³·°ÿï°°±ÿï‚ÏòôèÿïƒÔåòÓãáõòÿŸôÿ@@@@{1DE ORTHOGRAPHIA €@@@@LIBER}1 ˜‹‰á* €@@Scribendi autem ratio quattuor modis vitiatur, per adiectionem, de-‚tractionem, inmutationem, adnexionem. per adiectionem, ut cum querelam €per duo l scribunt, cum querulus sit, non querullus. per detractionem, €[2ut]2 cum haedus sine aspiratione scribitur, cum alioqui cum ea debeat, €quoniam apud antiquos faedus sit dictus, et ubi illi f litteram posuerunt, €nos h substituimus, ut quod illi fordeum dicebant, nos hordeum, fario-€lum quem nos hariolum, similiter faedum quem nunc nos haedum dicimus. €per inmutationem, ut cum at coniunctionem per d scribunt et eandem, €quotiens praepositio sit, per t, cum alioqui e contrario debeat fieri. per @1 adnexionem, ut cum in verbo nescio s litteram priori syllabae iungunt, €cum posterioris initium esse debeat: est enim ne scio. nam ne pro non €positum est apud antiquos. %significat nefrendes porcos qui sunt sine €dentibus, id est qui fabam frendere non possunt, nesapus qui non sapit, €ita et nescio non scio diductis in verbum et adverbium syllabis. recorri-€gitur vero regulis tribus, historia, originatione, quam Graeci $E)TUMOLOGI/AN €appellant, proportione, quae graece $A)NALOGI/A& dicitur. et historia quidem, €ut cum sed per novissimam litteram [2d]2 scribimus, quoniam antiqui sedum €dixerint et per abscisionem coniunctionis pars remanserit. [at] originatione, €ut cum dicimus inchoare cum aspiratione scribendum, quoniam a chao €dictum [2sit]2, quod fuerit initium omnium rerum. proportione, ut cum dici-€mus equum et servum et similia debere scribi, quia antiqui per uo scri-€pserint, quoniam scierunt vocalem non posse geminari credebantque et €hanc litteram geminatam utroque loco in sua potestate perseverare, igno-€rantes eam praepositam vocali consonantis vice fungi et poni pro ea littera €quae sit f; deinde, quod omnia nomina feminina nominativo singulari a €finita, quotiens in masculinum transeant, servatis praecedentibus litteris €novissimum a in u vertant et assumpta s contrarium sexum significent, €ut iusta iustus, casta castus, pia pius, ita et equa et [2serva]2 servatis prae-€cedentibus litteris et u pro a substituto equus et servus et equum et €servum per duo u. non per unum u efficiunt, excepto uno avia avus, €unde apparet avium debuisse dici. @1 @@Redditis ergo vitiorum modis et emendationis regula exposita, ante-€quam ad ea veniamus, circa quae scribentium error argui solet, necessarium €putamus ante cognationem explicare litterarum, quoniam huius quoque €notitia haesitantibus saepe succurrat. vocales itaque inter se mutuis vici-€bus in declinatione funguntur, ut ago egi, tango tetigi, salit exilit, salsus €insulsus. quod non minus in extremitatibus nominum apparet, cum iustus €iusti iusto iuste dicimus uni litterae subinde succedentibus ceteris. nec €minus consonantes, ut f et h: utraque enim est flatus. quare quem anti-€qui fircum, nos hircum, et quam Falisci habam, nos fabam appellamus, €et quem antiqui fariolum, nos hariolum. item l et d et r et s, cuius rei €maximum argumentum est, quod balbi, qui r exprimere non possunt, aut €l dicunt aut s, nec minus quod capra per deminutionem capella dicitur €et frater fratellus. item Furios dicimus quos antiqui Fusios, et aras quas €illi asas, et lares quos [2illi]2 lases, item sellam quam illi seddam [et attulit €attinet t pro d substitutum]. deinde m et n consentiunt et paene idem €sonant, unde distinguendorum sonorum utriusque litterae causa m dicere €antiqui praepositam n litterae quam n maluerunt. hoc probant etiam €Graeci, qui, ubi nos m litteram ponimus, n ponunt, ut graphium @1 $GRAFEI=ON& et salum $SA/LON& et similia. x littera cognata [2est cum]2 c et g, quod €lingua sublata paulum hae dicuntur, ut ab eo quod est lux et lex dici-€mus lucis et legis. b cum p et m consentit, quoniam origo earum €non sine labore coniuncto ore respondet. a