angelum in Hierusalem ut percuteret eam €cumque percuteretur vidit Dominus €et misertus est super magnitudinem mali €et imperavit angelo qui percutiebat sufficit iam cesset manus tua €porro angelus Domini stabat iuxta aream Ornan Iebusei levansque David oculos suos €vidit angelum Domini stantem inter terram et caelum €et evaginatum gladium in manu eius et versum contra Hierusalem €et ceciderunt tam ipse quam maiores natu €vestiti ciliciis et proni in terram dixitque David ad Deum €nonne ego sum qui iussi ut numeraretur populus þï€Öõìçáôåÿï°±³ÿÃèòÿ¨•˜‘ƒego qui peccavi ego qui malum feci iste grex quid commeruit €Domine Deus meus €vertatur obsecro manus tua in me et in domum patris mei €populus autem tuus non percutiatur angelus autem Domini praecepit Gad ut diceret David €et ascenderet extrueretque altare Domino Deo in area Ornan €Iebusei ascendit ergo David iuxta sermonem Gad €quem locutus fuerat ex nomine Domini porro Ornan cum suspexisset et vidisset angelum €quattuorque filii eius cum eo absconderunt se €nam eo tempore terebat in area triticum igitur cum venisset David ad Ornan €conspexit eum Ornan et processit ei obviam de area €et adoravit illum pronus in terram dixitque ei David da mihi locum areae tuae €ut aedificem in ea altare Domini €ita ut quantum valet argenti accipias et cesset plaga a populo dixit autem Ornan ad David €tolle et faciat dominus meus rex quodcumque ei placet €sed et boves do in holocaustum €et tribulas in ligna et triticum in sacrificium €omnia libens praebeo dixitque ei rex David €nequaquam ita fiet sed argentum dabo quantum valet €neque enim tibi auferre debeo €et sic offerre Domino holocausta gratuita dedit ergo David Ornan pro loco siclos auri iustissimi ponderis €sescentos et aedificavit ibi altare Domino €obtulitque holocausta et pacifica et invocavit Dominum €et exaudivit eum in igne de caelo super altare holocausti praecepitque Dominus angelo €et convertit gladium suum in vaginam protinus ergo David videns €quod exaudisset eum Dominus in area Ornan Iebusei €immolavit ibi victimas tabernaculum autem Domini quod fecerat Moses in deserto et altare €holocaustorum €ea tempestate erat in excelso Gabaon et non praevaluit David ire ad altare €ut ibi obsecraret Deum €nimio enim fuerat timore perterritus €videns gladium angeli Domini  dixitque David haec est domus Dei €et hoc altare in holocaustum Israhel et praecepit ut congregarentur omnes proselyti de terra Israhel €et constituit ex eis latomos ad caedendos €lapides et poliendos €ut aedificaretur domus Dei ferrum quoque plurimum ad clavos ianuarum €et ad commissuras atque iuncturas praeparavit David €et aeris pondus innumerabile ligna quoque cedrina non poterant aestimari €quae Sidonii et Tyrii deportaverant ad David et dixit David €Salomon filius meus puer parvulus est et delicatus €domus autem quam aedificari volo Domino talis esse debet €ut in cunctis regionibus nominetur €praeparabo ergo ei necessaria €et ob hanc causam ante mortem suam omnes paravit inpensas vocavitque Salomonem filium suum €et praecepit ei ut aedificaret domum Domino Deo Israhel dixitque David ad Salomonem fili mi voluntatis meae fuit €ut aedificarem domum nomini Domini Dei mei sed factus est ad me sermo Domini dicens €multum sanguinem effudisti et plurima bella bellasti €non poteris aedificare domum nomini meo €tanto effuso sanguine coram me filius qui nascetur tibi et erit vir €quietissimus €faciam enim eum requiescere ab omnibus inimicis suis per circuitum €et ob hanc causam pacificus vocabitur €et pacem et otium dabo in Israhel cunctis diebus eius ipse aedificabit domum nomini meo €et ipse erit mihi in filium et ego ero ei in patrem €firmaboque solium regni eius super Israhel in aeternum nunc ergo fili mi sit Dominus tecum et prosperare €et aedifica domum Domino Deo tuo sicut locutus est de te det quoque tibi Dominus prudentiam et sensum €ut regere possis Israhel et custodire legem Domini Dei tui tunc enim proficere poteris si custodieris mandata et iudicia €quae praecepit Dominus Mosi ut doceret Israhel €confortare viriliter age ne timeas neque paveas ecce ego in paupertatula mea €praeparavi inpensas domus Domini €auri talenta centum milia et argenti mille milia talentorum €aeris vero et ferri non est pondus €vincitur enim numerus magnitudine €ligna et lapides praeparavi ad universa inpendia habes quoque plurimos artifices latomos et cementarios €artificesque lignorum et omnium artium €ad faciendum opus prudentissimos in auro et argento aere et ferro cuius non est €numerus €surge igitur et fac et erit Dominus tecum praecepit quoque David cunctis principibus Israhel €ut adiuvarent Salomonem filium suum cernitis inquiens quod Dominus Deus vester vobiscum sit €et dederit vobis requiem per circuitum €et tradiderit omnes inimicos in manu vestra €et subiecta sit terra coram Domino et coram populo eius praebete igitur corda vestra et animas vestras €ut quaeratis Dominum Deum vestrum €et consurgite et aedificate sanctuarium Domino Deo €ut introducatur arca foederis Domini et vasa Domino consecrata €in domum quae aedificatur nomini Domini  igitur David senex et plenus dierum €regem constituit Salomonem filium suum super Israhel et congregavit omnes principes Israhel et sacerdotes atque Levitas numeratique sunt Levitae a triginta annis et supra €et inventa sunt triginta octo milia virorum ex his electi sunt et distributi in ministerium domus Domini €viginti quattuor milia €praepositorum autem et iudicum sex milia porro quattuor milia ianitores €et totidem psaltae canentes Domino in €organis €quae fecerat ad canendum et distribuit eos David per vices filiorum Levi €Gersom videlicet et Caath et Merari Gersom Leedan et Semei filii Leedan princeps Ieihel et Zetham et Iohel tres filii Semei Salomith et Ozihel et Aran tres €isti principes familiarum Leedan porro filii Semei Ieeth et Ziza et Iaus €et Baria €isti filii Semei quattuor erat autem Ieeth prior Ziza secundus €porro Iaus et Baria non habuerunt plurimos filios €et idcirco in una familia unaque domo conputati sunt filii Caath Amram et Isaar Hebron et Ozihel quattuor filii Amram Aaron et Moses €separatusque est Aaron ut ministraret in sancto sanctorum €ipse et filii eius in sempiternum €et adoleret incensum Domino secundum ritum suum €ac benediceret nomini eius in perpetuum Mosi quoque hominis Dei filii adnumerati sunt in tribu Levi filii Mosi Gersom et Eliezer filii Gersom Subuhel primus fuerunt autem filii Eliezer Roobia primus €et non erant Eliezer filii alii €porro filii Roobia multiplicati sunt nimis filii Isaar Salumith primus filii Hebron Ieriau primus Amarias secundus €Iazihel tertius Iecmaam quartus filii Ozihel Micha primus Iesia secundus filii Merari Mooli et Musi €filii Mooli Eleazar et Cis mortuus est autem Eleazar et non habuit filios sed filias €acceperuntque eas filii Cis fratres earum filii Musi Mooli et Eder et Ierimuth tres hii filii Levi in cognationibus et familiis suis €principes per vices et numerum capitum singulorum €qui faciebant opera ministerii domus Domini a viginti annis et supra dixit enim David €requiem dedit Dominus Deus Israhel populo suo €et habitationem Hierusalem usque in aeternum nec erit officii Levitarum €ut ultra portent tabernaculum et omnia vasa eius ad ministrandum iuxta praecepta quoque David novissima €supputabitur numerus filiorum Levi a viginti annis et supra et erunt sub manu filiorum Aaron in cultum domus Domini €in vestibulis et in exedris et in loco purificationis et in sanctuario €et in universis operibus ministerii templi Domini sacerdotes autem super panes propositionis €et ad similae sacrificium €et ad lagana et azyma et sartaginem €et ad ferventem similam €et super omne pondus atque mensuram Levitae vero ut stent mane ad confitendum et canendum Domino €similiterque ad vesperam tam in oblatione holocaustorum Domini €quam in sabbatis et kalendis et sollemnitatibus reliquis €iuxta numerum et caerimonias uniuscuiusque rei €iugiter coram Domino et custodiant observationes tabernaculi foederis et ritum sanctuarii €et observationem filiorum Aaron fratrum suorum €ut ministrent in domo Domini  porro filiis Aaron hae partitiones erunt €filii Aaron Nadab et Abiu et Eleazar et Ithamar mortui sunt autem Nadab et Abiu ante patrem suum absque liberis €sacerdotioque functus est Eleazar et Ithamar et divisit eos David €id est Sadoc de filiis Eleazar et Ahimelech de filiis Ithamar €secundum vices suas et ministerium inventique sunt multo plures filii Eleazar in principibus viris €quam filii Ithamar €divisit autem eis hoc est filiis Eleazar €principes per familias sedecim €et filiis Ithamar per familias et domos suas octo þï€Öõìçáôåÿï°±³ÿÃèòÿ¨˜•porro divisit utrasque inter se familias sortibus €erant enim principes sanctuarii et principes Dei €tam de filiis Eleazar quam de filiis Ithamar descripsitque eos Semeias filius Nathanahel scriba Levites €coram rege et principibus et Sadoc sacerdote et Ahimelech filio Abiathar €principibus quoque familiarum sacerdotalium et leviticarum €unam domum quae ceteris praeerat Eleazar €et alteram domum quae sub se habebat ceteros Ithamar exivit autem sors prima Ioiarib secunda Iedeiae tertia Arim quarta Seorim quinta Melchia sexta Maiman €septima Accos octava Abia nona Hiesu decima Sechenia €undecima Eliasib duodecima Iacim tertiadecima Oppa quartadecima Isbaal quintadecima Belga €sextadecima Emmer septimadecima Ezir €octavadecima Hapses nonadecima Phetheia vicesima Iezecel vicesima prima Iachin vicesima secunda Gamul vicesima tertia Dalaiau vicesima quarta Mazziau hae vices eorum secundum ministeria sua €ut ingrediantur domum Domini €et iuxta ritum suum sub manu Aaron patris eorum €sicut praecepit Dominus Deus Israhel porro filiorum Levi qui reliqui fuerant €de filiis Amram erat Subahel €et filiis Subahel Iedeia de filiis quoque Roobiae princeps Iesias Isaaris vero Salemoth filiusque Salemoth Iaath filiusque eius Ieriahu Amarias secundus €Iazihel tertius Iecmaam quartus filius Ozihel Micha filius Micha Samir frater Micha Iesia €filiusque Iesiae Zaccharias filii Merari Mooli et Musi €filius Ioziau Benno filius quoque Merari Oziau et Soem et Zacchur et Hebri porro Mooli filius Eleazar qui non habebat liberos filius vero Cis Ierahemel filii Musi Mooli Eder et Ierimoth €isti filii Levi secundum domos familiarum suarum miseruntque et ipsi sortes contra fratres suos filios Aaron €coram David rege et Sadoc et Ahimelech €et principibus familiarum sacerdotalium et leviticarum €tam maiores quam minores omnes sors aequaliter dividebat  igitur David et magistratus exercitus €secreverunt in ministerium filios Asaph et €Heman et Idithun €qui prophetarent in citharis et psalteriis et cymbalis €secundum numerum suum dedicato sibi officio servientes de filiis Asaph Zacchur et Ioseph et Nathania et Asarela €filii Asaph sub manu Asaph prophetantis iuxta regem porro Idithun filii Idithun Godolias Sori Iesaias et Sabias et €Matthathias €sex sub manu patris sui Idithun €qui in cithara prophetabat €super confitentes et laudantes Dominum Heman quoque filii Heman Bocciau Matthaniau Ozihel Subuhel et Ierimoth €Ananias Anani Elietha Geddelthi et Romemthiezer €et Iesbacasa Mellothi Othir Mazioth omnes isti filii Heman videntis regis in sermonibus Dei €ut exaltaret cornu €deditque Deus Heman filios quattuordecim et filias tres universi sub manu patris sui €ad cantandum in templo Domini distributi erant €in cymbalis et psalteriis et citharis €in ministeria domus Domini iuxta regem €Asaph videlicet et Idithun et Heman fuit autem numerus eorum cum fratribus suis €qui erudiebant canticum Domini €cuncti doctores ducenti octoginta octo miseruntque sortes per vices suas ex aequo €tam maior quam minor doctus pariter et indoctus egressaque est sors prima Ioseph €qui erat de Asaph €secunda Godoliae ipsi et filiis eius et fratribus €duodecim tertia Zacchur filiis et fratribus eius duodecim quarta Isari filiis et fratribus eius duodecim quinta Nathaniae filiis et fratribus eius duodecim sexta Bocciau filiis et fratribus eius duodecim septima Israhela filiis et fratribus eius duodecim octava Isaiae filiis et fratribus eius duodecim nona Matthaniae filiis et fratribus eius duodecim decima Semeiae filiis et fratribus eius duodecim undecima Ezrahel filiis et fratribus eius duodecim duodecima Asabiae filiis et fratribus eius duodecim tertiadecima Subahel filiis et fratribus eius duodecim quartadecima Matthathiae filiis et fratribus eius duodecim quintadecima Ierimoth filiis et fratribus eius duodecim sextadecima Ananiae filiis et fratribus eius duodecim septimadecima Iesbocasae filiis et fratribus eius duodecim octavadecima Anani filiis et fratribus eius duodecim nonadecima Mellothi filiis et fratribus eius duodecim vicesima Eliatha filiis et fratribus eius duodecim vicesima prima Othir filiis et fratribus eius duodecim vicesima secunda Godollathi filiis et fratribus eius duodecim vicesima tertia Maziuth filiis et fratribus eius duodecim vicesima quarta Romamthiezer filiis et fratribus eius duodecim  divisiones autem ianitorum €de Coritis Mesellemia filius Core de filiis Asaph filii Mesellemiae Zaccharias primogenitus Iadihel secundus €Zabadias tertius Iathanahel quartus Ahilam quintus Iohanan sextus Helioenai septimus filii autem Obededom Semeias primogenitus Iozabad secundus €Iohaa tertius Sachar quartus Nathanahel quintus Amihel sextus Isachar septimus Phollathi octavus €quia benedixit illi Dominus Semeiae autem filio eius nati sunt filii praefecti familiarum suarum €erant enim viri fortissimi filii ergo Semeiae Othni et Raphahel €et Obedihel Zabad fratres eius viri fortissimi €Heliu quoque et Samachias omnes hii de filiis Obededom €ipsi et filii et fratres eorum fortissimi ad ministrandum €sexaginta duo de Obededom porro Mesellamiae filii et fratres robustissimi €decem et octo de Hosa autem id est de filiis Merari Semri princeps €non enim habuerat primogenitum €et idcirco posuerat eum pater eius in principem Helchias secundus Tabelias tertius Zaccharias quartus €omnes hii filii et fratres Hosa tredecim hii divisi sunt in ianitores €ut semper principes custodiarum sicut et fratres eorum ministrarent in €domo Domini missae sunt autem sortes ex aequo €et parvis et magnis per familias suas in unamquamque portarum cecidit igitur sors orientalis Selemiae €porro Zacchariae filio eius viro prudentissimo et erudito €sortito obtigit plaga septentrionalis Obededom vero et filiis eius ad austrum €in qua parte domus erat seniorum concilium Sepphima et Hosa ad occidentem €iuxta portam quae ducit ad viam ascensionis €custodia contra custodiam ad orientem vero Levitae sex €et ad aquilonem quattuor per diem €atque ad meridiem similiter in die quattuor €et ubi erat concilium bini et bini in cellulis quoque ianitorum ad occidentem €quattuor in via binique per cellulas hae sunt divisiones ianitorum filiorum Core et Merari porro Achias erat super thesauros domus Dei ac vasa sanctorum filii Ledan filii Gersonni de Ledan €principes familiarum Ledan et Gersonni Ieiheli filii Ieiheli Zathan et Iohel frater eius €super thesauros domus Domini Amramitis et Isaaritis et Hebronitis et Ozihelitibus Subahel autem filius Gersom filii Mosi praepositus thesauris fratres quoque eius Eliezer €cuius filius Raabia et huius filius Isaias et huius filius Ioram €huius quoque filius Zechri sed et huius filius Selemith ipse Selemith et fratres eius super thesauros sanctorum €quae sanctificavit David rex et principes familiarum €et tribuni et centuriones et duces exercitus de bellis et manubiis proeliorum quae consecraverant €ad instaurationem et supellectilem templi Domini haec autem universa sanctificavit Samuhel videns et Saul filius Cis €et Abner filius Ner et Ioab filius Sarviae €omnes qui sanctificaverunt ea per manum Salemith et €fratrum eius Saaritis vero praeerat Chonenias et filii eius €ad opera forinsecus super Israhel €ad docendum et ad iudicandum eos porro de Hebronitis Asabias et fratres eius viri fortissimi €mille septingenti praeerant Israheli €trans Iordanem contra occidentem €in cunctis operibus Domini et in ministerium regis Hebronitarum autem princeps fuit Hieria €secundum familias et cognationes eorum €quadragesimo anno regni David recensiti sunt €et inventi viri fortissimi in Iazer Galaad fratresque eius robustioris aetatis €duo milia septingenti principes familiarum €praeposuit autem eos David rex €Rubenitis et Gadditis et dimidio tribus €Manasse €in omne ministerium Dei et regis  filii autem Israhel secundum numerum suum principes familiarum €tribuni et centuriones et praefecti €qui ministrabant regi iuxta turmas suas €ingredientes et egredientes per singulos menses in anno €viginti quattuor milibus singuli praeerant primae turmae in primo mense Isboam praeerat filius Zabdihel þï€Öõìçáôåÿï°±³ÿÃèòÿ¨›’‚et sub eo viginti quattuor milia de filiis Phares princeps cunctorum principum in exercitu €mense primo secundi mensis habebat turmam Dudi Ahohites €et post se alterum nomine Macelloth €qui regebat partem exercitus viginti quattuor milium dux quoque turmae tertiae in mense tertio €erat Banaias filius Ioiadae sacerdos €et in divisione sua viginti quattuor milia ipse est Banaias fortissimus inter triginta et super triginta €praeerat autem turmae ipsius Amizabad filius eius quartus mense quarto Asahel frater Ioab €et Zabadias filius eius post eum €et in turma eius viginti quattuor milia quintus mense quinto princeps Samaoth Iezarites €et in turma eius viginti quattuor milia sextus mense sexto Hira filius Acces Thecuites €et in turma eius viginti quattuor milia septimus mense septimo Helles Phallonites de filiis Ephraim €et in turma eius viginti quattuor milia octavus mense octavo Sobochai Asothites de stirpe Zarai €et in turma eius viginti quattuor milia nonus mense nono Abiezer Anathothites de filiis Iemini €et in turma eius viginti quattuor milia decimus mense decimo Marai et ipse Netophathites de stirpe Zarai €et in turma eius viginti quattuor milia undecimus mense undecimo Banaias Pharathonites de filiis Ephraim €et in turma eius viginti quattuor milia duodecimus mense duodecimo Holdai Netophathites de stirpe Gothonihel €et in turma eius viginti quattuor milia porro tribubus praeerant Israhel €Rubenitis dux Eliezer filius Zechri €Symeonitis dux Saphatias filius Macha Levitis Asabias filius Camuhel €Aaronitis Sadoc Iuda Heliu frater David €Isachar Amri filius Michahel Zabulonitis Iesmaias filius Abdiae €Nepthalitibus Ierimoth filius Ozihel filiis Ephraim Osee filius Ozaziu €dimidio tribus Manasse Iohel filius €Phadiae et dimidio tribus Manasse in Galaad €Iaddo filius Zacchariae €Beniamin autem Iasihel filius Abner Dan vero Ezrihel filius Hieroam €hii principes filiorum Israhel noluit autem David numerare eos a viginti annis inferius €quia dixerat Dominus ut multiplicaret Israhel quasi stellas €caeli Ioab filius Sarviae coeperat numerare nec conplevit €quia super hoc ira inruerat in Israhel €et idcirco numerus eorum qui fuerant recensiti €non est relatus in fastos regis David super thesauros autem regis fuit Azmoth filius Adihel €his autem thesauris qui erant in urbibus et in vicis et in turribus €praesidebat Ionathan filius Oziae operi autem rustico et agricolis qui exercebant terram €praeerat Ezri filius Chelub vinearumque cultoribus Semeias Ramathites €cellis autem vinariis Zabdias Aphonites nam super oliveta et ficeta quae erant in campestribus Balanan Gaderites €super apothecas autem olei Ioas porro armentis quae pascebantur in Sarona €praepositus fuit Setrai Saronites €et super boves in vallibus Saphat filius Adli super camelos vero Ubil Ismahelites €et super asinos Iadias Meronathites super oves quoque Iaziz Agarenus €omnes hii principes substantiae regis David Ionathan autem patruus David consiliarius vir prudens et litteratus €ipse et Iaihel filius Achamoni erant cum filiis €regis Ahitophel etiam consiliarius regis et Husi Arachites amicus regis post Ahitophel fuit Ioiada filius Banaiae et Abiathar €princeps autem exercitus regis erat Ioab  convocavit igitur David omnes principes Israhel €duces tribuum et praepositos turmarum qui ministrabant regi €tribunos quoque et centuriones €et qui praeerant substantiae et possessionibus regis €filiosque suos cum eunuchis et potentes €et robustissimos quosque in exercitu Hierusalem cumque surrexisset rex et stetisset ait €audite me fratres mei et populus meus €cogitavi ut aedificarem domum €in qua requiesceret arca foederis Domini €et scabillum pedum Dei nostri €et ad aedificandum omnia praeparavi Deus autem dixit mihi €non aedificabis domum nomini meo €eo quod sis vir bellator et sanguinem fuderis sed elegit Dominus Deus Israhel me de universa domo patris €mei €ut essem rex super Israhel in sempiternum €de Iuda enim elegit principes €porro de domo Iuda domum patris mei €et de filiis patris mei placuit ei €ut me eligeret regem super cunctum Israhel sed et de filiis meis €filios enim multos dedit mihi Dominus €elegit Salomonem filium meum €ut sederet in throno regni Domini super Israhel dixitque mihi €Salomon filius tuus aedificabit domum meam et atria mea €ipsum enim elegi mihi in filium et ego ero ei in patrem et firmabo regnum eius usque in aeternum €si perseveraverit facere praecepta mea et iudicia sicut et hodie nunc igitur coram universo coetu Israhel €audiente Deo nostro €custodite et perquirite cuncta mandata Domini Dei nostri €ut possideatis terram bonam €et relinquatis eam filiis vestris post vos €usque in sempiternum tu autem Salomon fili mi scito Deum patris tui €et servi ei corde perfecto et animo voluntario €omnia enim corda scrutatur Dominus €et universas mentium cogitationes intellegit €si quaesieris eum invenies €si autem dereliqueris illum proiciet te in aeternum nunc ergo quia elegit te Dominus ut aedificares domum sanctuarii €confortare et perfice dedit autem David Salomoni filio suo €descriptionem porticus et templi et cellariorum et cenaculi €et cubiculorum in adytis et domus propitiationis necnon et omnium quae cogitaverat atriorum et exedrarum per circuitum €in thesauros domus Domini et in thesauros sanctorum divisionumque sacerdotalium et leviticarum in omnia opera domus Domini €et in universa vasa ministerii templi Domini aurum in pondere per singula vasa ministerii €argenti quoque pondus pro vasorum ad opera diversitate sed et ad candelabra aurea et ad lucernas eorum €aurum pro mensura uniuscuiusque candelabri et lucernarum €similiter et in candelabris argenteis et in lucernis €eorum €pro diversitate mensurae pondus argenti tradidit aurum quoque dedit in mensas propositionis €pro diversitate mensarum €similiter et argentum in alias mensas argenteas ad fuscinulas quoque et fialas et turibula ex auro purissimo €et leunculos aureos €pro qualitate mensurae pondus distribuit in leunculum et leunculum €similiter et in leones argenteos diversum argenti pondus separavit altari autem in quo adoletur incensum €aurum purissimum dedit €ut ex ipso fieret similitudo quadrigae cherubin €extendentium alas et velantium arcam foederis Domini omnia inquit venerunt scripta manu Domini ad me €ut intellegerem universa opera exemplaris dixit quoque David Salomoni filio suo €viriliter age et confortare et fac ne timeas et ne paveas €Dominus enim Deus meus tecum erit €et non dimittet te nec derelinquet €donec perficias omne opus ministerii domus Domini ecce divisiones sacerdotum et Levitarum €in omne ministerium domus Domini adsistunt tibi €et parati sunt et noverunt tam principes quam populus €facere omnia praecepta tua  locutusque est David rex ad omnem ecclesiam €Salomonem filium meum unum elegit Deus €adhuc puerum et tenellum €opus autem grande est €neque enim homini praeparatur habitatio sed Deo ego autem totis viribus meis €praeparavi inpensas domus Dei mei €aurum ad vasa aurea et argentum in argentea aes in aenea €ferrum in ferrea lignum ad lignea €lapides onychinos et quasi stibinos et diversorum colorum €omnem pretiosum lapidem et marmor parium abundantissime et super haec quae obtuli in domum Dei mei €de peculio meo aurum et argentum do in templum Dei mei €exceptis his quae paravi in aedem €sanctam tria milia talenta auri de auro Ophir €et septem milia talentorum argenti probatissimi €ad deaurandos parietes templi ut ubicumque opus est aurum de auro €et ubicumque opus est argentum €argenti opera fiant per manus artificum €et si quis sponte offert impleat manum suam hodie €et offerat quod voluerit Domino polliciti sunt itaque principes familiarum et proceres tribuum Israhel €tribuni quoque et centuriones et principes possessionum regis dederuntque in opera domus Dei €auri talenta quinque milia et solidos decem milia €argenti talenta decem milia et aeris talenta decem et octo milia €ferri quoque centum milia talentorum et apud quemcumque inventi sunt lapides €dederunt in thesaurum domus Domini €per manum Ieihel Gersonitis laetatusque est populus cum vota sponte promitterent þï€Öõìçáôåÿï°±³ÿÃèòÿ¨˜‰‚quia corde toto offerebant ea Domino €sed et David rex laetatus est gaudio magno et benedixit Domino coram universa multitudine et ait €benedictus es Domine Deus Israhel patris nostri €ab aeterno in aeternum tua est Domine magnificentia et potentia et gloria atque victoria €et tibi laus €cuncta enim quae in caelo sunt et in terra tua sunt €tuum Domine regnum et tu es super omnes principes tuae divitiae et tua est gloria tu dominaris omnium €in manu tua virtus et potentia €in manu tua magnitudo et imperium omnium nunc igitur Deus noster confitemur tibi €et laudamus nomen tuum inclitum quis ego et quis populus meus €ut possimus haec tibi universa promittere €tua sunt omnia €et quae de manu tua accepimus dedimus tibi peregrini enim sumus coram te €et advenae sicut omnes patres nostri €dies nostri quasi umbra super terram et nulla est mora Domine Deus noster omnis haec copia quam paravimus €ut aedificaretur domus nomini sancto tuo €de manu tua est et tua sunt omnia scio Deus meus quod probes corda et simplicitatem diligas €unde et ego in simplicitate cordis mei laetus obtuli universa €haec €et populum tuum qui hic reppertus est €vidi cum ingenti gaudio tibi offerre donaria Domine Deus Abraham et Isaac et Israhel patrum nostrorum €custodi in aeternum hanc voluntatem cordis eorum €et semper in venerationem tui mens ista permaneat Salomoni quoque filio meo da cor perfectum €ut custodiat mandata tua testimonia tua €caerimonias tuas €et faciat universa et aedificet aedem cuius inpensas paravi praecepit autem David universae ecclesiae €benedicite Domino Deo nostro €et benedixit omnis ecclesia Domino Deo patrum suorum €et inclinaverunt se et adoraverunt Deum et deinde regem immolaveruntque victimas Domino €et obtulerunt holocausta die sequenti €tauros mille arietes mille agnos mille €cum libaminibus suis et universo ritu €abundantissime in omnem Israhel et comederunt et biberunt coram Domino €in die illo cum grandi laetitia €et unxerunt secundo Salomonem filium David €unxerunt autem Domino in principem €et Sadoc in pontificem seditque Salomon super solium Domini in regem €pro David patre suo €et cunctis placuit et paruit illi omnis Israhel sed et universi principes et potentes €et cuncti filii regis David dederunt manum €et subiecti fuerunt Salomoni regi magnificavit ergo Dominus Salomonem super omnem Israhel €et dedit illi gloriam regni qualem nullus habuit ante eum rex Israhel igitur David filius Isai regnavit super universum Israhel et dies quibus regnavit super Israhel fuerunt quadraginta anni €in Hebron regnavit septem annis €et in Hierusalem triginta tribus et mortuus est in senectute bona plenus dierum et divitiis et gloria €regnavitque Salomon filius eius pro eo gesta autem David regis priora et novissima €scripta sunt in libro Samuhel videntis €et in libro Nathan prophetae atque in volumine Gad videntis universique regni eius et fortitudinis €et temporum quae transierunt sub eo €sive in Israhel sive in cunctis regnis terrarum àÃèòÿ¡confortatus est ergo Salomon filius David in regno suo €et Dominus erat cum eo €et magnificavit eum in excelsum praecepitque Salomon universo Israheli €tribunis et centurionibus et ducibus et iudicibus omnis Israhel €et principibus familiarum et abiit cum universa multitudine in excelsum Gabaon €ubi erat tabernaculum foederis Dei €quod fecit Moses famulus Dei in solitudine arcam autem Dei adduxerat David de Cariathiarim €in locum quem paraverat ei €et ubi fixerat illi tabernaculum hoc est in Hierusalem altare quoque aeneum €quod fabricatus fuerat Beselehel filius Uri filii Ur €ibi erat coram tabernaculo Domini €quod et requisivit Salomon et omnis ecclesia ascenditque Salomon ad altare aeneum €coram tabernaculo foederis Domini €et obtulit in eo mille hostias ecce autem in ipsa nocte apparuit ei Deus dicens €postula quod vis ut dem tibi dixitque Salomon Deo €tu fecisti cum David patre meo misericordiam magnam €et constituisti me regem pro eo nunc igitur Domine Deus €impleatur sermo tuus quem pollicitus es David patri meo €tu enim fecisti me regem super populum tuum multum €qui tam innumerabilis est quam pulvis terrae da mihi sapientiam et intellegentiam €ut egrediar coram populo tuo et ingrediar €quis enim potest hunc populum tuum digne qui tam grandis est iudicare dixit autem Deus ad Salomonem €quia hoc magis placuit cordi tuo €et non postulasti divitias et substantiam et gloriam €neque animas eorum qui te oderunt €sed nec dies vitae plurimos €petisti autem sapientiam et scientiam €ut iudicare possis populum meum super quem constitui te regem sapientia et scientia data sunt tibi €divitias autem et substantiam et gloriam dabo tibi €ita ut nullus in regibus nec ante te nec post te fuerit similis tui venit ergo Salomon ab excelso Gabaon in Hierusalem €coram tabernaculo foederis €et regnavit super Israhel congregavitque sibi currus et equites €et facti sunt ei mille quadringenti currus et duodecim milia equitum €et fecit eos esse in urbibus quadrigarum et cum rege in Hierusalem praebuitque rex argentum et aurum in Hierusalem quasi lapides €et cedros quasi sycomoros quae nascuntur in campestribus multitudine €magna adducebantur autem ei et equi de Aegypto et de Coa a €negotiatoribus regis €qui ibant et coemebant pretio quadrigam equorum sescentis argenteis €et equum centum quinquaginta €similiter de universis regnis Cettheorum €et a regibus Syriae emptio celebrabatur  decrevit autem Salomon aedificare domum nomini Domini €et palatium sibi et numeravit septuaginta milia virorum portantium umeris €et octoginta milia qui caederent lapides in montibus €praepositosque eorum tria milia sescentos misit quoque ad Hiram regem Tyri dicens €sicut egisti cum David patre meo et misisti ei ligna cedrina €ut aedificaret sibi domum in qua et habitavit sic fac mecum ut aedificem domum nomini Domini Dei mei €et consecrem eam ad adolendum incensum coram illo €et fumiganda aromata €et ad propositionem panum sempiternam €et holocaustomata mane et vespere €sabbatis quoque et neomeniis €et sollemnitatibus Domini Dei nostri in sempiternum €quae mandata sunt Israheli domus autem quam aedificare cupio magna est €magnus est enim Deus noster super omnes deos quis ergo poterit praevalere ut aedificet ei dignam domum €si caelum et caeli caelorum capere eum non queunt €quantus ego sum ut possim ei aedificare domum €sed ad hoc tantum ut adoleatur incensum coram illo mitte igitur mihi virum eruditum €qui noverit operari in auro et argento aere €ferro €purpura coccino et hyacintho €et qui sciat scalpere celata €cum his artificibus quos mecum habeo in Iudaea et in €Hierusalem €quos praeparavit David pater meus sed et ligna cedrina mitte mihi €et arceuthina et pinea de Libano €scio enim quod servi tui noverint caedere ligna de Libano €et erunt servi mei cum servis tuis ut parentur mihi ligna plurima €domus enim quam cupio aedificare magna est nimis et inclita praeterea operariis qui caesuri sunt ligna servis tuis dabo in cibaria €tritici choros viginti milia et hordei choros totidem €olei quoque sata viginti milia dixit autem Hiram rex Tyri per litteras quas miserat Salomoni €quia dilexit Dominus populum suum €idcirco te regnare fecit super eum et addidit dicens €benedictus Dominus Deus Israhel qui fecit caelum et terram €qui dedit David regi filium sapientem et eruditum et €sensatum atque prudentem €ut aedificaret domum Domino et palatium sibi misi ergo tibi virum prudentem et scientissimum Hiram patrem meum filium mulieris de filiabus Dan cuius pater Tyrius fuit €qui noverit operari in auro et argento €et aere et ferro et marmore et lignis €in purpura quoque et hyacintho et bysso et coccino €et qui sciat celare omnem scalpturam €et adinvenire prudenter quodcumque in opere necessarium est €cum artificibus tuis €et cum artificibus domini mei David patris tui triticum ergo et hordeum et oleum et vinum €quae pollicitus es domine mi mitte servis tuis nos autem caedemus ligna de Libano €quot necessaria habueris €et adplicabimus ea ratibus per mare in Ioppe €tuum erit transferre ea in Hierusalem numeravit igitur Salomon omnes viros proselytos €qui erant in terra Israhel þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¢˜‘ƒpost dinumerationem quam dinumeravit David pater eius €et inventi sunt centum quinquaginta milia et tria milia sescenti fecitque ex eis septuaginta milia qui umeris onera portarent €et octoginta milia qui lapides in montibus caederent €tria milia autem et sescentos praepositos operum populi  et coepit Salomon aedificare domum Domini €in Hierusalem in monte Moria €qui demonstratus fuerat David patri eius €in loco quem paraverat David in area Ornan Iebusei coepit autem aedificare mense secundo anno quarto regni sui et haec sunt fundamenta quae iecit Salomon €ut aedificaret domum Dei €longitudinis cubitos in mensura prima sexaginta €latitudinis cubitos viginti porticum vero ante frontem quae tendebatur in longum €iuxta mensuram latitudinis domus cubitorum viginti €porro altitudo centum viginti cubitorum erat €et deauravit eam intrinsecus auro mundissimo domum quoque maiorem texit tabulis ligneis abiegnis €et lamminas auri obrizi adfixit per totum €scalpsitque in ea palmas €et quasi catenulas se invicem conplectentes stravit quoque pavimentum templi pretiosissimo marmore decore multo porro aurum erat probatissimum €de cuius lamminis texit domum €et trabes eius et postes et parietes et ostia €et celavit cherubin in parietibus fecit quoque domum sancti sanctorum €longitudinem iuxta latitudinem domus cubitorum viginti €et latitudinem similiter viginti cubitorum €et lamminis aureis texit eam quasi talentis sescentis sed et clavos fecit aureos €ita ut singuli clavi siclos quinquagenos adpenderent €cenacula quoque texit auro fecit etiam in domo sancti sanctorum cherubin duo opere €statuario €et texit eos auro alae cherubin viginti cubitis €extendebantur €ita ut una ala haberet cubitos quinque et tangeret parietem domus €et altera quinque cubitos habens €alam tangeret alterius cherub similiter cherub alterius ala quinque habebat cubitos €et tangebat parietem €et ala eius altera quinque cubitorum €alam cherub alterius contingebat igitur alae utriusque cherubin expansae erant €et extendebantur per cubitos viginti €ipsi autem stabant erectis pedibus €et facies eorum versae erant ad exteriorem domum fecit quoque velum ex hyacintho purpura coccino et bysso €et intexuit ei cherubin ante fores etiam templi duas columnas €quae triginta et quinque cubitos habebant altitudinis €porro capita earum quinque cubitorum necnon et quasi catenulas in oraculo €et superposuit eas capitibus columnarum €malagranata etiam centum quae catenulis interposuit ipsas quoque columnas posuit in vestibulo templi €unam a dextris et alteram a sinistris €eam quae a dextris erat vocavit Iachin et quae ad levam Booz  fecit quoque altare aeneum viginti cubitorum longitudinis €et viginti cubitorum latitudinis et decem cubitorum altitudinis mare etiam fusile decem cubitis a labio usque ad labium €rotundum per circuitum €quinque cubitos habebat altitudinis €et funiculus triginta cubitorum ambiebat gyrum eius similitudo quoque boum erat subter illud €et decem cubitis quaedam extrinsecus celaturae €quasi duobus versibus alvum maris circuibant €boves autem erant fusiles et ipsum mare super duodecim boves inpositum erat €quorum tres respiciebant aquilonem et alii tres occidentem €porro tres alii meridiem et tres qui reliqui erant orientem €mare habentes superpositum €posteriora autem boum erant intrinsecus sub mari porro vastitas eius habebat mensuram palmi €et labium illius erat quasi labium calicis vel repandi lilii €capiebatque mensurae tria milia metretas fecit quoque concas decem €et posuit quinque a dextris et quinque a sinistris €ut lavarent in eis omnia quae in holocaustum oblaturi erant €porro in mari sacerdotes lavabantur fecit autem et candelabra aurea decem €secundum speciem qua iussa erant fieri €et posuit ea in templo quinque a dextris et quinque a sinistris necnon et mensas decem €posuitque eas in templo €quinque a dextris et quinque a sinistris €fialas quoque aureas centum fecit etiam atrium sacerdotum et basilicam grandem €et ostia in basilica quae texit aere porro mare posuit in latere dextro contra orientem ad meridiem fecit autem Hiram lebetas quoque et €creagras et fialas €et conplevit omne opus regis in domo Dei hoc est columnas duas et epistylia et capita €et quasi quaedam retiacula quae capita tegerent super epistylia malagranata quoque quadringenta €et retiacula duo €ita ut bini ordines malagranatorum €singulis retiaculis iungerentur €quae protegerent epistylia et capita columnarum bases etiam fecit et concas quas superposuit basibus mare unum bovesque duodecim sub mari et lebetas et creagras et fialas €omnia vasa fecit Salomoni Hiram pater eius €in domo Domini ex aere mundissimo in regione Iordanis fudit ea rex €in argillosa terra inter Socchoth et Saredatha erat autem multitudo vasorum innumerabilis €ita ut ignoraretur pondus aeris fecitque Salomon omnia vasa domus Dei €et altare aureum et mensas et super eas panes propositionis candelabra quoque cum lucernis suis €ut lucerent ante oraculum iuxta ritum ex auro purissimo et florentia quaedam et lucernas et forcipes aureos €omnia de auro mundissimo facta sunt thymiamateria quoque et turibula €et fialas et mortariola ex auro purissimo €et ostia celavit templi interioris id est in sancto €sanctorum €et ostia templi forinsecus aurea €sicque conpletum est omne opus €quod fecit Salomon in domo Domini  intulit igitur Salomon omnia quae voverat David pater suus €argentum et aurum et universa vasa posuit in thesauris domus Dei post quae congregavit maiores natu Israhel €et cunctos principes tribuum et capita familiarum €de filiis Israhel in Hierusalem €ut adducerent arcam foederis Domini €de civitate David quae est Sion venerunt igitur ad regem omnes viri Israhel €in die sollemni mensis septimi cumque venissent cuncti seniorum Israhel €portaverunt Levitae arcam et intulerunt eam et omnem paraturam tabernaculi €porro vasa sanctuarii quae erant in tabernaculo €portaverunt sacerdotes cum Levitis rex autem Salomon et universus coetus Israhel €et omnes qui fuerant congregati ante arcam €immolabant arietes et boves absque ullo numero €tanta enim erat multitudo victimarum et intulerunt sacerdotes arcam foederis Domini in locum suum €id est ad oraculum templi in sancta sanctorum subter alas €cherubin ita ut cherubin expanderent alas suas €super locum in quo posita erat arca €et ipsam arcam tegerent cum vectibus eius vectium autem quibus portabatur arca €quia paululum longiores erant capita parebant ante oraculum €si vero quis paululum fuisset extrinsecus eos videre non poterat €fuit itaque arca ibi usque in praesentem diem nihilque erat aliud in arca nisi duae tabulae €quas posuerat Moses in Horeb €quando legem dedit Dominus filiis Israhel egredientibus ex Aegypto egressis autem sacerdotibus de sanctuario €omnes enim sacerdotes qui ibi potuerant inveniri €sanctificati sunt €nec adhuc illo tempore vices et ministeriorum ordo inter €eos divisus erat tam Levitae quam cantores €id est et qui sub Asaph erant €et qui sub Heman et qui sub Idithun €filii et fratres eorum vestiti byssinis €cymbalis et psalteriis et citharis concrepabant €stantes ad orientalem plagam altaris €cumque eis sacerdotes centum €viginti canentes tubis igitur cunctis pariter et tubis et voce et cymbalis et organis et €diversi generis musicorum concinentibus €et vocem in sublime tollentibus longe sonitus audiebatur €ita ut cum Dominum laudare coepissent et dicere €confitemini Domino quoniam bonus €quoniam in aeternum misericordia eius €impleretur domus Domini nube nec possent sacerdotes stare et ministrare propter caliginem €conpleverat enim gloria Domini domum Dei  tunc Salomon ait Dominus pollicitus est ut habitaret in caligine ego autem aedificavi domum nomini eius €ut habitaret ibi in perpetuum et convertit faciem suam €et benedixit universae multitudini Israhel €nam omnis turba stabat intenta et ait benedictus Dominus Deus Israhel €qui quod locutus est David patri meo opere conplevit €dicens a die qua eduxi populum meum de terra Aegypti €non elegi civitatem de cunctis tribubus Israhel €ut aedificaretur in ea domus nomini meo €neque elegi quemquam alium virum þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¦•…ut esset dux in populo meo Israhel sed elegi Hierusalem ut sit nomen meum in ea €et elegi David ut constituerem eum super populum meum Israhel cumque fuisset voluntatis David patris mei €ut aedificaret domum nomini Domini Dei Israhel dixit Dominus ad eum €quia haec fuit voluntas tua ut aedificares domum nomini meo €bene quidem fecisti habere huiuscemodi voluntatem sed non tu aedificabis domum €verum filius tuus qui egredietur de lumbis tuis €ipse aedificabit domum nomini meo conplevit ergo Dominus sermonem suum quem locutus fuerat €et ego surrexi pro David patre meo €et sedi super thronum Israhel sicut locutus est Dominus €et aedificavi domum nomini Domini Dei Israhel et posui in ea arcam €in qua est pactum Domini quod pepigit cum filiis Israhel stetit ergo coram altare Domini €ex adverso universae multitudinis Israhel €et extendit manus suas siquidem fecerat Salomon basem aeneam €et posuerat eam in medio basilicae €habentem quinque cubitos longitudinis €et quinque cubitos latitudinis €et tres cubitos in altum €stetitque super eam €et deinceps flexis genibus contra universam multitudinem Israhel €et palmis in caelum levatis ait €Domine Deus Israhel non est similis tui Deus in caelo et in terra €qui custodis pactum et misericordiam cum servis tuis €qui ambulant coram te in toto corde suo qui praestitisti servo tuo David patri meo quaecumque locutus fueras ei €et quae ore promiseras opere conplesti €sicut et praesens tempus probat nunc ergo Domine Deus Israhel €imple servo tuo patri meo David quaecumque locutus es €dicens €non deficiet ex te vir coram me qui sedeat super thronum Israhel €ita tamen si custodierint filii tui vias suas €et ambulaverint in lege mea sicut et tu ambulasti coram me et nunc Domine Deus Israhel €firmetur sermo tuus quem locutus es servo tuo David ergone credibile est ut habitet Deus cum hominibus super €terram €si caelum et caeli caelorum non te capiunt €quanto magis domus ista quam aedificavi sed ad hoc tantum facta est ut respicias orationem servi tui €et obsecrationem eius Domine Deus meus audias €et preces quas fundit famulus tuus coram te ut aperias oculos tuos super domum istam diebus et noctibus €super locum in quo pollicitus es ut invocaretur nomen tuum et exaudires orationem €quam servus tuus orat in eo €exaudi preces famuli tui et populi tui Israhel €quicumque oraverit in loco isto €et exaudi de habitaculo tuo id est de caelis et €propitiare si peccaverit quispiam in proximum suum €et iurare contra eum paratus venerit €seque maledicto constrinxerit coram altari in domo ista tu audies de caelo et facies iudicium servorum tuorum €ita ut reddas iniquo viam suam in caput proprium €et ulciscaris iustum retribuens ei secundum iustitiam suam si superatus fuerit populus tuus Israhel ab inimicis €peccabunt enim tibi €et conversi egerint paenitentiam €et obsecraverint nomen tuum et fuerint deprecati in loco isto tu exaudi de caelo et propitiare peccato populi tui Israhel €et reduc eos in terram quam dedisti eis et patribus eorum si clauso caelo pluvia non fluxerit propter peccata populi €et deprecati te fuerint in loco isto et confessi €nomini tuo €et conversi a peccatis suis cum eos adflixeris exaudi de caelo Domine €et dimitte peccata servis tuis et populi tui Israhel €et doce eos viam bonam per quam ingrediantur €et da pluviam terrae quam dedisti populo tuo ad possidendum fames si orta fuerit in terra et pestilentia €erugo et aurugo et lucusta et brucus €et hostes vastatis regionibus €portas obsederint civitatis €omnisque plaga et infirmitas presserit si quis de populo tuo Israhel fuerit deprecatus €cognoscens plagam et infirmitatem suam €et expanderit manus suas in domo hac tu exaudi de caelo de sublimi scilicet habitaculo tuo €et propitiare €et redde unicuique secundum vias suas €quas nosti eum habere in corde suo €tu enim solus nosti corda filiorum hominum ut timeant te et ambulent in viis tuis €cunctis diebus quibus vivunt super faciem terrae €quam dedisti patribus nostris externum quoque qui non est de populo tuo Israhel €si venerit de terra longinqua €propter nomen tuum magnum €et propter manum tuam robustam et brachium tuum extentum €et adoraverit in loco isto tu exaudies de caelo firmissimo habitaculo tuo €et facies cuncta pro quibus invocaverit te ille peregrinus €ut sciant omnes populi terrae nomen tuum €et timeant te sicut populus tuus Israhel €et cognoscant quia nomen tuum invocatum est super domum hanc €quam aedificavi si egressus fuerit populus tuus ad bellum €contra adversarios suos per viam in qua miseris eos €adorabunt te contra viam in qua civitas haec est quam elegisti €et domus quam aedificavi nomini tuo ut exaudias de caelo preces eorum et €obsecrationem et ulciscaris si autem et peccaverint tibi €neque enim est homo qui non peccet €et iratus fueris eis et tradideris hostibus €et captivos eos duxerint in terram longinquam €vel certe quae iuxta est et conversi corde suo €in terra ad quam captivi ducti fuerant €egerint paenitentiam €et deprecati te fuerint in terra captivitatis suae dicentes €peccavimus inique fecimus iniuste egimus et reversi fuerint ad te in toto corde suo et in tota anima €sua €in terra captivitatis suae ad quam ducti sunt €adorabunt te contra viam terrae suae quam dedisti patribus eorum €et urbis quam elegisti et domus quam aedificavi nomini tuo ut exaudias de caelo hoc est de firmo habitaculo €tuo preces eorum €et facias iudicium et dimittas populo tuo quamvis peccatori tu es enim Deus meus €aperiantur quaeso oculi tui €et aures tuae intentae sint ad orationem quae fit in loco isto nunc igitur consurge Domine Deus in requiem tuam €tu et arca fortitudinis tuae €sacerdotes tui Domine Deus induantur salute €et sancti tui laetentur in bonis Domine Deus ne averseris faciem €christi tui €memento misericordiarum David servi tui  cumque conplesset Salomon fundens preces €ignis descendit de caelo et devoravit holocausta et victimas €et maiestas Domini implevit domum nec poterant sacerdotes ingredi templum Domini €eo quod implesset maiestas Domini templum Domini sed et omnes filii Israhel videbant descendentem ignem €et gloriam Domini super domum €et corruentes proni in terram super pavimentum stratum lapide €adoraverunt €et laudaverunt Dominum quoniam bonus €quoniam in aeternum misericordia eius rex autem et omnis populus immolabant victimas coram Domino mactavit igitur rex Salomon hostias €boum viginti duo milia arietum centum viginti milia €et dedicavit domum Dei rex et universus populus sacerdotes autem stabant in officiis suis €et Levitae in organis carminum Domini €quae fecit David rex ad laudandum Dominum €quoniam in aeternum misericordia eius €hymnos David canentes per manus suas €porro sacerdotes canebant tubis ante eos cunctusque Israhel stabat sanctificavit quoque Salomon medium atrii ante templum Domini €obtulerat enim ibi holocausta et adipes pacificorum €quia altare aeneum quod fecerat €non poterat sustinere holocausta et sacrificia et adipes fecit ergo Salomon sollemnitatem in tempore illo septem diebus €et omnis Israhel cum eo ecclesia magna valde €ab introitu Emath usque ad torrentem Aegypti fecitque die octavo collectam €eo quod dedicasset altare septem diebus €et sollemnitatem celebrasset diebus septem igitur in die vicesimo tertio mensis septimi €dimisit populos ad tabernacula sua €laetantes atque gaudentes super bono quod fecerat Dominus €David et Salomoni et Israhel populo suo conplevitque Salomon domum Domini et domum regis €et omnia quae disposuerat in corde suo €ut faceret in domo Domini et in domo sua €et prosperatus est apparuit autem ei Dominus nocte et ait audivi orationem tuam €et elegi locum istum mihi in domum sacrificii si clausero caelum et pluvia non fluxerit €et mandavero et praecepero lucustae ut devoret terram €et misero pestilentiam in populum meum conversus autem populus meus super quos invocatum est nomen meum €deprecatus me fuerit et exquisierit faciem meam €et egerit paenitentiam a viis suis pessimis €et ego exaudiam de caelo et propitius ero peccatis eorum €et sanabo terram eorum oculi quoque mei erunt aperti et aures meae erectae þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ§˜‚ad orationem eius qui in loco isto oraverit elegi enim et sanctificavi locum istum €ut sit nomen meum ibi in sempiternum €et permaneant oculi mei et cor meum ibi cunctis diebus tu quoque si ambulaveris coram me sicut ambulavit David pater tuus €et feceris iuxta omnia quae praecepi tibi €et iustitias meas iudiciaque servaveris suscitabo thronum regni tui €sicut pollicitus sum David patri tuo dicens €non auferetur de stirpe tua vir qui sit princeps in Israhel si autem aversi fueritis €et dereliqueritis iustitias meas et praecepta mea quae proposui vobis €et abeuntes servieritis diis alienis et adoraveritis eos evellam vos de terra mea quam dedi vobis €et domum hanc quam sanctificavi €nomini meo €proiciam a facie mea €et tradam eam in parabolam et in exemplum cunctis populis et domus ista erit in proverbium universis transeuntibus €et dicent stupentes €quare fecit Dominus sic terrae huic et domui huic respondebuntque quia dereliquerunt Dominum Deum patrum suorum €qui eduxit eos de terra Aegypti €et adprehenderunt deos alienos €et adoraverunt eos atque coluerunt €idcirco venerunt super eos universa haec mala  expletis autem viginti annis €postquam aedificavit Salomon domum Domini et domum suam civitates quas dederat Hiram Salomoni aedificavit €et habitare ibi fecit filios Israhel abiit quoque in Emath Suba et obtinuit eam et aedificavit Palmyram in deserto €et alias civitates munitissimas aedificavit in Emath extruxitque Bethoron superiorem et Bethoron inferiorem €civitates muratas habentes portas et vectes et seras Baalath etiam et omnes urbes firmissimas quae fuerunt Salomonis €cunctasque urbes quadrigarum et urbes equitum €omnia quae voluit Salomon atque disposuit aedificavit €in Hierusalem et in Libano et in universa terra €potestatis suae omnem populum qui derelictus fuerat €de Hettheis et Amorreis et Ferezeis et Eveis et Iebuseis €qui non erant de stirpe Israhel de filiis eorum et de posteris €quos non interfecerant filii Israhel €subiugavit Salomon in tributarios usque in diem hanc porro de filiis Israhel non posuit ut servirent operibus regis €ipsi enim erant viri bellatores et duces primi €et principes quadrigarum et equitum eius omnes autem principes exercitus regis Salomonis €fuerunt ducenti quinquaginta qui erudiebant populum filiam vero Pharaonis transtulit de civitate David €in domum quam aedificaverat ei €dixit enim non habitabit uxor mea in domo David regis €Israhel €eo quod sanctificata sit quia ingressa est eam €arca Domini tunc obtulit Salomon holocausta Domino super altare Domini €quod extruxerat ante porticum ut per singulos dies offerretur in eo iuxta €praeceptum Mosi €in sabbatis et in kalendis et in festis diebus €ter per annum id est in sollemnitate azymorum €et in sollemnitate ebdomadarum €et in sollemnitate tabernaculorum et constituit iuxta dispositionem David patris sui officia sacerdotum €in ministeriis suis €et Levitas in ordine suo €ut laudarent et ministrarent coram sacerdotibus €iuxta ritum uniuscuiusque diei €et ianitores in divisionibus suis €per portam et portam €sic enim praeceperat David homo Dei nec praetergressi sunt de mandatis regis €tam sacerdotes quam Levitae €ex omnibus quae praeceperat €et in custodiis thesaurorum omnes inpensas praeparatas habuit Salomon €ex eo die quo fundavit domum Domini €usque in diem quo perfecit eam tunc abiit Salomon in Hesiongaber et in Ahilath €ad oram maris Rubri quae est in €terra Edom misit autem ei Hiram per manum servorum suorum €naves et nautas gnaros maris €et abierunt cum servis Salomonis in Ophir €tuleruntque inde quadringenta quinquaginta talenta auri €et adtulerunt ad regem Salomonem  regina quoque Saba cum audisset famam Salomonis venit €ut temptaret eum enigmatibus in Hierusalem €cum magnis opibus et camelis €qui portabant aromata et auri plurimum gemmasque pretiosas €cumque venisset ad Salomonem €locuta est ei quaecumque erant in corde suo et exposuit ei Salomon omnia quae proposuerat €nec quicquam fuit quod ei non perspicuum fecerit quod postquam vidit €sapientiam scilicet Salomonis et domum quam aedificaverat necnon cibaria mensae eius et habitacula servorum €et officia ministrorum eius et vestimenta eorum €pincernas quoque et vestes eorum €et victimas quas immolabat in domo Domini €non erat prae stupore ultra in ea spiritus dixitque ad regem €verus sermo quem audieram in terra mea €de virtutibus et sapientia tua non credebam narrantibus €donec ipsa venissem et vidissent oculi mei et probassem €vix medietatem mihi sapientiae tuae fuisse narratam €vicisti famam virtutibus tuis beati viri tui et beati servi tui hii €qui adsistunt coram te in omni tempore €et audiunt sapientiam tuam sit Dominus Deus tuus benedictus €qui voluit te ordinare super thronum suum regem Domini Dei tui €quia diligit Deus Israhel et vult servare eum in aeternum €idcirco posuit te super eum regem ut facias iudicia atque iustitiam dedit autem regi centum viginti talenta auri €et aromata multa nimis et gemmas pretiosissimas €non fuerunt aromata talia ut haec €quae dedit regina Saba regi Salomoni sed et servi Hiram cum servis Salomonis adtulerunt aurum de Ophir €et ligna thyina et gemmas pretiosissimas de quibus fecit rex de lignis scilicet thyinis gradus €in domo Domini et in domo regia €citharas quoque et psalteria cantoribus €numquam visa sunt in terra Iuda ligna talia rex autem Salomon dedit reginae Saba cuncta €quae voluit et quae postulavit €multo plura quam adtulerat ad eum €quae reversa abiit in terram suam cum servis suis erat autem pondus auri €quod adferebatur Salomoni per annos singulos €sescenta sexaginta sex talenta auri excepta ea summa €quam legati diversarum gentium et negotiatores adferre €consueverant €omnesque reges Arabiae et satrapae terrarum €qui conportabant aurum et argentum Salomoni fecit igitur rex Salomon ducentas hastas aureas €de summa sescentorum aureorum €qui in hastis singulis expendebantur trecenta quoque scuta aurea trecentorum aureorum €quibus tegebantur scuta singula €posuitque ea rex in armamentario €quod erat consitum nemore fecit quoque rex solium eburneum grande €et vestivit illud auro mundissimo sexque gradus quibus ascendebatur ad solium €et scabillum aureum et brachiola duo altrinsecus €et duos leones stantes iuxta brachiola sed et alios duodecim leunculos €stantes super sex gradus ex utraque parte €non fuit tale solium in universis regnis omnia quoque vasa convivii regis erant aurea €et vasa domus saltus Libani ex auro purissimo €argentum enim in diebus illis pro nihilo reputabatur siquidem naves regis ibant in Tharsis cum servis Hiram €semel in annis tribus €et deferebant inde aurum et argentum et ebur et simias et pavos magnificatus est igitur Salomon €super omnes reges terrae divitiis et €gloria omnesque reges terrarum desiderabant faciem videre €Salomonis €ut audirent sapientiam quam dederat Deus in corde eius et deferebant ei munera vasa argentea et aurea €et vestes et arma et aromata equos et mulos per singulos annos habuit quoque Salomon quadraginta milia equorum in stabulis €et curruum equitumque duodecim milia €constituitque eos in urbibus quadrigarum €et ubi erat rex in Hierusalem exercuit etiam potestatem super cunctos reges €a fluvio Eufraten usque ad €terram Philisthinorum €id est usque ad terminos Aegypti tantamque copiam praebuit argenti in Hierusalem quasi lapidum €et cedrorum tantam multitudinem velut sycaminorum €quae gignuntur in campestribus adducebantur autem ei equi de Aegypto cunctisque regionibus reliqua vero operum Salomonis priorum et novissimorum €scripta sunt in verbis Nathan prophetae et in libris Ahiae Silonitis €in visione quoque Iaddo videntis contra Hieroboam filium Nabath regnavit autem Salomon in Hierusalem super omnem Israhel quadraginta €annis dormivitque cum patribus suis et sepelierunt eum in civitate David €regnavitque pro eo Roboam filius eius  profectus est autem Roboam in Sychem €illuc enim cunctus Israhel convenerat €ut constituerent eum regem quod cum audisset Hieroboam filius Nabath qui erat in Aegypto €fugerat quippe illuc ante Salomonem statim reversus est vocaveruntque eum et venit cum universo Israhel þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¨Š“‚et locuti sunt ad Roboam dicentes pater tuus durissimo iugo nos pressit €tu leviora impera patre tuo €qui nobis gravem inposuit servitutem €et paululum de onere subleva ut serviamus tibi qui ait post tres dies revertimini ad me €cumque abisset populus iniit consilium cum senibus €qui steterant coram patre eius Salomone dum adviveret €dicens quid datis consilii ut respondeam populo qui dixerunt ei si placueris populo huic €et lenieris eos verbis €clementibus €servient tibi omni tempore at ille reliquit consilium senum €et cum iuvenibus tractare coepit €qui cum eo nutriti fuerant et erant in comitatu illius dixitque ad eos €quid vobis videtur vel respondere quid debeo populo huic €qui dixit mihi subleva iugum quod inposuit nobis pater tuus at illi responderunt ut iuvenes et nutriti cum eo in deliciis €atque dixerunt sic loqueris populo qui dixit tibi €pater tuus adgravavit iugum nostrum tu subleva €et sic respondebis eis €minimus digitus meus grossior est lumbis patris mei pater meus inposuit vobis iugum grave €et ego maius pondus adponam €pater meus cecidit vos flagellis €ego vero caedam scorpionibus venit ergo Hieroboam et universus populus ad Roboam die tertio €sicut praeceperat eis responditque rex dura derelicto consilio seniorum locutusque est iuxta iuvenum voluntatem €pater meus grave vobis inposuit iugum quod ego gravius faciam €pater meus cecidit vos flagellis €ego vero caedam scorpionibus et non adquievit populi precibus €erat enim voluntatis Dei ut conpleretur sermo eius €quem locutus fuerat per manum Ahiae Silonitis €ad Hieroboam filium Nabath populus autem universus rege duriora dicente €sic locutus est ad eum €non est nobis pars in David neque hereditas in filio Isai €revertere in tabernacula tua Israhel €tu autem pasce domum tuam David €et abiit Israhel in tabernacula sua super filios autem Israhel qui habitabant in civitatibus Iuda €regnavit Roboam misitque rex Roboam Aduram qui praeerat tributis €et lapidaverunt eum filii Israhel et mortuus est €porro rex Roboam currum festinavit ascendere et fugit in Hierusalem recessitque Israhel a domo David usque ad diem hanc  venit autem Roboam in Hierusalem €et convocavit universam domum Iuda et Beniamin €in centum octoginta milibus electorum atque €bellantium €ut dimicaret contra Israhel €et converteret ad se regnum suum factusque est sermo Domini ad Semeiam hominem Dei dicens loquere ad Roboam filium Salomonis regem Iuda €et ad universum Israhel qui est in Iuda et Beniamin haec dicit Dominus non ascendetis €neque pugnabitis contra fratres vestros €revertatur unusquisque in domum suam €quia mea hoc gestum est voluntate €qui cum audissent sermonem Domini reversi sunt €nec perrexerunt contra Hieroboam habitavit autem Roboam in Hierusalem €et aedificavit civitates muratas in Iuda extruxitque Bethleem et Aetham et Thecue Bethsur quoque et Soccho et Odollam necnon Geth et Maresa et Ziph sed et Aduram et Lachis et Azecha Saraa quoque et Ahilon et Hebron €quae erant in Iuda et Beniamin civitates €munitissimas cumque clausisset eas muris posuit in eis principes €ciborumque horrea hoc est olei et vini sed et in singulis urbibus fecit armamentaria scutorum et €hastarum €firmavitque eas multa diligentia €et imperavit super Iudam et Beniamin sacerdotes autem et Levitae qui erant in universo Israhel €venerunt ad eum de cunctis sedibus suis relinquentes suburbana et possessiones suas €et transeuntes ad Iudam et Hierusalem €eo quod abiecisset eos Hieroboam et posteri eius €ne sacerdotio Domini fungerentur qui constituit sibi sacerdotes excelsorum et daemonum vitulorumque quos fecerat sed et de cunctis tribubus Israhel €quicumque dederant cor suum ut quaererent Dominum Deum Israhel €venerunt Hierusalem €ad immolandas victimas Domino Deo patrum €suorum et roboraverunt regnum Iuda €et confirmaverunt Roboam filium Salomonis per tres €annos €ambulaverunt enim in viis David et Salomonis annis tantum tribus duxit autem Roboam uxorem Maalath filiam Hierimuth filii David €Abiail quoque filiam Heliab filii Isai quae peperit ei filios Ieus et Somoriam et Zoom post hanc quoque accepit Maacha filiam Absalom €quae peperit ei Abia et Ethai et Ziza et Salumith amavit autem Roboam Maacha filiam Absalom €super omnes uxores suas et concubinas €nam uxores decem et octo duxerat €concubinasque sexaginta €et genuit viginti octo filios et sexaginta filias constituit vero in capite Abiam filium Maacha €ducem super fratres suos €ipsum enim regem facere cogitabat qui sapientior fuit et potentior super omnes €filios eius €et in cunctis finibus Iuda et Beniamin €et in universis civitatibus muratis €praebuitque eis escas plurimas et multas petivit uxores  cumque roboratum fuisset regnum Roboam et confortatum €dereliquit legem Domini et omnis Israhel cum eo anno autem quinto regni Roboam €ascendit Sesac rex Aegypti in Hierusalem €quia peccaverunt Domino cum mille ducentis curribus et sexaginta milibus equitum €nec erat numerus vulgi quod venerat cum eo ex Aegypto €Lybies scilicet et Trogoditae et Aethiopes cepitque civitates munitissimas in Iuda €et venit usque Hierusalem Semeias autem propheta ingressus est ad Roboam €et principes Iuda qui congregati fuerant in Hierusalem fugientes Sesac €dixitque ad eos haec dicit Dominus €vos reliquistis me et ego reliqui vos in manu Sesac consternatique principes Israhel et rex dixerunt €iustus est Dominus cumque vidisset Dominus quod humiliati essent €factus est sermo Domini ad Semeiam dicens €quia humiliati sunt non disperdam eos €daboque eis pauxillum auxilii €et non stillabit furor meus super Hierusalem per manum Sesac verumtamen servient ei €ut sciant distantiam servitutis meae et servitutis regni €terrarum recessit itaque Sesac rex Aegypti ab Hierusalem €sublatis thesauris domus Domini et domus regis €omniaque secum tulit et clypeos aureos quos fecerat Salomon pro quibus fecit rex aeneos €et tradidit illos principibus scutariorum €qui custodiebant vestibulum palatii cumque introiret rex domum Domini €veniebant scutarii et tollebant eos €iterumque referebant ad armamentarium suum verumtamen quia humiliati sunt €aversa est ab eis ira Domini nec deleti sunt penitus €siquidem et in Iuda inventa sunt opera bona confortatus est igitur rex Roboam in Hierusalem atque regnavit €quadraginta autem et unius anni erat cum regnare coepisset €et decem septemque annis regnavit in Hierusalem €urbe quam elegit Dominus €ut confirmaret nomen suum ibi de cunctis tribubus Israhel €nomenque matris eius Naama Ammanitis fecit autem malum €et non praeparavit cor suum ut quaereret Dominum opera vero Roboam prima et novissima €scripta sunt in libris Semeiae prophetae et Addo videntis €et diligenter exposita €pugnaveruntque adversum se Roboam et Hieroboam cunctis diebus et dormivit Roboam cum patribus suis €sepultusque est in civitate David €et regnavit Abia filius eius pro eo  anno octavodecimo regis Hieroboam regnavit Abia super Iudam tribus annis regnavit in Hierusalem €nomenque matris eius Michaia filia Urihel de Gabaa €et erat bellum inter Abia et Hieroboam cumque inisset Abia certamen €et haberet bellicosissimos viros et electorum quadringenta milia €Hieroboam instruxit e contra aciem octingenta milia €virorum €qui et ipsi electi erant et ad bella fortissimi stetit igitur Abia super montem Someron qui erat in Ephraim €et ait audi Hieroboam et omnis Israhel num ignoratis quod Dominus Deus Israhel dederit regnum David €super Israhel in sempiternum €ipsi et filiis eius pactum salis et surrexit Hieroboam filius Nabath servus Salomonis filii David €et rebellavit contra dominum suum congregatique sunt ad eum viri vanissimi et filii Belial €et praevaluerunt contra Roboam filium Salomonis €porro Roboam erat rudis et corde pavido nec potuit resistere eis nunc ergo vos dicitis €quod resistere possitis regno Domini quod possidet per filios David €habetisque grandem populi multitudinem €atque vitulos aureos quos fecit vobis Hieroboam in deos et eiecistis sacerdotes Domini filios Aaron atque Levitas €et fecistis vobis sacerdotes sicut omnes populi terrarum €quicumque venerit et initiaverit manum suam þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¨˜‰„in tauro in bubus et in arietibus septem €fit sacerdos eorum qui non sunt dii noster autem Dominus Deus est quem non relinquimus €sacerdotesque ministrant Domino €de filiis Aaron et Levitae sunt in ordine suo holocausta quoque offerunt Domino per singulos dies mane et vespere €et thymiama iuxta legis praecepta confectum €et proponuntur panes in mensa mundissima €estque apud nos candelabrum aureum et lucernae eius €ut accendantur semper ad vesperam €nos quippe custodimus praecepta Domini Dei nostri €quem vos reliquistis ergo in exercitu nostro dux Deus est €et sacerdotes eius qui clangunt tubis et resonant contra vos €filii Israhel nolite pugnare contra Dominum Deum patrum vestrorum €quia non vobis expedit haec illo loquente Hieroboam retro moliebatur insidias €cumque ex adverso hostium staret €ignorantem Iudam suo ambiebat exercitu respiciensque Iudas vidit instare bellum ex adverso €et post tergum €et clamavit ad Dominum €ac sacerdotes tubis canere coeperunt omnesque viri Iuda vociferati sunt €et ecce illis clamantibus perterruit Deus Hieroboam €et omnem Israhel qui stabat ex adverso Abia et Iuda fugeruntque filii Israhel Iudam €et tradidit eos Deus in manu eorum percussit ergo eos Abia et populus eius plaga magna €et corruerunt vulnerati ex Israhel €quingenta milia virorum fortium humiliatique sunt filii Israhel in tempore illo €et vehementissime confortati filii Iuda €eo quod sperassent in Domino Deo patrum suorum persecutus est autem Abia fugientem Hieroboam €et cepit civitates eius €Bethel et filias eius et Hiesena cum filiabus suis €Ephron quoque et filias eius nec valuit ultra resistere Hieroboam in diebus Abia €quem percussit Dominus et mortuus est igitur Abia confortato imperio suo accepit uxores quattuordecim €procreavitque viginti duos €filios €et sedecim filias reliqua autem sermonum Abia viarumque et operum eius €scripta sunt diligentissime in libro prophetae Addo  dormivit autem Abia cum patribus suis €et sepelierunt eum in civitate David €regnavitque Asa filius eius pro eo €in cuius diebus quievit terra annis decem fecit autem Asa quod bonum et placitum erat in conspectu Dei sui €et subvertit altaria peregrini cultus et excelsa et confregit statuas lucosque succidit ac praecepit Iudae €ut quaereret Dominum Deum patrum suorum €et faceret legem et universa mandata et abstulit e cunctis urbibus Iuda aras et fana €et regnavit in pace aedificavit quoque urbes munitas in Iuda €quia quietus erat et nulla temporibus eius bella surrexerant €pacem Domino largiente dixit autem Iudae aedificemus civitates istas €et vallemus muris et roboremus turribus et portis et seris €donec a bellis quieta sunt omnia €eo quod quaesierimus Dominum Deum patrum nostrorum €et dederit nobis pacem per gyrum €aedificaverunt igitur et nullum in extruendo inpedimentum fuit habuit autem Asa in exercitu suo €portantium scuta et hastas de Iuda trecenta milia €de Beniamin vero scutariorum et sagittariorum ducenta €octoginta milia €omnes isti viri fortissimi egressus est autem contra eos Zara Aethiops €cum exercitu decies centena milia €et curribus trecentis €et venit usque Maresa porro Asa perrexit obviam €et instruxit aciem ad bellum in valle Sephata €quae est iuxta Maresa et invocavit Dominum Deum et ait €Domine non est apud te ulla distantia €utrum in paucis auxilieris an in pluribus €adiuva nos Domine Deus noster €in te enim et in tuo nomine habentes fiduciam €venimus contra hanc multitudinem €Domine Deus noster tu es non praevaleat contra te homo exterruit itaque Dominus Aethiopas coram Asa et Iuda €fugeruntque Aethiopes et persecutus est eos Asa et populus qui cum eo erat usque €Gerar €et ruerunt Aethiopes usque ad internicionem €quia Domino caedente contriti sunt et exercitu illius proeliante €tulerunt ergo spolia multa et percusserunt omnes civitates per circuitum Gerare €grandis quippe cunctos terror invaserat €et diripuerunt urbes et multam praedam asportaverunt sed et caulas ovium destruentes €tulerunt pecorum infinitam multitudinem et camelorum €reversique sunt Hierusalem  Azarias autem filius Oded facto in se spiritu Dei egressus est in occursum Asa et dixit ei €audite me Asa et omnis Iuda et Beniamin €Dominus vobiscum quia fuistis cum eo €si quaesieritis eum invenietis €si autem dereliqueritis derelinquet vos transibunt autem multi dies in Israhel absque Deo vero €et absque sacerdote doctore et absque lege cumque reversi fuerint in angustia sua ad Dominum Deum Israhel €et quaesierint eum repperient in tempore illo non erit pax egredienti et ingredienti €sed terrores undique in cunctis habitatoribus terrarum pugnabit enim gens contra gentem et civitas contra civitatem €quia Dominus conturbabit eos in omni angustia vos ergo confortamini et non dissolvantur manus vestrae €erit enim merces operi vestro quod cum audisset Asa €verba scilicet et prophetiam Oded prophetae €confortatus est et abstulit idola de omni terra Iuda et €Beniamin €et ex urbibus quas ceperat montis Ephraim €et dedicavit altare Domini quod erat ante porticum Domini congregavitque universum Iuda et Beniamin €et advenas cum eis de Ephraim et de Manasse et de Symeon €plures enim ad eum confugerant ex Israhel €videntes quod Dominus Deus illius esset cum eo cumque venissent Hierusalem €mense tertio anno quintodecimo regni Asa immolaverunt Domino in die illa €de manubiis et praeda quam adduxerant €boves septingentos et arietes septem milia et intravit ex more ad corroborandum foedus €ut quaererent Dominum Deum patrum suorum €in toto corde et in tota anima sua si quis autem inquit non quaesierit Dominum Deum Israhel €moriatur €a minimo usque ad maximum a viro usque ad mulierem iuraveruntque Domino voce magna €in iubilo et in clangore tubae et in sonitu bucinarum omnes qui erant in Iuda cum execratione €in omni enim corde suo iuraverunt €et in tota voluntate quaesierunt eum et invenerunt €praestititque eis Dominus requiem per circuitum sed et Maacham matrem Asa regis €ex augusto deposuit imperio €eo quod fecisset in luco simulacrum Priapi €quod omne contrivit €et in frusta comminuens conbusit in torrente Cedron excelsa autem derelicta sunt in Israhel €attamen cor Asa erat perfectum cunctis diebus eius ea quae voverat pater suus et ipse intulit in domum €Domini €argentum et aurum vasorumque diversam supellectilem bellum vero non fuit €usque ad tricesimum quintum annum regni Asa  anno autem tricesimo sexto regni eius €ascendit Baasa rex Israhel in Iudam €et muro circumdabat Rama €ut nullus tute posset egredi et ingredi de €regno Asa protulit ergo Asa argentum et aurum €de thesauris domus Domini et de thesauris regis €misitque ad Benadad regem Syriae qui habitabat in Damasco dicens foedus inter me et te est €pater quoque meus et pater tuus habuere concordiam €quam ob rem misi tibi argentum et aurum €ut rupto foedere quod habes cum Baasa rege Israhel €facias eum a me recedere quo conperto €Benadad misit principes exercituum suorum ad urbes Israhel €qui percusserunt Ahion et Dan et Abelmaim €et universas urbes muratas Nepthalim quod cum audisset Baasa desivit aedificare Rama €et intermisit opus suum porro Asa rex adsumpsit universum Iudam €et tulerunt lapides Rama €et ligna quae aedificationi praeparaverat Baasa €aedificavitque ex eis Gabaa et Maspha in tempore illo venit Anani propheta ad Asam regem Iuda €et dixit ei quia habuisti fiduciam in rege Syriae €et non in Domino Deo tuo €idcirco evasit Syriae regis exercitus de manu €tua nonne Aethiopes et Lybies multo plures erant €quadrigis et equitibus et multitudine nimia €quos cum Domino credidisses tradidit in manu tua oculi enim eius contemplantur universam terram €et praebent fortitudinem his qui corde perfecto credunt in eum €stulte igitur egisti €et propter hoc ex praesenti tempore contra te bella €consurgent iratusque Asa adversus videntem iussit eum mitti in nervum €valde quippe super hoc fuerat indignatus €et interfecit de populo in tempore illo plurimos opera autem Asa prima et novissima €scripta sunt in libro regum Iuda et Israhel aegrotavit etiam Asa anno tricesimo nono regni sui €dolore pedum vehementissimo þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¨˜Œƒet nec in infirmitate sua quaesivit Dominum €sed magis in medicorum arte confisus est dormivitque cum patribus suis €et mortuus est anno quadragesimo primo regni sui et sepelierunt eum in sepulchro suo €quod foderat sibi in civitate David €posueruntque eum super lectulum suum €plenum aromatibus et unguentis meretriciis €quae erant pigmentariorum arte confecta €et conbuserunt super eum ambitione €nimia  regnavit autem Iosaphat filius eius pro eo et invaluit contra Israhel constituitque militum numeros in cunctis urbibus Iudae €quae erant vallatae muris €praesidiaque disposuit in terra Iuda €et in civitatibus Ephraim quas ceperat Asa pater eius et fuit Dominus cum Iosaphat €quia ambulavit in viis David patris sui primis €et non speravit in Baalim sed in Deo patris sui €et perrexit in praeceptis illius et non iuxta peccata Israhel confirmavitque Dominus regnum in manu eius €et dedit omnis Iuda munera Iosaphat €factaeque sunt ei infinitae divitiae et multa gloria cumque sumpsisset cor eius audaciam €propter vias Domini etiam excelsa et lucos de Iuda abstulit tertio autem anno regni sui misit de principibus suis €Benail et Obdiam et Zacchariam et Nathanahel et Micheam €ut docerent in civitatibus Iuda et cum eis Levitas Semeiam et Nathaniam et Zabadiam €Asahel quoque et Semiramoth et Ionathan €Adoniam et Tobiam et Tobadoniam €Levitas €et cum eis Elisama et Ioram sacerdotes docebantque in Iuda habentes librum legis €Domini €et circuibant cunctas urbes Iuda atque erudiebant populum itaque factus est pavor Domini super omnia regna terrarum €quae erant per gyrum Iuda €nec audebant bellare contra Iosaphat sed et Philisthei Iosaphat munera deferebant et vectigal argenti €Arabes quoque adducebant pecora €arietum septem milia septingentos et hircos €totidem crevit ergo Iosaphat et magnificatus est usque in sublime €atque aedificavit in Iuda domos ad instar turrium urbesque muratas et multa opera patravit in urbibus Iuda €viri quoque bellatores et robusti erant in Hierusalem quorum iste numerus per domos atque familias singulorum €in Iuda principes exercitus Ednas dux €et cum eo robustissimorum trecenta milia post hunc Iohanan princeps et cum eo ducenta octoginta milia post istum quoque Amasias filius Zechri consecratus Domino €et cum eo ducenta milia virorum fortium hunc sequebatur robustus ad proelia Heliada €et cum eo tenentium arcum et clypeum ducenta milia post istum etiam Iozabath €et cum eo centum octoginta milia expeditorum militum hii omnes erant ad manum regis exceptis aliis €quos posuerat in urbibus muratis et in universo Iuda  fuit ergo Iosaphat dives et inclitus multum €et adfinitate coniunctus est Ahab descenditque post annos ad eum in Samariam €ad cuius adventum mactavit Ahab arietes et boves plurimos €et populo qui venerat cum eo €persuasitque illi ut ascenderet in Ramoth Galaad dixitque Ahab rex Israhel ad Iosaphat regem Iuda €veni mecum in Ramoth Galaad €cui ille respondit €ut ego et tu sicut populus tuus sic et populus meus €tecumque erimus in bello dixitque Iosaphat ad regem Israhel €consule obsecro inpraesentiarum sermonem Domini congregavitque rex Israhel prophetarum quadringentos €viros €et dixit ad eos €in Ramoth Galaad ad bellandum ire debemus an quiescere €at illi ascende inquiunt et tradet Deus in manu regis dixitque Iosaphat numquid non est hic prophetes Domini €ut ab illo etiam requiramus et ait rex Israhel ad Iosaphat €est vir unus a quo possumus quaerere Domini voluntatem €sed ego odi eum €quia non prophetat mihi bonum sed malum omni tempore €est autem Micheas filius Iembla €dixitque Iosaphat ne loquaris rex hoc modo vocavit ergo rex Israhel unum de eunuchis et dixit ei €voca cito Micheam filium Iembla porro rex Israhel et Iosaphat rex Iuda €uterque sedebant in solio suo vestiti cultu regio €sedebant autem in area iuxta portam Samariae €omnesque prophetae vaticinabantur coram eis Sedecias vero filius Chanana fecit sibi cornua ferrea et ait €haec dicit Dominus his ventilabis Syriam donec conteras eam omnesque prophetae similiter prophetabant atque dicebant €ascende in Ramoth Galaad et prosperaberis €et tradet eos Dominus in manu regis nuntius autem qui ierat ad vocandum Micheam ait illi €en verba omnium prophetarum uno ore bona regi adnuntiant €quaeso ergo te ut et sermo tuus ab eis non dissentiat €loquarisque prospera cui respondit Micheas vivit Dominus €quia quodcumque dixerit Deus meus hoc €loquar venit ergo ad regem €cui rex ait €Michea ire debemus in Ramoth Galaad ad bellandum an quiescere €cui ille respondit ascendite €cuncta enim prospera evenient €et tradentur hostes in manus vestras dixitque rex iterum atque iterum te adiuro €ut non mihi loquaris nisi quod verum €est in nomine Domini at ille ait vidi universum Israhel dispersum in montibus €sicut oves absque pastore €et dixit Dominus non habent isti dominos €revertatur unusquisque ad domum suam in pace et ait rex Israhel ad Iosaphat €nonne dixi tibi quod non prophetaret iste mihi quicquam boni €sed ea quae mala sunt at ille idcirco ait audite verbum Domini €vidi Dominum sedentem in solio suo €et omnem exercitum caeli adsistentem ei a dextris et €sinistris et dixit Dominus quis decipiet Ahab regem Israhel €ut ascendat et corruat in Ramoth Galaad €cumque diceret unus hoc modo et alter alio processit spiritus et stetit coram Domino et ait ego decipiam eum €cui Dominus in quo inquit decipies at ille respondit egrediar €et ero spiritus mendax in ore omnium prophetarum eius €dixitque Dominus decipies et praevalebis egredere et fac ita nunc igitur ecce dedit Dominus spiritum mendacii in €ore omnium prophetarum tuorum €et Dominus locutus est de te mala accessit autem Sedecias filius Chanana €et percussit Micheae maxillam et ait €per quam viam transivit spiritus Domini a me ut loqueretur tibi dixitque Micheas tu ipse videbis in die illo €quando ingressus fueris cubiculum de cubiculo ut abscondaris praecepit autem rex Israhel dicens €tollite Micheam et ducite eum ad Amon principem civitatis €et ad Ioas filium Ammelech et dicetis haec dicit rex €mittite hunc in carcerem €et date ei panis modicum et aquae pauxillum €donec revertar in pace dixitque Micheas €si reversus fueris in pace non est locutus Dominus in me €et ait audite populi omnes igitur ascenderunt rex Israhel et Iosaphat rex Iuda in Ramoth Galaad dixitque rex Israhel ad Iosaphat €mutabo habitum et sic ad pugnandum vadam €tu autem induere vestibus tuis €mutatoque rex Israhel habitu venit ad bellum rex autem Syriae praeceperat ducibus equitatus sui dicens €ne pugnetis contra minimum aut contra maximum €nisi contra solum regem Israhel itaque cum vidissent principes equitatus Iosaphat €dixerunt rex Israhel iste est €et circumdederunt eum dimicantes €at ille clamavit ad Dominum et auxiliatus est ei €atque avertit eos ab illo cum enim vidissent duces equitatus quod non esset rex Israhel €reliquerunt eum accidit autem ut unus e populo sagittam in incertum iaceret €et percuteret regem Israhel inter cervicem et scapulas €at ille aurigae suo ait €converte manum tuam et educ me de acie quia vulneratus sum et finita est pugna in die illo €porro rex Israhel stabat in curru suo €contra Syros usque ad vesperam et mortuus est occidente sole  reversus est autem Iosaphat rex Iuda €domum suam pacifice in Hierusalem cui occurrit Hieu filius Anani videns et ait ad eum €impio praebes auxilium €et his qui oderunt Dominum amicitia iungeris €et idcirco iram quidem Domini merebaris sed bona opera inventa sunt in te €eo quod abstuleris lucos de terra Iuda €et praeparaveris cor tuum ut requireres Dominum habitavit ergo Iosaphat in Hierusalem €rursumque egressus est ad populum €de Bersabee usque ad montem Ephraim €et revocavit eos ad Dominum Deum patrum suorum constituitque iudices terrae €in cunctis civitatibus Iuda munitis per singula loca et praecipiens iudicibus videte ait quid faciatis €non enim hominis exercetis iudicium sed Domini €et quodcumque iudicaveritis in vos redundabit sit timor Domini vobiscum et cum diligentia cuncta facite €non est enim apud Dominum Deum nostrum iniquitas €nec personarum acceptio nec cupido munerum þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¨“˜ˆin Hierusalem quoque constituit Iosaphat Levitas et sacerdotes €et principes familiarum ex Israhel €ut iudicium et causam Domini iudicarent habitatoribus eius praecepitque eis dicens €sic agetis in timore Dei fideliter et corde perfecto omnem causam quae venerit ad vos fratrum vestrorum €qui habitant in urbibus suis inter cognationem et cognationem €ubicumque quaestio est €de lege de mandato de caerimoniis de iustificationibus €ostendite eis €ut non peccent in Dominum €et ne veniat ira super vos et super fratres vestros €sic ergo agetis et non peccabitis Amarias autem sacerdos et pontifex vester €in his quae ad Dominum pertinent praesidebit €porro Zabadias filius Ismahel qui est dux in domo Iuda €super ea opera erit quae ad regis officium pertinent €habetisque magistros Levitas coram vobis €confortamini et agite diligenter €et erit Dominus cum bonis  post haec congregati sunt filii Moab €et filii Ammon et cum eis de Ammanitis €ad Iosaphat ut pugnarent contra eum veneruntque nuntii et indicaverunt Iosaphat dicentes €venit contra te multitudo magna €de his locis quae trans mare sunt et de Syria €et ecce consistunt in Asasonthamar quae est Engaddi Iosaphat autem timore perterritus €totum se contulit ad rogandum Dominum €et praedicavit ieiunium universo Iuda congregatusque Iudas ad precandum €Dominum €sed et omnes de urbibus suis venerunt ad obsecrandum eum cumque stetisset Iosaphat in medio coetu Iudae et €Hierusalem €in domo Domini ante atrium novum ait €Domine Deus patrum nostrorum tu es Deus in caelo €et dominaris cunctis regnis gentium €in manu tua est fortitudo et potentia €nec quisquam tibi potest resistere nonne tu Deus noster €interfecisti omnes habitatores terrae huius coram populo tuo Israhel €et dedisti eam semini Abraham amici tui in sempiternum habitaveruntque in ea et extruxerunt in illa sanctuarium nomini tuo €dicentes si inruerint super nos mala €gladius iudicii pestilentia et fames €stabimus coram domo hac in conspectu tuo €in qua invocatum est nomen tuum €et clamabimus ad te in tribulationibus nostris €et exaudies salvosque facies nunc igitur ecce filii Ammon et Moab et mons Seir €per quos non concessisti Israheli €ut transirent quando egrediebantur de €Aegypto €sed declinaverunt ab eis et non interfecerunt illos e contrario agunt et nituntur eicere nos de possessione €quam tradidisti nobis Deus noster €ergo non iudicabis eos €in nobis quidem non tanta est fortitudo €ut possimus huic multitudini resistere quae inruit super nos €sed cum ignoremus quid agere debeamus €hoc solum habemus residui ut oculos nostros dirigamus ad te omnis vero Iuda stabat coram Domino €cum parvulis et uxoribus et liberis suis erat autem Hiazihel filius Zacchariae filii Banaiae filii Hiehihel €filii Mathaniae Levites de filiis Asaph €super quem factus est spiritus Domini in medio turbae et ait €adtendite omnis Iuda et qui habitatis Hierusalem €et tu rex Iosaphat €haec dicit Dominus vobis €nolite timere nec paveatis hanc multitudinem €non est enim vestra pugna sed Dei cras descendetis contra eos €ascensuri enim sunt per clivum nomine Sis €et invenietis illos in summitate torrentis €qui est contra solitudinem Hieruhel non eritis vos qui dimicabitis €sed tantummodo confidenter state €et videbitis auxilium Domini super vos €o Iuda et Hierusalem nolite timere nec paveatis €cras egredimini contra eos et Dominus erit vobiscum Iosaphat ergo et Iuda et omnes habitatores Hierusalem €ceciderunt proni in terram coram Domino et adoraverunt eum porro Levitae de filiis Caath et de filiis Core €laudabant Dominum Deum Israhel voce magna in excelsum cumque mane surrexissent egressi sunt per desertum Thecuae €profectisque eis stans Iosaphat in medio eorum dixit €audite me Iuda et omnes habitatores Hierusalem €credite in Domino Deo vestro et securi eritis €credite prophetis eius et cuncta evenient prospera deditque consilium populo €et statuit cantores Domini ut laudarent eum in turmis suis €et antecederent exercitum ac voce consona dicerent €confitemini Domino quoniam in aeternum misericordia €eius cumque coepissent laudes canere €vertit Dominus insidias eorum in semet ipsos €filiorum scilicet Ammon et Moab et montis Seir €qui egressi fuerant ut pugnarent contra Iudam €et percussi sunt namque filii Ammon et Moab €consurrexerunt adversum habitatores montis Seir €ut interficerent et delerent eos €cumque hoc opere perpetrassent €etiam in semet ipsos versi mutuis concidere vulneribus porro Iudas cum venisset ad speculam quae €respicit solitudinem €vidit procul omnem late regionem plenam cadaveribus €nec superesse quemquam qui necem potuisset evadere venit ergo Iosaphat et omnis populus cum eo €ad detrahenda spolia mortuorum €inveneruntque inter cadavera variam supellectilem €vestes quoque et vasa pretiosissima et diripuerunt €ita ut omnia portare non possent €nec per tres dies spolia auferre pro praedae magnitudine die autem quarto congregati sunt in valle Benedictionis €etenim quoniam ibi benedixerant Domino €vocaverunt locum illum vallis Benedictionis €usque in praesentem diem reversusque est omnis vir Iuda et habitatores Hierusalem €et Iosaphat ante eos in Hierusalem cum laetitia magna €eo quod dedisset eis Dominus gaudium de inimicis suis ingressique sunt Hierusalem €cum psalteriis et citharis et tubis in domum Domini inruit autem pavor Domini super universa regna terrarum €cum audissent quod pugnasset Dominus contra inimicos Israhel quievitque regnum Iosaphat €et praebuit ei Deus pacem per circuitum regnavit igitur Iosaphat super Iudam €et erat triginta quinque annorum cum regnare coepisset €viginti autem et quinque annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Azuba filia Selachi et ambulavit in via patris sui Asa nec declinavit ab ea €faciens quae placita erant coram Domino verumtamen excelsa non abstulit €et adhuc populus non direxerat cor suum ad Dominum Deum patrum suorum reliqua autem gestorum Iosaphat priorum et novissimorum €scripta sunt in verbis Hieu filii Anani €quae digessit in libro regum Israhel post haec iniit amicitias Iosaphat rex Iuda €cum Ochozia rege Israhel cuius opera fuerunt impiissima et particeps fuit ut facerent naves quae irent in €Tharsis €feceruntque classem in Asiongaber prophetavit autem Eliezer filius Dodoau de Maresa ad Iosaphat dicens €quia habuisti foedus cum Ochozia percussit Dominus opera tua €contritaeque sunt naves nec potuerunt ire in Tharsis  dormivit autem Iosaphat cum patribus suis €et sepultus est cum eis in civitate David €regnavitque Ioram filius eius pro eo qui habuit fratres filios Iosaphat €Azariam et Hiahihel et Zacchariam et Azariam et Michahel et €Saphatiam €omnes hii filii Iosaphat regis Israhel deditque eis pater suus multa munera argenti et auri €et pensitationes cum civitatibus munitissimis in Iuda €regnum autem tradidit Ioram eo quod esset primogenitus surrexit ergo Ioram super regnum patris sui €cumque se confirmasset occidit omnes fratres suos gladio €et quosdam de principibus Israhel triginta duo annorum erat Ioram cum regnare coepisset €et octo annis regnavit in Hierusalem ambulavitque in viis regum Israhel sicut egerat domus Ahab €filia quippe Ahab erat uxor eius €et fecit malum in conspectu Domini noluit autem Dominus disperdere domum David €propter pactum quod inierat cum eo €et quia promiserat ut daret illi lucernam €et filiis eius omni tempore in diebus illis rebellavit Edom ne esset subditus Iudae €et constituit sibi regem cumque transisset Ioram €cum principibus suis et cuncto equitatu qui erat secum €surrexit nocte et percussit Edom qui se circumdederat €et omnes duces equitatus eius attamen rebellavit Edom €ne esset sub dicione Iuda usque ad hanc diem €eo tempore et Lobna recessit ne esset sub manu illius €dereliquerat enim Dominum Deum patrum suorum insuper et excelsa fabricatus est in urbibus Iuda €et fornicari fecit habitatores Hierusalem et praevaricari Iudam adlatae sunt autem ei litterae ab Helia propheta €in quibus scriptum erat €haec dicit Dominus Deus David patris tui €quoniam non ambulasti in viis Iosaphat patris tui €et in viis Asa regis Iuda sed incessisti per iter regum Israhel þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¨•˜‚et fornicari fecisti Iudam et habitatores Hierusalem €imitatus fornicationem domus Ahab €insuper et fratres tuos domum patris tui meliores te occidisti ecce Dominus percutiet te plaga magna €cum populo tuo et filiis et uxoribus tuis universaque substantia tua tu autem aegrotabis pessimo languore uteri €donec egrediantur vitalia tua paulatim per dies singulos suscitavit ergo Dominus contra Ioram spiritum Philisthinorum et Arabum €qui confines sunt Aethiopibus et ascenderunt in terram Iuda et vastaverunt eam €diripueruntque cunctam substantiam quae inventa est in domo regis €insuper et filios eius et uxores €nec remansit ei filius nisi Ioachaz €qui minimus natu erat et super haec omnia percussit eum Dominus alvi languore insanabili cumque diei succederet dies et temporum spatia volverentur €duorum annorum expletus est circulus €et sic longa consumptus tabe ita ut egereret etiam €viscera sua €languore pariter et vita caruit €mortuusque est in infirmitate pessima €et non fecit ei populus secundum morem conbustionis exequias €sicut fecerat maioribus eius triginta duum annorum fuit cum €regnare coepisset €et octo annis regnavit in Hierusalem ambulavitque non recte €et sepelierunt eum in civitate David €verumtamen non in sepulchro regum  constituerunt autem habitatores Hierusalem Ochoziam filium eius minimum €regem pro eo €omnes enim maiores natu qui ante eum fuerant €interfecerant latrones Arabum qui inruerant in €castra €regnavitque Ochozias filius Ioram regis Iuda filius quadraginta duo annorum erat €Ochozias €cum regnare coepisset €et uno anno regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Otholia filia Amri sed et ipse ingressus est per vias domus Ahab €mater enim eius inpulit eum ut impie ageret fecit igitur malum in conspectu Domini sicut domus Ahab €ipsi enim fuerunt ei consiliarii €post mortem patris sui in interitum eius ambulavitque in consiliis eorum €et perrexit cum Ioram filio Ahab rege Israhel in bellum €contra Azahel regem Syriae in Ramoth Galaad €vulneraveruntque Syri Ioram qui reversus est ut curaretur in Hiezrahel €multas enim plagas acceperat in supradicto certamine €igitur Azarias filius Ioram rex Iuda descendit €ut inviseret Ioram filium Ahab in Hiezrahel aegrotantem voluntatis quippe fuit Dei adversum Ochoziam ut veniret ad Ioram €et cum venisset egrederetur cum eo adversum Hieu €filium Namsi €quem unxit Dominus ut deleret domum Ahab cum ergo subverteret Hieu domum Ahab €invenit principes Iuda et filios fratrum Ochoziae qui ministrabant ei €et interfecit illos ipsumque perquirens Ochoziam €conprehendit latentem in Samaria €adductumque ad se occidit €et sepelierunt eum eo quod esset filius Iosaphat €qui quaesierat Dominum in toto corde suo €nec erat ultra spes aliqua ut de stirpe regnaret Ochoziae siquidem Otholia mater eius videns €quod mortuus esset filius suus €surrexit et interfecit omnem stirpem regiam domus Ioram porro Iosabeth filia regis tulit Ioas filium Ochoziae €et furata est eum de medio filiorum regis cum interficerentur €absconditque cum nutrice sua in cubiculo lectulorum €Iosabeth autem quae absconderat eum erat filia regis Ioram €uxor Ioiadae pontificis soror Ochoziae €et idcirco Otholia non interfecit eum fuit ergo cum eis in domo Dei absconditus sex annis €quibus regnavit Otholia super terram  anno autem septimo confortatus Ioiadae adsumpsit centuriones €Azariam videlicet filium Hieroam et Ismahel filium Iohanan €Azariam quoque filium Oded et Maasiam filium Adaiae €et Elisaphat filium Zechri €et iniit cum eis foedus qui circumeuntes Iudam €congregaverunt Levitas de cunctis urbibus Iuda €et principes familiarum Israhel €veneruntque in Hierusalem iniit igitur omnis multitudo pactum €in domo Domini cum rege €dixitque ad eos Ioiadae €ecce filius regis regnabit €sicut locutus est Dominus super filios David iste est ergo sermo quem facietis tertia pars vestrum qui veniunt ad sabbatum sacerdotum et Levitarum et €ianitorum €erit in portis €tertia vero pars ad domum regis €et tertia in porta quae appellatur €Fundamenti €omne vero reliquum vulgus sit in atriis domus Domini nec quisquam alius ingrediatur domum Domini €nisi sacerdotes et qui ministrant de Levitis €ipsi tantummodo ingrediantur quia sanctificati sunt €et omne reliquum vulgus observet custodias Domini Levitae autem circumdent regem habentes singuli arma sua €et si quis alius ingressus fuerit templum interficiatur €sintque cum rege et intrante et egrediente fecerunt igitur Levitae et universus Iuda €iuxta omnia quae praeceperat Ioiadae pontifex €et adsumpserunt singuli viros qui sub se erant €et veniebant per ordinem sabbati €cum his qui iam impleverant sabbatum et egressuri erant €siquidem Ioiadae pontifex non dimiserat abire turmas €quae sibi per singulas ebdomadas succedere consueverant deditque Ioiadae sacerdos centurionibus lanceas €clypeosque et peltas regis David quas consecraverat in domo Domini constituitque omnem populum tenentium pugiones €a parte templi dextra usque ad partem templi sinistram €coram altari et templo per circuitum regis et eduxerunt filium regis et inposuerunt ei diadema €dederuntque in manu eius tenendam legem €et constituerunt eum regem €unxit quoque illum Ioiadae pontifex et €filii eius €inprecatique sunt atque dixerunt vivat rex quod cum audisset Otholia €vocem scilicet currentium atque laudantium regem €ingressa est ad populum in templum Domini cumque vidisset regem stantem super gradum in introitu €et principes turmasque circa eum €omnem quoque populum terrae gaudentem atque clangentem €tubis €et diversi generis organis concinentem vocemque laudantium €scidit vestimenta sua et ait insidiae insidiae egressus autem Ioiadae pontifex ad centuriones et €principes exercitus dixit eis €educite illam extra septa templi et interficiatur foris gladio €praecepitque sacerdos ne occideretur in domo Domini et inposuerunt cervicibus eius manus €cumque intrasset portam Equorum domus regis interfecerunt eam ibi pepigit autem Ioiadae foedus inter se universumque €populum et regem €ut esset populus Domini itaque ingressus est omnis populus domum Baal et destruxerunt eam €et altaria ac simulacra illius confregerunt €Matthan quoque sacerdotem Baal interfecerunt ante aras constituit autem Ioiadae praepositos in domo Domini €et sub manibus sacerdotum ac Levitarum €quos distribuit David in domo Domini €ut offerrent holocausta Domino €sicut scriptum est in lege Mosi €in gaudio et canticis iuxta dispositionem David constituit quoque ianitores in portis domus Domini €ut non ingrederetur eam inmundus in omni re adsumpsitque centuriones et fortissimos viros €ac principes populi et omne vulgus terrae €et fecerunt descendere regem de domo Domini €et introire per medium portae superioris in domum regis €et conlocaverunt eum in solio regali laetatusque est omnis populus terrae et urbs quievit €porro Otholia interfecta est gladio  septem annorum erat Ioas cum regnare coepisset €et quadraginta annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Sebia de Bersabee fecitque quod bonum est coram Domino €cunctis diebus Ioiadae sacerdotis accepit autem ei Ioiadae €uxores duas €e quibus genuit filios et filias post quae placuit Ioas ut instauraret domum Domini congregavitque sacerdotes et Levitas et dixit eis €egredimini ad civitates Iuda €et colligite de universo Israhel pecuniam €ad sarta tecta templi Dei vestri per singulos annos €festinatoque hoc facite €porro Levitae egere neglegentius vocavitque rex Ioiadae principem et €dixit ei €quare non tibi fuit curae ut cogeres €Levitas €inferre de Iuda et de Hierusalem pecuniam €quae constituta est a Mose servo Domini €ut inferret eam omnis multitudo Israhel in tabernaculum testimonii Otholia enim impiissima et filii eius destruxerunt domum €Domini €et de universis quae sanctificata fuerant templo Domini €ornaverunt fanum Baalim praecepit ergo rex et fecerunt arcam €posueruntque eam iuxta portam domus Domini forinsecus et praedicatum est in Iuda et Hierusalem €ut deferrent singuli pretium Domino €quod constituit Moses servus Dei €super omnem Israhel in deserto laetatique sunt cuncti principes et omnis populus þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¨˜˜Š‚et ingressi contulerunt in arcam Domini €atque miserunt ita ut impleretur cumque tempus esset €ut deferrent arcam coram rege per manus Levitarum €videbant enim multam pecuniam €ingrediebatur scriba regis €et quem primus sacerdos constituerat €effundebantque pecuniam quae erat in arca €porro arcam reportabant ad locum suum €sicque faciebant per singulos dies €et congregata est infinita pecunia quam dederunt rex et Ioiada €his qui praeerant operibus domus Domini €at illi conducebant ex ea caesores lapidum €et artifices operum singulorum €ut instaurarent domum Domini €fabros quoque ferri et aeris ut quod cadere coeperat fulciretur egeruntque hii qui operabantur industrie €et obducebatur parietum cicatrix per manus eorum €ac suscitaverunt domum Domini in statum pristinum €et firme eam stare fecerunt cumque conplessent omnia opera €detulerunt coram rege et Ioiadae reliquam partem pecuniae €de qua facta sunt vasa templi in ministerium et ad holocausta €fialae quoque et cetera vasa aurea et argentea €et offerebantur holocausta in domo Domini €iugiter cunctis diebus Ioiadae senuit autem Ioiadae plenus dierum et mortuus est €cum centum triginta esset annorum sepelieruntque eum in civitate David cum regibus €eo quod fecisset bonum cum Israhel et cum domo eius postquam autem obiit Ioiada €ingressi sunt principes Iuda et adoraverunt regem €qui delinitus obsequiis eorum adquievit eis et dereliquerunt templum Domini Dei patrum suorum €servieruntque lucis et sculptilibus €et facta est ira contra Iudam et Hierusalem propter hoc peccatum mittebatque eis prophetas ut reverterentur ad Dominum €quos protestantes illi audire nolebant spiritus itaque Dei induit Zacchariam filium Ioiadae sacerdotem €et stetit in conspectu populi et dixit eis €haec dicit Dominus €quare transgredimini praeceptum Domini quod vobis non proderit €et dereliquistis Dominum ut derelinqueret vos qui congregati adversus eum miserunt lapides €iuxta regis imperium in atrio domus Domini et non est recordatus Ioas rex misericordiae €quam fecerat Ioiadae pater illius secum €sed interfecit filium eius €qui cum moreretur ait videat Dominus et requirat cumque evolutus esset annus ascendit contra eum exercitus Syriae €venitque in Iudam et Hierusalem €et interfecit cunctos principes populi €atque universam praedam miserunt regi Damascum et certe cum permodicus venisset numerus Syrorum €tradidit Dominus manibus eorum infinitam multitudinem €eo quod reliquissent Dominum Deum patrum suorum €in Ioas quoque ignominiosa exercuere iudicia et abeuntes dimiserunt eum in languoribus magnis €surrexerunt autem contra eum servi sui €in ultionem sanguinis filii Ioiadae sacerdotis €et occiderunt eum in lectulo suo et mortuus est €sepelieruntque eum in civitate David €sed non in sepulchris regum insidiati vero sunt ei Zabath filius Semath Ammanitidis €et Iozabath filius Semarith Moabitidis porro filii eius ac summa pecuniae quae adunata fuerat sub eo €et instauratio domus Dei €scripta sunt diligentius in libro regum €regnavitque Amasias filius eius pro eo  viginti quinque annorum erat Amasias cum regnare coepisset €et viginti novem annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Ioaden de Hierusalem fecitque bonum in conspectu Domini €verumtamen non in corde perfecto cumque roboratum sibi videret imperium €iugulavit servos qui occiderant regem patrem suum sed filios eorum non interfecit €sicut scriptum est in libro legis Mosi ubi praecepit Dominus dicens €non occidentur patres pro filiis neque filii pro patribus suis €sed unusquisque in suo peccato morietur congregavit igitur Amasias Iudam et constituit eos per familias €tribunosque et centuriones in universo Iuda et Beniamin €et recensuit a viginti annis sursum €invenitque triginta milia iuvenum €qui egrederentur ad pugnam et tenerent hastam et clypeum mercede quoque conduxit de Israhel centum milia robustorum €centum talentis argenti venit autem homo Dei ad illum et ait €o rex ne egrediatur tecum exercitus Israhel €non est enim Dominus cum Israhel et cunctis filiis Ephraim quod si putas in robore exercitus bella consistere €superari te faciet Deus ab hostibus €Dei quippe est et adiuvare et in fugam vertere dixitque Amasias ad hominem Dei €quid ergo fiet de centum talentis €quae dedi militibus Israhel €et respondit ei homo Dei €habet Dominus unde tibi dare possit multo his plura separavit itaque Amasias exercitum €qui venerat ad eum ex Ephraim €ut reverteretur in locum suum €at illi contra Iudam vehementer irati reversi sunt in regionem suam porro Amasias confidenter eduxit populum suum €et abiit in vallem Salinarum percussitque filios Seir decem milia et alia decem milia virorum ceperunt filii Iuda €et adduxerunt ad praeruptum cuiusdam petrae €praecipitaveruntque eos de summo in praeceps €qui universi crepuerunt at ille exercitus quem remiserat €Amasias €ne secum iret ad proelium €diffusus est in civitatibus Iuda a Samaria usque Bethoron €et interfectis tribus milibus diripuit praedam magnam Amasias vero post caedem Idumeorum et adlatos deos filiorum Seir €statuit illos in deos sibi €et adorabat eos et illis adolebat incensum quam ob rem iratus Dominus contra Amasiam €misit ad illum prophetam qui diceret ei €cur adorasti deos qui non liberaverunt populum suum de manu tua cumque haec ille loqueretur respondit ei €num consiliarius regis es quiesce ne interficiam te €discedensque propheta scio inquit €quod cogitaverit Dominus occidere te €qui et fecisti hoc malum €et insuper non adquievisti consilio meo igitur Amasias rex Iuda inito pessimo consilio €misit ad Ioas filium Ioachaz filii Hieu regem Israhel dicens €veni videamus nos mutuo at ille remisit nuntium dicens €carduus qui est in Libano misit ad cedrum Libani dicens €da filiam tuam filio meo uxorem €et ecce bestiae quae erant in silva Libani €transierunt et conculcaverunt carduum dixisti percussi Edom et idcirco erigitur cor tuum in superbiam €sede in domo tua cur malum adversum te provocas €ut cadas et tu et Iudas tecum noluit audire Amasias eo quod Domini esset voluntas €ut traderetur in manibus hostium propter deos Edom ascendit igitur Ioas rex Israhel €et mutuos sibi praebuere conspectus €Amasias autem rex Iuda erat in Bethsames Iudae corruitque Iudas coram Israhel et fugit in tabernacula sua porro Amasiam regem Iuda filium Ioas filii Ioachaz cepit Ioas rex €Israhel in Bethsames €et adduxit in Hierusalem €destruxitque murum eius €a porta Ephraim usque ad portam Anguli quadringentis cubitis omne quoque aurum et argentum et universa vasa €quae reppererat in domo Dei €et apud Obededom in thesauris etiam domus regiae €necnon et filios obsidum reduxit Samariam vixit autem Amasias filius Ioas rex Iuda €postquam mortuus est Ioas filius Ioachaz rex Israhel €quindecim annis reliqua vero sermonum Amasiae priorum et €novissimorum €scripta sunt in libro regum Iuda et Israhel qui postquam recessit a Domino €tetenderunt ei insidias in Hierusalem €cumque fugisset Lachis miserunt et interfecerunt eum ibi reportantesque super equos €sepelierunt eum cum patribus suis in civitate David  omnis autem populus Iuda €filium eius Oziam annorum sedecim constituit regem pro patre suo Amasia ipse aedificavit Ahilath et restituit eam dicioni Iudae €postquam dormivit rex cum patribus suis sedecim annorum erat Ozias cum regnare coepisset €et quinquaginta duobus annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Hiechelia de Hierusalem fecitque quod erat rectum in oculis Domini €iuxta omnia quae fecerat Amasias pater eius et exquisivit Deum €in diebus Zacchariae intellegentis et videntis Deum €cumque requireret Dominum direxit eum in omnibus denique egressus est et pugnavit contra Philisthim €et destruxit murum Geth et murum Iabniae murumque Azoti €aedificavit quoque oppida in Azoto et in Philisthim et adiuvit eum Deus contra Philisthim €et contra Arabas qui habitabant in Gurbaal €et contra Ammanitas pendebantque Ammanitae munera Oziae €et divulgatum est nomen eius usque ad introitum Aegypti €propter crebras victorias aedificavitque Ozias turres in Hierusalem €super portam Anguli et super portam Vallis €et reliquas in eodem muri latere firmavitque eas þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¨š˜Šextruxit etiam turres in solitudine €et fodit cisternas plurimas €eo quod haberet multa pecora €tam in campestribus quam in heremi vastitate €vineas quoque habuit et vinitores in montibus et in Carmelo €erat quippe homo agriculturae deditus fuit autem exercitus bellatorum eius qui procedebant ad proelia €sub manu Hiehihel scribae Maasiaeque doctoris €et sub manu Ananiae qui erat de ducibus regis omnisque numerus principum per familias virorum fortium €duum milium sescentorum et sub eis universus exercitus €trecentorum et septem milium quingentorum €qui erant apti ad bella et pro rege contra adversarios dimicabant praeparavit quoque eis Ozias id est cuncto exercitui €clypeos et hastas et galeas et loricas €arcusque et fundas ad iaciendos lapides et fecit in Hierusalem diversi generis machinas €quas in turribus conlocavit et in angulis murorum €ut mitterent sagittas et saxa grandia €egressumque est nomen eius procul €eo quod auxiliaretur ei Dominus et corroborasset illum sed cum roboratus esset elevatum est cor eius in interitum suum €et neglexit Dominum Deum suum €ingressusque templum Domini €adolere voluit incensum super altare thymiamatis statimque ingressus post eum Azarias sacerdos €et cum eo sacerdotes Domini octoginta viri fortissimi restiterunt regi atque dixerunt €non est tui officii Ozia ut adoleas incensum Domino €sed sacerdotum hoc est filiorum Aaron €qui consecrati sunt ad huiuscemodi ministerium €egredere de sanctuario ne contempseris €quia non reputabitur tibi in gloriam hoc a Domino Deo iratusque est Ozias €et tenens in manu turibulum ut adoleret incensum minabatur €sacerdotibus €statimque orta est lepra in fronte eius €coram sacerdotibus in domo Domini super altare thymiamatis cumque respexisset eum Azarias pontifex et omnes reliqui sacerdotes €viderunt lepram in fronte eius et festinato expulerunt eum €sed et ipse perterritus adceleravit egredi €eo quod sensisset ilico plagam Domini fuit igitur Ozias rex leprosus usque ad diem mortis €suae €et habitavit in domo separata plenus lepra €ob quam et eiectus fuerat de domo €Domini €porro Ioatham filius eius rexit domum regis €et iudicabat populum terrae reliqua autem sermonum Oziae priorum et novissimorum €scripsit Esaias filius Amos propheta dormivitque Ozias cum patribus suis €et sepelierunt eum in agro regalium sepulchrorum €eo quod esset leprosus €regnavitque Ioatham filius eius pro eo  viginti quinque annorum erat Ioatham cum regnare coepisset €et sedecim annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Hierusa filia Sadoc fecitque quod rectum erat coram Domino €iuxta omnia quae fecerat Ozias pater suus €excepto quod non est ingressus templum Domini €et adhuc populus delinquebat ipse aedificavit portam domus Domini Excelsam €et in muro Ophel multa construxit urbes quoque aedificavit in montibus Iuda €et in saltibus castella et turres ipse pugnavit contra regem filiorum Ammon et vicit eos €dederuntque ei filii Ammon in tempore illo centum talenta argenti €et decem milia choros tritici ac totidem choros hordei €haec ei praebuerunt filii Ammon in anno secundo et tertio corroboratusque est Ioatham €eo quod direxisset vias suas coram Domino Deo suo reliqua autem sermonum Ioatham et omnes pugnae eius et opera €scripta sunt in libro regum Israhel et Iuda viginti quinque annorum erat cum regnare coepisset €et sedecim annis regnavit in Hierusalem dormivitque Ioatham cum patribus suis €et sepelierunt eum in civitate David €et regnavit Achaz filius eius pro eo  viginti annorum erat Achaz cum regnare coepisset €et sedecim annis regnavit in Hierusalem €non fecit rectum in conspectu Domini sicut David pater eius sed ambulavit in viis regum Israhel €insuper et statuas fudit Baalim ipse est qui adolevit incensum in valle Benennon €et lustravit filios suos in igne iuxta ritum gentium €quas interfecit Dominus in adventu filiorum Israhel sacrificabat quoque et thymiama succendebat in excelsis €et in collibus et sub omni ligno frondoso tradiditque eum Dominus Deus eius in manu regis €Syriae €qui percussit eum magnamque praedam de eius cepit €imperio €et adduxit in Damascum €manibus quoque regis Israhel traditus est et percussus plaga grandi occiditque Phacee filius Romeliae de Iuda centum viginti milia in die €uno €omnes viros bellatores €eo quod reliquissent Dominum Deum patrum suorum eodem tempore occidit Zechri vir potens ex Ephraim Masiam filium regis €et Ezricam ducem domus eius Helcanam quoque secundum a rege ceperuntque filii Israhel de fratribus suis €ducenta milia mulierum puerorum et puellarum et €infinitam praedam €pertuleruntque eam in Samariam ea tempestate erat ibi propheta Domini nomine Oded €qui egressus obviam exercitui venientium in Samariam dixit eis €ecce iratus Dominus Deus patrum vestrorum contra Iudam €tradidit eos manibus vestris €et occidistis illos atrociter €ita ut caelum pertingeret vestra crudelitas insuper filios Iuda et Hierusalem vultis vobis subicere in €servos et ancillas €quod nequaquam facto opus est €peccatis enim super hoc Domino Deo vestro sed audite consilium meum €et reducite captivos quos adduxistis de fratribus vestris €quia magnus furor Domini inminet vobis steterunt itaque viri de principibus €filiorum Ephraim €Azarias filius Iohanan Barachias filius Mosollamoth €Hiezechias filius Sellum et Amasa filius Adali €contra eos qui veniebant de proelio et dixerunt eis €non introducetis huc captivos ne peccemus Domino €quare vultis adicere super peccata nostra et vetera cumulare delicta €grande quippe peccatum est €et ira furoris Domini inminet super Israhel dimiseruntque viri bellatores praedam et universa quae ceperant €coram principibus et omni multitudine steteruntque viri quos supra memoravimus €et adprehendentes captivos €omnesque qui nudi erant vestierunt de spoliis €cumque vestissent eos et calciassent et refecissent cibo ac potu €unxissent quoque propter laborem et adhibuissent eis curam €quicumque ambulare non poterant et erant inbecillo corpore €inposuerunt eos iumentis €et adduxerunt Hierichum civitatem Palmarum ad €fratres eorum €ipsique reversi sunt Samariam tempore illo misit rex Achaz ad regem Assyriorum €auxilium postulans veneruntque Idumei et percusserunt multos ex Iuda €et ceperunt praedam magnam Philisthim quoque diffusi sunt per urbes campestres et ad meridiem Iuda €ceperuntque Bethsames et Ahilon et Gaderoth €Soccho quoque et Thamnam et Gamzo cum viculis suis €et habitaverunt in eis humiliaverat enim Dominus Iudam propter Achaz regem Iuda €eo quod nudasset eum auxilio €et contemptui habuisset Dominum adduxitque contra eum Thaglathphalnasar regem Assyriorum €qui et adflixit eum et nullo resistente vastavit igitur Achaz spoliata domo Domini et domo regum et principum €dedit regi Assyriorum munera et tamen nihil ei profuit insuper et in tempore angustiae suae auxit contemptum in €Dominum €ipse per se rex Achaz immolavit diis Damasci victimas €percussoribus suis et dixit dii regum Syriae auxiliantur eis €quos ego placabo hostiis et aderunt mihi €cum e contrario ipsi fuerint ruina eius et €universo Israhel direptis itaque Achaz omnibus vasis domus Dei atque €confractis €clusit ianuas templi Dei €et fecit sibi altaria in universis angulis Hierusalem in omnibus quoque urbibus Iuda extruxit aras ad cremandum tus €atque ad iracundiam provocavit Dominum Deum patrum suorum reliqua autem sermonum eius €et omnium operum priorum et novissimorum €scripta sunt in libro regum Iuda et Israhel dormivitque Achaz cum patribus suis €et sepelierunt eum in civitate Hierusalem €neque enim receperunt eum in sepulchra regum Israhel €regnavitque Ezechias filius eius pro eo  igitur Ezechias regnare coepit cum viginti quinque esset annorum €et viginti novem annis regnavit in Hierusalem €nomen matris eius Abia filia Zacchariae fecitque quod erat placitum in conspectu Domini €iuxta omnia quae fecerat David pater eius ipse anno et mense primo regni sui €aperuit valvas domus Domini et instauravit eas adduxitque sacerdotes atque Levitas €et congregavit eos in plateam orientalem dixitque ad eos €audite me Levitae et sanctificamini €mundate domum Domini Dei patrum vestrorum þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¨•„auferte omnem inmunditiam de sanctuario peccaverunt patres nostri €et fecerunt malum in conspectu Domini Dei nostri €derelinquentes eum €averterunt facies suas a tabernaculo Domini €et praebuerunt dorsum cluserunt ostia quae erant in porticu et extinxerunt lucernas €incensumque non adoleverunt €et holocausta non obtulerunt in sanctuario Deo Israhel concitatus est itaque furor Domini super Iudam et Hierusalem €tradiditque eos in commotionem et in interitum et in sibilum €sicut ipsi cernitis oculis vestris en corruerunt patres nostri gladiis €filii nostri et filiae nostrae et coniuges €captivae ductae sunt propter hoc scelus nunc igitur placet mihi €ut ineamus foedus cum Domino Deo Israhel €et avertat a nobis furorem irae suae filii mi nolite neglegere €vos elegit Dominus ut stetis coram eo et ministretis illi €colatis eum et cremetis incensum surrexerunt ergo Levitae €Maath filius Amasiae et Iohel filius Azariae de filiis €Caath €porro de filiis Merari Cis filius Abdai et Azarias filius Iallelel €de filiis autem Gersom Ioha filius Zemma et Eden filius Ioaha at vero de filiis Elisaphan Samri et Iahihel €de filiis quoque Asaph Zaccharias et Mathanias necnon de filiis Heman Iahihel et Semei €sed et de filiis Idithun Semeias et Ozihel congregaveruntque fratres suos et sanctificati sunt €et ingressi iuxta mandatum regis et imperium Domini €ut expiarent domum Dei sacerdotes quoque ingressi templum Domini ut sanctificarent illud €extulerunt omnem inmunditiam €quam intro reppererant in vestibulum domus Domini €quam tulerunt Levitae et asportaverunt ad torrentem Cedron foras coeperunt autem prima die mensis primi mundare €et in die octava eiusdem mensis ingressi sunt porticum €templi Domini €expiaveruntque templum diebus octo €et in die sextadecima mensis eiusdem quod coeperant impleverunt ingressi quoque sunt ad Ezechiam regem et dixerunt ei €sanctificavimus omnem domum Domini €et altare holocaustoseos vasaque eius €necnon et mensam propositionis cum omnibus vasis suis cunctamque templi supellectilem €quam polluerat rex Achaz in regno suo postquam praevaricatus est €et ecce exposita sunt omnia coram altari Domini consurgensque diluculo Ezechias rex €adunavit omnes principes civitatis et ascendit domum Domini obtuleruntque simul tauros septem €arietes septem agnos septem et hircos septem €pro peccato pro regno pro sanctuario pro Iuda €dixit quoque sacerdotibus filiis Aaron €ut offerrent super altare Domini mactaverunt igitur tauros €et susceperunt sacerdotes sanguinem €et fuderunt illud super altare €mactaverunt etiam arietes et illorum sanguinem super altare fuderunt €immolaverunt agnos et fuderunt super altare sanguinem adplicaverunt hircos pro peccato €coram rege et universa multitudine €inposueruntque manus suas super eos et immolaverunt illos sacerdotes €et asperserunt sanguinem eorum altari €pro piaculo universi Israhelis €pro omni quippe Israhel praeceperat rex ut holocaustum fieret €et pro peccato constituit quoque Levitas in domo Domini €cum cymbalis et psalteriis et citharis €secundum dispositionem David et Gad videntis regis €et Nathan prophetae €siquidem Domini praeceptum fuit €per manum prophetarum eius steteruntque Levitae tenentes organa David et sacerdotes tubas et iussit Ezechias ut offerrent holocaustum super altare €cumque offerrentur holocausta €coeperunt laudes canere Domino et clangere tubis €atque in diversis organis quae David rex Israhel reppererat €concrepare omni autem turba adorante €cantores et hii qui tenebant tubas erant in officio suo €donec conpleretur holocaustum cumque finita esset oblatio €incurvatus est rex et omnes qui erant cum eo et adoraverunt praecepitque Ezechias et principes Levitis €ut laudarent Dominum sermonibus David et Asaph videntis €qui laudaverunt eum magna laetitia €et curvato genu adoraverunt Ezechias autem etiam haec addidit €implestis manus vestras Domino €accedite et offerte victimas et laudes in domo Domini €obtulit ergo universa multitudo €hostias et laudes et holocausta mente devota porro numerus holocaustorum quae obtulit multitudo €hic fuit €tauros septuaginta arietes centum agnos ducentos sanctificaveruntque Domino boves sescentos et oves tria milia sacerdotes vero pauci erant €nec poterant sufficere ut pelles holocaustorum detraherent €unde et Levitae fratres eorum adiuverunt eos €donec impleretur opus et sanctificarentur antistites €Levitae quippe faciliori ritu sanctificantur quam sacerdotes fuerunt igitur holocausta plurima adipes pacificorum et €libamina holocaustorum €et conpletus est cultus domus Domini laetatusque est Ezechias et omnis populus €eo quod ministerium Domini esset expletum €de repente quippe hoc fieri placuerat  misit quoque Ezechias ad omnem Israhel et Iudam €scripsitque epistulas ad Ephraim et Manassem €ut venirent ad domum Domini in Hierusalem €et facerent phase Domino Deo Israhel inito ergo consilio regis et principum €et universi coetus Hierusalem €decreverunt ut facerent phase mense secundo non enim occurrerant facere in €tempore suo €quia sacerdotes qui possent sufficere sanctificati non €fuerant €et populus necdum congregatus erat in €Hierusalem placuitque sermo regi et omni multitudini et decreverunt ut mitterent nuntios in universum Israhel €de Bersabee usque Dan €ut venirent et facerent phase Domino Deo Israhel in Hierusalem €multi enim non fecerant €sicut lege praescriptum est perrexeruntque cursores cum epistulis €ex regis imperio et principum eius €in universum Israhel et Iudam €iuxta quod rex iusserat praedicantes €filii Israhel revertimini ad Dominum Deum Abraham et €Isaac et Israhel €et revertetur ad reliquias €quae effugerunt manum regis Assyriorum nolite fieri sicut patres vestri et fratres €qui recesserunt a Domino Deo patrum suorum €et tradidit eos in interitum ut ipsi cernitis nolite indurare cervices vestras sicut patres vestri €tradite manus Domino €et venite ad sanctuarium eius quod sanctificavit in aeternum €servite Domino Deo patrum vestrorum €et avertetur a vobis ira furoris eius si enim vos reversi fueritis ad Dominum €fratres vestri et filii habebunt misericordiam coram dominis suis €qui illos duxere captivos €et revertentur in terram hanc €pius enim et clemens est Dominus Deus vester €et non avertet faciem suam a vobis si reversi fueritis ad eum igitur cursores pergebant velociter de civitate in civitatem €per terram Ephraim et Manasse usque Zabulon €illis inridentibus et subsannantibus eos attamen quidam viri ex Aser et Manasse et Zabulon €adquiescentes consilio venerunt Hierusalem in Iuda vero facta est manus Domini ut daret eis cor unum €et facerent iuxta praeceptum regis et principum verbum Domini congregatique sunt in Hierusalem populi multi €ut facerent sollemnitatem azymorum in mense secundo et surgentes destruxerunt altaria quae erant in Hierusalem €atque universa in quibus idolis adolebatur incensum €subvertentes proiecerunt in torrentem Cedron immolaverunt autem phase quartadecima die mensis secundi €sacerdotes quoque atque Levitae tandem sanctificati €obtulerunt holocausta in domo Domini steteruntque in ordine suo €iuxta dispositionem et legem Mosi hominis Dei €sacerdotes vero suscipiebant effundendum sanguinem de manibus Levitarum eo quod multa turba sanctificata non esset €et idcirco Levitae immolarent phase €his qui non occurrerant sanctificari Domino magna etiam pars populi €de Ephraim et Manasse et Isachar et Zabulon €quae sanctificata non fuerat €comedit phase non iuxta quod scriptum est €et oravit pro eis Ezechias dicens €Dominus bonus propitiabitur cunctis €qui in toto corde requirunt Dominum Deum patrum suorum €et non inputabit eis quod minus sanctificati sunt quem exaudivit Dominus et placatus est populo feceruntque filii Israhel qui inventi sunt in Hierusalem €sollemnitatem azymorum septem diebus in laetitia magna €laudantes Dominum per singulos dies €Levitae quoque et sacerdotes per organa €quae suo officio congruebant et locutus est Ezechias ad cor omnium Levitarum €qui habebant intellegentiam bonam super Domino €et comederunt septem diebus sollemnitatis €immolantes victimas pacificorum €et laudantes Dominum Deum patrum suorum þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¨ž˜—placuitque universae multitudini €ut celebrarent etiam alios dies septem €quod et fecerunt cum ingenti gaudio Ezechias enim rex Iuda praebuerat multitudini €mille tauros et septem milia ovium €principes vero dederant populo tauros mille et oves €decem milia €sanctificata ergo est sacerdotum plurima €multitudo et hilaritate perfusa omnis turba Iuda €tam sacerdotum et Levitarum €quam universae frequentiae quae venerat ex Israhel €proselytorum quoque de terra Israhel et habitantium in Iuda factaque est grandis celebritas in Hierusalem €qualis a diebus Salomonis filii David regis Israhel in ea urbe non €fuerat surrexerunt autem sacerdotes atque Levitae benedicentes populo €et exaudita est vox eorum €pervenitque oratio in habitaculum sanctum caeli  cumque haec fuissent rite celebrata €egressus est omnis Israhel qui inventus fuerat in urbibus Iuda €et fregerunt simulacra succideruntque lucos €demoliti sunt excelsa et altaria destruxerunt €non solum de universo Iuda et Beniamin €sed de Ephraim quoque et Manasse €donec penitus everterent €reversique sunt omnes filii Israhel in possessiones et civitates suas Ezechias vero constituit turmas sacerdotales et €leviticas per divisiones suas €unumquemque in officio proprio €tam sacerdotum videlicet quam Levitarum €ad holocausta et pacifica €ut ministrarent et confiterentur €canerentque in portis castrorum Domini pars autem regis erat €ut de propria eius substantia offerretur holocaustum €mane semper et vespere €sabbatis quoque et kalendis et sollemnitatibus ceteris €sicut scriptum est in lege Mosi praecepit etiam populo habitantium Hierusalem €ut darent partes sacerdotibus et Levitis €et possent vacare legi €Domini quod cum percrebruisset in auribus multitudinis €plurimas obtulere primitias filii Israhel frumenti vini et olei €mellis quoque et omnium quae gignit humus decimas obtulerunt sed et filii Israhel et Iuda qui habitabant in urbibus Iuda €obtulerunt decimas boum et ovium decimasque sanctorum €quae voverant Domino Deo suo €atque universa portantes fecerunt acervos plurimos mense tertio coeperunt acervorum iacere fundamenta €et mense septimo conpleverunt eos cumque ingressi fuissent Ezechias et principes eius €viderunt acervos et benedixerunt Domino ac populo Israhel interrogavitque Ezechias sacerdotes et Levitas cur ita iacerent acervi respondit illi Azarias sacerdos primus de stirpe Sadoc dicens €ex quo coeperunt offerri primitiae in domo Domini €comedimus et saturati sumus remanseruntque plurima €eo quod benedixerit Dominus populo suo €reliquiarum autem copia est ista quam cernis praecepit igitur Ezechias ut praepararent horrea in domo Domini €quod cum fecissent intulerunt tam primitias quam decimas €et quaecumque voverant fideliter €fuit autem praefectus eorum Chonenias Levita €et Semei frater eius secundus post quem Ieihel et Azazias €et Naath et Asahel et Ierimoth €Iozabath quoque et Helihel et Iesmachias €et Maath et Banaias praepositi €sub manibus Choneniae et Semei fratris eius €ex imperio Ezechiae regis et Azariae pontificis domus Domini €ad quos omnia pertinebant Core vero filius Iemna Levites et ianitor orientalis portae €praepositus erat his quae sponte offerebantur Domino €primitiisque et consecratis in sancta sanctorum et sub cura eius Eden et Meniamin Hiesue et Sameias €Amarias quoque et Sechenias in civitatibus sacerdotum €ut fideliter distribuerent fratribus suis partes €minoribus atque maioribus exceptis maribus ab annis tribus et supra €cunctis qui ingrediebantur templum Domini €et quicquid per dies singulos conducebat €in ministerio atque observationibus iuxta divisiones suas sacerdotibus per familias €et Levitis a vicesimo anno et supra per ordines et turmas suas universaeque multitudini €tam uxoribus quam liberis eorum utriusque sexus €fideliter cibi de his quae sanctificata fuerant praebebantur sed et filiorum Aaron €per agros et suburbana urbium singularum dispositi erant viri €qui partes distribuerent universo sexui masculino €de sacerdotibus et Levitis fecit ergo Ezechias universa quae diximus in omni Iuda €operatusque est bonum et rectum et verum coram Domino Deo suo in universa cultura ministerii domus Domini €iuxta legem et caerimonias €volens requirere Deum suum in toto corde suo €fecitque et prosperatus est  post quae et huiuscemodi veritatem €venit Sennacherib rex Assyriorum €et ingressus Iudam obsedit civitates munitas volens eas capere quod cum vidisset Ezechias venisse scilicet Sennacherib €et totum belli impetum verti contra Hierusalem inito cum principibus consilio virisque fortissimis €ut obturarent capita fontium quae erant extra urbem €et hoc omnium decernente sententia congregavit plurimam multitudinem €et obturaverunt cunctos fontes €et rivum qui fluebat in medio terrae €dicentes ne veniant reges Assyriorum €et inveniant aquarum abundantiam aedificavit quoque agens industrie omnem murum €qui fuerat dissipatus €et extruxit turres desuper et forinsecus alterum murum €instauravitque Mello in civitate David €et fecit universi generis armaturam et clypeos constituitque principes bellatorum in exercitu €et convocavit universos in platea portae civitatis €ac locutus est ad cor eorum dicens viriliter agite et confortamini nolite timere €nec paveatis regem Assyriorum €et universam multitudinem quae est cum eo €multo enim plures nobiscum sunt quam cum illo cum illo est brachium carneum nobiscum Dominus Deus noster €qui auxiliator est noster pugnatque pro nobis €confortatusque est populus huiuscemodi verbis Ezechiae regis Iuda quae postquam gesta sunt €misit Sennacherib rex Assyriorum servos suos €Hierusalem €ipse enim cum universo exercitu obsidebat Lachis €ad Ezechiam regem Iuda €et ad omnem populum qui erat in urbe dicens haec dicit Sennacherib rex Assyriorum €in quo habentes fiduciam sedetis obsessi in Hierusalem num Ezechias decipit vos ut tradat morti in fame et siti €adfirmans quod Dominus Deus vester liberet vos €de manu regis Assyriorum numquid non iste est Ezechias qui destruxit excelsa illius et altaria €et praecepit Iudae et Hierusalem dicens €coram altari uno adorabitis et in ipso conburetis incensum an ignoratis quae ego fecerim et patres mei cunctis terrarum populis €numquid praevaluerunt dii gentium omniumque terrarum €liberare regionem suam de manu mea quis est de universis diis gentium quas vastaverunt patres mei €qui potuerit eruere populum suum de manu mea €ut possit etiam Deus vester eruere vos de hac manu non vos ergo decipiat Ezechias €nec vana persuasione deludat neque credatis ei €si enim nullus potuit deus cunctarum gentium atque regnorum €liberare populum suum de manu mea €et de manu patrum meorum €consequenter nec Deus vester poterit eruere vos de hac manu sed et alia multa locuti sunt servi eius €contra Dominum Deum et contra Ezechiam servum eius epistulas quoque scripsit plenas blasphemiae in Dominum €Deum Israhel €et locutus est adversus eum €sicut dii gentium ceterarum non potuerunt liberare populos suos de manu mea €sic et Deus Ezechiae eruere non poterit populum suum de manu ista insuper et clamore magno lingua iudaica €contra populum qui sedebat in muris Hierusalem personabat €ut terreret eos et caperet civitatem locutusque est contra Deum Hierusalem €sicut adversum deos populorum terrae opera manuum hominum oraverunt igitur Ezechias rex €et Esaias filius Amos prophetes adversum hanc blasphemiam €ac vociferati sunt usque in caelum et misit Dominus angelum €qui percussit omnem virum robustum et bellatorem €et principem exercitus regis Assyriorum €reversusque est cum ignominia in terram suam €cumque ingressus esset domum dei sui €filii qui egressi fuerant de utero eius interfecerunt eum gladio salvavitque Dominus Ezechiam et habitatores Hierusalem €de manu Sennacherib regis Assyriorum et de manu omnium €et praestitit ei quietem per circuitum multi etiam deferebant hostias et sacrificia Domino €Hierusalem €et munera Ezechiae regi Iuda €qui exaltatus est post haec coram cunctis gentibus in diebus illis aegrotavit Ezechias usque ad mortem €et oravit Dominum exaudivitque eum et dedit ei signum sed non iuxta beneficia quae acceperat retribuit þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¨ ˜™‚quia elevatum est cor eius €et facta est contra eum ira et contra Iudam ac Hierusalem humiliatusque est postea eo quod exaltatum fuisset cor eius €tam ipse quam habitatores Hierusalem €et idcirco non venit super eos ira Domini in diebus Ezechiae fuit autem Ezechias dives et inclitus valde €et thesauros sibi plurimos congregavit €argenti auri et lapidis pretiosi €aromatum et armorum universi generis et vasorum magni pretii apothecas quoque frumenti vini et olei €et praesepia omnium iumentorum caulasque pecoribus et urbes exaedificavit €habebat quippe greges ovium et armentorum innumerabiles €eo quod dedisset ei Dominus substantiam multam nimis ipse est Ezechias qui obturavit superiorem fontem aquarum Gion €et avertit eas subter ad occidentem urbis David €in omnibus operibus suis fecit prospere quae voluit attamen in legatione principum Babylonis qui missi fuerant ad eum €ut interrogarent de portento quod acciderat super terram €dereliquit eum Deus ut temptaretur €et nota fierent omnia quae erant in corde eius reliqua autem sermonum Ezechiae et misericordiarum eius €scripta sunt in visione Esaiae filii Amos prophetae €et in libro regum Iuda et Israhel dormivitque Ezechias cum patribus suis €et sepelierunt eum supra sepulchra €filiorum David €et celebravit eius exequias universus Iuda €et omnes habitatores Hierusalem €regnavitque Manasses filius eius pro eo  duodecim annorum erat Manasses cum regnare coepisset €et quinquaginta quinque annis regnavit in Hierusalem fecit autem malum coram Domino iuxta abominationes gentium €quas subvertit Dominus coram filiis Israhel et conversus instauravit excelsa €quae demolitus fuerat Ezechias pater eius €construxitque aras Baalim et fecit lucos €et adoravit omnem militiam caeli et coluit eam aedificavit quoque altaria in domo Domini €de qua dixerat Dominus in Hierusalem erit nomen meum in aeternum aedificavit autem ea cuncto exercitui caeli €in duobus atriis domus Domini transireque fecit filios suos per ignem in valle €Benennon €observabat somnia sectabatur auguria €maleficis artibus inserviebat €habebat secum magos et incantatores €multaque mala operatus est coram Domino ut inritaret eum sculptile quoque et conflatile signum posuit in domo Domini €de qua locutus est Dominus ad David €et ad Salomonem filium eius dicens €in domo hac et in Hierusalem quam elegi de cunctis tribubus Israhel €ponam nomen meum in sempiternum et movere non faciam pedem Israhel €de terra quam tradidi patribus eorum €ita dumtaxat si custodierint facere quae praecepi eis €cunctamque legem et caerimonias atque iudicia per manum Mosi igitur Manasses seduxit Iudam et habitatores Hierusalem €ut facerent malum super omnes gentes €quas subverterat Dominus a facie filiorum Israhel locutusque est Dominus ad eum et ad populum illius €et adtendere noluerunt idcirco superinduxit eis principes exercitus regis Assyriorum €ceperuntque Manassen €et vinctum catenis atque conpedibus duxerunt Babylonem qui postquam coangustatus est €oravit Dominum Deum suum €et egit paenitentiam valde coram Deo patrum suorum deprecatusque est eum et obsecravit intente €et exaudivit orationem eius €reduxitque eum Hierusalem in regnum suum €et cognovit Manasses quod Dominus ipse esset Deus post haec aedificavit murum extra civitatem David €ad occidentem Gion in convalle €ab introitu portae Piscium per circuitum usque ad Ophel €et exaltavit illum vehementer €constituitque principes exercitus in cunctis civitatibus Iuda munitis et abstulit deos alienos et simulacrum de domo Domini €aras quoque quas fecerat in monte domus Domini et in Hierusalem €et proiecit omnia extra urbem porro instauravit altare Domini €et immolavit super illud victimas et pacifica et laudem €praecepitque Iudae ut serviret Domino Deo Israhel attamen adhuc populus immolabat in excelsis Domino Deo suo reliqua autem gestorum Manasse €et obsecratio eius ad Deum suum €verba quoque videntium €qui loquebantur ad eum in nomine Domini Dei Israhel €continentur in sermonibus regum Israhel oratio quoque eius et exauditio €et cuncta peccata atque contemptus €loca etiam in quibus aedificavit excelsa et fecit lucos et statuas €antequam ageret paenitentiam €scripta sunt in sermonibus Ozai dormivit ergo Manasses cum patribus suis €et sepelierunt eum in domo sua €regnavitque pro eo filius eius Amon viginti duo annorum erat Amon cum €regnare coepisset €et duobus annis regnavit in Hierusalem fecitque malum in conspectu Domini sicut fecerat Manasses pater eius €et cunctis idolis quae Manasses fuerat fabricatus €immolavit atque servivit et non est reveritus faciem Domini €sicut reveritus est Manasses pater eius €et multo maiora deliquit cumque coniurassent adversus eum servi sui €interfecerunt eum in domo sua porro reliqua populi multitudo €caesis his qui Amon percusserant €constituit regem Iosiam filium eius pro eo  octo annorum erat Iosias cum regnare coepisset €et triginta et uno annis regnavit in Hierusalem fecitque quod erat rectum in conspectu Domini €et ambulavit in viis David patris sui €non declinavit neque ad dexteram neque ad sinistram octavo autem anno regni sui cum adhuc esset puer €coepit quaerere Deum patris sui David €et duodecimo anno postquam coeperat €mundavit Iudam et Hierusalem ab excelsis et lucis €simulacrisque et sculptilibus destruxeruntque coram eo aras Baalim €et simulacra quae superposita fuerant demoliti sunt €lucos etiam et sculptilia succidit atque comminuit €et super tumulos eorum qui eis immolare consueverant €fragmenta dispersit ossa praeterea sacerdotum conbusit in altaribus idolorum €mundavitque Iudam et Hierusalem sed et in urbibus Manasse et Ephraim €et Symeon usque Nepthalim cuncta subvertit cumque altaria dissipasset et lucos et sculptilia contrivisset in frusta €cunctaque delubra demolitus esset de universa terra Israhel €reversus est Hierusalem igitur anno octavodecimo regni sui €mundata iam terra et templo Domini €misit Saphan filium Eseliae et Maasiam principem civitatis €et Ioha filium Ioachaz a commentariis €ut instaurarent domum Domini Dei sui qui venerunt ad Helciam sacerdotem magnum €acceptamque ab eo pecuniam €quae inlata fuerat in domum Domini €et quam congregaverant Levitae ianitores €de Manasse et Ephraim et universis reliquiis Israhel €ab omni quoque Iuda et Beniamin et habitatoribus Hierusalem tradiderunt in manibus eorum €qui praeerant operariis in domo Domini €ut instaurarent templum et infirma quaeque sarcirent at illi dederunt eam artificibus et €cementariis €ut emerent lapides de lapidicinis €et ligna ad commissuras aedificii €et ad contignationem domorum quas destruxerant reges Iuda qui fideliter cuncta faciebant €erant autem praepositi operantium Iaath et Abdias de filiis Merari €Zaccharias et Mosollam de filiis Caath qui urguebant opus €omnes Levitae scientes organis canere super eos vero qui ad varios usus onera €portabant €erant scribae et magistri de Levitis ianitores cumque efferrent pecuniam €quae inlata fuerat in templum Domini €repperit Helcias sacerdos librum legis Domini per €manum Mosi et ait ad Saphan scribam €librum legis inveni in domo Domini €et tradidit ei at ille intulit volumen ad regem et nuntiavit ei dicens €omnia quae dedisti in manu servorum tuorum ecce €conplentur argentum quod reppertum est in domo Domini conflaverunt €datumque est praefectis artificum et diversa opera fabricantium praeterea tradidit mihi Helcias sacerdos hunc librum €quem cum rege praesente recitasset audissetque ille verba legis €scidit vestimenta sua et praecepit Helciae et Ahicam filio Saphan et Abdon filio Micha €Saphan quoque scribae et Asaiae servo regis dicens ite et orate Dominum pro me €et pro reliquiis Israhel et Iuda €super universis sermonibus libri istius qui reppertus est €magnus enim furor Domini stillavit super nos €eo quod non custodierint patres nostri verba Domini €ut facerent omnia quae scripta sunt in isto volumine abiit igitur Helcias et hii qui simul a rege missi fuerant €ad Holdan propheten €uxorem Sellum filii Thecuath filii Hasra custodis vestium €quae habitabat Hierusalem in secunda €et locuti sunt ei verba quae supra narravimus þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¨¢˜—at illa respondit eis haec dicit Dominus Deus Israhel €dicite viro qui misit vos ad me haec dicit Dominus €ecce ego inducam mala super locum istum et super habitatores eius €cunctaque maledicta quae scripta sunt in libro hoc €quem legerunt coram rege Iuda quia dereliquerunt me et sacrificaverunt diis alienis €ut me ad iracundiam provocarent €in cunctis operibus manuum suarum €idcirco stillavit furor meus super locum istum €et non extinguetur ad regem autem Iuda qui misit vos pro Domino deprecando €sic loquimini haec dicit Dominus Deus Israhel €quoniam audisti verba voluminis atque emollitum est cor tuum €et humiliatus es in conspectu Dei €super his quae dicta sunt contra locum hunc et habitatores Hierusalem €reveritusque faciem meam scidisti vestimenta tua et flevisti coram me €ego quoque exaudivi te dicit Dominus iam enim colligam te ad patres tuos €et infereris in sepulchrum tuum in €pace €nec videbunt oculi tui omne malum €quod ego inducturus sum super locum istum €et super habitatores eius €rettulerunt itaque regi cuncta quae dixerat at ille convocatis universis maioribus natu Iuda et €Hierusalem ascendit domum Domini €unaque omnes viri Iuda et habitatores Hierusalem €sacerdotes et Levitae €et cunctus populus a minimo usque ad maximum €quibus audientibus in domo Domini legit rex omnia verba voluminis et stans in tribunali suo percussit foedus coram Domino €ut ambularet post eum €et custodiret praecepta et testimonia et iustificationes eius €in toto corde suo et in tota anima sua €faceretque quae scripta sunt in volumine illo quem legerat adiuravit quoque super hoc omnes €qui repperti fuerant in Hierusalem et Beniamin €et fecerunt habitatores Hierusalem iuxta pactum Domini Dei patrum suorum abstulit ergo Iosias cunctas abominationes €de universis regionibus filiorum Israhel €et fecit omnes qui residui erant in Israhel €servire Domino Deo suo €cunctis diebus eius non recesserunt a Domino Deo patrum suorum  fecit autem Iosias in Hierusalem phase Domino €quod immolatum est quartadecima die mensis primi et constituit sacerdotes in officiis suis €hortatusque est eos ut ministrarent in domo Domini Levitis quoque ad quorum eruditionem omnis Israhel sanctificabatur €Domino locutus est €ponite arcam in sanctuario templi €quod aedificavit Salomon filius David rex Israhel €nequaquam enim eam ultra portabitis €nunc autem ministrate Domino Deo vestro et populo eius Israhel et praeparate vos per domos et cognationes vestras €in divisionibus singulorum €sicut praecepit David rex Israhel et descripsit Salomon filius eius ministrate in sanctuario per familias turmasque leviticas et sanctificati immolate phase €fratres etiam vestros ut possint iuxta verba quae locutus est €Dominus in manu Mosi facere praeparate dedit praeterea Iosias omni populo €qui ibi fuerat inventus in sollemnitatem phase €agnos et hedos de gregibus et reliqui pecoris triginta milia €boumque tria milia €haec de regis universa substantia duces quoque eius sponte quod voluerant obtulerunt €tam populo quam sacerdotibus et Levitis €porro Helcias et Zaccharias et Iehihel principes domus Domini €dederunt sacerdotibus ad faciendum phase €pecora commixtim duo milia sescenta €et boves trecentos Chonenias autem Semeias etiam et Nathanahel €fratres eius €necnon Asabias et Iahihel et Iozabath principes Levitarum €dederunt ceteris Levitis ad celebrandum phase €quinque milia pecorum et boves quingentos praeparatumque est ministerium €et steterunt sacerdotes in officio suo €Levitae quoque in turmis iuxta regis imperium et immolatum est phase €asperseruntque sacerdotes manu sua sanguinem €et Levitae detraxerunt pelles holocaustorum et separaverunt ea ut darent per domos et familias singulorum €et offerrentur Domino sicut scriptum est in libro Mosi €de bubus quoque fecere similiter et assaverunt phase super ignem €iuxta quod lege praeceptum est €pacificas vero hostias coxerunt in lebetis et caccabis €et ollis €et festinato distribuerunt universae plebi sibi autem et sacerdotibus postea paraverunt €nam in oblatione holocaustorum et adipum €usque ad noctem sacerdotes fuerant occupati €unde Levitae et sibi et sacerdotibus filiis Aaron paraverunt €novissimis porro cantores filii Asaph stabant in ordine suo €iuxta praeceptum David €et Asaph et Heman et Idithun prophetarum regis €ianitores vero per portas singulas observabant €ita ut ne puncto quidem discederent a ministerio €quam ob rem et fratres eorum Levitae paraverunt eis cibos omnis igitur cultura Domini rite conpleta est in die illa €ut facerent phase €et offerrent holocausta super altare Domini €iuxta praeceptum regis Iosiae feceruntque filii Israhel qui repperti fuerant ibi phase in tempore illo €et sollemnitatem azymorum septem diebus non fuit phase simile huic in Israhel €a diebus Samuhelis prophetae €sed nec quisquam de cunctis regibus Israhel fecit phase sicut Iosias €sacerdotibus et Levitis et omni Iuda et Israhel qui €reppertus fuerat €et habitantibus in Hierusalem octavodecimo anno regni Iosiae hoc phase celebratum est postquam instauraverat Iosias templum €ascendit Nechao rex Aegypti ad pugnandum in Charchamis iuxta Eufraten €et processit in occursum eius Iosias at ille missis ad eum nuntiis ait €quid mihi et tibi est rex Iuda non adversum te hodie venio €sed contra aliam pugno domum €ad quam me Deus festinato ire praecepit €desine adversum Deum facere qui mecum est €ne interficiat te noluit Iosias reverti €sed praeparavit contra eum bellum €nec adquievit sermonibus Nechao ex ore Dei €verum perrexit ut dimicaret in campo Mageddo ibique vulneratus a sagittariis dixit pueris suis €educite me de proelio quia oppido vulneratus sum qui transtulerunt eum de curru in alterum currum €qui sequebatur eum more regio €et asportaverunt in Hierusalem €mortuusque est et sepultus in mausoleo patrum suorum €et universus Iuda et Hierusalem luxerunt eum Hieremias maxime €cuius omnes cantores atque cantrices usque €in praesentem diem lamentationes super Iosia replicant €et quasi lex obtinuit in Israhel €ecce scriptum fertur in Lamentationibus reliqua autem sermonum Iosiae et misericordiarum eius €quae lege praecepta sunt Domini opera quoque illius prima et novissima €scripta sunt in libro regum Israhel et Iuda  tulit ergo populus terrae Ioachaz filium Iosiae €et constituit regem pro patre suo in Hierusalem viginti trium annorum erat Ioachaz cum regnare coepisset €et tribus mensibus regnavit in Hierusalem amovit autem eum rex Aegypti cum venisset Hierusalem €et condemnavit terram centum talentis argenti et talento auri constituitque regem pro eo Eliacim fratrem eius €super Iudam et Hierusalem €et vertit nomen eius Ioacim €ipsum vero Ioachaz tulit secum €et adduxit in Aegyptum viginti quinque annorum erat Ioacim cum regnare coepisset €et undecim annis regnavit in Hierusalem €fecitque malum coram Domino Deo suo contra hunc ascendit Nabuchodonosor rex Chaldeorum €et vinctum catenis duxit in Babylonem ad quam et vasa Domini transtulit et posuit ea in templo suo reliqua autem verborum Ioacim €et abominationum eius quas operatus est et quae inventa €sunt in eo €continentur in libro regum Israhel et Iuda €regnavitque Ioachin filius eius pro eo octo annorum erat Ioachin cum regnare €coepisset €et tribus mensibus ac decem diebus regnavit in Hierusalem €fecitque malum in conspectu Domini cumque anni circulus volveretur misit Nabuchodonosor rex €qui et adduxerunt eum in Babylonem €asportatis simul pretiosissimis vasis domus Domini €regem vero constituit Sedeciam fratrem eius €super Iudam et Hierusalem viginti et unius anni erat Sedecias cum regnare coepisset €et undecim annis regnavit in Hierusalem fecitque malum in oculis Domini Dei sui €nec erubuit faciem Hieremiae prophetae loquentis ad se ex ore Domini a rege quoque Nabuchodonosor recessit €qui adiuraverat eum per Deum €et induravit cervicem suam et cor €ut non reverteretur ad Dominum Deum Israhel sed et universi principes sacerdotum et populus praevaricati sunt inique €iuxta universas abominationes gentium €et polluerunt domum Domini quam sanctificaverat sibi in Hierusalem mittebat autem Dominus Deus patrum suorum ad illos þï€Öõìçáôåÿï°±´ÿÃèòÿ¨¤˜‚per manum nuntiorum suorum €de nocte consurgens et cotidie commonens €eo quod parceret populo et habitaculo suo at illi subsannabant nuntios Dei €et parvipendebant sermones eius inludebantque prophetis €donec ascenderet furor Domini in populum eius €et esset nulla curatio adduxit enim super eos regem Chaldeorum €et interfecit iuvenes eorum gladio in domo sanctuarii sui €non est misertus adulescentis et virginis et senis nec €decrepiti quidem €sed omnes tradidit manibus eius universaque vasa domus Domini tam maiora quam minora €et thesauros templi et regis et principum transtulit in Babylonem incenderunt hostes domum Dei €destruxerunt murum Hierusalem €universas turres conbuserunt €et quicquid pretiosum fuerat demoliti sunt si quis evaserat gladium €ductus in Babylonem servivit regi et filiis eius €donec imperaret rex Persarum et conpleretur sermo Domini ex ore Hieremiae €et celebraret terra sabbata sua €cunctis enim diebus desolationis egit sabbatum €usque dum conplerentur septuaginta anni anno autem primo Cyri regis Persarum €ad explendum sermonem Domini €quem locutus fuerat per os Hieremiae €suscitavit Dominus spiritum Cyri regis Persarum €qui iussit praedicari in universo regno suo etiam per scripturam dicens haec dicit Cyrus rex Persarum €omnia regna terrae dedit mihi Dominus Deus caeli €et ipse praecepit mihi €ut aedificarem ei domum in Hierusalem quae est in Iudaea €quis ex vobis est in omni populo eius €sit Dominus Deus suus cum eo et ascendat àï‚ÅúòᨱÅóäò©ÿ¡in anno primo Cyri regis Persarum €ut conpleretur verbum Domini ex ore Hieremiae €suscitavit Dominus spiritum Cyri regis Persarum €et transduxit vocem in universo regno suo etiam per €scripturam dicens haec dicit Cyrus rex Persarum €omnia regna terrae dedit mihi Dominus Deus caeli €et ipse praecepit mihi €ut aedificarem ei domum in Hierusalem quae est in Iudaea quis est in vobis de universo populo eius €sit Deus illius cum ipso €ascendat Hierusalem quae est in Iudaea €et aedificet domum Domini Dei Israhel €ipse est Deus qui est in Hierusalem et omnes reliqui in cunctis locis ubicumque habitant €adiuvent eum viri de loco suo €argento et auro et substantia et pecoribus €excepto quod voluntarie offerunt templo Dei quod est in Hierusalem et surrexerunt principes patrum de Iuda et €Beniamin €et sacerdotes et Levitae €omnis cuius suscitavit Deus spiritum €ut ascenderent ad aedificandum templum Domini €quod erat in Hierusalem universique qui erant in circuitu adiuverunt manus eorum €in vasis argenteis et aureis €in substantia in iumentis in supellectili €exceptis his quae sponte obtulerunt rex quoque Cyrus protulit vasa templi Domini €quae tulerat Nabuchodonosor de Hierusalem €et posuerat ea in templo dei sui protulit autem ea Cyrus rex Persarum €per manum Mitridatis filii Gazabar €et adnumeravit ea Sasabassar principi Iudae et hic est numerus eorum €fialae aureae triginta fialae argenteae mille €cultri viginti novem scyphi aurei triginta scyphi argentei secundi quadringenti decem vasa alia mille omnia vasa aurea et argentea quinque milia quadringenta €universa tulit Sasabassar €cum his qui ascendebant de transmigratione Babylonis in Hierusalem  hii sunt autem filii provinciae €qui ascenderunt de captivitate €quam transtulerat Nabuchodonosor rex Babylonis in Babylonem €et reversi sunt in Hierusalem et Iudam €unusquisque in civitatem suam qui venerunt cum Zorobabel €Hiesua Neemia Saraia €Rahelaia Mardochai Belsan Mesphar €Beguai Reum Baana €numerus virorum populi Israhel filii Pharos duo milia centum septuaginta duo filii Sephetia trecenti septuaginta duo filii Area septingenti septuaginta €quinque filii Phaethmoab filiorum Iosue Ioab duo milia octingenti duodecim filii Helam mille ducenti quinquaginta quattuor filii Zeththua nongenti quadraginta quinque filii Zacchai septingenti sexaginta filii Bani sescenti quadraginta duo filii Bebai sescenti viginti tres filii Azgad mille ducenti viginti duo filii Adonicam sescenti sexaginta sex filii Beguai duo milia quinquaginta sex filii Adin quadringenti quinquaginta quattuor filii Ater qui erant ex Hiezechia nonaginta octo filii Besai trecenti viginti tres filii Iora centum duodecim filii Asom ducenti viginti tres filii Gebbar nonaginta quinque filii Bethleem centum viginti tres viri Netupha quinquaginta sex viri Anathoth centum viginti octo filii Azmaveth quadraginta duo filii Cariathiarim Caephira et Beroth septingenti quadraginta tres filii Arama et Gaba sescenti viginti unus viri Machmas centum viginti duo viri Bethel et Gai ducenti viginti tres filii Nebo quinquaginta duo filii Megbis centum quinquaginta sex filii Helam alterius mille ducenti quinquaginta quattuor filii Arim trecenti viginti filii Lod Adid et Ono septingenti viginti quinque filii Hiericho trecenti quadraginta quinque filii Sennaa tria milia sescenti triginta sacerdotes €filii Idaia in domo Hiesue nongenti septuaginta tres filii Emmer mille quinquaginta duo filii Phessur mille ducenti quadraginta septem filii Arim mille decem et septem Levitae €filii Hiesue et Cedmihel filiorum Odevia €septuaginta quattuor cantores filii Asaph centum viginti octo filii ianitorum filii Sellum filii Ater €filii Telmon filii Accub filii Atita filii Sobai €universi centum triginta novem Nathinnei €filii Sia filii Asupha filii Tebbaoth filii Ceros €filii Siaa filii Phadon filii Levana filii Agaba €filii Accub filii Agab filii Selmai filii Anan €filii Gaddel filii Gaer filii Rahaia filii Rasin €filii Nechoda filii Gazem filii Aza filii Phasea €filii Besee filii Asenaa filii Munim filii Nephusim €filii Becbuc filii Acupha filii Arur filii Besluth €filii Maida filii Arsa filii Bercos filii Sisara €filii Thema filii Nasia filii Atupha €filii servorum Salomonis filii Sotei filii Suphereth €filii Pharuda filii Iala filii Dercon filii Gedel €filii Saphatia filii Athil filii Phocereth qui erant de Asebaim €filii Ammi omnes Nathinnei et filii servorum Salomonis trecenti nonaginta duo et hii qui ascenderunt de Thelmela Thelarsa €Cherub et Don et Mer €et non potuerunt indicare domum patrum suorum et semen suum €utrum ex Israhel essent filii Delaia filii Tobia filii Necoda sescenti quinquaginta duo et de filiis sacerdotum filii Obia filii Accos €filii Berzellai qui accepit de filiabus Berzellai Galaditis uxorem €et vocatus est nomine eorum hii quaesierunt scripturam genealogiae suae et non invenerunt €et eiecti sunt de sacerdotio et dixit Athersatha eis ut non comederent de sancto €sanctorum €donec surgeret sacerdos doctus atque perfectus omnis multitudo quasi unus quadraginta duo milia trecenti sexaginta exceptis servis eorum et ancillis €qui erant septem milia trecenti triginta septem €et in ipsis cantores atque cantrices ducentae equi eorum septingenti triginta sex €muli eorum ducenti quadraginta quinque cameli eorum quadringenti triginta quinque €asini eorum sex milia septingenti viginti et de principibus patrum €cum ingrederentur templum Domini quod est in Hierusalem €sponte obtulerunt in domum Dei €ad extruendam eam in loco suo secundum vires suas dederunt in inpensas operis €auri solidos sexaginta milia €et mille €argenti minas quinque milia €et vestes sacerdotales centum habitaverunt ergo sacerdotes et Levitae et de populo €et cantores et ianitores et Nathinnei in urbibus suis €universusque Israhel in civitatibus suis  iamque venerat mensis septimus €et erant filii Israhel in civitatibus suis €congregatus est ergo populus quasi vir unus in Hierusalem et surrexit Iosue filius Iosedech et fratres eius sacerdotes €et Zorobabel filius Salathihel et fratres eius €et aedificaverunt altare Dei Israhel €ut offerrent in eo holocaustomata €sicut scriptum est in lege Mosi viri Dei conlocaverunt autem altare super bases suas €deterrentibus eos per circuitum populis terrarum €et obtulerunt super illud holocaustum Domino mane et vespere feceruntque sollemnitatem tabernaculorum sicut scriptum est €et holocaustum diebus singulis per ordinem secundum praeceptum €opus diei in die suo et post haec holocaustum iuge €tam in kalendis quam in universis sollemnitatibus Domini quae erant €consecratae þï€Öõìçáôåÿï°±µÿï‚ÅúòᨱÅóäò©ÿ£•„et in omnibus in quibus ultro offerebatur munus Deo a primo die mensis septimi coeperunt offerre holocaustum Domino €porro templum Dei fundatum necdum erat dederunt autem pecunias latomis et cementariis €cibum quoque et potum et oleum Sidoniis Tyriisque €ut deferrent ligna cedrina de Libano ad mare Ioppes €iuxta quod praeceperat Cyrus rex Persarum eis anno autem secundo adventus eorum ad templum Dei in Hierusalem mense €secundo €coeperunt Zorobabel filius Salathihel et Iosue filius Iosedech €et reliqui de fratribus eorum sacerdotes et Levitae €et omnes qui venerant de captivitate in Hierusalem €et constituerunt Levitas a viginti annis et supra €ut urguerent opus Domini stetitque Iosue filii eius et fratres eius €Cedmihel et filii eius et filii Iuda quasi unus €ut instarent super eos €qui faciebant opus in templo Dei €filii Enadad filii eorum et fratres eorum Levitae fundato igitur a cementariis templo Domini €steterunt sacerdotes in ornatu suo cum tubis €et Levitae filii Asaph in cymbalis €ut laudarent Deum per manus David regis Israhel et concinebant in hymnis et confessione Domino quoniam bonus €quoniam in aeternum misericordia eius super Israhel €omnis quoque populus vociferabatur clamore magno €in laudando Dominum €eo quod fundatum esset templum Domini plurimi etiam de sacerdotibus et Levitis €et principes patrum seniores €qui viderant templum prius €cum fundatum esset et hoc templum in oculis eorum €flebant voce magna €et multi vociferantes in laetitia elevabant vocem nec poterat quisquam agnoscere vocem clamoris laetantium €et vocem fletus populi €commixtim enim populus vociferabatur clamore magno €et vox audiebatur procul  audierunt autem hostes Iudae et Beniamin €quia filii captivitatis aedificarent templum Domino Deo Israhel et accedentes ad Zorobabel et ad principes patrum dixerunt eis €aedificemus vobiscum quia ita ut vos quaerimus Deum vestrum €ecce nos immolamus €victimas €ex diebus Asoraddan regis Assur qui adduxit nos huc et dixit eis Zorobabel et Iosue et reliqui principes patrum Israhel €non est vobis et nobis ut aedificemus domum Deo nostro €sed nos ipsi soli aedificabimus Domino Deo €nostro €sicut praecepit nobis rex Cyrus rex Persarum factum est igitur ut populus terrae inpediret manus €populi Iudae €et turbaret eos in aedificando conduxerunt quoque adversum eos consiliatores €ut destruerent consilium eorum €omnibus diebus Cyri regis Persarum €et usque ad regnum Darii regis Persarum in regno autem Asueri principio regni eius €scripserunt accusationem adversum habitatores Iudae et Hierusalem et in diebus Artarxersis scripsit Beselam Mitridatis et €Tabel €et reliqui qui erant in consilio eorum €ad Artarxersen regem Persarum €epistula autem accusationis scripta erat syriace €et legebatur sermone syro Reum Beelteem et Samsai scriba €scripserunt epistulam unam de Hierusalem €Artarxersi regi huiuscemodi Reum Beelteem et Samsai scriba et reliqui consiliatores eorum €Dinei et Apharsathei Terphalei Apharsei €Erchuei Babylonii Susannechei Deaei Aelamitae et ceteri de gentibus quas transtulit Asennaphar magnus et gloriosus €et habitare eas fecit in civitatibus Samariae €et in reliquis regionibus trans Flumen in pace hoc est exemplar epistulae quam miserunt ad eum €Artarxersi regi servi tui viri qui sunt trans Fluvium salutem €dicunt notum sit regi quia Iudaei qui ascenderunt a te ad nos €venerunt in Hierusalem civitatem rebellem et pessimam €quam aedificant extruentes muros eius et parietes conponentes nunc igitur notum sit regi €quia si civitas illa aedificata fuerit et muri eius instaurati €tributum et vectigal et annuos reditus non dabunt €et usque ad reges haec noxa perveniet nos ergo memores salis quod in palatio comedimus €et quia laesiones regis videre nefas ducimus €idcirco misimus et nuntiavimus regi ut recenseas in libris historiarum patrum tuorum €et invenies scriptum in commentariis et scies €quoniam urbs illa urbs rebellis est et nocens regibus et provinciis €et bella concitant in ea ex diebus antiquis €quam ob rem et civitas ipsa destructa est nuntiamus nos regi quoniam si civitas illa aedificata fuerit €et muri ipsius instaurati €possessionem trans Fluvium non habebis verbum misit rex ad Reum Beelteem et Samsai scribam €et ad reliquos qui erant in consilio eorum habitatores Samariae €et ceteris trans Fluvium €salutem dicens et pacem accusationem quam misistis ad nos manifeste lecta est €coram me et a me praeceptum est et recensuerunt inveneruntque €quoniam civitas illa a diebus antiquis adversum reges rebellat €et seditiones et proelia concitantur in ea nam et reges fortissimi fuerunt in Hierusalem €qui et dominati sunt omni regioni quae trans Fluvium est €tributum quoque et vectigal et reditus accipiebant nunc ergo audite sententiam €ut prohibeatis viros illos et urbs illa non €aedificetur €donec si forte a me iussum fuerit videte ne neglegenter hoc impleatis €et paulatim crescat malum contra reges itaque exemplum edicti Artarxersis regis lectum est €coram Reum et Samsai scriba et €consiliariis eorum €et abierunt festini in Hierusalem ad Iudaeos €et prohibuerunt eos in brachio et robore tunc intermissum est opus domus Dei in Hierusalem €et non fiebat usque ad annum secundum regni Darii regis Persarum  prophetaverunt autem Aggeus propheta et Zaccharias filius Addo €prophetantes ad Iudaeos qui erant in Iudaea et Hierusalem €in nomine Dei Israhel tunc surrexerunt Zorobabel filius Salathihel et Iosue filius Iosedech €et coeperunt aedificare templum Dei in Hierusalem €et cum eis prophetae Dei adiuvantes eos in ipso tempore venit ad eos Tatannai qui erat dux €trans Flumen €et Starbuzannai et consiliarii eorum €sicque dixerunt eis €quis dedit vobis consilium ut domum hanc aedificaretis €et muros hos instauraretis ad quod respondimus eis €quae essent nomina hominum auctorum illius aedificationis oculus autem Dei eorum factus est super senes Iudaeorum €et non potuerunt inhibere eos €placuitque ut res ad Darium referretur €et tunc satisfacerent adversus accusationem illam exemplar epistulae quam misit Tatannai dux regionis trans Flumen €et Starbuzannai et consiliatores eius Apharsacei qui erant trans Flumen €ad Darium regem sermo quem miserant ei sic scriptus erat €Dario regi pax omnis notum sit regi isse nos ad Iudaeam provinciam €ad domum Dei magni quae aedificatur lapide inpolito €et ligna ponuntur in parietibus €opusque illud diligenter extruitur et crescit in manibus eorum interrogavimus ergo senes illos et ita diximus eis €quis dedit vobis potestatem €ut domum hanc aedificaretis €et muros instauraretis sed et nomina eorum quaesivimus ab eis ut nuntiaremus tibi €quae scripsimus nomina virorum €qui sunt principes in eis huiuscemodi autem sermonem responderunt nobis dicentes €nos sumus servi Dei caeli et terrae €et aedificamus templum quod erat extructum ante hos annos multos €quodque rex Israhel magnus aedificaverat et extruxerat postquam autem ad iracundiam provocaverunt patres nostri Deum caeli €et tradidit eos in manu Nabuchodonosor regis €Babylonis Chaldei €domum quoque hanc destruxit €et populum eius transtulit in Babylonem anno autem primo Cyri regis Babylonis €Cyrus rex proposuit edictum €ut domus Dei aedificaretur nam et vasa templi Dei aurea et argentea €quae Nabuchodonosor tulerat de templo quod erat in Hierusalem €et asportaverat ea in templum Babylonis €protulit Cyrus rex de templo Babylonis €et data sunt Sasabassar vocabulo €quem et principem constituit dixitque ei €haec vasa tolle et vade et pone ea in templo quod est in Hierusalem €et domus Dei aedificetur in loco suo tunc itaque Sasabassar ille venit €et posuit fundamenta templi Dei in Hierusalem €et ex eo tempore usque nunc aedificatur et necdum conpletum est nunc ergo si videtur regi bonum €recenseat in bibliotheca regis quae est in Babylone €utrumnam a Cyro rege iussum sit €ut aedificaretur domus Dei in Hierusalem €et voluntatem regis super hac re mittat ad nos  tunc Darius rex praecepit €et recensuerunt in bibliotheca librorum €qui erant repositi in Babylone et inventum est in Ecbathanis quod est castrum in Madena provincia €volumen unum þï€Öõìçáôåÿï°±µÿï‚ÅúòᨱÅóäò©ÿ¦’ƒtalisque scriptus erat in eo commentarius anno primo Cyri regis Cyrus rex decrevit €ut domus Dei quae est in Hierusalem aedificaretur €in loco ubi immolent hostias €et ut ponant fundamenta subportantia €altitudinem cubitorum sexaginta et latitudinem cubitorum sexaginta ordines de lapidibus inpolitis tres et sic ordines de lignis novis €sumptus autem de domo regis dabuntur sed et vasa templi Dei aurea et argentea €quae Nabuchodonosor tulerat de templo Hierusalem €et adtulerat ea in Babylonem €reddantur et referantur in templo Hierusalem €in locum suum €quae et posita sunt in templo Dei nunc ergo Tatannai dux regionis quae est trans Flumen €Starbuzannai et consiliarii vestri Apharsacei qui estis trans Flumen €procul recedite ab illis et dimittite fieri templum Dei illud €a duce Iudaeorum et a senioribus eorum €domum Dei illam aedificent in loco suo sed et a me praeceptum est €quid oporteat fieri a presbyteris Iudaeorum illis €ut aedificetur domus Dei €scilicet ut de arca regis €id est de tributis quae dantur de regione trans Flumen €studiose sumptus dentur viris illis ne inpediatur opus quod si necesse fuerit €et vitulos et agnos et hedos in holocaustum Deo caeli €frumentum sal vinum et oleum €secundum ritum sacerdotum qui sunt in Hierusalem €detur eis per dies singulos ne sit in aliquo querimonia et offerant oblationes Deo caeli €orentque pro vita regis et filiorum eius a me ergo positum est decretum €ut omnis homo qui hanc mutaverit iussionem €tollatur lignum de domo ipsius et erigatur et configatur in eo €domus autem eius publicetur Deus autem qui habitare fecit nomen suum ibi €dissipet omnia regna et populum qui extenderit manum suam €ut repugnet et dissipet domum Dei illam quae est in Hierusalem €ego Darius statui decretum quod studiose impleri volo igitur Tatannai dux regionis trans Flumen €et Starbuzannai et consiliarii eius €secundum quod praeceperat Darius rex €sic diligenter exsecuti sunt seniores autem Iudaeorum aedificabant et prosperabantur €iuxta prophetiam Aggei prophetae et Zacchariae filii Addo €et aedificaverunt et construxerunt €iubente Deo Israhel €et iubente Cyro et Dario et Artarxerse regibus Persarum et conpleverunt domum Dei istam €usque ad diem tertium mensis adar €qui est annus sextus regni Darii regis fecerunt autem filii Israhel sacerdotes et Levitae €et reliqui filiorum transmigrationis €dedicationem domus Dei in gaudio et obtulerunt in dedicationem domus Dei €vitulos centum arietes ducentos agnos quadringentos €hircos caprarum pro peccato totius Israhel duodecim €iuxta numerum tribuum Israhel et statuerunt sacerdotes in ordinibus suis et Levitas in vicibus suis €super opera Dei in Hierusalem €sicut scriptum est in libro Mosi fecerunt autem filii transmigrationis pascha €quartadecima die mensis primi purificati enim fuerant sacerdotes et Levitae quasi unus €omnes mundi ad immolandum pascha €universis filiis transmigrationis et fratribus suis sacerdotibus et sibi et comederunt filii Israhel €qui reversi fuerant de transmigratione €et omnis qui se separaverat €a coinquinatione gentium terrae ad eos €ut quaererent Dominum Deum Israhel et fecerunt sollemnitatem azymorum septem diebus in laetitia €quoniam laetificaverat eos Dominus €et converterat cor regis Assur ad eos €ut adiuvaret manus eorum in opere domus Domini Dei Israhel  post haec autem verba in regno Artarxersis regis Persarum €Ezras filius Saraiae filii Azariae filii Helciae filii Sellum €filii Sadoc filii Achitob filii Amariae €filii Azariae filii Maraioth filii Zaraiae €filii Ozi filii Bocci filii Abisue filii Finees filii Eleazar €filii Aaron sacerdotis ab initio ipse Ezras ascendit de Babylone et ipse scriba velox in lege Mosi €quam dedit Dominus Deus Israhel €et dedit ei rex secundum manum Domini Dei eius super eum €omnem petitionem eius et ascenderunt de filiis Israhel €et de filiis sacerdotum et de filiis Levitarum €et de cantoribus et de ianitoribus et de Nathinneis in Hierusalem €anno septimo Artarxersis regis et venerunt in Hierusalem mense quinto €ipse est annus septimus regis quia in primo die mensis primi coepit ascendere de Babylone €et in primo mensis quinti venit in Hierusalem €iuxta manum Dei sui bonam super se Ezras enim paravit cor suum ut investigaret legem Domini €et faceret et doceret in Israhel praeceptum et iudicium hoc est autem exemplar epistulae edicti €quod dedit rex Artarxersis Ezrae sacerdoti €scribae erudito in sermonibus et praeceptis Domini €et caerimoniis eius in Israhel Artarxersis rex regum €Ezrae sacerdoti scribae legis Dei caeli doctissimo salutem a me decretum est ut cuicumque placuerit in regno meo €de populo Israhel et de sacerdotibus eius et de Levitis €ire in Hierusalem tecum vadat a facie enim regis et septem consiliatorum eius missus es €ut visites Iudaeam et Hierusalem in lege Dei tui quae est in manu tua et ut feras argentum et aurum €quod rex et consiliatores eius sponte obtulerunt Deo Israhel €cuius in Hierusalem tabernaculum est et omne argentum et aurum €quodcumque inveneris in universa provincia Babylonis €et populus offerre voluerit €et de sacerdotibus qui sponte obtulerint €domui Dei sui €quae est in Hierusalem libere accipe et studiose eme de hac pecunia €vitulos arietes agnos et sacrificia et libamina eorum €et offer ea super altare templi Dei vestri quod est in Hierusalem sed et si quid tibi et fratribus tuis placuerit €de reliquo argento et auro ut faciatis €iuxta voluntatem Dei vestri facite vasa quoque quae dantur tibi in ministerium domus Dei tui €trade in conspectu Dei Hierusalem sed et cetera quibus opus fuerit in domo Dei tui €quantumcumque necesse est ut expendas €dabis de thesauro et de fisco regis et a me €ego Artarxersis rex statui atque decrevi €omnibus custodibus arcae publicae qui sunt trans Flumen €ut quodcumque petierit a vobis Ezras sacerdos scriba legis Dei caeli €absque mora detis usque ad argenti talenta centum €et usque ad frumenti choros centum €et usque ad vini batos centum et usque ad batos olei centum €sal vero absque mensura omne quod ad ritum Dei caeli pertinet €tribuatur diligenter in domo Dei caeli €ne forte irascatur contra regnum regis et filiorum eius vobisque notum facimus €de universis sacerdotibus et Levitis €cantoribus ianitoribus Nathinneis et ministris €domus Dei huius €ut vectigal et tributum et annonas non habeatis potestatem inponendi €super eos tu autem Ezras secundum sapientiam Dei tui €quae est in manu tua €constitue iudices et praesides €ut iudicent omni populo qui est trans Flumen €his videlicet qui noverunt legem Dei tui €sed et inperitos docete libere et omnis qui non fecerit legem Dei tui et legem regis diligenter €iudicium erit de eo sive in mortem sive in exilium €sive in condemnationem substantiae eius vel certe in carcerem benedictus Dominus Deus patrum nostrorum €qui dedit hoc in corde regis €ut glorificaret domum Domini quae est in Hierusalem et in me inclinavit misericordiam €coram rege et consiliatoribus eius €et universis principibus regis potentibus €et ego confortatus manu Domini Dei mei quae erat in me €congregavi de Israhel principes qui ascenderent mecum  hii sunt ergo principes familiarum €et genealogia eorum qui ascenderunt mecum €in regno Artarxersis regis de Babylone de filiis Finees Gersom €de filiis Ithamar Danihel €de filiis David Attus de filiis Secheniae et de filiis Pharos Zaccharias €et cum eo numerati sunt viri centum quinquaginta de filiis Phaethmoab Helioenai filius Zareae et cum eo ducenti viri de filiis Secheniae filius Hiezihel et cum eo trecenti viri de filiis Adden Abeth filius Ionathan et cum eo quinquaginta viri de filiis Helam Isaias filius Athaliae et cum eo septuaginta viri de filiis Saphatiae Zebedia filius Michahel et cum eo octoginta viri de filiis Ioab Obedia filius Iehihel €et cum eo ducenti decem et octo viri de filiis Selomith filius Iosphiae €et cum eo centum sexaginta viri de filiis Bebai Zaccharias filius Bebai et cum eo viginti octo viri de filiis Ezgad Iohanan filius Eccetan €et cum eo centum decem viri de filiis Adonicam qui erant novissimi et haec nomina eorum þï€Öõìçáôåÿï°±µÿï‚ÅúòᨱÅóäò©ÿ¨ˆ˜‚Helifeleth et Heihel et Samaias et cum eis sexaginta viri de filiis Beggui Uthai et Zacchur €et cum eo septuaginta viri congregavi autem eos ad fluvium qui decurrit ad Ahavva €et mansimus ibi diebus tribus €quaesivique in populo et in sacerdotibus de filiis Levi €et non inveni ibi itaque misi Heliezer et Arihel et Semeam €et Helnathan et Iarib et alterum Helnathan €et Nathan et Zacchariam et Mesolam principes €et Ioarib et Helnathan sapientes et misi eos ad Heddo qui est primus in Casphiae loco €et posui in ore eorum verba €quae loquerentur ad Addom et ad fratres €eius Nathinneos €in loco Casphiae €ut adducerent nobis ministros domus Dei nostri et adduxerunt nobis per manum Dei nostri bonam super nos €virum doctissimum de filiis Moolli filii Levi filii Israhel €et Sarabiam et filios eius et fratres eius decem et octo et Asabiam et cum eo Isaiam de filiis Merari €fratres eius et filios eius viginti et de Nathinneis quos dederat David et principes ad ministeria Levitarum €Nathinneos ducentos viginti €omnes hii suis nominibus vocabantur et praedicavi ibi ieiunium iuxta fluvium Ahavva €ut adfligeremur coram Domino Deo nostro €et peteremus ab eo viam rectam nobis et filiis nostris €universaeque substantiae nostrae erubui enim petere regem auxilium et equites €qui defenderent nos ab inimico in via €quia dixeramus regi manus Dei nostri est super omnes €qui quaerunt eum in bonitate €et imperium eius et fortitudo eius et furor super omnes €qui derelinquunt eum ieiunavimus autem et rogavimus Deum €nostrum pro hoc €et evenit nobis prospere et separavi de principibus sacerdotum duodecim €Sarabian Asabian et cum eis de fratribus eorum decem adpendique eis argentum et aurum €et vasa consecrata domus Dei nostri €quae obtulerat rex et consiliatores eius €et principes eius universusque Israhel eorum qui inventi fuerant et adpendi in manibus eorum argenti talenta sescenta quinquaginta €et vasa argentea centum auri centum talenta et crateras aureos viginti €qui habebant solidos millenos €et vasa aeris fulgentis optimi duo pulchra ut aurum et dixi eis vos sancti Domini et vasa sancta et argentum et aurum €quod sponte oblatum est Domino Deo patrum vestrorum vigilate et custodite €donec adpendatis coram principibus sacerdotum et Levitarum €et ducibus familiarum Israhel €in Hierusalem et thesaurum €domus Domini susceperunt autem sacerdotes et Levitae €pondus argenti et auri et vasorum €ut deferrent in Hierusalem in domum Dei nostri promovimus ergo a flumine Ahavva duodecimo die mensis primi €ut pergeremus Hierusalem €et manus Dei nostri fuit super nos €et liberavit nos de manu inimici et insidiatoris in via et venimus Hierusalem €et mansimus ibi diebus tribus die autem quarta €adpensum est argentum et aurum et vasa in domo Dei nostri €per manum Meremoth filii Uriae €sacerdotis €et cum eo Eleazar filius Finees €cumque eis Iozaded filius Iosue et Noadaia filius Bennoi Levitae iuxta numerum et pondus omnium €descriptumque est omne pondus in tempore illo sed et qui venerant de captivitate filii transmigrationis €obtulerunt holocaustomata Deo Israhel €vitulos duodecim pro omni Israhel €arietes nonaginta sex agnos septuaginta septem €hircos pro peccato duodecim omnia in holocaustum Domino dederunt autem edicta regis satrapis €qui erant de conspectu regis €et ducibus trans Flumen €et elevaverunt populum et domum Dei  postquam autem haec conpleta sunt €accesserunt ad me principes dicentes €non est separatus populus Israhel €et sacerdotes et Levitae a populis terrarum €et de abominationibus eorum €Chananei videlicet et Hetthei et Ferezei €et Iebusei et Ammanitarum et Moabitarum €et Aegyptiorum et Amorreorum tulerunt enim de filiabus eorum sibi et filiis suis €et commiscuerunt semen sanctum cum populis terrarum €manus etiam principum et magistratuum fuit in transgressione €hac prima cumque audissem sermonem istum scidi pallium meum et tunicam €et evelli capillos capitis mei et barbae et sedi maerens convenerunt autem ad me omnes €qui timebant verbum Dei Israhel €pro transgressione eorum qui de captivitate venerant €et ego sedebam tristis usque ad sacrificium vespertinum et in sacrificio vespertino surrexi de adflictione mea €et scisso pallio et tunica curvavi genua mea €et expandi manus meas ad Dominum Deum meum et dixi €Deus meus confundor et erubesco €levare Deus meus faciem meam ad te €quoniam iniquitates nostrae multiplicatae sunt super caput €et delicta nostra creverunt usque in caelum a diebus patrum nostrorum €sed et nos ipsi peccavimus granditer usque ad diem €hanc €et in iniquitatibus nostris traditi sumus €ipsi et reges nostri et sacerdotes nostri €in manum regum terrarum €in gladium in captivitatem €in rapinam et in confusionem vultus €sicut et die hac et nunc quasi parum et ad momentum facta est deprecatio nostra €apud Dominum Deum nostrum €ut dimitterentur nobis reliquiae €et daretur paxillus in loco €sancto eius €et inluminaret oculos nostros Deus noster €et daret nobis vitam modicam in servitute nostra quia servi sumus €et in servitute nostra non dereliquit nos Deus noster €et inclinavit super nos misericordiam coram rege Persarum €ut daret nobis vitam €et sublimaret domum Dei nostri et extrueret solitudines eius €et daret nobis sepem in Iuda et in €Hierusalem et nunc quid dicemus Deus noster post haec €quia dereliquimus mandata tua quae praecepisti in manu servorum tuorum prophetarum dicens €terram ad quam vos ingredimini ut possideatis eam €terra inmunda est €iuxta inmunditiam populorum ceterarumque terrarum €abominationibus eorum qui repleverunt eam €ab ore usque ad os in coinquinatione sua nunc ergo filias vestras ne detis filiis eorum €et filias eorum non accipiatis filiis vestris €et non quaeratis pacem eorum et prosperitatem eorum €usque in aeternum €ut confortemini et comedatis quae bona sunt terrae €et heredes habeatis filios vestros usque in saeculum et post omnia quae venerunt super nos €in operibus nostris pessimis et in delicto nostro magno €quia tu Deus noster liberasti nos de iniquitate nostra €et dedisti nobis salutem sicut est hodie ut non converteremur et irrita faceremus mandata tua €neque matrimonia iungeremus cum populis abominationum istarum €numquid iratus es nobis usque ad consummationem €ne dimitteres nobis reliquias et salutem Domine Deus Israhel iustus tu €quoniam derelicti sumus qui salvaremur sicut die hac €ecce coram te sumus in delicto nostro €non enim stari potest coram te super hoc  sic ergo orante Ezra et inplorante eo €et flente et iacente ante templum Dei €collectus est ad eum de Israhel coetus grandis nimis €virorum et mulierum puerorumque €et flevit populus multo fletu et respondit Sechenia filius Iehihel de filiis Helam et dixit Ezrae €nos praevaricati sumus in Deum nostrum €et duximus uxores alienigenas de populis terrae €et nunc si est paenitentia Israhel super hoc percutiamus foedus cum Deo nostro €ut proiciamus universas uxores et eos qui de his nati sunt €iuxta voluntatem Domini €et eorum qui timent praeceptum Dei nostri €secundum legem fiat surge tuum est decernere nosque erimus tecum €confortare et fac surrexit ergo Ezras €et adiuravit principes sacerdotum Levitarum et omnem €Israhel €ut facerent secundum verbum hoc €et iuraverunt et surrexit Ezras ante domum Dei €et abiit ad cubiculum Iohanan filii Eliasib et ingressus est illuc €panem non comedit et aquam non bibit €lugebat enim in transgressione eorum €qui de captivitate venerant et missa est vox in Iuda et in Hierusalem €omnibus filiis transmigrationis €ut congregarentur in Hierusalem et omnis qui non venerit in tribus diebus €iuxta consilium principum et seniorum €auferetur universa substantia eius €et ipse abicietur de coetu transmigrationis convenerunt igitur omnes viri Iuda et Beniamin in Hierusalem tribus €diebus €ipse est mensis nonus vicesimo die mensis €et sedit omnis populus in platea domus Dei €trementes pro peccato et pluviis et surrexit Ezras sacerdos et dixit ad eos €vos transgressi estis et duxistis uxores alienigenas €ut adderetis super delictum Israhel et nunc date confessionem Domino Deo patrum vestrorum €et facite placitum eius þï€Öõìçáôåÿï°±µÿï‚ÅúòᨱÅóäò©ÿ¨Š˜‹ƒet separamini a populis terrae et ab uxoribus alienigenis et respondit universa multitudo dixitque voce magna €iuxta verbum tuum ad nos sic fiat verumtamen quia populus multus est et tempus pluviae €et non sustinemus stare foris €et opus non est diei unius vel duorum €vehementer quippe peccavimus in sermone isto constituantur principes in universa multitudine €et omnes in civitatibus nostris qui duxerunt uxores alienigenas €veniant in temporibus statutis €et cum his seniores per civitatem et civitatem et iudices €eius €donec avertatur ira Dei nostri a nobis super peccato hoc igitur Ionathan filius Asahel et Iaazia filius Thecuae steterunt super €hoc €et Mesollam et Sebethai Levites adiuverunt eos feceruntque sic filii transmigrationis €et abierunt Ezras sacerdos et viri principes familiarum €in domum patrum suorum €et omnes per nomina sua €et sederunt in die primo mensis decimi ut quaererent rem et consummati sunt omnes viri €qui duxerant uxores alienigenas €usque ad diem primam mensis primi et inventi sunt de filiis sacerdotum qui duxerant uxores alienigenas €de filiis Iosue filii Iosedech €et fratres eius Maasia et Eliezer et Iarib et Godolia et dederunt manus suas ut eicerent uxores suas €et pro delicto suo arietem de ovibus offerrent et de filiis Emmer Anani et Zebedia et de filiis Erim Masia et Helia et Semeia et Hiehihel et Ozias et de filiis Phessur Helioenai Maasia Ismahel €Nathanahel Iozabeth et Elasa et de filiis Levitarum Iozabeth et Semei et Celaia ipse est Calita €Phataia Iuda et Eliezer et de cantoribus Eliasub €et de ianitoribus Sellum et Telem et Uri et ex Israhel de filiis Pharos Remia et Ezia et Melchia €et Miamin et Eliezer et Melchia et Banea et de filiis Helam Mathania Zaccharias et Hiehil €et Abdi et Irimoth et Helia et de filiis Zethua Helioenai Eliasib Mathania €et Ierimuth et Zabeth et Aziza et de filiis Bebai Iohanan Anania Zabbai Athalai et de filiis Bani Mosollam et Melluch et Adaia €Iasub et Saal et Ramoth et de filiis Phaethmoab Edna et Chalal Banaias Maasias €Mathanias Beselehel et Bennui et Manasse et de filiis Erem Eliezer Iesue Melchias Semeias Symeon Beniamin Maloch Samarias de filiis Asom Matthanai Matthetha Zabed €Elipheleth Iermai Manasse Semei de filiis Bani Maaddi Amram et Huhel Baneas et Badaias Cheiliau Vannia Marimuth et Eliasib €Matthanias Mathanai et Iasi et Bani €et Bennui Semei et Salmias et Nathan €et Adaias Mechnedabai Sisai Sarai €Ezrel et Selemau Semeria Sellum Amaria Ioseph €de filiis Nebu Iaihel Matthathias Zabed Zabina €Ieddu et Iohel Banaia omnes hii acceperunt uxores alienigenas €et fuerunt ex eis mulieres quae pepererant filios àï‚Îå訲Åóäò©ÿ¡verba Neemiae filii Echliae €et factum est in mense casleu anno vicesimo €et ego eram in Susis castro et venit Anani unus de fratribus meis ipse et viri ex Iuda €et interrogavi eos de Iudaeis €qui remanserant et supererant de captivitate €et de Hierusalem et dixerunt mihi €qui remanserunt et derelicti €sunt €de captivitate ibi in provincia €in adflictione magna sunt et in obprobrio €et murus Hierusalem dissipatus est €et portae eius conbustae sunt igni cumque audissem verba huiuscemodi €sedi et flevi et luxi diebus €et ieiunabam et orabam ante faciem Dei caeli et dixi €quaeso Domine Deus caeli fortis magne atque terribilis €qui custodis pactum et misericordiam €cum his qui te diligunt et custodiunt mandata tua fiat auris tua auscultans €et oculi tui aperti €ut audias orationem servi tui €quam ego oro coram te hodie €nocte et die pro filiis Israhel servis tuis €et confiteor pro peccatis filiorum Israhel quibus peccaverunt tibi €et ego et domus patris mei peccavimus vanitate seducti sumus et non custodivimus mandatum €et caerimonias et iudicia quae praecepisti Mosi servo tuo memento verbi quod mandasti Mosi famulo tuo dicens €cum transgressi fueritis ego dispergam vos in populos et si revertamini ad me €et custodiatis mandata mea et faciatis ea €etiam si abducti fueritis ad extrema caeli €inde congregabo vos €et inducam in locum €quem elegi ut habitaret nomen meum ibi et ipsi servi tui et populus tuus quos redemisti €in fortitudine tua magna et in manu tua valida obsecro Domine sit auris tua adtendens ad orationem servi tui €et ad orationem servorum tuorum qui volunt timere nomen tuum €et dirige servum tuum hodie €et da ei misericordiam ante virum hunc €ego enim eram pincerna regis  factum est autem in mense nisan anno vicesimo Artarxersis regis €et vinum erat ante eum et levavi vinum et dedi regi €et non eram quasi languidus ante faciem eius dixitque mihi rex €quare vultus tuus tristis cum te aegrotum non videam €non est hoc frustra €sed malum nescio quid in corde tuo est €et timui valde ac nimis et dixi regi rex in aeternum vive €quare non maereat vultus meus €quia civitas domus sepulchrorum patris mei deserta est €et portae eius conbustae sunt igni et ait mihi rex pro qua re postulas €et oravi Deum caeli et dixi ad regem €si videtur regi bonum et si placet servus tuus ante faciem tuam €ut mittas me in Iudaeam ad civitatem sepulchri patris mei €et aedificabo eam dixitque mihi rex et regina quae sedebat iuxta eum €usque ad quod tempus erit iter tuum et quando reverteris €et placuit ante vultum regis et misit me €et constitui ei tempus et dixi regi si regi videtur bonum €epistulas det mihi ad duces regionis trans Flumen €ut transducant me donec veniam in Iudaeam et epistulam ad Asaph custodem saltus regis €ut det mihi ligna et tegere possim portas turris domus €et muri civitatis €et domum quam ingressus fuero €et dedit mihi rex iuxta manum Dei mei bonam mecum et veni ad duces regionis trans Flumen €dedique eis epistulas regis €miserat autem mecum rex principes militum et €equites et audierunt Sanaballat Horonites et Tobias servus ammanites €et contristati sunt adflictione magna €quod venisset homo qui quaereret prosperitatem filiorum Israhel et veni Hierusalem et eram ibi diebus tribus et surrexi nocte ego et viri pauci mecum €et non indicavi cuiquam €quid Deus dedisset in corde meo ut facerem in Hierusalem €et iumentum non erat mecum nisi animal cui sedebam et egressus sum per portam Vallis nocte €et ante fontem Draconis et ad portam Stercoris €et considerabam murum Hierusalem dissipatum €et portas eius consumptas igni et transivi ad portam Fontis et ad aquaeductum Regis €et non erat locus iumento cui sedebam ut transiret et ascendi per torrentem nocte et considerabam murum €et reversus veni ad portam Vallis et redii magistratus autem nesciebant quo €abissem €aut quid ego facerem €sed et Iudaeis et sacerdotibus et optimatibus et magistratibus €et reliquis qui faciebant opus €usque ad id locorum nihil indicaveram et dixi eis vos nostis adflictionem in qua sumus €quia Hierusalem deserta est €et portae eius consumptae sunt igni €venite et aedificemus muros Hierusalem €et non simus ultra obprobrium et indicavi eis manum Dei mei quod esset bona mecum €et verba regis quae locutus est mihi €et aio surgamus et aedificemus €et confortatae sunt manus eorum in bono audierunt autem Sanaballat Horonites €et Tobias servus ammanites et Gosem Arabs €et subsannaverunt nos et despexerunt dixeruntque €quae est haec res quam facitis €numquid contra regem vos rebellatis et reddidi eis sermonem dixique ad eos €Deus caeli ipse nos iuvat et nos servi eius sumus €surgamus et aedificemus €vobis autem non est pars et iustitia et memoria in €Hierusalem  et surrexit Eliasib sacerdos magnus et fratres eius sacerdotes €et aedificaverunt portam Gregis €ipsi sanctificaverunt eam €et statuerunt valvas eius €et usque ad turrem centum cubitorum sanctificaverunt eam €usque ad turrem Ananehel et iuxta eum aedificaverunt viri Hiericho €et iuxta eum aedificavit Zecchur filius Amri portam autem Piscium aedificaverunt filii Asanaa €ipsi texerunt eam et statuerunt valvas eius et seras et vectes €et iuxta eos aedificavit Marimuth filius Uriae filii Accus et iuxta eos aedificavit Mosollam filius €Barachiae filii Mesezebel €et iuxta eos aedificavit Sadoc filius Baana et iuxta eos aedificaverunt Thecueni €optimates autem eorum non subposuerunt colla sua in opere Domini sui þï€Öõìçáôåÿï°±¶ÿï‚Îå訲Åóäò©ÿ£–et portam Veterem aedificaverunt Ioiada filius Fasea €et Mosollam filius Besodia €ipsi texerunt eam et statuerunt valvas eius et seras et vectes et iuxta eos aedificavit Meletias Gabaonites €et Iadon Meronathites €viri de Gabaon et Maspha €pro duce qui erat in regione trans Flumen et iuxta eum aedificavit Ezihel filius Araia aurifex €et iuxta eum aedificavit Anania filius pigmentarii €et dimiserunt Hierusalem usque ad murum plateae latioris et iuxta eum aedificavit Rafaia filius Ahur princeps vici €Hierusalem et iuxta eos aedificavit Ieiada filius Aromath contra domum €suam €et iuxta eum aedificavit Attus filius Asebeniae mediam partem vici aedificavit Melchias filius Erem €et Asub filius Phaethmoab €et turrem Furnorum iuxta eum aedificavit Sellum filius Alloes €princeps mediae partis vici Hierusalem €ipse et filiae eius et portam Vallis aedificavit Anun et habitatores Zanoe €ipsi aedificaverunt eam €et statuerunt valvas eius et seras et vectes €et mille cubitos in muro usque ad portam Sterquilinii et portam Sterquilinii aedificavit Melchias filius Rechab €princeps vici Bethaccharem €ipse aedificavit eam et statuit valvas eius et seras et vectes et portam Fontis aedificavit Sellum filius €Choloozai €princeps pagi Maspha €ipse aedificavit eam et texit et statuit valvas eius et seras et vectes €et muros piscinae Siloae in hortum regis €et usque ad gradus qui descendunt de civitate David post eum aedificavit Neemias filius Azboc €princeps dimidiae partis vici Bethsur €usque contra sepulchra David €et usque ad piscinam quae grandi opere constructa est €et usque ad domum Fortium post eum aedificaverunt Levitae Reum filius Benni €post eum aedificavit Asebias princeps dimidiae partis vici Ceilae in €vico suo post eum aedificaverunt fratres eorum €Behui filius Enadad princeps dimidiae partis Ceila et aedificavit iuxta eum Azer filius Iosue princeps Maspha €mensuram secundam contra ascensum firmissimi anguli post eum in monte aedificavit Baruch filius Zacchai €mensuram secundam €ab angulo usque ad portam domus Eliasib sacerdotis magni post eum aedificavit Meremuth filius Uriae filii Accus €mensuram secundam a porta domus Eliasib €donec extenderetur domus Eliasib et post eum aedificaverunt sacerdotes viri de campestribus Iordanis post eum aedificavit Beniamin et Asub contra domum suam €et post eum aedificavit Azarias filius Maasiae filii Ananiae €contra domum suam post eum aedificavit Bennui filius Enadda mensuram secundam €a domo Azariae usque ad flexuram et usque ad angulum Falel filius Ozi contra flexuram et turrem €quae eminet de domo regis excelsa id est in atrio carceris €post eum Phadaia filius Pheros Nathinnei autem habitabant in Ofel €usque contra portam Aquarum ad orientem €et turrem quae prominebat post eum aedificaverunt Thecueni mensuram secundam e regione €a turre magna et eminenti usque ad murum templi sursum autem a porta Equorum aedificaverunt sacerdotes €unusquisque contra domum suam post eos aedificavit Seddo filius Emmer contra domum suam €et post eum aedificavit Semeia filius Secheniae custos portae orientalis post eum aedificavit Anania filius Selemiae €et Anon filius Selo sextus mensuram secundam €post eum aedificavit Mosollam filius Barachiae €contra gazofilacium suum €post eum aedificavit Melchias filius aurificis €usque ad domum Nathinneorum et scruta vendentium €contra portam Iudicialem et usque ad cenaculum Anguli et inter cenaculum Anguli in porta Gregis €aedificaverunt artifices et negotiatores  factum est autem cum audisset Sanaballat €quod aedificaremus murum €iratus est valde et motus nimis subsannavit Iudaeos et dixit coram fratribus suis et frequentia Samaritanorum €quid Iudaei inbecilli faciunt €num dimittent eos gentes €num sacrificabunt et conplebunt in una die €numquid aedificare poterunt lapides €de acervis pulveris qui conbusti sunt sed et Tobias Ammanites proximus eius ait aedificent €si ascenderit vulpis transiliet murum eorum lapideum audi Deus noster quia facti sumus despectio €converte obprobrium super caput eorum €et da eos in despectionem in terra captivitatis ne operias iniquitatem eorum €et peccatum eorum coram facie tua non deleatur €quia inriserunt aedificantes itaque aedificavimus murum €et coniunximus totum usque ad partem dimidiam €et provocatum est cor populi ad operandum factum est autem cum audisset Sanaballat et Tobias €et Arabes et Ammanitae et Azotii €quod obducta esset cicatrix muri Hierusalem €et quod coepissent interrupta concludi €irati sunt nimis et congregati omnes pariter €ut venirent et pugnarent contra Hierusalem €et molirentur insidias et oravimus Deum nostrum €et posuimus custodes super murum die et nocte contra eos dixit autem Iudas €debilitata est fortitudo portantis et humus nimia est €et nos non poterimus aedificare murum et dixerunt hostes nostri €nesciant et ignorent €donec veniamus in medio eorum et interficiamus eos €et cessare faciamus opus factum est autem venientibus Iudaeis qui habitabant iuxta eos €et dicentibus nobis per decem vices €ex omnibus locis quibus venerant ad nos statui in loco post murum per circuitum populum in ordine €cum gladiis suis et lanceis et arcis perspexi atque surrexi €et aio ad optimates et ad magistratus €et ad reliquam partem vulgi €nolite timere a facie eorum €Domini magni et terribilis mementote €et pugnate pro fratribus vestris filiis vestris et filiabus vestris €uxoribus vestris et domibus factum est autem cum audissent inimici nostri nuntiatum esse nobis €dissipavit Deus consilium eorum €et reversi sumus omnes ad muros unusquisque ad opus suum et factum est a die illa €media pars iuvenum eorum faciebant opus €et media parata erat ad bellum €et lanceae et scuta et arcus et loricae €et principes post eos in omni domo Iuda aedificantium in muro et portantium onera et inponentium €una manu sua faciebat opus et altera tenebat gladium aedificantium enim unusquisque gladio erat accinctus renes €et aedificabant et clangebant bucina iuxta me et dixi ad optimates et ad magistratus et ad reliquam partem vulgi €opus grande est et latum €et nos separati sumus in muro procul alter ab altero in loco quocumque audieritis clangorem tubae illuc concurrite ad nos €Deus noster pugnabit pro nobis et nos ipsi faciamus opus €et media pars nostrum teneat lanceas €ab ascensu aurorae donec egrediantur astra in tempore quoque illo dixi populo €unusquisque cum puero suo maneat in medio Hierusalem €et sint vobis vices per noctem et diem ad operandum ego autem et fratres mei et pueri mei €et custodes qui erant post me €non deponebamus vestimenta nostra €unusquisque tantum nudabatur ad baptismum  et factus est clamor populi et uxorum eius magnus €adversus fratres suos iudaeos et erant qui dicerent €filii nostri et filiae nostrae multae sunt nimis €accipiamus pro pretio eorum frumentum €et comedamus et vivamus et erant qui dicerent €agros nostros et vineas et domos nostras opponamus €et accipiamus frumentum in fame et alii dicebant €mutuo sumamus pecunias in tributa regis €demusque agros nostros et vineas et nunc sicut carnes fratrum nostrorum sic carnes nostrae sunt €sicut filii eorum ita filii nostri €ecce nos subiugamus filios nostros et filias nostras in servitutem €et de filiabus nostris sunt famulae €nec habemus unde possint redimi €et agros nostros et vineas alii possident et iratus sum nimis €cum audissem clamorem eorum secundum verba haec cogitavitque cor meum mecum €et increpui optimates et magistratus et dixi eis €usurasne singuli a fratribus vestris exigatis €et congregavi adversus eos contionem magnam et dixi eis €nos ut scitis redemimus fratres nostros iudaeos €qui venditi fuerant gentibus €secundum possibilitatem nostram €et vos igitur vendite fratres vestros €et emimus eos €et siluerunt nec invenerunt quid responderent dixique ad eos non est bona res quam facitis €quare non in timore Dei nostri ambulatis €ne exprobretur nobis a gentibus inimicis nostris et ego et fratres mei et pueri mei €commodavimus plurimis pecuniam et frumentum €non repetamus in commune istud aes alienum €concedamus quod debetur nobis reddite eis hodie agros suos þï€Öõìçáôåÿï°±¶ÿï‚Îå訲Åóäò©ÿ¥˜‹‚vineas suas oliveta sua et domos suas €quin potius et centesimam pecuniae frumenti vini et olei €quam exigere soletis ab eis date pro illis et dixerunt reddimus €et ab eis nihil quaerimus €sicque faciemus ut loqueris €et vocavi sacerdotes et adiuravi eos ut facerent iuxta quod dixeram insuper et sinum meum excussi et dixi €sic excutiat Deus omnem virum qui non conpleverit verbum istud €de domo sua et de laboribus suis €sic excutiatur et vacuus fiat €et dixit universa multitudo amen et laudaverunt Deum €fecit ergo populus sicut dictum erat a die autem illa qua praeceperat mihi €ut essem dux in terra Iuda €ab anno vicesimo usque ad annum tricesimum secundum Artarxersis regis €per annos duodecim €ego et fratres mei annonas quae ducibus debebantur non comedimus duces autem primi qui fuerant ante me €gravaverunt populum €et acceperunt ab eis in pane vino et €pecunia €cotidie siclos quadraginta €sed et ministri eorum depresserant populum €ego autem non feci ita propter timorem Dei quin potius in opere muri aedificavi €et agrum non emi €et omnes pueri mei congregati ad opus erant Iudaei quoque et magistratus centum quinquaginta viri €et qui veniebant ad nos de gentibus quae in circuitu nostro sunt €in mensa mea erant parabatur autem mihi per dies singulos €bos unus arietes sex electi exceptis volatilibus €et inter dies decem vina diversa €et alia multa tribuebam €insuper et annonas ducatus mei non quaesivi €valde enim erat adtenuatus populus memento mei Deus meus in bonum €secundum omnia quae feci populo huic  factum est autem cum audisset Sanaballat et Tobia et Gosem Arabs €et ceteri inimici nostri €quod aedificassem ego murum €et non esset in ipso residua interruptio €usque ad tempus autem illud valvas non posueram in €portis miserunt Sanaballat et Gosem ad me dicentes €veni et percutiamus foedus pariter in viculis in €campo Ono €ipsi autem cogitabant ut facerent mihi malum misi ergo ad eos nuntios dicens €opus grande ego facio et non possum descendere €ne forte neglegatur cum venero et descendero ad vos miserunt autem ad me secundum verbum hoc per quattuor vices €et respondi eis iuxta sermonem priorem et misit ad me Sanaballat iuxta verbum prius quinta vice puerum suum €et epistulam habebat in manu scriptam hoc modo in gentibus auditum est et Gosem dixit €quod tu et Iudaei cogitetis rebellare et propterea aedifices murum €et levare te velis super eos regem €propter quam causam et prophetas posueris €qui praedicent de te in Hierusalem dicentes rex in Iudaea est €auditurus est rex verba haec €idcirco nunc veni ut ineamus consilium pariter et misi ad eos dicens €non est factum secundum verba haec quae tu loqueris €de corde enim tuo tu conponis haec omnes autem hii terrebant nos cogitantes €quod cessarent manus nostrae ab opere et quiesceremus €quam ob causam magis confortavi manus meas et ingressus sum domum Samaiae filii Dalaiae filii Metabehel secreto €qui ait tractemus nobiscum in domo Dei in medio templi €et claudamus portas aedis quia venturi sunt ut interficiant te €et nocte venturi sunt ad occidendum te et dixi num quisquam similis mei fugit €et quis ut ego ingredietur templum et vivet €non ingrediar et intellexi quod Deus non misisset eum €sed quasi vaticinans locutus esset ad me €et Tobia et Sanaballat conduxissent eum acceperat enim pretium ut territus facerem et peccarem €et haberent malum quod exprobrarent mihi memento Domine mei pro Tobia et Sanaballat €iuxta opera eorum talia €sed et Noadiae prophetae et ceterorum prophetarum qui terrebant me conpletus est autem murus vicesimo quinto die mensis elul €quinquaginta duobus diebus factum est ergo cum audissent omnes inimici nostri €ut timerent universae gentes quae erant in circuitu nostro €et conciderent intra semet ipsos €et scirent quod a Deo factum esset opus hoc sed et in diebus illis €multae optimatium Iudaeorum epistulae mittebantur ad Tobiam €et a Tobia veniebant ad eos multi enim erant in Iudaea habentes iuramentum eius €quia gener erat Secheniae filii Orei €et Iohanan filius eius acceperat filiam Mosollam filii Barachiae sed et laudabant eum coram me €et verba mea nuntiabant ei €et Tobias mittebat epistulas ut terreret me  postquam autem aedificatus est murus et posui valvas €et recensui ianitores et cantores et Levitas praecepi Aneni fratri meo €et Ananiae principi domus de Hierusalem €ipse enim quasi vir verax et timens Deum plus ceteris €videbatur et dixi eis €non aperiantur portae Hierusalem usque ad calorem solis €cumque adhuc adsisterent clausae portae sunt et oppilatae €et posui custodes de habitatoribus Hierusalem €singulos per vices suas et unumquemque contra domum suam civitas autem erat lata nimis et grandis €et populus parvus in medio eius €et non erant domus aedificatae dedit autem Deus in corde meo €et congregavi optimates et magistratus et vulgum €ut recenserem eos €et inveni librum census eorum qui ascenderant primum €et inventum est scriptum in eo isti filii provinciae qui ascenderunt de captivitate migrantium €quos transtulerat Nabuchodonosor rex Babylonis €et reversi sunt in Hierusalem et in Iudaeam €unusquisque in civitatem suam qui venerunt cum Zorobabel €Hiesuae Neemias Azarias €Raamias Naamni Mardocheus €Belsar Mespharath Beggoai Naum Baana €numerus virorum populi Israhel filii Pharos duo milia centum septuaginta duo filii Saphatiae trecenti septuaginta duo filii Area sescenti quinquaginta duo filii Phaethmoab filiorum Hiesuae et Ioab duo milia octingenti decem et €octo filii Helam mille octingenti quinquaginta quattuor filii Zethua octingenti quadraginta quinque filii Zacchai septingenti sexaginta filii Bennui sescenti quadraginta octo filii Bebai sescenti viginti octo filii Azgad duo milia trecenti viginti duo filii Adonicam sescenti sexaginta septem filii Baggoaim duo milia sexaginta septem filii Adin sescenti quinquaginta quinque filii Ater filii Ezechiae nonaginta octo filii Asem trecenti viginti octo filii Besai trecenti viginti quattuor filii Areph centum duodecim filii Gabaon nonaginta quinque viri Bethleem et Netupha centum octoginta octo viri Anathoth centum viginti octo viri Bethamoth quadraginta duo viri Cariathiarim Cephira et Beroth septingenti quadraginta tres viri Rama et Geba sescenti viginti unus viri Machmas centum viginti duo viri Bethel et Hai centum viginti tres viri Nebo alterius quinquaginta duo viri Helam alterius mille ducenti quinquaginta quattuor filii Arem trecenti viginti filii Hiericho trecenti quadraginta quinque filii Lod Adid et Ono septingenti viginti unus filii Senaa tria milia nongenti triginta sacerdotes €filii Idaia in domo Iosua nongenti septuaginta tres filii Emmer mille quinquaginta duo filii Phassur mille ducenti quadraginta septem filii Arem mille decem et septem €Levitae filii Iosue et Cadmihel filiorum Oduia septuaginta quattuor €cantores filii Asaph centum quadraginta octo €ianitores filii Sellum filii Ater filii Telmon filii Accub €filii Atita filii Sobai centum triginta €octo Nathinnei filii Soa filii Asfa filii Tebaoth filii Ceros filii Siaa filii Fado filii Lebana filii Agaba €filii Selmon filii Anan filii Geddel filii Gaer €filii Raaia filii Rasim filii Necoda filii Gezem €filii Aza filii Fasea filii Besai filii Munim €filii Nephusim filii Becbuc filii Acupha €filii Arur filii Besloth filii Meida filii Arsa €filii Bercos filii Sisara filii Thema filii Nesia filii Atipha €filii servorum Salomonis filii Sotai filii Sophereth €filii Pherida filii Iahala filii Dercon €filii Geddel filii Saphatia filii Athil filii Phocereth €qui erat ortus ex Sabaim filio Amon omnes Nathinnei et filii servorum Salomonis trecenti nonaginta duo hii sunt autem qui ascenderunt de Thelmella Thelarsa €Cherub Addon et Emmer €et non potuerunt indicare domum patrum suorum €et semen suum utrum ex Israhel essent filii Dalaia filii Tobia €filii Necoda sescenti quadraginta duo et de sacerdotibus filii Abia filii Accos €filii Berzellai qui accepit de filiabus Berzellai Galaditis uxorem €et vocatus est nomine eorum hii quaesierunt scripturam suam in censu et non invenerunt €et eiecti sunt de sacerdotio þï€Öõìçáôåÿï°±¶ÿï‚Îå訲Åóäò©ÿ§˜½dixitque Athersatha eis €ut non manducarent de sanctis sanctorum €donec staret sacerdos doctus et €eruditus omnis multitudo quasi unus €quadraginta duo milia sescenti sexaginta absque servis et ancillis eorum €qui erant septem milia trecenti triginta et septem €et inter eos cantores et cantrices ducentae quadraginta quinque ˜Ácameli quadringenti triginta quinque €asini sex milia septingenti viginti nonnulli autem de principibus familiarum dederunt in opus €Athersatha dedit in thesaurum auri dragmas mille €fialas quinquaginta tunicas sacerdotales quingentas triginta et de principibus familiarum dederunt in thesaurum operis €auri dragmas viginti milia €et argenti minas duo milia ducentas et quod dedit reliquus populus €auri dragmas viginti milia et argenti minas duo milia €et tunicas sacerdotales sexaginta septem habitaverunt autem sacerdotes et Levitae et ianitores et cantores €et reliquum vulgus et Nathinnei et omnis Israhel in civitatibus suis  et venerat mensis septimus €filii autem Israhel erant in civitatibus suis €congregatusque est omnis populus quasi vir unus €ad plateam quae est ante portam Aquarum €et dixerunt Ezrae scribae ut adferret librum legis Mosi €quam praecepit Dominus Israheli adtulit ergo Ezras sacerdos legem €coram multitudine virorum et mulierum €cunctisque qui poterant intellegere €in die prima mensis septimi et legit in eo aperte €in platea quae erat ante portam Aquarum €de mane usque ad mediam diem €in conspectu virorum et mulierum et sapientium €et aures omnis populi erant erectae ad librum stetit autem Ezras scriba super gradum ligneum €quem fecerat ad loquendum €et steterunt iuxta eum Matthathia et Sema et Ania et Uria €et Helcia et Maasia ad dextram eius €et ad sinistram Phadaia Misahel et Melchia et Asum €et Asephdana Zaccharia et Mosollam et aperuit Ezras librum coram omni populo €super universum quippe populum eminebat €et cum aperuisset eum stetit omnis populus et benedixit Ezras Domino Deo magno €et respondit omnis populus amen amen elevans manus suas €et incurvati sunt et adoraverunt Deum proni in terram porro Hiesue et Baani et Serebia €Iamin Accub Septhai Odia Maasia Celita €Azarias Iozabed Anam Phalaia Levitae €silentium faciebant in populo ad audiendam legem €populus autem stabat in gradu suo et legerunt in libro legis Dei €distincte et adposite ad intellegendum €et intellexerunt cum legeretur dixit autem Neemias ipse est Athersatha €et Ezras sacerdos scriba €et Levitae interpretantes universo populo €dies sanctificatus est Domino Deo nostro €nolite lugere et nolite flere €flebat enim omnis populus cum audiret verba legis et dixit eis ite comedite pinguia et bibite mulsum €et mittite partes ei qui non praeparavit €sibi €quia sanctus dies Domini est €et nolite contristari €gaudium enim Domini est fortitudo nostra Levitae autem silentium faciebant in omni populo dicentes €tacete quia dies sanctus est et nolite dolere abiit itaque omnis populus ut comederet et biberet €et mitteret partes et faceret laetitiam magnam €quia intellexerant verba quae docuerat eos et in die secundo congregati sunt principes familiarum universi populi €sacerdotes et Levitae ad Ezram scribam €ut interpretaretur eis verba legis et invenerunt scriptum in lege €praecepisse Dominum in manu Mosi €ut habitent filii Israhel in tabernaculis in die sollemni mense septimo et ut praedicent et divulgent vocem €in universis urbibus suis et in Hierusalem dicentes €egredimini in montem et adferte frondes olivae €et frondes ligni pulcherrimi €frondes myrti et ramos palmarum et frondes ligni nemorosi €ut fiant tabernacula sicut scriptum est et egressus est populus €et adtulerunt feceruntque sibi tabernacula €unusquisque in domate suo et in atriis suis et in atriis domus Dei €et in platea portae Aquarum et in platea portae Ephraim fecit ergo universa ecclesia eorum qui redierant de captivitate €tabernacula €et habitaverunt in tabernaculis €non enim fecerant a diebus Iosue filii Nun taliter filii Israhel usque €ad diem illum €et fuit laetitia magna nimis legit autem in libro legis Dei per dies singulos €a die primo usque ad diem novissimum €et fecerunt sollemnitatem septem diebus €et in die octavo collectum iuxta ritum  in die autem vicesimo quarto mensis huius €convenerunt filii Israhel €in ieiunio et in saccis et humus super eos et separatum est semen filiorum Israhel ab omni filio alienigena €et steterunt et confitebantur peccata sua €et iniquitates patrum suorum et consurrexerunt ad standum €et legerunt in volumine legis Domini Dei sui quater in die €et quater confitebantur et adorabant Dominum Deum suum surrexit autem super gradum Levitarum €Iosue et Bani Cedmihel Sebnia Bani €Sarebias Bani Chanani €et inclamaverunt voce magna Dominum €Deum suum et dixerunt Levitae Iosue et Cedmihel €Bonni Asebia Serebia Odoia Sebna Fataia €surgite benedicite Domino Deo vestro €ab aeterno usque in aeternum €et benedicant nomini gloriae tuae excelso €in omni benedictione et laude tu ipse Domine solus tu fecisti caelum €caelum caelorum et omnem exercitum eorum €terram et universa quae in ea sunt €maria et omnia quae in eis sunt €et tu vivificas omnia haec et exercitus caeli te adorat tu ipse Domine Deus €qui elegisti Abram et eduxisti eum de igne €Chaldeorum €et posuisti nomen eius Abraham et invenisti cor eius fidele coram te et percussisti cum eo foedus €ut dares ei terram Chananei Chetthei Amorrei €et Ferezei et Iebusei et Gergesei €ut dares semini eius €et implesti verba tua quoniam iustus es et vidisti adflictionem patrum nostrorum in Aegypto €clamoremque eorum audisti super mare Rubrum et dedisti signa et portenta €in Pharao et in universis servis eius €et in omni populo terrae illius €cognovisti enim quia superbe egerant contra eos €et fecisti tibi nomen sicut et in hac die et mare divisisti ante eos €et transierunt per medium maris in sicca €persecutores autem eorum proiecisti in profundum €quasi lapidem in aquas validas et in columna nubis ductor eorum fuisti per diem €et in columna ignis per noctem €ut appareret eis via per quam ingrediebantur ad montem quoque Sinai descendisti et locutus es cum eis de caelo €et dedisti eis iudicia recta et legem veritatis €caerimonias et praecepta bona et sabbatum sanctificatum tuum ostendisti eis €et mandata et caerimonias et legem praecepisti eis €in manu Mosi servi tui panem quoque de caelo dedisti eis in fame eorum €et aquam de petra eduxisti eis sitientibus €et dixisti eis ut ingrederentur et possiderent terram €super quam levasti manum tuam ut traderes eis ipsi vero et patres nostri superbe egerunt €et induraverunt cervices suas €et non audierunt mandata tua et noluerunt audire €et non sunt recordati mirabilium tuorum quae feceras eis €et induraverunt cervices suas et dederunt caput €ut converterentur ad servitutem suam quasi per contentionem €tu autem Deus propitius clemens et misericors €longanimis et multae miserationis €non dereliquisti eos et quidem cum fecissent sibi vitulum conflatilem €et dixissent iste est Deus tuus qui eduxit te de Aegypto €feceruntque blasphemias magnas tu autem in misericordiis tuis multis non dimisisti eos in deserto €columna nubis non recessit ab eis per diem €ut duceret eos in via €et columna ignis in nocte €ut ostenderet eis iter per quod ingrederentur et spiritum tuum bonum dedisti qui doceret eos €et manna tuum non prohibuisti ab ore eorum €et aquam dedisti eis in siti quadraginta annis pavisti eos in deserto nihilque eis defuit €vestimenta eorum non inveteraverunt €et pedes eorum non sunt adtriti et dedisti eis regna et populos et partitus es eis sortes €et possederunt terram Seon et terram regis Esebon €et terram Og regis Basan et filios eorum multiplicasti sicut stellas caeli €et adduxisti eos ad terram de qua dixeras patribus eorum €ut ingrederentur et possiderent et venerunt filii et possederunt terram €et humiliasti coram eis habitatores terrae Chananeos €et dedisti eos in manu eorum €et reges eorum et populos terrae €ut facerent eis sicut placebat illis ceperunt itaque urbes munitas et humum pinguem €et possederunt domos plenas cunctis bonis €cisternas ab aliis fabricatas þï€Öõìçáôåÿï°±¶ÿï‚Îå訲Åóäò©ÿ¨‰˜™„vineas et oliveta et ligna pomifera multa €et comederunt et saturati sunt et inpinguati sunt €et abundavere deliciis in bonitate tua magna provocaverunt autem te ad iracundiam et recesserunt a te €et proiecerunt legem tuam post terga sua €et prophetas tuos occiderunt €qui contestabantur eos ut reverterentur ad te €feceruntque blasphemias grandes et dedisti eos in manu hostium suorum et adflixerunt eos €et in tempore tribulationis suae clamaverunt ad te €et tu de caelo audisti €et secundum miserationes tuas multas dedisti eis salvatores €qui salvaverunt eos de manu hostium suorum cumque requievissent reversi sunt ut facerent malum in conspectu tuo €et dereliquisti eos in manu inimicorum suorum et possederunt eos €conversique sunt et clamaverunt ad te €tu autem de caelo audisti €et liberasti eos in misericordiis tuis multis temporibus et contestatus es eos ut reverterentur ad legem tuam €ipsi vero superbe egerunt et non audierunt mandata tua €et in iudiciis tuis peccaverunt quae faciet homo et vivet in eis €et dederunt umerum recedentem €et cervicem suam induraverunt nec audierunt et protraxisti super eos annos multos €et contestatus es eos in spiritu tuo €per manum prophetarum tuorum et non audierunt €et tradidisti eos in manu populorum terrarum in misericordiis autem tuis plurimis €non fecisti eos in consumptione €nec dereliquisti eos €quoniam Deus miserationum et clemens tu es nunc itaque Deus noster Deus magne fortis et terribilis €custodiens pactum et misericordiam €ne avertas a facie tua omnem laborem €qui invenit nos €reges nostros principes nostros et sacerdotes nostros €prophetas nostros et patres nostros et omnem populum tuum €a diebus regis Assur usque in diem hanc et tu iustus in omnibus quae venerunt super nos €quia veritatem fecisti nos autem impie egimus reges nostri principes nostri sacerdotes nostri et €patres nostri €non fecerunt legem tuam €et non adtenderunt mandata tua et testimonia tua €quae testificatus es in eis et ipsi in regnis suis bonis €et in bonitate tua multa quam dederas eis €et in terra latissima et pingui €quam tradideras in conspectu eorum €non servierunt tibi nec reversi sunt ab studiis suis pessimis ecce nos ipsi hodie servi sumus €et terram quam dedisti patribus nostris €ut comederent panem eius et quae bona sunt eius €et nos ipsi servi sumus in ea et fruges eius multiplicantur regibus €quos posuisti super nos propter peccata nostra €et in corporibus nostris dominantur €et in iumentis nostris €secundum voluntatem suam €et in tribulatione magna sumus super omnibus ergo his nos ipsi percutimus foedus et scribimus €et signant principes nostri Levitae nostri et sacerdotes nostri  signatores autem fuerunt €Neemias Athersatha filius Achelai €et Sedecias Saraias Azarias Hieremias Phessur Amaria Melchia Attus Sebenia €Melluc Arem Mermuth Obdias Danihel Genton €Baruch Mosollam Abia Miamin Mazia €Belga Semaia hii sacerdotes porro Levitae Iosue filius Azaniae €Bennui de filiis Enadad Cedmihel et fratres eorum €Sechenia Odevia Celita Phalaia Anan Micha Roob Asebia Zacchur Serebia €Sabania Odia Bani Baninu €capita populi Pheros Phaethmoab Helam Zethu Bani Bonni Azgad Bebai Adonia Beggoai Adin Ater Ezechia Azur Odevia Asum Besai Ares Anathoth Nebai Mecphia Mosollam €Azir Mesizabel Sadoc Ieddua Felthia Anan €Ania Osee Anania Asub Aloes Phaleam €Sobec Reum Asebna €Madsia et Haia Hanam €Anan Melluc Arem Baana €et reliqui de populo €sacerdotes Levitae ianitores et cantores €Nathinnei et omnes qui se separaverunt de populis terrarum ad legem Dei €uxores eorum filii eorum et filiae eorum omnis qui poterat sapere €spondentes pro fratribus suis €optimates eorum et qui veniebant ad pollicendum et iurandum €ut ambularent in lege Dei quam dederat in manu Mosi servi Dei €ut facerent et custodirent universa mandata Domini Dei nostri €et iudicia eius et caerimonias eius et ut non daremus filias nostras populo terrae €et filias eorum non acciperemus filiis €nostris populi quoque terrae qui inportant venalia et omnia ad usum €per diem sabbati ut vendant €non accipiemus ab eis in sabbato et in die sanctificata €et dimittemus annum septimum et exactionem universae manus et statuemus super nos praecepta €ut demus tertiam partem sicli per annum €ad opus domus Dei nostri ad panes propositionis et ad sacrificium sempiternum €et in holocaustum sempiternum €in sabbatis in kalendis in sollemnitatibus et in sanctificatis €et pro peccato ut exoretur pro Israhel €et in omnem usum domus Dei nostri sortes ergo misimus super oblatione €lignorum €inter sacerdotes et Levitas et populos €ut inferrentur in domum Dei nostri €per domos patrum nostrorum €per tempora a temporibus anni usque ad annum €ut arderent super altare Domini Dei nostri €sicut scriptum est in lege Mosi et ut adferremus primogenita terrae nostrae €et primitiva universi fructus omnis ligni €ab anno in annum in domo Domini et primitiva filiorum nostrorum et pecorum nostrorum €sicut scriptum est in lege €et primitiva boum nostrorum et ovium nostrarum €ut offerrentur in domo Dei nostri €sacerdotibus qui ministrant in domo Dei nostri et primitias ciborum nostrorum et libaminum nostrorum €et poma omnis ligni vindemiae quoque et olei €adferemus sacerdotibus ad gazofilacium Dei nostri €et decimam partem terrae nostrae Levitis €ipsi Levitae decimas accipient €ex omnibus civitatibus operum nostrorum erit autem sacerdos filius Aaron cum Levitis in decimis Levitarum €et Levitae offerent decimam partem decimae suae €in domum Dei nostri ad gazofilacium in domo thesauri ad gazofilacium enim deportabunt filii Israhel et filii €Levi €primitias frumenti vini et olei €et ibi erunt vasa sanctificata €et sacerdotes et cantores et ianitores et ministri €et non dimittemus domum Dei nostri  habitaverunt autem principes populi in Hierusalem €reliqua vero plebs misit sortem €ut tollerent unam partem de decem €qui habitaturi essent in Hierusalem in civitate sancta €novem vero partes in civitatibus benedixit autem populus omnibus viris €qui se sponte obtulerunt ut habitarent in Hierusalem hii sunt itaque principes provinciae qui habitaverunt in Hierusalem €et in civitatibus Iuda habitavit unusquisque €in possessione sua in urbibus suis €Israhel sacerdotes Levitae €Nathinnei et filii servorum Salomonis et in Hierusalem habitaverunt de filiis Iuda et de filiis Beniamin €de filiis Iuda Athaias filius Aziam €filii Zacchariae filii Amariae filii Saphatia filii Malelehel €de filiis Phares Imaasia filius Baruch €filius Coloza filius Azia filius Adaia €filius Ioiarib filius Zacchariae filius Silonites omnes filii Phares qui habitaverunt in Hierusalem €quadringenti sexaginta octo viri fortes hii sunt autem filii Beniamin €Sellum filius Mosollam filius Ioed €filius Phadaia filius Colaia filius Masia €filius Ethehel filius Isaia et post eum Gabbai Sellai nongenti viginti octo et Iohel filius Zechri praepositus eorum €et Iuda filius Sennua super civitatem secundus et de sacerdotibus Idaia filius Ioarib Iachin Saraia filius Elcia filius Mesollam €filius Sadoc filius Meraioth filius Ahitub €princeps domus Dei et fratres eorum facientes opera templi octingenti viginti duo €et Adaia filius Ieroam €filius Felelia filius Amsi filius Zacchariae €filius Phessur filius Melchiae et fratres eius principes patrum ducenti quadraginta duo €et Amassai filius Azrihel filius Aazi €filius Mosollamoth filius Emmer et fratres eorum potentes nimis centum viginti octo €et praepositus eorum Zabdihel filius potentium et de Levitis Sebenia filius Asob €filius Azaricam filius Asabia filius Boni et Sabathai et Iozabed €super opera quae erant €forinsecus €in domo Dei a principibus Levitarum et Mathania filius Micha filius Zebdaei filius Asaph €princeps ad laudandum et confitendum in €oratione €et Becbecia secundus de fratribus eius €et Abda filius Sammua filius Galal filius Idithun omnes Levitae in civitate sancta ducenti octoginta quattuor et ianitores Accob Telmon et fratres eorum €qui custodiebant ostia centum septuaginta duo et reliqui ex Israhel sacerdotes et Levitae €in universis civitatibus Iuda unusquisque in possessione sua þï€Öõìçáôåÿï°±¶ÿï‚Îå訲Åóäò©ÿ¨‹˜•et Nathinnei qui habitabant in Ofel €et Siaha et Gaspha de Nathinneis et episcopus Levitarum in Hierusalem €Azzi filius Bani filius Asabiae filius Matthaniae filius Michae €de filiis Asaph cantores €in ministerio domus Dei praeceptum quippe regis super eos erat €et ordo in cantoribus per dies singulos et Fataia filius Mesezebel de filiis Zera filii Iuda €in manu regis iuxta omne verbum populi et in domibus per omnes regiones eorum €de filiis Iuda habitaverunt in Cariatharbe et in filiabus eius €et in Dibon et in filiabus eius €et in Capsel et in viculis eius et in Iesue et in Molada €et in Bethfaleth et in Asersual €et in Bersabee et in filiabus eius et in Siceleg et in Mochona et in filiabus eius et in Ainremmon €et in Sara et in Irimuth Zanoa Odollam et villis earum €Lachis et regionibus eius €Azeca et filiabus eius €et manserunt in Bersabee usque ad vallem Ennom filii autem Beniamin a Geba Mechmas et Aia €et Bethel et filiabus eius Anathoth Nob Anania Asor Rama Getthaim €Adid Seboim Neballa Loth et Ono valle Artificum €et de Levitis partitiones Iuda et Beniamin  hii autem sacerdotes et Levitae €qui ascenderunt cum Zorobabel filio Salathihel et Iosue €Saraia Hieremias Ezra Amaria Melluch Attus Sechenia Reum Meremuth Addo €Genthon Abia Miamin Madia Belga Semaia €et Ioarib Idaia Sellum Amoc Elceia Idaia €isti principes sacerdotum et fratres eorum in diebus Iosue porro Levitae Iesua Bennui Cedmihel €Sarabia Iuda Mathanias super hymnos €ipsi et fratres eorum et Becbecia atque et Hanni fratres eorum €unusquisque in officio suo Hiesue autem genuit Ioachim et Ioachim genuit Eliasib €et Eliasib genuit Ioiada et Ioiada genuit Ionathan €et Ionathan genuit Ieddoa in diebus autem Ioachim erant sacerdotes principes €familiarum €Saraiae Amaria Hieremiae Anania Ezrae Mosollam Amariae Iohanan Milico Ionathan €Sebeniae Ioseph Arem Edna Maraioth Elci €Addaiae Zaccharia Genthon Mosollam Abiae Zecheri €Miamin et Moadiae Felti Belgae Sammua Semaiae Ionathan €Ioiarib Matthanai Iadaiae Azzi Sellaiae Celai €Amoc Eber Elciae Asebia Idaiae Nathanahel €Levitae in diebus Eliasib et Ioiada et Ionan et Ieddoa €scripti principes familiarum et sacerdotes in regno Darii Persae filii Levi principes familiarum scripti in libro verborum dierum €et usque ad dies Ionathan filii Eliasib et principes Levitarum Asebia Serebia et Iesue filius Cedmihel €et fratres eorum per vices suas €ut laudarent et confiterentur iuxta praeceptum David viri Dei €et observarent aeque per ordinem Matthania et Becbecia Obedia Mosollam Thelmon Accub €custodes portarum et vestibulorum ante portas hii in diebus Ioachim filii Iesue filii Iosedech €et in diebus Neemiae ducis et Ezrae sacerdotis scribaeque in dedicatione autem muri Hierusalem €requisierunt Levitas de omnibus locis suis €ut adducerent eos in Hierusalem €et facerent dedicationem et laetitiam €in actione gratiarum et in cantico €in cymbalis psalteriis et citharis congregati sunt ergo filii cantorum €et de campestribus circa Hierusalem et de villis Netuphati et de domo Galgal et de regionibus Geba et Azmaveth €quoniam villas aedificaverunt sibi cantores in circuitu €Hierusalem et mundati sunt sacerdotes et Levitae €et mundaverunt populum et portas et murum ascendere autem feci principes Iuda super murum €et statui duos choros laudantium magnos €et ierunt ad dexteram super murum ad portam Sterquilinii et ivit post eos Osaias et media pars principum Iuda et Azarias Ezras et Mosollam €Iuda et Beniamin et Semeia et Hieremia et de filiis sacerdotum in tubis Zaccharias filius Ionathan €filius Semeiae filius Mathaniae filius Michaiae €filius Zecchur filius Asaph et fratres eius Semeia et Azarel Malalai Galalai €Maai Nathanel et Iuda et Anani €in vasis cantici David viri Dei €et Ezras scriba ante eos in porta Fontis et contra eos ascenderunt in gradibus civitatis David €in ascensu muri super domum David €et usque ad portam Aquarum ad orientem et chorus secundus gratias referentium ibat ex adverso €et ego post eum et media pars populi €super murum et super turrem Furnorum €et usque ad murum latissimum et super portam Ephraim et super portam Antiquam €et super portam Piscium et turrem Ananehel et turrem Ema €et usque ad portam Gregis €et steterunt in porta Custodiae steteruntque duo chori laudantium in domo Dei €et ego et dimidia pars magistratuum mecum et sacerdotes Eliachim Maasia Miniamin €Michea Elioenai Zaccharia Anania in tubis et Maasia et Semea et Eleazar et Azi et Iohanan et Melchia €et Elam et Ezer €et clare cecinerunt cantores et Iezraia praepositus et immolaverunt in die illa victimas magnas et laetati sunt €Deus enim laetificaverat eos laetitia magna €sed et uxores eorum et liberi gavisi sunt €et audita est laetitia Hierusalem procul recensuerunt quoque in die illa viros super gazofilacia thesauri €ad libamina et ad primitias et ad decimas €ut introferrent per eos principes civitatis €in decore gratiarum actionis sacerdotes et Levitas €quia laetatus est Iuda in sacerdotibus et Levitis adstantibus et custodierunt observationem Dei sui et observationem expiationis €et cantores et ianitores €iuxta praeceptum David et Salomonis filii eius quia in diebus David et Asaph €ab exordio erant principes constituti cantorum in carmine €laudantium et confitentium Deo et omnis Israhel in diebus Zorobabel et in diebus Neemiae €dabat partes cantoribus et ianitoribus per dies singulos €et sanctificabant Levitas et Levitae sanctificabant filios Aaron  in die autem illo lectum est in volumine Mosi audiente populo €et inventum est scriptum in eo €quod non debeat introire Ammanites et Moabites €in ecclesiam Dei usque in aeternum eo quod non occurrerint filiis Israhel cum pane et aqua €et conduxerint adversum eum Balaam ad maledicendum €ei €et convertit Deus noster maledictionem in benedictionem factum est autem cum audissent legem €separaverunt omnem alienigenam ab Israhel et super hoc erat Eliasib sacerdos €qui fuerat positus in gazofilacio domus Dei nostri €et proximus Tobiae fecit ergo sibi gazofilacium grande €et ibi erant ante eum reponentes munera et tus et vasa €et decimam frumenti et vini et olei €partes Levitarum et cantorum et ianitorum €et primitias sacerdotales in omnibus autem his non fui in Hierusalem €quia in anno tricesimo secundo Artarxersis regis €Babylonis €veni ad regem et in fine dierum rogavi regem et veni in Hierusalem €et intellexi malum quod fecerat Eliasib Tobiae €ut faceret ei thesaurum in vestibulis domus Dei et malum mihi visum est valde €et proieci vasa domus Tobiae foras de gazofilacio praecepique et mundaverunt €gazofilacia €et rettuli ibi vasa domus Dei sacrificium et tus et cognovi quoniam partes Levitarum non fuissent datae €et fugisset unusquisque in regionem suam €de Levitis et de cantoribus et de his qui €ministrabant et egi causam adversus magistratus et dixi €quare dereliquimus domum Dei €et congregavi eos et feci stare in stationibus suis et omnis Iuda adportabat decimam frumenti et vini et olei €in horrea et constituimus super horrea Selemiam sacerdotem €et Sadoc scribam et Phadaiam de Levitis €et iuxta eos Anan filium Zacchur filium Matthaniae €quoniam fideles conprobati sunt €et ipsis creditae sunt partes fratrum suorum memento mei Deus meus pro hoc €et ne deleas miserationes meas €quas feci in domo Dei mei et in caerimoniis eius in diebus illis vidi in Iuda €calcabant torcularia in sabbato portantes €acervos €et onerantes super asinos vinum et uvas et ficus et omne onus €et inferentes Hierusalem in die €sabbati €et contestatus sum ut in die qua vendere liceret venderent et Tyrii habitaverunt in ea inferentes pisces et omnia venalia €et vendebant in sabbatis filiis Iuda et in €Hierusalem et obiurgavi optimates Iuda et dixi eis €quae est res haec mala quam vos facitis €et profanatis diem sabbati numquid non haec fecerunt patres nostri €et adduxit Deus noster super nos omne malum hoc €et super civitatem hanc €et vos additis iracundiam super Israhel violando sabbatum factum est itaque €cum quievissent portae Hierusalem die sabbati €dixi et cluserunt ianuas €et praecepi ut non aperirent eas usque post sabbatum þï€Öõìçáôåÿï°±¶ÿï‚Îå訲Åóäò©ÿ¨˜“…et de pueris meis constitui super portas €ut nullus inferret onus in die sabbati et manserunt negotiatores et vendentes universa venalia €foris Hierusalem semel et bis et contestatus sum eos et dixi eis €quare manetis ex adverso muri €si secundo hoc feceritis manum mittam in vos €itaque ex tempore illo non venerunt in sabbato dixi quoque Levitis ut mundarentur et venirent €ad custodiendas portas et sanctificandum diem sabbati €et pro hoc ergo memento mei Deus meus €et parce mihi secundum multitudinem miserationum tuarum sed et in diebus illis vidi Iudaeos ducentes uxores €azotias ammanitidas et moabitidas et filii eorum ex media parte loquebantur azotice €et nesciebant loqui iudaice €et loquebantur iuxta linguam populi et populi et obiurgavi eos et maledixi €et cecidi ex ipsis viros et decalvavi eos €et adiuravi in Deo ut non darent filias suas filiis €eorum €et non acciperent de filiabus eorum filiis suis et sibimet €ipsis €dicens numquid non in huiuscemodi re peccavit Salomon rex €Israhel et certe in gentibus multis non erat rex similis ei €et dilectus Deo suo erat €et posuit eum Deus regem super omnem Israhel €et ipsum ergo ad peccatum duxerunt mulieres alienigenae numquid et nos inoboedientes faciemus omne malum grande hoc €ut praevaricemur in Deo nostro et ducamus uxores peregrinas de filiis autem Ioiada filii Eliasib sacerdotis magni €gener erat Sanaballat Horonitis quem fugavi a me recordare Domine Deus meus adversum eos €qui polluunt sacerdotium iusque sacerdotale et leviticum igitur mundavi eos ab omnibus alienigenis €et constitui ordines sacerdotum et Levitarum €unumquemque in ministerio suo et in oblatione lignorum €in temporibus constitutis et in primitiis €memento mei Deus meus in bonum àï‚Ôïâÿ¡Tobias ex tribu et civitate Nepthalim €quae est in superioribus Galileae supra Naasson €post viam quae ducit ad occidentem €in sinistro habens civitatem Sephet cum captus esset in diebus Salmanassar regis Assyriorum €in captivitate tamen positus viam veritatis non deseruit ita ut omnia quae habere poterat €cotidie concaptivis fratribus qui erant ex genere inpertiret cumque esset iunior omnibus in tribu Nepthalim €nihil tamen puerile gessit in opere denique cum irent omnes ad vitulos aureos €quos Hieroboam fecerat rex Israhel €hic solus fugiebat consortia omnium et pergebat ad Hierusalem ad templum Domini €et ibi adorabat Dominum Deum suum Israhel €omnia primitiva sua et decimas suas fideliter offerens ita ut in tertio anno proselytis et advenis ministraret omnem €decimationem haec et his similia secundum legem Dei puerulus observabat cum vero factus esset vir accepit uxorem Annam ex tribu sua €genuitque ex ea filium nomen suum inponens ei ab infantia timere Deum docuit €et abstinere ab omni peccato igitur cum per captivitatem devenisset cum uxore sua et filio €in civitatem Nineve cum omni tribu sua et omnes ederent ex cibis gentilium €iste custodivit animam suam €et numquam contaminatus est in escis eorum et quoniam memor fuit Domini in toto corde suo €dedit illi Dominus gratiam in conspectu Salmanassar regis et dedit ei potestatem quocumque vellet ire €habens libertatem quaecumque facere voluisset pergebat ergo per omnes qui erant in captivitate €et monita salutis dabat eis cum autem venisset in Rages civitatem Medorum €et ex his quibus honoratus fuerat a rege habuisset decem talenta argenti et cum multa turba generis sui Gabelum egentem videret €qui erat ex tribu eius €sub chirografo dedit illi memoratum pondus argenti post multum vero temporis mortuo Salmanassar rege €cum regnaret Sennacherim filius eius pro eo €et filios Israhel exosos haberet in conspectu suo Tobias pergebat per omnem cognationem suam €et consolabatur eos €dividebatque unicuique prout poterat de facultatibus suis esurientes alebat nudis vestimenta praebebat €et mortuis atque occisis sepulturam sollicitus exhibebat denique cum reversus esset rex Sennacherim €fugiens a Iudaea plagam quam circa eum Deus fecerat €propter blasphemiam suam €et iratus multos occideret ex filiis Israhel €Tobias sepeliebat corpora eorum at ubi nuntiatum est regi iussit eum occidi €et tulit ei omnem substantiam eius Tobias vero cum filio suo et cum uxore fugiens nudus latuit €quia multi diligebant eum post dies vero quadraginta et quinque €occiderunt regem filii ipsius et reversus est Tobias ad domum suam €omnisque facultas eius restituta est ei  post haec vero cum esset dies festus Domini €et factum esset prandium bonum in domo Tobis dixit filio suo vade €et adduc aliquos ex tribu nostra timentes Deum €et epulentur nobiscum cumque abisset reversus nuntiat €unum ex filiis Israhel iugulatum iacere in platea €statimque exiliens de accubitu suo €relinquens prandium ieiunus pervenit ad corpus tollensque illud portavit ad domum suam occulte €ut dum sol occubuisset caute sepeliret eum cumque occultasset corpus €manducavit panem cum luctu et tremore memorans illum sermonem €quem dixit Dominus per Amos prophetam €dies festi vestri convertentur in lamentationem et luctum cum vero sol occubuisset abiit et sepelivit eum arguebant autem illum omnes proximi sui dicentes €iam huius rei causa interfici iussus es €et vix effugisti mortis imperium €et iterum sepelis mortuos sed Tobias plus timens Deum quam regem €rapiebat corpora occisorum et occultabat in domo sua €et mediis noctibus sepeliebat ea contigit autem ut quadam die fatigatus a sepultura €veniens domum iactasset se iuxta parietem €et obdormisset ex nido hirundinum dormienti illi calida stercora insiderent €super oculos eius €fieretque caecus hanc autem temptationem ideo permisit Dominus evenire illi €ut posteris daretur exemplum patientiae eius sicut et sancti Iob nam cum ab infantia sua semper Deum timuerit €et mandata eius custodierit €non est contristatus contra Deum quod plaga caecitatis evenerit ei sed inmobilis in Dei timore permansit €agens gratias Deo omnibus diebus vitae suae nam sicut beato Iob insultabant reges €ita isti parentes et cognati eius €et inridebant vitam eius dicentes ubi est spes tua pro qua elemosynas et sepulturas faciebas Tobias vero increpabat eos dicens nolite ita loqui quoniam filii sanctorum sumus et vitam illam expectamus €quam Deus daturus est his qui fidem suam numquam mutant ab eo Anna vero uxor eius ibat ad textrinum opus cotidie €et de labore manuum suarum victum quem consequi poterat deferebat unde factum est ut hedum caprarum accipiens detulisset domi cuius cum vocem balantis vir eius audisset dixit €videte ne forte furtivus sit reddite eum dominis suis €quia non licet nobis ex furto aliquid aut edere aut contingere ad haec uxor eius irata respondit €manifeste vana facta est spes tua €et elemosynae tuae modo paruerunt atque his et aliis huiusmodi verbis exprobrabat ei  tunc Tobias ingemuit et coepit orare cum lacrimis dicens €iustus es Domine et omnia iudicia tua iusta sunt €et omnes viae tuae misericordia et veritas et iudicium et nunc Domine memor esto mei €ne vindictam sumas de peccatis meis €neque reminiscaris delicta mea vel parentum meorum quoniam non oboedivimus praeceptis tuis €et traditi sumus in direptionem et captivitatem et mortem €et in fabulam et in inproperium €omnibus nationibus in quibus dispersisti nos et nunc Domine magna iudicia tua €quia non egimus secundum praecepta tua €et non ambulavimus sinceriter coram te et nunc Domine secundum voluntatem tuam fac mecum €et praecipe in pace recipi spiritum meum €expedit enim mihi mori magis quam vivere eadem itaque die contigit €ut Sarra filia Raguhel in civitate Medorum €ut et ipsa audiret inproperium ab una ex ancillis patris sui quoniam tradita fuerat septem viris €et daemonium nomine Asmodeus occiderat eos €mox ut ingressi fuissent ad eam ergo cum pro culpa sua increparet puellam respondit ei dicens €amplius ex te non videamus filium aut filiam super terram €interfectrix virorum tuorum numquid et me occidere vis €sicut et iam septem occidisti €ad hanc vocem perrexit in superiori cubiculo domus suae €et tribus diebus et tribus noctibus non manducavit neque bibit sed in oratione persistens €lacrimis deprecabatur Dominum þï€Öõìçáôåÿï°±·ÿï‚Ôïâÿ£˜‹ƒut ab isto inproperio liberaret eam factum est autem tertia die €dum conpleret orationem benedicens Dominum dixit €benedictum est nomen tuum Deus patrum nostrorum €qui cum iratus fueris misericordiam facies €et in tempore tribulationis peccata dimittis his qui invocant te ad te Domine faciem meam converto €ad te oculos meos converto peto Domine ut de vinculo inproperii huius absolvas me €aut certe desuper terra eripias me tu scis Domine quia numquam concupivi virum €et mundam servavi animam meam ab omni concupiscentia numquam cum ludentibus miscui me €neque cum his qui in levitate ambulant participem me praebui virum autem cum timore tuo non libidine mea consensi €suscipere et aut ego indigna fui illis €aut illi mihi forsitan digni non fuerunt €quia forsitan viro alio conservasti me non est enim in hominis potestate consilium tuum hoc autem certum habet omnis qui colit te €quia vita eius si in probatione fuerit coronabitur €si autem in tribulatione fuerit liberabitur €et si in correptione fuerit €ad misericordiam tuam pervenire licebit non enim delectaris in perditionibus nostris €quia post tempestatem tranquillum facis €et post lacrimationem et fletum exultationem infundis sit nomen tuum Deus Israhel benedictum in saecula in illo tempore exauditae sunt preces amborum €in conspectu gloriae summi Dei et missus est angelus Domini sanctus Rafahel €ut curaret ambos €quorum uno tempore fuerat oratio in conspectu Domini €recitata  igitur cum Tobias putaret orationem suam exaudiri ut mori potuisset €vocavit ad se Tobiam filium suum dixitque ei audi fili mi verba oris mei €et ea in corde tuo quasi fundamentum construe cum acceperit Deus animam meam corpus meum sepeli €et honorem habebis matri tuae omnibus diebus vitae eius memor enim esse debes €quae et quanta pericula passa sit propter te in utero suo cum autem et ipsa conpleverit tempus vitae suae €sepelies eam circa me omnibus autem diebus vitae tuae Deum in mente habe €et cave ne aliquando peccato consentias €et praetermittas praecepta Dei nostri ex substantia tua fac elemosynam €et noli avertere faciem tuam ab ullo paupere €ita enim fiet ut nec a te avertatur facies Domini quomodo potueris ita esto misericors si multum tibi fuerit abundanter tribue €si exiguum fuerit €etiam exiguum libenter inpertire stude praemium enim tibi bonum thesaurizas in die necessitatis quoniam elemosyna ab omni peccato et a morte liberat €et non patietur animam ire in tenebras fiducia magna erit coram summo Deo elemosyna €omnibus qui faciunt eam adtende tibi fili mi ab omni fornicatione €et praeter uxorem tuam numquam patiaris crimen scire superbiam numquam in tuo sensu aut in tuo verbo dominari permittas €in ipsa enim initium sumpsit omnis perditio quicumque aliquid tibi operatus fuerit €statim mercedem ei restitue €et merces mercennarii apud te omnino non maneat quod ab alio odis fieri tibi €vide ne alteri tu aliquando facias panem tuum cum esurientibus et egenis comede €et de vestimentis tuis nudos tege panem tuum et vinum super sepulturam iusti constitue €et noli ex eo manducare et bibere cum peccatoribus consilium semper a sapiente perquire omni tempore benedic Deum €et pete ab eo ut vias tuas dirigat €et omnia consilia tua in ipso permaneant indico etiam tibi fili mi dedisse me decem talenta argenti €dum infantulus esses €Gabelo in Rages civitate Medorum €et chirografum eius apud me habeo et ideo perquire quomodo ad eum pervenias €et recipias ab eo supra memoratum pondus argenti €et restituas ei chirografum suum noli timere fili mi pauperem quidem vitam gerimus €sed multa bona habemus si timuerimus Deum €et recesserimus ab omni peccato et fecerimus bene  tunc Tobias respondit patri suo et dixit €omnia quaecumque praecepisti mihi faciam pater quomodo autem hanc pecuniam inquiram ignoro €ille me nescit neque ego illum €quod signum dabo illi €sed neque viam qua pergatur illuc aliquando cognovi tunc pater suus respondit illi et dixit €chirografum quidem eius penes me habeo €quem dum illi ostenderis statim restituet sed perge nunc et inquire tibi aliquem fidelem virum €qui eat tecum salva mercede sua €dum adhuc vivo ut recipias ea tunc egressus Tobias invenit iuvenem splendidum stantem €praecinctum et quasi paratum ad ambulandum et ignorans quod angelus Dei esset salutavit eum et dixit €unde te habemus bone iuvenis at ille respondit ex filiis Israhel €et Tobias dixit ei €nosti viam quae ducit in regionem Medorum cui respondit novi et omnia itinera eius frequenter ambulavi €et mansi apud Gabelum fratrem nostrum €qui moratur in Rages civitate Medorum €quae posita est in monte Exbathanis cui Tobias ait sustine me obsecro €donec haec ipsa nuntiem patri meo tunc ingressus indicavit universa haec patri suo €super quae admiratus pater €rogat ut introiret ad eum ingressus itaque salutavit eum et dixit €gaudium tibi semper sit et Tobias ait quale mihi gaudium erit €qui in tenebris sedeo et lumen caeli non video cui ait iuvenis forti animo esto €in proximo est ut a Deo cureris dixit itaque illi Tobias €numquid poteris perducere filium meum ad Gabelum €in Rages Medorum €et cum redieris restituam tibi mercedem tuam et dixit ei angelus ego eum ducam et reducam ad te cui Tobias respondit rogo te indica mihi €de qua domo aut de qua tribu es tu cui Rafahel angelus dixit €genus quaeris mercennarii an ipsum mercennarium €qui cum filio tuo eat sed ne forte sollicitum te reddam €ego sum Azarias Ananiae magni filius et Tobias respondit ex magno genere es tu €sed peto ne irascaris quod voluerim cognoscere genus tuum dixit autem illi angelus €ego sanum ducam et sanum tibi reducam filium tuum respondens autem Tobias dixit €bene ambuletis et sit Deus in itinere vestro €et angelus eius comitetur vobiscum tunc paratis omnibus quae erant in via portanda €fecit Tobias vale patri et matri suae €et ambulaverunt ambo simul cumque profecti essent coepit flere mater eius et €dicere €baculum senectutis nostrae tulisti et transmisisti a nobis numquam esset ipsa pecunia pro qua misisti eum sufficiebat enim nobis paupertas nostra €ut divitias conputaremus hoc quod videbamus filium nostrum dixitque ei Tobias noli flere €salvus perveniet filius noster et salvus revertetur ad nos €et oculi tui videbunt eum credo enim quoniam angelus Dei bonus comitetur ei €et bene disponat omnia quae circa ipsum geruntur €ita ut cum gaudio revertatur ad nos ad hanc vocem cessavit mater eius flere et tacuit  profectusque est Tobias €et canis secutus est eum €et mansit prima mansione iuxta fluvium Tigris et exivit ut lavaret pedes suos €et ecce piscis inmanis exivit ad devorandum eum quem expavescens clamavit voce magna dicens €Domine invadet me et dixit ei angelus €adprehende brancia eius et trahe eum ad te €quod cum fecisset adtraxit eum in sicco €et palpitare coepit ante pedes eius tunc dixit ei angelus extentera hunc piscem €et cor eius et fel eius et iecur repone tibi €sunt enim haec necessaria ad medicamenta utiliter quod cum fecisset assavit carnes eius €et secum sustulerunt in via €cetera salierunt quae sufficerent eis €quousque pervenirent in Rages civitatem Medorum tunc interrogavit Tobias angelum et dixit ei €obsecro te Azarias frater ut dicas mihi €quod remedium habebunt ista quae de pisce servare €iussisti respondensque dixit ei €cordis eius particulam si super carbones ponas €fumus eius extricat omne daemonium €sive a viro sive a muliere ita ut ultra non accedat ad eos ˜Šet dixit ei ubi vis €ut maneamus respondensque angelus ait €est hic Raguhel nomine propinquus vir de tribu tua €et hic habet filiam nomine Sarram €sed neque masculum neque feminam ullum €habet alium praeter eam tibi debetur omnis substantia eius €et oportet te eam accipere coniugem pete ergo eam a patre eius et dabit tibi eam uxorem tunc respondit Tobias et dixit €audio quia tradita est viris septem et mortui sunt €sed et haec audivi quia daemonium illos occidit timeo ergo ne forte mihi haec eveniant €et cum sim unicus parentibus meis €deponam senectutem illorum cum tristitia ad infernum tunc angelus Rafahel dixit ei €audi me et ostendam tibi €qui sunt quibus praevalere potest daemonium þï€Öõìçáôåÿï°±·ÿï‚Ôïâÿ¦˜‘hii namque qui coniugium ita suscipiunt €ut Deum a se sua mente excludant €et suae libidini ita vacent €sicut equus et mulus in quibus non est intellectus €habet potestatem daemonium super eos tu autem cum acceperis eam €ingressus cubiculum per tres dies continens esto ab ea €et nihil aliud nisi orationibus vacabis cum ea ipsa autem nocte incenso iecore piscis fugabitur daemonium secunda vero nocte €in copulatione sanctorum patriarcharum admitteris tertia autem nocte benedictione consequeris €ut filii ex vobis incolomes procreentur transacta autem tertia nocte accipies virginem cum timore Domini €amore filiorum magis quam libidinis ductus €ut in semine Abrahae benedictionem in filiis consequaris  ingressi sunt autem ad Raguhelem €et suscepit eos Raguhel cum gaudio intuensque Tobiam Raguhel dixit Annae uxori suae €quam similis est iuvenis iste consobrino meo et cum haec dixisset ait unde estis iuvenes fratres nostri €at illi dixerunt €ex tribu Nepthalim sumus ex captivitate Nineven dixit illis Raguhel nostis Tobiam fratrem meum €qui dixerunt novimus cumque multa bona loquerentur de eo €dixit angelus ad Raguhel €Tobias de quo interrogas pater huius est et misit se Raguhel et cum lacrimis osculatus est eum €et plorans super collum eius dixit €benedictio sit tibi fili mi quia boni et optimi viri filius es et Anna uxor eius et Sarra filia ipsorum €lacrimatae sunt postquam autem locuti sunt €praecepit Raguhel occidi arietem et parari convivium €cumque hortaretur eos discumbere ad prandendum Tobias dixit hic ego hodie non manducabo neque bibam €nisi prius petitionem meam confirmes €et promittas mihi dare Sarram filiam tuam quo audito verbo Raguhel expavit €sciens quid evenerit illis septem viris €et timere coepit ne forte et huic similiter accideret €et cum nutaret et non daret ullum petenti responsum dixit ei angelus noli timere dare illam isti €quoniam huic timenti Deum debetur coniux filia tua €propterea alius non potuit habere illam tunc dixit Raguhel non dubito €quod Deus preces et lacrimas meas €in conspectu suo admiserit et credo quoniam ideo vos fecit ad me venire €ut ista coniungeretur cognationi suae secundum legem Mosi €et nunc noli dubium gerere quod tibi eam non tradam et adprehendens dexteram filiae suae dexterae Tobiae tradidit dicens €Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob sit vobiscum €et ipse coniungat vos impleatque benedictionem suam in vobis et accepta carta fecerunt conscriptionem coniugii et post haec epulati sunt benedicentes Deum vocavitque ad se Raguhel Annam uxorem suam €et praecepit ei ut praepararet alterum cubiculum et introduxit in eum Sarram filiam suam €et lacrimata est dixitque ei forti animo esto filia mi Dominus caeli det tibi gaudium pro taedio quo perpessa es  postquam vero cenaverunt introduxerunt iuvenem ad eam recordatus itaque Tobias sermonem angeli €protulit de cassidile suo partem iecoris €posuitque eam super carbones vivos tunc Rafahel angelus adprehendit daemonium €et religavit eum in deserto superioris Aegypti tunc hortatus est virginem Tobias dixitque ei €Sarra exsurge deprecemus Deum €hodie et cras et secundum cras €quia istis tribus noctibus Deo iungimur €tertia autem transacta nocte in nostro erimus coniugio filii quippe sanctorum sumus €et non possumus ita coniungi €sicut et gentes quae ignorant Deum surgentes autem pariter €instanter orabant ambo ut sanitas daretur eis dixitque Tobias Domine Deus patrum nostrorum €benedicant te caeli et terra et mare €fontes et flumina et omnis creatura tua quae in eis sunt tu fecisti Adam de limo terrae dedistique ei adiutorium Evam et nunc Domine tu scis €quia non luxuriae causa accipio sororem meam €sed sola posteritatis dilectione €in qua benedicatur nomen tuum in saecula saeculorum dixit itaque Sarra €miserere nobis Domine miserere nobis €et consenescamus ambo pariter sani et factum est circa pullorum cantum €accersiri iussit Raguhel servos suos €et abierunt pariter ut foderent sepulchrum dicebat enim ne simili modo evenerit ei €quod et ceteris illis septem €qui sunt ingressi ad eam cumque parassent fossam €reversus ad uxorem suam Raguhel dixit mitte unam ex ancillis tuis et videat si mortuus est €ut sepeliam illum antequam inlucescat at illa mittens unam ex ancillis suis €ingressa cubiculum €repperitque eos incolomes €secum pariter dormientes reversa nuntiavit bonum nuntium €et benedixerunt Deum €Raguhel videlicet et Anna uxor eius et dixerunt benedicimus te Domine Deus Israhel €quia non contigit nobis quemadmodum putabamus fecisti enim nobiscum misericordiam tuam €et exclusisti a nobis inimicum persequentem nos misertus es autem duobus unicis €fac eos Domine in plenius benedicere te €et sacrificium tibi laudis tuae et suae sanitatis offerre €ut cognoscat universitas gentium €quia tu es Deus solus in universa terra statimque praecepit servis suis Raguhel €ut replerent fossam quam fecerant priusquam lucesceret uxori autem suae dixit ut instrueret convivium €et praepararet omnia quae in cibos erant iter agentibus necessaria duas quoque vaccas pingues et quattuor arietes occidi fecit €et parari epulas omnibus vicinis suis et cunctis amicis et adiuravit Raguhel Tobiam €ut duas ebdomadas moraretur apud eum de omnibus autem quae possidebat Raguhel €dimidiam partem dedit Tobiae €et fecit hanc scripturam €ut pars dimidia quae supererat post obitum eorum €Tobis dominio deveniret  tunc vocavit ad se Tobias angelum €quem quidem hominem aestimabat €et dixit ei Azarias frater peto ut auscultes €verba mea si me ipsum tradam tibi servum €non ero condignus providentiae tuae tamen obsecro ut adsumas tibi animalia sive servitia €et vadas ad Gabelum in Rages Medorum €reddasque ei chirografum suum €et recipias ab eo pecuniam €et roges eum venire ad nuptias meas scis enim ipse quoniam numerat dies pater meus €et si tardavero una die plus contristatur anima eius et certe vides quomodo Raguhel coniuraverit me €cuius adiuramentum spernere non possum tunc Rafahel adsumens quattuor ex servis Raguhelis et duos €camelos €in Rages Medorum perrexit €et inveniens Gabelum dedit ei chirografum €suum €et recepit omnem pecuniam indicavitque ei de Tobia filio Tobiae omnia quae gesta sunt €fecitque eum secum venire ad nuptias cumque ingressus esset domum Raguhelis €invenit Tobiam discumbentem €et exiliens osculati sunt se alterutrum €flevit itaque Gabelus et benedixit Deum et dixit benedicat te Dominus Deus Israhel €quia filius es viri optimi et iusti et timentis Deum €et elemosynas facientis et dicatur benedictio super uxorem tuam et super parentes vestros et videatis filios vestros et filios filiorum vestrorum €usque in tertiam et quartam generationem €et sit semen vestrum benedictum a Deo Israhel €qui regnat in saecula saeculorum cumque omnes dixissent amen accesserunt ad convivium €sed et cum timore Domini nuptiarum convivium exercebant  cum vero moras faceret Tobias causa nuptiarum €sollicitus erat pater eius Tobias dicens €putas quare moratur filius meus aut quare detentus est ibi putasne Gabelus mortuus est €et nemo illi reddet pecuniam coepit autem contristari nimis ipse et Anna uxor eius cum eo €et coeperunt ambo simul flere €eo quod die statuto minime reverteretur filius eorum ad eos flebat igitur mater eius inremediabilibus lacrimis atque dicebat €heu heu me fili mi ut quid te misimus peregrinari €lumen oculorum nostrorum baculum senectutis nostrae €solacium vitae nostrae spem posteritatis nostrae omnia in te uno habentes €te non debuimus dimittere ire a nobis cui dicebat Tobias tace et noli turbari sanus est filius noster €satis fidelis est vir ille cum quo misimus eum illa autem nullo modo consolari poterat €sed cotidie exiliens circumspiciebat et circuibat vias omnes €per quas spes remeandi videbatur €ut procul videret eum si fieri possit venientem at vero Raguhel dicebat ad generum suum mane hic €et ego mittam nuntium salutis de te ad Tobiam patrem tuum cui Tobias dixit €ego novi quia pater meus et mater mea modo dies conputant €et cruciatur spiritus eorum in ipsis cumque verbis multis rogaret Raguhel Tobiam €et ille eum nulla ratione vellet audire þï€Öõìçáôåÿï°±·ÿï‚Ôïâÿ¨Š˜Šƒtradidit ei Sarram et dimidiam partem omnis substantiae suae €in pueris et in puellis et in pecudibus €et in camelis et €in pecunia multa €et salvum atque gaudentem dimisit eum a se dicens €angelus Domini sanctus sit in itinere vestro €perducatque vos incolomes €et inveniatis omnia recte circa conparentes vestros €et videant oculi mei filios vestros priusquam moriar et adprehendentes parentes filiam suam €osculati sunt eam et dimiserunt ire monentes eam honorare soceros €diligere maritum regere familiam gubernare domum €et se ipsam inreprehensibilem exhibere  cumque reverterentur pervenerunt ad Charram €quae est in medio itinere contra Nineven undecimo die dixit angelus Tobias frater €scis quemadmodum reliquisti patrem tuum si placet itaque tibi praecedamus €et lento gradu insequentur iter nostrum familiae €simul cum coniuge tua et cum animalibus cumque hoc placuisset ut irent dixit Rafahel ad Tobiam €tolle tecum ex felle piscis erit enim necessarium €tulit itaque Tobias ex felle illo et abierunt Anna vero sedebat secus viam €in supercilio montis unde respicere poterat de longinquo et dum ex eodem loco specularetur adventum eius vidit a longe €et ilico agnovit venientem filium suum €et currens nuntiavit viro suo dicens €ecce venit filius tuus dixitque Rafahel ad Tobiam €adubi introieris domum tuam €statim adora Dominum Deum tuum €et gratias agens ei accede ad patrem tuum et osculare eum statimque lini super oculos eius ex felle isto piscis €quod portas tecum €scias enim quoniam mox aperientur oculi eius €et videbit pater tuus lumen caeli et in aspectu tuo gaudebit tunc praecucurrit canis qui simul fuerat in via €et quasi nuntius adveniens blandimento suae caudae gaudebat unde contigit ut €exsurgens caecus pater €coepit offendens pedibus currere €et data manu puero occurrit in obviam filio suo et suscipiens osculatus est eum cum uxore sua €et coeperunt flere prae gaudio cumque adorassent Dominum et gratias egissent consederunt tunc sumens Tobias de felle piscis €linivit oculos patri suo et sustinens quasi dimidiam fere horam €coepit albugo ex oculis eius quasi membrana ovi egredi quem adprehendens Tobias traxit ab oculis eius €statimque visum recepit et glorificabant Deum ipse videlicet et uxor eius €et omnes qui sciebant eum dicebatque Tobias benedico te Domine Deus Israhel €quoniam tu castigasti me et tu sanasti me €et ecce video Tobiam filium meum ingressa est etiam post septem dies €Sarra uxor filii eius et omnes familiae €et pecora sana et cameli et pecunia multa uxoris €sed et alia pecunia quam receperat a Gabelo et narravit parentibus suis omnia beneficia Dei €quae fecisset circa eum per hominem qui eum duxerat veneruntque Achior et Nabath consobrini Tobiae gaudentes ad Tobin €congratulantes ei de omnibus bonis €quae circa illum ostenderat Deus et per septem dies epulantes €omnes gaudio magno gavisi sunt  tunc vocavit ad se Tobias filium suum dixitque ei €quid possumus dare viro isti sancto qui venit tecum respondens Tobias dixit €pater quam mercedem dabimus ei €aut quid dignum poterit esse beneficiis eius me duxit et reduxit sanum €pecuniam a Gabelo ipse suscepit €uxorem ipse me habere fecit €et daemonium ab ea conpescuit €gaudium parentibus eius fecit €me ipsum a devoratione piscis eripuit €te quoque fecit videre lumen caeli €et bonis omnibus per eum repleti sumus €quid illi ad haec dignum poterimus dare sed peto te pater mi ut roges eum €si forte dignabitur €medietatem de omnibus quae adlata sunt €sibi adsumere et vocantes eum pater scilicet et filius tulerunt eum in partem €et rogare coeperunt ut dignaretur €dimidiam partem omnium quae adtulerant acceptam habere tunc dixit eis occulte €benedicite Deum caeli €et coram omnibus viventibus confitemini illi €quoniam fecit vobiscum misericordiam suam etenim sacramentum regis abscondere bonum est €opera autem Dei revelare et confiteri honorificum est bona est oratio cum ieiunio et elemosyna €magis quam thesauros auri condere quoniam elemosyna a morte liberat et ipsa est quae purgat peccata €et faciet invenire vitam aeternam qui autem faciunt peccatum et iniquitatem €hostes sunt animae suae manifesto ergo vobis veritatem €et non abscondam a vobis sermonem occultum quando orabas cum lacrimis et sepeliebas mortuos €et derelinquebas prandium €et mortuos abscondebas per diem in domo tua €et nocte sepeliebas €ego obtuli orationem tuam Domino et quia acceptus eras Deo necesse fuit ut temptatio probaret te et nunc misit me Dominus ut curarem te €et Sarram uxorem filii tui a daemonio liberarem ego enim sum Rafahel angelus €unus ex septem qui adstamus ante Dominum cumque haec audissent turbati sunt €et trementes ceciderunt super faciem suam dixitque eis angelus pax vobis nolite timere etenim cum essem vobiscum per voluntatem Dei €ipsum benedicite et cantate illi videbar quidem vobiscum manducare et bibere €sed ego cibo invisibili et potu qui ab hominibus videri non potest utor tempus est ergo ut revertar ad eum qui me misit €vos autem benedicite Deum et narrate omnia mirabilia eius et cum haec dixisset ab aspectu eorum ablatus est €et ultra eum videre non potuerunt tunc prostrati per horas tres in faciem benedixerunt Deum €et exsurgentes narraverunt omnia mirabilia eius  aperiens autem Tobias senior os suum €benedixit Dominum et dixit €magnus es Domine in aeternum et in omnia saecula regnum tuum quoniam tu flagellas et salvas €deducis ad infernum et reducis €et non est qui effugiat manum tuam confitemini Domino filii Israhel et in conspectu gentium laudate eum quoniam ideo dispersit vos inter gentes quae ignorant eum €ut vos narretis mirabilia eius €et faciatis scire eos quia non est alius Deus omnipotens praeter eum ipse castigavit nos propter iniquitates nostras €et ipse salvabit nos propter misericordiam suam aspicite ergo quae fecit vobiscum €et cum timore et tremore confitemini illi €regemque saeculorum exaltate in operibus vestris ego autem in terra captivitatis meae confitebor illi €quoniam ostendit maiestatem suam in gentem peccatricem convertimini itaque peccatores et facite iustitiam coram Deo €credentes quod faciat vobiscum misericordiam suam ego autem et anima mea in eo laetabimur benedicite Dominum omnes electi eius €agite dies laetitiae et confitemini illi Hierusalem civitas Dei castigavit te Dominus in operibus manuum tuarum confitere Domino in bonis €et benedic Deum saeculorum €ut reaedificet in te tabernaculum suum €et revocet ad te omnes captivos €et gaudeas in omnia saecula saeculorum luce splendida fulgebis et omnes fines terrae adorabunt te nationes ex longinquo ad te venient €et munera deferentes adorabunt Dominum in te €et terram tuam in sanctificatione habebunt nomen magnum invocabunt in te maledicti erunt qui contempserint te €et condemnati erunt omnes qui blasphemaverint te €benedictique erunt qui aedificaverint te tu autem laetaberis in filiis tuis €quoniam omnes benedicentur et congregabuntur ad Dominum beati omnes qui diligunt te et qui gaudent super pace tua anima mea benedic Dominum €quoniam liberavit Hierusalem civitatem suam beatus ero si fuerint reliquiae seminis mei €ad videndam claritatem Hierusalem portae Hierusalem ex sapphyro et zmaragdo aedificabuntur €et ex lapide pretioso omnis circuitus murorum eius ex lapide candido et mundo omnes plateae eius sternentur €et per vicos eius alleluia cantabitur benedictus Dominus qui excitavit eam €ut sit regnum eius in saecula saeculorum super eam amen  et consummati sunt sermones Tobi €et posteaquam inluminatus est €vixit annis quadraginta duobus et vidit filios nepotum suorum conpletis itaque annis centum duobus €sepultus est honorifice in Nineven quinquaginta namque et sex annorum oculorum lumen amisit €sexagenarius vero recepit reliquum vero vitae suae in gaudio fuit €et cum bono profectu timoris Dei perrexit in pace in hora autem mortis suae vocavit ad se Tobiam filium suum €et septem iuvenes filios eius nepotes suos €dixitque eis prope erit interitus Nineven €non enim excidit verbum Dei €et fratres nostri qui dispersi sunt a terra Israhel revertentur ad eam omnis autem deserta terra eius replebitur þï€Öõìçáôåÿï°±·ÿï‚Ôïâÿ¨Ž—‚et domus Dei quae in ea incensa est iterum reaedificabitur €ibique revertentur omnes timentes Deum et relinquent gentes idola sua €et venient in Hierusalem et inhabitabunt in ea et gaudebunt in ea omnes adorantes regem Israhel audite ergo filii mei patrem vestrum €servite Domino in veritate €et inquirite ut faciatis quae sunt placita illi et filiis vestris mandate ut faciant iustitias et elemosynas €ut sint memores Dei et benedicant eum in omni tempore €in veritate et in tota virtute sua nunc ergo filii audite me et nolite manere hic €sed quacumque die sepelieritis matrem vestram €circa me in uno sepulchro €ex eo dirigite gressus vestros ut exeatis hinc video enim quoniam iniquitas eius finem dabit ei factum est autem post obitum matris suae €Tobias abscessit ex Nineven €cum uxore sua et filiis €et reversus est ad soceros suos invenitque eos incolomes in senectute bona €et curam eorum gessit €et ipse clausit oculos eorum €et omnem hereditatem domus Raguhel ipse percepit €viditque quintam generationem filios filiorum suorum et conpletis annis nonaginta et novem in timore Domini €cum gaudio sepelierunt eum omnis cognatio eius €et omnis generatio eius in bona vita et sancta €conversatione permansit €ita ut accepti essent tam Deo quam hominibus €et cunctis habitatoribus terrae àï‚Êäôÿ¡Arfaxat itaque rex Medorum subiugaverat multas gentes imperio suo €et ipse aedificavit civitatem potentissimam €quam appellavit Igbathanis ex lapidibus quadratis et sectis fecit muros eius €in altitudine cubitorum €septuaginta €et in latitudine cubitorum triginta €turres vero eius posuit in altitudinem cubitorum centum per quadrum vero earum €latus utrumque vicenorum pedum spatio tendebatur €posuitque portas eius in altitudine €turrium et gloriabatur quasi potens in potentia exercitus sui €et in gloria quadrigarum suarum anno igitur duodecimo regni sui Nabuchodonosor rex Assyriorum €qui regnabat in Nineven civitatem magnam €pugnavit contra Arfaxat €et obtinuit eum in campo magno qui appellatur Ragau €circa Eufraten et Tigrin et Hyadas €in campo Erioch regis Elicorum tunc exaltatum est regnum Nabuchodonosor €et cor eius elatum est €et misit ad omnes qui habitabant in Cilicia et Damasco et €Libano et ad gentes quae sunt in Carmelo et Cedar €et inhabitantes Galileam in campo magno Hesdraelon et ad omnes qui erant in Samaria et trans flumen Iordanem €usque Hierusalem et omnem terram Iesse €quousque perveniatur ad montes Aethiopiae ad hos omnes misit nuntios Nabuchodonosor rex Assyriorum qui omnes uno animo contradixerunt €et remiserunt eos vacuos €ac sine honore abiecerunt tunc indignatus est Nabuchodonosor rex €ad omnem terram illam €et iuravit per regnum et thronum suum €quod defenderet se de omnibus regionibus his  anno tertiodecimo Nabuchodonosor regis €vicesima et secunda die mensis primi €factum est verbum in domo Nabuchodonosor regis Assyriorum €ut defenderet se vocavitque omnes maiores €omnesque duces bellatores suos €et habuit cum eis mysterium consilii sui dixitque cogitationem suam in eo esse €ut omnem terram suo subiugaret imperio quod dictum cum placuisset omnibus €vocavit Nabuchodonosor rex Holofernem principem militiae suae et dixit egredere adversum omne regnum €occidentis €et contra eos praecipue qui contempserunt imperium meum non parcet oculus meus ulli regno €omnemque urbem munitam subiugabis mihi tunc Holofernis vocavit duces et magistratus virtutis Assyriorum €et dinumeravit viros in expeditione sicut praecepit ei rex €centum viginti milia peditum pugnatorum €et equites sagittarios duodecim milia omnemque expeditionem suam fecit praeire multitudinem €innumerabilium camelorum €cum his quae exercitibus sufficerent copiose €boum quoque armenta gregesque ovium €quorum non erat numerus frumentum ex omni Syria in transitu suo parari constituit aurum vero et argentum de domo regis adsumpsit multum nimis et profectus est ipse et omnis exercitus €cum quadrigis et equitibus et sagittariis €qui cooperuerunt faciem terrae sicut lucustae cumque pertransisset fines Assyriorum €venit ad magnos montes Angae qui sunt a sinistro Ciliciae €ascenditque omnia castella eorum et obtinuit omnem munitionem effregit autem civitatem opinatissimam Meluthi €praedavitque omnes filios Tharsis et filios Ismahel €qui erant contra faciem deserti €et ad austrum terrae Celeon et transiit Eufraten et venit ad Mesopotamiam €et fregit omnes civitates excelsas quae erant ibi €a torrente Mambre usquequo perveniatur ad mare et occupavit terminos eius €a Cilicia usque ad fines Iafeth qui sunt ad austrum abduxitque omnes filios Madian €ac praedavit omnem locupletationem eorum €omnesque resistentes sibi occidit in ore gladii et post haec descendit in campos Damasci in diebus messis €et succendit omnia sata €omnesque arbores ac vineas fecit incidi et cecidit timor illius super omnes inhabitantes terram  tunc miserunt legatos suos €universarum urbium et provinciarum reges ac principes €Syriae scilicet Mesopotamiae et Syriae Sobal €et Lybiae atque Ciliciae €qui venientes ad Holofernem dixerunt desinat indignatio tua circa nos €melius est enim ut viventes serviamus Nabuchodonosor regi magno €et subditi simus tibi €quam morientes cum interitu nostro ipsi servitutis nostrae damna €patiamini omnis civitas nostra omnisque possessio €omnes colles et montes et campi €armenta boum greges ovium caprarumque equorum camelorumque €et universae facultates nostrae atque familiae in conspectu tuo sunt sint omnia sub lege tua nos iam et filii nostri €servi tui sumus veni nobis pacificus dominus €et utere servitia nostra sicut placuerit tibi tunc descendit de montibus cum equitibus in virtute magna €et obtinuit omnem civitatem et omnem inhabitantem terram de universis autem urbibus €adsumpsit sibi auxiliarios viros fortes et electos ad bellum tantusque metus provinciis illius incubuit €ut universarum urbium habitatores €principes et honorati simul cum populis €exirent in obviam venienti excipientes eum cum coronis et lampadibus €ducentes choros in tibiis et tympanis nec ista tamen facientes ferocitatem eius pectoris mitigare potuerunt nam et civitates eorum destruxit et lucos eorum excidit praeceperat enim illi Nabuchodonosor rex €ut omnes deos terrae exterminaret €videlicet ut ipse solus diceretur deus ab his nationibus €quae potuissent Holofernis potentia subiugari pertransiens autem Syriam Subal €et omnem Apamiam omnemque Mesopotamiam €venit ad Idumeos in terra Gabaa accepitque civitates eorum et sedit ibi per triginta dies €in quibus diebus adunari praecepit universum exercitum virtutis suae  tunc audientes haec filii Israhel €qui habitabant in terra Iudaeae €timuerunt valde a facie eius tremor etiam et horror invasit sensus eorum €ne hoc faceret Hierusalem et templo Domini €quod fecerat ceteris civitatibus et templis earum et miserunt in omnem Samariam per circuitum usque Hiericho €et praeoccupaverunt omnes vertices montium et muris circumdederunt vicos suos €et congregaverunt frumenta in praeparatione pugnae sacerdos etiam Heliachim scripsit ad universos €qui erant contra Hesdraelon €quae est contra faciem campi magni iuxta Dothain €et universis per quos transitus esse €poterat ut obtinerent ascensus montium €per quos via esse poterat ad Hierusalem €ut illic custodirent €ubi angustum iter esse poterat inter montes et fecerunt filii Israhel €secundum quod constituerat eis sacerdos Domini Heliachim et clamavit omnis populus ad Dominum instantia magna €et humiliaverunt animas suas in ieiuniis €ipsi et mulieres eorum et induerunt se sacerdotes ciliciis €et infantes prostraverunt contra faciem templi Domini €et altare Domini operuerunt cilicio et clamaverunt ad Deum Israhel unianimiter €ne darentur in praedam infantes eorum €et uxores eorum in divisionem €et civitates eorum in exterminium €et sancta eorum in pollutionibus tunc Heliachim sacerdos Domini magnus circuivit omnem Israhel €adlocutusque est eos dicens €scitote quoniam exaudivit Dominus preces vestras €si manentes permanseritis in ieiuniis et orationibus in conspectu Domini memores estote Mosi servi Domini þï€Öõìçáôåÿï°±¸ÿï‚Êäôÿ¤˜‚qui Amalech confidentem in virtute sua et in potentia sua et in €exercitu suo €et in clypeis suis et in curribus suis et in equitibus suis €non ferro pugnando sed precibus sanctis orando deiecit sic erunt universi hostes Israhel €si perseveraveritis in hoc opere quo coepistis ad hanc igitur exhortationem eius deprecantes Dominum €permanebant in conspectu Domini ita ut etiam hii qui holocausta Domino offerebant €praecincti ciliciis offerrent sacrificia Domino €et erat cinis super capita eorum et ex toto corde suo omnes orabant Deum €ut visitaret populum suum Israhel  nuntiatumque est Holoferni principi militiae Assyriorum €quod filii Israhel praepararent se ad resistendum €ac montium itinera conclusissent et furore nimio exarsit iracundia magna €vocavitque omnes principes Moab et duces Ammon et dixit eis €dicite mihi quid sit populus iste qui montana €obsidet €aut quae et quales et quantae sint civitates eorum €quae etiam sit virtus eorum aut quae sit multitudo eorum €vel quis rex militiae illorum quare prae omnibus qui habitant in oriente €isti contempserunt €et non exierunt in obviam nobis ut susciperent nos cum pace tunc Achior dux omnium filiorum Ammon respondens ait €si digneris audire domine meus €dicam veritatem in conspectu tuo €de populo isto qui in montanis habitat €et non egredietur verbum falsum ex ore meo populus iste ex progenie Chaldeorum est hic primum in Mesopotamiam habitavit €quoniam noluerunt sequi deos patrum suorum €qui erant in terra Chaldeorum deserentes itaque caerimonias patrum suorum €quae in multitudine deorum erant unum Deum caeli coluerunt €qui et praecepit eis ut exirent inde et habitarent in Charam €cumque cooperuisset omnem terram fames €descenderunt in Aegyptum €illicque per quadringentos annos sic multiplicati sunt €ut dinumerari eorum non possit exercitus cumque gravaret eos rex Aegypti €atque in aedificationibus urbium suarum €in luto et latere subiugasset eos €clamaverunt ad Deum suum €et percussit totam terram Aegypti plagis variis cumque eiecissent eos a se Aegyptii et cessasset plaga €ab eis €et iterum eos vellent capere et ad suum servitium revocare fugientibus his Deus caeli mare aperuit €ita ut hinc inde aquae quasi murus €solidarentur €et isti pede sicco fundum maris perambulando transirent in quo loco dum innumerabilis exercitus Aegyptiorum eos persequeretur €ita aquis coopertus est ut non remaneret vel unus €qui factum posteris nuntiaret egressis etiam mare Rubrum €deserta Sina montis occurrerunt €in quibus numquam homo habitare potuit €vel filius hominis requievit illic fontes amari obdulcati sunt eis ad bibendum €et per annos quadraginta annonam de caelo consecuti sunt ubicumque ingressi sunt sine arcu et sagitta €et absque scuta et gladio €Deus eorum pro eis pugnavit et vicit et non fuit qui insultaret populo isti €nisi quando recessit a cultura Domini Dei sui quotienscumque autem praeter ipsum Deum suum alterum coluerunt €dati sunt in praedam et in gladium et in obprobrium quotienscumque autem paenituerunt se recessisse a cultura Dei sui €dedit eis Deus caeli virtutem resistendi denique Chananeum regem et Iebuseum et Ferezeum €et Hettheum et Eveum et Amorreum €et omnes potentes in Esebon prostraverunt €et terras eorum et civitates eorum ipsi possederunt et usque dum non peccarent in conspectu Dei sui €erant cum illis bona €Deus enim illorum odit iniquitatem nam et ante hos annos cum recessissent a via €quam dederat illis Deus ut ambularent in eam €exterminati sunt proeliis multis nationibus €et plurimi eorum captivi abducti sunt in terram €non suam nuper autem reversi ad Deum suum €ex dispersione qua dispersi fuerant adunati sunt €et ascenderunt montana haec omnia €et iterum possident Hierusalem ubi sunt sancta eorum nunc ergo meus domine perquire €si est aliqua iniquitas eorum in conspectu Dei eorum €ascendamus ad illos €quoniam tradens tradet illos Deus eorum tibi €et subiugati erunt sub iugo potentiae tuae si autem non est offensio populi huius coram Deo suo €non poterimus resistere illis quoniam Deus eorum defendet illos €et erimus in obprobrium universae terrae et factum est cum cessasset loqui Achior verba €irati sunt omnes magnates Holofernis €et cogitabant interficere eum dicentes ad alterutrum quis iste est €qui filios Israhel posse dicat resistere regi Nabuchodonosor et €exercitibus eius €homines inermes et sine virtute et sine peritia artis pugnae ut ergo agnoscat Achior quoniam fallit nos €ascendemus in montana €et cum capti fuerint potentes eorum €tunc cum eisdem gladio transverberabitur ut sciat omnis gens €quoniam Nabuchodonosor deus terrae est €et praeter ipsum alius non est  factum est autem cum cessassent loqui €indignatus Holofernis vehementer dixit ad Achior quoniam prophetasti nobis dicens €quod gens Israhel defendatur a Deo suo €ut ostendam tibi quia non est deus nisi Nabuchodonosor cum percusserimus eos omnes sicut hominem unum €tunc et ipse cum illis Assyriorum gladio interibis €et omnis Israhel tecum perditione disperiet et probabis quoniam Nabuchodonosor dominus sit €universae terrae €tuncque gladius militiae meae transiet per latera tua €et confixus cades inter vulneratos Israhel €et non respirabis ultra donec extermineris cum illis porro autem si prophetiam tuam veram existimas €non concidat vultus tuus €et pallor qui faciem tuam obtinuit abscedat a te €si verba mea haec putas impleri non posse ut autem noveris quia simul cum illis haec experieris €ecce ex hac hora illorum populo sociaberis €ut dum dignas mei gladii poenas exceperint €ipse simul ultioni subiaceas tunc Holofernis praecepit servis suis ut conprehenderent Achior €ut ducerent eum in Bethuliam €et traderent eum in manu filiorum Israhel et accipientes eum servi Holofernis profecti sunt per campestria €sed cum adpropinquassent ad montana €exierunt contra eos fundibalarii illi autem divertentes a latere montis €ligaverunt Achior ad arborem manibus et pedibus €et sic vinctum de restibus dimiserunt eum €et reversi sunt ad dominum suum porro filii Israhel descendentes de Bethulia venerunt ad eum €quem solventes duxerunt ad Bethuliam €atque in medio populi illum statuentes €percontati sunt quid rerum esset €quod illum vinctum Assyrii reliquissent in diebus illis erant illic principes €Ozias filius Micha de tribu Symeon et Carmi qui et Gothonihel in medio itaque seniorum et in conspectu omnium €Achior dixit omnia €quae locutus ipse fuerat ab Holoferne interrogatus €et qualiter populus Holofernis voluisset propter hoc verbum interficere eum quemadmodum ipse Holofernis iratus iusserit eum €Israhelitis hac de causa tradi €ut dum vinceret filios Israhel €tunc etiam ipsum Achior diversis iubeat suppliciis interire €propter hoc quod dixisset Deus caeli defensor eorum est cumque universa Achior exposuisset €omnis populus cecidit in faciem adorantes Dominum €et communi lamentatione et fletu €unianimes preces suas Deo effuderunt dicentes €Domine Deus caeli et terrae intuere superbiam illorum €et respice ad nostram humilitatem €et faciem tuorum sanctorum adtende €et ostende quia non derelinquis €praesumentes de te €et praesumentes de se et de sua virtute gloriantes humilias finito itaque fletu €et per totum diem populorum oratione conpleta €consolati sunt Achior dicentes €Deus patrum nostrorum cuius tu virtutem praedicasti €ipse tibi hanc dabit vicissitudinem €ut eorum magis tu interitum videas cum vero Dominus Deus noster dederit hanc libertatem servis suis €sit et tecum Deus in medio nostri €ut sicut placuerit tibi ita cum tuis omnibus €converseris tunc Ozias finito consilio suscepit eum in domum suam €et fecit cenam magnam et vocatis omnibus presbyteris simul expleto ieiunio refecerunt postea vero convocatus omnis populus €et per totam noctem intra ecclesiam oraverunt €petentes auxilium a Deo Israhel  Holofernis autem altera die praecepit exercitibus suis €ut ascenderent contra Bethuliam erant autem pedites bellatorum centum viginti milia €et equites viginti duo milia €praeter praeparationes virorum illorum quos occupaverat captivitas €et adducti fuerant de provinciis et urbibus universae €iuventutis þï€Öõìçáôåÿï°±¸ÿï‚Êäôÿ§“omnes pariter paraverunt se ad pugnam contra €filios Israhel €et venerunt per crepidinem montis usque ad apicem €qui respicit super Dothain €a loco qui dicitur Belma €usque Chelmo qui est contra Hesdraelon filii autem Israhel ut viderunt multitudinem illorum €prostraverunt se super terram €mittentes cinerem super capita sua unianimes orantes €ut Deus Israhel misericordiam suam ostenderet super populum suum et adsumentes arma sua bellica sederunt per loca €quae angusti itineris tramitem dirigunt inter montuosa €et erant custodientes ea tota die et nocte porro Holofernis dum circuit per gyrum €repperit quod fons qui influebat aquaeductum illorum €a parte australi extra civitatem dirigeret €incidi praecepit aquaeductum eorum erant tamen non longe a muris fontes €ex quibus furtim videbantur haurire aquam €ad refocilandum potius quam ad potandum sed filii Ammon et Moab accesserunt ad Holofernem dicentes €filii Israhel non in lancea nec in sagitta confidunt €sed montes defendunt illos €et muniunt illos colles in praecipitio constituti ut ergo sine congressione pugnae possis superare eos €pone custodes fontium ut non hauriant ex eis €et sine gladio interficies eos €vel certe fatigati tradent civitatem suam €quam putant civitatem montibus positam superari non posse et placuerunt verba haec coram Holoferne €et coram omnibus satellitibus eius €et constituit per gyrum centenarios per singulos fontes cumque ista custodia per dies viginti fuisset expleta €defecerunt cisternae et collectiones aquarum €omnibus inhabitantibus in Bethuliam €ita ut non esset intra civitatem unde satiarentur €vel una die €quoniam ad mensuram dabatur populis aqua cotidie tunc ad Oziam congregati €omnes viri feminaeque iuvenes et parvuli €simul omnes una voce dixerunt €iudicet Deus inter nos et te €quoniam fecisti in nos mala €nolentes loqui pacifice cum Assyriis €et propter hoc vendidit nos Deus in manibus eorum et ideo non est qui adiuvet €cum prosternamur ante oculos eorum in siti et perditione magna et nunc congregate universos qui in civitate sunt €ut sponte nos tradamus omnes populo Holofernis melius est enim ut captivi benedicamus Deum viventes €quam moriamur et simus obprobrium omni carni €cum videamus uxores nostras et infantes nostros mori ante oculos nostros contestamur hodie caelum et terram et Deum patrum nostrorum €qui ulciscitur nos secundum peccata nostra €ut iam tradatis civitatem in manu militiae Holofernis €et sit finis noster brevis in ore gladii €qui longior efficitur in ariditate sitis et cum haec dixissent €factus est fletus et ululatus magnus in ecclesia omnibus €et per multas horas una voce clamaverunt ad Deum dicentes peccavimus cum patribus nostris iniuste egimus iniquitatem fecimus tu quia pius es miserere nostri €aut in tuo flagello vindica iniquitates nostras €et noli tradere confitentes te populo qui ignorat €te ut non dicant inter gentes ubi est Deus eorum et cum fatigati his clamoribus et his fletibus lassati siluissent exsurgens Ozias infusus lacrimis dixit €aequo animo estote fratres €et hos quinque dies expectemus a Domino misericordiam forsitan enim indignationem suam abscidet €et dat gloriam nomini suo si autem transactis quinque diebus non venerit €adiutorium €faciemus haec verba quae locuti estis  et factum est cum audisset haec Iudith vidua €quae erat filia Merari filii Idox filii Ioseph €filii Oziae filii Elai filii Iamnor €filii Gedeon filii Rafoin filii Acitob €filii Melchiae filii Enam filii Nathaniae €filii Salathihel filii Symeon filii Ruben et vir eius fuit Manasses €qui mortuus est in diebus messis hordiariae instabat enim super alligantes manipulos in campo €et venit aestus super caput eius €et mortuus est in Bethuliam civitatem suam €et sepultus est illic cum patribus suis erat autem Iudith relicta eius vidua €iam annis tribus et mensibus sex et in superioribus domus suae fecit sibi secretum cubiculum €in quo cum puellis suis clausa morabatur et habens super lumbos suos cilicium €ieiunabat omnibus diebus vitae suae €praeter sabbata et neomenia et festa domus Israhel erat autem eleganti aspectu nimis €cui vir suus reliquerat divitias multas et familiam €copiosam €ac possessiones armentis boum et gregibus ovium €plenas et erat haec in eo omnibus famosissima €quoniam timebat Dominum valde €nec erat qui loqueretur de illa verbum malum haec itaque cum audisset quoniam Ozias promisisset €quod transacto quinto die traderet civitatem €misit ad presbyteros Chabri et Carmin et venerunt ad illam et dixit illis €quod est hoc verbum in quo consensit Ozias €ut tradat civitatem Assyriis €si intra quinque dies non venerit vobis adiutorium et qui estis vos qui temptatis Dominum non est iste sermo qui misericordiam provocet €sed potius qui iram excitet et furorem accendat posuistis vos tempus miserationis Domini €et in arbitrium vestrum diem constituistis ei sed quia patiens est Dominus €in hoc ipso paeniteamur €et indulgentiam eius lacrimis postulemus non enim quasi homo Deus sic comminabitur €neque sicut filius hominis ad iracundiam inflammabitur et ideo humiliemus illi animas nostras €et in spiritu constituti humiliato servientes illi dicamus flentes Domino €ut secundum voluntatem suam sic faciat nobiscum misericordiam suam €ut sicut conturbatum est cor nostrum in superbia eorum €ita etiam de nostra humilitate gloriemur quoniam non sumus secuti peccata patrum nostrorum €qui dereliquerunt Deum suum et adoraverunt deos alienos pro scelere quo dati sunt in gladium €et in rapinam et in confusionem inimicis suis €nos autem alterum deum nescimus praeter ipsum expectemus humiles consolationem eius €et exquiret sanguinem nostrum €de adflictionibus inimicorum nostrorum €et humiliabit omnes gentes €quaecumque insurgunt contra nos €et faciet illas sine honore Dominus Deus noster et nunc fratres quoniam vos qui estis presbyteri in populo Dei €ex vobis pendet anima illorum €adloquio vestro corda eorum €erigite €ut memores sint quia temptati sunt patres nostri ut probarentur €si vere colerent Deum suum memores esse debent €quomodo pater noster Abraham temptatus est €et per multas tribulationes probatus Dei amicus effectus est sic Isaac sic Iacob sic Moses et omnes qui placuerunt Deo €per multas tribulationes transierunt fideles illi autem qui temptationes non susceperunt €cum timore Domini et patientia sua €inproperium murmurationis suae contra Dominum €protulerunt exterminati sunt ab exterminatore et a serpentibus perierunt et nos ergo non ulciscamur nos pro his quae patimur sed reputantes peccatis nostris haec ipsa minora esse supplicia €flagella Domini quasi servi qui corripimur €ad emendationem non ad perditionem nostram €evenisse credamus et dixerunt illi Ozias et presbyteri €omnia quae locuta es vera sunt €et non est in sermonibus tuis ulla reprehensio nunc ergo ora pro nobis €quoniam mulier sancta es et timens Dominum et dixit illis Iudith €sicut quod loqui potui Dei esse cognoscitis ita quod facere disposui probate si ex Deo est €et orate ut firmum faciat consilium meum Deus stabitis vos ad portam nocte ista et ego exeam cum abra mea €et orate ut sicut dixistis €in diebus quinque respiciat Dominus populum suum Israhel vos autem nolo scrutemini actum €meum €et usque dum renuntiem vobis nihil aliud fiat €nisi oratio pro me ad Dominum Deum nostrum et dixit ad eam Ozias princeps Iudaeae €vade in pace et Dominus sit tecum €in ultione inimicorum nostrorum €et revertentes abierunt  quibus abscedentibus Iudith ingressa est oratorium suum €et induens se cilicio posuit cinerem super caput suum €et prosternens se Domino clamavit ad Dominum dicens Domine Deus patris mei Symeon €qui dedisti illi gladium in defensione alienigenarum €qui violatores extiterunt in coinquinatione sua €et denudaverunt femur virginis in confusionem et dedisti mulieres eorum in praedam €et filias eorum in captivitatem €et omnem praedam in divisionem servis tuis €qui zelaverunt zelum tuum €subveni quaeso te Domine Deus meus mihi viduae tu enim fecisti priora et illa post illa cogitasti €et hoc factum est quod ipse voluisti omnes enim viae tuae paratae sunt €et tua iudicia in providentia tua posuisti þï€Öõìçáôåÿï°±¸ÿï‚Êäôÿ¨‰–respice castra Assyriorum nunc €sicut tunc castra videre Aegyptiorum dignatus es €quando post servos tuos armati currebant €confidentes in quadrigis et in equitatu suo €et in multitudine bellatorum sed aspexisti super castra eorum et tenebrae fatigaverunt eos tenuit pedes eorum abyssus et aquae operuerunt eos sic fiant et isti Domine €qui confidunt in multitudine sua et in curribus suis €et in contis et in sagittis suis et in lanceis €gloriantur et nesciunt quia tu ipse es Deus noster €qui conteris bella ab initio €et Dominus nomen est tibi erige brachium tuum sicut ab initio €et adlide virtutem eorum in virtute tua €cadat virtus eorum in iracundiam tuam €qui promittunt se violare sancta tua €et polluere tabernaculum honoris tui €et deicere gladio suo cornu altaris tui fac Domine ut gladio proprio eius superbia amputetur capiatur laqueo oculorum suorum in me €et percuties eum ex labiis caritatis meae da mihi in animo constantiam ut contemnam illum €et virtutem ut evertam illum erit enim memoriale nominis tui €cum manus feminea deiecerit eum non enim in multitudine est virtus tua Domine €neque in equorum viribus voluntas tua €nec superbi ab initio placuerunt tibi €sed humilium et mansuetorum tibi semper placuit deprecatio Deus caelorum creator aquarum et dominus totius creaturae €exaudi me miseram deprecantem €et de tua misericordia praesumentem memento Domine testamenti tui €et da verbum in ore meo et in corde meo consilium corrobora €ut domus tua in tua sanctificatione €permaneat et omnes gentes agnoscant €quoniam tu es Deus et non est alius praeter te  factum est autem cum cessasset clamare ad Dominum €surrexit de loco €quo iacuerat prostrata Domino vocavitque abram suam €et descendens in domum suam abstulit a se cilicium €et exuit se vestimentis viduitatis suae et lavit corpus suum et unxit se myrro optimo €et discriminavit €crinem capitis sui €et inposuit mitram super caput suum €et induit se vestimentis iucunditatis suae €induitque sandalia pedibus suis €adsumpsitque dextraliola et lilia et inaures et anulos €et omnibus ornamentis suis ornavit se cui etiam Dominus contulit splendorem €quoniam omnis ista conpositio non ex libidine €sed ex virtute pendebat €et ideo Dominus hanc in illam pulchritudinem ampliavit €ut inconparabili decore omnium oculis appareret inposuit itaque abrae suae ascopam vini €et vas olei €et pulenta et palatas et panes et caseum €et profecta est cumque venisset ad portas civitatis €invenerunt expectantem Oziam et presbyteros civitatis qui cum vidissent eam €stupentes mirati sunt nimis pulchritudinem eius nihil tamen interrogantes eam dimiserunt transire dicentes €Deus patrum nostrorum det tibi gratiam €et omne consilium tui cordis sua virtute corroboret €ut glorietur super te Hierusalem €et sit nomen tuum in numero sanctorum et iustorum et dixerunt hii qui illic erant omnes una voce fiat fiat Iudith vero orans Dominum transiit portas ipsa et abra eius factum est autem cum descenderet montem circa ortum diei €occurrerunt ei exploratores Assyriorum €et tenuerunt illam dicentes unde venis aut quo vadis quae respondit filia sum Hebraeorum €ideo ego fugi a facie eorum €quoniam futurum agnovi quod dentur vobis in depraedationem €pro eo quod contemnentes vos €noluerunt ultro tradere se ipsos €ut invenirent misericordiam in conspectu vestro hac de causa cogitavi mecum dicens €vadam ad faciem principis Holofernis €ut indicem illi secreta illorum €et ostendam illi quo aditu possit €obtinere eos €ita ut non cadat unus vir de exercitu eius et cum audissent viri verba eius €considerabant faciem eius et erat in oculis eorum stupor €quoniam mirabantur pulchritudinem eius nimis et dixerunt ad eam conservasti animam tuam €eo quod tale repperisti consilium €ut descenderes ad dominum nostrum hoc autem scias €quoniam cum steteris in conspectu eius bene tibi faciet €et eris gratissima in corde eius €duxeruntque illam ad tabernaculum Holofernis €et nuntiantes eam cumque intrasset ante faciem eius €statim captus est in suis oculis Holofernis dixeruntque ad eum satellites eius €quis contemnat populum Hebraeorum €qui tam decoras mulieres habent €ut non pro his merito pugnare €contra eos debeamus videns itaque Holofernem Iudith sedentem in conopeo €quod erat ex purpura et auro et zmaragdo €et lapidibus pretiosis intextum et cum in faciem eius intendisset €adoravit eum prosternens se super terram €et levaverunt illam servi Holofernis €iubente domino suo  tunc Holofernis dixit ei €aequo animo esto et noli pavere in corde tuo €quoniam ego numquam nocui virum €qui voluit servire Nabuchodonosor regi populus autem tuus si non contempsisset me €non adlevassem lanceam meam super illum nunc autem dic mihi qua ex causa recessisti ab illis €et placuit tibi ut venires ad nos et dixit illi Iudith sume verba ancillae tuae €quoniam si secutus fueris verba ancillae tuae €perfectam rem faciet Dominus tecum vivit enim Nabuchodonosor rex terrae €et vivit virtus eius quae est in te €ad correptionem omnium animarum errantium €quoniam non solum homines serviunt illi per te €sed et bestiae agri obtemperant illi nuntiatur enim industria animi tui universis gentibus €et indicatum est omni saeculo €quoniam tu solus bonus et potens es in omni regno eius €et disciplina tua omnibus provinciis praedicatur nec hoc latet quod locutus est Achior €nec illud ignoratur quod ei iusseris evenire constat enim Deum nostrum sic peccatis offensum €ut mandaverit per prophetas suos ad populum €quod tradat eos pro peccatis suis et quoniam sciunt se offendisse Deum suum filii Israhel €tremor tuus super ipsos est insuper etiam fames invasit eos €et ab ariditate aquae iam inter mortuos conputantur denique hoc ordinant €ut interficiant pecora sua et sanguinem eorum bibant et sancta Domini sui quae praecepit Deus non contingi €in frumento vino et oleo haec cogitaverunt inpendere €et volunt consumere €quae nec manibus deberent contingere €ergo quoniam haec faciunt €certum est quod in perditione dabuntur quod ego ancilla tua cognoscens fugi ab illis €et misit me Dominus haec ipsa nuntiare tibi ego enim ancilla tua Deum colo etiam nunc apud te €et exiet ancilla tua et orabo Deum et dicet mihi quando eis reddat peccatum suum €et veniens nuntiabo tibi €ita ut ego adducam te per mediam Hierusalem €et habebis omnem populum Israhel sicut oves quibus non est pastor €et non latrabit vel unus €contra te quoniam haec mihi dicta sunt per providentiam Dei et quoniam iratus est illis Deus €hoc ipsa missa sum nuntiare tibi placuerunt autem omnia verba haec coram Holoferne €et coram pueris eius €et mirabantur ad sapientiam eius €et dicebant alter ad alterum non est talis mulier super terram €in aspectu in pulchritudine et in sensu verborum et dixit ad illam Holofernis €bene fecit Deus qui misit te ante populum €ut des illum tu in manibus nostris et quoniam bona est promissio tua €si fecerit mihi hoc Deus tuus erit et meus Deus €et tu in domo Nabuchodonosor magna eris €et nomen tuum nominabitur in universa terra  tunc iussit eam introire ubi repositi erant thesauri eius €et iussit illic manere eam €et constituit quid daretur illi de convivio suo cui respondens Iudith dixit €nunc non potero manducare ex his quae mihi praecipis €tribui €ne veniat super me offensio €ex his autem quae mihi detuli manducabo cui Holofernis ait €si defecerint tibi ista quae tecum detulisti quid faciemus tibi et dixit Iudith vivit anima tua domine meus €quoniam non expendet omnia haec ancilla tua €donec faciat Deus in manu mea haec quae cogitavi €et induxerunt illam servi eius in tabernaculo quo praeceperat et petiit dum introiret ut daretur ei copia €nocte et ante lucem egrediendi foras ad orationem €et deprecandi Dominum et praecepit cubiculariis suis €ut sicut placeret illi exiret et introiret €ad orandum Deum suum per triduum et exiebat noctibus in vallem Bethuliae €et baptizabat se in fontem aquae et ut ascendebat orabat Dominum Deum Israhel €ut dirigeret viam eius ad liberationem populi sui et introiens munda manebat in tabernaculum €usque dum acciperet escam suam in vesperam et factum est quarto die þï€Öõìçáôåÿï°±¸ÿï‚Êäôÿ¨Œ˜Š‚Holofernis fecit cenam servis suis €et dixit ad Bagao eunuchum €vade et suade Hebraeam illam €ut sponte consentiat habitare mecum foedum est enim apud Assyrios si femina inrideat virum €agendo ut inmunis transeat ab eo tunc introivit Bagao ad Iudith et dixit €non vereatur bona puella introire ad dominum meum €ut honorificetur ante faciem eius €et manducet cum eo et bibat vinum in iucunditate cui Iudith respondit quae ego sum ut contradicam domino meo omne quod erit ante oculos eius bonum et optimum faciam €quicquid autem illi placuerit €hoc mihi erit optimum omnibus diebus vitae meae et surrexit et ornavit se vestimento suo €et ingressa stetit ante faciem eius cor autem Holofernis concussum est €erat enim ardens in concupiscentia eius et dixit ad eam Holofernis €bibe nunc et accumbe in iucunditate €quoniam gratiam invenisti coram me et dixit Iudith bibam domine €quoniam magnificata est anima mea hodie prae omnibus diebus meis et accepit et manducavit et bibit coram ipso €ea quae paraverat illi ancilla eius et iucundus factus est Holofernis ad illam €bibitque vinum nimis multum €quantum numquam biberat in vita sua  ut autem sero factum est €festinaverunt servi illius ad hospitia sua €et conclusit Bagao ostia cubiculi et abiit erant autem omnes fatigati a vino eratque Iudith sola in cubiculo porro Holofernis iacebat in lecto nimia ebrietate sopitus dixitque Iudith puellae suae €ut staret foras ante cubiculum et observaret stetitque Iudith ante lectum orans cum lacrimis €et labiorum motu in silentio dicens €confirma me Domine Deus Israhel €et respice in hac hora ad opera manuum mearum €ut sicut promisisti Hierusalem civitatem tuam erigas €et hoc quod credens per te posse fieri cogitavi perficiam et haec cum dixisset €accessit ad columnam quae erat ad caput lectuli eius €et pugionem eius qui in ea ligatus pendebat exsolvit cumque evaginasset illud €adprehendit comam capitis eius et ait €confirma me Domine Deus Israhel in hac hora et percussit bis in cervicem eius et abscidit caput eius €et abstulit conopeum eius a columnis €et evolvit corpus eius truncum et post pusillum exivit et tradidit caput Holofernis ancillae suae €et iussit ut mitteret illud in peram suam et exierunt duae secundum consuetudinem suam €quasi ad orationem €et transierunt castra €et gyrantes vallem venerunt ad portam civitatis et dixit Iudith a longe custodibus murorum €aperite portas quoniam nobiscum est Deus €qui fecit virtutem in Israhel et factum est cum audissent viri vocem eius €vocaverunt presbyteros civitatis et concurrerunt ad eam omnes a minimo usque ad maximum €quoniam speraverunt eam iam non esse venturam et accendentes luminaria congyraverunt circa eam universi €illa autem ascendens in eminentiori loco iussit fieri €silentium €cumque omnes tacuissent dixit Iudith €laudate Dominum Deum nostrum qui non deseruit sperantes in se et in me ancillam suam adimplevit €misericordiam suam €quam promisit domui Israhel €et interfecit in manu mea hostem populi sui in hac nocte et proferens de pera caput Holofernis ostendit illis dicens €ecce caput Holofernis principis militiae Assyriorum €et ecce conopeum illius in quo recumbebat in ebrietate sua €ubi et per manum feminae percussit illum Dominus €Deus noster vivit autem ipse Dominus quoniam custodivit me angelus eius €et hinc euntem et ibi commorantem et inde huc revertentem €et non permisit me ancillam suam Dominus coinquinari €sed sine pollutione peccati revocavit me vobis €gaudentem in victoria sua in evasione mea in liberatione €vestra confiteamur illi omnes quoniam bonus €quoniam in saeculum misericordia eius universi autem adorantes Dominum dixerunt ad eam €benedixit te Dominus in virtute sua €quia per te ad nihilum redegit inimicos nostros porro Ozias princeps populi Israhel dixit ad eam €benedicta es tu filia a Domino Deo excelso €prae omnibus mulieribus super terram benedictus Dominus qui creavit caelum et terram €qui te direxit in vulnere capitis principis €inimicorum nostrorum quia hodie nomen tuum ita magnificavit €ut non recedat laus tua de ore hominum €qui memores fuerint virtutis Domini in aeternum €pro quibus non pepercisti animae tuae €propter angustias et tribulationem generis tui €sed subvenisti ruinae ante conspectum Dei nostri et dixit omnis populus fiat fiat porro Achior vocatus venit et dixit ei €Deus Israhel cui tu testimonium dedisti €quod ulciscatur de inimicis suis €ipse caput omnium incredulorum incidit in hac nocte in manu mea ut probes quia ita est €ecce caput Holofernis €qui in contemptu superbiae suae Deum Israhel contempsit €et tibi interitum minabatur dicens €cum captus fuerit populus Israhel €gladio perforari praecipiam latera tua videns autem Achior caput Holofernis €angustiatus prae pavore cecidit in faciem suam super terram €et aestuavit anima eius postea vero quam resumpto spiritu recreatus est €procidit ad pedes eius et adoravit eam et dixit benedicta tu Deo tuo in omni tabernaculo Iacob €quoniam in omni gente quae audierit nomen tuum €magnificabit Deum Israhel super te  dixit autem Iudith ad omnem populum audite me fratres €suspendite caput hoc super muros nostros et erit cum exierit sol accipiat unusquisque arma sua €et exite cum impetu €non ut descendatis deorsum sed quasi impetum facientes tunc exploratores necesse erit ut fugiant ad principem suum excitandum €ad pugnam cumque duces eorum cucurrerint ad tabernaculum Holofernis €et invenerint eum truncum in suo sanguine volutatum €decidet super eos timor cumque cognoveritis fugere illos €ite post illos securi €quoniam Dominus conteret eos sub pedibus €vestris tunc Achior videns virtutem quam fecit Deus Israhel €relicto gentilitatis ritu credidit Deo €et circumcidit carnem praeputii sui €et adpositus est ad populum Israhel €et omnis successio generis eius usque in hodiernum diem mox autem ut ortus est dies €suspenderunt super muros caput Holofernis €accepitque unusquisque vir arma sua €et egressi sunt cum grandi strepitu et ululatu quod videntes exploratores ad tabernaculum cucurrerunt porro hii qui in tabernaculo erant venientes €et ante ingressum cubiculi perstrepentes €excitandi gratia inquietudinem arte moliebantur €ut non ab excitantibus sed a sonantibus Holofernis evigilaret nullus enim audebat €cubiculum virtutis Assyriorum pulsando aut intrando €aperire sed cum venissent duces eius et tribuni €et universi maiores exercitus Assyriorum €dixerunt cubiculariis intrate et excitate illum €quoniam egressi mures de cavernis suis €ausi sunt provocare ad proelium tunc ingressus Bagao cubiculum eius €stetit ante cortinam et plausum fecit manibus suis €suspicabatur enim illum cum Iudith dormire sed cum nullum motum iacentis sensu aurium caperet €accessit proximans ad cortinam et elevans eam €videns iacens cadaver absque €capite Holofernis €in suo sanguine tabefactum iacere super terram €et clamavit voce magna cum fletu €et scidit vestimenta sua et ingressus tabernaculum Iudith non invenit eam €et exilivit foras ad populum et dixit €una mulier hebraea fecit confusionem in domo regis Nabuchodonosor €ecce enim Holofernis iacet in terra €et caput ipsius non est in illo quod cum audissent principes virtutis Assyriorum €sciderunt omnes vestimenta sua €et intolerabilis timor et tremor cecidit super eos €et turbati sunt animi eorum valde et factus est clamor inconparabilis in media castra eorum  cumque omnis exercitus decollatum Holofernem audisset €fugit mens et consilium ab eis €et solo tremore et metu agitati fugae praesidium sumunt ita ut nullus loqueretur cum proximo suo €sed inclinato capite relictis omnibus €evadere Hebraeos quos armatos venire super se audierant €fugientes per vias camporum et semitas collium videntes itaque filii Israhel fugientes illos €descenderunt clangentes tubis et €ululantes post ipsos et quoniam Assyrii non adunati in fuga ibant praecipites €filii autem Israhel uno agmine persequentes €debilitabant omnes quos invenire potuissent misitque Ozias nuntios €per omnes civitates et regiones Israhel omnis itaque regio omnisque urbs €electam iuventutem misit armatam post eos €et persecuti sunt eos in ore gladii þï€Öõìçáôåÿï°±¸ÿï‚Êäôÿ¨–„quousque pervenirent ad extremitatem finium suarum reliqui autem qui erant in Bethulia €ingressi sunt castra Assyriorum €et praedam quam fugientes Assyrii reliquerant abstulerunt €et honestati sunt valde hii vero qui victores reversi sunt ad Bethuliam €omnia quaeque erant illorum abstulerunt €secum €ita ut non esset numerus €in pecoribus in iumentis et €universis mobilibus eorum €ut a minimo usque ad magnum €omnes divites fierent de praedationibus eorum Ioachim autem summus pontifex de Hierusalem venit in Bethuliam €cum universis presbyteris suis ut videret Iudith quae cum exisset ad illum €benedixerunt illam omnes una voce dicentes €tu gloria Hierusalem tu laetitia Israhel €tu honorificentia populi nostri quia fecisti viriliter et confortatum est cor tuum €eo quod castitatem amaveris €et post virum tuum alterum non scieris €ideo et manus Domini confortavit te €et ideo eris benedicta in aeternum et dixit omnis populus fiat fiat per dies autem triginta €vix collecta est spolia Assyriorum a populo Israhel porro autem universa quae Holofernis peculiaria fuisse probata sunt €dederunt Iudith €in auro et argento et vestibus et gemmis et omni supellectile €et tradita sunt illi omnia a populo et omnes populi gaudebant €cum mulieribus et virginibus et iuvenibus €in organis et citharis  tunc cantavit canticum hoc Domino Iudith dicens incipite Domino in tympanis cantate Deo in cymbalis €modulamini illi psalmum novum exaltate et invocate nomen eius Dominus conterens bella Dominus nomen est illi qui posuit castra sua in medio populi sui €ut eriperet nos de manu omnium inimicorum nostrorum venit Assur ex montibus ab aquilone €in multitudine fortitudinis suae €cuius multitudo obturavit torrentes €et equi eorum cooperuerunt valles dixit se incensurum fines meos €et iuvenes meos occisurum gladio €infantes meos dare in praedam et virgines in captivitatem Dominus autem omnipotens nocuit eum €et tradidit eum in manus feminae €et confudit eum non enim cecidit potens eorum a iuvenibus €nec filii Titan percusserunt eum €nec excelsi gigantes inposuerunt se illi €sed Iudith filia Merari in specie faciei suae dissolvit eum exuit enim se vestimenta viduitatis €et induit se vestimenta laetitiae €in exultatione filiorum Israhel unxit faciem suam unguento €conligavit cincinnos suos mitra €ad decipiendum illum sandalia eius rapuerunt oculos eius €pulchritudo eius captivam fecit animam eius €amputavit pugione cervicem eius horruerunt Persae constantiam eius et Medi audaciam eius tunc ululaverunt castra Assyriorum €quando apparuerunt humiles mei arescentes in siti filii puellarum conpunxerunt eos €et sicut pueros fugientes occiderunt eos €perierunt in proelio a facie Domini mei hymnum cantemus Domino €hymnum novum cantemus Deo nostro Adonai Domine magnus es tu et praeclarus in virtute €et quem superare nemo potest tibi serviat omnis creatura tua quia dixisti et facta sunt €misisti spiritum tuum et creata sunt et non est qui resistat voci tuae montes a fundamentis movebuntur cum aquis €petrae sicut cera liquescent ante faciem tuam qui autem timent te magni erunt apud te prae omnia vae genti insurgenti super genus meum €Dominus enim omnipotens vindicabit in eis €in die iudicii visitabit illos dabit enim ignem et vermes in carnes eorum €ut urantur et sentiant usque in sempiternum et factum est post haec €omnis populus post victoriam venit ad Hierusalem €adorare Dominum €et mox ut purificati sunt €obtulerunt omnes holocausta et vota et repromissiones suas porro Iudith universa vasa bellica Holofernis €quae dedit illi populus €et conopeum quod ipsa sustulerat in €anathema oblivionis erat autem populus iucundus secundum faciem sanctorum €et per tres menses gaudium huius victoriae celebratum est cum Iudith post dies autem illos unusquisque rediit in sua €et Iudith magna facta est in Bethulia €et praeclarior erat universae terrae Israhel erat etiam virtuti castitatis adiuncta €ita ut non cognosceret virum omnibus diebus vitae suae €ex quo defunctus est Manasses vir eius erat autem diebus festis procedens cum gloria magna mansit autem in domo viri sui annos centum quinque €et dimisit abram suam liberam €et defuncta est ac sepulta cum viro suo in Bethuliam luxitque illam omnis populus diebus septem in omni autem spatio vitae eius non fuit qui perturbaret Israhel €et post mortem eius annis multis dies autem victoriae huius festivitatem ab Hebraeis €in numero dierum sanctorum accepit €et colitur a Iudaeis ex illo tempore usque in praesentem diem àï‚Åóôèÿ¡in diebus Asueri qui regnavit ab India usque Aethiopiam €super centum viginti septem provincias quando sedit in solio regni sui €Susa civitas regni eius exordium fuit tertio igitur anno imperii sui €fecit grande convivium cunctis principibus €et pueris suis fortissimis Persarum et Medorum €inclitis et praefectis provinciarum coram se ut ostenderet divitias gloriae regni sui €ac magnitudinem atque iactantiam potentiae suae €multo tempore centum videlicet et octoginta diebus cumque implerentur dies convivii €invitavit omnem populum qui inventus est Susis €a maximo usque ad minimum €et septem diebus iussit convivium praeparari €in vestibulo horti et nemoris €quod regio cultu et manu consitum erat et pendebant ex omni parte tentoria aerii coloris et carpasini et hyacinthini €sustentata funibus byssinis atque purpureis €qui eburneis circulis inserti erant €et columnis marmoreis fulciebantur €lectuli quoque aurei et argentei €super pavimentum zmaragdino et pario stratum lapide €dispositi erant €quod mira varietate pictura decorabat bibebant autem qui invitati erant aureis poculis €et aliis atque aliis vasis cibi inferebantur €vinum quoque ut magnificentia regia dignum erat €abundans et praecipuum ponebatur nec erat qui nolentes cogeret ad bibendum €sed sic rex statuerat €praeponens mensis singulos de principibus suis €ut sumeret unusquisque quod vellet Vasthi quoque regina fecit convivium feminarum €in palatio ubi rex Asuerus manere consueverat itaque die septimo cum rex esset hilarior €et post nimiam potionem incaluisset mero €praecepit Mauman et Bazatha et Arbona €et Bagatha et Abgatha et Zarath et Charchas €septem eunuchis qui in conspectu eius ministrabant ut introducerent reginam Vasthi coram rege €posito super caput eius diademate €et ostenderet cunctis populis et principibus illius €pulchritudinem €erat enim pulchra valde quae rennuit €et ad regis imperium quod per eunuchos mandaverat venire contempsit €unde iratus rex et nimio furore succensus interrogavit sapientes qui ex more regio semper ei aderant €et illorum faciebat cuncta consilio scientium leges ac iura €maiorum erant autem primi et proximi €Charsena et Sethar et Admatha €et Tharsis et Mares et Marsana et Mamucha €septem duces Persarum atque Medorum qui videbant faciem regis €et primi post eum residere soliti erant cui sententiae Vasthi regina subiaceret €quae Asueri regis imperium quod per eunuchos mandaverat facere noluisset responditque Mamuchan audiente rege atque principibus €non solum regem laesit regina Vasthi €sed omnes principes et populos €qui sunt in cunctis provinciis regis Asueri egredietur enim sermo reginae ad omnes mulieres €ut contemnant viros suos et dicant €rex Asuerus iussit ut regina Vasthi intraret ad eum et illa noluit atque hoc exemplo €omnes principum coniuges Persarum atque Medorum €parvipendent imperia maritorum €unde regis iusta est indignatio et si tibi placet egrediatur edictum a facie tua €et scribatur iuxta legem Persarum atque Medorum €quam praeteriri inlicitum est €ut nequaquam ultra Vasthi ingrediatur ad regem €sed regnum illius altera quae melior illa est €accipiat et hoc in omne quod latissimum est provinciarum €tuarum divulgetur imperium €et cunctae uxores tam maiorum quam minorum €deferant maritis suis placuit consilium eius regi et principibus €fecitque rex iuxta consultum Mamuchan et misit epistulas ad universas provincias regni sui €ut quaeque gens audire et legere poterat diversis linguis et litteris €esse viros principes ac maiores in domibus suis €et hoc per cunctos populos divulgari  his itaque gestis þï€Öõìçáôåÿï°±¹ÿï‚Åóôèÿ¢‚postquam regis Asueri deferbuerat indignatio €recordatus est Vasthi et quae fecisset vel quae passa esset dixeruntque pueri regis ac ministri eius €quaerantur regi puellae virgines ac speciosae et mittantur qui considerent per universas provincias puellas speciosas €et virgines €et adducant eas ad civitatem Susan €et tradant in domum feminarum sub manu Aegaei eunuchi €qui est praepositus et custos mulierum regiarum €et accipiant mundum muliebrem et cetera ad usus necessaria et quaecumque inter omnes oculis regis placuerit €ipsa regnet pro Vasthi €placuit sermo regi et ita ut suggesserant iussit fieri erat vir iudaeus in Susis civitate €vocabulo Mardocheus €filius Iair filii Semei filii Cis de stirpe Iemini qui translatus fuerat de Hierusalem eo tempore €quo Iechoniam regem Iuda Nabuchodonosor rex Babylonis transtulerat qui fuit nutricius filiae fratris sui Edessae €quae altero nomine Hester vocabatur €et utrumque parentem amiserat €pulchra nimis et decora facie €mortuisque patre eius ac matre €Mardocheus sibi eam adoptavit in filiam cumque percrebuisset regis imperium €et iuxta mandata illius multae virgines pulchrae €adducerentur Susan €et Aegaeo traderentur eunucho €Hester quoque inter ceteras puellas ei tradita est €ut servaretur in numero feminarum quae placuit ei et invenit gratiam in conspectu illius €ut adceleraret mundum muliebrem €et traderet ei partes suas €et septem puellas speciosissimas de domo regis €et tam ipsam quam pedisequas eius ornaret atque excoleret quae noluit indicare ei populum et patriam suam €Mardocheus enim praeceperat ut de hac re omnino reticeret qui deambulabat cotidie ante vestibulum domus €in qua electae virgines servabantur €curam agens salutis Hester €et scire volens quid ei accideret cum autem venisset tempus singularum per ordinem puellarum €ut intrarent ad regem €expletis omnibus quae ad cultum muliebrem pertinebant €mensis duodecimus vertebatur €ita dumtaxat ut sex menses oleo unguerentur myrtino €et aliis sex quibusdam pigmentis et aromatibus uterentur ingredientesque ad regem €quicquid postulassent ad ornatum pertinens accipiebant €et ut eis placuerat conpositae €de triclinio feminarum ad regis cubiculum transiebant et quae intraverat vespere egrediebatur mane €atque inde in secundas aedes deducebatur €quae sub manu Sasagazi eunuchi erant €qui concubinis regis praesidebat €nec habebat potestatem ad regem ultra redeundi €nisi voluisset rex et eam venire iussisset ex nomine evoluto autem tempore per ordinem instabat dies €quo Hester filia Abiahil fratris Mardochei €quam sibi adoptaverat in filiam €intrare deberet ad regem €quae non quaesivit muliebrem cultum €sed quaecumque voluit Aegaeus eunuchus custos €virginum €haec ei ad ornatum dedit €erat enim formonsa valde €et incredibili pulchritudine omnium oculis gratiosa et amabilis €videbatur ducta est itaque ad cubiculum regis Asueri €mense decimo qui vocatur tebeth septimo anno regni eius et amavit eam rex plus quam omnes mulieres €habuitque gratiam et misericordiam coram eo super omnes mulieres €et posuit diadema regni in capite eius €fecitque eam regnare in loco Vasthi et iussit convivium praeparari permagnificum €cunctis principibus et servis suis €pro coniunctione et nuptiis Hester €et dedit requiem in universis provinciis €ac dona largitus est iuxta magnificentiam principalem cumque et secundo quaererentur virgines et congregarentur €Mardocheus manebat ad regis ianuam necdumque prodiderat Hester patriam et populum suum €iuxta mandatum eius €quicquid enim ille praecipiebat observabat Hester €et ita cuncta faciebat €ut eo tempore solita erat quo eam parvulam nutriebat eo igitur tempore quo Mardocheus ad regis ianuam morabatur €irati sunt Bagathan et Thares duo eunuchi regis €qui ianitores erant et in primo palatii limine praesidebant €volueruntque insurgere in regem et occidere eum quod Mardocheum non latuit €statimque nuntiavit reginae Hester €et illa regi ex nomine Mardochei qui ad se rem detulerat quaesitum est et inventum €et adpensus uterque eorum in patibulo €mandatumque historiis et annalibus traditum coram rege  post haec rex Asuerus exaltavit Aman filium Amadathi €qui erat de stirpe Agag €et posuit solium eius super omnes principes quos habebat cunctique servi regis qui in foribus palatii versabantur €flectebant genu et adorabant Aman €sic enim eis praeceperat imperator €solus Mardocheus non flectebat genu neque adorabat eum cui dixerunt regis pueri qui ad fores palatii €praesidebant €cur praeter ceteros non observas mandata regis cumque hoc crebrius dicerent et ille nollet audire €nuntiaverunt Aman scire cupientes utrum perseveraret in sententia €dixerat enim eis se esse Iudaeum quod cum audisset Aman et experimento probasset €quod Mardocheus non sibi flecteret genu nec €se adoraret €iratus est valde et pro nihilo duxit €in unum Mardocheum mittere manus suas €audierat enim quod esset gentis iudaeae €magisque voluit omnem Iudaeorum qui erant in regno Asueri perdere €nationem mense primo cuius vocabulum est nisan €anno duodecimo regni Asueri missa est sors in urnam €quae hebraice dicitur phur coram Aman €quo die et quo mense gens Iudaeorum deberet interfici €et exivit mensis duodecimus qui vocatur adar dixitque Aman regi Asuero €est populus per omnes provincias regni tui dispersus €et a se mutuo separatus €novis utens legibus et caerimoniis €insuper et regis scita contemnens €et optime nosti quod non expediat regno tuo €ut insolescat per licentiam si tibi placet decerne ut pereat €et decem milia talentorum adpendam arcariis gazae tuae tulit ergo rex anulum quo utebatur de manu sua €et dedit eum Aman filio Amadathi €de progenie Agag hosti Iudaeorum dixitque ad eum argentum quod polliceris tuum sit €de populo age quod tibi placet vocatique sunt scribae regis mense primo nisan €tertiadecima die eius €et scriptum est ut iusserat Aman ad omnes satrapas regis €et iudices provinciarum diversarumque gentium €ut quaeque gens legere poterat et audire pro varietate linguarum €ex nomine regis Asueri €et litterae ipsius signatae anulo missae sunt per cursores regis ad universas provincias €ut occiderent atque delerent omnes Iudaeos €a puero usque ad senem parvulos et mulieres €uno die hoc est tertiodecimo mensis duodecimi qui vocatur €adar €et bona eorum diriperent summa autem epistularum haec fuit €ut omnes provinciae scirent €et pararent se ad praedictam diem festinabant cursores qui missi erant explere regis imperium €statimque in Susis pependit edictum €rege et Aman celebrante convivium €et cunctis qui in urbe erant flentibus  quae cum audisset Mardocheus scidit vestimenta sua €et indutus est sacco spargens cinerem capiti €et in platea mediae civitatis voce magna clamabat €ostendens amaritudinem animi sui et hoc heiulatu usque ad fores palatii gradiens €non enim erat licitum indutum sacco aulam regis intrare in omnibus quoque provinciis oppidis ac locis €ad quae crudele regis dogma pervenerat €planctus ingens erat apud Iudaeos ieiunium ululatus et fletus €sacco et cinere multis pro strato utentibus ingressae sunt autem puellae Hester et eunuchi €nuntiaveruntque ei €quod audiens consternata est €et misit vestem ut ablato sacco induerent eum €quam accipere noluit accitoque Athac eunucho quem rex ministrum ei dederat €praecepit ut iret ad Mardocheum €et disceret ab eo cur hoc faceret egressusque Athac ivit ad Mardocheum €stantem in platea civitatis ante ostium palatii qui indicavit ei omnia quae acciderant €quomodo Aman promisisset €ut in thesauros regis pro Iudaeorum nece inferret argentum exemplarque edicti quod pendebat in Susis €dedit ei €ut reginae ostenderet et moneret eam ut intraret ad regem €et deprecaretur eum pro populo suo regressus Athac nuntiavit Hester omnia quae Mardocheus dixerat quae respondit ei et iussit ut diceret Mardocheo omnes servi regis €et cunctae quae sub dicione eius sunt norunt provinciae €quod sive vir sive mulier invocatus interius atrium €regis intraverit €absque ulla cunctatione statim interficiatur €nisi forte rex auream virgam ad eum tetenderit pro signo clementiae €atque ita possit vivere €ego igitur quomodo ad regem intrare potero þï€Öõìçáôåÿï°±¹ÿï‚Åóôèÿ¤˜‹ˆ‰quae triginta iam diebus non sum vocata ad eum quod cum audisset Mardocheus rursum mandavit Hester dicens €ne putes quod animam tuam tantum liberes €quia in domo regis es prae cunctis Iudaeis si enim nunc silueris per aliam occasionem liberabuntur Iudaei €et tu et domus patris tui peribitis €et quis novit utrum idcirco ad regnum veneris €ut in tali tempore parareris rursumque Hester haec Mardocheo verba mandavit vade et congrega omnes Iudaeos quos in Susis reppereris €et orate pro me €non comedatis et non bibatis €tribus diebus ac noctibus €et ego cum ancillulis meis similiter ieiunabo €et tunc ingrediar ad regem contra legem faciens invocata €tradensque me morti et periculo ivit itaque Mardocheus €et fecit omnia quae ei Hester praeceperat  die autem tertio induta est Hester regalibus vestimentis €et stetit in atrio domus regiae €quod erat interius contra basilicam regis €at ille sedebat super solium €in consistorio palatii contra ostium domus cumque vidisset Hester reginam stantem placuit oculis eius €et extendit contra eam virgam auream quam tenebat manu €quae accedens osculata est summitatem virgae eius dixitque ad eam rex quid vis Hester regina quae est petitio tua €etiam si dimidiam regni partem petieris dabitur tibi at illa respondit €si regi placet obsecro ut venias ad me hodie et Aman tecum €ad convivium quod paravi statimque rex vocate inquit cito Aman €ut Hester oboediat voluntati €venerunt itaque rex et Aman ad convivium €quod eis regina paraverat dixitque ei rex postquam vinum biberat abundanter €quid petis ut detur tibi et pro qua re postulas €etiam si dimidiam partem regni mei petieris inpetrabis cui respondit Hester petitio mea et preces istae sunt si inveni gratiam in conspectu regis €et si regi placet ut det mihi quod postulo €et meam impleat petitionem €veniat rex et Aman ad convivium quod paravi eis €et cras regi aperiam voluntatem meam egressus est itaque illo die Aman laetus et €alacer €cumque vidisset Mardocheum sedentem ante fores palatii €et non solum non adsurrexisse sibi €sed nec motum quidem de loco sessionis suae €indignatus est valde et dissimulata ira reversus in domum suam €convocavit ad se amicos et Zares uxorem suam et exposuit illis magnitudinem divitiarum suarum filiorumque turbam €et quanta eum gloria super omnes principes et servos suos rex elevasset et post haec ait €regina quoque Hester nullum alium vocavit cum rege ad convivium praeter me €apud quam etiam cras cum rege pransurus sum et cum haec omnia habeam nihil me habere puto €quamdiu videro Mardocheum Iudaeum sedentem ante fores regias responderuntque ei Zares uxor eius et ceteri amici €iube parari excelsam trabem €habentem altitudinem quinquaginta cubitos €et dic mane regi ut adpendatur super eam Mardocheus €et sic ibis cum rege laetus ad convivium €placuit ei consilium et iussit excelsam parari crucem  noctem illam rex duxit insomnem €iussitque adferri sibi historias et annales priorum €temporum €qui cum illo praesente legerentur ventum est ad eum locum ubi scriptum erat €quomodo nuntiasset Mardocheus insidias Bagathan et Thares eunuchorum €regem Asuerum iugulare cupientium quod cum rex audisset ait €quid pro hac fide honoris ac praemii Mardocheus consecutus est €dixeruntque ei servi illius ac ministri €nihil omnino mercedis accepit statimque rex quis est inquit in atrio €Aman quippe interius atrium domus regiae intraverat €ut suggereret regi et iuberet €Mardocheum adfigi patibulo quod ei fuerat praeparatum responderunt pueri Aman stat in atrio €dixitque rex ingrediatur cumque esset ingressus ait illi €quid debet fieri viro quem rex honorare desiderat €cogitans Aman in corde suo et reputans €quod nullum alium rex nisi se vellet honorare respondit €homo quem rex honorare cupit debet indui vestibus regiis €et inponi super equum qui de sella regis est €et accipere regium diadema super caput suum et primus de regis principibus ac tyrannis teneat €equum eius €et per plateam civitatis incedens clamet ac dicat €sic honorabitur quemcumque rex voluerit honorare dixitque ei rex festina et sumpta stola et equo €fac ita ut locutus es Mardocheo Iudaeo €qui sedet ante fores palatii €cave ne quicquam de his quae locutus es praetermittas tulit itaque Aman stolam et equum €indutumque Mardocheum in platea civitatis et inpositum equo praecedebat €atque clamabat €hoc honore condignus est quemcumque rex voluerit honorare reversus est Mardocheus ad ianuam palatii €et Aman festinavit ire in domum suam lugens et operto capite narravitque Zares uxori suae et amicis omnia quae evenissent sibi €cui responderunt sapientes quos habebat in consilio et uxor eius €si de semine Iudaeorum est Mardocheus €ante quem cadere coepisti €non poteris ei resistere sed cades in conspectu eius adhuc illis loquentibus venerunt eunuchi regis €et cito eum ad convivium quod regina paraverat pergere conpulerunt  intravit itaque rex et Aman ut biberent cum regina dixitque ei rex etiam in secundo die €postquam vino incaluerat €quae est petitio tua Hester ut detur tibi et quid vis fieri €etiam si dimidiam regni mei partem petieris inpetrabis ad quem illa respondit €si inveni gratiam in oculis tuis o rex et si tibi placet €dona mihi animam meam pro qua rogo €et populum meum pro quo obsecro traditi enim sumus ego et populus meus €ut conteramur iugulemur et pereamus €atque utinam in servos et famulas venderemur €esset tolerabile malum et gemens tacerem €nunc autem hostis noster est €cuius crudelitas redundat in regem respondensque rex Asuerus ait €quis est iste et cuius potentiae ut haec audeat facere dixit Hester €hostis et inimicus noster pessimus iste est Aman €quod ille audiens ilico obstipuit €vultum regis ac reginae ferre non sustinens rex autem surrexit iratus €et de loco convivii intravit in hortum arboribus consitum €Aman quoque surrexit ut rogaret Hester reginam pro anima sua €intellexit enim a rege sibi paratum malum qui cum reversus esset de horto nemoribus consito €et intrasset convivii locum €repperit Aman super lectulum corruisse in quo iacebat Hester €et ait etiam reginam vult opprimere €me praesente in domo mea €necdum verbum de ore regis exierat €et statim operuerunt faciem eius dixitque Arbona unus de eunuchis €qui stabant in ministerio regis €en lignum quod paraverat Mardocheo qui locutus est pro rege €stat in domo Aman €habens altitudinis quinquaginta cubitos €cui dixit rex adpendite eum in eo suspensus est itaque Aman in patibulo quod paraverat Mardocheo €et regis ira quievit  die illo dedit rex Asuerus Hester reginae domum Aman €adversarii Iudaeorum €et Mardocheus ingressus est ante faciem regis €confessa est enim ei Hester quod esset patruus suus tulitque rex anulum quem ab Aman recipi iusserat €et tradidit Mardocheo €Hester autem constituit Mardocheum super domum suam nec his contenta procidit ad pedes regis €flevitque et locuta ad eum oravit ut malitiam Aman Agagitae €et machinationes eius pessimas quas excogitaverat contra Iudaeos €iuberet irritas fieri at ille ex more sceptrum aureum protendit manu €quo signum clementiae monstrabatur €illaque consurgens stetit ante eum et ait €si placet regi et inveni gratiam coram oculis eius €et deprecatio mea non ei videtur esse contraria €obsecro ut novis epistulis veteres Aman litterae €insidiatoris et hostis Iudaeorum €quibus eos in cunctis regis provinciis perire praeceperat €corrigantur quomodo enim potero sustinere necem et interfectionem populi mei responditque rex Asuerus Hester reginae et Mardocheo Iudaeo €domum Aman concessi Hester et ipsum iussi adfigi cruci €qui ausus est manum in Iudaeos mittere scribite ergo Iudaeis sicut vobis placet ex regis €nomine €signantes litteras anulo meo €haec enim consuetudo erat €ut epistulis quae ex regis nomine mittebantur €et illius anulo signatae erant €nemo auderet contradicere accitisque scribis et librariis regis €erat autem tempus tertii mensis qui appellatur siban €vicesima et tertia illius die scriptae sunt epistulae €ut Mardocheus voluerat €ad Iudaeos et ad principes procuratoresque et iudices €qui centum viginti septem provinciis ab India usque €Aethiopiam praesidebant þï€Öõìçáôåÿï°±¹ÿï‚Åóôèÿ¨ˆ˜‰ˆˆprovinciae atque provinciae populo et populo €iuxta linguas et litteras suas €et Iudaeis ut legere poterant et audire ipsaeque epistulae quae ex regis nomine mittebantur €anulo illius obsignatae sunt €et missae per veredarios qui per omnes provincias discurrentes €veteres litteras novis nuntiis praevenirent quibus imperavit rex ut convenirent Iudaeos per singulas civitates €et in unum praeciperent congregari ut starent pro animabus suis €et omnes inimicos suos €cum coniugibus ac liberis et universis domibus €interficerent atque delerent et constituta est per omnes provincias una ultionis dies €id est tertiadecima mensis duodecimi adar summaque epistulae fuit ut in omnibus terris ac populis €qui regis Asueri imperio subiacebant notum fieret €paratos esse Iudaeos ad capiendam vindictam de hostibus suis egressique sunt veredarii celeres nuntios perferentes €et edictum regis pependit in Susis Mardocheus autem de palatio et de conspectu regis egrediens €fulgebat vestibus regiis €hyacinthinis videlicet et aerinis €coronam auream portans capite €et amictus pallio serico atque purpureo €omnisque civitas exultavit atque laetata est Iudaeis autem nova lux oriri visa est gaudium honor et tripudium apud omnes populos urbes atque provincias €quocumque regis iussa veniebant €mira exultatio epulae atque convivia et festus dies €in tantum ut plures alterius gentis et sectae €eorum religioni et caerimoniis iungerentur €grandis enim cunctos iudaici nominis terror invaserat  igitur duodecimi mensis quem adar vocari ante iam diximus €tertiadecima die quando cunctis Iudaeis interfectio parabatur €et hostes eorum inhiabant sanguini €versa vice Iudaei superiores esse coeperunt €et se de adversariis vindicare congregatique sunt per singulas civitates oppida et loca €ut extenderent manum contra inimicos et persecutores suos €nullusque ausus est resistere €eo quod omnes populos magnitudinis eorum formido penetrarat nam et provinciarum iudices duces et procuratores €omnisque dignitas quae singulis locis et operibus €praeerat €extollebant Iudaeos timore Mardochei quem principem esse palatii et plurimum posse cognoverant €fama quoque nominis eius crescebat cotidie €et per cunctorum ora volitabat itaque percusserunt Iudaei inimicos suos plaga magna €et occiderunt eos €reddentes eis quod sibi paraverant facere in tantum ut etiam in Susis quingentos viros interficerent €et decem extra filios Aman Agagitae hostis €Iudaeorum €quorum ista sunt nomina Pharsandatha et Delphon et Esphata et Phorata et Adalia et Aridatha et Ephermesta et Arisai et Aridai et Vaizatha quos cum occidissent €praedas de substantiis eorum agere noluerunt statimque numerus eorum qui occisi erant in Susis €ad regem relatus est qui dixit reginae €in urbe Susis interfecere Iudaei €quingentos viros €et alios decem filios Aman €quantam putas eos exercere caedem in €universis provinciis €quid ultra postulas et quid vis ut fieri iubeam cui illa respondit €si regi placet detur potestas Iudaeis €ut sicut hodie fecerunt in Susis sic et cras €faciant €et decem filii Aman in patibulis suspendantur praecepitque rex ut ita fieret €statimque in Susis pependit edictum €et decem Aman filii suspensi sunt congregatis Iudaeis quartadecima adar mensis die €interfecti sunt in Susis trecenti viri €nec eorum ab illis direpta substantia est sed et per omnes provincias quae dicioni regis subiacebant €pro animabus suis stetere Iudaei €interfectis hostibus ac persecutoribus suis €in tantum ut septuaginta quinque milia occisorum implerentur €et nullus de substantiis eorum quicquam contingeret dies autem tertiusdecimus mensis adar €unus apud omnes interfectionis fuit €et quartodecimo die caedere desierunt €quem constituerunt esse sollemnem €ut in eo omni deinceps tempore €vacarent epulis gaudio atque conviviis at hii qui in urbe Susis caedem exercuerant €tertiodecimo et quartodecimo eiusdem mensis die €in caede versati sunt €quintodecimo autem die percutere desierunt €et idcirco eandem diem constituere €sollemnem epularum atque laetitiae hii vero Iudaei qui in oppidis non muratis ac villis morabantur €quartumdecimum diem mensis adar conviviorum et gaudii decreverunt €ita ut exultent in eo €et mittant sibi mutuo partes epularum et ciborum scripsit itaque Mardocheus omnia haec €et litteris conprehensa misit ad Iudaeos €qui in omnibus regis provinciis morabantur €tam in vicino positis quam procul ut quartamdecimam et quintamdecimam diem mensis adar €pro festis susciperent €et revertente semper anno sollemni honore celebrarent quia in ipsis diebus se ulti sunt Iudaei de inimicis suis €et luctus atque tristitia in hilaritatem gaudiumque conversa sint €essentque istae dies €epularum atque laetitiae €et mitterent sibi invicem ciborum partes €et pauperibus munuscula largirentur susceperuntque Iudaei in sollemnem ritum €cuncta quae eo tempore facere coeperant €et quae Mardocheus litteris facienda mandaverat Aman enim filius Amadathi stirpis Agag €hostis et adversarius Iudaeorum €cogitavit contra eos malum ut occideret illos atque deleret €et misit phur quod nostra lingua vertitur in sortem et postea ingressa est Hester ad regem obsecrans €ut conatus eius litteris regis irriti fierent €et malum quod contra Iudaeos cogitaverat €reverteretur in caput eius €denique et ipsum et filios eius adfixerunt cruci atque ex illo tempore dies isti appellati sunt Phurim id est Sortium €eo quod phur id est sors in urnam missa fuerit €et cuncta quae gesta sunt €epistulae id est libri huius volumine continentur quaeque sustinuerint et quae deinceps inmutata sint €suscepere Iudaei super se et semen suum €et super cunctos qui religioni eorum voluerint copulari €ut nulli liceat duos hos dies absque sollemnitate transigere €quam scriptura testatur et certa expetunt €tempora €annis sibi iugiter succedentibus isti sunt dies quos nulla umquam delebit oblivio €et per singulas generationes cunctae in toto orbe provinciae celebrabunt €nec est ulla civitas €in qua dies Phurim id est Sortium non observentur a Iudaeis €et ab eorum progenie quae his caerimoniis obligata est scripseruntque Hester regina filia Abiahil et Mardocheus Iudaeus €etiam secundam epistulam €ut omni studio dies ista sollemnis sanciretur in posterum et miserunt ad omnes Iudaeos €qui in centum viginti septem regis Asueri provinciis €versabantur €ut haberent pacem et susciperent veritatem observantes dies Sortium €et suo tempore cum gaudio celebrarent €sicut constituerat Mardocheus et Hester €et illi observanda susceperant a se €et a semine suo €ieiunia atque clamores et Sortium dies et omnia quae libri huius qui vocatur Hester historia continentur  rex vero Asuerus omnem terram et cunctas maris insulas fecit €tributarias cuius fortitudo et imperium et dignitas atque sublimitas €qua exaltavit Mardocheum €scripta sunt in libris Medorum atque Persarum et quomodo Mardocheus iudaici generis €secundus a rege Asuero fuerit €et magnus inter Iudaeos et acceptabilis plebi fratrum suorum €quaerens bona populo suo €et loquens ea quae ad pacem sui seminis pertinerent ™„ðquae habentur in Hebraeo plena fide expressi €haec autem quae sequuntur scripta repperi in editione vulgata €quae Graecorum lingua et litteris continentur €et interim post finem libri hoc capitulum ferebatur €quod iuxta consuetudinem nostram obelo id est veru €praenotavimus ”dixitque Mardocheus a Deo facta sunt ista recordatus sum somnii quod videram haec eadem significantis €nec eorum quicquam irritum fuit parvus fons qui crevit in fluvium €et in lucem solemque conversus est €et in aquas plurimas redundavit €Hester est quam rex accepit uxorem et voluit esse reginam duo autem dracones ego sum et Aman gentes quae convenerant hii sunt €qui delere nomen conati sunt Iudaeorum gens autem mea Israhel est qui clamavit ad Deum €et salvum fecit Dominus populum suum €liberavitque nos de omnibus malis €et fecit signa magna atque portenta inter gentes et duas sortes esse praecepit €unam populo Dei et alteram cunctarum gentium venitque utraque sors in statutum €ex illo iam tempore diem coram Deo universis gentibus et recordatus est Dominus populi sui €ac misertus hereditati suae þï€Öõìçáôåÿï°±¹ÿï‚Åóôèÿ¨Š˜et observabuntur dies isti in mense adar €quartadecima et quintadecima die eiusdem mensis €cum omni studio et gaudio in unum coetum populi congregati €in cunctas deinceps generationes populi Israhel  anno quarto regnantibus Ptolomeo et Cleopatra €adtulerunt Dositheus qui se sacerdotem et levitici generis ferebat €et Ptolomeus filius eius hanc epistulam Phurim €quam dixerunt interpretatum esse Lysimachum Ptolomei filium in €Hierusalem ™‚ðhoc quoque principium erat in editione vulgata €quod nec in Hebraeo nec apud ullum fertur interpretum ’anno secundo regnante Artarxerse maximo €prima die mensis nisan €vidit somnium Mardocheus filius Iahiri filii Semei filii Cis €de tribu Beniamin homo iudaeus qui habitabat in urbe Susis €vir magnus et inter primos aulae regiae erat autem de eo numero captivorum €quos transtulerat Nabuchodonosor rex Babylonis de Hierusalem €cum Iechonia rege Iudaeae et hoc eius somnium fuit €apparuerunt voces et tumultus et tonitrua €et terraemotus et conturbatio super terram et ecce duo dracones magni paratique contra se in proelium ad quorum clamorem cunctae concitatae sunt nationes €ut pugnarent contra gentem iustorum fuitque dies illa tenebrarum et discriminis tribulationis et €angustiae et ingens formido super terram conturbataque est gens iustorum timentium mala sua €et praeparata ad mortem clamaveruntque ad Deum €et illis vociferantibus fons parvus crevit in fluvium maximum €et in aquas plurimas redundavit lux et sol ortus est €et humiles exaltati sunt et devoraverunt inclitos quod cum vidisset Mardocheus €et surrexisset de stratu €cogitabat quid Deus facere vellet et fixum habebat in animo €scire cupiens quid significaret somnium  morabatur autem eo tempore in aula regis €cum Gabatha et Thara eunuchis regis €qui ianitores erant palatii cumque intellexisset cogitationes eorum €et curas diligentius pervidisset €didicit quod conarentur in regem Artarxersen manus mittere €et nuntiavit super eo regi qui de utroque habita quaestione €confessos duci iussit ad mortem rex autem quod gestum erat scripsit in commentariis €sed et Mardocheus rei memoriam litteris tradidit praecepitque ei rex ut in aula palatii moraretur €datis ei pro delatione muneribus Aman vero filius Amadathi Bugeus erat gloriosissimus coram rege €et voluit nocere Mardocheo et populo eius €pro duobus regis eunuchis qui fuerant interfecti š†ðïóôÿhucusque proemium  Ÿðÿquae sequuntur in eo loco posita erant €ubi scriptum est in volumine €et diripuerunt bona vel substantias eorum €quae in sola vulgata editione repperimus Ÿôÿepistulae autem hoc exemplar fuit ‘rex maximus Artarxerses ab India usque Aethiopiam €centum viginti septem provinciarum principibus et ducibus €qui eius imperio subiecti sunt €salutem dicit cum plurimis gentibus imperarem €et universum orbem meae dicioni subiugassem €volui nequaquam abuti potentiae magnitudine €sed clementia et lenitate gubernare subiectos €ut absque ullo terrore vitam silentio transigentes €optata cunctis mortalibus pace fruerentur quaerente autem me a consiliariis meis €quomodo hoc posset impleri €unus qui sapientia et fide ceteros praecellebat €et erat post regem secundus Aman nomine indicavit mihi in toto orbe terrarum populum esse dispersum €qui novis uteretur legibus €et contra omnium gentium faciens consuetudinem €regum iussa contemneret €et universarum concordiam nationum sua dissensione violaret quod cum didicissemus €videntes unam gentem rebellem adversum omne hominum genus €perversis uti legibus €nostrisque iussionibus contraire €et turbare subiectarum nobis provinciarum pacem atque concordiam iussimus ut quoscumque Aman qui omnibus provinciis praepositus est €et secundus a rege et quem patris loco colimus monstraverit €cum coniugibus ac liberis deleantur ab inimicis suis €nullusque eorum misereatur €quartadecima die duodecimi mensis adar anni praesentis ut nefarii homines uno die ad inferos descendentes €reddant imperio nostro pacem quam turbaverunt š‡ðïóôÿhucusque exemplar epistulae ™ˆðquae sequuntur post eum locum scripta repperi ubi legitur €pergensque Mardocheus fecit omnia quae ei mandaverat Hester €nec tamen habentur in Hebraico €et apud nullum penitus feruntur interpretum ˜ˆMardocheus autem deprecatus est Dominum €memor omnium operum eius et dixit €Domine Domine rex omnipotens €in dicione enim tua cuncta sunt posita €et non est qui possit tuae resistere voluntati €si decreveris salvare Israhel tu fecisti caelum et terram et quicquid caeli ambitu continetur Dominus omnium es nec est qui resistat maiestati tuae cuncta nosti et scis €quia non pro superbia et contumelia et aliqua gloriae cupiditate €fecerim hoc €ut non adorarem Aman superbissimum libenter enim pro salute Israhel €etiam vestigia pedum eius deosculari paratus essem sed timui ne honorem Dei mei transferrem ad hominem €et ne quemquam adorarem excepto Domino meo et nunc Domine rex Deus Abraham miserere populi tui €quia volunt nos inimici perdere €et hereditatem tuam delere ne despicias partem tuam quam redemisti tibi de Aegypto exaudi deprecationem meam et propitius esto sorti et funiculo tuo €et converte luctum nostrum in gaudium €ut viventes laudemus nomen tuum Domine €et non claudas ora te canentium omnis quoque Israhel pari mente et obsecratione clamavit ad Dominum €eo quod eis certa mors inpenderet  Hester quoque regina confugit ad Dominum €pavens periculum quod inminebat cumque deposuisset vestes regias €fletibus et luctui apta indumenta suscepit €et pro unguentis variis cinere et stercore implevit caput €et corpus suum humiliavit ieiuniis €omniaque loca in quibus laetari ante consueverat €crinium laceratione conplevit et deprecabatur Dominum Deum Israhel dicens €Domine mi qui rex noster es solus adiuva me solitariam €et cuius praeter te nullus auxiliator est alius periculum meum in manibus meis est audivi a patre meo €quod tu Domine tulisses Israhel de cunctis gentibus €et patres nostros ex omnibus retro maioribus suis €ut possideres hereditatem sempiternam €fecistique eis sicut locutus es peccavimus in conspectu tuo €et idcirco tradidisti nos in manibus inimicorum nostrorum coluimus enim deos eorum €iustus es Domine et nunc non eis sufficit quod durissima nos opprimunt servitute €sed robur manuum suarum idolorum potentiae deputantes volunt tua mutare promissa €et delere hereditatem tuam €et claudere ora te laudantium €atque extinguere gloriam templi et altaris tui ut aperiant ora gentium et laudent idolorum fortitudinem €et praedicent carnalem regem in sempiternum ne tradas Domine sceptrum tuum his qui non sunt €ne rideant ad ruinam nostram €sed converte consilium eorum super eos €et eum qui in nos coepit saevire disperde memento Domine €et ostende te nobis in tempore tribulationis nostrae €et mihi da fiduciam rex deorum et universae Domine potestatis tribue sermonem conpositum in ore meo in conspectu leonis €et transfer cor illius in odium hostis nostri €ut et ipse pereat et ceteri qui ei consentiunt nos autem libera manu tua et adiuva me €nullum alium habentem auxilium nisi te Domine €habes omnium scientiam et nosti quia oderim gloriam iniquorum €et detester cubile incircumcisorum et omnis alienigenae tu scis necessitatem meam €quod abominer signum superbiae et gloriae meae €quod est super caput meum in diebus ostentationis meae €et detester illud quasi pannum menstruatae €et non portem in diebus silentii mei et quod non comederim in mensa Aman €nec mihi placuerit convivium regis €et non biberim vinum libaminum et numquam laetata sit ancilla tua €ex quo huc translata sum usque in praesentem diem €nisi in te Domine Deus Abraham Deus fortis super omnes €exaudi vocem eorum qui nullam aliam spem habent €et libera nos de manu iniquorum €et erue me a timore meo  Ÿðÿhaec quoque addita repperi in editione vulgata ‘et mandavit ei €haut dubium quin Hesteri Mardocheus €ut ingrederetur ad regem €et rogaret pro populo suo et pro patria sua memor inquit dierum humilitatis tuae €quomodo nutrita sis in manu mea €quia Aman secundus a rege locutus est contra nos in mortem et tu invoca Dominum et loquere regi pro nobis €et libera nos de morte þï€Öõìçáôåÿï°±¹ÿï‚Åóôèÿ¨™„ðnecnon et ista quae subdita sunt ”die autem tertio deposuit vestimenta ornatus sui €et circumdata est gloria sua cumque regio fulgeret habitu €et invocasset omnium rectorem et salvatorem Deum €adsumpsit duas famulas et super unam quidem innitebatur €quasi prae deliciis et nimia teneritudine €corpus suum ferre non sustinens altera autem famularum sequebatur dominam €defluentia in humum indumenta sustentans ipsa autem roseo vultu colore perfusa €et gratis ac nitentibus oculis tristem celabat animum et nimio €timore contractum ingressa igitur cuncta per ordinem ostia stetit contra regem €ubi ille residebat super solium regni sui €indutus vestibus regiis auroque fulgens et pretiosis lapidibus €eratque terribilis aspectu cumque elevasset faciem €et ardentibus oculis furorem pectoris indicasset €regina corruit et in pallorem colore mutato €lassum super ancillulam reclinavit caput convertitque Deus spiritum regis in mansuetudinem €et festinus ac metuens exilivit de solio €et sustentans eam ulnis suis donec rediret ad se €his verbis blandiebatur quid habes Hester ego sum frater tuus €noli metuere non morieris €non enim pro te sed pro omnibus haec lex constituta est accede igitur et tange sceptrum cumque illa reticeret tulit auream virgam €et posuit super collum eius €et osculatus est eam et ait cur mihi non loqueris quae respondit vidi te domine quasi angelum Dei €et conturbatum est cor meum prae timore gloriae tuae valde enim mirabilis es domine €et facies tua plena est gratiarum cumque loqueretur rursum corruit et paene exanimata est rex autem turbabatur et omnes ministri eius consolabantur eam  Ÿðÿexemplar epistulae regis Artarxersis €quam pro Iudaeis ad totas regni sui provincias misit €quod et ipsum in hebraico volumine non habetur ‘rex magnus Artarxerses ab India usque Aethiopiam €centum viginti septem provinciarum ducibus ac principibus €qui nostrae oboediunt iussioni salutem dicit multi bonitate principum et honore qui in eos conlatus est abusi €sunt in superbiam et non solum subiectos regibus nituntur opprimere €sed datam sibi gloriam non ferentes €in ipsos qui dederunt moliuntur insidias nec contenti sunt gratias non agere beneficiis €et humanitatis in se iura violare €sed Dei quoque cuncta cernentis arbitrantur se fugere posse sententiam et in tantum vesaniae proruperunt €ut eos qui credita sibi officia diligenter observant €et ita cuncta agunt ut omnium laude sint digni €mendaciorum cuniculis conentur subvertere dum aures principum simplices €et ex sua natura alios aestimantes callida fraude decipiunt quae res et ex veteribus probatur historiis €et ex his quae geruntur cotidie €quomodo malis quorundam suggestionibus regum studia depraventur unde providendum est paci omnium provinciarum nec putare debetis si diversa iubeamus €ex animi nostri venire levitate €sed pro qualitate et necessitate temporum €ut reipublicae poscit utilitas ferre sententiam et ut manifestius quod dicimus intellegatis €Aman filius Amadathi et animo et gente Macedo €alienusque a Persarum sanguine €et pietatem nostram sua crudelitate commaculans €peregrinus susceptus a nobis est et tantam in se expertus humanitatem ut pater noster vocaretur €et adoraretur ab omnibus post regem secundus qui in tantum arrogantiae tumore sublatus est €ut regno nos privare niteretur et spiritu nam Mardocheum cuius fide et beneficiis vivimus €et consortem regni nostri Hester cum omni gente sua €novis quibusdam atque inauditis machinis expetivit in mortem hoc cogitans ut illis interfectis insidiaretur nostrae solitudini €et regnum Persarum transferret in Macedonas nos autem a pessimo mortalium Iudaeos neci destinatos €in nulla penitus culpa repperimus €sed e contrario iustis utentes legibus et filios altissimi et maximi semperque viventis Dei €cuius beneficio et patribus nostris et nobis regnum est traditum €et usque hodie custoditur unde eas litteras quas sub nomine nostro ille direxerat €sciatis esse irritas pro quo scelere ante portas huius urbis id est Susis €et ipse qui machinatus est et omnis cognatio eius pendet in patibulis €non nobis sed Deo ei reddente quod meruit hoc autem edictum quod nunc mittimus €in cunctis urbibus proponatur €ut liceat Iudaeis uti legibus suis quibus debetis esse adminiculo €ut eos qui se ad necem eorum paraverant possint interficere €tertiadecima die mensis duodecimi qui vocatur adar hanc enim diem omnipotens Deus maeroris €et luctus eis vertit in gaudium unde et vos inter ceteros festos dies hanc habetote diem €et celebrate eam cum omni laetitia €ut et in posterum cognoscatur omnes qui fideliter Persis oboediunt €dignam pro fide recipere mercedem €qui autem insidiantur regno eorum perire pro scelere omnis autem provincia et civitas €quae noluerit sollemnitatis huius esse particeps €gladio et igne pereat et sic deleatur €ut non solum hominibus sed etiam bestiis invia sit in sempiternum €pro exemplo contemptus et inoboedientiae ï°²°ÿï‚Êïâÿ¡vir erat in terra Hus nomine Iob €et erat vir ille simplex et rectus ac timens Deum €et recedens a malo natique sunt ei septem filii et tres filiae et fuit possessio eius septem milia ovium et tria milia camelorum €quingenta quoque iuga boum et quingentae asinae €ac familia multa nimis €eratque vir ille magnus inter omnes Orientales et ibant filii eius et faciebant convivium per domos €unusquisque in die suo €et mittentes vocabant tres sorores suas €ut comederent et biberent cum eis cumque in orbem transissent dies convivii €mittebat ad eos Iob et sanctificabat illos €consurgensque diluculo offerebat holocausta per singulos €dicebat enim €ne forte peccaverint filii mei et benedixerint Deo in cordibus suis €sic faciebat Iob cunctis diebus quadam autem die cum venissent filii Dei €ut adsisterent coram Domino €adfuit inter eos etiam Satan cui dixit Dominus unde venis €qui respondens ait circuivi terram et perambulavi eam dixitque Dominus ad eum €numquid considerasti servum meum Iob €quod non sit ei similis in terra €homo simplex et rectus et timens Deum €ac recedens a malo cui respondens Satan ait €numquid frustra timet Iob Deum nonne tu vallasti eum ac domum eius €universamque substantiam per circuitum €operibus manuum eius benedixisti €et possessio illius crevit in terra sed extende paululum manum tuam et tange cuncta quae possidet €nisi in facie tua benedixerit tibi dixit ergo Dominus ad Satan €ecce universa quae habet in manu tua sunt €tantum in eum ne extendas manum tuam €egressusque est Satan a facie Domini cum autem quadam die filii et filiae eius comederent et biberent vinum €in domo fratris sui primogeniti nuntius venit ad Iob qui diceret €boves arabant et asinae pascebantur iuxta eos et inruerunt Sabei tuleruntque omnia €et pueros percusserunt gladio €et evasi ego solus ut nuntiarem tibi cumque adhuc ille loqueretur venit alter et dixit €ignis Dei cecidit e caelo et tactas oves puerosque consumpsit €et effugi ego solus ut nuntiarem tibi sed et illo adhuc loquente venit alius et dixit €Chaldei fecerunt tres turmas €et invaserunt camelos et tulerunt eos €necnon et pueros percusserunt gladio €et ego fugi solus ut nuntiarem tibi loquebatur ille et ecce alius intravit et dixit €filiis tuis et filiabus vescentibus et bibentibus vinum €in domo fratris sui primogeniti repente ventus vehemens inruit a regione deserti €et concussit quattuor angulos domus €quae corruens oppressit liberos tuos et mortui sunt €et effugi ego solus ut nuntiarem tibi tunc surrexit Iob et scidit tunicam suam €et tonso capite corruens in terram adoravit et dixit €nudus egressus sum de utero matris meae €et nudus revertar illuc €Dominus dedit Dominus abstulit €sit nomen Domini benedictum in omnibus his non peccavit Iob €neque stultum quid contra Deum locutus est  factum est autem cum quadam die venissent filii Dei €et starent coram Domino €venisset quoque Satan inter eos et staret in conspectu eius ut diceret Dominus ad Satan unde venis €qui respondens ait circuivi terram et perambulavi eam et dixit Dominus ad Satan €numquid considerasti servum meum Iob €quod non sit ei similis in terra €vir simplex et rectus timens Deum þï€Öõìçáôåÿï°²°ÿï‚Êïâÿ¢“…ac recedens a malo et adhuc retinens innocentiam €tu autem commovisti me adversus eum €ut adfligerem illum frustra cui respondens Satan ait €pellem pro pelle et cuncta quae habet homo dabit pro anima sua alioquin mitte manum tuam et tange os eius et carnem €et tunc videbis quod in facie benedicat tibi dixit ergo Dominus ad Satan ecce in manu tua est €verumtamen animam illius serva egressus igitur Satan a facie Domini €percussit Iob ulcere pessimo a planta pedis usque ad verticem eius qui testa saniem deradebat €sedens in sterquilinio dixit autem illi uxor sua €adhuc tu permanes in simplicitate tua €benedic Deo et morere qui ait ad illam quasi una de stultis €locuta es €si bona suscepimus de manu Domini €quare mala non suscipiamus €in omnibus his non peccavit Iob labiis suis igitur audientes tres amici Iob omne malum quod accidisset ei €venerunt singuli de loco suo €Eliphaz Themanites et Baldad Suites et Sophar Naamathites €condixerant enim ut pariter venientes visitarent eum et consolarentur cumque levassent procul oculos suos €non cognoverunt eum et exclamantes ploraverunt €scissisque vestibus sparserunt pulverem super caput suum in caelum et sederunt cum eo in terram €septem diebus et septem noctibus €et nemo loquebatur ei verbum €videbant enim dolorem esse vehementem  post haec aperuit Iob os suum €et maledixit diei suo et locutus est €pereat dies in qua natus sum €et nox in qua dictum est conceptus est homo dies ille vertatur in tenebras €non requirat eum Deus desuper et non inlustret lumine obscurent eum tenebrae et umbra mortis €occupet eum caligo et involvatur amaritudine noctem illam tenebrosus turbo possideat €non conputetur in diebus anni nec numeretur in mensibus sit nox illa solitaria nec laude digna maledicant ei qui maledicunt diei €qui parati sunt suscitare Leviathan obtenebrentur stellae caligine eius €expectet lucem et non videat nec ortum surgentis aurorae quia non conclusit ostia ventris qui portavit me €nec abstulit mala ab oculis meis quare non in vulva mortuus sum €egressus ex utero non statim perii quare exceptus genibus cur lactatus uberibus nunc enim dormiens silerem et somno meo requiescerem cum regibus et consulibus terrae qui aedificant sibi solitudines aut cum principibus qui possident aurum €et replent domos suas argento aut sicut abortivum absconditum non subsisterem €vel qui concepti non viderunt lucem ibi impii cessaverunt a tumultu et ibi requieverunt fessi robore et quondam vincti pariter sine molestia €non audierunt vocem exactoris parvus et magnus ibi sunt et servus liber a domino suo quare data est misero lux €et vita his qui in amaritudine animae sunt qui expectant mortem et non venit quasi effodientes thesaurum gaudentque vehementer cum invenerint sepulchrum viro cuius abscondita est via et circumdedit eum Deus tenebris antequam comedam suspiro €et quasi inundantes aquae sic rugitus meus quia timor quem timebam evenit mihi et quod verebar accidit nonne dissimulavi nonne silui nonne quievi €et venit super me indignatio  respondens autem Eliphaz Themanites dixit si coeperimus loqui tibi forsitan moleste accipias €sed conceptum sermonem tenere quis possit ecce docuisti multos et manus lassas roborasti vacillantes confirmaverunt sermones tui €et genua trementia confortasti nunc autem venit super te plaga et defecisti €tetigit te et conturbatus es timor tuus fortitudo tua patientia tua €et perfectio viarum tuarum recordare obsecro te quis umquam innocens perierit €aut quando recti deleti sint quin potius vidi eos qui operantur iniquitatem €et seminant dolores et metunt eos flante Deo perisse et spiritu irae eius esse consumptos rugitus leonis et vox leaenae €et dentes catulorum leonum contriti sunt tigris periit eo quod non haberet praedam €et catuli leonis dissipati sunt porro ad me dictum est verbum absconditum €et quasi furtive suscepit auris mea venas susurri €eius in horrore visionis nocturnae quando solet sopor occupare homines pavor tenuit me et tremor et omnia ossa mea perterrita sunt et cum spiritus me praesente transiret €inhorruerunt pili carnis meae stetit quidam cuius non agnoscebam vultum €imago coram oculis meis et vocem quasi aurae lenis audivi numquid homo Dei conparatione iustificabitur €aut factore suo purior erit vir ecce qui serviunt ei non sunt stabiles €et in angelis suis repperit pravitatem quanto magis hii qui habitant domos luteas €qui terrenum habent fundamentum €consumentur velut a tinea de mane usque ad vesperum succidentur €et quia nullus intellegit in aeternum peribunt qui autem reliqui fuerint auferentur ex eis €morientur et non in sapientia  voca ergo si est qui tibi respondeat €et ad aliquem sanctorum convertere vere stultum interficit iracundia et parvulum occidit invidia ego vidi stultum firma radice et maledixi pulchritudini eius statim longe fient filii eius a salute €et conterentur in porta et non erit qui eruat cuius messem famelicus comedet et ipsum rapiet armatus €et ebibent sitientes divitias eius nihil in terra sine causa fit €et de humo non orietur €dolor homo ad laborem nascitur et avis ad volatum quam ob rem ego deprecabor Dominum €et ad Deum ponam eloquium meum qui facit magna et inscrutabilia €et mirabilia absque numero qui dat pluviam super faciem terrae et inrigat aquis universa qui ponit humiles in sublimi €et maerentes erigit sospitate qui dissipat cogitationes malignorum €ne possint implere manus eorum quod coeperant qui adprehendit sapientes in astutia eorum €et consilium pravorum dissipat per diem incurrent tenebras €et quasi in nocte sic palpabunt in meridie porro salvum faciet a gladio oris eorum €et de manu violenti pauperem et erit egeno spes iniquitas autem contrahet os suum beatus homo qui corripitur a Domino €increpationem ergo Domini ne reprobes quia ipse vulnerat et medetur percutit et manus eius sanabunt in sex tribulationibus liberabit te €et in septima non tanget te malum in fame eruet te de morte et in bello de manu gladii a flagello linguae absconderis €et non timebis calamitatem cum venerit in vastitate et fame ridebis €et bestiam terrae non formidabis sed cum lapidibus regionum pactum tuum €et bestiae terrae pacificae erunt tibi et scies quod pacem habeat tabernaculum tuum €et visitans speciem tuam non peccabis scies quoque quoniam multiplex erit semen tuum €et progenies tua quasi herba terrae ingredieris in abundantia sepulchrum €sicut infertur acervus in tempore suo ecce hoc ut investigavimus ita est €quod auditum mente pertracta  respondens autem Iob dixit utinam adpenderentur peccata mea quibus iram merui €et calamitas quam patior in statera quasi harena maris haec gravior appareret €unde et verba mea dolore sunt plena quia sagittae Domini in me sunt €quarum indignatio ebibit spiritum meum €et terrores Domini militant contra me numquid rugiet onager cum habuerit herbam €aut mugiet bos cum ante praesepe plenum steterit aut poterit comedi insulsum quod non est sale conditum €aut potest aliquis gustare quod gustatum adfert mortem quae prius tangere nolebat anima mea €nunc prae angustia cibi mei sunt quis det ut veniat petitio mea €et quod expecto tribuat mihi Deus et qui coepit ipse me conterat €solvat manum suam et succidat me et haec mihi sit consolatio ut adfligens me dolore non parcat €nec contradicam sermonibus Sancti quae est enim fortitudo mea ut sustineam €aut quis finis meus ut patienter agam nec fortitudo lapidum fortitudo mea €nec caro mea aerea est ecce non est auxilium mihi in me €et necessarii quoque mei recesserunt a me qui tollit ab amico suo misericordiam €timorem Domini derelinquit fratres mei praeterierunt me €sicut torrens qui raptim transit in convallibus qui timent pruinam inruet super eos nix tempore quo fuerint dissipati peribunt €et ut incaluerit solventur de loco suo involutae sunt semitae gressuum eorum €ambulabunt in vacuum et peribunt considerate semitas Theman itinera Saba et expectate €paulisper confusi sunt quia speravi €venerunt quoque usque ad me et pudore cooperti sunt nunc venistis et modo videntes plagam meam timetis numquid dixi adferte mihi þï€Öõìçáôåÿï°²°ÿï‚Êïâÿ¦˜–‚et de substantia vestra donate mihi vel liberate me de manu hostis et de manu robustorum eruite me docete me et ego tacebo et si quid forte ignoravi instruite me quare detraxistis sermonibus veritatis €cum e vobis nullus sit qui possit arguere ad increpandum tantum eloquia concinnatis €et in ventum verba profertis super pupillum inruitis €et subvertere nitimini amicum vestrum verumtamen quod coepistis explete €praebete aurem et videte an mentiar respondete obsecro absque contentione €et loquentes id quod iustum est iudicate et non invenietis in lingua mea iniquitatem €nec in faucibus meis stultitia personabit  militia est vita hominis super terram €et sicut dies mercennarii dies eius sicut servus desiderat umbram €et sicut mercennarius praestolatur finem operis sui sic et ego habui menses vacuos €et noctes laboriosas enumeravi mihi si dormiero dico quando consurgam €et rursum expectabo vesperam €et replebor doloribus usque ad tenebras induta est caro mea putredine et sordibus pulveris €cutis mea aruit et contracta est dies mei velocius transierunt quam a texente tela succiditur €et consumpti sunt absque ulla spe memento quia ventus est vita mea €et non revertetur oculus meus ut videat bona nec aspiciet me visus hominis €oculi tui in me et non subsistam sicut consumitur nubes et pertransit €sic qui descenderit ad inferos non ascendet nec revertetur ultra in domum suam €neque cognoscet eum amplius locus eius quapropter et ego non parcam ori meo €loquar in tribulatione spiritus mei €confabulabor cum amaritudine animae meae numquid mare sum ego aut cetus €quia circumdedisti me carcere si dixero consolabitur me lectulus meus €et relevabor loquens mecum in strato meo terrebis me per somnia et per visiones horrore concuties quam ob rem elegit suspendium anima mea et mortem ossa mea desperavi nequaquam ultra iam vivam €parce mihi nihil enim sunt dies mei quid est homo quia magnificas eum €aut quia ponis erga eum cor tuum visitas eum diluculo et subito probas illum usquequo non parces mihi €nec dimittis me ut gluttiam salivam meam peccavi quid faciam tibi o custos hominum €quare posuisti me contrarium tibi et factus sum mihimet ipsi gravis cur non tolles peccatum meum €et quare non auferes iniquitatem meam €ecce nunc in pulvere dormiam €et si mane me quaesieris non subsistam  respondens autem Baldad Suites dixit usquequo loqueris talia €et spiritus multiplex sermones oris tui numquid Deus subplantat iudicium €et Omnipotens subvertit quod iustum est etiam si filii tui peccaverunt ei €et dimisit eos in manu iniquitatis suae tu tamen si diluculo consurrexeris ad Deum €et Omnipotentem fueris deprecatus si mundus et rectus incesseris statim evigilabit ad te €et pacatum reddet habitaculum iustitiae tuae in tantum ut priora tua fuerint parva €et novissima tua multiplicentur nimis interroga enim generationem pristinam €et diligenter investiga patrum memoriam hesterni quippe sumus €et ignoramus quoniam sicut umbra dies nostri sunt super terram et ipsi docebunt te loquentur tibi €et de corde suo proferent eloquia numquid vivere potest scirpus absque €humore €aut crescet carectum sine aqua cum adhuc sit in flore nec carpatur manu €ante omnes herbas arescit sic viae omnium qui obliviscuntur Deum €et spes hypocritae peribit non ei placebit vecordia sua et sicut tela aranearum fiducia eius innitetur super domum suam et non stabit €fulciet eam et non consurget humectus videtur antequam veniat sol €et in horto suo germen eius egreditur super acervum petrarum radices eius densabuntur €et inter lapides commorabitur si absorbuerit eum de loco suo negabit eum et dicet non novi te haec est enim laetitia viae eius €ut rursum de terra alii germinentur Deus non proiciet simplicem nec porriget manum malignis donec impleatur risu os tuum et labia tua iubilo qui oderunt te induentur confusione €et tabernaculum impiorum non subsistet  et respondens Iob ait vere scio quod ita sit €et quod non iustificetur homo conpositus Deo si voluerit contendere cum eo €non poterit ei respondere unum pro mille sapiens corde est et fortis robore €quis restitit ei et pacem habuit qui transtulit montes et nescierunt hii quos subvertit in furore suo qui commovet terram de loco suo et columnae eius concutiuntur qui praecipit soli et non oritur €et stellas claudit quasi sub signaculo qui extendit caelos solus et graditur super fluctus maris qui facit Arcturum et Oriona et Hyadas et interiora austri qui facit magna et inconprehensibilia €et mirabilia quorum non est numerus si venerit ad me non videbo €si abierit non intellegam eum si repente interroget quis respondebit ei €vel quis dicere potest cur facis Deus cuius resistere irae nemo potest €et sub quo curvantur qui portant orbem quantus ergo sum ego qui respondeam ei €et loquar verbis meis cum eo qui etiam si habuero quippiam iustum non respondebo €sed meum iudicem deprecabor et cum invocantem exaudierit me €non credo quod audierit vocem meam in turbine enim conteret me €et multiplicabit vulnera mea etiam sine causa non concedit requiescere spiritum meum €et implet me amaritudinibus si fortitudo quaeritur robustissimus est €si aequitas iudicii nemo pro me audet testimonium €dicere si iustificare me voluero os meum condemnabit me €si innocentem ostendere pravum me conprobabit etiam si simplex fuero hoc ipsum ignorabit anima mea €et taedebit me vitae meae unum est quod locutus sum €et innocentem et impium ipse consumit si flagellat occidat semel et non de poenis innocentum rideat terra data est in manu impii vultum iudicum eius operit €quod si non ille est quis ergo est dies mei velociores fuerunt cursore €fugerunt et non viderunt bonum pertransierunt quasi naves poma portantes €sicut aquila volans ad escam cum dixero nequaquam ita loquar €commuto faciem meam et dolore torqueor verebar omnia opera mea sciens quod non parceres delinquenti si autem et sic impius sum quare frustra laboravi si lotus fuero quasi aquis nivis €et fulserint velut mundissimae manus meae tamen sordibus intingues me €et abominabuntur me vestimenta mea neque enim viro qui similis mei est respondebo €nec qui mecum in iudicio ex aequo possit audiri non est qui utrumque valeat arguere €et ponere manum suam in ambobus auferat a me virgam suam et pavor eius non me terreat loquar et non timebo eum €neque enim possum metuens respondere  taedet animam meam vitae meae €dimittam adversum me eloquium meum €loquar in amaritudine animae meae dicam Deo noli me condemnare indica mihi cur me ita iudices numquid bonum tibi videtur si calumnieris €et opprimas me opus manuum tuarum €et consilium impiorum adiuves numquid oculi carnei tibi sunt aut sicut videt homo et tu videbis numquid sicut dies hominis dies tui €et anni tui sicut humana sunt tempora ut quaeras iniquitatem meam et peccatum meum scruteris et scias quia nihil impium fecerim €cum sit nemo qui de manu tua possit eruere manus tuae plasmaverunt me et fecerunt me totum in €circuitu €et sic repente praecipitas me memento quaeso quod sicut lutum feceris me €et in pulverem reduces me nonne sicut lac mulsisti me et sicut caseum me coagulasti pelle et carnibus vestisti me €et ossibus et nervis conpegisti me vitam et misericordiam tribuisti mihi €et visitatio tua custodivit spiritum meum licet haec celes in corde tuo €tamen scio quia universorum memineris si peccavi et ad horam pepercisti mihi €cur ab iniquitate mea mundum me esse non pateris et si impius fuero vae mihi est €et si iustus non levabo caput saturatus adflictione et miseria et propter superbiam quasi leaenam capies me €reversusque mirabiliter me crucias instauras testes tuos contra me €et multiplicas iram tuam adversum me et poenae militant in me quare de vulva eduxisti me €qui utinam consumptus essem ne oculus me videret fuissem quasi qui non essem €de utero translatus ad tumulum numquid non paucitas dierum meorum finietur brevi €dimitte ergo me ut plangam paululum dolorem meum antequam vadam et non revertar €ad terram tenebrosam et opertam mortis caligine terram miseriae et tenebrarum ubi umbra mortis et nullus ordo þï€Öõìçáôåÿï°²°ÿï‚Êïâÿ¨Š˜–‚et sempiternus horror inhabitans  respondens autem Sophar Naamathites dixit numquid qui multa loquitur non et audiet €aut vir verbosus iustificabitur tibi soli tacebunt homines €et cum ceteros inriseris a nullo confutaberis dixisti enim purus est sermo meus et mundus sum in conspectu tuo atque utinam Deus loqueretur tecum et aperiret labia sua tibi ut ostenderet tibi secreta sapientiae et quod multiplex esset lex eius €et intellegeres quod multo minora exigaris a Deo €quam meretur iniquitas tua forsitan vestigia Dei conprehendes €et usque ad perfectum Omnipotentem repperies excelsior caelo est et quid facies €profundior inferno et unde cognosces longior terrae mensura eius et latior mari si subverterit omnia vel in unum coartaverit quis contradicet ei ipse enim novit hominum vanitatem €et videns iniquitatem nonne considerat vir vanus in superbiam erigitur €et tamquam pullum onagri se liberum natum putat tu autem firmasti cor tuum et expandisti ad eum manus tuas si iniquitatem quod est in manu tua abstuleris a te €et non manserit in tabernaculo tuo iniustitia tum levare poteris faciem tuam absque macula €et eris stabilis et non timebis miseriae quoque oblivisceris €et quasi aquarum quae praeterierint recordaberis et quasi meridianus fulgor consurget tibi ad vesperam €et cum te consumptum putaveris orieris ut lucifer et habebis fiduciam proposita tibi spe €et defossus securus dormies requiesces et non erit qui te exterreat €et deprecabuntur faciem tuam plurimi oculi autem impiorum deficient et effugium peribit ab eis €et spes eorum abominatio animae  respondens autem Iob dixit ergo vos estis soli homines €et vobiscum morietur sapientia et mihi est cor sicut et vobis nec inferior vestri sum €quis enim haec quae nostis ignorat qui deridetur ab amico suo sicut ego €invocabit Deum et exaudiet eum €deridetur enim iusti simplicitas lampas contempta apud cogitationes divitum €parata ad tempus statutum abundant tabernacula praedonum et audacter provocant Deum €cum ipse dederit omnia in manibus eorum nimirum interroga iumenta et docebunt te €et volatilia caeli et indicabunt tibi loquere terrae et respondebit tibi et narrabunt pisces maris quis ignorat quod omnia haec manus Domini fecerit in cuius manu anima omnis viventis €et spiritus universae carnis hominis nonne auris verba diiudicat et fauces comedentis saporem in antiquis est sapientia et in multo tempore prudentia apud ipsum est sapientia et fortitudo €ipse habet consilium et intellegentiam si destruxerit nemo est qui aedificet €et si incluserit hominem nullus est qui aperiat si continuerit aquas omnia siccabuntur €et si emiserit eas subvertent terram apud ipsum est fortitudo et sapientia €ipse novit et decipientem et eum qui decipitur adducit consiliarios in stultum finem €et iudices in stuporem balteum regum dissolvit et praecingit fune renes eorum ducit sacerdotes inglorios €et optimates subplantat commutans labium veracium et doctrinam senum auferens effundit despectionem super principes €et eos qui oppressi fuerant relevans qui revelat profunda de tenebris €et producit in lucem umbram mortis qui multiplicat gentes et perdet eas €et subversas in integrum restituet qui inmutat cor principum populi terrae €et decipit eos ut frustra incedant per invium palpabunt quasi in tenebris et non in luce €et errare eos faciet quasi ebrios  ecce omnia et vidit oculus meus €et audivit auris mea et intellexi singula secundum scientiam vestram et ego novi nec inferior vestri sum sed tamen ad Omnipotentem loquar et disputare cum Deo cupio prius vos ostendens fabricatores mendacii €et cultores perversorum dogmatum atque utinam taceretis ut putaremini esse sapientes audite ergo correptiones meas €et iudicium labiorum meorum adtendite numquid Deus indiget vestro mendacio €ut pro illo loquamini dolos numquid faciem eius accipitis et pro Deo iudicare nitimini aut placebit ei quem celare nihil potest €aut decipietur ut homo vestris fraudulentiis ipse vos arguet quoniam in abscondito faciem eius accipitis statim ut se commoverit turbabit vos €et terror eius inruet super vos memoria vestra conparabitur cineri €et redigentur in lutum cervices vestrae tacete paulisper ut loquar quodcumque mihi mens suggesserit quare lacero carnes meas dentibus meis €et animam meam porto in manibus meis etiam si occiderit me in ipso sperabo €verumtamen vias meas in conspectu eius arguam et ipse erit salvator meus €non enim veniet in conspectu eius omnis hypocrita audite sermonem meum et enigmata percipite auribus vestris si fuero iudicatus scio quod iustus inveniar quis est qui iudicetur mecum veniat quare tacens consumor duo tantum ne facias mihi et tunc a facie tua non abscondar manum tuam longe fac a me €et formido tua non me terreat et voca me et respondebo tibi €aut certe loquar et tu responde mihi quantas habeo iniquitates et peccata €scelera mea et delicta ostende mihi cur faciem tuam abscondis et arbitraris me inimicum tuum contra folium quod vento rapitur ostendis potentiam tuam €et stipulam siccam persequeris scribis enim contra me amaritudines €et consumere me vis peccatis adulescentiae meae posuisti in nervo pedem meum et observasti omnes semitas meas €et vestigia pedum meorum considerasti qui quasi putredo consumendus sum €et quasi vestimentum quod comeditur a tinea  homo natus de muliere brevi vivens tempore €repletus multis miseriis quasi flos egreditur et conteritur €et fugit velut umbra €et numquam in eodem statu permanet et dignum ducis super huiuscemodi aperire oculos tuos €et adducere eum tecum in iudicium quis potest facere mundum de inmundo conceptum semine €nonne tu qui solus es breves dies hominis sunt numerus mensuum eius apud te est €constituisti terminos eius qui praeterire non poterunt recede paululum ab eo ut quiescat €donec optata veniat sicut mercennarii dies eius lignum habet spem si praecisum fuerit €rursum virescit et rami eius pullulant si senuerit in terra radix eius €et in pulvere emortuus fuerit truncus €illius ad odorem aquae germinabit €et faciet comam quasi cum primum plantatum est homo vero cum mortuus fuerit et nudatus atque consumptus €ubi quaeso est quomodo si recedant aquae de mari et fluvius vacuefactus arescat sic homo cum dormierit non resurget €donec adteratur caelum non evigilabit €nec consurget de somno suo quis mihi hoc tribuat ut in inferno protegas me €ut abscondas me donec pertranseat furor tuus €et constituas mihi tempus in quo recorderis mei putasne mortuus homo rursum vivet €cunctis diebus quibus nunc milito expecto €donec veniat inmutatio mea vocabis et ego respondebo tibi €operi manuum tuarum porriges dexteram tu quidem gressus meos dinumerasti €sed parces peccatis meis signasti quasi in sacculo delicta mea sed curasti iniquitatem meam mons cadens defluet €et saxum transfertur de loco suo lapides excavant aquae et adluvione paulatim terra consumitur €et homines ergo similiter perdes roborasti eum paululum ut in perpetuum pertransiret €inmutabis faciem eius et emittes eum sive nobiles fuerint filii eius sive ignobiles non intelleget attamen caro eius dum vivet dolebit €et anima illius super semet ipso lugebit  respondens autem Eliphaz Themanites dixit numquid sapiens respondebit quasi in ventum loquens €et implebit ardore stomachum suum arguis verbis eum qui non est aequalis tui €et loqueris quod tibi non expedit quantum in te est evacuasti timorem et tulisti preces coram Deo docuit enim iniquitas tua os tuum €et imitaris linguam blasphemantium condemnabit te os tuum et non ego et labia tua respondebunt tibi numquid primus homo tu natus es et ante colles formatus numquid consilium Dei audisti et inferior te erit eius sapientia quid nosti quod ignoremus quid intellegis quod nesciamus et senes et antiqui sunt in nobis multo vetustiores quam patres tui numquid grande est ut consoletur te Deus €sed verba tua prava hoc prohibent quid te elevat cor tuum €et quasi magna cogitans adtonitos habes oculos quid tumet contra Deum spiritus tuus €ut proferas de ore huiuscemodi sermones quid est homo ut inmaculatus sit €et ut iustus appareat natus de muliere þï€Öõìçáôåÿï°²°ÿï‚Êïâÿ¨˜ecce inter sanctos eius nemo inmutabilis €et caeli non sunt mundi in conspectu eius quanto magis abominabilis et inutilis homo €qui bibit quasi aquas iniquitatem ostendam tibi audi me quod vidi narrabo tibi sapientes confitentur et non abscondunt patres suos quibus solis data est terra €et non transibit alienus per eos cunctis diebus suis impius superbit €et numerus annorum incertus est tyrannidis eius sonitus terroris semper in auribus illius €et cum pax sit ille insidias suspicatur non credit quod reverti possit de tenebris €circumspectans undique gladium cum se moverit ad quaerendum panem €novit quod paratus sit in manu eius tenebrarum dies terrebit eum tribulatio et angustia €vallabit eum sicut regem qui praeparatur ad proelium tetendit enim adversus Deum manum suam €et contra Omnipotentem roboratus est cucurrit adversus eum erecto collo et pingui cervice armatus est operuit faciem eius crassitudo et de lateribus eius arvina dependet habitavit in civitatibus desolatis €et in domibus desertis quae in tumulos sunt redactae non ditabitur nec perseverabit substantia eius €nec mittet in terra radicem suam non recedet de tenebris €ramos eius arefaciet flamma €et auferetur spiritu oris sui non credat frustra errore deceptus €quod aliquo pretio redimendus sit antequam dies eius impleantur peribit €et manus eius arescet laedetur quasi vinea in primo flore botrus eius €et quasi oliva proiciens florem suum congregatio enim hypocritae sterilis €et ignis devorabit tabernacula eorum €qui munera libenter accipiunt concepit dolorem et peperit iniquitatem €et uterus eius praeparat dolos  respondens autem Iob dixit audivi frequenter talia €consolatores onerosi omnes vos estis numquid habebunt finem verba ventosa €aut aliquid tibi molestum est si loquaris poteram et ego similia vestri loqui €atque utinam esset anima vestra pro anima mea consolarer et ego vos sermonibus €et moverem caput meum super vos roborarem vos ore meo €et moverem labia quasi parcens vobis sed quid agam €si locutus fuero non quiescet dolor meus €et si tacuero non recedet a me nunc autem oppressit me dolor meus €et in nihili redacti sunt omnes artus mei rugae meae testimonium dicunt contra me €et suscitatur falsiloquus adversus faciem meam contradicens mihi collegit furorem suum in me €et comminans mihi infremuit contra me dentibus suis €hostis meus terribilibus oculis me intuitus est aperuerunt super me ora sua €exprobrantes percusserunt maxillam meam €satiati sunt poenis meis conclusit me Deus apud iniquum et