@@@@{1Commentarii in Terentium Sallustium Vergilium}1 @@@@{1Comment. in Terentium}1 ̦Hosce uersus agere coepisset 'itane patris ais aduen-tum ueritum hinc abiisse ad domum' et deinceps qui secuntur quadrati. @@@@{1Comment. in Sallustium}1 򮠦̦recens 𮠦î̦'Conisturgim venit' ad quam Conisturgim uenit? ubi fuerant legiones, quo uenit. conuertas ordinem: iste enim dixit 'Conisturgim apud legiones uenit' id est apud Conisturgim fuerant legiones, quo iste uenit. mutauit ordinem. 쮠򮠦̦ergo 'procul' e loco est. 쮠򮠦̦uetuste 'obuiam fuere': aduerbio maluit uti quam nomine. 쮠򮠦̦'ceterum' quo modo positum est? pro 'alioquin': alioquin consilium est? an pro 'relicum', ut sit nomen: relicum consilium est? 쮠򮠦̦non est . . . nomen sed aduerbium, ut illud 'opstipuit primo aspectu Sidonia Dido'. 쮠򮠦̦si [2gene]2tiuus . . . 'omnium' I litteram natura retinet, et in accusatiuo esse seruandam. @@@@{1Comment. in Vergilium}1 @@@@{1In Bucolica}1 箠箠쮦tarditatem queritur . . . quia statim post uindemiam putant uites. @@@@{1In Georgica}1 㦳讠箠Ǯ'non nullius' . . . id est non leuis numinis; significat autem nympharum [2iram]2, non, ut quidam uolunt, Orphei manium. @@@@{1In Aeneidem}1 ̦episynaliphe 㦳讠箠'montano' magno, aut quod monte decurrat rapidus, et 'torrens' [2dicitur is]2, qui aestate arescens hieme attollitur, quem Graeci $XEIMA/RROUN uocant, sed nos ei nomen [2ab aestate]2 posuimus, Graeci ex hieme. 㦳讠箠non indecore, sed pa[2the]2tice et magnifice, quoniam eadem erroribus et periculis patiebatur Aeneas. 㦳讠箠Camerina Siciliae oppidum . . . [2emit]2teret pestem . . . ensibus in ca . . . e exhaurire eam instituerunt, quae cum attingere[n]tur, satis tetrum odorem red[2didit]2. tum consilio capto ad oraculum Apollinis abierunt. [2ibi responsum a deo est ita '$MH\ KI/NEI *KAMERI/N&]2$AN: $A)KI/NHTOS GA\R A)MEI/NWN&'. 㦳讠箠'pictos' stigmosos, ut 'pictosque Gelonos'. [2Laevius]2 in Protesilaodamia 'fac papyrin . . . haec terga habeant stigmata'. 㦳讠箠an[2imo]2 inritato in deos saeuire Famam creauit, per quam quia introdu-cuntur inuicem certantes et adulter[2asse]2 deos [2inter se]2 et belli-gerasse, haec nobis innotescerent. Famam Vergilius singulariter, atqui Sa[2llustius plu]2rali numero, ut in primo historiarum 'ac per omnem prouinciam magnae atque atro[2ces famae ibant]2, cum ex suo quisque terrore quinquaginta aut amplius hostium milia, nouas immanes f[2ormas fluctibus]2 Oceani [2ad]2pulsas corporibus hominum uesci contenderent'. ⮠箠쮦ȩhaec membra naturae sic solet iungere, ut in tria diuidat; nam et alibi 'maria ac terras caelumque profundum' et Homerus similiter '$E)N $ME\N GAI=AN E)/TEUC', E)N D' OU)RANO/N, E)N DE\ QA/LASSAN&'. solium 㦳讠箠statim. haec sine ulla lectionis intercapedine pronuntianda sunt, quia $KWFO\N PRO/SWPON& induxit hoc ex nocendi festinatione ideoque illam perfecto officio induxit loquentem. sic et in primo Cupido matri non respondit. et 'Gorgoneis uenenis infectam' abusiue non quoniam Gorgonis angues habeat, sed quoniam ut Gorgo serpentibus armata fuerit. 