quo quem Graeci $*PURRI/AN €nos Byrriam, et quem [2nos]2 Pyrrum antiqui Burrum et Palatium [2Balatium]2, €item Publicolam Poplicolam: et alii scamillum, alii scabillum dicunt: aut €cum ab eadem voce duae gignuntur, ut ab eo quod est princeps et caelebs €principis et caelibis, nec minus e contrario in verbis, cum [2a]2 carpo et €scribo carpsi et scripsi proferimus. c cognationem habet cum g, et ideo €alii dicunt gaunacen, alii caunacen, item camellum gamellum. cum $X& quo-€que graeca littera consentit: unde quidam coronam, non nulli choronam €dixerunt. k quidam supervacuam esse litteram iudicaverunt, quoniam vice €illius fungi satis c posset. sed retenta est, ut quidam putant, quoniam €notas quasdam significaret, ut Kaesonem et kaput et kalumniam et kalen-€das. hac tamen antiqui in conexione syllabarum ibi tantum utebantur, ubi €a littera subiungenda erat, quoniam multis vocalibus instantibus, quotiens @1 id verbum scribendum erat, in quo retinere hae litterae nomen suum €possent, singulae pro syllaba scribebantur, tamquam satis eam ipso nomine €explerent, ut puta decimus, d per se deinde cimus, item cera, c simplex €et ra, et bene, b et ne. ita et quotiens kanus et karus scribendum €erat, quia singulis litteris primae syllabae notabantur, k prima ponebatur, €quae suo nomine a continebat, quia, si c posuissent, cenus et cerus futu-€rum erat, non canus et carus. ego autem contenderim magis supervacuam €esse c quam k, quoniam k, ut apud Graecos, satis vim etiam c litterae €exprimat, sed quosdam figura deceptos, qua non solum apud nos verum €etiam apud antiquos Graecorum g littera notabatur, ut testatur foedus €Graeciae %camelo aereo in hortis Caesaris in aede Fortis Fortunae inci-€sum, ubi pro $*G& haec forma posita est, item XII tabulae, ubi est &7ni pacvnt& €per hanc formam, quod male quidam per c enuntiant (est enim praeteri-€tum eius pepigi a pango, ut [2a]2 tango tetigi, non paxi, ut a dico dixi), cre-€didisse nobis k deesse et hanc quidem k dixisse, ceterum pro ea nota €adiecta a Spurio Carvilio novam formam &7g& litterae positam. nam non fue-€runt tam inperiti antiqui, [2ut]2 k servarent, si aliam litteram idem sonantem €habuissent. quis enim vel hebetis animi sonorum similitudinem sentire non €possit? &7q& littera aeque retenta est propter notas, quod per se posita @1 significaret quaestorem, et quia cum illa u littera conspirat, quotiens con-€sonantis loco ponitur, id est pro vau littera, ut quis et qualis. unde et €Graeci coppa, quod pro hac ponebant, omiserunt, postquam usu quoque, €quod auxilio eius litterae non indigebant, supervacuum visum est. €@@Sequitur ut demonstremus, quae littera aut praeponi possit aut subici. €a igitur littera praeposita est u et e litteris, ae au, subiectiva vero u %ve-€rum u sequitur ut au et apud antiquos i littera pro ea scribebatur, ut €testantur $METAPLASMOI/&, in quibus est eius modi syllabarum diductio, ut €'pictai vestis' et 'aulai medio' pro pictae et aulae. sed magis in illis e €novissima sonat, et propterea antiqui quoque Graecorum hanc syllabam per @1 ae scripsisse traduntur. o praeiectiva est e litterae, ut oe, et secun-€dum antiquos eadem syllaba i. u littera omnibus vocalibus et praeiectiva €et subiecta consentit, ut va ve vi vo et rursus au eu iu ou, in quibus €syllabis non vocalis sed consonantis vicem praestat. est enim posita pro €digamma, quod quidam Graecorum etiam &7vav& appellant. i littera cum €omnibus vocalibus praeiciatur, nulli subicitur nisi u litterae, ut vidi vir, €nisi secundum antiquos eius modi syllabae loi et moi per oi scribebantur, €non per oe [u littera cuicumque vocali praeici, sed tamquam consonans €potest nec minus subici]. €@@Ex consonantibus b praeicitur [in] litteris d l n r, ut bde ble bne €bre, alii nulli. c praecedens in consortium syllabae assumit litteras l m €n r t, ut cle cme cne cre cte, aliarum consortium respuit. d praeicitur €l n r, ut dle dne dre, aliis minime. f praeiecta conspirat cum l n r, ut €fle fne fre. g praeicitur l m n r, ut gle gme gne gre, et litterae di-€gamma u sequente [2vocali]2, ut gue, [2id est]2 g$V&e. h nulli consonantium prae-€icitur; vocalibus vero modo utroque consentit, [2praeiecta,]2 ut heri hodie €humus hilum hamus, item subiecta, ut ah eh ih oh uh: consonantibus þ³·°ÿï°°±ÿï‚ÏòôèÿïƒÔåòÓãáõòÿ˜‘ˆ’tribus subicitur c p t, ut che phe the. k omnibus litteris quibus c et €praeici et subiungi potest. l nulli consonantium praeicitur, sed subiecti-€vam tantum modo habet potestatem; subiungitur autem f litterae, ut fla- @1 tus, et p, ut placidus, et b, ut blandus, et g, ut glaucus, et t, ut tlo. €m [2uni]2 tantum consonanti praeiecta conspirat n, ut Mnestheus. n nulli €consonantium praeiectiva est, sed subiectivam tantum habet potestatem. €p praeicitur consonantibus l n r s t, [2ut]2 ple pne pre pse pte. q neque €subicitur cuiquam consonantium excepta s, ut squilla, neque praeponitur €excepta u, ita tamen, si ab illa vocalis tertio loco fuerit, ut que quis. €r nulli consonantium praeicitur, sed subiectivam habet potestatem. s omni-€bus consonantibus praeicitur exceptis h et x, quibus nihil praeici potest. €t praeicitur litteris l m n r, ut tle tme tne tre. et quatenus huic parti €satisfactum est, hinc iam quaestiones quae in rationem scribendi cadunt €secundum praepositae divisionis ordinem explicare temptabimus. €@@Primum igitur per adiectionem illa videntur esse vitiosa, quod Accius €geminatis vocalibus scribi natura longas syllabas voluit, cum alioqui ad-€iecto vel sublato apice longitudinis et brevitatis nota posset ostendi. nam €singulares vocales et produci et corripi possunt. unde etiam Lucilius in €nono saturarum de orthographia praecipiens ait €@@@@a primum est: hinc incipiam, et quae nomina ab hoc sunt: €deinde €@@@@%a primum longa brevis syllaba. nos tamen unum €@@@@hoc faciemus et uno eodemque ut dicimus pacto €@@@@scribemus pacem placide Ianum aridum acetum, €@@@@$*)=ARES *)/ARES& Graeci ut faciunt. €itemque quod Lucilius, ubi i exile est, per se iubet scribi, at ubi plenum €est, praeponendum esse e credit his versibus, @1 @@@@'mille hominum', 'duo meilia': item hisce utroque opus, 'meiles, ƒ@@@@meilitiam'. tenues i, 'pilam', qua ludimus: 'pilum', €@@@@quo pisunt, tenues; si plura haec feceris, pila: €@@@@quae iacimus, addes e, peila, ut plenius fiat. €quam inconstantiam Varro arguens in eundem errorem diversa via delabi-€tur, dicens in plurali quidem numero debere litterae i [2e]2 praeponi, in sin-€gulari vero minime, cum alioqui i non aliud in singulari quam [2in plu-€rali, neque aliud in media]2 quam in extrema syllaba sonet, ut in verbis €manifestum est. dicimus enim 'mitto misi misimus', nisi aliam hic vult €esse rationem [quod absurdum est], ut, cum verba quoque ex syllabis €constent, ex diversa regula corrigantur. €@@Similiter peccant et qui nux et trux et ferox in novissimam litteram €[2s]2 dirigunt, cum alioqui duplex sufficiat, quae in se et s habet. item qui €reprehensus cum aspiratione scribunt, cum eam prima positio non habeat, €et similiter vehemens, cum a vi mentis dicatur. quam quidam putant @1 adiciendam %quoniam i non aliud putant esse quam alterius ferri cum hoc €verbo sine dubitatione aspiretur. negat Varro etiam Gracco aspirandum, €quoniam a gerendo sit cognominatus: matrem enim eius qui primus Graccus €sit dictus duodecim mensibus utero eum gessisse. et pulcrum, quamvis €in consuetudine aspiretur, nihilo minus tamen ratio exiliter et enuntian-€dum et scribendum esse persuadet, ne una omnino dictio adversus latini €sermonis naturam media aspiretur. quamvis Santra a Graecis putet esse €translatum, quasi polichrum. €@@In mensoribus litteram n, quamvis recuset ratio, quia metior sine illa €dicatur, vindicat tamen consuetudo, quod vox plenius sonet. in coniugis €tamen nominativo