manibus impiorum me tradidit ego ille quondam opulentus repente contritus sum €tenuit cervicem meam €confregit me et posuit sibi quasi in signum circumdedit me lanceis suis convulneravit lumbos meos €non pepercit et effudit in terra viscera mea concidit me vulnere super vulnus inruit in me quasi gigans saccum consui super cutem meam €et operui cinere cornu meum facies mea intumuit a fletu €et palpebrae meae caligaverunt haec passus sum absque iniquitate €manus meae cum haberem mundas ad Deum preces terra ne operias sanguinem meum €neque inveniat locum in te latendi clamor meus ecce enim in caelo testis meus et conscius meus €in excelsis verbosi mei amici mei €ad Deum stillat oculus meus atque utinam sic iudicaretur vir cum Deo €quomodo iudicatur filius hominis cum collega suo ecce enim breves anni transeunt €et semitam per quam non revertar ambulo  spiritus meus adtenuabitur dies mei breviabuntur €et solum mihi superest sepulchrum non peccavi et in amaritudinibus moratur oculus meus libera me et pone iuxta te €et cuiusvis manus pugnet contra me cor eorum longe fecisti a disciplina €et propterea non exaltabuntur praedam pollicetur sociis et oculi filiorum eius deficient posuit me quasi in proverbium vulgi €et exemplum sum coram eis caligavit ab indignatione oculus meus €et membra mea quasi in nihili redacta sunt stupebunt iusti super hoc €et innocens contra hypocritam suscitabitur et tenebit iustus viam suam €et mundis manibus addet fortitudinem igitur vos omnes convertimini et venite €et non inveniam in vobis ullum sapientem dies mei transierunt €cogitationes meae dissipatae sunt torquentes cor meum noctem verterunt in diem et rursum post tenebras spero lucem si sustinuero infernus domus mea est €in tenebris stravi lectulum meum putredini dixi pater meus es mater mea et soror mea vermibus ubi est ergo nunc praestolatio mea €et patientiam meam quis considerat in profundissimum infernum descendent omnia mea €putasne saltim ibi erit requies mihi  respondens autem Baldad Suites dixit usque ad quem finem verba iactabitis €intellegite prius et sic loquamur quare reputati sumus ut iumenta et sorduimus coram vobis qui perdis animam tuam in furore tuo €numquid propter te derelinquetur terra €et transferentur rupes de loco suo nonne lux impii extinguetur €nec splendebit flamma ignis eius lux obtenebrescet in tabernaculo illius €et lucerna quae super eum est extinguetur artabuntur gressus virtutis eius €et praecipitabit eum consilium suum inmisit enim in rete pedes suos et in maculis eius ambulat tenebitur planta illius laqueo €et exardescet contra eum sitis abscondita est in terra pedica eius €et decipula illius super semitam undique terrebunt eum formidines €et involvent pedes eius adtenuetur fame robur eius €et inedia invadat costas illius devoret pulchritudinem cutis eius €consumat brachia illius primogenita mors avellatur de tabernaculo suo fiducia eius €et calcet super eum quasi rex interitus habitent in tabernaculo illius socii eius qui non est €aspergatur in tabernaculo eius sulphur deorsum radices eius siccentur €sursum autem adteratur messis eius memoria illius pereat de terra €et non celebretur nomen eius in plateis expellet eum de luce in tenebras €et de orbe transferet eum non erit semen eius neque progenies in populo suo €nec ullae reliquiae in regionibus eius in die eius stupebunt novissimi €et primos invadet horror haec sunt ergo tabernacula iniqui €et iste locus eius qui ignorat Deum  respondens autem Iob dixit usquequo adfligitis animam meam et adteritis me sermonibus en decies confunditis me €et non erubescitis opprimentes me nempe et si ignoravi mecum erit ignorantia mea at vos contra me erigimini €et arguitis me obprobriis meis saltim nunc intellegite quia Deus non aequo iudicio adflixerit me €et flagellis suis me cinxerit ecce clamabo vim patiens et nemo audiet €vociferabor et non est qui iudicet semitam meam circumsepsit et transire non possum €et in calle meo tenebras posuit spoliavit me gloria mea €et abstulit coronam de capite meo destruxit me undique et pereo €et quasi evulsae arbori abstulit spem meam iratus est contra me furor eius et sic me habuit quasi hostem suum simul venerunt latrones eius et fecerunt sibi viam per me €et obsederunt in gyro tabernaculum meum fratres meos longe fecit a me €et noti mei quasi alieni recesserunt a me dereliquerunt me propinqui mei €et qui me noverant obliti sunt mei inquilini domus meae et ancillae meae sicut alienum habuerunt me €et quasi peregrinus fui in oculis eorum servum meum vocavi et non respondit €ore proprio deprecabar illum halitum meum exhorruit uxor mea et orabam filios uteri mei stulti quoque despiciebant me €et cum ab eis recessissem detrahebant mihi abominati sunt me quondam consiliarii mei €et quem maxime diligebam aversatus est me pelli meae consumptis carnibus adhesit os meum €et derelicta sunt tantummodo labia circa dentes meos miseremini mei miseremini mei saltim vos amici mei €quia manus Domini tetigit me quare persequimini me sicut Deus et carnibus meis saturamini quis mihi tribuat ut scribantur sermones mei €quis mihi det ut exarentur in libro stilo ferreo et plumbi lammina €vel certe sculpantur in silice scio enim quod redemptor meus vivat €et in novissimo de terra surrecturus sim et rursum circumdabor pelle mea €et in carne mea videbo Deum quem visurus sum ego ipse €et oculi mei conspecturi sunt et non alius €reposita est haec spes mea in sinu meo quare ergo nunc dicitis persequamur eum €et radicem verbi inveniamus contra eum þï€Öõìçáôåÿï°²°ÿï‚Êïâÿ¨“˜fugite ergo a facie gladii quoniam ultor iniquitatum gladius est €et scitote esse iudicium  respondens autem Sophar Naamathites dixit idcirco cogitationes meae variae succedunt sibi €et mens in diversa rapitur doctrinam qua me arguis audiam €et spiritus intellegentiae meae respondebit mihi hoc scio a principio ex quo positus est homo super terram quod laus impiorum brevis sit €et gaudium hypocritae ad instar puncti si ascenderit usque ad caelum superbia eius €et caput eius nubes tetigerit quasi sterquilinium in fine perdetur €et qui eum viderant dicent ubi est velut somnium avolans non invenietur €transiet sicut visio nocturna oculus qui eum viderat non videbit €neque ultra intuebitur eum locus suus filii eius adterentur egestate €et manus illius reddent ei dolorem suum ossa eius implebuntur vitiis adulescentiae eius €et cum eo in pulverem dormient cum enim dulce fuerit in ore eius malum €abscondet illud sub lingua sua parcet illi et non derelinquet illud €et celabit in gutture suo panis eius in utero illius vertetur in fel aspidum €intrinsecus divitias quas devoravit evomet et de ventre illius extrahet eas Deus caput aspidum suget €occidet eum lingua viperae non videat rivulos fluminis torrentes mellis et butyri luet quae fecit omnia nec tamen consumetur €iuxta multitudinem adinventionum suarum sic et sustinebit quoniam confringens nudavit pauperes €domum rapuit et non aedificavit eam nec est satiatus venter eius €et cum habuerit quae cupierat possidere non poterit non remansit de cibo eius €et propterea nihil permanebit de bonis eius cum satiatus fuerit artabitur €aestuabit et omnis dolor inruet in eum utinam impleatur venter eius ut emittat in eum iram furoris sui €et pluat super illum bellum suum fugiet arma ferrea et inruet in arcum aereum eductus et egrediens de vagina sua et fulgurans in amaritudine sua €vadent et venient super eum horribiles omnes tenebrae absconditae sunt in occultis eius €devorabit eum ignis qui non succenditur €adfligetur relictus in tabernaculo suo revelabunt caeli iniquitatem eius et terra consurget adversus eum apertum erit germen domus illius detrahetur in die furoris Dei haec est pars hominis impii a Deo €et hereditas verborum eius a Domino  respondens autem Iob dixit audite quaeso sermones meos €et agetis paenitentiam sustinete me ut et ego loquar €et post mea si videbitur verba ridete numquid contra hominem disputatio mea est €ut merito non debeam contristari adtendite me et obstupescite et superponite digitum ori vestro et ego quando recordatus fuero pertimesco €et concutit carnem meam tremor quare ergo impii vivunt sublevati sunt confortatique divitiis semen eorum permanet coram eis €propinquorum turba et nepotum in conspectu eorum domus eorum securae sunt et pacatae €et non est virga Dei super illos bos eorum concepit et non abortit €vacca peperit et non est privata fetu suo egrediuntur quasi greges parvuli eorum €et infantes eorum exultant lusibus tenent tympanum et citharam €et gaudent ad sonitum organi ducunt in bonis dies suos et in puncto ad inferna descendunt qui dixerunt Deo recede a nobis €et scientiam viarum tuarum nolumus quid est Omnipotens ut serviamus ei €et quid nobis prodest si oraverimus illum verumtamen quia non sunt in manu eorum bona sua €consilium impiorum longe sit a me quotiens lucerna impiorum extinguetur €et superveniet eis inundatio et dolores dividet furoris sui erunt sicut paleae ante faciem venti €et sicut favilla quam turbo dispergit Deus servabit filiis illius dolorem patris €et cum reddiderit tunc sciet videbunt oculi eius interfectionem suam €et de furore Omnipotentis bibet quid enim ad eum pertinet de domo sua post se €et si numerus mensuum eius dimidietur numquid Deum quispiam docebit scientiam €qui excelsos iudicat iste moritur robustus et sanus dives et felix viscera eius plena sunt adipe et medullis ossa illius inrigantur alius vero moritur in amaritudine animae absque ullis €opibus et tamen simul in pulverem dormient €et vermes operient eos certe novi cogitationes vestras et sententias contra me iniquas dicitis enim ubi est domus principis et ubi tabernacula impiorum interrogate quemlibet de viatoribus €et haec eadem eum intellegere cognoscetis quia in diem perditionis servabitur malus €et ad diem furoris ducitur quis arguet coram eo viam eius €et quae fecit quis reddet illi ipse ad sepulchra ducetur €et in congerie mortuorum vigilabit dulcis fuit glareis Cocyti €et post se omnem hominem trahet et ante se innumerabiles quomodo igitur consolamini me frustra €cum responsio vestra repugnare ostensa sit veritati  respondens autem Eliphaz Themanites dixit numquid Deo conparari potest homo €etiam cum perfectae fuerit scientiae quid prodest Deo si iustus fueris €aut quid ei confers si inmaculata fuerit via tua numquid timens arguet te €et veniet tecum in iudicium et non propter malitiam tuam plurimam et infinitas iniquitates tuas abstulisti enim pignus fratrum tuorum sine causa €et nudos spoliasti vestibus aquam lasso non dedisti et esurienti subtraxisti panem in fortitudine brachii tui possidebas terram €et potentissimus obtinebas eam viduas dimisisti vacuas et lacertos pupillorum comminuisti propterea circumdatus es laqueis et conturbat te formido subita et putabas te tenebras non visurum €et impetu aquarum inundantium non oppressurum an cogitas quod Deus excelsior caelo €et super stellarum vertices sublimetur et dicis quid enim novit Deus €et quasi per caliginem iudicat nubes latibulum eius nec nostra considerat €et circa cardines caeli perambulat numquid semitam saeculorum custodire cupis €quam calcaverunt viri iniqui qui sublati sunt ante tempus suum €et fluvius subvertit fundamentum eorum qui dicebant Deo recede a nobis €et quasi nihil possit facere Omnipotens aestimabant €eum cum ille implesset domos eorum bonis €quorum sententia procul sit a me videbunt iusti et laetabuntur et innocens subsannabit eos nonne succisa est erectio eorum et reliquias eorum devoravit ignis adquiesce igitur ei et habeto pacem €et per haec habebis fructus optimos suscipe ex ore illius legem et pone sermones eius in corde tuo si reversus fueris ad Omnipotentem aedificaberis €et longe facies iniquitatem a tabernaculo tuo dabit pro terra silicem et pro silice torrentes aureos eritque Omnipotens contra hostes tuos €et argentum coacervabitur tibi tunc super Omnipotentem deliciis afflues €et elevabis ad Deum faciem tuam rogabis eum et exaudiet te et vota tua reddes decernes rem et veniet tibi €et in viis tuis splendebit lumen qui enim humiliatus fuerit erit in gloria €et qui inclinaverit oculos suos ipse salvabitur salvabitur innocens €salvabitur autem munditia manuum suarum  respondens autem Iob dixit nunc quoque in amaritudine est sermo meus €et manus plagae meae adgravata est super gemitum meum quis mihi tribuat ut cognoscam et inveniam illum €et veniam usque ad solium eius ponam coram eo iudicium et os meum replebo increpationibus ut sciam verba quae mihi respondeat €et intellegam quid loquatur mihi nolo multa fortitudine contendat mecum €nec magnitudinis suae mole me premat proponat aequitatem contra me €et perveniat ad victoriam iudicium meum si ad orientem iero non apparet €si ad occidentem non intellegam eum si ad sinistram quid agat non adprehendam eum €si me vertam ad dextram non videbo illum ipse vero scit viam meam €et probavit me quasi aurum quod per ignem transit vestigia eius secutus est pes meus €viam eius custodivi et non declinavi ex ea a mandatis labiorum eius non recessi €et in sinu meo abscondi verba oris eius ipse enim solus est €et nemo avertere potest cogitationem eius €et anima eius quodcumque voluerit hoc facit cum expleverit in me voluntatem suam €et alia multa similia praesto sunt ei et idcirco a facie eius turbatus sum €et considerans eum timore sollicitor Deus mollivit cor meum et Omnipotens conturbavit me non enim perii propter inminentes tenebras €nec faciem meam operuit caligo  ab Omnipotente non sunt abscondita tempora €qui autem noverunt eum ignorant dies illius alii terminos transtulerunt diripuerunt greges et paverunt eos þï€Öõìçáôåÿï°²°ÿï‚Êïâÿ¨˜“asinum pupillorum abigerunt €et abstulerunt pro pignore bovem viduae subverterunt pauperum viam €et oppresserunt pariter mansuetos terrae alii quasi onagri in deserto egrediuntur ad opus suum €vigilantesque ad €praedam praeparant panem liberis agrum non suum demetunt €et vineam eius quem vi oppresserunt vindemiant nudos dimittunt homines €indumenta tollentes quibus non est operimentum in frigore quos imbres montium rigant €et non habentes velamen amplexantur lapides vim fecerunt depraedantes pupillos €et vulgum pauperem spoliaverunt nudis et incedentibus absque vestitu et esurientibus tulerunt spicas inter acervos eorum meridiati sunt qui calcatis torcularibus sitiunt de civitatibus fecerunt viros gemere €et anima vulneratorum clamavit €et Deus inultum abire non patitur ipsi fuerunt rebelles luminis nescierunt vias eius €nec reversi sunt per semitas illius mane primo consurgit homicida interficit €egenum et pauperem €per noctem vero erit quasi fur oculus adulteri observat caliginem dicens non me videbit oculus €et operiet vultum suum perfodit in tenebris domos sicut in die €condixerant sibi et ignoraverunt lucem si subito apparuerit aurora arbitrantur umbram mortis €et sic in tenebris quasi in luce ambulant levis est super faciem aquae €maledicta sit pars eius in terra nec ambulet per viam vinearum ad nimium calorem transeat ab aquis nivium €et usque ad inferos peccatum illius obliviscatur eius misericordia dulcedo illius vermes €non sit in recordatione sed conteratur quasi lignum infructuosum pavit enim sterilem et quae non parit €et viduae bene non fecit detraxit fortes in fortitudine sua €et cum steterit non credet vitae suae dedit ei Deus locum paenitentiae €et ille abutitur eo in superbiam €oculi autem eius sunt in viis illius elevati sunt ad modicum et non subsistent €et humiliabuntur sicut omnia et auferentur €et sicut summitates spicarum conterentur quod si non est ita quis me potest arguere esse mentitum €et ponere ante Deum verba mea  respondens autem Baldad Suites dixit potestas et terror apud eum est €qui facit concordiam in sublimibus suis numquid est numerus militum eius €et super quem non surget lumen illius numquid iustificari potest homo conparatus Deo €aut apparere mundus natus de muliere ecce etiam luna non splendet €et stellae non sunt mundae in conspectu eius quanto magis homo putredo et filius hominis vermis  respondens autem Iob dixit cuius adiutor es numquid inbecilli €et sustentas brachium eius qui non est fortis cui dedisti consilium forsitan illi qui non habet sapientiam €et prudentiam tuam ostendisti plurimam quem docere voluisti €nonne eum qui fecit spiramen tuum ecce gigantes gemunt sub aquis et qui habitant cum eis nudus est inferus coram illo €et nullum est operimentum perditioni qui extendit aquilonem super vacuum €et adpendit terram super nihili qui ligat aquas in nubibus suis ut non erumpant pariter deorsum qui tenet vultum solii sui €et expandit super illud nebulam suam terminum circumdedit aquis €usque dum finiantur lux et tenebrae columnae caeli contremescunt et pavent ad nutum eius in fortitudine illius repente maria congregata sunt €et prudentia eius percussit superbum spiritus eius ornavit caelos €et obsetricante manu eius eductus est coluber tortuosus ecce haec ex parte dicta sunt viarum eius €et cum vix parvam stillam sermonis eius audierimus €quis poterit tonitruum magnitudinis illius intueri  addidit quoque Iob adsumens parabolam suam et dixit vivit Deus qui abstulit iudicium meum €et Omnipotens qui ad amaritudinem adduxit animam meam quia donec superest halitus in me et spiritus Dei in naribus meis non loquentur labia mea iniquitatem €nec lingua mea meditabitur mendacium absit a me ut iustos vos esse iudicem €donec deficiam non recedam ab innocentia mea iustificationem meam quam coepi tenere non deseram €nec enim reprehendit me cor meum €in omni vita mea sit ut impius inimicus meus €et adversarius meus quasi iniquus quae enim spes est hypocritae €si avare rapiat et non liberet Deus animam eius numquid clamorem eius Deus audiet €cum venerit super illum angustia aut poterit in Omnipotente delectari €et invocare Deum in omni tempore docebo vos per manum Dei quae Omnipotens habeat nec abscondam ecce vos omnes nostis et quid sine causa vana loquimini haec est pars hominis impii apud Deum €et hereditas violentorum quam ab Omnipotente suscipient si multiplicati fuerint filii eius in gladio erunt €et nepotes eius non saturabuntur pane qui reliqui fuerint ex eo sepelientur in interitu €et viduae illius non plorabunt si conportaverit quasi terram argentum €et sicut lutum praeparaverit vestimenta praeparabit quidem sed iustus vestietur illis €et argentum innocens dividet aedificavit sicut tinea domum suam et sicut custos fecit umbraculum dives cum dormierit nihil secum auferet €aperit oculos suos et nihil inveniet adprehendit eum quasi aqua inopia €nocte opprimet eum tempestas tollet eum ventus urens et auferet €et velut turbo rapiet eum de loco suo et mittet super eum et non parcet €de manu eius fugiens fugiet stringet super eum manus suas €et sibilabit super illum intuens locum eius  habet argentum venarum suarum principia €et auro locus est in quo conflatur ferrum de terra tollitur et lapis solutus calore in aes vertitur tempus posuit tenebris et universorum finem ipse considerat €lapidem quoque caliginis et umbram mortis dividit torrens a populo peregrinante eos €quos oblitus est pes egentis hominum et invios terra de qua oriebatur panis in loco suo igne subversa est locus sapphyri lapides eius et glebae illius aurum semitam ignoravit avis €nec intuitus est oculus vulturis non calcaverunt eam filii institorum €nec pertransivit per eam leaena ad silicem extendit manum suam subvertit a radicibus montes in petris rivos excidit et omne pretiosum vidit oculus eius profunda quoque fluviorum scrutatus est €et abscondita produxit in lucem sapientia vero ubi invenitur €et quis est locus intellegentiae nescit homo pretium eius €nec invenitur in terra suaviter viventium abyssus dicit non est in me €et mare loquitur non est mecum non dabitur aurum obrizum pro ea €nec adpendetur argentum in commutatione eius non conferetur tinctis Indiae coloribus €nec lapidi sardonico pretiosissimo vel sapphyro non adaequabitur ei aurum vel vitrum €nec commutabuntur pro ea vasa auri excelsa et eminentia non memorabuntur conparatione eius €trahitur autem sapientia de occultis non adaequabitur ei topazium €de Aethiopia €nec tincturae mundissimae conponetur unde ergo sapientia veniet et quis est locus intellegentiae abscondita est ab oculis omnium viventium €volucres quoque caeli latet perditio et mors dixerunt auribus nostris audivimus famam eius Deus intellegit viam eius et ipse novit locum illius ipse enim fines mundi intuetur €et omnia quae sub caelo sunt respicit qui fecit ventis pondus et aquas adpendit mensura quando ponebat pluviis legem et viam procellis sonantibus tunc vidit illam et enarravit et praeparavit et investigavit et dixit homini ecce timor Domini ipsa est sapientia €et recedere a malo intellegentia  addidit quoque Iob adsumens parabolam suam et dixit quis mihi tribuat ut sim iuxta menses pristinos €secundum dies quibus Deus custodiebat me quando splendebat lucerna eius super caput meum €et ad lumen eius ambulabam in tenebris sicut fui in diebus adulescentiae meae €quando secreto Deus erat in tabernaculo meo quando erat Omnipotens mecum €et in circuitu meo pueri mei quando lavabam pedes meos butyro €et petra fundebat mihi rivos olei quando procedebam ad portam civitatis €et in platea parabant cathedram mihi videbant me iuvenes et abscondebantur €et senes adsurgentes stabant principes cessabant loqui et digitum superponebant ori suo vocem suam cohibebant duces €et lingua eorum gutturi suo adherebat auris audiens beatificabat me €et oculus videns testimonium reddebat mihi quod liberassem pauperem vociferantem €et pupillum cui non esset adiutor benedictio perituri super me veniebat €et cor viduae consolatus sum iustitia indutus sum þï€Öõìçáôåÿï°²°ÿï‚Êïâÿ¨˜Ž‚et vestivit me sicut vestimento et diademate iudicio meo oculus fui caeco et pes claudo pater eram pauperum €et causam quam nesciebam diligentissime investigabam conterebam molas iniqui €et de dentibus illius auferebam praedam dicebamque in nidulo meo moriar €et sicut palma multiplicabo dies radix mea aperta est secus aquas et ros morabitur in messione mea gloria mea semper innovabitur €et arcus meus in manu mea instaurabitur qui me audiebant expectabant sententiam €et intenti tacebant ad consilium meum verbis meis addere nihil audebant €et super illos stillabat eloquium meum expectabant me sicut pluviam €et os suum aperiebant quasi ad imbrem serotinum si quando ridebam ad eos non credebant €et lux vultus mei non cadebat in terram si voluissem ire ad eos sedebam primus €cumque sederem quasi rex circumstante exercitu eram €tamen maerentium consolator  nunc autem derident me iuniores tempore €quorum non dignabar patres ponere cum canibus gregis mei quorum virtus manuum erat mihi pro nihilo €et vita ipsa putabantur indigni egestate et fame steriles €qui rodebant in solitudine squalentes calamitate et miseria et mandebant herbas et arborum cortices €et radix iuniperorum erat cibus eorum qui de convallibus ista rapientes €cum singula repperissent ad ea cum clamore currebant in desertis habitabant torrentium €et in cavernis terrae vel super glaream qui inter huiuscemodi laetabantur €et esse sub sentibus delicias conputabant filii stultorum et ignobilium et in terra penitus non parentes nunc in eorum canticum versus sum €et factus sum eis proverbium abominantur me et longe fugiunt a me €et faciem meam conspuere non verentur faretram enim suam aperuit et adflixit me €et frenum posuit in os meum ad dexteram orientis calamitatis meae ilico €surrexerunt €pedes meos subverterunt €et oppresserunt quasi fluctibus semitis suis dissipaverunt itinera mea insidiati sunt mihi et praevaluerunt €et non fuit qui ferret auxilium quasi rupto muro et aperta ianua inruerunt super me €et ad meas miserias devoluti sunt redactus sum in nihili €abstulisti quasi ventus desiderium meum €et velut nubes pertransiit salus mea nunc autem in memet ipso marcescit anima mea €et possident me dies adflictionis nocte os meum perforatur doloribus €et qui me comedunt non dormiunt in multitudine eorum consumitur vestimentum meum €et quasi capitio tunicae sic cinxerunt me conparatus sum luto et adsimilatus favillae et cineri clamo ad te et non exaudis me €sto et non respicis me mutatus es mihi in crudelem €et in duritia manus tuae adversaris mihi elevasti me et quasi super ventum ponens elisisti me valide scio quia morti tradas me €ubi constituta domus est omni viventi verumtamen non ad consumptionem €eorum emittis manum tuam €et si corruerint ipse salvabis flebam quondam super eum qui adflictus erat €et conpatiebatur anima mea pauperi expectabam bona et venerunt mihi mala €praestolabar lucem et eruperunt tenebrae interiora mea efferbuerunt absque ulla requie €praevenerunt me dies adflictionis maerens incedebam sine furore €consurgens in turba clamavi frater fui draconum et socius strutionum cutis mea denigrata est super me €et ossa mea aruerunt prae caumate versa est in luctum cithara mea €et organum meum in vocem flentium  pepigi foedus cum oculis meis ut ne cogitarem quidem de virgine quam enim partem haberet Deus in me desuper €et hereditatem Omnipotens de excelsis numquid non perditio est iniquo €et alienatio operantibus iniustitiam nonne ipse considerat vias meas €et cunctos gressus meos dinumerat si ambulavi in vanitate et festinavit in dolo pes meus adpendat me in statera iusta et sciat Deus simplicitatem meam si declinavit gressus meus de via €et si secutum est oculos meos cor meum €et in manibus meis adhesit macula seram et alius comedat et progenies mea eradicetur si deceptum est cor meum super mulierem €et si ad ostium amici mei insidiatus sum scortum sit alteri uxor mea €et super illam incurventur alii hoc enim nefas est et iniquitas maxima ignis est usque ad perditionem devorans €et omnia eradicans genimina si contempsi subire iudicium cum servo meo €et ancillae meae cum disceptarent adversum me quid enim faciam cum surrexerit ad iudicandum Deus €et cum quaesierit quid respondebo illi numquid non in utero fecit me qui et illum operatus est €et formavit in vulva unus si negavi quod volebant pauperibus et oculos viduae expectare feci si comedi buccellam meam solus et non comedit pupillus ex ea quia ab infantia mea crevit mecum miseratio €et de utero matris meae egressa est mecum si despexi pereuntem eo quod non habuerit indumentum €et absque operimento pauperem si non benedixerunt mihi latera eius €et de velleribus ovium mearum calefactus est si levavi super pupillum manum meam €etiam cum viderem me in porta superiorem umerus meus a iunctura sua cadat €et brachium meum cum suis ossibus confringatur semper enim quasi tumentes super me fluctus timui Deum €et pondus eius ferre non potui si putavi aurum robur meum €et obrizae dixi fiducia mea si laetatus sum super multis divitiis meis €et quia plurima repperit manus mea si vidi solem cum fulgeret et lunam incedentem clare et lactatum est in abscondito cor meum €et osculatus sum manum meam ore meo quae est iniquitas maxima et negatio contra Deum altissimum si gavisus sum ad ruinam eius qui me oderat €et exultavi quod invenisset eum malum non enim dedi ad peccandum guttur meum €ut expeterem maledicens animam eius si non dixerunt viri tabernaculi mei €quis det de carnibus eius ut saturemur foris non mansit peregrinus ostium meum viatori patuit si abscondi quasi homo peccatum meum €et celavi in sinu meo iniquitatem meam si expavi ad multitudinem nimiam €et despectio propinquorum terruit me €et non magis tacui nec egressus sum ostium quis mihi tribuat auditorem €ut desiderium meum Omnipotens audiat €et librum scribat ipse qui iudicat ut in umero meo portem illum €et circumdem illum quasi coronam mihi per singulos gradus meos pronuntiabo illum €et quasi principi offeram eum si adversum me terra mea clamat et cum ipsa sulci eius deflent si fructus eius comedi absque pecunia €et animam agricolarum eius adflixi pro frumento oriatur mihi tribulus et pro hordeo spina €finita sunt verba Iob  omiserunt autem tres viri isti respondere Iob €eo quod iustus sibi videretur et iratus indignatusque Heliu filius Barachel Buzites de €cognatione Ram €iratus est autem adversus Iob €eo quod iustum se esse diceret coram Deo porro adversum amicos eius indignatus est €eo quod non invenissent responsionem rationabilem €sed tantummodo condemnassent Iob igitur Heliu expectavit Iob loquentem €eo quod seniores se essent qui loquebantur cum autem vidisset quod tres respondere non potuissent €iratus est vehementer respondensque Heliu filius Barachel Buzites dixit €iunior sum tempore vos autem antiquiores €idcirco dimisso capite veritus sum €indicare vobis meam sententiam sperabam enim quod aetas prolixior loqueretur €et annorum multitudo doceret sapientiam sed ut video spiritus est in hominibus €et inspiratio Omnipotentis dat intellegentiam non sunt longevi sapientes nec senes intellegunt iudicium ideo dicam audite me €ostendam vobis etiam ego meam scientiam expectavi enim sermones vestros audivi prudentiam vestram €donec disceptaremini sermonibus et donec putabam vos aliquid dicere considerabam €sed ut video non est qui arguere possit Iob €et respondere ex vobis sermonibus eius ne forte dicatis invenimus sapientiam €Deus proiecit eum non homo nihil locutus est mihi €et ego non secundum vestros sermones respondebo illi extimuerunt non responderunt ultra €abstuleruntque a se eloquia quoniam igitur expectavi et non sunt locuti €steterunt nec responderunt ultra respondebo et ego partem meam et ostendam scientiam meam plenus sum enim sermonibus et coartat me spiritus uteri mei en venter meus quasi mustum absque spiraculo €quod lagunculas novas disrumpit loquar et respirabo paululum €aperiam labia mea et respondebo non accipiam personam viri et Deum homini non aequabo nescio enim quamdiu subsistam þï€Öõìçáôåÿï°²°ÿï‚Êïâÿ¨ ˜–‚et si post modicum tollat me factor meus  audi igitur Iob eloquia mea et omnes sermones meos ausculta ecce aperui os meum loquatur lingua mea in faucibus meis simplici corde meo sermones mei €et sententiam labia mea puram loquentur spiritus Dei fecit me et spiraculum Omnipotentis vivificavit me si potes responde mihi et adversus faciem meam consiste ecce et me sicut et te fecit Deus €et de eodem luto ego quoque formatus sum verumtamen miraculum meum non te terreat €et eloquentia mea non sit tibi gravis dixisti ergo in auribus meis et vocem verborum €audivi mundus sum ego absque delicto €inmaculatus et non est iniquitas in me quia querellas in me repperit €ideo arbitratus est me inimicum sibi posuit in nervo pedes meos custodivit omnes semitas meas hoc est ergo in quo non es iustificatus €respondebo tibi quia maior sit Deus homine adversum eum contendis €quod non ad omnia verba responderit tibi semel loquitur Deus €et secundo id ipsum non repetit per somnium in visione nocturna €quando inruit sopor super homines et dormiunt in lectulo tunc aperit aures virorum €et erudiens eos instruit disciplinam ut avertat hominem ab his quae facit et liberet eum de superbia eruens animam eius a corruptione €et vitam illius ut non transeat in gladium increpat quoque per dolorem in lectulo €et omnia ossa eius marcescere facit abominabilis ei fit in vita sua panis €et animae illius cibus ante desiderabilis tabescet caro eius et ossa quae tecta fuerant nudabuntur adpropinquabit corruptioni anima eius €et vita illius mortiferis si fuerit pro eo angelus loquens unum de milibus €ut adnuntiet hominis aequitatem miserebitur eius et dicet €libera eum et non descendat in corruptionem €inveni in quo ei propitier consumpta est caro eius a suppliciis €revertatur ad dies adulescentiae suae deprecabitur Deum et placabilis ei erit €et videbit faciem eius in iubilo et reddet homini iustitiam suam respiciet homines et dicet peccavi et vere deliqui €et ut eram dignus non recepi liberavit animam suam ne pergeret in interitum €sed vivens lucem videret ecce haec omnia operatur Deus tribus vicibus per singulos ut revocet animas eorum a corruptione €et inluminet luce viventium adtende Iob et audi me et tace dum ego loquar si autem habes quod loquaris responde mihi loquere €volo enim te apparere iustum quod si non habes audi me tace et docebo te sapientiam  pronuntians itaque Heliu etiam haec locutus est audite sapientes verba mea et eruditi auscultate me auris enim verba probat et guttur escas gustu diiudicat iudicium eligamus nobis €et inter nos videamus quid sit melius quia dixit Iob iustus sum et Deus subvertit iudicium meum in iudicando enim me mendacium est €violenta sagitta mea absque ullo peccato quis est vir ut est Iob qui bibit subsannationem quasi aquam qui graditur cum operantibus iniquitatem €et ambulat cum viris impiis dixit enim non placebit vir Deo etiam si cucurrerit cum eo ideo viri cordati audite me €absit a Deo impietas et ab Omnipotente iniquitas opus enim hominis reddet ei et iuxta vias singulorum restituet vere enim Deus non condemnabit frustra €nec Omnipotens subvertet iudicium quem constituit alium super terram €aut quem posuit super orbem quem fabricatus est si direxerit ad eum cor suum €spiritum illius et flatum ad se trahet deficiet omnis caro simul et homo in cinerem revertetur si habes ergo intellectum audi quod dicitur €et ausculta vocem eloquii mei numquid qui non amat iudicium sanare potest €et quomodo tu eum qui iustus est in tantum condemnas qui dicit regi apostata qui vocat duces impios qui non accipit personas principum nec cognovit tyrannum €cum disceptaret contra pauperem €opus enim manuum eius sunt universi subito morientur et in media nocte €turbabuntur populi et pertransibunt €et auferent violentum absque manu oculi enim eius super vias hominum €et omnes gressus eorum considerat non sunt tenebrae et non est umbra mortis €ut abscondantur ibi qui operantur iniquitatem neque enim ultra in hominis potestate est €ut veniat ad Deum in iudicium conteret multos innumerabiles et stare faciet alios pro €eis novit enim opera eorum et idcirco inducet noctem et conterentur quasi impios percussit eos in loco videntium qui quasi de industria recesserunt ab eo €et omnes vias eius intellegere noluerunt ut pervenire facerent ad eum clamorem egeni €et audiret vocem pauperum ipso enim concedente pacem quis est qui condemnet €ex quo absconderit vultum quis est qui contempletur eum €et super gentem et super omnes homines qui regnare facit hominem hypocritam propter peccata populi quia ergo ego locutus sum ad Deum €te quoque non prohibeo si erravi tu doce me si iniquitatem locutus sum ultra non addam numquid a te Deus expetit eam quia displicuit tibi €tu enim coepisti loqui et non ego €quod si quid nosti melius loquere viri intellegentes loquantur mihi et vir sapiens audiat me Iob autem stulte locutus est €et verba illius non sonant disciplinam pater mi probetur Iob usque ad finem €ne desinas in hominibus iniquitatis quia addit super peccata sua blasphemiam €inter nos interim constringatur €et tunc ad iudicium provocet sermonibus suis Deum  igitur Heliu haec rursum locutus est numquid aequa tibi videtur tua cogitatio €ut diceres iustior Deo sum dixisti enim non tibi placet quod rectum est €vel quid tibi proderit si ego peccavero itaque ego respondebo sermonibus tuis et amicis tuis tecum suspice caelum et intuere et contemplare aethera quod altior te sit si peccaveris quid ei nocebis €et si multiplicatae fuerint iniquitates tuae quid facies contra eum porro si iuste egeris quid donabis ei aut quid de manu tua accipiet homini qui similis tui est nocebit impietas tua €et filium hominis adiuvabit iustitia tua propter multitudinem calumniatorum clamabunt €et heiulabunt propter vim brachii tyrannorum et non dixit ubi est Deus qui fecit me qui dedit carmina in nocte qui docet nos super iumenta terrae €et super volucres caeli erudit nos ibi clamabunt et non exaudiet propter superbiam malorum non ergo frustra audiet Deus €et Omnipotens singulorum causas intuebitur etiam cum dixeris non considerat €iudicare coram eo et expecta eum nunc enim non infert furorem suum €nec ulciscitur scelus valde ergo Iob frustra aperit os suum €et absque scientia verba multiplicat  addens quoque Heliu haec locutus est sustine me paululum et indicabo tibi €adhuc enim habeo quod pro Deo loquar repetam scientiam meam a principio €et operatorem meum probabo iustum vere enim absque mendacio sermones mei €et perfecta scientia probabitur tibi Deus potentes non abicit cum et ipse sit potens sed non salvat impios et iudicium pauperibus tribuit non aufert a iusto oculos suos €et reges in solio conlocat in perpetuum et illi eriguntur et si fuerint in catenis et vinciantur funibus paupertatis indicabit eis opera eorum €et scelera eorum quia violenti fuerint revelabit quoque aurem eorum ut corripiat €et loquetur ut revertantur ab iniquitate si audierint et observaverint €conplebunt dies suos in bono et annos suos in gloria si autem non audierint transibunt per gladium €et consumentur in stultitia simulatores et callidi provocant iram Dei €neque clamabunt cum vincti fuerint morietur in tempestate anima eorum €et vita eorum inter effeminatos eripiet pauperem de angustia sua €et revelabit in tribulatione aurem eius igitur salvabit te de ore angusto latissime €et non habentis fundamentum subter se €requies autem mensae tuae erit plena pinguedine causa tua quasi impii iudicata est causam iudiciumque recipies non te ergo superet ira ut aliquem opprimas €nec multitudo donorum inclinet te depone magnitudinem tuam absque tribulatione €et omnes robustos fortitudine ne protrahas noctem ut ascendant populi pro eis cave ne declines ad iniquitatem €hanc enim coepisti sequi post miseriam ecce Deus excelsus in fortitudine sua €et nullus ei similis in legislatoribus quis poterit scrutari vias eius €aut quis ei dicere €operatus es iniquitatem memento quod ignores opus eius de quo cecinerunt viri omnes homines vident eum unusquisque intuetur procul þï€Öõìçáôåÿï°²°ÿï‚Êïâÿ¨¤˜šecce Deus magnus vincens scientiam nostram €numerus annorum eius inaestimabilis qui aufert stillas pluviae €et effundit imbres ad instar €gurgitum qui de nubibus fluunt quae praetexunt cuncta desuper si voluerit extendere nubes quasi tentorium suum et fulgurare lumine suo desuper €cardines quoque maris operiet per haec enim iudicat populos et dat escas multis mortalibus in manibus abscondit lucem €et praecipit ei ut rursus adveniat adnuntiat de ea amico suo €quod possessio eius sit et ad eam possit ascendere  super hoc expavit cor meum €et emotum est de loco suo audite auditionem in terrore vocis eius €et sonum de ore illius procedentem subter omnes caelos ipse considerat €et lumen illius super terminos terrae post eum rugiet sonitus tonabit voce magnitudinis suae €et non investigabitur cum audita fuerit vox eius tonabit Deus in voce sua mirabiliter €qui facit magna et inscrutabilia qui praecipit nivi ut descendat in terram €et hiemis pluviis et imbri fortitudinis suae qui in manu omnium hominum signat €ut noverint singuli opera sua ingredietur bestia latibulum et in antro suo morabitur ab interioribus egreditur tempestas €et ab Arcturo frigus flante Deo concrescit gelu et rursum latissimae funduntur aquae frumentum desiderat nubes et nubes spargunt lumen suum quae lustrant per circuitum €quocumque eas voluntas gubernantis duxerit €ad omne quod praeceperit illis super faciem orbis terrarum sive in una tribu sive in terra sua €sive in quocumque loco misericordiae suae eas iusserit inveniri ausculta haec Iob sta et considera miracula Dei numquid scis quando praeceperit Deus pluviis €ut ostenderent lucem nubium eius numquid nosti semitas nubium magnas et perfectas scientias nonne vestimenta tua calida sunt cum perflata fuerit terra austro tu forsitan cum eo fabricatus es caelos €qui solidissimi quasi aere fusi sunt ostende nobis quid dicamus illi nos quippe involvimur tenebris quis narrabit ei quae loquor €etiam si locutus fuerit homo devorabitur at nunc non vident lucem subito aer cogitur in nubes €et ventus transiens fugabit eas ab aquilone aurum venit et ad Deum formidolosa laudatio digne eum invenire non possumus €magnus fortitudine et iudicio et iustitia €et enarrari non potest ideo timebunt eum viri et non audebunt contemplari €omnes qui sibi videntur esse sapientes  respondens autem Dominus Iob de turbine dixit quis est iste involvens sententias sermonibus inperitis accinge sicut vir lumbos tuos interrogabo te et responde mihi ubi eras quando ponebam fundamenta terrae €indica mihi si habes intellegentiam quis posuit mensuras eius si nosti €vel quis tetendit super eam lineam super quo bases illius solidatae sunt €aut quis dimisit lapidem angularem eius cum me laudarent simul astra matutina €et iubilarent omnes filii Dei quis conclusit ostiis mare €quando erumpebat quasi de vulva procedens cum ponerem nubem vestimentum eius €et caligine illud quasi pannis infantiae obvolverem circumdedi illud terminis meis et posui vectem et ostia et dixi usque huc venies et non procedes amplius €et hic confringes tumentes fluctus tuos numquid post ortum tuum praecepisti diluculo €et ostendisti aurorae locum suum et tenuisti concutiens extrema terrae et excussisti impios ex ea restituetur ut lutum signaculum et stabit sicut vestimentum auferetur ab impiis lux sua et brachium excelsum confringetur numquid ingressus es profunda maris €et in novissimis abyssis deambulasti numquid apertae tibi sunt portae mortis €et ostia tenebrosa vidisti numquid considerasti latitudines terrae €indica mihi si nosti omnia in qua via habitet lux €et tenebrarum quis locus sit ut ducas unumquodque ad terminos suos €et intellegas semitas domus eius sciebas tunc quod nasciturus esses €et numerum dierum tuorum noveras numquid ingressus es thesauros nivis €aut thesauros grandinis aspexisti quae praeparavi in tempus hostis €in diem pugnae et belli per quam viam spargitur lux dividitur aestus super terram quis dedit vehementissimo imbri cursum et viam sonantis tonitrui ut plueret super terram absque homine €in deserto ubi nullus mortalium commoratur ut impleret inviam et desolatam €et produceret herbas virentes quis est pluviae pater vel quis genuit stillas roris de cuius utero egressa est glacies et gelu de caelo quis genuit in similitudinem lapidis aquae durantur €et superficies abyssi constringitur numquid coniungere valebis micantes stellas Pliadis €aut gyrum Arcturi poteris dissipare numquid producis luciferum in tempore suo €et vesperum super filios terrae consurgere facis numquid nosti ordinem caeli et pones rationem eius in terra numquid elevabis in nebula vocem tuam €et impetus aquarum operiet te numquid mittes fulgura et ibunt €et revertentia dicent tibi adsumus quis posuit in visceribus hominis sapientiam €vel quis dedit gallo intellegentiam quis enarravit caelorum rationem €et concentum caeli quis dormire faciet quando fundebatur pulvis in terram et glebae conpingebantur numquid capies leaenae praedam €et animam catulorum eius implebis quando cubant in antris et in specubus insidiantur quis praeparat corvo escam suam €quando pulli eius ad Deum clamant €vagantes eo quod non habeant cibos  numquid nosti tempus partus hibicum in petris €vel parturientes cervas observasti dinumerasti menses conceptus earum €et scisti tempus partus earum incurvantur ad fetum et pariunt et rugitus emittunt separantur filii earum pergunt ad pastum €egrediuntur et non revertuntur ad eas quis dimisit onagrum liberum et vincula eius quis solvit cui dedi in solitudine domum €et tabernacula eius in terra salsuginis contemnit multitudinem civitatis €clamorem exactoris non audit circumspicit montes pascuae suae €et virentia quaeque perquirit numquid volet rinoceros servire tibi €aut morabitur ad praesepe tuum numquid alligabis rinocerota ad arandum loro tuo €aut confringet glebas vallium post te numquid fiduciam habebis in magna fortitudine eius €et derelinques ei labores tuos numquid credes ei quoniam reddat €sementem tibi €et aream tuam congreget pinna strutionum similis est pinnis herodii et accipitris quando derelinquit in terra ova sua €tu forsitan in pulvere calefacis ea obliviscitur quod pes conculcet ea €aut bestiae agri conterant duratur ad filios suos quasi non sint sui €frustra laboravit nullo timore cogente privavit enim eam Deus sapientia €nec dedit illi intellegentiam cum tempus fuerit in altum alas erigit €deridet equitem et ascensorem eius numquid praebebis equo fortitudinem €aut circumdabis collo eius hinnitum numquid suscitabis eum quasi lucustas €gloria narium eius terror terram ungula fodit €exultat audacter in occursum pergit armatis contemnit pavorem nec cedit gladio super ipsum sonabit faretra €vibrabit hasta et clypeus fervens et fremens sorbet terram €nec reputat tubae sonare clangorem ubi audierit bucinam dicet va €procul odoratur bellum €exhortationem ducum et ululatum exercitus numquid per sapientiam tuam plumescit accipiter €expandens alas suas ad austrum aut ad praeceptum tuum elevabitur aquila €et in arduis ponet nidum suum in petris manet €et in praeruptis silicibus commoratur atque inaccessis rupibus inde contemplatur escam et de longe oculi eius prospiciunt pulli eius lambent sanguinem €et ubicumque cadaver fuerit statim adest et adiecit Dominus et locutus est ad Iob numquid qui contendit cum Deo tam facile conquiescit €utique qui arguit Deum debet respondere ei respondens autem Iob Domino dixit qui leviter locutus sum respondere quid possum €manum meam ponam super os meum unum locutus sum quod utinam non dixissem €et alterum quibus ultra non addam  respondens autem Dominus Iob de turbine ait accinge sicut vir lumbos tuos interrogabo te et indica mihi numquid irritum facies iudicium meum €et condemnabis me ut tu iustificeris et si habes brachium sicut Deus et si voce simili tonas circumda tibi decorem et in sublime erigere €et esto gloriosus et speciosis induere vestibus disperge superbos furore tuo €et respiciens omnem arrogantem humilia respice cunctos superbos et confunde eos €et contere impios in loco suo þï€Öõìçáôåÿï°²°ÿï‚Êïâÿ¨¨˜ˆabsconde eos in pulvere simul €et facies eorum demerge in foveam et ego confitebor quod salvare te possit dextera tua ecce Behemoth quem feci tecum faenum quasi bos comedet fortitudo eius in lumbis eius €et virtus illius in umbilicis ventris eius constringit caudam suam quasi cedrum €nervi testiculorum eius perplexi sunt ossa eius velut fistulae aeris cartilago illius quasi lamminae ferreae ipse principium est viarum Dei €qui fecit eum adplicabit gladium eius huic montes herbas ferunt omnes bestiae agri ludent ibi sub umbra dormit in secreto calami et locis €humentibus protegunt umbrae umbram eius €circumdabunt eum salices torrentis ecce absorbebit fluvium et non mirabitur €habet fiduciam quod influat Iordanis in os eius in oculis eius quasi hamo capiet eum €et in sudibus perforabit nares eius an extrahere poteris Leviathan hamo €et fune ligabis linguam eius numquid pones circulum in naribus eius €et armilla perforabis maxillam eius numquid multiplicabit ad te preces €aut loquetur tibi mollia numquid feriet tecum pactum et accipies eum servum sempiternum numquid inludes ei quasi avi €aut ligabis illum ancillis tuis concident eum amici divident illum negotiatores numquid implebis sagenas pelle eius €et gurgustium piscium capite illius pone super eum manum tuam €memento belli nec ultra addas loqui ecce spes eius frustrabitur eum €et videntibus cunctis praecipitabitur  non quasi crudelis suscitabo eum €quis enim resistere potest vultui meo quis ante dedit mihi ut reddam ei €omnia quae sub caelo sunt mea sunt non parcam ei et verbis potentibus et ad deprecandum conpositis quis revelavit faciem indumenti eius €et in medium oris eius quis intrabit portas vultus eius quis aperiet €per gyrum dentium eius formido corpus illius quasi scuta fusilia €et conpactum squamis se prementibus una uni coniungitur et ne spiraculum quidem incedit per eas una alteri adherebunt €et tenentes se nequaquam separabuntur sternutatio eius splendor ignis et oculi eius ut palpebrae diluculi de ore eius lampades procedunt sicut taedae ignis accensae de naribus eius procedit fumus €sicut ollae succensae atque ferventis halitus eius prunas ardere facit et flamma de ore eius egreditur in collo eius morabitur fortitudo €et faciem eius praecedet egestas membra carnium eius coherentia sibi €mittet contra eum fulmina €et ad locum alium non ferentur cor eius indurabitur quasi lapis €et stringetur quasi malleatoris incus cum sublatus fuerit timebunt angeli et territi purgabuntur cum adprehenderit eum gladius €subsistere non poterit neque hasta neque torax reputabit enim quasi paleas ferrum €et quasi lignum putridum aes non fugabit eum vir sagittarius €in stipulam versi sunt ei lapides fundae quasi stipulam aestimabit malleum et deridebit vibrantem hastam sub ipso erunt radii solis €sternet sibi aurum quasi lutum fervescere faciet quasi ollam profundum mare €ponet quasi cum unguenta bulliunt post eum lucebit semita €aestimabit abyssum quasi senescentem non est super terram potestas quae conparetur ei €qui factus est ut nullum timeret omne sublime videt €ipse est rex super universos filios superbiae  respondens autem Iob Domino dixit scio quia omnia potes et nulla te latet cogitatio quis est iste qui celat consilium absque scientia €ideo insipienter locutus sum €et quae ultra modum excederent scientiam meam audi et ego loquar €interrogabo et ostende mihi auditu auris audivi te nunc autem oculus meus videt te idcirco ipse me reprehendo et ago paenitentiam in favilla et cinere postquam autem locutus est Dominus verba haec ad Iob €dixit ad Eliphaz Themaniten €iratus est furor meus in te et in duos amicos tuos €quoniam non estis locuti coram me rectum sicut servus meus Iob sumite igitur vobis septem tauros et septem arietes €et ite ad servum meum Iob €et offerte holocaustum pro vobis €Iob autem servus meus orabit pro vobis €faciem eius suscipiam ut non vobis inputetur stultitia €neque enim locuti estis ad me recta sicut servus meus Iob abierunt ergo Eliphaz Themanites et Baldad Suites et Sophar Naamathites €et fecerunt sicut locutus fuerat ad eos Dominus €et suscepit Dominus faciem Iob Dominus quoque conversus est ad paenitentiam Iob €cum oraret ille pro amicis suis €et addidit Dominus omnia quaecumque fuerant Iob duplicia venerunt autem ad eum omnes fratres sui €et universae sorores suae et cuncti qui noverant eum prius €et comederunt cum eo panem in domo eius €et moverunt super eum caput €et consolati sunt eum super omni malo €quod intulerat Dominus super eum €et dederunt ei unusquisque ovem unam et inaurem auream unam Dominus autem benedixit novissimis Iob €magis quam principio eius €et facta sunt ei quattuordecim milia ovium €et sex milia camelorum et mille iuga boum et mille asinae et fuerunt ei septem filii et filiae tres et vocavit nomen unius Diem et nomen secundae Cassia €et nomen tertiae Cornu stibii non sunt autem inventae mulieres speciosae sicut filiae Iob €in universa terra €deditque eis pater suus hereditatem inter fratres earum vixit autem Iob post haec centum quadraginta annis €et vidit filios suos et filios filiorum suorum €usque ad quartam generationem €et mortuus est senex et plenus dierum àï‚ÐóÇÿ¡beatus vir qui non abiit in consilio impiorum €et in via peccatorum non stetit €et in cathedra pestilentiae non sedit sed in lege Domini voluntas eius €et in lege eius meditabitur die ac nocte et erit tamquam lignum quod plantatum est secus decursus aquarum €quod fructum suum dabit in tempore suo €et folium eius non defluet €et omnia quaecumque faciet prosperabuntur non sic impii non sic €sed tamquam pulvis quem proicit ventus a facie terrae ideo non resurgent impii in iudicio €neque peccatores in consilio iustorum quoniam novit Dominus viam iustorum €et iter impiorum peribit  psalmus David €quare fremuerunt gentes et populi meditati sunt inania adstiterunt reges terrae et principes convenerunt in unum €adversus Dominum et adversus christum eius diapsalma disrumpamus vincula eorum €et proiciamus a nobis iugum ipsorum qui habitat in caelis inridebit eos €et Dominus subsannabit eos tunc loquetur ad eos in ira sua €et in furore suo conturbabit eos ego autem constitutus sum rex ab eo €super Sion montem sanctum eius €praedicans praeceptum eius Dominus dixit ad me filius meus es tu ego hodie genui te postula a me et dabo tibi gentes hereditatem tuam €et possessionem tuam terminos terrae reges eos in virga ferrea €tamquam vas figuli confringes eos et nunc reges intellegite €erudimini qui iudicatis terram servite Domino in timore et exultate ei in tremore adprehendite disciplinam €nequando irascatur Dominus et pereatis de via iusta cum exarserit in brevi ira eius beati omnes qui confidunt in eo  psalmus David cum fugeret a facie Abessalon €filii sui Domine quid multiplicati sunt qui tribulant me €multi insurgunt adversum me multi dicunt animae meae €non est salus ipsi in Deo eius diapsalma tu autem Domine susceptor meus es €gloria mea et exaltans caput meum voce mea ad Dominum clamavi €et exaudivit me de monte sancto suo diapsalma ego dormivi et soporatus sum €exsurrexi quia Dominus suscipiet me non timebo milia populi circumdantis me €exsurge Domine salvum me fac Deus meus quoniam tu percussisti omnes adversantes mihi sine causa €dentes peccatorum contrivisti Domini est salus et super populum tuum benedictio tua  in finem in carminibus psalmus David cum invocarem exaudivit me Deus iustitiae meae €in tribulatione dilatasti mihi €miserere mei et exaudi orationem meam filii hominum usquequo gravi corde €ut quid diligitis vanitatem et quaeritis mendacium diapsalma et scitote quoniam mirificavit Dominus sanctum suum €Dominus exaudiet me cum clamavero ad eum irascimini et nolite peccare €quae dicitis in cordibus vestris €in cubilibus vestris conpungimini diapsalma sacrificate sacrificium iustitiae et sperate in Domino €multi dicunt quis ostendet nobis bona signatum est super nos lumen vultus tui Domine €dedisti laetitiam in corde meo a fructu frumenti et vini et olei sui multiplicati sunt in pace in id ipsum dormiam et requiescam þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¤˜Šquoniam tu Domine singulariter in spe constituisti me  in finem pro ea quae hereditatem consequitur psalmus David verba mea auribus percipe Domine intellege clamorem meum intende voci orationis meae rex meus et Deus meus quoniam ad te orabo Domine mane exaudies vocem meam mane adstabo tibi et videbo €quoniam non deus volens iniquitatem tu es neque habitabit iuxta te malignus €neque permanebunt iniusti ante oculos tuos odisti omnes qui operantur iniquitatem €perdes omnes qui loquuntur mendacium €virum sanguinum et dolosum abominabitur Dominus ego autem in multitudine misericordiae tuae €introibo in domum tuam €adorabo ad templum sanctum tuum in timore tuo Domine deduc me in iustitia tua propter inimicos meos €dirige in conspectu meo viam tuam quoniam non est in ore eorum veritas €cor eorum vanum est sepulchrum patens est guttur eorum €linguis suis dolose agebant iudica illos Deus €decidant a cogitationibus suis €secundum multitudinem impietatum eorum expelle eos €quoniam inritaverunt te Domine et laetentur omnes qui sperant in te €in aeternum exultabunt et habitabis in eis €et gloriabuntur in te omnes qui diligunt nomen tuum quoniam tu benedices iusto €Domine ut scuto bonae voluntatis coronasti nos  in finem in carminibus pro octava €psalmus David Domine ne in furore tuo arguas me neque in ira tua corripias me miserere mei Domine quoniam infirmus sum €sana me Domine quoniam conturbata sunt ossa mea et anima mea turbata est valde et tu Domine usquequo convertere Domine eripe animam meam €salvum me fac propter misericordiam tuam quoniam non est in morte qui memor sit tui €in inferno autem quis confitebitur tibi laboravi in gemitu meo €lavabo per singulas noctes lectum meum €in lacrimis meis stratum meum rigabo turbatus est a furore oculus meus €inveteravi inter omnes inimicos meos discedite a me omnes qui operamini iniquitatem €quoniam exaudivit Dominus vocem fletus mei exaudivit Dominus deprecationem meam €Dominus orationem meam suscepit erubescant et conturbentur vehementer omnes inimici mei €convertantur et erubescant valde velociter  psalmus David quem cantavit Domino pro verbis Chusi filii Iemini Domine Deus meus in te speravi €salvum me fac ex omnibus persequentibus me et libera me nequando rapiat ut leo animam meam €dum non est qui redimat neque qui salvum faciat Domine Deus meus si feci istud si est iniquitas in manibus meis si reddidi retribuentibus mihi mala €decidam merito ab inimicis meis inanis persequatur inimicus animam meam et conprehendat €et conculcet in terra vitam meam €et gloriam meam in pulverem deducat diapsalma exsurge Domine in ira tua €exaltare in finibus inimicorum meorum €et exsurge Domine Deus meus in praecepto quod mandasti et synagoga populorum circumdabit te €et propter hanc in altum regredere Dominus iudicat populos €iudica me Domine secundum iustitiam meam €et secundum innocentiam meam super me consummetur nequitia peccatorum €et diriges iustum et scrutans corda et renes Deus iustum adiutorium meum a Deo €qui salvos facit rectos corde Deus iudex iustus et fortis et patiens €numquid irascitur per singulos dies nisi conversi fueritis gladium suum vibrabit €arcum suum tetendit et paravit illum et in eo paravit vasa mortis sagittas suas ardentibus effecit ecce parturiit iniustitiam €et concepit dolorem et peperit iniquitatem lacum aperuit et effodit eum €et incidet in foveam quam fecit convertetur dolor eius in caput eius €et in verticem ipsius iniquitas eius descendet confitebor Domino secundum iustitiam eius €et psallam nomini Domini altissimi  in finem pro torcularibus psalmus David Domine Dominus noster €quam admirabile est nomen tuum in universa terra €quoniam elevata est magnificentia tua super caelos ex ore infantium et lactantium perfecisti laudem €propter inimicos tuos ut destruas inimicum et ultorem quoniam videbo caelos tuos opera digitorum tuorum €lunam et stellas quae tu fundasti quid est homo quod memor es eius €aut filius hominis quoniam visitas eum minuisti eum paulo minus ab angelis €gloria et honore coronasti eum et constituisti eum super opera manuum tuarum omnia subiecisti sub pedibus eius €oves et boves universas insuper et pecora campi volucres caeli et pisces maris qui perambulant semitas maris Domine Dominus noster €quam admirabile est nomen tuum in universa terra  in finem pro occultis filii psalmus David confitebor tibi Domine in toto corde meo €narrabo omnia mirabilia tua laetabor et exultabo in te psallam nomini tuo Altissime in convertendo inimicum meum retrorsum €infirmabuntur et peribunt a facie tua quoniam fecisti iudicium meum et causam meam €sedisti super thronum qui iudicas iustitiam increpasti gentes et periit impius €nomen eorum delisti in aeternum et in saeculum saeculi inimici defecerunt frameae in finem €et civitates destruxisti €periit memoria eorum cum sonitu et Dominus in aeternum permanet €paravit in iudicio thronum suum et ipse iudicabit orbem terrae in aequitate €iudicabit populos in iustitia et factus est Dominus refugium pauperi €adiutor in oportunitatibus in tribulatione et sperent in te qui noverunt nomen tuum €quoniam non dereliquisti quaerentes te Domine psallite Domino qui habitat in Sion €adnuntiate inter gentes studia eius quoniam requirens sanguinem eorum recordatus est €non est oblitus clamorem pauperum miserere mei Domine vide humilitatem meam de inimicis meis qui exaltas me de portis mortis €ut adnuntiem omnes laudationes tuas in portis filiae Sion exultabo in salutari tuo €infixae sunt gentes in interitu quem fecerunt €in laqueo isto quem absconderunt conprehensus est pes eorum cognoscitur Dominus iudicia faciens €in operibus manuum suarum conprehensus est peccator canticum €diapsalmatis convertantur peccatores in infernum €omnes gentes quae obliviscuntur Deum quoniam non in finem oblivio erit pauperis €patientia pauperum non peribit in finem exsurge Domine non confortetur homo €iudicentur gentes in conspectu tuo constitue Domine legislatorem super eos €sciant gentes quoniam homines sunt diapsalma ut quid Domine recessisti longe €dispicis in oportunitatibus in tribulatione dum superbit impius incenditur pauper €conprehenduntur in consiliis quibus cogitant quoniam laudatur peccator in desideriis animae suae €et iniquus benedicitur exacerbavit Dominum peccator €secundum multitudinem irae suae non quaeret non est Deus in conspectu eius €inquinatae sunt viae illius in omni tempore €auferuntur iudicia tua a facie eius €omnium inimicorum suorum dominabitur dixit enim in corde suo €non movebor a generatione in generationem sine malo cuius maledictione os plenum est et amaritudine et dolo €sub lingua eius labor et dolor sedet in insidiis cum divitibus in occultis ut interficiat innocentem oculi eius in pauperem respiciunt €insidiatur in abscondito quasi leo in spelunca sua €insidiatur ut rapiat pauperem rapere pauperem dum adtrahit eum in laqueo suo humiliabit eum €inclinabit se et cadet cum dominatus fuerit pauperum dixit enim in corde suo oblitus est Deus €avertit faciem suam ne videat in finem exsurge Domine Deus exaltetur manus tua €ne obliviscaris pauperum propter quid inritavit impius Deum €dixit enim in corde suo non requiret vides quoniam tu laborem et dolorem consideras €ut tradas eos in manus tuas €tibi derelictus est pauper orfano tu eras adiutor contere brachium peccatoris et maligni €quaeretur peccatum illius et non invenietur Dominus regnabit in aeternum et in saeculum saeculi €peribitis gentes de terra illius desiderium pauperum exaudivit Dominus €praeparationem cordis eorum audivit auris tua iudicare pupillo et humili €ut non adponat ultra magnificare se homo super terram  in finem psalmus David in Domino confido quomodo dicitis animae meae €transmigra in montes sicut passer quoniam ecce peccatores intenderunt arcum €paraverunt sagittas suas in faretra €ut sagittent in obscuro rectos corde quoniam quae perfecisti destruxerunt €iustus autem quid fecit Dominus in templo sancto suo Dominus in caelo sedis eius €oculi eius in pauperem respiciunt €palpebrae eius interrogant filios hominum Dominus interrogat iustum et impium þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨Š–‚qui autem diligit iniquitatem odit animam suam pluet super peccatores laqueos €ignis et sulphur et spiritus procellarum pars calicis eorum quoniam iustus Dominus et iustitias dilexit €aequitatem vidit vultus eius  in finem pro octava psalmus David salvum me fac Domine quoniam defecit sanctus €quoniam deminutae sunt veritates a filiis hominum vana locuti sunt unusquisque ad proximum suum €labia dolosa in corde et corde locuti sunt disperdat Dominus universa labia dolosa linguam magniloquam qui dixerunt linguam nostram magnificabimus €labia nostra a nobis sunt quis noster dominus est propter miseriam inopum et gemitum pauperum €nunc exsurgam dicit Dominus €ponam in salutari fiducialiter agam in eo eloquia Domini eloquia casta €argentum igne examinatum probatum terrae purgatum septuplum tu Domine servabis nos et custodies nos €a generatione hac et in aeternum in circuitu impii ambulant €secundum altitudinem tuam multiplicasti filios hominum  in finem psalmus David €usquequo Domine oblivisceris me in finem €usquequo avertis faciem tuam a me quamdiu ponam consilia in anima mea €dolorem in corde meo per diem usquequo exaltabitur inimicus meus super me respice exaudi me Domine Deus meus €inlumina oculos meos ne umquam obdormiam in mortem nequando dicat inimicus meus praevalui adversus eum €qui tribulant me exultabunt si motus fuero ego autem in misericordia tua speravi €exultabit cor meum in salutari tuo €cantabo Domino qui bona tribuit mihi €et psallam nomini Domini altissimi  in finem psalmus David €dixit insipiens in corde suo non est Deus €corrupti sunt et abominabiles facti sunt in studiis suis €non est qui faciat bonum non est usque ad unum Dominus de caelo prospexit super filios hominum €ut videat si est intellegens aut requirens Deum omnes declinaverunt simul inutiles facti sunt €non est qui faciat bonum non est usque ad unum €sepulchrum patens est guttur eorum €linguis suis dolose agebant €venenum aspidum sub labiis eorum €quorum os maledictione et amaritudine plenum est €veloces pedes eorum ad effundendum sanguinem €contritio et infelicitas in viis eorum €et viam pacis non cognoverunt €non est timor Dei ante oculos eorum nonne cognoscent omnes qui operantur iniquitatem €qui devorant plebem meam sicut escam panis Dominum non invocaverunt €illic trepidaverunt timore ubi non erat timor quoniam Deus in generatione iusta €consilium inopis confudistis quoniam Dominus spes eius est quis dabit ex Sion salutare Israhel €cum averterit Dominus captivitatem plebis suae €exultabit Iacob et laetabitur Israhel  psalmus David €Domine quis habitabit in tabernaculo tuo €aut quis requiescet in monte sancto tuo qui ingreditur sine macula et operatur iustitiam qui loquitur veritatem in corde suo €qui non egit dolum in lingua sua nec fecit proximo suo malum €et obprobrium non accepit adversus proximos suos ad nihilum deductus est in conspectu eius malignus €timentes autem Dominum glorificat €qui iurat proximo suo et non decipit qui pecuniam suam non dedit ad usuram €et munera super innocentes non accepit €qui facit haec non movebitur in aeternum  tituli inscriptio ipsi David €conserva me Domine quoniam in te speravi dixi Domino Dominus meus es tu €quoniam bonorum meorum non eges sanctis qui sunt in terra eius €mirificavit mihi omnes voluntates meas in eis multiplicatae sunt infirmitates eorum postea adceleraverunt €non congregabo conventicula eorum de sanguinibus €nec memor ero nominum eorum per labia mea Dominus pars hereditatis meae et calicis mei €tu es qui restitues hereditatem meam mihi funes ceciderunt mihi in praeclaris €etenim hereditas mea praeclara est mihi benedicam Domino qui tribuit mihi intellectum €insuper et usque ad noctem increpaverunt me renes mei providebam Dominum in conspectu meo semper €quoniam a dextris est mihi ne commovear propter hoc laetatum est cor meum et exultavit lingua mea €insuper et caro mea requiescet in spe quoniam non derelinques animam meam in inferno €non dabis sanctum tuum videre corruptionem €notas mihi fecisti vias vitae adimplebis me laetitia cum vultu tuo €delectatio in dextera €tua usque in finem  oratio David €exaudi Domine iustitiam meam intende deprecationem meam €auribus percipe orationem meam non in labiis dolosis de vultu tuo iudicium meum prodeat €oculi tui videant aequitates probasti cor meum visitasti nocte €igne me examinasti et non est inventa in me iniquitas ut non loquatur os meum opera hominum €propter verba labiorum tuorum ego custodivi vias duras perfice gressus meos in semitis tuis €ut non moveantur vestigia mea ego clamavi quoniam exaudisti me Deus €inclina aurem tuam mihi et exaudi verba mea mirifica misericordias tuas qui salvos facis sperantes in te a resistentibus dexterae tuae custodi me ut pupillam oculi €sub umbra alarum tuarum proteges me a facie impiorum qui me adflixerunt €inimici mei animam meam circumdederunt super me adipem suum concluserunt €os eorum locutum est superbia proicientes me nunc circumdederunt me €oculos suos statuerunt declinare in terram susceperunt me sicut leo paratus ad praedam €et sicut catulus leonis habitans in abditis exsurge Domine praeveni eum et subplanta eum €eripe animam meam ab impio €frameam tuam ab inimicis manus tuae €Domine a paucis de terra divide eos in vita eorum €de absconditis tuis adimpletus est venter eorum €saturati sunt filiis et dimiserunt reliquias suas parvulis suis ego autem in iustitia apparebo conspectui tuo €satiabor cum apparuerit gloria tua  in finem puero Domini David quae locutus est Domino verba €cantici huius €in die qua eripuit eum Dominus de manu omnium inimicorum eius et de €manu Saul €et dixit diligam te Domine fortitudo mea €Dominus firmamentum meum et refugium meum et liberator meus €Deus meus adiutor meus et sperabo in eum €protector meus et cornu salutis meae et susceptor meus laudans invocabo Dominum et ab inimicis meis salvus ero circumdederunt me dolores mortis €et torrentes iniquitatis conturbaverunt me dolores inferni circumdederunt me €praeoccupaverunt me laquei mortis cum tribularer invocavi Dominum €et ad Deum meum clamavi €exaudivit de templo sancto suo vocem meam €et clamor meus in conspectu eius introibit in aures eius et commota est et contremuit terra €et fundamenta montium conturbata sunt €et commota sunt quoniam iratus est eis ascendit fumus in ira eius et ignis a facie eius exarsit €carbones succensi sunt ab eo inclinavit caelos et descendit et caligo sub pedibus eius et ascendit super cherubin et volavit volavit super pinnas ventorum et posuit tenebras latibulum suum €in circuitu eius tabernaculum eius €tenebrosa aqua in nubibus aeris prae fulgore in conspectu eius nubes eius €transierunt €grando et carbones ignis et intonuit de caelo Dominus et Altissimus dedit vocem suam €grando et carbones ignis et misit sagittas et dissipavit eos €et fulgora multiplicavit et conturbavit eos et apparuerunt fontes aquarum €et revelata sunt fundamenta orbis terrarum €ab increpatione tua Domine ab inspiratione spiritus irae tuae misit de summo et accepit me €adsumpsit me de aquis multis eripiet me de inimicis meis fortissimis €et ab his qui oderunt me quoniam confirmati sunt €super me praevenerunt me in die adflictionis meae €et factus est Dominus protector meus et eduxit me in latitudinem €salvum me faciet quoniam voluit me et retribuet mihi Dominus secundum iustitiam meam €et secundum puritatem manuum mearum retribuet mihi quia custodivi vias Domini nec impie gessi a Deo meo quoniam omnia iudicia eius in conspectu meo sunt €et iustitias eius non reppuli a me et ero inmaculatus cum eo €et observabo ab iniquitate mea et retribuet mihi Dominus secundum iustitiam meam €et secundum puritatem manuum mearum €in conspectu oculorum eius cum sancto sanctus eris et cum viro innocente innocens eris et cum electo electus eris €et cum perverso perverteris quoniam tu populum humilem salvum facies €et oculos superborum humiliabis quoniam tu inluminas lucernam meam Domine €Deus meus inluminas tenebras meas quoniam in te eripiar a temptatione €et in Deo meo transgrediar murum þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨‘˜žDeus meus inpolluta via eius eloquia Domini igne examinata €protector est omnium sperantium in eum quoniam quis deus praeter Dominum €et quis deus praeter Deum nostrum Deus qui praecingit me virtute €et posuit inmaculatam viam meam qui perfecit pedes meos tamquam cervorum €et super excelsa statuens me qui doces manus meas in proelium €et posuisti arcum aereum brachia mea et dedisti mihi protectionem salutis tuae €et dextera tua suscepit me €et disciplina tua correxit me in finem €et disciplina tua ipsa me docebit dilatasti gressus meos subtus me €et non sunt infirmata vestigia mea persequar inimicos meos et conprehendam illos €et non convertar donec deficiant confringam illos nec poterunt stare cadent subtus pedes meos et praecinxisti me virtute ad bellum €subplantasti insurgentes in me subtus me et inimicos meos dedisti mihi dorsum €et odientes me disperdisti clamaverunt nec erat qui salvos faceret €ad Dominum nec exaudivit eos et comminuam illos ut pulverem ante faciem venti €ut lutum platearum delebo eos eripe me de contradictionibus populi €constitues me in caput gentium populus quem non cognovi servivit mihi €in auditu auris oboedivit mihi filii alieni mentiti sunt mihi €filii alieni inveterati sunt et claudicaverunt a semitis suis vivit Dominus et benedictus Deus meus €et exaltetur Deus salutis meae Deus qui dat vindictas mihi €et subdidit populos sub me €liberator meus de gentibus iracundis et ab insurgentibus in me exaltabis me €a viro iniquo eripies me propterea confitebor tibi in nationibus Domine €et psalmum dicam nomini tuo magnificans salutes regis eius et faciens misericordiam christo suo €David et semini eius usque in saeculum  in finem psalmus David caeli enarrant gloriam Dei €et opera manuum eius adnuntiat firmamentum dies diei eructat verbum et nox nocti indicat scientiam non sunt loquellae neque sermones €quorum non audiantur voces eorum in omnem terram exivit sonus eorum €et in fines orbis terrae verba eorum in sole posuit tabernaculum suum €et ipse tamquam sponsus procedens de thalamo suo €exultavit ut gigans ad currendam viam suam a summo caeli egressio eius €et occursus eius usque ad summum eius €nec est qui se abscondat a calore eius lex Domini inmaculata convertens animas €testimonium Domini fidele sapientiam praestans parvulis iustitiae Domini rectae laetificantes corda €praeceptum Domini lucidum inluminans oculos timor Domini sanctus permanens in saeculum saeculi €iudicia Domini vera iustificata in semet ipsa desiderabilia super aurum et lapidem pretiosum multum €et dulciora super mel et favum etenim servus tuus custodit ea €in custodiendis illis retributio multa delicta quis intellegit €ab occultis meis munda me et ab alienis parce servo tuo €si mei non fuerint dominati tunc inmaculatus ero €et emundabor a delicto maximo et erunt ut conplaceant eloquia oris mei €et meditatio cordis mei in conspectu tuo semper €Domine adiutor meus et redemptor meus  in finem psalmus David exaudiat te Dominus in die tribulationis €protegat te nomen Dei Iacob mittat tibi auxilium de sancto et de Sion tueatur te memor sit omnis sacrificii tui €et holocaustum tuum pingue fiat diapsalma tribuat tibi secundum cor tuum €et omne consilium tuum confirmet laetabimur in salutari tuo €et in nomine Dei nostri magnificabimur impleat Dominus omnes petitiones tuas €nunc cognovi quoniam salvum fecit Dominus christum suum €exaudiet illum de caelo sancto suo €in potentatibus salus dexterae eius hii in curribus et hii in equis €nos autem in nomine Domini Dei nostri invocabimus ipsi obligati sunt et ceciderunt €nos vero surreximus et erecti sumus Domine salvum fac regem €et exaudi nos in die qua invocaverimus te  in finem psalmus David Domine in virtute tua laetabitur rex €et super salutare tuum exultabit vehementer desiderium animae eius tribuisti ei €et voluntate labiorum eius non fraudasti eum diapsalma quoniam praevenisti eum in benedictionibus dulcedinis €posuisti in capite eius coronam de lapide pretioso vitam petiit a te et tribuisti ei €longitudinem dierum in saeculum et in saeculum saeculi magna gloria eius in salutari tuo €gloriam et magnum decorem inpones super eum quoniam dabis eum benedictionem in saeculum saeculi €laetificabis eum in gaudio cum vultu tuo quoniam rex sperat in Domino €et in misericordia Altissimi non commovebitur inveniatur manus tua omnibus inimicis tuis €dextera tua inveniat omnes qui te oderunt pones eos ut clibanum ignis in tempore vultus tui €Dominus in ira sua conturbabit eos €et devorabit eos ignis fructum eorum de terra perdes et semen eorum a filiis hominum quoniam declinaverunt in te mala €cogitaverunt consilia quae non potuerunt stabilire quoniam pones eos dorsum €in reliquis tuis praeparabis vultum eorum exaltare Domine in virtute tua €cantabimus et psallemus virtutes tuas  in finem pro adsumptione matutina psalmus David Deus Deus meus respice me quare me dereliquisti €longe a salute mea verba delictorum meorum Deus meus clamabo per diem et non exaudies €et nocte et non ad insipientiam mihi tu autem in sancto habitas Laus Israhel in te speraverunt patres nostri speraverunt et liberasti eos ad te clamaverunt et salvi facti sunt €in te speraverunt et non sunt confusi ego autem sum vermis et non homo €obprobrium hominum et abiectio plebis omnes videntes me deriserunt me €locuti sunt labiis moverunt caput speravit in Domino eripiat eum €salvum faciat eum quoniam vult eum quoniam tu es qui extraxisti me de ventre €spes mea ab uberibus matris meae in te proiectus sum ex utero de ventre matris meae €Deus meus es tu ne discesseris a me €quoniam tribulatio proxima est €quoniam non est qui adiuvet circumdederunt me vituli multi €tauri pingues obsederunt me aperuerunt super me os suum sicut leo rapiens et rugiens sicut aqua effusus sum €et dispersa sunt universa ossa mea €factum est cor meum tamquam cera liquescens in medio ventris mei aruit tamquam testa virtus mea €et lingua mea adhesit faucibus meis €et in limum mortis deduxisti me quoniam circumdederunt me canes multi €concilium malignantium obsedit me €foderunt manus meas et pedes meos dinumeraverunt omnia ossa mea €ipsi vero consideraverunt et inspexerunt me diviserunt sibi vestimenta mea €et super vestem meam miserunt sortem tu autem Domine ne elongaveris auxilium tuum €ad defensionem meam conspice erue a framea animam meam €et de manu canis unicam meam salva me ex ore leonis €et a cornibus unicornium humilitatem meam narrabo nomen tuum fratribus meis €in media ecclesia laudabo te qui timetis Dominum laudate eum €universum semen Iacob magnificate eum timeat eum omne semen Israhel €quoniam non sprevit neque dispexit deprecationem pauperis €nec avertit faciem suam a me €et cum clamarem ad eum exaudivit me apud te laus mea in ecclesia magna €vota mea reddam in conspectu timentium eum edent pauperes et saturabuntur €et laudabunt Dominum qui requirunt eum €vivent corda eorum in saeculum saeculi reminiscentur et convertentur ad Dominum universi fines terrae €et adorabunt in conspectu eius universae familiae gentium quoniam Dei est regnum €et ipse dominabitur gentium manducaverunt et adoraverunt omnes pingues terrae €in conspectu eius cadent omnes qui descendunt in terram et anima mea illi vivet et semen meum serviet ipsi adnuntiabitur Domino generatio ventura €et adnuntiabunt iustitiam eius €populo qui nascetur quem fecit Dominus  psalmus David €Dominus reget me et nihil mihi deerit in loco pascuae ibi me conlocavit €super aquam refectionis educavit me animam meam convertit €deduxit me super semitas iustitiae propter nomen suum nam et si ambulavero in medio umbrae mortis €non timebo mala quoniam tu mecum es €virga tua et baculus tuus ipsa me consolata sunt parasti in conspectu meo mensam adversus eos qui tribulant me €inpinguasti in oleo caput meum €et calix meus inebrians quam praeclarus est et misericordia tua subsequitur me €omnibus diebus vitae meae €et ut inhabitem in domo Domini in longitudinem dierum  psalmus David prima sabbati €Domini est terra et plenitudo eius €orbis terrarum et universi qui habitant in eo þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨—’quia ipse super maria fundavit eum €et super flumina praeparavit eum quis ascendit in montem Domini €aut quis stabit in loco sancto eius innocens manibus et mundo corde €qui non accepit in vano animam suam €nec iuravit in dolo proximo suo hic accipiet benedictionem a Domino €et misericordiam a Deo salvatore suo haec est generatio quaerentium eum €quaerentium faciem Dei Iacob diapsalma adtollite portas principes vestras et elevamini portae aeternales €et introibit rex gloriae quis est iste rex gloriae €Dominus fortis et potens Dominus potens in proelio adtollite portas principes vestras et elevamini portae €aeternales €et introibit rex gloriae quis est iste rex gloriae €Dominus virtutum ipse est rex gloriae diapsalma  psalmus David €ad te Domine levavi animam meam Deus meus €in te confido non erubescam neque inrideant me inimici mei €etenim universi qui sustinent te non confundentur confundantur omnes iniqua agentes supervacue €vias tuas Domine demonstra mihi €et semitas tuas doce me dirige me in veritatem tuam €et doce me quoniam tu es Deus salvator meus €et te sustinui tota die reminiscere miserationum tuarum Domine €et misericordiarum tuarum quia a saeculo sunt delicta iuventutis meae et ignorantias meas ne memineris €secundum misericordiam tuam memento mei tu €propter bonitatem tuam Domine dulcis et rectus Dominus €propter hoc legem dabit delinquentibus in via diriget mansuetos in iudicio docebit mites vias suas universae viae Domini misericordia et veritas €requirentibus testamentum eius et testimonia eius propter nomen tuum Domine €et propitiaberis peccato meo multum est enim quis est homo qui timet Dominum €legem statuet ei in via quam elegit anima eius in bonis demorabitur €et semen ipsius hereditabit terram firmamentum est Dominus timentibus eum €et testamentum ipsius ut manifestetur illis oculi mei semper ad Dominum €quoniam ipse evellet de laqueo pedes meos respice in me et miserere mei €quia unicus et pauper sum ego tribulationes cordis mei multiplicatae sunt €de necessitatibus meis erue me vide humilitatem meam et laborem meum €et dimitte universa delicta mea respice inimicos meos quoniam multiplicati sunt €et odio iniquo oderunt me custodi animam meam et erue me €non erubescam quoniam speravi in te innocentes et recti adheserunt mihi quia sustinui te libera Deus Israhel ex omnibus tribulationibus suis  psalmus David €iudica me Domine quoniam ego in innocentia mea ingressus sum €et in Domino sperans non infirmabor proba me Domine et tempta me ure renes meos et cor meum quoniam misericordia tua ante oculos meos est €et conplacui in veritate tua non sedi cum concilio vanitatis €et cum iniqua gerentibus non introibo odivi ecclesiam malignantium et cum impiis non sedebo lavabo inter innocentes manus meas €et circumdabo altare tuum Domine ut audiam vocem laudis et enarrem universa mirabilia tua Domine dilexi decorem domus tuae €et locum habitationis gloriae tuae ne perdas cum impiis animam meam €et cum viris sanguinum vitam meam in quorum manibus iniquitates sunt €dextera eorum repleta est muneribus ego autem in innocentia mea ingressus sum €redime me et miserere mei pes meus stetit in directo €in ecclesiis benedicam te Domine  David priusquam liniretur €Dominus inluminatio mea et salus mea quem timebo €Dominus protector vitae meae a quo trepidabo dum adpropiant super me nocentes ut edant carnes meas €qui tribulant me et inimici mei ipsi infirmati sunt et €ceciderunt si consistant adversus me castra non timebit cor meum €si exsurgat adversus me proelium in hoc ego sperabo unam petii a Domino hanc requiram €ut inhabitem in domo Domini omnes dies vitae meae €ut videam voluntatem Domini et visitem templum eius quoniam abscondit me in tabernaculo in die malorum €protexit me in abscondito tabernaculi sui in petra exaltavit me €et nunc exaltavit caput meum super inimicos meos €circuivi et immolavi in tabernaculo eius hostiam vociferationis €cantabo et psalmum dicam Domino exaudi Domine vocem meam qua clamavi €miserere mei et exaudi me tibi dixit cor meum exquisivit facies mea €faciem tuam Domine requiram ne avertas faciem tuam a me ne declines in ira a servo tuo €adiutor meus esto ne derelinquas me €neque dispicias me Deus salvator meus quoniam pater meus et mater mea dereliquerunt me €Dominus autem adsumpsit me legem pone mihi Domine in via tua €et dirige me in semita recta propter inimicos meos ne tradideris me in animas tribulantium me €quoniam insurrexerunt in me testes iniqui €et mentita est iniquitas sibi credo videre bona Domini in terra viventium expecta Dominum viriliter age €et confortetur cor tuum et sustine Dominum  huic David €ad te Domine clamabo Deus meus ne sileas a me €nequando taceas a me et adsimilabor descendentibus in lacum exaudi vocem deprecationis meae dum oro ad te €dum extollo manus meas ad templum sanctum tuum ne simul tradas me cum peccatoribus €et cum operantibus iniquitatem ne perdideris me €qui loquuntur pacem cum proximo suo €mala autem sunt in cordibus eorum da illis secundum opera ipsorum €et secundum nequitiam adinventionum ipsorum €secundum opera manuum eorum tribue illis €redde retributionem eorum ipsis quoniam non intellexerunt opera Domini €et in opera manuum eius €destrues illos et non aedificabis eos benedictus Dominus quoniam exaudivit vocem deprecationis meae Dominus adiutor meus et protector meus €in ipso speravit cor meum et adiutus sum €et refloruit caro mea et ex voluntate mea confitebor ei Dominus fortitudo plebis suae €et protector salvationum christi sui est salvam fac plebem tuam €et benedic hereditati tuae €et rege eos et extolle eos usque in aeternum  psalmus David in consummatione tabernaculi €adferte Domino filii Dei adferte Domino filios arietum adferte Domino gloriam et honorem €adferte Domino gloriam nomini eius €adorate Dominum in atrio sancto eius vox Domini super aquas Deus maiestatis intonuit €Dominus super aquas multas vox Domini in virtute vox Domini in magnificentia vox Domini confringentis cedros €et confringet Dominus cedros Libani et comminuet eas tamquam vitulum Libani €et dilectus quemadmodum filius unicornium vox Domini intercidentis flammam ignis vox Domini concutientis desertum €et commovebit Dominus desertum Cades vox Domini praeparantis cervos et revelabit condensa €et in templo eius omnis dicet €gloriam Dominus diluvium inhabitare facit €et sedebit Dominus rex in aeternum Dominus virtutem populo suo dabit €Dominus benedicet populo suo in pace  psalmus cantici in dedicatione domus David exaltabo te Domine quoniam suscepisti me €nec delectasti inimicos meos super me Domine Deus meus clamavi ad te et sanasti me Domine eduxisti ab inferno animam meam €salvasti me a descendentibus in lacum psallite Domino sancti eius €et confitemini memoriae sanctitatis eius quoniam ira in indignatione eius et vita in voluntate eius €ad vesperum demorabitur fletus et ad matutinum laetitia ego autem dixi in abundantia mea non movebor in aeternum Domine in voluntate tua praestitisti decori meo virtutem €avertisti faciem tuam et factus sum conturbatus ad te Domine clamabo et ad Deum meum deprecabor quae utilitas in sanguine meo dum descendo in corruptionem €numquid confitebitur tibi pulvis aut adnuntiabit veritatem tuam audivit Dominus et misertus est mei €Dominus factus est adiutor meus convertisti planctum meum in gaudium mihi €conscidisti saccum meum et circumdedisti me laetitia ut cantet tibi gloria mea et non conpungar €Domine Deus meus in aeternum confitebor tibi  in finem psalmus David in te Domine speravi non confundar in aeternum €in iustitia tua libera me inclina ad me aurem tuam adcelera ut eruas me €esto mihi in Deum protectorem et in domum refugii €ut salvum me facias quoniam fortitudo mea et refugium meum es tu €et propter nomen tuum deduces me et enutries me educes me de laqueo hoc quem absconderunt mihi €quoniam tu es protector meus in manus tuas commendabo spiritum meum €redemisti me Domine Deus veritatis odisti observantes vanitates supervacue €ego autem in Domino speravi exultabo et laetabor in misericordia tua €quoniam respexisti humilitatem meam þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨ž˜ˆƒsalvasti de necessitatibus animam meam nec conclusisti me in manibus inimici €statuisti in loco spatioso pedes meos miserere mei Domine quoniam tribulor €conturbatus est in ira oculus meus anima mea et venter meus quoniam defecit in dolore vita mea et anni mei in gemitibus €infirmata est in paupertate virtus mea €et ossa mea conturbata sunt super omnes inimicos meos factus sum obprobrium €et vicinis meis valde et timor notis meis €qui videbant me foras fugerunt a me oblivioni datus sum tamquam mortuus a corde €factus sum tamquam vas perditum quoniam audivi vituperationem multorum commorantium in circuitu €in eo dum convenirent simul adversus me €accipere animam meam consiliati sunt ego autem in te speravi Domine €dixi Deus meus es tu in manibus tuis sortes meae €eripe me de manu inimicorum meorum et a persequentibus me inlustra faciem tuam super servum tuum €salvum me fac in misericordia tua Domine ne confundar quoniam invocavi te €erubescant impii et deducantur in infernum muta fiant labia dolosa €quae loquuntur adversus iustum iniquitatem €in superbia et in abusione quam magna multitudo dulcedinis tuae Domine €quam abscondisti timentibus te €perfecisti eis qui sperant in te in conspectu filiorum hominum abscondes eos in abdito faciei tuae €a conturbatione hominum €proteges eos in tabernaculo a contradictione linguarum benedictus Dominus €quoniam mirificavit misericordiam suam mihi in civitate munita ego autem dixi in excessu mentis meae €proiectus sum a facie oculorum tuorum €ideo exaudisti vocem orationis meae dum clamarem ad te diligite Dominum omnes sancti eius €quoniam veritates requirit Dominus €et retribuit abundanter facientibus superbiam viriliter agite et confortetur cor vestrum €omnes qui speratis in Domino  huic David intellectus €beati quorum remissae sunt iniquitates €et quorum tecta sunt peccata beatus vir cui non inputabit Dominus peccatum €nec est in spiritu eius dolus quoniam tacui inveteraverunt ossa mea dum clamarem tota die quoniam die ac nocte gravata est super me manus tua €conversus sum in aerumna mea €dum configitur mihi spina diapsalma delictum meum cognitum tibi feci €et iniustitiam meam non abscondi €dixi confitebor adversus me iniustitiam meam Domino €et tu remisisti impietatem peccati mei diapsalma pro hac orabit ad te omnis sanctus in tempore oportuno €verumtamen in diluvio aquarum multarum €ad eum non adproximabunt tu es refugium meum a tribulatione quae circumdedit me €exultatio mea erue me a circumdantibus me diapsalma intellectum tibi dabo et instruam te in via hac qua gradieris €firmabo super te oculos meos nolite fieri sicut equus et mulus quibus non est intellectus €in camo et freno maxillas eorum constringe €qui non adproximant ad te multa flagella peccatoris €sperantem autem in Domino misericordia circumdabit laetamini in Domino et exultate iusti €et gloriamini omnes recti corde  psalmus David €exultate iusti in Domino rectos decet laudatio confitemini Domino in cithara €in psalterio decem cordarum psallite illi cantate ei canticum novum €bene psallite in vociferatione quia rectum est verbum Domini et omnia opera eius in fide diligit misericordiam et iudicium €misericordia Domini plena est terra verbo Domini caeli firmati sunt €et spiritu oris eius omnis virtus eorum congregans sicut in utre aquas maris €ponens in thesauris abyssos timeat Dominum omnis terra €ab eo autem commoveantur omnes inhabitantes orbem quoniam ipse dixit et facta sunt ipse mandavit et creata sunt Dominus dissipat consilia gentium €reprobat autem cogitationes populorum €et reprobat consilia principum consilium autem Domini in aeternum manet €cogitationes cordis eius in generatione et generationem beata gens cuius est Dominus Deus eius €populus quem elegit in hereditatem sibi de caelo respexit Dominus vidit omnes filios hominum de praeparato habitaculo suo €respexit super omnes qui habitant terram qui finxit singillatim corda eorum €qui intellegit omnia opera illorum non salvatur rex per multam virtutem €et gigans non salvabitur in multitudine virtutis suae fallax equus ad salutem €in abundantia autem virtutis suae non salvabitur ecce oculi Domini super metuentes eum €qui sperant super misericordia eius ut eruat a morte animas eorum et alat eos in fame anima nostra sustinet Dominum €quoniam adiutor et protector noster est quia in eo laetabitur cor nostrum €et in nomine sancto eius speravimus fiat misericordia tua Domine super nos €quemadmodum speravimus in te  David €cum inmutavit vultum suum coram €Abimelech €et dimisit eum et abiit benedicam Dominum in omni tempore €semper laus eius in ore meo in Domino laudabitur anima mea €audiant mansueti et laetentur magnificate Dominum mecum €et exaltemus nomen eius in id ipsum exquisivi Dominum et exaudivit me €et ex omnibus tribulationibus meis eripuit me accedite ad eum et inluminamini €et facies vestrae non confundentur iste pauper clamavit et Dominus exaudivit eum €et de omnibus tribulationibus eius salvavit €eum vallabit angelus Domini in €circuitu timentium eum €et eripiet eos gustate et videte quoniam suavis est Dominus €beatus vir qui sperat in eo timete Dominum omnes sancti eius €quoniam non est inopia timentibus eum divites eguerunt et esurierunt €inquirentes autem Dominum non minuentur omni bono diapsalma venite filii audite me timorem Domini docebo vos quis est homo qui vult vitam €cupit videre dies bonos prohibe linguam tuam a malo et labia tua ne loquantur dolum deverte a malo et fac bonum €inquire pacem et persequere eam oculi Domini super iustos €et aures eius in precem eorum facies Domini super facientes mala €ut perdat de terra memoriam eorum clamaverunt iusti et Dominus exaudivit €et ex omnibus tribulationibus eorum liberavit eos iuxta est Dominus his qui tribulato sunt corde €et humiles spiritu salvabit multae tribulationes iustorum €et de omnibus his liberavit eos Dominus custodit omnia ossa eorum €unum ex his non conteretur mors peccatorum pessima et qui oderunt iustum delinquent redimet Dominus animas servorum suorum €et non delinquent omnes qui sperant in eum  huic David €iudica Domine nocentes me expugna expugnantes me adprehende arma et scutum et exsurge in adiutorium mihi effunde frameam et conclude adversus eos qui persequuntur me €dic animae meae salus tua ego sum confundantur et revereantur quaerentes animam meam €avertantur retrorsum et confundantur cogitantes mihi mala fiant tamquam pulvis ante faciem venti €et angelus Domini coartans eos fiat via illorum tenebrae et lubricum €et angelus Domini persequens eos quoniam gratis absconderunt mihi interitum laquei sui €supervacue exprobraverunt animam meam veniat illi laqueus quem ignorat €et captio quam abscondit conprehendat eum €et in laqueo cadat in ipso anima autem mea exultabit in Domino €delectabitur super salutari suo omnia ossa mea dicent Domine quis similis tui €eripiens inopem de manu fortiorum eius €egenum et pauperem a diripientibus eum surgentes testes iniqui quae ignorabam interrogabant me retribuebant mihi mala pro bonis sterilitatem animae meae ego autem cum mihi molesti essent induebar cilicio €humiliabam in ieiunio animam meam €et oratio mea in sinum meum convertetur quasi proximum quasi fratrem nostrum sic conplacebam €quasi lugens et contristatus sic humiliabar et adversum me laetati sunt et convenerunt €congregata sunt super me flagella et ignoravi dissipati sunt nec conpuncti €temptaverunt me subsannaverunt me subsannatione €frenduerunt super me dentibus suis Domine quando respicies €restitue animam meam a malignitate eorum €a leonibus unicam meam confitebor tibi in ecclesia magna in populo gravi laudabo te non supergaudeant mihi qui adversantur mihi inique €qui oderunt me gratis et annuunt oculis quoniam mihi quidem pacifice loquebantur €et in iracundia terrae loquentes dolos cogitabant et dilataverunt super me os suum €dixerunt euge euge viderunt oculi nostri vidisti Domine ne sileas Domine ne discedas a me exsurge et intende iudicio meo €Deus meus et Dominus meus in causam meam iudica me secundum iustitiam tuam Domine Deus meus €et non supergaudeant mihi þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨¢˜™non dicant in cordibus suis euge euge animae nostrae €nec dicant devoravimus eum erubescant et revereantur simul qui gratulantur malis meis €induantur confusione et reverentia €qui magna loquuntur super me exultent et laetentur qui volunt iustitiam meam €et dicant semper magnificetur Dominus €qui volunt pacem servi eius et lingua mea meditabitur iustitiam tuam tota die laudem tuam  in finem servo Domini David dixit iniustus ut delinquat in semet ipso €non est timor Dei ante oculos eius quoniam dolose egit in conspectu eius €ut inveniatur iniquitas eius ad odium verba oris eius iniquitas et dolus €noluit intellegere ut bene ageret iniquitatem meditatus est in cubili suo €adstetit omni viae non bonae malitiam autem non odivit Domine in caelo misericordia tua et veritas tua usque ad nubes iustitia tua sicut montes Dei iudicia tua abyssus multa €homines et iumenta salvabis Domine quemadmodum multiplicasti misericordiam tuam Deus €filii autem hominum in tegmine alarum tuarum sperabunt inebriabuntur ab ubertate domus tuae €et torrente voluntatis tuae potabis eos quoniam apud te fons vitae €in lumine tuo videbimus lumen praetende misericordiam tuam scientibus te €et iustitiam tuam his qui recto sunt corde non veniat mihi pes superbiae et manus peccatoris non moveat me ibi ceciderunt qui operantur iniquitatem €expulsi sunt nec potuerunt stare  ipsi David €noli aemulari in malignantibus €neque zelaveris facientes iniquitatem quoniam tamquam faenum velociter arescent €et quemadmodum holera herbarum cito decident spera in Domino et fac bonitatem €et inhabita terram et pasceris in divitiis eius delectare in Domino et dabit tibi petitiones cordis tui revela Domino viam tuam et spera in eum et ipse faciet et educet quasi lumen iustitiam tuam €et iudicium tuum tamquam meridiem subditus esto Domino et ora eum €noli aemulari in eo qui prosperatur in via sua €in homine faciente iniustitias desine ab ira et derelinque furorem noli aemulari ut maligneris quoniam qui malignantur exterminabuntur €sustinentes autem Dominum ipsi hereditabunt terram et adhuc pusillum et non erit peccator €et quaeres locum eius et non invenies mansueti autem hereditabunt terram €et delectabuntur in multitudine pacis observabit peccator iustum et stridebit super eum dentibus suis Dominus autem inridebit eum €quia prospicit quoniam veniet dies eius gladium evaginaverunt peccatores intenderunt arcum suum €ut decipiant pauperem et inopem €ut trucident rectos corde gladius eorum intret in corda ipsorum €et arcus ipsorum confringatur melius est modicum iusto super divitias peccatorum multas quoniam brachia peccatorum conterentur €confirmat autem iustos Dominus novit Dominus dies inmaculatorum €et hereditas eorum in aeternum erit non confundentur in tempore malo et in diebus famis saturabuntur quia peccatores peribunt €inimici vero Domini mox honorificati fuerint et exaltati €deficientes quemadmodum fumus defecerunt mutuabitur peccator et non solvet €iustus autem miseretur et tribuet quia benedicentes ei hereditabunt terram €maledicentes autem ei disperibunt apud Dominum gressus hominis dirigentur et viam eius volet cum ceciderit non conlidetur €quia Dominus subponit manum suam iunior fui et senui et non vidi iustum derelictum €nec semen eius quaerens panes tota die miseretur et commodat €et semen illius in benedictione erit declina a malo et fac bonum et inhabita in saeculum saeculi quia Dominus amat iudicium et non derelinquet sanctos suos €in aeternum conservabuntur €iniusti punientur et semen impiorum peribit iusti autem hereditabunt terram €et inhabitabunt in saeculum saeculi super eam os iusti meditabitur sapientiam et lingua eius loquetur iudicium lex Dei eius in corde ipsius et non subplantabuntur gressus eius considerat peccator iustum et quaerit mortificare eum Dominus autem non derelinquet eum in manus eius €nec damnabit eum cum iudicabitur illi expecta Dominum et custodi viam eius €et exaltabit te ut hereditate capias terram €cum perierint peccatores videbis vidi impium superexaltatum et elevatum sicut cedros Libani et transivi et ecce non erat €et quaesivi eum et non est inventus locus eius custodi innocentiam et vide aequitatem €quoniam sunt reliquiae homini pacifico iniusti autem disperibunt simul €reliquiae impiorum peribunt salus autem iustorum a Domino €et protector eorum in tempore tribulationis et adiuvabit eos Dominus et liberabit eos €et eruet eos a peccatoribus €et salvabit eos quia speraverunt in eo  psalmus David in rememorationem de sabbato Domine ne in furore tuo arguas me neque in ira tua corripias me quoniam sagittae tuae infixae sunt mihi €et confirmasti super me manum tuam non est sanitas carni meae a facie irae tuae €non est pax ossibus meis a facie peccatorum meorum quoniam iniquitates meae supergressae sunt caput meum €sicut onus grave gravatae sunt super me putruerunt et corruptae sunt cicatrices meae €a facie insipientiae meae miser factus sum et curvatus sum usque ad finem €tota die contristatus ingrediebar quoniam lumbi mei impleti sunt inlusionibus €et non est sanitas in carne mea adflictus sum et humiliatus sum nimis €rugiebam a gemitu cordis mei Domine ante te omne desiderium meum €et gemitus meus a te non est absconditus cor meum conturbatum est dereliquit me virtus mea €et lumen oculorum meorum et ipsum non est mecum amici mei et proximi mei €adversus me adpropinquaverunt et steterunt €et qui iuxta me erant de longe steterunt et vim faciebant qui quaerebant animam meam €et qui inquirebant mala mihi locuti sunt vanitates €et dolos tota die meditabantur ego autem tamquam surdus non audiebam €et sicut mutus non aperiens os suum et factus sum sicut homo non audiens €et non habens in ore suo redargutiones quoniam in te Domine speravi €tu exaudies Domine Deus meus quia dixi nequando supergaudeant mihi inimici mei €et dum commoventur pedes mei super me magna locuti sunt quoniam ego in flagella paratus €et dolor meus in conspectu meo semper quoniam iniquitatem meam adnuntiabo €et cogitabo pro peccato meo inimici autem mei vivent et firmati €sunt super me €et multiplicati sunt qui oderunt me inique qui retribuunt mala pro bonis detrahebant mihi €quoniam sequebar bonitatem non derelinquas me Domine Deus meus ne discesseris a me intende in adiutorium meum Domine salutis meae  in finem Idithun canticum David dixi custodiam vias meas ut non delinquam in lingua mea €posui ori meo custodiam cum consisteret peccator adversum me obmutui et humiliatus sum et silui a bonis €et dolor meus renovatus est concaluit cor meum intra me €et in meditatione mea exardescet ignis locutus sum in lingua mea notum fac mihi Domine finem meum €et numerum dierum meorum quis est ut sciam quid desit mihi ecce mensurabiles posuisti dies meos €et substantia mea tamquam nihilum ante te €verumtamen universa vanitas omnis homo vivens diapsalma verumtamen in imagine pertransit homo €sed et frustra conturbatur €thesaurizat et ignorat cui congregabit ea et nunc quae est expectatio mea nonne Dominus €et substantia mea apud te est ab omnibus iniquitatibus meis erue me €obprobrium insipienti dedisti me obmutui et non aperui os meum quoniam tu fecisti amove a me plagas tuas a fortitudine manus tuae ego defeci €in increpationibus propter iniquitatem corripuisti hominem €et tabescere fecisti sicut araneam animam eius €verumtamen vane conturbatur omnis homo diapsalma exaudi orationem meam Domine et deprecationem meam €auribus percipe lacrimas meas €ne sileas quoniam advena sum apud te et peregrinus €sicut omnes patres mei remitte mihi ut refrigerer priusquam abeam et amplius non ero  in finem David psalmus expectans expectavi Dominum et intendit mihi et exaudivit preces meas €et eduxit me de lacu miseriae et de luto fecis €et statuit super petram pedes meos et direxit gressus meos et inmisit in os meum canticum novum carmen Deo nostro €videbunt multi et timebunt et sperabunt in Domino beatus vir cuius est nomen Domini spes ipsius €et non respexit in vanitates et insanias falsas multa fecisti tu Domine Deus meus mirabilia tua €et cogitationibus tuis non est qui similis sit tibi þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨§–ƒadnuntiavi et locutus sum multiplicati sunt super numerum sacrificium et oblationem noluisti aures autem perfecisti mihi €holocaustum et pro peccato non postulasti tunc dixi ecce venio in capite libri scriptum est de me ut facerem voluntatem tuam Deus meus volui €et legem tuam in medio cordis mei adnuntiavi iustitiam in ecclesia magna €ecce labia mea non prohibebo Domine tu scisti iustitiam tuam non abscondi in corde meo €veritatem tuam et salutare tuum dixi €non abscondi misericordiam tuam €et veritatem tuam a concilio multo tu autem Domine ne longe facias miserationes tuas a me €misericordia tua et veritas tua semper susceperunt me quoniam circumdederunt me mala quorum non est numerus €conprehenderunt me iniquitates meae et non potui ut viderem €multiplicatae sunt super capillos capitis mei €et cor meum dereliquit me conplaceat tibi Domine ut eruas me €Domine ad adiuvandum me respice confundantur et revereantur simul €qui quaerunt animam meam ut auferant eam €convertantur retrorsum et revereantur qui volunt mihi mala ferant confestim confusionem suam qui dicunt mihi euge euge exultent et laetentur super te omnes quaerentes te €et dicant semper magnificetur Dominus €qui diligunt salutare tuum ego autem mendicus sum et pauper €Dominus sollicitus est mei €adiutor meus et protector meus tu es €Deus meus ne tardaveris  in finem psalmus David beatus qui intellegit super egenum et pauperem €in die mala liberabit eum Dominus Dominus conservet eum et vivificet eum €et beatum faciat eum in terra €et non tradat eum in animam inimicorum eius Dominus opem ferat illi super lectum doloris eius €universum stratum eius versasti in infirmitate eius ego dixi Domine miserere mei €sana animam meam quoniam peccavi tibi inimici mei dixerunt mala mihi €quando morietur et peribit nomen eius et si ingrediebatur ut videret vane loquebatur €cor eius congregavit iniquitatem sibi €egrediebatur foras et loquebatur in id ipsum €adversum me susurrabant omnes inimici mei €adversus me cogitabant mala mihi verbum iniquum constituerunt adversus me €numquid qui dormit non adiciet ut resurgat etenim homo pacis meae in quo speravi €qui edebat panes meos magnificavit super me subplantationem tu autem Domine miserere mei et resuscita me et retribuam eis in hoc cognovi quoniam voluisti me €quoniam non gaudebit inimicus meus super me me autem propter innocentiam suscepisti €et confirmasti me in conspectu tuo in aeternum benedictus Dominus Deus Israhel €a saeculo et in saeculum fiat fiat  in finem in intellectum filiis Core quemadmodum desiderat cervus ad fontes aquarum €ita desiderat anima mea ad te Deus sitivit anima mea ad Deum fortem vivum €quando veniam et parebo ante faciem Dei fuerunt mihi lacrimae meae panis die ac nocte €dum dicitur mihi cotidie ubi est Deus tuus haec recordatus sum et effudi in me animam meam €quoniam transibo in loco tabernaculi admirabilis €usque ad domum Dei €in voce exultationis et confessionis sonus epulantis quare tristis es anima mea et quare conturbas me €spera in Deo quoniam confitebor illi €salutare vultus mei Deus meus €ad me ipsum anima mea conturbata est €propterea memor ero tui €de terra Iordanis et Hermoniim a monte modico abyssus ad abyssum invocat €in voce cataractarum tuarum €omnia excelsa tua et fluctus tui super me transierunt in die mandavit Dominus misericordiam suam €et nocte canticum eius €apud me oratio Deo vitae meae dicam Deo susceptor meus es quare oblitus es mei €quare contristatus incedo dum adfligit me inimicus dum confringuntur ossa mea €exprobraverunt mihi qui tribulant me €dum dicunt mihi per singulos dies ubi est Deus tuus quare tristis es anima mea et quare conturbas me €spera in Deum quoniam adhuc confitebor illi €salutare vultus mei et Deus meus  psalmus David €iudica me Deus et discerne causam meam de gente non sancta €ab homine iniquo et doloso erue me quia tu es Deus fortitudo mea quare me reppulisti €quare tristis incedo dum adfligit me inimicus emitte lucem tuam et veritatem tuam €ipsa me deduxerunt et adduxerunt in montem sanctum tuum €et in tabernacula tua et introibo ad altare Dei €ad Deum qui laetificat iuventutem meam €confitebor tibi in cithara Deus Deus meus quare tristis es anima mea et quare conturbas me €spera in Deum quoniam adhuc confitebor illi €salutare vultus mei et Deus meus  in finem filiis Core ad intellectum Deus auribus nostris audivimus €patres nostri adnuntiaverunt nobis €opus quod operatus es in diebus eorum in diebus antiquis manus tua gentes disperdit et plantasti eos €adflixisti populos et expulisti eos nec enim in gladio suo possederunt terram €et brachium eorum non salvavit eos €sed dextera tua et brachium tuum €et inluminatio faciei tuae €quoniam conplacuisti in eis tu es ipse rex meus et Deus meus qui mandas salutes Iacob in te inimicos nostros ventilabimus cornu €et in nomine tuo spernemus insurgentes in nobis non enim in arcu meo sperabo et gladius meus non salvabit me salvasti enim nos de adfligentibus nos €et odientes nos confudisti in Deo laudabimur tota die €et in nomine tuo confitebimur in saeculum diapsalma nunc autem reppulisti et confudisti nos €et non egredieris in virtutibus nostris avertisti nos retrorsum post inimicos nostros €et qui oderunt nos diripiebant sibi dedisti nos tamquam oves escarum et in gentibus dispersisti nos vendidisti populum tuum sine pretio €et non fuit multitudo in commutationibus nostris posuisti nos obprobrium vicinis nostris €subsannationem et derisum his qui in circuitu nostro posuisti nos in similitudinem gentibus €commotionem capitis in populis tota die verecundia mea contra me est €et confusio faciei meae cooperuit me a voce exprobrantis et obloquentis a facie inimici et persequentis haec omnia venerunt super nos nec obliti sumus te €et inique non egimus in testamento tuo et non recessit retrorsum cor nostrum €et declinasti semitas nostras a via tua quoniam humiliasti nos in loco adflictionis €et cooperuit nos umbra mortis si obliti sumus nomen Dei nostri €et si expandimus manus nostras ad deum alienum nonne Deus requiret ista ipse enim novit abscondita cordis €quoniam propter te mortificamur omni die €aestimati sumus sicut oves occisionis exsurge quare dormis Domine €exsurge et ne repellas in finem quare faciem tuam avertis €oblivisceris inopiae nostrae et tribulationis nostrae quoniam humiliata est in pulvere anima nostra €conglutinatus est in terra venter noster exsurge adiuva nos €et redime nos propter nomen tuum  in finem pro his qui commutabuntur €filiis Core ad intellectum canticum pro dilecto eructavit cor meum verbum bonum dico ego opera mea regi €lingua mea calamus scribae velociter scribentis speciosus forma prae filiis hominum €diffusa est gratia in labiis tuis €propterea benedixit te Deus in aeternum accingere gladio tuo super femur tuum potentissime specie tua et pulchritudine tua €et intende prospere procede et regna €propter veritatem et mansuetudinem et iustitiam €et deducet te mirabiliter dextera tua sagittae tuae acutae populi sub te cadent €in corde inimicorum regis sedis tua Deus in saeculum saeculi €virga directionis virga regni tui dilexisti iustitiam et odisti iniquitatem €propterea unxit te Deus Deus tuus €oleo laetitiae prae consortibus tuis murra et gutta et cassia a vestimentis tuis €a domibus eburneis ex quibus delectaverunt te filiae regum in honore tuo €adstetit regina a dextris tuis in vestitu deaurato circumdata varietate audi filia et vide et inclina aurem tuam €et obliviscere populum tuum et domum patris tui et concupiscet rex decorem tuum €quoniam ipse est dominus tuus et adorabunt €eum et filiae Tyri in muneribus €vultum tuum deprecabuntur divites plebis omnis gloria eius filiae regis ab intus €in fimbriis aureis circumamicta varietatibus €adducentur regi virgines post eam €proximae eius adferentur tibi adferentur in laetitia et exultatione €adducentur in templum regis pro patribus tuis nati sunt tibi filii €constitues eos principes super omnem terram memor ero nominis tui €in omni generatione et generatione €propterea populi confitebuntur tibi €in aeternum et in saeculum saeculi þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨­in finem pro filiis Core pro arcanis psalmus Deus noster refugium et virtus €adiutor in tribulationibus quae invenerunt nos nimis propterea non timebimus dum turbabitur terra €et transferentur montes in cor maris sonaverunt et turbatae sunt aquae eorum €conturbati sunt montes in fortitudine eius diapsalma fluminis impetus laetificat civitatem Dei €sanctificavit tabernaculum suum Altissimus Deus in medio eius non commovebitur €adiuvabit eam Deus mane diluculo conturbatae sunt gentes inclinata sunt regna €dedit vocem suam mota est terra Dominus virtutum nobiscum €susceptor noster Deus Iacob diapsalma venite et videte opera Domini quae posuit prodigia super terram auferens bella usque ad finem terrae €arcum conteret et confringet arma €et scuta conburet in igne vacate et videte quoniam ego sum Deus €exaltabor in gentibus exaltabor in terra Dominus virtutum nobiscum susceptor noster Deus Iacob  in finem pro filiis Core psalmus omnes gentes plaudite manibus iubilate Deo in voce exultationis quoniam Dominus excelsus terribilis €rex magnus super omnem terram subiecit populos nobis et gentes sub pedibus nostris elegit nobis hereditatem suam €speciem Iacob quam dilexit diapsalma ascendit Deus in iubilo Dominus in voce tubae psallite Deo nostro psallite psallite regi nostro psallite quoniam rex omnis terrae Deus psallite sapienter regnavit Deus super gentes €Deus sedit super sedem sanctam suam principes populorum congregati sunt cum Deo Abraham €quoniam Dei fortes terrae vehementer elevati €sunt  canticum psalmi filiis Core secunda sabbati magnus Dominus et laudabilis nimis €in civitate Dei nostri in monte sancto eius fundatur exultatione universae terrae €montes Sion latera aquilonis civitas regis magni Deus in domibus eius cognoscitur cum suscipiet eam quoniam ecce reges congregati sunt €convenerunt in unum ipsi videntes sic admirati sunt €conturbati sunt commoti sunt tremor adprehendit eos €ibi dolores ut parturientis in spiritu vehementi conteres naves Tharsis sicut audivimus sic vidimus €in civitate Domini virtutum in civitate Dei nostri €Deus fundavit eam in aeternum diapsalma suscepimus Deus misericordiam tuam €in medio templi tui secundum nomen tuum Deus sic et laus tua in fines terrae €iustitia plena est dextera tua laetetur mons Sion €exultent filiae Iudaeae propter €iudicia tua Domine circumdate Sion et conplectimini eam €narrate in turribus eius ponite corda vestra in virtute eius et distribuite domus eius €ut enarretis in progeniem alteram quoniam hic est Deus Deus noster €in aeternum et in saeculum saeculi €ipse reget nos in saecula  in finem filiis Core psalmus audite haec omnes gentes €auribus percipite omnes qui habitatis orbem quique terriginae et filii hominum €in unum dives et pauper os meum loquetur sapientiam et meditatio cordis mei prudentiam inclinabo in parabolam aurem meam €aperiam in psalterio propositionem meam cur timebo in die malo €iniquitas calcanei mei circumdabit me qui confidunt in virtute sua €et in multitudine divitiarum suarum gloriantur frater non redimit redimet homo €non dabit Deo placationem suam et pretium redemptionis animae suae €et laboravit in aeternum et vivet adhuc in €finem non videbit interitum cum viderit sapientes morientes €simul insipiens et stultus peribunt €et relinquent alienis divitias suas et sepulchra eorum domus illorum in aeternum €tabernacula eorum in progeniem et progeniem €vocaverunt nomina sua in terris suis et homo cum in honore esset non intellexit €conparatus est iumentis insipientibus et similis factus est illis haec via illorum scandalum ipsis €et postea in ore suo conplacebunt diapsalma sicut oves in inferno positi sunt mors depascet eos €et dominabuntur eorum iusti in matutino €et auxilium eorum veterescet in inferno a gloria eorum verumtamen Deus redimet animam meam €de manu inferi cum acceperit me diapsalma ne timueris cum dives factus fuerit homo €et cum multiplicata fuerit gloria domus eius quoniam cum interierit non sumet omnia €neque descendet cum eo pone gloria eius quia anima eius in vita ipsius benedicetur €confitebitur tibi cum benefeceris ei introibit usque in progenies patrum suorum €usque in aeternum non videbit lumen homo in honore cum esset non intellexit €conparatus est iumentis insipientibus et similis factus est illis  psalmus Asaph €Deus deorum Dominus locutus est et vocavit terram €a solis ortu usque ad occasum ex Sion species decoris eius Deus manifeste veniet Deus noster et non silebit €ignis in conspectu eius exardescet €et in circuitu eius tempestas valida advocabit caelum desursum €et terram discernere populum suum congregate illi sanctos eius €qui ordinant testamentum eius super sacrificia et adnuntiabunt caeli iustitiam eius €quoniam Deus iudex est diapsalma audi populus meus et loquar tibi Israhel et testificabor €tibi €Deus Deus tuus ego sum non in sacrificiis tuis arguam te €holocausta autem tua in conspectu meo sunt semper non accipiam de domo tua vitulos neque de gregibus tuis hircos quoniam meae sunt omnes ferae silvarum €iumenta in montibus et boves cognovi omnia volatilia caeli et pulchritudo agri mecum est si esuriero non dicam tibi €meus est enim orbis terrae et plenitudo eius numquid manducabo carnes taurorum €aut sanguinem hircorum potabo immola Deo sacrificium laudis et redde Altissimo vota tua et invoca me in die tribulationis €et eruam te et honorificabis me diapsalma peccatori autem dixit Deus quare tu enarras iustitias meas €et adsumis testamentum meum per os tuum tu vero odisti disciplinam et proiecisti sermones meos retrorsum si videbas furem currebas cum eo €et cum adulteris portionem tuam ponebas os tuum abundavit malitia et lingua tua concinnabat dolos sedens adversus fratrem tuum loquebaris €et adversus filium matris tuae ponebas scandalum haec fecisti et tacui €existimasti inique quod ero tui similis €arguam te et statuam contra faciem tuam intellegite nunc haec qui obliviscimini Deum €nequando rapiat et non sit qui eripiat sacrificium laudis honorificabit me €et illic iter quod ostendam illi salutare Dei  in finem psalmus David cum venit ad eum Nathan propheta €quando intravit ad Bethsabee miserere mei Deus secundum magnam misericordiam tuam €et secundum multitudinem miserationum tuarum €dele iniquitatem meam amplius lava me ab iniquitate mea et a peccato meo munda me quoniam iniquitatem meam ego cognosco €et peccatum meum contra me est semper tibi soli peccavi et malum coram te feci €ut iustificeris in sermonibus tuis €et vincas cum iudicaris ecce enim in iniquitatibus conceptus sum €et in peccatis concepit me mater mea ecce enim veritatem dilexisti €incerta et occulta sapientiae tuae manifestasti mihi asparges me hysopo et mundabor €lavabis me et super nivem dealbabor auditui meo dabis gaudium et laetitiam €exultabunt ossa humiliata averte faciem tuam a peccatis meis et omnes iniquitates meas dele cor mundum crea in me Deus €et spiritum rectum innova in visceribus meis ne proicias me a facie tua €et spiritum sanctum tuum ne auferas a me redde mihi laetitiam salutaris tui et spiritu principali confirma me docebo iniquos vias tuas et impii ad te convertentur libera me de sanguinibus Deus Deus salutis meae €exultabit lingua mea iustitiam €tuam Domine labia mea aperies et os meum adnuntiabit laudem tuam quoniam si voluisses sacrificium dedissem utique €holocaustis non delectaberis sacrificium Deo spiritus contribulatus €cor contritum et humiliatum Deus non spernet benigne fac Domine in bona voluntate tua Sion €et aedificentur muri Hierusalem tunc acceptabis sacrificium iustitiae oblationes et holocausta €tunc inponent super altare tuum vitulos  in finem intellectus David cum venit Doec Idumeus et adnuntiavit Saul €et dixit venit David in domo €Achimelech quid gloriatur in malitia qui potens est iniquitate tota die iniustitiam cogitavit lingua tua €sicut novacula acuta fecisti dolum dilexisti malitiam super benignitatem €iniquitatem magis quam loqui aequitatem diapsalma dilexisti omnia verba praecipitationis linguam dolosam propterea Deus destruet te in finem þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨³—‚evellet te et emigrabit te de tabernaculo €et radicem tuam de terra viventium diapsalma videbunt iusti et timebunt et super eum ridebunt et dicent ecce homo qui non posuit Deum adiutorem suum €sed speravit in multitudine divitiarum suarum €et praevaluit in vanitate sua ego autem sicut oliva fructifera in domo Dei €speravi in misericordia Dei in aeternum et in saeculum saeculi confitebor tibi in saeculum quia fecisti €et expectabo nomen tuum quoniam bonum €in conspectu sanctorum tuorum  in finem pro Melech €intellegentiae David €dixit insipiens in corde suo non est Deus corrupti sunt et abominabiles facti sunt in iniquitatibus €non est qui faciat bonum Deus de caelo prospexit in filios hominum €ut videat si est intellegens aut requirens Deum omnes declinaverunt simul inutiles facti sunt €non est qui faciat bonum non est usque ad unum nonne scient omnes qui operantur iniquitatem €qui devorant plebem meam ut cibum panis Deum non invocaverunt €illic trepidabunt timore ubi non fuit €timor €quoniam Deus dissipavit ossa eorum qui hominibus placent €confusi sunt quoniam Deus sprevit eos quis dabit ex Sion salutare Israhel €dum convertit Deus €captivitatem plebis suae €exultabit Iacob et laetabitur Israhel  in finem in carminibus intellectus David cum venissent Ziphei et dixissent ad Saul €nonne David absconditus est apud nos Deus in nomine tuo salvum me fac et in virtute tua iudica me Deus exaudi orationem meam auribus percipe verba oris mei quoniam alieni insurrexerunt adversum me €et fortes quaesierunt animam meam €non proposuerunt Deum ante conspectum suum diapsalma ecce enim Deus adiuvat me €Dominus susceptor animae meae avertet mala inimicis meis €in veritate tua disperde illos voluntarie sacrificabo tibi €confitebor nomini tuo Domine €quoniam bonum quoniam ex omni tribulatione eripuisti me €et super inimicos meos despexit oculus meus  in finem in carminibus intellectus David exaudi Deus orationem meam €et ne despexeris deprecationem meam intende mihi et exaudi me €contristatus sum in exercitatione mea et conturbatus sum a voce inimici et a tribulatione peccatoris €quoniam declinaverunt in me iniquitatem €et in ira molesti erant mihi cor meum conturbatum est in me €et formido mortis cecidit super me timor et tremor venit super me €et contexit me tenebra et dixi quis dabit mihi pinnas sicut columbae €et volabo et requiescam ecce elongavi fugiens et mansi in solitudine diapsalma expectabam eum qui salvum me fecit €a pusillanimitate spiritus et a tempestate praecipita Domine divide linguas eorum €quoniam vidi iniquitatem et contradictionem in civitate die et nocte circumdabit eam super muros eius €et iniquitas et labor in medio eius et iniustitia €et non defecit de plateis eius usura et dolus quoniam si inimicus maledixisset mihi sustinuissem utique €et si is qui oderat me super me magna locutus fuisset €abscondissem me forsitan ab eo tu vero homo unianimis dux meus et notus meus qui simul mecum dulces capiebas cibos €in domo Dei ambulavimus cum consensu veniat mors super illos et descendant in infernum viventes €quoniam nequitiae in habitaculis eorum in medio eorum ego autem ad Deum clamavi et Dominus salvabit me vespere et mane et meridie narrabo et adnuntiabo €et exaudiet vocem meam redimet in pace animam meam ab his qui adpropinquant mihi €quoniam inter multos erant mecum exaudiet Deus et humiliabit illos €qui est ante saecula diapsalma €non enim est illis commutatio et non timuerunt Deum extendit manum suam in retribuendo €contaminaverunt testamentum eius divisi sunt ab ira vultus eius et adpropinquavit cor illius €molliti sunt sermones eius super oleum et ipsi sunt iacula iacta super Dominum curam tuam et ipse te enutriet €non dabit in aeternum fluctuationem iusto tu vero Deus deduces eos in puteum interitus €viri sanguinum et doli non dimidiabunt dies suos €ego autem sperabo in te Domine  in finem pro populo qui a sanctis longe factus est €David in tituli inscriptione cum tenuerunt eum Allophili in €Geth miserere mei Deus quoniam conculcavit me homo €tota die inpugnans tribulavit me conculcaverunt me inimici mei tota die €quoniam multi bellantes adversum me ab altitudine diei timebo ego vero in te sperabo in Deo laudabo sermones meos €in Deo speravi non timebo quid faciat mihi caro tota die verba mea execrabantur €adversum me omnia consilia eorum in malum inhabitabunt et abscondent €ipsi calcaneum meum observabunt €sicut sustinuerunt animam meam pro nihilo salvos facies illos €in ira populos confringes €Deus vitam meam adnuntiavi tibi €posuisti lacrimas meas in conspectu tuo €sicut et in promissione tua tunc convertentur inimici mei retrorsum €in quacumque die invocavero te €ecce cognovi quoniam Deus meus es in Deo laudabo verbum in Domino laudabo sermonem €in Deo speravi non timebo quid faciat mihi homo in me sunt Deus vota tua €quae reddam laudationes tibi quoniam eripuisti animam meam de morte et pedes meos de lapsu €ut placeam coram Deo in lumine viventium  in finem ne disperdas €David in tituli inscriptione €cum fugeret a facie Saul in spelunca miserere mei Deus miserere mei €quoniam in te confidit anima mea €et in umbra alarum tuarum sperabo donec transeat iniquitas clamabo ad Deum altissimum Deum qui benefecit mihi misit de caelo et liberavit me €dedit in obprobrium conculcantes me diapsalma €misit Deus misericordiam suam et veritatem suam et eripuit animam meam de medio catulorum leonum €dormivi conturbatus €filii hominum dentes eorum arma et sagittae €et lingua eorum gladius acutus exaltare super caelos Deus et in omnem terram gloria tua laqueum paraverunt pedibus meis et incurvaverunt animam meam €foderunt ante faciem meam foveam €et inciderunt in eam diapsalma paratum cor meum Deus paratum cor meum €cantabo et psalmum dicam exsurge gloria mea exsurge psalterium et cithara €exsurgam diluculo confitebor tibi in populis Domine €psalmum dicam tibi in gentibus quoniam magnificata est usque ad caelos misericordia tua €et usque ad nubes veritas tua exaltare super caelos Deus et super omnem terram gloria tua  in finem ne disperdas David in tituli inscriptione si vere utique iustitiam loquimini recta iudicate filii hominum etenim in corde iniquitates operamini in terra €iniustitiam manus vestrae concinnant alienati sunt peccatores a vulva €erraverunt ab utero locuti sunt falsa furor illis secundum similitudinem serpentis €sicut aspidis surdae et obturantis aures suas quae non exaudiet vocem incantantium €et venefici incantantis sapienter Deus conteret dentes eorum in ore ipsorum €molas leonum confringet Dominus ad nihilum devenient tamquam aqua decurrens €intendit arcum suum donec infirmentur sicut cera quae fluit auferentur €supercecidit ignis et non viderunt solem priusquam intellegerent spinae vestrae ramnum €sicut viventes sicut in ira absorbet vos laetabitur iustus cum viderit vindictam €manus suas lavabit in sanguine peccatoris et dicet homo si utique est fructus iusto €utique est Deus iudicans eos in terra  in finem ne disperdas David in tituli inscriptione €quando misit Saul et custodivit domum eius ut interficeret eum eripe me de inimicis meis Deus €et ab insurgentibus in me libera me eripe me de operantibus iniquitatem €et de viris sanguinum salva me quia ecce ceperunt animam meam inruerunt in me fortes neque iniquitas mea neque peccatum meum €Domine sine iniquitate cucurri et direxi exsurge in occursum meum et vide €et tu Domine Deus virtutum Deus Israhel €intende ad visitandas omnes gentes €non miserearis omnibus qui operantur iniquitatem diapsalma convertentur ad vesperam €et famem patientur ut canes et circuibunt civitatem ecce loquentur in ore suo €et gladius in labiis eorum quoniam quis audivit et tu Domine deridebis eos €ad nihilum deduces omnes gentes fortitudinem meam ad te custodiam €quia Deus susceptor meus Deus meus voluntas eius praeveniet me Deus ostendet mihi super inimicos meos €ne occidas eos nequando obliviscantur populi mei €disperge illos in virtute tua €et depone eos protector meus Domine delictum oris eorum sermonem labiorum ipsorum €et conprehendantur in superbia sua þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨º˜ƒet de execratione et mendacio adnuntiabuntur in consummatione €in ira consummationis et non erunt €et scient quia Deus dominatur Iacob finium terrae diapsalma convertentur ad vesperam €et famem patientur ut canes et circuibunt civitatem ipsi dispergentur ad manducandum €si vero non fuerint saturati et murmurabunt ego autem cantabo fortitudinem tuam €et exultabo mane misericordiam tuam €quia factus es susceptor meus €et refugium meum in die tribulationis meae adiutor meus tibi psallam €quia Deus susceptor meus es Deus meus misericordia mea  in finem his qui inmutabuntur €in tituli inscriptione €David in doctrina cum succendit Syriam Mesopotamiam et Syriam €Soba €et convertit Ioab et percussit vallem Salinarum duodecim milia Deus reppulisti nos et destruxisti nos €iratus es et misertus es nobis commovisti terram et turbasti eam €sana contritiones eius quia commota est ostendisti populo tuo dura potasti nos vino conpunctionis dedisti metuentibus te significationem €ut fugiant a facie arcus diapsalma €ut liberentur dilecti tui salvum fac dextera tua et exaudi me Deus locutus est in sancto suo €laetabor et partibor Sicima €et convallem tabernaculorum metibor meus est Galaad et meus est Manasses €et Effraim fortitudo capitis mei €Iuda rex meus Moab olla spei meae €in Idumeam extendam calciamentum meum €mihi alienigenae subditi sunt quis deducet me in civitatem munitam €quis deducet me usque in Idumeam nonne tu Deus qui reppulisti nos €et non egredieris Deus in virtutibus nostris da nobis auxilium de tribulatione et vana salus hominis in Deo faciemus virtutem €et ipse ad nihilum deducet tribulantes nos  in finem in hymnis David exaudi Deus deprecationem meam intende orationi meae a finibus terrae ad te clamavi €dum anxiaretur cor meum in petra exaltasti me €deduxisti me quia factus es spes mea €turris fortitudinis a facie inimici inhabitabo in tabernaculo tuo in saecula €protegar in velamento alarum tuarum diapsalma quoniam tu Deus meus exaudisti orationem meam €dedisti hereditatem timentibus nomen tuum dies super dies regis adicies annos eius €usque in diem generationis et generationis permanet in aeternum in conspectu Dei €misericordiam et veritatem quis requiret eius sic psalmum dicam nomini tuo in saeculum saeculi €ut reddam vota mea de die in diem  in finem pro Idithun psalmus David nonne Deo subiecta erit anima mea ab ipso enim salutare meum nam et ipse Deus meus et salutaris meus €susceptor meus non movebor amplius quousque inruitis in hominem €interficitis universi vos €tamquam parieti inclinato et maceriae depulsae verumtamen pretium meum cogitaverunt repellere cucurri in siti €ore suo benedicebant et corde suo maledicebant diapsalma verumtamen Deo subiecta esto anima mea €quoniam ab ipso patientia mea quia ipse Deus meus et salvator meus €adiutor meus non emigrabo in Deo salutare meum et gloria mea €Deus auxilii mei et spes mea in Deo est sperate in eo omnis congregatio populi €effundite coram illo corda vestra €Deus adiutor noster in aeternum verumtamen vani filii hominum €mendaces filii hominum in stateris €ut decipiant ipsi de vanitate in id ipsum nolite sperare in iniquitate et rapinas nolite concupiscere €divitiae si affluant nolite cor adponere semel locutus est Deus duo haec audivi €quia potestas Dei et tibi Domine misericordia €quia tu reddes unicuique iuxta opera sua  psalmus David cum esset in deserto Iudaeae Deus Deus meus ad te de luce vigilo €sitivit in te anima mea quam multipliciter tibi caro mea in terra deserta et invia et inaquosa €sic in sancto apparui tibi €ut viderem virtutem tuam et gloriam tuam quoniam melior est misericordia tua super vitas €labia mea laudabunt te sic benedicam te in vita mea €in nomine tuo levabo manus meas sicut adipe et pinguidine repleatur anima mea €et labia exultationis laudabit os meum si memor fui tui super stratum meum €in matutinis meditabar in te quia fuisti adiutor meus €et in velamento alarum tuarum exultabo adhesit anima mea post te me suscepit dextera tua ipsi vero in vanum quaesierunt animam meam €introibunt in inferiora terrae tradentur in manus gladii partes vulpium erunt rex vero laetabitur in Deo €laudabitur omnis qui iurat in eo €quia obstructum est os loquentium iniqua  in finem psalmus David exaudi Deus orationem meam cum deprecor €a timore inimici eripe animam meam protexisti me a conventu malignantium €a multitudine operantium iniquitatem quia exacuerunt ut gladium linguas suas €intenderunt arcum rem amaram ut sagittent in occultis inmaculatum subito sagittabunt eum et non timebunt €firmaverunt sibi sermonem nequam €narraverunt ut absconderent laqueos €dixerunt quis videbit eos scrutati sunt iniquitates defecerunt scrutantes scrutinio €accedet homo et cor altum et exaltabitur Deus €sagittae parvulorum factae sunt plagae eorum et infirmatae sunt contra eos linguae eorum €conturbati sunt omnes qui videbant eos et timuit omnis homo €et adnuntiaverunt opera Dei et facta eius intellexerunt laetabitur iustus in Domino et sperabit in eo €et laudabuntur omnes recti corde  in finem psalmus David canticum Hieremiae et Aggei €de verbo peregrinationis quando €incipiebant proficisci te decet hymnus Deus in Sion €et tibi reddetur votum in Hierusalem exaudi orationem ad te omnis caro veniet verba iniquorum praevaluerunt super nos €et impietatibus nostris tu propitiaberis beatus quem elegisti et adsumpsisti inhabitabit in atriis tuis €replebimur in bonis domus tuae €sanctum est templum tuum mirabile in aequitate €exaudi nos Deus salutaris noster €spes omnium finium terrae et in mari longe praeparans montes in virtute tua accinctus potentia qui conturbas profundum maris sonum fluctuum eius €turbabuntur gentes et timebunt €qui inhabitant terminos a signis tuis €exitus matutini et vespere delectabis visitasti terram et inebriasti eam multiplicasti locupletare eam €flumen Dei repletum est aquis €parasti cibum illorum quoniam ita est praeparatio eius rivos eius inebria multiplica genimina eius €in stillicidiis eius laetabitur germinans benedices coronae anni benignitatis tuae €et campi tui replebuntur ubertate pinguescent speciosa deserti et exultatione colles accingentur induti sunt arietes ovium et valles abundabunt frumento €clamabunt etenim hymnum dicent  in finem canticum psalmi €resurrectionis €iubilate Deo omnis terra psalmum dicite nomini eius date gloriam laudi eius dicite Deo quam terribilia sunt opera tua Domine €in multitudine virtutis tuae mentientur tibi inimici tui omnis terra adorent te et psallant tibi €psalmum dicant nomini tuo diapsalma venite et videte opera Dei €terribilis in consiliis super filios hominum qui convertit mare in aridam in flumine pertransibunt pede €ibi laetabimur in ipso qui dominatur in virtute sua in aeternum €oculi eius super gentes respiciunt €qui exasperant non exaltentur in semet ipsis diapsalma benedicite gentes Deum nostrum €et auditam facite vocem laudis eius qui posuit animam meam ad vitam €et non dedit in commotionem pedes meos quoniam probasti nos Deus €igne nos examinasti sicut examinatur argentum induxisti nos in laqueum posuisti tribulationes in dorso nostro inposuisti homines super capita nostra €transivimus per ignem et aquam et eduxisti nos in refrigerium introibo in domum tuam in holocaustis €reddam tibi vota mea quae distinxerunt labia mea €et locutum est os meum in tribulatione mea holocausta medullata offeram tibi cum incensu arietum €offeram tibi boves cum hircis diapsalma venite audite et narrabo omnes qui timetis Deum €quanta fecit animae meae ad ipsum ore meo clamavi et exaltavi sub lingua mea iniquitatem si aspexi in corde meo €non exaudiat Dominus propterea exaudivit Deus €adtendit voci deprecationis meae benedictus Deus qui non amovit orationem meam €et misericordiam suam a me  in finem in hymnis psalmus cantici Deus misereatur nostri et benedicat nobis €inluminet vultum suum super nos €et misereatur nostri diapsalma ut cognoscamus in terra viam tuam €in omnibus gentibus salutare tuum confiteantur tibi populi Deus confiteantur tibi populi omnes laetentur et exultent gentes þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨Â•‚quoniam iudicas populos in aequitate €et gentes in terra diriges diapsalma confiteantur tibi populi Deus confiteantur tibi populi omnes terra dedit fructum suum €benedicat nos Deus Deus noster benedicat nos Deus €et metuant eum omnes fines terrae  in finem David psalmus cantici exsurgat Deus et dissipentur inimici eius €et fugiant qui oderunt eum a facie eius sicut deficit fumus deficiant €sicut fluit cera a facie ignis sic pereant peccatores a facie Dei et iusti epulentur exultent in conspectu Dei €delectentur in laetitia cantate Deo psalmum dicite nomini eius €iter facite ei qui ascendit super occasum €Dominus nomen illi €et exultate in conspectu eius turbabuntur a facie eius patris orfanorum et iudicis viduarum €Deus in loco sancto suo Deus inhabitare facit unius moris in domo €qui educit vinctos in fortitudine €similiter eos qui exasperant qui habitant in sepulchris Deus cum egredereris in conspectu populi tui €cum pertransieris in deserto diapsalma terra mota est etenim caeli distillaverunt €a facie Dei Sinai a facie Dei Israhel pluviam voluntariam segregabis Deus hereditati tuae €et infirmata est tu vero perfecisti eam animalia tua habitant in ea €parasti in dulcedine tua pauperi Deus Dominus dabit verbum evangelizantibus virtute multa rex virtutum dilecti dilecti et speciei domus dividere spolia si dormiatis inter medios cleros €pinnae columbae deargentatae €et posteriora dorsi eius in pallore auri dum discernit Caelestis reges super eam €nive dealbabuntur in Selmon mons Dei mons pinguis mons coagulatus mons pinguis ut quid suspicamini montes coagulatos €mons in quo beneplacitum est Deo habitare in eo €etenim Dominus habitabit in finem currus Dei decem milibus multiplex €milia laetantium Dominus in eis in Sina in sancto ascendisti in altum cepisti captivitatem €accepisti dona in hominibus €etenim non credentes inhabitare Dominum €Deus benedictus Dominus die cotidie €prosperum iter faciet nobis Deus salutarium nostrorum diapsalma Deus noster Deus salvos faciendi €et Domini Domini exitus mortis verumtamen Deus confringet capita inimicorum suorum €verticem capilli perambulantium in delictis suis dixit Dominus ex Basan convertam €convertam in profundis maris ut intinguatur pes tuus in sanguine €lingua canum tuorum ex inimicis ab ipso viderunt ingressus tui Deus €ingressus Dei mei regis mei qui est in sancto praevenerunt principes coniuncti psallentibus €in medio iuvencularum tympanistriarum in ecclesiis benedicite Deum €Dominum de fontibus Israhel ibi Beniamin adulescentulus in mentis excessu €principes Iuda duces eorum €principes Zabulon principes Nepthali manda Deus virtutem tuam €confirma Deus hoc quod operatus es nobis a templo tuo in Hierusalem €tibi adferent reges munera increpa feras harundinis €congregatio taurorum in vaccis populorum €ut excludant eos qui probati sunt argento €dissipa gentes quae bella volunt venient legati ex Aegypto €Aethiopia praeveniet manus eius Deo regna terrae cantate Deo psallite Domino diapsalma €psallite Deo qui ascendit super caelum caeli ad orientem €ecce dabit voci suae vocem virtutis date gloriam Deo super Israhel magnificentia eius €et virtus eius in nubibus mirabilis Deus in sanctis suis €Deus Israhel ipse dabit virtutem et fortitudinem plebi suae €benedictus Deus  in finem pro his qui commutabuntur €David salvum me fac Deus €quoniam intraverunt aquae usque ad animam meam infixus sum in limum profundi et non est substantia €veni in altitudines maris et tempestas demersit €me laboravi clamans raucae factae sunt fauces meae €defecerunt oculi mei dum spero in Deum meum multiplicati sunt super capillos capitis mei qui oderunt me gratis €confortati sunt qui persecuti sunt me inimici mei iniuste €quae non rapui tunc exsolvebam Deus tu scis insipientiam meam €et delicta mea a te non sunt abscondita non erubescant in me qui expectant te Domine Domine virtutum €non confundantur super me qui quaerunt te Deus Israhel quoniam propter te sustinui obprobrium €operuit confusio faciem meam extraneus factus sum fratribus meis €et peregrinus filiis matris meae quoniam zelus domus tuae comedit me €et obprobria exprobrantium tibi ceciderunt super me et operui in ieiunio animam meam €et factum est in obprobrium mihi et posui vestimentum meum cilicium €et factus sum illis in parabolam adversum me exercebantur qui sedebant in porta €et in me psallebant qui bibebant vinum ego vero orationem meam ad te Domine €tempus beneplaciti Deus in multitudine misericordiae tuae €exaudi me in veritate salutis tuae eripe me de luto ut non infigar €liberer ab his qui oderunt me €et de profundis aquarum non me demergat tempestas aquae €neque absorbeat me profundum €neque urgeat super me puteus os suum exaudi me Domine quoniam benigna est misericordia tua €secundum multitudinem miserationum tuarum respice me et ne avertas faciem tuam a puero tuo €quoniam tribulor velociter exaudi me intende animae meae et libera eam €propter inimicos meos eripe me tu scis inproperium meum €et confusionem et reverentiam meam in conspectu tuo sunt omnes qui tribulant me €inproperium expectavit cor meum et miseriam €et sustinui qui simul contristaretur et non fuit €et qui consolaretur et non inveni et dederunt in escam meam fel €et in siti mea potaverunt me aceto fiat mensa eorum coram ipsis in laqueum €et in retributiones et in scandalum obscurentur oculi eorum ne videant €et dorsum eorum semper incurva effunde super eos iram tuam €et furor irae tuae conprehendat eos fiat habitatio eorum deserta €et in tabernaculis eorum non sit qui inhabitet quoniam quem tu percussisti persecuti sunt €et super dolorem vulnerum meorum addiderunt adpone iniquitatem super iniquitatem eorum €et non intrent in iustitia tua deleantur de libro viventium et cum iustis non scribantur ego sum pauper et dolens €salus tua Deus suscepit me laudabo nomen Dei cum cantico magnificabo eum in laude et placebit Deo super vitulum novellum €cornua producentem et ungulas videant pauperes et laetentur €quaerite Deum et vivet anima vestra quoniam exaudivit pauperes Dominus €et vinctos suos non despexit laudent illum caeli et terra mare et omnia reptilia in eis quoniam Deus salvam faciet Sion €et aedificabuntur civitates Iudaeae €et inhabitabunt ibi et hereditate adquirent eam et semen servorum eius possidebunt eam €et qui diligunt nomen eius habitabunt in ea  in finem David in rememoratione €eo quod salvum me fecit €Dominus Deus in adiutorium meum intende €Domine ad adiuvandum me festina confundantur et revereantur qui quaerunt animam meam avertantur retrorsum et erubescant qui volunt mihi mala €avertantur statim erubescentes qui dicunt mihi euge euge exultent et laetentur in te omnes qui quaerunt te €et dicant semper magnificetur Deus €qui diligunt salutare tuum ego vero egenus et pauper Deus adiuva me €adiutor meus et liberator meus es tu Domine ne moreris  David psalmus €filiorum Ionadab et priorum captivorum €in te Domine speravi non confundar in aeternum in iustitia tua libera me et eripe me €inclina ad me aurem tuam et salva me esto mihi in Deum protectorem €et in locum munitum ut salvum me facias €quoniam firmamentum meum et refugium meum es tu Deus meus eripe me de manu peccatoris €de manu contra legem agentis et iniqui quoniam tu es patientia mea Domine €Domine spes mea a iuventute mea in te confirmatus sum ex utero €de ventre matris meae tu es protector meus €in te cantatio mea semper tamquam prodigium factus sum multis €et tu adiutor fortis repleatur os meum laude €ut cantem gloriam tuam tota die magnitudinem tuam non proicias me in tempore senectutis €cum deficiet virtus mea ne derelinquas me quia dixerunt inimici mei mihi €et qui custodiebant animam meam consilium fecerunt in unum dicentes Deus dereliquit eum €persequimini et conprehendite eum €quia non est qui eripiat Deus ne elongeris a me €Deus meus in adiutorium meum respice confundantur et deficiant detrahentes animae meae €operiantur confusione et pudore qui quaerunt mala mihi ego autem semper sperabo et adiciam super omnem laudem tuam os meum adnuntiabit iustitiam tuam €tota die salutem tuam þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨Æ˜ƒquoniam non cognovi litteraturam introibo in potentiam Domini €Domine memorabor iustitiae tuae solius Deus docuisti me ex iuventute mea €et usque nunc pronuntiabo mirabilia tua et usque in senectam et senium €Deus ne derelinquas me €donec adnuntiem brachium tuum generationi omni quae ventura est €potentiam tuam et iustitiam tuam Deus usque in altissima €quae fecisti magnalia Deus quis similis tibi quantas ostendisti mihi tribulationes multas et malas €et conversus vivificasti me €et de abyssis terrae iterum reduxisti me multiplicasti magnificentiam tuam €et conversus consolatus es me nam et ego confitebor tibi in vasis psalmi veritatem tuam Deus €psallam tibi in cithara Sanctus Israhel exultabunt labia mea cum cantavero tibi €et anima mea quam redemisti sed et lingua mea tota die meditabitur iustitiam tuam €cum confusi et reveriti fuerint qui quaerunt mala mihi  in Salomonem Deus iudicium tuum regi da et iustitiam tuam filio regis €iudicare populum tuum in iustitia et pauperes tuos in iudicio suscipiant montes pacem populo et colles iustitiam iudicabit pauperes populi et salvos faciet filios pauperum €et humiliabit calumniatorem et permanebit cum sole €et ante lunam generationes €generationum descendet sicut pluvia in vellus €et sicut stillicidia stillantia super terram orietur in diebus eius iustitia €et abundantia pacis donec auferatur luna et dominabitur a mari usque ad mare €et a flumine usque ad terminos orbis terrarum coram illo procident Aethiopes €et inimici eius terram lingent reges Tharsis et insulae munera offerent €reges Arabum et Saba dona adducent et adorabunt eum omnes reges omnes gentes servient ei quia liberavit pauperem a potente €et pauperem cui non erat adiutor parcet pauperi et inopi et animas pauperum salvas faciet ex usuris et iniquitate redimet animas eorum €et honorabile nomen eorum coram illo et vivet et dabitur ei de auro Arabiae €et orabunt de ipso semper €tota die benedicent ei erit firmamentum in terra in summis montium €superextolletur super Libanum fructus eius €et florebunt de civitate sicut faenum terrae sit nomen eius benedictum in saecula €ante solem permanet nomen eius €et benedicentur in ipso omnes tribus terrae €omnes gentes beatificabunt eum benedictus Dominus Deus Deus Israhel €qui facit mirabilia solus et benedictum nomen maiestatis eius in aeternum €et replebitur maiestate eius omnis terra fiat fiat defecerunt laudes David filii Iesse  psalmus Asaph €quam bonus Israhel Deus his qui recto sunt corde mei autem paene moti sunt pedes paene effusi sunt gressus mei quia zelavi super iniquis pacem peccatorum videns quia non est respectus morti eorum et firmamentum in plaga eorum in labore hominum non sunt et cum hominibus non flagellabuntur ideo tenuit eos superbia operti sunt iniquitate et impietate sua prodiet quasi ex adipe iniquitas eorum €transierunt in affectum cordis cogitaverunt et locuti sunt in nequitia €iniquitatem in excelso locuti sunt posuerunt in caelum os suum et lingua eorum transivit in terra ideo convertetur populus meus hic et dies pleni invenientur in eis et dixerunt quomodo scit Deus et si est scientia in Excelso ecce ipsi peccatores et abundantes in saeculo obtinuerunt divitias et dixi ergo sine causa iustificavi cor meum €et lavi inter innocentes manus meas et fui flagellatus tota die et castigatio mea in matutino si dicebam narrabo sic ecce nationem filiorum tuorum reprobavi et existimabam cognoscere €hoc labor est ante me donec intrem in sanctuarium Dei €intellegam in novissimis eorum verumtamen propter dolos posuisti eis €deiecisti eos dum adlevarentur quomodo facti sunt in desolationem €subito defecerunt perierunt propter iniquitatem suam velut somnium surgentium €Domine in civitate tua imaginem ipsorum ad nihilum rediges quia inflammatum est cor meum et renes mei commutati sunt et ego ad nihilum redactus sum et nescivi ut iumentum factus sum apud te et ego semper tecum tenuisti manum dexteram meam €et in voluntate tua deduxisti me €et cum gloria suscepisti me quid enim mihi est in caelo et a te quid volui super terram defecit caro mea et cor meum Deus cordis mei €et pars mea Deus in aeternum quia ecce qui elongant se a te peribunt €perdidisti omnem qui fornicatur abs te mihi autem adherere Deo bonum est €ponere in Domino Deo spem meam €ut adnuntiem omnes praedicationes tuas in portis filiae Sion  intellectus Asaph €ut quid Deus reppulisti in finem €iratus est furor tuus super oves pascuae tuae memor esto congregationis tuae quam possedisti ab initio €redemisti virgam hereditatis tuae €mons Sion in quo habitasti in eo leva manus tuas in superbias eorum in finem €quanta malignatus est inimicus in sancto et gloriati sunt qui oderunt te in medio sollemnitatis tuae €posuerunt signa sua signa et non cognoverunt €sicut in exitu super summum €quasi in silva lignorum securibus exciderunt ianuas eius in id ipsum €in securi et ascia deiecerunt eam incenderunt igni sanctuarium tuum €in terra polluerunt tabernaculum nominis tui dixerunt in corde suo cognatio eorum simul €quiescere faciamus omnes dies festos Dei a terra signa nostra non vidimus €iam non est propheta et nos non cognoscet amplius usquequo Deus inproperabit inimicus €inritat adversarius nomen tuum in finem ut quid avertis manum tuam €et dexteram tuam de medio sinu tuo in finem Deus autem rex noster ante saeculum €operatus est salutes in medio terrae tu confirmasti in virtute tua mare €contribulasti capita draconum in aquis tu confregisti capita draconis €dedisti eum escam populis Aethiopum tu disrupisti fontem et torrentes €tu siccasti fluvios Aetham tuus est dies et tua est nox tu fabricatus es auroram et solem tu fecisti omnes terminos terrae €aestatem et ver tu plasmasti ea memor esto huius inimicus inproperavit Dominum €et populus insipiens incitavit nomen tuum ne tradas bestiis animam confitentem tibi €animas pauperum tuorum ne obliviscaris in finem respice in testamentum tuum €quia repleti sunt qui obscurati sunt terrae domibus iniquitatum ne avertatur humilis factus confusus €pauper et inops laudabunt nomen tuum exsurge Deus iudica causam tuam €memor esto inproperiorum tuorum €eorum qui ab insipiente sunt tota die ne obliviscaris voces inimicorum tuorum €superbia eorum qui te oderunt ascendit semper  in finem ne corrumpas psalmus Asaph cantici confitebimur tibi Deus confitebimur et invocabimus nomen tuum €narrabimus mirabilia tua cum accepero tempus ego iustitias iudicabo liquefacta est terra et omnes qui habitant in ea €ego confirmavi columnas eius diapsalma dixi iniquis nolite inique facere €et delinquentibus nolite exaltare cornu nolite extollere in altum cornu vestrum €nolite loqui adversus Deum iniquitatem quia neque ab oriente neque ab occidente €neque a desertis montibus quoniam Deus iudex est hunc humiliat et hunc exaltat quia calix in manu Domini vini meri plenus mixto €et inclinavit ex hoc in hoc €verum fex eius non est exinanita €bibent omnes peccatores terrae ego autem adnuntiabo in saeculum €cantabo Deo Iacob et omnia cornua peccatorum confringam €et exaltabuntur cornua iusti  in finem in laudibus psalmus Asaph €canticum ad Assyrium notus in Iudaea Deus in Israhel magnum nomen eius et factus est in pace locus eius et habitatio eius in Sion ibi confregit potentias arcuum €scutum et gladium et bellum diapsalma inluminas tu mirabiliter de montibus aeternis turbati sunt omnes insipientes corde €dormierunt somnum suum et nihil invenerunt €omnes viri divitiarum manibus suis ab increpatione tua Deus Iacob €dormitaverunt qui ascenderunt equos tu terribilis es et quis resistet tibi ex tunc ira tua de caelo auditum fecisti iudicium terra timuit et quievit cum exsurgeret in iudicium Deus €ut salvos faceret omnes mansuetos terrae diapsalma quoniam cogitatio hominis confitebitur tibi €et reliquiae cogitationis diem festum agent tibi vovete et reddite Domino Deo vestro €omnes qui in circuitu eius adferent munera €terribili et ei qui aufert spiritus principum €terribili apud reges terrae  in finem pro Idithun psalmus Asaph voce mea ad Dominum clamavi €voce mea ad Deum et intendit me þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨Ì“in die tribulationis meae Deum exquisivi €manibus meis nocte contra eum et non sum deceptus €rennuit consolari anima mea memor fui Dei et delectatus sum €exercitatus sum et defecit spiritus meus diapsalma anticipaverunt vigilias oculi mei turbatus sum et non sum locutus cogitavi dies antiquos et annos aeternos in mente habui et meditatus sum nocte cum corde meo €exercitabar et scobebam spiritum meum numquid in aeternum proiciet Deus €et non adponet ut conplacitior sit adhuc aut in finem misericordiam suam abscidet €a generatione in generationem aut obliviscetur misereri Deus €aut continebit in ira sua misericordias suas diapsalma et dixi nunc coepi haec mutatio dexterae Excelsi memor fui operum Domini €quia memor ero ab initio mirabilium tuorum et meditabor in omnibus operibus tuis €et in adinventionibus tuis exercebor Deus in sancto via tua quis deus magnus sicut Deus noster tu es Deus qui facis mirabilia €notam fecisti in populis virtutem tuam redemisti in brachio tuo populum tuum €filios Iacob et Ioseph diapsalma viderunt te aquae Deus viderunt te aquae et timuerunt €et turbatae sunt abyssi multitudo sonitus aquarum vocem dederunt nubes €etenim sagittae tuae transeunt vox tonitrui tui in rota €inluxerunt coruscationes tuae orbi terrae €commota est et contremuit terra in mari via tua et semitae tuae in aquis multis €et vestigia tua non cognoscentur deduxisti sicut oves populum tuum in manu Mosi et Aaron  intellectus Asaph €adtendite populus meus legem meam €inclinate aurem vestram in verba oris mei aperiam in parabola os meum €eloquar propositiones ab initio quanta audivimus et cognovimus ea €et patres nostri narraverunt nobis non sunt occultata a filiis eorum in generationem alteram €narrantes laudes Domini et virtutes eius €et mirabilia eius quae fecit et suscitavit testimonium in Iacob et legem posuit in Israhel €quanta mandavit patribus nostris nota facere ea filiis suis ut cognoscat generatio altera €filii qui nascentur et exsurgent et narrabunt filiis suis ut ponant in Deo spem suam et non obliviscantur opera Dei €et mandata eius exquirant ne fiant sicut patres eorum generatio prava et exasperans €generatio quae non direxit cor suum €et non est creditus cum Deo spiritus eius filii Effrem intendentes et mittentes arcus €conversi sunt in die belli non custodierunt testamentum Dei €et in lege eius noluerunt ambulare et obliti sunt benefactorum eius €et mirabilium eius quae ostendit eis coram patribus eorum quae fecit mirabilia €in terra Aegypti in campo Taneos interrupit mare et perduxit eos €statuit aquas quasi utrem et deduxit eos in nube diei €et tota nocte in inluminatione ignis interrupit petram in heremo €et adaquavit eos velut in abysso multa et eduxit aquam de petra €et deduxit tamquam flumina aquas et adposuerunt adhuc peccare ei €in ira excitaverunt Excelsum in inaquoso et temptaverunt Deum in cordibus suis €ut peterent escas animabus suis et male locuti sunt de Deo €dixerunt numquid poterit Deus parare mensam in deserto quoniam percussit petram et fluxerunt aquae €et torrentes inundaverunt €numquid et panem potest dare €aut parare mensam populo suo ideo audivit Dominus et distulit €et ignis accensus est in Iacob €et ira ascendit in Israhel quia non crediderunt in Deo €nec speraverunt in salutare eius et mandavit nubibus desuper et ianuas caeli aperuit et pluit illis manna ad manducandum €et panem caeli dedit eis panem angelorum manducavit homo €cibaria misit eis in abundantiam transtulit austrum de caelo et induxit in virtute sua africum et pluit super eos sicut pulverem carnes €et sicut harenam maris volatilia pinnata et ceciderunt in medio castrorum eorum circa tabernacula eorum et manducaverunt et saturati sunt nimis €et desiderium eorum adtulit eis non sunt fraudati a desiderio suo €adhuc escae eorum erant in ore ipsorum et ira Dei ascendit in eos €et occidit pingues eorum et electos Israhel inpedivit in omnibus his peccaverunt adhuc €et non crediderunt mirabilibus eius et defecerunt in vanitate dies eorum €et anni eorum cum festinatione cum occideret eos quaerebant eum €et revertebantur et diluculo veniebant ad Deum et rememorati sunt quia Deus adiutor est eorum €et Deus excelsus redemptor eorum est et dilexerunt eum in ore suo et lingua sua mentiti sunt ei cor autem ipsorum non erat rectum cum eo €nec fideles habiti sunt in testamento eius ipse autem est misericors et propitius fiet peccatis eorum €et non perdet eos €et abundabit ut avertat iram suam €et non accendet omnem iram suam et recordatus est quia caro sunt spiritus vadens et non rediens quotiens exacerbaverunt eum in deserto €in ira concitaverunt eum in inaquoso et conversi sunt et temptaverunt Deum €et Sanctum Israhel exacerbaverunt non sunt recordati manus eius €die qua redemit eos de manu tribulantis sicut posuit in Aegypto signa sua et prodigia sua in campo Taneos et convertit in sanguine flumina eorum €et imbres eorum ne biberent misit in eos cynomiam et comedit eos €et ranam et disperdit eos et dedit erugini fructus eorum et labores eorum lucustae et occidit in grandine vineam eorum €et moros eorum in pruina et tradidit grandini iumenta eorum et possessionem eorum igni misit in eos iram indignationis suae €indignationem et iram et tribulationem €inmissionem per angelos malos viam fecit semitae irae suae €non pepercit a morte animarum eorum €et iumenta eorum in morte conclusit et percussit omne primitivum in €terra Aegypti €primitias laborum eorum in tabernaculis Cham et abstulit sicut oves populum suum €et perduxit eos tamquam gregem in deserto et deduxit eos in spe et non timuerunt €et inimicos eorum operuit mare et induxit eos in montem sanctificationis suae €montem quem adquisivit dextera eius €et eiecit a facie eorum gentes €et sorte divisit eis terram in funiculo distributionis et habitare fecit in tabernaculis eorum tribus Israhel et temptaverunt et exacerbaverunt Deum excelsum €et testimonia eius non custodierunt et averterunt se et non servaverunt pactum €quemadmodum patres eorum conversi sunt in arcum pravum et in ira concitaverunt eum in collibus suis €et in sculptilibus suis ad aemulationem eum provocaverunt audivit Deus et sprevit et ad nihilum redegit valde Israhel et reppulit tabernaculum Selo €tabernaculum suum ubi habitavit in hominibus et tradidit in captivitatem virtutem eorum €et pulchritudinem eorum in manus inimici et conclusit in gladio populum suum et hereditatem suam sprevit iuvenes eorum comedit ignis €et virgines eorum non sunt lamentatae sacerdotes eorum in gladio ceciderunt €et viduae eorum non plorabuntur et excitatus est tamquam dormiens Dominus €tamquam potens crapulatus a vino et percussit inimicos suos in posteriora €obprobrium sempiternum dedit illis et reppulit tabernaculum Ioseph €et tribum Effrem non elegit et elegit tribum Iuda montem Sion quem dilexit et aedificavit sicut unicornium sanctificium suum €in terra quam fundavit in saecula et elegit David servum suum et sustulit eum de gregibus ovium €de post fetantes accepit eum pascere Iacob servum suum et Israhel hereditatem suam et pavit eos in innocentia cordis sui €et in intellectibus manuum suarum deduxit eos  psalmus Asaph €Deus venerunt gentes in hereditatem tuam €polluerunt templum sanctum tuum €posuerunt Hierusalem in pomorum custodiam posuerunt morticina servorum tuorum escas volatilibus caeli €carnes sanctorum tuorum bestiis terrae effuderunt sanguinem ipsorum tamquam aquam €in circuitu Hierusalem et non erat qui sepeliret facti sumus obprobrium vicinis nostris €subsannatio et inlusio his qui circum nos €sunt usquequo Domine irasceris in finem €accendetur velut ignis zelus tuus effunde iram tuam in gentes quae te non noverunt €et in regna quae nomen tuum non invocaverunt quia comederunt Iacob et locum eius desolaverunt ne memineris iniquitatum nostrarum antiquarum €cito anticipent nos misericordiae tuae €quia pauperes facti sumus nimis adiuva nos Deus salutaris noster €propter gloriam nominis tui Domine libera nos €et propitius esto peccatis nostris propter nomen tuum ne forte dicant in gentibus ubi est Deus eorum þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨Î˜Š‚et innotescat in nationibus coram oculis nostris €ultio sanguinis servorum tuorum qui effusus est introeat in conspectu tuo gemitus conpeditorum €secundum magnitudinem brachii tui posside filios mortificatorum et redde vicinis nostris septuplum in sinu eorum €inproperium ipsorum quod exprobraverunt tibi Domine nos autem populus tuus et oves pascuae tuae €confitebimur tibi in saeculum €in generationem et generationem adnuntiabimus laudem tuam  in finem pro his qui commutabuntur €testimonium Asaph psalmus qui regis Israhel intende €qui deducis tamquam oves Ioseph €qui sedes super cherubin manifestare coram Effraim et Beniamin et Manasse €excita potentiam tuam et veni ut salvos facias nos Deus converte nos et ostende faciem tuam et salvi erimus Domine Deus virtutum €quousque irasceris super orationem servi tui cibabis nos pane lacrimarum €et potum dabis nobis in lacrimis in mensura posuisti nos in contradictionem vicinis nostris €et inimici nostri subsannaverunt nos Deus virtutum converte nos €et ostende faciem tuam et salvi erimus vineam de Aegypto transtulisti eiecisti gentes et plantasti eam dux itineris fuisti in conspectu eius €et plantasti radices eius et implevit terram operuit montes umbra eius et arbusta eius cedros Dei extendit palmites suos usque ad mare €et usque ad Flumen propagines eius ut quid destruxisti maceriam eius €et vindemiant eam omnes qui praetergrediuntur viam exterminavit eam aper de silva €et singularis ferus depastus est eam Deus virtutum convertere €respice de caelo et vide et visita vineam istam et perfice eam quam plantavit dextera tua €et super filium quem confirmasti tibi incensa igni et suffossa ab increpatione vultus tui peribunt fiat manus tua super virum dexterae tuae €et super filium hominis quem confirmasti tibi et non discedimus a te €vivificabis nos et nomen tuum invocabimus Domine Deus virtutum converte nos €et ostende faciem tuam et salvi erimus  in finem pro torcularibus Asaph exultate Deo adiutori nostro iubilate Deo Iacob sumite psalmum et date tympanum €psalterium iucundum cum cithara bucinate in neomenia tuba €in insigni die sollemnitatis nostrae quia praeceptum Israhel est €et iudicium Dei Iacob testimonium in Ioseph posuit illud cum exiret de terra Aegypti €linguam quam non noverat audivit devertit ab oneribus dorsum eius €manus eius in cofino servierunt in tribulatione invocasti me et liberavi te €exaudivi te in abscondito tempestatis €probavi te apud aquam Contradictionis diapsalma audi populus meus et contestabor te €Israhel si audias me non erit in te deus recens €nec adorabis deum alienum ego enim sum Dominus Deus tuus qui eduxi te de terra Aegypti €dilata os tuum et implebo illud et non audivit populus meus vocem meam €et Israhel non intendit mihi et dimisi illos secundum desideria cordis eorum €ibunt in adinventionibus suis si populus meus audisset me Israhel si in viis meis ambulasset pro nihilo forsitan inimicos eorum humiliassem €et super tribulantes eos misissem manum meam inimici Domini mentiti sunt ei €et erit tempus eorum in saeculo et cibavit illos ex adipe frumenti €et de petra melle saturavit illos  psalmus Asaph €Deus stetit in synagoga deorum €in medio autem Deus deiudicat usquequo iudicatis iniquitatem €et facies peccatorum sumitis diapsalma iudicate egenum et pupillum €humilem et pauperem iustificate eripite pauperem et egenum de manu peccatoris liberate nescierunt neque intellexerunt in tenebris ambulant €movebuntur omnia fundamenta terrae ego dixi dii estis et filii Excelsi omnes vos autem sicut homines moriemini €et sicut unus de principibus cadetis surge Deus iudica terram €quoniam tu hereditabis in omnibus gentibus  canticum psalmi Asaph Deus quis similis erit tibi ne taceas neque conpescaris Deus quoniam ecce inimici tui sonaverunt €et qui oderunt te extulerunt caput super populum tuum malignaverunt consilium €et cogitaverunt adversus sanctos tuos dixerunt venite et disperdamus eos de gente €et non memoretur nomen Israhel ultra quoniam cogitaverunt unianimiter simul €adversum te testamentum disposuerunt tabernacula Idumeorum et Ismahelitae €Moab et Aggareni Gebal et Ammon et Amalech €alienigenae cum habitantibus Tyrum etenim Assur venit cum illis €facti sunt in adiutorium filiis Loth diapsalma fac illis sicut Madiam et Sisarae €sicut Iabin in torrente Cison disperierunt in Endor facti sunt ut stercus terrae pone principes eorum sicut Oreb et Zeb et Zebee et Salmana €omnes principes eorum qui dixerunt hereditate possideamus sanctuarium Dei Deus meus pone illos ut rotam sicut stipulam ante faciem venti sicut ignis qui conburit silvam €sicut flamma conburens montes ita persequeris illos in tempestate tua et in ira tua turbabis eos imple facies illorum ignominia €et quaerent nomen tuum Domine erubescant et conturbentur in saeculum saeculi €et confundantur et pereant et cognoscant quia nomen tibi Dominus €tu solus Altissimus in omni terra  in finem pro torcularibus filiis Core psalmus quam dilecta tabernacula tua Domine virtutum concupiscit et defecit anima mea in atria Domini €cor meum et caro mea exultavit in Deum vivum etenim passer invenit sibi domum €et turtur nidum sibi ubi ponat pullos suos €altaria tua Domine virtutum rex meus et Deus meus beati qui habitant in domo tua €in saecula saeculorum laudabunt te diapsalma beatus vir cui est auxilium abs te €ascensiones in corde suo disposuit in valle lacrimarum in loco quem posuit etenim benedictiones dabit legis dator €ibunt de virtute in virtutem videbitur Deus deorum in Sion Domine Deus virtutum exaudi orationem meam €auribus percipe Deus Iacob diapsalma protector noster aspice Deus €et respice in faciem christi tui quia melior est dies una in atriis tuis super milia €elegi abiectus esse in domo Dei mei €magis quam habitare in tabernaculis peccatorum quia misericordiam et veritatem diligit Deus €gratiam et gloriam dabit Dominus non privabit bonis eos qui ambulant in innocentia €Domine virtutum beatus vir qui sperat in te  in finem filiis Core psalmus benedixisti Domine terram tuam avertisti captivitatem Iacob remisisti iniquitates plebis tuae €operuisti omnia peccata eorum diapsalma mitigasti omnem iram tuam avertisti ab ira indignationis tuae converte nos Deus salutum nostrarum €et averte iram tuam a nobis numquid in aeternum irasceris nobis €aut extendes iram tuam a generatione in generationem Deus tu conversus vivificabis nos et plebs tua laetabitur in te ostende nobis Domine misericordiam tuam €et salutare tuum da nobis audiam quid loquatur in me Dominus Deus €quoniam loquetur pacem in plebem suam €et super sanctos suos et in eos qui convertuntur ad cor verumtamen prope timentes eum salutare ipsius €ut inhabitet gloria in terra nostra misericordia et veritas obviaverunt sibi €iustitia et pax osculatae sunt veritas de terra orta est et iustitia de caelo prospexit etenim Dominus dabit benignitatem €et terra nostra dabit fructum suum iustitia ante eum ambulabit et ponet in via gressus suos  oratio ipsi David €inclina Domine aurem tuam et exaudi me €quoniam inops et pauper sum ego custodi animam meam quoniam sanctus sum €salvum fac servum tuum Deus meus sperantem in te miserere mei Domine quoniam ad te clamabo tota die laetifica animam servi tui €quoniam ad te Domine animam meam levavi quoniam tu Domine suavis et mitis €et multae misericordiae omnibus invocantibus te auribus percipe Domine orationem meam €et intende voci orationis meae in die tribulationis meae clamavi ad te €quia exaudisti me non est similis tui in diis Domine €et non est secundum opera tua omnes gentes quascumque fecisti venient €et adorabunt coram te Domine et glorificabunt nomen tuum quoniam magnus es tu et faciens mirabilia €tu es Deus solus deduc me Domine in via tua et ingrediar in veritate tua €laetetur cor meum ut timeat nomen tuum confitebor tibi Domine Deus meus in toto corde meo €et glorificabo nomen tuum in aeternum quia misericordia tua magna est super me €et eruisti animam meam ex inferno inferiori Deus iniqui insurrexerunt super me €et synagoga potentium quaesierunt animam meam þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨Õ˜Žƒet non proposuerunt te in conspectu suo et tu Domine Deus miserator et misericors €patiens et multae misericordiae et verax respice in me et miserere mei €da imperium tuum puero tuo et salvum fac filium ancillae tuae fac mecum signum in bono €et videant qui oderunt me et confundantur €quoniam tu Domine adiuvasti me et consolatus es me  filiis Core psalmus cantici €fundamenta eius in montibus sanctis diligit Dominus portas Sion super omnia tabernacula Iacob gloriosa dicta sunt de te civitas Dei diapsalma memor ero Raab et Babylonis scientibus me €ecce alienigenae et Tyrus et populus Aethiopum hii fuerunt illic numquid Sion dicet homo et homo natus est in ea €et ipse fundavit eam Altissimus Dominus narrabit in scriptura populorum €et principum horum qui fuerunt in ea diapsalma sicut laetantium omnium habitatio in te  canticum psalmi filiis Core in finem pro Maeleth €ad respondendum intellectus Eman Ezraitae Domine Deus salutis meae die clamavi et nocte coram te intret in conspectu tuo oratio mea €inclina aurem tuam ad precem meam quia repleta est malis anima mea €et vita mea in inferno adpropinquavit aestimatus sum cum descendentibus in lacum €factus sum sicut homo sine adiutorio inter mortuos liber sicut vulnerati dormientes in sepulchris €quorum non es memor amplius €et ipsi de manu tua repulsi sunt posuerunt me in lacu inferiori in tenebrosis et in umbra mortis super me confirmatus est furor tuus €et omnes fluctus tuos induxisti super me diapsalma longe fecisti notos meos a me posuerunt me abominationem sibi €traditus sum et non egrediebar oculi mei languerunt prae inopia €clamavi ad te Domine €tota die expandi ad te manus meas numquid mortuis facies mirabilia €aut medici suscitabunt et confitebuntur tibi €diapsalma numquid narrabit aliquis in sepulchro misericordiam tuam €et veritatem tuam in perditione numquid cognoscentur in tenebris mirabilia tua €et iustitia tua in terra oblivionis et ego ad te Domine clamavi et mane oratio mea praeveniet te ut quid Domine repellis orationem meam avertis faciem tuam a me pauper sum ego et in laboribus a iuventute mea €exaltatus autem humiliatus sum et conturbatus in me transierunt irae tuae et terrores tui conturbaverunt me circuierunt me sicut aqua €tota die circumdederunt me simul elongasti a me amicum et proximum et notos meos a miseria  intellectus Aethan Ezraitae misericordias Domini in aeternum cantabo €in generationem et generationem adnuntiabo veritatem tuam in ore meo quoniam dixisti in aeternum misericordia aedificabitur €in caelis praeparabitur veritas tua in eis disposui testamentum electis meis iuravi David servo meo usque in aeternum praeparabo semen tuum €et aedificabo in generationem et generationem sedem tuam €diapsalma confitebuntur caeli mirabilia tua Domine €etenim veritatem tuam in ecclesia sanctorum quoniam quis in nubibus aequabitur Domino €similis erit Domino in filiis Dei Deus qui glorificatur in consilio sanctorum €magnus et horrendus super omnes qui in circuitu €eius sunt Domine Deus virtutum quis similis tibi €potens es Domine et veritas tua in circuitu tuo tu dominaris potestatis maris €motum autem fluctuum eius tu mitigas tu humiliasti sicut vulneratum superbum €in brachio virtutis tuae dispersisti inimicos tuos tui sunt caeli et tua est terra €orbem terrae et plenitudinem eius tu fundasti aquilonem et mare tu creasti €Thabor et Hermon in nomine tuo exultabunt tuum brachium cum potentia €firmetur manus tua et exaltetur dextera tua iustitia et iudicium praeparatio sedis tuae €misericordia et veritas praecedent faciem tuam beatus populus qui scit iubilationem €Domine in lumine vultus tui ambulabunt et in nomine tuo exultabunt tota die €et in iustitia tua exaltabuntur quoniam gloria virtutis eorum tu es €et in beneplacito tuo exaltabitur cornu nostrum quia Domini est adsumptio nostra et Sancti Israhel regis nostri tunc locutus es in visione sanctis tuis et dixisti €posui adiutorium in potentem €exaltavi electum de plebe mea inveni David servum meum €in oleo sancto meo linui eum manus enim mea auxiliabitur ei €et brachium meum confirmabit eum nihil proficiet inimicus in eo €et filius iniquitatis non adponet nocere eum et concidam a facie ipsius inimicos eius €et odientes eum in fugam convertam et veritas mea et misericordia mea cum ipso €et in nomine meo exaltabitur cornu eius et ponam in mari manum eius et in fluminibus dexteram eius ipse invocabit me pater meus es tu €Deus meus et susceptor salutis meae et ego primogenitum ponam illum excelsum prae regibus terrae in aeternum servabo illi misericordiam meam €et testamentum meum fidele ipsi et ponam in saeculum saeculi semen eius €et thronum eius sicut dies caeli si dereliquerint filii eius legem meam €et in iudiciis meis non ambulaverint si iustitias meas profanaverint et mandata mea non custodierint visitabo in virga iniquitates eorum et in verberibus peccata eorum misericordiam autem meam non dispergam ab eo €neque nocebo in veritate mea neque profanabo testamentum meum €et quae procedunt de labiis meis non faciam irrita semel iuravi in sancto meo si David mentiar semen eius in aeternum manebit et thronus eius sicut sol in conspectu meo €et sicut luna perfecta in aeternum €et testis in caelo fidelis diapsalma tu vero reppulisti et despexisti €distulisti christum tuum evertisti testamentum servi tui €profanasti in terram sanctuarium eius destruxisti omnes sepes eius €posuisti firmamenta eius formidinem diripuerunt eum omnes transeuntes viam €factus est obprobrium vicinis suis exaltasti dexteram deprimentium eum €laetificasti omnes inimicos eius avertisti adiutorium gladii eius €et non es auxiliatus ei in bello destruxisti eum a mundatione €sedem eius in terram conlisisti minorasti dies temporis eius €perfudisti eum confusione diapsalma usquequo Domine avertis in finem €exardescet sicut ignis ira tua memorare quae mea substantia €numquid enim vane constituisti omnes filios hominum quis est homo qui vivet et non videbit mortem €eruet animam suam de manu inferi diapsalma ubi sunt misericordiae tuae antiquae Domine €sicut iurasti David in veritate tua memor esto Domine obprobrii servorum tuorum €quod continui in sinu meo multarum gentium quod exprobraverunt inimici tui Domine €quod exprobraverunt commutationem christi tui benedictus Dominus in aeternum fiat fiat  oratio Mosi hominis Dei €Domine refugium tu factus es nobis €in generatione et generatione priusquam montes fierent et formaretur terra et orbis €a saeculo usque in saeculum tu es Deus ne avertas hominem in humilitatem €et dixisti convertimini filii hominum quoniam mille anni ante oculos tuos €tamquam dies hesterna quae praeteriit et custodia in nocte quae pro nihilo habentur eorum anni erunt mane sicut herba transeat mane floreat et transeat €vespere decidat induret et arescat quia defecimus in ira tua €et in furore tuo turbati sumus posuisti iniquitates nostras in conspectu tuo €saeculum nostrum in inluminatione vultus tui quoniam omnes dies nostri defecerunt €in ira tua defecimus €anni nostri sicut aranea meditabantur dies annorum nostrorum in ipsis septuaginta anni €si autem in potentatibus octoginta anni €et amplius eorum labor et dolor €quoniam supervenit mansuetudo et corripiemur quis novit potestatem irae tuae €et prae timore tuo iram tuam dinumerare €dexteram tuam sic notam fac €et conpeditos corde in sapientia convertere Domine usquequo et deprecabilis esto super servos tuos repleti sumus mane misericordia tua €et exultavimus et delectati sumus in omnibus diebus €nostris laetati sumus pro diebus quibus nos humiliasti €annis quibus vidimus mala et respice in servos tuos et in opera tua et dirige filios €eorum et sit splendor Domini Dei nostri super nos €et opera manuum nostrarum dirige super nos €et opus manuum nostrarum dirige  laus cantici David €qui habitat in adiutorio Altissimi €in protectione Dei caeli commorabitur dicet Domino susceptor meus es tu €et refugium meum Deus meus sperabo in eum quoniam ipse liberabit me de laqueo venantium €et a verbo aspero in scapulis suis obumbrabit te €et sub pinnis eius sperabis þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨Ú•scuto circumdabit te veritas eius non timebis a timore nocturno a sagitta volante in die €a negotio perambulante in tenebris €ab incursu et daemonio meridiano cadent a latere tuo mille et decem milia a dextris tuis €ad te autem non adpropinquabit verumtamen oculis tuis considerabis €et retributionem peccatorum videbis quoniam tu Domine spes mea €Altissimum posuisti refugium tuum non accedent ad te mala €et flagellum non adpropinquabit tabernaculo tuo quoniam angelis suis mandabit de te €ut custodiant te in omnibus viis tuis in manibus portabunt te €ne forte offendas ad lapidem pedem tuum super aspidem et basiliscum ambulabis €et conculcabis leonem et draconem quoniam in me speravit et liberabo eum €protegam eum quia cognovit nomen meum clamabit ad me et exaudiam eum €cum ipso sum in tribulatione €eripiam eum et clarificabo eum longitudine dierum replebo eum €et ostendam illi salutare meum  psalmus cantici in die sabbati bonum est confiteri Domino et psallere nomini tuo Altissime ad adnuntiandum mane misericordiam tuam €et veritatem tuam per noctem in decacordo psalterio cum cantico in cithara quia delectasti me Domine in factura tua €et in operibus manuum tuarum exultabo quam magnificata sunt opera tua Domine €nimis profundae factae sunt cogitationes tuae vir insipiens non cognoscet et stultus non intelleget haec cum exorti fuerint peccatores sicut faenum €et apparuerint omnes qui operantur iniquitatem €ut intereant in saeculum saeculi tu autem Altissimus in aeternum Domine quoniam ecce inimici tui Domine €quoniam ecce inimici tui peribunt €et dispergentur omnes qui operantur iniquitatem et exaltabitur sicut unicornis cornu meum €et senectus mea in misericordia uberi et despexit oculus meus inimicis meis €et insurgentibus in me malignantibus audiet auris mea iustus ut palma florebit ut cedrus Libani multiplicabitur plantati in domo Domini in atriis Dei nostri florebunt adhuc multiplicabuntur in senecta uberi €et bene patientes erunt ut adnuntient €quoniam rectus Dominus Deus noster et non est iniquitas in eo  laus cantici David in die ante sabbatum €quando inhabitata est terra €Dominus regnavit decore indutus est €indutus est Dominus fortitudine et praecinxit se €etenim firmavit orbem terrae qui non commovebitur parata sedis tua ex tunc a saeculo tu es elevaverunt flumina Domine elevaverunt flumina vocem suam €elevabunt flumina fluctus suos a vocibus aquarum multarum mirabiles elationes maris €mirabilis in altis Dominus testimonia tua credibilia facta sunt nimis €domum tuam decet sanctitudo Domine €in longitudine dierum  psalmus David quarta sabbati €Deus ultionum Dominus Deus ultionum libere egit exaltare qui iudicas terram redde retributionem superbis usquequo peccatores Domine usquequo peccatores gloriabuntur effabuntur et loquentur iniquitatem €loquentur omnes qui operantur iniustitiam populum tuum Domine humiliaverunt €et hereditatem tuam vexaverunt viduam et advenam interfecerunt et pupillos occiderunt et dixerunt non videbit Dominus nec intelleget Deus Iacob intellegite qui insipientes estis in populo €et stulti aliquando sapite qui plantavit aurem non audiet aut qui finxit oculum non considerat qui corripit gentes non arguet qui docet hominem scientiam Dominus scit cogitationes hominum quoniam vanae sunt beatus homo quem tu erudieris Domine €et de lege tua docueris eum ut mitiges ei a diebus malis donec fodiatur peccatori fovea quia non repellet Dominus plebem suam €et hereditatem suam non derelinquet quoadusque iustitia convertatur in iudicium €et qui iuxta illam omnes qui recto sunt corde €diapsalma quis consurget mihi adversus malignantes €aut quis stabit mecum adversus operantes iniquitatem nisi quia Dominus adiuvit me €paulo minus habitavit in inferno anima mea si dicebam motus est pes meus €misericordia tua Domine adiuvabat me secundum multitudinem dolorum meorum in corde meo €consolationes tuae laetificaverunt animam meam numquid aderit tibi sedis iniquitatis €qui fingis dolorem in praecepto captabunt in animam iusti €et sanguinem innocentem condemnabunt et factus est Dominus mihi in refugium €et Deus meus in adiutorem spei meae et reddet illis iniquitatem ipsorum €et in malitia eorum disperdet eos €disperdet illos Dominus Deus noster  laus cantici David €venite exultemus Domino iubilemus Deo salutari nostro praeoccupemus faciem eius in confessione €et in psalmis iubilemus ei quoniam Deus magnus Dominus et rex magnus super omnes deos quia in manu eius fines terrae €et altitudines montium ipsius sunt quoniam ipsius est mare et ipse fecit illud €et siccam manus eius formaverunt venite adoremus et procidamus €et ploremus ante Dominum qui fecit nos quia ipse est Deus noster €et nos populus pascuae eius et oves manus eius hodie si vocem eius audieritis nolite obdurare corda vestra sicut in inritatione secundum diem temptationis in deserto €ubi temptaverunt me patres vestri €probaverunt me et viderunt opera mea quadraginta annis offensus fui generationi illi €et dixi semper errant corde et isti non cognoverunt vias meas €ut iuravi in ira mea si intrabunt in requiem meam  quando domus aedificabatur post captivitatem €canticum huic David €cantate Domino canticum novum cantate Domino omnis terra cantate Domino benedicite nomini eius €adnuntiate diem de die salutare eius adnuntiate inter gentes gloriam eius €in omnibus populis mirabilia eius quoniam magnus Dominus et laudabilis valde €terribilis est super omnes deos quoniam omnes dii gentium daemonia €at vero Dominus caelos fecit confessio et pulchritudo in conspectu eius €sanctimonia et magnificentia in sanctificatione eius adferte Domino patriae gentium €adferte Domino gloriam et honorem adferte Domino gloriam nomini eius €tollite hostias et introite in atria eius adorate Dominum in atrio sancto eius €commoveatur a facie eius universa terra dicite in gentibus quia Dominus regnavit €etenim correxit orbem qui non movebitur €iudicabit populos in aequitate laetentur caeli et exultet terra commoveatur mare et plenitudo eius gaudebunt campi et omnia quae in eis sunt €tunc exultabunt omnia ligna silvarum a facie Domini quia venit quoniam venit iudicare terram €iudicabit orbem terrae in aequitate et populos in veritate sua  huic David quando terra eius restituta €est €Dominus regnavit exultet terra laetentur insulae multae nubes et caligo in circuitu eius €iustitia et iudicium correctio sedis eius ignis ante ipsum praecedet €et inflammabit in circuitu inimicos eius adluxerunt fulgora eius orbi terrae €vidit et commota est terra montes sicut cera fluxerunt a facie Domini €a facie Domini omnis terrae adnuntiaverunt caeli iustitiam eius €et viderunt omnes populi gloriam eius confundantur omnes qui adorant sculptilia €qui gloriantur in simulacris suis €adorate eum omnes angeli eius audivit et laetata est Sion €et exultaverunt filiae Iudaeae €propter iudicia tua Domine quoniam tu Dominus Altissimus super omnem terram €nimis superexaltatus es super omnes deos qui diligitis Dominum odite malum €custodit animas sanctorum suorum €de manu peccatoris liberabit eos lux orta est iusto et rectis corde laetitia laetamini iusti in Domino €et confitemini memoriae sanctificationis eius  psalmus David €cantate Domino canticum novum quoniam mirabilia fecit €salvavit sibi dextera eius €et brachium sanctum eius notum fecit Dominus salutare suum €in conspectu gentium revelavit iustitiam suam recordatus est misericordiae suae €et veritatem suam domui Israhel €viderunt omnes termini terrae salutare Dei nostri iubilate Domino omnis terra cantate et exultate et psallite psallite Domino in cithara in cithara et voce psalmi in tubis ductilibus et voce tubae corneae €iubilate in conspectu regis Domini moveatur mare et plenitudo eius €orbis terrarum et qui habitant in eo flumina plaudent manu simul €montes exultabunt a conspectu Domini €quoniam venit iudicare terram €iudicabit orbem terrarum in iustitia et populos in aequitate  psalmus David €Dominus regnavit irascantur populi €qui sedet super cherubin moveatur terra Dominus in Sion magnus €et excelsus est super omnes populos þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨â“confiteantur nomini tuo magno quoniam terribile et sanctum est et honor regis iudicium diligit €tu parasti directiones iudicium et iustitiam in Iacob tu fecisti exaltate Dominum Deum nostrum €et adorate scabillum pedum eius quoniam sanctum est Moses et Aaron in sacerdotibus eius €et Samuhel inter eos qui invocant nomen eius €invocabant Dominum et ipse exaudiebat illos in columna nubis loquebatur ad eos €custodiebant testimonia eius et praeceptum quod dedit illis Domine Deus noster tu exaudiebas illos €Deus tu propitius fuisti eis €et ulciscens in omnes adinventiones eorum exaltate Dominum Deum nostrum et adorate in monte sancto eius €quoniam sanctus Dominus Deus noster  psalmus in confessione iubilate Domino omnis terra servite Domino in laetitia €introite in conspectu eius in exultatione scitote quoniam Dominus ipse est Deus €ipse fecit nos et non ipsi nos €populus eius et oves pascuae eius introite portas eius in confessione atria eius in hymnis €confitemini illi laudate nomen eius quoniam suavis Dominus in aeternum misericordia eius €et usque in generationem et generationem veritas eius  David psalmus €misericordiam et iudicium cantabo tibi Domine €psallam et intellegam in via inmaculata quando venies ad me €perambulabam in innocentia cordis mei €in medio domus meae non proponebam ante oculos meos rem iniustam €facientes praevaricationes odivi €non adhesit mihi cor pravum €declinante a me maligno non cognoscebam detrahentem secreto proximo suo hunc persequebar €superbo oculo et insatiabili corde cum hoc non edebam oculi mei ad fideles terrae ut sederent mecum €ambulans in via inmaculata hic mihi ministrabat non habitabat in medio domus meae qui facit €superbiam €qui loquitur iniqua non direxit in conspectu oculorum meorum in matutino interficiebam omnes peccatores terrae €ut disperderem de civitate Domini omnes operantes iniquitatem  oratio pauperis cum anxius fuerit €et coram Domino effuderit precem suam Domine exaudi orationem meam et clamor meus ad te veniat non avertas faciem tuam a me €in quacumque die tribulor inclina ad me aurem tuam €in quacumque die invocavero te velociter exaudi me quia defecerunt sicut fumus dies mei €et ossa mea sicut gremium aruerunt percussum est ut faenum et aruit cor meum €quia oblitus sum comedere panem meum a voce gemitus mei adhesit os meum carni meae similis factus sum pelicano solitudinis €factus sum sicut nycticorax in domicilio vigilavi et factus sum sicut passer solitarius in tecto tota die exprobrabant mihi inimici mei €et qui laudabant me adversus me iurabant quia cinerem tamquam panem manducavi €et poculum meum cum fletu miscebam a facie irae et indignationis tuae quia elevans adlisisti me dies mei sicut umbra declinaverunt et ego sicut faenum arui tu autem Domine in aeternum permanes €et memoriale tuum in generationem et generationem tu exsurgens misereberis Sion €quia tempus miserendi eius quia venit tempus quoniam placuerunt servis tuis lapides eius €et terrae eius miserebuntur et timebunt gentes nomen Domini €et omnes reges terrae gloriam tuam quia aedificabit Dominus Sion et videbitur in gloria sua respexit in orationem humilium €et non sprevit precem eorum scribantur haec in generationem alteram €et populus qui creabitur laudabit Dominum quia prospexit de excelso sancto suo €Dominus de caelo in terram aspexit ut audiret gemitum conpeditorum €ut solvat filios interemptorum ut adnuntiet in Sion nomen Domini €et laudem suam in Hierusalem in conveniendo populos in unum et reges ut serviant Domino respondit ei in via virtutis suae €paucitatem dierum meorum nuntia mihi ne revoces me in dimidio dierum meorum €in generationem et generationem anni tui initio tu Domine terram fundasti €et opera manuum tuarum sunt caeli ipsi peribunt tu autem permanes €et omnes sicut vestimentum veterescent €et sicut opertorium mutabis eos et mutabuntur tu autem idem ipse es et anni tui non deficient filii servorum tuorum habitabunt €et semen eorum in saeculum dirigetur  ipsi David €benedic anima mea Domino €et omnia quae intra me sunt nomini sancto eius benedic anima mea Domino €et noli oblivisci omnes retributiones eius qui propitiatur omnibus iniquitatibus tuis €qui sanat omnes infirmitates tuas qui redimit de interitu vitam tuam €qui coronat te in misericordia et miserationibus qui replet in bonis desiderium tuum €renovabitur ut aquilae iuventus tua faciens misericordias Dominus €et iudicium omnibus iniuriam patientibus notas fecit vias suas Mosi filiis Israhel voluntates suas miserator et misericors Dominus longanimis et multum misericors non in perpetuum irascetur €neque in aeternum comminabitur non secundum peccata nostra fecit nobis €nec secundum iniustitias nostras €retribuit nobis quoniam secundum altitudinem caeli a terra €corroboravit misericordiam suam super timentes se quantum distat ortus ab occidente €longe fecit a nobis iniquitates nostras quomodo miseretur pater filiorum €misertus est Dominus timentibus se quoniam ipse cognovit figmentum nostrum €recordatus est quoniam pulvis sumus homo sicut faenum dies eius €tamquam flos agri sic efflorebit quoniam spiritus pertransivit in illo et non subsistet €et non cognoscet amplius locum suum misericordia autem Domini ab aeterno €et usque in aeternum super timentes eum €et iustitia illius in filios filiorum his qui servant testamentum eius €et memores sunt mandatorum ipsius ad faciendum ea Dominus in caelo paravit sedem suam €et regnum ipsius omnibus dominabitur benedicite Domino angeli eius €potentes virtute facientes verbum illius €ad audiendam vocem sermonum eius benedicite Domino omnes virtutes eius €ministri eius qui facitis voluntatem eius benedicite Domino omnia opera eius €in omni loco dominationis ipsius €benedic anima mea Domino  ipsi David €benedic anima mea Domino €Domine Deus meus magnificatus es vehementer €confessionem et decorem induisti amictus lumine sicut vestimento extendens caelum sicut pellem qui tegis in aquis superiora eius €qui ponis nubem ascensum tuum €qui ambulas super pinnas ventorum qui facis angelos tuos spiritus €et ministros tuos ignem urentem qui fundasti terram super stabilitatem suam €non inclinabitur in saeculum saeculi abyssus sicut vestimentum amictus eius €super montes stabunt aquae ab increpatione tua fugient a voce tonitrui tui formidabunt ascendunt montes et descendunt campi €in locum quem fundasti eis terminum posuisti quem non transgredientur €neque convertentur operire terram qui emittis fontes in convallibus €inter medium montium pertransibunt aquae potabunt omnes bestiae agri expectabunt onagri in siti sua super ea volucres caeli habitabunt €de medio petrarum dabunt vocem rigans montes de superioribus suis €de fructu operum tuorum satiabitur terra producens faenum iumentis et herbam servituti hominum €ut educas panem de terra et vinum laetificat cor hominis €ut exhilaret faciem in oleo €et panis cor hominis confirmat saturabuntur ligna campi et cedri Libani quas plantavit illic passeres nidificabunt erodii domus dux est eorum montes excelsi cervis petra refugium erinaciis fecit lunam in tempora sol cognovit occasum suum posuisti tenebras et facta est nox €in ipsa pertransibunt omnes bestiae silvae catuli leonum rugientes ut rapiant et quaerant a Deo escam sibi ortus est sol et congregati sunt et in cubilibus suis conlocabuntur exibit homo ad opus suum €et ad operationem suam usque ad vesperum quam magnificata sunt opera tua Domine €omnia in sapientia fecisti impleta est terra possessione tua hoc mare magnum et spatiosum manibus €illic reptilia quorum non est numerus animalia pusilla cum magnis illic naves pertransibunt €draco iste quem formasti ad inludendum ei omnia a te expectant ut des illis escam in tempore dante te illis colligent €aperiente te manum tuam omnia implebuntur bonitate avertente autem te faciem turbabuntur €auferes spiritum eorum et deficient et in pulverem suum revertentur emittes spiritum tuum et creabuntur €et renovabis faciem terrae sit gloria Domini in saeculum €laetabitur Dominus in operibus suis qui respicit terram et facit eam tremere þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨ç˜ ‚qui tangit montes et fumigant cantabo Domino in vita mea psallam Deo meo quamdiu sum iucundum sit ei eloquium meum €ego vero delectabor in Domino deficiant peccatores a terra et iniqui ita ut non sint €benedic anima mea Domino  alleluia confitemini Domino et invocate nomen eius €adnuntiate inter gentes opera eius cantate ei et psallite ei narrate omnia mirabilia eius laudamini in nomine sancto eius €laetetur cor quaerentium Dominum quaerite Dominum et confirmamini quaerite faciem eius semper mementote mirabilium eius quae fecit €prodigia eius et iudicia oris eius semen Abraham servi eius filii Iacob electi eius ipse Dominus Deus noster in universa terra iudicia eius memor fuit in saeculum testamenti sui €verbi quod mandavit in mille generationes quod disposuit ad Abraham €et iuramenti sui ad Isaac et statuit illud Iacob in praeceptum €et Israhel in testamentum aeternum dicens tibi dabo terram Chanaan funiculum hereditatis vestrae cum essent numero breves €paucissimos et incolas eius et pertransierunt de gente in gentem €et de regno ad populum alterum non reliquit hominem nocere eis et corripuit pro eis reges nolite tangere christos meos €et in prophetis meis nolite malignari et vocavit famem super terram €omne firmamentum panis contrivit misit ante eos virum in servum venundatus est Ioseph humiliaverunt in conpedibus pedes eius €ferrum pertransiit anima eius donec veniret verbum eius €eloquium Domini inflammavit eum misit rex et solvit eum princeps populorum et dimisit eum constituit eum dominum domus suae €et principem omnis possessionis suae ut erudiret principes eius sicut semet ipsum €et senes eius prudentiam doceret et intravit Israhel in Aegyptum €et Iacob accola fuit in terra Cham et auxit populum eius vehementer €et firmavit eum super inimicos eius convertit cor eorum ut odirent populum eius €ut dolum facerent in servos eius misit Mosen servum suum Aaron quem elegit ipsum posuit in eis verba signorum suorum €et prodigiorum in terra Cham misit tenebras et obscuravit et non exacerbavit sermones suos convertit aquas eorum in sanguinem et occidit pisces eorum dedit terra eorum ranas €in penetrabilibus regum ipsorum dixit et venit cynomia €et scinifes in omnibus finibus eorum posuit pluvias eorum grandinem €ignem conburentem in terra ipsorum et percussit vineas eorum et ficulneas eorum €et contrivit lignum finium eorum dixit et venit lucusta et bruchus cuius non erat numerus et comedit omne faenum in terra eorum €et comedit omnem fructum terrae eorum et percussit omne primogenitum in terra eorum €primitias omnis laboris eorum et eduxit eos in argento et auro €et non erat in tribubus eorum infirmus laetata est Aegyptus in profectione eorum €quia incubuit timor eorum super eos expandit nubem in protectionem eorum €et ignem ut luceret eis per noctem petierunt et venit coturnix et panem caeli saturavit eos disrupit petram et fluxerunt aquae abierunt in sicco flumina quoniam memor fuit verbi sancti sui €quod habuit ad Abraham puerum suum et eduxit populum suum in exultatione €et electos suos in laetitia et dedit illis regiones gentium et labores populorum possederunt ut custodiant iustificationes eius et legem eius requirant  alleluia confitemini Domino quoniam bonus €quoniam in saeculum misericordia eius quis loquetur potentias Domini auditas faciet omnes laudes eius beati qui custodiunt iudicium et faciunt iustitiam in omni tempore memento nostri Domine in beneplacito populi tui €visita nos in salutari tuo ad videndum in bonitate electorum tuorum €ad laetandum in laetitia gentis tuae €et lauderis cum hereditate tua peccavimus cum patribus nostris €iniuste egimus iniquitatem fecimus patres nostri in Aegypto non intellexerunt mirabilia tua €non fuerunt memores multitudinis misericordiae tuae €et inritaverunt ascendentes in mare mare Rubrum et salvavit eos propter nomen suum €ut notam faceret potentiam suam et increpuit mare Rubrum et exsiccatum est €et deduxit eos in abyssis sicut in deserto et salvavit eos de manu odientium €et redemit eos de manu inimici et operuit aqua tribulantes eos unus ex eis non remansit et crediderunt in verbis eius €et laudaverunt laudem eius cito fecerunt obliti sunt operum eius €non sustinuerunt consilium eius et concupierunt concupiscentiam in deserto €et temptaverunt Deum in inaquoso et dedit eis petitionem ipsorum €et misit saturitatem in anima eorum et inritaverunt Mosen in castris Aaron sanctum Domini aperta est terra et degluttivit Dathan €et operuit super congregationem Abiron et exarsit ignis in synagoga eorum flamma conbusit peccatores et fecerunt vitulum in Choreb et adoraverunt sculptile et mutaverunt gloriam suam €in similitudine vituli comedentis faenum obliti sunt Deum qui salvavit eos €qui fecit magnalia in Aegypto mirabilia in terra Cham terribilia in mari Rubro et dixit ut disperderet eos €si non Moses electus eius stetisset in confractione in conspectu eius €ut averteret iram eius ne disperderet eos et pro nihilo habuerunt terram desiderabilem €non crediderunt verbo eius et murmurabant in tabernaculis suis €non exaudierunt vocem Domini et elevavit manum suam super eos ut prosterneret eos in deserto et ut deiceret semen eorum in nationibus €et dispergeret eos in regionibus et initiati sunt Beelphegor et comederunt sacrificia mortuorum et inritaverunt eum in adinventionibus suis €et multiplicata est in eis ruina et stetit Finees et placavit et cessavit quassatio et reputatum est ei in iustitiam €in generatione et generationem usque in €sempiternum et inritaverunt ad aquam Contradictionis €et vexatus est Moses propter eos quia exacerbaverunt spiritum eius et distinxit in labiis suis non disperdiderunt gentes quas dixit Dominus illis et commixti sunt inter gentes et didicerunt opera eorum et servierunt sculptilibus eorum et factum est illis in scandalum et immolaverunt filios suos et filias suas daemoniis et effuderunt sanguinem innocentem €sanguinem filiorum suorum et filiarum suarum €quas sacrificaverunt sculptilibus Chanaan €et interfecta est terra in sanguinibus et contaminata est in operibus eorum €et fornicati sunt in adinventionibus suis et iratus est furore Dominus in populo suo €et abominatus est hereditatem suam et tradidit eos in manus gentium €et dominati sunt eorum qui oderant eos et tribulaverunt eos inimici eorum €et humiliati sunt sub manibus eorum saepe liberavit eos €ipsi autem exacerbaverunt eum in consilio suo €et humiliati sunt in iniquitatibus suis et vidit cum tribularentur et audiret orationem eorum et memor fuit testamenti sui €et paenituit eum secundum multitudinem misericordiae suae et dedit eos in misericordias €in conspectu omnium qui ceperant eos salvos fac nos Domine Deus noster €et congrega nos de nationibus €ut confiteamur nomini tuo sancto €et gloriemur in laude tua benedictus Dominus Deus Israhel a saeculo et usque in saeculum €et dicet omnis populus fiat fiat  alleluia confitemini Domino quoniam bonus €quoniam in saeculum misericordia eius dicant qui redempti sunt a Domino quos redemit de manu inimici €de regionibus congregavit eos a solis ortu et occasu et ab aquilone et mari erraverunt in solitudine in inaquoso €viam civitatis habitaculi non invenerunt esurientes et sitientes anima eorum in ipsis defecit et clamaverunt ad Dominum cum tribularentur €et de necessitatibus eorum eripuit eos et deduxit eos in viam rectam ut irent in civitatem habitationis confiteantur Domino misericordiae eius €et mirabilia eius filiis hominum quia satiavit animam inanem et animam esurientem satiavit bonis sedentes in tenebris et umbra mortis vinctos in mendicitate et ferro quia exacerbaverunt eloquia Dei et consilium Altissimi inritaverunt et humiliatum est in laboribus cor eorum €infirmati sunt nec fuit qui adiuvaret et clamaverunt ad Dominum cum tribularentur €et de necessitatibus eorum liberavit eos et eduxit eos de tenebris et umbra mortis et vincula eorum disrupit confiteantur Domino misericordiae eius €et mirabilia eius filiis hominum quia contrivit portas aereas et vectes ferreos confregit suscepit eos de via iniquitatis eorum þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨ê˜‘‚propter iniustitias enim suas humiliati sunt omnem escam abominata est anima eorum €et adpropinquaverunt usque ad portas mortis et clamaverunt ad Dominum cum tribularentur €et de necessitatibus eorum liberavit eos misit verbum suum et sanavit eos €et eripuit eos de interitionibus eorum confiteantur Domino misericordiae eius €et mirabilia eius filiis hominum et sacrificent sacrificium laudis €et adnuntient opera eius in exultatione qui descendunt mare in navibus €facientes operationem in aquis multis ipsi viderunt opera Domini et mirabilia eius in profundo dixit et stetit spiritus procellae et exaltati sunt fluctus eius ascendunt usque ad caelos et descendunt usque ad abyssos €anima eorum in malis tabescebat turbati sunt et moti sunt sicut ebrius €et omnis sapientia eorum devorata est et clamaverunt ad Dominum cum tribularentur €et de necessitatibus eorum eduxit eos et statuit procellam eius in auram et siluerunt fluctus eius et laetati sunt quia siluerunt €et deduxit eos in portum voluntatis eorum confiteantur Domino misericordiae eius €et mirabilia eius filiis hominum exaltent eum in ecclesia plebis €et in cathedra seniorum laudent eum posuit flumina in desertum et exitus aquarum in sitim terram fructiferam in salsuginem a malitia inhabitantium in ea posuit desertum in stagna aquarum €et terram sine aqua in exitus aquarum et conlocavit illic esurientes €et constituerunt civitatem habitationis et seminaverunt agros et plantaverunt vineas €et fecerunt fructum nativitatis et benedixit eis et multiplicati sunt nimis €et iumenta eorum non minoravit et pauci facti sunt et vexati sunt a tribulatione malorum et dolore effusa est contemptio super principes €et errare fecit eos in invio et non in via et adiuvit pauperem de inopia €et posuit sicut oves familias videbunt recti et laetabuntur €et omnis iniquitas oppilabit os suum quis sapiens et custodiet haec €et intellegent misericordias Domini  canticum psalmi David paratum cor meum Deus paratum cor meum €cantabo et psallam in gloria mea exsurge psalterium et cithara €exsurgam diluculo confitebor tibi in populis Domine et psallam tibi in nationibus quia magna super caelos misericordia tua €et usque ad nubes veritas tua exaltare super caelos Deus et super omnem terram gloria tua ut liberentur dilecti tui €salvum fac dextera tua et exaudi me Deus locutus est in sancto suo €exaltabor et dividam Sicima €et convallem tabernaculorum dimetiar meus est Galaad et meus est Manasse €et Effraim susceptio capitis mei Iuda rex meus Moab lebes spei meae €in Idumeam extendam calciamentum meum €mihi alienigenae amici facti sunt quis deducet me in civitatem munitam €quis deducet me usque in Idumeam nonne tu Deus qui reppulisti nos €et non exibis Deus in virtutibus nostris da nobis auxilium de tribulatione quia vana salus hominis in Deo faciemus virtutem €et ipse ad nihilum deducet inimicos nostros  in finem David psalmus Deus laudem meam ne tacueris €quia os peccatoris et os dolosi super me apertum est locuti sunt adversum me lingua dolosa €et sermonibus odii circuierunt me €et expugnaverunt me gratis pro eo ut me diligerent detrahebant mihi ego autem orabam et posuerunt adversus me mala pro bonis €et odium pro dilectione mea constitue super eum peccatorem €et diabulus stet a dextris eius cum iudicatur exeat condemnatus et oratio eius fiat in peccatum fiant dies eius pauci et episcopatum eius accipiat alter fiant filii eius orfani et uxor eius vidua nutantes transferantur filii eius et mendicent €eiciantur de habitationibus suis scrutetur fenerator omnem substantiam eius €et diripiant alieni labores eius non sit illi adiutor nec sit qui misereatur pupillis eius fiant nati eius in interitum €in generatione una deleatur nomen eius in memoriam redeat iniquitas patrum eius in conspectu Domini €et peccatum matris eius non deleatur fiant contra Dominum semper €et dispereat de terra memoria eorum pro eo quod non est recordatus facere misericordiam et persecutus est hominem inopem et mendicum €et conpunctum corde mortificare et dilexit maledictionem et veniet ei €et noluit benedictionem et elongabitur ab eo €et induit maledictionem sicut vestimentum €et intravit sicut aqua in interiora eius et sicut oleum in ossibus eius fiat ei sicut vestimentum quo operitur €et sicut zona qua semper praecingitur hoc opus eorum qui detrahunt mihi apud Dominum €et qui loquuntur mala adversus animam meam et tu Domine Domine fac mecum propter nomen tuum €quia suavis misericordia tua €libera me quia egenus et pauper ego sum €et cor meum turbatum est intra me sicut umbra cum declinat ablatus sum €excussus sum sicut lucustae genua mea infirmata sunt a ieiunio €et caro mea inmutata est propter oleum et ego factus sum obprobrium illis €viderunt me moverunt capita sua adiuva me Domine Deus meus €salvum fac me secundum misericordiam tuam et sciant quia manus tua haec tu Domine fecisti eam maledicent illi et tu benedices €qui insurgunt in me confundantur €servus autem tuus laetabitur induantur qui detrahunt mihi pudore €et operiantur sicut deploide confusione sua confitebor Domino nimis in ore meo €et in medio multorum laudabo eum quia adstetit a dextris pauperis €ut salvam faceret a persequentibus animam meam  David psalmus €dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis €donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum virgam virtutis tuae emittet Dominus ex Sion €dominare in medio inimicorum tuorum tecum principium in die virtutis tuae in splendoribus sanctorum €ex utero ante luciferum genui te iuravit Dominus et non paenitebit eum €tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech Dominus a dextris tuis confregit in die irae suae €reges iudicabit in nationibus implebit cadavera €conquassabit capita in terra multorum de torrente in via bibet propterea exaltabit caput  alleluia reversionis Aggei et Zacchariae €confitebor tibi Domine in toto corde meo €in consilio iustorum et congregatione magna opera Domini exquisita in omnes voluntates eius confessio et magnificentia opus eius €et iustitia eius manet in saeculum saeculi memoriam fecit mirabilium suorum €misericors et miserator Dominus escam dedit timentibus se €memor erit in saeculum testamenti sui virtutem operum suorum adnuntiabit populo suo ut det illis hereditatem gentium €opera manuum eius veritas et iudicium fidelia omnia mandata eius confirmata in saeculum saeculi €facta in veritate et aequitate redemptionem misit populo suo €mandavit in aeternum testamentum suum €sanctum et terribile nomen eius initium sapientiae timor Domini €intellectus bonus omnibus facientibus eum €laudatio eius manet in saeculum saeculi  alleluia reversionis Aggei et Zacchariae €beatus vir qui timet Dominum in mandatis eius volet nimis potens in terra erit semen eius generatio rectorum benedicetur gloria et divitiae in domo eius €et iustitia eius manet in saeculum saeculi exortum est in tenebris lumen rectis €misericors et miserator et iustus iucundus homo qui miseretur et commodat €disponet sermones suos in iudicio quia in aeternum non commovebitur in memoria aeterna erit iustus ab auditione mala non timebit €paratum cor eius sperare in Domino confirmatum est cor eius non commovebitur €donec dispiciat inimicos suos dispersit dedit pauperibus €iustitia eius manet in saeculum saeculi €cornu eius exaltabitur in gloria peccator videbit et irascetur €dentibus suis fremet et tabescet €desiderium peccatorum peribit  alleluia laudate pueri Dominum laudate nomen Domini sit nomen Domini benedictum ex hoc nunc et usque in saeculum a solis ortu usque ad occasum laudabile nomen Domini excelsus super omnes gentes Dominus €super caelos gloria eius quis sicut Dominus Deus noster €qui in altis habitat et humilia respicit in caelo et in terra €suscitans a terra inopem et de stercore erigens pauperem ut conlocet eum cum principibus cum principibus populi sui qui habitare facit sterilem in domo matrem filiorum laetantem  alleluia in exitu Israhel de Aegypto domus Iacob de populo barbaro facta est Iudaea sanctificatio eius Israhel potestas eius mare vidit et fugit Iordanis conversus est retrorsum þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨ñ”montes exultaverunt ut arietes colles sicut agni ovium quid est tibi mare quod fugisti €et tu Iordanis quia conversus es retrorsum montes exultastis sicut arietes et colles sicut agni ovium a facie Domini mota est terra a facie Dei Iacob qui convertit petram in stagna aquarum €et rupem in fontes aquarum non nobis Domine non nobis sed nomini tuo da gloriam super misericordia tua et veritate tua €nequando dicant gentes ubi est Deus eorum Deus autem noster in caelo omnia quaecumque voluit fecit simulacra gentium argentum et aurum opera manuum hominum os habent et non loquentur oculos habent et non videbunt aures habent et non audient €nares habent et non odorabuntur manus habent et non palpabunt pedes habent et non ambulabunt €non clamabunt in gutture suo similes illis fiant qui faciunt ea et omnes qui confidunt in eis domus Israhel speravit in Domino €adiutor eorum et protector eorum est domus Aaron speravit in Domino €adiutor eorum et protector eorum est qui timent Dominum speraverunt in Domino €adiutor eorum et protector eorum est Dominus memor fuit nostri et benedixit nobis €benedixit domui Israhel benedixit domui Aaron benedixit omnibus qui timent Dominum pusillis cum maioribus adiciat Dominus super vos super vos et super filios vestros benedicti vos Domino qui fecit caelum et terram caelum caeli Domino terram autem dedit filiis hominum non mortui laudabunt te Domine €neque omnes qui descendunt in infernum sed nos qui vivimus benedicimus Domino €ex hoc nunc et usque in saeculum  alleluia €dilexi quoniam exaudiet Dominus vocem orationis meae quia inclinavit aurem suam mihi €et in diebus meis invocabo te circumdederunt me dolores mortis €pericula inferni invenerunt me €tribulationem et dolorem inveni et nomen Domini invocavi €o Domine libera animam meam misericors Dominus et iustus et Deus noster miseretur custodiens parvulos Dominus €humiliatus sum et liberavit me convertere anima mea in requiem tuam €quia Dominus benefecit tibi quia eripuit animam meam de morte €oculos meos a lacrimis pedes meos a lapsu placebo Domino in regione vivorum  ˜Šalleluia credidi propter quod locutus sum €ego autem humiliatus sum nimis ego dixi in excessu meo omnis homo mendax quid retribuam Domino pro omnibus quae retribuit mihi calicem salutaris accipiam et nomen Domini invocabo vota mea Domino reddam coram omni populo eius pretiosa in conspectu Domini mors sanctorum eius o Domine quia ego servus tuus €ego servus tuus et filius ancillae tuae disrupisti vincula mea tibi sacrificabo hostiam laudis €et in nomine Domini invocabo vota mea Domino reddam in conspectu omnis populi eius in atriis domus Domini in medio tui Hierusalem  alleluia laudate Dominum omnes gentes laudate eum omnes populi quoniam confirmata est super nos misericordia eius €et veritas Domini manet in saeculum  alleluia confitemini Domino quoniam bonus €quoniam in saeculum misericordia eius dicat nunc Israhel quoniam bonus €quoniam in saeculum misericordia eius dicat nunc domus Aaron €quoniam in saeculum misericordia eius dicant nunc qui timent Dominum €quoniam in saeculum misericordia eius de tribulatione invocavi Dominum €et exaudivit me in latitudinem Dominus Dominus mihi adiutor non timebo quid faciat mihi homo Dominus mihi adiutor et ego despiciam inimicos meos bonum est confidere in Domino quam confidere in homine bonum est sperare in Domino quam sperare in principibus omnes gentes circumierunt me €et in nomine Domini quia ultus sum in eos circumdantes circumdederunt me €in nomine autem Domini quia €ultus sum in eos circumdederunt me sicut apes et exarserunt sicut ignis in spinis €et in nomine Domini quia ultus sum in eos inpulsus eversus sum ut caderem et Dominus suscepit me fortitudo mea et laudatio mea Dominus €et factus est mihi in salutem vox exultationis et salutis in tabernaculis iustorum dextera Domini fecit virtutem dextera Domini exaltavit me €dextera Domini fecit virtutem non moriar sed vivam et narrabo opera Domini castigans castigavit me Dominus et morti non tradidit me aperite mihi portas iustitiae €ingressus in eas confitebor Domino haec porta Domini iusti intrabunt in eam confitebor tibi quoniam exaudisti me €et factus es mihi in salutem lapidem quem reprobaverunt aedificantes €hic factus est in caput anguli a Domino factum est istud €hoc est mirabile in oculis nostris haec est dies quam fecit Dominus exultemus et laetemur in ea o Domine salvum fac €o Domine prosperare benedictus qui venturus est in nomine Domini €benediximus vobis de domo Domini Deus Dominus et inluxit nobis €constituite diem sollemnem in condensis €usque ad cornua altaris Deus meus es tu et confitebor tibi €Deus meus es tu et exaltabo te €confitebor tibi quoniam exaudisti me €et factus es mihi in salutem confitemini Domino quoniam bonus €quoniam in saeculum misericordia eius  alleluia €aleph beati inmaculati in via qui ambulant in lege Domini beati qui scrutantur testimonia eius €in toto corde exquirent eum non enim qui operantur iniquitatem in viis eius ambulaverunt tu mandasti mandata tua custodire nimis utinam dirigantur viae meae ad custodiendas iustificationes tuas tunc non confundar €cum perspexero in omnibus mandatis tuis confitebor tibi in directione cordis €in eo quod didici iudicia iustitiae tuae iustificationes tuas custodiam non me derelinquas usquequaque beth in quo corriget adulescentior viam €suam €in custodiendo sermones tuos in toto corde meo exquisivi te non repellas me a mandatis tuis in corde meo abscondi eloquia tua ut non peccem tibi benedictus es Domine doce me iustificationes tuas in labiis meis pronuntiavi omnia iudicia oris tui in via testimoniorum tuorum delectatus sum €sicut in omnibus divitiis in mandatis tuis exercebor et considerabo vias tuas in iustificationibus tuis meditabor non obliviscar sermones tuos gimel retribue servo tuo €vivifica me et custodiam sermones tuos revela oculos meos et considerabo mirabilia de lege tua incola ego sum in terra non abscondas a me mandata tua concupivit anima mea desiderare iustificationes tuas in omni tempore increpasti superbos maledicti qui declinant a mandatis tuis aufer a me obprobrium et contemptum €quia testimonia tua exquisivi etenim sederunt principes et adversum me loquebantur €servus autem tuus exercebatur in iustificationibus tuis nam et testimonia tua meditatio mea €et consilium meum iustificationes tuae deleth adhesit pavimento anima mea €vivifica me secundum verbum tuum vias meas enuntiavi et exaudisti me doce me iustificationes tuas viam iustificationum tuarum instrue me €et exercebor in mirabilibus tuis dormitavit anima mea prae taedio confirma me in verbis tuis viam iniquitatis amove a me €et lege tua miserere mei viam veritatis elegi iudicia tua non sum oblitus adhesi testimoniis tuis Domine noli me confundere viam mandatorum tuorum cucurri cum dilatasti cor meum he legem pone mihi Domine viam iustificationum tuarum €et exquiram eam semper da mihi intellectum et scrutabor legem tuam €et custodiam illam in toto corde meo deduc me in semita mandatorum tuorum quia ipsam volui inclina cor meum in testimonia tua et non in avaritiam averte oculos meos ne videant vanitatem in via tua vivifica me statue servo tuo eloquium tuum in timore tuo amputa obprobrium meum quod suspicatus sum €quia iudicia tua iucunda ecce concupivi mandata tua in aequitate tua vivifica me vav et veniat super me misericordia tua Domine €salutare tuum secundum eloquium tuum et respondebo exprobrantibus mihi verbum €quia speravi in sermonibus tuis et ne auferas de ore meo verbum veritatis usquequaque €quia in iudiciis tuis supersperavi et custodiam legem tuam semper in saeculum et in saeculum saeculi et ambulabam in latitudine quia mandata tua exquisivi et loquebar in testimoniis tuis in conspectu regum €et non confundebar et meditabar in mandatis tuis quae dilexi et levavi manus meas ad mandata quae dilexi €et exercebar in iustificationibus tuis zai memor esto verbi tui servo tuo in quo mihi spem dedisti haec me consolata est in humilitate mea €quia eloquium tuum vivificavit me þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨ö˜³superbi inique agebant usquequaque €a lege autem tua non declinavi memor fui iudiciorum tuorum a saeculo Domine et consolatus sum defectio tenuit me €prae peccatoribus derelinquentibus legem tuam cantabiles mihi erant iustificationes tuae €in loco peregrinationis meae memor fui in nocte nominis tui Domine €et custodivi legem tuam haec facta est mihi quia iustificationes tuas exquisivi heth portio mea Dominus dixi custodire legem tuam deprecatus sum faciem tuam in toto corde meo €miserere mei secundum eloquium tuum cogitavi vias meas €et avertisti pedes meos in testimonia tua paratus sum et non sum turbatus ut custodiam mandata tua funes peccatorum circumplexi sunt me €et legem tuam non sum oblitus media nocte surgebam ad confitendum tibi €super iudicia iustificationis tuae particeps ego sum omnium timentium te €et custodientium mandata tua misericordia Domini plena est terra €iustificationes tuas doce me teth bonitatem fecisti cum servo tuo Domine €secundum verbum tuum bonitatem et disciplinam et scientiam doce me €quia mandatis tuis credidi priusquam humiliarer ego deliqui €propterea eloquium tuum custodivi bonus es tu et in bonitate tua doce me iustificationes tuas multiplicata est super me iniquitas superborum €ego autem in toto corde scrutabor mandata tua coagulatum est sicut lac cor eorum €ego vero legem tuam meditatus sum bonum mihi quia humiliasti me ut discam iustificationes tuas bonum mihi lex oris tui super milia auri et argenti ioth manus tuae fecerunt me et plasmaverunt me €da mihi intellectum et discam mandata tua qui timent te videbunt me et laetabuntur €quia in verba tua supersperavi cognovi Domine quia aequitas iudicia tua €et veritate humiliasti me fiat misericordia tua ut consoletur me €secundum eloquium tuum servo tuo veniant mihi miserationes tuae et vivam €quia lex tua meditatio mea est confundantur superbi quia iniuste iniquitatem fecerunt in me €ego autem exercebor in mandatis tuis convertantur mihi timentes te et qui noverunt testimonia tua fiat cor meum inmaculatum in iustificationibus tuis €ut non confundar caf defecit in salutare tuum anima mea €in verbum tuum supersperavi defecerunt oculi mei in eloquium tuum €dicentes quando consolaberis me quia factus sum sicut uter in pruina €iustificationes tuas non sum oblitus quot sunt dies servo tuo €quando facies de persequentibus me iudicium narraverunt mihi iniqui fabulationes sed non ut lex tua omnia mandata tua veritas €inique persecuti sunt me adiuva me paulo minus consummaverunt me in terra €ego autem non dereliqui mandata tua secundum misericordiam tuam vivifica me €et custodiam testimonia oris tui lamed in aeternum Domine verbum tuum permanet in caelo in generationem et generationem veritas tua €fundasti terram et permanet ordinatione tua perseverat dies quoniam omnia serviunt tibi nisi quod lex tua meditatio mea est €tunc forte perissem in humilitate mea in aeternum non obliviscar iustificationes tuas €quia in ipsis vivificasti me tuus sum ego salvum me fac €quoniam iustificationes tuas exquisivi me expectaverunt peccatores ut perderent me €testimonia tua intellexi omni consummationi vidi finem €latum mandatum tuum nimis mem quomodo dilexi legem tuam €tota die meditatio mea est super inimicos meos prudentem me fecisti mandato tuo €quia in aeternum mihi est super omnes docentes me intellexi €quia testimonia tua meditatio mea est super senes intellexi quia mandata tua quaesivi ab omni via mala prohibui pedes meos ut custodiam verba tua a iudiciis tuis non declinavi quia tu legem posuisti mihi quam dulcia faucibus meis eloquia tua super mel ori meo a mandatis tuis intellexi propterea odivi omnem viam iniquitatis nun lucerna pedibus meis verbum tuum et lumen semitis meis iuravi et statui custodire iudicia iustitiae tuae humiliatus sum usquequaque Domine €vivifica me secundum verbum tuum voluntaria oris mei beneplacita fac Domine €et iudicia tua doce me anima mea in manibus meis semper €et legem tuam non sum oblitus posuerunt peccatores laqueum mihi et de mandatis tuis non erravi hereditate adquisivi testimonia tua in aeternum €quia exultatio cordis mei sunt inclinavi cor meum ad faciendas iustificationes tuas in aeternum €propter retributionem samech iniquos odio habui et legem tuam dilexi adiutor meus et susceptor meus es tu €in verbum tuum supersperavi declinate a me maligni et scrutabor mandata Dei mei suscipe me secundum eloquium tuum et vivam €et non confundas me ab expectatione mea adiuva me et salvus ero €et meditabor in iustificationibus tuis semper sprevisti omnes discedentes a €iustitiis tuis €quia iniusta cogitatio eorum praevaricantes reputavi omnes peccatores terrae €ideo dilexi testimonia tua confige timore tuo carnes meas a iudiciis enim tuis timui ain feci iudicium et iustitiam €non tradas me calumniantibus me suscipe servum tuum in bonum non calumnientur me superbi oculi mei defecerunt in salutare tuum €et in eloquium iustitiae tuae fac cum servo tuo secundum misericordiam tuam €et iustificationes tuas doce me servus tuus sum ego €da mihi intellectum et sciam testimonia tua tempus faciendi Domino dissipaverunt legem tuam ideo dilexi mandata tua super aurum et topazion propterea ad omnia mandata tua dirigebar €omnem viam iniquam odio habui fe mirabilia testimonia tua ideo scrutata est ea anima mea declaratio sermonum tuorum inluminat €et intellectum dat parvulis os meum aperui et adtraxi spiritum quia mandata tua desiderabam aspice in me et miserere mei €secundum iudicium diligentium nomen tuum gressus meos dirige secundum eloquium tuum €et non dominetur mei omnis iniustitia redime me a calumniis hominum et custodiam mandata tua faciem tuam inlumina super servum tuum €et doce me iustificationes tuas exitus aquarum deduxerunt oculi mei €quia non custodierunt legem tuam sade iustus es Domine et rectum iudicium tuum mandasti iustitiam testimonia tua et veritatem tuam nimis tabescere me fecit zelus meus €quia obliti sunt verba tua inimici mei ignitum eloquium tuum vehementer et servus tuus dilexit illud adulescentulus sum ego et contemptus €iustificationes tuas non sum oblitus iustitia tua iustitia in aeternum et lex tua veritas tribulatio et angustia invenerunt me €mandata tua meditatio mea aequitas testimonia tua in aeternum €intellectum da mihi et vivam cof clamavi in toto corde exaudi me Domine €iustificationes tuas requiram clamavi te salvum me fac €et custodiam mandata tua praeveni in maturitate et clamavi €in verba tua supersperavi praevenerunt oculi mei ad diluculum €ut meditarer eloquia tua vocem meam audi secundum misericordiam tuam Domine €secundum iudicium tuum vivifica me adpropinquaverunt persequentes me iniquitate €a lege autem tua longe facti sunt prope es tu Domine et omnes viae tuae veritas initio cognovi de testimoniis tuis quia in aeternum fundasti ea res vide humilitatem meam et eripe me €quia legem tuam non sum oblitus iudica iudicium meum et redime me €propter eloquium tuum vivifica me longe a peccatoribus salus €quia iustificationes tuas non exquisierunt misericordiae tuae multae Domine €secundum iudicia tua vivifica me multi qui persequuntur me et tribulant me €a testimoniis tuis non declinavi vidi praevaricantes et tabescebam €quia eloquia tua non custodierunt vide quoniam mandata tua dilexi Domine €in misericordia tua vivifica me principium verborum tuorum veritas €et in aeternum omnia iudicia iustitiae tuae sen principes persecuti sunt me gratis €et a verbis tuis formidavit cor meum laetabor ego super eloquia tua sicut qui invenit spolia multa iniquitatem odio habui et abominatus sum €legem autem tuam dilexi septies in die laudem dixi tibi super iudicia iustitiae tuae pax multa diligentibus legem tuam et non est illis scandalum expectabam salutare tuum Domine et mandata tua dilexi custodivit anima mea testimonia tua €et dilexi ea vehementer servavi mandata tua et testimonia tua €quia omnes viae meae in conspectu tuo thau adpropinquet deprecatio mea in conspectu tuo Domine €iuxta eloquium tuum da mihi intellectum intret postulatio mea in conspectu tuo þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ¨ö›ª‚secundum eloquium tuum eripe me eructabunt labia mea hymnum €cum docueris me iustificationes tuas pronuntiabit lingua mea eloquium tuum €quia omnia mandata tua aequitas fiat manus tua ut salvet me quoniam mandata tua elegi concupivi salutare tuum Domine €et lex tua meditatio mea vivet anima mea et laudabit te et iudicia tua adiuvabunt me erravi sicut ovis quae periit €quaere servum tuum quia mandata tua non sum oblitus  canticum graduum €ad Dominum cum tribularer clamavi et exaudivit me Domine libera animam meam €a labiis iniquis a lingua dolosa quid detur tibi et quid adponatur tibi ad linguam €dolosam sagittae potentis acutae cum carbonibus desolatoriis heu mihi quia incolatus meus prolongatus est €habitavi cum habitationibus Cedar multum incola fuit anima mea cum his qui oderant pacem eram pacificus €cum loquebar illis inpugnabant me gratis  canticum graduum €levavi oculos meos in montes unde veniet auxilium mihi auxilium meum a Domino qui fecit caelum et terram non det in commotionem pedem tuum €neque dormitet qui custodit te ecce non dormitabit neque dormiet €qui custodit Israhel Dominus custodit te Dominus protectio tua €super manum dexteram tuam per diem sol non uret te neque luna per noctem Dominus custodit te ab omni malo €custodiat animam tuam Dominus Dominus custodiat introitum tuum et exitum tuum €ex hoc nunc et usque in saeculum  canticum graduum huic David €laetatus sum in his quae dicta sunt mihi in domum Domini ibimus stantes erant pedes nostri in atriis tuis Hierusalem Hierusalem quae aedificatur ut civitas €cuius participatio eius in id ipsum illic enim ascenderunt tribus tribus Domini testimonium €Israhel €ad confitendum nomini Domini quia illic sederunt sedes in iudicium €sedes super domum David rogate quae ad pacem sunt Hierusalem €et abundantia diligentibus te fiat pax in virtute tua et abundantia in turribus tuis propter fratres meos et proximos meos loquebar pacem de te propter domum Domini Dei nostri quaesivi bona tibi  canticum graduum €ad te levavi oculos meos qui habitas in caelo ecce sicut oculi servorum in manibus dominorum suorum €sicut oculi ancillae in manibus dominae eius €ita oculi nostri ad Dominum Deum nostrum €donec misereatur nostri miserere nostri Domine miserere nostri €quia multum repleti sumus despectione quia multum repleta est anima nostra €obprobrium abundantibus et despectio superbis  canticum graduum huic David €nisi quia Dominus erat in nobis dicat nunc Israhel nisi quia Dominus erat in nobis €cum exsurgerent in nos homines forte vivos degluttissent nos €cum irasceretur furor eorum in nos forsitan aqua absorbuisset nos torrentem pertransivit anima nostra €forsitan pertransisset anima nostra aquam intolerabilem benedictus Dominus €qui non dedit nos in captionem dentibus eorum anima nostra sicut passer erepta est de laqueo venantium €laqueus contritus est et nos liberati sumus adiutorium nostrum in nomine Domini qui fecit caelum et terram  canticum graduum €qui confidunt in Domino sicut mons Sion €non commovebitur in aeternum qui habitat in Hierusalem €montes in circuitu eius et Dominus in circuitu populi sui €ex hoc nunc et usque in saeculum quia non relinquet virgam peccatorum super sortem €iustorum €ut non extendant iusti ad iniquitatem manus suas benefac Domine bonis et rectis corde declinantes autem in obligationes €adducet Dominus cum operantibus iniquitatem €pax super Israhel  canticum graduum €in convertendo Dominum captivitatem Sion €facti sumus sicut consolati tunc repletum est gaudio os nostrum et lingua nostra exultatione €tunc dicent inter gentes magnificavit Dominus facere cum eis magnificavit Dominus facere nobiscum facti sumus laetantes converte Domine captivitatem nostram €sicut torrens in austro qui seminant in lacrimis in exultatione metent euntes ibant et flebant portantes semina sua €venientes autem venient in exultatione €portantes manipulos suos  canticum graduum Salomonis €nisi Dominus aedificaverit domum €in vanum laboraverunt qui aedificant eam €nisi Dominus custodierit civitatem €frustra vigilavit qui custodit vanum est vobis ante lucem surgere €surgere postquam sederitis €qui manducatis panem doloris €cum dederit dilectis suis somnum ecce hereditas Domini filii mercis fructus ventris sicut sagittae in manu potentis ita filii excussorum beatus vir qui implebit desiderium suum ex ipsis €non confundentur cum loquentur inimicis suis in €porta  canticum graduum €beati omnes qui timent Dominum qui ambulant in viis eius labores manuum tuarum quia manducabis €beatus es et bene tibi erit uxor tua sicut vitis abundans in lateribus domus tuae €filii tui sicut novella olivarum in circuitu mensae tuae ecce sic benedicetur homo qui timet Dominum benedicat te Dominus ex Sion €et videas bona Hierusalem omnibus diebus vitae tuae et videas filios filiorum tuorum pax super Israhel  canticum graduum €saepe expugnaverunt me a iuventute mea dicat nunc Israhel saepe expugnaverunt me a iuventute mea €etenim non potuerunt mihi supra dorsum meum fabricabantur €peccatores €prolongaverunt iniquitatem suam Dominus iustus concidet cervices peccatorum confundantur et convertantur retrorsum omnes qui oderunt Sion fiant sicut faenum tectorum quod priusquam evellatur exaruit de quo non implevit manum suam qui metit €et sinum suum qui manipulos colligit et non dixerunt qui praeteribant benedictio Domini super vos €benediximus vobis in nomine Domini  canticum graduum €de profundis clamavi ad te Domine Domine exaudi vocem meam €fiant aures tuae intendentes in vocem deprecationis meae si iniquitates observabis Domine €Domine quis sustinebit quia apud te propitiatio est €propter legem tuam sustinui te Domine €sustinuit anima mea in verbum eius speravit anima mea in Domino a custodia matutina usque ad noctem €speret Israhel in Domino quia apud Dominum misericordia et copiosa apud eum redemptio et ipse redimet Israhel ex omnibus iniquitatibus eius  canticum graduum David €Domine non est exaltatum cor meum neque elati sunt oculi mei €neque ambulavi in magnis neque in mirabilibus super me si non humiliter sentiebam sed exaltavi animam meam €sicut ablactatum super matrem suam €ita retributio in anima mea speret Israhel in Domino ex hoc nunc et usque in saeculum  canticum graduum €memento Domine David et omnis mansuetudinis eius sicut iuravit Domino votum vovit Deo Iacob si introiero in tabernaculum domus meae €si ascendero in lectum strati mei si dedero somnum oculis meis et palpebris meis dormitationem et requiem temporibus meis €donec inveniam locum Domino tabernaculum Deo Iacob ecce audivimus eam in Efrata €invenimus eam in campis silvae introibimus in tabernacula eius €adorabimus in loco ubi steterunt pedes eius surge Domine in requiem tuam tu et arca sanctificationis tuae sacerdotes tui induentur iustitia €et sancti tui exultabunt propter David servum tuum non avertas faciem christi tui iuravit Dominus David veritatem €et non frustrabit eum €de fructu ventris tui ponam super sedem tuam si custodierint filii tui testamentum meum €et testimonia mea haec quae docebo eos €et filii eorum usque in saeculum sedebunt super sedem tuam quoniam elegit Dominus Sion elegit eam in habitationem sibi haec requies mea in saeculum saeculi €hic habitabo quoniam elegi eam viduam eius benedicens benedicam €pauperes eius saturabo panibus sacerdotes eius induam salutari €et sancti eius exultatione exultabunt illic producam cornu David €paravi lucernam christo meo inimicos eius induam confusione €super ipsum autem efflorebit sanctificatio mea  canticum graduum David €ecce quam bonum et quam iucundum habitare fratres in unum sicut unguentum in capite €quod descendit in barbam barbam Aaron €quod descendit in ora vestimenti eius sicut ros Hermon qui descendit in montes €Sion €quoniam illic mandavit Dominus benedictionem €et vitam usque in saeculum  canticum graduum €ecce nunc benedicite Dominum omnes servi Domini €qui statis in domo Domini in atriis domus Dei nostri in noctibus extollite manus vestras in sancta €et benedicite Domino benedicat te Dominus ex Sion qui fecit caelum et terram þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ«†alleluia laudate nomen Domini laudate servi Dominum qui statis in domo Domini in atriis domus Dei nostri laudate Dominum quia bonus Dominus €psallite nomini eius quoniam suave quoniam Iacob elegit sibi Dominus Israhel in possessionem sibi quia ego cognovi quod magnus est Dominus €et Deus noster prae omnibus diis omnia quae voluit Dominus fecit €in caelo et in terra in mare et in omnibus abyssis educens nubes ab extremo terrae fulgora in pluviam fecit €qui producit ventos de thesauris suis qui percussit primogenita Aegypti ab homine usque ad pecus emisit signa et prodigia in medio tui Aegypte €in Pharaonem et in omnes servos eius qui percussit gentes multas et occidit reges fortes Seon regem Amorreorum et Og regem Basan €et omnia regna Chanaan et dedit terram eorum hereditatem €hereditatem Israhel populo suo Domine nomen tuum in aeternum €Domine memoriale tuum in generationem et generationem quia iudicabit Dominus populum suum €et in servis suis deprecabitur simulacra gentium argentum et aurum €opera manuum hominum os habent et non loquentur oculos habent et non videbunt aures habent et non audient €neque enim est spiritus in ore eorum similes illis fiant qui faciunt ea €et omnes qui sperant in eis domus Israhel benedicite Domino €domus Aaron benedicite Domino domus Levi benedicite Domino €qui timetis Dominum benedicite Domino benedictus Dominus ex Sion qui habitat in Hierusalem  alleluia confitemini Domino quoniam bonus €quoniam in aeternum misericordia eius confitemini Deo deorum €quoniam in aeternum misericordia eius confitemini Domino dominorum €quoniam in aeternum misericordia eius qui facit mirabilia magna solus €quoniam in aeternum misericordia eius qui fecit caelos in intellectu €quoniam in aeternum misericordia eius qui firmavit terram super aquas €quoniam in aeternum misericordia eius qui fecit luminaria magna €quoniam in aeternum misericordia eius solem in potestatem diei €quoniam in aeternum misericordia eius lunam et stellas in potestatem noctis €quoniam in aeternum misericordia eius qui percussit Aegyptum cum primogenitis eorum €quoniam in aeternum misericordia eius qui eduxit Israhel de medio eorum €quoniam in aeternum misericordia eius in manu potenti et brachio excelso €quoniam in aeternum misericordia eius qui divisit Rubrum mare in divisiones €quoniam in aeternum misericordia eius et duxit Israhel per medium eius €quoniam in aeternum misericordia eius et excussit Pharaonem et virtutem eius in mari Rubro €quoniam in aeternum misericordia eius qui transduxit populum suum in deserto €quoniam in aeternum misericordia eius qui percussit reges magnos €quoniam in aeternum misericordia eius et occidit reges fortes €quoniam in aeternum misericordia eius Seon regem Amorreorum €quoniam in aeternum misericordia eius et Og regem Basan €quoniam in aeternum misericordia eius et dedit terram eorum hereditatem €quoniam in aeternum misericordia eius hereditatem Israhel servo suo €quoniam in aeternum misericordia eius quia in humilitate nostra memor fuit nostri €quoniam in aeternum misericordia eius et redemit nos ab inimicis nostris €quoniam in aeternum misericordia eius qui dat escam omni carni €quoniam in aeternum misericordia eius confitemini Deo caeli €quoniam in aeternum misericordia eius €confitemini Domino dominorum €quoniam in aeternum misericordia eius  David €Hieremiae €super flumina Babylonis illic sedimus et flevimus €cum recordaremur Sion in salicibus in medio eius suspendimus organa nostra quia illic interrogaverunt nos qui captivos duxerunt nos €verba cantionum €et qui abduxerunt nos hymnum cantate nobis de canticis Sion quomodo cantabimus canticum Domini in terra aliena si oblitus fuero tui Hierusalem oblivioni detur dextera mea adhereat lingua mea faucibus meis si non meminero tui €si non praeposuero Hierusalem €in principio laetitiae meae memor esto Domine filiorum Edom diem €Hierusalem €qui dicunt exinanite exinanite usque ad fundamentum in ea filia Babylonis misera €beatus qui retribuet tibi retributionem tuam quam retribuisti €nobis beatus qui tenebit et adlidet parvulos tuos ad petram  ipsi David €confitebor tibi Domine in toto corde meo €quoniam audisti verba oris mei €in conspectu angelorum psallam tibi adorabo ad templum sanctum tuum et confitebor nomini tuo €super misericordia tua et veritate tua €quoniam magnificasti super omne nomen sanctum tuum in quacumque die invocavero te exaudi me €multiplicabis me in anima mea virtute confiteantur tibi Domine omnes reges terrae €quia audierunt omnia verba oris tui et cantent in viis Domini quoniam magna gloria Domini quoniam excelsus Dominus et humilia respicit €et alta a longe cognoscit si ambulavero in medio tribulationis vivificabis me €super iram inimicorum meorum extendisti manum tuam €et salvum me fecit dextera tua Dominus retribuet propter me €Domine misericordia tua in saeculum €opera manuum tuarum ne dispicias  in finem David psalmus Domine probasti me et cognovisti me €tu cognovisti sessionem meam et surrectionem €meam intellexisti cogitationes meas de longe €semitam meam et funiculum meum investigasti et omnes vias meas praevidisti quia non est sermo in lingua mea ecce Domine tu cognovisti omnia novissima et antiqua €tu formasti me et posuisti super me manum tuam mirabilis facta est scientia tua ex me €confortata est non potero ad eam quo ibo ab spiritu tuo et quo a facie tua fugiam si ascendero in caelum tu illic es €si descendero ad infernum ades si sumpsero pinnas meas diluculo et habitavero in extremis maris etenim illuc manus tua deducet me et tenebit me dextera tua et dixi forsitan tenebrae conculcabunt me €et nox inluminatio in deliciis meis quia tenebrae non obscurabuntur a te €et nox sicut dies inluminabitur €sicut tenebrae eius ita et lumen eius quia tu possedisti renes meos suscepisti me de utero matris meae confitebor tibi quia terribiliter magnificatus es €mirabilia opera tua et anima mea cognoscit nimis non est occultatum os meum a te quod fecisti in occulto €et substantia mea in inferioribus terrae inperfectum meum viderunt oculi tui €et in libro tuo omnes scribentur €die formabuntur et nemo in eis mihi autem nimis honorificati sunt amici tui Deus €nimis confirmati sunt €principatus eorum dinumerabo eos et super harenam multiplicabuntur €exsurrexi et adhuc sum tecum si occideris Deus peccatores et viri sanguinum declinate a €me quia dices in cogitatione €accipient in vanitate civitates tuas nonne qui oderunt te Domine oderam €et super inimicos tuos tabescebam perfecto odio oderam illos inimici facti sunt mihi proba me Deus et scito cor meum €interroga me et cognosce semitas meas et vide si via iniquitatis in me est et deduc me in via aeterna  in finem psalmus David eripe me Domine ab homine malo a viro iniquo eripe me qui cogitaverunt iniquitates in corde €tota die constituebant proelia acuerunt linguam suam sicut serpentis €venenum aspidum sub labiis eorum diapsalma custodi me Domine de manu peccatoris €ab hominibus iniquis eripe me €qui cogitaverunt subplantare gressus meos absconderunt superbi laqueum mihi €et funes extenderunt in laqueum €iuxta iter scandalum posuerunt mihi diapsalma dixi Domino Deus meus es tu €exaudi Domine vocem deprecationis meae Domine Domine virtus salutis meae €obumbrasti super caput meum in die belli non tradas Domine desiderio meo peccatori €cogitaverunt contra me ne derelinquas me €ne forte exaltentur diapsalma caput circuitus eorum labor labiorum ipsorum operiet eos cadent super eos carbones in igne deicies eos €in miseriis non subsistent vir linguosus non dirigetur in terra €virum iniustum mala capient in interitu cognovi quia faciet Dominus iudicium inopis €et vindictam pauperum verumtamen iusti confitebuntur nomini tuo €habitabunt recti cum vultu tuo  psalmus David €Domine clamavi ad te exaudi me €intende voci meae cum clamavero ad te dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectu tuo €elevatio manuum mearum sacrificium vespertinum pone Domine custodiam ori meo €et ostium circumstantiae labiis meis non declines cor meum in verba malitiae €ad excusandas excusationes in peccatis þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ«Œ”ƒcum hominibus operantibus iniquitatem €et non communicabo cum electis eorum corripiet me iustus in misericordia et increpabit me €oleum autem peccatoris non inpinguet caput meum €quoniam adhuc et oratio mea in beneplacitis eorum absorti sunt iuncti petrae iudices eorum €audient verba mea quoniam potuerunt sicut crassitudo terrae erupta est super terram €dissipata sunt ossa nostra secus infernum quia ad te Domine Domine oculi mei €in te speravi non auferas animam meam custodi me a laqueo quem statuerunt mihi €et ab scandalis operantium iniquitatem cadent in retiaculo eius peccatores €singulariter sum ego donec transeam  intellectus David cum esset in spelunca oratio voce mea ad Dominum clamavi €voce mea ad Dominum deprecatus sum effundo in conspectu eius deprecationem meam €tribulationem meam ante ipsum pronuntio in deficiendo ex me spiritum meum et tu cognovisti semitas meas €in via hac qua ambulabam absconderunt laqueum mihi considerabam ad dexteram et videbam €et non erat qui cognosceret me €periit fuga a me €et non est qui requirit animam meam clamavi ad te Domine dixi tu es spes mea €portio mea in terra viventium intende ad deprecationem meam quia humiliatus sum nimis €libera me a persequentibus me quia confortati sunt super me educ de custodia animam meam ad confitendum nomini tuo €me expectant iusti donec retribuas mihi  psalmus David quando filius eum €persequebatur €Domine exaudi orationem meam €auribus percipe obsecrationem meam in veritate tua €exaudi me in tua iustitia et non intres in iudicio cum servo tuo €quia non iustificabitur in conspectu tuo omnis vivens quia persecutus est inimicus animam meam €humiliavit in terra vitam meam €conlocavit me in obscuris sicut mortuos saeculi et anxiatus est super me spiritus meus €in me turbatum est cor meum memor fui dierum antiquorum €meditatus sum in omnibus operibus tuis €in factis manuum tuarum meditabar expandi manus meas ad te €anima mea sicut terra sine aqua tibi diapsalma velociter exaudi me Domine defecit spiritus meus €non avertas faciem tuam a me €et similis ero descendentibus in lacum auditam mihi fac mane misericordiam tuam €quia in te speravi €notam fac mihi viam in qua ambulem €quia ad te levavi animam meam eripe me de inimicis meis Domine ad te confugi doce me facere voluntatem tuam quia Deus meus es tu €spiritus tuus bonus deducet me in terra recta propter nomen tuum Domine vivificabis me in aequitate tua €educes de tribulatione animam meam et in misericordia tua disperdes inimicos meos €et perdes omnes qui tribulant animam meam €quoniam ego servus tuus sum  David adversus Goliad €benedictus Dominus Deus meus €qui docet manus meas ad proelium €digitos meos ad bellum misericordia mea et refugium meum €susceptor meus et liberator meus €protector meus et in eo speravi €qui subdis populum meum sub me Domine quid est homo quia innotuisti ei €aut filius hominis quia reputas eum homo vanitati similis factus est dies eius sicut umbra praetereunt Domine inclina caelos tuos et descende €tange montes et fumigabunt fulgora coruscationem et dissipabis eos €emitte sagittas tuas et conturbabis eos emitte manum tuam de alto eripe me et libera me de aquis multis €de manu filiorum alienorum quorum os locutum est vanitatem €et dextera eorum dextera iniquitatis Deus canticum novum cantabo tibi €in psalterio decacordo psallam tibi qui das salutem regibus €qui redimit David servum suum €de gladio maligno eripe me €et eripe me de manu filiorum alienigenarum €quorum os locutum est vanitatem €et dextera eorum dextera iniquitatis quorum filii sicut novella plantationis in €iuventute sua €filiae eorum conpositae circumornatae ut similitudo templi promptuaria eorum plena eructantia ex hoc in illud €oves eorum fetosae abundantes in egressibus suis boves eorum crassi €non est ruina maceriae neque transitus €neque clamor in plateis eorum beatum dixerunt populum cui haec sunt €beatus populus cuius Dominus Deus eius  laudatio David €exaltabo te Deus meus rex €et benedicam nomini tuo in saeculum et in saeculum saeculi per singulos dies benedicam tibi €et laudabo nomen tuum in saeculum et in saeculum saeculi magnus Dominus et laudabilis nimis €et magnitudinis eius non est finis generatio et generatio laudabit opera tua €et potentiam tuam pronuntiabunt magnificentiam gloriae sanctitatis tuae loquentur €et mirabilia tua narrabunt et virtutem terribilium tuorum dicent €et magnitudinem tuam narrabunt memoriam abundantiae suavitatis tuae eructabunt €et iustitia tua exultabunt miserator et misericors Dominus patiens et multum misericors suavis Dominus universis €et miserationes eius super omnia opera eius confiteantur tibi Domine omnia opera tua €et sancti tui confiteantur tibi gloriam regni tui dicent et potentiam tuam loquentur ut notam faciant filiis hominum potentiam tuam €et gloriam magnificentiae regni tui regnum tuum regnum omnium saeculorum €et dominatio tua in omni generatione et progenie €fidelis Dominus in omnibus verbis suis €et sanctus in omnibus operibus suis adlevat Dominus omnes qui corruunt €et erigit omnes elisos oculi omnium in te sperant €et tu das escam illorum in tempore oportuno aperis tu manum tuam et imples omne animal benedictione iustus Dominus in omnibus viis suis €et sanctus in omnibus operibus suis prope est Dominus omnibus invocantibus eum €omnibus invocantibus eum in veritate voluntatem timentium se faciet €et deprecationem eorum exaudiet et salvos faciet eos custodit Dominus omnes diligentes se €et omnes peccatores disperdet laudationem Domini loquetur os meum €et benedicat omnis caro nomini sancto eius €in saeculum et in saeculum saeculi  alleluia Aggei et Zacchariae lauda anima mea Dominum €laudabo Dominum in vita mea €psallam Deo meo quamdiu fuero €nolite confidere in principibus in filiis hominum quibus non est salus exibit spiritus eius et revertetur in terram suam €in illa die peribunt omnes cogitationes eorum beatus cuius Deus Iacob adiutor eius €spes eius in Domino Deo ipsius qui fecit caelum et terram mare et omnia quae in eis qui custodit veritatem in saeculum €facit iudicium iniuriam patientibus €dat escam esurientibus €Dominus solvit conpeditos Dominus inluminat caecos €Dominus erigit adlisos Dominus diligit iustos Dominus custodit advenas pupillum et viduam suscipiet €et viam peccatorum disperdet regnabit Dominus in saecula €Deus tuus Sion in generationem et generationem  alleluia Aggei et Zacchariae €laudate Dominum quoniam bonum psalmus €Deo nostro sit iucunda decoraque laudatio aedificans Hierusalem Dominus €dispersiones Israhel congregabit qui sanat contritos corde €et alligat contritiones illorum qui numerat multitudinem stellarum €et omnibus eis nomina vocans magnus Dominus noster et magna virtus eius €et sapientiae eius non est numerus suscipiens mansuetos Dominus €humilians autem peccatores usque ad terram praecinite Domino in confessione psallite Deo nostro in cithara qui operit caelum nubibus et parat terrae pluviam €qui producit in montibus faenum €et herbam servituti hominum et dat iumentis escam ipsorum €et pullis corvorum invocantibus eum non in fortitudine equi voluntatem habebit €nec in tibiis viri beneplacitum erit ei beneplacitum est Domino super timentes eum €et in eis qui sperant super misericordia eius  ˜Œalleluia €lauda Hierusalem Dominum lauda Deum tuum Sion quoniam confortavit seras portarum tuarum benedixit filiis tuis in te qui posuit fines tuos pacem et adipe frumenti satiat te qui emittit eloquium suum terrae velociter currit sermo eius qui dat nivem sicut lanam nebulam sicut cinerem spargit mittit cristallum suum sicut buccellas €ante faciem frigoris eius quis sustinebit emittet verbum suum et liquefaciet ea €flabit spiritus eius et fluent aquae qui adnuntiat verbum suum Iacob iustitias et iudicia sua Israhel non fecit taliter omni nationi €et iudicia sua non manifestavit eis  alleluia €laudate Dominum de caelis laudate eum in excelsis laudate eum omnes angeli eius laudate eum omnes virtutes eius laudate eum sol et luna laudate eum omnes stellae et lumen laudate eum caeli caelorum €et aqua quae super caelum €est þï€Öõìçáôåÿï°²±ÿï‚ÐóÇÿ«”•laudent nomen Domini €quia ipse dixit et facta sunt ipse mandavit et creata sunt statuit ea in saeculum et in saeculum saeculi €praeceptum posuit et non praeteribit laudate Dominum de terra dracones et omnes abyssi ignis grando nix glacies €spiritus procellarum quae faciunt verbum eius montes et omnes colles ligna fructifera et omnes cedri bestiae et universa pecora serpentes et volucres pinnatae reges terrae et omnes populi principes et omnes iudices terrae iuvenes et virgines senes cum iunioribus laudent nomen Domini quia exaltatum est nomen eius solius confessio eius super caelum et terram €et exaltabit cornu populi sui €hymnus omnibus sanctis eius €filiis Israhel populo adpropinquanti sibi  alleluia €cantate Domino canticum novum laus eius in ecclesia sanctorum laetetur Israhel in eo qui fecit eum et filii Sion exultent in rege suo laudent nomen eius in choro in tympano et psalterio psallant ei quia beneplacitum est Domino in populo suo €et exaltabit mansuetos in salute exultabunt sancti in gloria laetabuntur in cubilibus suis exaltationes Dei in gutture eorum €et gladii ancipites in manibus eorum ad faciendam vindictam in nationibus increpationes in populis ad alligandos reges eorum in conpedibus €et nobiles eorum in manicis ferreis ut faciant in eis iudicium conscriptum €gloria haec est omnibus sanctis eius  alleluia €laudate Dominum in sanctis eius €laudate eum in firmamento virtutis eius laudate eum in virtutibus eius €laudate eum secundum multitudinem magnitudinis eius laudate eum in sono tubae €laudate eum in psalterio et cithara laudate eum in tympano et choro €laudate eum in cordis et organo laudate eum in cymbalis bene sonantibus €laudate eum in cymbalis iubilationis omnis spiritus laudet Dominum àï‚ÐóÈÿ¡beatus vir qui non abiit in consilio impiorum €et in via peccatorum non stetit €in cathedra derisorum non sedit sed in lege Domini voluntas eius €et in lege eius meditabitur die ac nocte et erit tamquam lignum transplantatum iuxta rivulos aquarum €quod fructum suum dabit in tempore suo €et folium eius non defluet €et omne quod fecerit prosperabitur non sic impii sed tamquam pulvis quem proicit ventus propterea non resurgent impii in iudicio €neque peccatores in congregatione iustorum quoniam novit Dominus viam iustorum et iter impiorum peribit  quare turbabuntur gentes et tribus meditabuntur inania consurgent reges terrae et principes tractabunt pariter €adversum Dominum et adversum christum eius disrumpamus vincula eorum €et proiciamus a nobis laqueos eorum habitator caeli ridebit Dominus subsannabit eos tunc loquetur ad eos in ira sua €et in furore suo conturbabit eos ego autem orditus sum regem meum €super Sion montem sanctum suum €adnuntiabo Dei praeceptum Dominus dixit ad me filius meus es tu ego hodie genui te postula a me et dabo tibi gentes hereditatem tuam €et possessionem tuam terminos terrae pasces eos in virga ferrea ut vas figuli conteres eos nunc ergo reges intellegite erudimini iudices terrae servite Domino in timore et exultate in tremore adorate pure ne forte irascatur et pereatis de via cum exarserit post paululum furor eius €beati omnes qui sperant in eum  canticum David cum fugeret a facie Abessalon filii €sui Domine quare multiplicati sunt hostes mei €multi consurgunt adversus me multi dicunt animae meae €non est salus huic in Deo semper tu autem Domine clipeus circa me €gloria mea et exaltans caput meum voce mea ad Dominum clamabo €et exaudiet me de monte sancto suo semper ego dormivi et soporatus sum €evigilavi quia Dominus sustentavit me non timebo milia populi quae circumdederunt me €surge Domine salvum me fac Deus meus quia percussisti omnium inimicorum meorum maxillam €dentes impiorum confregisti Domini est salus super populum tuum benedictio tua semper  victori in psalmis canticum David invocante me exaudi me Deus €iustitiae meae €in tribulatione dilatasti mihi €miserere mei et exaudi orationem meam filii viri usquequo incliti mei €ignominiose diligitis vanitatem quaerentes €mendacium semper et cognoscite quoniam mirabilem reddidit Dominus sanctum suum €Dominus exaudiet cum clamavero ad eum irascimini et nolite peccare €loquimini in cordibus vestris super cubilia vestra et tacete €semper sacrificate sacrificium iustitiae et fidite in Domino €multi dicunt quis ostendit nobis bonum leva super nos lucem vultus tui Domine €dedisti laetitiam in corde meo in tempore frumentum et vinum eorum multiplicata sunt in pace simul requiescam et dormiam quia tu Domine specialiter securum habitare fecisti me  victori pro hereditatibus canticum David verba mea audi Domine intellege murmur meum rex meus et Deus meus quia te deprecor €Domine mane audies vocem meam mane praeparabor ad te et contemplabor €quoniam non es deus volens iniquitatem tu nec habitabit iuxta te malignus €non stabunt iniqui in conspectu oculorum tuorum odisti omnes operantes iniquitatem €perdes loquentes mendacium €virum sanguinum et dolosum abominabitur Dominus ego autem in multitudine misericordiae tuae €introibo in domum tuam €adorabo in templo sancto tuo in timore tuo Domine deduc me in iustitia tua €propter insidiatores meos €dirige ante faciem meam viam tuam non est enim in ore eorum rectum interiora eorum insidiae sepulchrum patens guttur eorum linguam suam levificant €condemna eos Deus decidant a consiliis suis €iuxta multitudinem scelerum eorum €expelle eos quoniam provocaverunt te et laetentur omnes qui sperant in te €in perpetuum laudabunt et proteges eos €et laetabuntur in te qui diligunt nomen tuum quia tu benedices iusto €Domine ut scuto placabilitatis coronabis eum  victori in psalmis super octava canticum David Domine ne in furore tuo arguas me neque in ira tua corripias me miserere mei Domine quoniam infirmus sum €sana me Domine quoniam conturbata sunt ossa mea et anima mea turbata est valde et tu Domine usquequo revertere Domine erue animam meam €salva me propter misericordiam tuam quoniam non est in morte recordatio tui €in inferno quis confitebitur tibi laboravi in gemitu meo €natare faciam tota nocte lectulum meum €lacrimis meis stratum meum rigabo caligavit prae amaritudine oculus meus €consumptus sum ab universis hostibus meis recedite a me omnes qui operamini iniquitatem €quia audivit Dominus vocem fletus mei audivit Dominus deprecationem meam €Dominus orationem meam suscipiet confundantur et conturbentur vehementer omnes inimici mei €revertantur et confundantur subito  pro ignoratione David €quod cecinit Domino super verbis Aethiopis filii Iemini Domine Deus meus in te speravi €salva me ab omnibus persequentibus me et libera me ne forte capiat ut leo animam meam €laceret et non sit qui eruat Domine Deus meus si feci istud si est iniquitas in manibus meis si reddidi retribuentibus mihi malum €et dimisi hostes meos vacuos persequatur inimicus animam meam €et adprehendat et conculcet in terra vitam meam €et gloriam meam in pulverem conlocet semper surge Domine in furore tuo elevare indignans super hostes meos €et consurge ad me iudicio quod mandasti et congregatio tribuum circumdet te €et pro hac in altum revertere Dominus iudicabit populos €iudica me Domine secundum iustitiam meam €et secundum simplicitatem meam quae est in me consumatur malum iniquorum €et confirmetur iustitia €probator cordis et renum Deus iustus clipeus meus in Deo qui salvat rectos corde Deus iudex iustus et fortis comminans tota die non convertenti gladium suum acuet €arcum suum tetendit et paravit illum et in ipso praeparavit vasa mortis €sagittas suas ad conburendum operatus est ecce parturit iniquitatem €et concepto dolore peperit mendacium lacum aperuit et effodit eum €et incidet in interitum quem operatus est revertetur dolor suus in caput eius €et super verticem eius iniquitas sua descendet confitebor Domino secundum iustitiam eius €et cantabo nomini Domini altissimi  victori pro torcularibus canticum David Domine Dominator noster €quam grande est nomen tuum in universa terra €qui posuisti gloriam tuam super caelos ex ore infantium et lactantium perfecisti laudem €propter adversarios meos ut quiescat inimicus et ultor þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨ˆ”videbo enim caelos tuos opera digitorum tuorum €lunam et stellas quae fundasti quid est homo quoniam recordaris eius €vel filius hominis quoniam visitas eum minues eum paulo minus a Deo €gloria et decore coronabis eum dabis ei potestatem super opera manuum tuarum cuncta posuisti sub pedibus eius €oves et armenta omnia insuper et animalia agri aves caeli et pisces maris qui pertranseunt semitas €ponti Domine Dominator noster €quam grande est nomen tuum in universa terra  victori pro morte filii canticum David confitebor Domino in toto corde meo €narrabo omnia mirabilia tua laetabor et gaudebo in te canam nomini tuo Altissimi cum ceciderint inimici mei retrorsum €et corruerint et perierint a facie tua fecisti enim iudicium meum et causam meam €sedisti super solium iudex iustitiae increpuisti gentes periit €impius €nomen eorum delisti in sempiternum et iugiter conpletae sunt solitudines in finem et civitates subvertisti €periit memoria eorum cum ipsis Dominus autem in sempiternum sedebit €stabilivit ad iudicandum solium suum et ipse iudicat orbem in iustitia iudicat populos in aequitatibus et erit Dominus elevatio oppresso elevatio oportuna in angustia et confident in te qui noverunt nomen tuum €quoniam non dereliquisti quaerentes te Domine cantate Domino habitatori Sion €adnuntiate in populis commutationes eius quoniam quaerens sanguinem eorum recordatus est €nec oblitus est clamoris pauperum misertus est mei Dominus €vidit adflictionem meam ex inimicis meis qui exaltat me de portis mortis €ut narrem omnes laudes tuas in portis filiae Sion exultabo in salutari tuo €demersae sunt gentes in interitu quem €fecerunt €in rete quod absconderant captus est pes €eorum agnitus est Dominus iudicium faciens €in opere manuum suarum corruit impius sonitu sempiterno convertantur impii in infernum €omnes gentes quae oblitae sunt Deum quoniam non in aeternum oblivioni erit pauper €expectatio pauperum non peribit in perpetuum surge Domine non confortetur homo €iudicentur gentes ante faciem tuam pone Domine terrorem eis €sciant gentes homines se esse semper quare Domine stas a longe dispicis in temporibus angustiae in superbia impii ardet pauper €capiantur in sceleribus quae cogitaverunt quia laudavit impius desiderium animae suae €et avarus adplaudens sibi blasphemavit Dominum €impius secundum altitudinem furoris sui non requiret nec est Deus in omnibus cogitationibus eius €parturiunt viae eius in omni tempore €longe sunt iudicia tua a facie eius €omnes inimicos suos dispicit loquitur in corde suo non movebor in generatione et generatione €ero sine malo maledictione os eius plenum est et dolis et avaritia €sub lingua eius dolor et iniquitas sedet insidians iuxta vestibula €in absconditis ut interficiat innocentem oculi eius robustos tuos circumspiciunt €insidiatur in abscondito quasi leo in cubili €insidiatur ut rapiat pauperem €rapiet pauperem cum adtraxerit eum ad rete suum et confractum subiciet et inruet viribus suis valenter dixit in corde suo oblitus est Deus €abscondit faciem suam non respiciet in perpetuum surge Domine Deus leva manum tuam €noli oblivisci pauperum quare blasphemat impius Deum €dicens in corde suo quod non requirat vides quia tu laborem et furorem respicis €ut detur in manu tua €tibi relinquuntur fortes tui pupillo tu es factus adiutor contere brachium impii et maligni €quaeres impietatem eius et non invenies Dominus rex saeculi et aeternitatis perierunt gentes de terra eius desiderium pauperum audit Dominus €praeparasti ut cor eorum audiat auris tua ut iudices pupillum et oppressum €et nequaquam ultra superbiat homo de terra  victori David in Domino speravi quomodo dicitis animae meae €transvola in montem ut avis quia ecce impii tetenderunt arcum €posuerunt sagittam suam super nervum €ut sagittent in abscondito rectos corde quia leges dissipatae sunt iustus quid operatus est Dominus in templo sancto suo Dominus in caelo thronus eius €oculi eius vident palpebrae eius probant filios hominum Dominus iustum probat €impium autem et diligentem iniquitatem odit anima eius pluet super peccatores laqueos €ignis et sulphur et spiritus tempestatum pars €calicis eorum quoniam iustus Dominus iustitias dilexit €rectum videbunt facies eorum  victori pro octava canticum David salva Domine quoniam defecit sanctus €quoniam inminuti sunt fideles a filiis hominum frustra loquuntur unusquisque proximo suo €labium subdolum in corde et corde locuti sunt disperdat Dominus omnia labia dolosa linguam magniloquam qui dixerunt linguam nostram roboremus €labia nostra nobiscum sunt quis dominus noster est propter vastitatem inopum et gemitum pauperum €nunc consurgam dicit Dominus €ponam in salutari auxilium eorum eloquia Domini eloquia munda €argentum igne probatum separatum a terra colatum septuplum tu Domine custodies ea €servabis nos a generatione hac in aeternum in circuitu impii ambulabunt €cum exaltati fuerint vilissimi filiorum hominum  victori canticum David €usquequo Domine oblivisceris mei penitus €usquequo abscondes faciem tuam a me usquequo ponam consilia in anima mea €dolorem in corde meo per diem usquequo exaltabitur inimicus meus super me convertere exaudi me Domine Deus meus €inlumina oculos meos ne umquam obdormiam in mortem nequando dicat inimicus meus praevalui adversus eum €hostes mei exultabunt cum motus fuero ego autem in misericordia tua confido €exultabit cor meum in salutari tuo €cantabo Domino quia reddidit mihi  victori David €dixit stultus in corde suo non est Deus €corrupti sunt et abominabiles facti sunt studiose €non est qui faciat bonum Dominus de caelo prospexit super filios hominum €ut videret si esset intellegens €requirens Deum omnes recesserunt simul conglutinati sunt €non est qui faciat bonum non est usque ad unum nonne cognoscent omnes qui operantur iniquitatem €qui devorant populum meum ut cibum panis Dominum non invocaverunt ibi timebunt formidine quoniam Deus in generatione iusta est €consilium pauperum confudistis €quoniam Dominus spes eius est quis dabit de Sion salutem Israhel €quando reduxerit Dominus captivitatem populi sui €exultabit Iacob et laetabitur Israhel  canticum David €Domine quis peregrinabitur in tentorio tuo €et quis habitabit in monte sancto tuo qui ingreditur sine macula et operatur iustitiam loquiturque veritatem in corde suo €qui non est facilis in lingua sua €neque fecit amico suo malum €et obprobrium non sustinuit super vicino suo dispicitur oculis eius inprobus €timentes autem Dominum glorificat €iurat ut se adfligat et non mutat pecuniam suam non dedit ad usuram €et munera adversum innoxium non accepit €qui facit haec non movebitur in aeternum  humilis et simplicis David €custodi me Deus quoniam speravi in te dicens Deo Dominus meus es tu bene mihi non est sine te sanctis qui in terra sunt et magnificis omnis voluntas mea in eis multiplicabuntur idola eorum post tergum sequentium €non litabo libamina eorum de €sanguine €neque adsumam nomina eorum in labiis meis Dominus pars hereditatis meae et calicis mei €tu possessor sortis meae lineae ceciderunt mihi in pulcherrimis €et hereditas speciosissima mea est benedicam Domino qui dedit consilium mihi €insuper et noctibus erudierunt me renes mei proponebam in conspectu meo semper €quia a dextris meis est ne commovear propterea laetatum est cor meum et exultavit gloria mea €et caro mea habitavit confidenter non enim derelinques animam meam in €inferno €nec dabis sanctum tuum videre corruptionem €ostendes mihi semitam vitae €plenitudinem laetitiarum ante vultum tuum €decores in dextera tua aeternos  oratio David €audi Deus iustum intende deprecationem meam €auribus percipe orationem meam absque labiis mendacii de vultu tuo iudicium meum prodeat €oculi tui videant aequitates probasti cor meum visitasti nocte €conflasti me et non invenisti cogitationes meas transire os meum €in opere hominum €propter verbum labiorum tuorum ego observavi vias latronis sustenta gressus meos in callibus tuis €et non labentur vestigia mea ego invocavi te quia exaudies me Deus €inclina aurem tuam mihi audi eloquium meum þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨—mirabilem fac misericordiam tuam salvator sperantium a resistentibus dexterae tuae €custodi me quasi pupillam intus in oculo €in umbra alarum tuarum protege me a facie impiorum vastantium me €inimici mei animam meam circumdederunt adipe suo concluserunt et ore locuti sunt superbe incedentes adversum me nunc circumdederunt me €oculos suos posuerunt declinare in terram similitudo eius quasi leonis desiderantis praedam €et quasi catuli leonis sedentis in absconditis surge Domine praeveni faciem eius incurva eum €salva animam meam ab impio qui est gladius tuus a viris manus tuae Domine qui mortui sunt in profundo €quorum pars in vita €et quorum de absconditis tuis replesti ventrem €qui satiabuntur filiis €et dimittent reliquias suas parvulis eorum ego in iustitia videbo faciem tuam €implebor cum evigilavero similitudine tua  victori servo Domini David quae locutus est Domino verba cantici huius €in die qua liberavit eum Dominus de manu omnium inimicorum suorum et de €manu Saul €et ait diligam te Domine fortitudo mea €Domine petra mea et robur meum et salvator meus €Deus meus fortis meus sperabo in eo €scutum meum et cornu salutis meae susceptor meus laudatum invocabo Dominum et ab inimicis meis salvus ero circumdederunt me funes mortis et torrentes diabuli terruerunt me funes inferi circumdederunt me €praevenerunt me laquei mortis in tribulatione mea invocabo Dominum €et ad Deum meum clamabo €exaudiet de templo suo vocem meam €et clamor meus ante faciem eius veniet in aures eius commota est et contremuit terra €et fundamenta montium concussa sunt €et conquassata quoniam iratus est ascendit fumus de furore eius et ignis ex ore eius devorans €carbones incensi sunt ab eo inclinavit caelos et descendit et caligo sub pedibus eius et ascendit super cherub et volavit super pinnas venti posuit tenebras latibulum suum in circuitu eius tabernaculum eius €tenebrosas aquas in nubibus aetheris prae fulgore in conspectu eius nubes transierunt €grando et carbones ignis et intonuit de caelo Dominus €et Altissimus dedit vocem suam grandinem et carbones ignis et emisit sagittas suas et dissipavit eos €fulgora multiplicavit et conturbavit illos et apparuerunt effusiones aquarum €et revelata sunt fundamenta orbis €ab increpatione tua Domine ab inspiratione spiritus furoris tui misit de alto et accepit me extraxit me de €aquis multis liberavit me de inimicis meis potentissimis €et de his qui oderant me quoniam robustiores me erant praevenerunt me in die adflictionis meae €et factus est Dominus firmamentum meum et eduxit me in latitudinem €liberavit me quia placuit ei retribuit mihi Dominus secundum iustitiam meam €et secundum munditiam manuum mearum reddidit mihi quia custodivi vias Domini et non egi impie a Deo meo omnia enim iudicia eius in conspectu meo €et praecepta eius non amovi a me et fui inmaculatus cum eo et custodivi me ab iniquitate mea et restituit Dominus mihi secundum €iustitiam meam €et secundum munditiam manuum mearum in conspectu oculorum eius cum sancto sanctus eris cum viro innocente €innocenter ages cum electo electus eris et cum perverso pervertes quia tu populum pauperem salvabis et oculos excelsos humiliabis quia tu inluminabis lucernam meam Domine €Deus meus inlustrabis tenebras meas in te enim curram accinctus et in Deo meo transiliam murum Deus inmaculata via eius €eloquium Domini igne examinatum €scutum est omnium sperantium in se quis est deus praeter Dominum €et quis fortis praeter Deum nostrum Deus qui accingit me fortitudine €et posuit inmaculatam viam meam coaequans pedes meos cervis et super excelsa statuens me docens manus meas ad proelium €et conponens quasi arcum aereum brachia mea dedisti mihi clipeum salutis tuae €et dextera tua confortavit me et mansuetudo tua multiplicavit me dilatabis gressus meos subtus me et non deficient tali mei persequar inimicos meos et adprehendam €et non revertar donec consumam eos caedam eos et non poterunt surgere €cadent sub pedibus meis accinxisti me fortitudine ad proelium €incurvabis resistentes mihi sub me inimicorum meorum dedisti mihi dorsum €et odientes me disperdidisti clamabunt et non erit qui salvet €ad Dominum et non exaudiet eos delebo eos ut pulverem ante faciem venti €ut lutum platearum proiciam eos salvabis me a contradictionibus populi pones me in caput gentium populus quem ignoravi serviet mihi auditione auris oboediet mihi filii alieni mentientur mihi €filii alieni defluent et contrahentur in angustiis suis vivit Dominus et benedictus Deus meus €et exaltabitur Deus salutis meae Deus qui das vindictas mihi et congregas populos sub me €qui servas me ab inimicis meis et a resistentibus mihi elevas me €a viro iniquo libera me propterea confitebor tibi in gentibus Domine €et nomini tuo cantabo magnificanti salutes regis sui €et facienti misericordiam christo suo €David et semini eius usque in aeternum  victori canticum David caeli enarrant gloriam Dei €et opus manus eius adnuntiat firmamentum dies diei eructat verbum et nox nocti indicat scientiam non est sermo et non sunt verba €quibus non audiatur vox eorum in universam terram exivit sonus eorum €et in finibus orbis verba eorum soli posuit tabernaculum in eis €et ipse quasi sponsus procedens de thalamo suo €exultavit ut fortis ad currendam viam a summitate caeli egressus eius €et cursus eius usque ad summitatem illius €nec est qui se abscondat a calore eius lex Domini inmaculata convertens animam €testimonium Domini fidele sapientiam praestans parvulis praecepta Domini recta laetificantia cor €mandatum Domini lucidum inluminans oculos timor Domini mundus perseverans in saecula €iudicia Domini vera iustificata in semet ipsis desiderabilia super aurum et lapidem pretiosum multum €et dulciora super mel et favum redundantem unde et servus tuus docebit ea in custodiendis eis fructus multus errores quis intelleget €ab occultis munda me a superbis quoque libera servum tuum €si non fuerint dominati mei tunc inmaculatus ero €et mundabor a delicto maximo sint placentes sermones oris mei €meditatio cordis mei in conspectu tuo €Domine fortitudo mea et redemptor meus  victori canticum David exaudiat te Dominus in die tribulationis €protegat te nomen Dei Iacob mittat tibi auxilium de sancto et de Sion roboret te memor sit omnis sacrificii tui €et holocaustum tuum pingue fiat semper det tibi secundum cor tuum et omnem voluntatem tuam impleat laudabimus in salutari tuo €et in nomine Dei nostri ducemus choros impleat Dominus omnes petitiones tuas €nunc scio quoniam salvabit Dominus christum suum €exaudiet eum de caelo sancto suo €in fortitudine salutis dexterae suae hii in curribus et hii in equis €nos autem nominis Domini Dei nostri recordabimur ipsi incurvati sunt et ceciderunt €nos autem resurreximus et erecti sumus Domine salva €rex exaudiet nos in die qua invocaverimus  victori canticum David Domine in fortitudine tua laetabitur rex €et in salutari tuo exultabit vehementer desiderium cordis eius dedisti ei €et voluntate labiorum eius non fraudasti eum semper quoniam praevenies eum benedictionibus €bonitatis €pones in capite eius coronam de lapide pretioso vitam petivit te et dedisti ei €longitudinem dierum in saeculum et in aeternum magna gloria eius in salutari tuo €gloriam et decorem pones super eum pones enim eum benedictionem sempiternam €et hilarabis eum laetitia apud vultum tuum quia rex confidet in Domino €et in misericordia Excelsi non decipietur inveniet manus tua omnes inimicos tuos €dextera tua inveniet odientes te pones eos ut clibanum ignis in tempore vultus tui €Dominus in furore suo praecipitabit eos et devorabit eos ignis fructum eorum de terra perdes €et semen eorum de filiis hominum quoniam inclinaverunt super te malum €cogitaverunt scelus quod non potuerunt quia pones eos umerum €funes tuos firmabis contra facies eorum exaltare Domine in fortitudine tua €cantabimus et psallemus fortitudines tuas  victori pro cervo matutino canticum Deus Deus meus quare dereliquisti me €longe a salute mea verba rugitus mei Deus meus clamabo per diem et non exaudies €et nocte nec est silentium mihi þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨•”et tu sancte habitator Laus Israhel in te confisi sunt patres nostri €confisi sunt et salvasti eos ad te clamaverunt et salvati sunt €in te confisi sunt et non sunt confusi ego autem sum vermis et non homo €obprobrium hominum et dispectio plebis omnes videntes me subsannant me €dimittunt labium movent caput confugit ad Dominum salvet eum liberet eum quoniam vult eum tu autem propugnator meus ex utero €fiducia mea ab uberibus matris meae in te proiectus sum ex vulva €de ventre matris meae Deus meus es tu ne longe fias a me €quoniam tribulatio proxima est €quoniam non est adiutor circumdederunt me vituli multi tauri pingues vallaverunt me aperuerunt super me os suum quasi leo capiens et rugiens sicut aqua effusus sum et separata sunt omnia ossa mea €factum est cor meum sicut cera liquefacta in medio ventris mei aruit velut testa fortitudo mea et lingua mea adhesit palato meo €et in pulverem mortis detraxisti me circumdederunt me venatores €concilium pessimorum vallavit me €vinxerunt manus meas et pedes meos numeravi omnia ossa mea €quae ipsi respicientes viderunt in me diviserunt vestimenta mea sibi €et super vestimentum meum miserunt sortem tu autem Domine ne longe fias €fortitudo mea in auxilium meum festina erue a gladio animam meam de manu canis solitariam meam salva me ex ore leonis €et de cornibus unicornium exaudi me narrabo nomen tuum fratribus meis in medio ecclesiae laudabo te qui timetis Dominum laudate eum €omne semen Iacob glorificate eum et metuite eum universum semen Israhel €quoniam non dispexit neque contempsit modestiam pauperis €et non abscondit faciem suam ab eo €et cum clamaret ad eum audivit apud te laus mea in ecclesia multa €vota mea reddam in conspectu timentium eum comedent mites et saturabuntur €laudabunt Dominum quaerentes eum €vivet cor vestrum in sempiternum recordabuntur et convertentur ad Dominum omnes fines terrae €et adorabunt coram eo universae cognationes gentium quia Domini est regnum et dominabitur gentibus comederunt et adoraverunt omnes pingues terrae €ante faciem eius curvabunt genu €universi qui descendunt in pulverem et anima eius ipsi vivet semen serviet ei narrabitur Domino in generatione €venient et adnuntiabunt iustitias eius €populo qui nascetur quas fecit  canticum David €Dominus pascit me nihil mihi deerit in pascuis herbarum adclinavit me €super aquas refectionis enutrivit me animam meam refecit €duxit me per semitas iustitiae propter nomen €suum sed et si ambulavero in valle mortis €non timebo malum quoniam tu mecum es €virga tua et baculus tuus ipsa consolabuntur me pones coram me mensam ex adverso hostium meorum €inpinguasti oleo caput meum calix meus inebrians sed et benignitas et misericordia subsequetur me €omnibus diebus vitae meae €et habitabo in domo Domini in longitudine dierum  David canticum €Domini est terra et plenitudo eius orbis et habitatores eius quia ipse super maria fundavit eum €et super flumina stabilivit illum quis ascendet in montem Domini €et quis stabit in loco sancto eius innocens manibus et mundo corde €qui non exaltavit frustra animam suam et non iuravit dolose accipiet benedictionem a Domino et iustitiam a Deo salutari suo haec generatio quaerentium eum €quaerentium faciem tuam Iacob semper levate portae capita vestra €et elevamini ianuae sempiternae €et ingrediatur rex gloriae quis est iste rex gloriae €Dominus fortis et potens Dominus fortis in proelio levate portae capita vestra et erigite ianuae sempiternae €et ingrediatur rex gloriae quis est iste rex gloriae €Dominus exercituum ipse est rex gloriae semper  David €ad te Domine animam meam levabo Deus meus in te confisus sum ne confundar ne laetentur inimici mei €sed et universi qui sperant in te non confundantur confundantur qui iniqua gerunt frustra €vias tuas Domine ostende mihi semitas tuas doce me deduc me in veritate tua €et doce me quia tu Deus salvator meus €te expectavi tota die recordare miserationum tuarum Domine €et misericordiarum tuarum quia ex sempiterno sunt peccatorum adulescentiae meae et scelerum meorum ne memineris €secundum misericordiam tuam recordare mei €propter bonitatem tuam Domine bonus et rectus Dominus propterea docebit peccatores in via deducet mansuetos in iudicio et docebit modestos viam suam omnes semitae Domini misericordia et veritas €his qui custodiunt pactum eius et testificationem eius propter nomen tuum propitiare iniquitati meae €quoniam grandis est quis est iste vir timens Dominum €quem docebit in via quam elegerit anima eius in bono commorabitur et semen eius hereditabit terram secretum Domini timentibus eum et pactum suum ostendet €eis oculi mei semper ad Dominum €quia ipse educet de rete pedes meos respice in me et miserere mei quoniam solus et pauper sum ego tribulationes cordis mei multiplicatae sunt €de angustiis meis educ me vide adflictionem meam et laborem meum €et porta omnia peccata mea vide inimicos meos quia multiplicati sunt et odio iniquo oderunt me custodi animam meam et libera me €non confundar quia speravi in te simplicitas et aequitas servabunt me quia expectavi te redime Deus Israhelem ex omnibus angustiis suis  David €iudica me Deus quoniam ego in simplicitate mea ambulavi €et in Domino confidens non deficiam proba me Domine et tempta me ure renes meos et cor meum quia misericordia tua in conspectu oculorum meorum est €et ambulabo in veritate tua non sedi cum viris vanitatis et cum superbis non ingrediar odivi ecclesiam pessimorum et cum iniquis non sedebo lavabo in innocentia manus meas €et circuibo altare tuum Domine ut clara voce praedicem laudem et narrem omnia mirabilia tua Domine dilexi habitaculum domus tuae €et locum tabernaculi gloriae tuae ne auferas cum peccatoribus animam meam €cum viris sanguinum vitam meam in quorum manibus scelus est €et dextera eorum repleta est muneribus ego autem in simplicitate mea gradiar €redime me et miserere mei pes meus stetit in recto €in ecclesiis benedicam Domino  David €Dominus lux mea et salutare meum quem timebo €Dominus fortitudo vitae meae quem formidabo cum adpropinquarent mihi maligni ut comederent carnem meam €hostes mei et inimici mei ipsi inpigerunt et ceciderunt si steterint adversus me castra non timebit cor meum €si surrexerit contra me bellum in hoc ego confidam unum petivi a Domino hoc requiram €ut habitem in domo Domini omnibus diebus vitae meae €ut videam pulchritudinem Domini et adtendam templum eius abscondet enim me in umbra sua in die pessima €abscondet me in secreto tabernaculi sui in petra exaltabit me €nunc quoque exaltabit caput meum €super inimicos meos qui sunt in circuitu meo €et immolabo in tabernaculo eius hostias €iubili €cantabo et psallam Domino audi Domine vocem meam invocantis €miserere mei et exaudi me tibi dixit cor meum €quaesivit vultus meus faciem tuam Domine et requiram ne abscondas faciem tuam a me €ne declines in furore tuo a servo tuo €auxilium meum fuisti ne derelinquas me €et ne dimittas me Deus salvator meus pater enim meus et mater mea dereliquerunt me €Dominus autem collegit me ostende mihi Domine viam tuam €et deduc me in semita recta propter insidiatores meos ne tradas me Domine animae tribulantium me €quoniam surrexerunt contra me testes falsi et apertum mendacium ego autem credo quod videam bona Domini in terra viventium expecta Dominum confortare et roboretur cor tuum €et sustine Dominum  David €ad te Domine clamabo Fortis meus ne obsurdescas mihi €ne forte tacente te mihi conparer his qui descendunt in lacum audi Domine deprecationem meam cum clamavero ad te €cum levavero manus meas ad oraculum sanctum tuum ne trahas me cum impiis et cum operantibus iniquitatem €qui loquuntur pacem cum amicis suis €et est malum in corde eorum da eis secundum opus suum €et secundum malum adinventionum suarum €iuxta opus manuum suarum da eis €redde retributionem suam illis quoniam non intellegunt opera Domini €et opus manuum eius €destrues eos et non aedificabis benedictus Dominus €qui audivit vocem deprecationis meae Dominus fortitudo mea et scutum meum €in ipso confisum est cor meum et habui adiutorium þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨›—ƒgavisum est cor meum et in cantico meo confitebor illi Dominus fortitudo mea et robur salutarium christi sui est salva populum tuum et benedic hereditati tuae €et pasce eos et subleva eos usque in sempiternum  canticum David €adferte Domino filios arietum adferte Domino gloriam et imperium €adferte Domino gloriam nomini eius €adorate Dominum in decore sancto vox Domini super aquas Deus gloriae intonuit €Dominus super aquas multas vox Domini in fortitudine vox Domini in decore vox Domini confringentis cedros €et confringet Dominus cedros Libani et disperget eas quasi vitulus Libani €et Sarion quasi filius rinocerotis vox Domini dividens flammas ignis vox Domini parturire faciens desertum Cades vox Domini obsetricans cervis et revelans saltus €et in templo eius omnis loquetur gloriam Dominus diluvium inhabitat et sedebit Dominus rex in aeternum Dominus fortitudinem populo suo dabit €Dominus benedicet populo suo in pace  psalmus cantici pro dedicatione domus David exaltabo te Domine quoniam salvasti me €et non delectasti inimicos meos super me Domine Deus meus clamavi ad te et sanasti me Domine eduxisti de inferno animam meam €vivificasti me ne descenderem in lacum cantate Domino sancti eius €et confitemini memoriae sanctitatis eius quoniam ad momentum est ira eius et vita in repropitiatione eius €ad vesperum commorabitur fletus et in matutino laus ego autem dixi in abundantia mea €non commovebor in sempiternum Domine in voluntate tua posuisti monti meo fortitudinem €abscondisti faciem tuam et factus sum conturbatus ad Dominum clamabo et Dominum €deprecabor quae est utilitas in sanguine meo cum descendero in €corruptionem €numquid confitebitur tibi pulvis aut adnuntiabit veritatem tuam audi Domine et miserere mei Domine esto adiutor convertisti planctum meum in chorum mihi €solvisti saccum meum et accinxisti me laetitia ut laudet te gloria et non taceat €Domine Deus meus in sempiternum confitebor tibi  victori canticum David in te Domine speravi non confundar in aeternum €in iustitia tua salva me inclina ad me aurem tuam velociter libera me €esto mihi in lapidem fortissimum €et in domum munitam ut salves me quia petra mea et munitio mea tu es €et propter nomen tuum dux meus eris et enutries me educes me de rete quod absconderunt mihi €quia tu fortitudo mea es in manu tua commendabo spiritum meum €redemisti me Domine Deus veritatis odisti custodientes vanitates frustra €ego autem in Domino confisus sum exultabo et laetabor in misericordia tua €quia vidisti adflictionem meam cognovisti tribulationes animae meae et non conclusisti me in manibus inimici €posuisti in latitudine pedes meos miserere mei Domine quoniam tribulor €caligavit in furore oculus meus anima mea et venter meus quia consumptae sunt in maerore vitae meae et anni mei in gemitu €infirmata est in iniquitate fortitudo mea et ossa mea contabuerunt apud omnes hostes meos factus sum obprobrium €et vicinis meis nimis et timor notis meis €qui videbant me in plateis fugiebant me oblivioni traditus sum quasi mortuus a corde €factus sum quasi vas perditum audivi enim obprobrium multorum congregationem in circuitu €cum inirent consilium adversum me €et ut auferrent animam meam cogitarent ego autem in te speravi Domine dixi Deus meus es tu in manu tua tempora mea €libera me de manu inimicorum meorum et persequentium me ostende faciem tuam super servum tuum €salva me in misericordia tua Domine ne confundar quia invocavi te €confundantur impii taceant in inferno muta fiant labia mendacii €quae loquuntur contra iustum vetera in superbia et despectione quam multa est bonitas tua quam abscondisti timentibus €te €operatus es sperantibus in te in conspectu filiorum hominum abscondes eos in protectione vultus tui a duritia viri €abscondes eos in umbra a contradictione linguarum benedictus Dominus €qui mirabilem fecit misericordiam suam mihi in civitate munita ego autem dixi in stupore meo €proiectus sum de conspectu oculorum eius €ergone audisti vocem deprecationis meae cum clamarem ad te diligite Dominum omnes sancti eius €fideles servat Dominus €et retribuet his qui satis operantur superbiam confortamini et roboretur cor vestrum €omnes qui expectatis Dominum  David eruditi €beatus cui dimissa est iniquitas et absconditum est peccatum beatus homo cui non inputabit Dominus iniquitatem €nec est in spiritu eius dolus quia tacui adtrita sunt ossa mea in rugitu meo tota die die enim et nocte gravatur super me manus tua €versatus sum in miseria mea cum exardesceret messis iugiter peccatum meum notum facio tibi €et iniquitatem meam non abscondo €dixi confitebor scelus meum Domino €et tu dimisisti iniquitatem peccati mei semper pro hoc orat omnis sanctus ad te tempus inveniens €ut cum inundaverint aquae multae ad illum non accedant tu es protectio mea ab hoste custodies me €laus mea salvans circumdabis me semper doceam te et monstrabo tibi viam per quam ambules €cogitabo de te oculo meo nolite fieri sicut equus et mulus quibus non est €intellegentia €in camo et freno maxillas eorum constringe qui non accedunt ad te multi dolores impii €confidentem autem in Domino misericordia circumdabit laetamini in Domino et exultate iusti et laudate omnes recti corde  laudate iusti Dominum rectos decet laudatio confitemini Domino in cithara in psalterio decacordo cantate ei cantate ei canticum novum diligenter psallite in €iubilo quia rectum est verbum Domini et omne opus eius in fide diligit iustitiam et iudicium misericordia Domini plena est terra verbo Domini caeli facti sunt €et spiritu oris eius omnis ornatus eorum congregans quasi in utre aquas maris €ponens in thesauris abyssos timeat Dominum omnis terra €ipsum formident universi habitatores orbis quia ipse mandavit et factus est ipso praecipiente stetit Dominus dissolvit consilium gentium €irritas fecit cogitationes populorum consilium Domini in aeternum stabit €cogitationes cordis eius in generatione et generatione beata gens cuius Dominus Deus eius €populus quem elegit in hereditatem sibi de caelo respexit Dominus vidit omnes filios Adam de firmissimo solio suo prospexit ad universos habitatores terrae fingens pariter cor eorum intellegens omnia opera eorum non salvatur rex in multitudine exercitus €nec fortis liberabitur in multiplicatione virtutis fallax equus ad salutem et in multitudine roboris sui non salvabit ecce oculus Domini super timentes eum €et expectantes misericordiam eius ut eruat de morte animam eorum €et vivificet eos in fame anima nostra expectavit Dominum €auxilium nostrum et clipeus noster est in ipso enim laetabitur cor nostrum €quia in nomine sancto eius speravimus sit misericordia tua Domine super nos €sicut expectavimus te  David quando commutavit os suum coram Abimelech €et eiecit eum et abiit benedicam Domino in omni tempore €semper laus eius in ore meo in Domino laetabitur anima mea €audiant mites et laetentur magnificate Dominum mecum €et exaltemus nomen eius pariter quaesivi Dominum et exaudivit me €et de omnibus angustiis meis liberavit me respicite ad eum et confluite et vultus vestri non confundentur hic pauper clamavit et Dominus exaudivit €de omnibus tribulationibus salvabit eum circumdat angelus Domini in gyro timentes eum et eruet eos gustate et videte quoniam bonus Dominus €beatus vir qui sperat in eo timete Dominum sancti eius €quoniam non est inopia timentibus eum leones indiguerunt et esurierunt €quaerentibus autem Dominum non deerit omne bonum venite filii audite me timorem Domini docebo vos quis est vir qui velit vitam diligens dies videre bonos custodi linguam tuam a malo et labia tua ne loquantur dolum recede a malo et fac bonum quaere pacem et persequere eam oculi Domini ad iustos et aures eius ad clamorem eorum vultus Domini super facientes malum €ut perdat de terra memoriam eorum clamaverunt et Dominus exaudivit €et ex omnibus tribulationibus eorum liberavit eos iuxta est Dominus contritis corde et confractos spiritu salvabit multae tribulationes iusti €et ex omnibus illis liberabit eum Dominus custodit omnia ossa eius unum ex eis non confringetur þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨¡˜–interficiet impium malitia et odientes iustum superabuntur redimet Dominus animam servorum suorum €et non peccabunt omnes sperantes in eo  David €iudica Domine adversarios meos €pugna contra pugnantes me adprehende scutum et hastam €et consurge in auxilium meum evagina gladium €et praeoccupa ex adverso persequentem me €dic animae meae salus tua ego sum confundantur et revereantur qui quaerunt animam meam €convertantur retrorsum et confundantur qui cogitant malum mihi fiant sicut pulvis ante faciem venti et angelus Domini inpellat sit via eorum tenebrae et lubricum €et angelus Domini persequatur eos quia frustra absconderunt mihi insidias retis sui €sine causa foderunt animae meae veniat ei calamitas quam ignorat €et rete suum quod abscondit conprehendat eum et cadat in laqueum anima autem mea exultabit in Domino €et laetabitur in salute sua omnia ossa mea dicent Domine quis similis tui €eruens inopem a validiore et pauperem et mendicum a violento surgentes testes iniqui quae nesciebam interrogabant me reddebant mihi mala pro bono sterilitatem animae meae ego autem cum infirmarer ab eis induebar cilicio €humiliabam in ieiunio animam meam €et oratio mea ad sinum meum revertetur quasi ad amicum quasi ad fratrem meum sic ambulabam €quasi lugens mater tristis incurvabar et in infirmitate mea laetabantur et congregabantur €collecti sunt adversum me percutientes et nesciebam scindentes et non tacentes €in simulatione verborum fictorum frendebant contra me dentibus suis Domine quanta aspicies €converte animam meam a calamitatibus suis €a leonibus solitariam meam confitebor tibi in ecclesia grandi in populo forti laudabo te non laetentur super me inimici mei mendaces €odientes me frustra coniventes oculo non enim pacem loquuntur €sed in rapina terrae verba fraudulenta concinnant et dilataverunt super me os suum €dixerunt va va vidit oculus noster vidisti Domine ne taceas Domine ne elongeris a me consurge et evigila in iudicium meum €Deus meus et Domine in causam meam iudica me secundum iustitiam meam Domine Deus meus €et ne insultent mihi ne dicant in corde suo va va va animae nostrae €ne dicant absorbuimus eum confundantur et revereantur pariter qui laetantur in adflictione mea €induantur confusione et verecundia €qui magnificantur super me laudent et laetentur qui volunt iustitiam meam €et dicant semper magnificetur Dominus €qui vult pacem servi sui et lingua mea meditabitur iustitiam tuam tota die laudem tuam  pro victoria servi Domini David dixit scelus impii in medio cordis eius €non esse timorem Dei ante oculos eius quia dolose egit adversum eum in oculis suis €ut inveniret iniquitatem eius ad odiendum verba oris eius iniquitas et dolus €cessavit cogitare benefacere iniquitatem cogitat in cubili suo stabit in via non bona €malum non abiciet Domine in caelo misericordia tua fides tua usque ad nubes iustitia tua quasi montes Domine iudicium tuum abyssus multa €homines et iumenta salvos facies Domine quam pretiosa est misericordia tua Domine €et filii Adam in umbra alarum tuarum sperabunt inebriabuntur de pinguidine domus tuae €et torrente deliciarum tuarum potabis eos quoniam tecum est fons vitae in lumine tuo videbimus lumen adtrahe misericordiam tuam scientibus te €et iustitiam tuam rectis corde ne veniat mihi pes superbiae €et manus impiorum non me commoveat ibi ceciderunt operantes iniquitatem €expulsi sunt et non potuerunt surgere  David €aleph noli contendere cum malignis €neque aemuleris facientes iniquitatem quoniam sicut herba velociter conterentur €et sicut holus viride arescent beth spera in Domino et fac bonum €peregrinare in terra et pascere fide et delectare in Domino et dabit tibi petitiones cordis tui gimel volve super Dominum viam tuam €et confide in eo et ipse faciet et educet sicut lumen iustitiam tuam €et iudicium tuum sicut meridiem deleth tace Domino et expecta eum €noli contendere adversum eum qui proficit in via sua €adversum virum qui facit quae cogitat he dimitte iram et relinque furorem €noli contendere ut malefacias quoniam qui malefaciunt interibunt €expectantes autem Dominum ipsi hereditabunt terram vav adhuc enim modicum et non erit impius €et cogitabis de loco eius et non subsistet mites autem hereditabunt terram €et delectabuntur in multitudine pacis zai cogitat impius de iusto €et frendet adversum eum dentibus suis Dominus deridebit eum €videns quod venit dies eius heth gladium evaginaverunt impii €tetenderunt arcum suum ut percutiant egenum et pauperem €et interficiant rectos in via gladius eorum ingrediatur in cor eorum €et arcus eorum confringantur teth melius est parum iusto €quam divitiae impiorum multae quia brachia impiorum confringentur €sublevat autem iustos Dominus ioth novit Dominus diem inmaculatorum €et hereditas eorum aeterna erit non confundentur in tempore malo et in diebus famis saturabuntur caph quia impii peribunt €et inimici Domini gloriantes ut monocerotes €consumentur sicut fumus consumitur lameth fenus accipit impius et non reddit €iustus autem donat et tribuit quia qui benedicti fuerint ab eo hereditabunt terram €et qui maledicti interibunt mem a Domino gressus viri firmantur €et viam eius volet cum ceciderit non adlidetur quia Dominus sustentat manum eius nun puer fui siquidem senui €et non vidi iustum derelictum neque semen eius quaerens panem tota die donat et commodat et semen eius in benedictione samech recede a malo et fac bonum €et habita in sempiterno quia Dominus diligit iudicium et non derelinquet sanctos suos €ain in aeternum custoditi sunt €et semen impiorum periit iusti hereditabunt terram €et habitabunt in saeculum super eam fe os iusti meditabitur sapientiam €et lingua eius loquetur iudicium lex Dei eius in corde eius non deficient gressus eius sade considerat impius iustum et quaerit ut occidat eum Dominus non derelinquet eum in manu eius €et non condemnabit eum cum iudicatur coph expecta Dominum et custodi viam eius €et exaltabit te ut possideas terram €cum interibunt impii videbis res vidi impium robustum €et fortissimum sicut indigenam virentem et transivi et ecce non erat et quaesivi eum et non est inventus sen custodi simplicitatem et vide rectum €quia erit ad extremum viro pax iniqui autem delebuntur pariter et novissimum impiorum peribit thau salus iustorum a Domino €fortitudo eorum in tempore tribulationis et auxiliabitur eis Dominus €et salvabit eos ab impiis quia speraverunt in eo  canticum David in commemoratione Domine ne in ira tua arguas me neque in furore tuo corripias me quia sagittae tuae infixae sunt mihi et tetigit me manus tua non est sanitas in carne mea a facie indignationis tuae €non est pax ossibus meis a facie peccati mei quia iniquitates meae transierunt caput meum €quasi onus grave adgravatae sunt super me conputruerunt et tabuerunt cicatrices meae €a facie insipientiae meae adflictus sum et incurvatus nimis €tota die maerens ambulabam quia lumbi mei repleti sunt ignominia €et non est sanitas in carne mea evigilavi et adflictus sum nimis rugiebam a gemitu cordis mei Domine in conspectu tuo omne desiderium meum €et gemitus meus a te non est absconditus cor meum fluctuabat dereliquit me fortitudo mea €et lux oculorum meorum etiam ipsa non est mecum cari mei et amici mei quasi contra lepram meam steterunt €et vicini mei longe steterunt et inruebant quaerentes animam meam et investigantes mala mihi €loquebantur insidias et dolos tota die meditabantur ego autem quasi surdus non audiebam €et quasi mutus non aperiebam os meum et eram quasi homo non audiens €nec habens in ore suo redargutiones te enim Domine expectabam tu exaudies Domine Deus meus quia dixi ne forte insultent mihi €et cum vacillaverint pedes mei super me magnificentur quia ego ad plagas paratus et dolor meus contra me est semper quia iniquitatem meam adnuntio sollicitus ero pro peccato meo inimici autem mei viventes confortati sunt €et multiplicati sunt odientes me mendaciter et qui reddunt malum pro bono adversabantur mihi €quia sequebar bonum ne derelinquas me Domine Deus meus ne elongeris a me festina in auxilium meum Domine salutis meae þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨¦pro victoria Idithun canticum David dixi custodiam vias meas ne peccem in lingua mea €custodiam os meum silentio donec est impius contra me obmutui silentio tacui de bono et dolor meus conturbatus est incaluit cor meum in medio mei €in meditatione mea incensus sum igni locutus sum lingua mea ostende mihi Domine finem meum €et mensuram dierum meorum quae sit €ut sciam quid mihi desit ecce breves posuisti dies meos €et vita mea quasi non sit in conspectu tuo €omnia enim vanitas omnis homo stans semper tantum in imagine ambulat homo €tantum frustra turbatur €congregat et ignorat cui dimittat ea nunc ergo quid expecto Domine praestolatio mea tu es ab omnibus iniquitatibus meis libera me €obprobrium stulto ne ponas me obmutui non aperiam os meum quia tu fecisti tolle a me plagas tuas a contentione manus tuae ego consumptus sum €in increpationibus pro iniquitate corripuisti virum €et posuisti quasi tineam desiderabilia eius €verumtamen vanitas omnis homo semper audi orationem meam Domine et clamorem meum exaudi €ad lacrimam meam ne obsurdescas €quia advena ego sum apud te et peregrinus sicut omnes patres mei parce mihi ut rideam antequam vadam et non subsistam  pro victoria David canticum expectans expectavi Dominum et inclinatus est ad me et audivit clamorem meum €et eduxit me de lacu famoso de luto €caeni €et statuit super petram pedes meos €stabilivit gressus meos et dedit in ore meo canticum novum laudem Deo nostro €videbunt multi et timebunt et sperabunt in Domino beatus vir qui posuit Dominum confidentiam suam €et non est aversus ad superbias pompasque mendacii multa fecisti tu Domine Deus meus mirabilia tua €et cogitationes tuas pro nobis €non invenio ordinem coram te €si narrare voluero et numerare €plura sunt quam ut narrari queant victima et oblatione non indiges €aures fodisti mihi holocaustum et pro peccato non petisti tunc dixi ecce venio in volumine libri scriptum est de me ut facerem placitum tibi Deus meus volui €et legem tuam in medio ventris mei adnuntiavi iustum in ecclesia multa €ecce labia mea non prohibebo Domine tu nosti iustitiam tuam non abscondi in medio cordis mei €fidem tuam et salutare tuum dixi €non abscondi misericordiam tuam €et veritatem tuam in ecclesia multa tu Domine non prohibebis misericordias tuas a me €misericordia tua et veritas iugiter servabunt €me circumdederunt enim me mala quorum non est numerus €conprehenderunt me iniquitates meae et non potui videre €plures factae sunt quam capilli capitis mei €et cor meum dereliquit me placeat tibi Domine ut liberes me €Domine ad adiuvandum me festina confundantur et revereantur simul €quaerentes animam meam ut auferant eam €convertantur retrorsum et confundantur €qui volunt mala mihi pereant post confusionem suam qui dicunt mihi va va gaudeant et laetentur in te qui quaerunt te €dicant iugiter magnificetur Dominus qui diligunt salutare tuum ego autem sum egens et pauper €Dominus sollicitus erit pro me €auxilium meum et salutare meum tu €Deus meus ne moreris  pro victoria canticum David beatus qui cogitat de paupere in die mala salvabit eum Dominus Dominus custodiet eum et vivificabit eum et beatus erit in terra €et non tradet eum animae inimicorum suorum Dominus confortabit eum in lecto infirmitatis €totum stratum eius vertisti in aegrotatione sua ego dixi Domine miserere mei €sana animam meam quoniam peccavi tibi inimici mei loquentur malum mihi €quando morietur et periet nomen eius et si venerit ut visitet vana loquetur cor eius €congregabit iniquitatem sibi et egrediens foras detrahet simul adversum me murmurabant omnes odientes me €contra cogitabant malum mihi verbum diabuli infundebant sibi €qui dormivit non addet ut resurgat sed et homo pacificus meus in quo habui fiduciam €qui manducabat panem meum levavit contra me plantam tu autem Domine miserere mei €et leva me ut reddam eis in hoc cognovi quod velis me €quia non insultavit inimicus meus mihi ego autem in simplicitate mea adiutus sum a te €et statues me ante faciem tuam in perpetuum benedictus Dominus Deus Israhel €a saeculo et usque in saeculum amen amen  pro victoria doctissimi filiorum Core sicut areola praeparata ad inrigationes aquarum €sic anima mea praeparata est ad te Deus sitivit anima mea Deum fortem viventem €quando veniam et parebo ante faciem tuam fuerunt mihi lacrimae meae panis per diem ac noctem €cum diceretur mihi tota die ubi est Deus tuus horum recordatus sum et effudi in me animam meam €quia veniam ad umbraculum tacebo usque ad domum Dei €in voce laudis et confessionis multitudinis festa celebrantis quare incurvaris anima mea et conturbas me €expecta Dominum quia adhuc confitebor ei €salutaribus vultus eius Deus meus in memet ipso anima mea incurvatur €propterea recordabor tui €de terra Iordanis et Hermoniim de monte minimo abyssus abyssum vocat in voce cataractarum tuarum €omnes gurgites tui et fluctus tui super me transierunt per diem mandavit Dominus misericordiam suam €et in nocte canticum eius €mecum oratio Deo vitae meae dicam Deo petra mea quare oblitus es mei €quare tristis incedo adfligente inimico cum me interficerent in ossibus meis exprobraverunt mihi hostes mei €dicentes tota die ubi est Deus tuus quare incurvaris anima mea et conturbas me €expecta Dominum quoniam adhuc confitebor ei €salutibus vultus mei et Deo meo  iudica me Deus et discerne causam meam a gente non sancta €a viro doloso et iniquo salva me tu enim Deus fortitudo mea quare proiecisti me €quare tristis incedo adfligente inimico mitte lucem tuam et veritatem tuam €ipsae ducent me et introducent ad montem sanctum tuum €et ad tabernaculum tuum et introibo ad altare tuum €ad Deum laetitiae et exultationis meae €et confitebor tibi in cithara Deus Deus meus quare incurvaris anima mea et quare conturbas me €expecta Dominum quoniam adhuc confitebor ei €salutibus vultus mei et Deo meo  pro victoria filiorum Core eruditionis Deus auribus nostris audivimus patres nostri narraverunt nobis €opus quod operatus es in diebus eorum in diebus antiquis tu manu tua gentes delisti et plantasti eos €adflixisti populos et emisisti eos non enim in gladio suo possederunt terram €neque brachium eorum salvavit eos €sed dextera tua et brachium tuum et lux vultus tui €quia conplacuisti tibi tu es rex meus Deus praecipe pro salutibus Iacob in te hostes nostros ventilabimus €in nomine tuo conculcabimus adversarios nostros non enim in arcu meo confidam neque gladius meus salvabit me quia salvasti nos de hostibus nostris €et eos qui oderant nos confudisti in Domino gaudebimus tota die €et in nomine tuo in aeternum confitebimur semper verum tu proiecisti et confudisti nos €et non egredieris in exercitibus nostris vertisti terga nostra hosti €et qui oderant nos diripuerunt nos dedisti nos quasi gregem ad vorandum €et in gentibus dispersisti nos vendidisti populum tuum sine pretio €nec grandis fuit commutatio eorum posuisti nos obprobrium vicinis nostris €subsannationem et inrisum his qui erant in circuitu nostro posuisti nos similitudinem in gentibus €commotionem capitis in tribubus tota die confusio mea contra me €et ignominia faciei meae cooperuit me a voce exprobrantis et blasphemantis a facie inimici et ultoris omnia haec venerunt super nos et non sumus obliti tui €nec mentiti fuimus in pacto tuo non est conversum retro cor nostrum €nec declinaverunt gressus nostri a semita tua quoniam deiecisti nos in loco draconum €et operuisti nos umbra mortis si obliti sumus nominis Dei nostri €et expandimus manus nostras ad deum alienum numquid non Deus investigabit istud €ipse enim novit cogitationes cordis €quoniam propter te mortificati sumus tota die €reputati sumus ut grex occisionis consurge quare dormitas Domine €evigila quare proicis nos in sempiternum quare faciem tuam abscondis €oblivisceris adflictiones et angustias nostras quoniam incurvata est in pulvere anima nostra €adhesit terrae venter noster surge auxiliare nobis €et redime nos propter misericordiam tuam  victori pro liliis filiorum Core eruditionis canticum €amantissimi eructavit cor meum verbum bonum dico ego opera mea regi €lingua mea stilus scribae velocis þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨¬“decore pulchrior es filiis hominum €effusa est gratia in labiis tuis €propterea benedixit tibi Deus in aeternum accingere gladio tuo super femur fortissime gloria tua et decore tuo decore tuo prospere ascende €propter veritatem et mansuetudinem iustitiae €et docebit te terribilia dextera tua sagittae tuae acutae populi sub te cadent €in corde inimicorum regis thronus tuus Deus in saeculum et in aeternum €sceptrum aequitatis sceptrum regni tui dilexisti iustitiam et odisti iniquitatem €propterea unxit te Deus Deus tuus €oleo exultationis prae participibus tuis zmyrna et stacte et cassia in cunctis vestimentis tuis €de domibus eburneis €quibus laetificaverunt te filiae regum in honore tuo €stetit coniux in dextera tua in diademate aureo audi filia et vide et inclina aurem tuam €et obliviscere populi tui et domus patris tui et concupiscet rex decorem tuum €quia ipse est dominus tuus et adora €eum et o filia fortissimi €in muneribus faciem tuam deprecabuntur divites populi omnis gloria filiae regis intrinsecus fasceis aureis vestita est in scutulatis ducetur ad regem €virgines sequentur eam amicae eius ducentur illuc ducentur in laetitiis et exultatione ingredientur thalamum regis pro patribus tuis erunt filii tibi €pones eos principes in universa terra recordabor nominis tui in omni generatione et generatione €propterea populi confitebuntur tibi in saeculum et in aeternum  victori filiorum Core pro iuventutibus canticum Deus nostra spes et fortitudo €auxilium in tribulationibus inventus es validum ideo non timebimus cum fuerit translata terra €et concussi montes in corde maris sonantibus et intumescentibus gurgitibus eius €et agitatis montibus in potentia eius semper fluminis divisiones laetificant civitatem Dei €sanctum tabernaculum Altissimi Dominus in medio eius non commovebitur €auxiliabitur ei Deus in ipso ortu matutino conturbatae sunt gentes concussa sunt regna €dedit vocem suam prostrata est terra Dominus exercituum nobiscum €protector noster Deus Iacob semper venite et videte opera Domini quantas posuerit solitudines in terra conpescuit bella usque ad extremum terrae €arcum confringet et concidet hastam plaustra conburet igni cessate et cognoscite quoniam ego sum Deus €exaltabor in gentibus exaltabor in terra Dominus exercituum nobiscum €fortitudo nostra Deus Iacob semper  victori filiorum Core canticum omnes populi plaudite manibus iubilate Deo in voce laudis quoniam Dominus altissimus terribilis €rex magnus super omnem terram congregavit populos subter nos et tribus sub pedibus nostris elegit nobis hereditatem nostram €gloriam Iacob quam dilexit semper ascendit Deus in iubilo Deus in voce bucinae canite Deo canite canite regi nostro canite quia rex universae terrae Deus canite erudite regnavit Deus super gentes €Deus sedet super thronum sanctum suum principes populorum congregati sunt populus Dei Abraham €quoniam Dei scuta terrae vehementer elevata sunt  canticum psalmi filiorum Core magnus Dominus et laudabilis nimis €in civitate Dei nostri in monte sancto suo specioso germini gaudio universae terrae €monti Sion lateribus aquilonis civitatulae regis magni Deus in domibus eius agnitus est in auxiliando quia ecce reges congregati sunt venerunt simul ipsi videntes sic obstipuerunt conturbati sunt admirati sunt horror possedit eos ibi dolor quasi parturientis in vento uredinis confringes naves maris sicut audivimus ita vidimus €in civitate Dei exercituum in civitate Dei nostri €Deus fundavit eam usque in aeternum semper aestimavimus Deus misericordiam tuam in medio templi tui secundum nomen tuum Deus €sic laus tua usque ad extremum terrae €iustitia repleta est dextera tua laetetur mons Sion €exultent filiae Iudae propter iudicia tua circumdate Sion et circumite eam numerate turres eius ponite cor vestrum in moenibus separate palatia eius €ut narretis in generatione novissima quia ipse Deus Deus noster in saeculum et €in perpetuum €ipse erit dux noster in morte  victori filiorum Core canticum audite hoc omnes populi €auribus percipite universi habitatores occidentis tam filii Adam quam filii €singulorum €simul dives et pauper os meum loquitur sapientias €et meditatio cordis mei prudentias inclino ad parabulam aurem meam €aperiam in cithara enigma meum quare timebo in diebus mali €iniquitas calcanei mei circumdabit me qui fiduciam habent in fortitudine sua €et in multitudine divitiarum suarum superbiunt fratrem redimens non redimet vir €nec dabit Deo propitiationem pro eo neque pretium redemptionis animae eorum €sed quiescet in saeculo et vivet ultra in sempiternum et non videbit interitum cum viderit sapientes morientes €simul insipiens et indoctus peribunt €et derelinquent alienis divitias suas interiora sua domus suas in saeculo €tabernacula sua in generatione et generatione €vocaverunt nominibus suis terras suas et homo in honore non commorabitur €adsimilatus est iumentis et €exaequatus est haec est via insipientiae eorum €et post eos iuxta os eorum current semper quasi grex in inferno positi sunt mors pascet eos €et subicient eos recti in matutino €et figura eorum conteretur in inferno post habitaculum suum verumtamen Deus redimet animam meam €de manu inferi cum adsumpserit me semper noli timere cum ditatus fuerit vir €cum multiplicata fuerit gloria domus eius neque enim moriens tollet omnia €nec descendet post eum gloria eius quia animae suae in vita sua benedicet €laudabunt inquient te cum benefeceris tibi intrabit usque ad generationes patrum suorum €usque ad finem non videbunt lucem homo cum in honore esset non intellexit €conparavit se iumentis et silebitur  canticum Asaph €fortis Deus Dominus locutus est et vocavit terram €ab ortu solis usque ad occasum eius de Sion perfecta decore Deus apparuit veniet Deus noster et non tacebit €ignis coram eo vorabit et in circuitu eius tempestas valida vocabit caelum desursum €et terram ut iudicet populum suum congregate mihi sanctos meos €qui feriunt pactum meum in sacrificio et adnuntiabunt caeli iustitiam eius quia Deus iudex est semper audi popule meus et loquar Israhel et contestabor te €Deus Deus tuus ego sum non propter victimas tuas arguam te €et holocaustomata tua coram me sunt semper non accipiam de domo tua vitulum neque de gregibus tuis hircos mea sunt enim omnia animalia silvarum €pecudes in montibus milium scio omnes aves montium et universitas agri mecum est si esuriero non dicam tibi meus est enim orbis et plenitudo eius numquid comedam carnem taurorum €aut sanguinem hircorum bibam immola Deo laudem et redde Altissimo vota tua et invoca me in die tribulationis €liberabo te et glorificabis me impio autem dixit Deus €quid tibi est cum narratione praeceptorum meorum €et ut adsumas pactum meum in ore tuo qui odisti disciplinam et proiecisti verba mea post te si videbas furem consentiebas ei et cum adulteris erat pars tua os tuum dimisisti ad malitiam et lingua tua concinnavit dolum sedens adversum fratrem tuum loquebaris €et adversum filium matris tuae fabricabaris obprobrium haec fecisti et tacui €existimasti futurum me similem tui €arguam te et proponam te ante oculos tuos intellegite hoc qui obliviscimini Deum €ne forte capiam et non sit qui liberet qui immolat confessionem glorificat me €et qui ordinate ambulat ostendam ei salutare Dei  victori canticum David cum venisset ad eum Nathan propheta quando ingressus est ad Bethsabee miserere mei Deus secundum misericordiam €tuam €iuxta multitudinem miserationum tuarum dele iniquitates meas multum lava me ab iniquitate mea et a peccato meo munda me quoniam iniquitates meas ego novi €et peccatum meum contra me est semper tibi soli peccavi et malum coram te feci €ut iustificeris in sermonibus tuis et vincas cum iudicaveris ecce in iniquitate conceptus sum €et in peccato peperit me mater mea ecce enim veritatem diligis €absconditum et arcanum sapientiae manifestasti mihi asparges me hysopo et mundabor €lavabis me et super nivem dealbabor auditum mihi facies gaudium et laetitiam €ut exultent ossa quae confregisti absconde faciem tuam a peccatis meis €et omnes iniquitates meas dele þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨²˜Œcor mundum crea mihi Deus €et spiritum stabilem renova in visceribus meis ne proicias me a facie tua €et spiritum sanctum tuum ne auferas a me redde mihi laetitiam Iesu tui et spiritu potenti confirma me docebo iniquos vias tuas et peccatores ad te revertentur libera me de sanguinibus Deus Deus salutis meae €laudabit lingua mea iustitiam tuam Domine labia mea aperies €et os meum adnuntiabit laudem tuam non enim vis ut victimam feriam nec holocaustum tibi placet sacrificium Dei spiritus contribulatus €cor contritum et humiliatum Deus non dispicies benefac Domine in voluntate tua Sion €et aedificentur muri Hierusalem tunc suscipies sacrificium iustitiae oblationes et holocausta €tunc inponent super altare tuum vitulos  victori ab erudito David cum venisset Doec Idumeus et adnuntiasset Saul dicens ei €venit David in domum Achimelech quid gloriaris in malitia potens €misericordia Dei tota est die insidias cogitat lingua tua quasi novacula acuta faciens dolum dilexisti malum magis quam bonum €mendacium magis quam loqui iustitiam semper dilexisti omnia verba ad devorandum lingua dolosa sed Deus destruet te in sempiternum €terrebit et evellet te de tabernaculo €et eradicabit te de terra viventium €semper videbunt iusti et timebunt et super eum ridebunt ecce vir qui non posuit Deum fortitudinem suam €sed speravit in multitudine divitiarum suarum €confortatus est in insidiis suis ego sicut oliva virens in domo Dei €speravi in misericordia Dei in saeculum sempiternum confitebor tibi in saeculo quoniam fecisti €et expectabo nomen tuum €quoniam bonum in conspectu sanctorum tuorum  victori per chorum eruditi David €dixit stultus in corde suo non est Deus corrupti sunt et abominabiles facti sunt in iniquitate €non est qui faciat bonum Deus de caelo prospexit super filios hominum €ut videret si esset intellegens requirens Deum omnes aversi sunt pariter adheserunt €non est qui faciat bonum non est usque ad unum numquid non cognoverunt qui operantur iniquitatem €qui comedunt populum meum ut cibum panis Deum non invocaverunt ibi timuerunt timore ubi non est timor €quoniam Deus dispersit ossa circumdantium te €confunderis quia Deus proiecit eos quis dabit ex Sion salutare Israhel €cum reduxerit Deus captivitatem populi sui €exultabit Iacob laetabitur Israhel  victori in psalmis eruditi David quando venerunt Ziphei et dixerunt Saul €nonne David absconditus est apud nos Deus in nomine tuo salva me et in fortitudine tua ulciscere me Deus exaudi orationem meam auribus percipe verba oris mei quia alieni insurrexerunt adversus me €et fortes quaesierunt animam meam €et non posuerunt Deum in €conspectu suo semper ecce Deus auxiliatur mihi €Dominus sustentans animam meam reddet malum insidiatoribus meis €in veritate tua disperde eos voluntarie sacrificabo tibi €confitebor nomini tuo Domine quoniam bonum est quoniam ex omni tribulatione liberavit me €et inimicos meos dispexit oculus meus  victori in psalmis eruditi David exaudi Deus orationem meam €et ne dispicias deprecationem meam adtende mihi et exaudi me €humiliatus sum in meditatione mea et conturbatus a voce inimici a facie persequentis impii €quoniam proiecerunt super me iniquitatem €et in furore adversabantur mihi cor meum doluit in vitalibus meis €et terrores mortis ceciderunt super me timor et tremor venit super me et operuit me caligo et dixi quis dabit mihi pinnas columbae ut volem et requiescam ut procul abeam et commorer in deserto semper festinabo ut salver ab spiritu tempestatis et turbinis praecipita Domine divide linguas eorum €quoniam vidi iniquitatem et contradictionem in civitate die et nocte circumeuntes muros eius €scelus et dolorem in medio eius insidiae in vitalibus eius €et non recedet de plateis eius damnum et fraudulentia non enim inimicus exprobravit mihi ut sustineam €neque is qui me oderat super me magnificatus est €ut abscondar ab eo sed tu homo unianimis meus dux meus et notus meus qui simul habuimus dulce secretum €in domo Dei ambulavimus in terrore veniat mors super eos descendant in infernum viventes €quia nequitiae in congregatione eorum et in medio €eorum ego ad Deum clamabo et Dominus salvabit me vespere et mane et meridie eloquar et resonabo €et exaudiet vocem meam redimet in pace animam meam ab adpropinquantibus mihi €multi enim fuerunt adversum me exaudiet Deus et humiliabit eos €qui iudex est ab initio semper €non enim mutantur neque timent Deum extendit manum suam ad pacifica sua €contaminabit pactum suum nitidius butyro os eius pugnat autem cor illius €molliores sermones eius oleo cum sint lanceae proice super Dominum caritatem tuam et ipse enutriet te €non dabit in aeternum fluctuationem iusto tu autem Deus deduces eos in puteum interitus €viri sanguinum et dolosi non dimidiabunt dies suos €ego autem fiduciam habeo tui  victori pro columba muta €eo quod procul abierit David humilis et simplex €quando tenuerunt eum Palestini in Geth miserere mei Deus quoniam conculcavit me homo €tota die pugnans tribulavit me conculcaverunt me insidiatores mei tota die €multi enim qui pugnant contra me Altissime quacumque die territus fuero ego in te confidam in Deo laudavi verbum in Deo speravi €non timebo quid faciat caro mihi tota die sermonibus me adfligebant €contra me omnes cogitationes eorum in malum congregabuntur abscondite plantas meas observabunt €expectantes animam meam quia nullus est salvus in eis €in furore populos detrahet Deus secretiora mea numerasti €pone lacrimam meam in conspectu tuo sed non in narratione tua tunc convertentur inimici mei retrorsum €in quacumque die invocavero hoc scio quia Deus meus es in Deo laudabo verbum in Domino praedicabo sermonem €in Deo speravi non timebo quid faciat homo mihi in me sunt Deus vota tua reddam gratiarum actiones tibi quia liberasti animam meam de morte et pedes meos de lapsu €ut ambulem coram Deo in luce viventium  pro victoria ut non disperdas David humilem et simplicem €quando fugit a facie Saul in spelunca miserere mei Deus miserere mei €quoniam in te sperat anima mea €in umbra alarum tuarum sperabo donec transeant insidiae invocabo Deum altissimum Deum ultorem meum mittet de caelo et salvabit me €exprobrabit conculcantibus me €semper €mittet Deus misericordiam suam et veritatem suam anima mea in medio leonum dormivit ferocientium €filii hominum dentes eorum lancea et sagittae €et lingua eorum gladius acutus exaltare super caelos Deus in omni terra gloria tua rete paraverunt gressibus meis ad incurvandam animam meam €foderunt ante me foveam ceciderunt in medium eius semper paratum cor meum Deus paratum cor meum cantabo et psallam surge gloria mea surge psalterium et cithara surgam mane confitebor tibi in populis Domine cantabo tibi in gentibus quia magna usque ad caelos misericordia tua €et usque ad nubes veritas tua exaltare super caelos Deus in omni terra gloria tua  victori ut non disperdas David humilem et simplicem si vere utique iustitiam loquimini recta iudicate filii hominum etenim in corde iniquitates operamini €in terra iniquitatis manus vestras adpendite alienati sunt peccatores a vulva €erraverunt ab utero loquentes mendacium furor eorum sicut furor serpentis €sicut reguli surdi obturantis aurem suam ut non audiat vocem murmurantium €nec incantatoris incantationes callidas Deus excute dentes eorum ex ore eorum €molares leonum confringe Domine dissolvantur quasi aquae quae defluent €intendet arcum suum donec conterantur quasi vermis tabefactus pertranseant €quasi abortivum mulieris quod non vidit solem antequam crescant spinae vestrae in ramnum €quasi viventes quasi in ira tempestas rapiet eas laetabitur iustus cum viderit ultionem €pedes suos lavabit in sanguinem impii et dicet homo vere fructus est iusto €vere est Deus iudicans in terra  victori ut non disperdas David humilem et simplicem €quando misit Saul et custodierunt domum ut occiderent eum erue me de inimicis meis Deus meus €et a resistentibus mihi protege me libera me ab operariis iniquitatis et a viris sanguinum salva me quia ecce insidiati sunt animae meae €congregantur adversum me fortissimi þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨º•absque iniquitate mea et absque peccato meo Domine €non egi inique et illi currunt et praeparantur surge ex adverso pro me et respice €et tu Domine Deus exercituum Deus Israhel €evigila ut visites omnes gentes €non miserearis universis qui operantur iniquitatem semper revertantur ad vesperam et latrent ut canis €et circumeant civitatem ecce loquuntur in ore suo €gladii in labiis eorum quasi nemo audiat tu autem Domine deridebis eos subsannabis omnes gentes fortitudinem meam ad te servabo quoniam tu Deus elevator meus Dei mei misericordia praeveniet me Deus ostendit mihi in insidiatoribus €meis €ne occidas eos ne forte obliviscantur populi mei €disperge eos in fortitudine tua €et destrue eos protector noster Domine in peccato oris sui in sermone labiorum suorum €et capiantur in superbia sua €maledictionem et mendacium narrantes consume in furore consume ut non subsistant €et sciant quoniam Deus dominatur Iacob in €finibus terrae semper et convertantur ad vesperam et latrent ut canis €et circumeant civitatem ipsi vagabuntur ut comedant €et cum saturati non fuerint murmurabunt ego autem cantabo imperium tuum €et laudabo mane misericordiam tuam €quoniam factus es fortitudo mea €et refugium in die tribulationis meae tibi cantabo quoniam Deus adiutor meus €fortitudo mea Deus misericordia mea  victori pro liliis testimonium humilis et perfecti David ad docendum quando pugnavit adversum Syriam Mesopotamiae et adversum Syriam Suba €et reversus est Ioab et percussit Edom in valle Salinarum duodecim milia Deus proiecisti nos et scidisti iratus convertisti nos commovisti terram et disrupisti eam €sana contritiones eius quoniam commota est ostendisti populo tuo duritiam potasti nos vino consopiente dedisti timentibus te signum €ut fugerent a facie arcus semper €ut liberentur amici tui salva dextera tua et exaudi me Deus locutus est in sanctuario suo laetabor €dividam Sicimam et vallem Soccoth dimetiar meus est Galaad et meus Manasse €et Efraim fortitudo capitis mei Iudas legifer meus Moab olla lavacri mei €super Idumeam incedam calciamento meo €mihi Palestina foederata est quis deducet me ad civitatem munitam €quis deducet me usque ad Idumeam nonne tu Deus qui proiecisti nos €et non egredieris Deus in exercitibus nostris da nobis auxilium in tribulatione €vana est enim salus ab homine in Deo faciemus virtutem et ipse conculcabit tribulantes nos  victori in psalmis David exaudi Deus laudationem meam intende orationi meae de novissimo terrae ad te clamabo cum triste fuerit cor meum €cum fortis elevabitur adversum me tu eris ductor meus fuisti spes mea turris munitissima a facie inimici habitabo in tabernaculo tuo iugiter €sperabo in protectione alarum tuarum semper tu enim Deus exaudisti orationem meam €dedisti hereditatem timentibus nomen tuum dies super dies regis adicies annos eius €donec est generatio et generatio sedebit semper ante faciem Dei €misericordia et veritas servabunt eum sic canam nomini tuo iugiter reddens vota mea per singulos dies  victori per Idithun canticum David attamen apud Deum silebit anima mea ex eo salus mea attamen ipse est scutum meum et salus €mea €fortitudo mea non commovebor amplius usquequo insidiamini contra virum interficitis omnes €quasi murus inclinus et maceria corruens partem enim eius cogitaverunt expellere €placuerunt sibi in mendacio €ore suo singuli benedicunt et corde suo maledicunt semper verumtamen Deo retice anima mea ab ipso enim praestolatio mea ipse est fortitudo mea et salus mea susceptor meus non timebo in Deo salutare meum et gloria mea €robur fortitudinis meae salus mea in Deo sperate in eo omni tempore populi €effundite coram eo cor vestrum Deus spes nostra est semper verumtamen vanitas filii Adam €mendacium filii viri in stateris dolosis €fraudulenter agunt simul nolite confidere in calumnia et in rapina ne frustremini €divitiae si fluxerint ne adponatis cor unum locutus est Deus duo haec audivi €quia imperium Dei est et tibi Domine misericordia €quia tu reddes unicuique secundum opus suum  canticum David cum esset in deserto Iuda Deus fortitudo mea tu es de luce consurgam ad te €sitivit te anima mea desideravit te caro mea in terra invia et conficiente ac sine aqua €sic in sancto apparui tibi €ut videam fortitudinem tuam et gloriam tuam melior est enim misericordia tua quam vitae €labia mea laudabunt te sic benedicam tibi in vita mea €in nomine tuo levabo manus meas quasi adipe et pinguidine implebitur anima mea €et labiis laudantibus canet os meum recordans tui in cubili meo per singulas vigilias meditabor tibi quia fuisti auxilium meum €in umbra alarum tuarum laudabo adhesit anima mea post te €me suscepit dextera tua ipsi vero interficere quaerunt animam meam €ingrediantur in extrema terrae congregentur in manus gladii pars vulpium erunt rex autem laetabitur in Deo €laudabitur omnis qui iurat in eo €quia obstruetur os loquentium mendacium  victori canticum David audi Deus vocem meam loquentis €a timore inimici serva vitam meam absconde me a consilio malignorum €a tumultu operantium iniquitatem qui exacuerunt quasi gladium linguam suam €tetenderunt sagittam suam verbum amarissimum ut sagittarent in absconditis simplicem subito sagittabunt eum et non timebunt €confortaverunt sibi sermonem pessimum €narraverunt ut absconderent laqueos €dixerunt quis videbit nos scrutati sunt iniquitates defecerunt scrutantes scrutinio €cogitationibus singulorum et corde profundo sagittabit ergo eos Deus iaculo repentino €inferentur plagae eorum et corruent in semet ipsos linguis suis €fugient omnes qui viderint eos et timebunt omnes homines et adnuntiabunt opus Dei €et opera eius intellegent laetabitur iustus in Domino et sperabit in eo €et exultabunt omnes recti corde  victori carmen David cantici tibi silens laus Deus in Sion et tibi reddetur votum exaudi orationem donec ad te omnis caro veniat verba iniquitatum praevaluerunt adversum me €sceleribus nostris tu propitiaberis beatus quem elegeris et susceperis €habitabit enim in atriis tuis €replebimur bonis domus tuae sanctificatione €templi tui terribilis in iustitia exaudi nos Deus salvator noster €confidentia omnium finium terrae et maris longinqui praeparans montes in virtute tua accinctus fortitudine conpescens sonitum maris €fremitum fluctuum eius et multitudinem gentium et timebunt qui habitant in extremis a signis tuis €egressus matutinos et vespere €laudantes facies visita terram et inriga eam ubertate dita eam €rivus Dei plenus aqua €praeparabis frumentum eorum quia sic fundasti eam sulcos eius inebria multiplica fruges eius €pluviis inriga eam et germini eius benedic volvetur annus in bonitate tua €et vestigia tua rorabunt pinguidine pinguescent pascua deserti €et exultatione colles accingentur vestientur agnis greges et valles plenae erunt frumento €coaequabuntur et canent  victori canticum psalmi €iubilate Deo omnis terra cantate gloriam nomini eius €date gloriam laudi eius dicite Deo quam terribile opus tuum €in multitudine fortitudinis tuae mentientur tibi inimici tui omnis terra adoret te et cantet tibi €cantet nomini tuo semper venite et videte opera Dei €terribilia consilia super filiis hominum convertit mare in aridam €in flumine pertransibunt pede ibi laetabimur in eo qui dominatur in fortitudine sua saeculo €oculi eius gentes aspiciunt €qui increduli sunt non exaltentur in semet ipsis semper benedicite populi Deo nostro et auditam facite vocem laudis eius qui posuit animam nostram in vitam €et non dedit in commotione pedes nostros probasti enim nos Deus €igne nos conflasti sicut conflatur argentum introduxisti nos in obsidione €posuisti stridorem in dorso nostro inposuisti homines super caput nostrum €transivimus per ignem et aquam et eduxisti nos in refrigerium ingrediar domum tuam in holocaustis €reddam tibi vota mea quae promiserunt tibi labia mea €et locutum est os meum cum tribularer holocausta medullata offeram tibi cum incensu arietum €faciam boves cum hircis semper venite audite et narrabo omnes qui timetis Deum €quanta fecerit animae meae ipsum ore meo invocavi et exaltavi in lingua €mea þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨Á˜’iniquitatem si vidi in corde meo non exaudiat Dominus ideo exaudivit Deus et adtendit vocem deprecationis meae benedictus Deus qui non abstulit orationem meam €et misericordiam suam a me  victori in psalmis canticum carminis Deus misereatur nostri et benedicat nobis €inlustret faciem suam super nos semper ut nota fiat in terra via tua €in universis gentibus salus tua confiteantur tibi populi Deus confiteantur tibi populi omnes laetentur et laudent gentes €quoniam iudicas populos in aequitate €et gentium quae in terra sunt ductor es sempiternus confiteantur tibi populi Deus confiteantur tibi populi omnes terra dedit germen suum €benedicat nobis Deus Deus noster benedicat nobis Deus €et timeant eum omnes fines terrae  victori David psalmus cantici exsurgat Deus et dissipentur inimici eius €et fugiant qui oderunt eum a facie eius sicut deficit fumus deficiant €sicut tabescit cera a facie ignis pereant impii a facie Dei iusti autem laetentur exultent in conspectu Dei €et gaudeant in laetitia cantate Deo canite nomini eius €praeparate viam ascendenti per deserta €in Domino nomen eius et exultate coram eo patri pupillorum et defensori viduarum €Deus in habitaculo sancto suo Deus habitare facit solitarios in domo €educit vinctos in fortitudine €increduli autem habitaverunt in siccitatibus Deus cum egredereris ante populum tuum €et ambulares per desertum semper terra commota est €et caeli stillaverunt a facie tua Deus €hoc est in Sinai a facie Dei Dei Israhel pluviam voluntariam elevasti Deus €hereditatem tuam laborantem tu confortasti animalia tua habitaverunt in ea €praeparasti in bonitate tua pauperi Deus Domine dabis sermonem adnuntiatricibus fortitudinis plurimae reges exercituum foederabuntur €foederabuntur et pulchritudo domus dividet spolia si dormieritis inter medios terminos €pinnae columbae deargentatae €et posteriora eius in virore auri cum divideret Robustissimus reges in ea €nive dealbata est in Selmon mons Dei mons pinguis mons excelsus mons pinguis quare contenditis montes excelsi €adversum montem quem dilexit Deus ut habitaret in eo €siquidem Dominus habitabit semper currus Dei innumerabilis €milia abundantium Dominus in eis in Sina in sancto ascendisti in excelsum captivam duxisti captivitatem €accepisti dona in hominibus €insuper et non credentes habitare Dominum Deum benedictus Dominus per singulos dies €portabit nos Deus salutis nostrae semper Deus noster Deus salutis et Domini Dei mortis egressus verumtamen Deus confringet capita inimicorum suorum €verticem crinis ambulantis in €delictis suis dixit Dominus de Basan convertam €convertam de profundis maris ut calcet pes tuus in sanguine €lingua canum tuorum ex inimicis a temet ipso viderunt itinera tua Deus itinera Dei mei regis mei in sancto praecesserunt cantores eos qui post tergum €psallebant €in medio puellarum tympanistriarum in ecclesiis benedicite Deo Domino de fontibus Israhel ibi Beniamin parvulus continens eos €principes Iuda in purpura sua €principes Zabulon principes Nepthali praecepit Deus tuus de fortitudine tua €conforta Deus hoc quod operatus es nobis de templo tuo quod est in Hierusalem tibi offerent reges munera increpa bestiam calami congregatio fortium in vitulis populorum €calcitrantium contra rotas argenteas €disperge populos qui bella volunt offerant velociter ex Aegypto €Aethiopia festinet dare manus Deo regna terrae cantate Deo canite Domino semper qui ascendit super caelum caeli a principio €ecce dabit voci suae vocem fortitudinis date gloriam Deo €super Israhel magnificentia eius et fortitudo eius in caelis terribilis Deus de sanctuario suo €Deus Israhel ipse dabit fortitudinem et robur populo €benedictus Deus  victori pro liliis David salva me Deus €quoniam venerunt aquae usque ad animam infixus sum in limo profundi €et non possum consistere €veni in profundum aquarum et flumen operuit me laboravi clamans exasperatum est guttur meum €defecerunt oculi mei expectantes Deum meum multiplicati sunt super capillos capitis mei qui oderunt me gratis €confortati sunt qui persequebantur me inimici mei iniuste €quae non rapueram tunc reddebam Deus tu scis stultitiam meam €et peccata mea a te non sunt abscondita non confundantur in me €qui expectant te Domine Deus exercituum €non confundantur in me qui quaerunt te Deus Israhel quia propter te portavi obprobrium €operuit confusio faciem meam alienus factus sum fratribus meis et peregrinus filiis matris meae quia zelus domus tuae comedit me €et obprobrium exprobrantium tibi cecidit super me et flevi in ieiunio animam meam €et factum est in obprobria mihi et posui vestimentum meum saccum €et factus sum eis in parabulam contra me loquebantur qui sedebant in porta €et cantabant bibentes vinum mea autem oratio ad te Domine tempus reconciliationis est €Deus in multitudine misericordiae tuae €exaudi me in veritate salutaris tui erue me de luto ut non infigar €libera me ab his qui oderunt me et de profundis aquis ne operiat me fluvius aquae €et ne absorbeat me profundum €et non coronet super me puteus os suum exaudi me Domine quoniam bona est misericordia tua €secundum multitudinem miserationum tuarum respice ad me et ne abscondas faciem tuam a servo tuo €quoniam tribulor cito exaudi me accede ad animam meam redime eam €propter inimicos meos libera me tu scis obprobrium meum €et confusionem meam et ignominiam meam coram te sunt omnes hostes mei €obprobrio contritum est cor meum et desperatus sum €et expectavi qui contristaretur et non fuit €et qui consolaretur et non inveni et dederunt in esca mea fel et in siti mea potaverunt me aceto sit mensa eorum coram eis in laqueum €et in retributiones ad corruendum contenebrentur oculi eorum ne videant €et dorsum eorum semper incurva effunde super eos indignationem tuam €et ira furoris tui conprehendat eos fiat commoratio eorum deserta €in tabernaculis eorum non sit qui habitet quoniam quem tu percussisti persecuti sunt €et ut adfligerent vulneratos tuos narrabant da iniquitatem super iniquitatem eorum €et non veniant in iustitia tua deleantur de libro viventium et cum iustis non scribantur ego autem pauper et dolens €salus tua Deus suscipiet me laudabo nomen Dei in cantico et magnificabo eum in confessione et placebit Domino super vitulum novellum €cornua efferentem et ungulas videntes mansueti laetabuntur €qui quaeritis Deum vivet anima vestra quoniam exaudivit pauperes Dominus et vinctos suos non dispexit laudent eum caeli et terra €maria et omne quod movetur in eis quia Deus salvabit Sion et aedificabit civitates Iuda €et habitabunt ibi et possidebunt eam et semen servorum eius possidebit eam €et qui diligunt nomen eius habitabunt in ea  victori David ad recordandum Deus ut liberes me Domine ut auxilieris mihi festina confundantur et erubescant qui quaerunt animam meam convertantur retrorsum et erubescant qui volunt malum mihi €revertantur ad vestigium confusionis suae qui dicunt va va gaudeant et laetentur in te omnes qui quaerunt te €et dicant semper magnificetur Deus qui diligunt salutare tuum ego autem egenus et pauper Deus festina pro me €auxilium meum et salvator meus tu Domine ne moreris  in te Domine speravi ne confundar in aeternum iustitia tua erue me et libera €inclina ad me aurem tuam et salva me esto mihi robustum habitaculum ut ingrediar iugiter €praecepisti ut salvares me quia petra mea et fortitudo mea es tu Deus meus salva me de manu impii €de manu iniqui et nocentis quia tu es expectatio mea Deus Domine €fiducia mea ab adulescentia mea a te sustentatus sum ex utero €de ventre matris meae tu es protector meus €in te laus mea semper quasi portentum factus sum multis et tu spes mea fortissima impleatur os meum laude tua tota die magnitudine tua ne proicias me in tempore senectutis €cum defecerit fortitudo mea ne derelinquas me quia dixerunt inimici mei mihi €et qui observabant animam meam inierunt consilium pariter dicentes Deus dereliquit eum €persequimini et conprehendite eum quia non est qui eruat Deus ne elongeris a me €Deus meus ad auxiliandum mihi €festina confundantur et consumantur adversarii animae meae þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨Æ˜‚operiantur obprobrio et confusione qui quaerunt malum mihi ego autem iugiter expectabo €et adiciam super omnes laudationes tuas os meum narrabit iustitiam tuam tota die salutare tuum €quia non cognovi litteraturas ingrediar in fortitudine Domini Dei €recordabor iustitiae tuae solius Deus docuisti me ab adulescentia mea €et usque nunc adnuntiabo mirabilia tua insuper et usque ad senectutem et canos €Deus ne derelinquas me €donec adnuntiem brachium tuum generationi €cunctisque qui venturi sunt fortitudines tuas et iustitiam tuam Deus usque in excelsum €quanta fecisti magnalia Deus quis similis tibi qui ostendisti mihi tribulationes plurimas et adflictiones €conversus vivificabis nos €et de abyssis terrae rursum educes nos multiplicabis magnitudinem meam €et conversus consolaberis me ego autem confitebor tibi in vasis psalterii veritatem tuam Deus meus €cantabo tibi in cithara Sancte Israhel laudabunt labia mea cum cantavero tibi €et anima mea quam redemisti insuper et lingua mea tota die meditabitur iustitiam tuam €quia confusi sunt et dehonestati quaerentes malum mihi  Salomonis Deus iudicium regi da et iustitiam tuam filio regis €iudicabit populum tuum in iustitia et pauperes tuos in iudicio adsument montes pacem populo et colles iustitiam iudicabit pauperes populi €salvabit filios pauperis €et confringet calumniatorem et timebunt te quamdiu erit sol et ultra lunam €in generatione generationum descendet ut pluvia super vellus €ut stillae inrorantes terram germinabit in diebus eius iustitia €et multitudo pacis donec non sit luna et dominabitur a mari usque ad mare €et a flumine usque ad terminos terrae ante eum procident Aethiopes €et inimici eius pulverem lingent reges Tharsis et insulae munera offerent €reges Arabiae et Saba tributum conferent et adorabunt eum omnes reges universae nationes servient ei quia eruet pauperem a potente et inopem cui non est adiutor parcet inopi et pauperi et animas pauperum salvabit ab usura et iniquitate redimet animam eorum €et pretiosus erit sanguis eorum coram oculis eius et vivet et dabitur ei de auro Saba €et orabunt de eo iugiter tota die benedicent ei erit memorabile triticum in terra in capite montium €elevabitur sicut Libani fructus eius €et florebunt de civitate sicut faenum terrae erit nomen eius in aeternum €ultra solem perseverabit nomen eius €et benedicentur in eo omnes gentes et beatificabunt eum benedictus Dominus Deus Deus Israhel €qui facit mirabilia solus et benedictum nomen gloriae eius in sempiternum €et implebitur gloria eius universa terra amen amen conpletae sunt orationes David filii Iesse  canticum Asaph €attamen bonus est Israhel Deus his qui mundo sunt corde mei autem paene vacillaverunt pedes paene effusi sunt gressus mei quia aemulatus sum contra iniquos pacem impiorum videns quod non recogitaverint de morte sua €et firma sint vestibula eorum in labore hominum non sunt et cum hominibus non flagellabuntur ideo nutriti sunt ad superbiam circumdederunt iniquitatem sibi processerunt a pinguidine oculi eorum €transierunt cogitationes cordis inriserunt et locuti sunt in malitia €calumniam de excelso loquentes posuerunt in caelo os suum €et lingua eorum deambulavit in terra propterea convertetur populus eius hic €et quis plenus invenietur in eis et dixerunt quomodo novit Deus et si est scientia in Excelso ecce isti impii et abundantes in saeculo multiplicaverunt divitias ergone frustra mundavi cor meum €et lavi in innocentia manus meas et fui flagellatus tota die et increpatio mea in matutinis dixi si narravero sic ecce generationem filiorum tuorum reliqui et cogitavi ut intellegerem istud labor est in oculis meis donec veniam ad sanctuaria Dei €intellegam in novissimo eorum verumtamen in lubrico posuisti eos deiecisti eos ad interitum quomodo vastati sunt subito defecerunt €consumpti sunt quasi non sint quasi somnium evigilantis €Domine in civitate tua imaginem eorum ad nihilum rediges quia contractum est cor meum et lumbi mei velut ignis fumigans et ego insipiens et nescius quasi iumentum factus sum apud te et eram semper tecum et tenebas manum dexteram meam €in consilium tuum deduces me et postea in gloria suscipies me quid mihi est in caelo et tecum nolui in terra consumpta est caro mea et cor meum €robur cordis mei et pars mea Deus in aeternum quia ecce qui elongant se a te peribunt €perdidisti omnem fornicantem a te mihi autem adpropinquare Deo bonum est €posui in Domino Deo spem meam €ut narrem omnes adnuntiationes tuas  eruditionis Asaph €ut quid Deus reppulisti in finem €fumavit furor tuus in gregem pascuae tuae recordare congregationis tuae quam possedisti ab initio €et redemisti virgam hereditatis tuae €montis Sion in quo habitasti sublimitas pedum tuorum dissipata est usque ad finem €omnia mala egit inimicus in sanctuario fremuerunt hostes tui in medio pacti tui €posuerunt signa sua in tropeum manifesta in introitu desuper in saltu lignorum secures et nunc scalpturas eius pariter €bipinne et dolatoriis deraserunt miserunt ignem in sanctuarium tuum €in terram contaminaverunt habitaculum €nominis tui dixerunt in cordibus suis posteri eorum simul €incenderunt omnes sollemnitates Dei in terra signa nostra non vidimus non est ultra propheta €et non est nobiscum qui sciat usquequo usquequo Deus exprobrabit adversarius €blasphemabit inimicus nomen tuum in finem quare convertis manum tuam €et dexteram tuam ad medium sinum tuum consume Deus autem rex meus ab initio operatur salutes in medio terrae tu dissipasti in fortitudine tua mare €contrivisti capita draconum in aquis tu confregisti capita Leviathan €dedisti eum in escam populo Aethiopum tu disrupisti fontem et torrentem €tu exsiccasti flumina fortia tua est dies et tua est nox tu ordinasti luminaria et solem tu statuisti omnes terminos terrae aestatem et hiemem tu plasmasti memento huius inimicus exprobravit Domino €et populus insipiens blasphemavit nomen tuum ne tradas bestiis animam eruditam lege tua €vitae pauperum tuorum ne obliviscaris in perpetuum respice ad pactum €quia repletae sunt tenebris terrae habitationes iniquae subrutae ne revertatur confractus et confusus €egenus et pauper laudabunt nomen tuum surge Deus iudica causam tuam €memento obprobrii tui ab insipiente tota die ne obliviscaris vocis hostium tuorum €sonitus adversariorum tuorum ascendit iugiter  victori ut non disperdas psalmus Asaph cantici confitebimur tibi Deus confitebimur €et iuxta nomen tuum narrabunt mirabilia tua cum accepero tempus ego iustitias iudicabo dissolvetur terra cum omnibus habitatoribus suis €ego adpendi columnas eius semper dixi inique agentibus nolite inique agere €et impiis nolite exaltare cornu nolite exaltare in excelsum cornu €vestrum €loquentes in cervice veteri quia nec ab oriente neque ab occidente €neque a solitudine montium sed Deus iudex €hunc humiliabit et hunc exaltabit quia calix in manu Domini est €et vino meraco usque ad plenum mixtus €et propinabit ex eo €verumtamen feces eius epotabunt bibentes €omnes impii terrae ego autem adnuntiabo in sempiternum cantabo Deo Iacob et omnia cornua impiorum confringam €exaltabuntur cornua iusti  victori in psalmis canticum Asaph carminis cognoscetur in Iudaea Deus €in Israhel magnum nomen eius et erit in Salem tabernaculum eius et habitatio eius in Sion ibi confringet volatilia arcus €scutum et gladium et bellum semper lumen tu es Magnifice a montibus captivitatis spoliati sunt superbi corde €dormitaverunt somnum suum €et non invenerunt omnes viri exercitus manus suas ab increpatione tua Deus Iacob consopitus est et currus et equus tu terribilis es et quis stabit adversum te €ex tunc ira tua de caelo adnuntiabis iudicium terra timens tacebit cum surrexerit ad iudicandum Deus €ut salvos faciat omnes mites terrae semper quia ira hominis confitebitur tibi €reliquiis irae accingeris vovete et reddite Domino Deo vestro €omnes qui in circuitu eius sunt offerent dona terribili auferenti spiritum ducum terribili regibus terrae  victori per Idithun psalmus Asaph voce mea ad Dominum clamavi €voce mea ad Dominum et exaudivit me þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨Ì“in die tribulationis meae Dominum requisivi €manus mea nocte extenditur et non quiescit €noluit consolari anima mea recordans Dei conturbabar loquebar in memet ipso €et deficiebat spiritus meus semper prohibebam suspectum oculorum meorum €stupebam et non loquebar recogitabam dies antiquos annos pristinos recordabar psalmorum meorum €in nocte cum corde meo loquebar €et scobebam €spiritum meum ergone in aeternum proiciet Dominus €et non repropitiabitur ultra ergone conplebit usque in finem misericordiam suam €consummabit verbum de generatione et €generatione numquid oblitus est misereri Deus €aut conplebit in furore misericordias suas semper et dixi inbecillitas mea est haec commutatio dexterae Excelsi recordabor cogitationum Domini €reminiscens antiqua mirabilia tua et meditabor in omni opere tuo €et adinventiones tuas loquar Deus in sanctuario via tua quis deus magnus ut Deus tu es Deus faciens mirabilia ostendens in populis potentiam tuam redemisti in brachio populum tuum €filios Iacob et Ioseph semper videntes te aquae Deus videntes te aquae parturierunt €et commotae sunt abyssi excusserunt aquas nubila €vocem dederunt nubes et sagittae tuae discurrebant vox tonitrui tui in rota apparuerunt fulgora tua orbi €concussa est et commota est terra in mari via tua et semitae tuae in aquis multis €et vestigia tua non sunt agnita deduxisti quasi gregem populum tuum in manu Mosi et Aaron  eruditionis Asaph €ausculta populus meus legem meam €inclinate aurem vestram ad verba oris mei aperiam in parabula os meum loquar enigmata antiqua quae audivimus et cognovimus et patres nostri narraverunt nobis non sunt abscondita a filiis eorum a generatione sequenti €narrante laudes Domini et potentiam eius €et mirabilia eius quae fecit statuit contestationem Iacob et legem posuit in Israhel €quae mandavit patribus nostris ut docerent filios suos ut cognosceret generatio subsequens €filii nascituri surgent et narrabunt filiis suis ut ponant in Deo spem suam €et non obliviscantur cogitationum eius €et mandata eius custodiant ut non sint sicut patres eorum €generatio declinans et provocans €generatio quae non praeparavit cor suum €et non credidit Deo spiritus eius filii Efraim intendentes et mittentes arcum €terga verterunt in die belli non custodierunt pactum Dei sui €et in lege eius noluerunt ingredi et obliti sunt commutationum eius €et mirabilium eius quae ostendit eis coram patribus eorum fecit mirabilia €in terra Aegypto in regione Taneos divisit mare et transduxit eos €et stare fecit aquas quasi acervum et duxit eos in nube per diem €et tota nocte in lumine ignis scidit petram in deserto et potum dedit quasi de abyssis magnis et eduxit rivos de petra et elicuit quasi flumina aquas et addiderunt ultra peccare ei ut provocarent Excelsum in invio et temptaverunt Deum in cordibus suis €petentes cibum animae suae et loquentes contra Deum dicebant €numquid poterit Deus ponere mensam in solitudine ecce percussit petram et fluxerunt aquae €et torrentes inundaverunt €numquid et panem poterit dare €aut praeparare carnem populo suo ideo audivit Dominus et non distulit €et ignis accensus est in Iacob et furor ascendit in Israhel quia non crediderunt Deo €nec habuerunt fiduciam in salutari eius et praecepit nubibus desuper et portas caeli aperuit et pluit super eos man ut comederent €et triticum caeli dedit eis panem fortium comedit vir €cibaria misit eis in saturitatem abstulit eurum de caelo €et induxit in fortitudine sua africum et pluit super eos quasi pulverem carnes €et quasi harenam maris volatilia pinnata et ceciderunt in medio castrorum eius €in circuitu tabernaculorum eius et comederunt et saturati sunt nimis €et desiderium eorum adtulit eis non indiguerunt de cupiditate sua €cum adhuc cibus esset in ore eorum furor ergo Dei ascendit super eos €et occidit pingues eorum et electos Israhel incurvavit in omnibus his peccaverunt ultra €et non crediderunt mirabilibus eius et consumpsit in vanitate dies eorum et annos eorum velociter si occidebat eos tunc requirebant eum €et convertebantur et diluculo consurgebant ad Deum et recordabantur quia Deus fortitudo eorum €et Deus excelsus redemptor eorum et lactaverunt eum in ore suo et lingua sua mentiti sunt ei cor autem eorum non erat firmum cum eo €nec permanserunt in pacto eius ipse vero misericors propitiabitur iniquitati et non disperdet €multumque avertit iram suam €et non suscitavit totum furorem suum sed recordatus est quia caro essent spiritus vadens et non revertens quotiens provocaverunt eum in deserto €adflixerunt eum in solitudine et conversi sunt et temptaverunt Deum €et Sanctum Israhel concitaverunt non sunt recordati manus eius €diei qua redemit eos a tribulante qui fecit in Aegypto signa sua €et ostenta sua in regione Taneos qui convertit in sanguine fluvios eorum €et rivos eorum ut non biberent qui inmisit eis genus omne muscarum €ut comederent eos €et ranas ut disperderent eos qui dedit brucho germen eorum et laborem eorum lucustae qui occidit in grandine vineas eorum et sycomoros eorum in frigore qui tradidit grandini pascua eorum €et iumenta eorum volucribus qui misit in eos iram furoris sui €indignationem et comminationem et angustiam €inmissionem angelorum malorum munivit semitam furori suo €non pepercit morti animae eorum €et animantia eorum pesti tradidit et percussit omne primogenitum in Aegypto €principium partus in tabernaculis Cham et tulit veluti oves populum suum €et minavit eos sicut gregem in deserto et duxit eos cum fiducia et absque timore €inimicos autem eorum operuit mare et adduxit eos ad terminum sanctificatum suum €montem istum quem possedit dextera eius €et eiecit a facie eorum gentes €et possidere eos fecit in funiculo hereditatem et conlocavit in tabernaculis eorum tribus Israhel et temptaverunt et provocaverunt Deum excelsum €et testimonia eius non custodierunt et aversi sunt et praevaricati sunt ut patres eorum €incurvati sunt quasi arcus inutilis et provocaverunt eum in excelsis suis €et in sculptilibus suis ad aemulandum concitaverunt audivit Deus et non distulit €et proiecit vehementer Israhel et reliquit tabernaculum Selo €tentorium quod conlocavit inter homines tradidit in captivitatem gloriam suam €et decorem suum in manu hostis et conclusit in gladio populum suum et in hereditate sua non distulit iuvenes eius devoravit ignis et virgines eius nemo luxit sacerdotes eius gladio ceciderunt et viduae eius non sunt €fletae et evigilavit quasi dormiens Dominus €quasi fortis post crapulam vini et percussit hostes suos retrorsum €obprobrium sempiternum dedit eos et proiecit tabernaculum Ioseph et tribum Efraim non elegit sed elegit tribum Iuda montem Sion quem dilexit et aedificavit in similitudinem monoceroton €sanctuarium suum €quasi terram fundavit illud in saeculum et elegit David servum suum et tulit eum de gregibus ovium €sequentem fetas adduxit eum ut pasceret Iacob populum eius €et Israhel hereditatem eius qui pavit eos in simplicitate cordis sui €et in prudentia manuum suarum dux eorum €fuit  canticum Asaph €Deus venerunt gentes in hereditatem tuam €polluerunt templum sanctum tuum €posuerunt Hierusalem in acervis lapidum dederunt cadavera servorum tuorum escam volatilibus caeli €carnes sanctorum tuorum bestiis terrae effuderunt sanguinem eorum quasi aquam €in circuitu Hierusalem et non erat qui sepeliret facti sumus obprobrium vicinis nostris €subsannatio et derisio his qui in circuitu nostro sunt usquequo Domine irasceris in finem €ardebit quasi ignis zelus tuus effunde furorem tuum super gentes quae non cognoverunt te €et super regna quae nomen tuum non invocaverunt quia comederunt Iacob et decorem eius desolaverunt ne recorderis iniquitatum nostrarum veterum €cito occupent nos misericordiae tuae €quia adtenuati sumus nimis auxiliare nobis Deus Iesus noster propter gloriam nominis tui €et libera nos et propitiare peccatis nostris propter nomen tuum quare dicunt gentes ubi est Deus eorum €nota fiat in gentibus ante oculos nostros €ultio sanguinis servorum tuorum qui effusus est ingrediatur coram te gemitus vinctorum þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨Î˜‹‚in magnitudine brachii tui relinque filios interitus et redde vicinis nostris septuplum in sinu eorum €obprobrium suum quo exprobraverunt tibi Domine nos enim populus tuus et grex pascuae tuae €confitebimur tibi in sempiternum €in generatione et generatione narrabimus laudes tuas  victori pro liliis testimonii Asaph canticum qui pascis Israhel ausculta €qui ducis quasi gregem Ioseph €qui sedes super cherubin ostendere ante Efraim et Beniamin et Manasse €suscita fortitudinem tuam et veni ut salvos facias nos Deus converte nos et ostende faciem tuam et salvi erimus Domine Deus exercituum €usquequo fumabis ad orationem populi tui cibasti nos pane flebili et potasti nos in lacrimis tripliciter posuisti nos contentionem vicinis nostris €et inimici nostri subsannaverunt nos Deus exercituum converte nos €et ostende faciem tuam et salvi erimus vineam de Aegypto tulisti eiecisti gentes et plantasti eam praeparasti ante faciem eius €et stabilisti radices eius et implevit €terram operti sunt montes umbra eius et ramis illius cedri Dei expandit comas suas usque ad mare €et usque ad Flumen germina sua quare dissipasti maceriam eius €et vindemiaverunt eam omnes qui transeunt per viam vastavit eam aper de silva €et omnes bestiae agri depastae sunt eam Deus exercituum revertere obsecro €respice de caelo et vide et visita vineam hanc et radicem quam plantavit dextera tua €et filium quem confirmasti tibi succensam igni et deramatam ab increpatione faciei tuae pereant fiat manus tua super virum dexterae tuae €et super filium hominis quem confirmasti tibi et non recedemus a te vivificabis nos €et nomine tuo vocabimur Domine Deus exercituum converte nos €et ostende faciem tuam et salvi erimus  victori in torcularibus Asaph laudate Deum fortitudinem nostram €iubilate Deo Iacob adsumite carmen et date tympanum citharam decoram cum psalterio clangite in neomenia bucina €et in medio mense die sollemnitatis nostrae quia legitimum Israhel est et iudicium Dei Iacob testimonium in Ioseph posuit €cum egrederetur terra Aegypti €labium quod nesciebam audivi amovi ab onere umerum eius manus eius a cofino recesserunt in tribulatione invocasti et erui te €exaudivi te in abscondito tonitrui €probavi te super aquam Contradictionis semper audi populus meus et contestor te Israhel si audieris me non sit in te deus alienus et non adores deum peregrinum ego sum Dominus Deus tuus qui eduxi te de terra Aegypti €dilata os tuum et implebo illud et non audivit populus meus vocem meam €et Israhel non credidit mihi et dimisi eum in pravitate cordis sui €ambulabunt in consiliis suis utinam populus meus audisset me Israhel in viis meis ambulasset quasi nihilum inimicos eius humiliassem €et super hostes eorum vertissem manum meam qui oderunt Dominum negabunt eum €et erit tempus eorum in saeculo et cibavit eos de adipe frumenti €et de petra mellis saturavit eos  canticum Asaph €Deus stetit in coetu Dei in medio Deus iudicat usquequo iudicatis iniquitatem €et facies impiorum suscipitis semper iudicate pauperi et pupillo egeno et inopi iuste facite salvate inopem et pauperem de manu impiorum liberate non cognoscunt nec intellegunt in tenebris ambulant €movebuntur omnia fundamenta terrae ego dixi dii estis et filii Excelsi omnes vos ergo quasi Adam moriemini €et quasi unus de principibus cadetis surge Domine iudica terram €quoniam hereditabis omnes gentes  canticum psalmi Asaph Deus ne taceas ne sileas et non quiescas Deus quia ecce inimici tui tumultuati sunt €et qui oderunt te levaverunt caput contra populum tuum nequiter tractaverunt €et inierunt consilium adversum arcanum tuum dixerunt venite et conteramus eos de gente €et non sit memoria nominis Israhel ultra quoniam tractaverunt pariter contra te foedus pepigerunt tabernacula Idumeae et Ismahelitarum €Moab et Aggareni Gebal et Ammon et Amalech €Palestina cum habitatoribus Tyri sed et Assur venit cum eis €facti sunt brachium filiorum Loth semper fac illis sicut Madian et Sisarae €sicut Iabin in torrente Cison contriti sunt in Aendor fuerunt quasi sterquilinium terrae pone duces eorum sicut Oreb et Zeb €et Zebee et Salmana omnes principes eorum qui dixerunt possideamus nobis pulchritudinem Dei Deus meus pone eos ut rotam quasi stipulam ante faciem venti quomodo ignis conburit silvam €et sicut flamma devorat montes sic persequere eos in tempestate tua €et in turbine tuo conturba eos imple facies eorum ignominia et quaerent nomen tuum Domine confundantur et conturbentur usque in saeculum €et erubescant et pereant et sciant quia nomen tuum est Dominus €solus tu Excelsus super omnem terram  victori pro torculari filiorum Core canticum quam dilecta tabernacula tua Domine exercituum desiderat et defecit anima mea in atria Domini €cor meum et caro mea laudabunt Deum viventem siquidem avis invenit domum €et passer nidum sibi ubi ponat pullos suos €altaria tua Domine exercituum rex meus et Deus meus beati qui habitant in domo tua adhuc laudabunt te semper beatus homo cuius fortitudo est in te semitae in corde eius transeuntes in valle fletus fontem ponent eam benedictione quoque amicietur doctor €ibunt de fortitudine in fortitudinem €parebunt apud Deum in Sion Domine Deus exercituum exaudi orationem meam €ausculta Deus Iacob semper clipeus noster vide Deus et adtende faciem christi tui quoniam melior est dies in atriis tuis super milia €elegi abiectus esse in domo Dei mei €magis quam habitare in tabernaculis impietatis quia sol et scutum Dominus Deus €gratiam et gloriam dabit Dominus nec prohibebit bonum ab his qui ambulant in perfectione €Domine exercituum beatus homo qui confidet in te  victori filiorum Core canticum placatus es Domine terrae tuae reduxisti captivitatem Iacob dimisisti iniquitatem populo tuo €operuisti omnes iniquitates eorum semper continuisti omnem indignationem tuam €conversus es ab ira furoris tui converte nos Deus Iesus noster et solve iram tuam adversum nos noli in aeternum irasci nobis €extendens iram tuam in generationem et €generationem nonne tu revertens vivificabis nos et populus tuus laetabitur in te ostende nobis Domine misericordiam tuam €et salutare tuum da nobis audiam quid loquatur Dominus Deus €loquetur enim pacem ad populum suum et ad sanctos suos €ut non convertantur ad stultitiam verumtamen prope est his qui timent eum salutare eius €ut habitet gloria in terra nostra misericordia et veritas occurrerunt iustitia et pax deosculatae sunt veritas de terra orta est et iustitia de caelo prospexit sed et Dominus dabit bonum et terra nostra dabit germen suum iustitia ante eum ibit et ponet in via gressus suos  oratio David €inclina Domine aurem tuam exaudi me €quia egenus et pauper ego sum custodi animam meam quia sanctus sum €salva servum tuum tu Deus meus qui confidit in te miserere mei Domine quoniam ad te clamabo tota die laetifica animam servi tui quia ad te animam meam levo tu enim es Domine bonus et propitiabilis €et multus misericordia omnibus qui invocant €te exaudi Domine orationem meam €et ausculta vocem deprecationum mearum in die tribulationis meae invocabo te quia exaudies me non est similis tui in diis Domine €non est iuxta opera tua omnes gentes quas fecisti venient et adorabunt coram te Domine €et glorificabunt nomen tuum quia magnus tu et faciens mirabilia tu Deus solus doce me Domine viam tuam ut ambulem in veritate tua €unicum fac cor meum ut timeat nomen tuum confitebor tibi Domine Deus meus in toto corde meo €et glorificabo nomen tuum in sempiternum quia misericordia tua magna super me €et eruisti animam meam de inferno extremo Deus superbi surrexerunt adversus me €et coetus robustorum quaesivit animam meam €et non posuerunt te in conspectu suo tu autem Domine Deus misericors et clemens €patiens et multae misericordiae et verus respice ad me et miserere mei €da fortitudinem tuam servo tuo et salva filium ancillae tuae fac mecum signum in bonitate €et videant qui oderunt me et confundantur €quia tu Domine auxiliatus es mihi et consolatus es me  filiorum Core psalmus cantici €fundamentum eius in montibus sanctuarii þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨Ö’diligit Dominus portas Sion super omnia tabernacula Iacob gloriosa dicta sunt in te civitas Dei semper commemorabo superbiae et Babylonis scientes me €ecce Palestina et Tyrus cum Aethiopia iste natus est ibi ad Sion autem dicetur vir et vir natus est in ea €et ipse fundavit eam Excelsus Dominus numerabit scribens populos €ipse natus est in ea semper et cantabunt quasi in choris omnes fontes mei in te  canticum carminis filiorum Core €victori per chorum ad praecinendum eruditionis Eman Ezraitae Domine Deus salutis meae €per diem clamavi in nocte coram te ingrediatur ante te oratio mea €inclina aurem tuam ad laudationem meam quia repleta est malis anima mea €et vita mea ad infernum descendit reputatus sum cum descendentibus lacum €factus sum quasi homo invalidus inter mortuos liber €sicut interfecti et dormientes in sepulchro €quorum non recordaris amplius €et qui a manu tua abscisi sunt posuisti me in lacu novissimo in tenebris €in profundis super me confirmatus est furor tuus €et cunctis fluctibus tuis adflixisti me semper longe fecisti notos meos a me €posuisti me abominationem eis clausum et non prodeuntem oculus meus infirmatus est ab adflictione €invocavi te Domine tota die expandi ad te palmas meas numquid mortuis facies mirabilia €aut gigantes surgent €et confitebuntur tibi semper numquid narrabitur in sepulchro misericordia tua €et veritas tua in perditione numquid noscentur in €tenebris mirabilia tua €et iustitia tua in terra quae oblivioni tradita est ego autem ad te Domine clamavi et mane oratio mea praeveniet te quare Domine abicis animam meam abscondis faciem tuam a me pauper ego et aerumnosus ab adulescentia €portavi furorem tuum et conturbatus sum per me transierunt irae tuae terrores tui oppresserunt me circumdederunt me quasi aquae tota die €vallaverunt me pariter longe fecisti a me amicum et sodalem notos meos abstulisti  eruditionis Aethan Ezraitae misericordias Domini in aeternum cantabo €in generatione et generatione adnuntiabo €veritatem tuam in ore meo quia dixisti sempiterna misericordia aedificabitur €caelos fundabis et veritas tua in eis percussi foedus cum electo meo iuravi David servo meo usque in aeternum stabiliam semen tuum €et aedificabo in generationem et generationem €thronum tuum semper confitebuntur caeli mirabilia tua Domine €et veritatem tuam in ecclesia sanctorum quis enim in nubibus adaequabitur Domino €adsimilabitur Domino de filiis Dei Deus inclitus in arcano sanctorum nimio €et terribilis in cunctis qui circum eum sunt Domine Deus exercituum quis similis tui €fortissime Domine et veritas tua in circuitu tuo tu dominaris superbiae maris €et elationes gurgitum eius tu conprimis tu confregisti quasi vulneratum superbum €in brachio forti tuo dispersisti inimicos tuos tui sunt caeli et tua est terra €orbem et plenitudinem eius tu fundasti aquilonem et dexteram tu creasti €Thabor et Hermon nomen tuum laudabunt tuum brachium cum fortitudine €roboretur manus tua exaltetur dextera tua iustitia et iudicium firmamentum throni tui €misericordia et veritas praecedent faciem tuam beatus populus qui novit iubilum €Domine in lumine vultus tui ambulabunt in nomine tuo exultabunt tota die €et in iustitia tua exaltabuntur quia gloria fortitudinis eorum tu es €et in misericordia tua elevabis cornu nostrum quia a Domino est protectio nostra €et a Sancto Israhel rege nostro tunc locutus es per visionem sanctis tuis et dixisti €posui adiutorium super robustum €exaltavi electum de populo inveni David servum meum oleo sancto meo unxi eum cum quo manus mea firma erit €et brachium meum roborabit eum non decipiet inimicus eum et filius iniquitatis non adfliget eum sed concidam ante faciem eius hostes illius €et qui eum oderunt percutiam veritas autem mea et misericordia mea erit cum eo €et in nomine meo exaltabitur cornu eius et ponam in mari manum eius et in fluminibus dexteram eius ipse vocabit me pater meus €es tu €Deus meus et fortitudo salutis meae ego autem primogenitum ponam eum excelsum regibus terrae in aeternum custodiam ei misericordiam meam €et pactum meum fidele ei erit et ponam perpetuum semen eius et thronum eius sicut dies caeli si autem dereliquerint filii eius legem meam €et in iudiciis meis non ambulaverint si caerimonias meas profanaverint €et praecepta mea non custodierint visitabo in virga scelera eorum et in plagis iniquitatem eorum misericordiam autem meam non auferam ab eo €nec mentiar in veritate mea non violabo pactum meum €et quod egressum est de labiis meis non mutabo semel iuravi in sancto meo ne David mentiar semen eius in sempiternum erit et thronus eius sicut sol in conspectu meo €sicut luna stabilietur in sempiternum €et testis in caelo fidelis semper tu autem reppulisti et proiecisti €iratus es adversum christum tuum adtenuasti pactum servi tui €profanasti in terra diadema eius dissipasti omnes macerias eius posuisti munitiones eius pavorem diripuerunt eum omnes qui transeunt per viam €factus est obprobrium vicinis suis elevasti dexteram hostium eius laetificasti omnes inimicos illius avertisti robur gladii eius et non sublevasti eum in proelio quiescere fecisti munditiam eius €et thronum illius in terram detraxisti adbreviasti dies adulescentiae eius €operuisti eum ignominia sempiterna usquequo Domine absconderis in finem €succendetur quasi ignis indignatio tua memento mei de profundo €alioquin quare frustra creasti filios hominum quis est vir qui vivat et non videat mortem €salvans animam suam de manu inferi semper ubi sunt misericordiae tuae antiquae Domine €quas iurasti David in veritate tua recordare Domine obprobrii servorum tuorum €quia portavi in sinu meo omnes iniquitates populorum quas exprobraverunt inimici tui Domine €quibus exprobraverunt vestigia christi tui benedictus Dominus in sempiternum amen et amen  oratio Mosi viri Dei €Domine habitaculum tu factus es nobis €in generatione et generatione antequam montes nascerentur et parturiretur terra et orbis €a saeculo et usque in saeculum tu es convertes hominem usque ad contritionem €et dices revertimini filii Adam quia mille anni in oculis tuis €sicut dies hesterna quae pertransiit et €vigilia nocturna percutiente te eos somnium erunt mane quasi herba pertransiens mane floruit et abiit €ad vesperam conteretur atque siccabitur consumpti enim sumus in furore tuo €et in indignatione tua conturbati sumus posuisti iniquitates nostras coram te €neglegentias nostras in luce vultus tui omnes enim dies nostri transierunt in furore tuo €consumpsimus annos nostros quasi sermonem loquens dies annorum nostrorum in ipsis septuaginta anni €si autem multum octoginta anni €et quod amplius est labor et dolor €quoniam transivimus cito et avolavimus quis novit fortitudinem irae tuae €et secundum timorem tuum indignationem tuam ut numerentur dies nostri sic ostende €et veniemus corde sapienti revertere Domine usquequo €et exorabilis esto super servis tuis imple nos matutina misericordia tua €et laudabimus et laetabimur in cunctis diebus nostris laetifica nos pro diebus quibus adflixisti nos €et annis in quibus vidimus mala appareat apud servos tuos opus tuum €et gloria tua super filios eorum et sit decor Domini Dei nostri super nos €et opus manuum nostrarum fac stabile super nos €opus manuum nostrarum confirma  qui habitat in abscondito Excelsi €in umbraculo Domini commorabitur dicens Domino spes mea et fortitudo mea €Deus meus confidam in eum quia ipse liberabit te de laqueo venantium €de morte insidiarum in scapulis suis obumbrabit tibi et sub alis eius sperabis scutum et protectio veritas eius non timebis a timore nocturno a sagitta volante per diem a peste in tenebris ambulante €a morsu insanientis meridie cadent a latere tuo mille et decem milia a dextris tuis €ad te autem non adpropinquabit verumtamen oculis tuis videbis et ultionem impiorum cernes tu enim es Domine spes mea Excelsum posuisti habitaculum tuum non accedet ad te malum €et lepra non adpropinquabit tabernaculo tuo quia angelis suis mandabit de te €ut custodiant te in omnibus viis tuis in manibus portabunt te ne forte offendat ad lapidem pes tuus þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨Ú˜super aspidem et basiliscum calcabis €conculcabis leonem et draconem quoniam mihi adhesit et liberabo eum €exaltabo eum quoniam cognovit nomen meum invocabit me et exaudiam eum €cum ipso ero in tribulatione eruam eum et glorificabo longitudine dierum implebo illum €et ostendam ei salutare meum  psalmus cantici in die sabbati bonum est confiteri Domino €et psallere nomini tuo Altissime ad adnuntiandam mane misericordiam tuam €et fidem tuam in nocte in decacordo et in psalterio in cantico in cithara quoniam laetificasti me Domine in opere tuo €in facturis manuum tuarum laudabo quam magnificata sunt opera tua Domine €satis profundae factae sunt cogitationes tuae vir insipiens non cognoscet €et stultus non intelleget istud germinaverunt impii quasi faenum €et floruerunt omnes qui operantur iniquitatem €ut contererentur usque in sempiternum tu autem Excelsus in aeternum Domine ecce enim inimici tui Domine €ecce inimici tui peribunt €et dissipabuntur omnes qui operantur iniquitatem et exaltabitur quasi monocerotis cornu meum €et senecta mea in oleo uberi et dispiciet oculus meus eos qui insidiantur mihi €de his qui consurgunt adversum me malignantibus audit auris mea iustus ut palma florebit €ut cedrus in Libano multiplicabitur transplantati in domo Domini €in atriis Dei nostri germinabunt adhuc fructificabunt in senectute €pingues et frondentes erunt adnuntiantes quia rectus Dominus €fortitudo mea et non est iniquitas in eo  Dominus regnavit gloria indutus est €indutus est Dominus fortitudine et accinctus est €insuper adpendit orbem qui non commovebitur firmum solium tuum ex tunc ab aeterno tu es levaverunt flumina Domine levaverunt flumina voces suas €levaverunt flumina gurgites suos a vocibus aquarum multarum €grandes fluctus maris grandis in excelso Dominus testimonia tua fidelia facta sunt nimis €domum tuam decet sanctitas Domine €in longitudine dierum  Deus ultionum Domine Deus ultionum ostendere elevare qui iudicas terram redde vicissitudinem superbis usquequo impii Domine €usquequo impii exultabunt fluent loquentes antiquum €garrient omnes qui operantur iniquitatem populum tuum Domine conterent et hereditatem tuam adfligent viduam et advenam interficient et pupillos occident et dixerunt non videbit Dominus €et non intelleget Deus Iacob intellegite stulti in populo et insipientes aliquando discite qui plantavit aurem non audiet aut qui finxit oculum non videbit qui erudit gentes non arguet qui docet hominem scientiam Dominus novit cogitationes hominum quia vanae sunt beatus vir quem erudieris Domine €et de lege tua docueris eum ut quiescat a diebus adflictionis donec fodiatur impio interitus non enim derelinquet Dominus populum suum €et hereditatem suam non deseret quoniam ad iustitiam revertetur iudicium €et sequentur illud omnes recti corde quis stabit pro me adversum malos €quis stabit pro me adversum operarios iniquitatis nisi quia Dominus auxiliator meus €paulo minus habitasset in inferno anima mea si dicebam commotus est pes meus €misericordia tua Domine sustentabat me in multitudine cogitationum mearum quae sunt in me intrinsecus €consolationes tuae delectabunt €animam meam numquid particeps erit tui thronus insidiarum €fingens laborem in praecepto copulabuntur adversus animam iusti €et sanguinem innocentem condemnabunt erit autem Dominus mihi in refugium €et Deus meus quasi petra spei meae et restitues super eos iniquitatem suam €et in malitia sua perdes eos €perdet eos Dominus Deus noster  venite laudemus Dominum iubilemus petrae Iesu nostro praeoccupemus vultum eius in actione gratiarum €in canticis iubilemus ei quoniam fortis et magnus Dominus €et rex magnus super omnes deos in cuius manu fundamenta terrae et excelsa montium ipsius sunt cuius est mare ipse enim fecit illud €et siccam manus eius plasmaverunt venite adoremus et curvemur €flectamus genua ante faciem Domini factoris nostri quia ipse est Deus noster €et nos populus pascuae eius et grex manus eius hodie si vocem eius audieritis €nolite indurare corda vestra sicut in €contradictione sicut in die temptationis in deserto €ubi temptaverunt me patres vestri €probaverunt me et viderunt opus meum quadraginta annis displicuit mihi generatio illa €et dixi populus errans corde est et non cognoscens vias meas €et iuravi in furore meo ut non introirent in requiem meam  canite Domino canticum novum €canite Domino omnis terra canite Domino benedicite nomini eius €adnuntiate de die in diem salutare eius narrate in gentibus gloriam eius in universis populis mirabilia eius quia magnus Dominus et laudabilis nimis €terribilis est super omnes deos omnes enim dii populorum sculptilia €Dominus autem caelos fecit gloria et decor ante vultum eius €fortitudo et exultatio in sanctuario eius adferte Domino familiae populorum €adferte Domino gloriam et fortitudinem adferte Domino gloriam nomini eius €levate munera et introite in atria eius adorate Dominum in decore sanctuarii €paveat a facie eius omnis terra dicite in gentibus Dominus regnavit €siquidem adpendit orbem inmobilem €iudicabit populos in aequitate laetamini caeli et exultet terra tonet mare et plenitudo eius gaudeat ager et omnia quae in eo sunt €tunc laudabunt universa ligna saltus ante faciem Domini quoniam venit €quoniam venit iudicare terram €iudicabit orbem in iusto et €populos in fide sua  Dominus regnavit exultabit terra €laetabuntur insulae multae nubes et caligo in circuitu eius €iustitia et iudicium firmamentum solii eius ignis ante faciem eius ibit et exuret per circuitum hostes eius apparuerunt fulgora eius orbi vidit et contremuit terra montes sicut cera tabefacti sunt a facie Domini €a facie dominatoris omnis terrae adnuntiaverunt caeli iustitiam eius €et viderunt omnes populi gloriam eius confundantur universi qui serviunt sculptili €qui gloriantur in idolis €adorate eum omnes dii audivit et laetata est Sion €et exultaverunt filiae Iudae propter iudicia tua Domine tu enim Dominus Excelsus super omnem terram €vehementer elevatus es super universos deos qui diligitis Dominum odite malum €custodit animas sanctorum suorum de manu impiorum eruet eos lux orta est iusto et rectis corde laetitia laetamini iusti in Domino €et confitemini memoriae sanctae eius  canticum €cantate Domino canticum novum quia mirabilia fecit €salvavit sibi dextera eius et brachium €sanctum eius notum fecit Dominus salutare suum €in conspectu gentium revelavit iustitiam suam recordatus est misericordiae suae et veritatis suae domui €Iacob €viderunt omnes fines terrae salutare Dei nostri