㦳讠箠nomen Tyrrhi ab historicis traxit: Tyrrhum enim aiunt fuisse pastorem, apud quem L[2auinia]2 delituit tum, cum Ascanium timens fugit in siluas. hic Latini uilicus traditur fuisse. 㦳讠箠Ani[2o]2 . . . ad tertium miliarium. 㦳讠箠'cruor' proprie, nam quamdiu in corpore est, sanguis est; cum fluit, cruor; cum exiit, tabus est. 򮠦$KATA\ DIASTOLH/N& . . . Potitiorum, qui ab Appio Claudio praemio corrupti sacra seruis publicis prodiderunt. 'sedebat' . . . erat 㦳讠箠de quaestionibus uel maxima. Remulus . . . dat nec addit nomen [2nepotis, in]2 quo $SXH=MA& illud nobis proficit, quod Vergilius, quando dicit alicui datum nec dicit nomen, [2hoc uidetur]2 ostendere cognominis fuisse. 㦳讠箠et hoc obscurum, sed hoc modo fiet lucidum. primum Rutulos accipere debemus Rham[2netem solum et]2 ex eodem schemate erit dictum, si ita uis intellegere 'quamuis Elysios miretur Graecia saltus'. ita etiam Homerus certe. forsitan et illud sic dictum 'hauriat hunc oculis ignem crudelis ab al[2to Dardanus': ita]2 enim pro Dardanio et sic Aeneas, ubi genus positum pro specie. erit ergo talis sensus: pos[2t mortem autem]2 Remuli nepotis, quem occiderit Rhamnes, potiti sunt Rutuli: hic Rutulus Rhamnes est. 㦳讠箠utrum non nubila inlustrique? nam 'sub' pro 'parum' ponitur: Lucil. 'facti subpudet ut di . . . '. an pro 'subinlustri' positum? ut 'namque subingenti lustrat dum singula templo R. o.' 㦳讠箠id est inprudens et ignorans se euasisse. an 'inprudens' quod supra alte[2rum felix 'Eurya]2lum tenebrae ramorum onerosaque praeda impediunt'? ergo: inprudens morari Euryalum. hoc pot[2ius, ne uel mini]2me intercidat sensus calor. 㦳讠箠adnotandum . . . s . . . [2uex. n]2 . ns . . . eam ue . . . qi . quae in metro . . . promn . [2i]2 . . . untes . . . facit; ergo hic adnotemus adfectatam structuram, quod loci . . . ora . . . spar orationis adquiri, ut 'luctus ubique pauorque et plurima mortis imago' et 'pingue superque [2oleum in]2fundens ardentibus extis'. 'per tempus utrumque' hoc est inter tempus utrumque, ut econtra 'hunc inter fluuio Tiberinus amoeno' id est per hunc. 㦳讠箠$A)RXAI+SMO/S&; iam in quinto notatur, ubi dixit 'heu quianam tanti cinxerunt aethera nimbi'. 'crimen' . . . causa 'insignibus armis' . . . 'equo atque armis insignibus' 㦳讠箠hoc quidem apud Homerum de eo, qui in flumine trahebatur, recte positum est, at de eo, [2cuius iacet in]2 campo corpus, si flumine [2mersum dicit]2, non est dictum ratione. sic in quibusdam dum nimio stu[2dio poeta ad]2 Homerum trahitur, neque temporis neque loci habet curam. 'quosne' . . . 'ne' pro 'ue' quasi expletiua particula. 