utramque partem ratio defendit. nam [et] sive detrahen-€dum [2n]2 novissimae parti putaverimus, auxilio erit, quod genetivo non con-€iungis sed coniugis dicimus; sive adiciendum, quod a verbo quod est iungo €hoc nomen declinatum sit. sed melius tamen videtur sine n littera dicere €et scribere. verum sine dubio peccant qui paulum et paululum per unum €l scribunt, cum alioqui prima positio eius duplici hac littera enuntietur, €ut pullum et pusillum. @1 @@Interdum et p littera supervacuo adicitur, ut cum scribimus sumptus €et demptus et emptus, cum alioqui ceteris declinationibus verborum non €adsit. sumo enim et demo et emo [2dicimus, et]2 detracta verbis [2littera]2 super-€vacua quare participationibus adiciatur ratio non est. nam ruptum cum ea €dici mirum non est, cum verba quoque non sine ea sint, ut rumpo et €rupi et reliqua. similiter hiems carere p littera debet, quia in ceteris €casibus nusquam p nec b propinqua eius respondet, sine quarum altera €nusquam in latinis ea nomina declinantur, quae in $Y& graeca voce efferun-€tur, ut princeps et caelebs, quia principis et caelibis scribitur. €@@Non mediocriter peccant etiam qui formoso n litteram assumunt. non €magis enim haec littera huic nomini necessaria est quam glorioso, quod €a gloria venit: ita ut gloriosus a gloria, formosus a forma. nec minus €falluntur qui Mezentium per duo z scribunt ignorantes duplicem litteram €non debere geminari, quamquam quidam colligant duplicem non esse. cau-€sam item a multis scio per duo s scribi non attendentibus hanc litteram, €ut etiam cognatam illius r, nisi praecedente vocali correpta non solere ge-€minari, et praeterea, quotiens productam vocalem [u] sequatur, in hac so-€lere desinere syllabae sonum, ut in plausu et lusu. ita cum in hac utique €littera eius modi syllabarum finiri sonus debeat, numquam autem a gemina €ulla syllaba incipiat, apparet causam geminatum s non recipere, quoniam €neque in fine praecedentis syllabae alterum potest poni neque a gemino @1 sequens incipere. sed illud secuti videntur, quod cavissa dicta sit a ca-€villationibus vel a cavendo, deinde per $SUGKOPH/N& caussa. ita et in hoc €propter $SUGKOPH/N& geminandum s putaverunt, ut originatio appareret. €@@Deinde per detractionem hoc modo scribendi ratio corrupta est, qui-€busdam uno i scribentibus genetivum eorum nominum quae ius nomina-€tivo singulari finiuntur, ut Antonius Antoni, Tremelius Tremeli, exigente €regula ut in horum genetivis i littera geminetur, quoniam genetivus singu-€laris non debet minorem numerum habere syllabarum quam nominativus, €quin immo interdum etiam maior fit. propter quam causam ego etiam €vocativos horum per duo i, non, ut consuetudo usurpavit, per unum pu-€tem esse scribendos, quia non debeat aeque vocativus minorem numerum €syllabarum habere quam nominativus. ita o Antonii et o Aemilii in singu-€lari vocativo et dicendum et scribendum esse contenderim. item cum €exul et expectatus sine s littera scribuntur, cum alioqui adiecta ea de-€beant scribi, quoniam similiter solum spectatusque dicatur et adiecta prae-€positione salvum esse illis initium debeat. €@@Detrahitur a quibusdam eis nominibus quae ab y littera incipiunt €h contendentibus neque litteram eam esse et posse vel non adiecta €illa aspirationem in y littera secundum haec nomina intellegi, quoniam @1 nusquam y littera praecedens exiliter enuntietur, ut hypnos hymnos hyacin-€thos: ita satis per se positam aspirationem sui declarare, nisi opicus legat. €quibus primum illud respondemus, &7h& et esse litteram et apud Graecos quoque €fuisse, quod significant Attici, qui principibus litteris, a quibus eorum no-€mina incipiunt, numeros notantes hac quoque in eadem significatione utun-€tur. nam quotiens unum notant, $I)W=TA& litteram ponunt, quoniam apud illos €pro $MI/A& et $I)/A& dicitur, $*D*U*O *D&, $*T*R*I*A *T&: sic et $*H*E*K*A*T*O*N&, id est centum, €$*H& littera