iubilate Domino omnis terra vociferamini et laudate et canite cantate Domino in cithara in cithara et €voce carminis in tubis et clangore bucinae iubilate coram rege Domino tonet mare et plenitudo eius orbis et habitatores eius flumina plaudent manu simul montes laudabunt ante Dominum quia venit iudicare terram €iudicabit orbem in iustitia et populos in aequitatibus  Dominus regnavit commoveantur populi €sessor cherubin concutiatur terra Dominus in Sion magnus et excelsus est super omnes populos confiteantur nomini tuo magno et terribili sanctoque imperium regis iudicium diligit €tu fundasti aequitates iudicium et iustitiam in Iacob tu fecisti exaltate Dominum Deum nostrum €et adorate scabillum pedum eius quia sanctus est Moses et Aaron in sacerdotibus eius €et Samuhel in his qui invocant nomen eius €invocabant Dominum et ipse exaudivit eos in columna nubis loquebatur ad eos €custodierunt testimonia eius et praeceptum dedit eis Domine Deus noster tu exaudisti eos Domine propitius fuisti eis €et ultor super commutationibus eorum exaltate Dominum Deum nostrum €et adorate in monte sancto eius quia sanctus Dominus Deus noster  canticum in gratiarum actione iubilate Domino omnis terra servite Domino in laetitia €ingredimini coram eo in laude scitote quoniam Dominus ipse est Deus €ipse fecit nos et ipsius sumus populus eius et grex pascuae eius ingredimini portas eius in gratiarum actione atria eius in laude €confitemini ei benedicite nomini eius quia bonus Dominus in sempiternum misericordia eius þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨ã•‚et usque ad generationem et generationem fides eius  David canticum €misericordiam et iudicium cantabo tibi Domine psallam erudiar in via perfecta quando venies ad me €ambulabo in simplicitate cordis mei in medio domus meae non ponam coram oculis meis verbum Belial €facientem declinationes odivi nec adhesit mihi cor pravum recedet a me malum nesciam loquentem in abscondito contra proximum suum €hunc interficiam €superbum oculis et altum corde cum hoc esse non potero oculi mei ad fideles terrae ut habitent mecum €ambulans in via simpliciter hic ministrabit mihi non habitabit in medio domus meae faciens dolum €loquens mendacium non placebit in conspectu oculorum meorum mane perdam omnes impios terrae €ut interficiam de civitate Domini universos qui operantur iniquitatem  oratio pauperis quando sollicitus fuerit €et coram Domino fuderit eloquium suum Domine audi orationem meam €et clamor meus ad te veniat ne abscondas faciem tuam a me €in die tribulationis meae inclina ad me aurem tuam €in quacumque die invocavero velociter exaudi me quoniam consumpti sunt sicut fumus dies mei €et ossa mea quasi frixa contabuerunt percussum est quasi faenum et arefactum est cor meum €quia oblitus sum comedere panem meum a voce gemitus mei adhesit os meum carni meae adsimilatus sum pelicano deserti €factus sum quasi bubo solitudinum vigilavi et fui sicut avis solitaria super tectum tota die exprobrabant mihi inimici mei €exultantes per me iurabant quia cinerem sicut panem comedi €et potum meum cum fletu miscui a facie indignationis et irae tuae €quia elevasti me et adlisisti me dies mei quasi umbra inclinati sunt et ego quasi faenum arui tu autem Domine in aeternum permanes €memoriale tuum in generatione et generatione tu suscitans misereberis Sion €quia tempus est ut miserearis eius €quoniam venit tempus quoniam venit pactum quoniam placitos fecerunt servi tui lapides eius €et pulverem eius miserabilem et timebunt gentes nomen Domini €et universi reges terrae gloriam tuam quia aedificavit Dominus Sion apparuit in gloria sua respexit ad orationem vacui et non dispexit orationem eorum scribatur hoc in generatione novissima €et populus qui creabitur laudabit Dominum quoniam prospexit de excelso sanctuario suo €Dominus de caelo terram contemplatus est ut audiret gemitum vincti ut solveret filios mortis ut narretur in Sion nomen Domini et laudatio eius in Hierusalem cum congregati fuerint populi simul et regna ut serviant Domino adflixit in via fortitudinem meam adbreviavit dies meos dicam Deus meus ne rapias me in dimidio dierum €meorum €in generatione generationum anni tui a principio terram fundasti et opus manuum tuarum caeli ipsi peribunt tu autem stabis €et omnes quasi vestimentum adterentur €et quasi pallium mutabis illos et mutabuntur tu autem ipse es et anni tui non deficient filii servorum tuorum habitabunt €et semen eorum ante faciem eorum perseverabit  David €benedic anima mea Domino €et omnia viscera mea nomini sancto eius benedic anima mea Domino €et noli oblivisci omnium retributionum eius qui propitiatur cunctis iniquitatibus tuis €et sanat omnes infirmitates tuas qui redimit de corruptione vitam tuam €et coronat te misericordia et miserationibus qui replet bonis ornamentum tuum €innovabitur sicut aquilae iuventus tua faciens iustitias Dominus €et iudicia cunctis qui calumniam sustinent notas fecit vias suas Mosi filiis Israhel cogitationes suas misericors et clemens Dominus patiens et multae miserationis non in sempiternum iudicabit €neque in aeternum irascetur non secundum peccata nostra fecit nobis €neque secundum iniquitates nostras retribuit nobis quantum enim excelsius est caelum terra €tantum confortata est misericordia eius super €timentes eum quantum longe est oriens ab occidente €tantum longe fecit a nobis scelera nostra sicut miseretur pater filiorum misertus est Dominus timentibus se ipse enim novit plasmationem nostram €recordatus est quia pulvis sumus homo quasi herba dies eius sicut flos agri sic florebit quia spiritus pertransiit eum et non subsistet €et non cognoscet eum ultra locus eius misericordia autem Domini ab aeterno €et usque in aeternum super timentes eum €et iustitia eius in filios filiorum his qui custodiunt pactum eius €et recordantur praeceptorum eius ad facienda ea Dominus in caelo stabilivit thronum suum €et regnum illius omnium dominatur benedicite Domino angeli eius fortes robore facientes verbum eius €oboedientes voci sermonis eius benedicite Domino omnes exercitus eius €ministri eius qui facitis placitum illius benedicite Domino universa opera eius €in omnibus locis potestatis eius €benedic anima mea Domino  benedic anima mea Domino €Domine Deus meus magnificatus es nimis €gloria et decore indutus es amictus luce quasi vestimento €extendens caelos ut pellem qui tegis aquis cenacula eius €qui ponis nubes currum tuum qui ambulas super pinnas venti qui facis angelos tuos spiritus ministros tuos ignem urentem qui fundasti terram super basem suam €non commovebitur in saeculum et in saeculum abysso quasi vestimento operuisti eam €super montes stabunt aquae ab increpatione tua fugient a voce tonitrui tui formidabunt ascendent montes et descendent €campi €ad locum quem fundasti eis terminum posuisti quem non pertransibunt €nec revertentur ut operiant terram qui emittis fontes in convallibus €ut inter medios montes fluant ut bibant omnia animalia regionum et reficiat onager sitim suam super ea volucres caeli morabuntur €de medio nemorum dabunt vocem qui inrigas montes de cenaculis tuis €de fructu operum tuorum implebitur terra germinans herbam iumentis et faenum servituti hominum €ut educat panem de terra et vinum laetificat cor hominis €ad exhilarandam faciem oleo €panis autem cor hominis roborat saturabuntur ligna Domini cedri Libani quas plantasti ibi aves nidificabunt milvo abies domus eius montes excelsi cervis €petra refugium ericiis fecit lunam per tempora sol cognovit occubitum suum posuisti tenebras et facta est nox €in ipsa moventur omnes bestiae silvae leones rugientes ad praedam et quaerentes a Deo escam sibi oriente sole recedent et in speluncis suis cubabunt egreditur homo ad opus suum €et ad servitutem suam usque ad vesperam quam multa sunt opera tua Domine omnia in sapientia fecisti €impleta est terra possessione tua hoc mare magnum et latum manibus €ibi reptilia innumerabilia animalia parva cum grandibus ibi naves pertranseunt €Leviathan istum plasmasti ut inluderet ei omnia in te sperant ut des cibum eis in tempore suo dante te illis colligent €aperiente manum tuam replebuntur bono abscondes vultum tuum et turbabuntur €auferes spiritum eorum et deficient et in pulverem suum revertentur emittes spiritum tuum et creabuntur €et instaurabis faciem terrae sit gloria Domini in sempiternum €laetabitur Dominus in operibus suis qui respicit terram et tremet €tangit montes et fumabunt cantabo Domino in vita mea psallam Deo quamdiu sum placeat ei eloquium meum ego autem laetabor in Domino deficiant peccatores de terra et impii ultra non sint €benedic anima mea Domino  alleluia confitemini Domino invocate nomen eius €notas facite populis cogitationes eius canite ei et psallite illi €loquimini in universis mirabilibus eius exultate in nomine sancto eius laetetur cor quaerentium Dominum quaerite Dominum et virtutem eius quaerite faciem eius iugiter recordamini mirabilium eius quae fecit €signorum et iudiciorum oris eius semen Abraham servi eius filii Iacob electi eius ipse Dominus Deus noster in universa terra iudicia eius recordatus est in aeternum pacti sui €verbi quod praecepit in mille generationes quod pepigit cum Abraham €et iuramenti sui cum Isaac et firmavit illud cum Iacob in lege €cum Israhel pactum sempiternum dicens tibi dabo terram Chanaan funiculum hereditatis vestrae cum essent viri pauci modici et advenae in ea et transierunt de gente in gentem €de regno ad populum alterum non dimisit hominem ut noceret eis et corripuit pro eis reges nolite tangere christos meos et prophetas meos nolite adfligere et vocavit famem super terram omnem virgam panis contrivit þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨è˜‘misit ante faciem eorum virum in servum venundatus est Ioseph adflixerunt in conpede pedes eius €in ferrum venit anima eius usque ad tempus donec veniret sermo eius €eloquium Domini probavit eum misit rex et solvit eum princeps populorum et dimisit illum posuit eum dominum domus suae €et principem in omni possessione sua ut erudiret principes eius secundum voluntatem suam €et senes eius sapientiam doceret et ingressus est Israhel Aegyptum €et Iacob advena fuit in terra Ham et crescere fecit populum suum nimis €et roboravit eum super hostes eius convertit cor eorum ut odio haberent populum eius €ut dolose agerent contra servos illius misit Mosen servum suum Aaron quem elegit sibi posuit in eis verba signorum suorum et portentorum in terra Ham misit tenebras et contenebravit €et non fuerunt increduli verbis eius commutavit aquas eorum in sanguinem €et occidit pisces eorum ebullivit terra eorum ranas €in cubiculis regum eorum dixit et venit musca omnimoda scinifes in universis terminis eorum dedit pluvias eorum grandinem €ignem flammantem in terra eorum et percussit vineam eorum et ficum eorum €et confregit lignum finium eorum dixit et venit lucusta et bruchus cuius non erat numerus et comedit omne faenum terrae eorum €et devoravit fructum terrae eorum et percussit omne primogenitum in terra eorum €primitias universi partus eorum et eduxit eos cum argento et auro €et non erat in tribubus eorum infirmus laetata est Aegyptus cum egrederentur €quoniam inruerat terror eorum super eos expandit nubem in tentorium et ignem ut luceret nocte petierunt et adduxit ortygometran €et pane caelesti saturavit eos aperuit petram et fluxerunt aquae cucurrerunt in aridis flumina quia recordatus est verbi sancti sui cum Abraham servo suo et eduxit populum suum in laetitia laudantes electos suos et dedit eis terras gentium et laborem tribuum possederunt ut custodirent caerimonias eius €et leges eius servarent alleluia  alleluia confitemini Domino quoniam bonus €quoniam in aeternum misericordia eius quis loquetur fortitudines Domini auditas faciet omnes laudes eius beati qui custodiunt iudicium et faciunt iustitiam in omni tempore recordare mei Domine in repropitiatione populi tui €visita me in salutari tuo ut videam bona electorum tuorum €et laeter in laetitia gentis tuae et exultem cum hereditate tua peccavimus cum patribus nostris inique fecimus impie egimus patres nostri in Aegypto non intellexerunt mirabilia tua €non sunt recordati multitudinis misericordiae tuae €et ad iracundiam provocaverunt super mare in mari Rubro salvavit autem eos propter nomen suum €ut ostenderet fortitudinem suam et comminatus est mari Rubro et aruit €et transduxit eos per abyssos quasi in deserto et salvavit eos de manu odientis et redemit eos de manu inimici et operuit aqua hostes eorum unus de ipsis non superfuit et crediderunt verbis eius cecineruntque laudem eius cito obliti sunt operum illius nec expectaverunt voluntatem eius et desideraverunt desiderium in deserto €et temptaverunt Deum in solitudine dedit ergo eis petitionem eorum €et misit tenuitatem in animam eorum et zelati sunt Mosen in castris Aaron sanctum Domini aperta est terra et devoravit Dathan €et operuit synagogam Abiram et succensus est ignis in synagoga eorum €flamma exusit impios fecerunt vitulum in Horeb et adoraverunt conflatile et mutaverunt gloriam suam €in similitudine bovis comedentis faenum obliti sunt Dei salvatoris sui qui fecit magnalia in Aegypto mirabilia in terra Ham terribilia super mare Rubrum dixit ergo ut contereret eos €nisi Moses electus eius stetisset medius contra faciem illius €ut converteret indignationem eius et non interficeret et dispexerunt terram desiderabilem €nec crediderunt sermoni eius et murmuraverunt in tabernaculis suis €non audierunt vocem Domini et levavit manum suam super eos €ut deiceret eos in deserto et ut deiceret semen eorum in gentibus et dispergeret eos in terris et consecrati sunt Beelphegor et comederunt victimas mortuorum et concitaverunt eum in studiis suis et percussit eos plaga stetit autem Finees et deiudicavit €et est retenta percussio et reputatum est ei in iustitia €in generatione et generatione usque in aeternum et provocaverunt super aquam Contradictionis €et adflictus est Moses propter eos quia provocaverunt spiritum eius €et praecepit labiis suis non exterminaverunt populos quos dixit Dominus eis et commixti sunt gentibus et didicerunt opera eorum et servierunt sculptilibus eorum €et factum est eis in scandalum et immolaverunt filios suos et filias suas daemonibus et effuderunt sanguinem innocentem €sanguinem filiorum suorum et filiarum suarum €quos immolaverunt sculptilibus Chanaan €et polluta est terra sanguinibus et coinquinati sunt in operibus suis et fornicati sunt in studiis suis iratus est itaque furor Domini in populum suum €et abominatus est hereditatem suam et dedit eos in manu gentium €et dominati sunt eorum qui oderant eos et adflixerunt eos inimici sui et humiliati sunt sub manu eorum multis vicibus liberavit eos ipsi vero provocabant in consiliis suis €et humiliati sunt propter iniquitates suas et vidit tribulationem eorum cum audiret eos rogantes et recordatus est pacti sui cum eis €et paenituit eum secundum multitudinem misericordiae suae et dedit eos miserabiles coram omnibus qui ceperant eos salva nos Domine Deus noster et congrega nos de gentibus €ut confiteamur nomini sancto tuo et canamus laudantes te benedictus Dominus Deus Israhel ab aeterno et usque in aeternum €et dicet omnis populus amen €alleluia  confitemini Domino quoniam bonus €quoniam in aeternum misericordia eius dicant qui redempti sunt a Domino €quos redemit de manu hostis et de terris congregavit eos ab oriente et ab occidente ab aquilone et mari erraverunt in solitudine in deserta via €civitatem quae habitaretur non reppererunt esurientes et sitientes anima eorum in ipsis deficiebat et clamaverunt ad Dominum in tribulatione sua €de adflictione eorum eripuit eos et duxit illos per viam rectam €ut venirent in civitatem habitabilem confiteantur Domino misericordiam eius €et mirabilia eius in filios hominum quia saturavit animam vacuam €et animam esurientem implevit bonis habitantes in tenebris et umbra mortis €alligatos inopia et ferro quia provocaverunt sermones Dei €et consilium Excelsi blasphemaverunt et humiliavit in labore cor eorum €ceciderunt et non erat qui adiuvaret et clamaverunt ad Dominum in tribulatione sua €et de angustiis eorum salvavit eos et eduxit eos de tenebris et umbra mortis €et vincula eorum disrupit confiteantur Domino misericordiam eius €et mirabilia eius in filios hominum quia contrivit portas aereas et vectes ferreos confregit stultos propter viam sceleris eorum €et propter iniquitates adflictos omnem cibum abominata est anima eorum €et accesserunt ad portas mortis et clamaverunt ad Dominum in tribulatione sua €de angustiis eorum salvavit eos misit verbum suum et sanavit eos €et salvavit de interitu confiteantur Domino misericordiam eius €et mirabilia eius in filios hominum et immolent hostias gratiarum et narrent opera eius in laude qui descendunt in mare navibus €facientes opus in aquis multis ipsi viderunt opera Domini et mirabilia eius in profundo dixit et surrexit ventus tempestatis et elevavit gurgites eius ascendunt in caelum et descendunt in abyssos €anima eorum in adflictione consumitur obstipuerunt et intremuerunt quasi ebrius €et universa sapientia eorum absorta est clamabunt autem ad Dominum in tribulatione sua €et de angustia educet eos statuet turbinem in tranquillitatem €et silebunt fluctus eius laetabuntur quoniam quieverunt €et deducet eos ad portum quem voluerunt confiteantur Domino misericordiam eius €et mirabilia eius in filios hominum et exaltent eum in ecclesia populi €et in cathedra seniorum laudent eum ponet flumina in desertum et fontes aquarum in sitim terram fructiferam in salsuginem prae malitia habitatorum eius ponet desertum in paludes aquarum €et terram inviam in fontes aquarum et conlocabit ibi esurientes €et fundabunt urbem ad habitandum þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨ê˜¥et serent agros et plantabunt vineas €et facient fruges genimina et benedicet eis et multiplicabuntur nimis €et pecora eorum non inminuet inminuta sunt autem et adflicta propter angustiam mali et doloris et effundet despectionem super principes €et errare eos faciet in solitudine devia et sublevabit pauperem de inopia €et ponet quasi gregem familias videbunt recti et laetabuntur et omnis iniquitas contrahet os suum quis sapiens et custodiet haec €et intellegent misericordias Domini  canticum psalmi David paratum cor meum Deus €cantabo et psallam sed et gloria mea consurge psalterium et cithara consurgam mane confitebor tibi in populis Domine et cantabo te in nationibus quoniam magna super caelos misericordia tua €et usque ad aethera veritas tua exaltare super caelos Deus et super omnem terram gloria tua ut liberentur dilecti tui €salva dextera tua et exaudi me Deus locutus est in sanctuario suo €gaudebo dividam Sychem €et vallem Socchoth dimetiar meus est Galaad et meus est Manasse €et Efraim hereditas capitis mei €Iuda dux meus Moab lebes pelvis meae €super Idumeam proiciam calciamentum meum €cum Philisthim foederabor quis deducet me in civitatem munitam €quis deducet me usque in Idumeam nonne tu Deus qui proieceras nos €et non exieras Deus in exercitibus nostris da nobis auxilium in tribulatione €vana est enim salus ab homine in Deo erimus fortes et ipse conculcabit hostes nostros  pro victoria David canticum Deus laudabilis mihi ne taceas €quia os impii et os dolosi contra me apertum est locuti sunt de me lingua mendacii €verbis odii circumdederunt me et expugnaverunt me frustra pro eo quod eos diligebam adversabantur mihi €ego autem orabam et posuerunt contra me malum pro bono €et odium pro dilectione mea constitue super eum impium €et Satan astet a €dextris eius cum fuerit iudicatus exeat condemnatus €et oratio eius sit in peccatum fiant dies eius parvi €episcopatum eius accipiat alter sint filii eius pupilli et uxor eius vidua instabiles vagentur liberi eius et mendicent €et quaerantur in parietinis suis scrutetur exactor universa quae habet €et diripiant alieni laborem eius non sit qui eius misereatur nec qui clemens sit in pupillos eius fiat novissimum eius interitus €in generatione altera deleatur nomen eius redeat in memoria iniquitas patrum eius apud Deum €et iniquitas matris eius ne deleatur sit contra Dominum semper €et intereat de terra memoria eorum eo quod non est recordatus facere misericordiam et persecutus est virum inopem et pauperem €et conpunctum corde ut interficeret et dilexit maledictionem quae veniet ei €et noluit benedictionem quae elongabitur ab eo €et indutus est maledictione quasi vestimento suo €et ingredietur quasi aqua in viscera eius €et quasi oleum in ossa eius sit ei quasi pallium quo circumdatur €et quasi cingulum quo semper accingitur haec est retributio his qui adversantur mihi a Domino €et qui loquuntur malum contra animam meam tu autem Deus Domine fac mecum propter €nomen tuum €quoniam bona est misericordia tua libera me quoniam egenus et pauper sum €et cor meum vulneratum est intrinsecus quasi umbra cum inclinatur abductus sum €et excussus quasi lucusta genua mea vacillaverunt a ieiunio €et caro mea mutata est absque oleo et ego factus sum obprobrium eis €videntes me moverunt caput suum adiuva me Domine Deus meus €salva me secundum misericordiam tuam et sciant quoniam manus tua haec tu Domine fecisti eam maledicent illi et tu benedices €restiterunt et confundentur servus autem tuus laetabitur induantur adversarii mei confusione €et operiantur quasi indumento confusione €sua confitebor Domino vehementer in ore meo €et in medio populorum laudabo eum quoniam stabit a dextris pauperis €ut salvet a iudicibus animam eius  David canticum €dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis €donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum virgam fortitudinis tuae emittet Dominus ex Sion €dominare in medio inimicorum tuorum populi tui spontanei erunt €in die fortitudinis tuae €in montibus sanctis quasi de vulva orietur tibi ros adulescentiae tuae iuravit Dominus et non paenitebit eum €tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech Dominus ad dexteram tuam percussit in die €furoris sui reges iudicabit in gentibus implebit valles €percutiet caput in terra multa de torrente in via bibet propterea exaltabit caput  alleluia €aleph confitebor Domino in toto corde €beth in consilio iustorum et congregatione gimel magna opera Domini €deleth exquirenda in cunctis voluntatibus suis he gloria et decor opus eius €vav et iustitia eius perseverans semper zai memoriam fecit mirabilium suorum €heth clemens et misericors Dominus teth escam dedit timentibus se €ioth memor erit in sempiternum pacti sui caph fortitudinem operum suorum adnuntiabit populo suo lameth ut det eis hereditatem gentium €mem opus manuum eius veritas et iudicium nun fidelia omnia praecepta eius €samech firmata in sempiternum iugiter €ain facta in veritate et aequitate fe redemptionem misit populo suo €sade mandavit in aeternum pactum suum €coph sanctum et terribile nomen eius res principium sapientiae timor Domini €sen doctrina bona cunctis qui faciunt ea €thau laus eius perseverans iugiter alleluia  aleph beatus vir qui timet Dominum €beth in mandatis eius volet nimis gimel potens in terra erit semen eius €deleth generatio iustorum benedicetur he substantia et divitiae in domo eius €vav et iustitia eius perseverans semper zai ortum est in tenebris lumen iustis €heth clemens et misericors et iustus teth bonus vir clemens et fenerans €ioth dispensabit verba sua in iudicio caph quia in aeternum non commovebitur lameth in memoria sempiterna erit iustus €mem ab auditu malo non timebit €nun paratum cor eius confidens in Domino samech firmum cor eius non timebit €ain donec aspiciat hostibus suis phe dispersit dedit pauperibus €sade iustitia eius permanet in aeternum €coph cornu eius exaltabitur in gloria res impius videbit et irascetur €sen dentibus suis frendet et tabescet €thau desiderium impiorum peribit  alleluia laudate servi Dominum laudate nomen Domini sit nomen Domini benedictum amodo et usque in aeternum ab ortu solis usque ad occasum eius laudabile nomen Domini excelsus super omnes gentes Dominus €super caelum gloria eius quis ut Dominus Deus noster €qui in excelsis habitans humilia respicit in caelo et in terra €suscitans de terra inopem et de stercore elevat pauperem ut eum sedere faciat cum principibus cum principibus populi sui qui conlocat sterilem in domo €matrem filiorum laetantem alleluia  cum egrederetur Israhel de Aegypto €domus Iacob de populo barbaro factus est Iudas in sanctificatione eius Israhel potestas eius mare vidit et fugit Iordanis conversus est retrorsum montes subsilierunt quasi arietes €colles quasi filii gregis quid tibi est mare quia fugisti €Iordanis quia conversus es retrorsum montes sussultastis quasi arietes €colles quasi filii gregis a facie Domini contremesce terra €a facie Dei Iacob qui convertit petram in paludes aquarum €silicem in fontes aquarum non nobis Domine non nobis sed nomini tuo da gloriam propter misericordiam tuam et veritatem tuam €ne dicant gentes ubi est Deus eorum Deus autem noster in caelo universa quae voluit fecit idola gentium argentum et aurum opus manuum hominum os habent et non loquentur oculos habent et non videbunt aures habent et non audient nasum habent et non odorabuntur manus habent et non palpabunt pedes habent et non ambulabunt €nec sonabunt in gutture suo similes illis fiant qui faciunt ea omnis qui confidit in eis Israhel confidet in Domino auxiliator et protector eorum est domus Aaron confidet in Domino €auxiliator et protector eorum est timentes Dominum confident in Domino €auxiliator et protector eorum est Dominus recordatus nostri benedicet €benedicet domui Israhel benedicet domui Aaron benedicet timentibus Dominum parvis et magnis addat Dominus super vos super vos et super filios vestros benedicti vos Domino qui fecit caelos et terram caelum caelorum Domino terram autem dedit filiis hominum non mortui laudabunt Dominum þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨ñ˜™‚nec omnes qui descendunt in silentium sed nos benedicimus Domino €amodo et usque in aeternum alleluia  dilexi quoniam audies Domine €vocem deprecationis meae inclinavit aurem suam mihi et in diebus meis invocabo circumdederunt me funes mortis €et munitiones inferni invenerunt me €angustiam et dolorem repperi et nomen Domini invocavi €obsecro Domine salva animam meam clemens Dominus et iustus et Deus noster misericors custodit parvulos Dominus €adtenuatus sum et salvavit me revertere anima mea in requiem tuam quia Dominus reddet tibi quia eruit animam meam de morte €oculos meos a lacrimis pedes meos ab offensa deambulabo coram Domino in terris viventium  ˜Šcredidi propter quod locutus sum €ego adflictus sum nimis ego dixi in stupore meo omnis homo mendacium quid reddam Domino €pro omnibus quae tribuit mihi calicem salutis accipiam et nomen Domini invocabo vota mea Domino reddam coram omni populo eius gloriosa in conspectu Domini mors sanctorum eius obsecro Domine quia ego servus tuus €ego servus tuus filius ancillae tuae €dissolvisti vincula mea tibi immolabo hostiam laudis et in nomine Domini invocabo vota mea Domino reddam in conspectu omnis populi eius in atriis domus Domini €in medio tui Hierusalem alleluia  laudate Dominum omnes gentes €conlaudate eum universi populi quia confortata est super nos misericordia eius €et veritas Domini in aeternum alleluia  confitemini Domino quoniam bonus €quoniam in aeternum misericordia eius dicat nunc Israhel quoniam in aeternum misericordia eius dicat domus Aaron €quoniam in aeternum misericordia eius dicant qui timent Dominum €quoniam in aeternum misericordia eius cum tribularer invocavi Dominum €et exaudivit me in latitudine Dominus Dominus meus es €non timebo quid faciat mihi homo Dominus mihi auxiliator et ego despiciam odientes me melius est sperare in Domino quam sperare in homine melius est sperare in Domino quam sperare in principibus omnes gentes circumdederunt me €et in nomine Domini ultus sum eas circumdederunt me et obsederunt me €sed in nomine Domini ultus sum eas circumdederunt me quasi apes €extinctae sunt quasi ignis spinarum €in nomine Domini quia ultus sum eas inpulsus pellebar ut caderem et Dominus sustentavit me fortitudo mea et laus mea Dominus €et factus est mihi in salutem vox laudis et salutis in tabernaculis iustorum dextera Domini fecit fortitudinem dextera Domini excelsa €dextera Domini fecit fortitudinem non moriar sed vivam et narrabo opera Domini corripiens arguit me Dominus et morti non tradidit me aperite mihi portas iustitiae €ingressus eas confitebor Domino haec est porta Domini iusti intrabunt in eam confitebor tibi quoniam exaudisti me €et factus es mihi in salutem lapis quem reprobaverunt aedificantes €factus est in caput anguli a Domino factum est istud €et hoc mirabile in oculis nostris haec est dies quam fecit Dominus exultemus et laetemur in ea obsecro Domine salva obsecro €obsecro Domine prosperare obsecro benedictus qui venit in nomine Domini €benediximus vobis de domo Domini Deus Dominus et apparuit nobis €frequentate sollemnitatem in frondosis €usque ad cornua altaris Deus meus es tu et confitebor tibi €Deus meus es tu exaltabo te confitemini Domino quoniam bonus €quoniam in aeternum misericordia eius  aleph €beati inmaculati in via qui ambulant in lege Domini beati qui custodiunt testimonia eius in toto corde requirunt eum nec enim qui operantur iniquitatem in viis eius ambulaverunt tu mandasti praecepta tua custodire nimis utinam dirigantur viae meae ad custodienda praecepta tua tunc non confundar cum respexero ad omnia mandata tua confitebor tibi in directione cordis €cum didicero iudicia iustitiae tuae praecepta tua custodiam ne derelinquas me nimis beth in quo corrigit iuvenis semitam suam cum custodierit €verba tua in toto corde meo exquisivi te €ne errare me facias a mandatis tuis in corde meo abscondi eloquium tuum ut non peccem tibi benedictus tu Domine doce me praecepta tua in labiis meis narravi omnes iustitias oris tui in via testimoniorum tuorum laetatus sum €quasi in omnibus divitiis in praeceptis tuis meditabor et contemplabor semitas tuas iustitiis tuis delectabor non obliviscar verba tua gimel tribue servo tuo vivam et custodiam verba €tua revela oculos meos et videbo mirabilia in €lege tua advena ego sum in terra ne abscondas a me mandata tua desideravit anima mea desiderare iudicia tua in omni tempore increpasti superbos maledicti qui recedunt a mandatis tuis aufer a me obprobrium et contemptum €quoniam testimonia tua custodivi etenim sedentes principes adversum me loquebantur €servus autem tuus meditabatur praecepta tua sed et testimonia tua voluntas mea €quasi viri amicissimi mei deleth adhesit pulveri anima mea vivifica me iuxta verbum tuum vias meas exposui et exaudisti doce me iustitiam tuam viam praeceptorum tuorum fac me intellegere €et loquar in mirabilibus tuis destillavit anima mea prae stultitia serva me iuxta eloquium tuum viam mendacii aufer a me et legem tuam dona mihi viam fidei elegi iudicia tua proponebam adhesi testimoniis tuis Domine ne confundas me viam mandatorum tuorum curram quoniam dilatasti cor meum he ostende mihi Domine viam praeceptorum tuorum €et custodiam eam per vestigium doce me et observabo legem tuam €et custodiam eam in toto corde deduc me in semita mandatorum tuorum quia ipsam volui inclina cor meum ad testimonia tua et non ad avaritiam averte oculos meos ne videant vanitatem €in via tua vivifica me suscita servo tuo eloquium tuum in timorem tuum averte obprobrium meum quod reveritus sum iudicia tua bona ecce desideravi praecepta tua €iustitia tua vivifica me vav et veniant mihi misericordiae tuae Domine €et salus tua iuxta eloquium tuum et respondebo exprobranti mihi sermonem €quia speravi in sermone tuo et ne auferas de ore meo verbum veritatis usque nimis €quoniam iudicia tua expectavi et custodiam legem tuam iugiter in sempiternum et ultra et ambulabo in spatioso quia praecepta tua quaesivi et loquar in testimoniis tuis coram regibus et non confundar et delectabor in mandatis tuis quae dilexi et levabo manus meas ad mandata tua quae dilexi €et loquar in praeceptis tuis zai memento sermonis servo tuo quem me sperare fecisti haec est consolatio mea in adflictione mea €quia eloquium tuum vivificavit me superbi deridebant me nimis a lege tua non declinavi recordatus sum iudiciorum tuorum a saeculo Domine €et consolatus sum horror obtinuit me ab impiis €qui dereliquerunt legem tuam carmina erant mihi praecepta tua in domo peregrinationis meae recordatus sum in nocte nominis tui Domine €et custodivi legem tuam hoc factum est mihi quia praecepta tua custodivi heth pars mea Domine dixi ut custodiam verbum €tuum deprecatus sum vultum tuum in toto corde €miserere mei secundum eloquium tuum recogitavi vias meas €et converti pedes meos ad testimonia tua festinavi et non neglexi custodire mandata tua funes impiorum inplicaverunt me €legem tuam non sum oblitus medio noctis surgam ad confitendum tibi €super iudicia iustificationis tuae particeps ego sum omnium timentium te €et custodientium praecepta tua misericordia tua conpleta est terra €praecepta tua doce me teth benefecisti servo tuo Domine secundum €verbum tuum bonum sermonem et scientiam doce me quia mandatis tuis credidi antequam audirem ego ignoravi €nunc autem eloquium tuum custodivi bonus tu et beneficus doce me praecepta tua adplicabant mihi mendacium superbi €ego autem in toto corde servabam praecepta tua incrassatum est velut adeps cor eorum €et ego in lege tua delectabar bonum mihi quia adflictus sum ut discerem praecepta tua melior mihi est lex oris tui super milia auri et argenti ioth manus tuae fecerunt me et firmaverunt me €doce me et discam mandata tua qui timent te videbunt me et laetabuntur €quia sermonem tuum expectavi scio Domine quia iustum iudicium tuum et vere adflixisti me sit obsecro misericordia tua in consolatione mea €sicut locutus es servo tuo veniant mihi misericordiae tuae et vivam €quia lex tua delectatio mea confundantur superbi quoniam inique contriverunt me þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨ö˜Î‚ego autem loquar in praeceptis tuis revertantur ad me qui timent te et qui sciunt testimonium tuum fiat cor meum perfectum in praeceptis tuis ut non confundar caph defecit in salutare tuum anima mea verbum tuum expectavi consumpti sunt oculi mei in verbum tuum €dicentes quando consolaberis me et cum essem quasi uter in pruinam €praecepta tua non sum oblitus quot sunt dies servi tui €quando facies in persequentibus me iudicium foderunt mihi superbi foveas quae non erant iuxta legem tuam omnia mandata tua vera falso persecuti sunt me auxiliare mihi paulo minus consumpserunt me in terra €ego autem non dimisi praecepta tua secundum misericordiam tuam vivifica me €et custodiam testimonium oris tui lameth in aeternum Domine verbum tuum perstat in caelo in generatione et generatione fides tua fundasti terram et stat iudicio tuo stant usque hodie quia omnia serviunt tibi nisi quod lex tua delectatio mea €forte perissem in pressura mea in sempiternum non obliviscar praeceptorum tuorum €quia per ipsa vivificasti me tuus ego sum salva me quoniam praecepta tua quaesivi me expectaverunt impii ut perderent me €testimonium tuum considerabo omni consummationi vidi finem latum mandatum tuum nimis mem quam dilexi legem tuam tota die haec meditatio mea super inimicos meos instruis me mandata tua €quia in sempiternum hoc est mihi super omnes qui docebant me eruditus sum €quia testimonia tua meditatio mea super senes intellexi quia praecepta tua servavi ab omni semita mala prohibui pedes meos €ut custodirem verba tua a iudiciis tuis non recessi quia tu inluminasti me quam dulce gutturi meo eloquium tuum super mel ori meo praecepta tua considerabam €propterea odivi omnem semitam mendacii nun lucerna pedi meo verbum tuum et lux semitae meae iuravi et perseverabo ut custodiam iudicia iustitiae tuae adflictus sum usque nimis Domine vivifica me iuxta verbum tuum voluntaria oris mei conplaceant tibi Domine €et secundum iudicia tua doce me anima mea in manu mea semper et legis tuae non sum oblitus posuerunt impii laqueum mihi et a praeceptis tuis non aberravi hereditas mea testimonia tua in sempiternum €quia gaudium cordis mei sunt inclinavi cor meum ut facerem iustitias tuas €propter aeternam retributionem samech tumultuosos odivi et legem tuam dilexi protectio mea et scutum meum tu es verbum tuum expectavi recedite a me maligni et custodiam mandata Dei mei confirma me secundum verbum tuum et vivam €et noli me confundere ab expectatione mea auxiliare mihi et salvus ero et delectabor in praeceptis tuis iugiter abiecisti omnes qui adversantur praecepta tua €quia mendax cogitatio eorum quasi scoriam conputasti omnes impios terrae €propterea dilexi testimonia tua horripilavit a timore tuo caro mea et iudicia tua timui ain feci iudicium et iustitiam €ne derelinquas me his qui calumniantur me sponde pro servo tuo in bonum €ne calumnientur me superbi oculi mei defecerunt in salutare tuum €et in eloquium iustitiae tuae fac cum servo tuo iuxta misericordiam tuam €et praecepta tua doce me servus tuus ego instrue me et cognoscam testimonia tua tempus est ut facias Domine praevaricati sunt legem tuam propterea dilexi mandata tua super aurum et topazium propterea in universa praecepta direxi €omnem semitam mendacii odio habui fe mirabilia testimonia tua idcirco custodivit ea anima mea ostium sermonum tuorum lucidum doce parvulos os meum aperui et respiravi quia mandata tua desiderabam respice ad me et miserere mei €iuxta iudicium diligentium nomen tuum gressus meos firma in sermone tuo €et non des potestatem in me universae iniquitati redime me a calumnia hominis €et custodiam praecepta tua vultum tuum ostende servo tuo et doce me praecepta tua rivi aquarum fluebant de oculis meis €quia non custodierunt legem tuam sade iustus es Domine et rectum iudicium tuum praecepisti iustitiam testimonii tui et veritatem nimis consumpsit me zelus meus €quia obliti sunt verborum tuorum hostes mei probatus sermo tuus nimis et servus tuus dilexit illum parvulus ego sum et contemptibilis €sed praecepta tua non sum oblitus iustitia tua iustitia sempiterna et lex tua veritas tribulatio et angustia invenerunt me mandata tua voluntas mea iusta testimonia tua semper doce me et vivam coph clamavi in toto corde exaudi me Domine €praecepta tua custodiam invocavi te salvum me fac et custodiam testimonia tua surgebam adhuc in tenebris et clamabam €verbum tuum expectans praeveniebant oculi mei vigilias ut meditarer in sermonibus tuis vocem meam audi iuxta misericordiam tuam Domine €secundum iudicium tuum vivifica me adpropinquaverunt persecutores mei sceleri €et a lege tua procul facti sunt prope es tu Domine et omnia mandata tua veritas a principio novi de testimoniis tuis €quod in aeternum fundaveris ea res vide adflictionem meam et eripe me €quia legis tuae non sum oblitus iudica causam meam et redime me sermone tuo vivifica me longe ab impiis salus quia praecepta tua non quaesierunt misericordiae tuae multae Domine iuxta iudicia tua vivifica me multi qui persequuntur me et adfligunt me €a testimoniis tuis non declinavi vidi praevaricatores tuos et maerebam €qui verbum tuum non custodierunt vide quoniam praecepta tua dilexi Domine €iuxta misericordiam tuam vivifica me caput verborum tuorum veritas €et sempiternum omne iudicium iustitiae tuae sen principes persecuti sunt me sine causa €verba autem tua timuit cor meum gaudens ego sum in eloquio tuo sicut qui invenit spolia multa mendacium odio habui et detestatus sum €legem autem tuam dilexi septies in die laudavi te super iudiciis iustitiae tuae pax multa diligentibus legem tuam et non est illis scandalum expectavi salutare tuum Domine et mandata tua feci custodivit anima mea testimonia tua €et dilexi ea nimis custodivi praecepta tua et testimonia tua €quia omnes viae meae in conspectu tuo thau ingrediatur laus mea coram te Domine €secundum verbum tuum doce me veniat deprecatio mea ante vultum tuum €secundum eloquium tuum libera me fundant labia mea hymnum docebis enim me praecepta tua loquetur lingua mea sermonem tuum €quia omnia mandata tua iusta sit manus tua auxiliatrix mea quia praecepta tua elegi desideravi salutare tuum Domine et lex tua voluntas mea vivet anima mea et laudabit te €et iudicia tua auxiliabuntur mihi erravi quasi ovis perdita €quaere servum tuum quia mandatorum tuorum non sum oblitus  canticum graduum €ad Dominum in tribulatione mea clamavi €et exaudivit me Domine libera animam meam a labio mendacii a lingua dolosa quid detur tibi aut quid adponatur tibi ad linguam dolosam sagittae potentis acutae cum carbonibus iuniperorum heu mihi quia peregrinatio mea prolongata est €habitavi cum tabernaculis Cedar multum peregrinata est anima mea cum odientibus pacem €ego pacifica loquebar et illi bellantia  canticum graduum €levavi oculos meos in montes €unde veniet auxilium meum auxilium meum a Domino factore caeli et terrae non det in commotionem pedem tuum €nec dormitet qui custodit te ecce non dormitabit neque dormiet €qui custodiet Israhel Dominus custodiet te Dominus protectio tua €super manum dexteram tuam per diem sol non percutiet te neque luna per noctem Dominus custodiet te ab omni malo custodiat animam tuam Dominus custodiat exitum tuum et introitum tuum €amodo et usque in aeternum  canticum graduum David €laetatus sum eo quod dixerint mihi €in domum Domini ibimus stantes erant pedes nostri in portis tuis Hierusalem Hierusalem quae aedificaris ut civitas €cuius participatio eius simul quia ibi ascenderunt tribus tribus Domini €testimonium Israhel ad confitendum nomini Domini quia ibi sederunt sedes in iudicio sedes domui David rogate pacem Hierusalem sit bene his qui diligunt te sit pax in muris tuis abundantia in domibus tuis propter fratres meos et amicos meos loquar pacem tibi propter domum Domini Dei nostri €quaeram bona tibi  canticum graduum €ad te levavi oculos meos qui habitas in caelis ecce sicut oculi servorum ad manum dominorum suorum €sicut oculi ancillae ad manum dominae suae €sic oculi nostri ad Dominum Deum nostrum €donec misereatur nostri þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ¨ú“miserere nostri Domine miserere nostri €quoniam multum repleti sumus despectione multum repleta est anima nostra €obprobrii abundantium et despectionis superborum  canticum graduum David €nisi Dominus fuisset in nobis dicat nunc Israhel nisi Dominus fuisset in nobis €cum exsurgerent super nos homines forsitan vivos absorbuissent nos €cum irasceretur furor eorum super nos forsitan aquae circumdedissent nos torrens transisset super animam nostram €forsitan transissent super animam nostram aquae superbae benedictus Dominus qui non dedit nos in praedam dentibus eorum anima nostra quasi avis erepta est de laqueo venantium €laqueus contritus est et nos liberati sumus auxilium nostrum in nomine Domini qui fecit caelum et terram  canticum graduum €qui confidunt in Domino €quasi mons Sion inmobilis in aeternum habitabilis Hierusalem montes in circuitu eius €et Dominus in circuitu populi sui €amodo et usque in aeternum quia non requiescet virga impietatis super sortem iustorum €ut non mittant iusti in iniquitatem manus suas benefac Domine bonis et rectis corde qui autem declinant ad pravitates suas €deducet eos Dominus cum his qui operantur iniquitatem €pax super Israhel  canticum graduum €cum converteret Dominus captivitatem Sion €facti sumus quasi somniantes tunc implebitur risu os nostrum et lingua nostra laude €tunc dicent in gentibus magnificavit Dominus facere cum istis magnificavit Dominus facere nobiscum facti sumus laetantes converte Domine captivitatem nostram sicut rivum in austro qui seminant in lacrimis in exultatione metent qui ambulans ibat et flebat €portans ad seminandum sementem €veniens veniet in exultatione portans manipulos suos  canticum graduum Salomonis €nisi Dominus aedificaverit domum €in vanum laboraverunt qui aedificant eam €nisi Dominus custodierit civitatem frustra vigilat qui custodit eam frustra vobis est de mane consurgere postquam sederitis €qui manducatis panem idolorum €sic dabit diligentibus se somnum ecce hereditas Domini filii mercis fructus ventris sicut sagittae in manu potentis ita filii iuventutis beatus vir qui implevit faretram suam ex ipsis €non confundentur cum loquentur inimicis in porta  canticum graduum €beatus omnis qui timet Dominum €qui ambulat in viis eius laborem manuum tuarum cum comederis €beatus tu et bene tibi erit uxor tua sicut vitis fructifera €in penetrabilibus domus tuae €filii tui sicut germina olivarum in circuitu mensae tuae ecce sic benedicetur viro qui timet Dominum benedicat tibi Dominus ex Sion €et videas bona Hierusalem omnibus diebus vitae tuae et videas filios filiorum tuorum pacem super Israhel  canticum graduum €saepe expugnaverunt me ab adulescentia mea dicat nunc Israhel saepe expugnaverunt me ab adulescentia mea €sed non potuerunt mihi super cervicem meam arabant arantes €prolongaverunt sulcum suum Dominus iustus concidet laqueos impiorum confundantur et revertantur retrorsum €omnes qui oderunt Sion fiant sicut faenum tectorum €quod statim ut viruerit arescet de quo non implebit manum suam messor €et sinum suum manipulos faciens de quo non dixerunt transeuntes benedictio Domini super vos €benediximus vobis in nomine Domini  canticum graduum €de profundis clamavi ad te Domine Domine exaudi vocem meam €fiant aures tuae intendentes ad vocem deprecationis meae si iniquitates observabis Domine €Domine quis sustinebit quia tecum est propitiatio cum terribilis sis €sustinui Dominum sustinuit anima mea et verbum eius expectavi anima mea ad Dominum a vigilia matutina usque ad vigiliam matutinam €expectet Israhel Dominum quia apud Dominum misericordia et multa apud eum redemptio et ipse redimet Israhel ex omnibus iniquitatibus eius  canticum graduum €Domine non est exaltatum cor meum neque elati sunt oculi mei €et non ambulavi in magnis et in mirabilibus super me si non proposui et silere feci animam meam €sicut ablactatus ad matrem suam €ita ablactata ad me anima mea expecta Israhel Dominum amodo et usque in aeternum  canticum graduum €memento Domine David et omnis adflictionis eius qui iuravit Domino votum vovit Deo Iacob si intravero in tabernaculum domus meae €si adsedero super lectum straminis mei si dedero somnum oculis meis €et palpebris dormitationem donec inveniam locum Domino tabernacula Deo Iacob ecce audivimus illum in Ephrata invenimus illum in regione saltus intremus in tabernacula eius adoremus scabillum pedum eius surge Domine in requiem tuam tu et arca fortitudinis tuae sacerdotes tui induantur iustitia et sancti tui laudent propter David servum tuum ne avertas faciem christi tui iuravit Dominus David veritatem €non avertetur ab ea €de fructu ventris tui ponam super sedem tuam si custodierint filii tui pactum meum €et testificationem meam quam docuero eos €et filii eorum usque in aeternum sedebunt super thronum tuum quia elegit Dominus Sion €desideravit eam in habitaculum suum haec est requies mea in sempiternum €hic habitabo quia desideravi €eam venationem eius benedicens benedicam €pauperes eius saturabo pane sacerdotes eius induam salutari et sancti eius laude laudabunt ibi oriri faciam cornu David paravi lucernam christo meo inimicos eius induam confusione €super ipsum autem florebit sanctificatio eius  canticum graduum David €ecce quam bonum et quam decorum €habitare fratres in uno sicut unguentum optimum in capite €quod descendit in barbam barbam Aaron €quod descendit super oram vestimentorum eius sicut ros Hermon qui descendit super montana Sion €quoniam ibi mandavit Dominus benedictionem €vitam usque in aeternum  canticum graduum €ecce benedicite Domino omnes servi Domini €qui statis in domo Domini in noctibus levate manus vestras ad sanctum et benedicite Domino benedicat tibi Dominus ex Sion factor caeli et terrae  alleluia laudate nomen Domini laudate servi Dominum qui statis in domo Domini in atriis domus Dei nostri laudate Dominum quoniam bonus Dominus €cantate nomini eius quoniam decens quia Iacob elegit sibi Dominus Israhel in peculium suum quia ego scio quod magnus Dominus €et Dominus noster prae omnibus diis omnia quae voluit Dominus fecit €in caelo et in terra in mari et in cunctis abyssis levans nubes de summitatibus terrae fulgura in pluviam fecit €educens ventos de thesauris suis qui percussit primitiva Aegypti ab homine usque ad pecus misit signa et portenta in medio tui Aegypte €in Pharao et in cunctos servos eius qui percussit gentes multas et occidit reges fortes Seon regem Amorreorum et Og regem Basan €et omnia regna Chanaan et dedit terram eorum hereditatem €hereditatem Israhel populo suo Domine nomen tuum in aeternum €Domine memoriale tuum in generatione et generatione quia iudicabit Dominus populum suum €et in servos suos erit placabilis idola gentium argentum et aurum opera manuum hominum os habent et non loquentur oculos habent et non videbunt aures habent et non audient sed nec spiritus in ore eorum similes illis fiant qui faciunt ea omnis qui confidit in eis domus Israhel benedicite Domino €domus Aaron benedicite Domino domus Levi benedicite Domino €timentes Dominum benedicite Domino benedictus Dominus ex Sion €qui habitat in Hierusalem alleluia  confitemini Domino quoniam bonus €quoniam in aeternum misericordia eius confitemini Deo deorum €quoniam in aeternum misericordia eius confitemini Domino dominorum €quoniam in aeternum misericordia eius qui facit mirabilia magna solus €quoniam in aeternum misericordia eius qui fecit caelos in sapientia €quoniam in aeternum misericordia eius qui firmavit terram super aquas €quoniam in aeternum misericordia eius qui fecit luminaria magna €quoniam in aeternum misericordia eius solem in potestatem diei €quoniam in aeternum misericordia eius lunam et stellas in potestatem noctis €quoniam in aeternum misericordia eius qui percussit Aegyptum cum primitivis suis €quoniam in aeternum misericordia eius et eduxit Israhel de medio eorum €quoniam in aeternum misericordia eius in manu valida et in brachio extento €quoniam in aeternum misericordia eius qui divisit mare Rubrum in divisiones €quoniam in aeternum misericordia eius et eduxit Israhel in medio eius þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ«‡˜Ž‚quoniam in aeternum misericordia eius et convolvit Pharao et exercitum eius in mari Rubro €quoniam in aeternum misericordia eius qui duxit populum suum per desertum €quoniam in aeternum misericordia eius qui percussit reges magnos €quoniam in aeternum misericordia eius et occidit reges magnificos €quoniam in aeternum misericordia eius Seon regem Amorreorum €quoniam in aeternum misericordia eius et Og regem Basan €quoniam in aeternum misericordia eius et dedit terram eorum in hereditatem €quoniam in aeternum misericordia eius hereditatem Israhel servo suo €quoniam in aeternum misericordia eius quia in humilitate nostra memor fuit nostri €quoniam in aeternum misericordia eius et redemit nos de hostibus nostris €quoniam in aeternum misericordia eius qui dat panem omni carni €quoniam in aeternum misericordia eius confitemini Deo caeli €quoniam in aeternum misericordia eius  super flumina Babylonis ibi sedimus et flevimus €cum recordaremur Sion super salices in medio eius suspendimus citharas nostras quoniam ibi interrogaverunt nos qui captivos duxerunt nos €verba carminis €et qui adfligebant nos €laeti canite nobis de canticis Sion quomodo cantabimus canticum Domini in terra aliena si oblitus fuero tui Hierusalem in oblivione sit dextera mea adhereat lingua mea gutturi meo si non recordatus fuero tui €si non praeposuero Hierusalem €in principio laetitiae meae memento Domine filiorum Edom €in diem Hierusalem €dicentium evacuate evacuate usque ad fundamentum eius filia Babylon vastata €beatus qui retribuet tibi vicissitudinem tuam quam retribuisti nobis beatus qui tenebit et adlidet parvulos tuos ad petram  David €confitebor tibi in toto corde meo €in conspectu deorum cantabo tibi adorabo in templo sancto tuo et confitebor nomini tuo €super misericordia tua et super veritate tua €quia magnificasti super omne nomen tuum €eloquium tuum in die invocabo et exaudies me dilatabis animae meae fortitudinem confiteantur tibi Domine omnes reges terrae €quoniam audierunt eloquia oris tui et cantent in viis Domini quoniam magna gloria Domini quoniam excelsus Dominus et humilem respicit €et excelsa de longe cognoscit si ambulavero in medio tribulationis vivificabis me €super furorem inimicorum meorum mittes manum tuam €et salvabit me dextera tua Dominus operabitur pro me €Domine misericordia tua in aeternum €opera manuum tuarum ne dimittas  pro victoria David canticum €Domine investigasti me et cognovisti tu cognovisti sessionem meam et surrectionem meam intellexisti malum meum de longe €semitam meam et accubitionem meam eventilasti et omnes vias meas intellexisti quia non est eloquium in lingua mea ecce Domine nosti omnia €retrorsum et ante formasti me et posuisti super me manum tuam super me est scientia et excelsior est non potero ad eam quo ibo ab spiritu tuo et quo a facie tua fugiam si ascendero in caelum ibi es tu si iacuero in inferno ades si sumpsero pinnas diluculo habitavero in novissimo maris etiam ibi manus tua deducet me et tenebit me dextera tua si dixero forte tenebrae operient me nox quoque lux erit circa me nec tenebrae habent tenebras apud te €et nox quasi dies lucet similes sunt tenebrae et lux quoniam tu possedisti renes meos €orsusque es me in utero matris meae confitebor tibi quoniam terribiliter magnificasti me €mirabilia opera tua et anima mea novit nimis non sunt operta ossa mea a te quibus factus sum in abscondito €imaginatus sum in novissimis terrae informem adhuc me viderunt oculi tui €et in libro tuo omnes scribentur €dies formatae sunt et non est una in eis mihi autem quam honorabiles facti sunt amici tui Deus €quam fortes pauperes eorum dinumerabo eos et harena plures erunt €evigilavi et adhuc sum tecum si occideris Deus impium viri sanguinum declinate a me qui contradicent tibi scelerate €elati sunt frustra adversarii tui nonne odientes te Domine odivi et contra adversarios tuos distabui perfecto odio oderam illos inimici facti sunt mihi scrutare me Deus et cognosce cor meum €proba me et scito cogitationes meas et vide si via idoli in me est €et deduc me in via aeterna  pro victoria canticum David erue me Domine ab homine malo €a viris iniquis serva me qui cogitaverunt malitias in corde €tota die versati sunt in proeliis exacuerunt linguam suam quasi serpens €venenum aspidis sub labiis eorum semper custodi me Domine de manu impii a viro iniquitatum serva me €qui cogitaverunt subplantare gressus meos absconderunt superbi laqueum mihi €et funibus extenderunt rete €iuxta semitam offendiculum posuerunt mihi semper dixi Domino Deus meus tu €audi Domine vocem deprecationis meae Domine Deus fortitudo salutis meae €protexisti caput meum in die belli ne des Domine desideria impii €scelera eius ne effundantur et €eleventur semper amaritudo convivarum meorum €labor labiorum eorum operiat eos cadent super eos carbones ignis €deicies eos in foveas ut non consurgant vir linguosus non dirigetur in terra €virum iniquum mala capient in interitu scio quod faciet Dominus causam inopis iudicia pauperum attamen iusti confitebuntur nomini tuo €habitabunt recti cum vultu tuo  canticum David €Domine clamavi ad te festina mihi €exaudi vocem meam clamantis ad te dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectu tuo €elevatio manuum mearum sacrificium vespertinum pone Domine custodem ori meo €serva paupertatem labiorum meorum ne declines cor meum in verbum malum €volvere cogitationes impias cum viris operantibus iniquitatem €neque comedere in deliciis eorum corripiat me iustus in misericordia et arguat me €oleum amaritudinis non inpinguet caput meum €quia adhuc et oratio mea pro malitiis eorum sublati sunt iuxta petram iudices eorum €et audient verba mea quoniam decora sunt sicut agricola cum scindit terram €sic dissipata sunt ossa nostra in ore inferi quia ad te Domine Deus oculi mei €in te speravi ne evacues animam meam custodi me de manibus laquei quod posuerunt mihi €et de offendiculis operantium iniquitatem incident in rete eius impii simul ego autem transibo  eruditio David cum esset in spelunca oratio voce mea ad Dominum clamavi €voce mea ad Dominum deprecatus sum effundam in conspectu eius eloquium meum €tribulationem meam coram illo adnuntiabo cum anxius in me fuerit spiritus meus €tu enim nosti semitam meam €in via hac qua ambulabo absconderunt laqueum mihi respice ad dexteram et vide quia non sit qui cognoscat me €periit fuga a me €non est qui quaerat animam meam clamavi ad te Domine dixi tu spes mea €pars mea in terra viventium ausculta deprecationem meam quoniam infirmatus sum nimis €libera me a persecutoribus €quoniam confortati sunt super me educ de carcere animam meam ut confiteatur nomini tuo €me expectant iusti cum retribueris mihi  canticum David €Domine exaudi orationem meam €ausculta deprecationem meam in veritate tua €exaudi me in iustitia tua et non venias ad iudicandum cum servo tuo €quia non iustificabitur in conspectu tuo omnis vivens persecutus est enim inimicus animam meam €confregit in terra vitam meam €posuit me in tenebris quasi mortuos antiquos et anxius fuit in me spiritus meus €in medio mei sollicitum fuit cor meum recordabar dierum antiquorum meditabar omnia opera tua €facta manuum tuarum loquebar expandi manus meas ad te €anima mea quasi terra sitiens ad te semper cito exaudi me Domine defecit spiritus meus €ne abscondas faciem tuam a me €et conparabor descendentibus in lacum fac me audire mane misericordiam tuam quoniam in te confido €notam fac mihi viam in qua ambulo €quoniam ad te levavi animam meam libera me de inimicis meis Domine a te protectus sum doce me ut faciam voluntatem tuam quia tu Deus meus €spiritus tuus bonus deducet me in terra recta propter nomen tuum Domine vivificabis me €in iustitia tua educes de angustia animam meam et in misericordia tua dissipabis inimicos meos €et perdes omnes ligantes animam meam €ego enim sum servus tuus  David €benedictus Dominus fortis meus €qui docet manus meas ad proelium digitos meos ad bellum misericordia mea et fortitudo mea auxiliator meus et salvator meus €scutum meum et in ipso speravi qui subiecit populos mihi þï€Öõìçáôåÿï°²²ÿï‚ÐóÈÿ«“Domine quid est homo quia cognoscis eum €filius hominis quia conputas eum homo vanitati adsimilatus est dies eius quasi umbra pertransiens Domine inclina caelos tuos et descende €tange montes et fumigabunt mica fulmine et dissipa eos €mitte sagittam tuam et interfice illos extende manum tuam de excelso €libera me et erue me de aquis multis €de manu filiorum alienorum quorum os locutum est vanitatem €et dextera eorum dextera mendacii Deus canticum novum cantabo tibi €in psalterio decacordo psallam tibi qui dat salutem regibus €qui eruit David servum suum de gladio pessimo libera me et erue me de manu filiorum alienorum €quorum os locutum est vanitatem €et dextera eorum dextera mendacii ut sint filii nostri quasi plantatio crescens in adulescentia sua €filiae nostrae quasi anguli ornati ad similitudinem templi promptuaria nostra plena et supereffundentia ex hoc in illud €pecora nostra in milibus et innumerabilia in conpitis nostris tauri nostri pingues €non est interruptio et non est egressus €et non est ululatus in plateis nostris beatus populus cuius talia sunt €beatus populus cuius Dominus Deus suus  hymnus David €aleph exaltabo te Deus meus rex €et benedicam nomini tuo in aeternum et ultra beth in omni die benedicam tibi €et laudabo nomen tuum in sempiternum iugiter gimel magnus Deus et laudabilis nimis €et magnificentiae eius non est inventio deleth generatio ad generationem laudabit opera tua €et fortitudines tuas adnuntiabunt he decorem gloriae magnitudinis tuae €et verba mirabilium tuorum loquar vav et fortitudinem horribilium tuorum loquentur €et magnitudines tuas narrabo zai memoriam multae bonitatis tuae loquentur €et iustitias tuas laudabunt heth clemens et misericors Dominus €patiens et multae miserationis teth bonus Dominus omnibus €et misericordiae eius in universa opera eius ioth confiteantur tibi Domine omnia opera tua €et sancti tui benedicant tibi caph gloriam regni tui dicent €et fortitudines tuas loquentur lameth ut ostendant filiis hominum fortitudines eius €et gloriam decoris regni eius mem regnum tuum regnum omnium saeculorum €et potestas tua in omni generatione et generatione samech sustentat Dominus omnes corruentes €et erigit universos iacentes ain oculi eorum in te sperant €et tu das eis escam suam in tempore suo fe aperis manus tuas et imples omne animal refectione sade iustus Dominus in omnibus viis suis €et sanctus in omnibus operibus suis coph iuxta est Dominus omnibus qui invocant €eum €omnibus qui invocant eum in veritate res placitum timentium se faciet €et clamorem eorum audiet et salvabit eos sen custodit Dominus omnes diligentes se €et universos impios conteret thau laudem Domini loquetur os meum €et benedicet omnis caro nomini sancto eius €in aeternum et iugiter  alleluia lauda anima mea Dominum laudabo Dominum in vita mea €cantabo Deo meo quamdiu sum €nolite confidere in principibus in filio hominis cui non est salus €egredietur spiritus eius €et revertetur in humum suam €in die illa peribunt cogitationes eius beatus cuius Deus Iacob auxiliator eius €spes eius in Domino Deo suo qui fecit caelos et terram mare et omnia quae in eis sunt et custodit veritatem in sempiternum €qui facit iudicium calumniam sustinentibus €et dat panem esurientibus €Dominus solvit vinctos Dominus inluminat caecos €Dominus erigit adlisos Dominus diligit iustos Dominus custodit advenas pupillum et viduam suscipiet €et viam impiorum conteret regnabit Dominus in aeternum €Deus tuus Sion in generationem et generationem  alleluia €laudate Dominum quoniam bonum est canticum Dei nostri €quoniam decorum est pulchra laudatio aedificabit Hierusalem Dominus €eiectos Israhel congregabit qui sanat contritos corde et alligat plagas eorum qui numerat multitudinem stellarum et omnes nomine suo vocat magnus Dominus noster et multus fortitudine €prudentiae eius non est numerus suscipiens mansuetos Dominus €humilians impios usque ad terram canite Domino in confessione €canite Deo nostro in cithara qui operit caelos nubibus et praebet terrae pluviam €et oriri facit in montibus germen qui dat iumentis panem suum filiis corvi clamantibus non est in fortitudine equi voluntas eius €neque in tibiis viri placetur ei placetur Domino in his qui timent eum €et expectant misericordiam eius  ˜Œlauda Hierusalem Dominum €cane Deum tuum Sion quia confortavit vectes portarum tuarum €benedixit filiis tuis in medio tui qui posuit terminum tuum pacem €adipe frumenti saturavit te qui emittit eloquium suum terrae €velociter curret verbum eius qui dat nivem quasi lanam pruinas quasi cinerem spargit proicit glaciem suam quasi buccellas €ante faciem frigoris eius quis stabit mittet verbum suum et solvet illa €spirabit spiritu suo et fluent aquae qui adnuntiat verbum suum Iacob €praecepta sua et iudicia sua Israhel non fecit similiter omni genti €et iudicia eius non cognoscent alleluia  alleluia €laudate Dominum de caelis laudate eum in excelsis laudate eum omnes angeli eius €laudate eum omnes exercitus eius laudate eum sol et luna laudate eum omnes stellae luminis laudate eum caeli caelorum et aquae quae super caelos sunt laudent nomen Domini €quoniam ipse mandavit et creata sunt et statuit ea in saeculum et in saeculum €praeceptum dedit et non praeteribit laudate Dominum de terra dracones et omnes abyssi ignis et grando nix et glacies ventus turbo €quae facitis sermonem eius montes et omnes colles lignum fructiferum et universae cedri bestiae et omnia iumenta reptilia et aves volantes reges terrae et omnes populi principes et universi iudices terrae iuvenes et virgines senes cum pueris laudent nomen Domini quoniam sublime nomen eius solius gloria eius in caelo et in terra €et exaltavit cornu populi sui €laus omnibus sanctis eius €filiis Israhel populo adpropinquanti sibi alleluia  alleluia cantate Domino canticum novum €laus eius in congregatione sanctorum laetetur Israhel in factore suo filii Sion exultent in rege suo laudent nomen eius in choro €in tympano et cithara cantent ei quia conplacet sibi Dominus in populo suo €exaltabit mansuetos in Iesu exultabunt sancti in gloria laudabunt in cubilibus suis exaltationes Dei in gutture eorum €et gladii ancipites in manibus eorum ad faciendam vindictam in gentibus increpationes in populis ut alligent reges eorum catenis €et inclitos eorum conpedibus ferreis ut faciant in eis iudicium scriptum €decor est omnium sanctorum eius alleluia  alleluia laudate Deum in sancto €eius €laudate eum in fortitudine potentiae eius laudate eum in fortitudinibus eius €laudate eum iuxta multitudinem magnificentiae suae laudate eum in clangore bucinae €laudate eum in psalterio et cithara laudate eum in tympano et choro €laudate eum in cordis et organo laudate eum in cymbalis sonantibus €laudate eum in cymbalis tinnientibus omne quod spirat laudet Dominum alleluia àï‚Ðòïöÿ¡parabolae Salomonis filii David regis Israhel ad sciendam sapientiam et disciplinam ad intellegenda verba prudentiae €et suscipiendam eruditionem doctrinae €iustitiam et iudicium et aequitatem ut detur parvulis astutia adulescenti scientia et intellectus audiens sapiens sapientior erit €et intellegens gubernacula possidebit animadvertet parabolam et interpretationem €verba sapientium et enigmata eorum timor Domini principium scientiae €sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt audi fili mi disciplinam patris tui et ne dimittas legem matris tuae ut addatur gratia capiti tuo et torques collo tuo fili mi si te lactaverint peccatores ne adquiescas si dixerint veni nobiscum insidiemur sanguini €abscondamus tendiculas contra insontem frustra degluttiamus eum sicut infernus viventem €et integrum quasi descendentem in lacum omnem pretiosam substantiam repperiemus €implebimus domos nostras spoliis sortem mitte nobiscum marsuppium unum sit omnium nostrum fili mi ne ambules cum eis prohibe pedem tuum a semitis eorum pedes enim illorum ad malum currunt €et festinant ut effundant sanguinem frustra autem iacitur rete ante oculos pinnatorum ipsique contra sanguinem suum insidiantur €et moliuntur fraudes contra animas suas þï€Öõìçáôåÿï°²³ÿï‚Ðòïöÿ¡˜“sic semitae omnis avari animas possidentium rapiunt sapientia foris praedicat in plateis dat vocem suam in capite turbarum clamitat €in foribus portarum urbis profert verba sua dicens usquequo parvuli diligitis infantiam €et stulti ea quae sibi sunt noxia cupiunt €et inprudentes odibunt scientiam convertimini ad correptionem meam €en proferam vobis spiritum meum et ostendam verba mea quia vocavi et rennuistis €extendi manum meam et non fuit qui aspiceret despexistis omne consilium meum et increpationes meas neglexistis ego quoque in interitu vestro ridebo €et subsannabo cum vobis quod timebatis advenerit cum inruerit repentina calamitas €et interitus quasi tempestas ingruerit €quando venerit super vos tribulatio et angustia tunc invocabunt me et non exaudiam €mane consurgent et non invenient me eo quod exosam habuerint disciplinam €et timorem Domini non susceperint nec adquieverint consilio meo €et detraxerint universae correptioni meae comedent igitur fructus viae suae suisque consiliis saturabuntur aversio parvulorum interficiet eos €et prosperitas stultorum perdet illos qui autem me audierit absque terrore requiescet €et abundantia perfruetur malorum timore sublato  fili mi si susceperis sermones meos €et mandata mea absconderis penes te ut audiat sapientiam auris tua €inclina cor tuum ad noscendam €prudentiam si enim sapientiam invocaveris et inclinaveris cor tuum prudentiae si quaesieris eam quasi pecuniam €et sicut thesauros effoderis illam tunc intelleges timorem Domini et scientiam Dei invenies quia Dominus dat sapientiam €et ex ore eius scientia et prudentia custodiet rectorum salutem et proteget gradientes simpliciter servans semitas iustitiae et vias sanctorum custodiens tunc intelleges iustitiam et iudicium €et aequitatem et omnem semitam bonam si intraverit sapientia cor tuum et scientia animae tuae placuerit consilium custodiet te prudentia servabit te ut eruaris de via mala €ab homine qui perversa loquitur qui relinquunt iter rectum et ambulant per vias tenebrosas qui laetantur cum malefecerint et exultant in rebus pessimis quorum viae perversae et infames gressus eorum ut eruaris a muliere aliena €et ab extranea quae mollit sermones suos et relinquit ducem pubertatis suae et pacti Dei sui oblita est €inclinata est enim ad mortem domus eius €et ad impios semitae ipsius omnes qui ingrediuntur ad eam non revertentur €nec adprehendent semitas vitae ut ambules in via bona et calles iustorum custodias qui enim recti sunt habitabunt in terra €et simplices permanebunt in ea impii vero de terra perdentur €et qui inique agunt auferentur ex ea  fili mi ne obliviscaris legis meae €et praecepta mea custodiat cor tuum longitudinem enim dierum et annos vitae €et pacem adponent tibi misericordia et veritas non te deserant €circumda eas gutturi tuo et describe in tabulis cordis tui et invenies gratiam et disciplinam bonam coram Deo et hominibus habe fiduciam in Domino ex toto corde tuo €et ne innitaris prudentiae tuae in omnibus viis tuis cogita illum et ipse diriget gressus tuos ne sis sapiens apud temet ipsum €time Dominum et recede a malo sanitas quippe erit umbilico tuo et inrigatio ossuum tuorum honora Dominum de tua substantia €et de primitiis omnium frugum tuarum et implebuntur horrea tua saturitate €et vino torcularia redundabunt disciplinam Domini fili mi ne abicias €nec deficias cum ab eo corriperis quem enim diligit Dominus corripit €et quasi pater in filio conplacet sibi beatus homo qui invenit sapientiam €et qui affluit prudentia melior est adquisitio eius negotiatione argenti €et auro primo fructus €eius pretiosior est cunctis opibus €et omnia quae desiderantur huic non valent conparari longitudo dierum in dextera eius €in sinistra illius divitiae et gloria viae eius viae pulchrae et omnes semitae illius pacificae lignum vitae est his qui adprehenderint eam €et qui tenuerit eam beatus Dominus sapientia fundavit terram stabilivit caelos prudentia sapientia illius eruperunt abyssi et nubes rore concrescunt fili mi ne effluant haec ab oculis tuis €custodi legem atque consilium et erit vita animae tuae et gratia faucibus tuis tunc ambulabis fiducialiter in via tua et pes tuus non inpinget si dormieris non timebis quiesces et suavis erit somnus tuus ne paveas repentino terrore €et inruentes tibi potentias impiorum Dominus enim erit in latere tuo €et custodiet pedem tuum ne capiaris noli prohibere benefacere eum qui potest si vales et ipse benefac ne dicas amico tuo vade et revertere €et cras dabo tibi cum statim possis dare ne moliaris amico tuo malum cum ille in te habeat fiduciam ne contendas adversus hominem frustra €cum ipse tibi nihil mali fecerit ne aemuleris hominem iniustum nec imiteris vias eius quia abominatio Domini est omnis inlusor €et cum simplicibus sermocinatio eius egestas a Domino in domo impii €habitacula autem iustorum benedicentur inlusores ipse deludet €et mansuetis dabit gratiam gloriam sapientes possidebunt €stultorum exaltatio ignominia  audite filii disciplinam patris et adtendite ut sciatis prudentiam donum bonum tribuam vobis €legem meam ne derelinquatis nam et ego filius fui patris mei tenellus €et unigenitus coram matre mea et docebat me atque dicebat €suscipiat verba mea cor tuum €custodi praecepta mea et vives posside sapientiam posside prudentiam €ne obliviscaris neque declines a verbis oris mei ne dimittas eam et custodiet te €dilige eam et servabit te principium sapientiae posside sapientiam €et in omni possessione tua adquire prudentiam arripe illam et exaltabit te €glorificaberis ab ea cum eam fueris amplexatus dabit capiti tuo augmenta gratiarum et corona inclita proteget te audi fili mi et suscipe verba mea ut multiplicentur tibi anni vitae viam sapientiae monstravi tibi €duxi te per semitas aequitatis quas cum ingressus fueris non artabuntur gressus tui €et currens non habebis offendiculum tene disciplinam ne dimittas eam €custodi illam quia ipsa est vita tua ne delecteris semitis impiorum €nec tibi placeat malorum via fuge ab ea ne transeas per illam €declina et desere eam non enim dormiunt nisi malefecerint €et rapitur somnus ab eis nisi subplantaverint comedunt panem impietatis et vinum iniquitatis bibunt iustorum autem semita quasi lux splendens procedit €et crescit usque ad perfectam diem via impiorum tenebrosa nesciunt ubi corruant fili mi ausculta sermones meos €et ad eloquia mea inclina aurem tuam ne recedant ab oculis tuis custodi ea in medio cordis tui vita enim sunt invenientibus ea et universae carni sanitas omni custodia serva cor tuum quia ex ipso vita procedit remove a te os pravum et detrahentia labia sint procul a te oculi tui recta videant et palpebrae tuae praecedant gressus tuos dirige semitam pedibus tuis €et omnes viae tuae stabilientur ne declines ad dexteram et ad sinistram €averte pedem tuum a malo  fili mi adtende sapientiam meam €et prudentiae meae inclina aurem tuam ut custodias cogitationes et disciplinam labia tua conservent favus enim stillans labia meretricis €et nitidius oleo guttur eius novissima autem illius amara quasi absinthium €et acuta quasi gladius biceps pedes eius descendunt in mortem €et ad inferos gressus illius penetrant per semitam vitae non ambulat €vagi sunt gressus eius et investigabiles nunc ergo fili audi me et ne recedas a verbis oris mei longe fac ab ea viam tuam €et ne adpropinques foribus domus eius ne des alienis honorem tuum et annos tuos crudeli ne forte impleantur extranei viribus tuis €et labores tui sint in domo aliena et gemas in novissimis €quando consumpseris carnes et corpus tuum €et dicas cur detestatus sum disciplinam €et increpationibus non adquievit cor meum nec audivi vocem docentium me €et magistris non inclinavi aurem meam paene fui in omni malo in medio ecclesiae et synagogae bibe aquam de cisterna tua et fluenta putei tui deriventur fontes tui foras et in plateis aquas tuas divide habeto eas solus nec sint alieni participes tui sit vena tua benedicta et laetare cum muliere adulescentiae tuae cerva carissima et gratissimus hinulus €ubera eius inebrient te omni tempore þï€Öõìçáôåÿï°²³ÿï‚Ðòïöÿ¥˜“ƒin amore illius delectare iugiter quare seduceris fili mi ab aliena et foveris sinu alterius respicit Dominus vias hominis €et omnes gressus illius considerat iniquitates suae capiunt impium €et funibus peccatorum suorum constringitur ipse morietur quia non habuit disciplinam €et multitudine stultitiae suae decipietur  fili mi si spoponderis pro amico tuo €defixisti apud extraneum manum tuam inlaqueatus es verbis oris tui et captus propriis sermonibus fac ergo quod dico fili mi et temet ipsum libera €quia incidisti in manu proximi tui €discurre festina suscita amicum tuum ne dederis somnum oculis tuis nec dormitent palpebrae tuae eruere quasi dammula de manu €et quasi avis de insidiis aucupis vade ad formicam o piger et considera vias eius €et disce sapientiam quae cum non habeat ducem nec praeceptorem nec principem parat aestate cibum sibi €et congregat in messe quod comedat usquequo piger dormis quando consurges ex somno tuo paululum dormies paululum dormitabis €paululum conseres manus ut dormias et veniet tibi quasi viator egestas €et pauperies quasi vir armatus homo apostata vir inutilis graditur ore perverso annuit oculis terit pede digito loquitur pravo corde machinatur malum €et in omni tempore iurgia seminat huic extemplo veniet perditio sua €et subito conteretur nec habebit ultra medicinam sex sunt quae odit Dominus et septimum detestatur anima eius oculos sublimes linguam mendacem €manus effundentes innoxium sanguinem cor machinans cogitationes pessimas €pedes veloces ad currendum in malum proferentem mendacia testem fallacem €et eum qui seminat inter fratres discordias conserva fili mi praecepta patris tui €et ne dimittas legem matris tuae liga ea in corde tuo iugiter et circumda gutturi tuo cum ambulaveris gradiantur tecum €cum dormieris custodiant te et evigilans loquere cum eis quia mandatum lucerna est et lex lux €et via vitae increpatio disciplinae ut custodiant te a muliere mala €et a blanda lingua extraneae non concupiscat pulchritudinem eius cor tuum €nec capiaris nutibus illius pretium enim scorti vix unius est panis €mulier autem viri pretiosam animam capit numquid abscondere potest homo ignem in sinu suo €ut vestimenta illius non ardeant aut ambulare super prunas €et non conburentur plantae eius sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui €non erit mundus cum tetigerit eam non grandis est culpae cum quis furatus fuerit €furatur enim ut esurientem impleat animam deprehensus quoque reddet septuplum €et omnem substantiam domus suae tradet qui autem adulter est propter cordis inopiam perdet animam suam turpitudinem et ignominiam congregat sibi €et obprobrium illius non delebitur quia zelus et furor viri non parcet in die vindictae nec adquiescet cuiusquam precibus €nec suscipiet pro redemptione dona plurima  fili mi custodi sermones meos et praecepta mea reconde tibi serva mandata mea et vives €et legem meam quasi pupillam oculi tui liga eam in digitis tuis scribe illam in tabulis cordis tui dic sapientiae soror mea es et prudentiam voca amicam tuam ut custodiat te a muliere extranea €et ab aliena quae verba sua dulcia facit de fenestra enim domus meae per cancellos prospexi et video parvulos considero vecordem iuvenem qui transit in platea iuxta angulum €et propter viam domus illius graditur in obscuro advesperascente die in noctis tenebris et caligine et ecce mulier occurrit illi €ornatu meretricio praeparata ad capiendas animas €garrula et vaga quietis inpatiens €nec valens in domo consistere pedibus suis nunc foris nunc in plateis nunc iuxta angulos insidians adprehensumque deosculatur iuvenem €et procaci vultu blanditur dicens victimas pro salute debui hodie reddidi vota mea idcirco egressa sum in occursum tuum €desiderans te videre et repperi intexui funibus lectum meum €stravi tapetibus pictis ex Aegypto aspersi cubile meum murra €et aloe et cinnamomo veni inebriemur uberibus €donec inlucescat dies et fruamur cupitis amplexibus non est enim vir in domo sua abiit via longissima sacculum pecuniae secum tulit €in die plenae lunae reversurus est domum suam inretivit eum multis sermonibus €et blanditiis labiorum protraxit illum statim eam sequitur quasi bos ductus ad victimam €et quasi agnus lasciviens €et ignorans quod ad vincula stultus trahatur donec transfigat sagitta iecur eius €velut si avis festinet ad laqueum €et nescit quia de periculo animae illius agitur nunc ergo fili audi me et adtende verba oris mei ne abstrahatur in viis illius mens tua €neque decipiaris semitis eius multos enim vulneratos deiecit €et fortissimi quique interfecti sunt ab ea viae inferi domus eius €penetrantes interiora mortis  numquid non sapientia clamitat et prudentia dat vocem suam in summis excelsisque verticibus €super viam in mediis semitis stans iuxta portas civitatis in ipsis foribus loquitur dicens o viri ad vos clamito et vox mea ad filios hominum intellegite parvuli astutiam et insipientes animadvertite audite quoniam de rebus magnis locutura sum €et aperientur labia mea ut recta praedicent veritatem meditabitur guttur meum €et labia mea detestabuntur impium iusti sunt omnes sermones mei €non est in eis pravum quid neque perversum recti sunt intellegentibus et aequi invenientibus scientiam accipite disciplinam meam et non pecuniam €doctrinam magis quam aurum eligite melior est enim sapientia cunctis pretiosissimis €et omne desiderabile ei non potest conparari ego sapientia habito in consilio €et eruditis intersum cogitationibus timor Domini odit malum €arrogantiam et superbiam et viam pravam et os bilingue detestor meum est consilium et aequitas €mea prudentia mea est fortitudo per me reges regnant et legum conditores iusta decernunt per me principes imperant et potentes decernunt iustitiam ego diligentes me diligo et qui mane vigilant ad me invenient me mecum sunt divitiae et gloria €opes superbae et iustitia melior est fructus meus auro et pretioso lapide €et genimina mea argento electo in viis iustitiae ambulo in medio semitarum iudicii ut ditem diligentes me et thesauros eorum repleam Dominus possedit me initium viarum €suarum €antequam quicquam faceret a principio ab aeterno ordita sum et ex antiquis €antequam terra fieret necdum erant abyssi et ego iam concepta eram €necdum fontes aquarum eruperant necdum montes gravi mole constiterant €ante colles ego parturiebar adhuc terram non fecerat et flumina et cardines orbis terrae quando praeparabat caelos aderam €quando certa lege et gyro vallabat abyssos quando aethera firmabat sursum et librabat fontes aquarum quando circumdabat mari terminum suum €et legem ponebat aquis ne transirent fines suos €quando adpendebat fundamenta terrae cum eo eram cuncta conponens €et delectabar per singulos dies ludens coram eo omni tempore ludens in orbe terrarum €et deliciae meae esse cum filiis hominum nunc ergo filii audite me €beati qui custodiunt vias meas audite disciplinam et estote sapientes et nolite abicere eam beatus homo qui audit me €qui vigilat ad fores meas cotidie €et observat ad postes ostii mei qui me invenerit inveniet vitam et hauriet salutem a Domino qui autem in me peccaverit laedet animam suam €omnes qui me oderunt diligunt mortem  sapientia aedificavit sibi domum excidit columnas septem immolavit victimas suas €miscuit vinum et proposuit mensam suam misit ancillas suas ut vocarent ad arcem et ad moenia civitatis si quis est parvulus veniat ad me et insipientibus locuta est venite comedite panem meum €et bibite vinum quod miscui vobis relinquite infantiam et vivite €et ambulate per vias prudentiae qui erudit derisorem ipse sibi facit iniuriam €et qui arguit impium generat maculam sibi noli arguere derisorem ne oderit te €argue sapientem et diliget te da sapienti et addetur ei sapientia €doce iustum et festinabit accipere principium sapientiae timor Domini €et scientia sanctorum prudentia per me enim multiplicabuntur dies tui et addentur tibi anni vitae si sapiens fueris tibimet ipsi eris €si inlusor solus portabis malum mulier stulta et clamosa plenaque inlecebris et nihil omnino sciens þï€Öõìçáôåÿï°²³ÿï‚Ðòïöÿ¨‰˜Žsedit in foribus domus suae super sellam in excelso urbis loco ut vocaret transeuntes viam et pergentes itinere suo quis est parvulus declinet ad me et vecordi locuta est aquae furtivae dulciores sunt et panis absconditus suavior et ignoravit quod gigantes ibi sint €et in profundis inferni convivae eius  parabolae Salomonis €filius sapiens laetificat patrem €filius vero stultus maestitia est matris suae non proderunt thesauri impietatis €iustitia vero liberabit a morte non adfliget Dominus fame animam iusti €et insidias impiorum subvertet egestatem operata est manus remissa €manus autem fortium divitias parat qui congregat in messe filius sapiens est €qui autem stertit aestate filius confusionis benedictio super caput iusti €os autem impiorum operit iniquitatem memoria iusti cum laudibus et nomen impiorum putrescet sapiens corde praecepta suscipiet €stultus caeditur labiis qui ambulat simpliciter ambulat confidenter €qui autem depravat vias suas manifestus erit qui annuit oculo dabit dolorem stultus labiis verberabitur vena vitae os iusti €et os impiorum operiet iniquitatem odium suscitat rixas et universa delicta operit caritas in labiis sapientis invenietur sapientia €et virga in dorso eius qui indiget corde sapientes abscondunt scientiam €os autem stulti confusioni proximum est substantia divitis urbs fortitudinis eius €pavor pauperum egestas eorum opus iusti ad vitam fructus impii ad peccatum via vitae custodienti disciplinam €qui autem increpationes relinquit errat abscondunt odium labia mendacia €qui profert contumeliam insipiens est in multiloquio peccatum non deerit €qui autem moderatur labia sua prudentissimus est argentum electum lingua iusti €cor impiorum pro nihilo labia iusti erudiunt plurimos €qui autem indocti sunt in cordis egestate morientur benedictio Domini divites facit €nec sociabitur ei adflictio quasi per risum stultus operatur scelus €sapientia autem est viro prudentia quod timet impius veniet super eum desiderium suum iustis dabitur quasi tempestas transiens non erit impius €iustus autem quasi fundamentum sempiternum sicut acetum dentibus et fumus oculis €sic piger his qui miserunt eum timor Domini adponet dies et anni impiorum breviabuntur expectatio iustorum laetitia spes autem impiorum peribit fortitudo simplicis via Domini et pavor his qui operantur malum iustus in aeternum non commovebitur €impii autem non habitabunt in terram os iusti parturiet sapientiam lingua pravorum peribit labia iusti considerant placita et os impiorum perversa  statera dolosa abominatio apud Dominum €et pondus aequum voluntas eius ubi fuerit superbia ibi erit et contumelia €ubi autem humilitas ibi et sapientia simplicitas iustorum diriget eos €et subplantatio perversorum vastabit illos non proderunt divitiae in die ultionis €iustitia autem liberabit a morte iustitia simplicis diriget viam eius €et in impietate sua corruet impius iustitia rectorum liberabit eos €et in insidiis suis capientur iniqui mortuo homine impio nulla erit ultra spes €et expectatio sollicitorum peribit iustus de angustia liberatus est €et tradetur impius pro eo simulator ore decipit amicum suum €iusti autem liberabuntur scientia in bonis iustorum exultabit €civitas €et in perditione impiorum erit laudatio benedictione iustorum exaltabitur civitas €et ore impiorum subvertetur qui despicit amicum suum indigens corde est €vir autem prudens tacebit qui ambulat fraudulenter revelat arcana €qui autem fidelis est animi celat €commissum ubi non est gubernator populus corruet €salus autem ubi multa consilia adfligetur malo qui fidem facit pro extraneo €qui autem cavet laqueos securus erit mulier gratiosa inveniet gloriam et robusti habebunt divitias benefacit animae suae vir misericors €qui autem crudelis est et propinquos abicit impius facit opus instabile €seminanti autem iustitiam merces fidelis clementia praeparat vitam et sectatio malorum mortem abominabile Domino pravum cor €et voluntas eius in his qui simpliciter ambulant manus in manu non erit innocens malus €semen autem iustorum salvabitur circulus aureus in naribus suis mulier pulchra et fatua desiderium iustorum omne bonum est praestolatio impiorum furor alii dividunt propria et ditiores fiunt €alii rapiunt non sua et semper in egestate sunt anima quae benedicit inpinguabitur €et qui inebriat ipse quoque inebriabitur qui abscondit frumenta maledicetur in populis €benedictio autem super caput vendentium bene consurgit diluculo qui quaerit bona €qui autem investigator malorum est opprimetur ab eis qui confidet in divitiis suis corruet €iusti autem quasi virens folium germinabunt qui conturbat domum suam possidebit ventos €et qui stultus est serviet sapienti fructus iusti lignum vitae et qui suscipit animas sapiens est si iustus in terra recipit quanto magis impius et peccator  qui diligit disciplinam diligit scientiam €qui autem odit increpationes insipiens est qui bonus est hauriet a Domino gratiam €qui autem confidit cogitationibus suis impie agit non roborabitur homo ex impietate €et radix iustorum non commovebitur mulier diligens corona viro suo €et putredo in ossibus eius quae confusione res dignas gerit cogitationes iustorum iudicia €et consilia impiorum fraudulentia verba impiorum insidiantur sanguini os iustorum liberabit eos verte impios et non erunt domus autem iustorum permanebit doctrina sua noscetur vir €qui autem vanus et excors est patebit contemptui melior est pauper et sufficiens sibi €quam gloriosus et indigens pane novit iustus animas iumentorum suorum €viscera autem impiorum crudelia qui operatur terram suam saturabitur panibus €qui autem sectatur otium stultissimus est desiderium impii munimentum est pessimorum €radix autem iustorum proficiet propter peccata labiorum ruina proximat malo €effugiet autem iustus de angustia de fructu oris sui unusquisque replebitur bonis €et iuxta opera manuum suarum retribuetur ei via stulti recta in oculis eius qui autem sapiens est audit consilia fatuus statim indicat iram suam €qui autem dissimulat iniuriam callidus est qui quod novit loquitur index iustitiae est €qui autem mentitur testis est fraudulentus est qui promittit et quasi gladio pungitur conscientiae €lingua autem sapientium sanitas est labium veritatis firmum erit in perpetuum €qui autem testis est repentinus concinnat linguam mendacii dolus in corde cogitantium mala €qui autem ineunt pacis consilia sequitur eos €gaudium non contristabit iustum quicquid ei acciderit €impii autem replebuntur malo abominatio Domino labia mendacia €qui autem fideliter agunt placent ei homo versutus celat scientiam €et cor insipientium provocabit stultitiam manus fortium dominabitur €quae autem remissa est tributis serviet maeror in corde viri humiliabit illud €et sermone bono laetificabitur qui neglegit damnum propter amicum iustus est €iter autem impiorum decipiet eos non inveniet fraudulentus lucrum €et substantia hominis erit auri pretium in semita iustitiae vita iter autem devium ducit ad mortem  filius sapiens doctrina patris €qui autem inlusor est non audit cum arguitur de fructu oris homo saturabitur €bonis €anima autem praevaricatorum iniqua qui custodit os suum custodit animam suam €qui autem inconsideratus est ad loquendum sentiet mala vult et non vult piger €anima autem operantium inpinguabitur verbum mendax iustus detestabitur €impius confundit et confundetur iustitia custodit innocentis viam €impietas vero peccato subplantat est quasi dives cum nihil habeat €et est quasi pauper cum in multis divitiis sit redemptio animae viri divitiae suae €qui autem pauper est increpationem non sustinet lux iustorum laetificat lucerna autem impiorum extinguetur inter superbos semper iurgia sunt €qui autem agunt cuncta consilio reguntur sapientia substantia festinata minuetur €quae autem paulatim colligitur manu multiplicabitur spes quae differtur adfligit animam €lignum vitae desiderium veniens qui detrahit alicui rei ipse se in futurum obligat €qui autem timet praeceptum in pace versabitur lex sapientis fons vitae ut declinet a ruina mortis þï€Öõìçáôåÿï°²³ÿï‚Ðòïöÿ¨˜doctrina bona dabit gratiam in itinere contemptorum vorago astutus omnia agit cum consilio €qui autem fatuus est aperit stultitiam nuntius impii cadet in malum €legatus fidelis sanitas egestas et ignominia ei qui deserit disciplinam €qui autem adquiescit arguenti glorificabitur desiderium si conpleatur delectat animam €detestantur stulti eos qui fugiunt mala qui cum sapientibus graditur sapiens erit €amicus stultorum efficietur similis peccatores persequetur malum €et iustis retribuentur bona bonus relinquet heredes filios et nepotes €et custoditur iusto substantia peccatoris multi cibi in novalibus patrum €et alii congregantur absque iudicio qui parcit virgae suae odit filium suum €qui autem diligit illum instanter erudit iustus comedit et replet animam suam €venter autem impiorum insaturabilis  sapiens mulier aedificavit domum suam €insipiens instructam quoque destruet manibus ambulans recto itinere et timens Deum €despicitur ab eo qui infami graditur via in ore stulti virga superbiae €labia sapientium custodiunt eos ubi non sunt boves praesepe vacuum est €ubi autem plurimae segetes ibi manifesta fortitudo bovis testis fidelis non mentietur €profert mendacium testis dolosus quaerit derisor sapientiam et non inveniet €doctrina prudentium facilis vade contra virum stultum et nescito labia prudentiae sapientia callidi est intellegere viam suam €et inprudentia stultorum errans stultis inludet peccatum €inter iustos morabitur gratia cor quod novit amaritudinem animae suae €in gaudio eius non miscebitur extraneus domus impiorum delebitur €tabernacula iustorum germinabunt est via quae videtur homini iusta €novissima autem eius deducunt ad mortem risus dolore miscebitur et extrema gaudii luctus occupat viis suis replebitur stultus et super eum erit vir bonus innocens credit omni verbo astutus considerat gressus suos sapiens timet et declinat malum €stultus transilit et confidit inpatiens operabitur stultitiam et vir versutus odiosus est possidebunt parvuli stultitiam €et astuti expectabunt scientiam iacebunt mali ante bonos et impii ante portas iustorum etiam proximo suo pauper odiosus erit amici vero divitum multi qui despicit proximum suum peccat €qui autem miseretur pauperi beatus erit errant qui operantur malum €misericordia et veritas praeparant bona in omni opere erit abundantia €ubi autem verba sunt plurima frequenter egestas corona sapientium divitiae eorum fatuitas stultorum inprudentia liberat animas testis fidelis et profert mendacia versipellis in timore Domini fiducia fortitudinis et filiis eius erit spes timor Domini fons vitae ut declinet a ruina mortis in multitudine populi dignitas regis €et in paucitate plebis ignominia principis qui patiens est multa gubernatur prudentia €qui autem inpatiens exaltat stultitiam suam vita carnium sanitas cordis putredo ossuum invidia qui calumniatur egentem exprobrat factori eius €honorat autem eum qui miseretur pauperis in malitia sua expelletur impius €sperat autem iustus in morte sua in corde prudentis requiescit sapientia €et indoctos quoque erudiet iustitia elevat gentem €miseros facit populos peccatum acceptus est regi minister intellegens €iracundiam eius inutilis sustinebit  responsio mollis frangit iram sermo durus suscitat furorem lingua sapientium ornat scientiam os fatuorum ebullit stultitiam in omni loco oculi Domini contemplantur malos et bonos lingua placabilis lignum vitae €quae inmoderata est conteret spiritum stultus inridet disciplinam patris sui €qui autem custodit increpationes astutior fiet domus iusti plurima fortitudo €et in fructibus impii conturbatur labia sapientium disseminabunt scientiam €cor stultorum dissimile erit victimae impiorum abominabiles Domino €vota iustorum placabilia abominatio est Domino via impii €qui sequitur iustitiam diligetur ab eo doctrina mala deserenti viam €qui increpationes odit morietur infernus et perditio coram Domino €quanto magis corda filiorum hominum non amat pestilens eum qui se corripit nec ad sapientes graditur cor gaudens exhilarat faciem in maerore animi deicitur spiritus cor sapientis quaerit doctrinam €et os stultorum pascetur inperitia omnes dies pauperis mali secura mens quasi iuge convivium melius est parum cum timore Domini €quam thesauri magni et insatiabiles melius est vocare ad holera cum caritate €quam ad vitulum saginatum cum odio vir iracundus provocat rixas qui patiens est mitigat suscitatas iter pigrorum quasi sepes spinarum €via iustorum absque offendiculo filius sapiens laetificat patrem €et stultus homo despicit matrem suam stultitia gaudium stulto et vir prudens dirigit gressus dissipantur cogitationes ubi non est consilium €ubi vero plures sunt consiliarii confirmantur laetatur homo in sententia oris sui €et sermo oportunus est optimus semita vitae super eruditum ut declinet de inferno novissimo domum superborum demolietur Dominus €et firmos facit terminos viduae abominatio Domini cogitationes malae €et purus sermo pulcherrimus conturbat domum suam qui sectatur avaritiam €qui autem odit munera vivet mens iusti meditatur oboedientiam €os impiorum redundat malis longe est Dominus ab impiis et orationes iustorum exaudiet lux oculorum laetificat animam fama bona inpinguat ossa auris quae audit increpationes vitae €in medio sapientium commorabitur qui abicit disciplinam despicit animam suam €qui adquiescit increpationibus possessor est cordis timor Domini disciplina sapientiae €et gloriam praecedit humilitas  hominis est animum praeparare €et Dei gubernare linguam omnes viae hominum patent oculis eius €spirituum ponderator est Dominus revela Domino opera tua et dirigentur cogitationes tuae universa propter semet ipsum operatus est Dominus €impium quoque ad diem malum abominatio Domini omnis arrogans €etiam si manus ad manum fuerit non erit €innocens misericordia et veritate redimitur iniquitas €et in timore Domini declinatur a malo cum placuerint Domino viae hominis €inimicos quoque eius convertet ad pacem melius est parum cum iustitia quam multi fructus cum iniquitate cor hominis disponet viam suam €sed Domini est dirigere gressus eius divinatio in labiis regis in iudicio non errabit os eius pondus et statera iudicia Domini sunt €et opera eius omnes lapides sacculi abominabiles regi qui agunt impie €quoniam iustitia firmatur solium voluntas regum labia iusta €qui recta loquitur diligetur indignatio regis nuntii mortis €et vir sapiens placabit eam in hilaritate vultus regis vita €et clementia eius quasi imber serotinus posside sapientiam quia auro melior est €et adquire prudentiam quia pretiosior est argento semita iustorum declinat mala €custos animae suae servat viam suam contritionem praecedit superbia €et ante ruinam exaltatur spiritus melius est humiliari cum mitibus €quam dividere spolia cum superbis eruditus in verbo repperiet bona €et qui in Domino sperat beatus est qui sapiens corde est appellabitur prudens €et qui dulcis eloquio maiora percipiet fons vitae eruditio possidentis doctrina stultorum fatuitas cor sapientis erudiet os eius €et labiis illius addet gratiam favus mellis verba conposita €dulcedo animae et sanitas ossuum est via quae videtur homini recta €et novissimum eius ducit ad mortem anima laborantis laborat sibi quia conpulit eum os suum vir impius fodit malum et in labiis eius ignis ardescit homo perversus suscitat lites et verbosus separat principes vir iniquus lactat amicum suum €et ducit eum per viam non bonam qui adtonitis oculis cogitat prava €mordens labia sua perficit malum corona dignitatis senectus in viis iustitiae repperietur melior est patiens viro forte €et qui dominatur animo suo expugnatore urbium sortes mittuntur in sinu €sed a Domino temperantur  melior est buccella sicca cum gaudio €quam domus plena victimis cum iurgio servus sapiens dominabitur filiis stultis €et inter fratres hereditatem dividet sicut igne probatur argentum et aurum camino €ita corda probat Dominus malus oboedit linguae iniquae €et fallax obtemperat labiis mendacibus qui despicit pauperem exprobrat factori eius €et qui in ruina laetatur alterius non erit inpunitus þï€Öõìçáôåÿï°²³ÿï‚Ðòïöÿ¨‘–corona senum filii filiorum €et gloria filiorum patres sui non decent stultum verba conposita nec principem labium mentiens gemma gratissima expectatio praestolantis €quocumque se verterit prudenter intellegit qui celat delictum quaerit amicitias €qui altero sermone repetit separat foederatos plus proficit correptio apud prudentem €quam centum plagae apud stultum semper iurgia quaerit malus €angelus autem crudelis mittetur contra eum expedit magis ursae occurrere raptis fetibus €quam fatuo confidenti sibi in stultitia sua qui reddit mala pro bonis non recedet malum de domo eius qui dimittit aquam caput est iurgiorum €et antequam patiatur contumeliam iudicium deserit et qui iustificat impium et qui condemnat iustum €abominabilis est uterque apud Dominum quid prodest habere divitias stultum €cum sapientiam emere non possit omni tempore diligit qui amicus est €et frater in angustiis conprobatur homo stultus plaudet manibus €cum spoponderit pro amico suo qui meditatur discordiam diligit rixas €et qui exaltat ostium quaerit ruinam qui perversi cordis est non inveniet bonum €et qui vertit linguam incidet in malum natus est stultus in ignominiam suam €sed nec pater in fatuo laetabitur animus gaudens aetatem floridam facit €spiritus tristis exsiccat ossa munera de sinu impius accipit ut pervertat semitas iudicii in facie prudentis lucet sapientia €oculi stultorum in finibus terrae ira patris filius stultus €et dolor matris quae genuit eum non est bonum damnum inferre iusto €nec percutere principem qui recta iudicat qui moderatur sermones suos doctus et prudens est €et pretiosi spiritus vir eruditus stultus quoque si tacuerit sapiens putabitur €et si conpresserit labia sua intellegens  occasiones quaerit qui vult recedere ab amico €omni tempore erit exprobrabilis non recipit stultus verba prudentiae €nisi ea dixeris quae versantur in corde eius impius cum in profundum venerit peccatorum contemnit €sed sequitur eum ignominia et obprobrium aqua profunda verba ex ore viri €et torrens redundans fons sapientiae accipere personam impii non est bonum €ut declines a veritate iudicii labia stulti inmiscunt se rixis €et os eius iurgia provocat os stulti contritio eius €et labia illius ruina animae eius verba bilinguis quasi simplicia €et ipsa perveniunt usque ad interiora ventris qui mollis et dissolutus est in opere suo €frater est sua opera dissipantis turris fortissima nomen Domini €ad ipsum currit iustus et exaltabitur substantia divitis urbs roboris eius €et quasi murus validus circumdans eum antequam conteratur exaltatur cor hominis €et antequam glorificetur humiliatur qui prius respondit quam audiat €stultum se esse demonstrat et confusione dignum spiritus viri sustentat inbecillitatem suam €spiritum vero ad irascendum facilem quis poterit sustinere cor prudens possidebit scientiam €et auris sapientium quaerit doctrinam donum hominis dilatat viam eius et ante principes spatium ei facit iustus prior est accusator sui €venit amicus eius et investigavit eum contradictiones conprimit sors et inter potentes quoque diiudicat frater qui adiuvatur a fratre quasi civitas firma €et iudicia quasi vectes urbium de fructu oris viri replebitur venter eius €et genimina labiorum illius saturabunt €eum mors et vita in manu linguae €qui diligunt eam comedent fructus eius qui invenit mulierem invenit bonum €et hauriet iucunditatem a Domino cum obsecrationibus loquetur pauper €et dives effabitur rigide vir amicalis ad societatem €magis amicus erit quam frater  melior est pauper qui ambulat in simplicitate sua €quam torquens labia insipiens ubi non est scientia animae non est bonum €et qui festinus est pedibus offendit stultitia hominis subplantat gressus eius €et contra Deum fervet animo suo divitiae addunt amicos plurimos €a paupere autem et hii quos habuit separantur testis falsus non erit inpunitus €et qui mendacia loquitur non effugiet multi colunt personam potentis €et amici sunt dona tribuenti fratres hominis pauperis oderunt eum €insuper et amici procul recesserunt ab eo €qui tantum verba sectatur nihil habebit qui autem possessor est mentis diligit animam suam €et custos prudentiae inveniet bona testis falsus non erit inpunitus €et qui loquitur mendacia peribit non decent stultum deliciae nec servum dominari principibus doctrina viri per patientiam noscitur €et gloria eius est iniqua praetergredi sicut fremitus leonis ita et regis ira €et sicut ros super herbam ita hilaritas eius dolor patris filius stultus €et tecta iugiter perstillantia litigiosa mulier domus et divitiae dantur a patribus €a Domino autem proprie uxor prudens pigredo inmittit soporem et anima dissoluta esuriet qui custodit mandatum custodit animam suam €qui autem neglegit vias suas mortificabitur feneratur Domino qui miseretur pauperis €et vicissitudinem suam reddet ei erudi filium tuum ne desperes €ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam qui inpatiens est sustinebit damnum et cum rapuerit aliud adponet audi consilium et suscipe disciplinam €ut sis sapiens in novissimis tuis multae cogitationes in corde viri €voluntas autem Domini permanebit homo indigens misericors est €et melior pauper quam vir mendax timor Domini ad vitam €et in plenitudine commorabitur absque visitatione pessimi abscondit piger manum suam sub ascella €nec ad os suum adplicat eam pestilente flagellato stultus sapientior erit €sin autem corripueris sapientem intelleget €disciplinam qui adfligit patrem et fugat matrem €ignominiosus est et infelix non cesses fili audire doctrinam nec ignores sermones scientiae testis iniquus deridet iudicium et os impiorum devorat iniquitatem parata sunt derisoribus iudicia €et mallei percutientes stultorum corporibus  luxuriosa res vinum et tumultuosa ebrietas €quicumque his delectatur non erit sapiens sicut rugitus leonis ita terror regis €qui provocat eum peccat in animam suam honor est homini qui separat se a contentionibus €omnes autem stulti miscentur contumeliis propter frigus piger arare noluit €mendicabit ergo aestate et non dabitur ei sicut aqua profunda sic consilium in corde viri €sed homo sapiens exhauriet illud multi homines misericordes vocantur €virum autem fidelem quis inveniet iustus qui ambulat in simplicitate sua €beatos post se filios derelinquet rex qui sedet in solio iudicii €dissipat omne malum intuitu suo quis potest dicere mundum est cor meum purus sum a peccato pondus et pondus mensura et mensura €utrumque abominabile est apud Deum ex studiis suis intellegitur puer €si munda et si recta sint opera eius aurem audientem et oculum videntem Dominus fecit utrumque noli diligere somnum ne te egestas opprimat €aperi oculos tuos et saturare panibus malum est malum est dicit omnis emptor €et cum recesserit tunc gloriabitur est aurum et multitudo gemmarum €vas autem pretiosum labia scientiae tolle vestimentum eius qui fideiussor extitit alieni €et pro extraneis aufer pignus ab eo suavis est homini panis mendacii €et postea implebitur os eius calculo cogitationes consiliis roborantur €et gubernaculis tractanda sunt bella ei qui revelat mysteria et ambulat fraudulenter et dilatat labia sua ne €commiscearis qui maledicit patri suo et matri €extinguetur lucerna eius in mediis tenebris hereditas ad quam festinatur in principio €in novissimo benedictione carebit ne dicas reddam malum €expecta Dominum et liberabit te abominatio est apud Deum pondus et pondus €statera dolosa non est bona a Domino diriguntur gressus viri €quis autem hominum intellegere potest viam suam ruina est hominis devorare sanctos €et post vota tractare dissipat impios rex sapiens €et curvat super eos fornicem lucerna Domini spiraculum hominis €quae investigat omnia secreta ventris misericordia et veritas custodiunt regem €et roboratur clementia thronus eius exultatio iuvenum fortitudo eorum et dignitas senum canities livor vulneris absterget mala €et plagae in secretioribus ventris  sicut divisiones aquarum ita cor regis in manu Domini €quocumque voluerit inclinabit illud omnis via viri recta sibi videtur €adpendit autem corda Dominus facere misericordiam et iudicium þï€Öõìçáôåÿï°²³ÿï‚Ðòïöÿ¨•“‚magis placent Domino quam victimae exaltatio oculorum et dilatatio cordis €lucerna impiorum peccatum cogitationes robusti semper in abundantia €omnis autem piger semper in egestate qui congregat thesauros lingua mendacii vanus est €et inpingetur ad laqueos mortis rapinae impiorum detrahent eos quia noluerunt facere iudicium perversa via viri aliena est qui autem mundus est rectum opus eius melius est sedere in angulo domatis €quam cum muliere litigiosa et in domo communi anima impii desiderat malum non miserebitur proximo suo multato pestilente sapientior erit parvulus €et si sectetur sapientem sumet scientiam excogitat iustus de domo impii €ut detrahat impios in malum qui obturat aurem suam ad clamorem pauperis €et ipse clamabit et non exaudietur munus absconditum extinguet iras €et donum in sinu indignationem maximam gaudium iusto est facere iudicium et pavor operantibus iniquitatem vir qui erraverit a via doctrinae in coetu gigantum commorabitur qui diligit epulas in egestate erit €qui amat vinum et pinguia non ditabitur pro iusto datur impius et pro rectis iniquus melius est habitare in terra deserta €quam cum muliere rixosa et iracunda thesaurus desiderabilis et oleum in habitaculo iusti €et inprudens homo dissipabit illud qui sequitur iustitiam et misericordiam €inveniet vitam et iustitiam et gloriam civitatem fortium ascendit sapiens et destruxit robur fiduciae eius qui custodit os suum et linguam suam €custodit ab angustiis animam suam superbus et arrogans vocatur indoctus €qui in ira operatur superbiam desideria occidunt pigrum €noluerunt enim quicquam manus eius operari tota die concupiscit et desiderat €qui autem iustus est tribuet et non cessabit hostiae impiorum abominabiles €quia offeruntur ex scelere testis mendax peribit €vir oboediens loquitur victoriam vir impius procaciter obfirmat vultum suum €qui autem rectus est corrigit viam suam non est sapientia non est prudentia €non est consilium contra Dominum equus paratur ad diem belli €Dominus autem salutem tribuet  melius est nomen bonum quam divitiae multae €super argentum et aurum gratia bona dives et pauper obviaverunt sibi utriusque operator est Dominus callidus vidit malum et abscondit se €innocens pertransiit et adflictus est damno finis modestiae timor Domini divitiae et gloria et vita arma et gladii in via perversi €custos animae suae longe recedit ab eis proverbium est adulescens iuxta viam suam €etiam cum senuerit non recedet ab ea dives pauperibus imperat €et qui accipit mutuum servus est fenerantis qui seminat iniquitatem metet mala €et virga irae suae consummabitur qui pronus est ad misericordiam benedicetur €de panibus enim suis dedit pauperi eice derisorem et exibit cum eo iurgium €cessabuntque causae et contumeliae qui diligit cordis munditiam €propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem oculi Domini custodiunt scientiam et subplantantur verba iniqui dicit piger leo foris €in medio platearum occidendus sum fovea profunda os alienae cui iratus est Dominus incidet in eam stultitia conligata est in corde pueri €et virga disciplinae fugabit eam qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas €dabit ipse ditiori et egebit inclina aurem tuam et audi verba sapientium €adpone autem cor ad doctrinam meam quae pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo €et redundabit in labiis tuis ut sit in Domino fiducia tua €unde et ostendi eam tibi hodie ecce descripsi eam tibi tripliciter in cogitationibus et scientia ut ostenderem tibi firmitatem €et eloquia veritatis respondere ex his illi €qui misit te non facias violentiam pauperi quia pauper est €neque conteras egenum in porta quia Dominus iudicabit causam eius €et configet eos qui confixerint animam €eius noli esse amicus homini iracundo €neque ambules cum viro furioso ne forte discas semitas eius et sumas scandalum animae tuae noli esse cum his qui defigunt manus suas €et qui vades se offerunt pro debitis si enim non habes unde restituas €quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo ne transgrediaris terminos antiquos quos posuerunt patres tui vidisti virum velocem in opere suo €coram regibus stabit nec erit ante ignobiles  quando sederis ut comedas cum principe €diligenter adtende quae posita sunt ante faciem tuam et statue cultrum in gutture tuo €si tamen habes in potestate animam tuam ne desideres de cibis eius in quo est panis mendacii noli laborare ut diteris sed prudentiae tuae pone modum ne erigas oculos tuos ad opes quas habere non potes €quia facient sibi pinnas quasi aquilae €et avolabunt in caelum ne comedas cum homine invido et ne desideres cibos eius quoniam in similitudinem arioli et coniectoris aestimat €quod ignorat €comede et bibe dicet tibi et mens eius non est tecum cibos quos comederas evomes et perdes pulchros sermones tuos in auribus insipientium ne loquaris €quia despicient doctrinam eloquii tui ne adtingas terminos parvulorum €et agrum pupillorum ne introeas propinquus enim eorum Fortis est €et ipse iudicabit contra te causam illorum ingrediatur ad doctrinam cor tuum et aures tuae ad verba scientiae noli subtrahere a puero disciplinam €si enim percusseris eum virga non morietur tu virga percuties eum €et animam eius de inferno liberabis fili mi si sapiens fuerit animus tuus gaudebit tecum cor meum et exultabunt renes mei cum locuta fuerint rectum labia tua non aemuletur cor tuum peccatores €sed in timore Domini esto tota die quia habebis spem in novissimo et praestolatio tua non auferetur audi fili mi et esto sapiens €et dirige in via animum tuum noli esse in conviviis potatorum €nec in comesationibus eorum qui carnes ad vescendum conferunt quia vacantes potibus et dantes symbola consumentur €et vestietur pannis dormitatio audi patrem tuum qui genuit te €et ne contemnas cum senuerit mater tua veritatem eme €et noli vendere sapientiam et doctrinam et intellegentiam exultat gaudio pater iusti qui sapientem genuit laetabitur in eo gaudeat pater tuus et mater tua €et exultet quae genuit te praebe fili mi cor tuum mihi €et oculi tui vias meas custodiant fovea enim profunda est meretrix et puteus angustus aliena insidiatur in via quasi latro €et quos incautos viderit interficit cui vae cuius patri vae cui rixae cui foveae €cui sine causa vulnera cui suffusio oculorum nonne his qui morantur in vino €et student calicibus epotandis ne intuearis vinum quando flavescit €cum splenduerit in vitro color eius €ingreditur blande sed in novissimo mordebit ut coluber €et sicut regulus venena diffundet oculi tui videbunt extraneas €et cor tuum loquetur perversa et eris sicut dormiens in medio mari €et quasi sopitus gubernator amisso clavo et dices verberaverunt me sed non dolui €traxerunt me et ego non sensi €quando evigilabo et rursum vina repperiam  ne aemuleris viros malos nec desideres esse cum eis quia rapinas meditatur mens eorum €et fraudes labia eorum loquuntur sapientia aedificabitur domus et prudentia roborabitur in doctrina replebuntur cellaria €universa substantia pretiosa et pulcherrima vir sapiens et fortis est et vir doctus robustus et validus quia cum dispositione initur bellum €et erit salus ubi multa consilia sunt excelsa stulto sapientia in porta non aperiet os suum qui cogitat malefacere stultus vocabitur cogitatio stulti peccatum est €et abominatio hominum detractor si desperaveris lassus in die angustiae inminuetur fortitudo tua erue eos qui ducuntur ad mortem €et qui trahuntur ad interitum liberare ne cesses si dixeris vires non suppetunt €qui inspector est cordis ipse intellegit €et servatorem animae tuae nihil fallit €reddetque homini iuxta opera sua comede fili mi mel quia bonum est €et favum dulcissimum gutturi tuo sic et doctrina sapientiae animae tuae €quam cum inveneris habebis in novissimis €et spes tua non peribit ne insidieris et quaeras impietatem in domo iusti €neque vastes requiem eius septies enim cadet iustus et resurget €impii autem corruent in malum cum ceciderit inimicus tuus ne gaudeas €et in ruina eius ne exultet cor tuum ne forte videat Dominus et displiceat ei €et auferat ab eo iram suam þï€Öõìçáôåÿï°²³ÿï‚Ðòïöÿ¨˜˜“ne contendas cum pessimis nec aemuleris impios quoniam non habent futurorum spem mali €et lucerna impiorum extinguetur time Dominum fili mi et regem €et cum detractoribus non commiscearis quoniam repente consurget perditio eorum €et ruinam utriusque quis novit haec quoque sapientibus €cognoscere personam in iudicio non est bonum qui dicit impio iustus es €maledicent ei populi et detestabuntur eum €tribus qui arguunt laudabuntur et super ipsos veniet benedictio labia deosculabitur qui recta verba respondet praepara foris opus tuum et diligenter exerce agrum tuum €ut postea aedifices domum tuam ne sis testis frustra contra proximum tuum €nec lactes quemquam labiis tuis ne dicas quomodo fecit mihi sic faciam ei €reddam unicuique secundum opus suum per agrum hominis pigri transivi et per vineam viri stulti et ecce totum repleverant urticae €operuerant superficiem eius spinae €et maceria lapidum destructa erat quod cum vidissem posui in corde meo €et exemplo didici disciplinam parum inquam dormies modicum dormitabis €pauxillum manus conseres ut €quiescas et veniet quasi cursor egestas tua €et mendicitas quasi vir armatus  haec quoque parabolae Salomonis €quas transtulerunt viri Ezechiae regis Iuda gloria Dei celare verbum €et gloria regum investigare sermonem caelum sursum et terra deorsum €et cor regum inscrutabile aufer robiginem de argento et egredietur vas purissimum aufer impietatem de vultu regis et firmabitur iustitia thronus eius ne gloriosus appareas coram rege €et in loco magnorum ne steteris melius est enim ut dicatur tibi ascende huc €quam ut humilieris coram principe quae viderunt oculi tui ne proferas in iurgio cito €ne postea emendare non possis cum dehonestaveris amicum tuum causam tuam tracta cum amico tuo €et secretum extraneo non reveles ne forte insultet tibi cum audierit et exprobrare non cesset mala aurea in lectis argenteis qui loquitur verbum in tempore suo inauris aurea et margaritum fulgens €qui arguit sapientem et aurem oboedientem sicut frigus nivis in die messis ita legatus fidelis ei qui misit eum €animam illius requiescere facit nubes et ventus et pluviae non sequentes €vir gloriosus et promissa non conplens patientia lenietur princeps €et lingua mollis confringet duritiam mel invenisti comede quod sufficit tibi €ne forte saturatus evomas illud subtrahe pedem tuum de domo proximi tui €nequando satiatus oderit te iaculum et gladius et sagitta acuta €homo qui loquitur contra proximum suum testimonium falsum dens putridus et pes lapsus €qui sperat super infideli in die angustiae et amittit pallium in die frigoris €acetum in nitro et qui cantat carmina cordi €pessimo si esurierit inimicus tuus ciba illum €et si sitierit da ei aquam bibere prunam enim congregabis super caput eius €et Dominus reddet tibi ventus aquilo dissipat pluvias €et facies tristis linguam detrahentem melius est sedere in angulo domatis €quam cum muliere litigiosa et in domo communi aqua frigida animae sitienti et nuntius bonus de terra longinqua fons turbatus pede et vena corrupta iustus cadens coram impio sicut qui mel multum comedit non est ei bonum €sic qui scrutator est maiestatis opprimitur €gloria sicut urbs patens et absque murorum ambitu €ita vir qui non potest in loquendo cohibere spiritum suum  quomodo nix aestate et pluvia in messe €sic indecens est stulto gloria sicut avis ad alia €transvolans €et passer quolibet vadens €sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet flagellum equo et camus asino et virga dorso inprudentium ne respondeas stulto iuxta stultitiam suam €ne efficiaris ei similis responde stulto iuxta stultitiam suam €ne sibi sapiens esse videatur claudus pedibus et iniquitatem bibens €qui mittit verba per nuntium stultum quomodo pulchras frustra habet claudus tibias €sic indecens est in ore stultorum parabola sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii €ita qui tribuit insipienti honorem quomodo si spina nascatur in manu temulenti €sic parabola in ore stultorum iudicium determinat causas €et qui inponit stulto silentium iras mitigat sicut canis qui revertitur ad vomitum suum €sic inprudens qui iterat stultitiam suam vidisti hominem sapientem sibi videri €magis illo spem habebit stultus dicit piger leaena in via leo in itineribus sicut ostium vertitur in cardine suo €ita piger in lectulo suo abscondit piger manus sub ascellas suas €et laborat si ad os suum eas converterit sapientior sibi piger videtur €septem viris loquentibus sententias sicut qui adprehendit auribus canem €sic qui transit et inpatiens €commiscetur rixae alterius sicut noxius est qui mittit lanceas et sagittas et mortem sic vir qui fraudulenter nocet amico suo €et cum fuerit deprehensus dicit ludens feci cum defecerint ligna extinguetur ignis €et susurrone subtracto iurgia conquiescunt sicut carbones ad prunam et ligna ad ignem €sic homo iracundus suscitat rixas verba susurronis quasi simplicia €et ipsa perveniunt ad intima ventris quomodo si argento sordido ornare velis vas €fictile €sic labia tumentia cum pessimo corde sociata labiis suis intellegitur inimicus cum in corde tractaverit dolos quando submiserit vocem suam ne credideris ei €quoniam septem nequitiae sunt in corde illius qui operit odium fraudulenter revelabitur malitia eius in concilio qui fodit foveam incidet in eam €et qui volvit lapidem revertetur ad eum lingua fallax non amat veritatem et os lubricum operatur ruinas  ne glorieris in crastinum €ignorans quid superventura pariat dies laudet te alienus et non os tuum extraneus et non labia tua grave est saxum et onerosa harena sed ira stulti utroque gravior ira non habet misericordiam nec erumpens furor €et impetum concitati ferre quis poterit melior est manifesta correptio quam amor absconditus meliora sunt vulnera diligentis €quam fraudulenta odientis oscula anima saturata calcabit favum €anima esuriens et amarum pro dulce sumet sicut avis transmigrans de nido suo €sic vir qui relinquit locum suum unguento et variis odoribus delectatur cor €et bonis amici consiliis anima dulcoratur amicum tuum et amicum patris tui ne dimiseris €et domum fratris tui ne ingrediaris in die adflictionis tuae €melior est vicinus iuxta quam frater procul stude sapientiae fili mi et laetifica cor meum €ut possim exprobranti respondere sermonem astutus videns malum absconditus est €parvuli transeuntes sustinuere dispendia tolle vestimentum eius qui spopondit pro extraneo €et pro alienis auferto pignus qui benedicit proximo suo voce grandi de nocte €consurgens €maledicenti similis erit tecta perstillantia in die frigoris et litigiosa €mulier conparantur qui retinet eam quasi qui ventum teneat €et oleum dexterae suae vocabit ferrum ferro acuitur €et homo exacuit faciem amici sui qui servat ficum comedet fructus eius €et qui custos est domini sui glorificabitur quomodo in aquis resplendent vultus prospicientium €sic corda hominum manifesta sunt prudentibus infernus et perditio non replentur €similiter et oculi hominum insatiabiles quomodo probatur in conflatorio argentum et in fornace aurum €sic probatur homo ore laudantis si contuderis stultum in pila quasi tisanas feriente desuper pilo €non auferetur ab eo stultitia eius diligenter agnosce vultum pecoris tui tuosque greges considera non enim habebis iugiter potestatem €sed corona tribuetur in generatione €generationum aperta sunt prata et apparuerunt herbae virentes €et collecta sunt faena de montibus agni ad vestimentum tuum et hedi agri pretium sufficiat tibi lac caprarum in cibos tuos €in necessaria domus tuae et ad victum ancillis tuis  fugit impius nemine persequente €iustus autem quasi leo confidens absque terrore erit propter peccata terrae multi principes eius €et propter hominis sapientiam et horum scientiam quae €dicuntur €vita ducis longior erit vir pauper calumnians pauperes €similis imbri vehementi in quo paratur fames qui derelinquunt legem laudant impium €qui custodiunt succenduntur contra eum viri mali non cogitant iudicium €qui autem requirunt Dominum animadvertunt omnia melior est pauper ambulans in simplicitate sua €quam dives pravis itineribus þï€Öõìçáôåÿï°²³ÿï‚Ðòïöÿ¨œ—qui custodit legem filius sapiens est €qui pascit comesatores confundit patrem €suum qui coacervat divitias usuris et fenore €liberali €in pauperes congregat eas qui declinat aurem suam ne audiat legem €oratio eius erit execrabilis qui decipit iustos in via mala in interitu suo corruet €et simplices possidebunt bona sapiens sibi videtur vir dives €pauper autem prudens scrutabitur eum in exultatione iustorum multa gloria €regnantibus impiis ruinae hominum qui abscondit scelera sua non dirigetur €qui confessus fuerit et reliquerit ea misericordiam €consequetur beatus homo qui semper est pavidus €qui vero mentis est durae corruet in malum leo rugiens et ursus esuriens €princeps impius super populum pauperem dux indigens prudentia multos opprimet per calumniam €qui autem odit avaritiam longi fient dies eius hominem qui calumniatur animae sanguinem €si usque ad lacum fugerit nemo €sustentet qui ambulat simpliciter salvus erit €qui perversis ingreditur viis concidet semel qui operatur terram suam saturabitur panibus €qui sectatur otium replebitur egestate vir fidelis multum laudabitur €qui autem festinat ditari non erit innocens qui cognoscit in iudicio faciem non facit bene iste €et pro buccella panis deserit veritatem vir qui festinat ditari et aliis invidet €ignorat quod egestas superveniat ei qui corripit hominem gratiam postea inveniet apud eum €magis quam ille qui per linguae blandimenta decipit qui subtrahit aliquid a patre suo et matre €et dicit hoc non est peccatum €particeps homicidae est qui se iactat et dilatat iurgia concitat €qui sperat in Domino saginabitur qui confidit in corde suo stultus est €qui autem graditur sapienter iste salvabitur qui dat pauperi non indigebit €qui despicit deprecantem sustinebit penuriam cum surrexerint impii abscondentur homines €cum illi perierint multiplicabuntur iusti  viro qui corripientem dura cervice contemnit €repentinus superveniet interitus €et eum sanitas non sequitur in multiplicatione iustorum laetabitur vulgus €cum impii sumpserint principatum gemet populus vir qui amat sapientiam laetificat patrem suum €qui autem nutrit scorta perdet substantiam rex iustus erigit terram vir avarus destruet eam homo qui blandis fictisque sermonibus loquitur amico suo €rete expandit gressibus eius peccantem virum iniquum involvet laqueus €et iustus laudabit atque gaudebit novit iustus causam pauperum impius ignorat scientiam homines pestilentes dissipant civitatem €sapientes avertunt furorem vir sapiens si cum stulto contenderit €sive irascatur sive rideat non inveniet requiem viri sanguinum oderunt simplicem €iusti quaerunt animam eius totum spiritum suum profert stultus €sapiens differt et reservat in posterum princeps qui libenter audit verba mendacii €omnes ministros habebit impios pauper et creditor obviam fuerunt sibi €utriusque inluminator est Dominus rex qui iudicat in veritate pauperes €thronus eius in aeternum firmabitur virga atque correptio tribuet sapientiam €puer autem qui dimittitur voluntati suae €confundet matrem suam in multiplicatione impiorum multiplicabuntur scelera €et iusti ruinas eorum videbunt erudi filium tuum et refrigerabit te €et dabit delicias animae tuae cum prophetia defecerit dissipabitur populus €qui custodit legem beatus est servus verbis non potest erudiri €quia quod dicis intellegit et respondere contemnit vidisti hominem velocem ad loquendum €stulti magis speranda est quam illius correptio qui delicate a pueritia nutrit servum suum €postea illum sentiet contumacem vir iracundus provocat rixas €et qui ad indignandum facilis est erit ad peccata €proclivior superbum sequitur humilitas et humilem spiritu suscipiet gloria qui cum fure partitur odit animam suam €adiurantem audit et non indicat qui timet hominem cito corruet qui sperat in Domino sublevabitur multi requirunt faciem principis €et a Domino iudicium egreditur singulorum abominantur iusti virum impium €et abominantur impii eos qui in recta sunt via  verba Congregantis filii Vomentis €visio quam locutus est vir cum quo est Deus €et qui Deo secum morante confortatus ait stultissimus sum virorum et sapientia hominum non est mecum non didici sapientiam €et non novi sanctorum scientiam quis ascendit in caelum atque descendit €quis continuit spiritum manibus suis €quis conligavit aquas quasi in vestimento €quis suscitavit omnes terminos terrae €quod nomen eius et quod nomen filii €eius si nosti omnis sermo Dei ignitus clypeus est sperantibus in se ne addas quicquam verbis illius et arguaris inveniarisque mendax duo rogavi te ne deneges mihi antequam moriar vanitatem et verba mendacia longe fac a me €mendicitatem et divitias ne dederis mihi €tribue tantum victui meo necessaria ne forte saturatus inliciar ad negandum €et dicam quis est Dominus €et egestate conpulsus furer €et peierem nomen Dei mei ne accuses servum ad dominum suum €ne forte maledicat tibi et corruas generatio quae patri suo maledicit €et quae non benedicit matri suae generatio quae sibi munda videtur €et tamen non est lota a sordibus suis generatio cuius excelsi sunt oculi et palpebrae eius in alta subrectae generatio quae pro dentibus gladios habet €et commandit molaribus suis €ut comedat inopes de terra et pauperes ex hominibus sanguisugae duae sunt filiae dicentes adfer adfer €tria sunt insaturabilia €et quartum quod numquam dicit sufficit infernus et os vulvae et terra quae non satiatur aqua €ignis vero numquam dicit sufficit oculum qui subsannat patrem €et qui despicit partum matris suae €effodiant corvi de torrentibus €et comedant illum filii aquilae tria sunt difficilia mihi et quartum penitus ignoro viam aquilae in caelo viam colubri super petram €viam navis in medio mari €et viam viri in adulescentula talis est via mulieris adulterae €quae comedit et tergens os suum dicit €non sum operata malum per tria movetur terra et quartum non potest sustinere per servum cum regnaverit per stultum cum saturatus fuerit cibo per odiosam mulierem cum in matrimonio fuerit adsumpta €et per ancillam cum heres fuerit dominae suae quattuor sunt minima terrae et ipsa sunt sapientiora sapientibus formicae populus infirmus €quae praeparant in messe cibum sibi lepusculus plebs invalida €quae conlocat in petra cubile suum regem lucusta non habet et egreditur universa per turmas stilio manibus nititur et moratur in aedibus regis tria sunt quae bene gradiuntur et quartum quod incedit feliciter leo fortissimus bestiarum ad nullius pavebit occursum gallus succinctus lumbos et aries nec est rex qui resistat ei et qui stultus apparuit postquam elatus est €in sublime €si enim intellexisset ori inposuisset manum qui autem fortiter premit ubera ad eliciendum lac exprimit butyrum €et qui vehementer emungitur elicit €sanguinem €et qui provocat iras producit discordias  verba Lamuhel regis €visio qua erudivit eum mater sua quid dilecte mi quid dilecte uteri €mei €quid dilecte votorum meorum ne dederis mulieribus substantiam tuam €et vias tuas ad delendos reges noli regibus o Lamuhel noli regibus dare vinum €quia nullum secretum est ubi regnat ebrietas ne forte bibat et obliviscatur €iudiciorum €et mutet causam filiorum pauperis date siceram maerentibus et vinum his qui amaro sunt animo bibant ut obliviscantur egestatis suae €et doloris non recordentur amplius aperi os tuum muto et causis omnium filiorum qui pertranseunt aperi os tuum decerne quod iustum est €et iudica inopem et pauperem aleph mulierem fortem quis inveniet €procul et de ultimis finibus pretium eius beth confidit in ea cor viri sui €et spoliis non indigebit gimel reddet ei bonum et non malum €omnibus diebus vitae suae deleth quaesivit lanam et linum €et operata est consilio manuum suarum he facta est quasi navis institoris €de longe portat panem suum vav et de nocte surrexit €deditque praedam domesticis suis et cibaria ancillis suis zai consideravit agrum et emit eum €de fructu manuum suarum plantavit vineam heth accinxit fortitudine lumbos suos €et roboravit brachium suum teth gustavit quia bona est €negotiatio eius €non extinguetur in nocte lucerna illius ioth manum suam misit ad fortia þï€Öõìçáôåÿï°²³ÿï‚Ðòïöÿ¨Ÿ˜“‚et digiti eius adprehenderunt fusum caph manum suam aperuit inopi €et palmas suas extendit ad pauperem lameth non timebit domui suae a frigoribus nivis €omnes enim domestici eius vestiti duplicibus mem stragulam vestem fecit sibi €byssus et purpura indumentum eius nun nobilis in portis vir eius €quando sederit cum senatoribus terrae samech sindonem fecit et vendidit €et cingulum tradidit Chananeo ain fortitudo et decor indumentum eius €et ridebit in die novissimo phe os suum aperuit sapientiae €et lex clementiae in lingua eius sade considerat semitas domus suae €et panem otiosa non comedet coph surrexerunt filii eius et beatissimam praedicaverunt €vir eius et laudavit eam res multae filiae congregaverunt divitias €tu supergressa es universas sin fallax gratia et vana est pulchritudo €mulier timens Dominum ipsa laudabitur thau date ei de fructu manuum suarum €et laudent eam in portis opera eius àï‚Ñïèÿ¡verba Ecclesiastes filii David regis Hierusalem vanitas vanitatum dixit Ecclesiastes €vanitas vanitatum omnia vanitas quid habet amplius homo de universo labore suo €quod laborat sub sole generatio praeterit et generatio advenit €terra vero in aeternum stat oritur sol et occidit et ad locum suum revertitur €ibique renascens gyrat per meridiem et flectitur ad aquilonem €lustrans universa circuitu pergit spiritus €et in circulos suos regreditur omnia flumina intrant mare et mare non redundat €ad locum unde exeunt flumina revertuntur ut iterum €fluant cunctae res difficiles non potest eas homo explicare sermone €non saturatur oculus visu nec auris impletur auditu quid est quod fuit ipsum quod futurum est €quid est quod factum est ipsum quod fiendum est nihil sub sole novum €nec valet quisquam dicere ecce hoc recens est €iam enim praecessit in saeculis quae fuerunt ante nos non est priorum memoria €sed nec eorum quidem quae postea futura sunt erit recordatio €apud eos qui futuri sunt in novissimo ego Ecclesiastes fui rex Israhel in Hierusalem et proposui in animo meo €quaerere et investigare sapienter de omnibus quae fiunt sub sole €hanc occupationem pessimam dedit Deus filiis hominum €ut occuparentur in ea vidi quae fiunt cuncta sub sole €et ecce universa vanitas et adflictio spiritus perversi difficile corriguntur et stultorum infinitus est numerus locutus sum in corde meo dicens €ecce magnus effectus sum €et praecessi sapientia omnes qui fuerunt ante me in €Hierusalem €et mens mea contemplata est multa sapienter et didicit dedique cor meum ut scirem prudentiam atque doctrinam €erroresque et stultitiam €et agnovi quod in his quoque esset labor et adflictio spiritus eo quod in multa sapientia multa sit indignatio €et qui addit scientiam addat et laborem  dixi ego in corde meo €vadam et affluam deliciis et fruar bonis €et vidi quod hoc quoque esset vanitas risum reputavi errorem et gaudio dixi quid frustra deciperis cogitavi in corde meo abstrahere a vino carnem meam €ut animum meum transferrem ad sapientiam devitaremque stultitiam €donec viderem quid esset utile filiis hominum €quod facto opus est sub sole numero dierum vitae suae magnificavi opera mea aedificavi mihi domos €plantavi vineas feci hortos et pomeria €et consevi ea cuncti generis arboribus extruxi mihi piscinas aquarum €ut inrigarem silvam lignorum germinantium possedi servos et ancillas multamque familiam habui €armenta quoque et magnos ovium greges €ultra omnes qui fuerunt ante me in Hierusalem coacervavi mihi argentum et aurum €et substantias regum ac provinciarum €feci mihi cantores et cantrices €et delicias filiorum hominum €scyphos et urceos in ministerio ad vina fundenda et supergressus sum opibus omnes €qui fuerunt ante me in Hierusalem €sapientia quoque perseveravit mecum et omnia quae desideraverunt oculi mei non negavi eis €nec prohibui cor €quin omni voluptate frueretur €et oblectaret se in his quae paraveram €et hanc ratus sum partem meam si uterer labore meo cumque me convertissem ad universa opera €quae fecerant manus meae €et ad labores in quibus frustra sudaveram €vidi in omnibus vanitatem et adflictionem animi €et nihil permanere sub sole transivi ad contemplandam sapientiam erroresque et stultitiam €quid est inquam homo ut sequi possit regem factorem suum et vidi quia tantum praecederet sapientia stultitiam €quantum differt lux tenebris sapientis oculi in capite eius stultus in tenebris ambulat €et didici quod unus utriusque esset interitus et dixi in corde meo €si unus et stulti et meus occasus erit €quid mihi prodest quod maiorem sapientiae dedi operam €locutusque cum mente mea €animadverti quod hoc quoque esset vanitas non enim erit memoria sapientis similiter ut stulti in perpetuum €et futura tempora oblivione cuncta pariter obruent €moritur doctus similiter et indoctus et idcirco taeduit me vitae meae €videntem mala esse universa sub sole €et cuncta vanitatem atque adflictionem spiritus rursum detestatus sum omnem industriam meam €quae sub sole studiosissime laboravi €habiturus heredem post me quem ignoro utrum sapiens an stultus futurus sit €et dominabitur in laboribus meis quibus desudavi et sollicitus €fui €et est quicquam tam vanum unde cessavi renuntiavitque cor meum ultra laborare sub sole nam cum alius laboret in sapientia et doctrina et sollicitudine €homini otioso quaesita dimittit €et hoc ergo vanitas et magnum malum quid enim proderit homini de universo labore suo €et adflictione spiritus qua sub sole cruciatus est cuncti dies eius doloribus et aerumnis pleni sunt €nec per noctem mente requiescit €et haec non vanitas est nonne melius est comedere et bibere €et ostendere animae suae bona de laboribus suis €et hoc de manu Dei est quis ita vorabit €et deliciis affluet ut ego homini bono in conspectu suo dedit Deus sapientiam €et scientiam et laetitiam €peccatori autem dedit adflictionem et curam superfluam €ut addat et congreget et tradat ei qui placuit Deo €sed et hoc vanitas et cassa sollicitudo mentis  omnia tempus habent €et suis spatiis transeunt universa sub caelo tempus nascendi et tempus moriendi €tempus plantandi et tempus evellendi quod plantatum est tempus occidendi et tempus sanandi €tempus destruendi et tempus aedificandi tempus flendi et tempus ridendi €tempus plangendi et tempus saltandi tempus spargendi lapides et tempus colligendi €tempus amplexandi et tempus longe fieri a conplexibus tempus adquirendi et tempus perdendi €tempus custodiendi et tempus abiciendi tempus scindendi et tempus consuendi €tempus tacendi et tempus loquendi tempus dilectionis et tempus odii tempus belli et tempus pacis quid habet amplius homo de labore suo vidi adflictionem quam dedit Deus filiis hominum €ut distendantur in ea cuncta fecit bona in tempore suo €et mundum tradidit disputationi eorum €ut non inveniat homo opus €quod operatus est Deus ab initio usque ad finem et cognovi quod non esset melius €nisi laetari et facere bene in vita sua omnis enim homo qui comedit et bibit €et videt bonum de labore suo €hoc donum Dei est didici quod omnia opera quae fecit Deus perseverent in €perpetuum €non possumus eis quicquam addere nec auferre €quae fecit Deus ut timeatur quod factum est ipsum permanet €quae futura sunt iam fuerunt et Deus instaurat quod abiit vidi sub sole in loco iudicii impietatem €et in loco iustitiae iniquitatem et dixi in corde meo iustum et impium iudicabit Deus €et tempus omni rei tunc erit dixi in corde meo de filiis hominum €ut probaret eos Deus et ostenderet similes esse bestiis idcirco unus interitus est hominis et iumentorum €et aequa utriusque condicio €sicut moritur homo sic et illa moriuntur €similiter spirant omnia €et nihil habet homo iumento amplius €cuncta subiacent vanitati et omnia pergunt ad unum locum €de terra facta sunt €et in terram pariter revertentur quis novit si spiritus filiorum Adam ascendat €sursum €et si spiritus iumentorum descendat deorsum et deprehendi nihil esse melius quam laetari hominem in opere suo €et hanc esse partem illius €quis enim eum adducet ut post se futura cognoscat  verti me ad alia €et vidi calumnias quae sub sole geruntur €et lacrimas innocentum et consolatorem neminem þï€Öõìçáôåÿï°²´ÿï‚Ñïèÿ¤„nec posse resistere eorum violentiae cunctorum auxilio destitutos et laudavi magis mortuos quam viventes et feliciorem utroque iudicavi qui necdum natus est €nec vidit mala quae sub sole fiunt rursum contemplatus omnes labores hominum et industrias €animadverti patere invidiae proximi €et in hoc ergo vanitas et cura superflua est stultus conplicat manus suas €et comedit carnes suas dicens melior est pugillus cum requie €quam plena utraque manus cum labore et adflictione animi considerans repperi et aliam vanitatem sub sole unus est et secundum non habet non filium non fratrem €et tamen laborare non cessat nec satiantur oculi eius divitiis €nec recogitat dicens cui laboro et fraudo animam meam bonis €in hoc quoque vanitas est et adflictio pessima melius ergo est duos simul esse quam unum €habent enim emolumentum societatis suae si unus ceciderit ab altero fulcietur €vae soli quia cum ruerit non habet sublevantem et si dormierint duo fovebuntur mutuo €unus quomodo calefiet et si quispiam praevaluerit contra unum duo resistent ei €funiculus triplex difficile rumpitur melior est puer pauper et sapiens rege sene et stulto €qui nescit providere in posterum quod et de carcere catenisque interdum quis egrediatur ad regnum €et alius natus in regno inopia consumatur vidi cunctos viventes qui ambulant sub sole €cum adulescente secundo qui consurgit pro eo infinitus numerus est populi omnium qui fuerunt ante €eum €et qui postea futuri sunt non laetabuntur in eo €sed et hoc vanitas et adflictio spiritus custodi pedem tuum ingrediens domum Dei €multo enim melior est oboedientia quam stultorum victimae €qui nesciunt quid faciant mali  ne temere quid loquaris €neque cor tuum sit velox ad proferendum sermonem coram Deo €Deus enim in caelo et tu super terram €idcirco sint pauci sermones tui multas curas sequuntur somnia €et in multis sermonibus invenitur stultitia si quid vovisti Deo ne moreris reddere €displicet enim ei infidelis et stulta promissio €sed quodcumque voveris redde multoque melius est non vovere €quam post votum promissa non conplere ne dederis os tuum ut peccare faciat carnem tuam €neque dicas coram angelo non est providentia €ne forte iratus Deus super sermone tuo €dissipet cuncta opera manuum tuarum ubi multa sunt somnia plurimae vanitates et sermones €innumeri €tu vero Deum time si videris calumnias egenorum et violenta iudicia €et subverti iustitiam in provincia €non mireris super hoc negotio €quia excelso alius excelsior est €et super hos quoque eminentiores sunt alii et insuper universae terrae rex imperat servienti avarus non implebitur pecunia €et qui amat divitias fructus non capiet ex eis €et hoc ergo vanitas ubi multae sunt opes multi et qui comedant eas €et quid prodest possessori nisi quod cernit divitias oculis €suis dulcis est somnus operanti sive parum sive multum comedat €saturitas autem divitis non sinit dormire eum est et alia infirmitas pessima quam vidi sub sole €divitiae conservatae in malum domini sui pereunt enim in adflictione pessima €generavit filium qui in summa egestate erit sicut egressus est nudus de utero matris suae sic revertetur €et nihil auferet secum de labore suo miserabilis prorsus infirmitas €quomodo venit sic revertetur €quid ergo prodest ei quod laboravit in ventum cunctis diebus vitae suae comedit in tenebris €et in curis multis et in aerumna atque tristitia hoc itaque mihi visum est bonum €ut comedat quis et bibat et fruatur laetitia €ex labore suo quod laboravit ipse sub sole €numerum dierum vitae suae quos dedit ei Deus €et haec est pars illius et omni homini cui dedit Deus divitias atque substantiam €potestatemque ei tribuit ut comedat ex eis €et fruatur parte sua et laetetur de labore suo €hoc est donum Dei non enim satis recordabitur dierum vitae suae €eo quod Deus occupet deliciis cor eius  est et aliud malum quod vidi sub sole €et quidem frequens apud homines vir cui dedit Deus divitias et substantiam et honorem €et nihil deest animae eius ex omnibus quae desiderat €nec tribuit ei potestatem Deus ut comedat ex eo €sed homo extraneus vorabit illud €hoc vanitas et magna miseria est si genuerit quispiam centum €et vixerit multos annos et plures dies aetatis habuerit €et anima illius non utatur bonis substantiae suae sepulturaque careat €de hoc ego pronuntio quod melior illo sit abortivus frustra enim venit et pergit ad tenebras €et oblivione delebitur nomen eius non vidit solem neque cognovit distantiam boni et mali etiam si duobus milibus annis vixerit et non fuerit perfruitus bonis €nonne ad unum locum properant omnia omnis labor hominis in ore eius €sed anima illius non impletur quid habet amplius sapiens ab stulto €et quid pauper nisi ut pergat illuc ubi est vita melius est videre quod cupias quam desiderare quod nescias €sed et hoc vanitas est et praesumptio spiritus qui futurus est iam vocatum est nomen eius €et scitur quod homo sit €et non possit contra fortiorem se in iudicio contendere verba sunt plurima multa in disputando habentia €vanitatem  quid necesse est homini maiora se quaerere €cum ignoret quid conducat sibi in vita sua €numero dierum peregrinationis suae €et tempore quo velut umbra praeterit €aut quis ei poterit indicare €quid post eum futurum sub sole sit melius est nomen bonum quam unguenta pretiosa €et dies mortis die nativitatis melius est ire ad domum luctus quam ad domum convivii €in illa enim finis cunctorum admonetur hominum €et vivens cogitat quid futurum sit melior est ira risu €quia per tristitiam vultus corrigitur animus delinquentis cor sapientium ubi tristitia est et cor stultorum ubi laetitia melius est a sapiente corripi quam stultorum adulatione decipi quia sicut sonitus spinarum ardentium sub olla sic risus stulti €sed et hoc vanitas calumnia conturbat sapientem et perdet robur cordis illius melior est finis orationis quam principium €melior est patiens arrogante ne velox sis ad irascendum quia ira in sinu stulti €requiescit ne dicas quid putas causae est €quod priora tempora meliora fuere quam nunc sunt €stulta est enim huiuscemodi interrogatio utilior est sapientia cum divitiis €et magis prodest videntibus solem sicut enim protegit sapientia sic protegit pecunia €hoc autem plus habet eruditio et sapientia €quod vitam tribuunt possessori suo considera opera Dei €quod nemo possit corrigere quem ille despexerit in die bona fruere bonis et malam diem praecave €sicut enim hanc sic et illam fecit Deus €ut non inveniat homo contra eum iustas querimonias haec quoque vidi in diebus vanitatis meae €iustus perit in iustitia sua €et impius multo vivit tempore in malitia sua noli esse iustus multum €neque plus sapias quam necesse est ne obstupescas ne impie agas multum et noli esse stultus €ne moriaris in tempore non tuo bonum est te sustentare iustum €sed et ab illo ne subtrahas manum tuam €quia qui Deum timet nihil neglegit sapientia confortabit sapientem €super decem principes civitatis non est enim homo iustus in terra qui faciat bonum et non peccet sed et cunctis sermonibus qui dicuntur ne accommodes cor tuum €ne forte audias servum tuum maledicentem tibi scit enim tua conscientia quia et tu crebro maledixisti €aliis cuncta temptavi in sapientia €dixi sapiens efficiar et ipsa longius recessit a me multo magis quam erat €et alta profunditas quis inveniet eam lustravi universa animo meo €ut scirem et considerarem et quaererem sapientiam et rationem €et ut cognoscerem impietatem stulti et errorem inprudentium et inveni amariorem morte mulierem €quae laqueus venatorum est et sagena cor eius €vincula sunt manus illius €qui placet Deo effugiet eam €qui autem peccator est capietur ab illa ecce hoc inveni dicit Ecclesiastes unum et alterum €ut invenirem rationem quam adhuc quaerit anima mea et non inveni €virum de mille unum repperi mulierem ex omnibus non inveni solummodo hoc inveni quod fecerit Deus hominem rectum €et ipse se infinitis miscuerit quaestionibus €quis talis ut sapiens est et quis cognovit solutionem verbi  sapientia hominis lucet in vultu eius €et potentissimus faciem illius commutavit ego os regis observo et praecepta iuramenti Dei þï€Öõìçáôåÿï°²´ÿï‚Ñïèÿ¨ˆ“ne festines recedere a facie eius neque permaneas in opere malo €quia omne quod voluerit faciet et sermo illius potestate plenus est €nec dicere ei quisquam potest quare ita facis qui custodit praeceptum non experietur quicquam mali €tempus et responsionem cor sapientis intellegit omni negotio tempus est et oportunitas et multa hominis adflictio quia ignorat praeterita €et ventura nullo scire potest nuntio non est in hominis dicione prohibere €spiritum €nec habet potestatem in die mortis €nec sinitur quiescere ingruente bello €neque salvabit impietas impium omnia haec consideravi €et dedi cor meum in cunctis operibus quae fiunt sub sole €interdum dominatur homo homini in malum suum vidi impios sepultos €qui etiam cum adviverent in loco €sancto erant €et laudabantur in civitate quasi iustorum operum €sed et hoc vanitas est etenim quia non profertur cito contra malos sententia €absque ullo timore filii hominum perpetrant mala attamen ex eo quod peccator centies facit malum €et per patientiam sustentatur €ego cognovi quod erit bonum timentibus Deum €qui verentur faciem eius non sit bonum impio nec prolongentur dies eius €sed quasi umbra transeant €qui non timent faciem Dei est et alia vanitas quae fit super terram €sunt iusti quibus multa proveniunt €quasi opera egerint impiorum €et sunt impii qui ita securi sunt quasi iustorum facta habeant €sed et hoc vanissimum iudico laudavi igitur laetitiam quod non esset homini bonum sub sole €nisi quod comederet et biberet atque gauderet €et hoc solum secum auferret de labore suo €in diebus vitae quos dedit ei Deus sub sole et adposui cor meum ut scirem sapientiam €et intellegerem distentionem quae versatur in terra €est homo qui diebus ac noctibus somnum oculis non €capit et intellexi quod omnium operum Dei nullam possit homo invenire rationem €eorum quae fiunt sub sole €et quanto plus laboraverit ad quaerendum €tanto minus inveniat €etiam si dixerit sapiens se nosse non poterit repperire  omnia haec tractavi in corde meo ut curiose intellegerem €sunt iusti atque sapientes et opera eorum in manu Dei €et tamen nescit homo utrum amore an odio dignus sit sed omnia in futuro servantur incerta €eo quod universa aeque eveniant €iusto et impio bono et malo mundo et inmundo €immolanti victimas et sacrificia contemnenti €sicut bonus sic et peccator €ut periurus ita et ille qui verum deierat hoc est pessimum inter omnia quae sub sole fiunt €quia eadem cunctis eveniunt €unde et corda filiorum hominum implentur malitia et contemptu €in vita sua €et post haec ad inferos deducentur nemo est qui semper vivat et qui huius rei habeat fiduciam €melior est canis vivens leone mortuo viventes enim sciunt se esse morituros €mortui vero nihil noverunt amplius €nec habent ultra mercedem €quia oblivioni tradita est memoria eorum amor quoque et odium et invidia simul perierunt €nec habent partem in hoc saeculo et in opere quod sub sole geritur vade ergo et comede in laetitia panem tuum €et bibe cum gaudio vinum tuum quia Deo placent opera tua omni tempore sint vestimenta tua candida €et oleum de capite tuo non deficiat perfruere vita cum uxore quam diligis €cunctis diebus vitae instabilitatis €tuae €qui dati sunt tibi sub sole omni tempore vanitatis tuae €haec est enim pars in vita €et in labore tuo quod laboras sub sole quodcumque potest manus tua facere instanter operare €quia nec opus nec ratio nec scientia nec sapientia €erunt apud inferos quo tu properas verti me alio €vidique sub sole nec velocium esse cursum €nec fortium bellum nec sapientium panem €nec doctorum divitias nec artificum gratiam €sed tempus casumque in omnibus nescit homo finem suum €sed sicut pisces capiuntur hamo €et sicut aves conprehenduntur laqueo €sic capiuntur homines tempore malo €cum eis extemplo supervenerit hanc quoque vidi sub sole sapientiam et probavi €maximam civitas parva et pauci in ea viri €venit contra eam rex magnus et vallavit eam €extruxitque munitiones per gyrum et perfecta est obsidio inventusque in ea vir pauper et sapiens €liberavit urbem per sapientiam suam €et nullus deinceps recordatus est hominis illius pauperis et dicebam ego meliorem esse sapientiam fortitudine €quomodo ergo sapientia pauperis contempta est €et verba eius non sunt audita verba sapientium audiuntur in silentio €plus quam clamor principis inter stultos melior est sapientia quam arma bellica €et qui in uno peccaverit multa bona perdet  muscae morientes perdunt suavitatem unguenti €pretiosior est sapientia et gloria parva ad tempus stultitia cor sapientis in dextera eius et cor stulti in sinistra illius sed et in via stultus ambulans €cum ipse insipiens sit omnes stultos aestimat si spiritus potestatem habentis ascenderit super te €locum tuum ne dimiseris €quia curatio cessare faciet peccata maxima est malum quod vidi sub sole €quasi per errorem egrediens a facie principis positum stultum in dignitate sublimi et divites sedere deorsum vidi servos in equis €et principes ambulantes quasi servos super terram qui fodit foveam incidet in eam €et qui dissipat sepem mordebit eum coluber qui transfert lapides adfligetur in eis €et qui scindit ligna vulnerabitur ab eis si retunsum fuerit ferrum €et hoc non ut prius sed hebetatum erit €multo labore exacuatur €et post industriam sequitur sapientia si mordeat serpens in silentio €nihil eo minus habet qui occulte detrahit verba oris sapientis gratia et labia insipientis praecipitabunt eum initium verborum eius stultitia €et novissimum oris illius error pessimus stultus verba multiplicat €ignorat homo quid ante se fuerit €et quod post futurum est quis illi €poterit indicare labor stultorum adfliget eos qui nesciunt in urbem pergere vae tibi terra cuius rex est puer €et cuius principes mane comedunt beata terra cuius rex nobilis est €et cuius principes vescuntur in tempore suo €ad reficiendum et non ad luxuriam in pigritiis humiliabitur contignatio €et in infirmitate manuum perstillabit €domus in risu faciunt panem ac vinum €ut epulentur viventes €et pecuniae oboedient omnia in cogitatione tua regi ne detrahas €et in secreto cubiculi tui ne maledixeris diviti €quia avis caeli portabit €vocem tuam €et qui habet pinnas adnuntiabit sententiam  mitte panem tuum super transeuntes aquas €quia post multa tempora invenies illum da partem septem necnon et octo €quia ignoras quid futurum sit mali super terram si repletae fuerint nubes imbrem super terram effundent €si ceciderit lignum ad austrum aut ad aquilonem €in quocumque loco ceciderit ibi erit qui observat ventum non seminat €et qui considerat nubes numquam metet quomodo ignoras quae sit via spiritus €et qua ratione conpingantur ossa in ventre praegnatis €sic nescis opera Dei qui fabricator est omnium mane semina sementem tuam €et vespere ne cesset manus tua €quia nescis quid magis oriatur hoc an illud €et si utrumque simul melius erit dulce lumen et delectabile est oculis videre solem si annis multis vixerit homo €et in omnibus his laetatus fuerit €meminisse debet tenebrosi temporis et dierum multorum €qui cum venerint vanitatis arguentur praeterita laetare ergo iuvenis in adulescentia tua €et in bono sit cor tuum in diebus iuventutis tuae €et ambula in viis cordis tui et in intuitu oculorum tuorum €et scito quod pro omnibus his adducet te Deus in iudicium aufer iram a corde tuo et amove malitiam a carne tua €adulescentia enim et voluptas vana sunt  memento creatoris tui in diebus iuventutis tuae €antequam veniat tempus adflictionis €et adpropinquent anni de quibus dicas non mihi placent antequam tenebrescat sol et lumen et luna et stellae €et revertantur nubes post pluviam quando commovebuntur custodes domus €et nutabuntur viri fortissimi €et otiosae erunt molentes inminuto numero €et tenebrescent videntes per foramina et claudent ostia in platea in humilitate vocis molentis €et consurgent ad vocem volucris €et obsurdescent omnes filiae carminis excelsa quoque timebunt et formidabunt in via €florebit amigdalum inpinguabitur lucusta €et dissipabitur capparis €quoniam ibit homo in domum aeternitatis suae €et circumibunt in platea plangentes antequam rumpatur funis argenteus þï€Öõìçáôåÿï°²´ÿï‚Ñïèÿ¨Œ–‚et recurrat vitta aurea €et conteratur hydria super fontem €et confringatur rota super cisternam et revertatur pulvis in terram suam unde erat €et spiritus redeat ad Deum qui dedit illum vanitas vanitatum dixit Ecclesiastes €omnia vanitas cumque esset sapientissimus Ecclesiastes docuit populum €et enarravit quae fecerit €et investigans conposuit parabolas multas quaesivit verba utilia €et conscripsit sermones rectissimos ac veritate plenos verba sapientium sicut stimuli et quasi clavi in altum defixi €quae per magistrorum concilium data sunt a pastore uno his amplius fili mi ne requiras €faciendi plures libros nullus est finis €frequensque meditatio carnis adflictio est finem loquendi omnes pariter audiamus €Deum time et mandata eius observa €hoc est enim omnis homo et cuncta quae fiunt adducet Deus in iudicium €pro omni errato €sive bonum sive malum sit àï‚Ãáîôÿ¡osculetur me osculo oris sui €quia meliora sunt ubera tua vino fraglantia €unguentis optimis €oleum effusum nomen tuum ideo adulescentulae dilexerunt te trahe me post te curremus €introduxit me rex in cellaria sua €exultabimus et laetabimur in te €memores uberum tuorum super vinum recti diligunt te nigra sum sed formonsa filiae Hierusalem €sicut tabernacula Cedar sicut pelles Salomonis nolite me considerare quod fusca sim €quia decoloravit me sol €filii matris meae pugnaverunt contra me €posuerunt me custodem in vineis vineam meam non custodivi indica mihi quem diligit anima mea ubi pascas ubi cubes in meridie €ne vagari incipiam per greges sodalium tuorum si ignoras te o pulchra inter mulieres €egredere et abi post vestigia gregum €et pasce hedos tuos iuxta tabernacula pastorum equitatui meo in curribus Pharaonis adsimilavi te amica mea pulchrae sunt genae tuae sicut turturis collum tuum sicut monilia murenulas aureas faciemus tibi vermiculatas argento dum esset rex in accubitu suo nardus mea dedit odorem suum fasciculus murrae dilectus meus mihi inter ubera mea commorabitur botrus cypri dilectus meus mihi in vineis Engaddi ecce tu pulchra es amica mea ecce tu pulchra €oculi tui columbarum ecce tu pulcher es dilecte mi et decorus €lectulus noster floridus tigna domorum nostrarum cedrina laquearia nostra cypressina  ego flos campi et lilium convallium sicut lilium inter spinas sic amica mea inter filias sicut malum inter ligna silvarum sic dilectus meus inter filios €sub umbra illius quam desideraveram €sedi €et fructus eius dulcis gutturi meo introduxit me in cellam vinariam ordinavit in me caritatem fulcite me floribus stipate me malis quia amore langueo leva eius sub capite meo et dextera illius amplexabitur me adiuro vos filiae Hierusalem per capreas cervosque camporum €ne suscitetis neque evigilare faciatis dilectam quoadusque ipsa velit vox dilecti mei €ecce iste venit saliens in montibus transiliens €colles similis est dilectus meus capreae hinuloque cervorum €en ipse stat post parietem nostrum €despiciens per fenestras prospiciens per cancellos et dilectus meus loquitur mihi €surge propera amica mea formonsa €mea et veni iam enim hiemps transiit imber abiit et recessit flores apparuerunt in terra €tempus putationis advenit €vox turturis audita est in terra nostra ficus protulit grossos suos €vineae florent dederunt odorem €surge amica mea speciosa mea et veni columba mea in foraminibus petrae in caverna maceriae €ostende mihi faciem tuam sonet vox tua in auribus meis €vox enim tua dulcis et facies tua decora capite nobis vulpes vulpes parvulas quae €demoliuntur vineas €nam vinea nostra floruit dilectus meus mihi et ego illi qui pascitur inter lilia donec adspiret dies et inclinentur umbrae €revertere similis esto dilecte mi capreae aut hinulo €cervorum €super montes Bether  in lectulo meo per noctes quaesivi quem diligit anima mea €quaesivi illum et non inveni surgam et circuibo civitatem €per vicos et plateas quaeram quem diligit anima mea €quaesivi illum et non inveni invenerunt me vigiles qui custodiunt civitatem €num quem dilexit anima mea vidistis paululum cum pertransissem eos inveni quem diligit anima mea €tenui eum nec dimittam €donec introducam illum in domum matris meae €et in cubiculum genetricis meae adiuro vos filiae Hierusalem per capreas cervosque camporum €ne suscitetis neque evigilare faciatis dilectam donec ipsa velit quae est ista quae ascendit per desertum €sicut virgula fumi €ex aromatibus murrae et turis et universi pulveris pigmentarii en lectulum Salomonis sexaginta fortes ambiunt €ex fortissimis Israhel omnes tenentes gladios et ad bella doctissimi €uniuscuiusque ensis super femur suum propter timores nocturnos ferculum fecit sibi rex Salomon de lignis Libani columnas eius fecit argenteas €reclinatorium aureum ascensum purpureum €media caritate constravit propter filias Hierusalem egredimini et videte filiae Sion regem Salomonem €in diademate quo coronavit eum mater sua €in die disponsionis illius €et in die laetitiae cordis eius  quam pulchra es amica mea quam pulchra es €oculi tui columbarum absque eo quod intrinsecus latet €capilli tui sicut greges caprarum €quae ascenderunt de monte Galaad dentes tui sicut greges tonsarum €quae ascenderunt de lavacro €omnes gemellis fetibus et sterilis non est inter eas sicut vitta coccinea labia tua et eloquium tuum dulce €sicut fragmen mali punici ita genae tuae €absque eo quod intrinsecus latet sicut turris David collum tuum €quae aedificata est cum propugnaculis €mille clypei pendent ex ea omnis armatura fortium duo ubera tua sicut duo hinuli capreae gemelli €qui pascuntur in liliis donec adspiret dies et inclinentur umbrae €vadam ad montem murrae et ad collem turis tota pulchra es amica mea et macula non est in te veni de Libano sponsa €veni de Libano veni coronaberis €de capite Amana de vertice Sanir et Hermon €de cubilibus leonum de montibus pardorum vulnerasti cor meum soror mea sponsa vulnerasti cor meum €in uno oculorum tuorum et in uno crine colli tui quam pulchrae sunt mammae tuae soror mea sponsa €pulchriora ubera tua vino €et odor unguentorum tuorum super omnia aromata favus distillans labia tua sponsa mel et lac sub lingua tua €et odor vestimentorum tuorum sicut odor turis hortus conclusus soror mea sponsa hortus conclusus fons signatus emissiones tuae paradisus malorum punicorum cum pomorum fructibus €cypri cum nardo nardus et crocus €fistula et cinnamomum cum universis lignis Libani €murra et aloe cum omnibus primis unguentis fons hortorum puteus aquarum viventium €quae fluunt impetu de Libano surge aquilo et veni auster €perfla hortum meum et fluant aromata illius  veniat dilectus meus in hortum suum €et comedat fructum pomorum suorum €veni in hortum meum soror mea sponsa €messui murram meam cum aromatibus meis €comedi favum cum melle meo €bibi vinum meum cum lacte meo €comedite amici bibite et inebriamini €carissimi ego dormio et cor meum vigilat €vox dilecti mei pulsantis €aperi mihi soror mea amica mea columba mea inmaculata mea €quia caput meum plenum est rore et cincinni mei guttis noctium expoliavi me tunica mea quomodo induar illa €lavi pedes meos quomodo inquinabo illos dilectus meus misit manum suam per foramen €et venter meus intremuit ad tactum eius surrexi ut aperirem dilecto meo €manus meae stillaverunt murra €digiti mei pleni murra probatissima pessulum ostii aperui dilecto meo €at ille declinaverat atque transierat €anima mea liquefacta est ut locutus est €quaesivi et non inveni illum vocavi et non respondit mihi invenerunt me custodes qui circumeunt civitatem €percusserunt me vulneraverunt me €tulerunt pallium meum mihi custodes murorum adiuro vos filiae Hierusalem €si inveneritis dilectum meum ut nuntietis ei quia amore langueo qualis est dilectus tuus ex dilecto o pulcherrima mulierum €qualis est dilectus tuus ex dilecto quia sic adiurasti nos dilectus meus candidus et rubicundus electus ex milibus caput eius aurum optimum €comae eius sicut elatae palmarum nigrae quasi corvus oculi eius sicut columbae super rivulos aquarum €quae lacte sunt lotae et resident iuxta fluenta plenissima genae illius sicut areolae aromatum consitae a pigmentariis þï€Öõìçáôåÿï°²µÿï‚Ãáîôÿ¥˜‚labia eius lilia distillantia murram primam manus illius tornatiles aureae plenae hyacinthis €venter eius eburneus distinctus sapphyris crura illius columnae marmoreae €quae fundatae sunt super bases aureas €species eius ut Libani electus ut cedri guttur illius suavissimum et totus desiderabilis €talis est dilectus meus €et iste est amicus meus filiae Hierusalem quo abiit dilectus tuus o pulcherrima mulierum €quo declinavit dilectus tuus €et quaeremus eum tecum  dilectus meus descendit in hortum suum €ad areolam aromatis ut pascatur in hortis et lilia colligat ego dilecto meo et dilectus meus mihi qui pascitur inter lilia pulchra es amica mea suavis et decora sicut Hierusalem €terribilis ut castrorum acies ordinata averte oculos tuos a me quia ipsi me avolare fecerunt €capilli tui sicut grex caprarum quae apparuerunt de Galaad dentes tui sicut grex ovium quae ascenderunt de lavacro €omnes gemellis fetibus et sterilis non est in eis sicut cortex mali punici genae tuae absque occultis €tuis sexaginta sunt reginae et octoginta concubinae €et adulescentularum non est numerus una est columba mea perfecta mea €una est matris suae electa genetrici suae €viderunt illam filiae et beatissimam praedicaverunt €reginae et concubinae et laudaverunt eam quae est ista quae progreditur quasi aurora consurgens €pulchra ut luna electa ut sol €terribilis ut acies ordinata descendi ad hortum nucum €ut viderem poma convallis €ut inspicerem si floruisset vinea €et germinassent mala punica nescivi anima mea conturbavit me €propter quadrigas Aminadab revertere revertere Sulamitis €revertere revertere ut intueamur te  quid videbis in Sulamiten nisi choros castrorum €quam pulchri sunt gressus tui in calciamentis filia principis €iunctura feminum tuorum €sicut monilia quae fabricata sunt manu artificis umbilicus tuus crater tornatilis numquam indigens poculis €venter tuus sicut acervus tritici vallatus liliis duo ubera tua sicut duo hinuli gemelli capreae collum tuum sicut turris eburnea €oculi tui sicut piscinae in Esebon €quae sunt in porta filiae multitudinis €nasus tuus sicut turris Libani quae respicit contra Damascum caput tuum ut Carmelus €et comae capitis tui sicut purpura regis vincta €canalibus quam pulchra es et quam decora carissima in deliciis statura tua adsimilata est palmae et ubera tua botris dixi ascendam in palmam adprehendam fructus eius €et erunt ubera tua sicut botri vineae €et odor oris tui sicut malorum guttur tuum sicut vinum optimum €dignum dilecto meo ad potandum €labiisque et dentibus illius ruminandum ego dilecto meo et ad me conversio eius veni dilecte mi egrediamur in agrum commoremur in villis mane surgamus ad vineas videamus si floruit vinea €si flores fructus parturiunt si floruerunt mala punica €ibi dabo tibi ubera mea mandragorae dederunt odorem in portis nostris €omnia poma nova et vetera dilecte mi servavi tibi  quis mihi det te fratrem meum sugentem ubera matris meae €ut inveniam te foris et deosculer €et iam me nemo despiciat adprehendam te et ducam in domum matris meae €ibi me docebis et dabo tibi poculum ex vino condito €et mustum malorum granatorum meorum leva eius sub capite meo €et dextera illius amplexabitur me adiuro vos filiae Hierusalem €ne suscitetis et evigilare €faciatis dilectam donec ipsa velit quae est ista quae ascendit de deserto deliciis affluens €et nixa super dilectum suum €sub arbore malo suscitavi te €ibi corrupta est mater tua ibi violata est genetrix tua pone me ut signaculum super cor tuum €ut signaculum super brachium tuum €quia fortis est ut mors dilectio €dura sicut inferus aemulatio €lampades eius lampades ignis atque flammarum aquae multae non poterunt extinguere €caritatem €nec flumina obruent illam €si dederit homo omnem substantiam domus suae pro dilectione €quasi nihil despicient eum soror nostra parva et ubera non habet €quid faciemus sorori nostrae in die quando adloquenda est si murus est aedificemus super eum propugnacula argentea €si ostium est conpingamus illud tabulis cedrinis ego murus et ubera mea sicut turris €ex quo facta sum coram eo quasi pacem repperiens vinea fuit Pacifico in ea quae habet populos €tradidit eam custodibus €vir adfert pro fructu eius mille argenteos vinea mea coram me est €mille tui Pacifice €et ducenti his qui custodiunt fructus eius quae habitas in hortis amici auscultant €fac me audire vocem tuam fuge dilecte mi €et adsimilare capreae hinuloque cervorum super montes aromatum àï‚×éóÿ¡diligite iustitiam qui iudicatis terram €sentite de Domino in bonitate €et in simplicitate cordis quaerite illum quoniam invenitur ab his qui non temptant illum €apparet autem eis qui fidem habent in illum perversae enim cogitationes separant a Deo €probata autem virtus corripit insipientes quoniam in malivolam animam non intrabit sapientia €nec habitabit in corpore subdito €peccatis sanctus enim spiritus disciplinae effugiet fictum €et auferet se a cogitationibus quae sunt sine intellectu €et corripietur superveniente iniquitate benignus est enim spiritus sapientiae €et non liberabit maledictum a labiis suis €quoniam renum illius testis est Deus €et cordis eius scrutator est verus €et linguae illius auditor quoniam spiritus Domini replevit orbem terrarum €et hoc quod continet omnia scientiam habet vocis propter hoc qui loquitur iniqua non potest latere €nec praeteriet illum corripiens iudicium in cogitationibus enim impii interrogatio erit €sermonum autem illius auditio ad Dominum veniet €ad correptionem iniquitatum illius quoniam auris zeli audit omnia €et tumultus murmurationum non abscondetur custodite ergo vos a murmuratione quae nihil prodest €et a detractione parcite linguae €quoniam responsum obscurum in €vacuum non ibit €os autem quod mentitur occidit animam nolite zelare mortem in errore vitae vestrae €neque adquiratis perditionem in operibus manuum vestrarum quoniam Deus mortem non fecit €nec laetatur in perditione vivorum creavit enim ut essent omnia €et sanabiles nationes orbis €terrarum €et non est in illis medicamentum exterminii €nec inferorum regnum in terra iustitia enim inmortalis est impii autem manibus et verbis arcessierunt illam €et aestimantes illam amicam defluxerunt €et sponsionem posuerunt ad illam €quoniam digni sunt qui sunt ex parte illius  dixerunt enim apud se cogitantes non recte €exiguum et cum taedio est tempus vitae nostrae €et non est refrigerium in fine hominis €et non est qui agnitus sit reversus ab inferis quia ex nihilo nati sumus €et post hoc erimus tamquam €non fuerimus €quoniam fumus afflatus est in naribus nostris €et sermo scintillae ad commovendum cor nostrum quia extincta cinis erit corpus €et spiritus diffundetur tamquam mollis aer €et transiet vita nostra tamquam €vestigium nubis €et sicut nebula dissolvetur €quae fugata est a radiis solis et a calore illius €adgravata et nomen nostrum oblivionem accipiet per tempus €et nemo memoriam habebit operum nostrorum umbrae enim transitus est tempus nostrum €et non est reversio finis nostri €quoniam consignata est et nemo revertetur venite ergo et fruamur bonis quae sunt €et utamur creaturam tamquam in iuventute €celeriter vino pretioso et unguentis nos impleamus €et non praetereat nos flos temporis coronemus nos rosis antequam marcescant €nullum pratum sit quod non pertranseat luxuria nostra ubique relinquamus signa laetitiae €quoniam haec est pars nostra et haec est sors opprimamus pauperem iustum et non parcamus viduae €nec veterani revereamur canos multi temporis sit autem fortitudo nostra lex iniustitiae €quod infirmum est enim inutile invenitur circumveniamus ergo iustum quoniam inutilis est nobis €et contrarius est operibus nostris et inproperat nobis peccata legis €et diffamat in nos peccata disciplinae nostrae promittit scientiam Dei se habere et filium Dei se €nominat factus est nobis in traductionem cogitationum nostrarum gravis est nobis etiam ad videndum €quoniam dissimilis est aliis vita illius et inmutatae sunt viae eius tamquam nugaces aestimati sumus ab illo €et abstinet se a viis nostris tamquam ab inmunditiis €et praefert novissima iustorum þï€Öõìçáôåÿï°²¶ÿï‚×éóÿ¢˜„et gloriatur patrem Deum se habere videamus ergo si sermones illius veri sunt €et temptemus quae ventura sunt illi €et sciemus quae erunt novissima illius si enim est verus filius Dei suscipiet illum €et liberabit eum de manu contrariorum contumelia et tormento interrogemus eum €ut sciamus reverentiam illius €et probemus patientiam ipsius morte turpissima condemnemus illum €erit enim ei respectus ex sermonibus illius haec cogitaverunt et erraverunt €excaecavit enim illos malitia eorum et nescierunt sacramenta Dei €neque mercedem speraverunt iustitiae €nec iudicaverunt honorem animarum sanctarum quoniam Deus creavit hominem inexterminabilem €et ad imaginem suae similitudinis fecit illum invidia autem diaboli mors introivit in orbem terrarum imitantur autem illum qui sunt ex parte illius  iustorum autem animae in manu Dei sunt €et non tanget illos tormentum mortis visi sunt in oculis insipientium mori €et aestimata est adflictio exitus illorum et quod a nobis est iter exterminii €illi autem sunt in pace et si coram hominibus tormenta passi sunt €spes illorum inmortalitate plena est et in paucis vexati in multis bene disponentur €quoniam Deus tentavit illos et invenit illos dignos se tamquam aurum in fornace probavit illos €et quasi holocausta hostiam accepit illos €et in tempore erit respectus illorum fulgebunt et tamquam scintillae in harundineto discurrent iudicabunt nationes et dominabuntur populis €et regnabit Dominus illorum in perpetuum qui confidunt in illum intellegent €veritatem €et fideles in dilectione adquiescent illi €quoniam donum et pax est electis illius impii autem secundum quae cogitaverunt correptionem habebunt €qui neglexerunt iustum et a Domino recesserunt sapientiam enim et disciplinam qui abicit infelix est €et vacua est spes illorum et labores sine fructu €et inhabitabilia opera illorum sunt mulieres eorum insensatae sunt €et nequissimi filii eorum maledicta creatura illorum €quoniam felix sterilis incoinquinata €quae non scivit torum in delicto €habebit fructum in respectione animarum et spado qui non operatus est per manus suas iniquitatem €nec cogitavit adversus Deum nequissima €dabitur enim illi fidei donum electum €et sors in templo Domini acceptissima bonorum enim laborum gloriosus est fructus €et quae non concidat radix sapientiae filii autem adulterorum inconsummati erunt €et ab iniquo toro semen exterminabitur et si quidem longae vitae erunt in nihilum conputabuntur €et sine honore erit novissima senectus illorum et si celerius defuncti fuerint non habebunt spem €nec in die agnitionis €adlocutionem nationis enim iniquae dirae sunt €consummationes  melior est generatio €cum claritate €inmortalitas est enim in memoria illius €quoniam et apud Deum nota est et apud homines cum praesens est imitantur illam €et desiderant eam cum se duxerit €et in perpetuum coronata triumphat €incoinquinatorum certaminum praemium vincens multigena autem impiorum multitudo non erit utilis €et spuria vitulamina non dabunt radices altas €nec stabile firmamentum conlocabunt et si in ramis in tempore germinaverint €infirmiter posita a vento commovebuntur €et a nimietate ventorum eradicabuntur confringentur rami inconsummati €et fructus illorum inutilis €et acerbi ad manducandum et ad nihilum apti ex iniquis enim omnes filii qui nascuntur €testes sunt nequitiae adversus parentes in interrogatione sua iustus autem si morte praeoccupatus fuerit in refrigerio €erit senectus enim venerabilis est non diuturna €neque numero annorum conputata €cani sunt autem sensus hominibus et aetas senectutis vita inmaculata placens Deo factus dilectus €et vivens inter peccatores translatus est raptus est ne malitia mutaret intellectum illius €aut fictio €decipiat animam illius fascinatio enim nugacitatis obscurat bona €et inconstantia concupiscentiae transvertit sensum €sine malitia consummatus in brevi explevit tempora multa placita enim erat Deo anima illius €propter hoc properavit educere illum de medio iniquitatum €populi autem videntes et non intellegentes €nec ponentes in praecordiis talia quoniam gratia Dei et misericordia in €sanctos illius €et respectus in electos illius condemnat autem iustus mortuus vivos impios €et iuventus celerius consummata longam vitam €iniusti videbunt enim finem sapientis €et non intellegent quid cogitaverit de illo Deus €et quare munierit illum Dominus videbunt enim et contemnent €illos autem Dominus inridebit et erunt post haec decidentes sine honore €et in contumelia inter mortuos in perpetuum €quoniam disrumpet illos inflatos sine voce €et commovebit illos a fundamentis €et usque ad supremum desolabuntur €et erunt gementes et memoria illorum periet venient in cogitatione peccatorum suorum timidi €et traducent illos ex adverso iniquitates €ipsorum  tunc stabunt iusti in magna constantia €adversus eos qui se angustaverunt €et qui abstulerunt labores illorum videntes turbabuntur timore horribili €et mirabuntur in subitatione insperatae €salutis dicent inter se paenitentiam agentes €et per angustiam spiritus gementes €hi sunt quos habuimus aliquando in risu €et in similitudine inproperii nos insensati vitam illorum aestimabamus insaniam €et finem illorum sine honore quomodo conputati sunt inter filios Dei €et inter sanctos sors illorum est ergo erravimus a via veritatis €et iustitiae lumen non luxit nobis €et sol non est ortus nobis lassati sumus in via iniquitatis et perditionis €et ambulavimus vias difficiles €viam autem Domini ignoravimus quid nobis profuit superbia €aut quid divitiarum iactatio €contulit nobis transierunt omnia illa tamquam umbra €et tamquam nuntius percurrens et tamquam navis quae pertransit fluctuantem €aquam €cuius cum praeterierit non est vestigium invenire €neque semitam carinae illius in fluctibus aut avis quae transvolat in €aere €nullum invenitur argumentum itineris illius €sed tantum sonitus est alarum verberans levem €ventum €et scindens per vim itineris aerem €commotis alis transvolavit €et post hoc nullum signum invenitur itineris illius aut tamquam sagittae emissae in locum destinatum €divisus aer continuo in se reclusus est €ut ignoretur transitus illius sic et nos nati continuo desivimus esse €et virtutis quidem signum nullum valuimus ostendere €in malignitate autem nostra consumpti sumus talia dixerunt et €peccaverunt quoniam spes impii tamquam lanugo est quae a vento tollitur €et tamquam spuma gracilis quae a procella dispergitur €et tamquam fumus qui a vento diffusus est €et tamquam memoria hospitis unius diei praetereuntis iusti autem in perpetuum vivent €et apud Dominum est merces eorum €et cogitatio illorum apud Altissimum ideo accipient regnum decoris et diadema speciei de manu Domini €quoniam dextera sua teget eos €et brachio suo defendet illos accipiet armaturam zelus illius €et armabit creaturam ad ultionem inimicorum induet pro torace iustitiam €et accipiet pro galea iudicium certum sumet scutum inexpugnabilem aequitatem acuet autem duram iram in lanceam €et pugnabit cum illo orbis terrarum contra insensatos ibunt directae emissiones fulgorum €et tamquam a bene curvato arcu nubium exterminabuntur €et ad certum locum insilient et a petrosa ira plenae mittentur grandines €et scandescet in illos aqua maris €et flumina concurrent duriter contra illos stabit spiritus virtutis €et tamquam turbedo venti dividet illos €et ad heremiam perducet omnem terram iniquitatis €et malignitas evertet sedes potentium  melior est sapientia quam vires €et vir prudens magis quam fortis audite ergo reges et intellegite discite iudices finium terrae praebete aures vos qui continetis multitudines €et placetis vobis in turbis nationum quoniam data est a Domino potestas vobis et virtus ab Altissimo €qui interrogabit opera vestra et cogitationes scrutabitur quoniam cum essetis ministri regni illius non recte iudicastis €neque custodistis legem iustitiae €neque secundum voluntatem Dei ambulastis horrende et cito apparebit vobis €quoniam iudicium durissimum in his qui praesunt fiet exiguo enim conceditur misericordia €potentes autem potenter tormenta patientur þï€Öõìçáôåÿï°²¶ÿï‚×éóÿ¦˜ˆnon enim subtrahet personam cuiusquam Dominus €nec reverebitur magnitudinem cuiusquam €quoniam pusillum et magnum ipse fecit €et aequaliter cura est illi pro omnibus fortioribus autem fortior instat cruciatio ad vos ergo reges sunt hi sermones mei €ut discatis sapientiam et non excidatis qui enim custodierint iusta iuste €iustificabuntur €et qui didicerint ista invenient quid €respondeant concupiscite ergo sermones meos €diligite illos et habebitis disciplinam clara est et quae numquam marcescat sapientia €et facile videtur ab his qui diligunt eam €et invenietur ab his qui quaerunt illam praeoccupat qui se concupiscunt ut illis se prior ostendat qui de luce vigilaverit ad illam non laborabit €adsidentem enim illam foribus suis inveniet cogitare ergo de illa sensus est consummatus €et qui vigilaverit propter illam cito erit securus quoniam dignos se ipsa circuit quaerens €et in viis ostendit se illis hilariter €et in omni providentia occurrit illis initium enim illius verissima est disciplinae concupiscentia cura ergo disciplinae dilectio est €et dilectio custoditio legum illius est €custoditio autem legum consummatio incorruptionis est incorruptio autem facit esse proximum Deo concupiscentia itaque sapientiae deducet ad regnum €perpetuum si ergo delectamini sedibus et €stemmatibus €reges populi €diligite sapientiam ut in perpetuum regnetis ˜˜quid est autem sapientia et quemadmodum facta sit referam €et non abscondam a vobis sacramenta Dei €sed ab initio nativitatis investigabo €et ponam in lucem scientiam illius €et non praeteribo veritatem neque cum invidia tabescente iter habebo €quoniam ista non erit particeps sapientiae multitudo autem sapientium sanitas est orbis €terrarum €et rex sapiens populi stabilimentum est ergo accipite disciplinam per sermones meos et proderit vobis  sum quidem et ego mortalis homo similis omnibus €et ex genere terreno illius qui prior finctus €est €et in ventre matris figuratus sum caro decem mensuum tempore coagulatus in sanguine €ex semine hominis et delectamento somni conveniente et ego natus accepi communem aerem €et in similiter factam €decidi terram €primam vocem similem omnibus emisi plorans in involumentis nutritus sum et curis magnis nemo enim ex regibus aliud habuit nativitatis initium unus ergo introitus est omnibus ad vitam et €similis exitus propter hoc optavi et datus est mihi sensus €et invocavi et venit in me spiritus sapientiae et praeposui illam regnis et sedibus €et divitias nihil esse duxi in conparatione illius nec conparavi illi lapidem pretiosum €quoniam omne aurum in conparatione illius harena est exigua €et tamquam lutum aestimabitur argentum in conspectu illius super salutem et speciem dilexi illam €et proposui pro luce habere illam €quoniam inextinguibile est lumen illius venerunt autem mihi omnia bona pariter cum illa €et innumerabilis honestas per manus illius et laetatus sum in omnibus €quoniam antecedebat ista sapientia €et ignorabam quoniam horum omnium mater est quam sine fictione didici et sine invidia communico €et honestatem illius non abscondo infinitus enim thesaurus est hominibus €quod qui usi sunt participes facti sunt €amicitiae Dei €propter disciplinae dona commendati mihi autem det Deus dicere ex sententia €et praesumere digna horum quae €dantur €quoniam ipse et sapientiae dux est €et sapientium emendator in manu enim illius et nos et sermones nostri €et omnis sapientia et operum scientiae €disciplina ipse enim mihi dedit horum quae sunt scientiam veram €ut sciam dispositionem orbis terrarum et virtutes elementorum initium et consummationem et medietatem temporum €et meditationem omnium €morum mutationes et divisiones temporum anni cursus et stellarum dispositiones naturas animalium et iras bestiarum €vim ventorum et cogitationes hominum €differentias arborum et virtutes radicum et quaecumque sunt absconsa et inprovisa didici €omnium enim artifex docuit me sapientia est enim in illa spiritus intellectus €sanctus unicus multiplex €subtilis mobilis dissertus incoinquinatus €certus suavis amans bonum acutus €qui nihil vetat benefacere humanus stabilis €certus securus €omnem habens virtutem omnia prospiciens €et qui capiat omnes spiritus intellegibiles mundos subtiles omnibus enim mobilibus mobilior est sapientia €adtingit autem ubique €et capit propter suam munditiam vapor est enim virtutis Dei €et emanatio quaedam est claritatis omnipotentis €Dei sincera €et ideo nihil inquinatum in illa incurrit candor est enim lucis aeternae €et speculum sine macula Dei maiestatis €et imago bonitatis illius et cum sit una omnia potest €et permanens in se omnia innovat €et per nationes in animas sanctas se transfert €amicos Dei et prophetas constituit neminem enim diligit Deus €nisi eum qui cum sapientia inhabitat est enim haec speciosior sole €et super omnem stellarum dispositionem €luci conparata invenitur prior illi enim succedit nox sapientiam autem non vincit malitia  adtingit enim a fine usque ad finem €fortiter €et disponit omnia suaviter hanc amavi et exquisivi a iuventute mea €et quaesivi sponsam mihi adsumere €et amator factus sum formae illius generositatem glorificat contubernium habens Dei €sed et omnium Dominus dilexit illam doctrix est enim disciplinae Dei et electrix operum €illius et si divitiae appetuntur in vita €quid sapientiae locupletius quae omnia operatur si autem sensus operatur €quis horum quae sunt magis quam illa est artifex et si iustitiam quis diligit €labores huius magnas habent virtutes €sobrietatem enim et sapientiam docet €et iustitiam et virtutem quibus utilius nihil est in vita hominibus et si multitudinem €scientiae desiderat quis €scit praeterita et de futuris aestimat €scit versutias sermonum et dissolutiones €argumentorum €signa et monstra scit antequam fiant €et eventus temporum et saeculorum proposui ergo hanc adducere mihi ad convivendum €sciens quoniam communicabit mecum de bonis €et erit adlocutio cogitationis et taedii mei habebo propter hanc claritatem ad turbas €et honorem apud seniores iuvenis acutus inveniar in iudicio €et in conspectu potentium admirabilis ero €et facies principum mirabuntur me tacentem me sustinebunt et loquentem me respicient €et sermocinante plura €manus ori suo inponent propterea habebo per hanc inmortalitatem €et memoriam aeternam his qui post me futuri sunt relinquam disponam populos et nationes mihi erunt subiectae timebunt me audientes reges horrendi €in multitudine videbor bonus et in bello fortis intrans in domum meam conquiescam cum illa €non enim habet amaritudinem conversatio illius €nec taedium convictus ipsius sed laetitiam et gaudium haec cogitans apud me et commemorans in corde meo €quoniam inmortalitas est in cogitatione sapientiae et in amicitia illius delectatio bona €et in operibus manuum illius honestas sine defectione €et in certamine loquellae illius sapientia €et praeclaritas in communicatione sermonum ipsius €circuibam quaerens ut mihi illam adsumerem puer autem eram ingeniosus et sortitus sum animam bonam et cum essem magis bonus veni ad corpus incoinquinatum et ut scivi quoniam aliter non possum esse continens nisi €Deus det €et hoc ipsum erat sapientiae scire cuius esset hoc donum €adii Dominum et deprecatus sum illum €et dixi ex totis praecordiis meis  Deus parentum et Domine €misericordiae tuae €qui fecisti omnia verbo tuo et sapientia tua constituisti hominem €ut dominetur creaturae quae a te facta est ut disponat orbem terrarum in aequitate et iustitia €et in directione cordis iudicium iudicet da mihi sedium tuarum adsistricem sapientiam €et noli me reprobare a pueris tuis quoniam ego servus tuus et filius ancillae tuae sum €homo infirmus et exigui temporis €et minor ad intellectum iudicii et legum et si quis erit consummatus inter filios hominum €si afuerit ab illo sapientia tua in nihilum €conputabitur tu me elegisti regem populo tuo €et iudicem filiorum tuorum et filiarum dixisti aedificare templum in €monte sancto tuo €et in civitate habitationis tuae aram €similitudinem tabernaculi sancti tui quod praeparasti ab initio et tecum sapientia quae novit opera tua þï€Öõìçáôåÿï°²¶ÿï‚×éóÿ¨‰˜‰‚quae et adfuit tunc cum orbem terrarum faceres €et sciebat quid placitum esset oculis tuis €et quid directum in praeceptis tuis mitte illam de sanctis caelis tuis €et mitte illam a sede magnitudinis €tuae €ut mecum sit et mecum laboret €et sciam quid acceptum sit apud te scit enim illa omnia et intellegit €et deducet me in operibus meis sobrie €et custodiet me in sua potentia et erunt accepta opera mea €et disponam populum tuum iuste et ero dignus sedium patris mei quis enim hominum poterit scire consilium Dei €aut quis poterit cogitare quid velit Dominus cogitationes enim mortalium timidae €et incertae providentiae nostrae corpus enim quod corrumpitur adgravat animam €et deprimit terrena inhabitatio sensum multa cogitantem et difficile aestimamus quae in terra sunt €et quae in prospectu sunt invenimus cum labore €quae in caelis sunt autem quis investigavit sensum autem tuum quis scivit €nisi tu dederis sapientiam €et miseris sanctum spiritum tuum de altissimis et sic correctae sunt semitae eorum qui in terris €sunt €et quae tibi placent didicerunt homines et per sapientiam sanati sunt  haec illum qui primus finctus est patrem orbis terrarum €cum solus esset creatus custodivit et eduxit illum a delicto suo €et dedit illi virtutem continendi omnia ab hac ut recessit iniustus in ira sua €per iram homicidii fraternitatis deperiit propter quem cum aqua deleret terram iterum sanavit sapientia €per contemptibile lignum iustum gubernans haec et in consensu nequitiae cum se nationes contulissent €scivit iustum et servavit sine querella Deo €et in filii misericordia €fortem custodivit haec iustum a pereuntibus impiis liberavit fugientem €descendentem ignem in Pentapoli cuius in testimonium nequitiae €fumigabunda constat deserta terra €et incerto tempore fructus habentes arbores €et incredibilis animae memoria stans figmentum salis sapientiam enim praetereuntes €non tantum in hoc lapsi sunt ut ignorarent bona €sed et insipientiae suae reliquerunt hominibus memoriam €ut in his quae peccaverunt nec latere potuissent sapientia autem hos qui se observant a doloribus liberavit haec profugum irae fratris iustum €deduxit per vias rectas €et ostendit illi regnum Dei et dedit illi scientiam sanctorum €honestavit illum in laboribus et conplevit labores illius in fraude circumvenientium illum adfuit €et honestum illum fecit custodivit illum ab inimicis €et a seductoribus tutavit eum €et certamen forte dedit illi ut vinceret €ut sciret quoniam omnium potentior est sapientia haec venditum iustum non dereliquit €sed a peccatoribus liberavit illum €descendit cum illo in foveam et in vinculis non dereliquit illum €donec adferret illi sceptrum regni €et potentiam adversus eos qui eum deprimebant €et mendaces ostendit qui maculaverunt ipsum €et dedit illi claritatem aeternam haec populum iustum et semen sine querella €liberavit a nationibus quae illum conprimebant intravit in animam servi Domini €et stetit contra reges horrendos in portentis et signis et reddidit iustis mercedem laborum suorum €et deduxit illos in via mirabili €et fuit illis in velamento diei €et in luce stellarum nocte transtulit illos mare Rubrum €et transvexit illos per aquam nimiam inimicos autem illorum demersit in mare €et ab altitudine inferorum eduxit illos €ideo iusti tulerunt spolia impiorum et decantaverunt Domine nomen sanctum tuum €et victricem manum tuam laudaverunt pariter quoniam sapientia aperuit os mutorum €et linguas infantium fecit dissertas  direxit opera illorum in manibus prophetae sancti iter fecerunt per deserta quae non inhabitabantur €et in locis secretis fixerunt casas steterunt contra hostes et de inimicis se vindicaverunt sitierunt et invocaverunt te €et data est illis de petra altissima aqua €et requies sitis de lapide duro per quae enim poenas passi sunt inimici illorum per haec cum illis deesset bene cum illis actum est nam pro fonte quidem sempiterni fluminis €humanum sanguinem dedisti iniustis qui comminuerentur in €traductione infantum occisorum €dedisti illis abundantem aquam insperate ostendens per sitim quae tunc fuit €quemadmodum tuos exaltares et adversarios illorum necares cum enim temptati sunt €et quidem cum misericordia disciplinam accipientes €scierunt quemadmodum cum ira iudicati impii tormenta paterentur hos quidem tamquam pater monens probasti €illos autem tamquam durus rex interrogans condemnasti absentes enim et praesentes similiter torquebantur duplex enim illos acceperat taedium €et gemitus cum memoria praeteritorum cum enim audirent per sua tormenta €bene secum agi commemorati sunt Dominum quem enim in expositione prava proiectum deriserunt €in finem eventus mirati sunt €non similiter iustis faciens pro cogitationibus autem insensatis iniquitates illorum €quod quidam errantes colebant mutos serpentes et bestias supervacuas €inmisisti illis multitudinem mutorum animalium in vindictam ut scirent quia per quae peccat quis per haec et torquetur non enim inpossibilis erat omnipotens manus tua €quae creavit orbem terrarum ex materia invisa €inmittere illis multitudinem ursorum aut audaces leones aut novi generis ira plenas et ignotas bestias €aut vaporem igneum spirantes €aut odorem fumi proferentes €aut horrendas ab oculis scintillas emittentes quarum non solum laesura poterat illos exterminare €sed et aspectus per timorem occidere sed et sine his uno spiritu occidi poterant €persecutionem passi ab ipsis factis suis €et dispersi per spiritum virtutis tuae €sed omnia mensura et numero et pondere disposuisti multum enim valere tibi soli superat semper €et virtuti brachii tui quis resistet quoniam tamquam momentum staterae €sic ante te est orbis terrarum €et tamquam gutta roris antelucani €quae descendit in terram sed misereris omnium quoniam omnia potes €et dissimulas peccata hominum propter paenitentiam diligis enim omnia quae sunt €et nihil odisti horum quae fecisti €nec enim odiens aliquid constituisti quomodo autem posset aliquid permanere nisi tu voluisses €aut quod a te vocatum non esset conservaretur parcis autem omnibus €quoniam tua sunt Domine qui animas amas  bonus enim spiritus tuus est in omnibus propter quod hos qui exerrant partibus €corripis €et de quibus peccant admonens adloqueris €ut relicta malitia credant in te Domine et illos enim antiquos inhabitatores sanctae tuae terrae odiens quoniam odibilia tibi opera faciebant €per medicamina et sacrificia iniusta et filiorum necatores sine misericordia €et comestores viscerum hominum €devorationem et sanguinis a €medio sacramento tuo et auctores parentes animarum inauxiliatarum €voluisti perdere per manus parentum nostrorum ut dignam perciperent peregrinationem €puerorum Dei €quae tibi omnium carior est terra sed et his tamquam hominibus pepercisti €et misisti antecessores exercitus tui vespas €ut illos paulatim exterminarent non quia inpotens eras in bello subicere impios iustis €aut bestiis saevis aut verbo duro simul exterminare sed partibus iudicans dabas locum paenitentiae €non ignorans quoniam nequa est natio illorum €et naturalis malitia ipsorum €et quoniam non poterat mutari cogitatio illorum in perpetuum semen enim erat maledictum ab initio €nec timens aliquem veniam dabas peccatis illorum quis enim dicet tibi quid fecisti €aut quis stabit contra iudicium tuum €aut quis in conspectum tuum veniet €vindex iniquorum hominum €aut quis tibi inputabit €si nationes perierint quas tu fecisti nec enim est alius Deus quam tu €cuius cura est de omnibus €ut ostendas quoniam non iniuste iudicasti neque rex neque tyrannus in conspectu tuo €inquirent de his quos perdidisti cum sis ergo iustus iuste omnia disponis €ipsum quoque qui non debet puniri condemnas €exterum aestimas a tua virtute virtus enim tua iustitiae initium est €et ob hoc quod omnium Dominus es €omnibus te parcere facis virtutem enim ostendis tu €qui non crederis esse in virtute €consummatus €et hos qui sciunt audaciam traducis tu autem dominator virtutis cum tranquillitate iudicas €et cum magna reverentia disponis nos €subest enim tibi cum voles posse docuisti autem populum tuum per talia opera þï€Öõìçáôåÿï°²¶ÿï‚×éóÿ¨Œ˜“‚quoniam oportet iustum esse et humanum €et bonae spei fecisti filios tuos €quoniam das locum in peccatis paenitentiae si enim inimicos servorum tuorum et debitos morti €cum tanta cruciasti adtentione et liberasti €dans tempus et locum €per quae possint mutari a €malitia cum quanta diligentia iudicasti filios tuos €quorum parentibus iuramenta et conventiones dedisti bonarum promissionum cum ergo nobis disciplinam das €inimicos nostros multipliciter flagellas €ut bonitatem tuam cogitemus iudicantes €et cum de nobis iudicatur speremus misericordiam unde et illis qui in vita sua insensate et iniuste vixerunt €per haec quae coluerunt dedisti summa tormenta etenim in erroris via diutius erraverunt €deos aestimantes haec quae in animalibus sunt supervacua €infantum insensatorum more viventes propter hoc tamquam pueris insensatis iudicium in derisum dedisti qui autem ludibriis increpationis non correpti sunt €dignum Dei iudicium experti sunt in his enim quae patiebantur moleste ferebant €in quibus patientes indignabantur €per haec quos putabant deos in ipsis cum exterminarentur €videntes illum quem olim negabant se nosse €Deum verum agnoverunt €propter quod et finis condemnationis illis veniet  vani sunt autem omnes homines €quibus non subest scientia Dei €et de his quae videntur bona €non potuerunt intellegere eum qui est €neque operibus adtendentes agnoverunt quis esset artifex sed aut ignem aut spiritum aut citatum aerem €aut gyrum stellarum aut nimiam aquam €aut solem et lunam rectores orbis terrarum deos putaverunt quorum si specie delectati deos €putaverunt €sciant quanto dominator eorum speciosior est €speciei enim generator haec omnia constituit aut si virtutem et opera eorum mirati sunt €intellegant ab ipsis €quoniam qui haec constituit fortior est illis a magnitudine enim speciei et creaturae €cognoscibiliter poterit horum creator videri sed tamen adhuc in his minor est querella €et hii enim fortassis errant €Deum quaerentes et volentes invenire etenim cum in operibus illius conversentur inquirunt €et persuasum habent quoniam bona sunt quae videntur iterum autem nec his debet ignosci si enim tantum potuerunt scire €ut possent aestimare saeculum €quomodo huius Dominum non facilius invenerunt infelices autem sunt et inter mortuos spes illorum est €qui appellaverunt deos opera manuum hominum €aurum et argentum artis inventionem similitudines €animalium €aut lapidem inutilem opus manus antiquae aut si quis artifex faber de silva lignum rectum secaverit €et huius docte eradat omnem corticem €et arte sua usus diligenter fabricet vas utile in €conversatione vitae reliquias autem eius operis ad praeparationem €escae abutatur et reliquum horum quod ad nullos usus facit €lignum curvum et verticibus plenum €sculpat diligenter per vacuitatem suam €et per scientiam artis suae figuret illud €et adsimilet illud imagini hominis aut alicui ex animalibus illud conparet €perliniens lubrica et rubicundum faciens fuco colorem illius €et omnem maculam quae in illo est perliniens et faciat ei dignam habitationem €in pariete ponens illud confirmans ferro ne forte cadat prospiciens illi €sciens quoniam non potest se adiuvare €imago enim est et opus est illi adiutorio et de substantia sua et filiis suis €et nuptiis votum faciens inquirit €non erubescit loqui cum illo qui sine anima est et pro sanitate quidem infirmum deprecatur €et pro vita mortuum rogat €et in adiutorium inutilem invocat et pro itinere petit ab hoc qui ambulare non potest €et de adquirendo et de operando et de omnium rerum eventu €petit ab eo qui in omnibus est inutilis  iterum alius navigare cogitans €et per feros fluctus incipiens €iter facere €ligno portante se fragilius lignum invocat illud enim cupiditas adquirendi excogitavit €et artifex sapientia fabricavit sua tua autem pater gubernat providentia €quoniam dedisti et in mari viam €et inter fluctus semitam firmissimam ostendens quoniam potes ex omnibus sanare €etiam si sine rate aliquis adeat sed ut non esset vacua sapientiae €tuae opera €propter hoc etiam exiguo ligno credunt homines animas suas €et transeuntes mare per ratem liberati sunt sed ab initio cum perirent superbi €gigantes €spes orbis terrarum ad ratem confugiens €remisit saeculo semen nativitatis €quae manu tua erat gubernata benedictum est enim lignum per quod fit iustitia per manus autem quod fit €maledictum et ipsum et qui fecit €illud €quia ille quidem operatus est €illud autem cum esset fragile Deus cognominatus est similiter autem odio sunt Deo impius et impietas eius etenim quod factum est cum illo qui fecit tormenta patietur propter hoc et idolis nationum non erit respectus €quoniam creaturae Dei in odium factae sunt €et in temptationem animis hominum €et in muscipulum pedibus insipientium initium enim fornicationis est exquisitio idolorum €et adinventio illorum corruptio vitae est neque erant ab initio neque erunt in perpetuum supervacuitas enim hominum venit in orbem terrarum €et ideo brevis illorum finis inventus est acerbo enim luctu dolens pater €cito sibi filii rapti faciens imaginem €illum qui tunc homo mortuus fuerat €nunc tamquam deum colere coepit €et constituit inter servos suos sacra et sacrificia deinde interveniente tempore €convalescente iniqua consuetudine €hic error tamquam lex custodita est €et tyrannorum imperio colebantur figmenta hos quos in palam honorare non €poterant homines €propter quod longe essent €e longinquo figura illorum adlata €evidentem imaginem regis quem honorare €volebant fecerunt €ut illum qui aberat tamquam praesentem colerent sua sollicitudine provexit autem ad horum culturam €et hos qui ignorabant artificis eximia diligentia ille enim volens placere illi qui se adsumpsit €elaboravit arte sua ut similitudinem in €melius figuraret multitudo autem adducta per speciem €operis €eum qui ante tempus tamquam homo honoratus fuerat €nunc deum existimaverunt et haec fuit vitae humanae deceptio €quoniam aut adfectui aut regibus €deservientes homines €incommunicabile nomen lapidibus et lignis inposuerunt et non sufficerat errasse eos circa Dei scientiam €sed et in magno viventes inscientiae bello €tot et tam magna mala pacem appellant aut enim filios suos sacrificantes aut obscura sacrificia facientes €aut insaniae plenas vigilias habentes neque vitam neque nuptias mundas iam custodiunt €sed alius alium per invidiam occidit aut adulterans contristat et omnia commixta sunt €sanguis homicidium furtum et fictio €corruptio infidelitas turbatio et periurium €tumultus bonorum Domini inmemoratio €animarum inquinatio nativitatis inmutatio €nuptiarum inconstantia €moechiae et inpudicitia infandorum enim idolorum cultura €omnis mali causa est et initium et finis aut enim dum laetantur insaniunt €aut vaticinantur falsa €aut vivunt iniuste aut periurant cito dum enim confidunt in idolis quae sunt sine anima €male iurantes renoceri se non €sperant utraque ergo illis evenient digne €quoniam male senserunt de Deo adtendentes idolis €et iniuste iuraverunt in dolo €contemnentes iustitiam non enim iurantium est virtus €sed peccantium poena perambulat semper in iniustorum €praevaricationem  tu autem Deus noster suavis et verus es €patiens et misericordia disponens omnia etenim si peccaverimus tui sumus scientes magnitudinem tuam €et si non peccaverimus scimus quoniam apud te sumus conputati nosse enim te consummata iustitia est €et scire iustitiam et virtutem tuam radix est inmortalitatis non enim in errorem induxit nos hominum malae artis excogitatio €nec umbra picturae labor sine fructu €effigies sculpta per varios colores cuius aspectus insensato dat concupiscentiam €et diligit mortuae imaginis effigiem sine anima malorum amatores digni qui spem in talibus habent €et qui faciunt illos et qui diligunt et qui colunt sed et figulus mollem terram premens laboriose €fingit ad usus nostros unumquodque vas €et de eodem luto fingit quae munda sunt in usum vasa €similiter et quae his sunt contraria €horum autem vasorum qui sit usus iudex est figulus et cum labore vanum deum de eodem fingit luto €ille qui paulo ante de terra factus fuerat €et post pusillum se ducit unde þï€Öõìçáôåÿï°²¶ÿï‚×éóÿ¨˜ˆ„acceptus est €repetitus debitum animae quem habebat sed est illi cura non quia laboraturus €est €nec quoniam brevis illi vita est €sed concertatur aurificibus et argentariis €sed et aerarios imitatur et gloriam praefert €quoniam res supervacuas fingit cinis est cor eius €et terra supervacua spes illius et luto vilior vita illius quoniam ignoravit qui se finxit €et qui inspiravit illi animam quae operatur €et qui insuflavit €spiritum vitalem sed aestimaverunt ludum €esse vitam nostram €et conversationem vitae conpositam ad lucrum €et oportere undecumque etiam ex malo adquirere hic enim super omnes scit se delinquere €qui ex terrae materia fragilia vasa et sculptilia fingit omnes enim insipientes et infelices supra modum animae superbi sunt €inimici populi tui et imperantes illi quoniam omnia idola nationum aestimaverunt deos €quibus neque oculorum visus est ad videndum €neque nares ad percipiendum spiritum €neque aures ad audiendum €nec digiti manuum ad tractandum €sed et pedes eorum pigri ad ambulandum homo enim fecit illos €et qui spiritum mutuatus est is finxit illos €nemo enim sibi similem homo poterit deum fingere cum sit enim mortalis mortuum fingit manibus iniquis €melior est enim ipse his quos colit €quia ipse quidem vixit cum esset mortalis illi autem numquam sed et animalia miserrima colunt €insensate enim conparata his aliis sunt €deteriora sed nec aspectu aliquis ex his animalibus bona potest conspicere €effugit autem Dei laudem et benedictionem eius  propter hoc per his €similia passi sunt digne tormenta €et per multitudinem bestiarum exterminati sunt pro quibus tormentis bene disposuisti populum tuum €quibus dedisti concupiscentiam delectamenti sui novum saporem €escam parans eis ortygometram ut illi quidem concupiscentes escam €propter ea quae illis ostensa et missa sunt €etiam a necessaria concupiscentia averterentur €hi autem in brevi inopes facti novam gustaverunt escam oportebat enim illis quidem sine excusatione €supervenire interitum €exercentibus tyrannidem €his autem tantum ostendere €quemadmodum inimici illorum exterminabantur etenim cum supervenit illis saeva bestiarum ira €morsibus perversarum colubrarum exterminabantur non in perpetuum permansit ira tua €sed ad correptionem in brevi turbati sunt €signum habentes salutis ad commemorationem mandati legis tuae qui enim conversus est non per hoc quod videbat sanabatur €sed per te omnium salvatorem et in hoc autem ostendisti inimicis nostris €quia tu es qui liberas ab omni malo illos enim lucustarum et muscarum occiderunt morsus €et non est inventa sanitas animae illorum €quia digni erant ab huiusmodi exterminari filios autem tuos nec draconum venenatorum vicerunt dentes €misericordia enim tua adveniens sanabat illos in memoria enim sermonum tuorum €examinabantur et salvabantur €ne in altam incidentes oblivionem €non possent tuo uti adiutorio etenim neque herba neque malagma sanavit illos €sed tuus Domine sermo qui sanat omnia tu enim vitae et €mortis habes potestatem €et deducis ad portas mortis et reducis homo autem occidit quidem per malitiam animam suam €et cum exibit spiritus non revertetur €nec revocabit animam quae recepta est sed tuam manum effugere inpossibile est negantes enim nosse te impii €per fortitudinem brachii tui flagellati sunt €novis aquis et grandinibus et pluviis persecutionem passi €et per ignem consummati quod enim mirabile erat €in aqua quae omnia extinguit plus ignis valebat €vindex est enim orbis iustorum quodam enim tempore mansuetabatur ignis €ne conburerentur quae ad impios missa erant animalia €sed ut ipsi videntes scirent €quoniam Dei iudicio patiuntur persecutionem et quodam tempore in aqua super virtutem ignis ardebat €ut iniquae terrae nationem €exterminaret pro quibus angelorum esca nutristi populum tuum €et paratum panem e caelo praestitisti illis sine labore €omne delectamentum in se habentem €et omnis saporis suavitatem substantia enim tua dulcedinem tuam quam in filios €habes ostendebat €et serviens uniuscuiusque voluntati €ad quod quis volebat convertebatur nix autem et glacies sustinebant vim ignis et non tabescebant €ut scirent quoniam fructus inimicorum exterminabat ignis ardens €in grandine et pluvia coruscans hoc autem iterum ut nutrirentur iusti €etiam suae virtutis oblitus est creatura enim tibi factori deserviens €excandescit in tormentum adversus iniustos €et lenior fit ad benefaciendum pro his qui in te confidunt propter hoc et tunc in omnia transfigurata €omnium nutrici gratiae tuae deserviebant €ad voluntatem horum qui a te desiderati sunt ut scirent filii tui quos dilexisti Domine €quoniam non nativitatis fructus pascunt homines €sed sermo tuus hos qui in te crediderint conservat quod enim ab igni non poterat exterminari €statim ab exiguo radio solis calefactum tabescebat ut notum omnibus esset €quoniam oportet praevenire solem ad benedictionem tuam €et ad orientem lucis tibi €adorare ingrati enim fides tamquam hibernalis glacies tabescit €et disperiet tamquam aqua supervacua  magna enim sunt iudicia tua €et inenarrabilia verba tua €propter hoc indisciplinatae animae erraverunt dum enim persuasum habent iniqui posse dominari nationi sanctae €vinculis tenebrarum et longae noctis conpediti €inclusi sub tectis fugitivi perpetuae providentiae iacuerunt et dum putant se latere in obscuris peccatis €tenebroso oblivionis velamento dispersi sunt €paventes horrende et cum admiratione nimia perturbati neque enim quae continebat illos spelunca sine timore custodiebat €quoniam sonitus descendens perturbabat illos €et personae tristes apparentes pavorem illis praestabant et ignis quidem nulla vis poterat illis €lumen praebere €nec siderum limpidae flammae inluminare poterant illam noctem horrendam apparebat autem illis subitaneus ignis timore plenus €et timore percussi illius quae non videbatur €faciei €aestimabant deteriora esse quae videbantur et magicae artis adpositi erant derisus €et sapientiae gloriae correptio cum contumelia illi enim qui promittebant timores turbationes €expellere se ab anima languente €hi cum derisu pleni timore languebant nam et si nihil illos ex monstris perturbabat €transitu animalium et serpentium sibilatione commoti €tremebundi peribant €et aerem quem nulla ratione quis effugere €posset negantes se videre cum sit enim timida nequitia €dat testimonium condemnata €semper enim praesumit saeva conturbata €conscientia nihil enim est timor nisi praesumptionis adiutorium €proditio cogitationis auxiliorum et dum ab intro minor est expectatio €maiorem putat scientiam eius causae €de qua tormentum praestat illi autem qui inpotentem vere noctem €et ab infimis et ab altissimis inferis supervenientem €eundem somnum dormientes aliquando monstrorum exagitabantur timore €aliquando animae deficiebant traductione €subitaneus enim illis et insperatus timor supervenerat deinde si quicumque ex illis €decidisset €custodiebatur in carcere sine ferro reclusus si enim rusticus quis erat aut pastor €aut agri laborum operarius €praeoccupatus esset €ineffugibilem sustinebat €necessitatem una enim catena tenebrarum omnes erant conligati €sive spiritus sibilans €aut inter spissos ramos avium sonus suavis €aut vis aquae decurrentis nimium aut sonus validus praecipitarum petrarum €aut ludentium animalium cursus invisus €aut mugientium valida bestiarum vox €aut resonans de altissimis montibus echo €deficientes faciebat illos prae €timore omnis enim orbis terrarum limpido luminabatur €lumine €et non inpeditis operibus continebatur solis autem illis superposita erat gravis nox €imago tenebrarum quae superventura illis erat €ipsi ergo sibi erant graviores tenebris  sanctis autem tuis maxima erat lux €et horum quidem vocem audiebant sed figuram non videbant €et quia non et ipsi per eadem passi erant €magnificabant et qui ante laesi erant €quoniam non laedebantur gratias agebant €et ut esset differentia donum petebant propter quod igni ardentem columnam €ducem habuerunt ignotae viae €et solem sine laesura boni hospitii praestitisti digni quidem illi carere luce et pati carcerem tenebrarum €qui inclusos custodiebant filios tuos þï€Öõìçáôåÿï°²¶ÿï‚×éóÿ¨’”ƒper quos incipiebat incorruptum legis lumen saeculo dari cum cogitarent iustorum occidere infantes €et uno exposito filio et liberato €in traductionem illorum multitudinem filiorum abstulisti €et pariter illos perdidisti in aquam validam illa nox ante cognita est a parentibus €nostris €ut vere scientes quibus iuramentis crediderunt animaequiores €essent suscepta est autem a populo tuo sanitas quidem €iustorum €iniustorum autem exterminatio sicut enim laesisti adversarios sic nos provocans magnificasti absconse enim sacrificabant iusti pueri bonorum €et iustitiae legem in concordia disposuerunt €similiter bona et mala percepturos €iustos €patri iam decantantes laudes resonabat autem inconveniens inimicorum vox €et flebilis audiebatur planctus ploratorum infantium simili autem poena servus cum domino adflictus €et popularis homo regi similia passus similiter ergo omnes uno nomine mortis €mortuos habebant innumerabiles €nec enim ad sepeliendum vivi sufficiebant €quoniam uno momento €quae erat praeclarior natio illorum exterminata est de omnibus enim non credentes propter veneficia €tunc cum fuit exterminium €primogenitorum €spoponderunt populum Dei se esse cum enim quietum silentium contineret omnia €et nox in suo cursu medium iter haberet omnipotens sermo tuus de caelo a regalibus sedibus €durus debellator in mediam exterminii terram prosilivit gladius acutus insimulatum imperium tuum portans €et stans replevit omnia morte €et usque ad caelum adtingebat stans in terra tum continuo visus somniorum malorum turbaverunt €illos €et timores supervenerunt insperati et alius alibi proiectus semivivus €propter quam moriebatur causam demonstrabat visiones enim quae illos turbaverunt €haec praemonebant €ne inscii quare mala patiebantur perirent tetigit autem tunc et iustos temptatio mortis €et commotio in heremo facta est €multitudinis €sed non diu permansit ira properans enim homo sine querella propugnavit €proferens servitutis suae scutum orationem €et per incensum deprecationem allegans €restitit irae et finem inposuit necessitati €ostendens quoniam tuus est famulus vicit autem turbas non virtute corporis €nec armatura potentiae €sed verbo vexatorem subiecit €iuramenta parentum et testamentum commemorans cum enim iam acervatim cecidissent super alterutrum €mortui €interstetit et amputavit impetum €et divisit illam quae ad vivos ducebat viam in veste enim poderis quam habebat €totus erat orbis terrarum €et parentum magnalia in quattuor ordinibus lapidum erant sculpta €et magnificentia tua in diademate capitis illius erat €scripta haec autem his cessit qui exterminabat €et haec extimuit €erat enim sola temptatio irae sufficiens  impiis autem usque in novissimum sine misericordia ira supervenit €praesciebat enim et futura illorum quoniam ipsi cum reversi essent ut se ducerent €et cum magna sollicitudine praemisissent illos €consequebantur illos paenitentia €acti adhuc enim inter manus habentes luctus €et deplorantes ad monumenta mortuorum €aliam sibi adsumpserunt cogitationem inscientiae €et quos rogantes proiecerunt €hos tamquam fugitivos persequebantur ducebat enim illos ad hunc finem digna necessitas €et horum quae acciderant memorationem amittebant ut eam quae deerat tormentis €replerent punitionem et populus quidem tuus mirabiliter transiret €illi autem novam mortem invenirent omnis enim creatura ad suum genus ab initio €refigurabatur €deserviens tuis praeceptis ut pueri tui custodirentur inlaesi nam nubis castra eorum adumbrabat €et ex aqua quae ante erat terra arida apparuit €et ex mari Rubro via sine inpedimento €et campus germinans de profundo nimio per quem omnis natio transivit quae tegebatur tua manu €videntes mirabilia monstra tamquam equi enim depaverunt €et tamquam agni exultaverunt €magnificantes te Domine qui liberasti illos memores enim erant adhuc eorum €quae in incolatu illorum facta fuerant €quemadmodum pro natione animalium eduxit terra muscas €et pro piscibus eructavit fluvius multitudinem ranarum novissime autem viderunt novam creaturam avium €cum abducti concupiscentia €postulaverunt escam epulationis in adlocutione enim desiderii €ascendit illis de mari ortygometra €et vexationes peccatoribus supervenerunt €non sine illis quae ante facta erant argumentis per vim fluminum €iuste enim patiebantur secundum suas nequitias etenim detestabiliorem inhospitalitatem instituerunt €alii quidem ignotos non recipiebant advenas €alii autem bonos hospites in servitutem accipiebant et non solum hoc €sed et alius quis respectus erit €illorum €quoniam inviti recipiebant extraneos qui autem cum laetitia receperunt hos €qui eisdem usi erant iustitiis €saevissimis adflixerunt doloribus percussi sunt autem caecitate sicut illi in foribus iusti €cum subitaneis cooperti essent tenebris €unusquisque ostii sui transitum quaerebat in se enim elementa dum convertuntur €sicut in organo qualitatis sonus inmutatur €et omnia suum sonum custodiunt €unde est aestimare et €ex ipso certo visu agrestia enim in aquatica convertebantur €et quaecumque erant natantia in terram transiebant ignis in aqua valebat supra suam virtutem €et aqua extinguentis naturae obliviscebatur flammae e contrario corruptibilium animalium non vexaverunt carnes €coambulantium €nec dissolvebant illam quae facile dissolvitur sicut glacies bonam escam €in omnibus enim Domine magnificasti populum tuum €et honorasti et non despexisti €in omni tempore et in omni loco adsistens eis àï‚Óéòÿ¯ðÿš­±°¨±­¶©ÿmultorum nobis et magnorum per Legem et Prophetas aliosque qui secuti €sunt illos sapientiam demonstratam €in quibus oportet laudare Israhel doctrinae et sapientiae causa €quia non solum ipsos loquentes necesse est peritos €sed etiam extraneos posse et dicentes et scribentes doctissimos fieri š‹­²°¨·­±´©ÿ@avus meus Iesus postquam se amplius dedit €ad diligentiam lectionis Legis €et Prophetarum €et aliorum librorum qui nobis a parentibus nostris traditi sunt €volui et ipse scribere aliquid €horum quae ad doctrinam et sapientiam pertinent €ut desiderantes discere et illorum periti facti €magis magisque adtendant animo €et confirmentur ad legitimam vitam š•­³±¨±µ­²¶©ÿ@hortor itaque venire vos €cum benevolentia et adtentiore studio lectionem facere €et veniam habere in illis €in quibus videmur sequentes imaginem sapientiae €et deficere in verborum conpositione €nam deficiunt verba hebraica €quando translata fuerint ad alteram linguam €non solum autem haec €sed et ipsa Lex et Prophetae ceteraque librorum €non parvam habent differentiam quando inter se dicuntur š ­³·¨²·­²¹©ÿ@nam in octavo et tricesimo anno €temporibus Ptolomei Euergetis regis €postquam perveni in Aegyptum €et cum multum temporis ibi fecissem €inveni libros relictos non parvae neque contemnendae €doctrinae š¦­´·¨³°­³¶©ÿ@itaque bonum et necessarium putavi €et ipse aliquam addere diligentiam €et laborem interpretandi istum librum €et multa vigilia adtuli doctrinam in spatio temporis €ad illa quae ad finem ducunt librum dare €et illis qui volunt animum intendere et discere €quemadmodum oporteat instituere mores €qui secundum legem Domini proposuerunt vitam agere ¡omnis sapientia a Deo Domino est €et cum illo fuit semper et est ante aevum harenam maris et pluviae guttas €et dies saeculi quis dinumeravit €altitudinem caeli et latitudinem terrae €et profundum abyssi quis mensus est sapientiam Dei praecedentem omnia quis investigavit prior omnium creata est sapientia et intellectus prudentiae ab aevo fons sapientiae verbum Dei in excelsis €et ingressus illius mandata aeterna radix sapientiae cui revelata est et astutias illius quis agnovit disciplina sapientiae cui revelata est et manifestata €et multiplicationem ingressus illius quis intellexit unus est Altissimus creator omnipotens €rex potens et metuendus nimis €sedens super thronum illius et dominans Deus ipse creavit illam spiritu sancto €et vidit et dinumeravit et mensus est et effudit illam super omnia opera sua €et super omnem carnem secundum datum suum €et praebuit illam diligentibus se timor Domini gloria et gloriatio et laetitia et corona exultationis timor Domini delectabit cor þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¡˜Œ‚et dabit laetitiam et gaudium in longitudine €dierum timenti Dominum bene erit in extremis €et in die defunctionis suae benedicetur dilectio Dei honorabilis sapientia quibus autem apparuerit in visu diligunt eam in visione €et in agnitione magnalium suorum initium sapientiae timor Domini €et cum fidelibus in vulva concreatus est €et cum electis seminis creditur €et cum iustis et fidelibus agnoscitur timor Domini scientiae religiositas religiositas custodiet et iustificabit cor €iucunditatem atque gaudium dabit timenti Deum bene erit €et in diebus consummationis illius benedicetur plenitudo sapientiae timere Deum €et plenitudo a fructibus illius omnem domum illius implebit a generationibus €et receptacula a thesauris illius corona sapientiae timor Domini €repollens pacem et salutis fructum et vidit et dinumeravit eam €utraque autem sunt dona Dei scientiam et intellectum prudentiae sapientia conpartietur €et gloriam tenentium se inaltat radix sapientiae est timere Dominum €rami enim illius longevi in thesauris sapientiae intellectus et scientiae religiositas €execratio autem peccatoribus sapientia timor Dei expellit peccatum nam qui sine timore est non poterit iustificari €iracundia enim animositatis illius subversio illius est usque in tempus sustinebit patiens et postea redditio iucunditatis bonus sensus usque in tempus abscondebit verba illius €et labia multorum enarrabunt sensum illius ˜¡concupiscens sapientiam conserva iustitiam €et Deus praebebit illam tibi sapientia enim et disciplina timor Domini €et quod beneplacitum est illi fides et mansuetudo €et adimplebit thesauros illius non sis incredibilis timori Domini €et ne accesseris ad illum duplici corde ne fueris hypocrita in conspectu hominum €et non scandalizeris labiis tuis adtende in illis ne forte cadas €et adducas animae tuae inhonorationem et revelet Deus absconsa tua et in medio synagogae elidat te quoniam accessisti maligne ad Dominum €et cor tuum plenum est dolo et fallacia  fili accedens servituti Dei sta in iustitia et €timore €et praepara animam tuam ad temptationem deprime cor tuum et sustine €declina aurem et excipe €verba intellectus €et ne festines in tempus obductionis sustine sustentationes Dei €coniungere Deo et sustine ut crescat in novissimo vita tua omne quod tibi adplicitum fuerit accipe €et in dolore sustine et in humilitate tua habe patientiam quoniam in igne probatur aurum et argentum €homines vero receptibiles in camino humiliationis crede Deo et recuperabit te €et dirige viam tuam et spera in illum €serva timorem illius et in illo veteresce metuentes Deum sustinete misericordiam eius €et non deflectatis ab illo ne cadatis qui timetis Deum credite illi €et non evacuabitur merces vestra qui timetis Deum sperate in illum €et in oblectatione veniet vobis misericordia qui timetis Deum diligite illum €et inluminabuntur corda vestra respicite filii nationes hominum et scitote €quis speravit in Dominum et €confusus est permansit in mandatis eius et derelictus est €et quis invocavit illum et despexit illum quoniam pius et misericors Deus €et remittit in tempore tribulationis peccata €omnibus exquirentibus se in veritate vae duplici corde et labiis scelestis et manibus malefacientibus €et peccatori terram ingredienti duabus viis vae dissolutis corde qui non credunt Deo €ideo non protegentur ab eo vae his qui perdiderunt sustinentiam €qui dereliquerunt vias rectas €et deverterunt in vias pravas et quid facietis cum inspicere coeperit Deus qui timent Dominum non erunt incredibiles verbo illius €et qui diligunt illum conservabunt viam illius qui timent Dominum inquirent quae beneplacita sunt illi €et qui diligunt eum replebuntur lege ipsius qui timent Dominum parabunt €corda sua €et in conspectu illius sanctificabunt animas suas qui timent Dominum custodiunt mandata illius €et patientiam habebunt usque ad inspectionem illius dicentes si paenitentiam non egerimus €incidemus in Dei manus €et non in manus hominum secundum enim magnitudinem illius €sic et misericordia ipsius cum ipso  filii sapientiae ecclesia iustorum €et natio illorum obaudientia et dilectio iudicium patris audite filii dilecti et sic facite ut salvi sitis Deus enim honoravit patrem in filiis €et iudicium matris exquirens in €filios qui diligit Deum exorabit pro peccatis €et continebit se ab illis €in oratione dierum exaudietur et sicut qui thesaurizat ita et qui honorificat matrem suam qui honorat patrem iucundabitur in filiis qui honorat patrem suum vita vivet longiore €et qui obaudit patrem refrigerabit €matri qui timet Deum honorat parentes €et quasi dominis serviet in his qui se €generaverunt in opere et sermone et omni patientia €honora patrem tuum ut superveniat tibi benedictio a Deo et benedictio illius in novissimo manet benedictio patris firmat domos filiorum €maledictio autem matris eradicat fundamenta ne glorieris in contumelia patris tui €non est enim tibi gloria sed confusio gloria enim hominis ex honore patris sui €et dedecus filiis pater sine honore fili suscipe senectam patris tui €et ne contristes eum in vita illius et si defecerit sensu veniam da €et ne spernas eum in tua virtute €elemosyna enim patris non erit in oblivione nam pro peccato matris restituetur tibi bonum et iniustitia aedificabitur tibi €in die tribulationis commemorabitur tui €sicut in sereno glacies solventur tua peccata quam malae famae est qui relinquit patrem €et est maledictus a Deo qui exasperat matrem fili in mansuetudine opera tua perfice €et super hominum gloriam diligeris quanto magnus es humilia te in omnibus €et coram Deo invenies gratiam quoniam magna potentia Dei solius €et ab humilibus honoratur altiora te ne scrutaveris €et fortiora te ne exquisieris €sed quae praecepit tibi Deus illa cogita semper €et in pluribus operibus eius ne fueris curiosus non est enim tibi necessarium €ea quae abscondita sunt videre oculis tuis in supervacuis rebus noli scrutari multipliciter €et in pluribus operibus eius non eris curiosus plurima enim super sensum hominis ostensa sunt €tibi multos enim inplanavit €suspicio illorum €et in vanitate detinuit sensus illorum cor durum male habebit in novissimo €et qui amat periculum in illo peribit cor ingrediens duas vias non habebit successus €et pravicordius in illis scandalizabitur cor nequam gravabitur doloribus €et peccator adiciet ad peccandum synagogae superborum non est sanitas €frutex enim peccati eradicabitur in illis €et non intellegetur cor sapiens intellegitur in sapientia €et auris bona audiet cum omni concupiscentia sapientiam sapiens cor et intellegibile abstinebit se a peccatis €et in operibus iustitiae successus habebit ignem ardentem extinguit aqua €et elemosyna resistit peccatis et Deus conspector €qui reddit gratiam €meminit in posterum €et in tempore casus tui invenies firmamentum  fili elemosynam pauperis ne fraudes €et oculos tuos ne transvertas a paupere animam esurientem ne despexeris €et non exasperes pauperem in inopia sua cor inopis ne adflixeris et non protrahas datum angustianti rogationem contribulati ne abicias €et non avertas faciem tuam ab egeno ab inope ne avertas oculos propter iram €et non relinquas quaerentibus tibi retro maledicere maledicentis enim te in amaritudine €exaudietur precatio illius €exaudiet autem eum qui fecit illum congregationi pauperum affabilem te facito €et presbytero humilia animam tuam €et magnato humilia caput tuum declina pauperi aurem tuam €et redde debitum tuum €et responde pacifica in mansuetudine libera eum qui iniuriam patitur de manu superbi €et non acide feras in anima tua in iudicando esto pupillis misericors ut pater €et pro viro matri illorum et eris velut filius Altissimi obaudiens €et miserebitur tui magis quam mater sapientia filiis suis vitam inspiravit €et suscipit exquirentes se €et praeibit in viam iustitiae et qui illam diligit diligit vitam €et qui vigilaverint ad illam €conplectebuntur placorem eius qui tenuerint illam vitam hereditabunt €et quo introibit benedicit Deus qui serviunt ei obsequentes erunt Sancto €et eos qui diligunt illam diligit Deus þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¤˜qui audit illam iudicat gentes €et qui intuetur illam permanebit €confidens si crediderit ei hereditabit illam €et erunt in confirmatione creaturae illorum quoniam in temptatione ambulat cum eo €et in primis eligit eum timorem et metum et adprobationem inducet €super illum €et cruciabit illum in tribulatione doctrinae suae €donec temptet illum in cogitationibus illius €et credat animae illius et firmabit illum €et iterum adducet directum ad illum et denudat absconsa €sua €et thesaurizat super illum scientiam et intellectum €iustitiae si autem oberraverit derelinquet eum €et tradet illum in manus inimici sui fili conserva tempus et devita a malo pro anima tua non confundaris dicere verum est enim confusio adducens peccatum €et est confusio adducens gloriam et gratiam ne accipias faciem adversus faciem tuam €nec adversus animam tuam mendacium non reverearis proximum tuum in casum suum nec retineas verbum in tempus salutis €non abscondas sapientiam tuam in decore eius in lingua enim agnoscitur sapientia €et sensus et scientia et doctrina in verbis veritatis €et firmamentum in operibus iustitiae non contradicas veritati ullo modo €et de mendacio ineruditionis tuae confundere non confundaris confiteri peccata tua €et ne subicias te homini pro peccato noli resistere contra faciem potentis €nec coneris contra ictum fluvii pro iustitia agoniare pro anima €tua €et usque ad mortem certa pro iustitia €et Deus expugnabit pro te inimicos tuos noli citatus esse in lingua tua €et inutilis et remissus in operibus tuis noli esse sicut leo in domo tua €evertens domesticos tuos et opprimens subiectos tibi non sit porrecta manus tua ad accipiendum €et ad reddendum collecta  noli adtendere ad possessiones iniquas €et ne dixeris est mihi sufficiens vita €nihil enim proderit in tempore vindictae et obductionis non sequaris concupiscentiam cordis et ne dixeris quomodo potui €aut quis me subiciet propter facta mea €Deus enim vindicans vindicabit ne dixeris peccavi et quid accidit mihi triste €Altissimus enim est patiens redditor de propitiatu peccatorum noli esse sine metu €neque adicias peccatum super peccatum et ne dicas miseratio Dei magna est €multitudinis peccatorum meorum miserebitur misericordia enim et ira ab illo €et in peccatores respicit ira illius non tardes converti ad Deum €et ne differas de die in diem subito enim venit ira illius €et in tempore vindictae disperdet te noli anxius esse in divitiis iniustis €nihil enim proderunt tibi in die obductionis et vindictae non ventiles te in omnem ventum €et non eas in omni via €sic enim peccator probatur duplici lingua esto firmus in via Dei €et in veritate sensus tui et scientia €et prosequatur te verbum pacis et iustitiae esto mansuetus ad audiendum verbum ut €intellegas €et cum sapientia fers responsum verum si est tibi intellectus responde proximo €sin autem sit manus tua super os tuum €ne capiaris in verbo indisciplinato et confundaris honor et gloria in sermone sensati €lingua inprudentis subversio €ipsius non appelleris susurrio €et lingua tua capiaris et confundaris super furem enim est confusio et paenitentia €et denotatio pessima super bilinguem €susurratori autem odium et inimicitia et contumelia iustifica pusillo et magno similiter  noli fieri pro amico inimicus proximo €inproperium enim et contumeliam malus hereditabit €et omnis peccator invidus et bilinguis non te extollas in cogitatione animae tuae velut taurus €ne forte elidatur virtus tua per stultitiam et folia tua comedet et fructus tuos perdet €et relinqueris velut lignum aridum in heremo anima enim nequa disperdet qui se habet €et in gaudium inimici dat illum €et deducit in sortem impiorum verbum dulce multiplicat amicos et mitigat inimicos €et lingua eucharis in bono homine abundat multi pacifici sint tibi €et consiliarii tibi sint unus de mille si possides amicum in temptatione posside eum €et non facile credas illi est enim amicus secundum tempus suum €et non permanebit in die tribulationis et est amicus qui egreditur ad €inimicitiam €et est amicus qui odium et rixam et convicia denudabit est autem amicus socius mensae €et non permanet in die necessitatis amicus si permanserit fixus erit tibi quasi coaequalis €et in domesticis tuis fiducialiter aget si humiliaverit se contra te €et a facie tua abscondet se €unianimem habebis amicitiam bonam ab inimicis tuis separare et ab amicis tuis adtende amicus fidelis protectio fortis €qui autem invenit illum invenit thesaurum amico fideli nulla est conparatio €et non est digna ponderatio auri et argenti contra bonitatem fidei €illius amicus fidelis medicamentum vitae et inmortalitatis €et qui metuunt Dominum inveniunt illum qui timet Deum aeque habebit amicitiam bonam €quoniam secundum illum erit amicus illius fili a iuventute tua excipe doctrinam €et usque ad canos invenies sapientiam quasi is qui arat et seminat accede ad illam €et sustine bonos fructus illius in opere enim ipsius exiguum laborabis €et cito edes de generationibus illius quam aspera est nimium sapientia indoctis hominibus €et non permanet in illa excors quasi lapidis virtus probatio erit in illis €et non demorabuntur proicere illum sapientia enim doctrinae secundum nomen est eius €et non multis est manifesta €quibus autem agnita est €permanet usque ad conspectum Dei audi fili et accipe consilium intellectus €et ne abicias consilium meum inice pedem tuum in conpedes illius €et in torques eius tuum collum subice umerum tuum et porta illam €et ne acedieris vinculis eius in omni animo tuo accede ad illam €et in omni virtute tua serva vias eius investiga illam et manifestabitur tibi €et continens factus ne derelinqueris €eam in novissimis enim invenies requiem in ea €et convertetur tibi in oblectationem et erunt tibi conpedes in protectionem fortitudinis et bases virtutis €et torques illius in stolam gloriae decor enim vitae est in illa €et vincula illius netura salutaris stolam gloriae indues eam €et coronam gratulationis superpones tibi fili si adtenderis mihi disces €et si adcommodaveris animam tuam sapiens €eris et si inclinaveris aurem tuam excipies doctrinam €et si dilexeris audire sapiens eris in multitudine presbyterorum prudentium sta €et sapientiae illorum ex corde coniungere €ut omnem narrationem Dei possis audire €et proverbia laudis non effugiant te et si videris sensatum evigila ad illum €et gradus ostiorum illius exterat pes tuus cogitatum habe in praeceptis Dei €et in mandatis illius maxime adsiduus esto €et ipse dabit cor tibi €et concupiscentia sapientiae dabitur tibi  noli facere mala et non te adprehendent discede ab iniquo et deficient mala abs te non semines mala in sulcis iniuriae €et non metes ea in septuplum noli quaerere ab homine ducatum €neque a rege cathedram honoris non te iustifices ante Deum quoniam agnitor cordis ipse est €et penes regem noli velle videri sapiens noli quaerere fieri iudex €nisi si valeas virtute inrumpere €iniquitates €ne forte extimescas faciem potentis €et ponas scandalum in agilitate tua non pecces in multitudinem civitatis €nec te inmittas in populum neque alliges duplicia peccata nec enim in uno eris inmunis noli esse pusillanimis in anima tua exorare et facere elemosynam non despicias ne dicas in multitudine munerum meorum respiciet Deus €et offerentem me Deo altissimo suscipiet munera mea non inrideas hominem in amaritudine animae €est enim qui humiliat et exaltat circumspector Deus noli amare mendacium adversus fratrem tuum €neque amico similiter facias noli velle mentiri omne mendacium €adsiduitas enim illius non bona noli verbosus esse in multitudine presbyterorum €et non iteres verbum in tua oratione non oderis laboriosa opera €et rusticationem ab Altissimo creatam non te reputes in multitudine indisciplinatorum memento irae quoniam non tardabit humilia valde spiritum tuum €quoniam vindicta carnis impii ignis et vermes noli praevaricari in amicum pecunia €differenti €neque fratrem carissimum auro spreveris noli discedere a muliere sensata et bona €quam sortitus es in timore Dei €gratia enim verecundiae illius super aurum þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ§˜–non laedas servum operantem in veritate €neque mercennarium dantem animam suam servus sensatus dilectus quasi anima tua €non defraudes illum libertate €neque inopem derelinquas illum pecora tibi sunt adtende illis €et si sunt utilia perseverent apud te filii tibi sunt erudi illos et curva illos a pueritia illorum filiae tibi sunt serva corpus illarum €et non ostendas hilarem faciem tuam ad illas trade filiam et grande opus feceris et homini sensato da illam mulier si est tibi secundum animam tuam non proicias illam €et odibili non credas te in toto corde honora patrem tuum et gemitus matris tuae ne obliviscaris memento quoniam nisi per illos non fuisses €et retribue illis quomodo et illi tibi in tota anima tua time Deum €et sacerdotes illius sanctifica in omni virtute dilige eum qui te fecit €et ministros eius non derelinquas honora Deum ex tota anima tua et honorifica sacerdotes €et propurga te cum brachiis da illi partem sicut mandatum est tibi primitiarum et €purgationis €et de neglegentia purga te cum paucis datum brachiorum tuorum et sacrificium sanctificationis offers initia sanctorum et pauperi porrige manum tuam €ut perficiatur propitiatio et benedictio tua gratia datus in conspectu omnis viventis €et mortuo non prohibeas gratiam non desis plorantibus in conrogatione €et cum lugentibus ambula non te pigeat visitare infirmum €ex his enim in dilectione firmaberis in omnibus operibus tuis memorare novissima tua €et in aeternum non peccabis  non litiges cum homine potente ne forte incidas in manus illius non contendas cum viro locuplete €ne forte contra consistat litem tibi multos perdidit aurum atque argentum €et usque cor regum extendit et convertit non litiges cum homine linguato €et non strues in igne illius ligna non communices homini indocto €ne male de progenie tua loquatur ne despicias hominem avertentem se a peccato neque inproperes ei €memento quoniam omnes sumus in correptionem ne spernas hominem in sua senecta €etenim ex nobis senescunt noli de mortuo gaudere €sciens quoniam omnes morimur et in gaudium nolumus venire ne despicias narrationem presbyterorum sapientium €et in proverbiis illorum conversare ab ipsis enim disces doctrinam intellectus €et servire magnatis sine querella non te praetereat narratio seniorum €et ipsi enim didicerunt a patribus suis quoniam ab ipsis disces intellectum €et in tempore necessitatis €responsum non incendas carbones peccatoris arguens eos €ne incendaris flamma ignis peccatorum illorum ne contra faciem stes contumeliosi €ne sedeat quasi insidiator ori tuo noli fenerare homini fortiori te €quod si feneraveris tamquam perditum habe non spondeas super virtutem tuam €quod si spoponderis quasi restituens cogita non iudices contra iudicem €quoniam secundum quod dignum est iudicat cum audace non eas in via ne forte gravet mala sua in te €ipse enim secundum voluntatem suam vadit €et simul cum stultitia illius peries cum iracundo non facias rixam €cum audace non eas in desertum €quoniam quasi nihil est ante illum sanguis €et ubi non est adiutorium elidet te cum fatuis ne consilium habeas €non enim poterunt diligere nisi quae ipsis placent coram extraneo ne facias consilium nescis enim quid pariet non omni homini cor tuum manifestes €ne forte inferat tibi gratiam et convicietur tibi  non zeles mulierem sinus tui €ne ostendas super te malitiam doctrinae nequam non des mulieri potestatem animae tuae €ne ingrediatur in virtute tua et confundaris ne respicias mulierem multivolam €ne forte incidas in laqueos illius cum psaltrice ne adsiduus sis €nec audias illam €ne forte pereas in efficacia illius virginem ne conspicias ne forte scandalizeris in decore illius non des fornicariis animam tuam in nullo €ne perdas te et hereditatem tuam noli conspicere in vicis €civitatis €nec oberraveris in plateis illius averte faciem tuam a muliere compta €et non circumspicias speciem alienam propter speciem mulieris multi perierunt €et ex hoc concupiscentia quasi ignis exardescit omnis mulier quae est fornicaria €quasi stercus in via conculcatur speciem mulieris alienae multi admirati reprobi facti sunt €conloquium enim illius quasi ignis exardescit cum aliena muliere non accumbas super cubitum €cum aliena muliere ne sedeas omnino €nec accumbas cum ea super cubitum et non alterceris cum ea in vino €ne forte declinet cor tuum in illa €et sanguine tuo labaris in perditionem ne derelinquas amicum antiquum novus enim non erit similis illi vinum novum amicus novus €veterescat et cum suavitate bibes illud non zeles gloriam et opes peccatoris €non enim scis quae futura sit illius subversio non placeat tibi iniuria iniustorum €sciens quoniam usque ad inferos non placebit impius longe abesto ab homine potestatem habente occidendi €et non suspicaberis timorem mortis et si accesseris ad illum noli aliquid committere €ne forte auferat vitam tuam communionem mortis scito €quoniam in medium laqueorum ingredieris €et super dolentium arma ambulabis secundum virtutem tuam cave te a proximo €et cum sapientibus et prudentibus tracta viri iusti sint tibi convivae €et in timore Dei sit gloriatio tibi et in sensu sit tibi cogitatus €et omnis narratio tua in praeceptis Altissimi in manus artificum opera laudabitur €et princeps populi in sapientia sermonis sui €in sensu vero seniorum verbum terribilis est in civitate sua homo linguosus €et temerarius in verbo suo odibilis erit  iudex sapiens vindicabit populum €suum €et principatus sensati stabilis erit secundum iudicem populi sic et ministri eius €et qualis rector est civitatis tales et inhabitantes rex insipiens perdet populum suum €et civitates inhabitabuntur per sensum prudentium in manu Dei potestas terrae €et exclamabilis omnis iniquitas gentium €et utilem rectorem in tempus suscitabit €super illam in manu Dei potestas hominis €et super faciem scribae inponet honorem suum omnis iniuriae proximi ne memineris €et nihil agas in operibus iniuriae odibilis coram Deo et hominibus superbia €et execrabilis omnis iniquitas gentium regnum a gente in gentem transfertur €propter iniustitias et iniurias et contumelias et diversos dolos avaro autem nihil est scelestius €quid superbit terra et cinis nihil est iniquius quam amare pecuniam €hic enim et animam suam venalem habet €quoniam in vita sua proiecit intima sua omnis potentatus brevis via brevem languorem praecidit medicus €sic et rex hodie est et cras morietur cum enim moritur homo €hereditabit serpentes et bestias et vermes initium superbiae hominis apostatare a Deo quoniam ab eo qui fecit illum recessit cor eius €quoniam initium peccati omnis superbia €qui tenuerit illam adimplebitur maledictis €et subvertet eos in finem propterea exhonoravit Dominus conventus malorum €et destruxit eos usque in finem sedes ducum superborum destruxit Deus €et sedere fecit mites pro illis radices gentium superbarum arefecit Deus €et plantavit humiles ex ipsis gentibus terras gentium evertit Dominus €et perdidit eas usque ad fundamentum arefecit ex ipsis et disperdidit illos €et cessare fecit memoriam eorum a terra perdidit Deus memoriam superborum €et reliquit memoriam humilium sensu non est creata hominibus superbia €neque iracundia nationi mulierum semen hominum honorabitur hoc quod timet Dominum €semen autem hoc exhonorabitur hominum quod praeterit mandata €Domini in medio fratrum rector illorum in honore €et qui timent Deum erunt in oculis illius gloria divitum honoratorum et pauperum €timor Dei est non despicere hominem iustum pauperem €et non magnificare virum peccatorem divitem magnus est iudex et potens est in honore €et non est maior illo qui timet Deum servo sensato liberi servient €et vir prudens disciplinatus non murmurabit correptus €et inscius non honorabitur noli te extollere in faciendo opere tuo €et noli cunctari in tempore angustiae melior est qui operatur et abundat in omnibus €quam qui gloriatur et eget panem fili in mansuetudine serva animam tuam €et da illi honorem secundum meritum suum peccantem in animam suam quis iustificabit €et quis honorificabit exhonorantem animam €suam þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨Š˜¡pauper gloriatur per disciplinam et timorem suum €et est homo qui honorificatur propter substantiam suam qui gloriatur in paupertate quanto magis in substantia €et qui gloriatur in substantia paupertatem vereatur  sapientia humiliati exaltabit caput illius €et in medio magnatorum consedere illum faciet non laudes virum in specie sua €neque spernas hominem in visu suo brevis in volatilibus est apis €et initium dulcoris habet fructus illius in vestitu ne glorieris umquam €nec in die honoris tui extollaris €quoniam mirabilia opera Altissimi solius €et gloriosa et absconsa et invisa opera illius multi tyranni sederunt in throno €et insuspicabilis portavit diadema multi potentes pressi sunt valide €et gloriosi traditi sunt in manus alterorum priusquam interroges ne vituperes quemquam €et cum interrogaveris corripe iuste priusquam audias ne respondeas verbum €et in medio sermonum ne adicias loqui de re ea quae te non molestat ne certeris €et in iudicio peccantium ne consistas fili ne in multis sint actus tui €et si dives fueris non eris inmunis a delicto €si enim secutus fueris non adprehendes €et non effugies si praecucurreris est laborans et festinans et dolens impius €et tanto magis non abundat est homo marcidus egens recuperatione €plus deficiens virtute et abundans paupertate et oculus Dei respexit illum in bono €et erexit illum ab humilitate ipsius €et exaltavit caput eius €et mirati sunt in illo multi et honoraverunt Deum bona et mala vita et mors €et paupertas et honestas a Deo sunt ˜‘datio Dei permanet iustis €et profectus illius successus habebunt in aeternum est qui locupletatur parce agendo €et haec pars mercedis illius in eo quod dicit inveni requiem mihi €et nunc manducabo de bonis meis solus et nescit quod tempus praetereat €et relinquet omnia aliis sta in testamento tuo et in illo conloquere €et in opere mandatorum tuorum veteresce ne manseris in operibus peccatorum €fide autem in Deo et mane in loco tuo facile est enim in oculis Dei €de subito honestari pauperem benedictio Dei in mercedem iusti festinat €et in honore veloci processus illius fructificat ne dicas quid est mihi opus et quae erunt mihi ex hoc bona ne dicas sufficiens sum et quid ex hoc pessimabor in die bonorum ne inmemor sis malorum €et in die malorum ne inmemor sis bonorum quoniam facile coram Deo in die obitus €retribuere unicuique secundum vias suas malitia horae oblivionem facit luxuriae magnae €et in fine hominis denudatio operum illius ante mortem ne laudes hominem quemquam €quoniam in filiis suis agnoscitur vir non omnem hominem inducas in domum tuam €multae enim insidiae sunt dolosi sicut enim eructant praecordia fetantium €sicut perdix inducitur in caveam €et ut caprea in laqueum sic et cor superborum €et sicut prospectator videns casum proximi sui bona enim in mala convertens insidiatur €et in electis inponet maculam ab scintilla una augetur ignis €et ab uno doloso augetur sanguis €homo vero peccator sanguini insidiatur adtende te a pestifero fabricat enim mala €ne forte inducat super te subsannationem in perpetuum admitte ad te alienigenam €et subvertet te in turbore €et abalienabit te a tuis propriis  si benefeceris scito cui feceris et erit gratia in bonis tuis multa benefac iusto et invenies retributionem magnam €et si non ab ipso certe a Domino non est ei bene qui adsiduus est malis €et elemosynam non danti €quoniam et Altissimus odio habet peccatores €et misertus est paenitentibus da misericordi et ne suscipias peccatorem €et impiis et peccatoribus reddet vindictam €custodiens eos in die vindictae da bono et non receperis peccatorem benefac humili et non dederis impio €prohibe panes illi dare ne in ipsis potentior te sit nam duplicia mala invenies in omnibus bonis €quoniam et Altissimus odio habet peccatores €et impiis reddet vindictam non agnoscetur in bonis amicus €et non abscondetur in malis inimicus in bonis viri inimici illius €in tristitia et in malitia illius amicus €agnitus est non credas inimico tuo in aeternum €sicut enim aeramentum eruginat nequitia illius et si humiliatus vadat curvus €adice animum tuum et custodi te ab €illo non statuas illum penes te nec sedeat ad dexteram tuam €ne conversus stet in loco tuo €ne forte conversus in locum tuum inquirat cathedram tuam €et in novissimo cognoscas verba mea €et in sermonibus meis stimuleris quis miserebitur incantatori a serpente percusso €et omnibus qui adpropiant bestiis €et qui comitatur cum viro iniquo €et obvolutus est in peccatis eius una hora tecum permanebit €si autem declinaveris non subportabit in labiis suis indulcat inimicus €et in corde suo insidiatur ut subvertat te in foveam in oculis suis lacrimatur inimicus €et si invenerit tempus non satiabitur sanguine si incurrerint tibi mala invenies eum illic priorem in oculis suis lacrimatur inimicus €et quasi adiuvans suffodiet plantas tuas caput suum movebit et plaudebit manu €et multa susurrans commutabit vultum suum  qui tetigerit picem inquinabitur ab illa €et qui communicaverit superbo €inducet superbiam pondus super se tollit qui honestiori €communicat €et ditiori te ne socius fueris quid communicabit caccabus ad ollam €quando enim conliserint confringetur dives iniuste egit et fremebit €pauper autem laesus tacebit si largitus fueris adsumet te €et si non habueris derelinquet te si habes convivet tecum et evacuabit te €et ipse non dolebit super te si necessarius illi fueris subplantabit te €et subridens spem dabit narrans tibi bona €et dicet quid opus est tibi et confundet te in cibis suis donec te exinaniat bis et ter €et in novissimo derideat te €postea videns derelinquet te €et caput suum movebit ad te ˜Šadtende ne seductus in stultitiam humilieris noli esse humilis in sapientia tua €ne humiliatus in stultitiam seducaris advocatus a potentiore discede €ex hoc enim magis te advocabit ne inprobus sis ne inpingaris €et longe abesto ne eas in oblivionem ne retineas ex aequo loqui cum illo €ne credas multis verbis illius €ex multa enim loquella temptabit te €et subridens interrogabit te €de absconditis tuis inmitis animus €illius conservabit verba tua et non parcet de malitia et de vinculis cave tibi et adtende diligenter auditui tuo €quoniam cum subversione tua ambulas audiens vero illa quasi in somnis vide €et vigilabis omni vita tua €dilige Deum et invoca eum in salute tua omne animal diligit similem sibi €sic et omnis homo proximum sibi omnis caro ad similem sibi coniungitur €et omnis homo simili sui sociabitur si communicabit lupus agno aliquando sic peccator iusto quae communicatio sancto homini ad canem €aut quae pax bona diviti ad pauperem venatio leonis onager in heremo €sic pascua sunt divitum pauperes et sicut abominatio est superbo humilitas €sic execratio divitis pauper dives commotus confirmatur ab amicis €humilis autem cum ceciderit expellitur et a notis diviti decepto multi recuperatores €locutus est superba et iustificaverunt illum humilis deceptus est et insuper arguitur €locutus est sensate et non est datus ei locus dives locutus est et omnes tacuerunt €et verbum illius usque ad nubes perducent pauper locutus est et dicunt quis est hic €et si offenderit subvertunt illum bona est substantia cui non est peccatum in conscientia €et nequissima paupertas in ore impii cor hominis inmutat faciem illius sive in bona sive in mala vestigium cordis boni et faciem bonam €difficile invenies et cum labore  beatus vir qui non est lapsus verbo ex ore suo €et non est stimulatus in tristitia delicti felix qui non habuit animi sui tristitiam €et non excidit ab spe sua viro cupido et tenaci sine ratione est substantia €et homini livido ad quid aurum qui acervat ex animo suo iniuste aliis €congregat €et in bonis illius alius luxuriabitur qui sibi nequa est cui alii bonus erit €et non iucundabitur in bonis suis qui sibi invidet nihil est illo nequius €et haec redditio est malitiae illius et si bene fecerit ignoranter et non volens €facit €et in novissimo manifestat malitiam suam nequa est oculus lividi €et avertens faciem et despiciens animam suam insatiabilis oculus cupidi in parte iniquitatis þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨Ž˜‰‚non satiabitur donec consummet €arefaciens animam suam oculus malus ad mala et non satiabitur pane €et in tristitia €erit super mensam suam fili si habes benefac tecum €et Deo bonas oblationes offer memor esto quoniam mors non tardat €et testamentum inferorum quia demonstratum est tibi €testamentum enim huius mundi morte morietur ante mortem benefac amico tuo €et secundum vires tuas exporrigens da pauperi non defrauderis a die bono €et particula boni doni non te praetereat nonne aliis relinques dolores et labores tuos €in divisione sortis da et accipe et iustifica animam tuam €ante obitum tuum operare iustitiam €quoniam non est apud inferos invenire cibum omnis caro sicut faenum veterescit €et sicut folium fructificans in arbore viridi alia generat et alia deicit €sic generatio carnis et sanguinis alia finitur et alia nascitur omne opus corruptibile in fine deficiet €et qui illud operatur ibit cum ipso et omne opus electum iustificabitur €et qui operatur illud honorabitur in illo beatus vir qui in sapientia sua morietur €et qui in iustitia sua meditabitur €et in sensu cogitabit circumspectionem Dei qui excogitat vias illius in suo corde €et in absconsis illius intellegens €vadens post illam quasi vestigator €et in viis illius consistens qui respicit per fenestras €et in ianuas illius audiens qui requiescit iuxta domum illius €et in parietibus illius figens palum €statuet casulam suam ad manus illius €et requiescunt in casula eius €bona per aevum statuet filios suos sub tegimen illius €et sub ramis illius morabitur protegetur in subtegmine illius a fervore €et in gloria eius requiescet  qui timet Deum faciet illud €et qui continens est iustitiae adprehendet illam et obviabit illi quasi mater honorificata €et quasi mulier a virginitate suscipiet illum cibabit illum panem vitae et intellectus €et aqua sapientiae salutaris potabit illum €et firmabitur in illo et non flectetur et continebit illum et non confundetur €et inaltabit illum apud proximos suos et in medio ecclesiae aperiet os illius €adimplebit illum spiritu sapientiae et €intellectus €et stolam gloriae vestiet illum iucunditatem et exultationem thesaurizabit super illum €et nomine aeterno hereditabit illum homines stulti non adprehendent illam €et homines sensati obviabunt illi €homines stulti non videbunt illam €longe enim abest a superbia et dolo viri mendaces non erunt illius memores €et viri veraces inveniuntur in illa €et successum habebunt usque ad inspectionem Dei non est speciosa laus in ore peccatoris quoniam a Deo profecta est sapientia €sapientiae enim Dei adstabit laus €et in ore fideli abundabit et Dominator dabit eam illi non dixeris per Deum abest quae odit enim ne feceris non dicas ille me inplanavit €non enim necessarii sunt illi homines impii omne execramentum erroris odit Deus €et non erit amabile timentibus illum Deus ab initio constituit hominem €et reliquit illum in manu consilii sui adiecit mandata et praecepta sua si volueris mandata conservabunt te €et in perpetuum fidem placitam facere adposuit tibi aquam et ignem €ad quod voles porrige manum tuam ante hominem vita et mors bonum et malum €quod placuerit ei dabitur illi quoniam multa sapientia Dei et fortis in potentia €videns omnes sine intermissione oculi Dei ad timentes eum €et ipse agnoscit omnem operam hominis nemini mandavit impie agere et nemini dedit spatium peccandi non enim concupiscit multitudinem filiorum infidelium et inutilium  et ne iucunderis in filiis impiis si multiplicentur €non oblecteris super ipsos si non est timor Dei cum €illis non credas vitae illorum €et ne respexeris in labores illorum melior est enim unus timens Deum quam mille filii impii et utile mori sine filiis quam relinquere filios impios ab uno sensato inhabitabitur patria €et a tribus impiis deseretur multa talia vidit oculus meus €et fortiora horum audivit auris mea in synagoga peccantium exardebit ignis €et in gente incredibili exardescit ira non exoraverunt pro peccatis suis antiquis gigantibus €qui destruxerunt confidentes suae €virtuti et non pepercit peregrinationi illorum €et execratus est illos prae superbia verbi illorum non misertus est illis gentem totam perdens €et extollentes se in suis peccatis et sicut sescenta milia peditum €qui congregati sunt in duritia cordis sui €et si unus fuisset cervicatus mirum si fuisset inmunis misericordia enim et ira est cum illo €potens exoratio et effundens iram secundum misericordiam suam €sic correptio illius hominem €secundum operam suam iudicat non effugiet in rapinam peccator €et non retardabit sufferentia misericordiam €facientis omnis misericordia faciet locum €unicuique secundum meritum operum suorum €et secundum intellectum peregrinationis ipsius non dicas a Deo abscondar et ex summo quis mei memorabitur in populo magno non agnoscar €quae est enim anima mea in tam inmensa creatura ecce caelum et caeli caelorum €abyssus et universa terra et quae in eis sunt €in conspectu illius commovebuntur montes simul et colles et fundamenta terrae €et cum conspexerit illa Deus tremore concutientur et omne cor intellegetur et vias illius quis intellegit €et procella quam nec oculus videbit €hominis nam plurima opera illius sunt in absconsis €opera iustitiae quis enuntiabit €aut quis sustinebit €longe enim est testamentum a quibusdam €et interrogatio omnium in consummatione est qui minoratur corde cogitat inania €et vir inprudens et errans cogitat stulta audi me fili et disce disciplinam sensus €et in verbis meis adtende in corde edicam in aequitate disciplinam €et scrutabor enarrare sapientiam €et in verbis meis adtende in corde tuo €et dico in aequitate spiritus virtutes €quas posuit Deus in opera sua ab initio €et in veritate enuntio scientiam eius in iudicio Dei opera ipsius ab initio €et ab institutione ipsorum distinxit partes illorum €et initia ipsorum in gentibus suis ornavit in aeternum opera illorum €nec esurierunt nec laboraverunt €et non destiterunt ab operibus suis unusquisque proximum sibi non angustiavit €usque in aevum non incredibiles €verbo illius post haec Deus in terram respexit €et implevit illam bonis suis anima omnis vitalis denudavit €ante faciem ipsius €et ipsa iterum reversio illorum  Deus creavit de terra hominem €et secundum imaginem suam fecit illum et iterum convertit illum in ipsam €et secundum se vestivit illum virtutem numerum dierum et tempus dedit illi €et dedit illi potestatem eorum quae sunt super terram posuit timorem illius super omnem carnem €et dominatus est bestiarum et volatilium creavit ex ipso adiutorium similem ipsi €consilium et linguam et oculos €aures et cor dedit illis €excogitandi €et disciplinam intellectus replevit illos creavit illis scientiam spiritus €sensum implevit cor illorum €et mala et bona ostendit illis posuit oculum ipsorum super corda illorum €ostendere illis magnalia operum suorum et nomen sanctificationis conlaudent €et gloriari in mirabilibus illius €et magnalia enarrent operum eius addidit illis disciplinam €et legem vitae hereditavit illos testamentum aeternum constituit cum illis €et iudicia sua ostendit illis et magnalia honoris eius vidit oculus illorum €et honorem vocis audierunt aures illorum €et dixit illis adtendite ab omni iniquo et mandavit illis unicuique de proximo viae illorum coram ipso sunt semper €non sunt absconsae ab oculis ipsius in unamquamque gentem praeposuit rectorem et pars Dei Israhel facta est manifesta omnia opera illorum velut sol in conspectu Dei €et oculi eius sine intermissione inspicientes in viis eorum non sunt absconsa testamenta per iniquitatem eorum €et omnes iniquitates eorum in conspectu Dei elemosyna viri quasi sacculum cum ipso €et gratiam hominis quasi pupillam conservabit et postea resurget et retribuet illis €retributionem unicuique in caput illorum €et convertet in interiores partes terrae paenitentibus autem dedit viam iustitiae €et conrogavit deficientes €sustinere €et destinavit illis sortem veritatis convertere ad Deum et relinque peccata tua precare ante faciem €et minue offendiculum refer te ad Dominum €et avertere ab iniustitia þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨‘˜—ƒet nimis odito execrationem et cognosce iustitias et iudicia Dei €et sta in sorte propositionis et orationis altissimi Dei in partes vade saeculi sancti €cum vivis et dantibus confessionem non demoreris in errore impiorum €a mortuo quasi nihil perit confiteberis vivens vivus et sanus confiteberis et laudabis Deum €et gloriaberis in miserationibus illius quam magna misericordia Dei €et propitiatio illius convertentibus ad se nec enim omnia possunt esse in hominibus €quoniam non est inmortalis filius hominis €et in vanitate malitiae placuerunt quid lucidius sole et hic deficiet €aut quid nequius excogitabit caro et €sanguis €et hoc arguitur virtutem altitudinis caeli ipse conspicit €et omnes homines terra et cinis  qui vivit in aeternum creavit omnia simul €Deus solus iustificabitur et manet invictus rex in aeternum quis sufficit enarrare opera illius quis enim investigabit magnalia eius virtutem autem magnitudinis eius quis enuntiabit €et quis adiciet enarrare misericordiam eius non est minuere neque adicere nec est invenire magnalia Dei cum consummaverit homo tunc incipit €et cum quieverit operabitur quid homo et quae gratia illius €et quid bonum aut quid nequam illius numerus dierum hominum multum centum anni €quasi guttae aquae a mare €et sicut calculus harenae sic exigui anni in die aevi propter hoc patiens est Deus in illis €et effudit super eos misericordiam suam vidit praesumptionem cordis illorum quoniam mala est €et cognovit subversionem illorum quoniam nequa est ideo adimplevit propitiationem suam in illis €et ostendit illis viam aequitatis miseratio hominis circa proximum suum €misericordia autem Dei super omnem carnem qui misericordiam habet et docet €erudit quasi pastor gregem suum misereatur excipiens doctrinam miserationis €et qui festinant in iudiciis eius fili in bonis non des querellam €et omni dato non des tristitiam verbi mali nonne ardorem refrigerabit ros €sic et verbum melius quam datus nonne ecce verbum super datum bonum €et utraque cum homine iustificato stultus achariter inproperabit €et datus indisciplinati tabescere facit oculos ante iudicium para iustitiam tibi et antequam loquaris disce ante languorem adhibe medicinam €et ante iudicium interroga te ipsum €et in conspectu Dei invenies propitiationem ante languorem humilia te €et in tempore infirmitatum €ostende conversationem tuam non inpediaris operari semper €et non veteris usque ad mortem €iustificari €quoniam merces Dei manet in aeternum ante orationem praepara animam tuam €et noli esse quasi homo qui temptat Deum memento irae in die consummationis €et tempus retributionis in conversatione facies memento paupertatis in tempore abundantiae €et necessitatem paupertatis in die divitiarum a mane usque ad vesperam mutatur tempus €et haec omnia citata in oculis Dei homo sapiens in omnibus metuet €et in diebus delictorum adtendet ab inertia omnis astutus agnovit sapientiam €et invenienti eam dabit confessionem sensati in verbis et ipsi sapienter egerunt €et intellexerunt veritatem et iustitiam €et inploraverunt proverbia et iudicia de continentia animae €post concupiscentias tuas non eas et a voluntate tua avertere si praestes animae tuae concupiscentiam eius €faciet te in gaudium inimicis ne oblecteris in turbis nec in modicis €ad duas est enim commissio €illorum ne fueris mediocris in contentione ex fenore €et non est tibi nihil in sacculo €eris enim invidus tuae vitae  operarius ebriacus non locupletabitur €et qui spernit modica paulatim decidet vinum et mulieres apostatare faciunt sapientes et arguent sensatos et qui se iungit fornicariis erit nequa €putredo et vermes hereditabunt illum €et extolletur in exemplum maius €et tolletur de numero anima eius qui credit cito levis corde minorabitur €et qui delinquit in animam suam insuper habebitur qui gaudet iniquitati denotabitur €et qui odit correptionem comminuetur vita €et qui odit loquacitatem extinguit malitiam qui peccat in animam suam paenitebitur €et qui iucundatur malitia denotabitur ne iteres verbum nequam et durum et non minoraberis amico et inimico noli enarrare sensum tuum €et si est tibi delictum noli denudare audiet enim te et custodiet te €et quasi defendens peccatum odiet te et sic aderit tibi semper audisti verbum adversus proximum conmoriatur in te €fidens quoniam non te disrumpet a facie verbi parturit fatuus tamquam gemitus partus infantis sagitta infixa femori carnis €sic verbum in corde stulti corripe amicum ne forte non intellexerit et dicat non feci €aut si fecerit ne iterum addat facere corripe proximum ne forte non dixerit €et si dixerit ne forte iteret corripe amicum saepe enim fit commissio et non omni verbo credas €est qui labitur lingua sed non ex animo quis est enim qui non deliquerit lingua sua €corripe proximum antequam commineris et da locum timori Altissimi €quia omnis sapientia timor Dei et in illa timere Deum €et in omni sapientia dispositio legis et non est sapientia nequitiae disciplina €et non est cogitatus peccatorum prudentia est nequitia et ipsa execratio €et est insipiens qui minuitur sapientia melior est homo qui deficit sapientia €et deficiens sensu in timore €quam qui abundat sensu et transgreditur legem Altissimi est sollertia certa et ipsa iniqua et est qui emittit verbum certum enarrans veritatem €est qui nequiter humiliat se et interiora eius plena sunt dolo et est iustus qui se nimium submittit a multa humilitate €et est iustus qui inclinat faciem €et fingit non videre quod ignoratum est et si ab inbecillitate virium vetetur peccare €si invenerit tempus malefaciendi malefaciet ex visu cognoscitur vir €et ab occursu faciei cognoscitur sensatus amictus corporis et risus dentium et ingressus hominis €enuntiant de illo est correptio mendax in ira contumeliosi €et est indicium quod non probatur esse €bonum €et est tacens et ipse est prudens  quam bonum est arguere quam irasci €et confitentem in oratione non prohibere concupiscentia spadonis devirginavit iuvenem sic qui facit per vim iudicium inique quam bonum est correptum manifestare paenitentiam €sic enim effugies voluntarium peccatum €est tacens qui invenitur sapiens et est odibilis qui procax est ad loquendum est autem tacens non habens sensum loquellae €et est tacens sciens tempus apti temporis homo sapiens tacebit usque ad tempus €lascivus autem et inprudens non servabunt tempus qui multis utitur verbis laedit animam suam €et qui potestatem sibi adsumit iniuste odietur est processio in malis viro indisciplinato €et est inventio in detrimentum est datus qui non sit €utilis €et est datus cuius retributio duplex est propter gloriam minoratio €et est qui ab humilitate levavit caput est qui multa redimat modico pretio €et restituens ea septuplum sapiens in verbis se ipsum amabilem facit €gratiae autem fatuorum effundentur datus insipientis non erit utilis tibi €oculi enim illius septimplices sunt exigua dabit et multa inproperabit €et apertio oris illius inflammatio est hodie fenerat quis et cras expetit €et odibilis homo huiusmodi fatuo non erit amicus et non erit gratia bonis illius qui enim edunt panem illius falsi linguae sunt €quotiens et quanti inridebunt eum neque enim quod habendum erat directo sensu distribuit €similiter et quod non erat habendum lapsus falsae linguae quasi qui pavimento €cadens €nam et sic casus malorum festinanter venient homo acharis quasi fabula vana €in ore indisciplinatorum adsidua erit ex ore fatui reprobabitur parabola €non enim dicit illam in tempore suo est qui vetatur peccare ab inopia €et in requie sua stimulabitur est qui perdit animam suam prae confusione €et ab inprudenti persona perdet eam €personae autem acceptione perdet se est qui prae confusione promittit amico €et lucratus est eum inimicum gratis obprobrium nequa in homine mendacium €et in ore indisciplinatorum adsidue erit potius furem quam €adsiduitas viri mendacis €perditionem autem ambo hereditabunt mores hominum mendacium sine honore €et confusio illius cum ipso sine €intermissione verbum parabolarum €sapiens in verbis producet se ipsum €et homo prudens placebit magnatis þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨”˜žqui operatur terram suam €inaltabit acervum fructuum €et qui operatur iustitiam ipse exaltabitur €qui vero placet magnatis effugiet iniquitatem xenia et dona excaecant oculos iudicum €et quasi mutus in ore avertit correptiones eorum sapientia absconsa et thesaurus invisus €quae utilitas in utrisque melius in hominibus qui abscondent insipientiam suam €quam qui abscondunt sapientiam suam  fili peccasti non adicias iterum €sed et de pristinis deprecare €ut tibi remittatur quasi a facie colubri fuge peccata €et si accesseris ad illa suscipient te dentes leonis dentes eius interficientes animas hominum quasi romphea bis acuta omnis iniquitas €plagae illius non est sanitas cataplectatio et iniuriae €adnullabunt substantiam €sic substantia superbiae eradicabitur deprecatio pauperis ex ore usque ad aures eius veniet €et iudicium festinato adveniet illi qui odit correptionem vestigium est peccatoris €et qui timet Deum €convertet ad cor suum notus a longe potens lingua audaci et sensatus scit labi se ab ipso qui aedificat domum inpendiis alienis €quasi qui colligat lapides suos in hieme stuppa collecta synagoga peccantium €et consummatio illorum flamma ignis via peccantium conplanata lapidibus €et in fine illorum inferi et tenebrae et poena qui custodit iustitiam continebit sensum eius consummatio timoris Dei sapientia et sensus non erudietur qui non est sapiens in bono est autem insipientia quae abundat in malo €et non est sensus ubi abundat amaritudo scientia sapientis tamquam inundatio abundabit €et consilium illius sicut fons vitae permanet cor fatui quasi vas confractum €et omnem sapientiam non tenebit verbum sapiens quodcumque audierit scius €laudabit et ad se adiciet €audivit luxuriosus et displicebit illi €et proiciet illud post dorsum suum narratio fatui quasi sarcina in via €nam in labiis sensati invenietur gratia os prudentis quaeritur in ecclesia €et verba illius cogitabunt in cordibus suis tamquam domus exterminata sic fatuo sapientia €et scientia insensati inenarrabilia verba conpedes in pedibus stulto doctrina €et quasi vincula manuum supra manum dexteram fatuus in risu inaltat vocem suam €vir autem sapiens vix tacite ridebit ornamentum aureum prudenti doctrina €et quasi brachiale in brachio dextro pes fatui facilis in domum proximi €et homo peritus confundetur a persona potentis stultus a fenestra respiciet in domum €vir autem eruditus foris stabit stultitia hominis audire per ostium €et prudens gravabitur contumelia labia inprudentium stulta narrabunt €verba autem prudentium statera ponderabuntur et in ore fatuorum cor illorum €et in corde sapientium os illorum dum maledicit impius diabolum maledicit ipse animam suam susurrio coinquinabit animam suam €et in omnibus odietur €et qui manserit odiosus erit €tacitus et sensatus honorabitur  in lapide luteo lapidatus est piger €et omnes loquentur super aspernationem illius de stercore boum lapidatus est piger €et omnis qui tetigerit eum excutiet manus confusio patris est de filio indisciplinato €in filia autem in deminoratione fiet filia prudens hereditas viro suo €nam quae confundit in contumeliam fit genitoris patrem et virum confundit audax €et ab impiis non minorabitur €ab utrisque autem inhonorabitur musica in luctu inportuna narratio €flagella et doctrina in omni tempore sapientia qui docet fatuum quasi qui conglutinet testam qui narrat verbum non adtendenti €quasi qui excitat dormientem de gravi somno qui enumerat stulto €et in fine dicit quis €est hic super mortuum plora defecit enim lux eius €et super fatuum plora €defecit enim sensus modicum plora supra mortuum quoniam requievit nequissimi enim nequissima vita super mortem fatui luctus mortui septem dies €fatui autem et impii omnes dies vitae illorum cum stulto non multum loquaris €et cum insensato ne abieris serva te ab illo ut non molestiam habeas €et non coinquinaberis in inpactu illius deflecte ab illo et invenies requiem €et non acediaberis in stultitiam €illius super plumbum gravabitur €et quod illi aliud nomen quam fatuus harenam et salem et massam ferri facilius est portare €quam hominem inprudentem et fatuum et impium loramentum ligneum conligatum fundamento €aedificii €non dissolvetur €sic et cor confirmatum in cogitatione consilii cogitatus sensati in omni tempore €vel metu non pravabitur sicut pali in excelsis et cementa in inpensa posita €contra faciem venti non permanebunt sic et cor timidum in cogitatione stulti €contra impetum timoris non resistit sic et cor trepidum in €cogitatione fatui €omni tempore non metuebit €sic et qui in praeceptis Dei permanet semper pungens oculum deducens lacrimas €et qui pungit cor proferet sensum mittens lapidem in volatilia deiciet illa €sic et qui conviciatur amico dissolvit amicitiam ad amicum et si produxeris gladium non desperes €est enim regressus ad amicum si aperuerit os triste non timeas €est enim concordatio excepto convicio et inproperio €et superbia et mysterii revelatione €et plaga dolosa €in his omnibus effugiet amicus fidem posside cum proximo in paupertate illius €ut et in bonis illius laeteris in tempore tribulationis illius permane illi fidelis €ut et in hereditate illius coheres sis ante ignem camini vapor et fumus ignis inaltatur €sic et ante sanguinem maledicta et contumeliae et minae amicum salutare non confundaris €et a facie illius non me abscondam €et si mala mihi evenerint per illum sustineo omnis qui audiet cavebit se ab eo quis dabit ori meo custodiam €et supra labia mea signaculum certum €uti ne cadam ab ipsis et lingua mea perdat me  Domine pater et dominator vitae meae €non relinquas me €ne sinas me cadere in illis quis superponet in me in cogitatu meo €flagella €et in corde meo doctrinam sapientiae €ut ignorationibus eorum non parcant mihi €et non pareant delicta illorum et adincrescant ignorantiae meae €et multiplicentur delicta mea et peccata mea abundent €et incidam in conspectu adversariorum €et gaudeat inimicus meus Domine pater et Deus vitae meae €ne derelinquas me in cogitatu illorum extollentiam oculorum meorum ne dederis mihi €et omne desiderium averte a me aufer a me ventris concupiscentias €et concubitus concupiscentiae ne adprehendant me €et animae inreverenti et infrunitae ne tradas me doctrina oris €doctrinam oris audite filii €et qui custodierit illam non periet in labiis suis €nec scandalizabitur in operibus nequissimis in vanitate sua adprehendetur peccator et superbus €et maledicus scandalizabitur in illo iurationi non adsuescat os tuum €multus enim casus in illa nominatio vero Dei non sit adsidua in ore tuo €et nominibus sanctorum non admiscearis €quoniam non eris inmunis ab eis sicut enim servus interrogatus adsidue €a livore non minuetur €sic omnis iurans et nominans in toto a peccato non purgabitur vir multum iurans implebitur iniquitate €et non discedet a domo illius plaga et si frustraverit delictum ipsius super ipsum €erit €et si dissimulaverit delinquet dupliciter et si in vacuum iuraverit non iustificabitur €replebitur enim retributione domus illius est et alia loquella contraria morti €non inveniatur in hereditate Iacob etenim a misericordibus omnia haec auferentur €et in delictis non volutabunt indisciplinose non adsuescat os tuum €est enim in illa verbum peccati memento patris et matris tuae €in medio enim magnatorum consistis ne forte obliviscatur te in conspectu illorum €et adsiduitate tua infatuatus inproperium patiaris €et maluisses non nasci €et diem nativitatis tuae maledicas homo adsuetus in verbis inproperii €in omnibus diebus suis non erudietur duo genera abundant in peccatis €et tertium adducit iram et perditionem anima calida quasi ignis ardens €non extinguetur donec aliquid gluttiat et homo nequam in ore carnis suae €non desinet donec incendat ignem homini fornicario omnis panis dulcis €non cessabit transgrediens €a lecto suo omnis homo qui transgreditur lectum suum €contemnens in animam suam et dicens quis me videt tenebrae circumdant me €et parietes cooperiunt me €et nemo circumspicit me quem vereor €delictorum meorum non memorabitur Altissimus et non intelleget þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨—˜›‚quoniam omnia videt oculus illius €quoniam expellit a se timorem Dei huiusmodi hominis timor €et oculi hominum timentes illum et non cognovit €quoniam oculi Domini multo plus lucidiores super solem €circumspicientes omnes vias hominum €et profundum abyssi et hominum corda intuentes in absconsas €partes Domino enim Deo antequam crearentur omnia sunt agnita €sic et post perfectum respicit omnia hic in plateis civitatis vindicabitur €quasi pullus equinus fugabitur €et ubi non speravit adprehendetur et erit dedecus omnibus €quod non intellexerit timorem Dei sic et mulier omnis relinquens virum suum €et statuens hereditatem ex alieno matrimonio primo enim in lege Altissimi incredibilis fuit €et secundo virum suum dereliquit €tertio in adulterio fornicata est et ex alio viro filios statuit sibi haec in ecclesiam adducetur €et in filios eius respicietur non tradent filii eius radices et rami eius non dabunt fructum derelinquent in maledictum memoriam illius €et dedecus illius non delebitur et agnoscent qui derelicti sunt €quoniam nihil melius quam timor Dei €et nihil dulcius quam respicere in mandatis Domini et gloria magna est sequi Dominum €longitudo enim dierum adsumetur ab eo  sapientiae laus €sapientia laudabit animam suam et in Deo honorabitur €et in medio populi sui gloriabitur et in ecclesiis Altissimi aperiet os suum €et in conspectu virtutis illius gloriabitur in medio populo exaltabitur €et in plenitudine sancta admirabitur in multitudine electorum habebit laudem €et inter benedictos benedicetur dicens ego ex ore Altissimi prodivi primogenita ante omnem creaturam ego in caelis feci ut oriretur lumen indeficiens €et sicut nebula texi omnem terram ego in altis habitavi €et thronus meus in columna nubis gyrum caeli circuivi sola €et in profundum abyssi penetravi €et in fluctibus maris ambulavi et in omni terra steti €et in omni populo et in omni gente primatum habui €et omnium excellentium et humilium corda virtute calcavi €et in his omnibus requiem quaesivi €et in hereditate eius morabor tunc praecepit et dixit mihi creator omnium €et qui creavit me requievit in tabernaculo meo et dixit mihi in Iacob inhabita €et in Israhel hereditare €et in electis meis ede radices ab initio ante saeculum creata sum €et usque ad futurum saeculum non desinam €et in habitatione sancta coram ipso ministravi et sic in Sion firmata sum €et in civitate sanctificata similiter requievi €et in Hierusalem potestas mea et radicavi in populo honorificato €et in parte Dei mei hereditas illius €et in plenitudine sanctorum detentio mea quasi cedrus exaltata sum in Libano €et quasi cypressus in monte Sion et quasi palma exaltata sum in Cades €et quasi plantatio rosae in Hiericho quasi oliva speciosa in campis €et quasi platanus exaltata sum iuxta aquam in plateis sicut cinnamomum et aspaltum aromatizans odorem dedi €quasi murra electa dedi suavitatem odoris et quasi storax et galbanus et ungula et gutta €et quasi libanus non incisus vaporavi habitationem meam €et quasi balsamum non mixtum odor meus ego quasi terebinthus extendi ramos meos €et rami mei honoris et gratiae ego quasi vitis fructificavi suavitatem odoris €et flores mei fructus honoris et honestatis ego mater pulchrae dilectionis et timoris et agnitionis et sanctae spei in me gratia omnis vitae et veritatis €in me omnis spes vitae et virtutis transite ad me omnes qui concupiscitis me €et a generationibus meis implemini spiritus enim meus super melle dulcis €et hereditas mea super mel et favum memoria mea in generatione saeculorum qui edunt me adhuc esurient et qui bibunt me adhuc sitient qui audit me non confundetur €et qui operantur in me non peccabunt qui elucidant me vitam aeternam habebunt haec omnia liber vitae €testamentum Altissimi et agnitio veritatis legem mandavit Moses in praeceptis iustitiarum €et hereditatem domui Iacob et Israhel promissionis posuit David puero suo excitare regem ex ipso fortissimum €in throno honoris sedentem in sempiternum qui implet quasi Phison sapientiam €et sicut Tigris in diebus novorum qui adimplet quasi Eufrates sensum €qui multiplicat quasi Iordanis in tempore messis qui mittit disciplinam sicut lucem €et adsistens quasi Geon in die vindemiae qui perficit primus scire ipsam €et infirmior non investigavit eam a mari enim abundavit cogitatio eius €et consilium illius abysso magna ego sapientia effudi flumina ego quasi tramis aquae inmensae de fluvio €ego quasi fluvius Doryx €et sicut aquaeductus exivi a paradiso dixi rigabo meum hortum plantationum €et inebriabo pratus mei fructum et ecce facta est mihi tramis abundans €et fluvius meus propinquavit ad mare quoniam doctrinam quasi antelucanum inlumino omnibus €et enarrabo illam usque in longinquo penetrabo inferiores partes terrae €et inspiciam omnes dormientes €et inluminabo sperantes in Deo adhuc doctrinam quasi prophetiam effundam €et relinquam illam quaerentibus sapientiam €et non desinam in progenies illorum usque in aevum sanctum videte quoniam non soli mihi laboravi €sed omnibus exquirentibus veritatem  in tribus placitum est spiritui meo €quae sunt probata coram Deo et hominibus concordia fratrum et amor proximorum €et vir et mulier sibi consentientes tres species odivit anima mea et adgravor valde animae illorum pauperem superbum et divitem mendacem €et senem fatuum et insensatum in iuventute tua non congregasti €et quomodo invenies eam in senectute €tua quam speciosum canitiae iudicium €et presbyteris cognoscere consilium quam speciosa veteranis sapientia €et gloriosis intellectus et consilium corona senum multa peritia €et gloria illorum timor Dei novem insuspicabilia cordis magnificavi €et decimum dicam in lingua hominibus homo qui iucundatur in filiis €vivens et videns subversionem inimicorum beatus qui inhabitat cum muliere sensata €et qui in lingua sua non est lapsus €et qui non servivit indignis se beatus qui invenit amicum verum €et qui enarrat iustitiam auri audienti quam magnus qui invenit sapientiam et scientiam €sed non est super timentem Deum timor Dei super omnia superposuit beatus cui donatum est habere timorem Dei €qui tenet illum cui adsimilabitur timor Dei initium dilectionis eius €fidei autem initium adglutinandum est ei omnis plaga tristitia cordis est €et omnis malitia nequitia mulieris est et omnem plagam et non plagam videbit cordis et omnem nequitiam et non nequitiam mulieris et omnem obductum et non obductum odientium et omnem vindictam et non vindictam inimicorum non est caput nequius super caput colubri et non est ira super iram inimici €commorari leoni et draconi placebit €quam habitare cum muliere nequa nequitia mulieris inmutat faciem eius €et obcaecabit vultum suum tamquam ursus €et quasi saccum ostendit in medio proximorum eius et audiens suspirabit modicum brevis malitia super malitiam mulieris €sors peccatorum cadat super illam ascensus harenosus in pedibus veterani €sic mulier linguata homini quieto ne respicias in mulieris speciem €et non concupiscas mulierem in specie mulieris ira et inreverentia et confusio magna mulier si primatum habeat contraria est viro suo cor humile et facies tristis €et plaga mortis mulier nequa manus debiles et genua dissoluta €mulier quae non beatificat virum suum a muliere initium factum est peccati et per illam omnes morimur non des aquae tuae exitum nec modicum €nec mulieri nequa veniam prodeundi si non ambulaverit ad manum tuam €et confundet te in conspectu inimicorum a carnibus tuis abscide illam ne €semper te abutatur  mulieris bonae beatus vir €numerus enim annorum illorum duplex mulier fortis oblectat virum suum €et annos vitae illius in pace implebit pars bona mulier bona €in parte bona timentium Deum dabitur viro €pro factis bonis divitis autem et pauperis cor bonum €in omni tempore vultus illorum hilaris a tribus timuit cor meum et in quarto facies mea metuit delatura civitatis et collectio €populi et calumniam mendacem €super mortem omnia gravia dolor cordis et luctus mulier zelotypa in muliere infideli €flagellum linguae omnibus communicans sicut boum iugum quod movetur €ita et mulierem nequam þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨š˜Šƒqui tenet illam quasi qui adprehendat scorpionem mulier ebriosa ira magna €et contumelia et turpitudo illius non contegetur fornicatio mulieris in extollentia oculorum €et in palpebris illius agnoscetur in filia non avertente se firma custodiam €ne inventa occasione utatur se ab omni inreverentia oculis cave €et ne mireris si te neglexerit sicut viator sitiens ad fontem os aperiet €et ab omni aqua proxima bibet €et contra omnem palum sedebit €et contra omnem sagittam aperiet faretram donec deficiat gratia mulieris sedulae delectabit virum €suum €et ossa illius inpinguabit disciplina illius datus Dei mulier sensata et tacita non est inmutatio eruditae animae gratia super gratiam mulier sancta et pudorata omnis autem ponderatio non est digna continentis animae sicut sol oriens mundo in altissimis Dei €sic mulieris bonae species in ornamentum domus eius lucerna splendens super candelabrum sanctum €et species faciei super aetatem stabilem columnae aureae super bases argenteas €et pedes firmi super plantas stabilis mulieris fundamenta aeterna super petram solidam €et mandata Dei in corde mulieris sanctae in duobus contristatum est cor meum €et in tertio iracundia mihi advenit vir bellator deficiens per inopiam et vir sensatus contemptus et qui transgreditur a iustitia ad peccatum €Deus paravit eum ad rompheam duae species difficiles et periculosae mihi apparuerunt €difficile exuitur negotians a neglegentia €et non iustificabitur caupo a peccatis labiae  propter inopiam multi deliquerunt €et qui quaerit locupletari avertit oculum suum si in medio conpaginis lapidum palus figitur €sic et inter medium venditionis et emptionis angustabitur peccatis conteretur delictum si non in timore Domini tenueris instanter €cito subvertetur domus tua si in pertusura cribri remanebit stercus €sic aporia hominis in cogitatu illius vasa figuli probat fornax €et homines iustos temptatio tribulationis sicut rusticatio de ligno ostendit fructum illius €sic verbum excogitatum €hominis cordis ante sermonem non conlaudes virum €haec enim temptatio est hominum si sequaris iustitiam adprehendes illam €et indues quasi poderem honoris €et inhabitabis cum ea et proteget te in sempiternum €et in die agnitionis invenies firmamentum volatilia ad sibi similia conveniunt €et veritas ad eos qui operantur illam revertetur leo venationi insidiatur semper €sic peccata operantibus iniquitates homo sanctus in sapientia manet sicut sol €nam stultus sicut luna inmutatur in medio insensatorum serva verbum tempori €in medio autem cogitantium adsiduus esto narratio peccantium odiosa €et risus illorum delictis peccati loquella multum iurans horripilationem capiti €statuet €et inreverentia ipsius obturatio aurium effusio sanguinis in rixa superborum €et maledictio illorum auditus gravis qui denudat arcana amici perdet fidem €et non inveniet amicum ad animum suum dilige proximum et coniungere fide cum illo quod si denudaveris absconsa illius non persequeris post eum sicut enim homo qui perdit amicum suum €sic qui perdit amicitiam proximi sui et sicut qui dimittit avem de manu sua €sic reliquisti proximum tuum et non eum capies non illum sequaris quoniam longe abest €effugit enim quasi caprea de laqueo €quoniam vulnerata est conligare et maledicti est concordatio denudare autem amici mysteria desperatio est annuens oculo fabricat iniqua et nemo eum abiciet in conspectu oculorum tuorum condulcabit os tuum €et super sermones tuos admirabitur €novissime autem pervertet os suum €et in verbis tuis dabit scandalum multa audivi et non coaequavi ei €et Dominus odiet illum qui in altum mittit lapidem super caput eius cadet €et plaga dolosi dividet vulnera et qui foveam fodit in illam decidet €et qui statuit lapidem proximo offendet in eo €et qui laqueum alio peribit in illo facienti nequissimum super ipsum devolvetur €et non agnoscet unde adveniat illi inlusio et inproperium superborum €et vindicta sicut leo insidiabitur illi laqueo peribunt qui oblectantur casu iustorum €dolor autem consumet illos antequam moriantur ira et furor utraque execrabilia €et vir peccator continens erit illorum  qui vindicari vult a Deo inveniet vindictam €et peccata illius servans servabit relinque proximo tuo nocenti te €et tunc deprecanti tibi peccata solventur homo homini servat iram €et a Deo quaerit medellam et in hominem similem sibi non habet €misericordiam €et de peccatis suis deprecatur ipse dum caro sit reservat iram €et propitiationem petit a Deo €quis exorabit pro delictis illius memento novissimorum et desine inimicari tabitudo enim et mors inminet in mandatis memorare timorem Dei et non irascaris proximo memorare testamenti Altissimi €et despice ignorantiam proximi abstine te a lite et minues peccata homo enim iracundus incendit litem et vir peccator turbabit amicos €et in medium pacem habentium inmittit €inimicitiam secundum enim ligna silvae sic ignis exardescit €et secundum virtutem hominis iracundia illius erit €et secundum substantiam suam exaltabit iram suam certamen festinatum incendit ignem €et lis festinans effundit sanguinem €et lingua testificans adducit mortem si sufflaveris quasi ignis exardebit €et si expueris super illam extinguetur €utraque ex ore proficiscuntur susurrio et bilinguis maledictus €multos enim turbavit pacem habentes lingua tertia multos commovit €et dispersit illos a gente in gentem civitates muratas divitum destruxit et domos magnatorum effodit virtutes populorum concidit et gentes fortes dissolvit lingua tertia mulieres viritas eiecit €et privavit illas laboribus suis qui respicit illam non habebit requiem €nec habitabit cum requie flagelli plaga livorem facit plaga autem linguae comminuet ossa multi ceciderunt in ore gladii €sed non sic quasi qui interierunt per linguam suam beatus qui tectus est a lingua nequa €qui in iracundia illius non transivit €et qui non adtraxit iugum eius €et in vinculis illius non est ligatus iugum enim illius iugum ferreum est €et vinculum illius vinculum aereum est mors illius mors nequissima €et utilis potius inferus quam illa perseverantia illius non permanebit €sed obtinebit vias iniustorum et in flamma sua non conburet iustos qui derelinquunt Deum incident €in illam €et exardebit in illis et non extinguetur €et inmittetur in illos quasi leo €et quasi pardus laedebit illos sepi aures tuas spinis et noli audire linguam nequam €et ori tuo facito ostia et seras aurum tuum et argentum confla €et verbis tuis facito stateram et frenos ori tuo rectos et adtende ne forte labaris in lingua €et cadas in conspectu inimicorum insidiantium tibi €et sit casus tuus insanabilis in mortem  de fenore €qui facit misericordiam fenerat proximum €et qui praevalet manu mandata servat fenera proximum tibi in tempore necessitatis illius €et iterum redde proximo in tempore suo confirma verbum et fideliter age cum illo €et in omni tempore invenies quod tibi necessarium est multi quasi inventionem aestimaverunt fenus €et praestiterunt molestiam his qui se adiuvaverunt donec accipiant osculantur manum dantis €et in promissionibus humiliant vocem suam et in tempore redditionis postulabit tempus €et loquetur verba acediae et murmurationum €et tempus causabitur si autem potuerit reddere €aversatus €solide vix reddet dimidium €et conputabit illud quasi inventionem sin autem fraudavit illum pecunia sua €et possidebit illum inimicum gratis et convicia et maledicta reddet illi €et pro honore et beneficio reddet illi contumeliam multi non causa nequitiae non feneraverunt €sed fraudari gratis timuerunt verumtamen super humilem animo fortior esto €et pro elemosyna non trahas illum propter mandatum adsume pauperem €et propter inopiam eius ne dimittas illum vacuum perde pecuniam pro fratre et amico €et non abscondas illam sub lapide in perditionem pone thesaurum tuum in praeceptis Altissimi €et proderit tibi magis quam aurum conclude elemosynam in corde pauperis €et haec pro te exorabit ab omni malo ˜’super scutum potentis et super lanceam €adversus inimicum tuum pugnabit vir bonus fidem facit proximo suo €et qui perdiderit confusionem derelinquet sibi þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨˜”gratiam fideiussoris ne obliviscaris €dedit enim pro te animam suam repromissorem fugit peccator et inmundus bona repromissoris sibi adscribit peccator €et ingratus sensu derelinquet liberantem se vir repromittit de proximo suo €et cum perdiderit reverentiam relinquetur ab eo repromissio nequissima multos perdidit dirigentes €et commovit illos quasi fluctus maris viros potentes gyrans migrare fecit €et vagati sunt in gentibus alienis peccator transgrediens mandata Domini €incidet in promissionem nequa €et qui conatur multa agere incidet in iudicium recupera proximum secundum virtutem tuam €et adtende tibi ne incidas initium vitae aqua et panis et €vestimentum €et domus protegens turpitudinem melior victus pauperis sub tegimen asserum €quam epulae splendidae in peregre sine domicilio super minimum et magnum placeat tibi €et inproperium peregrinationis non audies vita nequa hospitandi de domo in domum €et ubi hospitabitur non fiducialiter aget nec aperiet os hospitabit et pascet et potabit ingratos €et ad haec amara audiet transi hospes et orna mensam €et quae in manu habes ciba ceteros exi a facie honoris amicorum meorum €necessitudine domus meae hospitio €mihi factus est frater gravia haec homini habenti sensum €correptio domus et inproperium feneratoris  de filiis €qui diligit filium suum adsiduat illi flagella €ut laetetur in novissimo suo qui docet filium suum laudabitur in illo €et in medio domesticorum in illo gloriabitur qui docet filium suum in zelum mittit inimicum €et in medio amicorum gloriabitur in illo mortuus est pater illius et quasi non est mortuus €similem enim reliquit sibi post se in vita ipsius vidit et laetatus est in illo €in obitu illius non est contristatus €nec confusus est coram inimicis reliquit enim defensorem domus €et amicis reddentem gratiam pro animabus filiorum conligabit vulnera sua €et super omnem vocem turbabuntur viscera eius equus indomitus evadit durus €et filius remissus evadit praeceps lacta filium et paventem te faciet €lude cum eo et contristabit te non conrideas illi ne doleas €et in novissimo obstupescent dentes tui non des illi potestatem in iuventute et ne despicias cogitatus illius curva cervicem eius in iuventute €et tunde latera illius dum infans est €ne forte induret et non credat tibi et erit tibi dolor animae doce filium tuum et operare in illum €ne in turpitudinem illius offendas melior est pauper sanus et fortis viribus €quam dives inbecillis et flagellatus malitia salus animae in sanctitate iustitiae €et melior omni auro et argento €et corpus validum quam census inmensus non est census super censum salutis corporis €et non est oblectatio super cordis gaudium melior est mors quam vita amara €et requies aeterna quam languor perseverans bona absconsa in ore cluso €quasi adpositiones epularum circumpositae sepulchro quid proderit libatio idolo €nec enim manducat nec odorabitur sic qui effugatur a Domino et portans mercedes iniquitatis videns oculis et ingemescens €sicut spado conplectens virginem et suspirans tristitiam non des animae tuae €et non adfligas temet ipsum in consilio tuo iucunditas cordis haec est vita hominis €et thesaurus sine defectione sanctitatis €et exultatio viri est longevitas miserere animae tuae placens Deo €et contine et congrega cor tuum in sanctitate eius €et tristitiam longe expelle a te multos enim occidit tristitia et non est utilitas in illa zelus et iracundia minuit dies €et ante tempus senectam adducit cogitatus splendidum cor bonum in epulis €epulae enim illius diligenter fiunt  vigilia honestatis tabefacit carnes €et cogitatus illius auferet somnum cogitatus praesentiae avertit sensum €et infirmitas gravis sobriam facit animam laboravit dives in congregatione substantiae €et in requie sua replebitur bonorum suorum laboravit pauper in diminutione victus €et in fine inops fit qui aurum diligit non iustificabitur €et qui insequitur consumptionem replebitur ex ea multi dati sunt in auri casus €et facta est in facie ipsius perditio illorum lignum offensionis est aurum sacrificantium €vae illis qui sectantur illud et omnis inprudens deperiet in illo beatus dives qui inventus est sine macula €et qui post aurum non abiit €nec speravit in pecunia et thesauris quis est hic et laudabimus eum fecit enim mirabilia in vita sua quis probatus est in illo et perfectus est €et erit illi in gloria aeterna €qui potuit transgredi et non est transgressus €et facere mala et non fecit ideo stabilita sunt bona illius in Deo €et elemosynas illius enarrabit ecclesia €sanctorum de continentia €supra mensam magnam sedisti €non aperias super illam faucem tuam prior non dicas simulata sunt quae €super illa sunt memento quoniam malum oculus nequa nequius oculo quid creatum est €ideo ab omni facie sua lacrimabitur cum viderit ne extendas manum tuam prior €et invidia contaminatus obrubescas nec conprimaris in convivio intellege proximi tui ex te €ipso utere quasi homo frugi quae tibi adponuntur €et non cum manducas multum odio habearis cessa prior causa disciplinae et noli nimius esse ne forte offendas et si in medio multorum sedisti €prior illis non extendas manum tuam €nec prior poscas bibere quam sufficiens est homini erudito vinum exiguum €et in dormiendo non laborabis ab illo et non senties dolorem vigilia et cholera et tortura viro infrunito somnus sanitatis in homine parco €dormiet usque in mane et anima illius cum ipso delectabitur et si coactus fueris in edendo multum €surge e medio et vome et refrigerabit te €et non adduces corpori tuo infirmitates audi me fili et ne spernas me €et in novissimo invenies mea verba in omnibus operibus tuis esto velox €et omnis infirmitas non occurret tibi splendidum in panibus benedicent labia multorum €et testimonium veritatis illius fidele in nequissimo pane murmurabit civitas €et testimonium nequitiae illius verum est diligentes in vino noli provocare €multos enim exterminavit vinum ignis probat ferrum durum €sic vinum corda superborum arguet in ebrietate potatum aequavit in vita €vinum hominibus €si bibas illud moderate eris sobrius quae est vita quae minuitur vino quid defraudat vitam mors vinum in iucunditate creatum est €non in ebrietate ab initio exultatio animae et cordis vinum moderate potatum sanitas est et corpori et animae vinum multum potatum inritationem et iram et ruinas multas facit amaritudo animae vinum multum potatum ebrietatis animositas inprudentis offensio €minorans virtutem et faciens vulnera in convivio vini non arguas proximum €et non despicias eum in iucunditate illius verba inproperii non dicas illi €et non premas illum in repetendo  rectorem te posuerunt noli extolli €esto in illis quasi unus ex ipsis curam illorum habe et sic conside €et omni cura tua explicita recumbe ut laeteris propter illos €et ornamentum gratiae accipias coronam €et dignationem consequaris conrogationis loquere maior natu decet enim te primum verbum diligenti scientiam €et non inpedias musica ubi auditus est non effundas sermonem €et inportune noli extolli in sapientia tua gemmula carbunculi in ornamento auri €et conparatio musicorum in convivio vini sicut in fabricatione auri signum est zmaragdi €sic numerus musicorum in iucundo et moderato vino audi tacens et pro reverentia accedet tibi bona gratia adulescens loquere in tua causa vix si bis interrogatus fueris habeat caput responsum tuum in multis esto quasi inscius et audi tacens simul et quaerens in medio magnatorum non praesumas €et ubi sunt senes non multum loquaris ante grandinem praeibit coruscatio €et pro reverentia accedet tibi bona €gratia et hora surgendi non te trices €praecurre autem prior in domum tuam et illic avocare €et illic lude et age conceptiones tuas €et non in delictis et verbo superbo et super his omnibus benedicito Dominum qui fecit te €et inebriantem te ab omnibus bonis suis qui timet Deum excipiet doctrinam eius €et qui vigilaverint ad illum invenient benedictionem qui quaerit legem replebitur ab ea €et qui insidiose agit scandalizabitur in ea qui timent Dominum invenient iudicium iustum €et iustitias quasi lucem accendent þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨ ˜•peccator homo devitabit correptionem €et secundum voluntatem suam inveniet conparationem vir consilii non disperiet intellegentia €alienus et superbus non pertimescit timorem etiam postquam fecit cum eo sine consilio €et suis insectationibus arguetur fili sine consilio nihil facias €et post factum non paeniteberis in via ruinae non eas et non offendes in lapides €ne credas te viae laboriosae €ne ponas animae tuae scandalum et a filiis tuis cave et a domesticis tuis adtende in omni opere crede ex fide animae tuae €haec est enim conservatio mandatorum qui credit Deo adtendit mandatis €et qui confident in illo non €minorabuntur  timenti Dominum non occurrent mala €sed in temptatione Deus illum conservat €et liberabit a malis sapiens non odit mandata et iustitias €et non inludetur quasi in procella €navis homo sensatus credit legi Dei et lex illi fidelis qui interrogationem manifestat parabit verbum €et sic deprecatus exaudietur €et conservabit disciplinam et tunc respondebit praecordia fatui quasi rota carri €et quasi axis versatilis cogitatus illius equus admissarius sicut amicus subsannator €sub omni suprasedenti hinnit quare dies diem superat €et iterum lux lucem et annus annum a sole a Domini scientia separati sunt €facto sole et praeceptum custodiente et inmutavit tempora et dies festos ipsorum €et in illis dies festos celebraverunt ad horam ex ipsis exaltavit et magnificavit Deus €et ex ipsis posuit in numerum dierum €et homines omnes de solo et ex terra unde creatus est Adam in multitudine disciplinae €Domini separavit eos €et inmutavit vias eorum et ex ipsis benedixit et exaltavit €et ex ipsis sanctificavit et ad se adplicavit €et ex ipsis maledixit et humiliavit €et convertit illos a separatione ipsorum quasi lutum figuli in manus ipsius €plasmare illud et disponere omnes viae eius secundum dispositionem eius €sic homo in manu illius qui se fecit €reddet illis secundum €iudicium suum contra malum bonum est et contra mortem vita €sic et contra virum iustum peccator €et sic intuere in omnia opera Altissimi €duo duo unum contra unum et ego novissimus vigilavi €et quasi qui colligit acinos post vindemiatores in benedictione Dei et ipse speravi €et quasi qui vindemiat replevi torcular respicite quoniam non soli mihi laboravi €sed omnibus exquirentibus disciplinam audite me magnati et omnes populi €et rectores ecclesiae auribus percipite filio et mulieri fratri et amico €non des potestatem super te in vita tua €non dederis alio €possessionem tuam €ne forte paeniteat te et depreceris pro illis dum adhuc superes et adspiras €non inmutabit te omnis caro melius est enim ut filii tui te rogent €quam te respicere in manus filiorum tuorum in omnibus operibus tuis praecellens esto ne dederis maculam in gloriam tuam €in die consummationis dierum vitae tuae €et in tempore exitus tui distribue hereditatem tuam cibaria et virga et onus asino €panis et disciplina et opus servo operatur in disciplina et quaerit requiescere €laxa manus illi et quaerit libertatem iugum et lorum curvant collum durum €et servum inclinant operationes adsiduae servo malivolo tortura et conpedes €mitte illum in operatione ne vacet multam enim malitiam docuit otiositas in opera constitue eum sic enim condecet illi €quod si non obaudierit €grava illum conpedibus €et non amplifices super omnem carnem €verum sine iudicio nihil facias grave si est tibi servus sit tibi quasi anima €tua €quasi fratrem sic eum tracta €quoniam in sanguine animae parasti eum si laeseris illum iniuste et extollens discesserit quem quaeres €et in qua via quaeras illum nescis  vana spes et mendacium insensato viro €et somnia extollunt inprudentes quasi qui adprehendit umbram et persequitur ventum €sic et qui adtendit ad visa mendacia hoc secundum hoc visio somniorum €ante faciem hominis similitudo hominis ab inmundo quid mundabitur et a mendace quid verum dicetur divinatio erroris et auguria mendacia €et somnia malefacientium vanitas est et sicut parturientis cor tuum fantasiam patitur €nisi ab Altissimo fuerit emissa visitatio €ne dederis in illis cor tuum multos enim errare fecerunt somnia €et exciderunt sperantes in illis sine mendacio consummabitur verbum €et sapientia in ore fidelis conplanabitur qui non temptatus est quid scit €vir in multis expertus cogitavit multa €et qui multa didicit enarrabit intellectum qui non est expertus pauca recognoscit €qui autem in multis factus est multiplicabit €malitiam ˜Œmulta vidi errando €et plurimas verborum consuetudines aliquotiens usque ad mortem periclitatus sum horum causa €et liberatus sum gratia Dei spiritus timentium Deum quaeretur €et in respectu illius benedicentur spes enim illorum in salvantem illos et oculi Dei in diligentes se qui timet Dominum nihil trepidabit €et non pavebit quoniam ipse est spes eius timentis Dominum beata est anima eius ad quem respicit et quis est fortitudo eius oculi Domini super timentes eum €protector potentiae firmamentum virtutis €tegimen ardoris et umbraculum meridiani et precatio offensionis €et adiutorium casus €exaltans animam et inluminans oculos €dans sanitatem vitam et benedictionem immolans ex iniquo oblatio est maculata €et non sunt beneplacitae subsannationes iniustorum Dominus solus sustinentibus se in via veritatis et iustitiae dona iniquorum non probat Altissimus €in oblationibus €iniquorum €nec in multitudine sacrificiorum eorum propitiabitur peccatis qui offert sacrificium ex substantia pauperum €quasi qui victimat filium in conspectu patris sui panis egentium vita pauperis est €qui defraudat illum homo sanguinis qui aufert in sudore panem quasi qui occidit proximum suum qui effundit sanguinem €et qui fraudem facit mercedem mercennario unus aedificans et unus destruens quid prodest illis nisi labor unus orans et unus maledicens cuius vocem exaudiet Deus qui baptizatur a mortuo et iterum tangit illum €quid proficit lavatione illius sic homo qui ieiunat in peccatis suis et iterum eadem faciens €quid proficit humiliando se €orationem illius quis exaudiet  qui conservat legem multiplicat orationem sacrificium salutare adtendere mandatis €et discedere ab omni iniquitate et deprecatio recedere ab iniustitia –non apparebis ante conspectum Dei vacuus haec enim omnia propter mandatum Domini fiunt oblatio iusti inpinguat altare €et odor suavitatis est in conspectu Altissimi sacrificium iusti acceptum est €et memoriam eius non obliviscetur Dominus bono animo gloriam redde Deo €et non minuas primitias manuum tuarum in omni dato hilarem fac vultum tuum €et in exultatione sanctifica decimas tuas da Altissimo secundum datum eius €et in bono oculo ad inventionem fac manuum tuarum quoniam Dominus retribuens est €et septies tantum reddet tibi noli offerre munera prava non enim suscipiet illa et noli inspicere sacrificium iniustum €quoniam Dominus iudex est €et non est apud illum gloria personae non accipiet Dominus personam in pauperem €et precationem laesi exaudiet non despiciet preces pupilli €nec viduam si effundat loquellam gemitus nonne lacrima ad maxillam descendit €et exclamatio a maxilla ascendit et Dominus exauditor delectans in €illis qui adorat Deum in oblectatione suscipietur €et precatio illius usque ad nubes €propinquabit oratio humiliantis se nubes penetrabit €et donec propinquet non conrogabitur €et non discedet donec aspiciat Altissimus et Dominus non longinquabit €sed iudicabit iustos et faciet iudicium €et Fortissimus non habebit in illis patientiam €ut contribulet dorsum ipsorum et gentibus reddet vindictam €donec tollat plenitudinem superborum €et sceptra iniquorum contribulet donec reddat hominibus secundum actus suos €et secundum opera Adae et secundum praesumptionem illius donec iudicet iudicium plebis suae €et oblectabit iustos misericordia sua speciosa misericordia Dei in tempore tribulationis €quasi nubes pluviae in tempore siccitatis  miserere nostri Deus omnium et respice nos €et ostende nobis lucem miserationum tuarum et inmitte timorem tuum super gentes quae non exquisierunt te €et cognoscant quia non est Deus nisi tu €ut enarrent magnalia tua þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨¤“adleva manum tuam super gentes alienas ut videant potentiam tuam sicut enim in conspectu eorum sanctificatus es in nobis €sic in conspectu nostro magnificaberis in illis ut cognoscant te sicut et nos agnovimus €quoniam non est Deus praeter te Domine innova signa et inmuta mirabilia glorifica manum et brachium dextrum excita furorem et effunde iram extolle adversarium et adflige inimicum festina tempus et memento finis ut enarrent mirabilia tua in ira flammae devoretur qui salvatur €et qui pessimant plebem tuam inveniant perditionem contere caput principum inimicorum €dicentium non est alius praeter nos congrega omnes tribus Iacob €et cognoscant quia non est Deus nisi tu €ut enarrent magnalia tua €et hereditabis eos sicut ab initio miserere plebi tuae €super quam invocatum est nomen tuum €et Israhel quem coaequasti primogenito tuo miserere civitati sanctificationis tuae €Hierusalem civitati requiei tuae reple Sion inenarrabilibus verbis tuis et gloria tua populum tuum da testimonium quia ab initio creaturae tuae sunt €et suscita precationes €quas locuti sunt in nomine tuo prophetae priores da mercedem sustinentibus te ut prophetae tui fideles inveniantur €et exaudi orationes servorum tuorum secundum benedictionem Aaron de populo tuo €et dirige nos in via iustitiae €et sciant omnes qui inhabitant terram €quia tu es Deus conspector saeculorum omnem escam manducabit venter €et est cibus cibo melior fauces contingit cibum ferae €et cor sensatum verba mendacia cor pravum dabit tristitiam €et homo peritus resistet illi omnem masculum excipiet mulier et est filia melior filiae species mulieris exhilarat faciem viri sui €et super omnem concupiscentiam hominis superducit €desiderium si est lingua curationis et mitigationis €misericordiae €non est vir illius contra filios hominum qui possidet mulierem inchoat possessionem €adiutorium contra illum est et columna ut requies ubi non est sepis diripietur possessio €et ubi non est mulier gemescit egens cui credit qui non habet €nidum €et deflectens ubicumque obscuraverit €quasi succinctus latro exiliens de civitate in civitatem  omnis amicus dicet et ego amicitiam copulavi €sed est amicus solo nomine amicus €nonne tristitia inest usque ad mortem sodalis autem et amicus ad inimicitiam convertentur o praesumptio nequissima unde creata es €cooperire aridam malitiam et dolositatem illius sodalis amico coniucundatur in oblectatione €et in tempore tribulationis adversarius erit sodalis amico condolet causa ventris €et contra hostem accipiet scutum non obliviscaris amici tui in animo tuo €et non inmemor sis illius in operibus tuis noli consiliari cum socero tuo €et a zelantibus te absconde consilium omnis consiliarius prodit consilium €sed est consiliarius in semet ipso a consiliario serva animam tuam €prius scito quae sit illius necessitas €et ipse enim animo suo cogitabit ne forte mittat sudem in terram et dicat tibi bona est via tua €et stet e contrario videre quid tibi eveniat cum viro inreligioso tracta de sanctitate €et cum iniusto de iustitia €et cum muliere de ea quae aemulatur €cum timido de bello €cum negotiatore de traiecticio €cum emptore de venditione €cum viro livido de gratiis agendis cum impio de pietate €cum inhonesto de honestate €cum operario agri de €omni opere cum operario annuali de consummatione anni €cum servo pigro de multa operatione €non adtendas his in omni consilio cum viro sancto adsiduus esto €quemcumque cognoveris observantem timorem Dei cuius anima est secundum animam tuam €quicumque titubaverit €in tenebris non condolebit tibi et cor boni consilii statue €non est enim tibi aliud pluris €illo anima viri sancti enuntiat aliquando vera €quam septem circumspectores €sedentes ad speculandum et in his omnibus deprecare Altissimum €ut dirigat in veritate viam tuam ante omnem operam verbum verax €praecedat te €et ante omnem actum consilium stabile verbum nequa inmutabit cor €quattuor partes oriuntur €bonum et malum vita et mors €et dominatrix illorum est adsidua lingua vir peritus multos erudivit €et animae suae suavis est qui sofistice loquitur odibilis est €omni re defraudabitur non est enim data illi a €Domino gratia €omni enim sapientia defraudatus est est sapiens animae suae sapiens €et fructus sensus illius laudabilis vir sapiens plebem suam erudit €et fructus sensus eius fideles sunt vir sapiens implebitur benedictione €et videntes illum laudabunt vita viri in numero dierum €dies autem Israhel innumerabiles sunt sapiens in populo hereditabit honorem €et nomen illius erit vivens in aeternum fili in vita tua tempta animam tuam €et si fuerit nequam non des illi potestatem non enim omnia omnibus expediunt €et non omni animae omne genus placet noli avidus esse in omni epulatione €et non te effundas super omnem escam in multis enim escis erit infirmitas €et aplestia adpropinquabit usque ad cholera propter aplestiam multi €obierunt €qui autem abstinens est adiciet vitam  honora medicum propter necessitatem €etenim illum creavit Altissimus a Deo est omnis medella €et a rege accipiet dationem disciplina medici exaltabit caput illius €et in conspectu magnatorum conlaudabitur Altissimus creavit de terra medicinam €et vir prudens non abhorrebit illi nonne a ligno indulcata est amara aqua ad agnitionem hominum virtutis €illorum €et dedit homini scientiam Altissimus €honorari in mirabilibus suis in his curans mitigavit dolorem €et unguentarius facit pigmentum suavitatis €et unctiones conficiet suavitatis €et non consummabuntur opera eius pax enim Dei super faciem terrae fili in tua infirmitate non despicias €sed ora ad Dominum et ipse curabit te averte a delicto et dirige manus €et ab omni delicto munda cor tuum da suavitatem et memoriam similaginis €et inpingua oblationem et da locum medico etenim illum Dominus creavit €et non discedat a te quoniam opera eius sunt necessaria est enim tempus quando in manus eorum incurras ipsi vero Dominum deprecabuntur ut dirigat requiem eorum €et sanitatem propter conversationem illorum qui delinquit in conspectu eius qui fecit eum €incidat in manus medici fili in mortuum produc lacrimas et quasi dira passus incipe plorare €et secundum iudicium contine €corpus illius €et non despicias sepulturam illius propter delaturam amare fer luctum illius uno die €et consolare propter tristitiam ˜“a tristitia enim festinat mors et cooperiet €virtutem €et tristitia cordis flectet cervicem in abductione permanet tristitia €et substantia inopis secundum cor eius non dederis in tristitia cor tuum sed repelle eam a te €et memento novissimorum noli oblivisci neque enim est conversio €et huic nihil proderis et te ipsum pessimabis memor esto iudicii mei sic enim erit et tuum €mihi heri et tibi hodie in requie mortui requiescere fac memoriam eius €et consolare illum in exitu spiritus sui sapientiam scribe in tempore vacuitatis €et qui minoratur actu sapientiam percipiet €qua sapientia replebitur qui tenet aratrum et non gloriatur in iaculo €stimulo boves agit €et conversatur in operibus eorum €et narratio eius in filiis taurorum cor suum dabit ad versandos sulcos €et vigilia eius in sagina vaccarum sic omnis faber et architectus qui noctem tamquam diem transigit €qui sculpit signacula sculptilia €et adsiduitas eius variat picturam €cor suum dabit in similitudinem picturae €et vigilia sua perficit opus sic faber ferrarius sedens iuxta incudem et considerans opus ferri €vapor ignis uret carnes eius €et in calore fornacis concertatur vox mallei innovabit aurem eius €et contra similitudinem vasi oculi €eius cor suum dabit in consummationem operum €et vigilia sua ornabit in consummatione sic figulus sedens ad opus suum €convertens pedibus suis rotam €qui in sollicitudine positus est semper €propter opus suum €et innumera est omnis operatio eius in brachio suo formabit lutum €et ante pedes suos curvabit virtutem suam cor suum dabit ut consummet linitionem €et vigilia sua mundabit fornacem omnes hi in manibus suis speraverunt €et unusquisque in arte sua sapiens est sine his omnibus non aedificatur civitas et non inhabitabunt nec inambulabunt þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨¦˜¥‚et in ecclesiam non transilient super sellam iudicis non sedebunt €et testamentum iudicii non intellegent €neque palam facient disciplinam et iudicium €et in parabolis non invenientur sed creaturam aevi confirmabunt €et deprecatio illorum in operatione artis €adcommodantes animam suam et conquirentes in lege Altissimi  sapientiam omnium antiquorum exquiret €et in prophetiis vacabit narrationem virorum nominatorum conservabit €et in versutias parabolarum simul introibit occulta proverbiorum exquiret €et in absconditis parabolarum conversabitur in medio magnatorum ministrabit €et in conspectu praesidis apparebit in terram alienarum gentium pertransiet €bona enim et mala in hominibus temptavit cor suum tradet ad vigilandum diluculo ad Dominum qui fecit illum €et in conspectu Altissimi deprecabitur aperiet os suum in oratione et pro delictis suis deprecabitur si enim Dominus magnus voluerit €spiritu intellegentiae replebit illum et ipse tamquam imbres mittet eloquia sapientiae suae €et in oratione confitebitur Domino ipse diriget consilium eius et disciplinam €et in absconditis suis consiliabitur ipse palam faciet disciplinam doctrinae suae €et in lege testamenti Domini gloriabitur conlaudabunt multi sapientiam eius €et usque in saeculum non delebitur non recedet memoria eius €et nomen eius requiretur a generatione in generationem sapientiam eius enarrabunt gentes €et laudem eius nuntiabit ecclesia si inmanserit nomen derelinquet mille €et si requieverit proderit illi adhuc consiliabor ut enarrem ut furore enim repletus sum in voce dicit obaudite me divini fructus €et quasi rosa plantata super rivum aquarum €fructificate quasi libanus odorem suavitatis habete florete flores quasi lilium date odorem et frondete in €gratiam €et conlaudate canticum et benedicite Dominum in operibus suis date nomini eius magnificentiam €et confitemini illi in voce labiorum vestrorum €in canticis labiorum et cinyris €et sic dicetis in confessione opera Domini universa bona valde in verbo eius stetit aqua sicut congeries €et in sermone oris eius sicut exceptoria aquarum quoniam in praecepto ipsius placor fit €et non est minoratio in salute illius opera omnis carnis coram illo €et non est quicquam absconditum ab oculis eius a saeculo usque in saeculum respicit €et nihil est mirabile in conspectu eius non est dicere quid est hoc aut quid est illud €omnia enim in tempore suo quaerentur benedictio illius quasi fluvius inundavit et quomodo cataclysmus aridam inebriavit €sic ira ipsius gentes quae non exquisierunt eum hereditabit quomodo convertit aquas et siccata est terra €et viae illius viis illorum directae sunt €sic peccatoribus offensiones in ira eius bona bonis creata sunt ab initio sic nequissimis bona et mala initium necessariae rei vitae hominum €aqua ignis et ferrum lac et panis similagineus €et mel et botrus uvae et oleum et vestimentum haec omnia sanctis in bona €sic et impiis et peccatoribus in mala convertentur sunt spiritus qui ad vindictam creati sunt €et in furore suo confirmaverunt tormenta sua in tempore consummationis effundent virtutem €et furorem eius qui fecit illos confundent ignis grando famis et mors omnia haec ad vindictam creata sunt bestiarum dentes et scorpii et serpentes €et romphea vindicans in exterminium impios in mandatis eius epulabuntur €et super terram in necessitatem praeparabuntur €et in temporibus suis non praeterient verbum propterea ab initio confirmatus et consiliatus sum €et cogitavi et in scripta dimisi omnia opera Domini bona €et omne opus hora sua subministrabit non est dicere hoc illo nequius est €omnia enim in tempore suo conprobabuntur et nunc in omni corde et ore conlaudate €et benedicite nomen Domini  occupatio magna creata est omnibus hominibus €et iugum grave super filios Adam €a die exitus de ventre matris eorum €usque in diem sepulturae in matrem omnium cogitationes eorum et timores cordis €adinventio expectationis et dies finitionis residentes super sedem gloriosam €usque ad humiliatum in terra et cinere ab eo qui utitur hyacintho et portat coronam €usque ad eum qui operitur lino crudo €furor zelus tumultus fluctuatio et timor mortis €iracundia perseverans et contentio et in tempore refectionis in cubile €somnus noctis inmutat scientiam eius modicum tamquam nihil in requie €et ab eo in somnis quasi in die respectus conturbatus est in visu cordis sui €tamquam qui evaserit in die belli €in tempore salutis suae exsurrexit €et admirans ad nullum timorem cum omni carne ab homine usque ad pecus €et super peccatores septuplum ad haec mors sanguis contentio et romphea €oppressiones famis et contritio et flagella super iniquos creata sunt haec omnia €et propter illos factus est cataclysmus omnia quae de terra sunt in terram convertentur €et aquae omnes in mare convertentur omne munus et iniquitas delebitur et fides in saeculum stabit substantiae iniustorum sicut fluvius siccabuntur €et sicut tonitruum magnum in pluvia manebunt in aperiendo manus suas laetabitur €sic praevaricatores in consummatione tabescent nepotes impiorum non multiplicabunt ramos €et radices inmundae super cacumen petrae sonant viriditas super omnem aquam €et ad oram fluminis ante omnem faenum €evelletur gratia sicut paradisus in benedictionibus €et misericordia in saeculo permanet vita sibi sufficientis operarii condulcabitur €et in ea invenies thesaurum fili €aedificatio civitatis confirmabit nomen €et super haec mulier inmaculata conputatur vinum et musica laetificant cor €et super utraque dilectio sapientiae tibiae et psalterium suavem faciunt melodiam €et super utraque lingua suavis gratiam et speciem desiderabit oculus tuus €et super hoc viride sationis amicus et sodalis in tempore convenientes €et super utrosque mulier cum viro fratres in adiutorium in tempore tribulationis €et super eos misericordia liberabit aurum et argentum constituet pedem €et super utrumque consilium beneplacitum facultates et virtutes exaltant cor et super haec timor Domini non est in timore Domini minoratio €et non est in eo inquirere adiutorium timor Domini sicut paradisus benedictionis €et super omnem gloriam operuerunt illum fili in tempore vitae tuae ne indigeas €melius est enim mori quam indigere vir respiciens in mensam alienam €non est vita eius in cogitatione victus €alit enim animam suam cibis alienis vir autem disciplinatus et eruditus custodiet se in ore inprudentis condulcabitur inopia €et in ventre eius ignis ardebit  o mors quam amara est memoria tua €homini pacem habenti in substantiis suis viro quieto et cuius viae directae sunt in omnibus €et adhuc valenti accipere cibum o mors bonum est iudicium tuum €homini indigenti et qui minoratur viribus defecto aetate et cui de omnibus cura est €et incredibili qui perdit sapientiam noli metuere iudicium mortis €memento quae ante te fuerunt et quae superventura sunt tibi €hoc iudicium a Domino omni carni et quid superveniet in beneplacita Altissimi €sive decem sive centum sive mille anni non est enim in inferno accusatio vitae filii abominationum fiunt filii peccatorum €et qui conversantur secus domos impiorum filiorum peccatorum periet hereditas €et cum semine illorum adsiduitas obprobrii de patre impio queruntur filii €quoniam propter illum sunt in obprobrio vae vobis viri impii qui dereliquistis legem Domini altissimi et si nati fueritis in maledictione nascemini €et si mortui fueritis in maledictione erit pars vestra omnia quae de terra sunt in terram convertentur €sic impii a maledicto in perditionem luctus hominum in corpore ipsorum €nomen autem impiorum delebitur curam habe de bono nomine €hoc enim magis permanebit tibi €quam mille thesauri magni pretiosi bonae vitae numerus dierum €bonum autem nomen permanebit in aevo disciplinam in pace conservate filii €sapientia enim abscondita et thesaurus occultus €quae utilitas in utrisque melior est homo qui abscondit stultitiam suam €quam homo qui abscondit sapientiam suam verumtamen reveremini in his quae procedunt de ore meo non est enim bonum omnem inreverentiam observare €et non omnia omnibus beneplacent in fide þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨©˜•erubescite matrem et patrem de fornicatione €et a praesidente et potente de mendacio a principe et iudice de delicto €a synagoga et plebe de iniquitate a socio et amico de iniustitia €de loco in quo habitas de furto €de veritate Dei et testamento €de discubitu in panibus et ab offuscatione dati et accepti a salutantibus de silentio €a respectu mulieris fornicariae €et ab aversione vultus cognati ne avertas faciem a proximo tuo €ab auferendo partem et non restituendo ne respicias mulierem alieni viri et ne scruteris ancillam eius €neque steteris ad lectum eius ab amicis de sermonibus inproperii €et cum dederis ne inproperes  non duplices sermonem auditus de revelatione sermonis absconditi €et eris vere sine confusione €et invenies gratiam in conspectu omnium hominum €ne pro his omnibus confundaris €et ne accipias personam ut delinquas de lege Altissimi et testamento €et de iudicio iustificare impium de verbo sociorum et viatorum et de datione hereditatis amicorum de aequalitate staterae et ponderum €et de adquisitione multorum et paucorum de correptione emptionis et negotiatorum €et de multa disciplina filiorum €servo pessimo latus sanguinare super mulierem nequam bonum est signum ubi manus multae sunt clude €et quodcumque trades numera et adpende €datum vero et acceptum omne describe de disciplina insensati et fatui €et de senioribus qui iudicantur ab adulescentibus €et eris eruditus in omnibus €et probabilis in conspectu omnium virorum filia patri €abscondita est vigilia €et sollicitudo eius auferet somnum €ne forte in adulescentia sua adultera €efficiatur €et commorata cum viro odibilis fiat nequando polluatur in virginitate sua €et in paternis suis gravida inveniatur €ne forte cum viro commorata transgrediatur €aut certe sterilis efficiatur super filiam luxuriosam confirma custodiam €nequando faciat te in obprobrium venire inimicis €a detractatione in civitate et abiectione €plebis €et confundat te in multitudine populi omni homini noli intendere in specie €et in medio mulierum noli commorari de vestimentis enim procedit tinea €et a muliere iniquitas viri melior est iniquitas viri quam benefaciens mulier €et mulier confundens in obprobrium memor ero igitur operum Domini et quae vidi adnuntiabo €in sermonibus Domini opera eius sol inluminans per omnia respexit €et gloria Domini plenum est opus eius nonne Dominus fecit sanctos enarrare omnia mirabilia sua €quae confirmavit Dominus omnipotens stabiliri in €gloria sua abyssum et cor hominum investigavit €et in astutia illorum excogitavit cognovit enim Dominus omnem scientiam €et inspexit in signum aevi €adnuntians quae praeterierunt et quae superventura sunt €revelans vestigia occultorum non praeterit illum omnis cogitatus €et non abscondit se ab eo ullus sermo magnalia sapientiae suae decoravit €qui est ante saeculum et usque in saeculum €neque adiectum est neque minuitur et non eget alicuius consilio quam desiderabilia omnia opera eius €et tamquam scintillam quam est considerare omnia haec vivent et manent in saeculum €et in omni necessitate omnia obaudiunt ei omnia duplicia unum contra unum et non fecit quicquam deesse uniuscuiusque confirmavit bona €et quis satiabitur videns gloriam eius  altitudinis firmamentum pulchritudo est €species caeli in visione gloriae sol in aspectu adnuntians in exitu vas admirabile opus Excelsi in meridiano exuret terram €in conspectu ardoris eius quis poterit sustinere €fornacem custodiens in operibus ardoris tripliciter sol exurens montes radios igneos exsuflans €et refulgens radiis suis obcaecat oculos magnus Dominus qui fecit illum €et in sermonibus eius festinavit iter et luna in omnibus in tempore suo €ostensio temporis et signum aevi a luna signum diei festi €luminare quod minuitur in consummatione mensis secundum nomen eius est €crescens admirabiliter in consummatione vas castrorum in excelsis €in firmamento caeli resplendens species caeli gloriosa stellarum €mundum inluminans in excelsis Dominus in verbis Sancti stabunt ad iudicium €et non exardescent in vigiliis suis vide arcum et benedic qui fecit illum €valde speciosus est in splendore suo gyravit caelum in circuitu gloriae suae €manus Excelsi aperuerunt illum imperio suo adceleravit nivem €et adcelerat coruscationes emittere iudicii sui propterea aperti sunt thesauri et evolaverunt nebulae sicut aves in magnitudine sua posuit nubes €et confracti sunt lapides grandinis in conspectu eius commovebuntur montes €et in voluntate eius adspirabit notus vox tonitrui eius exprobravit terram €tempestas aquilonis et congregatio spiritus sicut avis deponens ad sedendum aspargit nivem €et sicut lucusta demergens descensus eius pulchritudinem coloris eius admirabitur €oculus €et super imbrem eius expavescet cor gelum sicut salem effundet super terram €et dum gelaverit fiet tamquam cacumina tribuli frigidus ventus aquilo flabit €et gelabit cristallus ab aqua €super omnem congregationem aquarum requiescet €et sicut lorica induet se aquis devorabit montes et exuret desertum €et extinguet viridem sicut ignem medicina omnium in festinationem €nebulae €ros obvians ab ardore venienti humilem efficiet €eum in sermone eius silebit ventus €et plantavit illum Dominus Iesus qui navigat mare enarrat €periculum eius €et audientes auribus non admirabimur illic praeclara et mirabilia opera €varia genera bestiarum et omnium pecorum et creatura €beluarum propter ipsum confirmatus est itineris finis €et in sermone eius conposita sunt omnia multa dicemus et deficiemus €verbis €consummatio autem sermonum ipse est in omnibus gloriantes ad quid valebimus €ipse enim Omnipotens super omnia opera sua terribilis Dominus et magnus vehementer quantumcumque potueritis supervalebit €adhuc €et admirabilis magnificentia eius benedicentes Dominum exaltate illum quantum potestis €maior est enim omni laude exaltantes eum replemini virtute €ne laboretis non enim habebitis quis vidit eum et enarrabit €et quis magnificabit eum sicut est ab initio multa abscondita sunt maiora horum €pauca enim vidimus operum eius omnia autem Dominus fecit et pie agentibus dedit sapientiam  laus patrum €laudemus viros gloriosos et parentes nostros in generatione sua multam gloriam fecit Dominus magnificentia sua a saeculo dominantes in potestatibus suis €homines magni virtute et prudentia sua praediti €nuntiantes in dignitate €prophetarum et imperantes in praesenti populo €et virtute prudentiae populi sanctissima verba in pueritia sua requirentes modos musicos €et narrantes carmina in scriptura homines divites in virtute pulchritudinis studium habentes €pacificantes in domibus suis omnes isti in generationibus gentis suae gloriam adepti sunt €et in diebus suis habentur in laudibus qui de illis nati sunt reliquerunt nomen narrandi laudes eorum et sunt quorum non est memoria €perierunt quasi non fuerint €et nati sunt quasi non nati et filii ipsorum cum illis sed illi viri misericordiae sunt quorum pietates non defuerunt et cum semine ipsorum perseverat bona hereditas €nepotum illorum et in €testamentis stetit semen €eorum et filii ipsorum propter €illos usque in aeternum manet semen eorum €et gloria eorum non derelinquetur corpora ipsorum in pace sepulta sunt €et nomen eorum vivet in generationes et €generationes sapientiam ipsorum narrent populi €laudem eorum nuntiet ecclesia Enoch placuit Deo et translatus est in paradiso €ut det gentibus paenitentiam Noe inventus est perfectus iustus €et in tempore iracundiae factus est reconciliatio ideo dimissum est reliquum terrae €cum factum est diluvium testamenta saeculi posita sunt apud illum €ne deleri possit diluvio omnis caro Abraham magnus pater multitudinis gentium €et non est inventus similis illi in gloria €qui conservavit legem Excelsi et fuit in testamento cum illo in carne eius stare fecit testamentum €et in temptatione inventus est fidelis ideo iureiurando dedit illi semen in gente sua €crescere illum quasi terrae cumulum et ut stellas exaltare semen eius €et hereditari illos a mari usque ad mare €et a Flumine usque ad terminos terrae et in Isaac eodem fecit modo €propter Abraham patrem ipsius þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨¬˜™benedictionem omnium gentium dedit illi €et testamentum confirmavit super caput Iacob agnovit eum in benedictionibus suis et dedit illi hereditatem €et divisit ei partem in tribus duodecim et conservavit illis homines misericordiae €invenientes gratiam in oculis omnis carnis  dilectus a Deo et hominibus Moses €cuius memoria in benedictione est similem illum fecit in gloria sanctorum €et magnificavit eum in timore inimicorum €et in verbis suis monstra placavit glorificavit illum in conspectu regum €et iussit illi coram populo suo et ostendit illi gloriam suam in fide et lenitate ipsius sanctum fecit illum €et elegit illum de omni carne audivit eum et vocem ipsius €et induxit illum in nubem et dedit illi coram praecepta €legem vitae et disciplinae €docere Iacob testamentum et iudicia sua Israhel excelsum fecit Aaron fratrem eius et similem sibi de tribu Levi statuit ei testamentum aeternum et dedit illi sacerdotium gentis €et beatificavit illum in gloria et circumcinxit illum zonam gloriae €induit illum stolam gloriae €et coronavit illum in vasis virtutis circumpedes et femoralia et umeralem €posuit ei €et cinxit illum tintinabulis aureis plurimis in gyro dare sonitum in successu suo €auditum facere sonitum in templo €in memoriam filiis gentis suae stola sancta auro et hyacintho €et purpura opus textile viri sapientis €iudicio et veritate praediti torto cocco opus artificis €gemmis pretiosis figuratis in ligatura auri €et opere lapidarii sculptilis €in memoriam secundum numerum tribuum Israhel coronam auream supra mitram eius €expressam signo sanctitatis €gloria honoris et opus virtutis €desideria oculorum ornata sic pulchra ante ipsum non fuerunt talia usque ad originem non indutus est illa alienigena aliquis €sed tantum filii ipsius soli et nepotes eius per omne tempus sacrificia ipsius consumpta sunt igni cotidie conplevit Moses manus eius et unxit illum oleo sancto factum est illi in testamentum aeternum €et semini eius sicut dies caeli €fungi sacerdotio et habere laudem €et glorificare populum suum in nomine suo ipsum elegit eum ab omni vivente €adferre sacrificium Deo incensum et €bonum odorem €in memoriam placere populo suo dedit illi in praeceptis suis potestatem €in testamentis iudiciorum docere €Iacob testimonia €et in lege sua lucem dare Israhel quia contra illum steterunt alieni €et propter invidiam circumdederunt illum in deserto homines €qui erant cum Dathan et Abiron €et congregatio Chore in iracundiam vidit Dominus Deus et non placuit illi €et consumpti sunt in impetu iracundiae fecit illis monstra et consumpsit eos in flamma ignis et addidit Aaron gloriam et dedit illi hereditatem €et primitias fructuum terrae divisit illi panem ipsis in primis paravit in satietatem €nam sacrificia Domini edent €quae dedit ipsi et semini eius ceterum in terra gentes hereditabit €et pars non est illi in gente €ipse enim pars eius est et hereditas et Finees filius Eleazari tertius in gloria est €in imitando tantum in timore €Domini et stare in reverentia gentis €in bonitate et alacritate animae suae €placuit de Israhel ideo statuit ad illum testamentum pacis €principem sanctorum et gentis suae €ut sit illi in €sacerdotium sui dignitas in aeternum et testamentum David regi filio Iesse €de tribu Iuda hereditas ipsi et semini eius €ut daret sapientiam in cor nostrum €iudicare gentem suam in iustitia ne abolerentur bona ipsorum €et gloriam eorum in gentem ipsorum €aeternam fecit  fortis in bello Iesus Nave successor Mosi in prophetis €qui fuit magnus secundum nomen suum maximus in salutem electorum Dei €expugnare insurgentes hostes ut consequeretur hereditatem Israhel quam gloriam adeptus est in tollendo manus suas €et iactando contra civitatem rompheas quis ante illum sic restitit nam hostes ipse Dominus perduxit aut non in iracundia eius inpeditus €est sol €et una dies facta est quasi duo invocavit Altissimum potentem in obpugnando inimicos undique €et audivit illum magnus et sanctus Deus €in saxis grandinis virtutis valde fortis impetum fecit contra gentem hostilem €et in descensu perdidit contrarios ut cognoscant gentes potentiam eius €quia contra Dominum pugnare non est facile €et secutus est a tergo potentes et in diebus Mosi misericordiam fecit €ipse et Chaleb filius Iepphonne €stare contra hostem prohibere gentem a peccatis €et perfringere murmur malitiae et ipsi duo constituti a periculo liberati sunt €a numero sescentorum milium peditum €inducere illos in hereditatem €in terram quae manat lac et mel et dedit Dominus ipsi Chaleb fortitudinem €et usque ad senectutem permansit illi virtus €ut ascenderet in excelsum terrae locum €et semen ipsius obtinuit hereditatem ut viderent omnes filii Israhel €quod bonum est obsequi sancto Deo et iudices singuli suo nomine quorum non est corruptum cor €qui non aversi sunt a Domino ut sit memoria illorum in benedictione €et ossa eorum pullulent de loco suo et nomen eorum permanet in aeternum €permanens ad filios illorum sanctorum virorum gloria dilectus a Domino suo Samuhel propheta Domini €renovavit imperium et unxit principes in gente sua in lege Domini iudicavit congregationem €et vidit Dominus Iacob €et in fide sua probatus est propheta et cognitus est in verbis suis fidelis quia vidit Deum lucis et invocavit Deum potentem €in obpugnando hostes circumstantes undique €in oblatione viri inviolati et intonuit e caelo Dominus €et in sonitu magno auditam fecit vocem suam et conteruit principes Tyriorum €et omnes duces Philisthim et ante tempus finis vitae suae et saeculi €testimonium praebuit in conspectu Domini et christi €pecunias et usque ad calciamenta ab omni carne non accepit €et non accusavit illum homo et post hoc dormivit et notum fecit regi €et ostendit illi finem vitae suae €et exaltavit vocem eius de terra €in prophetia delere impietatem gentis  post hoc surrexit Nathan propheta in diebus €David et quasi adeps separatus est a carne €sic David a filiis Israhel cum leonibus lusit quasi cum agnis €et in ursis similiter fecit sicut cum agnis ovium €in iuventute sua numquid non occidit gigantem €et extulit obprobrium de €gente in tollendo manum in saxo fundae deiecit exultationem €Goliae ubi invocavit Dominum potentem €et dedit in dexteram eius €tollere hominem fortem in bello €et exaltare cornum gentis suae sic in milibus glorificavit illum €et laudavit eum in benedictionibus Domini €in offerendo illi coronam gloriae conteruit enim inimicos undique €et extirpavit Philisthim contrarios usque in hodiernum diem €conteruit cornum ipsorum usque in €aeternum in omni opere €dedit confessionem Sancto et Excelso in verbo gloriae de omni corde suo laudavit Dominum €et dilexit Deum qui fecit illum €et dedit illi contra inimicos potentiam et stare fecit cantores contra altarium €et in sono eorum dulces fecit modos et dedit in celebrationibus decus €et ornavit tempora usque ad consummationem vitae €ut laudarent sanctum nomen Domini €et amplificarent mane Dei sanctitatem Christus purgavit peccata ipsius €et exaltavit in aeternum cornum ipsius €et dedit illi testamentum regum €et sedem gloriae in Israhel post ipsum surrexit filius €sensatus €et propter illum deiecit omnem potentiam inimicorum Salomon imperavit in diebus pacis €cui subiecit Deus omnes hostes €ut conderet domum in nomine suo €et pararet sanctitatem in sempiternum €quemadmodum eruditus est in iuventute sua et impletus est quasi flumen sapientia €et terram retexit anima tua et replesti in conparationibus enigmata €ad insulas longe distulisti nomen tuum €et dilectus es in pace tua in cantilenis et proverbiis et conparationibus €et interpretationibus miratae sunt te terrae et in nomine Domini Dei cui est cognomen Deus Israhel collegisti quasi auricalcum aurum €et ut plumbum conplesti argentum et reclinasti femora tua mulieribus €potestatem habuisti in tuo corpore dedisti maculam in gloria tua €et profugasti semen tuum €inducere iracundiam ad liberos tuos €et incitari stultitiam tuam ut faceres imperium bipertitum €et ex Efraim imperare imperium durum Deus autem non relinquit misericordiam suam €et non corrumpit nec delebit opera sua þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨¯˜˜ƒneque perdet ab stirpe nepotes electi sui €et semen eius qui diligit Dominum non corrumpet dedit autem reliquum Iacob et David de ipsa stirpe et finem habuit Salomon cum patribus suis et reliquit post se de semine suo gentis stultitiam et mutum prudentia Roboam €qui avertit gentem consilio suo et Hieroboam filium Nabath qui peccare fecit Israhel €et dedit Efraim viam peccandi €et plurima redundaverunt peccata ipsorum valde €averterunt illos a terra sua et quaesivit omnes nequitias €usque dum perveniret ad illos defensio €et ab omnibus peccatis liberavit eos  et surrexit Helias propheta quasi ignis €et verbum ipsius quasi fax ardebat qui induxit in illos famem €et imitantes illum invidia sua pauci €facti sunt €non poterant enim sustinere praecepta Domini verbo Domini exaltavit caelum €et deiecit a se ignem terrae sic amplificatus est Helias in mirabilibus suis €et quis potest similiter gloriari tibi qui sustulisti mortuum ab inferis €de sorte mortis in verbo Domini Dei qui deiecisti reges ad perniciem €et confregisti facile potentiam ipsorum €et gloriosos de lecto suo qui audis in Sina iudicium €et in Coreb iudicia defensionis qui ungues reges ad paenitentiam €et prophetas facis successores post te qui receptus es in turbine ignis in curru equorum igneorum qui inscriptus es indiciis €temporum €et lenis iracundiam Domini €conciliare cor patris ad filium et restituere tribus €Iacob beati sunt qui te viderunt et in amicitia tua decorati sunt nam nos vita vivimus tantum €post mortem autem non erit tale nomen nostrum Helias qui in turbine tectus est €et in Heliseo conpletus est spiritus eius €in diebus suis non pertimuit principem €et potentia nemo vicit illum nec superavit illum verbum aliquod €et mortuum prophetavit corpus eius in vita sua fecit monstra €et in morte mirabilia opera ipsius in omnibus istis non paenituit populum €et non recesserunt a peccatis suis €usque dum deiecti sunt de €terra sua €et dispersi sunt in omnem terram et relicta est gens perpauca et princeps in domo David quidam ipsorum fecerunt quod placeret Deo €alii autem multa commiserunt peccata Ezechias munivit civitatem suam €et induxit in medium ipsius aquam €et fodit ferro rupem et aedificavit ad aquam puteum in diebus ipsius ascendit Sennacherim €et misit Rapsacen et sustulit manum suam contra illos €et extulit manum suam in Sion €et superbus factus est potentia sua tunc mota sunt corda et manus €ipsorum €et doluerunt quasi parturientes mulieres et invocaverunt Dominum misericordem €et patentes manus €extulerunt ad caelum €et sanctus Dominus Deus audivit cito vocem ipsorum non est commemoratus peccatorum illorum €neque dedit illos inimicis suis €sed purgavit illos in manu Esaiae sancti prophetae subiecit castra Assyriorum €et conteruit illos angelus Dei nam fecit Ezechias quod placuit Deo €et fortiter ivit in via David patris sui €quam mandavit illi Esaias propheta €magnus et fidelis in conspectu Dei in diebus ipsius retro rediit sol €et addidit regi vitam spiritu magno vidit ultima €et obsecratus est lugentes in Sion usque in sempiternum ostendit futura et abscondita antequam evenirent  memoria Iosiae in conpositione odoris facti opus pigmentarii in omni ore quasi mel indulcabitur eius memoria €et ut musica in convivio vini ipse est directus divinitus in paenitentia gentis €et tulit abominationes impietatis et gubernavit ad Dominum cor ipsius €in diebus peccatorum corroboravit pietatem praeter David et Ezechiam et Iosiam omnes peccatum commiserunt nam reliquerunt legem Potentis reges Iudae €et contempserunt timorem Dei dederunt enim regnum suum aliis €et gloriam suam alienae genti incenderunt electam sanctitatis civitatem €et desertas fecerunt vias ipsius in manu Hieremiae nam male tractaverunt illum €qui a ventre matris consecratus est propheta €evertere et eruere et perdere et iterum aedificare et renovare Ezechihel qui vidit conspectum gloriae €quam ostendit illi in curru cherubin nam commemoratus est inimicorum in imbri €et benefacere illis qui ostenderunt rectas vias et duodecim prophetarum ossa pullulent de loco suo €nam rogaverunt Iacob €et redimerunt se in fide virtutis quomodo amplificemus Zorobabel €nam et ipse quasi signum in dextera manu in Israhel et Iesum Iosedec €qui in diebus suis aedificaverunt domum €et exaltaverunt templum sanctum Domino €paratum in gloria sempiterna et Neemia in memoria multi temporis €qui erexit nobis muros eversos €et stare fecit portas et seras qui erexit domos nostras nemo natus est in terra qualis Enoch €nam et ipse receptus est a terra et Ioseph natus est homo €princeps fratrum firmamentum gentis €rector fratrum stabilimentum populi et ossa ipsius visitata sunt et post mortem prophetaverunt Seth et Sem apud homines gloriam adepti sunt €et super omnem animam in origine Adam  Simon Onii filius sacerdos magnus €qui in vita sua suffulsit domum €et in diebus suis corroboravit templi etiam altitudo ab ipso fundata est €duplex aedificatio excelsa parietis €templi in diebus ipsius remanaverunt €putei aquarum €et quasi mare adimpleti sunt supra modum qui curavit gentem suam €et liberavit illam a pernicie qui praevaluit amplificare civitatem €qui adeptus est gloriam in conversatione gentis €et ingressum domus et atrii amplificatus est quasi stella matutina in medio nebulae €et quasi luna plena in diebus suis lucet et quasi sol refulgens sic ille effulsit in templo Dei quasi arcus effulgens in €nebulam gloriae €et quasi flos rosarum in diebus veris €quasi lilia quae sunt in transitu aquae €et quasi tus redolens in diebus aestatis quasi ignis effulgens et tus ardens in igni quasi vas auri solidum ornatum omni lapide pretioso quasi oliva pullulans €et gyrus in altitudinem se €tollens €in accipiendo ipsum stolam gloriae €et vestiri eum consummatione virtutis in ascensu altarii sancti gloriam dedit €sanctitatis amictum in accipiendo autem partes de manu sacerdotum €et ipse stans iuxta aram circa illum corona fratrum €quasi plantatio cedri in monte Libano sic circa illum steterunt quasi rami in palma €et omnes filii Aaron in gloria sua oblatio autem Domini in manibus ipsorum €coram omni synagoga Israhel €et consummationem fungens in ara €amplificare oblationem excelsi Regis porrexit manum suam in libatione €et libavit de sanguine uvae et fudit in fundamenta altarii odorem divinum €excelso Principi tunc exclamaverunt filii Aaron €in tubis productilibus sonaverunt €et auditam fecerunt magnam vocem €in memoriam coram Deo tunc omnis populus simul properaverunt €et ceciderunt in faciem super terram €adorare Dominum suum €et dare preces Deo omnipotenti excelso et amplificaverunt psallentes in vocibus suis €et in magna domo auctus est sonus suavitate plenus et rogavit populus Dominum excelsum in prece €usque dum perfectus est honor Domini €et munus suum perfecerunt tunc descendens extulit manus suas €in omnem congregationem filiorum Israhel €dare gloriam Deo a labiis suis et in nomine ipsius gloriari et iteravit orationem suam volens ostendere virtutem Dei et nunc orate Dominum €omnium €qui magna fecit in omni terra €qui auxit dies nostros a ventre matris nostrae €et fecit nobiscum secundum suam misericordiam det nobis iucunditatem cordis €et fieri pacem in diebus nostris in Israhel per dies sempiternos credere Israhel nobiscum esse misericordiam Dei €ut sanet vos in €diebus suis duas gentes odit anima mea €tertia autem non est gens quam oderim qui sedent in monte Seir et Philisthim €et stultus populus qui habitat in Sicimis doctrinam sapientiae et disciplinae scripsi €in codice isto €Iesus filius Sirach Hierosolymita €qui renovavit sapientiam de corde suo beatus qui in istis versatur bonis €qui ponit illa in corde suo sapiens erit semper si enim haec fecerit ad omnia valebit €quia lux Dei vestigium eius est  oratio Iesu filii Sirach €confitebor tibi Domine rex €et conlaudabo te Deum salvatorem meum confiteor nomini tuo €quoniam adiutor et protector factus es mihi et liberasti corpus meum a perditione €a laqueo linguae iniquae et a labiis operantium mendacium €et in conspectu adstantium factus es mihi adiutor þï€Öõìçáôåÿï°²·ÿï‚Óéòÿ¨³”et liberasti me secundum multitudinem misericordiae nominis tui €a rugientibus paratis €ad escam de manibus quaerentium animam meam €et de portis tribulationis €quae circumdederunt me a pressura flammae quae circumdedit me €et in medio ignis non sum aestuatus de altitudine ventris inferi €et a lingua coinquinata et verbo mendacii €a rege iniquo et lingua iniusta laudavit usque ad mortem anima mea Dominum et vita mea adpropinquans erat infero deorsum circumdederunt me undique et non erat qui adiuvaret €respiciens eram ad adiutorium meum et non erat memoratus sum misericordiae tuae Domine €et operationis tuae quae a saeculo sunt quoniam erues sustinentes te €et liberas eos de manibus gentium exaltasti super terram habitationem meam €et pro morte defluenti deprecatus sum invocavi Dominum patrem Domini mei €ut non derelinquat me in die tribulationis meae €et in tempore superborum sine adiutorio laudabo nomen tuum adsidue €et conlaudabo illum in confessione €exaudita est oratio mea liberasti me de perditione €et eripuisti me de tempore iniquo propterea confitebor et laudem dicam tibi €et benedicam nomen Domini cum adhuc iunior sum €priusquam oberrem €quaesivi sapientiam palam in oratione mea ante tempus postulabam pro illa €et usque in novissimis inquiram eam €defloriet tamquam praecox uva laetatum est cor meum in ea €ambulavit pes meus iter rectum €a iuventute mea investigabam eam inclinavi modice aurem meam et excepi illam multam inveni in me ipso sapientiam €multum profeci in ea dans mihi sapientiam dabo gloriam consiliatus sum enim ut facerem illam €zelatus sum bonum et non confundor conluctata est anima mea in illa €et in faciendo eam confirmatus sum manus meas extendi in altum €et insapientia eius €luxi animam meam direxi ad illam €et in agnitione inveni eam possedi cum ipsis cor ab initio €propter hoc non derelinquar venter meus conturbatus est quaerendo illam €propterea possidebo bonam possessionem dedit enim mihi Dominus linguam mercedem meam €et in ipsa laudabo eum adpropiate ad me indocti €et congregate vos in domum disciplinae quid adhuc retardatis et quid dicitis in his €animae vestrae sitiunt vehementer aperui os meum et locutus sum €conparate vobis sine argento et collum vestrum subicite sub iugo €et suscipiat anima vestra disciplinam €in proximo est enim invenire eam videte oculis vestris quoniam modice €laboravi €et inveni mihi multam requiem adsumite disciplinam in multo numero argenti €et copiosum aurum possidete in ea laetetur anima vestra in misericordia eius €et non confundemini in laude ipsius operamini opus vestrum ante tempus €et dabit vobis mercedem vestram in tempore suo  et declinavit Salomon genua in €conspectu totius ecclesiae Israhel €et aperuit manus suas ad caelum et dixit Domine Deus Israhel non est tibi similis Deus in caelo sursum €neque in terra deorsum qui custodis testamentum tuum et misericordiam pueris tuis €euntibus in conspectu tuo in toto corde servans puero tuo David quae locutus es illi €et locutus es in ore tuo et in manu tua supplesti quasi dies iste et nunc Domine Deus Israhel €custodi puero tuo David quae locutus es €illi dicens €non deerit tibi vir a facie mea sedens in throno Israhel verum si custodierint filii tui manum suam €ut in praeceptis meis ambulent €sicut ambulaverunt in conspectu meo et nunc Domine Deus Israhel €creditum est verbum quod locutus es puero tuo David quoniam si vere habitabit Deus cum hominibus in terra si caelum caeli non sufficit €verum domus quam aedificavi et respicias ad orationem pueri tui €et precationem Domine ut exaudias placationem orationis €quam puer tuus orat coram te ut sint oculi tui super domum hanc die et €nocte €in locum quem dixisti invocari nomen tuum €et exaudias orationem quam puer tuus orat in hunc locum et exaudias precationem pueri tui et populi tui Israhel €si oraverint in loco isto et exaudias in loco habitationis de caelo €et exaudias et propitius sis si peccaverit vir iuxta te àï‚Éóáÿ¡visio Isaiae filii Amos quam vidit super Iudam et Hierusalem €in diebus Oziae Ioatham Ahaz Ezechiae regum Iuda audite caeli et auribus percipe terra quoniam Dominus locutus est €filios enutrivi et exaltavi ipsi autem spreverunt me cognovit bos possessorem suum et asinus praesepe domini sui €Israhel non cognovit populus meus €non intellexit vae genti peccatrici populo gravi iniquitate €semini nequam filiis sceleratis €dereliquerunt Dominum blasphemaverunt Sanctum Israhel €abalienati sunt retrorsum super quo percutiam vos ultra addentes praevaricationem €omne caput languidum et omne cor maerens a planta pedis usque ad verticem non est in eo sanitas €vulnus et livor et plaga tumens €non est circumligata nec curata medicamine neque fota oleo terra vestra deserta civitates vestrae succensae igni €regionem vestram coram vobis alieni devorant €et desolabitur sicut in vastitate hostili et derelinquetur filia Sion ut umbraculum in vinea €et sicut tugurium in cucumerario €sicut civitas quae vastatur nisi Dominus exercituum reliquisset nobis semen €quasi Sodoma fuissemus et quasi Gomorra similes essemus audite verbum Domini principes Sodomorum €percipite auribus legem Dei nostri populus Gomorrae quo mihi multitudinem victimarum vestrarum dicit Dominus €plenus sum €holocausta arietum et adipem pinguium €et sanguinem vitulorum et agnorum et hircorum nolui cum veneritis ante conspectum meum €quis quaesivit haec de manibus vestris ut ambularetis in atriis meis ne adferatis ultra sacrificium frustra €incensum abominatio est mihi €neomeniam et sabbatum et festivitates alias non feram €iniqui sunt coetus vestri kalendas vestras et sollemnitates vestras odivit anima mea €facta sunt mihi molesta laboravi sustinens et cum extenderitis manus vestras avertam oculos meos a vobis €et cum multiplicaveritis orationem non audiam €manus vestrae sanguine plenae sunt lavamini mundi estote €auferte malum cogitationum vestrarum ab oculis meis €quiescite agere perverse discite benefacere €quaerite iudicium subvenite oppresso €iudicate pupillo defendite viduam et venite et arguite me dicit Dominus €si fuerint peccata vestra ut coccinum quasi nix dealbabuntur €et si fuerint rubra quasi vermiculus velut lana erunt si volueritis et audieritis bona terrae comedetis quod si nolueritis et me provocaveritis ad iracundiam €gladius devorabit vos quia os Domini locutum est quomodo facta est meretrix civitas fidelis plena iudicii €iustitia habitavit in ea nunc autem homicidae argentum tuum versum est in scoriam €vinum tuum mixtum est aqua principes tui infideles socii furum €omnes diligunt munera sequuntur retributiones €pupillo non iudicant €et causa viduae non ingreditur ad eos propter hoc ait Dominus exercituum Fortis Israhel €heu consolabor super hostibus meis et vindicabor de inimicis meis et convertam manum meam ad te €et excoquam ad purum scoriam tuam €et auferam omne stagnum tuum et restituam iudices tuos ut fuerunt prius €et consiliarios tuos sicut antiquitus €post haec vocaberis civitas iusti urbs fidelis Sion in iudicio redimetur et reducent eam in iustitia et conteret scelestos et peccatores simul €et qui dereliquerunt Dominum consumentur confundentur enim ab idolis quibus sacrificaverunt €et erubescetis super hortis quos elegeratis cum fueritis velut quercus defluentibus foliis €et velut hortus absque aqua et erit fortitudo vestra ut favilla stuppae €et opus vestrum quasi scintilla €et succendetur utrumque simul et non erit qui extinguat  verbum quod vidit Isaias filius Amos super Iudam et €Hierusalem et erit in novissimis diebus praeparatus mons domus Domini in €vertice montium €et elevabitur super colles et fluent ad eum omnes gentes et ibunt populi multi et dicent €venite et ascendamus ad montem Domini et ad domum Dei Iacob €et docebit nos vias suas et ambulabimus in semitis eius €quia de Sion exibit lex et verbum Domini de Hierusalem et iudicabit gentes et arguet populos multos €et conflabunt gladios suos in vomeres et lanceas suas in falces €non levabit gens contra gentem gladium €nec exercebuntur ultra ad proelium domus Iacob venite et ambulemus in lumine Domini þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¢–proiecisti enim populum tuum domum Iacob €quia repleti sunt ut olim et augures habuerunt ut Philisthim €et pueris alienis adheserunt repleta est terra argento et auro et non est finis thesaurorum eius et repleta est terra eius equis et innumerabiles quadrigae eius €et repleta est terra eius idolis €opus manuum suarum adoraverunt quod fecerunt digiti eorum et incurvavit se homo et humiliatus est vir €ne ergo dimittas eis ingredere in petram abscondere fossa humo €a facie timoris Domini et a gloria maiestatis eius oculi sublimis hominis humiliati sunt €et incurvabitur altitudo virorum €exaltabitur autem Dominus solus in die illa quia dies Domini exercituum super omnem superbum et excelsum €et super omnem arrogantem et humiliabitur et super omnes cedros Libani sublimes et erectas €et super omnes quercus Basan et super omnes montes excelsos et super omnes colles elevatos et super omnem turrem excelsam et super omnem murum munitum et super omnes naves Tharsis €et super omne quod visu pulchrum est et incurvabitur sublimitas hominum et humiliabitur altitudo virorum €et elevabitur Dominus solus in die illa et idola penitus conterentur et introibunt in speluncas petrarum et in voragines terrae €a facie formidinis Domini et a gloria maiestatis eius €cum surrexerit percutere terram in die illa proiciet homo idola argenti sui et simulacra auri sui €quae fecerat sibi ut adoraret talpas et €vespertiliones et ingredietur fissuras petrarum et cavernas saxorum €a facie formidinis Domini et a gloria maiestatis eius €cum surrexerit percutere terram quiescite ergo ab homine cuius spiritus in naribus eius €quia excelsus reputatus est ipse  ecce enim Dominator Deus exercituum €auferet ab Hierusalem et ab Iuda validum et fortem €omne robur panis et omne robur aquae fortem et virum bellatorem €iudicem et prophetam et ariolum et senem principem super quinquaginta et honorabilem vultu et consiliarium €sapientem de architectis et prudentem eloquii €mystici et dabo pueros principes eorum et effeminati dominabuntur eis et inruet populus vir ad virum unusquisque ad proximum suum €tumultuabitur puer contra senem et ignobilis contra nobilem adprehendet enim vir fratrem suum domesticum patris sui €vestimentum tibi est princeps esto noster €ruina autem haec sub manu tua respondebit in die illa dicens €non sum medicus et in domo mea non est panis neque vestimentum €nolite constituere me principem populi ruit enim Hierusalem et Iudas concidit €quia lingua eorum et adinventiones eorum contra Dominum €ut provocarent oculos maiestatis eius agnitio vultus eorum respondit eis €et peccatum suum quasi Sodomae praedicaverunt nec €absconderunt €vae animae eorum quoniam reddita sunt eis mala dicite iusto quoniam bene €quoniam fructum adinventionum suarum comedet vae impio in malum retributio enim manuum eius fiet ei populum meum exactores sui spoliaverunt €et mulieres dominatae sunt eius €popule meus qui beatum te dicunt ipsi te decipiunt €et viam gressuum tuorum dissipant stat ad iudicandum Dominus et stat ad iudicandos populos Dominus ad iudicium veniet €cum senibus populi sui et principibus eius €vos enim depasti estis vineam meam €et rapina pauperis in domo vestra quare adteritis populum meum et facies pauperum commolitis €dicit Dominus Deus exercituum et dixit Dominus €pro eo quod elevatae sunt filiae Sion €et ambulaverunt extento collo et nutibus oculorum €ibant et plaudebant €ambulabant et in pedibus suis conposito €gradu incedebant decalvabit Dominus verticem filiarum Sion €et Dominus crinem earum nudabit in die illa auferet Dominus ornatum calciamentorum €et lunulas et torques et monilia et armillas et mitras €discriminalia et periscelidas et murenulas et olfactoriola €et inaures et anulos et gemmas in fronte pendentes €et mutatoria et pallia et linteamina €et acus et specula et sindones et vittas et theristra €et erit pro suavi odore fetor et pro zona funiculus €et pro crispanti crine calvitium et pro fascia pectorali cilicium pulcherrimi quoque viri tui gladio cadent et fortes tui in proelio et maerebunt atque lugebunt portae eius €et desolata in terra sedebit  et adprehendent septem mulieres virum unum in die illa dicentes €panem nostrum comedemus et vestimentis nostris operiemur €tantummodo vocetur nomen tuum super nos €aufer obprobrium nostrum in die illa erit germen Domini in magnificentia et in gloria €et fructus terrae sublimis €et exultatio his qui salvati fuerint de Israhel et erit omnis qui relictus fuerit in Sion et residuus in Hierusalem €sanctus vocabitur €omnis qui scriptus est in vita in Hierusalem si abluerit Dominus sordem filiarum Sion €et sanguinem Hierusalem laverit de medio eius €spiritu iudicii et spiritu ardoris et creabit Dominus super omnem locum montis Sion €et ubi invocatus est €nubem per diem et fumum €et splendorem ignis flammantis in nocte €super omnem enim gloriam protectio et tabernaculum erit €in umbraculum diei ab aestu €et in securitatem et absconsionem a turbine et a pluvia  cantabo dilecto meo canticum patruelis mei vineae suae €vinea facta est dilecto meo in cornu filio olei et sepivit eam et lapides elegit ex illa et plantavit €eam electam €et aedificavit turrem in medio eius et torcular extruxit in ea €et expectavit ut faceret uvas et fecit labruscas nunc ergo habitator Hierusalem et vir Iuda €iudicate inter me et inter vineam meam quid est quod debui ultra facere vineae meae et non feci ei €an quod expectavi ut faceret uvas et fecit labruscas et nunc ostendam vobis quid ego faciam vineae meae €auferam sepem eius et erit in direptionem €diruam maceriam eius et erit in conculcationem et ponam eam desertam €non putabitur et non fodietur €et ascendent vepres et spinae €et nubibus mandabo ne pluant super eam imbrem vinea enim Domini exercituum domus Israhel €et vir Iuda germen delectabile eius €et expectavi ut faceret iudicium et ecce iniquitas €et iustitiam et ecce clamor vae qui coniungitis domum ad domum €et agrum agro copulatis usque ad terminum loci €numquid habitabitis soli vos in medio terrae in auribus meis sunt haec Domini €exercituum €nisi domus multae desertae fuerint €grandes et pulchrae absque habitatore decem enim iuga vinearum facient lagunculam unam €et triginta modii sementis facient modios tres vae qui consurgitis mane ad ebrietatem sectandam €et potandum usque ad vesperam ut vino aestuetis cithara et lyra et tympanum et tibia et vinum in conviviis €vestris €et opus Domini non respicitis nec opera manuum eius consideratis propterea captivus ductus est populus meus €quia non habuit scientiam €et nobiles eius interierunt fame et multitudo eius siti exaruit propterea dilatavit infernus animam suam €et aperuit os suum absque ullo termino €et descendent fortes eius et populus eius €et sublimes gloriosique eius ad eum et incurvabitur homo et humiliabitur vir €et oculi sublimium deprimentur et exaltabitur Dominus exercituum in iudicio €et Deus sanctus sanctificabitur in iustitia et pascentur agni iuxta ordinem suum €et deserta in ubertatem versa advenae comedent vae qui trahitis iniquitatem in funiculis vanitatis €et quasi vinculum plaustri peccatum qui dicitis festinet et cito veniat opus eius ut videamus €et adpropiet et veniat consilium Sancti Israhel et sciemus illud vae qui dicitis malum bonum et bonum malum €ponentes tenebras lucem et lucem tenebras €ponentes amarum in dulce et dulce in amarum vae qui sapientes estis in oculis vestris €et coram vobismet ipsis prudentes vae qui potentes estis ad bibendum vinum €et viri fortes ad miscendam ebrietatem qui iustificatis impium pro muneribus €et iustitiam iusti aufertis ab eo propter hoc sicut devorat stipulam lingua ignis €et calor flammae exurit €sic radix eorum quasi favilla erit €et germen eorum ut pulvis ascendet €abiecerunt enim legem Domini exercituum €et eloquium Sancti Israhel blasphemaverunt ideo iratus est furor Domini in populo suo €et extendit manum suam super eum €et percussit eum et conturbati sunt montes €et facta sunt morticina eorum quasi stercus in medio platearum €in omnibus his non est aversus furor eius €sed adhuc manus eius extenta þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¥˜šet levabit signum nationibus procul €et sibilabit ad eum de finibus terrae €et ecce festinus velociter veniet non est deficiens neque laborans in eo €non dormitabit neque dormiet €neque solvetur cingulum renum eius €nec rumpetur corrigia calciamenti eius sagittae eius acutae et omnes arcus eius extenti €ungulae equorum eius ut silex €et rotae eius quasi impetus tempestatis rugitus eius ut leonis rugiet ut catuli leonum €et frendet et tenebit praedam et amplexabitur et non erit qui eruat et sonabit super eum in die illa sicut sonitus maris €aspiciemus in terram et ecce tenebrae tribulationis €et lux obtenebrata est in caligine eius  in anno quo mortuus est rex Ozias €vidi Dominum sedentem super solium excelsum et elevatum €et ea quae sub eo erant implebant templum seraphin stabant super illud €sex alae uni et sex alae alteri €duabus velabant faciem eius €et duabus velabant pedes eius et duabus volabant et clamabant alter ad alterum et dicebant €sanctus sanctus sanctus Dominus exercituum €plena est omnis terra gloria eius et commota sunt superliminaria cardinum a voce clamantis €et domus impleta est fumo et dixi vae mihi quia tacui quia vir pollutus labiis ego sum €et in medio populi polluta labia habentis ego habito €et Regem Dominum exercituum vidi oculis meis et volavit ad me unus de seraphin €et in manu eius calculus quem forcipe tulerat de altari et tetigit os meum et dixit ecce tetigit hoc labia tua €et auferetur iniquitas tua et peccatum tuum mundabitur et audivi vocem Domini dicentis €quem mittam et quis ibit nobis €et dixi ecce ego sum mitte me et dixit vade et dices populo huic €audite audientes et nolite intellegere €et videte visionem et nolite cognoscere excaeca cor populi huius et aures eius adgrava et oculos eius claude €ne forte videat oculis suis et auribus suis audiat €et corde suo intellegat et convertatur et sanem eum et dixi usquequo Domine €et dixit donec desolentur civitates absque habitatore €et domus sine homine €et terra relinquetur deserta et longe faciet Dominus homines €et multiplicabitur quae derelicta fuerat in medio terrae et adhuc in ea decimatio €et convertetur et erit in ostensionem €sicut terebinthus et sicuti quercus quae expandit ramos suos €semen sanctum erit id quod steterit in ea  et factum est in diebus Ahaz filii Ioatham filii Oziae regis Iuda €ascendit Rasin rex Syriae et Phacee filius Romeliae rex Israhel €in Hierusalem ad proeliandum contra eam €et non potuerunt debellare eam et nuntiaverunt domui David dicentes €requievit Syria super Ephraim €et commotum est cor eius et cor populi eius €sicut moventur ligna silvarum a facie venti et dixit Dominus ad Isaiam €egredere in occursum Ahaz tu et qui derelictus est Iasub filius tuus €ad extremum aquaeductus piscinae superioris in via agri Fullonis et dices ad eum €vide ut sileas noli timere et cor tuum ne formidet €a duobus caudis titionum fumigantium istorum €in ira furoris Rasin et Syriae et filii Romeliae eo quod consilium inierit contra te Syria malum €Ephraim et filius Romeliae dicentes ascendamus ad Iudam et suscitemus eum et avellamus eum ad nos €et ponamus regem in medio eius filium Tabeel haec dicit Dominus Deus non stabit et non erit istud sed caput Syriae Damascus et caput Damasci Rasin €et adhuc sexaginta et quinque anni et desinet Ephraim esse populus et caput Ephraim Samaria et caput Samariae filius Romeliae €si non credideritis non permanebitis et adiecit Dominus loqui ad Ahaz dicens pete tibi signum a Domino Deo tuo €in profundum inferni sive in excelsum supra et dixit Ahaz non petam et non temptabo Dominum et dixit audite ergo domus David €numquid parum vobis est molestos esse hominibus €quia molesti estis et Deo meo propter hoc dabit Dominus ipse vobis signum €ecce virgo concipiet et pariet filium €et vocabitis nomen eius Emmanuhel butyrum et mel comedet ut sciat reprobare malum et eligere bonum quia antequam sciat puer reprobare malum et eligere bonum €derelinquetur terra quam tu detestaris €a facie duum regum suorum adducet Dominus super te et super populum tuum €et super domum patris tui €dies qui non venerunt a diebus separationis Ephraim a Iuda €cum rege Assyriorum et erit in die illa €sibilabit Dominus muscae quae est in extremo fluminum Aegypti €et api quae est in terra Assur et venient et requiescent omnes €in torrentibus vallium et cavernis petrarum €et in omnibus frutectis et in universis foraminibus in die illa radet Dominus in novacula conducta €in his qui trans Flumen sunt in rege Assyriorum €caput et pilos pedum et barbam universam et erit in die illa nutriet homo vaccam boum et duas oves et prae ubertate lactis comedet butyrum €butyrum enim et mel manducabit €omnis qui relictus fuerit in medio terrae et erit in die illa €omnis locus ubi fuerint mille vites mille argenteis €et in spinas et in vepres erunt cum sagittis et arcu ingredientur illuc €vepres enim et spinae erunt in universa terra et omnes montes qui in sarculo sarientur €non veniet illuc terror spinarum et veprium €et erit in pascua bovis et in conculcationem pecoris  et dixit Dominus ad me €sume tibi librum grandem et scribe in eo stilo hominis €Velociter spolia detrahe Cito praedare et adhibui mihi testes fideles €Uriam sacerdotem et Zacchariam filium Barachiae et accessi ad prophetissam et concepit et peperit filium €et dixit Dominus ad me voca nomen eius €Adcelera spolia detrahere Festina praedari quia antequam sciat puer vocare patrem suum et matrem suam €auferetur fortitudo Damasci et spolia Samariae €coram rege Assyriorum et adiecit Dominus loqui ad me adhuc dicens pro eo quod abiecit populus iste aquas Siloae €quae vadunt cum silentio €et adsumpsit magis Rasin et filium Romeliae propter hoc ecce Dominus adducet super eos €aquas Fluminis fortes et multas €regem Assyriorum et omnem gloriam eius €et ascendet super omnes rivos eius €et fluet super universas ripas eius et ibit per Iudam inundans et transiens usque ad collum veniet €et erit extensio alarum eius €implens latitudinem terrae tuae o Emmanuhel congregamini populi et vincimini €et audite universae procul terrae €confortamini et vincimini €accingite vos et vincimini inite consilium et dissipabitur €loquimini verbum et non fiet quia nobiscum Deus haec enim ait Dominus ad me €sicut in forti manu erudivit me €ne irem in via populi huius dicens non dicatis coniuratio €omnia enim quae loquitur populus iste coniuratio est €et timorem eius ne timeatis neque paveatis Dominum exercituum ipsum sanctificate €ipse pavor vester et ipse terror vester et erit vobis in sanctificationem €in lapidem autem offensionis et in petram scandali €duabus domibus Israhel €in laqueum et in ruinam habitantibus Hierusalem et offendent ex eis plurimi et cadent €et conterentur et inretientur et capientur liga testimonium signa legem in discipulis meis et expectabo Dominum qui abscondit faciem suam a domo Iacob €et praestolabor eum ecce ego et pueri quos mihi dedit Dominus €in signum et in portentum Israhelis €a Domino exercituum qui habitat in monte Sion et cum dixerint ad vos quaerite a pythonibus €et a divinis qui stridunt in incantationibus suis €numquid non populus a Deo suo requirit pro vivis a mortuis ad legem magis et ad testimonium €quod si non dixerint iuxta verbum hoc non erit eis matutina lux et transibit per eam corruet et esuriet €et cum esurierit irascetur et maledicet regi suo et Deo suo €et suspiciet sursum et ad terram intuebitur €et ecce tribulatio et tenebrae €dissolutio angustia et caligo persequens €et non poterit avolare de angustia sua  primo tempore adleviata est terra Zabulon et terra €Nepthalim €et novissimo adgravata est via maris trans Iordanem Galileae gentium populus qui ambulabat in tenebris vidit lucem magnam €habitantibus in regione umbrae mortis lux orta est eis multiplicasti gentem non magnificasti laetitiam €laetabuntur coram te sicut laetantur in messe €sicut exultant quando €dividunt spolia iugum enim oneris eius et virgam umeri eius €et sceptrum exactoris eius superasti sicut in die Madian quia omnis violenta praedatio cum tumultu €et vestimentum mixtum sanguine €erit in conbustionem et cibus ignis þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨‰–parvulus enim natus est nobis filius datus est nobis €et factus est principatus super umerum eius €et vocabitur nomen eius Admirabilis consiliarius €Deus fortis Pater futuri saeculi Princeps pacis multiplicabitur eius imperium et pacis non erit finis €super solium David et super regnum eius €ut confirmet illud et corroboret in iudicio et iustitia €amodo et usque in sempiternum €zelus Domini exercituum faciet hoc verbum misit Dominus in Iacob et cecidit in Israhel et sciet populus omnis Ephraim et habitantes Samariam €in superbia et magnitudine cordis dicentes lateres ceciderunt sed quadris lapidibus aedificabimus €sycomoros succiderunt sed cedros inmutabimus et elevabit Dominus hostes Rasin super eum €et inimicos eius in tumultum vertet Syriam ab oriente et Philisthim ab occidente €et devorabunt Israhel toto ore €in omnibus his non est aversus furor eius €sed adhuc manus eius extenta et populus non est reversus ad percutientem se €et Dominum exercituum non inquisierunt et disperdet Dominus ab Israhel caput et caudam incurvantem et €refrenantem die una longevus et honorabilis ipse est caput €et propheta docens mendacium ipse cauda est et erunt qui beatificant populum istum seducentes €et qui beatificantur praecipitati propter hoc super adulescentulis eius non laetabitur Dominus €et pupillorum eius et viduarum non miserebitur €quia omnis hypocrita est et nequam €et universum os locutum est stultitiam €in omnibus his non est aversus furor eius €sed adhuc manus eius extenta succensa est enim quasi ignis impietas veprem et spinam vorabit €et succendetur in densitate saltus et convolvetur superbia fumi in ira Domini exercituum conturbata est terra €et erit populus quasi esca ignis vir fratri suo non parcet et declinabit ad dexteram et esuriet €et comedet ad sinistram et non saturabitur €unusquisque carnem brachii sui vorabit €Manasses Ephraim et Ephraim Manassen simul ipsi contra Iudam in omnibus his non est aversus furor eius €sed adhuc manus eius extenta  vae qui condunt leges iniquas €et scribentes iniustitiam scripserunt ut opprimerent in iudicio pauperes €et vim facerent causae humilium populi mei €ut essent viduae praeda eorum et pupillos diriperent quid facietis in die visitationis et calamitatis de longe venientis €ad cuius fugietis auxilium €et ubi derelinquetis gloriam vestram ne incurvemini sub vinculo et cum interfectis cadatis €super omnibus