Rulers: Burkina Faso

Traditional polities


Note: The bulk of this record concerns the Mossi states, of which the "imperial" premier one is sited at Wogodogo (Ouagadougou, the national capital) and is ruled by the moogo-naaba, the others being Yatenga, Tenkodogo, and - somewhat more loosely associated genealogically with the preceding - the cluster of states collectively known as Gurma (Gulma in Moore). The arrangements for interregna in these states are complicated, and in the absence of precise data are omitted.

Mossi states

Wogodogo

       1182                the "imperial" premier Mossi state founded

Rulers (title Moogo-naaba)
       1783 -        1802  Naaba Dulugu
       1802 -        1834  Naaba Sawadogo
       1834 -        1842  Naaba Karfo
       1842 -        1850  Naaba Baongo I
       1850 -        1871  Naaba Kutu I
       1871 -        1889  Naaba Sanum                        (b. ... - d. 1889)
       1889 - 21 Jan 1897  Naaba Wobgo                        (b. c.1848 - d. 1904)
                           (in Gold Coast exile from 1 Sep 1896)
   Oct 1896 -    Nov 1896    Naaba Mazi (in rebellion)        (b. ... - d. 1897?)
28 Jan 1897 - 16 Feb 1905  Naaba Sigiri                       (b. ... - d. 1905)
27 Feb 1905 - 12 Mar 1942  Naaba Koom II                      (b. 1889 - d. 1942)
23 Mar 1942 - 12 Nov 1957  Naaba Saaga II                     (b. ... - d. 1957)
28 Nov 1957 -  8 Dec 1982  Naaba Kugri                        (b. 1932 - d. 1982)
   Dec 1982 -              Naaba Baongo II                    (b. 1954)

Yatenga

       1333                Mossi state previously styled Rawatenga and Gitti is
                           restyled Yatenga

Rulers (title Yatenga naaba; rulers marked * have royal style rima)
       1787 -        1803  Naaba Saaga*                       (b. ... - d. 1803)
       1803 -        1806  Naaba Kaongo*                      (b. ... - d. 1806)
       1806 -        1822  Naaba Tuguri*
       1822 -        1825  Naaba Koom I                       (b. ... - d. 1825)
       1825                Naaba Korogo
       1825 -        1831  Naaba Ragongo
       1831                Naaba Wobgo II
       1831 -        1834  Naaba Nyambe Moogo
       1834 -        1850  Naaba Totebaldbo*
       1850 -        1877  Naaba Yemde*
       1877 -        1879  Naaba Sanum
       1879 -        1884  Naaba Woboga*
       1884 -        1885  Naaba Piiyo II
       1885 -        1895  Naaba Baongo*                      (b. ... - d. 1895)
   Jun 1895 - 27 Jan 1899  Naaba Bulli                        (b. ... - d. 1899)
   Nov 1895 -    Dec 1896    Sidiyete Wedraogo (in rebellion)
 4 Feb 1899 - 12 Feb 1902  Naaba Ligidi
28 Feb 1902 -  2 Sep 1914  Naaba Kobga                        (b. ... - d. 1914)
       1914 -        1954  Naaba Tigre
       1954 -  4 May 1960  Naaba Sigiri
   May 1960 -        1975  Naaba Koom II
       1975 -        1978  Naaba Gigma
       1978 -              Naaba Koom III

Tenkodogo

     c.1120                Tenkodogo, the senior Mossi state, founded

Rulers (title Naaba)
        ... -         ...  Naaba Sapilem
        ... -         ...  Naaba Nyambre
        ... -         ...  Naaba Salma
      *1894*               Naaba Korongo
        ... -        1933  Naaba Koom
       1933 -        1957  Naaba Yamba Sorgo
       1957 -    Sep 2001  Naaba Tigre                        (b. ... - d. 2001)
 5 Oct 2001 - 29 Jan 2016  Naaba Saaga                        (b. ... - d. 2016)
       2016 -              Naaba Guiguem Polle

Gurma

Note: This cluster of states, with Nungu as the premier state, includes, in addition to the ones recorded here, Maajoari (Buricimba dynasty; style of ruler: naaga), Namuno, and Tambariga (Buricimba dynasty).
Bilanga

Rulers (title Bilanbedo)
- Buricimba dynasty -
        ... -         ...  Tontuoriba
        ... -         ...  Lisongi
        ... -         ...  Baahamma
        ... -        1881  Labidiedo
       1881 -        1883  Haminari
       1883 -        1887  Yendabri
       1887 -        1919  Yaaparigu
       1919                Boagri
       1919 -        1927  Hampandi
       1927 -        1970  Banyikuba
       1970                Wuribiari
       1970 -              Hamicuuri

Bilayanga

Rulers
- Buricimba dynasty -
       189. -         ...  Yempaabu
        ... -         ...  Yembuado
        ... -         ...  Yenhamma
        ... -         ...  Wurijuari
        ... -         ...  Yentagma

Bongandini

Rulers
- Buricimba dynasty -
        ... -         ...  Bantia
        ... -         ...  Yenkpaari
        ... -        1897  Yembrima
       1897 -        1899  Yentema
       1899 -        1923  Hampandi

Con

Rulers
- Buricimba dynasty -
        ... -         ...  Gmarba
        ... -         ...  Wori
        ... -         ...  Gamambu
        ... -         ...  Pangangri
        ... -         ...  Mabungu
        ... -         ...  Bandigoo
        ... -         ...  Wurbendi
        ... -         ...  Yembuado
        ... -         ...  Baalisongi
        ... -         ...  Yenkoari
        ... -        1889  Yembrima
       1889 -        1892  Yensombu
       1892 -        1905  Baahamma
       1905 -        1942  Hamicuuri
       1942 -        1969  Yencabri
       1970 -        1972  Yentugri
       1972 -              Yentagma