notant. deinde quod in ordine litterarum nulla nota sibi locum €vindicet, cum h octavo loco posita sit. sequitur quod more reliquarum €litterarum h quoque mutato ordine alias atque alias efficiat potestates, quod €notae non valent. et sicuti as et sa aliam vocem et aliam efficiunt potesta-€tem et ad et da, ita et ha et ah. praeterea quod litteris principibus dictio-€num singula nomina aut verba conprehendimus, ut cum scribimus &7rp& et €rem publicam [2significamus]2, ita et &7h& per se, cum hac lege et hac die €significamus et horam tertiam heredesve. extremo quod proprium est litte-€rarum [quod] propinquitate sociari et invicem succedere, ut cum Fusios €Furios dicimus et seddam sellam: ita cum h eiusdem sit facultatis, nimi-þ³·°ÿï°°±ÿï‚ÏòôèÿïƒÔåòÓãáõòÿ˜—ˆ’rum haec quoque littera est, quod cum f invicem [ita] mutatur, ut quam €nos fabam dicimus antiqui habam dixerunt et quod [2nos]2 hordeum dicimus @1 illi fordeum nominaverunt. apparet itaque adiciendam esse nec sine scripto €intellegendam, quotiens in latinis nominibus vis illius exegerit. €@@Quaesitum est, extrinsecus et intrinsecus utrum [2cum n]2 littera an €sine ea scribendum esset. et quidam sine illa putaverunt, quoniam extra €diceretur et a in compositione in i interdum mutaretur, ut facere efficere: €ita quod est conpositum ex adverbiis extra et secus, [2extrisecus]2. quidam €cum [2n]2, quoniam extraneus diceretur, intrisecus vero sine [2n]2, ne bis posita €eadem littera duriorem sonum faceret. €@@Sequitur mutatio, in qua multa quaeruntur. et primum quidem illud, €de quo diximus, utrum per ai an per ae genetivo et dativo singulari et €nominativo et vocativo plurali eius modi nomina scribenda sint, Senecae €et Catilinae et Perpennae, quorum quoniam iam reddita est ratio, ad €reliqua veniamus. in vocalibus ergo quaeritur, maximus an maxumus, id €est per u an per i, debeat scribi: item optimus et optumus et artibus et €artubus et manibus et manubus. et qui haec nomina scribenda per u €litteram putant, illam rationem secuntur, quoniam nominativo et prima €positione [quorundam] per eandem litteram artus et manus et magnus et €bonus dicantur, ignorantes cognationem inter se litterarum, de qua prae-€diximus. nam et castus castis facit et Iulianus Iulianis et restitutus resti-€tutis [u in i transit] et fluctus fluctibus et anus anibus. adde quod ma-€ximus corruptum sit ex magnissimo. nam secundum analogiam magnus €superlativo magnissimus facit: inde corrupte maximus figuratum. item @1 optimus ab optione dicitur, quare optimus. artibus autem et artubus qui-€dam variaverunt, et per i quidem dativo et ablativo plurali scribi putave-€runt, quotiens ab arte dicerent, ut sit ars artis artibus, artubus autem €per u, quotiens ab eo quod essent artus. unde apud Lucretium legunt €@@@@@@hinc nova proles €@@@@artubus infirmis teneras lasciva per herbas €@@@@l. l. n. m. p. n. €quodsi distinctionis causa ratio corrumpitur, in eo quod est 'caveas' quare €non aut accentum aut litteram mutamus, cum et verbum et nomen signi-€ficet, et in hoc 'tectis', cum et nomen et participium sit, et in simili-€bus? ergo vox scribenda, quo modo et sonat. nemo autem umquam tam €insulse per u artubus dixerit. €@@Y litteram supervacuam latino sermoni putaverunt, quoniam pro illa €u cederet. sed cum quaedam in nostrum sermonem graeca nomina admissa €sint, in quibus evidenter sonus huius litterae exprimitur, ut hyperbaton €et hymnus et hyacinthus et similia, in eisdem hac littera necessario utimur. €@@Quaesitum est et de mutatione novissimae litterae praepositionum, €quotiens in compositionem venirent, quam quidam imperite semper custodiunt €[ut] adripit dicentes et conripit et conludit. quotiens ergo a liquida littera €sequens coeperit verbum cui [liquidae] praepositae fuerint (liquidae autem @1 sunt quattuor, l m n r), amissa novissima sui parte sequentis verbi pri-€mam litteram geminant, ut