his non est aversus furor eius €sed adhuc manus eius extenta vae Assur virga furoris mei et baculus ipse €in manu eorum indignatio mea ad gentem fallacem mittam eum €et contra populum furoris mei mandabo illi €ut auferat spolia et diripiat praedam €et ponat illum in conculcationem quasi lutum platearum ipse autem non sic arbitrabitur €et cor eius non ita aestimabit €sed ad conterendum erit cor eius €et ad internicionem gentium non paucarum dicet enim numquid non principes mei simul reges sunt €numquid non ut Charchamis sic Chalanno et ut Arfad sic Emath €numquid non ut Damascus sic Samaria quomodo invenit manus mea regna idoli €sic et simulacra eorum de Hierusalem et de Samaria numquid non sicut feci Samariae et idolis eius €sic faciam Hierusalem et simulacris eius et erit cum impleverit Dominus cuncta opera sua in monte Sion et in Hierusalem €visitabo super fructum magnifici cordis regis Assur €et super gloriam altitudinis oculorum eius dixit enim in fortitudine manus meae feci et in sapientia mea intellexi €et abstuli terminos populorum €et principes eorum depraedatus sum €et detraxi quasi potens in sublime residentes et invenit quasi nidum manus mea fortitudinem populorum €et sicut colliguntur ova quae derelicta sunt €sic universam terram ego congregavi €et non fuit qui moveret pinnam et aperiret os et ganniret numquid gloriabitur securis contra eum qui secat in ea €aut exaltabitur serra contra eum a quo trahitur €quomodo si elevetur virga contra levantem se €et exaltetur baculus qui utique lignum est propter hoc mittet Dominator Deus exercituum in €pinguibus eius tenuitatem €et subtus gloriam eius succensa ardebit quasi conbustio ignis et erit lumen Israhel in igne et Sanctus eius in flamma €et succendetur et devorabitur spina eius et vepres in die una et gloria saltus eius et Carmeli eius €ab anima usque ad carnem consumetur €et erit terrore profugus et reliquiae ligni saltus eius pro paucitate numerabuntur €et puer scribet eos et erit in die illa €non adiciet residuum Israhel et hii qui fugerint de domo Iacob inniti €super eo qui percutit eos €sed innitetur super Dominum Sanctum Israhel €in veritate reliquiae convertentur €reliquiae inquam Iacob ad Deum fortem si enim fuerit populus tuus Israhel quasi harena maris €reliquiae convertentur ex eo €consummatio adbreviata inundabit iustitiam consummationem enim et adbreviationem Dominus Deus exercituum faciet in €medio omnis terrae propter hoc haec dicit Dominus Deus exercituum €noli timere populus meus habitator Sion ab Assur €in virga percutiet te €et baculum suum levabit super te in via Aegypti adhuc enim paululum modicumque €et consummabitur indignatio et furor meus super scelus eorum et suscitabit super eum Dominus exercituum flagellum €iuxta plagam Madian in petra Oreb €et virgam suam super mare et levabit eam in via Aegypti et erit in die illa €auferetur onus eius de umero tuo et iugum eius de collo tuo €et conputrescet iugum a facie olei veniet in Aiath transibit in Magron €apud Machmas commendabit vasa sua transierunt cursim Gabee sedes nostra €obstipuit Rama Gabaath Saulis fugit hinni voce tua filia Gallim adtende Laisa paupercula Anathoth migravit Medemena habitatores Gebim confortamini adhuc dies est ut in Nob stetur €agitabit manum suam super montem filiae Sion collem Hierusalem ecce Dominator Dominus exercituum confringet lagunculam in terrore €et excelsi statura succidentur et sublimes humiliabuntur et subvertentur condensa saltus ferro et Libanus cum excelsis cadet  et egredietur virga de radice Iesse et flos de radice eius ascendet et requiescet super eum spiritus Domini €spiritus sapientiae et intellectus €spiritus consilii et fortitudinis spiritus scientiae et pietatis et replebit eum spiritus timoris Domini €non secundum visionem oculorum iudicabit €neque secundum auditum aurium arguet sed iudicabit in iustitia pauperes €et arguet in aequitate pro mansuetis terrae €et percutiet terram virga oris sui €et spiritu labiorum suorum interficiet impium et erit iustitia cingulum lumborum eius €et fides cinctorium renis eius habitabit lupus cum agno et pardus cum hedo accubabit €vitulus et leo et ovis simul morabuntur €et puer parvulus minabit eos vitulus et ursus pascentur simul requiescent catuli eorum €et leo quasi bos comedet paleas et delectabitur infans ab ubere super foramine aspidis €et in caverna reguli qui ablactatus fuerit manum suam mittet non nocebunt et non occident in universo monte sancto meo €quia repleta est terra scientia Domini €sicut aquae maris operientes in die illa radix Iesse qui stat in signum populorum €ipsum gentes deprecabuntur et erit sepulchrum eius gloriosum et erit in die illa adiciet Dominus secundo manum suam €ad possidendum residuum populi sui €quod relinquetur ab Assyriis et ab Aegypto €et a Fetros et ab Aethiopia et ab Aelam et a Sennaar €et ab Emath et ab insulis maris et levabit signum in nationes et congregabit profugos Israhel €et dispersos Iuda colliget a quattuor plagis terrae et auferetur zelus Ephraim et hostes Iuda peribunt €Ephraim non aemulabitur Iudam €et Iudas non pugnabit contra Ephraim et volabunt in umeros Philisthim per mare €simul praedabuntur filios orientis €Idumea et Moab praeceptum manus eorum €et filii Ammon oboedientes erunt et desolabit Dominus linguam maris Aegypti €et levabit manum suam super Flumen in fortitudine spiritus sui €et percutiet eum in septem rivis ita ut transeant per eum calciati et erit via residuo populo meo qui relinquetur ab Assyriis €sicut fuit Israhel in die qua ascendit de terra €Aegypti  et dices in illa die €confitebor tibi Domine quoniam iratus es mihi €conversus est furor tuus et consolatus es me ecce Deus salvator meus fiducialiter agam et non timebo þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨Œ’‚quia fortitudo mea et laus mea Dominus Deus €et factus est mihi in salutem haurietis aquas in gaudio de fontibus salvatoris et dicetis in illa die €confitemini Domino et invocate nomen eius €notas facite in populis adinventiones eius €mementote quoniam excelsum est nomen eius cantate Domino quoniam magnifice fecit €adnuntiate hoc in universa terra exulta et lauda habitatio Sion €quia magnus in medio tui Sanctus Israhel  onus Babylonis quod vidit Isaias filius Amos super montem caligosum levate signum €exaltate vocem levate manum et ingrediantur portas duces ego mandavi sanctificatis meis €et vocavi fortes meos in ira mea exultantes in gloria mea vox multitudinis in montibus quasi populorum frequentium €vox sonitus regum gentium congregatarum €Dominus exercituum praecepit militiae belli venientibus de terra procul a summitate caeli €Dominus et vasa furoris eius ut disperdat omnem terram ululate quia prope est dies Domini quasi vastitas a Domino veniet propter hoc omnes manus dissolventur €et omne cor hominis tabescet et conteretur €tortiones et dolores tenebunt quasi parturiens dolebunt €unusquisque ad proximum suum stupebit €facies conbustae vultus eorum ecce dies Domini venit crudelis €et indignationis plenus et irae furorisque €ad ponendam terram in solitudine €et peccatores eius conterendos de ea quoniam stellae caeli et splendor earum non expandent lumen suum €obtenebratus est sol in ortu suo €et luna non splendebit in lumine suo et visitabo super orbis mala €et contra impios iniquitatem eorum €et quiescere faciam superbiam infidelium €et arrogantiam fortium humiliabo pretiosior erit vir auro et homo mundo obrizo super hoc caelum turbabo et movebitur terra de loco suo €propter indignationem Domini exercituum €et propter diem irae furoris eius et erit quasi dammula fugiens et quasi ovis €et non erit qui congreget €unusquisque ad populum suum convertetur €et singuli ad terram suam fugient omnis qui inventus fuerit occidetur €et omnis qui supervenerit cadet in gladio infantes eorum adlident in oculis eorum €diripientur domus eorum et uxores eorum violabuntur ecce ego suscitabo super eos Medos €qui argentum non quaerant nec aurum velint sed sagittis parvulos interficiant €et lactantibus uteri non misereantur €et super filios non parcat oculus eorum et erit Babylon illa gloriosa in regnis €inclita in superbia Chaldeorum €sicut subvertit Deus Sodomam et Gomorram non habitabitur usque in finem €et non fundabitur usque ad generationem et generationem €nec ponet ibi tentoria Arabs nec pastores requiescent ibi sed requiescent ibi bestiae €et replebuntur domus eorum draconibus €et habitabunt ibi strutiones et pilosi saltabunt ibi et respondebunt ibi ululae in aedibus eius €et sirenae in delubris voluptatis  prope est ut veniat tempus eius et dies eius non elongabuntur €miserebitur enim Dominus Iacob et eliget adhuc de Israhel €et requiescere eos faciet super humum suam €adiungetur advena ad eos et adherebit domui Iacob et tenebunt eos populi et adducent eos in locum suum €et possidebit eos domus Israhel super terram Domini in servos et ancillas €et erunt capientes eos qui se ceperant et subicient exactores suos et erit in die illa cum requiem dederit tibi Deus a labore €tuo €et a concussione tua et a servitute dura qua ante servisti sumes parabolam istam contra regem Babylonis et dices €quomodo cessavit exactor quievit tributum contrivit Dominus baculum impiorum €virgam dominantium caedentem populos in indignatione €plaga insanabili subicientem in furore gentes €persequentem crudeliter conquievit et siluit omnis terra gavisa est et exultavit abietes quoque laetatae sunt super te et cedri Libani €ex quo dormisti non ascendit qui succidat nos infernus subter conturbatus est in occursum adventus tui €suscitavit tibi gigantas omnes principes €terrae €surrexerunt de soliis suis omnes principes nationum universi respondebunt et dicent tibi €et tu vulneratus es sicut nos nostri similis effectus es detracta est ad inferos superbia tua concidit cadaver tuum €subter te sternetur tinea et operimentum tuum erunt vermes quomodo cecidisti de caelo lucifer qui mane oriebaris €corruisti in terram qui vulnerabas gentes qui dicebas in corde tuo €in caelum conscendam super astra Dei exaltabo solium meum €sedebo in monte testamenti in lateribus aquilonis ascendam super altitudinem nubium ero similis €Altissimo verumtamen ad infernum detraheris in profundum laci qui te viderint ad te inclinabuntur teque prospicient €numquid iste est vir qui conturbavit terram qui concussit regna qui posuit orbem desertum et urbes eius destruxit €vinctis eius non aperuit carcerem omnes reges gentium universi dormierunt in gloria €vir in domo sua tu autem proiectus es de sepulchro tuo quasi stirps inutilis €pollutus et obvolutus €qui interfecti sunt gladio €et descenderunt ad fundamenta laci €quasi cadaver putridum non habebis consortium €neque cum eis in sepultura €tu enim terram disperdisti €tu populum occidisti €non vocabitur in aeternum semen pessimorum praeparate filios eius occisioni €in iniquitate patrum eorum €non consurgent nec hereditabunt terram €neque implebunt faciem orbis civitatum et consurgam super eos dicit Dominus exercituum €et perdam Babylonis nomen et reliquias et germen et progeniem €ait Dominus et ponam eam in possessionem ericii et in paludes aquarum €et scopabo eam in scopa terens dicit Dominus exercituum iuravit Dominus exercituum dicens €si non ut putavi ita erit €et quomodo mente tractavi sic eveniet €ut conteram Assyrium in terra mea €et in montibus meis conculcem eum €et auferetur ab eis iugum eius €et onus illius ab umero eorum tolletur hoc consilium quod cogitavi super omnem terram €et haec est manus extenta super universas gentes Dominus enim exercituum decrevit et quis poterit infirmare €et manus eius extenta et quis avertet eam in anno quo mortuus est rex Ahaz factum est onus istud ne laeteris Philisthea omnis tu €quoniam comminuta est virga percussoris tui €de radice enim colubri egredietur regulus €et semen eius absorbens volucrem et pascentur primogeniti pauperum €et pauperes fiducialiter requiescent €et interire faciam in fame radicem tuam €et reliquias tuas interficiam ulula porta clama civitas prostrata est Philisthea omnis €ab aquilone enim fumus venit €et non est qui effugiat agmen eius et quid respondebitur nuntiis gentis €quia Dominus fundavit Sion €et in ipsa sperabunt pauperes populi eius  onus Moab €quia nocte vastata est Ar Moab conticuit €quia nocte vastatus est murus Moab conticuit ascendit domus et Dibon ad excelsa in planctum €super Nabo et super Medaba Moab ululabit €in cunctis capitibus eius calvitium omnis barba radetur in triviis eius accincti sunt sacco €super tecta eius et in plateis eius omnis ululat €descendit in fletum clamavit Esebon et Eleale usque Iasa audita est vox eorum €super hoc expediti Moab ululabunt anima eius ululabit sibi cor meum ad Moab clamabit €vectes eius usque ad Segor vitulam conternantem €per ascensum enim Luith flens ascendet €et in via Oronaim clamorem contritionis levabunt aquae enim Nemrim desertae erunt €quia aruit herba defecit germen viror omnis interiit secundum magnitudinem operis et visitatio eorum €ad torrentem salicum ducent eos quoniam circumiit clamor terminum Moab €usque ad Gallim ululatus eius €et usque ad puteum Helim clamor eius quia aquae Dibon repletae sunt sanguine €ponam enim super Dibon additamenta €his qui fugerint de Moab leonem et reliquiis terrae  emitte agnum dominatorem terrae €de Petra deserti ad montem filiae Sion et erit sicut avis fugiens et pulli de nido avolantes €sic erunt filiae Moab in transcensu Arnon ini consilium coge concilium €pone quasi noctem umbram tuam in meridie €absconde fugientes et vagos ne prodas habitabunt apud te profugi mei €Moab esto latibulum eorum a facie vastatoris €finitus est enim pulvis consummatus est miser €defecit qui conculcabat terram et praeparabitur in misericordia solium €et sedebit super eum in veritate in tabernaculo David €iudicans et quaerens iudicium et velociter reddens quod iustum est audivimus superbiam Moab superbus est valde þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨–‚superbia eius et arrogantia eius et indignatio eius plus quam fortitudo €eius idcirco ululabit Moab ad Moab universus ululabit €his qui laetantur super muro cocti lateris loquimini plagas €suas quoniam suburbana Esebon deserta sunt et vinea €Sabama €domini gentium exciderunt flagella eius €usque ad Iazer pervenerunt erraverunt in deserto €propagines eius relictae sunt transierunt mare super hoc plorabo in fletu Iazer vineam Sabama €inebriabo te lacrima mea Esebon et Eleale €quoniam super vindemiam tuam et super messem tuam vox calcantium inruit et auferetur laetitia et exultatio de Carmelo €et in vineis non exultabit neque iubilabit €vinum in torculari non calcabit qui calcare consueverat €vocem calcantium abstuli super hoc venter meus ad Moab quasi cithara sonabit €et viscera mea ad murum cocti lateris et erit cum apparuerit quod laboravit Moab super excelsis suis €ingredietur ad sancta sua ut obsecret et non valebit hoc verbum quod locutus est Dominus ad Moab ex tunc et nunc locutus est Dominus dicens €in tribus annis quasi anni mercennarii €auferetur gloria Moab super omni populo multo €et relinquetur parvus et modicus nequaquam multus  onus Damasci €ecce Damascus desinet esse civitas €et erit sicut acervus lapidum in ruina derelictae civitates Aroer gregibus erunt €et requiescent ibi et non erit qui exterreat et cessabit adiutorium ab Ephraim et regnum a Damasco €et reliquiae Syriae sicut gloria filiorum Israhel erunt €dicit Dominus exercituum et erit in die illa adtenuabitur gloria Iacob €et pingue carnis eius marcescet et erit sicut congregans in messe quod restiterit €et brachium eius spicas leget €et erit sicut quaerens spicas in valle Rafaim et relinquetur in eo sicut racemus et sicut excussio oleae €duarum aut trium olivarum in summitate rami €sive quattuor aut quinque €in cacuminibus eius fructus eius dicit Dominus Deus Israhel in die illa inclinabitur homo ad factorem suum €et oculi eius ad Sanctum Israhel respicient et non inclinabitur ad altaria quae fecerunt manus eius €et quae operati sunt digiti eius €non respiciet lucos et delubra in die illa erunt civitates fortitudinis eius derelictae €sicut aratra et segetes quae derelictae sunt a facie filiorum Israhel €et erit deserta quia oblita es Dei salvatoris tui €et Fortis adiutoris tui non es recordata €propterea plantabis plantationem fidelem €et germen alienum seminabis in die plantationis tuae labrusca et mane semen tuum florebit €ablata est messis in die hereditatis et dolebit graviter vae multitudo populorum multorum €ut multitudo maris sonantis €et tumultus turbarum sicut sonitus aquarum multarum sonabunt populi sicut sonitus aquarum inundantium €et increpabit eum et fugiet procul €et rapietur sicut pulvis montium a facie venti €et sicut turbo coram tempestate in tempore vespere et ecce turbatio €in matutino et non subsistet €haec est pars eorum qui vastaverunt nos et sors diripientium nos  vae terrae cymbalo alarum quae est trans flumina Aethiopiae qui mittit in mari legatos et in vasis papyri super aquas €ite angeli veloces ad gentem convulsam et dilaceratam €ad populum terribilem post quem non est alius €gentem expectantem expectantem et conculcatam €cuius diripuerunt flumina terram eius omnes habitatores orbis qui moramini in terra €cum elevatum fuerit signum in montibus videbitis €et clangorem tubae audietis quia haec dicit Dominus ad me €quiescam et considerabo in loco meo €sicut meridiana lux clara est et sicut nubes roris in die messis ante messem enim totus effloruit €et inmatura perfectio germinabit €et praecidentur ramusculi eius falcibus €et quae derelicta fuerint abscidentur €excutientur et relinquentur simul avibus montium et €bestiis terrae et aestate perpetua erunt super eum volucres €et omnes bestiae terrae super illum hiemabunt in tempore illo deferetur munus Domino exercituum €a populo divulso et dilacerato €a populo terribili post quem non fuit alius €a gente expectante expectante et conculcata €cuius diripuerunt flumina terram eius €ad locum nominis Domini exercituum montem Sion  onus Aegypti €ecce Dominus ascendet super nubem levem et ingredietur Aegyptum €et movebuntur simulacra Aegypti a facie eius €et cor Aegypti tabescet in medio eius et concurrere faciam Aegyptios adversum Aegyptios €et pugnabit vir contra fratrem suum et vir contra amicum suum €civitas adversus civitatem regnum adversus regnum et disrumpetur spiritus Aegypti in visceribus eius €et consilium eius praecipitabo €et interrogabunt simulacra sua €et divinos suos et pythones et ariolos et tradam Aegyptum in manu dominorum crudelium €et rex fortis dominabitur eorum ait Dominus Deus exercituum et arescet aqua de mari et fluvius desolabitur atque siccabitur et deficient flumina adtenuabuntur et siccabuntur rivi aggerum €calamus et iuncus marcescet nudabitur alveus rivi a fonte suo €et omnis sementis inrigua siccabitur arescet et non erit et maerebunt piscatores €et lugebunt omnes mittentes in flumen hamum €et expandentes rete super faciem aquae €marcescent confundentur qui operabantur linum pectentes et texentes subtilia et erunt inrigua eius flaccentia €omnes qui faciebant lacunas ad capiendos pisces stulti principes Taneos €sapientes consiliarii Pharao dederunt consilium insipiens €quomodo dicetis Pharaoni €filius sapientium ego filius regum antiquorum ubi sunt nunc sapientes tui adnuntient tibi et indicent €quid cogitaverit Dominus exercituum super Aegyptum stulti facti sunt principes Taneos €emarcuerunt principes Mempheos €deceperunt Aegyptum angulum populorum eius Dominus miscuit in medio eius spiritum vertiginis €et errare fecerunt Aegyptum in omni opere suo €sicut errat ebrius et vomens et non erit Aegypto opus quod faciat €caput et caudam incurvantem et refrenantem in die illa erit Aegyptus quasi mulieres €et stupebunt et timebunt €a facie commotionis manus Domini exercituum €quam ipse movebit super eam et erit terra Iuda Aegypto in festivitatem €omnis qui illius fuerit recordatus pavebit €a facie consilii Domini exercituum quod ipse cogitavit super eam in die illa erunt quinque civitates in terra Aegypti €loquentes lingua Chanaan et iurantes per Dominum exercituum €civitas Solis vocabitur una in die illa erit altare Domini in medio terrae Aegypti €et titulus iuxta terminum eius Domini et erit in signum et in testimonium Domino exercituum in terra Aegypti €clamabunt enim ad Dominum a facie tribulantis €et mittet eis salvatorem et propugnatorem qui liberet eos et cognoscetur Dominus ab Aegypto €et cognoscent Aegyptii Dominum in die illa €et colent eum in hostiis et muneribus €et vota vovebunt Domino et solvent et percutiet Dominus Aegyptum plaga et sanabit eam €et revertentur ad Dominum et placabitur eis et sanabit eos in die illa erit via de Aegypto in Assyrios €et intrabit Assyrius Aegyptum et Aegyptius in Assyrios €et servient Aegyptii Assur in die illa erit Israhel tertius Aegyptio et Assyrio €benedictio in medio terrae cui benedixit Dominus exercituum dicens €benedictus populus meus Aegypti €et opus manuum mearum Assyrio €hereditas autem mea Israhel  in anno quo ingressus est Tharthan in Azotum €cum misisset eum Sargon rex Assyriorum €et pugnasset contra Azotum et cepisset eam in tempore illo locutus est Dominus in manu Isaiae filii Amos dicens €vade et solve saccum de lumbis tuis €et calciamenta tua tolle de pedibus tuis €et fecit sic vadens nudus et disculciatus et dixit Dominus €sicut ambulavit servus meus Isaias nudus et disculciatus €trium annorum signum et portentum erit super Aegyptum et super €Aethiopiam sic minabit rex Assyriorum captivitatem Aegypti et transmigrationem €Aethiopiae €iuvenum et senum nudam et disculciatam €discopertis natibus ignominiam Aegypti et timebunt et confundentur ab Aethiopia spe sua €et ab Aegypto gloria sua et dicet habitator insulae huius in die illa €ecce haec erat spes nostra ad quos confugimus in auxilium €ut liberaret nos a facie regis Assyriorum €et quomodo effugere poterimus nos  onus deserti maris €sicut turbines ab africo veniunt €de deserto venit de terra horribili visio dura nuntiata est mihi þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨•’‚qui incredulus est infideliter agit et qui depopulator est vastat €ascende Aelam obside Mede omnem gemitum eius cessare feci propterea repleti sunt lumbi mei dolore €angustia possedit me sicut angustia parientis €corrui cum audirem conturbatus sum cum viderem emarcuit cor meum tenebrae stupefecerunt me €Babylon dilecta mea posita est mihi in miraculum pone mensam contemplare in specula €comedentes bibentes €surgite principes arripite clypeum haec enim dixit mihi Dominus €vade et pone speculatorem et quodcumque viderit adnuntiet et vidit currum duorum equitum €ascensorem asini et ascensorem cameli €et contemplatus est diligenter multo intuitu et clamavit leo €super specula Domini ego sum stans iugiter per diem €et super custodiam meam ego sum stans totis noctibus ecce iste venit ascensor vir bigae equitum €et respondit et dixit cecidit cecidit Babylon €et omnia sculptilia deorum eius contrita sunt in terram tritura mea et fili areae meae €quae audivi a Domino exercituum Deo Israhel adnuntiavi vobis onus Duma €ad me clamat ex Seir €custos quid de nocte custos quid de nocte dixit custos venit mane et nox €si quaeritis quaerite convertimini venite onus in Arabia €in saltu ad vesperam dormietis in semitis Dodanim occurrentes sitienti ferte aquam €qui habitatis terram austri cum panibus occurrite fugienti a facie enim gladiorum fugerunt a facie gladii inminentis €a facie arcus extenti a facie gravis proelii quoniam haec dicit Dominus ad me €adhuc in uno anno quasi in anno mercennarii €et auferetur omnis gloria Cedar et reliquiae numeri sagittariorum fortium de filiis Cedar inminuentur €Dominus enim Deus Israhel locutus est  onus vallis Visionis €quidnam tibi quoque est €quia ascendisti et tu omnis in tecta clamoris plena urbs frequens civitas exultans €interfecti tui non interfecti gladio nec mortui in bello cuncti principes tui fugerunt simul dureque ligati sunt €omnes qui inventi sunt vincti sunt pariter procul fugerunt propterea dixi recedite a me amare flebo €nolite incumbere ut consolemini me €super vastitate filiae populi mei dies enim interfectionis et conculcationis et fletuum €Domino Deo exercituum in valle Visionis €scrutans murum et magnificus super montem et Aelam sumpsit faretram currum hominis equitis €et parietem nudavit clypeus et erunt electae valles tuae plenae quadrigarum €et equites ponent sedes suas in porta et revelabitur operimentum Iudae €et videbis in die illa armamentarium domus saltus et scissuras civitatis David videbitis quia multiplicatae sunt €et congregastis aquas piscinae inferioris et domos Hierusalem numerastis €et destruxistis domos ad muniendum murum et lacum fecistis inter duos muros et aquam piscinae €veteris €et non suspexistis ad eum qui fecerat eam €et operatorem eius de longe non vidistis et vocavit Dominus Deus exercituum in die illa €ad fletum et ad planctum ad calvitium et ad cingulum €sacci et ecce gaudium et laetitia €occidere vitulos et iugulare arietes €comedere carnes et bibere vinum €comedamus et bibamus cras enim moriemur et revelata est in auribus meis Domini €exercituum €si dimittetur iniquitas haec vobis donec moriamini €dicit Dominus Deus exercituum haec dicit Dominus Deus exercituum €vade ingredere ad eum qui habitat in tabernaculo €ad Sobnam praepositum templi quid tu hic aut quasi quis hic quia excidisti tibi hic sepulchrum €excidisti in excelso memoriam €diligenter in petra tabernaculum tibi ecce Dominus asportari te faciet sicut asportatur gallus gallinacius €et quasi amictum sic sublevabit te coronans coronabit te tribulatione €quasi pilam mittet te in terram latam et spatiosam €ibi morieris et ibi erit currus gloriae tuae €ignominia domus Domini tui et expellam te de statione tua et de ministerio tuo deponam te et erit in die illa €vocabo servum meum Eliachim filium Helciae et induam illum tunicam tuam €et cingulo tuo confortabo eum €et potestatem tuam dabo in manu eius €et erit quasi pater habitantibus Hierusalem et domui Iuda et dabo clavem domus David super umerum eius €et aperiet et non erit qui claudat et claudet et non erit qui aperiat et figam illum paxillum in loco fideli €et erit in solium gloriae domui patris sui et suspendent super eum omnem gloriam domus patris eius €vasorum diversa genera omne vas parvulum €a vasis craterarum usque ad omne vas musicorum in die illo dicit Dominus exercituum €auferetur paxillus qui fixus fuerat in loco fideli €et frangetur et cadet et peribit quod pependerat in eo €quia Dominus locutus est  onus Tyri €ululate naves maris €quia vastata est domus unde venire consueverant €de terra Cetthim revelatum est eis tacete qui habitatis in insula negotiatio Sidonis €transfretantes mare repleverunt te in aquis multis semen Nili messis fluminis fruges eius €et facta est negotiatio gentium erubesce Sidon ait enim mare fortitudo maris dicens €non parturivi et non peperi €et non enutrivi iuvenes nec ad incrementum perduxi virgines cum auditum fuerit in Aegypto dolebunt cum audierint de Tyro transite maria ululate qui habitatis in insula numquid non haec vestra est €quae gloriabatur a diebus pristinis in antiquitate sua €ducent eam pedes sui longe ad peregrinandum quis cogitavit hoc super Tyrum quondam coronatam €cuius negotiatores principes €institores eius incliti terrae Dominus exercituum cogitavit hoc €ut detraheret superbiam omnis gloriae €et ad ignominiam deduceret universos inclitos terrae transi terram tuam quasi flumen €filia maris non est cingulum ultra tibi manum suam extendit super mare conturbavit regna €Dominus mandavit adversum Chanaan ut contereret fortes eius et dixit non adicies ultra ut glorieris €calumniam sustinens virgo filia Sidonis €in Cetthim consurgens transfreta ibi quoque non erit requies tibi ecce terra Chaldeorum talis populus non fuit €Assur fundavit eam €in captivitatem transduxerunt robustos eius €suffoderunt domos eius posuerunt eam in ruinam ululate naves maris quia devastata est fortitudo vestra et erit in die illa €in oblivione eris o Tyre septuaginta annis sicut dies regis €unius €post septuaginta autem annos erit Tyro quasi canticum meretricis sume citharam circui civitatem meretrix oblivioni tradita €bene cane frequenta canticum ut memoria tui sit et erit post septuaginta annos visitabit Dominus Tyrum €et reducet eam ad mercedes suas €et rursum fornicabitur cum universis regnis terrae super faciem terrae et erunt negotiatio eius et mercedes eius sanctificatae €Domino €non condentur neque reponentur €quia his qui habitaverint coram Domino erit €negotiatio eius €ut manducent in saturitatem et vestiantur usque ad vetustatem  ecce Dominus dissipabit terram et nudabit eam €et adfliget faciem eius et disperget habitatores eius et erit sicut populus sic sacerdos €et sicut servus sic dominus eius €sicut ancilla sic domina eius €sicut emens sic ille qui vendit €sicut fenerator sic is qui mutuum accipit €sicut qui repetit sic qui debet dissipatione dissipabitur terra et direptione praedabitur €Dominus enim locutus est verbum hoc luxit et defluxit terra et infirmata est €defluxit orbis infirmata est altitudo populi terrae et terra interfecta est ab habitatoribus suis €quia transgressi sunt leges mutaverunt ius €dissipaverunt foedus sempiternum propter hoc maledictio vorabit terram €et peccabunt habitatores eius €ideoque insanient cultores eius €et relinquentur homines pauci luxit vindemia infirmata est vitis €ingemuerunt omnes qui laetabantur corde cessavit gaudium tympanorum €quievit sonitus laetantium conticuit dulcedo citharae cum cantico non bibent vinum amara erit potio bibentibus illam adtrita est civitas vanitatis €clausa est omnis domus nullo introeunte clamor erit super vino in plateis €deserta est omnis laetitia translatum est gaudium terrae relicta est in urbe solitudo et calamitas opprimet portas quia haec erunt in medio terrae in medio populorum €quomodo si paucae olivae quae remanserunt excutiantur ex olea €et racemi cum fuerit finita vindemia hii levabunt vocem suam atque laudabunt €cum glorificatus fuerit Dominus hinnient de mari propter hoc in doctrinis glorificate Dominum þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨˜˜‚in insulis maris nomen Domini Dei Israhel a finibus terrae laudes audivimus gloriam iusti €et dixi secretum meum mihi secretum meum mihi vae mihi €praevaricantes praevaricati sunt €et praevaricatione transgressorum praevaricati sunt formido et fovea et laqueus super te qui habitator es terrae et erit qui fugerit a voce formidinis cadet in foveam €et qui se explicuerit de fovea tenebitur laqueo €quia cataractae de excelsis apertae sunt €et concutientur fundamenta terrae confractione confringetur terra contritione conteretur terra €commotione commovebitur terra agitatione agitabitur terra sicut ebrius €et auferetur quasi tabernaculum unius noctis €et gravabit eam iniquitas sua et corruet et non adiciet ut resurgat et erit in die illa visitabit Dominus super militiam caeli in excelso €et super reges terrae qui sunt super terram et congregabuntur in congregationem unius fascis in lacum €et cludentur ibi in carcerem et post multos dies €visitabuntur et erubescet luna et confundetur sol €cum regnaverit Dominus exercituum in monte Sion et in Hierusalem €et in conspectu senum suorum fuerit glorificatus  Domine Deus meus es tu exaltabo te €confitebor nomini tuo €quoniam fecisti mirabilia cogitationes antiquas fideles amen quia posuisti civitatem in tumulum urbem fortem in ruinam €domum alienorum ut non sit civitas €et in sempiternum non aedificetur super hoc laudabit te populus fortis €civitas gentium robustarum timebit te quia factus es fortitudo pauperi €fortitudo egeno in tribulatione sua €spes a turbine umbraculum ab aestu €spiritus enim robustorum quasi turbo inpellens parietem sicut aestum in siti tumultum alienorum €humiliabis €et quasi calore sub nube torrente propaginem €fortium marcescere facies et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc €convivium pinguium convivium vindemiae €pinguium medullatorum vindemiae defecatae et praecipitabit in monte isto faciem vinculi conligati super omnes €populos €et telam quam orditus est super universas nationes praecipitabit mortem in sempiternum €et auferet Dominus Deus lacrimam ab omni facie €et obprobrium populi sui auferet de universa terra €quia Dominus locutus est et dicet in die illa ecce Deus €noster iste €expectavimus eum et salvabit nos €iste Dominus sustinuimus eum €exultabimus et laetabimur in salutari eius quia requiescet manus Domini in monte isto €et triturabitur Moab sub eo sicuti teruntur paleae in plaustro et extendet manus suas sub eo €sicut extendit natans ad natandum €et humiliabit gloriam eius cum adlisione manuum eius et munimenta sublimium murorum tuorum concident €et humiliabuntur et detrahentur in terram usque ad pulverem  in die illa cantabitur canticum istud in terra Iuda €urbs fortitudinis nostrae salvator €ponetur in ea murus et antemurale aperite portas et ingrediatur gens iusta custodiens veritatem vetus error abiit servabis pacem pacem quia in te speravimus sperastis in Domino in saeculis aeternis €in Domino Deo forti in perpetuum quia incurvabit habitantes in excelso civitatem sublimem €humiliabit humiliabit eam usque ad terram €detrahet eam usque ad pulverem conculcabit eam pes pedes pauperis gressus €egenorum semita iusti recta est rectus callis iusti ad ambulandum et in semita iudiciorum tuorum Domine sustinuimus te €nomen tuum et memoriale tuum in desiderio animae anima mea desideravit te in nocte €sed et spiritu meo in praecordiis meis de mane vigilabo €ad te €cum feceris iudicia tua in terra iustitiam discent habitatores orbis misereamur impio et non discet iustitiam €in terra sanctorum inique gessit €et non videbit gloriam Domini Domine exaltetur manus tua et non videant €videant et confundantur zelantes populi €et ignis hostes tuos devoret Domine dabis pacem nobis €omnia enim opera nostra operatus es nobis Domine Deus noster possederunt nos domini absque te €tantum in te recordemur nominis tui morientes non vivant gigantes non resurgant €propterea visitasti et contrivisti eos €et perdidisti omnem memoriam eorum indulsisti genti Domine indulsisti genti €numquid glorificatus es elongasti omnes terminos terrae Domine in angustia requisierunt te €in tribulatione murmuris doctrina tua eis sicut quae concipit cum adpropinquaverit ad partum €dolens clamat in doloribus suis €sic facti sumus a facie tua Domine concepimus et quasi parturivimus et peperimus spiritum €salutes non fecimus in terra €ideo non ceciderunt habitatores terrae vivent mortui tui interfecti mei resurgent €expergiscimini et laudate qui habitatis in pulvere €quia ros lucis ros tuus €et terram gigantum detrahes in ruinam vade populus meus intra in cubicula tua claude ostia tua super te €abscondere modicum ad momentum donec pertranseat indignatio ecce enim Dominus egreditur de loco suo €ut visitet iniquitatem habitatoris terrae contra eum €et revelabit terra sanguinem suum €et non operiet ultra interfectos suos  in die illo visitabit Dominus in gladio suo duro et grandi €et forti €super Leviathan serpentem vectem €et super Leviathan serpentem tortuosum €et occidet cetum qui in mari est in die illa vinea meri cantabit ei ego Dominus qui servo eam repente propinabo ei €ne forte visitetur contra eam nocte et die servo eam indignatio non est mihi €quis dabit me spinam et veprem in proelio €gradiar super eam succendam eam pariter an potius tenebit fortitudinem meam €faciet pacem mihi pacem faciet mihi qui egrediuntur impetu ad Iacob €florebit et germinabit Israhel €et implebunt faciem orbis semine numquid iuxta plagam percutientis se percussit eum €aut sicut occidit interfectos eius sic occisus est in mensura contra mensuram €cum abiecta fuerit iudicabis eam €meditata est in spiritu suo duro per diem aestus idcirco super hoc dimittetur iniquitas domui Iacob €et iste omnis fructus ut auferatur peccatum eius €cum posuerit omnes lapides altaris sicut lapides cineris adlisos €non stabunt luci et delubra civitas enim munita desolata erit €speciosa relinquetur et dimittetur quasi desertum €ibi pascetur vitulus et ibi accubabit et consumet summitates eius in siccitate messis illius conterentur €mulieres venientes et docentes eam €non est enim populus sapiens €propterea non miserebitur eius qui fecit eum €et qui formavit eum non parcet ei et erit in die illa €percutiet Dominus ab alveo Fluminis usque ad torrentem Aegypti €et vos congregabimini unus et unus filii Israhel et erit in die illa clangetur in tuba magna €et venient qui perditi fuerant de terra Assyriorum €et qui eiecti erant in terra Aegypti €et adorabunt Dominum in monte sancto in Hierusalem  vae coronae superbiae ebriis Ephraim €et flori decidenti gloriae exultationis eius €qui erant in vertice vallis pinguissimae errantes a vino ecce validus et fortis Domini €sicut impetus grandinis turbo confringens €sicut impetus aquarum multarum inundantium et emissarum super €terram spatiosam pedibus conculcabitur corona superbiae ebriorum Ephraim et erit flos decidens gloriae exultationis eius €qui est super verticem vallis pinguium €quasi temporaneum ante maturitatem autumni €quod cum aspexerit videns statim ut manu tenuerit devorabit illud in die illa erit Dominus exercituum corona €gloriae €et sertum exultationis residuo populi sui et spiritus iudicii sedenti super iudicium €et fortitudo revertentibus de bello ad portam verum hii quoque prae vino nescierunt €et prae ebrietate erraverunt €sacerdos et propheta nescierunt prae ebrietate absorti sunt a vino €erraverunt in ebrietate nescierunt videntem ignoraverunt iudicium omnes enim mensae repletae sunt vomitu sordiumque €ita ut non esset ultra locus quem docebit scientiam et quem intellegere faciet auditum €ablactatos a lacte apulsos ab uberibus quia manda remanda manda remanda €expecta reexpecta expecta reexpecta modicum ibi modicum ibi in loquella enim labii et lingua altera loquetur ad €populum istum cui dixit haec requies reficite lassum €et hoc est meum refrigerium et noluerunt audire et erit eis verbum Domini manda remanda manda remanda €expecta reexpecta expecta reexpecta €modicum ibi modicum ibi €ut vadant et cadant retrorsum €et conterantur et inlaqueentur et capiantur þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨œ˜Žpropter hoc audite verbum Domini viri inlusores €qui dominamini super populum meum qui est in Hierusalem dixistis enim percussimus foedus cum morte €et cum inferno fecimus pactum €flagellum inundans cum transierit non veniet super nos €quia posuimus mendacium spem nostram €et mendacio protecti sumus idcirco haec dicit Dominus Deus €ecce ego mittam in fundamentis Sion lapidem €lapidem probatum angularem pretiosum in fundamento fundatum €qui crediderit non festinet et ponam iudicium in pondere €et iustitiam in mensura €et subvertet grando spem mendacii €et protectionem aquae inundabunt et delebitur foedus vestrum cum morte €et pactum vestrum cum inferno non stabit €flagellum inundans cum transierit eritis ei in conculcationem quandocumque pertransierit tollet vos €quoniam mane diluculo pertransibit in die et in nocte €et tantummodo sola vexatio intellectum dabit auditui coangustatum est enim stratum ita ut alter decidat €et pallium breve utrumque operire non potest sicut enim in monte Divisionum stabit Dominus €sicut in valle quae est in Gabao €irascetur €ut faciat opus suum alienum opus eius €ut operetur opus suum peregrinum est opus ab eo et nunc nolite inludere ne forte constringantur vincula vestra €consummationem enim et adbreviationem audivi a Domino Deo exercituum €super universam terram auribus percipite et audite vocem meam €adtendite et audite eloquium meum numquid tota die arabit arans ut serat €proscindet et sariet humum suam nonne cum adaequaverit faciem eius €seret gith et cyminum sparget €et ponet triticum per ordinem €et hordeum et milium et viciam in finibus suis et erudiet eum illud in iudicio €Deus suus docebit eum illud non enim in serris triturabitur gith €nec rota plaustri super cyminum circumiet €sed in virga excutietur gith et cyminum in baculo panis autem comminuetur €verum non in perpetuum triturans triturabit illum €neque vexabit eum rota plaustri €nec in ungulis suis comminuet eum et hoc a Domino Deo exercituum exivit €ut mirabile faceret consilium et magnificaret iustitiam  vae Arihel Arihel civitas quam circumdedit David €additus est annus ad annum sollemnitates evolutae sunt et circumvallabo Arihel et erit tristis et maerens €et erit mihi quasi Arihel et circumdabo quasi spheram in circuitu tuo €et iaciam contra te aggerem €et munimenta ponam in obsidionem tuam humiliaberis de terra loqueris et de humo audietur eloquium tuum €et erit quasi pythonis de terra vox tua €et de humo eloquium tuum mussitabit et erit sicut pulvis tenuis multitudo ventilantium te €et sicut favilla pertransiens €multitudo eorum qui contra te praevaluerunt eritque repente confestim €a Domino exercituum visitabitur in tonitru et €commotione terrae €et voce magna turbinis et tempestatis et flammae ignis devorantis et erit sicut somnium visionis nocturnae €multitudo omnium gentium quae dimicaverunt contra Arihel €et omnes qui militaverunt et obsederunt €et praevaluerunt adversus eam et sicuti somniat esuriens et comedit €cum autem fuerit expertus vacua €est anima eius €et sicut somniat sitiens et bibit €et postquam fuerit expergefactus lassus adhuc sitit €et anima eius vacua est €sic erit multitudo omnium gentium €quae dimicaverunt contra montem Sion obstupescite et admiramini fluctuate et vacillate €inebriamini et non a vino €movemini et non ebrietate quoniam miscuit vobis Dominus spiritum soporis €claudet oculos vestros prophetas €et principes vestros qui vident visiones operiet et erit vobis visio omnium sicut verba libri signati €quem cum dederint scienti litteras dicent lege istum €et respondebit non possum signatus est enim et dabitur liber nescienti litteras diceturque ei lege €et respondebit nescio litteras et dixit Dominus €eo quod adpropinquat populus iste ore suo €et labiis suis glorificat me €cor autem eius longe est a me €et timuerunt me mandato hominum et doctrinis ideo ecce ego addam €ut admirationem faciam populo huic miraculo grandi et stupendo €peribit enim sapientia a sapientibus eius €et intellectus prudentium eius abscondetur vae qui profundi estis corde ut a Domino abscondatis consilium €quorum sunt in tenebris opera €et dicunt quis videt nos et quis novit nos perversa est haec vestra cogitatio €quasi lutum contra figulum cogitet €et dicat opus factori suo non fecisti me €et figmentum dicat fictori suo non intellegis nonne adhuc in modico et in brevi €convertetur Libanus in Chermel €et Chermel in saltum reputabitur et audient in die illa surdi verba libri €et de tenebris et caligine oculi caecorum videbunt et addent mites in Domino laetitiam €et pauperes homines in Sancto Israhel exultabunt quoniam defecit qui praevalebat consummatus est inlusor €et succisi sunt omnes qui vigilabant super iniquitatem qui peccare faciebant homines in verbo €et arguentem in porta subplantabant €et declinaverunt frustra a iusto propter hoc haec dicit Dominus ad domum Iacob €qui redemit Abraham €non modo confundetur Iacob nec modo vultus eius erubescet sed cum viderit filios suos opera manuum mearum in medio sui €sanctificantes nomen meum €et sanctificabunt Sanctum Iacob et Deum Israhel praedicabunt et scient errantes spiritu intellectum et mussitatores discent legem  vae filii desertores dicit Dominus €ut faceretis consilium et non ex me €et ordiremini telam et non per spiritum meum €ut adderetur peccatum super peccatum qui ambulatis ut descendatis in Aegyptum €et os meum non interrogastis €sperantes auxilium in €fortitudine Pharao €et habentes fiduciam in umbra Aegypti et erit vobis fortitudo Pharaonis in confusionem €et fiducia umbrae Aegypti in ignominiam erant enim in Tanis principes tui €et nuntii tui usque ad Anes pervenerunt omnes confusi sunt super populo qui eis prodesse non potuit €non fuerunt in auxilium et in aliquam utilitatem €sed in confusionem et obprobrium onus iumentorum austri €in terra tribulationis et angustiae leaena et leo €ex eis vipera et regulus volans €portantes super umeros iumentorum divitias suas €et super gibbum camelorum thesauros suos €ad populum qui eis prodesse non poterit Aegyptus enim frustra et vane auxiliabitur €ideo clamavi super hoc €superbia tantum est quiesce nunc ingressus scribe eis super buxum €et in libro diligenter exara illud €et erit in die novissimo in testimonium usque ad aeternum populus enim ad iracundiam provocans est et filii mendaces €filii nolentes audire legem Domini qui dicunt videntibus nolite videre €et aspicientibus nolite aspicere nobis ea quae recta sunt €loquimini nobis placentia videte nobis errores auferte a me viam declinate a me semitam €cesset a facie nostra Sanctus Israhel propterea haec dicit Sanctus Israhel €pro eo quod reprobastis verbum hoc €et sperastis in calumniam et tumultum €et innixi estis super eo propterea erit vobis iniquitas haec €sicut interruptio cadens et requisita in muro excelso €quoniam subito dum non speratur veniet contritio eius et comminuetur sicut conteritur lagoena figuli contritione pervalida €et non invenietur de fragmentis eius testa €in qua portetur igniculus de incendio €aut hauriatur parum aquae de fovea quia haec dicit Dominus Deus Sanctus Israhel €si revertamini et quiescatis salvi eritis €in silentio et in spe erit fortitudo vestra et noluistis et dixistis nequaquam sed ad equos fugiemus €ideo fugietis €et super veloces ascendemus €ideo veloces erunt qui persequentur vos mille homines a facie terroris unius €et a facie terroris quinque fugietis €donec relinquamini quasi malus navis in vertice montis €et quasi signum super collem propterea expectat Dominus ut misereatur vestri €et ideo exaltabitur parcens vobis €quia Deus iudicii Dominus beati omnes qui expectant eum populus enim Sion habitabit in Hierusalem €plorans nequaquam plorabis miserans miserebitur tui €ad vocem clamoris tui statim ut audierit respondebit tibi et dabit vobis Dominus panem artum et aquam brevem €et non faciet avolare a te ultra doctorem tuum €et erunt oculi tui videntes praeceptorem tuum et aures tuae audient verbum post tergum monentis €haec via ambulate in ea €neque ad dexteram neque ad sinistram et contaminabis lamminas sculptilium argenti tui þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨ž˜–‚et vestimentum conflatilis auri tui €et disperges ea sicut inmunditiam menstruatae €egredere dices ei et dabitur pluvia semini tuo ubicumque seminaveris in terra €et panis frugum terrae erit uberrimus et pinguis €pascetur in possessione tua in die illo agnus spatiose et tauri tui et pulli asinorum qui operantur terram €commixtum migma comedent sic in area ut €ventilatum est et erunt super omnem montem excelsum €et super omnem collem elevatum rivi currentium aquarum €in die interfectionis multorum cum ceciderint turres et erit lux lunae sicut lux solis €et lux solis erit septempliciter sicut lux septem dierum €in die qua alligaverit Dominus vulnus populi sui €et percussuram plagae eius sanaverit ecce nomen Domini venit de longinquo €ardens furor eius et gravis ad portandum €labia eius repleta sunt indignatione €et lingua eius quasi ignis devorans spiritus eius velut torrens inundans usque ad medium colli €ad perdendas gentes in nihilum €et frenum erroris quod erat in maxillis populorum canticum erit vobis sicut nox sanctificatae €sollemnitatis €et laetitia cordis sicut qui pergit cum tibia €ut intret in montem Domini ad Fortem Israhel et auditam faciet Dominus gloriam vocis suae €et terrorem brachii sui ostendet €in comminatione furoris et flamma ignis devorantis €adlidet in turbine et in lapide grandinis a voce enim Domini pavebit Assur virga percussus et erit transitus virgae fundatus €quam requiescere faciet Dominus super eum €in tympanis et in citharis et in bellis praecipuis €expugnabit eos praeparata est enim ab heri Thofeth €a rege praeparata profunda et dilatata €nutrimenta eius ignis et ligna multa €flatus Domini sicut torrens sulphuris succendens eam  vae qui descendunt in Aegyptum ad auxilium in equis sperantes €et habentes fiduciam super quadrigis quia multae sunt €et super equitibus quia praevalidi nimis €et non sunt confisi super Sanctum Israhel €et Dominum non requisierunt ipse autem sapiens adduxit malum et verba sua non abstulit €et consurget contra domum pessimorum €et contra auxilium operantium iniquitatem Aegyptus homo et non deus et equi eorum caro et non spiritus €et Dominus inclinabit manum suam €et corruet auxiliator et cadet cui praestatur auxilium €simulque omnes consumentur quia haec dicit Dominus ad me €quomodo si rugiat leo et catulus leonis super praedam suam €cum occurrerit ei multitudo pastorum €a voce eorum non formidabit €et a multitudine eorum non pavebit €sic descendet Dominus exercituum €ut proelietur super montem Sion et super collem eius sicut aves volantes sic proteget Dominus exercituum Hierusalem €protegens et liberans transiens et salvans convertimini sicut in profundum recesseratis filii Israhel in die enim illa abiciet vir idola argenti sui et idola auri sui €quae fecerunt vobis manus vestrae in peccatum et cadet Assur in gladio non viri €et gladius non hominis vorabit eum €et fugiet non a facie gladii et iuvenes eius vectigales erunt et fortitudo eius a terrore transibit €et pavebunt fugientes principes eius €dixit Dominus cuius ignis est in Sion et caminus eius in Hierusalem  ecce in iustitia regnabit rex et principes in iudicio praeerunt et erit vir sicut qui absconditur a vento et celat se a tempestate €sicut rivi aquarum in siti €et umbra petrae prominentis in terra deserta non caligabunt oculi videntium €et aures audientium diligenter auscultabunt et cor stultorum intelleget scientiam €et lingua balborum velociter loquetur et plane non vocabitur ultra is qui insipiens est princeps €neque fraudulentus appellabitur maior stultus enim fatua loquetur et cor eius faciet iniquitatem €ut perficiat simulationem et loquatur ad Dominum fraudulenter €et vacuefaciat animam esurientis €et potum sitienti auferat fraudulenti vasa pessima sunt ipse enim cogitationes concinnavit €ad perdendos mites in sermone mendacii €cum loqueretur pauper iudicium princeps vero ea quae digna sunt principe cogitavit €et ipse super duces stabit mulieres opulentae surgite et audite vocem meam €filiae confidentes percipite auribus eloquium meum post dies et annum et vos conturbabimini €confidentes €consummata est enim vindemia collectio ultra non veniet obstupescite opulentae conturbamini confidentes €exuite vos et confundimini €accingite lumbos vestros super ubera plangite super regione desiderabili super vinea fertili super humum populi mei spina et vepres ascendent €quanto magis super omnes domos gaudii civitatis exultantis domus enim dimissa est multitudo urbis relicta est €tenebrae et palpatio factae sunt super speluncas usque in aeternum €gaudium onagrorum pascua gregum donec effundatur super nos spiritus de excelso €et erit desertum in Chermel et Chermel in saltum reputabitur et habitabit in solitudine iudicium €et iustitia in Chermel sedebit et erit opus iustitiae pax et cultus iustitiae silentium €et securitas usque in sempiternum et sedebit populus meus in pulchritudine pacis €et in tabernaculis fiduciae et in requie opulenta grando autem in descensione saltus €et humilitate humiliabitur civitas beati qui seminatis super omnes aquas €inmittentes pedem bovis et asini  vae qui praedaris nonne et ipse praedaberis €et qui spernis nonne et ipse sperneris €cum consummaveris depraedationem depraedaberis €cum fatigatus desiveris contemnere contemneris Domine miserere nostri te expectavimus €esto brachium eorum in mane €et salus nostra in tempore tribulationis a voce angeli fugerunt populi €ab exaltatione tua dispersae sunt gentes et congregabuntur spolia vestra sicut colligitur brucus €velut cum fossae plenae fuerint de eo magnificatus est Dominus quoniam habitavit in excelso €implevit Sion iudicio et iustitia et erit fides in temporibus tuis €divitiae salutis sapientia et scientia €timor Domini ipse thesaurus eius ecce videntes clamabunt foris €angeli pacis amare flebunt dissipatae sunt viae cessavit transiens per semitam €irritum factum est pactum €proiecit civitates non reputavit homines luxit et elanguit terra €confusus est Libanus et obsorduit €et factus est Saron sicut desertum €et concussa est Basan et Carmelus nunc consurgam dicit Dominus €nunc exaltabor nunc sublevabor concipietis ardorem parietis stipulam €spiritus vester ut ignis vorabit vos et erunt populi quasi de incendio cinis €spinae congregatae igni conburentur audite qui longe estis quae fecerim €et cognoscite vicini fortitudinem meam conterriti sunt in Sion peccatores possedit tremor hypocritas €quis poterit habitare de vobis cum igne devorante €quis habitabit ex vobis cum ardoribus sempiternis qui ambulat in iustitiis et loquitur veritates €qui proicit avaritiam ex calumnia €et excutit manus suas ab omni munere €qui obturat aures suas ne audiat sanguinem €et claudit oculos suos ne videat malum iste in excelsis habitabit €munimenta saxorum sublimitas eius €panis ei datus est aquae eius fideles sunt regem in decore suo videbunt oculi eius €cernent terram de longe cor tuum meditabitur timorem €ubi est litteratus ubi legis verba ponderans ubi doctor parvulorum populum inpudentem non videbis €populum alti sermonis €ita ut non possis intellegere disertitudinem linguae eius €in quo nulla est sapientia respice Sion civitatem sollemnitatis nostrae €oculi tui videbunt Hierusalem habitationem opulentam €tabernaculum quod nequaquam transferri poterit €nec auferentur clavi eius in sempiternum €et omnes funiculi eius non rumpentur quia solummodo ibi magnificus Dominus noster €locus fluviorum rivi latissimi et patentes €non transibit per eum navis remigum €neque trieris magna transgredietur eum Dominus enim iudex noster Dominus legifer noster €Dominus rex noster ipse salvabit nos laxati sunt funiculi tui sed non praevalebunt €sic erit malus tuus ut dilatare signum non queas €tunc dividentur spolia praedarum multarum €claudi diripient rapinam nec dicet vicinus elangui €populus qui habitat in ea auferetur ab eo iniquitas  accedite gentes et audite et populi adtendite €audiat terra et plenitudo eius orbis et omne germen eius quia indignatio Domini super omnes gentes €et furor super universam militiam eorum €interfecit eos et dedit eos in occisionem interfecti eorum proicientur þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨¢“‚et de cadaveribus eorum ascendet fetor €tabescent montes sanguine eorum et tabescet omnis militia caelorum €et conplicabuntur sicut liber caeli €et omnis militia eorum defluet €sicut defluit folium de vinea et de ficu quoniam inebriatus est in caelo gladius meus €ecce super Idumeam descendet €et super populum interfectionis meae ad iudicium gladius Domini repletus est sanguine incrassatus est adipe €de sanguine agnorum et hircorum €de sanguine medullatorum arietum €victima enim Domini in Bosra et interfectio magna in terra Edom et descendent unicornes cum eis et tauri cum potentibus €inebriabitur terra eorum sanguine et humus eorum adipe pinguium quia dies ultionis Domini annus retributionum iudicii Sion et convertentur torrentes eius in picem et humus eius in sulphur €et erit terra eius in picem ardentem nocte et die non extinguetur €in sempiternum ascendet fumus eius a generatione in €generationem €desolabitur in saeculum saeculorum non erit transiens per €eam et possidebunt illam onocrotalus et ericius €et ibis et corvus habitabunt in ea €et extendetur super eam mensura ut redigatur ad nihilum €et perpendiculum in desolationem nobiles eius non erunt ibi regem potius invocabunt €et omnes principes eius erunt in nihilum et orientur in domibus eius spinae et urticae €et paliurus in munitionibus eius €et erit cubile draconum et pascua strutionum et occurrent daemonia onocentauris €et pilosus clamabit alter ad alterum €ibi cubavit lamia et invenit sibi requiem ibi habuit foveam ericius et enutrivit catulos €et circumfodit et fovit in umbra eius €illuc congregati sunt milvi alter ad alterum requirite diligenter in libro Domini et legite €unum ex eis non defuit €alter ad alterum non quaesivit €quia quod ex ore meo procedit ille mandavit €et spiritus eius ipse congregavit ea et ipse misit eis sortem €et manus eius divisit eam illis in mensuram €usque in aeternum possidebunt eam €in generatione et generatione habitabunt in ea  laetabitur deserta et invia €et exultabit solitudo et florebit quasi lilium germinans germinabit et exultabit laetabunda et laudans €gloria Libani data est ei decor Carmeli et Saron €ipsi videbunt gloriam Domini et decorem Dei nostri confortate manus dissolutas et genua debilia roborate dicite pusillanimis confortamini nolite timere €ecce Deus vester ultionem adducet retributionis Deus €ipse veniet et salvabit vos tunc aperientur oculi caecorum et aures surdorum patebunt tunc saliet sicut cervus claudus et aperta erit lingua mutorum €quia scissae sunt in deserto aquae et torrentes in solitudine et quae erat arida in stagnum €et sitiens in fontes aquarum €in cubilibus in quibus prius dracones habitabant €orietur viror calami et iunci et erit ibi semita et via et via sancta vocabitur €non transibit per eam pollutus €et haec erit nobis directa via ita ut stulti non errent per €eam non erit ibi leo et mala bestia non ascendet per eam nec invenietur ibi €et ambulabunt qui liberati fuerint et redempti a Domino €convertentur et venient in Sion cum laude €et laetitia sempiterna super caput eorum €gaudium et laetitiam obtinebunt et fugiet dolor et gemitus  et factum est in quartodecimo anno regis Ezechiae €ascendit Sennacherib rex Assyriorum €super omnes civitates Iuda munitas et cepit eas et misit rex Assyriorum Rabsacen de Lachis in Hierusalem €ad regem Ezechiam in manu gravi €et stetit in aquaeductu piscinae superioris in via agri €Fullonis et egressus est ad eum Eliachim filius Helciae qui erat super domum €et Sobna scriba et Ioae filius Asaph a commentariis et dixit ad eos Rabsaces dicite Ezechiae €haec dicit rex magnus rex Assyriorum €quae est ista fiducia qua confidis aut quo consilio vel fortitudine rebellare disponis €super quem habes fiduciam quia recessisti a me ecce confidis super baculum harundineum confractum istum €super Aegyptum €cui si innisus fuerit homo intrabit in manu eius et €perforabit eam €sic Pharao rex Aegypti omnibus qui confidunt in eo quod si responderis mihi in Domino Deo nostro confidimus €nonne ipse est cuius abstulit Ezechias excelsa et altaria €et dixit Iudae et Hierusalem coram altari isto adorabitis et nunc trade te domino meo regi Assyriorum €et dabo tibi duo milia equorum €nec poteris ex te praebere ascensores eorum et quomodo sustinebis faciem iudicis unius loci €ex servis domini mei minoribus €quod si confidis in Aegypto in quadriga et in €equitibus et nunc numquid sine Domino ascendi ad terram istam €ut disperderem eam €Dominus dixit ad me ascende super terram istam et disperde eam et dixit Eliachim et Sobna et Ioae ad Rabsacen €loquere ad servos tuos syra lingua intellegimus enim €ne loquaris ad nos iudaice in auribus populi qui est super murum et dixit ad eos Rabsaces €numquid ad dominum tuum et ad te misit me dominus meus €ut loquerer omnia verba ista €et non potius ad viros qui sedent in muro €ut comedant stercora sua et bibant urinam pedum suorum vobiscum et stetit Rabsaces et clamavit voce magna iudaice et dixit €audite verba regis magni regis Assyriorum haec dicit rex €non seducat vos Ezechias quia non poterit eruere vos et non vobis tribuat fiduciam Ezechias super Domino dicens €eruens liberabit nos Dominus €non dabitur civitas ista in manu regis Assyriorum nolite audire Ezechiam €haec enim dicit rex Assyriorum €facite mecum benedictionem et egredimini ad me €et comedite unusquisque vineam suam et unusquisque ficum suam €et bibite unusquisque aquam cisternae suae donec veniam et tollam vos ad terram quae est ut terra vestra €terram frumenti et vini terram panum et vinearum ne conturbet vos Ezechias dicens Dominus liberabit nos €numquid liberaverunt dii gentium unusquisque terram suam de manu regis €Assyriorum ubi est deus Emath et Arfad ubi est deus Seffarvaim €numquid liberaverunt Samariam de manu mea quis est ex omnibus diis terrarum istarum €qui eruerit terram suam de manu mea €ut eruat Dominus Hierusalem de manu mea et siluerunt et non responderunt ei verbum €mandaverat enim rex dicens ne respondeatis ei et ingressus est Eliachim filius Helciae qui erat super domum €et Sobna scriba et Ioae filius Asaph a commentariis €ad Ezechiam scissis vestibus €et nuntiaverunt ei verba Rabsacis  et factum est cum audisset rex Ezechias scidit vestimenta sua €et obvolutus est sacco et intravit in domum Domini et misit Eliachim qui erat super domum €et Sobnam scribam et seniores de sacerdotibus opertos saccis €ad Isaiam filium Amos prophetam et dixerunt ad eum haec dicit Ezechias €dies tribulationis et correptionis et blasphemiae dies haec €quia venerunt filii usque ad partum €et virtus non est parienti si quo modo audiat Dominus Deus tuus verba Rabsaces €quem misit rex Assyriorum dominus suus €ad blasphemandum Deum viventem €et obprobrandum sermonibus €quos audivit Dominus Deus tuus €leva ergo orationem pro reliquiis quae reppertae sunt et venerunt servi regis Ezechiae ad Isaiam et dixit ad eos Isaias €haec dicetis domino vestro haec dicit Dominus €ne timeas a facie verborum quae audisti €quibus blasphemaverunt pueri regis Assyriorum me ecce ego dabo ei spiritum et audiet nuntium €et revertetur ad terram suam €et corruere eum faciam gladio in terra sua reversus est autem Rabsaces €et invenit regem Assyriorum proeliantem adversus Lobna €audierat enim quia profectus esset de Lachis et audivit de Tharaca rege Aethiopiae dicentes €egressus est ut pugnet contra te €quod cum audisset misit nuntios ad Ezechiam dicens haec dicetis Ezechiae regi Iudae loquentes €non te decipiat Deus tuus in quo tu confidis dicens €non dabitur Hierusalem in manu regis Assyriorum ecce tu audisti omnia quae fecerunt reges Assyriorum €omnibus terris quas subverterunt €et tu poteris liberari numquid eruerunt eos dii gentium quos subverterunt patres mei €Gozan et Aran et Reseph et filios Eden qui erant in Thalassar ubi est rex Emath et rex Arfad €et rex urbis Seffarvaim Anahe et Ava et tulit Ezechias libros de manu nuntiorum et legit eos €et ascendit in domum Domini €et expandit eos Ezechias coram Domino et oravit Ezechias ad Dominum dicens Domine exercituum Deus Israhel qui sedes super cherubin €tu es Deus solus omnium regnorum terrae þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨¥˜ƒtu fecisti caelum et terram inclina Domine aurem tuam et audi €aperi Domine oculos tuos et vide €et audi omnia verba Sennacherib €quae misit ad blasphemandum Deum viventem vere enim Domine desertas fecerunt reges Assyriorum terras €et regiones earum et dederunt deos earum igni €non enim erant dii €sed opera manuum hominum lignum et lapis €et comminuerunt eos et nunc Domine Deus noster salva nos de manu eius €et cognoscant omnia regna terrae €quia tu es Dominus solus et misit Isaias filius Amos ad Ezechiam dicens €haec dicit Dominus Deus Israhel €pro quibus rogasti me de Sennacherib rege Assyriorum hoc est verbum quod locutus est Dominus super eum €despexit te subsannavit te virgo filia Sion €post te caput movit filia Hierusalem cui exprobrasti et quem blasphemasti €et super quem exaltasti vocem €et levasti altitudinem oculorum tuorum €ad Sanctum Israhel in manu servorum tuorum exprobrasti Domino et dixisti €in multitudine quadrigarum mearum €ego ascendi altitudinem montium iuga Libani €et succidam excelsa cedrorum eius electas abietes €illius €et introibo altitudinem summitatis eius saltum Carmeli eius ego fodi et bibi aquam €et exsiccavi vestigio pedis mei omnes rivos aggerum numquid non audisti quae olim fecerim ei €ex diebus antiquis ego plasmavi illud et nunc adduxi €et factum est in eradicationem collium conpugnantium et civitatum €munitarum habitatores earum breviata manu contremuerunt et confusi sunt €facti sunt sicut faenum agri et gramen pascuae €et herba tectorum quae exaruit antequam maturesceret habitationem tuam et egressum tuum et introitum tuum cognovi €et insaniam tuam contra me cum fureres adversum me superbia tua ascendit in aures meas €ponam ergo circulum in naribus tuis et frenum in labiis tuis €et reducam te in viam per quam venisti tibi autem hoc erit signum €comede hoc anno quae sponte nascuntur €et in anno secundo pomis vescere €in anno autem tertio seminate et metite €et plantate vineas et comedite fructum earum et mittet id quod salvatum fuerit de domo Iuda et quod reliquum est radicem deorsum €et faciet fructum sursum quia de Hierusalem exibunt reliquiae et salvatio de monte Sion €zelus Domini exercituum faciet istud propterea haec dicit Dominus de rege Assyriorum €non introibit civitatem hanc €et non iaciet ibi sagittam et non occupabit eam clypeus €et non mittet in circuitu eius aggerem in via qua venit per eam revertetur €et civitatem hanc non ingredietur dicit Dominus et protegam civitatem istam ut salvem eam €propter me et propter David servum meum egressus est autem angelus Domini €et percussit in castris Assyriorum centum octoginta quinque €milia €et surrexerunt mane et ecce omnes cadavera mortuorum et egressus est et abiit et reversus est Sennacherib rex Assyriorum €et habitavit in Nineve et factum est cum adoraret in templo Nesrach deum suum €Adramelech et Sarasar filii eius percusserunt eum gladio €fugeruntque in terram Ararat €et regnavit Asoraddon filius eius pro eo  in diebus illis aegrotavit Ezechias usque ad mortem €et introivit ad eum Isaias filius Amos propheta €et dixit ei haec dicit Dominus €dispone domui tuae quia morieris tu et non vives et convertit Ezechias faciem suam ad parietem €et oravit ad Dominum et dixit obsecro Domine €memento quaeso quomodo ambulaverim coram te in veritate et in €corde perfecto €et quod bonum est in oculis tuis fecerim €et flevit Ezechias fletu magno et factum est verbum Domini ad €Isaiam dicens vade et dic Ezechiae €haec dicit Dominus Deus David patris tui €audivi orationem tuam vidi lacrimam tuam €ecce ego adiciam super dies tuos quindecim annos et de manu regis Assyriorum eruam te et civitatem istam €et protegam eam hoc autem tibi erit signum a Domino €quia faciet Dominus verbum hoc quod locutus est ecce ego reverti faciam umbram linearum €per quas descenderat in horologio Ahaz in sole retrorsum decem lineis €et reversus est sol decem lineis per gradus quos descenderat scriptura Ezechiae regis Iuda cum aegrotasset €et convaluisset de infirmitate sua ego dixi in dimidio dierum meorum vadam ad portas inferi €quaesivi residuum annorum meorum dixi non videbo Dominum Dominum in terra viventium €non aspiciam hominem ultra et habitatorem €quievit generatio mea ablata est et convoluta est a me quasi tabernaculum pastorum €praecisa est velut a texente vita mea €dum adhuc ordirer succidit me €de mane usque ad vesperam finies me sperabam usque ad mane €quasi leo sic contrivit omnia ossa mea €de mane usque ad vesperam finies me sicut pullus hirundinis sic clamabo meditabor ut columba €adtenuati sunt oculi mei suspicientes in excelsum €Domine vim patior sponde pro me quid dicam aut quid respondebit mihi cum ipse fecerit €recogitabo omnes annos meos in amaritudine animae meae Domine sic vivitur et in talibus vita €spiritus mei €corripies me et vivificabis me ecce in pace amaritudo mea amarissima €tu autem eruisti animam meam ut non periret €proiecisti post tergum tuum omnia peccata mea quia non infernus confitebitur tibi neque mors laudabit te €non expectabunt qui descendunt in lacum veritatem tuam vivens vivens ipse confitebitur tibi sicut et ego hodie €pater filiis notam faciet veritatem tuam Domine salvum me fac €et psalmos nostros cantabimus cunctis diebus vitae nostrae in domo €Domini et iussit Isaias ut tollerent massam de ficis €et cataplasmarent super vulnus et sanaretur et dixit Ezechias quod erit signum €quia ascendam in domo Domini  in tempore illo misit Marodach Baladan filius Baladan rex Babylonis €libros et munera ad Ezechiam €audierat enim quod aegrotasset et convaluisset laetatus est autem super eis Ezechias €et ostendit eis cellam aromatum €et argenti et auri et odoramentorum et unguenti optimi €et omnes apothecas supellectilis suae €et universa quae inventa sunt in thesauris eius €non fuit verbum quod non ostenderet eis Ezechias €in domo sua et in omni potestate sua introiit autem Isaias propheta ad regem Ezechiam €et dixit ei quid dixerunt viri isti et unde venerunt ad te €et dixit Ezechias €de terra longinqua venerunt ad me de Babylone et dixit quid viderunt in domo tua €et dixit Ezechias omnia quae in domo mea sunt viderunt €non fuit res quam non ostenderim eis in thesauris meis et dixit Isaias ad Ezechiam audi verbum Domini exercituum ecce dies venient et auferentur omnia quae in domo tua sunt €et quae thesaurizaverunt patres tui usque ad diem hanc in €Babylonem €non relinquetur quicquam dicit Dominus et de filiis tuis qui exibunt de te quos genueris tollent €et erunt eunuchi in palatio regis Babylonis et dixit Ezechias ad Isaiam €bonum verbum Domini quod locutus est €et dixit fiat tantum pax et veritas in diebus meis  consolamini consolamini populus meus dicit €Deus vester loquimini ad cor Hierusalem et avocate eam €quoniam conpleta est malitia eius dimissa est iniquitas €illius €suscepit de manu Domini duplicia pro omnibus peccatis suis vox clamantis in deserto parate viam Domini €rectas facite in solitudine semitas Dei nostri omnis vallis exaltabitur et omnis mons et collis humiliabitur €et erunt prava in directa et aspera in vias planas et revelabitur gloria Domini €et videbit omnis caro pariter quod os Domini locutum est vox dicentis clama €et dixi quid clamabo €omnis caro faenum et omnis gloria eius quasi flos agri exsiccatum est faenum et cecidit flos €quia spiritus Domini sufflavit in eo €vere faenum est populus exsiccatum est faenum cecidit flos €verbum autem Dei nostri stabit €in aeternum super montem excelsum ascende tu quae evangelizas Sion €exalta in fortitudine vocem tuam quae €evangelizas Hierusalem €exalta noli timere dic civitatibus Iudae ecce Deus vester ecce Dominus Deus in fortitudine veniet €et brachium eius dominabitur €ecce merces eius cum eo et opus illius coram eo sicut pastor gregem suum pascet €in brachio suo congregabit agnos et in sinu suo levabit €fetas ipse portabit quis mensus est pugillo aquas et caelos palmo ponderavit €quis adpendit tribus digitis molem terrae €et libravit in pondere montes et colles in statera quis adiuvit spiritum Domini €aut quis consiliarius eius fuit et ostendit illi þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨¨˜Žcum quo iniit consilium et instruxit eum €et docuit eum semitam iustitiae €et erudivit eum scientiam et viam prudentiae ostendit illi ecce gentes quasi stilla situlae €et quasi momentum staterae reputatae sunt €ecce insulae quasi pulvis exiguus et Libanus non sufficiet ad succendendum €et animalia eius non sufficient ad holocaustum omnes gentes quasi non sint sic sunt coram eo €et quasi nihilum et inane reputatae sunt ei cui ergo similem fecistis Deum aut quam imaginem ponetis ei numquid sculptile conflavit faber €aut aurifex auro figuravit illud et lamminis argenteis argentarius forte lignum et inputribile elegit artifex sapiens €quaerit quomodo statuat simulacrum quod non moveatur numquid non scietis numquid non audietis €numquid non adnuntiatum est ab initio vobis €numquid non intellexistis fundamenta terrae qui sedet super gyrum terrae €et habitatores eius sunt quasi lucustae €qui extendit velut nihilum caelos €et expandit eos sicut tabernaculum ad inhabitandum qui dat secretorum scrutatores quasi non sint €iudices terrae velut inane fecit et quidem neque plantatos neque satos €neque radicato in terra trunco eorum €repente flavit in eos et aruerunt €et turbo quasi stipulam auferet eos et cui adsimilastis me et adaequastis dicit Sanctus levate in excelsum oculos vestros et videte quis creavit haec €qui educit in numero militiam eorum et omnes ex nomine vocat €prae multitudine fortitudinis et roboris virtutisque eius €neque unum reliquum fuit quare dicis Iacob et loqueris Israhel €abscondita est via mea a Domino €et a Deo meo iudicium meum transibit numquid nescis aut non audisti €Deus sempiternus Dominus qui creavit terminos terrae €non deficiet neque laborabit nec est investigatio sapientiae eius qui dat lasso virtutem €et his qui non sunt fortitudinem et robur multiplicat deficient pueri et laborabunt €et iuvenes in infirmitate cadent qui autem sperant in Domino mutabunt fortitudinem €adsument pinnas sicut aquilae €current et non laborabunt ambulabunt et non deficient  taceant ad me insulae et gentes mutent fortitudinem €accedant et tunc loquantur simul ad iudicium propinquemus quis suscitavit ab oriente iustum vocavit eum ut sequeretur se €dabit in conspectu eius gentes et reges obtinebit €dabit quasi pulverem gladio eius €sicut stipulam vento raptam arcui eius persequetur eos transibit in pace €semita in pedibus eius non apparebit quis haec operatus est et fecit €vocans generationes ab exordio €ego Dominus primus et novissimus ego sum viderunt insulae et timuerunt €extrema terrae obstipuerunt adpropinquaverunt et accesserunt unusquisque proximo suo auxiliatur €et fratri suo dicit confortare confortabit faber aerarius percutiens malleo eum qui €cudebat tunc temporis €dicens glutino bonum est €et confortavit eum in clavis ut non moveatur et tu Israhel serve meus Iacob quem elegi semen Abraham amici mei in quo adprehendi te ab extremis terrae €et a longinquis eius vocavi te €et dixi tibi servus meus es tu elegi te et non abieci te ne timeas quia tecum sum ego €ne declines quia ego Deus tuus €confortavi te et auxiliatus sum tui €et suscepi te dextera iusti mei ecce confundentur et erubescent omnes qui pugnant adversum te €erunt quasi non sint et peribunt viri qui contradicunt tibi quaeres eos et non invenies viros rebelles tuos €erunt quasi non sint €et veluti consumptio homines bellantes €adversum te quia ego Dominus Deus tuus adprehendens manum tuam €dicensque tibi ne timeas ego adiuvi te noli timere vermis Iacob qui mortui estis ex Israhel €ego auxiliatus sum tui dicit Dominus €et redemptor tuus Sanctus Israhel ego posui te quasi plaustrum triturans novum habens rostra serrantia €triturabis montes et comminues et colles quasi pulverem pones ventilabis eos et ventus tollet et turbo disperget eos €et tu exultabis in Domino in Sancto Israhel laetaberis egeni et pauperes quaerunt aquas et non sunt €lingua eorum siti aruit €ego Dominus exaudiam eos Deus Israhel non derelinquam eos aperiam in supinis collibus flumina et in medio camporum fontes €ponam desertum in stagna aquarum €et terram inviam in rivos aquarum dabo in solitudine cedrum et spinam et myrtum et lignum olivae €ponam in deserto abietem ulmum et buxum simul ut videant et sciant et recogitent et intellegant pariter €quia manus Domini fecit hoc et Sanctus Israhel creavit illud prope facite iudicium vestrum dicit Dominus €adferte si quid forte habetis dixit Rex Iacob accedant et nuntient nobis quaecumque ventura sunt €priora quae fuerint nuntiate €et ponemus cor nostrum et sciemus €novissima eorum et quae ventura sunt indicate nobis adnuntiate quae ventura sunt in futurum €et sciemus quia dii estis vos €bene quoque aut male si potestis facite €et loquamur et videamus simul ecce vos estis ex nihilo et opus vestrum ex eo quod non est €abominatio est qui elegit vos suscitavi ab aquilone et venit ab ortu solis €vocabit nomen meum et adducet magistratus quasi lutum €et velut plastes conculcans humum quis adnuntiavit ab exordio ut sciamus €et a principio ut dicamus iustus es €non est neque adnuntians neque praedicens €neque audiens sermones vestros primus ad Sion dicet ecce adsunt €et Hierusalem evangelistam dabo et vidi et non erat neque ex istis quisquam €qui iniret consilium et interrogatus responderet verbum ecce omnes iniusti et vana opera eorum €ventus et inane simulacra eorum  ecce servus meus suscipiam eum €electus meus conplacuit sibi in illo anima mea €dedi spiritum meum super eum €iudicium gentibus proferet non clamabit neque accipiet personam €nec audietur foris vox eius calamum quassatum non conteret et linum fumigans non extinguet €in veritate educet iudicium non erit tristis neque turbulentus €donec ponat in terra iudicium et legem eius insulae expectabunt haec dicit Dominus Deus creans caelos et extendens eos €firmans terram et quae germinant ex ea €dans flatum populo qui est super eam et spiritum calcantibus eam ego Dominus vocavi te in iustitia et adprehendi manum tuam €et servavi et dedi te in foedus populi in lucem gentium ut aperires oculos caecorum et educeres de conclusione vinctum €de domo carceris sedentes in tenebris ego Dominus hoc est nomen meum €gloriam meam alteri non dabo et laudem meam sculptilibus quae prima fuerant ecce venerunt €nova quoque ego adnuntio €antequam oriantur audita vobis faciam cantate Domino canticum novum laus eius ab extremis terrae €qui descenditis in mare et plenitudo eius €insulae et habitatores earum sublevetur desertum et civitates eius in domibus habitabit Cedar €laudate habitatores Petrae de vertice montium clamabunt ponent Domino gloriam et laudem eius in insulis nuntiabunt Dominus sicut fortis egredietur €sicut vir proeliator suscitabit zelum €vociferabitur et clamabit super inimicos suos confortabitur tacui semper silui patiens fui €sicut pariens loquar dissipabo et absorbebo simul desertos faciam montes et colles €et omne gramen eorum exsiccabo €et ponam flumina in insulas et stagna arefaciam et ducam caecos in via €quam nesciunt €in semitis quas ignoraverunt ambulare eos faciam €ponam tenebras coram eis in lucem et prava in recta €haec verba feci eis et non dereliqui eos conversi sunt retrorsum €confundantur confusione qui confidunt in sculptili €qui dicunt conflatili vos dii nostri surdi audite et caeci intuemini ad videndum quis caecus nisi servus meus €et surdus nisi ad quem nuntios meos misi €quis caecus nisi qui venundatus est €quis caecus nisi servus Domini qui vides multa nonne custodies €qui apertas habes aures nonne audies et Dominus voluit ut sanctificaret eum €et magnificaret legem et extolleret ipse autem populus direptus et vastatus €laqueus iuvenum omnes €et in domibus carcerum absconditi sunt €facti sunt in rapinam nec est qui eruat €in direptionem et non est qui dicat redde quis est in vobis qui audiat hoc adtendat et auscultet futura quis dedit in direptionem Iacob et Israhel vastantibus €nonne Dominus ipse cui peccavimus €et noluerunt in viis eius ambulare et non audierunt legem eius et effudit super eum indignationem furoris sui et forte bellum €et conbusit eum in circuitu et non cognovit þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨ª˜™ƒet succendit eum et non intellexit  et nunc haec dicit Dominus creans te Iacob et formans te Israhel €noli timere quia redemi te €et vocavi nomine tuo meus es tu cum transieris per aquas tecum ero et flumina non operient te €cum ambulaveris in igne non conbureris €et flamma non ardebit in te quia ego Dominus Deus tuus Sanctus Israhel salvator tuus €dedi propitiationem tuam Aegyptum €Aethiopiam et Saba pro te ex quo honorabilis factus es in oculis meis et gloriosus ego dilexi te €et dabo homines pro te et populos pro anima tua noli timere quoniam tecum ego sum €ab oriente adducam semen tuum et ab occidente congregabo te dicam aquiloni da et austro noli prohibere €adfer filios meos de longinquo et filias meas ab extremis terrae et omnem qui invocat nomen meum €in gloriam meam creavi eum €et formavi eum et feci eum educ foras populum caecum et oculos habentem €surdum et aures ei sunt omnes gentes congregatae sunt simul et collectae sunt tribus €quis in vobis adnuntiet istud €et quae prima sunt audire nos faciat €dent testes eorum et iustificentur et audiant et dicant vere vos testes mei dicit Dominus et servus meus quem elegi €ut sciatis et credatis mihi et intellegatis quia ego ipse sum €ante me non est formatus deus et post me non erit ego sum ego sum Dominus et non est absque me salvator ego adnuntiavi et salvavi auditum feci et non fuit in vobis alienus €vos testes mei dicit Dominus et ego Deus et ab initio ego ipse et non est qui de manu mea eruat €operabor et quis avertet illud haec dicit Dominus redemptor vester Sanctus Israhel €propter vos emisi Babylonem et detraxi vectes universos €et Chaldeos in navibus suis gloriantes ego Dominus Sanctus vester creans Israhel Rex vester haec dicit Dominus €qui dedit in mari viam et in aquis torrentibus semitam qui eduxit quadrigam et equum agmen et robustum €simul obdormierunt nec resurgent €contriti sunt quasi linum et extincti sunt ne memineritis priorum et antiqua ne intueamini ecce ego facio nova et nunc orientur utique cognoscetis ea €ponam in deserto viam et in invio flumina glorificabit me bestia agri dracones et strutiones €quia dedi in deserto aquas flumina in invio €ut darem potum populo meo electo meo populum istum formavi mihi laudem meam narrabit non me invocasti Iacob nec laborasti in me Israhel non obtulisti mihi arietem holocausti tui €et victimis tuis non glorificasti me €non te servire feci in oblatione €nec laborem tibi praebui in ture non emisti mihi argento calamum €et adipe victimarum tuarum non inebriasti me €verumtamen servire me fecisti in peccatis tuis €praebuisti mihi laborem in iniquitatibus tuis ego sum ego sum ipse qui deleo iniquitates tuas propter me €et peccatorum tuorum non recordabor reduc me in memoriam et iudicemur simul €narra si quid habes ut iustificeris pater tuus primus peccavit €et interpretes tui praevaricati sunt in me et contaminavi principes sanctos €dedi ad internicionem Iacob et Israhel in blasphemiam  et nunc audi Iacob serve meus et Israhel quem elegi haec dicit Dominus faciens et formans te ab utero auxiliator tuus €noli timere serve meus Iacob et Rectissime quem elegi effundam enim aquas super sitientem et fluenta super aridam €effundam spiritum meum super semen tuum €et benedictionem meam super stirpem tuam et germinabunt inter herbas quasi salices iuxta praeterfluentes aquas iste dicet Domini ego sum €et ille vocabit in nomine Iacob €et hic scribet manu sua Domino €et in nomine Israhel €adsimilabitur haec dicit Dominus €rex Israhel et redemptor eius Dominus exercituum €ego primus et ego novissimus et absque me non est deus quis similis mei vocet et adnuntiet €et ordinem exponat mihi ex quo constitui populum antiquum €ventura et quae futura sunt adnuntient eis nolite timere neque conturbemini €ex tunc audire te feci et adnuntiavi vos estis testes mei €numquid est deus absque me et formator quem ego non noverim plastae idoli omnes nihil sunt €et amantissima eorum non proderunt eis €ipsi sunt testes eorum €quia non vident neque intellegunt ut confundantur quis formavit deum et sculptile conflavit ad nihil utile ecce omnes participes eius confundentur €fabri enim sunt ex hominibus €convenient omnes stabunt et pavebunt et confundentur simul faber ferrarius lima operatus est €in prunis et in malleis formavit illud €et operatus est in brachio fortitudinis suae €esuriet et deficiet non bibet aquam et lassescet artifex lignarius extendit normam €formavit illud in runcina fecit illud in angularibus €et in circino tornavit illud €et fecit imaginem viri €quasi speciosum hominem habitantem in domo succidit cedros tulit ilicem et quercum €quae steterat inter ligna saltus €plantavit pinum quam pluvia nutrivit et facta est hominibus in focum €sumpsit ex eis et calefactus est et succendit et coxit panes €de reliquo autem operatus est deum et adoravit €fecit sculptile et curvatus est ante illud medium eius conbusit igni et de medio eius carnes comedit €coxit pulmentum et saturatus est €et calefactus est et dixit va calefactus sum vidi focum reliquum autem eius deum fecit sculptile sibi €curvatur ante illud et adorat illud €et obsecrat dicens libera me quia deus meus es tu nescierunt neque intellexerunt €lutati enim sunt ne videant oculi eorum €et ne intellegant corde suo non recogitant in mente sua neque cognoscunt €neque sentiunt ut dicant €medietatem eius conbusi igne €et coxi super carbones eius panes coxi carnes et comedi €et de reliquo eius idolum faciam ante truncum ligni procidam pars eius cinis est cor insipiens adoravit illud €et non liberabit animam suam €neque dicet forte mendacium est in dextera mea memento horum Iacob et Israhel quoniam servus meus es tu €formavi te servus meus es tu Israhel €non oblivisceris mei delevi ut nubem iniquitates tuas et quasi nebulam peccata tua €revertere ad me quoniam redemi te laudate caeli quoniam fecit Dominus €iubilate extrema terrae resonate montes laudationem €saltus et omne lignum eius €quoniam redemit Dominus Iacob et Israhel gloriabitur haec dicit Dominus redemptor tuus et formator tuus ex utero €ego sum Dominus faciens omnia €extendens caelos solus stabiliens terram et nullus mecum irrita faciens signa divinorum et ariolos in furorem vertens €convertens sapientes retrorsum et scientiam eorum stultam faciens suscitans verbum servi sui €et consilium nuntiorum suorum conplens €qui dico Hierusalem habitaberis et civitatibus Iuda aedificabimini €et deserta eius suscitabo qui dico profundo desolare et flumina tua arefaciam qui dico Cyro pastor meus es €et omnem voluntatem meam conplebis €qui dico Hierusalem aedificaberis et templo fundaberis  haec dicit Dominus christo meo Cyro €cuius adprehendi dexteram €ut subiciam ante faciem eius gentes et dorsa regum vertam €et aperiam coram eo ianuas et portae non cludentur ego ante te ibo et gloriosos terrae humiliabo €portas aereas conteram et vectes ferreos confringam et dabo tibi thesauros absconditos et arcana secretorum €ut scias quia ego Dominus qui voco nomen tuum Deus Israhel propter servum meum Iacob et Israhel electum meum €et vocavi te in nomine tuo €adsimilavi te et non cognovisti me ego Dominus et non est amplius extra me non est deus €accinxi te et non cognovisti me ut sciant hii qui ab ortu solis et qui ab occidente €quoniam absque me non est €ego Dominus et non est alter formans lucem et creans tenebras €faciens pacem et creans malum €ego Dominus faciens omnia haec rorate caeli desuper et nubes pluant iustum €aperiatur terra et germinet salvatorem €et iustitia oriatur simul €ego Dominus creavi eum vae qui contradicit fictori suo testa de samiis terrae €numquid dicet lutum figulo suo quid facis €et opus tuum absque manibus est vae qui dicit patri quid generas et mulieri quid parturis haec dicit Dominus Sanctus Israhel plastes eius €ventura interrogate me €super filios meos et super opus manuum mearum mandastis mihi ego feci terram et hominem super eam creavi €ego manus meae tetenderunt caelos et omni militiae eorum mandavi ego suscitavi eum ad iustitiam et omnes vias eius dirigam €ipse aedificabit civitatem meam et captivitatem meam dimittet þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨­˜ƒnon in pretio neque in muneribus €dicit Dominus Deus exercituum haec dicit Dominus €labor Aegypti et negotiatio Aethiopiae et Sabaim viri sublimes €ad te transibunt et tui erunt €post te ambulabunt vincti manicis pergent €et te adorabunt teque deprecabuntur €tantum in te est Deus et non est absque te deus vere tu es Deus absconditus Deus Israhel salvator confusi sunt et erubuerunt omnes simul €abierunt in confusione fabricatores errorum Israhel salvatus est in Domino salute aeterna €non confundemini et non erubescetis usque in saeculum saeculi quia haec dicit Dominus creans caelos ipse Deus €formans terram et faciens eam ipse plastes eius €non in vanum creavit eam €ut habitetur formavit eam €ego Dominus et non est alius non in abscondito locutus sum in loco terrae tenebroso €non dixi semini Iacob frustra quaerite me €ego Dominus loquens iustitiam adnuntians recta congregamini et venite et accedite simul €qui salvati estis ex gentibus €nescierunt qui levant lignum sculpturae suae €et rogant deum non salvantem adnuntiate et venite et consiliamini simul €quis auditum fecit hoc ab initio ex tunc praedixit illud €numquid non ego Dominus et non est ultra Deus absque me €Deus iustus et salvans non est praeter me convertimini ad me et salvi eritis omnes fines terrae €quia ego Deus et non est alius in memet ipso iuravi €egredietur de ore meo iustitiae verbum et non revertetur €quia mihi curvabunt omnia genu €et iurabit omnis lingua ergo in Domino dicet meae sunt iustitiae et imperium €ad eum venient et confundentur omnes qui repugnant ei in Domino iustificabitur et laudabitur omne semen Israhel  conflatus est Bel contritus est Nabo €facta sunt simulacra eorum bestiis et iumentis €onera vestra gravi pondere usque ad lassitudinem contabuerunt et contrita sunt simul €non potuerunt salvare portantem €et anima eorum in captivitatem ibit audite me domus Iacob et omne residuum domus Israhel €qui portamini a meo utero €qui gestamini a mea vulva usque ad senectam ego ipse et usque ad canos ego portabo €ego feci et ego feram et ego portabo et salvabo cui adsimilastis me et adaequastis €et conparastis me et fecistis similem qui confertis aurum de sacculo €et argentum statera ponderatis €conducentes aurificem ut faciat deum €et procidunt et adorant portant illud in umeris gestantes et ponentes in loco suo €et stabit ac de loco suo non movebitur €sed et cum clamaverint ad eum non audiet €de tribulatione non salvabit eos mementote istud et fundamini €redite praevaricatores ad cor recordamini prioris saeculi quoniam ego sum Deus €et non est ultra Deus nec est similis mei adnuntians ab exordio novissimum €et ab initio quae necdum facta sunt €dicens consilium meum stabit et omnis voluntas mea fiet vocans ab oriente avem et de terra longinqua virum voluntatis meae €et locutus sum et adducam illud creavi et faciam illud audite me duro corde qui longe estis a iustitia prope feci iustitiam meam non elongabitur €et salus mea non morabitur €dabo in Sion salutem et Israheli gloriam meam  descende sede in pulverem virgo filia Babylon €sede in terra non est solium filiae Chaldeorum €quia ultra non vocaberis mollis et tenera tolle molam et mole farinam €denuda turpitudinem tuam discoperi umerum €revela crus transi flumina revelabitur ignominia tua et videbitur obprobrium tuum €ultionem capiam et non resistet mihi homo redemptor noster Dominus exercituum €nomen illius Sanctus Israhel sede tace et intra in tenebras filia Chaldeorum €quia non vocaberis ultra domina regnorum iratus sum super populum meum €contaminavi hereditatem meam et dedi eos in manu tua €non posuisti eis misericordias €super senem adgravasti iugum tuum valde et dixisti in sempiternum ero domina €non posuisti haec super cor tuum €neque recordata es novissimi tui et nunc audi haec delicata et habitans confidenter €quae dicis in corde tuo ego sum et non est praeter me amplius €non sedebo vidua et ignorabo sterilitatem venient tibi duo haec subito in die una sterilitas et viduitas €universa venerunt super te €propter multitudinem maleficiorum tuorum €et propter duritiam incantatorum tuorum vehementem et fiduciam habuisti in malitia tua et dixisti non est qui videat me €sapientia tua et scientia tua haec decepit te €et dixisti in corde tuo ego sum et praeter me non est altera veniet super te malum et nescies ortum eius €et inruet super te calamitas quam non poteris expiare €veniet super te repente miseria quam nescies sta cum incantatoribus tuis et cum multitudine maleficiorum tuorum €in quibus laborasti ab adulescentia tua €si forte quid prosit tibi aut si possis fieri fortior defecisti in multitudine consiliorum tuorum €stent et salvent te augures caeli €qui contemplabantur sidera et supputabant menses €ut ex eis adnuntiarent ventura tibi ecce facti sunt quasi stipula ignis conbusit eos €non liberabunt animam suam de manu flammae €non sunt prunae quibus calefiant €nec focus ut sedeant ad eum sic facta sunt tibi in quibuscumque laboraveras €negotiatores tui ab adulescentia tua €unusquisque in via sua erraverunt €non est qui salvet te  audite hoc domus Iacob €qui vocamini nomine Israhel et de aquis Iuda existis €qui iuratis in nomine Domini €et Dei Israhel recordamini non in veritate neque in iustitia de civitate enim sancta vocati sunt €et super Deum Israhel constabiliti sunt €Dominus exercituum nomen eius priora ex tunc adnuntiavi et ex ore meo exierunt et audita feci ea €repente operatus sum et venerunt scivi enim quia durus es tu €et nervus ferreus cervix tua et frons tua aerea praedixi tibi ex tunc antequam venirent indicavi tibi €ne forte diceres idola mea fecerunt haec €et sculptilia mea et conflatilia mandaverunt ista quae audisti vide omnia €vos autem non adnuntiastis €audita feci tibi nova ex nunc et conservata quae nescis nunc creata sunt et non ex tunc et ante diem et non audisti ea €ne forte dicas ecce cognovi ea neque audisti neque cognovisti neque ex tunc aperta est auris tua €scio enim quia praevaricans praevaricabis €et transgressorem ex ventre vocavi te propter nomen meum longe faciam furorem meum €et laude mea infrenabo te ne intereas ecce excoxi te sed non quasi argentum €elegi te in camino paupertatis propter me propter me faciam ut non blasphemer €et gloriam meam alteri non dabo audi me Iacob et Israhel quem ego voco €ego ipse ego primus et ego novissimus manus quoque mea fundavit terram et dextera mea mensa est caelos €ego vocabo eos et stabunt simul congregamini omnes vos et audite quis de eis adnuntiavit haec €Dominus dilexit eum €faciet voluntatem suam in Babylone et brachium suum in Chaldeis ego ego locutus sum et vocavi eum €adduxi eum et directa est via eius accedite ad me et audite hoc €non a principio in abscondito locutus sum €ex tempore antequam fieret ibi eram €et nunc Dominus Deus misit me et spiritus eius haec dicit Dominus redemptor tuus Sanctus Israhel €ego Dominus Deus tuus docens te utilia €gubernans te in via qua ambulas utinam adtendisses mandata mea €facta fuisset sicut flumen pax tua €et iustitia tua sicut gurgites maris et fuisset quasi harena semen tuum et stirps uteri tui ut lapilli eius €non interisset et non fuisset adtritum nomen eius a facie mea egredimini de Babylone fugite a Chaldeis €in voce exultationis adnuntiate auditum facite hoc €efferte illud usque ad extrema €terrae €dicite redemit Dominus servum suum Iacob non sitierunt in deserto cum educeret eos €aquam de petra produxit eis €et scidit petram et fluxerunt aquae non est pax dicit Dominus impiis  audite insulae et adtendite populi de longe €Dominus ab utero vocavit me €de ventre matris meae recordatus est nominis mei et posuit os meum quasi gladium acutum €in umbra manus suae protexit me €et posuit me sicut sagittam electam in faretra sua abscondit me et dixit mihi servus meus es tu Israhel €quia in te gloriabor et ego dixi in vacuum laboravi €sine causa et vane fortitudinem meam consumpsi €ergo iudicium meum cum Domino et opus meum cum Deo meo et nunc dicit Dominus formans me ex utero servum sibi €ut reducam Iacob ad eum €et Israhel non congregabitur €et glorificatus sum in oculis Domini þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨±•…et Deus meus factus est fortitudo mea et dixit parum est ut sis mihi servus €ad suscitandas tribus Iacob et feces Israhel convertendas €dedi te in lucem gentium €ut sis salus mea usque ad extremum terrae haec dicit Dominus redemptor Israhel Sanctus eius €ad contemptibilem animam ad abominatam gentem €ad servum dominorum €reges videbunt et consurgent principes et adorabunt €propter Dominum quia fidelis est et Sanctum Israhel qui elegit te haec dicit Dominus €in tempore placito exaudivi te et in die salutis auxiliatus sum tui €et servavi te et dedi te in foedus populi €ut suscitares terram et possideres hereditates dissipatas ut diceres his qui vincti sunt exite et his qui in tenebris revelamini €super vias pascentur et in omnibus planis pascua eorum non esurient neque sitient et non percutiet eos aestus et sol €quia miserator eorum reget eos €et ad fontes aquarum portabit eos et ponam omnes montes meos in viam €et semitae meae exaltabuntur ecce isti de longe venient €et ecce illi ab aquilone et mari et isti de terra australi laudate caeli et exulta terra iubilate montes laudem €quia consolatus est Dominus populum suum €et pauperum suorum miserebitur et dixit Sion dereliquit me Dominus et Dominus oblitus est mei numquid oblivisci potest mulier infantem suum €ut non misereatur filio uteri sui €et si illa oblita fuerit ego tamen non obliviscar tui ecce in manibus meis descripsi te €muri tui coram oculis meis semper venerunt structores tui destruentes te et dissipantes a te exibunt leva in circuitu oculos tuos et vide €omnes isti congregati sunt venerunt tibi €vivo ego dicit Dominus quia omnibus his velut ornamento vestieris €et circumdabis tibi eos quasi sponsa quia deserta tua et solitudines tuae et terra ruinae tuae €nunc angusta erunt prae habitatoribus €et longe fugabuntur qui absorbebant te adhuc dicent in auribus tuis filii sterilitatis tuae €angustus mihi est locus fac spatium mihi ut habitem et dices in corde tuo quis genuit mihi istos €ego sterilis et non pariens transmigrata et captiva €et istos quis enutrivit €ego destituta et sola et isti ubi hic erant haec dicit Dominus Deus €ecce levo ad gentes manum meam €et ad populos exaltabo signum meum €et adferent filios tuos in ulnis et filias tuas super umeros portabunt et erunt reges nutricii tui et reginae nutrices tuae €vultu in terra dimisso adorabunt te €et pulverem pedum tuorum lingent €et scies quia ego Dominus €super quo non confundentur qui expectant eum numquid tolletur a forte praeda €aut quod captum fuerit a robusto salvum esse poterit quia haec dicit Dominus €equidem et captivitas a forte tolletur €et quod ablatum fuerit a robusto salvabitur €eos vero qui iudicaverunt te ego iudicabo €et filios tuos ego salvabo et cibabo hostes tuos carnibus suis €et quasi musto sanguine suo inebriabuntur €et sciet omnis caro quia ego Dominus salvans te €et redemptor tuus Fortis Iacob  haec dicit Dominus €quis est hic liber repudii matris vestrae quo dimisi eam €aut quis est creditor meus cui vendidi vos €ecce in iniquitatibus vestris venditi estis €et in sceleribus vestris dimisi matrem vestram quia veni et non erat vir vocavi et non erat qui audiret €numquid adbreviata et parvula facta est manus mea €ut non possim redimere €aut non est in me virtus ad liberandum €ecce in increpatione mea desertum faciam mare €ponam flumina in siccum €conputrescent pisces sine aqua et morientur in siti induam caelos tenebris et saccum ponam operimentum eorum Dominus dedit mihi linguam eruditam €ut sciam sustentare eum qui lassus est verbo €erigit mane mane erigit mihi aurem €ut audiam quasi magistrum Dominus Deus aperuit mihi aurem €ego autem non contradico retrorsum non abii corpus meum dedi percutientibus et genas meas vellentibus €faciem meam non averti ab increpantibus et €conspuentibus Dominus Deus auxiliator meus ideo non sum confusus €ideo posui faciem meam ut petram durissimam €et scio quoniam non confundar iuxta est qui iustificat me €quis contradicet mihi stemus simul €quis est adversarius meus accedat ad me ecce Dominus Deus auxiliator meus quis est qui condemnet me €ecce omnes quasi vestimentum conterentur €tinea comedet eos quis ex vobis timens Dominum €audiens vocem servi sui €qui ambulavit in tenebris et non est lumen ei €speret in nomine Domini et innitatur super Deum suum ecce omnes vos accendentes ignem accincti flammis €ambulate in lumine ignis vestri et in flammis quas succendistis €de manu mea factum est hoc vobis in doloribus dormietis  audite me qui sequimini quod iustum est et quaeritis Dominum €adtendite ad petram unde excisi estis €et ad cavernam laci de qua praecisi estis adtendite ad Abraham patrem vestrum €et ad Sarram quae peperit vos €quia unum vocavi eum et benedixi ei et multiplicavi eum consolabitur ergo Dominus et Sion €consolabitur omnes ruinas eius €et ponet desertum eius quasi delicias €et solitudinem eius quasi hortum Domini €gaudium et laetitia invenietur in ea gratiarum actio et vox laudis adtendite ad me populus meus €et tribus mea me audite €quia lex a me exiet €et iudicium meum in lucem populorum requiescet prope est iustus meus egressus est salvator meus €et brachia mea populos iudicabunt €me insulae expectabunt et brachium meum sustinebunt levate in caelum oculos vestros et videte sub terra deorsum €quia caeli sicut fumus liquescent €et terra sicut vestimentum adteretur €et habitatores eius sicut haec interibunt €salus autem mea in sempiternum erit €et iustitia mea non deficiet audite me qui scitis iustum populus lex mea €in corde eorum €nolite timere obprobrium hominum €et blasphemias eorum ne metuatis sicut enim vestimentum sic comedet eos vermis €et sicut lanam sic devorabit eos tinea €salus autem mea in sempiternum erit €et iustitia mea in generationes generationum consurge consurge induere fortitudinem brachium Domini €consurge sicut in diebus antiquis in generationibus saeculorum €numquid non tu percussisti superbum vulnerasti draconem numquid non tu siccasti mare aquam abyssi vehementis €qui posuisti profundum maris viam ut transirent liberati et nunc qui redempti sunt a Domino revertentur €et venient in Sion laudantes €et laetitia sempiterna super capita eorum €gaudium et laetitiam tenebunt fugiet dolor et gemitus ego ego ipse consolabor vos €quis tu ut timeres ab homine mortali et a filio hominis €qui quasi faenum ita arescet et oblitus es Domini factoris tui €qui tetendit caelos et fundavit terram €et formidasti iugiter tota die €a facie furoris eius qui te tribulabat et €paraverat ad perdendum €ubi nunc est furor tribulantis cito veniet gradiens ad aperiendum €et non interficiet usque ad internicionem nec deficiet panis eius ego autem sum Dominus Deus tuus €qui conturbo mare et intumescunt fluctus eius €Dominus exercituum nomen meum posui verba mea in ore tuo et in umbra manus meae protexi te €ut plantes caelos et fundes terram €et dicas ad Sion populus meus es tu elevare elevare consurge Hierusalem €quae bibisti de manu Domini calicem irae eius €usque ad fundum calicis soporis bibisti €et epotasti usque ad feces non est qui sustentet eam ex omnibus filiis quos genuit €et non est qui adprehendat manum eius ex omnibus filiis quos enutrivit duo sunt quae occurrerunt tibi quis contristabitur super te €vastitas et contritio et fames et gladius quis consolabitur te filii tui proiecti sunt €dormierunt in capite omnium viarum sicut bestia inlaqueata €pleni indignatione Domini increpatione Dei tui idcirco audi hoc paupercula et ebria non a vino haec dicit Dominator tuus Dominus et Deus tuus €qui pugnavit pro populo suo €ecce tuli de manu tua calicem soporis €fundum calicis indignationis meae €non adicies ut bibas illud ultra et ponam illud in manu eorum qui te humiliaverunt €et dixerunt animae tuae incurvare ut transeamus €et posuisti ut terram corpus tuum et quasi viam transeuntibus  consurge consurge induere fortitudine tua Sion €induere vestimentis gloriae tuae Hierusalem civitas sancti €quia non adiciet ultra €ut pertranseat per te incircumcisus et inmundus excutere de pulvere consurge sede Hierusalem €solve vincula colli tui captiva filia Sion quia haec dicit Dominus þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨´“‚gratis venundati estis et sine argento redimemini quia haec dicit Dominus Deus €in Aegyptum descendit populus meus in principio ut colonus esset ibi €et Assur absque ulla causa calumniatus est eum et nunc quid mihi est hic dicit Dominus €quoniam ablatus est populus meus gratis €dominatores eius inique agunt dicit Dominus €et iugiter tota die nomen meum blasphematur propter hoc sciet populus meus nomen meum in die illa €quia ego ipse qui loquebar ecce adsum quam pulchri super montes pedes adnuntiantis et praedicantis €pacem €adnuntiantis bonum praedicantis salutem €dicentis Sion regnavit Deus tuus vox speculatorum tuorum €levaverunt vocem simul laudabunt €quia oculum ad oculum videbunt €cum converterit Dominus Sion gaudete et laudate simul deserta Hierusalem €quia consolatus est Dominus populum suum redemit Hierusalem paravit Dominus brachium sanctum suum in oculis omnium gentium €et videbunt omnes fines terrae salutare Dei nostri recedite recedite exite inde pollutum nolite tangere €exite de medio eius mundamini qui fertis vasa Domini quoniam non in tumultu exibitis nec in fuga properabitis €praecedet enim vos Dominus et congregabit vos Deus Israhel ecce intelleget servus meus €exaltabitur et elevabitur et sublimis erit valde sicut obstipuerunt super te multi €sic inglorius erit €inter viros aspectus eius €et forma eius inter filios hominum iste asperget gentes multas €super ipsum continebunt reges os suum €quia quibus non est narratum de eo viderunt €et qui non audierunt contemplati sunt  quis credidit auditui nostro et brachium Domini cui revelatum est et ascendet sicut virgultum coram eo et sicut radix de terra sitienti €non est species ei neque decor et vidimus eum €et non erat aspectus et desideravimus eum despectum et novissimum virorum €virum dolorum et scientem infirmitatem €et quasi absconditus vultus eius et despectus €unde nec reputavimus eum vere languores nostros ipse tulit €et dolores nostros ipse portavit €et nos putavimus eum quasi leprosum €et percussum a Deo et humiliatum ipse autem vulneratus est propter iniquitates nostras €adtritus est propter scelera nostra €disciplina pacis nostrae super eum et livore eius sanati sumus omnes nos quasi oves erravimus €unusquisque in viam suam declinavit €et Dominus posuit in eo iniquitatem omnium nostrum oblatus est quia ipse voluit et non aperuit os suum €sicut ovis ad occisionem ducetur €et quasi agnus coram tondente obmutescet €et non aperiet os suum de angustia et de iudicio sublatus est €generationem eius quis enarrabit €quia abscisus est de terra viventium €propter scelus populi mei percussit eum et dabit impios pro sepultura et divitem pro morte sua €eo quod iniquitatem non fecerit neque dolus fuerit in ore eius et Dominus voluit conterere eum in infirmitate €si posuerit pro peccato animam suam videbit semen longevum €et voluntas Domini in manu eius dirigetur pro eo quod laboravit anima eius videbit et saturabitur €in scientia sua iustificabit ipse iustus servus €meus multos €et iniquitates eorum ipse portabit ideo dispertiam ei plurimos et fortium dividet spolia €pro eo quod tradidit in morte animam suam €et cum sceleratis reputatus est €et ipse peccatum multorum tulit €et pro transgressoribus rogavit  lauda sterilis quae non paris €decanta laudem et hinni quae non pariebas €quoniam multi filii desertae €magis quam eius quae habebat virum dicit Dominus dilata locum tentorii tui €et pelles tabernaculorum tuorum extende ne parcas €longos fac funiculos tuos et clavos tuos consolida ad dexteram enim et ad levam penetrabis €et semen tuum gentes hereditabit et civitates desertas inhabitabit noli timere quia non confunderis €neque erubescas non enim te pudebit €quia confusionis adulescentiae tuae oblivisceris €et obprobrii viduitatis tuae non recordaberis amplius quia dominabitur tui qui fecit te Dominus exercituum nomen eius €et redemptor tuus Sanctus Israhel Deus omnis terrae vocabitur quia ut mulierem derelictam et maerentem spiritu vocavit te Dominus €et uxorem ab adulescentia abiectam dixit Deus tuus ad punctum in modico dereliqui te €et in miserationibus magnis congregabo te in momento indignationis abscondi faciem meam parumper a te €et in misericordia sempiterna misertus sum tui €dixit redemptor tuus Dominus sicut in diebus Noe istud mihi est €cui iuravi ne inducerem aquas Noe ultra super terram €sic iuravi ut non irascar tibi et non increpem te montes enim commovebuntur et colles contremescent €misericordia autem mea non recedet €et foedus pacis meae non movebitur dixit miserator tuus Dominus paupercula tempestate convulsa absque ulla consolatione €ecce ego sternam per ordinem lapides tuos €et fundabo te in sapphyris et ponam iaspidem propugnacula tua €et portas tuas in lapides sculptos €et omnes terminos tuos in lapides desiderabiles universos filios tuos doctos a Domino €et multitudinem pacis filiis tuis et in iustitia fundaberis €recede procul a calumnia quia non timebis €et a pavore quia non adpropinquabit tibi ecce accola veniet qui non erat mecum €advena quondam tuus adiungetur tibi ecce ego creavi fabrum sufflantem in igne prunas €et proferentem vas in opus suum €et ego creavi interfectorem ad disperdendum omne vas quod fictum est contra te non dirigetur €et omnem linguam resistentem tibi in iudicio iudicabis €haec hereditas servorum Domini €et iustitia eorum apud me dicit Dominus  o omnes sitientes venite ad aquas €et qui non habetis argentum properate emite et comedite €venite emite absque argento et absque ulla commutatione vinum et lac quare adpenditis argentum non in panibus €et laborem vestrum non in saturitate €audite audientes me et comedite bonum €et delectabitur in crassitudine anima vestra inclinate aurem vestram et venite ad me audite et vivet anima vestra €et feriam vobis pactum sempiternum €misericordias David fideles ecce testem populis dedi eum ducem ac praeceptorem gentibus ecce gentem quam nesciebas vocabis €et gentes quae non cognoverunt te ad te current €propter Dominum Deum tuum et Sanctum Israhel €quia glorificavit te quaerite Dominum dum inveniri potest €invocate eum dum prope est derelinquat impius viam suam €et vir iniquus cogitationes suas €et revertatur ad Dominum et miserebitur eius €et ad Deum nostrum quoniam multus est ad ignoscendum non enim cogitationes meae cogitationes vestrae €neque viae vestrae viae meae dicit Dominus quia sicut exaltantur caeli a terra €sic exaltatae sunt viae meae a viis vestris €et cogitationes meae a cogitationibus vestris et quomodo descendit imber et nix de caelo €et illuc ultra non revertitur €sed inebriat terram et infundit eam et germinare eam facit €et dat semen serenti et panem comedenti sic erit verbum meum quod egredietur de ore meo €non revertetur ad me vacuum €sed faciet quaecumque volui €et prosperabitur in his ad quae misi illud quia in laetitia egrediemini et in pace deducemini €montes et colles cantabunt coram vobis laudem €et omnia ligna regionis plaudent manu pro saliunca ascendet abies et pro urtica crescet myrtus €et erit Dominus nominatus in signum aeternum €quod non auferetur  haec dicit Dominus custodite iudicium et facite iustitiam €quia iuxta est salus mea ut veniat et iustitia mea ut reveletur beatus vir qui facit hoc €et filius hominis qui adprehendit istud €custodiens sabbatum ne polluat illud €custodiens manus suas ne faciat omne malum et non dicat filius advenae qui adheret Domino dicens €separatione dividet me Dominus a populo suo €et non dicat eunuchus ecce ego lignum aridum quia haec dicit Dominus eunuchis qui custodierint sabbata mea €et elegerint quae volui et tenuerint foedus meum dabo eis in domo mea et in muris meis locum €et nomen melius a filiis et filiabus €nomen sempiternum dabo eis quod non peribit et filios advenae qui adherent Domino ut colant eum €et diligant nomen eius ut sint ei in servos €omnem custodientem sabbatum ne polluat illud €et tenentem foedus meum adducam eos in montem sanctum meum €et laetificabo eos in domo orationis meae €holocausta eorum et victimae eorum placebunt mihi super altari meo €quia domus mea domus orationis vocabitur cunctis populis þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨¸˜ˆait Dominus Deus qui congregat dispersos Israhel €adhuc congregabo ad eum congregatos eius omnes bestiae agri venite ad devorandum universae bestiae saltus speculatores eius caeci omnes nescierunt €universi canes muti non valentes latrare €videntes vana dormientes et amantes somnia et canes inpudentissimi nescierunt saturitatem €ipsi pastores ignoraverunt intellegentiam €omnes in viam suam declinaverunt €unusquisque ad avaritiam suam a summo usque ad novissimum venite sumamus vinum et impleamur ebrietate €et erit sicut hodie sic et cras et multo amplius  iustus perit et nemo est qui recogitet in corde suo €et viri misericordiae colliguntur quia non est qui intellegat €a facie enim malitiae collectus est iustus veniat pax requiescat in cubili suo €qui ambulavit in directione sua vos autem accedite huc filii auguratricis €semen adulteri et fornicariae super quem lusistis super quem dilatastis os et eiecistis linguam €numquid non vos filii scelesti semen mendax qui consolamini in diis subter omne lignum frondosum €immolantes parvulos in torrentibus subter inminentes €petras in partibus torrentis pars tua haec est sors tua €et ipsis effudisti libamen obtulisti sacrificium €numquid super his non indignabor super montem excelsum et sublimem posuisti cubile tuum €et illuc ascendisti ut immolares hostias et post ostium et retro postem posuisti memoriale tuum €quia iuxta me discoperuisti et suscepisti adulterum €dilatasti cubile tuum et pepigisti cum eis €dilexisti stratum eorum manu aperta et ornasti te regi unguento €et multiplicasti pigmenta tua €misisti legatos tuos procul et humiliata es usque ad inferos in multitudine viae tuae laborasti non dixisti quiescam €vitam manus tuae invenisti propterea non rogasti pro quo sollicita timuisti quia mentita es €et mei non es recordata neque cogitasti in corde tuo €quia ego tacens et quasi non videns et mei oblita es ego adnuntiabo iustitiam tuam et opera tua non proderunt tibi cum clamaveris liberent te congregati tui €et omnes eos auferet ventus tollet aura €qui autem fiduciam habet mei hereditabit terram €et possidebit montem sanctum meum et dicam viam facite praebete iter declinate de semita €auferte offendicula de via populi mei quia haec dicit Excelsus et Sublimis habitans €aeternitatem €et sanctum nomen eius in excelso et in sancto habitans €et cum contrito et humili spiritu €ut vivificet spiritum humilium et vivificet cor contritorum non enim in sempiternum litigabo neque usque ad finem irascar €quia spiritus a facie mea egredietur et flatus ego faciam propter iniquitatem avaritiae eius iratus sum et percussi eum €abscondi et indignatus €sum €et abiit vagus in via cordis sui vias eius vidi et dimisi eum €et reduxi eum et reddidi consolationes ipsi et lugentibus eius creavi fructum labiorum €pacem pacem ei qui longe est et qui prope €dixit Dominus et sanavi eum impii autem quasi mare fervens quod quiescere non potest €et redundant fluctus eius in conculcationem et lutum non est pax dixit Deus meus impiis  clama ne cesses quasi tuba exalta vocem tuam €et adnuntia populo meo scelera eorum €et domui Iacob peccata eorum me etenim de die in diem quaerunt et scire vias meas volunt €quasi gens quae iustitiam fecerit €et quae iudicium Dei sui non reliquerit €rogant me iudicia iustitiae adpropinquare Deo volunt quare ieiunavimus et non aspexisti €humiliavimus animam nostram et nescisti €ecce in die ieiunii vestri invenitur voluntas €et omnes debitores vestros repetitis ecce ad lites et contentiones ieiunatis €et percutitis pugno impie €nolite ieiunare sicut usque ad hanc diem €ut audiatur in excelso clamor vester numquid tale est ieiunium quod elegi €per diem adfligere hominem animam suam €numquid contorquere quasi circulum caput suum €et saccum et cinerem sternere €numquid istud vocabis ieiunium et diem acceptabilem Domino nonne hoc est magis ieiunium quod elegi €dissolve conligationes impietatis solve fasciculos deprimentes €dimitte eos qui confracti sunt liberos et omne onus disrumpe frange esurienti panem tuum €et egenos vagosque induc in domum tuam €cum videris nudum operi eum et carnem tuam ne despexeris tunc erumpet quasi mane lumen tuum et sanitas tua citius orietur €et anteibit faciem tuam iustitia tua €et gloria Domini colliget te tunc invocabis et Dominus exaudiet clamabis et dicet ecce adsum €si abstuleris de medio tui catenam €et desieris digitum extendere et loqui quod non prodest cum effuderis esurienti animam tuam €et animam adflictam repleveris €orietur in tenebris lux tua et tenebrae tuae erunt sicut meridies et requiem tibi dabit Dominus semper €et implebit splendoribus animam tuam et ossa tua liberabit €et eris quasi hortus inriguus €et sicut fons aquarum cuius non deficient aquae et aedificabuntur in te deserta saeculorum €fundamenta generationis et generationis suscitabis €et vocaberis aedificator sepium avertens semitas in quietem si averteris a sabbato pedem tuum €facere voluntatem tuam in die sancto meo €et vocaveris sabbatum delicatum et sanctum Domini gloriosum €et glorificaveris eum dum non facis vias tuas €et non invenitur voluntas tua ut loquaris sermonem tunc delectaberis super Domino €et sustollam te super altitudines terrae €et cibabo te hereditate Iacob patris tui €os enim Domini locutum est  ecce non est adbreviata manus Domini ut salvare nequeat €neque adgravata est auris eius ut non exaudiat sed iniquitates vestrae diviserunt inter vos et Deum vestrum €et peccata vestra absconderunt faciem eius a vobis ne exaudiret manus enim vestrae pollutae sunt sanguine et digiti vestri iniquitate €labia vestra locuta sunt mendacium et lingua vestra iniquitatem fatur non est qui invocet iustitiam neque est qui iudicet vere €sed confidunt in nihili et loquuntur vanitates €conceperunt laborem et pepererunt iniquitatem ova aspidum ruperunt et telas araneae texuerunt €qui comederit de ovis eorum morietur €et quod confotum est erumpet in regulum telae eorum non erunt in vestimentum €neque operientur operibus suis €opera eorum opera inutilia et opus iniquitatis in manibus eorum pedes eorum ad malum currunt €et festinant ut effundant sanguinem innocentem €cogitationes eorum cogitationes inutiles €vastitas et contritio in viis eorum viam pacis nescierunt et non est iudicium in gressibus eorum €semitae eorum incurvatae sunt eis €omnis qui calcat in ea ignorat pacem propter hoc elongatum est iudicium a nobis €et non adprehendet nos iustitia €expectavimus lucem et ecce tenebrae €splendorem et in tenebris ambulavimus palpavimus sicut caeci parietem €et quasi absque oculis adtrectavimus €inpegimus meridie quasi in tenebris €in caligosis quasi mortui rugiemus quasi ursi omnes et quasi columbae meditantes gememus €expectavimus iudicium et non est salutem et elongata est a nobis multiplicatae sunt enim iniquitates nostrae coram te €et peccata nostra responderunt nobis €quia scelera nostra nobiscum et iniquitates nostras cognovimus peccare et mentiri contra Dominum €et aversi sumus ne iremus post tergum Dei nostri €ut loqueremur calumniam et transgressionem €concepimus et locuti sumus de corde verba mendacii et conversum est retrorsum iudicium et iustitia longe stetit €quia corruit in platea veritas et aequitas non potuit ingredi et facta est veritas in oblivione €et qui recessit a malo praedae patuit €et vidit Dominus et malum apparuit in oculis eius €quia non est iudicium et vidit quia non est vir et aporiatus est quia non est qui occurrat €et salvavit sibi brachium suum €et iustitia eius ipsa confirmavit eum indutus est iustitia ut lorica et galea salutis in capite eius €indutus est vestimentis ultionis et opertus est quasi pallio zeli sicut ad vindictam quasi ad retributionem indignationis hostibus suis €et vicissitudinem inimicis suis €insulis vicem reddet et timebunt qui ab occidente nomen Domini €et qui ab ortu solis gloriam eius €cum venerit quasi fluvius violentus quem spiritus Domini cogit et venerit Sion redemptor €et eis qui redeunt ab iniquitate in Iacob dicit Dominus hoc foedus meum cum eis dicit Dominus €spiritus meus qui est in te et verba mea quae posui in ore tuo þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨»˜•ƒnon recedent de ore tuo et de ore seminis tui €et de ore seminis seminis tui dixit €Dominus €amodo et usque in sempiternum  surge inluminare quia venit lumen tuum €et gloria Domini super te orta est quia ecce tenebrae operient terram et caligo populos €super te autem orietur Dominus et gloria eius in te videbitur et ambulabunt gentes in lumine tuo et reges in splendore ortus tui leva in circuitu oculos tuos et vide €omnes isti congregati sunt venerunt tibi €filii tui de longe venient €et filiae tuae in latere sugent tunc videbis et afflues et mirabitur et dilatabitur cor tuum €quando conversa fuerit ad te multitudo maris €fortitudo gentium venerit tibi inundatio camelorum operiet te dromedariae Madian et Efa €omnes de Saba venient aurum et tus deferentes €et laudem Domino adnuntiantes omne pecus Cedar congregabitur tibi €arietes Nabaioth ministrabunt tibi €offerentur super placabili altari meo €et domum maiestatis meae glorificabo qui sunt isti qui ut nubes volant €et quasi columbae ad fenestras suas me enim insulae expectant et naves maris in principio €ut adducam filios tuos de longe €argentum eorum et aurum eorum cum eis €nomini Domini Dei tui et Sancto Israhel quia glorificavit te et aedificabunt filii peregrinorum muros tuos €et reges eorum ministrabunt tibi €in indignatione enim mea percussi te €et in reconciliatione mea misertus sum tui et aperientur portae tuae iugiter die et nocte non claudentur €ut adferatur ad te fortitudo gentium €et reges earum adducantur gens enim et regnum quod non servierit tibi peribit €et gentes solitudine vastabuntur gloria Libani ad te veniet abies et buxus et pinus simul €ad ornandum locum sanctificationis meae €et locum pedum meorum glorificabo et venient ad te curvi filii eorum qui humiliaverunt te €et adorabunt vestigia pedum tuorum omnes qui detrahebant tibi €et vocabunt te civitatem Domini Sion Sancti Israhel pro eo quod fuisti derelicta et odio habita €et non erat qui per te transiret €ponam te in superbiam saeculorum €gaudium in generationem et generationem et suges lac gentium et mamilla regum lactaberis €et scies quia ego Dominus salvans te et redemptor tuus Fortis Iacob pro aere adferam aurum et pro ferro adferam argentum €et pro lignis aes et pro lapidibus ferrum €et ponam visitationem tuam pacem et praepositos tuos iustitiam non audietur ultra iniquitas in terra tua €vastitas et contritio in terminis tuis €et occupabit salus muros tuos et portas tuas laudatio non erit tibi amplius sol ad lucendum per diem €nec splendor lunae inluminabit te €sed erit tibi Dominus in lucem sempiternam €et Deus tuus in gloriam tuam non occidet ultra sol tuus et luna tua non minuetur €quia Dominus erit in lucem sempiternam €et conplebuntur dies luctus tui populus autem tuus omnes iusti in perpetuum hereditabunt terram €germen plantationis meae opus manus meae ad glorificandum minimus erit in mille et parvulus in gentem fortissimam €ego Dominus in tempore eius subito faciam istud  spiritus Domini super me €eo quod unxerit Dominus me ad adnuntiandum mansuetis misit me €ut mederer contritis corde €et praedicarem captivis indulgentiam et clausis apertionem ut praedicarem annum placabilem Domini €et diem ultionis Deo nostro €ut consolarer omnes lugentes ut ponerem lugentibus Sion et darem eis coronam pro cinere €oleum gaudii pro luctu pallium laudis pro spiritu maeroris €et vocabuntur in ea fortes iustitiae €plantatio Domini ad glorificandum et aedificabunt deserta a saeculo et ruinas antiquas erigent €et instaurabunt civitates desertas €dissipatas in generationem et generationem et stabunt alieni et pascent pecora vestra €et filii peregrinorum agricolae et vinitores vestri €erunt vos autem sacerdotes Domini vocabimini €ministri Dei nostri dicetur vobis €fortitudinem gentium comedetis €et in gloria earum superbietis pro confusione vestra duplici et rubore €laudabunt partem eorum €propter hoc in terra sua duplicia possidebunt €laetitia sempiterna erit eis quia ego Dominus diligens iudicium €odio habens rapinam in holocausto €et dabo opus eorum in veritate et foedus perpetuum feriam eis et scietur in gentibus semen eorum €et germen eorum in medio populorum €omnes qui viderint eos cognoscent eos €quia isti sunt semen cui benedixit Dominus gaudens gaudebo in Domino €et exultabit anima mea in Deo meo €quia induit me vestimentis salutis €et indumento iustitiae circumdedit me €quasi sponsum decoratum corona €et quasi sponsam ornatam monilibus suis sicut enim terra profert germen suum €et sicut hortus semen suum germinat €sic Dominus Deus germinabit iustitiam et laudem €coram universis gentibus  propter Sion non tacebo et propter Hierusalem non quiescam €donec egrediatur ut splendor iustus eius €et salvator eius ut lampas accendatur et videbunt gentes iustum tuum €et cuncti reges inclitum tuum €et vocabitur tibi nomen novum quod os Domini nominabit et eris corona gloriae in manu Domini €et diadema regni in manu Dei tui non vocaberis ultra Derelicta €et terra tua non vocabitur amplius Desolata €sed vocaberis Voluntas mea in ea €et terra tua Inhabitata €quia conplacuit Domino in te et terra tua inhabitabitur habitabit enim iuvenis cum virgine et habitabunt in te filii tui €et gaudebit sponsus super sponsam €gaudebit super te Deus tuus super muros tuos Hierusalem constitui custodes €tota die et tota nocte perpetuo non tacebunt €qui reminiscimini Domini ne taceatis et ne detis silentium ei donec stabiliat €et donec ponat Hierusalem laudem in terra iuravit Dominus in dextera sua et in brachio fortitudinis suae €si dedero triticum tuum ultra cibum inimicis tuis €et si biberint filii alieni vinum tuum in quo laborasti quia qui congregabunt illud comedent €et laudabunt Dominum €et qui conportant illud bibent in atriis sanctis meis transite transite per portas praeparate viam populo €planum facite iter et eligite lapides €elevate signum ad populos ecce Dominus auditum fecit in extremis terrae €dicite filiae Sion ecce salvator tuus venit €ecce merces eius cum eo et opus eius coram illo et vocabunt eos Populus sanctus Redempti a Domino €tu autem vocaberis Quaesita civitas et non Derelicta  quis est iste qui venit de Edom tinctis vestibus de Bosra €iste formonsus in stola sua gradiens in multitudine fortitudinis suae €ego qui loquor iustitiam et propugnator sum ad salvandum quare ergo rubrum est indumentum tuum €et vestimenta tua sicut calcantium in torculari torcular calcavi solus et de gentibus non est vir mecum €calcavi eos in furore meo et conculcavi eos in ira mea €et aspersus est sanguis eorum super vestimenta mea €et omnia indumenta mea inquinavi dies enim ultionis in corde meo €annus redemptionis meae venit circumspexi et non erat auxiliator €quaesivi et non fuit qui adiuvaret €et salvavit mihi brachium meum €et indignatio mea ipsa auxiliata est mihi et conculcavi populos in furore meo €et inebriavi eos in indignatione mea €et detraxi in terra virtutem eorum miserationum Domini recordabor €laudem Domini super omnibus quae reddidit nobis Dominus €et super multitudinem bonorum domui Israhel €quae largitus est eis €secundum indulgentiam suam €et secundum multitudinem misericordiarum suarum et dixit verumtamen populus meus est filii non negantes €et factus est eis salvator in omni tribulatione eorum non est tribulatus €et angelus faciei eius salvavit eos €in dilectione sua et in indulgentia sua ipse redemit eos €et portavit eos et levavit eos cunctis diebus saeculi ipsi autem ad iracundiam provocaverunt €et adflixerunt spiritum Sancti eius €et conversus est eis in inimicum et ipse debellavit eos et recordatus est dierum saeculi Mosi populi sui €ubi est qui eduxit eos de mari cum pastoribus gregis sui €ubi est qui posuit in medio eius spiritum Sancti sui qui eduxit ad dexteram Mosen brachio maiestatis suae €qui scidit aquas ante eos ut faceret sibi nomen sempiternum qui duxit eos per abyssos €quasi equum in deserto non inpingentem quasi animal in campo descendens spiritus Domini ductor eius fuit €sic adduxisti populum tuum ut faceres tibi nomen gloriae adtende de caelo €et vide de habitaculo sancto tuo et gloriae tuae þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨¿˜ƒubi est zelus tuus et fortitudo tua €multitudo viscerum tuorum et miserationum tuarum €super me continuerunt se tu enim pater noster et Abraham nescivit nos €et Israhel ignoravit nos €tu Domine pater noster redemptor noster a saeculo nomen tuum quare errare nos fecisti Domine de viis tuis €indurasti cor nostrum ne timeremus te €convertere propter servos tuos tribus hereditatis tuae quasi nihilum possederunt populum sanctum tuum hostes nostri €conculcaverunt sanctificationem tuam facti sumus quasi in principio cum non dominareris nostri €neque invocaretur nomen tuum super nos  utinam disrumperes caelos et descenderes €a facie tua montes defluerent sicut exustio ignis tabescerent aquae arderent igni €ut notum fieret nomen tuum inimicis tuis €a facie tua gentes turbarentur cum feceris mirabilia non sustinebimus €descendisti et a facie tua montes defluxerunt a saeculo non audierunt neque auribus perceperunt €oculus non vidit Deus absque te €quae praeparasti expectantibus te occurristi laetanti et facienti iustitiam €in viis tuis recordabuntur tui €ecce tu iratus es et peccavimus €in ipsis fuimus semper et salvabimur et facti sumus ut inmundus omnes nos €quasi pannus menstruatae universae iustitiae nostrae €et cecidimus quasi folium universi €et iniquitates nostrae quasi ventus abstulerunt nos non est qui invocet nomen tuum qui consurgat et teneat te €abscondisti faciem tuam a nobis €et adlisisti nos in manu iniquitatis nostrae et nunc Domine pater noster es tu nos vero lutum €et fictor noster et opera manuum tuarum omnes nos ne irascaris Domine satis €et ne ultra memineris iniquitatis €ecce respice populus tuus omnes nos civitas sancti tui facta est deserta Sion €deserta facta est Hierusalem €desolata domus sanctificationis nostrae et gloriae €nostrae ubi laudaverunt te patres nostri €facta est in exustionem ignis €et omnia desiderabilia nostra versa sunt in ruinas numquid super his continebis te Domine €tacebis et adfliges nos vehementer  quaesierunt me qui ante non interrogabant €invenerunt qui non quaesierunt me €dixi ecce ego ecce ego ad gentem €quae non vocabat €nomen meum expandi manus meas tota die ad populum incredulum €qui graditur in via non bona post cogitationes suas populus qui ad iracundiam provocat me ante faciem meam semper €qui immolant in hortis et sacrificant super lateres qui habitant in sepulchris et in delubris idolorum dormiunt €qui comedunt carnem suillam €et ius profanum in vasis eorum qui dicunt recede a me non adpropinques mihi quia inmundus es €isti fumus erunt in furore meo ignis ardens tota die ecce scriptum est coram me €non tacebo sed reddam et retribuam in sinu eorum iniquitates vestras et iniquitates patrum vestrorum simul dicit Dominus €qui sacrificaverunt super montes et super colles exprobraverunt mihi €et remetiar opus eorum primum in sinu eorum haec dicit Dominus €quomodo si inveniatur granum in botro €et dicatur ne dissipes illud quoniam benedictio est €sic faciam propter servos meos ut non disperdam totum et educam de Iacob semen et de Iuda possidentem montes meos €et hereditabunt eam electi mei et servi mei habitabunt ibi et erunt campestria in caulas gregum €et vallis Achor in cubile armentorum populo meo qui requisierunt me et vos qui dereliquistis Dominum €qui obliti estis montem sanctum meum €qui ponitis Fortunae mensam et libatis super eam numerabo vos in gladio et omnes in caede corruetis €pro eo quod vocavi et non respondistis €locutus sum et non audistis €et faciebatis malum in oculis meis et quae nolui elegistis propter hoc haec dicit Dominus Deus €ecce servi mei comedent et vos esurietis €ecce servi mei bibent et vos sitietis ecce servi mei laetabuntur et vos confundemini €ecce servi mei laudabunt prae exultatione cordis €et vos clamabitis prae dolore cordis €et prae contritione spiritus ululabitis et dimittetis nomen vestrum in iuramentum electis meis €et interficiet te Dominus Deus €et servos suos vocabit nomine alio in quo qui benedictus est super terram benedicetur in Deo amen €et qui iurat in terra iurabit in Deo amen €quia oblivioni traditae sunt angustiae priores €et quia absconditae sunt ab oculis nostris ecce enim ego creo caelos novos et terram novam €et non erunt in memoria priora et non ascendent super cor sed gaudebitis et exultabitis usque in sempiternum €in his quae ego creo €quia ecce ego creo Hierusalem exultationem €et populum eius gaudium et exultabo in Hierusalem et gaudebo in populo meo €et non audietur in eo ultra vox fletus et vox clamoris non erit ibi amplius infans dierum €et senex qui non impleat dies suos €quoniam puer centum annorum morietur €et peccator centum annorum maledictus erit et aedificabunt domos et habitabunt €et plantabunt vineas et comedent fructum earum non aedificabunt et alius habitabit €non plantabunt et alius comedet €secundum dies enim ligni erunt dies populi mei €et opera manuum eorum inveterabunt electis meis non laborabunt frustra neque generabunt in conturbatione €quia semen benedictorum Domini est et nepotes eorum cum eis eritque antequam clament ego exaudiam €adhuc illis loquentibus ego audiam lupus et agnus pascentur simul €et leo et bos comedent paleas €et serpenti pulvis panis eius €non nocebunt neque occident in omni monte sancto meo dicit Dominus  haec dicit Dominus €caelum sedis mea et terra scabillum pedum €meorum €quae ista domus quam aedificabitis mihi €et quis iste locus quietis meae omnia haec manus mea fecit et facta sunt universa ista dicit Dominus €ad quem autem respiciam nisi ad pauperculum €et contritum spiritu et trementem sermones meos qui immolat bovem quasi qui interficiat virum €qui mactat pecus quasi qui excerebret canem €qui offert oblationem quasi qui sanguinem suillum offerat €qui recordatur turis quasi qui benedicat idolo €haec omnia elegerunt in viis suis €et in abominationibus suis anima eorum delectata est unde et ego eligam inlusiones eorum et quae timebant adducam eis €quia vocavi et non erat qui responderet €locutus sum et non audierunt €feceruntque malum in oculis meis et quae nolui elegerunt audite verbum Domini qui tremetis ad verbum eius €dixerunt fratres vestri odientes vos et abicientes propter nomen meum €glorificetur Dominus et videbimus in laetitia vestra €ipsi autem confundentur vox populi de civitate vox de templo €vox Domini reddentis retributionem inimicis suis antequam parturiret peperit €antequam veniret partus eius peperit masculum quis audivit umquam tale et quis vidit huic simile €numquid parturiet terra in die una aut parietur gens simul €quia parturivit et peperit Sion filios suos numquid ego qui alios parere facio €ipse non pariam dicit Dominus €si ego qui generationem ceteris tribuo sterilis ero €ait Dominus Deus tuus laetamini cum Hierusalem et exultate in ea €omnes qui diligitis eam €gaudete cum ea gaudio universi qui lugetis super eam ut sugatis et repleamini ab ubere consolationis eius €ut mulgeatis et deliciis affluatis ab omnimoda gloria eius quia haec dicit Dominus €ecce ego declinabo super eam quasi fluvium pacis €et quasi torrentem inundantem gloriam gentium quam sugetis €ad ubera portabimini €et super genua blandientur vobis quomodo si cui mater blandiatur ita ego consolabor vos €et in Hierusalem consolabimini videbitis et gaudebit cor vestrum €et ossa vestra quasi herba germinabunt €et cognoscetur manus Domini servis eius €et indignabitur inimicis suis quia ecce Dominus in igne veniet et quasi turbo quadrigae eius €reddere in indignatione furorem suum €et increpationem suam in flamma ignis quia in igne Dominus diiudicatur €et in gladio suo ad omnem carnem €et multiplicabuntur interfecti a Domino qui sanctificabantur et mundos se putabant €in hortis post unam intrinsecus €qui comedebant carnem suillam et abominationem et murem €simul consumentur dicit Dominus ego autem opera eorum et cogitationes eorum €venio ut congregem cum omnibus gentibus et linguis €et venient et videbunt gloriam meam et ponam in eis signum et mittam ex eis qui salvati fuerint ad gentes €in mari in Africa in Lydia tenentes €sagittam in Italiam et Graeciam €ad insulas longe ad eos qui non audierunt de me þï€Öõìçáôåÿï°²¸ÿï‚Éóáÿ¨Â˜“…et non viderunt gloriam meam €et adnuntiabunt gloriam meam gentibus et adducent omnes fratres vestros de cunctis gentibus donum Domino €in equis et in quadrigis et in lecticis et in mulis et in carrucis €ad montem sanctum meum Hierusalem dicit Dominus €quomodo si inferant filii Israhel munus in vase mundo in €domum Domini et adsumam ex eis in sacerdotes et in Levitas dicit Dominus quia sicut caeli novi et terra nova €quae ego facio stare coram me dicit Dominus €sic stabit semen vestrum et nomen vestrum et erit mensis ex mense et sabbatum ex sabbato €veniet omnis caro ut adoret coram facie mea dicit Dominus et egredientur et videbunt cadavera virorum €qui praevaricati sunt in me €vermis eorum non morietur €et ignis eorum non extinguetur €et erunt usque ad satietatem visionis omni carni àï‚Êåòÿ¡verba Hieremiae filii Helciae €de sacerdotibus qui fuerunt in Anathoth in terra Beniamin quod factum est verbum Domini ad eum €in diebus Iosiae filii Amon regis Iuda €in tertiodecimo anno regni eius et factum est in diebus Ioachim filii Iosiae regis Iuda €usque ad consummationem undecimi anni Sedeciae filii Iosiae regis Iuda €usque ad transmigrationem Hierusalem in mense quinto et factum est verbum Domini ad me dicens priusquam te formarem in utero novi te €et antequam exires de vulva sanctificavi te €prophetam gentibus dedi te et dixi a a a Domine Deus ecce nescio loqui quia puer ego sum et dixit Dominus ad me noli dicere puer sum €quoniam ad omnia quae mittam te ibis €et universa quaecumque mandavero tibi €loqueris ne timeas a facie eorum €quia tecum ego sum ut eruam te dicit Dominus et misit Dominus manum suam et tetigit os meum €et dixit Dominus ad me ecce dedi verba mea in ore tuo ecce constitui te hodie super gentes et super regna €ut evellas et destruas et disperdas et dissipes et aedifices et plantes et factum est verbum Domini ad me dicens €quid tu vides Hieremia €et dixi virgam vigilantem ego video et dixit Dominus ad me bene vidisti €quia vigilabo ego super verbo meo ut faciam illud et factum est verbum Domini secundo ad me dicens €quid tu vides €et dixi ollam succensam ego video et faciem eius a facie aquilonis et dixit Dominus ad me €ab aquilone pandetur malum super omnes habitatores terrae quia ecce ego convocabo omnes cognationes regnorum aquilonis ait Dominus €et venient et ponent unusquisque solium suum €in introitu portarum Hierusalem €et super omnes muros eius in circuitu €et super universas urbes Iuda et loquar iudicia mea cum eis super omni malitia eorum €qui dereliquerunt me et libaverunt diis alienis €et adoraverunt opus manuum suarum tu ergo accinge lumbos tuos et surge €et loquere ad eos omnia quae ego praecipio tibi €ne formides a facie eorum nec enim timere te faciam vultum eorum ego quippe dedi te hodie in civitatem munitam €et in columnam ferream €et in murum aereum super omnem terram €regibus Iuda principibus eius et sacerdotibus et populo terrae et bellabunt adversum te et non praevalebunt €quia tecum ego sum ait Dominus ut liberem te  et factum est verbum Domini ad me dicens vade et clama in auribus Hierusalem dicens haec dicit Dominus €recordatus sum tui miserans adulescentiam tuam €et caritatem disponsationis tuae €quando secuta me es in deserto in terra quae non €seminatur sanctus Israhel Domino primitiae frugum eius €omnes qui devorant eum delinquunt €mala venient super eos dicit Dominus audite verbum Domini domus Iacob €et omnes cognationes domus Israhel haec dicit Dominus €quid invenerunt patres vestri in me iniquitatis €quia elongaverunt a me €et ambulaverunt post vanitatem et vani facti sunt et non dixerunt ubi est Dominus €qui ascendere nos fecit de terra Aegypti €qui transduxit nos per desertum €per terram inhabitabilem et inviam €per terram sitis et imaginem mortis €per terram in qua non ambulavit vir neque habitavit homo et induxi vos in terram Carmeli €ut comederetis fructum eius et optima illius €et ingressi contaminastis terram meam €et hereditatem meam posuistis in abominationem sacerdotes non dixerunt ubi est Dominus €et tenentes legem nescierunt me €et pastores praevaricati sunt in me €et prophetae prophetaverunt in Baal et idola secuti sunt propterea adhuc iudicio contendam vobiscum ait Dominus €et cum filiis vestris disceptabo transite ad insulas Cetthim et videte €et in Cedar mittite et considerate vehementer €et videte si factum est huiuscemodi si mutavit gens deos et certe ipsi non sunt dii €populus vero meus mutavit Gloriam suam in idolum obstupescite caeli super hoc €et portae eius desolamini vehementer dicit Dominus duo enim mala fecit populus meus €me dereliquerunt fontem aquae vivae €ut foderent sibi cisternas €cisternas dissipatas quae continere non valent aquas numquid servus est Israhel aut vernaculus €quare ergo est factus in praedam super eum rugierunt leones et dederunt vocem suam €posuerunt terram eius in solitudinem €civitates eius exustae sunt et non est qui habitet in eis filii quoque Memfeos et Tafnes constupraverunt te usque ad €verticem numquid non istud factum est tibi €quia dereliquisti Dominum Deum tuum €eo tempore quo ducebat te per viam et nunc quid tibi vis in via Aegypti ut bibas aquam turbidam €et quid tibi cum via Assyriorum ut bibas aquam Fluminis arguet te malitia tua et aversio tua increpabit te €scito et vide quia malum et amarum est €reliquisse te Dominum Deum tuum €et non esse timorem mei apud te dicit Dominus Deus exercituum a saeculo confregisti iugum meum rupisti vincula mea €et dixisti non serviam €in omni enim colle sublimi €et sub omni ligno frondoso tu prosternebaris meretrix ego autem plantavi te vineam electam omne semen verum €quomodo ergo conversa es in pravum vinea aliena si laveris te nitro et multiplicaveris tibi herbam borith €maculata es in iniquitate tua coram me dicit Dominus Deus quomodo dicis non sum polluta post Baalim non ambulavi €vide vias tuas in convalle scito quid feceris €cursor levis explicans vias tuas onager adsuetus in solitudine €in desiderio animae suae adtraxit ventum amoris sui €nullus avertet eam €omnes qui quaerunt eam non deficient €in menstruis eius invenient eam prohibe pedem tuum a nuditate et guttur tuum a siti €et dixisti desperavi nequaquam faciam €adamavi quippe alienos et post eos ambulabo quomodo confunditur fur quando deprehenditur €sic confusi sunt domus Israhel ipsi et reges eorum €principes et sacerdotes et prophetae eorum dicentes ligno pater meus es tu et lapidi tu me genuisti €verterunt ad me tergum et non faciem €et in tempore adflictionis suae dicent surge et libera nos ubi sunt dii tui quos fecisti tibi €surgant et liberent te in tempore adflictionis tuae €secundum numerum quippe civitatum tuarum erant dii tui Iuda quid vultis mecum iudicio contendere €omnes dereliquistis me dicit Dominus frustra percussi filios vestros disciplinam non receperunt €devoravit gladius vester prophetas vestros €quasi leo vastator generatio vestra €videte verbum Domini €numquid solitudo factus sum Israheli aut terra serotina €quare ergo dixit populus meus €recessimus non veniemus ultra ad te numquid obliviscitur virgo ornamenti sui €sponsa fasciae pectoralis suae €populus vero meus oblitus est mei diebus innumeris quid niteris bonam ostendere viam tuam ad quaerendam dilectionem €quae insuper et malitias tuas docuisti vias tuas et in alis tuis inventus est sanguis animarum pauperum et innocentium €non in fossis inveni eos sed in omnibus quae supra memoravi et dixisti absque peccato et innocens ego sum €et propterea avertatur furor tuus a me €ecce ego iudicio contendam tecum eo quod dixeris non peccavi quam vilis es facta nimis iterans vias tuas €et ab Aegypto confunderis sicut confusa es ab Assur nam et ab ista egredieris et manus tuae erunt super caput tuum €quoniam obtrivit Dominus confidentiam tuam €et nihil habebis prosperum  vulgo dicitur si dimiserit vir uxorem suam €et recedens ab eo duxerit virum alterum €numquid revertetur ad eam ultra €numquid non polluta et contaminata erit mulier illa €tu autem fornicata es cum amatoribus multis €tamen revertere ad me dicit Dominus leva oculos tuos in directum et vide ubi non prostrata sis þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ£’‚in viis sedebas expectans eos quasi latro in solitudine €et polluisti terram in fornicationibus tuis et in malitiis tuis quam ob rem prohibitae sunt stillae pluviarum €et serotinus imber non fuit €frons mulieris meretricis facta est tibi noluisti erubescere ergo saltim amodo voca me €pater meus dux virginitatis meae tu es numquid irasceris in perpetuum aut perseverabis in finem €ecce locuta es et fecisti mala et potuisti et dixit Dominus ad me in diebus Iosiae regis €numquid vidisti quae fecerit aversatrix Israhel €abiit sibimet super omnem montem excelsum €et sub omne lignum frondosum €et fornicata est ibi et dixi cum fecisset haec omnia ad me convertere €et non est reversa €et vidit praevaricatrix soror eius Iuda quia pro eo quod moechata esset aversatrix Israhel dimisissem eam €et dedissem ei libellum repudii €et non timuit praevaricatrix Iuda soror eius €sed abiit et fornicata est etiam ipsa et facilitate fornicationis suae contaminavit terram €et moechata est cum lapide et cum ligno et in omnibus his non est reversa ad me €praevaricatrix soror eius Iuda in toto corde suo €sed in mendacio ait Dominus et dixit Dominus ad me €iustificavit animam suam aversatrix Israhel €conparatione praevaricatricis Iuda vade et clama sermones istos contra aquilonem et dices €revertere aversatrix Israhel ait Dominus €et non avertam faciem meam a vobis €quia sanctus ego sum dicit Dominus et non irascar in perpetuum tamen scito iniquitatem tuam €quia in Dominum Deum tuum praevaricata es €et dispersisti vias tuas alienis sub omni ligno frondoso €et vocem meam non audisti ait Dominus convertimini filii revertentes dicit Dominus €quia ego vir vester €et adsumam vos unum de civitate et duos de cognatione €et introducam vos in Sion et dabo vobis pastores iuxta cor meum €et pascent vos scientia et doctrina cumque multiplicati fueritis et creveritis in terra €in diebus illis ait Dominus non dicent ultra €arca testamenti Domini €neque ascendet super cor neque recordabuntur illius €nec visitabitur nec fiet ultra in tempore illo vocabunt Hierusalem solium Domini €et congregabuntur ad eam omnes gentes €in nomine Domini in Hierusalem €et non ambulabunt post pravitatem cordis sui pessimi in diebus illis ibit domus Iuda ad domum Israhel €et venient simul de terra aquilonis €ad terram quam dedi patribus vestris ego autem dixi quomodo ponam te in filiis €et tribuam tibi terram desiderabilem €hereditatem praeclaram exercituum gentium €et dixi patrem vocabis me et post me ingredi non cessabis sed quomodo si contemnat mulier amatorem suum €sic contempsit me domus Israhel dicit Dominus vox in viis audita est ploratus et ululatus filiorum Israhel €quoniam iniquam fecerunt viam suam obliti sunt Domini Dei sui convertimini filii revertentes et sanabo aversiones vestras €ecce nos venimus ad te tu enim es Dominus Deus noster vere mendaces erant colles multitudo montium €vere in Domino Deo nostro salus Israhel confusio comedit laborem patrum nostrorum ab adulescentia nostra €greges eorum et armenta eorum €filios eorum et filias eorum dormiemus in confusione nostra et operiet nos ignominia nostra €quoniam Domino Deo nostro peccavimus nos et patres nostri €ab adulescentia nostra usque ad hanc diem €et non audivimus vocem Domini Dei nostri  si converteris Israhel ait Dominus ad me convertere €si abstuleris offendicula tua a facie mea non commoveberis et iurabis vivit Dominus in veritate et in iudicio et in iustitia €et benedicent eum gentes ipsumque laudabunt haec enim dicit Dominus viro Iuda et Hierusalem €novate vobis novale et nolite serere super spinas circumcidimini Domino et auferte praeputia cordium vestrorum €vir Iuda et habitatores Hierusalem €ne forte egrediatur ut ignis indignatio mea €et succendatur et non sit qui extinguat €propter malitiam cogitationum vestrarum adnuntiate in Iuda et in Hierusalem auditum facite €loquimini et canite tuba in terra €clamate fortiter dicite €congregamini et ingrediamur civitates munitas levate signum in Sion confortamini nolite stare €quia malum ego adduco ab aquilone et contritionem magnam ascendit leo de cubili suo et praedo gentium se levavit €egressus est de loco suo €ut ponat terram tuam in desolationem €civitates tuae vastabuntur remanentes absque habitatore super hoc accingite vos ciliciis plangite et ululate €quia non est aversa ira furoris Domini a nobis et erit in die illa dicit Dominus peribit cor regis et cor principum €et obstupescent sacerdotes et prophetae consternabuntur et dixi heu heu heu Domine Deus €ergone decepisti populum istum et Hierusalem dicens pax erit vobis €et ecce pervenit gladius usque ad animam in tempore illo dicetur populo huic et Hierusalem €ventus urens in viis quae sunt in deserto €viae filiae populi mei non ad ventilandum et ad purgandum spiritus plenus ex his veniet mihi €et nunc ego sed loquar iudicia mea cum eis ecce quasi nubes ascendet et quasi tempestas currus eius €velociores aquilis equi illius €vae nobis quoniam vastati sumus lava a malitia cor tuum Hierusalem ut salva fias €usquequo morabuntur in te cogitationes noxiae vox enim adnuntiantis a Dan €et notum facientis idolum de monte Ephraim concitate gentes ecce auditum est €in Hierusalem €custodes venire de terra longinqua €et dare super civitates Iuda vocem suam quasi custodes agrorum facti sunt super eam in gyro €quia me ad iracundiam provocavit ait Dominus viae tuae et cogitationes tuae fecerunt haec tibi €ista malitia tua quia amara quia tetigit cor tuum ventrem meum ventrem meum doleo €sensus cordis mei turbati sunt in me €non tacebo quoniam vocem bucinae audivit anima mea clamorem proelii contritio super contritionem vocata est et vastata est omnis terra €repente vastata sunt tabernacula mea subito pelles meae usquequo videbo fugientem audiam vocem bucinae quia stultus populus meus me non cognovit €filii insipientes sunt et vecordes €sapientes sunt ut faciant mala bene autem facere nescierunt aspexi terram et ecce vacua erat et nihili €et caelos et non erat lux in eis vidi montes et ecce movebantur et omnes colles conturbati sunt intuitus sum et non erat homo et omne volatile caeli recessit aspexi et ecce Carmelus desertus et omnes urbes eius destructae sunt €a facie Domini et a facie irae furoris eius haec enim dicit Dominus deserta erit omnis terra €sed tamen consummationem non faciam lugebit terra et maerebunt caeli desuper eo quod locutus sum €cogitavi et non paenituit me nec aversus sum ab eo a voce equitis et mittentis sagittam fugit €omnis civitas €ingressi sunt ardua et ascenderunt rupes €universae urbes derelictae sunt et non habitat in eis homo tu autem vastata quid facies €cum vestieris te coccino cum ornata fueris monili aureo €et pinxeris stibio oculos tuos €frustra conponeris €contempserunt te amatores tui animam tuam quaerent vocem enim quasi parturientis audivi angustias ut puerperae €vox filiae Sion intermorientis expandentisque €manus suas €vae mihi quia defecit anima mea propter interfectos  circuite vias Hierusalem et aspicite €et considerate et quaerite in plateis eius €an inveniatis virum facientem iudicium et quaerentem fidem €et propitius ero eius quod si etiam vivit Dominus dixerint et hoc falso iurabunt Domine oculi tui respiciunt fidem €percussisti eos et non doluerunt €adtrivisti eos et rennuerunt accipere disciplinam €induraverunt facies suas super petram €noluerunt reverti ego autem dixi forsitan pauperes sunt et stulti €ignorantes viam Domini iudicium Dei sui ibo igitur ad optimates et loquar eis €ipsi enim cognoverunt viam Domini iudicium Dei €sui €et ecce magis hii simul confregerunt iugum ruperunt €vincula idcirco percussit eos leo de silva €lupus ad vesperam vastavit eos €pardus vigilans super civitates eorum €omnis qui egressus fuerit ex eis capietur €quia multiplicatae sunt praevaricationes eorum €confortatae sunt aversiones eorum super quo propitius tibi esse potero €filii tui dereliquerunt me et iurant in his qui non sunt dii €saturavi eos et moechati sunt et in domo meretricis luxuriabantur equi amatores et admissarii facti sunt €unusquisque ad uxorem proximi sui hinniebat þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¥˜‰numquid super his non visitabo dicit Dominus €et in gente tali non ulciscetur anima mea ascendite muros eius et dissipate €consummationem autem nolite facere €auferte propagines eius quia non sunt Domini praevaricatione enim praevaricata est in me domus Israhel et domus Iuda €ait Dominus negaverunt Dominum et dixerunt €non est ipse neque veniet super nos malum €gladium et famem non videbimus prophetae fuerunt in ventum €et responsum non fuit in eis €haec ergo evenient illis haec dicit Dominus Deus exercituum €quia locuti estis verbum istud €ecce ego do verba mea in ore tuo in ignem €et populum istum ligna et vorabit eos ecce ego adducam super vos gentem de longinquo domus Israhel €ait Dominus €gentem robustam gentem antiquam €gentem cuius ignorabis linguam nec intelleges quid loquatur faretra eius quasi sepulchrum patens universi fortes et comedet segetes tuas et panem tuum devorabit €filios tuos et filias tuas comedet €gregem tuum et armenta tua €comedet vineam tuam et ficum tuam €et conteret urbes munitas tuas in quibus tu habes fiduciam gladio verumtamen et diebus illis ait Dominus €non faciam vos in consummationem quod si dixeritis €quare fecit Dominus Deus noster nobis haec omnia €dices ad eos €sicut dereliquistis me et servistis deo alieno in terra vestra €sic servietis alienis in terra non vestra adnuntiate hoc domui Iacob et auditum facite in Iuda dicentes audi populus stulte qui non habes cor €qui habentes oculos non videtis et aures et non auditis me ergo non timebitis ait Dominus et a facie mea non dolebitis €qui posui harenam terminum mari €praeceptum sempiternum quod non praeteribit €et commovebuntur et non poterunt €et intumescent fluctus eius et non transibunt illud populo autem huic factum est cor incredulum et exasperans €recesserunt et abierunt et non dixerunt in corde suo metuamus Dominum Deum nostrum €qui dat nobis pluviam temporaneam et serotinam in tempore suo €plenitudinem annuae messis custodientem nobis iniquitates nostrae declinaverunt haec €et peccata nostra prohibuerunt bonum a nobis quia inventi sunt in populo meo impii insidiantes quasi aucupes €laqueos ponentes et pedicas ad capiendos viros sicut decipula plena avibus sic domus eorum plenae dolo €ideo magnificati sunt et ditati incrassati sunt et inpinguati €et praeterierunt sermones meos pessime €causam non iudicaverunt €causam pupilli non direxerunt €et iudicium pauperum non iudicaverunt numquid super his non visitabo dicit Dominus €aut super gentem huiuscemodi non ulciscetur anima mea stupor et mirabilia facta sunt in terra prophetae prophetabant mendacium €et sacerdotes adplaudebant manibus suis €et populus meus dilexit talia €quid igitur fiet in novissimo eius  confortamini filii Beniamin in medio Hierusalem €et in Thecua clangite bucina et super Bethaccharem levate vexillum €quia malum visum est ab aquilone et contritio magna speciosae et delicatae adsimilavi filiam Sion ad eam venient pastores et greges eorum €fixerunt in ea tentoria in circuitu €pascet unusquisque eos qui sub manu sua sunt sanctificate super eam bellum consurgite et ascendamus in meridie €vae nobis quia declinavit dies €quia longiores factae sunt umbrae vesperi surgite et ascendamus in nocte et dissipemus domos eius quia haec dicit Dominus exercituum €caedite lignum eius et fundite €circa Hierusalem aggerem €haec est civitas visitationis omnis calumnia in medio eius sicut frigidam facit cisterna aquam suam €sic frigidam fecit malitiam suam €iniquitas et vastitas audietur in ea €coram me semper infirmitas et plaga erudire Hierusalem ne forte recedat anima mea a te €ne forte ponam te desertam terram inhabitabilem haec dicit Dominus exercituum €usque ad racemum colligent quasi in vinea reliquias Israhel €converte manum tuam quasi vindemiator ad cartallum cui loquar et quem contestabor ut audiant €ecce incircumcisae aures eorum et audire non possunt €ecce verbum Domini factum est eis in obprobrium €et non suscipient illud idcirco furore Domini plenus sum laboravi sustinens €effunde super parvulum foris €et super concilium iuvenum simul €vir enim cum muliere capietur senex cum pleno dierum et transibunt domus eorum ad alteros agri et uxores pariter €quia extendam manum meam super habitantes terram dicit Dominus a minore quippe usque ad maiorem omnes avaritiae student €et a propheta usque ad sacerdotem cuncti faciunt dolum et curabant contritionem filiae populi mei cum ignominia €dicentes pax pax et non erat pax confusi sunt quia abominationem fecerunt €quin potius confusione non sunt confusi et erubescere nescierunt €quam ob rem cadent inter ruentes €in tempore visitationis suae corruent dicit Dominus haec dicit Dominus state super vias et videte €et interrogate de semitis antiquis quae sit via bona et ambulate in ea €et invenietis refrigerium animabus vestris €et dixerunt non ambulabimus et constitui super vos speculatores €audite vocem tubae et dixerunt non audiemus ideo audite gentes et cognosce congregatio €quanta ego faciam eis audi terra €ecce ego adducam mala super populum istum €fructum cogitationum eius €quia verba mea non audierunt et legem meam proiecerunt ut quid mihi tus de Saba adfertis €et calamum suave olentem de terra longinqua €holocaustomata vestra non sunt accepta €et victimae vestrae non placuerunt mihi propterea haec dicit Dominus €ecce ego dabo in populum istum ruinas et ruent in eis €patres et filii simul vicinus et proximus et peribunt haec dicit Dominus ecce populus venit de terra aquilonis €et gens magna consurget a finibus terrae sagittam et scutum arripiet crudelis est et non miserebitur €vox eius quasi mare sonabit et super equos ascendent €praeparati quasi vir ad proelium adversum te filia Sion audivimus famam eius dissolutae sunt manus nostrae €tribulatio adprehendit nos dolores ut parturientem nolite exire ad agros et in via ne ambuletis €quoniam gladius inimici pavor in circuitu filia populi mei accingere cilicio et conspergere cinere €luctum unigeniti fac tibi planctum amarum €quia repente veniet vastator super nos probatorem dedi te in populo meo robustum €et scies et probabis viam eorum omnes isti principes declinantum €ambulantes fraudulenter €aes et ferrum universi corrupti sunt defecit sufflatorium in igne consumptum est plumbum €frustra conflavit conflator €malitiae enim eorum non sunt consumptae argentum reprobum vocate eos quia Dominus proiecit illos  verbum quod factum est ad Hieremiam a Domino dicens sta in porta domus Domini et praedica ibi verbum istud et dic €audite verbum Domini omnis Iuda €qui ingredimini per portas has ut adoretis Dominum haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €bonas facite vias vestras et studia vestra €et habitabo vobiscum in loco isto nolite confidere in verbis mendacii dicentes €templum Domini templum Domini templum Domini est quoniam si bene direxeritis vias vestras et studia vestra €si feceritis iudicium inter virum et proximum eius advenae et pupillo et viduae non feceritis calumniam €nec sanguinem innocentem effuderitis in loco hoc €et post deos alienos non ambulaveritis in malum vobismet ipsis habitabo vobiscum in loco isto in terra quam dedi patribus vestris €a saeculo usque in saeculum ecce vos confiditis vobis in sermonibus mendacii €qui non proderunt vobis furari occidere adulterare iurare mendaciter €libare Baali et ire post deos alienos quos ignoratis et venistis et stetistis coram me in domo hac €in qua invocatum est nomen meum €et dixistis €liberati sumus eo quod fecerimus omnes abominationes istas ergo spelunca latronum facta est domus ista €in qua invocatum est nomen meum in oculis vestris €ego ego sum ego vidi dicit Dominus ite ad locum meum in Silo ubi habitavit nomen meum a principio €et videte quae fecerim ei propter malitiam populi mei Israhel et nunc quia fecistis omnia opera haec dicit Dominus €et locutus sum ad vos mane consurgens et loquens et non audistis €et vocavi vos et non respondistis faciam domui huic in qua invocatum est nomen meum €et in qua vos habetis fiduciam €et loco quem dedi vobis et patribus vestris sicut feci Silo et proiciam vos a facie mea þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ§˜‚sicut proieci omnes fratres vestros universum semen Ephraim tu ergo noli orare pro populo hoc €nec adsumas pro eis laudem et orationem €et non obsistas mihi quia non exaudiam te nonne vides quid isti faciant in civitatibus Iuda €et in plateis Hierusalem filii colligunt ligna et patres succendunt ignem €et mulieres conspergunt adipem €ut faciant placentas Reginae caeli et libent diis alienis €et me ad iracundiam provocent numquid me ad iracundiam provocant dicit Dominus €nonne semet ipsos in confusionem vultus sui ideo haec dicit Dominus Deus €ecce furor meus et indignatio mea conflatur super locum istum €super viros et super iumenta €et super lignum regionis et super fruges terrae €et succendetur et non extinguetur haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €holocaustomata vestra addite victimis vestris et comedite carnes quia non sum locutus cum patribus vestris et non praecepi eis €in die qua eduxi eos de terra Aegypti €de verbo holocaustomatum et victimarum sed hoc verbum praecepi eis dicens €audite vocem meam et ero vobis Deus et vos eritis mihi populus €et ambulate in omni via quam mandavi vobis €ut bene sit vobis et non audierunt nec inclinaverunt aurem suam €sed abierunt in voluntatibus et pravitate cordis sui mali €factique sunt retrorsum et non in ante a die qua egressi sunt patres eorum de terra Aegypti €usque ad diem hanc €et misi ad vos omnes servos meos prophetas €per diem consurgens diluculo et mittens et non audierunt me nec inclinaverunt aurem suam €sed induraverunt cervicem €et peius operati sunt quam patres eorum et loqueris ad eos omnia verba haec et non audient te €et vocabis eos et non respondebunt tibi et dices ad eos €haec est gens quae non audivit vocem Domini Dei sui €nec recepit disciplinam €periit fides et ablata est de ore eorum tonde capillum tuum et proice et sume in directum planctum €quia proiecit Dominus €et reliquit generationem furoris sui quia fecerunt filii Iuda malum in oculis meis dicit Dominus €posuerunt offendicula sua in domo €in qua invocatum est nomen meum €ut polluerent eam et aedificaverunt excelsa Thofeth qui est in valle filii €Ennom €ut incenderent filios suos et filias suas igni €quae non praecepi nec cogitavi in corde meo ideo ecce dies venient dicit Dominus €et non dicetur amplius Thofeth et vallis filii Ennom €sed vallis Interfectionis €et sepelient in Thofeth eo quod non sit locus et erit morticinum populi huius in cibum volucribus caeli €et bestiis terrae €et non erit qui abigat et quiescere faciam de urbibus Iuda et de plateis Hierusalem €vocem gaudii et vocem laetitiae vocem sponsi et vocem sponsae €in desolatione enim erit terra  in tempore illo ait Dominus €eicient ossa regis Iuda et ossa principum eius €et ossa sacerdotum et ossa prophetarum €et ossa eorum qui habitaverunt Hierusalem de sepulchris suis et pandent ea ad solem et lunam et omnem militiam caeli €quae dilexerunt et quibus servierunt €et post quae ambulaverunt et quae quaesierunt et adoraverunt €non colligentur et non sepelientur €in sterquilinium super faciem terrae erunt et eligent magis mortem quam vitam €omnes qui residui fuerint de cognatione hac pessima €in universis locis quae derelicta sunt €ad quae eieci eos dicit Dominus exercituum et dices ad eos haec dicit Dominus €numquid qui cadet non resurget €et qui aversus est non revertetur quare ergo aversus est populus iste in Hierusalem aversione contentiosa €adprehenderunt mendacium et noluerunt reverti adtendi et auscultavi nemo quod bonum est loquitur €nullus est qui agat paenitentiam super peccato suo dicens quid feci €omnes conversi sunt ad cursum suum €quasi equus impetu vadens in proelio milvus in caelo cognovit tempus suum €turtur et hirundo et ciconia custodierunt tempus adventus sui €populus autem meus non cognovit iudicium Domini quomodo dicitis sapientes nos sumus et lex Domini nobiscum est €vere mendacium operatus est stilus mendax scribarum confusi sunt sapientes perterriti et capti sunt €verbum enim Domini proiecerunt et sapientia nulla est in eis propterea dabo mulieres eorum exteris agros eorum heredibus €quia a minimo usque ad maximum omnes avaritiam sequuntur €a propheta usque ad sacerdotem cuncti faciunt mendacium et sanabant contritionem filiae populi mei ad ignominiam €dicentes pax pax cum non esset pax confusi sunt quia abominationem fecerunt €quinimmo confusione non sunt confusi et erubescere nescierunt €idcirco cadent inter corruentes €in tempore visitationis suae corruent dicit Dominus congregans congregabo eos ait Dominus €non est uva in vitibus et non sunt ficus in ficulnea €folium defluxit et dedi eis quae praetergressa sunt quare sedemus convenite et ingrediamur civitatem munitam €et sileamus ibi quia Dominus noster silere nos fecit €et potum dedit nobis aquam fellis peccavimus enim Domino expectavimus pacem et non erat bonum €tempus medellae et ecce formido a Dan auditus est fremitus equorum eius €a voce hinnituum pugnatorum eius commota est omnis terra €et venerunt et devoraverunt terram et plenitudinem eius €urbem et habitatores eius quia ecce ego mittam vobis serpentes regulos €quibus non est incantatio €et mordebunt vos ait Dominus dolor meus super dolorem in me cor meum maerens ecce vox clamoris filiae populi mei de terra longinqua €numquid Dominus non est in Sion aut rex eius non est in ea €quare ergo me ad iracundiam concitaverunt €in sculptilibus suis et in vanitatibus alienis transiit messis finita est aestas et nos salvati non sumus super contritionem filiae populi mei contritus sum et €contristatus €stupor obtinuit me numquid resina non est in Galaad aut medicus non est ibi €quare igitur non est obducta cicatrix filiae populi mei  quis dabit capiti meo aquam et oculis meis fontem lacrimarum €et plorabo die et nocte interfectos filiae populi mei quis dabit me in solitudine diversorium viatorum €et derelinquam populum meum et recedam ab eis €quia omnes adulteri sunt coetus praevaricatorum et extenderunt linguam suam quasi arcum mendacii et non veritatis €confortati sunt in terra quia de malo ad malum egressi sunt €et me non cognoverunt dicit Dominus unusquisque se a proximo suo custodiat €et in omni fratre suo non habeat fiduciam €quia omnis frater subplantans subplantabit €et omnis amicus fraudulenter incedet et vir fratrem suum deridebit et veritatem non loquentur €docuerunt enim linguam suam loqui mendacium €ut inique agerent laboraverunt habitatio tua in medio doli €in dolo rennuerunt scire me dicit Dominus propterea haec dicit Dominus exercituum €ecce ego conflabo et probabo eos €quid enim aliud faciam a facie filiae populi mei sagitta vulnerans lingua eorum dolum locuta est €in ore suo pacem cum amico suo loquitur €et occulte ponit ei insidias numquid super his non visitabo dicit Dominus €aut in gentem huiuscemodi non ulciscetur anima €mea super montes adsumam fletum ac lamentum €et super speciosa deserti planctum €quoniam incensa sunt eo quod non sit vir pertransiens €et non audierunt vocem possidentis €a volucre caeli usque ad pecora transmigraverunt et recesserunt et dabo Hierusalem in acervos harenae et cubilia draconum €et civitates Iuda dabo in desolationem eo quod non sit habitator quis est vir sapiens qui intellegat hoc €et ad quem verbum oris Domini fiat ut adnuntiet istud €quare perierit terra exusta sit quasi desertum €eo quod non sit qui pertranseat et dixit Dominus quia dereliquerunt legem meam quam dedi eis €et non audierunt vocem meam et non ambulaverunt in ea et abierunt post pravitatem cordis sui €et post Baalim quos didicerunt a patribus suis idcirco haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €ecce ego cibabo eos populum istum absinthio €et potum dabo eis aquam fellis et dispergam eos in gentibus €quas non noverunt ipsi et patres eorum €et mittam post eos gladium donec consumantur haec dicit Dominus exercituum €contemplamini et vocate lamentatrices et veniant €et ad eas quae sapientes sunt mittite et properent festinent et adsumant super nos lamentum €deducant oculi nostri lacrimas €et palpebrae nostrae defluant aquis quia vox lamentationis audita est de Sion €quomodo vastati sumus et confusi vehementer þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨‰˜“ƒquia dereliquimus terram quoniam deiecta sunt tabernacula nostra audite ergo mulieres verbum Domini €et adsumat auris vestra sermonem oris eius €et docete filias vestras lamentum €et unaquaeque proximam suam planctum quia ascendit mors per fenestras nostras €ingressa est domos nostras €disperdere parvulos de foris iuvenes de plateis loquere haec dicit Dominus €et cadet morticinum hominis quasi stercus super faciem regionis €et quasi faenum post tergum metentis et non est qui colligat haec dicit Dominus non glorietur sapiens in sapientia sua €et non glorietur fortis in fortitudine sua €et non glorietur dives in divitiis suis sed in hoc glorietur qui gloriatur €scire et nosse me quia ego sum Dominus €qui facio misericordiam et iudicium et iustitiam in terra €haec enim placent mihi ait Dominus ecce dies veniunt dicit Dominus €et visitabo super omnem qui circumcisum habet €praeputium super Aegyptum et super Iudam et super Edom €et super filios Ammon et super Moab €et super omnes qui adtonsi sunt in comam €habitantes in deserto €quia omnes gentes habent praeputium €omnis autem domus Israhel incircumcisi sunt corde  audite verbum quod locutus est Dominus super vos domus Israhel haec dicit Dominus iuxta vias gentium nolite discere €et a signis caeli nolite metuere quae timent gentes quia leges populorum vanae sunt €quia lignum de saltu praecidit opus manuum artificis €in ascia argento et auro decoravit illud €clavis et malleis conpegit ut non dissolvatur in similitudinem palmae fabricata sunt et non €loquentur €portata tollentur quia incedere non valent €nolite ergo timere ea quia nec male possunt facere nec bene non est similis tui Domine €magnus tu et magnum nomen tuum in fortitudine quis non timebit te o rex gentium €tuum est enim decus €inter cunctos sapientes gentium €et in universis regnis eorum nullus est similis tui pariter insipientes et fatui probabuntur €doctrina vanitatis eorum lignum est argentum involutum de Tharsis adfertur €et aurum de Ofaz opus artificis et manus aerarii €hyacinthus et purpura indumentum eorum €opus artificum universa haec Dominus autem Deus verus est ipse Deus vivens et rex sempiternus €ab indignatione eius commovebitur terra €et non sustinebunt gentes comminationem eius sic ergo dicetis eis €dii qui caelos et terram non fecerunt pereant de terra €et de his quae sub caelis sunt qui facit terram in fortitudine sua €praeparat orbem in sapientia sua €et prudentia sua extendit caelos ad vocem suam dat multitudinem aquarum in caelo €et elevat nebulas ab extremitatibus terrae €fulgura in pluviam facit et educit ventum de thesauris suis stultus factus est omnis homo ab scientia €confusus est omnis artifex in sculptili €quoniam falsum est quod conflavit et non est spiritus in eis vana sunt et opus risu dignum €in tempore visitationis suae peribunt non est his similis pars Iacob €qui enim formavit omnia ipse est et Israhel virga hereditatis eius €Dominus exercituum nomen illi congrega de terra confusionem tuam quae habitas in obsidione quia haec dicit Dominus €ecce ego longe proiciam habitatores terrae in hac vice €et tribulabo eos ita ut inveniantur vae mihi super contritione mea pessima plaga mea €ego autem dixi plane haec infirmitas mea est et portabo illam tabernaculum meum vastatum est €omnes funiculi mei disrupti sunt €filii mei exierunt a me et non subsistunt €non est qui extendat ultra tentorium meum et erigat pelles meas quia stulte egerunt pastores et Dominum non quaesierunt €propterea non intellexerunt et omnis grex eorum dispersus est vox auditionis ecce venit et commotio magna de terra aquilonis €ut ponat civitates Iuda solitudinem et habitaculum draconum scio Domine quia non est hominis via eius €nec viri est ut ambulet et dirigat gressus suos corripe me Domine verumtamen in iudicio et non in furore tuo €ne forte ad nihilum redigas me effunde indignationem tuam super gentes quae non cognoverunt te €et super provincias quae nomen tuum non invocaverunt €quia comederunt Iacob et devoraverunt eum €et consumpserunt illum et decus eius dissipaverunt  verbum quod factum est ad Hieremiam a Domino dicens audite verba pacti huius €et loquimini ad viros Iuda et habitatores Hierusalem et dices ad eos haec dicit Dominus Deus Israhel €maledictus vir qui non audierit verba pacti huius quod praecepi patribus vestris in die qua eduxi eos de terra Aegypti €de fornace ferrea dicens €audite vocem meam et facite omnia quae praecipio vobis €et eritis mihi in populum et ego ero vobis in Deum ut suscitem iuramentum quod iuravi patribus vestris €daturum me eis terram fluentem lacte et melle sicut est dies haec €et respondi et dixi amen Domine et dixit Dominus ad me vociferare omnia verba haec €in civitatibus Iuda et foris Hierusalem dicens €audite verba pacti huius et facite illa quia contestans contestatus sum patres vestros €in die qua eduxi eos de terra Aegypti usque ad diem hanc €mane surgens contestatus sum €et dixi audite vocem meam et non audierunt nec inclinaverunt aurem suam €sed abierunt unusquisque in pravitate cordis sui mali €et induxi super eos omnia verba pacti huius €quod praecepi ut facerent et non fecerunt et dixit Dominus ad me €inventa est coniuratio in viris Iuda et in habitatoribus Hierusalem reversi sunt ad iniquitates patrum suorum priores €qui noluerunt audire verba mea €et hii ergo abierunt post deos alienos ut servirent eis €irritum fecerunt domus Israhel et domus Iuda pactum meum €quod pepigi cum patribus eorum quam ob rem haec dicit Dominus €ecce ego inducam super eos mala €de quibus exire non poterunt €et clamabunt ad me et non exaudiam eos et ibunt civitates Iuda et habitatores Hierusalem €et clamabunt ad deos quibus libant €et non salvabunt eos in tempore adflictionis eorum secundum numerum enim civitatum tuarum erant dii tui Iuda €et secundum numerum viarum Hierusalem €posuistis aras confusionis aras ad libandum Baali tu ergo noli orare pro populo hoc €et ne adsumas pro eis laudem et orationem €quia non exaudiam in tempore clamoris eorum ad me €in tempore adflictionis eorum quid est quod dilectus meus in domo mea fecit scelera multa €numquid carnes sanctae auferent a te malitias tuas in quibus gloriata es olivam uberem pulchram fructiferam speciosam vocavit Dominus nomen tuum €ad vocem loquellae grandis exarsit ignis in ea €et conbusta sunt frutecta eius et Dominus exercituum qui plantavit te locutus est super te malum €pro malis domus Israhel et domus Iuda quae fecerunt sibi €ad inritandum me libantes Baali tu autem Domine demonstrasti mihi et cognovi €tunc ostendisti mihi studia eorum et ego quasi agnus mansuetus qui portatur ad victimam €et non cognovi quia super me cogitaverunt €consilia €mittamus lignum in panem eius et eradamus eum de terra viventium €et nomen eius non memoretur amplius tu autem Domine Sabaoth qui iudicas iuste €et probas renes et cor €videam ultionem tuam ex eis tibi enim revelavi causam meam propterea haec dicit Dominus ad viros Anathoth €qui quaerunt animam tuam et dicunt €non prophetabis in nomine Domini €et non morieris in manibus nostris propterea haec dicit Dominus exercituum €ecce ego visitabo super eos €iuvenes morientur in gladio €filii eorum et filiae eorum morientur in fame et reliquiae non erunt ex eis €inducam enim malum super viros Anathoth €annum visitationis eorum  iustus quidem tu es Domine si disputem tecum €verumtamen iusta loquar ad te €quare via impiorum prosperatur €bene est omnibus qui praevaricantur et inique agunt plantasti eos et radicem miserunt proficiunt et faciunt fructum €prope es tu ori eorum et longe a renibus eorum et tu Domine nosti me vidisti me €et probasti cor meum tecum €congrega eos quasi gregem ad victimam €et sanctifica eos in die occisionis usquequo lugebit terra et herba omnis regionis siccabitur €propter malitiam habitantium in ea €consumptum est animal et volucre €quoniam dixerunt non videbit novissima nostra si cum peditibus currens laborasti €quomodo contendere poteris cum equis €cum autem in terra pacis secura fueris €quid facies in superbia Iordanis nam et fratres tui et domus patris tui €etiam ipsi pugnaverunt adversum te þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨Œ–ƒet clamaverunt post te plena voce €ne credas eis cum locuti fuerint tibi bona reliqui domum meam dimisi hereditatem meam €dedi dilectam animam meam in manu inimicorum eius facta est mihi hereditas mea quasi leo in silva €dedit contra me vocem ideo odivi eam numquid avis discolor hereditas mea mihi €numquid avis tincta per totum €venite congregamini omnes bestiae terrae properate ad devorandum pastores multi demoliti sunt vineam meam €conculcaverunt partem meam €dederunt portionem meam desiderabilem in desertum solitudinis posuerunt eam in dissipationem luxitque super me €desolatione desolata est omnis terra €quia nullus est qui recogitet corde super omnes vias deserti venerunt vastatores €quia gladius Domini devoravit €ab extremo terrae usque ad extremum eius €non est pax universae carni seminaverunt triticum et spinas messuerunt €hereditatem acceperunt et non eis proderit €confundemini a fructibus vestris propter iram furoris €Domini haec dicit Dominus adversum omnes vicinos meos pessimos €qui tangunt hereditatem quam distribui populo meo Israhel €ecce ego evellam eos de terra eorum €et domum Iuda evellam de medio eorum et cum evellero eos convertar et miserebor eorum €et reducam eos virum ad hereditatem suam €et virum in terram suam et erit si eruditi didicerint vias populi mei €ut iurent in nomine meo vivit Dominus €sicut docuerunt populum meum iurare in Baal €aedificabuntur in medio populi mei quod si non audierint €evellam gentem illam evulsione et perditione ait Dominus  haec dicit Dominus ad me vade et posside tibi lumbare lineum €et pones illud super lumbos tuos et in aquam non inferes illud et possedi lumbare iuxta verbum Domini €et posui circa lumbos meos et factus est sermo Domini ad me secundo dicens tolle lumbare quod possedisti quod est circa lumbos tuos €et surgens vade ad Eufraten €et absconde illud ibi in foramine petrae et abii et abscondi illud in Eufraten €sicut praeceperat mihi Dominus et factum est post dies plurimos dixit Dominus ad me €surge vade ad Eufraten et tolle inde lumbare €quod praecepi tibi ut absconderes illud ibi et abii ad Eufraten €et fodi et tuli lumbare de loco ubi absconderam illud €et ecce conputruerat lumbare ita ut nullo usui aptum esset et factum est verbum Domini ad me dicens haec dicit Dominus €sic putrescere faciam superbiam Iuda et superbiam Hierusalem multam populum istum pessimum qui nolunt audire verba mea €et ambulant in pravitate cordis sui €abieruntque post deos alienos ut servirent eis et adorarent eos €et erunt sicut lumbare istud quod nullo usui aptum est sicut enim adheret lumbare ad lumbos viri €sic adglutinavi mihi omnem domum Israhel €et omnem domum Iuda dicit Dominus €ut esset mihi in populum et in nomen €et in laudem et in gloriam et non audierunt dices ergo ad eos sermonem istum €haec dicit Dominus Deus Israhel €omnis laguncula implebitur vino €et dicent ad te numquid ignoramus €quia omnis laguncula implebitur vino et dices ad eos haec dicit Dominus €ecce ego implebo omnes habitatores terrae huius €et reges qui sedent de stirpe David super thronum eius €et sacerdotes et prophetas €et omnes habitatores Hierusalem ebrietate et dispergam eos virum a fratre suo €et patres et filios pariter ait Dominus €non parcam et non concedam neque miserebor ut non disperdam eos audite et auribus percipite €nolite elevari quia Dominus locutus est date Domino Deo vestro gloriam €antequam contenebrescat €et antequam offendant pedes vestri ad montes caligosos €expectabitis lucem €et ponet eam in umbram mortis et in caliginem quod si hoc non audieritis €in abscondito plorabit anima mea a facie superbiae €plorans plorabit et deducet oculus meus lacrimam €quia captus est grex Domini dic regi et dominatrici humiliamini sedete €quoniam descendit de capite vestro corona gloriae vestrae civitates austri clausae sunt et non est qui aperiat €translata est omnis Iudaea transmigratione perfecta levate oculos vestros et videte qui venitis ab aquilone €ubi est grex qui datus est tibi pecus inclitum tuum quid dices cum visitaverit te €tu enim docuisti eos adversum te et erudisti in caput tuum €numquid non dolores adprehendent te quasi mulierem €parturientem quod si dixeris in corde tuo €quare venerunt mihi haec €propter multitudinem iniquitatis tuae revelata sunt verecundiora tua €pollutae sunt plantae tuae si mutare potest Aethiops pellem suam aut pardus varietates suas €et vos poteritis bene facere cum didiceritis malum et disseminabo eos quasi stipulam quae vento raptatur in deserto haec sors tua parsque mensurae tuae a me €dicit Dominus €quia oblita es mei et confisa es in mendacio unde et ego nudavi femora tua contra faciem tuam €et apparuit ignominia tua adulteria tua et hinnitus tuus scelus fornicationis tuae €super colles in agro vidi abominationes tuas €vae tibi Hierusalem non mundaberis post me usquequo adhuc  quod factum est verbum Domini ad Hieremiam de sermonibus siccitatis luxit Iudaea et portae eius €corruerunt et obscuratae sunt in terra €et clamor Hierusalem ascendit maiores miserunt minores suos ad aquam €venerunt ad hauriendum non invenerunt aquam €reportaverunt vasa sua vacua €confusi sunt et adflicti et operuerunt capita sua propter terrae vastitatem quia non venit pluvia in terra €confusi sunt agricolae operuerunt capita sua nam et cerva in agro peperit et reliquit quia non erat herba et onagri steterunt in rupibus traxerunt ventum quasi dracones €defecerunt oculi eorum quia non erat herba si iniquitates nostrae responderunt nobis €Domine fac propter nomen tuum €quoniam multae sunt aversiones nostrae tibi peccavimus expectatio Israhel salvator eius in tempore tribulationis €quare quasi colonus futurus es in terra €et quasi viator declinans ad manendum quare futurus es velut vir vagus ut fortis qui non potest salvare €tu autem in nobis es Domine €et nomen tuum super nos invocatum est €ne derelinquas nos haec dicit Dominus populo huic €qui dilexit movere pedes suos et non quievit €et Domino non placuit €nunc recordabitur iniquitatum eorum et visitabit peccata eorum et dixit Dominus ad me noli orare pro populo isto in bonum cum ieiunaverint non exaudiam preces eorum €et si obtulerint holocaustomata et victimas non suscipiam ea €quoniam gladio et fame et peste ego consumam eos et dixi a a a Domine Deus €prophetae dicunt eis €non videbitis gladium et famis non erit in vobis €sed pacem veram dabit vobis in loco isto et dixit Dominus ad me falso prophetae vaticinantur in nomine meo €non misi eos et non praecepi eis neque locutus sum ad eos €visionem mendacem et divinationem €et fraudulentiam et seductionem cordis sui prophetant vobis ideo haec dicit Dominus de prophetis €qui prophetant in nomine meo quos ego non misi €dicentes gladius et famis non erit in terra hac €in gladio et fame consumentur prophetae illi et populi quibus prophetant erunt proiecti in €viis Hierusalem €prae fame et gladio et non erit qui sepeliat eos €ipsi et uxores eorum filii et filiae eorum €et effundam super eos malum suum et dices ad eos verbum istud €deducant oculi mei lacrimam per noctem et diem €et non taceant €quoniam contritione magna contrita est virgo filia populi mei €plaga pessima vehementer si egressus fuero ad agros ecce occisi gladio €et si introiero in civitatem ecce adtenuati fame €propheta quoque et sacerdos abierunt in terram quam ignorabant numquid proiciens abiecisti Iudam €aut Sion abominata est anima tua €quare ergo percussisti nos ita ut nulla sit sanitas €expectavimus pacem et non est bonum €et tempus curationis et ecce turbatio cognovimus Domine impietates nostras €iniquitatem patrum nostrorum €quia peccavimus tibi ne nos des in obprobrium propter nomen tuum €neque facias nobis contumeliam €solii gloriae tuae recordare €ne irritum facias foedus tuum nobiscum numquid sunt in sculptilibus gentium qui pluant €aut caeli possunt dare imbres €nonne tu es Domine Deus noster quem expectavimus €tu enim fecisti omnia haec  et dixit Dominus ad me €si steterit Moses et Samuhel coram me €non est anima mea ad populum istum €eice illos a facie mea et egrediantur quod si dixerint ad te quo egrediemur þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨’‚dices ad eos haec dicit Dominus €qui ad mortem ad mortem et qui ad gladium ad gladium €et qui ad famem ad famem et qui ad captivitatem ad captivitatem et visitabo super eos quattuor species dicit Dominus €gladium ad occisionem et canes ad lacerandum €et volatilia caeli et bestias terrae ad devorandum et dissipandum et dabo eos in fervorem universis regnis terrae €propter Manassem filium Ezechiae regis Iuda €super omnibus quae fecit in Hierusalem quis enim miserebitur tui Hierusalem €aut quis contristabitur pro te €aut quis ibit ad rogandum pro pace tua tu reliquisti me dicit Dominus retrorsum abisti €et extendam manum meam super te et interficiam te €laboravi rogans et dispergam eos ventilabro in portis terrae €interfeci et perdidi populum meum €et tamen a viis suis non sunt reversi multiplicatae sunt mihi viduae eius super harenam maris €induxi eis super matrem adulescentis vastatorem meridie €misi super civitates repente terrorem infirmata est quae peperit septem defecit anima eius €occidit ei sol cum adhuc esset dies confusa est et erubuit €et residuos eius in gladium dabo €in conspectu inimicorum eorum €ait Dominus vae mihi mater mea quare genuisti me €virum rixae virum discordiae in universa terra €non feneravi nec feneravit mihi quisquam €omnes maledicunt mihi dicit Dominus si non reliquiae tuae in bonum €si non occurri tibi in tempore adflictionis €et in tempore tribulationis adversum inimicum numquid foederabitur ferrum ferro ab aquilone et aes divitias tuas et thesauros tuos in direptionem dabo gratis €in omnibus peccatis tuis et in omnibus terminis tuis et adducam inimicos tuos de terra qua nescis €quia ignis succensus est in furore meo super vos ardebit tu scis Domine recordare mei et visita me €et tuere me ab his qui persequuntur me €noli in patientia tua suscipere me €scito quoniam sustinui pro te obprobrium inventi sunt sermones tui et comedi eos €et factum est mihi verbum tuum in gaudium €et in laetitiam cordis mei €quoniam invocatum est nomen tuum super me €Domine Deus exercituum non sedi in concilio ludentium et gloriatus sum €a facie manus tuae solus sedebam €quoniam comminatione replesti me quare factus est dolor meus perpetuus €et plaga mea desperabilis rennuit curari €facta est mihi quasi mendacium aquarum infidelium propter hoc haec dicit Dominus €si converteris convertam te et ante faciem meam stabis €et si separaveris pretiosum a vili quasi os meum eris €convertentur ipsi ad te et tu non converteris ad eos et dabo te populo huic in murum aereum fortem €et bellabunt adversum te et non praevalebunt €quia ego tecum sum €ut salvem te et eruam dicit Dominus et liberabo te de manu pessimorum et redimam te de manu fortium  et factum est verbum Domini ad me dicens non accipies uxorem et non erunt tibi filii et filiae in loco isto quia haec dicit Dominus super filios et filias €qui generantur in loco isto €et super matres eorum quae genuerunt eos €et super patres eorum de quorum stirpe sunt nati in terra hac mortibus aegrotationum morientur €non plangentur et non sepelientur €in sterquilinium super faciem terrae erunt €et gladio et fame consumentur €et erit cadaver eorum in escam volatilibus caeli et bestiis terrae haec enim dicit Dominus €ne ingrediaris domum convivii €neque vadas ad plangendum neque consoleris eos €quia abstuli pacem meam a populo isto dicit Dominus €misericordiam et miserationes et morientur grandes et parvi in terra ista €non sepelientur neque plangentur €et non se incident neque calvitium fiet pro eis et non frangent inter eos lugenti panem €ad consolandum super mortuo €et non dabunt eis potum calicis €ad consolandum super patre suo et matre et domum convivii non ingredieris €ut sedeas cum eis et comedas et bibas quia haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €ecce ego auferam de loco isto in oculis vestris et in diebus vestris €vocem gaudii et vocem laetitiae vocem sponsi et vocem sponsae et cum adnuntiaveris populo huic omnia verba haec €et dixerint tibi €quare locutus est Dominus super nos omne malum grande istud €quae iniquitas nostra et quod peccatum nostrum €quod peccavimus Domino Deo nostro dices ad eos €quia dereliquerunt patres vestri me ait Dominus €et abierunt post deos alienos €et servierunt eis et adoraverunt eos €et me dereliquerunt et legem meam non custodierunt sed et vos peius operati estis quam patres vestri €ecce enim ambulat unusquisque post pravitatem cordis sui mali €ut me non audiat et eiciam vos de terra hac €in terram quam ignoratis vos et patres vestri €et servietis ibi diis alienis die ac nocte €qui non dabunt vobis requiem propterea ecce dies veniunt dicit Dominus €et non dicetur ultra €vivit Dominus qui eduxit filios Israhel de terra Aegypti sed vivit Dominus qui eduxit filios Israhel de terra aquilonis €et de universis terris ad quas eieci eos €et reducam eos in terram suam quam dedi patribus eorum ecce ego mittam piscatores multos dicit Dominus et piscabuntur eos €et post haec mittam eis multos venatores €et venabuntur eos de omni monte et de omni colle €et de cavernis petrarum quia oculi mei super omnes vias eorum €non sunt absconditae a facie mea €et non fuit occulta iniquitas eorum ab oculis meis et reddam primum duplices iniquitates et peccata eorum €quia contaminaverunt terram meam in morticinis idolorum suorum €et abominationibus suis impleverunt hereditatem meam Domine fortitudo mea et robur meum €et refugium meum in die tribulationis €ad te gentes venient ab extremis terrae et dicent €vere mendacium possederunt patres nostri €vanitatem quae eis non profuit numquid faciet sibi homo deos et ipsi non sunt dii idcirco ecce ego ostendam eis per vicem hanc €ostendam eis manum meam et virtutem meam €et scient quia nomen mihi Dominus  peccatum Iuda scriptum est stilo ferreo in ungue adamantino €exaratum super latitudinem cordis eorum €et in cornibus ararum eorum cum recordati fuerint filii eorum ararum suarum €et lucorum lignorumque frondentium in montibus excelsis sacrificantes in agro €fortitudinem tuam et omnes thesauros tuos in direptionem dabo €excelsa tua propter peccata in universis finibus tuis et relinqueris sola ab hereditate tua quam dedi tibi €et servire te faciam inimicis tuis in terra quam ignoras €quoniam ignem succendisti in furore meo usque in aeternum €ardebit haec dicit Dominus maledictus homo qui confidit in homine €et ponit carnem brachium suum €et a Domino recedit cor eius erit enim quasi myrice in deserto €et non videbit cum venerit bonum €sed habitabit in siccitate in deserto €in terra salsuginis et inhabitabili benedictus vir qui confidit in Domino €et erit Dominus fiducia eius et erit quasi lignum quod transplantatur super aquas €quod ad humorem mittit radices suas €et non timebit cum venerit aestus €et erit folium eius viride €et in tempore siccitatis non erit sollicitum €nec aliquando desinet facere fructum pravum est cor omnium et inscrutabile €quis cognoscet illud ego Dominus scrutans cor et probans renes €qui do unicuique iuxta viam €et iuxta fructum adinventionum suarum perdix fovit quae non peperit €fecit divitias et non in iudicio €in dimidio dierum suorum derelinquet eas €et in novissimo suo erit insipiens solium gloriae altitudinis a principio locus sanctificationis nostrae expectatio Israhel Domine €omnes qui te derelinquunt confundentur €recedentes in terra scribentur €quoniam dereliquerunt venam aquarum viventium Dominum sana me Domine et sanabor salvum me fac et salvus ero €quoniam laus mea tu es ecce ipsi dicunt ad me ubi est verbum Domini veniat et ego non sum turbatus te pastorem sequens €et diem hominis non desideravi tu scis €quod egressum est de labiis meis rectum in conspectu tuo fuit non sis mihi tu formidini spes mea tu in die €adflictionis confundantur qui persequuntur me et non confundar ego €paveant illi et non paveam ego €induc super eos diem adflictionis et duplici contritione contere eos haec dicit Dominus ad me vade et sta in porta filiorum populi €per quam ingrediuntur reges Iuda et egrediuntur €et in cunctis portis Hierusalem et dices ad eos €audite verbum Domini reges Iuda et omnis Iudaea þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨‘˜”ƒcunctique habitatores Hierusalem qui ingredimini per portas istas haec dicit Dominus custodite animas vestras €et nolite portare pondera in die sabbati €nec inferatis per portas Hierusalem et nolite eicere onera de domibus vestris in die sabbati €et omne opus non facietis €sanctificate diem sabbati sicut praecepi patribus vestris et non audierunt nec inclinaverunt aurem suam €sed induraverunt cervicem suam €ne audirent me et ne acciperent disciplinam et erit si audieritis me dicit Dominus €ut non inferatis onera per portas civitatis huius in die sabbati €et si sanctificaveritis diem sabbati ne faciatis in ea €omne opus ingredientur per portas civitatis huius reges €et principes sedentes super solium David €et ascendentes in curribus et equis €ipsi et principes eorum vir Iuda et habitatores €Hierusalem €et habitabitur civitas haec in sempiternum et venient de civitate Iuda et de circuitu Hierusalem €et de terra Beniamin et de campestribus €et de montuosis et ab austro €portantes holocaustum et victimam et sacrificium et tus €et inferent oblationem in domum Domini si autem non audieritis me ut sanctificetis diem sabbati €et ne portetis onus et ne inferatis per portas Hierusalem in die sabbati €succendam ignem in portis eius €et devorabit domos Hierusalem et non extinguetur  verbum quod factum est ad Hieremiam a Domino dicens surge et descende in domum figuli et ibi audies verba mea et descendi in domum figuli et ecce ipse faciebat opus super rotam et dissipatum est vas quod ipse faciebat e luto manibus suis €conversusque fecit illud vas alterum €sicut placuerat in oculis eius ut faceret et factum est verbum Domini ad me dicens numquid sicut figulus iste non potero facere vobis domus €Israhel €ait Dominus €ecce sicut lutum in manu figuli sic vos in manu mea domus Israhel repente loquar adversum gentem et adversum regnum €ut eradicem et destruam et disperdam illud si paenitentiam egerit gens illa a malo suo €quod locutus sum adversum eam €agam et ego paenitentiam super malo €quod cogitavi ut facerem ei et subito loquar de gente et regno €ut aedificem et ut plantem illud si fecerit malum in oculis meis ut non audiat vocem meam €paenitentiam agam super bono quod locutus sum ut facerem ei nunc ergo dic viro Iudae et habitatoribus €Hierusalem dicens €haec dicit Dominus €ecce ego fingo contra vos malum et cogito contra vos cogitationem €revertatur unusquisque a via sua mala €et dirigite vias vestras et studia vestra qui dixerunt desperavimus post cogitationes enim nostras ibimus €et unusquisque pravitatem cordis sui mali faciemus ideo haec dicit Dominus €interrogate gentes quis audivit talia horribilia €quae fecit nimis virgo Israhel numquid deficiet de petra agri nix Libani €aut evelli possunt aquae erumpentes frigidae et defluentes quia oblitus est mei populus meus €frustra libantes et inpingentes in viis suis €in semitis saeculi ut ambularent per eas in itinere non trito ut fieret terra eorum in desolationem et in sibilum sempiternum €omnis qui praeterit per eam obstupescet €et movebit caput suum sicut ventus urens dispergam eos coram inimico €dorsum et non faciem ostendam eis in die perditionis eorum et dixerunt venite et cogitemus contra Hieremiam cogitationes €non enim peribit lex a sacerdote €neque consilium a sapiente nec sermo a propheta €venite et percutiamus eum lingua €et non adtendamus ad universos sermones eius adtende Domine ad me et audi vocem adversariorum meorum numquid redditur pro bono malum €quia foderunt foveam animae meae €recordare quod steterim in conspectu tuo ut loquerer pro eis bonum €et averterem indignationem tuam ab eis propterea da filios eorum in famem €et deduc eos in manus gladii €fiant uxores eorum absque liberis et viduae €et viri earum interficiantur morte €iuvenes eorum confodiantur gladio in proelio audiatur clamor de domibus eorum €adduces enim super eos latronem repente €quia foderunt foveam ut caperent me €et laqueos absconderunt pedibus meis tu autem Domine scis omne consilium eorum adversum me in mortem €ne propitieris iniquitati eorum €et peccatum eorum a facie tua non deleatur €fiant corruentes in conspectu tuo in tempore furoris tui abutere eis  haec dicit Dominus vade et accipe lagunculam figuli testeam €a senioribus populi et a senioribus sacerdotum et egredere ad vallem filii Ennom €quae est iuxta introitum portae Fictilis €et praedicabis ibi verba quae ego loquar ad te et dices €audite verbum Domini reges Iuda et habitatores Hierusalem €haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €ecce ego inducam adflictionem super locum istum €ita ut omnis qui audierit illam tinniant aures eius eo quod dereliquerint me et alienum fecerint locum istum €et libaverint in eo diis alienis €quos nescierunt ipsi et patres eorum et reges Iuda €et repleverunt locum istum sanguine innocentium et aedificaverunt excelsa Baali €ad conburendos filios suos igni €in holocaustum Baali €quae non praecepi nec locutus sum nec ascenderunt in cor meum propterea ecce dies veniunt dicit Dominus €et non vocabitur locus iste amplius Thofeth et vallis €filii Ennom €sed vallis Occisionis et dissipabo consilium Iudae et Hierusalem in loco isto €et subvertam eos gladio in conspectu inimicorum suorum €et in manu quaerentium animas eorum €et dabo cadavera eorum escam volatilibus caeli et bestiis €terrae et ponam civitatem hanc in stuporem et in sibilum €omnis qui praeterierit per eam obstupescet €et sibilabit super universa plaga eius et cibabo eos carnibus filiorum suorum et carnibus filiarum suarum €et unusquisque carnes amici sui comedet in obsidione et in €angustia €in qua concludent eos inimici eorum et qui quaerunt animas eorum et conteres lagunculam in oculis virorum qui ibunt tecum et dices ad eos haec dicit Dominus exercituum €sic conteram populum istum et civitatem istam €sicut conteritur vas figuli quod non potest ultra instaurari €et in Thofeth sepelientur €eo quod non sit alius locus ad sepeliendum sic faciam loco huic ait Dominus et habitatoribus eius €ut ponam civitatem istam sicut Thofeth et erunt domus Hierusalem et domus regum Iuda sicut locus Thofeth €inmundae omnes domus €in quarum domatibus sacrificaverunt omni militiae caeli €et libaverunt libamina diis alienis venit autem Hieremias de Thofeth €quo miserat eum Dominus ad prophetandum €et stetit in atrio domus Domini et dixit ad omnem populum haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €ecce ego inducam super civitatem hanc et super omnes urbes eius €universa mala quae locutus sum adversum eam €quoniam induraverunt cervicem suam €ut non audirent sermones meos  et audivit Phassur filius Emmer sacerdos €qui constitutus erat princeps in domo Domini €Hieremiam prophetantem sermones istos et percussit Phassur Hieremiam prophetam €et misit eum in nervum €quod erat in porta Beniamin superiori in domo Domini cumque inluxisset in crastinum eduxit Phassur Hieremiam de nervo €et dixit ad eum Hieremias €non Phassur vocavit Dominus nomen tuum sed Pavorem undique quia haec dicit Dominus ecce ego dabo te in pavorem €te et omnes amicos tuos €et corruent gladio inimicorum suorum €et oculi tui videbunt €et omnem Iudam dabo in manu regis Babylonis €et traducet eos in Babylonem et percutiet eos gladio et dabo universam substantiam civitatis huius €et omnem laborem eius omneque pretium €et cunctos thesauros regum Iuda dabo in manu inimicorum eorum €et diripient eos et tollent et ducent in Babylonem tu autem Phassur et omnes habitatores domus tuae €ibitis in captivitatem €et in Babylonem venies et ibi morieris ibique sepelieris €tu et omnes amici tui quibus prophetasti mendacium seduxisti me Domine et seductus sum €fortior me fuisti et invaluisti €factus sum in derisum tota die €omnes subsannant me quia iam olim loquor vociferans €iniquitatem et vastitatem clamito €et factus est mihi sermo Domini in obprobrium et in derisum tota die et dixi non recordabor eius neque loquar ultra in nomine illius €et factus est in corde meo quasi ignis exaestuans claususque in ossibus €meis €et defeci ferre non sustinens audivi enim contumelias multorum et terrorem in circuitu €persequimini et persequamur eum þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨”˜Šƒab omnibus viris qui erant pacifici mei et custodientes latus meum €si quo modo decipiatur et praevaleamus adversus eum €et consequamur ultionem ex eo Dominus autem mecum est quasi bellator fortis €idcirco qui persequuntur me cadent et infirmi erunt €confundentur vehementer €quia non intellexerunt obprobrium sempiternum €quod numquam delebitur et tu Domine exercituum probator iusti qui vides renes et cor €videam quaeso ultionem tuam ex eis €tibi enim revelavi causam meam cantate Domino laudate Dominum €quia liberavit animam pauperis de manu malorum maledicta dies in qua natus sum €dies in qua peperit me mater mea non sit benedicta maledictus vir qui adnuntiavit patri meo dicens €natus est tibi puer masculus €et quasi gaudio laetificavit eum sit homo ille ut sunt civitates €quas subvertit Dominus et non paenituit eum €audiat clamorem mane et ululatum in tempore meridiano qui non me interfecit a vulva €ut fieret mihi mater mea sepulchrum €et vulva eius conceptus aeternus quare de vulva egressus sum ut viderem laborem et dolorem €et consumerentur in confusione dies mei  verbum quod factum est ad Hieremiam a Domino €quando misit ad eum rex Sedecias Phassur filium Melchiae €et Sophoniam filium Maasiae sacerdotem dicens interroga pro nobis Dominum €quia Nabuchodonosor rex Babylonis proeliatur adversum nos €si forte faciat Dominus nobiscum secundum omnia mirabilia sua €et recedat a nobis et dixit Hieremias ad eos sic dicetis Sedeciae haec dicit Dominus Deus Israhel €ecce ego convertam vasa belli quae in manibus vestris sunt €et quibus vos pugnatis adversum regem Babylonis €et Chaldeos qui obsident vos in circuitu murorum €et congregabo ea in medio civitatis huius et debellabo ego vos in manu extenta et brachio forti €et in furore et in indignatione et in ira grandi et percutiam habitatores civitatis huius €homines et bestiae pestilentia magna morientur et post haec ait Dominus dabo Sedeciam regem Iuda €et servos eius et populum eius €et qui derelicti sunt in civitate hac a peste et gladio et fame €in manu Nabuchodonosor regis Babylonis €et in manu inimicorum eorum €et in manu quaerentium animam eorum €et percutiet eos in ore gladii €et non movebitur neque parcet nec €miserebitur et ad populum hunc dices haec dicit Dominus €ecce ego do coram vobis viam vitae et viam mortis qui habitaverit in urbe hac morietur gladio et fame et peste €qui autem egressus fuerit €et transfugerit ad Chaldeos qui obsident vos €vivet et erit ei anima sua quasi spolium posui enim faciem meam super civitatem hanc in malum €et non in bonum ait Dominus €in manu regis Babylonis dabitur et exuret eam igni et domui regis Iuda €audite verbum Domini domus David haec dicit Dominus €iudicate mane iudicium €et eruite vi oppressum de manu calumniantis €ne forte egrediatur ut ignis indignatio mea €et succendatur et non sit qui extinguat €propter malitiam studiorum vestrorum ecce ego ad te habitatricem vallis solidae atque campestris €ait Dominus €qui dicitis quis percutiet nos et quis ingredietur domos nostras et visitabo super vos iuxta fructum studiorum vestrorum €dicit Dominus €et succendam ignem in saltu eius et devorabit omnia in circuitu eius  haec dicit Dominus descende in domum regis Iuda €et loqueris ibi verbum hoc et dices €audi verbum Domini rex Iuda qui sedes super solium David €tu et servi tui et populus tuus €qui ingredimini per portas istas haec dicit Dominus facite iudicium et iustitiam €et liberate vi oppressum de manu calumniatoris €et advenam et pupillum et viduam nolite contristare €neque opprimatis inique €et sanguinem innocentem ne effundatis in loco isto si enim facientes feceritis verbum istud €ingredientur per portas domus huius reges €sedentes de genere David super thronum eius €et ascendentes currus et equos ipsi et servi et populus eorum quod si non audieritis verba haec €in memet ipso iuravi dicit Dominus €quia in solitudinem erit domus haec quia haec dicit Dominus super domum regis Iuda €Galaad tu mihi caput Libani €si non posuero te solitudinem urbes inhabitabiles et sanctificabo super te interficientem virum et arma eius €et succident electam cedrum tuam €et praecipitabunt in ignem et pertransibunt gentes multae per civitatem hanc €et dicet unusquisque proximo suo €quare fecit Dominus sic civitati huic grandi et respondebunt eo quod dereliquerint pactum Domini Dei sui €et adoraverint deos alienos et servierint eis nolite flere mortuum neque lugeatis super eum €fletu plangite eum qui egreditur €quia non revertetur ultra nec videbit terram nativitatis suae quia haec dicit Dominus ad Sellum filium Iosiae regem Iuda €qui regnavit pro Iosia patre suo €qui egressus est de loco isto non revertetur huc amplius sed in loco ad quem transtuli eum ibi morietur €et terram istam non videbit amplius vae qui aedificat domum suam in iniustitia €et cenacula sua non in iudicio €amicum suum opprimet frustra et mercedem eius non reddet ei qui dicit aedificabo mihi domum latam et cenacula spatiosa €qui aperit sibi fenestras €et facit laquearia cedrina pingitque sinopide numquid regnabis quoniam confers te cedro €pater tuus numquid non comedit et bibit €et fecit iudicium et iustitiam tunc cum bene erat ei iudicavit causam pauperis et egeni in bonum suum €numquid non ideo quia cognovit me dicit Dominus tui vero oculi et cor ad avaritiam €et ad sanguinem innocentem fundendum €et ad calumniam et ad cursum mali operis propterea haec dicit Dominus ad Ioachim filium Iosiae €regem Iuda €non plangent eum vae frater et vae fratres €non concrepabunt ei vae domine et vae inclite sepultura asini sepelietur putrefactus €et proiectus extra portas Hierusalem ascende Libanum et clama et in Basan da vocem tuam €et clama ad transeuntes quia contriti sunt omnes amatores tui locutus sum ad te €in abundantia tua dixisti non audiam €haec est via tua ab adulescentia tua quia non audisti vocem meam omnes pastores tuos pascet ventus €et amatores tui in captivitatem ibunt €et tunc confunderis et erubesces ab omni malitia tua quae sedes in Libano et nidificas in cedris quomodo congemuisti €cum venissent tibi dolores quasi dolores parturientis vivo ego dicit Dominus €quia si fuerit Iechonias filius Ioachim regis Iuda €anulus in manu dextera mea €inde avellam eum et dabo te in manu quaerentium animam tuam €et in manu quorum tu formidas faciem €et in manu Nabuchodonosor regis Babylonis €et in manu Chaldeorum et mittam te et matrem tuam quae genuit te €in terram alienam in qua nati non estis ibique moriemini et in terram ad quam ipsi levant animam suam ut revertantur illuc €non revertentur numquid vas fictile atque contritum vir iste Iechonias €numquid vas absque omni voluptate €quare abiecti sunt ipse et semen eius €et proiecti in terram quam ignoraverunt terra terra terra audi sermonem Domini haec dicit Dominus scribe virum istum sterilem €virum qui in diebus suis non prosperabitur €nec enim erit de semine eius vir qui sedeat super solium David €et potestatem habeat ultra in Iuda  vae pastoribus qui disperdunt et dilacerant gregem pascuae meae €dicit Dominus ideo haec dicit Dominus Deus Israhel €ad pastores qui pascunt populum meum €vos dispersistis gregem meum €eiecistis eos et non visitastis eos €ecce ego visitabo super vos malitiam studiorum vestrorum ait Dominus et ego congregabo reliquias gregis mei de omnibus terris €ad quas eiecero eos illuc €et convertam eos ad rura sua et crescent et multiplicabuntur et suscitabo super eos pastores et pascent eos €non formidabunt ultra et non pavebunt €et nullus quaeretur ex numero dicit Dominus ecce dies veniunt ait Dominus €et suscitabo David germen iustum €et regnabit rex et sapiens erit et faciet iudicium et iustitiam in terra in diebus illius salvabitur Iuda €et Israhel habitabit confidenter €et hoc est nomen quod vocabunt eum Dominus iustus noster propter hoc ecce dies veniunt dicit Dominus €et non dicent ultra vivit Dominus €qui eduxit filios Israhel de terra Aegypti sed vivit Dominus €qui eduxit et adduxit semen domus Israhel de terra aquilonis €et de cunctis terris ad quas eieceram eos illuc €et habitabunt in terra sua ad prophetas þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨—˜‰‚contritum est cor meum in medio mei €contremuerunt omnia ossa mea factus sum quasi vir ebrius €et quasi homo madidus a vino €a facie Domini et a facie verborum sanctorum eius quia adulteris repleta est terra €quia a facie maledictionis luxit terra €arefacta sunt arva deserti €factus est cursus eorum malus et fortitudo eorum dissimilis propheta namque et sacerdos polluti sunt €et in domo mea inveni malum eorum ait Dominus idcirco via eorum erit quasi lubricum in tenebris €inpellentur enim et corruent in ea €adferam enim super eos mala annum visitationis eorum ait Dominus et in prophetis Samariae vidi fatuitatem €prophetabant in Baal et decipiebant populum meum Israhel et in prophetis Hierusalem vidi similitudinem €adulterium et iter mendacii €et confortaverunt manus pessimorum €ut non converteretur unusquisque a malitia sua €facti sunt mihi omnes Sodoma €et habitatores eius quasi Gomorra propterea haec dicit Dominus exercituum ad prophetas €ecce ego cibabo eos absinthio et potabo eos felle €a prophetis enim Hierusalem est egressa pollutio super €omnem terram haec dicit Dominus exercituum €nolite audire verba prophetarum €qui prophetant vobis et decipiunt vos €visionem cordis sui loquuntur non de ore Domini dicunt his qui blasphemant me locutus est Dominus €pax erit vobis €et omni qui ambulat in pravitate cordis sui dixerunt €non veniet super vos malum quis enim adfuit in consilio Domini et vidit et audivit sermonem eius €quis consideravit verbum illius et audivit ecce turbo dominicae indignationis egredietur €et tempestas erumpens super caput impiorum veniet non revertetur furor Domini usque dum faciat €et usque dum conpleat cogitationem cordis sui €in novissimis diebus intellegetis consilium eius non mittebam prophetas et ipsi currebant €non loquebar ad eos et ipsi prophetabant si stetissent in consilio meo €et nota fecissent verba mea populo meo €avertissem utique eos a via sua mala €et a pessimis cogitationibus suis putasne Deus e vicino ego sum dicit Dominus et non Deus de longe si occultabitur vir in absconditis et ego non videbo eum €dicit Dominus €numquid non caelum et terram ego impleo ait Dominus audivi quae dixerunt prophetae €prophetantes in nomine meo mendacium atque dicentes €somniavi somniavi usquequo istud in corde est prophetarum vaticinantium mendacium €et prophetantium seductiones cordis sui qui volunt facere ut obliviscatur populus meus nominis mei €propter somnia eorum quae narrant unusquisque ad proximum €suum €sicut obliti sunt patres eorum nominis mei propter Baal propheta qui habet somnium narret somnium €et qui habet sermonem meum loquatur sermonem meum vere €quid paleis ad triticum dicit Dominus numquid non verba mea sunt quasi ignis ait Dominus €et quasi malleus conterens petram propterea ecce ego ad prophetas ait Dominus €qui furantur verba mea unusquisque a proximo suo ecce ego ad prophetas ait Dominus €qui adsumunt linguas suas et aiunt dicit Dominus ecce ego ad prophetas somniantes mendacium ait Dominus €qui narraverunt ea €et seduxerunt populum meum in mendacio suo et in miraculis suis €cum ego non misissem eos nec mandassem eis €qui nihil profuerunt populo huic dicit Dominus si igitur interrogaverit te populus iste €vel propheta aut sacerdos dicens quod est onus Domini €dices ad eos ut quid vobis onus €proiciam quippe vos dicit Dominus et prophetes et sacerdos et populus qui dicit onus Domini €visitabo super virum illum et super domum eius haec dicetis unusquisque ad proximum et ad fratrem suum €quid respondit Dominus et quid locutus est Dominus et onus Domini ultra non memorabitur €quia onus erit unicuique sermo suus €et pervertitis verba Dei viventis €Domini exercituum Dei nostri haec dices ad prophetam €quid respondit tibi Dominus et quid locutus est Dominus si autem onus Domini dixeritis propter hoc haec dicit Dominus €quia dixistis sermonem istum onus Domini €et misi ad vos dicens nolite dicere onus Domini propterea ecce ego tollam vos portans €et derelinquam vos et civitatem quam dedi vobis et patribus vestris a €facie mea et dabo vos in obprobrium sempiternum €et in ignominiam aeternam quae numquam oblivione delebitur  ostendit mihi Dominus €et ecce duo calathi pleni ficis positi ante templum Domini €postquam transtulit Nabuchodonosor rex Babylonis Iechoniam filium €Ioachim regem Iuda €et principes eius et fabrum et inclusorem de Hierusalem €et adduxit eos in Babylonem calathus unus ficus bonas habebat nimis €ut solent ficus esse primi temporis €et calathus unus ficus habebat malas nimis €quae comedi non poterant eo quod essent malae et dixit Dominus ad me quid tu vides Hieremia €et dixi ficus ficus bonas bonas valde €et malas malas valde €quae comedi non possunt eo quod sint malae et factum est verbum Domini ad me dicens haec dicit Dominus Deus Israhel €sicut ficus hae bonae sic cognoscam transmigrationem Iuda €quam emisi de loco isto in terram Chaldeorum in bonum et ponam oculos meos super eos ad placandum €et reducam eos in terram hanc €et aedificabo eos et non destruam et plantabo eos et non evellam et dabo eis cor ut sciant me quia ego sum Dominus €et erunt mihi in populum et ego ero eis in Deum €quia revertentur ad me in toto corde suo et sicut ficus pessimae €quae comedi non possunt eo quod sint malae €haec dicit Dominus €sic dabo Sedeciam regem Iuda et principes eius €et reliquos de Hierusalem qui remanserunt in urbe hac €et qui habitant in terra Aegypti et dabo eos in vexationem adflictionemque omnibus regnis terrae €in obprobrium et in parabolam et in proverbium et in maledictionem €in universis locis ad quos eieci eos et mittam in eis gladium et famem et pestem €donec consumantur de terra quam dedi eis et patribus eorum  verbum quod factum est ad Hieremiam €de omni populo Iudae €in anno quarto Ioachim filii Iosiae regis Iuda €ipse est annus primus Nabuchodonosor regis Babylonis quae locutus est Hieremias propheta €ad omnem populum Iuda €et ad universos habitatores Hierusalem dicens a tertiodecimo anno Iosiae filii Amon regis Iuda usque ad diem hanc €iste est tertius et vicesimus annus €factum est verbum Domini ad me €et locutus sum ad vos de nocte consurgens et loquens €et non audistis et misit Dominus ad vos omnes servos suos prophetas €consurgens diluculo mittensque et non audistis €neque inclinastis aures vestras ut audiretis cum diceret revertimini unusquisque a via sua mala €et a pessimis cogitationibus vestris €et habitabitis in terram €quam dedit Dominus vobis et patribus vestris €a saeculo et usque in saeculum et nolite ire post deos alienos ut serviatis eis adoretisque eos €neque me ad iracundiam provocetis in operibus manuum vestrarum €et non adfligam vos et non audistis me dicit Dominus €ut me ad iracundiam provocaretis in operibus manuum vestrarum €in malum vestrum propterea haec dicit Dominus exercituum €pro eo quod non audistis verba mea ecce ego mittam et adsumam universas cognationes aquilonis €ait Dominus €et ad Nabuchodonosor regem Babylonis servum meum €et adducam eos super terram istam et super habitatores eius €et super omnes nationes quae in circuitu illius sunt €et interficiam eos et ponam eos in stuporem €et in sibilum et in solitudines sempiternas perdamque ex eis vocem gaudii et vocem laetitiae €vocem sponsae et vocem sponsi €vocem molae et lumen lucernae et erit universa terra eius in solitudinem et in stuporem €et servient omnes gentes istae regi Babylonis septuaginta annis cumque impleti fuerint anni septuaginta €visitabo super regem Babylonis €et super gentem illam dicit Dominus iniquitatem eorum €et super terram Chaldeorum €et ponam illam in solitudines sempiternas et adducam super terram illam omnia verba mea €quae locutus sum contra eam €omne quod scriptum est in libro isto €quaecumque prophetavit Hieremias adversum omnes gentes quia servierunt eis cum essent gentes multae et reges magni €et reddam eis secundum opera eorum €et secundum facta manuum suarum quia sic dicit Dominus exercituum Deus Israhel €sume calicem vini furoris huius de manu mea €et propinabis de illo cunctis gentibus ad quas ego mittam te et bibent et turbabuntur et insanient þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨™˜‚a facie gladii quem ego mittam inter eos et accepi calicem de manu Domini €et propinavi cunctis gentibus ad quas misit me Dominus Hierusalem et civitatibus Iudae €et regibus eius et principibus eius €ut darem eos in solitudinem et in stuporem €in sibilum et in maledictionem sicut est dies ista Pharaoni regi Aegypti et servis eius €et principibus eius et omni populo eius et universis generaliter cunctis regibus terrae Ausitidis €et cunctis regibus terrae Philisthim €et Ascaloni et Gazae et Accaroni et reliquiis Azoti Idumeae et Moab et filiis Ammon et cunctis regibus Tyri et cunctis regibus Sidonis €et regibus terrae insularum qui sunt trans mare et Dedan et Theman et Buz €et universis qui adtonsi sunt in comam et cunctis regibus Arabiae €et cunctis regibus occidentis qui habitant in deserto et cunctis regibus Zambri €et cunctis regibus Aelam et cunctis regibus Medorum et cunctis regibus aquilonis de prope et de €longe €unicuique contra fratrem suum €et omnibus regnis terrae quae super faciem eius sunt €et rex Sesach bibet post eos et dices ad eos €haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €bibite et inebriamini et vomite et cadite €neque surgatis a facie gladii quem ego mittam inter vos cumque noluerint accipere calicem de manu ut bibant €dices ad eos haec dicit Dominus exercituum bibentes bibetis quia ecce in civitate in qua invocatum est nomen meum €ego incipio adfligere €et vos quasi innocentes inmunes eritis €non eritis inmunes €gladium enim ego voco super omnes habitatores terrae €dicit Dominus exercituum et tu prophetabis ad eos omnia verba haec et dices ad illos €Dominus de excelso rugiet €et de habitaculo sancto suo dabit vocem suam €rugiens rugiet super decorem suum €celeuma quasi calcantium concinetur €adversus omnes habitatores terrae pervenit sonitus usque ad extrema terrae €quia iudicium Domino cum gentibus €iudicatur ipse cum omni carne €impios tradidit gladio dicit Dominus haec dicit Dominus exercituum €ecce adflictio egredietur de gente in gentem €et turbo magnus egredietur a summitatibus terrae et erunt interfecti Domini in die illa €a summo terrae usque ad summum eius €non plangentur et non colligentur neque sepelientur €in sterquilinium super faciem terrae iacebunt ululate pastores et clamate €et aspergite vos cinere optimates gregis €quia conpleti sunt dies vestri ut interficiamini €et dissipationes vestrae €et cadetis quasi vasa pretiosa et peribit fuga a pastoribus €et salvatio ab optimatibus gregis vox clamoris pastorum et ululatus optimatium gregis €quia vastavit Dominus pascuam eorum et conticuerunt arva pacis a facie irae furoris Domini dereliquit quasi leo umbraculum suum €facta est terra eorum in desolationem €a facie irae columbae et a facie irae furoris Domini  in principio regis Ioachim filii Iosiae regis €Iuda €factum est verbum istud a Domino dicens haec dicit Dominus €sta in atrio domus Domini et loqueris ad omnes civitates Iuda €de quibus veniunt ut adorent in domo Domini €universos sermones quos ego mandavi tibi ut loquaris ad eos €noli subtrahere verbum si forte audiant et convertantur unusquisque a via sua mala €et paeniteat me mali quod cogito facere eis €propter malitias studiorum eorum et dices ad eos haec dicit Dominus €si non audieritis me ut ambuletis in lege mea quam dedi vobis ut audiatis sermones servorum meorum prophetarum €quos ego misi ad vos de nocte consurgens et dirigens €et non audistis dabo domum istam sicut Silo €et urbem hanc dabo in maledictionem cunctis gentibus terrae et audierunt sacerdotes et prophetae et omnis populus €Hieremiam loquentem verba haec in domo Domini cumque conplesset Hieremias loquens omnia €quae praeceperat ei Dominus €ut loqueretur ad universum populum €adprehenderunt eum sacerdotes et prophetae et omnis populus dicens €morte morietur quare prophetavit in nomine Domini dicens €sicut Silo erit domus haec €et urbs ista desolabitur eo quod non sit habitator €et congregatus est omnis populus adversum Hieremiam in domum Domini et audierunt principes Iuda verba haec €et ascenderunt de domo regis in domum Domini €et sederunt in introitu portae Domini novae et locuti sunt sacerdotes et prophetae ad principes €et ad omnem populum dicentes €iudicium mortis est viro huic €quia prophetavit adversum civitatem istam €sicut audistis auribus vestris et ait Hieremias ad omnes principes et ad universum populum dicens €Dominus misit me ut prophetarem ad domum istam €et ad civitatem hanc omnia verba quae audistis nunc ergo bonas facite vias vestras et studia vestra €et audite vocem Domini Dei vestri €et paenitebit Dominum mali quod locutus est adversum vos ego autem ecce in manibus vestris sum €facite mihi ut bonum et rectum est in oculis vestris verumtamen scitote et cognoscite quod si occideritis me €sanguinem innocentem traditis contra vosmet ipsos €et contra civitatem istam et habitatores eius €in veritate enim misit me Dominus ad vos €ut loquerer in auribus vestris omnia verba haec et dixerunt principes et omnis populus €ad sacerdotes et prophetas €non est viro huic iudicium mortis €quia in nomine Domini Dei nostri locutus est ad nos surrexerunt ergo viri de senioribus terrae €et dixerunt ad omnem coetum populi loquentes Michas de Morasthim fuit propheta €in diebus Ezechiae regis Iudae €et ait ad omnem populum Iudae dicens €haec dicit Dominus exercituum €Sion quasi ager arabitur et Hierusalem in acervum lapidum erit €et mons domus in excelsa silvarum numquid morte condemnavit eum Ezechias rex Iuda et omnis Iuda €numquid non timuerunt Dominum et deprecati sunt faciem Domini €et paenituit Dominum mali €quod locutus erat adversum eos €itaque nos facimus malum grande contra animas nostras fuit quoque vir prophetans in nomine Domini €Urias filius Semei de Cariathiarim €et prophetavit adversum civitatem istam €et adversum terram hanc iuxta universa verba Hieremiae et audivit rex Ioachim et omnes potentes et principes €eius verba haec €et quaesivit rex interficere eum €et audivit Urias et timuit fugitque et ingressus est Aegyptum et misit rex Ioachim viros in Aegyptum €Elnathan filium Achobor et viros cum eo in Aegyptum et eduxerunt Uriam de Aegypto €et adduxerunt eum ad regem Ioachim €et percussit eum gladio €et proiecit cadaver eius in sepulchris vulgi ignobilis igitur manus Ahicam filii Saphan fuit cum €Hieremia €ut non traderetur in manu populi et interficerent eum  in principio regni Ioachim filii Iosiae €regis Iuda €factum est verbum istud ad Hieremiam a Domino dicens haec dicit Dominus ad me €fac tibi vincula et catenas et pones eas in collo tuo et mittes eas ad regem Edom et ad regem Moab €et ad regem filiorum Ammon et ad regem Tyri €et ad regem Sidonis in manu nuntiorum €qui venerunt Hierusalem ad Sedeciam regem Iuda et praecipies eis ut ad dominos suos loquantur €haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €haec dicetis ad dominos vestros ego feci terram et hominem €et iumenta quae sunt super faciem terrae €in fortitudine mea magna et in brachio meo extento €et dedi eam ei qui placuit in oculis meis et nunc itaque ego dedi omnes terras istas €in manu Nabuchodonosor regis Babylonis servi mei €insuper et bestias agri dedi ei ut serviant illi et servient ei omnes gentes et filio eius et filio filii eius €donec veniat tempus terrae eius et ipsius €et servient ei gentes multae et reges magni gens autem et regnum quod non servierit Nabuchodonosor regi Babylonis €et quicumque non curvaverit collum suum sub iugo regis Babylonis €in gladio et in fame et in peste visitabo super gentem illam €ait Dominus €donec consumam eos in manu eius vos ergo nolite audire prophetas vestros et divinos €et somniatores et augures et maleficos €qui dicunt vobis non servietis regi Babylonis quia mendacium prophetant vobis €ut longe faciant vos de terra vestra €et eiciant vos et pereatis porro gens quae subiecerit cervicem suam sub iugo regis Babylonis €et servierit ei €dimittam eam in terra sua dicit Dominus €et colet eam et habitabit in ea et ad Sedeciam regem Iuda locutus sum €secundum omnia verba haec dicens €subicite colla vestra sub iugo regis Babylonis €et servite ei et populo eius et vivetis þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨›˜quare moriemini tu et populus tuus gladio fame et peste €sicut locutus est Dominus ad gentem €quae servire noluerit regi Babylonis nolite audire verba prophetarum dicentium vobis €non servietis regi Babylonis quia mendacium ipsi loquuntur vobis quia non misi eos ait Dominus €et ipsi prophetant in nomine meo mendaciter €ut eiciant vos et pereatis €tam vos quam prophetae qui vaticinantur vobis et ad sacerdotes et ad populum istum locutus sum dicens €haec dicit Dominus nolite audire verba prophetarum vestrorum €qui prophetant vobis dicentes €ecce vasa Domini revertentur de Babylone nunc cito €mendacium enim prophetant vobis nolite ergo audire eos sed servite regi Babylonis ut vivatis €quare datur haec civitas in solitudinem et si prophetae sunt et est verbum Domini in eis €occurrant Domino exercituum €ut non veniant vasa quae derelicta fuerant in domum Domini €et in domum regis Iuda et in Hierusalem in Babylonem quia haec dicit Dominus exercituum €ad columnas et ad mare et ad bases €et ad reliqua vasorum quae remanserunt in civitate hac quae non tulit Nabuchodonosor rex Babylonis €cum transferret Iechoniam filium Ioachim regem Iuda €de Hierusalem in Babylonem €et omnes optimates Iuda et Hierusalem quia haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €ad vasa quae derelicta sunt in domum Domini €et in domum regis Iuda et Hierusalem in Babylonem transferentur €et ibi erunt usque ad diem visitationis suae dicit Dominus €et adferri faciam ea et restitui in loco isto  et factum est in anno illo in principio regni Sedeciae regis Iuda €in anno quarto in mense quinto €dixit ad me Ananias filius Azur propheta de Gabaon in domo Domini €coram sacerdotibus et omni populo dicens haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €contrivi iugum regis Babylonis adhuc duo anni dierum €et ego referri faciam ad locum istum omnia vasa Domini €quae tulit Nabuchodonosor rex Babylonis de loco isto €et transtulit ea in Babylonem et Iechoniam filium Ioachim regem Iuda €et omnem transmigrationem Iudae €qui ingressi sunt in Babylonem €ego convertam ad locum istum ait Dominus €conteram enim iugum regis Babylonis et dixit Hieremias propheta ad Ananiam prophetam €in oculis sacerdotum et in oculis omnis populi €qui stabant in domo Domini et ait Hieremias propheta amen sic faciat Dominus €suscitet Dominus verba tua quae prophetasti €ut referantur vasa in domum Domini €et omnis transmigratio de Babylone ad locum istum verumtamen audi verbum hoc quod ego loquor in auribus tuis €et in auribus universi populi prophetae qui fuerunt ante me et te ab initio €et prophetaverunt super terras multas €et super regna magna €de proelio et de adflictione et de fame propheta qui vaticinatus est pacem €cum venerit verbum eius €scietur propheta quem misit Dominus in veritate et tulit Ananias propheta catenam de collo Hieremiae prophetae €et confregit eam et ait Ananias in conspectu omnis populi dicens €haec dicit Dominus €sic confringam iugum Nabuchodonosor regis Babylonis €post duos annos dierum de collo omnium gentium et abiit Hieremias prophetes in viam suam €et factum est verbum Domini ad Hieremiam €postquam confregit Ananias propheta catenam de collo Hieremiae €prophetae dicens vade et dices Ananiae haec dicit Dominus €catenas ligneas contrivisti et facies pro eis catenas ferreas quia haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €iugum ferreum posui super collum cunctarum gentium istarum €ut serviant Nabuchodonosor regi Babylonis €et servient ei insuper et bestias terrae dedi ei et dixit Hieremias propheta ad Ananiam prophetam €audi Anania non misit te Dominus €et tu confidere fecisti populum istum in mendacio idcirco haec dicit Dominus €ecce emittam te a facie terrae €hoc anno morieris adversum Dominum enim €locutus es et mortuus est Ananias propheta in anno illo mense septimo  et haec sunt verba libri €quae misit Hieremias propheta de Hierusalem €ad reliquias seniorum transmigrationis €et ad sacerdotes et ad prophetas et ad omnem populum €quem transduxerat Nabuchodonosor de Hierusalem in Babylonem postquam egressus est Iechonias rex et domina €et eunuchi et principes Iuda et Hierusalem €et faber et inclusor de Hierusalem in manu Ellasa filii Saphan et Gamaliae filii Helciae €quos misit Sedecias rex Iuda ad Nabuchodonosor regem Babylonis in €Babylonem dicens haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €omni transmigrationi quam transtuli de Hierusalem in €Babylonem aedificate domos et habitate €et plantate hortos et comedite fructum eorum accipite uxores et generate filios et filias €date filiis vestris uxores et filias vestras date viris €et pariant filios et filias €et multiplicamini ibi et nolite esse pauci numero et quaerite pacem civitatis ad quam transmigrare vos feci €et orate pro ea ad Dominum quia in pace illius erit pax vobis haec enim dicit Dominus exercituum Deus Israhel €non vos inducant prophetae vestri €qui sunt in medio vestrum et divini vestri €et ne adtendatis ad somnia vestra quae vos somniatis quia falso ipsi prophetant vobis in nomine meo €et non misi eos dicit Dominus quia haec dicit Dominus €cum coeperint impleri in Babylone septuaginta anni €visitabo vos et suscitabo super vos verbum meum bonum €ut reducam vos ad locum istum ego enim scio cogitationes quas cogito super vos ait Dominus €cogitationes pacis et non adflictionis €ut dem vobis finem et patientiam et invocabitis me et ibitis €et orabitis me et exaudiam vos quaeretis me et invenietis €cum quaesieritis me in toto corde vestro et inveniar a vobis ait Dominus €et reducam captivitatem vestram €et congregabo vos de universis gentibus €et de cunctis locis ad quae expuli vos dicit Dominus €et reverti vos faciam de loco ad quem transmigrare €vos feci quia dixistis suscitavit nobis Dominus prophetas in €Babylone quia haec dicit Dominus ad regem qui sedet super solium David €et ad omnem populum habitatorem urbis huius €ad fratres vestros qui non sunt egressi vobiscum in transmigrationem haec dicit Dominus exercituum €ecce mittam in eis gladium et famem et pestem €et ponam eos quasi ficus malas €quae comedi non possunt eo quod pessimae sint et persequar eos in gladio in fame et in €pestilentia €et dabo eos in vexationem universis regnis terrae €in maledictionem et in stuporem €et in sibilum et in obprobrium cunctis gentibus €ad quas ego eieci eos eo quod non audierint verba mea dicit Dominus €quae misi ad eos per servos meos prophetas €de nocte consurgens et mittens et non audistis dicit Dominus vos ergo audite verbum Domini €omnis transmigratio quam emisi de Hierusalem in Babylonem haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €ad Ahab filium Culia €et ad Sedeciam filium Maasiae €qui prophetant vobis in nomine meo mendaciter €ecce ego tradam eos in manu Nabuchodonosor regis Babylonis €et percutiet eos in oculis vestris et adsumetur ex eis maledictio omni transmigrationi Iuda €quae est in Babylone dicentium €ponat te Dominus sicut Sedeciam et sicut Ahab €quos frixit rex Babylonis in igne pro eo quod fecerint stultitiam in Israhel €et moechati sunt in uxores amicorum suorum €et locuti sunt verbum in nomine meo mendaciter €quod non mandavi eis €ego sum iudex et testis dicit Dominus et ad Semeiam Neelamiten dices haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €pro eo quod misisti in nomine tuo libros €ad omnem populum qui est in Hierusalem €et ad Sophoniam filium Maasiae sacerdotem €et ad universos sacerdotes dicens Dominus dedit te sacerdotem pro Ioiadae sacerdote €ut sis dux in domo Domini €super omnem virum arrepticium et prophetantem €ut mittas eum in nervum et in carcerem et nunc quare non increpasti Hieremiam Anathothiten €qui prophetat vobis quia super hoc misit ad nos in Babylonem dicens €longum est aedificate domos et habitate €et plantate hortos et comedite fructum eorum legit ergo Sophonias sacerdos librum istum €in auribus Hieremiae prophetae et factum est verbum Domini ad Hieremiam dicens mitte ad omnem transmigrationem dicens €haec dicit Dominus ad Semeiam Neelamiten €pro eo quod prophetavit vobis Semeias et ego non misi eum €et fecit vos confidere in mendacio idcirco haec dicit Dominus þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨˜ ‚ecce ego visitabo super Semeiam Neelamiten et super semen eius €non erit ei vir sedens in medio populi huius €et non videbit bonum quod ego faciam populo meo ait Dominus €quia praevaricationem locutus est adversum Dominum  hoc verbum quod factum est ad Hieremiam a Domino dicens haec dicit Dominus Deus Israhel dicens €scribe tibi omnia verba quae locutus sum ad te in libro ecce enim dies veniunt dicit Dominus €et convertam conversionem populi mei Israhel et Iuda ait Dominus €et convertam eos ad terram quam dedi patribus eorum €et possidebunt eam et haec verba quae locutus est Dominus ad Israhel et ad Iudam quoniam haec dicit Dominus €vocem terroris audivimus formido et non est pax interrogate et videte si generat masculus €quare ergo vidi omnis viri manum super lumbum suum quasi parientis €et conversae sunt universae facies in auruginem vae quia magna dies illa nec est similis eius €tempusque tribulationis est Iacob et ex ipso salvabitur et erit in die illa ait Dominus exercituum €conteram iugum eius de collo tuo €et vincula illius disrumpam €et non dominabuntur ei amplius alieni sed servient Domino Deo suo €et David regi suo quem suscitabo eis tu ergo ne timeas serve meus Iacob ait Dominus neque paveas Israhel €quia ecce ego salvo te de terra longinqua €et semen tuum de terra captivitatis eorum €et revertetur Iacob et quiescet €et cunctis affluet et non erit quem formidet quoniam tecum ego sum ait Dominus ut salvem te €faciam enim consummationem in cunctis gentibus €in quibus dispersi te €te autem non faciam in consummationem €sed castigabo te in iudicio ut non tibi videaris €innoxius quia haec dicit Dominus €insanabilis fractura tua pessima plaga tua non est qui iudicet iudicium tuum ad alligandum €curationum utilitas non est tibi omnes amatores tui obliti sunt tui €te non quaerent €plaga enim inimici percussi te castigatione crudeli €propter multitudinem iniquitatis tuae dura facta sunt peccata tua quid clamas super contritione tua €insanabilis est dolor tuus €propter multitudinem iniquitatis tuae €et dura peccata tua feci haec tibi propterea omnes qui comedunt te devorabuntur €et universi hostes tui in captivitatem ducentur €et qui te vastant vastabuntur €cunctosque praedatores tuos dabo in praedam obducam enim cicatricem tibi €et a vulneribus tuis sanabo te dicit Dominus €quia Eiectam vocaverunt te Sion €haec est quae non habebat requirentem haec dicit Dominus €ecce ego convertam conversionem tabernaculorum Iacob €et tectis eius miserebor €et aedificabitur civitas in excelso suo €et templum iuxta ordinem suum fundabitur et egredietur de eis laus voxque ludentium €et multiplicabo eos et non inminuentur €et glorificabo eos et non adtenuabuntur et erunt filii eius sicut a principio €et coetus eius coram me permanebit €et visitabo adversum omnes qui tribulant eum et erit dux eius ex eo et princeps de medio eius producetur €et adplicabo eum et accedet ad me €quis enim iste est qui adplicet cor suum €ut adpropinquet mihi ait Dominus et eritis mihi in populum et ego ero vobis in Deum ecce turbo Domini furor egrediens procella ruens €in capite impiorum conquiescet non avertet iram indignationis Dominus €donec faciat et conpleat cogitationem cordis sui €in novissimo dierum intellegetis ea  in tempore illo dicit Dominus €ero Deus universis cognationibus Israhel €et ipsi erunt mihi in populum haec dicit Dominus €invenit gratiam in deserto populus qui remanserat gladio €vadet ad requiem suam Israhel longe Dominus apparuit mihi €et in caritate perpetua dilexi te ideo adtraxi te miserans rursumque aedificabo te et aedificaberis virgo Israhel €adhuc ornaberis tympanis tuis €et egredieris in choro ludentium adhuc plantabis vineas in montibus Samariae €plantabunt plantantes et donec tempus veniat non vindemiabunt quia erit dies in qua clamabunt custodes in monte Ephraim €surgite et ascendamus in Sion ad Dominum Deum nostrum quia haec dicit Dominus €exultate in laetitia Iacob et hinnite contra caput gentium €personate canite et dicite €salva Domine populum tuum reliquias Israhel ecce ego adducam eos de terra aquilonis €et congregabo eos ab extremis terrae €inter quos erunt caecus et claudus et praegnans et pariens €simul €coetus magnus revertentium huc in fletu venient €et in precibus deducam eos €et adducam eos per torrentes aquarum €in via recta et non inpingent in ea €quia factus sum Israheli pater et Ephraim primogenitus meus est audite verbum Domini gentes €et adnuntiate insulis quae procul sunt et dicite €qui dispersit Israhel congregabit eum €et custodiet eum sicut pastor gregem suum redemit enim Dominus Iacob €et liberavit eum de manu potentioris et venient et laudabunt in monte Sion €et confluent ad bona Domini €super frumento et vino et oleo et fetu pecorum et armentorum €eritque anima eorum quasi hortus inriguus et ultra non esurient tunc laetabitur virgo in choro iuvenes et senes simul €et convertam luctum eorum in gaudium €et consolabor eos et laetificabo a dolore suo et inebriabo animam sacerdotum pinguedine €et populus meus bonis meis adimplebitur ait Dominus haec dicit Dominus €vox in excelso audita est lamentationis fletus et luctus €Rachel plorantis filios suos €et nolentis consolari super eis quia non sunt haec dicit Dominus quiescat vox tua a ploratu et oculi tui a lacrimis €quia est merces operi tuo ait Dominus €et revertentur de terra inimici et est spes novissimis tuis ait Dominus €et revertentur filii ad terminos suos audiens audivi Ephraim transmigrantem €castigasti me et eruditus sum quasi iuvenculus indomitus €converte me et revertar €quia tu Dominus Deus meus postquam enim convertisti me egi paenitentiam €et postquam ostendisti mihi percussi femur meum €confusus sum et erubui €quoniam sustinui obprobrium adulescentiae meae si filius honorabilis mihi Ephraim si puer delicatus €quia ex quo locutus sum de eo adhuc recordabor eius €idcirco conturbata sunt viscera mea super eum €miserans miserebor eius ait Dominus statue tibi speculam pone tibi amaritudines €dirige cor tuum in viam directam in qua ambulasti €revertere virgo Israhel revertere ad civitates tuas istas usquequo deliciis dissolveris filia vaga €quia creavit Dominus novum super terram €femina circumdabit virum haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €adhuc dicent verbum istud in terra Iuda et in urbibus eius €cum convertero captivitatem eorum €benedicat tibi Dominus pulchritudo iustitiae mons sanctus et habitabunt in eo Iudas et omnes civitates eius simul €agricolae et minantes greges quia inebriavi animam lassam €et omnem animam esurientem saturavi ideo quasi de somno suscitatus sum et vidi €et somnus meus dulcis mihi ecce dies veniunt dicit Dominus €et seminabo domum Israhel et domum Iuda €semine hominis et semine iumentorum et sicut vigilavi super eos ut evellerem et demolirer €et dissiparem et disperderem et adfligerem €sic vigilabo super eos ut aedificem et plantem ait Dominus in diebus illis non dicent ultra €patres comederunt uvam acerbam et dentes filiorum obstipuerunt sed unusquisque in iniquitate sua morietur €omnis homo qui comederit uvam acerbam obstupescent dentes eius ecce dies veniunt dicit Dominus €et feriam domui Israhel et domui Iuda foedus novum non secundum pactum quod pepigi cum patribus vestris €in die qua adprehendi manum eorum €ut educerem eos de terra Aegypti €pactum quod irritum fecerunt €et ego dominatus sum eorum dicit Dominus sed hoc erit pactum quod feriam cum domo Israhel €post dies illos dicit Dominus €dabo legem meam in visceribus eorum €et in corde eorum scribam eam €et ero eis in Deum et ipsi erunt mihi in populum et non docebunt ultra vir proximum suum €et vir fratrem suum dicens cognoscite Dominum €omnes enim cognoscent me €a minimo eorum usque ad maximum ait Dominus €quia propitiabor iniquitati eorum €et peccati eorum non ero memor amplius haec dicit Dominus qui dat solem in lumine diei €ordinem lunae et stellarum in lumine noctis €qui turbat mare et sonant fluctus eius €Dominus exercituum nomen illi si defecerint leges istae coram me dicit Dominus €tunc et semen Israhel deficiet €ut non sit gens coram me cunctis diebus haec dicit Dominus þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨Ÿ˜¥‚si mensurari potuerint caeli sursum €et investigari fundamenta terrae deorsum €et ego abiciam universum semen Israhel €propter omnia quae fecerunt dicit Dominus ecce dies veniunt dicit Dominus et aedificabitur civitas Domino €a turre Ananehel usque ad portam Anguli et exibit ultra norma mensurae in conspectu eius €super collem Gareb et circuibit Goatha et omnem vallem cadaverum et cineris €et universam regionem mortis usque ad torrentem Cedron €et usque ad angulum portae Equorum orientalis €sanctum Domini non evelletur et non destruetur ultra in perpetuum  verbum quod factum est ad Hieremiam a Domino €in anno decimo Sedeciae regis Iuda €ipse est annus octavusdecimus €Nabuchodonosor tunc exercitus regis Babylonis obsidebat Hierusalem €et Hieremias propheta erat clausus in atrio carceris €qui erat in domo regis Iuda clauserat enim eum Sedecias rex Iuda dicens €quare vaticinaris dicens haec dicit Dominus €ecce ego dabo civitatem istam in manu regis Babylonis €et capiet eam et Sedecias rex Iuda non effugiet de manu Chaldeorum €sed tradetur in manu regis Babylonis €et loquetur os eius cum ore illius €et oculi eius oculos illius videbunt et in Babylonem ducet Sedeciam €et ibi erit donec visitem eum ait Dominus €si autem dimicaveritis adversum Chaldeos €nihil prosperum habebitis et dixit Hieremias €factum est verbum Domini ad me dicens ecce Anamehel filius Sellum patruelis tuus veniet ad te dicens €eme tibi agrum meum qui est in Anathoth €tibi enim conpetit ex propinquitate ut emas et venit ad me Anamehel filius patrui mei €secundum verbum Domini ad vestibulum carceris €et ait ad me €posside agrum meum qui est in Anathoth in terra Beniamin €quia tibi conpetit hereditas €et tu propinquus ut possideas €intellexi autem quod verbum Domini esset et emi agrum ab Anamehel filio patrui mei qui est in Anathoth €et adpendi ei argentum septem stateres et decem argenteos et scripsi in libro et signavi et adhibui testes €et adpendi argentum in statera et accepi librum possessionis signatum €stipulationes et rata et signa forinsecus et dedi librum possessionis Baruch filio Neri filii Maasiae €in oculis Anamehel patruelis mei €et in oculis testium qui scripti erant in libro emptionis €in oculis omnium Iudaeorum qui sedebant in atrio carceris et praecepi Baruch coram eis dicens haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel sume libros istos €librum emptionis hunc signatum et librum hunc qui apertus est €et pones illos in vase fictili €ut permanere possint diebus multis haec enim dicit Dominus exercituum Deus Israhel €adhuc possidebuntur domus et agri et vineae in terra ista et oravi ad Dominum €postquam tradidi librum possessionis Baruch filio Neri €dicens heu heu heu Domine Deus €ecce tu fecisti caelum et terram in fortitudine tua magna €et in brachio tuo extento €non erit tibi difficile omne verbum qui facis misericordiam in milibus €et reddes iniquitatem patrum in sinu €filiorum eorum post eos €fortissime magne potens Dominus exercituum nomen tibi magnus consilio et inconprehensibilis cogitatu €cuius oculi aperti sunt super omnes vias filiorum Adam €ut reddas unicuique secundum vias suas €et secundum fructum adinventionum eius qui posuisti signa et portenta in terra Aegypti €usque ad diem hanc et in Israhel et in hominibus €et fecisti tibi nomen sicut est dies haec et eduxisti populum tuum Israhel de terra Aegypti €in signis et in portentis €et in manu robusta et in brachio extento et in terrore magno et dedisti eis terram hanc quam iurasti patribus eorum ut dares eis €terram fluentem lacte et melle et ingressi sunt et possederunt eam €et non oboedierunt voci tuae €et in lege tua non ambulaverunt €omnia quae mandasti eis ut facerent non fecerunt €et evenerunt eis omnia mala haec ecce munitiones extructae sunt adversum civitatem ut capiatur €et urbs data est in manu Chaldeorum €qui proeliantur adversum eam €a facie gladii et famis et pestilentiae €et quaecumque locutus es acciderunt ut ipse tu cernis et tu dicis mihi Domine Deus €eme agrum argento et adhibe testes €cum urbs data sit in manu Chaldeorum et factum est verbum Domini ad Hieremiam dicens ecce ego Dominus Deus universae carnis €numquid mihi difficile erit omne verbum propterea haec dicit Dominus €ecce ego tradam civitatem istam in manu Chaldeorum €et in manu regis Babylonis €et capiet eam et venient Chaldei proeliantes adversum urbem hanc €et succendent eam igni et conburent eam €et domos in quarum domatibus sacrificabant Baal €et libabant diis alienis libamina ad inritandum me erant enim filii Israhel et filii Iuda iugiter facientes malum €in oculis meis ab adulescentia sua €filii Israhel qui usque nunc exacerbant me €in opere manuum suarum dicit Dominus quia in furore et in indignatione mea facta est mihi civitas haec €a die qua aedificaverunt eam usque ad diem istam €qua aufertur de conspectu meo propter malitiam filiorum Israhel et filiorum Iuda €quam fecerunt ad iracundiam me provocantes €ipsi et reges eorum €principes eorum et sacerdotes et prophetae eorum €vir Iuda et habitatores Hierusalem et verterunt ad me terga et non facies €cum docerem eos diluculo et erudirem €et nollent audire ut acciperent disciplinam et posuerunt idola sua in domo €in qua invocatum est nomen meum €ut polluerent eam et aedificaverunt excelsa Baal quae sunt in valle filii Ennom €ut initiarent filios suos et filias suas Moloch €quod non mandavi eis nec ascendit in cor meum €ut facerent abominationem hanc et in peccatum deducerent Iudam et nunc propter ista haec dicit Dominus Deus Israhel €ad civitatem hanc de qua vos dicitis €quod tradatur in manu regis Babylonis €in gladio et in fame et in peste ecce ego congregabo eos de universis terris ad quas eieci eos €in furore meo et in ira mea et in indignatione grandi €et reducam eos ad locum istum et habitare eos faciam confidenter et erunt mihi in populum et ego ero eis in Deum et dabo eis cor unum et viam unam ut timeant me universis diebus €et bene sit eis et filiis eorum post eos et feriam eis pactum sempiternum et non desinam eis benefacere €et timorem meum dabo in corde eorum €ut non recedant a me et laetabor super eis cum bene eis fecero €et plantabo eos in terra ista in veritate €in toto corde meo et in tota anima mea quia haec dicit Dominus €sicut adduxi super populum istum omne malum hoc grande €sic adducam super eos omne bonum quod ego loquor ad eos et possidebuntur agri in terra ista €de qua vos dicitis quod deserta sit €eo quod non remanserit homo et iumentum €et data sit in manu Chaldeorum agri pecunia ementur et scribentur in libro €et inprimetur signum et testis adhibebitur €in terra Beniamin et in circuitu Hierusalem €in civitatibus Iuda et in civitatibus montanis €et in civitatibus campestribus et in civitatibus quae ad austrum sunt €quia convertam captivitatem eorum ait Dominus  et factum est verbum Domini ad Hieremiam secundo €cum adhuc clausus esset in atrio carceris dicens haec dicit Dominus €qui facturus est Dominus et formaturus €illud et paraturus €Dominus nomen eius clama ad me et exaudiam te €et adnuntiabo tibi grandia et firma quae nescis quia haec dicit Dominus Deus Israhel €ad domos urbis huius et ad domos regis Iuda quae destructae sunt €et ad munitiones et gladium venientium ut dimicent cum Chaldeis €et impleant eas cadaveribus hominum €quas percussi in furore meo et in indignatione mea €abscondens faciem meam a civitate hac €propter omnem malitiam eorum ecce ego obducam ei cicatricem et sanitatem et curabo eos €et revelabo illis deprecationem pacis et veritatis et convertam conversionem Iuda et conversionem Hierusalem €et aedificabo eos sicut a principio et emundabo illos ab omni iniquitate sua in qua peccaverunt mihi €et propitius ero cunctis iniquitatibus eorum €in quibus deliquerunt mihi et spreverunt me et erit mihi in nomen et in gaudium et in laudem €et in exultationem cunctis gentibus terrae €quae audierint omnia bona quae ego facturus sum eis €et pavebunt et turbabuntur in universis bonis €et in omni pace quam ego faciam ei haec dicit Dominus €adhuc audietur in loco isto quem vos dicitis esse desertum þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨¡˜Šƒeo quod non sit homo et iumentum in civitatibus Iuda et €foris Hierusalem €quae desolatae sunt absque homine €et absque habitatore et absque pecore vox gaudii et vox laetitiae vox sponsi et vox sponsae €vox dicentium confitemini Domino exercituum €quoniam bonus Dominus quoniam in aeternum misericordia eius €et portantium vota in domum Domini €reducam enim conversionem terrae sicut a principio dicit Dominus haec dicit Dominus exercituum €adhuc erit in loco isto deserto absque homine et absque iumento €et in cunctis civitatibus eius €habitaculum pastorum accubantium gregum in civitatibus montuosis et in civitatibus campestribus €et in civitatibus quae ad austrum sunt €et in terra Beniamin et in circuitu Hierusalem et in civitatibus Iuda €adhuc transibunt greges ad manum numerantis ait Dominus ecce dies veniunt dicit Dominus €et suscitabo verbum bonum €quod locutus sum ad domum Israhel et ad domum Iuda in diebus illis et in tempore illo €germinare faciam David germen iustitiae €et faciet iudicium et iustitiam in terra in diebus illis salvabitur Iuda et Hierusalem habitabit €confidenter €et hoc est quod vocabit eam €Dominus iustus noster quia haec dicit Dominus €non interibit de David vir qui sedeat super thronum domus Israhel et de sacerdotibus et Levitis non interibit vir a facie mea €qui offerat holocaustomata et incendat sacrificium €et caedat victimas cunctis diebus et factum est verbum Domini ad Hieremiam dicens haec dicit Dominus €si irritum fieri potest pactum meum cum die €et pactum meum cum nocte €ut non sit dies et nox in tempore suo et pactum meum irritum esse poterit cum David servo meo €ut non sit ex eo filius qui regnet in throno eius €et Levitae et sacerdotes ministri mei sicuti numerari non possunt stellae caeli €et metiri harena maris €sic multiplicabo semen David servi mei et Levitas ministros meos et factum est verbum Domini ad Hieremiam dicens numquid non vidisti quid populus hic locutus sit dicens €duae cognationes quas elegerat Dominus abiectae sunt €et populum meum despexerunt eo quod non sit ultra gens coram eis haec dicit Dominus €si pactum meum inter diem et noctem €et leges caelo et terrae non posui equidem et semen Iacob et David servi mei proiciam €ut non adsumam de semine eius €principes seminis Abraham et Isaac et Iacob €reducam enim conversionem eorum et miserebor eis  verbum quod factum est ad Hieremiam a Domino €quando Nabuchodonosor rex Babylonis et omnis exercitus eius €universaque regna terrae quae erant sub potestate manus eius €et omnes populi bellabant contra Hierusalem €et contra omnes urbes eius dicens haec dicit Dominus Deus Israhel €vade et loquere ad Sedeciam regem Iuda et dices ad eum €haec dicit Dominus €ecce ego tradam civitatem hanc in manu regis Babylonis €et succendet eam igni et tu non effugies de manu eius €sed conprehensione capieris et in manu eius traderis €et oculi tui oculos regis Babylonis videbunt €et os eius cum ore tuo loquetur €et Babylonem introibis attamen audi verbum Domini Sedecia rex Iuda €haec dicit Dominus ad te non morieris in gladio sed in pace morieris €et secundum conbustiones patrum tuorum €regum priorum qui fuerunt ante te €sic conburent te €et vae domine plangent te €quia verbum ego locutus sum dicit Dominus et locutus est Hieremias propheta ad Sedeciam regem Iuda €universa verba haec in Hierusalem et exercitus regis Babylonis pugnabat contra Hierusalem €et contra omnes civitates Iuda quae reliquae erant €contra Lachis et contra Azeca €haec enim supererant de civitatibus Iuda urbes munitae verbum quod factum est ad Hieremiam a Domino €postquam percussit rex Sedecias foedus cum omni populo in Hierusalem €praedicans ut dimitteret unusquisque servum suum €et unusquisque ancillam suam hebraeum et hebraeam liberos €et nequaquam dominarentur eis €id est in Iudaeo et fratre suo audierunt ergo omnes principes et universus populus €qui inierant pactum €ut dimitteret unusquisque servum suum €et unusquisque ancillam suam liberos €et ultra non dominarentur in eis €audierunt igitur et dimiserunt et conversi sunt deinceps €et retraxerunt servos et ancillas suas quos dimiserant liberos €et subiugaverunt in famulos et in famulas et factum est verbum Domini ad Hieremiam a Domino dicens haec dicit Dominus Deus Israhel €ego percussi foedus cum patribus vestris €in die qua eduxi eos de terra Aegypti de domo servitutis dicens cum conpleti fuerint septem anni €dimittat unusquisque fratrem suum hebraeum qui venditus est ei €et serviet tibi sex annis et dimittes eum a te liberum €et non audierunt patres vestri me nec inclinaverunt aurem suam et conversi estis vos hodie et fecistis quod rectum est in oculis meis €ut praedicaretis libertatem unusquisque ad amicum suum €et inistis pactum in conspectu meo €in domo in qua invocatum est nomen meum super eam et reversi estis et commaculastis nomen meum €et reduxistis unusquisque servum suum €et unusquisque ancillam suam €quos dimiseratis ut essent liberi et suae potestatis €et subiugastis eos ut sint vobis servi et ancillae propterea haec dicit Dominus €vos non audistis me ut praedicaretis libertatem €unusquisque fratri suo et unusquisque amico suo €ecce ego praedico libertatem ait Dominus €ad gladium et pestem et famem €et dabo vos in commotionem cunctis regnis terrae et dabo viros qui praevaricantur foedus meum €et non observaverunt verba foederis quibus adsensi sunt in conspectu meo €vitulum quem ceciderunt in duas partes €et transierunt inter divisiones eius principes Iuda et principes Hierusalem €eunuchi et sacerdotes et omnis populus terrae €qui transierunt inter divisiones vituli et dabo eos in manu inimicorum suorum €et in manu quaerentium animam eorum €et erit morticinum eorum in escam volucribus caeli €et bestiis terrae et Sedeciam regem Iuda et principes eius €dabo in manu inimicorum suorum €et in manu quaerentium animam eorum €et in manu exercituum regis Babylonis qui recesserunt a vobis ecce ego praecipio dicit Dominus et reducam eos in civitatem hanc €et proeliabuntur adversum eam et capient eam et incendent igni €et civitates Iuda dabo in solitudinem eo quod non sit habitator  verbum quod factum est ad Hieremiam a Domino €in diebus Ioachim filii Iosiae regis Iuda dicens vade ad domum Rechabitarum et loquere eis €et introduces eos in domum Domini in unam exedram €thesaurorum €et dabis eis bibere vinum et adsumpsi Iezoniam filium Hieremiae filii Absaniae €et fratres eius et omnes filios eius €et universam domum Rechabitarum et introduxi eos in domum Domini €ad gazofilacium filiorum Anan filii Hiegedeliae hominis Dei €quod erat iuxta gazofilacium principum €super thesaurum Maasiae filii Sellum qui erat custos vestibuli et posui coram filiis domus Rechabitarum scyphos plenos vino et calices €et dixi ad eos bibite vinum qui responderunt non bibemus vinum €quia Ionadab filius Rechab pater noster praecepit nobis dicens €non bibetis vinum vos et filii vestri usque in sempiternum et domum non aedificabitis et sementem non seretis €et vineas non plantabitis nec habebitis €sed in tabernaculis habitabitis cunctis diebus vestris €ut vivatis diebus multis super faciem terrae in qua vos peregrinamini oboedivimus ergo voci Ionadab filii Rechab patris nostri €in omnibus quae praecepit nobis €ita ut non biberemus vinum cunctis diebus nostris €nos et mulieres nostrae filii et filiae nostrae et non aedificaremus domos ad habitandum €et vineam et agrum et sementem non habuimus sed habitavimus in tabernaculis €et oboedientes fecimus iuxta omnia €quae praecepit nobis Ionadab pater noster cum autem ascendisset Nabuchodonosor rex Babylonis ad terram nostram €diximus venite et ingrediamur Hierusalem €a facie exercitus Chaldeorum et a facie exercitus Syriae €et mansimus in Hierusalem et factum est verbum Domini ad Hieremiam dicens haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €vade et dic viris Iuda et habitatoribus Hierusalem €numquid non recipietis disciplinam €ut oboediatis verbis meis dicit Dominus praevaluerunt sermones Ionadab filii Rechab €quos praecepit filiis suis ut non biberent vinum €et non biberunt usque ad diem hanc €quia oboedierunt praecepto patris sui þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨£˜Ž…ego autem locutus sum ad vos de mane consurgens et loquens €et non oboedistis mihi misique ad vos omnes servos meos prophetas €consurgens diluculo mittensque et dicens €convertimini unusquisque a via sua pessima €et bona facite studia vestra €et nolite sequi deos alienos neque colatis eos €et habitabitis in terra quam dedi vobis et patribus vestris €et non inclinastis aurem vestram neque audistis me firmaverunt igitur filii Ionadab filii Rechab praeceptum patris sui €quod praeceperat eis €populus autem iste non oboedivit mihi idcirco haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €ecce ego adduco super Iudam €et super omnes habitatores Hierusalem €universam adflictionem quam locutus sum adversum eos €eo quod locutus sum ad illos et non audierunt €vocavi illos et non responderunt mihi domui autem Rechabitarum dixit Hieremias €haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €pro eo quod oboedistis praecepto Ionadab patris vestri €et custodistis omnia mandata eius €et fecistis universa quae praecepit vobis propterea haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €non deficiet vir de stirpe Ionadab filii Rechab €stans in conspectu meo cunctis diebus  et factum est in anno quarto Ioachim filii Iosiae regis €Iuda €factum est verbum hoc ad Hieremiam a Domino dicens tolle volumen libri €et scribes in eo omnia verba quae locutus sum tibi €adversum Israhel et Iudam et adversum omnes gentes €a die qua locutus sum ad te ex diebus Iosiae usque ad diem hanc si forte audiente domo Iuda universa mala quae ego cogito facere eis €revertatur unusquisque a via sua pessima €et propitius ero iniquitati et peccato eorum vocavit ergo Hieremias Baruch filium Neriae €et scripsit Baruch ex ore Hieremiae €omnes sermones Domini quos locutus est ad eum in volumine libri et praecepit Hieremias Baruch dicens €ego clausus sum nec valeo ingredi domum Domini ingredere ergo tu et lege de volumine €in quo scripsisti ex ore meo verba Domini €audiente populo in domo Domini in die ieiunii €insuper et audiente universo Iuda €qui veniunt de civitatibus suis leges eis si forte cadat oratio eorum in conspectu Domini €et revertatur unusquisque a via sua pessima €quoniam magnus furor et indignatio €quam locutus est Dominus adversum populum hunc et fecit Baruch filius Neriae €iuxta omnia quae praeceperat ei Hieremias propheta €legens ex volumine sermones Domini in domo Domini factum est autem in anno quinto Ioachim filii Iosiae €regis Iuda in mense nono €praedicaverunt ieiunium in conspectu Domini €omni populo in Hierusalem et universae multitudini €quae confluxerat de civitatibus Iuda in Hierusalem legitque Baruch ex volumine sermones Hieremiae in domo Domini €in gazofilacio Gamariae filii Saphan scribae €in vestibulo superiori in introitu portae novae domus Domini €audiente omni populo cumque audisset Micheas filius Gamariae filii Saphan €omnes sermones Domini ex libro descendit in domum regis ad gazofilacium scribae €et ecce ibi omnes principes sedebant €Elisama scriba et Dalaias filius Semeiae €et Elnathan filius Achobor et Gamarias filius Saphan €et Sedecias filius Ananiae et universi principes et nuntiavit eis Micheas omnia verba €quae audivit legente Baruch ex volumine in auribus populi miserunt itaque omnes principes ad Baruch €Iudi filium Nathaniae filii Selemiae filii Chusi dicentes €volumen ex quo legisti audiente populo sume in manu tua et veni €tulit ergo Baruch filius Neriae volumen in manu sua et venit ad eos et dixerunt ad eum sede et lege haec in auribus nostris €et legit Baruch in auribus eorum igitur cum audissent omnia verba €obstipuerunt unusquisque ad proximum suum €et dixerunt ad Baruch €nuntiare debemus regi omnes sermones istos et interrogaverunt eum dicentes €indica nobis quomodo scripsisti omnes sermones istos ex ore eius dixit autem eis Baruch €ex ore suo loquebatur quasi legens ad me omnes sermones istos €et ego scribebam in volumine atramento et dixerunt principes ad Baruch €vade et abscondere tu et Hieremias et nemo sciat ubi sitis et ingressi sunt ad regem in atrium €porro volumen commendaverunt in gazofilacio Elisamae scribae €et nuntiaverunt audiente rege omnes sermones misitque rex Iudi ut sumeret volumen €qui tollens illud de gazofilacio Elisamae scribae €legit audiente rege et universis principibus qui stabant circa regem rex autem sedebat in domo hiemali in mense nono €et posita erat arula coram eo plena prunis cumque legisset Iudi tres pagellas vel quattuor €scidit illud scalpello scribae €et proiecit in igne qui erat super arulam €donec consumeretur omne volumen igni qui erat in arula et non timuerunt neque sciderunt vestimenta sua €rex et omnes servi eius qui audierunt universos sermones istos verumtamen Elnathan et Dalaias et Gamarias €contradixerunt regi ne conbureret librum et non audivit eos et praecepit rex Hieremahel filio Ammelech €et Saraiae filio Ezrihel et Selemiae filio Abdehel €ut conprehenderent Baruch scribam et Hieremiam prophetam €abscondit autem eos Dominus et factum est verbum Domini ad Hieremiam €postquam conbuserat rex volumen €et sermones quos scripserat Baruch ex ore Hieremiae dicens rursum tolle volumen aliud €et scribe in eo omnes sermones priores €qui erant in volumine primo €quod conbusit Ioachim rex Iuda et ad Ioachim regem Iuda dices haec dicit Dominus €tu conbusisti volumen illud dicens €quare scripsisti in eo adnuntians €festinus veniet rex Babylonis et vastabit terram hanc €et cessare faciet ex illa hominem et iumentum propterea haec dicit Dominus contra Ioachim regem Iuda €non erit ex eo qui sedeat super solium David €et cadaver eius proicietur ad aestum per diem et ad gelu per noctem et visitabo contra eum et contra semen eius €et contra servos eius iniquitates suas €et adducam super eos et super habitatores Hierusalem €et super viros Iuda €omne malum quod locutus sum ad eos et non audierunt Hieremias autem tulit volumen aliud €et dedit illud Baruch filio Neriae scribae €qui scripsit in eo ex ore Hieremiae €omnes sermones libri quem conbuserat Ioachim rex Iuda €igni €et insuper additi sunt sermones multo plures €quam ante fuerant  et regnavit rex Sedecias filius Iosiae pro Iechonia filio Ioachim €quem constituit regem Nabuchodonosor rex Babylonis in terra Iuda et non oboedivit ipse et servi eius et populus terrae €verbis Domini quae locutus est in manu Hieremiae prophetae et misit rex Sedecias Iuchal filium Selemiae €et Sophoniam filium Maasiae sacerdotem €ad Hieremiam prophetam dicens €ora pro nobis Dominum Deum nostrum Hieremias autem libere ambulabat in medio populi €non enim miserant eum in custodiam carceris €igitur exercitus Pharao egressus est Aegyptum €et audientes Chaldei qui obsidebant Hierusalem huiuscemodi nuntium €recesserunt ab Hierusalem et factum est verbum Domini ad Hieremiam prophetam dicens haec dicit Dominus Deus Israhel €sic dicetis regi Iuda qui misit vos ad me ad interrogandum €ecce exercitus Pharaonis qui egressus est vobis in auxilium €revertetur in terram suam in Aegyptum et redient Chaldei et bellabunt contra civitatem hanc €et capient eam et incendent igni haec dicit Dominus €nolite decipere animas vestras dicentes €euntes abibunt et recedent a nobis Chaldei €quia non abibunt sed et si percusseritis omnem exercitum Chaldeorum €qui proeliantur adversum vos €et derelicti fuerint ex eis aliqui vulnerati €singuli de tentorio suo consurgent €et incendent civitatem hanc igni ergo cum recessisset exercitus Chaldeorum ab Hierusalem €propter exercitum Pharaonis egressus est Hieremias de Hierusalem ut iret in terram Beniamin €et divideret ibi possessionem in conspectu civium cumque pervenisset ad portam Beniamin €erat ibi custos portae per vices €nomine Hierias filius Selemiae filii Ananiae €et adprehendit Hieremiam prophetam dicens ad Chaldeos profugis et respondit Hieremias falsum est non fugio ad Chaldeos €et non audivit eum sed conprehendit Hierias Hieremiam €et adduxit eum ad principes quam ob rem irati principes contra Hieremiam €caesum eum miserunt in carcerem €qui erat in domo Ionathan scribae €ipse enim praepositus erat super carcerem itaque ingressus est Hieremias in domum laci €et in ergastula þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨¥˜ƒet sedit ibi Hieremias diebus multis mittens autem rex Sedecias tulit eum €et interrogavit in domo sua abscondite et dixit €putasne est sermo a Domino €et dixit Hieremias est €et ait in manu regis Babylonis traderis et dixit Hieremias ad regem Sedeciam €quid peccavi tibi et servis tuis et populo tuo €quia misisti me in domum carceris ubi sunt prophetae vestri qui prophetabant vobis et dicebant €non veniet rex Babylonis super vos et super terram hanc nunc ergo audi obsecro domine mi rex €valeat deprecatio mea in conspectu tuo €et ne me remittas in domum Ionathan scribae ne €moriar ibi praecepit ergo rex Sedecias €ut traderetur Hieremias in vestibulo carceris €et daretur ei torta panis cotidie excepto pulmento €donec consumerentur omnes panes de civitate €et mansit Hieremias in vestibulo carceris  audivit autem Saphatias filius Matthan €et Gedelias filius €Phassur €et Iuchal filius Selemiae et Phassur filius Melchiae €sermones quos Hieremias loquebatur ad omnem populum dicens haec dicit Dominus €quicumque manserit in civitate hac morietur gladio et fame et peste €qui autem profugerit ad Chaldeos vivet €et erit anima eius sospes et vivens haec dicit Dominus €tradenda tradetur civitas haec in manu €exercitus regis Babylonis €et capiet eam et dixerunt principes regi rogamus ut occidatur homo iste €de industria enim dissolvit manus virorum bellantium €qui remanserunt in civitate hac €et manus universi populi loquens ad eos iuxta verba haec €siquidem homo hic non quaerit pacem populi €huius sed malum et dixit rex Sedecias ecce ipse in manibus vestris est €nec enim fas est regem vobis quicquam negare tulerunt ergo Hieremiam €et proiecerunt eum in lacu Melchiae €filii Ammelech €qui erat in vestibulo carceris €et submiserunt Hieremiam in funibus €et in lacum non erat aqua sed lutum €descendit itaque Hieremias in caenum audivit autem Abdemelech Aethiops vir eunuchus €qui erat in domo regis €quod misissent Hieremiam in lacum €porro rex sedebat in porta Beniamin et egressus est Abdemelech de domo regis €et locutus est ad regem dicens domine mi rex malefecerunt viri isti omnia €quaecumque perpetrarunt contra Hieremiam prophetam €mittentes eum in lacum ut moriatur ibi fame €non sunt enim panes ultra in civitate praecepit itaque rex Abdemelech Aethiopi dicens €tolle tecum hinc triginta viros €et leva Hieremiam prophetam de lacu antequam moriatur adsumptis ergo Abdemelech secum viris €ingressus est domum regis quae erat sub cellario €et tulit inde veteres pannos et antiqua quae conputruerant €et submisit ea ad Hieremiam in lacum per funiculos dixitque Abdemelech Aethiops ad Hieremiam €pone veteres pannos et haec scissa et putrida €sub cubitu manuum tuarum et subter €funes €fecit ergo Hieremias sic et extraxerunt Hieremiam funibus et eduxerunt eum de lacu €mansit autem Hieremias in vestibulo carceris et misit rex Sedecias et tulit ad se Hieremiam prophetam €ad ostium tertium quod erat in domo Domini €et dixit rex ad Hieremiam €interrogo ego te sermonem ne abscondas a me aliquid dixit autem Hieremias ad Sedeciam €si adnuntiavero tibi numquid non interficies me €et si consilium tibi dedero non me audies iuravit ergo rex Sedecias Hieremiae clam dicens €vivit Dominus qui fecit nobis animam hanc €si occidero te et si tradidero te in manu virorum istorum €qui quaerunt animam tuam et dixit Hieremias ad Sedeciam €haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €si profectus exieris ad principes regis Babylonis €vivet anima tua et civitas haec non succendetur igni €et salvus eris tu et domus tua si autem non exieris ad principes regis Babylonis €tradetur civitas haec in manu Chaldeorum €et succendent eam igni et tu non effugies de manu eorum et dixit rex Sedecias ad Hieremiam €sollicitus sum propter Iudaeos qui transfugerunt ad Chaldeos €ne forte tradar in manus eorum et inludant mihi respondit autem Hieremias non te tradent €audi quaeso vocem Domini quam ego loquor ad te €et bene tibi erit et vivet anima tua quod si nolueris egredi iste est sermo quem ostendit mihi Dominus ecce omnes mulieres quae remanserunt in domo regis Iuda €educentur ad principes regis Babylonis €et ipsae dicent seduxerunt te et praevaluerunt adversum te €viri pacifici tui demerserunt in caeno et lubrico pedes tuos €et recesserunt a te et omnes uxores tuae et filii tui educentur ad Chaldeos €et non effugies manus eorum sed in manu regis Babylonis capieris €et civitatem hanc conburet igni dixit ergo Sedecias ad Hieremiam €nullus sciat verba haec et non morieris si autem audierint principes quia locutus sum tecum €et venerint ad te et dixerint tibi €indica nobis quid locutus sis cum rege €ne celes nos et non te interficiemus €et quid locutus est tecum rex dices ad eos prostravi ego preces meas coram rege €ne me reduci iuberet in domum Ionathan et ibi morerer venerunt ergo omnes principes ad Hieremiam €et interrogaverunt eum €et locutus est eis iuxta omnia verba quae praeceperat ei rex €et cessaverunt ab eo nihil enim fuerat auditum mansit vero Hieremias in vestibulo carceris €usque ad diem quo capta est Hierusalem €et factum est ut caperetur Hierusalem  anno nono Sedeciae regis Iuda mense decimo €venit Nabuchodonosor rex Babylonis €et omnis exercitus eius ad Hierusalem et obsidebant eam undecimo autem anno Sedeciae mense quarto quinta mensis €aperta est civitas et ingressi sunt omnes principes regis Babylonis €et sederunt in porta media €Neregel Sereser Semegar Nabu Sarsachim Rabsares €Neregel Sereser Rebmag €et omnes reliqui principes regis Babylonis cumque vidisset eos Sedecias rex Iuda et omnes viri bellatores €fugerunt et egressi sunt nocte de civitate €per viam horti regis et per portam quae erat inter duos muros €et egressi sunt ad viam deserti persecutus est autem eos exercitus Chaldeorum €et conprehenderunt Sedeciam in campo solitudinis hiericuntinae €et captum adduxerunt ad Nabuchodonosor regem Babylonis €in Reblatha quae est in terra Emath €et locutus est ad eum iudicia et occidit rex Babylonis filios Sedeciae in Reblatha in oculis eius €et omnes nobiles Iuda occidit rex Babylonis oculos quoque Sedeciae eruit et vinxit eum conpedibus €ut duceretur in Babylonem domum quoque regis et domum vulgi succenderunt Chaldei igni €et murum Hierusalem subverterunt et reliquias populi quae remanserunt in civitate €et perfugas qui transfugerant ad eum €et superfluos vulgi qui remanserant €transtulit Nabuzardan magister militum in Babylonem et de plebe pauperum qui nihil penitus habebant €dimisit Nabuzardan magister militum in terra Iuda €et dedit eis vineas et cisternas in die illa praeceperat autem Nabuchodonosor rex Babylonis €de Hieremia Nabuzardan magistro militiae dicens tolle illum et pone super eum oculos tuos €nihilque ei mali facias €sed ut voluerit sic facies ei misit ergo Nabuzardan princeps militiae €et Nabu et Sesban et €Rabsares €et Neregel et Sereser et Rebmag €et omnes optimates regis Babylonis miserunt et tulerunt Hieremiam de vestibulo carceris €et tradiderunt eum Godoliae filio Ahicam filii Saphan €ut intraret domum et habitaret in populo ad Hieremiam autem factus fuerat sermo Domini €cum clausus esset in vestibulo carceris dicens vade et dic Abdemelech Aethiopi dicens €haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €ecce ego inducam sermones meos super civitatem hanc €in malum et non in bonum €et erunt in conspectu tuo in die illa et liberabo te in die illa ait Dominus €et non traderis in manus virorum quos tu formidas sed eruens liberabo te et gladio non cades €sed erit tibi anima tua in salutem €quia in me habuisti fiduciam ait Dominus  sermo qui factus est ad Hieremiam a Domino €postquam dimissus est a Nabuzardan magistro militiae de Rama €quando tulit eum vinctum catenis €in medio omnium qui migrabant de Hierusalem et Iuda €et ducebantur in Babylonem tollens ergo princeps militiae Hieremiam dixit ad eum €Dominus Deus tuus locutus est malum hoc super locum istum et adduxit et fecit Dominus sicut locutus est €quia peccastis Domino et non audistis vocem eius €et factus est vobis sermo hic nunc ergo ecce solvi te hodie de catenis quae sunt in manibus tuis €si placet tibi ut venias mecum in Babylonem veni þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨¨”ƒet ponam oculos meos super te €si autem displicet tibi venire mecum in Babylonem reside €ecce omnis terra in conspectu tuo €quod elegeris et quo placuerit tibi ut vadas illuc perge et mecum noli venire €sed habita apud Godoliam filium Ahicam filii Saphan €quem praeposuit rex Babylonis civitatibus Iudaeae €habita ergo cum eo in medio populi €vel quocumque placuerit tibi ut vadas vade €dedit quoque ei magister militiae cibaria et munuscula et dimisit eum venit autem Hieremias ad Godoliam filium Ahicam in Masphat €et habitavit cum eo in medio populi €qui relictus fuerat in terra cum ergo audissent omnes principes exercitus €qui dispersi fuerant per regiones ipsi et socii eorum €quod praefecisset rex Babylonis Godoliam filium Ahicam terrae €et quod commendasset ei viros et mulieres et parvulos €et de pauperibus terrae qui non fuerant translati in Babylonem venerunt ad Godoliam in Masphat €et Ismahel filius Nathaniae et Iohanan et Ionathan filii Caree €et Sareas filius Thenoemeth €et filii Offi qui erat de Nethophathi €et Iezonias filius Maachathi ipsi et viri eorum et iuravit eis Godolias filius Ahicam filii Saphan €et comitibus eorum dicens nolite timere servire Chaldeis €habitate in terra et servite regi Babylonis et bene erit vobis ecce ego habito in Masphat €ut respondeam praecepto Chaldeorum qui mittuntur ad nos €vos autem colligite vindemiam et messem et oleum €et condite in vasis vestris €et manete in urbibus vestris quas tenetis sed et omnes Iudaei qui erant in Moab et in filiis Ammon €et in Idumea et in universis regionibus €audito quod dedisset rex Babylonis reliquias in Iudaeam €et quod praeposuisset super eos Godoliam filium Ahicam €filii Saphan reversi sunt inquam omnes Iudaei €de universis locis ad quae profugerant €et venerunt in terram Iuda ad Godoliam in Masphat €et collegerunt vinum et messem multam nimis Iohanan autem filius Caree et omnes principes exercitus €qui dispersi erant in regionibus €venerunt ad Godoliam in Masphat et dixerunt ei €scito quia Baalis rex filiorum Ammon €misit Ismahel filium Nathaniae percutere animam tuam €et non credidit eis Godolias filius Ahicam Iohanan vero filius Caree dixit ad Godoliam €seorsum in Masphat loquens €ibo et percutiam Ismahel filium Nathaniae nullo sciente €ne interficiat animam tuam €et dissipentur omnes Iudaei qui congregati sunt ad te €et peribunt reliquiae Iuda et ait Godolias filius Ahicam ad Iohanan filium Caree €noli facere verbum hoc falsum enim tu loqueris de Ismahel  et factum est in mense septimo €venit Ismahel filius Nathaniae filii Elisama de semine regali €et optimates regis et decem viri cum eo €ad Godoliam filium Ahicam in Masphat €et comederunt ibi panes simul in Masphat surrexit autem Ismahel filius Nathaniae €et decem viri qui erant cum eo €et percusserunt Godoliam filium Ahicam filii Saphan gladio €et interfecerunt eum quem praefecerat rex Babylonis terrae omnes quoque Iudaeos qui erant cum Godolia in Masphat €et Chaldeos qui repperti sunt ibi €et viros bellatores percussit Ismahel secundo autem die postquam occiderat Godoliam €nullo adhuc sciente venerunt viri de Sychem et de Silo et de Samaria €octoginta viri rasi barbam et scissis vestibus et squalentes €munera et tus habebant in manu ut offerrent in domo Domini egressus ergo Ismahel filius Nathaniae in occursum eorum de Masphat €incedens et plorans ibat €cum autem occurrisset eis dixit ad eos €venite ad Godoliam filium Ahicam qui cum venissent ad medium civitatis €interfecit eos Ismahel filius Nathaniae circa medium laci €ipse et viri qui erant cum eo decem autem viri repperti sunt inter eos qui dixerunt ad Ismahel €noli occidere nos quia habemus thesauros in agro €frumenti et hordei et olei et mellis €et cessavit et non interfecit eos cum fratribus suis lacus autem in quem proiecerat Ismahel omnia cadavera virorum €quos percussit propter Godoliam €ipse est quem fecit rex Asa propter Baasa regem Israhel €ipsum replevit Ismahel filius Nathaniae occisis et captivas duxit Ismahel omnes reliquias populi €qui erant in Masphat €filias regis et universum populum qui remanserat in Masphat €quos commendarat Nabuzardan princeps militiae €Godoliae filio Ahicam €et cepit eos Ismahel filius Nathaniae €et abiit ut transiret ad filios Ammon audivit autem Iohanan filius Caree €et omnes principes bellatorum qui erant cum eo €omne malum quod fecerat Ismahel filius Nathaniae et adsumptis universis viris profecti sunt €ut bellarent adversum Ismahel filium Nathaniae €et invenerunt eum ad aquas Multas quae sunt in Gabaon cumque vidisset omnis populus qui erat cum Ismahel €Iohanan filium Caree et universos principes bellatorum qui erant cum eo €laetati sunt et reversus est omnis populus quem ceperat Ismahel in Masphat €reversusque abiit ad Iohanan filium Caree Ismahel autem filius Nathaniae fugit cum octo viris a €facie Iohanan €et abiit ad filios Ammon tulit ergo Iohanan filius Caree €et omnes principes bellatorum qui erant cum eo €universas reliquias vulgi quas reduxerat ab €Ismahel filio Nathaniae de Masphat €postquam percussit Godoliam filium Ahicam €fortes viros ad proelium €et mulieres et pueros et eunuchos quos reduxerat de Gabaon et abierunt et sederunt peregrinantes in Chamaam €quae est iuxta Bethleem €ut pergerent et introirent Aegyptum a facie Chaldeorum €timebant enim eos €quia percusserat Ismahel filius Nathaniae Godoliam filium Ahicam €quem praeposuerat rex Babylonis in terra Iuda  et accesserunt omnes principes bellatorum €et Iohanan filius Caree et Iezonias filius Osaiae €et reliquum vulgus a parvo usque ad magnum dixeruntque ad Hieremiam prophetam €cadat oratio nostra in conspectu tuo €et ora pro nobis ad Dominum Deum tuum pro universis reliquiis istis €quia derelicti sumus pauci de pluribus €sicut oculi tui nos intuentur et adnuntiet nobis Dominus Deus tuus viam per quam pergamus €et verbum quod faciamus dixit autem ad eos Hieremias propheta audivi €ecce ego oro ad Dominum Deum vestrum secundum verba vestra €omne verbum quodcumque responderit mihi indicabo vobis €nec celabo vos quicquam et illi dixerunt ad Hieremiam €sit Dominus inter nos testis veritatis et fidei €si non iuxta omne verbum in quo miserit te Dominus Deus tuus ad nos sic €faciemus sive bonum est sive malum €voci Domini Dei nostri ad quem mittimus te oboediemus €ut bene sit nobis cum audierimus vocem Domini Dei nostri cum autem conpleti essent decem dies €factum est verbum Domini ad Hieremiam vocavitque Iohanan filium Caree €et omnes principes bellatorum qui erant cum eo €et universum populum a minimo usque ad magnum et dixit ad eos haec dicit Dominus Deus Israhel €ad quem misistis me €ut prosternerem preces vestras in conspectu eius si quiescentes manseritis in terra hac €aedificabo vos et non destruam plantabo et non evellam €iam enim placatus sum super malo quod feci vobis nolite timere a facie regis Babylonis quem vos pavidi formidatis €nolite eum metuere dicit Dominus €quia vobiscum sum ego ut salvos faciam vos €et eruam de manu eius et dabo vobis misericordiam et miserebor €vestri €et habitare vos faciam in terra vestra si autem dixeritis vos non habitabimus in terra ista €nec audiemus vocem Domini Dei nostri dicentes €nequaquam sed ad terram Aegypti pergemus €ubi non videbimus bellum €et clangorem tubae non audiemus €et famem non sustinebimus et ibi habitabimus propter hoc nunc audite verbum Domini reliquiae Iuda €haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €si posueritis faciem vestram ut ingrediamini Aegyptum €et intraveritis ut ibi habitetis gladium quem vos formidatis €ibi conprehendet vos in terra Aegypti €et fames pro qua estis solliciti adherebit vobis in Aegypto €et ibi moriemini omnesque viri qui posuerint faciem suam €ut ingrediantur Aegyptum et habitent ibi €morientur gladio et fame et peste nullus de eis remanebit €nec effugient a facie mali quod ego adferam super eos quia haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €sicut conflatus est furor meus et indignatio mea €super habitatores Hierusalem €sic conflabitur indignatio mea super vos €cum ingressi fueritis Aegyptum €et eritis in iusiurandum et in stuporem €et in maledictum et in obprobrium þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨ª˜’ˆˆet nequaquam ultra videbitis locum istum verbum Domini super vos reliquiae Iuda €nolite intrare Aegyptum €scientes scietis quia obtestatus sum vobis hodie quia decepistis animas vestras €vos enim misistis me ad Dominum Deum nostrum dicentes €ora pro nobis ad Dominum Deum nostrum €et iuxta omnia quaecumque dixerit tibi Dominus Deus noster €sic adnuntia nobis et faciemus et adnuntiavi vobis hodie €et non audistis vocem Domini Dei vestri €super universis pro quibus misit me ad vos nunc ergo scientes scietis €quia gladio et fame et peste moriemini €in loco ad quem voluistis intrare ut habitaretis ibi  factum est autem €cum conplesset Hieremias loquens ad populum €universos sermones Domini Dei eorum €pro quibus miserat eum Dominus Deus eorum ad illos €omnia verba haec dixit Azarias filius Osaiae et Iohanan filius Caree €et omnes viri superbi dicentes ad Hieremiam €mendacium tu loqueris €non misit te Dominus Deus noster dicens €ne ingrediamini Aegyptum ut habitetis illuc sed Baruch filius Neriae incitat te adversum nos €ut tradat nos in manibus Chaldeorum €ut interficiat nos et transduci faciat in €Babylonem et non audivit Iohanan filius Caree et omnes principes bellatorum €et universus populus vocem Domini €ut maneret in terra Iuda sed tollens Iohanan filius Caree €et universi principes bellatorum universos reliquiarum Iuda €qui reversi fuerant de cunctis gentibus €ad quas fuerant ante dispersi €ut habitarent in terra Iuda viros et mulieres et parvulos et filias regis €et omnem animam quam reliquerat Nabuzardan princeps militiae €cum Godolia filio Ahicam filii Saphan €et Hieremiam prophetam et Baruch filium Neriae et ingressi sunt terram Aegypti €quia non oboedierunt voci Domini €et venerunt usque ad Tafnas et factus est sermo Domini ad Hieremiam in Tafnis dicens sume in manu tua lapides grandes €et absconde eos in crypta €quae est sub muro latericio in porta domus Pharaonis in Tafnis €cernentibus viris iudaeis et dices ad eos haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €ecce ego mittam €et adsumam Nabuchodonosor regem Babylonis servum meum €et ponam thronum eius super lapides istos quos abscondi €et statuet solium suum super eos veniensque percutiet terram Aegypti €quos in morte in morte €et quos in captivitate in captivitate €et quos in gladio in gladio et succendet ignem in delubris deorum Aegypti €et conburet ea et captivos ducet illos €et amicietur terra Aegypti sicut amicitur pastor pallio suo €et egredietur inde in pace et conteret statuas domus Solis quae sunt in terra Aegypti €et delubra deorum Aegypti conburet igni  verbum quod factum est ad Hieremiam €ad omnes Iudaeos qui habitant in terra Aegypti €habitantes in Magdolo et in Tafnis €et in Memphis et in terra Fatures dicens haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €vos vidistis omne malum istud €quod adduxi super Hierusalem et super omnes urbes Iuda €et ecce sunt desertae hodie et non est in eis habitator propter malitiam quam fecerunt ut me ad iracundiam provocarent €et irent et sacrificarent et colerent deos alienos €quos nesciebant et illi et vos et patres vestri et misi ad vos omnes servos meos prophetas €de nocte consurgens mittensque et dicens €nolite facere verbum abominationis huius quam odi et non audierunt nec inclinaverunt aurem suam €ut converterentur a malis suis et non sacrificarent diis alienis et conflata est indignatio mea et furor meus €et succensa est in civitatibus Iuda et in plateis Hierusalem €et versae sunt in solitudinem et vastitatem secundum diem hanc et nunc haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €quare vos facitis malum grande contra animas vestras €ut intereat ex vobis vir et mulier €parvulus et lactans de medio Iudae €nec relinquatur vobis quicquam residuum provocantes me in operibus manuum vestrarum €sacrificando diis alienis in terra Aegypti €in quam ingressi estis ut habitetis ibi €et dispereatis et sitis in maledictionem €et in obprobrium cunctis gentibus terrae numquid obliti estis mala patrum vestrorum €et mala regum Iuda et mala uxorum eius €et mala vestra et mala uxorum vestrarum €quae fecerunt in terra Iuda et in regionibus Hierusalem non sunt mundati usque ad diem hanc et non timuerunt €et non ambulaverunt in lege et in praeceptis meis €quae dedi coram vobis et coram patribus vestris ideo haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €ecce ego pono faciem meam in vobis in malum €et disperdam omnem Iudam et adsumam reliquias Iudae qui posuerunt facies suas €ut ingrederentur terram Aegypti et habitarent ibi €et consumentur omnes in terra Aegypti cadent €in gladio et in fame consumentur €a minimo usque ad maximum in gladio et in fame morientur €et erunt in iusiurandum et in miraculum €et in maledictionem et in obprobrium et visitabo habitatores terrae Aegypti €sicut visitavi super Hierusalem €in gladio et in fame et in peste et non erit qui effugiat et sit residuus de reliquiis €Iudaeorum €qui vadunt ut peregrinentur in terra Aegypti €et revertantur in terram Iuda €ad quam ipsi elevant animas suas ut revertantur et habitent ibi €non revertentur nisi qui fugerint responderunt autem Hieremiae omnes viri €scientes quod sacrificarent uxores eorum diis alienis €et universae mulieres quarum stabat multitudo grandis €et omnis populus habitantium in terra Aegypti in Fatures dicens sermonem quem locutus es ad nos in nomine Domini €non audiemus ex te sed facientes faciemus omne verbum €quod egreditur de ore nostro €ut sacrificemus Reginae caeli et libemus ei libamina €sicut fecimus nos et patres nostri reges nostri et principes nostri €in urbibus Iuda et in plateis Hierusalem €et saturati sumus panibus €et bene nobis erat malumque non vidimus ex eo autem quo cessavimus sacrificare €Reginae caeli €et libare ei libamina €indigemus omnibus et gladio et fame consumpti sumus quod si nos sacrificamus Reginae caeli et libamus ei libamina €numquid sine viris nostris fecimus ei placentas €ad colendum eam et liba libandi et dixit Hieremias ad omnem populum €adversum viros et adversum mulieres et adversum universam plebem €qui responderant ei verbum dicens numquid non sacrificium quod sacrificastis in civitatibus €Iuda et in plateis Hierusalem €vos et patres vestri reges vestri et principes vestri et populus terrae €horum recordatus est Dominus et ascendit super cor eius et non poterat Dominus ultra portare €propter malitiam studiorum vestrorum €et propter abominationes quas fecistis €et facta est terra vestra in desolationem €et in stuporem et in maledictum €eo quod non sit habitator sicut est dies haec propterea quod sacrificaveritis idolis et peccaveritis €Domino €et non audieritis vocem Domini €et in lege et in praeceptis et in testimoniis eius non ambulaveritis €idcirco evenerunt vobis mala haec €sicut est dies haec dixit autem Hieremias ad omnem populum et ad universas mulieres €audite verbum Domini omnis Iuda qui estis in terra Aegypti haec inquit Dominus exercituum Deus Israhel dicens €vos et uxores vestrae locuti estis ore vestro €et manibus vestris implestis dicentes €faciamus vota nostra quae vovimus €ut sacrificemus Reginae caeli et libemus ei libamina €implestis vota vestra et opere perpetrastis ea ideo audite verbum Domini €omnis Iuda qui habitatis in terra Aegypti €ecce ego iuravi in nomine meo magno ait Dominus €quia nequaquam ultra nomen meum vocabitur €ex ore omnis viri iudaei dicentis €vivit Dominus Deus in omni terra Aegypti ecce ego vigilabo super eos in malum et non in bonum €et consumentur omnes viri Iuda qui sunt in terra Aegypti €gladio et fame donec penitus consumantur et qui fugerint gladium €revertentur de terra Aegypti in terram Iuda viri pauci €et scient omnes reliquiae Iuda €ingredientium terram Aegypti ut habitent ibi €cuius sermo conpleatur meus an illorum et hoc vobis signum ait Dominus €quod visitem ego super vos in loco isto €ut sciatis quia vere conplebuntur sermones mei contra vos in malum haec dicit Dominus €ecce ego tradam Pharaonem Efree regem Aegypti in manu inimicorum eius €et in manu quaerentium animam illius €sicut tradidi Sedeciam regem Iuda €in manu Nabuchodonosor regis Babylonis €inimici sui et quaerentis animam eius þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨­verbum quod locutus est Hieremias propheta ad Baruch filium Neri €cum scripsisset verba haec in libro de ore Hieremiae €anno quarto Ioachim filii Iosiae regis Iuda dicens haec dicit Dominus Deus Israhel ad te Baruch dixisti vae misero mihi €quoniam addidit Dominus dolorem dolori meo €laboravi in gemitu meo et requiem non inveni haec dices ad eum sic dicit Dominus €ecce quos aedificavi ego destruo €et quos plantavi ego evello et universam terram hanc et tu quaeris tibi grandia noli quaerere €quia ecce ego adducam malum super omnem carnem ait Dominus €et dabo tibi animam tuam in salutem €in omnibus locis ad quaecumque perrexeris  quod factum est verbum Domini ad Hieremiam prophetam contra gentes ad Aegyptum €adversum exercitum Pharaonis Nechao regis Aegypti €qui erat iuxta flumen Eufraten in Charchamis €quem percussit Nabuchodonosor rex Babylonis €in quarto anno Ioachim filii Iosiae regis Iuda praeparate scutum et clypeum et procedite ad bellum iungite equos et ascendite equites €state in galeis polite lanceas induite vos loricis quid igitur vidi €ipsos pavidos et terga vertentes fortes eorum caesos €fugerunt conciti nec respexerunt terror undique ait Dominus non fugiat velox nec salvari se putet fortis €ad aquilonem iuxta flumen Eufraten victi sunt et ruerunt quis est iste qui quasi flumen ascendit €et veluti fluviorum intumescunt gurgites eius Aegyptus fluminis instar ascendet €et velut flumina movebuntur fluctus eius €et dicet ascendens operiam terram €perdam civitatem et habitatores eius ascendite equos et exultate in curribus et procedant fortes €Aethiopia et Lybies tenentes scutum €et Lydii arripientes et iacientes sagittas dies autem ille Domini Dei exercituum dies ultionis €ut sumat vindictam de inimicis suis €devorabit gladius et saturabitur €et inebriabitur sanguine eorum €victima enim Domini exercituum €in terra aquilonis iuxta flumen Eufraten ascende in Galaad et tolle resinam virgo filia Aegypti €frustra multiplicas medicamina sanitas non erit tibi audierunt gentes ignominiam tuam €et ululatus tuus replevit terram €quia fortis inpegit in fortem ambo pariter conciderunt verbum quod locutus est Dominus ad Hieremiam prophetam €super eo quod venturus esset Nabuchodonosor rex Babylonis €et percussurus terram Aegypti adnuntiate Aegypto et auditum facite Magdolo €et resonet in Memphis et in Tafnis dicite €sta et praepara te €quia devoravit gladius ea quae per circuitum tuum €sunt quare conputruit fortis tuus €non stetit quoniam Dominus subvertit eum multiplicavit ruentes ceciditque vir ad proximum suum €et dicent surge et revertamur ad populum nostrum €et ad terram nativitatis nostrae a facie gladii columbae vocate nomen Pharao regis Aegypti €Tumultum adduxit tempus vivo ego inquit Rex Dominus exercituum nomen eius €quoniam sicut Thabor in montibus €et sicut Carmelus in mari veniet vasa transmigrationis fac tibi habitatrix filia Aegypti €quia Memphis in solitudinem erit €et deseretur inhabitabilis vitula eligans atque formonsa Aegyptus €stimulator ab aquilone veniet ei mercennarii quoque eius qui versabantur in medio eius €quasi vituli saginati €versi sunt et fugerunt simul nec stare potuerunt €quia dies interfectionis eorum venit super eos €tempus visitationis eorum vox eius quasi aeris sonabit quoniam cum exercitu properabunt €et cum securibus venient ei quasi ligna caedentes succiderunt saltum eius ait Dominus qui supputari non potest €multiplicati sunt super lucustas et non est eis numerus confusa est filia Aegypti et tradita in manu populi aquilonis dixit Dominus exercituum Deus Israhel €ecce ego visitabo super tumultum Alexandriae €et super Pharao et super Aegyptum €et super deos eius et super reges eius €et super Pharao et super eos qui confidunt in eo et dabo eos in manu quaerentium animam eorum €et in manu Nabuchodonosor regis Babylonis €et in manu servorum eius €et post haec habitabitur sicut diebus pristinis ait Dominus et tu ne timeas serve meus Iacob et ne paveas Israhel €quia ecce ego salvum te faciam de longinquo €et semen tuum de terra captivitatis suae €et revertetur Iacob et quiescet €et prosperabitur et non erit qui exterreat eum et tu noli timere serve meus Iacob ait Dominus €quia tecum ego sum €quia consumam ego cunctas gentes ad quas eieci te €te vero non consumam sed castigabo te in iudicio €nec quasi innocenti parcam tibi  quod factum est verbum Domini ad Hieremiam prophetam €contra Palestinos antequam percuteret Pharao Gazam haec dicit Dominus ecce aquae ascendunt ab aquilone €et erunt quasi torrens inundans €et operient terram et plenitudinem eius urbem et habitatores eius €clamabunt homines €et ululabit omnis habitator terrae ab strepitu pompae armorum et bellatorum eius €a commotione quadrigarum eius et multitudine rotarum illius €non respexerunt patres filios manibus dissolutis pro adventu diei in quo vastabuntur omnes Philisthim €et dissipabitur Tyrus et Sidon cum omnibus reliquis auxiliis suis €depopulatus est enim Dominus Palestinos €reliquias insulae Cappadociae venit calvitium super Gazam €conticuit Ascalon et reliquiae vallis earum €usquequo concideris o mucro Domini usquequo non quiescis €ingredere in vaginam tuam refrigerare et sile quomodo quiescet €cum Dominus praeceperit ei adversus Ascalonem €et adversus maritimas eius regiones ibique condixerit illi  ad Moab €haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €vae super Nabo quoniam vastata est et confusa €capta est Cariathaim confusa est fortis et tremuit non est ultra exultatio in Moab €contra Esebon cogitaverunt malum €venite et disperdamus eam de gente €ergo silens conticesces sequeturque te gladius vox clamoris de Oronaim vastitas et contritio magna contrita est Moab adnuntiate clamorem parvulis eius per ascensum enim Luaith plorans ascendet in €fletu €quoniam in descensu Oronaim hostes ululatum contritionis €audierunt fugite salvate animas vestras €et eritis quasi myrice in deserto pro eo enim quod habuisti fiduciam in munitionibus tuis €et in thesauris tuis €tu quoque capieris €et ibit Chamos in transmigrationem €sacerdotes eius et principes eius simul et veniet praedo ad omnem urbem et urbs nulla salvabitur €et peribit vallis et dissipabuntur campestria €quoniam dixit Dominus date florem Moab quia floriens egredietur €et civitates eius desertae erunt et inhabitabiles maledictus qui facit opus Domini fraudulenter €et maledictus qui prohibet gladium suum a sanguine fertilis fuit Moab ab adulescentia sua €et requievit in fecibus suis nec transfusus est de vase in vas €et in transmigrationem non abiit €idcirco permansit gustus eius in eo €et odor eius non est inmutatus propterea ecce dies veniunt dicit Dominus €et mittam ei ordinatores et stratores laguncularum et sternent eum €et vasa eius exhaurient €et lagoenas eorum conlident et confundetur Moab a Chamos €sicut confusa est domus Israhel a Bethel in qua habebat fiduciam quomodo dicitis fortes sumus et viri robusti ad proeliandum vastata est Moab et civitates illius ascenderunt €et electi iuvenes eius descenderunt in occisionem €ait Rex Dominus exercituum nomen ei prope est interitus Moab ut veniat €et malum eius velociter adcurret nimis consolamini eum omnes qui estis in circuitu eius €et universi qui scitis nomen eius €dicite quomodo confracta est virga fortis baculus gloriosus descende de gloria et sede in siti habitatio filiae Dibon €quoniam vastator Moab ascendet ad te €dissipabit munitiones tuas in via sta et prospice habitatio Aroer €interroga fugientem et eum qui evasit dic quid accidit confusus est Moab quoniam victus est €ululate et clamate €adnuntiate in Arnon quoniam vastata est Moab et iudicium venit ad terram campestrem €super Helon et super Iaesa et super Mefath et super Dibon et super Nabo et super domum Deblathaim et super Cariathaim et super Bethgamul et super Bethmaon et super Carioth et super Bosra €et super omnes civitates terrae Moab quae longe et quae prope sunt abscisum est cornu Moab €et brachium eius contritum est ait Dominus inebriate eum quoniam contra Dominum erectus est €et adlidet manum Moab in vomitu suo €et erit in derisum etiam ipse fuit enim in derisum tibi Israhel þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨°˜›‚quasi inter fures repperisses eum €propter verba ergo tua quae adversum illum locutus es €captivus duceris relinquite civitates et habitate in petra habitatores Moab €et estote quasi columba nidificans in summo ore foraminis audivimus superbiam Moab superbus est valde €sublimitatem eius et arrogantiam et superbiam €et altitudinem cordis illius ego scio ait Dominus iactantiam eius €et quod non sit iuxta eam virtus eius €nec iuxta quod poterat conata sit facere ideo super Moab heiulabo €et ad Moab universam clamabo ad viros muri fictilis €lamentantes de planctu Iazer plorabo tibi vinea Sobema €propagines tuae transierunt mare €usque ad mare Iazer pervenerunt €super messem tuam et vindemiam tuam praedo inruit ablata est laetitia et exultatio de Carmelo et de terra Moab €et vinum de torcularibus sustuli €nequaquam calcator uvae solitum celeuma cantabit de clamore Esebon usque Eleale et Iaesa dederunt vocem suam €a Segor usque ad Oronaim vitula conternante €aquae quoque Namrim pessimae erunt et auferam de Moab ait Dominus offerentem in excelsis €et sacrificantem diis eius propterea cor meum ad Moab quasi tibiae resonabit €et cor meum ad viros muri fictilis dabit sonitum tibiarum €quia plus fecit quam potuit idcirco perierunt omne enim caput calvitium et omnis barba rasa erit €in cunctis manibus conligatio et super omne dorsum cilicium super omnia tecta Moab et in plateis eius omnis planctus €quia contrivi Moab sicut vas inutile ait Dominus quomodo victa est et ululaverunt €quomodo deiecit cervicem Moab et confusus est €eritque Moab in derisum et in exemplum omnibus in circuitu suo haec dicit Dominus €ecce quasi aquila evolabit €et extendet alas suas ad Moab capta est Carioth et munitiones conprehensae sunt €et erit cor fortium Moab in die illa sicut cor mulieris parturientis et cessabit Moab esse populus €quoniam contra Dominum gloriatus est pavor et fovea et laqueus super te €o habitator Moab ait Dominus qui fugit a facie pavoris cadet in foveam €et qui conscenderit de fovea capietur laqueo €adducam enim super Moab annum visitationis eorum €dicit Dominus in umbra Esebon steterunt de laqueo fugientes €quia ignis egressus est de Esebon et flamma de medio Seon €et devorabit partem Moab et verticem filiorum tumultus vae tibi Moab peristi popule Chamos €quia conprehensi sunt filii tui et filiae tuae in captivitatem et convertam captivitatem Moab in novissimis diebus ait Dominus €hucusque iudicia Moab  ad filios Ammon €haec dicit Dominus €numquid filii non sunt Israhel aut heres non est ei €cur igitur hereditate possedit Melchom Gad €et populus eius in urbibus eius habitavit ideo ecce dies veniunt dicit Dominus €et auditum faciam super Rabbath filiorum Ammon fremitum proelii €et erit in tumulum dissipata €filiaeque eius igni succendentur €et possidebit Israhel possessores suos dicit Dominus ulula Esebon quoniam vastata est Ahi €clamate filiae Rabbath €accingite vos ciliciis plangite et circuite per sepes €quia Melchom in transmigratione ducetur €sacerdotes eius et principes eius simul quid gloriaris in vallibus defluxit vallis tua filia delicata €quae confidebas in thesauris tuis et dicebas quis veniet ad me ecce ego inducam super te terrorem ait Dominus Deus exercituum €ab omnibus qui sunt in circuitu tuo €et dispergemini singuli a conspectu vestro €nec erit qui congreget fugientem et post haec reverti faciam captivos filiorum Ammon ait Dominus ad Idumeam €haec dicit Dominus exercituum €numquid non est ultra sapientia in Theman €periit consilium a filiis inutilis facta est sapientia €eorum fugite terga vertite €descendite in voragine habitatores Dedan €quoniam perditionem Esau adduxi super eum €tempus visitationis eius si vindemiatores venissent super te non reliquissent racemum €si fures in nocte rapuissent quod sufficeret sibi ego vero discoperui Esau €revelavi abscondita eius et celari non poterit €vastatum est semen eius et fratres eius et vicini eius et non erit relinque pupillos tuos ego eos faciam vivere €et viduae tuae in me sperabunt quia haec dicit Dominus €ecce quibus non erat iudicium ut biberent calicem bibentes bibent €et tu quasi innocens relinqueris €non eris innocens sed bibens bibes quia per memet ipsum iuravi dicit Dominus €quod in solitudinem et in obprobrium et in desertum €et in maledictionem erit Bosra €et omnes civitates eius erunt in solitudines sempiternas auditum audivi a Domino et legatus ad gentes missus est €congregamini et venite contra eam et consurgamus in proelium ecce enim parvulum dedi te in gentibus €contemptibilem inter homines arrogantia tua decepit te et superbia cordis tui €qui habitas in cavernis petrae €et adprehendere niteris altitudinem collis €cum exaltaveris quasi aquila nidum tuum €inde detraham te dicit Dominus et erit Idumea deserta €omnis qui transibit per eam stupebit €et sibilabit super omnes plagas eius sicuti subversa est Sodoma et Gomorra et vicinae eius ait Dominus €non habitabit ibi vir et non incolet eam filius hominis ecce quasi leo ascendet de superbia Iordanis €ad pulchritudinem robustam €quia subito currere eum faciam ad illam €et quis erit electus quem praeponam ei €quis enim similis mei et quis sustinebit me €et quis est iste pastor qui resistat vultui meo propterea audite consilium Domini quod iniit de Edom €et cogitationes eius quas cogitavit de habitatoribus Theman €si non deiecerint eos parvuli gregis €nisi dissipaverint cum eis habitaculum eorum a voce ruinae eorum commota est terra €clamor in mari Rubro auditus est vocis eius ecce quasi aquila ascendet et evolabit €et expandet alas suas super Bosram €et erit cor fortium Idumeae in die illa quasi cor mulieris parturientis ad Damascum €confusa est Emath et Arfad quia auditum pessimum audierunt €turbati sunt in mari €sollicitudine quiescere non potuit dissoluta est Damascus versa in fugam €tremor adprehendit eam €angustia et dolores tenuerunt eam quasi parturientem quomodo dereliquerunt civitatem laudabilem urbem laetitiae ideo cadent iuvenes eius in plateis eius €et omnes viri proelii conticescent in die illa ait Dominus exercituum et succendam ignem in muro Damasci €et devorabit moenia Benadad ad Cedar et ad regna Asor €quae percussit Nabuchodonosor rex Babylonis €haec dicit Dominus €surgite ascendite ad Cedar et vastate filios orientis tabernacula eorum et greges eorum capient €pelles eorum et omnia vasa eorum €et camelos eorum tollent sibi €et vocabunt super eos formidinem in circuitu fugite abite vehementer €in voraginibus sedete qui habitatis Asor ait Dominus €iniit enim contra vos Nabuchodonosor rex Babylonis consilium €et cogitavit adversum vos cogitationes consurgite et ascendite ad gentem quietam €et habitantem confidenter ait Dominus €non ostia non vectes ei soli habitant et erunt cameli eorum in direptionem €et multitudo iumentorum in praedam €et dispergam eos in omnem ventum qui sunt adtonsi in comam €et ex omni confinio eorum adducam interitum super eos ait Dominus et erit Asor in habitaculum draconum deserta usque in aeternum €non manebit ibi vir nec incolet eam filius hominis quod factum est verbum Domini ad Hieremiam prophetam adversus Aelam €in principio regni Sedeciae regis Iuda dicens haec dicit Dominus exercituum €ecce ego confringam arcum Aelam €summam fortitudinem eorum et inducam super Aelam quattuor ventos a quattuor plagis caeli €et ventilabo eos in omnes ventos istos €et non erit gens ad quam non perveniant profugi Aelam et pavere faciam Aelam coram inimicis suis €et in conspectu quaerentium animam eorum €et adducam super eos malum iram furoris mei dicit Dominus €et emittam post eos gladium donec consumam eos et ponam solium meum in Aelam €et perdam inde reges et principes ait Dominus in novissimis autem diebus reverti faciam captivos Aelam €dicit Dominus  verbum quod locutus est Dominus de Babylone et de terra Chaldeorum €in manu Hieremiae prophetae adnuntiate in gentibus et auditum facite €levate signum praedicate et nolite celare €dicite capta est Babylon confusus est Bel €victus est Marodach confusa sunt sculptilia eius €superata sunt idola eorum quoniam ascendit contra eam gens ab aquilone þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨²“‚quae ponet terram eius in solitudinem €et non erit qui habitet in ea ab homine usque ad pecus €et moti sunt et abierunt in diebus illis et in tempore illo ait Dominus €venient filii Israhel ipsi et filii Iuda simul €ambulantes et flentes properabunt €et Dominum Deum suum quaerent in Sion interrogabunt viam huc facies eorum venient €et adponentur ad Dominum foedere sempiterno €quod nulla oblivione delebitur grex perditus factus est populus meus €pastores eorum seduxerunt eos feceruntque vagari in montibus €de monte in collem transierunt obliti sunt cubilis sui omnes qui invenerunt comederunt eos €et hostes eorum dixerunt non peccavimus €pro eo quod peccaverunt Domino decori iustitiae €et expectationi patrum eorum Domino recedite de medio Babylonis et de terra Chaldeorum egredimini €et estote quasi hedi ante greges quoniam ecce ego suscito et adducam in Babylonem €congregationem gentium magnarum de terra aquilonis €et praeparabuntur adversum eam et inde capietur €sagitta eius quasi viri fortis interfectoris non revertetur vacua et erit Chaldea in praedam €omnes vastantes eam replebuntur ait Dominus quoniam exultatis et magna loquimini €diripientes hereditatem meam €quoniam effusi estis sicut vitulus super herbam €et mugistis ut tauri confusa est mater vestra nimis €et adaequata pulveri quae genuit vos €ecce novissima erit in gentibus deserta invia et arens ab ira Domini non habitabitur sed redigetur tota in solitudinem €omnis qui transit per Babylonem stupebit €et sibilabit super universis plagis eius praeparamini contra Babylonem per circuitum €omnes qui intenditis arcum debellate eam €non parcatis iaculis quia Domino peccavit clamate adversus eam ubique €dedit manum ceciderunt fundamenta eius destructi sunt muri eius €quoniam ultio Domini est ultionem accipite de ea €sicut fecit facite ei disperdite satorem de Babylone €et tenentem falcem in tempore messis €a facie gladii columbae unusquisque ad populum suum convertetur €et singuli ad terram suam fugient grex dispersus Israhel leones eiecerunt eum €primus comedit eum rex Assur €iste novissimus exossavit eum Nabuchodonosor rex Babylonis propterea haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €ecce ego visitabo regem Babylonis et terram eius €sicut visitavi regem Assur et reducam Israhel ad habitaculum suum €et pascetur Carmelum et Basan €et in monte Ephraim et Galaad saturabitur anima eius in diebus illis et in tempore illo ait Dominus €quaeretur iniquitas Israhel et non erit €et peccatum Iuda et non invenietur €quoniam propitius ero eis quos reliquero super terram dominantium ascende €et super habitatores eius visita €dissipa et interfice quae post eos sunt ait Dominus €et fac iuxta omnia quae praecepi tibi vox belli in terra et contritio magna quomodo confractus est et contritus est malleus universae €terrae €quomodo versa est in desertum Babylon in gentibus inlaqueavi te et capta es Babylon et nesciebas €inventa es et adprehensa quoniam Dominum provocasti aperuit Dominus thesaurum suum et protulit vasa irae suae €quoniam opus est Domino Deo exercituum in terra Chaldeorum venite ad eam ab extremis finibus €aperite ut exeant qui conculcent eam €tollite de via lapides et redigite in acervos €et interficite eam nec sit quicquam reliquum dissipate universos fortes eius descendant in occisionem €vae eis quia venit dies eorum tempus visitationis eorum vox fugientium et eorum qui evaserunt de terra Babylonis €ut adnuntient in Sion ultionem Domini Dei nostri €ultionem templi eius adnuntiate in Babylonem plurimis omnibus qui tendunt arcum €consistite adversum eam per gyrum et nullus evadat €reddite ei secundum opus suum €iuxta omnia quae fecit facite illi €quia contra Dominum erecta est adversum Sanctum Israhel idcirco cadent iuvenes eius in plateis eius €et omnes viri bellatores eius conticescent in die illa ait Dominus ecce ego ad te superbe dicit Dominus Deus exercituum €quia venit dies tuus tempus visitationis tuae et cadet superbus et corruet et non erit qui suscitet eum €et succendam ignem in urbibus eius €et devorabit omnia in circuitu eius haec dicit Dominus exercituum €calumniam sustinent filii Israhel et filii Iuda simul €omnes qui ceperunt eos tenent nolunt dimittere eos redemptor eorum Fortis Dominus exercituum nomen eius €iudicio defendet causam eorum €ut exterreat terram et commoveat habitatores Babylonis gladius ad Chaldeos ait Dominus €et ad habitatores Babylonis et ad principes et ad sapientes eius gladius ad divinos eius qui stulti erunt €gladius ad fortes illius qui timebunt gladius ad equos eius et ad currus eius €et ad omne vulgus quod est in medio eius et erunt quasi mulieres €gladius ad thesauros eius qui diripientur siccitas super aquas eius erit et arescent €quia terra sculptilium est et in portentis gloriantur propterea habitabunt dracones cum fatuis ficariis €et habitabunt in ea strutiones €et non habitabitur ultra usque ad €sempiternum €nec extruetur usque ad generationem et generationem sicut subvertit Deus Sodomam et Gomorram et vicinas eius €ait Dominus €non habitabit ibi vir nec incolet eam filius hominis ecce populus venit ab aquilone et gens magna €et reges multi consurgent a finibus terrae arcum et scutum adprehendent crudeles sunt et inmisericordes €vox eorum quasi mare sonabit et super equos ascendent €sicut vir paratus ad proelium contra te filia Babylon audivit rex Babylonis famam eorum et dissolutae sunt manus eius €angustia adprehendit eum dolor quasi parturientem ecce quasi leo ascendet de superbia Iordanis €ad pulchritudinem robustam €quia subito currere eum faciam ad illam €et quis erit electus quem praeponam ei €quis enim similis mei et quis sustinebit me €et quis est iste pastor qui resistat vultui meo propterea audite consilium Domini €quod mente concepit adversum Babylonem €et cogitationes eius quas cogitavit super terram Chaldeorum €nisi detraxerint eos parvuli gregum €nisi dissipatum fuerit cum ipsis habitaculum eorum a voce captivitatis Babylonis commota est terra €et clamor inter gentes auditus est  haec dicit Dominus €ecce ego suscitabo super Babylonem et super habitatores eius €qui cor suum levaverunt contra me quasi ventum pestilentem et mittam in Babylonem ventilatores et ventilabunt eam €et demolientur terram eius €quoniam venerunt super eam undique in die adflictionis eius non tendat qui tendit arcum suum et non ascendat loricatus €nolite parcere iuvenibus eius interficite omnem militiam €eius et cadent interfecti in terra Chaldeorum €et vulnerati in regionibus eius quoniam non fuit viduatus Israhel et Iuda €a Deo suo Domino exercituum €terra autem eorum repleta est delicto a Sancto Israhel fugite de medio Babylonis et salvet unusquisque animam suam €nolite tacere super iniquitatem eius €quoniam tempus ultionis est Domino €vicissitudinem ipse retribuet ei calix aureus Babylon in manu Domini inebrians omnem terram €de vino eius biberunt gentes €et ideo commotae sunt subito cecidit Babylon et contrita est €ululate super eam tollite resinam ad dolorem eius si forte sanetur curavimus Babylonem et non est sanata €derelinquamus eam et eamus unusquisque in terram suam €quoniam pervenit usque ad caelos iudicium eius €et elevatum est usque ad nubes protulit Dominus iustitias nostras €venite et narremus in Sion opus Domini Dei nostri acuite sagittas implete faretras €suscitavit Dominus spiritum regum Medorum €et contra Babylonem mens eius ut perdat eam €quoniam ultio Domini est ultio templi sui super muros Babylonis levate signum augete custodiam €levate custodes praeparate insidias €quia cogitavit Dominus et fecit €quaecumque locutus est contra habitatores Babylonis quae habitas super aquas multas €locuples in thesauris €venit finis tuus pedalis praecisionis tuae iuravit Dominus exercituum per animam suam €quoniam replebo te hominibus quasi brucho €et super te celeuma cantabitur qui fecit terram in fortitudine sua €praeparavit orbem in sapientia sua et prudentia sua extendit caelos dante eo vocem multiplicantur aquae in caelo €qui levat nubes ab extremo terrae fulgura in pluviam fecit €et produxit ventum de thesauris suis stultus factus est omnis homo ab scientia þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨³˜‘‚confusus est omnis conflator in sculptili €quia mendax conflatio eius nec est spiritus in €eis vana sunt opera et risu digna €in tempore visitationis suae peribunt non sicut haec pars Iacob €quia qui fecit omnia ipse est et Israhel sceptrum hereditatis eius €Dominus exercituum nomen eius conlidis tu mihi vasa belli et ego conlidam in te gentes €et disperdam in te regna et conlidam in te equum et equitem eius €et conlidam in te currum et ascensorem eius et conlidam in te virum et mulierem €et conlidam in te senem et puerum €et conlidam in te iuvenem et virginem et conlidam in te pastorem et gregem eius €et conlidam in te agricolam et iugales eius €et conlidam in te duces et magistratus et reddam Babyloni et cunctis habitatoribus Chaldeae €omne malum suum quod fecerunt in Sion in oculis vestris ait Dominus ecce ego ad te mons pestifer ait Dominus €qui corrumpis universam terram €et extendam manum meam super te €et evolvam te de petris €et dabo te in montem conbustionis et non tollent de te lapidem in angulum et lapidem in fundamenta €sed perditus in aeternum eris ait Dominus levate signum in terra clangite bucina in gentibus €sanctificate super eam gentes €adnuntiate contra illam regibus €Ararat Menni et Aschenez €numerate contra eam Thapsar €adducite equum quasi bruchum aculeatum sanctificate contra eam gentes reges Mediae €duces eius et universos magistratus eius €cunctamque terram potestatis eius et commovebitur terra et turbabitur €quia evigilavit contra Babylonem cogitatio Domini €ut ponat terram Babylonis desertam et inhabitabilem cessaverunt fortes Babylonis a proelio habitaverunt in praesidiis €devoratum est robur eorum et facti sunt quasi €mulieres €incensa sunt tabernacula eius contriti sunt vectes eius currens obviam currenti veniet et nuntius obvius nuntianti €ut adnuntiet regi Babylonis €quia capta est civitas eius a summo usque ad summum et vada praeoccupata sunt et paludes incensae sunt igni €et viri bellatores conturbati sunt quia haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel €filia Babylon quasi area tempus triturae eius €adhuc modicum et veniet tempus messionis eius comedit me devoravit me Nabuchodonosor rex Babylonis €reddidit me quasi vas inane absorbuit me sicut draco €replevit ventrem suum teneritudine mea et eiecit me iniquitas adversum me et caro mea super Babylonem €dicit habitatio Sion €et sanguis meus super habitatores Chaldeae dicit Hierusalem propterea haec dicit Dominus €ecce ego iudicabo causam tuam et ulciscar ultionem tuam €et desertum faciam mare eius et siccabo venam eius et erit Babylon in tumulos habitatio draconum €stupor et sibilus eo quod non sit habitator simul ut leones rugient €excutient comas velut catuli leonum in calore eorum ponam potus eorum €et inebriabo eos ut sopiantur et dormiant somnum €sempiternum €et non consurgant dicit Dominus deducam eos quasi agnos ad victimam €quasi arietes cum hedis quomodo capta est Sesach €et conprehensa est inclita universae terrae €quomodo facta est in stuporem Babylon inter gentes ascendit super Babylonem mare €multitudine fluctuum eius operta est factae sunt civitates eius in stuporem terra inhabitabilis et deserta €terra in qua nullus habitet nec transeat per eam filius hominis et visitabo super Bel in Babylone €et eiciam quod absorbuerat de ore eius €et non confluent ad eum ultra gentes €siquidem et murus Babylonis corruit egredimini de medio eius populus meus €ut salvet unusquisque animam suam ab ira furoris Domini et ne forte mollescat cor vestrum €et timeatis auditum qui audietur in terra €et veniet in anno auditio et post hunc annum auditio €et iniquitas in terra et dominator super dominatorem propterea ecce dies veniunt €et visitabo super sculptilia Babylonis €et omnis terra eius confundetur €et universi interfecti eius cadent in medio eius et laudabunt super Babylonem caeli et terra €et omnia quae in eis sunt €quia ab aquilone venient ei praedones ait Dominus et quomodo fecit Babylon ut caderent occisi in Israhel €sic de Babylone cadent occisi in universa terra qui fugistis gladium venite nolite stare €recordamini procul Domini €et Hierusalem ascendat super cor vestrum confusi sumus quoniam audivimus obprobrium €operuit ignominia facies nostras €quia venerunt alieni super sanctificationem domus Domini propterea ecce dies veniunt ait Dominus €et visitabo super sculptilia eius €et in omni terra eius mugiet vulneratus si ascenderit Babylon in caelum €et firmaverit in excelso robur suum €a me venient vastatores eius ait Dominus vox clamoris de Babylone €et contritio magna de terra Chaldeorum quoniam vastavit Dominus Babylonem €et perdidit ex ea vocem magnam €et sonabunt fluctus eorum quasi aquae multae €dedit sonitum vox eorum quia venit super eam id est super Babylonem praedo €et adprehensi sunt fortes eius et emarcuit arcus eorum €quia fortis ultor Dominus reddens retribuet et inebriabo principes eius et sapientes eius €duces eius et magistratus eius et fortes eius €et dormient somnum sempiternum et non €expergiscentur €ait Rex Dominus exercituum nomen eius haec dicit Dominus exercituum €murus Babylonis ille latissimus suffossione suffodietur €et portae eius excelsae igni conburentur €et labores populorum ad nihilum et gentium in igne erunt €et disperibunt verbum quod praecepit Hieremias prophetes €Saraiae filio Neriae filii Maasiae €cum pergeret cum Sedecia rege in Babylonem €in anno quarto regni eius €Saraias autem erat princeps prophetiae et scripsit Hieremias omne malum quod venturum erat super Babylonem in €libro uno €omnia verba haec quae scripta sunt contra Babylonem et dixit Hieremias ad Saraiam €cum veneris Babylonem €et videris et legeris omnia verba haec dices Domine tu locutus es contra locum istum ut disperderes eum €ne sit qui in eo habitet ab homine usque ad pecus €et ut sit perpetua solitudo cumque conpleveris legere librum istum €ligabis ad eum lapidem €et proicies illum in medio Eufraten et dices €sic submergetur Babylon et non consurget €a facie adflictionis quam ego adduco super eam €et dissolventur €hucusque verba Hieremiae  filius viginti et unius anni Sedecias cum regnare €coepisset €et undecim annis regnavit in Hierusalem €et nomen matris eius Amithal €filia Hieremiae de Lobna et fecit malum in oculis Domini iuxta omnia quae fecerat Ioachim quoniam furor Domini erat in Hierusalem et in Iuda €usquequo proiceret eos a facie sua €et recessit Sedecias a rege Babylonis factum est autem in anno nono regni eius €in mense decimo decima mensis €venit Nabuchodonosor rex Babylonis €ipse et omnis exercitus eius adversum Hierusalem €et obsederunt eam €et aedificaverunt contra eam munitiones in circuitu et fuit civitas obsessa €usque ad undecimum annum regis Sedeciae mense autem quarto nona mensis €obtinuit fames in civitate €et non erant alimenta populo terrae et disrupta est civitas et omnes viri bellatores fugerunt €et exierunt de civitate nocte €per viam portae quae est inter duos muros et ducit ad hortum regis €Chaldeis obsidentibus urbem in gyro €et abierunt per viam quae ducit in heremum persecutus est autem exercitus Chaldeorum regem €et adprehenderunt Sedeciam in deserto quod est iuxta Hiericho €et omnis comitatus eius diffugit ab eo cumque conprehendissent regem €adduxerunt eum ad regem Babylonis €in Reblatha quae est in terra Emath €et locutus est ad eum iudicia et iugulavit rex Babylonis filios Sedeciae in oculis eius €sed et omnes principes Iudae occidit in Reblatha et oculos Sedeciae eruit et vinxit eum conpedibus €et adduxit eum rex Babylonis in Babylonem €et posuit eum in domo carceris usque ad diem mortis eius in mense autem quinto decima mensis €ipse est annus nonusdecimus Nabuchodonosor regis Babylonis €venit Nabuzardan princeps militiae €qui stabat coram rege Babylonis in Hierusalem et incendit domum Domini et domum regis €et omnes domos Hierusalem €et omnem domum magnam igne conbusit et totum murum Hierusalem per circuitum €destruxit cunctus exercitus Chaldeorum €qui erat cum magistro militiae de pauperibus autem populi €et de reliquo vulgo quod remanserat in civitate €et de perfugis qui transfugerant ad regem Babylonis þï€Öõìçáôåÿï°²¹ÿï‚Êåòÿ¨´˜„et ceteros de multitudine transtulit Nabuzardan princeps militiae de pauperibus vero terrae reliquit Nabuzardan princeps militiae €in vinitores et in agricolas columnas quoque aereas quae erant in domo Domini et bases €et mare aereum quod erat in domo Domini €confregerunt Chaldei et tulerunt omne aes eorum in Babylonem et lebetas et creagras et psalteria et fialas et €mortariola €et omnia vasa aerea quae in ministerio fuerant tulerunt et hydrias et thymiamateria et urceos €et pelves et candelabra et mortaria et cyatos €quotquot aurea aurea €et quotquot argentea argentea €tulit magister militiae columnas duas et mare unum €vitulos duodecim aereos qui erant sub basibus €quas fecerat rex Salomon in domo Domini €non erat pondus aeris omnium vasorum horum de columnis autem €decem et octo cubiti altitudinis erant in columna una €et funiculus duodecim cubitorum circuibat eam €porro grossitudo eius quattuor digitorum €et intrinsecus cava erat et capitella super utramque aerea €altitudo capitelli unius quinque cubitorum €et retiacula et mala granata nonaginta sex dependentia €omnia mala granata centum retiaculis €circumdabantur et tulit magister militiae Saraiam sacerdotem primum €et Sophoniam sacerdotem secundum et tres custodes vestibuli et de civitate tulit eunuchum unum €qui erat praepositus super viros bellatores €et septem viros de his qui videbant faciem regis €qui inventi sunt in civitate €et scribam principem militum qui probabat tirones €et sexaginta viros de populo terrae €qui inventi sunt in medio civitatis tulit autem eos Nabuzardan magister militiae €et duxit eos ad regem Babylonis in Reblatha et percussit eos rex Babylonis €et interfecit eos in Reblatha in terra Emath €et translatus est Iuda de terra sua iste est populus quem transtulit Nabuchodonosor €in anno septimo Iudaeos tria milia et viginti tres in anno octavodecimo Nabuchodonosor €de Hierusalem animas octingentas triginta duas in anno vicesimo tertio Nabuchodonosor €transtulit Nabuzardan magister militiae €Iudaeorum animas septingentas quadraginta quinque €omnes ergo animae quattuor milia sescentae et factum est in tricesimo septimo anno transmigrationis Ioachim €regis Iudae €duodecimo mense vicesima quinta mensis €elevavit Evilmerodach rex Babylonis ipso anno regni sui €caput Ioachim regis Iudae €et eduxit eum de domo carceris et locutus est cum eo bona €et posuit thronum eius super thronos regum €qui erant post se in Babylone et mutavit vestimenta carceris eius €et comedebat panem coram eo semper cunctis diebus vitae suae et cibaria eius cibaria perpetua dabantur ei a rege Babylonis €statuta per singulos dies €usque ad diem mortis suae cunctis diebus vitae eius ï°³°ÿï‚Ìáíÿ¡aleph quomodo sedit sola civitas plena populo €facta est quasi vidua domina gentium €princeps provinciarum facta est sub tributo beth plorans ploravit in nocte et lacrimae eius in maxillis eius €non est qui consoletur eam ex omnibus caris eius €omnes amici eius spreverunt eam et facti sunt ei inimici gimel migravit Iuda propter adflictionem €et multitudinem servitutis €habitavit inter gentes nec invenit requiem €omnes persecutores eius adprehenderunt eam inter angustias deleth viae Sion lugent €eo quod non sint qui veniant ad sollemnitatem €omnes portae eius destructae sacerdotes eius gementes €virgines eius squalidae et ipsa oppressa amaritudine he facti sunt hostes eius in capite €inimici illius locupletati sunt €quia Dominus locutus est super eam €propter multitudinem iniquitatum eius €parvuli eius ducti sunt captivi €ante faciem tribulantis vav et egressus est a filia Sion omnis decor eius €facti sunt principes eius velut arietes non invenientes pascuam €et abierunt absque fortitudine ante faciem subsequentis zai recordata est Hierusalem dierum adflictionis suae et €praevaricationis €omnium desiderabilium suorum quae habuerat a diebus antiquis €cum caderet populus eius in manu hostili et non esset auxiliator €viderunt eam hostes et deriserunt sabbata eius heth peccatum peccavit Hierusalem propterea instabilis facta est €omnes qui glorificabant eam spreverunt illam €quia viderunt ignominiam eius €ipsa autem gemens et conversa retrorsum teth sordes eius in pedibus eius nec recordata est finis sui €deposita est vehementer non habens consolatorem €vide Domine adflictionem meam €quoniam erectus est inimicus ioth manum suam misit hostis ad omnia desiderabilia eius €quia vidit gentes ingressas sanctuarium suum €de quibus praeceperas ne intrarent in ecclesiam tuam caph omnis populus eius gemens et quaerens panem €dederunt pretiosa quaeque pro cibo ad refocilandam animam €vide Domine considera quoniam facta sum vilis lamed o vos omnes qui transitis per viam €adtendite et videte si est dolor sicut dolor meus €quoniam vindemiavit me ut locutus est Dominus €in die irae furoris sui mem de excelso misit ignem in ossibus meis et erudivit me €expandit rete pedibus meis convertit me retrorsum €posuit me desolatam tota die maerore confectam nun vigilavit iugum iniquitatum mearum in manu eius €convolutae sunt et inpositae collo meo €infirmata est virtus mea €dedit me Dominus in manu de qua non potero surgere samech abstulit omnes magnificos meos Dominus de medio mei €vocavit adversum me tempus ut contereret electos meos €torcular calcavit Dominus virgini filiae Iuda ain idcirco ego plorans et oculus meus deducens aquam €quia longe factus est a me consolator convertens animam meam €facti sunt filii mei perditi quoniam invaluit inimicus fe expandit Sion manus suas non est qui consoletur eam €mandavit Dominus adversum Iacob in circuitu eius hostes eius €facta est Hierusalem quasi polluta menstruis inter eos sade iustus est Dominus quia os eius ad iracundiam provocavi €audite obsecro universi populi et videte dolorem meum €virgines meae et iuvenes mei abierunt in captivitatem coph vocavi amicos meos et ipsi deceperunt me €sacerdotes mei et senes mei in urbe consumpti sunt €quia quaesierunt cibum sibi ut refocilarent animam suam res vide Domine quoniam tribulor €venter meus conturbatus est €subversum est cor meum in memet ipsa €quoniam amaritudine plena sum €foris interfecit gladius et domi mors similis est sen audierunt quia ingemesco ego et non est qui consoletur me €omnes inimici mei audierunt malum meum €laetati sunt quoniam tu fecisti €adduxisti diem consolationis et fient similes €mei thau ingrediatur omne malum eorum coram te €et devindemia eos sicut vindemiasti me €propter omnes iniquitates meas €multi enim gemitus mei et cor meum maerens  aleph quomodo obtexit caligine in furore suo Dominus filiam Sion €proiecit de caelo terram inclitam Israhel €et non recordatus est scabilli pedum €suorum €in die furoris sui beth praecipitavit Dominus nec pepercit omnia speciosa Iacob €destruxit in furore suo munitiones virginis Iuda €deiecit in terram polluit regnum et principes eius gimel confregit in ira furoris omne cornu Israhel €avertit retrorsum dexteram suam a facie inimici €et succendit in Iacob quasi ignem flammae devorantis in gyro deleth tetendit arcum suum quasi inimicus €firmavit dexteram suam quasi hostis €et occidit omne quod pulchrum erat visu €in tabernaculo filiae Sion effudit quasi ignem indignationem suam he factus est Dominus velut inimicus praecipitavit Israhel €praecipitavit omnia moenia eius dissipavit munitiones eius €et replevit in filia Iuda humiliatum et humiliatam vav et dissipavit quasi hortum tentorium suum €demolitus est tabernaculum suum €oblivioni tradidit Dominus in Sion festivitatem et sabbatum €et obprobrio in indignatione furoris €sui regem et sacerdotem zai reppulit Dominus altare suum maledixit sanctificationi suae €tradidit in manu inimici muros turrium eius €vocem dederunt in domo Domini sicut in die sollemni heth cogitavit Dominus dissipare murum filiae Sion €tetendit funiculum suum et non avertit manum suam a perditione €luxitque antemurale et murus pariter dissipatus est teth defixae sunt in terra portae eius €perdidit et contrivit vectes eius €regem eius et principes eius in gentibus €non est lex et prophetae eius non invenerunt visionem a Domino ioth sederunt in terra conticuerunt senes filiae Sion þï€Öõìçáôåÿï°³°ÿï‚Ìáíÿ¢˜Š‚consperserunt cinere capita sua accincti sunt ciliciis €abiecerunt in terra capita sua virgines Hierusalem caph defecerunt prae lacrimis oculi mei conturbata sunt viscera mea €effusum est in terra iecur meum €super contritione filiae populi mei €cum deficeret parvulus et lactans in plateis oppidi lamed matribus suis dixerunt ubi est triticum et vinum €cum deficerent quasi vulnerati in plateis civitatis €cum exhalarent animas suas in sinu matrum suarum mem cui conparabo te vel cui adsimilabo te filia Hierusalem €cui exaequabo te et consolabor te virgo filia Sion €magna enim velut mare contritio tua quis medebitur tui nun prophetae tui viderunt tibi falsa et stulta €nec aperiebant iniquitatem tuam ut te ad paenitentiam provocarent €viderunt autem tibi adsumptiones falsas et eiectiones samech plauserunt super te manibus omnes transeuntes per viam €sibilaverunt et moverunt caput suum super filiam Hierusalem €haecine est urbs dicentes perfecti decoris €gaudium universae terrae fe aperuerunt super te os suum omnes inimici tui €sibilaverunt et fremuerunt dentibus €dixerunt devoravimus €en ista est dies quam expectabamus invenimus vidimus ain fecit Dominus quae cogitavit €conplevit sermonem suum quem praeceperat a diebus antiquis €destruxit et non pepercit €et laetificavit super te inimicum et exaltavit cornu hostium tuorum sade clamavit cor eorum ad Dominum super muros filiae Sion €deduc quasi torrentem lacrimas per diem et per noctem €non des requiem tibi neque taceat pupilla oculi tui coph consurge lauda in nocte in principio vigiliarum €effunde sicut aqua cor tuum ante conspectum Domini €leva ad eum manus tuas pro anima parvulorum tuorum €qui defecerunt in fame in capite omnium conpetorum res vide Domine et considera quem vindemiaveris ita €ergone comedent mulieres fructum suum €parvulos ad mensuram palmae €si occidetur in sanctuario Domini sacerdos et €propheta sen iacuerunt in terra foris puer et senex €virgines meae et iuvenes mei ceciderunt in gladio €interfecisti in die furoris tui percussisti nec misertus es thau vocasti quasi ad diem sollemnem qui terrerent me de circuitu €et non fuit in die furoris Domini qui effugeret et relinqueretur €quos educavi et enutrivi inimicus meus consumpsit eos  aleph ego vir videns paupertatem meam in virga indignationis eius aleph me minavit et adduxit in tenebris et non in lucem aleph tantum in me vertit et convertit manum suam tota die beth vetustam fecit pellem meam et carnem meam €contrivit ossa mea beth aedificavit in gyro meo et circumdedit me felle et labore beth in tenebrosis conlocavit me quasi mortuos sempiternos gimel circumaedificavit adversum me ut non egrediar €adgravavit conpedem meam gimel sed et cum clamavero et rogavero €exclusit orationem meam gimel conclusit vias meas lapidibus quadris €semitas meas subvertit deleth ursus insidians factus est mihi leo in absconditis deleth semitas meas subvertit et confregit me posuit me desolatam deleth tetendit arcum suum €et posuit me quasi signum ad sagittam he misit in renibus meis filias faretrae suae he factus sum in derisu omni populo meo €canticum eorum tota die he replevit me amaritudinibus €inebriavit me absinthio vav et fregit ad numerum dentes meos cibavit me cinere vav et repulsa est anima mea oblitus sum bonorum vav et dixi periit finis meus et spes mea a Domino zai recordare paupertatis et transgressionis meae absinthii et fellis zai memoria memor ero et tabescet in me anima mea zai hoc recolens in corde meo ideo sperabo heth misericordiae Domini quia non sumus consumpti €quia non defecerunt miserationes eius heth novae diluculo multa est fides tua heth pars mea Dominus dixit anima mea €propterea expectabo eum teth bonus est Dominus sperantibus in eum €animae quaerenti illum teth bonum est praestolari cum silentio salutare Domini teth bonum est viro cum portaverit iugum ab adulescentia sua ioth sedebit solitarius et tacebit quia levavit super se ioth ponet in pulvere os suum si forte sit spes ioth dabit percutienti se maxillam €saturabitur obprobriis caph quia non repellet in sempiternum Dominus caph quia si abiecit et miserebitur €secundum multitudinem misericordiarum suarum caph non enim humiliavit ex corde suo €et abiecit filios hominis lamed ut contereret sub pedibus suis omnes vinctos terrae lamed ut declinaret iudicium viri in conspectu vultus Altissimi lamed ut perverteret hominem in iudicio suo Dominus ignoravit mem quis est iste qui dixit ut fieret Domino non iubente mem ex ore Altissimi non egredientur nec mala nec bona mem quid murmuravit homo vivens vir pro peccatis suis nun scrutemur vias nostras et quaeramus €et revertamur ad Dominum nun levemus corda nostra cum manibus ad Dominum in caelos nun nos inique egimus et ad iracundiam provocavimus €idcirco tu inexorabilis es samech operuisti in furore et percussisti nos €occidisti nec pepercisti samech opposuisti nubem tibi ne transeat oratio samech eradicationem et abiectionem posuisti me €in medio populorum fe aperuerunt super nos os suum omnes inimici fe formido et laqueus facta est nobis vaticinatio et €contritio fe divisiones aquarum deduxit oculus meus €in contritione filiae populi mei ain oculus meus adflictus est nec tacuit €eo quod non esset requies ain donec respiceret et videret Dominus de caelis ain oculus meus depraedatus est animam meam €in cunctis filiabus urbis meae sade venatione ceperunt me quasi avem inimici mei gratis sade lapsa est in lacu vita mea €et posuerunt lapidem super me sade inundaverunt aquae super caput meum dixi perii coph invocavi nomen tuum Domine de lacis novissimis coph vocem meam audisti €ne avertas aurem tuam a singultu meo et clamoribus coph adpropinquasti in die quando invocavi te €dixisti ne timeas res iudicasti Domine causam animae meae €redemptor vitae meae res vidisti Domine iniquitatem adversum me €iudica iudicium meum res vidisti omnem furorem €universas cogitationes eorum adversum me sen audisti obprobria eorum Domine €omnes cogitationes eorum adversum me sen labia insurgentium mihi €et meditationes eorum adversum me tota die sen sessionem eorum et resurrectionem €eorum vide €ego sum psalmus eorum thau reddes eis vicem Domine iuxta opera manuum suarum thau dabis eis scutum cordis laborem tuum thau persequeris in furore et conteres eos sub caelis Domine  aleph quomodo obscuratum est aurum mutatus est color optimus €dispersi sunt lapides sanctuarii in capite omnium platearum beth filii Sion incliti et amicti auro primo €quomodo reputati sunt in vasa testea opus manuum figuli gimel sed et lamiae nudaverunt mammam €lactaverunt catulos suos €filia populi mei crudelis quasi strutio in deserto deleth adhesit lingua lactantis ad palatum €eius in siti €parvuli petierunt panem et non erat qui frangeret eis he qui vescebantur voluptuose interierunt in viis €qui nutriebantur in croceis amplexati sunt stercora vav et maior effecta est iniquitas filiae populi mei peccato Sodomorum €quae subversa est in momento €et non ceperunt in ea manus zai candidiores nazarei eius nive nitidiores lacte €rubicundiores ebore antiquo sapphyro pulchriores heth denigrata est super carbones facies eorum €et non sunt cogniti in plateis €adhesit cutis eorum ossibus €aruit et facta est quasi lignum teth melius fuit occisis gladio quam interfectis fame €quoniam isti extabuerunt consumpti ab sterilitate terrae ioth manus mulierum misericordium coxerunt filios suos €facti sunt cibus earum in contritione filiae populi mei caph conplevit Dominus furorem suum €effudit iram indignationis suae €et succendit ignem in Sion et devoravit fundamenta eius lamed non crediderunt reges terrae et universi habitatores orbis €quoniam ingrederetur hostis et inimicus per portas Hierusalem mem propter peccata prophetarum eius €iniquitates sacerdotum eius €qui effuderunt in medio eius sanguinem iustorum nun erraverunt caeci in plateis polluti sunt sanguine €cumque non possent tenuerunt lacinias suas samech recedite polluti clamaverunt eis €recedite abite nolite tangere €iurgati quippe sunt et commoti €dixerunt inter gentes non addet ultra ut habitet in eis þï€Öõìçáôåÿï°³°ÿï‚Ìáíÿ¤˜fe facies Domini divisit eos non addet ut €respiciat eos €facies sacerdotum non erubuerunt neque senum miserti sunt ain cum adhuc subsisteremus €defecerunt oculi nostri ad auxilium nostrum vanum €cum respiceremus adtenti ad gentem quae salvare non poterat sade lubricaverunt vestigia nostra in itinere platearum nostrarum €adpropinquavit finis noster conpleti sunt dies nostri €quia venit finis noster coph velociores fuerunt persecutores nostri aquilis caeli €super montes persecuti sunt nos €in deserto insidiati sunt nobis res spiritus oris nostri christus dominus captus est in peccatis nostris €cui diximus in umbra tua vivemus in gentibus sen gaude et laetare filia Edom quae habitas in terra Hus €ad te quoque perveniet calix inebriaberis atque nudaberis thau conpleta est iniquitas tua filia Sion €non addet ultra ut transmigret te €visitavit iniquitatem tuam filia Edom discoperuit peccata €tua  recordare Domine quid acciderit nobis €intuere et respice obprobrium nostrum hereditas nostra versa est ad alienos €domus nostrae ad extraneos pupilli facti sumus absque patre matres nostrae quasi viduae aquam nostram pecunia bibimus ligna nostra pretio conparavimus cervicibus minabamur lassis non dabatur requies Aegypto dedimus manum et Assyriis ut saturaremur pane patres nostri peccaverunt et non sunt €et nos iniquitates eorum portavimus servi dominati sunt nostri non fuit qui redimeret de manu eorum in animabus nostris adferebamus panem nobis €a facie gladii in deserto pellis nostra quasi clibanus exusta est a facie tempestatum famis mulieres in Sion humiliaverunt virgines in civitatibus €Iuda principes manu suspensi sunt facies senum non erubuerunt adulescentibus inpudice abusi sunt et pueri in ligno corruerunt senes de portis defecerunt iuvenes de choro psallentium defecit gaudium cordis nostri €versus est in luctu chorus noster cecidit corona capitis nostri vae nobis quia peccavimus propterea maestum factum est cor nostrum €ideo contenebrati sunt oculi nostri propter montem Sion quia disperiit €vulpes ambulaverunt in eo tu autem Domine in aeternum permanebis €solium tuum in generatione et generatione quare in perpetuum oblivisceris nostri €derelinques nos in longitudinem dierum converte nos Domine ad te et convertemur €innova dies nostros sicut a principio sed proiciens reppulisti nos iratus es contra nos vehementer àï‚Âáòÿ¡et haec verba libri quae scripsit Baruch filius Neeri €filius Maasei €filii Sedechiae filii Sedei filii Helchiae in Babylonia in anno quinto in septima die mensis €in tempore quo ceperunt Chaldei Hierusalem €et succenderunt eam igni et legit Baruch verba libri huius €ad aures Iechoniae filii Ioachim regis Iuda €et ad aures universi populi venientis ad librum et ad aures potentium filiorum regum €et ad aures presbyterorum €et ad aures populi a minimo usque ad magnum eorum €omnium habitantium in Babylonia ad flumen Sudi qui audientes plorabant et ieiunabant €et orabant in conspectu Domini et collegerunt pecuniam €secundum quod potuit uniuscuiusque manus et miserunt in Hierusalem €ad Ioachim filium Helchiae filii Salom sacerdotem €et ad sacerdotes et ad omnem populum €qui inventi sunt cum eo in Hierusalem cum acciperet vasa templi Domini quae ablata fuerant de templo €revocare in terram Iuda decima die illius sivan €vasa argentea quae fecit Sedechias filius Iosiae rex Iuda posteaquam cepisset Nabuchodonosor rex Babylonum €Iechoniam €et principes et vinctos et potentes €et populum terrae ab Hierusalem €et duxit eos in Babyloniam et dixerunt ecce misimus ad vos pecunias €de quibus emite holocaustomata et tus €et facite manna et offerte pro peccato ad aram Domini Dei nostri et orate pro vita Nabuchodonosor regis Babyloniae €et pro vita Balthasar filii eius €ut sint dies ipsorum sicut dies caeli super terram et det Dominus virtutem nobis et inluminet oculos nostros €ut vivamus sub umbra Nabuchodonosor regis Babyloniae €et sub umbra Balthasar filii eius €et serviamus eis multis diebus €et inveniamus gratiam in conspectu eorum et pro nobis ipsis orate ad Dominum Deum nostrum €quia peccavimus Domino Deo nostro €et non est aversus furor eius a nobis usque in hunc diem et legite librum istum quem misimus ad vos €recitari in templo Domini in die sollemni et in die oportuno et dicetis €Domino Deo nostro iustitia nobis autem confusio faciei nostrae €sicut dies haec omni Iuda et habitantibus in Hierusalem regibus nostris et principibus nostris €sacerdotibus nostris et prophetis nostris et patribus nostris peccavimus ante Dominum nostrum €et non credidimus diffidentes in eum et non fuimus subiectibiles illi €et non obaudivimus vocem Domini Dei nostri €ut ambularemus in mandatis eius quibus dedit nobis a die qua eduxit patres nostros de terra Aegypti €usque in hunc diem €eramus incredibiles ad Dominum Deum nostrum €et dissipati recessimus ne audiremus vocem ipsius et adheserunt nobis mala multa et maledictiones €quae constituit Dominus Moysi servo suo €qui eduxit patres nostros de terra Aegypti €dare nobis terram fluentem lac et mel sicut hodierna die et non audivimus vocem Domini Dei nostri €secundum omnia verba prophetarum quos misit ad nos et abivimus unusquisque in sensum cordis nostri maligni €operari diis alienis facientes mala ante oculos Domini Dei nostri  propter quod statuit Dominus Deus noster verbum suum €quod locutus est ad nos €et ad iudices nostros qui iudicaverunt in Israhel €et ad reges nostros et ad principes nostros €et ad omnem Israhel et Iuda ut adduceret Dominus super nos mala magna €quae non sunt facta sub caelo €quemadmodum facta sunt Hierusalem €secundum quae scripta sunt in lege Moysi ut manducaret homo carnes filii sui et carnes filiae suae et dedit illos sub manus regum omnium €qui sunt in circuitu nostro €in inproperium et in desolationem €et in omnibus populis quo nos dispersit Dominus et facti sumus subtus et non supra €quia peccavimus Domino Deo nostro €non obaudiendo vocem ipsius Domino Deo nostro iustitia €nobis autem et patribus nostris confusio faciei €sicut dies haec quae locutus est Dominus super nos €omnia mala haec quae evenerunt super nos et non sumus deprecati faciem Domini Dei nostri €ut reverteremur unusquisque nostrum a viis nostris pessimis et vigilavit Dominus in malis et adduxit ea super nos €quia iustus est Dominus in omnibus operibus suis €quae mandavit nobis et non audivimus vocem ipsius €ut iremus in praeceptis Domini quae dedit ante faciem nostram et nunc Domine Deus Israhel €qui eduxisti plebem tuam de terra Aegypti €in manu valida et in signis et in prodigiis €et in virtute tua magna et in brachio excelso €et fecisti tibi nomen sicut dies iste peccavimus impie egimus inique gessimus Domine Deus noster €in omnibus iustitiis tuis avertatur ira tua a nobis €quia derelicti sumus pauci inter gentes ubi dispersisti nos exaudi Domine preces nostras et orationes nostras €et educ nos propter te €et da nobis invenire gratiam ante faciem eorum qui nos abduxerunt ut sciat omnis terra quia tu es Dominus Deus noster €et quia nomen tuum invocatum est super Israhel et super genus ipsius respice Domine de domo sancta tua in nos €et inclina aurem tuam et audi aperi oculos tuos et vide quia non mortui qui sunt in inferno €quorum spiritus acceptus est a visceribus suis €dabunt honorem et iustificationem Domino sed anima quae tristis est super magnitudine €et incedit curva et infirmis €et oculi deficientes et anima esuriens €dat tibi gloriam et iustitiam Domino quia non secundum iustitias patrum nostrorum nos fundimus misericordiam €ante conspectum tuum Domine Deus noster sed quia misisti iram tuam et furorem tuum super nos €sicut locutus es in manus puerorum tuorum prophetarum dicens sic dicit Dominus €inclinate umerum vestrum et cervicem vestram €et opera facite regi Babylonis €et sedebitis in terra quam dedi patribus vestris quod si autem non audieritis vocem Domini Dei vestri €operari regi Babyloniae €defectionem faciam de civitatibus Iuda et a foris €Hierusalem et auferam a vobis vocem iucunditatis et vocem gaudimonii €et vocem sponsi et vocem sponsae €et erit omnis terra sine vestigio ab inhabitantibus eam þï€Öõìçáôåÿï°³±ÿï‚Âáòÿ¢˜˜et non audierunt vocem tuam €ut operarentur regi Babyloniae €et statuisti verba tua €quae locutus es in manibus puerorum tuorum prophetarum €ut proferrentur ossa regum nostrorum €et ossa patrum nostrorum de loco suo et ecce sunt proiecta in calore solis et in gelu noctis €et mortui sunt in doloribus pessimis €in fame et in gladio et in emissione et posuisti templum in quo invocatum est nomen tuum in ipso €sicut haec dies €propter iniquitatem domus Israhel et domus Iuda et fecisti in nobis Domine Deus noster €secundum omnem benignitatem tuam €et secundum omnem miserationem tuam illam magnam sicut locutus es in manu pueri tui Moysi €in die qua praecepisti ei €scribere legem tuam coram filiis Israhel dicens si non obaudieritis vocem meam €ambitio haec magna et multa convertetur in €minimo €inter gentes quo ego dispergam illos quia scio quod me non audiet populus €populus est enim dura cervice €et convertetur ad cor suum in terra captivitatis suae et scient quoniam ego sum Dominus Deus eorum €et dabo eis cor et audient aures et laudabunt me in terra captivitatis suae €et memores erunt nominis mei et avertent se a dorso suo duro et a malignitatibus suis €quia reminiscentur viam patrum suorum qui peccaverunt in me et revocabo illos in terram €quam iuravi patribus illorum Abraham et Isaac et Iacob €et dominabuntur eius €et multiplicabo eos et non minorabuntur et statuam illis testamentum alterum sempiternum €ut sim illis in Deum et ipsi erunt mihi in populum €et non movebo amplius populum meum filios Israhel €a terra quam dedi illis  et nunc Domine omnipotens Deus Israhel €anima in angustiis et spiritus anxius clamat ad te audi Domine et miserere quia Deus es misericors €et miserere nostri quia peccavimus ante te quia tu sedes in sempiternum et nos peribimus in aevum Domine omnipotens Deus Israhel €audi nunc orationem mortuorum Israhel et filiorum ipsorum €qui peccaverunt ante te et non audierunt vocem Domini Dei sui €et adglutinata sunt nobis mala noli meminisse iniquitates patrum nostrorum €sed memento manus tuae et nominis tui in tempore isto quia tu es Dominus Deus noster et laudabimus te Domine quia propter hoc dedisti timorem tuum in cordibus nostris €et ut invocemus nomen tuum et laudemus te in captivitate nostra €quia convertemus iniquitatem patrum nostrorum €qui peccaverunt ante te et ecce nos hodie in captivitate nostra sumus €quo nos dispersisti in inproperium et in maledictum et in €peccatum €secundum omnes iniquitates patrum nostrorum €qui discesserunt a te Domine Deus noster audi Israhel mandata vitae €auribus percipite ut scias prudentiam quid est Israhel quid est quod in terra es inimicorum inveterasti in terra aliena coinquinatus es cum mortuis €deputatus es cum descendentibus in infernum dereliquisti fontem sapientiae si in via Dei ambulasses habitasses in pace €sempiterna disce ubi sit prudentia ubi sit virtus ubi sit intellectus €ut scias simul ubi sit longiturnitas vitae et victus €ubi sit lumen oculorum et pax quis invenit locum eius et quis intravit in thesauros eius ubi sunt principes gentium €et qui dominantur super bestias quae sunt super terram qui in avibus caeli inludunt qui argentum thesaurizant €et aurum in quo confidebant homines €et non est finis adquisitionis eorum €qui argentum fabricant et solliciti sunt €nec est inventio operum illorum exterminati sunt et ad inferos descenderunt €et alii loco eorum exsurrexerunt iuvenes viderunt lumen et habitaverunt super terram €viam autem disciplinae ignoraverunt neque intellexerunt semitas eius €neque filii eorum susceperunt eam €a facie ipsorum longe facta est non est audita in terra Chanaan neque visa est in Theman filii quoque Agar qui exquirunt prudentiam quae de terra est €negotiatores Merrae et Theman €et fabulatores et exquisitores intellegentiae €viam autem sapientiae nescierunt €neque commemorati sunt semitas eius o Israhel quam magna est domus Dei €et ingens locus possessionis eius magnus et non habet finem excelsus et inmensus ibi fuerunt gigantes nominati illi qui ab initio fuerunt €statura magna scientes bellum non hos elegit Deus €neque viam disciplinae dedit illis €et perierunt eo quod non haberent €sapientiam et perierunt propter insipientiam suam quis ascendit in caelum et accepit eam €et deduxit eam de nubibus quis transfretavit mare et invenit illam €et adtulit illam super aurum electum non est qui possit scire viam eius €neque qui exquirat semitas eius sed qui scit universa novit eam €et invenit eam prudentia sua €qui praeparavit terram in aeterno tempore €et replevit eam pecudibus et quadrupedibus qui emittit lumen et vadit €et vocavit illud et obaudit illi in tremore stellae autem lumen dederunt in custodiis suis et laetatae €sunt vocatae sunt et dixerunt adsumus €et luxerunt ei cum iucunditate qui fecit illas hic Deus noster non aestimabitur alius adversus eum hic adinvenit omnem viam disciplinae €et tradidit illam Iacob puero suo et Israhel dilecto suo post haec in terris visus est et cum hominibus conversatus est  hic liber mandatorum Dei et lex quae est in aeternum €omnes qui tenent eam ad vitam €qui autem dereliquerint eam in mortem convertere Iacob et adprehende eam €ambula per viam ad splendorem eius contra lumen eius ne tradas altero gloriam tuam €et dignitatem tuam genti alienae beati sumus Israhel €quoniam quae Deo placent nobis manifesta sunt animaequior esto populus Dei memorabilis Israhel venundati estis gentibus non in perditionem €sed propter quod in ira ad iracundiam provocastis Deum €traditi estis adversariis exacerbastis enim eum qui fecit vos Deum aeternum €immolantes daemoniis et non Deo obliti autem estis eum qui nutrivit vos €et contristastis nutricem vestram Hierusalem vidit enim iracundiam a Deo venientem vobis €et dixit audite confines Sion €adduxit enim mihi Deus luctum magnum vidi enim captivitatem populi mei filiorum meorum et filiarum €quam superduxit illis Aeternus nutrivi enim illos cum iucunditate €dimisi autem illos cum fletu et luctu nemo gaudeat super me viduam et desolatam a multis €derelicta sum propter peccata filiorum meorum €quia declinaverunt a lege Dei iustitias autem ipsius nescierunt €nec ambulaverunt per vias mandatorum Dei €neque per semitas veritatis eius cum iustitia ingressi sunt veniant confines Sion €et memorentur captivitatem filiorum et filiarum mearum €quam superduxit illis Aeternus adduxit enim super illos gentem de longinquo €gentem inprobam et alterius linguae qui non sunt reveriti senem neque puerorum miserti sunt €et abduxerunt dilectos viduae et a filiis unicam desolaverunt ego autem quid possum adiuvare vos qui enim adduxit super vos mala €ipse vos eripiet de manibus inimicorum vestrorum ambulate filii ambulate ego enim derelicta sum sola exui me stola pacis indui autem me sacco obsecrationis €et clamabo ad Altissimum in diebus meis animaequiores estote filii clamate ad Dominum €et eripiet vos de manu principum inimicorum ego enim speravi in Aeternum salutem vestram €et venit mihi gaudium a Sancto €super misericordia quae veniet vobis ab Aeterno salutari nostro emisi enim vos cum luctu et ploratu €reducet autem vos mihi Deus €cum gaudio et iucunditate in sempiternum sicut enim viderunt vicinae Sion captivitatem vestram €sic videbunt et in celeritate salutem vestram a Deo €quae superveniet vobis cum honore magno et splendore aeterno filii patienter sustinete iram quae supervenit vobis €persecutus est enim te inimicus tuus €sed cito videbis perditionem ipsius et super cervices ipsius ascendes delicati mei ambulaverunt vias asperas €ducti sunt enim ut grex direptus ab inimicis animaequiores estote filii et proclamate ad Deum €erit enim memoria vestra ab eo qui ducit vos sicut enim fuit sensus vester ut erraretis a Deo €decies tantum iterum convertentes requiretis eum qui enim induxit vobis mala €ipse rursum adducet vobis sempiternam iucunditatem €cum salute vestra animaequior esto Hierusalem exhortatur enim te qui te nominavit nocentes parebunt qui te vexaverunt €et qui gratulati sunt in tua ruina €punientur civitates quibus servierunt filii tui €punietur quae accepit filios tuos þï€Öõìçáôåÿï°³±ÿï‚Âáòÿ¤˜¡sicut enim gavisa est in tua ruina et laetata est in tuo casu €sic contristabitur in sua desolatione et amputabitur exultatio multitudinis eius €et gaudimonium eius erit in luctum ignis enim superveniet ei ab Aeterno in longiturnis diebus €et habitabitur a daemoniis in multitudinem temporis circumspice Hierusalem ad orientem €et vide iucunditatem a Deo tibi venientem ecce enim veniunt filii tui quos dimisisti dispersos €veniunt collecti ab oriente usque ad occidentem in verbo Sancti €gaudentes in honorem Dei  exue te Hierusalem stola luctus et vexationis tuae €et indue te decore et honore €eius quae a Deo tibi est in sempiterna gloriae circumdato te deploide a Deo €iustitiae €et inpone mitram capiti tuo honoris Aeterni Deus enim ostendet splendorem suum in te €omni quod sub caelo est nominabitur enim tibi nomen tuum a Deo in sempiternum €Pax iustitiae et Honor pietatis exsurge Hierusalem et sta in excelso et circumspice ad orientem €et vide collectos filios tuos €ab oriente sole usque ad occidentem in verbo Sancti €gaudentes Dei memoria exierunt enim abs te pedibus ducti ab inimicis €adducet autem illos Dominus ad te €portatos in honorem sicut filios regni constituit enim Deus humiliare omnem montem excelsum et rupes perennes €et convalles replere in aequalitatem terrae €ut ambulet Israhel diligenter in honorem Dei obumbraverunt autem et silvae et omne lignum suavitatis Israhel mandato Dei adducet enim Deus Israhel cum iucunditate €in lumine maiestatis suae €cum misericordia et iustitia quae est ab ipso  exemplum epistulae €quam misit Hieremias ad abductos captivos in Babyloniam a €rege Babyloniorum €ut nuntiaret illis secundum quod praeceptum est illi a €Deo €propter peccata quae peccastis ante Deum €abducemini in Babyloniam captivi a Nabuchodonosor rege Babylonum ingressi itaque in Babyloniam €eritis illic annis plurimis et tempus longum €usque ad generationes septem €post hoc autem educam vos inde cum pace nunc autem videbitis in Babylonia deos aureos et argenteos et lapideos €et ligneos in umeros portari €ostentantes metum gentibus videte ergo ne et vos similes efficiamini factis alienis €et metuatis et metus vos capiat in ipsis visa itaque turba de retro et ab ante adorantes €dicite in cordibus vestris tibi oportet adorari Domine angelus autem meus vobiscum est €ipse autem exquiram animas vestras nam lingua ipsorum polita a fabro €ipsa etiam inaurata et inargentata falsa sunt et non possunt loqui et sicut virgini amanti ornamenti ita €accepto auro fabricati sunt coronas certe habent aureas super capita sua dii illorum €unde subtrahent sacerdotes ab eis aurum et argentum €et erogant illud in semet ipsis dant autem et ex ipso prostitutis et meretrices ornant €et iterum cum receperint illud a meretricibus ornant deos suos hii autem non liberantur ab erugine et tinea opertis autem illis veste purpurea €extergent faciem ipsorum propter pulverem domus €qui est plurimus inter eos sceptrum autem habet ut homo sicut iudex regionis €qui in se peccantem non interficit habet etiam gladium in manu et securem €se autem de bello et a latronibus non liberat €unde vobis notum sit quia non sunt dii ne ergo timueritis eos €sicut enim vas hominis confractum inutile efficitur €tales sunt et dii illorum constitutis illis in domo €oculi eorum pleni sunt pulvere a pedibus introeuntium et sicut alicui qui regem offendit circumseptae sunt ianuae €aut sicut ad sepulchrum adductum mortuum €ita tutant sacerdotes ostia clusuris et seris €ne a latronibus expolientur lucernas accendunt illis et quidem multas €ex quibus nullam videre possunt €sunt autem sicut trabes in domo corda vero eorum dicunt elingere serpentes qui de terra sunt €dum comedent eos et vestimentum ipsorum et non sentiunt nigrae fiunt facies eorum a fumo qui in domo fit supra corpus eorum et supra caput €volant noctuae et hirundines et aves etiam similiter et cattae unde scietis quia non sunt dii ne ergo timueritis eos aurum etiam quod habent ad speciem est €nisi aliquis exterserit eruginem non fulgebunt €neque enim dum conflarentur sentiebant ex omni pretio empta sunt €in quibus spiritus non est in ipsis sine pedibus in umeris portantur €ostentantes ignobilitatem suam hominibus €confundantur etiam qui colunt ea propterea si ceciderint in terram a semet ipsis non surgent €neque si quis eum statuerit rectum per semet ipsum stabit €sed sicut mortuis munera eorum illis adponentur hostias illorum sacerdotes ipsorum vendunt et abutuntur €similiter et mulieres eorum decerpentes €neque infirmo neque mendicanti aliquid inpertiunt de sacrificiis eorum fetae et menstruatae contingunt €scientes itaque ex his quia non sunt dii ne timeatis eos unde enim vocantur dii €quia mulieres adponunt diis argenteis et aureis et ligneis et in domibus eorum sacerdotes sedent €habentes tunicas scissas et capita et barbas rasa €quorum capita nuda sunt rugiunt autem clamantes contra deos suos sicut in cena mortui a vestimento eorum auferent sacerdotes €et vestiunt uxores suas et filios suos neque si quid mali patiantur ab aliquo €neque si quid bonum poterunt retribuere €neque regem constituere possunt neque auferre similiter neque divitias dare possunt neque malum €retribuere €si quis illis votum voverit et non reddiderit €nec hoc requirent hominem a morte non liberant €neque infimum a potentiore eripient hominem caecum ad visum non restituent €de necessitate hominem non liberabunt viduae non miserebuntur neque orfanis benefacient lapidibus de monte similes sunt dii illorum €lignei et lapidei aurei et argentei €qui autem colunt illa confundentur quomodo ergo aestimandum est aut dicendum illos esse deos adhuc enim ipsis Chaldeis non honorantibus ea €qui cum audierint mutum non posse loqui €offerent illum ad Bel postulantes ab eo loqui quasi possint sentire qui non habent motum €et ipsi cum intellexerint relinquent ea €sensum enim non habent ipsi dii illorum mulieres autem circumdatis funibus in viis sedent €succendentes ossa olivarum cum autem aliqua ex ipsis adtracta ab aliquo transeunte dormierit €proximae suae exprobrat quod ea non sit digna habita sicut ipsa €neque funis eius disruptus sit omnia autem quae illis fiunt falsa sunt €quomodo ergo aestimandum aut dicendum est €esse illos deos a fabris autem et ab aurificibus facta sunt €nihil aliud erint nisi id quod volunt esse sacerdotes aurifices ipsi etiam qui ea €faciunt €non sunt multi temporis €numquid ergo possunt quae ab ipsis fabricata sunt esse dii reliquerunt autem falsa et obprobrium postea futuris nam cum supervenerit illis proelium et mala €cogitant post se sacerdotes €ubi se abscondant cum illis quomodo ergo sentiri debeant quoniam dii sunt €qui nec de bello se liberant neque de malis se eripiunt nam cum sint lignea et inaurata et inargentata €scietur postea quia falsa sunt gentibus universis et regibus €quae manifestata sunt quia non sunt dii €sed opera manuum hominum €et nullum opus Dei in illis unde ergo notum est quia non sunt dii sed opera manuum hominum €et nullum Dei opus in ipsis est regem regioni non suscitant neque pluviam hominibus dabunt iudicium quoque non discernent €neque regionem liberabunt ab iniuria €quia nihil possunt sicut corniculae inter medium caeli et terrae etenim cum inciderit ignis in domum deorum ligneorum aureorum et €argenteorum €sacerdotes quidem ipsorum fugient et liberabuntur €ipsi vero sicut trabes in medio conburentur regi autem et bello non resistent €quomodo ergo aestimandum est aut recipiendum quia dii sunt non a furibus neque a latronibus se liberabunt €dii lignei et lapidei et inaurati et argentati €quibus hii qui fortiores sunt aurum et argentum et vestimentum quod operti sunt €auferent illis et abibunt €nec sibi auxilium ferunt itaque melius est esse regem ostentantem virtutem suam €aut vas in domo utile in quo gloriabitur qui possidet illud €quam falsi dii €vel ostium in domo quod custodit quae in ipsa sunt €quam falsi dii sol quidem et luna €sidera cum sint splendida et emissa ad utilitates obaudiunt similiter et fulgur cum apparuerit perspicuum est €id ipsum autem et spiritus in omni regione spirat þï€Öõìçáôåÿï°³±ÿï‚Âáòÿ¦˜½et nubes quibus cum imperatum fuerit a Deo perambulare universum orbem €perficiunt quod imperatum est eis ignis etiam missus desuper ut consumat montes et silvas €facit quod praeceptum est ei €haec autem neque speciebus neque virtutibus uni eorum similia sunt unde neque aestimandum est neque dicendum €esse illos deos €quando non possint neque iudicium iudicare €neque benefacere hominibus scientes itaque quia non sunt dii ne ergo timueritis eos neque enim regibus maledicent neque benedicent signa etiam in caelo gentibus non ostendunt €neque ut sol lucebunt neque inluminabunt ut luna bestiae meliores sunt illis €quae possunt fugere sub tectum ac prodesse sibi nullo itaque modo nobis est manifestum quia sunt dii €propter quod ne timeatis eos nam sicut in cucumeraria formido nihil custodit €ita sunt dii illorum lignei et argentei et inaurati eodem modo et in horto spina alba supra quam omnis avis sedet €similiter et mortuo proiecto in tenebris €similes sunt dii illorum lignei et inaurati et inargentati a purpura quoque et marmore quae supra illos €tineant €scietis itaque quia non sunt dii €ipsi etiam postremo comeduntur €et erit obprobrium in regione melior est homo iustus qui non habet simulacra €nam erit longe ab obprobriis àï‚Åúåëÿ¡et factum est in tricesimo anno €in quarto mense in quinta mensis €cum essem in medio captivorum iuxta fluvium Chobar €aperti sunt caeli et vidi visiones Dei in quinta mensis €ipse est annus quintus transmigrationis regis Ioachin factum est verbum Domini ad Hiezecihel filium Buzi €sacerdotem €in terra Chaldeorum secus flumen Chobar €et facta est super eum ibi manus Domini et vidi et ecce ventus turbinis veniebat ab aquilone et nubes magna €et ignis involvens et splendor in circuitu eius €et de medio eius quasi species electri id est de medio ignis et ex medio eorum similitudo quattuor animalium €et hic aspectus eorum similitudo hominis in eis et quattuor facies uni et quattuor pinnae uni et pedes eorum pedes recti €et planta pedis eorum quasi planta pedis vituli €et scintillae quasi aspectus aeris candentis et manus hominis sub pinnis eorum in quattuor partibus €et facies et pinnas per quattuor partes habebant iunctaeque erant pinnae eorum alterius ad alterum €non revertebantur cum incederent €sed unumquodque ante faciem suam gradiebatur similitudo autem vultus eorum €facies hominis et facies leonis a dextris ipsorum quattuor €facies autem bovis a sinistris ipsorum quattuor €et facies aquilae ipsorum quattuor et facies eorum et pinnae eorum extentae desuper €duae pinnae singulorum iungebantur €et duae tegebant corpora eorum et unumquodque coram facie sua ambulabat €ubi erat impetus spiritus illuc gradiebantur €nec revertebantur cum ambularent et similitudo animalium aspectus eorum quasi carbonum ignis ardentium €et quasi aspectus lampadarum €haec erat visio discurrens in medio animalium €splendor ignis et de igne fulgor egrediens et animalia ibant et revertebantur in similitudinem fulguris coruscantis cumque aspicerem animalia €apparuit rota una super terram iuxta animalia €habens quattuor facies et aspectus rotarum et opus earum quasi visio maris €et una similitudo ipsarum quattuor €et aspectus earum et opera quasi sit rota in medio rotae per quattuor partes earum euntes ibant €et non revertebantur cum ambularent statura quoque erat rotis et altitudo et horribilis aspectus €et totum corpus plenum oculis in circuitu ipsarum quattuor cumque ambularent animalia ambulabant pariter et rotae iuxta ea €et cum elevarentur animalia de terra elevabantur simul et rotae quocumque ibat spiritus €illuc eunte spiritu et rotae pariter levabantur €sequentes eum €spiritus enim vitae erat in rotis cum euntibus ibant et cum stantibus stabant €et cum elevatis a terra pariter elevabantur et rotae sequentes ea €quia spiritus vitae erat in rotis et similitudo super caput animalium firmamenti €quasi aspectus cristalli horribilis et extenti super €capita eorum desuper sub firmamento autem pinnae eorum rectae alterius ad alterum €unumquodque duabus alis velabat corpus suum €et alterum similiter velabatur et audiebam sonum alarum quasi sonum aquarum multarum €quasi sonum sublimis Dei €cum ambularent quasi sonus erat multitudinis ut sonus castrorum €cumque starent dimittebantur pinnae eorum nam cum fieret vox supra firmamentum €quod erat super caput eorum €stabant et submittebant alas suas et super firmamentum quod erat inminens capiti eorum €quasi aspectus lapidis sapphyri similitudo throni €et super similitudinem throni similitudo quasi aspectus hominis desuper et vidi quasi speciem electri €velut aspectum ignis intrinsecus eius per circuitum €a lumbis eius et desuper €et a lumbis eius usque deorsum €vidi quasi speciem ignis splendentis in circuitu velut aspectum arcus cum fuerit in nube in die pluviae €hic erat aspectus splendoris per gyrum  haec visio similitudinis gloriae Domini €et vidi et cecidi in faciem meam €et audivi vocem loquentis et dixit ad me €fili hominis sta supra pedes tuos et loquar tecum et ingressus est in me spiritus postquam locutus est mihi €et statuit me supra pedes meos €et audivi loquentem ad me et dicentem €fili hominis mitto ego te ad filios Israhel €ad gentes apostatrices quae recesserunt a me €patres eorum praevaricati sunt pactum meum €usque ad diem hanc et filii dura facie et indomabili corde sunt €ad quos ego mitto te €et dices ad eos haec dicit Dominus Deus si forte vel ipsi audiant et si forte quiescant €quoniam domus exasperans est €et scient quia propheta fuerit in medio eorum tu ergo fili hominis ne timeas eos neque sermones eorum metuas €quoniam increduli et subversores sunt tecum €et cum scorpionibus habitas €verba eorum ne timeas et vultus eorum ne formides €quia domus exasperans est loqueris ergo verba mea ad eos €si forte audiant et quiescant quoniam inritatores sunt tu autem fili hominis audi quaecumque loquor ad te €et noli esse exasperans sicut domus exasperatrix est €aperi os tuum et comede quaecumque ego do tibi et vidi et ecce manus missa ad me in qua erat involutus liber €et expandit illum coram me €qui erat scriptus intus et foris €et scriptae erant in eo lamentationes et carmen et vae  et dixit ad me fili hominis quodcumque inveneris comede €comede volumen istud et vadens loquere ad filios Israhel et aperui os meum et cibavit me volumine illo et dixit ad me €fili hominis venter tuus comedet et viscera tua conplebuntur €volumine isto quod ego do tibi €et comedi illud et factum est in ore meo sicut mel dulce et dixit ad me fili hominis vade ad domum Israhel €et loqueris verba mea ad eos non enim ad populum profundi sermonis et ignotae linguae €tu mitteris ad domum Israhel neque ad populos multos profundi sermonis et ignotae linguae €quorum non possis audire sermones €et si ad illos mittereris ipsi audirent te domus autem Israhel nolent audire te €quia nolunt audire me €omnis quippe domus Israhel adtrita fronte est et duro corde ecce dedi faciem tuam valentiorem faciebus eorum €et frontem tuam duriorem frontibus eorum ut adamantem et ut silicem dedi faciem tuam €ne timeas eos neque metuas a facie eorum €quia domus exasperans est et dixit ad me €fili hominis omnes sermones meos quos loquor ad te €adsume in corde tuo et auribus tuis audi et vade ingredere ad transmigrationem ad filios populi tui €et loqueris ad eos et dices eis €haec dicit Dominus Deus si forte audiant et quiescant et adsumpsit me spiritus €et audivi post me vocem commotionis magnae €benedicta gloria Domini de loco suo et vocem alarum animalium percutientium alteram ad alteram €et vocem rotarum sequentium animalia €et vocem commotionis magnae spiritus quoque levavit me et adsumpsit me €et abii amarus in indignatione spiritus mei €manus enim Domini erat mecum confortans me et veni ad transmigrationem acervum novarum frugum €ad eos qui habitabant iuxta flumen Chobar €et sedi ubi illi sedebant €et mansi ibi septem diebus maerens in medio eorum cum autem pertransissent septem dies €factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis speculatorem dedi te domui Israhel €et audies de ore meo verbum et adnuntiabis eis ex me þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ£˜’si dicente me ad impium morte morieris €non adnuntiaveris ei neque locutus fueris €ut avertatur a via sua impia et vivat €ipse impius in iniquitate sua morietur €sanguinem autem eius de manu tua requiram si autem tu adnuntiaveris impio €et ille non fuerit conversus ab impietate sua et via sua €impia €ipse quidem in iniquitate sua morietur €tu autem animam tuam liberasti sed et si conversus iustus a iustitia sua fecerit €iniquitatem €ponam offendiculum coram eo €ipse morietur quia non adnuntiasti ei €in peccato suo morietur €et non erunt in memoria iustitiae eius quas fecit €sanguinem vero eius de manu tua requiram si autem tu adnuntiaveris iusto ut non peccet iustus €et ille non peccaverit €vivens vivet quia adnuntiasti ei et tu animam tuam liberasti et facta est super me manus Domini et dixit ad me €surgens egredere in campum et ibi loquar tecum et surgens egressus sum in campum €et ecce ibi gloria Domini stabat €quasi gloria quam vidi iuxta fluvium Chobar €et cecidi in faciem meam et ingressus est in me spiritus et statuit me super pedes meos €et locutus est mihi et dixit ad me €ingredere et includere in medio domus tuae et tu fili hominis ecce data sunt super te vincula €et ligabunt te in eis et non egredieris in medio eorum et linguam tuam adherescere faciam palato tuo €et eris mutus nec quasi vir obiurgans €quia domus exasperans est cum autem locutus fuero tibi aperiam os tuum et dices ad eos €haec dicit Dominus Deus €qui audit audiat et qui quiescit quiescat €quia domus exasperans est  et tu fili hominis sume tibi laterem et pones eum coram te €et describes in eo civitatem Hierusalem et ordinabis adversus eam obsidionem €et aedificabis munitiones et conportabis aggerem €et dabis contra eam castra et pones arietes in gyro et tu sume tibi sartaginem ferream €et pones eam murum ferreum inter te et inter civitatem €et obfirmabis faciem tuam ad eam et erit in obsidionem €et circumdabis eam €signum est domui Israhel et tu dormies super latus tuum sinistrum €et pones iniquitates domus Israhel super eo €numero dierum quibus dormies super illud €et adsumes iniquitatem eorum ego autem dedi tibi annos iniquitatis eorum numero dierum €trecentos et nonaginta dies €et portabis iniquitatem domus Israhel et cum conpleveris haec dormies super latus tuum dextrum secundo €et adsumes iniquitatem domus Iuda quadraginta diebus €diem pro anno diem inquam pro anno dedi tibi et ad obsidionem Hierusalem convertes faciem tuam €et brachium tuum erit exertum €et prophetabis adversus eam ecce circumdedi te vinculis €et non te convertes a latere tuo in latus aliud €donec conpleas dies obsidionis tuae et tu sume tibi frumentum et hordeum et fabam €et lentem et milium et viciam €et mittes ea in vas unum €et facies tibi panes numero dierum quibus dormies super latus tuum €trecentis et nonaginta diebus comedes illud cibus autem tuus quo vesceris erit in pondere viginti stateres in die €a tempore usque ad tempus comedes illud et aquam in mensura bibes sextam partem hin €a tempore usque ad tempus bibes illud et quasi subcinericium hordiacium comedes illud €et stercore quod egredietur de homine operies illud in €oculis eorum et dixit Dominus €sic comedent filii Israhel panem suum pollutum €inter gentes ad quas eiciam eos et dixi ha ha ha Domine Deus €ecce anima mea non est polluta €et morticinum et laceratum a bestiis non comedi €ab infantia mea usque nunc €et non est ingressa os meum omnis caro inmunda et dixit ad me ecce dedi tibi fimum boum pro stercoribus humanis €et facies panem tuum in eo et dixit ad me €fili hominis ecce ego conteram baculum panis in Hierusalem €et comedent panem in pondere et in sollicitudine €et aquam in mensura et in angustia bibent ut deficientibus pane et aqua corruat unusquisque ad fratrem suum €et contabescant in iniquitatibus suis  et tu fili hominis sume tibi gladium acutum radentem pilos €adsumes eum et duces per caput tuum et per barbam tuam €et adsumes tibi stateram ponderis et divides eos tertiam partem igni conbures in medio civitatis €iuxta conpletionem dierum obsidionis €et adsumens tertiam partem concides gladio in €circuitu eius €tertiam vero aliam disperges