Kuala

Rulers
      *1810*               Yencabri
       18.. -        18..  vacant
       18.. -        18..  Kalinkuma
       18.. -        18..  Yembuado
       18.. -        18..  Yensombu
       18.. -        18..  Yentugri
       18.. -        18..  Lansongi
       18.. -        18..  Yencirima
       18.. -        1878  Yenhamma
       1878 -        1917  Yenkuagu
 9 Dec 1918 - 18 Aug 1920  Labidiedo
31 Dec 1920 - 19 May 1937  Yenkpaari
19 May 1937 -  1 Dec 1941  vacant
 1 Dec 1941 -         ...  Yempaabu

Macakoali

Rulers (title Boopo)
- Buricimba dynasty -
        ... -         ...  Yembuaro
        ... -         ...  Yembrima
        ... -         ...  Baahamma
        ... -         ...  Yempaabu
        ... -        1887  Labidiedo
       1887 -        1896  Tintuoriba Adama
       1896 -        1897  Hampanli
       1897 -        1902  Huntani
       1902 -        1906  Yenmiama
       1906 -        1910  Haminari
       1910 -        1932  Simadari
       1932                Hamicuuri
       1932                Yensongu
       1932 -        1937  Wurabiari
       1937 -        1943  Yaaparigu
       1943 -        1945  Wuracaari
       1945 -        1976  Yendieri
       1976 -              ...

Nungu

Rulers (title Nunbado)
- Buricimba dynasty -
        ... -         ...  Yendabri
        ... -         ...  Yembrima
        ... -        1822  Baahamma
       1822 -        1831  Yenhamma
       1831 -        1843  Yencirima
       1843 -        1846  Yencabri
       1846 -        1850  Yempaabu
       1850                Taja
       1850 -        1880  Yaabinparigu
       1880 -        1892  Yenkoari
       1892                Yentugri
       1892 -        1911  Bancandi
       1911 -        1952  Simandari
       1952 -  1 Jan 1954  vacant
 1 Jan 1954 - 26 Nov 1961  Hamicuuri
26 Nov 1961 -        1973  vacant
       1973 -        1975  Yenmiama
30 May 1975 -              Yentangu

Pama

Rulers (title Jafuali)
- Buricimba dynasty -
        ... -         ...  Yenharima
        ... -         ...  Lisongi
        ... -         ...  Hampanli
        ... -         ...  Hanmiliri
        ... -        1878  Yembuaro
       1878 -        1918  Baahamma
       1918 -        1919  Hamicuuri
       1919 -        1929  Yenkoari
       1929 -        1938  Yenhamma
       1938 -        1952  Huntani
       1952 -         ...  Yempaabu
        ... -              Fimba Onadja

Piela

Rulers (title Pielabedo)
- Buricimba dynasty -
        ... -         ...  Baahamma
        ... -         ...  Yembuado
        ... -         ...  Yentema
        ... -        1836  Yentagima
       1836 -        1844  Yembrima
       1844 -        1851  Yenkpaari
       1851 -        1856  Yencaari
       1856 -        1901  Yentandi
       1901 -        1932  Kupiendieri
       1932 -        1949  Yentugri
       1949 -         ...  Yensongu
        ... -              Hamipani

Other important states

Gurunsi

     c.1870                Zerma horsetraders from Niger conquer the Gurunsi
                           country between Gwiriko, Gonja, Mamprusi, and Wogodogo
     c.1886                capital moved from Tumu (in present Ghana) to Sati
                           (in present Burkina Faso)
       1899                territory divided between France and Britain

Rulers
     c.1870 -      c.1874  Alfa Hano
     c.1874 -        1883  Gazari
       1883 -        1899  Babatu                             (b. ... - d. 1901)
       1894 -    Sep 1897    Builsa Hamaria (in rebellion)

Liptako

Rulers (title Almami)
       1810 -        1817  Brahima bi Saydu
                           (Ja-oro of Liptako from 1758)
       1817 -        1832  Salifu bi Hama
       1832 -        1861  Brahima Sori bi Hama
       1861 -        1887  Seku bi Salifu
       1887 -        1890  Bubakar Amadu bi Isa
       1890 -        1891  Bubakar bi Sori
       1891 -        1915  Brahima Usman
       1916 -        1918  Bubakar bi Amadu "Baba Gedal"
       1918 -        1932  Abdurahman Diko bi Amadu
       1932 -        1956  Abdullahi Sandu bi Faruku
       1956 -        1959  Usman bi Amiru
       1959 - 12 Nov 2010  Abdullahi Nassuru bi Usman         (b. 1940 - d. 2010)

Gwiriko

       1714                Gwiriko state founded

Rulers
       1714 -        1729  Famaghan Wattara
       1729 -        1742  Famaghan dan Tyeba
       1742 -        1749  Kere Massa Wattara
       1749 -        1809  Magan Wule Wattara
       1809                Dramani
       1809 -        1839  Dyori Wattara
       1839 -        1851  Bako Moru Wattara
       1851 -        1854  Laganfyela Moru
       1854 -        1878  Ali Dyan
       1878 -        1885  Kokoroko Dyan
       1885 -        1892  Sabana
       1892 -        1897  Tyeba Wattara "Nyandane"
       1897 -        1909  Pintyeba Wattara
       1909 -        1915  Karamoko