rapio arripio et corripio et surripio. item €accerso, quamvis alii arcesso dicant non sine ratione, quod etiam in r in €eius modi compositionibus d littera transit, qua ad praepositio finitur, ut €arripio. sed quidam differentiam esse voluerunt, ut arcesso quidem ab eo €verbo esset, quod est arceo, accerso vero ab eo quod est accio. sed nobis, €utcumque scribendum, ad eandem significationem videntur pertinere. simi-€liter lego, alligo colligo pelligo, ut omnes antiqui dixerunt: unde et apud €Vergilium legendum 'pelligerent oculis,' non 'perlegerent.' item muto, €commuto per duo m et immuto et imminet [et impius]. in his autem €servat praepositio litteram suam, [ut] innumerabilis et innupta et innocens, €quoniam sequentia verba ab eadem littera incipiunt. in semivocalibus quo-€que geminant praepositiones primam sequentis verbi litteram, ut effatus, €non exfatus nec ecfatus, ut quidam putaverunt, [2et]2 effervens: item in mutis, €[2ut]2 attulit per t et attigit et attinuit. in contulit tamen non mutat nec @1 in convivit nec in consumit, et sicubi longa sequatur aut natura aut posi-€tione, nisi media consonans liquida fuerit. €@@Quaesitum est, hiems utrum per ps an per ms deberet scribi, cum €alioqui dubium non sit quin per ms scribenda sit, quoniam genetivo hiemis €facit et quoniam per p et s ea scribuntur, quae apud Graecos [2in]2 $*Y& desinunt. €hanc autem non in $*Y& desinere manifestum est ex eo, quod quae illa littera €terminantur aut in $POS&, ut $*PE/LOY *PE/LOPOS&, aut in $BOS& desinunt, ut €$FLE/Y FLEBO/S&. hiems autem neutram harum syllabarum genetivo recipit. €item non constat, obscurum utrum per ob an per op debeat scribi, nec €minus observo obsido, cum in illis b littera evidenter sonum suum vindicet. €non carent quaestione etiam plebs et urbs et Pelops, quae Varro ita €distinguit, ut per b et s ea nominativo casu putet esse scribenda, quae €eandem litteram genetivo [2singulari]2 reddant, ut plebs plebis, urbs urbis, €ea vero per p et s, quae similiter genetivo eiusdem [modi] numeri in pis €excurrant, ut Pelops Pelopis. sed nobis utrumque per ps videtur esse €scribendum, quoniam ex his $*Y& littera constet, quam genetivo diximus aut €in bis aut in pis exire. €@@Quis quidam per cuis scribunt, quoniam supervacuam esse q litteram €putant. sed nos cum illa u litteram, si quando tertia ab ea vocalis ponitur, @1 consentire iam demonstravimus. c autem in dativo ponimus, ut sit diffe-€rentia cui et qui, id est dativi [et vocativi] singularis et nominativi et €vocativi pluralis. quamquam secundum analogiam omnes partes orationis, €quae per casus declinantur, eandem litteram in prima parte [2per]2 omnes €casus servent, quam nominativo habuerint. €@@Cum quidam per cum, non nulli per quom; quidam etiam esse diffe-€rentiam putant, quod praepositio quidem per c, [2cum]2 illo, cum Claudio, €cum Camillo, adverbium autem per q debeat scribi, ut quom legissem, €quom fecissem, quoniam antiqui pro hoc adverbio cume dicebant, ut Numa €in Saliari carmine €@@@@%cuine ponas Leucesiae praetexere monti €@@@@quot ibet etinei de is cum tonarem. €@@Per conexionem illa adnotanda sunt, [ut] negotium, cuius primae €syllabae g debet adiungi, non sequenti, quod dictum est quasi nec otium; €item nescire, quod sit ne scire, et exsul, ita ut s sequenti syllabae adiun-€gatur, quia significetur extra solum patriae missus. €@@Haec sunt quae urgenti tempore. complecti tibi in praesentia potui. @1 siquid exemplis defecerit vel quaestionibus, subiungetur. nam quod ad €rem maxime pertinet, regulam vides. ï°°²ÿï‚ÁäÐòÿïƒÔåòÓãáõòÿŸôÿ@@@@{1De Adverbio et Praepositionibus Excerpta}1 ˜ƒ@@Per c, cum adverbium erit temporis, ut 'cum venerit loquemur', €'cum voles ibimus', 'cum petieris feres'. alii sic: quotiens u sequitur, €q ponendum, ut per qu [2et]2 o litteram [2scribamus]2 quom et quoius quoi; €at quotiens ceterae vocales, id est e o [2i]2, c