in ventum €et gladium nudabo post eos et sumes inde parvum numerum €et ligabis eos in summitate pallii tui et ex eis rursum tolles et proicies in medio ignis €et conbures eos igni €ex eo egredietur ignis in omnem domum Israhel haec dicit Dominus Deus ista est Hierusalem €in medio gentium posui eam et in circuitu eius terras et contempsit iudicia mea ut plus esset impia quam gentes €et praecepta mea ultra quam terrae quae in circuitu eius sunt €iudicia enim mea proiecerunt €et in praeceptis meis non ambulaverunt idcirco haec dicit Dominus Deus €quia superastis gentes quae in circuitu vestro sunt €in praeceptis meis non ambulastis et iudicia mea non fecistis €et iuxta iudicia gentium quae in circuitu vestro sunt non estis operati ideo haec dicit Dominus Deus ecce ego ad te €et ipse ego faciam in medio tui iudicia in oculis gentium et faciam in te quae non feci €et quibus similia ultra non faciam €propter omnes abominationes tuas ideo patres comedent filios in medio tui €et filii comedent patres suos €et faciam in te iudicia €et ventilabo universas reliquias tuas in omnem ventum idcirco vivo ego dicit Dominus Deus €nisi pro eo quod sanctum meum violasti €in omnibus offensionibus tuis €et in omnibus abominationibus tuis €ego quoque confringam et non parcet oculus meus et non miserebor tertia tui pars peste morietur et fame consumetur in €medio tui €et tertia tui pars gladio cadet in circuitu tuo €tertiam vero partem tuam in omnem ventum dispergam €et gladium evaginabo post eos et conpleam furorem meum €et requiescere faciam indignationem meam in eis €et consolabor et scient quia ego Dominus locutus sum in zelo meo €cum implevero indignationem meam in eis et dabo te in desertum et in obprobrium in gentibus €quae in circuitu tuo sunt €in conspectu omnis praetereuntis et eris obprobrium et blasphemia exemplum et stupor in gentibus €quae in circuitu tuo sunt €cum fecero in te iudicia €in furore et in indignatione et in increpationibus irae ego Dominus locutus sum €quando misero sagittas famis pessimas in eos €quae erunt mortiferae et quas mittam ut disperdam vos €et famem congregabo super vos €et conteram vobis baculum panis et inmittam in vos famem et bestias pessimas usque ad internicionem €et pestilentia et sanguis transibunt per te €et gladium inducam super te €ego Dominus locutus sum  et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis pone faciem tuam ad montes Israhel €et prophetabis ad eos et dices €montes Israhel audite verbum Domini Dei €haec dicit Dominus Deus montibus et collibus rupibus et vallibus €ecce ego inducam super vos gladium et disperdam excelsa vestra et demoliar aras vestras et confringentur simulacra vestra €et deiciam interfectos vestros ante idola vestra et dabo cadavera filiorum Israhel €ante faciem simulacrorum vestrorum €et dispergam ossa vestra circum aras vestras in omnibus habitationibus vestris urbes desertae erunt €et excelsa demolientur et dissipabuntur €et interibunt arae vestrae et confringentur et cessabunt idola vestra €et conterentur delubra vestra et delebuntur opera vestra et cadet interfectus in medio vestri €et scietis quoniam ego Dominus et relinquam in vobis eos qui fugerint gladium in gentibus €cum dispersero vos in terris et recordabuntur mei liberati vestri in gentibus €ad quas captivi ducti sunt €quia contrivi cor eorum fornicans et recedens a me €et oculos eorum fornicantes post idola sua €et displicebunt sibimet super malis €quae fecerunt in universis abominationibus €suis et scient quia ego Dominus non frustra locutus sum €ut facerem eis malum hoc haec dicit Dominus Deus €percute manu tua et adlide pedem tuum €et dic eheu ad omnes abominationes malorum domus Israhel €qui gladio fame peste ruituri sunt qui longe est peste morietur qui autem prope gladio corruet €et qui relictus fuerit et obsessus fame morietur €et conpleam indignationem meam in eis et scietis quia ego Dominus €cum fuerint interfecti vestri in medio idolorum vestrorum þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¦˜ƒin circuitu ararum vestrarum €in omni colle excelso in cunctis summitatibus montium €et subtus omne lignum nemorosum €et subtus universam quercum frondosam €locum ubi accenderunt tura redolentia universis idolis suis et extendam manum meam super eos €et faciam terram desolatam et destitutam €a deserto Deblatha in omnibus habitationibus eorum €et scient quia ego Dominus  et factus est sermo Domini ad me dicens et tu fili hominis haec dicit Dominus Deus terrae Israhel €finis venit finis super quattuor plagas €terrae nunc finis super te €et emittam furorem meum in te €et iudicabo te iuxta vias tuas €et ponam contra te omnes abominationes tuas et non parcet oculus meus super te et non miserebor €sed vias tuas ponam super te €et abominationes tuae in medio tui erunt €et scietis quia ego Dominus haec dicit Dominus Deus adflictio una adflictio ecce venit finis venit venit finis evigilavit adversum te ecce venit venit contractio super te qui habitas €in terra €venit tempus prope est dies occisionis et non gloriae montium nunc de propinquo effundam iram meam super te €et conpleam furorem meum in te €et iudicabo te iuxta vias tuas et inponam tibi omnia scelera tua et non parcet oculus meus neque miserebor €sed vias tuas inponam tibi €et abominationes tuae in medio tui erunt €et scietis quia ego sum Dominus percutiens ecce dies ecce venit €egressa est contractio €floruit virga germinavit superbia iniquitas surrexit in virga impietatis €non ex eis et non ex populo neque ex sonitu eorum €et non erit requies in eis venit tempus adpropinquavit dies €qui emit non laetetur et qui vendit non lugeat €quia ira super omnem populum eius quia qui vendit ad id quod vendidit non revertetur €et adhuc in viventibus vita eorum €visio enim ad omnem multitudinem eius non regredietur €et vir in iniquitate vitae suae non confortabitur canite tuba praeparentur omnes €et non est qui vadat ad proelium €ira enim mea super universum populum eius gladius foris pestis et €fames intrinsecus €qui in agro est gladio morietur €et qui in civitate pestilentia et fame devorabuntur et salvabuntur qui fugerint ex eis €et erunt in montibus quasi columbae convallium €omnes trepidi unusquisque in iniquitate sua omnes manus dissolventur et omnia genua fluent aquis et accingent se ciliciis et operiet eos formido €et in omni facie confusio et in universis capitibus eorum calvitium argentum eorum foris proicietur €et aurum eorum in sterquilinium erit €argentum eorum et aurum eorum non valebit liberare eos €in die furoris Domini €animam suam non saturabunt et ventres eorum non implebuntur €quia scandalum iniquitatis eorum factum est et ornamentum monilium suorum in superbiam posuerunt €et imagines abominationum suarum et simulacrorum fecerunt ex eo €propter hoc dedi eis illud in inmunditiam et dabo illud in manus alienorum ad diripiendum €et impiis terrae in praedam €et contaminabunt illud et avertam faciem meam ab eis et violabunt arcanum meum €et introibunt in illud emissarii et contaminabunt illud fac conclusionem quoniam terra plena est iudicio sanguinum €et civitas plena iniquitate et adducam pessimos de gentibus et possidebunt domos eorum €et quiescere faciam superbiam potentium €et possidebunt sanctuaria eorum angustia superveniente requirent pacem et non erit conturbatio super conturbationem veniet €et auditus super auditum €et quaerent visionem de propheta €et lex peribit a sacerdote et consilium a senioribus rex lugebit et princeps induetur maerore €et manus populi terrae conturbabuntur €secundum viam eorum faciam eis €et secundum iudicia eorum iudicabo eos €et scient quia ego Dominus  et factum est in anno sexto €in sexto mense in quinta mensis €ego sedebam in domo mea et senes Iuda sedebant coram me €et cecidit super me ibi manus Domini Dei et vidi et ecce similitudo quasi aspectus ignis €ab aspectu lumborum eius et deorsum ignis €et a lumbis eius et sursum quasi aspectus splendoris ut visio electri et emissa similitudo manus adprehendit me in cincinno capitis mei €et elevavit me spiritus inter terram et caelum €et adduxit in Hierusalem in visione Dei €iuxta ostium interius quod respiciebat aquilonem €ubi erat statutum idolum zeli ad provocandam aemulationem et ecce ibi gloria Dei Israhel €secundum visionem quam videram in campo et dixit ad me fili hominis leva oculos tuos ad viam aquilonis €et levavi oculos meos ad viam aquilonis €et ecce ab aquilone portae altaris idolum zeli in ipso introitu et dixit ad me fili hominis putasne vides tu €quid isti faciant abominationes magnas €quas domus Israhel facit hic ut procul recedam a sanctuario meo €et adhuc conversus videbis abominationes maiores et introduxit me ad ostium atrii €et vidi et ecce foramen unum in pariete et dixit ad me fili hominis fode parietem €et cum perfodissem parietem apparuit ostium unum et dixit ad me ingredere €et vide abominationes pessimas quas isti faciunt hic et ingressus vidi €et ecce omnis similitudo reptilium et animalium abominatio €et universa idola domus Israhel depicta erant in pariete €in circuitu per totum et septuaginta viri de senioribus domus Israhel €et Hiezonias filius Saphan stabat in medio eorum stantium €ante picturas €et unusquisque habebat turibulum in manu sua €et vapor nebulae de ture consurgebat et dixit ad me certe vides fili hominis €quae seniores domus Israhel faciunt in tenebris €unusquisque in abscondito cubiculi sui €dicunt enim non videt Dominus nos dereliquit Dominus terram et dixit ad me €adhuc conversus videbis abominationes maiores quas isti faciunt et introduxit me per ostium portae domus Domini €quod respiciebat ad aquilonem €et ecce ibi mulieres sedebant plangentes Adonidem et dixit ad me certe vidisti fili hominis €adhuc conversus videbis abominationes maiores his et introduxit me in atrium domus Domini interius €et ecce in ostio templi Domini inter vestibulum et altare €quasi viginti quinque viri dorsa habentes contra templum Domini €et facies ad orientem et adorabant ad ortum solis et dixit ad me certe vidisti fili hominis €numquid leve est hoc domui Iuda €ut facerent abominationes istas quas fecerunt hic €quia replentes terram iniquitate €conversi sunt ad inritandum me €et ecce adplicant ramum ad nares suas ergo et ego faciam in furore €non parcet oculus meus nec miserebor €et cum clamaverint ad aures meas voce magna non exaudiam eos  et clamavit in auribus meis voce magna dicens €adpropinquaverunt visitationes urbis €et unusquisque vas interfectionis habet in manu sua et ecce sex viri veniebant de via portae superioris €quae respicit ad aquilonem €et uniuscuiusque vas interitus in manu eius €vir quoque unus in medio eorum vestitus lineis €et atramentarium scriptoris ad renes eius €et ingressi sunt et steterunt iuxta altare aereum et gloria Domini Israhel adsumpta est de cherub €quae erat super eum ad limen domus €et vocavit virum qui indutus erat lineis €et atramentarium scriptoris habebat in lumbis suis et dixit Dominus ad eum €transi per mediam civitatem in medio Hierusalem €et signa thau super frontes virorum gementium et €dolentium €super cunctis abominationibus quae fiunt in medio eius et illis dixit audiente me transite per civitatem sequentes eum €et percutite non parcat oculus vester neque misereamini senem adulescentulum et virginem €parvulum et mulieres interficite usque ad internicionem €omnem autem super quem videritis thau ne occidatis €et a sanctuario meo incipite €coeperunt ergo a viris senioribus qui erant ante faciem domus et dixit ad eos contaminate domum et implete atria interfectis €egredimini et egressi sunt et percutiebant eos qui erant in civitate et caede conpleta remansi ego ruique super faciem meam €et clamans aio heu heu heu Domine Deus €ergone disperdes omnes reliquias Israhel €effundens furorem tuum super Hierusalem et dixit ad me €iniquitas domus Israhel et Iuda magna est nimis valde €et repleta est terra sanguinibus et civitas repleta est aversione €dixerunt enim dereliquit Dominus terram et Dominus non videt igitur et meus non parcet oculus neque miserebor €viam eorum super caput eorum reddam et ecce vir qui indutus erat lineis þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨‰˜‹‚qui habebat atramentarium in dorso suo €respondit verbum dicens feci sicut praecepisti mihi  et vidi et ecce in firmamento quod erat super caput cherubin €quasi lapis sapphyrus €quasi species similitudinis solii apparuit super ea et dixit ad virum qui indutus erat lineis et ait €ingredere in medio rotarum quae sunt subtus cherub €et imple manum tuam prunis ignis quae sunt inter cherubin €et effunde super civitatem €ingressusque est in conspectu meo cherubin autem stabant a dextris domus cum ingrederetur vir €et nubes implevit atrium interius et elevata est gloria Domini desuper cherub ad €limen domus €et repleta est domus nube €et atrium repletum est splendore gloriae Domini et sonitus alarum cherubin audiebatur usque ad atrium exterius €quasi vox Dei omnipotentis loquentis cumque praecepisset viro qui indutus erat lineis dicens €sume ignem de medio rotarum quae sunt inter cherubin €ingressus ille stetit iuxta rotam et extendit cherub manum de medio cherubin €ad ignem qui erat inter cherubin €et sumpsit et dedit in manus eius qui indutus erat lineis €qui accipiens egressus est et apparuit in cherubin similitudo manus hominis subtus pinnas eorum et vidi et ecce quattuor rotae iuxta cherubin €rota una iuxta cherub unum et rota alia iuxta cherub unum €species autem erat rotarum quasi visio lapidis chrysoliti et aspectus earum similitudo una quattuor €quasi sit rota in medio rotae cumque ambularent in quattuor partes gradiebantur €non revertebantur ambulantes €sed ad locum ad quem ire declinabat quae prima erat €sequebantur et ceterae nec convertebantur et omne corpus earum et colla et manus et pinnae et circuli €plena erant oculis in circuitu quattuor rotarum et rotas istas vocavit volubiles audiente me quattuor autem facies habebat unum €facies una facies cherub €et facies secunda facies hominis €et in tertio facies leonis €et in quarto facies aquilae et elevata sunt cherubin €ipsum est animal quod videram iuxta flumen Chobar cumque ambularent cherubin ibant pariter et rotae iuxta ea €et cum levarent cherubin alas suas €ut exaltarentur de terra €non residebant rotae sed et ipsae iuxta erant stantibus illis stabant et cum elevatis elevabantur €spiritus enim vitae erat in eis et egressa est gloria Domini a limine templi €et stetit super cherubin et elevantia cherubin alas suas exaltata sunt a terra coram me €et illis egredientibus rotae quoque subsecutae sunt €et stetit in introitu portae domus Domini orientalis €et gloria Dei Israhel erat super ea ipsum est animal quod vidi subter Deum Israhel iuxta €fluvium Chobar €et intellexi quia cherubin essent quattuor per quattuor vultus uni et quattuor alae uni €et similitudo manus hominis sub alis eorum et similitudo vultuum eorum ipsi vultus quos videram iuxta fluvium €Chobar €et intuitus eorum et impetus singulorum ante faciem suam ingredi  et elevavit me spiritus €et introduxit me ad portam domus Domini orientalem €quae respicit solis ortum €et ecce in introitu portae viginti quinque viri €et vidi in medio eorum Hiezoniam filium Azur €et Pheltiam filium Banaiae principes populi dixitque ad me fili hominis hii viri qui cogitant €iniquitatem €et tractant consilium pessimum in urbe ista dicentes €nonne dudum aedificatae sunt domus €haec est lebes nos autem carnes idcirco vaticinare de eis vaticinare fili hominis et inruit in me spiritus Domini et dixit ad me €loquere haec dicit Dominus €sic locuti estis domus Israhel €et cogitationes cordis vestri ego novi plurimos occidistis in urbe hac €et implestis vias eius interfectis propterea haec dicit Dominus Deus €interfecti vestri quos posuistis in medio eius €hii sunt carnes et haec est lebes €et educam vos de medio eius gladium metuistis et gladium inducam super vos ait Dominus Deus et eiciam vos de medio eius €daboque vos in manu hostium et faciam in vobis iudicia gladio cadetis in finibus Israhel iudicabo vos €et scietis quia ego Dominus haec non erit vobis in lebetem €et vos non eritis in medio eius in carnes €in finibus Israhel iudicabo vos et scietis quia ego Dominus €qui in praeceptis meis non ambulastis €et iudicia mea non fecistis €sed iuxta iudicia gentium quae in circuitu vestro sunt estis operati et factum est cum prophetarem Pheltias filius Banaiae mortuus est €et cecidi in faciem meam clamans voce magna et dixi €heu heu heu Domine Deus €consummationem tu facis reliquiarum Israhel et factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis fratres tui fratres tui viri propinqui tui €et omnis domus Israhel €universi quibus dixerunt habitatores Hierusalem €longe recedite a Domino nobis data est terra in possessionem propterea haec dicit Dominus Deus €quia longe feci eos in gentibus et quia dispersi eos in terris €ero eis in sanctificationem modicam €in terris ad quas venerunt propterea loquere haec dicit Dominus Deus €congregabo vos de populis €et adunabo de terris in quibus dispersi estis €daboque vobis humum Israhel et ingredientur illuc €et auferent omnes offensiones cunctasque abominationes eius de illa et dabo eis cor unum €et spiritum novum tribuam in visceribus eorum €et auferam cor lapideum de carne eorum et dabo eis cor carneum ut in praeceptis meis ambulent et iudicia mea custodiant €faciantque ea et sint mihi in populum et ego sim eis in Deum quorum cor post offendicula et abominationes suas ambulat €horum viam in capite suo ponam dicit Dominus Deus et elevaverunt cherubin alas suas et rotae cum eis €et gloria Dei Israhel erat super ea et ascendit gloria Domini de medio civitatis €stetitque super montem qui est ad orientem urbis et spiritus levavit me adduxitque in Chaldeam ad transmigrationem €in visione in spiritu Dei €et sublata est a me visio quam videram et locutus sum ad transmigrationem omnia verba Domini €quae ostenderat mihi  et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis in medio domus exasperantis tu habitas €qui oculos habent ad videndum et non vident €et aures ad audiendum et non audiunt €quia domus exasperans est tu ergo fili hominis fac tibi vasa transmigrationis €et transmigrabis per diem coram eis €transmigrabis autem de loco tuo ad locum alterum in conspectu €eorum €si forte aspiciant quia domus exasperans est et efferes foras vasa tua quasi vasa transmigrantis €per diem in conspectu eorum €tu autem egredieris vespere coram eis sicut egreditur migrans ante oculos eorum perfodi tibi parietem €et egredieris per eum in conspectu eorum in umeris portaberis €in caligine effereris €faciem tuam velabis et non videbis terram €quia portentum dedi te domui Israhel feci ergo sicut praeceperat mihi €vasa mea protuli quasi vasa transmigrantis per diem €et vespere perfodi mihi parietem manu €in caligine egressus sum €et in umeris portatus in conspectu eorum et factus est sermo Domini ad me mane dicens fili hominis numquid non dixerunt ad te domus Israhel domus exasperans €quid tu facis dic ad eos haec dicit Dominus Deus €super ducem onus istud qui est in Hierusalem €et super omnem domum Israhel quae est in medio eorum dic ego portentum vestrum €quomodo feci sic fiet illis €in transmigrationem et captivitatem ibunt et dux qui est in medio eorum in umeris portabitur €in caligine egredietur parietem perfodient ut educant eum €facies eius operietur ut non videat oculo terram et extendam rete meum super illum €et capietur in sagena mea €et adducam eum in Babylonem in terram Chaldeorum €et ipsam non videbit ibique morietur et omnes qui circa eum sunt €praesidium eius et agmina eius dispergam in omnem ventum €et gladium evaginabo post eos et scient quia ego Dominus €quando dispersero illos in gentibus €et disseminavero eos in terris et relinquam ex eis viros paucos a gladio et fame et pestilentia €ut narrent omnia scelera eorum in gentibus €ad quas ingredientur €et scient quia ego Dominus et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis panem tuum in conturbatione comede €sed et aquam tuam in festinatione et maerore bibe et dices ad populum terrae haec dicit Dominus Deus €ad eos qui habitant in Hierusalem in terra Israhel €panem suum in sollicitudine comedent €et aquam suam in desolatione bibent €ut desoletur terra a multitudine sua þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨Œ˜“†propter iniquitatem omnium qui habitant in ea et civitates quae nunc habitantur desolatae erunt terraque deserta €et scietis quia ego Dominus et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis quod est proverbium istud vobis in terra Israhel €dicentium €in longum differentur dies et peribit omnis visio ideo dic ad eos haec dicit Dominus Deus €quiescere faciam proverbium istud €neque vulgo dicetur ultra in Israhel €et loquere ad eos €quod adpropinquaverint dies et sermo omnis visionis non enim erit ultra omnis visio cassa €neque divinatio ambigua in medio filiorum Israhel quia ego Dominus loquar quodcumque locutus fuero verbum et fiet €non prolongabitur amplius €sed in diebus vestris domus exasperans €loquar verbum et faciam illud dicit Dominus Deus et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis ecce domus Israhel dicentium €visio quam hic videt in dies multos €et in tempora longa iste prophetat propterea dic ad eos haec dicit Dominus Deus €non prolongabitur ultra omnis sermo meus €verbum quod locutus fuero conplebitur dicit Dominus Deus  et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis vaticinare ad prophetas Israhel qui prophetant €et dices prophetantibus de corde suo audite verbum Domini haec dicit Dominus Deus vae prophetis insipientibus €qui sequuntur spiritum suum et nihil vident quasi vulpes in desertis prophetae tui Israhel erant non ascendistis ex adverso €neque opposuistis murum pro domo Israhel €ut staretis in proelio in die Domini vident vana et divinant mendacium €dicentes ait Dominus cum Dominus non miserit eos €et perseveraverunt confirmare sermonem numquid non visionem cassam vidistis €et divinationem mendacem locuti estis €et dicitis ait Dominus cum ego non sim locutus propterea haec dicit Dominus Deus €quia locuti estis vana et vidistis mendacium €ideo ecce ego ad vos ait Dominus Deus et erit manus mea super prophetas €qui vident vana et divinant mendacium €in concilio populi mei non erunt €et in scriptura domus Israhel non scribentur €nec in terra Israhel ingredientur €et scietis quia ego Dominus Deus eo quod deceperint populum meum dicentes pax et non est pax €et ipse aedificabat parietem €illi autem liniebant eum luto absque paleis dic ad eos qui liniunt absque temperatura €quod casurus sit €erit enim imber inundans €et dabo lapides praegrandes desuper inruentes €et ventum procellae dissipantem siquidem ecce cecidit paries €numquid non dicetur vobis €ubi est litura quam levistis propterea haec dicit Dominus Deus €et erumpere faciam spiritum tempestatum in indignatione mea €et imber inundans in furore meo erit €et lapides grandes in ira in consummationem et destruam parietem €quem levistis absque €temperamento €et adaequabo eum terrae et revelabitur fundamentum eius €et cadet et consumetur in medio eius €et scietis quia ego sum Dominus et conplebo indignationem meam in parietem €et in his qui linunt eum €absque temperamento €dicamque vobis non est paries €et non sunt qui linunt eum prophetae Israhel qui prophetant ad Hierusalem €et vident ei visionem pacis et non est pax ait Dominus Deus et tu fili hominis pone faciem tuam contra filias populi tui €quae prophetant de corde suo €et vaticinare super eas et dic €haec ait Dominus Deus €vae quae consuunt pulvillos sub omni cubito €manus €et faciunt cervicalia sub capite universae aetatis €ad capiendas animas €cum caperent animas populi mei vivificabant animas eorum et violabant me ad populum meum €propter pugillum hordei et fragmen panis €ut interficerent animas quae non moriuntur €et vivificarent animas quae non vivunt €mentientes populo meo credenti mendaciis propter hoc haec dicit Dominus Deus €ecce ego ad pulvillos vestros quibus vos capitis animas volantes €et disrumpam eos de brachiis vestris €et dimittam animas quas vos capitis animas ad volandum et disrumpam cervicalia vestra €et liberabo populum meum de manu vestra €neque erunt ultra in manibus vestris ad praedandum €et scietis quia ego Dominus pro eo quod maerere fecistis cor iusti mendaciter €quem ego non contristavi €et confortastis manus impii €ut non reverteretur a via sua mala et viveret propterea vana non videbitis €et divinationes non divinabitis amplius €et eruam populum meum de manu vestra €et scietis quoniam ego Dominus  et venerunt ad me viri seniorum Israhel et sederunt coram me et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis viri isti posuerunt inmunditias suas in cordibus suis €et scandalum iniquitatis suae statuerunt contra faciem suam €numquid interrogatus respondebo eis propter hoc loquere eis et dices ad eos haec dicit Dominus Deus €homo homo de domo Israhel €qui posuerit inmunditias suas in corde suo €et scandalum iniquitatis suae statuerit contra faciem suam €et venerit ad prophetam interrogans per eum me €ego Dominus respondebo ei in multitudine inmunditiarum suarum ut capiatur domus Israhel in corde suo €quo recesserunt a me in cunctis idolis suis propterea dic ad domum Israhel haec dicit Dominus Deus €convertimini et recedite ab idolis vestris €et ab universis contaminationibus vestris avertite facies vestras quia homo homo de domo Israhel et de proselytis €quicumque advena fuerit in Israhel €si alienatus fuerit a me et posuerit idola sua in corde suo €et scandalum iniquitatis suae statuerit contra faciem suam €et venerit ad prophetam ut interroget per eum me €ego Dominus respondebo ei per me et ponam faciem meam super hominem illum €et faciam eum in exemplum et in proverbium €et disperdam eum de medio populi mei €et scietis quia ego Dominus et propheta cum erraverit et locutus fuerit verbum €ego Dominus decepi prophetam illum €et extendam manum meam super eum €et delebo eum de medio populi mei Israhel et portabunt iniquitatem suam €iuxta iniquitatem interrogantis sic iniquitas prophetae erit ut non erret ultra domus Israhel a me €neque polluatur in universis praevaricationibus suis €sed sit mihi in populum et ego sim eis in Deum €ait Dominus exercituum et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis terra cum peccaverit mihi ut praevaricetur praevaricans €extendam manum meam super eam et conteram virgam panis eius €et inmittam in eam famem €et interficiam de ea hominem et iumentum et si fuerint tres viri isti in medio eius Noe Danihel et Iob €ipsi iustitia sua liberabunt animas suas ait Dominus exercituum quod si et bestias pessimas induxero super terram ut vastem eam €et fuerit invia eo quod non sit pertransiens propter bestias tres viri isti qui fuerint in ea €vivo ego dicit Dominus Deus quia nec filios nec filias liberabunt €sed ipsi soli liberabuntur €terra autem desolabitur vel si gladium induxero super terram illam €et dixero gladio transi per terram €et interfecero de ea hominem et iumentum et tres viri isti fuerint in medio eius €vivo ego dicit Dominus Deus €non liberabunt filios neque filias €sed ipsi soli liberabuntur si autem et pestilentiam inmisero super terram illam €et effudero indignationem meam super eam in sanguine €ut auferam ex ea hominem et iumentum et Noe et Danihel et Iob fuerint in medio eius €vivo ego dicit Dominus Deus €quia filium et filiam non liberabunt €sed ipsi iustitia sua liberabunt animas suas quoniam haec dicit Dominus Deus €quod si et quattuor iudicia mea pessima €gladium et famem et bestias malas et pestilentiam €misero in Hierusalem €ut interficiam de ea hominem et pecus tamen relinquetur in ea salvatio educentium filios et filias €ecce ipsi egredientur ad vos €et videbitis viam eorum et adinventiones eorum €et consolabimini super malo quod induxi in Hierusalem €in omnibus quae inportavi super eam et consolabuntur vos €cum videritis viam eorum et adinventiones eorum €et cognoscetis quod non frustra fecerim omnia quae feci in ea €ait Dominus Deus  et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis quid fiet ligno vitis €ex omnibus lignis nemorum quae sunt inter ligna silvarum numquid tolletur de ea lignum ut fiat opus €aut fabricabitur de ea paxillus €ut dependeat in eo quodcumque vas ecce igni datum est in escam €utramque partem eius consumpsit ignis €et medietas eius redacta est in favillam €numquid utile erit ad opus þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨•etiam cum esset integrum non erat aptum ad opus €quanto magis cum ignis illud devoraverit et conbuserit €nihil ex eo fiet operis propterea haec dicit Dominus Deus €quomodo lignum vitis inter ligna silvarum €quod dedi igni ad devorandum €sic tradidi habitatores Hierusalem et ponam faciem meam in eos €de igne egredientur et ignis consumet eos €et scietis quia ego Dominus cum posuero faciem meam in eos et dedero terram inviam et desolatam €eo quod praevaricatores extiterint dicit Dominus Deus  et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis notas fac Hierusalem abominationes suas et dices haec dicit Dominus Deus Hierusalem €radix tua et generatio tua de terra chananea €pater tuus Amorreus et mater tua Cetthea et quando nata es in die ortus tui non est praecisus umbilicus tuus €et in aqua non es lota in salutem €nec sale salita nec involuta pannis non pepercit super te oculus €ut facerem tibi unum de his miseratus tui €sed proiecta es super faciem terrae in abiectione animae tuae €in die qua nata es transiens autem per te vidi te conculcari in sanguine tuo €et dixi tibi cum esses in sanguine tuo vive €dixi inquam tibi in sanguine tuo vive multiplicatam quasi germen agri dedi te €et multiplicata es et grandis effecta €et ingressa es et pervenisti ad mundum muliebrem €ubera tua intumuerunt et pilus tuus germinavit €et eras nuda et confusionis plena et transivi per te et vidi te €et ecce tempus tuum tempus amantium €et expandi amictum meum super te et operui ignominiam tuam €et iuravi tibi et ingressus sum pactum tecum ait Dominus Deus €et facta es mihi et lavi te aqua €et emundavi sanguinem tuum ex te €et unxi te oleo et vestivi te discoloribus et calciavi te ianthino €et cinxi te bysso et indui te subtilibus et ornavi te ornamento €et dedi armillas in manibus tuis et torquem circa collum tuum et dedi inaurem super os tuum et circulos auribus tuis €et coronam decoris in capite tuo et ornata es auro et argento €et vestita es bysso et polymito et multicoloribus €similam et mel et oleum comedisti €et decora facta es vehementer nimis et profecisti in regnum et egressum est nomen tuum in gentes propter €speciem tuam €quia perfecta eras in decore meo quem posueram super te €dicit Dominus Deus et habens fiduciam in pulchritudine tua €fornicata es in nomine tuo €et exposuisti fornicationem tuam omni transeunti ut eius fieres et sumens de vestimentis meis fecisti tibi excelsa hinc inde €consuta €et fornicata es super eis sicut non est factum neque futurum est et tulisti vasa decoris tui €de auro meo et argento meo quae dedi €tibi €et fecisti tibi imagines masculinas et fornicata es in eis et sumpsisti vestimenta tua multicoloria €et vestita es eis €et oleum meum et thymiama meum posuisti coram eis et panem meum quem dedi tibi €similam et oleum et mel quibus enutrivi te €posuisti in conspectu eorum in odorem suavitatis €et factum est ait Dominus Deus et tulisti filios tuos et filias tuas quas generasti mihi €et immolasti eis ad devorandum €numquid parva est fornicatio tua immolantis filios meos €et dedisti illos consecrans eis et post omnes abominationes tuas et fornicationes €non es recordata dierum adulescentiae tuae €quando eras nuda et confusione plena conculcata in sanguine tuo et accidit post omnem malitiam tuam €vae vae tibi ait Dominus Deus et aedificasti tibi lupanar €et fecisti tibi prostibulum in cunctis plateis ad omne caput viae aedificasti signum prostitutionis tuae €et abominabilem fecisti decorem tuum €et divisisti pedes tuos omni transeunti €et multiplicasti fornicationes tuas et fornicata es cum filiis Aegypti vicinis tuis magnarum carnium €et multiplicasti fornicationem tuam ad inritandum me ecce ego extendi manum meam super te €et auferam ius tuum €et dabo te in animam odientium te €filiarum Palestinarum quae erubescunt in via tua scelerata et fornicata es in filiis Assyriorum eo quod necdum fueris expleta €et postquam fornicata es nec sic es satiata et multiplicasti fornicationem tuam in terra Chanaan cum Chaldeis €et nec sic satiata es in quo mundabo cor tuum ait Dominus Deus €cum facias omnia haec opera mulieris meretricis et procacis quia fabricasti lupanar tuum in capite omnis viae €et excelsum tuum fecisti in omni platea €nec facta es quasi meretrix fastidio augens pretium sed quasi mulier adultera quae super virum suum inducit alienos omnibus meretricibus dantur mercedes €tu autem dedisti mercedes cunctis amatoribus tuis €et donabas eis ut intrarent ad te undique €ad fornicandum tecum factumque in te est contra consuetudinem mulierum €in fornicationibus tuis €et post te non erit fornicatio €in eo enim quod dedisti mercedes et mercedes non accepisti €factum est in te contrarium propterea meretrix audi verbum Domini haec dicit Dominus Deus €quia effusum est aes tuum €et revelata est ignominia tua in fornicationibus tuis €super amatores tuos et super idola abominationum tuarum €in sanguine filiorum tuorum quos dedisti eis ecce ego congregabo omnes amatores tuos quibus commixta es €et omnes quos dilexisti cum universis quos oderas €et congregabo eos super te undique €et nudabo ignominiam tuam coram eis €et videbunt omnem turpitudinem tuam et iudicabo te iudiciis adulterarum et effundentium sanguinem €et dabo te in sanguinem furoris et zeli et dabo te in manus eorum et destruent lupanar tuum €et demolientur prostibulum tuum €et denudabunt te vestimentis tuis et auferent vasa decoris €tui €et derelinquent te nudam plenamque ignominia et adducent super te multitudinem €et lapidabunt te lapidibus et trucidabunt te gladiis suis et conburent domos tuas igni €et facient in te iudicia in oculis mulierum plurimarum €et desines fornicari et mercedes ultra non dabis et requiescet indignatio mea in te et auferetur zelus meus a te €et quiescam nec irascar amplius eo quod non fueris recordata dierum adulescentiae tuae €et provocasti me in omnibus his €quapropter et ego vias tuas in capite tuo dedi ait Dominus Deus €et non feci iuxta scelera tua in omnibus abominationibus tuis ecce omnis qui dicit vulgo proverbium in te adsumet illud dicens €sicut mater ita et filia eius filia matris tuae es tu quae proiecit virum suum et filios suos €et soror sororum tuarum tu €quae proiecerunt viros suos et filios suos €mater vestra Cetthea et pater vester Amorreus et soror tua maior Samaria €ipsa et filiae eius quae habitat ad sinistram €tuam €soror autem tua minor te quae habitat a dextris tuis €Sodoma et filiae eius sed nec in viis earum ambulasti €neque secundum scelera earum fecisti €pauxillum minus paene sceleratiora fecisti illis in omnibus viis tuis vivo ego dicit Dominus Deus €quia non fecit Sodoma soror tua ipsa et filiae eius €sicut fecisti tu et filiae tuae ecce haec fuit iniquitas Sodomae sororis tuae €superbia saturitas panis et abundantia €et otium ipsius et filiarum eius €et manum egeno et pauperi non porrigebant et elevatae sunt et fecerunt abominationes coram me €et abstuli eas sicut vidisti et Samaria dimidium peccatorum tuorum non peccavit €sed vicisti eas sceleribus tuis €et iustificasti sorores tuas in omnibus abominationibus tuis €quas operata es ergo et tu porta confusionem tuam €quae vicisti sorores tuas peccatis tuis sceleratius agens ab eis €iustificatae sunt enim a te €ergo et tu confundere et porta ignominiam tuam €quae iustificasti sorores tuas et convertam restituens eas conversione Sodomorum cum filiabus suis €et conversione Samariae et filiarum eius €et convertam reversionem tuam in medio earum ut portes ignominiam tuam €et confundaris in omnibus quae fecisti consolans eas et soror tua Sodoma et filiae eius revertentur ad antiquitatem €suam €et Samaria et filiae eius revertentur ad antiquitatem €suam €et tu et filiae tuae revertimini ad antiquitatem vestram non fuit autem Sodoma soror tua audita in ore tuo €in die superbiae tuae antequam revelaretur malitia tua €sicut hoc tempore in obprobrium filiarum Syriae €et cunctarum in circuitu tuo filiarum Palestinarum €quae ambiunt te per gyrum scelus tuum et ignominiam tuam tu portasti ait Dominus Deus quia haec dicit Dominus Deus €et faciam tibi sicut dispexisti iuramentum þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨˜»ƒut irritum faceres pactum et recordabor ego pacti mei tecum in diebus adulescentiae tuae €et suscitabo tibi pactum sempiternum et recordaberis viarum tuarum et confunderis €cum receperis sorores tuas te maiores cum minoribus tuis €et dabo eas tibi in filias sed non ex pacto tuo et suscitabo ego pactum meum tecum €et scies quia ego Dominus ut recorderis et confundaris €et non sit tibi ultra aperire os prae confusione tua €cum placatus fuero tibi in omnibus quae fecisti €ait Dominus Deus  et factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis propone enigma et narra parabolam ad domum Israhel et dices haec dicit Dominus Deus €aquila grandis magnarum alarum longo membrorum ductu €plena plumis et varietate €venit ad Libanum et tulit medullam cedri summitatem frondium eius avellit €et transportavit eam in terram Chanaan €in urbem negotiatorum posuit illam et tulit de semente terrae €et posuit illud in terra pro semine €ut firmaret radicem super aquas multas €in superficie posuit illud cumque germinasset crevit in vineam latiorem €humili statura respicientibus ramis eius ad eam €et radices eius sub illa erunt €facta est ergo vinea et fructificavit in palmites €et emisit propagines et facta est aquila altera grandis magnis alis multisque plumis €et ecce vinea ista quasi mittens radices suas ad eam €palmites suos extendit ad illam €ut inrigaret eam de areolis germinis sui in terra bona super aquas multas plantata est €ut faciat frondes et portet fructum €et sit in vineam grandem dic haec dicit Dominus Deus ergone prosperabitur €nonne radices eius evellet et fructum eius distringet €et siccabit omnes palmites germinis eius et arescet €et non in brachio grandi neque in populo multo €ut evelleret eam radicitus ecce plantata est ergone prosperabitur €nonne cum tetigerit eam ventus urens siccabitur €et in areis germinis sui arescet et factum est verbum Domini ad me dicens dic ad domum exasperantem €nescitis quid ista significent €dic ecce venit rex Babylonis Hierusalem €et adsumet regem et principes eius €et adducet eos ad semet ipsum in Babylonem et tollet de semine regni €ferietque cum eo foedus et accipiet ab eo iusiurandum €sed et fortes terrae tollet ut sit regnum humile et non elevetur €sed custodiat pactum eius et servet illud qui recedens ab eo misit nuntios ad Aegyptum €ut daret sibi equos et populum multum €numquid prosperabitur vel consequetur salutem qui fecit haec €et qui dissolvit pactum numquid effugiet vivo ego dicit Dominus Deus €quoniam in loco regis qui constituit eum regem €cuius fecit irritum iuramentum €et solvit pactum quod habebat cum eo €in medio Babylonis morietur et non in exercitu grandi €neque in populo multo faciet contra eum Pharao proelium €in iactu aggeris et in extructione vallorum €ut interficiat animas multas spreverat enim iuramentum ut solveret foedus €et ecce dedit manum suam €et cum omnia haec fecerit non effugiet propterea haec dicit Dominus Deus €vivo ego quoniam iuramentum quod sprevit €et foedus quod praevaricatus est ponam in caput eius et expandam super eum rete meum €et conprehendetur sagena mea €et adducam eum in Babylonem et iudicabo illum ibi €in praevaricatione qua despexit me et omnes profugi eius cum universo agmine gladio cadent €residui autem in omnem ventum dispergentur €et scietis quia ego Dominus locutus sum haec dicit Dominus Deus €et sumam ego de medulla cedri sublimis €et ponam de vertice ramorum eius €tenerum distringam et plantabo super montem excelsum et eminentem in monte sublimi Israhel plantabo illud €et erumpet in germen et faciet fructum et erit in cedrum magnam €et habitabunt sub eo omnes volucres €universum volatile sub umbra frondium eius nidificabit et scient omnia ligna regionis quia ego Dominus €humiliavi lignum sublime et exaltavi lignum humile €et siccavi lignum viride et frondere feci lignum aridum €ego Dominus locutus sum et feci  et factus est sermo Domini ad me dicens quid est quod inter vos parabolam vertitis in proverbium istud in terra €Israhel dicentes €patres comederunt uvam acerbam €et dentes filiorum obstupescunt vivo ego dicit Dominus Deus €si erit vobis ultra parabola haec in proverbium in €Israhel ecce omnes animae meae sunt €ut anima patris ita et anima filii mea est €anima quae peccaverit ipsa morietur et vir si fuerit iustus et fecerit iudicium et iustitiam in montibus non comederit €et oculos suos non levaverit ad idola domus Israhel €et uxorem proximi sui non violaverit €et ad mulierem menstruatam non accesserit et hominem non contristaverit €pignus debitori reddiderit per vim nihil rapuerit €panem suum esurienti dederit €et nudum operuerit vestimento ad usuram non commodaverit et amplius non acceperit €ab iniquitate averterit manum suam €iudicium verum fecerit inter virum et virum in praeceptis meis ambulaverit €et iudicia mea custodierit ut faciat veritatem €hic iustus est vita vivet ait Dominus Deus quod si genuerit filium latronem effundentem sanguinem €et fecerit unum de istis et haec quidem omnia non facientem sed in montibus comedentem €et uxorem proximi sui polluentem egenum et pauperem contristantem €rapientem rapinas pignus non reddentem €et ad idola levantem oculos suos abominationem facientem ad usuram dantem et amplius accipientem €numquid vivet non vivet €cum universa detestanda haec fecerit morte morietur €sanguis eius in ipso erit quod si genuerit filium qui videns omnia peccata patris sui quae fecit €timuerit et non fecerit simile eis super montes non comederit €et oculos suos non levaverit ad idola domus Israhel €et uxorem proximi sui non violaverit et virum non contristaverit €pignus non retinuerit et rapinam non rapuerit €panem suum esurienti dederit €et nudum operuerit vestimento a pauperis iniuria averterit manum suam €usuram et superabundantiam non acceperit €iudicia mea fecerit in praeceptis meis ambulaverit €hic non morietur in iniquitate patris sui sed vita vivet pater eius quia calumniatus est et vim fecit fratri €et malum operatus est in medio populi sui €ecce mortuus est in iniquitate sua et dicitis quare non portavit filius iniquitatem patris €videlicet quia filius iudicium et iustitiam operatus est €omnia praecepta mea custodivit et fecit illa €vita vivet anima quae peccaverit ipsa morietur €filius non portabit iniquitatem patris €et pater non portabit iniquitatem filii €iustitia iusti super eum erit €et impietas impii erit super eum si autem impius egerit paenitentiam €ab omnibus peccatis suis quae operatus est €et custodierit universa praecepta mea €et fecerit iudicium et iustitiam €vita vivet non morietur omnium iniquitatum eius quas operatus est non recordabor €in iustitia sua quam operatus est vivet numquid voluntatis meae est mors impii dicit Dominus Deus €et non ut convertatur a viis suis et vivat si autem averterit se iustus a iustitia sua €et fecerit iniquitatem secundum omnes abominationes €quas operari solet impius €numquid vivet €omnes iustitiae eius quas fecerat non recordabuntur €in praevaricatione qua praevaricatus est €et in peccato suo quod peccavit in ipsis morietur et dixistis non est aequa via Domini €audite domus Israhel numquid via mea non est aequa €et non magis viae vestrae pravae sunt cum enim averterit se iustus a iustitia sua €et fecerit iniquitatem morietur in eis €in iniustitia quam operatus est morietur et cum averterit se impius ab impietate sua quam operatus est €et fecerit iudicium et iustitiam €ipse animam suam vivificabit considerans enim et avertens se ab omnibus iniquitatibus suis €quas operatus est €vita vivet et non morietur et dicunt filii Israhel non est aequa via Domini €numquid viae meae non sunt aequae domus Israhel €et non magis viae vestrae pravae idcirco unumquemque iuxta vias suas iudicabo domus €Israhel €ait Dominus Deus €convertimini et agite paenitentiam ab omnibus iniquitatibus vestris €et non erit vobis in ruinam iniquitas proicite a vobis omnes praevaricationes vestras €in quibus praevaricati estis €et facite vobis cor novum et spiritum novum €et quare moriemini domus Israhel quia nolo mortem morientis dicit Dominus Deus €revertimini et vivite þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨“et tu adsume planctum super principes Israhel et dices €quare mater tua leaena inter leones cubavit €in medio leunculorum enutrivit catulos suos et eduxit unum de leunculis suis leo factus est €et didicit capere praedam hominemque comedere et audierunt de eo gentes €et non absque vulneribus suis ceperunt eum €et adduxerunt eum in catenis in terram Aegypti quae cum vidisset quoniam infirmata est et periit expectatio eius €tulit unum de leunculis suis leonem constituit eum qui incedebat inter leones et factus est leo €didicit praedam capere et homines devorare didicit viduas facere et civitates eorum in desertum adducere €et desolata est terra et plenitudo eius a voce rugitus illius et convenerunt adversum eum gentes undique de provinciis €et expanderunt super eum rete suum €in vulneribus earum captus est et miserunt eum in caveam in catenis €adduxerunt eum ad regem Babylonis miseruntque eum in carcerem €ne audiretur vox eius ultra super montes Israhel mater tua quasi vinea in sanguine tuo super aquam plantata €fructus eius et frondes eius creverunt ex aquis multis et factae sunt ei virgae solidae in sceptra dominantium €et exaltata est statura eius inter frondes €et vidit altitudinem suam in multitudine palmitum suorum et evulsa est in ira in terramque proiecta €et ventus urens siccavit fructum eius €marcuerunt et arefactae sunt virgae roboris eius €ignis comedit eam et nunc transplantata est in desertum in terra invia et sitienti et egressus est ignis de virga ramorum eius €qui fructum eius comedit €et non fuit in ea virga fortis sceptrum dominantium €planctus est et erit in planctum  et factum est in anno septimo €in quinto mense in decima mensis €venerunt viri de senioribus Israhel ut interrogarent Dominum €et sederunt coram me et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis loquere senioribus Israhel et dices ad eos €haec dicit Dominus Deus €num ad interrogandum me vos venistis €vivo ego quia non respondebo vobis ait Dominus Deus si iudicas eos si iudicas fili hominis €abominationes patrum eorum ostende eis et dices ad eos haec dicit Dominus Deus €in die qua elegi Israhel €et levavi manum meam pro stirpe domus Iacob €et apparui eis in terra Aegypti €et levavi manum meam pro eis €dicens ego Dominus Deus vester in die illa levavi manum meam pro eis €ut educerem eos de terra Aegypti €in terram quam provideram eis fluentem lacte et melle €quae est egregia inter omnes terras et dixi ad eos unusquisque offensiones oculorum suorum abiciat €et in idolis Aegypti nolite pollui €ego Dominus Deus vester et inritaverunt me nolueruntque audire €unusquisque abominationes oculorum suorum non proiecit €nec idola Aegypti reliquerunt €et dixi ut effunderem indignationem meam super eos €et implerem iram meam in eis in medio terrae Aegypti et feci propter nomen meum ut non violaretur coram gentibus €in quarum medio erant €et inter quas apparui eis ut educerem eos de terra Aegypti eieci ergo eos de terra Aegypti et eduxi in desertum et dedi eis praecepta mea et iudicia mea ostendi eis €quae faciat homo et vivat in eis insuper et sabbata mea dedi eis €ut esset signum inter me et eos €et scirent quia ego Dominus sanctificans eos et inritaverunt me domus Israhel in deserto €in praeceptis meis non ambulaverunt et iudicia mea proiecerunt €quae faciens homo vivet in eis €et sabbata mea violaverunt vehementer €dixi ergo ut effunderem furorem meum super eos in deserto €et consumerem eos et feci propter nomen meum ne violaretur coram gentibus €de quibus eieci eos in conspectu earum ego igitur levavi manum meam super eos in deserto €ne inducerem eos in terram quam dedi eis fluentem lacte et melle €praecipuam terrarum omnium quia iudicia mea proiecerunt €et in praeceptis meis non ambulaverunt €et sabbata mea violaverunt €post idola enim cor eorum gradiebatur et pepercit oculus meus super eos ut non interficerem eos €nec consumpsi eos in deserto dixi autem ad filios eorum in solitudine €in praeceptis patrum vestrorum nolite incedere €nec iudicia eorum custodiatis nec in idolis eorum polluamini ego Dominus Deus vester in praeceptis meis ambulate €et iudicia mea custodite et facite ea et sabbata mea sanctificate ut sit signum inter me et vos €et sciatur quia ego Dominus Deus vester et exacerbaverunt me filii €in praeceptis meis non ambulaverunt €et iudicia mea non custodierunt ut facerent ea €quae cum fecerit homo vivet in eis €et sabbata mea violaverunt €et comminatus sum ut effunderem furorem meum super eos €et implerem iram meam in eis in deserto averti autem manum meam et feci propter nomen meum €ut non violaretur coram gentibus €de quibus eieci eos in oculis earum iterum levavi manum meam in eos in solitudine €ut dispergerem illos in nationes et ventilarem in terras eo quod iudicia mea non fecissent €et praecepta mea reprobassent et sabbata mea violassent €et post idola patrum suorum fuissent oculi eorum ergo et ego dedi eis praecepta non bona €et iudicia in quibus non vivent et pollui eos in muneribus suis €cum offerrent omne quod aperit vulvam propter delicta sua €et scient quia ego Dominus quam ob rem loquere ad domum Israhel fili hominis €et dices ad eos haec dicit Dominus Deus €adhuc et in hoc blasphemaverunt me patres vestri €cum sprevissent me contemnentes et induxissem eos in terram €super quam levavi manum meam ut darem eis €viderunt omnem collem excelsum et omne lignum nemorosum €et immolaverunt ibi victimas suas €et dederunt ibi inritationem oblationis suae €et posuerunt ibi odorem suavitatis suae €et libaverunt libationes suas et dixi ad eos quid est excelsum ad quod vos ingredimini €et vocatum est nomen eius Excelsum usque ad hanc diem propterea dic ad domum Israhel haec dicit Dominus Deus €certe in via patrum vestrorum vos polluimini €et post offendicula eorum vos fornicamini et in oblatione donorum vestrorum €cum transducitis filios vestros per ignem €vos polluimini in omnibus idolis vestris usque hodie €et ego respondebo vobis domus Israhel €vivo ego dicit Dominus Deus quia non respondebo vobis neque cogitatio mentis vestrae fiet dicentium €erimus sicut gentes et sicut cognationes terrae €ut colamus ligna et lapides vivo ego dicit Dominus Deus €quoniam in manu forti et brachio extento €et in furore effuso regnabo super vos et educam vos de populis €et congregabo vos de terris in quibus dispersi estis €in manu valida et brachio extento €et in furore effuso regnabo super vos et adducam vos in desertum populorum €et iudicabor vobiscum ibi facie ad faciem sicut iudicio contendi adversum patres vestros €in deserto terrae Aegypti €sic iudicabo vos dicit Dominus Deus et subiciam vos sceptro meo €et inducam vos in vinculis foederis et eligam de vobis transgressores et impios €et de terra incolatus eorum educam eos €et terram Israhel non ingredientur €et scietis quia ego Dominus et vos domus Israhel haec dicit Dominus Deus €singuli post idola vestra ambulate et servite eis €quod si et in hoc non audieritis me €et nomen meum sanctum pollueritis ultra €in muneribus vestris et in idolis vestris in monte sancto meo in monte excelso Israhel ait Dominus Deus €ibi serviet mihi omnis domus Israhel €omnes inquam in terra in qua placebunt mihi €et ibi quaeram primitias vestras €et initium decimarum vestrarum in omnibus sanctificationibus vestris in odorem suavitatis suscipiam vos €cum eduxero vos de populis €et congregavero vos de terris in quas dispersi estis €et sanctificabor in vobis in oculis nationum et scietis quia ego Dominus cum induxero vos ad terram Israhel €in terram pro qua levavi manum meam €ut darem eam patribus vestris et recordabimini ibi viarum vestrarum €et omnium scelerum vestrorum quibus polluti estis in eis €et displicebitis vobis in conspectu vestro €in omnibus malitiis vestris quas fecistis et scietis quia ego Dominus €cum benefecero vobis propter nomen meum €non secundum vias vestras malas €neque secundum scelera vestra pessima domus Israhel €ait Dominus Deus et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis pone faciem tuam contra viam austri €et stilla ad africum et propheta ad saltum agri meridiani et dices saltui meridiano þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨”˜¯‚audi verbum Domini haec dicit Dominus Deus €ecce ego succendam in te ignem €et conburam in te omne lignum viride et omne lignum aridum €non extinguetur flamma succensionis €et conburetur in ea omnis facies ab austro usque ad aquilonem et videbit universa caro €quia ego Dominus succendi eam nec extinguetur et dixi ha ha ha Domine Deus €ipsi dicunt de me numquid non per parabolas loquitur iste  et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis pone faciem tuam ad Hierusalem €et stilla ad sanctuaria et propheta contra humum Israhel et dices terrae Israhel haec dicit Dominus Deus €ecce ego ad te et eiciam gladium meum de vagina sua €et occidam in te iustum et impium pro eo autem quod occidi in te iustum et impium €idcirco egredietur gladius meus de vagina sua ad omnem carnem €ab austro ad aquilonem ut sciat omnis caro €quia ego Dominus eduxi gladium meum de vagina sua inrevocabilem et tu fili hominis ingemesce €in contritione lumborum et in amaritudinibus ingemesce coram eis cumque dixerint ad te quare tu gemis €dices pro auditu quia venit €et tabescet omne cor et dissolventur universae manus €et infirmabitur omnis spiritus et per cuncta genua fluent aquae €ecce venit et fiet ait Dominus Deus et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis propheta et dices haec dicit Dominus Deus loquere €gladius gladius exacutus est et limatus ut caedat victimas exacutus est ut splendeat limatus est €qui moves sceptrum filii mei €succidisti omne lignum et dedi eum ad levigandum ut teneatur manu €iste exacutus est gladius et iste limatus €ut sit in manu interficientis clama et ulula fili hominis €quia hic factus est in populo meo hic in cunctis ducibus Israhel €qui fugerant gladio traditi sunt cum populo meo €idcirco plaude super femur quia probatus est et hoc cum sceptrum subverterit €et non erit dicit Dominus Deus tu ergo fili hominis propheta et percute manu ad manum €et duplicetur gladius ac triplicetur gladius interfectorum €hic est gladius occisionis magnae €qui obstupescere eos facit et corde tabescere €et multiplicat ruinas €in omnibus portis eorum dedi conturbationem €gladii acuti et limati ad fulgendum amicti ad caedem exacuere vade ad dextram sive ad sinistram €quocumque faciei tuae est appetitus quin et ego plaudam manu ad manum €et implebo indignationem meam ego Dominus locutus sum et factus est sermo Domini ad me dicens et tu fili hominis pone tibi duas vias €ut veniat gladius regis Babylonis €de terra una egredientur ambo €et manu capiet coniecturam in capite viae civitatis coniciet viam pones ut veniat gladius ad Rabbath filiorum Ammon €et ad Iudam in Hierusalem munitissimam stetit enim rex Babylonis in bivio in capite duarum viarum €divinationem quaerens commiscens sagittas €interrogavit idola exta consuluit ad dextram eius facta est divinatio super Hierusalem €ut ponat arietes ut aperiat os in caede €ut elevet vocem in ululatu €ut ponat arietes contra portas ut conportet aggerem €ut aedificet munitiones eritque quasi consulens frustra oraculum in oculis eorum €et sabbatorum otium imitans €ipse autem recordabitur iniquitatis ad capiendum idcirco haec dicit Dominus Deus €pro eo quod recordati estis iniquitatis vestrae €et revelastis praevaricationes vestras €et apparuerunt peccata vestra in omnibus cogitationibus vestris €pro eo inquam quod recordati estis manu capiemini tu autem profane impie dux Israhel €cuius venit dies in tempore iniquitatis praefinita haec dicit Dominus Deus aufer cidarim tolle coronam €nonne haec est quae humilem sublevavit €et sublimem humiliavit iniquitatem iniquitatem iniquitatem ponam eam €et hoc nunc factum est €donec veniret cuius est iudicium et tradam ei et tu fili hominis propheta et dic €haec dicit Dominus Deus ad filios Ammon et ad obprobrium eorum €et dices mucro mucro evaginate ad occidendum €limate ut interficias et fulgeas cum tibi viderentur vana et divinarentur mendacia €ut dareris super colla vulneratorum impiorum €quorum venit dies in tempore iniquitatis praefinita revertere ad vaginam tuam in loco in quo creatus es €in terra nativitatis tuae iudicabo te et effundam super te indignationem meam €in igne furoris mei sufflabo in te €daboque te in manus hominum insipientium et fabricantium interitum igni eris cibus sanguis tuus erit in medio terrae €oblivioni traderis quia ego Dominus locutus sum  et factum est verbum Domini ad me dicens et tu fili hominis €num iudicas num iudicas civitatem sanguinum et ostendes ei omnes abominationes suas €et dices haec dicit Dominus Deus €civitas effundens sanguinem in medio sui ut veniat tempus eius €et quae fecit idola contra semet ipsam ut pollueretur in sanguine tuo qui a te effusus est deliquisti €et in idolis tuis quae fecisti polluta es €et adpropinquare fecisti dies tuos €et adduxisti tempus annorum tuorum €propterea dedi te obprobrium gentibus €et inrisionem universis terris quae iuxta sunt et quae procul a te triumphabunt de te €sordida nobilis grandis interitu ecce principes Israhel singuli in brachio suo fuerunt in te €ad effundendum sanguinem patrem et matrem contumeliis adfecerunt in te €advenam calumniati sunt in medio tui €pupillum et viduam contristaverunt apud te sanctuaria mea sprevistis et sabbata mea polluistis viri detractores fuerunt in te ad effundendum sanguinem €et super montes comederunt in te €scelus operati sunt in medio tui verecundiora patris discoperuerunt in te €inmunditiam menstruatae humiliaverunt in te et unusquisque in uxorem proximi sui operatus est abominationem €et socer nurum suam polluit nefarie €frater sororem suam filiam patris sui oppressit in te munera acceperunt apud te ad effundendum sanguinem €usuram et superabundantiam accepisti €et avare proximos tuos calumniabaris €meique oblita es ait Dominus Deus ecce conplosi manus meas super avaritiam tuam €quam fecisti €et super sanguinem qui effusus est in medio tui numquid sustinebit cor tuum €aut praevalebunt manus tuae in diebus quos ego faciam tibi €ego Dominus locutus sum et faciam et dispergam te in nationes et ventilabo te in terras €et deficere faciam inmunditiam tuam a te et possidebo te in conspectu gentium et scies quia ego Dominus et factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis versa est mihi domus Israhel in scoriam €omnes isti aes et stagnum et ferrum et plumbum €in medio fornacis scoria argenti facti sunt propterea haec dicit Dominus Deus €eo quod versi estis omnes in scoriam €propterea ecce ego congregabo vos in medium Hierusalem congregatione argenti et aeris et ferri et stagni et €plumbi in medium fornacis €ut succendam in eam ignem ad conflandum €sic congregabo in furore meo et in ira mea €et requiescam et conflabo vos et congregabo vos et succendam vos in igne furoris mei €et conflabimini in medio eius ut conflatur argentum in medio fornacis sic eritis in medio eius €et scietis quia ego Dominus effuderim indignationem meam €super vos et factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis dic ei tu es terra inmunda et non conpluta €in die furoris coniuratio prophetarum in medio eius €sicut leo rugiens capiensque praedam €animam devoraverunt opes et pretium acceperunt €viduas eius multiplicaverunt in medio illius sacerdotes eius contempserunt legem meam €et polluerunt sanctuaria mea €inter sanctum et profanum non habuere distantiam €et inter pollutum et mundum non intellexerunt €et a sabbatis meis averterunt oculos suos €et coinquinabar in medio eorum principes eius in medio illius quasi lupi rapientes praedam €ad effundendum sanguinem et perdendas animas €et avare sectanda lucra prophetae autem eius liniebant eos absque temperamento €videntes vana et divinantes eis mendacium €dicentes haec dicit Dominus Deus cum Dominus non sit locutus populi terrae calumniabantur calumniam et rapiebant violenter €egenum et pauperem adfligebant €et advenam opprimebant calumnia absque iudicio et quaesivi de eis virum qui interponeret sepem €et staret oppositus contra me €pro terra ne dissiparem eam et €non inveni et effudi super eos indignationem meam €in igne irae meae consumpsi eos €viam eorum in caput eorum reddidi ait Dominus Deus þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨—et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis duae mulieres filiae matris unius fuerunt et fornicatae sunt in Aegypto in adulescentia sua fornicatae sunt €ibi subacta sunt ubera earum €et fractae sunt mammae pubertatis earum nomina autem earum Oolla maior et Ooliba soror eius €et habui eas et pepererunt filios et filias €porro earum nomina Samaria Oolla et Hierusalem Ooliba fornicata est igitur Oolla super me €et insanivit in amatores suos in Assyrios propinquantes vestitos hyacintho principes et magistratus iuvenes cupidinis €universos equites ascensores equorum et dedit fornicationes suas super eos €electos filios Assyriorum universos €et in omnibus in quos insanivit in inmunditiis eorum polluta est insuper et fornicationes suas quas habuerat in Aegypto non reliquit €nam et illi dormierant cum ea in adulescentia eius €et illi confregerant ubera pubertatis eius €et effuderant fornicationem suam super eam propterea tradidi eam in manu amatorum suorum €in manus filiorum Assur super quorum insanivit libidinem ipsi discoperuerunt ignominiam eius €filios et filias illius tulerunt et ipsam occiderunt €gladio €et factae sunt famosae mulieres €et iudicia perpetrarunt in ea quod cum vidisset soror eius Ooliba plus quam illa insanivit libidine €et fornicationem suam super fornicationem sororis suae ad filios Assyriorum praebuit inpudenter €ducibus et magistratibus ad se venientibus indutis veste varia €equitibus qui vectabantur equis €et adulescentibus forma cunctis egregia et vidi quod polluta esset via una ambarum et auxit fornicationes suas €cumque vidisset viros depictos in pariete €imagines Chaldeorum expressas coloribus et accinctos balteis renes et tiaras tinctas in capitibus eorum €formam ducum omnium similitudinem filiorum Babylonis €terraeque Chaldeorum in qua orti sunt et insanivit super eos concupiscentia oculorum suorum €et misit nuntios ad eos in Chaldeam cumque venissent ad eam filii Babylonis ad cubile mammarum €polluerunt eam stupris suis €et polluta est ab eis et saturata est anima eius ab illis denudavit quoque fornicationes suas €et discoperuit ignominiam suam €et recessit anima mea ab ea sicut recesserat anima mea a sorore eius multiplicavit enim fornicationes suas €recordans dies adulescentiae suae €quibus fornicata est in terra Aegypti et insanivit libidine super concubitu eorum €quorum carnes sunt ut carnes asinorum €et sicut fluxus equorum fluxus eorum et visitasti scelus adulescentiae tuae €quando subacta sunt in Aegypto ubera tua €et confractae mammae pubertatis tuae propterea Ooliba haec dicit Dominus Deus €ecce ego suscitabo omnes amatores tuos contra te €de quibus satiata est anima tua €et congregabo eos adversum te in circuitu filios Babylonis et universos Chaldeos €nobiles tyrannosque et principes €omnes filios Assyriorum iuvenes forma egregia €duces et magistratus universos €principes principum et nominatos ascensores equorum et venient super te instructi curru et rota multitudo populorum €lorica et clypeo et galea armabuntur contra te undique €et dabo coram eis iudicium et iudicabunt te iudiciis suis et ponam zelum meum in te quem exercent tecum in furore €nasum tuum et aures tuas praecident €et quae remanserint gladio concident €ipsi filios tuos et filias tuas capient €et novissimum tuum devorabitur igni et denudabunt te vestimentis tuis et tollent vasa gloriae tuae et requiescere faciam scelus tuum de te €et fornicationem tuam de terra Aegypti €nec levabis oculos tuos ad eos et Aegypti non recordaberis amplius quia haec dicit Dominus Deus €ecce ego tradam te in manu eorum quos odisti €in manu de quibus satiata est anima tua et agent tecum in odio et tollent omnes labores tuos €et dimittent te nudam et ignominia plenam €revelabitur ignominia fornicationum tuarum €scelus tuum et fornicationes tuae fecerunt haec tibi €quia fornicata es post gentes €inter quas polluta es in idolis eorum in via sororis tuae ambulasti et dabo calicem eius in manu tua haec dicit Dominus Deus €calicem sororis tuae bibes profundum et latum €eris in derisum et in subsannationem quae es capacissima ebrietate et dolore repleberis €calice maeroris et tristitiae calice sororis tuae Samariae et bibes illum et epotabis usque ad feces €et fragmenta eius devorabis €et ubera tua lacerabis quia ego locutus sum ait Dominus Deus propterea haec dicit Dominus Deus €quia oblita es mei et proiecisti me post corpus tuum €tu quoque porta scelus tuum et fornicationes tuas et ait Dominus ad me dicens €fili hominis numquid iudicas Oollam et Oolibam €et adnuntias eis scelera earum quia adulterae sunt et sanguis in manibus earum €et cum idolis suis fornicatae sunt €insuper et filios suos quos genuerunt mihi obtulerunt eis ad devorandum sed et hoc fecerunt mihi €polluerunt sanctuarium meum in die illa €et sabbata mea profanaverunt cumque immolarent filios suos idolis suis €et ingrederentur sanctuarium meum in die illa ut polluerent illud €etiam haec fecerunt in medio domus meae miserunt ad viros venientes de longe €ad quos nuntium miserant €itaque ecce venerunt quibus te lavisti €et circumlevisti stibio oculos tuos €et ornata es mundo muliebri sedisti in lecto pulcherrimo €et mensa ordinata est ante te €thymiama meum et unguentum meum posuisti super eam et vox multitudinis exultantis erat in ea €et in viris qui de multitudine hominum adducebantur €et veniebant de deserto €posuerunt armillas in manibus eorum €et coronas speciosas in capitibus eorum et dixi ei quae adtrita est in adulteriis €nunc fornicabitur in fornicatione sua etiam haec et ingressi sunt ad eam quasi ad mulierem meretricem €sic ingrediebantur ad Oollam et ad Oolibam mulieres nefarias viri ergo iusti sunt hii iudicabunt eas iudicio adulterarum €et iudicio effundentium sanguinem €quia adulterae sunt et sanguis in manibus earum haec enim dicit Dominus Deus €adduc ad eas multitudinem €et trade eas in tumultum et in rapinam et lapidentur lapidibus populorum et confodiantur gladiis eorum €filios et filias earum interficient et domos earum igne succendent et auferam scelus de terra €et discent omnes mulieres ne faciant secundum scelus earum et dabunt scelus vestrum super vos €et peccata idolorum vestrorum portabitis €et scietis quia ego Dominus Deus  et factum est verbum Domini ad me €in anno nono in mense decimo decima mensis dicens fili hominis scribe tibi nomen diei huius €in qua confirmatus est rex Babylonis adversum Hierusalem hodie et dices per proverbium ad domum inritatricem parabolam €et loqueris ad eos haec dicit Dominus Deus €pone ollam pone inquam et mitte in ea aquam congere frusta eius in ea €omnem partem bonam femur et armum electa et ossibus plena pinguissimum pecus adsume €conpone quoque struices ossuum sub ea €efferbuit coctio eius et discocta sunt ossa illius in medio eius propterea haec dicit Dominus Deus €vae civitati sanguinum ollae cuius rubigo in ea est €et rubigo eius non exivit de ea €per partes et per partes suas eice eam €non cecidit super eam sors sanguis enim eius in medio eius est €super limpidissimam petram effudit illum €non effudit illum super terram ut possit operiri pulvere ut superducerem indignationem meam €et vindicta ulciscerer €dedi sanguinem eius super petram limpidissimam ne operiretur propterea haec dicit Dominus Deus €vae civitati sanguinum cuius ego grandem faciam pyram congere ossa quae igne succendam €consumentur carnes €et concoquetur universa conpositio €et ossa tabescent pone quoque eam super prunas vacuam €ut incalescat et liquefiat aes eius €et confletur in medio eius inquinamentum eius €et consumatur rubigo eius multo labore sudatum est €et non exibit de ea nimia rubigo eius neque per ignem inmunditia tua execrabilis €quia mundare te volui et non es mundata a sordibus tuis €sed nec mundaberis prius €donec quiescere faciam indignationem meam in te ego Dominus locutus sum venit et faciam €non transeam nec parcam nec placabor €iuxta vias tuas et iuxta adinventiones tuas iudicavi te €dicit Dominus et factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis ecce ego tollo a te desiderabile oculorum tuorum in plaga þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨˜˜‚et non planges neque plorabis neque fluent lacrimae tuae ingemesce tacens mortuorum luctum non facies €corona tua circumligata sit tibi €et calciamenta tua erunt in pedibus tuis €nec amictu ora velabis nec cibos lugentium comedes locutus sum ergo ad populum mane €et mortua est uxor mea vesperi €fecique mane sicut praeceperat mihi et dixit ad me populus €quare non indicas nobis quid ista significent quae tu facis et dixi ad eos sermo Domini factus est ad me dicens loquere domui Israhel haec dicit Dominus Deus €ecce ego polluam sanctuarium meum €superbiam imperii vestri et desiderabile oculorum vestrorum €et super quo pavet anima vestra €et filii vestri et filiae quas reliquistis gladio €cadent et facietis sicut feci €ora amictu non velabitis et cibos lugentium non comedetis coronas habebitis in capitibus vestris €et calciamenta in pedibus €non plangetis neque flebitis sed tabescetis in iniquitatibus vestris €et unusquisque gemet ad fratrem suum eritque Hiezecihel vobis in portentum €iuxta omnia quae fecit facietis cum venerit istud €et scietis quia ego Dominus Deus et tu fili hominis €ecce in die quo tollam ab eis fortitudinem eorum €et gaudium dignitatis et desiderium oculorum eorum €super quo requiescunt animae eorum €filios et filias eorum in die illa cum venerit fugiens ad te ut adnuntiet tibi in die inquam illa aperietur os tuum cum eo qui fugit €et loqueris et non silebis ultra erisque eis in portentum €et scietis quia ego Dominus  et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis pone faciem tuam contra filios Ammon €et prophetabis de eis et dices filiis Ammon audite verbum Domini Dei €haec dicit Dominus Deus €pro eo quod dixisti euge euge super sanctuarium meum quia pollutum est €et super terram Israhel quoniam desolata est €et super domum Iuda quoniam ducti sunt in captivitatem idcirco ego tradam te filiis orientalibus in €hereditatem €et conlocabunt caulas suas in te et ponent in te tentoria sua €ipsi comedent fruges tuas et ipsi bibent lac tuum daboque Rabbath in habitaculum camelorum €et filios Ammon in cubile pecorum €et scietis quia ego Dominus quia haec dicit Dominus Deus €pro eo quod plausisti manu et percussisti pede €et gavisa es ex toto affectu super terram Israhel idcirco ecce ego extendam manum meam super te €et tradam te in direptionem gentium €et interficiam te de populis et perdam de terris et conteram €et scies quia ego Dominus haec dicit Dominus Deus €pro eo quod dixerunt Moab et Seir €ecce sicut omnes gentes domus Iuda idcirco ecce ego aperiam umerum Moab de civitatibus €de civitatibus inquam eius et de finibus eius €inclitas terrae Bethiesimoth €et Beelmeon et €Cariathaim filiis orientis cum filiis Ammon €et dabo eam in hereditatem €ut non sit memoria ultra filiorum Ammon in gentibus et in Moab faciam iudicia et scient quia ego Dominus haec dicit Dominus Deus €pro eo quod fecit Idumea ultionem ut se vindicaret de filiis Iuda €peccavitque delinquens et vindictam expetivit de eis idcirco haec dicit Dominus Deus €extendam manum meam super Idumeam €et auferam de ea hominem et iumentum €et faciam eam desertum ab austro €et qui sunt in Daedan gladio cadent et dabo ultionem meam super Idumeam €per manum populi mei Israhel €et facient in Edom iuxta iram meam et furorem meum €et scient vindictam meam dicit Dominus Deus haec dicit Dominus Deus €pro eo quod fecerunt Palestini in vindictam €et ulti se sunt toto animo interficientes €et implentes inimicitias veteres propterea haec dicit Dominus Deus €ecce ego extendam manum meam super Palestinos €et interficiam interfectores €et perdam reliquias maritimae regionis faciamque in eis ultiones magnas arguens in furore €et scient quia ego Dominus cum dedero vindictam meam super eos  et factum est in undecimo anno prima mensis €factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis pro eo quod dixit Tyrus de Hierusalem euge €confractae sunt portae populorum €conversa est ad me implebor deserta est propterea haec dicit Dominus Deus €ecce ego super te Tyre et ascendere faciam ad te gentes multas €sicut ascendit mare fluctuans et dissipabunt muros Tyri et destruent turres eius €et radam pulverem eius de ea €et dabo eam in limpidissimam petram siccatio sagenarum erit in medio maris €quia ego locutus sum ait Dominus Deus €et erit in direptionem gentibus filiae quoque eius quae sunt in agro gladio interficientur €et scient quia ego Dominus quia haec dicit Dominus Deus €ecce ego adducam ad Tyrum Nabuchodonosor regem Babylonis ab aquilone €regem regum cum equis et curribus et equitibus €et coetu populoque magno filias tuas quae sunt in agro gladio interficiet €et circumdabit te munitionibus €et conportabit aggerem in gyro €et levabit contra te clypeum et vineas et arietes temperabit in muros tuos €et turres tuas destruet in armatura sua inundatione equorum eius operiet te pulvis eorum €a sonitu equitum et rotarum et curruum movebuntur muri tui €dum ingressus fuerit portas tuas €quasi per introitus urbis dissipatae ungulis equorum suorum conculcabit omnes plateas tuas €populum tuum gladio caedet €et statuae tuae nobiles in terram corruent vastabunt opes tuas diripient negotiationes tuas €et destruent muros tuos et domos tuas praeclaras subvertent €et lapides tuos et ligna tua et pulverem tuum in medio aquarum ponent et quiescere faciam multitudinem canticorum tuorum €et sonitus cithararum tuarum non audietur amplius et dabo te in limpidissimam petram siccatio sagenarum eris €nec aedificaberis ultra €quia ego locutus sum dicit Dominus Deus haec dicit Dominus Deus Tyro €numquid non a sonitu ruinae tuae et gemitu interfectorum tuorum €cum occisi fuerint in medio tui commovebuntur insulae et descendent de sedibus suis omnes principes maris €et auferent exuvias suas €et vestimenta sua varia abicient et induentur stupore €in terra sedebunt et adtoniti super repentino casu tuo admirabuntur et adsumentes super te lamentum dicent tibi €quomodo peristi quae habitas in mari urbs inclita €quae fuisti fortis in mari cum habitatoribus tuis €quos formidabant universi nunc stupebunt naves in die pavoris tui €et turbabuntur insulae in mari eo quod nullus egrediatur ex te quia haec dicit Dominus Deus €cum dedero te urbem desolatam sicut civitates quae non habitantur €et adduxero super te abyssum et operuerint te aquae multae et detraxero te cum his qui descendunt in lacum ad populum sempiternum €et conlocavero te in terra novissima €sicut solitudines veteres cum his qui deducuntur in lacum €ut non habiteris €porro dedero gloriam in terra viventium in nihilum redigam te et non eris €et requisita non invenieris ultra in sempiternum €dicit Dominus Deus  et factum est verbum Domini ad me dicens tu ergo fili hominis adsume super Tyrum lamentum et dices Tyro quae habitat in introitu maris €negotiationi populorum ad insulas multas €haec dicit Dominus Deus €o Tyre tu dixisti perfecti decoris ego sum et in corde maris sita €finitimi tui qui te aedificaverunt impleverunt decorem tuum abietibus de Sanir extruxerunt te €cum omnibus tabulatis maris €cedrum de Libano tulerunt ut facerent tibi malum quercus de Basan dolaverunt in remos tuos €transtra tua fecerunt tibi ex ebore indico €et praetoriola de insulis Italiae byssus varia de Aegypto texta est tibi in velum €ut poneretur in malo €hyacinthus et purpura de insulis Elisa facta sunt operimentum tuum habitatores Sidonis et Aradii fuerunt remiges €tui €sapientes tui Tyre facti sunt gubernatores tui senes Bibli et prudentes eius €habuerunt nautas ad ministerium variae supellectilis €tuae €omnes naves maris et nautae earum fuerunt in populo negotiationis tuae Persae et Lydi et Lybies erant in exercitu tuo €viri bellatores tui clypeum et galeam suspenderunt in te pro ornatu tuo filii Aradii cum exercitu tuo erant super muros tuos in circuitu €sed et Pigmei qui erant in turribus tuis €faretras suas suspenderunt in muris tuis per gyrum €ipsi conpleverunt pulchritudinem tuam Carthaginienses negotiatores tui a multitudine cunctarum divitiarum €argento ferro stagno plumboque repleverunt nundinas tuas Graecia Thubal et Mosoch ipsi institores tui €mancipia et vasa aerea adduxerunt populo tuo þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨›˜Žde domo Thogorma equos et equites et €mulos adduxerunt ad forum tuum filii Dadan negotiatores tui €insulae multae negotiatio manus tuae €dentes eburneos et hebeninos commutaverunt in pretio tuo Syrus negotiator tuus propter multitudinem operum tuorum €gemmam purpuram et scutulata et byssum et sericum €et chodchod €proposuerunt in mercatu tuo Iuda et terra Israhel ipsi institores tui in €frumento primo €balsamum et mel et oleum et resinam proposuerunt in nundinis tuis Damascenus negotiator tuus in multitudine operum tuorum €in multitudine diversarum opum €in vino pingui in lanis coloris optimi Dan et Graecia et Mozel €in nundinis tuis proposuerunt ferrum fabrefactum €stacte et calamus in negotiatione tua Dadan institores tui in tapetibus €ad sedendum Arabia et universi principes Cedar ipsi negotiatores manus tuae €cum agnis et arietibus et hedis venerunt ad te negotiatores tui venditores Saba et Reema ipsi negotiatores tui €cum universis primis aromatibus et lapide pretioso €et auro quod proposuerunt in mercatu tuo Aran et Chenne et Eden negotiatores Saba €Assur Chelmad venditores tui ipsi negotiatores tui multifariam €involucris hyacinthi et polymitorum gazarumque pretiosarum €quae obvolutae et adstrictae erant funibus €cedros quoque habebant in negotiationibus tuis naves maris principes tuae in negotiatione tua €et repleta es et glorificata nimis in corde maris in aquis multis adduxerunt te remiges tui €ventus auster contrivit te in corde maris divitiae tuae et thesauri tui et multiplex instrumentum tuum €nautae tui et gubernatores tui qui tenebant supellectilem tuam €et populo tuo praeerant €viri quoque bellatores tui qui erant in te €cum universa multitudine tua quae est in medio tui €cadent in corde maris in die ruinae tuae a sonitu clamoris gubernatorum tuorum conturbabuntur classes et descendent de navibus suis omnes qui tenebant remum €nautae et universi gubernatores maris in terra stabunt et heiulabunt super te voce magna €et clamabunt amare €et superiacient pulverem capitibus suis et cinere conspergentur et radent super te calvitium et accingentur ciliciis €et plorabunt te in amaritudine animae ploratu amarissimo et adsument super te carmen lugubre et plangent te €quae est ut Tyrus quae obmutuit in medio maris quae in exitu negotiationum tuarum de mari implesti populos multos €in multitudine divitiarum tuarum et populorum tuorum ditasti reges €terrae nunc contrita es a mari in profundis aquarum €opes tuae et omnis multitudo tua quae erat in medio tui ceciderunt universi habitatores insularum obstipuerunt super te €et reges earum omnes tempestate perculsi mutaverunt vultus negotiatores populorum sibilaverunt super te €ad nihilum deducta es et non eris usque in perpetuum  et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis dic principi Tyri haec dicit Dominus Deus €eo quod elevatum est cor tuum et dixisti €Deus ego sum et in cathedra Dei sedi in corde maris €cum sis homo et non Deus et dedisti cor tuum quasi cor Dei ecce sapientior es tu Danihele €omne secretum non est absconditum a te in sapientia et prudentia tua fecisti tibi fortitudinem €et adquisisti aurum et argentum in thesauris tuis in multitudine sapientiae tuae et in negotiatione tua €multiplicasti tibi fortitudinem €et elevatum est cor tuum in robore tuo propterea haec dicit Dominus Deus €eo quod elevatum est cor tuum quasi cor Dei idcirco ecce ego adducam super te alienos robustissimos gentium €et nudabunt gladios suos super pulchritudinem sapientiae tuae €et polluent decorem tuum interficient et detrahent te €et morieris interitu occisorum in corde maris numquid dicens loqueris Deus ego sum coram interficientibus te €cum sis homo et non Deus in manu occidentium te morte incircumcisorum morieris in manu alienorum €quia ego locutus sum ait Dominus Deus et factus est sermo Domini ad me dicens €fili hominis leva planctum super regem Tyri et dices ei haec dicit Dominus Deus €tu signaculum similitudinis plenus sapientia et perfectus decore in deliciis paradisi Dei fuisti €omnis lapis pretiosus operimentum tuum €sardius topazius et iaspis chrysolitus et onyx et berillus €sapphyrus et carbunculus et zmaragdus €aurum opus decoris tui €et foramina tua in die qua conditus es praeparata sunt tu cherub extentus et protegens et posui te in monte sancto Dei €in medio lapidum ignitorum ambulasti perfectus in viis tuis a die conditionis tuae €donec inventa est iniquitas in te in multitudine negotiationis tuae €repleta sunt interiora tua iniquitate €et peccasti et eieci te de monte Dei €et perdidi te o cherub protegens de medio lapidum €ignitorum elevatum est cor tuum in decore tuo €perdidisti sapientiam tuam in decore tuo €in terram proieci te ante faciem regum dedi te ut cernerent te in multitudine iniquitatum tuarum €et iniquitate negotiationis tuae polluisti sanctificationem tuam €producam ergo ignem de medio tui qui comedat te €et dabo te in cinerem super terram €in conspectu omnium videntium te omnes qui viderint te in gentibus obstupescent super te €nihili factus es et non eris in perpetuum et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis pone faciem tuam contra Sidonem €et prophetabis de ea et dices haec dicit Dominus Deus €ecce ego ad te Sidon et glorificabor in medio tui €et scient quia ego Dominus €cum fecero in ea iudicia et sanctificatus fuero in ea et inmittam ei pestilentiam et sanguinem in plateis eius €et corruent interfecti in medio eius gladio per circuitum €et scient quia ego Dominus et non erit ultra domui Israhel offendiculum amaritudinis €et spina dolorem inferens €undique per circuitum eorum qui adversantur eis €et scient quia ego Dominus Deus haec dicit Dominus Deus €quando congregavero domum Israhel €de populis in quibus dispersi sunt €sanctificabor in eis coram gentibus €et habitabunt in terra sua quam dedi servo meo Iacob et habitabunt in ea securi €et aedificabunt domos plantabuntque vineas €et habitabunt confidenter €cum fecero iudicia in omnibus qui adversantur eis per circuitum €et scient quia ego Dominus Deus eorum  in anno decimo in decimo mense undecima mensis €factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis pone faciem tuam contra Pharaonem regem Aegypti €et prophetabis de eo et de Aegypto universa loquere et dices haec dicit Dominus Deus €ecce ego ad te Pharao rex Aegypti €draco magne qui cubas in medio fluminum tuorum €et dicis meus est fluvius et ego feci memet ipsum et ponam frenum in maxillis tuis €et adglutinabo pisces fluminum tuorum squamis tuis €et extraham te de medio fluminum tuorum €et universi pisces tui squamis tuis adherebunt et proiciam te in desertum et omnes pisces fluminis tui €super faciem terrae cades non colligeris neque congregaberis €bestiis terrae et volatilibus caeli dedi te ad devorandum et scient omnes habitatores Aegypti quia ego Dominus €pro eo quod fuisti baculus harundineus domui Israhel quando adprehenderunt te manu et confractus es €et lacerasti omnem umerum eorum €et innitentibus eis super te comminutus es €et dissolvisti omnes renes eorum propterea haec dicit Dominus Deus €ecce ego adducam super te gladium €et interficiam de te hominem et iumentum et erit terra Aegypti in desertum et solitudinem €et scient quia ego Dominus €eo quod dixerit fluvius meus est et ego feci idcirco ecce ego ad te et ad flumina tua €daboque terram Aegypti in solitudines gladio dissipatam €a turre Syenes usque ad terminos Aethiopiae non pertransibit eam pes hominis €neque pes iumenti gradietur in ea €et non habitabitur quadraginta annis daboque terram Aegypti desertam in medio terrarum desertarum €et civitates eius in medio urbium subversarum €erunt desolatae quadraginta annis €et dispergam Aegyptios in nationes et ventilabo eos in terras quia haec dicit Dominus Deus €post finem quadraginta annorum congregabo Aegyptum €de populis in quibus dispersi fuerunt et reducam captivitatem Aegypti €et conlocabo eos in terra Fatures in terra nativitatis suae €et erunt ibi in regnum humile inter regna cetera erit humillima €et non elevabitur ultra super nationes €et inminuam eos ne imperent gentibus neque erunt ultra domui Israhel in confidentia þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨˜‚docentes iniquitatem ut fugiant et sequantur eos €et scient quia ego Dominus Deus et factum est in vicesimo et septimo anno in primo in una mensis €factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis Nabuchodonosor rex Babylonis €servire fecit exercitum suum servitute magna adversum Tyrum €omne caput decalvatum et omnis umerus depilatus est €et merces non est reddita ei neque exercitui eius de Tyro €pro servitute qua servivit mihi adversum eam propterea haec dicit Dominus Deus €ecce ego dabo Nabuchodonosor regem Babylonis in terra Aegypti €et accipiet multitudinem eius et depraedabitur manubias eius €et diripiet spolia eius et erit merces exercitui illius et operi pro quo servivit adversum eam €dedi ei terram Aegypti €pro eo quod laboraverunt mihi ait Dominus Deus in die illo pullulabit cornu domui Israhel €et tibi dabo apertum os in medio eorum €et scient quoniam ego Dominus  et factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis propheta et dic haec dicit Dominus Deus €ululate vae vae diei quia iuxta est dies €et adpropinquavit dies Domini €dies nubis tempus gentium erit et veniet gladius in Aegyptum et erit pavor in Aethiopia €cum ceciderint vulnerati in Aegypto €et ablata fuerit multitudo illius €et destructa fundamenta eius Aethiopia et Lybia et Lydii et omne reliquum vulgus €et Chub et filii terrae foederis cum eis gladio cadent haec dicit Dominus Deus €et corruent fulcientes Aegyptum et destruetur superbia imperii eius €a turre Syenes gladio cadent in ea €ait Dominus exercituum et dissipabuntur in medio terrarum desolatarum €et urbes eius in medio civitatum desertarum erunt et scient quoniam ego Dominus €cum dedero ignem in Aegyptum €et adtriti fuerint omnes auxiliatores eius in die illa egredientur nuntii a facie mea in trieribus €ad conterendam Aethiopiae confidentiam €et erit pavor in eis in die Aegypti quia absque dubio veniet haec dicit Dominus Deus €et cessare faciam multitudinem Aegypti €in manu Nabuchodonosor regis Babylonis ipse et populus eius cum eo €fortissimi gentium adducentur ad disperdendam terram €et evaginabunt gladios suos super Aegyptum €et implebunt terram interfectis et faciam alveos fluminum aridos €et tradam terram in manu pessimorum €et dissipabo terram et plenitudinem eius in manu alienorum €ego Dominus locutus sum haec dicit Dominus Deus €et disperdam simulacra et cessare faciam idola de Memphis €et dux de terra Aegypti non erit amplius €et dabo terrorem in terra Aegypti et disperdam terram Fatures €et dabo ignem in Tafnis et faciam iudicia in Alexandriam et effundam indignationem meam super Pelusium robur Aegypti €et interficiam multitudinem Alexandriae et dabo ignem in Aegypto €quasi parturiens dolebit Pelusium et Alexandria erit dissipata €et in Memphis angustiae cotidianae iuvenes Eliupoleos et Bubasti gladio cadent €et ipsae captivae ducentur et in Tafnis nigrescet dies cum contrivero ibi sceptra Aegypti €et defecerit in ea superbia potentiae eius €ipsam nubes operiet filiae autem eius in captivitatem ducentur et faciam iudicia in Aegypto et scient quia ego Dominus et factum est in undecimo anno in primo in septima mensis €factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis brachium Pharao regis Aegypti confregi €et ecce non est obvolutum ut restitueretur ei sanitas €ut ligaretur pannis €et farciretur linteolis €et recepto robore posset tenere gladium propterea haec dicit Dominus Deus €ecce ego ad Pharao regem Aegypti €et comminuam brachium eius forte sed confractum €et deiciam gladium de manu eius et dispergam Aegyptum in gentibus et ventilabo eos in terris et confortabo brachia regis Babylonis €daboque gladium meum in manu eius €et confringam brachia Pharaonis €et gement gemitibus interfecti coram facie eius et confortabo brachia regis Babylonis €et brachia Pharaonis concident €et scient quia ego Dominus €cum dedero gladium meum in manu regis Babylonis €et extenderit eum super terram Aegypti et dispergam Aegyptum in nationes et ventilabo eos in terris €et scient quia ego Dominus  et factum est in undecimo anno €tertio una mensis €factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis dic Pharaoni regi Aegypti et populo eius €cui similis factus es in magnitudine tua ecce Assur quasi cedrus in Libano €pulcher ramis et frondibus nemorosus excelsusque altitudine €et inter condensas frondes elevatum est cacumen eius aquae nutrierunt illum abyssus exaltavit eum €flumina eius manabant in circuitu radicum eius €et rivos suos emisit ad universa ligna regionis propterea elevata est altitudo eius super omnia ligna regionis €et multiplicata sunt arbusta eius €et elevati sunt rami eius prae aquis multis cumque extendisset umbram suam €in ramis eius fecerunt nidos omnia volatilia caeli €et sub frondibus eius genuerunt omnes bestiae saltuum €et sub umbraculo illius habitabat coetus gentium plurimarum eratque pulcherrimus in magnitudine sua €et in dilatatione arbustorum suorum €erat enim radix illius iuxta aquas multas cedri non fuerunt altiores illo in paradiso Dei €abietes non adaequaverunt summitatem eius €et platani non fuerunt aequae frondibus illius €omne lignum paradisi Dei non est adsimilatum illi et pulchritudini eius quoniam speciosum feci eum et multis condensisque frondibus €et aemulata sunt eum omnia ligna voluptatis €quae erant in paradiso Dei propterea haec dicit Dominus Deus €pro eo quod sublimatus est in altitudine €et dedit summitatem suam virentem atque condensam €et elevatum est cor eius in altitudine sua tradidi eum in manu fortissimi gentium €faciens faciet ei €iuxta impietatem eius eieci eum et succident illum alieni et crudelissimi nationum €et proicient eum super montes €et in cunctis convallibus corruent rami eius €et confringentur arbusta eius in universis rupibus terrae €et recedent de umbraculo eius omnes populi terrae €et relinquent eum in ruina eius habitaverunt omnia volatilia caeli €et in ramis eius fuerunt universae bestiae regionis quam ob rem non elevabuntur in altitudine sua omnia ligna aquarum €neque ponent sublimitatem suam inter nemorosa atque frondosa €nec stabunt in sublimitate eorum omnia quae inrigantur aquis €quia omnes traditi sunt in mortem ad terram ultimam €in medio filiorum hominum ad eos qui descendunt in lacum haec dicit Dominus Deus €in die quando descendit ad inferos €indixi luctum €operui eum abysso et prohibui flumina eius €et coercui aquas multas €contristatus est super eum Libanus €et omnia ligna agri concussa sunt a sonitu ruinae eius commovi gentes €cum deducerem eum ad infernum €cum his qui descendebant in lacum €et consolata sunt in terra infima omnia ligna €voluptatis €egregia atque praeclara in Libano universa quae inrigabantur aquis nam et ipsi cum ea descendent ad infernum €ad interfectos gladio €et brachium uniuscuiusque sedebit sub umbraculo eius €in medio nationum cui adsimilatus es o inclite atque sublimis inter ligna voluptatis €ecce deductus es cum lignis voluptatis ad terram ultimam €in medio incircumcisorum dormies €cum his qui interfecti sunt gladio €ipse est Pharao et omnis multitudo eius dicit Dominus Deus  et factum est duodecimo anno in mense duodecimo in una mensis €factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis adsume lamentum super Pharao regem Aegypti €et dices ad eum €leoni gentium adsimilatus es et draconi qui est in mari €et ventilabas cornu in fluminibus tuis €et conturbabas aquas pedibus tuis €et conculcabas flumina eorum propterea haec dicit Dominus Deus €expandam super te rete meum €in multitudine populorum multorum €et extrahent te in sagena mea et proiciam te in terram super faciem agri abiciam te €et habitare faciam super te omnia volatilia caeli €et saturabo de te bestias universae terrae et dabo carnes tuas super montes et implebo colles tuos sanie tua et inrigabo terram pedore sanguinis tui super montes €et valles implebuntur ex te et operiam cum extinctus fueris caelos €et nigrescere faciam stellas eius €solem nube tegam et luna non dabit lumen suum omnia luminaria caeli maerere faciam super te €et dabo tenebras super terram tuam dicit Dominus Deus et inritabo cor populorum multorum þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨ ˜‰‚cum induxero contritionem tuam in gentibus super terras quas nescis et stupescere faciam super te populos multos €et reges eorum horrore nimio formidabunt super te €cum volare coeperit gladius meus super facies eorum €et obstupescent repente singuli pro anima sua in die ruinae suae quia haec dicit Dominus Deus €gladius regis Babylonis veniet tibi in gladiis fortium deiciam multitudinem tuam €inexpugnabiles gentes omnes heae €et vastabunt superbiam Aegypti et dissipabitur multitudo eius et perdam omnia iumenta eius quae erant super aquas plurimas €et non conturbabit eas pes hominis ultra €neque ungula iumentorum turbabit eas tunc purissimas reddam aquas eorum €et flumina eorum quasi oleum adducam ait Dominus Deus cum dedero terram Aegypti desolatam €deseretur autem terra a plenitudine sua €quando percussero omnes habitatores eius €et scient quia ego Dominus planctus est et plangent eum filiae gentium plangent eum €super Aegypto et super multitudine eius €plangent eum €ait Dominus Deus et factum est in duodecimo anno in quintadecima mensis €factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis cane lugubre super multitudine Aegypti €et detrahe eam €ipsam et filias gentium robustarum ad terram ultimam €cum his qui descendunt in lacum quo pulchrior es descende et dormi cum incircumcisis in medio interfectorum gladio cadent €gladius datus est adtraxerunt eam et omnes populos eius loquentur ei potentissimi robustorum de medio inferni €qui cum auxiliatoribus eius descenderunt €et dormierunt incircumcisi interfecti gladio ibi Assur et omnis multitudo eius in circuitu illius sepulchra eius €omnes interfecti et qui ceciderunt gladio quorum data sunt sepulchra in novissimis laci €et facta est multitudo eius per gyrum sepulchri eius €universi interfecti cadentesque gladio €qui dederant quondam formidinem in terra viventium ibi Aelam et omnis multitudo eius per gyrum sepulchri sui €omnes hii interfecti ruentesque gladio €qui descenderunt incircumcisi ad terram ultimam €qui posuerunt terrorem suum in terra viventium €et portaverunt ignominiam suam cum his qui descendunt in lacum in medio interfectorum posuerunt cubile eius €in universis populis eius €in circuitu eius sepulchrum illius €omnes hii incircumcisi interfectique gladio €dederant enim terrorem in terra viventium €et portaverunt ignominiam suam cum his qui descendunt in lacum €in medio interfectorum positi sunt ibi Mosoch et Thubal et omnis multitudo eius €in circuitu illius sepulchra eius €omnes hii incircumcisi interfectique et cadentes gladio €quia dederunt formidinem suam in terra viventium et non dormient cum fortibus cadentibusque et incircumcisis €qui descenderunt ad infernum cum armis suis €et posuerunt gladios suos sub capitibus suis €et fuerunt iniquitates eorum in ossibus eorum €quia terror fortium facti sunt in terra viventium et tu ergo in medio incircumcisorum contereris €et dormies cum interfectis gladio ibi Idumea et reges eius €omnes duces eius qui dati sunt cum exercitu suo €cum interfectis gladio €et qui cum incircumcisis dormierunt €et cum his qui descenderunt in lacum ibi principes aquilonis omnes et universi venatores €qui deducti sunt cum interfectis €paventes et in sua fortitudine confusi €qui dormierunt incircumcisi cum interfectis gladio €et portaverunt confusionem suam cum his qui descendunt in lacum vidit eos Pharao et consolatus est €super universa multitudine sua quae interfecta est gladio €Pharao et omnis exercitus eius ait Dominus Deus quia dedi terrorem meum in terra viventium €et dormivit in medio incircumcisorum cum interfectis gladio €Pharao et omnis multitudo eius ait Dominus Deus  et factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis loquere ad filios populi tui et dices ad eos €terra cum induxero super eam gladium €et tulerit populus terrae virum unum de novissimis suis €et constituerit eum super se speculatorem et ille viderit gladium venientem super terram €et cecinerit bucina et adnuntiaverit populo audiens autem quisquis ille est sonum bucinae €non se observaverit veneritque gladius et tulerit eum €sanguis ipsius super caput eius erit sonum bucinae audivit et non se observavit €sanguis eius in ipso erit €si autem custodierit animam suam salvavit quod si speculator viderit gladium venientem €et non insonuerit bucina et populus non se custodierit €veneritque gladius et tulerit de eis animam €ille quidem in iniquitate sua captus est €sanguinem autem eius de manu speculatoris requiram et tu fili hominis speculatorem dedi te domui Israhel €audiens ergo ex ore meo sermonem adnuntiabis eis ex me si me dicente ad impium impie morte morieris €non fueris locutus ut se custodiat impius a via sua €ipse impius in iniquitate sua morietur €sanguinem autem eius de manu tua requiram si autem adnuntiante te ad impium ut a viis suis convertatur €non fuerit conversus a via sua €ipse in iniquitate sua morietur porro tu animam tuam liberasti tu ergo fili hominis dic ad domum Israhel €sic locuti estis dicentes €iniquitates nostrae et peccata nostra super nos sunt €et in ipsis nos tabescimus quomodo ergo vivere poterimus dic ad eos vivo ego dicit Dominus Deus nolo mortem impii €sed ut revertatur impius a via sua et vivat €convertimini a viis vestris pessimis €et quare moriemini domus Israhel tu itaque fili hominis dic ad filios populi tui €iustitia iusti non liberabit eum in quacumque die peccaverit €et impietas impii non nocebit ei €in quacumque die conversus fuerit ab impietate sua €et iustus non poterit vivere in iustitia sua €in quacumque die peccaverit etiam si dixero iusto quod vita vivat €et confisus in iustitia sua fecerit iniquitatem €omnes iustitiae eius oblivioni tradentur €et in iniquitate sua quam operatus est in ipsa morietur sin autem dixero impio morte morieris €et egerit paenitentiam a peccato suo feceritque iudicium et iustitiam pignus restituerit ille impius rapinamque reddiderit €in mandatis vitae ambulaverit nec fecerit quicquam iniustum €vita vivet et non morietur omnia peccata eius quae peccavit non inputabuntur ei €iudicium et iustitiam fecit vita vivet et dixerunt filii populi tui non est aequi ponderis via Domini €et ipsorum via iniusta est cum enim recesserit iustus a iustitia sua €feceritque iniquitatem €morietur in eis et cum recesserit impius ab impietate sua €feceritque iudicium et iustitiam €vivet in eis et dicitis non est recta via Domini €unumquemque iuxta vias suas iudicabo de vobis domus Israhel et factum est in duodecimo anno in duodecimo mense €in quinta mensis transmigrationis nostrae €venit ad me qui fugerat de Hierusalem dicens vastata est civitas manus autem Domini facta fuerat ad me vespere €antequam veniret qui fugerat €aperuitque os meum donec veniret ad me mane €et aperto ore meo non silui amplius et factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis qui habitant in ruinosis his super humum Israhel loquentes €aiunt €unus erat Abraham et hereditate possedit terram €nos autem multi nobis data est terra in possessionem idcirco dices ad eos haec dicit Dominus Deus €qui in sanguine comeditis €et oculos vestros levatis ad inmunditias vestras €et sanguinem funditis €numquid terram hereditate possidebitis stetistis in gladiis vestris fecistis abominationes €et unusquisque uxorem proximi sui polluit €et terram hereditate possidebitis haec dices ad eos sic dicit Dominus Deus €vivo ego quia qui in ruinosis habitant gladio cadent €et qui in agro est bestiis tradetur ad devorandum €qui autem in praesidiis et in speluncis sunt peste morientur et dabo terram in solitudinem et desertum €et deficiet superba fortitudo eius €et desolabuntur montes Israhel €eo quod nullus sit qui per eos transeat et scient quia ego Dominus €cum dedero terram desolatam et desertam €propter universas abominationes suas quas operati sunt et tu fili hominis €filii populi tui qui loquuntur de te iuxta muros et in ostiis domorum €et dicunt unus ad alterum vir ad proximum suum loquentes €venite et audiamus qui sit sermo egrediens a Domino et veniunt ad te quasi si ingrediatur populus €et sedent coram te populus meus €et audiunt sermones tuos et non faciunt eos þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨¡˜Ÿ„quia in canticum oris sui vertunt illos €et avaritiam suam sequitur cor eorum et es eis quasi carmen musicum quod suavi dulcique sono canitur €et audient verba tua et non facient ea et cum venerit quod praedictum est ecce enim venit €tunc scient quod prophetes fuerit inter eos  et factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis propheta de pastoribus Israhel €propheta et dices pastoribus haec dicit Dominus Deus €vae pastoribus Israhel qui pascebant semet ipsos €nonne greges pascuntur a pastoribus lac comedebatis et lanis operiebamini €et quod crassum erat occidebatis €gregem autem meum non pascebatis quod infirmum fuit non consolidastis €et quod aegrotum non sanastis €quod fractum est non alligastis €et quod abiectum est non reduxistis €quod perierat non quaesistis €sed cum austeritate imperabatis eis et cum potentia et dispersae sunt oves meae eo quod non esset pastor €et factae sunt in devorationem omnium bestiarum agri €et dispersae sunt erraverunt greges mei in cunctis montibus €et in universo colle excelso €et super omnem faciem terrae dispersi sunt greges mei €et non erat qui requireret non erat inquam qui requireret propterea pastores audite verbum Domini vivo ego dicit Dominus Deus €quia pro eo quod facti sunt greges mei in rapinam €et oves meae in devorationem omnium bestiarum agri €eo quod non esset pastor €neque enim quaesierunt pastores gregem meum €sed pascebant pastores semet ipsos et greges meos non pascebant propterea pastores audite verbum Domini haec dicit Dominus Deus ecce ego ipse super pastores €requiram gregem meum de manu eorum €et cessare eos faciam ut ultra non pascant gregem €nec pascant amplius pastores semet ipsos €et liberabo gregem meum de ore eorum €et non erunt ultra eis in escam quia haec dicit Dominus Deus €ecce ego ipse requiram oves meas et visitabo eas sicut visitat pastor gregem suum €in die quando fuerit in medio ovium suarum dissipatarum €sic visitabo oves meas et liberabo eas de omnibus locis €quo dispersae fuerant in die €nubis et caliginis et educam eas de populis et congregabo eas de terris €et inducam eas in terram suam et pascam eas in montibus Israhel €in rivis et in cunctis sedibus terrae in pascuis uberrimis pascam eas €et in montibus excelsis Israhel erunt pascuae eorum €ibi requiescent in herbis virentibus €et in pascuis pinguibus pascentur super montes Israhel ego pascam oves meas €et ego eas accubare faciam dicit Dominus Deus quod perierat requiram et quod abiectum erat reducam €et quod confractum fuerat alligabo €et quod infirmum erat consolidabo €et quod pingue et forte custodiam €et pascam illas in iudicio vos autem greges mei €haec dicit Dominus Deus €ecce ego iudico inter pecus et pecus arietum et hircorum nonne satis vobis erat pascuam bonam depasci €insuper et reliquias pascuarum vestrarum conculcastis pedibus vestris €et cum purissimam aquam biberetis €reliquam pedibus vestris turbabatis et oves meae his quae conculcata pedibus vestris fuerant pascebantur €et quae pedes vestri turbaverant haec bibebant propterea haec dicit Dominus Deus ad eos €ecce ego ipse iudico inter pecus pingue et macilentum pro eo quod lateribus et umeris inpingebatis €et cornibus vestris ventilabatis omnia infirma pecora €donec dispergerentur foras salvabo gregem meum et non erit ultra in rapinam €et iudicabo inter pecus et pecus et suscitabo super ea pastorem unum €qui pascat ea servum meum David €ipse pascet ea et ipse erit eis in pastorem ego autem Dominus ero eis in Deum €et servus meus David princeps in medio eorum €ego Dominus locutus sum et faciam cum eis pactum pacis €et cessare faciam bestias pessimas de terra €et qui habitant in deserto securi dormient in saltibus et ponam eos in circuitu collis mei benedictionem €et deducam imbrem in tempore suo €pluviae benedictionis erunt et dabit lignum agri fructum suum et terra dabit germen suum €et erunt in terra sua absque timore €et scient quia ego Dominus cum contrivero catenas iugi eorum €et eruero eos de manu imperantium sibi et non erunt ultra in rapinam gentibus €neque bestiae terrae devorabunt eos €sed habitabunt confidenter absque ullo terrore et suscitabo eis germen nominatum €et non erunt ultra inminuti fame in terra €neque portabunt amplius obprobria gentium et scient quia ego Dominus Deus eorum cum eis €et ipsi populus meus domus Israhel ait Dominus Deus vos autem greges mei greges pascuae meae homines estis €et ego Dominus Deus vester dicit Dominus Deus  et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis pone faciem tuam adversum montem Seir €et prophetabis de eo et dices illi haec dicit Dominus Deus €ecce ego ad te mons Seir et extendam manum meam super te €et dabo te desolatum atque desertum urbes tuas demoliar et tu desertus eris €et scies quia ego Dominus eo quod fueris inimicus sempiternus €et concluseris filios Israhel in manus gladii €in tempore adflictionis eorum in tempore iniquitatis extremae propterea vivo ego dicit Dominus Deus €quoniam sanguini tradam te et sanguis te persequetur €et cum sanguinem oderis sanguis persequetur te et dabo montem Seir desolatum et desertum €et auferam de eo euntem et redeuntem et implebo montes eius occisorum suorum €in collibus tuis et in vallibus tuis atque in torrentibus €interfecti gladio cadent in solitudines sempiternas tradam te €et civitates tuae non habitabuntur €et scietis quoniam ego Dominus eo quod dixeris duae gentes et duae terrae meae erunt €et hereditate possidebo eas cum Dominus esset ibi propterea vivo ego dicit Dominus Deus €quia faciam iuxta iram tuam €et secundum zelum tuum quem fecisti odio habens eos €et notus efficiar per eos cum te iudicavero et scies quia ego Dominus audivi universa obprobria tua €quae locutus es de montibus Israhel dicens €deserti nobis dati sunt ad devorandum et insurrexistis super me ore vestro €et rogastis adversum me €verba vestra ego audivi haec dicit Dominus Deus €laetante universa terra in solitudinem te redigam sicuti gavisus es super hereditatem domus Israhel €eo quod fuerit dissipata €sic faciam tibi dissipatus eris mons Seir et Idumea omnis €et scient quia ego Dominus  tu autem fili hominis propheta super montes Israhel et dices €montes Israhel audite verbum Domini haec dicit Dominus Deus €eo quod dixerit inimicus de vobis euge €altitudines sempiternae in hereditatem datae sunt nobis propterea vaticinare et dic haec dicit Dominus Deus €pro eo quod desolati estis et conculcati per circuitum €et facti in hereditatem reliquis gentibus €et ascendistis super labium linguae et obprobrium populi propterea montes Israhel audite verbum Domini Dei €haec dicit Dominus Deus montibus et collibus €torrentibus vallibusque et desertis parietinis €et urbibus derelictis quae depopulatae sunt €et subsannatae a reliquis gentibus per circuitum propterea haec dicit Dominus Deus €quoniam in igne zeli mei locutus sum de reliquis gentibus €et de Idumea universa €qui dederunt terram meam sibi in hereditatem €cum gaudio et toto corde ex animo €et eiecerunt eam ut vastarent idcirco vaticinare super humum Israhel €et dices montibus et collibus iugis et vallibus €haec dicit Dominus Deus €ecce ego in zelo meo et in furore meo locutus sum €eo quod confusionem gentium sustinueritis idcirco haec dicit Dominus Deus €ego levavi manum meam ut gentes quae in circuitu vestro sunt €ipsae confusionem suam portent vos autem montes Israhel ramos vestros germinetis €et fructum vestrum adferatis populo meo Israhel €prope est enim ut veniat quia ecce ego ad vos €et convertar ad vos et arabimini et accipietis sementem et multiplicabo in vobis homines omnemque domum Israhel €et habitabuntur civitates et ruinosa instaurabuntur et replebo vos hominibus et iumentis €et multiplicabuntur et crescent €et habitari vos faciam sicut a principio €bonisque donabo maioribus quam habuistis ab initio €et scietis quia ego Dominus et adducam super vos homines populum meum Israhel €et hereditate possidebunt te et eris eis in hereditatem €et non addes ultra ut absque eis sis haec dicit Dominus Deus €pro eo quod dicunt de vobis devoratrix hominum es €et suffocans gentem tuam propterea homines non comedes amplius þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨¤˜Ž‚et gentem tuam non necabis ultra ait Dominus Deus nec auditam faciam in te amplius confusionem gentium €et obprobrium populorum nequaquam portabis €et gentem tuam non amittes amplius ait Dominus Deus et factum est verbum Domini ad me dicens fili hominis domus Israhel habitaverunt in humo sua €et polluerunt eam in viis suis et in studiis suis €iuxta inmunditiam menstruatae facta est via eorum coram me et effudi indignationem meam super eos €pro sanguine quem fuderunt super terram €et in idolis suis polluerunt eam et dispersi eos in gentes et ventilati sunt in terris €iuxta vias eorum et adinventiones iudicavi eos et ingressi sunt ad gentes ad quas introierunt €et polluerunt nomen sanctum meum €cum diceretur de eis populus Domini iste est €et de terra eius egressi sunt et peperci nomini meo sancto €quod polluerat domus Israhel in gentibus ad quas ingressi sunt idcirco dices domui Israhel haec dicit Dominus Deus €non propter vos ego faciam domus Israhel €sed propter nomen sanctum meum €quod polluistis in gentibus ad quas intrastis et sanctificabo nomen meum magnum €quod pollutum est inter gentes €quod polluistis in medio earum €ut sciant gentes quia ego Dominus ait Dominus exercituum €cum sanctificatus fuero in vobis coram eis tollam quippe vos de gentibus €et congregabo de universis terris €et adducam vos in terram vestram et effundam super vos aquam mundam €et mundabimini ab omnibus inquinamentis vestris €et ab universis idolis vestris mundabo vos et dabo vobis cor novum et spiritum novum ponam in medio vestri €et auferam cor lapideum de carne vestra €et dabo vobis cor carneum et spiritum meum ponam in medio vestri €et faciam ut in praeceptis meis ambuletis €et iudicia mea custodiatis et operemini et habitabitis in terra quam dedi patribus vestris €et eritis mihi in populum et ego ero vobis in Deum et salvabo vos ex universis inquinamentis vestris €et vocabo frumentum et multiplicabo illud €et non inponam in vobis famem et multiplicabo fructum ligni et genimina agri €ut non portetis ultra obprobrium famis in gentibus et recordabimini viarum vestrarum pessimarum €studiorumque non bonorum €et displicebunt vobis iniquitates vestrae et scelera vestra non propter vos ego faciam ait Dominus Deus notum sit vobis €confundimini et erubescite super viis vestris domus €Israhel haec dicit Dominus Deus €in die qua mundavero vos ex omnibus iniquitatibus vestris €et habitari fecero urbes €et instauravero ruinosa et terra deserta fuerit exculta €quae quondam erat desolata in oculis omnis viatoris dicent terra illa inculta facta est ut hortus voluptatis €et civitates desertae et destitutae atque suffossae munitae sederunt et scient gentes quaecumque derelictae fuerint in circuitu vestro €quia ego Dominus aedificavi dissipata €plantavique inculta €ego Dominus locutus sum et fecerim haec dicit Dominus Deus €adhuc in hoc invenient me domus Israhel ut faciam eis €multiplicabo eos sicut gregem hominum ut gregem sanctum ut gregem Hierusalem in sollemnitatibus eius €sic erunt civitates desertae plenaeque gregibus hominum €et scient quia ego Dominus  facta est super me manus Domini €et eduxit me in spiritu Domini €et dimisit me in medio campi qui erat plenus ossibus et circumduxit me per ea in gyro €erant autem multa valde super faciem campi siccaque vehementer et dixit ad me fili hominis putasne vivent ossa ista €et dixi Domine Deus tu nosti et dixit ad me vaticinare de ossibus istis et dices eis €ossa arida audite verbum Domini haec dicit Dominus Deus ossibus his €ecce ego intromittam in vos spiritum et vivetis et dabo super vos nervos €et succrescere faciam super vos carnes €et superextendam in vobis cutem €et dabo vobis spiritum et vivetis et scietis quia ego Dominus et prophetavi sicut praeceperat mihi €factus est autem sonitus prophetante me €et ecce commotio et accesserunt ossa ad ossa €unumquodque ad iuncturam suam et vidi et ecce super ea nervi et carnes ascenderunt €et extenta est in eis cutis desuper et spiritum non habebant et dixit ad me vaticinare ad spiritum €vaticinare fili hominis et dices ad spiritum €haec dicit Dominus Deus a quattuor ventis veni spiritus €et insufla super interfectos istos et revivescant et prophetavi sicut praeceperat mihi €et ingressus est in ea spiritus et vixerunt €steteruntque super pedes suos exercitus grandis nimis valde et dixit ad me fili hominis ossa haec universa domus Israhel est €ipsi dicunt aruerunt ossa nostra €et periit spes nostra et abscisi sumus propterea vaticinare et dices ad eos haec dicit Dominus Deus €ecce ego aperiam tumulos vestros €et educam vos de sepulchris vestris populus meus €et inducam vos in terram Israhel et scietis quia ego Dominus €cum aperuero sepulchra vestra €et eduxero vos de tumulis vestris populus meus et dedero spiritum meum in vobis et vixeritis €et requiescere vos faciam super humum vestram €et scietis quia ego Dominus locutus sum et feci €ait Dominus Deus et factus est sermo Domini ad me dicens et tu fili hominis sume tibi lignum unum €et scribe super illud Iudae €et filiorum Israhel sociis eius €et tolle lignum alterum et scribe super eum €Ioseph €lignum Ephraim et cunctae domui Israhel €sociorumque eius et adiunge illa unum ad alterum tibi in lignum unum €et erunt in unionem in manu tua cum autem dixerint ad te filii populi tui loquentes €nonne indicas nobis quid in his tibi velis loqueris ad eos haec dicit Dominus Deus €ecce ego adsumam lignum Ioseph quod est in manu Ephraim €et tribus Israhel quae iunctae sunt ei €et dabo eas pariter cum ligno Iuda €et faciam eas in lignum unum et erunt unum in manu eius erunt autem ligna super quae scripseris in manu tua in oculis eorum et dices ad eos haec dicit Dominus Deus €ecce ego adsumam filios Israhel €de medio nationum ad quas abierunt €et congregabo eos undique et adducam eos ad humum suam et faciam eos gentem unam in terra in montibus Israhel €et rex unus erit omnibus imperans €et non erunt ultra duae gentes nec dividentur amplius in duo regna neque polluentur ultra in idolis suis et abominationibus suis €et in cunctis iniquitatibus suis €et salvos eos faciam €de universis sedibus suis in quibus peccaverunt €et mundabo eos et erunt mihi populus €et ego ero eis Deus et servus meus David rex super eos €et pastor unus erit omnium eorum €in iudiciis meis ambulabunt €et mandata mea custodient et facient ea et habitabunt super terram quam dedi servo meo Iacob €in qua habitaverunt patres vestri €et habitabunt super eam ipsi et filii eorum €et filii filiorum eorum usque in sempiternum €et David servus meus princeps eorum in perpetuum et percutiam illis foedus pacis pactum sempiternum erit eis €et fundabo eos et multiplicabo €et dabo sanctificationem meam in medio eorum in perpetuum et erit tabernaculum meum in eis €et ero eis Deus et ipsi erunt mihi populus et scient gentes quia ego Dominus sanctificator Israhel €cum fuerit sanctificatio mea in medio eorum in perpetuum  et factus est sermo Domini ad me dicens fili hominis pone faciem tuam contra Gog terram Magog €principem capitis Mosoch et Thubal €et vaticinare de eo et dices ad eum haec dicit Dominus Deus €ecce ego ad te Gog principem capitis Mosoch et Thubal et circumagam te et ponam frenum in maxillis tuis €et educam te et omnem exercitum tuum €equos et equites vestitos loricis universos €multitudinem magnam hastam et clypeum arripientium et gladium Persae Aethiopes et Lybies cum eis omnes scutati et galeati Gomer et universa agmina eius €domus Thogorma latera aquilonis €et totum robur eius populique multi tecum praepara et instrue te €et omnem multitudinem tuam quae coacervata est ad te €et esto eis in praeceptum post dies multos visitaberis €in novissimo annorum venies ad terram quae reversa est a gladio €congregata est de populis multis ad montes Israhel €qui fuerunt deserti iugiter €haec de populis educta est €et habitaverunt in ea confidenter universi ascendens autem quasi tempestas venies €et quasi nubes ut operias terram €tu et omnia agmina tua et populi multi tecum haec dicit Dominus Deus €in die illa ascendent sermones super cor tuum €et cogitabis cogitationem pessimam et dices þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨¦˜‹‚ascendam ad terram absque muro €veniam ad quiescentes habitantesque secure €omnes habitant sine muro €vectes et portae non sunt eis ut diripias spolia et invadas praedam €ut inferas manum tuam super eos qui deserti fuerant et postea restituti €et super populum qui est congregatus ex gentibus €qui possidere coepit et esse habitator umbilici terrae Seba et Dedan et negotiatores Tharsis €et omnes leones eius dicent tibi €numquid ad sumenda spolia tu venis €ecce ad diripiendam praedam congregasti multitudinem tuam €ut tollas argentum et aurum €auferas supellectilem atque substantiam €et diripias manubias infinitas propterea vaticinare fili hominis €et dices ad Gog haec dicit Dominus Deus €numquid non in die illo €cum habitaverit populus meus Israhel confidenter €scies et venies de loco tuo a lateribus aquilonis €tu et populi multi tecum ascensores equorum universi €coetus magnus et exercitus vehemens et ascendes super populum meum Israhel quasi nubes €ut operias terram €in novissimis diebus eris €et adducam te super terram meam €ut sciant gentes me €cum sanctificatus fuero in te in oculis eorum o Gog haec dicit Dominus Deus €tu ergo ille es de quo locutus sum in diebus antiquis €in manu servorum meorum prophetarum Israhel €qui prophetaverunt in diebus illorum temporum €ut adducerem te super eos et erit in die illa €in die adventus Gog super terram Israhel €ait Dominus Deus €ascendet indignatio mea in furore meo et in zelo meo €in igne irae meae locutus sum €quia in die illa erit commotio magna super terram Israhel et commovebuntur a facie mea pisces maris et volucres caeli €et bestiae agri et omne reptile quod movetur super humum €cunctique homines qui sunt super faciem terrae €et subvertentur montes et cadent sepes €et omnis murus in terra corruet et convocabo adversum eum in cunctis montibus meis gladium €ait Dominus Deus €gladius uniuscuiusque in fratrem suum dirigetur et iudicabo eum peste et sanguine €et imbre vehementi et lapidibus inmensis €ignem et sulphur pluam super eum et super exercitum eius €et super populos multos qui sunt cum eo et magnificabor et sanctificabor €et notus ero in oculis gentium multarum €et scient quia ego Dominus  tu autem fili hominis vaticinare adversum Gog et dices €haec dicit Dominus Deus €ecce ego super te Gog principem capitis Mosoch et Thubal et circumagam te et seducam te €et ascendere faciam de lateribus aquilonis €et adducam te super montes Israhel et percutiam arcum tuum in manu sinistra tua €et sagittas tuas de manu dextera tua deiciam super montes Israhel cades tu et omnia agmina tua €et populi qui sunt tecum €feris avibus omnique volatili et bestiis terrae dedi te €devorandum super faciem agri cades quia ego locutus sum ait Dominus Deus et emittam ignem in Magog €et in his qui habitant in insulis confidenter €et scient quia ego Dominus et nomen sanctum meum notum faciam in medio populi mei Israhel €et non polluam nomen sanctum meum amplius €et scient gentes quia ego Dominus Sanctus Israhel ecce venit et factum est ait Dominus Deus €haec est dies de qua locutus sum et egredientur habitatores de civitatibus Israhel €et succendent et conburent arma €clypeum et hastas arcum et sagittas €et baculos manus et contos €et succendent ea igne septem annis et non portabunt ligna de regionibus neque succident de saltibus €quoniam arma succendent igne €et depraedabuntur eos quibus praedae fuerant €et diripient vastatores suos ait Dominus Deus et erit in die illa dabo Gog locum nominatum sepulchrum in Israhel €vallem Viatorum ad orientem maris €quae obstupescere facit praetereuntes €et sepelient ibi Gog et omnem multitudinem eius €et vocabitur vallis Multitudinis Gog et sepelient eos domus Israhel €ut mundent terram septem mensibus sepeliet autem omnis populus terrae €et erit eis nominata dies in qua glorificatus sum ait Dominus Deus et viros iugiter constituent lustrantes terram €qui sepeliant et requirant eos qui remanserant super faciem terrae €ut emundent eam €post menses autem septem quaerere incipient et circumibunt peragrantes terram €cumque viderint os hominis statuent iuxta illud titulum €donec sepeliant illud pollinctores in valle Multitudinis €Gog nomen autem civitatis Amona et mundabunt terram tu ergo fili hominis haec dicit Dominus Deus €dic omni volucri et universis avibus cunctisque bestiis agri €convenite properate concurrite undique €ad victimam meam quam ego immolo vobis €victimam grandem super montes Israhel €ut comedatis carnes et bibatis sanguinem carnes fortium comedetis et sanguinem principum terrae bibetis €arietum agnorum et hircorum €taurorumque altilium et pinguium omnium et comedetis adipem in saturitate €et bibetis sanguinem in ebrietate €de victima quam ego immolabo vobis et saturabimini super mensam meam €de equo et de equite forti €et de universis viris bellatoribus ait Dominus Deus et ponam gloriam meam in gentibus €et videbunt omnes gentes iudicium meum quod fecerim €et manum meam quam posuerim super eos et scient domus Israhel quia ego Dominus Deus eorum €a die illa et deinceps et scient gentes quoniam in iniquitate sua capta sit domus Israhel €eo quod reliquerint me €et absconderim faciem meam ab eis €et tradiderim eos in manu hostium €et ceciderint in gladio universi iuxta inmunditiam eorum et scelus feci eis €et abscondi faciem meam ab illis propterea haec dicit Dominus Deus €nunc reducam captivitatem Iacob et miserebor omnis domus Israhel €et adsumam zelum pro nomine sancto meo et portabunt confusionem suam €et omnem praevaricationem quam praevaricati sunt in me €cum habitaverint in terra sua confidenter neminem formidantes et reduxero eos de populis €et congregavero de terris inimicorum suorum €et sanctificatus fuero in eis in oculis gentium plurimarum et scient quia ego Dominus Deus eorum €eo quod transtulerim eos in nationes €et congregavero eos super terram suam €et non dereliquerim quemquam ex eis ibi et non abscondam ultra faciem meam ab eis €eo quod effuderim spiritum meum super omnem domum Israhel €ait Dominus Deus  in vicesimo et quinto anno transmigrationis nostrae €in exordio anni decima mensis €quartodecimo anno postquam percussa est civitas in ipsa hac die €facta est super me manus Domini et adduxit me illuc in visionibus Dei adduxit me in terram Israhel €et dimisit me super montem excelsum nimis €super quem erat quasi aedificium civitatis vergentis ad austrum et introduxit me illuc et ecce vir cuius erat species quasi species €aeris €et funiculus lineus in manu eius et calamus mensurae in manu eius €stabat autem in porta et locutus est ad me idem vir €fili hominis vide oculis tuis et auribus tuis audi €et pone cor tuum in omnia quae ego ostendam tibi €quia ut ostendantur tibi adductus es huc €adnuntia omnia quae tu vides domui Israhel et ecce murus forinsecus in circuitu domus undique €et in manu viri calamus mensurae sex cubitorum et palmo €et mensus est latitudinem aedificii calamo uno €altitudinem quoque calamo uno et venit ad portam quae respiciebat viam orientalem €et ascendit per gradus eius et mensus est limen portae €calamo uno latitudinem €id est limen unum calamo uno in latitudine et thalamum uno calamo in longum €et uno calamo in latum €et inter thalamos quinque cubitos et limen portae iuxta vestibulum portae intrinsecus calamo uno et mensus est vestibulum portae octo cubitorum €et frontem eius duobus cubitis €vestibulum autem portae erat intrinsecus porro thalami portae ad viam orientalem €tres hinc et tres inde mensura una trium €et mensura una frontium ex utraque parte et mensus est latitudinem liminis portae decem cubitorum €et longitudinem portae tredecim cubitorum et marginem ante thalamos cubiti unius €et cubitus unus finis utrimque €thalami autem sex cubitorum erant hinc et inde et mensus est portam a tecto thalami usque ad tectum eius €latitudinem viginti et quinque cubitorum €ostium contra ostium et fecit frontes per sexaginta cubitos €et ad frontem atrium portae undique per circuitum et ante faciem portae €quae pertingebat usque ad faciem vestibuli portae interioris €quinquaginta cubitos et fenestras obliquas in thalamis þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨¨˜‚et in frontibus eorum quae erant intra portam undique per circuitum €similiter autem erant et in vestibulis fenestrae per gyrum intrinsecus €et ante frontes pictura palmarum et eduxit me ad atrium exterius €et ecce gazofilacia €et pavimentum stratum lapide in atrio per circuitum €triginta gazofilacia in circuitu pavimenti et pavimentum in fronte portarum €secundum longitudinem portarum erat inferius et mensus est latitudinem a facie portae inferioris €usque ad frontem atrii interioris extrinsecus €centum cubitos ad orientem et ad aquilonem portam quoque quae respiciebat viam aquilonis atrii exterioris mensus €est €tam in longitudine quam in latitudine et thalamos eius tres hinc et tres inde €et frontem eius et vestibulum eius €secundum mensuram portae prioris €quinquaginta cubitorum longitudinem eius €et latitudinem viginti quinque cubitorum fenestrae autem eius et vestibulum et scalpturae €secundum mensuram portae quae respiciebat ad orientem €et septem graduum erat ascensus eius et vestibulum ante eam et porta atrii interioris contra portam aquilonis et orientalem €et mensus est a porta usque ad portam centum cubitos et duxit me ad viam australem €et ecce porta quae respiciebat ad austrum €et mensus est frontem eius et vestibulum eius €iuxta mensuras superiores et fenestras eius et vestibula in circuitu sicut fenestras ceteras €quinquaginta cubitorum longitudine €et latitudine viginti quinque cubitorum et in gradibus septem ascendebatur ad eam €et vestibulum ante fores eius €et celatae palmae erant una hinc et altera inde in fronte eius et porta atrii interioris in via australi €et mensus est a porta usque ad portam in via australi centum cubitos et introduxit me in atrium interius ad portam australem €et mensus est portam iuxta mensuras superiores thalamum eius et frontem eius €et vestibulum eius hisdem mensuris €et fenestras eius et vestibulorum eius in circuitu €quinquaginta cubitos longitudinis €et latitudinis viginti quinque cubitos et vestibulum per gyrum longitudine viginti quinque cubitorum €et latitudine quinque cubitorum et vestibulum eius ad atrium exterius €et palmas eius in fronte €et octo gradus erant quibus ascendebatur per eam et introduxit me in atrium interius per viam orientalem €et mensus est portam secundum mensuras superiores thalamum eius et frontem eius et vestibula eius sicut supra €et fenestras eius et vestibuli eius in circuitu €longitudine quinquaginta cubitorum €et latitudine viginti quinque cubitorum et vestibulum eius id est atrii exterioris €et palmae celatae in fronte eius hinc et inde €et in octo gradibus ascensus eius et introduxit me ad portam quae respiciebat ad aquilonem €et mensus est secundum mensuras superiores thalamum eius frontem eius €vestibulum eius et fenestras eius per circuitum €longitudine quinquaginta cubitorum €et latitudine viginti quinque cubitorum vestibulum eius in atrium €exterius €et celatura palmarum in fronte illius hinc et inde €et in octo gradibus ascensus eius et per singula gazofilacia ostium in frontibus portarum €ibi lavabunt holocaustum et in vestibulo portae duae mensae hinc et duae mensae inde €ut immoletur super eas holocaustum et pro peccato et pro delicto et ad latus exterius quod ascendit ad ostium portae quae pergit ad €aquilonem duae mensae €et ad latus alterum ante vestibulum portae duae mensae quattuor mensae hinc et quattuor mensae inde €per latera portae octo mensae erunt €super quas immolabunt quattuor autem mensae ad holocaustum de lapidibus quadris extructae €longitudine cubiti unius et dimidii €et latitudine cubiti unius et dimidii €et altitudine cubiti unius €super quas ponant vasa €in quibus immolatur holocaustum et victima et labia earum palmi unius reflexa intrinsecus per circuitum €super mensas autem carnes oblationis et extra portam interiorem gazofilacia cantorum €in atrio interiori quod erat in latere portae respicientis ad aquilonem €et facies eorum contra viam australem una €ex latere portae orientalis quae respiciebat ad viam aquilonis et dixit ad me hoc est gazofilacium quod respicit viam meridianam €sacerdotum qui excubant in custodiis templi porro gazofilacium quod respicit ad viam aquilonis €sacerdotum erit qui excubant ad ministerium altaris €isti sunt filii Sadoc €qui accedunt de filiis Levi ad Dominum ut ministrent ei et mensus est atrium longitudine centum cubitorum €et latitudine centum cubitorum per quadrum €et altare ante faciem templi et introduxit me in vestibulum templi €et mensus est vestibulum quinque cubitis hinc et quinque cubitis inde €et latitudinem portae trium cubitorum hinc et trium cubitorum inde longitudinem autem vestibuli viginti cubitorum €et latitudinem undecim cubitorum €et octo gradibus ascendebatur ad eam €et columnae erant in frontibus una hinc et altera inde  et introduxit me in templum et mensus est frontes €sex cubitos latitudinis hinc et sex cubitos latitudinis inde €latitudinem tabernaculi et latitudo portae decem cubitorum erat €et latera portae quinque cubitis hinc et quinque cubitis inde €et mensus est longitudinem eius quadraginta cubitorum €et latitudinem viginti cubitorum et introgressus intrinsecus mensus est in fronte portae duos cubitos €et portam sex cubitorum €et latitudinem portae septem cubitorum et mensus est longitudinem eius viginti cubitorum €et latitudinem viginti cubitorum ante faciem templi €et dixit ad me hoc est sanctum sanctorum et mensus est parietem domus sex cubitorum €et latitudinem lateris quattuor cubitorum €undique per circuitum domus latera autem latus ad latus bis triginta tria €et erant eminentia quae ingrederentur per parietem domus €in lateribus per circuitum €ut continerent et non adtingerent parietem templi et platea erat in rotundum ascendens sursum per cocleam €et in cenaculum templi deferebat per gyrum €idcirco latius erat templum in superioribus €et sic de inferioribus ascendebatur ad superiora in medium et vidi in domo altitudinem per circuitum €fundata latera ad mensuram calami sex cubitorum spatio et latitudinem per parietem lateris forinsecus quinque cubitorum €et interior domus in lateribus domus et inter gazofilacia latitudinem viginti cubitorum €in circuitu domus undique et ostium lateris ad orationem ostium unum ad viam aquilonis €et ostium unum ad viam australem €et latitudinem loci ad orationem quinque cubitorum in circuitu et aedificium quod erat separatum €versumque ad viam respicientem ad mare €latitudinis septuaginta cubitorum €paries autem aedificii quinque cubitorum latitudinis €per circuitum €et longitudo eius nonaginta cubitorum et mensus est domus longitudinem centum cubitorum €et quod separatum erat aedificium €et parietes eius longitudinis centum cubitorum latitudo autem ante faciem domus €et eius quod erat separatum contra orientem centum cubitorum et mensus est longitudinem aedificii €contra faciem eius quod erat separatum ad dorsum €ekthetas ex utraque €parte centum cubitorum €et templum interius et vestibula atrii limina et fenestras obliquas €et ekthetas in circuitu €per tres partes contra uniuscuiusque limen €stratumque ligno per gyrum in circuitu €terra autem usque ad fenestras et fenestrae clausae €super ostia et usque ad domum interiorem €et forinsecus per omnem parietem in circuitu €intrinsecus et forinsecus ad mensuram et fabrefacta cherubin et palmae €et palma inter cherub et cherub €duasque facies habebat cherub faciem hominis iuxta palmam ex hac parte €et faciem leonis iuxta palmam ex alia parte €expressam per omnem domum in circuitu de terra usque ad superiora portae cherubin €et palmae celatae erant in pariete templi limen quadrangulum et facies sanctuarii aspectus contra aspectum altaris lignei trium cubitorum altitudo €et longitudo eius duo cubitorum €et anguli eius et longitudo eius et parietes eius lignei €et locutus est ad me haec est mensa coram Domino et duo ostia erant in templo et in sanctuario et in duobus ostiis ex utraque parte bina erant ostiola €quae in se invicem plicabantur €bina enim ostia erant ex utraque parte ostiorum et celata erant in ipsis ostiis templi cherubin €et scalptura palmarum þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨©˜™ƒsicut in parietibus quoque expressa erat €quam ob rem erant et grossiora ligna €in vestibuli fronte forinsecus super quae fenestrae obliquae €et similitudo palmarum hinc atque inde €in umerulis vestibuli €secundum latera domus latitudinemque parietum  et eduxit me in atrium exterius per viam ducentem ad aquilonem €et eduxit me in gazofilacium €quod erat contra separatum aedificium €et contra aedem vergentem ad aquilonem in facie longitudinis centum cubitos ostii aquilonis €et latitudinis quinquaginta cubitos contra viginti cubitos atrii interioris €et contra pavimentum stratum lapide atrii exterioris €ubi erat porticus iuncta porticui triplici et ante gazofilacia deambulatio decem cubitorum latitudinis €ad interiora respiciens viae cubiti unius €et ostia earum ad aquilonem ubi erant gazofilacia in superioribus humiliora €quia subportabant porticus €quae ex illis eminebant de inferioribus et de mediis aedificii tristega enim erant €et non habebant columnas sicut erant columnae atriorum €propterea eminebant de inferioribus et de mediis a terra et peribolus exterior secundum gazofilacia €quae erant in via atrii exterioris ante gazofilacia €longitudo eius quinquaginta cubitorum quia longitudo erat gazofilaciorum atrii exterioris quinquaginta €cubitorum €et longitudo ante faciem templi centum cubitorum et erat subter gazofilacia haec introitus ab oriente €ingredientium in ea de atrio exteriori in latitudine periboli atrii quod erat contra viam orientalem €in facie aedificii separati €et erant ante aedificium gazofilacia et via ante faciem eorum €iuxta similitudinem gazofilaciorum quae erant in via aquilonis €secundum longitudinem eorum sic et latitudo eorum €et omnis introitus eorum et similitudines et ostia eorum secundum ostia gazofilaciorum quae erant in via respiciente ad notum €ostium in capite viae quae via erat ante vestibulum separatum €per viam orientalem ingredientibus et dixit ad me €gazofilacia aquilonis et gazofilacia austri €quae sunt ante aedificium separatum €haec sunt gazofilacia sancta €in quibus vescuntur sacerdotes €qui adpropinquant ad Dominum in sancta sanctorum €ibi ponent sancta sanctorum €et oblationem pro peccato et pro delicto €locus enim sanctus est cum autem ingressi fuerint sacerdotes €non egredientur de sanctis in atrium exterius €et ibi reponent vestimenta sua in quibus ministrant €quia sancta sunt €vestienturque vestimentis aliis et sic procedent ad populum cumque conplesset mensuras domus interioris €eduxit me per viam portae quae respiciebat ad viam orientalem €et mensus est eam undique per circuitum mensus autem est contra ventum orientalem calamo €mensurae €quingentos calamos in calamo mensurae per circuitum et mensus est contra ventum aquilonem €quingentos calamos in calamo mensurae per gyrum et ad ventum australem mensus est quingentos calamos €in calamo mensurae per circuitum et ad ventum occidentalem mensus est quingentos calamos €in calamo mensurae per quattuor ventos mensus est illud €murum eius undique per circuitum €longitudine quingentorum cubitorum €et latitudine quingentorum cubitorum €dividentem inter sanctuarium et vulgi locum  et duxit me ad portam quae respiciebat ad viam orientalem et ecce gloria Dei Israhel ingrediebatur per viam €orientalem €et vox erat ei quasi vox aquarum multarum €et terra splendebat a maiestate eius et vidi visionem secundum speciem quam videram €quando venit ut disperderet civitatem €et species secundum aspectum quem videram iuxta fluvium Chobar €et cecidi super faciem meam et maiestas Domini ingressa est templum €per viam portae quae respiciebat ad orientem et levavit me spiritus €et introduxit me in atrium interius €et ecce repleta erat gloria Domini domus et audivi loquentem ad me de domo €et vir qui stabat iuxta me dixit ad me €fili hominis locus solii mei et locus vestigiorum pedum meorum €ubi habito in medio filiorum Israhel in aeternum €et non polluent ultra domus Israhel nomen sanctum meum €ipsi et reges eorum in fornicationibus suis €et in ruinis regum suorum et in excelsis qui fabricati sunt limen suum iuxta limen meum €et postes suos iuxta postes meos €et murus erat inter me et eos €et polluerunt nomen sanctum meum in abominationibus quas fecerunt €propter quod consumpsi eos in ira mea nunc ergo repellant procul fornicationem suam €et ruinas regum suorum a me €et habitabo in medio eorum semper tu autem fili hominis ostende domui Israhel templum €et confundantur ab iniquitatibus suis et metiantur fabricam et erubescant ex omnibus quae fecerunt €figuram domus et fabricae eius €exitus et introitus et omnem descriptionem eius €et universa praecepta eius cunctumque ordinem eius €et omnes leges eius ostende eis €et scribes in oculis eorum €et custodiant omnes descriptiones eius et praecepta illius €et faciant ea ista est lex domus in summitate montis €omnes fines eius in circuitu sanctum sanctorum est €haec ergo est lex domus istae autem mensurae altaris €in cubito verissimo qui habebat cubitum et palmum €in sinu eius erat cubitus et cubitus in latitudine €et definitio usque ad labium eius €in circuitu palmus unus €haec quoque erat fossa altaris et de sinu terrae usque ad crepidinem novissimam duo cubiti €et latitudo cubiti unius €et a crepidine maiori usque ad crepidinem minorem quattuor cubiti €et latitudo unius cubiti ipse autem arihel quattuor cubitorum €et ab arihel usque sursum cornua quattuor et arihel duodecim cubitorum in longitudine €per duodecim cubitos latitudinis €quadrangulatum aequis lateribus et crepido quattuordecim cubitorum longitudinis €per quattuordecim latitudinis €in quattuor angulis eius €et corona in circuitu eius dimidii cubitus €et sinus eius unius cubiti per circuitum €gradus autem eius versi ad orientem et dixit ad me fili hominis haec dicit Dominus Deus €hii sunt ritus altaris in quacumque die fuerit fabricatum €ut offeratur super illud holocaustum et effundatur sanguis et dabis sacerdotibus Levitis qui sunt de €semine Sadoc €qui accedunt ad me ait Dominus Deus €ut offerant mihi vitulum de armento pro peccato et adsumens de sanguine eius €pones super quattuor cornua eius €et super quattuor angulos crepidinis et super coronam in circuitu €et mundabis illud et expiabis et tolles vitulum qui oblatus fuerit pro peccato €et conbures illum in separato loco domus extra €sanctuarium et in die secunda offeres hircum caprarum inmaculatum pro peccato €et expiabunt altare sicut expiaverunt in vitulo cumque conpleveris expians illud €offeres vitulum de armento inmaculatum €et arietem de grege inmaculatum et offeres eos in conspectu Domini €et mittent sacerdotes super eos sal €et offerent eos holocaustum Domino septem diebus facies hircum pro peccato cotidie €et vitulum de armento et arietem de pecoribus inmaculatos offerent septem diebus expiabunt altare €et mundabunt illud et implebunt manum eius expletis autem diebus in die octava et ultra €facient sacerdotes super altare holocausta vestra €et quae pro pace offerunt €et placatus ero vobis ait Dominus Deus  et convertit me ad viam portae sanctuarii exterioris €quae respiciebat ad orientem €et erat clausa et dixit Dominus ad me porta haec clausa erit €non aperietur et vir non transiet per eam €quoniam Dominus Deus Israhel ingressus est per eam €eritque clausa principi €princeps ipse sedebit in ea ut comedat panem coram Domino €per viam vestibuli portae ingredietur €et per viam eius egredietur et adduxit me per viam portae aquilonis in conspectu domus €et vidi et ecce implevit gloria Domini domum Domini €et cecidi in faciem meam et dixit ad me Dominus €fili hominis pone cor tuum et vide oculis tuis et auribus tuis audi €omnia quae ego loquor ad te €de universis caerimoniis domus Domini et de cunctis legibus eius €et pones cor tuum in viis templi per omnes exitus €sanctuarii et dices ad exasperantem me domum Israhel €haec dicit Dominus Deus €sufficiant vobis omnia scelera vestra domus Israhel eo quod inducitis filios alienos incircumcisos corde et incircumcisos €carne €ut sint in sanctuario meo et polluant domum meam €et offertis panes meos adipem et sanguinem þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨¬—…et dissolvitis pactum meum in omnibus sceleribus vestris et non servastis praecepta sanctuarii mei €et posuistis custodes observationum mearum in sanctuario meo vobismet €ipsis haec dicit Dominus Deus €omnis alienigena incircumcisus corde et incircumcisus carne €non ingredietur sanctuarium meum €omnis filius alienus qui est in medio filiorum Israhel sed et Levitae qui longe recesserunt a me €in errore filiorum Israhel €et erraverunt a me post idola sua et portaverunt iniquitatem suam erunt in sanctuario meo aeditui €et ianitores portarum domus et ministri domus €ipsi mactabunt holocaustosin et victimas populi €et ipsi stabunt in conspectu eorum ut ministrent eis pro eo quod ministraverunt illis in conspectu idolorum suorum €et facti sunt domui Israhel in offendiculum iniquitatis €idcirco levavi manum meam super eos dicit Dominus Deus €et portaverunt iniquitatem suam et non adpropinquabunt ad me ut sacerdotio fungantur mihi €neque accedent ad omne sanctuarium meum iuxta sancta sanctorum €sed portabunt confusionem suam et scelera sua quae fecerunt et dabo eos ianitores domus €in omni ministerio eius et universis quae fiunt in €ea sacerdotes autem Levitae filii Sadoc €qui custodierunt caerimonias sanctuarii mei €cum errarent filii Israhel a me €ipsi accedent ad me ut ministrent mihi €et stabunt in conspectu meo ut offerant mihi adipem et sanguinem €ait Dominus Deus ipsi ingredientur sanctuarium meum €et ipsi accedent ad mensam meam ut ministrent mihi €et custodiant caerimonias meas cumque ingredientur portas atrii interioris vestibus lineis induentur €nec ascendet super eos quicquam laneum €quando ministrant in portis atrii interioris et intrinsecus vittae lineae erunt in capitibus eorum €et feminalia linea erunt in lumbis eorum €et non accingentur in sudore cumque egredientur atrium exterius ad populum €exuent se vestimenta sua €in quibus ministraverunt €et reponent ea in gazofilacio sanctuarii €et vestient se vestimentis aliis €et non sanctificabunt populum in vestibus suis caput autem suum non radent neque comam nutrient €sed tondentes adtondent capita sua et vinum non bibet omnis sacerdos €quando ingressurus est atrium interius et viduam et repudiatam non accipient uxores €sed virgines de semine domus Israhel €sed et viduam quae fuerit vidua a sacerdote accipient et populum meum docebunt quid sit inter sanctum et pollutum €et inter mundum et inmundum ostendent eis et cum fuerit controversia stabunt in iudiciis meis et iudicabunt €leges meas et praecepta mea in omnibus sollemnitatibus meis custodient €et sabbata mea sanctificabunt et ad mortuum hominem non ingredientur ne polluantur €nisi ad patrem et matrem et filium et filiam et fratrem €et sororem quae alterum virum non habuit €in quibus contaminabuntur et postquam fuerit emundatus septem dies numerabuntur ei et in die introitus sui in sanctuarium ad atrium interius €ut ministret mihi in sanctuario €offeret pro peccato suo ait Dominus Deus erit autem eis hereditas €ego hereditas eorum €et possessionem non dabitis eis in Israhel €ego enim possessio eorum victimam et pro peccato et pro delicto ipsi comedent €et omne votum in Israhel ipsorum erit et primitiva omnium primogenitorum €et omnia libamenta ex omnibus quae offeruntur sacerdotum erunt €et primitiva ciborum vestrorum dabitis sacerdoti €ut reponat benedictionem domui suae omne morticinum et captum a bestia de avibus et de pecoribus €non comedent sacerdotes  cumque coeperitis terram dividere €sortito separate primitias Domino €sanctificatum de terra longitudine viginti quinque milia €et latitudine decem milia €sanctificatum erit in omni termino eius per circuitum et erit ex omni parte sanctificatum €quingentos per quingentos quadrifariam per circuitum €et quinquaginta cubitis in suburbana eius per gyrum et a mensura ista mensurabis longitudinem viginti quinque milium €et latitudinem decem milium €et in ipso erit templum sanctumque sanctorum sanctificatum de terra erit sacerdotibus ministris sanctuarii €qui accedunt ad ministerium Domini €et erit eis locus in domos et in sanctuarium sanctitatis viginti quinque autem milia longitudinis et decem milia latitudinis €erunt Levitis qui ministrant domui €ipsi possidebunt viginti gazofilacia et possessionem civitatis dabitis €quinque milia latitudinis et longitudinis viginti quinque milia €secundum separationem sanctuarii omni domui Israhel principi quoque hinc et inde in separationem sanctuarii €et in possessionem civitatis €contra faciem separationis sanctuarii €et contra faciem possessionis urbis €a latere maris usque ad mare et a latere orientis usque ad orientem €longitudinem autem iuxta unamquamque partium €a termino occidentali usque ad terminum orientalem de terra erit ei possessio in Israhel €et non depopulabuntur ultra principes populum meum €sed terram dabunt domui Israhel secundum tribus eorum haec dicit Dominus Deus sufficiat vobis principes Israhel €iniquitatem et rapinas intermittite et iudicium et iustitiam facite €separate confinia vestra a populo meo ait Dominus Deus statera iusta et oephi iustum et batus iustus erit vobis oephi et batus aequalia et unius mensurae erunt €ut capiat decimam partem chori batus et decimam partem chori oephi €iuxta mensuram chori erit aequa libratio eorum siclus autem viginti obolos habeat €porro viginti sicli et viginti quinque sicli et quindecim sicli minam €facient et haec sunt primitiae quas tolletis €sextam partem oephi de choro frumenti €et sextam partem oephi de choro hordei mensura quoque olei batus olei decima pars chori est €et decem bati chorum faciunt quia decem bati implent chorum et arietem unum de grege ducentorum €de his quae nutriunt Israhel in sacrificium €et in holocaustum et in pacifica €ad expiandum pro eis ait Dominus Deus omnis populus terrae tenebitur primitiis his principi in Israhel et super principem erunt holocausta et sacrificium et libamina €in sollemnitatibus et in kalendis et in sabbatis €in universis sollemnitatibus domus Israhel €ipse faciat pro peccato sacrificium et holocaustum et €pacifica €ad expiandum pro domo Israhel haec dicit Dominus Deus €in primo mense una mensis sumes vitulum de armento inmaculatum €et expiabis sanctuarium et tollet sacerdos de sanguine quod erit pro peccato €et ponet in postibus domus €et in quattuor angulis crepidinis altaris €et in postibus portae atrii interioris et sic facies in septima mensis €pro unoquoque qui ignoravit et errore deceptus est €et expiabitis pro domo in primo mense quartadecima die mensis erit vobis paschae sollemnitas €septem diebus azyma comedentur et faciet princeps in die illa €pro se et pro universo populo terrae vitulum pro peccato et in septem dierum sollemnitate faciet holocaustum Domino €septem vitulos et septem arietes inmaculatos cotidie septem diebus €et pro peccato hircum caprarum cotidie et sacrificium oephi per vitulum et oephi per arietem faciet €et olei hin per singula oephi septimo mense quintadecima die mensis in sollemnitate €faciet sicut supra dicta sunt per septem dies €tam pro peccato quam pro holocausto et in sacrificio et in oleo  haec dicit Dominus Deus €porta atrii interioris quae respicit ad orientem €erit clausa sex diebus in quibus opus fit €die autem sabbati aperietur sed et in die kalendarum aperietur et intrabit princeps per viam vestibuli portae de foris €et stabit in limine portae €et facient sacerdotes holocaustum eius et pacifica eius €et adorabit super limen portae et egredietur €porta autem non claudetur usque ad vesperam et adorabit populus terrae ad ostium portae illius €in sabbatis et in kalendis coram Domino holocaustum autem hoc offeret princeps Domino in die sabbati €sex agnos inmaculatos et arietem inmaculatum et sacrificium oephi per arietem €agnis autem sacrificium quod dederit manus eius €et olei hin per singula oephi in die autem kalendarum vitulum de armento inmaculatum €et sex agni et arietes inmaculati erunt et oephi per vitulum oephi quoque per arietem faciet sacrificium €agnis autem sicut invenerit manus eius €et olei hin per singula oephi cumque ingressurus est princeps þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨®˜ˆ‚per viam vestibuli portae ingrediatur et per eandem viam exeat et cum intrabit populus terrae in conspectu Domini in sollemnitatibus €qui ingreditur per portam aquilonis ut adoret €egrediatur per viam portae meridianae €porro qui ingreditur per viam portae meridianae €egrediatur per viam portae aquilonis €non revertetur per viam portae per quam ingressus est €sed e regione illius egredietur princeps autem in medio eorum cum ingredientibus ingredietur €et cum egredientibus egredietur et in nundinis et in sollemnitatibus erit sacrificium oephi per vitulum €et oephi per arietem €agnis autem erit sacrificium sicut invenerit manus eius €et olei hin per singula oephi cum autem fecerit princeps spontaneum holocaustum €aut pacifica voluntaria Domino €aperietur ei porta quae respicit ad orientem €et faciet holocaustum suum et pacifica sua €sicut fieri solet in die sabbati €et egredietur claudeturque porta postquam exierit et agnum eiusdem anni inmaculatum faciet holocaustum cotidie Domino €semper mane faciet illud et sacrificium faciet super eo €cata mane mane sextam partem oephi €et de oleo tertiam partem hin ut misceatur similae €sacrificium Domino legitimum iuge atque perpetuum faciet agnum et sacrificium et oleum €cata mane mane holocaustum sempiternum haec dicit Dominus Deus €si dederit princeps donum alicui de filiis suis €hereditas eius filiorum suorum erit €possidebunt ea hereditarie si autem dederit legatum de hereditate sua uni servorum suorum €erit illius usque ad annum remissionis et revertetur ad principem €hereditas autem eius filiis eius erit et non accipiet princeps de hereditate populi per violentiam €et de possessione eorum €sed de possessione sua hereditatem dabit filiis suis €ut non dispergatur populus meus unusquisque a possessione sua et introduxit me per ingressum qui erat ex latere portae €in gazofilacia sanctuarii ad sacerdotes €quae respiciebant ad aquilonem €et erat ibi locus vergens ad occidentem et dixit ad me iste est locus €ubi coquent sacerdotes pro delicto et pro peccato €ubi coquent sacrificium €ut non efferant in atrio exteriori €et sanctificetur populus et eduxit me in atrium exterius €et circumduxit me per quattuor angulos atrii €et ecce atriolum erat in angulo atrii €atriola singula per angulos atrii in quattuor angulos atrii atriola disposita €quadraginta cubitorum per longum et triginta per latum €mensurae unius quattuor erant et paries per circuitum ambiens quattuor atriola €et culinae fabricatae erant subter porticus per gyrum et dixit ad me haec est domus culinarum €in qua coquent ministri domus Domini victimas populi  et convertit me ad portam domus €et ecce aquae egrediebantur subter limen domus ad orientem €facies enim domus respiciebat ad orientem €aquae autem descendebant in latus templi dextrum €ad meridiem altaris et eduxit me per viam portae aquilonis €et convertit me ad viam foras portam exteriorem €viam quae respiciebat ad orientem €et ecce aquae redundantes a latere dextro cum egrederetur vir ad orientem qui habebat funiculum in manu sua €et mensus est mille cubitos €et transduxit me per aquam usque ad talos rursumque mensus est mille €et transduxit me per aquam usque ad genua et mensus est mille €et transduxit me per aquam usque ad renes €et mensus est mille torrentem quem non potui pertransire €quoniam intumuerant aquae profundae torrentis €qui non potest transvadari et dixit ad me certe vidisti fili hominis €et duxit me et convertit ad ripam torrentis cumque me convertissem ecce in ripa torrentis ligna multa nimis €ex utraque parte et ait ad me €aquae istae quae egrediuntur ad tumulos sabuli orientalis €et descendunt ad plana deserti €intrabunt mare et exibunt et sanabuntur aquae et omnis anima vivens quae serpit quocumque venerit torrens vivet €et erunt pisces multi satis €postquam venerint illuc aquae istae et sanabuntur €et vivent omnia ad quae venerit torrens vivent et stabunt super illa piscatores €ab Engaddi usque ad Engallim €siccatio sagenarum erunt €plurimae species erunt piscium eius €sicut pisces maris magni multitudinis nimiae in litoribus autem eius et in palustribus non €sanabuntur €quia in salinas dabuntur et super torrentem orietur in ripis eius ex utraque parte omne lignum €pomiferum €non defluet folium ex eo et non deficiet fructus eius €per singulos menses adferet primitiva €quia aquae eius de sanctuario egredientur €et erunt fructus eius in cibum et folia eius ad medicinam haec dicit Dominus Deus €hic est terminus in quo possidebitis terram €in duodecim tribubus Israhel quia Ioseph duplicem funiculum habet possidebitis autem eam singuli aeque ut frater suus €quam levavi manum meam €ut darem patribus vestris €et cadet terra haec vobis in possessionem hic est autem terminus terrae ad plagam septentrionalem €a mari magno via Bethalon venientibus Sadada Emath Berotha €Sabarim quae est inter terminum Damasci €et confinium Emath €domus Atticon quae est iuxta terminos Auran et erit terminus a mari usque ad atrium Aenon terminus Damasci €et ab aquilone ad aquilonem €et terminus Emath plaga autem septentrionalis porro plaga orientalis de medio Auran et de medio Damasci €et de medio Galaad et de medio terrae Israhel €Iordanis disterminans ad mare orientale €metiemini etiam plagam orientalem plaga autem australis meridiana €a Thamar usque ad aquas Contradictionis Cades €et torrens usque ad mare magnum €et plaga ad meridiem australis et plaga maris mare magnum €a confinio per directum donec venias Emath €haec est plaga maris et dividetis terram istam vobis per tribus Israhel et mittetis eam in hereditatem vobis et advenis qui accesserint ad vos €qui genuerint filios in medio vestrum €et erunt vobis sicut indigenae inter filios Israhel €vobiscum divident possessionem in medio tribuum Israhel in tribu autem quacumque fuerit advena €ibi dabitis possessionem illi ait Dominus Deus  et haec nomina tribuum a finibus aquilonis €iuxta viam Aethlon €pergentibus Emath €atrium Aenon terminus Damasci ad aquilonem iuxta €Emath €et erit ei plaga orientalis mare Dan una et ad terminum Dan €a plaga orientali usque ad plagam maris Aser una et super terminum Aser €a plaga orientali usque ad plagam maris Nepthalim una et super terminum Nepthalim €a plaga orientali usque ad plagam maris Manasse una et super terminum Manasse €a plaga orientali usque ad plagam maris Ephraim una et super terminum Ephraim €a plaga orientali usque ad plagam maris Ruben una et super terminum Ruben €a plaga orientali usque ad plagam maris Iuda una et super terminum Iuda a plaga orientali usque ad plagam maris €erunt primitiae quas separabitis viginti quinque milibus latitudinis €et longitudinis sicuti singulae partes €a plaga orientali usque ad plagam maris €et erit sanctuarium in medio eius primitiae quas separastis Domino €longitudo viginti quinque milibus et latitudo decem milibus hae autem erunt primitiae sanctuarii sacerdotum €ad aquilonem viginti quinque milia €et ad mare latitudinis decem milia €sed et ad orientem latitudinis decem milia €et ad meridiem longitudinis viginti quinque milia €et erit sanctuarium Domini in medio eius sacerdotibus sanctuarium erit de filiis Sadoc €qui custodierunt caerimonias meas €et non erraverunt cum errarent filii Israhel €sicut erraverunt et Levitae et erunt eis primitiae de primitiis terrae €sanctum sanctorum iuxta terminum Levitarum sed et Levitis similiter iuxta fines sacerdotum €viginti quinque milia longitudinis et latitudinis decem milia €omnis longitudo viginti et quinque milium et latitudo decem milium et non venundabunt ex eo neque mutabunt €nec transferentur primitiae terrae €quia sanctificatae sunt Domino quinque milia autem quae supersunt in latitudine per viginti quinque €milia €profana erunt urbis in habitaculum et in suburbana €et erit civitas in medio eius et heae mensurae eius €ad plagam septentrionalem quingenti et quattuor milia €et ad plagam meridianam quingenti et quattuor milia €et ad plagam orientalem quingenti et quattuor milia €et ad plagam occidentalem quingenti et quattuor milia erunt autem suburbana civitatis ad aquilonem ducenti €quinquaginta þï€Öõìçáôåÿï°³²ÿï‚Åúåëÿ¨°˜‘ƒet in meridie ducenti quinquaginta €et ad orientem ducenti quinquaginta €et ad mare ducenti quinquaginta quod autem reliquum fuerit in longitudine €secundum primitias sanctuarii €decem milia in orientem et decem milia ad occidentem €erunt sicut primitiae sanctuarii €et erunt fruges eius in panes his qui serviunt civitati servientes autem civitati operabuntur ex omnibus tribubus Israhel omnes primitiae viginti quinque milium per viginti quinque milia in €quadrum separabuntur €in primitias sanctuarii et possessionem civitatis quod autem reliquum fuerit principis erit €ex omni parte primitiarum sanctuarii et possessionis civitatis €e regione viginti quinque milium primitiarum €usque ad terminum orientalem €sed et ad mare e regione viginti quinque milium €usque ad terminum maris €similiter in partibus principis erit €et erunt primitiae sanctuarii et sanctuarium templi in medio eius de possessione autem Levitarum €et de possessione civitatis in medio partium principis €erit inter terminum Iuda €et inter terminum Beniamin €et ad principem pertinebit et reliquis tribubus €a plaga orientali usque ad plagam occidentalem Beniamin una et contra terminum Beniamin €a plaga orientali usque ad plagam occidentalem Symeon una et super terminum Symeonis €a plaga orientali usque ad plagam occidentis Isachar una et super terminum Isachar €a plaga orientali usque ad plagam occidentalem Zabulon una et super terminum Zabulon €a plaga orientali usque ad plagam maris Gad una et super terminum Gad ad plagam austri in meridiem €et erit finis de Thamar usque ad aquas Contradictionis Cades €hereditas contra mare magnum haec est terra quam mittetis in sortem tribubus Israhel €et hae partitiones earum ait Dominus Deus et hii egressus civitatis €a plaga septentrionali quingentos et quattuor milia mensurabis et portae civitatis in nominibus tribuum Israhel €portae tres a septentrione €porta Ruben una porta Iudae una porta Levi una et ad plagam orientalem quingentos et quattuor milia €et portae tres porta Ioseph una porta Beniamin una porta Dan una et ad plagam meridianam quingentos et quattuor milia metieris €portam Symeonis unam portam Isachar unam €portam Zabulon unam et ad plagam occidentalem quingenti et quattuor milia €portae eorum tres €porta Gad una porta Aser una porta Nepthalim una per circuitum decem et octo milia €et nomen civitatis ex illa die Dominus ibidem àï‚Äáîÿ¡anno tertio regni Ioachim regis Iuda €venit Nabuchodonosor rex Babylonis Hierusalem €et obsedit eam et tradidit Dominus in manu eius Ioachim regem Iudae €et partem vasorum domus Dei €et asportavit ea in terram Sennaar in domum dei sui €et vasa intulit in domum thesauri dei sui et ait rex Asfanaz praeposito eunuchorum suorum €ut introduceret de filiis Israhel et de semine regio et tyrannorum pueros in quibus nulla esset macula €decoros forma et eruditos omni sapientia €cautos scientia et doctos disciplina €et qui possent stare in palatio regis €ut doceret eos litteras et linguam Chaldeorum et constituit eis rex annonam per singulos dies €de cibis suis et de vino unde bibebat ipse €ut enutriti tribus annis postea starent in conspectu regis fuerunt ergo inter eos de filiis Iuda €Danihel Ananias Misahel et Azarias et inposuit eis praepositus eunuchorum nomina €Daniheli Balthasar et Ananiae Sedrac €Misaheli Misac et Azariae Abdenago proposuit autem Danihel in corde suo €ne pollueretur de mensa regis neque de vino potus eius €et rogavit eunuchorum praepositum ne contaminaretur dedit autem Deus Daniheli €gratiam et misericordiam in conspectu principis eunuchorum et ait princeps eunuchorum ad Danihel €timeo ego dominum meum regem €qui constituit vobis cibum et potum €qui si viderit vultus vestros macilentiores €prae ceteris adulescentibus coaevis vestris €condemnabitis caput meum regi et dixit Danihel ad Malassar quem constituerat princeps eunuchorum €super Danihel Ananiam Misahel et Azariam tempta nos obsecro servos tuos diebus decem €et dentur nobis legumina ad vescendum et aqua ad bibendum et contemplare vultus nostros €et vultus puerorum qui vescuntur cibo regio €et sicut videris facies cum servis tuis qui audito sermone huiuscemodi temptavit eos diebus decem post dies autem decem €apparuerunt vultus eorum meliores et corpulentiores €prae omnibus pueris qui vescebantur cibo regio porro Malassar tollebat cibaria et vinum potus eorum €dabatque eis legumina pueris autem his dedit Deus scientiam €et disciplinam in omni libro et sapientia €Daniheli autem intellegentiam omnium visionum et somniorum conpletis itaque diebus post quos dixerat rex ut introducerentur €introduxit eos praepositus eunuchorum in conspectu Nabuchodonosor cumque locutus eis fuisset rex €non sunt inventi de universis tales €ut Danihel Ananias Misahel et Azarias €et steterunt in conspectu regis et omne verbum sapientiae et intellectus €quod sciscitatus est ab eis rex €invenit in eis decuplum super cunctos ariolos et magos €qui erant in universo regno eius fuit autem Danihel usque ad annum primum Cyri regis  in anno secundo regni Nabuchodonosor €vidit Nabuchodonosor somnium €et conterritus est spiritus eius et somnium eius fugit ab eo praecepit ergo rex €ut convocarentur arioli et magi et malefici et Chaldei €et indicarent regi somnia sua €qui cum venissent steterunt coram rege et dixit ad eos rex €vidi somnium et mente confusus ignoro quid viderim responderuntque Chaldei regi syriace rex in sempiternum vive €dic somnium servis tuis et interpretationem eius indicabimus et respondens rex ait Chaldeis sermo recessit a me €nisi indicaveritis mihi somnium et coniecturam eius €peribitis vos et domus vestrae publicabuntur si autem somnium et coniecturam eius narraveritis €praemia et dona et honorem multum accipietis a me €somnium igitur et interpretationem eius indicate mihi responderunt secundo atque dixerunt €rex somnium dicat servis suis €et interpretationem illius indicabimus respondit rex et ait €certo novi quia tempus redimitis €scientes quod recesserit a me sermo si ergo somnium non indicaveritis mihi una est de vobis sententia €quod interpretationem quoque fallacem et deceptione plenam €conposueritis €ut loquamini mihi donec tempus pertranseat €somnium itaque dicite mihi ut sciam €quod interpretationem quoque eius veram loquamini respondentes ergo Chaldei coram rege dixerunt €non est homo super terram qui sermonem tuum rex possit implere €sed neque regum quisquam magnus et potens verbum huiuscemodi €sciscitatur ab omni ariolo et mago et Chaldeo sermo enim quem tu rex quaeris gravis est €nec repperietur quisquam qui indicet illum in conspectu regis €exceptis diis quorum non est cum hominibus conversatio quo audito rex in furore et in ira magna €praecepit ut perirent omnes sapientes Babylonis et egressa sententia sapientes interficiebantur €quaerebaturque Danihel et socii eius ut perirent tunc Danihel requisivit de lege atque sententia €ab Arioch principe militiae regis €qui egressus fuerat ad interficiendos sapientes Babylonis et interrogavit eum qui a rege acceperat potestatem €quam ob causam tam crudelis sententia a facie esset regis €egressa €cum ergo rem indicasset Arioch Daniheli Danihel ingressus rogavit regem €ut tempus daret sibi ad solutionem indicandam regi et ingressus est domum suam €Ananiaeque Misaheli et Azariae sociis suis indicavit negotium ut quaererent misericordiam a facie Dei caeli super sacramento isto €et non perirent Danihel et socii eius cum ceteris sapientibus Babylonis tunc Daniheli per visionem nocte mysterium revelatum €est €et Danihel benedixit Deo caeli et locutus ait €sit nomen Domini benedictum a saeculo et usque in saeculum €quia sapientia et fortitudo eius sunt et ipse mutat tempora et aetates €transfert regna atque constituit €dat sapientiam sapientibus et scientiam intellegentibus disciplinam ipse revelat profunda et abscondita €et novit in tenebris constituta et lux cum eo est tibi Deus patrum meorum confiteor teque laudo €quia sapientiam et fortitudinem dedisti mihi €et nunc ostendisti mihi quae rogavimus te €quia sermonem regis aperuisti nobis post haec Danihel ingressus ad Arioch þï€Öõìçáôåÿï°³³ÿï‚Äáîÿ¢˜˜‚quem constituerat rex ut perderet sapientes Babylonis €sic ei locutus est €sapientes Babylonis ne perdas introduc me in conspectu regis €et solutionem regi enarrabo tunc Arioch festinus introduxit Danihelem ad regem et dixit ei €inveni hominem de filiis transmigrationis Iudae €qui solutionem regi adnuntiet respondit rex et dixit Daniheli cuius nomen erat Balthasar €putasne vere potes indicare mihi somnium quod vidi €et interpretationem eius et respondens Danihel coram rege ait €mysterium quod rex interrogat €sapientes magi et arioli et aruspices non queunt €indicare regi sed est Deus in caelo revelans mysteria €qui indicavit tibi rex Nabuchodonosor €quae ventura sunt novissimis temporibus €somnium tuum et visiones capitis tui in cubili tuo huiuscemodi sunt tu rex cogitare coepisti in stratu tuo quid esset futurum post haec €et qui revelat mysteria ostendit tibi quae ventura sunt mihi quoque non in sapientia quae est in me €plus quam in cunctis viventibus sacramentum hoc revelatum est €sed ut interpretatio regi manifesta fieret €et cogitationes mentis tuae scires tu rex videbas et ecce quasi statua una grandis €statua illa magna et statura sublimis stabat contra te €et intuitus eius erat terribilis huius statuae caput ex auro optimo erat €pectus autem et brachia de argento €porro venter et femora ex aere tibiae autem ferreae €pedum quaedam pars erat ferrea quaedam fictilis videbas ita donec abscisus est lapis €sine manibus €et percussit statuam in pedibus eius ferreis et fictilibus €et comminuit eos tunc contrita sunt pariter ferrum testa aes argentum et aurum €et redacta quasi in favillam aestivae areae rapta sunt €vento €nullusque locus inventus est eis €lapis autem qui percusserat statuam factus est mons magnus €et implevit universam terram hoc est somnium €interpretationem quoque eius dicemus coram te rex tu rex regum es €et Deus caeli regnum fortitudinem €et imperium et gloriam dedit tibi et omnia in quibus habitant filii hominum et bestiae agri €volucresque caeli dedit in manu tua €et sub dicione tua universa constituit tu es ergo caput aureum et post te consurget regnum aliud minus te €et regnum tertium aliud aereum quod imperabit universae terrae et regnum quartum erit velut ferrum €quomodo ferrum comminuit et domat omnia €sic comminuet omnia haec et conteret porro quia vidisti pedum et digitorum partem testae figuli et partem €ferream €regnum divisum erit €quod tamen de plantario ferri orietur €secundum quod vidisti ferrum mixtum testae ex luto et digitos pedum ex parte ferreos et ex parte fictiles €ex parte regnum erit solidum et ex parte contritum quia autem vidisti ferrum mixtum testae ex luto €commiscebuntur quidem humano semine sed non adherebunt sibi €sicuti ferrum misceri non potest testae in diebus autem regnorum illorum suscitabit Deus caeli regnum €quod in aeternum non dissipabitur €et regnum eius populo alteri non tradetur €comminuet et consumet universa regna haec €et ipsum stabit in aeternum secundum quod vidisti €quod de monte abscisus est lapis sine manibus €et comminuit testam et ferrum et aes et argentum et aurum €Deus magnus ostendit regi quae futura sunt €postea €et verum est somnium et fidelis interpretatio eius tunc rex Nabuchodonosor cecidit in faciem suam €et Danihelum adoravit €et hostias et incensum praecepit ut sacrificarent ei loquens ergo rex ait Daniheli €vere Deus vester Deus deorum est et Dominus regum €et revelans mysteria €quoniam potuisti aperire sacramentum hoc tunc rex Danihelum in sublime extulit €et munera multa et magna dedit ei €et constituit eum principem super omnes provincias Babylonis €et praefectum magistratuum super cunctos sapientes Babylonis Danihel autem postulavit a rege €et constituit super opera provinciae Babylonis €Sedrac Misac et Abdenago €ipse autem Danihel erat in foribus regis  Nabuchodonosor rex fecit statuam auream €altitudine cubitorum sexaginta €latitudine cubitorum sex €et statuit eam in campo Duram provinciae Babylonis itaque Nabuchodonosor rex misit €ad congregandos satrapas magistratus et iudices €duces et tyrannos et praefectos omnesque principes regionum €ut convenirent ad dedicationem statuae €quam erexerat Nabuchodonosor rex tunc congregati sunt satrapae magistratus et iudices €duces et tyranni et optimates qui erant in potestatibus constituti €et universi principes regionum €ut convenirent ad dedicationem statuae €quam erexerat Nabuchodonosor rex €stabant autem in conspectu statuae €quam posuerat Nabuchodonosor et praeco clamabat valenter €vobis dicitur populis tribubus et linguis in hora qua audieritis sonitum tubae et fistulae et citharae €sambucae et psalterii et symphoniae et universi generis musicorum €cadentes adorate statuam auream €quam constituit Nabuchodonosor rex si quis autem non prostratus adoraverit €eadem hora mittetur in fornacem ignis ardentis post haec igitur €statim ut audierunt omnes populi sonitum tubae fistulae et citharae €sambucae et psalterii et symphoniae et omnis generis musicorum €cadentes omnes populi et tribus et linguae €adoraverunt statuam auream €quam constituerat Nabuchodonosor rex statimque et in ipso tempore €accedentes viri chaldei accusaverunt Iudaeos dixeruntque Nabuchodonosor regi rex in aeternum vive tu rex posuisti decretum €ut omnis homo qui audierit sonitum tubae fistulae et citharae €sambucae et psalterii et symphoniae et universi generis musicorum €prosternat se et adoret statuam auream si quis autem non procidens adoraverit €mittatur in fornacem ignis ardentem sunt ergo viri iudaei €quos constituisti super opera regionis Babyloniae €Sedrac Misac et Abdenago €viri isti contempserunt rex decretum tuum €deos tuos non colunt et statuam auream quam erexisti non adorant tunc Nabuchodonosor in furore et in ira praecepit €ut adducerentur Sedrac Misac et Abdenago €qui confestim adducti sunt in conspectu regis pronuntiansque Nabuchodonosor rex ait eis €verene Sedrac Misac et Abdenago €deos meos non colitis €et statuam auream quam constitui non adoratis nunc ergo si estis parati €quacumque hora audieritis sonitum tubae fistulae et €citharae €sambucae psalterii et symphoniae €omnisque generis musicorum €prosternite vos et adorate statuam quam feci €quod si non adoraveritis €eadem hora mittemini in fornacem ignis ardentem €et quis est Deus qui eripiat vos de manu mea respondentes Sedrac Misac et Abdenago €dixerunt regi Nabuchodonosor €non oportet nos de hac re respondere tibi ecce enim Deus noster quem colimus €potest eripere nos de camino ignis ardentis €et de manibus tuis rex liberare quod si noluerit notum tibi sit rex €quia deos tuos non colimus €et statuam auream quam erexisti non adoramus tunc Nabuchodonosor repletus est furore €et aspectus faciei illius inmutatus est €super Sedrac Misac et Abdenago €et praecepit ut succenderetur fornax €septuplum quam succendi consuerat et viris fortissimis de exercitu suo iussit €ut ligatis pedibus Sedrac Misac et Abdenago €mitterent eos in fornacem ignis ardentem et confestim viri illi vincti €cum bracis suis et tiaris et calciamentis et vestibus €missi sunt in medium fornacis ignis ardentis nam iussio regis urguebat fornax autem succensa erat nimis €porro viros illos qui miserant Sedrac Misac et Abdenago €interfecit flamma ignis viri autem hii id est tres Sedrac Misac et €Abdenago €ceciderunt in medio camini ignis ardentis conligati ªƒ¨ÐòÁúáò©ÿ™˜ðquae sequuntur in hebraeis voluminibus non repperi Ÿ²´ÿet ambulabant in medio flammae €laudantes Deum et benedicentes Domino ˜™stans autem Azarias oravit sic €aperiensque os suum in medio ignis ait benedictus es Domine Deus patrum nostrorum €et laudabilis et gloriosum nomen tuum in saecula quia iustus es in omnibus quae fecisti nobis €et universa opera tua vera et viae tuae rectae €et omnia iudicia tua vera iudicia enim vera fecisti iuxta omnia quae induxisti super nos €et super civitatem sanctam patrum nostrorum Hierusalem €quia in veritate et in iudicio induxisti omnia haec €propter peccata nostra peccavimus enim et inique egimus €recedentes a te et deliquimus in omnibus et praecepta tua non audivimus nec observavimus þï€Öõìçáôåÿï°³³ÿï‚Äáîÿªƒ¨ÐòÁúáò©ÿ˜ž‚nec fecimus sicut praeceperas nobis ut bene nobis esset omnia ergo quae induxisti super nos €et universa quae fecisti nobis vero iudicio fecisti et tradidisti nos in manibus inimicorum iniquorum €et pessimorum praevaricatorumque €et regi iniusto et pessimo ultra omnem terram et nunc non possumus aperire os €confusio et obprobrium facti sumus servis tuis et his qui colunt te ne quaesumus tradas nos in perpetuum propter nomen tuum €et ne dissipes testamentum tuum neque auferas misericordiam tuam a nobis €propter Abraham dilectum tuum €et Isaac servum tuum et Israhel sanctum tuum quibus locutus es pollicens €quod multiplicares semen eorum sicut stellas caeli €et sicut harenam quae est in litore maris quia Domine inminuti sumus plus quam omnes gentes €sumusque humiles in universa terra hodie propter peccata nostra et non est in tempore hoc princeps et propheta et dux €neque holocaustum neque sacrificium €neque oblatio neque incensum €neque locus primitiarum coram te ut possimus invenire misericordiam €sed in anima contrita et spiritu humilitatis €suscipiamur sicut in holocaustum arietum et €taurorum et sicut in milibus agnorum pinguium €sic fiat sacrificium nostrum in conspectu tuo hodie ut placeat tibi €quoniam non est confusio confidentibus in te et nunc sequimur in toto corde et timemus te €et quaerimus faciem tuam ne confundas nos €sed fac nobiscum iuxta mansuetudinem tuam €et secundum multitudinem misericordiae tuae et erue nos in mirabilibus tuis €et da gloriam nomini tuo Domine et confundantur omnes qui ostendunt servis tuis mala €confundantur in omni potentia et robur eorum conteratur sciant quia tu Domine Deus €solus €et gloriosus super orbem terrarum et non cessabant qui inmiserant eos ministri €regis €succendere fornacem naptha et stuppa et pice et malleolis et effundebatur flamma super fornacem cubitis quadraginta novem et erupit et incendit quos repperit iuxta fornacem de Chaldeis angelus autem descendit cum Azaria et sociis eius €in fornacem €et excussit flammam ignis de fornace et fecit medium fornacis quasi ventum roris flantem €et non tetigit eos omnino ignis €neque contristavit nec quicquam molestiae intulit tunc hii tres quasi ex uno ore laudabant et glorificabant €et benedicebant Deo in fornace dicentes benedictus es Domine Deus patrum nostrorum €et laudabilis et superexaltatus in saecula €et benedictum nomen gloriae tuae sanctum €et laudabile et superexaltatum in omnibus saeculis benedictus es in templo sancto gloriae tuae €et superlaudabilis et supergloriosus in saecula benedictus es in throno regni tui €et superlaudabilis et superexaltatus in saecula benedictus es qui intueris abyssos et sedes super cherubin €et laudabilis et superexaltatus in saecula benedictus es in firmamento caeli €et laudabilis et gloriosus in saecula benedicite omnia opera Domini Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite angeli Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite caeli Domino laudate et superexaltate eum in saecula benedicite aquae omnes quae super caelos sunt Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite omnes virtutes Domini Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite sol et luna Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite stellae caeli Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite omnis imber et ros Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite omnis spiritus Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite ignis et aestus Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite frigus et aestus Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite rores et pruina Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite gelu et frigus Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite glacies et nives Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite noctes et dies Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite lux et tenebrae Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite fulgura et nubes Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicat terra Dominum €laudet et superexaltet eum in saecula benedicite montes et colles Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite universa germinantia in terra Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite fontes Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite maria et flumina Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite cete et omnia quae moventur in aquis €Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite omnes volucres caeli Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite omnes bestiae et pecora Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite filii hominum Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedic Israhel Domino €laudate et superexaltate eum in €saecula benedicite sacerdotes Domini Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite servi Domini Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite spiritus et animae iustorum Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite sancti et humiles corde Domino €laudate et superexaltate eum in saecula benedicite Anania Azaria et €Misahel Domino €laudate et superexaltate eum in saecula €quia eruit nos de inferno et salvos fecit de manu mortis €et liberavit de medio ardentis flammae €et de medio ignis eruit nos confitemini Domino quoniam bonus €quoniam in saeculum misericordia eius šÚ¨¶¸©ÿbenedicite omnes religiosi Domino Deo deorum €laudate et confitemini €quia in omnia saecula misericordia eius šÚðïóôÿhucusque non habetur in hebraeo €et quae posuimus de Theodotionis editione translata sunt £˜Ûtunc Nabuchodonosor rex obstipuit €et surrexit propere et ait optimatibus suis €nonne tres viros misimus in medio ignis conpeditos €qui respondentes dixerunt regi vere rex respondit et ait €ecce ego video viros quattuor solutos €et ambulantes in medio ignis et nihil corruptionis in eis est €et species quarti similis filio Dei tunc accessit Nabuchodonosor ad ostium fornacis ignis ardentis et ait €Sedrac Misac et Abdenago servi Dei excelsi egredimini et venite €statimque egressi sunt Sedrac Misac et Abdenago de medio ignis et congregati satrapae magistratus et iudices et potentes €regis €contemplabantur viros illos €quoniam nihil potestatis habuisset ignis in corporibus eorum €et capillus capitis eorum non esset adustus €et sarabara eorum €non fuissent inmutata €et odor ignis non transisset per eos et erumpens Nabuchodonosor ait €benedictus Deus eorum Sedrac videlicet Misac et Abdenago €qui misit angelum suum et eruit servos suos €quia crediderunt in eo €et verbum regis inmutaverunt €et tradiderunt corpora sua ne servirent €et ne adorarent omnem deum excepto Deo suo a me ergo positum est hoc decretum €ut omnis populus et tribus et lingua €quaecumque locuta fuerit blasphemiam €contra Deum Sedrac Misac et Abdenago €dispereat et domus eius vastetur €neque enim est Deus alius qui possit ita salvare tunc rex promovit Sedrac Misac et Abdenago in provincia Babylonis Nabuchodonosor rex omnibus populis gentibus et linguis €quae habitant in universa terra pax vobis multiplicetur signa et mirabilia fecit apud me Deus excelsus €placuit ergo mihi praedicare signa eius quia magna sunt €et mirabilia eius quia fortia et regnum eius regnum sempiternum €et potestas eius in generationem et generationem  ego Nabuchodonosor quietus eram in domo mea €et florens in palatio meo somnium vidi quod perterruit me €et cogitationes meae in stratu meo €et visiones capitis mei conturbaverunt me et per me propositum est decretum €ut introducerentur in conspectu meo cuncti sapientes Babylonis €et ut solutionem somnii indicarent mihi tunc ingrediebantur arioli magi Chaldei et aruspices €et somnium narravi in conspectu eorum €et solutionem eius non indicaverunt mihi donec collega ingressus est in conspectu meo Danihel €cuius nomen Balthasar secundum nomen dei mei €qui habet spiritum deorum sanctorum in semet ipso €et somnium coram eo locutus sum Balthasar princeps ariolorum quem ego scio þï€Öõìçáôåÿï°³³ÿï‚Äáîÿ¤–‚quod spiritum deorum sanctorum habeas in te €et omne sacramentum non est inpossibile tibi €visiones somniorum meorum quas vidi €et solutionem eorum narra visio capitis mei in cubili meo €videbam et ecce arbor in medio terrae et altitudo eius nimia magna arbor et fortis et proceritas eius contingens caelum €aspectus illius erat usque ad terminos universae terrae folia eius pulcherrima et fructus eius nimius €et esca universorum in ea €subter eam habitabant animalia et bestiae €et in ramis eius conversabantur volucres caeli €et ex ea vescebatur omnis caro videbam in visione capitis mei super stratum meum €et ecce vigil et sanctus de caelo descendit clamavit fortiter et sic ait €succidite arborem et praecidite ramos eius €excutite folia eius et dispergite fructum eius €fugiant bestiae quae subter eam sunt et volucres de ramis eius verumtamen germen radicum eius in terra sinite €et alligetur vinculo ferreo et aereo in herbis quae foris €sunt €et rore caeli tinguatur et cum feris pars eius in herba terrae cor eius ab humano commutetur et cor ferae detur ei €et septem tempora mutentur super eum in sententia vigilum decretum est €et sermo sanctorum et petitio donec cognoscant viventes €quoniam dominatur Excelsus in regno hominum €et cuicumque voluerit dabit illud €et humillimum hominem constituet super eo hoc somnium vidi ego rex Nabuchodonosor €tu ergo Balthasar interpretationem narra festinus €quia omnes sapientes regni mei non queunt solutionem edicere mihi €tu autem potes quia spiritus deorum sanctorum in te est tunc Danihel cuius nomen Balthasar €coepit intra semet ipsum tacitus cogitare quasi hora una €et cogitationes eius conturbabant eum €respondens autem rex ait €Balthasar somnium et interpretatio eius non conturbent te €respondit Balthasar et dixit €domine mi somnium his qui te oderunt €et interpretatio eius hostibus tuis sit arborem quam vidisti sublimem atque robustam €cuius altitudo pertingit ad caelum €et aspectus illius in omnem terram et rami eius pulcherrimi €et fructus eius nimius et esca omnium in ea €subter eam habitantes bestiae agri €et in ramis eius commorantes aves caeli tu es rex qui magnificatus es et invaluisti €et magnitudo tua crevit et pervenit usque ad caelum €et potestas tua in terminos universae terrae quod autem vidit rex vigilem et sanctum descendere de caelo et dicere €succidite arborem et dissipate illam €attamen germen radicum eius in terra dimittite €et vinciatur ferro et aere in herbis foris €et rore caeli conspergatur et cum feris sit pabulum eius €donec septem tempora commutentur super eum haec est interpretatio sententiae Altissimi €quae pervenit super dominum meum regem eicient te ab hominibus et cum bestiis feris erit €habitatio tua €et faenum ut bos comedes et rore caeli infunderis €septem quoque tempora mutabuntur super te €donec scias quod dominetur Excelsus super regnum hominum €et cuicumque voluerit det illud quod autem praecepit €ut relinqueretur germen radicum eius id est arboris €regnum tuum tibi manebit €postquam cognoveris potestatem esse caelestem quam ob rem rex consilium meum placeat tibi €et peccata tua elemosynis redime €et iniquitates tuas misericordiis pauperum €forsitan ignoscat delictis tuis omnia venerunt super Nabuchodonosor regem post finem mensuum duodecim in aula Babylonis deambulabat responditque rex et ait €nonne haec est Babylon magna €quam ego aedificavi in domum regni €in robore fortitudinis meae et in gloria decoris mei cum adhuc sermo esset in ore regis vox de caelo ruit €tibi dicitur Nabuchodonosor rex €regnum transiit a te et ab hominibus te eicient €et cum bestiis feris erit habitatio tua €faenum quasi bos comedes €et septem tempora mutabuntur super te €donec scias quod dominetur Excelsus in regno hominum €et cuicumque voluerit det illud eadem hora sermo conpletus est super Nabuchodonosor €ex hominibus abiectus est et faenum ut bos comedit €et rore caeli corpus eius infectum est €donec capilli eius in similitudinem aquilarum crescerent €et ungues eius quasi avium igitur post finem dierum €ego Nabuchodonosor oculos meos ad caelum levavi €et sensus meus redditus est mihi et Altissimo benedixi €et viventem in sempiternum laudavi et glorificavi €quia potestas eius potestas sempiterna €et regnum eius in generationem et generationem et omnes habitatores terrae apud eum in nihilum reputati sunt €iuxta voluntatem enim suam facit €tam in virtutibus caeli quam in habitatoribus terrae €et non est qui resistat manui eius et dicat ei quare fecisti in ipso tempore sensus meus reversus est ad me €et ad honorem regni mei decoremque perveni €et figura mea reversa est ad me €et optimates mei et magistratus mei requisierunt me €et in regno meo constitutus sum €et magnificentia amplior addita est mihi nunc igitur ego Nabuchodonosor €laudo et magnifico et glorifico Regem caeli €quia omnia opera eius vera et viae eius iudicia €et gradientes in superbia potest humiliare  Balthasar rex fecit grande convivium optimatibus suis mille €et unusquisque secundum suam bibebat aetatem praecepit ergo iam temulentus €ut adferrentur vasa aurea et argentea €quae asportaverat Nabuchodonosor pater eius €de templo quod fuit in Hierusalem €ut biberent in eis rex et optimates eius €uxoresque eius et concubinae tunc adlata sunt vasa aurea €quae asportaverat de templo quod fuerat in Hierusalem €et biberunt in eis rex et optimates eius €uxores et concubinae illius bibebant vinum €et laudabant deos suos aureos et argenteos €et aereos ferreos ligneosque et lapideos in eadem hora apparuerunt digiti quasi manus hominis €scribentis contra candelabrum in superficie parietis aulae regiae €et rex aspiciebat articulos manus scribentis tunc regis facies commutata est €et cogitationes eius conturbabant eum €et conpages renum eius solvebantur €et genua eius ad se invicem conlidebantur exclamavit itaque rex fortiter €ut introducerent magos Chaldeos et aruspices €et proloquens rex ait sapientibus Babylonis €quicumque legerit scripturam hanc €et interpretationem eius manifestam mihi fecerit €purpura vestietur et torquem auream habebit in collo €et tertius in regno meo erit tunc ingressi omnes sapientes regis €non potuerunt nec scripturam legere €nec interpretationem indicare regi unde rex Balthasar satis conturbatus est €et vultus illius inmutatus est €sed et optimates eius turbabantur regina autem pro re quae acciderat regi et optimatibus eius €domum convivii ingressa est et proloquens ait €rex in aeternum vive €non te conturbent cogitationes tuae neque facies tua inmutetur est vir in regno tuo qui spiritum deorum sanctorum habet in se €et in diebus patris tui scientia et sapientia inventae sunt in eo €nam et rex Nabuchodonosor pater tuus €principem magorum incantatorum Chaldeorum et aruspicum constituit eum €pater inquam tuus o rex quia spiritus amplior et prudentia intellegentiaque €interpretatio somniorum et ostensio secretorum €ac solutio ligatorum inventae sunt in eo €hoc est in Danihelo €cui rex posuit nomen Balthasar €nunc itaque Danihel vocetur et interpretationem narrabit igitur introductus est Danihel coram rege €ad quem praefatus rex ait €tu es Danihel de filiis captivitatis Iudae €quam adduxit rex pater meus de Iudaea audivi de te quoniam spiritum deorum habeas €et scientia intellegentiaque ac sapientia ampliores inventae €sint in te et nunc introgressi sunt in conspectu meo sapientes magi €ut scripturam hanc legerent et interpretationem eius indicarent mihi €et nequiverunt sensum sermonis huius edicere porro ego audivi de te €quod possis obscura interpretari et ligata dissolvere €si ergo vales scripturam legere €et interpretationem indicare mihi €purpura vestieris et torquem auream circa collum tuum habebis €et tertius in regno meo princeps eris ad quae respondens Danihel ait coram rege €munera tua sint tibi et dona domus tuae alteri da €scripturam autem legam tibi rex €et interpretationem eius ostendam tibi o rex Deus altissimus regnum et magnificentiam €gloriam et honorem dedit Nabuchodonosor patri tuo et propter magnificentiam quam dederat ei €universi populi tribus et linguae tremebant et metuebant eum þï€Öõìçáôåÿï°³³ÿï‚Äáîÿ¥˜“ƒquos volebat interficiebat et quos volebat percutiebat €quos volebat exaltabat et quos volebat humiliabat quando autem elevatum est cor eius €et spiritus illius obfirmatus est ad superbiam €depositus est de solio regni sui et gloria eius ablata est et a filiis hominum eiectus est €sed et cor eius cum bestiis positum est €et cum onagris erat habitatio eius €faenum quoque ut bos comedebat €et rore caeli corpus eius infectum est donec cognosceret €quod potestatem habeat Altissimus in regno hominum €et quemcumque voluerit suscitabit super illud tu quoque filius eius Balthasar non humiliasti cor tuum €cum scires haec omnia sed adversum Dominatorem caeli elevatus es €et vasa domus eius adlata sunt coram te €et tu et optimates tui et uxores tuae et concubinae €vinum bibistis in eis €deos quoque argenteos et aureos et aereos €ferreos ligneosque et lapideos €qui non vident neque audiunt neque sentiunt laudasti €porro Deum qui habet flatum tuum in manu sua et omnes vias tuas €non glorificasti idcirco ab eo missus est articulus manus €quae scripsit hoc quod exaratum est haec est autem scriptura quae digesta est mane thecel fares et haec interpretatio sermonis €mane numeravit Deus regnum tuum et conplevit illud thecel adpensum est in statera €et inventus es minus habens fares divisum est regnum tuum et datum est Medis et Persis tunc iubente rege indutus est Danihel purpura €et circumdata est torques aurea collo eius €et praedicatum est de eo €quod haberet potestatem tertius in regno eadem nocte interfectus est Balthasar rex Chaldeus et Darius Medus successit in regnum €annos natus sexaginta duo  placuit Dario et constituit supra regnum satrapas centum €viginti €ut essent in toto regno suo et super eos principes tres ex quibus Danihel unus erat €ut satrapae illis redderent rationem et rex non sustineret molestiam igitur Danihel superabat omnes principes et satrapas €quia spiritus Dei amplior erat in eo porro rex cogitabat constituere eum super omne regnum €unde principes et satrapae quaerebant occasionem €ut invenirent Daniheli ex latere regni €nullamque causam et suspicionem repperire potuerunt €eo quod fidelis esset €et omnis culpa et suspicio non inveniretur in eo dixerunt ergo viri illi €non inveniemus Daniheli huic aliquam occasionem €nisi forte in lege Dei sui tunc principes et satrapae subripuerunt regi et sic locuti sunt ei €Darie rex in aeternum vive consilium inierunt cuncti principes regni €magistratus et satrapae senatores et iudices €ut decretum imperatorium exeat et edictum €ut omnis qui petierit aliquam petitionem €a quocumque deo et homine €usque ad dies triginta nisi a te rex mittatur in lacum €leonum nunc itaque rex confirma sententiam et scribe decretum €ut non inmutetur €quod statutum est a Medis atque Persis €nec praevaricari cuiquam liceat porro rex Darius proposuit edictum et statuit quod cum Danihel conperisset id est constitutam legem €ingressus est domum suam €et fenestris apertis in cenaculo suo contra Hierusalem €tribus temporibus in die flectebat genua sua €et adorabat confitebaturque coram Deo suo €sicut et ante facere consueverat viri igitur illi curiosius inquirentes €invenerunt Danihel orantem et obsecrantem Deum suum et accedentes locuti sunt regi super edicto €rex numquid non constituisti €ut omnis homo qui rogaret quemquam de diis et hominibus €usque ad dies triginta nisi a te rex €mitteretur in lacum leonum €ad quod respondens rex ait €verus sermo iuxta decretum Medorum atque Persarum €quod praevaricari non licet tunc respondentes dixerunt coram rege €Danihel de filiis captivitatis Iudae €non curavit de lege tua et de edicto quod constituisti €sed tribus temporibus per diem orat obsecratione sua quod verbum cum audisset rex satis contristatus est €et pro Danihel posuit cor ut liberaret eum €et usque ad occasum solis laborabat ut erueret illum viri autem illi intellegentes regem dixerunt ei €scito rex quia lex Medorum est atque Persarum €ut omne decretum quod constituit rex non liceat €inmutari tunc rex praecepit et adduxerunt Danihelem €et miserunt eum in lacum leonum €dixitque rex Daniheli €Deus tuus quem colis semper ipse liberabit te adlatusque est lapis unus et positus est super os laci €quem obsignavit rex anulo suo et anulo optimatum suorum €ne quid fieret contra Danihel et abiit rex in domum suam et dormivit incenatus €cibique non sunt inlati coram eo €insuper et somnus recessit ab eo tunc rex primo diluculo consurgens €festinus ad lacum leonum perrexit adpropinquansque lacui Danihelem voce lacrimabili inclamavit €et affatus est eum Danihel serve Dei viventis €Deus tuus cui tu servis semper €putasne valuit liberare te a leonibus et Danihel regi respondens ait rex in aeternum vive Deus meus misit angelum suum €et conclusit ora leonum et non nocuerunt mihi €quia coram eo iustitia inventa est in me €sed et coram te rex delictum non feci tunc rex vehementer gavisus est €super eo €et Danihelem praecepit educi de lacu €eductusque est Danihel de lacu €et nulla laesio inventa est in eo quia credidit Deo suo iubente autem rege adducti sunt viri illi qui accusaverant Danihelem €et in lacum leonum missi sunt ipsi et filii et uxores eorum €et non pervenerunt usque ad pavimentum laci €donec arriperent eos leones €et omnia ossa eorum comminuerunt tunc Darius rex scripsit universis populis tribubus et linguis €habitantibus in universa terra pax vobis multiplicetur a me constitutum est decretum ut in universo imperio et regno meo €tremescant et paveant Deum Danihelis €ipse est enim Deus vivens et aeternus in saecula €et regnum eius non dissipabitur €et potestas eius usque in aeternum ipse liberator atque salvator €faciens signa et mirabilia in caelo et in terra €qui liberavit Danihelem de manu leonum porro Danihel perseveravit usque ad regnum Darii regnumque Cyri Persae  anno primo Balthasar regis Babylonis Danihel somnium vidit €visio autem capitis eius in cubili suo €et somnium scribens brevi sermone conprehendit €summatimque perstringens ait videbam in visione mea nocte €et ecce quattuor venti caeli pugnabant in mari magno et quattuor bestiae grandes ascendebant de mari diversae inter se prima quasi leaena et alas habebat aquilae €aspiciebam donec evulsae sunt alae eius €et sublata est de terra €et super pedes quasi homo stetit €et cor eius datum est ei et ecce bestia alia similis urso in parte stetit €et tres ordines erant in ore eius et in dentibus eius €et sic dicebant ei surge comede carnes plurimas post hoc aspiciebam et ecce alia quasi pardus €et alas habebat avis quattuor super se €et quattuor capita erant in bestia et potestas data est ei post hoc aspiciebam in visione noctis €et ecce bestia quarta terribilis atque mirabilis et fortis nimis €dentes ferreos habebat magnos €comedens atque comminuens et reliqua pedibus suis conculcans €dissimilis autem erat ceteris bestiis quas videram ante eam €et habebat cornua decem considerabam cornua €et ecce cornu aliud parvulum ortum est de medio eorum €et tria de cornibus primis evulsa sunt a facie eius €et ecce oculi quasi oculi hominis erant in cornu isto €et os loquens ingentia aspiciebam donec throni positi sunt et antiquus dierum sedit €vestimentum eius quasi nix candidum €et capilli capitis eius quasi lana munda €thronus eius flammae ignis rotae eius ignis accensus fluvius igneus rapidusque egrediebatur a facie eius €milia milium ministrabant ei €et decies milies centena milia adsistebant ei €iudicium sedit et libri aperti sunt aspiciebam propter vocem sermonum grandium €quos cornu illud loquebatur €et vidi quoniam interfecta esset bestia €et perisset corpus eius et traditum esset ad conburendum igni aliarum quoque bestiarum ablata esset potestas €et tempora vitae constituta essent eis usque ad tempus et tempus aspiciebam ergo in visione noctis €et ecce cum nubibus caeli quasi filius hominis veniebat €et usque ad antiquum dierum pervenit €et in conspectu eius obtulerunt eum et dedit ei potestatem et honorem et regnum €et omnes populi tribus ac linguae ipsi servient €potestas eius potestas aeterna quae non auferetur €et regnum eius quod non corrumpetur þï€Öõìçáôåÿï°³³ÿï‚Äáîÿ§˜horruit spiritus meus ego Danihel territus sum in his €et visiones capitis mei conturbaverunt me accessi ad unum de adsistentibus €et veritatem quaerebam ab eo de omnibus his €qui dixit mihi interpretationem sermonum et edocuit €me hae bestiae magnae quattuor €quattuor regna consurgent de terra suscipient autem regnum sancti Dei altissimi €et obtinebunt regnum €usque in saeculum et saeculum saeculorum post hoc volui diligenter discere de bestia quarta €quia erat dissimilis valde ab omnibus et €terribilis nimis €dentes et ungues eius ferrei €comedebat et comminuebat €et reliquias pedibus suis conculcabat et de cornibus decem quae habebat in capite €et de alio quod ortum fuerat ante quod ceciderant tria cornua €de cornu illo quod habebat oculos et os loquens €grandia €et maius erat ceteris aspiciebam et ecce cornu illud faciebat bellum adversus sanctos €et praevalebat eis donec venit antiquus dierum et iudicium dedit sanctis Excelsi €et tempus advenit et regnum obtinuerunt sancti et sic ait bestia quarta regnum quartum erit in terra €quod maius erit omnibus regnis €et devorabit universam terram et conculcabit et comminuet eam porro cornua decem ipsius regni decem reges erunt €et alius consurget post eos et ipse potentior erit prioribus €et tres reges humiliabit et sermones contra Excelsum loquetur €et sanctos Altissimi conteret €et putabit quod possit mutare tempora et leges €et tradentur in manu eius €usque ad tempus et tempora et dimidium temporis et iudicium sedebit ut auferatur potentia €et conteratur et dispereat usque in finem regnum autem et potestas et magnitudo regni €quae est subter omne caelum €detur populo sanctorum Altissimi €cuius regnum regnum sempiternum est €et omnes reges servient ei et oboedient hucusque finis verbi €ego Danihel multum cogitationibus meis conturbabar €et facies mea mutata est in me €verbum autem in corde meo conservavi  anno tertio regni Balthasar regis visio apparuit mihi €ego Danihel post id quod videram in principio vidi in visione mea cum essem in Susis castro €quod est in Aelam civitate €vidi autem in visione esse me super portam Ulai et levavi oculos meos et vidi €et ecce aries unus stabat ante paludem habens cornua excelsa €et unum excelsius altero atque succrescens €postea vidi arietem cornibus ventilantem €contra occidentem et contra aquilonem et contra meridiem €et omnes bestiae non poterant resistere ei €neque liberari de manu eius €fecitque secundum voluntatem suam et magnificatus est et ego intellegebam €ecce autem hircus caprarum veniebat ab occidente €super faciem totius terrae €et non tangebat terram €porro hircus habebat cornu insigne inter oculos suos et venit usque ad arietem illum cornutum €quem videram stantem ante portam €et cucurrit ad eum in impetu fortitudinis suae cumque adpropinquasset prope arietem €efferatus est in eum et percussit arietem €et comminuit duo cornua eius et non poterat aries resistere ei €cumque eum misisset in terram conculcavit €et nemo quibat liberare arietem de manu eius hircus autem caprarum magnus factus est nimis €cumque crevisset fractum est cornu magnum €et orta sunt cornua quattuor subter illud €per quattuor ventos caeli de uno autem ex eis egressum est cornu unum modicum €et factum est grande €contra meridiem et contra orientem et contra fortitudinem et magnificatum est usque ad fortitudinem caeli €et deiecit de fortitudine et de stellis et conculcavit eas et usque ad principem fortitudinis €magnificatus est €et ab eo tulit iuge sacrificium et deiecit locum sanctificationis eius robur autem datum est contra iuge sacrificium propter peccata €et prosternetur veritas in terra €et faciet et prosperabitur et audivi unum de sanctis loquentem €et dixit unus sanctus alteri nescio cui loquenti €usquequo visio et iuge sacrificium €et peccatum desolationis quae facta est €et sanctuarium et fortitudo conculcabitur et dixit ei usque ad vesperam et mane duo €milia trecenti €et mundabitur sanctuarium factum est autem cum viderem ego Danihel visionem €et quaererem intellegentiam €ecce stetit in conspectu meo quasi species viri et audivi vocem viri inter Ulai et clamavit et ait €Gabrihel fac intellegere istum visionem et venit et stetit iuxta ubi ego stabam €cumque venisset pavens corrui in faciem meam €et ait ad me intellege fili hominis €quoniam in tempore finis conplebitur visio cumque loqueretur ad me conlapsus sum pronus in terram €et tetigit me et statuit me in gradu meo dixitque mihi €ego ostendam tibi quae futura sint in novissimo €maledictionis €quoniam habet tempus finem suum aries quem vidisti habere cornua €rex Medorum est atque Persarum porro hircus caprarum rex Graecorum est €et cornu grande quod erat inter oculos eius ipse est rex primus quod autem fracto illo surrexerunt quattuor pro eo €quattuor reges de gente eius consurgent sed non in fortitudine eius et post regnum eorum cum creverint iniquitates €consurget rex inpudens facie et intellegens propositiones et roborabitur fortitudo eius sed non in viribus suis €et supra quam credi potest universa vastabit €et prosperabitur et faciet €et interficiet robustos et populum sanctorum secundum voluntatem suam €et dirigetur dolus in manu eius et cor suum magnificabit €et in copia rerum omnium occidet plurimos €et contra principem principum consurget et sine manu conteretur et visio vespere et mane quae dicta est vera est €tu ergo signa visionem quia post dies multos €erit et ego Danihel langui et aegrotavi per dies €cumque surrexissem faciebam opera regis €et stupebam ad visionem et non erat qui interpretaretur  in anno primo Darii filii Asueri de semine Medorum €qui imperavit super regnum Chaldeorum anno uno regni eius €ego Danihel intellexi in libris numerum annorum €de quo factus est sermo Domini ad Hieremiam prophetam €ut conplerentur desolationes Hierusalem septuaginta €anni et posui faciem meam ad Dominum Deum €rogare et deprecari in ieiuniis sacco et cinere et oravi Dominum Deum meum et confessus sum et dixi €obsecro Domine Deus magne et terribilis €custodiens pactum et misericordiam diligentibus te €et custodientibus mandata tua peccavimus inique fecimus €impie egimus et recessimus €et declinavimus a mandatis tuis ac iudiciis non oboedivimus servis tuis prophetis €qui locuti sunt in nomine tuo regibus nostris principibus nostris €patribus nostris omnique populo terrae tibi Domine iustitia nobis autem confusio faciei sicut est hodie €viro Iuda et habitatoribus Hierusalem et omni Israhel €his qui prope sunt et his qui procul €in universis terris ad quas eiecisti eos €propter iniquitates eorum in quibus peccaverunt in te Domine €nobis confusio faciei regibus nostris principibus nostris €et patribus nostris qui peccaverunt tibi autem Domino Deo nostro misericordia et propitiatio €quia recessimus a te et non audivimus vocem Domini Dei nostri €ut ambularemus in lege eius €quam posuit nobis per servos suos prophetas et omnis Israhel praevaricati sunt legem tuam €et declinaverunt ne audirent vocem tuam €et stillavit super nos maledictio et detestatio €quae scripta est in libro Mosi servi Dei €quia peccavimus ei et statuit sermones suos quos locutus est super nos €et super principes nostros qui iudicaverunt nos €ut superducerent in nos malum magnum €quale numquam fuit sub omni caelo €secundum quod factum est in Hierusalem sicut scriptum est in lege Mosi €omne malum hoc venit super nos €et non rogavimus faciem tuam Domine Deus noster €ut reverteremur ab iniquitatibus nostris €et cogitaremus veritatem tuam et vigilavit Dominus €et adduxit eam super nos €iustus Dominus Deus noster in omnibus operibus suis quae fecit €non enim audivimus vocem eius et nunc Domine Deus noster €qui eduxisti populum tuum de terra Aegypti in manu forti €et fecisti tibi nomen secundum diem hanc €peccavimus iniquitatem fecimus Domine in omnem iustitiam tuam €avertatur obsecro ira tua et furor tuus €a civitate tua Hierusalem et monte sancto tuo €propter peccata enim nostra et iniquitates patrum nostrorum €Hierusalem et populus tuus in obprobrium sunt €omnibus per circuitum nostrum nunc ergo exaudi Deus noster orationem servi tui et preces eius þï€Öõìçáôåÿï°³³ÿï‚Äáîÿ¨‰˜‘‚et ostende faciem tuam super sanctuarium tuum €quod desertum est €propter temet ipsum inclina Deus meus aurem tuam et audi €aperi oculos tuos et vide desolationem nostram €et civitatem super quam invocatum est nomen tuum €neque enim in iustificationibus nostris €prosternimus preces ante faciem tuam €sed in miserationibus tuis multis exaudi Domine placare Domine adtende et fac €ne moreris propter temet ipsum Deus meus €quia nomen tuum invocatum est super civitatem €et super populum tuum cumque adhuc loquerer et orarem €et confiterer peccata mea et peccata populi mei Israhel €ut prosternerem preces meas in conspectu Dei mei €pro monte sancto Dei mei adhuc me loquente in oratione €ecce vir Gabrihel quem videram in visione principio €cito volans tetigit me in tempore sacrificii vespertini et docuit me et locutus est mihi dixitque €Danihel nunc egressus sum ut docerem te et intellegeres ab exordio precum tuarum egressus est sermo €ego autem veni ut indicarem tibi quia vir desideriorum es €tu ergo animadverte sermonem et intellege visionem septuaginta ebdomades adbreviatae sunt €super populum tuum et super urbem sanctam tuam €ut consummetur praevaricatio et finem accipiat peccatum €et deleatur iniquitas et adducatur iustitia sempiterna €et impleatur visio et prophetes €et unguatur sanctus sanctorum scito ergo et animadverte €ab exitu sermonis ut iterum aedificetur Hierusalem €usque ad christum ducem €ebdomades septem et ebdomades sexaginta duae erunt €et rursum aedificabitur platea et muri in angustia temporum et post ebdomades sexaginta duas occidetur christus €et non erit eius €et civitatem et sanctuarium dissipabit populus cum duce venturo €et finis eius vastitas et post finem belli statuta desolatio confirmabit autem pactum multis ebdomas una €et in dimidio ebdomadis deficiet hostia et sacrificium €et in templo erit abominatio desolationis €et usque ad consummationem et finem perseverabit desolatio  anno tertio Cyri regis Persarum €verbum revelatum est Daniheli cognomento Balthasar €et verum verbum et fortitudo magna €intellexitque sermonem €intellegentia est enim opus in €visione in diebus illis ego Danihel lugebam trium ebdomadarum diebus panem desiderabilem non comedi €et caro et vinum non introierunt in os meum €sed neque unguento unctus sum €donec conplerentur trium ebdomadarum dies die autem vicesima et quarta mensis primi €eram iuxta fluvium magnum qui est Tigris et levavi oculos meos et vidi €et ecce vir unus vestitus lineis et renes eius accincti auro obrizo et corpus eius quasi chrysolitus €et facies eius velut species fulgoris €et oculi eius ut lampas ardens €et brachia eius et quae deorsum usque ad pedes €quasi species aeris candentis €et vox sermonum eius ut vox multitudinis vidi autem ego Danihel solus visionem €porro viri qui erant mecum non viderunt €sed terror nimius inruit super eos et fugerunt in absconditum ego autem relictus solus vidi visionem grandem hanc €et non remansit in me fortitudo €sed et species mea inmutata est in me €et emarcui nec habui quicquam virium et audivi vocem sermonum eius €et audiens iacebam consternatus super faciem meam €vultusque meus herebat terrae et ecce manus tetigit me €et erexit me super genua mea et super articulos manuum mearum et dixit ad me Danihel vir desideriorum €intellege verba quae ego loquor ad te et sta in gradu tuo €nunc enim sum missus ad te €cumque dixisset mihi sermonem istum steti tremens et ait ad me noli metuere Danihel €quia ex die primo quo posuisti cor tuum ad intellegendum €ut te adfligeres in conspectu Dei tui €exaudita sunt verba tua et ego veni propter sermones tuos princeps autem regni Persarum restitit mihi viginti et uno diebus €et ecce Michahel unus de principibus primis venit in adiutorium meum €et ego remansi ibi iuxta regem Persarum veni autem ut docerem te €quae ventura sunt populo tuo in novissimis diebus €quoniam adhuc visio in dies cumque loqueretur mihi huiuscemodi verbis €deieci vultum meum ad terram et tacui et ecce quasi similitudo filii hominis tetigit labia mea €et aperiens os meum locutus sum €et dixi ad eum qui stabat contra me €domine mi in visione tua dissolutae sunt conpages meae €et nihil in me remansit virium et quomodo poterit servus domini mei loqui cum domino meo €nihil enim in me remansit virium sed et halitus meus intercluditur rursum ergo tetigit me quasi visio hominis €et confortavit me et dixit €noli timere vir desideriorum pax tibi confortare et esto robustus €cumque loqueretur mecum convalui et dixi €loquere domine mi quia confortasti me et ait numquid scis quare venerim ad te €et nunc revertar ut proelier adversum principem Persarum €cum enim egrederer apparuit princeps Graecorum veniens verumtamen adnuntiabo tibi €quod expressum est in scriptura veritatis €et nemo est adiutor meus in omnibus his nisi Michahel princeps vester  ego autem ab anno primo Darii Medi stabam €ut confortaretur et roboraretur et nunc veritatem adnuntiabo tibi €ecce adhuc tres reges stabunt in Perside €et quartus ditabitur opibus nimiis super omnes €et cum invaluerit divitiis suis €concitabit omnes adversum regnum Graeciae surget vero rex fortis et dominabitur potestate multa €et faciet quod placuerit ei et cum steterit conteretur regnum eius €et dividetur in quattuor ventos caeli €sed non in posteros eius €neque secundum potentiam illius qua dominatus est €lacerabitur enim regnum eius etiam in externos exceptis his et confortabitur rex austri €et de principibus eius praevalebit super eum €et dominabitur dicione multa enim dominatio eius et post finem annorum foederabuntur €filiaque regis austri veniet ad regem aquilonis facere amicitiam €et non obtinebit fortitudinem brachii €nec stabit semen eius €et tradetur ipsa et qui adduxerunt eam €adulescentes eius et qui confortabant eam in temporibus et stabit de germine radicum eius plantatio et veniet cum exercitu €et ingredietur provinciam regis aquilonis €et abutetur eis et obtinebit insuper et deos eorum et sculptilia €vasa quoque pretiosa argenti et auri captiva ducet in Aegyptum €ipse praevalebit adversum regem aquilonis et intrabit in regnum rex austri et revertetur ad terram suam filii autem eius provocabuntur €et congregabunt multitudinem exercituum plurimorum €et veniet properans et inundans €et revertetur et concitabitur et congredietur cum robore eius et provocatus rex austri egredietur €et pugnabit adversum regem aquilonis €et praeparabit multitudinem nimiam €et dabitur multitudo in manu eius et capiet multitudinem et exaltabitur cor eius €et deiciet multa milia sed non praevalebit convertetur enim rex aquilonis €et praeparabit multitudinem multo maiorem quam prius €et in fine temporum annorumque veniet properans €cum exercitu magno et opibus nimiis et in temporibus illis multi consurgent adversum regem austri €filii quoque praevaricatorum populi tui €extollentur ut impleant visionem et corruent et veniet rex aquilonis et conportabit aggerem €et capiet urbes munitissimas €et brachia austri non sustinebunt €et consurgent electi eius ad resistendum et non erit fortitudo et faciet veniens super eum iuxta placitum suum €et non erit qui stet contra faciem eius €et stabit in terra inclita et consumetur in manu eius et ponet faciem suam €ut veniat ad tenendum universum regnum eius €et recta faciet cum eo €et filiam feminarum dabit ei ut evertat illud €et non stabit nec illius erit et convertet faciem suam ad insulas et capiet multas €et cessare faciet principem obprobrii sui €et obprobrium eius convertetur in eum et convertet faciem suam ad imperium terrae suae €et inpinget et corruet et non invenietur et stabit in loco eius vilissimus et indignus decore regio €et in paucis diebus conteretur non in furore nec in proelio et stabit in loco eius despectus et non tribuetur ei honor regius €et veniet clam et obtinebit regnum in fraudulentia et brachia pugnantis expugnabuntur a facie eius et conterentur €insuper et dux foederis et post amicitias cum eo faciet dolum €et ascendet et superabit in modico populo abundantes et uberes urbes ingredietur €et faciet quae non fecerunt patres eius et patres patrum eius þï€Öõìçáôåÿï°³³ÿï‚Äáîÿ¨‹˜˜ƒrapinas et praedam et divitias eorum dissipabit €et contra firmissimas cogitationes iniet €et hoc usque ad tempus et concitabitur fortitudo eius et cor eius €adversum regem austri in exercitu magno €et rex austri provocabitur ad bellum multis auxiliis et fortibus nimis €et non stabunt quia inibunt adversum eum consilia et comedentes panem cum eo conterent illum €exercitusque eius opprimetur et cadent interfecti plurimi duorum quoque regum cor erit ut malefaciant €et ad mensam unam mendacium loquentur €et non proficient quia adhuc finis in aliud tempus et revertetur in terram suam cum opibus multis €et cor eius adversus testamentum sanctum €et faciet et revertetur in terram suam statuto tempore revertetur et veniet ad austrum €et non erit priori simile novissimum et venient super eum trieres et Romani et percutietur €et revertetur et indignabitur contra testamentum sanctuarii €et faciet reverteturque €et cogitabit adversum eos qui dereliquerunt testamentum sanctuarii et brachia ex eo stabunt et polluent sanctuarium fortitudinis €et auferent iuge sacrificium €et dabunt abominationem in desolationem et impii in testamentum simulabunt fraudulenter €populus autem sciens Deum suum obtinebit et faciet et docti in populo docebunt plurimos €et ruent in gladio et in flamma €in captivitate et rapina dierum cumque corruerint sublevabuntur auxilio parvulo €et adplicabuntur eis plurimi fraudulenter et de eruditis ruent ut conflentur et eligantur €et dealbentur usque ad tempus praefinitum €quia adhuc aliud tempus erit et faciet iuxta voluntatem suam rex €et elevabitur et magnificabitur adversum omnem deum €et adversum Deum deorum loquetur magnifica €et diriget donec conpleatur iracundia €perpetrata est quippe definitio et Deum patrum suorum non reputabit €et erit in concupiscentiis feminarum €nec quemquam deorum curabit quia adversum universa consurget deum autem Maozim in loco suo venerabitur €et deum quem ignoraverunt patres eius colet €auro et argento et lapide pretioso rebusque pretiosis et faciet ut muniat Maozim cum deo alieno quem cognovit €et multiplicabit gloriam et dabit eis potestatem in multis €et terram dividet gratuito et in tempore praefinito proeliabitur adversum eum rex austri €et quasi tempestas veniet contra illum rex aquilonis €in curribus et in equitibus et in classe magna €et ingredietur terras et conteret et pertransiet et introibit in terram gloriosam et multae corruent €hae autem solae salvabuntur de manu eius €Edom et Moab et principium filiorum Ammon et mittet manum suam in terras et terra Aegypti non effugiet et dominabitur thesaurorum auri et argenti €et in omnibus pretiosis Aegypti €per Lybias quoque et Aethiopias transibit et fama turbabit eum ab oriente et ab aquilone €et veniet in multitudine magna ut conterat et interficiat plurimos et figet tabernaculum suum Apedno inter maria €super montem inclitum et sanctum €et veniet usque ad summitatem eius et nemo auxiliabitur ei  in tempore autem illo consurget Michahel €princeps magnus qui stat pro filiis populi tui €et veniet tempus quale non fuit €ab eo quo gentes esse coeperunt usque ad tempus illud €et in tempore illo salvabitur populus tuus €omnis qui inventus fuerit scriptus in libro et multi de his qui dormiunt in terrae pulvere evigilabunt €alii in vitam aeternam et alii in obprobrium ut videant semper qui autem docti fuerint fulgebunt quasi splendor firmamenti €et qui ad iustitiam erudiunt multos €quasi stellae in perpetuas aeternitates tu autem Danihel clude sermones €et signa librum usque ad tempus statutum €pertransibunt plurimi et multiplex erit scientia et vidi ego Danihel et ecce quasi duo alii stabant €unus hinc super ripam fluminis €et alius inde ex altera ripa fluminis et dixi viro qui indutus erat lineis €qui stabat super aquas fluminis €usquequo finis horum mirabilium et audivi virum qui indutus erat lineis €qui stabat super aquas fluminis €cum levasset dexteram et sinistram suam in caelum €et iurasset per viventem in aeternum €quia in tempus temporum et dimidium temporis €et cum conpleta fuerit dispersio manus populi sancti €conplebuntur universa haec et ego audivi et non intellexi et dixi domine mi quid erit post haec et ait vade Danihel quia clausi sunt signatique sermones €usque ad tempus praefinitum eligentur et dealbabuntur et quasi ignis probabuntur multi €et impie agent impii €neque intellegent omnes impii porro docti intellegent et a tempore cum ablatum fuerit iuge sacrificium €et posita fuerit abominatio in desolatione €dies mille ducenti nonaginta beatus qui expectat €et pervenit ad dies mille trecentos triginta €quinque tu autem vade ad praefinitum et requiesce €et stabis in sorte tua in fine dierum šðïóôÿhucusque Danihel in hebraeo volumine legimus ª¨Óõó©ÿŸðÿcetera quae sequuntur usque ad finem libri de €Theodotionis editione translata sunt ‘et erat vir habitans in Babylone €et nomen eius Ioachim et accepit uxorem nomine Susannam filiam Chelciae €pulchram nimis et timentem Dominum parentes enim illius cum essent iusti €erudierunt filiam suam secundum legem Mosi erat autem Ioachim dives valde €et erat ei pomerium vicinum domus suae €et ad ipsum confluebant Iudaei €eo quod esset honorabilior omnium et constituti sunt duo senes iudices in anno illo €de quibus locutus est Dominus quia egressa est iniquitas de Babylone €a senibus iudicibus qui videbantur regere populum isti frequentabant domum Ioachim €et veniebant ad eos omnes qui habebant iudicia cum autem populus revertisset per meridiem €ingrediebatur Susanna €et deambulabat in pomerio viri sui et videbant eam senes cotidie ingredientem et deambulantem €et exarserunt in concupiscentia eius et everterunt sensum suum €et declinaverunt oculos suos ut non viderent caelum €neque recordarentur iudiciorum iustorum erant ergo ambo vulnerati amore eius €nec indicaverunt sibi vicissim dolorem suum erubescebant enim indicare concupiscentiam suam €volentes concumbere cum ea et observabant cotidie sollicitius videre eam €dixitque alter ad alterum eamus domum quia prandii hora est €et egressi recesserunt a se cumque revertissent venerunt in unum €et sciscitantes ab invicem causam €confessi sunt concupiscentiam suam €et tunc in commune statuerunt tempus €quando eam possent invenire solam factum est autem cum observarent diem aptum €ingressa est aliquando sicut heri et nudius tertius €cum duabus solis puellis €voluitque lavari in pomerio aestus quippe erat et non erat ibi quisquam praeter duos senes absconditos €et contemplantes eam dixit ergo puellis adferte mihi oleum et smegmata €et ostia pomerii claudite ut lavem et fecerunt sicut praeceperat €clauseruntque ostia pomerii €et egressae sunt per posticium €ut adferrent quae iusserat €nesciebantque senes intus esse absconditos cum autem egressae essent puellae surrexerunt duo senes €et adcurrerunt ad eam et dixerunt ecce ostia pomerii clausa sunt et nemo nos videt €et in concupiscentia tui sumus €quam ob rem adsentire nobis €et commiscere nobiscum quod si nolueris dicemus testimonium contra te €quod fuerit tecum iuvenis €et ob hanc causam emiseris puellas a te ingemuit Susanna et ait €angustiae mihi undique €si enim hoc egero mors mihi est €si autem non egero non effugiam manus vestras sed melius mihi est absque opere incidere in €manus vestras €quam peccare in conspectu Domini et exclamavit voce magna Susanna €exclamaverunt autem et senes adversus eam et cucurrit unus et aperuit ostia pomerii cum ergo audissent clamorem in pomerio famuli domus €inruerunt per posticam €ut viderent quidnam esset postquam autem senes locuti sunt €erubuerunt servi vehementer €quia numquam dictus fuerat sermo huiuscemodi de Susanna €et facta est dies crastina cumque venisset populus ad virum eius Ioachim €venerunt et duo presbyteri €pleni iniqua cogitatione adversum Susannam ut interficerent eam et dixerunt coram populo €mittite ad Susannam filiam Chelciae uxorem Ioachim €et statim miserunt et venit cum parentibus et filiis et universis cognatis suis porro Susanna erat delicata nimis et pulchra specie at iniqui illi iusserunt ut discoperiretur erat enim cooperta þï€Öõìçáôåÿï°³³ÿï‚Äáîÿª¨Óõó©ÿ˜ ‚ut vel sic satiarentur decore eius flebant igitur sui et omnes qui noverant eam consurgentes autem duo presbyteri in medio populi €posuerunt manus super caput eius quae flens suspexit ad caelum €erat enim cor eius fiduciam habens in Domino et dixerunt presbyteri cum deambularemus in pomerio soli €ingressa est haec cum duabus puellis €et clausit ostia pomerii et dimisit puellas venitque ad eam adulescens qui erat absconditus et concubuit cum ea porro nos cum essemus in angulo pomerii €videntes iniquitatem cucurrimus ad eos €et vidimus eos pariter commisceri et illum quidem non quivimus conprehendere €quia fortior nobis erat €et apertis ostiis exilivit hanc autem cum adprehendissemus €interrogavimus quisnam esset adulescens €et noluit indicare nobis €huius rei testes sumus credidit eis multitudo €quasi senibus populi et iudicibus €et condemnaverunt eam ad mortem exclamavit autem voce magna Susanna et dixit €Deus aeterne qui absconditorum es cognitor €qui nosti omnia antequam fiant tu scis quoniam falsum contra me tulerunt testimonium €et ecce morior cum nihil horum fecerim €quae isti malitiose conposuerunt adversum me exaudivit autem Dominus vocem eius cumque duceretur ad mortem €suscitavit Deus spiritum sanctum pueri iunioris €cuius nomen Danihel et exclamavit voce magna mundus ego sum a sanguine €huius et conversus omnis populus ad eum dixit €quis est sermo iste quem tu locutus es qui cum staret in medio eorum ait €sic fatui filii Israhel non iudicantes €neque quod verum est cognoscentes €condemnastis filiam Israhel revertimini ad iudicium €quia falsum testimonium locuti sunt adversum eam reversus est ergo populus cum festinatione €et dixerunt ei senes veni et sede in medio nostrum €et indica nobis quia tibi dedit Deus honorem senectutis et dixit ad eos Danihel €separate illos ab invicem procul et diiudicabo eos cum ergo divisi essent alter ab altero €vocavit unum de eis et dixit ad eum inveterate dierum malorum €nunc venerunt peccata tua quae operabaris prius iudicans iudicia iniusta €innocentes opprimens et dimittens noxios €dicente Domino innocentem et iustum non interficies nunc ergo si vidisti eam €dic sub qua arbore videris eos loquentes sibi €qui ait sub scino dixit autem Danihel recte mentitus es in caput tuum €ecce enim angelus Dei accepta sententia ab eo scindet te medium et amoto eo iussit venire alium €et dixit ei semen Chanaan et non Iuda €species decepit te et concupiscentia subvertit cor tuum sic faciebatis filiabus Israhel et illae timentes loquebantur vobis €sed non filia Iuda sustinuit iniquitatem vestram nunc ergo dic mihi €sub qua arbore conprehenderis eos loquentes sibi €qui ait sub prino dixit autem ei Danihel recte mentitus es et tu in caput tuum €manet enim angelus Dei gladium habens €ut secet te medium et interficiat vos exclamavit itaque omnis coetus voce magna €et benedixerunt Deo qui salvat sperantes in se et consurrexerunt adversum duos presbyteros €convicerat enim eos Danihel ex ore suo falsum dixisse testimonium €feceruntque eis sicuti male egerant adversum proximum ut facerent secundum legem Mosi et interfecerunt eos €et salvatus est sanguis innoxius in die illa Chelcias autem et uxor eius laudaverunt Deum pro filia sua Susanna €cum Ioachim marito eius et cognatis omnibus €quia non esset inventa in ea res turpis Danihel autem factus est magnus in conspectu populi €a die illa et deinceps ª¨Âåì©ÿšÁ¨±©ÿet rex Astyages adpositus est ad patres suos €et suscepit Cyrus Perses regnum eius ªŽ¨Âåì©ÿerat autem Danihel conviva regis €et honoratus super omnes amicos eius erat quoque idolum nomine Bel apud Babylonios €et inpendebantur in eo per dies singulos €similae artabae duodecim et oves quadraginta €vinique amphorae sex rex quoque colebat eum et ibat per singulos dies adorare eum €porro Danihel adorabat Deum suum €dixitque ei rex quare non adoras Bel qui respondens ait ei €quia non colo idola manufacta sed viventem Deum €qui creavit caelum et terram et habet potestatem omnis carnis et dixit ad eum rex €non tibi videtur esse Bel vivens deus €an non vides quanta comedat et bibat cotidie et ait Danihel adridens ne erres rex €iste enim intrinsecus luteus est et forinsecus aereus €neque comedit aliquando et iratus rex vocavit sacerdotes eius et ait eis €nisi dixeritis mihi quis est qui comedat inpensas has €moriemini si autem ostenderitis quoniam Bel comedat haec €morietur Danihel quia blasphemavit in Bel €et dixit Danihel regi fiat iuxta verbum tuum erant autem sacerdotes Bel septuaginta €exceptis uxoribus et parvulis et filiis €et venit rex cum Danihele in templum Belis et dixerunt sacerdotes Belis ecce nos egredimur foras €et tu rex pone escas et vinum misce €et claude ostium et signa anulo tuo et cum ingressus fueris mane €nisi inveneris omnia comesta a Bel moriemur €vel Danihel qui mentitus est adversum nos contemnebant autem €quia fecerant sub mensa absconditum introitum €et per illum ingrediebantur semper et devorabant ea factum est igitur postquam egressi sunt illi €et rex posuit cibos ante Bel €praecepit Danihel pueris suis et adtulerunt cinerem €et cribravit per totum templum coram rege €et egressi clauserunt ostium et signantes anulo regis abierunt sacerdotes autem ingressi sunt nocte iuxta consuetudinem suam €et uxores et filii eorum €et comederunt omnia et biberunt surrexit autem rex primo diluculo et Danihel cum eo et ait rex salvane sunt signa Danihel €qui respondit salva rex statimque cum aperuissent ostium €intuitus rex mensam exclamavit voce magna €magnus es Bel et non est apud te dolus quisquam et risit Danihel et tenuit regem ne ingrederetur intro €et dixit ecce pavimentum €animadverte cuius vestigia sunt haec et dixit rex video vestigia virorum et mulierum et infantium €et iratus rex tunc adprehendit sacerdotes et uxores et filios €eorum €et ostenderunt ei abscondita ostiola per quae ingrediebantur €et consumebant quae erant super mensam occidit ergo illos rex et tradidit Bel in potestate €Daniheli €qui subvertit eum et templum eius et erat draco magnus in loco illo et colebant eum €Babylonii et dixit rex Daniheli €ecce nunc non potes dicere quia non sit iste deus €vivens €adora ergo eum dixitque Danihel Dominum Deum meum adoro €quia ipse est Deus vivens tu autem rex da mihi potestatem €et interficiam draconem absque gladio et fuste €et ait rex do tibi tulit ergo Danihel picem et adipem et pilos €et coxit pariter fecitque massas €et dedit in os draconi et disruptus est draco €et dixit ecce quae colebatis quod cum audissent Babylonii indignati sunt vehementer €et congregati adversum regem dixerunt €Iudaeus factus est rex €Bel destruxit draconem interfecit et sacerdotes occidit et dixerunt cum venissent ad regem trade nobis Danihelum €alioquin interficiemus te et domum tuam vidit ergo rex quod inruerent in eum vehementer €et necessitate conpulsus tradidit eis Danihelum qui miserunt eum in lacum leonum et erat ibi diebus sex porro in lacu erant septem leones €et dabantur eis cotidie duo corpora et duae oves €et tunc non data sunt eis ut devorarent Danihelum erat autem Abacuc propheta in Iudaea €et ipse coxerat pulmentum et intriverat panes in alveolo €et ibat in campum ut ferret messoribus dixitque angelus Domini ad Abacuc €fer prandium quod habes in Babylonem Daniheli €qui est in lacu leonum et dixit Abacuc domine Babylonem non vidi et lacum nescio et adprehendit eum angelus Domini in vertice eius €et portavit eum capillo capitis sui €posuitque eum in Babylone supra lacum in impetu spiritus sui et clamavit Abacuc dicens €Danihel tolle prandium quod misit tibi Deus et ait Danihel recordatus es enim mei Deus €et non dereliquisti diligentes te surgensque Danihel comedit €porro angelus Dei restituit Abacuc confestim in loco €suo venit ergo rex die septima ut lugeret Danihelum €et venit ad lacum et introspexit €et ecce Danihel sedens et exclamavit rex voce magna dicens €magnus es Domine Deus Danihelis €et extraxit eum porro illos qui perditionis eius causa fuerant €intromisit €et devorati sunt in momento coram eo àï‚Èïóÿ¡verbum Domini quod factum est ad Osee filium Beeri þï€Öõìçáôåÿï°³´ÿï‚Èïóÿ¡‚in diebus Oziae Ioatham Ahaz Ezechiae regum Iuda €et in diebus Hieroboam filii Ioas regis Israhel principium loquendi Dominum in Osee €et dixit Dominus ad Osee €vade sume tibi uxorem fornicationum et €filios fornicationum €quia fornicans fornicabitur terra a Domino et abiit et accepit Gomer filiam Debelaim €et concepit et peperit filium et dixit Dominus ad eum voca nomen eius Hiezrahel €quoniam adhuc modicum €et visitabo sanguinem Hiezrahel super domum Hieu €et quiescere faciam regnum domus Israhel et in illa die conteram arcum Israhel in valle Hiezrahel et concepit adhuc et peperit filiam €et dixit ei voca nomen eius Absque misericordia €quia non addam ultra misereri domui Israhel €sed oblivione obliviscar eorum et domui Iuda miserebor et salvabo eos in Domino Deo suo €et non salvabo eos in arcu et gladio €et in bello et in equis et in equitibus et ablactavit eam quae erat absque misericordia €et concepit et peperit filium et dixit voca nomen eius Non populus meus €quia vos non populus meus et ego non ero vester et erit numerus filiorum Israhel quasi harena maris €quae sine mensura est et non numerabitur €et erit in loco ubi dicetur eis non populus meus vos €dicetur eis filii Dei viventis et congregabuntur filii Iuda et filii Israhel pariter €et ponent sibimet caput unum et ascendent de terra €quia magnus dies Hiezrahel  dicite fratribus vestris Populus meus €et sorori vestrae Misericordiam consecuta iudicate matrem vestram €iudicate quoniam ipsa non uxor mea et ego non vir eius €auferat fornicationes suas a facie sua €et adulteria sua de medio uberum suorum ne forte expoliem eam nudam €et statuam eam secundum diem nativitatis suae €et ponam eam quasi solitudinem €et statuam eam velut terram inviam et interficiam eam siti et filiorum illius non miserebor €quoniam filii fornicationum sunt quia fornicata est mater eorum €confusa est quae concepit eos €quia dixit vadam post amatores meos €qui dant panes mihi et aquas meas €lanam meam et linum meum oleum meum et potum meum propter hoc ecce ego sepiam viam tuam spinis €et sepiam eam maceria et semitas suas non inveniet et sequetur amatores suos et non adprehendet eos €et quaeret eos et non inveniet €et dicet vadam et revertar ad virum meum priorem €quia bene mihi erat tunc magis quam nunc et haec nescivit quia ego dedi ei frumentum et vinum et oleum €et argentum multiplicavi ei et aurum quae fecerunt Baal idcirco convertar et sumam frumentum meum in tempore suo €et vinum meum in tempore suo €et liberabo lanam meam et linum meum €quae operiebant ignominiam eius et nunc revelabo stultitiam eius in oculis amatorum eius €et vir non eruet eam de manu mea et cessare faciam omne gaudium eius €sollemnitatem eius neomeniam eius €sabbatum eius et omnia festa tempora eius et corrumpam vineam eius et ficum eius €de quibus dixit mercedes hae meae sunt €quas dederunt mihi amatores mei €et ponam eam in saltu et comedet illam bestia €agri et visitabo super eam dies Baalim quibus accendebat incensum €et ornabatur inaure sua et monili suo €et ibat post amatores suos et mei obliviscebatur dicit Dominus propter hoc ecce ego lactabo eam €et ducam eam in solitudinem et loquar ad cor eius et dabo ei vinitores eius ex eodem loco €et vallem Achor ad aperiendam spem €et canet ibi iuxta dies iuventutis suae €et iuxta dies ascensionis suae de terra Aegypti et erit in die illo ait Dominus €vocabit me Vir meus et non vocabit me ultra Baali et auferam nomina Baalim de ore eius €et non recordabitur ultra nominis eorum et percutiam eis foedus in die illa cum bestia agri €et cum volucre caeli et cum reptili terrae €et arcum et gladium et bellum conteram de terra €et dormire eos faciam fiducialiter et sponsabo te mihi in sempiternum €et sponsabo te mihi in iustitia et iudicio €et in misericordia et miserationibus et sponsabo te mihi in fide et scies quia ego Dominus et erit in illa die €exaudiam dicit Dominus exaudiam caelos et illi exaudient terram et terra exaudiet triticum et vinum et oleum €et haec exaudient Hiezrahel et seminabo eam mihi in terram €et miserebor eius quae fuit absque misericordia et dicam non populo meo populus meus tu €et ipse dicet Dominus meus es tu  et dixit Dominus ad me €adhuc vade dilige mulierem dilectam amico et adulteram €sicut diligit Dominus filios Israhel €et ipsi respectant ad deos alienos €et diligunt vinacea uvarum et fodi eam mihi quindecim argenteis €et choro hordei et dimidio choro hordei et dixi ad eam dies multos expectabis me €non fornicaberis et non eris viro sed et ego expectabo te quia dies multos sedebunt filii Israhel sine rege et sine principe €et sine sacrificio et sine altari et sine ephod et sine therafin et post haec revertentur filii Israhel €et quaerent Dominum Deum suum et David regem suum €et pavebunt ad Dominum et ad bonum eius in novissimo dierum  audite verbum Domini filii Israhel €quia iudicium Domino cum habitatoribus terrae €non est enim veritas et non est misericordia €et non est scientia Dei in terra maledictum et mendacium et homicidium €et furtum et adulterium inundaverunt €et sanguis sanguinem tetigit propter hoc lugebit terra et infirmabitur omnis qui habitat in ea €in bestia agri et in volucre caeli €sed et pisces maris congregabuntur verumtamen unusquisque non iudicet et non arguatur vir €populus enim tuus sicut hii qui contradicunt sacerdoti et corrues hodie et corruet etiam propheta tecum €nocte tacere feci matrem tuam conticuit populus meus eo quod non habuerit scientiam €quia tu scientiam reppulisti €repellam te ne sacerdotio fungaris mihi €et oblita es legis Dei tui obliviscar filiorum tuorum et ego secundum multitudinem eorum sic peccaverunt mihi €gloriam eorum in ignominiam commutabo peccata populi mei comedent €et ad iniquitatem eorum sublevabunt animas eorum et erit sicut populus sic sacerdos €et visitabo super eum vias eius et cogitationes eius reddam ei et comedent et non saturabuntur €fornicati sunt et non cessaverunt €quoniam Dominum reliquerunt in non custodiendo fornicatio et vinum et ebrietas aufert cor populus meus in ligno suo interrogavit €et baculus eius adnuntiavit ei €spiritus enim fornicationum decepit eos et fornicati sunt a Deo suo super capita montium sacrificabant €et super colles accendebant thymiama €subtus quercum et populum et terebinthum €quia bona erat umbra eius €ideo fornicabuntur filiae vestrae et sponsae vestrae adulterae erunt non visitabo super filias vestras cum fuerint fornicatae €et super sponsas vestras cum adulteraverint €quoniam ipsi cum meretricibus versabantur €et cum effeminatis sacrificabant €et populus non intellegens vapulabit si fornicaris tu Israhel non delinquat saltim Iuda €et nolite ingredi in Galgala et ne ascenderitis in Bethaven €neque iuraveritis vivit Dominus quoniam sicut vacca lasciviens declinavit Israhel €nunc pascet eos Dominus quasi agnum in latitudine particeps idolorum Ephraim dimitte eum separatum est convivium eorum €fornicatione fornicati sunt €dilexerunt adferre ignominiam protectores eius ligavit spiritus eam in alis suis €et confundentur a sacrificiis suis  audite hoc sacerdotes et adtendite domus Israhel €et domus regis auscultate €quia vobis iudicium est quoniam laqueus facti estis speculationi €et rete expansum super Thabor et victimas declinastis in profundum €et ego eruditor omnium eorum ego scio Ephraim et Israhel non est absconditus a me €quia nunc fornicatus est Ephraim contaminatus est Israhel non dabunt cogitationes suas €ut revertantur ad Dominum suum €quia spiritus fornicationis in medio eorum €et Dominum non cognoverunt et respondebit arrogantia Israhel in facie eius €et Israhel et Ephraim ruent in iniquitate sua €ruet etiam Iudas cum eis in gregibus suis et in armentis suis €vadent ad quaerendum Dominum et non invenient ablatus est ab eis in Domino praevaricati sunt quia filios alienos genuerunt €nunc devorabit eos mensis cum partibus €suis clangite bucina in Gabaa tuba in Rama ululate in Bethaven €post tergum tuum Beniamin Ephraim in desolatione erit in die correptionis €in tribubus Israhel ostendi fidem facti sunt principes Iuda quasi adsumentes terminum þï€Öõìçáôåÿï°³´ÿï‚Èïóÿ¥˜Š‚super eos effundam quasi aquam iram meam calumniam patiens Ephraim fractus iudicio €quoniam coepit abire post sordem et ego quasi tinea Ephraim et quasi putredo domui Iuda et vidit Ephraim languorem suum et Iudas vinculum suum €et abiit Ephraim ad Assur et misit ad regem ultorem €et ipse non poterit sanare vos nec solvere poterit a vobis vinculum quoniam ego quasi leaena Ephraim €et quasi catulus leonis domui Iuda €ego ego capiam et vadam tollam et non est qui eruat vadens revertar ad locum meum €donec deficiatis et quaeratis faciem meam  in tribulatione sua mane consurgunt ad me €venite et revertamur ad Dominum quia ipse cepit et sanabit nos percutiet et curabit nos vivificabit nos post duos dies €in die tertia suscitabit nos et vivemus in conspectu eius €sciemus sequemurque ut cognoscamus Dominum €quasi diluculum praeparatus est egressus eius €et veniet quasi imber nobis temporaneus et serotinus terrae quid faciam tibi Ephraim quid faciam tibi Iuda €misericordia vestra quasi nubes matutina €et quasi ros mane pertransiens propter hoc dolavi in prophetis occidi eos in verbis oris mei €et iudicia tua quasi lux egredientur quia misericordiam volui et non sacrificium €et scientiam Dei plus quam holocausta ipsi autem sicut Adam transgressi sunt pactum €ibi praevaricati sunt in me Galaad civitas operantium idolum €subplantata sanguine et quasi fauces virorum latronum €particeps sacerdotum in via interficientium pergentes de Sychem €quia scelus operati sunt in domo Israhel vidi horrendum ibi fornicationes Ephraim €contaminatus est Israhel sed et Iuda pone messem tibi €cum convertero captivitatem populi mei  cum sanare vellem Israhel €revelata est iniquitas Ephraim et malitia Samariae €quia operati sunt mendacium €et fur ingressus est spolians latrunculus foris et ne forte dicant in cordibus suis €omnem malitiam eorum me recordatum €nunc circumdederunt eos adinventiones suae €coram facie mea factae sunt in malitia sua laetificaverunt regem et in mendaciis suis principes omnes adulterantes quasi clibanus succensus a coquente €quievit paululum civitas a commixtione fermenti €donec fermentaretur totum dies regis nostri €coeperunt principes furere a vino €extendit manum suam cum inlusoribus quia adplicuerunt quasi clibanum cor suum €cum insidiaretur eis €tota nocte dormivit coquens eos €mane ipse succensus quasi ignis flammae omnes calefacti sunt quasi clibanus et devoraverunt iudices suos €omnes reges eorum ceciderunt €non est qui clamet in eis ad me Ephraim in populis ipse commiscebatur €Ephraim factus est subcinericius qui non reversatur comederunt alieni robur eius et ipse nescivit €sed et cani effusi sunt in eo et ipse ignoravit et humiliabitur superbia Israhel in facie eius €nec reversi sunt ad Dominum Deum suum €et non quaesierunt eum in omnibus his et factus est Ephraim quasi columba seducta non habens cor €Aegyptum invocabant ad Assyrios abierunt et cum profecti fuerint expandam super eos rete meum €quasi volucrem caeli detraham eos €caedam eos secundum auditionem coetus eorum vae eis quoniam recesserunt a me €vastabuntur quia praevaricati sunt in me €et ego redemi eos et ipsi locuti sunt contra me mendacia et non clamaverunt ad me in corde suo €sed ululabant in cubilibus suis €super triticum et vinum ruminabant recesserunt a me et ego erudivi et confortavi brachia eorum €et in me cogitaverunt malitiam reversi sunt ut essent absque iugo €facti sunt quasi arcus dolosus €cadent in gladio principes eorum a furore linguae suae €ista subsannatio eorum in terra Aegypti  in gutture tuo sit tuba quasi aquila super domum Domini €pro eo quod transgressi sunt foedus meum €et legem meam praevaricati sunt me invocabunt Deus meus cognovimus te Israhel proiecit Israhel bonum inimicus persequetur eum ipsi regnaverunt et non ex me €principes extiterunt et non cognovi €argentum suum et aurum suum fecerunt sibi idola ut interirent proiectus est vitulus tuus Samaria €iratus est furor meus in eis €usquequo non poterunt emundari quia ex Israhel et ipse est €artifex fecit illum et non est Deus €quoniam in aranearum telas erit vitulus Samariae quia ventum seminabunt et turbinem metent €culmus stans non est in eis germen non faciet farinam €quod si et fecerit alieni comedent eam devoratus est Israhel €nunc factus est in nationibus quasi vas inmundum quia ipsi ascenderunt ad Assur €onager solitarius sibi Ephraim €munera dederunt amatoribus sed et cum mercede conduxerint nationes nunc congregabo eos €et quiescent paulisper ab onere regis et principum quia multiplicavit Ephraim altaria ad peccandum €factae sunt ei arae in delictum scribam ei multiplices leges meas €quae velut alienae conputatae sunt hostias adfer adfer €immolabunt carnes et comedent €Dominus non suscipiet eas €nunc recordabitur iniquitatis eorum €et visitabit peccata eorum €ipsi in Aegyptum convertentur et oblitus est Israhel factoris sui et aedificavit delubra €et Iudas multiplicavit urbes munitas €et mittam ignem in civitates eius et devorabit aedes €illius  noli laetari Israhel €noli exultare sicut populi €quia fornicatus es a Deo tuo €dilexisti mercedem super omnes areas tritici area et torcular non pascet eos et vinum mentietur eis non habitabunt in terra Domini €reversus est Ephraim Aegyptum €et in Assyriis pollutum comedit non libabunt Domino vinum et non placebunt ei €sacrificia eorum quasi panis lugentium €omnes qui comedunt eum contaminabuntur €quia panis eorum animae ipsorum €non intrabit in domum Domini quid facietis in die sollemni in die festivitatis Domini ecce enim profecti sunt a vastitate €Aegyptus congregavit eos Memphis sepeliet eos €desiderabile argenti eorum urtica hereditabit €lappa in tabernaculis eorum venerunt dies visitationis venerunt dies retributionis €scitote Israhel stultum prophetam insanum virum spiritalem €propter multitudinem iniquitatis tuae et multitudo €amentiae speculator Ephraim cum Deo meo €propheta laqueus ruinae super €omnes vias eius €insania in domo Dei eius profunde peccaverunt sicut in diebus Gabaa €recordabitur iniquitatis eorum et visitabit peccata eorum quasi uvas in deserto inveni Israhel €quasi prima poma ficulneae in cacumine eius vidi patres eorum €ipsi autem intraverunt ad Beelphegor €et abalienati sunt in confusione €et facti sunt abominabiles sicut ea quae dilexerunt Ephraim quasi avis avolavit gloria eorum €a partu et ab utero et a conceptu quod si et enutrierint filios suos €absque liberis eos faciam in hominibus €sed et vae eis cum recessero ab eis Ephraim ut vidi Tyrus erat fundata in pulchritudine €et Ephraim educit ad interfectorem filios suos da eis Domine quid dabis eis €da eis vulvam sine liberis et ubera arentia omnes nequitiae eorum in Galgal quia ibi exosos habui eos €propter malitiam adinventionum eorum de domo mea eiciam eos €non addam ut diligam eos €omnes principes eorum recedentes percussus est Ephraim €radix eorum exsiccata est fructum nequaquam facient €quod si et genuerint interficiam amantissima uteri eorum abiciet eos Deus meus quia non audierunt eum €et erunt vagi in nationibus  vitis frondosa Israhel fructus adaequatus est ei €secundum multitudinem fructus sui multiplicavit altaria €iuxta ubertatem terrae suae exuberavit simulacris divisum est cor eorum nunc interibunt €ipse confringet simulacra eorum depopulabitur aras eorum quia nunc dicent non est rex nobis €non enim timemus Dominum et rex quid faciet nobis loquimini verba visionis inutilis €et ferietis foedus et germinabit quasi amaritudo €iudicium super sulcos agri vaccas Bethaven coluerunt habitatores Samariae €quia luxit super eum populus eius €et aeditui eius super eum exultaverunt in gloria eius €quia migravit ab eo siquidem et ipse in Assur delatus est munus regi ultori €confusio Ephraim capiet et confundetur Israhel in voluntate sua transire fecit Samaria regem suum €quasi spumam super faciem aquae et disperdentur excelsa idoli peccatum Israhel €lappa et tribulus ascendet super aras eorum €et dicent montibus operite nos et collibus cadite super nos ex diebus Gabaa peccavit Israhel ibi steterunt €non conprehendet eos in Gabaa proelium super filios iniquitatis þï€Öõìçáôåÿï°³´ÿï‚Èïóÿ¨Š˜Šiuxta desiderium meum corripiam eos €congregabuntur super eos populi €cum corripientur propter duas iniquitates suas Ephraim vitula docta diligere trituram €et ego transivi super pulchritudinem colli eius €ascendam super Ephraim arabit Iudas €confringet sibi sulcos Iacob seminate vobis in iustitia metite in ore €misericordiae €innovate vobis novale €tempus autem requirendi Dominum €cum venerit qui docebit vos iustitiam arastis impietatem iniquitatem messuistis €comedistis frugem mendacii €quia confisus es in viis tuis €in multitudine fortium tuorum consurget tumultus in populo tuo €et omnes munitiones tuae vastabuntur €sicut vastatus est Salman €a domo eius qui iudicavit Baal in die proelii €matre super filios adlisa sic fecit vobis Bethel a facie malitiae nequitiarum €vestrarum  sicuti mane transit pertransiit rex Israhel €quia puer Israhel et dilexi eum €et ex Aegypto vocavi filium meum vocaverunt eos sic abierunt a facie eorum €Baalim immolabant et simulacris sacrificabant et ego quasi nutricius Ephraim portabam eos in brachiis meis €et nescierunt quod curarem eos in funiculis Adam traham eos in vinculis caritatis €et ero eis quasi exaltans iugum super maxillas eorum €et declinavi ad eum ut vesceretur non revertetur in terram Aegypti €et Assur ipse rex eius quoniam noluerunt converti coepit gladius in civitatibus eius €et consumet electos eius et comedet capita eorum et populus meus pendebit ad reditum meum €iugum autem inponetur ei simul quod non auferetur quomodo dabo te Ephraim protegam te €Israhel €quomodo dabo te sicut Adama ponam te ut Seboim €conversum est in me cor meum pariter €conturbata est paenitudo mea non faciam furorem irae meae €non convertar ut disperdam Ephraim €quoniam Deus ego et non homo €in medio tui Sanctus et non ingrediar civitatem post Dominum ambulabunt quasi leo rugiet €quia ipse rugiet et formidabunt filii maris et avolabunt quasi avis ex Aegypto €et quasi columba de terra Assyriorum €et conlocabo eos in domibus suis dicit Dominus circumdedit me in negatione Ephraim €et in dolo domus Israhel €Iudas autem testis descendit cum Deo et cum sanctis fidelis  Ephraim pascit ventum et sequitur aestum €tota die mendacium et vastitatem multiplicat €et foedus cum Assyriis iniit et oleum in Aegyptum ferebat iudicium ergo Domini cum Iuda et visitatio super Iacob €iuxta vias eius et iuxta adinventiones eius reddet ei in utero subplantavit fratrem suum €et in fortitudine sua directus est cum angelo et invaluit ad angelum et confortatus est flevit et rogavit eum €in Bethel invenit eum et ibi locutus est nobiscum et Dominus Deus exercituum Dominus memoriale eius et tu ad Deum tuum converteris €misericordiam et iudicium custodi et spera in Deo tuo semper Chanaan in manu eius statera dolosa calumniam dilexit et dixit Ephraim verumtamen dives effectus sum inveni idolum mihi €omnes labores mei non invenient mihi iniquitatem quam peccavi et ego Dominus Deus tuus ex terra Aegypti €adhuc sedere te faciam in tabernaculis sicut in diebus festivitatis et locutus sum super prophetas et ego visionem multiplicavi €et in manu prophetarum adsimilatus sum si Galaad idolum €tamen frustra erant in Galgal bubus immolantes €nam et altaria eorum quasi acervi super sulcos agri fugit Iacob in regionem Syriae €et servivit Israhel in uxore €et in uxore servavit in propheta autem eduxit Dominus Israhel de Aegypto €et in propheta servatus est ad iracundiam me provocavit Ephraim in amaritudinibus suis €et sanguis eius super eum veniet €et obprobrium eius restituet ei Dominus suus  loquente Ephraim horror invasit Israhel €et deliquit in Baal et mortuus est et nunc addiderunt ad peccandum €feceruntque sibi conflatile de argento suo €quasi similitudinem idolorum €factura artificum totum est €his ipsi dicunt immolate homines vitulos adorantes idcirco erunt quasi nubes matutina €et sicut ros matutinus praeteriens €sicut pulvis turbine raptus ex area €et sicut fumus de fumario ego autem Dominus Deus tuus ex terra Aegypti €et Deum absque me nescies et salvator non est praeter me ego cognovi te in deserto in terra solitudinis iuxta pascua sua et adimpleti sunt et saturati €elevaverunt cor suum et obliti sunt €mei et ero eis quasi leaena sicut pardus in via Assyriorum occurram eis quasi ursa raptis catulis €et disrumpam interiora iecoris eorum €et consumam eos ibi quasi leo bestia agri scindet eos perditio tua Israhel tantummodo in me auxilium tuum ubi est rex tuus maxime nunc salvet te in omnibus urbibus tuis €et iudices tui de quibus dixisti da mihi regem et principes dabo tibi regem in furore meo et auferam in indignatione mea conligata est iniquitas Ephraim absconditum peccatum eius dolores parturientis venient ei €ipse filius non sapiens nunc enim non stabit in contritione filiorum de manu mortis liberabo eos de morte redimam eos €ero mors tua o mors ero morsus tuus inferne €consolatio abscondita est ab oculis meis quia ipse inter fratres dividet €adducet urentem ventum Dominus de deserto ascendentem €et siccabit venas eius et desolabit fontem eius €et ipse diripiet thesaurum omnis vasis desiderabilis  pereat Samaria €quoniam ad amaritudinem concitavit Dominum suum €in gladio pereat €parvuli eorum elidantur et fetae eius discindantur convertere Israhel ad Dominum Deum tuum €quoniam corruisti in iniquitate tua tollite vobiscum verba et convertimini ad Dominum €dicite ei omnem aufer iniquitatem et accipe bonum €et reddemus vitulos labiorum nostrorum Assur non salvabit nos super equum non ascendemus €nec dicemus ultra dii nostri opera manuum nostrarum €quia eius qui in te est misereberis pupilli sanabo contritiones eorum diligam eos spontanee €quia aversus est furor meus ab eo ero quasi ros Israhel germinabit quasi lilium €et erumpet radix eius ut Libani ibunt rami eius et erit quasi oliva gloria eius €et odor eius ut Libani convertentur sedentes in umbra eius €vivent tritico et germinabunt quasi vinea €memoriale eius sicut vinum Libani Ephraim quid mihi ultra idola ego exaudiam et dirigam eum €ego ut abietem virentem ex me fructus tuus inventus est quis sapiens et intelleget ista intellegens et sciet haec €quia rectae viae Domini et iusti ambulabunt in eis €praevaricatores vero corruent in eis àï‚Êïåìÿ¡verbum Domini quod factum est ad Iohel filium Fatuhel audite hoc senes et auribus percipite omnes habitatores terrae €si factum est istud in diebus vestris aut in diebus patrum vestrorum super hoc filiis vestris narrate et filii vestri filiis suis €et filii eorum generationi alterae residuum erucae comedit lucusta €et residuum lucustae comedit bruchus €et residuum bruchi comedit rubigo expergescimini ebrii et flete €et ululate omnes qui bibitis vinum in dulcedine €quoniam periit ab ore vestro gens enim ascendit super terram meam fortis et innumerabilis €dentes eius ut dentes leonis et molares eius ut catuli leonis posuit vineam meam in desertum €et ficum meam decorticavit €nudans spoliavit eam et proiecit €albi facti sunt rami eius plange quasi virgo accincta sacco super virum pubertatis suae periit sacrificium et libatio de domo Domini €luxerunt sacerdotes ministri Domini depopulata est regio luxit humus €quoniam devastatum est triticum €confusum est vinum elanguit oleum confusi sunt agricolae €ululaverunt vinitores super frumento et hordeo €quia periit messis agri vinea confusa est et ficus elanguit €malogranatum et palma et malum et omnia ligna agri aruerunt €quia confusum est gaudium a filiis hominum accingite vos et plangite sacerdotes ululate ministri altaris €ingredimini cubate in sacco ministri Dei mei €quoniam interiit de domo Dei vestri sacrificium et libatio sanctificate ieiunium vocate coetum €congregate senes omnes habitatores terrae in domum Dei vestri €et clamate ad Dominum a a a diei quia prope est dies Domini €et quasi vastitas a potente veniet numquid non coram oculis vestris alimenta perierunt €de domo Dei nostri laetitia et exultatio conputruerunt iumenta in stercore suo €demolita sunt horrea dissipatae sunt apothecae €quoniam confusum est triticum quid ingemuit animal €mugierunt greges armenti quia non est pascua eis þï€Öõìçáôåÿï°³µÿï‚Êïåìÿ¡˜’ƒsed et greges pecorum disperierunt ad te Domine clamabo quia ignis comedit speciosa deserti €et flamma succendit omnia ligna regionis sed et bestiae agri quasi area sitiens imbrem suspexerunt ad te €quoniam exsiccati sunt fontes aquarum €et ignis devoravit speciosa deserti  canite tuba in Sion ululate in monte sancto meo €conturbentur omnes habitatores terrae quia venit dies Domini €quia prope est dies tenebrarum et caliginis €dies nubis et turbinis €quasi mane expansum super montes €populus multus et fortis similis ei non fuit a principio €et post eum non erit usque in annos generationis et generationis ante faciem eius ignis vorans et post eum exurens flamma €quasi hortus voluptatis terra coram eo €et post eum solitudo deserti neque est qui effugiat eum quasi aspectus equorum aspectus eorum €et quasi equites sic current sicut sonitus quadrigarum super capita montium exilient €sicut sonitus flammae ignis devorantis stipulam €velut populus fortis praeparatus ad proelium a facie eius cruciabuntur populi €omnes vultus redigentur in ollam sicut fortes current quasi viri bellatores ascendent murum €vir in viis suis gradietur €et non declinabunt a semitis suis unusquisque fratrem suum non coartabit €singuli in calle suo ambulabunt €sed et per fenestras cadent et non demolientur urbem ingredientur in muro current domos conscendent €per fenestras intrabunt quasi fur a facie eius contremuit terra moti sunt caeli €sol et luna obtenebrati sunt €et stellae retraxerunt splendorem suum et Dominus dedit vocem suam ante faciem exercitus sui €quia multa sunt nimis castra eius €quia fortia et facientia verbum eius €magnus enim dies Domini et terribilis valde et quis sustinebit eum nunc ergo dicit Dominus convertimini ad me in toto corde vestro €in ieiunio et in fletu et in planctu et scindite corda vestra et non vestimenta vestra €et convertimini ad Dominum Deum vestrum €quia benignus et misericors est patiens et multae misericordiae €et praestabilis super malitia quis scit si convertatur et ignoscat €et relinquat post se benedictionem €sacrificium et libamen Domino Deo nostro canite tuba in Sion sanctificate ieiunium vocate coetum congregate populum €sanctificate ecclesiam coadunate senes €congregate parvulos et sugentes ubera €egrediatur sponsus de cubili suo €et sponsa de thalamo suo inter vestibulum et altare plorabunt sacerdotes ministri Domini €et dicent parce Domine populo tuo €et ne des hereditatem tuam in obprobrium ut dominentur eis nationes €quare dicunt in populis ubi est Deus eorum zelatus est Dominus terram suam et pepercit populo suo et respondit Dominus et dixit populo suo €ecce ego mittam vobis frumentum et vinum et oleum €et replebimini eo €et non dabo vos ultra obprobrium in gentibus et eum qui ab aquilone est procul faciam a vobis €et expellam eum in terram inviam et desertam €faciem eius contra mare orientale €et extremum eius ad mare novissimum €et ascendet fetor eius et ascendet putredo eius quia superbe egit noli timere terra exulta et laetare €quoniam magnificavit Dominus ut faceret nolite timere animalia regionis €quia germinaverunt speciosa deserti €quia lignum adtulit fructum suum €ficus et vinea dederunt virtutem suam et filii Sion exultate et laetamini in Domino Deo vestro €quia dedit vobis doctorem iustitiae €et descendere faciet ad vos imbrem matutinum et serotinum €in principio et implebuntur areae frumento €et redundabunt torcularia vino et oleo et reddam vobis annos €quos comedit lucusta bruchus et rubigo et eruca €fortitudo mea magna quam misi in vos et comedetis vescentes et saturabimini €et laudabitis nomen Domini Dei vestri €qui fecit vobiscum mirabilia €et non confundetur populus meus in sempiternum et scietis quia in medio Israhel ego sum €et ego Dominus Deus vester et non est amplius €et non confundetur populus meus in aeternum et erit post haec effundam spiritum meum super omnem carnem €et prophetabunt filii vestri et filiae vestrae €senes vestri somnia somniabunt €et iuvenes vestri visiones videbunt sed et super servos et ancillas €in diebus illis effundam spiritum meum et dabo prodigia in caelo et in terra €sanguinem et ignem et vaporem fumi sol vertetur in tenebras et luna in sanguinem €antequam veniat dies Domini magnus et horribilis et erit omnis qui invocaverit nomen Domini salvus erit €quia in monte Sion et in Hierusalem erit salvatio sicut dixit Dominus €et in residuis quos Dominus vocaverit  quia ecce in diebus illis et in tempore illo €cum convertero captivitatem Iuda et Hierusalem congregabo omnes gentes €et deducam eas in valle Iosaphat €et disceptabo cum eis ibi super populo meo et hereditate mea Israhel €quos disperserunt in nationibus et terram meam diviserunt et super populum meum miserunt sortem €et posuerunt puerum in prostibulum €et puellam vendiderunt pro vino ut biberent verum quid vobis et mihi Tyrus et Sidon €et omnis terminus Palestinorum €numquid ultionem vos redditis mihi €et si ulciscimini vos contra me €cito velociter reddam vicissitudinem vobis super caput vestrum argentum enim meum et aurum tulistis €et desiderabilia mea et pulcherrima intulistis in delubra vestra et filios Iuda et filios Hierusalem vendidistis filiis Graecorum €ut longe faceretis eos de finibus suis ecce ego suscitabo eos de loco in quo vendidistis eos €et convertam retributionem vestram in caput vestrum et vendam filios vestros et filias vestras in manibus filiorum Iuda €et venundabunt eos Sabeis genti longinquae €quia Dominus locutus est clamate hoc in gentibus sanctificate bellum suscitate robustos €accedant ascendant omnes viri bellatores concidite aratra vestra in gladios et ligones vestros in lanceas €infirmus dicat quia fortis ego sum erumpite et venite omnes gentes de circuitu et congregamini €ibi occumbere faciet Dominus robustos tuos consurgant et ascendant gentes in vallem Iosaphat €quia ibi sedebo ut iudicem omnes gentes in circuitu mittite falces quoniam maturavit messis €venite et descendite quia plenum est torcular €exuberant torcularia quia multiplicata est malitia eorum populi populi in valle concisionis €quia iuxta est dies Domini in valle concisionis sol et luna obtenebricata €sunt €et stellae retraxerunt splendorem suum et Dominus de Sion rugiet et de Hierusalem dabit vocem suam €et movebuntur caeli et terra €et Dominus spes populi sui et fortitudo filiorum Israhel et scietis quia ego Dominus Deus vester €habitans in Sion in monte sancto meo €et erit Hierusalem sancta et alieni non transibunt per eam amplius et erit in die illa €stillabunt montes dulcedinem et colles fluent lacte €et per omnes rivos Iuda ibunt aquae €et fons de domo Domini egredietur et inrigabit torrentem Spinarum Aegyptus in desolatione erit €et Idumea in desertum perditionis €pro eo quod inique egerint in filios Iuda €et effuderint sanguinem innocentem in terra sua et Iudaea in aeternum habitabitur €et Hierusalem in generatione et generationem et mundabo sanguinem eorum quem non mundaveram €et Dominus commorabitur in Sion àï‚Áíïóÿ¡verba Amos qui fuit in pastoralibus de Thecuae €quae vidit super Israhel in diebus Oziae regis Iuda €et in diebus Hieroboam filii Ioas regis Israhel €ante duos annos terraemotus et dixit €Dominus de Sion rugiet et de Hierusalem dabit vocem suam €et luxerunt speciosa pastorum et exsiccatus est vertex Carmeli haec dicit Dominus super tribus sceleribus Damasci €et super quattuor non convertam eum €eo quod trituraverint in plaustris ferreis Galaad et mittam ignem in domum Azahel €et devorabit domos Benadad et conteram vectem Damasci €et disperdam habitatorem de campo Idoli €et tenentem sceptrum de domo Voluptatis €et transferetur populus Syriae Cyrenen dicit Dominus haec dicit Dominus super tribus sceleribus Gazae €et super quattuor non convertam eum €eo quod transtulerit captivitatem perfectam €ut concluderet eam in Idumea et mittam ignem in murum Gazae et devorabit aedes eius et disperdam habitatorem de Azoto €et tenentem sceptrum de Ascalone €et convertam manum meam super Accaron €et peribunt reliqui Philisthinorum dicit Dominus Deus haec dicit Dominus super tribus sceleribus Tyri þï€Öõìçáôåÿï°³¶ÿï‚Áíïóÿ¡˜‰‚et super quattuor non convertam eum €eo quod concluserint captivitatem perfectam in €Idumea €et non sint recordati foederis fratrum et emittam ignem in murum Tyri €et devorabit aedes eius haec dicit Dominus super tribus sceleribus Edom €et super quattuor non convertam eum €eo quod persecutus sit in gladio fratrem suum €et violaverit misericordiam eius et tenuerit ultra furorem suum €et indignationem suam servaverit usque in finem mittam ignem in Theman et devorabit aedes Bosrae haec dicit Dominus super tribus sceleribus filiorum Ammon €et super quattuor non convertam eum €eo quod dissecuerit praegnantes Galaad €ad dilatandum terminum suum et succendam ignem in muro Rabbae €et devorabit aedes eius €in ululatu in die belli et in turbine in die commotionis et ibit Melchom in captivitatem €ipse et principes eius simul dicit Dominus  haec dicit Dominus super tribus sceleribus Moab €et super quattuor non convertam eum €eo quod incenderit ossa regis Idumeae usque ad cinerem et mittam ignem in Moab et devorabit aedes Carioth €et morietur in sonitu Moab in clangore tubae et disperdam iudicem de medio eius €et omnes principes eius interficiam cum eo dicit Dominus haec dicit Dominus super tribus sceleribus Iuda €et super quattuor non convertam eum €eo quod abiecerint legem Domini €et mandata eius non custodierint €deceperunt enim eos idola sua post quae abierant patres eorum et mittam ignem in Iuda et devorabit aedes Hierusalem haec dicit Dominus super tribus sceleribus Israhel €et super quattuor non convertam eum €pro eo quod vendiderit argento iustum €et pauperem pro calciamentis qui conterunt super pulverem terrae capita pauperum €et viam humilium declinant €et filius ac pater eius ierunt ad puellam €ut violarent nomen sanctum meum et super vestimentis pigneratis accubuerunt iuxta omne altare €et vinum damnatorum bibebant in domo Dei sui ego autem exterminavi Amorreum a facie eorum €cuius altitudo cedrorum altitudo eius €et fortis ipse quasi quercus €et contrivi fructum eius desuper et radices eius subter ego sum qui ascendere vos feci de terra Aegypti €et eduxi vos in deserto quadraginta annis €ut possideretis terram Amorrei et suscitavi de filiis vestris in prophetas €et de iuvenibus vestris nazarenos €numquid non ita est filii Israhel dicit Dominus et propinabatis nazarenis €vino €et prophetis mandabatis dicentes ne prophetetis ecce ego stridebo super vos €sicut stridet plaustrum onustum faeno et peribit fuga a veloce et fortis non obtinebit virtutem suam €et robustus non salvabit animam suam et tenens arcum non stabit et velox pedibus suis non salvabitur €et ascensor equi non salvabit animam suam et robustus corde inter fortes nudus fugiet in die illa €dicit Dominus  audite verbum quod locutus est Dominus super vos filii Israhel €super omni cognatione quam eduxi de terra Aegypti dicens tantummodo vos cognovi ex omnibus cognationibus terrae €idcirco visitabo super vos omnes iniquitates vestras numquid ambulabunt duo pariter nisi convenerit eis numquid rugiet leo in saltu nisi habuerit praedam €numquid dabit catulus leonis vocem de cubili suo €nisi aliquid adprehenderit numquid cadet avis in laqueum terrae absque aucupe €numquid auferetur laqueus de terra antequam quid ceperit si clanget tuba in civitate et populus non expavescet €si erit malum in civitate quod Dominus non fecit quia non faciet Dominus Deus verbum €nisi revelaverit secretum suum ad servos suos prophetas leo rugiet quis non timebit €Dominus Deus locutus est quis non prophetabit auditum facite in aedibus Azoti et in aedibus terrae Aegypti et dicite €congregamini super montes Samariae €et videte insanias multas in medio eius €et calumniam patientes in penetrabilibus eius et nescierunt facere rectum dicit Dominus €thesaurizantes iniquitatem et rapinas in aedibus suis propterea haec dicit Dominus Deus €tribulabitur et circumietur terra €et detrahetur ex te fortitudo tua et diripientur aedes tuae haec dicit Dominus €quomodo si eruat pastor de ore leonis duo crura aut extremum auriculae €sic eruentur filii Israhel qui habitant in Samaria €in plaga lectuli et in Damasco grabatti audite et contestamini in domo Iacob €dicit Dominus Deus exercituum quia in die cum visitare coepero praevaricationes Israhel super eum €visitabo et super altaria Bethel €et amputabuntur cornua altaris et cadent in terram et percutiam domum hiemalem cum domo aestiva €et peribunt domus eburneae €et dissipabuntur aedes multae dicit Dominus  audite verbum hoc vaccae pingues quae estis in monte Samariae €quae calumniam facitis egenis et confringitis pauperes €quae dicitis dominis vestris adferte et bibemus iuravit Dominus Deus in sancto suo €quia ecce dies venient super vos €et levabunt vos in contis et reliquias vestras in ollis ferventibus et per aperturas exibitis altera contra alteram €et proiciemini in Armon dicit Dominus venite ad Bethel et impie agite €ad Galgalam et multiplicate praevaricationem €et offerte mane victimas vestras €tribus diebus decimas vestras et sacrificate de fermentato laudem €et vocate voluntarias oblationes et adnuntiate €sic enim voluistis filii Israhel dicit Dominus Deus unde et ego dedi vobis stuporem dentium in cunctis urbibus vestris €et indigentiam panum in omnibus locis vestris €et non estis reversi ad me dicit Dominus ego quoque prohibui a vobis imbrem €cum adhuc tres menses superessent usque ad messem €et plui super civitatem unam €et super civitatem alteram non plui €pars una conpluta est et pars super quam non plui aruit et venerunt duae et tres civitates ad civitatem unam €ut biberent aquam et non sunt satiatae €et non redistis ad me dicit Dominus percussi vos in vento urente et in aurugine €multitudinem hortorum vestrorum et vinearum vestrarum €oliveta vestra et ficeta vestra comedit eruca €et non redistis ad me dicit Dominus misi in vos mortem in via Aegypti €percussi in gladio iuvenes vestros €usque ad captivitatem equorum vestrorum €et ascendere feci putredinem castrorum vestrorum in nares vestras €et non redistis ad me dicit Dominus subverti vos sicut subvertit Deus Sodomam et Gomorram €et facti estis quasi torris raptus de incendio €et non redistis ad me dicit Dominus quapropter haec faciam tibi Israhel €postquam autem haec fecero tibi €praeparare in occursum Dei tui Israhel quia ecce formans montes et creans ventum €et adnuntians homini eloquium suum €faciens matutinam nebulam et gradiens super excelsa terrae €Dominus Deus exercituum nomen eius  audite verbum istud quod ego levo super vos planctum domus Israhel €cecidit non adiciet ut resurgat virgo Israhel €proiecta est in terram suam non est qui suscitet eam quia haec dicit Dominus Deus €urbs de qua egrediebantur mille relinquentur in ea centum €et de qua egrediebantur centum €relinquentur in ea decem in domo Israhel quia haec dicit Dominus domui Israhel €quaerite me et vivetis et nolite quaerere Bethel €et in Galgala nolite intrare et in Bersabee non transibitis €quia Galgala captiva ducetur et Bethel erit inutilis quaerite Dominum et vivite €ne forte conburatur ut ignis domus Ioseph €et devorabit et non erit qui extinguat Bethel qui convertitis in absinthium iudicium €et iustitiam in terra relinquitis facientem Arcturum et Orionem €et convertentem in mane tenebras €et diem nocte mutantem €qui vocat aquas maris et effundit eas super faciem terrae €Dominus nomen eius qui subridet vastitatem super robustum €et depopulationem super potentem adfert odio habuerunt in porta corripientem €et loquentem perfecte abominati sunt idcirco pro eo quod diripiebatis pauperem €et praedam electam tollebatis ab eo €domos quadro lapide aedificabitis et non habitabitis in eis €vineas amantissimas plantabitis et non bibetis vinum earum quia cognovi multa scelera vestra et fortia peccata vestra €hostes iusti accipientes munus €et pauperes in porta deprimentes ideo prudens in tempore illo tacebit quia tempus malum est quaerite bonum et non malum ut vivatis €et erit Dominus Deus exercituum vobiscum sicut dixistis odite malum et diligite bonum et constituite in porta iudicium €si forte misereatur Dominus Deus exercituum reliquiis Ioseph þï€Öõìçáôåÿï°³¶ÿï‚Áíïóÿ¥˜propterea haec dicit Dominus Deus exercituum Dominator €in omnibus plateis planctus €et in cunctis quae foris sunt dicetur vae vae €et vocabunt agricolam ad luctum €et ad planctum eos qui sciunt plangere et in omnibus vineis erit planctus €quia pertransibo in medio tui dicit Dominus vae desiderantibus diem Domini €ad quid eam vobis €dies Domini ista tenebrae et non lux quomodo si fugiat vir a facie leonis et occurrat ei ursus €et ingrediatur domum €et innitatur manu sua super parietem et mordeat eum coluber numquid non tenebrae dies Domini et non lux €et caligo et non splendor in ea odi et proieci festivitates vestras €et non capiam odorem coetuum vestrorum quod si adtuleritis mihi holocaustomata €et munera vestra non suscipiam €et vota pinguium vestrorum non respiciam aufer a me tumultum carminum tuorum €et cantica lyrae tuae non audiam et revelabitur quasi aqua iudicium et iustitia quasi torrens fortis numquid hostias et sacrificium obtulistis mihi €in deserto quadraginta annis domus Israhel et portastis tabernaculum Moloch vestro €et imaginem idolorum vestrorum €sidus dei vestri quae fecistis vobis et migrare vos faciam trans Damascum €dixit Dominus Deus exercituum nomen eius  vae qui opulenti estis in Sion €et confiditis in monte Samariae €optimates capita populorum €ingredientes pompatice domum Israhel transite in Chalanne et videte et ite inde in Emath magnam €et descendite in Geth Palestinorum €et ad optima quaeque regna horum €si latior terminus eorum termino vestro est qui separati estis in diem malum €et adpropinquatis solio iniquitatis qui dormitis in lectis eburneis et lascivitis in stratis vestris €qui comeditis agnum de grege et vitulos de medio armenti qui canitis ad vocem psalterii sicut David €putaverunt se habere vasa cantici bibentes in fialis vinum et optimo unguento delibuti €et nihil patiebantur super contritione Ioseph quapropter nunc migrabunt in capite transmigrantium €et auferetur factio lascivientium iuravit Dominus Deus in anima sua dicit Dominus Deus exercituum €detestor ego superbiam Iacob €et domos eius odi €et tradam civitatem cum habitatoribus suis quod si reliqui fuerint decem viri in domo una et ipsi morientur et tollet eum propinquus suus et conburet eum €ut efferat ossa de domo €et dicet ei qui in penetrabilibus domus est €numquid adhuc est apud te et respondebit finis est €et dicet ei tace et non recorderis nominis Domini quia ecce Dominus mandabit €et percutiet domum maiorem ruinis €et domum minorem scissionibus numquid currere queunt in petris equi €aut arari potest in bubalis €quoniam convertistis in amaritudinem iudicium €et fructum iustitiae in absinthium qui laetamini in nihili €qui dicitis numquid non in fortitudine nostra adsumpsimus nobis cornua ecce enim suscitabo super vos domus Israhel dicit Dominus Deus €exercituum gentem €et conterent vos ab introitu Emath €usque ad torrentem Deserti  haec ostendit mihi Dominus Deus €et ecce fictor lucustae in principio germinantium serotini imbris €et ecce serotinus post tonsorem regis et factum est cum consummasset comedere herbam terrae €et dixi Domine Deus propitius esto obsecro €quis suscitabit Iacob quia parvulus est misertus est Dominus super hoc non erit dixit Dominus haec ostendit mihi Dominus Deus €et ecce vocabat iudicium ad ignem Dominus Deus €et devoravit abyssum multam €et comedit simul partem et dixi Domine Deus quiesce obsecro €quis suscitabit Iacob quia parvulus est misertus est Dominus super hoc €sed et istud non erit dixit Dominus Deus haec ostendit mihi €et ecce Dominus stans super murum litum €et in manu eius trulla cementarii et dixit Dominus ad me quid tu vides Amos €et dixi trullam cementarii €et dixit Dominus €ecce ego ponam trullam in medio populi mei Israhel €non adiciam ultra superinducere eum et demolientur excelsa idoli €et sanctificationes Israhel desolabuntur €et consurgam super domum Hieroboam in gladio et misit Amasias sacerdos Bethel ad Hieroboam regem Israhel dicens €rebellavit contra te Amos in medio domus Israhel €non poterit terra sustinere universos sermones eius haec enim dicit Amos in gladio morietur Hieroboam €et Israhel captivus migrabit de terra sua et dixit Amasias ad Amos qui vides gradere fuge in terram Iuda €et comede ibi panem et ibi prophetabis et in Bethel non adicies ultra ut prophetes €quia sanctificatio regis est et domus regni est et respondit Amos et dixit ad Amasiam €non sum propheta et non sum filius prophetae €sed armentarius ego sum vellicans sycomoros et tulit me Dominus cum sequerer gregem €et dixit ad me Dominus €vade propheta ad populum meum Israhel et nunc audi verbum Domini €tu dicis non prophetabis super Israhel €et non stillabis super domum idoli propter hoc haec dicit Dominus €uxor tua in civitate fornicabitur €et filii tui et filiae tuae in gladio cadent €et humus tua funiculo metietur et tu in terra polluta morieris €et Israhel captivus migrabit de terra sua  haec ostendit mihi Dominus Deus et ecce uncinus pomorum et dixit quid tu vides Amos €et dixi uncinum pomorum €et dixit Dominus ad me €venit finis super populum meum Israhel €non adiciam ultra ut pertranseam eum et stridebunt cardines templi in die illa dicit Dominus Deus €multi morientur in omni loco proicietur silentium audite hoc qui conteritis pauperem et deficere facitis egenos terrae dicentes quando transibit mensis et venundabimus merces €et sabbatum et aperiemus frumentum €ut inminuamus mensuram et augeamus siclum €et subponamus stateras dolosas ut possideamus in argento egenos et pauperes pro calciamentis €et quisquilias frumenti vendamus iuravit Dominus in superbia Iacob €si oblitus fuero usque ad finem omnia opera eorum numquid super isto non commovebitur terra €et lugebit omnis habitator eius €et ascendet quasi fluvius universus €et eicietur et defluet quasi rivus Aegypti et erit in die illa dicit Dominus €occidet sol meridie €et tenebrescere faciam terram in die luminis et convertam festivitates vestras in luctum €et omnia cantica vestra in planctum €et inducam super omne dorsum vestrum saccum €et super omne caput calvitium €et ponam eam quasi luctum unigeniti €et novissima eius quasi diem amarum ecce dies veniunt dicit Dominus €et mittam famem in terram €non famem panis neque sitim aquae sed audiendi verbum Domini et commovebuntur a mari usque ad mare €et ab aquilone usque ad orientem €circumibunt quaerentes verbum Domini et non invenient in die illa deficient virgines pulchrae et adulescentes in siti qui iurant in delicto Samariae €et dicunt vivit deus tuus Dan et vivit via Bersabee €et cadent et non resurgent ultra  vidi Dominum stantem super altare €et dixit percute cardinem et commoveantur superliminaria €avaritia enim in capite omnium €et novissimum eorum in gladio interficiam non erit fuga eis €fugiet et non salvabitur ex eis qui fugerit si descenderint usque ad infernum inde manus mea educet eos €et si ascenderint usque ad caelum inde detraham eos et si absconditi fuerint in vertice Carmeli €inde scrutans auferam eos €et si celaverint se ab oculis meis in fundo maris €ibi mandabo serpenti et mordebit eos et si abierint in captivitatem coram inimicis suis €ibi mandabo gladio et occidet eos €et ponam oculos meos super eos in malum et non in bonum et Dominus Deus exercituum qui tangit terram et tabescet €et lugebunt omnes habitantes in ea €et ascendet sicut rivus omnis et defluet sicut fluvius Aegypti qui aedificat in caelo ascensionem suam €et fasciculum suum super terram fundavit €qui vocat aquas maris et effundit eas super faciem terrae €Dominus nomen eius numquid non ut filii Aethiopum vos estis mihi filii Israhel ait Dominus €numquid non Israhel ascendere feci de terra Aegypti €et Palestinos de Cappadocia et Syros de Cyrene ecce oculi Domini Dei super regnum peccans €et conteram illud a facie terrae €verumtamen conterens non conteram domum Iacob dicit Dominus ecce enim ego mandabo €et concutiam in omnibus gentibus domum Israhel €sicut concutitur in cribro €et non cadet lapillus super terram in gladio morientur omnes peccatores populi mei €qui dicunt non adpropinquabit et non veniet super nos malum þï€Öõìçáôåÿï°³¶ÿï‚Áíïóÿ¨‰˜‹in die illo suscitabo tabernaculum David quod cecidit €et reaedificabo aperturas murorum eius €et ea quae corruerant instaurabo €et reaedificabo eum sicut diebus antiquis ut possideant reliquias Idumeae et omnes nationes €eo quod invocatum sit nomen meum super eos €dicit Dominus faciens haec ecce dies veniunt dicit Dominus €et conprehendet arator messorem €et calcator uvae mittentem semen €et stillabunt montes dulcedinem et omnes colles culti erunt et convertam captivitatem populi mei Israhel €et aedificabunt civitates desertas et habitabunt €et plantabunt vineas et bibent vinum earum €et facient hortos et comedent fructus eorum et plantabo eos super humum suam €et non evellam eos ultra de terra sua quam dedi eis €dicit Dominus Deus tuus àï‚Ïâáäÿ‘visio Abdiae €haec dicit Dominus Deus ad Edom €auditum audivimus a Domino et legatum ad gentes misit €surgite et consurgamus adversum eum in proelium ecce parvulum te dedi in gentibus contemptibilis tu es €valde superbia cordis tui extulit te €habitantem in scissuris petrae €exaltantem solium suum €qui dicit in corde suo quis detrahet me in terram si exaltatus fueris ut aquila €et si inter sidera posueris nidum tuum €inde detraham te dicit Dominus si fures introissent ad te si latrones per noctem quomodo conticuisses €nonne furati essent sufficientia sibi €si vindemiatores introissent ad te €numquid saltim racemos reliquissent tibi quomodo scrutati sunt Esau investigaverunt abscondita eius usque ad terminum emiserunt te €omnes viri foederis tui inluserunt tibi €invaluerunt adversum te viri pacis tuae €qui comedunt tecum ponent insidias subter te €non est prudentia in eo numquid non in die illa dicit Dominus €perdam sapientes de Idumea et prudentiam de monte Esau et timebunt fortes tui a meridie €ut intereat vir de monte Esau propter interfectionem et propter iniquitatem in fratrem tuum Iacob €operiet te confusio et peribis in aeternum in die cum stares adversus €quando capiebant alieni exercitum eius €et extranei ingrediebantur portas eius €et super Hierusalem mittebant sortem €tu quoque eras quasi unus ex eis et non despicies in die fratris tui in die peregrinationis eius €et non laetaberis super filios Iuda in die perditionis eorum €et non magnificabis os tuum in die angustiae neque ingredieris portam populi mei in die ruinae eorum €neque despicies et tu in malis eius in die vastitatis illius €et non emitteris adversum exercitum eius in die vastitatis illius neque stabis in exitibus ut interficias eos qui fugerint €et non concludes reliquos eius in die tribulationis quoniam iuxta est dies Domini super omnes gentes €sicut fecisti fiet tibi retributionem tuam convertet in caput tuum quomodo enim bibisti super montem sanctum meum €bibent omnes gentes iugiter €et bibent et absorbent et erunt quasi non sint et in monte Sion erit salvatio et erit sanctus €et possidebit domus Iacob eos qui se possederant et erit domus Iacob ignis et domus Ioseph flamma €et domus Esau stipula €et succendentur in eis et devorabunt eos €et non erunt reliquiae domus Esau quia Dominus locutus est et hereditabunt hii qui ad austrum montem Esau €et qui in campestribus Philisthim €et possidebunt regionem Ephraim et regionem Samariae €et Beniamin possidebit Galaad et transmigratio exercitus huius filiorum Israhel €omnia Chananeorum usque ad Saraptham €et transmigratio Hierusalem quae in Bosforo est €possidebit civitates austri et ascendent salvatores in montem Sion iudicare montem Esau €et erit Domino regnum àï‚Êïîáèÿ¡et factum est verbum Domini ad Ionam filium Amathi dicens surge vade in Nineven civitatem grandem €et praedica in ea €quia ascendit malitia eius coram me et surrexit Iona ut fugeret in Tharsis a facie Domini €et descendit Ioppen €et invenit navem euntem in Tharsis €et dedit naulum eius et descendit in eam €ut iret cum eis in Tharsis a facie Domini Dominus autem misit ventum magnum in mari €et facta est tempestas magna in mari €et navis periclitabatur conteri et timuerunt nautae €et clamaverunt viri ad deum suum €et miserunt vasa quae erant in navi in mare €ut adleviaretur ab eis €et Iona descendit ad interiora navis €et dormiebat sopore gravi et accessit ad eum gubernator et dixit ei €quid tu sopore deprimeris €surge invoca Deum tuum €si forte recogitet Deus de nobis et non pereamus et dixit vir ad collegam suum venite et mittamus sortes €et sciamus quare hoc malum sit nobis €et miserunt sortes et cecidit sors super Ionam et dixerunt ad eum €indica nobis cuius causa malum istud sit nobis €quod est opus tuum quae terra tua €et quo vel ex quo populo es tu et dixit ad eos Hebraeus ego sum €et Dominum Deum caeli ego timeo qui fecit mare et aridam et timuerunt viri timore magno €et dixerunt ad eum quid hoc fecisti €cognoverunt enim viri quod a facie Domini fugeret €quia indicaverat eis et dixerunt ad eum quid faciemus tibi et cessabit mare a nobis €quia mare ibat et intumescebat et dixit ad eos €tollite me et mittite in mare et cessabit mare a vobis €scio enim ego €quoniam propter me tempestas grandis haec €super vos et remigabant viri ut reverterentur ad aridam et non valebant €quia mare ibat et intumescebat super eos et clamaverunt ad Dominum et dixerunt €quaesumus Domine ne pereamus in anima viri istius €et ne des super nos sanguinem innocentem €quia tu Domine sicut voluisti fecisti et tulerunt Ionam et miserunt in mare €et stetit mare a fervore suo et timuerunt viri timore magno Dominum €et immolaverunt hostias Domino et voverunt vota  et praeparavit Dominus piscem grandem ut degluttiret Ionam €et erat Iona in ventre piscis €tribus diebus et tribus noctibus et oravit Iona ad Dominum Deum suum de utero piscis et dixit clamavi de tribulatione mea ad Dominum et exaudivit me €de ventre inferni clamavi et exaudisti vocem meam et proiecisti me in profundum in corde maris €et flumen circumdedit me €omnes gurgites tui et fluctus tui super me transierunt et ego dixi abiectus sum a conspectu oculorum tuorum €verumtamen rursus videbo templum sanctum tuum circumdederunt me aquae usque ad animam abyssus vallavit me €pelagus operuit caput meum ad extrema montium descendi €terrae vectes concluserunt me in aeternum €et sublevabis de corruptione vitam meam Domine Deus meus cum angustiaretur in me anima mea Domini recordatus sum €ut veniat ad te oratio mea ad templum sanctum tuum qui custodiunt vanitates frustra €misericordiam suam derelinquunt ego autem in voce laudis immolabo tibi €quaecumque vovi reddam pro salute Domino et dixit Dominus pisci et evomuit Ionam in aridam  et factum est verbum Domini ad Ionam secundo dicens surge vade ad Nineven civitatem magnam €et praedica in ea praedicationem quam ego loquor ad te et surrexit Iona et abiit in Nineven iuxta verbum Domini €et Nineve erat civitas magna Dei €itinere dierum trium et coepit Iona introire in civitatem itinere diei unius €et clamavit et dixit €adhuc quadraginta dies et Nineve subvertetur et crediderunt viri ninevitae in Deo €et praedicaverunt ieiunium €et vestiti sunt saccis a maiore usque ad minorem et pervenit verbum ad regem Nineve €et surrexit de solio suo €et abiecit vestimentum suum a se €et indutus est sacco et sedit in cinere et clamavit et dixit in Nineve ex ore regis et principum eius dicens €homines et iumenta et boves et pecora non gustent quicquam €nec pascantur et aquam non bibant et operiantur saccis homines et iumenta €et clament ad Dominum in fortitudine €et convertatur vir a via sua mala €et ab iniquitate quae est in manibus eorum quis scit si convertatur et ignoscat Deus €et revertatur a furore irae suae et non peribimus et vidit Deus opera eorum €quia conversi sunt a via sua mala €et misertus est Deus super malitiam €quam locutus fuerat ut faceret eis et non fecit  et adflictus est Iona adflictione magna et iratus est et oravit ad Dominum et dixit €obsecro Domine numquid non hoc est verbum meum €cum adhuc essem in terra mea €propter hoc praeoccupavi ut fugerem in Tharsis €scio enim quia tu Deus clemens et misericors es €patiens et multae miserationis et ignoscens super malitia et nunc Domine tolle quaeso animam meam a me €quia melior est mihi mors quam vita þï€Öõìçáôåÿï°³¸ÿï‚Êïîáèÿ¤”et dixit Dominus putasne bene irasceris tu et egressus est Iona de civitate €et sedit contra orientem civitatis €et fecit sibimet ibi umbraculum €et sedebat subter eum in umbra €donec videret quid accideret civitati et praeparavit Dominus Deus hederam €et ascendit super caput Ionae €ut esset umbra super caput eius et protegeret eum laboraverat enim €et laetatus est Iona super hedera laetitia €magna et paravit Deus vermem ascensu diluculo in crastinum €et percussit hederam et exaruit et cum ortus fuisset sol €praecepit Dominus vento calido et urenti €et percussit sol super caput Ionae et aestuabat €et petivit animae suae ut moreretur et dixit €melius est mihi mori quam vivere et dixit Dominus ad Ionam €putasne bene irasceris tu super hederam €et dixit bene irascor ego usque ad mortem et dixit Dominus tu doles super hederam €in qua non laborasti neque fecisti ut cresceret €quae sub una nocte nata est et una nocte periit et ego non parcam Nineve civitati magnae €in qua sunt plus quam centum viginti milia hominum €qui nesciunt quid sit inter dexteram et sinistram suam €et iumenta multa àï‚Íéãÿ¡verbum Domini quod factum est ad Micham €Morasthiten €in diebus Ioatham Ahaz Ezechiae €regum Iuda €quod vidit super Samariam et Hierusalem audite populi omnes et adtendat terra et plenitudo eius €et sit Dominus Deus vobis in testem €Dominus de templo sancto suo quia ecce Dominus egreditur de loco suo €et descendet et calcabit super excelsa terrae et consumentur montes subtus eum et valles scindentur €sicut cera a facie ignis sicut aquae quae decurrunt in €praeceps in scelere Iacob omne istud €et in peccatis domus Israhel €quod scelus Iacob nonne Samaria €et quae excelsa Iudae nonne Hierusalem et ponam Samariam quasi acervum lapidum in agro €cum plantatur vinea €et detraham in vallem lapides eius et fundamenta eius revelabo et omnia sculptilia eius concidentur €et omnes mercedes eius conburentur igni €et omnia idola eius ponam in perditionem €quia de mercedibus meretricis congregata sunt €et usque ad mercedem meretricis revertentur super hoc plangam et ululabo €vadam spoliatus et nudus €faciam planctum velut draconum €et luctum quasi strutionum quia desperata est plaga eius quia venit usque ad Iudam €tetigit portam populi mei usque ad Hierusalem in Geth nolite adnuntiare lacrimis ne ploretis €in domo Pulveris pulvere vos conspergite et transite vobis habitatio Pulchra confusa ignominia €non est egressa quae habitat in Exitu €planctum domus Vicinae accipiet ex vobis quae stetit sibimet quia infirmata est in bonum quae habitat in Amaritudinibus €quia descendit malum a Domino in portam Hierusalem tumultus quadrigae stuporis habitanti Lachis €principium peccati est filiae Sion €quia in te inventa sunt scelera Israhel propterea dabit emissarios super hereditatem Geth €domus Mendacii in deceptionem regibus Israhel adhuc heredem adducam tibi quae habitas in Maresa €usque Adollam veniet gloria Israhel decalvare et tondere super filios deliciarum tuarum €dilata calvitium tuum sicut aquila €quoniam captivi ducti sunt ex te  vae qui cogitatis inutile et operamini malum in cubilibus vestris €in luce matutina faciunt illud €quoniam contra Deum est manus eorum et concupierunt agros et violenter tulerunt €et domos rapuerunt €et calumniabantur virum et domum eius virum et hereditatem eius idcirco haec dicit Dominus €ecce ego cogito super familiam istam malum €unde non auferetis colla vestra €et non ambulabitis superbi quoniam tempus pessimum est in die illa sumetur super vos parabola €et cantabitur canticum cum suavitate dicentium €depopulatione vastati sumus pars populi mei commutata est €quomodo recedet a me cum revertatur qui regiones nostras dividat propter hoc non erit tibi mittens funiculum sortis in coetu Domini ne loquamini loquentes €non stillabit super istos non conprehendet confusio dicit domus Iacob numquid adbreviatus est spiritus Domini €aut tales sunt cogitationes eius €nonne verba mea bona sunt cum eo qui recte graditur et e contrario populus meus in adversarium consurrexit €desuper tunica pallium sustulistis €eos qui transiebant simpliciter convertistis €in bellum mulieres populi mei eiecistis de domo deliciarum suarum €a parvulis earum tulistis laudem meam in perpetuum surgite et ite quia non habetis hic requiem €propter inmunditiam eius corrumpetur putredine pessima utinam non essem vir habens spiritum €et mendacium potius loquerer €stillabo tibi in vinum et in ebrietatem €et erit super quem stillatur populus iste congregatione congregabo Iacob totum te €in unum conducam reliquias Israhel pariter €ponam illum quasi gregem in ovili €quasi pecus in medio caularum €tumultuabuntur a multitudine hominum ascendet enim pandens iter ante eos €divident et transibunt portam et egredientur per eam €et transibit rex eorum coram eis et Dominus in capite eorum  et dixi audite principes Iacob et duces domus Israhel €numquid non vestrum est scire iudicium qui odio habetis bonum et diligitis malum €qui violenter tollitis pelles eorum desuper eos €et carnem eorum desuper ossibus eorum qui comederunt carnem populi mei €et pellem eorum desuper excoriaverunt €et ossa eorum confregerunt et conciderunt sicut in lebete €et quasi carnem in medio ollae tunc clamabunt ad Dominum et non exaudiet eos €et abscondet faciem suam ab eis in tempore illo €sicut nequiter egerunt in adinventionibus suis haec dicit Dominus super prophetas qui seducunt populum meum €qui mordent dentibus suis et praedicant pacem €et si quis non dederit in ore eorum quippiam €sanctificant super eum proelium propterea nox vobis pro visione erit €et tenebrae vobis pro divinatione €et occumbet sol super prophetas et obtenebrabitur super eos dies et confundentur qui vident visiones et confundentur divini €et operient vultus suos omnes €quia non est responsum Dei verumtamen ego repletus sum fortitudine spiritus Domini iudicio et €virtute €ut adnuntiem Iacob scelus suum et Israhel peccatum suum audite haec principes domus Iacob et iudices domus Israhel €qui abominamini iudicium et omnia recta pervertitis qui aedificatis Sion in sanguinibus et Hierusalem in iniquitate principes eius in muneribus iudicabant €et sacerdotes eius in mercede docebant €et prophetae eius in pecunia divinabant €et super Dominum requiescebant dicentes €numquid non Dominus in medio nostrum €non venient super nos mala propter hoc causa vestri Sion quasi ager arabitur €et Hierusalem quasi acervus lapidum erit €et mons templi in excelsa silvarum  et in novissimo dierum erit mons domus Domini €praeparatus in vertice montium et sublimis super colles €et fluent ad eum populi et properabunt gentes multae et dicent €venite ascendamus ad montem Domini et ad domum Dei Iacob €et docebit nos de viis suis et ibimus in semitis eius €quia de Sion egredietur lex et verbum Domini de Hierusalem et iudicabit inter populos multos €et corripiet gentes fortes usque in longinquum €et concident gladios suos in vomeres et hastas suas in ligones €non sumet gens adversus gentem gladium €et non discent ultra belligerare et sedebit vir subtus vineam suam et €subtus ficum suam €et non erit qui deterreat €quia os Domini exercituum locutum est quia omnes populi ambulabunt unusquisque in nomine dei sui €nos autem ambulabimus in nomine Domini Dei nostri €in aeternum et ultra in die illa dicit Dominus congregabo claudicantem €et eam quam eieceram colligam et quam adflixeram et ponam claudicantem in reliquias €et eam quae laboraverat in gentem robustam €et regnabit Dominus super eos in monte Sion €ex hoc nunc et usque in aeternum et tu turris Gregis nebulosa filiae Sion €usque ad te veniet €et veniet potestas prima regnum filiae Hierusalem nunc quare maerore contraheris €numquid rex non est tibi aut consiliarius tuus periit €quia conprehendit te dolor sicut parturientem dole et satage filia Sion quasi parturiens €quia nunc egredieris de civitate et habitabis in regione €et venies usque ad Babylonem €ibi liberaberis ibi redimet te Dominus de manu inimicorum tuorum et nunc congregatae sunt super te gentes multae €quae dicunt lapidetur et aspiciat in Sion oculus noster þï€Öõìçáôåÿï°³¹ÿï‚Íéãÿ¤˜Œipsi autem non cognoverunt cogitationes Domini €et non intellexerunt consilium eius €quia congregavit eos quasi faenum areae surge et tritura filia Sion quia cornu tuum ponam ferreum €et ungulas tuas ponam aereas et comminues populos multos €et interficiam Domino rapinas eorum €et fortitudinem eorum Domino universae terrae  nunc vastaberis filia latronis €obsidionem posuerunt super nos €in virga percutient maxillam iudicis Israhel et tu Bethleem Ephrata parvulus es in milibus Iuda €ex te mihi egredietur qui sit dominator in Israhel €et egressus eius ab initio a diebus aeternitatis propter hoc dabit eos usque ad tempus in quo parturiens pariet €reliquiae fratrum eius convertentur ad filios Israhel et stabit et pascet in fortitudine Domini €in sublimitate nominis Domini Dei sui €et convertentur quia nunc magnificabitur usque ad terminos terrae et erit iste pax €Assyrius cum venerit in terram nostram €et quando calcaverit in domibus nostris €et suscitabimus super eum septem pastores et octo primates homines et pascent terram Assur in gladio €et terram Nemrod in lanceis eius €et liberabit ab Assur cum venerit in terram nostram €et cum calcaverit in finibus nostris et erunt reliquiae Iacob in medio populorum multorum €quasi ros a Domino et quasi stillae super herbam €quae non expectat virum et non praestolatur filios hominum et erunt reliquiae Iacob in gentibus in medio populorum multorum €quasi leo in iumentis silvarum €et quasi catulus leonis in gregibus pecorum €qui cum transierit et conculcaverit et ceperit non est qui eruat exaltabitur manus tua super hostes tuos €et omnes inimici tui interibunt et erit in die illa dicit Dominus €auferam equos tuos de medio tui et disperdam quadrigas tuas et perdam civitates terrae tuae et destruam omnes munitiones tuas €et auferam maleficia de manu tua et divinationes non erunt in te et perire faciam sculptilia tua et statuas tuas de medio tui €et non adorabis ultra opera manuum tuarum et evellam lucos tuos de medio tui et conteram civitates tuas et faciam in furore et in indignatione ultionem in omnibus €gentibus €quae non audierunt  audite quae Dominus loquitur €surge contende iudicio adversum montes €et audiant colles vocem tuam audiant montes iudicium Domini et fortia fundamenta terrae €quia iudicium Domini cum populo suo €et cum Israhel diiudicabitur populus meus quid feci tibi €et quid molestus fui tibi responde mihi quia eduxi te de terra Aegypti €et de domo servientium liberavi te €et misi ante faciem tuam Mosen et Aaron et Mariam populus meus memento quaeso quid cogitaverit Balac rex Moab €et quid responderit ei Balaam filius Beor €de Setthim usque ad Galgalam €ut cognosceret iustitias Domini quid dignum offeram Domino €curvem genu Deo excelso €numquid offeram ei holocaustomata et vitulos anniculos numquid placari potest Dominus in milibus arietum €aut in multis milibus hircorum pinguium €numquid dabo primogenitum meum pro scelere meo €fructum ventris mei pro peccato animae meae indicabo tibi o homo quid sit bonum €et quid Dominus quaerat a te €utique facere iudicium et diligere misericordiam €et sollicitum ambulare cum Deo tuo vox Domini ad civitatem clamat €et salus erit timentibus nomen tuum €audite tribus et quis adprobabit illud adhuc ignis in domo impii €thesauri iniquitatis et mensura minor irae plena numquid iustificabo stateram impiam et saccelli pondera dolosa in quibus divites eius repleti sunt iniquitate €et habitantes in ea loquebantur mendacium €et lingua eorum fraudulenta in ore eorum et ego ergo coepi percutere te perditione super peccatis tuis tu comedes et non saturaberis et humiliatio tua in medio tui €et adprehendes et non salvabis et quos salvaveris in gladium dabo tu seminabis et non metes €tu calcabis olivam et non ungueris oleo €et mustum et non bibes vinum et custodisti praecepta Omri et omne opus domus Achab €et ambulasti in voluntatibus eorum €ut darem te in perditionem et habitantes in ea in sibilum €et obprobrium populi mei portabitis  vae mihi quia factus sum sicut qui colligit in autumno racemos vindemiae €non est botrus ad comedendum €praecoquas ficus desideravit anima mea periit sanctus de terra et rectus in hominibus non est €omnes in sanguine insidiantur €vir fratrem suum venatur ad mortem malum manuum suarum dicunt bonum €princeps postulat et iudex in reddendo est €et magnus locutus est desiderium animae suae €et conturbaverunt eam qui optimus in eis est quasi paliurus et qui rectus quasi spina de sepe €dies speculationis tuae visitatio tua venit €nunc erit vastitas eorum nolite credere amico et nolite confidere in duce €ab ea quae dormit in sinu tuo custodi claustra oris tui quia filius contumeliam facit patri €filia consurgit adversus matrem suam €nurus contra socrum suam €inimici hominis domestici eius ego autem ad Dominum aspiciam €expectabo Deum salvatorem meum audiet me Deus meus ne laeteris inimica mea super me quia cecidi consurgam €cum sedero in tenebris Dominus lux mea est iram Domini portabo quoniam peccavi ei €donec iudicet causam meam et faciat iudicium meum €educet me in lucem videbo in iustitiam eius et aspiciet inimica mea et operietur confusione €quae dicit ad me ubi est Dominus Deus tuus €oculi mei videbunt in eam €nunc erit in conculcationem ut lutum platearum dies ut aedificentur maceriae tuae €in die illa longe fiet lex in die illa et usque ad te veniet Assur €et usque ad civitates munitas €et a civitatibus munitis usque ad flumen €et ad mare de mari et ad montem de monte et erit terra in desolationem propter habitatores suos €et propter fructum cogitationum eorum pasce populum tuum in virga tua gregem hereditatis tuae €habitantes solos in saltu in medio Carmeli €pascentur Basan et Galaad iuxta dies antiquos secundum dies egressionis tuae de terra Aegypti €ostendam ei mirabilia videbunt gentes et confundentur super omni fortitudine sua €ponent manus super os aures eorum surdae erunt lingent pulverem sicut serpens €velut reptilia terrae proturbabuntur de €aedibus suis €Dominum Deum nostrum desiderabunt et timebunt te quis Deus similis tui qui aufers iniquitatem €et transis peccatum reliquiarum hereditatis tuae €non inmittet ultra furorem suum quoniam volens misericordiam est revertetur et miserebitur nostri deponet iniquitates nostras €et proiciet in profundum maris omnia peccata nostra dabis veritatem Iacob misericordiam Abraham €quae iurasti patribus nostris a diebus antiquis ï°´°ÿï‚Îáèÿ¡onus Nineve liber visionis Naum Helcesei Deus aemulator et ulciscens Dominus €ulciscens Dominus et habens furorem €ulciscens Dominus in hostes suos €et irascens ipse inimicis suis Dominus patiens et magnus fortitudine €et mundans non faciet innocentem €Dominus in tempestate et turbine viae eius €et nebulae pulvis pedum eius increpans mare et exsiccans illud €et omnia flumina ad desertum deducens €infirmatus est Basan et Carmelus et flos Libani elanguit montes commoti sunt ab eo €et colles adsolati sunt €et contremuit terra a facie eius €et orbis et omnes habitantes in eo ante faciem indignationis eius quis stabit €et quis resistet in ira furoris eius €indignatio eius effusa est ut ignis €et petrae dissolutae sunt ab eo bonus Dominus et confortans in die tribulationis €et sciens sperantes in se et in diluvio praetereunte consummationem faciet loci eius €et inimicos eius persequentur tenebrae quid cogitatis contra Dominum €consummationem ipse faciet €non consurget duplex tribulatio quia sicut spinae se invicem conplectuntur €sic convivium eorum pariter potantium €consumentur quasi stipula ariditate plena ex te exivit cogitans contra Dominum malitiam €mente pertractans praevaricationem haec dicit Dominus €si perfecti fuerint et ita plures sic quoque adtondentur et pertransibit €adflixi te et non adfligam te ultra et nunc conteram virgam eius de dorso tuo €et vincula tua disrumpam et praecipiet super te Dominus €non seminabitur ex nomine tuo amplius €de domo Dei tui interficiam sculptile et conflatile €ponam sepulchrum tuum quia inhonoratus es ecce super montes pedes evangelizantis et adnuntiantis pacem €celebra Iuda festivitates tuas et redde vota tua þï€Öõìçáôåÿï°´°ÿï‚Îáèÿ¡˜ƒquia non adiciet ultra ut pertranseat in te €Belial universus interiit  ascendit qui dispergat coram te qui custodit obsidionem €contemplare viam conforta lumbos robora virtutem valde quia reddidit Dominus superbiam €Iacob sicut superbiam Israhel €quia vastatores dissipaverunt eos €et propagines eorum corruperunt clypeus fortium eius ignitus viri exercitus in coccineis €igneae habenae currus in die praeparationis eius €et agitatores consopiti sunt in itineribus conturbati sunt €quadrigae conlisae sunt in plateis €aspectus eorum quasi lampades quasi fulgura discurrentia recordabitur fortium suorum ruent in itineribus suis €velociter ascendent muros eius et praeparabitur umbraculum portae fluviorum apertae sunt €et templum ad solum dirutum et miles captivus abductus est €et ancillae eius minabantur gementes €ut columbae murmurantes in cordibus suis et Nineve quasi piscina aquarum aquae eius ipsi vero fugerunt €state state et non est qui revertatur diripite argentum diripite aurum €et non est finis divitiarum ex omnibus vasis desiderabilibus dissipata et scissa et dilacerata €et cor tabescens et dissolutio geniculorum €et defectio in cunctis renibus €et facies omnium sicut nigredo ollae ubi est habitaculum leonum et pascua catulorum leonum €ad quam ivit leo ut ingrederetur illuc catulus leonis €et non est qui exterreat leo cepit sufficienter catulis suis et necavit leaenis suis €et implevit praeda speluncas suas et cubile suum rapina ecce ego ad te dicit Dominus exercituum €et succendam usque ad fumum quadrigas eius €et leunculos tuos comedet gladius €et exterminabo de terra praedam tuam €et non audietur ultra vox nuntiorum tuorum  vae civitas sanguinum universa mendacii dilaceratione plena €non recedet a te rapina vox flagelli et vox impetus rotae €et equi frementis et quadrigae ferventis €equitis ascendentis et micantis gladii €et fulgurantis hastae et multitudinis interfectae €et gravis ruinae nec est finis cadaverum €et corruent in corporibus suis propter multitudinem fornicationum meretricis €speciosae et gratae et habentis maleficia €quae vendidit gentes in fornicationibus suis €et familias in maleficiis suis ecce ego ad te dicit Dominus exercituum €et revelabo pudenda tua in facie tua €et ostendam gentibus nuditatem tuam €et regnis ignominiam tuam et proiciam super te abominationes et contumeliis te adficiam €et ponam te in exemplum et erit omnis qui viderit te resiliet a te €et dicet vastata est Nineve €quis commovebit super te caput €unde quaeram consolatorem tibi numquid melior es ab Alexandria populorum €quae habitat in fluminibus €aqua in circuitu eius cuius divitiae mare aquae muri eius Aethiopia fortitudo et Aegyptus et non est finis €Africa et Lybies fuerunt in auxilio tuo sed et ipsa in transmigrationem ducta est in captivitatem €parvuli eius elisi sunt in capite omnium viarum €et super inclitos eius miserunt sortem €et omnes optimates eius confixi sunt in conpedibus et tu ergo inebriaberis eris despecta €et tu quaeres auxilium ab inimico omnes munitiones tuae sicuti ficus cum grossis suis €si concussae fuerint cadent in os comedentis ecce populus tuus mulieres in medio tui €inimicis tuis adapertione pandentur portae terrae tuae €devorabit ignis vectes tuos aquam propter obsidionem hauri tibi extrue munitiones tuas €intra in lutum et calca subigens tene laterem ibi comedet te ignis peribis gladio devorabit te ut bruchus €congregare ut bruchus multiplicare ut lucusta plures fecisti negotiationes tuas quam stellae sunt caeli €bruchus expansus est et avolavit custodes tui quasi lucustae €et parvuli tui quasi lucustae lucustarum €quae considunt in sepibus in die frigoris €sol ortus est et avolaverunt €et non est cognitus locus earum ubi fuerint dormitaverunt pastores tui rex Assur sepelientur principes tui €latitavit populus tuus in montibus et non est qui congreget non est obscura contritio tua pessima est plaga tua €omnes qui audierunt auditionem tuam conpresserunt manum super te €quia super quem non transiit malitia tua €semper àï‚Èáâÿ¡onus quod vidit Abacuc propheta usquequo Domine clamabo et non exaudies €vociferabor ad te vim patiens et non salvabis quare ostendisti mihi iniquitatem et laborem videre €praeda et iniustitia contra me €et factum est iudicium et contradictio potentior propter hoc lacerata est lex €et non pervenit usque ad finem iudicium €quia impius praevalet adversus iustum €propterea egreditur iudicium perversum aspicite in gentibus et videte et admiramini et obstupescite €quia opus factum est in diebus vestris €quod nemo credet cum narrabitur quia ecce ego suscitabo Chaldeos gentem amaram et velocem €ambulantem super latitudinem terrae €ut possideat tabernacula non sua horribilis et terribilis est €ex semet ipsa iudicium et onus eius egredietur leviores pardis equi eius et velociores lupis vespertinis €et diffundentur equites eius €equites namque eius de longe venient €volabunt quasi aquila festinans ad comedendum omnes ad praedam venient facies eorum ventus urens €et congregabit quasi harenam captivitatem et ipse de regibus triumphabit et tyranni ridiculi eius erunt €ipse super omnem munitionem ridebit €et conportabit aggerem et capiet eam tunc mutabitur spiritus et pertransibit et €corruet €haec est fortitudo eius dei sui numquid non tu a principio Domine Deus meus Sancte meus €et non moriemur €Domine in iudicium posuisti eum €et fortem ut corriperes fundasti eum mundi sunt oculi tui ne videas malum €et respicere ad iniquitatem non poteris €quare non respicis super inique agentes €et taces devorante impio iustiorem se et facies homines quasi pisces maris €et quasi reptile non habens principem totum in hamo sublevavit €traxit illud in sagena sua et congregavit in rete suo €super hoc laetabitur et exultabit propterea immolabit sagenae suae et sacrificabit reti suo €quia in ipsis incrassata est pars eius et cibus eius electus propter hoc ergo expandit sagenam suam €et semper interficere gentes non parcet  super custodiam meam stabo et figam gradum super munitionem €et contemplabor ut videam quid dicatur mihi €et quid respondeam ad arguentem me et respondit mihi Dominus et dixit €scribe visum et explana eum super tabulas €ut percurrat qui legerit eum quia adhuc visus procul et apparebit in finem et non mentietur €si moram fecerit expecta illum quia veniens veniet et non tardabit ecce qui incredulus est non erit recta anima eius in semet ipso €iustus autem in fide sua vivet et quomodo vinum potantem decipit €sic erit vir superbus et non decorabitur €qui dilatavit quasi infernus animam suam €et ipse quasi mors et non adimpletur €et congregabit ad se omnes gentes €et coacervabit ad se omnes populos numquid non omnes isti super eum parabolam sument €et loquellam enigmatum eius €et dicetur vae ei qui multiplicat non sua €usquequo et adgravat contra se densum lutum numquid non repente consurgent qui mordeant te €et suscitabuntur lacerantes te et eris in rapinam eis quia tu spoliasti gentes multas €spoliabunt te omnes qui reliqui fuerint de populis €propter sanguinem hominis et iniquitatem terrae €civitatis et omnium habitantium in ea vae qui congregat avaritiam malam domui suae €ut sit in excelso nidus eius €et liberari se putat de manu mali cogitasti confusionem domui tuae €concidisti populos multos et peccavit anima tua quia lapis de pariete clamabit €et lignum quod inter iuncturas aedificiorum est respondebit vae qui aedificat civitatem in sanguinibus €et praeparat urbem in iniquitate numquid non haec a Domino sunt exercituum €laborabunt enim populi in multo igni et gentes in vacuum et deficient quia replebitur terra ut cognoscat gloriam Domini €quasi aquae operientes mare vae qui potum dat amico suo mittens fel suum et inebrians €ut aspiciat nuditatem eius repletus est ignominia pro gloria €bibe tu quoque et consopire €circumdabit te calix dexterae Domini €et vomitus ignominiae super gloriam tuam quia iniquitas Libani operiet te €et vastitas animalium deterrebit eos €de sanguinibus hominis et iniquitate terrae et civitatis €et omnium habitantium in ea quid prodest sculptile quia sculpsit illud fictor suus þï€Öõìçáôåÿï°´±ÿï‚Èáâÿ¢˜’‚conflatile et imaginem falsam €quia speravit in figmento fictor eius €ut faceret simulacra muta vae qui dicit ligno expergiscere surge lapidi tacenti €numquid ipse docere poterit €ecce iste coopertus est auro et argento €et omnis spiritus non est in visceribus eius Dominus autem in templo sancto suo €sileat a facie eius omnis terra  oratio Abacuc prophetae pro ignorationibus Domine audivi auditionem tuam et timui €Domine opus tuum in medio annorum vivifica illud €in medio annorum notum facies €cum iratus fueris misericordiae recordaberis Deus ab austro veniet et Sanctus de monte Pharan semper €operuit caelos gloria eius et laudis eius plena est terra splendor eius ut lux erit €cornua in manibus eius ibi abscondita est fortitudo eius ante faciem eius ibit mors et egredietur diabolus ante pedes eius stetit et mensus est terram aspexit et dissolvit gentes €et contriti sunt montes saeculi €incurvati sunt colles mundi ab itineribus aeternitatis eius pro iniquitate vidi tentoria Aethiopiae €turbabuntur pelles terrae Madian numquid in fluminibus iratus es Domine €aut in fluminibus furor tuus vel in mari indignatio tua €quia ascendes super equos tuos €et quadrigae tuae salvatio suscitans suscitabis arcum tuum €iuramenta tribubus quae locutus es semper €fluvios scindes terrae viderunt te et doluerunt montes €gurges aquarum transiit €dedit abyssus vocem suam altitudo manus suas levavit sol et luna steterunt in habitaculo suo €in luce sagittarum tuarum ibunt €in splendore fulgurantis hastae tuae in fremitu conculcabis terram in furore obstupefacies gentes egressus es in salutem populi tui €in salutem cum christo tuo €percussisti caput de domo impii €denudasti fundamentum usque ad collum semper maledixisti sceptris eius capiti bellatorum eius €venientibus ut turbo ad dispergendum me €exultatio eorum sicut eius qui devorat pauperem in abscondito viam fecisti in mari equis tuis in luto aquarum multarum audivi et conturbatus est venter meus €ad vocem contremuerunt labia mea €ingrediatur putredo in ossibus meis et subter me scateat €ut requiescam in die tribulationis €ut ascendam ad populum accinctum nostrum ficus enim non florebit et non erit germen in vineis €mentietur opus olivae et arva non adferent cibum €abscidetur de ovili pecus €et non erit armentum in praesepibus ego autem in Domino gaudebo exultabo in Deo Iesu meo Dominus Deus fortitudo mea €et ponet pedes meos quasi cervorum €et super excelsa mea deducet me €victori in psalmis canentem àï‚Úåðèÿ¡verbum Domini quod factum est ad Sofoniam filium Chusi €filium Godoliae filii Amariae filii Ezechiae €in diebus Iosiae filii Amon regis Iuda congregans congregabo omnia a facie terrae dicit Dominus congregans hominem et pecus €congregans volatile caeli et pisces maris €et ruinae impiorum erunt €et disperdam homines a facie terrae dicit Dominus et extendam manum meam super Iudam €et super omnes habitantes Hierusalem €et disperdam de loco hoc reliquias Baal €et nomina aedituorum cum sacerdotibus et eos qui adorant super tecta militiam caeli €et adorant et iurant in Domino et iurant in Melchom et qui avertuntur de post tergum Domini €et qui non quaesierunt Dominum nec investigaverunt eum silete a facie Domini Dei quia iuxta est dies Domini €quia praeparavit Dominus hostiam sanctificavit vocatos suos et erit in die hostiae Domini visitabo super principes €et super filios regis et super omnes qui induti sunt veste peregrina et visitabo omnem €qui arroganter ingreditur super limen in die illa €qui conplent domum Domini Dei sui iniquitate et dolo et erit in die illa dicit Dominus vox clamoris a porta Piscium €et ululatus a secunda et contritio magna a collibus ululate habitatores pilae conticuit omnis populus Chanaan €disperierunt omnes involuti argento et erit in tempore illo scrutabor Hierusalem in lucernis €et visitabo super viros defixos in fecibus suis €qui dicunt in cordibus suis €non faciet bene Dominus et non faciet male et erit fortitudo eorum in direptionem €et domus eorum in desertum €et aedificabunt domos et non habitabunt €et plantabunt vineas et non bibent vinum earum iuxta est dies Domini magnus iuxta et velox nimis €vox diei Domini amara tribulabitur ibi fortis dies irae dies illa dies tribulationis et angustiae €dies calamitatis et miseriae dies tenebrarum et caliginis €dies nebulae et turbinis dies tubae et clangoris €super civitates munitas et super angulos excelsos et tribulabo homines et ambulabunt ut caeci €quia Domino peccaverunt €et effundetur sanguis eorum sicut humus €et corpus eorum sicut stercora sed et argentum eorum et aurum eorum non poterit liberare eos €in die irae Domini €in igne zeli eius devorabitur omnis terra €quia consummationem cum festinatione faciet €cunctis habitantibus terram  convenite congregamini gens non amabilis priusquam pariat iussio quasi pulverem transeuntem diem €antequam veniat super vos ira furoris Domini €antequam veniat super vos dies furoris Domini quaerite Dominum omnes mansueti terrae €qui iudicium eius estis operati €quaerite iustum quaerite mansuetum €si quo modo abscondamini in die furoris Domini quia Gaza destructa erit et Ascalon in desertum €Azotum in meridie eicient et Accaron eradicabitur vae qui habitatis funiculum maris gens perditorum €verbum Domini super vos Chanaan terra Philisthinorum €et disperdam te ita ut non sit inhabitator et erit funiculus maris requies pastorum et caulae pecorum et erit funiculus eius qui remanserit de domo €Iuda €ibi pascentur in domibus Ascalonis ad vesperam requiescent €quia visitabit eos Dominus Deus eorum €et avertet captivitatem eorum audivi obprobrium Moab et blasphemias filiorum Ammon €quae exprobraverunt populo meo €et magnificati sunt super terminos eorum propterea vivo ego dicit Dominus exercituum Deus Israhel €quia Moab ut Sodoma erit et filii Ammon quasi Gomorra €siccitas spinarum et acervi salis et desertum usque in aeternum €reliquiae populi mei diripient illos €residui gentis meae possidebunt eos hoc eis eveniet pro superbia sua €quia blasphemaverunt et magnificati sunt €super populum Domini exercituum horribilis Dominus super eos €et adtenuabit omnes deos terrae €et adorabunt eum vir de loco suo omnes insulae gentium sed et vos Aethiopes interfecti gladio meo eritis et extendet manum suam super aquilonem et perdet Assur €et ponet speciosam in solitudinem €et in invium et quasi desertum et accubabunt in medio eius greges omnes bestiae gentium €et onocrotalus et ericius in liminibus eius morabuntur €vox cantantis in fenestra corvus in superliminari €quoniam adtenuabo robur eius haec est civitas gloriosa habitans in confidentia €quae dicebat in corde suo ego sum et extra me non est alia amplius €quomodo facta est in desertum cubile bestiae €omnis qui transit per eam sibilabit et movebit manum suam  vae provocatrix et redempta civitas columba non audivit vocem et non suscepit disciplinam €in Domino non est confisa €ad Deum suum non adpropiavit principes eius in medio eius quasi leones rugientes €iudices eius lupi vespere non relinquebant in mane prophetae eius vesani viri infideles €sacerdotes eius polluerunt sanctum iniuste egerunt contra legem Dominus iustus in medio eius non faciet iniquitatem €mane mane iudicium suum dabit €in luce et non abscondetur €nescivit autem iniquus confusionem disperdi gentes et dissipati sunt anguli earum €desertas feci vias eorum dum non est qui transeat €desolatae sunt civitates eorum €non remanente viro nec ullo habitatore dixi attamen timebis me suscipies disciplinam €et non peribit habitaculum eius €propter omnia in quibus visitavi eam €verumtamen diluculo surgentes corruperunt omnes cogitationes suas quapropter expecta me dicit Dominus €in die resurrectionis meae in futurum €quia iudicium meum ut congregem gentes et colligam regna €ut effundam super eas indignationem €meam €omnem iram furoris mei €in igne enim zeli mei devorabitur omnis terra quia tunc reddam populis labium electum €ut vocent omnes in nomine Domini €et serviant ei umero uno ultra flumina Aethiopiae inde supplices mei €filii dispersorum meorum deferent munus mihi þï€Öõìçáôåÿï°´²ÿï‚Úåðèÿ£˜‹in die illa non confunderis super cunctis adinventionibus tuis €quibus praevaricata es in me €quia tunc auferam de medio tui magniloquos superbiae tuae €et non adicies exaltari amplius in monte sancto meo et derelinquam in medio tui populum pauperem et egenum €et sperabunt in nomine Domini reliquiae Israhel €non facient iniquitatem nec loquentur mendacium €et non invenietur in ore eorum lingua dolosa €quoniam ipsi pascentur et accubabunt et non erit qui exterreat lauda filia Sion iubilate Israhel €laetare et exulta in omni corde filia Hierusalem abstulit Dominus iudicium tuum avertit inimicos tuos €rex Israhel Dominus in medio tui non timebis malum ultra in die illa dicetur Hierusalem noli timere €Sion non dissolvantur manus tuae Dominus Deus tuus in medio tui Fortis ipse salvabit €gaudebit super te in laetitia silebit in dilectione tua €exultabit super te in laude nugas qui a lege recesserant congregabo quia ex te erant €ut non ultra habeas super eis obprobrium ecce ego interficiam omnes qui adflixerunt te in tempore illo €et salvabo claudicantem €et eam quae eiecta fuerat congregabo €et ponam eos in laudem et in nomen in omni terra confusionis eorum in tempore illo quo adducam vos €et in tempore quo congregabo vos €dabo enim vos in nomen et in laudem omnibus populis terrae €cum convertero captivitatem vestram coram oculis vestris €dicit Dominus àï‚Èáçÿ¡in anno secundo Darii regis in mense sexto in die una mensis €factum est verbum Domini in manu Aggei prophetae €ad Zorobabel filium Salathihel ducem Iuda €et ad Iesum filium Iosedech sacerdotem magnum dicens haec ait Dominus exercituum dicens €populus iste dicit €nondum venit tempus domus Domini aedificandae et factum est verbum Domini in manu Aggei prophetae dicens numquid tempus vobis est ut habitetis in domibus laqueatis €et domus ista deserta et nunc haec dicit Dominus exercituum €ponite corda vestra super vias vestras seminastis multum et intulistis parum €comedistis et non estis satiati €bibistis et non estis inebriati €operuistis vos et non estis calefacti €et qui mercedes congregavit misit eas in sacculum pertusum haec dicit Dominus exercituum €ponite corda vestra super vias vestras ascendite in montem portate lignum et aedificate domum €et acceptabilis mihi erit et glorificabor dicit Dominus respexistis ad amplius et ecce factum est minus €et intulistis in domum et exsuflavi illud €quam ob causam dicit Dominus exercituum €quia domus mea deserta est €et vos festinatis unusquisque in domum suam propter hoc super vos prohibiti sunt caeli ne darent rorem €et terra prohibita est ne daret germen suum et vocavi siccitatem super terram et super montes et super triticum €et super vinum et super oleum et quaecumque profert humus €et super homines et super iumenta €et super omnem laborem manuum et audivit Zorobabel filius Salathihel €et Iesus filius Iosedech sacerdos magnus €et omnes reliquiae populi vocem Dei sui €et verba Aggei prophetae €sicut misit eum Dominus Deus eorum ad ipsos €et timuit populus a facie Domini et dixit Aggeus nuntius Domini de nuntiis Domini populo dicens €ego vobiscum dicit Dominus et suscitavit Dominus spiritum Zorobabel filii Salathihel ducis Iuda €et spiritum Iesu filii Iosedech sacerdotis magni €et spiritum reliquorum de omni populo €et ingressi sunt et faciebant opus in domo Domini exercituum Dei sui  in die vicesima et quarta mensis €in sexto mense in anno secundo Darii regis in septimo mense vicesima et prima mensis €factum est verbum Domini in manu Aggei prophetae dicens loquere ad Zorobabel filium Salathihel ducem Iuda €et ad Iesum filium Iosedech sacerdotem magnum €et ad reliquos populi dicens quis in vobis est derelictus €qui vidit domum istam in gloria sua prima €et quid vos videtis hanc nunc €numquid non ita est quasi non sit in oculis vestris et nunc confortare Zorobabel dicit Dominus €et confortare Iesu fili Iosedech sacerdos magne €et confortare omnis popule terrae €dicit Dominus exercituum €et facite quoniam ego vobiscum sum dicit Dominus exercituum verbum quod placui vobiscum €cum egrederemini de terra Aegypti €et spiritus meus erit in medio vestrum €nolite timere quia haec dicit Dominus exercituum €adhuc unum modicum est €et ego commovebo caelum et terram et mare et aridam et movebo omnes gentes €et veniet desideratus cunctis gentibus €et implebo domum istam gloria dicit Dominus exercituum meum est argentum et meum est aurum dicit Dominus exercituum magna erit gloria domus istius novissimae plus quam primae €dicit Dominus exercituum €et in loco isto dabo pacem dicit Dominus exercituum in vicesima et quarta noni mensis in anno secundo Darii €factum est verbum Domini ad Aggeum prophetam dicens haec dicit Dominus exercituum interroga sacerdotes legem dicens si tulerit homo carnem sanctificatam in ora vestimenti sui €et tetigerit de summitate eius panem aut pulmentum €aut vinum aut oleum aut omnem cibum €numquid sanctificabitur €respondentes autem sacerdotes dixerunt non et dixit Aggeus €si tetigerit pollutus in anima ex omnibus his €numquid contaminabitur €et responderunt sacerdotes et dixerunt contaminabitur et respondit Aggeus et dixit €sic populus iste et sic gens ista ante faciem meam dicit Dominus €et sic omne opus manuum eorum €et omnia quae obtulerint ibi contaminata erunt et nunc ponite corda vestra a die hac et supra €antequam poneretur lapis super lapidem in templo Domini cum accederetis ad acervum viginti modiorum et fierent decem €intraretis ad torcular ut exprimeretis quinquaginta lagoenas €et fiebant viginti percussi vos vento urente et aurugine et grandine €omnia opera manuum vestrarum €et non fuit in vobis qui reverteretur ad €me €dicit Dominus ponite corda vestra ex die ista et in futurum €a die vicesima et quarta noni mensis €a die qua fundamenta iacta sunt templi Domini €ponite super cor vestrum numquid iam semen in germine est €et adhuc vinea et ficus et malogranatum €et lignum olivae non floruit €ex die ista benedicam et factum est verbum Domini secundo ad Aggeum €in vicesima et quarta mensis dicens loquere ad Zorobabel ducem Iuda dicens €ego movebo caelum pariter et terram et subvertam solium regnorum €et conteram fortitudinem regni gentium €et subvertam quadrigam et ascensorem eius €et descendent equi et ascensores eorum €vir in gladio fratris sui in die illo dicit Dominus exercituum €adsumam te Zorobabel fili Salathihel serve meus dicit Dominus €et ponam te quasi signaculum €quia te elegi dicit Dominus exercituum àï‚Úåãèÿ¡in mense octavo in anno secundo Darii €factum est verbum Domini ad Zacchariam filium Barachiae filium €Addo prophetam dicens iratus est Dominus super patres vestros iracundia et dices ad eos haec dicit Dominus exercituum €convertimini ad me ait Dominus exercituum €et convertar ad vos dicit Dominus exercituum ne sitis sicut patres vestri €ad quos clamabant prophetae priores dicentes €haec dicit Dominus exercituum convertimini de viis vestris malis €et cogitationibus vestris pessimis €et non audierunt neque adtenderunt ad me dicit Dominus patres vestri ubi sunt et prophetae €numquid in sempiternum vivent verumtamen verba mea et legitima mea €quae mandavi servis meis prophetis €numquid non conprehenderunt patres vestros €et conversi sunt et dixerunt €sicut cogitavit Dominus exercituum facere nobis €secundum vias nostras et secundum adinventiones nostras fecit nobis in die vicesima et quarta undecimo mense €sabath €in anno secundo Darii €factum est verbum Domini ad Zacchariam filium Barachiae filium Addo prophetam dicens vidi per noctem et ecce vir ascendens super equum rufum €et ipse stabat inter myrteta quae erant in profundo €et post eum equi rufi varii et albi et dixi quid sunt isti domine mi €et dixit ad me angelus qui loquebatur in me €ego ostendam tibi quid sint haec et respondit vir qui stabat inter myrteta et dixit €isti sunt quos misit Dominus ut perambularent terram et responderunt angelo Domini qui stabat inter myrteta et dixerunt €perambulavimus terram et ecce omnis terra habitatur et quiescit et respondit angelus Domini et dixit €Domine exercituum usquequo tu non misereberis Hierusalem þï€Öõìçáôåÿï°´´ÿï‚Úåãèÿ¡˜Œƒet urbium Iuda quibus iratus es €iste septuagesimus annus est et respondit Dominus angelo qui loquebatur in me verba bona verba €consolatoria et dixit ad me angelus qui loquebatur in me €clama dicens haec dicit Dominus exercituum €zelatus sum Hierusalem et Sion zelo magno et ira magna ego irascor super gentes opulentas €quia ego iratus sum parum ipsi vero adiuverunt in malum propterea haec dicit Dominus €revertar ad Hierusalem in misericordiis €domus mea aedificabitur in ea ait Dominus exercituum €et perpendiculum extendetur super Hierusalem adhuc clama dicens haec dicit Dominus exercituum €adhuc affluent civitates meae bonis €et consolabitur Dominus adhuc Sion €et eliget adhuc Hierusalem et levavi oculos meos et vidi et ecce quattuor cornua et dixi ad angelum qui loquebatur in me quid sunt haec €et dixit ad me €haec sunt cornua quae ventilaverunt Iudam et Israhel et Hierusalem et ostendit mihi Dominus quattuor fabros et dixi quid isti veniunt facere €qui ait dicens haec sunt cornua €quae ventilaverunt Iudam per singulos viros €et nemo eorum levavit caput suum €et venerunt isti deterrere ea €ut deiciant cornua gentium quae levaverunt cornu super terram Iuda €ut dispergerent eam  et levavi oculos meos et vidi €et ecce vir et in manu eius funiculus mensorum et dixi quo tu vadis €et dixit ad me ut metiar Hierusalem €et videam quanta sit latitudo eius et quanta longitudo eius et ecce angelus qui loquebatur in me egrediebatur €et angelus alius egrediebatur in occursum eius et dixit ad eum €curre loquere ad puerum istum dicens €absque muro habitabitur Hierusalem €prae multitudine hominum et iumentorum in medio eius et ego ero ei ait Dominus murus ignis in circuitu €et in gloria ero in medio eius o o fugite de terra aquilonis dicit Dominus €quoniam in quattuor ventos caeli dispersi vos dicit Dominus o Sion fuge quae habitas apud filiam Babylonis quia haec dicit Dominus exercituum €post gloriam misit me ad gentes quae spoliaverunt vos €qui enim tetigerit vos tangit pupillam oculi eius quia ecce ego levo manum meam super eos €et erunt praedae his qui serviebant sibi €et cognoscetis quia Dominus exercituum misit me lauda et laetare filia Sion €quia ecce ego venio et habitabo in medio tui ait Dominus et adplicabuntur gentes multae ad Dominum in die illa €et erunt mihi in populum et habitabo in medio tui €et scies quia Dominus exercituum misit me ad te et possidebit Dominus Iudam partem suam in terra sanctificata €et eliget adhuc Hierusalem sileat omnis caro a facie Domini €quia consurrexit de habitaculo sancto suo  et ostendit mihi Iesum sacerdotem magnum €stantem coram angelo Domini €et Satan stabat a dextris eius ut adversaretur ei et dixit Dominus ad Satan increpet Dominus in te Satan €et increpet Dominus in te qui elegit Hierusalem €numquid non iste torris est erutus de igne et Iesus erat indutus vestibus sordidis et stabat ante faciem angeli qui respondit et ait ad eos qui stabant coram se dicens €auferte vestimenta sordida ab eo €et dixit ad eum €ecce abstuli a te iniquitatem tuam et indui te mutatoriis et dixit ponite cidarim mundam super caput eius €et posuerunt cidarim mundam super caput eius €et induerunt eum vestibus et angelus Domini stabat et contestabatur angelus Domini Iesum dicens haec dicit Dominus exercituum €si in viis meis ambulaveris et custodiam meam custodieris €tu quoque iudicabis domum meam et custodies atria mea €et dabo tibi ambulantes de his qui nunc hic adsistunt audi Iesu sacerdos magne €tu et amici tui qui habitant coram te quia viri portendentes sunt €ecce enim ego adducam servum meum orientem quia ecce lapis quem dedi coram Iesu €super lapidem unum septem oculi sunt €ecce ego celabo sculpturam eius ait Dominus exercituum €et auferam iniquitatem terrae illius in die una in die illa dicit Dominus exercituum €vocabit vir amicum suum subter vineam et subter ficum  et reversus est angelus qui loquebatur in me €et suscitavit me quasi virum qui suscitatur de somno suo et dixit ad me quid tu vides €et dixi vidi et ecce candelabrum aureum totum €et lampas eius super caput ipsius €et septem lucernae eius super illud €septem et septem infusoria lucernis €quae erant super caput illius et duae olivae super illud €una a dextris lampadis et una a sinistris eius et respondi et aio ad angelum qui loquebatur in me dicens €quid sunt haec domine mi et respondit angelus qui loquebatur in me et dixit ad me €numquid nescis quid sunt haec €et dixi non domine mi et respondit et ait ad me dicens €hoc est verbum Domini ad Zorobabel dicens €non in exercitu nec in robore €sed in spiritu meo dicit Dominus exercituum quis tu mons magne coram Zorobabel in planum €et educet lapidem primarium et exaequabit gratiam gratiae eius et factum est verbum Domini ad me dicens manus Zorobabel fundaverunt domum istam €et manus eius perficient eam €et scietis quia Dominus exercituum misit me ad vos quis enim despexit dies parvos €et laetabuntur et videbunt lapidem stagneum in manu Zorobabel €septem isti oculi Domini €qui discurrunt in universa terra et respondi et dixi ad eum €quid sunt duae olivae istae €ad dextram candelabri et ad sinistram eius et respondi secundo et dixi ad eum €quid sunt duae spicae olivarum €quae sunt iuxta duo rostra aurea €in quibus sunt suffusoria ex auro et ait ad me dicens numquid nescis quid sunt haec €et dixi non domine et dixit isti duo filii olei €qui adsistunt Dominatori universae terrae  et conversus sum et levavi oculos meos et vidi €et ecce volumen volans et dixit ad me quid tu vides €et dixi ego video volumen volans €longitudo eius viginti cubitorum €et latitudo eius decem cubitorum et dixit ad me haec est maledictio €quae egreditur super faciem omnis terrae €quia omnis fur sicut ibi scriptum est iudicabitur €et omnis iurans ex hoc similiter iudicabitur educam illud dicit Dominus exercituum €et veniet ad domum furis €et ad domum iurantis in nomine meo mendaciter €et commorabitur in medio domus eius €et consumet eam et ligna eius et lapides eius et egressus est angelus qui loquebatur in me et dixit ad me €leva oculos tuos et vide quid est hoc quod egreditur et dixi quidnam est €et ait haec est amphora egrediens €et dixit haec est oculus eorum in universa terra et ecce talentum plumbi portabatur €et ecce mulier una sedens in medio amphorae et dixit haec est impietas €et proiecit eam in medio amphorae €et misit massam plumbeam in os eius et levavi oculos meos et vidi et ecce duae mulieres egredientes €et spiritus in alis earum et habebant alas quasi alas milvi €et levaverunt amphoram inter terram et caelum et dixi ad angelum qui loquebatur in me €quo istae deferunt amphoram et dixit ad me ut aedificetur ei domus in terra Sennaar €et stabiliatur et ponatur ibi super basem suam  et conversus sum et levavi oculos meos et vidi €et ecce quattuor quadrigae egredientes de medio duorum montium €et montes montes aerei in quadriga prima equi rufi et in quadriga secunda equi nigri et in quadriga tertia equi albi €et in quadriga quarta equi varii fortes et respondi et dixi ad angelum qui loquebatur in me €quid sunt haec domine mi et respondit angelus et ait ad me isti sunt quattuor venti caeli €qui egrediuntur ut stent coram Dominatore omnis terrae in quo erant equi nigri €egrediebantur in terra aquilonis €et albi egressi sunt post eos et varii egressi sunt ad terram austri qui autem erant robustissimi €exierunt et quaerebant ire et discurrere per omnem terram €et dixit ite perambulate terram €et perambulaverunt terram et vocavit me et locutus est ad me dicens €ecce qui egrediuntur in terram aquilonis €requiescere fecerunt spiritum meum in terra aquilonis et factum est verbum Domini ad me dicens sume a transmigratione ab Oldai et a Tobia et ab Idaia €et venies tu in die illa €et intrabis domum Iosiae filii Sofoniae €qui venerunt de Babylone et sumes argentum et aurum et facies coronas €et pones in capite Iesu filii Iosedech sacerdotis magni et loqueris ad eum dicens €haec ait Dominus exercituum dicens €ecce vir Oriens nomen eius €et subter eum orietur et aedificabit templum Domino et ipse extruet templum Domino et ipse portabit gloriam þï€Öõìçáôåÿï°´´ÿï‚Úåãèÿ¦˜‚et sedebit et dominabitur super solio suo €et erit sacerdos super solio suo €et consilium pacis erit inter duos illos et coronae erunt Helem et Tobiae et Idaiae et Hen filio Sofoniae €memoriale in templo Domini et qui procul sunt venient et aedificabunt in templo Domini €et scietis quia Dominus exercituum misit me ad vos €erit autem hoc si auditu audieritis vocem Domini Dei vestri  et factum est in anno quarto Darii regis €factum est verbum Domini ad Zacchariam €in quarta mensis noni qui est casleu et miserunt ad domum Dei Sarasar et Rogomelech €et viri qui erant cum eo €ad deprecandam faciem Domini ut dicerent sacerdotibus domus Domini exercituum et prophetis loquentes €numquid flendum mihi est in mense quinto €vel sanctificare me debeo sicuti feci iam multis €annis et factum est verbum Domini exercituum ad me dicens loquere ad omnem populum terrae et ad sacerdotes dicens €cum ieiunaretis et plangeretis in quinto et septimo €per hos septuaginta annos €numquid ieiunium ieiunastis mihi et cum comedistis €et cum bibistis €numquid non vobis comedistis €et vobismet ipsis bibistis numquid non sunt verba quae locutus est Dominus €in manu prophetarum priorum €cum adhuc Hierusalem habitaretur €et esset opulenta ipsa et urbes in circuitu eius €et ad austrum et in campestribus habitaretur et factum est verbum Domini ad Zacchariam dicens haec ait Dominus exercituum dicens €iudicium verum iudicate €et misericordiam et miserationes facite unusquisque cum fratre suo et viduam et pupillum et advenam et pauperem nolite calumniari €et malum vir fratri suo non cogitet in corde suo et noluerunt adtendere €et verterunt scapulam recedentem €et aures suas adgravaverunt ne audirent et cor suum posuerunt adamantem ne audirent legem €et verba quae misit Dominus exercituum in spiritu suo €per manum prophetarum priorum €et facta est indignatio magna a Domino exercituum et factum est sicut locutus est et non audierunt €sic clamabunt et non exaudiam dicit Dominus exercituum et dispersi eos per omnia regna quae nesciunt €et terra desolata est ab eis eo quod non esset transiens et revertens €et posuerunt terram desiderabilem in desertum  et factum est verbum Domini exercituum dicens haec dicit Dominus exercituum zelatus sum Sion zelo magno €et indignatione magna zelatus sum eam haec dicit Dominus exercituum €reversus sum ad Sion et habitabo in medio Hierusalem €et vocabitur Hierusalem civitas veritatis €et mons Domini exercituum mons sanctificatus haec dicit Dominus exercituum €adhuc habitabunt senes et anus in plateis Hierusalem €et viri baculus in manu eius prae multitudine dierum et plateae civitatis conplebuntur infantibus €et puellis ludentibus in plateis eius haec dicit Dominus exercituum €si difficile videbitur in oculis reliquiarum populi huius €in diebus illis €numquid in oculis meis difficile erit dicit Dominus exercituum haec dicit Dominus exercituum €ecce ego salvabo populum meum de terra orientis €et de terra occasus solis et adducam eos et habitabunt in medio Hierusalem €et erunt mihi in populum et ego ero eis in Deum €in veritate et iustitia haec dicit Dominus exercituum confortentur manus vestrae €qui auditis in diebus his sermones istos per os prophetarum €in die qua fundata est domus Domini exercituum €ut templum aedificaretur siquidem ante dies illos merces hominum non erat €nec merces iumentorum erat €neque introeunti et exeunti erat pax prae tribulatione €et dimisi omnes homines unumquemque contra proximum suum nunc autem non iuxta dies priores ego faciam reliquiis populi huius €dicit Dominus exercituum sed semen pacis erit €vinea dabit fructum suum €et terra dabit germen suum et caeli dabunt rorem suum €et possidere faciam reliquias populi huius universa haec et erit sicut eratis maledictio in gentibus €domus Iuda et domus Israhel €sic salvabo vos et eritis benedictio €nolite timere confortentur manus vestrae quia haec dicit Dominus exercituum €sicut cogitavi ut adfligerem vos €cum ad iracundiam provocassent patres vestri me dicit Dominus et non sum misertus €sic conversus cogitavi in diebus istis €ut benefaciam Hierusalem et domui Iuda €nolite timere haec sunt ergo verba quae facietis €loquimini veritatem unusquisque cum proximo suo €veritatem et iudicium pacis iudicate in portis vestris et unusquisque malum contra amicum suum ne cogitetis in cordibus vestris €et iuramentum mendax ne diligatis €omnia enim haec sunt quae odi dicit Dominus et factum est verbum Domini exercituum ad me dicens haec dicit Dominus exercituum €ieiunium quarti et ieiunium quinti €et ieiunium septimi et ieiunium decimi €erit domui Iuda in gaudium et in laetitiam €et in sollemnitates praeclaras €veritatem tantum et pacem diligite haec dicit Dominus exercituum €usquequo veniant populi et habitent in civitatibus multis et vadant habitatores unus ad alterum dicentes €eamus et deprecemur faciem Domini €et quaeramus Dominum exercituum €vadam etiam ego et venient populi multi et gentes robustae €ad quaerendum Dominum exercituum in Hierusalem €et deprecandam faciem Domini haec dicit Dominus exercituum €in diebus illis in quibus adprehendent decem homines ex omnibus linguis €gentium €et adprehendent fimbriam viri iudaei dicentes ibimus vobiscum €audivimus enim quoniam Deus vobiscum est  onus verbi Domini in terra Adrach et Damasci requiei eius €quia Domini est oculus hominis et omnium tribuum Israhel Emath quoque in terminis eius et Tyrus et Sidon €adsumpserunt quippe sibi sapientiam valde et aedificavit Tyrus munitionem suam €et coacervavit argentum quasi humum €et aurum ut lutum platearum ecce Dominus possidebit eam €et percutiet in mari fortitudinem eius et haec igni devorabitur videbit Ascalon et timebit et Gaza et dolebit nimis €et Accaron quoniam confusa est spes eius €et peribit rex de Gaza et Ascalon non habitabitur et sedebit separator in Azoto €et disperdam superbiam Philisthinorum et auferam sanguinem eius de ore eius €et abominationes eius de medio dentium eius €et relinquetur etiam ipse Deo nostro €et erit quasi dux in Iuda et Accaron quasi Iebuseus et circumdabo domum meam ex his qui militant mihi €euntes et revertentes et non transibit super eos ultra exactor €quia nunc vidi in oculis meis exulta satis filia Sion iubila filia Hierusalem €ecce rex tuus veniet tibi iustus et salvator ipse €pauper et ascendens super asinum €et super pullum filium asinae et disperdam quadrigam ex Ephraim et equum de Hierusalem €et dissipabitur arcus belli €et loquetur pacem gentibus €et potestas eius a mari usque ad mare €et a fluminibus usque ad fines terrae tu quoque in sanguine testamenti tui emisisti vinctos tuos €de lacu in quo non est aqua convertimini ad munitionem vincti spei €hodie quoque adnuntians duplicia reddam tibi quoniam extendi mihi Iudam quasi arcum implevi Ephraim €et suscitabo filios tuos Sion super filios tuos Graecia €et ponam te quasi gladium fortium et Dominus Deus super eos videbitur €et exibit ut fulgur iaculum eius €et Dominus Deus in tuba canet et vadet in turbine austri Dominus exercituum proteget eos €et devorabunt et subicient lapidibus fundae €et bibentes inebriabuntur quasi vino €et replebuntur ut fialae et quasi cornua altaris et salvabit eos Dominus Deus eorum in die illa ut gregem populi sui €quia lapides sancti elevantur super terram eius quid enim bonum eius est et quid pulchrum eius €nisi frumentum electorum et vinum germinans virgines  petite a Domino pluviam in tempore serotino €et Dominus faciet nives €et pluviam imbris dabit eis singulis herbam in agro quia simulacra locuta sunt inutile et divini viderunt mendacium €et somniatores frustra locuti sunt €vane consolabantur €idcirco abducti sunt quasi grex €adfligentur quia non est eis pastor super pastores iratus est furor meus et super hircos visitabo €quia visitavit Dominus exercituum gregem suum domum Iuda €et posuit eos quasi equum gloriae suae in bello ex ipso angulus ex ipso paxillus ex ipso arcus proelii €ex ipso egredietur omnis exactor simul et erunt quasi fortes conculcantes lutum viarum in proelio €et bellabunt quia Dominus cum eis €et confundentur ascensores equorum þï€Öõìçáôåÿï°´´ÿï‚Úåãèÿ¨Š–et confortabo domum Iuda et domum Ioseph salvabo €et convertam eos quia miserebor eorum €et erunt sicut fuerunt quando non proieceram eos €ego enim Dominus Deus eorum et exaudiam eos et erunt quasi fortes Ephraim €et laetabitur cor eorum quasi a vino €et filii eorum videbunt et laetabuntur €et exultabit cor eorum in Domino sibilabo eis et congregabo illos quia redemi eos €et multiplicabo eos sicut ante fuerant multiplicati et seminabo eos in populis et de longe recordabuntur mei €et vivent cum filiis suis et revertentur et reducam eos de terra Aegypti et de Assyriis congregabo eos €et ad terram Galaad et Libani adducam eos €et non invenietur eis locus et transibit in maris freto €et percutiet in mari fluctus €et confundentur omnia profunda Fluminis €et humiliabitur superbia Assur et sceptrum Aegypti recedet confortabo eos in Domino €et in nomine eius ambulabunt dicit Dominus  aperi Libane portas tuas et comedat ignis cedros tuas ulula abies quia cecidit cedrus quoniam magnifici vastati sunt €ululate quercus Basan quoniam succisus est saltus munitus vox ululatus pastorum quia vastata est magnificentia eorum €vox rugitus leonum quoniam vastata est superbia Iordanis haec dicit Dominus Deus meus pasce pecora occisionis quae qui possederant occidebant et non dolebant €et vendebant ea dicentes €benedictus Dominus divites facti sumus €et pastores eorum non parcebant eis et ego non parcam ultra super habitantes terram dicit Dominus €ecce ego tradam homines €unumquemque in manu proximi sui et in manu regis sui €et concident terram et non eruam de manu eorum et pascam pecus occisionis propter hoc o pauperes gregis €et adsumpsi mihi duas virgas €unam vocavi Decorem et alteram vocavi Funiculos €et pavi gregem et succidi tres pastores in mense uno €et contracta est anima mea in eis €siquidem anima eorum variavit in me et dixi non pascam vos €quod moritur moriatur et quod succiditur succidatur €et reliqui vorent unusquisque carnem proximi sui et tuli virgam meam quae vocabatur Decus et abscidi eam €ut irritum facerem foedus meum €quod percussi cum omnibus populis et in irritum deductum est in die illa €et cognoverunt sic pauperes gregis qui custodiunt mihi €quia verbum Domini est et dixi ad eos €si bonum est in oculis vestris adferte mercedem meam €et si non quiescite €et adpenderunt mercedem meam triginta argenteos et dixit Dominus ad me proice illud ad statuarium €decorum pretium quod adpretiatus sum ab eis €et tuli triginta argenteos €et proieci illos in domo Domini ad statuarium et praecidi virgam meam secundam quae appellabatur Funiculus €ut dissolverem germanitatem inter Iudam et inter Israhel et dixit Dominus ad me adhuc sume tibi vasa pastoris stulti quia ecce ego suscitabo pastorem in terra €qui derelicta non visitabit dispersum non quaeret €et contritum non sanabit et id quod stat non enutriet €et carnes pinguium comedet et ungulas eorum dissolvet o pastor et idolum derelinquens gregem €gladius super brachium eius et super oculum dextrum eius €brachium eius ariditate siccabitur €et oculus dexter eius tenebrescens obscurabitur  onus verbi Domini super Israhel €dixit Dominus extendens caelum et fundans terram €et fingens spiritum hominis in eo ecce ego ponam Hierusalem superliminare crapulae €omnibus populis in circuitu €sed et Iuda erit in obsidione contra Hierusalem et erit in die illa €ponam Hierusalem lapidem oneris cunctis populis €omnes qui levabunt eam concisione lacerabuntur €et colligentur adversum eam omnia regna terrae in die illa dicit Dominus €percutiam omnem equum in stuporem €et ascensorem eius in amentiam €et super domum Iuda aperiam oculos meos €et omnem equum populorum percutiam in caecitate et dicent duces Iuda in corde suo €confortentur mihi habitatores Hierusalem €in Domino exercituum Deo eorum in die illo ponam duces Iuda sicut caminum ignis in lignis €et sicut facem ignis in faeno €et devorabunt ad dextram et ad sinistram omnes populos in circuitu €et habitabitur Hierusalem rursum in loco suo in Hierusalem et salvabit Dominus tabernacula Iuda sicut in principio €ut non magnifice glorietur domus David €et gloria habitantium Hierusalem contra Iudam in die illo proteget Dominus habitatores Hierusalem €et erit qui offenderit ex eis in die illa quasi David €et domus David quasi Dei €sicut angelus Domini in conspectu eius et erit in die illa quaeram conterere omnes gentes €quae veniunt contra Hierusalem et effundam super domum David et super habitatores Hierusalem spiritum €gratiae et precum €et aspicient ad me quem confixerunt €et plangent eum planctu quasi super unigenitum €et dolebunt super eum ut doleri solet in morte primogeniti in die illa magnus erit planctus in Hierusalem €sicut planctus Adadremmon in campo Mageddon et planget terra familiae et familiae seorsum €familiae domus David seorsum et mulieres eorum seorsum familiae domus Nathan seorsum et mulieres eorum seorsum €familiae domus Levi seorsum et mulieres eorum seorsum €familiae Semei seorsum et mulieres eorum seorsum omnes familiae reliquae familiae et familiae seorsum €et mulieres eorum seorsum  in die illa erit fons patens domus David €et habitantibus Hierusalem €in ablutionem peccatoris et menstruatae et erit in die illa dicit Dominus exercituum €disperdam nomina idolorum de terra €et non memorabuntur ultra €et prophetas et spiritum inmundum auferam de €terra et erit cum prophetaverit quispiam ultra €dicent ei pater eius et mater eius qui genuerunt eum €non vives quia mendacium locutus es in nomine Domini €et configent eum pater eius et mater eius €genitores eius cum prophetaverit et erit in die illa confundentur prophetae €unusquisque ex visione sua cum prophetaverit €nec operientur pallio saccino ut mentiantur sed dicet non sum propheta homo agricola ego sum €quoniam Adam exemplum meum ab adulescentia mea et dicetur ei quid sunt plagae istae in medio manuum tuarum €et dicet his plagatus sum in domo eorum qui diligebant me framea suscitare super pastorem meum €et super virum coherentem mihi dicit Dominus exercituum €percute pastorem et dispergantur oves €et convertam manum meam ad parvulos et erunt in omni terra dicit Dominus €partes duae in ea disperdentur et deficient €et tertia pars relinquetur in ea et ducam tertiam partem per ignem €et uram eas sicut uritur argentum €et probabo eos sicut probatur aurum €ipse vocabit nomen meum et ego exaudiam eum €dicam populus meus es et ipse dicet Dominus Deus meus  ecce dies veniunt Domini €et dividentur spolia tua in medio tui et congregabo omnes gentes ad Hierusalem in proelium €et capietur civitas et vastabuntur domus et mulieres violabuntur €et egredietur media pars civitatis in captivitatem €et reliquum populi non auferetur ex urbe et egredietur Dominus et proeliabitur contra gentes illas €sicut proeliatus est in die certaminis et stabunt pedes eius in die illa super montem Olivarum €qui est contra Hierusalem ad orientem €et scindetur mons Olivarum ex media parte sui €ad orientem et occidentem praerupto grandi valde €et separabitur medium montis ad aquilonem €et medium eius ad meridiem et fugietis ad vallem montium meorum €quoniam coniungetur vallis montium usque ad proximum €et fugietis sicut fugistis a facie terraemotus in diebus Oziae regis €Iuda €et veniet Dominus Deus meus omnesque sancti cum eo et erit in die illa non erit lux sed frigus et gelu et erit dies una quae nota est Domino €non dies neque nox et in tempore vesperae erit lux et erit in die illa exibunt aquae vivae de Hierusalem €medium earum ad mare orientale €et medium earum ad mare novissimum €in aestate et in hieme erunt et erit Dominus rex super omnem terram €in die illa erit Dominus unus et erit nomen eius unum et revertetur omnis terra usque ad desertum €de colle Remmon ad austrum Hierusalem €et exaltabitur et habitabit in loco suo €a porta Beniamin usque ad locum portae Prioris €usque ad portam Angulorum €et a turre Ananehel usque ad torcularia regis et habitabunt in ea et anathema non erit amplius €sed sedebit Hierusalem secura et haec erit plaga qua percutiet Dominus omnes gentes €quae pugnaverunt adversus Hierusalem þï€Öõìçáôåÿï°´´ÿï‚Úåãèÿ¨Ž˜Œƒtabescet caro uniuscuiusque stantis super pedes suos €et oculi eius contabescent in foraminibus suis €et lingua eorum contabescet in ore suo in die illo erit tumultus Domini magnus in eis €et adprehendet vir manum proximi sui €et conseretur manus eius super manum proximi sui sed et Iudas pugnabit adversus Hierusalem €et congregabuntur divitiae omnium gentium in circuitu €aurum et argentum et vestes multae satis et sic erit ruina equi et muli cameli et asini €et omnium iumentorum quae fuerint in castris illis €sicut ruina haec et omnes qui reliqui fuerint de universis gentibus €quae venerint contra Hierusalem €ascendent ab anno in annum €ut adorent regem Dominum exercituum €et celebrent festivitatem tabernaculorum et erit qui non ascenderit de familiis terrae ad Hierusalem €ut adoret regem Dominum exercituum €non erit super eos imber quod si et familia Aegypti non ascenderit et non venerit €nec super eos erit €sed erit ruina qua percutiet Dominus omnes gentes €quae non ascenderint ad celebrandam festivitatem tabernaculorum hoc erit peccatum Aegypti et hoc peccatum omnium gentium €quae non ascenderint ad celebrandam festivitatem tabernaculorum in die illo erit quod super frenum equi est sanctum Domino €et erunt lebetes in domo Domini quasi fialae coram altari et erit omnis lebes in Hierusalem et in Iuda sanctificatus Domino €exercituum €et venient omnes immolantes et sument ex eis et coquent in eis €et non erit mercator ultra in domo Domini exercituum in die illo àï‚Íáìÿ¡onus verbi Domini ad Israhel in manu Malachi dilexi vos dicit Dominus et dixistis in quo dilexisti nos €nonne frater erat Esau Iacob dicit Dominus €et dilexi Iacob Esau autem odio habui €et posui montes eius in solitudinem €et hereditatem eius in dracones deserti quod si dixerit Idumea destructi sumus €sed revertentes aedificabimus quae deserta sunt €haec dicit Dominus exercituum isti aedificabunt et ego destruam €et vocabuntur Termini impietatis €et Populus cui iratus est Dominus usque in aeternum et oculi vestri videbunt €et vos dicetis magnificetur Dominus super terminum Israhel filius honorat patrem et servus dominum suum €si ergo pater ego sum ubi est honor meus €et si dominus ego sum ubi est timor meus dicit Dominus exercituum €ad vos o sacerdotes qui despicitis nomen meum €et dixistis in quo despeximus nomen tuum offertis super altare meum panem pollutum €et dicitis in quo polluimus te €in eo quod dicitis mensa Domini despecta est si offeratis caecum ad immolandum nonne malum est €et si offeratis claudum et languidum nonne malum est €offer illud duci tuo si placuerit ei €aut si susceperit faciem tuam dicit Dominus exercituum et nunc deprecamini vultum Dei ut misereatur vestri €de manu enim vestra factum est hoc €si quo modo suscipiat facies vestras dicit Dominus exercituum quis est in vobis qui claudat ostia et incendat altare meum gratuito €non est mihi voluntas in vobis dicit Dominus exercituum €et munus non suscipiam de manu vestra ab ortu enim solis usque ad occasum €magnum est nomen meum in gentibus €et in omni loco sacrificatur et offertur nomini meo oblatio munda €quia magnum nomen meum in gentibus €dicit Dominus exercituum et vos polluistis illud in eo quod dicitis €mensa Domini contaminata est €et quod superponitur contemptibile est cum igni qui illud devorat et dixistis ecce de labore €et exsuflastis illud dicit Dominus exercituum €et intulistis de rapinis claudum et languidum et intulistis munus €numquid suscipiam illud de manu vestra dicit Dominus maledictus dolosus qui habet in grege suo masculum €et votum faciens immolat debile Domino €quia rex magnus ego dicit Dominus exercituum €et nomen meum horribile in gentibus  et nunc ad vos mandatum hoc o sacerdotes si nolueritis audire et si nolueritis ponere super cor €ut detis gloriam nomini meo ait Dominus exercituum €mittam in vos egestatem et maledicam benedictionibus vestris €et maledicam illis quoniam non posuistis super cor ecce ego proiciam vobis brachium €et dispergam super vultum vestrum stercus sollemnitatum vestrarum €et adsumet vos secum et scietis quia misi ad vos mandatum istud €ut esset pactum meum cum Levi dicit Dominus exercituum pactum meum fuit cum eo vitae et pacis €et dedi ei timorem et timuit me et a facie nominis mei pavebat lex veritatis fuit in ore eius €et iniquitas non est inventa in labiis eius €in pace et in aequitate ambulavit mecum €et multos avertit ab iniquitate labia enim sacerdotis custodient scientiam €et legem requirent ex ore eius €quia angelus Domini exercituum est vos autem recessistis de via et scandalizastis plurimos in lege €irritum fecistis pactum Levi dicit Dominus exercituum propter quod et ego dedi vos contemptibiles €et humiles omnibus populis €sicut non servastis vias meas et accepistis faciem in lege numquid non pater unus omnium nostrum €numquid non Deus unus creavit nos €quare ergo despicit unusquisque nostrum fratrem suum €violans pactum patrum nostrorum transgressus est Iuda €et abominatio facta est in Israhel et in Hierusalem €quia contaminavit Iudas sanctificationem Domini quam dilexit €et habuit filiam dei alieni disperdat Dominus virum qui fecerit hoc €magistrum et discipulum de tabernaculis Iacob €et offerentem munus Domino exercituum et hoc rursum fecistis €operiebatis lacrimis altare Domini fletu et mugitu €ita ut ultra non respiciam ad sacrificium €nec accipiam placabile quid de manu vestra et dixistis quam ob causam €quia Dominus testificatus est inter te et uxorem pubertatis tuae €quam tu despexisti €et haec particeps tua et uxor foederis tui nonne unus fecit et residuum spiritus eius est €et quid unus quaerit nisi semen Dei €custodite ergo spiritum vestrum €et uxorem adulescentiae tuae noli despicere cum odio habueris dimitte dicit Dominus Deus Israhel €operiet autem iniquitas vestimentum eius dicit Dominus exercituum €custodite spiritum vestrum et nolite despicere laborare fecistis Dominum in sermonibus vestris €et dixistis in quo eum fecimus laborare €in eo cum diceretis €omnis qui facit malum bonus est in conspectu Domini €et tales ei placent €aut certe ubi est Deus iudicii  ecce ego mittam angelum meum €et praeparabit viam ante faciem meam €et statim veniet ad templum suum dominator quem vos quaeritis €et angelus testamenti quem vos vultis €ecce venit dicit Dominus exercituum et quis poterit cogitare diem adventus eius €et quis stabit ad videndum eum €ipse enim quasi ignis conflans et quasi herba fullonum et sedebit conflans et emundans argentum €et purgabit filios Levi €et colabit eos quasi aurum et quasi argentum €et erunt Domino offerentes sacrificia in iustitia et placebit Domino sacrificium Iuda et Hierusalem €sicut dies saeculi et sicut anni antiqui et accedam ad vos in iudicio €et ero testis velox maleficis et adulteris et periuris €et qui calumniantur mercedem mercennarii viduas et pupillos €et opprimunt peregrinum nec timuerunt me €dicit Dominus exercituum ego enim Dominus et non mutor €et vos filii Iacob non estis consumpti a diebus enim patrum vestrorum recessistis a legitimis meis €et non custodistis €revertimini ad me et revertar ad vos dicit Dominus exercituum €et dixistis in quo revertemur si adfiget homo Deum quia vos configitis me €et dixistis in quo confiximus te €in decimis et in primitivis et in penuria vos maledicti estis et me vos configitis gens tota inferte omnem decimam in horreum et sit cibus in domo mea €et probate me super hoc dicit Dominus €si non aperuero vobis cataractas caeli €et effudero vobis benedictionem usque ad abundantiam et increpabo pro vobis devorantem €et non corrumpet fructum terrae vestrae €nec erit sterilis vinea in agro dicit Dominus exercituum et beatos vos dicent omnes gentes €eritis enim vos terra desiderabilis dicit Dominus exercituum invaluerunt super me verba vestra dicit Dominus et dixistis quid locuti sumus contra te €dixistis vanus est qui servit Deo €et quod emolumentum quia custodivimus praecepta eius €et quia ambulavimus tristes coram Domino exercituum ergo nunc beatos dicimus arrogantes €siquidem aedificati sunt facientes impietatem €et temptaverunt Deum et salvi facti sunt þï€Öõìçáôåÿï°´µÿï‚Íáìÿ£˜tunc locuti sunt timentes Deum €unusquisque cum proximo suo €et adtendit Dominus et audivit €et scriptus est liber monumenti coram eo €timentibus Dominum et cogitantibus nomen eius et erunt mihi ait Dominus exercituum €in die qua ego facio in peculium €et parcam eis sicut parcit vir filio suo servienti sibi et convertemini et videbitis €quid sit inter iustum et impium €et inter servientem Deo et non servientem ei  ecce enim dies veniet succensa quasi caminus €et erunt omnes superbi et omnes facientes impietatem €stipula €et inflammabit eos dies veniens dicit Dominus exercituum €quae non relinquet eis radicem et germen et orietur vobis timentibus nomen meum sol iustitiae €et sanitas in pinnis eius €et egrediemini et salietis sicut vituli de armento et calcabitis impios cum fuerint cinis sub planta pedum vestrorum €in die qua ego facio dicit Dominus exercituum mementote legis Mosi servi mei quam mandavi ei in Choreb €ad omnem Israhel praecepta et iudicia ecce ego mittam vobis Heliam prophetam €antequam veniat dies Domini magnus et horribilis et convertet cor patrum ad filios et cor filiorum ad patres eorum €ne forte veniam et percutiam terram anathemate àÍáãÿ¡et factum est postquam percussit Alexander Philippi Macedo €qui primus regnavit in Graecia €egressus de terra Cetthim Darium regem Persarum et Medorum constituit proelia multa €et omnium obtinuit munitiones €et interfecit reges terrae et pertransiit usque ad fines terrae €et accepit spolia multitudinis gentium €et siluit terra in conspectu eius et congregavit virtutem exercituum fortem nimis €et exaltatum est et elevatum cor eius et obtinuit regiones gentium et tyrannos €et facti sunt illi in tributum et post haec decidit in lectum €et cognovit quia moritur et vocavit pueros suos nobiles qui secum erant nutriti a iuventute €et divisit illis regnum suum cum adhuc viveret et regnavit Alexander annis duodecim et mortuus est et obtinuerunt pueri eius regnum unusquisque in loco suo et inposuerunt sibi omnes diademata post mortem eius €et filii eorum post eos annis multis €et multiplicata sunt mala in terra et exiit ex eis radix peccatrix Antiochus Inlustris €filius Antiochi regis qui fuerat Romae obses €et regnavit in anno centesimo tricesimo et septimo €regni Graecorum in diebus illis exierunt ex Israhel filii iniqui €et suaserunt multis dicentes €eamus et disponamus testamentum cum gentibus €quae circa nos sunt €quia ex quo recessimus ab eis invenerunt nos multa mala et bonus visus est sermo in oculis eorum et destinaverunt aliqui de populo et abierunt ad regem €et dedit illis potestatem ut facerent iustitiam gentium et aedificaverunt gymnasium in Hierosolymis €secundum leges nationum et fecerunt sibi praeputia €et recesserunt a testamento sancto et iuncti sunt nationibus €et venundati sunt ut facerent malum et paratum est regnum in conspectu Antiochi €et coepit regnare in terra Aegypti ut regnaret super duo regna et intravit in Aegyptum in multitudine gravi €in curribus et elefantis et equitibus €et copiosa navium multitudine et constituit bellum adversus Ptolomeum regem Aegypti €et veritus est Ptolomeus a facie eius et fugit €et ceciderunt vulnerati multi et conprehendit civitates munitas in terra Aegypti €et accepit spolia terrae Aegypti et convertit Antiochus postquam percussit Aegyptum €in centesimo et quadragesimo et tertio anno €et ascendit ad Israhel et ascendit Hierosolymis in multitudine gravi et intravit in sanctificationem cum superbia €et accepit altare aureum et candelabrum luminis et universa vasa eius €et mensam propositionis et libatoria €et fialas et mortariola aurea et velum et coronas €et ornamentum aureum quod in facie templi erat €et comminuit omnia et accepit argentum et aurum et vasa concupiscibilia €et accepit thesauros occultos quos invenit €et sublatis omnibus abiit in terram suam et fecit caedem hominum et locutus est superbia magna et factus est planctus magnus in Israhel et in omni loco eorum et ingemuerunt principes et seniores €virgines et iuvenes infirmati sunt €et speciositas mulierum inmutata est omnis maritus sumpsit lamentum €quae sedebant in toro maritali lugebant et commota est terra super habitantes in ea €et universa domus Iacob induit confusionem et post duos annos dierum €misit rex principem tributorum in civitates Iuda €et venit Hierusalem cum turba magna et locutus est ad eos verba pacifica in dolo et crediderunt ei et inruit super civitatem repente et percussit eam plaga €et perdidit populum multum ex Israhel et accepit spolia civitatis et succendit eam igni €et destruxit domos eius et muros eius in circuitu et captivas duxerunt mulieres et natos et pecora possederunt et aedificaverunt civitatem David muro magno et firmo et turribus firmis €et facta est illis in arcem et posuerunt illic gentem peccatorum €viros iniquos et convaluerunt in ea €et posuerunt arma et escas et congregaverunt spolia Hierusalem et reposuerunt illic et facti sunt in laqueum magnum et factum est hoc ad insidias sanctificationi €et in diabolum malum in Israhel et effuderunt sanguinem innocentem per circuitum sanctificationis €et contaminaverunt sanctificationem et fugerunt habitatores Hierusalem propter eos €et facta est habitatio exterorum et facta est extera semini suo €et nati eius reliquerunt eam sanctificatio eius desolata est sicut solitudo €dies festi eius conversi sunt in luctum €sabbata eius in obprobrium honores eius in nihilum secundum gloriam eius multiplicata est ignominia eius €et sublimitas eius conversa est in luctum et scripsit rex Antiochus omni regno suo ut esset omnis populus unus €et reliquerunt unusquisque legem suam et consenserunt omnes gentes secundum verbum regis Antiochi et multi ex Israhel consenserunt ei €et sacrificaverunt idolis et coinquinaverunt sabbatum et misit rex Antiochus libros per manus nuntiorum in €Hierusalem €et in omnes civitates Iudae €ut sequerentur legem gentium terrae et prohiberent holocausta et sacrificia et placationes fieri in templo €Dei et prohiberent celebrari sabbatum et dies sollemnes et coinquinari sancta et sanctum populum Israhel et iussit aedificari aras et templa et idola €et immolari carnes suillas et pecora communia et relinquere filios suos incircumcisos €et coinquinari animas eorum in omnibus inmundis et abominationibus €ita ut obliviscerentur legem et inmutarent omnes iustificationes Dei et quicumque non fecisset secundum verbum regis €Antiochi moreretur secundum omnia verba haec scripsit omni regno suo €et praeposuit principes populo qui haec fieri cogerent et iusserunt civitatibus Iudae sacrificare et congregati sunt multi de populo €ad eos qui dereliquerant legem Domini €et fecerunt mala super terram et effugaverunt populum Israhel €in abditis et in absconditis fugitivorum locis die quintadecima mensis casleu €quinto et quadragesimo anno aedificavit rex €Antiochus €abominandum idolum desolationis super altare Dei €et per universas civitates Iudae in circuitu €aedificaverunt aras et ante ianuas domorum et in plateis incendebant tura et sacrificabant et libros legis Dei conbuserunt igni scindentes eos et apud quemcumque inveniebantur libri testamenti Domini €et quicumque observabant legem Domini €secundum edictum regis trucidabant eum in virtute sua faciebant haec populo Israhel €qui inveniebantur in omni mense in €civitatibus et quinta et vicesima die mensis €sacrificabant super aram quae erat contra altare et mulieres quae circumcidebant filios suos trucidabantur €secundum iussum regis Antiochi et suspendebant pueros a cervicibus per universas domos eorum €et eos qui circumciderunt eos trucidabant et multi de populo Israhel definierunt apud se €ut non manducarent inmunda €et elegerunt magis mori quam cibis coinquinari inmundis et noluerunt infringere legem Dei sanctam et trucidati sunt et facta est ira magna super populum valde  in illis diebus surrexit Matthathias filius Iohannis €filii Simeonis €sacerdos ex filiis Ioarim ab Hierusalem €et consedit in monte Modin et habebat filios quinque €Iohannan qui cognominabatur Gaddis et Simeon qui cognominabatur Thasi et Iudas qui vocabatur Macchabeus þï€Öõìçáôåÿï°´¶ÿÍáãÿ¢•et Eleazarus qui cognominabatur Abaron €et Ionathas qui cognominabatur Apphus hii viderunt mala quae fiebant in populo Iuda et in Hierusalem et dixit Matthathias €vae mihi ut quid natus sum videre contritionem populi mei €et contritionem civitatis sanctae €et sedere illic cum datur in manibus inimicorum sancta in manu extraneorum facta sunt €templum eius sicut homo ignobilis vasa gloriae eius captiva abducta sunt €trucidati sunt iuvenes eius in plateis €et iuvenes eius ceciderunt gladio inimicorum quae gens non hereditavit regnum eius et non obtinuit spolia eius omnis conpositio eius ablata est €quae erat libera facta est ancilla et ecce sancta nostra et pulchritudo nostra et claritas nostra desolata €est €et coinquinaverunt eam gentes quo ergo nobis adhuc vivere et scidit Matthathias et filii eius vestimenta sua €et operuerunt se ciliciis et planxerunt valde et venerunt illuc qui missi erant a rege Antiocho €ut cogerent eos qui confugerant in civitate Modin €immolare et accendere et a lege Dei €discedere et multi de populo Israhel consentientes accesserunt ad eos €sed Matthathias et filii eius constanter steterunt et respondentes qui missi erant ab Antiocho dixerunt Matthathiae €princeps et clarissimus et magnus es in hac civitate €et ornatus filiis et fratribus ergo accede prior et fac iussum regis sicut fecerunt omnes gentes €et viri Iuda et qui remanserunt in Hierusalem €et eris tu et filii tui inter amicos regis €et amplificatus argento et auro et muneribus multis et respondit Matthathias et dixit magna voce €et si omnes gentes regi Antiocho oboediunt €ut discedat unusquisque a servitute patrum suorum €et consentiunt mandatis eius ego et filii mei et fratres mei oboediemus legi patrum nostrorum propitius sit nobis Deus €non est nobis utile relinquere legem et iustitias Dei non audibimus verba regis €Antiochi €nec sacrificabimus transgredientes legis nostrae €mandata €ut eamus altera via et ut cessavit loqui verba haec €accessit quidam Iudaeus in omnium oculis €sacrificare idolis super aram in civitate Modin secundum iussum regis et vidit Matthathias et doluit et contremuerunt renes eius €et ascendit furor eius secundum €iudicium legis €et insiliens trucidavit eum super aram sed et virum quem miserat rex Antiochus €qui cogebat immolari €occidit in ipso tempore et aram destruxit et zelatus est legem sicut fecit Finees Zambri filio Salomi et exclamavit Matthathias voce magna dicens €omnis qui zelum habet legis statuens testamentum exeat post me et fugit ipse et filii eius in montes €et reliquerunt quaecumque habebant in civitate tunc descenderunt multi quaerentes iudicium et iustitiam in desertum ut sederent ibi €ipsi et filii eorum et mulieres eorum et pecora eorum €quoniam induraverunt super eos mala et renuntiatum est viris regis €et exercitui qui erat in Hierusalem civitate David €quoniam discessissent viri quidam qui dissipaverunt mandatum regis €in loca occulta in deserto €et abissent post illos multi et statim perrexerunt ad eos €et constituerunt adversus eos proelium in die sabbatorum et dixerunt ad eos resistitis et nunc adhuc €exite et facite secundum verbum regis et vivetis et dixerunt non exibimus €neque faciemus verbum regis ut polluamus diem sabbatorum et concitaverunt adversus eos proelium et non responderunt eis €nec oppilaverunt loca occulta dicentes moriamur omnes in simplicitate nostra €et testes erunt super nos caelum et terra quod iniuste perditis nos et intulerunt eis bellum sabbatis €et mortui sunt ipsi et uxores eorum €et filii eorum et pecora eorum usque ad mille animas hominum et cognovit Matthathias et amici eius €et luctum habuerunt super eos valde et dixit vir proximo suo €si omnes fecerimus sicut fratres nostri fecerunt €et non pugnaverimus adversus gentes €pro animabus nostris et iustificationibus nostris €citius disperdent nos a terra et cogitaverunt in illa die dicentes €omnis homo quicumque venerit ad nos in bello die sabbatorum €pugnemus adversus eum et non moriemur omnes €sicut mortui sunt fratres nostri in occultis tunc congregata est ad eos synagoga Asideorum fortis viribus ex Israhel €omnis voluntarius in lege et omnes qui fugiebant a malis additi sunt ad eos €et facti sunt illis ad firmamentum et collegerunt exercitum et percusserunt peccatores in ira sua €et viros iniquos in indignatione sua €et ceteri fugerunt ad nationes ut evaderent et circuivit Matthathias et amici eius €et destruxerunt aras et circumciderunt pueros incircumcisos €quotquot invenerunt in finibus Israhel in fortitudine et persecuti sunt filios superbiae €et prosperatum est opus in manu eorum et obtinuerunt legem de manibus gentium et de manibus regum €et non dederunt cornu peccatori et adpropinquaverunt dies Matthathiae moriendi €et dixit filiis suis nunc confortata est superbia et castigatio €et tempus eversionis et ira indignationis nunc ergo o filii aemulatores estote legis €et date animas vestras pro testamento patrum et mementote operum patrum quae fecerunt in generationibus suis €et accipietis gloriam magnam et nomen aeternum Abraham nonne in temptatione inventus est fidelis €et reputatum est ei ad iustitiam Ioseph in tempore angustiae suae custodivit mandatum €et factus est dominus Aegypti Finees pater noster zelando zelum Dei €accepit testamentum sacerdotii aeterni Iesus dum implet verbum €factus est dux Israhel Chaleb dum testificatur in ecclesia accepit hereditatem David in sua misericordia consecutus est sedem regni in saecula Helias dum zelat zelum legis receptus est in caelum Ananias Azarias Misahel credentes liberati sunt de €flamma Danihel in sua simplicitate liberatus est de ore leonum et ita cogitate per generationem et generationem €quia omnes qui sperant in eum non infirmantur et a verbis viri peccatoris non timueritis €quia gloria eius stercus et vermis est hodie extollitur et cras non invenietur €quia conversus est in terram suam et cogitatio eius periet vos ergo filii confortamini et viriliter agite in lege €quia in ipsa gloriosi eritis et ecce Simeon frater vester scio quod vir consilii est €ipsum audite semper et ipse vobis erit pater et Iudas Macchabeus fortis viribus a iuventute sua €sit vobis princeps militiae et ipse aget bellum populi et vos adducetis ad vos omnes factores legis €et vindicate vindictam populi vestri et retribuite retributionem gentibus €et intendite in praeceptum legis et benedixit eos et adpositus est ad patres suos et defunctus est centesimo et quadragesimo et sexto anno €et sepultus est a filiis suis in sepulchris patrum suorum in Modin €et planxerunt eum omnis Israhel planctu magno  et surrexit Iudas qui vocabatur Macchabeus filius eius pro €eo et adiuvabant eum omnes fratres eius €et universi qui se coniunxerant patri eius €et proeliabantur proelium Israhel cum laetitia et dilatavit gloriam populo suo €et induit se loricam sicut gigans €et succinxit se arma bellica sua in proeliis €et protegebat castra gladio suo similis factus est leoni in operibus suis €et sicut catulus leonis rugiens in venatione et persecutus est iniquos