'uiris' 㦳讠箠Gygas quod similiter honore . . . [2sacris sedibus]2 . . . aedem insignem . . . ondit. @@@@{1De uerbo}1 㮠̦sapivi . . . sapii 㮠̦pectui @@@@{1[2GRAMMATICA VERGILIANA]2}1 @@@@{1[2DE PRAEPOSITIONE]2}1 . . . sat et: 'Sub remis fusi per dura s. n.' et in eodem versu et 'infra' et 'prope': 'Sub pedibusque Deae cl. s. o. t.' @@&7pro& in significatione eius quod est 'prae' vel 'ante' ut: 'Ipsi intus dextra ac laeva pro t. a.' et pro 'propter' ut: 'Pro quo si sceleris tanta est i. n.' et %pro quoque . . . e%1b%1o%1 . . . i. s. me viol. et pro 'porro' ut: 'Prospexi Italiam summa s. a. u. Ut Stygia prospexit ab u.' et invocandi v%1i%1m%1 . . . '[2Pro]2 Iup-piter! ibit . . . ' @@@@{1DE INTERIECTIONE}1 @@In &7hev& interiectione adn%1i%1t%1 . . . dignum est . . . interponit %que . . . %mieorum pert . . . loquitur, @1 ut: 'Heu quid agat? Quo nunc regin. a. f. a. a.' et: 'Miseris heu praescia longe h. c. a.' et: 'Heu magnum alterius fr. s. a.' et: 'Heu male tum mites defend. p. u. Heu male tum Libyae s. e. i. a.' @@Deinde attendendus etiam usus ille interiectionum, quod, quae sunt severiores, has in carmine graviore usurpat, ut o et heu, at a, quod est humilius, tantum in bu . . . : 'S%1p%1e%1m%1 g%1r%1e%1g%1i%1s%1 a! silice in nuda conixa rel. A! te ne frigora lae-dant' et: 'A! tibi ne ten. g. s. a. p. A! virgo inf%1e%1l%1i%1x%1 q. t. d. c. A! virgo infelix t. n. i. m. e.' @@@@{1DE CASIBVS}1 @@Qui a%1u%1t%1e%1m%1 partes orationis explic%1a%1[2re]2 v%1o%1l%1u%1e%1runt, e%1a%1, quae his acci%1dunt, ut . . . a%1n%1t%1 a casibus. @@Nominativum ponit pro accusativo: 'C%1u%1i%1 mater media sese t. o. s.' pro 'obviam' e%1t%1: 'S%1e%1n%1s%1i%1t%1 m%1e%1d%1i%1o%1s%1 delapsus in h. Qua-que' %e%1s%1t%1e%1a%1m%1i%1t%1 . . . @@Contra accusat. infert pro nominativo: '%Hic es . . . r%1r%1 . . . finis pro . . . vis.' @@Nom. pro voc.: 'Muscosi fontes et somno mollior h. e. q. v. r. v. t. a. u. Corniger Hesper. f. r. a. a. o. t. Socer arma Latinus h. Eguitem Messapus in ar. e. c. f. C. l. d. c.' @@Contra voc. pro nom.: 'Principio Italiam quam tu i. r. p. v. i. p. i. p. Quos dives Anagnia p. q. A. p. Dardania stra-tus dextra miserande i. Tune hinc spoliis ind. m. e. m.' @1 @@Gen. pro [2abl.]2 . . . * . . . %ieod. 'Ignarus rerum ingrat. s.' @@Contra abl. pro gen.: 'Ut Linus haec illi div. c. p. d.' pro 'divini carminis'. 'Sunt mihi bis sep. p. c. n. Et pulchra faciat te pr. p. Silvis scaena cor. Scopulis pendentibus antr. Inmensis orbibus a. Aut rapidus montano f. t. Aere cav%1o%1 c%1l%1i%1p%1. m%1. g. A. Pulchro pectore virgo. Inmani cor-pore pistrix. %A%1a%1t%1 . . . ro. Per mille coloribus arcum. Ingenti mole sepulch. Fluvio Tiberinus amoeno. %N. entis eam fultimato. Acuta cuspide contos. Viv%1o%1 praet%1e%1r%1v%1e%1-hor o%1s%1t%1i%1a%1 s.' @@Dat. pro gene.: 'Hoc regnum Dea gent. e.' pro 'gentium'. 'Nec non et pecori est idem d. e. Quae sit rebus fortuna vid. Obstipuere animi Rutulis. Atque hos ne qua forent pedibus v. r.' @@Dativum pro acc.: 'Cogere donec oves stab. n. r.' hoc est 'in stab.' * 'Dafnis et Armenias c. s. t. i. Set tamen idem olim cur. s. s. Portuque subimus Chaonio. Quod nec concubitu indulg. Namque aliae victu inv. Te-que aspectu ne subtr. n. Forte ratis celsi c. c. s. Haerent @1 infixi pectore vult. Et corpore inhaeret. Mens