ponendum, ut cecidit, Cor-€nelius, citatus. €@@Varro adverbia localia, quae alii praeverbia vocant, quattuor esse dicit, €ex in ad ab. ex locum significat unde egredimur, ut ex area; in locum €in quem inimus, ut in aream; ad locum ad quem adimus, ut ad parietem; €ab locum a quo discedimus, ut ab pariete. horum duorum adverbiorum, €ex et ab, posteriores litterae solent demi, alias recte, alias perperam. €quando ergo ex, quando e dici oporteat, ex consequentibus vocabulis €animadvertitur. nam si id quod sequitur litteram habet primam semivoca-€lem aut mutam, e dictum levius videbitur, ut e Gallia et e Tuscis. quotiens €vero vocales sequuntur in eo quod sequitur, a e o simplicem et eandem €habent rationem, quod ex praeponitur, ut in his, ex arce, ex Eryco, ex @1 Olympo: aliter enim fiunt hiulca, ut e arce, e Eryco, e Olympo. si vero €in vocabulo quod sequitur princeps littera vel u vel i fuerit, duas habet €rationes. nam si aliqua vocalis proxima coniuncta est in syllaba eadem, €tunc sicut, cum est semivocalis aut muta, observari dixi oportere, ita in €his debet fieri, ut est e Vaticano, e Iudaea. sin vocabulum duas vocales þ³·°ÿï°°²ÿï‚ÁäÐòÿïƒÔåòÓãáõòÿ˜ž†proximas non habuerit coniunctas, quarum sit littera princeps u aut i, €proinde atque a e o sit, observandum, quod potius dici oportet ex Irpinis €quam e Irpinis, ex Vmbria quam e Vmbria. similiter in h littera obser-€vari debet, ut in a e o litteris, ne dicamus e Hymetto, sed ex Hymetto. €similiter et in ab [2a]2 quibusdam diligentioribus levitatis causa solet demi b, €cum praepositum [2est]2 vocabulis aut nominibus locorum, in quibus prin-€cipes sunt litterae semivocales aut mutae * * * eam repudiant, ut a Baiis, a €Capua, a Dertona. contra non demitur b, cum in vocabulis aut nominibus €[2locorum]2 est primum a e o, ut ab Aricia, ab Elia * * * . sin u aut i, duplicem €habent rationem. si enim sunt solae, dicuntur ut reliquae vocales, ab urbe, €ab Illyrico. sin proximas litteras vocales secum habent coniunctas, proinde €observandum est, ac sint semivocales aut mutae, [2ut]2 a Venusia, a Ianiculo. €@@Item ad et apud locum significant, ut 'accede ad me', 'qui domi @1 nati apud me sunt', 'apud illum est'. de quoque non numquam perperam €ponitur pro ex [et non numquam pro a], ut cum de provincia venire quis €dicit: nam perperam est. imus enim in provinciam, ut in navem [ut] in €circum; eximus ut e nave, e circo, sic e provincia. de provincia existi-€mamus, cum de ea bene aut male praedicamus: de nave dicimus, cum €longa an oneraria sit rogamus, de circo, cum Flaminius an maximus. item €vitiose dicitur 'senatum habere apud aedem Apollinis', quod 'in aede' dici €oportet. et 'de senatus sententia' vitiose: nam debent dicere ut 'ex mea €sententia', 'ex tua sententia', sic 'ex senatus sententia'. item [2errant]2 qui €dicunt 'de senatu redii' potius quam 'e senatu', quod, eo cum imus, €dicimus in, inde cum redimus, [2dicimus ex.]2 'ex senatu eiectus' potius €quam 'de senatu'. male imperant qui dicunt de tabulis quid dicere. de €tabulis enim is dicit, qui eas laudat aut culpat: e tabulis is dicit, qui €quod est in his scriptum recitat %scriptumque pronuntiatur si ea videt, @1 et potius dici oportet 'legi' quam 'dici', contra eas litteras non spectat. €'a capite dempta' qui vocant, male appellant, quod sunt de capite dempta, €non a capite. 