perscrutans eos €et qui conturbabant populum suum succendit flammis et repulsi sunt inimici prae timore eius €et omnes operarii iniquitatis conturbati sunt €et directa est salus in manu eius et exacerbabat reges multos et laetificabat Iacob in operibus suis €et in saeculum memoria eius in benedictione et perambulavit civitates Iuda et perdidit impios ex eis €et avertit iram ab Israhel et nominatus est usque ad novissimum terrae €et congregavit pereuntes et congregavit Apollonius gentes €et a Samaria virtutem multam et magnam €ad bellandum contra Israhel et cognovit Iudas et exiit obviam illi et percussit et occidit illum €et ceciderunt vulnerati multi et reliqui fugerunt et accepit spolia eorum et gladium Apollonii abstulit Iudas €et erat pugnans in eo omnibus diebus et audivit Seron princeps exercitus Syriae €quod congregavit Iudas congregationem et ecclesiam fidelium secum et ait faciam mihi nomen et glorificabor in regno €et debellabo Iudam et eos qui cum ipso sunt €qui spernebant verbum regis et praeparavit se þï€Öõìçáôåÿï°´¶ÿÍáãÿ£˜‚et ascenderunt cum eo castra impiorum fortes auxiliarii €ut facerent vindictam in filios Israhel et adpropinquaverunt usque Bethoron €et exivit Iudas obviam illi cum paucis ut viderunt autem exercitum venientem sibi obviam €dixerunt Iudae quomodo poterimus pauci pugnare €ad multitudinem tantam tam fortem €et nos fatigati sumus ieiunio hodie et ait Iudas facile est concludi multos in manus paucorum €et non est differentia in conspectu Dei caeli €liberare in multis et in paucis quia non in multitudine exercitus victoria belli €sed de caelo fortitudo est ipsi veniunt ad nos in multitudine contumaci et superba €ut disperdant nos et uxores nostras et filios nostros €et ut spolient nos nos vero pugnabimus pro animabus nostris et legibus €nostris et ipse Dominus conteret eos ante faciem nostram €vos autem ne timueritis eos ut cessavit autem loquens insiluit in eos subito €et contritus est Seron et exercitus eius in conspectu ipsius et persequebatur eum in descensu Bethoron usque in €campum €et ceciderunt ex eis octingenti viri €reliqui autem fugerunt in terram Philisthim et cecidit timor Iudae ac fratrum eius et formido €super omnes gentes in circuitu eorum et pervenit ad regem nomen eius €et de proeliis Iudae narrabant omnes gentes ut audivit autem Antiochus sermones istos iratus est animo €et misit et congregavit exercitum universi regni sui €castra fortia valde et aperuit aerarium suum et dedit stipendia exercitui in annum €et mandavit illis ut essent parati ad omnia et vidit quod defecit pecunia de thesauris €et tributa regionis modica propter dissensionem et plagam €quam fecit in terra €ut tolleret legitima quae erant a primis diebus et timuit ne non haberet et semel et bis in sumptus et donativa €quae dederat ante larga manu €et abundaverat super reges qui ante eum fuerant consternatus erat animo valde €et cogitavit ire in Persidem et accipere tributa regionum €et congregare argentum multum et reliquit Lysiam hominem nobilem de genere regali €super negotia regia a flumine Eufraten usque ad flumen €Aegypti et ut nutriret Antiochum filium suum donec rediret et tradidit ei medium exercitum et elefantos €et mandavit ei de omnibus quae volebat €et de inhabitantibus Iudaeam et Hierusalem ut mitteret ad eos exercitum €ad conterendam et extirpandam virtutem Israhel et reliquias Hierusalem €et auferendam memoriam de loco et ut constitueret habitatores filios alienigenas in omnibus finibus €eorum €et sorte distribueret terram eorum et rex adsumpsit partem exercitus residui €et exivit ab Antiochia civitate regni sui €anno centesimo et quadragesimo et septimo €et transfretavit Eufraten flumen €et perambulabat superiores regiones et elegit Lysias Ptolomeum filium Dorimini €et Nicanorem et Gorgiam viros potentes ex amicis regis et misit cum eis quadraginta milia virorum et septem milia equitum €ut venirent in terram Iuda €et disperderent eam secundum verbum regis et processerunt ut irent cum universa virtute sua €et venerunt et adplicuerunt Ammaum in terra €campestri et audierunt mercatores regionum nomen eorum €et acceperunt argentum et aurum multum valde et pueros €et venerunt in castra ut acciperent filios Israhel in servos €et additi sunt ad eos exercitus Syriae et terrae alienigenarum et vidit Iudas et fratres eius quia multiplicata sunt mala €et exercitus adplicabat ad fines eorum €et cognoverunt verba regis €quae mandavit populo facere in interitum et consummationem et dixerunt unusquisque ad proximum suum €erigamus deiectionem populi nostri €et pugnemus pro populo nostro et sanctis nostris et congregatus est conventus ut essent parati in proelium €et ut orarent et peterent misericordiam et miserationes et Hierusalem non habitabatur sed erat sicut desertum €non erat qui ingrederetur et egrederetur de natis eius €et sanctum conculcabatur et filii alienigenarum erant in arce €ibi erat habitatio gentium €et ablata est voluptas ab Iacob et defecit ibi tibia et cithara et congregati sunt €et venerunt in Masefat contra Hierusalem €quia locus orationis erat in Masefat ante €Israhel et ieiunaverunt illa die €et induerunt se ciliciis et cinere in €capite suo €et destituerunt vestimenta sua et expanderunt librum legis €de quibus scrutabantur gentes similitudinem simulacrorum suorum et adtulerunt ornamenta sacerdotalia et primitias et decimas €et suscitaverunt nazoreos qui impleverant dies et clamaverunt voce magna in caelum dicentes €quid faciemus istis et quo eos ducemus et sancta tua conculcata sunt et contaminata sunt €et sacerdotes tui in luctu et humilitate et ecce nationes convenerunt adversum nos ut nos disperdant €tu scis quae cogitant in nos quomodo poterimus subsistere ante facies illorum €nisi tu adiuves nos et tubis exclamaverunt voce magna et post hoc constituit Iudas duces populi €tribunos et centuriones et pentecontarcos et decuriones et dixit his qui aedificabant domos €et sponsabant uxores et plantabant vineas et formidolosis €ut redirent unusquisque in domum suam secundum legem et moverunt castra et conlocaverunt ad austrum Ammaum et ait Iudas accingimini et estote filii potentes €et estote parati in mane ut pugnetis adversus nationes has €quae convenerunt disperdere nos et sancta nostra quoniam melius est nos mori in bello €quam videre mala gentis nostrae et sanctorum sicut autem fuerit voluntas in caelo sic fiat  et adsumpsit Gorgias quinque milia virorum et mille equites electos €et moverunt castra nocte ut adplicarent ad castra Iudaeorum et percuterent eos subito €et filii qui erant ex arce erant illi duces et audivit Iudas et surrexit ipse et potentes €percutere virtutem exercituum regis €quae erat in Ammaum adhuc enim dispersus erat exercitus a castris et venit Gorgias in castra Iudae noctu et neminem €invenit €et quaerebant eos in montibus €quoniam dixit fugiunt hii a nobis et cum dies factus esset apparuit Iudas in campo €cum tribus milibus virorum tantum €quia tegumenta et gladios non habebant et viderunt castra gentium valida €et loricatos et equitatus in circuitu eorum €et hii docti proelium et ait Iudas viris qui secum erant €ne timueritis multitudinem eorum et impetum eorum ne formidetis mementote qualiter salvi facti sunt patres nostri in mari Rubro €cum sequeretur eos Pharao cum exercitu et nunc clamemus in caelum €et miserebitur nostri et testamenti patrum €nostrorum €et conteret exercitum istum ante faciem nostram hodie et scient omnes gentes quia est qui redimat et liberet Israhel et levaverunt alienigenae oculos suos €et viderunt eos venientes ex adverso et exierunt de castris in proelium €et tuba cecinerunt hii qui fuerant cum Iuda et congressi sunt et contritae sunt gentes et fugerunt in campum novissimi autem ceciderunt gladio €et persecuti sunt eos usque Gesoron €et usque in campos Idumeae et Azoti et Iamniae €et ceciderunt ex illis ad tria milia virorum et reversus est Iudas et exercitus eius sequens eum et dixit ad populum €non concupiscatis spolia quia bellum contra nos est et Gorgias et exercitus eius in monte prope nos €sed state contra inimicos nostros et expugnate eos €et post hoc sumetis spolia et adhuc loquente Iuda haec apparuit pars quaedam €prospiciens de monte et vidit quod in fugam conversi sunt €et succensa sunt castra €fumus enim qui videbatur declarabat quod factum est quibus illi conspectis timuerunt valde €aspicientes simul et Iudam et exercitum in campo paratum ad proelium et fugerunt omnes in campo alienigenarum et Iudas reversus est ad spolia castrorum €et acceperunt aurum multum et argentum €et hyacinthum et purpuram marinam et opes magnas et conversi hymnum canebant €et benedicebant in caelum €quoniam bonum est €quoniam in saeculum misericordia eius et facta est salus magna in Israhel in illa die quicumque autem alienigenarum evaserunt €venerunt et nuntiaverunt Lysiae universa quae acciderant quibus auditis ille consternatus est animo deficiebat €quod non qualia voluit talia contigerunt in Israhel €et qualia mandavit rex et sequenti anno €congregavit electorum virorum sexaginta milia €et equitum quinque milia €ut debellaret eos et venerunt in Iudaeam et castra posuerunt in Bethoron þï€Öõìçáôåÿï°´¶ÿÍáãÿ¤˜‚et occurrit illis Iudas cum decem milibus viris et viderunt exercitum fortem et oravit et dixit €benedictus es salvator Israhel €qui contrivisti impetum potentis in manu servi tui David €et tradidisti castra alienigenarum in manus Ionathae €filii Saul et armigeri eius conclude exercitum istum in manu populi tui Israhel €et confundantur in exercitu suo et equitibus da illis formidinem et tabefac audaciam virtutis eorum €et commoveantur contritione sua deice eos gladio diligentium te €et conlaudent te omnes qui noverunt nomen tuum in hymnis et commiserunt €et ceciderunt de exercitu Lysiae quinque milia virorum videns autem Lysias suorum fugam et Iudaeorum audaciam €et quod parati sunt aut vivere aut mori fortiter €abiit Antiochiam et elegit milites €ut multiplicatus rursus veniret in Iudaeam dixit autem Iudas et fratres eius ecce contriti sunt inimici nostri €ascendamus nunc mundare sancta et renovare et congregatus est omnis exercitus et ascenderunt in montem Sion et viderunt sanctificationem desertam €et altare profanatum et portas exustas €et in atriis virgulta nata sicut in saltu vel montibus €et pastoforia diruta sciderunt vestimenta sua et planxerunt planctu magno €et inposuerunt cinerem et ceciderunt in faciem super terram €et exclamaverunt tubis signorum et clamaverunt in caelum tunc ordinavit Iudas viros €ut pugnarent adversus eos qui erant in arce €donec emundarent sancta et elegit sacerdotes sine macula voluntatem habentes in lege Dei et mundaverunt sancta €et tulerunt lapides contaminationis in locum inmundum et cogitavit de altare holocaustorum quod profanatum erat €quid de eo faceret et incidit illi consilium bonum ut destrueret €illud €ne forte esset illis in obprobrium €quia contaminaverunt illud gentes €et demoliti sunt illud et reposuerunt lapides in monte domus in loco apto €quoadusque veniret propheta et responderet de eis et acceperunt lapides integros secundum legem €et aedificaverunt altare novum secundum illud quod fuit prius et aedificaverunt sancta et quae intra domum intrinsecus €et aedem et atria sanctificaverunt et fecerunt vasa sancta nova €et intulerunt candelabrum et altare incensorum et mensam in templum et incensum posuerunt super altare €et accenderunt lucernas quae super candelabrum erant €et lucebant in templo et posuerunt super mensam panes et adpenderunt vela €et consummaverunt omnia opera quae fecerunt et ante matutinum surrexerunt €quinta et vicesima mensis noni hic mensis casleu €centesimi quadragesimi octavi anni et obtulerunt sacrificium secundum legem €super altare holocaustorum novum quod fecerunt secundum tempus et secundum diem €in qua contaminaverunt illud gentes €in ipsa renovatum est in canticis et citharis et cinyris et €cymbalis et cecidit omnis populus et adoraverunt €et benedixerunt in caelum ei qui €prosperavit eis et fecerunt dedicationem altaris diebus octo €et obtulerunt holocausta cum laetitia €et salutaria laudis et ornaverunt faciem templi coronis aureis et scutulis €et dedicaverunt portas et pastoforia et inposuerunt eis ianuas et facta est laetitia in populo magna valde €et aversum est obprobrium gentium et statuit Iudas et fratres eius et universa ecclesia Israhel €ut agatur dies dedicationis altaris in temporibus suis €ab anno in annum per dies octo €a quinta et vicesima mensis casleu cum laetitia et gaudio et aedificaverunt in tempore illo montem Sion €et per circuitum muros altos et turres firmas €nequando venirent gentes et conculcarent eam €sicut antea fecerunt et conlocavit illic exercitum ut servarent eam €et munivit eam ad custodiendam Bethsuram €ut haberet populus munitionem contra faciem Idumeae  et factum est ut audierunt gentes in circuitu €quia aedificatum est altare et sancta sicut prius €et iratae sunt valde et cogitabant tollere genus Iacob qui erant inter eos €et coeperunt occidere de populo et persequi et debellabat Iudas filios Esau in Idumea €et eos qui erant in Acrabattene €quia circumsedebant Israhelitas €et percussit eos plaga magna et recordatus est malitiam filiorum Bean €qui erant populo in laqueum et in scandalum €insidiantes in via et conclusi sunt ab eo in turribus €et adplicuit ad eos et anathematizavit eos €et incendit turres eorum igni cum omnibus qui in eis erant et transiit ad filios Ammon €et invenit manum fortem et populum copiosum €et Timotheum ducem ipsorum et commisit cum eis proelia multa €et contriti sunt in conspectu eorum et percussit eos et cepit Iazer civitatem et filias eius €et reversus est in Iudaeam et congregatae sunt gentes quae sunt in Galaad €adversus Israhelitas qui erant in finibus eorum €ut tollerent eos €et fugerunt in Datheman munitionem et miserunt litteras ad Iudam et fratres eius dicentes €congregatae sunt adversum nos gentes per circuitum €ut auferant nos et parant venire et occupare munitionem in quam confugimus €et Timotheus est dux exercitus eorum nunc ergo veni eripe nos de manibus eorum €quia cecidit multitudo de nobis et omnes fratres nostri qui erant in locis Tubi interfecti sunt €et captivas abduxerunt uxores €eorum et natos et spolia €et peremerunt illic ferme mille viros et adhuc epistulae legebantur et ecce alii nuntii venerunt de Galilea €conscissis tunicis nuntiantes secundum verba haec dicentes €convenisse adversum se a Ptolomaida et Tyro et €Sidone et omni Galilea alienigenas €ut nos consumant ut audivit autem Iudas et populus sermones istos €convenit ecclesia magna cogitare quid facerent fratribus suis €qui in tribulatione erant et expugnabantur ab eis dixitque Iudas Simoni fratri suo €elige tibi viros et vade et libera fratres tuos in Galilea €ego enim et frater meus Ionathas ibimus in Galaditin et reliquit Iosepphum filium Zacchariae et Azariam duces populi €cum residuo exercitu in Iudaeam ad custodiendum et praecepit illi dicens praeesto populo huic €et nolite bellum committere adversus gentes donec revertamur et dati sunt Simoni viri tria milia ut iret in Galileam €Iudae autem octo milia in Galaditin et abiit Simon in Galileam et commisit proelia multa cum gentibus €et contritae sunt gentes a facie eius €et persecutus est eos usque ad portam Ptolomaidis €et ceciderunt de gentibus fere tria milia virorum €et accepit spolia eorum et sumpsit eos qui erant in Galilea et €in Arbatis €cum uxoribus et natis et omnibus quae erant illis €et adduxit in Iudaeam cum laetitia magna et Iudas Macchabeus et Ionathas et fratres eius €transierunt Iordanem €et abierunt viam trium dierum per desertum et occurrerunt eis Nabuthei et susceperunt eos pacifice €et narraverunt eis omnia €quae acciderunt fratribus in Galaditide et quia multi ex eis conprehensi sunt in Basara et €Bosor €et in Alimis et in Casfor et Macet et Carnain €hae omnes civitates munitae et magnae sed et in ceteris civitatibus Galaditidis tenentur conprehensi €et in crastinum constituerunt admovere exercitum €civitatibus his €et conprehendere et tollere eos in una die et convertit Iudas et exercitus eius viam in desertum Bosor repente €et occupavit civitatem et occidit omnem masculum in ore gladii €et accepit omnia spolia eorum et succendit eam igni et surrexerunt inde nocte et ibant usque ad munitionem et factum est diluculo cum adlevassent oculos suos €ecce populus multus cuius non erat numerus €portantes scalas et machinas €ut conprehenderent munitionem et expugnarent eos et vidit Iudas quia coepit bellum €et clamor belli ascendit in caelum sicut tuba €et clamor magnus de civitate et exercitui dixit €pugnate hodie pro fratribus vestris et venit tribus ordinibus post eos €et exclamaverunt tubis et clamaverunt in oratione et cognoverunt castra Timothei quia Macchabeus est €et refugerunt a facie eius et percusserunt eos plaga magna €et ceciderunt ex eis in illa die fere octo milia €virorum et divertit Iudas in Maspha €et expugnavit et cepit eam et occidit omnem masculum eius €et sumpsit spolia eius et succendit eam igni inde perrexit et cepit Casbon et Maged et Bosor €et reliquas civitates Galaditidis post haec autem verba congregavit Timotheus exercitum alium €et castra posuit contra Rafon trans torrentem þï€Öõìçáôåÿï°´¶ÿÍáãÿ¥˜¦et misit Iudas speculari exercitum et renuntiaverunt ei dicentes €quia convenerunt ad eum omnes gentes quae in circuitu nostro sunt €exercitus multus nimis et Arabas conduxit in auxilium €et castra posuerunt trans torrentem €parati venire ad te in proelium €et abiit Iudas obviam illis et ait Timotheus principibus exercitus sui €cum adpropiaverit Iudas et exercitus eius ad €torrentem aquae €si transierit ad nos prior €non poterimus sustinere eum quia potens poterit adversum nos si vero timuerit transire et posuerit castra extra flumen €transfretemus ad eos et poterimus adversus illum ut autem adpropinquavit Iudas ad torrentem aquae €statuit scribas populi secus torrentem et mandavit eis dicens €neminem hominum reliqueritis sed veniant omnes in proelium et transfretavit ad illos prior et omnis populus post eum €et contritae sunt ante faciem eorum omnes gentes €et proiecerunt arma sua €et fugerunt ad fanum quod est in Carnain et occupavit ipsam civitatem €et fanum succendit igni cum omnibus qui erant in ipso €et oppressa est Carnain €et non potuit sustinere contra faciem Iudae et congregavit Iudas universos Israhelitas €qui erant in Galaditiden €a minimo usque ad maximum et uxores eorum et natos €et exercitum magnum valde ut venirent in terram Iudae et venerunt usque Efron €et haec civitas magna in ingressu posita munita valde €et non erat declinare ab ea dextra vel sinistra €sed per mediam iter erat et incluserunt se qui erant in civitate et obstruxerunt portas lapidibus €et misit ad eos Iudas verbis pacificis dicens €transeamus per terram vestram ut eamus in terram nostram €et nemo vobis nocebit €tantum pedibus transibimus €et nolebant eis aperire et praecepit Iudas praedicare in castris €ut adplicarent unusquisque in quo erat loco et adplicuerunt viri virtutis €et obpugnavit civitatem illam tota die et tota nocte €et tradita est civitas in manu eius et peremerunt omnem masculum in ore gladii €et eradicavit eam et accepit spolia eius €et transiit per totam civitatem super interfectos et transgressi sunt Iordanem in campo magno contra €Bethsan et erat Iudas congregans extremos €et exhortabatur populum per totam viam €donec venerunt in terram Iuda et ascenderunt in montem Sion cum laetitia et gaudio €et obtulerunt holocausta quod nemo ex eis cecidisset €donec reverterentur in pace et in diebus quibus erat Iudas et Ionathas in terra Galaad €et Simeon frater eius in Galilea contra faciem Ptolomaidis audivit Iosepphus Zacchariae filius et Azarias princeps virtutis €res bene gestas et proelia quae facta sunt et dixit faciamus et ipsi nobis nomen €et eamus pugnare adversum gentes quae in circuitu nostro sunt et praecepit his qui erant in exercitu suo et abierunt Iamniam et exivit Gorgias de civitate et viri eius €obviam illi in pugnam et fugati sunt Iosepphus et Azarias usque in fines Iudae €et ceciderunt illa die de populo Israhel ad duo milia viri €et facta est fuga magna in populo quia non audierunt Iudam et fratres eius €existimantes se fortiter facturos ipsi autem non erant de semine virorum illorum €per quos salus facta est in Israhel et viri Iuda magnificati sunt valde in conspectu omnis Israhel €et gentium omnium ubi audiebatur nomen eorum et convenerunt ad eos fausta adclamantes et exivit Iudas et fratres eius €et expugnabant filios Esau in terra quae ad austrum est €et percussit Chebron et filias eius €et muros eius et turres succendit in circuitu et movit castra ut iret in terra alienigenarum €et perambulabat Samariam in illa die ceciderunt sacerdotes in bello €dum vult fortiter facere €dum sine consilio exiit in proelium et declinavit Iudas in Azotum in terra alienigenarum €et vidit aras eorum €et spolia deorum ipsorum succendit igni €et cepit spolia civitatum et regressus est in terram €Iuda  et rex Antiochus perambulavit superiores regiones €et audivit esse civitatem Elymaidem in Perside nobilissimam €et copiosam in argento et auro templumque in ea locuples valde €et illic velamina aurea et loricae et scuta €quae reliquit Alexander Philippi rex Macedo €qui regnavit primus in Graecia et venit et quaerebat civitatem capere et praedare eam €et non potuit €quoniam innotuit sermo his qui erant in civitate et insurrexerunt in proelium €et fugit inde et abiit cum tristitia magna €et reversus est Babyloniam et venit qui nuntiaret ei in Perside €quia fugata sunt castra quae erant in terra Iuda et quia abiit Lysias cum virtute forti in primis €et fugatus est a facie Iudaeorum €et invaluerunt armis et viribus et spoliis multis €quas ceperunt et quia diruerunt abominationem quam aedificaverat super altare €quod erat in Hierusalem €et sanctificationem sicut prius circumdederunt muris excelsis €sed et Bethsuram civitatem suam et factum est ut audivit rex sermones istos expavit €et commotus est valde €et decidit in lectum et incidit in languorem prae tristitia €quia non est factum sicut cogitabat et erat illic dies multos €quia renovata est in eo tristitia magna et arbitratus est se mori et vocavit omnes amicos suos et dixit illis €recessit somnus ab oculis meis €et concidi et corrui corde prae sollicitudine et dixi in corde meo in quantam tribulationem deveni €et in quos fluctus tristitiae in qua nunc sum €qui iucundus eram et dilectus in potestate mea nunc vero reminiscor malorum quae feci in Hierusalem €unde abstuli omnia spolia argentea et aurea €quae erant in ea €et misi auferri habitantes Iudaeam sine causa cognovi ergo quia propterea invenerunt me mala ista €et ecce pereo tristitia magna in terra aliena et vocavit Philippum unum de amicis suis €et praeposuit eum super universum regnum suum et dedit ei diadema et stolam suam et anulum €ut adduceret Antiochum filium suum et nutriret eum et regnaret et mortuus est illic Antiochus rex €anno centesimo quadragesimo et nono et cognovit Lysias quoniam mortuus est rex €et constituit regnare Antiochum filium eius €quem nutrivit adulescentem €et vocavit nomen eius Eupator et hii qui erant in arce concluserant Israhel in circuitu sanctorum €et quaerebant eis mala semper ad firmamentum gentium et cogitavit Iudas disperdere eos €et convocavit universum populum ut obsiderent eos et coirent simul €et obsederunt eos anno centesimo quinquagesimo €et fecerunt ballistas et machinas et exierunt quidam ex eis qui obsidebantur €et adiunxerunt se illis aliqui ex impiis Israhel et abierunt ad regem et dixerunt €quousque non facies iudicium et vindicas fratres nostros nos decrevimus servire patri tuo €et ambulare in praeceptis eius et obsequi edictis eius et filii populi nostri propter hoc abalienabantur se a €nobis €et quicumque inveniebantur ex nobis interficiebantur €et hereditates nostrae diripiebantur et non ad nos tantum extenderunt manum €sed et in omnes fines nostros et ecce adplicuerunt hodie ad arcem in Hierusalem occupare eam €et munitionem in Bethsuram munierunt et nisi praeveneris eos velocius maiora quam haec facient €nec poteris obtinere eos et iratus est rex ut audivit €et convocavit omnes amicos suos et principes exercitus sui €et eos qui super equites erant sed et de regnis aliis et insulis et maritimis €venerunt ad eum exercitus conducticius et erat numerus exercitus centum milia peditum €et viginti milia equitum €et elefanti triginta duo docti ad proelium et venerunt per Idumeam et adplicuerunt ad Bethsuram €et pugnaverunt dies multos et fecerunt machinas €et exierunt et succenderunt eas igni et pugnaverunt viriliter et recessit Iudas ab arce €et admovit castra ad Bethzacara €contra castra regis et surrexit ante lucem €et concitavit exercitus impetum contra viam Bethzacara €et conparaverunt se exercitus in proelium et tubis cecinerunt et elefantis ostenderunt sanguinem uvae et mori €ad acuendos eos in proelium et diviserunt bestias per legiones €et adstiterunt singulis elefantis mille viri in loricis concatenatis €et galeae aereae in capitibus eorum €et quingenti equites ordinati unicuique bestiae electi erant hii ante tempus ubicumque erat bestia erant €et quocumque ibat ibant non discedebant ab ea sed et turres ligneas super eos firmae protegentes €super singulas bestias €et super eas machinae þï€Öõìçáôåÿï°´¶ÿÍáãÿ¦˜¥„et super singulas viri virtutis triginta duo qui pugnabant desuper €et intus magister bestiae et residuum equitatum hinc et inde statuit in duas partes tubis €et exercitum commovere et perurguere €constipati in legionibus eius et ut refulsit sol in clypeos aureos et aereos €resplenduerunt montes ab eis €resplenduerunt sicut lampades ignis et distincta est pars exercitus regis per montes excelsos €et alii per loca humilia €et ibant caute et ordinate et commovebantur omnes inhabitantes a voce multitudinis eorum €et incessu turbae et conlisionis armorum €erat enim exercitus magnus valde et fortis et adpropiavit Iudas et exercitus eius in proelium €et ceciderunt de exercitu regis sescenti viri et vidit Eleazar filius Saura unam de bestiis loricatam loricis regis €et erat eminens super ceteras bestias €et visum est ei quod in ea esset rex et dedit se ut liberaret populum suum €et adquireret sibi nomen aeternum et cucurrit ad eam audaciter in medio legionis €interficiens a dextris et a sinistris €et cadebant ab eo huc et illuc et ivit sub pedes elefanti €et subposuit ei et occidit eum €et cecidit in terram super ipsum et mortuus est illic et videntes virtutem regis et impetum exercitus eius €deverterunt ab eis castra autem regis ascenderunt contra eos in Hierusalem €et adplicuit castra rex ad Iudaeam et montem €Sion et fecit pacem cum his qui erant in Bethsuram €et exierunt de civitate quia non erant eis ibi alimenta conclusis €quia sabbata erant terrae et conprehendit rex Bethsuram €et constituit illic custodiam servare eam et convertit castra ad locum sanctificationis dies multos €et statuit illic ballistas et machinas et ignis iacula €et tormenta ad lapides iactandos et spicula €et scorpios ad mittendas sagittas et fundibula fecerunt autem et ipsi machinas adversus machinas eorum €et pugnaverunt dies multos escae autem non erant in civitate eo quod septimus annus esset €et qui remanserant in Iudaea de gentibus €consumpserant reliquias eorum quae repositae fuerant et remanserunt in sanctis viri pauci quoniam obtinuerat eos fames €et dispersi sunt unusquisque in locum suum et audivit Lysias quod Philippus €quem constituit rex Antiochus cum adhuc viveret €et nutriret Antiochum filium suum ut regnaret et reversus esset a Perside et Media €et exercitus qui abierat cum ipso €et quia quaerit suscipere regni negotia festinavit ire et dicere ad regem et duces exercitus €deficimus cotidie et esca nobis modica est €et locus quem obsidemus est munitus €et incumbit nobis ordinare de regno nunc itaque demus dextras hominibus istis €et faciamus cum illis pacem et cum omni gente eorum et constituamus illis ut ambulent in legitimis suis sicut prius €propter legitima enim ipsorum quae despeximus €irati sunt et fecerunt omnia haec et placuit sermo in conspectu regis et principum €et misit ad eos pacem facere et receperunt illam et iuravit illis rex et principes et exierunt de munitione et intravit rex montem Sion et vidit munitionem loci €et rupit ius iuramenti quod iuravit €et mandavit destruere murum in gyro et discessit festinanter et reversus est Antiochiam €et invenit Philippum dominantem civitati €et pugnavit adversus eum et occupavit civitatem  anno centesimo quinquagesimo et primo €exiit Demetrius Seleuci filius ab urbe Roma €et ascendit cum paucis viris in civitatem maritimam et regnavit illic et factum est ut ingressus est in domum regni patrum suorum €conprehendit exercitus Antiochum et Lysiam €ut adduceret eos ad eum et res ei innotuit et ait nolite mihi ostendere faciem eorum et occidit eos exercitus et sedit Demetrius super sedem regni sui et venerunt ad eum viri iniqui et impii ex Israhel €et Alchimus dux eorum qui volebat fieri sacerdos et accusaverunt populum apud regem dicentes €perdidit Iudas et fratres eius amicos tuos €et nos disperdit de terra nostra nunc ergo mitte virum cui credis €et eat et videat exterminium omne €quod fecit nobis et regionibus regis €et puniit omnes amicos eius et adiutores eorum et elegit rex ex amicis suis Bacchidem €qui dominabatur trans Flumen €magnum in regno et fidelem regi et misit eum et Alchimum impium constituit in sacerdotio €et mandavit ei facere ultionem in filios €Israhel et surrexerunt et venerunt cum exercitu magno in terram Iuda €et miserunt nuntios et locuti sunt ad Iudam et fratres €eius €verbis pacificis in dolo et non intenderunt sermonibus eorum €viderunt enim quia venerunt cum exercitu magno et convenerunt ad Alchimum et Bacchidem €congregatio scribarum requirere quae iusta sunt et primi Asidei qui erant in filiis Israhel €et exquirebant ab eis pacem dixerunt enim homo sacerdos de semine Aaron venit €non decipiet nos et locutus est cum eis verba pacifica et iuravit illis dicens €non inferemus vobis malum neque amicis €vestris et crediderunt ei €et conprehendit ex eis sexaginta viros €et occidit eos in una die €secundum verbum quod scriptum est carnes sanctorum tuorum et sanguinem ipsorum effuderunt in circuitu €Hierusalem €et non erat qui sepeliret et incubuit timor et tremor in omnem populum €quia dixerunt non est ei veritas et iudicium €transgressi sunt enim constitutum et iusiurandum quod iuraverunt et movit Bacchides castra ab Hierusalem €et adplicuit in Bethzetha €et misit et conprehendit multos ex eis qui a se refugerant €et quosdam de populo mactavit et in puteum magnum proiecit et commisit regionem Alchimo €et reliquit cum eo auxilium in adiutorium ipsi €et abiit Bacchides ad regem et satis agebat Alchimus pro principatu sacerdotii sui et convenerunt ad eum omnes qui perturbabant populum suum €et obtinuerunt terram Iuda €et fecerunt plagam magnam in Israhel et vidit Iudas omnia mala €quae fecit Alchimus et qui cum eo erant in filios €Israhel €plus multo quam gentes et exiit in omnes fines Iudae in circuitu €et fecit vindictam in viros desertores €et cessaverunt ultra exire in regionem vidit autem Alchimus €quod praevaluit Iudas et qui cum eo sunt €et cognovit quia non potest sustinere eos €et regressus est ad regem et accusavit eos multis criminibus et misit rex Nicanorem unum ex principibus suis nobilioribus €qui erat inimicitias exercens contra Israhel €et mandavit ei evertere populum et venit Nicanor in Hierusalem cum exercitu magno €et misit ad Iudam et ad fratres eius €cum dolo verbis pacificis dicens €non sit pugna inter me et vos €veniam cum viris paucis et videam facies vestras cum pace et venit ad Iudam et salutaverunt se invicem pacifice €et hostes parati erant rapere Iudam et innotuit sermo Iudae quoniam cum dolo venerat ad eum €et conterritus est ab eo et amplius noluit videre faciem eius et cognovit Nicanor quoniam denudatum est consilium eius €et exivit obviam Iudae in pugnam iuxta Capharsalama et ceciderunt de Nicanoris fere quinque milia viri €et fugerunt in civitatem David et post haec verba ascendit Nicanor in montem Sion €et exierunt de sacerdotibus populi salutare eum in pace €et demonstrare ei holocaustomata quae offerebantur pro rege et inridens sprevit eos et polluit et locutus est superbe et iuravit cum ira dicens €nisi traditus fuerit Iudas et exercitus eius in manus meas €continuo cum regressus fuero in pace succendam domum istam €et exiit cum ira magna et intraverunt sacerdotes et steterunt ante faciem altaris et templi €et flentes dixerunt tu elegisti domum istam Domine €ad invocandum nomen tuum in ea €ut esset domus orationis et obsecrationis populo tuo fac vindictam in homine isto et exercitu €eius €et cadant gladio €memento blasphemias eorum et ne dederis eis ut permaneant et exiit Nicanor ab Hierusalem et castra adplicuit ad Bethoron €et occurrit illi exercitus Syriae et Iudas adplicuit in Adarsa cum tribus milibus viris €et oravit Iudas et dixit qui missi erant a rege Sennacherib €Domine qui blasphemaverunt te €exiit angelus et percussit ex eis centum octoginta quinque milia sic percute exercitum istum in conspectu nostro hodie €et sciant ceteri quia male locutus est super sancta tua €et iudica illum secundum malitiam illius et commiserunt exercitus proelium tertiadecima die mensis adar €et contrita sunt castra Nicanoris et cecidit ipse primus in proelio þï€Öõìçáôåÿï°´¶ÿÍáãÿ§˜¬ut vidit autem exercitus eius quia cecidit €Nicanor €proiecerunt arma sua et fugerunt et persecuti sunt eos viam diei unius €ab Adasor usquequo veniatur Gazera €et tubis cecinerunt post eos cum significationibus et exierunt de omnibus castellis Iudae in circuitu €et ventilabant eos cornibus et convertebantur iterum ad eos €et ceciderunt omnes gladio €et non est relictus ex eis nec unus et acceperunt spolia eorum et praedam €et caput Nicanoris amputaverunt €et dexteram eius quam extenderat superbe €et adtulerunt et suspenderunt contra Hierusalem et laetatus est populus valde €et egerunt diem illam in laetitia magna et constituit agi omnibus annis diem istam €tertiadecima die mensis adar et siluit terra Iuda dies paucos  et audivit Iudas nomen Romanorum quia sunt potentes viribus €et adquiescunt ad omnia quae postulantur ab eis €et quicumque accesserunt ad eos statuerunt cum eis amicitias €et quia sunt potentes viribus audierunt proelia eorum €et virtutes bonas quas faciunt in Galatia €quia obtinuerunt eos et duxerunt sub tributum et quanta fecerunt in regione Hispaniae €et quod in potestate redegerunt metalla argenti et auri €quae illic sunt €et possederunt omnem locum consilio suo et patientia locos qui longe €erant valde ab eis €et reges qui supervenerant illis €ab extremis terrae contriverunt €et percusserunt eos plaga magna €ceteri autem dant eis tributum omnibus annis et Philippum et Persen Citiorum regem €et ceteros qui adversus eos arma tulerunt €contriverunt bello et obtinuerunt eos et Antiochum magnum regem Asiae qui eis pugnam intulerat €habens centum viginti elefantos et €exercitum magnum valde €contritum ab eis et quia ceperunt eum vivum et statuerunt ei €ut daret ipse et qui regnaverint post eum tributum magnum €et daret obsides et constitutum et regionem Medorum et Lydos et Medos €de optimis regionibus eorum €et acceptas eas ab illis dederunt Eumeni regi et quia qui erant apud Elladam voluerunt ire et tollere eos €et innotuit sermo his et miserunt ad eos ducem unum et pugnaverunt contra illos €et ceciderunt ex eis multi €et captivas duxerunt uxores eorum et filios €et diripuerunt eos et terram eorum possederunt €et destruxerunt muros eorum €et in servitutem illos redegerunt usque in hunc diem et residua regna et insulas quae aliquando restiterant illis €exterminaverunt et in potestatem redegerunt cum amicis autem suis et qui in ipsis requiem habebant €conservaverunt amicitiam €et obtinuerunt regna quae erant proxima et quae longe €quia quicumque audiebant nomen eorum timebant eos quibus vero vellent auxilio esse ut regnarent regnabant €et exaltati sunt valde et in omnibus istis nemo portabat diadema €nec induebatur purpura ut magnificaretur in ea et quia curiam fecerunt sibi et cotidie consulebant €trecentos viginti consilium agentes semper de multitudine €ut quae digna sunt gerant et committunt uni homini magistratum suum per singulos annos €dominari universae terrae suae €et omnes oboediunt uni et non est invidia neque zelus inter eos et elegit Iudas Eupolemum filium Iohannis filii Iacob €et Iasonem filium Eleazari €et misit eos Romam constituere cum illis amicitiam et societatem et ut auferrent ab eis iugum Graecorum €quia viderunt quod in servitutem premerent regnum Israhel et abierunt Romam viam multam valde €et introierunt curiam et dixerunt Iudas Macchabeus et fratres eius et populus Iudaeorum €miserunt nos ad vos statuere vobiscum societatem et pacem €et conscribi nos socios et amicos vestros et placuit sermo in conspectu eorum et hoc rescriptum quod rescripserunt in tabulis aereis €et miserunt Hierusalem €ut esset apud eos ibi memoriale pacis et societatis bene sit Romanis et genti Iudaeorum in mari et in terra in aeternum €gladiusque et hostis procul sit ab eis quod si institerit bellum Romanis prius aut omnibus sociis eorum €in omni dominatione eorum auxilium feret gens Iudaeorum prout tempus dictaverit corde pleno et proeliantibus non dabunt neque subministrabunt triticum arma €pecuniam naves €sicut placuit Romanis €et custodient mandata eorum nihil ab eis accipientes similiter autem et si genti Iudaeorum prius acciderit bellum €adiuvabunt Romani ex animo prout eis tempus permiserit et adiuvantibus non dabitur triticum arma €pecunia naves €sicut placuit Romanis €et custodiant mandata eorum absque dolo secundum haec verba constituerunt Romani populo Iudaeorum quod si post haec verba hii aut illi addere vel demere ad €haec aliquid voluerint €facient ex proposito suo €et quaecumque addiderint vel dempserint rata erunt sed et de malis quae Demetrius rex fecit in eos €scripsimus ei dicentes €quare gravasti iugum tuum super amicos nostros et socios Iudaeos si ergo iterum adierint nos adversum te faciemus illis iudicium €et pugnabimus tecum mari terraque  interea ubi audivit Demetrius €quia cecidit Nicanor et exercitus eius in proelio €adposuit Bacchidem et Alchimum rursum mittere in Iudaeam €et dextrum cornu cum illis et abierunt viam quae ducit in Galgala €et castra posuerunt in Mesaloth quae est in Arbellis €et occupaverunt eam et peremerunt animas hominum multas et mense primo anni centesimi quinquagesimi et secundi €adplicuerunt exercitum ad Hierusalem et surrexerunt et abierunt in Berea €viginti milia virorum et duo milia equitum et Iudas castra posuerat in Laisa €et tria milia viri cum eo electi et viderunt multitudinem exercitus quia multi sunt €et timuerunt valde et multi subtraxerunt se de castris €et non remanserunt ex eis nisi octingenti viri et vidit Iudas quod defluxit exercitus suus €et bellum perurguebat eum €confractus est corde quia non habebat tempus congregandi eos €et dissolutus est et dixit his qui residui erant €surgamus et eamus ad adversarios nostros €si poterimus pugnare adversus eos et avertebant eum dicentes €non poterimus sed liberemus animas nostras modo €et revertemur ad fratres nostros €et pugnabimus adversus eos €nos autem pauci sumus et ait Iudas absit istam rem facere ut fugiamus ab eis €et si adpropiavit tempus nostrum €moriamur in virtute propter fratres nostros €et non inferamus crimen gloriae nostrae et movit exercitus de castris et steterunt illis obviam €et divisi sunt equites in duas partes €et fundibalarii et sagittarii praeibant exercitum €et primi certaminis omnes potentes Bacchides autem erat in dextro cornu €et proximavit legio ex duabus partibus €et clamabant tubis exclamaverunt autem et hii qui erant ex parte Iudae etiam ipsi €et commota est terra a voce exercituum €et commissum est proelium a mane usque ad vesperam et vidit Iudas quia firmior est pars exercitus Bacchidis in €dextris €et convenerunt cum ipso omnes constantes corde et contrita est dextra pars ab eis €et persecutus est eos usque ad montem Azoti et qui in sinistro cornu erant €viderunt quod contritum est dextrum cornu €et secuti sunt post Iudam et qui cum ipso erant a tergo et ingravatum est proelium €et ceciderunt vulnerati multi ex his et illis et Iudas cecidit et ceteri fugerunt et Ionathas et Simon tulerunt Iudam fratrem suum in Modin et fleverunt eum omnis populus Israhel planctu magno €et lugebant dies multos et dixerunt €quomodo cecidit potens qui salvum faciebat Israhel et cetera verba Iudae bellorum et virtutum quas €fecit €non sunt descripta €multa enim erant valde et factum est post obitum Iudae €emerserunt iniqui in omnibus finibus Israhel €et exorti sunt omnes qui operabantur iniquitatem in diebus illis facta est fames magna valde €et tradidit se Bacchidi omnis regio eorum cum ipsis et elegit Bacchides impios viros €et constituit eos dominos regionis et exquirebant et perscrutabantur amicos Iudae €et adducebant eos ad Bacchidem et vindicabat in illos et inludebat et facta est tribulatio magna in Israhel €qualis non fuit ex qua die non est visus propheta in €Israhel et congregati sunt omnes amici Iudae et dixerunt Ionathae ex quo frater tuus Iudas defunctus est €vir similis ei non est qui exeat contra inimicos €Bacchidem et eos qui inimici sunt genti nostrae nunc itaque te elegimus hodie esse nobis principem €et ducem ad bellandum bellum nostrum et suscepit Ionathas tempore illo principatum þï€Öõìçáôåÿï°´¶ÿÍáãÿ¨‰˜Ÿ‚et surrexit loco Iudae fratris sui et cognovit Bacchides et quaerebat eum occidere et cognovit Ionathas et Simon frater eius et omnes qui cum eo erant €et fugerunt in desertum Thecuae €et consederunt ad aquam lacus Asphar et cognovit Bacchides €et die sabbatorum venit ipse et omnis exercitus eius trans Iordanem et misit fratrem suum ducem populi €et rogavit Nabatheos amicos suos €ut commendaret illis adparatum suum qui erat copiosus et exierunt filii Iambri ex Madabas €et conprehenderunt Iohannem et omnia quae habebat €et abierunt habentes ea post haec verba renuntiatum est Ionathae et Simoni €fratri eius €quia filii Iambri faciunt nuptias magnas €et ducunt sponsam ex Nadaba €filiam unius de magnis principibus Chanaan €cum ambitione magna et recordati sunt sanguinis Iohannis fratris sui €et ascenderunt et absconderunt se sub tegumento montis et levaverunt oculos suos et viderunt €et ecce tumultus et adparatus multus €et sponsus processit et amici eius et fratres eius obviam €illis €cum tympanis et musicis et armis multis et surrexerunt ad eos cum insidiis et occiderunt eos €et ceciderunt multi vulnerati €et residui fugerunt in montem €et acceperunt omnia spolia eorum et conversae sunt nuptiae in luctum €et vox musicorum ipsorum in lamentum et vindicaverunt vindicta sanguinem fratris €sui €et reversi sunt ad ripam Iordanis et audivit Bacchides €et venit die sabbatorum usque ad oram Iordanis €in virtute multa et dixit ad suos Ionathas €surgamus et pugnemus contra inimicos nostros €non est enim hodie sicut heri et nudius tertius ecce enim bellum ex adverso €aqua vero Iordanis hinc et inde et ripae et paludes et saltus €et non est locus devertendi nunc ergo clamate in caelum €ut liberemini de manu inimicorum vestrorum €et commissum est bellum et extendit Ionatha manum suam percutere €Bacchidem €et devertit ab eo retro et desiluit Ionathan €et transnataverunt ad eos Iordanem et ceciderunt de parte Bacchidis die illa mille viri €et reversi sunt Hierusalem et aedificaverunt civitates munitas in Iudaea €munitionem quae erat in Hiericho €et in Ammaum et in Bethoron et Bethel €et Tamnatan et Phara et Thopo €muris excelsis et portis et seris et posuit custodiam in eis ut inimicitias exercerent in Israhel et munivit civitatem Bethsuram et Gazara et arcem €et posuit in eis auxilia et adparatum escarum et accepit filios principum regionis obsides €et posuit eos in arce in Hierusalem in custodia et anno centesimo quinquagesimo tertio mense secundo €praecepit Alchimus destrui muros domus sanctae interioris €et destrui opera prophetarum et coepit destruere in tempore illo percussus est Alchimus et inpedita sunt opera illius €et obclusum est os eius et dissolutus est paralysin €nec ultra loqui potuit verbum et mandare de domo sua et mortuus est Alchimus in tempore illo cum tormento magno et vidit Bacchides quoniam mortuus est Alchimus €et reversus est ad regem et siluit terra annis duobus et cogitaverunt omnes iniqui dicentes €ecce Ionathas et qui cum eo sunt €in silentio habitant confidentes €nunc ergo adducamus Bacchidem €et conprehendet eos omnes in una nocte et abierunt et consilium ei dederunt et surrexit ut veniret cum exercitu multo €et misit occulte epistulas sociis suis qui erant in Iudaea €ut conprehenderent Ionathan et eos qui cum eo erant €sed non potuerunt quia innotuit eis consilium eorum et adprehendit de viris regionis qui principes erant malitiae €quinquaginta viros €et occidit eos et secessit Ionathas et Simon et qui cum eo erant €in Bethbessi quae est in deserto €et struxit diruta eius et firmaverunt eam et agnovit Bacchides €et congregavit universam multitudinem suam €et his qui de Iuda erant denuntiavit et venit et castra posuit desuper a Bethbesse €et obpugnavit eam dies multos et fecit machinas et reliquit Ionathas Simonem fratrem suum in civitate €et exiit in regionem €et venit cum numero et percussit Odaren et fratres eius €et filios Phaseron in tabernaculo ipsorum €et coepit caedere et crescere in virtutibus Simon vero et qui cum ipso erant €exierunt de civitate et succenderunt machinas et pugnaverunt contra Bacchidem et contritus est ab eis €et adflixerunt eum valde €quoniam consilium eius et congressus eius erat inanis et iratus contra viros iniquos €qui ei consilium dederant ut veniret in regionem ipsorum €multos ex eis occidit €ipse autem cogitavit cum reliquis abire in regionem suam et cognovit Ionathas et misit ad eum legatos €conponere cum ipso pacem et reddere ei captivitatem et libenter accepit et fecit secundum verba eius €et iuravit nihil se ei facturum mali €omnibus diebus vitae eius et reddidit ei captivitatem quam prius erat praedatus de terra Iuda €et conversus abiit in terram suam €et non adposuit amplius venire in fines eius et cessavit gladius ex Israhel €et habitavit Ionathas in Machemas €et coepit Ionathas ibi iudicare populum €et exterminavit impios ex Israhel  et anno centesimo sexagesimo €ascendit Alexander Antiochi filius qui cognominatus est Nobilis €et occupavit Ptolomaidam et receperunt eum et regnavit illic et audivit Demetrius rex €et congregavit exercitum valde copiosum €et exivit obviam illi in proelium et misit Demetrius ad Ionathan epistulam verbis €pacificis €ut magnificaret eum dixit enim anticipemus pacem facere cum eo €priusquam faciat cum Alexandro adversus nos recordabitur enim omnium quae fecimus €in eum €et in fratrem eius et in gentem eius et dedit ei potestatem congregandi exercitum €et fabricare arma et esse ipsum socium eius €et obsides qui erant in arce iussit tradi ei et venit Ionathas in Hierusalem €et legit epistulas in auditu omnis populi et eorum qui in arce erant et timuerunt timore magno €quoniam audierunt quod dedit ei rex in potestatem €congregandi exercitum et traditi sunt Ionathae obsides et reddidit eos parentibus suis et habitavit Ionathas in Hierusalem €et coepit aedificare et innovare civitatem et dixit facientibus opera €ut struerent muros et montem €Sion €in circuitu lapidibus quadratis ad munitionem €et ita fecerunt et fugerunt alienigenae €qui erant in munitionibus quas aedificaverat Bacchides et reliquit unusquisque locum suum et abiit in terram suam tantum in Bethsuram remanserant aliqui €ex his qui reliquerant legem et praecepta Dei €erat enim haec eis ad refugium et audivit Alexander rex promissa quae promisit Demetrius Ionathae €et narraverunt ei proelia et virtutes quas ipse fecit et fratres eius €et labores quos laboraverunt et ait numquid inveniemus aliquem virum talem €et nunc faciemus eum amicum et socium nostrum et scripsit epistulam et misit ei secundum haec verba dicens rex Alexander fratri Ionathae salutem audivimus de te quod vir potens viribus €et aptus es ut sis amicus noster et nunc constituimus te hodie summum sacerdotem gentis tuae €et ut amicus regis voceris €et misit ei purpuram et coronam auream €ut quae nostra sunt sentias €et conserves amicitias ad nos et induit se Ionathas stolam sanctam €septimo mense anno centesimo sexagesimo €in die sollemni scenophegiae €et congregavit exercitum et fecit arma copiosa et audivit Demetrius verba ista et contristatus est €et ait quid hoc fecimus quod praeoccupavit nos Alexander €adprehendere amicitiam Iudaeorum ad munimen sui scribam et ego illi verba deprecatoria €et dignitates et dona ut sit mecum in adiutorio et scripsit in haec verba €rex Demetrius genti Iudaeorum salutem quoniam servastis ad nos pactum et mansistis in amicitia nostra €et non accessistis ad inimicos nostros €audivimus et gavisi sumus et nunc perseverate adhuc conservare ad nos fidem €et retribuemus vobis bona pro his quae fecistis nobiscum et remittemus vobis praestationes multas €et dabimus vobis donationes et nunc absolvo vos et omnes Iudaeos a tributis €et pretia salis indulgeo et coronas remitto €et tertias seminis et dimidiam partem €fructus ligni quod est portionis meae €relinquo vobis ex hodierno et deinceps €ne accipiatur a terra Iuda €et a tribus civitatibus quae additae sunt illi ex Samaria et Galilea €ex hodierna die et in totum tempus et Hierusalem sit sancta et libera cum finibus suis €et decimae et tributa ipsius sint þï€Öõìçáôåÿï°´¶ÿÍáãÿ¨Š˜¡remitto etiam potestatem arcis quae est in Hierusalem €et do eam summo sacerdoti €et constituat in ea viros quoscumque €ipse elegerit €qui custodiant eam et omnem animam Iudaeorum quae captiva est a terra €Iuda €in omni regno meo relinquo liberam gratis €ut omnes a tributis resolvantur etiam pecorum suorum et omnes dies sollemnes et sabbata et neomeniae et dies decreti €et tres dies ante diem sollemnem €et tres post diem sollemnem €sint omnes inmunitatis et remissionis €omnibus Iudaeis qui sunt in regno meo et nemo potestatem agere aliquid habeat €et movere negotii adversus aliquem eorum in €omni causa et ut adscribantur ex Iudaeis in exercitu €regis €ad triginta milia virorum €et dabuntur illis copiae ut oportet omnibus exercitibus regis €et ex ipsis ordinabuntur qui sint in munitionibus regis magni et ex his constituentur supra negotia regni €quae aguntur ex fide €et principes sint ex eis €et ambulent legibus suis €sicut praecepit rex in terra Iuda et tres civitates quae additae sunt Iudaeae ex regione €Samariae €cum Iudaea reputentur €ut sint sub uno €et non oboediant aliae potestati nisi summi sacerdotis Ptolomaidam et confines eius €quas dedi donum sanctis qui sunt in Hierusalem €ad necessarios sumptus sanctorum et ego singulis annis dabo quindecim milia €siclorum argenti €de rationibus regis quae me contingunt et omne quod reliquum fuit €quod non reddiderant qui super negotia erant annis prioribus €ex hoc dabunt in opera domus et super haec quinque milia siclorum argenti €quae accipiebant de sanctorum ratione per singulos annos €et haec ad sacerdotes pertineant qui ministerio funguntur et quicumque fugerint in €templum quod est in Hierosolymis €et in omnibus finibus eius €obnoxios regi in omni negotio dimittatis €et universa quae sunt eis in regno meo libera habeant et ad aedificanda vel restauranda opera sanctorum €sumptus dabuntur de ratione regis et ad extruendos muros Hierusalem et communiendos in circuitu €sumptus dabuntur de ratione regis €et ad construendos muros in Iudaea ut audivit autem Ionathas et populus sermones istos €non crediderunt eis nec receperunt eos €quia recordati sunt malitiae magnae quam fecerat in €Israhel €et tribulaverat eos valde et conplacuit eis in Alexandrum €quia ipse fuerat eis princeps sermonum pacis €et ipsi auxilium ferebant omnibus diebus et congregavit Alexander rex exercitum magnum €et admovit castra ad Demetrium et commiserunt proelium reges €et fugit exercitus Alexandri €et insecutus est eum Demetrius €et incubuit super eos et invaluit proelium nimis donec occidit sol €et cecidit Demetrius in illa die et misit Alexander ad Ptolomeum regem Aegypti legatos €secundum haec verba dicens quoniam ingressus sum in regnum meum €et sedi in sede patrum meorum et obtinui principatum €et contrivi Demetrium et possedi regionem nostram et commisi cum eo pugnam €et contritus est ipse et castra eius a nobis €et sedimus in sede regni eius et nunc statuamus ad invicem amicitiam €et da mihi filiam tuam uxorem et ero gener tuus €et ipsi dignitatem et respondit Ptolomeus rex dicens €felix dies in qua reversus es ad terram patrum tuorum €et sedisti in sede regni eorum et nunc faciam tibi quae scripsisti €sed occurre Ptolomaidae €ut videamus nos invicem €et spondeam tibi sicut dixisti et exiit Ptolomeus de Aegypto €ipse et Cleopatra filia eius et venit Ptolomaidae €anno centesimo sexagesimo secundo et occurrit ei Alexander rex €et dedit ei Cleopatram filiam suam €et fecit nuptias eius Ptolomaidae sicut reges in magna gloria et scripsit rex Alexander Ionathae ut veniret obviam sibi et abiit cum gloria Ptolomaidem €et occurrit ibi duobus regibus €et dedit illis argentum multum et aurum et dona €et invenit gratiam in conspectu eorum et convenerunt adversus eum viri pestilentes ex Israhel €viri iniqui interpellantes adversus eum €et non intendit ad eos rex et iussit expoliari Ionathan vestimentis €suis €et induit eum purpura €et ita fecerunt €et conlocavit eum rex sedere secum dixitque principibus €exite cum eo in medio civitatis et praedicate €ut nemo interpellet adversus eum de ullo negotio €nec quisquam ei molestus sit de ulla ratione et factum est €ut viderunt qui interpellabant gloriam eius quae praedicabatur €et opertum eum purpura €fugerunt omnes et magnificavit eum rex et scripsit eum inter primos amicos €et posuit eum ducem et participem principatus et reversus est Ionathan in Hierusalem cum pace €et laetitia in anno centesimo sexagesimo quinto €venit Demetrius filius Demetrii a Creta in terram patrum suorum et audivit Alexander rex et contristatus est valde €et reversus est Antiochiam et constituit Demetrius Apollonium €qui praeerat Coelesyriae €et congregavit exercitum magnum et accessit ad Iamniam €et misit ad Ionathan summum sacerdotem dicens €tu solus resistis nobis €ego autem factus sum in derisum et in obprobrium €propterea quia tu potestatem exerces in montibus nunc ergo si confidis in virtutibus tuis €descende ad nos in campum €et conparemus illic invicem quia mecum est virtus bellorum interroga et disce qui sim ego €et ceteri qui auxilio sunt mihi qui et dicunt €quia non potest stare pes vester ante faciem nostram €quia bis in fugam conversi sunt patres tui in terra sua et nunc quomodo poteris sustinere equitatum exercitum €tantum €in campo ubi non est lapis neque saxum neque locus fugiendi ut audivit autem Ionathas sermones Apollonii motus est animo €et elegit decem milia virorum et exiit ab Hierusalem €et concurrit ei Simon frater eius in adiutorium et adplicuerunt castra in Ioppen €et exclusit eum a civitate €quia custodia Apollonii Ioppe erat €et obpugnavit eam et exterriti qui erant intra civitatem aperuerunt ei €et obtinuit Ionathas Ioppen et audivit Apollonius €et admovit tria milia equitum et exercitum multum et abiit Azotum tamquam iter faciens €et statim exiit in campum €eo quod haberet multitudinem equitum et confideret €in eis €et insecutus est eum Ionathas in Azotum €et proelium commiserunt et reliquit Apollonius in castris mille equites post eos occulte et cognovit Ionathas quoniam sunt insidiae post se €et circuierunt castra eius €a mane usque ad vesperam populus autem stabat sicut praecepit Ionathas €et laboraverunt equi eorum et eiecit Simon exercitum suum et commisit contra legionem €equites enim fatigati erant €et contriti sunt ab eo et fugerunt et qui dispersi sunt in campum fugerunt in Azotum €et intraverunt in Bethdagon idolum suum ut se liberarent et succendit Ionathas Azotum et civitates quae erant in circuitu eius €et accepit spolia eorum €et templum Dagon et eos qui fugerunt in illud succendit igni et fuerunt qui ceciderunt gladio cum his qui succensi sunt €fere octo milia virorum et movit inde Ionathas castra et adplicuit ea Ascalona €et exierunt de civitate obviam illi in magna gloria et reversus est Ionathas in Hierusalem €cum suis habentibus spolia multa et factum est ut audivit Alexander rex sermones istos €addidit adhuc glorificare Ionathan et misit ei fibulam auream €sicuti est consuetudo dari cognatis regum €et dedit ei Accaron et omnes fines eius in possessionem  et rex Aegypti congregavit exercitum €sicut harena quae est circa ora maris €et naves multas €et quaerebat obtinere regnum Alexandri dolo €et addere illud regno suo et exiit in Syriam verbis pacificis €et aperiebant ei €quia mandaverat Alexander rex exire ei obviam €eo quod socer suus esset cum introiret autem civitatem Ptolomeus €ponebat custodias militum in singulis civitatibus et ut adpropiavit Azoto €ostenderunt ei templum Dagon succensum €et Azotum et cetera eius demolita et corpora proiecta €et eorum qui caesi erant in bello tumulos €quos fecerat secus viam et narraverunt regi quia haec fecit Ionathas ut invidiam facerent ei €et tacuit rex et occurrit Ionathas regi in Ioppen cum gloria €et invicem se salutaverunt et dormierunt illic et abiit Ionathas cum rege usque ad fluvium qui vocatur Eleutherus €et reversus est Hierusalem rex autem Ptolomeus obtinuit dominium civitatum usque Seleuciam €maritimam €et cogitabat in Alexandrum consilia mala et misit legatos ad Demetrium dicens þï€Öõìçáôåÿï°´¶ÿÍáãÿ¨‹˜‰‚veni conponamus inter nos pactum €et dabo tibi filiam meam quam habet Alexander €et regnabis in regno patris tui paenituit enim me quod dederim illi filiam meam €quaesivit enim me occidere et vituperavit eum propterea quod concupierat regnum eius et abstulit filiam suam et dedit eam Demetrio €et abalienavit se ab Alexandro €et manifestae factae sunt inimicitiae eius et intravit Ptolomeus Antiochiam €et inposuit duo diademata capiti suo Aegypti et Asiae Ptolomeus autem rex erat in Cilicia illis temporibus €quia rebellabant qui erant in locis illius et audivit Alexander et venit ad eum in bello €et produxit Ptolomeus rex exercitum €et occurrit ei in manu valida et fugavit eum et fugit Alexander in Arabiam ut ibi protegeretur €rex autem Ptolomeus exaltatus est et abstulit Gaddihel Arabs caput Alexandri €et misit Ptolomeo et rex Ptolomeus mortuus est in die tertia €et qui erant in munitionibus perierunt ab his qui erant intra castra et regnavit Demetrius anno centesimo sexagesimo septimo in diebus illis congregavit Ionathas eos qui erant in Iudaea €ut expugnarent arcem quae est in Hierusalem €et fecerunt contra eam machinas multas et abierunt quidam qui oderant gentem suam viri iniqui ad regem €et renuntiaverunt ei quod Ionathas obsideret arcem et ut audivit iratus est et statim venit Ptolomaidam €et scripsit Ionathae ne obsideret €sed occurreret sibi ad conloquium festinato ut audivit autem Ionathas iussit obsideri €et elegit de senioribus Israhel et de sacerdotibus et dedit se periculo et accepit aurum et argentum et vestem et alia xenia multa €et abiit ad regem Ptolomaidae €et invenit gratiam in conspectu eius et interpellabant adversus eum quidam iniqui ex gente sua et fecit ei rex sicut fecerant ei qui ante ipsum fuerant €et exaltavit eum ante conspectu amicorum omnium et statuit ei principatum sacerdotii €et quaecumque alia habuit prius pretiosa €et fecit eum principem amicorum et postulavit Ionathas a rege €ut inmunem faceret Iudaeam €toparcias id est €et Samariam €et promisit ei talenta trecenta et consensit rex €et scripsit Ionathae epistulas de his omnibus hunc modum continentes rex Demetrius Ionathae fratri salutem et genti Iudaeorum exemplum epistulae quam scripsimus Lastheni parenti nostro de vobis €misimus ad vos ut sciretis rex Demetrius Lastheni parenti salutem genti Iudaeorum amicis nostris €et conservantibus quae iusta sunt apud nos €decrevimus benefacere propter benignitatem ipsorum €quam erga nos habent statuimus ergo illis omnes €fines Iudaeae €et tres civitates Lyddam et Ramathae €quae additae sunt Iudaeae ex Samaria €et omnes confines earum €sequestra omnibus sacrificantibus in Hierosolymis €pro his quae ab eis rex accipiebat per singulos annos €et pro fructibus terrae et pomorum et alia quae ad nos pertinebant decimarum et tributorum €ex hoc tempore remittimus eis €et areas salinarum et coronas quae nobis deferebantur omnia ipsis concedimus €et nihil horum irritum erit ex hoc et in omne tempus nunc ergo curate facere horum exemplum et detur Ionathae €et ponatur in monte sancto in loco celebri et vidit Demetrius rex €quod siluit terra in conspectu suo et nihil ei resistit €dimisit totum exercitum suum unumquemque in locum suum €excepto peregrino exercitu quem contraxit ab €insulis gentium €et inimici erant ei omnis exercitus patrum eius Tryfon autem erat quidam partium Alexandri prius €et vidit quoniam omnis exercitus murmurat contra Demetrium €et iit ad Emalcuhel Arabum €qui nutriebat Antiochum filium Alexandri et adsidebat ei ut traderet eum ipsi ut regnaret loco patris €sui €et enuntiavit ei quanta fecit Demetrius €et inimicitias exercituum eius adversum illum €et mansit illic diebus multis et misit Ionathas ad Demetrium regem €ut eicerent eos qui in arce erant in Hierusalem €et qui in praesidiis erant €quia inpugnabant Israhel et misit Demetrius ad Ionathan dicens €non haec tantum faciam tibi et genti tuae €sed gloria inlustrabo te et gentem tuam cum fuerit oportunum nunc ergo recte feceris si miseris viros in auxilium €quia discessit omnis exercitus meus et misit ei Ionathas tria milia virorum fortium Antiochiam €et venerunt ad regem et delectatus est rex in adventu eorum et convenerunt qui erant de civitate centum viginti milia virorum €et volebant interficere regem et fugit rex in aulam €et occupaverunt qui erant de civitate itinera civitatis €et coeperunt pugnare et vocavit rex Iudaeos in auxilium €et convenerunt omnes simul ad eum €et dispersi sunt omnes per civitatem et occiderunt in illa die centum milia hominum €et succenderunt civitatem et ceperunt spolia multa in illa die €et liberaverunt regem et viderunt qui erant de civitate €quod obtinuissent Iudaei civitatem sicut volebant €et infirmati sunt mente sua €et clamaverunt ad regem cum precibus dicentes da nobis dextras et cessent Iudaei obpugnantes nos et €civitatem et proiecerunt arma et fecerunt pacem €et glorificati sunt Iudaei in conspectu regis €et in conspectu omnium qui erant in regno eius €et nominati sunt in regno €et regressi sunt in Hierusalem habentes spolia multa et sedit Demetrius rex in sede regni sui €et siluit terra in conspectu eius et mentitus est omnia quaecumque dixit €et alienavit se ab Ionathan €et non retribuit ei secundum beneficia quae sibi tribuerat €et vexabat eum valde post haec autem reversus est Tryfon €et Antiochus cum eo puer adulescens €et regnavit et inposuit diadema et congregati sunt ad eum omnis exercitus €quos disperserat Demetrius €et pugnaverunt contra eum et fugit et terga vertit et accepit Tryfon bestias et obtinuit Antiochiam et scripsit Antiochus adulescens Ionathae dicens €constituo tibi sacerdotium €et constituo te super quattuor civitates ut sis de amicis regis et misit illi vasa aurea et ministerium €et dedit ei potestatem bibendi in auro et esse in purpura €et habere fibulam auream et Simonem fratrem eius constituit ducem €a terminis Tyri usque ad fines Aegypti et exiit Ionathas et perambulabat trans flumen civitates €et congregatus est ad eum omnis exercitus Syriae in auxilium €et venit Ascalona €et occurrerunt ei de civitate honorifice et abiit inde Gazam €et concluserunt se qui erant Gazae et obsedit eam €et succendit quae in circuitu erant civitates €et praedatus est eas et rogaverunt Gazenses Ionathan et dedit illis dextram €et accepit filios eorum obsides et misit illos in Hierusalem €et perambulavit regionem usque Damascum et audivit Ionathas €quia praevaricati sunt principes Demetrii €in Cades quae est in Galilea cum exercitu multo €volentes eum removere a negotio regni et occurrit illis €fratrem autem suum Simonem reliquit intra provinciam et adplicuit Simon ad Bethsuram €et expugnabat eam diebus multis et conclusit eos et postulaverunt ab eo dextras accipere et dedit illis €et eiecit eos inde €et cepit civitatem et posuit in ea praesidium et Ionatha et castra eius adplicuerunt ad aquam Gennesar €et ante lucem vigilaverunt in campum Asor et ecce castra alienigenarum occurrebant in campo €et tendebant ei insidias in montibus €ipse autem occurrit ex adverso insidiae vero exsurrexerunt de locis suis €et commiserunt proelium et fugerunt qui erant ex parte Ionathae omnes €et nemo relictus est ex eis nisi Matthathias filius Absolomi €et Iudas filius Chalfi princeps militiae exercitus et scidit Ionathas vestimenta sua €et posuit terram in capite suo et oravit et reversus est ad eos in proelium €et convertit illos et pugnaverunt et viderunt qui fugiebant partis illius et reversi sunt ad eum €et insequebantur cum eo usque Cades ad castra sua €et pervenerunt usque illuc et ceciderunt de alienigenis in die illa tria milia virorum €et regressus est Ionatha in Hierusalem  et vidit Ionathas quia tempus eum iuvat €et elegit viros et misit Romam €statuere et renovare cum eis amicitiam et ad Spartas et ad alia loca misit epistulas €secundum eandem formam et abierunt Romam et intraverunt in curiam et dixerunt €Ionathas summus sacerdos et gens Iudaeorum miserunt nos €ut renovetis amicitiam et societatem secundum pristinam et dederunt illis epistulas ad ipsos per loca €ut deducerent eos in terram Iuda cum pace þï€Öõìçáôåÿï°´¶ÿÍáãÿ¨Œ•et hoc exemplum epistularum quas scripsit Ionathas Spartiatis Ionathas summus sacerdos et seniores gentis €et sacerdotes et reliquus populus Iudaeorum €Spartiatis fratribus salutem iam pridem missae erant epistulae ad Onian summum sacerdotem €a Dario qui regnabat apud vos €quoniam estis fratres nostri €sicut rescriptum continet quod subiectum est et suscepit Onias virum qui fuerat missus €cum honore €et accepit epistulas in quibus significabatur de societate et amicitia nos cum nullo horum indigeremus €habentes solacio sanctos libros qui sunt in manibus nostris maluimus mittere ad vos renovare fraternitatem et amicitiam €ne forte alieni efficiamur a vobis €multa enim tempora transierunt ex quo misistis ad nos nos ergo in omni tempore sine intermissione €in diebus sollemnibus et ceteris quibus oportet €memores sumus vestri €in sacrificiis quae offerimus et observationibus €sicut fas est et decet meminisse fratrum laetamur itaque de gloria vestra nos autem circumdederunt multae tribulationes et multa proelia €et inpugnaverunt nos reges qui sunt in circuitu nostro noluimus ergo vobis molesti esse €neque ceteris sociis et amicis nostris in his proeliis habuimus enim de caelo auxilium €et liberati sumus nos et humiliati sunt inimici nostri elegimus itaque Numenium Antiochi €et Antipatrum Iasonis filium et misimus ad Romanos €renovare cum eis amicitiam et societatem pristinam mandavimus itaque eis ut veniant etiam ad vos et salutent vos €ut reddant vobis epistulas nostras €de innovatione fraternitatis nostrae et nunc bene facietis respondentes nobis ad haec et hoc rescriptum epistularum €quod miserat Onias rex Spartiarum Onias Ionathae sacerdoti magno salutem inventum est in scriptura de Spartiatis et Iudaeis €quoniam sunt fratres et quia sunt de genere Abraham et nunc ex quo haec cognovimus €bene facitis scribentes nobis de pace vestra sed et nos rescripsimus vobis €pecora nostra et possessiones nostrae vestrae sunt €et vestra nostra €mandavimus itaque haec nuntiari vobis et audivit Ionathas €quoniam egressi sunt principes Demetrii cum exercitu €multo €supra quam prius pugnare adversus eum et exiit ab Hierusalem et occurrit eis in Amathite regione €non enim dederat eis spatium ut ingrederentur regionem eius et misit speculatores in castra eorum €et reversi renuntiaverunt €quia constituunt supervenire illis nocte cum occidisset autem sol praecepit Ionathas suis vigilare €et esse in armis paratos ad pugnam tota nocte €et posuit custodes per circuitum castrorum et audierunt adversarii €quia paratus est Ionathas cum suis in bello €et timuerunt et formidaverunt corde suo €et accenderunt focos in castris suis Ionathas autem et qui cum eo erant non cognoverunt usque mane €videbant enim lumina ardentia et secutus est Ionatha et non conprehendit eos €transierant enim flumen Eleutherum et divertit Ionathas ad Arabas qui vocantur Zabadei €et percussit eos et accepit spolia eorum et iunxit et venit Damascum €et perambulavit omnem regionem illam Simon autem exiit et venit usque ad Ascalona €et ad proxima praesidia €et declinavit in Ioppen et occupavit eam audivit enim quod vellent praesidium tradere partibus Demetrii €et posuit ibi custodes ut custodirent eam et reversus est Ionathas et convocavit seniores populi €et cogitavit cum eis aedificare praesidia in Iudaea et aedificare muros in Hierusalem €et exaltare altitudinem magnam inter medium arcis et €civitatis €ut separaret eam a civitate €ut esset ipsa singulariter et neque emant neque vendant et convenerunt ut aedificarent civitatem €et cecidit murus qui erat super torrentem ab ortu solis €et reparavit eum qui vocatur Caphetetha et Simon aedificavit Adiada in Sephela €et munivit eam et inposuit portas et seras et cum cogitasset Tryfon regnare Asiae et adsumere diadema €et extendere manum in Antiochum regem timens ne forte non permitteret eum Ionathas €sed pugnaret adversus eum €quaerebat conprehendere eum et occidere €et exsurgens abiit in Bethasan et exiit Ionathas obviam €cum quadraginta milibus virorum electorum in proelium €et venit Bethasan et vidit Tryfon quia venit cum exercitu multo €ut extenderet in eum manus €et timuit et excepit eum cum honore €et commendavit eum omnibus amicis suis et dedit ei munera €et praecepit exercitibus suis ut oboedirent ei sicut sibi et dixit Ionathae €ut quid vexasti universum populum cum bellum nobis non sit et nunc remitte eos in domos suas €elige autem tibi viros paucos qui tecum sint €et veni mecum Ptolomaidam et tradam illam tibi €et reliqua praesidia et exercitum €et universos praepositos negotii €et conversus abibo €propterea enim veni et credidit ei et fecit sicut dixit €et dimisit exercitum et abierunt in terram Iudam retinuit autem secum tria milia virorum €ex quibus remisit in Galileam duo milia €mille autem cum eo venerunt ut intravit autem Ionathas Ptolomaidam €cluserunt portas Ptolomenses et conprehenderunt eum €et omnes qui cum eo intraverant gladio interfecerunt et misit Tryfon exercitum et equites €in Galileam et in campum magnum €ut perderent omnes socios Ionathae at illi cum cognovissent €quia conprehensus est et periit et omnes qui cum eo €erant €hortati sunt semet ipsos et exierunt parati in proelium et videntes hii qui insecuti fuerant quia pro anima res est illis €reversi sunt illi autem venerunt omnes cum pace in terram Iuda €et planxerunt Ionathan et eos qui cum eo fuerant valde €et luxit Israhel luctu magno et quaesierunt omnes gentes quae erant in circuitu eorum perdere €eos €dixerunt enim non habent principem et adiuvantem €nunc ergo expugnemus illos €et tollamus de hominibus memoriam eorum  et audivit Simon quod congregavit Tryfon exercitum copiosum €ut veniret in terram Iuda et adtereret eam videns quia in tremore populus est et timore €ascendit Hierusalem et congregavit populum et adhortans dixit €vos scitis quanta ego et fratres mei et domus patris mei €fecimus pro legibus et pro sanctis proelia €et angustias quales vidimus horum gratia perierunt fratres mei omnes propter Israhel €et relictus sum ego solus et nunc non mihi contingat parcere animae meae €in omni tempore tribulationis €non enim melior sum fratribus meis vindicabo itaque gentem meam et sancta €natosque vestros et uxores €quia congregatae sunt universae gentes €conterere nos inimicitiae gratis et accensus est spiritus populi simul ut audivit sermones istos et responderunt voce magna dicentes €tu es dux noster loco Iudae et Ionathae fratris tui pugna proelium nostrum €et omnia quaecumque dixeris nobis faciemus et congregans omnes viros bellatores €adceleravit consummare omnes muros Hierusalem €et munivit eam in gyro et misit Ionathan filium Absalomi €et cum eo exercitum novum in Ioppen €et eiectis his qui erant in ea mansit illic ipse et movit Tryfon a Ptolomaida cum exercitu multo €ut veniret in terram Iuda €et Ionatha cum eo in custodia Simon autem adplicuit in Addus contra faciem campi et ut cognovit Tryfon €quia surrexit Simon in loco Ionathae fratris sui €misit ad eum legatos dicens €pro argento quod debebat frater tuus Ionathas €in ratione regis €detinuimus eum et nunc mitte argenti talenta centum €et duos filios eius obsides ut non dimissus fugiat a nobis €et remittemus eum et cognovit Simon quia cum dolo loquitur secum €iussit tamen dari argentum et pueros €ne inimicitiam magnam sumeret ad Israhel populum dicentem quia non misit argentum et pueros propterea periit et mentitus est et non dimisit Ionathan et post haec venit Tryfon intra regionem €ut contereret eam €et gyraverunt per viam quae ducit Ador €et Simon et castra eius ambulabant in omnem locum quocumque ibant qui autem in arce erant miserunt ad Tryfonem legatos €ut festinaret venire per desertum et mitteret illis €alimonias et paravit Tryfon omnem equitatum ut veniret illa nocte €erat autem nix valde multa et non venit in Galaditin et cum adpropiasset Baschama €occidit Ionathan et filios eius et convertit Tryfon et abiit in terram suam et misit Simon et accepit ossa Ionathae fratris sui €et sepelivit ea in Modin civitate patrum eius et planxerunt eum omnis Israhel planctu magno þï€Öõìçáôåÿï°´¶ÿÍáãÿ¨˜š‚et luxerunt eum dies multos et aedificavit Simon €super sepulchrum patris sui et fratrum suorum €aedificium altum visu lapide polito retro et ante et statuit septem pyromidas €unam contra unam patri et matri et quattuor fratribus et his circumposuit columnas magnas €et super columnas arma ad memoriam aeternam €et iuxta arma naves sculptas €quae viderentur ab omnibus navigantibus mare hoc est sepulchrum quod fecit in Modin usque in hunc diem Tryfon autem cum iter faceret cum Antiocho rege adulescente €dolo occidit eum et regnavit loco eius €et inposuit sibi diadema Asiae €et fecit plagam magnam in terra et aedificavit Simon praesidia Iudaeae €muniens ea turribus excelsis et muris magnis et portis et seris €et posuit alimenta in munitionibus et elegit Simon viros et misit ad Demetrium regem €ut faceret remissionem regioni €quia actus omnes Tryfonis per direptionem fuerant gesti et Demetrius rex ad verba ista respondit €et scripsit epistulam talem rex Demetrius Simoni summo sacerdoti et amico regum €et senioribus et genti Iudaeorum salutem coronam auream et baen quam misistis €suscepimus €et parati sumus facere vobiscum pacem magnam €et scribere praepositis regis remittere vobis quae indulsimus quaecumque enim constituimus vobis constant €munitiones quas aedificastis sint vobis remittimus quoque ignorantias et peccata usque in hodiernum diem €et coronam quam debebatis €et si quid aliud erat tributarium Hierusalem €iam non sit tributarium et si qui in vobis apti sunt conscribi €inter nostros conscribantur et sit inter nos pax anno centesimo septuagesimo €ablatum est iugum gentium ab Israhel et coepit populus Israhel scribere in tabulis et gestis publicis €anno primo sub Simone sacerdote magno duce et €principe Iudaeorum in illis diebus Simon adplicuit ad Gazam €et circumdedit eam castris €et fecit machinas et adplicuit ad civitatem €et percussit turrem unam et conprehendit et qui eruperunt erant intra machinam in €civitate €et factus est motus magnus in civitate et ascenderunt qui erant in civitate cum uxoribus et filiis €supra murum scissis tunicis suis €et clamaverunt voce magna postulantes a Simone dextras sibi dari et dixerunt non nobis reddas secundum malitias nostras €sed secundum misericordias tuas et flexus Simon non debellavit eos eiecit tamen eos de civitate €et emundavit aedes in quibus fuerant simulacra €et tunc intravit in ea cum hymnis benedicens Dominum et eiecta ex ea omni inmunditia €conlocavit in ea viros qui legem facerent et munivit eam €et fecit sibi habitationem qui autem erant in arce Hierusalem €prohibebantur egredi et ingredi in regionem €et emere ac vendere €et esurierunt valde et multi ex eis fame perierunt et clamaverunt ad Simonem ut dextras acciperent et dedit illis €et eiecit eos inde et mundavit arcem a contaminationibus et intraverunt in ea tertia et vicesima €secundi mensis €anno centesimo septuagesimo primo €cum laude et ramis palmarum €et cinyris et cymbalis et nablis et hymnis et canticis €quia contritus est inimicus magnus ex Israhel et constituit ut omnibus annis agerentur dies hii cum laetitia et munivit montem templi qui erat secus arcem €et habitavit ibi ipse et qui cum eo erant et vidit Simon Iohannem filium suum €quod vir esset €et posuit eum ducem virtutum universarum €et habitavit Gazaris  anno centesimo septuagesimo secundo €et congregavit rex Demetrius exercitus suos €et abiit Mediam ad contrahenda sibi auxilia €et expugnare Tryfonem et audivit Arsaces rex Persidis et Mediae €quia intravit Demetrius confines suos €et misit unum de principibus suis €ut conprehenderent eum vivum €et adducerent eum ad se et abiit et percussit castra Demetrii €et conprehendit eum et duxit eum ad Arsacen €et posuit eum in custodiam et siluit terra Iuda omnibus diebus Simonis €et quaesivit bona genti suae €et placuit illis potestas eius et gloria eius omnibus diebus et cum omni gloria sua accepit Ioppen in portum €et fecit introitum in insulis maris et dilatavit fines gentis suae et obtinuit regionem et congregavit captivitatem multam €et dominatus est Gazarae et Bethsurae et arci €et abstulit inmunditias ex ea €et non erat qui resisteret ei et unusquisque colebat terram suam cum pace €et terra dabat fructus suos €et ligna camporum fructum suum seniores in plateis sedebant omnes et de bonis terrae tractabant €et iuvenes induebant se gloriam et stolas belli civitatibus tribuebat alimonias €et constituebat eas ut essent vasa munitionis €quoadusque nominatum est nomen gloriae eius usque ad extremum terrae fecit pacem super terram et laetatus est Israhel laetitia magna et sedit unusquisque sub vite sua et sub ficulnea €nec erat qui eos terreret defecit inpugnans eos super terram €reges contriti sunt in diebus illis et confirmavit omnes humiles populi sui €et legem exquisivit et abstulit omnem iniquum et malum sancta glorificavit et multiplicavit vasa sanctorum et auditum est Romae quia defunctus est Ionathas €et usque in Sparta €et contristati sunt valde ut audierunt autem €quod Simon frater eius factus esset summus sacerdos loco eius €et ipse obtineret regionem et civitates in ea scripserunt ad eum tabulis aereis €ut renovaret amicitias et societatem €quam fecerunt cum Iuda et Ionatha fratribus €eius et lectae sunt in conspectu ecclesiae in Hierusalem €et hoc exemplum epistularum quas miserunt Spartiatae Spartianorum princeps et civitatis €Simoni sacerdoti magno et senioribus et sacerdotibus €et reliquo populo Iudaeorum fratribus salutem legati qui missi sunt ad populum nostrum nuntiaverunt nobis €de vestra gloria et honore ac laetitia €et gavisi sumus in introitu eorum et scripsimus quae ab ipsis erant dicta in conciliis populi sic €Numenius Antiochi et Antipater Iasonis filius €legati Iudaeorum venerunt ad nos €renovantes nobiscum amicitiam et placuit populo excipere viros gloriose €et ponere exemplum sermonum eorum in segregatis populi libris €ut sit ad memoriam populo Spartiarum €exemplum autem horum scripsimus Simoni magno sacerdoti post haec autem misit Simon Numenium Romam €habentem clypeum aureum magnum €pondus minarum mille €ad statuendam cum eis societatem €cum audisset autem populus romanus sermones istos €dixerunt quam gratiarum actionem reddemus Simoni et filiis eius restituit enim ipse fratres suos €et expugnavit inimicos Israhel €et statuerunt ei libertatem et descripserunt in tabulis aereis €et posuerunt in titulis in montem Sion octava decima die mensis elul €anno centesimo septuagesimo secundo €anno tertio sub Simone sacerdote magno in Asaramel in conventu magno sacerdotum et populi €et principum gentis et seniorum regis €nota facta sunt haec €quoniam frequenter facta sunt proelia in regione nostra Simon autem Matthathiae filius ex filiis Iarib et fratres eius €dederunt se periculo et restiterunt adversariis gentis suae €ut starent sancta ipsorum et lex €et gloria magna glorificaverunt gentem suam et congregavit Ionathas gentem suam €et factus est illis sacerdos magnus €et adpositus est ad populum suum et voluerunt inimici eorum calcare et adterere regionem ipsorum €et extendere manus in sancta eorum tunc restitit Simon et pugnavit pro gente sua €et erogavit multas pecunias €et armavit viros virtutis gentis suae et dedit eis stipendia et munivit civitates Iudaeae €et Bethsuram quae erat in finibus Iudaeae €ubi erant arma hostium antea €et posuit illic praesidium viros iudaeos et Ioppen munivit quae erat ad mare €et Gazaram quae est in finibus Azoti €in qua hostes antea habitabant €et conlocavit illic Iudaeos €et quaecumque apta erant ad correptionem eorum posuit in eis et vidit populus actum Simonis €et gloriam quam cogitabat facere genti suae €et posuerunt ducem suum et principem sacerdotum €eo quod ipse fecerat haec omnia €et iustitiam et fidem quam conservavit genti suae €et exquisivit omni modo exaltare populum suum et in diebus eius prosperatum est in manibus eius €ut tollerentur gentes de regione ipsorum €qui in civitate David erant in Hierusalem €in arce de qua procedebant et contaminabant omnia €quae in circuitu sanctorum sunt €et inferebant plagam magnam castitati et conlocavit in ea viros iudaeos þï€Öõìçáôåÿï°´¶ÿÍáãÿ¨Ž˜¦‚tutamentum regionis et civitatis €et exaltavit muros Hierusalem et rex Demetrius statuit illi summum sacerdotium secundum haec fecit eum amicum suum €et glorificavit eum gloria magna audivit enim quod appellati sunt Iudaei a Romanis amici et socii et €fratres €et quia susceperunt legatos Simonis gloriose et quia Iudaei et sacerdotes eorum consenserunt esse eum ducem suum €et summum sacerdotem in aeternum donec surgat propheta fidelis et ut sit super eos dux et ut cura esset illi pro sanctis €et ut constitueret praepositos super opera eorum €et super regionem et super arma et super praesidia et cura sit illi de sanctis et ut audiatur ab omnibus €et ut scribantur in nomine eius omnes conscriptiones in €regione €et ut operiatur purpura et auro et ne liceat ulli ex populo et ex sacerdotibus €irritum facere aliquid horum €et contradicere his quae ab eo dicuntur €aut convocare conventum in regione sine ipso €et vestiri purpura et uti fibula aurea qui autem fecerit extra haec €aut irritum fecerit aliquid horum reus erit et conplacuit omni populo statuere Simonem €et facere secundum verba ista et suscepit Simon et placuit ut summo sacerdotio fungeretur €et esset dux et princeps gentis Iudaeorum et sacerdotum €et praeesset omnibus et scripturam istam dixerunt ponere in tabulis aereis €et ponere eas in peribolo sanctorum in loco celebri exemplum autem eorum ponere in aerario €ut habeat Simon et filii eius  et misit rex Antiochus filius Demetrii epistulas ab insulis maris €Simoni sacerdoti et principi gentis Iudaeorum et universae genti et erant continentes hunc modum €rex Antiochus Simoni sacerdoti magno et genti Iudaeorum salutem quoniam quidem pestilentes obtinuerunt regnum patrum nostrorum €volo autem vindicare regnum et restituere illud sicut erat antea €electum feci multitudinem exercitus €et feci naves bellicas volo autem procedere per regiones €ut ulciscar in eos qui corruperunt regionem nostram €et qui desolaverunt civitates multas in regno meo nunc ergo statuo tibi omnes oblationes €quas remiserunt tibi ante me reges €et quaecumque alia dona remiserunt tibi et permitto tibi facere percussuram proprii nomismatis €in regione tua Hierusalem autem sanctam esse et liberam €et omnia arma quae fabricata sunt €et praesidia quae struxisti quae tenes €maneant tibi ˜‰cum autem obtinuerimus regnum nostrum €glorificabimus te et gentem tuam et templum gloria magna €ita ut manifestetur gloria vestra in universa terra anno centesimo septuagesimo quarto €exiit Antiochus in terram patrum suorum €et convenerunt ad eum omnis exercitus €ita ut pauci relicti essent cum Tryfone et insecutus est eum Antiochus rex €et venit Doram fugiens per maritimam sciebat enim quod congregata sunt in eum mala €et reliquit eum exercitus et adplicuit Antiochus super Doram €cum centum viginti milibus virorum belligeratorum €et octo milibus equitum et circuivit civitatem et naves a mari accesserunt €et vexabant civitatem a terra et mari €et neminem sinebant egredi venit autem Numenius et qui cum eo fuerant ab urbe Roma €habentes epistulas regibus et regionibus scriptas €in quibus continebantur haec Lucius consul Romanorum Ptolomeo regi salutem legati Iudaeorum venerunt ad nos amici nostri €renovantes pristinam amicitiam et societatem €missi a Simone principe sacerdotum et populo Iudaeorum adtulerunt autem et clypeum aureum minarum mille placuit itaque nobis scribere regibus et regionibus €ut non inferant illis mala €neque inpugnent eos et civitates eorum et regiones eorum €et ut non ferant auxilium pugnantibus adversus eos visum est autem nobis accipere ab eis clypeum si qui ergo pestilentes refugerunt de regione ipsorum ad vos €tradite eos Simoni principi sacerdotum €ut vindicet in eos secundum legem suam haec eadem scripta sunt Demetrio regi €et Attalo et Arahae et Arsaci et in omnes regiones et Samsamae €et Spartanis et Delo et €Mydo €et Sicyone et Cariae et Samum €et Pamphiliam et Lyciam et Alacarnasum €et Rhodum et Faselida et Choo et Siden et Arado €et Gortinam et Cnidum et Cyprum et Cyrenen exemplum autem eorum scripserunt Simoni principi sacerdotum Antiochus autem rex adplicuit castra in Dora €secundo €admovens ei semper manus et machinas faciens €et conclusit Tryfonem ne procederet et misit ei Simon duo milia virorum electorum in auxilium €et argentum et aurum et vasa copiosa et noluit ea accipere €sed inrupit omnia quae pactus est cum eo antea €et alienavit se ab eo et misit ad eum Athenovium unum de amicis suis €ut tractaret cum ipso dicens €vos tenetis Ioppen et Gazaram et arcem quae est in Hierusalem €civitates regni mei fines earum desolastis €et fecistis plagam magnam super terram €et dominati estis per loca multa in regno meo nunc ergo tradite civitates quas occupastis €et tributa locorum quibus dominati estis extra fines Iudaeae sin autem date pro illis quingenta talenta argenti €et exterminii quod exterminastis €et tributorum civitatium alia talenta quingenta €sin autem veniemus et expugnabimus vos et venit Athenovius amicus regis in Hierusalem €et vidit gloriam Simonis et claritatem in auro et argento €et adparatum copiosum €et obstipuit et rettulit ei verba regis et respondit Simon et dixit ei €neque alienam terram sumpsimus €neque aliena detinemus €sed hereditatem patrum nostrorum €quae ab inimicis nostris iniuste aliquo tempore €possessa est nos vero tempus habentes €vindicamus hereditatem patrum nostrorum nam de Ioppen et Gazara quae expostulas €ipsi faciebant in populo plagam magnam et in regione nostra €horum damus talenta centum €et non respondit illi verbum reversus autem cum ira ad regem renuntiavit ei verba ista €et gloriam Simonis et universa quae vidit €et iratus est rex ira magna Tryfon autem fugit navi in Orthosiada et constituit rex Cendebeum ducem maritimum €et exercitum equitum et peditum dedit illi et mandavit illi movere castra contra faciem Iudaeae €et mandavit ei aedificare Caedronem €et obstruere portas civitatis €et debellare populum €rex autem persequebatur Tryfonem et pervenit Cendebeus Iamniam €et coepit inritare plebem et conculcare Iudaeam €et captivare populum et interficere €et aedificare Caedronem et conlocavit illic equites et exercitum €ut egressi perambularent viam Iudaeae €sicut constituit ei rex  et ascendit Iohannis de Gazaris et nuntiavit Simoni patri suo €quae fecit Cendebeus et vocavit Simon duos filios suos seniores Iudam et Iohannem €et ait illis €ego et fratres mei €expugnavimus hostes Israhel ab adulescentia usque in hunc diem €et prosperatum est in manibus nostris liberare Israhel aliquotiens nunc autem senui sed estote loco meo et fratris mei €et egressi pugnate pro gente nostra €auxilium vero de caelo vobiscum sit et elegit de regione viginti milia virorum belligeratorum et equites €et profecti sunt ad Cendebeum €et dormierunt in Modin et surrexerunt mane et abierunt in campum €et ecce exercitus copiosus in obviam illis peditum et equitum €et fluvius torrens erat inter medium ipsorum et admovit castra contra faciem eorum ipse et populus eius €et vidit populum trepidantem ad transfretandum torrentem €et transfretavit primus €et viderunt eum viri et transierunt post eum et divisit populum et equites in medio peditum €erat autem equitatus adversariorum copiosus nimis et exclamaverunt sacris tubis €et in fugam conversus est Cendebeus et castra eius €et ceciderunt ex eis multi vulnerati €residui autem fugerunt in munitionem tunc vulneratus est Iudas frater Iohannis €Iohannes autem insecutus est eos €donec venit Caedronam quam aedificavit et fugerunt usque ad turres quae erant in agris Azoti €et succendit eas igni €et ceciderunt ex illis duo milia virorum €et reversus est Iudaeam in pace et Ptolomeus filius Abobi constitutus erat dux in campo Hiericho €et habebat argentum et aurum multum erat enim gener summi sacerdotis et exaltatum est cor eius et volebat obtinere regionem €et cogitabat dolum adversus Simonem et filios eius ut tolleret eos Simon autem perambulans civitates quae erant in regione €et sollicitudinem gerens earum descendit Hiericho €ipse et Matthathias filius eius et Iudas €anno centesimo septuagesimo septimo þï€Öõìçáôåÿï°´¶ÿÍáãÿ¨˜Ž…mense undecimo hic mensis sabath et suscepit eos filius Abobi in munitiunculam €quae vocatur Doch cum dolo quam aedificavit €et fecit eis convivium magnum et abscondit illic viros et cum inebriatus esset Simon et filii eius €surrexit Ptolomeus cum suis €et sumpserunt arma sua et intraverunt in convivium €et occiderunt eum et duos filios eius et quosdam pueros eius et fecit deceptionem magnam in Israhel €et reddidit mala pro bonis et scripsit haec Ptolomeus et misit regi €ut mitteret ei exercitum in auxilium et traderet regionem €et civitates eorum et tributa et misit alios in Gazaram tollere Iohannem €et tribunis misit epistulas ut venirent ad se €et daret eis argentum et aurum et dona et alios misit occupare Hierusalem et montem templi et praecurrens quidam nuntiavit Iohanni in Gazara €quia periit pater eius et fratres eius et quia misit te quoque interfici ut audivit autem vehementer expavit €et conprehendit viros qui venerant perdere eum et occidit eos €cognovit enim quia quaerebant eum perdere et cetera sermonum Iohannis et bellorum eius €et bonarum virtutum quibus fortiter gessit €et aedificii murorum quos struxit et rerum gestarum €eius ecce haec scripta sunt in libro dierum sacerdotii eius €ex quo factus est princeps sacerdotum post patrem suum àÍáãÿ¡fratribus qui sunt per Aegyptum Iudaeis salutem dicunt €fratres qui sunt in Hierosolymis Iudaei €et qui in regione Iudaeae et pacem bonam benefaciat vobis Deus et meminerit testamenti sui €quod est ad Abraham et Isaac et Iacob servorum suorum fidelium et det vobis cor omnibus ut colatis eum €et faciatis eius voluntatem corde magno et animo volente adaperiat cor vestrum in lege sua et in praeceptis eius €et faciat pacem exaudiat orationes vestras et reconcilietur vobis €nec vos deserat in tempore malo et nunc hic sumus orantes pro vobis regnante Demetrio anno centesimo sexagesimo €nono €nos Iudaei scripsimus vobis €in tribulatione et impetu qui supervenit nobis in istis annis €ex quo recessit Iason a sancta terra et a regno portam succenderunt et effuderunt sanguinem innocentem €et oravimus ad Dominum et exauditi sumus €et obtulimus sacrificium et similaginem €et accendimus lucernas et proposuimus panes et nunc frequentate dies scenophegiae mensis casleu anno centesimo octogesimo octavo €populus qui est Hierosolymis et in Iudaea senatusque et €Iudas €Aristobolo magistro Ptolomei regis €qui est de genere christorum sacerdotum €et his qui in Aegypto sunt Iudaeis salutem et sanitatem de magnis periculis a Deo liberati €magnifice gratias ipsi utpote qui adversus talem regem dimicavimus ipse enim ebullire fecit de Perside eos €qui pugnaverunt contra nos nam cum in Perside esset €dux ipse et cum ipso inmensus exercitus cecidit in templo Naneae €consilio deceptus sacerdotis Naneae ut enim cum ea habitaturus venit ad locum €Antiochus et amici eius €et ut acciperet pecunias multas dotis nomine cumque proposuissent eas sacerdotes Naneae €et ipse cum paucis ingressus esset intra ambitum fani €clauserunt templum cum intrasset Antiochus €apertoque occulto aditu templi €mittentes lapides percusserunt ducem et qui cum eo erant €et diviserunt membratim et capitibus amputatis foras proiecerunt per omnia benedictus Deus qui tradidit impios facturi igitur quinta et vicesima mensis casleu €purificationem templi €necessarium duximus significare vobis €ut vos quoque agatis diem scenophegiae €et diem ignis qui datus est €quando Neemias aedificato templo et altari obtulit sacrificia nam cum in Persidem ducerentur patres nostri €sacerdotes qui tunc Dei cultores erant €acceptum ignem de altario occulte absconderunt in valle €ubi erat puteus altus siccus €et in eo contutati sunt eum ita ut omnibus ignotus esset locus cum praeterissent autem multi anni €et placuit Deo ut mitteretur Neemias a rege Persidis €nepotes sacerdotum illorum qui absconderant €misit ad requirendum ignem €et sicut narraverunt nobis €non invenerunt ignem sed aquam crassam et iussit eos haurire et adferre sibi €et sacrificia quae inposita erant iussit sacerdos Neemias €aspargi aqua ipsa €et ligna et quae erant superposita utque hoc factum est €et tempus adfuit quo sol refulsit qui prius erat in nubilo €accensus est ignis magnus ita ut omnes mirarentur orationem autem faciebant omnes sacerdotes €dum consummaretur sacrificium €Ionatha inchoante ceteris autem respondentibus et Neemiae erat oratio hunc habens modum €Domine Deus omnium creator €terribilis et fortis iustus et misericors €qui solus es rex bonus solus praestans solus iustus et omnipotens et aeternus €qui liberas Israhel de omni malo €qui fecisti patres electos et sanctificasti eos accipe sacrificium pro universo populo tuo Israhel €et custodi partem tuam et sanctifica congrega dispersionem nostram libera eos qui serviunt gentibus €contemptos et abominatos respice €ut sciant gentes quod tu es Deus noster adflige opprimentes €et contumeliam facientes in superbia constitue populum tuum in loco sancto tuo sicut dixit Moses sacerdotes autem psallebant hymnos €usquequo consumptum esset sacrificium cum autem consummatum fuisset sacrificium €ex residua aqua Neemias iussit lapides maiores perfundi quod ut factum est flamma ex eis accensa est €sed ex lumine quod refulsit ab altari consumpta est ut vero manifestata essent haec €renuntiatum est regi Persarum €quod in loco in quo ignem absconderant hii qui translati erant sacerdotes €aqua apparuit de qua Neemias et qui cum eo erant purificaverunt €sacrificia considerans autem rex et rem diligenter examinans €fecit ei templum et si quibus donaverat rex multa bona €accipiebat ex hoc et tribuebat appellavit autem Neemias hoc Nepthar €quod interpretatur purificatio €vocatur autem apud plures Nephi  invenitur autem in descriptionibus Hieremiae prophetae €quod iussit accipere ignem eos qui transmigrabantur €ut significatum est et ut mandavit transmigratis et dedit illis legem ne obliviscerentur praecepta Domini €et ut non exerrarent mentibus €videntes simulacra aurea et argentea et ornamenta eorum et alia huiuscemodi dicens hortabatur €ne legem amoverent a corde suo erat autem in ipsa scriptura €quomodo tabernaculum et arcam iussit propheta €divino responso ad se facto comitari secum €usquequo exiit in montem €in quo Moses ascendit et vidit Dei hereditatem et veniens ibi Hieremias invenit locum speluncae €et tabernaculum et arcam et altare incensi intulit illuc €et ostium obstruxit et accesserunt quidam simul qui sequebantur ut notarent sibi locum €et non potuerunt invenire ut autem cognovit Hieremias culpans illos dixit €quod ignotus erit locus €donec congreget Deus congregationem populi et propitius fiat et tunc Dominus ostendet haec et apparebit maiestas Domini €et nubes erit sicut et Mosi manifestabatur €et sicut cum Salomon petiit ut locus sanctificaretur magno €Deo manifestabat haec et ut sapientiam habens €obtulit sacrificium dedicationis et consummationis templi sicut et Moses orabat ad Dominum €et descendit ignis de caelo et consumpsit holocaustum et dixit Moses eo quod non sit mundatum quod €erat pro peccato et consumptum est similiter et Salomon octo diebus celebravit dedicationem inferebantur autem in descriptionibus et commentariis Neemiae haec eadem €et ut construens bibliothecam €congregavit de regibus libros et prophetarum €et David et epistulas regum et de donariis similiter autem et Iudas ea quae didicerat per bellum €quod nobis acciderat €congregavit omnia et sunt apud nos si ergo desiderastis haec €mittite qui perferant vobis acturi itaque purificationem scripsimus vobis €bene igitur facietis si egeritis hos dies Deus autem qui liberavit populum suum €et reddidit hereditatem omnibus €et regnum et sacerdotium et sanctificationem sicut promisit in lege speramus quod cito nostri miserebitur €et congregabit de sub caelo in locum sanctum eripuit enim nos de magnis periculis et locum purgavit de Iuda vero Macchabeo et fratribus eius €et de templi magni purificatione et de arae dedicatione sed et de proeliis quae pertinent ad Antiochum Nobilem €et filium eius Eupatorem et de inluminationibus quae de caelo factae sunt þï€Öõìçáôåÿï°´·ÿÍáãÿ¢˜–‚ad eos qui pro Iudaeis fortiter fecerunt €ita ut universam regionem cum pauci essent vindicarent €et barbaram multitudinem fugarent et famosissimum in toto orbe templum recuperarent €et civitatem liberarent €ut leges quae abolendae erant restituerentur €Domino cum omni tranquillitate propitio facto illis itemque ab Iasone Cyreneo quinque libris conprehensa €temptavimus nos uno volumine breviare considerantes enim multitudinem librorum €et difficultatem volentibus adgredi narrationes historiarum €propter multitudinem rerum curavimus volentibus quidem legere ut esset animi oblectatio €studiosis vero ut facile possint memoriae commendare €omnibus autem legentibus utilitas conferatur et nobis quidem ipsis €qui opus hoc breviandi causa suscepimus €non facilem laborem €immo vero negotium plenum vigiliarum et sudoris adsumpsimus sicut hii qui praeparant convivium €et quaerunt aliorum voluntati parere €propter multorum gratiam libenter laborem sustinemus veritatem quidem de singulis auctori concedentes €ipsi autem secundum datam formam brevitati studentes sicut enim novae domus architecto de universa structura curandum est €ei vero qui pingere conatur €quae apta sunt ad ornatum exquirenda sunt €ita aestimandum est et in nobis etenim intellectum colligere et ordinare sermonem €et curiosius partes singulas quasque disquaerere €historiae congruit auctori brevitatem vero dictionis sectari €et exsecutiones rerum vitare €brevitati concedendum est hinc igitur narrationem incipiemus €de praefatione tantum dixisse sufficiat €stultum etenim est ante historiam effluere €in ipsa autem historia succingi  igitur cum sancta civitas habitaretur in omni pace €leges etiam adhuc optime custodirentur €propter Oniae pontificis pietatem €et animos odio habentes mala fiebat ut ipsi reges et principes €locum summo honore dignum ducerent €et templum maximis muneribus inlustrarent ita ut Seleucus Asiae rex de reditibus suis praestaret €omnes sumptus ad ministerium sacrificiorum pertinentes Simon autem de tribu Beniamin €praepositus templi constitutus contendebat €obsistente sibi principe sacerdotum €iniquum aliquid in civitate moliri sed cum vincere Onian non posset €venit ad Apollonium Tharseae filium €qui illo tempore erat dux Coelesyriae et Foenicis et nuntiavit ei €pecuniis innumerabilibus plenum esse aerarium Hierosolymis €et communes copias inmensas esse €quae non pertinent ad rationem sacrificiorum €esse autem possibile sub potestate regis cadere universa cumque rettulisset Apollonius ad regem €de pecuniis quae delatae erant €ille accitum Heliodorum qui erat super negotia eius €misit cum mandatis ut praedictam pecuniam transportaret statimque Heliodorus iter adgressus €specie quidem quasi per Coelesyriam et Foenicen civitates esset €peragraturus €re autem vera regis propositum perfecturus sed cum venisset Hierosolymam €et benigne a summo sacerdote in civitate esset exceptus €narravit de dato indicio pecuniarum €et cuius rei gratia adesset apparuit €interrogabat autem si vere haec ita essent tunc summus sacerdos ostendit deposita esse haec €et victualia viduarum ac pupillorum quaedam vero esse Hircani Tobiae viri valde eminentis €in his quae detulerat impius Simon €universa autem argenti talenta quadringenta esse et auri €ducenta decipi vero eos qui credidissent loco et templo €quod per universum mundum honoratur €pro sui veneratione et sanctitate €inpossibile omnino esse at ille pro his quae habebat in mandatis a rege €dicebat omni genere regiae deferenda constituta autem die intrabat de his Heliodorus ordinaturus €non modica vero per universam civitatem erat trepidatio sacerdotes autem ante altare cum sacerdotalibus stolis €iactaverunt se €et invocabant de caelo eum qui de depositis legem posuit €ut his qui deposuerant ea salva custodiret iam vero qui videret summi sacerdotis vultum €mente vulnerabatur €facies enim et color inmutatus declarabat internum animi dolorem circumfusa enim erat viro maestitia quaedam et horror €corporis €per quae manifestus aspicientibus dolor cordis €eius efficiebatur alii etiam congregati de domibus confluebant €publica supplicatione obsecrantes €pro eo quod in contemptum locus esset venturus accinctaeque mulieres ciliciis pectus per plateas confluebant €sed et virgines quae conclusae erant procurrebant ad Onian €aliae autem ad muros €quaedam vero per fenestras aspiciebant universae autem protendentes manus in caelum deprecabantur erat enim misera commixtae multitudinis €et magni sacerdotis in agone constituti expectatio et hii quidem invocabant omnipotentem Deum €ut credita sibi his qui crediderant cum omni integritate conservarentur Heliodorus autem quod decreverat perficiebat €eodem loco ipse cum satellitibus circa aerarium praesens sed spiritus Omnipotentis €magnam fecit suae ostensionis evidentiam €ita ut omnes qui ausi fuerant parere ei ruentes Dei virtute €in dissolutionem et formidinem converterentur apparuit enim illis quidam equus terribilem habens sessorem €optimis operimentis adornatus €isque cum impetu Heliodoro priores calces elisit €qui autem ei sedebat videbatur arma habere aurea alii etiam apparuerunt duo iuvenes €virtute decori optimi gloria speciosique amictu €qui circumsteterunt eum et ex utraque parte flagellabant €sine intermissione multis plagis verberantes subito autem Heliodorus concidit in terram €eumque multa caligine circumfusum rapuerunt €atque in sella gestatoria positum eiecerunt et is qui cum multis cursoribus et satellitibus praedictum ingressus €est aerarium portabatur €nullo sibi auxilium ferente manifesta cognita Dei virtute et ille quidem per divinam virtutem iacebat mutus hii autem Dominum benedicebant €quia magnificavit locum suum €et templum quod paulo ante timore ac tumultu erat plenum €apparente omnipotente Domino €gaudio et laetitia impletum est tunc vero ex amicis Heliodori quidam rogabant €confestim Onian €ut invocaret Altissimum €et vitam donaret ei qui in supremo spiritu erat constitutus considerans autem summus sacerdos ne forte rex suspicaretur €malitiam aliquam ex Iudaeis circa Heliodorum consummatam €obtulit pro salute viri hostiam salutarem cumque summus sacerdos exoraret €idem iuvenes eisdem vestibus amicti adstantes Heliodoro dixerunt €Oniae sacerdoti gratias age €nam propter eum tibi Dominus vitam donavit tu autem ab eo flagellatus €nuntia omnibus magnalia Dei et potestatem €et his dictis non conparuerunt Heliodorus autem hostia Deo oblata €et votis magnis promisit ei qui vivere illi concessit €et Oniae gratias agens recepto exercitu repedabat ad regem testabatur autem omnibus €ea quae sub oculis suis viderat opera magni Dei cum autem rex interrogasset Heliodorum €quis est aptus adhuc semel Hierosolymam mitti €ait si quem habes hostem aut regni tui insidiatorem €mitte illuc et flagellatum eum recipies €si tamen evaserit eo quod in loco vere sit Dei quaedam €virtus nam ipse qui habet in caelis habitationem €visitator et adiutor est loci illius €et venientes ad malefaciendum percutit ac perdit igitur de Heliodoro et aerarii custodia ita se res habet  Simon autem praedictus pecuniarum et patriae delator €male loquebatur de Onia €tamquam ipse Heliodorum instigasset ad haec €et ipse fuisset incentor malorum provisoremque civitatis ac defensorem gentis suae €et aemulatorem legis Dei audebat insidiatorem regni dicere sed cum inimicitiae in tantum procederent €ut etiam per quosdam Simonis necessarios homicidia fierent considerans Onias periculum contentionis €et Apollonium insanire utpote ducem Coelesyriae et Foenicis €ad augendam malitiam Simonis €ad regem se contulit non ut civium accusator €sed communem utilitatem apud semet ipsum universae multitudinis €considerans videbat enim sine regali providentia inpossibile esse pacem rebus dari €nec Simonem posse cessare ab stultitia sua sed post Seleuci vitae excessum €cum suscepisset regnum Antiochus qui Nobilis appellabatur €ambiebat Iason frater Oniae summum sacerdotium adito rege promittens ei argenti talenta sexaginta et trecenta €et ex reditibus aliis talenta octoginta super haec promittebat et alia centum quinquaginta þï€Öõìçáôåÿï°´·ÿÍáãÿ¤˜‰‚si potestati eius concederetur gymnasium et ephoebian sibi constituere €et eos qui in Hierosolymis erant Antiochenos scribere quod cum rex agnovisset et obtinuisset principatum €statim ad gentilem ritum contribules suos transferre coepit et amotis his €quae humanitatis causa Iudaeis a regibus fuerant constituta €per Iohannem patrem Eupolemi €qui apud Romanos de amicitia et societate functus est legationem €legitimam €civium iura destituens prava instituta sancibat etenim ausus est sub ipsa arce gymnasium constituere €et optimos quosque ephoeborum in lupanaribus ponere erat autem hoc non initium sed incrementum quoddam €et profectus gentilis et alienigenae conversationis €propter impii et non sacerdotis Iasonis nefarium et inauditum scelus ita ut sacerdotes iam non circa altaris officia dediti essent €sed contempto templo et sacrificiis neglectis €festinarent participes fieri palestrae €et praebitionis eius iniustae et in exercitiis disci et patrios quidem honores nihil habentes €graecas glorias optimas arbitrabantur quarum gratia periculosa eos contentio habebat €et eorum instituta aemulabantur €ac per omnia his consimiles esse cupiebant €quos hostes et peremptores habuerant in leges enim divinas impie agere inpune non cedit €sed haec sequens tempus declaravit cum autem quinquennalis agon Tyro celebraretur €et rex praesens esset misit Iason facinorosus ab Hierosolymis viros peccatores €portantes argenti didragmas trecentas in sacrificiis Herculis €quas postulaverunt hii qui adportaverant €ne in sacrificiis erogarentur quia non oporteret €sed in alios sumptus eas deputari sed haec oblata sunt quidem ab eo qui miserat in €sacrificium Herculis €propter praesentes autem datae sunt in fabricam €navium triremis misso autem in Aegypto Apollonio Mnesthei filio €propter primatus €Filometoris regis €cum cognovisset Antiochus alienum se a negotiis regni effectum €propriis utilitatibus consulens €profectus inde venit Ioppen et inde Hierosolymam et magnifice ab Iasone et civitate susceptus €cum facularum luminibus et laudibus ingressus est €et inde Foenicen exercitum convertit et post triennii tempus misit Iason Menelaum supradicti Simonis fratrem €portantem pecunias regi €et de negotiis necessariis responsa perlaturum at ille commendatus regi €cum magnificasset faciem potestatis eius €in semet ipsum retorsit summum sacerdotium €superponens Iasonem talenta argenti trecenta acceptisque a rege mandatis venit €nihil quidem dignum habens sacerdotio €animos vero crudelis tyranni et ferae beluae iram gerens et Iason quidem qui proprium fratrem captivaverat €ipse deceptus profugus in ammaniten expulsus est regionem Menelaus autem principatum quidem obtinuit €de pecuniis vero regi promissis nihil agebat €cum exactionem faceret Sostratus €qui arce erat praepositus nam ad hunc exactio vectigalium pertinebat €quam ob causam utrique ad regem vocati Menelaus motus est sacerdotio €succedente Lysimacho fratre suo €Sostratus autem praelatus est Cypris et cum haec agerentur €contigit Tarsenses et Mallotas seditionem movere €eo quod Antiochidi concubinae regis dono essent dati festinanter itaque rex venit sedare illos €relicto suffecto uno ex comitibus suis Andronico ratus autem Menelaus accepisse se tempus oportunum €aurea quaedam vasa templo furatus donavit Andronico €et alia vendiderat Tyro et per vicinas civitates quod cum certissime cognovisset Onias arguebat eum €ipse in loco tuto se continens Antiochiae secus Dafnen unde Menelaus accedens ad Andronicum €rogabat ut Onian interficeret €qui cum venisset ad Onian et datis dextris cum iureiurando €quamvis esset ei suspectus suasisset asylo procedere €statim eum peremit non veritus iustitiam ob quam causam non solum Iudaei €sed et aliae quoque nationes indignabantur €et moleste ferebant de nece tanti viri iniusta sed regressum regem de Ciliciae locis €adierunt Iudaei apud Antiochiam simul et Graeci €conquerentes de iniqua nece €Oniae contristatus itaque ad animam Antiochus €et flexus ad misericordiam lacrimas fudit €recordatus defuncti sobrietatem et modestiam accensusque animis Andronicum purpura exutum circumduci €per totam civitatem iubet €et eodem loco quo in Onian impietatem commiserat €sacrilegum vita privari €Domino illi dignam poenam tribuente multis autem sacrilegiis in templo a Lysimacho commissis €Menelai consilio €et divulgata fama €congregata est multitudo adversus Lysimachum €multo iam auro exportato turbis autem insurgentibus et animis ira repletis €Lysimachus armatis fere tribus milibus iniquis manibus uti coepit €duce quodam Tyranno aetate pariter et dementia provecto sed ut intellexerunt conatum Lysimachi €alii lapides alii fustes validos arripere €quidam vero cinerem in Lysimachum iacere et multi quidem vulnerati quidam autem et prostrati €omnes vero in fugam versi sunt €ipsum etiam sacrilegum secus aerarium interfecerunt de his ergo coepit iudicium adversus Menelaum agitari et cum venisset rex Tyrum ad ipsum negotium detulerunt €missi viri tres a senioribus et cum superaretur Menelaus €promisit Ptolomeo multas pecunias ad suadendum regi itaque Ptolomeus in quodam atrio positum quasi refrigerandi gratia €regem adiit €et a sententia deduxit et Menelaum quidem universae malitiae reum criminibus €absolvit €miseros autem qui etiam si apud Scytas causam dixissent innocentes €iudicarentur €morte damnavit cito ergo iniustam poenam dederunt €qui pro civitate et populo et sacris vasis causam prosecuti sunt quam ob rem Tyri quoque indignati €erga sepulturam eorum liberalissimi extiterunt Menelaus autem propter eorum qui in potentia erant avaritiam €permanebat in potestate €crescens in malitia et ad insidias civium  eodem tempore Antiochus secundam profectionem paravit in Aegyptum contigit autem per universam Hierosolymorum civitatem €videri diebus quadraginta per aera equites discurrentes €auratas stolas habentes et hastis quasi cohortes armatas et cursus equorum per ordines digestos €et congressiones fieri comminus et scutorum motus €et galeatorum multitudinem gladiis €destrictis €et telorum iactus et aureorum armorum splendorem €omnisque generis loricarum quapropter omnes rogabant in bonum monstra converti sed cum falsus rumor exisset tamquam vita excessisset Antiochus €adsumptis Iason non minus mille viris €repente adgressus est civitatem €et civibus ad murum convolantibus €ad ultimum adprehensa civitate €Menelaus fugit in arcem Iason vero non parcebat in caede civibus suis €nec cogitabat prosperitatem adversus cognatos malum esse maximum €arbitrans hostium et non civium se tropea capturum et principatum quidem non obtinuit €finem vero insidiarum suarum confusione cepit €et profugus iterum abiit in Ammaniten ad ultimum in exitum sui €conclusus ab Areta Arabum tyrannum €fugiens de civitate in civitatem €omnibus odiosus ut refuga legum €et execrabilis ut patriae et civium hostis in Aegyptum extrusus est et qui multos de patria expulerat peregre €periit €Lacedemonas profectus quasi pro cognatione ibi refugium habiturus et qui insepultos abiecerat multos €ipse et inlamentatus et insepultus abicitur €sepultura neque peregrina usus €neque patrio sepulchro participans his ita gestis €suspicatus est rex societatem deserturos Iudaeos €et ob hoc profectus ex Aegypto €efferatis animis civitatem quidem armis cepit iussit autem militibus interficere nec parcere occursantibus €et per domos ascendentes trucidare fiebant ergo caedes iuvenum ac seniorum €mulierum et natorum exterminia €virginumque et parvulorum neces erant autem toto triduo octoginta milia interfecti €quadraginta milia vincti sed nec ista sufficiunt €ausus est intrare templum universa terra sanctius €Menelao ductore qui legum et patriae fuit proditor et scelestis manibus sumens sancta vasa €quae ab aliis regibus et civitatibus erant posita €ad ornatum loci et gloriam €contrectabat indigne et contaminabat ita alienatus mente Antiochus non considerabat €quod propter peccata habitantium civitatem €modicum Dominus fuerat iratus €propter quod et accidit circa locum despectio alioquin nisi contigisset eos multis peccatis esse involutos þï€Öõìçáôåÿï°´·ÿÍáãÿ¥˜’‚sicut Heliodorus qui missus est a Seleuco rege ad expoliandum aerarium €etiam hic statim adveniens flagellatus et repulsus utique fuisset ab €audacia verum non propter locum gentem €sed propter gentem locum Dominus elegit ideoque et ipse locus particeps factus est populi malorum €postea autem fiet socius et bonorum €et qui derelictus in ira Dei omnipotentis €iterum in magni Domini reconciliatione €cum summa gloria exaltabitur igitur Antiochus mille et octingentis ablatis de templo talentis €velociter Antiochiam regressus est €existimans se prae superbia terram ad navigandum €pelagus vero ad iter agendum deducturum propter mentis elationem reliquit autem et praepositos ad adfligendam gentem €Hierosolymis quidem Philippum genere Frigem €moribus crudeliorem eo ipso a quo constitutus est in Garizin autem Andronicum et Menelaum €qui gravius quam ceteri inminebant civibus cumque adpositus esset contra Iudaeos €misit odiosum principem Apollonium €cum exercitu viginti et duobus milibus €praecipiens ei omnes perfectae aetatis interficere €mulieres ac iuvenes vendere qui cum venisset Hierosolymam €pacem simulans quievit usque ad sanctum diem sabbati €et tunc feriatis Iudaeis arma capere suis praecepit omnesque qui ad spectaculum processerant trucidavit €et civitatem cum armatis discurrens ingentem multitudinem peremit Iudas autem Macchabeus qui decimus fuerat €secesserat in desertum locum €ibique inter feras vitam in montibus cum suis agebat €et faeni cibo vescentes demorabantur €ne participes essent coinquinationis  sed non post multum temporis €misit rex senem quendam antiochenum qui conpelleret Iudaeos €ut se transferrent a patriis et Dei legibus contaminare etiam quod in Hierosolymis erat templum €et cognominare Iovis Olympii €et in Garizin prout erant hii qui locum inhabitabant Iovis Hospitalis pessima autem universis et gravis malorum erat incursio nam templum luxuria et comesationibus erat €plenum €et scortantium cum meretricibus €sacratisque aedibus mulieres se ultro ingerebant €intro ferentes ea quae non licebat altare etiam plenum erat inlicitis quae legibus prohibebantur neque autem sabbata custodiebantur €neque dies sollemnes patrii servabantur €nec simpliciter se quisquam Iudaeum esse confitebatur ducebantur autem cum amara necessitate in die natalis regis €ad sacrificia €et cum Liberi sacra celebrarentur €cogebantur hedera coronati Libero circumire decretum autem exiit in proximas gentilium civitates €suggerentibus Ptolomeis €ut pari modo et ipsi adversus Iudaeos agerent ut sacrificarent eos autem qui nollent transire ad instituta €gentilium interficerent €erat ergo videre miseriam duae enim mulieres delatae sunt natos suos circumcidisse €quas infantibus ad ubera suspensis €cum publice per civitatem circumduxissent €per muros praecipitaverunt alii vero ad proximas coeuntes speluncas €et latenter sabbati diem celebrantes €cum indicati essent Philippo flammis succensi sunt €eo quod verebantur propter religionem et observantiam €manu sibimet auxilium ferre obsecro autem eos qui hunc librum lecturi sunt €ne abhorrescant propter adversos casus €sed reputent ea quae acciderunt €non ad interitum sed ad correptionem generis esse nostri etenim multo tempore non sinere peccatoribus ex sententia agere €sed statim ultiones adhibere €magni beneficii est indicium non enim sicut in aliis nationibus Dominus patienter expectat €ut eas cum iudicii dies venerit €in plenitudine peccatorum puniat ita et in nobis statuit ut peccatis nostris in finem devolutis €ita demum in nos vindicet propter quod numquam quidem a nobis misericordiam suam amovet €corripiens vero in adversis populum suum non derelinquit sed haec nobis ad commonitionem legentium dicta sint paucis €iam autem veniendum est ad narrationem igitur Eleazarus de primoribus €scribarum €vir aetate provectus et vultu decorus €aperto ore hians conpellebatur €carnem porcinam manducare at ille gloriosam mortem magis quam odibilem vitam €amplectens €voluntarie praeibat ad supplicium intuens autem quemadmodum oportet accedere €patienter sustinens €destinavit non admittere inlicita propter vitae amorem hii autem qui adstabant iniqua miseratione commoti €propter antiquam viri amicitiam €tollentes eum secreto rogabant adferri carnes €quibus vesci ei licebat €et simularetur manducasse sicut rex imperaverat de sacrificii €carnibus ut hoc facto a morte liberaretur €et propter veterem amicitiam €hanc in eo facerent humanitatem at ille cogitationem cepit €aetatis ac senectutis suae eminentiam dignam €et ingenuitatem nobilitatis €canitiem €atque a puero optimae conversationis €et secundum sanctae et a Deo conditae legis constituta €respondit cito dicens praemitti se velle in infernum non enim aetatem nostram dignum est inquit fingere €ut multi adulescentium arbitrati Eleazarum nonaginta €annorum transisse ad vitam alienigenarum et ipsi propter meam simulationem €et propter modicum corruptibilis vitae tempus decipiantur €et per hoc maculam atque execrationem meae senectuti conquiram nam et si in praesenti tempore suppliciis hominum eripiar €sed manus Omnipotentis neque vivens neque defunctus effugiam quam ob rem fortiter vitam excedendo €senectute quidem dignus apparebo adulescentibus autem exemplum forte relinquam €si prompto animo ac fortiter €pro gravissimis et sanctissimis legibus honesta morte perfungar €his dictis confestim ad supplicium trahebatur hii autem qui eum ducebant et paulo ante fuerant mitiores €in iram versi sunt propter sermones ab eo dictos €quos illi per arrogantiam prolatos arbitrabantur sed cum plagis perimeretur ingemuit et dixit €Domine qui habes sanctam scientiam €manifeste scis tu quia cum a morte possim €liberari €duros corporis sustineo dolores €secundum animam vero propter timorem tuum libenter haec patior et iste quidem hoc modo vita decessit €non solum iuvenibus sed et universae genti €memoriam mortis suae ad exemplum virtutis et fortitudinis derelinquens  contigit autem et septem fratres cum matre €adprehensos €conpelli a rege contra fas ad carnes €porcinas €flagris et taureis cruciatos unus autem ex illis qui erat primus sic ait €quid quaeris et quid vis discere a nobis €parati sumus mori magis quam patrias Dei leges praevaricari iratus itaque rex iussit sartagines et ollas aeneas €succendi €quibus statim succensis iussit ei qui prior fuerat locutus amputari linguam €et cute capitis abstracta €summas quoque manus ei et pedes €praecidi €ceteris eius fratribus et matre inspicientibus et cum iam per omnia inutilis factus esset iussit ignem admoveri €et adhuc spirantem torreri in sartaginem €in qua cum diu cruciaretur €ceteri una cum matre invicem se hortabantur mori fortiter dicentes Dominus Deus aspiciat veritatem €et consolabitur in nobis €quemadmodum protestationem cantici declaravit €Moses €et in servis suis consolabitur mortuo itaque primo illo hoc modo €sequentem deducebant ad inludendum €et cute capitis eius cum capillis detracta €interrogabant si manducaret €priusquam toto corpore per membra singula puniretur at ille respondens patria voce dixit non faciam €propter quod et iste sequenti loco primi tormenta suscepit et in ultimo spiritu constitutus ait €tu quidem scelestissime in praesenti vita nos perdis €sed rex mundi defunctos nos pro suis legibus €in aeternae vitae resurrectione suscitabit post hunc tertius inludebatur €et linguam postulatus cito protulit et manus constanter extendit et cum fiducia ait e caelo ista possideo €sed propter Dei leges nunc haec ipsa despicio €quoniam ab ipso me ea recepturum spero ita ut rex et qui cum ipso erant mirarentur adulescentis animum €quod tamquam nihili duceret €cruciatus et hoc ita defuncto quartum similiter vexabant torquentes et cum iam esset ad mortem sic ait €potius est ab hominibus morti datos spem expectare a Deo €iterum ab ipso resuscitandos €tibi enim resurrectio ad vitam non erit et cum admovissent quintum vexabant eum €at ille respiciens in eum dixit €potestatem inter homines habens €cum sis corruptibilis facis quod vis €noli autem putare genus nostrum a Deo esse derelictum patienter sustine þï€Öõìçáôåÿï°´·ÿÍáãÿ§˜‘‚et videbis magna potestas ipsius qualiter te et semen €tuum torquebit post hunc ducebant et sextum et is mori incipiens sic ait €noli frustra errare nos enim propter nosmet ipsos haec patimur €peccantes in Deum nostrum €et digna admiratione facta sunt in nobis tu autem ne existimes tibi inpune futurum €quod contra Deum pugnare temptaveris supra modum autem mater mirabilis et bonorum memoria digna €quae pereuntes septem filios sub unius diei tempore conspiciens €bono animo ferebat propter spem quam in Deum habebat singulos illorum hortabatur patria voce €fortiter repleta sapientia €et femineae cogitationi masculinum animum inserens dixit ad eos €nescio qualiter in utero meo apparuistis €neque enim ego spiritum et animam donavi vobis et vitam €et singulorum membra non ego ipsa conpegi sed enim mundi creator qui formavit hominis nativitatem €quique omnium invenit originem €et spiritum vobis iterum cum misericordia reddet et vitam €sicut nunc vosmet ipsos despicitis propter leges eius Antiochus autem contemni se arbitratus €simul et exprobrantis voce despecta €cum adhuc adulescentior superesset €non solum verbis hortabatur sed et iuramento adfirmabat €divitem se et beatum facturum €et translatum a patriis legibus amicum habiturum €et res necessarias praebiturum sed ad ista cum adulescens nequaquam inclinaretur €vocavit rex matrem et suadebat ut adulescenti fieret in €salutem cum autem multis eam verbis esset hortatus €promisit suasuram se filio suo itaque inclinata ad illum inridens crudelem tyrannum ait patria voce €fili mi miserere mei quae te in utero decem menses €portavi €et lac triennio dedi et alui et in aetatem istam perduxi peto nate aspicias in caelum et terram €et ad omnia quae in eis sunt €et intellegas quia ex nihilo fecit illa Deus et hominum genus ita fit ut non timeas carnificem istum €sed dignus fratribus tuis effectus €suscipe mortem ut in illa miseratione cum fratribus tuis te recipiam cum haec illa adhuc diceret ait adulescens €quem sustinetis non oboedio praecepto regis €sed praecepto legis quae data est nobis per Mosen tu vero qui inventor omnis malitiae factus es in Hebraeos €non effugies manum Dei nos enim pro peccatis nostris haec patimur et si nobis propter increpationem et correptionem €Dominus noster modicum iratus est €sed iterum reconciliabitur servis suis tu autem o sceleste et omnium hominum flagitiosissime €noli frustra extolli vanis spebus €in servos eius inflammatus nondum enim omnipotentis Dei et omnia inspicientis iudicium effugisti nam fratres mei modico nunc dolore sustentato €sub testamento aeternae vitae effecti sunt €tu vero iudicio Dei iustas superbiae poenas solves ego autem sicut fratres mei €animam et corpus meum trado pro patriis legibus €invocans Deum maturius genti nostrae propitium fieri €teque cum tormentis et verberibus confiteri quod ipse est Deus solus in me vero et in fratribus meis desinet Omnipotentis ira €quae super omne genus nostrum iuste superducta est tunc rex accensus ira €in hunc super omnes crudelius desaeviit €indigne ferens derisum se et hic itaque mundus obiit per omnia in Domino confidens novissime autem et mater consummata €est igitur de sacrificiis et de nimiis crudelitatibus satis dictum  Iudas vero Macchabeus et qui cum illo erant €introibant latenter in castella €et convocantes cognatos €et eos qui permanserant in iudaismo €adsumentes eduxerunt ad sex milia viros et invocabant Dominum €ut respiceret in populum qui ab omnibus calcabatur €misereretur templo quod contaminabatur ab impiis misereretur etiam exterminio civitatis €quae esset ilico conplananda €et vocem sanguinis ad se clamantis audiret memoraretur quoque iniquissimas mortes innocentium parvulorum €et blasphemias nomini suo inlatas €et indignaretur super his at Macchabeus congregata multitudine €intolerabilis gentibus efficiebatur €ira enim Domini in misericordiam conversa est et superveniens castellis et civitatibus €inprovisus succendebat eas €et oportuna loca occupans non paucas hostium strages dabat maxime autem noctibus ad huiuscemodi excursus ferebatur €et fama virtutis eius ubique diffundebatur videns autem Philippus €paulatim virum ad profectum venire €ac frequentius res ei prospere cedere €ad Ptolomeum ducem Coelesyriae et Foenicis scripsit €ut auxilium ferret regis negotiis at ille velociter misit Nicanorem Patrocli de primoribus amicum €datis ei permixtis gentibus armatis non minus €viginti milibus €ut universum Iudaeorum genus deleret €adiuncto ei Gorgia viro militari constituit autem Nicanor regi ut tributum Romanis quod erat dandum €duo milia talentum de captivitate Iudaeorum suppleret statimque ad maritimas misit civitates €convocans ad coemptionem iudaeorum mancipiorum €promittens se nonaginta mancipia talento distracturum €non respiciens ad vindictam €quae eum ab Omnipotente esset consecutura Iudas autem ubi conperit €indicavit his qui secum erant Iudaeis Nicanoris adventum ex quibus quidam formidantes et non credentes Dei iustitiae €in fugam vertebantur alii vero si quid eis supererat vendebant €simulque Dominum deprecabantur ut eriperet eos ab impio Nicanore €qui eos priusquam in comminus veniret vendiderat si non propter eos €propter testamentum quod erat ad patres eorum €et propter invocationem sancti et magnifici nominis eius super ipsos convocatis autem Macchabeus septem milibus qui cum ipso erant €rogabat ne hostibus reconciliarentur €neque metuerent inique venientium adversum se hostium €multitudinem €sed fortiter contenderent ante oculos habentes contumeliam €quae in locum sanctum ab his iniuste esset inlata €itemque et ludibria habitae civitatis iniuriam €adhuc etiam veterum instituta convulsa nam illi quidem armis confidunt ait simul et audacia €nos autem in omnipotente Domino €qui potest venientes adversus nos €et universum mundum uno nutu delere confidimus admonuit autem eos et de auxiliis Dei €quae facta sunt erga parentes €et sub Sennacherim centum €octoginta quinque milia ut perierunt et de proelio quod eis adversus Galatas fuit in Babylonia €ut omnes ubi ad rem ventum est €Macedonibus sociis haesitantibus €ipsi sex milia soli peremerunt centum viginti milia €propter auxilium illis datum e caelo €et beneficia pro his plurima consecuti sunt his verbis constantes effecti sunt €et pro legibus et patria mori parati constituit itaque fratres suos duces utrique ordini €Simonem et Iosepphum et Ionathan €subiectis unicuique millenis et quingentenis ad hoc etiam ab Ezra lecto illis sancto libro €et dato signo adiutorio Dei €in prima acie ipse dux commisit cum Nicanore et facto sibi adiutore Omnipotente €interfecerunt super novem milia hominum €maiorem autem partem exercitus Nicanoris vulneribus debilem €factam fugere conpulerunt pecuniis vero eorum qui ad emptionem ipsorum venerant sublatis €ipsos usquequaque persecuti sunt sed reverterunt hora conclusi €nam erat ante sabbatum €quam ob causam non perseveraverunt insequentes arma autem ipsorum et spolia congregantes €sabbatum agebant benedicentes Dominum €qui liberavit eos in isto die misericordiae initium stillans in eos post sabbatum vero debilibus et orfanis et viduis diviserunt spolia €et residua ipsi cum suis habuere his ita gestis €et communiter ab omnibus facta obsecratione €misericordem Dominum postulabant €ut in finem servis suis reconciliaretur et ex his qui cum Timotheo et Bacchide erant contra se contendentes €super viginti milia interfecerunt €et munitiones excelsas obtinuerunt et plures praedas diviserunt €aequam portionem debilibus pupillis et viduis €sed et senioribus facientes et cum arma eorum collegissent €diligenter omnia conposuerunt in locis oportunis €residua vero spolia Hierosolymam detulerunt et phylarchen qui cum Timotheo erat interfecerunt €virum scelestum qui in multis Iudaeos adflixerat et cum epicinia agerent in Hierosolymis €eos qui sacras ianuas incenderant id est Callistenen €cum in quodam domicilio refugisset incenderunt €digna ei mercede pro impietatibus suis reddita facinorosissimus autem Nicanor €qui mille negotiantes ad Iudaeorum venditionem adduxerat humiliatus auxilio Domini ab his quos nullos €existimaverat þï€Öõìçáôåÿï°´·ÿÍáãÿ¨ˆ˜£ƒdeposita veste gloriae €per mediterranea fugiens solus venit Antiochiam €summam infelicitatem de interitu sui exercitus consecutus et qui promiserat Romanis se tributum restituere de captivitate €Hierosolymorum €praedicabat nunc protectorem Deum habere Iudaeos €et ob ipsum invulnerabiles esse €eo quod sequerentur leges ab ipso constitutas  eodem tempore Antiochus inhoneste revertebatur de Perside intraverat enim ea quae dicitur Persipolis €et temptavit expoliare templa et civitatem opprimere €sed multitudine ad arma concurrente in fugam versi sunt €et ita contigit ut Antiochus post fugam turpiter rediret et cum venisset circa Ecbatana €recognovit quae erga Nicanorem et Timotheum gesta sunt elatus autem ira €arbitrabatur se iniuriam illorum qui se fugaverant posse in Iudaeos retorquere €ideoque iussit agitari currum €sine intermissione agens iter €caelesti eum iudicio perurguente €quod ita superbe locutus est €venturum se Hierosolymam €et congeriem sepulchri Iudaeorum eam facturum sed qui universa conspicit Dominus Israhel €percussit eum insanabili et invisibili plaga €ut enim finivit hunc ipsum sermonem €adprehendit eum dolor dirus viscerum €et amara internorum tormenta et quidem satis iuste €quippe qui multis et novis cruciatibus aliorum torserat viscera €licet ille nullo modo a sua malitia cessaret super haec autem superbia repletus €ignem spirans animo in Iudaeos €et praecipiens adcelerare negotium €contigit illum impetu euntem de curru cadere €et gravi corporis conlisione membra vexare isque qui sibi videbatur etiam fluctibus maris €imperare €supra humanum modum superbia repletus €et montium altitudines in statera adpendere €nunc humiliatus ad terram in gestatorio portabatur €manifestam Dei virtutem in semet ipso contestans ita ut de corpore impii vermes scaturrirent €ac viventes in doloribus carnes eius effluerent €odore etiam illius et fetore exercitus gravaretur et qui paulo ante sidera caeli contingere se arbitrabatur €eum nemo poterat propter intolerantiam fetoris portare hinc igitur coepit ex gravi superbia deductus ad agnitionem sui venire €divina admonitus plaga €per momenta singula doloribus suis augmenta capientibus et cum nec ipse iam fetorem suum ferre posset €ita ait iustum est subditum esse Deo €et mortalem non paria Deo sentire orabat autem haec scelestus Dominum €a quo non esset misericordiam consecuturus et civitatem ad quam festinans veniebat €ut eam ad solum deduceret €et sepulchrum congestorum faceret €nunc optat liberam reddere et Iudaeos quos nec sepultura quidem se dignos habituros €sed avibus ac feris diripiendos traditurum €et cum parvulis exterminaturum dixerat €aequales nunc Atheniensibus facturum pollicetur templum etiam sanctum quod prius expoliaverat €optimis donis ornaturum €et sancta vasa multiplicaturum €et pertinentes ad sacrificia sumptus de reditibus suis praestaturum super haec et Iudaeum futurum €et omnem locum terrae perambulaturum €et praedicaturum Dei potestatem sed non cessantibus doloribus €supervenerat enim in eum iustum Dei iudicium €desperans scripsit ad Iudaeos in modum deprecationis epistulam haec €continentem optimis civibus Iudaeis plurimam salutem €et bene valere et esse felices €rex et princeps Antiochus si bene valetis et filii vestri et ex sententia vobis cuncta sunt €maximas agimus gratias et ego in infirmitate constitutus €vestri autem benigne memor €regressus de Persidis locis et infirmitate gravi €adprehensus €necessarium duxi pro communi utilitate curam habere non desperans memet ipsum €sed spem multam habeo effugiendi infirmitatem respiciens autem quod et pater €quibus temporibus in locis superioribus ducebat exercitum €ostendit qui post se susciperet principatum ut si quid contrarium accideret aut difficile nuntiaretur €scientes hii qui in regionibus erant cui esset rerum summa derelicta €non turbarentur ad haec considerans de proximo potentes quosque et vicinos €temporibus insidiantes et eventum expectantes €designavi filium meum Antiochum regem €quem saepe recurrens in superiora regna multis vestrum commendabam €et scripsi ad eum quae subiecta sunt orate itaque vos €et peto memores beneficiorum publice et privatim €ut unusquisque conservet fidem ad me et ad filium meum confido enim eum modeste et humane acturum €et sequentem propositum meum communem vobis fore igitur homicida et blasphemus pessime percussus €et ut ipse alios tractaverat €peregre in montibus miserabili obitu vita functus est transferebat autem corpus Philippus conlactaneus eius €qui metuens filium Antiochi €ad Ptolomeum Filometora in Aegyptum abiit  Macchabeus autem et qui cum illo erant Domino se protegente €templum quidem et civitatem recepit aras autem quas alienigenae per plateas extruxerant €itemque delubra demolitus est et purgato templo aliud altare fecerunt €et de ignitis lapidibus igne concepto €obtulerunt sacrificia post biennium €et incensum et lucernas et panes propositionis posuerunt quibus gestis rogabant Dominum prostrati in terram €ne amplius malis talibus inciderent €sed et si quando peccassent ut ab ipso mitius corriperentur €et non blasphemis ac barbaris hominibus traderentur qua die autem templum ab alienigenis pollutum fuerat €contigit eadem die purgationem fieri €vicesima et quinta mensis qui fuit casleu et cum laetitia diebus octo egerunt in modum tabernaculorum €recordantes quod ante modicum temporis €diem sollemnem tabernaculorum in montibus €more bestiarum egerant propter quod tyrsos et ramos virides €et palmas praeferebant ei qui prosperavit mundari locum suum et decreverunt communi praecepto et decreto universae genti Iudaeorum €omnibus annis agere dies istos et Antiochi quidem qui appellatus est Nobilis €vitae excessus ita se habuit nunc autem de Eupatore Antiochi filio impii €quae gesta sunt narrabimus €breviantes mala quae in bellis gesta sunt hic suscepto regno €constituit super negotia regni Lysiam quendam €Foenicis et Syriae militiae principem nam Ptolomeus qui dicebatur Macer €iusti tenax erga Iudaeos esse instituit €et praecipue propter iniquitatem quae facta erat in eos €et pacifice agere cum eis sed ob hoc accusatus ab amicis apud Eupatorem €cum frequenter proditor audiret €eo quod Cyprum creditus a Filometore Nobilem translatus etiam ab eo recessisset €veneno vitam finivit Gorgias autem cum esset dux locorum €adsumptis advenis frequenter Iudaeos debellabat Iudaei vero qui tenebant oportunas munitiones €fugatos ab Hierosolymis suscipiebant et bellare temptabant hii vero qui erant cum Macchabeo €per orationes Dominum rogantes ut esset sibi adiutor €impetum fecerunt in munitiones Idumeorum multaque vi insistentes loca obtinuerunt occurrentes interemerunt €et omnes simul non minus a viginti milibus trucidaverunt quidam autem cum confugissent in duas turres valde munitas €omnem adparatum ad repugnandum habentes Macchabeus ad eorum expugnationem relicto Simone et Ioseppho €item Macchabeo eisque qui cum €ipsis erant satis multis €ipse ad eas quae amplius perurguebant pugnas conversus est hii vero qui cum Simone erant cupiditate ducti €a quibusdam qui in turribus erant suasi sunt pecunia €et septuaginta milibus didragmis acceptis €dimiserunt quosdam effugere cum autem Macchabeo nuntiatum esset quod factum est €congregatis principibus populi €accusavit quod pecunia fratres vendidissent €adversariis eorum dimissis hos igitur proditores factos interfecit €et confestim duas turres occupavit armis autem ac manibus omnia prospere agendo €in duabus munitionibus plus quam viginti milia peremit Timotheus qui prius a Iudaeis fuerat superatus €convocato exercitu peregrinae multitudinis €et congregato exercitu asiano advenit €quasi armis Iudaeam capturus Macchabeus autem et qui cum ipso erant €adpropiante illo deprecabantur Deum €caput terra aspergentes lumbosque ciliciis praecincti ad altaris crepidinem provoluti ut sibi propitius €inimicis autem eorum esset inimicus €et adversaretur sicut lex dicit et ita post orationem sumptis armis longius de civitate procedentes €et proximi hostibus effecti resederunt primo autem solis ortu utrique commiserunt þï€Öõìçáôåÿï°´·ÿÍáãÿ¨Š˜œ‚isti quidem victoriae et prosperitatis sponsorem cum virtute Dominum €habentes €illi autem ducem belli animum habebant sed cum vehemens pugna esset €apparuerunt adversariis de caelo viri quinque €in equis frenis aureis decori ducatum Iudaeis praestantes ex quibus duo Macchabeum medium habentes €armis suis circumseptum incolomem conservabant €in adversarios autem tela et fulmina iaciebant €ex quo et caecitate confusi et repleti perturbatione cadebant interfecti sunt autem viginti milia quingenti et equites sescenti Timotheus autem confugit in Gazara €praesidium munitum cui praeerat Caereas Macchabeus autem et qui cum eo erant €laetantes obsederunt praesidium diebus quattuor at hii qui in turres erant loci €firmitate confisi €super modum maledicebant et sermones nefandos iactabant sed cum dies quinta inlucesceret €viginti iuvenes ex his qui cum Macchabeo erant €accensi animis propter blasphemiam €viriliter accesserunt ad murum €et feroci animo incedentes ascendebant sed et alii similiter ascendentes turres €portasque succendere adgressi €atque ipsos maledicos vivos concremare per continuum autem biduum praesidio vastato €Timotheum occultantem se in quodam reppertum loco peremerunt €et fratrem illius Caerean et Apollofanem occiderunt quibus gestis in hymnis et confessionibus benedicebant Dominum €qui magna fecit cum Israhel €et victoriam illi dedit  sed parvo post tempore €Lysias procurator regis et propinquus ac negotiorum praepositus €graviter ferens de his quae acciderant congregatis octoginta milibus et equitatu universo €veniebat adversus Iudaeos €existimans se civitatem quidem captam gentibus habitaculum facturum templum vero in pecuniae quaestu €sicut cetera delubra gentium habiturum €et per singulos annos venale sacerdotium nusquam recogitans Dei potestatem sed mente effrenatus €in multitudine peditum et in milibus equitum €et in octoginta elefantis confidebat ingressus autem Iudaeam €et adpropians Bethsurae quod erat in angusto loco €ab Hierosolyma intervallo quinque stadiorum €illud praesidium expugnabat ut autem Macchabeus et qui cum eo erant €cognoverunt expugnari praesidia €cum fletu et lacrimis rogabant Dominum et omnis turba simul €ut bonum angelum mitteret ad salutem Israhel et ipse primus Macchabeus sumptis armis ceteros adhortatus est €simul secum periculum subire et ferre auxilium fratribus suis cumque pariter prompto animo procederent Hierosolymis €apparuit praecedens eos eques in veste candida €armis aureis hastam vibrans tum simul omnes benedixerunt €misericordem Dominum €et convaluerunt animis €non solum homines sed et bestias ferocissimas et muros ferreos parati €penetrare ibant igitur prompti €de caelo habentes adiutorem et miserantem eos Dominum leonum autem impetu inruentes hostibus €prostraverunt ex eis undecim milia peditum €et equites mille sescentos universos autem in fugam verterunt €plures vero ex eis vulnerati nudi evaserunt €sed et ipse Lysias turpiter fugiens evasit et quia non insensatus erat €secum ipse reputans factam erga se diminutionem €et intellegens invictos esse Hebraeos €Dei auxilio nitentes €misit ad eos promisitque consensurum se omnibus quae iusta sunt €et regem conpulsurum amicum fieri annuit autem Macchabeus precibus Lysiae €in omnibus utilitati consulens €et quaecumque Macchabeus scripsit Lysiae de Iudaeis €ea rex concessit nam erant scriptae Iudaeis epistulae a Lysia quidem €hunc modum continentes €Lysias populo Iudaeorum salutem Iohannes et Abessalom qui missi sunt a vobis €tradentes scripta postulabant €ut ea quae per illos significabantur implerem quaecumque igitur regi potuerunt perferri exposui €et quae res permittebat concessit si igitur in negotiis fidem conservaveritis etiam deinceps €honorum vobis causa esse temptabo de ceteris autem per singula verbo mandavi €et istis et his qui a me missi sunt conloqui vobiscum bene valete €anno centesimo quadragesimo octavo €dioscori die mensis vicesima et quarta regis autem epistula ista continebat €rex Antiochus Lysiae fratri salutem patre nostro inter deos translato €nos volentes eos qui sunt in regno nostro sine tumultu agere €et rebus suis adhibere diligentiam audivimus Iudaeos non consensisse patri €ut transferrentur ad ritum Graecorum €sed tenere velle suum institutum €ac propterea postulare concedi sibi legitima €sua volentes igitur hanc quoque gentem quietam esse €statuentes iudicavimus templum restitui illis €ut agerent secundum maiorum suorum consuetudinem bene igitur feceris si miseris ad eos et dextram dederis €ut cognita nostra voluntate bono animo sint €et utilitatibus propriis deserviant ad Iudaeos autem regis epistula talis erat €rex Antiochus senatui Iudaeorum et ceteris Iudaeis salutem si valetis sic estis ut volumus €sed et ipsi bene valemus adiit nos Menelaus dicens €velle vos descendere ad vestros qui sunt apud nos his igitur qui commeant usque ad diem tricesimum mensis xandici €damus dextras securitatis ut Iudaei utantur cibis et legibus suis sicut et prius €et nemo eorum ullo modo molestiam patiatur €de his quae per ignorantiam gesta sunt misi autem et Menelaum qui vos adloquatur valete €anno centesimo quadragesimo octavo €xandici mensis quintadecima miserunt autem etiam Romani epistulam ita se habentem €Quintus Memmius et Titus Manilius legati Romanorum €populo Iudaeorum salutem de his quae Lysias cognatus regis concessit vobis €et nos concessimus de quibus autem iudicavit referendum €confestim aliquem mittite €diligentius inter vos conferentes €ut decernamus sicut congruit vobis €nos enim Antiochiam accedimus ideoque festinate scribere €ut nos quoque sciamus cuius estis voluntatis bene valete €anno centesimo quadragesimo octavo €quintadecima die mensis xandici  his factis pactionibus Lysias pergebat ad regem €Iudaei autem agriculturae operam dabant sed hii qui resederant €Timotheus et Apollonius gehennae filius €sed et Hieronimus et Demofon €super hos et Nicanor cypriarches €non sinebant eos in silentio agere et quiete Ioppitae vero tale quoddam flagitium perpetrarunt €rogaverunt Iudaeos cum quibus habitabant €ascendere scaphas quas paraverant cum uxoribus et filiis €quasi nullis inimicitiis inter eos subiacentibus secundum communem itaque decretum civitatis €et ipsis adquiescentibus €pacisque causa nihil suspectum habentibus €cum in altum processissent submerserunt non minus ducentos quam crudelitatem Iudas in suae gentis homines factam ut cognovit €praecepit viris qui erant cum ipso €et invocato iusto iudice Deo venit adversus interfectores fratrum €et portum quidem noctu succendit scaphas exusit €eos autem qui ab igne refugerant gladio peremit et cum haec ita egisset €discessit quasi iterum reversurus et universos Ioppitas eradicaturus sed cum cognovisset €et eos qui erant Iamniae velle pari modo facere habitantibus secum €Iudaeis Iamnitis quoque nocte supervenit et portum cum navibus succendit €ita ut lumen ignis pareret Hierosolymis €ab stadiis ducentis quadraginta inde cum abissent novem stadiis €et iter facerent ad Timotheum €commiserunt cum eo Arabes quinque milia viri et equites quingenti cumque pugna valida fieret €et auxilio Dei prospere cessisset €residui victi Arabes petebant a Iuda dextras sibi dari €promittentes pascua daturos et in ceteris profuturos Iudas autem arbitratus vere in multis eos utiles promisit pacem €dextrisque acceptis discessere ad tabernacula sua adgressus est autem et civitatem quandam firmam €pontibus murisque circumseptam €quae a turbis habitabatur gentium promiscuarum cui nomen Caspin hii vero qui intus erant €confidentes in stabilitate murorum et adparatu alimoniarum €remissius agebant maledictis lacessentes Iudam €ac blasphemantes et loquentes quae fas €non est Macchabeus autem invocato magno mundi principe €qui sine arietibus et machinis temporibus Iesu praecipitavit Hiericho €inruit ferociter muris et capta civitate per Domini voluntatem €inenarrabiles caedes fecit €ita ut adiacens stagnum stadiorum duo €latitudinis €sanguine infectum fluere videretur inde discesserunt stadia septingenta quinquaginta €et venerunt in Characa ad eos qui dicuntur Tubianei Iudaeos þï€Öõìçáôåÿï°´·ÿÍáãÿ¨Œ˜’et Timotheum quidem in illis locis conprehenderunt €nulloque negotio perfecto regressus est €relicto in quodam loco firmissimo praesidio Dositheus autem et Sosipater €qui erant duces cum Macchabeo €peremerunt a Timotheo relictos in praesidio decem milia viros at Macchabeus ordinatis circum se sex milibus €et constitutis per cohortes €adversus Timotheum processit €habentem secum centum viginti milia peditum €equitumque duo milia quingentos cognito autem Iudae adventu €Timotheus praemisit mulieres et filios et reliquum adparatum €in praesidium quod Carnion dicitur €erat enim inexpugnabile et accessu difficile propter locorum angustias cumque cohors Iudae prima apparuisset €timor hostibus incussus est ex praesentia Dei qui universa conspicit €et in fugam versi sunt alius alio €ita ut magis a suis deicerentur €et gladiorum suorum ictibus debilitarentur Iudas autem vehementer instabat puniens profanos €et prostravit ex eis triginta milia virorum ipse vero Timotheus incidit in partes Dosithei et Sosipatri €et multis precibus postulabat ut vivus dimitteretur €eo quod multorum ex Iudaeis parentes haberet ac fratres €quos morte eius decipi eveniret et cum fidem dedisset restituturum se eos secundum constitutum €inlaesum eum dimiserunt propter fratrum salutem Iudas autem egressus est a Carnio €interfectis viginti quinque milibus post horum fugam et necem movit exercitum ad Efron €civitatem munitam in qua multitudo diversarum gentium habitabat €et robusti iuvenes pro muris consistentes fortiter repugnabant €in hac autem machinae multae et telorum erat adparatus sed cum Omnipotentem invocassent €qui potestate vires hostium confregit €ceperunt civitatem €et ex eis qui intus erant viginti quinque milia prostraverunt inde ad civitatem Scytarum abierunt €quae ab Hierosolymis sescentis stadiis aberat contestantibus autem his qui apud Scytopolitas erant Iudaeis €quod benigne ab eis haberentur etiam temporibus infelicitatis €quod modeste secum egerint gratias agentes eis €exhortati etiam de cetero erga genus suum benignos esse €venerunt Hierosolymam €die sollemni septimanarum instante et post pentecosten abierunt contra Gorgiam praepositum Idumeae exivit autem cum peditibus tribus milibus et equitibus quadringentis quibus congressis contigit paucos ruere Iudaeorum Dositheus vero quidam de Bachenoris eques vir fortis Gorgiam tenebat €et cum vellet illum capere vivum €eques quidam de Thracibus inruit in eum umerumque eius amputavit €atque ita Gorgias effugit in Marisa at illis qui cum Esdrin erant diutius pugnantibus et fatigatis €invocavit Dominum Iudas adiutorem et ducem belli fieri incipiens voce patria et cum hymnis clamorem extollens €fugam Gorgiae militibus incussit Iudas autem collecto exercitu €venit in civitatem Odollam €et cum septima dies superveniret €secundum consuetudinem purificati €in eodem loco sabbatum egerunt et sequenti die venit cum suis Iudas ut corpora prostratorum tolleret €et cum parentibus poneret in sepulchris paternis invenerunt autem sub tunicis interfectorum de donariis idolorum €quae apud Iamnian fuerunt €a quibus lex prohibet Iudaeos €omnibus ergo manifestum factum est €ob hanc causam eos corruisse omnes itaque benedixerunt iustum iudicium Domini €qui occulta fecerit manifesta atque ita ad preces conversi rogaverunt €ut id quod factum erat delictum obliteraretur €at vero fortissimus Iudas hortabatur populum €conservare se sine peccato €sub oculis videntes quae facta sint €pro peccato eorum qui prostrati sunt et facta conlatione €duodecim milia dragmas argenti misit Hierosolymam €offerri pro peccato sacrificium €bene et religiose de resurrectione cogitans nisi enim eos qui ceciderant resurrecturos speraret €superfluum videretur et vanum orare pro mortuis et quia considerabat quod hii qui cum pietate dormitionem acceperant €optimam haberent repositam gratiam sancta ergo et salubris cogitatio €pro defunctis exorare ut a peccato solverentur  anno centesimo quadragesimo nono €cognovit Iudas Antiochum Eupatoris venire cum multitudine €adversus Iudaeam et cum eo Lysiam procuratorem et praepositum negotiorum €secum habentem peditum centum decem milia €et equitum quinque milia et elefantos viginti duo €currus cum falcibus trecentos commiscuit autem se illis et Menelaus €et cum multa fallacia deprecabatur Antiochum €non pro patriae salute sed sperans se constitui in principatum sed Rex regum suscitavit animos Antiochi in peccatorem €et suggerente Lysia hunc esse causam omnium malorum €iussit ut eis est consuetudo conprehensum in eodem €loco necari erat autem in eodem loco turris quinquaginta cubitorum €aggestum undique habens cineris €haec prospectum habebat in praeceps inde in cinerem deici iussit sacrilegum €omnibus eum propellentibus ad interitum et tali lege praevaricatorem legis contigit mori €nec terrae dari Menelaum et quidem satis iuste €nam quia multa erga aram Dei delicta commisit €cuius ignis et cinis erat sanctus €ipse in cineris morte damnatus est sed rex mente effrenatus veniebat €nequiorem se Iudaeis ostensurus quibus Iudas cognitis praecepit populo €ut die ac nocte Dominum invocarent €quo sicut semper et nunc adiuvaret eos quippe qui lege et patria sanctoque templo privari vererentur €ac populum qui nuper paululum respirasset €ne sineret blasphemis rursum nationibus subdi omnibus itaque id simul facientibus €et petentibus a Domino misericordiam €cum fletu et ieiuniis per triduum continuum prostratis €hortatus est eos Iudas ut se praepararent ipse vero cum senioribus cogitavit €priusquam rex admoveret exercitum ad Iudaeam et obtineret civitatem €exire et Domini iudicio committere exitum rei dans itaque potestatem omnium Deo mundi creatori €et hortatus suos ut fortiter dimicarent €et usque ad mortem pro legibus templo civitate patria et €civibus starent €circa Modin exercitum constituit et dato signo suis Dei victoria €iuvenibus fortissimis electis nocte adgressus aulam regiam €in castris interfecit viros quattuor milia €et maximum elefantorum cum his qui superpositi erant summoque metu ac perturbatione hostium replentes €rebus prospere gestis abierunt hoc autem factum est die inlucescente €adiuvante eum Domini protectione sed rex accepto gustu audaciae Iudaeorum €arte difficultates locorum temptabat et Bethsurae quod erat Iudaeorum praesidium munitum €castra admovebat €sed fugabatur inpingebat minuebatur his autem qui intus erant Iudas necessaria mittebat enuntiavit autem mysteria hostibus Rhodocus quidam de iudaico exercitu €qui requisitus conprehensus conclusus est iterum rex sermonem habuit ad eos qui erant in Bethsuris €dextram dedit accepit abiit commisit cum Iuda superatus est €ut autem cognovit rebellasse Philippum Antiochiae €qui relictus erat super negotia €mente consternatus Iudaeos deprecans €subditusque eis iurat de omnibus quibus iustum visum est €et reconciliatus obtulit sacrificium €honorificavit templum et munera posuit Macchabeum amplexus est €et fecit eum ab Ptolomaide usque Gerrenos €ducem et principem ut autem venit Ptolomaidam €graviter ferebant Ptolomenses amicitiae conventionem €indignantes ne forte foedus inrumperent tunc ascendit Lysias tribunal et exposuit rationem €et populum sedavit €regressusque est Antiochiam €et hoc modo regi profectio et reditus processit  sed post triennii tempus cognovit Iudas et qui cum eo erant €Demetrium Seleuci cum multitudine valida et navibus €per portum Tripoli ascendisse ad loca oportuna et tenuisse regiones adversus Antiochum et eius ducem €Lysiam Alchimus autem quidam qui summus sacerdos fuerat €sed voluntarie coinquinatus est temporibus commixtionis €considerans nullo modo sibi esse salutem neque accessum ad altare venit ad regem Demetrium centesimo quinquagesimo anno €offerens ei auream coronam et palmam €super haec et tallos qui templi esse videbantur €et ipsa quidem die siluit tempus autem oportunum dementiae suae nanctus €convocatus a Demetrio ad consilium €et interrogatus quibus rebus et consiliis Iudaei niterentur respondit ipsi qui dicuntur Asidei Iudaeorum €quibus praeest Iudas Macchabeus €bella nutriunt et seditiones movent €nec patiuntur regnum esse quietum þï€Öõìçáôåÿï°´·ÿÍáãÿ¨Ž—nam et ego defraudatus parentum gloria €dico autem summo sacerdotio huc veni primo quidem utilitatibus regis fidem servans €secundo autem etiam civibus consulens €nam illorum pravitate universum genus nostrum non minime vexatur sed his singulis oro rex cognitis €et regioni et generi secundum pervulgatam omnibus humanitatem tuam prospice nam quamdiu superest Iudas inpossibile est pacem esse negotiis talibus autem ab hoc dictis €et ceteri amici hostiliter habentes €adversus Iudam inflammaverunt Demetrium qui statim Nicanorem praepositum elefantorum €ducem misit Iudaeam datis mandatis ipsum quidem Iudam caperet €eos vero qui cum illo erant dispergeret €et constitueret Alchimum maximi templi summum sacerdotem tunc gentes quae de Iudaea fugerant Iudam €segregatim se Nicanori miscebant €miserias et clades Iudaeorum prosperitates rerum suarum existimantes audito itaque Iudaei Nicanoris adventu et conventu nationum €conspersi terra rogabant eum qui populum suum constituit €eum in aeternum custodiret €quique suam portionem signis evidentibus protegit imperante autem duce statim inde moverunt €et convenerunt ad castellum Dessau Simon vero frater Iudae commiserat cum Nicanore €sed conterritus est repentino adventu adversariorum Nicanor tamen audiens virtutem comitum Iudae €et animi magnitudinem quam pro patriae certaminibus habebant €sanguine iudicium facere metuebat quam ob rem misit Possidonium et Theodotum €et Matthathiam €ut darent dextras atque acciperent et cum diu de his consilium ageretur €et ipse dux ad multitudinem rettulisset €omnium una fuit sententia amicitiis annuere itaque diem constituerunt qua secreto inter se €agerent €et a singulis sellae prolatae sunt et positae praecepit autem Iudas armatos esse locis oportunis €ne forte ab hostibus repente mali aliquid oriretur €et congruum conloquium fecerunt morabatur autem Nicanor Hierosolymis €et nihil inique agebat €gregesque turbarum quae congregatae fuerant dimisit habebat autem semper Iudam carum €ex animo erat vero €inclinatus rogavit eum ducere uxorem filiosque €procreare €nuptias fecit quiete egit communiterque vivebant Alchimus autem videns caritatem illorum ad invicem et conventiones €venit ad Demetrium et dicebat €Nicanorem rebus alienis adsentare €Iudamque regni insidiatorem successorem sibi destinasse itaque rex exasperatus et pessimis huius criminationibus inritatus €scripsit Nicanori dicens €graviter quidem se ferre de amicitiae conventione €iubere tamen Macchabeum citius vinctum mittere €Antiochiam quibus cognitis Nicanor consternabatur et graviter ferebat €si ea quae convenerant irrita faceret nihil laesus a viro sed quia regi resistere non poterat €oportunitatem observabat qua praeceptum perficeret at Macchabeus videns austerius secum agere Nicanorem €et consuetum occursum ferocius exhibentem €intellegens non ex bono esse austeritatem istam €paucis suorum congregatis occultavit se a Nicanore quod ut ille cognovit fortiter se a viro praeventum €venit ad maximum et sanctissimum templum €et sacerdotibus solitas hostias offerentibus iussit sibi tradi virum quibus cum iuramento dicentibus €nescire se ubi esset qui quaerebatur €extendens manum ad templum iuravit €nisi mihi vinctum Iudam tradideritis €istud Dei fanum in planitiem deducam et altare effodiam €et templum hoc Libero patri consecrabo et his dictis abiit €sacerdotes autem protendentes manus in caelum €invocabant eum qui semper propugnator esset gentis ipsorum haec dicentes tu Domine qui universitatis nullius indiges €voluisti templum habitationis tuae fieri in nobis et nunc sancte sanctorum omnium Domine €conserva in aeternum inpollutam domum istam €quae nuper mundata est Razias autem quidam de senioribus ab Hierosolymis delatus est Nicanori €vir amator civitatis et bene audiens €qui pro adfectu pater Iudaeorum appellabatur hic multis temporibus continentiae propositum tenuit in iudaismo €corpusque et animam tradere contentus pro perseverantia volens autem Nicanor manifestare odium quod habebat in Iudaeos €misit milites quingentos ut eum conprehenderent putabat enim si illum decepisset €se cladem maximam Iudaeis inlaturum turbis autem inruere domum eius €et ianuam disrumpere atque ignem admovere cupientibus €cum iam conprehenderetur gladio se petit eligens nobiliter mori potius quam subditus fieri peccatoribus €et contra natales suos indignis iniuriis agi sed cum per festinationem non certo ictu plagam dedisset €et turbae intra ostia inrumperent €recurrens audenter ad murum €praecipitavit semet ipsum viriliter in turbas quibus velociter locum dantibus casui eius €venit per mediam cervicem et cum adhuc spiraret accensis animis surrexit €cum et sanguis eius magno fluxu deflueret €saucius cursu turbam pertransiit et stans super petram quandam praeruptam €et iam exsanguis effectus €conplexus intestina sua utrisque manibus proiecit super turbas €invocans Dominatorem vitae ac spiritus €ut haec illi iterum redderet €atque ita vita defunctus est  Nicanor autem ut conperit Iudam esse in locis Samariae €cogitavit die sabbati cum omni impetu committere Iudaeis vero qui illum per necessitatem sequebantur dicentibus €ne ita ferociter et barbare feceris €sed honorem tribue diei sanctificationis €et honora eum qui universa conspicit at ille infelix interrogavit €si est potens in saeculo qui imperavit agi diem sabbatorum et respondentibus illis €est Dominus vivus ipse in caelo potens €qui iussit agi septimam diem at ille ait et ego potens sum super terram €qui impero sumi arma et negotia regis impleri €tamen non obtinuit ut consilium perficeret et Nicanor quidem cum summa superbia erectus €cogitaverat commune tropeum statuere de Iuda Macchabeus autem confidebat semper cum omni spe €auxilium sibi a Domino adfuturum et hortabatur suos ne formidarent ad adventum nationum €sed in mente haberent adiutoria sibi facta de caelo €et nunc sperarent ab Omnipotente adfuturam sibi victoriam et adlocutus illos de lege et prophetis €admonens etiam certaminum quae fecerant prius €promptiores eos constituit et ita animis eorum erectis €simul ostendens gentium fallaciam €et iuramentorum praevaricationem singulos autem illorum armavit non clypei et hastae munitione €sed sermonibus optimis et hortationibus €exposito digno fide somnio per quod universos laetificavit erat autem huiusmodi visus €Onian qui fuerat summus sacerdos virum bonum et benignum €verecundum visu modestum moribus et eloquio decorum €et qui a puero in virtutibus exercitatus sit €manus protendentem orare pro omni populo Iudaeorum post haec apparuisse et alium virum aetate et gloria mirabilem €et magni decoris habitudine circa illum respondentem vero Onian dixisse €hic est fratrum amator et populi Israhel €hic est qui multum orat pro populo et universa sancta civitate €Hieremias propheta Dei extendisse autem Hieremiam dexteram €et dedisse Iudae gladium aureum dicentem accipe sanctum gladium munus a Deo €quo deicies adversarios populi mei Israhel exhortati itaque Iudae sermonibus bonis valde €de quibus extolli possit impetus et animi iuvenum €confortari €statuerunt dimicare et confligere fortiter €ut virtus de negotiis iudicaret €eo quod civitas et sancta et templum periclitaretur erat enim pro uxoribus et filiis €itemque pro fratribus et cognatis minor sollicitudo €maximus vero et primus pro sanctitate timor erat templi sed et eos qui in civitate erant non minima sollicitudo habebat €pro his qui congressi erant et cum iam omnes sperarent iudicium futurum €hostisque adesset atque exercitus €esset ordinatus €bestiae equitesque oportuno in loco conpositi considerans Macchabeus adventum multitudinis €et adparatum varium armorum ac ferocitatem bestiarum €extendens manum in caelum €prodigia facientem Dominum invocavit €qui non secundum armorum potentiam €sed prout ipsi placet dat dignis victoriam dixit autem invocans hoc modo €tu Domine misisti angelum tuum €sub Ezechia rege Iudae €et interfecisti de castris Sennacherim centum octoginta €quinque milia et nunc Dominator caelorum €mitte angelum tuum bonum ante nos €in timore et tremore magnitudinis brachii tui ut metuant qui cum blasphemia veniunt þï€Öõìçáôåÿï°´·ÿÍáãÿ¨˜˜‚adversus sanctum populum tuum €et hic quidem ita peroravit Nicanor autem et qui cum ipso erant €cum tubis et canticis admovebant Iudas vero et qui cum eo erant €invocato Deo per orationes congressi sunt manu quidem pugnantes sed cordibus Dominum orantes €prostraverunt non minus triginta milia €praesentia Dei magnifice delectati cumque cessassent et cum gaudio redirent €cognoverunt Nicanorem ruisse cum armis suis facto itaque clamore et perturbatione suscitata €patria voce omnipotentem Dominum benedicebant praecepit autem Iudas €qui per omnia corpore et animo emori pro civibus paratus €erat €caput Nicanoris et manum cum umero abscisam Hierosolymam €perferri quo cum convenisset €convocatis contribulibus et sacerdotibus ad altare €arcersiit et eos qui in arce erant et ostenso capite Nicanoris et manu nefaria €quam extendens contra domum sanctam omnipotentis Dei magnifice €gloriatus est linguam etiam impii Nicanoris praecisam iussit particulatim avibus dari €manum autem dementis contra templum suspendi omnes igitur caeli Dominum benedixerunt dicentes €benedictus qui locum suum incontaminatum conservavit suspendit autem Nicanoris caput in summa arce €evidens ut esset et manifestum sit €auxilii Dei itaque omnes communi consilio decreverunt €nullo modo diem istum absque celebritate praeterire habere autem celebritatem tertiadecima die mensis adar €quod dicitur voce syriaca pridie Mardochei die igitur his erga Nicanorem gestis €et ex illis temporibus ab Hebraeis civitate possessa €ego quoque in his finem faciam sermonis et siquidem bene et ut historiae conpetit et €ipse velim €si autem minus digne concedendum est mihi sicut enim vinum semper bibere aut semper aquam contrarium est €alternis autem uti delectabile €ita legentibus si semper exactus sit sermo non erit gratus €hic ergo erit consummatus àï‚Íáôôÿ¡liber generationis Iesu Christi filii David filii Abraham Abraham genuit Isaac €Isaac autem genuit Iacob €Iacob autem genuit Iudam et fratres eius Iudas autem genuit Phares et Zara de Thamar €Phares autem genuit Esrom €Esrom autem genuit Aram Aram autem genuit Aminadab €Aminadab autem genuit Naasson €Naasson autem genuit Salmon Salmon autem genuit Booz de Rachab €Booz autem genuit Obed ex Ruth €Obed autem genuit Iesse €Iesse autem genuit David regem David autem rex genuit Salomonem ex ea quae fuit Uriae Salomon autem genuit Roboam €Roboam autem genuit Abiam €Abia autem genuit Asa Asa autem genuit Iosaphat €Iosaphat autem genuit Ioram €Ioram autem genuit Oziam Ozias autem genuit Ioatham €Ioatham autem genuit Achaz €Achaz autem genuit Ezechiam Ezechias autem genuit Manassen €Manasses autem genuit Amon €Amon autem genuit Iosiam Iosias autem genuit Iechoniam et fratres eius €in transmigratione Babylonis et post transmigrationem Babylonis €Iechonias genuit Salathihel €Salathihel autem genuit Zorobabel Zorobabel autem genuit Abiud €Abiud autem genuit Eliachim €Eliachim autem genuit Azor Azor autem genuit Saddoc €Saddoc autem genuit Achim €Achim autem genuit Eliud Eliud autem genuit Eleazar €Eleazar autem genuit Matthan €Matthan autem genuit Iacob Iacob autem genuit Ioseph virum Mariae €de qua natus est Iesus qui vocatur Christus omnes ergo generationes ab Abraham usque ad David €generationes quattuordecim €et a David usque ad transmigrationem Babylonis generationes €quattuordecim €et a transmigratione Babylonis usque ad Christum generationes €quattuordecim Christi autem generatio sic erat €cum esset desponsata mater eius Maria Ioseph €antequam convenirent inventa est in utero habens de Spiritu Sancto Ioseph autem vir eius cum esset iustus et nollet eam traducere €voluit occulte dimittere eam haec autem eo cogitante €ecce angelus Domini in somnis apparuit ei €dicens €Ioseph fili David noli timere accipere Mariam coniugem tuam €quod enim in ea natum est de Spiritu Sancto est pariet autem filium et vocabis nomen eius Iesum €ipse enim salvum faciet populum suum a peccatis eorum hoc autem totum factum est €ut adimpleretur id quod dictum est a Domino per €prophetam dicentem ecce virgo in utero habebit et pariet filium €et vocabunt nomen eius Emmanuhel €quod est interpretatum Nobiscum Deus exsurgens autem Ioseph a somno €fecit sicut praecepit ei angelus Domini €et accepit coniugem suam et non cognoscebat eam donec peperit filium suum primogenitum €et vocavit nomen eius Iesum  cum ergo natus esset Iesus in Bethleem Iudaeae €in diebus Herodis regis €ecce magi ab oriente venerunt Hierosolymam dicentes €ubi est qui natus est rex Iudaeorum €vidimus enim stellam eius in oriente et venimus adorare eum audiens autem Herodes rex turbatus est €et omnis Hierosolyma cum illo et congregans omnes principes sacerdotum et scribas populi €sciscitabatur ab eis ubi Christus nasceretur at illi dixerunt ei in Bethleem Iudaeae €sic enim scriptum est per prophetam et tu Bethleem terra Iuda €nequaquam minima es in principibus Iuda €ex te enim exiet dux qui reget populum meum Israhel tunc Herodes clam vocatis magis €diligenter didicit ab eis tempus stellae quae apparuit eis et mittens illos in Bethleem dixit €ite et interrogate diligenter de puero €et cum inveneritis renuntiate mihi €ut et ego veniens adorem eum qui cum audissent regem abierunt €et ecce stella quam viderant in oriente antecedebat eos €usque dum veniens staret supra ubi erat puer videntes autem stellam gavisi sunt gaudio magno valde et intrantes domum invenerunt puerum cum Maria matre eius €et procidentes adoraverunt eum €et apertis thesauris suis obtulerunt ei munera aurum tus et murram et responso accepto in somnis ne redirent ad Herodem €per aliam viam reversi sunt in regionem suam qui cum recessissent €ecce angelus Domini apparuit in somnis Ioseph dicens €surge et accipe puerum et matrem eius €et fuge in Aegyptum et esto ibi usque dum dicam tibi €futurum est enim ut Herodes quaerat puerum ad perdendum eum qui consurgens accepit puerum et matrem eius nocte €et recessit in Aegyptum et erat ibi usque ad obitum Herodis €ut adimpleretur quod dictum est a Domino per prophetam dicentem €ex Aegypto vocavi filium meum tunc Herodes videns quoniam inlusus esset a magis iratus est valde €et mittens occidit omnes pueros €qui erant in Bethleem et in omnibus finibus eius €a bimatu et infra secundum tempus quod exquisierat a magis tunc adimpletum est quod dictum est per Hieremiam prophetam dicentem vox in Rama audita est ploratus et ululatus multus €Rachel plorans filios suos et noluit consolari quia non sunt defuncto autem Herode €ecce apparuit angelus Domini in somnis Ioseph in €Aegypto dicens €surge et accipe puerum et matrem eius et vade in terram Israhel €defuncti sunt enim qui quaerebant animam pueri qui surgens accepit puerum et matrem eius €et venit in terram Israhel audiens autem quod Archelaus regnaret in Iudaea €pro Herode patre suo €timuit illo ire €et admonitus in somnis secessit in partes Galilaeae et veniens habitavit in civitate quae vocatur Nazareth €ut adimpleretur quod dictum est per prophetas €quoniam Nazareus vocabitur  in diebus autem illis venit Iohannes Baptista €praedicans in deserto Iudaeae et dicens €paenitentiam agite adpropinquavit enim regnum caelorum hic est enim qui dictus est per Esaiam prophetam €dicentem €vox clamantis in deserto parate viam Domini rectas facite semitas eius ipse autem Iohannes habebat vestimentum de pilis camelorum €et zonam pelliciam circa lumbos suos €esca autem eius erat lucustae et mel silvestre tunc exiebat ad eum Hierosolyma et omnis Iudaea €et omnis regio circa Iordanen et baptizabantur in Iordane ab eo €confitentes peccata sua videns autem multos Pharisaeorum et Sadducaeorum venientes ad baptismum €suum dixit eis €progenies viperarum quis demonstravit vobis fugere a futura ira facite ergo fructum dignum paenitentiae et ne velitis dicere intra vos patrem habemus Abraham €dico enim vobis quoniam potest Deus €de lapidibus istis suscitare filios Abrahae iam enim securis ad radicem arborum posita est €omnis ergo arbor quae non facit fructum bonum €exciditur et in ignem mittitur ego quidem vos baptizo in aqua in paenitentiam €qui autem post me venturus est fortior me est þï€Öõìçáôåÿï°´¸ÿï‚Íáôôÿ£˜‹ƒcuius non sum dignus calciamenta portare €ipse vos baptizabit in Spiritu Sancto et igni cuius ventilabrum in manu sua €et permundabit aream suam €et congregabit triticum suum in horreum €paleas autem conburet igni inextinguibili tunc venit Iesus a Galilaea in Iordanen ad Iohannem €ut baptizaretur ab eo Iohannes autem prohibebat eum dicens €ego a te debeo baptizari et tu venis ad me respondens autem Iesus dixit ei sine modo €sic enim decet nos implere omnem iustitiam €tunc dimisit eum baptizatus autem confestim ascendit de aqua €et ecce aperti sunt ei caeli €et vidit Spiritum Dei descendentem sicut columbam €venientem super se et ecce vox de caelis dicens €hic est Filius meus dilectus in quo mihi conplacui  tunc Iesus ductus est in desertum ab Spiritu €ut temptaretur a diabolo et cum ieiunasset quadraginta diebus et quadraginta noctibus €postea esuriit et accedens temptator dixit ei €si Filius Dei es dic ut lapides isti panes fiant qui respondens dixit €scriptum est non in pane solo vivet homo €sed in omni verbo quod procedit de ore Dei tunc adsumit eum diabolus in sanctam civitatem €et statuit eum supra pinnaculum templi et dixit ei €si Filius Dei es mitte te deorsum €scriptum est enim €quia angelis suis mandabit de te et in manibus €tollent te €ne forte offendas ad lapidem pedem tuum ait illi Iesus €rursum scriptum est non temptabis Dominum Deum tuum iterum adsumit eum diabolus in montem excelsum valde €et ostendit ei omnia regna mundi et gloriam eorum et dixit illi €haec tibi omnia dabo si cadens adoraveris me tunc dicit ei Iesus vade Satanas €scriptum est €Dominum Deum tuum adorabis et illi soli servies tunc reliquit eum diabolus €et ecce angeli accesserunt et ministrabant ei cum autem audisset quod Iohannes traditus esset €secessit in Galilaeam et relicta civitate Nazareth €venit et habitavit in Capharnaum maritimam €in finibus Zabulon et Nepthalim ut adimpleretur quod dictum est per Esaiam €prophetam terra Zabulon et terra Nepthalim €via maris trans Iordanen Galilaeae gentium populus qui sedebat in tenebris lucem vidit magnam €et sedentibus in regione et umbra mortis lux orta €est eis exinde coepit Iesus praedicare et dicere €paenitentiam agite adpropinquavit enim regnum caelorum ambulans autem iuxta mare Galilaeae vidit duos fratres €Simonem qui vocatur Petrus et Andream fratrem eius €mittentes rete in mare erant enim piscatores et ait illis venite post me et faciam vos fieri piscatores hominum at illi continuo relictis retibus secuti sunt eum et procedens inde vidit alios duos fratres €Iacobum Zebedaei et Iohannem fratrem eius €in navi cum Zebedaeo patre eorum reficientes retia sua €et vocavit eos illi autem statim relictis retibus et patre secuti sunt eum et circumibat Iesus totam Galilaeam docens in synagogis eorum €et praedicans evangelium regni €et sanans omnem languorem et omnem infirmitatem in populo et abiit opinio eius in totam Syriam €et obtulerunt ei omnes male habentes variis languoribus et tormentis €conprehensos €et qui daemonia habebant et lunaticos et paralyticos €et curavit eos et secutae sunt eum turbae multae de Galilaea et Decapoli €et Hierosolymis et Iudaea et de trans Iordanen  videns autem turbas ascendit in montem €et cum sedisset accesserunt ad eum discipuli eius et aperiens os suum docebat eos dicens beati pauperes spiritu quoniam ipsorum est regnum caelorum beati mites quoniam ipsi possidebunt terram beati qui lugent quoniam ipsi consolabuntur beati qui esuriunt et sitiunt iustitiam quoniam ipsi saturabuntur beati misericordes quia ipsi misericordiam €consequentur beati mundo corde quoniam ipsi Deum videbunt beati pacifici quoniam filii Dei vocabuntur beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam €quoniam ipsorum est regnum caelorum beati estis cum maledixerint vobis €et persecuti vos fuerint €et dixerint omne malum adversum vos €mentientes propter me gaudete et exultate quoniam merces vestra copiosa est in caelis €sic enim persecuti sunt prophetas qui fuerunt ante vos vos estis sal terrae €quod si sal evanuerit in quo sallietur €ad nihilum valet ultra nisi ut mittatur foras €et conculcetur ab hominibus vos estis lux mundi €non potest civitas abscondi supra montem posita neque accendunt lucernam et ponunt eam sub modio €sed super candelabrum €ut luceat omnibus qui in domo sunt sic luceat lux vestra coram hominibus €ut videant vestra bona opera €et glorificent Patrem vestrum qui in caelis est nolite putare quoniam veni solvere legem aut prophetas €non veni solvere sed adimplere amen quippe dico vobis €donec transeat caelum et terra €iota unum aut unus apex non praeteribit a lege donec omnia fiant qui ergo solverit unum de mandatis istis minimis €et docuerit sic homines €minimus vocabitur in regno caelorum €qui autem fecerit et docuerit €hic magnus vocabitur in regno caelorum dico enim vobis quia nisi abundaverit iustitia vestra €plus quam scribarum et Pharisaeorum €non intrabitis in regnum caelorum audistis quia dictum est antiquis non occides €qui autem occiderit reus erit iudicio ego autem dico vobis €quia omnis qui irascitur fratri suo reus erit iudicio €qui autem dixerit fratri suo racha reus erit concilio €qui autem dixerit fatue reus erit gehennae ignis si ergo offeres munus tuum ad altare €et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversum te relinque ibi munus tuum ante altare €et vade prius reconciliare fratri tuo €et tunc veniens offers munus tuum esto consentiens adversario tuo cito dum es in via cum eo €ne forte tradat te adversarius iudici €et iudex tradat te ministro et in carcerem mittaris amen dico tibi non exies inde donec reddas novissimum quadrantem audistis quia dictum est antiquis non moechaberis ego autem dico vobis €quoniam omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum eam €iam moechatus est eam in corde suo quod si oculus tuus dexter scandalizat te erue eum et proice abs te €expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum €quam totum corpus tuum mittatur in gehennam et si dextera manus tua scandalizat te abscide eam et proice abs te €expedit tibi ut pereat unum membrorum tuorum €quam totum corpus tuum eat in gehennam dictum est autem €quicumque dimiserit uxorem suam det illi libellum repudii ego autem dico vobis €quia omnis qui dimiserit uxorem suam excepta fornicationis causa €facit eam moechari €et qui dimissam duxerit adulterat iterum audistis quia dictum est antiquis non peierabis €reddes autem Domino iuramenta tua ego autem dico vobis non iurare omnino €neque per caelum quia thronus Dei est neque per terram quia scabillum est pedum eius €neque per Hierosolymam quia civitas est magni Regis neque per caput tuum iuraveris €quia non potes unum capillum album facere aut nigrum sit autem sermo vester est est non non €quod autem his abundantius est a malo est audistis quia dictum est €oculum pro oculo et dentem pro dente ego autem dico vobis non resistere malo €sed si quis te percusserit in dextera maxilla tua €praebe illi et alteram et ei qui vult tecum iudicio contendere et tunicam tuam €tollere €remitte ei et pallium et quicumque te angariaverit mille passus €vade cum illo alia duo qui petit a te da ei et volenti mutuari a te ne avertaris audistis quia dictum est €diliges proximum tuum et odio habebis inimicum tuum ego autem dico vobis €diligite inimicos vestros benefacite his qui oderunt vos €et orate pro persequentibus et calumniantibus vos ut sitis filii Patris vestri qui in caelis est €qui solem suum oriri facit super bonos et malos €et pluit super iustos et iniustos si enim diligatis eos qui vos diligunt €quam mercedem habebitis €nonne et publicani hoc faciunt et si salutaveritis fratres vestros tantum quid amplius facitis €nonne et ethnici hoc faciunt estote ergo vos perfecti sicut et Pater vester caelestis perfectus est  adtendite ne iustitiam vestram faciatis coram hominibus €ut videamini ab eis €alioquin mercedem non habebitis apud Patrem vestrum qui in caelis est cum ergo facies elemosynam noli tuba canere ante te €sicut hypocritae faciunt in synagogis et in vicis €ut honorificentur ab hominibus €amen dico vobis receperunt mercedem suam þï€Öõìçáôåÿï°´¸ÿï‚Íáôôÿ¦“te autem faciente elemosynam €nesciat sinistra tua quid faciat dextera tua ut sit elemosyna tua in abscondito €et Pater tuus qui videt in abscondito reddet tibi et cum oratis non eritis sicut hypocritae €qui amant in synagogis et in angulis platearum stantes orare €ut videantur ab hominibus €amen dico vobis receperunt mercedem suam tu autem cum orabis intra in cubiculum tuum €et cluso ostio tuo €ora Patrem tuum in abscondito €et Pater tuus qui videt in abscondito reddet tibi orantes autem nolite multum loqui sicut ethnici €putant enim quia in multiloquio suo exaudiantur nolite ergo adsimilari eis €scit enim Pater vester quibus opus sit vobis €antequam petatis eum sic ergo vos orabitis €Pater noster qui in caelis es sanctificetur nomen €tuum veniat regnum tuum €fiat voluntas tua sicut in caelo et in terra panem nostrum supersubstantialem €da nobis hodie et dimitte nobis debita nostra €sicut et nos dimisimus debitoribus nostris et ne inducas nos in temptationem €sed libera nos a malo si enim dimiseritis hominibus peccata eorum €dimittet et vobis Pater vester caelestis delicta €vestra si autem non dimiseritis hominibus €nec Pater vester dimittet peccata vestra cum autem ieiunatis nolite fieri sicut hypocritae tristes €demoliuntur enim facies suas €ut pareant hominibus ieiunantes €amen dico vobis quia receperunt mercedem suam tu autem cum ieiunas ungue caput tuum et faciem tuam lava ne videaris hominibus ieiunans €sed Patri tuo qui est in abscondito €et Pater tuus qui videt in abscondito reddet tibi nolite thesaurizare vobis thesauros in terra €ubi erugo et tinea demolitur €ubi fures effodiunt et furantur thesaurizate autem vobis thesauros in caelo €ubi neque erugo neque tinea demolitur €et ubi fures non effodiunt nec furantur ubi enim est thesaurus tuus ibi est et cor tuum lucerna corporis est oculus €si fuerit oculus tuus simplex €totum corpus tuum lucidum erit si autem oculus tuus nequam fuerit €totum corpus tuum tenebrosum erit €si ergo lumen quod in te est tenebrae sunt €tenebrae quantae erunt nemo potest duobus dominis servire €aut enim unum odio habebit et alterum diliget €aut unum sustinebit et alterum contemnet €non potestis Deo servire et mamonae ideo dico vobis ne solliciti sitis animae vestrae quid manducetis €neque corpori vestro quid induamini €nonne anima plus est quam esca €et corpus plus est quam vestimentum respicite volatilia caeli €quoniam non serunt neque metunt neque congregant in horrea €et Pater vester caelestis pascit illa €nonne vos magis pluris estis illis quis autem vestrum cogitans potest adicere ad staturam suam cubitum unum et de vestimento quid solliciti estis €considerate lilia agri quomodo crescunt €non laborant nec nent dico autem vobis €quoniam nec Salomon in omni gloria sua coopertus est sicut unum ex istis si autem faenum agri quod hodie est et cras in clibanum mittitur Deus €sic vestit €quanto magis vos minimae fidei nolite ergo solliciti esse dicentes €quid manducabimus aut quid bibemus €aut quo operiemur haec enim omnia gentes inquirunt €scit enim Pater vester quia his omnibus indigetis quaerite autem primum regnum et iustitiam €eius €et omnia haec adicientur vobis nolite ergo esse solliciti in crastinum €crastinus enim dies sollicitus erit sibi ipse €sufficit diei malitia sua  nolite iudicare ut non iudicemini in quo enim iudicio iudicaveritis iudicabimini €et in qua mensura mensi fueritis metietur vobis quid autem vides festucam in oculo fratris tui €et trabem in oculo tuo non vides aut quomodo dicis fratri tuo sine eiciam festucam de oculo tuo €et ecce trabis est in oculo tuo hypocrita eice primum trabem de oculo tuo €et tunc videbis eicere festucam de oculo fratris tui nolite dare sanctum canibus €neque mittatis margaritas vestras ante porcos €ne forte conculcent eas pedibus suis et conversi disrumpant vos petite et dabitur vobis €quaerite et invenietis pulsate et aperietur vobis omnis enim qui petit accipit €et qui quaerit invenit et pulsanti aperietur aut quis est ex vobis homo quem si petierit filius suus panem €numquid lapidem porriget ei aut si piscem petet €numquid serpentem porriget ei si ergo vos cum sitis mali nostis bona dare filiis €vestris €quanto magis Pater vester qui in caelis est dabit bona petentibus se omnia ergo quaecumque vultis ut faciant vobis homines €et vos facite eis €haec est enim lex et prophetae intrate per angustam portam €quia lata porta et spatiosa via quae ducit ad perditionem €et multi sunt qui intrant per eam quam angusta porta et arta via quae ducit ad vitam €et pauci sunt qui inveniunt eam adtendite a falsis prophetis €qui veniunt ad vos in vestimentis ovium €intrinsecus autem sunt lupi rapaces a fructibus eorum cognoscetis eos €numquid colligunt de spinis uvas aut de tribulis ficus sic omnis arbor bona fructus bonos facit €mala autem arbor fructus malos facit non potest arbor bona fructus malos facere €neque arbor mala fructus bonos facere omnis arbor quae non facit fructum bonum exciditur €et in ignem mittitur igitur ex fructibus eorum cognoscetis eos non omnis qui dicit mihi Domine Domine €intrabit in regnum caelorum €sed qui facit voluntatem Patris mei qui in caelis est €ipse intrabit in regnum caelorum multi dicent mihi in illa die Domine Domine €nonne in nomine tuo prophetavimus €et in tuo nomine daemonia eiecimus €et in tuo nomine virtutes multas fecimus et tunc confitebor illis quia numquam novi vos €discedite a me qui operamini iniquitatem omnis ergo qui audit verba mea haec et facit ea €adsimilabitur viro sapienti €qui aedificavit domum suam supra petram et descendit pluvia et venerunt flumina €et flaverunt venti et inruerunt in domum illam et non cecidit €fundata enim erat super petram et omnis qui audit verba mea haec et non facit ea €similis erit viro stulto €qui aedificavit domum suam supra harenam et descendit pluvia et venerunt flumina €et flaverunt venti et inruerunt in domum illam €et cecidit et fuit ruina eius magna et factum est cum consummasset Iesus verba haec €admirabantur turbae super doctrinam eius erat enim docens eos sicut potestatem habens €non sicut scribae eorum et Pharisaei  cum autem descendisset de monte €secutae sunt eum turbae multae et ecce leprosus veniens adorabat eum dicens €Domine si vis potes me mundare et extendens manum tetigit eum Iesus dicens €volo mundare €et confestim mundata est lepra eius et ait illi Iesus €vide nemini dixeris sed vade ostende te sacerdoti €et offer munus €quod praecepit Moses in testimonium illis cum autem introisset Capharnaum €accessit ad eum centurio rogans eum et dicens €Domine puer meus iacet in domo paralyticus et male torquetur et ait illi Iesus ego veniam et curabo eum et respondens centurio ait €Domine non sum dignus ut intres sub tectum meum €sed tantum dic verbo et sanabitur puer meus nam et ego homo sum sub potestate €habens sub me milites €et dico huic vade et vadit et alio veni et venit €et servo meo fac hoc et facit audiens autem Iesus miratus est et sequentibus se dixit €amen dico vobis non inveni tantam fidem in Israhel dico autem vobis quod multi ab oriente et occidente venient €et recumbent cum Abraham et Isaac et Iacob in regno caelorum filii autem regni eicientur in tenebras exteriores €ibi erit fletus et stridor dentium et dixit Iesus centurioni vade et sicut credidisti fiat tibi €et sanatus est puer in hora illa et cum venisset Iesus in domum Petri €vidit socrum eius iacentem et febricitantem et tetigit manum eius et dimisit eam febris €et surrexit et ministrabat eis vespere autem facto obtulerunt ei multos daemonia habentes €et eiciebat spiritus verbo et omnes male habentes curavit ut adimpleretur quod dictum est per Esaiam prophetam dicentem €ipse infirmitates nostras accepit et aegrotationes €portavit videns autem Iesus turbas multas circum se €iussit ire trans fretum et accedens unus scriba ait illi €magister sequar te quocumque ieris et dicit ei Iesus €vulpes foveas habent et volucres caeli tabernacula €Filius autem hominis non habet ubi caput reclinet alius autem de discipulis eius ait illi €Domine permitte me primum ire et sepelire patrem meum þï€Öõìçáôåÿï°´¸ÿï‚Íáôôÿ¨ˆ˜–Iesus autem ait illi sequere me €et dimitte mortuos sepelire mortuos suos et ascendente eo in navicula €secuti sunt eum discipuli eius et ecce motus magnus factus est in mari €ita ut navicula operiretur fluctibus €ipse vero dormiebat et accesserunt €et suscitaverunt eum dicentes Domine salva nos perimus et dicit eis quid timidi estis modicae fidei €tunc surgens imperavit ventis et mari €et facta est tranquillitas magna porro homines mirati sunt dicentes €qualis est hic quia et venti et mare oboediunt ei et cum venisset trans fretum in regionem €Gerasenorum €occurrerunt ei duo habentes daemonia €de monumentis exeuntes €saevi nimis ita ut nemo posset transire per viam illam et ecce clamaverunt dicentes €quid nobis et tibi Fili Dei €venisti huc ante tempus torquere nos erat autem non longe ab illis grex porcorum multorum €pascens daemones autem rogabant eum dicentes €si eicis nos mitte nos in gregem porcorum et ait illis ite at illi exeuntes abierunt in porcos €et ecce impetu abiit totus grex per praeceps in mare €et mortui sunt in aquis pastores autem fugerunt €et venientes in civitatem nuntiaverunt omnia €et de his qui daemonia habuerant et ecce tota civitas exiit obviam Iesu €et viso eo rogabant ut transiret a finibus eorum  et ascendens in naviculam transfretavit €et venit in civitatem suam et ecce offerebant ei paralyticum iacentem in lecto €et videns Iesus fidem illorum dixit paralytico €confide fili remittuntur tibi peccata tua et ecce quidam de scribis dixerunt intra se hic blasphemat et cum vidisset Iesus cogitationes eorum dixit €ut quid cogitatis mala in cordibus vestris quid est facilius dicere dimittuntur tibi peccata €aut dicere surge et ambula ut sciatis autem quoniam Filius hominis habet €potestatem in terra dimittendi peccata €tunc ait paralytico €surge tolle lectum tuum et vade in domum tuam et surrexit et abiit in domum suam videntes autem turbae timuerunt et glorificaverunt Deum €qui dedit potestatem talem hominibus et cum transiret inde Iesus €vidit hominem sedentem in teloneo Mattheum nomine €et ait illi sequere me €et surgens secutus est eum et factum est discumbente eo in domo €ecce multi publicani et peccatores venientes €discumbebant cum Iesu et discipulis eius et videntes Pharisaei dicebant discipulis eius €quare cum publicanis et peccatoribus manducat magister vester at Iesus audiens ait €non est opus valentibus medico sed male habentibus euntes autem discite quid est misericordiam volo et non sacrificium €non enim veni vocare iustos sed peccatores tunc accesserunt ad eum discipuli Iohannis dicentes €quare nos et Pharisaei ieiunamus frequenter €discipuli autem tui non ieiunant et ait illis Iesus €numquid possunt filii sponsi lugere quamdiu cum illis est sponsus €venient autem dies cum auferetur ab eis sponsus et tunc ieiunabunt nemo autem inmittit commissuram panni rudis in vestimentum vetus €tollit enim plenitudinem eius a vestimento et peior scissura fit neque mittunt vinum novum in utres veteres €alioquin rumpuntur utres €et vinum effunditur et utres pereunt €sed vinum novum in utres novos mittunt et ambo conservantur haec illo loquente ad eos €ecce princeps unus accessit et adorabat eum dicens €filia mea modo defuncta est €sed veni inpone manum super eam et vivet et surgens Iesus sequebatur eum et discipuli eius et ecce mulier quae sanguinis fluxum patiebatur duodecim annis €accessit retro et tetigit fimbriam vestimenti eius dicebat enim intra se €si tetigero tantum vestimentum eius salva ero at Iesus conversus et videns eam dixit €confide filia fides tua te salvam fecit €et salva facta est mulier ex illa hora et cum venisset Iesus in domum principis €et vidisset tibicines et turbam tumultuantem dicebat €recedite non est enim mortua puella sed dormit €et deridebant eum et cum eiecta esset turba €intravit et tenuit manum eius et surrexit puella et exiit fama haec in universam terram illam et transeunte inde Iesu €secuti sunt eum duo caeci clamantes et dicentes €miserere nostri Fili David cum autem venisset domum accesserunt ad eum caeci €et dicit eis Iesus €creditis quia possum hoc facere vobis €dicunt ei utique Domine tunc tetigit oculos eorum dicens €secundum fidem vestram fiat vobis et aperti sunt oculi illorum €et comminatus est illis Iesus dicens videte ne quis sciat illi autem exeuntes diffamaverunt eum in tota €terra illa egressis autem illis €ecce obtulerunt ei hominem mutum daemonium habentem et eiecto daemone locutus est mutus €et miratae sunt turbae dicentes €numquam paruit sic in Israhel Pharisaei autem dicebant €in principe daemoniorum €eicit daemones et circumibat Iesus civitates omnes et castella €docens in synagogis eorum et praedicans evangelium regni €et curans omnem languorem et omnem infirmitatem videns autem turbas misertus est eis €quia erant vexati et iacentes sicut oves non habentes pastorem tunc dicit discipulis suis €messis quidem multa operarii autem pauci rogate ergo dominum messis €ut eiciat operarios in messem suam  et convocatis duodecim discipulis suis €dedit illis potestatem spirituum inmundorum ut eicerent eos €et curarent omnem languorem et omnem infirmitatem duodecim autem apostolorum nomina sunt haec €primus Simon qui dicitur Petrus et Andreas frater eius Iacobus Zebedaei et Iohannes frater eius €Philippus et Bartholomeus €Thomas et Mattheus publicanus €et Iacobus Alphei et Thaddeus Simon Cananeus et Iudas Scariotes qui et tradidit eum hos duodecim misit Iesus praecipiens eis et dicens €in viam gentium ne abieritis €et in civitates Samaritanorum ne intraveritis sed potius ite ad oves quae perierunt domus Israhel euntes autem praedicate dicentes €quia adpropinquavit regnum caelorum infirmos curate mortuos suscitate leprosos mundate daemones eicite €gratis accepistis gratis date nolite possidere aurum neque argentum €neque pecuniam in zonis vestris non peram in via neque duas tunicas €neque calciamenta neque virgam €dignus enim est operarius cibo suo in quamcumque civitatem aut castellum intraveritis €interrogate quis in ea dignus sit €et ibi manete donec exeatis intrantes autem in domum salutate eam et siquidem fuerit domus digna €veniat pax vestra super eam €si autem non fuerit digna €pax vestra ad vos revertatur et quicumque non receperit vos neque audierit sermones vestros €exeuntes foras de domo vel de civitate €excutite pulverem de pedibus vestris amen dico vobis €tolerabilius erit terrae Sodomorum et Gomorraeorum in die iudicii quam €illi civitati ecce ego mitto vos sicut oves in medio luporum €estote ergo prudentes sicut serpentes et simplices sicut columbae cavete autem ab hominibus €tradent enim vos in conciliis et in synagogis suis flagellabunt vos et ad praesides et ad reges ducemini propter me €in testimonium illis et gentibus cum autem tradent vos €nolite cogitare quomodo aut quid loquamini €dabitur enim vobis in illa hora quid loquamini non enim vos estis qui loquimini €sed Spiritus Patris vestri qui loquitur in vobis tradet autem frater fratrem in mortem et pater filium €et insurgent filii in parentes et morte eos adficient et eritis odio omnibus propter nomen meum €qui autem perseveraverit in finem hic salvus erit cum autem persequentur vos in civitate ista fugite in aliam €amen enim dico vobis €non consummabitis civitates Israhel donec veniat Filius hominis non est discipulus super magistrum €nec servus super dominum suum sufficit discipulo ut sit sicut magister eius €et servus sicut dominus eius €si patrem familias Beelzebub vocaverunt €quanto magis domesticos eius ne ergo timueritis eos €nihil enim opertum quod non revelabitur €et occultum quod non scietur quod dico vobis in tenebris dicite in lumine €et quod in aure auditis praedicate super tecta et nolite timere eos qui occidunt corpus €animam autem non possunt occidere €sed potius eum timete €qui potest et animam et corpus perdere in gehennam nonne duo passeres asse veneunt €et unus ex illis non cadet super terram sine Patre vestro vestri autem et capilli capitis omnes numerati sunt nolite ergo timere multis passeribus meliores estis vos omnis ergo qui confitebitur me coram hominibus þï€Öõìçáôåÿï°´¸ÿï‚Íáôôÿ¨Š˜ ‚confitebor et ego eum coram Patre meo qui est in caelis qui autem negaverit me coram hominibus €negabo et ego eum coram Patre meo qui est in caelis nolite arbitrari quia venerim mittere pacem in terram €non veni pacem mittere sed gladium veni enim separare hominem adversus patrem suum €et filiam adversus matrem suam et nurum adversus socrum suam et inimici hominis domestici eius qui amat patrem aut matrem plus quam me €non est me dignus €et qui amat filium aut filiam super me non est me dignus et qui non accipit crucem suam et sequitur me non est me dignus qui invenit animam suam perdet illam €et qui perdiderit animam suam propter me inveniet eam qui recipit vos me recipit €et qui me recipit recipit eum qui me misit qui recipit prophetam in nomine prophetae €mercedem prophetae accipiet €et qui recipit iustum in nomine iusti mercedem iusti accipiet et quicumque potum dederit uni ex minimis istis calicem aquae frigidae €tantum in nomine discipuli €amen dico vobis non perdet mercedem suam  et factum est cum consummasset Iesus praecipiens duodecim discipulis €suis €transiit inde ut doceret et praedicaret in civitatibus eorum Iohannes autem cum audisset in vinculis opera Christi €mittens duos de discipulis suis ait illi €tu es qui venturus es an alium expectamus et respondens Iesus ait illis €euntes renuntiate Iohanni quae auditis et videtis caeci vident claudi ambulant leprosi mundantur €surdi audiunt mortui resurgunt pauperes evangelizantur et beatus est qui non fuerit scandalizatus in me illis autem abeuntibus coepit Iesus dicere ad turbas de Iohanne €quid existis in desertum videre €harundinem vento agitatam sed quid existis videre hominem mollibus vestitum €ecce qui mollibus vestiuntur in domibus regum sunt sed quid existis videre prophetam €etiam dico vobis et plus quam prophetam hic enim est de quo scriptum est €ecce ego mitto angelum meum ante faciem tuam €qui praeparabit viam tuam ante te amen dico vobis €non surrexit inter natos mulierum maior Iohanne Baptista €qui autem minor est in regno caelorum maior est illo a diebus autem Iohannis Baptistae usque nunc regnum caelorum vim patitur €et violenti rapiunt illud omnes enim prophetae et lex usque ad Iohannem prophetaverunt et si vultis recipere ipse est Helias qui venturus est qui habet aures audiendi audiat cui autem similem aestimabo generationem istam €similis est pueris sedentibus in foro €qui clamantes coaequalibus dicunt €cecinimus vobis et non saltastis lamentavimus et non planxistis venit enim Iohannes neque manducans neque bibens €et dicunt daemonium habet venit Filius hominis manducans et bibens €et dicunt ecce homo vorax et potator vini €publicanorum et peccatorum amicus €et iustificata est sapientia a filiis suis tunc coepit exprobrare civitatibus €in quibus factae sunt plurimae virtutes eius €quia non egissent paenitentiam vae tibi Corazain vae tibi Bethsaida €quia si in Tyro et Sidone factae essent virtutes €quae factae sunt in vobis €olim in cilicio et cinere paenitentiam egissent verumtamen dico vobis €Tyro et Sidoni remissius erit in die iudicii quam vobis et tu Capharnaum numquid usque in caelum exaltaberis €usque in infernum descendes €quia si in Sodomis factae fuissent virtutes quae factae sunt in te €forte mansissent usque in hunc diem verumtamen dico vobis €quia terrae Sodomorum remissius erit in die iudicii quam tibi in illo tempore respondens Iesus dixit €confiteor tibi Pater Domine caeli et terrae €quia abscondisti haec a sapientibus et prudentibus €et revelasti ea parvulis ita Pater quoniam sic fuit placitum ante te omnia mihi tradita sunt a Patre meo €et nemo novit Filium nisi Pater €neque Patrem quis novit nisi Filius et cui voluerit Filius revelare venite ad me omnes qui laboratis et onerati estis €et ego reficiam vos tollite iugum meum super vos €et discite a me quia mitis sum et humilis corde €et invenietis requiem animabus vestris iugum enim meum suave est et onus meum leve est  in illo tempore abiit Iesus sabbato per sata €discipuli autem eius esurientes coeperunt vellere spicas et manducare Pharisaei autem videntes dixerunt ei €ecce discipuli tui faciunt quod non licet eis facere sabbatis at ille dixit eis non legistis quid fecerit David €quando esuriit et qui cum eo erant quomodo intravit in domum Dei et panes propositionis comedit €quos non licebat ei edere neque his qui cum eo erant €nisi solis sacerdotibus aut non legistis in lege €quia sabbatis sacerdotes in templo sabbatum violant et sine crimine sunt dico autem vobis quia templo maior est hic si autem sciretis quid est misericordiam volo et non sacrificium €numquam condemnassetis innocentes dominus est enim Filius hominis etiam sabbati et cum inde transisset venit in synagogam eorum et ecce homo manum habens aridam €et interrogabant eum dicentes si licet sabbatis curare €ut accusarent eum ipse autem dixit illis €quis erit ex vobis homo qui habeat ovem unam €et si ceciderit haec sabbatis in foveam €nonne tenebit et levabit eam quanto magis melior est homo ove €itaque licet sabbatis benefacere tunc ait homini extende manum tuam €et extendit et restituta est sanitati sicut altera exeuntes autem Pharisaei consilium faciebant adversus eum €quomodo eum perderent Iesus autem sciens recessit inde €et secuti sunt eum multi et curavit eos omnes et praecepit eis ne manifestum eum facerent ut adimpleretur quod dictum est per Esaiam prophetam dicentem ecce puer meus quem elegi €dilectus meus in quo bene placuit animae meae €ponam spiritum meum super eum et iudicium gentibus nuntiabit non contendet neque clamabit €neque audiet aliquis in plateis vocem eius harundinem quassatam non confringet €et linum fumigans non extinguet €donec eiciat ad victoriam iudicium et in nomine eius gentes sperabunt tunc oblatus est ei daemonium habens caecus et mutus €et curavit eum ita ut loqueretur et videret et stupebant omnes turbae et dicebant €numquid hic est Filius David Pharisaei autem audientes dixerunt €hic non eicit daemones €nisi in Beelzebub principe daemoniorum Iesus autem sciens cogitationes eorum dixit eis €omne regnum divisum contra se desolatur €et omnis civitas vel domus divisa contra se non stabit et si Satanas Satanan eicit adversus se divisus est €quomodo ergo stabit regnum eius et si ego in Beelzebub eicio daemones €filii vestri in quo eiciunt €ideo ipsi iudices erunt vestri si autem ego in Spiritu Dei eicio daemones €igitur pervenit in vos regnum Dei aut quomodo potest quisquam intrare in domum fortis €et vasa eius diripere €nisi prius alligaverit fortem €et tunc domum illius diripiat qui non est mecum contra me est €et qui non congregat mecum spargit ideo dico vobis €omne peccatum et blasphemia remittetur hominibus €Spiritus autem blasphemia non remittetur et quicumque dixerit verbum contra Filium hominis remittetur ei €qui autem dixerit contra Spiritum Sanctum €non remittetur ei neque in hoc saeculo neque in futuro aut facite arborem bonam et fructum eius bonum €aut facite arborem malam et fructum eius malum €siquidem ex fructu arbor agnoscitur progenies viperarum quomodo potestis bona loqui cum sitis mali €ex abundantia enim cordis os loquitur bonus homo de bono thesauro profert bona €et malus homo de malo thesauro profert mala dico autem vobis €quoniam omne verbum otiosum quod locuti fuerint homines €reddent rationem de eo in die iudicii ex verbis enim tuis iustificaberis et ex verbis tuis condemnaberis tunc responderunt ei quidam de scribis et Pharisaeis dicentes €magister volumus a te signum videre qui respondens ait illis €generatio mala et adultera signum quaerit €et signum non dabitur ei nisi signum Ionae prophetae sicut enim fuit Ionas in ventre ceti tribus diebus et tribus noctibus €sic erit Filius hominis in corde terrae tribus diebus et tribus noctibus viri ninevitae surgent in iudicio cum generatione ista €et condemnabunt eam €quia paenitentiam egerunt in praedicatione Ionae €et ecce plus quam Iona hic regina austri surget in iudicio cum generatione ista €et condemnabit eam €quia venit a finibus terrae audire sapientiam Salomonis €et ecce plus quam Salomon hic þï€Öõìçáôåÿï°´¸ÿï‚Íáôôÿ¨Œ˜«cum autem inmundus spiritus exierit ab homine €ambulat per loca arida quaerens requiem et non invenit tunc dicit revertar in domum meam unde exivi €et veniens invenit vacantem €scopis mundatam et ornatam tunc vadit et adsumit septem alios spiritus secum nequiores se €et intrantes habitant ibi €et fiunt novissima hominis illius peiora prioribus €sic erit et generationi huic pessimae adhuc eo loquente ad turbas €ecce mater eius et fratres stabant foris quaerentes loqui ei dixit autem ei quidam €ecce mater tua et fratres tui foris stant quaerentes te at ipse respondens dicenti sibi ait €quae est mater mea et qui sunt fratres mei et extendens manum in discipulos suos dixit €ecce mater mea et fratres mei quicumque enim fecerit voluntatem Patris mei qui in caelis est €ipse meus et frater et soror et mater est  in illo die exiens Iesus de domo sedebat secus mare et congregatae sunt ad eum turbae multae €ita ut in naviculam ascendens sederet €et omnis turba stabat in litore et locutus est eis multa in parabolis dicens €ecce exiit qui seminat seminare et dum seminat quaedam ceciderunt secus viam €et venerunt volucres et comederunt ea alia autem ceciderunt in petrosa €ubi non habebat terram multam €et continuo exorta sunt €quia non habebant altitudinem terrae sole autem orto aestuaverunt €et quia non habebant radicem aruerunt alia autem ceciderunt in spinas €et creverunt spinae et suffocaverunt ea alia vero ceciderunt in terram bonam et dabant fructum €aliud centesimum aliud sexagesimum aliud tricesimum qui habet aures audiendi audiat et accedentes discipuli dixerunt ei €quare in parabolis loqueris eis qui respondens ait illis €quia vobis datum est nosse mysteria regni caelorum €illis autem non est datum qui enim habet dabitur ei et abundabit €qui autem non habet et quod habet auferetur ab eo ideo in parabolis loquor eis quia videntes non vident €et audientes non audiunt neque intellegunt et adimpletur eis €prophetia Esaiae dicens €auditu audietis et non intellegetis €et videntes videbitis et non videbitis incrassatum est enim cor populi huius €et auribus graviter audierunt et oculos suos cluserunt €nequando oculis videant et auribus audiant €et corde intellegant et convertantur et sanem eos vestri autem beati oculi quia vident €et aures vestrae quia audiunt amen quippe dico vobis €quia multi prophetae et iusti cupierunt videre quae videtis €et non viderunt €et audire quae auditis et non audierunt vos ergo audite parabolam seminantis omnis qui audit verbum regni et non intellegit €venit malus et rapit quod seminatum est in corde eius €hic est qui secus viam seminatus est qui autem supra petrosa seminatus est €hic est qui verbum audit €et continuo cum gaudio accipit illud non habet autem in se radicem sed est temporalis €facta autem tribulatione et persecutione propter verbum €continuo scandalizatur qui autem est seminatus in spinis €hic est qui verbum audit €et sollicitudo saeculi istius et fallacia divitiarum suffocat verbum €et sine fructu efficitur qui vero in terra bona seminatus est €hic est qui audit verbum et intellegit et fructum adfert €et facit aliud quidem centum €aliud autem sexaginta €porro aliud triginta aliam parabolam proposuit illis dicens €simile factum est regnum caelorum homini €qui seminavit bonum semen in agro suo cum autem dormirent homines venit inimicus eius €et superseminavit zizania in medio tritici et abiit cum autem crevisset herba et fructum fecisset €tunc apparuerunt et zizania accedentes autem servi patris familias dixerunt ei €domine nonne bonum semen seminasti in agro tuo €unde ergo habet zizania et ait illis inimicus homo hoc fecit €servi autem dixerunt ei vis imus et colligimus ea et ait non €ne forte colligentes zizania €eradicetis simul cum eis et triticum sinite utraque crescere usque ad messem €et in tempore messis dicam messoribus €colligite primum zizania €et alligate ea fasciculos ad conburendum €triticum autem congregate in horreum meum aliam parabolam proposuit eis dicens €simile est regnum caelorum grano sinapis €quod accipiens homo seminavit in agro suo quod minimum quidem est omnibus seminibus €cum autem creverit maius est omnibus holeribus €et fit arbor ita ut volucres caeli veniant et habitent in ramis eius aliam parabolam locutus est eis €simile est regnum caelorum fermento €quod acceptum mulier abscondit in farinae satis tribus €donec fermentatum est totum haec omnia locutus est Iesus in parabolis ad turbas €et sine parabolis non loquebatur eis ut impleretur quod dictum erat per €prophetam dicentem €aperiam in parabolis os meum €eructabo abscondita a constitutione mundi tunc dimissis turbis venit in domum €et accesserunt ad eum discipuli eius dicentes €dissere nobis parabolam zizaniorum agri qui respondens ait €qui seminat bonum semen est Filius hominis ager autem est mundus €bonum vero semen hii sunt filii regni €zizania autem filii sunt nequam inimicus autem qui seminavit ea est diabolus €messis vero consummatio saeculi est €messores autem angeli sunt sicut ergo colliguntur zizania et igni conburuntur €sic erit in consummatione saeculi mittet Filius hominis angelos suos €et colligent de regno eius omnia scandala €et eos qui faciunt iniquitatem et mittent eos in caminum ignis €ibi erit fletus et stridor dentium tunc iusti fulgebunt sicut sol in regno Patris eorum €qui habet aures audiat simile est regnum caelorum thesauro abscondito in agro €quem qui invenit homo abscondit €et prae gaudio illius vadit et vendit universa quae habet €et emit agrum illum iterum simile est regnum caelorum homini negotiatori quaerenti bonas €margaritas inventa autem una pretiosa margarita €abiit et vendidit omnia quae habuit et emit eam iterum simile est regnum caelorum sagenae missae in mare €et ex omni genere congreganti quam cum impleta esset educentes et secus litus sedentes €elegerunt bonos in vasa malos autem foras miserunt sic erit in consummatione saeculi €exibunt angeli et separabunt malos de medio iustorum et mittent eos in caminum ignis €ibi erit fletus et stridor dentium intellexistis haec omnia €dicunt ei etiam ait illis €ideo omnis scriba doctus in regno caelorum €similis est homini patri familias €qui profert de thesauro suo nova et vetera et factum est cum consummasset Iesus parabolas istas transiit inde et veniens in patriam suam docebat eos in synagogis eorum €ita ut mirarentur et dicerent €unde huic sapientia haec et virtutes nonne hic est fabri filius €nonne mater eius dicitur Maria €et fratres eius Iacobus et Ioseph et Simon et Iudas et sorores eius nonne omnes apud nos sunt €unde ergo huic omnia ista et scandalizabantur in eo €Iesus autem dixit eis €non est propheta sine honore nisi in patria sua et in domo sua et non fecit ibi virtutes multas propter incredulitatem illorum  in illo tempore audiit Herodes tetrarcha famam Iesu et ait pueris suis €hic est Iohannes Baptista ipse surrexit a mortuis €et ideo virtutes inoperantur in eo Herodes enim tenuit Iohannem €et alligavit eum et posuit in carcere €propter Herodiadem uxorem fratris sui dicebat enim illi Iohannes non licet tibi habere eam et volens illum occidere timuit populum €quia sicut prophetam eum habebant die autem natalis Herodis €saltavit filia Herodiadis in medio et placuit Herodi unde cum iuramento pollicitus est ei dare €quodcumque postulasset ab eo at illa praemonita a matre sua €da mihi inquit hic in disco caput Iohannis Baptistae et contristatus est rex €propter iuramentum autem et eos qui pariter €recumbebant iussit dari misitque et decollavit Iohannem in carcere et adlatum est caput eius in disco €et datum est puellae et tulit matri suae et accedentes discipuli eius tulerunt corpus €et sepelierunt illud €et venientes nuntiaverunt Iesu quod cum audisset Iesus €secessit inde in navicula in locum desertum seorsum €et cum audissent turbae secutae sunt eum pedestres de civitatibus et exiens vidit turbam multam €et misertus est eius et curavit languidos eorum vespere autem facto accesserunt ad eum discipuli eius dicentes €desertus est locus et hora iam praeteriit €dimitte turbas ut euntes in castella emant sibi escas þï€Öõìçáôåÿï°´¸ÿï‚Íáôôÿ¨Ž˜Iesus autem dixit eis €non habent necesse ire date illis vos manducare responderunt ei €non habemus hic nisi quinque panes et duos pisces qui ait eis adferte illos mihi huc et cum iussisset turbam discumbere supra faenum €acceptis quinque panibus et duobus piscibus €aspiciens in caelum benedixit et fregit €et dedit discipulis panes discipuli autem turbis et manducaverunt omnes et saturati sunt €et tulerunt reliquias duodecim cofinos fragmentorum plenos manducantium autem fuit numerus quinque milia virorum €exceptis mulieribus et parvulis et statim iussit discipulos €ascendere in navicula €et praecedere eum trans fretum donec dimitteret turbas et dimissa turba ascendit in montem solus orare €vespere autem facto solus erat ibi navicula autem in medio mari iactabatur fluctibus €erat enim contrarius ventus quarta autem vigilia noctis venit ad eos ambulans supra €mare et videntes eum supra mare ambulantem €turbati sunt dicentes quia fantasma est €et prae timore clamaverunt statimque Iesus locutus est eis dicens €habete fiduciam ego sum nolite timere respondens autem Petrus dixit €Domine si tu es iube me venire ad te super aquas at ipse ait veni €et descendens Petrus de navicula ambulabat super aquam €ut veniret ad Iesum videns vero ventum validum timuit €et cum coepisset mergi clamavit dicens €Domine salvum me fac et continuo Iesus extendens manum adprehendit eum €et ait illi modicae fidei quare dubitasti et cum ascendissent in naviculam cessavit ventus qui autem in navicula erant venerunt et adoraverunt eum dicentes €vere Filius Dei es et cum transfretassent venerunt in terram Gennesar et cum cognovissent eum viri loci illius €miserunt in universam regionem illam €et obtulerunt ei omnes male habentes et rogabant eum ut vel fimbriam vestimenti eius tangerent €et quicumque tetigerunt salvi facti sunt  tunc accesserunt ad eum ab Hierosolymis scribae et Pharisaei dicentes quare discipuli tui transgrediuntur traditionem seniorum €non enim lavant manus suas cum panem manducant ipse autem respondens ait illis €quare et vos transgredimini mandatum Dei propter traditionem vestram nam Deus dixit honora patrem et matrem €et qui maledixerit patri vel matri morte moriatur vos autem dicitis €quicumque dixerit patri vel matri €munus quodcumque est ex me tibi proderit et non honorificabit patrem suum aut matrem €et irritum fecistis mandatum Dei propter traditionem vestram hypocritae bene prophetavit de vobis Esaias dicens populus hic labiis me honorat cor autem eorum longe est a me sine causa autem colunt me €docentes doctrinas mandata hominum et convocatis ad se turbis dixit eis audite et intellegite non quod intrat in os coinquinat hominem €sed quod procedit ex ore hoc coinquinat hominem tunc accedentes discipuli eius dixerunt ei €scis quia Pharisaei audito verbo scandalizati €sunt at ille respondens ait €omnis plantatio quam non plantavit Pater meus caelestis eradicabitur sinite illos caeci sunt duces caecorum €caecus autem si caeco ducatum praestet ambo in foveam cadunt respondens autem Petrus dixit ei €edissere nobis parabolam istam at ille dixit adhuc et vos sine intellectu estis non intellegitis quia omne quod in os intrat in ventrem vadit €et in secessum emittitur quae autem procedunt de ore de corde exeunt €et ea coinquinant hominem de corde enim exeunt cogitationes malae homicidia adulteria €fornicationes furta falsa testimonia blasphemiae haec sunt quae coinquinant hominem €non lotis autem manibus manducare €non coinquinat hominem et egressus inde Iesus secessit in partes Tyri et Sidonis et ecce mulier chananea a finibus illis egressa €clamavit dicens ei miserere mei Domine Fili David €filia mea male a daemonio vexatur qui non respondit ei verbum €et accedentes discipuli eius rogabant eum dicentes €dimitte eam quia clamat post nos ipse autem respondens ait €non sum missus nisi ad oves quae perierunt domus Israhel at illa venit et adoravit eum dicens Domine adiuva me qui respondens ait €non est bonum sumere panem filiorum et mittere canibus at illa dixit etiam Domine €nam et catelli edunt de micis €quae cadunt de mensa dominorum suorum tunc respondens Iesus ait illi €o mulier magna est fides tua fiat tibi sicut vis €et sanata est filia illius ex illa hora et cum transisset inde Iesus venit secus mare Galilaeae €et ascendens in montem sedebat ibi et accesserunt ad eum turbae multae €habentes secum mutos clodos caecos debiles et alios €multos €et proiecerunt eos ad pedes eius et curavit eos ita ut turbae mirarentur videntes mutos loquentes €clodos ambulantes caecos videntes €et magnificabant Deum Israhel Iesus autem convocatis discipulis suis dixit misereor turbae €quia triduo iam perseverant mecum €et non habent quod manducent €et dimittere eos ieiunos nolo ne deficiant in via et dicunt ei discipuli unde ergo nobis in deserto panes tantos €ut saturemus turbam tantam et ait illis Iesus quot panes habetis €at illi dixerunt septem et paucos pisciculos et praecepit turbae ut discumberet super terram et accipiens septem panes et pisces €et gratias agens fregit et dedit discipulis suis €et discipuli dederunt populo et comederunt omnes et saturati sunt €et quod superfuit de fragmentis tulerunt septem sportas plenas erant autem qui manducaverant quattuor milia €hominum €extra parvulos et mulieres et dimissa turba ascendit in naviculam €et venit in fines Magedan  et accesserunt ad eum Pharisaei et Sadducaei temptantes €et rogaverunt eum ut signum de caelo ostenderet eis at ille respondens ait eis €facto vespere dicitis serenum erit rubicundum est enim caelum et mane hodie tempestas €rutilat enim triste caelum faciem ergo caeli diiudicare nostis €signa autem temporum non potestis €generatio mala et adultera signum quaerit €et signum non dabitur ei nisi signum Ionae €et relictis illis abiit et cum venissent discipuli eius trans fretum €obliti sunt panes accipere qui dixit illis €intuemini et cavete a fermento Pharisaeorum et Sadducaeorum at illi cogitabant inter se dicentes €quia panes non accepimus sciens autem Iesus dixit €quid cogitatis inter vos modicae fidei quia panes non habetis nondum intellegitis €neque recordamini quinque panum quinque milium hominum €et quot cofinos sumpsistis neque septem panum quattuor milium hominum €et quot sportas sumpsistis quare non intellegitis quia non de pane dixi vobis €cavete a fermento Pharisaeorum et Sadducaeorum tunc intellexerunt quia non dixerit cavendum a fermento panum €sed a doctrina Pharisaeorum et Sadducaeorum venit autem Iesus in partes Caesareae Philippi €et interrogabat discipulos suos dicens €quem dicunt homines esse Filium hominis at illi dixerunt €alii Iohannem Baptistam alii autem Heliam €alii vero Hieremiam aut unum ex prophetis dicit illis vos autem quem me esse dicitis respondens Simon Petrus dixit tu es Christus Filius Dei vivi respondens autem Iesus dixit ei €beatus es Simon Bar Iona €quia caro et sanguis non revelavit tibi €sed Pater meus qui in caelis est et ego dico tibi quia tu es Petrus €et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam €et portae inferi non praevalebunt adversum eam et tibi dabo claves regni caelorum €et quodcumque ligaveris super terram erit ligatum in caelis €et quodcumque solveris super terram erit solutum in caelis tunc praecepit discipulis suis €ut nemini dicerent quia ipse esset Iesus Christus exinde coepit Iesus ostendere discipulis suis €quia oporteret eum ire Hierosolymam €et multa pati a senioribus et scribis et principibus sacerdotum €et occidi et tertia die resurgere et adsumens eum Petrus coepit increpare illum dicens €absit a te Domine non erit tibi hoc qui conversus dixit Petro €vade post me Satana scandalum es mihi €quia non sapis ea quae Dei sunt sed ea quae hominum tunc Iesus dixit discipulis suis €si quis vult post me venire abneget semet ipsum €et tollat crucem suam et sequatur me qui enim voluerit animam suam salvam facere perdet eam €qui autem perdiderit animam suam propter me inveniet eam quid enim prodest homini si mundum universum lucretur €animae vero suae detrimentum patiatur €aut quam dabit homo commutationem pro anima sua þï€Öõìçáôåÿï°´¸ÿï‚Íáôôÿ¨˜›Filius enim hominis venturus est in gloria Patris sui cum angelis suis €et tunc reddet unicuique secundum opus eius amen dico vobis €sunt quidam de hic stantibus qui non gustabunt mortem €donec videant Filium hominis venientem in regno suo  et post dies sex adsumpsit Iesus Petrum et Iacobum et €Iohannem fratrem eius €et ducit illos in montem excelsum seorsum et transfiguratus est ante eos et resplenduit facies eius sicut sol €vestimenta autem eius facta sunt alba sicut nix et ecce apparuit illis Moses et Helias cum eo €loquentes respondens autem Petrus dixit ad Iesum €Domine bonum est nos hic esse €si vis faciamus hic tria tabernacula €tibi unum et Mosi unum et Heliae unum adhuc eo loquente ecce nubes lucida obumbravit eos €et ecce vox de nube dicens €hic est Filius meus dilectus in quo mihi bene conplacuit €ipsum audite et audientes discipuli ceciderunt in faciem suam et timuerunt valde et accessit Iesus et tetigit eos dixitque eis €surgite et nolite timere levantes autem oculos suos neminem viderunt nisi solum Iesum et descendentibus illis de monte praecepit Iesus dicens €nemini dixeritis visionem donec Filius hominis a mortuis resurgat et interrogaverunt eum discipuli dicentes €quid ergo scribae dicunt €quod Heliam oporteat primum venire at ille respondens ait eis €Helias quidem venturus est et restituet omnia dico autem vobis quia Helias iam venit et non cognoverunt eum €sed fecerunt in eo quaecumque voluerunt €sic et Filius hominis passurus est ab eis tunc intellexerunt discipuli quia de Iohanne Baptista dixisset eis et cum venisset ad turbam €accessit ad eum homo genibus provolutus ante eum dicens €Domine miserere filii mei €quia lunaticus est et male patitur €nam saepe cadit in ignem et crebro in aquam et obtuli eum discipulis tuis et non potuerunt curare eum respondens Iesus ait o generatio incredula et perversa €quousque ero vobiscum usquequo patiar vos €adferte huc illum ad me et increpavit ei Iesus €et exiit ab eo daemonium et curatus est puer ex illa hora tunc accesserunt discipuli ad Iesum secreto et dixerunt €quare nos non potuimus eicere illum dicit illis propter incredulitatem vestram €amen quippe dico vobis €si habueritis fidem sicut granum sinapis €dicetis monti huic transi hinc et transibit €et nihil inpossibile erit vobis hoc autem genus non eicitur nisi per orationem et ieiunium conversantibus autem eis in Galilaea dixit illis Iesus €Filius hominis tradendus est in manus hominum et occident eum et tertio die resurget €et contristati sunt vehementer et cum venissent Capharnaum €accesserunt qui didragma accipiebant ad Petrum et dixerunt €magister vester non solvit didragma ait etiam €et cum intrasset domum praevenit eum Iesus dicens €quid tibi videtur Simon €reges terrae a quibus accipiunt tributum vel censum €a filiis suis an ab alienis et ille dixit ab alienis €dixit illi Iesus ergo liberi sunt filii ut autem non scandalizemus eos vade ad mare et mitte hamum €et eum piscem qui primus ascenderit tolle €et aperto ore eius invenies staterem €illum sumens da eis pro me et te  in illa hora accesserunt discipuli ad Iesum dicentes €quis putas maior est in regno caelorum et advocans Iesus parvulum statuit eum in medio eorum et dixit €amen dico vobis €nisi conversi fueritis et efficiamini sicut parvuli €non intrabitis in regnum caelorum quicumque ergo humiliaverit se sicut parvulus iste €hic est maior in regno caelorum et qui susceperit unum parvulum talem in nomine meo me suscipit qui autem scandalizaverit unum de pusillis istis qui in me credunt €expedit ei ut suspendatur mola asinaria in collo eius €et demergatur in profundum maris vae mundo ab scandalis €necesse est enim ut veniant scandala €verumtamen vae homini per quem scandalum venit si autem manus tua vel pes tuus scandalizat te €abscide eum et proice abs te €bonum tibi est ad vitam ingredi debilem vel clodum €quam duas manus vel duos pedes habentem mitti in ignem aeternum et si oculus tuus scandalizat te erue eum et proice abs te €bonum tibi est unoculum in vitam €intrare €quam duos oculos habentem mitti in gehennam ignis videte ne contemnatis unum ex his pusillis €dico enim vobis €quia angeli eorum in caelis semper vident faciem Patris mei qui in €caelis est venit enim Filius hominis salvare quod perierat quid vobis videtur €si fuerint alicui centum oves et erraverit una ex eis €nonne relinquet nonaginta novem in montibus €et vadit quaerere eam quae erravit et si contigerit ut inveniat eam €amen dico vobis quia gaudebit super eam €magis quam super nonaginta novem quae non erraverunt sic non est voluntas ante Patrem vestrum qui in caelis est €ut pereat unus de pusillis istis si autem peccaverit in te frater tuus €vade et corripe eum inter te et ipsum solum €si te audierit lucratus es fratrem tuum si autem non te audierit €adhibe tecum adhuc unum vel duos €ut in ore duorum testium vel trium stet omne verbum quod si non audierit eos dic ecclesiae €si autem et ecclesiam non audierit €sit tibi sicut ethnicus et publicanus amen dico vobis €quaecumque alligaveritis super terram erunt ligata et in caelo €et quaecumque solveritis super terram erunt soluta et in caelo iterum dico vobis €quia si duo ex vobis consenserint super terram €de omni re quacumque €petierint €fiet illis a Patre meo qui in caelis est ubi enim sunt duo vel tres congregati in nomine meo €ibi sum in medio eorum tunc accedens Petrus ad eum dixit €Domine quotiens peccabit in me frater meus et dimittam ei €usque septies dicit illi Iesus €non dico tibi usque septies sed usque septuagies septies ideo adsimilatum est regnum caelorum homini regi €qui voluit rationem ponere cum servis suis et cum coepisset rationem ponere €oblatus est ei unus qui debebat decem milia talenta cum autem non haberet unde redderet €iussit eum dominus venundari €et uxorem eius et filios et omnia quae habebat et reddi procidens autem servus ille orabat eum €dicens €patientiam habe in me et omnia reddam tibi misertus autem dominus servi illius dimisit eum €et debitum dimisit ei egressus autem servus ille €invenit unum de conservis suis qui debebat ei centum denarios €et tenens suffocabat eum dicens redde quod debes et procidens conservus eius rogabat eum dicens €patientiam habe in me et omnia reddam tibi ille autem noluit €sed abiit et misit eum in carcerem donec redderet debitum videntes autem conservi eius quae fiebant contristati sunt valde €et venerunt et narraverunt domino suo omnia quae facta erant tunc vocavit illum dominus suus et ait illi €serve nequam omne debitum dimisi tibi quoniam rogasti me non ergo oportuit et te misereri conservi tui €sicut et ego tui misertus sum et iratus dominus eius tradidit eum tortoribus €quoadusque redderet universum debitum sic et Pater meus caelestis faciet vobis €si non remiseritis unusquisque fratri suo de cordibus vestris  et factum est cum consummasset Iesus sermones istos €migravit a Galilaea €et venit in fines Iudaeae trans Iordanen et secutae sunt eum turbae multae et curavit eos ibi et accesserunt ad eum Pharisaei temptantes eum et dicentes €si licet homini dimittere uxorem suam quacumque ex causa qui respondens ait eis €non legistis quia qui fecit ab initio €masculum et feminam fecit eos et dixit propter hoc dimittet homo patrem et matrem €et adherebit uxori suae et erunt duo in carne una itaque iam non sunt duo sed una caro €quod ergo Deus coniunxit homo non separet dicunt illi €quid ergo Moses mandavit dari libellum repudii €et dimittere ait illis €quoniam Moses ad duritiam cordis vestri permisit vobis dimittere uxores €vestras €ab initio autem non sic fuit dico autem vobis quia quicumque dimiserit uxorem suam €nisi ob fornicationem €et aliam duxerit moechatur €et qui dimissam duxerit moechatur dicunt ei discipuli eius €si ita est causa homini cum uxore non expedit €nubere qui dixit €non omnes capiunt verbum istud sed quibus datum est sunt enim eunuchi qui de matris utero sic nati sunt €et sunt eunuchi qui facti sunt ab hominibus €et sunt eunuchi qui se ipsos castraverunt propter regnum caelorum €qui potest capere capiat tunc oblati sunt ei parvuli ut manus eis inponeret et oraret þï€Öõìçáôåÿï°´¸ÿï‚Íáôôÿ¨“˜‚discipuli autem increpabant eis Iesus vero ait eis €sinite parvulos et nolite eos prohibere ad me venire €talium est enim regnum caelorum et cum inposuisset eis manus abiit inde et ecce unus accedens ait illi €magister bone quid boni faciam ut habeam vitam aeternam qui dixit ei quid me interrogas de bono unus est bonus Deus €si autem vis ad vitam ingredi serva mandata dicit illi quae €Iesus autem dixit non homicidium facies €non adulterabis non facies furtum €non falsum testimonium dices honora patrem et matrem €et diliges proximum tuum sicut te ipsum dicit illi adulescens €omnia haec custodivi quid adhuc €mihi deest ait illi Iesus €si vis perfectus esse vade vende quae habes et da pauperibus €et habebis thesaurum in caelo €et veni sequere me cum audisset autem adulescens verbum abiit tristis €erat enim habens multas possessiones Iesus autem dixit discipulis suis €amen dico vobis €quia dives difficile intrabit in regnum caelorum et iterum dico vobis €facilius est camelum per foramen acus transire €quam divitem intrare in regnum caelorum auditis autem his discipuli mirabantur valde dicentes €quis ergo poterit salvus esse aspiciens autem Iesus dixit illis €apud homines hoc inpossibile est €apud Deum autem omnia possibilia sunt tunc respondens Petrus dixit ei €ecce nos reliquimus omnia et secuti sumus te quid ergo erit nobis Iesus autem dixit illis €amen dico vobis quod vos qui secuti estis me €in regeneratione cum sederit Filius hominis in sede maiestatis suae €sedebitis et vos super sedes duodecim €iudicantes duodecim tribus Israhel et omnis qui reliquit domum vel fratres aut €sorores aut patrem aut matrem €aut uxorem aut filios aut agros propter nomen meum €centuplum accipiet et vitam aeternam possidebit multi autem erunt primi novissimi et novissimi primi  simile est enim regnum caelorum homini patri €familias €qui exiit primo mane conducere operarios in vineam suam conventione autem facta cum operariis ex denario diurno €misit eos in vineam suam et egressus circa horam tertiam vidit alios stantes in foro otiosos et illis dixit ite et vos in vineam €et quod iustum fuerit dabo vobis illi autem abierunt €iterum autem exiit circa sextam et nonam horam et fecit similiter circa undecimam vero exiit et invenit alios stantes €et dicit illis quid hic statis tota die otiosi dicunt ei quia nemo nos conduxit €dicit illis ite et vos in vineam cum sero autem factum esset €dicit dominus vineae procuratori suo €voca operarios et redde illis mercedem €incipiens a novissimis usque ad primos cum venissent ergo qui circa undecimam horam venerant €acceperunt singulos denarios venientes autem et primi arbitrati sunt quod plus essent accepturi €acceperunt autem et ipsi singulos denarios et accipientes murmurabant adversus patrem familias dicentes €hii novissimi una hora fecerunt €et pares illos nobis fecisti qui portavimus pondus diei et aestus at ille respondens uni eorum dixit €amice non facio tibi iniuriam €nonne ex denario convenisti mecum tolle quod tuum est et vade €volo autem et huic novissimo dare sicut et tibi aut non licet mihi quod volo facere €an oculus tuus nequam est quia ego bonus sum sic erunt novissimi primi et primi novissimi €multi sunt enim vocati pauci autem electi et ascendens Iesus Hierosolymam €adsumpsit duodecim discipulos secreto et ait illis ecce ascendimus Hierosolymam €et Filius hominis tradetur principibus sacerdotum et scribis €et condemnabunt eum morte et tradent eum gentibus €ad deludendum et flagellandum et crucifigendum €et tertia die resurget tunc accessit ad eum mater filiorum Zebedaei cum filiis suis €adorans et petens aliquid ab eo qui dixit ei quid vis €ait illi dic ut sedeant hii duo filii mei €unus ad dexteram tuam et unus ad sinistram in regno tuo respondens autem Iesus dixit nescitis quid petatis €potestis bibere calicem quem ego bibiturus sum €dicunt ei possumus ait illis calicem quidem meum bibetis €sedere autem ad dexteram meam et sinistram €non est meum dare vobis sed quibus paratum est a Patre meo et audientes decem indignati sunt de duobus fratribus Iesus autem vocavit eos ad se et ait €scitis quia principes gentium dominantur eorum €et qui maiores sunt potestatem exercent in eos non ita erit inter vos €sed quicumque voluerit inter vos maior fieri sit vester minister et qui voluerit inter vos primus esse erit vester servus sicut Filius hominis non venit ministrari sed ministrare €et dare animam suam redemptionem pro multis et egredientibus eis ab Hiericho €secuta est eum turba multa et ecce duo caeci sedentes secus viam €audierunt quia Iesus transiret €et clamaverunt dicentes Domine miserere nostri Fili David turba autem increpabat eos ut tacerent €at illi magis clamabant dicentes €Domine miserere nostri Fili David et stetit Iesus et vocavit eos et ait quid vultis ut faciam vobis dicunt illi Domine ut aperiantur oculi nostri misertus autem eorum Iesus tetigit oculos eorum €et confestim viderunt et secuti sunt eum  et cum adpropinquassent Hierosolymis €et venissent Bethfage ad montem Oliveti €tunc Iesus misit duos discipulos dicens eis €ite in castellum quod contra vos est €et statim invenietis asinam alligatam et pullum cum ea €solvite et adducite mihi et si quis vobis aliquid dixerit €dicite quia Dominus his opus habet €et confestim dimittet eos hoc autem factum est €ut impleretur quod dictum est per prophetam €dicentem dicite filiae Sion €ecce rex tuus venit tibi mansuetus €et sedens super asinam et pullum filium subiugalis euntes autem discipuli fecerunt €sicut praecepit illis Iesus et adduxerunt asinam et pullum €et inposuerunt super eis vestimenta sua €et eum desuper sedere fecerunt plurima autem turba straverunt vestimenta sua in via €alii autem caedebant ramos de arboribus et sternebant in via turbae autem quae praecedebant et quae sequebantur €clamabant dicentes osanna Filio David €benedictus qui venturus est in nomine Domini €osanna in altissimis et cum intrasset Hierosolymam €commota est universa civitas dicens quis est hic populi autem dicebant €hic est Iesus propheta a Nazareth Galilaeae et intravit Iesus in templum Dei €et eiciebat omnes vendentes et ementes in templo €et mensas nummulariorum et cathedras vendentium columbas evertit et dicit eis scriptum est domus mea domus orationis vocabitur €vos autem fecistis eam speluncam latronum et accesserunt ad eum caeci et claudi in templo et sanavit eos videntes autem principes sacerdotum et scribae mirabilia quae fecit €et pueros clamantes in templo et dicentes €osanna Filio David €indignati sunt et dixerunt ei €audis quid isti dicant €Iesus autem dicit eis utique €numquam legistis quia ex ore infantium et lactantium perfecisti laudem et relictis illis abiit foras extra civitatem in Bethaniam ibique mansit mane autem revertens in civitatem esuriit et videns fici arborem unam secus viam venit ad eam €et nihil invenit in ea nisi folia tantum €et ait illi numquam ex te fructus nascatur in sempiternum €et arefacta est continuo ficulnea et videntes discipuli mirati sunt dicentes €quomodo continuo aruit respondens autem Iesus ait eis amen dico vobis €si habueritis fidem et non haesitaveritis €non solum de ficulnea facietis €sed et si monti huic dixeritis tolle et iacta te €in mare fiet et omnia quaecumque petieritis in oratione credentes accipietis et cum venisset in templum €accesserunt ad eum docentem principes sacerdotum et seniores populi €dicentes €in qua potestate haec facis et quis tibi dedit hanc potestatem respondens Iesus dixit illis €interrogabo vos et ego unum sermonem €quem si dixeritis mihi €et ego vobis dicam in qua potestate haec facio baptismum Iohannis unde erat e caelo an ex hominibus €at illi cogitabant inter se dicentes €si dixerimus e caelo dicet nobis quare ergo non credidistis illi si autem dixerimus ex hominibus timemus turbam €omnes enim habent Iohannem sicut prophetam et respondentes Iesu dixerunt nescimus €ait illis et ipse €nec ego dico vobis in qua potestate haec facio quid autem vobis videtur €homo habebat duos filios €et accedens ad primum dixit €fili vade hodie operare in vinea mea ille autem respondens ait nolo þï€Öõìçáôåÿï°´¸ÿï‚Íáôôÿ¨•˜‚postea autem paenitentia motus abiit accedens autem ad alterum dixit similiter €at ille respondens ait eo domine et non ivit quis ex duobus fecit voluntatem patris €dicunt novissimus €dicit illis Iesus amen dico vobis €quia publicani et meretrices praecedunt vos in regno Dei venit enim ad vos Iohannes in via iustitiae et non credidistis ei €publicani autem et meretrices crediderunt ei €vos autem videntes nec paenitentiam habuistis postea ut crederetis ei aliam parabolam audite €homo erat pater familias qui plantavit vineam €et sepem circumdedit ei €et fodit in ea torcular et aedificavit turrem €et locavit eam agricolis et peregre profectus est cum autem tempus fructuum adpropinquasset €misit servos suos ad agricolas ut acciperent fructus eius et agricolae adprehensis servis eius €alium ceciderunt alium occiderunt alium vero lapidaverunt iterum misit alios servos plures prioribus €et fecerunt illis similiter novissime autem misit ad eos filium suum dicens €verebuntur filium meum agricolae autem videntes filium dixerunt intra se hic est heres €venite occidamus eum et habebimus hereditatem eius et adprehensum eum eiecerunt extra vineam et occiderunt cum ergo venerit dominus vineae quid faciet agricolis illis aiunt illi malos male perdet €et vineam locabit aliis agricolis €qui reddant ei fructum temporibus suis dicit illis Iesus numquam legistis in scripturis €lapidem quem reprobaverunt aedificantes hic factus est in caput anguli €a Domino factum est istud et est mirabile in oculis nostris ideo dico vobis quia auferetur a vobis regnum Dei €et dabitur genti facienti fructus eius et qui ceciderit super lapidem istum confringetur €super quem vero ceciderit conteret eum et cum audissent principes sacerdotum et Pharisaei parabolas eius €cognoverunt quod de ipsis diceret et quaerentes eum tenere timuerunt turbas €quoniam sicut prophetam eum habebant  et respondens Iesus dixit iterum in parabolis eis dicens simile factum est regnum caelorum homini regi €qui fecit nuptias filio suo et misit servos suos vocare invitatos ad nuptias et nolebant venire iterum misit alios servos dicens €dicite invitatis ecce prandium meum paravi €tauri mei et altilia occisa et omnia parata venite ad €nuptias illi autem neglexerunt et abierunt €alius in villam suam alius vero ad negotiationem suam reliqui vero tenuerunt servos eius €et contumelia adfectos occiderunt rex autem cum audisset iratus est €et missis exercitibus suis perdidit homicidas illos €et civitatem illorum succendit tunc ait servis suis nuptiae quidem paratae sunt €sed qui invitati erant non fuerunt digni ite ergo ad exitus viarum €et quoscumque inveneritis vocate ad nuptias et egressi servi eius in vias €congregaverunt omnes quos invenerunt malos et bonos €et impletae sunt nuptiae discumbentium intravit autem rex ut videret discumbentes €et vidit ibi hominem non vestitum veste nuptiali et ait illi amice quomodo huc intrasti non habens vestem nuptialem €at ille obmutuit tunc dixit rex ministris €ligatis pedibus eius et manibus €mittite eum in tenebras exteriores €ibi erit fletus et stridor dentium multi autem sunt vocati pauci vero electi tunc abeuntes Pharisaei consilium inierunt €ut caperent eum in sermone et mittunt ei discipulos suos cum Herodianis dicentes €magister scimus quia verax es et viam Dei in veritate doces €et non est tibi cura de aliquo €non enim respicis personam hominum dic ergo nobis quid tibi videatur €licet censum dare Caesari an non cognita autem Iesus nequitia eorum ait €quid me temptatis hypocritae ostendite mihi nomisma census €at illi obtulerunt ei denarium et ait illis Iesus €cuius est imago haec et suprascriptio dicunt ei Caesaris €tunc ait illis €reddite ergo quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo et audientes mirati sunt et relicto eo abierunt in illo die accesserunt ad eum Sadducaei €qui dicunt non esse resurrectionem €et interrogaverunt eum dicentes magister €Moses dixit si quis mortuus fuerit non habens filium €ut ducat frater eius uxorem illius et suscitet semen fratri suo erant autem apud nos septem fratres €et primus uxore ducta defunctus est €et non habens semen reliquit uxorem suam fratri suo similiter secundus et tertius usque ad septimum novissime autem omnium et mulier defuncta est in resurrectione ergo cuius erit de septem uxor €omnes enim habuerunt eam respondens autem Iesus ait illis €erratis nescientes scripturas neque virtutem Dei in resurrectione enim neque nubent neque nubentur €sed sunt sicut angeli Dei in caelo de resurrectione autem mortuorum non legistis €quod dictum est a Deo dicente vobis ego sum Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob €non est Deus mortuorum sed viventium et audientes turbae mirabantur in doctrina eius Pharisaei autem audientes quod silentium inposuisset Sadducaeis €convenerunt in unum et interrogavit eum unus ex eis legis doctor temptans eum magister quod est mandatum magnum in lege ait illi Iesus diliges Dominum Deum tuum €ex toto corde tuo et in tota anima tua €et in tota mente tua hoc est maximum et primum mandatum secundum autem simile est huic €diliges proximum tuum sicut te ipsum in his duobus mandatis universa lex pendet et prophetae congregatis autem Pharisaeis interrogavit eos Iesus dicens €quid vobis videtur de Christo cuius filius est €dicunt ei David ait illis €quomodo ergo David in spiritu vocat eum Dominum dicens dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis €donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum si ergo David vocat eum Dominum €quomodo filius eius est et nemo poterat respondere ei verbum €neque ausus fuit quisquam ex illa die eum amplius €interrogare  tunc Iesus locutus est ad turbas et discipulos suos dicens €super cathedram Mosi sederunt scribae et Pharisaei omnia ergo quaecumque dixerint vobis servate et facite €secundum opera vero eorum nolite facere €dicunt enim et non faciunt alligant autem onera gravia et inportabilia €et inponunt in umeros hominum €digito autem suo nolunt ea movere omnia vero opera sua faciunt ut videantur ab hominibus €dilatant enim phylacteria sua €et magnificant fimbrias amant autem primos recubitus in cenis €et primas cathedras in synagogis et salutationes in foro €et vocari ab hominibus rabbi vos autem nolite vocari rabbi €unus enim est magister vester €omnes autem vos fratres estis et patrem nolite vocare vobis super terram €unus enim est Pater vester qui in caelis est nec vocemini magistri quia magister vester unus est Christus qui maior est vestrum erit minister vester qui autem se exaltaverit humiliabitur €et qui se humiliaverit exaltabitur vae autem vobis scribae et Pharisaei hypocritae €quia clauditis regnum caelorum ante homines €vos enim non intratis nec introeuntes sinitis intrare ˜vae vobis scribae et Pharisaei hypocritae €quia circuitis mare et aridam ut faciatis unum proselytum €et cum fuerit factus facitis eum filium gehennae duplo quam vos vae vobis duces caeci €qui dicitis quicumque iuraverit per templum nihil est €qui autem iuraverit in aurum templi debet stulti et caeci quid enim maius est €aurum an templum quod sanctificat aurum et quicumque iuraverit in altari nihil est €quicumque autem iuraverit in dono quod est super illud debet caeci quid enim maius est €donum an altare quod sanctificat donum qui ergo iurat in altare €iurat in eo et in omnibus quae super illud sunt et qui iuraverit in templo €iurat in illo et in eo qui inhabitat in ipso et qui iurat in caelo €iurat in throno Dei et in eo qui sedet super eum vae vobis scribae et Pharisaei hypocritae €quia decimatis mentam et anethum et cyminum €et reliquistis quae graviora sunt legis €iudicium et misericordiam et fidem €haec oportuit facere et illa non omittere duces caeci excolantes culicem camelum autem gluttientes vae vobis scribae et Pharisaei hypocritae €quia mundatis quod de foris est calicis et parapsidis €intus autem pleni sunt rapina et inmunditia Pharisaee caece munda prius quod intus est calicis et parapsidis €ut fiat et id quod de foris est mundum vae vobis scribae et Pharisaei hypocritae €quia similes estis sepulchris dealbatis €quae a foris parent hominibus speciosa þï€Öõìçáôåÿï°´¸ÿï‚Íáôôÿ¨—˜›„intus vero plena sunt ossibus mortuorum et omni spurcitia sic et vos a foris quidem paretis hominibus iusti €intus autem pleni estis hypocrisi et iniquitate vae vobis scribae et Pharisaei hypocritae €quia aedificatis sepulchra prophetarum €et ornatis monumenta iustorum et dicitis si fuissemus in diebus patrum nostrorum €non essemus socii eorum in sanguine prophetarum itaque testimonio estis vobismet ipsis €quia filii estis eorum qui prophetas occiderunt et vos implete mensuram patrum vestrorum serpentes genimina viperarum €quomodo fugietis a iudicio gehennae ideo ecce ego mitto ad vos prophetas et sapientes et €scribas €ex illis occidetis et crucifigetis €et ex eis flagellabitis in synagogis vestris €et persequemini de civitate in civitatem ut veniat super vos omnis sanguis iustus €qui effusus est super terram a sanguine Abel iusti €usque ad sanguinem Zacchariae filii Barachiae €quem occidistis inter templum et altare amen dico vobis venient haec omnia super generationem istam Hierusalem Hierusalem quae occidis prophetas €et lapidas eos qui ad te missi sunt €quotiens volui congregare filios tuos €quemadmodum gallina congregat pullos suos sub alas et noluisti ecce relinquitur vobis domus vestra deserta dico enim vobis non me videbitis amodo donec dicatis €benedictus qui venit in nomine Domini  et egressus Iesus de templo ibat €et accesserunt discipuli eius ut ostenderent ei aedificationes templi ipse autem respondens dixit eis videtis haec omnia €amen dico vobis €non relinquetur hic lapis super lapidem qui non destruatur sedente autem eo super montem Oliveti €accesserunt ad eum discipuli secreto dicentes €dic nobis quando haec erunt €et quod signum adventus tui et consummationis saeculi et respondens Iesus dixit eis videte ne quis vos seducat multi enim venient in nomine meo dicentes ego sum Christus €et multos seducent audituri autem estis proelia et opiniones proeliorum €videte ne turbemini €oportet enim haec fieri sed nondum est finis consurget enim gens in gentem €et regnum in regnum €et erunt pestilentiae et fames et terraemotus per loca haec autem omnia initia sunt dolorum tunc tradent vos in tribulationem et occident vos €et eritis odio omnibus gentibus propter nomen meum et tunc scandalizabuntur multi €et invicem tradent et odio habebunt invicem et multi pseudoprophetae surgent et seducent multos et quoniam abundabit iniquitas €refrigescet caritas multorum qui autem permanserit usque in finem €hic salvus erit et praedicabitur hoc evangelium regni in universo orbe €in testimonium omnibus gentibus €et tunc veniet consummatio cum ergo videritis abominationem desolationis €quae dicta est a Danihelo propheta €stantem in loco sancto €qui legit intellegat tunc qui in Iudaea sunt fugiant ad montes et qui in tecto non descendat tollere aliquid de domo sua et qui in agro non revertatur tollere tunicam suam vae autem praegnatibus et nutrientibus in illis diebus orate autem ut non fiat fuga vestra hieme vel sabbato erit enim tunc tribulatio magna €qualis non fuit ab initio mundi usque modo neque fiet et nisi breviati fuissent dies illi non fieret salva omnis caro €sed propter electos breviabuntur dies illi tunc si quis vobis dixerit ecce hic Christus aut illic €nolite credere surgent enim pseudochristi et pseudoprophetae €et dabunt signa magna et prodigia €ita ut in errorem inducantur si fieri potest etiam electi ecce praedixi vobis si ergo dixerint vobis ecce in deserto est nolite exire €ecce in penetrabilibus nolite credere sicut enim fulgur exit ab oriente €et paret usque in occidente €ita erit et adventus Filii hominis ubicumque fuerit corpus illuc congregabuntur €aquilae statim autem post tribulationem dierum illorum sol obscurabitur €et luna non dabit lumen suum et stellae cadent de caelo €et virtutes caelorum commovebuntur et tunc parebit signum Filii hominis in caelo €et tunc plangent omnes tribus terrae €et videbunt Filium hominis venientem in nubibus caeli €cum virtute multa et maiestate et mittet angelos suos cum tuba et voce magna €et congregabunt electos eius a quattuor ventis €a summis caelorum usque ad terminos eorum ab arbore autem fici discite parabolam €cum iam ramus eius tener fuerit et folia nata €scitis quia prope est aestas ita et vos cum videritis haec omnia €scitote quia prope est in ianuis amen dico vobis quia non praeteribit haec generatio €donec omnia haec fiant caelum et terra transibunt €verba vero mea non praeteribunt de die autem illa et hora nemo scit €neque angeli caelorum nisi Pater solus sicut autem in diebus Noe €ita erit et adventus Filii hominis sicut enim erant in diebus ante diluvium comedentes et bibentes €nubentes et nuptum tradentes €usque ad eum diem quo introivit in arcam €Noe et non cognoverunt donec venit diluvium et tulit omnes €ita erit et adventus Filii hominis tunc duo erunt in agro unus adsumetur et unus relinquetur duae molentes in mola una adsumetur et una relinquetur vigilate ergo quia nescitis qua hora Dominus vester venturus sit illud autem scitote quoniam si sciret pater familias €qua hora fur venturus esset €vigilaret utique et non sineret perfodiri domum suam ideoque et vos estote parati €quia qua nescitis hora Filius hominis venturus est quis putas est fidelis servus et prudens €quem constituit dominus suus supra familiam suam €ut det illis cibum in tempore beatus ille servus quem cum venerit dominus eius €invenerit sic facientem amen dico vobis quoniam super omnia bona sua constituet eum si autem dixerit malus servus ille in corde suo €moram facit dominus meus venire et coeperit percutere conservos suos €manducet autem et bibat cum ebriis veniet dominus servi illius in die qua non sperat et hora qua ignorat et dividet eum partemque eius ponet cum hypocritis €illic erit fletus et stridor dentium  tunc simile erit regnum caelorum decem virginibus €quae accipientes lampadas suas exierunt obviam sponso et sponsae quinque autem ex eis erant fatuae et quinque prudentes sed quinque fatuae acceptis lampadibus non sumpserunt oleum secum prudentes vero acceperunt oleum in vasis suis cum lampadibus moram autem faciente sponso €dormitaverunt omnes et dormierunt media autem nocte clamor factus est €ecce sponsus venit exite obviam ei tunc surrexerunt omnes virgines illae €et ornaverunt lampades suas fatuae autem sapientibus dixerunt €date nobis de oleo vestro quia lampades nostrae extinguntur responderunt prudentes dicentes €ne forte non sufficiat nobis et vobis €ite potius ad vendentes et emite vobis dum autem irent emere venit sponsus €et quae paratae erant intraverunt cum eo ad nuptias €et clausa est ianua novissime veniunt et reliquae virgines dicentes €domine domine aperi nobis at ille respondens ait amen dico vobis nescio vos vigilate itaque quia nescitis diem neque horam sicut enim homo proficiscens €vocavit servos suos et tradidit illis bona sua et uni dedit quinque talenta alii autem duo alii vero unum €unicuique secundum propriam virtutem €et profectus est statim abiit autem qui quinque talenta acceperat €et operatus est in eis et lucratus est alia quinque similiter qui duo acceperat lucratus est alia duo qui autem unum acceperat abiens fodit in terra €et abscondit pecuniam domini sui post multum vero temporis venit dominus servorum illorum €et posuit rationem cum eis et accedens qui quinque talenta acceperat €obtulit alia quinque talenta dicens €domine quinque talenta mihi tradidisti €ecce alia quinque superlucratus sum ait illi dominus eius euge bone serve et fidelis €quia super pauca fuisti fidelis super multa te €constituam €intra in gaudium domini tui accessit autem et qui duo talenta acceperat et €ait €domine duo talenta tradidisti mihi ecce alia duo lucratus sum ait illi dominus eius euge serve bone et fidelis €quia super pauca fuisti fidelis supra multa te €constituam €intra in gaudium domini tui accedens autem et qui unum talentum acceperat ait €domine scio quia homo durus es €metis ubi non seminasti et congregas ubi non sparsisti et timens abii et abscondi talentum tuum in terra €ecce habes quod tuum est þï€Öõìçáôåÿï°´¸ÿï‚Íáôôÿ¨™˜šrespondens autem dominus eius dixit ei serve male et piger €sciebas quia meto ubi non semino et congrego ubi non sparsi oportuit ergo te mittere pecuniam meam €nummulariis €et veniens ego recepissem utique quod meum est cum usura tollite itaque ab eo talentum et date ei qui habet decem talenta omni enim habenti dabitur et abundabit €ei autem qui non habet et quod videtur habere auferetur ab eo et inutilem servum eicite in tenebras exteriores €illic erit fletus et stridor dentium cum autem venerit Filius hominis in maiestate sua €et omnes angeli cum eo €tunc sedebit super sedem maiestatis suae et congregabuntur ante eum omnes gentes €et separabit eos ab invicem sicut pastor segregat oves ab hedis et statuet oves quidem a dextris suis hedos autem a sinistris tunc dicet rex his qui a dextris eius erunt €venite benedicti Patris mei €possidete paratum vobis regnum a constitutione mundi esurivi enim et dedistis mihi manducare €sitivi et dedistis mihi bibere €hospes eram et collexistis me nudus et operuistis me €infirmus et visitastis me €in carcere eram et venistis ad me tunc respondebunt ei iusti dicentes €Domine quando te vidimus esurientem et pavimus €sitientem et dedimus tibi potum quando autem te vidimus hospitem et colleximus te €aut nudum et cooperuimus aut quando te vidimus infirmum aut in carcere €et venimus ad te et respondens rex dicet illis amen dico vobis €quamdiu fecistis uni de his fratribus meis minimis mihi €fecistis tunc dicet et his qui a sinistris erunt €discedite a me maledicti in ignem aeternum €qui paratus est diabolo et angelis eius esurivi enim et non dedistis mihi manducare €sitivi et non dedistis mihi potum hospes eram et non collexistis me €nudus et non operuistis me €infirmus et in carcere et non visitastis me tunc respondebunt et ipsi dicentes €Domine quando te vidimus esurientem aut sitientem €aut hospitem aut nudum €aut infirmum vel in carcere €et non ministravimus tibi tunc respondebit illis dicens amen dico vobis €quamdiu non fecistis uni de minoribus his nec mihi fecistis et ibunt hii in supplicium aeternum iusti autem in vitam aeternam  et factum est cum consummasset Iesus sermones hos omnes €dixit discipulis suis scitis quia post biduum pascha fiet €et Filius hominis tradetur ut crucifigatur tunc congregati sunt principes sacerdotum et seniores populi €in atrium principis sacerdotum qui dicebatur Caiaphas et consilium fecerunt ut Iesum dolo tenerent et occiderent dicebant autem non in die festo €ne forte tumultus fieret in populo cum autem esset Iesus in Bethania €in domo Simonis leprosi accessit ad eum mulier habens alabastrum unguenti pretiosi €et effudit super caput ipsius recumbentis videntes autem discipuli indignati sunt dicentes €ut quid perditio haec potuit enim istud venundari multo et dari pauperibus sciens autem Iesus ait illis quid molesti estis mulieri €opus bonum operata est in me nam semper pauperes habetis vobiscum €me autem non semper habetis mittens enim haec unguentum hoc in corpus meum €ad sepeliendum me fecit amen dico vobis €ubicumque praedicatum fuerit hoc evangelium in toto mundo €dicetur et quod haec fecit in memoriam eius tunc abiit unus de duodecim €qui dicitur Iudas Scarioth €ad principes sacerdotum et ait illis quid vultis mihi dare et ego vobis eum tradam €at illi constituerunt ei triginta argenteos et exinde quaerebat oportunitatem ut eum traderet prima autem azymorum €accesserunt discipuli ad Iesum dicentes €ubi vis paremus tibi comedere pascha at Iesus dixit ite in civitatem ad quendam et dicite ei €magister dicit tempus meum prope est €apud te facio pascha cum discipulis meis et fecerunt discipuli sicut constituit illis Iesus €et paraverunt pascha vespere autem facto €discumbebat cum duodecim discipulis et edentibus illis dixit €amen dico vobis quia unus vestrum me traditurus est et contristati valde coeperunt singuli dicere €numquid ego sum Domine at ipse respondens ait €qui intinguit mecum manum in parapside hic me tradet Filius quidem hominis vadit sicut scriptum est de illo €vae autem homini illi per quem Filius hominis traditur €bonum erat ei si natus non fuisset homo ille respondens autem Iudas qui tradidit eum dixit €numquid ego sum rabbi €ait illi tu dixisti cenantibus autem eis accepit Iesus panem et benedixit ac fregit €deditque discipulis suis et ait €accipite et comedite hoc est corpus meum et accipiens calicem gratias egit et dedit illis dicens €bibite ex hoc omnes hic est enim sanguis meus novi testamenti €qui pro multis effunditur in remissionem peccatorum dico autem vobis €non bibam amodo de hoc genimine vitis usque in diem illum €cum illud bibam vobiscum novum in regno Patris mei et hymno dicto exierunt in montem Oliveti tunc dicit illis Iesus €omnes vos scandalum patiemini in me in ista nocte €scriptum est enim percutiam pastorem et dispergentur oves gregis postquam autem resurrexero praecedam vos in Galilaeam respondens autem Petrus ait illi €et si omnes scandalizati fuerint in te ego numquam scandalizabor ait illi Iesus amen dico tibi €quia in hac nocte antequam gallus cantet ter me negabis ait illi Petrus etiam si oportuerit me mori tecum non te negabo €similiter et omnes discipuli dixerunt tunc venit Iesus cum illis in villam quae dicitur Gethsemani €et dixit discipulis suis €sedete hic donec vadam illuc et orem et adsumpto Petro et duobus filiis Zebedaei €coepit contristari et maestus esse tunc ait illis tristis est anima mea usque ad mortem €sustinete hic et vigilate mecum et progressus pusillum procidit in faciem suam orans et dicens €mi Pater si possibile est transeat a me calix iste €verumtamen non sicut ego volo sed sicut tu et venit ad discipulos et invenit eos dormientes €et dicit Petro sic non potuistis una hora vigilare mecum vigilate et orate ut non intretis in temptationem €spiritus quidem promptus est caro autem infirma iterum secundo abiit et oravit dicens €Pater mi si non potest hic calix transire nisi bibam illum €fiat voluntas tua et venit iterum et invenit eos dormientes €erant enim oculi eorum gravati et relictis illis iterum abiit et oravit tertio eundem sermonem dicens tunc venit ad discipulos suos et dicit illis €dormite iam et requiescite ecce adpropinquavit hora €et Filius hominis traditur in manus peccatorum surgite eamus €ecce adpropinquavit qui me tradit adhuc ipso loquente ecce Iudas unus de duodecim venit €et cum eo turba multa cum gladiis et fustibus €a principibus sacerdotum et senioribus populi qui autem tradidit eum dedit illis signum dicens €quemcumque osculatus fuero ipse est tenete eum et confestim accedens ad Iesum dixit have rabbi €et osculatus est eum dixitque illi Iesus amice ad quod venisti €tunc accesserunt et manus iniecerunt in Iesum €et tenuerunt eum et ecce unus ex his qui erant cum Iesu €extendens manum exemit gladium suum €et percutiens servum principis sacerdotum €amputavit auriculam eius tunc ait illi Iesus converte gladium tuum in locum suum €omnes enim qui acceperint gladium gladio peribunt an putas quia non possum rogare Patrem meum €et exhibebit mihi modo plus quam duodecim legiones €angelorum quomodo ergo implebuntur scripturae quia sic oportet fieri in illa hora dixit Iesus turbis €tamquam ad latronem existis cum gladiis et fustibus conprehendere me €cotidie apud vos sedebam docens in templo et non me tenuistis hoc autem totum factum est €ut implerentur scripturae prophetarum €tunc discipuli omnes relicto eo fugerunt at illi tenentes Iesum duxerunt ad Caiaphan principem sacerdotum €ubi scribae et seniores convenerant Petrus autem sequebatur eum a longe €usque in atrium principis sacerdotum €et ingressus intro sedebat cum ministris ut videret finem principes autem sacerdotum et omne concilium €quaerebant falsum testimonium contra Iesum €ut eum morti traderent et non invenerunt cum multi falsi testes accessissent €novissime autem venerunt duo falsi testes et dixerunt €hic dixit possum destruere templum Dei €et post triduum aedificare illud et surgens princeps sacerdotum ait illi €nihil respondes ad ea quae isti adversum te testificantur Iesus autem tacebat þï€Öõìçáôåÿï°´¸ÿï‚Íáôôÿ¨š˜¿‚et princeps sacerdotum ait illi adiuro te per Deum vivum €ut dicas nobis si tu es Christus Filius Dei dicit illi Iesus tu dixisti €verumtamen dico vobis €amodo videbitis Filium hominis sedentem a dextris virtutis €et venientem in nubibus caeli tunc princeps sacerdotum scidit vestimenta sua dicens €blasphemavit quid adhuc egemus testibus €ecce nunc audistis blasphemiam quid vobis videtur €at illi respondentes dixerunt reus est mortis tunc expuerunt in faciem eius et colaphis eum ceciderunt €alii autem palmas in faciem ei dederunt dicentes €prophetiza nobis Christe quis est qui te percussit Petrus vero sedebat foris in atrio €et accessit ad eum una ancilla dicens et tu cum Iesu Galilaeo eras at ille negavit coram omnibus dicens nescio quid dicis exeunte autem illo ianuam vidit eum alia €et ait his qui erant ibi et hic erat cum Iesu Nazareno et iterum negavit cum iuramento quia non novi hominem et post pusillum accesserunt qui stabant et dixerunt Petro €vere et tu ex illis es nam et loquella tua manifestum te facit tunc coepit detestari et iurare quia non novisset hominem €et continuo gallus cantavit et recordatus est Petrus verbi Iesu quod dixerat €priusquam gallus cantet ter me negabis €et egressus foras ploravit amare  mane autem facto €consilium inierunt omnes principes sacerdotum et seniores populi €adversus Iesum €ut eum morti traderent et vinctum adduxerunt eum et tradiderunt Pontio Pilato praesidi tunc videns Iudas qui eum tradidit quod damnatus esset €paenitentia ductus rettulit triginta argenteos principibus sacerdotum €et senioribus dicens €peccavi tradens sanguinem iustum €at illi dixerunt quid ad nos tu videris et proiectis argenteis in templo €recessit et abiens laqueo se suspendit principes autem sacerdotum acceptis argenteis dixerunt €non licet mittere eos in corbanan quia pretium sanguinis €est consilio autem inito €emerunt ex illis agrum figuli in sepulturam peregrinorum propter hoc vocatus est ager ille Acheldemach ager €sanguinis €usque in hodiernum diem tunc impletum est quod dictum est per Hieremiam prophetam €dicentem €et acceperunt triginta argenteos pretium adpretiati €quem adpretiaverunt a filiis Israhel et dederunt eos in agrum figuli sicut constituit mihi Dominus Iesus autem stetit ante praesidem €et interrogavit eum praeses dicens tu es rex Iudaeorum €dicit ei Iesus tu dicis et cum accusaretur a principibus sacerdotum et senioribus nihil €respondit tunc dicit illi Pilatus €non audis quanta adversum te dicant testimonia et non respondit ei ad ullum verbum €ita ut miraretur praeses vehementer per diem autem sollemnem consueverat praeses dimittere populo unum vinctum quem voluissent habebat autem tunc vinctum insignem €qui dicebatur Barabbas congregatis ergo illis dixit Pilatus €quem vultis dimittam vobis €Barabban an Iesum qui dicitur Christus sciebat enim quod per invidiam tradidissent eum sedente autem illo pro tribunali €misit ad illum uxor eius dicens nihil tibi et iusto illi €multa enim passa sum hodie per visum propter eum princeps autem sacerdotum et seniores persuaserunt €populis €ut peterent Barabban Iesum vero perderent respondens autem praeses ait illis €quem vultis vobis de duobus dimitti €at illi dixerunt Barabban dicit illis Pilatus €quid igitur faciam de Iesu qui dicitur Christus dicunt omnes crucifigatur €ait illis praeses quid enim mali fecit €at illi magis clamabant dicentes crucifigatur videns autem Pilatus quia nihil proficeret sed magis tumultus fieret €accepta aqua lavit manus coram populo dicens €innocens ego sum a sanguine iusti huius vos videritis et respondens universus populus dixit €sanguis eius super nos et super filios nostros tunc dimisit illis Barabban €Iesum autem flagellatum tradidit eis ut crucifigeretur tunc milites praesidis suscipientes Iesum in praetorio €congregaverunt ad eum universam cohortem et exuentes eum clamydem coccineam circumdederunt ei et plectentes coronam de spinis posuerunt super caput eius €et harundinem in dextera eius €et genu flexo ante eum inludebant dicentes €have rex Iudaeorum et expuentes in eum acceperunt harundinem et percutiebant caput eius et postquam inluserunt ei exuerunt eum clamydem €et induerunt eum vestimentis eius €et duxerunt eum ut crucifigerent exeuntes autem invenerunt hominem cyreneum €nomine Simonem €hunc angariaverunt ut tolleret crucem eius et venerunt in locum qui dicitur Golgotha €quod est Calvariae locus et dederunt ei vinum bibere cum felle mixtum €et cum gustasset noluit bibere postquam autem crucifixerunt eum €diviserunt vestimenta eius sortem mittentes et sedentes servabant eum et inposuerunt super caput eius causam ipsius scriptam €hic est Iesus rex Iudaeorum tunc crucifixi sunt cum eo duo latrones €unus a dextris et unus a sinistris praetereuntes autem blasphemabant eum €moventes capita sua et dicentes €qui destruit templum €et in triduo illud reaedificat €salva temet ipsum si Filius Dei es descende de cruce similiter et principes sacerdotum inludentes cum scribis et senioribus €dicentes alios salvos fecit se ipsum non potest salvum facere €si rex Israhel est descendat nunc de cruce €et credemus ei confidet in Deo €liberet nunc eum si vult €dixit enim quia Dei Filius sum id ipsum autem et latrones qui fixi erant cum eo €inproperabant ei a sexta autem hora tenebrae factae sunt super universam terram €usque ad horam nonam et circa horam nonam clamavit Iesus voce magna dicens €Heli Heli lema sabacthani €hoc est Deus meus Deus meus ut quid dereliquisti me quidam autem illic stantes et audientes dicebant €Heliam vocat iste et continuo currens unus ex eis €acceptam spongiam implevit aceto et inposuit harundini €et dabat ei bibere ceteri vero dicebant sine videamus an veniat Helias liberans eum Iesus autem iterum clamans voce magna emisit spiritum et ecce velum templi scissum est in duas partes €a summo usque deorsum €et terra mota est et petrae scissae sunt et monumenta aperta sunt €et multa corpora sanctorum qui dormierant surrexerunt et exeuntes de monumentis post resurrectionem eius €venerunt in sanctam civitatem et apparuerunt multis centurio autem et qui cum eo erant custodientes Iesum €viso terraemotu et his quae fiebant timuerunt valde dicentes €vere Dei Filius erat iste erant autem ibi mulieres multae a longe €quae secutae erant Iesum a Galilaea ministrantes ei inter quas erat Maria Magdalene €et Maria Iacobi et Ioseph mater et mater filiorum Zebedaei cum sero autem factum esset €venit quidam homo dives ab Arimathia nomine Ioseph €qui et ipse discipulus erat Iesu hic accessit ad Pilatum et petiit corpus Iesu €tunc Pilatus iussit reddi corpus et accepto corpore €Ioseph involvit illud sindone munda et posuit illud in monumento suo novo quod exciderat in petra €et advolvit saxum magnum ad ostium monumenti et abiit erat autem ibi Maria Magdalene et altera Maria €sedentes contra sepulchrum altera autem die quae est post parasceven €convenerunt principes sacerdotum et Pharisaei ad Pilatum dicentes €domine recordati sumus quia seductor ille dixit adhuc vivens €post tres dies resurgam iube ergo custodiri sepulchrum usque in diem tertium €ne forte veniant discipuli eius et furentur eum €et dicant plebi surrexit a mortuis €et erit novissimus error peior priore ait illis Pilatus habetis custodiam ite custodite sicut scitis illi autem abeuntes munierunt sepulchrum €signantes lapidem cum custodibus  vespere autem sabbati quae lucescit in primam sabbati €venit Maria Magdalene et altera Maria videre sepulchrum et ecce terraemotus factus est magnus €angelus enim Domini descendit de caelo €et accedens revolvit lapidem et sedebat super eum erat autem aspectus eius sicut fulgur €et vestimentum eius sicut nix prae timore autem eius exterriti sunt custodes €et facti sunt velut mortui respondens autem angelus dixit mulieribus €nolite timere vos scio enim quod Iesum qui crucifixus est quaeritis non est hic surrexit enim sicut dixit €venite videte locum ubi positus erat Dominus et cito euntes dicite discipulis eius quia surrexit €et ecce praecedit vos in Galilaeam ibi eum videbitis €ecce praedixi vobis et exierunt cito de monumento þï€Öõìçáôåÿï°´¸ÿï‚Íáôôÿ¨œ˜ˆ‚cum timore et magno gaudio €currentes nuntiare discipulis eius et ecce Iesus occurrit illis dicens havete €illae autem accesserunt et tenuerunt pedes eius et adoraverunt eum tunc ait illis Iesus nolite timere €ite nuntiate fratribus meis ut eant in Galilaeam €ibi me videbunt quae cum abissent ecce quidam de custodibus venerunt in civitatem €et nuntiaverunt principibus sacerdotum omnia quae facta fuerant et congregati cum senioribus consilio accepto €pecuniam copiosam dederunt militibus dicentes €dicite quia discipuli eius nocte venerunt €et furati sunt eum nobis dormientibus et si hoc auditum fuerit a praeside €nos suadebimus ei et securos vos faciemus at illi accepta pecunia fecerunt sicut erant docti €et divulgatum est verbum istud apud Iudaeos usque in hodiernum diem undecim autem discipuli abierunt in Galilaeam in montem €ubi constituerat illis Iesus et videntes eum adoraverunt €quidam autem dubitaverunt et accedens Iesus locutus est eis dicens €data est mihi omnis potestas in caelo et in terra euntes ergo docete omnes gentes €baptizantes eos in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti docentes eos servare omnia quaecumque mandavi vobis €et ecce ego vobiscum sum omnibus diebus €usque ad consummationem saeculi àï‚Íáòëÿ¡initium evangelii Iesu Christi Filii Dei sicut scriptum est in Esaia propheta €ecce mitto angelum meum ante faciem tuam €qui praeparabit viam tuam vox clamantis in deserto parate viam Domini €rectas facite semitas eius fuit Iohannes in deserto baptizans €et praedicans baptismum paenitentiae in remissionem peccatorum et egrediebatur ad illum omnis Iudaeae regio €et Hierosolymitae universi €et baptizabantur ab illo in Iordane flumine €confitentes peccata sua et erat Iohannes vestitus pilis cameli €et zona pellicia circa lumbos eius €et lucustas et mel silvestre edebat et praedicabat dicens venit fortior me post me €cuius non sum dignus procumbens solvere corrigiam calciamentorum eius ego baptizavi vos aqua ille vero baptizabit vos Spiritu Sancto et factum est in diebus illis venit Iesus a Nazareth Galilaeae €et baptizatus est in Iordane ab Iohanne et statim ascendens de aqua vidit apertos caelos €et Spiritum tamquam columbam descendentem et manentem in €ipso et vox facta est de caelis €tu es Filius meus dilectus in te conplacui et statim Spiritus expellit eum in desertum et erat in deserto quadraginta diebus et quadraginta noctibus €et temptabatur a Satana €eratque cum bestiis et angeli ministrabant illi postquam autem traditus est Iohannes €venit Iesus in Galilaeam €praedicans evangelium regni Dei et dicens €quoniam impletum est tempus et adpropinquavit regnum Dei €paenitemini et credite evangelio et praeteriens secus mare Galilaeae €vidit Simonem et Andream fratrem eius mittentes retia in mare €erant enim piscatores et dixit eis Iesus venite post me €et faciam vos fieri piscatores hominum et protinus relictis retibus secuti sunt eum et progressus inde pusillum €vidit Iacobum Zebedaei et Iohannem fratrem eius €et ipsos in navi conponentes retia et statim vocavit illos €et relicto patre suo Zebedaeo in navi cum mercennariis €secuti sunt eum et ingrediuntur Capharnaum €et statim sabbatis ingressus synagogam docebat eos et stupebant super doctrina eius €erat enim docens eos quasi potestatem habens €et non sicut scribae et erat in synagoga eorum homo in spiritu inmundo €et exclamavit dicens €quid nobis et tibi Iesu Nazarene venisti perdere nos €scio qui sis Sanctus Dei et comminatus est ei Iesus dicens obmutesce et exi de homine et discerpens eum spiritus inmundus €et exclamans voce magna exivit ab eo et mirati sunt omnes ita ut conquirerent inter se dicentes €quidnam est hoc quae doctrina haec nova €quia in potestate et spiritibus inmundis imperat et €oboediunt ei et processit rumor eius statim in omnem regionem Galilaeae et protinus egredientes de synagoga €venerunt in domum Simonis et Andreae cum Iacobo et Iohanne decumbebat autem socrus Simonis febricitans €et statim dicunt ei de illa et accedens elevavit eam adprehensa manu eius €et continuo dimisit eam febris et ministrabat eis vespere autem facto cum occidisset sol €adferebant ad eum omnes male habentes et daemonia habentes et erat omnis civitas congregata ad ianuam et curavit multos qui vexabantur variis languoribus €et daemonia multa eiciebat €et non sinebat loqui ea quoniam sciebant eum et diluculo valde surgens €egressus abiit in desertum locum ibique orabat et persecutus est eum Simon et qui cum €illo erant et cum invenissent eum dixerunt ei quia omnes quaerunt te et ait illis €eamus in proximos vicos et civitates ut et ibi praedicem €ad hoc enim veni et erat praedicans in synagogis eorum et omni Galilaea €et daemonia eiciens et venit ad eum leprosus deprecans eum €et genu flexo dixit si vis potes me mundare Iesus autem misertus eius extendit manum suam €et tangens eum ait illi volo mundare et cum dixisset statim discessit ab eo lepra et mundatus est et comminatus ei statim eiecit illum et dicit ei vide nemini dixeris €sed vade ostende te principi sacerdotum €et offer pro emundatione tua quae praecepit Moses €in testimonium illis at ille egressus coepit praedicare et diffamare sermonem €ita ut iam non posset manifeste in civitatem €introire €sed foris in desertis locis esse €et conveniebant ad eum undique  et iterum intravit Capharnaum post dies et auditum est quod in domo esset €et convenerunt multi ita ut non caperet neque ad ianuam €et loquebatur eis verbum et venerunt ferentes ad eum paralyticum €qui a quattuor portabatur et cum non possent offerre eum illi prae turba €nudaverunt tectum ubi erat €et patefacientes submiserunt grabattum in quo paralyticus iacebat cum vidisset autem Iesus fidem illorum ait paralytico €fili dimittuntur tibi peccata erant autem illic quidam de scribis sedentes €et cogitantes in cordibus suis quid hic sic loquitur blasphemat €quis potest dimittere peccata nisi solus Deus quo statim cognito Iesus spiritu suo €quia sic cogitarent intra se €dicit illis quid ista cogitatis in cordibus vestris quid est facilius dicere paralytico dimittuntur tibi peccata €an dicere surge et tolle grabattum tuum et ambula ut autem sciatis €quia potestatem habet Filius hominis in terra €dimittendi peccata €ait paralytico tibi dico surge tolle grabattum tuum et vade in domum tuam et statim ille surrexit €et sublato grabatto abiit coram omnibus €ita ut admirarentur omnes €et honorificarent Deum dicentes quia numquam sic vidimus et egressus est rursus ad mare €omnisque turba veniebat ad eum et docebat eos et cum praeteriret vidit Levin Alphei sedentem ad teloneum €et ait illi sequere me et surgens secutus est eum et factum est cum accumberet in domo illius €multi publicani et peccatores simul discumbebant cum Iesu et discipulis €eius €erant enim multi qui et sequebantur eum et scribae et Pharisaei videntes €quia manducaret cum peccatoribus et publicanis €dicebant discipulis eius €quare cum publicanis et peccatoribus manducat et bibit magister vester hoc audito Iesus ait illis €non necesse habent sani medicum sed qui male habent €non enim veni vocare iustos sed peccatores et erant discipuli Iohannis et Pharisaei ieiunantes €et veniunt et dicunt illi €cur discipuli Iohannis et Pharisaeorum ieiunant €tui autem discipuli non ieiunant et ait illis Iesus €numquid possunt filii nuptiarum quamdiu sponsus cum illis est ieiunare €quanto tempore habent secum sponsum non possunt ieiunare venient autem dies cum auferetur ab eis sponsus €et tunc ieiunabunt in illa die nemo adsumentum panni rudis adsuit vestimento veteri €alioquin aufert supplementum novum a veteri €et maior scissura fit et nemo mittit vinum novellum in utres veteres €alioquin disrumpet vinum utres €et vinum effunditur et utres peribunt €sed vinum novum in utres novos mitti debet et factum est iterum €cum sabbatis ambularet per sata €et discipuli eius coeperunt praegredi et €vellere spicas Pharisaei autem dicebant ei €ecce quid faciunt sabbatis quod non licet et ait illis €numquam legistis quid fecerit David quando necessitatem habuit €et esuriit ipse et qui cum eo erant þï€Öõìçáôåÿï°´¹ÿï‚Íáòëÿ¢˜šquomodo introiit in domum Dei €sub Abiathar principe sacerdotum €et panes propositionis manducavit €quos non licet manducare nisi sacerdotibus €et dedit eis qui cum eo erant et dicebat eis sabbatum propter hominem factum est €et non homo propter sabbatum itaque dominus est Filius hominis etiam sabbati  et introivit iterum synagogam €et erat ibi homo habens manum aridam et observabant eum si sabbatis curaret €ut accusarent illum et ait homini habenti manum aridam surge in medium et dicit eis licet sabbatis bene facere an male €animam salvam facere an perdere €at illi tacebant et circumspiciens eos cum ira €contristatus super caecitatem cordis eorum €dicit homini extende manum tuam €et extendit et restituta est manus illi exeuntes autem statim Pharisaei cum Herodianis €consilium faciebant adversus eum quomodo eum perderent et Iesus cum discipulis suis secessit ad mare €et multa turba a Galilaea et Iudaea secuta est eum et ab Hierosolymis et ab Idumea et trans Iordanen €et qui circa Tyrum et Sidonem multitudo magna €audientes quae faciebat venerunt ad eum et dixit discipulis suis €ut navicula sibi deserviret €propter turbam ne conprimerent eum multos enim sanabat €ita ut inruerent in eum ut illum tangerent €quotquot habebant plagas et spiritus inmundi €cum illum videbant procidebant ei €et clamabant dicentes tu es Filius Dei €et vehementer comminabatur eis ne manifestarent illum et ascendens in montem vocavit ad se quos voluit ipse €et venerunt ad eum et fecit ut essent duodecim cum illo €et ut mitteret eos praedicare et dedit illis potestatem curandi infirmitates et eiciendi daemonia et inposuit Simoni nomen Petrus et Iacobum Zebedaei et Iohannem fratrem Iacobi €et inposuit eis nomina Boanerges quod est Filii tonitrui et Andream et Philippum €et Bartholomeum et Mattheum et Thomam €et Iacobum Alphei et Thaddeum €et Simonem Cananeum et Iudam Scarioth qui et tradidit illum et veniunt ad domum et convenit iterum turba €ita ut non possent neque panem manducare et cum audissent sui exierunt tenere eum €dicebant enim quoniam in furorem versus est et scribae qui ab Hierosolymis descenderant dicebant €quoniam Beelzebub habet €et quia in principe daemonum eicit daemonia et convocatis eis in parabolis dicebat illis €quomodo potest Satanas Satanan eicere et si regnum in se dividatur €non potest stare regnum illud et si domus super semet ipsam dispertiatur €non poterit domus illa stare et si Satanas consurrexit in semet ipsum dispertitus €est €et non potest stare sed finem habet nemo potest vasa fortis ingressus in domum diripere €nisi prius fortem alliget €et tunc domum eius diripiet amen dico vobis €quoniam omnia dimittentur filiis hominum peccata €et blasphemiae quibus blasphemaverint qui autem blasphemaverit in Spiritum Sanctum €non habet remissionem in aeternum €sed reus erit aeterni delicti quoniam dicebant spiritum inmundum habet et veniunt mater eius et fratres €et foris stantes miserunt ad eum vocantes eum et sedebat circa eum turba et dicunt ei €ecce mater tua et fratres tui foris quaerunt te et respondens eis ait quae est mater mea et fratres mei et circumspiciens eos qui in circuitu eius sedebant ait €ecce mater mea et fratres mei qui enim fecerit voluntatem Dei €hic frater meus et soror mea et mater est  et iterum coepit docere ad mare €et congregata est ad eum turba multa €ita ut in navem ascendens sederet in mari €et omnis turba circa mare super terram erat et docebat eos in parabolis multa €et dicebat illis in doctrina sua audite €ecce exiit seminans ad seminandum et dum seminat aliud cecidit circa viam €et venerunt volucres et comederunt illud aliud vero cecidit super petrosa ubi non habuit terram multam €et statim exortum est quoniam non habebat altitudinem terrae et quando exortus est sol exaestuavit €et eo quod non haberet radicem exaruit et aliud cecidit in spinas €et ascenderunt spinae et offocaverunt illud €et fructum non dedit et aliud cecidit in terram bonam €et dabat fructum ascendentem et crescentem €et adferebat unum triginta et unum sexaginta et unum centum et dicebat qui habet aures audiendi audiat et cum esset singularis €interrogaverunt eum hii qui cum eo erant cum €duodecim parabolas et dicebat eis €vobis datum est €mysterium regni Dei €illis autem qui foris sunt in parabolis omnia fiunt ut videntes videant et non videant €et audientes audiant et non intellegant €nequando convertantur et dimittantur eis peccata et ait illis nescitis parabolam hanc €et quomodo omnes parabolas cognoscetis qui seminat verbum seminat hii autem sunt qui circa viam ubi seminatur verbum €et cum audierint confestim venit Satanas €et aufert verbum quod seminatum est in corda €eorum et hii sunt similiter qui super petrosa €seminantur €qui cum audierint verbum statim cum gaudio accipiunt illud et non habent radicem in se sed temporales sunt €deinde orta tribulatione et persecutione propter verbum €confestim scandalizantur et alii sunt qui in spinis seminantur €hii sunt qui verbum audiunt et aerumnae saeculi et deceptio divitiarum €et circa reliqua concupiscentiae introeuntes suffocant verbum €et sine fructu efficitur et hii sunt qui super terram bonam seminati sunt €qui audiunt verbum et suscipiunt et fructificant €unum triginta et unum sexaginta et unum centum et dicebat illis €numquid venit lucerna ut sub modio ponatur aut sub lecto €nonne ut super candelabrum ponatur non enim est aliquid absconditum quod non manifestetur €nec factum est occultum sed ut in palam veniat si quis habet aures audiendi audiat et dicebat illis videte quid audiatis €in qua mensura mensi fueritis remetietur vobis et adicietur vobis qui enim habet dabitur illi €et qui non habet etiam quod habet auferetur ab illo et dicebat sic est regnum Dei €quemadmodum si homo iaciat €sementem in terram et dormiat et exsurgat nocte ac die €et semen germinet et increscat dum nescit ille ultro enim terra fructificat primum herbam deinde spicam €deinde plenum frumentum in spica et cum se produxerit fructus €statim mittit falcem quoniam adest messis et dicebat cui adsimilabimus regnum Dei €aut cui parabolae conparabimus illud sicut granum sinapis quod cum seminatum fuerit in terra €minus est omnibus seminibus quae sunt in terra et cum seminatum fuerit ascendit et fit maius omnibus holeribus €et facit ramos magnos €ita ut possint sub umbra eius aves caeli habitare et talibus multis parabolis loquebatur eis verbum €prout poterant audire sine parabola autem non loquebatur eis €seorsum autem discipulis suis disserebat omnia et ait illis illa die cum sero esset factum €transeamus contra et dimittentes turbam adsumunt eum €ita ut erat in navi €et aliae naves erant cum illo et facta est procella magna venti €et fluctus mittebat in navem €ita ut impleretur navis et erat ipse in puppi supra cervical dormiens €et excitant eum et dicunt ei €magister non ad te pertinet quia perimus et exsurgens comminatus est vento €et dixit mari tace obmutesce €et cessavit ventus et facta est tranquillitas magna et ait illis quid timidi estis necdum habetis fidem €et timuerunt magno timore et dicebant ad alterutrum €quis putas est iste quia et ventus et mare oboediunt ei  et venerunt trans fretum maris in regionem Gerasenorum et exeunti ei de navi €statim occurrit ei de monumentis homo in spiritu inmundo qui domicilium habebat in monumentis €et neque catenis iam quisquam eum poterat ligare quoniam saepe conpedibus et catenis vinctus €disrupisset catenas et conpedes comminuisset €et nemo poterat eum domare et semper nocte ac die in monumentis et in montibus €erat €clamans et concidens se lapidibus videns autem Iesum a longe cucurrit et adoravit eum et clamans voce magna dicit €quid mihi et tibi Iesu Fili Dei summi €adiuro te per Deum ne me torqueas dicebat enim illi exi spiritus inmunde ab homine et interrogabat eum quod tibi nomen est €et dicit ei Legio nomen mihi est quia multi sumus et deprecabatur eum multum €ne se expelleret extra regionem erat autem ibi circa montem grex porcorum magnus pascens et deprecabantur eum spiritus dicentes €mitte nos in porcos ut in eos introeamus þï€Öõìçáôåÿï°´¹ÿï‚Íáòëÿ¥˜et concessit eis statim Iesus €et exeuntes spiritus inmundi introierunt in porcos €et magno impetu grex praecipitatus est in mare ad duo €milia €et suffocati sunt in mare qui autem pascebant eos fugerunt €et nuntiaverunt in civitatem et in agros €et egressi sunt videre quid esset facti et veniunt ad Iesum €et vident illum qui a daemonio vexabatur sedentem vestitum et sanae €mentis €et timuerunt et narraverunt illis qui viderant €qualiter factum esset ei qui daemonium habuerat et de porcis et rogare eum coeperunt ut discederet de €finibus eorum cumque ascenderet navem €coepit illum deprecari qui daemonio vexatus €fuerat €ut esset cum illo et non admisit eum €sed ait illi vade in domum tuam ad tuos €et adnuntia illis quanta tibi Dominus fecerit €et misertus sit tui et abiit et coepit praedicare in Decapoli quanta sibi fecisset Iesus €et omnes mirabantur et cum transcendisset Iesus in navi €rursus trans fretum convenit turba multa ad illum €et erat circa mare et venit quidam de archisynagogis nomine Iairus €et videns eum procidit ad pedes eius et deprecabatur eum multum dicens €quoniam filia mea in extremis est €veni inpone manus super eam ut salva sit et vivat et abiit cum illo €et sequebatur eum turba multa et conprimebant illum et mulier quae erat in profluvio sanguinis annis duodecim et fuerat multa perpessa a conpluribus medicis €et erogaverat omnia sua €nec quicquam profecerat sed magis deterius habebat cum audisset de Iesu venit in turba retro €et tetigit vestimentum eius dicebat enim quia si vel vestimentum eius tetigero salva ero et confestim siccatus est fons sanguinis eius €et sensit corpore quod sanata esset a plaga et statim Iesus cognoscens in semet ipso €virtutem quae exierat de eo €conversus ad turbam aiebat quis tetigit vestimenta mea et dicebant ei discipuli sui €vides turbam conprimentem te et dicis quis me tetigit et circumspiciebat videre eam quae hoc fecerat mulier autem timens et tremens €sciens quod factum esset in se €venit et procidit ante eum et dixit ei omnem veritatem ille autem dixit ei €filia fides tua te salvam fecit vade in pace et esto sana a plaga tua adhuc eo loquente veniunt ab archisynagogo dicentes €quia filia tua mortua est quid ultra vexas magistrum Iesus autem verbo quod dicebatur audito €ait archisynagogo noli timere tantummodo crede et non admisit quemquam sequi se €nisi Petrum et Iacobum et Iohannem fratrem Iacobi et veniunt in domum archisynagogi €et videt tumultum et flentes et heiulantes multum et ingressus ait eis quid turbamini et ploratis €puella non est mortua sed dormit et inridebant eum €ipse vero eiectis omnibus €adsumit patrem et matrem puellae et qui secum erant €et ingreditur ubi erat puella iacens et tenens manum puellae ait illi €talitha cumi quod est interpretatum puella tibi dico surge et confestim surrexit puella et ambulabat €erat autem annorum duodecim €et obstipuerunt stupore maximo et praecepit illis vehementer ut nemo id sciret €et dixit dari illi manducare  et egressus inde abiit in patriam suam €et sequebantur illum discipuli sui et facto sabbato coepit in synagoga docere €et multi audientes admirabantur in doctrina eius dicentes €unde huic haec omnia et quae est sapientia quae data est illi €et virtutes tales quae per manus eius efficiuntur nonne iste est faber filius Mariae €frater Iacobi et Ioseph et Iudae et Simonis €nonne et sorores eius hic nobiscum sunt €et scandalizabantur in illo et dicebat eis Iesus €quia non est propheta sine honore nisi in patria sua €et in cognatione sua et in domo sua et non poterat ibi virtutem ullam facere €nisi paucos infirmos inpositis manibus curavit et mirabatur propter incredulitatem eorum et circumibat castella in circuitu docens €et convocavit duodecim et coepit eos mittere binos €et dabat illis potestatem spirituum inmundorum et praecepit eis ne quid tollerent in via nisi virgam tantum €non peram non panem neque in zona aes sed calciatos sandaliis et ne induerentur duabus tunicis et dicebat eis €quocumque introieritis in domum illic manete donec exeatis inde et quicumque non receperint vos nec audierint vos €exeuntes inde excutite pulverem de pedibus vestris €in testimonium illis et exeuntes praedicabant ut paenitentiam agerent et daemonia multa eiciebant €et unguebant oleo multos aegrotos et sanabant et audivit Herodes rex €manifestum enim factum est nomen eius €et dicebat €quia Iohannes Baptista resurrexit a mortuis €et propterea inoperantur virtutes €in illo alii autem dicebant quia Helias est €alii vero dicebant propheta est quasi unus ex prophetis quo audito Herodes ait €quem ego decollavi Iohannem hic a mortuis resurrexit ipse enim Herodes misit ac tenuit Iohannem €et vinxit eum in carcere €propter Herodiadem uxorem Philippi fratris sui quia duxerat eam dicebat enim Iohannes Herodi €non licet tibi habere uxorem fratris tui Herodias autem insidiabatur illi €et volebat occidere eum nec poterat Herodes enim metuebat Iohannem €sciens eum virum iustum et sanctum €et custodiebat eum €et audito eo multa faciebat et libenter eum audiebat et cum dies oportunus accidisset €Herodes natalis sui cenam fecit €principibus et tribunis et primis Galilaeae cumque introisset filia ipsius Herodiadis et saltasset €et placuisset Herodi simulque recumbentibus €rex ait puellae pete a me quod vis et dabo tibi et iuravit illi quia quicquid petieris dabo tibi €licet dimidium regni mei quae cum exisset dixit matri suae quid petam €et illa dixit caput Iohannis Baptistae cumque introisset statim cum festinatione ad regem petivit dicens €volo ut protinus des mihi in disco caput Iohannis Baptistae et contristatus rex €propter iusiurandum et propter simul recumbentes €noluit eam contristare sed misso speculatore €praecepit adferri caput eius in disco €et decollavit eum in carcere et adtulit caput eius in disco et dedit illud puellae €et puella dedit matri suae quo audito discipuli eius venerunt €et tulerunt corpus eius et posuerunt illud in monumento et convenientes apostoli ad Iesum €renuntiaverunt illi omnia quae egerant et docuerant et ait illis €venite seorsum in desertum locum et requiescite pusillum €erant enim qui veniebant et rediebant multi €et nec manducandi spatium habebant et ascendentes in navi abierunt in desertum locum seorsum et viderunt eos abeuntes et cognoverunt multi €et pedestre et de omnibus civitatibus €concurrerunt illuc €et praevenerunt eos et exiens vidit multam turbam Iesus €et misertus est super eos €quia erant sicut oves non habentes pastorem €et coepit docere illos multa et cum iam hora multa fieret accesserunt discipuli eius dicentes €desertus est locus hic et iam hora praeterivit dimitte illos ut euntes in proximas villas et vicos €emant sibi cibos quos manducent et respondens ait illis date illis manducare €et dixerunt ei euntes emamus denariis ducentis panes €et dabimus eis manducare et dicit eis quot panes habetis ite et videte €et cum cognovissent dicunt quinque et duos pisces et praecepit illis ut accumbere facerent omnes €secundum contubernia super viride faenum et discubuerunt in partes per centenos et per quinquagenos et acceptis quinque panibus et duobus piscibus €intuens in caelum benedixit et fregit panes €et dedit discipulis suis ut ponerent ante eos €et duos pisces divisit omnibus et manducaverunt omnes et saturati sunt et sustulerunt reliquias fragmentorum duodecim cofinos plenos €et de piscibus erant autem qui manducaverunt quinque milia virorum et statim coegit discipulos suos ascendere navem €ut praecederent eum trans fretum ad Bethsaidam €dum ipse dimitteret populum et cum dimisisset eos abiit in montem orare et cum sero esset erat navis in medio mari €et ipse solus in terra et videns eos laborantes in remigando €erat enim ventus contrarius eis €et circa quartam vigiliam noctis venit ad eos €ambulans super mare €et volebat praeterire eos at illi ut viderunt eum ambulantem super mare €putaverunt fantasma esse et exclamaverunt omnes enim eum viderunt et conturbati sunt €et statim locutus est cum eis et dixit illis €confidite ego sum nolite timere et ascendit ad illos in navem et cessavit ventus þï€Öõìçáôåÿï°´¹ÿï‚Íáòëÿ¦˜³‚et plus magis intra se stupebant non enim intellexerant de panibus €erat enim cor illorum obcaecatum et cum transfretassent pervenerunt in terram Gennesareth €et adplicuerunt cumque egressi essent de navi continuo cognoverunt eum et percurrentes universam regionem illam €coeperunt in grabattis eos qui se male habebant circumferre €ubi audiebant eum esse et quocumque introibat in vicos vel in villas aut civitates €in plateis ponebant infirmos €et deprecabantur eum ut vel fimbriam vestimenti eius tangerent €et quotquot tangebant eum salvi fiebant  et conveniunt ad eum Pharisaei et quidam de scribis €venientes ab Hierosolymis et cum vidissent quosdam ex discipulis eius €communibus manibus id est non lotis manducare panes vituperaverunt Pharisaei enim et omnes Iudaei €nisi crebro lavent manus non manducant €tenentes traditionem seniorum et a foro nisi baptizentur non comedunt €et alia multa sunt quae tradita sunt illis servare €baptismata calicum et urceorum et aeramentorum et lectorum et interrogant eum Pharisaei et scribae €quare discipuli tui non ambulant iuxta traditionem seniorum €sed communibus manibus manducant panem at ille respondens dixit eis €bene prophetavit Esaias de vobis hypocritis sicut scriptum est €populus hic labiis me honorat cor autem eorum longe est a me in vanum autem me colunt €docentes doctrinas praecepta hominum relinquentes enim mandatum Dei €tenetis traditionem hominum €baptismata urceorum et calicum et alia similia his facitis multa et dicebat illis bene irritum facitis praeceptum Dei €ut traditionem vestram servetis Moses enim dixit honora patrem tuum et matrem tuam €et qui maledixerit patri aut matri morte moriatur vos autem dicitis €si dixerit homo patri aut matri €corban quod est donum quodcumque ex me tibi profuerit et ultra non dimittitis eum quicquam facere patri suo aut matri rescindentes verbum Dei per traditionem vestram quam €tradidistis €et similia huiusmodi multa facitis et advocans iterum turbam dicebat illis €audite me omnes et intellegite nihil est extra hominem introiens in eum €quod possit eum coinquinare €sed quae de homine procedunt €illa sunt quae communicant hominem si quis habet aures audiendi audiat et cum introisset in domum a turba €interrogabant eum discipuli eius parabolam et ait illis sic et vos inprudentes estis €non intellegitis quia omne extrinsecus introiens in hominem non potest €eum communicare quia non introit in cor eius €sed in ventrem €et in secessum exit purgans omnes escas dicebat autem €quoniam quae de homine exeunt illa communicant hominem ab intus enim de corde hominum cogitationes malae €procedunt €adulteria fornicationes homicidia furta avaritiae nequitiae €dolus inpudicitia oculus malus €blasphemia superbia stultitia omnia haec mala ab intus procedunt et communicant hominem et inde surgens abiit in fines Tyri et Sidonis €et ingressus domum neminem voluit scire et non potuit latere mulier enim statim ut audivit de eo €cuius habebat filia spiritum inmundum €intravit et procidit ad pedes eius erat autem mulier gentilis Syrophoenissa genere €et rogabat eum ut daemonium eiceret de filia eius qui dixit illi sine prius saturari filios €non est enim bonum sumere panem filiorum et mittere canibus at illa respondit et dicit ei utique Domine €nam et catelli sub mensa comedunt de micis puerorum et ait illi €propter hunc sermonem vade exiit daemonium de filia tua et cum abisset domum suam €invenit puellam iacentem supra lectum et daemonium exisse et iterum exiens de finibus Tyri €venit per Sidonem ad mare Galilaeae inter medios fines Decapoleos et adducunt ei surdum et mutum €et deprecantur eum ut inponat illi manum et adprehendens eum de turba seorsum €misit digitos suos in auriculas €et expuens tetigit linguam eius et suspiciens in caelum ingemuit et ait illi €eppheta quod est adaperire et statim apertae sunt aures eius €et solutum est vinculum linguae eius et loquebatur recte et praecepit illis ne cui dicerent €quanto autem eis praecipiebat tanto magis plus praedicabant et eo amplius admirabantur dicentes bene omnia fecit €et surdos facit audire et mutos loqui  in illis diebus iterum cum turba multa esset €nec haberent quod manducarent €convocatis discipulis ait illis misereor super turba quia ecce iam triduo sustinent me €nec habent quod manducent et si dimisero eos ieiunos in domum suam deficient in via €quidam enim ex eis de longe venerunt et responderunt ei discipuli sui €unde istos poterit quis hic €saturare panibus in solitudine et interrogavit eos quot panes habetis €qui dixerunt septem et praecepit turbae discumbere supra terram €et accipiens septem panes gratias agens fregit €et dabat discipulis suis ut adponerent €et adposuerunt turbae et habebant pisciculos paucos €et ipsos benedixit et iussit adponi et manducaverunt et saturati sunt €et sustulerunt quod superaverat de fragmentis septem sportas erant autem qui manducaverunt quasi quattuor milia €et dimisit eos et statim ascendens navem €cum discipulis suis venit in partes Dalmanutha et exierunt Pharisaei et coeperunt conquirere cum eo €quaerentes ab illo signum de caelo temptantes eum et ingemescens spiritu ait €quid generatio ista quaerit signum €amen dico vobis si dabitur generationi isti signum et dimittens eos ascendens iterum abiit trans fretum et obliti sunt sumere panes €et nisi unum panem non habebant secum in navi et praecipiebat eis dicens €videte cavete a fermento Pharisaeorum et fermento Herodis et cogitabant ad alterutrum dicentes quia panes non habemus quo cognito Iesus ait illis €quid cogitatis quia panes non habetis €nondum cognoscitis nec intellegitis €adhuc caecatum habetis cor vestrum oculos habentes non videtis et aures habentes non auditis €nec recordamini quando quinque panes fregi in quinque milia €et quot cofinos fragmentorum plenos sustulistis €dicunt ei duodecim quando et septem panes in quattuor milia €quot sportas fragmentorum tulistis €et dicunt ei septem et dicebat eis quomodo nondum intellegitis et veniunt Bethsaida €et adducunt ei caecum et rogabant eum ut illum tangeret et adprehendens manum caeci eduxit eum extra vicum €et expuens in oculos eius inpositis manibus suis €interrogavit eum si aliquid videret et aspiciens ait video homines velut arbores ambulantes deinde iterum inposuit manus super oculos eius et coepit videre €et restitutus est ita ut videret clare omnia et misit illum in domum suam dicens vade in domum tuam €et si in vicum introieris nemini dixeris et egressus est Iesus et discipuli eius in castella Caesareae €Philippi €et in via interrogabat discipulos suos dicens eis €quem me dicunt esse homines qui responderunt illi dicentes Iohannem Baptistam €alii Heliam alii vero quasi unum de prophetis tunc dicit illis vos vero quem me dicitis esse €respondens Petrus ait ei tu es Christus et comminatus est eis ne cui dicerent de illo et coepit docere illos €quoniam oportet Filium hominis multa pati €et reprobari a senioribus et a summis sacerdotibus et scribis €et occidi et post tres dies resurgere et palam verbum loquebatur €et adprehendens eum Petrus coepit increpare eum qui conversus et videns discipulos suos comminatus est Petro dicens €vade retro me Satana €quoniam non sapis quae Dei sunt sed quae sunt hominum et convocata turba cum discipulis suis dixit eis €si quis vult post me sequi deneget se ipsum €et tollat crucem suam et sequatur me qui enim voluerit animam suam salvam facere perdet eam €qui autem perdiderit animam suam propter me et evangelium €salvam eam faciet quid enim proderit homini si lucretur mundum totum €et detrimentum faciat animae suae aut quid dabit homo commutationem pro anima sua qui enim me confusus fuerit et mea verba €in generatione ista adultera et peccatrice €et Filius hominis confundetur eum €cum venerit in gloria Patris sui cum angelis sanctis et dicebat illis amen dico vobis €quia sunt quidam de hic stantibus qui non gustabunt mortem €donec videant regnum Dei veniens in virtute  et post dies sex adsumit Iesus Petrum et Iacobum €et Iohannem €et ducit illos in montem excelsum seorsum solos €et transfiguratus est coram ipsis þï€Öõìçáôåÿï°´¹ÿï‚Íáòëÿ¨‰’et vestimenta eius facta sunt splendentia €candida nimis velut nix €qualia fullo super terram non potest candida facere et apparuit illis Helias cum Mose et erant loquentes cum Iesu et respondens Petrus ait Iesu €rabbi bonum est hic nos esse €et faciamus tria tabernacula €tibi unum et Mosi unum et Heliae unum non enim sciebat quid diceret €erant enim timore exterriti et facta est nubes obumbrans eos et venit vox de nube dicens €hic est Filius meus carissimus audite illum et statim circumspicientes €neminem amplius viderunt nisi Iesum tantum secum et descendentibus illis de monte €praecepit illis ne cui quae vidissent narrarent €nisi cum Filius hominis a mortuis resurrexerit et verbum continuerunt apud se €conquirentes quid esset cum a mortuis resurrexerit et interrogabant eum dicentes €quid ergo dicunt Pharisaei et scribae €quia Heliam oporteat venire primum qui respondens ait illis €Helias cum venerit primo restituet omnia €et quomodo scriptum est in Filium hominis €ut multa patiatur et contemnatur sed dico vobis quia et Helias venit €et fecerunt illi quaecumque voluerunt €sicut scriptum est de eo et veniens ad discipulos suos vidit turbam magnam circa eos €et scribas conquirentes cum illis et confestim omnis populus videns eum €stupefactus est €et adcurrentes salutabant eum et interrogavit eos quid inter vos conquiritis et respondens unus de turba dixit €magister adtuli filium meum ad te habentem spiritum mutum qui ubicumque eum adprehenderit adlidit eum €et spumat et stridet dentibus et arescit €et dixi discipulis tuis ut eicerent illum et non potuerunt qui respondens eis dicit o generatio incredula €quamdiu apud vos ero quamdiu vos patiar €adferte illum ad me et adtulerunt eum €et cum vidisset illum €statim spiritus conturbavit eum €et elisus in terram volutabatur spumans et interrogavit patrem eius €quantum temporis est ex quo hoc ei accidit €at ille ait ab infantia et frequenter eum et in ignem et in aquas misit €ut eum perderet €sed si quid potes adiuva nos misertus nostri Iesus autem ait illi €si potes credere omnia possibilia credenti et continuo exclamans pater pueri cum lacrimis aiebat €credo adiuva incredulitatem meam et cum videret Iesus concurrentem turbam €comminatus est spiritui inmundo dicens illi €surde et mute spiritus ego tibi praecipio €exi ab eo et amplius ne introeas in eum et clamans et multum €discerpens eum exiit ab eo €et factus est sicut mortuus €ita ut multi dicerent quia mortuus est Iesus autem tenens manum eius elevavit illum et surrexit et cum introisset in domum €discipuli eius secreto interrogabant eum €quare nos non potuimus eicere eum et dixit illis €hoc genus in nullo potest exire nisi in oratione et ieiunio et inde profecti praetergrediebantur Galilaeam €nec volebat quemquam scire docebat autem discipulos suos et dicebat illis €quoniam Filius hominis tradetur in manus hominum €et occident eum et occisus tertia die resurget at illi ignorabant verbum et timebant eum interrogare et venerunt Capharnaum €qui cum domi esset interrogabat eos €quid in via tractabatis at illi tacebant €siquidem inter se in via disputaverant €quis esset illorum maior et residens vocavit duodecim et ait illis €si quis vult primus esse erit omnium novissimus et omnium minister et accipiens puerum statuit eum in medio eorum €quem cum conplexus esset ait illis quisquis unum ex huiusmodi pueris receperit in nomine meo me recipit €et quicumque me susceperit €non me suscipit sed eum qui me misit respondit illi Iohannes dicens €magister vidimus quendam in nomine tuo eicientem daemonia €qui non sequitur nos €et prohibuimus eum Iesus autem ait nolite prohibere eum €nemo est enim qui faciat virtutem in nomine meo €et possit cito male loqui de me qui enim non est adversum vos pro vobis est quisquis enim potum dederit vobis calicem aquae €in nomine meo quia Christi estis €amen dico vobis non perdet mercedem suam et quisquis scandalizaverit unum ex his pusillis credentibus in me €bonum est ei magis €si circumdaretur mola asinaria collo eius et in mare mitteretur et si scandalizaverit te manus tua abscide illam €bonum est tibi debilem introire in vitam €quam duas manus habentem ire in gehennam in ignem inextinguibilem ubi vermis eorum non moritur €et ignis non extinguitur et si pes tuus te scandalizat amputa illum €bonum est tibi claudum introire in vitam aeternam €quam duos pedes habentem mitti in gehennam ignis inextinguibilis ubi vermis eorum non moritur €et ignis non extinguitur quod si oculus tuus scandalizat te eice eum €bonum est tibi luscum introire in regnum Dei €quam duos oculos habentem mitti in gehennam ignis ubi vermis eorum non moritur €et ignis non extinguitur omnis enim igne sallietur €et omnis victima sallietur bonum est sal €quod si sal insulsum fuerit in quo illud condietis €habete in vobis sal et pacem habete inter vos  et inde exsurgens venit in fines Iudaeae ultra Iordanen €et conveniunt iterum turbae ad eum €et sicut consueverat iterum docebat illos et accedentes Pharisaei interrogabant eum €si licet viro uxorem dimittere €temptantes eum at ille respondens dixit eis quid vobis praecepit Moses qui dixerunt €Moses permisit libellum repudii scribere et dimittere quibus respondens Iesus ait €ad duritiam cordis vestri scripsit vobis praeceptum istud ab initio autem creaturae masculum et feminam fecit eos Deus propter hoc relinquet homo patrem €suum et matrem €et adherebit ad uxorem suam et erunt duo in carne una €itaque iam non sunt duo sed una caro quod ergo Deus iunxit homo non separet et in domo iterum discipuli eius de eodem interrogaverunt eum et dicit illis €quicumque dimiserit uxorem suam et aliam duxerit €adulterium committit super eam et si uxor dimiserit virum suum et alii nupserit moechatur et offerebant illi parvulos ut tangeret illos €discipuli autem comminabantur offerentibus quos cum videret Iesus indigne tulit et ait illis €sinite parvulos venire ad me et ne prohibueritis eos €talium est enim regnum Dei amen dico vobis €quisque non receperit regnum Dei velut €parvulus €non intrabit in illud et conplexans eos et inponens manus super illos €benedicebat eos et cum egressus esset in viam €procurrens quidam genu flexo ante eum rogabat eum €magister bone quid faciam ut vitam aeternam percipiam Iesus autem dixit ei €quid me dicis bonum nemo bonus nisi unus Deus praecepta nosti ne adulteres ne occidas ne fureris €ne falsum testimonium dixeris ne fraudem feceris €honora patrem tuum et matrem et ille respondens ait illi €magister omnia haec conservavi a iuventute mea Iesus autem intuitus eum dilexit eum et dixit illi €unum tibi deest vade quaecumque habes vende et da pauperibus €et habebis thesaurum in caelo et veni sequere me qui contristatus in verbo abiit maerens €erat enim habens possessiones multas et circumspiciens Iesus ait discipulis suis €quam difficile qui pecunias habent in regnum Dei introibunt discipuli autem obstupescebant in verbis eius €at Iesus rursus respondens ait illis €filioli quam difficile est €confidentes in pecuniis regnum Dei introire facilius est camelum per foramen acus transire €quam divitem intrare in regnum Dei qui magis admirabantur dicentes ad semet ipsos €et quis potest salvus fieri et intuens illos Iesus ait €apud homines inpossibile est sed non apud Deum €omnia enim possibilia sunt apud Deum coepit Petrus ei dicere €ecce nos dimisimus omnia et secuti sumus te respondens Iesus ait amen dico vobis €nemo est qui reliquerit domum aut fratres aut sorores €aut matrem aut patrem aut filios aut €agros €propter me et propter evangelium qui non accipiat centies tantum nunc in tempore hoc €domos et fratres et sorores €et matres et filios et agros cum persecutionibus €et in saeculo futuro vitam aeternam multi autem erunt primi novissimi et novissimi primi erant autem in via ascendentes in Hierosolyma €et praecedebat illos Iesus €et stupebant et sequentes timebant €et adsumens iterum duodecim €coepit illis dicere quae essent ei ventura quia ecce ascendimus in Hierosolyma €et Filius hominis tradetur principibus sacerdotum et scribis et €senioribus þï€Öõìçáôåÿï°´¹ÿï‚Íáòëÿ¨Š˜¡„et damnabunt eum morti et tradent eum gentibus et inludent ei et conspuent eum et flagellabunt eum €et interficient eum et tertia die resurget et accedunt ad illum Iacobus et Iohannes €filii Zebedaei dicentes €magister volumus ut quodcumque petierimus facias nobis at ille dixit eis quid vultis ut faciam vobis et dixerunt da nobis ut unus ad dexteram tuam €et alius ad sinistram tuam sedeamus in gloria tua Iesus autem ait eis nescitis quid petatis €potestis bibere calicem quem ego bibo €aut baptismum quo ego baptizor baptizari at illi dixerunt ei possumus €Iesus autem ait eis calicem quidem quem ego bibo bibetis €et baptismum quo ego baptizor baptizabimini sedere autem ad dexteram meam vel ad sinistram €non est meum dare sed quibus paratum est et audientes decem coeperunt indignari de Iacobo et Iohanne Iesus autem vocans eos ait illis €scitis quia hii qui videntur principari gentibus dominantur eis €et principes eorum potestatem habent ipsorum non ita est autem in vobis €sed quicumque voluerit fieri maior erit vester minister et quicumque voluerit in vobis primus esse erit omnium servus nam et Filius hominis non venit ut ministraretur ei €sed ut ministraret et daret animam suam redemptionem pro multis et veniunt Hierichum €et proficiscente eo de Hiericho €et discipulis eius et plurima multitudine €filius Timei Bartimeus caecus sedebat iuxta viam mendicans qui cum audisset quia Iesus Nazarenus est €coepit clamare et dicere Fili David Iesu miserere mei et comminabantur illi multi ut taceret €at ille multo magis clamabat Fili David miserere mei et stans Iesus praecepit illum vocari €et vocant caecum dicentes ei animaequior esto surge vocat te qui proiecto vestimento suo exiliens venit ad eum et respondens illi Iesus dixit €quid vis tibi faciam €caecus autem dixit ei rabboni ut videam Iesus autem ait illi €vade fides tua te salvum fecit €et confestim vidit et sequebatur eum in via  et cum adpropinquarent Hierosolymae et Bethaniae ad montem Olivarum €mittit duos ex discipulis suis et ait illis €ite in castellum quod est contra vos €et statim introeuntes illuc invenietis pullum ligatum €super quem nemo adhuc hominum sedit €solvite illum et adducite et si quis vobis dixerit quid facitis €dicite quia Domino necessarius est €et continuo illum dimittet huc et abeuntes invenerunt pullum ligatum ante ianuam foris in bivio €et solvunt eum et quidam de illic stantibus dicebant illis €quid facitis solventes pullum qui dixerunt eis sicut praeceperat illis Iesus €et dimiserunt eis et duxerunt pullum ad Iesum €et inponunt illi vestimenta sua €et sedit super eo multi autem vestimenta sua straverunt in via €alii autem frondes caedebant de arboribus et sternebant in via et qui praeibant et qui sequebantur clamabant dicentes €osanna benedictus qui venit in nomine Domini benedictum quod venit regnum patris nostri David €osanna in excelsis et introivit Hierosolyma in templum €et circumspectis omnibus €cum iam vespera esset hora €exivit in Bethania cum duodecim et alia die cum exirent a Bethania esuriit cumque vidisset a longe ficum habentem folia €venit si quid forte inveniret in ea €et cum venisset ad eam nihil invenit praeter folia €non enim erat tempus ficorum et respondens dixit ei €iam non amplius in aeternum quisquam fructum ex te €manducet €et audiebant discipuli eius et veniunt Hierosolymam €et cum introisset templum €coepit eicere vendentes et ementes in templo €et mensas nummulariorum et cathedras vendentium columbas evertit et non sinebat ut quisquam vas transferret per €templum et docebat dicens eis non scriptum est €quia domus mea domus orationis vocabitur omnibus gentibus €vos autem fecistis eam speluncam latronum quo audito principes sacerdotum et scribae quaerebant €quomodo eum perderent €timebant enim eum €quoniam universa turba admirabatur super doctrina eius et cum vespera facta esset egrediebatur de civitate et cum mane transirent viderunt ficum aridam factam a radicibus et recordatus Petrus dicit ei €rabbi ecce ficus cui maledixisti aruit et respondens Iesus ait illis habete fidem Dei amen dico vobis €quicumque dixerit huic monti tollere et €mittere in mare €et non haesitaverit in corde suo €sed crediderit quia quodcumque dixerit fiat fiet ei propterea dico vobis €omnia quaecumque orantes petitis €credite quia accipietis et veniet vobis et cum stabitis ad orandum €dimittite si quid habetis adversus aliquem €ut et Pater vester qui in caelis est dimittat vobis peccata vestra quod si vos non dimiseritis €nec Pater vester qui in caelis est dimittet vobis peccata vestra et veniunt rursus Hierosolymam €et cum ambularet in templo €accedunt ad eum summi sacerdotes et scribae et seniores et dicunt illi in qua potestate haec facis €et quis tibi dedit hanc potestatem ut ista facias Iesus autem respondens ait illis €interrogabo vos et ego unum verbum €et respondete mihi et dicam vobis in qua potestate haec faciam baptismum Iohannis de caelo erat an ex hominibus €respondete mihi at illi cogitabant secum dicentes €si dixerimus de caelo €dicet quare ergo non credidistis ei sed dicemus ex hominibus €timebant populum €omnes enim habebant Iohannem quia vere propheta esset et respondentes dicunt Iesu nescimus €respondens Iesus ait illis €neque ego dico vobis in qua potestate haec faciam  et coepit illis in parabolis loqui €vineam pastinavit homo et circumdedit sepem €et fodit lacum et aedificavit turrem €et locavit eam agricolis et peregre profectus est et misit ad agricolas in tempore servum €ut ab agricolis acciperet de fructu vineae qui adprehensum eum ceciderunt et dimiserunt vacuum et iterum misit ad illos alium servum €et illum capite vulneraverunt et contumeliis €adfecerunt et rursum alium misit et illum occiderunt €et plures alios quosdam caedentes alios vero occidentes adhuc ergo unum habens filium carissimum €et illum misit ad eos novissimum dicens €quia reverebuntur filium meum coloni autem dixerunt ad invicem hic est heres €venite occidamus eum et nostra erit hereditas et adprehendentes eum occiderunt et eiecerunt extra vineam quid ergo faciet dominus vineae €veniet et perdet colonos et dabit vineam aliis nec scripturam hanc legistis €lapidem quem reprobaverunt aedificantes €hic factus est in caput anguli a Domino factum est istud €et est mirabile in oculis €nostris et quaerebant eum tenere et timuerunt turbam €cognoverunt enim quoniam ad eos parabolam hanc dixerit €et relicto eo abierunt et mittunt ad eum quosdam ex Pharisaeis et Herodianis €ut eum caperent in verbo qui venientes dicunt ei €magister scimus quoniam verax es €et non curas quemquam €nec enim vides in faciem hominis €sed in veritate viam Dei doces €licet dari tributum Caesari an non dabimus qui sciens versutiam eorum ait illis €quid me temptatis adferte mihi denarium ut videam at illi adtulerunt et ait illis €cuius est imago haec et inscriptio €dicunt illi Caesaris respondens autem Iesus dixit illis €reddite igitur quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo €et mirabantur super eo et venerunt ad eum Sadducaei qui dicunt resurrectionem non esse €et interrogabant eum dicentes magister Moses nobis scripsit €ut si cuius frater mortuus fuerit €et dimiserit uxorem et filios non reliquerit €accipiat frater eius uxorem ipsius €et resuscitet semen fratri suo septem ergo fratres erant €et primus accepit uxorem et mortuus est non relicto semine et secundus accepit eam et mortuus est €et nec iste reliquit semen et tertius similiter et acceperunt eam similiter septem et non reliquerunt semen €novissima omnium defuncta est et mulier in resurrectione ergo cum resurrexerint cuius de his erit uxor €septem enim habuerunt eam uxorem et respondens Iesus ait illis €non ideo erratis non scientes scripturas neque virtutem €Dei cum enim a mortuis resurrexerint €neque nubent neque nubentur €sed sunt sicut angeli in caelis de mortuis autem quod resurgant €non legistis in libro Mosi super rubum €quomodo dixerit illi Deus inquiens €ego sum Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob non est Deus mortuorum sed vivorum €vos ergo multum erratis et accessit unus de scribis qui audierat illos conquirentes þï€Öõìçáôåÿï°´¹ÿï‚Íáòëÿ¨Œ˜œ‚et videns quoniam bene illis responderit €interrogavit eum quod esset primum omnium mandatum Iesus autem respondit ei €quia primum omnium mandatum est €audi Israhel Dominus Deus noster Deus unus est et diliges Dominum Deum tuum €ex toto corde tuo et ex tota anima tua €et ex tota mente tua et ex tota virtute tua €hoc est primum mandatum secundum autem simile illi €diliges proximum tuum tamquam te ipsum €maius horum aliud mandatum non est et ait illi scriba bene magister in veritate dixisti €quia unus est et non est alius praeter eum et ut diligatur ex toto corde et ex toto intellectu €et ex tota anima et ex tota fortitudine €et diligere proximum tamquam se ipsum €maius est omnibus holocaustomatibus et €sacrificiis Iesus autem videns quod sapienter respondisset dixit illi €non es longe a regno Dei €et nemo iam audebat eum interrogare et respondens Iesus dicebat docens in templo €quomodo dicunt scribae Christum Filium esse David ipse enim David dicit in Spiritu Sancto €dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis €donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum ipse ergo David dicit eum Dominum et unde est filius eius €et multa turba eum libenter audivit et dicebat eis in doctrina sua €cavete a scribis qui volunt in stolis ambulare et salutari in foro et in primis cathedris sedere in synagogis €et primos discubitus in cenis qui devorant domos viduarum sub obtentu prolixae orationis €hii accipient prolixius iudicium et sedens Iesus contra gazofilacium €aspiciebat quomodo turba iactaret aes in gazofilacium €et multi divites iactabant multa cum venisset autem una vidua pauper €misit duo minuta quod est quadrans et convocans discipulos suos ait illis amen dico vobis €quoniam vidua haec pauper plus omnibus misit €qui miserunt in gazofilacium omnes enim ex eo quod abundabat illis miserunt €haec vero de penuria sua omnia quae habuit misit totum victum suum  et cum egrederetur de templo ait illi unus ex discipulis suis €magister aspice quales lapides et quales structurae et respondens Iesus ait illi €vides has omnes magnas aedificationes €non relinquetur lapis super lapidem qui non destruatur et cum sederet in montem Olivarum contra templum €interrogabant eum separatim Petrus et Iacobus et Iohannes et Andreas dic nobis quando ista fient €et quod signum erit quando haec omnia incipient consummari et respondens Iesus coepit dicere illis videte ne quis vos seducat multi enim venient in nomine meo dicentes quia ego sum €et multos seducent cum audieritis autem bella et opiniones bellorum ne timueritis €oportet enim fieri sed nondum finis exsurget autem gens super gentem €et regnum super regnum €et erunt terraemotus per loca et fames €initium dolorum haec videte autem vosmet ipsos €tradent enim vos conciliis €et in synagogis vapulabitis €et ante praesides et reges stabitis propter me in testimonium illis et in omnes gentes primum oportet praedicari evangelium et cum duxerint vos tradentes €nolite praecogitare quid loquamini €sed quod datum vobis fuerit in illa hora id loquimini €non enim estis vos loquentes sed Spiritus Sanctus tradet autem frater fratrem in mortem et pater filium €et consurgent filii in parentes et morte adficient eos et eritis odio omnibus propter nomen meum €qui autem sustinuerit in finem hic salvus erit cum autem videritis abominationem desolationis €stantem ubi non debet €qui legit intellegat €tunc qui in Iudaea sunt fugiant in montes et qui super tectum ne descendat in domum €nec introeat ut tollat quid de domo sua et qui in agro erit non revertatur retro €tollere vestimentum suum vae autem praegnatibus et nutrientibus in illis diebus orate vero ut hieme non fiant erunt enim dies illi tribulationes tales €quales non fuerunt ab initio creaturae quam condidit Deus usque nunc €neque fient et nisi breviasset Dominus dies non fuisset salva omnis caro €sed propter electos quos elegit breviavit dies et tunc si quis vobis dixerit ecce hic est Christus ecce illic €ne credideritis exsurgent enim pseudochristi et pseudoprophetae €et dabunt signa et portenta €ad seducendos si potest fieri etiam electos vos ergo videte ecce praedixi vobis omnia sed in illis diebus post tribulationem illam €sol contenebrabitur et luna non dabit splendorem suum et erunt stellae caeli decidentes €et virtutes quae sunt in caelis movebuntur et tunc videbunt Filium hominis venientem in nubibus €cum virtute multa et gloria et tunc mittet angelos suos €et congregabit electos suos a quattuor ventis €a summo terrae usque ad summum caeli a ficu autem discite parabolam €cum iam ramus eius tener fuerit et nata fuerint folia €cognoscitis quia in proximo sit aestas sic et vos cum videritis haec fieri €scitote quod in proximo sit in ostiis amen dico vobis €quoniam non transiet generatio haec €donec omnia ista fiant caelum et terra transibunt verba autem mea non transibunt de die autem illo vel hora nemo scit €neque angeli in caelo neque Filius nisi Pater videte vigilate et orate nescitis enim quando tempus sit sicut homo qui peregre profectus reliquit domum suam €et dedit servis suis potestatem cuiusque operis €et ianitori praecipiat ut vigilet vigilate ergo nescitis enim quando dominus domus veniat €sero an media nocte an galli cantu an mane ne cum venerit repente inveniat vos dormientes quod autem vobis dico omnibus dico vigilate  erat autem pascha et azyma post biduum €et quaerebant summi sacerdotes et scribae €quomodo eum dolo tenerent et occiderent dicebant enim non in die festo €ne forte tumultus fieret populi et cum esset Bethaniae in domo Simonis €leprosi et recumberet €venit mulier habens alabastrum unguenti nardi spicati pretiosi €et fracto alabastro effudit super caput eius erant autem quidam indigne ferentes intra semet ipsos et €dicentes €ut quid perditio ista unguenti facta est poterat enim unguentum istud veniri €plus quam trecentis denariis et dari pauperibus €et fremebant in eam Iesus autem dixit sinite eam quid illi molesti estis €bonum opus operata est in me semper enim pauperes habetis vobiscum €et cum volueritis potestis illis benefacere €me autem non semper habetis quod habuit haec fecit €praevenit unguere corpus meum in sepulturam amen dico vobis €ubicumque praedicatum fuerit evangelium istud in universum mundum €et quod fecit haec narrabitur in memoriam eius et Iudas Scariotis unus de duodecim €abiit ad summos sacerdotes ut proderet eum illis qui audientes gavisi sunt et promiserunt ei pecuniam se daturos €et quaerebat quomodo illum oportune traderet et primo die azymorum quando pascha immolabant €dicunt ei discipuli quo vis eamus et paremus tibi €ut manduces pascha et mittit duos ex discipulis suis et dicit eis €ite in civitatem et occurret vobis homo €laguenam aquae baiulans €sequimini eum et quocumque introierit dicite domino domus €quia magister dicit €ubi est refectio mea ubi pascha cum discipulis meis manducem et ipse vobis demonstrabit cenaculum grande stratum €et illic parate nobis et abierunt discipuli eius et venerunt in civitatem €et invenerunt sicut dixerat illis €et praeparaverunt pascha vespere autem facto venit cum duodecim et discumbentibus eis et manducantibus ait Iesus €amen dico vobis €quia unus ex vobis me tradet qui manducat mecum at illi coeperunt contristari €et dicere ei singillatim numquid ego qui ait illis €unus ex duodecim qui intinguit mecum in €catino et Filius quidem hominis vadit sicut scriptum est de eo €vae autem homini illi per quem Filius hominis traditur €bonum ei si non esset natus homo €ille et manducantibus illis accepit Iesus panem €et benedicens fregit et dedit eis et ait €sumite hoc est corpus meum et accepto calice gratias agens dedit eis €et biberunt ex illo omnes et ait illis hic est sanguis meus novi testamenti €qui pro multis effunditur amen dico vobis €quod iam non bibam de genimine vitis €usque in diem illum cum illud bibam novum in regno Dei et hymno dicto exierunt in montem Olivarum et ait eis Iesus €omnes scandalizabimini in nocte ista €quia scriptum est percutiam pastorem et dispergentur oves sed posteaquam resurrexero €praecedam vos in Galilaeam Petrus autem ait ei þï€Öõìçáôåÿï°´¹ÿï‚Íáòëÿ¨Ž˜‚et si omnes scandalizati fuerint sed non ego et ait illi Iesus amen dico tibi quia tu hodie in nocte hac €priusquam bis gallus vocem dederit €ter me es negaturus at ille amplius loquebatur €et si oportuerit me simul conmori tibi non te negabo €similiter autem et omnes dicebant et veniunt in praedium cui nomen Gethsemani €et ait discipulis suis sedete hic donec orem et adsumit Petrum et Iacobum et Iohannem secum €et coepit pavere et taedere et ait illis tristis est anima mea usque ad mortem €sustinete hic et vigilate et cum processisset paululum procidit super terram €et orabat ut si fieri posset transiret ab eo hora et dixit €Abba Pater omnia possibilia tibi sunt €transfer calicem hunc a me €sed non quod ego volo sed quod tu et venit et invenit eos dormientes et ait Petro €Simon dormis non potuisti una hora vigilare vigilate et orate ut non intretis in temptationem €spiritus quidem promptus caro vero infirma et iterum abiens oravit eundem sermonem dicens et reversus denuo invenit eos dormientes €erant enim oculi illorum ingravati €et ignorabant quid responderent ei et venit tertio et ait illis €dormite iam et requiescite sufficit venit hora €ecce traditur Filius hominis in manus €peccatorum surgite eamus ecce qui me tradit prope est et adhuc eo loquente €venit Iudas Scarioth unus ex duodecim €et cum illo turba cum gladiis et lignis €a summis sacerdotibus et a scribis et a €senioribus dederat autem traditor eius signum eis dicens €quemcumque osculatus fuero ipse est €tenete eum et ducite et cum venisset statim accedens ad eum ait rabbi €et osculatus est eum at illi manus iniecerunt in eum et tenuerunt eum unus autem quidam de circumstantibus €educens gladium percussit servum summi sacerdotis €et amputavit illi auriculam et respondens Iesus ait illis €tamquam ad latronem existis cum gladiis et lignis conprehendere me cotidie eram apud vos in templo docens et non me tenuistis €sed ut adimpleantur scripturae tunc discipuli eius relinquentes eum omnes fugerunt adulescens autem quidam sequebatur illum €amictus sindone super nudo €et tenuerunt eum at ille reiecta sindone nudus profugit ab eis €et adduxerunt Iesum ad summum sacerdotem €et conveniunt omnes sacerdotes et scribae et seniores Petrus autem a longe secutus est eum €usque intro in atrium summi sacerdotis €et sedebat cum ministris et calefaciebat se ad ignem summi vero sacerdotes et omne concilium €quaerebant adversum Iesum testimonium ut eum morti traderent €nec inveniebant multi enim testimonium falsum dicebant adversus eum €et convenientia testimonia non erant et quidam surgentes falsum testimonium ferebant adversus eum dicentes quoniam nos audivimus eum dicentem €ego dissolvam templum hoc manufactum €et per triduum aliud non manufactum aedificabo et non erat conveniens testimonium illorum et exsurgens summus sacerdos in medium €interrogavit Iesum dicens €non respondes quicquam ad ea quae tibi obiciuntur ab his ille autem tacebat et nihil respondit €rursum summus sacerdos interrogabat eum et dicit €ei €tu es Christus Filius Benedicti Iesus autem dixit illi ego sum €et videbitis Filium hominis a dextris sedentem Virtutis €et venientem cum nubibus caeli summus autem sacerdos scindens vestimenta sua ait €quid adhuc desideramus testes audistis blasphemiam quid vobis videtur €qui omnes condemnaverunt eum esse reum mortis et coeperunt quidam conspuere eum €et velare faciem eius et colaphis eum caedere et dicere ei prophetiza €et ministri alapis eum caedebant et cum esset Petrus in atrio deorsum €venit una ex ancillis summi sacerdotis et cum vidisset Petrum calefacientem se aspiciens illum ait €et tu cum Iesu Nazareno eras at ille negavit dicens neque scio neque novi quid dicas €et exiit foras ante atrium et gallus cantavit rursus autem cum vidisset illum ancilla €coepit dicere circumstantibus quia hic ex illis est at ille iterum negavit €et post pusillum rursus qui adstabant dicebant Petro €vere ex illis es nam et Galilaeus es ille autem coepit anathematizare et iurare €quia nescio hominem istum quem dicitis et statim iterum gallus cantavit €et recordatus est Petrus verbi quod dixerat ei Iesus €priusquam gallus cantet bis ter me negabis €et coepit flere  et confestim mane consilium facientes summi sacerdotes €cum senioribus et scribis et universo concilio €vincientes Iesum duxerunt et tradiderunt Pilato et interrogavit eum Pilatus tu es rex Iudaeorum €at ille respondens ait illi tu dicis et accusabant eum summi sacerdotes in multis Pilatus autem rursum interrogavit eum dicens €non respondes quicquam vide in quantis te accusant Iesus autem amplius nihil respondit ita ut miraretur Pilatus per diem autem festum dimittere solebat illis unum €ex vinctis quemcumque petissent erat autem qui dicebatur Barabbas €qui cum seditiosis erat vinctus €qui in seditione fecerant homicidium et cum ascendisset turba €coepit rogare sicut semper faciebat illis Pilatus autem respondit eis et dixit €vultis dimittam vobis regem Iudaeorum sciebat enim quod per invidiam tradidissent eum summi sacerdotes pontifices autem concitaverunt turbam €ut magis Barabban dimitteret eis Pilatus autem iterum respondens ait illis €quid ergo vultis faciam regi Iudaeorum at illi iterum clamaverunt crucifige eum Pilatus vero dicebat eis quid enim mali fecit €at illi magis clamabant crucifige eum Pilatus autem volens populo satisfacere dimisit illis Barabban €et tradidit Iesum flagellis caesum ut €crucifigeretur milites autem duxerunt eum intro in atrium praetorii €et convocant totam cohortem et induunt eum purpuram €et inponunt ei plectentes spineam coronam et coeperunt salutare eum have rex Iudaeorum et percutiebant caput eius harundine et conspuebant eum €et ponentes genua adorabant eum et postquam inluserunt ei exuerunt illum purpuram €et induerunt eum vestimentis suis €et educunt illum ut crucifigerent eum et angariaverunt praetereuntem quempiam Simonem Cyreneum €venientem de villa patrem Alexandri et Rufi €ut tolleret crucem eius et perducunt illum in Golgotha locum €quod est interpretatum Calvariae locus et dabant ei bibere murratum vinum et non accepit et crucifigentes eum diviserunt vestimenta eius €mittentes sortem super eis quis quid tolleret erat autem hora tertia et crucifixerunt eum et erat titulus causae eius inscriptus rex Iudaeorum et cum eo crucifigunt duos latrones €unum a dextris et alium a sinistris eius et adimpleta est scriptura quae dicit €et cum iniquis reputatus est et praetereuntes blasphemabant eum €moventes capita sua et dicentes €va qui destruit templum €et in tribus diebus aedificat salvum fac temet ipsum descendens de cruce similiter et summi sacerdotes ludentes ad €alterutrum cum scribis dicebant €alios salvos fecit se ipsum non potest salvum facere Christus rex Israhel descendat nunc de cruce €ut videamus et credamus €et qui cum eo crucifixi erant conviciabantur ei et facta hora sexta tenebrae factae sunt €per totam terram usque in horam nonam et hora nona exclamavit Iesus voce magna dicens €Heloi Heloi lama sabacthani quod est interpretatum €Deus meus Deus meus ut quid dereliquisti me et quidam de circumstantibus audientes dicebant €ecce Heliam vocat currens autem unus et implens spongiam aceto €circumponensque calamo potum dabat ei dicens €sinite videamus si veniat Helias ad deponendum eum Iesus autem emissa voce magna exspiravit et velum templi scissum est in duo €a sursum usque deorsum videns autem centurio qui ex adverso stabat €quia sic clamans exspirasset €ait vere homo hic Filius Dei erat erant autem et mulieres de longe aspicientes €inter quas et Maria Magdalene €et Maria Iacobi minoris et Ioseph mater et Salome et cum esset in Galilaea sequebantur eum et ministrabant ei €et aliae multae quae simul cum eo ascenderant Hierosolyma et cum iam sero esset factum €quia erat parasceve quod est ante sabbatum venit Ioseph ab Arimathia nobilis decurio €qui et ipse erat expectans regnum Dei €et audacter introiit ad Pilatum et petiit corpus €Iesu Pilatus autem mirabatur si iam obisset €et accersito centurione interrogavit eum si iam mortuus esset þï€Öõìçáôåÿï°´¹ÿï‚Íáòëÿ¨˜­et cum cognovisset a centurione donavit corpus Ioseph Ioseph autem mercatus sindonem €et deponens eum involvit sindone €et posuit eum in monumento quod erat excisum de petra €et advolvit lapidem ad ostium monumenti Maria autem Magdalene et Maria Ioseph aspiciebant ubi poneretur  et cum transisset sabbatum €Maria Magdalene et Maria Iacobi et Salome emerunt aromata €ut venientes unguerent eum et valde mane una sabbatorum veniunt ad monumentum €orto iam sole et dicebant ad invicem €quis revolvet nobis lapidem ab ostio monumenti et respicientes vident revolutum lapidem €erat quippe magnus valde et introeuntes in monumento €viderunt iuvenem sedentem in dextris coopertum stola candida €et obstipuerunt qui dicit illis nolite expavescere €Iesum quaeritis Nazarenum crucifixum surrexit non est hic €ecce locus ubi posuerunt eum sed ite et dicite discipulis eius et Petro €quia praecedit vos in Galilaeam €ibi eum videbitis sicut dixit vobis at illae exeuntes fugerunt de monumento €invaserat enim eas tremor et pavor €et nemini quicquam dixerunt timebant enim surgens autem mane prima sabbati €apparuit primo Mariae Magdalenae €de qua eiecerat septem daemonia illa vadens nuntiavit his qui cum eo fuerant lugentibus et flentibus et illi audientes quia viveret et visus esset ab ea non crediderunt post haec autem duobus ex eis ambulantibus ostensus est in €alia effigie €euntibus in villam et illi euntes nuntiaverunt ceteris nec illis crediderunt novissime recumbentibus illis undecim apparuit €et exprobravit incredulitatem illorum et duritiam cordis €quia his qui viderant eum resurrexisse non crediderant et dixit eis €euntes in mundum universum €praedicate evangelium omni creaturae qui crediderit et baptizatus fuerit salvus erit €qui vero non crediderit condemnabitur signa autem eos qui crediderint haec sequentur €in nomine meo daemonia eicient €linguis loquentur novis serpentes tollent €et si mortiferum quid biberint non eos nocebit €super aegrotos manus inponent et bene habebunt et Dominus quidem postquam locutus est eis €adsumptus est in caelum et sedit a dextris Dei illi autem profecti praedicaverunt ubique €Domino cooperante et sermonem confirmante €sequentibus signis ï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ¡quoniam quidem multi conati sunt €ordinare narrationem quae in nobis conpletae sunt rerum sicut tradiderunt nobis qui ab initio ipsi viderunt €et ministri fuerunt sermonis visum est et mihi adsecuto a principio omnibus €diligenter ex ordine tibi scribere optime Theophile ut cognoscas eorum verborum de quibus eruditus es veritatem fuit in diebus Herodis regis Iudaeae sacerdos quidam €nomine Zaccharias de vice Abia €et uxor illi de filiabus Aaron et nomen eius Elisabeth erant autem iusti ambo ante Deum €incedentes in omnibus mandatis et iustificationibus Domini €sine querella et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis €et ambo processissent in diebus suis factum est autem cum sacerdotio fungeretur €in ordine vicis suae ante Deum secundum consuetudinem sacerdotii €sorte exiit ut incensum poneret ingressus in templum Domini et omnis multitudo erat populi orans foris hora incensi apparuit autem illi angelus Domini stans a dextris altaris incensi et Zaccharias turbatus est videns et timor inruit super eum ait autem ad illum angelus €ne timeas Zaccharia quoniam exaudita est deprecatio tua €et uxor tua Elisabeth pariet tibi filium €et vocabis nomen eius Iohannem et erit gaudium tibi et exultatio €et multi in nativitate eius gaudebunt erit enim magnus coram Domino €et vinum et sicera non bibet €et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suae et multos filiorum Israhel convertet ad Dominum Deum ipsorum et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Heliae €ut convertat corda patrum in filios €et incredibiles ad prudentiam iustorum €parare Domino plebem perfectam et dixit Zaccharias ad angelum unde hoc sciam €ego enim sum senex et uxor mea processit in diebus suis et respondens angelus dixit ei €ego sum Gabrihel qui adsto ante Deum €et missus sum loqui ad te et haec tibi evangelizare et ecce eris tacens et non poteris loqui usque in diem quo haec fiant €pro eo quod non credidisti verbis meis €quae implebuntur in tempore suo et erat plebs expectans Zacchariam €et mirabantur quod tardaret ipse in templo egressus autem non poterat loqui ad illos €et cognoverunt quod visionem vidisset in templo €et ipse erat innuens illis et permansit mutus et factum est ut impleti sunt dies officii eius €abiit in domum suam post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius €et occultabat se mensibus quinque dicens quia sic mihi fecit Dominus €in diebus quibus respexit auferre obprobrium meum inter homines in mense autem sexto missus est angelus Gabrihel a Deo €in civitatem Galilaeae cui nomen Nazareth ad virginem desponsatam viro €cui nomen erat Ioseph de domo David €et nomen virginis Maria et ingressus angelus ad eam dixit €have gratia plena Dominus tecum €benedicta tu in mulieribus quae cum vidisset turbata est in sermone eius €et cogitabat qualis esset ista salutatio et ait angelus ei €ne timeas Maria invenisti enim gratiam apud Deum ecce concipies in utero et paries filium €et vocabis nomen eius Iesum hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur €et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius et regnabit in domo Iacob in aeternum €et regni eius non erit finis dixit autem Maria ad angelum €quomodo fiet istud quoniam virum non cognosco et respondens angelus dixit ei €Spiritus Sanctus superveniet in te €et virtus Altissimi obumbrabit tibi €ideoque et quod nascetur sanctum vocabitur Filius Dei et ecce Elisabeth cognata tua €et ipsa concepit filium in senecta sua €et hic mensis est sextus illi quae vocatur sterilis quia non erit inpossibile apud Deum omne verbum dixit autem Maria €ecce ancilla Domini fiat mihi secundum verbum tuum €et discessit ab illa angelus exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana €cum festinatione in civitatem Iuda et intravit in domum Zacchariae et salutavit Elisabeth et factum est ut audivit salutationem Mariae Elisabeth €exultavit infans in utero eius €et repleta est Spiritu Sancto Elisabeth et exclamavit voce magna et dixit €benedicta tu inter mulieres et benedictus fructus ventris tui et unde hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis €exultavit in gaudio infans in utero meo et beata quae credidit €quoniam perficientur ea quae dicta sunt ei a Domino et ait Maria magnificat anima mea Dominum et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo quia respexit humilitatem ancillae suae €ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes quia fecit mihi magna qui potens est et sanctum nomen eius et misericordia eius in progenies et progenies €timentibus eum fecit potentiam in brachio suo €dispersit superbos mente cordis sui deposuit potentes de sede et exaltavit humiles esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes suscepit Israhel puerum suum €memorari misericordiae sicut locutus est ad patres nostros €Abraham et semini eius in saecula mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus €et reversa est in domum suam Elisabeth autem impletum est tempus pariendi et peperit filium et audierunt vicini et cognati eius €quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa €et congratulabantur ei et factum est in die octavo venerunt circumcidere puerum €et vocabant eum nomine patris eius €Zacchariam et respondens mater eius dixit €nequaquam sed vocabitur Iohannes et dixerunt ad illam €quia nemo est in cognatione tua qui vocetur hoc nomine innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum et postulans pugillarem scripsit dicens €Iohannes est nomen eius €et mirati sunt universi apertum est autem ilico os eius et lingua eius €et loquebatur benedicens Deum et factus est timor super omnes vicinos eorum €et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec et posuerunt omnes qui audierant in corde suo dicentes €quid putas puer iste erit €etenim manus Domini erat cum illo et Zaccharias pater eius impletus est Spiritu Sancto €et prophetavit dicens benedictus Deus Israhel þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ¡˜Ä‚quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae et erexit cornu salutis nobis in domo David pueri sui sicut locutus est per os sanctorum €qui a saeculo sunt prophetarum eius salutem ex inimicis nostris €et de manu omnium qui oderunt nos ad faciendam misericordiam cum patribus nostris €et memorari testamenti sui sancti iusiurandum quod iuravit ad Abraham patrem nostrum daturum se nobis €ut sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati €serviamus illi in sanctitate et iustitia coram ipso €omnibus diebus nostris et tu puer propheta Altissimi vocaberis €praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius ad dandam scientiam salutis plebi eius €in remissionem peccatorum eorum per viscera misericordiae Dei nostri €in quibus visitavit nos oriens ex alto inluminare his qui in tenebris et in umbra mortis sedent €ad dirigendos pedes nostros in viam pacis puer autem crescebat et confortabatur spiritu €et erat in deserto usque in diem ostensionis suae ad €Israhel  factum est autem in diebus illis exiit edictum a Caesare Augusto €ut describeretur universus orbis haec descriptio prima facta est praeside Syriae Cyrino et ibant omnes ut profiterentur singuli in suam civitatem ascendit autem et Ioseph a Galilaea de civitate Nazareth €in Iudaeam civitatem David quae vocatur Bethleem €eo quod esset de domo et familia David ut profiteretur cum Maria desponsata sibi uxore praegnate factum est autem cum essent ibi impleti sunt dies ut pareret et peperit filium suum primogenitum et pannis eum involvit €et reclinavit eum in praesepio €quia non erat eis locus in diversorio et pastores erant in regione eadem vigilantes €et custodientes vigilias noctis supra gregem suum et ecce angelus Domini stetit iuxta illos €et claritas Dei circumfulsit illos €et timuerunt timore magno et dixit illis angelus nolite timere €ecce enim evangelizo vobis gaudium magnum quod erit omni populo quia natus est vobis hodie salvator €qui est Christus Dominus in civitate David et hoc vobis signum €invenietis infantem pannis involutum €et positum in praesepio et subito facta est cum angelo multitudo militiae caelestis €laudantium Deum et dicentium gloria in altissimis Deo €et in terra pax in hominibus bonae voluntatis et factum est ut discesserunt ab eis angeli in caelum €pastores loquebantur ad invicem €transeamus usque Bethleem €et videamus hoc verbum quod factum est €quod fecit Dominus et ostendit nobis et venerunt festinantes et invenerunt Mariam et Ioseph €et infantem positum in praesepio videntes autem cognoverunt de verbo €quod dictum erat illis de puero hoc et omnes qui audierunt mirati sunt €et de his quae dicta erant a pastoribus ad ipsos Maria autem conservabat omnia verba haec conferens in corde suo et reversi sunt pastores glorificantes et laudantes Deum €in omnibus quae audierant et viderant €sicut dictum est ad illos et postquam consummati sunt dies octo €ut circumcideretur €vocatum est nomen eius Iesus €quod vocatum est ab angelo priusquam in utero conciperetur et postquam impleti sunt dies purgationis eius secundum legem Mosi €tulerunt illum in Hierusalem ut sisterent eum Domino sicut scriptum est in lege Domini €quia omne masculinum adaperiens vulvam sanctum Domino vocabitur et ut darent hostiam €secundum quod dictum est in lege Domini €par turturum aut duos pullos columbarum et ecce homo erat in Hierusalem cui nomen Symeon €et homo iste iustus et timoratus expectans consolationem Israhel €et Spiritus Sanctus erat in eo et responsum acceperat ab Spiritu Sancto €non visurum se mortem nisi prius videret Christum Domini et venit in Spiritu in templum €et cum inducerent puerum Iesum parentes eius €ut facerent secundum consuetudinem legis pro eo et ipse accepit eum in ulnas suas et benedixit Deum et dixit nunc dimittis servum tuum Domine €secundum verbum tuum in pace quia viderunt oculi mei salutare tuum quod parasti ante faciem omnium populorum lumen ad revelationem gentium et gloriam plebis tuae Israhel et erat pater eius et mater mirantes super his quae dicebantur de illo et benedixit illis Symeon €et dixit ad Mariam matrem eius €ecce positus est hic in ruinam et resurrectionem multorum €in Israhel €et in signum cui contradicetur et tuam ipsius animam pertransiet €gladius €ut revelentur ex multis cordibus cogitationes et erat Anna prophetissa filia Phanuhel de tribu Aser €haec processerat in diebus multis €et vixerat cum viro suo annis septem a virginitate sua et haec vidua usque ad annos octoginta quattuor €quae non discedebat de templo €ieiuniis et obsecrationibus serviens nocte ac die et haec ipsa hora superveniens confitebatur Domino €et loquebatur de illo omnibus €qui expectabant redemptionem Hierusalem et ut perfecerunt omnia secundum legem Domini €reversi sunt in Galilaeam in civitatem suam Nazareth puer autem crescebat et confortabatur plenus sapientia €et gratia Dei erat in illo et ibant parentes eius per omnes annos in Hierusalem €in die sollemni paschae et cum factus esset annorum duodecim €ascendentibus illis in Hierosolymam €secundum consuetudinem diei festi consummatisque diebus cum redirent €remansit puer Iesus in Hierusalem €et non cognoverunt parentes eius existimantes autem illum esse in comitatu venerunt iter diei €et requirebant eum inter cognatos et notos et non invenientes regressi sunt in Hierusalem requirentes eum et factum est post triduum €invenerunt illum in templo sedentem in medio doctorum €audientem illos et interrogantem stupebant autem omnes qui eum audiebant €super prudentia et responsis eius et videntes admirati sunt €et dixit mater eius ad illum fili quid fecisti nobis sic €ecce pater tuus et ego dolentes quaerebamus te et ait ad illos quid est quod me quaerebatis €nesciebatis quia in his quae Patris mei sunt oportet me esse et ipsi non intellexerunt verbum quod locutus est ad illos et descendit cum eis et venit Nazareth et erat subditus illis €et mater eius conservabat omnia verba haec in corde suo et Iesus proficiebat sapientia aetate et gratia apud Deum €et homines  anno autem quintodecimo imperii Tiberii Caesaris €procurante Pontio Pilato Iudaeam €tetrarcha autem Galilaeae Herode €Philippo autem fratre eius tetrarcha Itureae et Trachonitidis regionis €et Lysania Abilinae tetrarcha sub principibus sacerdotum Anna et Caiapha €factum est verbum Dei super Iohannem Zacchariae filium €in deserto et venit in omnem regionem Iordanis €praedicans baptismum paenitentiae in remissionem peccatorum sicut scriptum est in libro sermonum Esaiae prophetae €vox clamantis in deserto parate viam Domini €rectas facite semitas eius omnis vallis implebitur €et omnis mons et collis humiliabitur €et erunt prava in directa et aspera in vias planas et videbit omnis caro salutare Dei dicebat ergo ad turbas quae exiebant ut baptizarentur ab ipso €genimina viperarum quis ostendit vobis fugere a ventura ira facite ergo fructus dignos paenitentiae €et ne coeperitis dicere patrem habemus Abraham €dico enim vobis quia potest Deus €de lapidibus istis suscitare filios Abrahae iam enim securis ad radicem arborum posita est €omnis ergo arbor non faciens fructum €exciditur et in ignem mittitur et interrogabant eum turbae dicentes quid ergo faciemus respondens autem dicebat illis €qui habet duas tunicas det non habenti €et qui habet escas similiter faciat venerunt autem et publicani ut baptizarentur €et dixerunt ad illum magister quid faciemus at ille dixit ad eos €nihil amplius quam quod constitutum est vobis faciatis interrogabant autem eum et milites dicentes €quid faciemus et nos €et ait illis neminem concutiatis neque calumniam faciatis €et contenti estote stipendiis vestris existimante autem populo €et cogitantibus omnibus in cordibus suis de Iohanne €ne forte ipse esset Christus respondit Iohannes dicens omnibus €ego quidem aqua baptizo vos €venit autem fortior me €cuius non sum dignus solvere corrigiam calciamentorum eius €ipse vos baptizabit in Spiritu Sancto et igni cuius ventilabrum in manu eius et purgabit aream suam €et congregabit triticum in horreum suum €paleas autem conburet igni inextinguibili multa quidem et alia exhortans evangelizabat populum þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ£˜“Herodes autem tetrarcha €cum corriperetur ab illo de Herodiade uxore fratris sui €et de omnibus malis quae fecit Herodes adiecit et hoc supra omnia €et inclusit Iohannem in carcere factum est autem cum baptizaretur omnis populus €et Iesu baptizato et orante apertum est caelum et descendit Spiritus Sanctus corporali specie sicut columba in ipsum €et vox de caelo facta est €tu es Filius meus dilectus in te conplacuit mihi et ipse Iesus erat incipiens quasi annorum triginta €ut putabatur filius Ioseph qui fuit Heli qui fuit Matthat qui fuit Levi qui fuit Melchi €qui fuit Iannae qui fuit Ioseph qui fuit Matthathiae qui fuit Amos €qui fuit Naum qui fuit Esli qui fuit Naggae qui fuit Maath qui fuit Matthathiae qui fuit Semei €qui fuit Iosech qui fuit Ioda qui fuit Iohanna qui fuit Resa qui fuit Zorobabel €qui fuit Salathihel qui fuit Neri qui fuit Melchi qui fuit Addi qui fuit Cosam €qui fuit Helmadam qui fuit Her qui fuit Iesu qui fuit Eliezer qui fuit Iorim €qui fuit Matthat qui fuit Levi qui fuit Symeon qui fuit Iuda qui fuit Ioseph €qui fuit Iona qui fuit Eliachim qui fuit Melea qui fuit Menna qui fuit Matthata €qui fuit Nathan qui fuit David qui fuit Iesse qui fuit Obed qui fuit Booz €qui fuit Salmon qui fuit Naasson qui fuit Aminadab qui fuit Aram qui fuit Esrom €qui fuit Phares qui fuit Iudae qui fuit Iacob qui fuit Isaac qui fuit Abraham €qui fuit Thare qui fuit Nachor qui fuit Seruch qui fuit Ragau €qui fuit Phalec qui fuit Eber qui fuit Sale qui fuit Cainan qui fuit Arfaxat €qui fuit Sem qui fuit Noe qui fuit Lamech qui fuit Mathusalae qui fuit Enoch €qui fuit Iared qui fuit Malelehel qui fuit Cainan qui fuit Enos qui fuit Seth qui fuit Adam qui fuit Dei  Iesus autem plenus Spiritu Sancto regressus est ab Iordane €et agebatur in Spiritu in desertum diebus €quadraginta et temptabatur a diabolo €et nihil manducavit in diebus illis €et consummatis illis esuriit dixit autem illi diabolus €si Filius Dei es dic lapidi huic ut panis fiat et respondit ad illum Iesus €scriptum est quia non in pane solo vivet homo €sed in omni verbo Dei et duxit illum diabolus €et ostendit illi omnia regna orbis terrae in momento temporis et ait ei €tibi dabo potestatem hanc universam et gloriam illorum €quia mihi tradita sunt et cui volo do illa tu ergo si adoraveris coram me €erunt tua omnia et respondens Iesus dixit illi €scriptum est Dominum Deum tuum adorabis et illi soli servies et duxit illum in Hierusalem €et statuit eum supra pinnam templi et dixit illi €si Filius Dei es mitte te hinc deorsum scriptum est enim €quod angelis suis mandabit de te ut conservent te et quia in manibus tollent te €ne forte offendas ad lapidem pedem tuum et respondens Iesus ait illi €dictum est non temptabis Dominum Deum tuum et consummata omni temptatione €diabolus recessit ab illo usque ad tempus et regressus est Iesus in virtute Spiritus in Galilaeam €et fama exiit per universam regionem de illo et ipse docebat in synagogis eorum €et magnificabatur ab omnibus et venit Nazareth ubi erat nutritus €et intravit secundum consuetudinem suam die sabbati in synagogam €et surrexit legere et traditus est illi liber prophetae Esaiae €et ut revolvit librum invenit locum ubi scriptum erat Spiritus Domini super me propter quod unxit me €evangelizare pauperibus misit me praedicare captivis remissionem et caecis visum €dimittere confractos in remissionem €praedicare annum Domini acceptum et diem retributionis et cum plicuisset librum reddidit ministro et sedit €et omnium in synagoga oculi erant intendentes in eum coepit autem dicere ad illos €quia hodie impleta est haec scriptura in auribus vestris et omnes testimonium illi dabant €et mirabantur in verbis gratiae quae procedebant de ore ipsius €et dicebant nonne hic filius est Ioseph et ait illis utique dicetis mihi hanc similitudinem €medice cura te ipsum €quanta audivimus facta in Capharnaum fac et hic in patria tua ait autem amen dico vobis €quia nemo propheta acceptus est in patria sua in veritate dico vobis €multae viduae erant in diebus Heliae in Israhel €quando clusum est caelum annis tribus et mensibus sex €cum facta est fames magna in omni terra et ad nullam illarum missus est Helias €nisi in Sareptha Sidoniae ad mulierem viduam et multi leprosi erant in Israhel sub Heliseo propheta €et nemo eorum mundatus est nisi Neman Syrus et repleti sunt omnes in synagoga ira haec audientes et surrexerunt et eiecerunt illum extra civitatem €et duxerunt illum usque ad supercilium montis €supra quem civitas illorum erat aedificata €ut praecipitarent eum ipse autem transiens per medium illorum ibat et descendit in Capharnaum civitatem Galilaeae €ibique docebat illos sabbatis et stupebant in doctrina eius €quia in potestate erat sermo ipsius et in synagoga erat homo habens daemonium inmundum €et exclamavit voce magna dicens €sine quid nobis et tibi Iesu Nazarene venisti perdere nos €scio te qui sis Sanctus Dei et increpavit illi Iesus dicens €obmutesce et exi ab illo €et cum proiecisset illum daemonium in medium €exiit ab illo nihilque illum nocuit et factus est pavor in omnibus €et conloquebantur ad invicem dicentes quod est hoc verbum €quia in potestate et virtute imperat inmundis spiritibus et exeunt et divulgabatur fama de illo in omnem locum regionis surgens autem de synagoga €introivit in domum Simonis €socrus autem Simonis tenebatur magnis febribus €et rogaverunt illum pro ea et stans super illam imperavit febri et dimisit illam €et continuo surgens ministrabat illis cum sol autem occidisset €omnes qui habebant infirmos variis languoribus €ducebant illos ad eum €at ille singulis manus inponens curabat eos exiebant autem etiam daemonia a multis €clamantia et dicentia quia tu es Filius Dei €et increpans non sinebat ea loqui €quia sciebant ipsum esse Christum facta autem die egressus ibat in desertum locum €et turbae requirebant eum et venerunt usque ad ipsum €et detinebant illum ne discederet ab eis quibus ille ait €quia et aliis civitatibus oportet me evangelizare regnum Dei €quia ideo missus sum et erat praedicans in synagogis Galilaeae  factum est autem cum turbae inruerent in eum €ut audirent verbum Dei €et ipse stabat secus stagnum Gennesareth et vidit duas naves stantes secus stagnum €piscatores autem descenderant et lavabant retia ascendens autem in unam navem quae erat Simonis €rogavit eum a terra reducere €pusillum €et sedens docebat de navicula turbas ut cessavit autem loqui dixit ad Simonem €duc in altum et laxate retia vestra in capturam et respondens Simon dixit illi €praeceptor per totam noctem laborantes nihil cepimus €in verbo autem tuo laxabo rete et cum hoc fecissent concluserunt piscium multitudinem copiosam €rumpebatur autem rete eorum et annuerunt sociis qui erant in alia navi €ut venirent et adiuvarent eos €et venerunt et impleverunt ambas naviculas €ita ut mergerentur quod cum videret Simon Petrus procidit ad genua Iesu dicens €exi a me quia homo peccator sum Domine stupor enim circumdederat eum et omnes qui cum illo erant €in captura piscium quam ceperant similiter autem Iacobum et Iohannem filios Zebedaei €qui erant socii Simonis €et ait ad Simonem Iesus noli timere €ex hoc iam homines eris capiens et subductis ad terram navibus €relictis omnibus secuti sunt illum et factum est cum esset in una civitatum €et ecce vir plenus lepra €et videns Iesum et procidens in faciem €rogavit eum dicens Domine si vis potes me mundare et extendens manum tetigit illum dicens volo €mundare €et confestim lepra discessit ab illo et ipse praecepit illi ut nemini diceret €sed vade ostende te sacerdoti €et offer pro emundatione tua €sicut praecepit Moses in testimonium illis perambulabat autem magis sermo de illo €et conveniebant turbae multae ut audirent €et curarentur ab infirmitatibus suis ipse autem secedebat in deserto et orabat et factum est in una dierum et ipse sedebat docens €et erant Pharisaei sedentes et legis doctores €qui venerant ex omni castello Galilaeae et Iudaeae et Hierusalem €et virtus erat Domini ad sanandum eos et ecce viri portantes in lecto hominem qui erat paralyticus þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ¥˜’‚et quaerebant eum inferre et ponere ante eum et non invenientes qua parte illum inferrent prae turba €ascenderunt supra tectum €per tegulas submiserunt illum cum €lecto €in medium ante Iesum quorum fidem ut vidit dixit homo remittuntur tibi peccata tua et coeperunt cogitare scribae et Pharisaei dicentes €quis est hic qui loquitur blasphemias €quis potest dimittere peccata nisi solus Deus ut cognovit autem Iesus cogitationes eorum €respondens dixit ad illos quid cogitatis in cordibus vestris quid est facilius dicere dimittuntur tibi peccata €an dicere surge et ambula ut autem sciatis quia Filius hominis potestatem habet in €terra dimittere peccata €ait paralytico €tibi dico surge tolle lectum tuum et vade in domum tuam et confestim surgens coram illis tulit €in quo iacebat €et abiit in domum suam magnificans Deum et stupor adprehendit omnes et magnificabant Deum €et repleti sunt timore dicentes quia vidimus mirabilia hodie et post haec exiit €et vidit publicanum nomine Levi sedentem ad teloneum €et ait illi sequere me et relictis omnibus surgens secutus est eum et fecit ei convivium magnum Levi in domo sua €et erat turba multa publicanorum et aliorum €qui cum illis erant discumbentes et murmurabant Pharisaei et scribae eorum dicentes ad discipulos eius €quare cum publicanis et peccatoribus manducatis et bibitis et respondens Iesus dixit ad illos €non egent qui sani sunt medico sed qui male habent non veni vocare iustos sed peccatores in paenitentiam at illi dixerunt ad eum €quare discipuli Iohannis ieiunant frequenter et obsecrationes faciunt €similiter et Pharisaeorum €tui autem edunt et bibunt quibus ipse ait €numquid potestis filios sponsi dum cum illis est €sponsus facere ieiunare venient autem dies €et cum ablatus fuerit ab illis sponsus €tunc ieiunabunt in illis diebus dicebat autem et similitudinem ad illos €quia nemo commissuram a vestimento novo inmittit in €vestimentum vetus €alioquin et novum rumpit €et veteri non convenit commissura a novo et nemo mittit vinum novum in utres veteres €alioquin rumpet vinum novum utres €et ipsum effundetur et utres peribunt sed vinum novum in utres novos mittendum est €et utraque conservantur et nemo bibens vetus statim vult novum €dicit enim vetus melius est  factum est autem in sabbato secundoprimo €cum transiret per sata €vellebant discipuli eius spicas €et manducabant confricantes manibus quidam autem Pharisaeorum dicebant illis €quid facitis quod non licet in sabbatis et respondens Iesus ad eos dixit €nec hoc legistis quod fecit David €cum esurisset ipse et qui cum eo erant quomodo intravit in domum Dei €et panes propositionis sumpsit et manducavit €et dedit his qui cum ipso erant €quos non licet manducare nisi tantum sacerdotibus et dicebat illis quia dominus est Filius hominis etiam sabbati factum est autem et in alio sabbato €ut intraret in synagogam et doceret €et erat ibi homo et manus eius dextra erat arida observabant autem scribae et Pharisaei si in sabbato curaret €ut invenirent accusare illum ipse vero sciebat cogitationes eorum €et ait homini qui habebat manum aridam €surge et sta in medium €et surgens stetit ait autem ad illos Iesus €interrogo vos si licet sabbato bene facere an male €animam salvam facere an perdere et circumspectis omnibus dixit homini €extende manum tuam €et extendit et restituta est manus eius ipsi autem repleti sunt insipientia €et conloquebantur ad invicem quidnam facerent Iesu factum est autem in illis diebus €exiit in montem orare et erat pernoctans in oratione Dei et cum dies factus esset €vocavit discipulos suos et elegit duodecim ex ipsis €quos et apostolos nominavit Simonem quem cognominavit Petrum €et Andream fratrem eius €Iacobum et Iohannem €Philippum et Bartholomeum Mattheum et Thomam €Iacobum Alphei et Simonem qui vocatur Zelotes Iudam Iacobi €et Iudam Scarioth qui fuit proditor et descendens cum illis stetit in loco campestri €et turba discipulorum eius €et multitudo copiosa plebis ab omni Iudaea et Hierusalem €et maritimae Tyri et Sidonis qui venerunt ut audirent eum €et sanarentur a languoribus suis €et qui vexabantur ab spiritibus inmundis curabantur et omnis turba quaerebant eum tangere €quia virtus de illo exiebat et sanabat omnes et ipse elevatis oculis in discipulos suos dicebat €beati pauperes quia vestrum est regnum Dei beati qui nunc esuritis quia saturabimini €beati qui nunc fletis quia ridebitis beati eritis cum vos oderint homines €et cum separaverint vos et exprobraverint €et eiecerint nomen vestrum tamquam malum propter Filium hominis gaudete in illa die et exultate €ecce enim merces vestra multa in caelo €secundum haec enim faciebant prophetis patres eorum verumtamen vae vobis divitibus €quia habetis consolationem vestram vae vobis qui saturati estis quia esurietis €vae vobis qui ridetis nunc quia lugebitis et flebitis vae cum bene vobis dixerint omnes homines €secundum haec faciebant prophetis patres eorum sed vobis dico qui auditis diligite inimicos vestros €benefacite his qui vos oderunt benedicite maledicentibus vobis €orate pro calumniantibus vos ei qui te percutit in maxillam €praebe et alteram €et ab eo qui aufert tibi vestimentum €etiam tunicam noli prohibere omni autem petenti te tribue €et qui aufert quae tua sunt ne repetas et prout vultis ut faciant vobis homines €et vos facite illis similiter et si diligitis eos qui vos diligunt quae vobis est gratia €nam et peccatores diligentes se diligunt et si benefeceritis his qui vobis benefaciunt quae vobis est gratia €siquidem et peccatores hoc faciunt et si mutuum dederitis his a quibus speratis recipere €quae gratia est vobis €nam et peccatores peccatoribus fenerantur ut recipiant aequalia verumtamen diligite inimicos vestros €et benefacite et mutuum date €nihil desperantes €et erit merces vestra multa et eritis filii Altissimi €quia ipse benignus est super ingratos et malos estote ergo misericordes sicut et Pater vester misericors est nolite iudicare et non iudicabimini €nolite condemnare et non condemnabimini €dimittite et dimittemini date et dabitur vobis €mensuram bonam confersam €et coagitatam et supereffluentem dabunt in sinum vestrum €eadem quippe mensura qua mensi fueritis remetietur vobis dicebat autem illis et similitudinem €numquid potest caecus caecum ducere €nonne ambo in foveam cadent non est discipulus super magistrum €perfectus autem omnis erit sicut magister eius quid autem vides festucam in oculo fratris tui €trabem autem quae in oculo tuo est non consideras et quomodo potes dicere fratri tuo €frater sine eiciam festucam de oculo tuo €ipse in oculo tuo trabem non videns €hypocrita eice primum trabem de oculo tuo €et tunc perspicies €ut educas festucam de oculo fratris tui non est enim arbor bona quae facit fructus malos €neque arbor mala faciens fructum bonum unaquaeque enim arbor de fructu suo cognoscitur €neque enim de spinis colligunt ficus €neque de rubo vindemiant uvam bonus homo de bono thesauro cordis sui profert bonum €et malus homo de malo €profert malum €ex abundantia enim cordis os loquitur quid autem vocatis me Domine Domine €et non facitis quae dico omnis qui venit ad me et audit sermones meos et facit eos €ostendam vobis cui similis est similis est homini aedificanti domum €qui fodit in altum €et posuit fundamenta supra petram €inundatione autem facta €inlisum est flumen domui illi et non potuit eam movere €fundata enim erat supra petram qui autem audivit et non fecit €similis est homini aedificanti domum suam supra terram sine €fundamento €in quam inlisus est fluvius €et continuo concidit €et facta est ruina domus illius magna  cum autem implesset omnia verba sua in aures plebis €intravit Capharnaum centurionis autem cuiusdam servus male habens erat moriturus €qui illi erat pretiosus et cum audisset de Iesu misit ad eum seniores Iudaeorum €rogans eum ut veniret et salvaret servum eius at illi cum venissent ad Iesum €rogabant eum sollicite dicentes ei €quia dignus est ut hoc illi praestes diligit enim gentem nostram €et synagogam ipse aedificavit nobis Iesus autem ibat cum illis €et cum iam non longe esset a domo þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ§–ƒmisit ad eum centurio amicos dicens Domine noli vexari €non enim dignus sum ut sub tectum meum intres propter quod et me ipsum non sum dignum arbitratus €ut venirem ad te €sed dic verbo et sanabitur puer meus nam et ego homo sum sub potestate constitutus €habens sub me milites €et dico huic vade et vadit et alio veni et venit €et servo meo fac hoc et facit quo audito Iesus miratus est €et conversus sequentibus se turbis dixit €amen dico vobis nec in Israhel tantam fidem inveni et reversi qui missi fuerant domum €invenerunt servum qui languerat sanum et factum est deinceps ibat in civitatem quae vocatur Naim €et ibant cum illo discipuli eius et turba copiosa cum autem adpropinquaret portae civitatis €et ecce defunctus efferebatur €filius unicus matri suae €et haec vidua erat et turba civitatis multa cum illa quam cum vidisset Dominus €misericordia motus super ea dixit illi noli flere et accessit et tetigit loculum €hii autem qui portabant steterunt €et ait adulescens tibi dico surge et resedit qui erat mortuus et coepit loqui €et dedit illum matri suae accepit autem omnes timor et magnificabant Deum dicentes €quia propheta magnus surrexit in nobis €et quia Deus visitavit plebem suam et exiit hic sermo in universam Iudaeam de eo €et omnem circa regionem et nuntiaverunt Iohanni discipuli eius de omnibus his et convocavit duos de discipulis suis Iohannes €et misit ad Dominum dicens €tu es qui venturus es an alium expectamus cum autem venissent ad eum viri dixerunt €Iohannes Baptista misit nos ad te dicens €tu es qui venturus es an alium expectamus in ipsa autem hora curavit multos a languoribus et plagis €et spiritibus malis €et caecis multis donavit visum et respondens dixit illis euntes nuntiate Iohanni €quae vidistis et audistis €quia caeci vident claudi ambulant leprosi mundantur €surdi audiunt mortui resurgunt pauperes evangelizantur et beatus est quicumque non fuerit scandalizatus in me et cum discessissent nuntii Iohannis €coepit dicere de Iohanne ad turbas €quid existis in desertum videre €harundinem vento moveri sed quid existis videre €hominem mollibus vestimentis indutum €ecce qui in veste pretiosa sunt et deliciis €in domibus regum sunt sed quid existis videre prophetam €utique dico vobis et plus quam prophetam hic est de quo scriptum est €ecce mitto angelum meum ante faciem tuam €qui praeparabit viam tuam ante te dico enim vobis €maior inter natos mulierum propheta Iohanne Baptista nemo est €qui autem minor est in regno Dei maior est illo et omnis populus audiens et publicani iustificaverunt Deum €baptizati baptismo Iohannis Pharisaei autem et legis periti consilium Dei spreverunt in semet ipsos €non baptizati ab eo cui ergo similes dicam homines generationis huius €et cui similes sunt similes sunt pueris sedentibus in foro €et loquentibus ad invicem et dicentibus €cantavimus vobis tibiis et non saltastis €lamentavimus et non plorastis venit enim Iohannes Baptista €neque manducans panem neque bibens vinum €et dicitis daemonium habet venit Filius hominis manducans et bibens €et dicitis ecce homo devorator et bibens vinum €amicus publicanorum et peccatorum et iustificata est sapientia ab omnibus filiis suis rogabat autem illum quidam de Pharisaeis ut manducaret cum illo €et ingressus domum Pharisaei discubuit et ecce mulier quae erat in civitate peccatrix €ut cognovit quod accubuit in domo Pharisaei €adtulit alabastrum unguenti et stans retro secus pedes eius €lacrimis coepit rigare pedes eius et capillis capitis sui tergebat €et osculabatur pedes eius et unguento unguebat videns autem Pharisaeus qui vocaverat eum ait intra se dicens €hic si esset propheta sciret utique €quae et qualis mulier quae tangit eum €quia peccatrix est et respondens Iesus dixit ad illum Simon habeo tibi aliquid dicere €at ille ait magister dic duo debitores erant cuidam feneratori €unus debebat denarios quingentos alius quinquaginta non habentibus illis unde redderent donavit utrisque €quis ergo eum plus diliget respondens Simon dixit aestimo quia is cui plus donavit €at ille dixit ei recte iudicasti et conversus ad mulierem dixit Simoni vides hanc mulierem €intravi in domum tuam aquam pedibus meis non dedisti €haec autem lacrimis rigavit pedes meos et capillis suis tersit osculum mihi non dedisti €haec autem ex quo intravit non cessavit osculari pedes meos oleo caput meum non unxisti €haec autem unguento unxit pedes meos propter quod dico tibi €remittentur ei peccata multa quoniam dilexit multum €cui autem minus dimittitur minus diligit dixit autem ad illam remittuntur tibi peccata et coeperunt qui simul accumbebant dicere intra se €quis est hic qui etiam peccata dimittit dixit autem ad mulierem fides tua te salvam fecit vade in pace  et factum est deinceps €et ipse iter faciebat per civitatem et castellum €praedicans et evangelizans regnum Dei €et duodecim cum illo et mulieres aliquae quae erant curatae ab spiritibus malignis et €infirmitatibus €Maria quae vocatur Magdalene de qua daemonia septem €exierant et Iohanna uxor Chuza procuratoris Herodis €et Susanna et aliae multae €quae ministrabant eis de facultatibus suis cum autem turba plurima conveniret €et de civitatibus properarent ad eum €dixit per similitudinem exiit qui seminat seminare semen suum €et dum seminat aliud cecidit secus viam et conculcatum est €et volucres caeli comederunt illud et aliud cecidit supra petram €et natum aruit quia non habebat humorem et aliud cecidit inter spinas €et simul exortae spinae suffocaverunt illud et aliud cecidit in terram bonam €et ortum fecit fructum centuplum €haec dicens clamabat qui habet aures audiendi audiat interrogabant autem eum discipuli eius €quae esset haec parabola quibus ipse dixit vobis datum est nosse mysterium regni Dei €ceteris autem in parabolis €ut videntes non videant et audientes non intellegant est autem haec parabola semen est verbum Dei qui autem secus viam sunt qui €audiunt €deinde venit diabolus et tollit verbum de corde eorum €ne credentes salvi fiant nam qui supra petram €qui cum audierint cum gaudio suscipiunt verbum €et hii radices non habent qui ad tempus credunt €et in tempore temptationis recedunt quod autem in spinis cecidit €hii sunt qui audierunt €et a sollicitudinibus et divitiis et voluptatibus vitae euntes €suffocantur €et non referunt fructum quod autem in bonam terram €hii sunt qui in corde bono et optimo audientes verbum retinent €et fructum adferunt in patientia nemo autem lucernam accendens operit eam vaso €aut subtus lectum ponit €sed supra candelabrum ponit ut intrantes videant lumen non enim est occultum quod non manifestetur €nec absconditum quod non cognoscatur et in palam veniat videte ergo quomodo auditis €qui enim habet dabitur illi €et quicumque non habet €etiam quod putat se habere auferetur ab illo venerunt autem ad illum mater et fratres eius €et non poterant adire ad eum prae turba et nuntiatum est illi €mater tua et fratres tui stant foris volentes te videre qui respondens dixit ad eos €mater mea et fratres mei hii sunt qui verbum Dei audiunt et faciunt factum est autem in una dierum €et ipse ascendit in naviculam et discipuli eius €et ait ad illos transfretemus trans stagnum €et ascenderunt navigantibus autem illis obdormiit €et descendit procella venti in stagnum €et conplebantur et periclitabantur accedentes autem suscitaverunt eum dicentes praeceptor perimus €at ille surgens increpavit ventum et tempestatem aquae €et cessavit et facta est tranquillitas dixit autem illis ubi est fides vestra €qui timentes mirati sunt dicentes ad invicem €quis putas hic est €quia et ventis imperat et mari et €oboediunt ei enavigaverunt autem ad regionem €Gerasenorum €quae est contra Galilaeam et cum egressus esset ad terram €occurrit illi vir quidam qui habebat daemonium iam temporibus multis €et vestimento non induebatur €neque in domo manebat sed in monumentis is ut vidit Iesum procidit ante illum €et exclamans voce magna dixit €quid mihi et tibi est Iesu Fili Dei altissimi €obsecro te ne me torqueas praecipiebat enim spiritui inmundo ut exiret ab homine €multis enim temporibus arripiebat illum þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ¨ˆ˜ƒet vinciebatur catenis et conpedibus custoditus €et ruptis vinculis agebatur a daemonio in deserta interrogavit autem illum Iesus dicens quod tibi nomen est €at ille dixit Legio €quia intraverunt daemonia multa in eum et rogabant illum ne imperaret illis €ut in abyssum irent erat autem ibi grex porcorum multorum pascentium in monte €et rogabant eum ut permitteret eos in illos ingredi €et permisit illos exierunt ergo daemonia ab homine et intraverunt in porcos €et impetu abiit grex per praeceps in stagnum et suffocatus est quod ut viderunt factum qui pascebant fugerunt €et nuntiaverunt in civitatem et in villas exierunt autem videre quod factum est €et venerunt ad Iesum €et invenerunt hominem sedentem a quo daemonia exierant €vestitum ac sana mente ad pedes eius €et timuerunt nuntiaverunt autem illis et qui viderant €quomodo sanus factus esset a Legione et rogaverunt illum omnis multitudo regionis Gerasenorum €ut discederet ab ipsis €quia timore magno tenebantur €ipse autem ascendens navem reversus est et rogabat illum vir a quo daemonia exierant ut cum eo esset €dimisit autem eum Iesus dicens redi domum tuam et narra quanta tibi fecit Deus €et abiit per universam civitatem €praedicans quanta illi fecisset Iesus factum est autem cum redisset Iesus excepit illum turba €erant enim omnes expectantes eum et ecce venit vir cui nomen Iairus et ipse princeps synagogae erat €et cecidit ad pedes Iesu rogans eum ut intraret in domum eius quia filia unica erat illi fere annorum duodecim €et haec moriebatur €et contigit dum iret a turbis conprimebatur et mulier quaedam erat in fluxu sanguinis ab annis duodecim €quae in medicos erogaverat omnem substantiam suam €nec ab ullo potuit curari accessit retro et tetigit fimbriam vestimenti eius €et confestim stetit fluxus sanguinis eius et ait Iesus quis est qui me tetigit €negantibus autem omnibus dixit Petrus et qui cum illo erant €praeceptor turbae te conprimunt et adfligunt €et dicis quis me tetigit et dixit Iesus tetigit me aliquis €nam ego novi virtutem de me exisse videns autem mulier quia non latuit €tremens venit et procidit ante pedes illius €et ob quam causam tetigerit eum indicavit coram omni populo €et quemadmodum confestim sanata sit at ipse dixit illi €filia fides tua te salvam fecit vade in pace adhuc illo loquente €venit a principe synagogae dicens ei €quia mortua est filia tua noli vexare illum Iesus autem audito hoc verbo respondit patri puellae €noli timere crede tantum et salva erit et cum venisset domum €non permisit intrare secum quemquam €nisi Petrum et