agitat molem et magno se corpore m. Magnus alit magno c. c. f.' @@Acc. pro dat.: 'Me liceat casus miserari insontis amici.' @@Attendenda in casibus varia declinatio, cum modo 'Euandrus' ait, modo 'Euander': 'Euandrus pariter p. T. i. Pallas, Euan-der, in ipsis o. s. o.' Sic et: 'Nam tibi, Thymbre, caput E. a. e. Daucia Laride Thymberque s. p.' Sic et 'exanimum' et 'exanimem': 'Praeterea iacet exanimum t. c. a. Laevo pressit pede talia fatus exanimem r. i. p. b. i. q. n.' Ibi * . . . '[2Impe]2riumque pater R. h.' @@Plurale contra ponit pro singulari: 'Unum oro, desiste manum c. T.', non universis Troianis, sed uni Aeneae. 'Euryalus faleras Rhamnetis et a. b. c. T. R. d. ol. q. m. d. h. c. i. a. C. i. s. m. d. h. n. p. m. b. R. p. p.' Nam 'Rutulos' posuit pro Rutulorum rege . @@Deinde attendendum, quod, quae singulariter tantum gramma-tici existimant enuncianda, effert pluraliter, ut: 'Exercete, viri, tauros, s. h. c.' 'Hordeum' enim dicendum putant. Et: 'At si triticeam in messem r. f. e. h.' Et: 'Fluviosque ministrant farraque.' Et: 'Vere fabis satio.' Et: 'Vina bonus quae deinde c. o. A.' Et: 'Mellaque decussit fol.' @1 @@Contra, quae omnino pluraliter existimant dici, singulariter, ut: 'Actoris Aurunci spolium.' Et: 'Quo nunc Turnus ovat spolio g. p.' * . . . g%1p%1b%1a%1. ant . . . gulariter enunciatur. Hoc theorema distat a priore[re], quod ibi pluraliter ficta gram-matici barbara vocant, at hic dicunt %om. * * * 'Ternaque trans-ierint. R. h. s.' @@Huic contrarius est: 'Vidi egomet duo d. n. c. c. n. p. m. m. m. r. i. a. f. a. s.' 'Duo' enim ibi posuit pro 'binis', quod non duos solos Cyclops adflixit, sed binos. @@Praeterea non neglegendum, ubi proposito singulari tamen pluraliter occurrit, quod vim habeat pluralem, ut: 'Pars autem posito surgunt d. s. Pars in frusta secant v. t. f. Pars stupet innuptae d. e. M. e. m. m. e. Undique visendi stu-dio Tr. i. c. r. c. i. c.' @@Exin de attendenda variatio, quam in numeris facit, ubi permiscet singularia et pluralia, ut: 'Molle silerlentaeque g. p. et g. c. f. s.' Et ut: 'Itur in antiquam silvam st. a. f. p. p. s. i. s. i. f. t. c. e. f. r. s. a. i. m. o. Ferro sonat alta bip. f. e. a. a. s. p. r. n. c. e. o. s. c. n. p. c. v. g. o.' Hoc inter $*S3*X*H*M*A*T*A *L*O*G*O*U& suo loco referemus. @@Item adnotandum $*S3*X*H*M*A&, quod $*A*L*K*M*A*N*I*K*O*N& vocatur, ubi proposito singulari adsumitur non suo loco plurale, ut est: 'Nox et tua testes dextera, q. n. l. p. p.' Est enim ordo: Nox et tua dextra testes sunt. Quod genus et ab Homero usurpatum in commentariis pluribus exemplis struimus. @1 @@Deinde videamus, quomodo numeret. Incipit autem a numero duplici: 'Bis conatus erat casus e. i. a. b. p. c. m. Ter cona-tus ibi collo d. b. c. t. f. c. m. e. i. Quater ipso in limine por. s. a. u. s. q. a. d. O terque quaterque beati. Centum-que Sabaeo ture c. a. Tectum augustum ing. c. s. c. Vidi Hecubam centumq. n. Quo lati ducunt aditus