'ad caput additum' recte dicitur, si est extra caput quod €additur. qui transscribunt tabulas, non describunt, sed exscribunt: qui €quales sint scribunt, ii describunt. a scena venit spectator, e scena venit €qui egit; contra spectator e theatro, a theatro actor. de scena loquitur €qui de ea, bene an male ornata sit, loquitur. in scena pronuntiat [2actor]2: €qui hoc idem subtilius vult dicere, non [2in]2 scena, sed pro scena dicit €pronuntiare actorem. nam scena significat graece domus: [2cum]2 e scena €actor exiit, venit in pulpitum ac vestibulum: [2pro]2 scena itaque actor est. €cum eo venit, dicimus prodire, qui domo excedit procedere, qui ex ea €quid ducit producere. pro rostris dici oportet, cum is qui contionatur €iis dicit, qui ante rostra sunt: pro enim et ante idem significant. in rostra €ascendit, e rostris descendit, de rostris dicit qui ea cuius modi sint dicit. €in contione stat, e contione venit, de contione dicit. scribunt quidam €'litterae datae e Gallia', item Roma, vitiose. nam dici oportet 'in Gallia' €et 'Romae'. dantur enim in loco, afferuntur e loco, sequitur ut dentur €in Gallia et Romae. €@@[2Ex]2 praepositio non numquam per unam litteram scribitur, sed per dimi-€nutionem, ut ebibit pro exbibit. ab Roma venio $PLEONASMO/S& est pro Roma. €@@Singularis numerus per unam i litteram scribitur, ut docilis facilis, @1 pluralis autem per e et i, ut facileis docileis, ut ex hoc appareat, utrum €singularis sit appellatio an pluralis. %aureis quas modo aetheris scribimus €quo modo audimus quibus ne minus a nobis i singularis in fraude produci €potest, ut vidi scribitur. si autem cum eadem i littera, aliud breve, aliud €longum est, ut illa et pila. apices ibi poni debent, ubi isdem litteris alia €atque alia res designatur, ut ve/nit et venit, a/ret et aret, le/git et legit, €ceteraque his similia. super i tamen litteram apex non ponitur: melius €enim [i pila] in longum producetur. ceterae vocales, quae eodem ordine €positae diversa significant, apice distinguuntur, ne legens dubitatione impedia-€tur, hoc est ne uno sono eaedem pronuntientur. €@@Brevitatem huius libelli, si tibi videtur, adglutinabis ei quem de litteris €novis habes a me acceptum, quod ipse feci, quia huius pusillitas sub ipso €decentius prodire quam per se censeri poterat. ï°°³ÿï‚æòçÐáòéóÿïƒÔåòÓãáõòÿŸôÿ@@@@{1Fragmentum in codice Parisino 7520 servatum}1 ˜¢…@@Praepositiones locorum quattuor vulgo servantur, ex in ad ab. duae €primae quo itur et unde exitur significant, ut in arcem [2et]2 ex arce, duae €sequentes quo aditur et unde abitur, ut ad simulacrum et ab simulacro. €antiqui in duabus praepositionibus ex et ab sequentes demebant litteras, si €proximum verbum semivocalem primam aut mutam habiturum erat, ut e €Gallia, e locis, quoniam ex minus levem conpositionem facit. hoc consue-€tudo non servat: dicit enim ex Gallia. illud servamus, si vocales sequun-€tur, ut praeponamus ex, [2ex]2 Eryco, ex Olympo. si sequitur i aut u, habe-€tur ratio duplex antiquorum. nam si vocalis aliqua iungeretur, demebant €x, e Vaticano, e Iudaea: hoc consuetudo non servat. si per se essent €sine aliqua vocali, x adiciebant, ut ex Illirico, ex Vmbria: item si h prae-€poneretur, ex Himetto. hoc servamus %et quid infra est. in quibus con-€sonantes primae sunt, detrahimus b, ut a Capua, a Dertona. in quibus €vocales sequuntur, ab praeponimus, ut ab Ericinis, ab Atheniensibus. si i €aut u sequuntur, item ut supra, duo servantur modi. si per se sunt €* * * ut ab Illirico, ab Vrbiano; si secum alteram vocalem [2habent, b]2 amittunt, €ut a Venusia, a ianitore. @1 @@Est enim nunc genus dilatandi verba, quae io litteris finiuntur, de €quo et Aufusti grammatici liber est ad Asinium Pollionem, rectius dici €veniebam audiebam salliebam leniebam molliebam, quam venibam audibam €sallibam lenibam mollibam, tamquam venio prima correpta veniebam, rur-€sus veneo prima producta venibam, non veniebam, audio audiebam, audeo €audebam. @1 ï°°´ÿï‚æòçÏòäÿïƒÔåòÓãáõòÿŸôÿ@@@@{1Fragmentum de ordinatione partium orationis}1 ˜¡ˆŽ@@Terentius Scaurus de ordinatione partium orationis. In contextu €historiae vel latinitatis, de quo nobis maxima cura est, primum indicativi @1 modi verbum ponimus, deinde adverbium, postea infinitivum, deinde rectum €casum, id est nominativum, deinde pronomen, postea participium et postea €obliquos casus. siquis recte historiam legat, secundum hunc ordinem omnes €partes orationis examinabit. ðþ