Iohannem et Iacobum €et patrem et matrem puellae flebant autem omnes et plangebant illam €at ille dixit nolite flere €non est mortua sed €dormit et deridebant eum scientes quia mortua esset ipse autem tenens manum eius clamavit dicens puella surge et reversus est spiritus eius et surrexit continuo €et iussit illi dari manducare et stupuerunt parentes eius €quibus praecepit ne alicui dicerent quod factum erat  convocatis autem duodecim apostolis €dedit illis virtutem et potestatem super omnia daemonia €et ut languores curarent et misit illos praedicare regnum Dei et sanare infirmos et ait ad illos nihil tuleritis in via €neque virgam neque peram neque panem neque pecuniam €neque duas tunicas habeatis et in quamcumque domum intraveritis ibi manete et inde ne exeatis et quicumque non receperint vos €exeuntes de civitate illa €etiam pulverem pedum vestrorum excutite €in testimonium supra illos egressi autem circumibant per castella €evangelizantes et curantes ubique audivit autem Herodes tetrarcha omnia quae fiebant ab eo €et haesitabat eo quod diceretur a quibusdam €quia Iohannes surrexit a mortuis €a quibusdam vero quia Helias apparuit €ab aliis autem quia propheta unus de antiquis surrexit et ait Herodes Iohannem ego decollavi €quis autem est iste de quo audio ego talia €et quaerebat videre eum et reversi apostoli narraverunt illi quaecumque fecerunt €et adsumptis illis secessit seorsum in locum desertum €qui est Bethsaida quod cum cognovissent turbae secutae sunt illum €et excepit illos et loquebatur illis de regno Dei €et eos qui cura indigebant sanabat dies autem coeperat declinare €et accedentes duodecim dixerunt illi dimitte turbas €ut euntes in castella villasque quae circa sunt devertant €et inveniant escas €quia hic in loco deserto sumus ait autem ad illos vos date illis manducare €at illi dixerunt €non sunt nobis plus quam quinque panes et duo pisces €nisi forte nos eamus et emamus in omnem hanc turbam escas erant autem fere viri quinque milia €ait autem ad discipulos suos €facite illos discumbere per convivia quinquagenos et ita fecerunt et discumbere fecerunt omnes acceptis autem quinque panibus et duobus piscibus €respexit in caelum et benedixit illis €et fregit et distribuit discipulis suis ut ponerent ante turbas et manducaverunt omnes et saturati sunt €et sublatum est quod superfuit illis fragmentorum cofini duodecim et factum est cum solus esset orans erant cum illo et discipuli €et interrogavit illos dicens quem me dicunt esse turbae at illi responderunt et dixerunt €Iohannem Baptistam alii autem Heliam €alii quia propheta unus de prioribus surrexit dixit autem illis vos autem quem me esse dicitis €respondens Simon Petrus dixit Christum Dei at ille increpans illos praecepit ne cui dicerent hoc dicens quia oportet Filium hominis multa pati €et reprobari a senioribus et principibus sacerdotum et scribis €et occidi et tertia die resurgere dicebat autem ad omnes €si quis vult post me venire abneget se ipsum €et tollat crucem suam cotidie et sequatur me qui enim voluerit animam suam salvam facere perdet illam €nam qui perdiderit animam suam propter me salvam faciet illam quid enim proficit homo si lucretur universum mundum €se autem ipsum perdat et detrimentum sui faciat nam qui me erubuerit et meos sermones €hunc Filius hominis erubescet €cum venerit in maiestate sua et Patris et sanctorum angelorum dico autem vobis vere sunt aliqui hic stantes €qui non gustabunt mortem donec videant regnum Dei factum est autem post haec verba fere dies octo €et adsumpsit Petrum et Iohannem et Iacobum €et ascendit in montem ut oraret et factum est dum oraret species vultus eius altera €et vestitus eius albus refulgens et ecce duo viri loquebantur cum illo €erant autem Moses et Helias visi in maiestate €et dicebant excessum eius quem conpleturus erat in Hierusalem Petrus vero et qui cum illo gravati erant €somno €et evigilantes viderunt maiestatem eius €et duos viros qui stabant cum illo et factum est cum discederent ab illo €ait Petrus ad Iesum €praeceptor bonum est nos hic esse €et faciamus tria tabernacula €unum tibi et unum Mosi et unum Heliae €nesciens quid diceret haec autem illo loquente facta est nubes et obumbravit eos €et timuerunt intrantibus illis in nubem et vox facta est de nube dicens €hic est Filius meus electus ipsum audite et dum fieret vox inventus est Iesus solus €et ipsi tacuerunt €et nemini dixerunt in illis diebus quicquam ex his quae viderant factum est autem in sequenti die descendentibus illis de monte €occurrit illi turba multa et ecce vir de turba exclamavit dicens €magister obsecro te respice in filium meum quia unicus est mihi et ecce spiritus adprehendit illum et subito clamat €et elidit et dissipat eum cum spuma €et vix discedit dilanians eum et rogavi discipulos tuos ut eicerent illum et non potuerunt respondens autem Iesus dixit €o generatio infidelis et perversa €usquequo ero apud vos et patiar vos €adduc huc filium tuum et cum accederet elisit illum daemonium et dissipavit et increpavit Iesus spiritum inmundum €et sanavit puerum et reddidit illum patri eius stupebant autem omnes in magnitudine Dei €omnibusque mirantibus in omnibus quae faciebat €dixit ad discipulos suos €ponite vos in cordibus vestris sermones istos €Filius enim hominis futurum est ut tradatur in manus hominum at illi ignorabant verbum istud €et erat velatum ante eos ut non sentirent illud €et timebant interrogare eum de hoc verbo intravit autem cogitatio in eos quis eorum maior esset at Iesus videns cogitationes cordis illorum þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ¨‰˜¯‚adprehendens puerum statuit eum secus se et ait illis €quicumque susceperit puerum istum in nomine meo me recipit €et quicumque me recipit €recipit eum qui me misit €nam qui minor est inter omnes vos hic maior est respondens autem Iohannes dixit €praeceptor vidimus quendam in nomine tuo eicientem daemonia €et prohibuimus eum quia non sequitur nobiscum et ait ad illum Iesus nolite prohibere €qui enim non est adversum vos pro vobis est factum est autem €dum conplerentur dies adsumptionis eius €et ipse faciem suam firmavit ut iret Hierusalem et misit nuntios ante conspectum suum €et euntes intraverunt in civitatem Samaritanorum ut pararent illi et non receperunt eum €quia facies eius erat euntis Hierusalem cum vidissent autem discipuli eius €Iacobus et Iohannes dixerunt Domine vis dicimus €ut ignis descendat de caelo et consumat illos et conversus increpavit illos et abierunt in aliud castellum factum est autem ambulantibus illis in via €dixit quidam ad illum sequar te quocumque ieris et ait illi Iesus €vulpes foveas habent et volucres caeli nidos €Filius autem hominis non habet ubi caput reclinet ait autem ad alterum sequere me €ille autem dixit €Domine permitte mihi primum ire sepelire patrem meum dixitque ei Iesus €sine ut mortui sepeliant mortuos suos €tu autem vade adnuntia regnum Dei et ait alter sequar te Domine €sed primum permitte mihi renuntiare his qui domi sunt ait ad illum Iesus €nemo mittens manum suam in aratrum et aspiciens retro €aptus est regno Dei  post haec autem designavit Dominus et alios septuaginta duos €et misit illos binos ante faciem suam €in omnem civitatem et locum quo erat ipse venturus et dicebat illis messis quidem multa operarii autem pauci €rogate ergo Dominum messis ut mittat operarios in messem ite ecce ego mitto vos sicut agnos inter lupos nolite portare sacculum neque peram neque calciamenta €et neminem per viam salutaveritis in quamcumque domum intraveritis €primum dicite pax huic domui et si ibi fuerit filius pacis requiescet super illam €pax vestra €sin autem ad vos revertetur in eadem autem domo manete €edentes et bibentes quae apud illos sunt €dignus enim est operarius mercede sua €nolite transire de domo in domum et in quamcumque civitatem intraveritis et susceperint vos €manducate quae adponuntur vobis et curate infirmos qui in illa sunt €et dicite illis adpropinquavit in vos regnum Dei in quamcumque civitatem intraveritis €et non receperint vos €exeuntes in plateas eius dicite etiam pulverem qui adhesit nobis de civitate vestra extergimus in vos €tamen hoc scitote quia adpropinquavit regnum Dei dico vobis quia Sodomis in die illa remissius erit quam illi civitati vae tibi Corazain vae tibi Bethsaida €quia si in Tyro et Sidone factae fuissent virtutes €quae in vobis factae sunt €olim in cilicio et cinere sedentes paeniterent verumtamen Tyro et Sidoni remissius erit in iudicio quam vobis et tu Capharnaum usque in caelum exaltata €usque ad infernum demergeris qui vos audit me audit et qui vos spernit me spernit €qui autem me spernit spernit eum qui me misit reversi sunt autem septuaginta duo cum gaudio dicentes €Domine etiam daemonia subiciuntur nobis in nomine tuo et ait illis videbam Satanan sicut fulgur de caelo cadentem ecce dedi vobis potestatem calcandi supra serpentes et scorpiones €et supra omnem virtutem inimici €et nihil vobis nocebit verumtamen in hoc nolite gaudere €quia spiritus vobis subiciuntur €gaudete autem quod nomina vestra scripta sunt in caelis in ipsa hora exultavit Spiritu Sancto et dixit €confiteor tibi Pater Domine caeli et terrae €quod abscondisti haec a sapientibus et prudentibus €et revelasti ea parvulis €etiam Pater quia sic placuit ante te omnia mihi tradita sunt a Patre meo €et nemo scit qui sit Filius nisi Pater €et qui sit Pater nisi Filius et cui voluerit Filius revelare et conversus ad discipulos suos dixit €beati oculi qui vident quae videtis dico enim vobis €quod multi prophetae et reges voluerunt videre quae vos videtis €et non viderunt €et audire quae auditis et non audierunt et ecce quidam legis peritus surrexit €temptans illum et dicens €magister quid faciendo vitam aeternam possidebo at ille dixit ad eum in lege quid scriptum est quomodo legis ille respondens dixit €diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo €et ex tota anima tua et ex omnibus viribus tuis €et ex omni mente tua €et proximum tuum sicut te ipsum dixitque illi €recte respondisti hoc fac et vives ille autem volens iustificare se ipsum dixit ad Iesum €et quis est meus proximus suscipiens autem Iesus dixit €homo quidam descendebat ab Hierusalem in Hiericho €et incidit in latrones qui etiam despoliaverunt eum €et plagis inpositis abierunt semivivo relicto accidit autem ut sacerdos quidam descenderet eadem via €et viso illo praeterivit similiter et Levita €cum esset secus locum et videret eum pertransiit Samaritanus autem quidam iter faciens €venit secus eum et videns eum misericordia motus est et adpropians alligavit vulnera eius infundens oleum et vinum €et inponens illum in iumentum suum duxit in stabulum €et curam eius egit et altera die protulit duos denarios et dedit stabulario €et ait curam illius habe €et quodcumque supererogaveris ego cum rediero reddam tibi quis horum trium videtur tibi proximus fuisse illi €qui incidit in latrones at ille dixit qui fecit misericordiam in illum €et ait illi Iesus vade et tu fac similiter factum est autem dum irent €et ipse intravit in quoddam castellum €et mulier quaedam Martha nomine excepit illum in domum suam et huic erat soror nomine Maria €quae etiam sedens secus pedes Domini audiebat verbum illius Martha autem satagebat circa frequens ministerium €quae stetit et ait Domine non est tibi curae €quod soror mea reliquit me solam ministrare €dic ergo illi ut me adiuvet et respondens dixit illi Dominus €Martha Martha sollicita es et turbaris erga €plurima porro unum est necessarium €Maria optimam partem elegit quae non auferetur ab ea  et factum est cum esset in loco quodam orans €ut cessavit dixit unus ex discipulis eius ad eum €Domine doce nos orare €sicut et Iohannes docuit discipulos €suos et ait illis cum oratis dicite €Pater sanctificetur nomen tuum €adveniat regnum tuum panem nostrum cotidianum da nobis cotidie et dimitte nobis peccata nostra €siquidem et ipsi dimittimus omni debenti nobis €et ne nos inducas in temptationem et ait ad illos quis vestrum habebit amicum €et ibit ad illum media nocte et dicit illi €amice commoda mihi tres panes quoniam amicus meus venit de via ad me €et non habeo quod ponam ante illum et ille de intus respondens dicat €noli mihi molestus esse €iam ostium clausum est et pueri mei mecum sunt in cubili €non possum surgere et dare tibi dico vobis et si non dabit illi surgens eo quod amicus eius sit €propter inprobitatem tamen eius surget €et dabit illi quotquot habet necessarios et ego vobis dico petite et dabitur vobis €quaerite et invenietis pulsate et aperietur vobis omnis enim qui petit accipit €et qui quaerit invenit et pulsanti aperietur quis autem ex vobis patrem petet panem €numquid lapidem dabit illi €aut piscem numquid pro pisce serpentem dabit illi aut si petierit ovum €numquid porriget illi scorpionem si ergo vos cum sitis mali nostis bona data dare filiis vestris €quanto magis Pater vester de caelo dabit spiritum bonum petentibus se et erat eiciens daemonium et illud erat mutum €et cum eiecisset daemonium locutus est mutus €et admiratae sunt turbae quidam autem ex eis dixerunt €in Beelzebub principe daemoniorum eicit daemonia et alii temptantes signum de caelo quaerebant ab eo ipse autem ut vidit cogitationes eorum dixit eis €omne regnum in se ipsum divisum desolatur €et domus supra domum cadet si autem et Satanas in se ipsum divisus est €quomodo stabit regnum ipsius €quia dicitis in Beelzebub eicere me daemonia si autem ego in Beelzebub eicio daemonia filii vestri in quo eiciunt €ideo ipsi iudices vestri erunt porro si in digito Dei eicio daemonia €profecto praevenit in vos regnum Dei cum fortis armatus custodit atrium suum €in pace sunt ea quae possidet si autem fortior illo superveniens vicerit eum þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ¨‹˜–‚universa arma eius aufert in quibus confidebat €et spolia eius distribuit qui non est mecum adversum me est €et qui non colligit mecum dispergit cum inmundus spiritus exierit de homine €perambulat per loca inaquosa €quaerens requiem et non inveniens dicit €revertar in domum meam unde exivi et cum venerit invenit scopis mundatam et tunc vadit €et adsumit septem alios spiritus nequiores se €et ingressi habitant ibi €et sunt novissima hominis illius peiora prioribus factum est autem cum haec diceret €extollens vocem quaedam mulier de turba dixit illi €beatus venter qui te portavit et ubera quae suxisti at ille dixit €quippini beati qui audiunt verbum Dei et custodiunt turbis autem concurrentibus coepit dicere €generatio haec generatio nequam est signum quaerit €et signum non dabitur illi nisi signum Ionae nam sicut Ionas fuit signum Ninevitis €ita erit et Filius hominis generationi isti regina austri surget in iudicio cum viris generationis huius €et condemnabit illos €quia venit a finibus terrae audire sapientiam Salomonis €et ecce plus Salomone hic viri ninevitae surgent in iudicio cum generatione hac €et condemnabunt illam €quia paenitentiam egerunt ad praedicationem Ionae €et ecce plus Iona hic nemo lucernam accendit et in abscondito ponit €neque sub modio €sed supra candelabrum ut qui ingrediuntur lumen videant lucerna corporis tui est oculus tuus €si oculus tuus fuerit simplex totum corpus tuum lucidum erit €si autem nequam fuerit etiam corpus tuum tenebrosum erit vide ergo ne lumen quod in te est tenebrae sint si ergo corpus tuum totum lucidum fuerit €non habens aliquam partem tenebrarum €erit lucidum totum €et sicut lucerna fulgoris inluminabit te et cum loqueretur €rogavit illum quidam Pharisaeus ut pranderet apud se €et ingressus recubuit Pharisaeus autem coepit intra se reputans dicere €quare non baptizatus esset ante prandium et ait Dominus ad illum €nunc vos Pharisaei quod de foris est calicis et catini mundatis €quod autem intus est vestrum plenum est rapina et iniquitate stulti nonne qui fecit quod de foris est €etiam id quod de intus est fecit verumtamen quod superest date elemosynam €et ecce omnia munda sunt vobis sed vae vobis Pharisaeis €quia decimatis mentam et rutam et omne holus €et praeteritis iudicium et caritatem Dei €haec autem oportuit facere et illa non omittere vae vobis Pharisaeis €quia diligitis primas cathedras in synagogis €et salutationes in foro vae vobis quia estis ut monumenta quae non parent €et homines ambulantes supra nesciunt respondens autem quidam ex legis peritis ait illi €magister haec dicens etiam nobis contumeliam facis at ille ait et vobis legis peritis vae €quia oneratis homines oneribus quae portari non €possunt €et ipsi uno digito vestro non tangitis sarcinas vae vobis quia aedificatis monumenta prophetarum €patres autem vestri occiderunt illos profecto testificamini quod consentitis €operibus patrum vestrorum €quoniam quidem ipsi eos occiderunt €vos autem aedificatis eorum sepulchra propterea et sapientia Dei dixit €mittam ad illos prophetas et apostolos €et ex illis occident et persequentur ut inquiratur sanguis omnium prophetarum €qui effusus est a constitutione mundi a generatione ista a sanguine Abel usque ad sanguinem Zacchariae €qui periit inter altare et aedem €ita dico vobis requiretur ab hac generatione vae vobis legis peritis quia tulistis clavem scientiae €ipsi non introistis et eos qui introibant €prohibuistis cum haec ad illos diceret €coeperunt Pharisaei et legis periti graviter insistere €et os eius opprimere de multis insidiantes €et quaerentes capere aliquid ex ore eius €ut accusarent eum  multis autem turbis circumstantibus €ita ut se invicem conculcarent €coepit dicere ad discipulos suos €adtendite a fermento Pharisaeorum quae est hypocrisis nihil autem opertum est quod non reveletur €neque absconditum quod non sciatur quoniam quae in tenebris dixistis in lumine dicentur €et quod in aurem locuti estis in cubiculis €praedicabitur in tectis dico autem vobis amicis meis €ne terreamini ab his qui occidunt corpus €et post haec non habent amplius quod faciant ostendam autem vobis quem timeatis €timete eum qui postquam occiderit habet potestatem mittere in gehennam €ita dico vobis hunc timete nonne quinque passeres veneunt dipundio €et unus ex illis non est in oblivione coram Deo sed et capilli capitis vestri omnes numerati sunt €nolite ergo timere multis passeribus pluris estis dico autem vobis €omnis quicumque confessus fuerit in me coram hominibus €et Filius hominis confitebitur in illo coram angelis Dei qui autem negaverit me coram hominibus €denegabitur coram angelis Dei et omnis qui dicit verbum in Filium hominis remittetur illi €ei autem qui in Spiritum Sanctum blasphemaverit non remittetur cum autem inducent vos in synagogas €et ad magistratus et potestates €nolite solliciti esse qualiter aut quid respondeatis aut €quid dicatis Spiritus enim Sanctus docebit vos in ipsa hora €quae oporteat dicere ait autem quidam ei de turba €magister dic fratri meo ut dividat mecum hereditatem at ille dixit ei €homo quis me constituit iudicem aut divisorem super vos dixitque ad illos videte et cavete ab omni avaritia €quia non in abundantia cuiusquam vita eius est ex his quae possidet dixit autem similitudinem ad illos dicens €hominis cuiusdam divitis uberes fructus ager adtulit et cogitabat intra se dicens quid faciam €quod non habeo quo congregem fructus meos et dixit hoc faciam destruam horrea mea et maiora faciam €et illuc congregabo omnia quae nata sunt mihi et bona mea et dicam animae meae €anima habes multa bona posita in annos plurimos €requiesce comede bibe epulare dixit autem illi Deus €stulte hac nocte animam tuam repetunt a te €quae autem parasti cuius erunt sic est qui sibi thesaurizat et non est in Deum dives dixitque ad discipulos suos ideo dico vobis €nolite solliciti esse animae quid manducetis €neque corpori quid vestiamini anima plus est quam esca €et corpus quam vestimentum considerate corvos quia non seminant neque metunt €quibus non est cellarium neque horreum €et Deus pascit illos €quanto magis vos pluris estis illis quis autem vestrum cogitando potest adicere ad staturam suam cubitum €unum si ergo neque quod minimum est potestis €quid de ceteris solliciti estis considerate lilia quomodo crescunt €non laborant non nent €dico autem vobis €nec Salomon in omni gloria sua vestiebatur sicut unum ex €istis si autem faenum quod hodie in agro est €et cras in clibanum mittitur Deus sic vestit €quanto magis vos pusillae fidei et vos nolite quaerere quid manducetis aut quid bibatis €et nolite in sublime tolli haec enim omnia gentes mundi quaerunt €Pater autem vester scit quoniam his indigetis verumtamen quaerite regnum Dei €et haec omnia adicientur vobis nolite timere pusillus grex €quia conplacuit Patri vestro dare vobis regnum vendite quae possidetis et date elemosynam €facite vobis sacculos qui non veterescunt €thesaurum non deficientem in caelis €quo fur non adpropiat neque tinea corrumpit ubi enim thesaurus vester est ibi et cor vestrum erit sint lumbi vestri praecincti et lucernae ardentes et vos similes hominibus expectantibus dominum suum €quando revertatur a nuptiis €ut cum venerit et pulsaverit confestim aperiant ei beati servi illi quos cum venerit dominus invenerit vigilantes €amen dico vobis €quod praecinget se et faciet illos discumbere €et transiens ministrabit illis et si venerit in secunda vigilia €et si in tertia vigilia venerit et ita invenerit €beati sunt servi illi hoc autem scitote €quia si sciret pater familias qua hora fur veniret €vigilaret utique et non sineret perfodiri domum suam et vos estote parati €quia qua hora non putatis Filius hominis venit ait autem ei Petrus €Domine ad nos dicis hanc parabolam an et ad omnes dixit autem Dominus €quis putas est fidelis dispensator et prudens €quem constituet dominus super familiam €suam €ut det illis in tempore tritici mensuram beatus ille servus €quem cum venerit dominus invenerit ita facientem vere dico vobis €quia supra omnia quae possidet constituet illum quod si dixerit servus ille in corde suo þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ¨Œ˜­‚moram facit dominus meus venire €et coeperit percutere pueros et ancillas €et edere et bibere et inebriari veniet dominus servi illius in die qua non sperat et hora qua nescit €et dividet eum partemque eius cum infidelibus ponet ille autem servus qui cognovit voluntatem domini sui €et non praeparavit et non fecit secundum voluntatem eius €vapulabit multas qui autem non cognovit et fecit digna plagis €vapulabit paucis €omni autem cui multum datum est multum quaeretur ab eo €et cui commendaverunt multum plus petent ab eo ignem veni mittere in terram €et quid volo si accendatur baptisma autem habeo baptizari €et quomodo coartor usque dum perficiatur putatis quia pacem veni dare in terram €non dico vobis sed separationem erunt enim ex hoc quinque in domo una divisi €tres in duo et duo in tres dividentur €pater in filium et filius in patrem suum €mater in filiam et filia in matrem €socrus in nurum suam et nurus in socrum suam dicebat autem et ad turbas €cum videritis nubem orientem ab occasu €statim dicitis nimbus venit et ita fit et cum austrum flantem €dicitis quia aestus erit et fit hypocritae faciem terrae et caeli nostis probare €hoc autem tempus quomodo non probatis quid autem et a vobis ipsis non iudicatis quod iustum est cum autem vadis cum adversario tuo ad principem €in via da operam liberari ab illo €ne forte trahat te apud iudicem €et iudex tradat te exactori et exactor mittat te in carcerem dico tibi non exies inde donec etiam novissimum minutum reddas  aderant autem quidam ipso in tempore nuntiantes illi de Galilaeis €quorum sanguinem Pilatus miscuit cum sacrificiis eorum et respondens dixit illis €putatis quod hii Galilaei prae omnibus Galilaeis peccatores fuerunt €quia talia passi sunt non dico vobis €sed nisi paenitentiam habueritis omnes similiter peribitis sicut illi decem et octo €supra quos cecidit turris in Siloam et occidit eos €putatis quia et ipsi debitores fuerunt €praeter omnes homines habitantes in Hierusalem non dico vobis €sed si non paenitentiam egeritis €omnes similiter peribitis dicebat autem hanc similitudinem €arborem fici habebat quidam plantatam in vinea sua €et venit quaerens fructum in illa et non invenit dixit autem ad cultorem vineae ecce anni tres sunt €ex quo venio quaerens fructum in ficulnea hac et non invenio €succide ergo illam ut quid etiam terram occupat at ille respondens dixit illi €domine dimitte illam et hoc anno €usque dum fodiam circa illam et mittam stercora et si quidem fecerit fructum €sin autem in futurum succides eam erat autem docens in synagoga eorum sabbatis et ecce mulier quae habebat spiritum infirmitatis annis decem et octo €et erat inclinata nec omnino poterat sursum respicere quam cum videret Iesus vocavit ad se et ait €illi €mulier dimissa es ab infirmitate tua et inposuit illi manus et confestim erecta est et glorificabat Deum respondens autem archisynagogus €indignans quia sabbato curasset Iesus dicebat turbae €sex dies sunt in quibus oportet operari €in his ergo venite et curamini et non in die sabbati respondit autem ad illum Dominus et dixit €hypocritae unusquisque vestrum sabbato non solvit €bovem suum aut asinum a praesepio €et ducit adaquare hanc autem filiam Abrahae €quam alligavit Satanas ecce decem et octo annis €non oportuit solvi a vinculo isto die sabbati et cum haec diceret erubescebant omnes adversarii eius €et omnis populus gaudebat in universis quae gloriose fiebant ab eo dicebat ergo cui simile est regnum Dei €et cui simile esse existimabo illud simile est grano sinapis €quod acceptum homo misit in hortum suum €et crevit et factum est in arborem magnam €et volucres caeli requieverunt in ramis eius et iterum dixit cui simile aestimabo regnum Dei simile est €fermento €quod acceptum mulier abscondit in farinae sata tria €donec fermentaretur totum et ibat per civitates et castella docens €et iter faciens in Hierusalem ait autem illi quidam Domine si pauci sunt qui salvantur €ipse autem dixit ad illos contendite intrare per angustam portam €quia multi dico vobis quaerunt intrare €et non poterunt cum autem intraverit pater familias et cluserit ostium €et incipietis foris stare et pulsare ostium dicentes €Domine aperi nobis €et respondens dicet vobis nescio vos unde sitis tunc incipietis dicere €manducavimus coram te et bibimus et in plateis nostris docuisti et dicet vobis nescio vos unde sitis €discedite a me omnes operarii iniquitatis ibi erit fletus et stridor dentium €cum videritis Abraham et Isaac et Iacob €et omnes prophetas in regno Dei €vos autem expelli foras et venient ab oriente et occidente et aquilone et austro €et accumbent in regno Dei et ecce sunt novissimi qui erunt primi €et sunt primi qui erunt novissimi in ipsa die accesserunt quidam Pharisaeorum dicentes illi €exi et vade hinc quia Herodes vult te occidere et ait illis ite dicite vulpi illi €ecce eicio daemonia et sanitates perficio hodie et cras €et tertia consummor verumtamen oportet me hodie et cras et sequenti ambulare €quia non capit prophetam perire extra Hierusalem Hierusalem Hierusalem quae occidis prophetas €et lapidas eos qui mittuntur ad te €quotiens volui congregare filios tuos €quemadmodum avis nidum suum sub pinnis et noluisti ecce relinquitur vobis domus vestra €dico autem vobis €quia non videbitis me donec veniat cum dicetis €benedictus qui venit in nomine Domini  et factum est €cum intraret in domum cuiusdam principis €Pharisaeorum sabbato manducare panem €et ipsi observabant eum et ecce homo quidam hydropicus erat ante illum et respondens Iesus dixit ad legis peritos et Pharisaeos dicens €si licet sabbato curare at illi tacuerunt €ipse vero adprehensum sanavit eum ac dimisit et respondens ad illos dixit €cuius vestrum asinus aut bos in puteum cadet €et non continuo extrahet illum die sabbati et non poterant ad haec respondere illi dicebat autem et ad invitatos parabolam €intendens quomodo primos accubitus eligerent dicens ad €illos cum invitatus fueris ad nuptias non discumbas in primo loco €ne forte honoratior te sit invitatus ab eo et veniens is qui te et illum vocavit dicat tibi da huic locum €et tunc incipias cum rubore novissimum locum tenere sed cum vocatus fueris vade recumbe in novissimo loco €ut cum venerit qui te invitavit dicat tibi €amice ascende superius €tunc erit tibi gloria coram simul discumbentibus quia omnis qui se exaltat humiliabitur €et qui se humiliat exaltabitur dicebat autem et ei qui se invitaverat €cum facis prandium aut cenam noli vocare amicos tuos €neque fratres tuos neque cognatos neque vicinos divites €ne forte et ipsi te reinvitent et fiat €tibi retributio sed cum facis convivium €voca pauperes debiles claudos caecos et beatus eris quia non habent retribuere tibi €retribuetur enim tibi in resurrectione €iustorum haec cum audisset quidam de simul discumbentibus €dixit illi beatus qui manducabit panem in regno Dei at ipse dixit ei €homo quidam fecit cenam magnam et vocavit multos et misit servum suum hora cenae dicere invitatis ut venirent €quia iam parata sunt omnia et coeperunt simul omnes excusare €primus dixit ei villam emi et necesse habeo exire et videre illam €rogo te habe me excusatum et alter dixit iuga boum emi quinque et eo probare illa €rogo te habe me excusatum et alius dixit uxorem duxi et ideo non possum venire et reversus servus nuntiavit haec domino suo €tunc iratus pater familias dixit servo suo €exi cito in plateas et vicos civitatis €et pauperes ac debiles et caecos et claudos introduc huc et ait servus domine factum est ut imperasti €et adhuc locus est et ait dominus servo €exi in vias et sepes et conpelle intrare ut impleatur domus mea dico autem vobis €quod nemo virorum illorum qui vocati sunt gustabit cenam meam ibant autem turbae multae cum eo €et conversus dixit ad illos si quis venit ad me et non odit patrem suum et matrem €et uxorem et filios et fratres et sorores €adhuc autem et animam suam €non potest esse meus discipulus et qui non baiulat crucem suam et venit post me €non potest esse meus discipulus quis enim ex vobis volens turrem aedificare €non prius sedens conputat sumptus qui necessarii sunt þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ¨Ž˜œƒsi habet ad perficiendum ne posteaquam posuerit fundamentum €et non potuerit perficere €omnes qui vident incipiant inludere ei dicentes €quia hic homo coepit aedificare et non potuit consummare aut qui rex iturus committere bellum adversus alium €regem €non sedens prius cogitat €si possit cum decem milibus occurrere ei €qui cum viginti milibus venit ad se alioquin adhuc illo longe agente €legationem mittens rogat ea quae pacis sunt sic ergo omnis ex vobis qui non renuntiat omnibus quae possidet €non potest meus esse discipulus bonum est sal €si autem sal quoque evanuerit in quo condietur neque in terram neque in sterquilinium utile est €sed foras mittetur €qui habet aures audiendi audiat  erant autem adpropinquantes ei publicani et peccatores €ut audirent illum et murmurabant Pharisaei et scribae dicentes €quia hic peccatores recipit et manducat cum illis et ait ad illos parabolam istam dicens quis ex vobis homo qui habet centum oves €et si perdiderit unam ex illis €nonne dimittit nonaginta novem in deserto €et vadit ad illam quae perierat donec inveniat illam et cum invenerit eam €inponit in umeros suos gaudens et veniens domum convocat amicos et vicinos dicens illis €congratulamini mihi quia inveni ovem meam quae perierat dico vobis quod ita gaudium erit in caelo €super uno peccatore paenitentiam habente €quam super nonaginta novem iustis €qui non indigent paenitentia aut quae mulier habens dragmas decem €si perdiderit dragmam unam €nonne accendit lucernam et everrit domum €et quaerit diligenter donec inveniat et cum invenerit convocat amicas et vicinas dicens €congratulamini mihi quia inveni dragmam quam perdideram ita dico vobis €gaudium erit coram angelis Dei €super uno peccatore paenitentiam agente ait autem homo quidam habuit duos filios et dixit adulescentior ex illis patri €pater da mihi portionem substantiae quae me contingit €et divisit illis substantiam et non post multos dies congregatis omnibus €adulescentior filius peregre profectus est in regionem longinquam €et ibi dissipavit substantiam suam vivendo luxuriose et postquam omnia consummasset €facta est fames valida in regione illa et ipse coepit egere et abiit et adhesit uni civium regionis illius €et misit illum in villam suam ut pasceret porcos et cupiebat implere ventrem suum de siliquis €quas porci manducabant €et nemo illi dabat in se autem reversus dixit €quanti mercennarii patris mei abundant panibus €ego autem hic fame pereo surgam et ibo ad patrem meum et dicam illi €pater peccavi in caelum et coram te et iam non sum dignus vocari filius tuus €fac me sicut unum de mercennariis tuis et surgens venit ad patrem suum €cum autem adhuc longe esset €vidit illum pater ipsius et misericordia motus est €et adcurrens cecidit supra collum eius €et osculatus est illum dixitque ei filius pater peccavi in caelum et coram te €iam non sum dignus vocari filius tuus dixit autem pater ad servos suos €cito proferte stolam primam et induite illum €et date anulum in manum eius €et calciamenta in pedes et adducite vitulum saginatum et occidite €et manducemus et epulemur quia hic filius meus mortuus erat et revixit €perierat et inventus est €et coeperunt epulari erat autem filius eius senior in agro €et cum veniret et adpropinquaret domui €audivit symphoniam et chorum et vocavit unum de servis €et interrogavit quae haec essent isque dixit illi €frater tuus venit et occidit pater tuus vitulum saginatum €quia salvum illum recepit indignatus est autem et nolebat introire €pater ergo illius egressus coepit rogare illum at ille respondens dixit patri suo ecce tot annis servio tibi €et numquam mandatum tuum praeterii €et numquam dedisti mihi hedum ut cum amicis meis epularer sed postquam filius tuus hic €qui devoravit substantiam suam cum meretricibus venit €occidisti illi vitulum saginatum at ipse dixit illi €fili tu semper mecum es et omnia mea tua sunt epulari autem et gaudere oportebat €quia frater tuus hic mortuus erat et revixit €perierat et inventus est  dicebat autem et ad discipulos suos €homo quidam erat dives qui habebat vilicum €et hic diffamatus est apud illum quasi dissipasset bona ipsius et vocavit illum et ait illi quid hoc audio de te €redde rationem vilicationis tuae iam enim non poteris vilicare ait autem vilicus intra se quid faciam €quia dominus meus aufert a me vilicationem €fodere non valeo mendicare erubesco scio quid faciam €ut cum amotus fuero a vilicatione recipiant me in domos suas convocatis itaque singulis debitoribus domini sui €dicebat primo quantum debes domino meo at ille dixit centum cados olei €dixitque illi €accipe cautionem tuam et sede cito scribe quinquaginta deinde alio dixit tu vero quantum debes €qui ait centum choros tritici €ait illi accipe litteras tuas et scribe octoginta et laudavit dominus vilicum iniquitatis quia prudenter fecisset €quia filii huius saeculi prudentiores filiis lucis in generatione sua €sunt et ego vobis dico €facite vobis amicos de mamona iniquitatis €ut cum defeceritis recipiant vos in aeterna tabernacula qui fidelis est in minimo et in maiori fidelis est €et qui in modico iniquus est et in maiori iniquus est si ergo in iniquo mamona fideles non fuistis €quod verum est quis credet vobis et si in alieno fideles non fuistis €quod vestrum est quis dabit vobis nemo servus potest duobus dominis servire €aut enim unum odiet et alterum diliget €aut uni adherebit et alterum contemnet €non potestis Deo servire et mamonae audiebant autem omnia haec Pharisaei qui erant avari €et deridebant illum et ait illis vos estis qui iustificatis vos coram hominibus €Deus autem novit corda vestra €quia quod hominibus altum est abominatio est ante Deum lex et prophetae usque ad Iohannem €ex eo regnum Dei evangelizatur et omnis in illud vim facit facilius est autem caelum et terram praeterire €quam de lege unum apicem cadere omnis qui dimittit uxorem suam et ducit alteram moechatur €et qui dimissam a viro ducit moechatur homo quidam erat dives et induebatur purpura et bysso €et epulabatur cotidie splendide et erat quidam mendicus nomine Lazarus €qui iacebat ad ianuam eius ulceribus plenus cupiens saturari de micis quae cadebant de mensa divitis €sed et canes veniebant et lingebant ulcera eius factum est autem ut moreretur mendicus €et portaretur ab angelis in sinum Abrahae €mortuus est autem et dives et sepultus est in inferno elevans oculos suos cum esset in tormentis €videbat Abraham a longe et Lazarum in sinu eius et ipse clamans dixit €pater Abraham miserere mei et mitte Lazarum €ut intinguat extremum digiti sui in aqua €ut refrigeret linguam meam quia crucior in hac flamma et dixit illi Abraham €fili recordare quia recepisti bona in vita tua €et Lazarus similiter mala €nunc autem hic consolatur tu vero cruciaris et in his omnibus €inter nos et vos chasma €magnum firmatum est €ut hii qui volunt hinc transire ad vos non possint €neque inde huc transmeare et ait rogo ergo te pater ut mittas eum in domum patris mei habeo enim quinque fratres ut testetur illis €ne et ipsi veniant in locum hunc tormentorum et ait illi Abraham habent Mosen et prophetas audiant illos at ille dixit non pater Abraham €sed si quis ex mortuis ierit ad eos paenitentiam agent ait autem illi €si Mosen et prophetas non audiunt €neque si quis ex mortuis resurrexerit credent  et ad discipulos suos ait €inpossibile est ut non veniant scandala €vae autem illi per quem veniunt utilius est illi si lapis molaris inponatur circa collum eius €et proiciatur in mare €quam ut scandalizet unum de pusillis istis adtendite vobis €si peccaverit frater tuus increpa illum €et si paenitentiam egerit dimitte illi et si septies in die peccaverit in te €et septies in die conversus fuerit ad te dicens paenitet me €dimitte illi et dixerunt apostoli Domino adauge nobis fidem dixit autem Dominus €si haberetis fidem sicut granum sinapis €diceretis huic arbori moro €eradicare et transplantare in mare et oboediret vobis quis autem vestrum habens servum arantem aut €pascentem €qui regresso de agro dicet illi statim transi €recumbe et non dicet ei para quod cenem þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ¨‘˜ˆ‚et praecinge te et ministra mihi donec manducem et bibam €et post haec tu manducabis et bibes numquid gratiam habet servo illi €quia fecit quae sibi imperaverat €non puto sic et vos €cum feceritis omnia quae praecepta sunt vobis €dicite servi inutiles sumus €quod debuimus facere fecimus et factum est dum iret in Hierusalem €transiebat per mediam Samariam et Galilaeam et cum ingrederetur quoddam castellum €occurrerunt ei decem viri leprosi €qui steterunt a longe et levaverunt vocem dicentes €Iesu praeceptor miserere nostri quos ut vidit dixit ite ostendite vos sacerdotibus €et factum est dum irent mundati sunt unus autem ex illis ut vidit quia mundatus est €regressus est cum magna voce magnificans Deum et cecidit in faciem ante pedes eius gratias agens €et hic erat Samaritanus respondens autem Iesus dixit €nonne decem mundati sunt et novem ubi sunt non est inventus qui rediret et daret gloriam Deo nisi hic alienigena et ait illi surge vade quia fides tua te salvum fecit interrogatus autem a Pharisaeis quando venit regnum Dei €respondit eis et dixit €non venit regnum Dei cum observatione neque dicent ecce hic aut ecce illic €ecce enim regnum Dei intra vos est et ait ad discipulos venient dies €quando desideretis videre unum diem Filii hominis et non videbitis et dicent vobis ecce hic ecce illic €nolite ire neque sectemini nam sicut fulgur coruscans de sub caelo €in ea quae sub caelo sunt fulget €ita erit Filius hominis in die sua primum autem oportet illum multa pati €et reprobari a generatione hac et sicut factum est in diebus Noe €ita erit et in diebus Filii hominis edebant et bibebant uxores ducebant et dabantur ad nuptias €usque in diem qua intravit Noe in arcam €et venit diluvium et perdidit omnes similiter sicut factum est in diebus Loth €edebant et bibebant emebant et vendebant €plantabant aedificabant qua die autem exiit Loth a Sodomis €pluit ignem et sulphur de caelo et omnes perdidit secundum haec erit qua die Filius hominis revelabitur in illa hora qui fuerit in tecto et vasa eius in domo €ne descendat tollere illa €et qui in agro similiter non redeat retro memores estote uxoris Loth quicumque quaesierit animam suam salvare €perdet illam €et qui perdiderit illam vivificabit eam dico vobis illa nocte erunt duo in lecto uno €unus adsumetur et alter relinquetur duae erunt molentes in unum una adsumetur et altera relinquetur €duo in agro unus adsumetur et alter relinquetur respondentes dicunt illi ubi Domine qui dixit eis €ubicumque fuerit corpus €illuc congregabuntur aquilae  dicebat autem et parabolam ad illos €quoniam oportet semper orare et non deficere dicens €iudex quidam erat in quadam civitate €qui Deum non timebat et hominem non verebatur vidua autem quaedam erat in civitate illa €et veniebat ad eum dicens vindica me de adversario meo et nolebat per multum tempus €post haec autem dixit intra se €et si Deum non timeo nec hominem revereor tamen quia molesta est mihi haec vidua vindicabo illam €ne in novissimo veniens suggillet me ait autem Dominus audite quid iudex iniquitatis dicit Deus autem non faciet vindictam electorum suorum €clamantium ad se die ac nocte €et patientiam habebit in illis dico vobis quia cito faciet vindictam illorum €verumtamen Filius hominis veniens €putas inveniet fidem in terra dixit autem et ad quosdam qui in se confidebant tamquam iusti €et aspernabantur ceteros parabolam istam duo homines ascenderunt in templum ut orarent €unus Pharisaeus et alter publicanus Pharisaeus stans haec apud se orabat €Deus gratias ago tibi quia non sum sicut ceteri hominum €raptores iniusti adulteri vel ut etiam hic publicanus ieiuno bis in sabbato decimas do omnium quae possideo et publicanus a longe stans nolebat nec oculos ad caelum levare €sed percutiebat pectus suum dicens €Deus propitius esto mihi peccatori dico vobis €descendit hic iustificatus in domum suam ab illo €quia omnis qui se exaltat humiliabitur €et qui se humiliat exaltabitur adferebant autem ad illum et infantes ut eos tangeret €quod cum viderent discipuli increpabant illos Iesus autem convocans illos dixit €sinite pueros venire ad me et nolite eos vetare €talium est enim regnum Dei amen dico vobis €quicumque non acceperit regnum Dei sicut puer €non intrabit in illud et interrogavit eum quidam princeps dicens €magister bone quid faciens vitam aeternam possidebo dixit autem ei Iesus €quid me dicis bonum nemo bonus nisi solus Deus mandata nosti non occides non moechaberis €non furtum facies non falsum testimonium dices €honora patrem tuum et matrem qui ait haec omnia custodivi a iuventute mea quo audito Iesus ait ei adhuc unum tibi deest €omnia quaecumque habes vende et da pauperibus €et habebis thesaurum in caelo €et veni sequere me his ille auditis contristatus est quia dives erat valde videns autem illum Iesus tristem factum dixit €quam difficile qui pecunias habent in regnum Dei intrabunt facilius est enim camelum per foramen acus transire €quam divitem intrare in regnum Dei et dixerunt qui audiebant et quis potest salvus fieri ait illis €quae inpossibilia sunt apud homines possibilia sunt apud Deum ait autem Petrus ecce nos dimisimus omnia et secuti sumus te qui dixit eis amen dico vobis €nemo est qui reliquit domum aut parentes €aut fratres aut uxorem aut filios propter regnum Dei et non recipiat multo plura in hoc tempore €et in saeculo venturo vitam aeternam adsumpsit autem Iesus duodecim et ait illis €ecce ascendimus Hierosolyma €et consummabuntur omnia €quae scripta sunt per prophetas de Filio hominis tradetur enim gentibus et inludetur et flagellabitur et conspuetur et postquam flagellaverint occident eum €et die tertia resurget et ipsi nihil horum intellexerunt €et erat verbum istud absconditum ab eis €et non intellegebant quae dicebantur factum est autem cum adpropinquaret Hiericho €caecus quidam sedebat secus viam mendicans et cum audiret turbam praetereuntem €interrogabat quid hoc esset dixerunt autem ei quod Iesus Nazarenus transiret et clamavit dicens Iesu Fili David miserere mei et qui praeibant increpabant eum ut taceret €ipse vero multo magis clamabat Fili David miserere mei stans autem Iesus iussit illum adduci ad se €et cum adpropinquasset interrogavit illum dicens €quid tibi vis faciam €at ille dixit Domine ut videam et Iesus dixit illi respice fides tua te salvum fecit et confestim vidit et sequebatur illum magnificans Deum €et omnis plebs ut vidit dedit laudem Deo  et ingressus perambulabat Hiericho et ecce vir nomine Zaccheus €et hic erat princeps publicanorum et ipse dives et quaerebat videre Iesum quis esset €et non poterat prae turba quia statura pusillus erat et praecurrens ascendit in arborem sycomorum €ut videret illum €quia inde erat transiturus et cum venisset ad locum suspiciens Iesus vidit illum €et dixit ad eum Zacchee festinans descende €quia hodie in domo tua oportet me manere et festinans descendit et excepit illum gaudens et cum viderent omnes murmurabant dicentes €quod ad hominem peccatorem devertisset stans autem Zaccheus dixit ad Dominum €ecce dimidium bonorum meorum Domine do pauperibus €et si quid aliquem defraudavi reddo quadruplum ait Iesus ad eum quia hodie salus domui huic facta est €eo quod et ipse filius sit Abrahae venit enim Filius hominis €quaerere et salvum facere quod perierat haec illis audientibus adiciens dixit parabolam €eo quod esset prope Hierusalem €et quia existimarent quod confestim regnum Dei manifestaretur dixit ergo homo quidam nobilis abiit in regionem longinquam €accipere sibi regnum et reverti vocatis autem decem servis suis €dedit illis decem mnas €et ait ad illos negotiamini dum venio cives autem eius oderant illum €et miserunt legationem post illum dicentes €nolumus hunc regnare super nos et factum est ut rediret accepto regno €et iussit vocari servos quibus dedit pecuniam €ut sciret quantum quisque negotiatus esset venit autem primus dicens domine mna tua decem mnas adquisivit et ait illi euge bone serve €quia in modico fidelis fuisti €eris potestatem habens supra decem civitates et alter venit dicens domine mna tua fecit quinque mnas þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ¨“˜“et huic ait et tu esto supra quinque civitates et alter venit dicens €domine ecce mna tua quam habui repositam in sudario timui enim te quia homo austeris es €tollis quod non posuisti et metis quod non seminasti dicit ei de ore tuo te iudico serve nequam €sciebas quod ego austeris homo sum €tollens quod non posui et metens quod non seminavi et quare non dedisti pecuniam meam ad mensam €et ego veniens cum usuris utique exegissem illud et adstantibus dixit €auferte ab illo mnam et date illi qui decem mnas habet et dixerunt ei domine habet decem mnas dico autem vobis €quia omni habenti dabitur €ab eo autem qui non habet et quod habet auferetur ab eo verumtamen inimicos meos illos €qui noluerunt me regnare super se €adducite huc et interficite ante me et his dictis praecedebat ascendens in Hierosolyma et factum est cum adpropinquasset ad Bethfage et Bethania €ad montem qui vocatur Oliveti €misit duos discipulos suos dicens €ite in castellum quod contra est €in quod introeuntes invenietis pullum asinae alligatum €cui nemo umquam hominum sedit €solvite illum et adducite et si quis vos interrogaverit quare solvitis sic dicetis ei €quia Dominus operam eius desiderat abierunt autem qui missi erant €et invenerunt sicut dixit illis stantem pullum solventibus autem illis pullum €dixerunt domini eius ad illos quid solvitis pullum at illi dixerunt quia Dominus eum necessarium habet et duxerunt illum ad Iesum €et iactantes vestimenta sua supra pullum €inposuerunt Iesum eunte autem illo substernebant vestimenta sua in via et cum adpropinquaret iam ad descensum montis Oliveti €coeperunt omnes turbae discentium €gaudentes laudare Deum voce magna €super omnibus quas viderant virtutibus dicentes €benedictus qui venit rex in nomine Domini €pax in caelo et gloria in excelsis et quidam Pharisaeorum de turbis dixerunt ad illum €magister increpa discipulos tuos quibus ipse ait €dico vobis quia si hii tacuerint lapides clamabunt et ut adpropinquavit videns civitatem flevit super illam dicens quia si cognovisses et tu €et quidem in hac die tua quae ad pacem tibi €nunc autem abscondita sunt ab oculis tuis quia venient dies in te €et circumdabunt te inimici tui vallo €et circumdabunt te et coangustabunt te undique ad terram prosternent te €et filios qui in te sunt €et non relinquent in te lapidem super lapidem €eo quod non cognoveris tempus visitationis tuae et ingressus in templum €coepit eicere vendentes in illo et ementes dicens illis €scriptum est quia domus mea domus orationis est €vos autem fecistis illam speluncam latronum et erat docens cotidie in templo €principes autem sacerdotum et scribae et principes plebis €quaerebant illum perdere et non inveniebant quid facerent illi €omnis enim populus suspensus erat audiens illum  et factum est in una dierum €docente illo populum in templo et evangelizante €convenerunt principes sacerdotum et scribae cum senioribus et aiunt dicentes ad illum dic nobis in qua potestate haec facis €aut quis est qui dedit tibi hanc potestatem respondens autem dixit ad illos €interrogabo vos et ego verbum respondete mihi baptismum Iohannis de caelo erat an ex hominibus at illi cogitabant inter se dicentes €quia si dixerimus de caelo €dicet quare ergo non credidistis illi si autem dixerimus ex hominibus plebs universa lapidabit nos €certi sunt enim Iohannem prophetam esse et responderunt se nescire unde esset et Iesus ait illis neque ego dico vobis in qua potestate haec facio coepit autem dicere ad plebem parabolam hanc €homo plantavit vineam et locavit eam colonis €et ipse peregre fuit multis temporibus et in tempore misit ad cultores servum €ut de fructu vineae darent illi €qui caesum dimiserunt eum inanem et addidit alterum servum mittere €illi autem hunc quoque caedentes et adficientes contumelia dimiserunt €inanem et addidit tertium mittere €qui et illum vulnerantes eiecerunt dixit autem dominus vineae quid faciam €mittam filium meum dilectum €forsitan cum hunc viderint verebuntur quem cum vidissent coloni €cogitaverunt inter se dicentes hic est heres €occidamus illum ut nostra fiat hereditas et eiectum illum extra vineam occiderunt €quid ergo faciet illis dominus vineae veniet et perdet colonos istos et dabit vineam aliis €quo audito dixerunt illi absit ille autem aspiciens eos ait quid est ergo hoc quod scriptum est €lapidem quem reprobaverunt aedificantes €hic factus est in caput anguli omnis qui ceciderit supra illum lapidem conquassabitur €supra quem autem ceciderit comminuet illum et quaerebant principes sacerdotum et scribae €mittere in illum manus illa hora €et timuerunt populum €cognoverunt enim quod ad ipsos dixerit similitudinem istam et observantes miserunt insidiatores qui se iustos simularent €ut caperent eum in sermone €et traderent illum principatui et potestati praesidis et interrogaverunt illum dicentes €magister scimus quia recte dicis et doces et non accipis personam €sed in veritate viam Dei doces licet nobis dare tributum Caesari an non considerans autem dolum illorum dixit ad eos quid me temptatis ostendite mihi denarium €cuius habet imaginem et inscriptionem €respondentes dixerunt Caesaris et ait illis reddite ergo quae Caesaris sunt Caesari €et quae Dei sunt Deo et non potuerunt verbum eius reprehendere coram plebe €et mirati in responso eius tacuerunt accesserunt autem quidam Sadducaeorum €qui negant esse resurrectionem €et interrogaverunt eum dicentes €magister Moses scripsit nobis €si frater alicuius mortuus fuerit habens uxorem €et hic sine filiis fuerit €ut accipiat eam frater eius uxorem €et suscitet semen fratri suo septem ergo fratres erant €et primus accepit uxorem et mortuus est sine filiis et sequens accepit illam et ipse mortuus est sine filio et tertius accepit illam €similiter et omnes septem €et non reliquerunt semen et mortui sunt novissima omnium mortua est et mulier in resurrectione ergo cuius eorum erit uxor €siquidem septem habuerunt eam uxorem et ait illis Iesus €filii saeculi huius nubunt et €traduntur ad nuptias illi autem qui digni habebuntur saeculo illo €et resurrectione ex mortuis €neque nubunt neque ducunt uxores neque enim ultra mori poterunt €aequales enim angelis sunt et filii sunt Dei €cum sint filii resurrectionis quia vero resurgant mortui €et Moses ostendit secus rubum €sicut dicit Dominum Deum Abraham et Deum Isaac et Deum Iacob Deus autem non est mortuorum sed vivorum omnes enim vivunt ei respondentes autem quidam scribarum dixerunt €magister bene dixisti et amplius non audebant eum quicquam interrogare dixit autem ad illos €quomodo dicunt Christum Filium David esse et ipse David dicit in libro Psalmorum €dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum David ergo Dominum illum vocat et quomodo filius eius est audiente autem omni populo dixit discipulis suis adtendite a scribis qui volunt ambulare in stolis €et amant salutationes in foro et primas cathedras in synagogis €et primos discubitus in conviviis qui devorant domos viduarum €simulantes longam orationem €hii accipient damnationem maiorem  respiciens autem vidit eos €qui mittebant munera sua in gazofilacium divites vidit autem et quandam viduam pauperculam €mittentem aera minuta duo et dixit vere dico vobis €quia vidua haec pauper plus quam omnes misit nam omnes hii ex abundanti sibi miserunt in munera Dei €haec autem ex eo quod deest illi €omnem victum suum quem habuit misit et quibusdam dicentibus de templo €quod lapidibus bonis et donis ornatum esset €dixit haec quae videtis €venient dies in quibus non relinquetur lapis super lapidem €qui non destruatur interrogaverunt autem illum dicentes €praeceptor quando haec erunt et quod signum cum fieri incipient qui dixit videte ne seducamini €multi enim venient in nomine meo dicentes quia ego sum €et tempus adpropinquavit nolite ergo ire post illos cum autem audieritis proelia et seditiones nolite terreri €oportet primum haec fieri sed non statim finis tunc dicebat illis surget gens contra gentem €et regnum adversus regnum terraemotus magni erunt per loca et pestilentiae et €fames þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ¨•˜‹ƒterroresque de caelo et signa magna erunt sed ante haec omnia inicient vobis manus suas et persequentur €tradentes in synagogas et custodias €trahentes ad reges et praesides propter €nomen meum continget autem vobis in testimonium ponite ergo in cordibus vestris €non praemeditari quemadmodum respondeatis ego enim dabo vobis os et sapientiam €cui non poterunt resistere et contradicere omnes adversarii €vestri trademini autem a parentibus et fratribus et cognatis et €amicis €et morte adficient ex vobis et eritis odio omnibus propter nomen meum et capillus de capite vestro non peribit in patientia vestra possidebitis animas vestras cum autem videritis circumdari ab exercitu Hierusalem €tunc scitote quia adpropinquavit desolatio eius tunc qui in Iudaea sunt fugiant in montes €et qui in medio eius discedant €et qui in regionibus non intrent in eam quia dies ultionis hii sunt €ut impleantur omnia quae scripta sunt vae autem praegnatibus et nutrientibus in illis diebus €erit enim pressura magna supra terram et ira populo €huic et cadent in ore gladii €et captivi ducentur in omnes gentes €et Hierusalem calcabitur a gentibus €donec impleantur tempora nationum et erunt signa in sole et luna et stellis €et in terris pressura gentium €prae confusione sonitus maris et fluctuum arescentibus hominibus prae timore et expectatione €quae supervenient universo orbi €nam virtutes caelorum movebuntur et tunc videbunt Filium hominis venientem in nube €cum potestate magna et maiestate his autem fieri incipientibus €respicite et levate capita vestra €quoniam adpropinquat redemptio vestra et dixit illis similitudinem videte ficulneam et omnes arbores cum producunt iam ex se fructum scitis quoniam prope est aestas ita et vos cum videritis haec fieri €scitote quoniam prope est regnum Dei amen dico vobis €quia non praeteribit generatio haec donec omnia fiant caelum et terra transibunt €verba autem mea non transient adtendite autem vobis €ne forte graventur corda vestra in crapula €et ebrietate et curis huius vitae €et superveniat in vos repentina dies illa tamquam laqueus enim superveniet in omnes €qui sedent super faciem omnis terrae vigilate itaque omni tempore orantes €ut digni habeamini fugere ista omnia quae futura sunt €et stare ante Filium hominis erat autem diebus docens in templo €noctibus vero exiens morabatur in monte qui vocatur Oliveti et omnis populus manicabat ad eum in templo audire eum  adpropinquabat autem dies festus azymorum qui dicitur pascha et quaerebant principes sacerdotum et scribae €quomodo eum interficerent €timebant vero plebem intravit autem Satanas in Iudam €qui cognominatur Scarioth €unum de duodecim et abiit et locutus est cum principibus sacerdotum et magistratibus €quemadmodum illum traderet eis et gavisi sunt et pacti sunt pecuniam illi dare et spopondit €et quaerebat oportunitatem ut traderet illum sine turbis venit autem dies azymorum in qua necesse erat occidi pascha et misit Petrum et Iohannem dicens €euntes parate nobis pascha ut manducemus at illi dixerunt ubi vis paremus et dixit ad eos ecce introeuntibus vobis in civitatem €occurret vobis homo amphoram aquae portans €sequimini eum in domum in qua intrat et dicetis patri familias domus dicit tibi magister €ubi est diversorium ubi pascha cum discipulis meis manducem et ipse vobis ostendet cenaculum magnum stratum €et ibi parate euntes autem invenerunt sicut dixit illis et paraverunt pascha et cum facta esset hora discubuit et duodecim apostoli cum eo et ait illis €desiderio desideravi hoc pascha manducare vobiscum €antequam patiar dico enim vobis €quia ex hoc non manducabo illud donec impleatur in regno Dei et accepto calice gratias egit et dixit accipite et dividite inter vos dico enim vobis quod non bibam de generatione vitis €donec regnum Dei veniat et accepto pane gratias egit et fregit et dedit eis dicens €hoc est corpus meum quod pro vobis datur €hoc facite in meam commemorationem similiter et calicem postquam cenavit dicens €hic est calix novum testamentum in sanguine meo €quod pro vobis funditur verumtamen ecce manus tradentis me mecum est in mensa et quidem Filius hominis secundum quod definitum est vadit €verumtamen vae illi homini per quem traditur et ipsi coeperunt quaerere inter se €quis esset ex eis qui hoc facturus esset facta est autem et contentio inter eos €quis eorum videretur esse maior dixit autem eis reges gentium dominantur eorum €et qui potestatem habent super eos benefici vocantur vos autem non sic €sed qui maior est in vobis fiat sicut iunior €et qui praecessor est sicut ministrator nam quis maior est qui recumbit an qui ministrat €nonne qui recumbit €ego autem in medio vestrum sum sicut qui ministrat vos autem estis qui permansistis mecum in temptationibus meis et ego dispono vobis sicut disposuit mihi Pater meus regnum ut edatis et bibatis super mensam meam in regno €et sedeatis super thronos iudicantes duodecim tribus Israhel ait autem Dominus €Simon Simon ecce Satanas expetivit vos €ut cribraret sicut triticum ego autem rogavi pro te ut non deficiat fides tua €et tu aliquando conversus confirma fratres tuos qui dixit ei €Domine tecum paratus sum et in carcerem et in mortem ire et ille dixit dico tibi Petre €non cantabit hodie gallus donec ter abneges nosse me et dixit eis quando misi vos sine sacculo et pera et calciamentis €numquid aliquid defuit vobis €at illi dixerunt nihil dixit ergo eis €sed nunc qui habet sacculum tollat similiter et peram €et qui non habet vendat tunicam suam et emat gladium dico enim vobis €quoniam adhuc hoc quod scriptum est oportet impleri in me €et quod cum iniustis deputatus est €etenim ea quae sunt de me finem habent at illi dixerunt Domine ecce gladii duo hic €at ille dixit eis satis est et egressus ibat secundum consuetudinem in montem Olivarum €secuti sunt autem illum et discipuli et cum pervenisset ad locum dixit illis €orate ne intretis in temptationem et ipse avulsus est ab eis quantum iactus est lapidis €et positis genibus orabat dicens €Pater si vis transfer calicem istum a me €verumtamen non mea voluntas sed tua fiat apparuit autem illi angelus de caelo confortans eum €et factus in agonia prolixius €orabat et factus est sudor eius sicut guttae sanguinis decurrentis in terram et cum surrexisset ab oratione et venisset ad discipulos suos €invenit eos dormientes prae tristitia et ait illis quid dormitis €surgite orate ne intretis in temptationem adhuc eo loquente ecce turba €et qui vocabatur Iudas unus de duodecim antecedebat eos €et adpropinquavit Iesu ut oscularetur eum Iesus autem dixit ei Iuda osculo Filium hominis tradis videntes autem hii qui circa ipsum erant quod futurum erat €dixerunt ei Domine si percutimus in gladio et percussit unus ex illis servum principis sacerdotum €et amputavit auriculam eius dextram respondens autem Iesus ait sinite usque huc €et cum tetigisset auriculam eius sanavit eum dixit autem Iesus ad eos qui venerant ad se €principes sacerdotum et magistratus templi et seniores €quasi ad latronem existis cum gladiis et fustibus cum cotidie vobiscum fuerim in templo €non extendistis manus in me €sed haec est hora vestra et potestas tenebrarum conprehendentes autem eum duxerunt ad domum principis sacerdotum €Petrus vero sequebatur a longe accenso autem igni in medio atrio €et circumsedentibus illis erat Petrus in medio eorum quem cum vidisset ancilla quaedam sedentem ad lumen €et eum fuisset intuita dixit et hic cum illo erat at ille negavit eum dicens mulier non novi illum et post pusillum alius videns eum dixit et tu de illis es €Petrus vero ait o homo non sum et intervallo facto quasi horae unius €alius quidam adfirmabat dicens €vere et hic cum illo erat nam et Galilaeus est et ait Petrus homo nescio quod dicis €et continuo adhuc illo loquente cantavit gallus et conversus Dominus respexit Petrum €et recordatus est Petrus verbi Domini sicut dixit €quia priusquam gallus cantet ter me negabis et egressus foras Petrus flevit amare et viri qui tenebant illum inludebant ei caedentes et velaverunt eum et percutiebant faciem eius þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ¨–˜À‚et interrogabant eum dicentes prophetiza quis est qui te percussit et alia multa blasphemantes dicebant in eum et ut factus est dies €convenerunt seniores plebis et principes sacerdotum et scribae €et duxerunt illum in concilium suum dicentes €si tu es Christus dic nobis et ait illis si vobis dixero non creditis mihi si autem et interrogavero €non respondebitis mihi neque dimittetis ex hoc autem erit Filius hominis sedens a dextris virtutis Dei dixerunt autem omnes tu ergo es Filius Dei €qui ait vos dicitis quia ego sum at illi dixerunt quid adhuc desideramus testimonium €ipsi enim audivimus de ore eius  et surgens omnis multitudo eorum €duxerunt illum ad Pilatum coeperunt autem accusare illum dicentes €hunc invenimus subvertentem gentem nostram €et prohibentem tributa dari Caesari €et dicentem se Christum regem esse Pilatus autem interrogavit eum dicens tu es rex Iudaeorum €at ille respondens ait tu dicis ait autem Pilatus ad principes sacerdotum et turbas €nihil invenio causae in hoc homine at illi invalescebant dicentes €commovet populum docens per universam Iudaeam €et incipiens a Galilaea usque huc Pilatus autem audiens Galilaeam €interrogavit si homo Galilaeus esset et ut cognovit quod de Herodis potestate esset €remisit eum ad Herodem €qui et ipse Hierosolymis erat illis diebus Herodes autem viso Iesu gavisus est valde €erat enim cupiens ex multo tempore videre eum €eo quod audiret multa de illo €et sperabat signum aliquod videre ab eo fieri interrogabat autem illum multis sermonibus €at ipse nihil illi respondebat stabant etiam principes sacerdotum et scribae €constanter accusantes eum sprevit autem illum Herodes cum exercitu suo €et inlusit indutum veste alba et remisit ad Pilatum et facti sunt amici Herodes et Pilatus in ipsa die €nam antea inimici erant ad invicem Pilatus autem convocatis principibus sacerdotum et magistratibus et €plebe dixit ad illos €obtulistis mihi hunc hominem quasi avertentem populum €et ecce ego coram vobis interrogans €nullam causam inveni in homine isto €ex his in quibus eum accusatis sed neque Herodes €nam remisi vos ad illum et ecce nihil dignum morte actum est ei emendatum ergo illum dimittam necesse autem habebat dimittere eis per diem festum unum exclamavit autem simul universa turba dicens €tolle hunc et dimitte nobis Barabban qui erat propter seditionem quandam factam in civitate et €homicidium missus in carcerem iterum autem Pilatus locutus est ad illos €volens dimittere Iesum at illi succlamabant dicentes crucifige crucifige illum ille autem tertio dixit ad illos quid enim mali fecit iste €nullam causam mortis invenio in eo €corripiam ergo illum et dimittam at illi instabant vocibus magnis postulantes ut crucifigeretur €et invalescebant voces eorum et Pilatus adiudicavit fieri petitionem eorum dimisit autem illis eum €qui propter homicidium et seditionem missus fuerat in carcerem €quem petebant €Iesum vero tradidit voluntati eorum et cum ducerent eum €adprehenderunt Simonem quendam Cyrenensem venientem de villa €et inposuerunt illi crucem portare post Iesum sequebatur autem illum multa turba populi €et mulierum quae plangebant et lamentabant eum conversus autem ad illas Iesus dixit €filiae Hierusalem nolite flere super me €sed super vos ipsas flete et super filios vestros quoniam ecce venient dies in quibus dicent €beatae steriles et ventres qui non genuerunt €et ubera quae non lactaverunt tunc incipient dicere montibus cadite super nos €et collibus operite nos quia si in viridi ligno haec faciunt in arido quid €fiet ducebantur autem et alii duo nequam cum eo ut interficerentur et postquam venerunt in locum qui vocatur Calvariae €ibi crucifixerunt eum €et latrones unum a dextris et alterum a sinistris Iesus autem dicebat €Pater dimitte illis non enim sciunt quid faciunt €dividentes vero vestimenta eius miserunt sortes et stabat populus expectans €et deridebant illum principes cum eis dicentes €alios salvos fecit se salvum faciat si hic est Christus Dei electus inludebant autem ei et milites €accedentes et acetum offerentes illi dicentes €si tu es rex Iudaeorum salvum te fac erat autem et superscriptio inscripta super illum €litteris graecis et latinis et hebraicis €hic est rex Iudaeorum unus autem de his qui pendebant latronibus €blasphemabat eum dicens €si tu es Christus salvum fac temet ipsum et nos respondens autem alter increpabat illum dicens €neque tu times Deum quod in eadem damnatione es et nos quidem iuste nam digna factis recipimus €hic vero nihil mali gessit et dicebat ad Iesum €Domine memento mei cum veneris in regnum tuum et dixit illi Iesus amen dico tibi hodie mecum eris in paradiso erat autem fere hora sexta €et tenebrae factae sunt in universa terra €usque in nonam horam et obscuratus est sol et velum templi scissum est medium et clamans voce magna Iesus ait €Pater in manus tuas commendo spiritum meum €et haec dicens exspiravit videns autem centurio quod factum fuerat €glorificavit Deum dicens vere hic homo iustus erat et omnis turba eorum qui simul aderant ad spectaculum istud €et videbant quae fiebant €percutientes pectora sua revertebantur stabant autem omnes noti eius a longe €et mulieres quae secutae erant eum a Galilaea haec €videntes et ecce vir nomine Ioseph qui erat decurio €vir bonus et iustus hic non consenserat consilio et actibus eorum €ab Arimathia civitate Iudaeae €qui expectabat et ipse regnum Dei hic accessit ad Pilatum et petiit corpus Iesu et depositum involvit sindone €et posuit eum in monumento exciso €in quo nondum quisquam positus fuerat et dies erat parasceves et sabbatum inlucescebat subsecutae autem mulieres quae cum ipso venerant de Galilaea €viderunt monumentum et quemadmodum positum erat corpus eius et revertentes paraverunt aromata et unguenta €et sabbato quidem siluerunt secundum mandatum  una autem sabbati valde diluculo venerunt ad monumentum €portantes quae paraverant aromata et invenerunt lapidem revolutum a monumento et ingressae non invenerunt corpus Domini Iesu et factum est dum mente consternatae essent de isto €ecce duo viri steterunt secus illas in veste €fulgenti cum timerent autem et declinarent vultum in terram €dixerunt ad illas quid quaeritis viventem cum mortuis non est hic sed surrexit €recordamini qualiter locutus est vobis €cum adhuc in Galilaea esset dicens €quia oportet Filium hominis tradi in manus hominum peccatorum €et crucifigi et die tertia resurgere et recordatae sunt verborum eius et regressae a monumento €nuntiaverunt haec omnia illis undecim et ceteris omnibus erat autem Maria Magdalene et Iohanna et Maria Iacobi €et ceterae quae cum eis erant €quae dicebant ad apostolos haec et visa sunt ante illos sicut deliramentum verba ista €et non credebant illis Petrus autem surgens cucurrit ad monumentum €et procumbens videt linteamina sola posita €et abiit secum mirans quod factum fuerat et ecce duo ex illis ibant ipsa die in castellum €quod erat in spatio stadiorum sexaginta ab Hierusalem €nomine Emmaus et ipsi loquebantur ad invicem de his omnibus quae acciderant et factum est dum fabularentur et secum quaererent €et ipse Iesus adpropinquans ibat cum illis oculi autem illorum tenebantur ne eum agnoscerent et ait ad illos €qui sunt hii sermones quos confertis ad invicem ambulantes €et estis tristes et respondens unus cui nomen Cleopas dixit ei €tu solus peregrinus es in Hierusalem €et non cognovisti quae facta sunt in illa his diebus quibus ille dixit quae €et dixerunt de Iesu Nazareno qui fuit vir propheta €potens in opere et sermone coram Deo et omni populo et quomodo eum tradiderunt summi sacerdotum €et principes nostri in damnationem mortis €et crucifixerunt eum nos autem sperabamus quia ipse esset redempturus Israhel €et nunc super haec omnia tertia dies hodie €quod haec facta sunt sed et mulieres quaedam ex nostris terruerunt nos €quae ante lucem fuerunt ad monumentum et non invento corpore eius venerunt dicentes €se etiam visionem angelorum vidisse qui dicunt eum vivere et abierunt quidam ex nostris ad monumentum €et ita invenerunt sicut mulieres dixerunt €ipsum vero non viderunt þï€Öõìçáôåÿï°µ°ÿï‚Ìõëåÿ¨˜˜™et ipse dixit ad eos o stulti et tardi corde ad credendum €in omnibus quae locuti sunt prophetae nonne haec oportuit pati Christum et ita intrare in gloriam suam et incipiens a Mose et omnibus prophetis €interpretabatur illis in omnibus scripturis quae de ipso erant et adpropinquaverunt castello quo ibant €et ipse se finxit longius ire et coegerunt illum dicentes mane nobiscum €quoniam advesperascit et inclinata est iam dies €et intravit cum illis et factum est dum recumberet cum illis €accepit panem et benedixit ac fregit et porrigebat illis et aperti sunt oculi eorum et cognoverunt eum €et ipse evanuit ex oculis eorum et dixerunt ad invicem €nonne cor nostrum ardens erat in nobis €dum loqueretur in via et aperiret nobis scripturas et surgentes eadem hora regressi sunt in Hierusalem €et invenerunt congregatos undecim €et eos qui cum ipsis erant dicentes €quod surrexit Dominus vere et apparuit Simoni et ipsi narrabant quae gesta erant in via €et quomodo cognoverunt eum in fractione panis dum haec autem loquuntur €Iesus stetit in medio eorum et dicit eis €pax vobis ego sum nolite timere conturbati vero et conterriti existimabant se spiritum videre et dixit eis €quid turbati estis et cogitationes ascendunt in corda vestra videte manus meas et pedes quia ipse ego sum €palpate et videte quia spiritus carnem et ossa non habet €sicut me videtis habere et cum hoc dixisset ostendit eis manus et pedes adhuc autem illis non credentibus et mirantibus prae gaudio €dixit habetis hic aliquid quod manducetur at illi obtulerunt ei partem piscis assi et favum mellis et cum manducasset coram eis sumens reliquias dedit eis et dixit ad eos €haec sunt verba quae locutus sum ad vos €cum adhuc essem vobiscum €quoniam necesse est impleri omnia €quae scripta sunt in lege Mosi et prophetis et psalmis de me tunc aperuit illis sensum ut intellegerent scripturas et dixit eis quoniam sic scriptum est €et sic oportebat Christum pati €et resurgere a mortuis die tertia et praedicari in nomine eius paenitentiam et remissionem peccatorum in €omnes gentes €incipientibus ab Hierosolyma vos autem estis testes horum et ego mitto promissum Patris mei in vos €vos autem sedete in civitate €quoadusque induamini virtutem ex alto eduxit autem eos foras in Bethaniam €et elevatis manibus suis benedixit eis et factum est dum benediceret illis recessit ab eis €et ferebatur in caelum et ipsi adorantes regressi sunt in Hierusalem cum gaudio magno et erant semper in templo €laudantes et benedicentes Deum amen àï‚Êïèîÿ¡in principio erat Verbum €et Verbum erat apud Deum et Deus erat Verbum hoc erat in principio apud Deum omnia per ipsum facta sunt et sine ipso factum est nihil €quod factum est in ipso vita erat et vita erat lux hominum €et lux in tenebris lucet et tenebrae eam non conprehenderunt fuit homo missus a Deo cui nomen erat Iohannes hic venit in testimonium ut testimonium perhiberet de lumine €ut omnes crederent per illum non erat ille lux sed ut testimonium perhiberet de lumine erat lux vera quae inluminat omnem hominem venientem in €mundum in mundo erat et mundus per ipsum factus est €et mundus eum non cognovit in propria venit et sui eum non receperunt quotquot autem receperunt eum €dedit eis potestatem filios Dei fieri €his qui credunt in nomine eius qui non ex sanguinibus neque ex voluntate carnis €neque ex voluntate viri sed ex Deo nati sunt et Verbum caro factum est et habitavit in nobis €et vidimus gloriam eius €gloriam quasi unigeniti a Patre plenum gratiae et veritatis Iohannes testimonium perhibet de ipso et clamat dicens €hic erat quem dixi vobis €qui post me venturus est ante me factus est quia prior me erat et de plenitudine eius nos omnes accepimus €et gratiam pro gratia quia lex per Mosen data est €gratia et veritas per Iesum Christum facta est Deum nemo vidit umquam €unigenitus Filius qui est in sinu Patris ipse enarravit et hoc est testimonium Iohannis €quando miserunt Iudaei ab Hierosolymis sacerdotes et Levitas ad eum €ut interrogarent eum tu quis es et confessus est et non negavit €et confessus est quia non sum ego Christus et interrogaverunt eum quid ergo Helias es tu €et dicit non sum €propheta es tu €et respondit non dixerunt ergo ei quis es ut responsum demus his qui miserunt nos €quid dicis de te ipso ait ego vox clamantis in deserto dirigite viam Domini €sicut dixit Esaias propheta et qui missi fuerant erant ex Pharisaeis et interrogaverunt eum et dixerunt ei quid ergo baptizas €si tu non es Christus neque Helias neque propheta respondit eis Iohannes dicens ego baptizo in aqua €medius autem vestrum stetit quem vos non scitis ipse est qui post me venturus est qui ante me factus est €cuius ego non sum dignus ut solvam eius corrigiam calciamenti haec in Bethania facta sunt trans Iordanen €ubi erat Iohannes baptizans altera die videt Iohannes Iesum venientem ad se et ait €ecce agnus Dei qui tollit peccatum mundi hic est de quo dixi €post me venit vir qui ante me factus est quia prior me erat et ego nesciebam eum €sed ut manifestaretur Israhel €propterea veni ego in aqua baptizans et testimonium perhibuit Iohannes dicens €quia vidi Spiritum descendentem quasi columbam de caelo €et mansit super eum et ego nesciebam eum €sed qui misit me baptizare in aqua ille mihi dixit €super quem videris Spiritum descendentem et manentem super eum €hic est qui baptizat in Spiritu Sancto et ego vidi et testimonium perhibui quia hic est Filius Dei altera die iterum stabat Iohannes et ex discipulis eius duo et respiciens Iesum ambulantem dicit ecce agnus Dei et audierunt eum duo discipuli loquentem et secuti sunt Iesum conversus autem Iesus et videns eos sequentes dicit €eis €quid quaeritis €qui dixerunt ei €rabbi quod dicitur interpretatum magister ubi habitas dicit eis venite et videte €venerunt et viderunt ubi maneret €et apud eum manserunt die illo €hora autem erat quasi decima erat autem Andreas frater Simonis Petri unus ex duobus €qui audierant ab Iohanne et secuti fuerant eum invenit hic primum fratrem suum Simonem et dicit ei €invenimus Messiam quod est interpretatum Christus et adduxit eum ad Iesum €intuitus autem eum Iesus dixit €tu es Simon filius Iohanna €tu vocaberis Cephas quod interpretatur Petrus in crastinum voluit exire in Galilaeam €et invenit Philippum et dicit ei Iesus sequere me erat autem Philippus a Bethsaida civitate Andreae et Petri invenit Philippus Nathanahel et dicit ei €quem scripsit Moses in lege et prophetae €invenimus Iesum filium Ioseph a Nazareth et dixit ei Nathanahel a Nazareth potest aliquid boni esse €dicit ei Philippus veni et vide vidit Iesus Nathanahel venientem ad se et dicit de eo €ecce vere Israhelita in quo dolus non est dicit ei Nathanahel unde me nosti €respondit Iesus et dixit ei €priusquam te Philippus vocaret cum esses sub ficu vidi te respondit ei Nathanahel et ait €rabbi tu es Filius Dei tu es rex Israhel respondit Iesus et dixit ei €quia dixi tibi vidi te sub ficu credis maius his videbis et dicit ei amen amen dico vobis videbitis caelum apertum €et angelos Dei ascendentes et descendentes supra Filium €hominis  et die tertio nuptiae factae sunt in Cana Galilaeae €et erat mater Iesu ibi vocatus est autem ibi et Iesus et discipuli eius ad nuptias et deficiente vino dicit mater Iesu ad eum vinum non habent et dicit ei Iesus €quid mihi et tibi est mulier nondum venit hora mea dicit mater eius ministris quodcumque dixerit vobis facite erant autem ibi lapideae hydriae sex positae €secundum purificationem Iudaeorum €capientes singulae metretas binas vel ternas dicit eis Iesus implete hydrias aqua €et impleverunt eas usque ad summum et dicit eis Iesus haurite nunc et ferte architriclino €et tulerunt ut autem gustavit architriclinus aquam vinum factam €et non sciebat unde esset €ministri autem sciebant qui haurierant aquam €vocat sponsum architriclinus et dicit ei €omnis homo primum bonum vinum ponit €et cum inebriati fuerint tunc id quod deterius est €tu servasti bonum vinum usque adhuc hoc fecit initium signorum Iesus in Cana Galilaeae €et manifestavit gloriam suam €et crediderunt in eum discipuli eius þï€Öõìçáôåÿï°µ±ÿï‚Êïèîÿ¢˜Œpost hoc descendit Capharnaum €ipse et mater eius et fratres eius et discipuli eius €et ibi manserunt non multis diebus et prope erat pascha Iudaeorum €et ascendit Hierosolyma Iesus et invenit in templo vendentes boves et oves et columbas €et nummularios sedentes et cum fecisset quasi flagellum de funiculis €omnes eiecit de templo oves quoque et boves €et nummulariorum effudit aes et mensas subvertit et his qui columbas vendebant dixit auferte ista hinc €nolite facere domum Patris mei domum negotiationis recordati vero sunt discipuli eius quia scriptum est €zelus domus tuae comedit me responderunt ergo Iudaei et dixerunt ei €quod signum ostendis nobis quia haec facis respondit Iesus et dixit eis €solvite templum hoc et in tribus diebus excitabo illud dixerunt ergo Iudaei €quadraginta et sex annis aedificatum est templum hoc €et tu tribus diebus excitabis illud ille autem dicebat de templo corporis sui cum ergo resurrexisset a mortuis €recordati sunt discipuli eius quia hoc dicebat €et crediderunt scripturae et sermoni quem dixit Iesus cum autem esset Hierosolymis in pascha in die festo €multi crediderunt in nomine eius €videntes signa eius quae faciebat ipse autem Iesus non credebat semet ipsum eis €eo quod ipse nosset omnes et quia opus ei non erat ut quis testimonium perhiberet de homine €ipse enim sciebat quid esset in homine  erat autem homo ex Pharisaeis €Nicodemus nomine princeps Iudaeorum hic venit ad eum nocte et dixit ei €rabbi scimus quia a Deo venisti magister €nemo enim potest haec signa facere quae tu facis €nisi fuerit Deus cum eo respondit Iesus et dixit ei amen amen dico tibi €nisi quis natus fuerit denuo non potest videre regnum Dei dicit ad eum Nicodemus €quomodo potest homo nasci cum senex sit €numquid potest in ventrem matris suae iterato introire et nasci respondit Iesus amen amen dico tibi €nisi quis renatus fuerit ex aqua et Spiritu €non potest introire in regnum Dei quod natum est ex carne caro est €et quod natum est ex Spiritu spiritus est non mireris quia dixi tibi oportet vos nasci denuo Spiritus ubi vult spirat et vocem eius audis €sed non scis unde veniat et quo vadat €sic est omnis qui natus est ex Spiritu respondit Nicodemus et dixit ei quomodo possunt haec fieri respondit Iesus et dixit ei €tu es magister Israhel et haec ignoras amen amen dico tibi quia quod scimus loquimur €et quod vidimus testamur €et testimonium nostrum non accipitis si terrena dixi vobis et non creditis €quomodo si dixero vobis caelestia credetis et nemo ascendit in caelum nisi qui descendit de caelo €Filius hominis qui est in caelo et sicut Moses exaltavit serpentem in deserto €ita exaltari oportet Filium hominis ut omnis qui credit in ipso non pereat €sed habeat vitam aeternam sic enim dilexit Deus mundum €ut Filium suum unigenitum daret €ut omnis qui credit in eum non pereat €sed habeat vitam aeternam non enim misit Deus Filium suum in mundum ut iudicet mundum €sed ut salvetur mundus per ipsum qui credit in eum non iudicatur €qui autem non credit iam iudicatus est €quia non credidit in nomine unigeniti Filii Dei hoc est autem iudicium quia lux venit in mundum €et dilexerunt homines magis tenebras quam lucem €erant enim eorum mala opera omnis enim qui mala agit odit lucem €et non venit ad lucem ut non arguantur opera eius qui autem facit veritatem venit ad lucem €ut manifestentur eius opera quia in Deo sunt facta post haec venit Iesus et discipuli eius in iudaeam terram €et illic demorabatur cum eis et baptizabat erat autem et Iohannes baptizans in Aenon iuxta Salim €quia aquae multae erant illic €et adveniebant et baptizabantur nondum enim missus fuerat in carcerem Iohannes facta est ergo quaestio ex discipulis Iohannis cum Iudaeis €de purificatione et venerunt ad Iohannem et dixerunt ei €rabbi qui erat tecum trans Iordanen €cui tu testimonium perhibuisti €ecce hic baptizat et omnes veniunt ad eum respondit Iohannes et dixit €non potest homo accipere quicquam €nisi fuerit ei datum de caelo ipsi vos mihi testimonium perhibetis €quod dixerim ego non sum Christus €sed quia missus sum ante illum qui habet sponsam sponsus est €amicus autem sponsi qui stat et audit eum €gaudio gaudet propter vocem sponsi €hoc ergo gaudium meum impletum est illum oportet crescere me autem minui qui desursum venit supra omnes est €qui est de terra de terra est et de terra loquitur €qui de caelo venit supra omnes est et quod vidit et audivit hoc testatur €et testimonium eius nemo accipit qui accipit eius testimonium signavit quia Deus verax est quem enim misit Deus verba Dei loquitur €non enim ad mensuram dat Deus Spiritum Pater diligit Filium et omnia dedit in manu eius qui credit in Filium habet vitam aeternam €qui autem incredulus est Filio non videbit vitam €sed ira Dei manet super eum  ut ergo cognovit Iesus quia audierunt Pharisaei €quia Iesus plures discipulos facit et baptizat quam Iohannes quamquam Iesus non baptizaret sed discipuli eius reliquit Iudaeam et abiit iterum in Galilaeam oportebat autem eum transire per Samariam venit ergo in civitatem Samariae quae dicitur Sychar €iuxta praedium quod dedit Iacob Ioseph filio suo erat autem ibi fons Iacob €Iesus ergo fatigatus ex itinere €sedebat sic super fontem €hora erat quasi sexta venit mulier de Samaria haurire aquam €dicit ei Iesus da mihi bibere discipuli enim eius abierant in civitatem ut cibos emerent dicit ergo ei mulier illa samaritana €quomodo tu Iudaeus cum sis bibere a me poscis €quae sum mulier samaritana €non enim coutuntur Iudaei Samaritanis respondit Iesus et dixit ei €si scires donum Dei et quis est qui dicit tibi da mihi bibere €tu forsitan petisses ab eo et dedisset tibi aquam vivam dicit ei mulier €Domine neque in quo haurias habes et puteus altus est €unde ergo habes aquam vivam numquid tu maior es patre nostro Iacob qui dedit nobis puteum €et ipse ex eo bibit et filii eius et pecora eius respondit Iesus et dixit ei €omnis qui bibit ex aqua hac sitiet iterum €qui autem biberit ex aqua quam ego dabo ei €non sitiet in aeternum sed aqua quam dabo ei €fiet in eo fons aquae salientis in vitam aeternam dicit ad eum mulier €Domine da mihi hanc aquam ut non sitiam neque veniam huc haurire dicit ei Iesus vade voca virum tuum et veni huc respondit mulier et dixit non habeo virum €dicit ei Iesus bene dixisti quia non habeo virum quinque enim viros habuisti et nunc quem habes non est tuus vir €hoc vere dixisti dicit ei mulier Domine video quia propheta es tu patres nostri in monte hoc adoraverunt €et vos dicitis quia Hierosolymis est locus ubi adorare €oportet dicit ei Iesus mulier crede mihi quia veniet hora €quando neque in monte hoc neque in Hierosolymis adorabitis Patrem vos adoratis quod nescitis €nos adoramus quod scimus quia salus ex Iudaeis est sed venit hora et nunc est €quando veri adoratores adorabunt Patrem in spiritu et veritate €nam et Pater tales quaerit qui adorent eum spiritus est Deus €et eos qui adorant eum in spiritu et veritate oportet adorare dicit ei mulier scio quia Messias venit qui dicitur Christus €cum ergo venerit ille nobis adnuntiabit omnia dicit ei Iesus ego sum qui loquor tecum et continuo venerunt discipuli eius €et mirabantur quia cum muliere loquebatur €nemo tamen dixit quid quaeris aut quid loqueris cum ea reliquit ergo hydriam suam mulier €et abiit in civitatem et dicit illis hominibus venite videte hominem €qui dixit mihi omnia quaecumque feci €numquid ipse est Christus exierunt de civitate et veniebant ad eum interea rogabant eum discipuli dicentes rabbi manduca ille autem dixit eis €ego cibum habeo manducare quem vos nescitis dicebant ergo discipuli ad invicem €numquid aliquis adtulit ei manducare dicit eis Iesus €meus cibus est ut faciam voluntatem eius qui misit me €ut perficiam opus eius nonne vos dicitis quod adhuc quattuor menses sunt et messis venit €ecce dico vobis €levate oculos vestros et videte regiones €quia albae sunt iam ad messem et qui metit mercedem accipit €et congregat fructum in vitam aeternam €ut et qui seminat simul gaudeat et qui metit in hoc enim est verbum verum €quia alius est qui seminat et alius est qui metit þï€Öõìçáôåÿï°µ±ÿï‚Êïèîÿ¤˜¦ego misi vos metere quod vos non laborastis €alii laboraverunt €et vos in laborem eorum introistis ex civitate autem illa multi crediderunt in eum Samaritanorum €propter verbum mulieris testimonium perhibentis €quia dixit mihi omnia quaecumque feci cum venissent ergo ad illum Samaritani €rogaverunt eum ut ibi maneret €et mansit ibi duos dies et multo plures crediderunt propter sermonem eius et mulieri dicebant €quia iam non propter tuam loquellam credimus €ipsi enim audivimus €et scimus quia hic est vere salvator mundi post duos autem dies exiit inde et abiit in Galilaeam ipse enim Iesus testimonium perhibuit €quia propheta in sua patria honorem non habet cum ergo venisset in Galilaeam €exceperunt eum Galilaei €cum omnia vidissent quae fecerat Hierosolymis in die festo €et ipsi enim venerant in diem festum venit ergo iterum in Cana Galilaeae ubi fecit aquam vinum €et erat quidam regulus cuius filius infirmabatur Capharnaum hic cum audisset quia Iesus adveniret a Iudaea in Galilaeam €abiit ad eum et rogabat eum ut descenderet et sanaret filium eius €incipiebat enim mori dixit ergo Iesus ad eum €nisi signa et prodigia videritis non creditis dicit ad eum regulus €Domine descende priusquam moriatur filius meus dicit ei Iesus vade filius tuus vivit €credidit homo sermoni quem dixit ei Iesus et ibat iam autem eo descendente €servi occurrerunt ei et nuntiaverunt dicentes quia filius eius viveret interrogabat ergo horam ab eis in qua melius habuerit €et dixerunt ei quia heri hora septima reliquit eum febris cognovit ergo pater quia illa hora erat €in qua dixit ei Iesus filius tuus vivit €et credidit ipse et domus eius tota hoc iterum secundum signum fecit Iesus €cum venisset a Iudaea in Galilaeam  post haec erat dies festus Iudaeorum €et ascendit Iesus Hierosolymis est autem Hierosolymis super Probatica piscina €quae cognominatur hebraice Bethsaida €quinque porticus habens in his iacebat multitudo magna languentium €caecorum claudorum aridorum expectantium aquae motum •erat autem quidam homo ibi €triginta et octo annos habens in infirmitate sua hunc cum vidisset Iesus iacentem €et cognovisset quia multum iam tempus habet €dicit ei vis sanus fieri respondit ei languidus Domine hominem non habeo €ut cum turbata fuerit aqua mittat me in piscinam €dum venio enim ego alius ante me descendit dicit ei Iesus surge tolle grabattum tuum et ambula et statim sanus factus est homo €et sustulit grabattum suum et ambulabat €erat autem sabbatum in illo die dicebant Iudaei illi qui sanatus fuerat €sabbatum est non licet tibi tollere grabattum tuum respondit eis €qui me fecit sanum €ille mihi dixit tolle grabattum tuum et ambula interrogaverunt ergo eum €quis est ille homo qui dixit tibi tolle grabattum tuum et ambula is autem qui sanus fuerat effectus nesciebat quis esset €Iesus enim declinavit turba constituta €in loco postea invenit eum Iesus in templo et dixit illi ecce sanus factus es €iam noli peccare ne deterius tibi aliquid contingat abiit ille homo et nuntiavit Iudaeis €quia Iesus esset qui fecit eum sanum propterea persequebantur Iudaei Iesum €quia haec faciebat in sabbato Iesus autem respondit eis €Pater meus usque modo operatur et ego operor propterea ergo magis quaerebant eum Iudaei interficere €quia non solum solvebat sabbatum €sed et Patrem suum dicebat Deum aequalem se faciens Deo €respondit itaque Iesus et dixit eis amen amen dico vobis €non potest Filius a se facere quicquam €nisi quod viderit Patrem facientem €quaecumque enim ille fecerit €haec et Filius similiter facit Pater enim diligit Filium €et omnia demonstrat ei quae ipse facit €et maiora his demonstrabit ei opera ut vos miremini sicut enim Pater suscitat mortuos et vivificat €sic et Filius quos vult vivificat neque enim Pater iudicat quemquam €sed iudicium omne dedit Filio ut omnes honorificent Filium sicut honorificant Patrem €qui non honorificat Filium €non honorificat Patrem qui misit illum amen amen dico vobis €quia qui verbum meum audit et credit ei qui misit me €habet vitam aeternam €et in iudicium non venit €sed transit a morte in vitam amen amen dico vobis quia venit hora et nunc est €quando mortui audient vocem Filii Dei €et qui audierint vivent sicut enim Pater habet vitam in semet ipso €sic dedit et Filio vitam habere in semet ipso et potestatem dedit ei et iudicium facere €quia Filius hominis est nolite mirari hoc quia venit hora €in qua omnes qui in monumentis sunt audient vocem eius et procedent qui bona fecerunt in resurrectionem vitae €qui vero mala egerunt in resurrectionem iudicii non possum ego a me ipso facere quicquam €sicut audio iudico et iudicium meum iustum est €quia non quaero voluntatem meam €sed voluntatem eius qui misit me si ego testimonium perhibeo de me €testimonium meum non est verum alius est qui testimonium perhibet de me €et scio quia verum est testimonium quod perhibet de me vos misistis ad Iohannem et testimonium perhibuit veritati ego autem non ab homine testimonium accipio €sed haec dico ut vos salvi sitis ille erat lucerna ardens et lucens €vos autem voluistis exultare ad horam in luce eius ego autem habeo testimonium maius Iohanne €opera enim quae dedit mihi Pater ut perficiam ea €ipsa opera quae ego facio testimonium perhibent de me €quia Pater me misit et qui misit me Pater ipse testimonium perhibuit de me €neque vocem eius umquam audistis neque speciem eius vidistis et verbum eius non habetis in vobis manens €quia quem misit ille huic vos non creditis scrutamini scripturas €quia vos putatis in ipsis vitam aeternam habere €et illae sunt quae testimonium perhibent de me et non vultis venire ad me ut vitam habeatis claritatem ab hominibus non accipio sed cognovi vos quia dilectionem Dei non habetis in vobis ego veni in nomine Patris mei et non accipitis me €si alius venerit in nomine suo illum accipietis quomodo potestis vos credere €qui gloriam ab invicem accipitis €et gloriam quae a solo est Deo non quaeritis nolite putare quia ego accusaturus sim vos apud Patrem €est qui accuset vos Moses in quo vos speratis si enim crederetis Mosi crederetis forsitan et mihi €de me enim ille scripsit si autem illius litteris non creditis €quomodo meis verbis credetis  post haec abiit Iesus trans mare Galilaeae quod est Tiberiadis et sequebatur eum multitudo magna €quia videbant signa quae faciebat €super his qui infirmabantur subiit ergo in montem Iesus €et ibi sedebat cum discipulis suis erat autem proximum pascha dies festus Iudaeorum cum sublevasset ergo oculos Iesus €et vidisset quia multitudo maxima venit ad eum €dicit ad Philippum €unde ememus panes ut manducent hii hoc autem dicebat temptans eum €ipse enim sciebat quid esset facturus respondit ei Philippus €ducentorum denariorum panes non sufficiunt eis €ut unusquisque modicum quid accipiat dicit ei unus ex discipulis eius Andreas frater Simonis Petri est puer unus hic qui habet quinque panes hordiacios et duos pisces €sed haec quid sunt inter tantos dixit ergo Iesus facite homines discumbere €erat autem faenum multum in loco €discubuerunt ergo viri numero quasi quinque milia accepit ergo panes Iesus €et cum gratias egisset distribuit discumbentibus €similiter et ex piscibus quantum volebant ut autem impleti sunt dixit discipulis suis €colligite quae superaverunt fragmenta ne pereant collegerunt ergo et impleverunt duodecim cofinos fragmentorum €ex quinque panibus hordiaciis €quae superfuerunt his qui manducaverunt illi ergo homines cum vidissent quod fecerat signum dicebant €quia hic est vere propheta qui venturus est in mundum Iesus ergo cum cognovisset quia venturi essent €ut raperent eum et facerent eum regem €fugit iterum in montem ipse solus ut autem sero factum est descenderunt discipuli eius ad mare et cum ascendissent navem venerunt trans mare in Capharnaum €et tenebrae iam factae erant et non venerat ad eos Iesus mare autem vento magno flante exsurgebat cum remigassent ergo quasi stadia viginti quinque aut triginta €vident Iesum ambulantem super mare €et proximum navi fieri et timuerunt ille autem dicit eis ego sum nolite timere voluerunt ergo accipere eum in navi þï€Öõìçáôåÿï°µ±ÿï‚Êïèîÿ¦˜•‚et statim fuit navis ad terram quam ibant altera die turba quae stabat trans mare €vidit quia navicula alia non erat ibi nisi una €et quia non introisset cum discipulis suis Iesus in navem €sed soli discipuli eius abissent aliae vero supervenerunt naves a Tiberiade €iuxta locum ubi manducaverant panem €gratias agente Domino cum ergo vidisset turba €quia Iesus non esset ibi neque discipuli eius €ascenderunt naviculas €et venerunt Capharnaum quaerentes Iesum et cum invenissent eum trans mare dixerunt ei €rabbi quando huc venisti respondit eis Iesus et dixit amen amen dico vobis €quaeritis me non quia vidistis signa €sed quia manducastis ex panibus et saturati estis operamini non cibum qui perit €sed qui permanet in vitam aeternam €quem Filius hominis vobis dabit €hunc enim Pater signavit Deus dixerunt ergo ad eum quid faciemus ut operemur opera Dei respondit Iesus et dixit eis €hoc est opus Dei ut credatis in eum quem misit ille dixerunt ergo ei €quod ergo tu facis signum ut videamus et credamus tibi €quid operaris patres nostri manna manducaverunt in deserto €sicut scriptum est panem de caelo dedit eis manducare dixit ergo eis Iesus amen amen dico vobis €non Moses dedit vobis panem de caelo €sed Pater meus dat vobis panem de caelo verum panis enim Dei est qui descendit de caelo et dat vitam €mundo dixerunt ergo ad eum Domine semper da nobis panem hunc dixit autem eis Iesus ego sum panis vitae €qui veniet ad me non esuriet €et qui credit in me non sitiet umquam sed dixi vobis quia et vidistis me et non creditis omne quod dat mihi Pater ad me veniet €et eum qui venit ad me non eiciam foras quia descendi de caelo non ut faciam voluntatem meam €sed voluntatem eius qui misit me haec est autem voluntas eius qui misit me Patris €ut omne quod dedit mihi non perdam ex eo €sed resuscitem illum novissimo die haec est enim voluntas Patris mei qui misit me €ut omnis qui videt Filium et credit in eum habeat vitam aeternam €et resuscitabo ego eum in €novissimo die murmurabant ergo Iudaei de illo €quia dixisset ego sum panis qui de caelo descendi et dicebant nonne hic est Iesus filius Ioseph €cuius nos novimus patrem et matrem €quomodo ergo dicit hic quia de caelo descendi respondit ergo Iesus et dixit eis €nolite murmurare in invicem nemo potest venire ad me nisi Pater qui misit me traxerit eum €et ego resuscitabo eum novissimo die est scriptum in prophetis et erunt omnes docibiles Dei €omnis qui audivit a Patre et didicit venit ad me non quia Patrem vidit quisquam €nisi is qui est a Deo hic vidit Patrem amen amen dico vobis €qui credit in me habet vitam aeternam ego sum panis vitae patres vestri manducaverunt in deserto manna et mortui €sunt hic est panis de caelo descendens €ut si quis ex ipso manducaverit non moriatur ego sum panis vivus qui de caelo descendi si quis manducaverit ex hoc pane vivet in aeternum €et panis quem ego dabo caro mea est pro mundi vita litigabant ergo Iudaei ad invicem dicentes €quomodo potest hic nobis carnem suam dare ad €manducandum dixit ergo eis Iesus amen amen dico vobis €nisi manducaveritis carnem Filii hominis et biberitis eius sanguinem €non habetis vitam in vobis qui manducat meam carnem et bibit meum sanguinem €habet vitam aeternam €et ego resuscitabo eum in novissimo die caro enim mea vere est cibus et sanguis meus vere est potus qui manducat meam carnem et bibit meum sanguinem €in me manet et ego in illo sicut misit me vivens Pater et ego vivo propter Patrem €et qui manducat me et ipse vivet propter me hic est panis qui de caelo descendit €non sicut manducaverunt patres vestri manna et mortui sunt €qui manducat hunc panem vivet in aeternum haec dixit in synagoga docens in Capharnaum multi ergo audientes ex discipulis eius dixerunt €durus est hic sermo quis potest eum audire sciens autem Iesus apud semet ipsum €quia murmurarent de hoc discipuli eius €dixit eis hoc vos scandalizat si ergo videritis Filium hominis ascendentem ubi erat prius spiritus est qui vivificat caro non prodest quicquam €verba quae ego locutus sum vobis spiritus et vita sunt sed sunt quidam ex vobis qui non credunt €sciebat enim ab initio Iesus qui essent credentes €et quis traditurus esset eum et dicebat propterea dixi vobis €quia nemo potest venire ad me nisi fuerit ei datum a Patre meo ex hoc multi discipulorum eius abierunt retro €et iam non cum illo ambulabant dixit ergo Iesus ad duodecim €numquid et vos vultis abire respondit ergo ei Simon Petrus €Domine ad quem ibimus verba vitae aeternae habes et nos credidimus et cognovimus €quia tu es Christus Filius Dei respondit eis Iesus nonne ego vos duodecim elegi €et ex vobis unus diabolus est dicebat autem Iudam Simonis Scariotis €hic enim erat traditurus eum €cum esset unus ex duodecim  post haec ambulabat Iesus in Galilaeam €non enim volebat in Iudaeam ambulare €quia quaerebant eum Iudaei interficere erat autem in proximo dies festus Iudaeorum scenopegia dixerunt autem ad eum fratres eius €transi hinc et vade in Iudaeam €ut et discipuli tui videant opera tua quae facis nemo quippe in occulto quid facit €et quaerit ipse in palam esse €si haec facis manifesta te ipsum mundo neque enim fratres eius credebant in eum dicit ergo eis Iesus tempus meum nondum advenit €tempus autem vestrum semper est paratum non potest mundus odisse vos me autem odit €quia ego testimonium perhibeo de illo €quia opera eius mala sunt vos ascendite ad diem festum hunc €ego non ascendo ad diem festum istum €quia meum tempus nondum impletum est haec cum dixisset ipse mansit in Galilaea ut autem ascenderunt fratres eius €tunc et ipse ascendit ad diem festum €non manifeste sed quasi in occulto Iudaei ergo quaerebant eum in die festo et dicebant ubi est ille et murmur multus de eo erat in turba €quidam enim dicebant quia bonus est €alii autem dicebant non sed seducit turbas nemo tamen palam loquebatur de illo propter metum Iudaeorum iam autem die festo mediante ascendit Iesus in templum et docebat et mirabantur Iudaei dicentes €quomodo hic litteras scit cum non didicerit respondit eis Iesus et dixit €mea doctrina non est mea sed eius qui misit me si quis voluerit voluntatem eius facere cognoscet de doctrina €utrum ex Deo sit an ego a me ipso loquar qui a semet ipso loquitur gloriam propriam quaerit €qui autem quaerit gloriam eius qui misit illum €hic verax est et iniustitia in illo non est nonne Moses dedit vobis legem et nemo ex vobis facit legem quid me quaeritis interficere €respondit turba et dixit daemonium habes €quis te quaerit interficere respondit Iesus et dixit eis unum opus feci et omnes miramini propterea Moses dedit vobis circumcisionem €non quia ex Mose est sed ex patribus €et in sabbato circumciditis hominem si circumcisionem accipit homo in sabbato €ut non solvatur lex Mosi €mihi indignamini quia totum hominem sanum feci in sabbato nolite iudicare secundum faciem sed iustum iudicium iudicate dicebant ergo quidam ex Hierosolymis €nonne hic est quem quaerunt interficere et ecce palam loquitur et nihil ei dicunt €numquid vere cognoverunt principes quia hic est Christus sed hunc scimus unde sit €Christus autem cum venerit nemo scit unde sit clamabat ergo docens in templo Iesus et dicens €et me scitis et unde sim scitis et a me ipso non veni €sed est verus qui misit me quem vos non scitis ego scio eum €quia ab ipso sum et ipse me misit quaerebant ergo eum adprehendere €et nemo misit in illum manus quia nondum venerat hora eius de turba autem multi crediderunt in eum et dicebant €Christus cum venerit numquid plura signa faciet quam quae hic facit audierunt Pharisaei turbam murmurantem de illo haec €et miserunt principes et Pharisaei ministros ut adprehenderent eum dixit ergo Iesus adhuc modicum tempus vobiscum sum €et vado ad eum qui misit me quaeretis me et non invenietis €et ubi sum ego vos non potestis venire dixerunt ergo Iudaei ad se ipsos €quo hic iturus est quia non inveniemus eum €numquid in dispersionem gentium iturus est et docturus gentes quis est hic sermo quem dixit €quaeretis me et non invenietis €et ubi sum ego non potestis venire in novissimo autem die magno festivitatis þï€Öõìçáôåÿï°µ±ÿï‚Êïèîÿ§˜¥‚stabat Iesus et clamabat dicens €si quis sitit veniat ad me et bibat qui credit in me sicut dixit scriptura €flumina de ventre eius fluent aquae vivae hoc autem dixit de Spiritu quem accepturi erant credentes in eum €non enim erat Spiritus €quia Iesus nondum fuerat glorificatus ex illa ergo turba cum audissent hos sermones eius dicebant €hic est vere propheta alii dicebant hic est Christus €quidam autem dicebant €numquid a Galilaea Christus venit nonne scriptura dicit €quia ex semine David et Bethleem castello ubi €erat David venit Christus dissensio itaque facta est in turba propter eum quidam autem ex ipsis volebant adprehendere eum €sed nemo misit super illum manus venerunt ergo ministri ad pontifices et Pharisaeos €et dixerunt eis illi quare non adduxistis eum responderunt ministri €numquam sic locutus est homo sicut hic homo responderunt ergo eis Pharisaei numquid et vos seducti estis numquid aliquis ex principibus credidit in eum aut ex €Pharisaeis sed turba haec quae non novit legem maledicti sunt dicit Nicodemus ad eos €ille qui venit ad eum nocte qui unus erat ex ipsis numquid lex nostra iudicat hominem €nisi audierit ab ipso prius €et cognoverit quid faciat responderunt et dixerunt ei numquid et tu Galilaeus es €scrutare et vide €quia propheta a Galilaea non surgit et reversi sunt unusquisque in domum suam  Iesus autem perrexit in montem Oliveti et diluculo iterum venit in templum €et omnis populus venit ad eum et sedens docebat eos adducunt autem scribae et Pharisaei mulierem in adulterio deprehensam €et statuerunt eam in medio et dixerunt ei €magister haec mulier modo deprehensa est in adulterio in lege autem Moses mandavit nobis huiusmodi lapidare €tu ergo quid dicis haec autem dicebant temptantes eum €ut possent accusare eum €Iesus autem inclinans se deorsum digito scribebat in terra cum autem perseverarent interrogantes eum €erexit se et dixit eis €qui sine peccato est vestrum primus in illam lapidem mittat et iterum se inclinans scribebat in terra audientes autem unus post unum exiebant €incipientes a senioribus €et remansit solus et mulier in medio stans erigens autem se Iesus dixit ei €mulier ubi sunt €nemo te condemnavit quae dixit nemo Domine €dixit autem Iesus nec ego te condemnabo €vade et amplius iam noli peccare iterum ergo locutus est eis Iesus dicens ego sum lux mundi €qui sequitur me non ambulabit in tenebris €sed habebit lucem vitae dixerunt ergo ei Pharisaei tu de te ipso testimonium perhibes €testimonium tuum non est verum respondit Iesus et dixit eis €et si ego testimonium perhibeo de me ipso €verum est testimonium meum quia scio unde veni et quo vado €vos autem nescitis unde venio aut quo vado vos secundum carnem iudicatis ego non iudico quemquam et si iudico ego iudicium meum verum est €quia solus non sum sed ego et qui me misit Pater et in lege vestra scriptum est €quia duorum hominum testimonium verum est ego sum qui testimonium perhibeo de me ipso €et testimonium perhibet de me qui misit me Pater dicebant ergo ei ubi est Pater tuus €respondit Iesus neque me scitis neque Patrem meum €si me sciretis forsitan et Patrem meum sciretis haec verba locutus est in gazofilacio docens in templo €et nemo adprehendit eum quia necdum venerat hora eius dixit ergo iterum eis Iesus €ego vado et quaeretis me €et in peccato vestro moriemini €quo ego vado vos non potestis venire dicebant ergo Iudaei numquid interficiet semet ipsum €quia dicit quo ego vado vos non potestis venire et dicebat eis vos de deorsum estis ego de supernis sum €vos de mundo hoc estis ego non sum de hoc mundo dixi ergo vobis quia moriemini in peccatis vestris €si enim non credideritis quia ego sum €moriemini in peccato vestro dicebant ergo ei tu quis es €dixit eis Iesus principium quia et loquor vobis multa habeo de vobis loqui et iudicare €sed qui misit me verax est €et ego quae audivi ab eo haec loquor in mundo et non cognoverunt quia Patrem eis €dicebat dixit ergo eis Iesus €cum exaltaveritis Filium hominis tunc cognoscetis quia ego sum €et a me ipso facio nihil sed sicut docuit me Pater haec loquor et qui me misit mecum est €non reliquit me solum €quia ego quae placita sunt ei facio semper haec illo loquente multi crediderunt in eum dicebat ergo Iesus ad eos qui crediderunt ei Iudaeos €si vos manseritis in sermone meo vere discipuli mei eritis et cognoscetis veritatem et veritas liberabit vos responderunt ei semen Abrahae sumus €et nemini servivimus umquam €quomodo tu dicis liberi eritis respondit eis Iesus amen amen dico vobis €quia omnis qui facit peccatum servus est peccati servus autem non manet in domo in aeternum €filius manet in aeternum si ergo Filius vos liberaverit vere liberi €eritis scio quia filii Abrahae estis sed quaeritis me interficere €quia sermo meus non capit in vobis ego quod vidi apud Patrem loquor €et vos quae vidistis apud patrem vestrum facitis responderunt et dixerunt ei pater noster Abraham est €dicit eis Iesus si filii Abrahae estis opera Abrahae facite nunc autem quaeritis me interficere €hominem qui veritatem vobis locutus sum quam audivi a Deo €hoc Abraham non fecit vos facitis opera patris vestri €dixerunt itaque ei nos ex fornicatione non sumus nati €unum patrem habemus Deum dixit ergo eis Iesus €si Deus pater vester esset diligeretis utique me €ego enim ex Deo processi et veni €neque enim a me ipso veni sed ille me misit quare loquellam meam non cognoscitis €quia non potestis audire sermonem meum vos ex patre diabolo estis et desideria patris vestri vultis facere €ille homicida erat ab initio et in veritate non stetit €quia non est veritas in eo €cum loquitur mendacium ex propriis loquitur €quia mendax est et pater eius ego autem quia veritatem dico non creditis mihi quis ex vobis arguit me de peccato €si veritatem dico quare vos non creditis mihi qui est ex Deo verba Dei audit €propterea vos non auditis quia ex Deo non estis responderunt igitur Iudaei et dixerunt ei €nonne bene dicimus nos €quia Samaritanus es tu et daemonium habes respondit Iesus ego daemonium non habeo €sed honorifico Patrem meum et vos inhonoratis me ego autem non quaero gloriam meam €est qui quaerit et iudicat amen amen dico vobis €si quis sermonem meum servaverit mortem non videbit in aeternum dixerunt ergo Iudaei nunc cognovimus quia daemonium habes €Abraham mortuus est et prophetae et tu dicis €si quis sermonem meum servaverit non gustabit mortem in aeternum numquid tu maior es patre nostro Abraham qui mortuus est €et prophetae mortui sunt €quem te ipsum facis respondit Iesus si ego glorifico me ipsum gloria mea nihil est €est Pater meus qui glorificat me €quem vos dicitis quia Deus noster est et non cognovistis eum ego autem novi eum €et si dixero quia non scio eum ero similis vobis mendax €sed scio eum et sermonem eius servo Abraham pater vester exultavit ut videret diem meum €et vidit et gavisus est dixerunt ergo Iudaei ad eum €quinquaginta annos nondum habes et Abraham vidisti dixit eis Iesus amen amen dico vobis €antequam Abraham fieret ego sum tulerunt ergo lapides ut iacerent in eum €Iesus autem abscondit se et exivit de templo  et praeteriens vidit hominem caecum a nativitate et interrogaverunt eum discipuli sui €rabbi quis peccavit hic aut parentes eius ut caecus nasceretur respondit Iesus neque hic peccavit neque parentes eius €sed ut manifestetur opera Dei €in illo me oportet operari opera eius qui misit me donec dies est €venit nox quando nemo potest operari quamdiu in mundo sum lux sum mundi haec cum dixisset expuit in terram et fecit lutum ex sputo €et linuit lutum super oculos €eius et dixit ei €vade lava in natatoria Siloae quod interpretatur Missus €abiit ergo et lavit et venit videns itaque vicini et qui videbant eum prius quia mendicus €erat dicebant €nonne hic est qui sedebat et mendicabat €alii dicebant quia hic est alii autem nequaquam sed similis est eius €ille dicebat quia ego sum dicebant ergo ei €quomodo aperti sunt oculi tibi respondit €ille homo qui dicitur Iesus €lutum fecit et unxit oculos meos et dixit mihi €vade ad natatoriam Siloae et lava €et abii et lavi et vidi þï€Öõìçáôåÿï°µ±ÿï‚Êïèîÿ¨‰˜Œdixerunt ei ubi est ille ait nescio adducunt eum ad Pharisaeos qui caecus fuerat erat autem sabbatum quando lutum fecit Iesus et aperuit oculos eius iterum ergo interrogabant eum Pharisaei quomodo vidisset €ille autem dixit eis €lutum posuit mihi super oculos et lavi et video dicebant ergo ex Pharisaeis quidam €non est hic homo a Deo quia sabbatum non custodit €alii dicebant €quomodo potest homo peccator haec signa facere €et scisma erat in eis dicunt ergo caeco iterum €tu quid dicis de eo qui aperuit oculos tuos €ille autem dixit quia propheta est non crediderunt ergo Iudaei de illo quia caecus fuisset et vidisset €donec vocaverunt parentes eius qui viderat et interrogaverunt eos dicentes €hic est filius vester quem vos dicitis quia caecus natus est €quomodo ergo nunc videt responderunt eis parentes eius et dixerunt €scimus quia hic est filius noster et quia caecus natus est quomodo autem nunc videat nescimus €aut quis eius aperuit oculos nos nescimus €ipsum interrogate aetatem habet ipse de se loquatur haec dixerunt parentes eius quia timebant Iudaeos €iam enim conspiraverant Iudaei €ut si quis eum confiteretur Christum extra synagogam fieret propterea parentes eius dixerunt €quia aetatem habet ipsum interrogate vocaverunt ergo rursum hominem qui fuerat caecus €et dixerunt ei da gloriam Deo €nos scimus quia hic homo peccator est dixit ergo ille si peccator est nescio €unum scio quia caecus cum essem modo video dixerunt ergo illi quid fecit tibi quomodo aperuit tibi oculos respondit eis dixi vobis iam et audistis €quid iterum vultis audire €numquid et vos vultis discipuli eius fieri maledixerunt ei et dixerunt €tu discipulus illius es €nos autem Mosi discipuli sumus nos scimus quia Mosi locutus est Deus €hunc autem nescimus unde sit respondit ille homo et dixit eis €in hoc enim mirabile est quia vos nescitis unde sit €et aperuit meos oculos scimus autem quia peccatores Deus non audit €sed si quis Dei cultor est et voluntatem eius facit hunc exaudit a saeculo non est auditum €quia aperuit quis oculos caeci nati nisi esset hic a Deo non poterat facere quicquam responderunt et dixerunt ei €in peccatis natus es totus et tu doces nos €et eiecerunt eum foras audivit Iesus quia eiecerunt eum foras €et cum invenisset eum dixit ei tu credis in Filium Dei respondit ille et dixit quis est Domine ut credam in eum et dixit ei Iesus et vidisti eum et qui loquitur tecum ipse est at ille ait credo Domine et procidens adoravit eum dixit ei Iesus €in iudicium ego in hunc mundum veni €ut qui non vident videant et qui vident caeci fiant et audierunt ex Pharisaeis qui cum ipso erant €et dixerunt ei numquid et nos caeci sumus dixit eis Iesus si caeci essetis non haberetis peccatum €nunc vero dicitis quia videmus €peccatum vestrum manet  amen amen dico vobis €qui non intrat per ostium in ovile ovium sed ascendit aliunde €ille fur est et latro qui autem intrat per ostium pastor est ovium huic ostiarius aperit et oves vocem eius audiunt €et proprias oves vocat nominatim et educit eas et cum proprias oves emiserit ante eas vadit €et oves illum sequuntur quia sciunt vocem eius alienum autem non sequuntur sed fugient ab eo €quia non noverunt vocem alienorum hoc proverbium dixit eis Iesus €illi autem non cognoverunt quid loqueretur eis dixit ergo eis iterum Iesus amen amen dico vobis €quia ego sum ostium ovium omnes quotquot venerunt fures sunt et latrones €sed non audierunt eos oves ego sum ostium per me si quis introierit salvabitur €et ingredietur et egredietur et pascua inveniet fur non venit nisi ut furetur et mactet et perdat €ego veni ut vitam habeant et abundantius habeant ego sum pastor bonus €bonus pastor animam suam dat pro ovibus mercennarius et qui non est pastor €cuius non sunt oves propriae €videt lupum venientem et dimittit oves et fugit €et lupus rapit et dispergit oves mercennarius autem fugit quia mercennarius est €et non pertinet ad eum de ovibus ego sum pastor bonus €et cognosco meas et cognoscunt me meae sicut novit me Pater et ego agnosco Patrem €et animam meam pono pro ovibus et alias oves habeo quae non sunt ex hoc ovili €et illas oportet me adducere et vocem meam audient €et fiet unum ovile unus pastor propterea me Pater diligit €quia ego pono animam meam ut iterum sumam eam nemo tollit eam a me sed ego pono eam a me ipso €potestatem habeo ponendi eam €et potestatem habeo iterum sumendi eam €hoc mandatum accepi a Patre meo dissensio iterum facta est inter Iudaeos propter sermones hos dicebant autem multi ex ipsis €daemonium habet et insanit quid eum auditis alii dicebant haec verba non sunt daemonium habentis €numquid daemonium potest caecorum oculos aperire facta sunt autem encenia in Hierosolymis et hiemps erat et ambulabat Iesus in templo in porticu Salomonis circumdederunt ergo eum Iudaei et dicebant ei €quousque animam nostram tollis €si tu es Christus dic nobis palam respondit eis Iesus loquor vobis et non creditis €opera quae ego facio in nomine Patris mei €haec testimonium perhibent de me sed vos non creditis quia non estis ex ovibus meis oves meae vocem meam audiunt €et ego cognosco eas et sequuntur me et ego vitam aeternam do eis et non peribunt in aeternum €et non rapiet eas quisquam de manu mea Pater meus quod dedit mihi maius omnibus est €et nemo potest rapere de manu Patris mei ego et Pater unum sumus sustulerunt lapides Iudaei ut lapidarent eum respondit eis Iesus €multa opera bona ostendi vobis ex Patre meo €propter quod eorum opus me lapidatis responderunt ei Iudaei €de bono opere non lapidamus te sed de blasphemia €et quia tu homo cum sis facis te ipsum Deum respondit eis Iesus nonne scriptum est in lege vestra €quia ego dixi dii estis si illos dixit deos ad quos sermo Dei factus est €et non potest solvi scriptura quem Pater sanctificavit et misit in mundum €vos dicitis quia blasphemas quia dixi Filius Dei sum si non facio opera Patris mei nolite credere mihi si autem facio et si mihi non vultis credere operibus credite €ut cognoscatis et credatis quia in me est Pater et €ego in Patre quaerebant ergo eum prendere €et exivit de manibus eorum et abiit iterum trans Iordanen €in eum locum ubi erat Iohannes baptizans primum €et mansit illic et multi venerunt ad eum et dicebant €quia Iohannes quidem signum fecit nullum omnia autem quaecumque dixit Iohannes de hoc vera erant €et multi crediderunt in eum  erat autem quidam languens Lazarus a Bethania €de castello Mariae et Marthae sororis eius Maria autem erat quae unxit Dominum unguento €et extersit pedes eius capillis suis €cuius frater Lazarus infirmabatur miserunt ergo sorores ad eum dicentes €Domine ecce quem amas infirmatur audiens autem Iesus dixit eis €infirmitas haec non est ad mortem sed pro gloria Dei €ut glorificetur Filius Dei per eam diligebat autem Iesus Martham et sororem eius Mariam et Lazarum ut ergo audivit quia infirmabatur €tunc quidem mansit in eodem loco duobus diebus deinde post haec dicit discipulis suis €eamus in Iudaeam iterum dicunt ei discipuli €rabbi nunc quaerebant te Iudaei lapidare €et iterum vadis illuc respondit Iesus nonne duodecim horae sunt diei €si quis ambulaverit in die non offendit €quia lucem huius mundi videt si autem ambulaverit nocte offendit €quia lux non est in eo haec ait et post hoc dicit eis €Lazarus amicus noster dormit €sed vado ut a somno exsuscitem eum dixerunt ergo discipuli eius Domine si dormit salvus erit dixerat autem Iesus de morte eius €illi autem putaverunt quia de dormitione somni diceret tunc ergo dixit eis Iesus manifeste €Lazarus mortuus est et gaudeo propter vos ut credatis quoniam non eram ibi €sed eamus ad eum dixit ergo Thomas qui dicitur Didymus ad condiscipulos €eamus et nos ut moriamur cum eo venit itaque Iesus €et invenit eum quattuor dies iam in monumento habentem erat autem Bethania iuxta Hierosolyma quasi stadiis €quindecim multi autem ex Iudaeis venerant ad Martham et Mariam €ut consolarentur eas de fratre suo Martha ergo ut audivit quia Iesus venit occurrit illi €Maria autem domi sedebat dixit ergo Martha ad Iesum €Domine si fuisses hic frater meus non fuisset mortuus þï€Öõìçáôåÿï°µ±ÿï‚Êïèîÿ¨‹˜–sed et nunc scio €quia quaecumque poposceris a Deo dabit tibi Deus dicit illi Iesus resurget frater tuus dicit ei Martha €scio quia resurget in resurrectione in novissima die dixit ei Iesus ego sum resurrectio et vita €qui credit in me et si mortuus fuerit vivet et omnis qui vivit et credit in me non morietur in aeternum €credis hoc ait illi utique Domine €ego credidi quia tu es Christus Filius Dei €qui in mundum venisti et cum haec dixisset €abiit et vocavit Mariam sororem suam silentio dicens €magister adest et vocat te illa ut audivit surgit cito et venit ad eum nondum enim venerat Iesus in castellum €sed erat adhuc in illo loco ubi occurrerat ei Martha Iudaei igitur qui erant cum ea in domo €et consolabantur eam €cum vidissent Mariam quia cito surrexit et exiit €secuti sunt eam dicentes €quia vadit ad monumentum ut ploret ibi Maria ergo cum venisset ubi erat Iesus €videns eum cecidit ad pedes eius et dixit ei €Domine si fuisses hic non esset mortuus frater meus Iesus ergo ut vidit eam plorantem €et Iudaeos qui venerant cum ea plorantes €fremuit spiritu et turbavit se €ipsum et dixit ubi posuistis eum €dicunt ei Domine veni et vide et lacrimatus est Iesus dixerunt ergo Iudaei ecce quomodo amabat eum quidam autem dixerunt ex ipsis €non poterat hic qui aperuit oculos caeci facere €ut et hic non moreretur Iesus ergo rursum fremens in semet ipso venit ad monumentum €erat autem spelunca et lapis superpositus erat ei ait Iesus tollite lapidem €dicit ei Martha soror eius qui mortuus fuerat €Domine iam fetet quadriduanus enim est dicit ei Iesus €nonne dixi tibi quoniam si credideris videbis gloriam Dei tulerunt ergo lapidem €Iesus autem elevatis sursum oculis dixit €Pater gratias ago tibi quoniam audisti me ego autem sciebam quia semper me audis €sed propter populum qui circumstat dixi €ut credant quia tu me misisti haec cum dixisset voce magna clamavit Lazare veni foras et statim prodiit qui fuerat mortuus €ligatus pedes et manus institis et facies illius sudario erat ligata €dicit Iesus eis solvite eum et sinite €abire multi ergo ex Iudaeis qui venerant ad Mariam €et viderant quae fecit €crediderunt in eum quidam autem ex ipsis abierunt ad Pharisaeos €et dixerunt eis quae fecit Iesus collegerunt ergo pontifices et Pharisaei concilium et dicebant €quid facimus quia hic homo multa signa facit si dimittimus eum sic omnes credent in eum €et venient Romani et tollent nostrum et locum et gentem unus autem ex ipsis Caiaphas €cum esset pontifex anni illius dixit eis €vos nescitis quicquam nec cogitatis quia expedit nobis €ut unus moriatur homo pro populo €et non tota gens pereat hoc autem a semet ipso non dixit €sed cum esset pontifex anni illius prophetavit €quia Iesus moriturus erat pro gente et non tantum pro gente €sed et ut filios Dei qui erant dispersi €congregaret in unum ab illo ergo die cogitaverunt ut interficerent eum Iesus ergo iam non in palam ambulabat apud Iudaeos €sed abiit in regionem iuxta desertum €in civitatem quae dicitur Efrem €et ibi morabatur cum discipulis proximum autem erat pascha Iudaeorum €et ascenderunt multi Hierosolyma de regione ante pascha €ut sanctificarent se ipsos quaerebant ergo Iesum €et conloquebantur ad invicem in templo stantes €quid putatis quia non veniat ad diem festum dederant autem pontifices et Pharisaei mandatum €ut si quis cognoverit ubi sit indicet ut adprehendant eum  Iesus ergo ante sex dies paschae venit Bethaniam €ubi fuerat Lazarus mortuus quem suscitavit Iesus fecerunt autem ei cenam ibi et Martha ministrabat €Lazarus vero unus erat ex discumbentibus cum eo Maria ergo accepit libram unguenti nardi pistici pretiosi €unxit pedes Iesu €et extersit capillis suis pedes eius €et domus impleta est ex odore unguenti dicit ergo unus ex discipulis eius €Iudas Scariotis qui erat eum traditurus quare hoc unguentum non veniit trecentis denariis €et datum est egenis dixit autem hoc non quia de egenis pertinebat ad eum €sed quia fur erat et loculos habens ea quae mittebantur portabat dixit ergo Iesus €sine illam ut in die sepulturae meae servet €illud pauperes enim semper habetis vobiscum €me autem non semper habetis cognovit ergo turba multa ex Iudaeis quia illic est €et venerunt non propter Iesum tantum €sed ut Lazarum viderent quem suscitavit a mortuis cogitaverunt autem principes sacerdotum €ut et Lazarum interficerent quia multi propter illum abibant ex Iudaeis et credebant in Iesum in crastinum autem turba multa quae venerat ad diem festum €cum audissent quia venit Iesus Hierosolyma acceperunt ramos palmarum et processerunt obviam ei €et clamabant €osanna benedictus qui venit in nomine Domini rex Israhel et invenit Iesus asellum et sedit super eum sicut scriptum est noli timere filia Sion €ecce rex tuus venit sedens super pullum asinae haec non cognoverunt discipuli eius primum €sed quando glorificatus est Iesus €tunc recordati sunt quia haec erant scripta de eo €et haec fecerunt ei testimonium ergo perhibebat turba quae erat cum eo €quando Lazarum vocavit de monumento €et suscitavit eum a mortuis propterea et obviam venit ei turba €quia audierunt eum fecisse hoc signum Pharisaei ergo dixerunt ad semet ipsos €videtis quia nihil proficimus €ecce mundus totus post eum abiit erant autem gentiles quidam €ex his qui ascenderant ut adorarent in die festo hii ergo accesserunt ad Philippum qui erat a Bethsaida Galilaeae €et rogabant eum dicentes domine volumus Iesum videre venit Philippus et dicit Andreae €Andreas rursum et Philippus dixerunt Iesu Iesus autem respondit eis dicens €venit hora ut clarificetur Filius hominis amen amen dico vobis €nisi granum frumenti cadens in terram mortuum fuerit ipsum solum manet €si autem mortuum fuerit multum fructum adfert €qui amat animam suam perdet eam €et qui odit animam suam in hoc mundo €in vitam aeternam custodit eam si quis mihi ministrat me sequatur €et ubi sum ego illic et minister meus erit €si quis mihi ministraverit €honorificabit eum Pater meus nunc anima mea turbata est et quid dicam €Pater salvifica me ex hora hac €sed propterea veni in horam hanc Pater clarifica tuum nomen €venit ergo vox de caelo et clarificavi et iterum clarificabo turba ergo quae stabat et audierat dicebant €tonitruum factum esse €alii dicebant angelus ei locutus est respondit Iesus et dixit €non propter me vox haec venit sed propter vos nunc iudicium est mundi €nunc princeps huius mundi eicietur foras et ego si exaltatus fuero a terra omnia traham ad me ipsum hoc autem dicebat significans qua morte esset moriturus respondit ei turba €nos audivimus ex lege quia Christus manet in aeternum €et quomodo tu dicis oportet exaltari Filium hominis €quis est iste Filius hominis dixit ergo eis Iesus €adhuc modicum lumen in vobis est €ambulate dum lucem habetis €ut non tenebrae vos conprehendant €et qui ambulat in tenebris nescit quo vadat dum lucem habetis credite in lucem ut filii lucis sitis €haec locutus est Iesus et abiit et abscondit se ab eis cum autem tanta signa fecisset coram eis non credebant in eum ut sermo Esaiae prophetae impleretur quem dixit €Domine quis credidit auditui nostro €et brachium Domini cui revelatum est propterea non poterant credere quia iterum dixit Esaias excaecavit oculos eorum et induravit eorum cor €ut non videant oculis et intellegant corde €et convertantur et sanem eos haec dixit Esaias quando vidit gloriam eius et locutus est de eo verumtamen et ex principibus multi crediderunt in eum €sed propter Pharisaeos non confitebantur €ut de synagoga non eicerentur dilexerunt enim gloriam hominum magis quam gloriam Dei Iesus autem clamavit et dixit €qui credit in me non credit in me sed in eum qui misit me et qui videt me videt eum qui misit me ego lux in mundum veni €ut omnis qui credit in me in tenebris non maneat et si quis audierit verba mea et non custodierit €ego non iudico eum €non enim veni ut iudicem mundum €sed ut salvificem mundum qui spernit me et non accipit verba mea €habet qui iudicet eum €sermo quem locutus sum ille iudicabit eum in novissimo die quia ego ex me ipso non sum locutus €sed qui misit me Pater þï€Öõìçáôåÿï°µ±ÿï‚Êïèîÿ¨Œ˜±ƒipse mihi mandatum dedit quid dicam et quid loquar et scio quia mandatum eius vita aeterna est €quae ergo ego loquor sicut dixit mihi Pater sic loquor  ante diem autem festum paschae €sciens Iesus quia venit eius hora €ut transeat ex hoc mundo ad Patrem €cum dilexisset suos qui erant in mundo in finem dilexit eos et cena facta €cum diabolus iam misisset in corde €ut traderet eum Iudas Simonis Scariotis sciens quia omnia dedit ei Pater in manus €et quia a Deo exivit et ad Deum vadit surgit a cena et ponit vestimenta sua €et cum accepisset linteum praecinxit se deinde mittit aquam in pelvem €et coepit lavare pedes discipulorum €et extergere linteo quo erat praecinctus venit ergo ad Simonem Petrum €et dicit ei Petrus Domine tu mihi lavas pedes respondit Iesus et dicit ei €quod ego facio tu nescis modo scies autem postea dicit ei Petrus non lavabis mihi pedes in aeternum €respondit Iesus ei €si non lavero te non habes partem mecum dicit ei Simon Petrus €Domine non tantum pedes meos sed et manus et caput dicit ei Iesus €qui lotus est non indiget ut lavet €sed est mundus totus €et vos mundi estis sed non omnes sciebat enim quisnam esset qui traderet eum €propterea dixit non estis mundi omnes postquam ergo lavit pedes eorum et accepit vestimenta sua €cum recubuisset iterum dixit eis scitis quid fecerim vobis vos vocatis me magister et Domine €et bene dicitis sum etenim si ergo ego lavi vestros pedes Dominus et magister €et vos debetis alter alterius lavare pedes exemplum enim dedi vobis €ut quemadmodum ego feci vobis ita et vos faciatis amen amen dico vobis €non est servus maior domino suo €neque apostolus maior eo qui misit illum si haec scitis beati eritis si feceritis ea non de omnibus vobis dico ego scio quos elegerim €sed ut impleatur scriptura €qui manducat mecum panem €levavit contra me calcaneum suum amodo dico vobis priusquam fiat €ut credatis cum factum fuerit quia ego sum amen amen dico vobis qui accipit si quem misero me accipit €qui autem me accipit accipit eum qui me misit cum haec dixisset Iesus turbatus est spiritu €et protestatus est et dixit €amen amen dico vobis quia unus ex vobis tradet me aspiciebant ergo ad invicem discipuli €haesitantes de quo diceret erat ergo recumbens unus ex discipulis eius in sinu Iesu €quem diligebat Iesus innuit ergo huic Simon Petrus et dicit ei €quis est de quo dicit itaque cum recubuisset ille supra pectus Iesu dicit ei €Domine quis est respondit Iesus €ille est cui ego intinctum panem porrexero €et cum intinxisset panem €dedit Iudae Simonis Scariotis et post buccellam tunc introivit in illum Satanas €dicit ei Iesus quod facis fac citius hoc autem nemo scivit discumbentium ad quid dixerit ei quidam enim putabant quia loculos habebat Iudas €quia dicit ei Iesus €eme ea quae opus sunt nobis ad diem festum €aut egenis ut aliquid daret cum ergo accepisset ille buccellam exivit continuo €erat autem nox cum ergo exisset dicit Iesus €nunc clarificatus est Filius hominis et Deus clarificatus est in eo si Deus clarificatus est in eo €et Deus clarificabit eum in semet ipso €et continuo clarificabit eum filioli adhuc modicum vobiscum sum €quaeretis me €et sicut dixi Iudaeis quo ego vado vos non potestis venire €et vobis dico modo mandatum novum do vobis ut diligatis invicem €sicut dilexi vos ut et vos diligatis invicem in hoc cognoscent omnes quia mei discipuli estis €si dilectionem habueritis ad invicem dicit ei Simon Petrus Domine quo vadis €respondit Iesus €quo ego vado non potes me modo sequi sequeris autem postea dicit ei Petrus quare non possum sequi te modo €animam meam pro te ponam respondit Iesus animam tuam pro me ponis €amen amen dico tibi €non cantabit gallus donec me ter neges  non turbetur cor vestrum creditis in Deum et in me credite in domo Patris mei mansiones multae sunt €si quo minus dixissem vobis €quia vado parare vobis locum et si abiero et praeparavero vobis locum €iterum venio et accipiam vos ad me ipsum €ut ubi sum ego et vos sitis et quo ego vado scitis et viam scitis dicit ei Thomas €Domine nescimus quo vadis et quomodo possumus viam scire dicit ei Iesus ego sum via et veritas et vita €nemo venit ad Patrem nisi per me si cognovissetis me et Patrem meum utique cognovissetis €et amodo cognoscitis eum et vidistis eum dicit ei Philippus Domine ostende nobis Patrem et sufficit nobis dicit ei Iesus €tanto tempore vobiscum sum et non cognovistis me Philippe €qui vidit me vidit et Patrem €quomodo tu dicis ostende nobis Patrem non credis quia ego in Patre et Pater in me est €verba quae ego loquor vobis a me ipso non loquor €Pater autem in me manens ipse facit opera non creditis quia ego in Patre et Pater in me est alioquin propter opera ipsa credite €amen amen dico vobis €qui credit in me opera quae ego facio et ipse faciet €et maiora horum faciet quia ego ad Patrem vado et quodcumque petieritis in nomine meo hoc faciam €ut glorificetur Pater in Filio si quid petieritis me in nomine meo hoc faciam si diligitis me mandata mea servate et ego rogabo Patrem et alium paracletum dabit vobis €ut maneat vobiscum in aeternum Spiritum veritatis quem mundus non potest accipere €quia non videt eum nec scit eum €vos autem cognoscitis eum €quia apud vos manebit et in vobis erit non relinquam vos orfanos veniam ad vos adhuc modicum et mundus me iam non videt €vos autem videtis me quia ego vivo et vos vivetis in illo die vos cognoscetis quia ego sum in Patre meo €et vos in me et ego in vobis qui habet mandata mea et servat ea ille est qui diligit me €qui autem diligit me diligetur a Patre meo €et ego diligam eum et manifestabo ei me ipsum dicit ei Iudas non ille Scariotis €Domine quid factum est €quia nobis manifestaturus es te ipsum et non mundo respondit Iesus et dixit ei €si quis diligit me sermonem meum servabit €et Pater meus diliget eum €et ad eum veniemus et mansiones apud eum faciemus qui non diligit me sermones meos non servat €et sermonem quem audistis non est meus €sed eius qui misit me Patris haec locutus sum vobis apud vos manens paracletus autem Spiritus Sanctus €quem mittet Pater in nomine meo €ille vos docebit omnia €et suggeret vobis omnia quaecumque dixero vobis pacem relinquo vobis pacem meam do vobis €non quomodo mundus dat ego do vobis €non turbetur cor vestrum neque formidet audistis quia ego dixi vobis vado et venio ad vos €si diligeretis me gauderetis utique quia vado ad Patrem €quia Pater maior me est et nunc dixi vobis priusquam fiat ut cum factum fuerit credatis iam non multa loquar vobiscum €venit enim princeps mundi huius €et in me non habet quicquam sed ut cognoscat mundus quia diligo Patrem €et sicut mandatum dedit mihi Pater sic facio €surgite eamus hinc  ego sum vitis vera et Pater meus agricola est omnem palmitem in me non ferentem fructum tollet eum €et omnem qui fert fructum purgabit eum ut fructum plus adferat iam vos mundi estis propter sermonem quem locutus sum vobis manete in me et ego in vobis €sicut palmes non potest ferre fructum a semet ipso €nisi manserit in vite €sic nec vos nisi in me manseritis ego sum vitis vos palmites €qui manet in me et ego in eo hic fert fructum €multum €quia sine me nihil potestis facere si quis in me non manserit €mittetur foras sicut palmes et aruit €et colligent eos €et in ignem mittunt et ardent si manseritis in me et verba mea in vobis manserint €quodcumque volueritis petetis et fiet vobis in hoc clarificatus est Pater meus €ut fructum plurimum adferatis €et efficiamini mei discipuli sicut dilexit me Pater et ego dilexi vos €manete in dilectione mea si praecepta mea servaveritis manebitis in dilectione mea €sicut et ego Patris mei praecepta servavi €et maneo in eius dilectione haec locutus sum vobis ut gaudium meum in vobis sit €et gaudium vestrum impleatur hoc est praeceptum meum ut diligatis invicem sicut dilexi vos maiorem hac dilectionem nemo habet €ut animam suam quis ponat pro amicis suis vos amici mei estis si feceritis quae ego praecipio vobis iam non dico vos servos €quia servus nescit quid facit dominus eius €vos autem dixi amicos €quia omnia quaecumque audivi a Patre meo nota feci vobis þï€Öõìçáôåÿï°µ±ÿï‚Êïèîÿ¨˜non vos me elegistis sed ego elegi vos €et posui vos ut eatis et fructum adferatis €et fructus vester maneat €ut quodcumque petieritis Patrem in nomine meo det vobis haec mando vobis ut diligatis invicem si mundus vos odit scitote quia me priorem vobis odio habuit si de mundo fuissetis mundus quod suum erat diligeret €quia vero de mundo non estis sed ego elegi vos de mundo €propterea odit vos mundus mementote sermonis mei quem ego dixi vobis €non est servus maior domino suo €si me persecuti sunt et vos persequentur €si sermonem meum servaverunt et vestrum servabunt sed haec omnia facient vobis propter nomen meum €quia nesciunt eum qui misit me si non venissem et locutus fuissem eis peccatum non haberent €nunc autem excusationem non habent de peccato suo qui me odit et Patrem meum odit si opera non fecissem in eis quae nemo alius fecit €peccatum non haberent €nunc autem et viderunt et oderunt et me et Patrem meum sed ut impleatur sermo €qui in lege eorum scriptus est €quia odio me habuerunt gratis cum autem venerit paracletus quem ego mittam vobis a Patre €Spiritum veritatis qui a Patre procedit €ille testimonium perhibebit de me et vos testimonium perhibetis €quia ab initio mecum estis  haec locutus sum vobis ut non scandalizemini absque synagogis facient vos €sed venit hora ut omnis qui interficit vos €arbitretur obsequium se praestare Deo et haec facient quia non noverunt Patrem neque me sed haec locutus sum vobis €ut cum venerit hora eorum reminiscamini quia ego dixi vobis haec autem vobis ab initio non dixi quia vobiscum eram €at nunc vado ad eum qui me misit €et nemo ex vobis interrogat me quo vadis sed quia haec locutus sum vobis tristitia implevit cor vestrum sed ego veritatem dico vobis expedit vobis ut ego vadam €si enim non abiero paracletus non veniet ad vos €si autem abiero mittam eum ad vos et cum venerit ille €arguet mundum de peccato et de iustitia et de iudicio de peccato quidem quia non credunt in me de iustitia vero quia ad Patrem vado €et iam non videbitis me de iudicio autem €quia princeps mundi huius iudicatus est adhuc multa habeo vobis dicere sed non potestis portare modo cum autem venerit ille Spiritus veritatis €docebit vos in omnem veritatem €non enim loquetur a semet ipso €sed quaecumque audiet loquetur €et quae ventura sunt adnuntiabit vobis ille me clarificabit €quia de meo accipiet et adnuntiabit vobis omnia quaecumque habet Pater mea sunt €propterea dixi quia de meo accipit €et adnuntiabit vobis modicum et iam non videbitis me €et iterum modicum et videbitis me quia vado ad Patrem dixerunt ergo ex discipulis eius ad invicem €quid est hoc quod dicit nobis €modicum et non videbitis me et iterum modicum et videbitis me €et quia vado ad Patrem dicebant ergo quid est hoc quod dicit modicum €nescimus quid loquitur cognovit autem Iesus quia volebant eum interrogare €et dixit eis de hoc quaeritis inter vos €quia dixi modicum et non videbitis me €et iterum modicum et videbitis me amen amen dico vobis quia plorabitis et flebitis vos €mundus autem gaudebit vos autem contristabimini €sed tristitia vestra vertetur in gaudium mulier cum parit tristitiam habet quia venit hora eius €cum autem pepererit puerum €iam non meminit pressurae propter gaudium €quia natus est homo in mundum et vos igitur nunc quidem tristitiam habetis €iterum autem videbo vos et gaudebit cor vestrum €et gaudium vestrum nemo tollit a vobis et in illo die me non rogabitis quicquam €amen amen dico vobis €si quid petieritis Patrem in nomine meo dabit vobis usque modo non petistis quicquam in nomine meo €petite et accipietis ut gaudium vestrum sit plenum haec in proverbiis locutus sum vobis €venit hora cum iam non in proverbiis loquar vobis €sed palam de Patre adnuntiabo vobis illo die in nomine meo petetis €et non dico vobis quia ego rogabo Patrem de vobis ipse enim Pater amat vos quia vos me amastis €et credidistis quia ego a Deo exivi exivi a Patre et veni in mundum €iterum relinquo mundum et vado ad Patrem dicunt ei discipuli eius €ecce nunc palam loqueris et proverbium nullum dicis nunc scimus quia scis omnia €et non opus est tibi ut quis te interroget €in hoc credimus quia a Deo existi respondit eis Iesus modo creditis ecce venit hora et iam venit €ut dispergamini unusquisque in propria et me solum relinquatis €et non sum solus quia Pater mecum est haec locutus sum vobis ut in me pacem habeatis €in mundo pressuram habetis €sed confidite ego vici mundum  haec locutus est Iesus et sublevatis oculis in caelum dixit €Pater venit hora clarifica Filium tuum €ut Filius tuus clarificet te sicut dedisti ei potestatem omnis carnis €ut omne quod dedisti ei det eis vitam aeternam haec est autem vita aeterna €ut cognoscant te solum verum Deum €et quem misisti Iesum Christum ego te clarificavi super terram €opus consummavi quod dedisti mihi ut faciam et nunc clarifica me tu Pater apud temet ipsum €claritatem quam habui priusquam mundus esset apud te manifestavi nomen tuum hominibus €quos dedisti mihi de mundo tui erant et mihi eos dedisti €et sermonem tuum servaverunt nunc cognoverunt quia omnia quae dedisti mihi abs te sunt quia verba quae dedisti mihi dedi eis €et ipsi acceperunt et cognoverunt vere quia a te exivi €et crediderunt quia tu me misisti ego pro eis rogo non pro mundo rogo €sed pro his quos dedisti mihi quia tui sunt et mea omnia tua sunt et tua mea sunt et clarificatus sum in eis et iam non sum in mundo et hii in mundo sunt et ego ad te venio €Pater sancte serva eos in nomine tuo quos dedisti mihi €ut sint unum sicut et nos cum essem cum eis ego servabam eos in nomine tuo €quos dedisti mihi custodivi €et nemo ex his perivit nisi filius €perditionis €ut scriptura impleatur nunc autem ad te venio €et haec loquor in mundo €ut habeant gaudium meum impletum in semet ipsis ego dedi eis sermonem tuum et mundus odio eos habuit €quia non sunt de mundo sicut et ego non sum de mundo non rogo ut tollas eos de mundo sed ut serves eos ex malo de mundo non sunt sicut et ego non sum de mundo sanctifica eos in veritate sermo tuus veritas est sicut me misisti in mundum et ego misi eos in mundum et pro eis ego sanctifico me ipsum €ut sint et ipsi sanctificati in veritate non pro his autem rogo tantum €sed et pro eis qui credituri sunt per verbum eorum in me ut omnes unum sint sicut tu Pater in me et ego in te €ut et ipsi in nobis unum sint €ut mundus credat quia tu me misisti et ego claritatem quam dedisti mihi dedi eis €ut sint unum sicut nos unum sumus ego in eis et tu in me ut sint consummati in unum €et cognoscat mundus quia tu me misisti €et dilexisti eos sicut me dilexisti Pater quos dedisti mihi volo ut ubi ego sum et illi sint €mecum €ut videant claritatem meam quam dedisti mihi €quia dilexisti me ante constitutionem mundi Pater iuste et mundus te non cognovit €ego autem te cognovi €et hii cognoverunt quia tu me misisti et notum feci eis nomen tuum et notum faciam €ut dilectio qua dilexisti me in ipsis sit et ego in ipsis  haec cum dixisset Iesus €egressus est cum discipulis suis trans torrentem Cedron €ubi erat hortus in quem introivit ipse et discipuli eius sciebat autem et Iudas qui tradebat eum ipsum locum €quia frequenter Iesus convenerat illuc cum discipulis suis Iudas ergo cum accepisset cohortem €et a pontificibus et Pharisaeis ministros €venit illuc cum lanternis et facibus et armis Iesus itaque sciens omnia quae ventura erant super eum €processit et dicit eis quem quaeritis responderunt ei Iesum Nazarenum €dicit eis Iesus ego sum €stabat autem et Iudas qui tradebat eum cum ipsis ut ergo dixit eis ego sum €abierunt retrorsum et ceciderunt in terram iterum ergo eos interrogavit quem quaeritis €illi autem dixerunt Iesum Nazarenum respondit Iesus dixi vobis quia ego sum €si ergo me quaeritis sinite hos abire ut impleretur sermo quem dixit €quia quos dedisti mihi non perdidi ex ipsis quemquam Simon ergo Petrus habens gladium eduxit eum €et percussit pontificis servum €et abscidit eius auriculam dextram €erat autem nomen servo Malchus dixit ergo Iesus Petro mitte gladium in vaginam €calicem quem dedit mihi Pater non bibam illum þï€Öõìçáôåÿï°µ±ÿï‚Êïèîÿ¨’˜Œcohors ergo et tribunus et ministri Iudaeorum €conprehenderunt Iesum et ligaverunt eum et adduxerunt eum ad Annam primum €erat enim socer Caiaphae qui erat pontifex anni illius erat autem Caiaphas qui consilium dederat Iudaeis €quia expedit unum hominem mori pro populo sequebatur autem Iesum Simon Petrus et alius discipulus €discipulus autem ille erat notus pontifici €et introivit cum Iesu in atrium pontificis Petrus autem stabat ad ostium foris €exivit ergo discipulus alius €qui erat notus pontifici €et dixit ostiariae et introduxit Petrum dicit ergo Petro ancilla ostiaria €numquid et tu ex discipulis es hominis istius €dicit ille non sum stabant autem servi et ministri ad prunas quia frigus erat €et calefiebant €erat autem cum eis et Petrus stans et calefaciens se pontifex ergo interrogavit Iesum €de discipulis suis et de doctrina eius respondit ei Iesus ego palam locutus sum mundo €ego semper docui in synagoga et in templo €quo omnes Iudaei conveniunt €et in occulto locutus sum nihil quid me interrogas €interroga eos qui audierunt quid locutus sum ipsis €ecce hii sciunt quae dixerim ego haec autem cum dixisset €unus adsistens ministrorum dedit alapam Iesu dicens €sic respondes pontifici respondit ei Iesus €si male locutus sum testimonium perhibe de malo €si autem bene quid me caedis et misit eum Annas ligatum ad Caiaphan pontificem erat autem Simon Petrus stans et calefaciens se €dixerunt ergo ei numquid et tu ex discipulis eius es €negavit ille et dixit non sum dicit unus ex servis pontificis €cognatus eius cuius abscidit Petrus auriculam €nonne ego te vidi in horto cum illo iterum ergo negavit Petrus et statim gallus cantavit adducunt ergo Iesum a Caiapha in praetorium €erat autem mane €et ipsi non introierunt in praetorium €ut non contaminarentur sed manducarent pascha exivit ergo Pilatus ad eos foras et dixit €quam accusationem adfertis adversus hominem hunc responderunt et dixerunt ei €si non esset hic malefactor non tibi tradidissemus eum dixit ergo eis Pilatus €accipite eum vos et secundum legem vestram iudicate eum €dixerunt ergo ei Iudaei €nobis non licet interficere quemquam ut sermo Iesu impleretur quem dixit €significans qua esset morte moriturus introivit ergo iterum in praetorium Pilatus €et vocavit Iesum et dixit ei tu es rex Iudaeorum et respondit Iesus €a temet ipso hoc dicis an alii tibi dixerunt de me respondit Pilatus numquid ego Iudaeus sum €gens tua et pontifices tradiderunt te mihi quid fecisti respondit Iesus regnum meum non est de mundo hoc €si ex hoc mundo esset regnum meum €ministri mei decertarent ut non traderer Iudaeis €nunc autem meum regnum non est hinc dixit itaque ei Pilatus ergo rex es tu €respondit Iesus tu dicis quia rex sum ego €ego in hoc natus sum et ad hoc veni in mundum €ut testimonium perhibeam veritati €omnis qui est ex veritate audit meam vocem dicit ei Pilatus quid est veritas €et cum hoc dixisset iterum exivit ad Iudaeos €et dicit eis ego nullam invenio in eo causam est autem consuetudo vobis ut unum dimittam vobis in pascha €vultis ergo dimittam vobis regem Iudaeorum clamaverunt rursum omnes dicentes €non hunc sed Barabban €erat autem Barabbas latro  tunc ergo adprehendit Pilatus Iesum et flagellavit et milites plectentes coronam de spinis inposuerunt capiti eius €et veste purpurea circumdederunt eum et veniebant ad eum et dicebant have rex Iudaeorum €et dabant ei alapas exiit iterum Pilatus foras et dicit eis €ecce adduco vobis eum foras €ut cognoscatis quia in eo nullam causam invenio exiit ergo Iesus portans spineam coronam et purpureum €vestimentum €et dicit eis ecce homo cum ergo vidissent eum pontifices et ministri €clamabant dicentes crucifige crucifige €dicit eis Pilatus accipite eum vos et crucifigite €ego enim non invenio in eo causam responderunt ei Iudaei €nos legem habemus et secundum legem debet mori €quia Filium Dei se fecit cum ergo audisset Pilatus hunc sermonem magis timuit et ingressus est praetorium iterum €et dicit ad Iesum unde es tu €Iesus autem responsum non dedit ei dicit ergo ei Pilatus mihi non loqueris €nescis quia potestatem habeo crucifigere te €et potestatem habeo dimittere te respondit Iesus non haberes potestatem adversum me ullam €nisi tibi esset datum desuper €propterea qui tradidit me tibi maius peccatum habet exinde quaerebat Pilatus dimittere eum €Iudaei autem clamabant dicentes €si hunc dimittis non es amicus Caesaris €omnis qui se regem facit contradicit Caesari Pilatus ergo cum audisset hos sermones adduxit foras Iesum €et sedit pro tribunali in locum qui dicitur Lithostrotus €hebraice autem Gabbatha erat autem parasceve paschae hora quasi sexta €et dicit Iudaeis ecce rex vester illi autem clamabant tolle tolle crucifige eum €dixit eis Pilatus regem vestrum crucifigam €responderunt pontifices non habemus regem nisi Caesarem tunc ergo tradidit eis illum ut crucifigeretur €susceperunt autem Iesum et eduxerunt et baiulans sibi crucem exivit in eum qui dicitur Calvariae locum €hebraice Golgotha ubi eum crucifixerunt €et cum eo alios duos hinc et hinc medium autem Iesum scripsit autem et titulum Pilatus et posuit super crucem €erat autem scriptum Iesus Nazarenus rex Iudaeorum hunc ergo titulum multi legerunt Iudaeorum €quia prope civitatem erat locus ubi crucifixus est Iesus €et erat scriptum hebraice graece et latine dicebant ergo Pilato pontifices Iudaeorum €noli scribere rex Iudaeorum €sed quia ipse dixit rex sum Iudaeorum respondit Pilatus quod scripsi scripsi milites ergo cum crucifixissent eum €acceperunt vestimenta eius et fecerunt quattuor partes €unicuique militi partem €et tunicam €erat autem tunica inconsutilis desuper contexta per totum dixerunt ergo ad invicem €non scindamus eam sed sortiamur de illa cuius sit €ut scriptura impleatur dicens €partiti sunt vestimenta mea sibi et in vestem meam miserunt sortem €et milites quidem haec fecerunt stabant autem iuxta crucem Iesu mater eius €et soror matris eius Maria Cleopae et Maria Magdalene cum vidisset ergo Iesus matrem et discipulum stantem quem diligebat €dicit matri suae mulier ecce filius tuus deinde dicit discipulo ecce mater tua €et ex illa hora accepit eam discipulus in sua postea sciens Iesus quia iam omnia consummata sunt €ut consummaretur scriptura dicit sitio vas ergo positum erat aceto plenum €illi autem spongiam plenam aceto hysopo circumponentes €obtulerunt ori eius cum ergo accepisset Iesus acetum dixit consummatum est €et inclinato capite tradidit spiritum Iudaei ergo quoniam parasceve erat €ut non remanerent in cruce corpora sabbato €erat enim magnus dies ille sabbati €rogaverunt Pilatum ut frangerentur eorum crura et tollerentur venerunt ergo milites €et primi quidem fregerunt crura et alterius qui crucifixus est cum eo ad Iesum autem cum venissent €ut viderunt eum iam mortuum non fregerunt eius crura sed unus militum lancea latus eius aperuit €et continuo exivit sanguis et aqua et qui vidit testimonium perhibuit €et verum est eius testimonium €et ille scit quia vera dicit ut et vos credatis facta sunt enim haec ut scriptura impleatur €os non comminuetis ex eo et iterum alia scriptura dicit €videbunt in quem transfixerunt post haec autem rogavit Pilatum Ioseph ab Arimathia €eo quod esset discipulus Iesu €occultus autem propter metum Iudaeorum €ut tolleret corpus Iesu €et permisit Pilatus €venit ergo et tulit corpus Iesu venit autem et Nicodemus qui venerat ad Iesum nocte primum €ferens mixturam murrae et aloes quasi libras centum acceperunt ergo corpus Iesu €et ligaverunt eum linteis cum aromatibus €sicut mos Iudaeis est sepelire erat autem in loco ubi crucifixus est hortus €et in horto monumentum novum €in quo nondum quisquam positus erat ibi ergo propter parasceven Iudaeorum €quia iuxta erat monumentum posuerunt Iesum  una autem sabbati Maria Magdalene venit €mane cum adhuc tenebrae essent ad monumentum €et videt lapidem sublatum a monumento cucurrit ergo et venit ad Simonem Petrum €et ad alium discipulum quem amabat Iesus €et dicit eis €tulerunt Dominum de monumento et nescimus ubi posuerunt eum exiit ergo Petrus et ille alius discipulus et venerunt ad monumentum þï€Öõìçáôåÿï°µ±ÿï‚Êïèîÿ¨””currebant autem duo simul €et ille alius discipulus praecucurrit citius Petro €et venit primus ad monumentum et cum se inclinasset videt posita linteamina €non tamen introivit venit ergo Simon Petrus sequens eum €et introivit in monumentum €et videt linteamina posita et sudarium quod fuerat super caput eius €non cum linteaminibus positum €sed separatim involutum in unum locum tunc ergo introivit et ille discipulus €qui venerat primus ad monumentum €et vidit et credidit nondum enim sciebant scripturam €quia oportet eum a mortuis resurgere abierunt ergo iterum ad semet ipsos discipuli Maria autem stabat ad monumentum foris plorans €dum ergo fleret inclinavit se et prospexit in monumentum et vidit duos angelos in albis sedentes €unum ad caput et unum ad pedes ubi positum fuerat corpus Iesu dicunt ei illi mulier quid ploras €dicit eis quia tulerunt Dominum meum €et nescio ubi posuerunt eum haec cum dixisset conversa est retrorsum €et videt Iesum stantem €et non sciebat quia Iesus est dicit ei Iesus mulier quid ploras quem quaeris €illa existimans quia hortulanus esset dicit ei €domine si tu sustulisti eum dicito mihi ubi posuisti eum €et ego eum tollam dicit ei Iesus Maria €conversa illa dicit ei rabboni quod dicitur magister dicit ei Iesus noli me tangere €nondum enim ascendi ad Patrem meum €vade autem ad fratres meos et dic eis €ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum €et Deum meum et Deum vestrum venit Maria Magdalene adnuntians discipulis €quia vidi Dominum et haec dixit mihi cum esset ergo sero die illo una sabbatorum €et fores essent clausae €ubi erant discipuli propter metum Iudaeorum €venit Iesus et stetit in medio et dicit eis pax vobis et hoc cum dixisset ostendit eis manus et latus €gavisi sunt ergo discipuli viso Domino dixit ergo eis iterum €pax vobis sicut misit me Pater et ego mitto vos hoc cum dixisset insuflavit et dicit eis €accipite Spiritum Sanctum quorum remiseritis peccata remittuntur eis €quorum retinueritis detenta sunt Thomas autem unus ex duodecim qui dicitur Didymus €non erat cum eis quando venit Iesus dixerunt ergo ei alii discipuli vidimus Dominum €ille autem dixit eis €nisi videro in manibus eius figuram clavorum €et mittam digitum meum in locum clavorum €et mittam manum meam in latus eius non credam et post dies octo iterum erant discipuli eius intus €et Thomas cum eis €venit Iesus ianuis clausis et stetit in medio et dixit pax vobis deinde dicit Thomae infer digitum tuum huc et vide manus meas €et adfer manum tuam et mitte in latus meum €et noli esse incredulus sed fidelis respondit Thomas et dixit ei Dominus meus et Deus meus dicit ei Iesus quia vidisti me credidisti €beati qui non viderunt et crediderunt multa quidem et alia signa fecit Iesus in conspectu discipulorum suorum €quae non sunt scripta in libro hoc haec autem scripta sunt €ut credatis quia Iesus est Christus Filius Dei €et ut credentes vitam habeatis in nomine eius  postea manifestavit se iterum Iesus ad mare Tiberiadis €manifestavit autem sic erant simul Simon Petrus et Thomas qui dicitur Didymus €et Nathanahel qui erat a Cana Galilaeae et filii Zebedaei €et alii ex discipulis eius duo dicit eis Simon Petrus vado piscari €dicunt ei venimus et nos tecum €et exierunt et ascenderunt in navem €et illa nocte nihil prendiderunt mane autem iam facto stetit Iesus in litore €non tamen cognoverunt discipuli quia Iesus est dicit ergo eis Iesus pueri numquid pulmentarium habetis €responderunt ei non dixit eis mittite in dexteram navigii rete et invenietis €miserunt ergo €et iam non valebant illud trahere a multitudine €piscium dicit ergo discipulus ille quem diligebat Iesus Petro €Dominus est €Simon Petrus cum audisset quia Dominus est €tunicam succinxit se erat enim nudus €et misit se in mare alii autem discipuli navigio venerunt €non enim longe erant a terra €sed quasi a cubitis ducentis trahentes rete piscium ut ergo descenderunt in terram €viderunt prunas positas et piscem superpositum et panem dicit eis Iesus €adferte de piscibus quos prendidistis nunc ascendit Simon Petrus et traxit rete in terram €plenum magnis piscibus centum quinquaginta tribus €et cum tanti essent non est scissum rete dicit eis Iesus venite prandete €et nemo audebat discentium €interrogare eum €tu quis es €scientes quia Dominus esset et venit Iesus et accepit panem €et dat eis et piscem similiter hoc iam tertio manifestatus est Iesus discipulis €cum surrexisset a mortuis cum ergo prandissent dicit Simoni Petro Iesus €Simon Iohannis diligis me plus his €dicit ei etiam Domine tu scis quia amo te €dicit ei pasce agnos meos dicit ei iterum Simon Iohannis diligis me €ait illi etiam Domine tu scis quia amo te €dicit ei pasce agnos meos dicit ei tertio Simon Iohannis amas me €contristatus est Petrus quia dixit ei tertio amas me €et dicit ei €Domine tu omnia scis tu scis quia amo te €dicit ei pasce oves meas amen amen dico tibi €cum esses iunior cingebas te et ambulabas ubi volebas €cum autem senueris extendes manus tuas €et alius te cinget et ducet quo non vis hoc autem dixit significans qua morte clarificaturus esset Deum €et hoc cum dixisset dicit ei sequere me conversus Petrus vidit illum discipulum quem diligebat €Iesus sequentem €qui et recubuit in cena super pectus eius €et dixit Domine quis est qui tradit te hunc ergo cum vidisset Petrus dicit Iesu €Domine hic autem quid dicit ei Iesus €si sic eum volo manere donec veniam €quid ad te tu me sequere exivit ergo sermo iste in fratres €quia discipulus ille non moritur €et non dixit ei Iesus non moritur €sed si sic eum volo manere donec venio €quid ad te hic est discipulus qui testimonium perhibet de his €et scripsit haec et scimus quia verum est testimonium eius sunt autem et alia multa quae fecit Iesus €quae si scribantur per singula €nec ipsum arbitror mundum capere eos qui scribendi sunt €libros amen àï‚Áãôóÿ¡primum quidem sermonem feci de omnibus o Theophile €quae coepit Iesus facere et docere usque in diem qua praecipiens apostolis per Spiritum Sanctum quos €elegit adsumptus est quibus et praebuit se ipsum vivum post passionem suam €in multis argumentis per dies quadraginta apparens eis €et loquens de regno Dei et convescens praecepit eis ab Hierosolymis ne discederent €sed expectarent promissionem Patris €quam audistis per os meum quia Iohannes quidem baptizavit aqua €vos autem baptizabimini Spiritu Sancto €non post multos hos dies igitur qui convenerant interrogabant eum dicentes €Domine si in tempore hoc restitues regnum Israhel dixit autem eis non est vestrum nosse tempora vel momenta €quae Pater posuit in sua potestate sed accipietis virtutem supervenientis Spiritus Sancti in vos €et eritis mihi testes in Hierusalem et in omni Iudaea et Samaria €et usque ad ultimum terrae et cum haec dixisset videntibus illis elevatus est €et nubes suscepit eum ab oculis eorum cumque intuerentur in caelum eunte illo €ecce duo viri adstiterunt iuxta illos in vestibus albis qui et dixerunt viri galilaei quid statis aspicientes in caelum €hic Iesus qui adsumptus est a vobis in caelum €sic veniet quemadmodum vidistis eum euntem in caelum tunc reversi sunt Hierosolymam a monte qui vocatur Oliveti €qui est iuxta Hierusalem sabbati habens iter et cum introissent in cenaculum €ascenderunt ubi manebant Petrus et Iohannes €Iacobus et Andreas Philippus et Thomas Bartholomeus et Mattheus €Iacobus Alphei et Simon Zelotes et Iudas Iacobi hii omnes erant perseverantes unianimiter in oratione €cum mulieribus et Maria matre Iesu et fratribus eius et in diebus illis exsurgens Petrus in medio fratrum dixit €erat autem turba nominum simul fere centum viginti viri fratres oportet impleri scripturam €quam praedixit Spiritus Sanctus per os David €de Iuda qui fuit dux eorum qui conprehenderunt Iesum quia connumeratus erat in nobis €et sortitus est sortem ministerii huius et hic quidem possedit agrum de mercede iniquitatis €et suspensus crepuit medius et diffusa sunt omnia viscera eius et notum factum est omnibus habitantibus Hierusalem €ita ut appellaretur ager ille lingua eorum Acheldemach €hoc est ager Sanguinis scriptum est enim in libro Psalmorum þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ¡˜”‚fiat commoratio eius €deserta €et non sit qui inhabitet in ea €et episcopatum eius accipiat alius oportet ergo ex his viris qui nobiscum congregati sunt €in omni tempore quo intravit et exivit inter nos Dominus Iesus incipiens a baptismate Iohannis usque in diem qua adsumptus est a nobis €testem resurrectionis eius nobiscum fieri unum ex istis et statuerunt duos €Ioseph qui vocabatur Barsabban €qui cognominatus est Iustus €et Matthiam et orantes dixerunt tu Domine qui corda nosti omnium €ostende quem elegeris ex his duobus unum accipere locum ministerii huius et apostolatus €de quo praevaricatus est Iudas ut abiret in locum suum et dederunt sortes eis et cecidit sors super Matthiam €et adnumeratus est cum undecim apostolis  et cum conplerentur dies pentecostes €erant omnes pariter in eodem loco et factus est repente de caelo sonus €tamquam advenientis spiritus vehementis €et replevit totam domum ubi erant sedentes et apparuerunt illis dispertitae linguae tamquam ignis €seditque supra singulos eorum et repleti sunt omnes Spiritu Sancto €et coeperunt loqui aliis linguis €prout Spiritus Sanctus dabat eloqui illis erant autem in Hierusalem habitantes Iudaei viri religiosi €ex omni natione quae sub caelo sunt facta autem hac voce convenit multitudo et mente confusa est €quoniam audiebat unusquisque lingua sua illos loquentes stupebant autem omnes et mirabantur dicentes €nonne omnes ecce isti qui loquuntur Galilaei sunt et quomodo nos audivimus €unusquisque lingua nostra in qua nati sumus Parthi et Medi et Elamitae et qui habitant Mesopotamiam €et Iudaeam et Cappadociam €Pontum et Asiam Frygiam et Pamphiliam €Aegyptum et partes Lybiae quae est circa Cyrenen €et advenae romani Iudaei quoque et proselyti Cretes et Arabes €audivimus loquentes eos nostris linguis magnalia Dei stupebant autem omnes et mirabantur ad invicem dicentes €quidnam hoc vult esse alii autem inridentes dicebant quia musto pleni sunt isti stans autem Petrus cum undecim €levavit vocem suam et locutus est eis €viri iudaei et qui habitatis Hierusalem universi €hoc vobis notum sit et auribus percipite verba mea non enim sicut vos aestimatis hii ebrii sunt €cum sit hora diei tertia sed hoc est quod dictum est per prophetam Iohel et erit in novissimis diebus dicit Dominus €effundam de Spiritu meo super omnem carnem €et prophetabunt filii vestri et filiae vestrae €et iuvenes vestri visiones videbunt €et seniores vestri somnia somniabunt et quidem super servos meos et super ancillas meas €in diebus illis effundam de Spiritu meo et prophetabunt et dabo prodigia in caelo sursum et signa in terra deorsum €sanguinem et ignem et vaporem fumi sol convertetur in tenebras et luna in sanguinem €antequam veniat dies Domini magnus et manifestus et erit omnis quicumque invocaverit nomen Domini salvus erit viri israhelitae audite verba haec €Iesum Nazarenum virum adprobatum a Deo in vobis €virtutibus et prodigiis et signis €quae fecit per illum Deus in medio vestri €sicut vos scitis hunc definito consilio et praescientia Dei €traditum per manus iniquorum adfigentes interemistis quem Deus suscitavit solutis doloribus inferni €iuxta quod inpossibile erat teneri illum ab eo David enim dicit in eum €providebam Dominum coram me semper €quoniam a dextris meis est ne commovear propter hoc laetatum est cor meum €et exultavit lingua mea €insuper et caro mea requiescet in spe quoniam non derelinques animam meam in inferno €neque dabis Sanctum tuum videre corruptionem notas fecisti mihi vias vitae €replebis me iucunditate cum facie tua viri fratres liceat audenter dicere ad vos de patriarcha David €quoniam et defunctus est et sepultus est €et sepulchrum eius est apud nos usque in hodiernum diem propheta igitur cum esset €et sciret quia iureiurando iurasset illi Deus €de fructu lumbi eius sedere super sedem eius providens locutus est de resurrectione Christi €quia neque derelictus est in inferno €neque caro eius vidit corruptionem hunc Iesum resuscitavit Deus €cui omnes nos testes sumus dextera igitur Dei exaltatus €et promissione Spiritus Sancti accepta a Patre effudit €hunc quem vos videtis et audistis non enim David ascendit in caelos €dicit autem ipse €dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum certissime ergo sciat omnis domus Israhel €quia et Dominum eum et Christum Deus fecit €hunc Iesum quem vos crucifixistis his auditis conpuncti sunt corde €et dixerunt ad Petrum et ad reliquos apostolos €quid faciemus viri fratres Petrus vero ad illos paenitentiam inquit agite €et baptizetur unusquisque vestrum in nomine Iesu €Christi €in remissionem peccatorum vestrorum €et accipietis donum Sancti Spiritus vobis enim est repromissio et filiis vestris et omnibus qui longe sunt €quoscumque advocaverit Dominus Deus noster aliis etiam verbis pluribus testificatus est €et exhortabatur eos dicens salvamini a generatione ista prava qui ergo receperunt sermonem eius baptizati sunt €et adpositae sunt in illa die animae circiter tria milia erant autem perseverantes in doctrina apostolorum €et communicatione fractionis panis et orationibus fiebat autem omni animae timor €multa quoque prodigia et signa per apostolos fiebant in Hierusalem €et metus erat magnus in universis omnes etiam qui credebant erant pariter €et habebant omnia communia possessiones et substantias vendebant €et dividebant illa omnibus prout cuique opus erat cotidie quoque perdurantes unianimiter in templo €et frangentes circa domos panem sumebant cibum €cum exultatione et simplicitate cordis conlaudantes Deum €et habentes gratiam ad omnem plebem €Dominus autem augebat qui salvi fierent cotidie in id ipsum  Petrus autem et Iohannes ascendebant in templum €ad horam orationis nonam et quidam vir qui erat claudus ex utero matris suae baiulabatur €quem ponebant cotidie ad portam templi quae dicitur Speciosa €ut peteret elemosynam ab introeuntibus in templum is cum vidisset Petrum et Iohannem incipientes introire in templum €rogabat ut elemosynam acciperet intuens autem in eum Petrus cum Iohanne dixit respice in nos at ille intendebat in eos sperans se aliquid accepturum ab eis Petrus autem dixit argentum et aurum non est mihi €quod autem habeo hoc tibi do €in nomine Iesu Christi Nazareni surge et ambula et adprehensa ei manu dextera adlevavit €eum €et protinus consolidatae sunt bases eius et plantae et exiliens stetit et ambulabat et intravit cum illis in templum €ambulans et exiliens et laudans Dominum et vidit omnis populus eum ambulantem et laudantem Deum cognoscebant autem illum quoniam ipse erat €qui ad elemosynam sedebat ad Speciosam portam templi €et impleti sunt stupore et extasi in eo quod contigerat illi cum teneret autem Petrum et Iohannem €concurrit omnis populus ad eos €ad porticum qui appellatur Salomonis €stupentes videns autem Petrus respondit ad populum €viri israhelitae quid miramini in hoc €aut nos quid intuemini €quasi nostra virtute aut pietate fecerimus hunc €ambulare Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob €Deus patrum nostrorum glorificavit Filium suum Iesum €quem vos quidem tradidistis et negastis ante faciem Pilati €iudicante illo dimitti vos autem sanctum et iustum negastis €et petistis virum homicidam donari vobis auctorem vero vitae interfecistis €quem Deus suscitavit a mortuis cuius nos testes sumus et in fide nominis eius €hunc quem videtis et nostis €confirmavit nomen eius €et fides quae per eum est €dedit integram sanitatem istam in conspectu omnium vestrum et nunc fratres €scio quia per ignorantiam fecistis sicut et principes vestri Deus autem quae praenuntiavit per os omnium prophetarum pati Christum €suum implevit sic paenitemini igitur et convertimini €ut deleantur vestra peccata ut cum venerint tempora refrigerii a conspectu Domini €et miserit eum qui praedicatus est vobis Iesum Christum quem oportet caelum quidem suscipere €usque in tempora restitutionis omnium quae locutus est Deus €per os sanctorum suorum a saeculo prophetarum Moses quidem dixit €quia prophetam vobis suscitabit Dominus Deus vester de fratribus vestris €tamquam me ipsum audietis þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ£˜–„iuxta omnia quaecumque locutus fuerit vobis erit autem omnis anima quae non €audierit prophetam illum €exterminabitur de plebe et omnes prophetae a Samuhel et deinceps €qui locuti sunt et adnuntiaverunt dies istos vos estis filii prophetarum et testamenti €quod disposuit Deus ad patres vestros €dicens ad Abraham €et in semine tuo benedicentur omnes familiae terrae vobis primum Deus suscitans Filium suum €misit eum benedicentem vobis €ut convertat se unusquisque a nequitia sua  loquentibus autem illis ad populum €supervenerunt sacerdotes et magistratus templi et Sadducaei dolentes quod docerent populum €et adnuntiarent in Iesu resurrectionem ex mortuis et iniecerunt in eis manus €et posuerunt eos in custodiam in crastinum €erat enim iam vespera multi autem eorum qui audierant verbum crediderunt €et factus est numerus virorum quinque milia factum est autem in crastinum €ut congregarentur principes eorum et seniores et scribae in Hierusalem et Annas princeps sacerdotum et Caiphas et Iohannes et Alexander €et quotquot erant de genere sacerdotali et statuentes eos in medio interrogabant €in qua virtute aut in quo nomine fecistis hoc vos tunc Petrus repletus Spiritu Sancto dixit ad eos €principes populi et seniores si nos hodie diiudicamur in benefacto €hominis infirmi €in quo iste salvus factus est notum sit omnibus vobis et omni plebi Israhel €quia in nomine Iesu Christi €Nazareni €quem vos crucifixistis quem Deus suscitavit a mortuis €in hoc iste adstat coram vobis sanus hic est lapis qui reprobatus est a vobis aedificantibus €qui factus est in caput anguli et non est in alio aliquo salus €nec enim nomen aliud est sub caelo datum €hominibus €in quo oportet nos salvos fieri videntes autem Petri constantiam et Iohannis €conperto quod homines essent sine litteris et idiotae admirabantur €et cognoscebant eos €quoniam cum Iesu fuerant hominem quoque videntes stantem cum eis qui curatus fuerat €nihil poterant contradicere iusserunt autem eos foras extra concilium secedere €et conferebant ad invicem dicentes €quid faciemus hominibus istis €quoniam quidem notum signum factum est per eos €omnibus habitantibus in Hierusalem manifestum €et non possumus negare sed ne amplius divulgetur in populum €comminemur eis ne ultra loquantur in nomine hoc ulli hominum et vocantes eos denuntiaverunt €ne omnino loquerentur neque docerent in nomine Iesu Petrus vero et Iohannes respondentes dixerunt ad eos €si iustum est in conspectu Dei €vos potius audire quam Deum iudicate non enim possumus quae vidimus et audivimus non loqui at illi comminantes dimiserunt eos €non invenientes quomodo punirent eos propter populum €quia omnes clarificabant Deum €in eo quod €acciderat annorum enim erat amplius quadraginta homo €in quo factum erat signum istud sanitatis dimissi autem venerunt ad suos et adnuntiaverunt eis €quanta ad eos principes sacerdotum et seniores dixissent qui cum audissent €unianimiter levaverunt vocem ad Deum et dixerunt €Domine tu qui fecisti caelum et terram €et mare et omnia quae in eis sunt qui Spiritu Sancto per os patris nostri David pueri tui dixisti €quare fremuerunt gentes et populi meditati sunt inania adstiterunt reges terrae et principes convenerunt in unum €adversus Dominum et adversus Christum eius convenerunt enim vere in civitate ista €adversus sanctum puerum tuum Iesum quem unxisti €Herodes et Pontius Pilatus cum gentibus et populis Israhel facere quae manus tua et consilium decreverunt fieri et nunc Domine respice in minas eorum €et da servis tuis cum omni fiducia loqui verbum tuum in eo cum manum tuam extendas €sanitates et signa et prodigia fieri per nomen sancti €Filii tui Iesu et cum orassent motus est locus in quo erant congregati €et repleti sunt omnes Spiritu Sancto €et loquebantur verbum Dei cum fiducia multitudinis autem credentium erat cor et anima una €nec quisquam eorum quae possidebant aliquid suum esse €dicebat €sed erant illis omnia communia et virtute magna reddebant apostoli €testimonium resurrectionis Iesu Christi Domini €et gratia magna erat in omnibus illis neque enim quisquam egens erat inter illos €quotquot enim possessores agrorum aut domorum erant €vendentes adferebant pretia eorum quae vendebant et ponebant ante pedes apostolorum €dividebantur autem singulis prout cuique opus erat Ioseph autem qui cognominatus est Barnabas ab apostolis €quod est interpretatum Filius consolationis €Levites Cyprius genere cum haberet agrum vendidit illum €et adtulit pretium et posuit ante pedes apostolorum  vir autem quidam nomine Ananias cum Saffira uxore sua €vendidit agrum et fraudavit de pretio agri conscia uxore sua €et adferens partem quandam ad pedes apostolorum posuit dixit autem Petrus €Anania cur temptavit Satanas cor tuum €mentiri te Spiritui Sancto et fraudare de pretio agri nonne manens tibi manebat et venundatum in tua erat potestate €quare posuisti in corde tuo hanc rem €non es mentitus hominibus sed Deo audiens autem Ananias haec verba cecidit et exspiravit €et factus est timor magnus in omnes qui audierant surgentes autem iuvenes amoverunt eum €et efferentes sepelierunt factum est autem quasi horarum trium spatium €et uxor ipsius nesciens quod factum fuerat introiit respondit autem ei Petrus €dic mihi si tanti agrum vendidistis €at illa dixit etiam tanti Petrus autem ad eam €quid utique convenit vobis temptare Spiritum Domini €ecce pedes eorum qui sepelierunt virum tuum ad ostium et efferent te confestim cecidit ante pedes eius et exspiravit €intrantes autem iuvenes invenerunt illam mortuam €et extulerunt et sepelierunt ad virum suum et factus est timor magnus in universa ecclesia €et in omnes qui audierunt haec per manus autem apostolorum €fiebant signa et prodigia multa in plebe €et erant unianimiter omnes in porticu Salomonis ceterorum autem nemo audebat coniungere se illis €sed magnificabat eos populus magis autem augebatur credentium in Domino multitudo virorum ac mulierum ita ut in plateas eicerent infirmos €et ponerent in lectulis et grabattis €ut veniente Petro €saltim umbra illius obumbraret quemquam eorum concurrebat autem et multitudo vicinarum civitatum Hierusalem €adferentes aegros et vexatos ab spiritibus inmundis €qui curabantur omnes exsurgens autem princeps sacerdotum et omnes qui cum illo erant €quae est heresis Sadducaeorum €repleti sunt zelo et iniecerunt manus in apostolos €et posuerunt illos in custodia publica angelus autem Domini per noctem aperiens ianuas carceris €et educens eos dixit ite et stantes loquimini in templo plebi omnia verba vitae huius qui cum audissent intraverunt diluculo in templum et docebant €adveniens autem princeps sacerdotum et qui cum eo erant €convocaverunt concilium €et omnes seniores filiorum Israhel €et miserunt in carcerem ut adducerentur cum venissent autem ministri €et aperto carcere non invenissent illos €reversi nuntiaverunt dicentes €carcerem quidem invenimus clausum cum omni diligentia €et custodes stantes ad ianuas €aperientes autem neminem intus invenimus ut audierunt autem hos sermones €magistratus templi et principes sacerdotum €ambigebant de illis quidnam fieret adveniens autem quidam nuntiavit eis €quia ecce viri quos posuistis in carcere €sunt in templo stantes et docentes populum tunc abiit magistratus cum ministris et adduxit illos sine vi €timebant enim populum ne lapidarentur et cum adduxissent illos statuerunt in concilio €et interrogavit eos princeps sacerdotum dicens €praecipiendo praecepimus vobis ne doceretis in nomine isto €et ecce replestis Hierusalem doctrina vestra €et vultis inducere super nos sanguinem hominis istius respondens autem Petrus et apostoli dixerunt €oboedire oportet Deo magis quam hominibus Deus patrum nostrorum suscitavit Iesum €quem vos interemistis suspendentes in ligno hunc Deus principem et salvatorem exaltavit dextera €sua €ad dandam paenitentiam Israhel et remissionem €peccatorum et nos sumus testes horum verborum €et Spiritus Sanctus quem dedit Deus omnibus oboedientibus sibi haec cum audissent dissecabantur et cogitabant interficere illos surgens autem quidam in concilio Pharisaeus nomine Gamalihel þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ¥˜¢‚legis doctor honorabilis universae plebi €iussit foras ad breve homines fieri dixitque ad illos €viri israhelitae adtendite vobis super hominibus istis quid acturi sitis ante hos enim dies extitit Theodas €dicens esse se aliquem €cui consensit virorum numerus circiter quadringentorum €qui occisus est €et omnes quicumque credebant ei dissipati sunt €et redactus est ad nihilum post hunc extitit Iudas Galilaeus in diebus professionis €et avertit populum post se €et ipse periit €et omnes quotquot consenserunt ei dispersi sunt et nunc itaque dico vobis €discedite ab hominibus istis et sinite illos €quoniam si est ex hominibus consilium hoc aut opus dissolvetur si vero ex Deo est non poteritis dissolvere eos €ne forte et Deo repugnare inveniamini €consenserunt autem illi et convocantes apostolos caesis denuntiaverunt €ne loquerentur in nomine Iesu €et dimiserunt eos et illi quidem ibant gaudentes a conspectu concilii €quoniam digni habiti sunt €pro nomine Iesu contumeliam pati omni autem die in templo et circa domos non cessabant docentes €et evangelizantes Christum Iesum  in diebus autem illis crescente numero discipulorum €factus est murmur Graecorum adversus Hebraeos €eo quod dispicerentur in ministerio cotidiano viduae eorum convocantes autem duodecim multitudinem discipulorum dixerunt €non est aequum nos derelinquere verbum Dei et ministrare mensis considerate ergo fratres viros ex vobis boni testimonii septem €plenos Spiritu et sapientia €quos constituamus super hoc opus nos vero orationi et ministerio verbi instantes erimus et placuit sermo coram omni multitudine €et elegerunt Stephanum virum plenum fide et Spiritu Sancto €et Philippum et Prochorum €et Nicanorem et Timonem €et Parmenam et Nicolaum advenam Antiochenum hos statuerunt ante conspectum apostolorum €et orantes inposuerunt eis manus et verbum Dei crescebat €et multiplicabatur numerus discipulorum in Hierusalem valde €multa etiam turba sacerdotum oboediebat fidei Stephanus autem plenus gratia et fortitudine €faciebat prodigia et signa magna in populo surrexerunt autem quidam de synagoga €quae appellatur Libertinorum et Cyrenensium et Alexandrinorum €et eorum qui erant a Cilicia et Asia €disputantes cum Stephano et non poterant resistere sapientiae et Spiritui quo €loquebatur tunc submiserunt viros qui dicerent €se audisse eum dicentem verba blasphemiae in Mosen et Deum commoverunt itaque plebem et seniores et scribas €et concurrentes rapuerunt eum et adduxerunt in concilium et statuerunt testes falsos dicentes €homo iste non cessat loqui verba adversus locum sanctum et legem audivimus enim eum dicentem €quoniam Iesus Nazarenus hic destruet locum istum €et mutabit traditiones quas tradidit nobis Moses et intuentes eum omnes qui sedebant in concilio €viderunt faciem eius tamquam faciem angeli  dixit autem princeps sacerdotum €si haec ita se habent qui ait viri fratres et patres audite €Deus gloriae apparuit patri nostro Abraham €cum esset in Mesopotamiam €priusquam moraretur in Charram et dixit ad illum €exi de terra tua et de cognatione tua €et veni in terram quam tibi monstravero tunc exiit de terra Chaldeorum et habitavit in Charram €et inde postquam mortuus est pater eius €transtulit illum in terram istam in qua nunc vos habitatis et non dedit illi hereditatem in ea nec passum pedis €et repromisit dare illi eam in possessionem €et semini eius post ipsum €cum non haberet filium locutus est autem Deus €quia erit semen eius accola in terra aliena €et servituti eos subicient €et male tractabunt eos annis quadringentis et gentem cui servierint iudicabo ego dixit Deus €et post haec exibunt et deservient mihi in loco isto et dedit illi testamentum circumcisionis €et sic genuit Isaac et circumcidit eum die octava €et Isaac Iacob et Iacob duodecim patriarchas et patriarchae aemulantes Ioseph vendiderunt in Aegyptum €et erat Deus cum eo et eripuit eum ex omnibus tribulationibus eius €et dedit ei gratiam et sapientiam €in conspectu Pharaonis regis Aegypti €et constituit eum praepositum super Aegyptum €et super omnem domum suam venit autem fames €in universam Aegyptum et Chanaan €et tribulatio magna €et non inveniebant cibos patres nostri cum audisset autem Iacob esse frumentum in Aegypto €misit patres nostros primum et in secundo cognitus est Ioseph a fratribus suis €et manifestatum est Pharaoni genus eius mittens autem Ioseph accersivit Iacob patrem suum €et omnem cognationem €in animabus septuaginta quinque et descendit Iacob in Aegyptum €et defunctus est ipse et patres nostri et translati sunt in Sychem et positi sunt in sepulchro €quod emit Abraham pretio argenti a filiis Emmor filii Sychem cum adpropinquaret autem tempus repromissionis €quam confessus erat Deus Abrahae €crevit populus et multiplicatus est in Aegypto quoadusque surrexit rex alius in Aegypto €qui non sciebat Ioseph hic circumveniens genus nostrum adflixit patres €ut exponerent infantes suos ne vivificarentur eodem tempore natus est Moses et fuit gratus Deo €qui nutritus est tribus mensibus in domo patris sui exposito autem illo sustulit eum filia Pharaonis €et enutrivit eum sibi in filium et eruditus est Moses omni sapientia Aegyptiorum €et erat potens in verbis et in operibus suis cum autem impleretur ei quadraginta annorum tempus €ascendit in cor eius ut visitaret fratres suos filios Israhel et cum vidisset quendam iniuriam patientem vindicavit illum €et fecit ultionem ei qui iniuriam sustinebat percusso Aegyptio existimabat autem intellegere fratres €quoniam Deus per manum ipsius daret salutem illis €at illi non intellexerunt sequenti vero die apparuit illis litigantibus €et reconciliabat eos in pacem dicens €viri fratres estis ut quid nocetis alterutrum qui autem iniuriam faciebat proximo reppulit eum dicens €quis te constituit principem et iudicem super nos numquid interficere me tu vis €quemadmodum interfecisti heri Aegyptium fugit autem Moses in verbo isto €et factus est advena in terra Madiam ubi generavit filios duos et expletis annis quadraginta €apparuit illi in deserto montis Sina angelus in igne flammae rubi Moses autem videns admiratus est visum €et accedente illo ut consideraret €facta est vox Domini ego Deus patrum tuorum €Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob €tremefactus autem Moses non audebat considerare dixit autem illi Dominus solve calciamentum pedum tuorum €locus enim in quo stas terra sancta est videns vidi adflictionem populi mei qui est in Aegypto €et gemitum eorum audivi et descendi liberare eos €et nunc veni et mittam te in Aegyptum hunc Mosen quem negaverunt dicentes €quis te constituit principem et iudicem €hunc Deus principem et redemptorem misit cum manu angeli €qui apparuit illi in rubo hic eduxit illos faciens prodigia et signa €in terra Aegypti et in Rubro mari et in deserto annis quadraginta hic est Moses qui dixit filiis Israhel €prophetam vobis suscitabit Deus de fratribus vestris €tamquam me hic est qui fuit in ecclesia in solitudine cum angelo €qui loquebatur ei in monte Sina €et cum patribus nostris €qui accepit verba vitae dare nobis cui noluerunt oboedire patres nostri €sed reppulerunt et aversi sunt cordibus suis in Aegyptum dicentes ad Aaron fac nobis deos qui praecedant nos €Moses enim hic qui eduxit nos de terra Aegypti €nescimus quid factum sit ei et vitulum fecerunt in illis diebus €et obtulerunt hostiam simulacro €et laetabantur in operibus manuum suarum convertit autem Deus et tradidit eos servire militiae caeli €sicut scriptum est in libro Prophetarum €numquid victimas aut hostias obtulistis mihi €annis quadraginta in deserto domus Israhel et suscepistis tabernaculum Moloch et sidus dei vestri Rempham €figuras quas fecistis adorare eas €et transferam vos trans Babylonem tabernaculum testimonii fuit patribus nostris in deserto €sicut disposuit loquens ad Mosen €ut faceret illud secundum formam quam viderat quod et induxerunt suscipientes patres nostri cum Iesu €in possessionem gentium €quas expulit Deus a facie patrum nostrorum €usque in diebus David qui invenit gratiam ante Deum €et petiit ut inveniret tabernaculum Deo Iacob Salomon autem aedificavit illi domum þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ§˜°sed non Excelsus in manufactis habitat sicut propheta dicit caelum mihi sedis est terra autem scabillum pedum meorum €quam domum aedificabitis mihi dicit Dominus €aut quis locus requietionis meae est nonne manus mea fecit haec omnia dura cervice et incircumcisi cordibus et auribus €vos semper Spiritui Sancto resistitis €sicut patres vestri et vos quem prophetarum non sunt persecuti patres vestri €et occiderunt eos qui praenuntiabant de adventu Iusti €cuius vos nunc proditores et homicidae fuistis qui accepistis legem in dispositionem angelorum €et non custodistis audientes autem haec dissecabantur cordibus suis €et stridebant dentibus in eum cum autem esset plenus Spiritu Sancto €intendens in caelum vidit gloriam Dei €et Iesum stantem a dextris Dei et ait €ecce video caelos apertos €et Filium hominis a dextris stantem Dei exclamantes autem voce magna continuerunt aures suas €et impetum fecerunt unianimiter in eum et eicientes eum extra civitatem lapidabant €et testes deposuerunt vestimenta sua secus pedes adulescentis €qui vocabatur Saulus et lapidabant Stephanum invocantem et dicentem €Domine Iesu suscipe spiritum meum positis autem genibus clamavit voce magna €Domine ne statuas illis hoc peccatum €et cum hoc dixisset obdormivit €Saulus autem erat consentiens neci eius  facta est autem in illa die persecutio magna in ecclesia €quae erat Hierosolymis €et omnes dispersi sunt per regiones Iudaeae et Samariae €praeter apostolos curaverunt autem Stephanum viri timorati €et fecerunt planctum magnum super illum Saulus vero devastabat ecclesiam €per domos intrans et trahens viros ac mulieres tradebat in custodiam igitur qui dispersi erant pertransiebant €evangelizantes verbum Philippus autem descendens in civitatem Samariae €praedicabat illis Christum intendebant autem turbae his quae a Philippo dicebantur €unianimiter audientes et videntes signa quae faciebat multi enim eorum qui habebant spiritus inmundos €clamantes voce magna exiebant €multi autem paralytici et claudi curati sunt factum est ergo magnum gaudium in illa civitate vir autem quidam nomine Simon €qui ante fuerat in civitate magus seducens gentem Samariae €dicens esse se aliquem magnum cui auscultabant omnes a minimo usque ad maximum dicentes €hic est virtus Dei quae vocatur Magna adtendebant autem eum €propter quod multo tempore magicis suis dementasset eos cum vero credidissent Philippo €evangelizanti de regno Dei et nomine Iesu €Christi €baptizabantur viri ac mulieres tunc Simon et ipse credidit €et cum baptizatus esset adherebat Philippo €videns etiam signa et virtutes maximas fieri stupens admirabatur cum autem audissent apostoli qui erant Hierosolymis €quia recepit Samaria verbum Dei €miserunt ad illos Petrum et Iohannem qui cum venissent oraverunt pro ipsis €ut acciperent Spiritum Sanctum nondum enim in quemquam illorum venerat €sed baptizati tantum erant in nomine Domini Iesu tunc inponebant manus super illos €et accipiebant Spiritum Sanctum cum vidisset autem Simon €quia per inpositionem manus apostolorum daretur Spiritus Sanctus €obtulit eis pecuniam dicens €date et mihi hanc potestatem €ut cuicumque inposuero manus accipiat Spiritum Sanctum €Petrus autem dixit ad eum pecunia tua tecum sit in perditionem €quoniam donum Dei existimasti pecunia possideri non est tibi pars neque sors in sermone isto €cor enim tuum non est rectum coram Deo paenitentiam itaque age ab hac nequitia tua €et roga Deum si forte remittatur tibi haec cogitatio cordis tui in felle enim amaritudinis et obligatione iniquitatis video te esse respondens autem Simon dixit €precamini vos pro me ad Dominum €ut nihil veniat super me horum quae dixistis et illi quidem testificati et locuti verbum Domini €rediebant Hierosolymam €et multis regionibus Samaritanorum evangelizabant angelus autem Domini locutus est ad Philippum dicens €surge et vade contra meridianum €ad viam quae descendit ab Hierusalem in Gazam haec est deserta et surgens abiit €et ecce vir aethiops €eunuchus potens Candacis reginae Aethiopum €qui erat super omnes gazas eius €venerat adorare in Hierusalem et revertebatur sedens super currum suum €legensque prophetam Esaiam dixit autem Spiritus Philippo €accede et adiunge te ad currum istum adcurrens autem Philippus €audivit illum legentem Esaiam prophetam €et dixit putasne intellegis quae legis qui ait et quomodo possum si non aliquis ostenderit mihi €rogavitque Philippum ut ascenderet et sederet secum locus autem scripturae quam legebat erat hic €tamquam ovis ad occisionem ductus est €et sicut agnus coram tondente se sine voce €sic non aperuit os suum in humilitate iudicium eius sublatum est €generationem illius quis enarrabit €quoniam tollitur de terra vita eius respondens autem eunuchus Philippo dixit €obsecro te de quo propheta dicit hoc €de se an de alio aliquo aperiens autem Philippus os suum €et incipiens ab scriptura ista evangelizavit illi Iesum et dum irent per viam venerunt ad quandam aquam €et ait eunuchus €ecce aqua quid prohibet me baptizari ˜¦et iussit stare currum €et descenderunt uterque in aquam Philippus et eunuchus €et baptizavit eum cum autem ascendissent de aqua Spiritus Domini rapuit Philippum €et amplius non vidit eum eunuchus €ibat enim per viam suam gaudens Philippus autem inventus est in Azoto €et pertransiens evangelizabat civitatibus cunctis €donec veniret Caesaream  Saulus autem adhuc inspirans minarum et caedis in discipulos Domini €accessit ad principem sacerdotum et petiit ab eo epistulas in Damascum ad €synagogas €ut si quos invenisset huius viae viros ac mulieres €vinctos perduceret in Hierusalem et cum iter faceret contigit ut adpropinquaret Damasco €et subito circumfulsit eum lux de caelo et cadens in terram audivit vocem dicentem sibi €Saule Saule quid me persequeris qui dixit quis es Domine €et ille ego sum Iesus quem tu persequeris —sed surge et ingredere civitatem €et dicetur tibi quid te oporteat facere €viri autem illi qui comitabantur cum eo stabant stupefacti €audientes quidem vocem neminem autem videntes surrexit autem Saulus de terra apertisque oculis nihil videbat €ad manus autem illum trahentes introduxerunt Damascum et erat tribus diebus non videns €et non manducavit neque bibit erat autem quidam discipulus Damasci nomine Ananias €et dixit ad illum in visu Dominus Anania €at ille ait ecce ego Domine et Dominus ad illum €surgens vade in vicum qui vocatur Rectus €et quaere in domo Iudae Saulum nomine Tarsensem €ecce enim orat et vidit virum Ananiam nomine introeuntem €et inponentem sibi manus ut visum recipiat respondit autem Ananias Domine audivi a multis de viro hoc €quanta mala sanctis tuis fecerit in Hierusalem et hic habet potestatem a principibus sacerdotum alligandi omnes €qui invocant nomen tuum dixit autem ad eum Dominus €vade quoniam vas electionis est mihi iste €ut portet nomen meum coram gentibus et regibus et filiis Israhel ego enim ostendam illi €quanta oporteat eum pro nomine meo pati et abiit Ananias et introivit in domum €et inponens ei manus dixit Saule frater €Dominus misit me Iesus €qui apparuit tibi in via qua veniebas €ut videas et implearis Spiritu Sancto et confestim ceciderunt ab oculis eius tamquam squamae €et visum recepit et surgens baptizatus est et cum accepisset cibum confortatus est €fuit autem cum discipulis qui erant Damasci per dies aliquot et continuo in synagogis praedicabat Iesum €quoniam hic est Filius Dei stupebant autem omnes qui audiebant et dicebant €nonne hic est qui expugnabat in Hierusalem €eos qui invocabant nomen istud €et huc ad hoc venit €ut vinctos illos duceret ad principes €sacerdotum Saulus autem magis convalescebat €et confundebat Iudaeos qui habitabant Damasci €adfirmans quoniam hic est Christus cum implerentur autem dies multi €consilium fecerunt Iudaei ut eum interficerent notae autem factae sunt Saulo insidiae eorum €custodiebant autem et portas die ac nocte ut eum interficerent accipientes autem discipuli eius €nocte per murum dimiserunt eum submittentes in sporta cum autem venisset in Hierusalem €temptabat iungere se discipulis €et omnes timebant eum €non credentes quia esset discipulus þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ¨‰˜›Barnabas autem adprehensum illum duxit ad apostolos €et narravit illis quomodo in via vidisset Dominum €et quia locutus est ei €et quomodo in Damasco fiducialiter egerit in €nomine Iesu et erat cum illis intrans et exiens in Hierusalem €et fiducialiter agens in nomine Domini loquebatur quoque et disputabat cum Graecis €illi autem quaerebant occidere eum quod cum cognovissent fratres €deduxerunt eum Caesaream et dimiserunt Tarsum ecclesia quidem per totam Iudaeam et Galilaeam et Samariam habebat pacem €et aedificabatur ambulans in timore Domini €et consolatione Sancti Spiritus replebatur factum est autem Petrum dum pertransiret €universos devenire €et ad sanctos qui habitabant Lyddae invenit autem ibi hominem quendam nomine Aeneam €ab annis octo iacentem in grabatto qui erat paralyticus et ait illi Petrus €Aeneas sanat te Iesus Christus €surge et sterne tibi €et continuo surrexit et viderunt illum omnes €qui habitabant Lyddae et Saronae €qui conversi sunt ad Dominum in Ioppe autem fuit quaedam discipula nomine Tabitas €quae interpretata dicitur Dorcas €haec erat plena operibus bonis et elemosynis quas faciebat factum est autem in diebus illis ut infirmata moreretur €quam cum lavissent posuerunt eam in cenaculo cum autem prope esset Lydda ab Ioppe €discipuli audientes quia Petrus esset in ea €miserunt duos viros ad eum rogantes €ne pigriteris venire usque ad nos exsurgens autem Petrus venit cum illis €et cum advenisset duxerunt illum in cenaculum €et circumsteterunt illum omnes viduae flentes €et ostendentes tunicas et vestes quas faciebat illis Dorcas eiectis autem omnibus foras Petrus ponens genua oravit €et conversus ad corpus dixit Tabita surge €at illa aperuit oculos suos et viso Petro resedit dans autem illi manum erexit eam €et cum vocasset sanctos et viduas adsignavit eam vivam notum autem factum est per universam Ioppen €et crediderunt multi in Domino factum est autem ut dies multos moraretur in Ioppe €apud quendam Simonem coriarium  vir autem quidam erat in Caesarea nomine Cornelius €centurio cohortis quae dicitur Italica religiosus et timens Deum cum omni domo sua €faciens elemosynas multas plebi €et deprecans Deum semper vidit in visu manifeste €quasi hora nona diei €angelum Dei introeuntem ad se et dicentem sibi Corneli at ille intuens eum timore correptus dixit €quid est domine €dixit autem illi €orationes tuae et elemosynae tuae ascenderunt in memoriam in €conspectu Dei et nunc mitte viros in Ioppen €et accersi Simonem quendam qui cognominatur Petrus hic hospitatur apud Simonem quendam coriarium €cuius est domus iuxta mare et cum discessisset angelus qui loquebatur illi €vocavit duos domesticos suos et militem metuentem Dominum €ex his qui illi parebant quibus cum narrasset omnia misit illos in Ioppen postera autem die iter illis facientibus €et adpropinquantibus civitati €ascendit Petrus in superiora ut oraret circa horam sextam et cum esuriret voluit gustare €parantibus autem eis cecidit super eum mentis excessus et videt caelum apertum €et descendens vas quoddam velut linteum magnum €quattuor initiis submitti de caelo in terram in quo erant omnia quadrupedia et serpentia terrae et volatilia caeli et facta est vox ad eum €surge Petre et occide et manduca ait autem Petrus absit Domine €quia numquam manducavi omne commune et inmundum et vox iterum secundo ad eum €quae Deus purificavit ne tu commune dixeris hoc autem factum est per ter €et statim receptum est vas in caelum et dum intra se haesitaret Petrus €quidnam esset visio quam vidisset €ecce viri qui missi erant a Cornelio €inquirentes domum Simonis adstiterunt ad ianuam et cum vocassent interrogabant €si Simon qui cognominatur Petrus illic haberet hospitium Petro autem cogitante de visione dixit Spiritus ei €ecce viri tres quaerunt te surge itaque et descende et vade cum eis €nihil dubitans quia ego misi illos descendens autem Petrus ad viros dixit €ecce ego sum quem quaeritis €quae causa est propter quam venistis qui dixerunt €Cornelius centurio vir iustus et timens Deum €et testimonium habens ab universa gente Iudaeorum €responsum accepit ab angelo sancto €accersire te in domum suam et audire verba abs te introducens igitur eos recepit hospitio €sequenti autem die surgens profectus est cum eis €et quidam ex fratribus ab Ioppe comitati sunt eum altera autem die introivit Caesaream €Cornelius vero expectabat illos €convocatis cognatis suis et necessariis amicis et factum est cum introisset Petrus €obvius ei Cornelius €et procidens ad pedes adoravit Petrus vero levavit eum dicens €surge et ego ipse homo sum et loquens cum illo intravit et invenit multos qui convenerant dixitque ad illos €vos scitis quomodo abominatum sit viro iudaeo €coniungi aut accedere ad alienigenam €et mihi ostendit Deus €neminem communem aut inmundum dicere hominem propter quod sine dubitatione veni accersitus €interrogo ergo quam ob causam accersistis me et Cornelius ait €a nudius quartana die usque in hanc horam €orans eram hora nona in domo mea €et ecce vir stetit ante me in veste candida et ait Corneli exaudita est oratio tua €et elemosynae tuae commemoratae sunt in conspectu Dei mitte ergo in Ioppen €et accersi Simonem qui cognominatur Petrus €hic hospitatur in domo Simonis coriarii iuxta mare confestim igitur misi ad te et tu bene fecisti veniendo €nunc ergo omnes nos in conspectu tuo adsumus €audire omnia quaecumque tibi praecepta sunt a Domino aperiens autem Petrus os dixit in veritate conperi €quoniam non est personarum acceptor Deus sed in omni gente qui timet eum et operatur iustitiam €acceptus est illi verbum misit filiis Israhel €adnuntians pacem per Iesum Christum €hic est omnium Dominus vos scitis quod factum est verbum per universam Iudaeam €incipiens enim a Galilaea post baptismum quod praedicavit Iohannes Iesum a Nazareth €quomodo unxit eum Deus Spiritu Sancto et virtute €qui pertransivit benefaciendo €et sanando omnes oppressos a diabolo €quoniam Deus erat cum illo et nos testes sumus omnium €quae fecit in regione Iudaeorum et Hierusalem €quem et occiderunt suspendentes in ligno hunc Deus suscitavit tertia die et dedit eum manifestum fieri non omni populo sed testibus praeordinatis a Deo €nobis qui manducavimus et bibimus cum illo €postquam resurrexit a mortuis et praecepit nobis praedicare populo et testificari €quia ipse est qui constitutus est a Deo iudex vivorum et mortuorum huic omnes prophetae testimonium perhibent €remissionem peccatorum accipere per nomen eius €omnes qui credunt in eum adhuc loquente Petro verba haec €cecidit Spiritus Sanctus super omnes qui audiebant verbum et obstipuerunt ex circumcisione fideles €qui venerant cum Petro €quia et in nationes gratia Spiritus Sancti effusa est audiebant enim illos loquentes linguis et magnificantes Deum tunc respondit Petrus numquid aquam quis prohibere potest €ut non baptizentur hii qui Spiritum Sanctum acceperunt sicut et nos et iussit eos in nomine Iesu Christi baptizari €tunc rogaverunt eum €ut maneret aliquot diebus  audierunt autem apostoli et fratres qui erant in Iudaea €quoniam et gentes receperunt verbum Dei cum ascendisset autem Petrus in Hierosolymam €disceptabant adversus illum qui erant ex circumcisione dicentes €quare introisti ad viros praeputium habentes et manducasti cum illis incipiens autem Petrus exponebat illis ordinem dicens ego eram in civitate Ioppe orans €et vidi in excessu mentis visionem €descendens vas quoddam velut linteum magnum €quattuor initiis submitti de caelo €et venit usque ad me in quod intuens considerabam €et vidi quadrupedia terrae et bestias et reptilia et volatilia caeli audivi autem et vocem dicentem mihi €surgens Petre occide et manduca dixi autem nequaquam Domine €quia commune aut inmundum numquam introivit in os meum respondit autem vox secundo de caelo €quae Deus mundavit tu ne commune dixeris hoc autem factum est per ter €et recepta sunt rursum omnia in caelum et ecce confestim tres viri €adstiterunt in domo in qua eram €missi a Caesarea ad me dixit autem Spiritus mihi ut irem cum illis nihil haesitans €venerunt autem mecum et sex fratres isti þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ¨‹˜Œƒet ingressi sumus in domum viri narravit autem nobis €quomodo vidisset angelum in domo sua stantem et dicentem sibi €mitte in Ioppen et accersi Simonem qui cognominatur Petrus qui loquetur tibi verba €in quibus salvus eris tu et universa domus tua cum autem coepissem loqui €decidit Spiritus Sanctus super eos €sicut et in nos in initio recordatus sum autem verbi Domini sicut dicebat €Iohannes quidem baptizavit aqua €vos autem baptizabimini Spiritu Sancto si ergo eandem gratiam dedit illis Deus €sicut et nobis qui credidimus in Dominum Iesum Christum €ego quis eram qui possem prohibere Deum his auditis tacuerunt et glorificaverunt Deum dicentes €ergo et gentibus Deus paenitentiam ad vitam dedit et illi quidem qui dispersi fuerant a tribulatione €quae facta fuerat sub Stephano €perambulaverunt usque Foenicen et Cyprum et Antiochiam €nemini loquentes verbum nisi solis Iudaeis erant autem quidam ex eis viri cyprii et cyrenei €qui cum introissent Antiochiam €loquebantur et ad Graecos €adnuntiantes Dominum Iesum et erat manus Domini cum eis €multusque numerus credentium conversus est ad Dominum pervenit autem sermo ad aures ecclesiae quae erat Hierosolymis super €istis €et miserunt Barnaban usque Antiochiam qui cum pervenisset et vidisset gratiam Dei gavisus est €et hortabatur omnes proposito cordis permanere in Domino quia erat vir bonus et plenus Spiritu Sancto et fide €et adposita est turba multa Domino profectus est autem Tarsum ut quaereret Saulum €quem cum invenisset perduxit Antiochiam et annum totum conversati sunt in ecclesia €et docuerunt turbam multam €ita ut cognominarentur primum Antiochiae discipuli Christiani in his autem diebus supervenerunt ab Hierosolymis prophetae Antiochiam et surgens unus ex eis nomine Agabus €significabat per Spiritum famem magnam futuram €in universo orbe terrarum €quae facta est sub Claudio discipuli autem prout quis habebat €proposuerunt singuli eorum in ministerium mittere €habitantibus in Iudaea fratribus quod et fecerunt €mittentes ad seniores per manus Barnabae et Sauli  eodem autem tempore misit Herodes rex manus €ut adfligeret quosdam de ecclesia occidit autem Iacobum fratrem Iohannis gladio videns autem quia placeret Iudaeis €adposuit adprehendere et Petrum €erant autem dies azymorum quem cum adprehendisset misit in carcerem €tradens quattuor quaternionibus militum €custodire eum €volens post pascha producere eum populo et Petrus quidem servabatur in carcere €oratio autem fiebat sine intermissione ab ecclesia ad Deum pro eo cum autem producturus eum esset Herodes €in ipsa nocte erat Petrus dormiens inter duos milites €vinctus catenis duabus €et custodes ante ostium custodiebant carcerem et ecce angelus Domini adstitit et lumen refulsit in habitaculo €percussoque latere Petri suscitavit eum dicens €surge velociter €et ceciderunt catenae de manibus eius dixit autem angelus ad eum €praecingere et calcia te gallicas tuas €et fecit sic €et dixit illi circumda tibi vestimentum tuum et sequere me et exiens sequebatur €et nesciebat quia verum est quod fiebat per angelum €aestimabat autem se visum videre transeuntes autem primam et secundam custodiam €venerunt ad portam ferream quae ducit ad civitatem €quae ultro aperta est eis €et exeuntes processerunt vicum unum €et continuo discessit angelus ab eo et Petrus ad se reversus dixit €nunc scio vere quia misit Dominus angelum suum €et eripuit me de manu Herodis €et de omni expectatione plebis Iudaeorum consideransque venit ad domum Mariae matris Iohannis €qui cognominatus est Marcus €ubi erant multi congregati et orantes pulsante autem eo ostium ianuae €processit puella ad audiendum nomine Rhode et ut cognovit vocem Petri prae gaudio non aperuit ianuam €sed intro currens nuntiavit stare Petrum ante ianuam at illi dixerunt ad eam insanis €illa autem adfirmabat sic se habere €illi autem dicebant angelus eius est Petrus autem perseverabat pulsans €cum autem aperuissent viderunt eum et obstipuerunt annuens autem eis manu ut tacerent €enarravit quomodo Dominus €eduxisset eum de carcere €dixitque nuntiate Iacobo et fratribus haec €et egressus abiit in alium locum facta autem die erat non parva turbatio inter milites €quidnam de Petro factum esset Herodes autem cum requisisset eum et non invenisset €inquisitione facta de custodibus iussit eos duci €descendensque a Iudaea in Caesaream ibi commoratus est erat autem iratus Tyriis et Sidoniis €at illi unianimes venerunt ad eum €et persuaso Blasto qui erat super cubiculum regis €postulabant pacem eo quod alerentur regiones eorum ab illo statuto autem die €Herodes vestitus veste regia €sedit pro tribunali et contionabatur ad eos populus autem adclamabat €dei voces et non hominis confestim autem percussit eum angelus Domini €eo quod non dedisset honorem Deo €et consumptus a vermibus exspiravit verbum autem Domini crescebat et multiplicabatur Barnabas autem et Saulus reversi sunt ab Hierosolymis €expleto ministerio €adsumpto Iohanne qui cognominatus est Marcus  erant autem in ecclesia quae erat Antiochiae prophetae et doctores €in quibus Barnabas et Symeon qui vocabatur Niger €et Lucius Cyrenensis €et Manaen qui erat Herodis tetrarchae conlactaneus et Saulus ministrantibus autem illis Domino et ieiunantibus €dixit Spiritus Sanctus €separate mihi Barnaban et Saulum €in opus quod adsumpsi eos tunc ieiunantes et orantes inponentesque eis manus dimiserunt illos et ipsi quidem missi ab Spiritu Sancto abierunt Seleuciam €et inde navigaverunt Cyprum et cum venissent Salamina €praedicabant verbum Dei in synagogis Iudaeorum €habebant autem et Iohannem in ministerio et cum perambulassent universam insulam usque Paphum €invenerunt quendam virum magum €pseudoprophetam Iudaeum cui nomen erat Bariesu qui erat cum proconsule Sergio Paulo viro prudente €hic accitis Barnaba et Saulo €desiderabat audire verbum Dei resistebat autem illis Elymas magus €sic enim interpretatur nomen eius €quaerens avertere proconsulem a fide Saulus autem qui et Paulus €repletus Spiritu Sancto intuens in eum dixit €o plene omni dolo et omni fallacia fili diaboli €inimice omnis iustitiae €non desinis subvertere vias Domini rectas et nunc ecce manus Domini super te et eris caecus €non videns solem usque ad tempus €et confestim cecidit in eum caligo et tenebrae €et circumiens quaerebat qui ei manum daret tunc proconsul cum vidisset factum €credidit admirans super doctrinam Domini et cum a Papho navigassent Paulus et qui cum eo €venerunt Pergen Pamphiliae €Iohannes autem discedens ab eis reversus est Hierosolymam illi vero pertranseuntes Pergen €venerunt Antiochiam Pisidiae €et ingressi synagogam die sabbatorum sederunt post lectionem autem legis et prophetarum €miserunt principes synagogae ad eos dicentes viri fratres €si quis est in vobis sermo exhortationis ad plebem dicite surgens autem Paulus et manu silentium indicens ait €viri israhelitae et qui timetis Deum audite Deus plebis Israhel elegit patres nostros et plebem exaltavit €cum essent incolae in terra Aegypti €et in brachio excelso eduxit eos ex ea et per quadraginta annorum tempus mores eorum sustinuit in deserto et destruens gentes septem in terra Chanaan €sorte distribuit eis terram eorum quasi post quadringentos et quinquaginta annos €et post haec dedit iudices usque ad Samuhel prophetam et exinde postulaverunt regem €et dedit illis Deus Saul filium Cis €virum de tribu Beniamin annis quadraginta et amoto illo suscitavit illis David regem €cui et testimonium perhibens dixit €inveni David filium Iesse virum secundum cor meum €qui faciet omnes voluntates meas huius Deus ex semine secundum promissionem eduxit Israhel salvatorem €Iesum praedicante Iohanne ante faciem adventus eius €baptismum paenitentiae omni populo Israhel cum impleret autem Iohannes cursum suum dicebat €quem me arbitramini esse non sum ego €sed ecce venit post me €cuius non sum dignus calciamenta pedum solvere viri fratres filii generis Abraham et qui in vobis timent Deum €vobis verbum salutis huius missum est qui enim habitabant Hierusalem et principes eius hunc ignorantes €et voces prophetarum quae per omne sabbatum leguntur þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ¨˜›ƒiudicantes impleverunt et nullam causam mortis invenientes in eum €petierunt a Pilato ut interficerent eum cumque consummassent omnia quae de eo scripta erant €deponentes eum de ligno posuerunt in monumento Deus vero suscitavit eum a mortuis €qui visus est per dies multos €his qui simul ascenderant cum eo de Galilaea in Hierusalem €qui usque nunc sunt testes eius ad plebem et nos vobis adnuntiamus €ea quae ad patres nostros repromissio facta est quoniam hanc Deus adimplevit filiis nostris resuscitans Iesum €sicut et in psalmo secundo scriptum est €Filius meus es tu ego hodie genui te quod autem suscitaverit eum a mortuis €amplius iam non reversurum in corruptionem €ita dixit quia dabo vobis sancta David fidelia ideoque et alias dicit €non dabis Sanctum tuum videre corruptionem David enim sua generatione €cum administrasset voluntati Dei €dormivit et adpositus est ad patres suos et vidit corruptionem quem vero Deus suscitavit non vidit corruptionem notum igitur sit vobis viri fratres €quia per hunc vobis remissio peccatorum adnuntiatur €ab omnibus quibus non potuistis in lege Mosi €iustificari in hoc omnis qui credit iustificatur videte ergo ne superveniat quod dictum est in €prophetis videte contemptores et admiramini et disperdimini €quia opus operor ego in diebus vestris €opus quod non credetis si quis enarraverit vobis exeuntibus autem illis €rogabant ut sequenti sabbato loquerentur sibi verba haec cumque dimissa esset synagoga €secuti sunt multi Iudaeorum et colentium advenarum Paulum et Barnaban €qui loquentes suadebant eis ut permanerent in gratia Dei sequenti vero sabbato paene universa civitas convenit €audire verbum Domini videntes autem turbas Iudaei repleti sunt zelo €et contradicebant his quae a Paulo dicebantur blasphemantes tunc constanter Paulus et Barnabas dixerunt €vobis oportebat primum loqui verbum Dei €sed quoniam repellitis illud €et indignos vos iudicastis aeternae vitae €ecce convertimur ad gentes sic enim praecepit nobis Dominus €posui te in lumen gentibus €ut sis in salutem usque ad extremum terrae audientes autem gentes gavisae sunt €et glorificabant verbum Domini €et crediderunt quotquot erant praeordinati ad vitam aeternam disseminabatur autem verbum Domini per universam regionem Iudaei autem concitaverunt religiosas mulieres et honestas €et primos civitatis €et excitaverunt persecutionem in Paulum et Barnaban €et eiecerunt eos de finibus suis at illi excusso pulvere pedum in eos venerunt Iconium discipuli quoque replebantur gaudio et Spiritu Sancto  factum est autem Iconii €ut simul introirent synagogam Iudaeorum et €loquerentur €ita ut crederet Iudaeorum et Graecorum copiosa multitudo qui vero increduli fuerunt Iudaei €suscitaverunt et ad iracundiam concitaverunt animas gentium adversus €fratres multo igitur tempore demorati sunt fiducialiter agentes in Domino €testimonium perhibente verbo gratiae suae €dante signa et prodigia fieri per manus eorum divisa est autem multitudo civitatis €et quidam quidem erant cum Iudaeis quidam vero cum apostolis cum autem factus esset impetus gentilium et Iudaeorum cum principibus €suis €ut contumeliis adficerent et lapidarent eos intellegentes confugerunt ad civitates Lycaoniae Lystram et Derben €et universam in circuitu regionem €et ibi evangelizantes erant et quidam vir in Lystris infirmus pedibus sedebat €claudus ex utero matris suae qui numquam ambulaverat hic audivit Paulum loquentem €qui intuitus eum et videns quia haberet fidem ut salvus €fieret dixit magna voce surge super pedes tuos rectus €et exilivit et ambulabat turbae autem cum vidissent quod fecerat Paulus €levaverunt vocem suam lycaonice dicentes €dii similes facti hominibus descenderunt ad nos et vocabant Barnaban Iovem Paulum vero Mercurium €quoniam ipse erat dux verbi sacerdos quoque Iovis qui erat ante civitatem €tauros et coronas ante ianuas adferens €cum populis volebat sacrificare quod ubi audierunt apostoli Barnabas et Paulus €conscissis tunicis suis exilierunt in turbas €clamantes et dicentes viri quid haec facitis €et nos mortales sumus similes vobis homines €adnuntiantes vobis ab his vanis converti ad Deum vivum €qui fecit caelum et terram et mare et omnia quae in eis sunt qui in praeteritis generationibus dimisit omnes gentes €ingredi in vias suas et quidem non sine testimonio semet ipsum reliquit benefaciens €de caelo dans pluvias et tempora fructifera €implens cibo et laetitia corda vestra et haec dicentes vix sedaverunt turbas ne sibi immolarent supervenerunt autem quidam ab Antiochia et Iconio Iudaei €et persuasis turbis lapidantesque Paulum traxerunt extra civitatem €aestimantes eum mortuum esse circumdantibus autem eum discipulis €surgens intravit civitatem €et postera die profectus est cum Barnaba in Derben cumque evangelizassent civitati illi et docuissent multos €reversi sunt Lystram et Iconium et Antiochiam confirmantes animas discipulorum €exhortantes ut permanerent in fide €et quoniam per multas tribulationes oportet nos intrare in regnum €Dei et cum constituissent illis per singulas ecclesias presbyteros €et orassent cum ieiunationibus €commendaverunt eos Domino in quem crediderunt transeuntesque Pisidiam venerunt Pamphiliam et loquentes in Pergen verbum Domini €descenderunt in Attaliam et inde navigaverunt Antiochiam €unde erant traditi gratiae Dei in opus quod conpleverunt cum autem venissent et congregassent ecclesiam €rettulerunt quanta fecisset Deus cum illis €quia aperuisset gentibus ostium fidei morati sunt autem tempus non modicum cum discipulis  et quidam descendentes de Iudaea docebant fratres €quia nisi circumcidamini secundum morem Mosi €non potestis salvi fieri facta ergo seditione non minima Paulo et Barnabae adversum illos €statuerunt ut ascenderent Paulus et Barnabas €et quidam alii ex illis €ad apostolos et presbyteros in Hierusalem super hac quaestione illi igitur deducti ab ecclesia €pertransiebant Foenicen et Samariam €narrantes conversionem gentium €et faciebant gaudium magnum omnibus fratribus cum autem venissent Hierosolymam €suscepti sunt ab ecclesia et ab apostolis et senioribus €adnuntiantes quanta Deus fecisset cum illis surrexerunt autem quidam de heresi Pharisaeorum qui crediderant €dicentes quia oportet circumcidi eos €praecipere quoque servare legem Mosi conveneruntque apostoli et seniores videre de verbo hoc cum autem magna conquisitio fieret €surgens Petrus dixit ad eos viri fratres €vos scitis quoniam ab antiquis diebus in nobis elegit Deus €per os meum audire gentes verbum evangelii et credere et qui novit corda Deus testimonium perhibuit €dans illis Spiritum Sanctum sicut et nobis et nihil discrevit inter nos et illos fide purificans corda eorum nunc ergo quid temptatis Deum €inponere iugum super cervicem discipulorum €quod neque patres nostri neque nos portare potuimus sed per gratiam Domini Iesu credimus salvari €quemadmodum et illi tacuit autem omnis multitudo €et audiebant Barnaban et Paulum narrantes €quanta fecisset Deus signa et prodigia in gentibus per eos et postquam tacuerunt €respondit Iacobus dicens viri fratres audite me Simeon narravit quemadmodum primum Deus visitavit €sumere ex gentibus populum nomini suo et huic concordant verba prophetarum sicut scriptum est post haec revertar €et aedificabo tabernaculum David quod €decidit €et diruta eius reaedificabo €et erigam illud ut requirant ceteri hominum Dominum €et omnes gentes super quas invocatum est nomen meum €dicit Dominus faciens haec notum a saeculo est Domino opus suum propter quod ego iudico non inquietari eos €qui ex gentibus convertuntur ad Deum sed scribere ad eos €ut abstineant se a contaminationibus simulacrorum €et fornicatione et suffocatis et sanguine Moses enim a temporibus antiquis habet in singulis civitatibus €qui eum praedicent in synagogis €ubi per omne sabbatum legitur tunc placuit apostolis et senioribus cum omni ecclesia €eligere viros ex eis et mittere Antiochiam cum Paulo et Barnaba €Iudam qui cognominatur Barsabban et Silam €viros primos in fratribus scribentes per manus eorum €apostoli et seniores fratres þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ¨˜—ƒhis qui sunt Antiochiae et Syriae et Ciliciae fratribus ex gentibus €salutem quoniam audivimus quia quidam ex nobis exeuntes €turbaverunt vos verbis evertentes animas vestras €quibus non mandavimus placuit nobis collectis in unum eligere viros et mittere ad vos €cum carissimis nostris Barnaba et Paulo hominibus qui tradiderunt animas suas €pro nomine Domini nostri Iesu Christi misimus ergo Iudam et Silam €qui et ipsi vobis verbis referent eadem visum est enim Spiritui Sancto et nobis €nihil ultra inponere vobis oneris quam haec necessario ut abstineatis vos ab immolatis simulacrorum €et sanguine suffocato et fornicatione €a quibus custodientes vos bene agetis valete illi igitur dimissi descenderunt Antiochiam €et congregata multitudine tradiderunt epistulam quam cum legissent gavisi sunt super consolatione Iudas autem et Silas et ipsi cum essent prophetae €verbo plurimo consolati sunt fratres et confirmaverunt facto autem ibi tempore €dimissi sunt cum pace a fratribus ad eos qui miserant illos ˜£Paulus autem et Barnabas demorabantur Antiochiae €docentes et evangelizantes cum aliis pluribus verbum Domini post aliquot autem dies dixit ad Barnaban Paulus €revertentes visitemus fratres per universas civitates €in quibus praedicavimus verbum Domini €quomodo se habeant Barnabas autem volebat secum adsumere et Iohannem €qui cognominatur Marcus Paulus autem rogabat eum qui €discessisset ab eis a Pamphilia €et non isset cum eis in opus €non debere recipi eum facta est autem dissensio €ita ut discederent ab invicem €et Barnabas adsumpto Marco navigaret Cyprum Paulus vero electo Sila profectus est €traditus gratiae Domini a fratribus perambulabat autem Syriam et Ciliciam confirmans ecclesias  pervenit autem in Derben et Lystram €et ecce discipulus quidam erat ibi nomine Timotheus €filius mulieris iudaeae fidelis patre gentili huic testimonium reddebant €qui in Lystris erant et Iconii fratres hunc voluit Paulus secum proficisci €et adsumens circumcidit eum €propter Iudaeos qui erant in illis locis €sciebant enim omnes quod pater eius gentilis esset cum autem pertransirent civitates €tradebant eis custodire dogmata €quae erant decreta ab apostolis et senioribus €qui essent Hierosolymis et ecclesiae quidem confirmabantur fide €et abundabant numero cotidie transeuntes autem Frygiam et Galatiae regionem €vetati sunt a Sancto Spiritu loqui verbum in €Asia cum venissent autem in Mysiam €temptabant ire Bithyniam €et non permisit eos Spiritus Iesu cum autem pertransissent Mysiam descenderunt Troadem et visio per noctem Paulo ostensa est €vir macedo quidam erat stans et deprecans eum et dicens €transiens in Macedoniam adiuva nos ut autem visum vidit statim quaesivimus proficisci in Macedoniam €certi facti quia vocasset nos Deus evangelizare eis navigantes autem a Troade recto cursu venimus Samothraciam €et sequenti die Neapolim et inde Philippis €quae est prima partis Macedoniae civitas colonia €eramus autem in hac urbe diebus aliquot conferentes die autem sabbatorum egressi sumus foras portam iuxta flumen €ubi videbatur oratio esse €et sedentes loquebamur mulieribus quae convenerant et quaedam mulier nomine Lydia €purpuraria civitatis Thyatirenorum colens Deum audivit €cuius Dominus aperuit cor €intendere his quae dicebantur a Paulo cum autem baptizata esset et domus eius €deprecata est dicens €si iudicastis me fidelem Domino esse €introite in domum meam et manete €et coegit nos factum est autem euntibus nobis ad orationem €puellam quandam habentem spiritum pythonem €obviare nobis €quae quaestum magnum praestabat dominis suis divinando haec subsecuta Paulum et nos clamabat dicens €isti homines servi Dei excelsi sunt €qui adnuntiant vobis viam salutis hoc autem faciebat multis diebus €dolens autem Paulus et conversus spiritui dixit €praecipio tibi in nomine Iesu Christi exire ab ea €et exiit eadem hora videntes autem domini eius quia exivit spes quaestus eorum €adprehendentes Paulum et Silam €perduxerunt in forum ad principes et offerentes eos magistratibus dixerunt €hii homines conturbant civitatem nostram cum sint Iudaei et adnuntiant morem quem non licet nobis suscipere neque facere €cum simus Romani et concurrit plebs adversus eos €et magistratus scissis tunicis eorum iusserunt virgis caedi et cum multas plagas eis inposuissent miserunt eos in carcerem €praecipientes custodi ut diligenter custodiret eos qui cum tale praeceptum accepisset €misit eos in interiorem carcerem €et pedes eorum strinxit in ligno media autem nocte Paulus et Silas adorantes laudabant Deum €et audiebant eos qui in custodia erant subito vero terraemotus factus est magnus €ita ut moverentur fundamenta carceris €et aperta sunt statim ostia omnia €et universorum vincula soluta sunt expergefactus autem custos carceris €et videns apertas ianuas carceris €evaginato gladio volebat se interficere €aestimans fugisse vinctos clamavit autem Paulus magna voce dicens €nihil feceris tibi mali €universi enim hic sumus petitoque lumine introgressus est €et tremefactus procidit Paulo et Silae et producens eos foras ait €domini quid me oportet facere ut salvus fiam at illi dixerunt €crede in Domino Iesu €et salvus eris tu et domus tua et locuti sunt ei verbum Domini cum omnibus qui erant in domo eius et tollens eos in illa hora noctis lavit plagas eorum €et baptizatus est ipse et omnes eius €continuo cumque perduxisset eos in domum suam adposuit eis mensam €et laetatus est cum omni domo sua credens Deo et cum dies factus esset miserunt magistratus lictores dicentes €dimitte homines illos nuntiavit autem custos carceris verba haec Paulo €quia miserunt magistratus ut dimittamini €nunc igitur exeuntes ite in pace Paulus autem dixit eis €caesos nos publice indemnatos homines romanos miserunt in carcerem €et nunc occulte nos eiciunt €non ita sed veniant et ipsi nos eiciant €nuntiaverunt autem magistratibus lictores verba haec €timueruntque audito quod Romani essent et venientes deprecati sunt eos €et educentes rogabant €ut egrederentur urbem exeuntes autem de carcere introierunt ad Lydiam €et visis fratribus consolati sunt eos et profecti sunt  cum autem perambulassent Amphipolim et Apolloniam €venerunt Thessalonicam ubi erat synagoga Iudaeorum secundum consuetudinem autem Paulus introivit ad eos €et per sabbata tria disserebat eis de scripturis adaperiens et insinuans €quia Christum oportuit pati et resurgere a mortuis €et quia hic est Christus Iesus quem ego adnuntio vobis et quidam ex eis crediderunt et adiuncti sunt Paulo et Silae €et de colentibus gentilibusque multitudo magna €et mulieres nobiles non paucae zelantes autem Iudaei €adsumentesque de vulgo viros quosdam malos €et turba facta concitaverunt civitatem €et adsistentes domui Iasonis €quaerebant eos producere in populum et cum non invenissent eos €trahebant Iasonem et quosdam fratres ad principes civitatis clamantes €quoniam hii qui orbem concitant €et huc venerunt quos suscepit Iason €et hii omnes contra decreta Caesaris faciunt €regem alium dicentes esse Iesum concitaverunt autem plebem et principes civitatis audientes haec et accepto satis ab Iasone et a ceteris €dimiserunt eos fratres vero confestim per noctem dimiserunt Paulum et Silam in Beroeam €qui cum advenissent €in synagogam Iudaeorum introierunt hii autem erant nobiliores eorum qui sunt Thessalonicae €qui susceperunt verbum cum omni aviditate €cotidie scrutantes scripturas si haec ita se haberent et multi quidem crediderunt ex eis €et gentilium mulierum honestarum et viri non pauci cum autem cognovissent in Thessalonica Iudaei €quia et Beroeae praedicatum est a Paulo verbum Dei €venerunt et illuc €commoventes et turbantes multitudinem statimque tunc Paulum dimiserunt fratres ut iret usque ad mare €Silas autem et Timotheus remanserunt ibi qui autem deducebant Paulum €perduxerunt usque Athenas €et accepto mandato ab eo ad Silam et Timotheum €ut quam celeriter venirent ad illum profecti sunt Paulus autem cum Athenis eos expectaret €incitabatur spiritus eius in ipso €videns idolatriae deditam civitatem disputabat igitur in synagoga cum Iudaeis et colentibus þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ¨‘˜‘‚et in foro per omnes dies ad eos qui aderant quidam autem epicurei et stoici philosophi disserebant cum eo €et quidam dicebant €quid vult seminiverbius hic dicere €alii vero novorum daemoniorum videtur adnuntiator esse €quia Iesum et resurrectionem adnuntiabat eis et adprehensum eum ad Ariopagum duxerunt dicentes €possumus scire quae est haec nova quae a te dicitur doctrina nova enim quaedam infers auribus nostris €volumus ergo scire quidnam velint haec esse Athenienses autem omnes et advenae hospites €ad nihil aliud vacabant nisi aut dicere aut audire aliquid novi stans autem Paulus in medio Ariopagi ait viri athenienses €per omnia quasi superstitiosiores vos video praeteriens enim et videns simulacra vestra €inveni et aram in qua scriptum erat ignoto deo €quod ergo ignorantes colitis hoc ego adnuntio vobis Deus qui fecit mundum et omnia quae in eo sunt €hic caeli et terrae cum sit Dominus €non in manufactis templis inhabitat nec manibus humanis colitur indigens aliquo €cum ipse det omnibus vitam et inspirationem et omnia fecitque ex uno omne genus hominum inhabitare super universam faciem €terrae €definiens statuta tempora et terminos habitationis eorum quaerere Deum si forte adtractent eum aut inveniant €quamvis non longe sit ab unoquoque nostrum in ipso enim vivimus et movemur et sumus €sicut et quidam vestrum poetarum dixerunt €ipsius enim et genus sumus genus ergo cum simus Dei €non debemus aestimare auro aut argento €aut lapidi sculpturae artis et cogitationis hominis €divinum esse simile et tempora quidem huius ignorantiae despiciens Deus €nunc adnuntiat hominibus ut omnes ubique paenitentiam agant eo quod statuit diem €in qua iudicaturus est orbem in aequitate €in viro in quo statuit €fidem praebens omnibus suscitans eum a mortuis cum audissent autem resurrectionem mortuorum €quidam quidem inridebant €quidam vero dixerunt audiemus te de hoc iterum sic Paulus exivit de medio eorum quidam vero viri adherentes ei crediderunt €in quibus et Dionisius Ariopagita €et mulier nomine Damaris et alii cum eis  post haec egressus ab Athenis venit Corinthum et inveniens quendam Iudaeum nomine Aquilam €Ponticum genere qui nuper venerat ab Italia €et Priscillam uxorem eius €eo quod praecepisset Claudius €discedere omnes Iudaeos a Roma €accessit ad eos et quia eiusdem erat artis €manebat apud eos et operabatur €erat autem scenofactoriae artis •cum venissent autem de Macedonia Silas et Timotheus €instabat verbo Paulus €testificans Iudaeis esse Christum Iesum contradicentibus autem eis et blasphemantibus €excutiens vestimenta dixit ad eos €sanguis vester super caput vestrum €mundus ego ex hoc ad gentes vadam et migrans inde €intravit in domum cuiusdam nomine Titi Iusti colentis €Deum €cuius domus erat coniuncta synagogae Crispus autem archisynagogus credidit Domino cum omni domo sua €et multi Corinthiorum audientes credebant et baptizabantur dixit autem Dominus nocte per visionem Paulo €noli timere sed loquere et ne taceas propter quod ego sum tecum €et nemo adponetur tibi ut noceat te €quoniam populus est mihi multus in €hac civitate sedit autem annum et sex menses €docens apud eos verbum Dei Gallione autem proconsule Achaiae €insurrexerunt uno animo Iudaei in Paulum €et adduxerunt eum ad tribunal dicentes €quia contra legem hic persuadet hominibus colere Deum incipiente autem Paulo aperire os dixit Gallio ad Iudaeos €si quidem esset iniquum aliquid aut facinus pessimum €o viri iudaei recte vos sustinerem si vero quaestiones sunt de verbo et nominibus et legis vestrae €vos ipsi videritis iudex ego horum nolo esse et minavit eos a tribunali adprehendentes autem omnes Sosthenen principem synagogae €percutiebant ante tribunal €et nihil eorum Gallioni curae erat Paulus vero cum adhuc sustinuisset dies multos €fratribus valefaciens navigavit Syriam €et cum eo Priscilla et Aquila €qui sibi totonderat in Cencris caput €habebat enim votum devenitque Ephesum et illos ibi reliquit €ipse vero ingressus synagogam disputavit cum Iudaeis rogantibus autem eis ut ampliori tempore maneret non consensit sed valefaciens et dicens iterum revertar ad vos Deo volente €profectus est ab Epheso et descendens Caesaream ascendit et salutavit ecclesiam €et descendit Antiochiam et facto ibi aliquanto tempore profectus est €perambulans ex ordine galaticam regionem et Frygiam €confirmans omnes discipulos Iudaeus autem quidam Apollo nomine €Alexandrinus natione vir eloquens €devenit Ephesum potens in scripturis hic erat edoctus viam Domini €et fervens spiritu loquebatur €et docebat diligenter ea quae sunt Iesu €sciens tantum baptisma Iohannis hic ergo coepit fiducialiter agere in synagoga €quem cum audissent Priscilla et Aquila adsumpserunt eum €et diligentius exposuerunt ei viam Dei cum autem vellet ire Achaiam €exhortati fratres scripserunt discipulis ut susciperent eum €qui cum venisset €contulit multum his qui crediderant vehementer enim Iudaeos revincebat publice €ostendens per scripturas esse Christum Iesum  factum est autem cum Apollo esset Corinthi €ut Paulus peragratis superioribus partibus veniret Ephesum €et inveniret quosdam discipulos dixitque ad eos si Spiritum Sanctum accepistis credentes €at illi ad eum €sed neque si Spiritus Sanctus est audivimus ille vero ait in quo ergo baptizati estis €qui dixerunt in Iohannis baptismate dixit autem Paulus €Iohannes baptizavit baptisma €paenitentiae populum dicens €in eum qui venturus esset post ipsum ut crederent hoc est in Iesum his auditis baptizati sunt in nomine Domini Iesu et cum inposuisset illis manum Paulus €venit Spiritus Sanctus super eos €et loquebantur linguis et prophetabant erant autem omnes viri fere duodecim introgressus autem synagogam €cum fiducia loquebatur per tres menses €disputans et suadens de regno Dei cum autem quidam indurarentur et non crederent €maledicentes viam coram multitudine €discedens ab eis segregavit discipulos €cotidie disputans in scola Tyranni hoc autem factum est per biennium €ita ut omnes qui habitabant in Asia audirent verbum Domini €Iudaei atque gentiles virtutesque non quaslibet Deus faciebat per manus €Pauli ita ut etiam super languidos deferrentur a corpore eius sudaria vel semicintia €et recedebant ab eis languores et spiritus nequam egrediebantur temptaverunt autem quidam et de circumeuntibus iudaeis exorcistis €invocare super eos qui habebant spiritus malos nomen Domini Iesu €dicentes adiuro vos per Iesum quem Paulus praedicat erant autem quidam Scevae Iudaei principis sacerdotum €septem filii €qui hoc faciebant respondens autem spiritus nequam dixit eis €Iesum novi et Paulum scio vos autem qui estis et insiliens homo in eos in quo erat daemonium pessimum €et dominatus amborum invaluit contra eos €ita ut nudi et vulnerati effugerent de domo illa hoc autem notum factum est omnibus Iudaeis atque gentilibus €qui habitabant Ephesi €et cecidit timor super omnes illos €et magnificabatur nomen Domini Iesu multique credentium veniebant €confitentes et adnuntiantes actus suos multi autem ex his qui fuerant curiosa sectati €contulerunt libros et conbuserunt coram omnibus €et conputatis pretiis illorum €invenerunt pecuniam denariorum quinquaginta milium ita fortiter verbum Dei crescebat €et confirmabatur his autem expletis posuit Paulus in Spiritu €transita Macedonia et Achaia ire Hierosolymam €dicens quoniam postquam fuero ibi oportet me et Romam videre mittens autem in Macedoniam duos ex ministrantibus sibi €Timotheum et Erastum €ipse remansit ad tempus in Asia facta est autem in illo tempore turbatio non €minima de via Demetrius enim quidam nomine argentarius €faciens aedes argenteas Dianae €praestabat artificibus non modicum quaestum quos convocans et eos qui eiusmodi €erant opifices dixit €viri scitis quia de hoc artificio adquisitio est nobis et videtis et auditis €quia non solum Ephesi sed paene totius Asiae €Paulus hic suadens avertit multam turbam dicens €quoniam non sunt dii qui manibus fiunt non solum autem haec periclitabitur nobis pars in redargutionem venire €sed et magnae deae Dianae templum in €nihilum reputabitur þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ¨“˜›„sed et destrui incipiet maiestas eius quam tota Asia et orbis colit his auditis repleti sunt ira et exclamaverunt dicentes €magna Diana Ephesiorum et impleta est civitas confusione €et impetum fecerunt uno animo in theatrum €rapto Gaio et Aristarcho Macedonibus comitibus Pauli Paulo autem volente intrare in populum €non permiserunt discipuli quidam autem et de Asiae principibus qui erant amici eius €miserunt ad eum rogantes ne se daret in theatrum alii autem aliud clamabant erat enim ecclesia confusa €et plures nesciebant qua ex causa convenissent de turba autem detraxerunt Alexandrum €propellentibus eum Iudaeis €Alexander ergo manu silentio postulato €volebat rationem reddere populo quem ut cognoverunt Iudaeum esse €vox facta est una omnium quasi per horas duas clamantium €magna Diana Ephesiorum et cum sedasset scriba turbas dixit viri ephesii €quis enim est hominum qui nesciat €Ephesiorum civitatem cultricem esse magnae Dianae Iovisque prolis cum ergo his contradici non possit €oportet vos sedatos esse et nihil temere agere adduxistis enim homines istos €neque sacrilegos neque blasphemantes deam vestram quod si Demetrius et qui cum eo sunt artifices €habent adversus aliquem causam €conventus forenses aguntur €et pro consulibus sunt €accusent invicem si quid autem alterius rei quaeritis €in legitima ecclesia poterit absolvi nam et periclitamur argui seditionis hodiernae €cum nullus obnoxius sit €de quo non possimus reddere rationem concursus €istius €et cum haec dixisset dimisit ecclesiam  postquam autem cessavit tumultus €vocatis Paulus discipulis €et exhortatus eos valedixit €et profectus est ut iret in Macedoniam cum autem perambulasset partes illas €et exhortatus eos fuisset multo sermone €venit ad Graeciam ubi cum fecisset menses tres €factae sunt illi insidiae a Iudaeis navigaturo in Syriam €habuitque consilium ut reverteretur per Macedoniam comitatus est autem eum Sopater Pyrri Beroensis €Thessalonicensium vero Aristarchus et Secundus €et Gaius Derbeus et Timotheus €Asiani vero Tychicus et Trophimus hii cum praecessissent sustinebant nos €Troade nos vero navigavimus post dies azymorum a Philippis €et venimus ad eos Troadem in diebus quinque €ubi demorati sumus diebus septem in una autem sabbati €cum convenissemus ad frangendum panem €Paulus disputabat eis profecturus in crastinum €protraxitque sermonem usque in mediam noctem erant autem lampades copiosae in cenaculo ubi eramus congregati sedens autem quidam adulescens nomine Eutychus super fenestram €cum mergeretur somno gravi disputante diu Paulo €eductus somno cecidit de tertio cenaculo €deorsum €et sublatus est mortuus ad quem cum descendisset Paulus €incubuit super eum et conplexus dixit €nolite turbari anima enim ipsius in eo est ascendens autem frangensque panem et gustans €satisque adlocutus usque in lucem sic profectus est adduxerunt autem puerum viventem et consolati sunt non minime nos autem ascendentes navem €enavigavimus in Asson inde suscepturi Paulum €sic enim disposuerat ipse per terram iter facturus cum autem convenisset nos in Asson €adsumpto eo venimus Mytilenen et inde navigantes sequenti die venimus contra Chium €et alia adplicuimus Samum €et sequenti venimus Miletum proposuerat enim Paulus transnavigare Ephesum €ne qua mora illi fieret in Asia €festinabat enim si possibile sibi esset €ut diem pentecosten faceret Hierosolymis a Mileto autem mittens Ephesum vocavit maiores natu ecclesiae qui cum venissent ad eum et simul essent dixit eis €vos scitis a prima die qua ingressus sum in Asiam €qualiter vobiscum per omne tempus fuerim serviens Domino cum omni humilitate et lacrimis €et temptationibus quae mihi acciderunt ex insidiis Iudaeorum quomodo nihil subtraxerim utilium €quo minus adnuntiarem vobis et docerem vos publice et per domos testificans Iudaeis atque gentilibus in Deum paenitentiam €et fidem in Dominum nostrum Iesum Christum et nunc ecce alligatus ego Spiritu vado in Hierusalem €quae in ea eventura sint mihi €ignorans nisi quod Spiritus Sanctus per omnes civitates protestatur mihi dicens €quoniam vincula et tribulationes me manent sed nihil horum vereor €nec facio animam pretiosiorem quam me €dummodo consummem cursum meum €et ministerium quod accepi a Domino Iesu €testificari evangelium gratiae Dei et nunc ecce ego scio quia amplius non videbitis faciem meam €vos omnes per quos transivi praedicans regnum Dei quapropter contestor vos hodierna die €quia mundus sum a sanguine omnium non enim subterfugi €quo minus adnuntiarem omne consilium Dei vobis adtendite vobis et universo gregi €in quo vos Spiritus Sanctus posuit episcopos €regere ecclesiam Dei quam adquisivit sanguine suo ego scio quoniam intrabunt post discessionem meam lupi graves in vos €non parcentes gregi et ex vobis ipsis exsurgent viri loquentes perversa €ut abducant discipulos post se propter quod vigilate memoria retinentes €quoniam per triennium nocte et die non cessavi €cum lacrimis monens unumquemque vestrum et nunc commendo vos Deo et verbo gratiae ipsius €qui potens est aedificare €et dare hereditatem in sanctificatis omnibus argentum aut aurum aut vestem nullius concupivi ipsi scitis €quoniam ad ea quae mihi opus erant et his qui mecum sunt €ministraverunt manus istae omnia ostendi vobis €quoniam sic laborantes oportet suscipere infirmos €ac meminisse verbi Domini Iesu quoniam ipse dixit €beatius est magis dare quam accipere et cum haec dixisset €positis genibus suis cum omnibus illis oravit magnus autem fletus factus est omnium €et procumbentes super collum Pauli osculabantur eum dolentes €maxime in verbo quo dixerat €quoniam amplius faciem eius non essent visuri €et deducebant eum ad navem  cum autem factum esset ut navigaremus abstracti ab eis €recto cursu venimus Cho €et sequenti die Rhodum et inde Patara et cum invenissemus navem transfretantem in Foenicen €ascendentes navigavimus cum paruissemus autem Cypro €et relinquentes eam ad sinistram €navigabamus in Syriam et venimus Tyrum €ibi enim navis erat expositura onus inventis autem discipulis mansimus ibi diebus septem €qui Paulo dicebant per Spiritum €ne ascenderet Hierosolymam et explicitis diebus profecti ibamus €deducentibus nos omnibus cum uxoribus et filiis €usque foras civitatem €et positis genibus in litore oravimus et cum valefecissemus invicem ascendimus in navem €illi autem redierunt in sua nos vero navigatione explicita a Tyro €descendimus Ptolomaida €et salutatis fratribus mansimus die una apud illos alia autem die profecti venimus Caesaream €et intrantes in domum Philippi evangelistae €qui erat de septem €mansimus apud eum huic autem erant filiae quattuor virgines €prophetantes et cum moraremur per dies aliquot €supervenit quidam a Iudaea propheta nomine Agabus is cum venisset ad nos €tulit zonam Pauli et alligans sibi pedes et manus dixit €haec dicit Spiritus Sanctus €virum cuius est zona haec sic alligabunt in Hierusalem Iudaei €et tradent in manus gentium quod cum audissemus rogabamus nos et qui loci illius erant €ne ascenderet Hierosolymam tunc respondit Paulus et dixit €quid facitis flentes et adfligentes cor meum €ego enim non solum alligari sed et mori in Hierusalem paratus sum €propter nomen Domini Iesu et cum ei suadere non possemus €quievimus dicentes Domini voluntas fiat post dies autem istos praeparati ascendebamus Hierusalem venerunt autem et ex discipulis a Caesarea nobiscum €adducentes apud quem hospitaremur €Mnasonem quendam Cyprium antiquum discipulum et cum venissemus Hierosolymam €libenter exceperunt nos fratres sequenti autem die €introibat Paulus nobiscum ad Iacobum €omnesque collecti sunt seniores quos cum salutasset narrabat per singula €quae fecisset Deus in gentibus per ministerium ipsius at illi cum audissent magnificabant Deum dixeruntque ei €vides frater quot milia sint in Iudaeis €qui crediderunt €et omnes aemulatores sunt legis audierunt autem de te quia discessionem doceas a Mose €eorum qui per gentes sunt Iudaeorum €dicens non debere circumcidere eos filios suos €neque secundum consuetudinem ingredi quid ergo est €utique oportet convenire multitudinem €audient enim te supervenisse þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ¨•˜—hoc ergo fac quod tibi dicimus €sunt nobis viri quattuor votum habentes super se his adsumptis sanctifica te cum illis €et inpende in illis ut radant capita €et scient omnes quia quae de te audierunt falsa sunt €sed ambulas et ipse custodiens legem de his autem qui crediderunt ex gentibus €nos scripsimus iudicantes ut abstineant se ab idolis immolato €et sanguine et suffocato et fornicatione tunc Paulus adsumptis viris €postera die purificatus cum illis intravit in templum €adnuntians expletionem dierum purificationis €donec offerretur pro unoquoque eorum oblatio dum autem septem dies consummarentur €hii qui de Asia erant Iudaei cum vidissent eum in templo €concitaverunt omnem populum €et iniecerunt ei manus clamantes viri israhelitae adiuvate €hic est homo qui adversus populum et legem et locum hunc omnes ubique €docens €insuper et gentiles induxit in templum €et violavit sanctum locum istum viderant enim Trophimum Ephesium in civitate cum ipso €quem aestimaverunt quoniam in templum induxisset Paulus commotaque est civitas tota et facta est concursio populi €et adprehendentes Paulum trahebant eum extra templum €et statim clausae sunt ianuae quaerentibus autem eum occidere €nuntiatum est tribuno cohortis quia tota confunditur Hierusalem qui statim adsumptis militibus et centurionibus €decucurrit ad illos €qui cum vidissent tribunum et milites €cessaverunt percutere Paulum tunc accedens tribunus adprehendit eum €et iussit alligari catenis duabus €et interrogabat quis esset et quid fecisset alii autem aliud clamabant in turba €et cum non posset certum cognoscere prae tumultu €iussit duci eum in castra et cum venisset ad gradus €contigit ut portaretur a militibus propter vim populi sequebatur enim multitudo populi clamans tolle eum et cum coepisset induci in castra Paulus dicit tribuno €si licet mihi loqui aliquid ad te €qui dixit graece nosti nonne tu es Aegyptius qui ante hos dies tumultum concitasti €et eduxisti in desertum quattuor milia virorum sicariorum et dixit ad eum Paulus €ego homo sum quidem iudaeus a Tarso Ciliciae €non ignotae civitatis municeps €rogo autem te permitte mihi loqui ad populum et cum ille permisisset €Paulus stans in gradibus annuit manu ad plebem €et magno silentio facto adlocutus est hebraea lingua €dicens  viri fratres et patres audite quam ad vos nunc reddo rationem cum audissent autem €quia hebraea lingua loquitur ad illos €magis praestiterunt silentium et dixit €ego sum vir iudaeus natus Tarso Ciliciae €nutritus autem in ista civitate secus pedes Gamalihel €eruditus iuxta veritatem paternae legis €aemulator legis sicut et vos omnes estis hodie qui hanc viam persecutus sum usque ad mortem €alligans et tradens in custodias viros ac mulieres sicut princeps sacerdotum testimonium mihi reddit €et omnes maiores natu €a quibus et epistulas accipiens ad fratres €Damascum pergebam €ut adducerem inde vinctos in Hierusalem uti punirentur factum est autem eunte me et adpropinquante Damasco €media die subito de caelo circumfulsit me lux copiosa et decidens in terram audivi vocem dicentem mihi €Saule Saule quid me persequeris ego autem respondi quis es Domine €dixitque ad me ego sum Iesus Nazarenus quem tu persequeris et qui mecum erant lumen quidem viderunt €vocem autem non audierunt eius qui loquebatur mecum et dixi quid faciam Domine €Dominus autem dixit ad me surgens vade Damascum €et ibi tibi dicetur de omnibus quae te oporteat facere et cum non viderem prae claritate luminis illius €ad manum deductus a comitibus veni Damascum Ananias autem quidam vir €secundum legem testimonium habens ab omnibus habitantibus €Iudaeis veniens ad me et adstans dixit mihi Saule frater respice €et ego eadem hora respexi in eum at ille dixit Deus patrum nostrorum praeordinavit te €ut cognosceres voluntatem eius €et videres Iustum et audires vocem ex ore eius quia eris testis illius ad omnes homines eorum quae vidisti et audisti et nunc quid moraris €exsurge baptizare et ablue peccata tua €invocato nomine ipsius factum est autem revertenti mihi in Hierusalem et oranti in templo €fieri me in stupore mentis et videre illum dicentem mihi €festina et exi velociter ex Hierusalem €quoniam non recipient testimonium tuum de me et ego dixi €Domine ipsi sciunt quia ego eram concludens in carcerem €et caedens per synagogas eos qui credebant in te et cum funderetur sanguis Stephani testis tui €ego adstabam et consentiebam €et custodiebam vestimenta interficientium illum et dixit ad me €vade quoniam ego in nationes longe mittam te audiebant autem eum usque ad hoc verbum €et levaverunt vocem suam dicentes €tolle de terra eiusmodi €non enim fas est eum vivere vociferantibus autem eis et proicientibus vestimenta sua €et pulverem iactantibus in aerem iussit tribunus induci eum in castra et flagellis caedi et torqueri eum €ut sciret propter quam causam sic adclamarent ei et cum adstrinxissent eum loris €dixit adstanti sibi centurioni Paulus €si hominem romanum et indemnatum licet vobis flagellare quo audito centurio accessit ad tribunum €et nuntiavit dicens quid acturus es €hic enim homo civis romanus est accedens autem tribunus dixit illi €dic mihi tu Romanus es €at ille dixit etiam et respondit tribunus €ego multa summa civitatem hanc consecutus €sum €et Paulus ait ego autem et natus sum protinus ergo discesserunt ab illo qui eum torturi erant €tribunus quoque timuit postquam rescivit €quia civis romanus esset et quia alligasset eum postera autem die volens scire diligentius €qua ex causa accusaretur a Iudaeis €solvit eum et iussit sacerdotes convenire et omne concilium €et producens Paulum statuit inter illos  intendens autem concilium Paulus ait viri fratres €ego omni conscientia bona conversatus sum ante Deum €usque in hodiernum diem princeps autem sacerdotum Ananias praecepit adstantibus sibi €percutere os eius tunc Paulus ad eum dixit €percutiet te Deus paries dealbate €et tu sedens iudicas me secundum legem €et contra legem iubes me percuti et qui adstabant dixerunt summum sacerdotem Dei maledicis dixit autem Paulus nesciebam fratres quia princeps est sacerdotum €scriptum est enim principem populi tui non maledices sciens autem Paulus €quia una pars esset Sadducaeorum et altera Pharisaeorum €exclamavit in concilio viri fratres €ego Pharisaeus sum filius Pharisaeorum €de spe et resurrectione mortuorum ego iudicor et cum haec dixisset €facta est dissensio inter Pharisaeos et Sadducaeos €et soluta est multitudo Sadducaei enim dicunt €non esse resurrectionem neque angelum neque spiritum €Pharisaei autem utrumque confitentur factus est autem clamor magnus €et surgentes quidam Pharisaeorum pugnabant €dicentes €nihil mali invenimus in homine isto €quod si spiritus locutus est ei aut angelus et cum magna dissensio facta esset €timens tribunus ne discerperetur Paulus ab ipsis €iussit milites descendere et rapere eum de medio eorum €ac deducere eum in castra sequenti autem nocte adsistens ei Dominus ait constans esto €sicut enim testificatus es de me Hierusalem €sic te oportet et Romae testificari facta autem die collegerunt se quidam ex Iudaeis €et devoverunt se dicentes €neque manducaturos neque bibituros donec occiderent Paulum erant autem plus quam quadraginta €qui hanc coniurationem fecerant qui accesserunt ad principes sacerdotum et seniores et dixerunt €devotione devovimus nos nihil gustaturos €donec occidamus Paulum nunc ergo vos notum facite tribuno cum concilio €ut producat illum ad vos €tamquam aliquid certius cognituri de eo €nos vero priusquam adpropiet parati sumus interficere illum quod cum audisset filius sororis Pauli insidias €venit et intravit in castra nuntiavitque Paulo vocans autem Paulus ad se unum ex centurionibus ait €adulescentem hunc perduc ad tribunum €habet enim aliquid indicare illi et ille quidem adsumens eum duxit ad tribunum et ait €vinctus Paulus vocans rogavit me €hunc adulescentem perducere ad te habentem aliquid loqui tibi adprehendens autem tribunus manum illius €secessit cum eo seorsum et interrogavit illum €quid est quod habes indicare mihi ille autem dixit €Iudaeis convenit rogare te þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ¨—˜”ƒut crastina die Paulum producas in concilium €quasi aliquid certius inquisituri sint de illo tu vero ne credideris illis €insidiantur enim ei ex eis viri amplius €quadraginta €qui se devoverunt non manducare neque bibere €donec interficiant eum €et nunc parati sunt expectantes promissum tuum tribunus igitur dimisit adulescentem €praecipiens ne cui loqueretur quoniam haec nota sibi fecisset et vocatis duobus centurionibus dixit illis €parate milites ducentos ut eant usque Caesaream €et equites septuaginta et lancearios ducentos €a tertia hora noctis et iumenta praeparate ut inponentes Paulum €salvum perducerent ad Felicem praesidem ˜šscribens epistulam continentem haec €Claudius Lysias optimo praesidi Felici salutem virum hunc conprehensum a Iudaeis et incipientem interfici ab eis €superveniens cum exercitu eripui cognito quia Romanus est volensque scire causam quam obiciebant illi €deduxi eum in concilium eorum quem inveni accusari de quaestionibus legis ipsorum €nihil vero dignum morte aut vinculis habentem crimen et cum mihi perlatum esset de insidiis €quas paraverunt ei €misi ad te €denuntians et accusatoribus ut dicant apud te milites ergo secundum praeceptum sibi €adsumentes Paulum duxerunt per noctem in Antipatridem et postera die dimissis equitibus ut irent cum eo €reversi sunt ad castra qui cum venissent Caesaream et tradidissent epistulam praesidi €statuerunt ante illum et Paulum cum legisset autem et interrogasset de qua provincia esset €et cognoscens quia de Cilicia audiam te inquit cum et accusatores tui venerint €iussitque in praetorio Herodis custodiri eum  post quinque autem dies descendit princeps sacerdotum Ananias €cum senioribus quibusdam et Tertullo quodam oratore €qui adierunt praesidem adversus Paulum et citato Paulo coepit accusare Tertullus dicens €cum in multa pace agamus per te €et multa corrigantur per tuam providentiam semper et ubique suscipimus optime Felix €cum omni gratiarum actione ne diutius autem te protraham €oro breviter audias nos pro tua clementia invenimus hunc hominem pestiferum €et concitantem seditiones omnibus Iudaeis in universo orbe €et auctorem seditionis sectae Nazarenorum qui etiam templum violare conatus est €quem et adprehendimus ˜ˆa quo poteris ipse iudicans de omnibus istis cognoscere €de quibus nos accusamus eum adiecerunt autem et Iudaei dicentes haec ita se habere respondit autem Paulus annuente sibi praeside dicere €ex multis annis esse te iudicem genti huic sciens €bono animo pro me satisfaciam potes enim cognoscere €quia non plus sunt dies mihi quam duodecim €ex quo ascendi adorare in Hierusalem et neque in templo invenerunt me cum aliquo disputantem €aut concursum facientem turbae €neque in synagogis neque in civitate neque probare possunt tibi de quibus nunc accusant me confiteor autem hoc tibi €quod secundum sectam quam dicunt heresim €sic deservio patrio Deo meo €credens omnibus quae in lege et prophetis scripta sunt spem habens in Deum quam et hii ipsi expectant €resurrectionem futuram iustorum et iniquorum in hoc et ipse studeo €sine offendiculo conscientiam habere ad Deum et ad homines semper post annos autem plures €elemosynas facturus in gentem meam veni et oblationes et vota in quibus invenerunt me purificatum in templo €non cum turba neque cum tumultu quidam autem ex Asia Iudaei quos oportebat apud te praesto esse €et accusare si quid haberent adversum me aut hii ipsi dicant si quid invenerunt in me iniquitatis €cum stem in concilio nisi de una hac solummodo voce qua clamavi inter eos stans €quoniam de resurrectione mortuorum ego iudicor hodie a vobis distulit autem illos Felix certissime sciens de via €dicens cum tribunus Lysias descenderit audiam vos iussitque centurioni custodiri eum et habere requiem €nec quemquam prohibere de suis ministrare ei post aliquot autem dies €veniens Felix cum Drusilla uxore sua quae erat Iudaea €vocavit Paulum et audivit ab eo fidem quae est in Iesum Christum disputante autem illo de iustitia et castitate et de iudicio €futuro €timefactus Felix respondit €quod nunc adtinet vade tempore autem oportuno accersiam te simul et sperans quia pecunia daretur €a Paulo €propter quod et frequenter accersiens eum loquebatur cum eo biennio autem expleto accepit successorem Felix Porcium Festum €volens autem gratiam praestare Iudaeis €Felix reliquit Paulum vinctum  Festus ergo cum venisset in provinciam €post triduum ascendit Hierosolymam a Caesarea adieruntque eum principes sacerdotum et primi €Iudaeorum adversus Paulum €et rogabant eum postulantes gratiam adversum eum €ut iuberet perduci eum Hierusalem €insidias tendentes ut eum interficerent in via Festus autem respondit servari Paulum in Caesarea €se autem maturius profecturum qui ergo in vobis ait potentes sunt descendentes simul €si quod est in viro crimen accusent eum demoratus autem inter eos dies non amplius quam octo aut decem €descendit Caesaream €et altera die sedit pro tribunali et iussit Paulum adduci qui cum perductus esset €circumsteterunt eum qui ab Hierosolyma descenderant Iudaei €multas et graves causas obicientes quas non poterant probare Paulo autem rationem reddente €quoniam neque in legem Iudaeorum €neque in templum neque in Caesarem quicquam peccavi Festus autem volens Iudaeis gratiam praestare €respondens Paulo dixit €vis Hierosolymam ascendere et ibi de his iudicari apud me dixit autem Paulus €ad tribunal Caesaris sto ubi me oportet iudicari €Iudaeis non nocui sicut tu melius nosti si enim nocui aut dignum morte aliquid feci non recuso mori €si vero nihil est eorum quae hii accusant me €nemo potest me illis donare Caesarem appello tunc Festus cum consilio locutus respondit €Caesarem appellasti ad Caesarem ibis et cum dies aliquot transacti essent €Agrippa rex et Bernice descenderunt Caesaream €ad salutandum Festum et cum dies plures ibi demorarentur €Festus regi indicavit de Paulo dicens €vir quidam est derelictus a Felice vinctus de quo cum essem Hierosolymis €adierunt me principes sacerdotum et seniores Iudaeorum €postulantes adversus illum damnationem ad quos respondi €quia non est consuetudo Romanis €donare aliquem hominem €priusquam is qui accusatur praesentes habeat accusatores €locumque defendendi accipiat ad abluenda crimina cum ergo huc convenissent €sine ulla dilatione sequenti die sedens pro tribunali €iussi adduci virum de quo cum stetissent accusatores €nullam causam deferebant de quibus ego suspicabar malum quaestiones vero quasdam de sua superstitione habebant adversus eum €et de quodam Iesu defuncto quem adfirmabat Paulus vivere haesitans autem ego de huiusmodi quaestione dicebam €si vellet ire Hierosolymam et ibi iudicari de istis Paulo autem appellante €ut servaretur ad Augusti cognitionem €iussi servari eum donec mittam eum ad Caesarem Agrippa autem ad Festum €volebam et ipse hominem audire €cras inquit audies eum altera autem die €cum venisset Agrippa et Bernice cum multa ambitione €et introissent in auditorium €cum tribunis et viris principalibus civitatis €et iubente Festo adductus est Paulus et dixit Festus €Agrippa rex et omnes qui simul adestis nobiscum viri €videtis hunc de quo omnis multitudo Iudaeorum interpellavit me €Hierosolymis petens et hic €clamantes non oportere eum vivere amplius ego vero conperi nihil dignum eum morte admisisse €ipso autem hoc appellante Augustum iudicavi mittere de quo quid certum scribam domino non habeo €propter quod produxi eum ad vos et maxime ad te rex Agrippa €ut interrogatione facta habeam quid scribam sine ratione enim mihi videtur mittere vinctum €et causas eius non significare  Agrippa vero ad Paulum ait €permittitur tibi loqui pro temet ipso €tunc Paulus extenta manu coepit rationem reddere de omnibus quibus accusor a Iudaeis rex Agrippa €aestimo me beatum apud te cum sim defensurus me hodie maxime te sciente omnia quae apud Iudaeos sunt €consuetudines et quaestiones €propter quod obsecro patienter me audias et quidem vitam meam a iuventute €quae ab initio fuit in gente mea in Hierosolymis €noverunt omnes Iudaei praescientes me ab initio €si velint testimonium perhibere þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ¨š•ƒquoniam secundum certissimam sectam nostrae religionis vixi Pharisaeus et nunc in spe quae ad patres nostros repromissionis facta est a Deo €sto iudicio subiectus in quam duodecim tribus nostrae nocte ac die €deservientes sperant devenire €de qua spe accusor a Iudaeis rex quid incredibile iudicatur apud vos si Deus mortuos suscitat et ego quidem existimaveram €me adversus nomen Iesu Nazareni debere multa €contraria agere quod et feci Hierosolymis €et multos sanctorum ego in carceribus inclusi €a principibus sacerdotum potestate accepta €et cum occiderentur detuli sententiam et per omnes synagogas frequenter puniens eos conpellebam blasphemare €et amplius insaniens in eos €persequebar usque in exteras civitates in quibus dum irem Damascum €cum potestate et permissu principum sacerdotum die media in via vidi rex €de caelo supra splendorem solis circumfulsisse me lumen €et eos qui mecum simul erant omnesque nos cum decidissemus in terram €audivi vocem loquentem mihi hebraica lingua €Saule Saule quid me persequeris €durum est tibi contra stimulum calcitrare ego autem dixi quis es Domine €Dominus autem dixit ego sum Iesus quem tu persequeris sed exsurge et sta super pedes tuos €ad hoc enim apparui tibi €ut constituam te ministrum et testem eorum quae vidisti €et eorum quibus apparebo tibi eripiens te de populo et gentibus €in quas nunc ego mitto te aperire oculos eorum €ut convertantur a tenebris ad lucem et de potestate Satanae ad Deum €ut accipiant remissionem peccatorum €et sortem inter sanctos per fidem quae est in me unde rex Agrippa non fui incredulus caelestis visionis sed his qui sunt Damasci primum et Hierosolymis €et in omnem regionem Iudaeae et gentibus adnuntiabam €ut paenitentiam agerent et converterentur ad Deum €digna paenitentiae opera facientes hac ex causa me Iudaei cum essem in templo €conprehensum temptabant interficere auxilio autem adiutus Dei €usque in hodiernum diem sto testificans minori atque maiori €nihil extra dicens quam ea €quae prophetae sunt locuti futura esse et Moses si passibilis Christus €si primus ex resurrectione mortuorum €lumen adnuntiaturus est populo et gentibus haec loquente eo et rationem reddente Festus magna voce dixit €insanis Paule multae te litterae ad insaniam convertunt at Paulus non insanio inquit €optime Feste €sed veritatis et sobrietatis verba eloquor scit enim de his rex ad quem et constanter loquor €latere enim eum nihil horum arbitror €neque enim in angulo quicquam horum gestum est credis rex Agrippa prophetis scio quia credis Agrippa autem ad Paulum €in modico suades me Christianum fieri et Paulus opto apud Deum et in modico et in magno €non tantum te sed et omnes hos qui audiunt hodie €fieri tales qualis et ego sum exceptis vinculis his et exsurrexit rex et praeses et Bernice et qui adsidebant €eis et cum secessissent loquebantur ad invicem dicentes €quia nihil morte aut vinculorum dignum quid facit homo iste Agrippa autem Festo dixit €dimitti poterat homo hic si non appellasset Caesarem  ut autem iudicatum est eum navigare in Italiam €et tradi Paulum cum reliquis custodiis centurioni nomine €Iulio cohortis Augustae ascendentes autem navem hadrumetinam €incipientem navigare circa Asiae loca sustulimus €perseverante nobiscum Aristarcho Macedone Thessalonicense sequenti autem die devenimus Sidonem €humane autem tractans Iulius Paulum €permisit ad amicos ire et curam sui agere et inde cum sustulissemus subnavigavimus Cypro €propterea quod essent venti contrarii et pelagus Ciliciae et Pamphiliae navigantes €venimus Lystram quae est Lyciae et ibi inveniens centurio navem alexandrinam navigantem in Italiam €transposuit nos in eam et cum multis diebus tarde navigaremus €et vix devenissemus contra Cnidum prohibente nos vento €adnavigavimus Cretae secundum Salmonem et vix iuxta navigantes €venimus in locum quendam qui vocatur Boni portus €cui iuxta erat civitas Thalassa multo autem tempore peracto €et cum iam non esset tuta navigatio €eo quod et ieiunium iam praeterisset €consolabatur Paulus dicens eis €viri video quoniam cum iniuria et multo damno €non solum oneris et navis €sed etiam animarum nostrarum incipit esse navigatio centurio autem gubernatori et nauclerio magis credebat €quam his quae a Paulo dicebantur et cum aptus portus non esset ad hiemandum €plurimi statuerunt consilium navigare inde €si quo modo possent devenientes Phoenice hiemare €portum Cretae respicientem ad africum et ad chorum adspirante autem austro aestimantes propositum se tenere €cum sustulissent de Asson legebant Cretam non post multum autem €misit se contra ipsam ventus typhonicus qui vocatur euroaquilo cumque arrepta esset navis €et non posset conari in ventum €data nave flatibus ferebamur insulam autem quandam decurrentes €quae vocatur Caudam €potuimus vix obtinere scapham qua sublata adiutoriis utebantur accingentes navem €timentes ne in Syrtim inciderent €submisso vase sic ferebantur valide autem nobis tempestate iactatis €sequenti die iactum fecerunt et tertia die suis manibus armamenta navis proiecerunt neque sole autem neque sideribus apparentibus per €plures dies €et tempestate non exigua inminente €iam ablata erat spes omnis salutis nostrae et cum multa ieiunatio fuisset €tunc stans Paulus in medio eorum dixit €oportebat quidem o viri audito me non tollere a Creta €lucrique facere iniuriam hanc et iacturam et nunc suadeo vobis bono animo esse €amissio enim nullius animae erit ex vobis praeterquam navis adstitit enim mihi hac nocte angelus Dei €cuius sum ego et cui deservio dicens ne timeas Paule Caesari te oportet adsistere €et ecce donavit tibi Deus omnes qui navigant tecum propter quod bono animo estote viri €credo enim Deo quia sic erit €quemadmodum dictum est mihi in insulam autem quandam oportet nos devenire sed posteaquam quartadecima nox supervenit €navigantibus nobis in Hadria €circa mediam noctem suspicabantur nautae €apparere sibi aliquam regionem qui submittentes invenerunt €passus viginti €et pusillum inde separati invenerunt passus quindecim timentes autem ne in aspera loca incideremus €de puppi mittentes anchoras quattuor optabant diem fieri nautis vero quaerentibus fugere de navi €cum misissent scapham in mare sub obtentu €quasi a prora inciperent anchoras extendere dixit Paulus centurioni et militibus €nisi hii in navi manserint vos salvi fieri non potestis tunc absciderunt milites funes scaphae €et passi sunt eam excidere et cum lux inciperet fieri €rogabat Paulus omnes sumere cibum dicens €quartadecima hodie die expectantes €ieiuni permanetis nihil accipientes propter quod rogo vos accipere cibum pro salute vestra €quia nullius vestrum capillus de capite peribit et cum haec dixisset €sumens panem gratias egit Deo in conspectu omnium €et cum fregisset coepit manducare animaequiores autem facti omnes €et ipsi adsumpserunt cibum eramus vero universae animae in navi ducentae septuaginta sex et satiati cibo adleviabant navem €iactantes triticum in mare cum autem dies factus esset terram non agnoscebant €sinum vero quendam considerabant habentem litus €in quem cogitabant si possent eicere navem et cum anchoras abstulissent €committebant se mari €simul laxantes iuncturas gubernaculorum €et levato artemone €secundum flatum aurae tendebant ad litus et cum incidissemus in locum bithalassum €inpegerunt navem €et prora quidem fixa manebat inmobilis €puppis vero solvebatur a vi maris militum autem consilium fuit ut custodias occiderent €ne quis cum enatasset effugeret centurio autem volens servare Paulum prohibuit fieri €iussitque eos qui possent natare mittere se primos €et evadere et ad terram exire et ceteros alios in tabulis ferebant €quosdam super ea quae de navi essent €et sic factum est ut omnes animae evaderent ad terram  et cum evasissemus tunc cognovimus €quia Militene insula vocatur €barbari vero praestabant non modicam humanitatem nobis accensa enim pyra reficiebant nos omnes €propter imbrem qui inminebat et frigus cum congregasset autem Paulus sarmentorum aliquantam €multitudinem €et inposuisset super ignem €vipera a calore cum processisset invasit manum eius þï€Öõìçáôåÿï°µ²ÿï‚Áãôóÿ¨œ”ut vero viderunt barbari pendentem bestiam de manu eius €ad invicem dicebant utique homicida est homo hic €qui cum evaserit de mari €Ultio non sinit vivere et ille quidem excutiens bestiam in ignem nihil mali passus est at illi existimabant eum in tumorem convertendum €et subito casurum et mori €diu autem illis sperantibus €et videntibus nihil mali in eo fieri €convertentes se dicebant eum esse deum in locis autem illis erant praedia principis insulae nomine Publii €qui nos suscipiens triduo benigne exhibuit contigit autem patrem Publii febribus et dysenteria vexatum iacere €ad quem Paulus intravit €et cum orasset et inposuisset ei manus salvavit eum quo facto et omnes qui in insula habebant infirmitates €accedebant et curabantur qui etiam multis honoribus nos honoraverunt €et navigantibus inposuerunt quae necessaria erant post menses autem tres navigavimus in nave alexandrina €quae in insula hiemaverat €cui erat insigne Castorum et cum venissemus Syracusam mansimus ibi triduo inde circumlegentes devenimus Regium €et post unum diem flante austro €secunda die venimus Puteolos ubi inventis fratribus rogati sumus manere apud eos dies septem €et sic venimus Romam et inde cum audissent fratres occurrerunt nobis €usque ad Appii Forum et Tribus Tabernis €quos cum vidisset Paulus gratias agens Deo accepit fiduciam cum venissemus autem Romam €permissum est Paulo manere sibimet cum custodiente se milite post tertium autem diem convocavit primos Iudaeorum €cumque convenissent dicebat eis €ego viri fratres nihil adversus plebem faciens aut morem paternum €vinctus ab Hierosolymis traditus sum in manus Romanorum qui cum interrogationem de me habuissent €voluerunt me dimittere €eo quod nulla causa esset mortis in me contradicentibus autem Iudaeis coactus sum appellare Caesarem €non quasi gentem meam habens aliquid accusare propter hanc igitur causam rogavi vos videre et adloqui €propter spem enim Israhel catena hac circumdatus sum at illi dixerunt ad eum €nos neque litteras accepimus de te a Iudaea €neque adveniens aliquis fratrum nuntiavit €aut locutus est quid de te malum rogamus autem a te audire quae sentis €nam de secta hac notum est nobis quia ubique ei contradicitur cum constituissent autem illi diem €venerunt ad eum in hospitium plures €quibus exponebat testificans regnum Dei €suadensque eos de Iesu ex lege Mosi et prophetis €a mane usque ad vesperam et quidam credebant his quae dicebantur €quidam vero non credebant cumque invicem non essent consentientes discedebant €dicente Paulo unum verbum €quia bene Spiritus Sanctus locutus est €per Esaiam prophetam ad patres nostros dicens €vade ad populum istum et dic €aure audietis et non intellegetis €et videntes videbitis et non perspicietis incrassatum est enim cor populi huius €et auribus graviter audierunt et oculos suos conpresserunt €ne forte videant oculis et auribus audiant et corde intellegant €et convertantur et sanem illos notum ergo sit vobis €quoniam gentibus missum est hoc salutare Dei €ipsi et audient ˜žmansit autem biennio toto in suo conducto €et suscipiebat omnes qui ingrediebantur ad eum praedicans regnum Dei €et docens quae sunt de Domino Iesu Christo €cum omni fiducia sine prohibitione àï‚Òïíÿ¡Paulus servus Christi Iesu vocatus apostolus €segregatus in evangelium Dei quod ante promiserat per prophetas suos in scripturis sanctis de Filio suo qui factus est ex semine David secundum €carnem qui praedestinatus est Filius Dei in virtute €secundum Spiritum sanctificationis €ex resurrectione mortuorum Iesu Christi Domini nostri per quem accepimus gratiam et apostolatum €ad oboediendum fidei in omnibus gentibus pro nomine eius in quibus estis et vos vocati Iesu Christi omnibus qui sunt Romae dilectis Dei €vocatis sanctis €gratia vobis et pax a Deo Patre nostro et Domino Iesu Christo primum quidem gratias ago Deo meo per Iesum Christum €pro omnibus vobis €quia fides vestra adnuntiatur in universo mundo testis enim mihi est Deus €cui servio in spiritu meo in evangelio Filii eius €quod sine intermissione memoriam vestri facio semper in orationibus meis €obsecrans si quo modo tandem aliquando prosperum iter habeam €in voluntate Dei veniendi ad vos desidero enim videre vos €ut aliquid inpertiar gratiae vobis spiritalis €ad confirmandos vos id est simul consolari in vobis €per eam quae invicem est fidem vestram atque €meam nolo autem vos ignorare fratres €quia saepe proposui venire ad vos €et prohibitus sum usque adhuc €ut aliquem fructum habeam et in vobis €sicut et in ceteris gentibus Graecis ac barbaris sapientibus et insipientibus debitor sum ita quod in me promptum est €et vobis qui Romae estis evangelizare non enim erubesco evangelium €virtus enim Dei est in salutem omni credenti €Iudaeo primum et Graeco iustitia enim Dei in eo revelatur ex fide in fidem €sicut scriptum est iustus autem ex fide vivit revelatur enim ira Dei de caelo €super omnem impietatem et iniustitiam hominum €eorum qui veritatem in iniustitiam detinent quia quod notum est Dei manifestum est in illis €Deus enim illis manifestavit invisibilia enim ipsius a creatura mundi €per ea quae facta sunt intellecta conspiciuntur €sempiterna quoque eius virtus et divinitas €ut sint inexcusabiles quia cum cognovissent Deum €non sicut Deum glorificaverunt aut gratias egerunt €sed evanuerunt in cogitationibus suis €et obscuratum est insipiens cor eorum dicentes enim se esse sapientes stulti facti sunt et mutaverunt gloriam incorruptibilis Dei €in similitudinem imaginis corruptibilis hominis €et volucrum et quadrupedum et serpentium propter quod tradidit illos Deus in desideria cordis eorum in €inmunditiam €ut contumeliis adficiant corpora sua in semet ipsis qui commutaverunt veritatem Dei in mendacio €et coluerunt et servierunt creaturae potius quam creatori €qui est benedictus in saecula amen propterea tradidit illos Deus in passiones ignominiae €nam feminae eorum inmutaverunt naturalem usum €in eum usum qui est contra naturam similiter autem et masculi relicto naturali usu feminae €exarserunt in desideriis suis in invicem €masculi in masculos turpitudinem operantes €et mercedem quam oportuit erroris sui in semet ipsis €recipientes et sicut non probaverunt Deum habere in notitia €tradidit eos Deus in reprobum sensum €ut faciant quae non conveniunt repletos omni iniquitate malitia fornicatione avaritia nequitia €plenos invidia homicidio contentione dolo malignitate €susurrones detractores Deo odibiles €contumeliosos superbos elatos inventores malorum €parentibus non oboedientes insipientes inconpositos sine affectione €absque foedere sine misericordia qui cum iustitiam Dei cognovissent €non intellexerunt quoniam qui talia agunt digni sunt morte €non solum ea faciunt €sed et consentiunt facientibus  propter quod inexcusabilis es o homo omnis qui iudicas €in quo enim iudicas alterum te ipsum condemnas €eadem enim agis qui iudicas scimus enim quoniam iudicium Dei est secundum veritatem €in eos qui talia agunt existimas autem hoc €o homo qui iudicas eos qui talia agunt et facis ea €quia tu effugies iudicium Dei an divitias bonitatis eius et patientiae et longanimitatis contemnis €ignorans quoniam benignitas Dei ad paenitentiam te adducit secundum duritiam autem tuam et inpaenitens cor €thesaurizas tibi iram in die irae et revelationis iusti iudicii Dei qui reddet unicuique secundum opera eius his quidem qui secundum patientiam boni operis €gloriam et honorem et incorruptionem quaerentibus €vitam aeternam his autem qui ex contentione €et qui non adquiescunt veritati credunt autem iniquitati €ira et indignatio tribulatio et angustia in omnem animam hominis operantis malum €Iudaei primum et Graeci gloria autem et honor et pax omni operanti bonum €Iudaeo primum et Graeco non est enim personarum acceptio apud Deum quicumque enim sine lege peccaverunt €sine lege et peribunt €et quicumque in lege peccaverunt per legem iudicabuntur non enim auditores legis iusti sunt apud Deum €sed factores legis iustificabuntur cum enim gentes quae legem non habent €naturaliter quae legis sunt faciunt €eiusmodi legem non habentes ipsi sibi sunt lex þï€Öõìçáôåÿï°µ³ÿï‚Òïíÿ¢˜qui ostendunt opus legis scriptum in cordibus suis €testimonium reddente illis conscientia ipsorum €et inter se invicem cogitationum accusantium €aut etiam defendentium in die cum iudicabit Deus occulta hominum €secundum evangelium meum per Iesum Christum si autem tu Iudaeus cognominaris €et requiescis in lege et gloriaris in Deo et nosti voluntatem €et probas utiliora instructus per legem confidis te ipsum ducem esse caecorum €lumen eorum qui in tenebris sunt eruditorem insipientium magistrum infantium €habentem formam scientiae et veritatis in lege qui ergo alium doces te ipsum non doces €qui praedicas non furandum furaris qui dicis non moechandum moecharis €qui abominaris idola sacrilegium facis qui in lege gloriaris per praevaricationem legis Deum inhonoras nomen enim Dei per vos blasphematur inter gentes €sicut scriptum est circumcisio quidem prodest si legem observes €si autem praevaricator legis sis €circumcisio tua praeputium facta est si igitur praeputium iustitias legis custodiat €nonne praeputium illius in circumcisionem reputabitur et iudicabit quod ex natura est praeputium legem consummans €te qui per litteram et circumcisionem praevaricator legis es non enim qui in manifesto Iudaeus est €neque quae in manifesto in carne circumcisio sed qui in abscondito Iudaeus €et circumcisio cordis in spiritu non littera €cuius laus non ex hominibus sed ex Deo est  quid ergo amplius est Iudaeo €aut quae utilitas circumcisionis multum per omnem modum €primum quidem quia credita sunt illis eloquia Dei quid enim si quidam illorum non crediderunt €numquid incredulitas illorum fidem Dei evacuabit absit est autem Deus verax omnis autem homo mendax €sicut scriptum est €ut iustificeris in sermonibus tuis et vincas cum iudicaris si autem iniquitas nostra iustitiam Dei commendat €quid dicemus €numquid iniquus Deus qui infert iram €secundum hominem dico absit €alioquin quomodo iudicabit Deus mundum si enim veritas Dei in meo mendacio abundavit in gloriam ipsius €quid adhuc et ego tamquam peccator iudicor et non sicut blasphemamur €et sicut aiunt nos quidam dicere €faciamus mala ut veniant bona €quorum damnatio iusta est quid igitur praecellimus eos €nequaquam €causati enim sumus Iudaeos et Graecos omnes sub peccato esse sicut scriptum est quia non est iustus quisquam non est intellegens non est requirens Deum omnes declinaverunt simul inutiles facti sunt €non est qui faciat bonum non est usque ad unum sepulchrum patens est guttur eorum linguis suis dolose agebant €venenum aspidum sub labiis eorum quorum os maledictione et amaritudine plenum est veloces pedes eorum ad effundendum sanguinem contritio et infelicitas in viis eorum et viam pacis non cognoverunt non est timor Dei ante oculos eorum scimus autem quoniam quaecumque lex loquitur €his qui in lege sunt loquitur €ut omne os obstruatur et subditus fiat omnis mundus Deo quia ex operibus legis non iustificabitur omnis caro coram illo €per legem enim cognitio peccati nunc autem sine lege iustitia Dei manifestata est €testificata a lege et prophetis iustitia autem Dei per fidem Iesu Christi €super omnes qui credunt €non enim est distinctio omnes enim peccaverunt et egent gloriam Dei iustificati gratis per gratiam ipsius €per redemptionem quae est in Christo Iesu quem proposuit Deus propitiationem per fidem in sanguine €ipsius €ad ostensionem iustitiae suae €propter remissionem praecedentium delictorum in sustentatione Dei ad ostensionem iustitiae eius in hoc tempore €ut sit ipse iustus €et iustificans eum qui ex fide est Iesu ubi est ergo gloriatio exclusa est €per quam legem factorum non sed per legem fidei arbitramur enim iustificari hominem per fidem sine operibus legis an Iudaeorum Deus tantum nonne et gentium €immo et gentium quoniam quidem unus Deus €qui iustificabit circumcisionem ex fide €et praeputium per fidem legem ergo destruimus per fidem absit sed legem statuimus  quid ergo dicemus invenisse Abraham €patrem nostrum secundum carnem si enim Abraham ex operibus iustificatus est €habet gloriam sed non apud Deum quid enim scriptura dicit €credidit Abraham Deo et reputatum est illi ad iustitiam ei autem qui operatur €merces non inputatur secundum gratiam sed secundum debitum ei vero qui non operatur €credenti autem in eum qui iustificat impium €reputatur fides eius ad iustitiam sicut et David dicit beatitudinem hominis €cui Deus accepto fert iustitiam sine operibus beati quorum remissae sunt iniquitates €et quorum tecta sunt peccata beatus vir cui non inputabit Dominus peccatum beatitudo ergo haec in circumcisione €an etiam in praeputio €dicimus enim quia reputata est Abrahae fides ad iustitiam quomodo ergo reputata est in circumcisione an in praeputio €non in circumcisione sed in praeputio et signum accepit circumcisionis €signaculum iustitiae fidei quae est in praeputio €ut sit pater omnium credentium per praeputium €ut reputetur et illis ad iustitiam et sit pater circumcisionis €non his tantum qui sunt ex circumcisione €sed et his qui sectantur vestigia quae est in praeputio fidei €patris nostri Abrahae non enim per legem promissio Abrahae aut semini eius €ut heres esset mundi €sed per iustitiam fidei si enim qui ex lege heredes sunt €exinanita est fides abolita est promissio lex enim iram operatur €ubi enim non est lex nec praevaricatio ideo ex fide ut secundum gratiam €ut firma sit promissio omni semini €non ei qui ex lege est solum €sed et ei qui ex fide est Abrahae €qui est pater omnium nostrum sicut scriptum est quia patrem multarum gentium posui te €ante Deum cui credidit qui vivificat mortuos €et vocat quae non sunt tamquam ea quae sunt qui contra spem in spem credidit €ut fieret pater multarum gentium €secundum quod dictum est sic erit semen tuum et non infirmatus fide €consideravit corpus suum emortuum €cum fere centum annorum esset €et emortuam vulvam Sarrae in repromissione etiam Dei non haesitavit diffidentia €sed confortatus est fide dans gloriam Deo plenissime sciens quia quaecumque promisit potens est et facere ideo et reputatum est illi ad iustitiam non est autem scriptum tantum propter ipsum €quia reputatum est illi sed et propter nos quibus reputabitur credentibus in eum €qui suscitavit Iesum Dominum nostrum a €mortuis qui traditus est propter delicta nostra €et resurrexit propter iustificationem nostram  iustificati igitur ex fide pacem habeamus ad Deum €per Dominum nostrum Iesum Christum per quem et accessum habemus fide in gratiam istam €in qua stamus et gloriamur in spe gloriae filiorum Dei non solum autem sed et gloriamur in tribulationibus €scientes quod tribulatio patientiam operatur patientia autem probationem probatio vero spem spes autem non confundit €quia caritas Dei diffusa est in cordibus nostris €per Spiritum Sanctum qui datus est nobis ut quid enim Christus cum adhuc infirmi essemus €secundum tempus pro impiis mortuus est vix enim pro iusto quis moritur €nam pro bono forsitan quis et audeat mori commendat autem suam caritatem Deus in nos €quoniam cum adhuc peccatores essemus Christus pro nobis mortuus est €multo igitur magis iustificati nunc in €sanguine ipsius €salvi erimus ab ira per ipsum si enim cum inimici essemus €reconciliati sumus Deo per mortem Filii eius €multo magis reconciliati salvi erimus in vita ipsius non solum autem €sed et gloriamur in Deo per Dominum nostrum Iesum Christum €per quem nunc reconciliationem accepimus propterea sicut per unum hominem in hunc mundum peccatum intravit €et per peccatum mors €et ita in omnes homines mors pertransiit €in quo omnes peccaverunt usque ad legem enim peccatum erat in mundo €peccatum autem non inputatur cum lex non est sed regnavit mors ab Adam usque ad Mosen €etiam in eos qui non peccaverunt €in similitudinem praevaricationis Adae qui est forma futuri sed non sicut delictum ita et donum €si enim unius delicto multi mortui sunt €multo magis gratia Dei et donum €in gratiam unius hominis Iesu Christi in plures abundavit et non sicut per unum peccantem ita et €donum €nam iudicium ex uno in condemnationem €gratia autem ex multis delictis in iustificationem þï€Öõìçáôåÿï°µ³ÿï‚Òïíÿ¥˜‘si enim in unius delicto mors regnavit per unum €multo magis abundantiam gratiae et donationis et iustitiae accipientes €in vita regnabunt per unum Iesum Christum igitur sicut per unius delictum in omnes homines in condemnationem €sic et per unius iustitiam in omnes homines in iustificationem vitae sicut enim per inoboedientiam unius hominis peccatores constituti sunt €multi €ita et per unius oboeditionem iusti €constituentur multi lex autem subintravit ut abundaret delictum €ubi autem abundavit delictum superabundavit gratia ut sicut regnavit peccatum in morte €ita et gratia regnet per iustitiam in vitam aeternam €per Iesum Christum Dominum nostrum  quid ergo dicemus €permanebimus in peccato ut gratia abundet absit €qui enim mortui sumus peccato €quomodo adhuc vivemus in illo an ignoratis quia quicumque baptizati sumus in Christo Iesu €in morte ipsius baptizati sumus consepulti enim sumus cum illo per baptismum in mortem €ut quomodo surrexit Christus a mortuis per gloriam Patris €ita et nos in novitate vitae ambulemus si enim conplantati facti sumus similitudini mortis eius €simul et resurrectionis erimus hoc scientes quia vetus homo noster simul crucifixus est €ut destruatur corpus peccati ut ultra non serviamus peccato qui enim mortuus est iustificatus est a peccato si autem mortui sumus cum Christo €credimus quia simul etiam vivemus cum Christo scientes quod Christus surgens ex mortuis €iam non moritur mors illi ultra non dominabitur quod enim mortuus est peccato mortuus est semel €quod autem vivit vivit Deo ita et vos existimate vos mortuos quidem esse peccato €viventes autem Deo in Christo Iesu non ergo regnet peccatum in vestro mortali corpore €ut oboediatis concupiscentiis eius sed neque exhibeatis membra vestra arma iniquitatis peccato €sed exhibete vos Deo tamquam ex mortuis viventes €et membra vestra arma iustitiae Deo peccatum enim vobis non dominabitur €non enim sub lege estis sed sub gratia quid ergo peccavimus €quoniam non sumus sub lege sed sub gratia absit nescitis quoniam cui exhibetis vos servos ad oboediendum €servi estis eius cui oboeditis €sive peccati €sive oboeditionis ad iustitiam gratias autem Deo €quod fuistis servi peccati €oboedistis autem ex corde in eam formam doctrinae €in qua traditi estis liberati autem a peccato servi facti estis iustitiae humanum dico propter infirmitatem carnis vestrae €sicut enim exhibuistis membra vestra €servire inmunditiae et iniquitati ad iniquitatem €ita nunc exhibete membra vestra servire iustitiae in sanctificationem cum enim servi essetis peccati liberi fuistis iustitiae quem ergo fructum habuistis tunc €in quibus nunc erubescitis €nam finis illorum mors est nunc vero liberati a peccato servi autem facti Deo €habetis fructum vestrum in sanctificationem €finem vero vitam aeternam stipendia enim peccati mors €gratia autem Dei vita aeterna in Christo Iesu Domino nostro  an ignoratis fratres scientibus enim legem loquor €quia lex in homine dominatur quanto tempore vivit nam quae sub viro est mulier vivente viro alligata est legi €si autem mortuus fuerit vir soluta est a lege viri igitur vivente viro vocabitur adultera si fuerit cum alio viro €si autem mortuus fuerit vir eius liberata est a lege €ut non sit adultera si fuerit cum alio viro itaque fratres mei et vos mortificati estis legi per corpus Christi €ut sitis alterius qui ex mortuis resurrexit €ut fructificaremus Deo cum enim essemus in carne €passiones peccatorum quae per legem erant €operabantur in membris nostris ut fructificarent morti nunc autem soluti sumus a lege morientes in quo €detinebamur €ita ut serviamus in novitate spiritus et non in vetustate litterae quid ergo dicemus €lex peccatum est absit €sed peccatum non cognovi nisi per legem €nam concupiscentiam nesciebam nisi lex diceret €non concupisces occasione autem accepta €peccatum per mandatum operatum est in me omnem concupiscentiam €sine lege enim peccatum mortuum erat ego autem vivebam sine lege aliquando €sed cum venisset mandatum peccatum revixit ego autem mortuus sum €et inventum est mihi mandatum quod erat ad vitam hoc esse ad mortem nam peccatum occasione accepta per mandatum seduxit me €et per illud occidit itaque lex quidem sancta €et mandatum sanctum et iustum et bonum quod ergo bonum est mihi factum est mors absit €sed peccatum ut appareat peccatum €per bonum mihi operatum est mortem €ut fiat supra modum peccans peccatum per mandatum scimus enim quod lex spiritalis est €ego autem carnalis sum venundatus sub peccato quod enim operor non intellego €non enim quod volo hoc ago €sed quod odi illud facio si autem quod nolo illud facio €consentio legi quoniam bona nunc autem iam non ego operor illud €sed quod habitat in me peccatum scio enim quia non habitat in me hoc est in carne mea €bonum €nam velle adiacet mihi €perficere autem bonum non invenio non enim quod volo bonum hoc facio €sed quod nolo malum hoc ago si autem quod nolo illud facio non ego operor illud €sed quod habitat in me peccatum invenio igitur legem volenti mihi facere bonum €quoniam mihi malum adiacet condelector enim legi Dei secundum interiorem hominem video autem aliam legem in membris meis €repugnantem legi mentis meae €et captivantem me in lege peccati quae est in membris meis infelix ego homo €quis me liberabit de corpore mortis huius gratia Dei per Iesum Christum Dominum nostrum €igitur ego ipse mente servio legi Dei carne autem legi peccati  nihil ergo nunc damnationis est his qui sunt in Christo Iesu €qui non secundum carnem ambulant lex enim Spiritus vitae in Christo Iesu €liberavit me a lege peccati et mortis nam quod inpossibile erat legis €in quo infirmabatur per carnem €Deus Filium suum mittens in similitudinem carnis peccati €et de peccato damnavit peccatum in carne ut iustificatio legis impleretur in nobis €qui non secundum carnem ambulamus sed secundum Spiritum qui enim secundum carnem sunt quae carnis sunt sapiunt €qui vero secundum Spiritum €quae sunt Spiritus sentiunt nam prudentia carnis mors €prudentia autem Spiritus vita et pax quoniam sapientia carnis inimicitia est in Deum €legi enim Dei non subicitur nec enim €potest qui autem in carne sunt Deo placere non possunt vos autem in carne non estis sed in Spiritu €si tamen Spiritus Dei habitat in vobis €si quis autem Spiritum Christi non habet hic non est eius si autem Christus in vobis est €corpus quidem mortuum est propter peccatum €spiritus vero vita propter iustificationem quod si Spiritus eius qui suscitavit Iesum €a mortuis habitat in vobis €qui suscitavit Iesum Christum a mortuis €vivificabit et mortalia corpora vestra €propter inhabitantem Spiritum eius in vobis ergo fratres debitores sumus non carni €ut secundum carnem vivamus si enim secundum carnem vixeritis moriemini €si autem Spiritu facta carnis mortificatis vivetis quicumque enim Spiritu Dei aguntur €hii filii sunt Dei non enim accepistis spiritum servitutis iterum in timore €sed accepistis Spiritum adoptionis filiorum €in quo clamamus Abba Pater ipse Spiritus testimonium reddit spiritui nostro €quod sumus filii Dei si autem filii et heredes €heredes quidem Dei coheredes autem Christi €si tamen conpatimur ut et conglorificemur existimo enim quod non sunt condignae passiones huius temporis €ad futuram gloriam quae revelabitur in nobis nam expectatio creaturae revelationem filiorum Dei expectat vanitati enim creatura subiecta est non volens €sed propter eum qui subiecit in spem quia et ipsa creatura liberabitur a servitute corruptionis €in libertatem gloriae filiorum Dei scimus enim quod omnis creatura ingemescit et parturit €usque adhuc non solum autem illa €sed et nos ipsi primitias Spiritus habentes €et ipsi intra nos gemimus €adoptionem filiorum expectantes redemptionem corporis €nostri spe enim salvi facti sumus €spes autem quae videtur non est spes €nam quod videt quis quid sperat si autem quod non videmus speramus €per patientiam expectamus similiter autem et Spiritus adiuvat infirmitatem nostram €nam quid oremus sicut oportet nescimus €sed ipse Spiritus postulat pro nobis gemitibus inenarrabilibus þï€Öõìçáôåÿï°µ³ÿï‚Òïíÿ¨ˆ˜›qui autem scrutatur corda scit quid desideret Spiritus €quia secundum Deum postulat pro sanctis scimus autem quoniam diligentibus Deum €omnia cooperantur in bonum €his qui secundum propositum vocati sunt sancti nam quos praescivit €et praedestinavit conformes fieri imaginis Filii eius €ut sit ipse primogenitus in multis fratribus quos autem praedestinavit hos et vocavit €et quos vocavit hos et iustificavit €quos autem iustificavit illos et glorificavit quid ergo dicemus ad haec €si Deus pro nobis quis contra nos qui etiam Filio suo non pepercit €sed pro nobis omnibus tradidit illum €quomodo non etiam cum illo omnia nobis donabit quis accusabit adversus electos Dei €Deus qui iustificat quis est qui condemnet €Christus Iesus qui mortuus est immo qui resurrexit €qui et est ad dexteram Dei €qui etiam interpellat pro nobis quis nos separabit a caritate Christi €tribulatio an angustia an persecutio an fames €an nuditas an periculum an gladius sicut scriptum est quia propter te mortificamur tota die €aestimati sumus ut oves occisionis sed in his omnibus superamus propter eum qui dilexit nos certus sum enim quia neque mors neque vita €neque angeli neque principatus €neque instantia neque futura neque fortitudines neque altitudo neque profundum neque creatura alia €poterit nos separare a caritate Dei €quae est in Christo Iesu Domino nostro  veritatem dico in Christo non mentior €testimonium mihi perhibente conscientia mea in Spiritu Sancto quoniam tristitia est mihi magna €et continuus dolor cordi meo optabam enim ipse ego anathema esse a Christo €pro fratribus meis qui sunt cognati mei secundum carnem qui sunt Israhelitae quorum adoptio est filiorum et gloria €et testamenta et legislatio et obsequium et promissa quorum patres et ex quibus Christus secundum carnem €qui est super omnia Deus benedictus in saecula amen non autem quod exciderit verbum Dei €non enim omnes qui ex Israhel €hii sunt Israhel neque quia semen sunt Abrahae omnes filii €sed in Isaac vocabitur tibi semen id est non qui filii carnis hii filii Dei €sed qui filii sunt promissionis aestimantur in semine promissionis enim verbum hoc est €secundum hoc tempus veniam et erit Sarrae filius non solum autem €sed et Rebecca ex uno concubitum habens €Isaac patre nostro cum enim nondum nati fuissent €aut aliquid egissent bonum aut malum €ut secundum electionem propositum Dei maneret non ex operibus sed ex vocante dictum est ei €quia maior serviet minori sicut scriptum est Iacob dilexi Esau autem odio habui quid ergo dicemus numquid iniquitas apud Deum absit Mosi enim dicit miserebor cuius misereor €et misericordiam praestabo cuius miserebor igitur non volentis neque currentis sed miserentis Dei dicit enim scriptura Pharaoni €quia in hoc ipsum excitavi te ut ostendam in te virtutem meam €et ut adnuntietur nomen meum in universa terra ergo cuius vult miseretur et quem vult indurat dicis itaque mihi quid adhuc queritur €voluntati enim eius quis resistit o homo tu quis es qui respondeas Deo €numquid dicit figmentum ei qui se finxit quid me fecisti sic an non habet potestatem figulus luti ex eadem massa facere €aliud quidem vas in honorem aliud vero in contumeliam quod si volens Deus ostendere iram €et notam facere potentiam suam €sustinuit in multa patientia vasa irae aptata in interitum ut ostenderet divitias gloriae suae €in vasa misericordiae quae praeparavit in gloriam quos et vocavit nos non solum ex Iudaeis sed etiam ex gentibus sicut in Osee dicit €vocabo non plebem meam plebem meam €et non misericordiam consecutam €misericordiam consecutam et erit in loco ubi dictum est eis €non plebs mea vos €ibi vocabuntur filii Dei vivi Esaias autem clamat pro Israhel €si fuerit numerus filiorum Israhel tamquam harena maris €reliquiae salvae fient verbum enim consummans et brevians in aequitate €quia verbum breviatum faciet Dominus super terram et sicut praedixit Esaias €nisi Dominus Sabaoth reliquisset nobis semen €sicut Sodoma facti essemus et sicut Gomorra similes fuissemus quid ergo dicemus €quod gentes quae non sectabantur iustitiam adprehenderunt iustitiam €iustitiam autem quae ex fide est Israhel vero sectans legem iustitiae €in legem iustitiae non pervenit quare quia non ex fide sed quasi ex operibus €offenderunt in lapidem offensionis sicut scriptum est €ecce pono in Sion lapidem offensionis et petram scandali €et omnis qui credit in eum non confundetur  fratres voluntas quidem cordis mei €et obsecratio ad Deum fit pro illis in salutem testimonium enim perhibeo illis quod aemulationem Dei habent €sed non secundum scientiam ignorantes enim Dei iustitiam €et suam quaerentes statuere €iustitiae Dei non sunt subiecti finis enim legis Christus ad iustitiam omni credenti Moses enim scripsit €quoniam iustitiam quae ex lege est €qui fecerit homo vivet in ea quae autem ex fide est iustitia sic dicit €ne dixeris in corde tuo €quis ascendit in caelum id est Christum deducere aut quis descendit in abyssum €hoc est Christum ex mortuis revocare sed quid dicit €prope est verbum in ore tuo et in corde tuo €hoc est verbum fidei quod praedicamus quia si confitearis in ore tuo Dominum Iesum €et in corde tuo credideris €quod Deus illum excitavit ex mortuis €salvus eris corde enim creditur ad iustitiam €ore autem confessio fit in salutem dicit enim scriptura €omnis qui credit in illum non confundetur non enim est distinctio Iudaei et Graeci €nam idem Dominus omnium €dives in omnes qui invocant illum omnis enim quicumque invocaverit nomen Domini salvus erit quomodo ergo invocabunt in quem non crediderunt €aut quomodo credent ei quem non audierunt €quomodo autem audient sine praedicante quomodo vero praedicabunt nisi mittantur €sicut scriptum est €quam speciosi pedes evangelizantium pacem evangelizantium bona sed non omnes oboedierunt evangelio €Esaias enim dicit Domine quis credidit auditui nostro ergo fides ex auditu auditus autem per verbum Christi sed dico numquid non audierunt €et quidem in omnem terram exiit sonus eorum €et in fines orbis terrae verba eorum sed dico numquid Israhel non cognovit €primus Moses dicit €ego ad aemulationem vos adducam in non gentem €in gentem insipientem in iram vos mittam Esaias autem audet et dicit €inventus sum non quaerentibus me €palam apparui his qui me non interrogabant ad Israhel autem dicit €tota die expandi manus meas €ad populum non credentem et contradicentem  dico ergo numquid reppulit Deus populum suum absit €nam et ego Israhelita sum €ex semine Abraham tribu Beniamin non reppulit Deus plebem suam quam praesciit €an nescitis in Helia quid dicit scriptura €quemadmodum interpellat Deum adversus Israhel Domine prophetas tuos occiderunt altaria tua suffoderunt €et ego relictus sum solus et quaerunt animam meam sed quid dicit illi responsum divinum €reliqui mihi septem milia virorum €qui non curvaverunt genu Baal sic ergo et in hoc tempore €reliquiae secundum electionem gratiae factae sunt si autem gratia non ex operibus €alioquin gratia iam non est gratia quid ergo quod quaerebat Israhel hoc non est consecutus €electio autem consecuta est ceteri vero excaecati sunt sicut scriptum est dedit illis Deus spiritum conpunctionis €oculos ut non videant et aures ut non audiant €usque in hodiernum diem et David dicit €fiat mensa eorum in laqueum et in captionem €et in scandalum et in retributionem illis obscurentur oculi eorum ne videant €et dorsum illorum semper incurva dico ergo numquid sic offenderunt ut caderent absit €sed illorum delicto salus gentibus ut illos €aemulentur quod si delictum illorum divitiae sunt mundi €et deminutio eorum divitiae gentium €quanto magis plenitudo eorum vobis enim dico gentibus €quamdiu quidem ego sum gentium apostolus €ministerium meum honorificabo si quo modo ad aemulandum provocem carnem meam €et salvos faciam aliquos ex illis si enim amissio eorum reconciliatio est mundi €quae adsumptio nisi vita ex mortuis quod si delibatio sancta est et massa €et si radix sancta et rami quod si aliqui ex ramis fracti sunt €tu autem cum oleaster esses insertus es in illis €et socius radicis et pinguidinis olivae factus es þï€Öõìçáôåÿï°µ³ÿï‚Òïíÿ¨‹˜’noli gloriari adversus ramos €quod si gloriaris non tu radicem portas sed radix te dices ergo fracti sunt rami ut ego inserar bene €propter incredulitatem fracti sunt tu autem fide stas €noli altum sapere sed time si enim Deus naturalibus ramis non pepercit €ne forte nec tibi parcat vide ergo bonitatem et severitatem Dei €in eos quidem qui ceciderunt severitatem €in te autem bonitatem Dei €si permanseris in bonitate €alioquin et tu excideris sed et illi si non permanserint in incredulitate inserentur €potens est enim Deus iterum inserere illos nam si tu ex naturali excisus es oleastro €et contra naturam insertus es in bonam olivam €quanto magis hii secundum naturam inserentur suae €olivae nolo enim vos ignorare fratres mysterium hoc €ut non sitis vobis ipsis sapientes €quia caecitas ex parte contigit in Israhel €donec plenitudo gentium intraret et sic omnis Israhel salvus fieret €sicut scriptum est veniet ex Sion qui eripiat €avertet impietates ab Iacob et hoc illis a me testamentum cum abstulero peccata eorum secundum evangelium quidem inimici propter vos €secundum electionem autem carissimi propter patres sine paenitentia enim sunt dona et vocatio Dei sicut enim aliquando et vos non credidistis Deo €nunc autem misericordiam consecuti estis €propter illorum incredulitatem ita et isti nunc non crediderunt in vestram misericordiam €ut et ipsi misericordiam consequantur conclusit enim Deus omnia in incredulitatem €ut omnium misereatur o altitudo divitiarum sapientiae et scientiae Dei €quam inconprehensibilia sunt iudicia eius €et investigabiles viae eius quis enim cognovit sensum Domini aut quis consiliarius eius fuit aut quis prior dedit illi et retribuetur ei quoniam ex ipso et per ipsum et in ipso omnia €ipsi gloria in saecula amen  obsecro itaque vos fratres per misericordiam Dei €ut exhibeatis corpora vestra hostiam viventem €sanctam Deo placentem €rationabile obsequium vestrum et nolite conformari huic saeculo €sed reformamini in novitate sensus vestri €ut probetis quae sit voluntas Dei bona et placens et perfecta dico enim per gratiam quae data est mihi omnibus qui sunt inter vos €non plus sapere quam oportet sapere €sed sapere ad sobrietatem €unicuique sicut Deus divisit mensuram €fidei sicut enim in uno corpore multa membra habemus €omnia autem membra non eundem actum habent ita multi unum corpus sumus in Christo €singuli autem alter alterius membra habentes autem donationes secundum gratiam quae data est nobis €differentes €sive prophetiam secundum rationem fidei sive ministerium in ministrando sive qui docet in doctrina qui exhortatur in exhortando qui tribuit in simplicitate €qui praeest in sollicitudine qui miseretur in hilaritate dilectio sine simulatione odientes malum adherentes bono caritatem fraternitatis invicem diligentes €honore invicem praevenientes sollicitudine non pigri spiritu ferventes Domino servientes spe gaudentes in tribulatione patientes orationi instantes necessitatibus sanctorum communicantes €hospitalitatem sectantes benedicite persequentibus €benedicite et nolite maledicere gaudere cum gaudentibus flere cum flentibus id ipsum invicem sentientes €non alta sapientes sed humilibus consentientes €nolite esse prudentes apud vosmet ipsos nulli malum pro malo reddentes €providentes bona €non tantum coram Deo sed etiam coram omnibus hominibus si fieri potest quod ex vobis est €cum omnibus hominibus pacem habentes non vosmet ipsos defendentes carissimi sed date locum irae €scriptum est enim €mihi vindictam ego retribuam dicit Dominus sed si esurierit inimicus tuus ciba illum si sitit potum da illi €hoc enim faciens €carbones ignis congeres super caput eius noli vinci a malo sed vince in bono malum  omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit €non est enim potestas nisi a Deo €quae autem sunt a Deo ordinatae sunt itaque qui resistit potestati Dei ordinationi resistit €qui autem resistunt ipsi sibi damnationem adquirunt nam principes non sunt timori boni operis sed mali €vis autem non timere potestatem €bonum fac et habebis laudem ex illa Dei enim minister est tibi in bonum €si autem male feceris time €non enim sine causa gladium portat €Dei enim minister est €vindex in iram ei qui malum agit ideo necessitate subditi estote €non solum propter iram sed et propter conscientiam ideo enim et tributa praestatis €ministri enim Dei sunt in hoc ipsum servientes reddite omnibus debita €cui tributum tributum cui vectigal vectigal €cui timorem timorem cui honorem honorem nemini quicquam debeatis nisi ut invicem diligatis €qui enim diligit proximum legem implevit nam non adulterabis non occides €non furaberis €non concupisces €et si quod est aliud mandatum in hoc verbo instauratur €diliges proximum tuum tamquam te ipsum dilectio proximo malum non operatur €plenitudo ergo legis est dilectio et hoc scientes tempus quia hora est iam nos de somno surgere €nunc enim propior est nostra €salus quam cum credidimus nox praecessit dies autem adpropiavit €abiciamus ergo opera tenebrarum et induamur arma lucis sicut in die honeste ambulemus €non in comesationibus et ebrietatibus €non in cubilibus et inpudicitiis €non in contentione et aemulatione sed induite Dominum Iesum Christum €et carnis curam ne feceritis in desideriis  infirmum autem in fide adsumite €non in disceptationibus cogitationum alius enim credit manducare omnia €qui autem infirmus est holus manducat is qui manducat non manducantem non spernat €et qui non manducat manducantem non iudicet €Deus enim illum adsumpsit tu quis es qui iudices alienum servum €suo domino stat aut cadit €stabit autem potens est enim Deus statuere illum nam alius iudicat diem plus inter diem €alius iudicat omnem diem €unusquisque in suo sensu abundet qui sapit diem Domino sapit €et qui manducat Domino manducat gratias enim agit Deo €et qui non manducat Domino non manducat €et gratias agit Deo nemo enim nostrum sibi vivit et nemo sibi moritur sive enim vivimus Domino vivimus €sive morimur Domino morimur €sive ergo vivimus sive morimur Domini sumus in hoc enim Christus et mortuus est et revixit €ut et mortuorum et vivorum dominetur tu autem quid iudicas fratrem tuum €aut tu quare spernis fratrem tuum €omnes enim stabimus ante tribunal Dei scriptum est enim vivo ego dicit Dominus €quoniam mihi flectet omne genu €et omnis lingua confitebitur Deo itaque unusquisque nostrum pro se rationem reddet Deo non ergo amplius invicem iudicemus sed hoc iudicate magis €ne ponatis offendiculum fratri vel scandalum scio et confido in Domino Iesu quia nihil commune per ipsum €nisi ei qui existimat quid commune esse illi commune est si enim propter cibum frater tuus contristatur €iam non secundum caritatem ambulas €noli cibo tuo illum perdere pro quo Christus mortuus est non ergo blasphemetur bonum nostrum non est regnum Dei esca et potus €sed iustitia et pax et gaudium in Spiritu Sancto qui enim in hoc servit Christo €placet Deo et probatus est hominibus itaque quae pacis sunt sectemur €et quae aedificationis sunt in invicem noli propter escam destruere opus Dei €omnia quidem munda sunt €sed malum est homini qui per offendiculum manducat bonum est non manducare carnem et non bibere vinum €neque in quo frater tuus offendit €aut scandalizatur aut infirmatur tu fidem habes penes temet ipsum habe coram Deo €beatus qui non iudicat semet ipsum in eo quo probat qui autem discernit si manducaverit damnatus est quia non ex fide €omne autem quod non ex fide peccatum est  debemus autem nos firmiores inbecillitates infirmorum sustinere €et non nobis placere unusquisque vestrum proximo suo placeat €in bonum ad aedificationem etenim Christus non sibi placuit €sed sicut scriptum est €inproperia inproperantium tibi ceciderunt super me quaecumque enim scripta sunt ad nostram doctrinam scripta sunt €ut per patientiam et consolationem scripturarum spem habeamus Deus autem patientiae et solacii €det vobis id ipsum sapere in alterutrum €secundum Iesum Christum ut unianimes uno ore €honorificetis Deum et Patrem Domini nostri Iesu Christi propter quod suscipite invicem €sicut et Christus suscepit vos in honorem Dei þï€Öõìçáôåÿï°µ³ÿï‚Òïíÿ¨˜ˆdico enim Christum Iesum ministrum fuisse circumcisionis €propter veritatem Dei ad confirmandas promissiones patrum gentes autem super misericordiam €honorare Deum €sicut scriptum est €propter hoc confitebor tibi in gentibus €et nomini tuo cantabo et iterum dicit laetamini gentes cum plebe eius et iterum €laudate omnes gentes Dominum et magnificate eum omnes populi et rursus Esaias ait €erit radix Iesse et qui exsurget regere gentes €in eo gentes sperabunt Deus autem spei repleat vos omni gaudio et pace in credendo €ut abundetis in spe in virtute Spiritus Sancti certus sum autem fratres mei et ego ipse de vobis €quoniam et ipsi pleni estis dilectione €repleti omni scientia ita ut possitis alterutrum monere audacius autem scripsi vobis fratres ex parte €tamquam in memoriam vos reducens €propter gratiam quae data est mihi a Deo ut sim minister Christi Iesu in gentibus €sanctificans evangelium Dei €ut fiat oblatio gentium accepta sanctificata in Spiritu €Sancto habeo igitur gloriam in Christo Iesu ad Deum non enim audeo aliquid loqui eorum €quae per me non effecit Christus €in oboedientiam gentium verbo et factis in virtute signorum et prodigiorum in virtute Spiritus Sancti €ita ut ab Hierusalem per circuitum usque in Illyricum €repleverim evangelium Christi sic autem hoc praedicavi evangelium €non ubi nominatus est Christus €ne super alienum fundamentum aedificarem sed sicut scriptum est €quibus non est adnuntiatum de eo videbunt €et qui non audierunt intellegent propter quod et inpediebar plurimum venire ad vos nunc vero ulterius locum non habens in his regionibus €cupiditatem autem habens veniendi ad vos €ex multis iam annis cum in Hispaniam proficisci coepero €spero quod praeteriens videam vos et a vobis deducar illuc €si vobis primum ex parte fruitus fuero nunc igitur proficiscar in Hierusalem ministrare sanctis probaverunt enim Macedonia et Achaia €conlationem aliquam facere in pauperes sanctorum €qui sunt in Hierusalem placuit enim eis et debitores sunt eorum €nam si spiritalium eorum participes facti sunt gentiles €debent et in carnalibus ministrare eis hoc igitur cum consummavero €et adsignavero eis fructum hunc €proficiscar per vos in Hispaniam scio autem quoniam veniens ad vos €in abundantia benedictionis Christi €veniam obsecro igitur vos fratres €per Dominum nostrum Iesum Christum €et per caritatem Spiritus €ut adiuvetis me in orationibus €pro me ad Deum ut liberer ab infidelibus qui sunt in Iudaea €et obsequii mei oblatio accepta fiat in Hierosolyma €sanctis ut veniam ad vos in gaudio per voluntatem Dei €et refrigerer vobiscum Deus autem pacis sit cum omnibus vobis amen  commendo autem vobis Phoebem sororem nostram €quae est in ministerio ecclesiae quae est Cenchris ut eam suscipiatis in Domino digne sanctis €et adsistatis ei in quocumque negotio vestri indiguerit €etenim ipsa quoque adstitit multis et mihi ipsi salutate Priscam et Aquilam adiutores meos in Christo Iesu qui pro anima mea suas cervices subposuerunt €quibus non solus ego gratias ago €sed et cunctae ecclesiae gentium et domesticam eorum ecclesiam €salutate Ephaenetum dilectum mihi €qui est primitivus Asiae in Christo salutate Mariam quae multum laboravit in vobis salutate Andronicum et Iuniam €cognatos et concaptivos meos €qui sunt nobiles in apostolis €qui et ante me fuerunt in Christo salutate Ampliatum dilectissimum mihi in Domino salutate Urbanum adiutorem nostrum in Christo €et Stachyn dilectum meum salutate Apellen probum in Christo salutate eos qui sunt ex Aristoboli €salutate Herodionem cognatum meum €salutate eos qui sunt ex Narcissi qui sunt in Domino salutate Tryfenam et Tryfosam quae laborant in Domino €salutate Persidam carissimam €quae multum laboravit in Domino salutate Rufum electum in Domino et matrem eius et meam salutate Asyncritum Flegonta €Hermen Patrobam Hermam €et qui cum eis sunt fratres salutate Filologum et Iuliam Nereum et sororem eius €et Olympiadem et omnes qui cum eis sunt sanctos salutate invicem in osculo sancto €salutant vos omnes ecclesiae Christi rogo autem vos fratres €ut observetis eos qui dissensiones et offendicula €praeter doctrinam quam vos didicistis faciunt €et declinate ab illis huiusmodi enim Christo Domino nostro non serviunt €sed suo ventri €et per dulces sermones et benedictiones seducunt corda innocentium vestra enim oboedientia in omnem locum divulgata est €gaudeo igitur in vobis €sed volo vos sapientes esse in bono et simplices in malo Deus autem pacis conteret Satanan sub pedibus €vestris velociter €gratia Domini nostri Iesu Christi vobiscum salutat vos Timotheus adiutor meus €et Lucius et Iason et Sosipater cognati mei saluto vos ego Tertius qui scripsi epistulam in Domino salutat vos Gaius hospes meus et universae €ecclesiae €salutat vos Erastus arcarius civitatis et Quartus frater ˜™ei autem qui potens est vos confirmare €iuxta evangelium meum et praedicationem Iesu Christi €secundum revelationem mysterii temporibus aeternis taciti quod nunc patefactum est per scripturas prophetarum €secundum praeceptum aeterni Dei €ad oboeditionem fidei in cunctis gentibus €cognito solo sapienti Deo €per Iesum Christum €cui honor in saecula saeculorum amen àÃïòÿ¡Paulus vocatus apostolus Christi Iesu per voluntatem Dei €et Sosthenes frater ecclesiae Dei quae est Corinthi €sanctificatis in Christo Iesu vocatis sanctis €cum omnibus qui invocant nomen Domini nostri Iesu Christi €in omni loco ipsorum et nostro gratia vobis et pax a Deo Patre nostro et Domino Iesu Christo gratias ago Deo meo semper pro vobis €in gratia Dei quae data est vobis in Christo Iesu quia in omnibus divites facti estis in illo €in omni verbo et in omni scientia sicut testimonium Christi confirmatum est in vobis ita ut nihil vobis desit in ulla gratia €expectantibus revelationem Domini nostri Iesu Christi qui et confirmabit vos usque ad finem sine €crimine €in die adventus Domini nostri Iesu Christi fidelis Deus per quem vocati estis €in societatem Filii eius Iesu Christi Domini nostri obsecro autem vos fratres per nomen Domini nostri Iesu Christi €ut id ipsum dicatis omnes €et non sint in vobis scismata €sitis autem perfecti in eodem sensu et in eadem sententia significatum est enim mihi de vobis fratres mei €ab his qui sunt Chloes €quia contentiones inter vos sunt hoc autem dico quod unusquisque vestrum dicit €ego quidem sum Pauli ego autem Apollo €ego vero Cephae ego autem Christi divisus est Christus €numquid Paulus crucifixus est pro vobis €aut in nomine Pauli baptizati estis gratias ago Deo quod neminem vestrum baptizavi €nisi Crispum et Gaium ne quis dicat quod in nomine meo baptizati sitis baptizavi autem et Stephanae domum €ceterum nescio si quem alium baptizaverim non enim misit me Christus baptizare sed evangelizare €non in sapientia verbi ut non evacuetur crux Christi verbum enim crucis pereuntibus quidem stultitia est €his autem qui salvi fiunt id est nobis virtus Dei est scriptum est enim perdam sapientiam sapientium €et prudentiam prudentium reprobabo ubi sapiens ubi scriba €ubi conquisitor huius saeculi €nonne stultam fecit Deus sapientiam huius mundi nam quia in Dei sapientia non cognovit mundus per sapientiam €Deum €placuit Deo per stultitiam praedicationis salvos facere credentes quoniam et Iudaei signa petunt €et Graeci sapientiam quaerunt nos autem praedicamus Christum crucifixum €Iudaeis quidem scandalum gentibus autem stultitiam ipsis autem vocatis Iudaeis atque Graecis €Christum Dei virtutem et Dei sapientiam quia quod stultum est Dei sapientius est hominibus €et quod infirmum est Dei fortius est hominibus videte enim vocationem vestram fratres €quia non multi sapientes secundum carnem €non multi potentes non multi nobiles sed quae stulta sunt mundi elegit Deus ut confundat sapientes €et infirma mundi elegit Deus ut confundat fortia et ignobilia mundi et contemptibilia elegit Deus et quae €non sunt €ut ea quae sunt destrueret ut non glorietur omnis caro in conspectu eius ex ipso autem vos estis in Christo Iesu €qui factus est sapientia nobis a Deo €et iustitia et sanctificatio et redemptio ut quemadmodum scriptum est þï€Öõìçáôåÿï°µ´ÿÃïòÿ¡˜Ÿ‚qui gloriatur in Domino glorietur  et ego cum venissem ad vos fratres €veni non per sublimitatem sermonis aut sapientiae €adnuntians vobis testimonium Christi non enim iudicavi scire me aliquid inter vos €nisi Iesum Christum et hunc crucifixum et ego in infirmitate et timore et tremore multo fui apud vos et sermo meus et praedicatio mea €non in persuasibilibus sapientiae €verbis €sed in ostensione Spiritus et virtutis ut fides vestra non sit in sapientia hominum sed in virtute Dei sapientiam autem loquimur inter perfectos €sapientiam vero non huius saeculi €neque principum huius saeculi qui destruuntur sed loquimur Dei sapientiam in mysterio quae abscondita est €quam praedestinavit Deus ante saecula in gloriam nostram quam nemo principum huius saeculi cognovit €si enim cognovissent numquam Dominum gloriae crucifixissent sed sicut scriptum est €quod oculus non vidit nec auris audivit nec in cor hominis ascendit €quae praeparavit Deus his qui diligunt illum nobis autem revelavit Deus per Spiritum suum €Spiritus enim omnia scrutatur etiam profunda Dei quis enim scit hominum quae sint hominis €nisi spiritus hominis qui in ipso est €ita et quae Dei sunt nemo cognovit nisi Spiritus Dei nos autem non spiritum mundi accepimus €sed Spiritum qui ex Deo est €ut sciamus quae a Deo donata sunt nobis quae et loquimur non in doctis humanae sapientiae verbis €sed in doctrina Spiritus €spiritalibus spiritalia conparantes animalis autem homo non percipit ea quae sunt Spiritus Dei €stultitia est enim illi €et non potest intellegere quia spiritaliter examinatur spiritalis autem iudicat omnia €et ipse a nemine iudicatur quis enim cognovit sensum Domini qui instruat eum €nos autem sensum Christi habemus  et ego fratres non potui vobis loqui quasi spiritalibus €sed quasi carnalibus €tamquam parvulis in Christo lac vobis potum dedi non escam €nondum enim poteratis €sed ne nunc quidem potestis €adhuc enim estis carnales cum enim sit inter vos zelus et contentio €nonne carnales estis et secundum hominem ambulatis cum enim quis dicit ego quidem sum Pauli €alius autem ego Apollo €nonne homines estis €quid igitur est Apollo quid vero Paulus ministri eius cui credidistis et unicuique sicut Dominus dedit ego plantavi Apollo rigavit €sed Deus incrementum dedit itaque neque qui plantat est aliquid neque qui rigat €sed qui incrementum dat Deus qui plantat autem et qui rigat unum sunt €unusquisque autem propriam mercedem accipiet €secundum suum laborem Dei enim sumus adiutores €Dei agricultura estis Dei aedificatio estis secundum gratiam Dei quae data est mihi €ut sapiens architectus fundamentum posui €alius autem superaedificat €unusquisque autem videat quomodo superaedificet fundamentum enim aliud nemo potest ponere €praeter id quod positum est qui est Christus Iesus si quis autem superaedificat supra fundamentum hoc €aurum argentum lapides pretiosos ligna faenum stipulam uniuscuiusque opus manifestum erit €dies enim declarabit €quia in igne revelabitur €et uniuscuiusque opus quale sit ignis probabit si cuius opus manserit quod superaedificavit mercedem accipiet si cuius opus arserit detrimentum patietur €ipse autem salvus erit sic tamen quasi per ignem nescitis quia templum Dei estis et Spiritus Dei habitat in vobis si quis autem templum Dei violaverit €disperdet illum Deus €templum enim Dei sanctum est quod estis vos nemo se seducat €si quis videtur inter vos sapiens esse in hoc saeculo €stultus fiat ut sit sapiens sapientia enim huius mundi stultitia est apud Deum €scriptum est enim conprehendam sapientes in astutia eorum et iterum €Dominus novit cogitationes sapientium €quoniam vanae sunt itaque nemo glorietur in hominibus €omnia enim vestra sunt sive Paulus sive Apollo sive Cephas €sive mundus sive vita sive mors sive praesentia sive futura €omnia enim vestra sunt vos autem Christi Christus autem Dei €sic nos existimet homo ut ministros Christi €et dispensatores mysteriorum Dei hic iam quaeritur inter dispensatores ut fidelis quis inveniatur mihi autem pro minimo est ut a vobis iudicer aut ab humano die €sed neque me ipsum iudico nihil enim mihi conscius sum €sed non in hoc iustificatus sum €qui autem iudicat me Dominus est itaque nolite ante tempus iudicare quoadusque veniat Dominus €qui et inluminabit abscondita tenebrarum €et manifestabit consilia cordium €et tunc laus erit unicuique a Deo haec autem fratres transfiguravi in me et Apollo propter vos €ut in nobis discatis €ne supra quam scriptum est €unus adversus alterum infletur pro alio quis enim te discernit quid autem habes quod non accepisti €si autem accepisti quid gloriaris quasi non acceperis iam saturati estis iam divites facti estis €sine nobis regnastis €et utinam regnaretis €ut et nos vobiscum regnaremus puto enim Deus nos €apostolos novissimos ostendit €tamquam morti destinatos €quia spectaculum facti sumus mundo et angelis et hominibus nos stulti propter Christum vos autem prudentes in Christo €nos infirmi vos autem fortes €vos nobiles nos autem ignobiles usque in hanc horam et esurimus et sitimus et nudi sumus €et colaphis caedimur et instabiles sumus et laboramus operantes manibus nostris €maledicimur et benedicimus €persecutionem patimur et sustinemus blasphemamur et obsecramus €tamquam purgamenta huius mundi facti sumus €omnium peripsima usque adhuc non ut confundam vos haec scribo €sed ut filios meos carissimos moneo nam si decem milia pedagogorum habeatis in Christo €sed non multos patres €nam in Christo Iesu per evangelium ego vos genui rogo ergo vos €imitatores mei estote ideo misi ad vos Timotheum €qui est filius meus carissimus et fidelis in Domino €qui vos commonefaciat vias meas €quae sunt in Christo €sicut ubique in omni ecclesia doceo tamquam non venturus sim ad vos sic inflati sunt quidam veniam autem cito ad vos si Dominus voluerit €et cognoscam non sermonem eorum qui inflati sunt sed virtutem non enim in sermone est regnum Dei sed in virtute quid vultis €in virga veniam ad vos €an in caritate et spiritu mansuetudinis  omnino auditur inter vos fornicatio €et talis fornicatio qualis nec inter gentes €ita ut uxorem patris aliquis habeat et vos inflati estis et non magis luctum habuistis €ut tollatur de medio vestrum qui hoc opus fecit ego quidem absens corpore praesens autem spiritu €iam iudicavi ut praesens eum qui sic operatus est in nomine Domini nostri Iesu Christi €congregatis vobis et meo spiritu cum virtute Domini Iesu tradere huiusmodi Satanae in interitum carnis €ut spiritus salvus sit in die Domini Iesu non bona gloriatio vestra €nescitis quia modicum fermentum totam massam corrumpit expurgate vetus fermentum €ut sitis nova consparsio sicut estis azymi €etenim pascha nostrum immolatus est Christus itaque epulemur non in fermento veteri €neque in fermento malitiae et nequitiae €sed in azymis sinceritatis et veritatis scripsi vobis in epistula ne commisceamini fornicariis non utique fornicariis huius mundi €aut avaris aut rapacibus €aut idolis servientibus €alioquin debueratis de hoc mundo exisse nunc autem scripsi vobis non commisceri €si is qui frater nominatur est fornicator €aut avarus aut idolis serviens €aut maledicus aut ebriosus aut rapax €cum eiusmodi nec cibum sumere quid enim mihi de his qui foris sunt iudicare €nonne de his qui intus sunt vos iudicatis nam eos qui foris sunt Deus iudicabit €auferte malum ex vobis ipsis  audet aliquis vestrum habens negotium adversus alterum €iudicari apud iniquos et non apud sanctos an nescitis quoniam sancti de mundo iudicabunt €et si in vobis iudicabitur mundus €indigni estis qui de minimis iudicetis nescitis quoniam angelos iudicabimus €quanto magis saecularia saecularia igitur iudicia si habueritis €contemptibiles qui sunt in ecclesia illos constituite ad iudicandum ad verecundiam vestram dico €sic non est inter vos sapiens quisquam €qui possit iudicare inter fratrem suum sed frater cum fratre iudicio contendit et hoc apud infideles iam quidem omnino delictum est in vobis €quod iudicia habetis inter vos €quare non magis iniuriam accipitis €quare non magis fraudem patimini þï€Öõìçáôåÿï°µ´ÿÃïòÿ¥˜ˆsed vos iniuriam facitis et fraudatis et hoc fratribus an nescitis quia iniqui regnum Dei non possidebunt €nolite errare neque fornicarii neque idolis servientes €neque adulteri neque molles neque masculorum concubitores €neque fures neque avari neque ebriosi €neque maledici neque rapaces regnum Dei possidebunt et haec quidam fuistis €sed abluti estis sed sanctificati estis sed iustificati estis €in nomine Domini nostri Iesu Christi et in Spiritu Dei nostri omnia mihi licent sed non omnia expediunt €omnia mihi licent sed ego sub nullius redigar potestate esca ventri et venter escis €Deus autem et hunc et haec destruet €corpus autem non fornicationi sed Domino et Dominus corpori Deus vero et Dominum suscitavit €et nos suscitabit per virtutem suam nescitis quoniam corpora vestra membra Christi sunt €tollens ergo membra Christi faciam membra meretricis absit an nescitis quoniam qui adheret meretrici unum corpus efficitur €erunt enim inquit duo in carne una qui autem adheret Domino unus spiritus est fugite fornicationem €omne peccatum quodcumque fecerit homo extra corpus est €qui autem fornicatur in corpus suum peccat an nescitis quoniam membra vestra templum est Spiritus Sancti €qui in vobis est quem habetis a Deo €et non estis vestri empti enim estis pretio magno €glorificate et portate Deum in corpore vestro  de quibus autem scripsistis €bonum est homini mulierem non tangere propter fornicationes autem unusquisque suam uxorem €habeat €et unaquaeque suum virum habeat uxori vir debitum reddat similiter autem et uxor viro mulier sui corporis potestatem non habet sed vir €similiter autem et vir sui corporis potestatem non habet sed mulier nolite fraudare invicem €nisi forte ex consensu ad tempus ut vacetis orationi €et iterum revertimini in id ipsum €ne temptet vos Satanas propter incontinentiam vestram hoc autem dico secundum indulgentiam non secundum imperium volo autem omnes homines esse sicut me ipsum €sed unusquisque proprium habet donum ex Deo €alius quidem sic alius vero sic dico autem non nuptis et viduis €bonum est illis si sic maneant sicut et ego quod si non se continent nubant €melius est enim nubere quam uri his autem qui matrimonio iuncti sunt €praecipio non ego sed Dominus €uxorem a viro non discedere quod si discesserit manere innuptam aut viro suo reconciliari €et vir uxorem ne dimittat nam ceteris ego dico non Dominus €si quis frater uxorem habet infidelem €et haec consentit habitare cum illo €non dimittat illam et si qua mulier habet virum infidelem €et hic consentit habitare cum illa €non dimittat virum sanctificatus est enim vir infidelis in muliere fideli €et sanctificata est mulier infidelis per virum fidelem €alioquin filii vestri inmundi essent nunc autem sancti sunt quod si infidelis discedit discedat €non est enim servituti subiectus frater aut €soror in eiusmodi €in pace autem vocavit nos Deus unde enim scis mulier si virum salvum facies €aut unde scis vir si mulierem salvam facies nisi unicuique sicut divisit Dominus €unumquemque sicut vocavit Deus ita ambulet €et sic in omnibus ecclesiis doceo circumcisus aliquis vocatus est non adducat praeputium €in praeputio aliquis vocatus est non circumcidatur circumcisio nihil est et praeputium nihil est €sed observatio mandatorum Dei unusquisque in qua vocatione vocatus est in ea permaneat servus vocatus es non sit tibi curae €sed et si potes liber fieri magis utere qui enim in Domino vocatus est servus libertus est Domini €similiter qui liber vocatus est servus est Christi pretio empti estis nolite fieri servi hominum unusquisque in quo vocatus est fratres €in hoc maneat apud Deum de virginibus autem praeceptum Domini non habeo €consilium autem do €tamquam misericordiam consecutus a Domino ut sim fidelis existimo ergo hoc bonum esse propter instantem necessitatem €quoniam bonum est homini sic esse alligatus es uxori noli quaerere solutionem €solutus es ab uxore noli quaerere uxorem si autem acceperis uxorem non peccasti €et si nupserit virgo non peccavit €tribulationem tamen carnis habebunt huiusmodi €ego autem vobis parco hoc itaque dico fratres tempus breve est €reliquum est ut qui habent uxores tamquam non habentes €sint et qui flent tamquam non flentes €et qui gaudent tamquam non gaudentes €et qui emunt tamquam non possidentes et qui utuntur hoc mundo tamquam non utantur €praeterit enim figura huius mundi volo autem vos sine sollicitudine esse €qui sine uxore est sollicitus est quae Domini sunt €quomodo placeat Deo qui autem cum uxore est sollicitus est quae sunt mundi €quomodo placeat uxori €et divisus est et mulier innupta et virgo cogitat quae Domini sunt €ut sit sancta et corpore et spiritu €quae autem nupta est cogitat quae sunt mundi €quomodo placeat viro porro hoc ad utilitatem vestram dico €non ut laqueum vobis iniciam €sed ad id quod honestum est €et quod facultatem praebeat sine inpedimento Dominum observandi si quis autem turpem se videri existimat super €virgine sua €quod sit superadulta €et ita oportet fieri €quod vult faciat non peccat nubat nam qui statuit in corde suo firmus non habens necessitatem €potestatem autem habet suae voluntatis €et hoc iudicavit in corde suo servare virginem suam €bene facit igitur et qui matrimonio iungit virginem suam bene facit €et qui non iungit melius facit mulier alligata est quanto tempore vir eius vivit €quod si dormierit vir eius liberata est €cui vult nubat tantum in Domino beatior autem erit si sic permanserit secundum meum consilium €puto autem quod et ego Spiritum Dei habeo  de his autem quae idolis sacrificantur €scimus quia omnes scientiam habemus €scientia inflat caritas vero aedificat si quis se existimat scire aliquid €nondum cognovit quemadmodum oporteat eum scire si quis autem diligit Deum hic cognitus est ab eo de escis autem quae idolis immolantur €scimus quia nihil est idolum in mundo €et quod nullus Deus nisi unus nam et si sunt qui dicantur dii sive in caelo sive in terra €siquidem sunt dii multi et domini multi nobis tamen unus Deus Pater €ex quo omnia et nos in illum €et unus Dominus Iesus Christus per quem omnia et nos per ipsum sed non in omnibus est scientia €quidam autem conscientia usque nunc idoli €quasi idolothytum manducant €et conscientia ipsorum cum sit infirma polluitur esca autem nos non commendat Deo €neque si non manducaverimus deficiemus €neque si manducaverimus abundabimus videte autem ne forte haec licentia vestra offendiculum fiat infirmibus si enim quis viderit eum €qui habet scientiam in idolio recumbentem €nonne conscientia eius cum sit infirma €aedificabitur ad manducandum idolothyta et peribit infirmus in tua scientia €frater propter quem Christus mortuus est sic autem peccantes in fratres €et percutientes conscientiam eorum infirmam €in Christo peccatis quapropter si esca scandalizat fratrem meum €non manducabo carnem in aeternum €ne fratrem meum scandalizem  non sum liber non sum apostolus €nonne Iesum Dominum nostrum €vidi €non opus meum vos estis in Domino si aliis non sum apostolus €sed tamen vobis sum €nam signaculum apostolatus mei vos estis in Domino mea defensio apud eos qui me interrogant haec est numquid non habemus potestatem manducandi et bibendi numquid non habemus potestatem €sororem mulierem circumducendi €sicut et ceteri apostoli et fratres Domini et Cephas aut solus ego et Barnabas non habemus potestatem €hoc operandi quis militat suis stipendiis umquam €quis plantat vineam et fructum eius non edit €quis pascit gregem et de lacte gregis non manducat numquid secundum hominem haec dico €an et lex haec non dicit scriptum est enim in lege Mosi non alligabis os bovi trituranti €numquid de bubus cura est Deo an propter nos utique dicit €nam propter nos scripta sunt €quoniam debet in spe qui arat arare €et qui triturat in spe fructus percipiendi si nos vobis spiritalia seminavimus €magnum est si nos carnalia vestra metamus si alii potestatis vestrae participes sunt €non potius nos €sed non usi sumus hac potestate €sed omnia sustinemus €ne quod offendiculum demus evangelio Christi nescitis quoniam qui in sacrario operantur €quae de sacrario sunt edunt þï€Öõìçáôåÿï°µ´ÿÃïòÿ¨ˆ˜ƒqui altario deserviunt cum altario participantur ita et Dominus ordinavit his qui evangelium adnuntiant €de evangelio vivere ego autem nullo horum usus sum €non scripsi autem haec ut ita fiant in me €bonum est enim mihi magis mori €quam ut gloriam meam quis evacuet nam si evangelizavero non est mihi gloria €necessitas enim mihi incumbit €vae enim mihi est si non evangelizavero si enim volens hoc ago mercedem habeo €si autem invitus dispensatio mihi credita est quae est ergo merces mea €ut evangelium praedicans €sine sumptu ponam evangelium €ut non abutar potestate mea in evangelio nam cum liber essem ex omnibus omnium me servum feci €ut plures lucri facerem et factus sum Iudaeis tamquam Iudaeus ut Iudaeos lucrarer his qui sub lege sunt quasi sub lege essem €cum ipse non essem sub lege €ut eos qui sub lege erant lucri facerem €his qui sine lege erant tamquam sine lege essem €cum sine lege Dei non essem €sed in lege essem Christi €ut lucri facerem eos qui sine lege erant factus sum infirmis infirmus ut infirmos lucri facerem €omnibus omnia factus sum ut omnes facerem salvos omnia autem facio propter evangelium ut particeps eius efficiar nescitis quod hii qui in stadio currunt €omnes quidem currunt sed unus accipit bravium €sic currite ut conprehendatis omnis autem qui in agone contendit ab omnibus se abstinet €et illi quidem ut corruptibilem coronam accipiant €nos autem incorruptam ego igitur sic curro non quasi in incertum €sic pugno non quasi aerem verberans sed castigo corpus meum et in servitutem redigo €ne forte cum aliis praedicaverim ipse reprobus efficiar  nolo enim vos ignorare fratres €quoniam patres nostri omnes sub nube fuerunt €et omnes mare transierunt et omnes in Mose baptizati sunt in nube et in mari et omnes eandem escam spiritalem manducaverunt et omnes eundem potum spiritalem biberunt €bibebant autem de spiritali consequenti eos petra €petra autem erat Christus sed non in pluribus eorum beneplacitum est Deo €nam prostrati sunt in deserto haec autem in figura facta sunt nostri €ut non simus concupiscentes malorum sicut et illi concupierunt neque idolorum cultores efficiamini €sicut quidam ex ipsis quemadmodum scriptum est €sedit populus manducare et bibere et surrexerunt ludere neque fornicemur sicut quidam ex ipsis fornicati sunt €et ceciderunt una die viginti tria milia neque temptemus Christum sicut quidam eorum temptaverunt €et a serpentibus perierunt neque murmuraveritis sicut quidam eorum murmuraverunt €et perierunt ab exterminatore haec autem omnia in figura contingebant illis €scripta sunt autem ad correptionem nostram €in quos fines saeculorum devenerunt itaque qui se existimat stare videat ne cadat temptatio vos non adprehendat nisi humana €fidelis autem Deus €qui non patietur vos temptari super id quod potestis €sed faciet cum temptatione etiam proventum ut possitis €sustinere propter quod carissimi mihi fugite ab idolorum cultura ut prudentibus loquor vos iudicate quod dico calicem benedictionis cui benedicimus €nonne communicatio sanguinis Christi est €et panis quem frangimus €nonne participatio corporis Domini est quoniam unus panis unum corpus multi sumus €omnes quidem de uno pane participamur videte Israhel secundum carnem €nonne qui edunt hostias participes sunt altaris quid ergo dico €quod idolis immolatum sit aliquid €aut quod idolum sit aliquid sed quae immolant gentes daemoniis immolant et non Deo €nolo autem vos socios fieri daemoniorum €non potestis calicem Domini bibere et calicem daemoniorum non potestis mensae Domini participes esse et mensae daemoniorum an aemulamur Dominum €numquid fortiores illo sumus €omnia licent sed non omnia expediunt omnia licent sed non omnia aedificant nemo quod suum est quaerat sed quod alterius omne quod in macello venit manducate €nihil interrogantes propter conscientiam Domini est terra et plenitudo eius si quis vocat vos infidelium et vultis ire €omne quod vobis adponitur manducate €nihil interrogantes propter conscientiam si quis autem dixerit hoc immolaticium €est idolis €nolite manducare propter illum qui indicavit et propter conscientiam conscientiam autem dico non tuam sed alterius €ut quid enim libertas mea iudicatur ab alia €conscientia si ego cum gratia participo €quid blasphemor pro eo quod gratias ago sive ergo manducatis sive bibitis vel aliud quid facitis €omnia in gloriam Dei facite sine offensione estote Iudaeis et gentilibus et €ecclesiae Dei sicut et ego per omnia omnibus placeo €non quaerens quod mihi utile est sed quod multis ut salvi fiant  imitatores mei estote sicut et ego Christi laudo autem vos fratres €quod omnia mei memores estis €et sicut tradidi vobis praecepta mea tenetis volo autem vos scire quod omnis viri caput Christus est €caput autem mulieris vir caput vero Christi Deus omnis vir orans aut prophetans velato capite deturpat caput suum omnis autem mulier orans aut prophetans non velato capite €deturpat caput suum €unum est enim atque si decalvetur nam si non velatur mulier et tondeatur €si vero turpe est mulieri tonderi aut decalvari velet caput suum vir quidem non debet velare caput €quoniam imago et gloria est Dei €mulier autem gloria viri est non enim vir ex muliere est sed mulier ex viro etenim non est creatus vir propter mulierem €sed mulier propter virum ideo debet mulier potestatem habere supra caput propter €angelos verumtamen neque vir sine muliere €neque mulier sine viro in Domino nam sicut mulier de viro ita et vir per mulierem €omnia autem ex Deo vos ipsi iudicate €decet mulierem non velatam orare Deum nec ipsa natura docet vos €quod vir quidem si comam nutriat ignominia est illi mulier vero si comam nutriat gloria est illi €quoniam capilli pro velamine ei dati sunt si quis autem videtur contentiosus esse €nos talem consuetudinem non habemus neque ecclesiae Dei hoc autem praecipio non laudans €quod non in melius sed in deterius convenitis primum quidem convenientibus vobis in ecclesia €audio scissuras esse et ex parte credo nam oportet et hereses esse €ut et qui probati sunt manifesti fiant in vobis convenientibus ergo vobis in unum €iam non est dominicam cenam manducare unusquisque enim suam cenam praesumit ad manducandum €et alius quidem esurit alius autem ebrius est numquid domos non habetis ad manducandum et bibendum €aut ecclesiam Dei contemnitis et confunditis eos qui non habent €quid dicam vobis laudo vos in hoc non laudo ego enim accepi a Domino quod et tradidi vobis €quoniam Dominus Iesus in qua nocte tradebatur €accepit panem et gratias agens fregit et dixit €hoc est corpus meum pro vobis €hoc facite in meam commemorationem similiter et calicem postquam cenavit dicens €hic calix novum testamentum est in meo sanguine €hoc facite quotienscumque bibetis in meam €commemorationem quotienscumque enim manducabitis panem hunc et calicem bibetis €mortem Domini adnuntiatis donec veniat itaque quicumque manducaverit panem €vel biberit calicem Domini indigne €reus erit corporis et sanguinis Domini probet autem se ipsum homo €et sic de pane illo edat et de calice bibat qui enim manducat et bibit indigne €iudicium sibi manducat et bibit €non diiudicans corpus ideo inter vos multi infirmes et inbecilles €et dormiunt multi quod si nosmet ipsos diiudicaremus non utique iudicaremur dum iudicamur autem a Domino corripimur €ut non cum hoc mundo damnemur itaque fratres mei cum convenitis ad manducandum invicem expectate si quis esurit domi manducet €ut non in iudicium conveniatis €cetera autem cum venero disponam  de spiritalibus autem nolo vos ignorare fratres scitis quoniam cum gentes essetis €ad simulacra muta prout ducebamini euntes ideo notum vobis facio quod nemo in Spiritu Dei loquens €dicit anathema Iesu €et nemo potest dicere Dominus Iesus nisi in Spiritu Sancto divisiones vero gratiarum sunt idem autem Spiritus et divisiones ministrationum sunt idem autem Dominus et divisiones operationum sunt €idem vero Deus qui operatur omnia in omnibus unicuique autem datur manifestatio Spiritus ad utilitatem alii quidem per Spiritum datur sermo sapientiae €alii autem sermo scientiae secundum eundem Spiritum þï€Öõìçáôåÿï°µ´ÿÃïòÿ¨‹˜‰alteri fides in eodem Spiritu alii gratia sanitatum in uno Spiritu alii operatio virtutum alii prophetatio €alii discretio spirituum alii genera linguarum €alii interpretatio sermonum haec autem omnia operatur unus atque idem Spiritus €dividens singulis prout vult sicut enim corpus unum est et membra habet multa €omnia autem membra corporis cum sint multa €unum corpus sunt €ita et Christus etenim in uno Spiritu omnes nos in unum corpus baptizati sumus €sive Iudaei sive gentiles sive servi sive liberi €et omnes unum Spiritum potati sumus nam et corpus non est unum membrum sed multa si dixerit pes quoniam non sum manus non sum de corpore €non ideo non est de corpore et si dixerit auris €quia non sum oculus non sum de corpore €non ideo non est de corpore si totum corpus oculus ubi auditus €si totum auditus ubi odoratus nunc autem posuit Deus membra €unumquodque eorum in corpore sicut voluit quod si essent omnia unum membrum ubi corpus nunc autem multa quidem membra unum autem corpus non potest dicere oculus manui €opera tua non indigeo €aut iterum caput pedibus non estis mihi necessarii sed multo magis quae videntur membra corporis infirmiora esse €necessariora sunt et quae putamus ignobiliora membra esse corporis €his honorem abundantiorem circumdamus €et quae inhonesta sunt nostra €abundantiorem honestatem habent honesta autem nostra nullius egent €sed Deus temperavit corpus €ei cui deerat abundantiorem tribuendo honorem ut non sit scisma in corpore €sed id ipsum pro invicem sollicita sint membra et si quid patitur unum membrum conpatiuntur omnia membra €sive gloriatur unum membrum congaudent omnia membra vos autem estis corpus Christi et membra de membro et quosdam quidem posuit Deus in ecclesia primum apostolos €secundo prophetas tertio doctores deinde virtutes €exin gratias curationum opitulationes €gubernationes €genera linguarum numquid omnes apostoli numquid omnes prophetae €numquid omnes doctores numquid omnes virtutes €numquid omnes gratiam habent curationum €numquid omnes linguis loquuntur €numquid omnes interpretantur aemulamini autem charismata maiora €et adhuc excellentiorem viam vobis demonstro  si linguis hominum loquar et angelorum €caritatem autem non habeam €factus sum velut aes sonans aut cymbalum tinniens et si habuero prophetiam €et noverim mysteria omnia et omnem scientiam €et habuero omnem fidem ita ut montes transferam €caritatem autem non habuero nihil sum et si distribuero in cibos pauperum omnes facultates meas €et si tradidero corpus meum ut ardeam €caritatem autem non habuero nihil mihi prodest caritas patiens est benigna est €caritas non aemulatur non agit perperam non inflatur non est ambitiosa non quaerit quae sua sunt €non inritatur non cogitat malum non gaudet super iniquitatem congaudet autem veritati omnia suffert omnia credit omnia sperat omnia sustinet caritas numquam excidit €sive prophetiae evacuabuntur €sive linguae cessabunt sive scientia destruetur ex parte enim cognoscimus et ex parte prophetamus cum autem venerit quod perfectum est €evacuabitur quod ex parte est cum essem parvulus loquebar ut parvulus €sapiebam ut parvulus cogitabam ut parvulus €quando factus sum vir €evacuavi quae erant parvuli videmus nunc per speculum in enigmate €tunc autem facie ad faciem €nunc cognosco ex parte €tunc autem cognoscam sicut et cognitus sum nunc autem manet fides spes caritas tria haec €maior autem his est caritas  sectamini caritatem aemulamini spiritalia €magis autem ut prophetetis qui enim loquitur lingua non hominibus loquitur sed Deo €nemo enim audit Spiritu autem loquitur mysteria nam qui prophetat hominibus loquitur €aedificationem et exhortationem et consolationes qui loquitur lingua semet ipsum aedificat €qui autem prophetat ecclesiam aedificat volo autem omnes vos loqui linguis €magis autem prophetare €nam maior est qui prophetat quam qui loquitur linguis €nisi si forte ut interpretetur €ut ecclesia aedificationem accipiat nunc autem fratres si venero ad vos linguis loquens €quid vobis prodero €nisi si vobis loquar aut in revelatione €aut scientia aut prophetia aut in doctrina tamen quae sine anima sunt vocem dantia sive tibia sive cithara €nisi distinctionem sonituum dederint €quomodo scietur quod canitur €aut quod citharizatur etenim si incertam vocem det tuba €quis parabit se ad bellum ita et vos €per linguam nisi manifestum sermonem dederitis €quomodo scietur id quod dicitur €eritis enim in aera loquentes tam multa ut puta genera linguarum sunt in mundo €et nihil sine voce est si ergo nesciero virtutem vocis €ero ei cui loquor barbarus et qui loquitur mihi barbarus sic et vos €quoniam aemulatores estis spirituum €ad aedificationem ecclesiae quaerite ut abundetis et ideo qui loquitur lingua oret ut interpretetur nam si orem lingua spiritus meus orat €mens autem mea sine fructu est quid ergo est €orabo spiritu orabo et mente €psallam spiritu psallam et mente ceterum si benedixeris spiritu €qui supplet locum idiotae €quomodo dicet amen super tuam benedictionem €quoniam quid dicas nescit nam tu quidem bene gratias agis sed alter non aedificatur gratias ago Deo quod omnium vestrum lingua loquor sed in ecclesia volo quinque verba sensu meo loqui €ut et alios instruam €quam decem milia verborum in lingua fratres nolite pueri effici sensibus €sed malitia parvuli estote sensibus autem perfecti estote in lege scriptum est €quoniam in aliis linguis et labiis aliis loquar populo huic €et nec sic exaudient me dicit Dominus itaque linguae in signum sunt non fidelibus sed infidelibus €prophetia autem non infidelibus sed fidelibus si ergo conveniat universa ecclesia in unum €et omnes linguis loquantur €intrent autem idiotae aut infideles €nonne dicent quod insanitis si autem omnes prophetent intret autem quis infidelis vel idiota €convincitur ab omnibus diiudicatur ab omnibus occulta cordis eius manifesta fiunt €et ita cadens in faciem adorabit Deum €pronuntians quod vere Deus in vobis est quid ergo est fratres €cum convenitis unusquisque vestrum psalmum habet €doctrinam habet apocalypsin habet €linguam habet interpretationem habet €omnia ad aedificationem fiant sive lingua quis loquitur €secundum duos aut ut multum tres €et per partes et unus interpretetur si autem non fuerit interpres taceat in ecclesia €sibi autem loquatur et Deo prophetae duo aut tres dicant €et ceteri diiudicent quod si alii revelatum fuerit sedenti prior taceat potestis enim omnes per singulos prophetare €ut omnes discant et omnes exhortentur et spiritus prophetarum prophetis subiecti sunt non enim est dissensionis Deus sed pacis €sicut in omnibus ecclesiis sanctorum mulieres in ecclesiis taceant €non enim permittitur eis loqui €sed subditas esse sicut et lex dicit si quid autem volunt discere €domi viros suos interrogent €turpe est enim mulieri loqui in ecclesia an a vobis verbum Dei processit aut in vos solos pervenit si quis videtur propheta esse aut spiritalis €cognoscat quae scribo vobis quia Domini sunt mandata si quis autem ignorat ignorabitur itaque fratres aemulamini prophetare €et loqui linguis nolite prohibere omnia autem honeste et secundum ordinem fiant  notum autem vobis facio fratres evangelium quod praedicavi vobis €quod et accepistis in quo et statis per quod et salvamini €qua ratione praedicaverim vobis si tenetis €nisi si frustra credidistis tradidi enim vobis in primis quod et accepi €quoniam Christus mortuus est pro peccatis nostris secundum scripturas et quia sepultus est €et quia resurrexit tertia die secundum scripturas et quia visus est Cephae et post haec undecim deinde visus est plus quam quingentis fratribus simul €ex quibus multi manent usque adhuc quidam autem dormierunt deinde visus est Iacobo deinde apostolis omnibus novissime autem omnium tamquam abortivo visus est et mihi ego enim sum minimus apostolorum €qui non sum dignus vocari apostolus €quoniam persecutus sum ecclesiam Dei gratia autem Dei sum id quod sum €et gratia eius in me vacua non fuit €sed abundantius illis omnibus laboravi €non ego autem sed gratia Dei mecum sive enim ego sive illi €sic praedicamus et sic credidistis þï€Öõìçáôåÿï°µ´ÿÃïòÿ¨Ž˜Œsi autem Christus praedicatur quod resurrexit a mortuis €quomodo quidam dicunt in vobis €quoniam resurrectio mortuorum non est si autem resurrectio mortuorum non est neque Christus resurrexit si autem Christus non resurrexit €inanis est ergo praedicatio nostra €inanis est et fides vestra invenimur autem et falsi testes Dei €quoniam testimonium diximus adversus Deum €quod suscitaverit Christum €quem non suscitavit si mortui non resurgunt nam si mortui non resurgunt €neque Christus resurrexit quod si Christus non resurrexit vana est fides vestra €adhuc enim estis in peccatis vestris ergo et qui dormierunt in Christo perierunt si in hac vita tantum in Christo sperantes sumus €miserabiliores sumus omnibus hominibus nunc autem Christus resurrexit a mortuis primitiae dormientium quoniam enim per hominem mors €et per hominem resurrectio mortuorum et sicut in Adam omnes moriuntur €ita et in Christo omnes vivificabuntur unusquisque autem in suo ordine primitiae Christus €deinde hii qui sunt Christi €in adventu eius deinde finis cum tradiderit regnum Deo et Patri €cum evacuaverit omnem principatum et potestatem et €virtutem oportet autem illum regnare €donec ponat omnes inimicos sub pedibus eius novissima autem inimica destruetur mors €omnia enim subiecit sub pedibus eius €cum autem dicat omnia subiecta sunt €sine dubio praeter eum qui subiecit ei omnia cum autem subiecta fuerint illi omnia €tunc ipse Filius subiectus erit €illi qui sibi subiecit €omnia €ut sit Deus omnia in omnibus alioquin quid facient qui baptizantur pro mortuis €si omnino mortui non resurgunt €ut quid et baptizantur pro illis ut quid et nos periclitamur omni hora cotidie morior per vestram gloriam fratres €quam habeo in Christo Iesu Domino nostro si secundum hominem ad bestias pugnavi Ephesi €quid mihi prodest si mortui non resurgunt €manducemus et bibamus cras enim moriemur nolite seduci corrumpunt mores bonos conloquia mala evigilate iuste et nolite €peccare €ignorantiam enim Dei quidam habent €ad reverentiam vobis loquor sed dicet aliquis €quomodo resurgunt mortui €quali autem corpore veniunt insipiens tu quod seminas non vivificatur nisi prius moriatur et quod seminas non corpus quod futurum est seminas €sed nudum granum ut puta tritici aut alicuius ceterorum Deus autem dat illi corpus sicut voluit €et unicuique seminum proprium corpus non omnis caro eadem caro €sed alia hominum alia pecorum €alia caro volucrum alia autem piscium et corpora caelestia et corpora terrestria €sed alia quidem caelestium gloria alia autem terrestrium alia claritas solis alia claritas lunae €et alia claritas stellarum €stella enim ab stella differt in claritate sic et resurrectio mortuorum €seminatur in corruptione surgit in incorruptione seminatur in ignobilitate surgit in gloria €seminatur in infirmitate surgit in virtute seminatur corpus animale surgit corpus spiritale €si est corpus animale est et spiritale €sic et scriptum est factus est primus homo Adam in animam viventem €novissimus Adam in spiritum vivificantem sed non prius quod spiritale est sed quod animale est €deinde quod spiritale primus homo de terra terrenus €secundus homo de caelo caelestis qualis terrenus tales et terreni €et qualis caelestis tales et caelestes igitur sicut portavimus imaginem terreni €portemus et imaginem caelestis hoc autem dico fratres €quoniam caro et sanguis regnum Dei possidere non possunt €neque corruptio incorruptelam possidebit ecce mysterium vobis dico €omnes quidem resurgemus €sed non omnes inmutabimur in momento in ictu oculi in novissima tuba €canet enim €et mortui resurgent incorrupti et nos inmutabimur oportet enim corruptibile hoc induere incorruptelam €et mortale hoc induere inmortalitatem cum autem mortale hoc induerit inmortalitatem €tunc fiet sermo qui scriptus est €absorta est mors in victoria ubi est mors victoria tua ubi est mors stimulus tuus stimulus autem mortis peccatum est virtus vero peccati lex Deo autem gratias qui dedit nobis victoriam €per Dominum nostrum Iesum Christum itaque fratres mei dilecti stabiles estote et inmobiles €abundantes in opere Domini semper €scientes quod labor vester non est inanis in Domino  de collectis autem quae fiunt in sanctos €sicut ordinavi ecclesiis Galatiae ita et vos facite per unam sabbati unusquisque vestrum apud se ponat €recondens quod ei beneplacuerit €ut non cum venero tunc collectae fiant cum autem praesens fuero €quos probaveritis per epistulas €hos mittam perferre gratiam vestram in Hierusalem quod si dignum fuerit ut et ego eam mecum ibunt veniam autem ad vos cum Macedoniam pertransiero €nam Macedoniam pertransibo apud vos autem forsitan manebo vel etiam hiemabo €ut vos me deducatis quocumque iero nolo enim vos modo in transitu videre €spero enim me aliquantum temporis manere apud vos €si Dominus permiserit permanebo autem Ephesi usque ad pentecosten ostium enim mihi apertum est magnum et evidens €et adversarii multi si autem venerit Timotheus videte ut sine timore sit apud vos €opus enim Domini operatur sicut et ego ne quis ergo illum spernat €deducite autem illum in pace ut veniat ad me €expecto enim illum cum fratribus de Apollo autem fratre €multum rogavi eum ut veniret ad vos cum €fratribus €et utique non fuit voluntas ut €nunc veniret €veniet autem cum ei vacuum fuerit vigilate state in fide viriliter agite et confortamini omnia vestra in caritate fiant obsecro autem vos fratres €nostis domum Stephanae et Fortunati €quoniam sunt primitiae Achaiae €et in ministerium sanctorum ordinaverunt se ipsos ut et vos subditi sitis eiusmodi et omni cooperanti et laboranti gaudeo autem in praesentia Stephanae et Fortunati et Achaici €quoniam id quod vobis deerat ipsi suppleverunt refecerunt enim et meum spiritum et vestrum €cognoscite ergo qui eiusmodi sunt salutant vos ecclesiae Asiae €salutant vos in Domino multum Aquila et Prisca €cum domestica sua ecclesia salutant vos fratres omnes €salutate invicem in osculo sancto salutatio mea manu Pauli si quis non amat Dominum Iesum Christum €sit anathema maranatha gratia Domini Iesu vobiscum caritas mea cum omnibus vobis in Christo Iesu amen àÃïòÿ¡Paulus apostolus Iesu Christi per voluntatem Dei et Timotheus frater €ecclesiae Dei quae est Corinthi €cum sanctis omnibus qui sunt in universa Achaia gratia vobis et pax a Deo Patre nostro et Domino Iesu Christo benedictus Deus et Pater Domini nostri Iesu Christi €Pater misericordiarum et Deus totius consolationis qui consolatur nos in omni tribulatione nostra €ut possimus et ipsi consolari eos qui in omni pressura sunt €per exhortationem qua exhortamur et ipsi a Deo quoniam sicut abundant passiones Christi in nobis €ita et per Christum abundat consolatio nostra sive autem tribulamur pro vestra exhortatione et salute €sive exhortamur pro vestra exhortatione €quae operatur in tolerantia earundem passionum €quas et nos patimur et spes nostra firma pro vobis €scientes quoniam sicut socii passionum estis €sic eritis et consolationis non enim volumus ignorare vos fratres €de tribulatione nostra quae facta est in Asia €quoniam supra modum gravati sumus supra virtutem €ita ut taederet nos etiam vivere sed ipsi in nobis ipsis responsum mortis habuimus €ut non simus fidentes in nobis €sed in Deo qui suscitat mortuos qui de tantis periculis eripuit nos et eruet €in quem speramus quoniam et adhuc eripiet adiuvantibus et vobis in oratione pro nobis €ut ex multis personis €eius quae in nobis est donationis per multos gratiae agantur pro nobis nam gloria nostra haec est testimonium conscientiae nostrae €quod in simplicitate et sinceritate Dei €et non in sapientia carnali €sed in gratia Dei conversati sumus in mundo €abundantius autem ad vos non enim alia scribimus vobis €quam quae legistis et cognoscitis €spero autem quod usque in finem cognoscetis sicut et cognovistis nos ex parte €quia gloria vestra sumus €sicut et vos nostra in die Domini nostri Iesu Christi et hac confidentia €volui prius venire ad vos ut secundam gratiam haberetis et per vos transire in Macedoniam €et iterum a Macedonia venire ad vos €et a vobis deduci in Iudaeam þï€Öõìçáôåÿï°µµÿÃïòÿ¡˜‘cum hoc ergo voluissem €numquid levitate usus sum €aut quae cogito secundum carnem cogito €ut sit apud me est et non fidelis autem Deus quia sermo noster qui fit apud vos €non est in illo est et non Dei enim Filius Iesus Christus €qui in vobis per nos praedicatus est €per me et Silvanum et Timotheum €non fuit est et non sed est in illo fuit quotquot enim promissiones Dei sunt in illo est €ideo et per ipsum amen Deo ad gloriam nostram qui autem confirmat nos vobiscum in Christum €et qui unxit nos Deus et qui signavit nos €et dedit pignus Spiritus in cordibus nostris ego autem testem Deum invoco in animam meam €quod parcens vobis non veni ultra Corinthum non quia dominamur fidei vestrae €sed adiutores sumus gaudii vestri €nam fide stetistis  statui autem hoc ipse apud me €ne iterum in tristitia venirem ad vos si enim ego contristo vos €et quis est qui me laetificet nisi qui contristatur ex me et hoc ipsum scripsi €ut non cum venero tristitiam super tristitiam habeam €de quibus oportuerat me gaudere €confidens in omnibus vobis €quia meum gaudium omnium vestrum est nam ex multa tribulatione et angustia cordis €scripsi vobis per multas lacrimas €non ut contristemini €sed ut sciatis quam caritatem habeo abundantius in vobis si quis autem contristavit non me contristavit €sed ex parte ut non onerem omnes vos sufficit illi qui eiusmodi est obiurgatio haec quae fit a pluribus ita ut e contra magis donetis et consolemini €ne forte abundantiori tristitia absorbeatur qui eiusmodi est propter quod obsecro vos ut confirmetis in illum caritatem ideo enim et scripsi ut cognoscam experimentum vestrum €an in omnibus oboedientes sitis cui autem aliquid donatis et ego €nam et ego quod donavi si quid donavi €propter vos in persona Christi ut non circumveniamur a Satana €non enim ignoramus cogitationes eius cum venissem autem Troadem propter evangelium Christi €et ostium mihi apertum esset in Domino non habui requiem spiritui meo €eo quod non invenerim Titum fratrem meum €sed valefaciens eis profectus sum in Macedoniam Deo autem gratias qui semper triumphat nos in Christo Iesu €et odorem notitiae suae manifestat per nos in omni loco quia Christi bonus odor sumus Deo €in his qui salvi fiunt et in his qui pereunt aliis quidem odor mortis in mortem €aliis autem odor vitae in vitam €et ad haec quis tam idoneus non enim sumus sicut plurimi adulterantes verbum Dei €sed ex sinceritate €sed sicut ex Deo coram Deo in Christo loquimur  incipimus iterum nosmet ipsos commendare €aut numquid egemus sicut quidam commendaticiis epistulis ad vos aut ex €vobis epistula nostra vos estis scripta in cordibus nostris €quae scitur et legitur ab omnibus hominibus manifestati quoniam epistula estis Christi ministrata a nobis €et scripta non atramento sed Spiritu Dei vivi €non in tabulis lapideis sed in tabulis cordis carnalibus fiduciam autem talem habemus per Christum ad Deum non quod sufficientes simus cogitare aliquid a nobis quasi ex nobis €sed sufficientia nostra ex Deo est qui et idoneos nos fecit ministros novi testamenti €non litterae sed Spiritus €littera enim occidit Spiritus autem vivificat quod si ministratio mortis litteris deformata in lapidibus fuit in €gloria €ita ut non possent intendere filii Israhel €in faciem Mosi propter gloriam vultus eius quae evacuatur quomodo non magis ministratio Spiritus erit in gloria nam si ministratio damnationis gloria €est €multo magis abundat ministerium iustitiae in gloria nam nec glorificatum est quod claruit in hac parte €propter excellentem gloriam si enim quod evacuatur per gloriam est €multo magis quod manet in gloria est habentes igitur talem spem multa fiducia utimur et non sicut Moses ponebat velamen super faciem suam €ut non intenderent filii Israhel in faciem eius quod evacuatur sed obtusi sunt sensus eorum €usque in hodiernum enim diem €id ipsum velamen in lectione veteris testamenti manet €non revelatum quoniam in Christo evacuatur sed usque in hodiernum diem cum legitur Moses €velamen est positum super cor eorum cum autem conversus fuerit ad Deum aufertur velamen Dominus autem Spiritus est €ubi autem Spiritus Domini ibi libertas nos vero omnes revelata facie gloriam Domini speculantes €in eandem imaginem transformamur a claritate in claritatem €tamquam a Domini Spiritu  ideo habentes hanc ministrationem €iuxta quod misericordiam consecuti sumus non deficimus sed abdicamus occulta dedecoris €non ambulantes in astutia neque adulterantes verbum Dei €sed in manifestatione veritatis commendantes nosmet ipsos €ad omnem conscientiam hominum coram Deo quod si etiam opertum est evangelium nostrum €in his qui pereunt est opertum in quibus deus huius saeculi excaecavit mentes infidelium €ut non fulgeat inluminatio evangelii €gloriae Christi €qui est imago Dei non enim nosmet ipsos praedicamus €sed Iesum Christum Dominum €nos autem servos vestros per Iesum quoniam Deus qui dixit de tenebris lucem splendescere €qui inluxit in cordibus nostris €ad inluminationem scientiae claritatis Dei in facie €Christi Iesu habemus autem thesaurum istum in vasis fictilibus €ut sublimitas sit virtutis Dei et non ex nobis in omnibus tribulationem patimur sed non angustiamur €aporiamur sed non destituimur persecutionem patimur sed non derelinquimur €deicimur sed non perimus semper mortificationem Iesu in corpore nostro circumferentes €ut et vita Iesu in corporibus nostris manifestetur semper enim nos qui vivimus in mortem tradimur propter Iesum €ut et vita Iesu manifestetur in carne nostra mortali ergo mors in nobis operatur vita autem in vobis habentes autem eundem spiritum fidei €sicut scriptum est credidi propter quod locutus sum €et nos credimus propter quod et loquimur scientes quoniam qui suscitavit Iesum €et nos cum Iesu suscitabit €et constituet vobiscum omnia enim propter vos €ut gratia abundans €per multos gratiarum actione €abundet in gloriam Dei propter quod non deficimus €sed licet is qui foris est noster homo corrumpitur €tamen is qui intus est renovatur de die in diem id enim quod in praesenti est €momentaneum et leve tribulationis nostrae €supra modum in sublimitatem €aeternum gloriae pondus operatur nobis non contemplantibus nobis quae videntur sed quae non videntur €quae enim videntur temporalia sunt €quae autem non videntur aeterna sunt  scimus enim quoniam si terrestris domus nostra huius habitationis €dissolvatur €quod aedificationem ex Deo habeamus €domum non manufactam aeternam in caelis nam et in hoc ingemescimus €habitationem nostram quae de caelo est superindui cupientes si tamen vestiti non nudi inveniamur nam et qui sumus in tabernaculo €ingemescimus gravati €eo quod nolumus expoliari sed supervestiri €ut absorbeatur quod mortale est a vita qui autem efficit nos in hoc ipsum Deus €qui dedit nobis pignus Spiritus audentes igitur semper et scientes €quoniam dum sumus in corpore peregrinamur a Domino per fidem enim ambulamus et non per speciem audemus autem et bonam voluntatem habemus €magis peregrinari a corpore €et praesentes esse ad Deum et ideo contendimus sive absentes sive praesentes placere illi omnes enim nos manifestari oportet ante tribunal Christi €ut referat unusquisque propria corporis prout gessit €sive bonum sive malum scientes ergo timorem Domini €hominibus suademus Deo autem manifesti sumus €spero autem et in conscientiis vestris manifestos nos esse non iterum nos commendamus vobis €sed occasionem damus vobis gloriandi pro nobis €ut habeatis ad eos qui in facie gloriantur et non in corde sive enim mente excedimus Deo €sive sobrii sumus vobis caritas enim Christi urget nos €aestimantes hoc quoniam si unus pro omnibus mortuus est €ergo omnes mortui sunt et pro omnibus mortuus est €ut et qui vivunt iam non sibi vivant €sed ei qui pro ipsis mortuus est et resurrexit itaque nos ex hoc neminem novimus secundum carnem €et si cognovimus secundum carnem Christum €sed nunc iam non novimus si qua ergo in Christo nova creatura €vetera transierunt ecce facta sunt nova omnia autem ex Deo qui reconciliavit nos sibi per Christum €et dedit nobis ministerium reconciliationis þï€Öõìçáôåÿï°µµÿÃïòÿ¥˜“quoniam quidem Deus erat in Christo mundum reconcilians sibi €non reputans illis delicta ipsorum €et posuit in nobis verbum reconciliationis pro Christo ergo legationem fungimur €tamquam Deo exhortante per nos €obsecramus pro Christo reconciliamini Deo eum qui non noverat peccatum pro nobis peccatum fecit €ut nos efficeremur iustitia Dei in ipso  adiuvantes autem et exhortamur €ne in vacuum gratiam Dei recipiatis ait enim €tempore accepto exaudivi te et in die salutis adiuvavi €te €ecce nunc tempus acceptabile ecce nunc dies salutis nemini dantes ullam offensionem €ut non vituperetur ministerium sed in omnibus exhibeamus nosmet ipsos sicut Dei ministros €in multa patientia in tribulationibus in necessitatibus in angustiis in plagis in carceribus in seditionibus €in laboribus in vigiliis in ieiuniis in castitate in scientia in longanimitate in suavitate €in Spiritu Sancto in caritate non ficta in verbo veritatis in virtute Dei €per arma iustitiae a dextris et sinistris per gloriam et ignobilitatem per infamiam et bonam famam €ut seductores et veraces sicut qui ignoti et cogniti quasi morientes et ecce vivimus ut castigati et non mortificati quasi tristes semper autem gaudentes €sicut egentes multos autem locupletantes €tamquam nihil habentes et omnia possidentes os nostrum patet ad vos o Corinthii cor nostrum dilatatum est non angustiamini in nobis €angustiamini autem in visceribus vestris eandem autem habentes remunerationem €tamquam filiis dico dilatamini et vos nolite iugum ducere cum infidelibus €quae enim participatio iustitiae cum iniquitate €aut quae societas luci ad tenebras quae autem conventio Christi ad Belial €aut quae pars fideli cum infidele qui autem consensus templo Dei cum idolis €vos enim estis templum Dei vivi sicut dicit Deus €quoniam inhabitabo in illis et inambulabo €et ero illorum Deus et ipsi erunt mihi populus propter quod exite de medio eorum et separamini dicit Dominus €et inmundum ne tetigeritis et ego recipiam vos et ero vobis in patrem €et vos eritis mihi in filios et filias dicit Dominus omnipotens  has igitur habentes promissiones carissimi €mundemus nos ab omni inquinamento carnis et spiritus €perficientes sanctificationem in timore Dei capite nos neminem laesimus €neminem corrupimus neminem circumvenimus non ad condemnationem dico €praedixi enim quod in cordibus nostris estis €ad conmoriendum et ad convivendum multa mihi fiducia est apud vos multa mihi gloriatio pro vobis €repletus sum consolatione €superabundo gaudio in omni tribulatione nostra nam et cum venissemus Macedoniam €nullam requiem habuit caro nostra €sed omnem tribulationem passi €foris pugnae intus timores sed qui consolatur humiles €consolatus est nos Deus in adventu Titi non solum autem in adventu eius €sed etiam in solacio quo consolatus est €in vobis €referens nobis vestrum desiderium vestrum fletum €vestram aemulationem pro me €ita ut magis gauderem quoniam et si contristavi vos in epistula non me paenitet €et si paeniteret €videns quod epistula illa et si ad horam vos contristavit nunc gaudeo non quia contristati estis €sed quia contristati estis ad paenitentiam €contristati enim estis secundum Deum €ut in nullo detrimentum patiamini ex nobis quae enim secundum Deum tristitia est €paenitentiam in salutem stabilem operatur €saeculi autem tristitia mortem operatur ecce enim hoc ipsum secundum Deum contristari vos €quantam in vobis operatur sollicitudinem €sed defensionem sed indignationem sed timorem €sed desiderium sed aemulationem sed vindictam €in omnibus exhibuistis vos incontaminatos esse negotio igitur et si scripsi vobis €non propter eum qui fecit iniuriam €nec propter eum qui passus est €sed ad manifestandam sollicitudinem nostram €quam pro vobis habemus ad vos coram Deo ideo consolati sumus €in consolatione autem nostra €abundantius magis gavisi sumus super gaudium Titi €quia refectus est spiritus eius ab omnibus vobis et si quid apud illum de vobis gloriatus sum non sum confusus €sed sicut omnia vobis in veritate locuti sumus €ita et gloriatio nostra quae fuit ad Titum veritas facta est et viscera eius abundantius in vos sunt €reminiscentis omnium vestrum oboedientiam €quomodo cum timore et tremore excepistis eum gaudeo quod in omnibus confido in vobis  notam autem facimus vobis fratres gratiam Dei €quae data est in ecclesiis Macedoniae quod in multo experimento tribulationis €abundantia gaudii ipsorum €et altissima paupertas eorum €abundavit in divitias simplicitatis eorum quia secundum virtutem testimonium illis reddo €et supra virtutem voluntarii fuerunt cum multa exhortatione obsecrantes nos €gratiam et communicationem ministerii quod fit in sanctos et non sicut speravimus €sed semet ipsos dederunt primum Domino €deinde nobis per voluntatem Dei ita ut rogaremus Titum ut quemadmodum coepit €ita et perficiat in vos etiam gratiam €istam sed sicut in omnibus abundatis fide et sermone et scientia €et omni sollicitudine €et caritate vestra in nos €ut et in hac gratia abundetis non quasi imperans dico €sed per aliorum sollicitudinem €etiam vestrae caritatis ingenitum bonum €conprobans scitis enim gratiam Domini nostri Iesu Christi €quoniam propter vos egenus factus est cum esset dives €ut illius inopia vos divites essetis et consilium in hoc do hoc enim vobis utile est €qui non solum facere sed et velle coepistis ab anno priore nunc vero et facto perficite €ut quemadmodum promptus est animus voluntatis €ita sit et perficiendi ex eo quod habetis si enim voluntas prompta est €secundum id quod habet accepta est €non secundum quod non habet non enim ut aliis sit remissio vobis autem tribulatio €sed ex aequalitate in praesenti tempore €vestra abundantia illorum inopiam suppleat €ut et illorum abundantia vestrae inopiae sit supplementum €ut fiat aequalitas sicut scriptum est qui multum non abundavit et qui modicum non minoravit gratias autem Deo €qui dedit eandem sollicitudinem pro vobis in corde Titi quoniam exhortationem quidem suscepit €sed cum sollicitior esset sua voluntate profectus est ad vos misimus etiam cum illo fratrem €cuius laus est in evangelio per omnes ecclesias non solum autem €sed et ordinatus ab ecclesiis comes peregrinationis nostrae €in hac gratia quae ministratur a nobis €ad Domini gloriam et destinatam voluntatem nostram devitantes hoc ne quis nos vituperet €in hac plenitudine quae ministratur a nobis providemus enim bona non solum coram Deo €sed etiam coram hominibus misimus autem cum illis et fratrem nostrum €quem probavimus in multis saepe sollicitum esse €nunc autem multo sollicitiorem confidentia multa in vos sive pro Tito qui est socius meus et in vos adiutor €sive fratres nostri apostoli ecclesiarum gloriae Christi ostensionem ergo quae est caritatis vestrae €et nostrae gloriae pro vobis €in illos ostendite in faciem ecclesiarum  nam de ministerio quod fit in sanctos €ex abundanti est mihi scribere vobis scio enim promptum animum vestrum €pro quo de vobis glorior apud Macedonas €quoniam Achaia parata est ab anno praeterito €et vestra aemulatio provocavit plurimos misi autem fratres €ut ne quod gloriamur de vobis evacuetur in hac parte €ut quemadmodum dixi parati sitis ne cum venerint mecum Macedones €et invenerint vos inparatos €erubescamus nos ut non dicamus vos in hac substantia necessarium ergo existimavi rogare fratres ut praeveniant ad vos €et praeparent repromissam benedictionem €hanc paratam esse €sic quasi benedictionem non quasi avaritiam hoc autem qui parce €seminat parce et metet €et qui seminat in benedictionibus de benedictionibus et metet unusquisque prout destinavit corde suo €non ex tristitia aut ex necessitate €hilarem enim datorem diligit Deus potens est autem Deus omnem gratiam abundare facere in vobis €ut in omnibus semper omnem sufficientiam habentes €abundetis in omne opus bonum sicut scriptum est dispersit dedit pauperibus €iustitia eius manet in aeternum qui autem administrat semen seminanti €et panem ad manducandum praestabit €et multiplicabit semen vestrum €et augebit incrementa frugum iustitiae vestrae ut in omnibus locupletati abundetis in omnem simplicitatem þï€Öõìçáôåÿï°µµÿÃïòÿ¨‰˜‹‚quae operatur per nos gratiarum actionem Deo quoniam ministerium huius officii €non solum supplet ea quae desunt sanctis €sed etiam abundat per multas gratiarum actiones in Domino per probationem ministerii huius €glorificantes Deum in oboedientia confessionis vestrae €in evangelium Christi €et simplicitate communicationis in illos et in omnes et ipsorum obsecratione pro vobis €desiderantium vos propter eminentem gratiam Dei in vobis gratias Deo super inenarrabili dono eius  ipse autem ego Paulus obsecro vos €per mansuetudinem et modestiam Christi €qui in facie quidem humilis inter vos €absens autem confido in vobis rogo autem ne praesens audeam €per eam confidentiam qua existimo €audere in quosdam €qui arbitrantur nos tamquam secundum carnem ambulemus in carne enim ambulantes non secundum carnem militamus nam arma militiae nostrae non carnalia sed potentia Deo €ad destructionem munitionum consilia destruentes et omnem altitudinem extollentem se adversus scientiam Dei €et in captivitatem redigentes omnem intellectum in obsequium Christi et in promptu habentes ulcisci omnem inoboedientiam €cum impleta fuerit vestra oboedientia quae secundum faciem sunt videte €si quis confidit sibi Christi se esse €hoc cogitet iterum apud se €quia sicut ipse Christi est ita et nos nam et si amplius aliquid gloriatus fuero de potestate €nostra €quam dedit Dominus in aedificationem €et non in destructionem vestram €non erubescam ut autem non existimer tamquam terrere vos per epistulas quoniam quidem epistulae inquiunt graves sunt et fortes €praesentia autem corporis infirma et sermo contemptibilis hoc cogitet qui eiusmodi est €quia quales sumus verbo per epistulas absentes €tales et praesentes in facto non enim audemus inserere aut conparare nos quibusdam €qui se ipsos commendant €sed ipsi in nobis nosmet ipsos metientes €et conparantes nosmet ipsos nobis nos autem non in inmensum gloriabimur €sed secundum mensuram regulae quam mensus est nobis Deus €mensuram pertingendi usque ad vos non enim quasi non pertingentes ad vos superextendimus nos €usque ad vos enim pervenimus in evangelio Christi non in inmensum gloriantes in alienis laboribus €spem autem habentes crescentis fidei vestrae in vobis magnificari €secundum regulam nostram in abundantiam etiam in illa quae ultra vos sunt evangelizare €non in aliena regula €in his quae praeparata sunt gloriari qui autem gloriatur in Domino glorietur non enim qui se ipsum commendat ille probatus est €sed quem Dominus commendat  utinam sustineretis modicum quid insipientiae meae €sed et subportate me aemulor enim vos Dei aemulatione €despondi enim vos uni viro virginem castam exhibere Christo timeo autem ne sicut serpens Evam seduxit astutia sua €ita corrumpantur sensus vestri €et excidant a simplicitate quae est in Christo nam si is qui venit alium Christum praedicat €quem non praedicavimus €aut alium spiritum accipitis quem non €accepistis €aut aliud evangelium quod non recepistis €recte pateremini existimo enim nihil me minus fecisse magnis apostolis et si inperitus sermone sed non scientia €in omnibus autem manifestatus sum vobis aut numquid peccatum feci me ipsum humilians ut vos exaltemini €quoniam gratis evangelium Dei evangelizavi vobis alias ecclesias expoliavi €accipiens stipendium ad ministerium vestrum et cum essem apud vos et egerem nulli onerosus fui €nam quod mihi deerat €suppleverunt fratres qui venerunt a Macedonia €et in omnibus sine onere me vobis servavi et servabo est veritas Christi in me €quoniam haec gloria non infringetur in me €in regionibus Achaiae quare quia non diligo vos Deus scit quod autem facio et faciam €ut amputem occasionem eorum qui volunt occasionem €ut in quo gloriantur inveniantur sicut et nos nam eiusmodi pseudoapostoli operarii subdoli €transfigurantes se in apostolos Christi et non mirum ipse enim Satanas transfigurat se in angelum lucis non est ergo magnum €si ministri eius transfigurentur velut ministri iustitiae €quorum finis erit secundum opera ipsorum iterum dico ne quis me putet insipientem €alioquin velut insipientem accipite me €ut et ego modicum quid glorier quod loquor non loquor secundum Dominum €sed quasi in insipientia in hac substantia gloriae quoniam multi gloriantur secundum carnem et ego gloriabor libenter enim suffertis insipientes cum sitis ipsi sapientes sustinetis enim si quis vos in servitutem redigit €si quis devorat si quis accipit si quis extollitur €si quis in faciem vos caedit secundum ignobilitatem dico €quasi nos infirmi fuerimus €in quo quis audet in insipientia dico audeo et ego Hebraei sunt et ego Israhelitae sunt et ego €semen Abrahae sunt et ego ministri Christi sunt €minus sapiens dico plus ego €in laboribus plurimis in carceribus abundantius €in plagis supra modum in mortibus frequenter a Iudaeis quinquies quadragenas una minus accepi ter virgis caesus sum semel lapidatus sum €ter naufragium feci €nocte et die in profundo maris fui in itineribus saepe periculis fluminum periculis latronum €periculis ex genere periculis ex gentibus periculis in civitate €periculis in solitudine periculis in mari periculis in falsis fratribus in labore et aerumna in vigiliis multis €in fame et siti in ieiuniis multis in frigore et nuditate praeter illa quae extrinsecus sunt instantia mea cotidiana €sollicitudo omnium ecclesiarum quis infirmatur et non infirmor €quis scandalizatur et ego non uror si gloriari oportet quae infirmitatis meae sunt gloriabor Deus et Pater Domini Iesu €scit €qui est benedictus in saecula €quod non mentior Damasci praepositus gentis Aretae regis €custodiebat civitatem Damascenorum ut me conprehenderet et per fenestram in sporta dimissus sum per €murum €et effugi manus eius  si gloriari oportet non expedit quidem €veniam autem ad visiones et revelationes Domini scio hominem in Christo ante annos quattuordecim €sive in corpore nescio sive extra corpus nescio Deus scit €raptum eiusmodi usque ad tertium caelum et scio huiusmodi hominem €sive in corpore sive extra corpus nescio Deus scit quoniam raptus est in paradisum €et audivit arcana verba quae non licet homini loqui pro eiusmodi gloriabor €pro me autem nihil gloriabor nisi in infirmitatibus meis nam et si voluero gloriari non ero insipiens €veritatem enim dicam €parco autem ne quis in me existimet €supra id