c. o. c. Nymphasque sorores centum q. s. c. q. f. s. Non mihi si linguae c. s. o. c. Ter centum tonat ore d. Ter centum nivei t. d. i. Quam mille secutae h. a. h. g. O. Per mille coloribus arcum.' @@@@{1DE GENERALIBVS ET SPECIALIBVS}1 @@Nunc, quemadmodum generalibus et specialibus utatur, osten-dam. Ac primum specialia pro generalibus posita, ut: 'Speluncae vivique lacus et fr. Temp. n. a. Nec non et torrentem undam levis i. a. m. P. Pascuntur vero silvas e. s. L. Pascitur in magna Sila formosa iuvenca. Iuvat Ismara Baccho [2c.]2 a. o. m. v. T. Ac velut ingenti Sila s. T. Illas ducit amor trans G. t. s. A.' @@Contra generalia pro specialibus ponit: 'Et simili frondescit v. m.', pro 'auro'. 'Viridem q. ab. humo convel. s.', pro 'ramo'. 'Alitis in parvae s. c. f. q. q. i. b. a. c. d. n. s. Misit avi similis, quae c. l. c. p. s. h. v. a. i.' @@Dein speciem pro specie ponit: 'Est mihi disparibus sept. c. c. f.', pro 'calamis'. 'Silvestrem tenui Musam m. a. Quos neque Tydides n. L. A.', pro 'Phthiota'. 'Atque illi stellatus iaspide f. e. e. Alpini Boreae. Fluctusque atros Aqui-lone s. Atque utinam rex ipse Noto c. e. a. A.' @1 @@Generi infert speciem: 'Purpureus veluti cum flos s. a.' * . . . co . . . . . . n . . . ea . . . od . . . . . . do . . . a . . . . . . m . . . da . . . nus . . . . . . ique . . . on . . . or . . . do . . . . . . ra . . . . . . inc . . . senior . . . ex . . . esteaq . . . . . . bane omnino i%1n%1b%1a%1t%1i%1e%1 v%1i%1d%1i%1 . . . . . . ro . . . 'novus per pectora c%1u%1n%1c%1t%1i%1s%1 i%1n%1s%1i%1n%1u%1a%1t%1 p%1a%1v%1or' . . . bant t%1u%1n%1c%1 . . . sumant . . . dunt . . . @@Contra neutra p%1o%1s%1s%1 . . . p%1r%1o%1 . . . fulm m%1. e%1. . . . . . . ine m%1e%1a%1n%1 . . . rumpi%1t%1 e%1n%1 interd%1u%1m%1 . . . e%1a%1i%1r%1n%1o%1n%1 pron . . . . . . 'Dum personat aequora concha. * * * haud mora, festinant flentes. Cerberus haec ing. latr. @1 r. t. p. Pars pedib. plaudunt c. Dives inaccessos ubi Solis f. l. a. r. c. Marti currumque rotasque volucres inst. Haec pater Aeoliis prop. d. L. o. Et pulchram properet per vuln. mort. Formonsam resonare doces A. s. Et mutata suos requierunt f. c. Nunc nemora ingenti vento nunc litora plangunt.' @@Deinde adnotandum, quod verbum, verbo iungit, ut: 'Ille meas errare boves u. c. e. i. l. q. v. c. p. a. Da, pater, hoc nostris abol. d. a. Et: Tu das epulis accumbere D. %m%1e%1u%1m%1 d%1a%1n%1s%1 t. reg. a. f. Testor cara, Deos et te g. t. d. c. m. i. a. a. Da sternere corpus loricamque manu v. l. r.' Ut: 'Neque ser-vitio me exire licebat. Iam pridem a me illos abducere Thestylis orat. Parcite, oves, nimium proced. n. b. r. c. Dederatque comam diff. v. Quamquam animus meminisse horret.' In . . . h . . . in . . . Da . . . v . . . n . . . il . . . dit . . . . . . pr . . . Ite . . . n . . . tio . . . . . . Sin . . . t. n. . . . qo . . . af . . . . . . de . . . fe . . . Ite . . . n . . . . . . ca . . . die . . . Ite . . . lin . . . . . . ri . . . * @1