quod videt me aut audit ex me et ne magnitudo revelationum extollat me €datus est mihi stimulus carnis meae angelus Satanae €ut me colaphizet propter quod ter Dominum rogavi ut discederet a me et dixit mihi sufficit tibi gratia mea €nam virtus in infirmitate perficitur €libenter igitur gloriabor in infirmitatibus meis €ut inhabitet in me virtus Christi propter quod placeo mihi in infirmitatibus €in contumeliis in necessitatibus in persecutionibus €in angustiis pro Christo €cum enim infirmor tunc potens sum factus sum insipiens vos me coegistis €ego enim debui a vobis commendari €nihil enim minus fui ab his €qui sunt supra modum apostoli €tametsi nihil sum signa tamen apostoli facta sunt super vos €in omni patientia signis et prodigiis et €virtutibus quid est enim quod minus habuistis prae ceteris ecclesiis €nisi quod ego ipse non gravavi vos €donate mihi hanc iniuriam ecce tertio hoc paratus sum venire ad vos €et non ero gravis vobis non enim quaero quae vestra sunt sed vos €nec enim debent filii parentibus thesaurizare sed parentes filiis ego autem libentissime inpendam €et superinpendar ipse pro animabus vestris €licet plus vos diligens minus diligar sed esto ego vos non gravavi sed cum essem astutus dolo vos cepi numquid per aliquem eorum quos misi ad vos circumveni vos rogavi Titum et misi cum illo fratrem €numquid Titus vos circumvenit €nonne eodem spiritu ambulavimus €nonne hisdem vestigiis olim putatis quod excusemus nos apud vos €coram Deo in Christo loquimur €omnia autem carissimi propter vestram aedificationem timeo enim ne forte cum venero non quales volo inveniam vos €et ego inveniar a vobis qualem non vultis €ne forte contentiones aemulationes animositates dissensiones €detractiones susurrationes inflationes seditiones sint inter vos þï€Öõìçáôåÿï°µµÿÃïòÿ¨Œ˜•ne iterum cum venero humiliet me Deus apud vos €et lugeam multos ex his €qui ante peccaverunt et non egerunt paenitentiam €super inmunditia et fornicatione et inpudicitia quam gesserunt  ecce tertio hoc venio ad vos €in ore duorum vel trium testium stabit omne verbum praedixi et praedico ut praesens bis et nunc absens €his qui ante peccaverunt et ceteris omnibus €quoniam si venero iterum non parcam an experimentum quaeritis eius qui in me loquitur Christi €qui in vos non infirmatur sed potens est in vobis nam et si crucifixus est ex infirmitate €sed vivit ex virtute Dei €nam et nos infirmi sumus in illo €sed vivemus cum eo ex virtute Dei in vobis vosmet ipsos temptate si estis in fide ipsi vos probate €an non cognoscitis vos ipsos €quia Christus Iesus in vobis est €nisi forte reprobi estis spero autem quod cognoscetis quia nos non sumus reprobi oramus autem Deum ut nihil mali faciatis €non ut nos probati pareamus €sed ut vos quod bonum est faciatis €nos autem ut reprobi simus non enim possumus aliquid adversus veritatem €sed pro veritate gaudemus enim quando nos infirmi sumus €vos autem potentes estis €hoc et oramus vestram consummationem ideo haec absens scribo ut non praesens durius agam €secundum potestatem quam Dominus dedit mihi €in aedificationem et non in destructionem de cetero fratres gaudete €perfecti estote exhortamini idem sapite pacem habete €et Deus dilectionis et pacis erit vobiscum salutate invicem in osculo sancto €salutant vos sancti omnes gratia Domini nostri Iesu Christi et caritas Dei €et communicatio Sancti Spiritus cum omnibus €vobis amen àï‚Çáìÿ¡Paulus apostolus non ab hominibus neque per hominem €sed per Iesum Christum €et Deum Patrem qui suscitavit eum a mortuis et qui mecum sunt omnes fratres €ecclesiis Galatiae gratia vobis et pax a Deo Patre et Domino nostro €Iesu Christo qui dedit semet ipsum pro peccatis nostris €ut eriperet nos de praesenti saeculo nequam €secundum voluntatem Dei et Patris nostri cui est gloria in saecula saeculorum amen miror quod sic tam cito transferimini €ab eo qui vos vocavit in gratiam Christi €in aliud evangelium quod non est aliud €nisi sunt aliqui qui vos conturbant €et volunt convertere evangelium Christi sed licet nos aut angelus de caelo evangelizet vobis €praeterquam quod evangelizavimus vobis €anathema sit sicut praediximus et nunc iterum dico €si quis vobis evangelizaverit praeter id quod accepistis €anathema sit modo enim hominibus suadeo aut Deo €aut quaero hominibus placere €si adhuc hominibus placerem Christi servus non essem notum enim vobis facio fratres evangelium €quod evangelizatum est a me €quia non est secundum hominem neque enim ego ab homine accepi illud neque didici €sed per revelationem Iesu Christi audistis enim conversationem meam aliquando in iudaismo €quoniam supra modum persequebar ecclesiam Dei €et expugnabam illam et proficiebam in iudaismo €supra multos coetaneos in genere meo €abundantius aemulator existens paternarum mearum traditionum cum autem placuit ei qui me segregavit de utero matris meae €et vocavit per gratiam suam ut revelaret Filium suum in me €ut evangelizarem illum in gentibus €continuo non adquievi carni et sanguini neque veni Hierosolyma €ad antecessores meos apostolos €sed abii in Arabiam et iterum reversus sum Damascum deinde post annos tres veni Hierosolyma videre Petrum €et mansi apud eum diebus quindecim alium autem apostolorum vidi neminem €nisi Iacobum fratrem Domini quae autem scribo vobis €ecce coram Deo quia non mentior deinde veni in partes Syriae et Ciliciae eram autem ignotus facie ecclesiis Iudaeae quae erant in Christo tantum autem auditum habebant €quoniam qui persequebatur nos aliquando €nunc evangelizat fidem quam aliquando expugnabat et in me clarificabant Deum  deinde post annos quattuordecim €iterum ascendi Hierosolyma cum Barnaba €adsumpto et Tito ascendi autem secundum revelationem €et contuli cum illis evangelium quod praedico in gentibus €seorsum autem his qui videbantur €ne forte in vacuum currerem aut cucurrissem sed neque Titus qui mecum erat cum esset gentilis conpulsus est €circumcidi sed propter subintroductos falsos fratres €qui subintroierunt explorare libertatem nostram €quam habemus in Christo Iesu €ut nos in servitutem redigerent quibus neque ad horam cessimus subiectioni €ut veritas evangelii permaneat apud vos ab his autem qui videbantur esse aliquid €quales aliquando fuerint nihil mea interest €Deus personam hominis non accipit €mihi enim qui videbantur nihil €contulerunt sed e contra cum vidissent €quod creditum est mihi evangelium praeputii €sicut Petro circumcisionis qui enim operatus est Petro in apostolatum circumcisionis €operatus est et mihi inter gentes et cum cognovissent gratiam quae data est mihi €Iacobus et Cephas et Iohannes qui videbantur columnae esse €dextras dederunt mihi et Barnabae societatis €ut nos in gentes ipsi autem in circumcisionem tantum ut pauperum memores essemus €quod etiam sollicitus fui hoc ipsum facere cum autem venisset Cephas Antiochiam in faciem ei restiti €quia reprehensibilis erat prius enim quam venirent quidam ab Iacobo cum gentibus edebat €cum autem venissent subtrahebat et segregabat se €timens eos qui ex circumcisione erant et simulationi eius consenserunt ceteri Iudaei €ita ut et Barnabas duceretur ab eis in illa simulatione sed cum vidissem quod non recte ambularent ad veritatem evangelii €dixi Cephae coram omnibus €si tu cum Iudaeus sis gentiliter et non iudaice vivis €quomodo gentes cogis iudaizare nos natura Iudaei et non ex gentibus peccatores scientes autem quod non iustificatur homo ex operibus €legis €nisi per fidem Iesu Christi €et nos in Christo Iesu credidimus €ut iustificemur ex fide Christi et non ex operibus legis €propter quod ex operibus legis non iustificabitur omnis caro quod si quaerentes iustificari in Christo €inventi sumus et ipsi peccatores €numquid Christus peccati minister est absit si enim quae destruxi haec iterum aedifico €praevaricatorem me constituo ego enim per legem legi mortuus sum ut Deo vivam €Christo confixus sum cruci vivo autem iam non ego vivit vero in me Christus €quod autem nunc vivo in carne in fide vivo Filii Dei €qui dilexit me et tradidit se ipsum pro me non abicio gratiam Dei €si enim per legem iustitia ergo Christus gratis €mortuus est  o insensati Galatae €quis vos fascinavit €ante quorum oculos Iesus Christus proscriptus €est crucifixus hoc solum volo a vobis discere €ex operibus legis Spiritum accepistis an ex auditu fidei sic stulti estis €cum Spiritu coeperitis nunc carne consummamini tanta passi estis sine causa si tamen sine causa qui ergo tribuit vobis Spiritum et operatur virtutes in vobis €ex operibus legis an ex auditu fidei sicut Abraham credidit Deo €et reputatum est ei ad iustitiam cognoscitis ergo €quia qui ex fide sunt hii sunt filii Abrahae providens autem scriptura quia ex fide iustificat gentes Deus €praenuntiavit Abrahae quia benedicentur in te omnes gentes igitur qui ex fide sunt benedicentur cum fideli Abraham quicumque enim ex operibus legis sunt sub maledicto sunt €scriptum est enim €maledictus omnis qui non permanserit in omnibus €quae scripta sunt in libro legis ut faciat ea quoniam autem in lege nemo iustificatur apud Deum €manifestum est quia iustus ex fide vivit lex autem non est ex fide sed qui fecerit ea vivet in illis Christus nos redemit de maledicto legis €factus pro nobis maledictum €quia scriptum est maledictus omnis qui pendet in ligno ut in gentibus benedictio Abrahae fieret in Christo Iesu €ut pollicitationem Spiritus accipiamus per fidem fratres secundum hominem dico €tamen hominis confirmatum testamentum nemo spernit €aut superordinat Abrahae dictae sunt promissiones et semini eius €non dicit et seminibus quasi in multis sed quasi in uno €et semini tuo qui est Christus hoc autem dico €testamentum confirmatum a Deo €quae post quadringentos et triginta annos facta est lex €non irritam facit ad evacuandam promissionem nam si ex lege hereditas iam non ex repromissione €Abrahae autem per promissionem €donavit Deus quid igitur lex €propter transgressiones posita est þï€Öõìçáôåÿï°µ¶ÿï‚Çáìÿ£˜“ƒdonec veniret semen cui promiserat €ordinata per angelos in manu mediatoris mediator autem unius non est Deus autem unus est lex ergo adversus promissa Dei absit €si enim data esset lex quae posset vivificare €vere ex lege esset iustitia sed conclusit scriptura omnia sub peccato €ut promissio ex fide Iesu Christi daretur credentibus prius autem quam veniret fides €sub lege custodiebamur conclusi in eam fidem quae revelanda erat itaque lex pedagogus noster fuit in Christo ut ex fide iustificemur at ubi venit fides iam non sumus sub pedagogo omnes enim filii Dei estis per fidem in Christo Iesu quicumque enim in Christo baptizati estis Christum induistis non est Iudaeus neque Graecus non est servus neque liber €non est masculus neque femina €omnes enim vos unum estis in Christo Iesu si autem vos Christi ergo Abrahae semen estis €secundum promissionem heredes  dico autem quanto tempore heres parvulus est €nihil differt servo cum sit dominus omnium sed sub tutoribus est et actoribus €usque ad praefinitum tempus a patre ita et nos €cum essemus parvuli sub elementis mundi eramus servientes at ubi venit plenitudo temporis €misit Deus Filium suum factum ex muliere factum sub lege ut eos qui sub lege erant redimeret €ut adoptionem filiorum reciperemus quoniam autem estis filii €misit Deus Spiritum Filii sui in corda nostra €clamantem Abba Pater itaque iam non es servus sed filius €quod si filius et heres per Deum sed tunc quidem ignorantes Deum €his qui natura non sunt dii serviebatis nunc autem cum cognoveritis Deum €immo cogniti sitis a Deo €quomodo convertimini iterum ad infirma et egena elementa €quibus denuo servire vultis dies observatis et menses et tempora et annos timeo vos ne forte sine causa laboraverim in vobis estote sicut et ego quia et ego sicut vos €fratres obsecro vos nihil me laesistis scitis autem quia per infirmitatem carnis evangelizavi vobis iam pridem et temptationem vestram in carne mea non sprevistis neque respuistis €sed sicut angelum Dei excepistis me sicut Christum Iesum ubi est ergo beatitudo vestra €testimonium enim perhibeo vobis €quia si fieri posset €oculos vestros eruissetis et dedissetis mihi ergo inimicus vobis factus sum verum dicens vobis aemulantur vos non bene €sed excludere vos volunt ut illos aemulemini bonum autem aemulamini in bono semper €et non tantum cum praesens sum apud vos filioli mei quos iterum parturio donec formetur Christus in vobis vellem autem esse apud vos modo €et mutare vocem meam quoniam confundor in vobis dicite mihi qui sub lege vultis esse legem non legistis scriptum est enim quoniam Abraham duos filios habuit €unum de ancilla et unum de libera sed qui de ancilla secundum carnem natus est €qui autem de libera per repromissionem quae sunt per allegoriam dicta €haec enim sunt duo testamenta €unum quidem a monte Sina in servitutem generans €quae est Agar Sina enim mons est in Arabia €qui coniunctus est ei quae nunc est Hierusalem €et servit cum filiis eius illa autem quae sursum est Hierusalem libera est €quae est mater nostra scriptum est enim laetare sterilis quae non paris €erumpe et exclama quae non parturis €quia multi filii desertae magis quam eius quae habet virum nos autem fratres secundum Isaac promissionis filii sumus sed quomodo tunc qui secundum carnem natus fuerat €persequebatur eum qui secundum spiritum €ita et nunc sed quid dicit scriptura eice ancillam et filium eius €non enim heres erit filius ancillae cum filio liberae itaque fratres non sumus ancillae filii sed liberae €qua libertate nos Christus liberavit  state et nolite iterum iugo servitutis contineri ecce ego Paulus dico vobis €quoniam si circumcidamini Christus vobis nihil proderit testificor autem rursum omni homini circumcidenti se €quoniam debitor est universae legis faciendae evacuati estis a Christo qui in lege iustificamini €a gratia excidistis nos enim spiritu ex fide spem iustitiae expectamus nam in Christo Iesu €neque circumcisio aliquid valet neque praeputium €sed fides quae per caritatem operatur currebatis bene quis vos inpedivit veritati non oboedire persuasio non est ex eo qui vocat vos modicum fermentum totam massam corrumpit ego confido in vobis in Domino quod nihil aliud sapietis €qui autem conturbat vos portabit iudicium quicumque est €ille ego autem fratres si circumcisionem adhuc praedico €quid adhuc persecutionem patior €ergo evacuatum est scandalum crucis utinam et abscidantur qui vos conturbant vos enim in libertatem vocati estis fratres €tantum ne libertatem in occasionem detis carnis €sed per caritatem servite invicem omnis enim lex in uno sermone impletur €diliges proximum tuum sicut te ipsum quod si invicem mordetis et comeditis €videte ne ab invicem consumamini dico autem spiritu ambulate €et desiderium carnis non perficietis caro enim concupiscit adversus spiritum €spiritus autem adversus carnem €haec enim invicem adversantur €ut non quaecumque vultis illa faciatis quod si spiritu ducimini non estis sub lege manifesta autem sunt opera carnis quae sunt €fornicatio inmunditia luxuria idolorum servitus veneficia inimicitiae contentiones aemulationes €irae rixae dissensiones sectae invidiae homicidia €ebrietates comesationes et his similia €quae praedico vobis sicut praedixi €quoniam qui talia agunt regnum Dei non consequentur fructus autem Spiritus est caritas gaudium pax €longanimitas bonitas benignitas fides modestia €continentia €adversus huiusmodi non est lex qui autem sunt Christi €carnem crucifixerunt cum vitiis et concupiscentiis si vivimus spiritu spiritu et ambulemus non efficiamur inanis gloriae cupidi €invicem provocantes invicem invidentes  fratres et si praeoccupatus fuerit homo in aliquo delicto €vos qui spiritales estis €huiusmodi instruite in spiritu lenitatis €considerans te ipsum ne et tu tempteris alter alterius onera portate et sic adimplebitis legem Christi nam si quis existimat se aliquid esse cum sit nihil €ipse se seducit opus autem suum probet unusquisque €et sic in semet ipso tantum gloriam habebit et non in altero unusquisque enim onus suum portabit communicet autem is qui catecizatur verbum €ei qui se catecizat in omnibus bonis nolite errare Deus non inridetur quae enim seminaverit homo haec et metet €quoniam qui seminat in carne sua de carne et metet corruptionem €qui autem seminat in spiritu de spiritu metet vitam aeternam bonum autem facientes non deficiamus €tempore enim suo metemus non deficientes ergo dum tempus habemus operemur bonum ad omnes €maxime autem ad domesticos fidei videte qualibus litteris scripsi vobis mea manu quicumque volunt placere in carne €hii cogunt vos circumcidi €tantum ut crucis Christi persecutionem non patiantur neque enim qui circumciduntur legem custodiunt €sed volunt vos circumcidi ut in carne vestra glorientur mihi autem absit gloriari nisi in cruce Domini nostri Iesu Christi €per quem mihi mundus crucifixus est et ego mundo in Christo enim Iesu neque circumcisio aliquid valet €neque praeputium €sed nova creatura et quicumque hanc regulam secuti fuerint €pax super illos et misericordia et super Israhel Dei de cetero nemo mihi molestus sit €ego enim stigmata Iesu in corpore meo porto gratia Domini nostri Iesu Christi cum spiritu vestro fratres amen àï‚Åðèÿ¡Paulus apostolus Christi Iesu per voluntatem Dei €sanctis omnibus qui sunt Ephesi et fidelibus in €Christo Iesu gratia vobis et pax a Deo Patre nostro et Domino Iesu Christo benedictus Deus et Pater Domini nostri Iesu Christi €qui benedixit nos in omni benedictione spiritali in caelestibus in €Christo sicut elegit nos in ipso ante mundi constitutionem €ut essemus sancti et inmaculati in conspectu eius in caritate qui praedestinavit nos in adoptionem filiorum €per Iesum Christum in ipsum €secundum propositum voluntatis suae in laudem gloriae gratiae suae €in qua gratificavit nos in dilecto in quo habemus redemptionem per sanguinem eius €remissionem peccatorum €secundum divitias gratiae eius quae superabundavit in nobis €in omni sapientia et prudentia ut notum faceret nobis sacramentum voluntatis suae €secundum bonum placitum eius quod proposuit in eo þï€Öõìçáôåÿï°µ·ÿï‚Åðèÿ¡˜Šin dispensationem plenitudinis temporum €instaurare omnia in Christo €quae in caelis et quae in terra sunt in ipso in quo etiam sorte vocati sumus €praedestinati secundum propositum eius €qui omnia operatur secundum consilium €voluntatis suae ut simus in laudem gloriae eius €qui ante speravimus in Christo in quo et vos cum audissetis verbum veritatis evangelium salutis vestrae €in quo et credentes signati estis Spiritu promissionis Sancto qui est pignus hereditatis nostrae €in redemptionem adquisitionis in laudem gloriae ipsius propterea et ego audiens fidem vestram quae est in Domino Iesu €et dilectionem in omnes sanctos non cesso gratias agens pro vobis €memoriam vestri faciens in orationibus meis ut Deus Domini nostri Iesu Christi Pater gloriae €det vobis spiritum sapientiae et revelationis in agnitione eius inluminatos oculos cordis vestri €ut sciatis quae sit spes vocationis eius €quae divitiae gloriae hereditatis eius in sanctis et quae sit supereminens magnitudo virtutis eius €in nos qui credidimus €secundum operationem potentiae virtutis eius quam operatus est in Christo €suscitans illum a mortuis €et constituens ad dexteram suam in caelestibus supra omnem principatum et potestatem €et virtutem et dominationem et omne nomen quod nominatur €non solum in hoc saeculo sed et in futuro et omnia subiecit sub pedibus eius €et ipsum dedit caput supra omnia €ecclesiae quae est corpus ipsius €plenitudo eius qui omnia in omnibus adimpletur  et vos cum essetis mortui delictis et peccatis vestris in quibus aliquando ambulastis secundum saeculum mundi huius €secundum principem potestatis aeris huius €spiritus qui nunc operatur in filios diffidentiae in quibus et nos omnes aliquando conversati sumus in desideriis carnis €nostrae €facientes voluntates carnis et €cogitationum €et eramus natura filii irae sicut et ceteri Deus autem qui dives est in misericordia €propter nimiam caritatem suam qua dilexit nos et cum essemus mortui peccatis convivificavit nos Christo €gratia estis salvati et conresuscitavit et consedere fecit in caelestibus in Christo Iesu ut ostenderet in saeculis supervenientibus €abundantes divitias gratiae suae €in bonitate super nos in Christo Iesu gratia enim estis salvati per fidem et hoc non ex vobis €Dei enim donum est non ex operibus ut ne quis glorietur ipsius enim sumus factura €creati in Christo Iesu in operibus bonis €quae praeparavit Deus ut in illis ambulemus propter quod memores estote €quod aliquando vos gentes in carne qui dicimini praeputium €ab ea quae dicitur circumcisio in carne manufacta quia eratis illo in tempore sine Christo €alienati a conversatione Israhel €et hospites testamentorum promissionis €spem non habentes et sine Deo in mundo nunc autem in Christo Iesu €vos qui aliquando eratis longe facti estis prope in sanguine Christi ipse est enim pax nostra qui fecit utraque unum €et medium parietem maceriae solvens inimicitiam in €carne sua legem mandatorum decretis evacuans €ut duos condat in semet ipsum in unum novum hominem €faciens pacem et reconciliet ambos in uno corpore Deo per crucem €interficiens inimicitiam in semet ipso et veniens evangelizavit pacem vobis qui longe fuistis €et pacem his qui prope quoniam per ipsum habemus accessum €ambo in uno Spiritu ad Patrem ergo iam non estis hospites et advenae €sed estis cives sanctorum et domestici Dei superaedificati super fundamentum apostolorum et prophetarum €ipso summo angulari lapide Christo Iesu in quo omnis aedificatio constructa €crescit in templum sanctum in Domino in quo et vos coaedificamini in habitaculum Dei in Spiritu  huius rei gratia ego Paulus vinctus Christi Iesu pro vobis gentibus si tamen audistis dispensationem gratiae Dei €quae data est mihi in vobis quoniam secundum revelationem notum mihi factum est sacramentum €sicut supra scripsi in brevi prout potestis legentes intellegere prudentiam meam in mysterio €Christi quod aliis generationibus non est agnitum filiis hominum €sicuti nunc revelatum est sanctis apostolis eius et prophetis in Spiritu esse gentes coheredes et concorporales €et conparticipes promissionis in Christo Iesu €per evangelium cuius factus sum minister €secundum donum gratiae Dei quae data est mihi €secundum operationem virtutis eius mihi omnium sanctorum minimo data est gratia haec €in gentibus evangelizare ininvestigabiles divitias Christi et inluminare omnes €quae sit dispensatio sacramenti absconditi a saeculis in Deo €qui omnia creavit ut innotescat principibus et potestatibus in €caelestibus €per ecclesiam multiformis sapientia Dei secundum praefinitionem saeculorum €quam fecit in Christo Iesu Domino nostro in quo habemus fiduciam et accessum in confidentia per fidem eius propter quod peto ne deficiatis in tribulationibus meis pro vobis €quae est gloria vestra huius rei gratia flecto genua mea ad Patrem Domini nostri Iesu Christi ex quo omnis paternitas in caelis et in terra nominatur ut det vobis secundum divitias gloriae suae €virtute corroborari per Spiritum eius in interiore €homine habitare Christum per fidem in cordibus vestris €in caritate radicati et fundati ut possitis conprehendere cum omnibus sanctis €quae sit latitudo et longitudo et sublimitas et €profundum scire etiam supereminentem scientiae caritatem Christi €ut impleamini in omnem plenitudinem Dei ei autem qui potens est omnia facere €superabundanter quam petimus aut intellegimus €secundum virtutem quae operatur in nobis ipsi gloria in ecclesia et in Christo Iesu €in omnes generationes saeculi saeculorum amen  obsecro itaque vos ego vinctus in Domino €ut digne ambuletis vocatione qua vocati estis cum omni humilitate et mansuetudine €cum patientia subportantes invicem in caritate solliciti servare unitatem spiritus in vinculo pacis unum corpus et unus spiritus €sicut vocati estis in una spe vocationis vestrae unus Dominus una fides unum baptisma unus Deus et Pater omnium €qui super omnes et per omnia et in omnibus nobis unicuique autem nostrum data est gratia €secundum mensuram donationis Christi propter quod dicit €ascendens in altum captivam duxit captivitatem €dedit dona hominibus quod autem ascendit quid est €nisi quia et descendit primum in inferiores €partes terrae qui descendit ipse est et qui ascendit super omnes caelos €ut impleret omnia et ipse dedit quosdam quidem apostolos €quosdam autem prophetas alios vero evangelistas €alios autem pastores et doctores ad consummationem sanctorum €in opus ministerii in aedificationem corporis Christi donec occurramus omnes in unitatem fidei et agnitionis Filii Dei €in virum perfectum in mensuram aetatis plenitudinis Christi ut iam non simus parvuli fluctuantes €et circumferamur omni vento doctrinae €in nequitia hominum in astutia ad circumventionem erroris veritatem autem facientes €in caritate crescamus in illo per omnia €qui est caput Christus ex quo totum corpus conpactum et conexum €per omnem iuncturam subministrationis €secundum operationem in mensuram uniuscuiusque membri €augmentum corporis facit in aedificationem sui in caritate hoc igitur dico et testificor in Domino €ut iam non ambuletis sicut gentes ambulant €in vanitate sensus sui tenebris obscuratum habentes intellectum €alienati a vita Dei per ignorantiam quae est in illis €propter caecitatem cordis ipsorum qui desperantes semet ipsos tradiderunt inpudicitiae €in operationem inmunditiae omnis in avaritia vos autem non ita didicistis Christum si tamen illum audistis et in ipso edocti estis €sicut est veritas in Iesu deponere vos secundum pristinam conversationem veterem hominem €qui corrumpitur secundum desideria erroris renovamini autem spiritu mentis vestrae et induite novum hominem €qui secundum Deum creatus est in iustitia et sanctitate veritatis propter quod deponentes mendacium €loquimini veritatem unusquisque cum proximo suo €quoniam sumus invicem membra irascimini et nolite peccare €sol non occidat super iracundiam vestram nolite locum dare diabolo qui furabatur iam non furetur €magis autem laboret operando manibus quod bonum est €ut habeat unde tribuat necessitatem patienti omnis sermo malus ex ore vestro non procedat þï€Öõìçáôåÿï°µ·ÿï‚Åðèÿ¤˜‚sed si quis bonus ad aedificationem oportunitatis €ut det gratiam audientibus et nolite contristare Spiritum Sanctum Dei €in quo signati estis in die redemptionis omnis amaritudo et ira et indignatio €et clamor et blasphemia tollatur a vobis cum omni malitia estote autem invicem benigni misericordes donantes invicem €sicut et Deus in Christo donavit nobis  estote ergo imitatores Dei sicut filii carissimi et ambulate in dilectione sicut et Christus dilexit nos €et tradidit se ipsum pro nobis €oblationem et hostiam Deo in odorem suavitatis fornicatio autem et omnis inmunditia aut avaritia €nec nominetur in vobis sicut decet sanctos aut turpitudo aut stultiloquium €aut scurrilitas quae ad rem non pertinent €sed magis gratiarum actio hoc enim scitote intellegentes €quod omnis fornicator aut inmundus €aut avarus quod est idolorum servitus €non habet hereditatem in regno Christi et Dei nemo vos seducat inanibus verbis €propter haec enim venit ira Dei in filios diffidentiae nolite ergo effici participes eorum eratis enim aliquando tenebrae nunc autem lux in Domino €ut filii lucis ambulate fructus enim lucis est in omni bonitate et iustitia et veritate probantes quid sit beneplacitum Deo et nolite communicare operibus infructuosis tenebrarum €magis autem et redarguite quae enim in occulto fiunt ab ipsis turpe est et dicere omnia autem quae arguuntur a lumine manifestantur €omne enim quod manifestatur lumen est propter quod dicit surge qui dormis et exsurge a mortuis €et inluminabit tibi Christus videte itaque fratres quomodo caute ambuletis €non quasi insipientes sed ut sapientes redimentes tempus quoniam dies mali sunt propterea nolite fieri inprudentes €sed intellegentes quae sit voluntas Domini et nolite inebriari vino in quo est luxuria €sed implemini Spiritu loquentes vobismet ipsis €in psalmis et hymnis et canticis spiritalibus €cantantes et psallentes in cordibus vestris Domino gratias agentes semper pro omnibus €in nomine Domini nostri Iesu Christi Deo et Patri subiecti invicem in timore Christi mulieres viris suis subditae sint sicut Domino quoniam vir caput est mulieris €sicut Christus caput est ecclesiae ipse salvator corporis sed ut ecclesia subiecta est Christo €ita et mulieres viris suis in omnibus viri diligite uxores €sicut et Christus dilexit ecclesiam et se ipsum tradidit pro ea ut illam sanctificaret €mundans lavacro aquae in verbo ut exhiberet ipse sibi gloriosam ecclesiam €non habentem maculam aut rugam aut aliquid eiusmodi €sed ut sit sancta et inmaculata ita et viri debent diligere uxores suas ut corpora sua €qui suam uxorem diligit se ipsum diligit nemo enim umquam carnem suam odio habuit €sed nutrit et fovet eam sicut et Christus ecclesiam quia membra sumus corporis eius de carne eius et de ossibus eius propter hoc relinquet homo patrem et matrem suam €et adherebit uxori suae et erunt duo in carne una sacramentum hoc magnum est €ego autem dico in Christo et in ecclesia verumtamen et vos singuli €unusquisque suam uxorem sicut se ipsum diligat €uxor autem ut timeat virum  filii oboedite parentibus vestris in Domino €hoc enim est iustum honora patrem tuum et matrem €quod est mandatum primum in promissione ut bene sit tibi et sis longevus super terram et patres nolite ad iracundiam provocare filios vestros €sed educate illos in disciplina et correptione Domini servi oboedite dominis carnalibus cum timore et tremore €in simplicitate cordis vestri sicut Christo non ad oculum servientes quasi hominibus placentes €sed ut servi Christi facientes voluntatem Dei ex animo cum bona voluntate servientes sicut Domino et non hominibus scientes quoniam unusquisque quodcumque fecerit bonum €hoc percipiet a Domino €sive servus sive liber et domini eadem facite illis remittentes minas €scientes quia et illorum et vester Dominus est in caelis €et personarum acceptio non est apud eum de cetero fratres confortamini in Domino et in potentia virtutis eius induite vos arma Dei €ut possitis stare adversus insidias diaboli quia non est nobis conluctatio adversus carnem et sanguinem €sed adversus principes et potestates €adversus mundi rectores tenebrarum harum €contra spiritalia nequitiae in caelestibus propterea accipite armaturam Dei €ut possitis resistere in die malo €et omnibus perfectis stare state ergo succincti lumbos vestros in veritate €et induti loricam iustitiae et calciati pedes in praeparatione evangelii pacis in omnibus sumentes scutum fidei €in quo possitis omnia tela nequissimi ignea extinguere et galeam salutis adsumite €et gladium Spiritus quod est verbum Dei per omnem orationem et obsecrationem €orantes omni tempore in Spiritu et in ipso vigilantes €in omni instantia et obsecratione pro omnibus sanctis et pro me ut detur mihi sermo in apertione oris mei €cum fiducia notum facere mysterium evangelii pro quo legatione fungor in catena €ita ut in ipso audeam prout oportet me loqui ut autem et vos sciatis quae circa me sunt quid agam €omnia nota vobis faciet Tychicus €carissimus frater et fidelis minister in Domino quem misi ad vos in hoc ipsum ut cognoscatis quae circa nos sunt €et consoletur corda vestra pax fratribus et caritas cum fide €a Deo Patre et Domino Iesu Christo gratia cum omnibus €qui diligunt Dominum nostrum Iesum Christum in incorruptione àï‚Ðèéìÿ¡Paulus et Timotheus servi Iesu Christi €omnibus sanctis in Christo Iesu qui sunt Philippis €cum episcopis et diaconis gratia vobis et pax a Deo Patre nostro et Domino Iesu Christo gratias ago Deo meo in omni memoria vestri semper €in cunctis orationibus meis pro omnibus vobis €cum gaudio deprecationem faciens super communicatione vestra in evangelio €a prima die usque nunc confidens hoc ipsum €quia qui coepit in vobis opus bonum €perficiet usque in diem Christi Iesu sicut est mihi iustum hoc sentire pro omnibus vobis €eo quod habeam in corde vos et in €vinculis meis €et in defensione et confirmatione evangelii €socios gaudii mei omnes vos esse testis enim mihi est Deus €quomodo cupiam omnes vos in visceribus Christi Iesu et hoc oro ut caritas vestra magis ac magis abundet €in scientia et omni sensu ut probetis potiora €ut sitis sinceres et sine offensa in diem Christi repleti fructu iustitiae per Christum Iesum €in gloriam et laudem Dei scire autem vos volo fratres €quia quae circa me sunt magis ad profectum venerunt evangelii ita ut vincula mea manifesta fierent in Christo €in omni praetorio et in ceteris omnibus et plures e fratribus in Domino confidentes vinculis meis €abundantius audere €sine timore verbum Dei loqui quidam quidem et propter invidiam et contentionem €quidam autem et propter bonam voluntatem Christum praedicant quidam ex caritate €scientes quoniam in defensionem evangelii positus sum quidam autem ex contentione Christum adnuntiant non sincere €existimantes pressuram se suscitare vinculis meis quid enim dum omni modo sive per occasionem sive per veritatem €Christus adnuntiatur €et in hoc gaudeo sed et gaudebo scio enim quia hoc mihi proveniet in salutem €per vestram orationem et subministrationem Spiritus Iesu Christi secundum expectationem et spem meam €quia in nullo confundar €sed in omni fiducia sicut semper et nunc €magnificabitur Christus in corpore meo €sive per vitam sive per mortem mihi enim vivere Christus est et mori lucrum quod si vivere in carne hic mihi fructus operis est €et quid eligam ignoro coartor autem e duobus €desiderium habens dissolvi et cum Christo esse €multo magis melius permanere autem in carne €magis necessarium est propter vos et hoc confidens scio quia manebo et permanebo omnibus vobis €ad profectum vestrum et gaudium fidei ut gratulatio vestra abundet in Christo Iesu in me €per meum adventum iterum ad vos tantum digne evangelio Christi €conversamini €ut sive cum venero et videro vos sive absens audiam de vobis €quia stetistis uno spiritu €unianimes conlaborantes fide evangelii et in nullo terreamini ab adversariis €quae est illis causa perditionis vobis autem €salutis €et hoc a Deo quia vobis donatum est pro Christo €non solum ut in eum credatis €sed ut etiam pro illo patiamini eundem certamen habentes qualem et þï€Öõìçáôåÿï°µ¸ÿï‚Ðèéìÿ¡˜ž‚vidistis in me €et nunc audistis de me  si qua ergo consolatio in Christo €si quod solacium caritatis si qua societas spiritus €si quid viscera et miserationes implete gaudium meum ut idem sapiatis €eandem caritatem habentes unianimes id ipsum sentientes nihil per contentionem neque per inanem gloriam €sed in humilitate superiores sibi invicem arbitrantes non quae sua sunt singuli considerantes €sed et ea quae aliorum hoc enim sentite in vobis quod et in Christo Iesu qui cum in forma Dei esset €non rapinam arbitratus est esse se aequalem Deo sed semet ipsum exinanivit formam servi accipiens €in similitudinem hominum factus et habitu inventus ut homo humiliavit semet ipsum factus oboediens usque ad mortem €mortem autem crucis propter quod et Deus illum exaltavit €et donavit illi nomen super omne nomen ut in nomine Iesu omne genu flectat €caelestium et terrestrium et infernorum et omnis lingua confiteatur €quia Dominus Iesus Christus in gloria est Dei Patris itaque carissimi mei sicut semper oboedistis €non ut in praesentia mei tantum €sed multo magis nunc in absentia mea €cum metu et tremore vestram salutem operamini Deus est enim qui operatur in vobis €et velle et perficere pro bona voluntate omnia autem facite sine murmurationibus et haesitationibus ut sitis sine querella et simplices filii Dei sine reprehensione €in medio nationis pravae et perversae €inter quos lucetis sicut luminaria in mundo verbum vitae continentes ad gloriam meam in die Christi €quia non in vacuum cucurri neque in vacuum laboravi sed et si immolor supra sacrificium et obsequium fidei vestrae €gaudeo et congratulor omnibus vobis id ipsum autem et vos gaudete et congratulamini mihi spero autem in Domino Iesu €Timotheum cito me mittere ad vos €ut et ego bono animo sim cognitis quae circa vos sunt neminem enim habeo tam unianimem €qui sincera affectione pro vobis sollicitus sit omnes enim sua quaerunt €non quae sunt Christi Iesu experimentum autem eius cognoscite €quoniam sicut patri filius €mecum servivit in evangelium hunc igitur spero me mittere €mox ut videro quae circa me sunt confido autem in Domino quoniam et ipse veniam ad vos cito necessarium autem existimavi Epafroditum €fratrem et cooperatorem et commilitonem meum €vestrum autem apostolum et ministrum necessitatis meae €mittere ad vos quoniam quidem omnes vos desiderabat et maestus erat €propterea quod audieratis illum infirmatum nam et infirmatus est usque ad mortem sed Deus misertus est eius €non solum autem eius verum etiam et mei €ne tristitiam super tristitiam haberem festinantius ergo misi illum €ut viso eo iterum gaudeatis et ego sine tristitia sim excipite itaque illum cum omni gaudio in Domino €et eiusmodi cum honore habetote quoniam propter opus Christi usque ad mortem accessit €tradens animam suam €ut impleret id quod ex vobis deerat erga meum obsequium  de cetero fratres mei gaudete in Domino €eadem vobis scribere €mihi quidem non pigrum vobis autem necessarium videte canes videte malos operarios videte concisionem nos enim sumus circumcisio qui spiritu Deo servimus €et gloriamur in Christo Iesu €et non in carne fiduciam habentes quamquam ego habeam confidentiam et in carne €si quis alius videtur confidere in carne ego magis circumcisus octava die ex genere Israhel de tribu Beniamin €Hebraeus ex Hebraeis secundum legem Pharisaeus secundum aemulationem persequens ecclesiam Dei €secundum iustitiam quae in lege est conversatus sine querella sed quae mihi fuerunt lucra €haec arbitratus sum propter Christum detrimenta verumtamen existimo omnia detrimentum esse €propter eminentem scientiam Iesu Christi Domini mei €propter quem omnia detrimentum feci €et arbitror ut stercora ut Christum lucri faciam et inveniar in illo non habens meam iustitiam quae ex lege est €sed illam quae ex fide est Christi €quae ex Deo est iustitia in fide ad agnoscendum illum €et virtutem resurrectionis eius €et societatem passionum illius configuratus morti eius si quo modo occurram ad resurrectionem quae est ex mortuis non quod iam acceperim aut iam perfectus sim €sequor autem si conprehendam €in quo et conprehensus sum a Christo Iesu fratres ego me non arbitror conprehendisse €unum autem quae quidem retro sunt obliviscens €ad ea vero quae sunt in priora extendens me ad destinatum persequor €ad bravium supernae vocationis Dei in Christo Iesu quicumque ergo perfecti hoc sentiamus €et si quid aliter sapitis et hoc vobis Deus revelabit verumtamen ad quod pervenimus ut idem sapiamus €et in eadem permaneamus regula imitatores mei estote fratres €et observate eos qui ita ambulant €sicut habetis formam nos multi enim ambulant €quos saepe dicebam vobis nunc autem et flens dico €inimicos crucis Christi quorum finis interitus quorum deus venter €et gloria in confusione ipsorum qui terrena sapiunt nostra autem conversatio in caelis est €unde etiam salvatorem expectamus Dominum Iesum €Christum qui reformabit corpus humilitatis nostrae €configuratum corpori claritatis suae €secundum operationem qua possit etiam subicere sibi omnia  itaque fratres mei carissimi et desiderantissimi €gaudium meum et corona mea €sic state in Domino carissimi Euhodiam rogo et Syntychen deprecor id ipsum sapere in Domino etiam rogo et te germane conpar €adiuva illas quae mecum laboraverunt in evangelio €cum Clemente et ceteris adiutoribus meis €quorum nomina sunt in libro vitae gaudete in Domino semper iterum dico gaudete modestia vestra nota sit omnibus hominibus €Dominus prope nihil solliciti sitis €sed in omni oratione et obsecratione cum gratiarum actione €petitiones vestrae innotescant apud Deum et pax Dei quae exsuperat omnem sensum €custodiat corda vestra et intellegentias vestras in Christo Iesu de cetero fratres quaecumque sunt vera €quaecumque pudica quaecumque iusta quaecumque sancta €quaecumque amabilia quaecumque bonae famae €si qua virtus si qua laus haec cogitate quae et didicistis et accepistis et audistis et vidistis in me €haec agite et Deus pacis erit vobiscum gavisus sum autem in Domino vehementer €quoniam tandem aliquando refloruistis pro me sentire €sicut et sentiebatis €occupati autem eratis non quasi propter penuriam dico €ego enim didici in quibus sum sufficiens esse scio et humiliari scio et abundare €ubique et in omnibus institutus sum €et satiari et esurire €et abundare et penuriam pati omnia possum in eo qui me confortat verumtamen bene fecistis communicantes tribulationi meae scitis autem et vos Philippenses €quod in principio evangelii quando profectus sum a Macedonia €nulla mihi ecclesia communicavit in ratione dati et accepti nisi vos €soli quia et Thessalonicam et semel et bis in usum mihi €misistis non quia quaero datum €sed requiro fructum abundantem in rationem vestram habeo autem omnia et abundo €repletus sum acceptis ab Epafrodito quae misistis €odorem suavitatis hostiam acceptam placentem Deo Deus autem meus impleat omne desiderium vestrum €secundum divitias suas in gloria in Christo Iesu Deo autem et Patri nostro gloria in saecula saeculorum amen salutate omnem sanctum in Christo Iesu €salutant vos qui mecum sunt fratres salutant vos omnes sancti €maxime autem qui de Caesaris domo sunt gratia Domini Iesu Christi cum spiritu vestro €amen àï‚Ãïìÿ¡Paulus apostolus Christi Iesu per voluntatem Dei €et Timotheus frater his qui sunt Colossis sanctis €et fidelibus fratribus in Christo Iesu €gratia vobis et pax a Deo Patre nostro gratias agimus Deo et Patri Domini nostri Iesu Christi €semper pro vobis orantes audientes fidem vestram in Christo Iesu €et dilectionem quam habetis in sanctos omnes propter spem quae reposita est vobis in caelis €quam audistis in verbo veritatis evangelii quod pervenit ad vos sicut et in universo mundo est €et fructificat et crescit sicut in vobis €ex ea die qua audistis et cognovistis gratiam Dei in €veritate sicut didicistis ab Epaphra carissimo conservo nostro €qui est fidelis pro vobis minister Christi Iesu qui etiam manifestavit nobis dilectionem vestram in Spiritu ideo et nos ex qua die audivimus €non cessamus pro vobis orantes et postulantes €ut impleamini agnitione voluntatis eius þï€Öõìçáôåÿï°µ¹ÿï‚Ãïìÿ¡˜‰„in omni sapientia et intellectu spiritali ut ambuletis digne Deo per omnia placentes €in omni opere bono fructificantes €et crescentes in scientia Dei in omni virtute confortati secundum potentiam claritatis eius €in omni patientia et longanimitate cum gaudio gratias agentes Patri €qui dignos nos fecit in partem sortis sanctorum in lumine qui eripuit nos de potestate tenebrarum €et transtulit in regnum Filii dilectionis suae in quo habemus redemptionem €remissionem peccatorum qui est imago Dei invisibilis €primogenitus omnis creaturae quia in ipso condita sunt universa €in caelis et in terra visibilia et invisibilia €sive throni sive dominationes sive principatus sive potestates €omnia per ipsum et in ipso creata sunt et ipse est ante omnes et omnia in ipso constant et ipse est caput corporis ecclesiae €qui est principium primogenitus ex mortuis €ut sit in omnibus ipse primatum tenens quia in ipso conplacuit omnem plenitudinem habitare et per eum reconciliare omnia in ipsum €pacificans per sanguinem crucis eius €sive quae in terris sive quae in caelis sunt et vos cum essetis aliquando alienati €et inimici sensu in operibus malis nunc autem reconciliavit in corpore carnis eius per mortem €exhibere vos sanctos et inmaculatos et inreprehensibiles coram ipso si tamen permanetis in fide fundati et stabiles €et inmobiles ab spe evangelii quod audistis €quod praedicatum est in universa creatura quae sub caelo est €cuius factus sum ego Paulus minister qui nunc gaudeo in passionibus pro vobis €et adimpleo ea quae desunt passionum Christi in carne mea €pro corpore eius quod est ecclesia cuius factus sum ego minister €secundum dispensationem Dei quae data est mihi in vos €ut impleam verbum Dei mysterium quod absconditum fuit a saeculis et generationibus €nunc autem manifestatum est sanctis eius quibus voluit Deus notas facere €divitias gloriae sacramenti huius in gentibus €quod est Christus in vobis spes gloriae quem nos adnuntiamus €corripientes omnem hominem €et docentes omnem hominem in omni sapientia €ut exhibeamus omnem hominem perfectum in Christo Iesu in quo et laboro certando €secundum operationem eius €quam operatur in me in virtute  volo enim vos scire qualem sollicitudinem habeam pro vobis €et pro his qui sunt Laodiciae €et quicumque non viderunt faciem meam in carne ut consolentur corda ipsorum instructi in caritate €et in omnes divitias plenitudinis intellectus €in agnitionem mysterii Dei Patris Christi Iesu in quo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi hoc autem dico €ut nemo vos decipiat in subtilitate sermonum nam et si corpore absens sum sed spiritu vobiscum sum €gaudens et videns ordinem vestrum €et firmamentum eius quae in Christo est fidei vestrae sicut ergo accepistis Christum Iesum Dominum €in ipso ambulate radicati et superaedificati in ipso et confirmati fide €sicut et didicistis €abundantes in gratiarum actione videte ne quis vos decipiat per philosophiam et inanem fallaciam €secundum traditionem hominum €secundum elementa mundi et non secundum Christum quia in ipso inhabitat omnis plenitudo divinitatis corporaliter et estis in illo repleti qui est caput omnis principatus et potestatis in quo et circumcisi estis circumcisione non manufacta €in expoliatione corporis carnis €in circumcisione Christi consepulti ei in baptismo €in quo et resurrexistis per fidem operationis Dei €qui suscitavit illum a mortuis et vos cum mortui essetis in delictis et praeputio carnis vestrae €convivificavit cum illo donans vobis omnia delicta delens quod adversum nos erat chirografum decretis €quod erat contrarium nobis €et ipsum tulit de medio adfigens illud cruci expolians principatus et potestates €traduxit palam triumphans €illos in semet ipso nemo ergo vos iudicet in cibo aut in potu €aut in parte diei festi aut neomeniae aut sabbatorum quae sunt umbra futurorum corpus autem Christi nemo vos seducat €volens in humilitate et religione angelorum €quae non vidit ambulans frustra inflatus sensu carnis suae et non tenens caput €ex quo totum corpus per nexus et coniunctiones subministratum et €constructum €crescit in augmentum Dei si mortui estis cum Christo ab elementis €mundi €quid adhuc tamquam viventes in mundo decernitis ne tetigeris neque gustaveris neque contrectaveris quae sunt omnia in interitu ipso usu €secundum praecepta et doctrinas hominum quae sunt rationem quidem habentia sapientiae €in superstitione et humilitate et ad non parcendum corpori €non in honore aliquo ad saturitatem carnis  igitur si conresurrexistis €Christo €quae sursum sunt quaerite €ubi Christus est in dextera Dei sedens quae sursum sunt sapite non quae supra terram mortui enim estis €et vita vestra abscondita est cum Christo in Deo cum Christus apparuerit vita vestra €tunc et vos apparebitis cum ipso in gloria mortificate ergo membra vestra quae sunt super terram €fornicationem inmunditiam libidinem concupiscentiam malam €et avaritiam quae est simulacrorum servitus propter quae venit ira Dei super filios incredulitatis in quibus et vos ambulastis aliquando €cum viveretis in illis nunc autem deponite et vos omnia €iram indignationem malitiam blasphemiam €turpem sermonem de ore vestro nolite mentiri invicem €expoliantes vos veterem hominem cum actibus eius et induentes novum eum qui renovatur in agnitionem €secundum imaginem eius qui creavit eum ubi non est gentilis et Iudaeus circumcisio et praeputium €barbarus et Scytha servus et liber €sed omnia et in omnibus Christus induite vos ergo sicut electi Dei sancti et dilecti €viscera misericordiae benignitatem €humilitatem modestiam patientiam subportantes invicem et donantes vobis ipsis €si quis adversus aliquem habet querellam €sicut et Dominus donavit vobis ita et vos super omnia autem haec caritatem €quod est vinculum perfectionis et pax Christi exultet in cordibus vestris €in qua et vocati estis in uno corpore et grati estote verbum Christi habitet in vobis abundanter €in omni sapientia docentes et commonentes vosmet ipsos €psalmis hymnis canticis spiritalibus €in gratia cantantes in cordibus vestris Deo omne quodcumque facitis in verbo aut in opere €omnia in nomine Domini Iesu €gratias agentes Deo et Patri per ipsum mulieres subditae estote viris sicut oportet in Domino viri diligite uxores et nolite amari esse ad illas filii oboedite parentibus per omnia €hoc enim placitum est in Domino patres nolite ad indignationem provocare filios vestros €ut non pusillo animo fiant servi oboedite per omnia dominis carnalibus €non ad oculum servientes quasi hominibus placentes €sed in simplicitate cordis timentes Dominum quodcumque facitis ex animo operamini €sicut Domino et non hominibus scientes quod a Domino accipietis retributionem hereditatis €Domino Christo servite qui enim iniuriam facit recipiet id quod inique gessit €et non est personarum acceptio  domini quod iustum est et aequum servis praestate €scientes quoniam et vos Dominum habetis in caelo orationi instate vigilantes in ea in gratiarum actione orantes simul et pro nobis €ut Deus aperiat nobis ostium sermonis €ad loquendum mysterium Christi €propter quod etiam vinctus sum ut manifestem illud ita ut oportet me loqui in sapientia ambulate ad eos qui foris sunt tempus redimentes sermo vester semper in gratia sale sit conditus €ut sciatis quomodo oporteat vos unicuique respondere quae circa me sunt omnia vobis nota faciet Tychicus €carissimus frater et fidelis minister et conservus in Domino quem misi ad vos ad hoc ipsum ut cognoscat quae circa vos sunt €et consoletur corda vestra cum Onesimo carissimo et fideli fratre qui est ex vobis €omnia quae hic aguntur nota facient vobis salutat vos Aristarchus concaptivus meus €et Marcus consobrinus Barnabae de quo accepistis mandata €si venerit ad vos excipite illum et Iesus qui dicitur Iustus €qui sunt ex circumcisione €hii soli sunt adiutores in regno Dei €qui mihi fuerunt solacio salutat vos Epaphras qui ex vobis est servus Christi €Iesu €semper sollicitus pro vobis in orationibus €ut stetis perfecti et pleni in omni voluntate Dei testimonium enim illi perhibeo quod habet multum laborem pro vobis þï€Öõìçáôåÿï°µ¹ÿï‚Ãïìÿ¤˜‚et pro his qui sunt Laodiciae et qui Hierapoli salutat vos Lucas medicus carissimus et Demas salutate fratres qui sunt Laodiciae €et Nympham et quae in domo eius est ecclesiam et cum lecta fuerit apud vos epistula €facite ut et in Laodicensium ecclesia legatur €et eam quae Laodicensium est vos legatis et dicite Archippo €vide ministerium quod accepisti in Domino ut illud impleas salutatio mea manu Pauli €memores estote vinculorum meorum €gratia vobiscum amen ï°¶°ÿÔèåóÿ¡Paulus et Silvanus et Timotheus ecclesiae Thessalonicensium €in Deo Patre et Domino Iesu Christo gratia vobis et pax gratias agimus Deo semper pro omnibus vobis €memoriam facientes in orationibus nostris sine €intermissione memores operis fidei vestrae et laboris et caritatis €et sustinentiae spei Domini nostri Iesu Christi €ante Deum et Patrem nostrum scientes fratres dilecti a Deo electionem vestram quia evangelium nostrum non fuit ad vos in sermone tantum €sed et in virtute et in Spiritu Sancto et in plenitudine multa €sicut scitis quales fuerimus vobis €propter vos et vos imitatores nostri facti estis et Domini €excipientes verbum in tribulatione multa €cum gaudio Spiritus Sancti ita ut facti sitis forma omnibus credentibus €in Macedonia et in Achaia a vobis enim diffamatus est sermo Domini €non solum in Macedonia et in Achaia €sed in omni loco fides vestra quae est ad Deum profecta est €ita ut non sit nobis necesse quicquam loqui ipsi enim de nobis adnuntiant €qualem introitum habuerimus ad vos €et quomodo conversi estis ad Deum a simulacris €servire Deo vivo et vero et expectare Filium eius de caelis €quem suscitavit ex mortuis Iesum €qui eripuit nos ab ira ventura  nam ipsi scitis fratres introitum nostrum ad vos quia non inanis fuit sed ante passi et contumeliis affecti sicut scitis in Philippis €fiduciam habuimus in Deo nostro €loqui ad vos evangelium Dei in multa sollicitudine exhortatio enim nostra non de errore €neque de inmunditia neque in dolo sed sicut probati sumus a Deo ut crederetur nobis evangelium €ita loquimur non quasi hominibus placentes €sed Deo qui probat corda nostra neque enim aliquando fuimus in sermone adulationis sicut scitis €neque in occasione avaritiae Deus testis est nec quaerentes ab hominibus gloriam €neque a vobis neque ab aliis cum possimus oneri esse ut Christi apostoli €sed facti sumus lenes in medio €vestrum €tamquam si nutrix foveat filios suos ita desiderantes vos cupide volebamus tradere vobis €non solum evangelium Dei sed etiam animas nostras €quoniam carissimi nobis facti estis memores enim estis fratres laborem nostrum et fatigationem €nocte et die operantes ne quem vestrum gravaremus €praedicavimus in vobis evangelium Dei vos testes estis et Deus €quam sancte et iuste et sine querella vobis qui credidistis fuimus sicut scitis €qualiter unumquemque vestrum tamquam pater filios suos deprecantes vos et consolantes testificati sumus €ut ambularetis digne Deo €qui vocavit vos in suum regnum et gloriam ideo et nos gratias agimus Deo sine intermissione €quoniam cum accepissetis a nobis verbum auditus Dei €accepistis non ut verbum hominum €sed sicut est vere verbum Dei €qui operatur in vobis qui credidistis vos enim imitatores facti estis fratres ecclesiarum Dei €quae sunt in Iudaea in Christo Iesu €quia eadem passi estis et vos a contribulibus vestris €sicut et ipsi a Iudaeis qui et Dominum occiderunt Iesum et prophetas €et nos persecuti sunt €et Deo non placent et omnibus hominibus adversantur prohibentes nos gentibus loqui ut salvae fiant €ut impleant peccata sua semper €praevenit autem ira Dei super illos €usque in finem nos autem fratres desolati a vobis ad tempus horae €aspectu non corde €abundantius festinavimus faciem vestram videre cum multo desiderio quoniam voluimus venire ad vos €ego quidem Paulus et semel et iterum €et inpedivit nos Satanas quae est enim nostra spes aut gaudium aut corona gloriae €nonne vos ante Dominum nostrum Iesum estis in €adventu eius vos enim estis gloria nostra et gaudium  propter quod non sustinentes amplius €placuit nobis remanere Athenis solis et misimus Timotheum fratrem nostrum €et ministrum Dei in evangelio Christi €ad confirmandos vos et exhortandos pro fide vestra ut nemo moveatur in tribulationibus istis €ipsi enim scitis quod in hoc positi sumus nam et cum apud vos essemus €praedicebamus vobis passuros €nos tribulationes €sicut et factum est et scitis propterea et ego amplius non sustinens €misi ad cognoscendam fidem vestram €ne forte temptaverit vos is qui temptat et inanis fiat labor noster nunc autem veniente Timotheo ad nos a vobis €et adnuntiante nobis fidem et caritatem vestram €et quia memoriam nostri habetis bonam semper €desiderantes nos videre sicut nos quoque vos ideo consolati sumus fratres in vobis €in omni necessitate et tribulatione nostra per vestram fidem quoniam nunc vivimus si vos statis in Domino quam enim gratiarum actionem possumus Deo retribuere pro vobis €in omni gaudio quo gaudemus propter vos ante Deum nostrum nocte et die abundantius orantes €ut videamus faciem vestram €et conpleamus ea quae desunt fidei vestrae ipse autem Deus et Pater noster et Dominus Iesus €dirigat viam nostram ad vos vos autem Dominus multiplicet €et abundare faciat caritatem in invicem et in omnes €quemadmodum et nos in vobis ad confirmanda corda vestra sine querella in sanctitate €ante Deum et Patrem nostrum €in adventu Domini nostri Iesu €cum omnibus sanctis eius amen  de cetero ergo fratres €rogamus vos et obsecramus in Domino Iesu €ut quemadmodum accepistis a nobis €quomodo vos oporteat ambulare et placere Deo €sicut et ambulatis €ut abundetis magis scitis enim quae praecepta dederimus vobis per Dominum €Iesum haec est enim voluntas Dei sanctificatio vestra ut abstineatis vos a fornicatione €ut sciat unusquisque vestrum suum vas possidere €in sanctificatione et honore non in passione desiderii sicut et gentes quae ignorant Deum ut ne quis supergrediatur neque circumveniat in negotio €fratrem suum €quoniam vindex est Dominus de his omnibus €sicut et praediximus vobis et testificati sumus non enim vocavit nos Deus in inmunditia €sed in sanctificatione itaque qui spernit non hominem spernit sed Deum €qui etiam dedit Spiritum suum Sanctum in vobis de caritate autem fraternitatis €non necesse habemus scribere vobis €ipsi enim vos a Deo didicistis ut diligatis invicem etenim facitis illud in omnes fratres in universa €Macedonia €rogamus autem vos fratres ut abundetis magis et operam detis ut quieti sitis €et ut vestrum negotium agatis €et operemini manibus vestris €sicut praecepimus vobis et ut honeste ambuletis ad eos qui foris sunt €et nullius aliquid desideretis nolumus autem vos ignorare fratres de dormientibus €ut non contristemini sicut et ceteri qui spem non habent si enim credimus quod Iesus mortuus est et resurrexit €ita et Deus eos qui dormierunt per Iesum adducet cum eo hoc enim vobis dicimus in verbo Domini €quia nos qui vivimus qui residui sumus in adventum Domini €non praeveniemus eos qui dormierunt quoniam ipse Dominus in iussu et in voce archangeli €et in tuba Dei descendet de caelo €et mortui qui in Christo sunt resurgent primi deinde nos qui vivimus qui relinquimur €simul rapiemur cum illis in nubibus €obviam Domino in aera €et sic semper cum Domino erimus itaque consolamini invicem in verbis istis  de temporibus autem et momentis fratres €non indigetis ut scribamus vobis ipsi enim diligenter scitis €quia dies Domini sicut fur in nocte ita veniet cum enim dixerint pax et securitas €tunc repentinus eis superveniet interitus €sicut dolor in utero habenti €et non effugient vos autem fratres non estis in tenebris €ut vos dies ille tamquam fur conprehendat omnes enim vos filii lucis estis et filii diei €non sumus noctis neque tenebrarum igitur non dormiamus sicut ceteri €sed vigilemus et sobrii simus qui enim dormiunt nocte dormiunt €et qui ebrii sunt nocte ebrii sunt nos autem qui diei sumus sobrii simus €induti loricam fidei et caritatis et galeam spem salutis quoniam non posuit nos Deus in iram sed in adquisitionem salutis €per Dominum nostrum Iesum Christum þï€Öõìçáôåÿï°¶°ÿÔèåóÿ¥˜Šqui mortuus est pro nobis €ut sive vigilemus sive dormiamus simul cum illo vivamus propter quod consolamini invicem €et aedificate alterutrum sicut et facitis rogamus autem vos fratres €ut noveritis eos qui laborant inter vos €et praesunt vobis in Domino et monent vos ut habeatis illos abundantius in caritate propter opus illorum €pacem habete cum eis rogamus autem vos fratres corripite inquietos €consolamini pusillianimes suscipite infirmos €patientes estote ad omnes videte ne quis malum pro malo alicui reddat €sed semper quod bonum est sectamini et in €invicem et in omnes semper gaudete sine intermissione orate €in omnibus gratias agite €haec enim voluntas Dei est in Christo Iesu in €omnibus vobis Spiritum nolite extinguere prophetias nolite spernere €omnia autem probate quod bonum est tenete ab omni specie mala abstinete vos ipse autem Deus pacis sanctificet vos per omnia €et integer spiritus vester et anima et corpus €sine querella in adventu Domini nostri Iesu Christi servetur fidelis est qui vocavit vos qui etiam faciet fratres orate pro nobis salutate fratres omnes in osculo sancto adiuro vos per Dominum €ut legatur epistula omnibus sanctis €fratribus gratia Domini nostri Iesu Christi vobiscum amen àÔèåóÿ¡Paulus et Silvanus et Timotheus ecclesiae Thessalonicensium €in Deo Patre nostro et Domino Iesu Christo gratia vobis et pax a Deo Patre nostro et Domino Iesu Christo gratias agere debemus Deo semper pro vobis fratres €ita ut dignum est €quoniam supercrescit fides vestra €et abundat caritas uniuscuiusque omnium vestrum in invicem ita ut et nos ipsi in vobis gloriemur in ecclesiis Dei €pro patientia vestra et fide in omnibus persecutionibus €vestris €et tribulationibus quas sustinetis in exemplum iusti iudicii Dei €ut digni habeamini regno Dei pro quo et patimini si tamen iustum est apud Deum €retribuere tribulationem his qui vos €tribulant et vobis qui tribulamini requiem nobiscum €in revelatione Domini Iesu €de caelo cum angelis virtutis eius in flamma ignis dantis vindictam his qui non noverunt Deum €et qui non oboediunt evangelio Domini nostri Iesu qui poenas dabunt in interitu aeternas €a facie Domini et a gloria virtutis eius cum venerit glorificari in sanctis suis €et admirabilis fieri in omnibus qui crediderunt €quia creditum est testimonium nostrum super vos in die illo in quo etiam oramus semper pro vobis €ut dignetur vos vocatione sua Deus €et impleat omnem voluntatem bonitatis et opus fidei in virtute ut clarificetur nomen Domini nostri Iesu Christi in vobis €et vos in illo secundum gratiam Dei nostri et Domini Iesu Christi  rogamus autem vos fratres €per adventum Domini nostri Iesu Christi €et nostrae congregationis in ipsum ut non cito moveamini a sensu €neque terreamini neque per spiritum neque per sermonem €neque per epistulam tamquam per nos €quasi instet dies Domini ne quis vos seducat ullo modo €quoniam nisi venerit discessio primum €et revelatus fuerit homo peccati filius perditionis qui adversatur et extollitur supra omne quod dicitur Deus €aut quod colitur €ita ut in templo Dei sedeat €ostendens se quia sit Deus non retinetis quod cum adhuc essem €apud vos €haec dicebam vobis et nunc quid detineat scitis ut reveletur in suo tempore nam mysterium iam operatur iniquitatis €tantum ut qui tenet nunc €donec de medio fiat et tunc revelabitur ille iniquus €quem Dominus Iesus interficiet spiritu oris sui €et destruet inlustratione adventus sui eum cuius est adventus secundum operationem Satanae €in omni virtute et signis et prodigiis mendacibus et in omni seductione iniquitatis his qui pereunt €eo quod caritatem veritatis non receperunt ut salvi fierent ideo mittit illis Deus operationem erroris €ut credant mendacio ut iudicentur omnes qui non crediderunt veritati €sed consenserunt iniquitati nos autem debemus gratias agere Deo semper €pro vobis fratres dilecti a Deo €quod elegerit nos Deus primitias in salutem €in sanctificatione Spiritus et fide veritatis ad quod et vocavit vos per €evangelium nostrum €in adquisitionem gloriae Domini nostri Iesu Christi itaque fratres state et tenete traditiones quas didicistis €sive per sermonem sive per epistulam nostram ipse autem Dominus noster Iesus Christus €et Deus et Pater noster qui dilexit nos €et dedit consolationem aeternam et spem bonam in gratia exhortetur corda vestra €et confirmet in omni opere et sermone bono  de cetero fratres orate pro nobis €ut sermo Domini currat et clarificetur sicut et apud vos et ut liberemur ab inportunis et malis hominibus €non enim omnium est fides fidelis autem Dominus est €qui confirmabit vos et custodiet a malo confidimus autem de vobis in Domino €quoniam quae praecipimus et facitis et facietis Dominus autem dirigat corda vestra €in caritate Dei et patientia Christi denuntiamus autem vobis fratres €in nomine Domini nostri Iesu Christi €ut subtrahatis vos ab omni fratre ambulante inordinate €et non secundum traditionem quam acceperunt a nobis ipsi enim scitis quemadmodum oporteat imitari nos €quoniam non inquieti fuimus inter vos neque gratis panem manducavimus ab aliquo €sed in labore et fatigatione €nocte et die operantes ne quem vestrum gravaremus non quasi non habuerimus potestatem €sed ut nosmet ipsos formam daremus vobis ad imitandum nos nam et cum essemus apud vos hoc denuntiabamus vobis €quoniam si quis non vult operari nec manducet audimus enim inter vos quosdam ambulare €inquiete €nihil operantes sed curiose agentes his autem qui eiusmodi sunt denuntiamus €et obsecramus in Domino Iesu Christo €ut cum silentio operantes suum panem manducent vos autem fratres nolite deficere benefacientes quod si quis non oboedit verbo nostro per epistulam €hunc notate et non commisceamini cum illo ut confundatur et nolite quasi inimicum existimare sed corripite ut fratrem ipse autem Dominus pacis €det vobis pacem sempiternam in omni loco €Dominus cum omnibus vobis salutatio mea manu Pauli €quod est signum in omni epistula ita scribo gratia Domini nostri Iesu Christi cum omnibus vobis amen àÔéíÿ¡Paulus apostolus Christi Iesu €secundum imperium Dei salvatoris nostri et Christi Iesu spei nostrae Timotheo dilecto filio in fide €gratia misericordia pax a Deo Patre €et Christo Iesu Domino nostro sicut rogavi te ut remaneres Ephesi cum irem in Macedoniam €ut denuntiares quibusdam ne aliter docerent neque intenderent fabulis et genealogiis interminatis €quae quaestiones praestant magis quam aedificationem Dei €quae est in fide finis autem praecepti est caritas de corde puro €et conscientia bona et fide non ficta a quibus quidam aberrantes €conversi sunt in vaniloquium volentes esse legis doctores €non intellegentes neque quae loquuntur €neque de quibus adfirmant scimus autem quia bona est lex si quis ea legitime utatur sciens hoc quia iusto lex non est posita €sed iniustis et non subditis impiis et peccatoribus €sceleratis et contaminatis patricidis et €matricidis homicidis fornicariis masculorum concubitoribus €plagiariis mendacibus periuris €et si quid aliud sanae doctrinae adversatur quae est secundum evangelium gloriae beati Dei €quod creditum est mihi gratias ago ei qui me confortavit Christo Iesu Domino nostro €quia fidelem me existimavit ponens in ministerio qui prius fui blasphemus et persecutor et contumeliosus €sed misericordiam consecutus sum €quia ignorans feci in incredulitate superabundavit autem gratia Domini nostri €cum fide et dilectione quae est in Christo Iesu fidelis sermo et omni acceptione dignus €quia Christus Iesus venit in mundum €peccatores salvos facere quorum primus ego sum sed ideo misericordiam consecutus sum €ut in me primo ostenderet Christus Iesus omnem patientiam €ad deformationem eorum €qui credituri sunt illi in vitam aeternam regi autem saeculorum inmortali invisibili soli Deo €honor et gloria in saecula saeculorum amen hoc praeceptum commendo tibi fili Timothee €secundum praecedentes in te prophetias €ut milites in illis bonam militiam habens fidem et bonam conscientiam €quam quidam repellentes circa fidem naufragaverunt ex quibus est Hymeneus et Alexander þï€Öõìçáôåÿï°¶²ÿÔéíÿ¡˜”‚quos tradidi Satanae ut discant non blasphemare  obsecro igitur primo omnium fieri obsecrationes €orationes postulationes gratiarum actiones pro omnibus hominibus pro regibus et omnibus qui in sublimitate sunt €ut quietam et tranquillam vitam agamus in omni pietate et castitate hoc enim bonum est et acceptum €coram salutari nostro Deo qui omnes homines vult salvos fieri et ad agnitionem veritatis venire unus enim Deus €unus et mediator Dei et hominum homo Christus Iesus qui dedit redemptionem semet ipsum pro omnibus €testimonium temporibus suis in quo positus sum ego praedicator et apostolus €veritatem dico non mentior €doctor gentium in fide et veritate volo ergo viros orare in omni loco €levantes puras manus sine ira et disceptatione similiter et mulieres in habitu ornato cum verecundia et sobrietate €ornantes se non in tortis crinibus €aut auro aut margaritis vel veste pretiosa sed quod decet mulieres promittentes pietatem per opera bona mulier in silentio discat cum omni subiectione docere autem mulieri non permitto neque dominari in virum €sed esse in silentio Adam enim primus formatus est deinde Eva et Adam non est seductus €mulier autem seducta in praevaricatione fuit salvabitur autem per filiorum generationem €si permanserint in fide et dilectione €et sanctificatione cum sobrietate  fidelis sermo si quis episcopatum desiderat bonum opus desiderat oportet ergo episcopum inreprehensibilem esse €unius uxoris virum sobrium prudentem €ornatum hospitalem doctorem non vinolentum non percussorem sed modestum €non litigiosum non cupidum suae domui bene praepositum €filios habentem subditos cum omni castitate si quis autem domui suae praeesse nescit €quomodo ecclesiae Dei diligentiam habebit non neophytum €ne in superbia elatus in iudicium incidat €diaboli oportet autem illum et testimonium habere bonum €ab his qui foris sunt €ut non in obprobrium incidat et laqueum diaboli diaconos similiter pudicos non bilingues €non multo vino deditos non turpe lucrum sectantes habentes mysterium fidei in conscientia pura et hii autem probentur primum €et sic ministrent nullum crimen habentes mulieres similiter pudicas non detrahentes sobrias fideles in omnibus diacones sint unius uxoris viri €qui filiis suis bene praesunt et suis domibus qui enim bene ministraverint €gradum sibi bonum adquirent €et multam fiduciam in fide quae est in Christo Iesu haec tibi scribo sperans venire ad te cito si autem tardavero €ut scias quomodo oporteat te in domo Dei conversari €quae est ecclesia Dei vivi columna et firmamentum veritatis et manifeste magnum est pietatis sacramentum €quod manifestatum est in carne iustificatum est in spiritu €apparuit angelis praedicatum est gentibus €creditum est in mundo adsumptum est in gloria  Spiritus autem manifeste dicit €quia in novissimis temporibus discedent quidam a fide €adtendentes spiritibus erroris et doctrinis daemoniorum in hypocrisi loquentium mendacium €et cauteriatam habentium suam conscientiam prohibentium nubere abstinere a cibis €quos Deus creavit ad percipiendum cum gratiarum actione €fidelibus et his qui cognoverunt veritatem quia omnis creatura Dei bona €et nihil reiciendum quod cum gratiarum actione percipitur sanctificatur enim per verbum Dei et orationem haec proponens fratribus bonus eris minister Christi Iesu €enutritus verbis fidei et bonae doctrinae quam adsecutus es ineptas autem et aniles fabulas devita €exerce te ipsum ad pietatem nam corporalis exercitatio ad modicum utilis est €pietas autem ad omnia utilis est €promissionem habens vitae quae nunc est et futurae fidelis sermo et omni acceptione dignus in hoc enim laboramus et maledicimur €quia speravimus in Deum vivum €qui est salvator omnium hominum maxime fidelium praecipe haec et doce nemo adulescentiam tuam contemnat €sed exemplum esto fidelium €in verbo in conversatione in caritate in fide in castitate dum venio adtende lectioni exhortationi doctrinae noli neglegere gratiam quae in te est €quae data est tibi per prophetiam €cum inpositione manuum presbyterii haec meditare in his esto ut profectus tuus manifestus sit omnibus adtende tibi et doctrinae insta in illis €hoc enim faciens €et te ipsum salvum facies et qui te audiunt  seniorem ne increpaveris sed obsecra ut patrem iuvenes ut fratres anus ut matres iuvenculas ut sorores in omni castitate viduas honora quae vere viduae sunt si qua autem vidua filios aut nepotes habet €discant primum domum suam regere €et mutuam vicem reddere parentibus €hoc enim acceptum est coram Deo quae autem vere vidua est et desolata €speravit in Deum €et instat obsecrationibus et orationibus nocte ac die nam quae in deliciis est vivens mortua est et hoc praecipe ut inreprehensibiles sint si quis autem suorum et maxime domesticorum curam non habet €fidem negavit et est infideli deterior vidua eligatur non minus sexaginta annorum €quae fuerit unius viri uxor in operibus bonis testimonium habens €si filios educavit si hospitio recepit si sanctorum pedes lavit €si tribulationem patientibus subministravit €si omne opus bonum subsecuta est adulescentiores autem viduas devita €cum enim luxuriatae fuerint in Christo nubere volunt habentes damnationem quia primam fidem irritam fecerunt simul autem et otiosae discunt circumire domos €non solum otiosae sed et verbosae et curiosae €loquentes quae non oportet volo ergo iuveniores nubere €filios procreare matres familias esse €nullam occasionem dare adversario maledicti gratia iam enim quaedam conversae sunt retro Satanan si qua fidelis habet viduas €subministret illis et non gravetur ecclesia €ut his quae vere viduae sunt sufficiat qui bene praesunt presbyteri duplici honore digni habeantur €maxime qui laborant in verbo et doctrina dicit enim scriptura €non infrenabis os bovi trituranti €et dignus operarius mercede sua adversus presbyterum accusationem noli recipere €nisi sub duobus et tribus testibus peccantes coram omnibus argue €ut et ceteri timorem habeant testor coram Deo et Christo Iesu et electis angelis €ut haec custodias sine praeiudicio €nihil faciens in aliam partem declinando manus cito nemini inposueris €neque communicaveris peccatis alienis €te ipsum castum custodi noli adhuc aquam bibere sed vino modico utere €propter stomachum tuum et frequentes tuas infirmitates quorundam hominum peccata manifesta sunt €praecedentia ad iudicium €quosdam autem et subsequuntur similiter et facta bona manifesta sunt €et quae aliter se habent abscondi non possunt  quicumque sunt sub iugo servi €dominos suos omni honore dignos arbitrentur €ne nomen Domini et doctrina blasphemetur qui autem fideles habent dominos €non contemnant quia fratres sunt €sed magis serviant quia fideles sunt et dilecti €qui beneficii participes sunt €haec doce et exhortare si quis aliter docet €et non adquiescit sanis sermonibus Domini nostri Iesu Christi €et ei quae secundum pietatem est doctrinae superbus nihil sciens €sed languens circa quaestiones et pugnas verborum €ex quibus oriuntur invidiae contentiones €blasphemiae suspiciones malae conflictationes hominum mente corruptorum €et qui veritate privati sunt €existimantium quaestum esse pietatem est autem quaestus magnus pietas cum sufficientia nihil enim intulimus in mundum €haut dubium quia nec €auferre quid possumus habentes autem alimenta et quibus tegamur €his contenti sumus nam qui volunt divites fieri €incidunt in temptationem et laqueum €et desideria multa inutilia et nociva €quae mergunt homines in interitum et perditionem radix enim omnium malorum est cupiditas €quam quidam appetentes erraverunt a fide €et inseruerunt se doloribus multis tu autem o homo Dei haec fuge €sectare vero iustitiam pietatem fidem €caritatem patientiam mansuetudinem certa bonum certamen fidei €adprehende vitam aeternam in qua vocatus es €et confessus bonam confessionem coram multis testibus praecipio tibi coram Deo qui vivificat omnia et Christo Iesu €qui testimonium reddidit sub Pontio Pilato bonam confessionem ut serves mandatum sine macula inreprehensibile €usque in adventum Domini nostri Iesu Christi quem suis temporibus ostendet beatus et solus potens þï€Öõìçáôåÿï°¶²ÿÔéíÿ¦˜‚rex regum et Dominus dominantium qui solus habet inmortalitatem €lucem habitans €inaccessibilem €quem vidit nullus hominum sed nec videre potest €cui honor et imperium sempiternum amen divitibus huius saeculi praecipe non sublime sapere €neque sperare in incerto divitiarum €sed in Deo €qui praestat nobis omnia abunde ad fruendum bene agere divites fieri in operibus bonis €facile tribuere communicare thesaurizare sibi fundamentum bonum in futurum €ut adprehendant veram vitam o Timothee depositum custodi €devitans profanas vocum novitates €et oppositiones falsi nominis scientiae quam quidam promittentes circa fidem exciderunt €gratia tecum àÔéíÿ¡Paulus apostolus Christi Iesu per voluntatem Dei €secundum promissionem vitae quae est in Christo Iesu Timotheo carissimo filio gratia misericordia pax €a Deo Patre et Christo Iesu Domino nostro gratias ago Deo cui servio a progenitoribus in conscientia pura €quam sine intermissione habeam tui memoriam €in orationibus meis nocte ac die desiderans te videre €memor lacrimarum tuarum ut gaudio implear recordationem accipiens eius fidei quae est in te non ficta €quae et habitavit primum in avia tua Loide et matre tua Eunice €certus sum autem quod et in te propter quam causam admoneo te €ut resuscites gratiam Dei quae est in te €per inpositionem manuum mearum non enim dedit nobis Deus spiritum timoris €sed virtutis et dilectionis et sobrietatis noli itaque erubescere testimonium Domini nostri €neque me vinctum eius €sed conlabora evangelio secundum virtutem Dei qui nos liberavit et vocavit vocatione sancta €non secundum opera nostra €sed secundum propositum suum et gratiam €quae data est nobis in Christo Iesu ante tempora saecularia manifestata est autem nunc €per inluminationem salvatoris nostri Iesu Christi €qui destruxit quidem mortem €inluminavit autem vitam et incorruptionem per evangelium in quo positus sum ego praedicator et apostolus et magister gentium ob quam causam etiam haec patior €sed non confundor scio enim cui credidi €et certus sum quia potens est depositum meum servare in illum diem formam habe sanorum verborum quae a me audisti €in fide et dilectione in Christo Iesu bonum depositum custodi €per Spiritum Sanctum qui habitat in nobis scis hoc quod aversi sunt a me omnes qui in Asia sunt €ex quibus est Phygelus et Hermogenes det misericordiam Dominus Onesifori domui €quia saepe me refrigeravit €et catenam meam non erubuit sed cum Romam venisset sollicite me quaesivit et invenit det illi Dominus invenire misericordiam a Domino in illa die €et quanta Ephesi ministravit melius tu €nosti  tu ergo fili mi confortare in gratia quae est in Christo Iesu et quae audisti a me per multos testes €haec commenda fidelibus hominibus qui idonei erunt et alios docere labora sicut bonus miles Christi Iesu nemo militans inplicat se negotiis saecularibus €ut ei placeat cui se probavit nam et qui certat in agone non coronatur nisi legitime certaverit laborantem agricolam oportet primum de fructibus accipere intellege quae dico dabit enim tibi Dominus in omnibus intellectum memor esto Iesum Christum €resurrexisse a mortuis €ex semine David secundum evangelium meum in quo laboro usque ad vincula quasi male operans €sed verbum Dei non est alligatum ideo omnia sustineo propter electos €ut et ipsi salutem consequantur €quae est in Christo Iesu cum gloria caelesti fidelis sermo nam si conmortui sumus et convivemus si sustinemus et conregnabimus €si negabimus et ille negabit nos si non credimus ille fidelis manet €negare se ipsum non potest haec commone testificans coram Domino €noli verbis contendere €in nihil utile €ad subversionem audientium sollicite cura te ipsum probabilem exhibere Deo €operarium inconfusibilem €recte tractantem verbum veritatis profana autem inaniloquia devita €multum enim proficient ad impietatem et sermo eorum ut cancer serpit €ex quibus est Hymeneus et Philetus qui a veritate exciderunt €dicentes resurrectionem iam factam €et subvertunt quorundam fidem sed firmum fundamentum Dei stetit habens signaculum hoc €cognovit Dominus qui sunt eius €et discedat ab iniquitate omnis qui nominat nomen Domini in magna autem domo €non solum sunt vasa aurea et argentea sed et lignea et fictilia €et quaedam quidem in honorem €quaedam autem in contumeliam si quis ergo emundaverit se ab istis €erit vas in honorem sanctificatum €et utile Domino ad omne opus bonum paratum iuvenilia autem desideria fuge €sectare vero iustitiam fidem caritatem pacem €cum his qui invocant Dominum de corde puro stultas autem et sine disciplina quaestiones devita €sciens quia generant lites servum autem Domini non oportet litigare €sed mansuetum esse ad omnes docibilem patientem cum modestia corripientem eos qui resistunt €nequando det illis Deus paenitentiam €ad cognoscendam veritatem et resipiscant a diaboli laqueis €a quo capti tenentur ad ipsius voluntatem  hoc autem scito €quod in novissimis diebus instabunt tempora periculosa et erunt homines se ipsos amantes cupidi elati superbi blasphemi €parentibus inoboedientes ingrati scelesti sine affectione sine pace criminatores incontinentes inmites sine €benignitate proditores protervi tumidi voluptatium amatores magis quam €Dei habentes speciem quidem pietatis virtutem autem eius abnegantes €et hos devita ex his enim sunt qui penetrant domos €et captivas ducunt mulierculas oneratas peccatis €quae ducuntur variis desideriis semper discentes et numquam ad scientiam veritatis pervenientes quemadmodum autem Iannes et Mambres €restiterunt Mosi €ita et hii resistunt veritati €homines corrupti mente reprobi circa fidem sed ultra non proficient €insipientia enim eorum manifesta erit omnibus €sicut et illorum fuit tu autem adsecutus es meam doctrinam institutionem propositum €fidem longanimitatem dilectionem patientiam persecutiones passiones €qualia mihi facta sunt Antiochiae Iconii Lystris €quales persecutiones sustinui €et ex omnibus me eripuit Dominus et omnes qui volunt pie vivere in Christo Iesu €persecutionem patientur mali autem homines et seductores proficient in peius €errantes et in errorem mittentes tu vero permane in his quae didicisti et credita sunt tibi €sciens a quo didiceris et quia ab infantia sacras litteras nosti €quae te possint instruere ad salutem €per fidem quae est in Christo Iesu omnis scriptura divinitus inspirata et utilis €ad docendum ad arguendum ad corrigendum €ad erudiendum in iustitia ut perfectus sit homo Dei ad omne opus bonum instructus  testificor coram Deo et Christo Iesu €qui iudicaturus est vivos ac mortuos €et adventum ipsius et regnum eius praedica verbum insta oportune inportune €argue obsecra increpa in omni patientia et doctrina erit enim tempus cum sanam doctrinam non sustinebunt €sed ad sua desideria coacervabunt sibi magistros €prurientes auribus et a veritate quidem auditum avertent €ad fabulas autem convertentur tu vero vigila in omnibus labora opus fac evangelistae €ministerium tuum imple ego enim iam delibor €et tempus meae resolutionis instat bonum certamen certavi cursum consummavi fidem servavi in reliquo reposita est mihi iustitiae corona €quam reddet mihi Dominus in illa die iustus iudex €non solum autem mihi €sed et his qui diligunt adventum eius festina venire ad me cito Demas enim me dereliquit diligens hoc saeculum €et abiit Thessalonicam €Crescens in Galliam €Titus in Dalmatiam Lucas est mecum solus €Marcum adsume et adduc tecum €est enim mihi utilis in ministerium Tychicum autem misi Ephesum paenulam quam reliqui Troade apud Carpum veniens adfers €et libros maxime autem membranas Alexander aerarius multa mala mihi ostendit €reddat ei Dominus secundum opera eius quem et tu devita valde enim restitit verbis nostris in prima mea defensione nemo mihi adfuit €sed omnes me dereliquerunt €non illis reputetur Dominus autem mihi adstitit et confortavit me €ut per me praedicatio impleatur et audiant omnes gentes €et liberatus sum de ore leonis liberabit me Dominus ab omni opere malo €et salvum faciet in regnum suum caeleste €cui gloria in saecula saeculorum amen saluta Priscam et Aquilam et Onesifori domum þï€Öõìçáôåÿï°¶³ÿÔéíÿ¤˜”Erastus remansit Corinthi €Trophimum autem reliqui infirmum Mileti festina ante hiemem venire €salutat te Eubulus €et Pudens et Linus et Claudia et fratres omnes Dominus Iesus cum spiritu tuo €gratia nobiscum amen àï‚Ôéôÿ¡Paulus servus Dei apostolus autem Iesu Christi €secundum fidem electorum Dei €et agnitionem veritatis quae secundum pietatem est in spem vitae aeternae €quam promisit qui non mentitur Deus ante tempora saecularia manifestavit autem temporibus suis verbum suum €in praedicatione quae credita est mihi €secundum praeceptum salvatoris nostri Dei Tito dilecto filio secundum communem fidem €gratia et pax a Deo Patre et Christo Iesu salvatore nostro huius rei gratia reliqui te Cretae ut ea quae desunt corrigas €et constituas per civitates presbyteros €sicut ego tibi disposui si quis sine crimine est unius uxoris vir €filios habens fideles non in accusatione luxuriae aut non subditos oportet enim episcopum sine crimine esse sicut Dei dispensatorem €non superbum non iracundum non vinolentum non percussorem €non turpilucri cupidum sed hospitalem benignum sobrium €iustum sanctum continentem amplectentem eum qui secundum doctrinam est fidelem sermonem €ut potens sit et exhortari in doctrina sana €et eos qui contradicunt arguere sunt enim multi et inoboedientes €vaniloqui et seductores maxime qui de circumcisione sunt quos oportet redargui €qui universas domos subvertunt €docentes quae non oportet turpis lucri gratia dixit quidam ex illis proprius ipsorum propheta €Cretenses semper mendaces malae bestiae ventres pigri testimonium hoc verum est €quam ob causam increpa illos dure ut sani sint in fide non intendentes iudaicis fabulis €et mandatis hominum aversantium se a veritate omnia munda mundis €coinquinatis autem et infidelibus nihil mundum €sed inquinatae sunt eorum et mens et conscientia confitentur se nosse Deum factis autem negant €cum sunt abominati et incredibiles €et ad omne opus bonum reprobi  tu autem loquere quae decet sanam doctrinam senes ut sobrii sint pudici prudentes €sani fide dilectione patientia anus similiter in habitu sancto non criminatrices €non vino multo servientes €bene docentes ut prudentiam doceant €adulescentulas ut viros suos ament filios diligant prudentes castas €domus curam habentes €benignas subditas suis viris €ut non blasphemetur verbum Dei iuvenes similiter hortare ut sobrii sint in omnibus te ipsum praebe exemplum bonorum operum €in doctrina integritatem €gravitatem verbum sanum inreprehensibilem €ut is qui ex adverso est vereatur €nihil habens malum dicere de nobis servos dominis suis subditos esse in omnibus €placentes non contradicentes non fraudantes sed in omnibus fidem bonam ostendentes €ut doctrinam salutaris nostri Dei ornent in omnibus apparuit enim gratia Dei salutaris omnibus hominibus erudiens nos ut abnegantes impietatem et saecularia desideria €sobrie et iuste et pie vivamus in hoc saeculo expectantes beatam spem et adventum gloriae €magni Dei et salvatoris nostri Iesu Christi qui dedit semet ipsum pro nobis €ut nos redimeret ab omni iniquitate €et mundaret sibi populum acceptabilem €sectatorem bonorum operum haec loquere et exhortare et argue cum omni imperio €nemo te contemnat  admone illos principibus et potestatibus subditos esse €dicto oboedire ad omne opus bonum paratos esse neminem blasphemare €non litigiosos esse modestos €omnem ostendentes mansuetudinem ad omnes homines eramus enim et nos aliquando insipientes €increduli errantes €servientes desideriis et voluptatibus variis €in malitia et invidia agentes odibiles odientes invicem cum autem benignitas et humanitas apparuit salvatoris €nostri Dei non ex operibus iustitiae quae fecimus nos €sed secundum suam misericordiam salvos nos fecit €per lavacrum regenerationis et renovationis Spiritus Sancti quem effudit in nos abunde €per Iesum Christum salvatorem nostrum ut iustificati gratia ipsius €heredes simus secundum spem vitae aeternae fidelis sermo est et de his volo te confirmare €ut curent bonis operibus praeesse qui credunt Deo €haec sunt bona et utilia hominibus stultas autem quaestiones et genealogias €et contentiones et pugnas legis devita €sunt enim inutiles et vanae hereticum hominem post unam et secundam correptionem devita sciens quia subversus est qui eiusmodi est €et delinquit proprio iudicio condemnatus cum misero ad te Arteman aut Tychicum €festina ad me venire Nicopolim ibi enim statui hiemare Zenan legis peritum et Apollo sollicite praemitte €ut nihil illis desit discant autem et nostri bonis operibus praeesse €ad usus necessarios ut non sint infructuosi salutant te qui mecum sunt omnes €saluta qui nos amant in fide €gratia Dei cum omnibus vobis amen àï‚Ðèìíÿ‘Paulus vinctus Iesu Christi et Timotheus frater €Philemoni dilecto et adiutori nostro et Appiae sorori et Archippo commilitoni nostro €et ecclesiae quae in domo tua est gratia vobis et pax a Deo Patre nostro et Domino Iesu Christo gratias ago Deo meo semper €memoriam tui faciens in orationibus meis audiens caritatem tuam et fidem €quam habes in Domino Iesu et in omnes sanctos ut communicatio fidei tuae evidens fiat €in agnitione omnis boni €in nobis in Christo Iesu gaudium enim magnum habui et consolationem in caritate tua €quia viscera sanctorum requieverunt per te frater propter quod multam fiduciam habentes in €Christo Iesu €imperandi tibi quod ad rem pertinet propter caritatem magis obsecro €cum sis talis ut Paulus senex nunc autem et vinctus Iesu Christi obsecro te de meo filio quem genui in vinculis €Onesimo qui tibi aliquando inutilis fuit €nunc autem et tibi et mihi utilis quem remisi €tu autem illum id est mea viscera suscipe quem ego volueram mecum detinere €ut pro te mihi ministraret in vinculis evangelii sine consilio autem tuo nihil volui facere €uti ne velut ex necessitate bonum tuum esset sed voluntarium forsitan enim ideo discessit ad horam a te ut aeternum illum reciperes iam non ut servum sed plus servo €carissimum fratrem maxime mihi €quanto autem magis tibi et in carne et in Domino si ergo habes me socium suscipe illum sicut me si autem aliquid nocuit tibi aut debet hoc mihi inputa ego Paulus scripsi mea manu ego reddam €ut non dicam tibi quod et te ipsum mihi debes ita frater ego te fruar in Domino refice viscera mea in Domino confidens oboedientia tua scripsi tibi €sciens quoniam et super id quod dico facies simul autem et para mihi hospitium €nam spero per orationes vestras donari me vobis salutat te Epaphras concaptivus meus in Christo Iesu Marcus Aristarchus Demas Lucas adiutores mei gratia Domini nostri Iesu Christi cum spiritu vestro amen àï‚Èåâÿ¡multifariam et multis modis €olim Deus loquens patribus in prophetis novissime diebus istis locutus est nobis in Filio €quem constituit heredem universorum per quem fecit et saecula qui cum sit splendor gloriae et figura substantiae eius €portansque omnia verbo virtutis suae €purgationem peccatorum faciens €sedit ad dexteram Maiestatis in excelsis tanto melior angelis effectus €quanto differentius prae illis nomen hereditavit cui enim dixit aliquando angelorum €Filius meus es tu ego hodie genui te €et rursum €ego ero illi in Patrem et ipse erit mihi in Filium et cum iterum introducit primogenitum in orbem terrae dicit €et adorent eum omnes angeli Dei et ad angelos quidem dicit €qui facit angelos suos spiritus et ministros suos flammam ignis ad Filium autem €thronus tuus Deus in saeculum saeculi €et virga aequitatis virga regni tui dilexisti iustitiam et odisti iniquitatem €propterea unxit te Deus Deus tuus €oleo exultationis prae participibus tuis et tu in principio Domine terram fundasti €et opera manuum tuarum sunt caeli ipsi peribunt tu autem permanebis €et omnes ut vestimentum veterescent et velut amictum involves eos et mutabuntur €tu autem idem es et anni tui non deficient ad quem autem angelorum dixit aliquando €sede a dextris meis €quoadusque ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum nonne omnes sunt administratorii spiritus in ministerium missi €propter eos qui hereditatem capient salutis  propterea abundantius oportet observare nos ea quae audivimus þï€Öõìçáôåÿï°¶¶ÿï‚Èåâÿ¢‚ne forte pereffluamus si enim qui per angelos dictus est sermo factus est firmus €et omnis praevaricatio et inoboedientia €accepit iustam mercedis retributionem quomodo nos effugiemus si tantam neglexerimus salutem €quae cum initium accepisset enarrari per Dominum ab eis qui audierunt €in nos confirmata est contestante Deo signis et portentis et variis virtutibus €et Spiritus Sancti distributionibus secundum suam voluntatem non enim angelis subiecit orbem terrae futurum €de quo loquimur testatus est autem in quodam loco quis dicens €quid est homo quod memor es eius €aut filius hominis quoniam visitas eum minuisti eum paulo minus ab angelis €gloria et honore coronasti eum €et constituisti eum super opera manuum tuarum omnia subiecisti sub pedibus eius €in eo enim quod ei omnia subiecit €nihil dimisit non subiectum ei €nunc autem necdum videmus omnia subiecta ei eum autem qui modico quam angeli minoratus est €videmus Iesum propter passionem mortis gloria et honore coronatum €ut gratia Dei pro omnibus gustaret mortem decebat enim eum propter quem omnia et per quem omnia €qui multos filios in gloriam adduxerat €auctorem salutis eorum per passiones consummare qui enim sanctificat et qui sanctificantur ex uno omnes €propter quam causam non confunditur fratres eos vocare dicens nuntiabo nomen tuum fratribus meis in medio ecclesiae laudabo te et iterum ego ero fidens in eum €et iterum ecce ego et pueri mei quos mihi dedit Deus quia ergo pueri communicaverunt sanguini et carni €et ipse similiter participavit hisdem €ut per mortem destrueret eum qui habebat mortis imperium €id est diabolum et liberaret eos €qui timore mortis per totam vitam obnoxii erant servituti nusquam enim angelos adprehendit €sed semen Abrahae adprehendit unde debuit per omnia fratribus similare €ut misericors fieret et fidelis pontifex ad Deum €ut repropitiaret delicta populi in eo enim in quo passus est ipse temptatus €potens est eis qui temptantur auxiliari  unde fratres sancti vocationis caelestis participes €considerate apostolum et pontificem confessionis nostrae Iesum qui fidelis est ei qui fecit illum €sicut et Moses in omni domo illius amplioris enim gloriae iste prae Mose dignus habitus est €quanto ampliorem honorem habet domus qui fabricavit €illam omnis namque domus fabricatur ab aliquo €qui autem omnia creavit Deus et Moses quidem fidelis erat in tota domo eius tamquam famulus €in testimonium eorum quae dicenda erant Christus vero tamquam filius in domo sua €quae domus sumus nos €si fiduciam et gloriam spei usque ad finem firmam retineamus quapropter sicut dicit Spiritus Sanctus €hodie si vocem eius audieritis nolite obdurare corda vestra €sicut in exacerbatione secundum diem temptationis in deserto ubi temptaverunt me patres vestri €probaverunt et viderunt opera mea quadraginta annos propter quod infensus fui generationi €huic €et dixi semper errant corde €ipsi autem non cognoverunt vias meas sicut iuravi in ira mea si introibunt in requiem meam videte fratres ne forte sit in aliquo vestrum cor malum incredulitatis €discedendi a Deo vivo sed adhortamini vosmet ipsos per singulos dies €donec hodie cognominatur €ut non obduretur quis ex vobis fallacia peccati participes enim Christi effecti sumus €si tamen initium substantiae usque ad finem firmum €retineamus dum dicitur €hodie si vocem eius audieritis nolite obdurare corda vestra €quemadmodum in illa exacerbatione quidam enim audientes exacerbaverunt €sed non universi qui profecti sunt ab Aegypto per Mosen quibus autem infensus est quadraginta annos €nonne illis qui peccaverunt €quorum cadavera prostrata sunt in deserto quibus autem iuravit non introire in requiem ipsius €nisi illis qui increduli fuerunt et videmus quia non potuerunt introire propter incredulitatem  timeamus ergo €ne forte relicta pollicitatione introeundi in requiem eius €existimetur aliqui ex vobis deesse etenim et nobis nuntiatum est quemadmodum et illis €sed non profuit illis sermo auditus €non admixtis fidei ex his quae audierunt ingrediemur enim in requiem qui credidimus €quemadmodum dixit €sicut iuravi in ira mea si introibunt in requiem meam €et quidem operibus ab institutione mundi factis dixit enim quodam loco de die septima sic €et requievit Deus die septima ab omnibus operibus suis et in isto rursum si introibunt in requiem meam quoniam ergo superest quosdam introire in illam €et hii quibus prioribus adnuntiatum est €non introierunt propter incredulitatem iterum terminat diem quendam €hodie in David dicendo post tantum temporis €sicut supra dictum est €hodie si vocem eius audieritis nolite obdurare corda vestra nam si eis Iesus requiem praestitisset €numquam de alio loqueretur posthac die itaque relinquitur sabbatismus populo Dei qui enim ingressus est in requiem eius €etiam ipse requievit ab operibus suis sicut a suis Deus festinemus ergo ingredi in illam requiem €ut ne in id ipsum quis incidat incredulitatis exemplum vivus est enim Dei sermo et efficax €et penetrabilior omni gladio ancipiti €et pertingens usque ad divisionem animae ac spiritus €conpagum quoque et medullarum €et discretor cogitationum et intentionum cordis et non est ulla creatura invisibilis in conspectu eius €omnia autem nuda et aperta sunt oculis eius €ad quem nobis sermo habentes ergo pontificem magnum €qui penetraverit caelos Iesum Filium Dei €teneamus confessionem non enim habemus pontificem €qui non possit conpati infirmitatibus nostris €temptatum autem per omnia pro similitudine absque peccato adeamus ergo cum fiducia ad thronum gratiae €ut misericordiam consequamur €et gratiam inveniamus in auxilio oportuno  omnis namque pontifex ex hominibus adsumptus €pro hominibus constituitur in his quae sunt ad Deum €ut offerat dona et sacrificia pro peccatis qui condolere possit his qui ignorant et errant €quoniam et ipse circumdatus est infirmitate et propter eam debet €quemadmodum et pro populo €ita etiam pro semet ipso offerre pro peccatis nec quisquam sumit sibi honorem €sed qui vocatur a Deo tamquam Aaron sic et Christus non semet ipsum clarificavit ut pontifex fieret €sed qui locutus est ad eum Filius meus es tu ego hodie genui te quemadmodum et in alio dicit €tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech qui in diebus carnis suae preces supplicationesque €ad eum qui possit salvum illum a morte facere €cum clamore valido et lacrimis offerens €et exauditus pro sua reverentia et quidem cum esset Filius €didicit ex his quae passus est oboedientiam et consummatus factus est omnibus obtemperantibus sibi causa salutis €aeternae appellatus a Deo pontifex iuxta ordinem Melchisedech de quo grandis nobis sermo €et ininterpretabilis ad dicendum €quoniam inbecilles facti estis ad audiendum etenim cum deberetis magistri esse propter tempus €rursum indigetis ut vos doceamini €quae sint elementa exordii sermonum Dei €et facti estis quibus lacte opus sit non solido cibo omnis enim qui lactis est particeps expers est sermonis iustitiae €parvulus enim est perfectorum autem est solidus cibus €eorum qui pro consuetudine exercitatos habent sensus €ad discretionem boni ac mali  quapropter intermittentes inchoationis Christi sermonem €ad perfectionem feramur €non rursum iacientes fundamentum paenitentiae ab operibus mortuis €et fidei ad Deum baptismatum doctrinae inpositionis quoque manuum €ac resurrectionis mortuorum et iudicii aeterni et hoc faciemus siquidem permiserit Deus inpossibile est enim eos qui semel sunt inluminati €gustaverunt etiam donum caeleste €et participes sunt facti Spiritus Sancti gustaverunt nihilominus bonum Dei verbum €virtutesque saeculi venturi et prolapsi sunt €renovari rursus ad paenitentiam €rursum crucifigentes sibimet ipsis Filium Dei et ostentui habentes terra enim saepe venientem super se bibens imbrem €et generans herbam oportunam illis a quibus colitur €accipit benedictionem a Deo proferens autem spinas ac tribulos €reproba est et maledicto proxima €cuius consummatio in conbustionem confidimus autem de vobis dilectissimi meliora et viciniora saluti €tametsi ita loquimur non enim iniustus Deus ut obliviscatur operis vestri þï€Öõìçáôåÿï°¶¶ÿï‚Èåâÿ¦˜Š‚et dilectionis quam ostendistis in nomine ipsius €qui ministrastis sanctis et ministratis cupimus autem unumquemque vestrum eandem ostentare sollicitudinem €ad expletionem spei usque in finem ut non segnes efficiamini verum imitatores eorum €qui fide et patientia hereditabunt promissiones Abrahae namque promittens Deus €quoniam neminem habuit per quem iuraret maiorem €iuravit per semet ipsum dicens €nisi benedicens benedicam te €et multiplicans multiplicabo te et sic longanimiter ferens adeptus est repromissionem homines enim per maiorem sui iurant €et omnis controversiae eorum finis €ad confirmationem est iuramentum in quo abundantius volens Deus €ostendere pollicitationis heredibus inmobilitatem consilii sui €interposuit iusiurandum ut per duas res inmobiles quibus inpossibile est mentiri Deum €fortissimum solacium habeamus €qui confugimus ad tenendam propositam spem quam sicut anchoram habemus animae tutam ac firmam €et incedentem usque in interiora velaminis ubi praecursor pro nobis introiit Iesus €secundum ordinem Melchisedech pontifex factus in aeternum  hic enim Melchisedech rex Salem sacerdos Dei summi €qui obviavit Abrahae regresso a caede regum et benedixit ei cui decimas omnium divisit Abraham €primum quidem qui interpretatur rex iustitiae €deinde autem et rex Salem quod est rex pacis sine patre sine matre sine genealogia €neque initium dierum neque finem vitae habens €adsimilatus autem Filio Dei manet sacerdos in perpetuum intuemini autem quantus sit hic €cui et decimam dedit de praecipuis Abraham patriarcha et quidem de filiis Levi sacerdotium accipientes €mandatum habent decimas sumere a populo secundum legem €id est a fratribus suis €quamquam et ipsi exierunt de lumbis Abrahae cuius autem generatio non adnumeratur in eis €decimas sumpsit Abraham €et hunc qui habebat repromissiones benedixit sine ulla autem contradictione €quod minus est a meliore benedicitur et hic quidem decimas morientes homines accipiunt €ibi autem contestatus quia vivit et ut ita dictum sit €per Abraham et Levi qui decimas accipit decimatus est adhuc enim in lumbis patris erat €quando obviavit ei Melchisedech si ergo consummatio per sacerdotium leviticum erat €populus enim sub ipso legem accepit €quid adhuc necessarium €secundum ordinem Melchisedech alium surgere sacerdotem €et non secundum ordinem Aaron dici translato enim sacerdotio €necesse est ut et legis translatio fiat in quo enim haec dicuntur de alia tribu est €de qua nullus altario praesto fuit manifestum enim €quod ex Iuda ortus sit Dominus noster €in qua tribu nihil de sacerdotibus Moses locutus est et amplius adhuc manifestum est €si secundum similitudinem Melchisedech €exsurgit alius sacerdos qui non secundum legem mandati carnalis factus est €sed secundum virtutem vitae insolubilis contestatur enim €quoniam tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech reprobatio quidem fit praecedentis mandati €propter infirmitatem eius et inutilitatem nihil enim ad perfectum adduxit lex €introductio vero melioris spei per quam proximamus ad Deum et quantum est non sine iureiurando €alii quidem sine iureiurando sacerdotes facti sunt hic autem cum iureiurando per eum qui dixit ad illum €iuravit Dominus et non paenitebit €tu es sacerdos in aeternum in tantum melioris testamenti sponsor factus est Iesus et alii quidem plures facti sunt sacerdotes €idcirco quod morte prohiberentur permanere hic autem eo quod maneat in aeternum €sempiternum habet sacerdotium unde et salvare in perpetuo potest €accedentes per semet ipsum ad Deum €semper vivens ad interpellandum pro eis talis enim decebat ut nobis esset pontifex €sanctus innocens inpollutus segregatus a peccatoribus €et excelsior caelis factus qui non habet cotidie necessitatem €quemadmodum sacerdotes prius pro suis delictis hostias offerre €deinde pro populi €hoc enim fecit semel se offerendo lex enim homines constituit sacerdotes infirmitatem habentes €sermo autem iurisiurandi qui post legem est €Filium in aeternum perfectum  capitulum autem super ea quae dicuntur €talem habemus pontificem €qui consedit in dextera sedis Magnitudinis in caelis sanctorum minister et tabernaculi veri €quod fixit Dominus et non homo omnis enim pontifex ad offerenda munera et hostias €constituitur €unde necesse est et hunc habere aliquid quod offerat si ergo esset super terram nec esset sacerdos €cum essent qui offerrent secundum legem munera qui exemplari et umbrae deserviunt caelestium €sicut responsum est Mosi cum consummaret tabernaculum €vide inquit omnia facito secundum exemplar €quod tibi ostensum est in monte nunc autem melius sortitus est ministerium €quanto et melioris testamenti mediator est €quod in melioribus repromissionibus sanctum est nam si illud prius culpa vacasset €non utique secundi locus inquireretur vituperans enim eos dicit €ecce dies veniunt dicit Dominus €et consummabo super domum Israhel €et super domum Iuda testamentum novum non secundum testamentum quod feci patribus eorum €in die qua adprehendi manum illorum €ut educerem illos de terra Aegypti €quoniam ipsi non permanserunt in testamento meo €et ego neglexi eos dicit Dominus quia hoc testamentum €quod disponam domui Israhel post dies illos dicit Dominus €dando leges meas in mentem eorum €et in corde eorum superscribam eas €et ero eis in Deum et ipsi erunt mihi in populum et non docebit unusquisque proximum suum €et unusquisque fratrem suum dicens cognosce Dominum €quoniam omnes scient me a minore usque ad maiorem eorum quia propitius ero iniquitatibus eorum €et peccatorum illorum iam non memorabor dicendo autem novum veteravit prius €quod autem antiquatur et senescit prope interitum est  habuit quidem et prius iustificationes culturae €et sanctum saeculare tabernaculum enim factum est primum €in quo inerant candelabra et mensa et propositio panum €quae dicitur sancta post velamentum autem secundum tabernaculum €quod dicitur sancta sanctorum aureum habens turibulum €et arcam testamenti circumtectam ex omni parte auro €in qua urna aurea habens manna €et virga Aaron quae fronduerat et tabulae testamenti superque eam cherubin gloriae obumbrantia propitiatorium €de quibus non est modo dicendum per singula his vero ita conpositis €in priori quidem tabernaculo semper introibant sacerdotes €sacrificiorum officia consummantes in secundo autem semel in anno solus pontifex €non sine sanguine quem offert pro sua et populi ignorantia hoc significante Spiritu Sancto €nondum propalatam esse sanctorum viam €adhuc priore tabernaculo habente statum quae parabola est temporis instantis €iuxta quam munera et hostiae offeruntur €quae non possunt iuxta conscientiam perfectum facere servientem solummodo in cibis et in potibus €et variis baptismis et iustitiis carnis €usque ad tempus correctionis inpositis Christus autem adsistens pontifex futurorum bonorum €per amplius et perfectius tabernaculum non manufactum €id est non huius creationis neque per sanguinem hircorum et vitulorum €sed per proprium sanguinem introivit semel in sancta €aeterna redemptione inventa si enim sanguis hircorum et taurorum et cinis vitulae aspersus €inquinatos sanctificat ad emundationem carnis quanto magis sanguis Christi €qui per Spiritum Sanctum semet ipsum obtulit inmaculatum Deo €emundabit conscientiam vestram €ab operibus mortuis €ad serviendum Deo viventi et ideo novi testamenti mediator est €ut morte intercedente €in redemptionem earum praevaricationum €quae erant sub priore testamento €repromissionem accipiant qui vocati sunt aeternae hereditatis ubi enim testamentum mors necesse est intercedat testatoris testamentum enim in mortuis confirmatum est €alioquin nondum valet dum vivit qui testatus est unde ne primum quidem sine sanguine dedicatum est lecto enim omni mandato legis a Mose universo populo €accipiens sanguinem vitulorum et hircorum €cum aqua et lana coccinea et hysopo €ipsum quoque librum et omnem populum aspersit dicens €hic sanguis testamenti quod mandavit ad vos Deus etiam tabernaculum et omnia vasa ministerii €sanguine similiter aspersit et omnia paene in sanguine mundantur secundum legem þï€Öõìçáôåÿï°¶¶ÿï‚Èåâÿ¨‰˜–‚et sine sanguinis fusione non fit remissio necesse est ergo exemplaria quidem caelestium his mundari €ipsa autem caelestia melioribus hostiis quam istis non enim in manufactis sanctis Iesus introiit €exemplaria verorum €sed in ipsum caelum ut appareat nunc vultui Dei pro nobis neque ut saepe offerat semet ipsum €quemadmodum pontifex intrat in sancta €per singulos annos in sanguine alieno alioquin oportebat eum frequenter pati ab origine mundi €nunc autem semel in consummatione saeculorum €ad destitutionem peccati €per hostiam suam apparuit et quemadmodum statutum est hominibus semel mori €post hoc autem iudicium sic et Christus semel oblatus €ad multorum exhaurienda peccata €secundo sine peccato apparebit expectantibus se in salutem  umbram enim habens lex bonorum futurorum €non ipsam imaginem rerum €per singulos annos hisdem ipsis hostiis €quas offerunt indesinenter €numquam potest accedentes perfectos facere alioquin non cessassent offerri €ideo quod nullam haberent ultra conscientiam peccati cultores €semel mundati sed in ipsis commemoratio peccatorum per singulos annos fit inpossibile enim est sanguine taurorum et hircorum auferri peccata ideo ingrediens mundum dicit €hostiam et oblationem noluisti corpus autem aptasti mihi holocaustomata et pro peccato non tibi placuit tunc dixi ecce venio €in capitulo libri scriptum est de me €ut faciam Deus voluntatem tuam superius dicens €quia hostias et oblationes et holocaustomata et pro peccato €noluisti €nec placita sunt tibi quae secundum legem offeruntur tunc dixit €ecce venio ut faciam Deus voluntatem tuam €aufert primum ut sequens statuat in qua voluntate sanctificati sumus €per oblationem corporis Christi Iesu in semel et omnis quidem sacerdos praesto est cotidie ministrans €et easdem saepe offerens hostias €quae numquam possunt auferre peccata hic autem unam pro peccatis offerens hostiam €in sempiternum sedit in dextera Dei de cetero expectans €donec ponantur inimici eius scabillum pedum eius una enim oblatione consummavit in sempiternum €sanctificatos contestatur autem nos et Spiritus Sanctus €postquam enim dixit hoc autem testamentum quod testabor ad illos €post dies illos dicit Dominus €dando leges meas in cordibus eorum €et in mente eorum superscribam eas et peccatorum et iniquitatium eorum iam non recordabor amplius ubi autem horum remissio iam non oblatio pro peccato habentes itaque fratres fiduciam €in introitu sanctorum in sanguine Christi quam initiavit nobis viam novam et viventem €per velamen id est carnem suam et sacerdotem magnum super domum Dei accedamus cum vero corde in plenitudine fidei €aspersi corda a conscientia mala €et abluti corpus aqua munda teneamus spei nostrae confessionem indeclinabilem €fidelis enim est qui repromisit et consideremus invicem €in provocationem caritatis et bonorum operum non deserentes collectionem nostram €sicut est consuetudinis quibusdam €sed consolantes €et tanto magis quanto videritis adpropinquantem diem voluntarie enim peccantibus nobis post acceptam notitiam veritatis €iam non relinquitur pro peccatis hostia terribilis autem quaedam expectatio iudicii €et ignis aemulatio quae consumptura est adversarios irritam quis faciens legem Mosi €sine ulla miseratione duobus vel tribus testibus moritur quanto magis putatis deteriora mereri supplicia €qui Filium Dei conculcaverit €et sanguinem testamenti pollutum duxerit in quo sanctificatus est €et Spiritui gratiae contumeliam fecerit scimus enim qui dixit €mihi vindictam ego reddam €et iterum quia iudicabit Dominus populum suum horrendum est incidere in manus Dei viventis rememoramini autem pristinos dies €in quibus inluminati magnum certamen sustinuistis passionum et in altero quidem obprobriis et tribulationibus spectaculum €facti €in altero autem socii taliter conversantium effecti nam et vinctis conpassi estis €et rapinam bonorum vestrorum cum gaudio suscepistis €cognoscentes vos habere meliorem et manentem substantiam nolite itaque amittere confidentiam vestram €quae magnam habet remunerationem patientia enim vobis necessaria est €ut voluntatem Dei facientes reportetis promissionem adhuc enim modicum quantulum €qui venturus est veniet et non tardabit iustus autem meus ex fide vivit €quod si subtraxerit se non placebit animae meae nos autem non sumus subtractionis in perditionem €sed fidei in adquisitionem animae  est autem fides sperandorum substantia €rerum argumentum non parentum in hac enim testimonium consecuti sunt senes fide intellegimus aptata esse saecula verbo Dei €ut ex invisibilibus visibilia fierent fide plurimam hostiam Abel quam Cain obtulit Deo €per quam testimonium consecutus est esse iustus €testimonium perhibente muneribus eius Deo €et per illam defunctus adhuc loquitur fide Enoch translatus est ne videret mortem €et non inveniebatur quia transtulit illum Deus €ante translationem enim testimonium habebat placuisse Deo sine fide autem inpossibile placere €credere enim oportet accedentem ad Deum quia est €et inquirentibus se remunerator fit fide Noe responso accepto de his quae adhuc non videbantur €metuens aptavit arcam in salutem domus suae €per quam damnavit mundum €et iustitiae quae per fidem est heres est institutus fide qui vocatur Abraham €oboedivit in locum exire quem accepturus erat in hereditatem €et exiit nesciens quo iret fide moratus est in terra repromissionis €tamquam in aliena in casulis habitando €cum Isaac et Iacob coheredibus repromissionis eiusdem expectabat enim fundamenta habentem civitatem €cuius artifex et conditor Deus fide et ipsa Sarra sterilis €virtutem in conceptionem seminis €accepit €etiam praeter tempus aetatis €quoniam fidelem credidit esse qui promiserat propter quod et ab uno orti sunt €et haec emortuo €tamquam sidera caeli in multitudinem €et sicut harena quae est ad oram maris innumerabilis iuxta fidem defuncti sunt omnes isti €non acceptis repromissionibus €sed a longe eas aspicientes et salutantes €et confitentes quia peregrini et hospites sunt supra €terram qui enim haec dicunt significant se patriam inquirere et si quidem illius meminissent de qua exierunt €habebant utique tempus revertendi nunc autem meliorem appetunt id est caelestem €ideo non confunditur Deus vocari Deus eorum €paravit enim illis civitatem fide obtulit Abraham Isaac cum temptaretur €et unigenitum offerebat qui susceperat repromissiones ad quem dictum est quia in Isaac vocabitur tibi semen arbitrans quia et a mortuis suscitare potens est Deus €unde eum et in parabola accepit fide et de futuris benedixit Isaac Iacob et Esau fide Iacob moriens singulis filiorum Ioseph benedixit €et adoravit fastigium virgae eius fide Ioseph moriens de profectione filiorum Israhel memoratus est €et de ossibus suis mandavit fide Moses natus occultatus est mensibus tribus a parentibus suis €eo quod vidissent elegantem infantem €et non timuerunt regis edictum fide Moses grandis factus negavit se esse filium filiae Pharaonis magis eligens adfligi cum populo Dei €quam temporalis peccati habere iucunditatem maiores divitias aestimans thesauro Aegyptiorum €inproperium Christi €aspiciebat enim in remunerationem fide reliquit Aegyptum non veritus animositatem regis €invisibilem enim tamquam videns sustinuit fide celebravit pascha et sanguinis effusionem €ne qui vastabat primitiva tangeret eos fide transierunt mare Rubrum tamquam per aridam terram €quod experti Aegyptii devorati sunt fide muri Hiericho ruerunt €circuiti dierum septem fide Raab meretrix non periit cum incredulis €excipiens exploratores cum pace et quid adhuc dicam €deficiet enim me tempus enarrantem €de Gedeon Barac Samson Iepthae €David et Samuhel et prophetis qui per fidem devicerunt regna €operati sunt iustitiam adepti sunt repromissiones €obturaverunt ora leonum extinxerunt impetum ignis effugerunt aciem gladii €convaluerunt de infirmitate €fortes facti sunt in bello castra verterunt exterorum acceperunt mulieres de resurrectione mortuos suos €alii autem distenti sunt non suscipientes redemptionem €ut meliorem invenirent resurrectionem alii vero ludibria et verbera experti insuper et vincula et carceres þï€Öõìçáôåÿï°¶¶ÿï‚Èåâÿ¨‹˜¥lapidati sunt secti sunt temptati sunt €in occisione gladii mortui sunt €circumierunt in melotis in pellibus caprinis €egentes angustiati adflicti quibus dignus non erat mundus €in solitudinibus errantes €et montibus et speluncis et in cavernis €terrae et hii omnes testimonio fidei probati €non acceperunt repromissionem Deo pro nobis melius aliquid providente €ut ne sine nobis consummarentur  ideoque et nos tantam habentes inpositam nubem testium €deponentes omne pondus et circumstans nos peccatum €per patientiam curramus propositum nobis certamen aspicientes in auctorem fidei et consummatorem Iesum €qui pro proposito sibi gaudio sustinuit crucem €confusione contempta €atque in dextera sedis Dei sedit recogitate enim eum €qui talem sustinuit a peccatoribus adversum semet ipsos contradictionem €ut ne fatigemini animis vestris deficientes nondum usque ad sanguinem restitistis €adversus peccatum repugnantes et obliti estis consolationis €quae vobis tamquam filiis loquitur dicens €fili mi noli neglegere disciplinam Domini €neque fatigeris dum ab eo argueris quem enim diligit Dominus castigat €flagellat autem omnem filium quem recipit in disciplina perseverate €tamquam filiis vobis offert Deus €quis enim filius quem non corripit pater quod si extra disciplinam estis cuius participes facti sunt omnes €ergo adulteri et non filii estis deinde patres quidem carnis nostrae habuimus eruditores €et reverebamur €non multo magis obtemperabimus Patri spirituum €et vivemus et illi quidem in tempore paucorum dierum €secundum voluntatem suam erudiebant nos €hic autem ad id quod utile est in recipiendo sanctificationem eius omnis autem disciplina in praesenti quidem videtur non esse gaudii sed €maeroris €postea autem fructum pacatissimum exercitatis per eam reddit iustitiae propter quod remissas manus et soluta genua erigite et gressus rectos facite pedibus vestris €ut non claudicans erret magis autem sanetur pacem sequimini cum omnibus et sanctimoniam €sine qua nemo videbit Dominum contemplantes ne quis desit gratiae Dei €ne qua radix amaritudinis sursum germinans inpediat €et per illam inquinentur multi ne quis fornicator aut profanus ut Esau €qui propter unam escam vendidit primitiva sua scitote enim quoniam et postea €cupiens hereditare benedictionem reprobatus est €non enim invenit paenitentiae locum €quamquam cum lacrimis inquisisset eam non enim accessistis ad tractabilem et accensibilem €ignem €et turbinem et caliginem et procellam et tubae sonum et vocem verborum €quam qui audierunt excusaverunt se ne eis fieret verbum non enim portabant quod dicebatur €et si bestia tetigerit montem lapidabitur et ita terribile erat quod videbatur €Moses dixit exterritus sum et tremebundus sed accessistis ad Sion montem €et civitatem Dei viventis Hierusalem caelestem €et multorum milium angelorum frequentiae et ecclesiam primitivorum qui conscripti sunt in caelis €et iudicem omnium Deum et spiritus iustorum perfectorum et testamenti novi mediatorem Iesum €et sanguinis sparsionem melius €loquentem quam Abel videte ne recusetis loquentem €si enim illi non effugerunt €recusantes eum qui super terram loquebatur €multo magis nos €qui de caelis loquentem nobis avertimur cuius vox movit terram tunc €modo autem repromittit dicens €adhuc semel ego movebo non solum terram sed et caelum quod autem adhuc semel dicit €declarat mobilium translationem tamquam factorum €ut maneant ea quae sunt inmobilia itaque regnum inmobile suscipientes €habemus gratiam per quam serviamus placentes Deo €cum metu et reverentia etenim Deus noster ignis consumens est  caritas fraternitatis maneat hospitalitatem nolite oblivisci €per hanc enim latuerunt quidam €angelis hospitio receptis mementote vinctorum tamquam simul vincti €et laborantium tamquam et ipsi in corpore morantes honorabile conubium in omnibus et torus inmaculatus €fornicatores enim et adulteros iudicabit Deus sint mores sine avaritia contenti praesentibus €ipse enim dixit non te deseram neque derelinquam ita ut confidenter dicamus €Dominus mihi adiutor €non timebo quid faciat mihi homo mementote praepositorum vestrorum €qui vobis locuti sunt verbum Dei €quorum intuentes exitum conversationis imitamini fidem Iesus Christus heri et hodie ipse et in saecula doctrinis variis et peregrinis nolite abduci €optimum enim est gratia stabiliri cor non €escis €quae non profuerunt ambulantibus in eis habemus altare €de quo edere non habent potestatem qui tabernaculo deserviunt quorum enim animalium infertur sanguis pro peccato in sancta per €pontificem €horum corpora cremantur extra castra propter quod et Iesus ut sanctificaret per suum sanguinem populum €extra portam passus est exeamus igitur ad eum extra castra inproperium eius portantes non enim habemus hic manentem civitatem €sed futuram inquirimus per ipsum ergo offeramus hostiam laudis semper Deo €id est fructum labiorum confitentium nomini eius beneficientiae autem et communionis nolite €oblivisci €talibus enim hostiis promeretur Deus oboedite praepositis vestris et subiacete eis €ipsi enim pervigilant quasi rationem pro animabus vestris reddituri €ut cum gaudio hoc faciant et non gementes €hoc enim non expedit vobis orate pro nobis €confidimus enim quia bonam conscientiam habemus €in omnibus bene volentes conversari amplius autem deprecor vos hoc facere €ut quo celerius restituar vobis Deus autem pacis €qui eduxit de mortuis pastorem magnum ovium €in sanguine testamenti aeterni €Dominum nostrum Iesum aptet vos in omni bono ut faciatis voluntatem eius €faciens in vobis quod placeat coram se per Iesum Christum €cui gloria in saecula saeculorum amen rogo autem vos fratres sufferatis verbum solacii €etenim perpaucis scripsi vobis cognoscite fratrem nostrum Timotheum dimissum €cum quo si celerius venerit videbo vos salutate omnes praepositos vestros et omnes sanctos €salutant vos de Italia gratia cum omnibus vobis amen àï‚Êáóÿ¡Iacobus Dei et Domini nostri Iesu Christi servus €duodecim tribubus quae sunt in dispersione salutem omne gaudium existimate fratres mei €cum in temptationibus variis incideritis scientes quod probatio fidei vestrae patientiam operatur patientia autem opus perfectum habeat €ut sitis perfecti et integri in nullo deficientes si quis autem vestrum indiget sapientiam €postulet a Deo qui dat omnibus affluenter et non inproperat €et dabitur ei postulet autem in fide nihil haesitans €qui enim haesitat similis est fluctui maris €qui a vento movetur et circumfertur non ergo aestimet homo ille quod accipiat aliquid a Domino vir duplex animo €inconstans in omnibus viis suis glorietur autem frater humilis in exaltatione sua dives autem in humilitate sua €quoniam sicut flos faeni transibit exortus est enim sol cum ardore et arefecit faenum €et flos eius decidit et decor vultus eius deperiit €ita et dives in itineribus suis marcescet beatus vir qui suffert temptationem €quia cum probatus fuerit accipiet coronam vitae €quam repromisit Deus diligentibus se nemo cum temptatur dicat quoniam a Deo temptor €Deus enim intemptator malorum est ipse autem neminem temptat unusquisque vero temptatur a concupiscentia sua abstractus et inlectus dein concupiscentia cum conceperit parit €peccatum €peccatum vero cum consummatum fuerit generat mortem nolite itaque errare fratres mei dilectissimi omne datum optimum et omne donum perfectum desursum est €descendens a Patre luminum €apud quem non est transmutatio nec vicissitudinis obumbratio voluntarie genuit nos verbo veritatis €ut simus initium aliquod creaturae eius scitis fratres mei dilecti €sit autem omnis homo velox ad audiendum €tardus autem ad loquendum €et tardus ad iram ira enim viri iustitiam Dei non operatur propter quod abicientes omnem inmunditiam €et abundantiam malitiae €in mansuetudine suscipite insitum verbum €quod potest salvare animas vestras estote autem factores verbi et non auditores tantum €fallentes vosmet ipsos quia si quis auditor est verbi et non factor €hic conparabitur viro consideranti vultum nativitatis suae in speculo consideravit enim se et abiit et statim oblitus est qualis fuerit þï€Öõìçáôåÿï°¶·ÿï‚Êáóÿ¡˜™qui autem perspexerit in lege perfecta €libertatis €et permanserit €non auditor obliviosus factus sed factor operis €hic beatus in facto suo erit si quis autem putat se religiosum esse €non refrenans linguam suam sed seducens cor suum €huius vana est religio religio munda et inmaculata apud Deum et Patrem haec est €visitare pupillos et viduas in tribulatione eorum €inmaculatum se custodire ab hoc saeculo  fratres mei nolite in personarum acceptione habere €fidem Domini nostri Iesu Christi gloriae etenim si introierit in conventu vestro vir €aureum anulum habens in veste candida €introierit autem et pauper in sordido habitu et intendatis in eum qui indutus est veste praeclara €et dixeritis tu sede hic bene €pauperi autem dicatis €tu sta illic aut sede sub scabillo pedum meorum nonne iudicatis apud vosmet ipsos €et facti estis iudices cogitationum iniquarum audite fratres mei dilectissimi €nonne Deus elegit pauperes in hoc mundo €divites in fide et heredes regni €quod repromisit Deus diligentibus se vos autem exhonorastis pauperem €nonne divites per potentiam opprimunt vos €et ipsi trahunt vos ad iudicia nonne ipsi blasphemant bonum nomen €quod invocatum est super vos si tamen legem perficitis regalem secundum scripturas €diliges proximum tuum sicut te ipsum bene facitis si autem personas accipitis peccatum operamini €redarguti a lege quasi transgressores quicumque autem totam legem servaverit €offendat autem in uno factus est omnium reus qui enim dixit non moechaberis dixit et non occides €quod si non moechaberis occides autem €factus es transgressor legis sic loquimini et sic facite €sicut per legem libertatis incipientes iudicari iudicium enim sine misericordia illi €qui non fecit misericordiam €superexultat autem misericordia iudicio quid proderit fratres mei si fidem quis dicat se habere €opera autem non habeat €numquid poterit fides salvare eum si autem frater aut soror nudi sunt €et indigent victu cotidiano dicat autem aliquis de vobis illis €ite in pace calefacimini et saturamini €non dederitis autem eis quae necessaria sunt corporis €quid proderit sic et fides si non habeat opera €mortua est in semet ipsam sed dicet quis €tu fidem habes et ego opera habeo €ostende mihi fidem tuam sine operibus €et ego ostendam tibi ex operibus fidem meam tu credis quoniam unus est Deus bene facis €et daemones credunt et contremescunt vis autem scire o homo inanis €quoniam fides sine operibus otiosa est Abraham pater noster nonne ex operibus iustificatus est €offerens Isaac filium suum super altare vides quoniam fides cooperabatur operibus illius €et ex operibus fides consummata est et suppleta est scriptura dicens €credidit Abraham Deo et reputatum est illi ad iustitiam €et amicus Dei appellatus est videtis quoniam ex operibus iustificatur homo €et non ex fide tantum similiter autem et Raab meretrix €nonne ex operibus iustificata est €suscipiens nuntios et alia via eiciens sicut enim corpus sine spiritu emortuum est €ita et fides sine operibus mortua est  nolite plures magistri fieri fratres mei €scientes quoniam maius iudicium sumitis in multis enim offendimus omnes €si quis in verbo non offendit hic perfectus est vir €potens etiam freno circumducere totum corpus si autem equorum frenos in ora €mittimus €ad consentiendum nobis €et omne corpus illorum circumferimus ecce et naves cum magnae sint et a ventis validis minentur €circumferuntur a modico gubernaculo €ubi impetus dirigentis voluerit ita et lingua €modicum quidem membrum est et magna exultat €ecce quantus ignis quam magnam silvam incendit et lingua ignis est universitas iniquitatis €lingua constituitur in membris nostris €quae maculat totum corpus €et inflammat rotam nativitatis nostrae inflammata a gehenna omnis enim natura bestiarum et volucrum €et serpentium etiam ceterorum €domantur et domita sunt a natura humana linguam autem nullus hominum domare potest €inquietum malum plena veneno mortifero in ipsa benedicimus Dominum et Patrem €et in ipsa maledicimus homines qui ad similitudinem Dei facti sunt ex ipso ore procedit benedictio et maledictio €non oportet fratres mei haec ita fieri numquid fons de eodem foramine emanat dulcem et amaram aquam numquid potest fratres mei ficus olivas facere aut vitis €ficus €sic neque salsa dulcem potest facere aquam quis sapiens et disciplinatus inter vos €ostendat ex bona conversatione operationem suam €in mansuetudine sapientiae quod si zelum amarum habetis €et contentiones in cordibus vestris €nolite gloriari et mendaces esse adversus veritatem non est ista sapientia desursum descendens €sed terrena animalis diabolica ubi enim zelus et contentio €ibi inconstantia et omne opus pravum quae autem desursum est sapientia primum quidem pudica est €deinde pacifica modesta suadibilis €plena misericordia et fructibus bonis €non iudicans sine simulatione fructus autem iustitiae in pace seminatur facientibus pacem  unde bella et lites in vobis €nonne hinc ex concupiscentiis vestris €quae militant in membris vestris concupiscitis et non habetis €occiditis et zelatis et non potestis adipisci €litigatis et belligeratis €non habetis propter quod non postulatis petitis et non accipitis eo quod male petatis €ut in concupiscentiis vestris insumatis adulteri nescitis quia amicitia huius mundi inimica est Dei €quicumque ergo voluerit amicus esse saeculi huius €inimicus Dei constituitur aut putatis quia inaniter scriptura dicat €ad invidiam concupiscit Spiritus €qui inhabitat in nobis maiorem autem dat gratiam propter quod dicit €Deus superbis resistit humilibus autem dat gratiam subditi igitur estote Deo €resistite autem diabolo et fugiet a vobis adpropiate Domino et €adpropinquabit vobis €emundate manus peccatores €et purificate corda duplices animo miseri estote et lugete et plorate €risus vester in luctum convertatur et gaudium in maerorem humiliamini in conspectu Domini et exaltabit vos nolite detrahere de alterutrum fratres €qui detrahit fratri aut qui iudicat fratrem suum €detrahit legi et iudicat legem €si autem iudicas legem non es factor legis sed iudex unus est legislator et iudex qui potest perdere et liberare €tu autem quis es qui iudicas proximum ecce nunc qui dicitis €hodie aut crastino ibimus in illam civitatem €et faciemus quidem ibi annum €et mercabimur et lucrum faciemus qui ignoratis quid erit in crastinum €quae enim est vita vestra €vapor est ad modicum parens €deinceps exterminatur pro eo ut dicatis €si Dominus voluerit et vixerimus faciemus hoc aut €illud nunc autem exultatis in superbiis vestris €omnis exultatio talis maligna est scienti igitur bonum facere et non facienti peccatum est illi  age nunc divites €plorate ululantes in miseriis quae advenient vobis divitiae vestrae putrefactae sunt €et vestimenta vestra a tineis comesta sunt aurum et argentum vestrum eruginavit €et erugo eorum in testimonium vobis erit €et manducabit carnes vestras sicut ignis €thesaurizastis in novissimis diebus ecce merces operariorum qui messuerunt regiones vestras €qui fraudatus est a vobis clamat €et clamor ipsorum in aures Domini Sabaoth introiit epulati estis super terram €et in luxuriis enutristis corda vestra €in die occisionis addixistis €occidistis iustum non resistit vobis patientes igitur estote fratres usque ad adventum Domini €ecce agricola expectat pretiosum fructum terrae patienter ferens €donec accipiat temporivum et serotinum patientes estote et vos confirmate corda €vestra €quoniam adventus Domini adpropinquavit nolite ingemescere fratres in alterutrum ut non iudicemini €ecce iudex ante ianuam adsistit exemplum accipite fratres laboris et patientiae €prophetas qui locuti sunt in nomine Domini ecce beatificamus qui sustinuerunt €sufferentiam Iob audistis et finem Domini vidistis €quoniam misericors est Dominus et miserator ante omnia autem fratres mei €nolite iurare neque per caelum neque per terram €neque aliud quodcumque iuramentum €sit autem vestrum est est non non €uti non sub iudicio decidatis tristatur aliquis vestrum oret €aequo animo est psallat infirmatur quis in vobis €inducat presbyteros ecclesiae et orent super eum þï€Öõìçáôåÿï°¶·ÿï‚Êáóÿ¥˜Žƒunguentes eum oleo in nomine Domini et oratio fidei salvabit infirmum €et adlevabit eum Dominus €et si in peccatis sit dimittentur ei confitemini ergo alterutrum peccata vestra €et orate pro invicem ut salvemini €multum enim valet deprecatio iusti adsidua Helias homo erat similis nobis passibilis €et oratione oravit ut non plueret super terram €et non pluit annos tres et menses sex et rursum oravit et caelum dedit pluviam €et terra dedit fructum suum fratres mei si quis ex vobis erraverit a veritate €et converterit quis eum scire debet quoniam €qui converti fecerit peccatorem ab errore viae suae €salvabit animam eius a morte €et operit multitudinem peccatorum àÐåôÿ¡Petrus apostolus Iesu Christi electis advenis dispersionis €Ponti Galatiae Cappadociae Asiae et Bithyniae secundum praescientiam Dei Patris €in sanctificatione Spiritus €in oboedientiam et aspersionem sanguinis Iesu Christi €gratia vobis et pax multiplicetur benedictus Deus et Pater Domini nostri Iesu Christi €qui secundum magnam misericordiam suam €regeneravit nos in spem vivam €per resurrectionem Iesu Christi ex mortuis in hereditatem incorruptibilem et incontaminatam et inmarcescibilem €conservatam in caelis €in vobis qui in virtute Dei custodimini per fidem €in salutem paratam revelari in tempore novissimo in quo exultatis €modicum nunc si oportet contristati €in variis temptationibus ut probatum vestrae fidei multo pretiosius €sit €auro quod perit per ignem probato €inveniatur in laudem et gloriam et honorem €in revelatione Iesu Christi quem cum non videritis diligitis €in quem nunc quoque non videntes €credentes autem exultatis €laetitia inenarrabili et glorificata reportantes finem fidei vestrae salutem animarum de qua salute exquisierunt atque scrutati sunt prophetae €qui de futura in vobis gratia prophetaverunt scrutantes in quod vel quale tempus significaret in eis Spiritus Christi €praenuntians eas quae in Christo sunt passiones €et posteriores glorias quibus revelatum est quia non sibi ipsis €vobis autem ministrabant €ea quae nunc nuntiata sunt vobis €per eos qui evangelizaverunt vos €Spiritu Sancto misso de caelo €in quae desiderant angeli prospicere propter quod succincti lumbos mentis vestrae €sobrii perfecte sperate in eam quae offertur vobis gratiam €in revelatione Iesu Christi quasi filii oboedientiae €non configurati prioribus ignorantiae vestrae desideriis sed secundum eum qui vocavit vos sanctum €et ipsi sancti in omni conversatione sitis quoniam scriptum est sancti eritis €quia ego sanctus sum et si Patrem invocatis eum qui sine acceptione personarum iudicat €secundum uniuscuiusque opus €in timore incolatus vestri tempore conversamini scientes quod non corruptibilibus argento vel auro redempti estis €de vana vestra conversatione paternae traditionis sed pretioso sanguine €quasi agni incontaminati et inmaculati Christi praecogniti quidem ante constitutionem mundi €manifestati autem novissimis temporibus €propter vos qui per ipsum fideles estis in Deo €qui suscitavit eum a mortuis et dedit ei gloriam €ut fides vestra et spes esset in Deo animas vestras castificantes in oboedientia caritatis €in fraternitatis amore simplici €ex corde invicem diligite adtentius renati non ex semine corruptibili sed incorruptibili €per verbum Dei vivi et permanentis quia omnis caro ut faenum €et omnis gloria eius tamquam flos faeni €exaruit faenum et flos decidit verbum autem Domini manet in aeternum €hoc est autem verbum quod evangelizatum est in vos  deponentes igitur omnem malitiam et omnem dolum €et simulationes et invidias et omnes detractiones sicut modo geniti infantes €rationale €sine dolo lac concupiscite €ut in eo crescatis in salutem si gustastis €quoniam dulcis Dominus ad quem accedentes lapidem vivum €ab hominibus quidem reprobatum €a Deo autem electum honorificatum et ipsi tamquam lapides vivi superaedificamini €domus spiritalis sacerdotium sanctum €offerre spiritales hostias acceptabiles Deo per Iesum Christum propter quod continet in scriptura €ecce pono in Sion lapidem summum angularem electum pretiosum €et qui crediderit in eo non confundetur vobis igitur honor credentibus €non credentibus autem lapis quem reprobaverunt aedificantes €hic factus est in caput anguli et lapis offensionis et petra scandali €qui offendunt verbo €nec credunt in quod et positi sunt vos autem genus electum regale sacerdotium gens sancta €populus adquisitionis ut virtutes adnuntietis eius €qui de tenebris vos vocavit in admirabile lumen suum qui aliquando non populus nunc autem populus Dei €qui non consecuti misericordiam €nunc autem misericordiam consecuti carissimi obsecro tamquam advenas et peregrinos €abstinere vos a carnalibus desideriis quae militant adversus animam conversationem vestram inter gentes habentes bonam €ut in eo quod detractant de vobis €tamquam de malefactoribus €ex bonis operibus considerantes €glorificent Deum in die visitationis subiecti estote omni humanae creaturae €propter Dominum €sive regi quasi praecellenti sive ducibus tamquam ab eo missis €ad vindictam malefactorum laudem vero bonorum quia sic est voluntas Dei €ut benefacientes obmutescere faciatis inprudentium hominum ignorantiam quasi liberi et non quasi velamen habentes malitiae libertatem €sed sicut servi Dei omnes honorate fraternitatem diligite €Deum timete regem honorificate servi subditi in omni timore dominis €non tantum bonis et modestis sed etiam discolis haec est enim gratia €si propter conscientiam Dei sustinet quis €tristitias €patiens iniuste quae enim gloria est si peccantes et colaphizati suffertis €sed si benefacientes et patientes sustinetis €haec est gratia apud Deum in hoc enim vocati estis €quia et Christus passus est pro vobis €vobis relinquens exemplum ut sequamini vestigia €eius qui peccatum non fecit €nec inventus est dolus in ore ipsius qui cum malediceretur non maledicebat €cum pateretur non comminabatur €tradebat autem iudicanti se iniuste qui peccata nostra ipse pertulit in corpore suo super lignum €ut peccatis mortui iustitiae viveremus €cuius livore sanati estis eratis enim sicut oves errantes €sed conversi estis nunc ad pastorem €et episcopum animarum vestrarum  similiter mulieres subditae suis €viris €ut et si qui non credunt verbo €per mulierum conversationem sine verbo lucri fiant considerantes in timore castam conversationem vestram quarum sit non extrinsecus capillaturae €aut circumdatio auri aut indumenti vestimentorum cultus sed qui absconditus cordis est homo €in incorruptibilitate quieti et modesti spiritus €quod est in conspectu Dei locuples sic enim aliquando et sanctae mulieres €sperantes in Deo €ornabant se subiectae propriis viris sicut Sarra oboediebat Abrahae dominum eum vocans €cuius estis filiae benefacientes €et non timentes ullam perturbationem viri similiter cohabitantes secundum scientiam €quasi infirmiori vaso muliebri €inpertientes honorem €tamquam et coheredibus gratiae vitae €uti ne inpediantur orationes vestrae in fine autem omnes unianimes conpatientes €fraternitatis amatores misericordes humiles non reddentes malum pro malo €vel maledictum pro maledicto €sed e contrario benedicentes €quia in hoc vocati estis ut benedictionem hereditate possideatis qui enim vult vitam diligere et videre dies bonos €coerceat linguam suam a malo €et labia eius ne loquantur dolum declinet autem a malo et faciat bonum €inquirat pacem et persequatur eam quia oculi Domini super iustos €et aures eius in preces eorum €vultus autem Domini super facientes mala et quis est qui vobis noceat €si boni aemulatores fueritis sed et si quid patimini propter iustitiam beati €timorem autem eorum ne timueritis et non conturbemini Dominum autem Christum sanctificate in cordibus vestris €parati semper ad satisfactionem €omni poscenti vos rationem de ea quae in vobis est spe sed cum modestia et timore conscientiam habentes bonam €ut in eo quod detrahunt vobis confundantur €qui calumniantur vestram bonam in Christo conversationem melius est enim benefacientes si velit voluntas Dei pati €quam malefacientes quia et Christus semel pro peccatis mortuus est €iustus pro iniustis þï€Öõìçáôåÿï°¶¸ÿÐåôÿ£˜’ƒut nos offerret Deo €mortificatus carne vivificatus €autem spiritu in quo et his qui in carcere erant spiritibus veniens praedicavit qui increduli fuerant aliquando €quando expectabat Dei €patientia €in diebus Noe cum fabricaretur arca €in qua pauci id est octo animae salvae factae sunt per aquam quod et vos nunc similis formae salvos facit €baptisma €non carnis depositio sordium €sed conscientiae bonae interrogatio in Deum €per resurrectionem Iesu Christi qui est in dextera Dei €profectus in caelum €subiectis sibi angelis et potestatibus et virtutibus  Christo igitur passo in carne et vos eadem cogitatione armamini €quia qui passus est carne desiit a peccatis ut iam non hominum desideriis €sed voluntate Dei quod reliquum est in carne vivat temporis sufficit enim praeteritum tempus €ad voluntatem gentium consummandam €qui ambulaverunt in luxuriis desideriis vinolentiis €comesationibus potationibus et inlicitis idolorum cultibus in quo peregrinantur €non concurrentibus vobis in eandem luxuriae confusionem blasphemantes qui reddent rationem ei qui paratus est iudicare vivos et mortuos propter hoc enim et mortuis evangelizatum est €ut iudicentur quidem secundum homines in carne €vivant autem secundum Deum spiritu omnium autem finis adpropinquavit €estote itaque prudentes et vigilate in orationibus ante omnia mutuam in vosmet ipsos €caritatem continuam habentes €quia caritas operit multitudinem peccatorum hospitales invicem sine murmuratione unusquisque sicut accepit gratiam €in alterutrum illam administrantes €sicut boni dispensatores multiformis gratiae Dei si quis loquitur quasi sermones Dei €si quis ministrat tamquam ex virtute quam administrat Deus €ut in omnibus honorificetur Deus per Iesum Christum €cui est gloria et imperium €in saecula saeculorum amen carissimi nolite peregrinari in fervore €qui ad temptationem vobis fit €quasi novi aliquid vobis contingat sed communicantes Christi passionibus gaudete €ut et in revelatione gloriae eius gaudeatis exultantes si exprobramini in nomine Christi beati €quoniam gloriae Dei Spiritus €in vobis requiescit nemo enim vestrum patiatur quasi homicida €aut fur aut maledicus aut alienorum appetitor si autem ut Christianus non erubescat €glorificet autem Deum in isto nomine quoniam tempus ut incipiat iudicium de domo Dei €si autem primum a nobis €qui finis eorum qui non credunt Dei evangelio et si iustus vix salvatur €impius et peccator ubi parebit itaque et hii qui patiuntur secundum voluntatem Dei €fideli creatori commendant animas suas in benefactis  seniores ergo qui in vobis sunt €obsecro consenior et testis Christi passionum €qui et eius quae in futuro revelanda est gloriae communicator pascite qui est in vobis gregem Dei €providentes non coacto €sed spontanee secundum Deum €neque turpis lucri gratia sed voluntarie neque ut dominantes in cleris €sed formae facti gregi et ex animo et cum apparuerit princeps pastorum €percipietis inmarcescibilem gloriae coronam similiter adulescentes subditi estote senioribus €omnes autem invicem humilitatem insinuate €quia Deus superbis resistit humilibus autem dat gratiam humiliamini igitur sub potenti manu Dei €ut vos exaltet in tempore visitationis omnem sollicitudinem vestram proicientes in eum €quoniam ipsi cura est de vobis sobrii estote vigilate €quia adversarius vester diabolus tamquam leo rugiens circuit €quaerens quem devoret cui resistite fortes fide €scientes eadem passionum €ei quae in mundo est vestrae fraternitati fieri Deus autem omnis gratiae €qui vocavit nos in aeternam suam gloriam in Christo Iesu €modicum passos ipse perficiet €confirmabit solidabit ipsi imperium in saecula saeculorum amen per Silvanum vobis fidelem fratrem €ut arbitror breviter scripsi obsecrans et contestans €hanc esse veram gratiam Dei in qua state salutat vos quae est in Babylone cumelecta €et Marcus filius meus salutate invicem in osculo sancto €gratia vobis omnibus qui estis in Christo àÐåôÿ¡Simon Petrus servus et apostolus Iesu Christi €his qui coaequalem nobis sortiti sunt fidem €in iustitia Dei nostri et salvatoris Iesu Christi gratia vobis et pax adimpleatur €in cognitione Domini €nostri quomodo omnia nobis divinae virtutis suae €quae ad vitam et pietatem donata est €per cognitionem eius qui vocavit nos propria gloria et virtute per quae maxima et pretiosa nobis promissa €donavit €ut per haec efficiamini divinae consortes naturae €fugientes eius quae in mundo est concupiscentiae corruptionem vos autem curam omnem subinferentes €ministrate in fide vestra virtutem in virtute autem scientiam in scientia autem abstinentiam in abstinentia autem patientiam €in patientia autem pietatem in pietate autem amorem fraternitatis €in amore autem fraternitatis caritatem haec enim vobis cum €adsint et superent €non vacuos nec sine fructu vos constituent €in Domini nostri Iesu Christi cognitione cui enim non praesto sunt haec caecus est et manu temptans €oblivionem accipiens purgationis veterum suorum delictorum quapropter fratres magis satagite €ut per bona opera certam vestram vocationem et electionem faciatis €haec enim facientes non peccabitis aliquando sic enim abundanter ministrabitur vobis introitus €in aeternum regnum Domini nostri et salvatoris Iesu Christi propter quod incipiam vos semper commonere de his €et quidem scientes et confirmatos in praesenti veritate iustum autem arbitror quamdiu sum in hoc tabernaculo €suscitare vos in commonitione certus quod velox est depositio tabernaculi mei €secundum quod et Dominus noster Iesus Christus significavit mihi dabo autem operam et frequenter habere vos post obitum meum €ut horum memoriam faciatis non enim doctas fabulas secuti €notam fecimus vobis Domini nostri Iesu Christi €virtutem et praesentiam €sed speculatores facti illius magnitudinis accipiens enim a Deo Patre honorem et gloriam €voce delapsa ad eum huiuscemodi a magnifica gloria €hic est Filius meus dilectus €in quo mihi conplacui et hanc vocem nos audivimus de caelo adlatam €cum essemus cum ipso in monte sancto et habemus firmiorem propheticum sermonem €cui bene facitis adtendentes €quasi lucernae lucenti in caliginoso loco €donec dies inlucescat €et lucifer oriatur in cordibus vestris hoc primum intellegentes €quod omnis prophetia scripturae propria interpretatione non fit non enim voluntate humana adlata est aliquando prophetia €sed Spiritu Sancto inspirati locuti sunt sancti Dei homines  fuerunt vero et pseudoprophetae in populo €sicut et in vobis erunt magistri mendaces €qui introducent sectas perditionis €et eum qui emit eos Dominum negant €superducentes sibi celerem perditionem et multi sequentur eorum luxurias €per quos via veritatis blasphemabitur et in avaritia fictis verbis de vobis negotiabuntur €quibus iudicium iam olim non cessat €et perditio eorum non dormitat si enim Deus angelis peccantibus non pepercit €sed rudentibus inferni detractos in tartarum €tradidit in iudicium cruciatos €reservari et originali mundo non pepercit €sed octavum Noe iustitiae praeconem custodivit €diluvium mundo impiorum inducens et civitates Sodomorum et Gomorraeorum in cinerem redigens €eversione damnavit €exemplum eorum qui impie acturi sunt ponens et iustum Loth €oppressum a nefandorum iniuria €conversatione eruit aspectu enim et auditu iustus erat habitans apud eos €qui diem de die animam €iustam iniquis operibus cruciabant novit Dominus pios de temptatione eripere €iniquos vero in diem iudicii cruciandos reservare magis autem eos €qui post carnem in concupiscentia inmunditiae ambulant €dominationemque contemnunt audaces sibi placentes €sectas non metuunt blasphemantes ubi angeli fortitudine et virtute cum sint maiores €non portant adversum se execrabile iudicium hii vero velut inrationabilia pecora €naturaliter in captionem et in perniciem €in his quae ignorant blasphemantes €in corruptione sua et peribunt percipientes mercedem iniustitiae €voluptatem existimantes diei delicias €coinquinationes et maculae deliciis €affluentes €in conviviis suis luxuriantes vobiscum oculos habentes plenos adulterio et incessabiles delicti €pellicentes animas instabiles þï€Öõìçáôåÿï°¶¹ÿÐåôÿ¢˜Žƒcor exercitatum avaritiae habentes maledictionis filii derelinquentes rectam viam €erraverunt secuti viam Balaam ex Bosor €qui mercedem iniquitatis amavit correptionem vero habuit suae vesaniae €subiugale mutum in hominis voce €loquens €prohibuit prophetae insipientiam hii sunt fontes sine aqua et nebulae turbinibus exagitatae €quibus caligo tenebrarum reservatur superba enim vanitatis loquentes €pellicent in desideriis €carnis luxuriae €eos qui paululum effugiunt qui in errore conversantur libertatem illis promittentes cum ipsi servi sint corruptionis €a quo enim quis superatus est huius et servus est si enim refugientes coinquinationes mundi €in cognitione Domini nostri et salvatoris Iesu Christi €his rursus inpliciti superantur €facta sunt eis posteriora deteriora prioribus melius enim erat illis non cognoscere viam iustitiae €quam post agnitionem retrorsum converti €ab eo quod illis traditum est sancto mandato contigit enim eis illud veri proverbii €canis reversus ad suum vomitum €et sus lota in volutabro luti  hanc ecce vobis carissimi secundam scribo epistulam €in quibus excito vestram in commonitione sinceram mentem ut memores sitis eorum quae praedixi verborum a sanctis prophetis €et apostolorum vestrorum praeceptorum Domini et salvatoris hoc primum scientes €quod venient in novissimis diebus in deceptione inlusores €iuxta proprias concupiscentias ambulantes dicentes ubi est promissio aut adventus eius €ex quo enim patres dormierunt €omnia sic perseverant ab initio creaturae latet enim eos hoc volentes quod caeli erant prius €et terra de aqua et per aquam consistens Dei verbo per quae ille tunc mundus aqua inundatus €periit caeli autem qui nunc sunt et terra €eodem verbo repositi sunt €igni servati in diem iudicii et perditionis €impiorum hominum unum vero hoc non lateat vos carissimi €quia unus dies apud Dominum sicut mille anni €et mille anni sicut dies unus non tardat Dominus promissi €sed patienter agit propter vos €nolens aliquos perire sed omnes ad paenitentiam reverti adveniet autem dies Domini ut fur €in qua caeli magno impetu transient €elementa vero calore solventur cum haec igitur omnia dissolvenda sint €quales oportet esse vos €in sanctis conversationibus et pietatibus expectantes et properantes in adventum Dei diei €per quam caeli ardentes solventur €et elementa ignis ardore tabescent novos vero caelos et novam terram €et promissa ipsius expectamus €in quibus iustitia habitat propter quod carissimi haec expectantes satis agite €inmaculati et inviolati ei inveniri in pace et Domini nostri longanimitatem salutem arbitramini €sicut et carissimus frater noster Paulus €secundum datam sibi sapientiam scripsit vobis sicut et in omnibus epistulis loquens in eis de his €in quibus sunt quaedam difficilia intellectu €quae indocti et instabiles depravant €sicut et ceteras scripturas ad suam ipsorum perditionem vos igitur fratres praescientes custodite €ne insipientium errore transducti €excidatis a propria firmitate crescite vero in gratia €et in cognitione Domini nostri et salvatoris Iesu €Christi €ipsi gloria et nunc et in die aeternitatis amen ï°·°ÿÊïèîÿ¡quod fuit ab initio quod audivimus quod vidimus oculis €nostris €quod perspeximus et manus nostrae temptaverunt €de verbo vitae et vita manifestata est et vidimus et testamur €et adnuntiamus vobis vitam aeternam quae erat apud Patrem €et apparuit nobis quod vidimus et audivimus adnuntiamus et vobis €ut et vos societatem habeatis nobiscum €et societas nostra sit cum Patre €et cum Filio eius Iesu Christo et haec scribimus vobis €ut gaudium nostrum sit plenum et haec est adnuntiatio quam audivimus ab eo €et adnuntiamus vobis €quoniam Deus lux est et tenebrae in eo non sunt ullae si dixerimus quoniam societatem habemus cum eo €et in tenebris ambulamus €mentimur et non facimus veritatem si autem in luce ambulemus €sicut et ipse est in luce €societatem habemus ad invicem €et sanguis Iesu Filii eius €mundat nos ab omni peccato si dixerimus quoniam peccatum non habemus €ipsi nos seducimus et veritas in nobis non est si confiteamur peccata nostra €fidelis est et iustus ut remittat nobis peccata €et emundet nos ab omni iniquitate si dixerimus quoniam non peccavimus €mendacem facimus eum €et verbum eius non est in nobis  filioli mei haec scribo vobis ut non peccetis €sed et si quis peccaverit €advocatum habemus apud Patrem Iesum Christum iustum et ipse est propitiatio pro peccatis nostris €non pro nostris autem tantum sed etiam pro totius mundi et in hoc scimus quoniam cognovimus eum €si mandata eius observemus qui dicit se nosse eum et mandata eius non custodit €mendax est in hoc veritas non est qui autem servat verbum eius €vere in hoc caritas Dei perfecta est €in hoc scimus quoniam in ipso sumus qui dicit se in ipso manere €debet sicut ille ambulavit et ipse ambulare carissimi non mandatum novum scribo vobis €sed mandatum vetus quod habuistis ab initio €mandatum vetus est verbum quod audistis iterum mandatum novum scribo vobis €quod est verum et in ipso et in vobis €quoniam tenebrae transeunt €et lumen verum iam lucet qui dicit se in luce esse et fratrem suum odit €in tenebris est usque adhuc qui diligit fratrem suum €in lumine manet et scandalum in eo non est qui autem odit fratrem suum €in tenebris est et in tenebris ambulat et nescit quo eat €quoniam tenebrae obcaecaverunt oculos eius scribo vobis filioli €quoniam remittuntur vobis peccata propter nomen eius scribo vobis patres quoniam cognovistis eum qui ab initio est €scribo vobis adulescentes quoniam vicistis malignum scripsi vobis infantes quoniam cognovistis €Patrem €scripsi vobis patres €quia cognovistis eum qui ab initio €scripsi vobis adulescentes €quia fortes estis et verbum Dei in vobis manet €et vicistis malignum nolite diligere mundum neque ea quae in mundo sunt €si quis diligit mundum non est caritas Patris in eo quoniam omne quod est in mundo €concupiscentia carnis et concupiscentia oculorum est €et superbia vitae €quae non est ex Patre sed ex mundo est et mundus transit et concupiscentia eius €qui autem facit voluntatem Dei manet in aeternum filioli novissima hora est €et sicut audistis quia antichristus venit €nunc antichristi multi facti sunt €unde scimus quoniam novissima hora est ex nobis prodierunt sed non erant ex nobis €nam si fuissent ex nobis €permansissent utique nobiscum €sed ut manifesti sint quoniam non sunt omnes ex nobis sed vos unctionem habetis a Sancto et nostis omnia non scripsi vobis quasi ignorantibus veritatem €sed quasi scientibus eam €et quoniam omne mendacium ex veritate non est quis est mendax nisi is qui negat €quoniam Iesus non est Christus €hic est antichristus qui negat Patrem et Filium omnis qui negat Filium nec Patrem habet €qui confitetur Filium et Patrem habet vos quod audistis ab initio in vobis permaneat €si in vobis permanserit quod ab initio audistis €et vos in Filio et Patre manebitis et haec est repromissio €quam ipse pollicitus est nobis vitam aeternam haec scripsi vobis de eis qui seducunt vos et vos unctionem quam accepistis ab eo manet in vobis €et non necesse habetis ut aliquis doceat vos €sed sicut unctio eius docet vos de omnibus €et verum est et non est mendacium €et sicut docuit vos manete in eo et nunc filioli manete in eo €ut cum apparuerit habeamus fiduciam €et non confundamur ab eo in adventu eius si scitis quoniam iustus est €scitote quoniam et omnis qui facit iustitiam ex ipso natus est  videte qualem caritatem dedit nobis Pater €ut filii Dei nominemur et sumus €propter hoc mundus non novit nos quia non novit eum carissimi nunc filii Dei sumus et nondum apparuit quid erimus €scimus quoniam cum apparuerit similes ei erimus €quoniam videbimus eum sicuti est et omnis qui habet spem hanc in eo sanctificat se €sicut et ille sanctus est omnis qui facit peccatum et iniquitatem facit €et peccatum est iniquitas et scitis quoniam ille apparuit €ut peccata tolleret €et peccatum in eo non est omnis qui in eo manet non peccat €omnis qui peccat non vidit eum nec cognovit €eum filioli nemo vos seducat €qui facit iustitiam iustus est sicut et ille iustus est þï€Öõìçáôåÿï°·°ÿÊïèîÿ£˜ˆqui facit peccatum ex diabolo est €quoniam ab initio diabolus peccat €in hoc apparuit Filius Dei ut dissolvat opera diaboli omnis qui natus est ex Deo peccatum non facit €quoniam semen ipsius in eo manet €et non potest peccare quoniam ex Deo natus est in hoc manifesti sunt filii Dei et filii diaboli €omnis qui non est iustus non est de Deo €et qui non diligit fratrem suum quoniam haec est adnuntiatio quam audistis ab initio €ut diligamus alterutrum non sicut Cain ex maligno erat et occidit fratrem suum €et propter quid occidit eum €quoniam opera eius maligna erant fratris autem eius iusta nolite mirari fratres si odit vos mundus nos scimus quoniam translati sumus de morte in vitam €quoniam diligimus fratres €qui non diligit manet in morte omnis qui odit fratrem suum homicida est €et scitis quoniam omnis homicida non habet vitam aeternam in se manentem in hoc cognovimus caritatem €quoniam ille pro nobis animam suam posuit €et nos debemus pro fratribus animas ponere qui habuerit substantiam mundi €et viderit fratrem suum necesse habere €et clauserit viscera sua ab eo €quomodo caritas Dei manet in eo filioli non diligamus verbo nec €lingua €sed opere et veritate in hoc cognoscimus quoniam ex veritate sumus €et in conspectu eius suadeamus corda nostra quoniam si reprehenderit nos cor €maior est Deus corde nostro et novit omnia carissimi si cor non reprehenderit nos €fiduciam habemus ad Deum et quodcumque petierimus accipiemus ab eo €quoniam mandata eius custodimus €et ea quae sunt placita coram eo facimus et hoc est mandatum eius €ut credamus in nomine Filii eius Iesu Christi €et diligamus alterutrum sicut dedit mandatum nobis et qui servat mandata eius in illo manet et ipse in eo €et in hoc scimus quoniam manet in nobis €de Spiritu quem nobis dedit  carissimi nolite omni spiritui credere €sed probate spiritus si ex Deo sint €quoniam multi pseudoprophetae exierunt in mundum in hoc cognoscitur Spiritus Dei €omnis spiritus qui confitetur Iesum Christum in carne venisse €ex Deo est et omnis spiritus qui solvit Iesum ex Deo non est €et hoc est antichristi €quod audistis quoniam venit €et nunc iam in mundo est vos ex Deo estis filioli et vicistis eos €quoniam maior est qui in vobis est quam qui in mundo ipsi de mundo sunt ideo de mundo loquuntur et mundus eos audit nos ex Deo sumus €qui novit Deum audit nos qui non est ex Deo non audit nos €in hoc cognoscimus Spiritum veritatis et spiritum erroris carissimi diligamus invicem €quoniam caritas ex Deo est €et omnis qui diligit ex Deo natus est et cognoscit Deum qui non diligit non novit Deum quoniam Deus caritas est in hoc apparuit caritas Dei in nobis €quoniam Filium suum unigenitum misit Deus in mundum €ut vivamus per eum in hoc est caritas non quasi nos dilexerimus Deum €sed quoniam ipse dilexit nos €et misit Filium suum propitiationem pro peccatis nostris carissimi si sic Deus dilexit nos €et nos debemus alterutrum diligere Deum nemo vidit umquam €si diligamus invicem Deus in nobis manet €et caritas eius in nobis perfecta est in hoc intellegimus €quoniam in eo manemus et ipse in nobis €quoniam de Spiritu suo dedit nobis et nos vidimus et testificamur €quoniam Pater misit Filium salvatorem mundi quisque confessus fuerit €quoniam Iesus est Filius Dei €Deus in eo manet et ipse in Deo et nos cognovimus et credidimus caritati €quam habet Deus in nobis €Deus caritas est €et qui manet in caritate in Deo manet et Deus in eo in hoc perfecta est caritas nobiscum €ut fiduciam habeamus in die iudicii €quia sicut ille est et nos sumus in hoc mundo timor non est in caritate €sed perfecta caritas foras mittit timorem €quoniam timor poenam habet €qui autem timet non est perfectus in caritate nos ergo diligamus €quoniam Deus prior dilexit nos si quis dixerit quoniam diligo Deum €et fratrem suum oderit mendax est €qui enim non diligit fratrem suum quem vidit €Deum quem non vidit quomodo potest diligere et hoc mandatum habemus ab eo €ut qui diligit Deum diligat et fratrem suum  omnis qui credit quoniam Iesus est Christus ex Deo natus est €et omnis qui diligit eum qui genuit €diligit eum qui natus est ex eo in hoc cognoscimus quoniam diligimus natos Dei €cum Deum diligamus et mandata eius faciamus haec est enim caritas Dei ut mandata eius custodiamus €et mandata eius gravia non sunt quoniam omne quod natum est ex Deo vincit mundum €et haec est victoria quae vincit mundum fides nostra quis est qui vincit mundum €nisi qui credit quoniam Iesus est Filius Dei hic est qui venit per aquam et sanguinem Iesus €Christus €non in aqua solum sed in aqua et sanguine €et Spiritus est qui testificatur quoniam Christus est veritas quia tres sunt qui testimonium dant Spiritus et aqua et sanguis €et tres unum sunt si testimonium hominum accipimus testimonium Dei maius est €quoniam hoc est testimonium Dei quod maius est €quia testificatus est de Filio suo qui credit in Filio Dei habet testimonium Dei in se €qui non credit Filio mendacem facit eum €quoniam non credidit in testimonio €quod testificatus est Deus de Filio suo et hoc est testimonium €quoniam vitam aeternam dedit nobis Deus €et haec vita in Filio eius est qui habet Filium habet vitam €qui non habet Filium Dei vitam non habet haec scripsi vobis ut sciatis €quoniam vitam habetis aeternam qui creditis in nomine Filii Dei et haec est fiducia quam habemus ad eum €quia quodcumque petierimus secundum voluntatem eius audit nos et scimus quoniam audit nos quicquid petierimus €scimus quoniam habemus petitiones €quas postulavimus ab eo qui scit fratrem suum peccare peccatum non ad mortem €petet et dabit ei vitam €peccantibus non ad mortem €est peccatum ad mortem €non pro illo dico ut roget omnis iniquitas peccatum est €et est peccatum non ad mortem scimus quoniam omnis qui natus est ex Deo non peccat €sed generatio Dei conservat eum et malignus non tangit eum scimus quoniam ex Deo sumus €et mundus totus in maligno positus est et scimus quoniam Filius Dei venit €et dedit nobis sensum ut cognoscamus verum Deum €et simus in vero Filio eius €hic est verus Deus et vita aeterna filioli custodite vos a simulacris àÊïèîÿ‘senior electae dominae et natis eius quos ego diligo in veritate €et non ego solus sed et omnes qui cognoverunt veritatem propter veritatem quae permanet in nobis €et nobiscum erit in aeternum sit nobiscum gratia misericordia pax a Deo €Patre €et a Christo Iesu Filio Patris in veritate et caritate gavisus sum valde €quoniam inveni de filiis tuis ambulantes in veritate €sicut mandatum accepimus a Patre et nunc rogo te domina €non tamquam mandatum novum scribens tibi €sed quod habuimus ab initio ut diligamus alterutrum et haec est caritas ut ambulemus secundum mandata eius €hoc mandatum est €ut quemadmodum audistis ab initio in eo ambuletis quoniam multi seductores exierunt in mundum €qui non confitentur Iesum Christum venientem €in carne €hic est seductor et antichristus videte vosmet ipsos ne perdatis quae operati estis €sed ut mercedem plenam accipiatis omnis qui praecedit €et non manet in doctrina Christi €Deum non habet €qui permanet in doctrina €hic et Filium et Patrem habet si quis venit ad vos et hanc doctrinam non adfert €nolite recipere eum in domum nec have ei dixeritis qui enim dicit illi have €communicat operibus illius malignis plura habens vobis scribere nolui per cartam et atramentum €spero enim me futurum apud vos et os ad os loqui €ut gaudium vestrum plenum sit salutant te filii sororis tuae electae àÊïèîÿ‘senior Gaio carissimo quem ego diligo in veritate carissime de omnibus orationem facio €prospere te ingredi et valere sicut prospere agit anima tua gavisus sum valde €venientibus fratribus et testimonium perhibentibus veritati tuae €sicut tu in veritate ambulas maiorem horum non habeo gratiam €quam ut audiam filios meos in veritate ambulantes carissime fideliter facis quicquid operaris in fratres €et hoc in peregrinos qui testimonium reddiderunt caritati tuae €in conspectu ecclesiae €quos bene facies deducens digne Deo pro nomine enim profecti sunt €nihil accipientes a gentibus nos ergo debemus suscipere huiusmodi €ut cooperatores simus veritatis þï€Öõìçáôåÿï°·²ÿÊïèîÿ˜‰scripsissem forsitan ecclesiae €sed is qui amat primatum gerere in eis Diotrepes €non recipit nos propter hoc si venero commoneam eius opera €quae facit verbis malignis garriens in nos €et quasi non ei ista sufficiant €nec ipse suscipit fratres €et eos qui cupiunt prohibet €et de ecclesia eicit carissime noli imitari malum sed quod bonum est €qui benefacit ex Deo est €qui malefacit non vidit Deum Demetrio testimonium redditur ab omnibus et ab ipsa veritate €et nos autem testimonium perhibemus €et nosti quoniam testimonium nostrum verum est multa habui scribere tibi €sed nolui per atramentum et calamum scribere tibi spero autem protinus te videre €et os ad os loquemur pax tibi salutant te amici €saluta amicos per nomen àï‚Êõäåÿ‘Iudas Iesu Christi servus frater autem Iacobi €his qui in Deo Patre dilectis €et Iesu Christo conservatis vocatis misericordia vobis et pax et caritas adimpleatur carissimi omnem sollicitudinem faciens scribendi vobis €de communi vestra salute necesse habui scribere vobis €deprecans supercertari semel traditae sanctis fidei subintroierunt enim quidam homines €qui olim praescripti sunt in hoc iudicium impii €Dei nostri gratiam transferentes in luxuriam €et solum Dominatorem et Dominum nostrum Iesum Christum negantes commonere autem vos volo scientes semel omnia €quoniam Iesus populum de terra Aegypti salvans €secundo eos qui non crediderunt perdidit angelos vero qui non servaverunt suum principatum €sed dereliquerunt suum domicilium €in iudicium magni diei €vinculis aeternis sub caligine reservavit sicut Sodoma et Gomorra et finitimae civitates €simili modo exfornicatae €et abeuntes post carnem alteram €factae sunt exemplum ignis aeterni poenam sustinentes similiter et hii carnem quidem maculant €dominationem autem spernunt €maiestates autem blasphemant cum Michahel archangelus cum diabolo disputans €altercaretur de Mosi corpore €non est ausus iudicium inferre blasphemiae €sed dixit imperet tibi Dominus hii autem quaecumque quidem ignorant blasphemant €quaecumque autem naturaliter tamquam muta animalia norunt €in his corrumpuntur vae illis quia via Cain abierunt €et errore Balaam mercede effusi sunt €et contradictione Core perierunt hii sunt in epulis suis maculae convivantes sine timore €semet ipsos pascentes €nubes sine aqua quae a ventis circumferuntur €arbores autumnales infructuosae bis mortuae eradicatae fluctus feri maris despumantes suas confusiones €sidera errantia €quibus procella tenebrarum in aeternum servata est prophetavit autem et his septimus ab Adam Enoch €dicens €ecce venit Dominus in sanctis milibus suis facere iudicium contra omnes et arguere omnes impios €de omnibus operibus impietatis eorum quibus impie egerunt €et de omnibus duris €quae locuti sunt contra eum peccatores impii hii sunt murmuratores querellosi €secundum desideria sua ambulantes €et os illorum loquitur superba €mirantes personas quaestus causa vos autem carissimi memores estote verborum €quae praedicta sunt ab apostolis Domini nostri Iesu Christi quia dicebant vobis €quoniam in novissimo tempore venient inlusores €secundum sua desideria ambulantes impietatum hii sunt qui segregant animales €Spiritum non habentes vos autem carissimi €superaedificantes vosmet ipsos sanctissimae vestrae fidei €in Spiritu Sancto orantes ipsos vos in dilectione Dei servate et hos quidem arguite iudicatos illos vero salvate de igne rapientes €aliis autem miseremini in timore €odientes et eam quae carnalis est maculatam tunicam ei autem qui potest vos conservare sine peccato €et constituere ante conspectum gloriae suae inmaculatos in exultatione soli Deo salvatori nostro per Iesum Christum Dominum nostrum €gloria magnificentia imperium et potestas €ante omne saeculum et nunc et in omnia saecula €amen àï‚Òåöÿ¡apocalypsis Iesu Christi quam dedit illi Deus palam facere €servis suis €quae oportet fieri cito €et significavit mittens per angelum suum servo suo Iohanni qui testimonium perhibuit verbo Dei €et testimonium Iesu Christi quaecumque vidit beatus qui legit €et qui audiunt verba prophetiae €et servant ea quae in ea scripta sunt €tempus enim prope est Iohannes septem ecclesiis quae sunt in Asia €gratia vobis et pax ab eo qui est et qui erat et qui venturus est €et a septem spiritibus qui in conspectu throni eius sunt et ab Iesu Christo qui est testis fidelis €primogenitus mortuorum et princeps regum terrae €qui dilexit nos et lavit nos a peccatis nostris in sanguine suo et fecit nostrum regnum sacerdotes Deo et €Patri suo €ipsi gloria et imperium in saecula saeculorum amen ecce venit cum nubibus €et videbit eum omnis oculus et qui eum pupugerunt €et plangent se super eum omnes tribus terrae etiam amen ego sum $A& et $W& principium et finis dicit Dominus Deus €qui est et qui erat et qui venturus est Omnipotens ego Iohannes frater vester €et particeps in tribulatione et regno et patientia in €Iesu €fui in insula quae appellatur Patmos €propter verbum Dei et testimonium Iesu fui in spiritu in dominica die €et audivi post me vocem magnam tamquam tubae dicentis €quod vides scribe in libro €et mitte septem ecclesiis €Ephesum et Zmyrnam €et Pergamum et Thyatiram €et Sardis et Philadelphiam et Laodiciam et conversus sum ut viderem vocem quae loquebatur mecum €et conversus vidi septem candelabra aurea et in medio septem candelabrorum €similem Filio hominis vestitum podere €et praecinctum ad mamillas zonam auream caput autem eius et capilli erant candidi €tamquam lana alba tamquam nix €et oculi eius velut flamma ignis et pedes eius similes orichalco sicut in camino ardenti €et vox illius tamquam vox aquarum multarum et habebat in dextera sua stellas septem €et de ore eius gladius utraque parte acutus exiebat €et facies eius sicut sol lucet in virtute sua et cum vidissem eum cecidi ad pedes eius tamquam mortuus €et posuit dexteram suam super me dicens noli timere €ego sum primus et novissimus et vivus et fui mortuus et ecce sum vivens in saecula €saeculorum €et habeo claves mortis et inferni scribe ergo quae vidisti et quae sunt et quae oportet fieri post haec sacramentum septem stellarum quas vidisti in dextera mea €et septem candelabra aurea €septem stellae angeli sunt septem ecclesiarum €et candelabra septem septem ecclesiae sunt  angelo Ephesi ecclesiae scribe €haec dicit qui tenet septem stellas in dextera sua €qui ambulat in medio septem candelabrorum aureorum scio opera tua et laborem et patientiam tuam €et quia non potes sustinere malos €et temptasti eos qui se dicunt apostolos €et non sunt €et invenisti eos mendaces et patientiam habes €et sustinuisti propter nomen meum et non defecisti sed habeo adversus te €quod caritatem tuam primam reliquisti memor esto itaque unde excideris et age paenitentiam €et prima opera fac €sin autem venio tibi et movebo candelabrum tuum de loco suo €nisi paenitentiam egeris sed hoc habes quia odisti facta Nicolaitarum quae et ego odi qui habet aurem audiat quid Spiritus dicat ecclesiis €vincenti dabo ei edere de ligno vitae €quod est in paradiso Dei mei et angelo Zmyrnae ecclesiae scribe €haec dicit primus et novissimus qui fuit mortuus et vivit scio tribulationem tuam et paupertatem tuam sed dives es €et blasphemaris ab his qui se dicunt Iudaeos esse €et non sunt sed sunt synagoga Satanae nihil horum timeas quae passurus es €ecce missurus est diabolus ex vobis in carcerem ut €temptemini €et habebitis tribulationem diebus decem €esto fidelis usque ad mortem et dabo tibi coronam vitae qui habet aurem audiat quid Spiritus dicat ecclesiis €qui vicerit non laedetur a morte secunda et angelo Pergami ecclesiae scribe €haec dicit qui habet rompheam utraque parte acutam scio ubi habitas ubi sedes est Satanae €et tenes nomen meum et non negasti fidem meam €et in diebus Antipas testis meus fidelis €qui occisus est apud vos ubi Satanas habitat sed habeo adversus te pauca €quia habes illic tenentes doctrinam Balaam €qui docebat Balac mittere scandalum coram filiis Israhel €edere et fornicari ita habes et tu tenentes doctrinam Nicolaitarum similiter paenitentiam age €si quo minus venio tibi cito €et pugnabo cum illis in gladio oris mei þï€Öõìçáôåÿï°·´ÿï‚Òåöÿ¢˜‘qui habet aurem audiat quid Spiritus dicat ecclesiis €vincenti dabo ei manna absconditum €et dabo illi calculum candidum €et in calculo nomen novum scriptum €quod nemo scit nisi qui accipit et angelo Thyatirae ecclesiae scribe haec dicit Filius Dei €qui habet oculos ut flammam ignis €et pedes eius similes orichalco novi opera tua et caritatem et fidem €et ministerium et patientiam tuam €et opera tua novissima plura prioribus sed habeo adversus te €quia permittis mulierem Hiezabel quae se dicit propheten €docere et seducere servos meos fornicari €et manducare de idolothytis et dedi illi tempus ut paenitentiam ageret €et non vult paeniteri a fornicatione sua ecce mitto eam in lectum €et qui moechantur cum ea in tribulationem maximam €nisi paenitentiam egerint ab operibus eius et filios eius interficiam in morte €et scient omnes ecclesiae quia ego sum scrutans renes et corda €et dabo unicuique vestrum secundum opera vestra vobis autem dico ceteris qui Thyatirae estis €quicumque non habent doctrinam hanc €qui non cognoverunt altitudines Satanae quemadmodum dicunt €non mittam super vos aliud pondus tamen id quod habetis tenete donec veniam et qui vicerit et qui custodierit usque in finem opera mea €dabo illi potestatem super gentes et reget illas in virga ferrea €tamquam vas figuli confringentur sicut et ego accepi a Patre meo €et dabo illi stellam matutinam qui habet aurem audiat quid Spiritus dicat ecclesiis  et angelo ecclesiae Sardis scribe €haec dicit qui habet septem spiritus Dei et septem stellas €scio opera tua quia nomen habes quod vivas et mortuus es esto vigilans et confirma cetera quae moritura erant €non enim invenio opera tua plena coram Deo meo in mente ergo habe qualiter acceperis et audieris €et serva et paenitentiam age €si ergo non vigilaveris veniam tamquam fur €et nescies qua hora veniam ad te sed habes pauca nomina in Sardis €qui non inquinaverunt vestimenta sua €et ambulabunt mecum in albis quia digni sunt qui vicerit sic vestietur vestimentis albis €et non delebo nomen eius de libro vitae €et confitebor nomen eius coram Patre meo et coram angelis eius qui habet aurem audiat quid Spiritus dicat ecclesiis et angelo Philadelphiae ecclesiae scribe €haec dicit sanctus et verus qui habet clavem David €qui aperit et nemo cludit et cludit et nemo aperit scio opera tua €ecce dedi coram te ostium apertum quod nemo potest cludere €quia modicam habes virtutem €et servasti verbum meum et non negasti nomen meum ecce dabo de synagoga Satanae €qui dicunt se Iudaeos esse et non sunt sed mentiuntur €ecce faciam illos ut veniant et adorent ante pedes tuos €et scient quia ego dilexi te quoniam servasti verbum patientiae meae €et ego te servabo ab hora temptationis €quae ventura est in orbem universum €temptare habitantes in terra venio cito €tene quod habes ut nemo accipiat coronam tuam qui vicerit faciam illum columnam in templo Dei mei €et foras non egredietur amplius €et scribam super eum nomen Dei mei €et nomen civitatis Dei mei novae Hierusalem €quae descendit de caelo a Deo meo €et nomen meum novum qui habet aurem audiat quid Spiritus dicat ecclesiis et angelo Laodiciae ecclesiae scribe €haec dicit Amen testis fidelis et verus €qui est principium creaturae Dei scio opera tua quia neque frigidus es neque calidus €utinam frigidus esses aut calidus sed quia tepidus es et nec frigidus nec calidus €incipiam te evomere ex ore meo quia dicis quod dives sum et locupletatus et nullius egeo €et nescis quia tu es miser et miserabilis €et pauper et caecus et nudus suadeo tibi emere a me aurum ignitum probatum ut locuples fias €et vestimentis albis induaris €et non appareat confusio nuditatis tuae €et collyrio inungue oculos tuos ut videas ego quos amo arguo et castigo €aemulare ergo et paenitentiam age ecce sto ad ostium et pulso €si quis audierit vocem meam et aperuerit ianuam €introibo ad illum et cenabo cum illo et ipse mecum qui vicerit dabo ei sedere mecum in throno meo €sicut et ego vici et sedi cum Patre meo in throno eius qui habet aurem audiat quid Spiritus dicat ecclesiis  post haec vidi et ecce ostium apertum in caelo €et vox prima quam audivi tamquam tubae loquentis mecum dicens €ascende huc et ostendam tibi quae oportet fieri post haec statim fui in spiritu €et ecce sedis posita erat in caelo €et supra sedem sedens et qui sedebat similis erat aspectui lapidis iaspidis et sardini €et iris erat in circuitu sedis similis visioni zmaragdinae et in circuitu sedis sedilia viginti quattuor €et super thronos viginti quattuor seniores sedentes €circumamictos vestimentis albis €et in capitibus eorum coronas aureas et de throno procedunt fulgura et voces et tonitrua €et septem lampades ardentes ante thronum €quae sunt septem spiritus Dei et in conspectu sedis tamquam mare vitreum simile cristallo €et in medio sedis et in circuitu sedis €quattuor animalia plena oculis ante et retro et animal primum simile leoni €et secundum animal simile vitulo €et tertium animal habens faciem quasi hominis €et quartum animal simile aquilae volanti et quattuor animalia singula eorum habebant alas senas €et in circuitu et intus plena sunt oculis €et requiem non habent die et nocte dicentia €sanctus sanctus sanctus Dominus Deus omnipotens €qui erat et qui est et qui venturus est et cum darent illa animalia gloriam et honorem et benedictionem €sedenti super thronum viventi in saecula saeculorum procident viginti quattuor seniores €ante sedentem in throno €et adorabunt viventem in saecula saeculorum €et mittent coronas suas ante thronum dicentes dignus es Domine et Deus noster €accipere gloriam et honorem et virtutem €quia tu creasti omnia €et propter voluntatem tuam erant et creata sunt  et vidi in dextera sedentis super thronum €librum scriptum intus et foris signatum sigillis septem et vidi angelum fortem praedicantem voce magna €quis est dignus aperire librum et solvere signacula eius et nemo poterat in caelo €neque in terra neque subtus terram €aperire librum neque respicere illum et ego flebam multum quoniam nemo dignus inventus est €aperire librum nec videre eum et unus de senioribus dicit mihi ne fleveris €ecce vicit leo de tribu Iuda radix David €aperire librum et septem signacula eius et vidi et ecce in medio throni et quattuor animalium €et in medio seniorum €agnum stantem tamquam occisum €habentem cornua septem et oculos septem €qui sunt spiritus Dei missi in omnem terram et venit et accepit de dextera sedentis de €throno et cum aperuisset librum €quattuor animalia et viginti quattuor seniores ceciderunt coram agno €habentes singuli citharas €et fialas aureas plenas odoramentorum €quae sunt orationes sanctorum et cantant novum canticum dicentes €dignus es accipere librum et aperire signacula eius €quoniam occisus es et redemisti nos Deo in sanguine tuo €ex omni tribu et lingua et populo et natione et fecisti eos Deo nostro regnum et sacerdotes €et regnabunt super terram et vidi et audivi vocem angelorum multorum €in circuitu throni et animalium et seniorum €et erat numerus eorum milia milium dicentium voce magna €dignus est agnus qui occisus est €accipere virtutem et divinitatem et sapientiam et fortitudinem €et honorem et gloriam et benedictionem et omnem creaturam quae in caelo est €et super terram et sub terram €et quae sunt in mari et quae in ea €omnes audivi dicentes sedenti in throno et agno €benedictio et honor et gloria et potestas in saecula saeculorum et quattuor animalia dicebant amen €et seniores ceciderunt €et adoraverunt  et vidi quod aperuisset agnus unum de septem signaculis €et audivi unum de quattuor animalibus dicentem €tamquam vocem tonitrui veni et vidi €et ecce equus albus €et qui sedebat super illum habebat arcum €et data est ei corona et exivit vincens ut vinceret et cum aperuisset sigillum secundum €audivi secundum animal dicens veni et exivit alius equus rufus €et qui sedebat super illum datum est ei ut sumeret pacem de terra €et ut invicem se interficiant €et datus est illi gladius magnus et cum aperuisset sigillum tertium €audivi tertium animal dicens veni et vidi €et ecce equus niger €et qui sedebat super eum þï€Öõìçáôåÿï°·´ÿï‚Òåöÿ¦•…habebat stateram in manu sua et audivi tamquam vocem €in medio quattuor animalium dicentem €bilibris tritici denario €et tres bilibres hordei denario €et vinum et oleum ne laeseris et cum aperuisset sigillum quartum €audivi vocem quarti animalis dicentis veni et vidi et ecce equus pallidus €et qui sedebat desuper nomen illi Mors €et inferus sequebatur eum €et data est illi potestas super quattuor partes terrae €interficere gladio fame et morte et bestiis terrae et cum aperuisset quintum sigillum €vidi subtus altare animas interfectorum €propter verbum Dei et propter testimonium quod habebant et clamabant voce magna dicentes €usquequo Domine sanctus et verus non iudicas €et vindicas sanguinem nostrum de his €qui habitant in terra et datae sunt illis singulae stolae albae €et dictum est illis ut requiescerent tempus adhuc €modicum €donec impleantur conservi €eorum €et fratres eorum qui interficiendi sunt sicut et illi et vidi cum aperuisset sigillum sextum €et terraemotus factus est magnus €et sol factus est niger tamquam saccus cilicinus €et luna tota facta est sicut sanguis et stellae caeli ceciderunt super terram €sicut ficus mittit grossos suos €cum vento magno movetur et caelum recessit sicut liber involutus €et omnis mons et insulae de locis suis motae sunt et reges terrae et principes et tribuni €et divites et fortes et omnis servus et liber €absconderunt se in speluncis et petris montium et dicunt montibus et petris cadite super nos €et abscondite nos a facie sedentis super thronum et ab ira agni quoniam venit dies magnus irae ipsorum et quis poterit stare  post haec vidi quattuor angelos €stantes super quattuor angulos terrae €tenentes quattuor ventos terrae €ne flaret ventus super terram €neque super mare neque in ullam arborem et vidi alterum angelum ascendentem ab ortu solis €habentem signum Dei vivi €et clamavit voce magna quattuor angelis €quibus datum est nocere terrae et mari dicens nolite nocere terrae neque mari neque arboribus €quoadusque signemus servos Dei nostri in frontibus eorum et audivi numerum signatorum €centum quadraginta quattuor milia signati €ex omni tribu filiorum Israhel ex tribu Iuda duodecim milia signati €ex tribu Ruben duodecim milia €ex tribu Gad duodecim milia ex tribu Aser duodecim milia €ex tribu Nepthalim duodecim milia €ex tribu Manasse duodecim milia ex tribu Symeon duodecim milia €ex tribu Levi duodecim milia €ex tribu Issachar duodecim milia ex tribu Zabulon duodecim milia €ex tribu Ioseph duodecim milia €ex tribu Beniamin duodecim milia signati post haec vidi turbam magnam quam dinumerare nemo poterat €ex omnibus gentibus et tribubus et populis et linguis €stantes ante thronum et in conspectu agni €amicti stolas albas €et palmae in manibus eorum et clamabant voce magna dicentes €salus Deo nostro qui sedet super thronum et agno et omnes angeli stabant in circuitu throni €et seniorum et quattuor animalium €et ceciderunt in conspectu throni in facies suas €et adoraverunt Deum dicentes amen €benedictio et claritas et sapientia et gratiarum actio €et honor et virtus et fortitudo Deo nostro €in saecula saeculorum amen et respondit unus de senioribus dicens €mihi €hii qui amicti sunt stolis albis qui sunt et unde venerunt et dixi illi domine mi tu scis €et dixit mihi €hii sunt qui veniunt de tribulatione magna €et laverunt stolas suas et dealbaverunt eas in sanguine agni ideo sunt ante thronum Dei €et serviunt ei die ac nocte in templo eius €et qui sedet in throno habitabit super illos non esurient neque sitient amplius €neque cadet super illos sol neque ullus aestus quoniam agnus qui in medio throni est reget illos €et deducet eos ad vitae fontes aquarum €et absterget Deus omnem lacrimam ex oculis eorum  et cum aperuisset sigillum septimum €factum est silentium in caelo quasi media hora et vidi septem angelos stantes in conspectu Dei €et datae sunt illis septem tubae et alius angelus venit et stetit ante altare €habens turibulum aureum €et data sunt illi incensa multa €ut daret orationibus sanctorum omnium €super altare aureum quod est ante thronum et ascendit fumus incensorum de orationibus sanctorum €de manu angeli coram Deo et accepit angelus turibulum €et implevit illud de igne altaris et misit in terram €et facta sunt tonitrua et voces et fulgora et terraemotus et septem angeli qui habebant septem tubas €paraverunt se ut tuba canerent et primus tuba cecinit €et facta est grando et ignis mixta in sanguine €et missum est in terram €et tertia pars terrae conbusta est €et tertia pars arborum conbusta est €et omne faenum viride conbustum est et secundus angelus tuba cecinit €et tamquam mons magnus igne ardens missus est in mare €et facta est tertia pars maris sanguis et mortua est tertia pars creaturae quae habent animas €et tertia pars navium interiit et tertius angelus tuba cecinit €et cecidit de caelo stella magna ardens tamquam facula €et cecidit in tertiam partem fluminum €et in fontes aquarum et nomen stellae dicitur Absinthius €et facta est tertia pars aquarum in absinthium €et multi hominum mortui sunt de aquis €quia amarae factae sunt et quartus angelus tuba cecinit €et percussa est tertia pars solis €et tertia pars lunae et tertia pars stellarum €ut obscuraretur tertia pars eorum €et diei non luceret pars tertia €et nox similiter et vidi et audivi vocem unius aquilae €volantis per medium caelum dicentis voce magna €vae vae vae habitantibus in terra €de ceteris vocibus tubae trium angelorum €qui erant tuba canituri  et quintus angelus tuba cecinit €et vidi stellam de caelo cecidisse in terram €et data est illi clavis putei abyssi et aperuit puteum abyssi €et ascendit fumus putei sicut fumus fornacis magnae €et obscuratus est sol et aer de fumo putei et de fumo exierunt lucustae in terram €et data est illis potestas sicut habent potestatem scorpiones terrae et praeceptum est illis ne laederent faenum terrae €neque omne viride neque omnem arborem nisi tantum homines €qui non habent signum Dei in frontibus et datum est illis ne occiderent eos €sed ut cruciarentur mensibus quinque €et cruciatus eorum ut cruciatus scorpii cum percutit hominem et in diebus illis quaerent homines mortem €et non invenient eam €et desiderabunt mori et fugiet mors ab ipsis et similitudines lucustarum similes equis paratis in proelium €et super capita earum tamquam coronae similes auro €et facies earum sicut facies hominum et habebant capillos sicut capillos mulierum €et dentes earum sicut leonum erant et habebant loricas sicut loricas ferreas €et vox alarum earum sicut vox curruum equorum multorum €currentium in bellum et habebant caudas similes scorpionum €et aculei in caudis earum €potestas earum nocere hominibus mensibus quinque et habebant super se regem angelum abyssi €cui nomen hebraice Abaddon graece autem Apollyon €et latine habet nomen Exterminans vae unum abiit ecce veniunt adhuc duo vae post haec et sextus angelus tuba cecinit €et audivi vocem unum ex €cornibus altaris aurei €quod est ante oculos Dei dicentem sexto angelo qui habebat tubam €solve quattuor angelos qui alligati sunt in flumine magno Eufrate et soluti sunt quattuor angeli €qui parati erant in horam et diem et mensem et annum €ut occiderent tertiam partem hominum et numerus equestris exercitus vicies milies dena milia €audivi numerum eorum et ita vidi equos in visione et qui sedebant super eos €habentes loricas igneas et hyacinthinas et sulphureas €et capita equorum erant tamquam capita leonum €et de ore ipsorum procedit ignis et fumus et sulphur ab his tribus plagis occisa est tertia pars hominum €de igne et fumo et sulphure €qui procedebat ex ore ipsorum potestas enim equorum in ore eorum est et in caudis eorum €nam caudae illorum similes serpentibus €habentes capita €et in his nocent et ceteri homines qui non sunt occisi in his plagis €neque paenitentiam egerunt de operibus manuum suarum €ut non adorarent daemonia €et simulacra aurea et argentea et aerea et lapidea et lignea €quae neque videre possunt neque audire neque ambulare et non egerunt paenitentiam ab homicidiis suis €neque a veneficiis suis €neque a fornicatione sua neque a furtis suis þï€Öõìçáôåÿï°·´ÿï‚Òåöÿ¨Šet vidi alium angelum fortem €descendentem de caelo amictum nube €et iris in capite eius et facies eius erat ut sol €et pedes eius tamquam columna ignis et habebat in manu sua libellum apertum €et posuit pedem suum dextrum supra mare €sinistrum autem super terram et clamavit voce magna quemadmodum cum leo rugit €et cum clamasset locuta sunt septem tonitrua voces suas et cum locuta fuissent septem tonitrua €scripturus eram €et audivi vocem de caelo dicentem €signa quae locuta sunt septem tonitrua €et noli ea scribere et angelum quem vidi stantem €supra mare et supra terram €levavit manum suam ad caelum et iuravit per viventem in saecula saeculorum €qui creavit caelum et ea quae in illo sunt €et terram et ea quae in ea sunt €et mare et quae in eo sunt €quia tempus amplius non erit sed in diebus vocis septimi angeli cum coeperit tuba canere €et consummabitur mysterium Dei €sicut evangelizavit per servos suos prophetas et vox quam audivi de caelo €iterum loquentem mecum et dicentem €vade accipe librum apertum de manu angeli €stantis supra mare et supra terram et abii ad angelum dicens ei ut daret mihi librum €et dicit mihi accipe et devora illum €et faciet amaricare ventrem tuum €sed in ore tuo erit dulce tamquam mel et accepi librum de manu angeli €et devoravi eum €et erat in ore meo tamquam mel dulce €et cum devorassem eum amaricatus est venter meus et dicunt mihi €oportet te iterum prophetare €populis et gentibus et linguis et regibus multis  et datus est mihi calamus similis virgae dicens €surge et metire templum Dei et altare et adorantes in eo atrium autem quod est foris templum eice foras €et ne metieris eum €quoniam datum est gentibus €et civitatem sanctam calcabunt mensibus quadraginta duobus et dabo duobus testibus meis €et prophetabunt diebus mille ducentis sexaginta amicti saccos hii sunt duo olivae et duo candelabra €in conspectu Domini terrae stantes et si quis eos voluerit nocere €ignis exiet de ore illorum €et devorabit inimicos eorum €et si quis voluerit eos laedere sic oportet eum occidi hii habent potestatem cludendi caelum €ne pluat diebus prophetiae ipsorum €et potestatem habent super aquas €convertendi eas in sanguinem €et percutere terram omni plaga quotienscumque voluerint et cum finierint testimonium suum €bestia quae ascendit de abysso €faciet adversus illos bellum €et vincet eos et occidet illos et corpora eorum in plateis civitatis €magnae €quae vocatur spiritaliter Sodoma et Aegyptus €ubi et Dominus eorum crucifixus est et videbunt de populis et tribubus et linguis et €gentibus €corpora eorum per tres dies et dimidium €et corpora eorum non sinunt poni in monumentis et inhabitantes terram gaudebunt super illis €et iucundabuntur et munera mittent invicem €quoniam hii duo prophetae cruciaverunt eos €qui inhabitant super terram et post dies tres et dimidium €spiritus vitae a Deo intravit in eos et steterunt super pedes suos €et timor magnus cecidit super eos qui viderunt €eos et audierunt vocem magnam de caelo dicentem illis €ascendite huc €et ascenderunt in caelum in nube €et viderunt illos inimici eorum et in illa hora factus est terraemotus magnus €et decima pars civitatis cecidit €et occisi sunt in terraemotu nomina hominum septem €milia €et reliqui in timore sunt missi €et dederunt gloriam Deo caeli vae secundum abiit ecce vae tertium veniet cito et septimus angelus tuba cecinit €et factae sunt voces magnae in caelo dicentes €factum est regnum huius mundi Domini nostri et Christi eius €et regnabit in saecula saeculorum et viginti quattuor seniores €qui in conspectu Dei sedent in sedibus suis €ceciderunt in facies suas et adoraverunt Deum dicentes €gratias agimus tibi Domine Deus omnipotens €qui es et qui eras €quia accepisti virtutem tuam magnam et €regnasti et iratae sunt gentes €et advenit ira tua et tempus mortuorum iudicari €et reddere mercedem servis tuis prophetis et sanctis €et timentibus nomen tuum pusillis et magnis €et exterminandi eos qui corruperunt terram et apertum est templum Dei in caelo €et visa est arca testamenti eius in templo eius €et facta sunt fulgora et voces et terraemotus et grando magna  et signum magnum paruit in caelo €mulier amicta sole et luna sub pedibus eius €et in capite eius corona stellarum duodecim et in utero habens et clamat parturiens €et cruciatur ut pariat et visum est aliud signum in caelo €et ecce draco magnus rufus habens capita septem et cornua decem €et in capitibus suis septem diademata et cauda eius trahebat tertiam partem stellarum caeli €et misit eas in terram €et draco stetit ante mulierem quae erat paritura €ut cum peperisset filium eius devoraret et peperit filium masculum €qui recturus erit omnes gentes in virga ferrea €et raptus est filius eius ad Deum et ad thronum eius et mulier fugit in solitudinem €ubi habet locum paratum a Deo €ut ibi pascant illam diebus mille ducentis sexaginta et factum est proelium in caelo €Michahel et angeli eius proeliabantur cum dracone €et draco pugnabat et angeli eius et non valuerunt €neque locus inventus est eorum amplius in caelo et proiectus est draco ille magnus serpens antiquus €qui vocatur Diabolus et Satanas €qui seducit universum orbem €proiectus est in terram et angeli eius cum illo missi sunt et audivi vocem magnam in caelo dicentem €nunc facta est salus et virtus et regnum Dei nostri €et potestas Christi eius €quia proiectus est accusator fratrum nostrorum €qui accusabat illos ante conspectum Dei nostri die ac €nocte et ipsi vicerunt illum propter sanguinem agni €et propter verbum testimonii sui €et non dilexerunt animam suam usque ad mortem propterea laetamini caeli et qui habitatis in eis €vae terrae et mari quia descendit diabolus ad vos €habens iram magnam sciens quod modicum tempus habet et postquam vidit draco quod proiectus est in terram €persecutus est mulierem quae peperit masculum et datae sunt mulieri duae alae aquilae magnae €ut volaret in desertum in locum suum €ubi alitur per tempus et tempora et dimidium temporis €a facie serpentis et misit serpens ex ore suo post mulierem aquam tamquam €flumen €ut eam faceret trahi a flumine et adiuvit terra mulierem €et aperuit terra os suum et absorbuit flumen €quod misit draco de ore suo et iratus est draco in mulierem €et abiit facere proelium cum reliquis de semine eius €qui custodiunt mandata Dei €et habent testimonium Iesu et stetit super harenam maris  et vidi de mare bestiam ascendentem €habentem capita septem et cornua decem €et super cornua eius decem diademata €et super capita eius nomina blasphemiae et bestiam quam vidi similis erat pardo €et pedes eius sicut ursi et os eius sicut os leonis €et dedit illi draco virtutem suam et potestatem magnam et unum de capitibus suis quasi occisum in €mortem €et plaga mortis eius curata est €et admirata est universa terra post bestiam et adoraverunt draconem quia dedit potestatem bestiae €et adoraverunt bestiam dicentes €quis similis bestiae et quis poterit pugnare cum ea et datum est ei os loquens magna et €blasphemiae €et data est illi potestas €facere menses quadraginta duo et aperuit os suum in blasphemias ad Deum €blasphemare nomen eius €et tabernaculum eius et eos qui in caelo habitant et datum est illi bellum facere cum sanctis €et vincere illos €et data est ei potestas in omnem tribum et populum €et linguam et gentem et adorabunt eum omnes qui inhabitant €terram €quorum non sunt scripta nomina in libro vitae agni €qui occisus est ab origine mundi si quis habet aurem audiat qui in captivitatem in captivitatem vadit €qui in gladio occiderit oportet eum gladio occidi €hic est patientia et fides sanctorum et vidi aliam bestiam ascendentem de terra €et habebat cornua duo similia agni et loquebatur sicut draco et potestatem prioris bestiae omnem faciebat in conspectu eius €et facit terram et inhabitantes in €eam €adorare bestiam primam cuius curata est plaga mortis et fecit signa magna €ut etiam ignem faceret de caelo descendere in terram €in conspectu hominum et seducit habitantes terram €propter signa quae data sunt illi facere in conspectu bestiae €dicens habitantibus in terra þï€Öõìçáôåÿï°·´ÿï‚Òåöÿ¨˜Ž„ut faciant imaginem bestiae quae habet plagam gladii et vixit et datum est illi ut daret spiritum imagini bestiae €ut et loquatur imago bestiae €et faciat quicumque non adoraverint €imaginem bestiae occidantur et faciet omnes pusillos et magnos €et divites et pauperes et liberos et servos €habere caracter in dextera manu €aut in frontibus suis et ne quis possit emere aut vendere €nisi qui habet caracter €nomen bestiae €aut numerum nominis eius hic sapientia est €qui habet intellectum conputet numerum bestiae €numerus enim hominis est €et numerus eius est sescenti sexaginta sex  et vidi et ecce agnus stabat supra montem Sion €et cum illo centum quadraginta quattuor milia €habentes nomen eius et nomen Patris eius €scriptum in frontibus suis et audivi vocem de caelo tamquam vocem aquarum multarum €et tamquam vocem tonitrui magni €et vocem quam audivi €sicut citharoedorum citharizantium in citharis suis et cantabant quasi canticum novum ante sedem €et ante quattuor animalia et seniores €et nemo poterat discere canticum €nisi illa centum quadraginta quattuor milia €qui empti sunt de terra hii sunt qui cum mulieribus non sunt coinquinati €virgines enim sunt €hii qui sequuntur agnum quocumque abierit €hii empti sunt ex hominibus primitiae Deo et €agno et in ore ipsorum non est inventum mendacium €sine macula sunt et vidi alterum angelum volantem per medium caelum €habentem evangelium aeternum €ut evangelizaret sedentibus super terram €et super omnem gentem et tribum et linguam et populum dicens magna voce €timete Deum et date illi honorem €quia venit hora iudicii eius €et adorate eum qui fecit caelum et terram €et mare et fontes aquarum et alius angelus secutus est dicens €cecidit cecidit Babylon illa magna €quae a vino irae fornicationis suae potionavit omnes gentes et alius angelus tertius secutus est illos €dicens voce magna €si quis adoraverit bestiam et imaginem eius €et acceperit caracterem in fronte sua aut in manu sua et hic bibet de vino irae Dei €qui mixtus est mero in calice irae ipsius €et cruciabitur igne et sulphure in conspectu angelorum sanctorum €et ante conspectum agni et fumus tormentorum eorum in saecula saeculorum ascendit €nec habent requiem die ac nocte €qui adoraverunt bestiam et imaginem eius €et si quis acceperit caracterem nominis eius hic patientia sanctorum est €qui custodiunt mandata Dei et fidem Iesu et audivi vocem de caelo dicentem €scribe beati mortui qui in Domino moriuntur €amodo iam dicit Spiritus ut requiescant a laboribus suis €opera enim illorum sequuntur illos et vidi et ecce nubem candidam €et supra nubem sedentem similem Filio hominis €habentem in capite suo coronam auream €et in manu sua falcem acutam et alter angelus exivit de templo €clamans voce magna ad sedentem super nubem €mitte falcem tuam et mete €quia venit hora ut metatur quoniam aruit messis terrae et misit qui sedebat supra nubem falcem suam in terram €et messa est terra et alius angelus exivit de templo quod est in caelo €habens et ipse falcem acutam et alius angelus de altari €qui habet potestatem supra ignem €et clamavit voce magna qui habebat €falcem acutam dicens €mitte falcem tuam acutam et vindemia botros vineae terrae €quoniam maturae sunt uvae eius et misit angelus falcem suam in terram €et vindemiavit vineam terrae €et misit in lacum irae Dei magnum et calcatus est lacus extra civitatem €et exivit sanguis de lacu usque ad frenos equorum €per stadia mille sescenta  et vidi aliud signum in caelo magnum et mirabile €angelos septem habentes plagas septem novissimas €quoniam in illis consummata est ira Dei et vidi tamquam mare vitreum mixtum igne €et eos qui vicerunt bestiam et imaginem illius €et numerum nominis eius €stantes supra mare vitreum habentes citharas Dei et cantant canticum Mosi servi Dei €et canticum agni dicentes €magna et mirabilia opera tua Domine Deus omnipotens €iustae et verae viae tuae rex saeculorum quis non timebit Domine €et magnificabit nomen tuum €quia solus pius €quoniam omnes gentes venient et adorabunt in conspectu tuo €quoniam iudicia tua manifestata sunt et post haec vidi €et ecce apertum est templum tabernaculi testimonii in caelo et exierunt septem angeli habentes septem plagas de templo €vestiti lapide mundo candido €et praecincti circa pectora zonis aureis et unus ex quattuor animalibus €dedit septem angelis septem fialas aureas €plenas iracundiae Dei viventis in saecula saeculorum et impletum est templum fumo a maiestate Dei et de virtute eius €et nemo poterat introire in templum €donec consummarentur septem plagae septem angelorum  et audivi vocem magnam de templo dicentem septem angelis €ite et effundite septem fialas irae Dei in terram et abiit primus et effudit fialam suam in terram €et factum est vulnus saevum ac pessimum in homines €qui habent caracterem bestiae €et eos qui adoraverunt imaginem eius et secundus effudit fialam suam in mare €et factus est sanguis tamquam mortui €et omnis anima vivens mortua est in mari et tertius effudit fialam suam super flumina et super fontes aquarum €et factus est sanguis et audivi angelum aquarum dicentem €iustus es qui es et qui eras sanctus €quia haec iudicasti quia sanguinem sanctorum et prophetarum fuderunt €et sanguinem eis dedisti bibere digni sunt et audivi altare dicens €etiam Domine Deus omnipotens vera et iusta iudicia tua et quartus effudit fialam suam in solem €et datum est illi aestu adficere homines et igni et aestuaverunt homines aestu magno €et blasphemaverunt nomen Dei €habentis potestatem super has plagas €neque egerunt paenitentiam ut darent illi gloriam et quintus effudit fialam suam super sedem bestiae €et factum est regnum eius tenebrosum €et conmanducaverunt linguas suas prae dolore et blasphemaverunt Deum caeli €prae doloribus et vulneribus suis €et non egerunt paenitentiam ex operibus suis et sextus effudit fialam suam in flumen illud magnum €Eufraten €et siccavit aquam eius €ut praepararetur via regibus ab ortu solis et vidi de ore draconis et de ore bestiae et de ore pseudoprophetae €spiritus tres inmundos in modum ranarum sunt enim spiritus daemoniorum facientes signa €et procedunt ad reges totius terrae €congregare illos in proelium €ad diem magnum Dei omnipotentis ecce venio sicut fur €beatus qui vigilat et custodit vestimenta sua €ne nudus ambulet et videant turpitudinem eius et congregavit illos in locum €qui vocatur hebraice Hermagedon et septimus effudit fialam suam in aerem €et exivit vox magna de templo a throno dicens factum est et facta sunt fulgora et voces et tonitrua €et terraemotus factus est magnus €qualis numquam fuit ex quo homines fuerunt super terram €talis terraemotus sic magnus et facta est civitas magna in tres partes €et civitates gentium ceciderunt €et Babylon magna venit in memoriam ante Deum €dare ei calicem vini indignationis irae eius et omnis insula fugit et montes non sunt inventi et grando magna sicut talentum descendit de caelo in homines €et blasphemaverunt homines Deum propter plagam grandinis €quoniam magna facta est vehementer  et venit unus de septem angelis qui habebant septem fialas €et locutus est mecum dicens €veni ostendam tibi damnationem meretricis magnae €quae sedet super aquas multas cum qua fornicati sunt reges terrae €et inebriati sunt qui inhabitant terram de vino prostitutionis eius et abstulit me in desertum in spiritu €et vidi mulierem sedentem super bestiam coccineam €plenam nominibus blasphemiae €habentem capita septem et cornua decem et mulier erat circumdata purpura et coccino €et inaurata auro et lapide pretioso et margaritis €habens poculum aureum in manu sua €plenum abominationum et inmunditia €fornicationis eius et in fronte eius nomen scriptum mysterium €Babylon magna mater fornicationum et abominationum terrae et vidi mulierem ebriam de sanguine sanctorum €et de sanguine martyrum Iesu €et miratus sum cum vidissem illam admiratione magna et dixit mihi angelus quare miraris €ego tibi dicam sacramentum mulieris et bestiae quae portat €eam €quae habet capita septem et decem cornua bestiam quam vidisti fuit et non est €et ascensura est de abysso et in interitum ibit þï€Öõìçáôåÿï°·´ÿï‚Òåöÿ¨‘˜ˆƒet mirabuntur inhabitantes terram €quorum non sunt scripta nomina in libro vitae a constitutione mundi €videntes bestiam quia erat et non est et hic est sensus qui habet sapientiam €septem capita septem montes sunt super quos mulier sedet €et reges septem sunt quinque ceciderunt unus est alius nondum venit €et cum venerit oportet illum breve tempus manere et bestia quae erat et non est €et ipsa octava est et de septem est et in interitum vadit et decem cornua quae vidisti decem reges sunt €qui regnum nondum acceperunt €sed potestatem tamquam reges una hora accipiunt €post bestiam hii unum consilium habent €et virtutem et potestatem suam bestiae tradunt hii cum agno pugnabunt et agnus vincet illos €quoniam Dominus dominorum est et rex regum €et qui cum illo sunt vocati et electi et fideles et dixit mihi €aquas quas vidisti ubi meretrix sedet €populi sunt et gentes et linguae et decem cornua quae vidisti et bestiam €hii odient fornicariam et desolatam facient illam et nudam €et carnes eius manducabunt et ipsam igni concremabunt Deus enim dedit in corda eorum €ut faciant quod illi placitum est €ut dent regnum suum bestiae donec consummentur verba Dei et mulier quam vidisti est civitas magna €quae habet regnum super reges terrae  et post haec vidi alium angelum descendentem de caelo €habentem potestatem magnam €et terra inluminata est a gloria eius et exclamavit in forti voce dicens €cecidit cecidit Babylon magna €et facta est habitatio daemoniorum €et custodia omnis spiritus inmundi €et custodia omnis volucris inmundae quia de ira fornicationis eius biberunt omnes €gentes €et reges terrae cum illa fornicati sunt €et mercatores terrae de virtute deliciarum eius divites facti sunt et audivi aliam vocem de caelo dicentem €exite de illa populus meus €ut ne participes sitis delictorum eius €et de plagis eius non accipiatis quoniam pervenerunt peccata eius usque ad caelum €et recordatus est Deus iniquitatum eius reddite illi sicut ipsa reddidit €et duplicate duplicia secundum opera eius €in poculo quo miscuit miscite illi duplum quantum glorificavit se et in deliciis fuit €tantum date illi tormentum et luctum €quia in corde suo dicit €sedeo regina et vidua non sum et luctum non videbo ideo in una die venient plagae eius €mors et luctus et fames et igni conburetur €quia fortis est Deus qui iudicavit illam et flebunt et plangent se super illam reges terrae €qui cum illa fornicati sunt et in deliciis vixerunt €cum viderint fumum incendii eius longe stantes propter timorem tormentorum eius €dicentes vae vae civitas illa magna Babylon civitas illa fortis €quoniam una hora venit iudicium tuum et negotiatores terrae flebunt et lugebunt super illam €quoniam merces eorum nemo emet amplius mercem auri et argenti et lapidis pretiosi €et margaritis et byssi et purpurae et serici et €cocci €et omne lignum thyinum et omnia vasa eboris €et omnia vasa de lapide pretioso et aeramento et ferro et marmore et cinnamomum et amomum €et odoramentorum et unguenti et turis €et vini et olei et similae et tritici €et iumentorum et ovium et equorum et raedarum €et mancipiorum et animarum hominum et poma tua desiderii animae €discessit a te €et omnia pinguia et clara perierunt a te €et amplius illa iam non invenient mercatores horum qui divites facti sunt ab ea longe stabunt €propter timorem tormentorum eius €flentes ac lugentes et dicentes €vae vae civitas illa magna €quae amicta erat byssino et purpura et cocco €et deaurata est auro et lapide pretioso et margaritis quoniam una hora destitutae sunt tantae divitiae €et omnis gubernator €et omnis qui in locum navigat €et nautae et qui maria operantur €longe steterunt et clamaverunt €videntes locum incendii eius dicentes €quae similis civitati huic magnae et miserunt pulverem super capita sua €et clamaverunt flentes et lugentes dicentes €vae vae civitas magna €in qua divites facti sunt omnes €qui habent naves in mari de pretiis eius €quoniam una hora desolata est exulta super eam caelum et sancti et apostoli et €prophetae €quoniam iudicavit Deus iudicium vestrum de illa et sustulit unus angelus fortis lapidem quasi molarem magnum €et misit in mare dicens €hoc impetu mittetur Babylon magna illa civitas €et ultra iam non invenietur et vox citharoedorum et musicorum €et tibia canentium et tuba non audietur in te amplius €et omnis artifex omnis artis non invenietur in te amplius €et vox molae non audietur in te amplius et lux lucernae non lucebit tibi amplius €et vox sponsi et sponsae non audietur adhuc in te €quia mercatores tui erant principes terrae €quia in veneficiis tuis erraverunt omnes gentes et in ea sanguis prophetarum et sanctorum inventus est €et omnium qui interfecti sunt in terra  post haec audivi quasi vocem magnam turbarum €multarum €in caelo dicentium alleluia €salus et gloria et virtus Deo nostro est quia vera et iusta iudicia sunt eius €quia iudicavit de meretrice magna €quae corrupit terram in prostitutione sua €et vindicavit sanguinem servorum suorum de manibus eius et iterum dixerunt alleluia €et fumus eius ascendit in saecula saeculorum et ceciderunt seniores viginti quattuor et quattuor animalia €et adoraverunt Deum sedentem super thronum dicentes €amen alleluia et vox de throno exivit dicens €laudem dicite Deo nostro omnes servi eius €et qui timetis eum pusilli et magni et audivi quasi vocem turbae magnae €et sicut vocem aquarum multarum €et sicut vocem tonitruum magnorum dicentium €alleluia quoniam regnavit Dominus Deus noster omnipotens gaudeamus et exultemus et demus gloriam ei €quia venerunt nuptiae agni et uxor eius praeparavit se et datum est illi €ut cooperiat se byssinum splendens €candidum €byssinum enim iustificationes sunt sanctorum et dicit mihi scribe €beati qui ad cenam nuptiarum agni vocati sunt €et dicit mihi haec verba vera Dei €sunt et cecidi ante pedes eius ut adorarem eum €et dicit mihi vide ne feceris €conservus tuus sum €et fratrum tuorum habentium testimonium Iesu €Deum adora €testimonium enim Iesu est spiritus prophetiae et vidi caelum apertum et ecce equus albus €et qui sedebat super eum vocabatur Fidelis et Verax vocatur €et iustitia iudicat et pugnat oculi autem eius sicut flamma ignis €et in capite eius diademata multa €habens nomen scriptum quod nemo novit nisi ipse et vestitus erat vestem aspersam sanguine €et vocatur nomen eius Verbum Dei et exercitus qui sunt in caelo sequebantur eum in equis albis €vestiti byssinum album mundum et de ore ipsius procedit gladius €acutus €ut in ipso percutiat gentes €et ipse reget eos in virga ferrea €et ipse calcat torcular vini furoris irae Dei omnipotentis et habet in vestimento et in femore suo scriptum €rex regum et Dominus dominantium et vidi unum angelum stantem in sole €et clamavit voce magna dicens omnibus avibus €quae volabant per medium caeli €venite congregamini ad cenam magnam Dei ut manducetis carnes regum et carnes tribunorum et carnes fortium €et carnes equorum et sedentium in ipsis €et carnes omnium liberorum ac servorum €et pusillorum ac magnorum et vidi bestiam et reges terrae et exercitus eorum €congregatos ad faciendum proelium €cum illo qui sedebat in equo et cum exercitu eius et adprehensa est bestia €et cum illo pseudopropheta qui fecit signa €coram ipso €quibus seduxit eos qui acceperunt caracterem bestiae €qui et adorant imaginem eius €vivi missi sunt hii duo in stagnum ignis ardentis sulphure et ceteri occisi sunt in gladio sedentis super equum €qui procedit de ore ipsius €et omnes aves saturatae sunt carnibus eorum  et vidi angelum descendentem de caelo habentem clavem abyssi €et catenam magnam in manu sua et adprehendit draconem serpentem antiquum €qui est diabolus et Satanas €et ligavit eum per annos mille et misit eum in abyssum €et clusit et signavit super illum ut non seducat amplius gentes €donec consummentur mille anni €post haec oportet illum solvi modico tempore et vidi sedes et sederunt super eas et iudicium datum est illis €et animas decollatorum propter testimonium Iesu €et propter verbum Dei €et qui non adoraverunt bestiam neque imaginem eius €nec acceperunt caracterem in frontibus aut in €manibus suis þï€Öõìçáôåÿï°·´ÿï‚Òåöÿ¨””‡et vixerunt et regnaverunt cum Christo mille annis ceteri mortuorum non vixerunt donec consummentur mille anni €haec est resurrectio prima beatus et sanctus qui habet partem in resurrectione prima €in his secunda mors non habet potestatem €sed erunt sacerdotes Dei et Christi €et regnabunt cum illo mille annis et cum consummati fuerint mille anni €solvetur Satanas de carcere suo €et exibit et seducet gentes €quae sunt super quattuor angulos terrae Gog et Magog €et congregabit eos in proelium €quorum numerus est sicut harena maris et ascenderunt super latitudinem terrae €et circumierunt castra sanctorum et civitatem dilectam et descendit ignis a Deo de caelo et devoravit eos €et diabolus qui seducebat eos missus est in stagnum ignis et sulphuris €ubi et bestia et pseudoprophetes et cruciabuntur die ac nocte in saecula saeculorum et vidi thronum magnum candidum et sedentem super eum €a cuius aspectu fugit terra et caelum €et locus non est inventus ab eis et vidi mortuos magnos et pusillos stantes in conspectu throni €et libri aperti sunt €et alius liber apertus est qui est vitae €et iudicati sunt mortui ex his quae scripta erant in libris €secundum opera ipsorum et dedit mare mortuos qui in eo erant €et mors et inferus dederunt mortuos €qui in ipsis erant €et iudicatum est de singulis €secundum opera ipsorum et inferus et mors missi sunt in stagnum ignis €haec mors secunda est stagnum ignis et qui non est inventus in libro vitae scriptus €missus est in stagnum ignis  et vidi caelum novum et terram novam €primum enim caelum et prima terra abiit €et mare iam non est et civitatem sanctam Hierusalem €novam vidi €descendentem de caelo a Deo €paratam sicut sponsam ornatam viro suo et audivi vocem magnam de throno dicentem €ecce tabernaculum Dei cum hominibus €et habitabit cum eis €et ipsi populus eius erunt et ipse Deus cum eis erit eorum Deus et absterget Deus omnem lacrimam ab oculis eorum €et mors ultra non erit €neque luctus neque clamor neque dolor erit ultra €quae prima abierunt et dixit qui sedebat in throno ecce nova facio omnia €et dicit scribe quia haec verba fidelissima €sunt et vera et dixit mihi factum est €ego sum $A& et $W& initium et finis €ego sitienti dabo de fonte aquae vivae gratis qui vicerit possidebit haec et ero illi Deus et ille erit mihi filius timidis autem et incredulis et execratis et homicidis €et fornicatoribus et veneficis et idolatris €et omnibus mendacibus €pars illorum erit in stagno ardenti igne et sulphure €quod est mors secunda et venit unus de septem angelis €habentibus fialas plenas septem plagis novissimis €et locutus est mecum dicens €veni ostendam tibi sponsam uxorem agni et sustulit me in spiritu in montem magnum et altum €et ostendit mihi civitatem sanctam Hierusalem €descendentem de caelo a Deo habentem claritatem Dei €lumen eius simile lapidi pretioso €tamquam lapidi iaspidis sicut cristallum et habebat murum magnum et altum €habens portas duodecim €et in portis angelos duodecim €et nomina inscripta €quae sunt nomina duodecim tribuum filiorum Israhel ab oriente portae tres et ab aquilone portae tres €et ab austro portae tres et ab occasu portae tres et murus civitatis habens fundamenta duodecim €et in ipsis duodecim nomina duodecim apostolorum agni et qui loquebatur mecum €habebat mensuram harundinem auream €ut metiretur civitatem et portas eius et murum et civitas in quadro posita est €et longitudo eius tanta est quanta et latitudo €et mensus est civitatem de harundine €per stadia duodecim milia €longitudo et latitudo et altitudo €eius aequalia sunt et mensus est murus eius €centum quadraginta quattuor cubitorum €mensura hominis quae est angeli et erat structura muri eius ex lapide iaspide €ipsa vero civitas auro mundo simile vitro mundo fundamenta muri civitatis omni lapide pretioso ornata €fundamentum primum iaspis €secundus sapphyrus €tertius carcedonius €quartus zmaragdus quintus sardonix €sextus sardinus €septimus chrysolitus €octavus berillus €nonus topazius €decimus chrysoprassus €undecimus hyacinthus €duodecimus amethistus et duodecim portae duodecim margaritae sunt €per singulas €et singulae portae erant ex singulis margaritis €et platea civitatis aurum mundum €tamquam vitrum perlucidum et templum non vidi in ea €Dominus enim Deus omnipotens templum illius est et agnus et civitas non eget sole neque luna ut luceant in ea €nam claritas Dei inluminavit eam €et lucerna eius est agnus et ambulabunt gentes per lumen eius €et reges terrae adferent gloriam suam et honorem in illam et portae eius non cludentur per diem nox enim non erit illic et adferent gloriam et honorem gentium in illam nec intrabit in ea €aliquid coinquinatum €et faciens abominationem et mendacium €nisi qui scripti sunt in libro vitae agni  et ostendit mihi fluvium aquae vitae €splendidum tamquam cristallum €procedentem de sede Dei et agni in medio plateae eius €et ex utraque parte fluminis lignum vitae €adferens fructus duodecim €per menses singula reddentia fructum suum €et folia ligni ad sanitatem gentium et omne maledictum non erit amplius €et sedes Dei et agni in illa erunt €et servi eius servient illi et videbunt faciem eius et nomen eius in frontibus eorum et nox ultra non erit €et non egebunt lumine lucernae €neque lumine solis €quoniam Dominus Deus inluminat illos €et regnabunt in saecula saeculorum et dixit mihi haec verba fidelissima et vera sunt €et Dominus Deus spirituum prophetarum €misit angelum suum ostendere servis suis quae oportet fieri cito et ecce venio velociter €beatus qui custodit verba prophetiae libri huius et ego Iohannes qui audivi et vidi haec €et postquam audissem et vidissem €cecidi ut adorarem ante pedes angeli qui mihi haec ostendebat et dicit mihi vide ne feceris €conservus tuus sum et fratrum tuorum prophetarum €et eorum qui servant verba libri huius €Deum adora et dicit mihi ne signaveris verba prophetiae libri huius €tempus enim prope est qui nocet noceat adhuc €et qui in sordibus est sordescat adhuc €et iustus iustitiam faciat €adhuc €et sanctus sanctificetur adhuc ecce venio cito et merces mea mecum est €reddere unicuique secundum opera sua ego $A& et $W& primus et novissimus principium et finis beati qui lavant stolas suas €ut sit potestas eorum in ligno vitae €et portis intrent in civitatem foris canes et venefici et inpudici €et homicidae et idolis servientes €et omnis qui amat et facit mendacium ego Iesus misi angelum meum testificari vobis haec in ecclesiis €ego sum radix et genus David stella splendida et matutina et Spiritus et sponsa dicunt veni et qui audit dicat veni €et qui sitit veniat €qui vult accipiat aquam vitae gratis contestor ego omni audienti verba prophetiae libri huius €si quis adposuerit ad haec €adponet Deus super illum plagas scriptas in libro isto et si quis deminuerit de verbis libri prophetiae €huius €auferet Deus partem eius de ligno vitae €et de civitate sancta et de his quae scripta sunt in libro isto dicit qui testimonium perhibet istorum €etiam venio cito amen veni Domine Iesu gratia Domini nostri Iesu Christi cum omnibus àï‚ÐòÍáîÿ‘Domine Deus omnipotens patrum nostrorum €Abraham Isaac et Iacob et semini eorum iusto qui fecisti caelum et terram cum omni ornatu eorum qui signasti mare verbo praecepti tui €qui conclusisti abyssum €et signasti terribili et laudabili nomini tuo quod omnes pavent €et tremunt a vultu virtutis tuae et insustentabilis ira super peccatores comminationis tuae inmensa vero et investigabilis misericordia promissionis tuae quoniam tu es Dominus altissimus super omnem terram €longanimis et multum misericors €et paenitens super malitias hominum €tu autem Domine secundum bonitatem tuam €promisisti paenitentiam remissionis peccatorum et tu Deus iustorum €non posuisti paenitentiam iustis Abraham Isaac et Iacob €his qui tibi non peccaverunt quoniam peccavi super numerum harenae maris €multiplicatae sunt iniquitates meae incurvatus sum multo vinculo ferri €et non est respiratio mihi €quia excitavi iracundiam tuam et malum coram te feci €statuens abominationes et multiplicans offensiones et nunc flecto genua cordis mei þï€Öõìçáôåÿï°·µÿï‚ÐòÍáîÿ˜‹‚precans ad te bonitatem Domine peccavi Domine peccavi et iniquitatem meam €agnosco peto rogans te Domine remitte mihi €remitte mihi ne simul perdas me cum iniquitatibus meis €neque in aeternum reserves mala mihi quia indignum salvabis me secundum magnam misericordiam tuam et laudabo te semper omnibus diebus vitae meae €quoniam te laudat omnis virtus caelorum €et tibi est gloria in saecula saeculorum amen à¨³©Åóäòÿ¡et egit Iosias pascha in Hierosolymis €Domino suo €et immolavit phase quartadecima luna primi mensis statuens sacerdotes per vices €stolas amictos in templo Domini et dixit Levitis sacris servis Israhel ut sanctificarent se Domino €in positione Domini sanctam arcam in €domo €quam aedificavit Salomon filius David rex non erit vobis tollere super umeros eam €et nunc deservite Domino nostro €et curam agite gentis illius Israhel €et parate secundum pagos et tribus nostras secundum scripturam David regis Israhel €et secundum magnificentiam Salomonis filii eius €et omnes in templo €et secundum particulam principatus paternam vestram eorum Levitarum €qui stant in conspectu fratrum vestrorum filiorum Israhel immolate pascha et sacrificia parate fratribus vestris €et facite secundum praeceptum Domini quod datum est Moysi et donavit Iosias in plebem quae inventa est €oves agnorum et hedorum et caprarum €triginta milia €vitulos tria milia haec de regalibus data sunt secundum promissionem €populo et sacerdotibus in pascha et Levitis €et dedit Helchias et Zaccharias et Hellus €praepositi domus ipsis sacerdotibus €in pascha oves numero duo milia sescentas vitulos trecentos €et Iechonias et Sameas et Nathanahel frater €et Asabias et Ozihel et Ioram tribuni €dederunt Levitis in phase €oves quinque milia vitulos septingentos €et haec cum fierent €eleganter steterunt sacerdotes et Levitae €habentes azyma per tribus et secundum partes principatus patrum in conspectu populi €offerre Domino secundum ea quae in libro Moysi scripta €sunt €et sic ad diluculum et assaverunt phase igne prout oportebat €et hostias coxerunt in aeniolis et ollis cum €beneolentia et tulerunt omnibus qui erant ex plebe €et post haec paraverunt sibi et sacerdotibus sacerdotes enim offerebant hostias et adipes €usque dum finita esset hora €et Levitae paraverunt sibi et fratribus suis filiis Aaron et sacri cantores filii Asaph erant €super ordinem eorum secundum €praeceptum David €et Asaph et Zaccharias et Ieddinus qui erat €a rege et ostiarii per singulas ianuas €ita ut non praevaricaret unusquisque suum vicem €fratres enim ipsorum Levitae paraverunt illis et consummata sunt quae pertinebant ad sacrificium Domini illa die agi phase et offerri €hostias €super Domini sacrarium €secundum praeceptum regis Iosiae et egerunt filii Israhel qui inventi sunt in tempore illo €phase et diem festum azymorum per dies septem et non est celebratum phase tale in Israhel €a temporibus Samuhel prophetae et omnes reges Israhel non celebraverunt pascha tale €quale egit Iosias et sacerdotes et Levitae €et Iudaei et omnis Israhel €qui inventi sunt in commoratione Hierosolymis octavodecimo anno regnante Iosia celebratum est phase et directa sunt opera Iosiae in conspectu Domini sui €in corde pleno metuentia et quae circa illum quidem conscripta sunt in €pristinis temporibus €de eis qui peccaverunt quique inreligiosi €fuerunt in Dominum €prae omnem gentem et regnum €et qui non quaerunt ipsum et €verba Domini super Israhel et post omnem actum hunc Iosiae €ascendit Pharao rex Aegypti €veniens bellum abicere in Charchamis super Eufraten €et exivit in obviam illi Iosias et misit rex Aegypti ad Iosiam dicens €quid mihi et tibi est rex Iudaeae non sum ad te missus a Domino €super Eufraten enim bellum meum est €et Dominus mecum est festinans €descende a facie Domini et non est Iosias reversus super currum suum €sed expugnare eum conabatur €non adtendens verbum prophetiae ex ore Domini sed constituit ad eum bellum €in campo Metedaus €et descenderunt principes ad regem Iosiam et dixit rex pueris suis €amovete me a proelio infirmatus sum enim valde €et statim amoverunt eum pueri ipsius de acie et ascendit super currum secundarium suum €et perveniens Hierosolymam vita functus est €et sepultus est in paterno sepulchro et in tota Iudaea lugebant Iosiam €et lamentabat Hieremias propheta pro Iosiam €et qui praesidebant cum uxoribus lamentabant eum €usque in hunc diem €et datum est hoc fieri semper in omne genus Israhel haec autem proscripta €in libro historiarum regum Iudaeae €et singula gesta actus Iosiae €eius gloriae et intellectus eius in lege Domini €quaeque gesta sunt ab eo et quae nunc €conscripta sunt in libro regum Israhel et Iuda et adsumentes qui erant ex gente Iechoniam filium Iosiae €constituerunt regem pro Iosia patre suo €cum esset annorum viginti trium et regnavit super Israhel mensibus tribus €et amoto eo rex Aegypti ne regnaret Hierosolymis multavit gentem argenti talenta centum €et auri talenta decem et constituit rex Aegypti regem Ioachim fratrem ipsius €regem Iudaeae et Hierusalem €et alligavit magistratus Ioachim €Zaracele fratrem suum €adprehendens reduxit Aegypto €annorum autem erat Ioachim viginti quinque €cum regnaret in terra Iudaeae et in Hierusalem €et fecit malignum in conspectu Domini post hunc autem ascendit Nabuchodonosor rex Babylonis €et alligans eum in aereo vinculo €perduxit in Babyloniam et de sacris vasis Domini €accepit Nabuchodonosor €et tulit et consecravit in templo suo in Babylonia nam de inmunditia illius et inreligiositate €scriptum est in libro temporum regum et regnavit Ioachim filius ipsius pro eo €cum autem constitutus esset €erat annorum octo regnavit autem menses tres et dies decem in Hierusalem €et fecit malignum in conspectu Domini et post annum mittens Nabuchodonosor €transmigravit eum in Babyloniam €simul cum sacris vasis Domini et constituit Sedeciam regem Iudaeae et Hierusalem €cum esset annorum viginti unius €regnavit autem annis undecim et fecit malignum in conspectu Domini €et non est veritus a verbis €quae dicta sunt ab Hieremia propheta ex ore Domini et adiuratus a rege Nabuchodonosor in nomine Domini €peierans discessit €et indurata cervice sua et corde suo €transgressus est legitima Domini Dei Israhel et duces populi et sacerdotum €multa inique gesserunt et impie egerunt €super omnes inmunditias gentium €et polluerunt templum Domini €quod sacratum erat in Hierosolymis et misit Deus patrum ipsorum €per angelum suum revocare eos €propter quod parceret illis et tabernaculo suo ipsi vero subsannabant in angelis eius €et qua die locutus est Dominus €erant inludentes prophetas eius quoadusque ad iracundiam concitatus super gentem suam €propter inreligiositates €praecepit ascendere €reges Chaldeorum hii occiderunt iuvenes illorum in gladio €in circuitu sancti templi eorum €et non pepercerunt iuveni et virgini et seni et €adulescenti eorum sed omnes traditi sunt in manus ipsorum €et omnia sacra vasa Domini magna et pusilla €et arcam Domini et regales apothecas €resumentes tulerunt in Babyloniam et incenderunt domum Domini €et demolierunt muros Hierusalem €et turres eius incenderunt in igne €et consummaverunt €et omnia honorifica eius ad nihilum redegerunt €et reliquos abduxerunt a gladio in Babylonem et erant servi illius et filii illius €usque dum regnarent Persae in repletione verbi €Domini in ore Hieremiae quousque benigne ageret terra sabbata sua €omni tempore desertionis suae sabbatizavit €in adimpletione annorum €septuaginta  regnante Cyro Persarum anno primo €in consummatione verbi Domini in ore Hieremiae suscitavit Dominus spiritum Cyri regis Persarum €et praedicavit in toto regno suo €et simul per scripturam dicens €haec dicit rex Persarum Cyrus €me constituit regem orbi terrarum Dominus Israhel €Dominus excelsus €et significavit mihi €aedificare sibi domum in Hierusalem €quae est in Iudaea si quis est ex genere vestro €sit Dominus ipsius cum eo et ascendens in Hierusalem €quae est in Iudaea €aedificet domum Domino Israhel €hic est Dominus inhabitans in quotquot ergo circa loca habitant €adiuvent eum qui sunt in loco ipsius €in auro et argento þï€Öõìçáôåÿï°·¶ÿ¨³©Åóäòÿ¢–in dationibus €cum equis et iumentis €cumque aliis quae secundum vota adponuntur €in aedem Domini quae est in Hierusalem et stantes principes tribuum pagorum Iudae et tribus Beniamin €et sacerdotes et Levitae quos excitavit Dominus €ascendere et aedificare domum Domini quae est in Hierusalem €et qui erant in circuitu eorum adiuverunt in omni argento et auro €equis et iumentis et votis quam pluribus €multi quorum sensus excitatus est et rex Cyrus protulit vasa sacra Domini €quae transtulit Nabuchodonosor €ex Hierusalem €et consecravit ea in suo idolo et proferens ea Cyrus rex Persarum €tradidit Mitridati qui erat super thesauros ipsius per hunc autem tradita sunt Salamanassaro praesidi Iudaeae horum autem is numerus €libatoria aurea mille €argentea sescenta €thyiscae argenteae triginta €fialae aureae triginta €item argenteae duo milia trecentae €et alia vasa mille omnia autem vasa aurea et argentea €quattuor milia quadringenta sexaginta novem et evacuata sunt a €Salamanassaro €simul cum his qui ex €captivitate Babyloniae €in Hierosolymam in Artaxersis autem Persarum regis temporibus €scripserunt ei de his qui inhabitabant in Iudaea et in €Hierusalem €Balsamus et Mitridatis et Sabellius €et Rathimus et Beltemus et Samelius scriba €et reliqui deservientes ei €et inhabitantes in Samaria et ceteris locis €subiectam epistulam €regi Artaxersi domine pueri tui Rathimus ab accedentibus €et Sabellius scriba €et reliqui curiae suae iudices in Coelensyriam €et Foenicen et nunc notum sit domino regi €quoniam Iudaei qui ascenderunt a vobis ad nos €venientes in Hierusalem civitatem refugam et pessimam €aedificant foros eius et statuunt muros €et templum suscitant quod si civitas ista et muri consummati fuerint €tributa non sustinebunt pendere €sed etiam regibus resistent et quia id agitur circa templum €recte habere arbitrati sumus non despicere hoc ipsum sed notum facere domino regi €ut si videbitur regi €quaeratur in libris patrum tuorum et invenies in admonitionibus scripta de his €et scies quoniam civitas ista fuit refuga €et reges et civitates concutiens et Iudaei refugae €et proelia committentes in ea ab aeterno €ob quam causam civitas ista deserta est nunc ergo notum facimus tibi rex domine €quoniam si civitas ista aedificata fuerit €et huius muri erecti fuerint €descensus tibi non erit in Coelensyriam et Foenicen tunc rescripsit rex €Rathimo qui scribebat accedentia €et Beltemo et Sabellio scribae €et ceteris constitutis et inhabitantibus in Syriam €et Foenicen et Samariam €ea quae subiecta sunt legi epistulam quam misistis mihi €praecepi ergo inquiri et inventum est €quoniam civitas illa est ab aevo regibus resistens et homines refugae et proelia in ea efficientes €et reges fortissimi erant in Hierusalem dominantes €et tributa exigentes a Coelensyria et Foenice nunc ergo praecepi prohibere homines illos aedificare €civitatem €et providere ne quid ultra haec fiant sed nec procedant in plurimum ea quae sunt malitiae €ita ut regibus molestia inportetur tunc recitatis his quae a rege Artaxerse scripta fuerant €Rathimus et Sabellius scriba et qui cum his constituti erant €iungentes festinanter venerunt in Hierusalem €cum equitatu et turba et agmine coeperunt prohibere aedificantes €et vacabant ab aedificatione templi in Hierusalem €usque secundo anno regni Darii Persarum regis  rex Darius fecit cenam magnam €omnibus vernaculis suis €et omnibus magistratibus Mediae et Persis €et omnibus purpuratis et praetoribus €et consulibus et praefectis sub illo €ab India usque Aethiopiam centum viginti septem provinciis et cum manducassent et bibissent €et satiati revertebantur €tunc Darius rex ascendit in cubiculo suo €et dormivit et expergefactus est tunc illi tres iuvenes €corporis custodes qui custodiebant corpus regis €dixerunt alter altero €dicamus unusquisque nostrum sermonem qui praecellat €et cuiuscumque apparuerit sermo sapientior alterius €dabit illi Darius rex dona magna et epinicia magna purpura cooperiri et in auro bibere et super aurum dormire €et currum aureo freno et cidarim byssinam €et torquem circa collum et secundo loco sedebit a Dario propter sapientiam suam €et cognatus Darii vocabitur tunc scribentes singuli suum verbum signaverunt €et posuerunt subtus cervical Darii regis et dixerunt €cum surrexerit rex dabunt illi scripta sua €magistratus Persidis €quoniam verbum eius sapientius est €ipsi dabitur victoria sicut scriptum est unus scripsit fortius est vinum €alius scripsit fortior est rex tertius autem scripsit fortiores sunt mulieres €super omnia autem vincit veritas et cum surrexisset rex €acceperunt scripta sua et dederunt illi et legit et mittens vocavit omnes magistratus Persarum et Medorum €et purpuratos et praetores et praefectos et sederunt in consilio €et lecta sunt scripta coram ipsis et dixit vocate adulescentes et ipsi indicabunt verba sua €et vocati sunt et introierunt et dixit illis indicate nobis de his quae scripta sunt €et coepit prior qui dixerat de fortitudine vini et dixit viri quam seducit mentem itemque regis et orfani facit mentem unam €item servi ac liberi pauperis et divitis et omnem mentem convertit in securitatem et iucunditatem €et non meminit omnem tristitiam et debitum et omnia praecordia facit honesta €et non meminit regem nec magistratum €et omnia per talenta facit loqui et non meminerunt cum biberint amicitiam nec fraternitatem €sed post non multum sumunt gladios et cum a vino merserint et surrexerint €non meminerunt quae gesserunt o viri non praecellit vinum €quod sic cogit facere €et tacuit hoc dicto  et inchoavit sequens dicere qui dixit de fortitudine regis o viri non praecellunt homines €qui terram et mare obtinent et omnia quae sunt in eis rex autem super omnia praecellit et dominatur eorum €et omne quodcumque dixerit illis faciunt et si miserit illos ad bellatores €vadunt et demoliunt montes et muros et turres iugulantur et iugulant et regis verbum non praetereunt €nam si vicerint €adferunt regi omnia quaecumque praedati fuerint semper et alia omnia €et quotquot non militant nec pugnant sed colunt terram €rursum cum fuerint metentes adferunt regi €et alter alterum cogentes adferunt tributa regi et ipse unus si dixerit occidere occidunt €dixit remittere remittunt dixit percutere percutiunt €dixit exterminare exterminant €dixit aedificare aedificant dixit excidere excidunt €dixit plantare plantant et omnis plebs et virtutes eum obaudiunt €et super haec ipse recumbit €et manducat et bibit et dormit hii autem custodiunt in circuitu eum €et non possunt ire singuli facere opera sua €sed nec indictoaudientes viri quomodo non praecellit rex €qui sic diffamatur €et tacuit €quis est ergo qui dominatur eorum nonne mulieres €genuerunt regem et omnem populum €qui dominantur mari et terrae et ex illis nati sunt €et ipsae educaverunt eos qui plantaverunt vineas €ex quibus vinum fit et ipsae faciunt stolas omnium hominum €et ipsae faciunt gloriam hominibus €et non possunt homines separari a mulieribus si congregaverint aurum et argentum et omnem rem speciosam €et viderint mulierem unam bono habitu et bona specie omnia haec relinquentes in eam intendunt €et aperto ore magis quam €aurum €et argentum et omnem rem speciosam homo suum patrem derelinquit €qui enutriit eum €et suam regionem €et ad mulierem suam coniungit se et cum muliere remittit animam €et neque patrem meminit neque matrem neque regionem et hinc oportet vos scire €quoniam mulieres dominantur vestri €nonne doletis et laboratis €et omnia mulieribus confertis et datis et accipit homo gladium suum et vadit in via €furta facere et homicidia €et mare navigare et flumina et leonem videt et in tenebris ingreditur €et cum furtum fecerit et fraudes et rapinas amabili suae adfert et iterum diligit homo suam uxorem €magis quam patrem aut matrem et multi dementes facti sunt propter suas uxores €et servi facti sunt propter illas et multi perierunt et iugulati sunt et peccaverunt propter mulieres et nunc mihi non creditis €nonne magnus est rex in potestate sua €quoniam omnes regiones verentur tangere eum videbam tamen Apemen filiam Bezacis Mirifici þï€Öõìçáôåÿï°·¶ÿ¨³©Åóäòÿ¤˜š‚concubinam regis sedentem iuxta regem ad dexteram et auferentem diadema de capite regis €et inponentem sibi €et palmis caedebat regem de sinistra manu et super haec rex aperto ore intuebatur eam €et si adriserit ei ridet blanditur ei €donec reconcilietur ei in gratiam o viri cur non mulieres €quae ista agunt et tunc rex et purpurati intuebantur alterutrum €et inchoavit loqui de veritate o viri nonne sunt mulieres €magna est terra et excelsum est caelum €et velox cursus solis €quoniam convertit in gyro caeli €et rursum revertitur in locum suum in una die nonne magnificus est qui haec facit €et veritas magna et fortior prae omnibus omnis terra veritatem invocat €caelum etiam ipsam benedicit €et omnia opera moventur et tremunt eam €et non est cum ea quicquam iniquum vinum iniquum iniquus rex iniquae mulieres €iniqui omnes filii hominum €et iniqua omnia opera illorum €et non est in ipsis veritas et in sua iniquitate peribunt et veritas manet et invalescit in aeternum €et vivit et obtinet in saecula saeculorum nec est apud eam accipere personas neque differentias €sed quae iusta sunt facit omnibus iniustis ac malignis €et omnes benignantur in operibus eius et non est in iudicio eius iniquum €eique €et omnis populus clamaverunt et dixerunt €magna veritas et praevalet tunc rex ait illi €pete si quid vis amplius quam quae scripta sunt et dabo tibi €secundum quod inventus es sapientior proximis €et proximus mihi sedebis et cognatus meus vocaberis tunc ait regi €memor esto voti quod vovisti aedificare Hierusalem €in die qua regnum accepisti et omnia vasa quae accepta sunt ex Hierusalem remittere €quae separavit Cyrus quando mactavit Babyloniam €et vovit remittere ea ibi et tu vovisti aedificare templum quod incenderunt Idumei €quando exterminata est Iudaea a Chaldeis et nunc hoc est quod postulo a te domine rex €et quod peto €et haec est maiestas a te quam postulo €ut facias votum quod vovisti Regi caeli ex ore tuo tunc surgens Darius rex osculatus est illum €et scripsit ei epistulas €ad omnes dispensatores et praefectos et purpuratos €ut deducerent eum €et eos qui cum illo erant omnes ascendentes aedificare Hierusalem et omnibus praefectis €qui erant in Coelensyria et Foenice et €Libano €scripsit epistulas ut transveherent ligna cedrina €a Libano in Hierusalem €et ut aedificarent cum eis civitatem et scripsit omnibus Iudaeis €qui ascendebant a regno in Iudaeam pro libertate €omnem potentem et magistratum et praefectum €non supervenire ad ianuas ipsorum et omnem regionem quam obtinuerant esse inmunem eis €et Idumei relinquant castella quae obtinent Iudaeorum et in structuram templi dari per singulos annos €talenta viginti €usque dum peraedificaretur et super sacrarium holocaustomata ustilari €cotidie €sicut habent praeceptum €alia talenta decem offerre a Babylonia condere €civitatem ut esset libertas €tam ipsis quam filiis eorum €et omnibus sacerdotibus qui procedunt scripsit autem et quantitatem et sacram stolam €qua deservirent in ea et Levitis scripsit dari praebita €usque in diem qua consummabitur domus et Hierusalem extruetur et omnibus custodientibus civitatem €scripsit dari eis sortes et stipendia et dimisit omnia vasa quae separaverat Cyrus a Babylonia €et omnia quaecumque dixit Cyrus fieri €etiam ipse praecepit fieri €et mitti Hierusalem et cum processisset ille adulescens €elevans faciem in caelum et in Hierusalem €benedixit Regem caeli et dixit €abs te est victoria et abs te est sapientia et claritas €et ego tuus servus sum benedictus es qui dedisti mihi sapientiam €et tibi confiteor Domine patrum €nostrorum et accepit epistulas et profectus est in Babyloniam €et venit et nuntiavit fratribus suis omnibus €qui fuerunt in Babylonia et benedixerunt Deum patrum suorum €quoniam dedit illis remissionem et refrigerium ut ascenderent et aedificarent Hierusalem et templum €ubi nominatum est nomen eius in ipso €et exultabant cum musicis et laetitia €diebus septem  post haec autem electi sunt ut ascenderent €principes pagorum domus per tribus €suas €et uxores illorum et filii et filiae eorum €et servi et ancillae ipsorum et pecora illorum et Darius misit una cum eis equites mille €donec deducerent eos in Hierusalem cum pace €et cum musicis et cum tympanis et tibiis et omnes fratres eorum erant ludentes €et fecit eos ascendere simul cum illis et haec sunt nomina virorum qui ascenderunt per pagos suos €in tribus et in partem principatus ipsorum sacerdotes filii Finees filii Aaron €Iesus filius Iosedech €Ioachim filius Zorobabel illius €Salathihel €de domo David ex progenie Phares tribu autem Iuda qui locutus est sub Dario rege Persarum sermones mirificos €in secundo anno regni ipsius mense nisan primo sunt autem hii qui ex Iudaea ascenderunt €de captivitate transmigrationis €quos transmigravit Nabuchodonosor rex Babyloniae in €Babyloniam €et reversus est in Hierusalem et reliquam partem Iudaeae €unusquisque in suam civitatem €qui venerunt cum Zorobabel et Iesu €Neemia Sareo Reselimeo €Emmanio Mardocheo Beelsuro €Mepsato Thorolio Roebo Mauna €de principibus eorum et numerus ab gentilibus eorum et praepositi €eorum €filii Phares duo milia centum septuaginta duo filii Ares tria milia quinquaginta septem filii Femo centum quadraginta duo €in filiis Iesu et Ioab duo milia trecenti duo filii Demu duo milia quadringenti septuaginta €filii Chorab mille ducenti quinque €filii Baniae sescenti sexaginta octo €filii Bebet quadringenti tres €filii Arcad quadringenti viginti septem filii Can triginta septem €filii Zoroar duo milia sexaginta sex €filii Adinu quadringenti sexaginta unus filii Azerectis centum octo €filii Ciaso et Zetas centum septem €filii Azoro quadringenti triginta novem filii Ebdarbone mille centum triginta duo €filii Ananiae centum triginta €filii Asom filii Marsar trecenti viginti duo filii Gebbarus nonaginta quinque €filii Sepolemon centum viginti tres filii ec Nepopas quinquaginta quinque €filii ec Banatus centum quinquaginta octo €filii ec Betamos centum triginta duo filii ec Cartapatros €qui Enocadies et Modiae quadringenti viginti duo €qui ex Gramas et Gabes mille centum €viginti unus qui ex Machaloth centum viginti duo €qui ex Basellon et Ceagge sexaginta quinque €qui ex Bastoro centum viginti duo qui ex Betonobes quinquaginta quinque €filii Liptis centum quinquaginta quinque €filii Labomu trecenti quinquaginta septem filii Sioen trecenti septuaginta €filii Saudon et Diomus trecenti €septuaginta octo filii Ericus duo milia centum quadraginta quinque €filii Anaas trecenti septuaginta €sacerdotes filii Ieddus filii Ieu inter filios Eliasib octingenti €septuaginta duo filii Emmerus ducenti quinquaginta duo filii Fasuru trecenti quinquaginta €septem €filii Caree ducenti decem septem Levitae €filii Iesu in Caduhel et Banus et Serebias et Edias €septuaginta quattuor €omnis numerus a duodecim annis €triginta milia quadringenti sexaginta duo filii et filiae et uxores €omnis conputatio quadraginta milia ducenti quadraginta duo filii sacerdotes qui psallebant in templo €filii Asaph centum viginti octo ostiarii filii Esmemu filii Ater €filii Amon filii Accub Atopa filii Tobi €omnes centum triginta novem sacerdotes servientes in templo €filii Sel filii Gasipa filii Tabloth €filii Cariae filii Suu filii Hellu €filii Labana filii Acmata €filii Acub filii Uta filii Ceta filii Aggab filii Obai €filii Anan filii Cavua filii Geddu filii Au filii Radiu filii Desanum €filii Necoba filii Caseba filii Gaze €filii Oziu filii Finoe €filii Atrem filii Basten €filii Asiana filii Manei filii Nafisim filii Accufu €filii Agifa filii Ariu €filii Faricin filii Fasalom filii Meedda filii Fusa filii Chared filii Barchus €filii Sarea €filii Toesi filii Nasit €filii Agifa filii Pedon Salomon filii eius €filii Asoffot filii Farida filii Celi €filii Dedon filii Geddahel filii Sefegi filii Aggia filii Facaret €filii Sabatham filii Saronet €filii Malsic filii Ame filii Safiu €filii Addus filii Suba €filii Aeirra filii Rabocis €filii Safat filii Malmon omnes sacro servientes et pueri Salomonis quadringenti €octoginta duo hii sunt filii qui ascenderunt a Thermeleth et Thelarsas þï€Öõìçáôåÿï°·¶ÿ¨³©Åóäòÿ¥˜¤‚princeps eorum Carmellan et Chareth non poterant edicere €quemadmodum sint ex Israhel €filii Dalaru filii Tubam €filii Necoda €et ex sacerdotibus qui fungebantur sacerdotio €et non sunt inventi €filii Obia filii Achisos filii Addiu €qui accepit Umin uxorem ex filiabus Fargeleu et vocati sunt nomine eius €et horum quaesita est generis scriptura in pedatura €et non est inventa €et prohibiti sunt sacerdotio fungi et dixit illis Neemias in ostensionem et veritatem omnis autem Israhel erant a duodecim annorum €exceptis servis et ancillis €quadraginta duo milia trecenti sexaginta servi horum et ancillae septem milia trecenti triginta septem €cantores et cantatrices cameli quadringenti triginta quinque €equi septem milia triginta sex €muli ducenti quadraginta quinque €subiugalia quinque milia quingenti viginti quinque et de praepositis ipsis per pagos €dum venirent in templum Dei quod erat in Hierusalem €vovere suscitare templum in loco suo €secundum suam virtutem et dare in templum thesaurarium operum €sacrum decem milia €et stolas sacerdotales centum et inhabitaverunt sacerdotes et Levitae €et qui exierant ex plebe €in Hierusalem et in regione €et sacri cantores et ostiarii et omnis Israhel in regionibus suis instante autem septimo mense €cumque essent filii Israhel unusquisque in suis rebus €convenerunt unianimes in atrium €quod erat ante ianuam orientalem et stantes Iesus filius Iosedech et fratres eius sacerdotes €et Zorobabel filius Salathihel et huius fratres €paraverunt altare ut offerrent super illud holocaustomata €secundum quae hominis Dei €praescripta sunt et convenerunt ipsis ex aliis nationibus terrae €et erexerunt sacrarium in loco suo omnes gentes terrae €et offerebant hostias et holocaustomata Domino matutina et egerunt scenophegiam et diem sollemnem €sicuti praeceptum est in lege €et sacrificia cotidie sicut oportebat et post haec oblationes instantiae €et hostias sabbatorum et neomeniarum €et dierum sollemnium omnium sanctificatorum et quotquot vovebant Domino €a neomenia septimi mensis coeperunt offerre hostias Deo €et templum Domini nondum erat aedificatum et dederunt pecuniam lapidariis et fabris €et potum et pabula cum gaudio Sidoniis et Tyriis €ut transveherent illis de Libano trabes cedrinas €in Ioppe portum €secundum decretum quod scriptum erat eis a Cyro Persarum rege et in secundo anno venientes in templum Dei in Hierusalem €mense secundo inchoavit Zorobabel filius Salathihel €et Iesus filius Iosedech €et fratres ipsorum et sacerdotes et Levitae €et omnes qui advenerant de captivitate in Hierusalem et fundaverunt templum Dei €novilunio secundi mensis secundi anni €cum venissent in Iudaeam et Hierusalem et statuerunt Levitas a viginti annis super opera Domini €et stetit Iesus et filius eius et fratres €omnes Levitae conspirantes et exsecutores legis €et facientes opera in domo Domini €et fabricaverunt aedificantes templum Dei quod fabricabant et steterunt sacerdotes habentes stolas cum tubis €et Levitae filii Asaph habentes cymbala conlaudantes Dominum et benedicentes €secundum David regem Israhel et cantabant canticum Domino €quoniam dulcedo eius et honor in saecula super omnem Israhel et omnis populus tuba cecinerunt €et proclamaverunt voce magna conlaudantes Dominum €in suscitatione domus Domini et venerunt ex sacerdotibus et Levitis €et praesidentibus secundum pagos senioribus €qui viderant pristinam domum et ad huius aedificationem cum clamore et planctu magno €et multi cum tubis et gaudio magno in tantum ut populus non audiret tubas €propter planctum populi €turba enim erat tubis canens €magnifice €ita ut longe audiretur et audierunt inimici tribus Iudae et Beniamin €et venerunt scire quae esset vox tubarum et cognoverunt quoniam qui erant ex captivitate €aedificant templum Domino Deo Israhel et accedentes ad Zorobabel et Iesum et praepositos pagorum €dixerunt eis aedificabimus una vobiscum similiter enim vobiscum audimus Dominum €nostrum €et ipsi incendimus €a diebus Asbasareth regis Assyriorum €qui transmigravit nos istinc et dixit illis Zorobabel et Iesus et principes pagorum Israhel non est vobis et nobis €aedificare domum Domini Dei nostri €nos enim soli aedificabimus Domino Israhel €secundum ea quae praecepit nobis Cyrus rex Persarum gentes autem terrae incubantes his qui sunt in Iudaea €et devastantes opus aedificationis €et insidias et populos adducentes prohibebant eos aedificare et adgressuras exercentes inpedierunt ne consummaretur aedificium €omni tempore vitae regis Cyri €et protraxerunt structuram per biennium usque ad Darii regnum  in secundo autem anno regni Darii €prophetavit Aggeus et Zaccharias filius Addin prophetae €apud Iudaeam et in Hierusalem €in nomine Domini Dei Israhel super eos tunc stans Zorobabel filius Salathihel et Iesus filius Iosedech €inchoaverunt aedificare domum Domini quae est in Hierusalem cum adessent eis prophetae Domini et adiuvarent eos €in ipso tempore venit ad illos €Sisennes subregulus Syriae et Foenicis €et Satrabozanes et sodales eius et dixerunt eis €quo praecipiente vobis domum hanc aedificatis €et tectum istud et alia omnia perficitis €et qui sunt structores qui haec aedificant et habuerunt gratiam visitationis factae €super eos qui erant ex captivitate a Domino seniores Iudaeorum et non sunt inpediti aedificare €donec significaretur Dario de omnibus istis et responsum acciperetur exemplum epistulae quam miserunt Dario €Sisennes subregulus Syriae et Foenicis €et Satrabozanes et sodales eius in Syria et Foenice praesides €regi Dario salutem omnia nota sint domino nostro regi €quia cum advenissemus in regionem Iudaeae €et introissemus in Hierusalem €invenimus Iudaeos aedificantes domum Domini €Dei magnam et templum ex lapidibus politis magnis €et pretiosis materiis in parietibus et opera illa instanter fieri €et suffragare et prosperare in manibus eorum €et in omni gloria quam diligentissime perfici eos €ut notum faceremus tibi homines et praepositos €et nominum scripturam praepositorum postulavimus illos at illi responderunt nobis dicentes €nos sumus servi Domini qui fecit caelum et terram et aedificabatur haec domus ante istos annos multos €a rege Israhel magno et fortissimo €et consummata est et quoniam patres nostri exacerbantes erant €peccaverunt in Dominum Israhel €tradidit eos in manus Nabuchodonosor €regis Babyloniae regis Chaldeorum et domum istam demolientes incenderunt €et populum captivum duxerunt in Babyloniam in primo autem anno €regnante Cyro in regione Babyloniae €scripsit Cyrus rex domum hanc aedificare et illa sacra vasa aurea et argentea €quae extulerat Nabuchodonosor de domo quae est in Hierusalem €et consecraverat ea in suo templo €rursus protulit ea Cyrus rex de templo quod erat in Babylonia €et tradita sunt Zorobabel et Salamanassaro subregulo et praeceptum est eis ut ferrent haec vasa €et reponerent in templo quod erat in Hierusalem €et templum ipsum Domini aedificare in €loco suo tunc Salamanassarus subiecit fundamenta domus Domini €quae est in Hierusalem €et exinde usque nunc aedificatur et non accepit consummationem nunc ergo si hoc iudicatur rex €perquiratur in regalibus bibliothecis Cyri regis €quae sunt in Babylonia et si inventum fuerit €consilio Cyri regis coeptam esse structuram domus Domini €quae est in Hierusalem €et iudicabitur a domino rege nostro €scribat de his nobis tunc rex Darius praecepit inquiri in bibliothecis €quae erant in Babylonia €et inventus est in Ecbathanis €oppido quod est in Media adsiduo cuius altitudo sit cubitorum sexaginta €et latitudo cubitorum sexaginta €quadratum lapidibus politis tribus €et meniano ligneo eiusdem regionis et meniano uno novo €et inpendia dari de domo Cyri regis et sacra vasa domus Domini tam aurea quam argentea €quae extulit Nabuchodonosor de domo quae erat in Hierusalem in €Babyloniam €restitui in domum quae est in Hierusalem €ubi erant posita ut ponantur illic et praecepit curam agere Sisennem subregulum Syriae et Foenices €et Satrabozanen et sodales eius €et qui ordinati erant in Syria et Foenice praesides €ut abstinerent se ab eodem loco €sinere autem puerum Domini Zorobabel þï€Öõìçáôåÿï°·¶ÿ¨³©Åóäòÿ¦˜˜†et subregulum Iudaeae et seniores Iudaeorum €domum Domini illam aedificare eodem loco et ego quoque praecepi in totum aedificare €et prospici ut adiuvent eos €qui sunt ex captivitate Iudaeorum €donec consummetur templum aedis Domini et ab exactione tributorum Syriae Coeles €et Foenicis €diligenter quantitatem dari his hominibus ad sacrificium Domini €Zorobabel praefecto ad tauros et arietes et agnos €similiter autem et frumentum et sal et vinum et oleum €instanter per singulos annos €prout sacerdotes qui sunt in Hierusalem dictaverunt consumi cotidie €sine ulla dilatione ut offerantur libationes Deo summo pro rege et pueris eius €et orent pro ipsorum vita et denuntietur €ut quicumque transgressi fuerint aliquid ex his quae scripta sunt aut €spreverint €accipiatur lignum de suis propriis et super hoc suspendantur €et bona ipsorum regi adscribantur propterea et Dominus cuius nomen invocatum est ibi €exterminet omnem regem et gentem qui manum suam extenderit €prohibere aut male tractare domum Domini illam €quae est in Hierusalem ego Darius rex decrevi quam diligentissime secundum haec fieri  tunc Sisennes subregulus Coelensyriae et Foenicen €et Satrabozanes et sodales eius €obsecuti his quae a Dario rege decreta erant insistebant sacrosanctis operibus diligentissime €cooperantes €Syriae et prosperata sunt sacrosancta opera €prophetantibus Aggeo et Zaccharia prophetis et consummaverunt ea €per praeceptum Domini Dei Israhel €et ex Cyri et Darii et Artaxersis regis €Persarum et consummata est domus sancta €usque ad tertiam et vicesimam diem mensis adar €sexto anno Darii regis et fecerunt filii Israhel et sacerdotes et Levitae €et ceteri qui erant ex captivitate qui adpositi sunt €secundum ea quae scripta sunt in libro Moysi et obtulerunt in dedicatione templi Domini €tauros centum arietes ducentos agnos quadringentos et hedos pro peccatis universi Israhel duodecim €secundum numerum tribuum Israhel et steterunt sacerdotes et Levitae amicti stolis per tribus €super opera Domini Dei Israhel secundum librum Moysi €et ostiarii per singulas ianuas et egerunt filii Israhel cum his qui erant ex captivitate illud phase €quartadecima luna mensis primi €quando sanctificati sunt sacerdotes et Levitae et omnes filii captivitatis non sunt simul sanctificati €quia Levitae simul omnes sanctificati sunt et immolaverunt phase universis filiis €captivitatis €et fratribus suis sacerdotibus et sibimet ipsis et manducaverunt filii Israhel qui erant ex captivitate €omnes qui recesserant ab omnibus execrationibus €gentium terrae €quaerentes Dominum et celebraverunt diem festum azymorum septem diebus €epulantes in conspectu Domini quoniam convertit consilium regis Assyriorum in eis €confortare manus eorum ad opera manus Domini Dei Israhel  et post hunc filii Boccae filii Abisaei €filii Finees filii Eleazari filii Aaron primi sacerdotis hic Ezras ascendit de Babylonia €cum esset scriba et ingeniosus in lege Moysi €quae data est a Domino et facere et dedit ei rex gloriam €quod invenisset gratiam in omni dignitate et desiderio in conspectu eius et ascenderunt simul cum ipso ex filiis Israhel €et sacerdotibus et Levitis et sacris cantoribus templi €et ostiariis et servis templi in Hierusalem anno septimo regnante Artaxerse in quinto mense €hic annus septimus est regni €exeuntes enim de Babylonia novilunio quinti mensis venerunt Hierosolymam €iuxta praebitam prosperitatem itineris a Domino ipso €in his enim Ezras magnam disciplinam obtinebat €ne praetermitteret quicquam eorum €quae essent ex lege Domini et praeceptis €et accedentes autem qui scribebant scripta Artaxersis regis €tradiderunt scriptum quod obvenerat ab Artaxerse rege €ad Ezram sacerdotem et lectorem legis Domini €cuius est exemplum subiectum rex Artaxerses Ezrae sacerdoti et lectori legis Domini salutem humaniora ego iudicans etiam beneficiis €praecepi eos qui desiderant ex gente Iudaeorum sua sponte €et ex sacerdotibus et Levitis qui sunt in regno meo €comitari tecum in Hierusalem si qui ergo cupiunt ire tecum conveniant et proficiscantur €sicut placuit mihi et septem amicis meis consiliariis ut visitent ea quae aguntur secundum Iudaeam et Hierusalem €observantes sicut habes in lege Domini et ferant munera Domino Israhel quae vovi ego et amici €Hierusalem €et omne aurum et argentum €quod inventum fuerit in regione Babyloniae €Domino in Hierusalem cum illo quod donatum est pro ipsa gente €in templum Domini eorum quod est in Hierusalem €ut colligatur hoc aurum et argentum €ad tauros et arietes et agnos et hedos €et quae his sunt congruentia ut offerant hostias Domino super altare Domini ipsorum €quod est in Hierusalem et omnia quaecumque volueris cum fratribus tuis facere auro et argento €perfice pro voluntate €secundum praeceptum Domini Dei tui et sacrosancta vasa quae data sunt tibi €ad opera domus Domini Dei tui €qui est in Hierusalem €et cetera quaecumque tibi subvenerint €ad operam templi Dei tui €dabis de regali gazofilacio ˜’et ego quidem rex Artaxerses €praecepi custodibus thesaurorum Syriae et Foenicis €ut quaecumque scripserit Ezras sacerdos €et lector legis Domini excelsi €diligenter detur ei usque ad argenti talenta centum €similiter autem et usque ad €frumenti modios centum et vini amphoras centum €et alia quaecumque abundant sine taxatione omnia secundum Dei legem fiant Deo altissimo €ne qua forte exsurgat ira €in regno regis et filiorum eius vobis autem dicitur ut omnibus sacerdotibus et Levitis €et sacris cantoribus templi et ianitoribus €et servis templi et scribis templi huius nullum tributum neque ulla alia indictio inrogetur €nec habeat quisque potestatem obicere eis quicquam tu autem Ezras €secundum sapientiam Dei constitue iudices et arbitros €in tota Syria et Foenice €et omnes qui legem Dei tui noverunt €docebis €ut quotquot transgressi fuerint legem €diligenter plectantur sive morte sive cruciatu €sive etiam pecuniae multatione vel abductione et dixit Ezras scriba €benedictus Dominus patrum meorum €qui dedit haec in cor regis €clarificare domum suam quae est in Hierusalem et me honorificavit in conspectu regis et consiliariorum €et amicorum eius et purpuratorum eius et ego constans animo factus sum €secundum opitulationem Domini Dei mei €et congregavi ex Israhel viros ut simul ascenderent mecum et hii sunt praepositi secundum suas patrias €et principatus portionales eorum €qui mecum ascenderunt de Babylonia in regno Artaxersis regis ex filiis Phares Gersomus €ex filiis Iemarut Amielus €filiorum David Attus filius Seceliae ex filiis Phares Zaccharias €et cum eo reversi sunt viri centum quinquaginta ex filiis ductoris Moab Ilionas Zaraei €et cum ipso viri ducenti ex filiis Zathues Iechonias Zetheeli €et cum ipso viri ducenti €ex filiis Addeni filius Ionathae €et cum ipso viri ducenti quinquaginta ex filiis Olam Aesias Gotholiae €et cum ipso viri septuaginta ex filiis Safatiae Zarias Micheli €et cum ipso viri octoginta ex filiis Iob Abdias Iezeli et cum ipso viri ducenti duodecim ex filiis Baniae Salimoth filius Iosaphiae €et cum ipso viri centum sexaginta ex filiis Beer Zaccharias Bebei €et cum ipso viri ducenti octo ex filiis Asath Iochannes €Acariae €et cum ipso viri centum decem ex filiis Adonicam ipsis postremis et haec sunt nomina eorum €Elifalam filius Iebel et Sameas €et cum ipso viri septuaginta €ex filiis Baneae filius Zaccuri €et cum ipso viri septuaginta et congregavi eos ad fluvium qui dicitur Thia €et metati illic sumus triduo €et recognovi eos et ex filiis sacerdotum et Levitarum non inveni illic et misi ad Eleazarum et Eccelom et Masman €et Maloban et Enaatam et Sameam et Ioribum €Natham Ennagan Zacchariam et Mosolamun €ipsos ductores et peritos et dixi eis ut venirent ad Luddeum ductorem €qui erat apud locum gazofilacii et mandavi eis ut dicerent Luddeo et fratribus eius €et illis qui erant in gazofilacio €ut mitterent nobis eos qui sacerdotio fungerentur €in domo Domini Dei nostri et adduxerunt nobis secundum manum validam Domini Dei nostri €viros peritos ex filiis Moolli filii Levi filii Israhel €Sebebian et filios et fratres qui erant decem et octo þï€Öõìçáôåÿï°·¶ÿ¨³©Åóäòÿ¨ˆ˜®Asbian et Annun ex filiis filiorum Chananei €et filii eorum viri viginti et ex his qui in templo serviebant €quos dedit David et ipsi principes ad operationem Levitis €templo servientium ducenti viginti €omnium nomina significata sunt in scripturis et vovi illic ieiunium iuvenibus €in conspectu Domini Dei nostri €ut quaererem ab eo bonum iter nobis €et qui nobiscum erant ex filiis et pecoribus propter insidias erubui enim petere regem pedites et equites in comitatu €tutelae gratia contra adversarios nostros diximus enim regi quoniam virtus Domini erit cum eis €qui inquirunt eum in omni affectu et iterum deprecati sumus Dominum Deum nostrum secundum haec €quem et propitium habuimus €et conpotes facti sumus Domini nostri et separavi ex plebis praepositis et sacerdotibus templi viros duodecim €et Sedebian et Asamian €et cum eis ex fratribus eorum viros decem et adpendi eis argentum et aurum €et vasa sacerdotalia domus Domini Dei nostri €quae donaverat rex et consiliarii eius et principes et omnis Israhel et cum adpendissem tradidi argenti talenta centum quinquaginta €et vasa argentea talentorum centum et auri talenta centum et vasorum aureorum species viginti €et vasa aerea de bono aeramento splendentia duodecim €auri speciem reddentia et dixi eis et vos sancti estis Domino €et vasa quae sunt sancta €et aurum et argentum votum est Domino Deo patrum nostrorum vigilate et custodite donec tradatis ex Dei nostri et hii qui susceperunt sacerdotes et Levitae €aurum et argentum et vasa quae erant €in Hierusalem intulerunt in templum Domini et promovimus a fluvio Thia die duodecima mensis primi €usquequo introivimus in Hierusalem €secundum potentem manum Domini Dei nostri €quae super nos erat €et liberavit nos ab omnibus inimicis nostris €et venimus in Hierusalem et cum factus fuisset tertius dies €quarta autem die ponderatum aurum et argentum traditum est €in domo Domini Dei nostri Marimoth filio Iori sacerdoti et cum ipso erat Eleazar filius Finees €et erant cum ipsis Iosabdus filius Iesu €et Moedias Banni filius Levitae €ad numerum et ad pondus universa et scriptum est pondus ipsorum eadem hora qui autem venerunt ex captivitate €obtulerunt sacrificium Domini Israhel €tauros duodecim pro omni Israhel €arietes octoginta sex agnos septuaginta duos €hircos pro peccato duodecim €et pro salute vaccas duodecim €omnia sacrificium Domini €et relegerunt praecepta regis regalibus dispensatoribus €et subregulis Coelensyriae et Foenicis €et honorificaverunt gentem et templum Domini et consummatis his accesserunt ad me praepositi dicentes €non segregaverunt genus Israhel et principes et sacerdotes et Levitae et alienigenae gentes et nationes terrae inmunditias suas €a Chananeis et Hettheis et Ferezeis et Iebuseis €et Moabitis et Aegyptiis et Idumeis coniuncti enim sunt filiabus eorum et ipsi et filii eorum €et commixtum est semen sanctum alienigenis gentibus terrae €et participes erant praepositi et magistratus iniquitatis huius €ab initio ipsius rei et mox ut audivi ista €conscidi vestimenta et sacram tunicam €et lacerans capillos capitis et barbam sedi dolens et maestus et convenerunt ad me €quotquot tunc movebantur in verbo Domini Dei Israhel €me lugente super iniquitatem istam €et sedebam tristis usque ad vespertinum sacrificium et surgens a ieiunio €conscissa habens vestimenta et sacram tunicam ingeniculans €et extendens manus ad Dominum dicebam €Domine confusus sum et reveritus sum ante faciem tuam peccata enim nostra multiplicata sunt super capita nostra €et iniquitates nostrae exaltatae sunt usque ad caelum quoniam a temporibus patrum nostrorum €sumus in magno peccato usque in hunc diem et propter peccata nostra et patrum nostrorum sumus traditi €cum fratribus nostris et cum sacerdotibus nostris €regibus terrae in gladium et captivitatem et depraedationem €cum confusione usque in hodiernum diem et nunc quantum est €quod contigit nobis misericordia derelinquere nobis €radicem et nomen €in locum sanctificationis tuae detegere luminare nostrum in domo Domini Dei nostri €dare nobis cibum in tempore servitutis nostrae et cum serviremus €non sumus derelicti a Domino Deo nostro €sed constituit nos in gratia penes reges Persarum dare nobis cibum et clarificare templum Domini nostri €et aedificare deserta Sion €dare nobis stabilitatem in Iudaea et in Hierusalem et nunc quid dicemus Domine habentes haec €transgressi enim sumus praecepta tua €quae dedisti in manus puerorum tuorum prophetarum dicens €quoniam terra in quam introistis terrae €et inmunditiae illorum repleverunt eam totam €inmunditia sua et nunc filias vestras non coniungetis filiis illorum €et filias eorum non accipietis filiis vestris et non inquiretis pacem habere cum illis omni tempore €ut invalescentes manducetis optima terrae €et hereditatem distribuatis filiis vestris usque in aevum et quae contingunt nobis €omnia fiunt propter opera nostra maligna et magna peccata nostra et dedisti nobis talem radicem €et rursum reversi sumus transgredi legitima tua €uti commisceremur inmunditiae alienigenarum gentium terrae huius nonne irasceris nobis perdere nos €quoadusque non relinquatur radix et nomen nostrum Domine Deus Israhel verax es €derelicta enim est radix usque in hodiernum diem ecce nunc sumus in conspectu tuo in iniquitatibus nostris €non est enim adhuc stare ante te in his et cum adorando confiteretur Ezras flens €humi prostratus ante templum €congregati sunt ante eum ex Hierusalem turba magna valde €viri et mulieres et iuvenes et iuvenculae €fletus enim erat magnus in ipsa multitudine et cum clamasset Iechonias Ieeli ex filiis Israhel dixit Ezrae €nos in Dominum peccavimus €quod conlocavimus nobis in matrimonium mulieres alienigenas ex gentibus €terrae et nunc est super omnem Israhel €in his ergo sit iusiurandum ad Dominum €expellere omnes uxores nostras quae ex alienigenis sunt €cum filiis earum sicut tibi decretum est a maioribus secundum legem Domini €exsurgens explica ad te enim spectat hoc negotium €et nos tecum sumus €viriliter fac et exsurgens Ezras adiuravit principes sacerdotum €et Levitas et omnem Israhel €facere secundum haec €et iuraverunt  et exsurgens Ezras ab ante atrium templi €abiit in pastoforium Ionathae filii Nasibi et hospitatus illic non gustavit panem nec aquam bibit €lugens super iniquitates multitudinis et facta est praedicatio in omni Iudaea et in Hierusalem €omnibus qui erant ex captivitate €congregari et quicumque non occurrerit biduo aut triduo €diei €secundum iudicium adsidentium seniorum €tollentur facultates eius €et ipse alienus iudicabitur a multitudine captivitatis et congregati sunt omnes qui erant ex tribu Iuda et Beniamin €in tribus diebus in Hierusalem €hic mensis est nonus €vicesima €et adsedit omnis multitudo in area templi €trementes propter hiemem praesentem et exsurgens Ezras dixit illis €vos inique fecistis €conlocando vobis in matrimonium uxores alienigenas €ut adderetis ad peccata Israhel et nunc date confessionem et magnificentiam €Domino Deo patrum nostrorum et perficite voluntatem ipsius €et discedite a gentibus terrae et ab uxoribus alienigenis et clamavit omnis multitudo et dixerunt magna voce €sicut dixisti faciemus sed quoniam multitudo magna est €et tempus hiberni est €et non possumus in subdiali parte €stare €et hoc opus non est nobis unius diei neque bidui €multum in his peccavimus €stent praepositi multitudinis et omnes qui nobiscum inhabitant €et quotquot habent apud se uxores alienigenas et ex omni loco presbyteri €et iudices €usquequo solvant iram Domini negotii huius Ionatha autem filius Ezeli et Ozias Thochani €susceperunt secundum haec €et Bosoramus et Levis et Sabbatheus €simul cooperati sunt cum illis et fecerunt secundum haec omnia €universi qui erant ex captivitate et elegit sibi viros Ezras sacerdos €principes magnos de patribus eorum secundum nomina €et consederunt novilunio mensis decimi €examinare negotium istud et determinatum est de viris qui habebant uxores alienigenas €usque ad neomenia primi mensis et inventi sunt ex sacerdotibus commixti €qui habebant alienigenas uxores ex filiis Iesu filii Iosedech et fratribus eius þï€Öõìçáôåÿï°·¶ÿ¨³©Åóäòÿ¨‰˜‘‚Maseas et Eliezerus et Ioribus et Ioadeus et iniecerunt manus €ut expellerent uxores suas €et ad litandum in exoratione arietem pro ignorantia sua et ex filiis Emmeri €Masseas et Esses et Ieel et Azarias et ex filiis Fosor Elionia Assias €Ismahelus et Nathanaelus Ioceddeus et Talsas et ex Levitis Iozabdus et Semeis et Colius €et Calitas et Fatheas et Coluas et Elionas ex sacris cantoribus Eliasubus Zaccurus ex ostiariis Sallumus et Tolbanes et ex Israhel €ex filiis Foroos Ieremias €et Ieddias et Melchias et Mielus €et Eleazarus et Iemmebias et Baninas et ex filiis Iolam Mamthanias €et Zaccharias Iezrelus et Iobdius et Herimoth et Helias et ex filiis Zathom Eliadas et Eliasimus €et Othias et Larimoth et Zabdus et Zebedias et ex filiis Bebe Iohannes et Ananias €et Zabdias et Emethis et ex filiis Banni Olamus et Malluchus €et Ieddaeus et Iasub et Asubus et Hierimoth et ex filiis Addin Naathus et Moosias et Calchurus et Raanas €et Baseas Mathathias et Beseel et Bonnus et Manasses et ex filiis Nuae Noneas et Aseas et Melchias €et Sameas et Simon Beniamin et Malchus et Marras et ex filiis Asom Carianeus €Mathathias et Bannus et Elifalat et Manasses et Semei et ex filiis Banni Ieremias et Moodias et Abramus €et Ioel et Baneas et Pelias et Ionas et Marimoth et Eliasib €et Mathaneus et Eliasis et Zorisas et Diaelus €et Samedius et Sambris et Iosephus et ex filiis Nobaei Idaelus et Mathathias €et Sabadus et Zetheda Sednu et Iessei Baneas omnes isti coniunxerunt sibi uxores alienigenas €et dimiserunt eas cum filiis et inhabitaverunt sacerdotes et Levitae et qui erant ex Israhel €in Hierusalem et in tota regione una €novilunio mensis septimi €et erant filii Israhel in commorationibus suis et congregata est omnis multitudo simul €in aream quae est ab oriente portae sacrae et dixerunt Ezrae pontifici et lectori ut adferret legem Moysi €quae tradita est a Domino Deo Israhel et adtulit Ezras pontifex legem omni multitudini eorum €a viro usque ad mulierem et omnibus sacerdotibus €audire legem novilunio mensis septimi et legebat in area quae est ante sacram portam templi €a prima luce usque ad vesperam €coram viris et mulieribus €et dederunt omnes sensum ad legem et stetit Ezras sacerdos et lector legis super ligneum tribunal €quod fabricatum erat et steterunt ad eum Mathathias Samus €Ananias Azarias Urias Ezechias et Balsamus ad dexteram et ad sinistram Faldeus Misael Malachias €Abustassabus Nabadias et Zaccharias et adsumpsit Ezras librum coram omni multitudine €praesidebat enim in gloria in conspectu omnium et cum absolvisset legem omnes recti steterunt €et benedixit Ezras Dominum Deum altissimum €Deum Sabaoth omnipotentem et respondit omnis populus amen €et elevatis susum manibus €procidentes in terram adoraverunt Dominum Iesus et Banaeus et Sarabias et Iadinus €et Accubus et Sabbateus et Calites et Azarias et Ioradus €et Ananias et Filias Levitae qui docebant legem Domini €et in multitudine legebant legem Domini €et praeferebant singuli eos qui intellegebant lectionem et dixit Attarates Ezrae pontifici et lectori €et Levitis qui docebant multitudinem dicens €dies hic est sanctus Domino €et omnes flebant cum audissent legem digressi ergo manducate pinguissima quaeque €et bibite dulcissima quaeque €et mittite munera his qui non habent sanctus est enim dies Domini €et nolite maesti esse Dominus enim clarificavit vos et Levitae denuntiabant in publico omnibus dicentes €dies hic sanctus est nolite maesti esse et abierunt omnes manducare et bibere et epulari €et dare munera his qui non habent ut epulentur €magnifice enim sunt exaltati verbis quibus edocti sunt et congregati sunt universi in Hierusalem €celebrare laetitiam secundum testamentum Domini Dei Israhel àï‚´Åúòá¯Åóäòÿ¡liber Ezrae prophetae filii Sarei filii Azarei €filii Helchiae filii Salame filii Sadoch filii Acitob filii Achiae filii Finees filii Heli filii Ameriae €filii Aziei filii Marimoth filii Arna filii Oziae €filii Borith filii Abissei filii Finees filii Eleazar filii Aaron ex tribu Levi €qui fuit captivus in regione Medorum €in regno Artaxersis regis Persarum et factum est verbum Domini ad me dicens vade adnuntia populo meo facinora ipsorum €et filiis eorum iniquitates quas in me admiserunt €ut nuntient filiis filiorum suorum quia peccata parentum illorum in illis creverunt €obliti enim me sacrificaverunt diis alienis nonne ego eos eduxi de terra Aegypti de domo servitutis €ipsi autem inritaverunt me et consilia mea spreverunt tu autem excute comam capitis tui €et proice omnia mala super illos €quoniam non oboedierunt legi meae €populus autem indisciplinatus €usquequo eos sustinebo quibus tanta beneficia contuli reges multos propter eos subverti €Pharaonem cum pueris suis et omnem exercitum eius percussi omnes gentes a facie eorum perdidi €et in oriente provinciarum duarum populos Tyri et €Sidonis dissipavi €et omnes adversarios eorum interfeci tu vero loquere ad eos dicens haec dicit Dominus nempe ego vos mare traieci €et plateas vobis in invio munitas exhibui €ducem vobis dedi Moysen et Aaron sacerdotem lucem vobis per columnam ignis praestiti €et magna mirabilia feci in vobis €vos autem mei obliti estis dicit Dominus haec dicit Dominus omnipotens coturnix vobis in signo fuit €castra vobis ad tutelam dedi et illic murmurastis et non triumphastis in nomine meo de perditione inimicorum vestrorum €sed adhuc nunc usque murmuratis ubi sunt beneficia quae praestiti vobis €nonne in deserto cum esuriretis et sitiretis €proclamastis ad me dicentes €ut quid nos in desertum istud adduxisti €interficere nos €melius nobis fuerat servire Agyptiis quam mori in deserto hoc ego dolui gemitos vestros €et dedi mannam vobis in escam €panem angelorum manducastis nonne cum sitiretis petram excidi €et fluxerunt aquae in satietatem €propter aestus folia arborum vos texi divisi vobis terras pingues €Chananeos et Ferezeos et Philistheos a facie vestra €proieci €quid faciam vobis adhuc dicit Dominus haec dicit Dominus omnipotens €in deserto cum essetis in flumine amaro €sitientes et blasphemantes nomen meum non ignem vobis pro blasphemiis dedi €sed mittens lignum in aqua dulce feci flumen quid tibi faciam Iacob €noluisti me obaudire Iuda €transferam me ad alias gentes et dabo eis nomen meum €ut custodiant legitima mea quoniam me dereliquistis et ego vos derelinquam €petentibus vobis a me misericordiam non miserebor vestri quando invocabitis me ego non exaudiam vos €maculastis enim manus vestras sanguine €et pedes vestri impigri sunt ad committenda homicidia non quasi me dereliquistis sed vos ipsos dicit Dominus haec dicit Dominus omnipotens €nonne ego vos rogavi ut pater filios €et ut mater filias et nutrix parvulos suos ut essetis mihi in populo et ego vobis in Deum €et vos mihi in filios et ego vobis in patrem ita vos collegi ut gallina filios suos sub alas suas €modo autem quid faciam vobis €proiciam vos a facie mea oblationes mihi cum obtuleritis €avertam faciem meam a vobis €dies enim festos vestros et neomenias €et circumcisiones carnis repudiavi ego misi pueros meos prophetas ad vos €quos acceptos interfecistis et laniastis corpora illorum €quorum sanguinem exquiram dicit Dominus haec dicit Dominus omnipotens €domus vestra deserta est proiciam vos sicut ventus stipulam et filii procreationem non facient €quoniam mandatum meum vobiscum neglexerunt €et quod malum est coram me fecerunt tradam domus vestras populo venienti €qui me non audientes credunt €quibus signa non ostendi facient quae praecepi prophetas non viderunt €et memorabuntur antiquitatum eorum testor populi venientis gratiam cuius parvuli exultant cum laetitia €me non videntes oculis carnalibus €sed spiritu credent quae dixi et nunc pater aspice cum gloria €et vide populum venientem ab oriente quibus dabo ducatum Abraham Isaac et Iacob et Osee €et Amos et Michae et Iohelis et Abdiae et Ionae et Naum et Abacuc Sofoniae Aggei Zacchariae €et Malachiae qui et angelus Domini vocatus est  haec dicit Dominus ego eduxi populum istum de servitute €quibus mandata dedi per pueros meos prophetas þï€Öõìçáôåÿï°··ÿï‚´Åúòá¯Åóäòÿ¢ƒquos audire noluerunt sed irrita fecerunt mea consilia mater quae eos generavit dicit illis €ite filii quia ego vidua sum et derelicta educavi vos cum laetitia et amisi vos cum luctu et tristitia €quoniam peccastis coram Domino Deo €et quod malum est coram me fecistis modo autem quid faciam vobis €ego enim vidua sum et derelicta €ite filii et petite a Domino misericordiam ego autem te pater testem invoco super matrem filiorum €quia noluerunt testamentum meum servare ut des eis confusionem €et matrem eorum in direptionem ne generatio eorum fiat dispergantur in gentes €nomina eorum deleantur a terra €quoniam spreverunt testamentum meum vae tibi Assur qui abscondis iniquos penes te €gens mala memorare quid fecerim Sodomae et Gomorrae quorum terra iacet in piceis glebis et aggeribus cinerum €sic dabo eos qui me non audierunt dicit Dominus omnipotens haec dicit Dominus ad Ezram €adnuntia populo meo €quoniam dabo eis regnum Hierusalem quod daturus eram Israhel et sumam mihi gloriam illorum €et dabo eis tabernacula aeterna €quae praeparaveram illis lignum vitae erit illis in odore unguenti €et non laborabunt neque fatigabuntur ite et accipietis €rogate vobis dies paucos ut minorentur €iam paratum est vobis regnum vigilate testare testare caelum et terram €omisi enim malum et creavi bonum €quia vivo ego dicit Dominus mater conplectere filios tuos €educa illos cum laetitia sicut columba €confirma pedes eorum quoniam te elegi dicit Dominus et resuscitabo mortuos de locis suis €et de monumentis educam illos €quoniam cognovi nomen meum in illis noli timere mater filiorum quoniam te elegi dicit Dominus mittam tibi adiutorium pueros meos Esaiam et Hieremiam €ad quorum consilium sanctificavi €et paravi tibi arbores duodecim gravatas variis fructibus et totidem fontes fluentes lac et mel €et montes inmensos septem habentes rosam et lilium €in quibus gaudio replebo filios tuos viduam iustifica pupillo iudica €egenti da orfanum tuere nudum vesti confractum et debilem cura claudum inridere noli €tutare mancum et caecum ad visionem claritatis meae admitte senem et iuvenem intra muros tuos serva mortuos ubi inveneris signans commenda sepulchro €et dabo tibi primam sessionem in resurrectione mea pausa et quiesce populus meus quia veniet requies tua nutrix bona nutri filios tuos confirma pedes eorum servos quos tibi dedi nemo ex eis interiet €ego enim eos requiram de numero tuo noli satagere €cum venerit enim dies pressurae et angustiae €alii plorabunt et tristes erunt tu autem hilaris et copiosa eris zelabunt gentes et nihil adversum te poterunt dicit Dominus manus meae tegent te ne filii tui gehennam videant iucundare mater cum filiis tuis €quia ego te eripiam dicit Dominus filios tuos dormientes memorare €quoniam ego eos educam de latibulis terrae €et misericordiam cum illis faciam €quoniam misericors sum dicit Dominus omnipotens amplectere natos tuos usque dum venio €et praedica illis misericordiam €quoniam exuberant fontes mei €et gratia mea non deficiet ego Ezra accepi praeceptum a Domino in €monte Horeb €ut irem ad Israhel €ad quos cum venirem reprobaverunt me €et respuerunt mandatum Domini ideoque vobis dico gentes quae auditis et intellegitis €expectate pastorem vestrum requiem aeternitatis dabit vobis €quoniam in proximo est ille qui in finem saeculi adveniet parati estote ad praemia regni €quia lux perpetua lucebit vobis per aeternitatem temporis fugite umbram saeculi huius €accipite iucunditatem gloriae vestrae €ego testor palam salvatorem meum commendatum Domini accipite et iucundamini €gratias agentes ei qui vos ad caelestia regna vocavit surgite et state €et videte numerum signatorum in convivio Domini qui se de umbra saeculi transtulerunt €splendidas tunicas a Domino acceperunt recipe Sion numerum tuum €et conclude candidatos tuos €qui legem Domini conpleverunt filiorum tuorum quos optabas plenus est numerus €roga imperium Domini ut sanctificetur populus tuus €qui vocatus est ab initio ego Ezra vidi in monte Sion turbam magnam €quam numerare non potui €et omnes canticis conlaudabant Dominum et in medio eorum erat iuvenis statura celsus €eminentior omnibus illis €et singulis eorum capitibus inponebat coronas et magis exaltabatur €ego autem miraculo tenebar tunc interrogavi angelum et dixi qui sunt hii domine qui respondens dixit mihi €hii sunt qui mortalem tunicam deposuerunt €et inmortalem sumpserunt €et confessi sunt nomen Dei €modo coronantur et accipiunt palmas et dixi ad angelum €ille iuvenis quis est qui eis coronas inponit €et palmas in manus tradit qui respondens dixit mihi €ipse est Filius Dei quem in saeculo confessi sunt €ego autem magnificare eos coepi €qui fortiter pro nomine Domini steterunt tunc dixit mihi angelus €vade et adnuntia populo meo €qualia et quanta mirabilia Domini Dei vidisti  anno tricesimo ruinae civitatis eram in Babylone €ego Salathihel qui et Ezras €et conturbatus sum €super cubili meo recumbens €et cogitationes meae ascendebant super cor meum quoniam vidi desertionem Sion €et abundantiam eorum qui habitabant in Babylone et ventilatus est spiritus meus valde €et coepi loqui ad Altissimum verba timorata et dixi o Domine Dominator €tu dixisti ab initio €quando plantasti terram et hoc solus €et imperasti pulveri et dedit Adam corpus mortuum €sed et ipsum figmentum manuum tuarum erat €et insuflasti in eum spiritum vitae et factus est vivens coram te et induxisti eum in paradisum €quem plantavit dextera tua €antequam terra adventaret et huic mandasti diligentiam €unam tuam €et praeterivit eam €et statim instituisti in eum mortem et in nationibus eius €et natae sunt ex eo gentes et tribus €populi et cognationes €quorum non est numerus et ambulavit unaquaque gens in voluntate €sua €et impie agebant coram te €et spernebant praecepta tua €et tu non prohibuisti eos iterum autem in tempore induxisti diluvium super habitantes €saeculum €et perdidisti eos et factum est in uno casui €eorum €sicut Adae mors sic et his diluvium dereliquisti autem ex his unum Noe cum domo sua €ex eo iustos omnes et factum est €cum coepissent multiplicari qui habitabant super terram €et multiplicaverunt filios et populos et gentes multas €et coeperunt iterato impietatem facere plus quam priores et factum est cum iniquitatem facerent coram te €elegisti tibi ex his unum €cui nomen erat Abraham et dilexisti eum €et demonstrasti ei temporum finem solo €secrete noctu et disposuisti ei testamentum aeternum et dixisti ei €ut non umquam derelinquas €semen eius €et dedisti ei Isaac et Isaac dedisti Iacob et Esau et segregasti tibi Iacob Esau autem separasti €et factus est Iacob in multitudine magna et factum est cum educeres semen eius ex Aegypto €et adduxisti eos super montem Sina et inclinasti caelos et statuisti terram et commovisti orbem €et tremere fecisti abyssos et conturbasti saeculum et transiit gloria tua portas quattuor €ignis et terraemotus et spiritus et gelu €ut dares semini Iacob legem et generationi Israhel diligentiam et non abstulisti ab eis cor malignum €ut faceret lex tua in eis fructum cor enim malignum baiulans primus Adam transgressus et victus est €sed et omnes qui ex eo nati sunt et facta est permanens infirmitas et lex cum corde populi €cum malignitate radicis €et discessit quod bonum est et mansit malignum et transierunt tempora et finiti sunt anni €et suscitasti tibi servum nomine David et dixisti ei aedificare civitatem nominis tui €et offerre tibi in ea de tuis €oblationes et factum est hoc annis multis €et dereliquerunt qui habitabant civitatem in omnibus facientes sicut fecit Adam et omnes generationes eius €utebantur enim et ipsi cor malignum et tradidisti civitatem tuam in manus inimicorum €tuorum et dixi ego tunc in corde meo €numquid meliora faciunt qui habitant in Babylone €et propter hoc dominabit Sion factum est autem cum venissem huc €et vidi impietates quorum non est numerus €et delinquentes multos vidit anima mea hoc tricesimo anno €et excessit cor meum quoniam vidi €quomodo sustines eos peccantes et pepercisti impie agentibus €et perdidisti populum tuum et conservasti inimicos tuos €et non significasti þï€Öõìçáôåÿï°··ÿï‚´Åúòá¯Åóäòÿ£˜Ÿnihil nemini €quomodo debeat derelinqui via haec €numquid meliora facit Babylon quam Sion aut alia gens cognovit te praeter Israhel €aut quae tribus crediderunt testamentis €sicut haec Iacob quarum merces non conparuit neque labor fructificavit €pertransiens enim pertransivi in gentibus €et vidi abundantes eas et non memorantes mandatorum tuorum nunc ergo pondera in statera nostras iniquitates €et eorum qui habitant in saeculo €et invenietur momentum puncti ubi declinet aut quando non peccaverunt in conspectu tuo €qui habitant terram €aut quae gens sic observavit mandata tua homines quidem per nomina invenies servasse mandata tua €gentes autem non invenies  et respondit ad me angelus qui missus est ad me €cui nomen Urihel et dixit mihi excedens excessit cor tuum in saeculo hoc €et conprehendere cogitas viam Altissimi et dixi ita domine meus €et respondit mihi et dixit €tres vias missus sum ostendere tibi €et tres similitudines proponere coram te de quibus si mihi renuntiaveris unam ex his €et ego tibi demonstrabo viam quam desideras videre €et doceam te quare cor malignum et dixi loquere domine meus €et dixit ad me vade pondera mihi ignis pondus €aut mensura mihi flatum venti €aut revoca mihi diem quae praeteriit et respondi et dixi €quis natorum poterit facere €ut me interroges de his et dixit ad me si eram interrogans te dicens €quantae habitationes sunt in corde maris €aut quantae venae sunt in principio abyssi €aut quantae venae sunt super firmamentum €aut qui sint exitus paradisi dicebas fortassis mihi €in abyssum non descendi neque in infernum adhuc €neque in caelis umquam ascendi nunc autem non interrogavi te €nisi de igne et vento et diem per quem €transisti €et sine quibus separari non potes €et non respondisti mihi de eis et dixit mihi €tu quae tua sunt tecum coadulescentia non potes cognoscere et quomodo poterit vas tuum capere Altissimi viam €et iam exterritus corrupto saeculo €intellegere incorruptionem €et cum haec audissem cecidi in faciem meam et dixi illi melius erat nos non adesse €quam advenientes vivere in impietatibus €et pati et non intellegere de qua re et respondit ad me et dixit €proficiscens profectus sum ad silvam lignorum campi €et cogitaverunt cogitationem et dixerunt €venite et eamus et faciamus ad mare bellum €ut recedat coram nos €et faciamus nobis alias silvas et similiter fluctus maris €et ipsi cogitaverunt cogitationem et dixerunt €venite ascendentes debellemus silvam campi €ut et ibi consummemus nobismet ipsis aliam regionem et factus est cogitatus silvae in vano €venit enim ignis et consumpsit eam similiter et cogitatus fluctuum maris €stetit enim harena et prohibuit eam si enim eras iudex horum €quem incipiebas iustificare aut quem €condemnare et respondi et dixi €utrique vanam cogitationem cogitaverunt €terra enim data est silvae €et maris locus portare fluctus suos et respondit ad me et dixit bene tu iudicasti €et quare non iudicasti tibimet ipso quemadmodum enim terra silvae data est €et mare fluctibus suis €et qui super terram inhabitant €quae sunt super terram intellegere solummodo possunt €et qui super caelos super altitudinem €caelorum et respondi et dixi deprecor te domine €ut mihi datus est sensus intellegendi €non enim volui interrogare de superioribus viis €sed de his quae pertranseunt per nos cotidie €propter quod Israhel datus est in €obprobrium gentibus €quem dilexisti populum datus est tribubus impiis €et lex patrum nostrorum in interitum deducta est €et dispositiones scriptae nusquam sunt et pertransivimus de saeculo ut lucustae €et vita nostra ut vapor €et nec digni sumus misericordiam consequi sed quid faciet nomini suo quod invocatum est super nos €et his interrogavi et respondit ad me et dixit €si fueris videbis et si vixeris €frequenter miraberis €quoniam festinans festinat saeculum pertransire non capiet portare €quae in temporibus iustis repromissa sunt €quoniam plenum maestitia est saeculum hoc et €infirmitatibus seminatum est enim €malum quibus me €interrogas de ea €et necdum venit destrictio €ipsius si ergo non messum fuerit quod €seminatum est €et discesserit locus ubi seminatum est malum €non veniet ager ubi seminatum est bonum quoniam granum seminis mali seminatum est in corde Adam ab €initio €et quantum impietatis generavit usque nunc €et generabit usque cum veniat area aestima autem apud te €granum mali seminis quantum fructum impietatis €generaverit quando seminatae fuerint spicae €quarum non est numerus €quam magnam aream incipient facere et respondi et dixi €quo et quando haec €quare modici et mali anni nostri et respondit ad me et dixit €non festina spiritu super Altissimum €tu enim festinas propter temet ipsum spiritum €nam Excelsus pro multis nonne de his interrogaverunt animae iustorum in promptuariis suis €dicentes usquequo spero sic €et quando venit fructus areae mercedis nostrae et respondit ad ea Hieremihel archangelus et dixit €quando impletus fuerit numerus similium €vobis €quoniam in statera ponderavit saeculum et mensura mensuravit tempora €et numero numeravit tempora €et non commovet nec excitabit €usque dum impleatur praedicta mensura et respondi et dixi o dominator domine €sed et nos omnes pleni sumus impietate et ne forte propter nos inpediatur iustorum area €propter peccata inhabitantium super terram et respondit ad me et dixit €vade et interroga praegnantem €si quando impleverit novem menses suos €adhuc poterit matrix eius retinere fetus in semet ipsa et dixi non potest domine €et dixit ad me €in inferno promptuaria €animarum matrici adsimilata sunt quemadmodum enim festinavit quae €parit effugere necessitatem partus €sic et haec festinat reddere ea €quae commendata sunt ab initio €tunc tibi demonstrabitur de his quae concupiscis videre et respondi et dixi €si inveni gratiam ante oculos tuos €et si possibile est et si idoneus sum demonstra mihi et hoc €si plus quam praeteriti habet venire €aut plura pertransierunt super nos quoniam quod pertransivit scio €quid autem futuri sit ignoro et dixit ad me sta super dexteram partem €et demonstrabo tibi interpretationem similitudinis et steti et vidi et ecce fornax ardens transiit coram me €et factum est cum transiret flamma €et vidi et ecce superavit fumus et post hoc transiit coram me nubes plena aquae €et inmisit pluviam impetu multam €et cum transisset impetus pluviae €et superaverunt in ea guttae et dixit ad me cogita tibi €sicut enim crescit pluvia amplius quam guttae €et ignis amplius quam fumus €sic superabundavit quae transivit mensura €superaverunt autem guttae et fumus et oravi et dixi €putas vivo usque in diebus illis vel quis erit in diebus illis respondit ad me et dixit €de signis de quibus me perrogas €ex parte possum tibi dicere €de vita autem tua non sum missus dicere tibi sed nescio  de signis autem €ecce dies venient €et adprehendentur qui inhabitant super terram €in excessu multo €et abscondetur veritatis via et sterilis erit a fide regio et multiplicabitur iniustitia super hanc quam ipse tu vides €et super quam audisti olim et erit inconposita vestigio €quam nunc vides regnare regionem €et videbunt eam desertam si autem tibi dederit Altissimus vivere €et videbis post tertiam turbatam €et relucescet subito sol noctu €et luna interdie et de ligno sanguis stillabit et lapis dabit vocem suam €et populi commovebuntur et gressus commutabuntur et regnabit quem non sperant qui inhabitant super terram €et volatilia conmigrationem facient et mare Sodomitum pisces reiciet €et dabit vocem noctu quem non noverant multi €omnes autem audient vocem eius et chaus fiet per loca multa €et ignis frequenter emittetur €et bestiae agrestes transmigrabunt regionem suam €et mulieres parient menstruatae monstra et in dulcibus aquis salsae invenientur €et amici omnes semet ipsos expugnabunt €et abscondetur tunc sensus €et intellectus separabitur in promptuarium suum et quaeretur a multis et non invenietur €et multiplicabitur iniustitia et incontinentia super terram et interrogabit regio proximam suam et dicet €numquid per te pertransiit iustitia iustum €faciens €et haec negabit et erit in illo tempore þï€Öõìçáôåÿï°··ÿï‚´Åúòá¯Åóäòÿ¥˜Œ‚et sperabunt homines et non inpetrabunt €laborabunt et non dirigentur viae eorum haec signa dicere tibi permissum est mihi €et si oraveris iterum et ploraveris sicut et nunc €et ieiunaveris septem diebus €audies iterato horum maiora et evigilavi et corpus meum horruit valde €et anima mea laboravit ut deficeret et tenuit me qui venit angelus qui loquebatur in me €et confortavit me et statuit me super pedes et factum est in nocte secunda €et venit ad me Phalthihel dux populi €et dixit mihi ubi eras et quare vultus tuus tristis aut nescis quoniam tibi creditus est Israhel €in regione transmigrationis eorum exsurge ergo et gusta panem alicuius €et non derelinquas nos sicut pastor gregem suum €in manibus luporum malignorum et dixi ei vade a me €et non ad me accedas usque diebus septem €et tunc venies ad me €et audivit ut dixi et recessit a me et ego ieiunavi diebus septem ululans et plorans €sicut mihi mandavit Urihel angelus et factum est post dies septem €et iterum cogitationes cordis mei molestae erant mihi valde et resumpsit anima mea spiritum intellectus €et iterum coepi loqui coram Altissimo sermones et dixi Dominator Domine €ex omni silva terrae €et ex omnium arborum eius elegisti vineam unam et ex omnium terrarum orbis elegisti tibi €foveam unam €et ex omnibus floribus orbis elegisti tibi lilium unum et ex omnibus abyssis maris replesti tibi rivum unum €et ex omnibus aedificatis civitatibus sanctificasti tibimet ipsi Sion et ex omnibus creatis volatilibus nominasti tibi columbam unam €et ex omnibus plasmatis pecoribus providisti tibi ovem unam et ex omnibus multiplicatis populis adquisisti tibi €populum unum €et ab omnibus probatam legem donasti huic quem desiderasti populo et nunc Domine ut quid tradidisti unum plurimis €et praeparasti unam radicem super alias €et dispersisti unicum tuum in multis et conculcaverunt qui contradicebant sponsionibus tuis €quique tuis testamentis €credebant et si odiens odisti populum tuum tuis manibus debet castigari et factum est cum locutus essem sermones istos €et missus est angelus ad me €qui ante venerat ad me praeterita nocte et dixit mihi audi me et instruam te €et intende mihi et adiciam coram te et dixi loquere dominus meus €et dixit ad me €valde in excessu mentis €factus es in Israhel €aut plus dilexisti eum €super eum qui fecit eum et dixi €non domine sed dolens locutus sum €torquent enim me renes mei per omnem horam €quaerentem adprehendere semitam Altissimi €et investigare partem iudicii eius et dixit ad me non potes €et dixi quare domine €aut quid nascebar €aut quare non fiebat matrix matris meae mihi sepulchrum €ut non viderem laborem Iacob et defatigationem generis Israhel et dixit ad me €numera mihi qui necdum venerunt €et collige mihi dispersas guttas et revirida mihi aridos flores et aperi mihi clausa promptuaria €et produc mihi inclusos in eis flatus €aut monstra mihi vocis imaginem €et tunc ostendam tibi eum laborem quem rogas videre et dixi €dominator domine quis enim est qui potest haec scire €nisi qui cum hominibus habitationem non habet ego autem insipiens €et quomodo potero dicere de his quibus me interrogasti et dixit ad me €quomodo non potes facere unum de his quae dicta sunt €sic non poteris invenire iudicium meum €aut finem caritatis quem pro populo meo promisi et dixi €sed ecce domine tu praees his qui in fine sunt €et quid facient qui ante me sunt €aut nos aut hii qui post nos et dixit ad me €coronae adsimilabo iudicium meum €sicut non novissimorum tarditas sic nec priorum velocitas et respondi et dixi €nec enim poteras facere €qui facti sunt et qui sunt et qui futuri sunt in unum €ut celerius iudicium tuum ostendas et respondit ad me et dixit €non potest festinare creatura super creatorem €nec sustinere saeculum qui in eo creati sunt €in unum et dixi quomodo dixisti servo tuo €quoniam vivificans vivificabis a te €creatam creaturam in unum €si ergo viventes vivent in unum €et sustinebit creatura €poterit et nunc portare praesentes in unum et dixit ad me €interroga matricem mulieris et dices ad eam €decem si paris quare per tempus €roga ergo eam ut det decem in unum et dixi non utique poterit sed secundum tempus et dixit ad me €et ego dedi matricem terrae €his qui seminati sunt super eam per tempus quemadmodum enim infans non parit €nec ea quae senuit adhuc €sic ego disposui a me creatum saeculum et interrogavi et dixi €cum iam dederis mihi viam loquar coram te €nam mater nostra de qua dixisti mihi adhuc iuvenis est €iam ad senectutem adpropinquat et respondit ad me et dixit €interroga quae parit et dicet tibi dices enim ei €quare quos peperisti nunc non sunt similes his qui ante €sed minores statu et dicet tibi et ipsa €alii sunt qui in iuventute virtutis nati sunt €et alii qui sub tempus senectutis deficiente €matrice sunt nati considera ergo et tu €quoniam minores statu estis €prae his qui ante vos et qui post vos quam ut vos €quasi iam senescentis creaturae €et fortitudinem iuventutis praeterientis €et dixi rogo domine €si inveni gratiam ante oculos tuos demonstra servo tuo €per quem visitas creaturam tuam  et dixit ad me €initium terreni orbis €et antequam starent exitus saeculi €et antequam spirarent conventiones ventorum et antequam sonarent voces tonitruum €et antequam splenderent nitores coruscuum €et antequam confirmarentur fundamenta paradisi et antequam viderentur decores flores €et antequam confirmarentur motuum virtutes €et antequam colligerentur innumerabiles militiae angelorum et antequam extollerentur altitudines aerum €et antequam nominarentur mensurae firmamentorum €et antequam aestimaretur scabillum Sion et antequam investigarentur praesentes anni €et antequam abalienarentur eorum qui nunc peccant adinventiones €et consignarentur €qui fidem thesaurizaverunt tunc cogitavi et facta sunt haec €per me solum et non per alium €ut et finis per me et non per alium et respondi et dixi quae erit separatio temporum €aut quando prioris finis aut sequentis initium et dixit ad me €ab Abraham usque ad Abraham €quoniam ab eo natus est Iacob et Esau €manus enim Iacob tenebat ab initio calcaneum Esau finis enim huius saeculi Esau et principium sequentis Iacob finis enim hominis calcaneum et principium hominis €manus €inter calcaneum et manum aliud noli quaerere Ezra et respondi et dixi €o dominator domine si inveni gratiam ante oculos tuos ut demonstres servo tuo finem signorum tuorum €quorum ex parte mihi demonstrasti €nocte praecedente et respondit et dixit ad me surge super pedes tuos €et audies vocem plenissimam sonus et erit si commotione commovebitur locus €in quo stas super eum in eo cum loqueretur €tu non expaveas quoniam de fine verbum €et fundamenta terrae intellegetur quoniam de ipsis sermo €tremescet et commovebitur €scit enim quoniam finem eorum oportet commutari et factum est cum audissem €et surrexi super pedes meos et audivi €et ecce vox loquens et sonus eius sicut sonus aquarum multarum et dixit ecce dies veniunt €et erit quando adpropinquare incipio €ut visitem habitantes in terram et quando inquirere incipiam ab eis qui iniuste nocuerunt iniustitia sua €et quando suppleta fuerit humilitas Sion et cum supersignabitur saeculum quod incipiet pertransire €haec signa faciam €libri aperientur ante faciem firmamenti et omnes videbunt simul et anniculi infantes loquentur vocibus suis €et praegnantes inmaturos parient infantes trium et quattuor mensuum €et vivent et scirtabuntur et subito apparebunt seminata loca non seminata €et plena promptuaria subito invenientur vacua et tuba canet cum sono €quam cum omnes audierint subito expavescent et erit in illo tempore debellabunt amici amicos ut inimici €et expavescet terra cum his qui inhabitant in eam €et venae fontium stabunt ut non decurrant €in horis tribus et erit €omnis qui derelictus fuerit ex omnibus istis quibus praedixi tibi €ipse salvabitur et videbit salutare meum €et finem saeculi mei et videbunt qui recepti sunt homines €qui mortem non gustaverunt a nativitate sua €et mutabitur cor inhabitantium et convertetur in sensum alium delebitur enim malum et extinguetur dolus þï€Öõìçáôåÿï°··ÿï‚´Åúòá¯Åóäòÿ¦˜œflorebit autem fides et vincetur corruptela €et ostendebitur veritas €quae sine fructu fuit tantis temporibus et factum est cum loqueretur mihi €et ecce paulatim movebatur locus €super quem stabam super eum et dixit ad me €haec veni tibi ostendere et venturae nocti si ergo iterum rogaveris et iterum ieiunaveris septem diebus €iterum tibi renuntiabo horum maiora per diem quoniam auditu audita est vox tua apud €Altissimum €vidit enim Fortis directionem tuam €et providit pudicitiam quam a iuventute tua habuisti et propter hoc misit me demonstrare tibi haec omnia €et dicere tibi confide et noli timere et noli festinare in prioribus temporibus cogitare vana €ut non properes a novissimis temporibus et factum est post haec €et flevi iterum et similiter ieiunavi septem diebus €ut suppleam tres ebdomadas quae dictae sunt mihi et factum est in octava nocte €et cor meum iterato turbabatur €in me €et coepi loqui coram Altissimo inflammabatur enim spiritus meus valde et anima mea anxiabatur et dixi o Domine €loquens locutus es ab initio creaturae in primo die dicens €fiat caelum et terra €et tuum verbum opus perfecit et erat tunc spiritus volans €et tenebrae circumferebantur et silentium €sonus vocis hominis nondum erat abs te tunc dixisti de thesauris tuis proferri lumen quod €luminis €ut apparerent tunc opera tua et in die secundo iterum creasti spiritum firmamenti €et imperasti ei ut divideret et divisionem faceret inter aquas €ut pars quidem sursum recederet €pars vero deorsum maneret et tertio die imperasti aquis €congregari in septima parte terrae €sex vero partes siccasti et conservasti €ut ex his sint coram te ministrantia seminata adeo et €culta verbum enim tuum processit et opus statim fiebat processit enim subito fructus multitudinis inmensus €et concupiscentia gustus multiformis €et flores colore inimitabili €et odores odoramentis investigabiles €et die tertio haec facta sunt quarta autem die imperasti fieri solis splendorem €lunae lumen stellarum dispositionem et imperasti eis ut deservirent futuro plasmato homini quinto autem die dixisti septimae parti ubi erat aqua congregata €ut procrearet animalia volatilia et pisces €et ita fiebat aqua muta et sine anima quod ei €iubebatur animalia faciens ut ex hoc mirabilia tua nationes enarrent et tunc conservasti duas animas €nomen uni vocasti Enoch €et nomen secundi vocasti Leviathan et separasti ea ab alterutro €non enim poterat septima pars ubi erat aqua congregata capere ea et dedisti Enoch unam partem €quae siccata est tertio die €ut inhabitet in ea ubi sunt montes mille Leviathae autem dedisti septimam partem humidam €et servasti ea ut fiant in devorationem €quibus vis et quando vis sexto autem die imperasti terrae €ut crearet coram te iumenta et bestias et reptilia et super his Adam €quem constituisti ducem super omnibus factis quae fecisti €et ex eo educimur nos omnes quem elegisti populum haec autem omnia dixi coram te Domine quoniam dixisti €quia propter nos creasti primogenitum €saeculum residuas autem gentes ab Adam natas dixisti eas nihil esse €et quoniam salivae adsimilatae sunt €et sicut stillicidium de vaso similasti €abundantiam eorum et nunc Domine ecce istae gentes quae in nihilum deputatae sunt €dominari nostri et devorare €nos nos autem populus tuus €quem vocasti primogenitum unigenitum aemulatorem carissimum €traditi sumus in manibus eorum et si propter nos creatum est saeculum €quare non hereditatem possidemus nostrum saeculum €usquequo haec  et factum est cum finissem loqui verba haec €et missus est ad me angelus €qui missus fuerat ad me primis noctibus et dixit ad me €surge Ezra et audi sermones quos veni loqui ad te et dixi loquere dominus meus €et dixit ad me €mare positum est in spatioso loco €ut esset altum et inmensum erit autem ei introitus in angusto loco positus €ut esset similis fluminis si quis enim volens voluerit ingredi mare €videre eum vel dominari eius €si non transierit angustum €in latitudinem venire quomodo poterit item aliud €civitas est aedificata et posita in loco campestri €est autem plena omnium bonorum introitus autem eius angustus et in praecipiti positus €ut esset a dextris quidem ignis €a sinistris vero aqua alta semita autem est una sola inter eos posita €hoc est ignis et aqua €ut non capiat semita nisi solummodo vestigium hominis si autem data dabitur civitas homini in €hereditatem €si non heres €antepositum periculum pertransierit €quomodo accipiet hereditatem suam et dixi sic domine €et dixit ad me sic est et Israhel pars propter eos enim feci saeculum €et quando transgressus est Adam constitutiones meas €iudicatum est quod factum est et facti sunt introitus huius saeculi angusti et dolentes et laboriosi €paucae autem et malae et periculorum plenae €et laborum magnorum fultae nam maioris saeculi introitus spatiosi et securi €et facientes inmortalitatis fructum si ergo non ingredientes ingressi fuerint €qui vivunt angusta et vana haec €non poterunt recipere quae sunt reposita nunc ergo tu quare conturbaris €corruptibilis cum sis €et quid moveris tu cum sis mortalis et quare non accepisti in corde tuo quod futurum €sed quod in praesenti et respondi et dixi €dominator domine ecce disposuisti in lege tua €quoniam iusti hereditabunt haec impii autem peribunt iusti autem ferent angusta €sperantes spatiosa €qui enim impie gesserunt €et angustiam passi sunt €et spatiosa non viderunt et dixit ad me €non es iudex super Dominum €neque intellegens super Altissimum pereant enim multi praesentes €quam neglegatur quae anteposita est €Dei lex mandans enim mandavit Dominus venientibus quando venerunt €quid facientes viverent et quid observantes non punirentur hii autem non sunt persuasi et contradixerunt ei €et constituerunt sibi cogitamenta €vanitatis et proposuerunt sibi circumventiones delictorum €et superdixerunt Altissimum €non esse €et vias eius non cognoverunt et legem eius spreverunt et sponsiones eius abnegaverunt €et legitimis eius fidem non habuerunt €et opera eius non perfecerunt propter hoc Ezra vacua vacuis et plena plenis ecce enim tempus veniet €et erit quando venient signa quae praedixi tibi €et apparebit sponsa et apparescens civitas €et ostendetur quae nunc subducitur terra et omnis qui liberatus est de praedictis malis €ipse videbit mirabilia mea revelabitur enim Filius meus Iesus cum his qui cum eo €et iucundabit qui relicti sunt annis €quadringentis et erit post annos hos et morietur Filius meus Christus €et omnes qui spiramentum habent hominis et convertetur saeculum in antiquum silentium diebus septem €sicut in prioribus initiis €ita ut nemo derelinquatur et erit post dies septem €et excitabitur qui nondum vigilat saeculum €et morietur corruptum et terra reddet qui in eam dormiunt €et pulvis qui in eo silentio habitant €et promptuaria reddent quae eis commendatae sunt animae et revelabitur Altissimus super sedem iudicii €et pertransibunt misericordiae €et longanimitas congregabitur iudicium autem solum remanebit €et veritas stabit et fides convalescet et opus subsequetur et merces ostendetur €et iustitiae vigilabunt €et iniustitiae non dormibunt et apparebit lacus tormenti €et contra illum erit locus requietionis €et clibanus gehennae ostendetur €et contra eam iucunditatis paradisus et dicet tunc Altissimus ad excitatas gentes €videte et intellegite quem negastis €vel cui non servistis vel cuius diligentias sprevistis videte contra et in contra €hic iucunditas et requies et ibi ignis et tormenta €haec autem loquetur ad eos in die iudicii haec talis quae neque solem habet €neque lunam neque stellas neque nubem neque tonitruum neque coruscationem €neque ventum neque aquam neque aerem €neque tenebras neque sero neque mane neque aestatem neque ver neque aestum €neque hiemem neque gelum neque frigus €neque grandinem neque pluviam neque ros neque meridiem neque noctem neque ante lucem €neque nitorem neque claritatem neque lucem €nisi solummodo splendorem claritatis Altissimi €unde omnes incipiant videre quae anteposita sunt spatium enim habebit sicut ebdomada annorum hoc est iudicium meum et constitutio eius þï€Öõìçáôåÿï°··ÿï‚´Åúòá¯Åóäòÿ§˜¬‚tibi autem soli ostendi haec et respondi tunc et dixi domine et nunc dico €beati praesentes et observantes quae a te constituta sunt sed de quibus erat oratio mea €quis enim est de praesentibus qui non peccavit €vel quis natorum qui non praeterivit €sponsionem tuam et nunc video €quoniam ad paucos pertinebit futurum saeculum iucunditatem facere €multis autem tormenta increvit enim in nos cor malum €quod nos abalienavit ab his et deduxit nos in corruptionem €et itinera mortis ostendit nobis semitas €perditionis €et longe fecit nos a vita €et hoc non paucos sed paene omnes qui creati sunt et respondit ad me et dixit €audi me et instruam te et de sequenti corripiam te propter hoc non fecit Altissimus unum saeculum sed duo tu enim quia dixisti €non esse multos iustos sed paucos impios vero multiplicari €audi ad haec lapides electos si habueris paucos valde €ad numerum eorum conpones eos tibi €plumbum autem et fictile abundat et dixi domine quomodo poterit et dixit ad me €non hoc solummodo sed interroga terram et dicet tibi €adulare ei et narrabit tibi dices enim ei €aurum creas et argentum et aeramentum €et ferrum quoque et plumbum et fictile multiplicatur autem argentum super aurum €et aeramentum super argentum €et ferrum super aeramentum €plumbum super ferrum €et fictile super plumbum aestima ergo tu quae haec sint pretiosa et €desiderabilia €quod multiplicatur aut quod rarum nascitur et dixi dominator domine €quod abundat vilius quod enim rarius pretiosius est et respondit ad me et dixit €in te ista €pondera quae cogitasti €quoniam qui habet quod difficile est €gaudet super eum qui habet abundantia sic et a me repromissa creatura €iucundabor enim super paucis qui salvabuntur €propterea quod ipsi sunt €qui gloriam meam nunc dominationem €fecerunt €et per quos nunc nomen meum nominatum est et non contristabor super multitudinem eorum qui perierunt €ipsi enim sunt qui vapori nunc adsimilati sunt €et flammae ac fumo adaequati sunt €et exarserunt et ferverunt et extincti sunt et respondi et dixi o tu terra quid peperisti €si sensus factus est de pulvere sicut et cetera creatura melius enim erat et ipsum pulverem non esse natum €ut non sensus inde fieret nunc autem nobiscum crescit sensus €et propter hoc torquemur quoniam scientes perimus lugeat hominum genus et agrestes bestiae laetentur €lugeant omnes qui nati sunt €quadrupedia vero et pecora iucundentur multum enim melius est illis quam nobis €non enim sperant iudicium €nec enim sciunt cruciamenta €nec salutem post mortem repromissam sibi nobis autem quid prodest €quoniam salvati salvabimur sed tormento tormentabimur omnes enim qui nati sunt commixti sunt iniquitatibus €et pleni sunt peccatis et gravati delictis et si non essemus post mortem in iudicio venientes €melius fortassis nobis venisset et respondit ad me et dixit €et quando Altissimus faciens faciebat saeculum €et Adam et omnes qui ex eo venerunt €primum praeparavit iudicium et quae sunt iudicii et nunc de sermonibus tuis intellege €quoniam dixisti quia sensus nobiscum crescit qui ergo commorantes sunt in terra hinc cruciabuntur €quoniam sensum habentes iniquitatem fecerunt €et mandata accipientes non servaverunt ea €et legem consecuti fraudaverunt eam quam acceperunt et quid habebunt dicere in iudicio €vel quomodo respondebunt in novissimis temporibus quantum enim tempus ex quo longanimitatem habuit Altissimus €his qui inhabitant saeculum €et non propter eos sed propter ea quae providit tempora et respondi et dixi €si inveni gratiam coram te domine €demonstra et hoc servo tuo €si post mortem vel nunc quando reddemus unusquisque €animam suam €si conservati conservabimur in requie €donec veniant tempora illa in quibus incipies creaturam renovare €aut amodo cruciabimur et respondit ad me et dixit ostendam tibi et hoc €tu autem noli commisceri cum eis qui spreverunt €neque connumeres te cum his qui cruciantur etenim est tibi thesaurus operum repositus apud Altissimum €sed non tibi demonstrabitur usque in novissimis temporibus nam de morte sermo €quando profectus fuerit terminus sententiae ab Altissimo €ut homo moriatur €recedente inspiratione de corpore €ut dimittatur iterum ad eum qui dedit €adorare gloriam Altissimi primum et si quidem esset eorum qui spreverunt €et non servaverunt viam Altissimi €et eorum qui contempserunt legem eius €et eorum qui oderunt eos qui timent Deum haec inspirationes inhabitationes non €ingredientur €sed vagantes erunt amodo in cruciamentis €dolentes semper et tristes per septem vias via prima quia spreverunt legem Altissimi secunda via €quia iam non possunt reversionem bonam facere ut vivant tertia via €vident repositam mercedem €his qui testamentis Altissimi crediderunt quarta via €considerabunt sibi in novissimis repositum cruciamentum quinta via €videntes aliorum habitacula ab angelis conservari €cum silentio magno sexta via €videntes quemadmodum €de eis pertransientem cruciamentum septima via €quae omnium supradictarum viarum maior est €quoniam detabescent in confusione €et consumentur inhonoribus €et marcescent in timoribus videntes gloriam Altissimi €coram quem viventes peccaverunt €et coram quem incipient in novissimis temporibus iudicari nam eorum qui servaverunt vias Altissimi ordo hic est €quando separari incipient a vaso €corruptibili in eo tempore commoratae servierunt cum labore Altissimo €et omni hora sustinuerunt periculum €uti perfecte custodirent legislatoris legem propter quod hic de his sermo in primis vident cum exultatione €multa gloriam eius qui suscipit eas €requiescent enim per septem ordines ordo primus quoniam cum labore multo certati sunt €ut vincerent cum eis plasmatum cogitamentum malum €ut non eas seducat a vita ad mortem secundus ordo quoniam vident conplicationem €in qua vagantur impiorum animae €et quae in eis manet punitio tertius ordo €videntes testimonium quod €testificatus est eis qui plasmavit eas €quoniam viventes servaverunt quae per fidem €data est lex quartus ordo €intellegentes requiem €quam nunc in promptuariis eorum €congregati €requiescent cum silentio multo €ab angelis conservati €et quae in novissimis eorum manet gloriam quintus ordo €exultantes quomodo corruptibile effugerunt nunc €et futurum quomodo hereditatem possidebunt €adhuc autem videntes angustum et €labore plenum €quo iam liberati sunt €et spatiosum incipiunt recipere €frunescentes et inmortales sextus ordo quando eis ostendetur €quomodo incipiet vultus eorum fulgere sicut sol €et quomodo incipient stellis adsimilari lumini €amodo non corrupti septimus ordo qui est omnibus supradictis maior €quoniam exultabunt cum fiducia €et quoniam confidebunt non confusi €et gaudebunt non reverentes €festinant enim videre vultum eius cui serviunt viventes €et a quo incipiunt gloriosi mercedem recipere hic ordo animarum iustorum €ut amodo adnuntiatur €praedictae viae cruciatus €quas patiuntur amodo qui neglexerint et respondi et dixi €ergo dabitur tempus animabus €postquam separatae fuerint de corporibus €ut videant de quo mihi dixisti et dixit mihi €septem diebus erit libertas earum €ut videant in septem diebus qui praedicti sunt sermones €et postea congregabuntur in habitaculis suis et respondi et dixi €si inveni gratiam ante oculos tuos €demonstra mihi adhuc servo tuo €si in die iudicii iusti impios excusare poterint €vel deprecari pro eis Altissimum si patres pro filiis vel filii pro parentibus €si fratres pro fratribus si adfines pro proximis si fidentes pro €carissimis et respondit ad me et dixit €quoniam invenisti gratiam coram oculis meis €et hoc tibi demonstrabo €dies iudicii audax est €et omnibus signaculum veritatis demonstrans €quemadmodum nunc non mittit pater filium €vel filius patrem aut dominus servum €vel fidus carissimum €ut pro eo intellegat aut dormiat aut manducet aut curetur sic numquam nemo pro aliquo rogabit €omnes enim portabunt unusquisque tunc iniustitias suas aut €iustitias et respondi et dixi €et quomodo invenimus modo €quoniam rogavit primus Abraham propter Sodomitas €et Moyses pro patribus qui in deserto peccaverunt et Iesus qui post eum pro Israhel in diebus Achar þï€Öõìçáôåÿï°··ÿï‚´Åúòá¯Åóäòÿ§˜ë‚et Samuhel in diebus Saul et David pro confractione €et Salomon pro eis qui in sanctificationem et Helias pro his qui pluviam acceperunt €et pro mortuo ut viveret et Ezechias pro populo in diebus Sennacherib €et multi pro multis si ergo modo quando corruptibile increvit €et iniustitia multiplicata est €exoraverunt iusti pro impiis €quare et tunc sic non erit et respondit ad me et dixit €praesens saeculum non est finis €gloria in eo non frequens manet €propter hoc oraverunt qui potuerunt pro invalidis dies enim iudicii erit finis temporis €huius €et initium futuri inmortalis €temporis €in quo pertransivit corruptela soluta est intemperantia abscisa est incredulitas €crevit autem iustitia orta est veritas tunc ergo nemo poterit misereri eius qui in iudicio victus €fuerit €neque demergere eum qui vicerit et respondi et dixi €hic sermo meus primus et novissimus €quoniam melius erat non dare terram Adam €vel cum iam dedisset coercere eum ut non peccaret quid enim prodest omnibus in praesenti vivere in €tristitia €et mortuos sperare punitionem o tu quid fecisti Adam €si enim tu peccasti €non est factum solius tuus casus €sed et nostrum €qui ex te advenimus quid enim nobis prodest €si promissum est nobis inmortale tempus €nos vero mortalia opera egimus et quoniam praedicta est nobis perennis spes €nos vero pessime vani facti sumus et quoniam reposita sunt habitacula sanitatis et €securitatis €nos vero male conversati sumus et quoniam incipiet gloria Altissimi protegere eos €qui caste conversati sunt €nos autem pessimis viis ambulavimus et quoniam ostendetur paradisus €cuius fructus incorruptus perseverat €in quo est saturitas et medella nos vero non ingrediemur €ingratis enim locis conversati sumus €et quoniam super stellas fulgebunt facies eorum €qui abstinentiam habuerunt €nostrae vero facies super tenebras nigrae non enim cogitavimus viventes quando iniquitatem faciebamus €quid incipientes post mortem €pati et respondit et dixit €hoc est cogitamentum certaminis €quem certavit qui €super terram natus est homo ut si victus fuerit patiatur quod dixisti €si autem vicerit recipiet quod dico quoniam haec est via €quam Moyses dixit cum viveret ad populum dicens €elige tibi vitam ut vivas non crediderunt autem ei sed nec post eum prophetis €sed nec mihi qui locutus sum ad eos quoniam non esset tristitia in perditione €eorum €sicut et futurum est gaudium €super eos quibus persuasa est salus et respondi et dixi €scio domine quoniam nunc vocatus est Altissimus misericors €in eo quod misereatur €qui nondum in saeculo advenerunt et miserator €in eo quod miseretur illis €qui conversionem faciunt in lege eius et longanimis quoniam longanimitatem praestat €his qui peccaverunt quasi suis operibus et munificus €quoniam quidem donare vult pro exigere et multae misericordiae €quoniam multiplicat magis misericordias €his qui praesentes sunt et qui praeterierunt et qui futuri sunt si enim non multiplicaverit €non vivificabitur saeculum cum his qui habitant in eo et donator €quoniam si non donaverit de bonitate sua €ut adleventur hii qui iniquitates fecerunt de suis €iniquitatibus €non poterit decies millesima pars hominum vivificari et iudex si non ignoverit €his qui creati sunt verbo eius €et deleverit multitudinem contemptionum €non fortassis derelinquentur innumerabilem multitudinem €nisi pauci valde  et respondit ad me et dixit €hoc saeculum fecit Altissimus propter multos €futurum autem propter paucos dicam autem coram te similitudinem Ezra €quomodo autem interrogabis terram et dicet €tibi €quoniam dabit terram multam magis unde fiat fictile €parvum autem pulverem unde aurum fit €sic et actus praesentis saeculi multi quidem creati sunt pauci autem salvabuntur et respondi et dixi €absolve ergo anima sensum €et devoret quod sapit convenisti inobaudire €et profecta es nolens €nec enim tibi est datum spatium €nisi solum modicum vivere o Domine super nos si permittes servo tuo €ut oremus coram te et des nobis semen cordis €et sensui culturam unde fructum fiat €unde vivere possit omnis corruptus qui portabit locum €hominis solus enim es et una plasmatio nos sumus manuum tuarum €sicut locutus es et quoniam vivificas nunc €in matrice plasmatum corpus €et praestas membra €conservatur in igne et aqua tua creatio €et novem mensibus patitur tua plasmatio tuae creaturae €quae in eo creata est ipsum autem quod servat et quod servatur €utraque servabuntur servatione tua €et quando iterum reddit matrix €quae in ea creverint imperasti ut ex ipsis membris €hoc est mamillis €praebere lac fructum €mamillarum ut nutriatur id quod plasmatum est €usque in tempus aliquem €et postea dispones eum tuae misericordiae enutristi eum tuae iustitiae €et erudisti eum in lege tua et corripuisti eum tuo intellectu et mortificabis eum ut tuam creaturam €et vivificabis eum ut tuum opus si ergo perdideris qui tantis laboribus plasmatus est €tuo iussu €facili ordine €et ut quid fiebat et nunc dicens dicam €de omni homine tu magis scis €de populo autem tuo quod mihi dolet et de hereditate tua propter quam lugeo €et de Israhel propter quem tristis sum €et de semine Iacob propter quod conturbor ideo incipiam orare coram te pro me et pro eis €quoniam video lapsos nostros qui inhabitamus terram sed audivi celeritatem iudicii quod futurum est ideo audi meam vocem €et intellege sermonum meorum €et loquar coram te initium verborum Ezrae priusquam adsumeretur et dixit €Domine qui habitas in saeculum €cuius oculi elati et superna €in aerem et cuius thronus inaestimabilis et gloria inconprehensibilis €cui adstat exercitus angelorum cum tremore quorum servatio in vento et igni convertitur €cuius verbum verum et dicta perseverantia cuius iussio fortis et dispositio terribilis €cuius aspectus arefecit abyssos €et indignatio tabescere facit montes et veritas testificatur exaudi Domine orationem servi tui €et auribus percipe precationem figmenti tui €intende verba mea dum enim vivo loquar et dum sapio respondeam ne aspicias populi tui delicta €sed qui tibi in veritate serviunt nec adtendas impie agentium €studia €sed qui tua testimonia cum doloribus custodierunt neque cogites qui in conspectu tuo false conversati sunt €sed memorare qui ex voluntate tuum timorem cognoverunt neque volueris perdere qui pecorum mores habuerunt €sed respicias eos qui legem tuam splendide docuerunt neque indigneris eis qui bestiis peius sunt €iudicati €sed diligas eos qui semper in tua gloria confiderunt quoniam nos et patres nostri mortalibus moribus €egimus €tu autem propter nos peccatores misericors vocaberis si enim desideraveris ut nostri €miserearis €tunc misericors vocaberis €nobis enim non habentibus opera €iustitiae iusti enim quibus sunt operae multae €repositae apud te €ex propriis operibus recipient mercedem quid est enim homo ut ei indigneris €aut genus corruptibile ut ita amariceris de ipso in veritate enim nemo de genitis est qui non impie gessit €et de confitentibus qui non deliquit in hoc enim adnuntiabitur iustitia tua €et bonitas tua Domine €cum misertus fueris eis €qui non habent substantiam operum bonorum et respondit ad me et dixit recte locutus es aliqua €et iuxta sermones tuos sic et fiet quoniam vere non cogitabo super plasma eorum qui €peccaverunt €aut mortem aut iudicium aut perditionem sed iucundabor super iustorum figmentum €peregrinationes quoque et €salvationes €et mercedis receptiones quomodo ergo locutus sum sic et est sicut enim agricola serit super terram semina multa €et plantationis multitudinem plantat €sed non in tempore non omnia quae seminata sunt €salvabuntur €sed nec omnia quae plantata sunt radicabunt €sic et qui in saeculo seminati sunt non omnes €salvabuntur et respondi et dixi si inveni gratiam loquar quoniam semen agricolae si non ascenderit €non enim accepit pluviam tuam €in tempore €et si corruptum fuerit multitudine pluviae hoc perit sed homo qui manibus tuis plasmatus est €et tuae imagini nominatus €quoniam similatus est per quem omnia €plasmasti €et similasti eum semini agricolae non super nos €sed parce populo tuo et miserere hereditati tuae €tuae enim creaturae misereris þï€Öõìçáôåÿï°··ÿï‚´Åúòá¯Åóäòÿ¨ˆ˜®et respondit ad me et dixit €quae sunt praesentia praesentibus et quae futura futuris multum enim tibi restat €ut possis diligere meam creaturam super me €tu autem frequenter te et ipsum €proximasti iniustis numquam sed et in hoc mirabilis eris coram Altissimo quoniam humiliasti te sicut decet te €et non iudicasti te inter iustos €plurimum glorificeris €propter quod miseriae multae miserabiles €efficientur €qui inhabitant saeculum in novissimis €quia in multa superbia ambulaverunt tu autem pro te intellege et de similibus tuis inquire gloriam vobis enim apertus est paradisus plantata est arbor vitae €praeparatum est futurum tempus €praeparata est abundantia €aedificata est civitas probata est requies €perfecta est bonitas ante perfecta sapientia radix signata est a vobis €infirmitas extincta est a vobis €et mors absconsa est €infernum fugit et €corruptio in oblivionem transierunt dolores €et ostensus est in finem thesaurus inmortalitatis noli ergo adicere inquirendo €de multitudine eorum qui pereunt nam et ipsi accipientes libertatem spreverunt €Altissimum €et legem eius contempserunt et vias eius dereliquerunt adhuc autem et iustos eius conculcaverunt et dixerunt in corde suo non esse Deum €et quidem scientes quoniam moriuntur sicut enim vos suscipient quae praedicta sunt €sic eos sitis et cruciatus €quae praeparata sunt €non enim Altissimus voluit hominem disperdi sed ipsi qui creati sunt coinquinaverunt nomen eius qui fecit €eos €et ingrati fuerunt ei qui praeparavit eis nunc vitam quapropter iudicium meum modo adpropinquat quod non omnibus demonstravi nisi tibi et tibi similibus €paucis €et respondi et dixi ecce nunc Domine demonstrasti mihi multitudinem signorum €quae incipies facere in novissimis €sed non demonstrasti mihi quo tempore  et respondit ad me et dixit €metiens metire in temet ipso €et erit cum videris €quoniam transivit pars quaedam €signorum quae praedicta sunt tunc intelleges quoniam ipsud est tempus €in quo incipiet Altissimus visitare saeculum qui ab eo €factus est et quando videbitur in saeculo €motio locorum €populorum turbatio gentium cogitationes €ducum inconstantia principum turbatio et tunc intelleges quoniam de his erat Altissimus locutus €a diebus qui fuerunt ante ab initio sicut enim omne quod factum est in saeculo €initium per consummationem et €consummatio manifesta sic et Altissimi tempora €initia manifesta in prodigiis et €virtutibus €et consummatio in actu et in signis et erit omnis qui salvus factus fuerit €et qui poterit effugere per opera sua €vel per fidem in qua credidit €is relinquetur de praedictis periculis €et videbit salutare meum in terra mea et in finibus meis €quae sanctificavi mihi €a saeculo et tunc mirabuntur qui nunc abusi sunt vias €meas €et in cruciamentis commorabuntur hii €qui eos proiecerunt in contemptu quotquot enim non cognoverunt me €viventes €beneficia consecuti et quotquot fastidierunt legem meam €cum adhuc erant habentes libertatem et cum adhuc esset eis apertum paenitentiae locus €non intellexerunt sed spreverunt €hos oportet post mortem in cruciamento cognoscere tu ergo adhuc noli curiosus €esse €quomodo impii cruciabuntur €sed inquire quomodo iusti salvabuntur €et quorum saeculum et propter quos saeculum et quando respondi et dixi olim locutus sum et nunc dico et postea dicam €quoniam plures sunt qui pereunt quam qui salvabuntur sicut multiplicat fluctus super guttam €et respondit ad me et dixit qualis ager talia et semina €et quales flores tales et tincturae €et qualis opera talis et creatio €et qualis agricola talis et area €quoniam tempus erat saeculi et tunc cum essem parans eis €his qui nunc €antequam fieret illis saeculum in quo inhabitarent €et nemo contradixit mihi tunc €nec enim erat quisquam €et nunc creati in hoc mundo parato €et mensa indeficienti €et lege investigabili €corrupti sunt moribus eorum et consideravi saeculum meum €et ecce erat perditum €et orbem meum €et ecce erat periculi propter cogitationes €quae in eo advenerunt et vidi et peperci eis vix valde €et salvavi mihi acinum de botru €et plantationem de tribu multa pereat ergo multitudo quae sine causa nata est €et servetur acinus meus et plantatio mea €quia cum multo labore perfeci haec tu autem si adhuc intermittas septem dies alios €sed non ieiunabis in eis ibis autem in campum florum ubi domus non est aedificata €et manduca solummodo de floribus campi €et carnem non gustabis et vinum non bibes sed solummodo flores et deprecare Altissimum sine intermissione €et veniam et loquar tecum et profectus sum sicut dixit mihi €in campum quod vocatur Ardat €et sedi ibi in floribus et de herbis agri manducavi €et facta est esca earum mihi in saturitatem et factum est post dies septem €et ego discumbebam supra faenum €et cor meum iterum turbabatur sicut et ante et apertum est os meum €et inchoavi dicere coram Altissimo et dixi o Domine in nobis ostendens ostensus es patribus nostris in €deserto €quando erant exientes de Aegypto €et quando veniebant in deserto €quod non calcatur et infructuoso €et dicens dixisti tu Israhel audi me €et semen Iacob intendite sermonibus meis ecce enim ego semino in vobis legem meam €et faciet in vobis fructum €et glorificamini in eo per saeculum nam patres nostri accipientes legem non servaverunt €et legitima mea non custodierunt €et factum est fructum legis non periens €nec enim poterat quoniam tuus erat nam qui acceperunt perierunt €non custodientes quod in eis seminatum fuerat et ecce consuetudo est ut cum acceperit terra semen €vel navem mare vel vas aliud escas vel €potus €et cum fuerit ut exterminetur quod seminatum est vel quod missum €est €vel quae suscepta sunt €exterminentur haec €susceptoria vero manent €apud nos si enim non sic factum est nos quidem qui legem accepimus €peccantes peribimus €et cor nostrum quod suscepit eam nam lex non perit €sed permanet in suo honore et cum loquor haec in corde meo €et respexi oculis meis et vidi mulierem in dextera parte €et ecce haec lugebat et plorabat cum voce magna €et animo dolebat valde €et vestimenta eius discisa €et cinis super caput eius et dimisi cogitatus in quibus eram cogitans €et conversus sum ad eam et dixi ei ut quid fles et quid doles animo €et dixit ad me dimitte me dominus meus €ut defleam me et adiciam dolorem €quoniam valde amara sum animo et humiliata sum valde et dixi ei quid passa es dic mihi €et dixit ad me sterilis fui ego famula tua et non peperi €habens maritum annis triginta ego enim per singulas horas et per singulos dies €in annis triginta his €deprecabar Altissimum nocte ac die et factum est post triginta annos €exaudivit me Deus ancillae tuae €et pervidit humilitatem meam €et adtendit tribulationi meae et dedit mihi filium €et iucundata sum super eum valde ego €et vir meus et omnes cives mei €et honorificabamus valde Fortem et nutrivi eum cum labore multo et factum est cum crevisset €et venissem accipere illi €uxorem €et feci diem epuli  et factum est cum introisset filius meus in thalamo suo €cecidit et mortuus est et evertimus omnes lumina €et surrexerunt omnes cives mei ad consolandam me €et quievi usque in alium diem usque noctem et factum est €cum omnes quievissent ut me consolarentur ut quiescerem €et surrexi nocte et fugi et veni sicut vides in hoc campo et cogito iam non reverti in civitatem €sed hic consistere €et neque manducabo neque bibam sed sine intermissione €lugere €et ieiunare usque dum moriar et dereliqui adhuc sermones in quibus eram €et respondi cum iracundia ad eam et dixi stulta super omnes mulieres €non vides luctum nostrum et quae nobis contigerunt quoniam Sion mater nostra omnium in €tristitia contristatur €et humilitate humiliata est €lugete validissime et nunc quoniam omnes lugemus €et tristes este €quoniam omnes contristati sumus €tu autem contristaris in uno filio interroga enim terram et dicet tibi quoniam haec est €quae debeat lugere tantorum €superstes germinantium et ex ipsa initio omnes nati €et alii venient €et ecce paene omnes in perditionem €ambulant €et in exterminium fit multitudo eorum et quis ergo debet lugere magis nisi haec þï€Öõìçáôåÿï°··ÿï‚´Åúòá¯Åóäòÿ¨Š˜Œ‚quae tam magnam multitudinem perdidit €quam tu quae pro uno doles €si autem dices mihi quoniam non est similis planctus meus terrae €quoniam fructum ventris mei perdidi €quem cum maeroribus peperi et cum doloribus genui terra autem secundum viam terrae €abiit quae in ea multitudo praesens €quomodo et venit €et ego tibi dico sicut tu cum dolore peperisti €sic et terra dedit fructum suum hominem €ab initio ei qui fecit eam nunc ergo retine apud temet ipsam dolorem tuum €et fortiter fer quae tibi contigerunt casus si enim iustificaveris terminum Dei €et filium tuum recipies in tempore €et in mulieribus conlaudaberis ingredere ergo in civitatem ad virum tuum €et dixit ad me non faciam neque ingrediar civitatem sed hic moriar et adposui adhuc loqui ad eam et dixi noli facere sermonem hunc €sed consenti persuaderi €quid enim casus Sion €et consolare propter dolorem Hierusalem vides enim quoniam sanctificatio nostra deserta effecta est €et altare nostrum demolitum est €et templum nostrum destructum est et psalterium nostrum humiliatum est €et hymnus noster conticuit €et exultatio nostra dissoluta est €et lumen candelabri nostri extinctum est €et arca testamenti nostri direpta est €et sancta nostra contaminata sunt €et nomen quod nominatum est super nos €paene profanatum est €et liberi nostri contumeliam passi sunt €et sacerdotes nostri succensi sunt €et Levitae nostri in captivitate abierunt €et virgines nostrae coinquinatae sunt €et mulieres nostrae vim passae sunt €et iusti nostri rapti sunt et parvuli nostri proditi sunt €et iuvenes nostri servierunt et fortes nostri invalidi facti sunt et quod omnium maius signaculum Sion €quoniam resignata est de gloria sua nunc €et tradita est in manibus eorum qui nos oderunt tu ergo excute tuam multam tristitiam €et depone abs te multitudinem dolorum €ut tibi repropitietur Fortis €et requiem faciat tibi Altissimus requietionem laborum et factum est cum loquebar ad eam €et ecce facies eius fulgebat valde subito €et species coruscus fiebat visus eius €ut etiam paverem valde ad eam €et cogitarem quid esset hoc et ecce subito emisit sonum vocis magnum €timore plenum €ut commoveretur terra a sono €et vidi et ecce amplius mulier non conparebat mihi €sed civitas aedificabatur €et locus demonstrabatur de fundamentis magnis €et timui et clamavi voce magna et dixi ubi est Urihel angelus qui a principio venit ad me €quoniam ipse me fecit venire €in multitudinem excessus mentis huius €et factus est finis meus in corruptionem €et oratio mea in inproperium et cum essem loquens ego haec €et ecce venit ad me angelus €qui in principio venerat ad me et vidit me et ecce eram positus ut mortuus et intellectus meus alienatus erat €et tenuit dexteram meam et confortavit me €et statuit me super pedes meos et dixit mihi quid tibi est et quare conturbaris €et quid conturbatum est intellectum tuum €et sensus cordis tui €et dixi quoniam derelinquens dereliquisti me €ego quidem feci secundum sermones tuos et exivi in campum €et ecce vidi et video quod non possum enarrare €et dixit ad me sta ut vir et commonebo te €et dixi loquere dominus meus tantum me noli €derelinquere €ut non frustra moriar quoniam vidi quae non sciebam €et audio quae non scio aut numquid sensus meus fallitur et anima mea somniat nunc ergo deprecor te ut demonstres servo tuo de excessu €hoc €et respondit ad me et dixit audi me et doceam te et dicam tibi de quibus times €quoniam Altissimus revelavit tibi mysteria multa vidit rectam viam tuam €quoniam sine intermissione contristabaris pro populo tuo €et valde lugebas propter Sion hic ergo intellectus visionis €mulier quae tibi apparuit ante paululum quam vidisti lugentem et inchoasti consolare eam nunc autem iam non speciem mulieris vides €sed apparuit tibi civitas aedificari et quoniam enarrabat tibi de casu filii sui €haec absolutio est haec mulier quam vidisti haec est Sion €quam nunc conspicis ut civitatem aedificatam et quoniam dixit tibi €quia sterilis fuit annis triginta €propter quod erant anni saeculo tria milia €quando non erat in ea adhuc oblatio oblata et factum est post annos tres €et aedificavit Salomon civitatem et obtulit oblationes €tunc fuit quando peperit sterilis filium et quod tibi dixit €quoniam nutrivi eum cum labore €haec erat habitatio Hierusalem et quoniam dixit tibi €quod filius meus veniens in suo thalamo mortuus esset €et contigisset ei casus €haec erat quae facta est ruina Hierusalem et ecce vidisti similitudinem eius €quomodo filium luget €et tu inchoasti consolare eam €de his quae contigerunt €haec erant tibi aperienda et nunc videns Altissimus €quoniam ex animo contristatus es €et quoniam ex toto corde pateris pro ea €ostendit tibi claritatem gloriae eius €et pulchritudinem decoris eius propterea enim dixi tibi ut maneres in campo €ubi domus non est aedificata sciebam enim ego €quoniam Altissimus incipiebat tibi ostendere haec propterea dixi tibi ut venires in agrum €ubi non est fundamentum aedificii nec enim poterat opus aedificii hominis sustinere in loco €ubi incipiebat Altissimi civitas ostendi tu ergo noli timere neque expavescat cor tuum €sed ingredere et vide splendorem vel magnitudinem aedificii €quantum capax est tibi visu oculorum videre et post haec audies quantum capit auditus aurium tuarum audire tu enim beatus es prae multis €et vocatus es apud Altissimum sicut et pauci nocte autem quae in crastinum futura est manebis hic et ostendet tibi Altissimus eas visiones somniorum €quae faciet Altissimus his qui inhabitant super terram €a novissimis diebus et dormivi illam noctem et aliam sicut dixerat mihi  et factum est secunda nocte €et vidi somnium et ecce ascendebat de mari aquila €cui erant duodecim alae pinnarum et capita tria et vidi et ecce expandebat alas suas in omnem terram €et omnes venti caeli insuflabant ad eam €et nubes ad eam colligebantur et vidi et de pinnis eius nascebantur contrariae pinnae €et ipsae fiebant in pinnaculis minutis et modicis nam capita eius erant quiescentia €et de medium caput erat maius €aliorum capitum €sed et ipsa quiescebat cum eis et vidi et ecce aquila volavit in pinnis suis €et regnavit super terram €et super eos qui inhabitant in ea et vidi quomodo subiecta erant ei omnia quae sub caelo €et nemo illi contradicebat €neque unus de creatura quae est super terram et vidi et ecce surrexit aquila super ungues suos €et emisit vocem pinnis suis dicens nolite omnes simul vigilare €dormite unusquisque in loco suo et per tempus vigilate capita autem in novissimo serventur et vidi et ecce vox non exiebat de capitibus eius €sed de medietate corporis eius et numeravi contrarias pinnas eius €et ecce ipsae erant octo et vidi et ecce a dextera parte surrexit €una pinna €et regnavit super omnem terram et factum est cum regnaret €et venit ei finis et non apparuit €ita ut non appareret locus eius €et sequens exsurrexit et regnabat €et ipsa multum tenuit tempus et factum est cum regnaret €et veniebat finis eius €ut non appareret €sicut prior et ecce vox emissa est illi dicens audi tu quae toto tempore tenuisti terram €hoc adnuntii €antequam incipias non parere nemo post te tenebit tempus tuum sed nec dimidium eius et levavit se tertia €et tenuit principatum sicut priores €et non apparuit et ipsa et sic contingebat omnibus alis €singillatim principatum gerere €et iterum nusquam conparere et vidi et ecce in tempore sequentes pinnae erigebantur €et ipsae a dextera parte €ut tenerent et ipsae principatum €et ex his erant quae tenebant €sed tamen statim non conparescebant nam et aliquae ex eis erigebantur €sed non tenebant principatum et vidi post haec €et ecce non conparuerunt duodecim pinnae et duo pinnacula et nihil superavit in corpore aquilae €nisi tria capita quiescentia et sex pinnacula et vidi et ecce de sex pinnaculis divisa sunt duo €et manserunt sub capite quod est ad dexteram partem €nam quattuor manserunt in loco suo et vidi et ecce hae subalares cogitabant se erigere €et tenere principatus et vidi et ecce una erecta est sed statim non conparuit et secunda et haec velocius quam prior €non conparuit þï€Öõìçáôåÿï°··ÿï‚´Åúòá¯Åóäòÿ¨‹˜œet vidi et ecce duae quae superaverunt €apud semet ipsas cogitabant et ipsae regnare et in eo cum cogitarent €et ecce unum de quiescentium capitum €quod erat medium evigilabat €hoc enim erat duorum capitum maior et vidi quomodo conplexa est duo capita secum et ecce conversum est caput cum his qui cum ea erant €et comedit duas subalares quae cogitabant regnare hoc autem caput percontinuit omnem €terram €et dominavit qui inhabitant €in ea €cum labore multo €et potentatum tenuit orbem terrarum €super omnes alas quae fuerunt et vidi post haec et ecce medium caput subito non conparuit €et hoc sicut alae superaverunt autem duo capita €quae et ipsa similiter regnaverunt super terram €et super eos qui habitant in ea et vidi et ecce devoravit caput a dextera parte €illud quod est a leva et audivi vocem dicentem mihi €conspice contra te et considera quod vides et vidi et ecce sicut leo suscitatus de silva mugiens €et audivi quomodo emisit €vocem hominis ad aquilam €et dixit dicens audi tu et loquar ad te €et dicit Altissimus tibi nonne tu es quae superasti de quattuor animalibus €quae feceram regnare saeculi mei €et ut per eos veniret finis €temporum meorum et quartus veniens devicit omnia animalia quae €transierunt €et potentatum tenens saeculum cum tremore multo €et omnem orbem cum labore pessimo €et inhabitabant tot temporibus €orbem terrarum cum dolo et iudicasti terram non cum veritate tribulasti enim mansuetos et laesisti quiescentes €odisti verum dicentes et dilexisti mendaces €et destruxisti habitationes eorum qui fructificabant €et humiliasti muros eorum qui te non nocuerunt et ascendit contumelia ad Altissimum €et superbia tua ad Fortem et respexit Altissimus super sua tempora €et ecce finita sunt €et saecula eius conpleta sunt propterea non apparens non appareas €tu aquila et alae tuae horribiles et pinnacula tua pessima €et capita tua maligna et ungues tui pessimi €et omne corpus tuum vanum uti refrigeret omnis terra €et relevetur liberata de €tua vi €et speret iudicium et misericordiam eius qui fecit eam  et factum est dum loqueretur leo verba haec ad aquilam €et vidi et ecce quod superaverat caput €et non conparuit €et alae duae quae ad eum €transierunt €et erectae sunt ut regnarent €et erat regnum eorum exile et tumultu plenum et vidi et ecce ipsa non apparescebant €et omne corpus aquilae incendebatur €et expavescebat terra valde €et ego a multo excessu €mentis et a magno timore vigilavi €et dixi spiritui meo ecce tu mihi praestitisti haec €in eo quod scrutas vias Altissimi ecce adhuc fatigatus sum animo €et spiritu meo invalidus sum valde €et nec modica est in me virtus a multo timore €quem expavi nocte hac nunc ergo orabo Altissimum ut me confortet usque in finem et dixi Dominator Domine si inveni gratiam ante oculos tuos €et si iustificatus sum apud te prae multis €et si certum ascendit deprecatio mea €ante faciem tuam conforta me et ostende servo tuo mihi interpretationem €et distinctionem visus horribilis huius €ut plenissime consoles animam meam dignum enim me habuisti €ostendere mihi temporum finem et temporum novissima €et dixit ad me haec est interpretatio visionis huius quam vidisti aquilam quam vidisti ascendentem de mari €hoc est regnum quartum €quod visum est in visu Danihelo fratri tuo sed non est illi interpretatum €quomodo ego nunc tibi interpretor vel interpretavi ecce dies veniunt et exsurget regnum super terram €et erit timoratior omnium €regnorum €quae fuerunt ante eam regnabunt autem in ea duodecim reges €unus post unum nam secundus qui incipiet regnare €ipse tenebit amplius tempus prae duodecim €haec est interpretatio duodecim alarum quas vidisti et quoniam audisti vocem quae locuta est €non de capitibus eius exientem sed de medio corpore eius haec est interpretatio €quoniam post tempus regni illius €nascentur contentiones non modicae €et periclitabitur ut cadat €et non cadet tunc sed iterum constituetur in suum initium et quoniam vidisti subalares octo coherentes alis eius haec est interpretatio €exsurgent enim in ipso octo reges €quorum erunt tempora levia et anni citati €et duo quidem ex ipsis perient adpropinquante tempore medio €quattuor autem servabuntur in tempore €cum incipiet adpropinquare tempus eius ut finiatur €duo vero in finem servabuntur et quoniam vidisti tria capita quiescentia haec est interpretatio €in novissimis eius suscitabit Altissimus tria regna €et renovabit in ea multa €et dominabunt terram et qui inhabitant in ea €cum labore multo super omnes qui fuerunt ante hos €propter hoc ipsi vocati sunt capita aquilae isti enim erunt qui recapitulabunt €impietates eius €et qui perficient novissima eius et quoniam vidisti caput maius non apparescentem €quoniam unus ex eis super lectum suum morietur €et tamen cum tormentis nam duo qui perseveraverunt €gladius eos comedet unius enim gladius comedet qui cum eo €sed tamen et hic gladio in novissimis cadet et quoniam vidisti duas subalares treicientes super caput €quod est a dextera parte haec est interpretatio €hii sunt quos conservavit Altissimus in finem suam €hoc erat regnum exile et turbationis plenum sicut vidisti €et leonem quem vidisti de silva evigilantem mugientem €et loquentem ad aquilam €et arguentem eam iniustitias €ipsius €per omnes sermones eius sicut audisti hic est unctus €quem reservavit Altissimus in finem €ad eos et impietates ipsorum €arguet illos de iniustitiis ipsorum €et infulciet coram ipsis €spretiones eorum statuet enim eos primum in iudicium vivos €et erit cum arguerit eos tunc corrumpet eos nam residuum populum meum liberabit cum misericordia €qui salvati sunt super fines meos €et iucundabit eos quoadusque veniat finis €dies iudicii de quo locutus sum tibi ab initio hoc somnium quod vidisti €et haec interpretatio eius tu ergo solus dignus fuisti scire Altissimi secretum hoc scribe ergo omnia ista in libro quae vidisti €et pones ea in loco abscondito et docebis ea sapientes de populo tuo €quorum scis corda posse capere et servare secreta haec tu autem adhuc sustine hic alios dies septem €ut tibi ostendatur quicquid visum fuerit Altissimo €ostendere tibi et profectus est a me €et factum est cum audisset omnis populus €quoniam pertransierunt septem dies €et ego non fuissem reversus in civitatem €et congregavit se omnis a minimo usque ad maximum €et venit ad me et dixerunt mihi dicentes quid peccavimus tibi et quid iniuste egimus in te €quoniam derelinquens nos €sedisti in loco hoc tu enim nobis superasti ex omnibus €prophetis €sicut botrus de vindemia €et sicut lucerna in loco obscuro €et sicut portus navi salvatae a €tempestate aut non sufficiunt nobis mala quae contigerunt si ergo tu nos dereliqueris quanto erat nobis melius €si essemus succensi et nos incendio Sion nec enim nos meliores sumus eorum qui ibi mortui sunt €et ploraverunt voce magna €et respondi ad eos et dixi confide Israhel et noli tristari tu domus Iacob est enim memoria vestri coram Altissimo €et Fortis non est oblitus vestri in contentione ego enim non dereliqui vos neque excessi a vobis €sed veni in hunc locum ut deprecarer pro desolatione Sion €et ut quaererem misericordiam pro humilitate sanctificationis €vestrae et nunc ite unusquisque vestrum in domum suam €et ego veniam ad vos post dies istos et profectus est populus sicut dixi ei in civitatem ego autem sedi in campo septem diebus €sicut mihi mandavit €et manducabam de floribus solummodo agri €de herbis facta est mihi esca in diebus illis  et factum est post dies septem et somniavi somnium nocte et ecce de mari ventus exsurgebat €ut conturbaret omnes fluctus eius et vidi et ecce convolabat ipse homo cum nubibus caeli €et ubi vultum suum convertebat ut consideraret €tremebant omnia quae sub eo videbantur et ubicumque exiebat vox de ore eius €ardescebant omnes qui audiebant voces eius €sicut liquescit cera €quando senserit ignem et vidi post haec €et ecce congregabatur multitudo €hominum €quorum non erat numerus €de quattuor ventis caeli €ut debellarent hominem qui ascenderat de mari et vidi et ecce sibimet ipso sculpsit €montem magnum €et volavit super eum þï€Öõìçáôåÿï°··ÿï‚´Åúòá¯Åóäòÿ¨—ego autem quaesivi videre regionem vel locum €unde sculptus esset mons €et non potui et post haec vidi €et ecce omnes qui congregati sunt ad eum €ut expugnarent eum €timebant valde tamen audebant pugnare et ecce ut vidit impetum multitudinis venientis €non levavit manum suam €neque frameam tenebat neque aliquod vas bellicosum €nisi solummodo vidi quomodo emittit de ore suo sicut fluctum ignis €et de labiis eius spiritum flammae €et de lingua eius emittebat scintillas tempestatis €et commixta sunt simul omnia haec €fluctus ignis et spiritus flammae €et multitudo tempestatis et concidit super multitudinis impetum €quod paratum erat pugnare €et succendit omnes €ut subito nihil videretur de innumerabili multitudine €nisi solummodo pulvis cineris et fumi odor €et vidi et extiti et post haec vidi ipsum hominem descendentem de monte €et advocantem ad se multitudinem aliam pacificam et accedebant ad eum vultus hominum multorum €quorumdam gaudentium quorumdam tristantium €aliqui vero alligati aliqui adducentes ex eis qui offerebantur €et ego a multitudine pavoris expergefactus sum €et deprecatus sum Altissimum et dixi tu ab initio demonstrasti servo tuo mirabilia haec €et dignum me habuisti ut susciperes deprecationem meam et nunc demonstra mihi adhuc et interpretationem somnii huius sicut enim existimo in sensu meo €vae qui derelicti fuerint in diebus illis €et multo plus vae his qui non sunt derelicti qui enim non sunt derelicti tristes erunt intellegentes quae sunt reposita €in novissimis diebus €et non occurrentes eis €sed et qui derelicti sunt propter hoc vae €viderunt enim pericula magna €et necessitates multas €sicut ostendunt somnia haec attamen facilius est periclitantem venire in €haec €quam pertransire sicut nubem a saeculo €et non videre quae contigerunt in novissimo €et respondit ad me et dixit et visionis interpretationem dicam tibi €sed et de quibus locutus es adaperiam tibi quoniam dixisti de his qui derelicti sunt €et de his qui non derelicti sunt €haec interpretatio qui adferet periculum in illo tempore €ipse custodibit qui in periculo €inciderint €qui habent operas et fidem ad Fortissimum scito ergo quoniam magis beatificati sunt qui derelicti €super eos qui mortui sunt interpretatio enim visionis haec €quia vidisti virum ascendentem de corde maris ipse est quem conservat Altissimus multis temporibus €qui per semet ipsum liberabit creaturam suam €et ipse disponet qui derelicti sunt et quoniam vidisti €de ore eius exire ut spiritum et ignem et tempestatem et quoniam non tenebat frameam neque vas bellicosum €corrumpit enim impetum eius €multitudinis €quae venerat ad expugnare eum €haec interpretatio ecce dies veniunt €quando incipiet Altissimus liberare eos qui super terram sunt et veniet excessus mentis €super eos qui inhabitant terram et in alisalio cogitabunt bellare €civitates civitatem €et locus locum et gens ad gentem €et regnum adversus regnum et erit cum fient haec €et contingent signa quae ante ostendi tibi €et tunc revelabitur Filius meus €quem vidisti virum ascendentem et erit quando audierint omnes gentes vocem eius €et derelinquet unusquisque regionem suam €et bellum quod habent in alterutro et colligetur in unum multitudo innumerabilis €sicut vidisti volentes venire et expugnare eum ipse autem stabit super cacumen montis Sion Sion autem veniet €et ostendetur omnibus parata et aedificata €sicut vidisti montem sculpi sine manibus ipse autem Filius meus €arguet quae advenerunt gentes €impietates eorum €has quae tempestati adpropiaverunt €et inproperabit coram eis mala €cogitamenta eorum €et cruciamenta quibus incipient cruciari quae adsimilatae sunt flammae €et perdet eos sine labore €et legem quae igni adsimilata est et quoniam vidisti eum colligentem ad se aliam multitudinem €pacificam haec sunt novem tribus €quae captivae factae sunt de terra sua €in diebus Iosiae regis €quem captivum duxit Salmanassar rex Assyriorum €et transtulit eos trans Flumen €et translati sunt in terram aliam ipsi autem sibi dederunt consilium hoc €ut derelinquerent multitudinem gentium €et proficiscerentur in ulteriorem regionem €ubi numquam quisquam inhabitavit ibi genus €humanum ut vel ibi observarent legitima sua €quae non fuerant servantes in regione sua per introitus autem angustos fluminis Eufraten €introierunt fecit enim eis tunc Altissimus signa €et statuit venas Fluminis usquequo transirent per eam enim regionem erat via multa €itineris anni unius et dimidii €nam regio illa vocatur Arzar €et tunc inhabitaverunt ibi usque in novissimo €tempore et nunc iterum coeperunt venire iterum Altissimus statuit venas Fluminis €ut possint transire €propter hoc vidisti multitudinem collectam cum pace sed et qui derelicti sunt de populo tuo €qui invenientur intra terminum meum sanctum erit ergo quando incipiet perdere multitudinem €earum quae collectae sunt gentes €proteget qui superaverit €populum et tunc ostendet eis multa plurima €portenta et dixi ego Dominator Domine hoc mihi ostende €propter quod vidi virum ascendentem de corde maris €et dixit mihi sicut non potest hoc vel €scrutinare vel scire quis €quid sit in profundo maris €sic non poterit quisquam super terram €videre Filium meum €vel eos qui cum eo sunt €nisi in tempore diei haec est interpretatio somnii quem vidisti €et propter quod inluminatus es haec solus dereliquisti enim tua €et circa mea vacasti et legem meam exquisisti vitam enim tuam disposuisti in sapientiam €et sensum tuum vocasti matrem et propter hoc ostendi tibi haec €merces apud Altissimum €erit enim post alios tres dies €ad te alia loquar et exponam tibi gravia et mirabilia et profectus sum et transii in campum €multum glorificans et laudans Altissimum de mirabilibus €quae per tempus faciebat et quoniam gubernat tempora €et quae sunt in temporibus inlata €et sedi ibi tribus diebus  et factum est tertio die et ego sedebam sub quercu et ecce vox exivit contra me de rubo et dixit Ezra Ezra €et dixi ecce ego Domine €et surrexi super pedes meos €et dixit ad me revelans revelatus sum super rubum €et locutus sum Moysi quando populus meus serviebat in Aegypto et misi eum et eduxi populum meum de Aegypto €et adduxi eum super montem Sina €et detinebam eum apud me diebus multis et enarravi ei mirabilia multa €et ostendi ei temporum secreta et temporum €finem €et praecepi ei dicens haec in palam facies verba et haec abscondes et nunc tibi dico signa quae demonstravi et somnia quae vidisti €et interpretationes quas tu audisti €in corde tuo repone ea tu enim recipieris ab hominibus €et converteris residuum cum Filio meo €et cum similibus tuis usquequo finiantur tempora quoniam saeculum perdidit iuventutem suam €et tempora adpropinquant senescere duodecim enim partibus divisum est saeculum €et transierunt eius decem iam €et dimidium decimae partis superant autem eius duae €prae medium decimae partis nunc ergo dispone domum tuam et corripe populum tuum €et consolare humiles eorum €et renuntia iam corruptae vitae et dimitte abs te mortales cogitationes €et proice abs te pondera humana €et exue te iam infirmam naturam €et repone in unam partem molestissima tibi cogitamenta €et festina transmigrare a temporibus his quae enim vidisti nunc contigisse mala €iterum horum deteriora facientur quantum enim invalidum fieri saeculum a €senectute €tantum multiplicabunt super inhabitantes mala prolongavit enim magis €veritas €et adpropinquavit mendacium €iam enim festinat aquila venire €quam vidisti in visionem et respondi dixi coram te Domine ecce enim ego abibo sicut praecepisti mihi €et corripiam praesentem populum €qui autem iterum nati fuerint quis commonebit positum est ergo saeculum in tenebris €et qui inhabitant in eo sine lumine quoniam lex tua incensa est €propter quod nemo scit quae a te facta sunt €vel quae incipient operae si enim inveni gratiam coram te €inmitte in me spiritum sanctum €et scribam omne quod factum est in saeculo ab initio €quae erant in lege tua scripta €ut possint homines invenire semitam €et qui voluerint vivere in novissimis vivant et respondit ad me et dixit €vadens congrega populum et dices ad eos þï€Öõìçáôåÿï°··ÿï‚´Åúòá¯Åóäòÿ¨Ž˜—ƒut non te quaerant diebus quadraginta tu autem praepara tibi buxos multos €et accipe tecum Saream Dabriam Selemiam Ethanum et Asihel €quinque hos qui parati sunt ad scribendum velociter et venies hic €et ego accendam in corde tuo lucernam €intellectus €quae non extinguetur quoadusque finiantur quae incipies scribere et cum perfeceris €quaedam palam facies quaedam sapientibus absconse trades €in crastinum enim hac hora incipies scribere et profectus sum sicut mihi praecepit €et congregavi omnem populum et dixi audi Israhel verba haec peregrinantes peregrinati sunt patres nostri ab initio in Aegypto €et liberati sunt inde et acceperunt legem vitae quem non custodierunt €quem et vos post eos transgressi estis et data est vobis terra in sortem in terra Sion €et vos et patres vestri iniquitatem fecistis €et non servastis vias quas vobis praecepit Altissimus iustus iudex cum sit €abstulit a vobis in tempore quod donaverat et nunc vos hic estis €et fratres vestri introrsus vestrum €sunt si ergo imperaveritis sensui vestro et erudieritis cor vestrum €vivi conservati eritis €et post mortem misericordiam consequemini iudicium enim post mortem veniet quando iterum revivescemus €et tunc iustorum nomina parebunt €et impiorum facta ostendentur ad me autem nemo accedat nunc €neque requirent me usque diebus quadraginta et accepi quinque viros sicut mandavit mihi €et profecti sumus in campo et mansimus ibi et factus sum in crastinum €et ecce vox vocavit me dicens Ezra aperi os tuum €et bibe quod te potiono et aperui os meum et ecce calix plenus porrigebatur mihi €hoc erat plenum sicut aqua color autem eius ut ignis similis et accepi et bibi €et in eo cum bibissem cor meum eructabatur intellectum €et in pectus meum increscebat sapientia €nam spiritus meus conservabat memoriam et apertum est os meum et non est clausum amplius Altissimus autem dedit intellectum quinque viris €et scripserunt quae dicebantur ex successione €notis quas non sciebant €et sederunt quadraginta diebus €ipsi autem per diem scribebant nocte autem manducabant panem €ego autem per diem loquebar et nocte non tacebam scripti sunt autem in quadraginta diebus €libri nongenti quattuor et factum est cum conpleti essent quadraginta dies €et locutus est Altissimus dicens €priora quae scripsisti in palam pone et legant digni et indigni novissimos autem septuaginta conservabis €ut tradas eos sapientibus de populo tuo in his enim est vena intellectus €et sapientiae fons et scientiae flumen €et feci sic  ecce loquere in aures plebi meae sermones prophetiae €quos inmisero in os tuum dicit Dominus et fac in carta scribi eos €quoniam fideles et veri sunt ne timeas a cogitationibus adversum te €nec conturbent te incredulitates dicentium quoniam omnis incredulus in incredulitate sua morietur ecce ego induco dicit Dominus super orbem terrarum mala €gladium et famem et mortem et interitum propter quod superposuit iniquitas omnem €terram €et adimpletae sunt operationes eorum propterea dicit Dominus iam non silebo impietates eorum €quae inreligiose agunt €nec sustinebo in his quae inique exercent €ecce sanguis innoxius et iustus clamat ad me €et animae iustorum clamant perseveranter vindicans vindicabo illos dicit Dominus €et accipiam omnem sanguinem innocuum ex illis ad me ecce populus meus quasi grex ad occisionem ducitur €iam non patiar illum habitare in terra Aegypti sed educam eum in manu potenti et brachio excelso €et percutiam Aegyptum plaga sicut prius €et corrumpam terram omnem eius lugeat Aegyptus et fundamenta eius €a plaga verberati et mastigati €quam inducet Dominus lugeant cultores operantes terram €quoniam deficient semina eorum €et vastabuntur ligna eorum €ab uredine et grandine et a sidus terribile vae saeculo et qui habitant in eum quia adpropinquavit gladius et extritio illorum €et exsurget gens contra gentem ad pugnam €et romphea in manibus eorum erit enim constabilitio hominibus €alisalios €supervalescentes €non curabunt regem suum €et principem megestanorum suorum in potentia sua concupiscet enim homo in civitatem ire et non poterit propter superbiam enim eorum civitates turbabuntur €domus exterentur homines metuent non miserebitur homo proximo suo €ad irritum faciendum in domos eorum in gladium €ad diripiendas substantias eorum €propter famem panis et tribulationem multam ecce ego convoco dicit Deus omnes reges terrae €ad movendum €qui sunt a borea et a noto €et ab euro et a libano €ad convertendos in se et reddere quae dederunt illis sicut faciunt usque hodie electis meis €sic faciam et reddam in sinum ipsorum €haec dicit Dominus Deus non parcet dextera mea super peccantes €nec cessabit romphea super effundentes sanguinem innocuum €super terram et exiit ignis ab ira eius €et devoravit fundamenta terrae et peccatores €quasi stramen incensum vae eis qui peccant €et non observant mandata mea dicit Dominus non parcam illis €discedite filii apostatae €nolite contaminare sanctificationem meam novit Deus qui peccant €in eum €propterea tradet eos in mortem et in €occisionem iam enim venerunt super orbem terrarum mala €et manebitis in illis €non enim liberabit vos Deus €propter quod peccastis in eum ecce visio horribilis et facies illius ab oriente et exient nationes draconum Arabum in curris multis €et sibilatus eorum a die itineris fertur super terram €ut etiam timeant et trepidentur omnes €qui illos audient Carmonii insanientes in ira exient de silva €et advenient in virtute magna €et constabunt in pugnam cum illis €et vastabunt portionem terrae Assyriorum in dentibus suis et post haec supervalescet draco nativitatis memoria €suae €et si converterint se conspirantes in €virtute magna €ad persequendos eos et isti turbabuntur et silebunt in virtute illorum €et convertent pedes suos in fugam et a territorio Assyriorum subsessor subsedebit eos €et consumet unum ex illis €et erit timor et tremor in exercitum illorum €et inconstabilitio in regno illorum ecce nubs ab oriente €et a septentrione usque ad meridianum €et facies illorum horrida valde plena irae et procellae et conlident se invicem €et effundent sidus copiosum super terram et sidus illorum €et erit sanguis a gladio usque ad ventrem equi et femur hominis et suffraginem cameli €et erit timor et tremor multus super terram et horrebunt qui videbunt iram illam €et tremor adprehendet illos €et post haec movebuntur nimbi copiosi a meridiano et septentrione et portio alia ab occidente et superinvalescent venti ab oriente €et recludent eum et nubem quam suscitavit in ira €et sidus ad faciendam exteritionem €ab orientalem notum et €occidentem violabitur et exaltabuntur nubes magnae et validae plenae irae et sidus €ut exterant omnem terram et inhabitantes eam €et fundent super omnem altum et eminentem €sidus terribile ignem et grandinem et rompheas volantes et aquas multas €ut etiam impleantur omnes campi et omnes rivi €a plenitudine aquarum illarum et demolient civitates et muros €et montes et colles et ligna silvarum €et faena pratorum et frumenta eorum et transibunt constanter usque Babylonem €et exterent eam convenient ad ipsam et circuibunt eam €et effundent sidus et omnem iram super eam €et subibit pulvis et fumus usque ad caelum €et omnes in circuitu lugebunt eam et qui subremanserint €servientes his qui eam exteruerunt et tu Asia consors in specie Babylonis €et gloria personae eius vae tibi misera propter quod adsimilasti ei €ornasti filias tuas in fornicatione €ad placendum et gloriandum in amatoribus tuis €qui te cupierunt semper fornicari odibilem imitata es in omnibus operibus eius €et adinventionibus eius €propterea dicit Deus inmittam tibi mala viduitatem paupertatem et famem €et gladium et pestem ad devastandas domos tuas €ad violationem et mortem €et gloria virtutis tuae sicut flos siccabitur €cum exsurget ardor qui emissus est super te et infirmaberis et paupera a plaga €et mastigata a vulneribus €ut non possis tuos suscipere €potentes et amatores numquid ego sic zelabo te dicit Dominus nisi occidisses electos meos in omni tempore €exultans percussione manuum €et dicens €super mortem eorum cum inebriata es þï€Öõìçáôåÿï°··ÿï‚´Åúòá¯Åóäòÿ¨˜¶exorna speciem vultus tui merces fornicariae in sinus tuos €propterea redditionem percipies sicut facies electis meis dicit Dominus €sic faciet tibi Deus et tradet te in malis et nati tui fame interient et tu romphea cades €et civitates tuae conterentur et omnes tui in campo gladio cadent et qui sunt in montibus fame peribunt €et manducabunt carnes suas et sanguinem bibent €a fame panis et siti aquae propter priora misera es €et iterum excipies mala et in transitum adlident civitatem oditam €et exterent eam €portionem aliquam gloriae €tuae €et territorii tui €dum revertuntur a Babylonia extrita illis eris in stramine €et ipsi tibi erunt ignis omnes hii comedunt te et civitates tuas €et territoria tua et montes €et omnem silvam tuam €et ligna pomifera igne consument et natos tuos captivabunt €et honestatem tuam spoliabunt €et gloriam faciei tuae exterminabunt  vae tibi Babylon et Asia vae tibi Aegypte et Syria praecingite vos saccos €plangite filios vestros et dolete de his €quia adpropinquavit contritio vestra inmissus est gladius vobis €et quis est qui avertat eum inmissus est vobis ignis €et quis est qui extinguat eum inmissa sunt vobis mala €et quis est qui recutiet ea numquid recutiet aliquis leonem esurientem in silva €aut numquid extinguet ignem €cum stramen incensum fuerit aut numquid recutiet sagittam €inmissam a sagittario forte Dominus Deus mittit mala €et quis recutiet ea et exiet ignis ex iracundia eius €et quis est qui extinguat eum coruscabit et quis non timebit €tonabit et quis non horrebit Dominus comminatur €quis non conterretur a facie eius tremet terra a fundamento eius €mare fluctuatur de profundo €et fluctus eius turbabuntur et pisces eius €a facie Domini et a gloria virtutis eius quoniam fortis gloriae €qui tendit sagittam €et acumen eius acutum quae dimissa est ab eo €non deficiet missa super €fines terrae ecce mittuntur mala et non revertentur €donec venient super terram et ignis incendetur et non extinguetur €donec excomedat frumenta terrae quomodo non revertitur sagitta €missa a sagittario valido €sic non revertentur mala quae fuerint emissa in €terram vae mihi vae mihi quis me liberabit in diebus illis initium gemitus et copiosi suspirantium €initium famis et multi disperient €initium belli et timebunt potestates €initium malorum et trepidabunt ab eis €quid facient cum venerint €mala ecce famis plaga dimissa est et tribulatio eius tamquam mastix €castigatio in disciplina et super his omnibus €non se avertent ab iniquitatibus suis €nec super has plagas memorantur sempiterna ecce erit annonae vilitas in brevi super terram €ut putent sibi esse directam pacem €tunc superflorescent mala super terram €gladius et famis et aporiant vitam super terram €et gladius dispersit quae superaverint a €fame et mortui quasi stercora proicientur €et non habent qui consolentur €eos €et derelinquetur deserta terra €et civitates eius demolientur non derelinquetur agricola €qui colit terram et qui seminat eam ligna fructiferabunt €et quis vindemiet illa et uva tradet se ad vindemiam €et quis adligabit eam €erit enim et locis desertio multa concupiscet enim homo hominem videre €vel certe vocem eius audire relinquentur enim decem de civitate €et duo ex agro €qui absconderint se in silva €et in fissuras petrarum quemadmodum relinquentur in oliveto €tres vel quattuor olivae aut sicut in vinea vindemiata €et subremanet racemus patens €ab scrutantibus vindemiam diligenter sic remanebunt in diebus illis tres vel quattuor €ab scrutantibus domos eorum in romphea et relinquetur deserta terra €et agri eius inveteraverunt €et viae eius et omnes semitae germinabunt spinas €eo quod non transient oves per eam lugebunt virgines non habentes sponsos €lugebunt mulieres non habentes viros €lugebunt filiae earum non habentes adiutorium sponsi earum in bello consumentur et viri earum in fame exterentur audite vero ista et cognoscite ea servi Domini ecce verbum Domini excipite eum €ne discredatis de quibus dicit €Dominus ecce adpropinquant mala et non tardantur quemadmodum praegnans in nono mense filium suum €in adpropinquante hora partus eius €ante horas duas vel tres gementes dolores circum €ventrem eius €et prodiente infante de ventre €non tardabit uno puncto sic non morabuntur mala ad prodiendum super terram €et saeculum gemet et dolores circumtenent illum audite verbum plebs mea €parate vos ad pugnam in malis €sic estote quasi advenae terrae qui vendit quasi qui fugiet €et qui emit quasi qui perditurus qui mercatur quasi qui fructum non capiat €et qui aedificat quasi non habitaturus qui seminat quasi non messem facturus €et qui putat quasi non vindemiaturus qui nubunt sic quasi filios non facturi €et qui non nubunt sic quasi vidui propter quod qui laborant sine causa laborant fructus enim illorum alienigenae metent €et substantiam illorum rapient €et domos evertent et filios eorum captivabunt €quia in captivitate et fame generant natos suos et qui negotiantur negotiantur in rapina €quamdiu exornant civitates et domos suas €et possessiones et personas suas tanto magis adzelabor eos super peccata dicit Dominus quomodo zelatur fornicaria mulierem idoneam et bonam valde sic zelabitur iustitia iniquitatem cum exornat se €et accusat eam in faciem €cum venerit qui defendat exquirentem omnem peccatum €super terram propterea nolite similari eam nec operibus eius quoniam ecce adhuc pusillum et tolletur iniquitas a terra €et iustitia regnabit in nos non dicat peccator non se peccasse €quoniam carbones ignis conburet super caput eius qui dicit €non peccavi coram Deo et gloria ipsius ecce Dominus cognoscit omnia opera hominis €et adinventiones illorum et cogitatum illorum €et corda illorum qui dixit fiat terra et facta est €fiat caelum et factum est et in verbo illius stellae fundatae sunt €et novit numerum stellarum qui scrutat abyssum et thesauros illorum €qui metitus est mare et conceptum €eius qui conclusit mare in medio aquarum €et suspendit terram super aquam verbo suo qui extendit caelum quasi cameram et super aquas fundavit eum qui posuit in deserto fontes aquarum €et super vertices montium lacus €ad emittendum flumina ab eminenti €ut potaret terra qui finxit hominem et posuit cor in medio €corporis €et misit ei spiritum et vitam et intellectum et spiramentum Dei omnipotentis €qui fecit omnia et scrutinat absconsa in €absconsis €certe hic novit adinventionem vestram €et quae cogitatis in cordibus vestris €vae peccantibus et volentibus occultare peccata sua propter quod Dominus scrutinando scrutinabit omnia opera eorum €et traducet vos omnes et vos confusi eritis €cum processerint peccata vestra coram hominibus €et iniquitates erint quae accusatores stabunt in die illo quid facietis aut quomodo abscondetis peccata vestra €coram Domino et gloria eius ecce iudex Deus timete eum €et desinite a peccatis vestris €et obliviscimini iniquitates vestras iam agere €eas sempiterno €et Deus educabit vos €et liberabit de omni tribulatione ecce enim incenditur ardor super vos turbae copiosae €et rapient quosdam ex vobis et cibabunt idolis occisam et qui consenserint eis erunt illis in derisum €et in inproperium et in conculcationem erit enim Lociis €et in vicinas civitates exsurrectio multa €super timentes Dominum erunt quasi insani neminem parcentes €ad diripiendum et devastandum adhuc timentes Dominum quia devastabunt et diripient substantias eorum €et de domo sua eos eicient tunc parebit probatio electorum meorum €ut aurum quod probatur ab igne audite electi mei dicit Dominus €ecce adsunt dies tribulationis et de his liberabo vos ne timeatis nec haesitemini €quoniam Deus dux vester est et qui servatis mandata et praecepta mea €dicit Dominus Deus €ne praeponderent vos peccata vestra €nec superelevent se iniquitates vestrae vae qui constringuntur a peccatis suis €et obteguntur ab iniquitatibus suis €quemadmodum ager constringitur a silva €et spinis tegitur semita eius €per quam non transiet homo €et excluditur et mittitur ad devorationem ignis àï‚Ðó±µ±ÿ‘hic psalmus proprie scriptus David €et extra numerum €cum pugnavit cum Goliad þï€Öõìçáôåÿï°·¸ÿï‚Ðó±µ±ÿ‘„pusillus eram inter fratres meos €et adulescentior in domo patris mei €pascebam oves patris mei manus meae fecerunt organum digiti mei aptaverunt psalterium et quis adnuntiabit Domino meo €ipse Dominus ipse omnium exaudiet ipse misit angelum suum et tulit me de ovibus patris mei €et unxit me in misericordia unctionis suae fratres mei boni et magni €et non fuit beneplacitum in eis Domino exivi obviam alienigenae et maledixit mihi in simulacris suis ego autem evaginato ab eo ipsius gladio €amputavi caput eius €et abstuli obprobrium de filiis Israhel àï‚Ìáïäÿ‘Paulus apostolus non ab hominibus €neque per hominem sed per Iesum Christum €fratribus qui sunt Laodiciae gratia vobis et pax a Deo Patre et Domino Iesu Christo gratias ago Christo per omnem orationem meam €quod permanentes estis in eo €et perseverantes in operibus eius €promissum expectantes €in diem iudicii neque destituant vos quorundam vaniloquia €insinuantium €ut vos evertant a veritate €evangelii €quod a me praedicatur et nunc faciet Deus ut qui sunt ex me €ad profectum veritatis evangelii €deservientes et facientes benignitatem operum €quae salutis vitae aeternae et nunc palam sunt vincula mea quae patior in Christo €quibus laetor et gaudeo et hoc mihi est ad salutem perpetuam €quod ipsum factum orationibus vestris €et administrantem Spiritum Sanctum €sive per vitam sive per mortem est enim mihi vere vita in Christo €et mori gaudium et in ipsum in vobis faciet misericordiam €suam €ut eandem dilectionem habeatis et sitis unianimes ergo dilectissimi ut audistis praesentia mei €ita retinete et facite in timore Dei €et erit vobis vita in aeternum est enim Deus qui operatur in vos et facite sine retractu quaecumque €facitis et quod est dilectissimi €gaudete in Christo €et praecavete sordidos in lucro omnes sint petitiones vestrae palam apud €Deum €et estote firmi in sensu Christi et quae integra et vera et pudica €et iusta et amabilia facite et quae audistis et accepistis in corde retinete et erit vobis pax ˜’salutant vos sancti gratia Domini Iesu cum spiritu vestro et facite legi €Colosensium vobis ðþ